ལེའུ་ལྔ་བ། རིག་གཞུང་ཁག་གཅིག་ངོ་སྤྲོད།
དང་བོ། ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་རིག་གནས་ཁག་གཅིག
བཀའ་འགྱུར།
བཀའ་འགྱུར་ནི། བསྟན་པའི་བདག་པོ་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་མདོ་སྔགས་ཀྱི་ཆོས་དཔེ་རྣམས་བོད་དུ་བསྒྱུར་བ་ལ་བཀའ་འགྱུར་ཟེར། སྔོན་རྒྱ་གར་དུ་སངས་རྒྱས་སྐུ་དངོས་སུ་བཞུགས་སྐབས། ཁོང་གི་གསུང་རབ་འགའ་ཞིག་ཡི་གེར་ཕབ་སྟེ། རྒྱལ་བློན་དང་ཁྱིམ་བདག་སོགས་ཀྱིས་མཚན་མོ་སྒྲོན་འོད་དུ་བལྟ་ཀློག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། བཀའ་བསྡུས་ཀྱི་ལྒིགས་བམ་མེད། སྟོན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱི་ལོར་བཀའ་བསྡུ་དང་བོ་མཛད་ཅིང་། དེའི་རྗེས་ཀྱི་ལོ་ངོ་བརྒྱ་དང་བཅུ་སོང་རྗེས་བཀའ་བསྡུ་གཉིས་པ་དང་། ལོ་བཞི་བརྒྱ་སོང་མཚམས་བཀའ་བསྡུ་གསུམ་པ་དང་བཞི་བ་གནང་སྟེ། ཕྱོགས་བསྡུས་ཀྱི་གསུང་རབ་རྣམས་ལྒིགས་བམ་དུ་བཀོད། ཕྱིས་སུ་དེ་དག་གི་ནང་ནས་མང་ཙམ་ཞིག་མུ་སྟེགས་པའི་གཏོར་བཤིག་ལན་གསུམ་དུ་བཏང་སྟེ་བསྟན་པའི་གོད་ཆག་ཆེན་པོར་གྱུར། རང་ཅག་བོད་དུ་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙུན་གྱི་དུས་སུ། ལོ་པཎ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་ན་བཞུགས་པའི་གསུང་རབ་ཕལ་མོ་ཆེ་སྤྱན་དྲངས་ཤིང་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་བར་མ་ཟད། དཀར་ཆག་ཡང་རིམ་པ་བཞིན། འཕང་ཐང་མ་དང་། ལྡན་དཀར་མ། མཆིམས་ཕུ་མ་སོགས་མཛད། སྤྱི་ལོ ༡༣༡༢ ལོ་ནས་བཅོམ་ལྡན་རིག་རལ་དང་། དབུས་པ་བློ་གསལ་བྱང་ཆུབ་ཡེ་ཤེས་སོགས་ཀྱིས་བཀའ་བསྟན་འགྱུར་གྱི་མ་དཔེ། དབུས་གཙང་དང་མངའ་རིས་སོགས་ལས་བསྡུ་སྒྲིག་གནང་སྟེ། ཞུས་དག་དང་། སྡེ་ཚན་དབྱེ་བ། གོ་རིམ་སྒྲིག་པ་སོགས་སྐུ་ངལ་ལ་མ་འཛེམ་པར། དཀར་ཆག་ཡང་རྒྱས་བསྡུས་གསུམ་མཛད་ནས། སྣར་ཐང་དགོན་པར་བཞུགས་སུ་གསོལ་བ་ནི། བོད་དུ་བཀའ་བསྟན་བྲིས་བཞེངས་མཛད་པའི་ཐོག་མའོ། །དེ་ནས་རིམ་བཞིན་ཚལ་བ་བཀའ་འགྱུར། ཞ་ལུ་བཀའ་འགྱུར། འཕྱོངས་རྒྱས་བཀའ་འགྱུར་ལྗགས་ཞུས་མ། ཡུང་ལོའི་བཀའ་འགྱུར། བཀའ་འགྱུར་རྒྱལ་རྩེ་ཐེམ་སྤང་མ། ཏཱ་མིང་བཀའ་འགྱུར། དེ་བཞིན། ལི་ཐང་། སྣར་ཐང་། སྡེ་དགེ པེ་ཅིན། ཅོ་ནེ། ར་རྒྱ། ལྷ་ཞོལ་བཀའ་འགྱུར། སོག་པོ་ཁུ་རེ་བཀའ་འགྱུར་སོགས་མང་ལ། བཀའ་འགྱུར་རྡོ་བརྐོས་ཀྱི་དབང་དུ་བཏང་ནའང་ཟི་ཁྲོན་གྱི་སེར་ཤུལ། མཚོ་སྔོན་གྱི་དགའ་བདེ་དང་རྩེ་ཁོག མགོ་ལོག་སོགས་སུ་རྡོ་བརྐོས་བཀའ་བསྟན་མང་བོ་ཡོད་དོ། །དུམ་གྲངས་ཀྱི་དབང་དུ་བཏང་ན། འདུལ་བ་པོད༡༣ ཤེར་ཕྱིན་པོད ༢༣ ཕལ་བོ་ཆེ་པོད ༤ དཀོན་བརྩེགས་པོད ༦ མདོ་མང་པོད ༣༢ རྒྱུད་འབུམ་པོད ༢༠ དུས་འཁོར་འགྲེལ་ཆེན་པོད ༢ བཅས་ཁྱོན་བསྡོམས་པོད་བརྒྱ་དང་། ཆོས་ཚན་བརྒྱད་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རེ་བརྒྱད་ཡོད་དོ། །
བསྟན་འགྱུར།
སྟོན་པའི་གསུང་རབ་ཀྱི་དགོངས་འགྲེལ་ལ་བསྟན་བཅོས་ཟེར་ཞིང་། དེ་དག་གི་ནང་དུ་རྒྱ་དཀར་ནག་གི་མཁས་པས་བརྩམས་པ་བོད་དུ་འགྱུར་བ་ལ་བསྟན་འགྱུར་དང་། འོན་ཀྱང་། བསྟན་འགྱུར་མཇུག་ཏུ་བསྟན་པ་སྔ་དར་དུས་སུ་བྱོན་པའི་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་ཁག་གཅིག་གིས་བསྟན་བཅོས་ལས་མི་འཇོག་པ་ནི། བསྟན་འགྱུར་ཁྲོད་དུ་བོད་མིས་བརྩམས་པའི་བསྟན་བཅོས་རྫུན་མའི་སླད་སྐྱོན་མི་འདྲེས་པའི་ཆེད་དུ་བཀས་བཅད་མཛད་པ་ཡིན།
བོད་ཀྱི་བསྟན་འགྱུར་ཆ་ཚང་ཐོག་མར་བསྡུ་སྒྲིག་སྣར་ཐང་བཀའ་འགྱུར་དང་ཆབས་ཅིག་ཕྱོགས་བསྡུས་བྱས་པ་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་དུ་སྤྱི་ལོ ༡༣༣༤ ལོར་ཞ་ལུ་སྐུ་ཞང་ཀུན་དགའ་དོན་འགྲུབ་ཀྱིས་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱར་ཏེ། བུ་སྟོན་རིན་ཆེན་གྲུབ་ཞུས་ཆེན་པར་སྤྱན་དྲངས་ནས། བསྟན་འགྱུར་ཆ་ཚང་ཞིག་བཞེངས་པ་ཞ་ལུ་གསེར་ཁང་དུ་བཞུགས་སུ་གསོལ་ཏེ། ཁོང་གིས་བསྟན་འགྱུར་དཀར་ཆག་ཡིད་བཞིན་དབང་གི་རྒྱལ་བོའི་ཕྲེང་བ་མཛད་པ་དང་། དེའི་རྗེས་རིམ་བཞིན། རྒྱལ་དབང་ལྔ་བའི་དགོངས་རྫོགས་སུ་བསྟན་འགྱུར་གསེར་བྲིས་ཆ་ཚང་གནང་བར། དཀར་ཆག་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བའི་འབྲུག་ལོར་བརྩམས་པར་གསུངས་འདུག་ཀྱང་། དུས་ཚོད་མི་མཐུན་པའི་སྡེ་སྲིད་ཀྱིས་གསང་རྒྱ་བརྟན་ཕྱིར་མཛད་པར་ངེས་སོ། །ཤིང་པར་གྱི་དབང་དུ་བཏང་ན། བོད་ཡིག་བསྟན་འགྱུར་ཤིང་པར་དུ་འཁོད་མྱོང་བའི་དཔེ་གཞི་བཞི་ཁོ་ན་ཡོད་པ་ལས།
༡ སྡེ་དགེ་བསྟན་འགྱུར་ནི། ༡༧༣༧ ལོར་སྡེ་དགེ་རྒྱལ་བོ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་གིས་སྦྱིན་བདག་བགྱིས་ཏེ། པར་བསྐྲུན་གྱི་དབུ་བརྩམས་ནས་ལྒིགས་བམ་བདུན་ཙམ་རྫོགས་མཚམས། ཆོས་རྒྱལ་དགོངས་པ་རྫོགས་ཀྱང་། དེའི་སྲས་སྡོམ་བརྩོན་རྒྱལ་བོའི་ཚུལ་འཛིན་བླ་མ་ཀུན་དགའ་འཕྲིན་ལས་རྒྱ་མཚོས་མཛད་འཕྲོ་བསྐྱངས་ཏེ་སྤྱི་ལོ ༡༧༤༤ ལོ་སྟེ། ལོ་བདུན་གྱི་རིང་ལ་བཙུན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་རིན་ཆེན་གྱིས་ཞུས་དག་དང་བཅས་པ་ལེགས་པ་བྱུང་། བསྟན་འགྱུར་འདིའི་ཕྱི་མོ་ནི། འགྲོ་མགོན་ཆོས་འཕགས་ཀྱི་སློབ་མ་སྒ་ཨ་གཉན་དམ་པས་ཞ་ལུའི་དཔེ་ལྟར་བཞེངས་པའི་བསྟན་འགྱུར་ཞིག་དང་། སི་ཏུས་བཞེངས་པའི་བྲིས་མ། ཀརྨ་ན་རིམ་གྱི་ཐུགས་དམ་རྟེན་ཆོས་རྒྱལ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་ལ་གནང་བའི་བསྟན་འགྱུར། ཆོས་རྒྱལ་རང་ཉིད་ཀྱི་མཐིང་ཤོག་དངུལ་བྲིས་ཀྱི་བསྟན་འགྱུར་བཅས་དཔེ་བསྡུར་བྱས་པ་ཡིན་ལ། དེ་རྣམས་ལས་སི་ཏུ་གཙོར་བཟུང་བྱས་ཡོད། བསྟན་འགྱུར་འདི་ལ་པོད་གྲངས ༢༡༢དང་། ཡིག་ལྡེབས ༦༤༥༡༢ ཡོད། ད་ལྟ་ཤིང་པར་ཡོངས་རྫོགས་སྐྱོན་སླད་མ་བྱུང་བར་སྡེ་དགེ་པར་ཁང་ཆོས་མཛོད་ཆེན་མོར་བཞུགས་ཡོད།
༢ པེ་ཅིན་བསྟན་འགྱུར་ནི། སྤྱི་ལོ ༡༧༢༤ ལོ་རྒྱ་ནག་གོང་མ་གཡུང་ཊི་ཁྲི་ལོ་གཉིས་པར་པར་བསྐྲུན་གྱི་དབུ་ཚུགས་ཤིང་། ལྷ་སྐྱོང་ཁྲི་ལོ་གསུམ་པ་སྤྱི་ལོ ༡༧༣༨ ལ་མཇུག་གྲུབ་སྟེ། པེ་ཅིན་དུ་བཞུགས་སུ་གསོལ། འདིའི་པར་གཞི་ནི། རྒྱལ་དབང་ལྔ་བའི་དགོངས་རྫོགས་སུ་གསང་རྒྱ་བསྡམས་ཏེ་བསྟན་འགྱུར་གསེར་བྲིས་གནང་བ་དེ་ཡིན་ཞིང་། དེར་མ་བཞུགས་པ་བུ་སྟོན་ནས་དེ་དུས་བར་གྱི་གསར་འགྱུར་དང་། མདོ་སྔགས་རིག་གནས་ཀྱི་དཔེ་རྙིང་ཁུངས་བཙུན་པ་སྔར་མ་ཆུད་པ་རྣམས་དང་བཅས་པའི་ཁྱོན་ཆོས་ཚན ༧༨༠ ཙམ་གསར་དུ་བསྣན་ཡོད། པར་ཤིང་འདི་ཁང་ཞིས་ཁྲི་ལོ་ཉེར་དྲུག་པར་སྤྱི་ལོ ༡༩༠༠ རྒྱལ་བརྒྱད་འབྲེལ་དམག་གིས་ཀྲུང་གོར་བཙན་འཛུལ་བྱེད་སྐབས་མེད་བརླག་ཏུ་བཏང་ཡང་། རྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པས་ཚར་གཅིག་འཇར་པན་ཏུང་ཅིན་དུ་གདན་དྲངས་ནས། ཏ་གོས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་དུ་བཞུགས་སུ་གསོལ། པར་མ་འདི་ལ་བསྐྱར་པར་བརྒྱབ་སྟེ། ད་ལྟ་པེ་ཅིན་དཔེ་མཛོད་ཁང་། མི་རིགས་རིག་གནས་ཕོ་བྲང་གི་དཔེ་མཛོད་ཁང་། ཀྲུང་གོའི་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས། ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་སོགས་སུའང་བཞུགས་ལ། འདི་དཀར་ཆག་དང་བཅས་དེབ་གྲངས་བརྒྱ་དང་ང་གཅིག་ཡོད་ལ། དེའི་དབུའི་དེབ་ཞེ་ལྔ་བཀའ་འགྱུར་དང་། ལྷག་མ་བསྟན་འགྱུར་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །
༣ སྣར་ཐང་བསྟན་འགྱུར་ནི། སྤྱི་ལོ ༡༧༤༡ ལོར་དབུ་ཚུགས་ཏེ་མི་དབང་ཕོ་ལྷ་བ་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱས་ཀྱིས་སྦྱིན་བདག་མཛད་དེ། ལོ་བདུན་རིང་ལ་མཇུག་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། འདི་པར་གཞི་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱམ་གྱིས་བཞེངས་པའི་བསྟན་འགྱུར་ཡིན། དཀར་ཆག་ཕུར་ལྕོག་ངག་དབང་བྱམས་པས་མཛད་ལ། བསྟན་འགྱུར་འདི་ལ་པོད་གྲངས ༢༢༥ དང་། ཡིག་ལྡེབས༧༦༨༨༣ ཡོད། སྔ་གཞུག་གི་རྒྱུ་སོང་བསྡོམས་པས་དངུལ་ཐུར་སྲང་བདུན་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ཆིག་བརྒྱ་རེ་གཉིས་དང་ཞོ་ལྔ་རི་བ་ལ། ཡུལ་ཐང་ལྟར་བརྩིས་པའི་འབྲུ་ཁལ་ས་ཡ་གཅིག་དང་བཞི་འབུམ་ལྔ་ཁྲི་བདུན་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་བཏང་བར་བཤད་དོ། །པར་གཞི་འདི་རིག་གསར་སྐབས་བརླག་ནས་ད་ལྟ་མཇལ་རྒྱུ་མེད་དོ། །
༤ ཅོ་ནེ་བསྟན་འགྱུར་ནི། ཅོ་ནེ་དཔོན་འཇམ་དབྱངས་ནོར་བུའི་བཙུན་མོ་རིན་ཆེན་དཔལ་འཛོམས་དང་། དེའི་སྲས་བསྟན་སྲུང་ཚེ་རིང་གཉིས་ཀྱིས་སྦྱིན་བདག་བགྱིས་ཏེ་མི་ངོ་བཞི་བརྒྱ་ལྷག་རྩ་འཛུགས་བྱས་ནས། སྤྱི་ལོ ༡༧༥༣ ལོར་དབུ་ཚུགས་ཏེ། ༡༧༧༢ ལོ་སྟེ་བགྲང་བྱ་ཉི་ཤུ་ལ་ལེགས་གྲུབ་གནང་ཞིང་། ཕྱི་མོ་སྡེ་དགེ་བསྟན་འགྱུར་ཡིན། དཀར་ཆག་ཀུན་མཁྱེན་འཇིགས་མེད་དབང་བོས་མཛད་ལ། ཁྱོན་བསྡོམས་ལྒིགས་བམ ༢༠༨ དང་། ཡིག་ལྡེབ ༦༥༤༢༥ ཙམ་བཞུགས། སྔ་གཞུག་གི་རྒྱུ་སོང་ལ་དངུལ་སྲང་ཆིག་ཁྲི་སུམ་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་སོ་བདུན་དང་ཞོ་བདུན་སྐར་བདུན་སོང་བར་བཤད་ཅིང་། པར་གཞི་འདི་༡༩༢༨ ལོར་ཀ་ཆུའི་མཱ་ཀྲུང་དབྱིན་གྱིས་མེར་སྲེག་པར་བཤད།
གོང་གསལ་ཤིང་པར་འདི་བཞི་ཕྱི་མོ་གནང་སྟེ་ཟུར་བལྟའི་པར་མ་རྣམས་བསྡུར་ཏེ། ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་ཀྱི་བཀའ་བསྟན་དཔེ་སྡུར་ཁང་གིས། དཔེ་བསྡུར་བྱེད་སྟངས་དང་། མཚོན་རྟགས་རྒྱག་སྟངས། ཡི་གེ་སྒྲིག་སྟངས། མཛེས་ཆ་འགོད་སྟངས་སོགས་སྒྲིག་གཞི་ལྡན་ཞིང་འཐུས་ཚང་བའི་སྒོ་ནས་ལྕགས་པར་དུ་བསྐྲུན་པ། ད་ལྟ་བདག་ཅག་གི་སྤྱན་ལམ་དུ་ཉི་མ་བཞིན་ཤར་བ་འདི་ཉིད་དོ། །
བསྟན་འགྱུར་ལ་ཡོངས་གྲགས་པོད་གྲངས་ནི། བསྟོད་ཚོགས་པོད ༡ རྒྱུད་སྡེ་པོད ༧༨ ཤེར་ཕྱིན་པོད ༡༦ དབུ་མ་པོད ༡༧ མདོ་སྡེ་པོད ༡༠ སེམས་ཙམ་པོད ༡༦ མངོན་པ་པོད ༡༡ འདུལ་བ་པོད ༡༨ སྐྱེས་རབས་པོད ༢ དཔག་བསམ་འཁྲི་ཤིང་པོད ༢ སྤྲིངས་ཡིག་པོད ༢ ཚད་མ་པོད ༢༡ སྒྲ་རིག་པོད ༤ གསོ་རིག་པོད ༥ བཟོ་རིག་པོད ༡ སྣ་ཚོགས་པོད ༩ ཡོད་ལ། བསྟན་འགྱུར་ལ་ཁྱོན་བསྡོམས་པོད་ཉིས་བརྒྱ་བཅུ་གསུམ་དང་། ཆོས་ཚན་ལ་བུ་སྟོན་ཆོས་འབྱུང་ལྟར་ན། ཉིས་སྟོང་སུམ་བརྒྱ་སོ་བདུན་ཡོད་དོ། །
གཞུང་བཀའ་པོད་ལྔ།
གཞུང་ལུགས་བཀའ་པོད་ལྔ་འམ་པོ་ཏི་ལྔ་ནི། ཕར་ཕྱིན། དབུ་མ། རྣམ་འགྲེལ། འདུལ་བ། མཛོད་བཅས་ལ་ཟེར། དེ་ཡང་བཀའ་པོད་ལྔ་ནི། སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱི་སྡོམ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཚད་མ་དང་། དབུ་མ། མཛོད་གསུམ་ནི་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་སྡོམ། ཕར་ཕྱིན་ནི་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་སྡོམ། འདུལ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གཉིས་ཀའི་འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་སྡོམ་མོ། །བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་མགོ་ཚུགས་པ་ནས་བོད་ཀྱི་གྲྭ་ས་ཆེ་ཁག་ཀུན་དུ་གཞུང་ཆེན་བཀའ་པོད་ལྔར་སློབ་གཉེར་གཙོ་བོར་གནང་གི་ཡོད་པའང་། སྔོན་བྱོན་མཁས་པའི་གསུང་རྒྱུན་དུ། བསྟན་པའི་ལྕགས་རི་ཚད་མ། བསྟན་པའི་མཛེས་རྒྱན་མཛོད། བསྟན་པའི་གཞུང་ཤིང་ཕར་ཕྱིན། བསྟན་པའི་སྙིང་བོ་དབུ་མ། བསྟན་པའི་ནང་མཛོད་འདུལ་བ་ཟེར་བའང་དེ་ཡིན་ནོ། །པོད་ལྔའི་བཞེད་དགོངས་ལྟར་ཡིག་ཆ་གྲགས་ཆེ་བ་ནི། སྒོ་མང་གསར་རྙིང་། བློ་གླིང་། རྗེ་བཙུན་ཡིག་ཆ་བཅས་སོ། །འདིར་པོ་ཏི་ལྔ་རེ་རེ་བཞིན་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས་བགྱིད་ན།
༡ ཕར་ཕྱིན། ཕར་ཕྱིན་གྱི་གཞུང་ནི་རྗེ་བཙུན་བྱམས་པ་མགོན་པོས་མཛད་པའི་བྱམས་ཆོས་སྡེ་ལྔ་སྟེ། མངོན་རྟོགས་རྒྱན། མདོ་སྡེ་རྒྱན། རྒྱུད་བླ་མ། དབུས་མཐའ་རྣམ་འབྱེད། ཆོས་ཉིད་རྣམ་འབྱེད་དང་། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་ས་སྡེ་ལྔ། སའི་དངོས་གཞི། གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ། གཞི་བསྡུ་བ། རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ། རྣམ་པར་བཤད་པའི་སྒོ་བསྡུ་བ་སོགས་ཡིན། ཕར་ཕྱིན་གྱི་གཞུང་གི་བརྗོད་སྙིང་ནི། ཡུམ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ་གྱི་བརྗོད་དོན་དུ་སྦས་པའི་དགོངས་པ་རྣམས་དངོས་བོ་བརྒྱད་དང་དོན་བདུན་ཅུར་བསྡུས་ནས་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ལ་བོད་ཀྱི་མཁས་པས་མཛད་པའི་འགྲེལ་བ་འགྲེལ་བཤད་ཡང་མང་ངོ་། །
༢ དབུ་མ། རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་གཉིས་བཀག་ནས་དེ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་དབུས་ཟབ་མོ་རྟེན་འབྱུང་གི་དོན་ཁས་ལེན་པས་དབུས་མ་ཞེས་ཟེར་ལ། དེ་བརྗོད་བདེའི་དབང་གིས་དབུ་མ་བ་གྲགས་སོ། །དབུ་མའི་ལུགས་འདི་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་ཆོས་སྐལ་དུ་ཀླུ་ཡུལ་ནས་ཤེར་ཕྱིན་འབུམ་པ་སོགས་སྤྱན་དྲངས་ཏེ། ཀླུ་སྒྲུབ་རང་གིས་རྩ་བ་ཤེས་རབ། རྩོད་བཟློག སྟོང་ཉིད་བདུན་ཅུ་བ། རིགས་པ་དྲུག་ཅུ་བ། ཞིབ་མོ་རྣམ་འཐག རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་སྟེ། དབུ་མ་རིགས་ཚོགས་དྲུག་གསར་དུ་བརྩམས་ནས། དབུ་མའི་སྲོལ་ཕྱེས་ཤིང་། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་དགག་བྱ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཆགས་སྒྲིབ། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཐོགས་སྒྲིབ། སྙོམས་འཇུག་གི་སྒྲིབ་པ་དམན་སྒྲིབ་བཅས་ཡིན་ལ། རྗེས་འབྲང་ལ་ཚད་མར་གྱུར་བའི་སློབ་དཔོན་ཨརྱ་དེ་བ། སངས་རྒྱས་བསྐྱངས། ཞི་བ་ལྷ་སོགས་བྱུང་བའོ། །
༣ ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ། རྒྱ་གར་གྱི་སློབ་དཔོན་དཔལ་ལྡན་ཆོས་གྲགས་ཀྱིས་མཛད་པའི་ཚད་མ་སྡེ་བདུན། ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ། རྣམ་ངེས། རིགས་ཐིགས། གཏན་ཚིགས་རིག་པ། འབྲེལ་བ་བརྟག་པ། རྒྱུད་གཞན་སྒྲུབ་པ། རྩོད་པའི་རིགས་པ་བཅས་མཆིས་པ་ལས། ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་ཡིན་ལ། བརྗོད་སྙིང་ནི། རིགས་པ་བརྒྱ་ཕྲག་གི་སྒོ་ནས་སྟོན་པ་ཐུབ་པའི་དབང་བོ་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུ་དང་། དེས་བསྟན་པའི་ཆོས་ཚད་མའི་གསུང་རབ་ཡིན་པ་རྩལ་དུ་བཏོན་ནས་སྒྲུབ་ཡོད།
༤ འདུལ་བ། སྟོན་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་གྱི་གསུངས་པའི་འདུལ་བ་ལུང་སྡེ་བཞི་སྟེ། ལུང་གཞི། ལུང་རྣམ་འབྱེད། ལུང་ཞུ་བ། ལུང་ཕྲན་ཚེགས་སོ། །དེ་ཡང་བཀའ་འགྱུར་ནང་དུ་དེ་བཞི་ལ་སྤྱི་ནས་པོད་གྲངས་བཅུ་གསུམ་ཡོད། འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་ནི་སེམས་རྒྱུད་འདུལ་བའི་ཆེད་དུ་ལུས་ངག་གི་ཉེས་སྤྱོད་འགོག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ལྷག་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་བརྗོད་བྱའི་གཙོ་བོ་བྱས་ནས་སྟོན་པ་ཡིན། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་སློབ་མ་འདུལ་བ་རང་ལས་མཁས་པ་ཡོན་ཏན་འོད་ཀྱིས། འདུལ་བ་ལུང་སྡེ་བཞིའི་བརྗོད་སྙིང་བསྡུས་ཏེ་འདུལ་བ་མདོ་རྩ་མཛད། འདི་ལ་ལེའུ་ཉི་ཤུ་དང་བམ་པོ་དགུ་ཡོད། བོད་རྒྱལ་མུ་ཏིག་བཙན་པོའི་དུས་སུ་བོད་འགྱུར་གནང་ཞིང། དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་པའི་དུས་དཀྱིལ་དུ་དགེ་བཤེས་མཚོ་སྣ་བས་འདུལ་བ་མདོ་རྩའི་མཆན་འགྲེལ་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་སོགས་མཛད་དེ་དར་ཁྱབ་བྱུང་།
༥ མཛོད། ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ནི། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ཐེག་དམན་གྱི་མངོན་པའི་གཞུང་གི་རྩ་བ་གནས་བརྒྱད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་ཞིག་ཡིན། དེ་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱི་མཛད་པའི་བྱེ་བྲག་བཤད་མཚོ་ཆེན་མོ་འདི་རིམ་པར་བརྒྱུད་དེ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་གསན་ནས། མངོན་པ་སྡེ་བདུན་དང་བྱེ་བྲག་བཤད་མཚོ་ཆེན་མོ་སོགས་ཀྱི་བརྗོད་སྙིང་བསྡུས་ནས་ཐེག་པ་དམན་པའི་ལུགས་སུ་ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ། ཁམས་དང་། དབང་བོ། འཇིག་རྟེན། ལས་དང་ཕྲ་རྒྱས། ལམ་དང་གང་ཟག ཡེ་ཤེས། སྙོམས་འཇུག་སྟེ་བརྒྱད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་བསྟན་བཅོས་འདི་མཛད་ཅིང་། ཁོང་གི་རང་འགྲེལ་དང་བཅས་པ་ཡོད་དོ། །
སྔགས་ཕྱོགས་རྒྱུད་སྡེ་བཞི།
ནང་བསྟན་ལས་གསུངས་པའི་གསང་སྔགས་ཟབ་མོའི་ཆོས་འདི་ལ། ནང་དོན་མཆོག་དམན་གྱི་རིམ་པ་དང་བསྟུན་ནས་རིགས་མི་འདྲ་བ་བཞིར་ཕྱེས་ཡོད་དེ། ༡ བྱ་རྒྱུད། ༢ སྤྱོད་རྒྱུད། ༣ རྣལ་འབྱོར་རྒྱུད། ༤ རྣལ་འབྱོར་བླ་མེད་བཅས་ལ། རྒྱུད་སྡེ་ཆེན་པོ་བཞི་ཟེར། རྒྱུད་སྡེའི་བཞིའི་གོ་དོན་ལ་གྲུབ་མཐའ་ཁག་གིས་བཞེད་ལུགས་མི་འདྲ་བ་ཡོད་ཀྱང་། འདིར་ཀོང་སྤྲུལ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོའི་དགོངས་པ་ལྟར་བཀོད་ན། ༡ བྱ་རྒྱུད་ནི། ཕྱིའི་ཀུན་སྤྱོད་ཁྲུས་དང་གཙང་སྦྲ་སོགས་གཙོ་བོར་སྟོན་པའི་སྒོ་ནས་སྔགས་ཀྱི་ལམ་བསྒོམ་པའི་ཆ་ནས་བཞག་པ་དང་། ༢ སྤྱོད་རྒྱུད་ནི། ཕྱི་ལུས་ངག་གི་བྱ་བ་དང་ནང་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཆ་མཉམ་པར་སྤྱོད་པའི་སྒོ་ནས་གསང་སྔགས་ཀྱི་ལམ་བསྒོམ་ཚུལ་གཙོ་བོར་བསྟན་པས་རྒྱུད་རྣམས་ཡིན། ༣ རྣལ་འབྱོར་རྒྱུད་ནི། ནང་ཐབས་ཤེས་གཉིས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དང་བདེན་པ་གཉིས་དབྱེར་མེད་དུ་སྦྱོར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་ཚུལ་གཙོ་བོར་སྟོན་པའི་རྒྱུད་རྣམས་ཡིན། ༤ རྣལ་འབྱོར་བླ་མེད་རྒྱུད་ནི། གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་གྱི་སྐབས་སུ་ཐབས་ཤེས་གཉིས་མེད་དུ་སྦྱོར་ཚུལ་གཙོ་བོར་སྟོན་ཅིང་། དེ་ལས་ལྷག་པའི་རྒྱུད་སྡེ་གཞན་མེད་པ་ཞིག་ལ་ཟེར། རྒྱས་པར་རྗེ་ཙོང་ཁ་པའི་སྔགས་རིམ་ཆེན་མོ་དང་། ཀོང་སྤྲུལ་རིན་པོ་ཆེའི་ཤེས་བྱ་ཀུན་ཁྱབ་རྩ་འགྲེལ་སོགས་ལ་གཟིགས་པར་བྱའོ། །
གསུང་འབུམ།
གསུང་འབུམ་ནི། ས་དགེ་ཀར་རྙིང་སོགས་ཀྱི་མཁས་པ་དག་གིས་སྐུ་ཚེ་གང་བོར་བརྩམས་གནང་མཛད་པའི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་སྒྲིག་ལ་ཟེར་ལ། བརྗོད་བྱ་ལ་མདོ་སྔགས་རིག་གནས་སྤྱི་དང་། བསྟོད་ཚོགས། འདོན་ཆོག་སྣ་ཚོགས་ཡོད། དུམ་གྲངས་མང་བ་ལ། དཔེར་ན། བོ་དོང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་ལ་པོད་བརྒྱ་རྩ་དང་། ཉུང་བ་ལ་པོ་ཏི་གཅིག་ལས་མེད་པའང་ཡོད། དགེ་ལུགས་པར་མཚོན་ན། དགེ་ལུགས་པའི་གསུང་འབུམ་དཀར་ཆག་ལས། མཁས་དབང་ཉིས་བརྒྱ་ཉེར་གཉིས་ཀྱི་མཚན་བྱང་དང་། སོ་སོའི་ཕྱག་དཔེའི་དཀར་ཆག་ཀྱང་ཞིབ་རྒྱས་སུ་བཀོད་ཡོད།
གཉིས་པ། གྲུབ་མཐའ་ཆེ་ཁག་འགའ་ངོ་སྤྲོད།
བོན་གྱི་གྲུབ་མཐའ།
༡ སྤྱིར་གྲུབ་མཐའ་ཞེས་པ་ནི། ལུང་རིགས་གང་རུང་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་རྟོག་གི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཆ་གཞན་བཀག་སྟེ། རང་གི་བློ་ངོར་ཡང་དག་པར་འཐད་པའི་དོན་དེ་ཉིད་གྲུབ་པའམ་དམ་བཅས་ཏེ་འཛིན་པའི་ཚུལ། དེ་ལས་གཞན་དུ་མེད་དོ་སྙམ་ནས་ཐག་བཅད་པའི་ཆ་དེར་གྲུབ་མཐའ་ཞེས་བྱ་ལ། ཐག་བཅད་པ་དེ་གཞན་ལ་སྨྲ་བས་ན་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་ཟེར། འདིར་བོད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་ཁག་གཅིག་ངོ་སྤྲོད་རགས་རིམ་བཤད་པ་ལ།
༢ བོན་གྱི་གྲུབ་མཐའི་སྲོལ་འབྱེད་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་མི་བོ་ཆེ་ནི། སྟག་གཟིག་འོལ་མོ་ལུང་རིང་ནས། ཡབ་རྒྱལ་བོ་ཐོད་དཀར་དང་ཡུམ་ཡོ་ཕྱི་རྒྱལ་བཞད་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ﹙ལོ་རྒྱུས་ཁ་ཅིག་ཏུ་སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་དྲུག་བརྒྱ་ཡས་མས་སུ་འཁྲུངས་པར་བཞེད། ﹚འཁྲུངས་ཤིང་། སྐྱེད་བསྲིངས་ནས་གཙུག་ལག་ལ་མཁས་པར་གྱུར་ཏེ་འགྲོ་དོན་མང་དུ་མཛད། ཧོས་ཟ་རྒྱལ་མོད་སོགས་ཁབ་ཏུ་བཞེས་ཤིང་། གཏོ་བུ་འབུམ་སངས་སོགས་སྲས་མང་དུ་འཁྲུངས། ཕྱིས་མཆོད་རྟེན་རྣམ་དག་དཀར་བོའི་དྲུང་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་། བྱ་སྤྲེལ་མི་གསུམ་གྱི་འཚོ་བ་ཆ་ཤས་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་དཀའ་ཐུབ་ལོ་དགུར་སྤྱད་དེ་བདུད་བཞི་བཅོམ་ནས་སངས་རྒྱས་པའི་ཚུལ་བསྟན། སྡིག་ཅན་མི་དགུ་སོགས་འགྲོ་བ་བགྲང་ལས་འདས་པ་ཐར་ལམ་ལ་བཀོད་ཅིང་། ཆོ་འཕྲུལ་མང་དུ་བསྟན་ནས་ལོག་སྒྲུབ་བྱས་པ་རེ་རེ་ནས་ཚར་བཅད། འདུལ་བ་ཕོ་གླིང་དང་མོ་གླིང་གཉིས་སུ་ཕྱེས་ནས་དགོན་སྡེ་མཛད། བོན་སྡེ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་མཐའ་དག་དོན་ཐིག་ལེ་ཉག་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ། བོན་གྱི་འཁོར་ལོ་རྒྱ་ཆེར་བསྐོར། སྡུད་འཁོར་བཅུ་གསུམ་ལ་བཀའ་ཐམས་ཅད་མདོ་སྡེ་དང་འབུམ་སྡེ། རྒྱུད་སྡེ་དང་མཛོད་སྡེ་བཞི་རུ་བསྡུས་ཏེ་གཉེར་གཏད་མཛད། མཐར་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཏེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེ་རང་འབར་གྱིས་ཞུགས་ལ་སྦྱངས་དུས། ཐུགས་ལྗགས་སྤྱན་གསུམ་ལ་ལྷ་སྐུའི་སྣང་བརྙན་མང་དུ་བབས། ཚེམས་ལ་དུང་དཀར་གཡས་འཁྱིལ་བྱུང་བ་ད་ལྟ་འང་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད།
༣ ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་གསུམ་ནི། བོན་གྱི་བསྟན་པ་འདི་བོད་ཀྱི་གདོད་མའི་ཆོས་ལུགས་ཡིན་ལ། དེ་ལ་གཡུང་དྲུང་བོན་ཞེས་གྲགས་པའང་། གཡུང་དྲུང་གི་རྟགས་འདི་བོན་བསྟན་གྱི་མཚོན་བྱེད་དེ། རྟག་བརྟན་མི་འགྱུར་བའི་དོན་ཡིན། སྤྱིར་བོན་གྱི་བསྟན་པ་ལ་ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་ཡོད་དེ། གཤེན་རབ་མི་བོ་ཆེའི་ཡར་སྔོན་དུ་བོན་སྐུའི་སྟོན་པ་ཀུན་ཏུ་བཟང་བོས་གྲོལ་ལམ་རྫོགས་ཆེན་གྱི་བསྟན་པ་སྤེལ་བ་ལ་གསང་རྒྱུད་དང་། ལོངས་སྐུའི་སྟོན་པ་གཤེན་ལྷ་འོད་དཀར་གྱིས་གསང་སྔགས་ཀྱི་བསྟན་པ་སྤེལ་བ་ལ་རྒྱུད། ཕྱིས་སུ་སྤྲུལ་སྐུའི་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་མི་བོ་ཆེས་སྤེལ་བ་ལ་མདོ་ཕྱོགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་བསྟན་པ་ལ་ཕྱི་རྒྱུད་ཟེར། གཤེན་རབ་ཀྱི་མདོ་ལས། ལྟ་བ་ནི་ཡས་ཕུབ་ཅིག སྤྱོད་པ་ནི་མས་འཛེགས་ཤིག གཞི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་ལོངས་ཤིག ཐབས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅིག ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། ལྟ་བ་ནི། གདུལ་བྱའི་བློ་ཁ་དང་བསྟུན་ཏེ། མདོ་ལུགས་ལ་གྲུབ་མཐའ་གོང་འོག་གཉིས་དང་། སྔགས་ལུགས་ལ་རྒྱུད་སྡེ་གོང་འོག་གི་རིམ་པ་བྱུང་བས། འོག་མ་ལའང་ནང་གསེས་གཉིས་ཏེ། གཤེན་རབ་རྣམ་རྩོད་དང་། རང་རྟོགས་གཤེན་རབ་གཉིས། གོང་མ་ལའང་གཉིས་ཏེ། ཐུགས་རྗེ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཙམ་པ་དང་། གཡུང་དྲུང་སེམས་དཔའ་སྤྲོས་མེད་དོ། །སྤྲོས་མེད་པ་ནི་དབུ་མ་བ་སྟེ་ཆེས་མཐོ་བའི་ལྟ་བ་ཡིན་པར་བཞེད། དེ་གཏན་འབེབས་ཀྱི་གཞུང་ལའང་འབུམ་ཤེར་ཕྱིན་དང་། ཁམས་ཆེན་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་བ་སོགས་འབུམ་སྡེ་ཇི་སྙེད་ཅིག་གསུངས་ཡོད། སྒོམ་པ་ནི། གཞི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཀུན་ནས་བསླངས་ཏེ་ཚོགས་བསགས་པ་དང་འབྲེལ། བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ངེས་ཤེས་དེའི་རྒྱུན་བསྐྱངས་ནས་བསྒོམས་པས་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དེ་ཡིན། སྤྱོད་པ་ནི། དེ་དག་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཆེད་དུ། གཞི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱིས་བཟུང་། ཐབས་ཕར་ཕྱིན་བཅུ་ལ་སློབ་དགོས་ཤིང་། དེ་ཡང་སྡོམ་པ་འོག་མ་ལ་བརྟེན་ཏེ་གོང་མ་གོང་མར་སློབ་པ་དེ་ལ་རྒྱལ་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་རླབས་ཆེན་ཞེས་བརྗོད་ལ། སྤྱོད་པ་མས་འཛེགས་ཞེས་པས་དོན་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ། །སྔགས་ལྟར་ན་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་གསུམ་ནི། གང་ཟག་དབང་བོ་རབ་འབྲིང་གི་ཁྱད་པར་གྱིས་རྒྱུད་སྡེ་བཞི་ཡོད་པ་རེ་རེ་ལ་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པ་དམ་ཚིག་གི་འབྲས་བུ་སོགས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ། །
རྙིང་མ་བ།
༡ རྙིང་མའི་ཆོས་རྒྱུན་བརྒྱུད་ཚུལ། རྙིང་མའི་ཆོས་ལུགས་ནི། བོད་དུ་ནང་བའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཆོས་བྱུང་བའི་ཐོག་མ་ཡིན་ལ། མདོ་ཕྱོགས་ལ་རྙིང་མ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་མ་བྱུང་ལ། གསང་སྔགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཞག་པ་ཡིན། དེ་ཡང་བཤད་སྲོལ་མི་འདྲ་བ་ཡོད་ཀྱང་གཙིགས་ཆེ་བ་ནི། པཎྚི་ཏ་སྨྲི་ཏི་བྱོན་པ་ཡན་ཆད་དུ་བསྒྱུར་བའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞུང་རྣམས་ལ་རྙིང་མ་དང་། མངའ་རིས་ལོ་ཙཱ་བ་རིན་ཆེན་བཟང་བོ་བྱོན་པ་མན་ཆད་དུ་བསྒྱུར་བའི་རྒྱུད་རྣམས་ལ་སྔགས་གསར་མ་ཟེར། བརྒྱུད་པའི་རིམ་པ་ལ། རྒྱལ་བ་དགོངས་བརྒྱུད། རིག་འཛིན་བརྡ་བརྒྱུད། གང་ཟག་སྙན་བརྒྱུད་གསུམ་དང་། ཡང་། བཀའ་བབས་ལུང་བསྟན་གྱི་བརྒྱུད་པ། ལས་འཕྲོ་གཏེར་གྱི་བརྒྱུད་པ། སྨོན་ལམ་གཏད་རྒྱའི་བརྒྱུད་པ་སྟེ་དྲུག་ཏུ་འང་བཤད་ཀྱང་། འདིར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི། རིང་བརྒྱུད་བཀའ་མ། ཉེར་བརྒྱུད་གཏེར་མ། ཟབ་མོ་དག་སྣང་གི་བརྒྱུད་པ་སྟེ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་འཆད་ན།
རིང་བརྒྱུད་བཀའ་མ་བྱུང་ཚུལ་ནི། པཎ་ཆེན་བི་མ་ལ་མི་ཏྲས་རྨ་རིན་ཆེན་མཆོག་དང་། གཉགས་ཛཉ་ན་ཀུ་མ་ར་གཉིས་ལ་སྒྱུ་འཕྲུལ་གསང་བ་སྙིང་བོའི་སྐོར་བཤད་ཅིང་བསྒྱུར་བས། སློབ་མ་དེ་གཉིས་ལས་ཡང་སློབ་མང་བོ་བརྒྱུད་དེ་སྤེལ་བ་དང་། ཡང་སློབ་དཔོན་དྷ་ན་རཀྵ་རས་བལ་བོ་དྷ་རྨ་བྷོ་དྷི་ལ་རྩ་རྒྱུད་དང་། བཤད་རྒྱུད་སོགས་བཤད། བྲུ་ཤའི་ཡུལ་དུ་ཁྲོམ་རུམ་ཆེ་བཙན་སྐྱེས་ལ་བཤད་ཅིང་བསྒྱུར། དེ་ནས་རིམ་པར་འཕེལ་བ་ཡིན།
ཉེ་བརྒྱུད་གཏེར་མ་ནི། བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་སྡུད་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མདོ་ལས། དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད། ཆོས་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་གཏེར། རི་དང་རི་སུལ་དང་ཤིང་གི་ནང་ན་བཅུག་པ་དག་ཡོད་དེ། གཟུངས་དང་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་ལྒིགས་བམ་དུ་བྱས་པ་དག་ཀྱང་ལག་ཏུ་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པ་ལྟར། སློབ་དཔོན་པདྨ་འབྱུང་གནས་ལ་སོགས་པ་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཟུང་གིས་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་གདུལ་བྱར་མཆོག་ཐུན་གྱི་དངོས་གྲུབ་འགྲུབ་པའི་མན་ངག་མང་བོ་རི་བྲག་སོགས་ལ་གཏེར་དུ་སྦས། གཏེར་དེ་ནམ་འདོན་དང་། འདོན་པ་པོའི་མིང་རུས་དང་འཁྲུངས་གཞིས། ལུས་ཀྱི་རྟགས་མཚན་སོགས་ཆ་ཚང་གཏེར་གྱི་ཁ་བྱང་བཏབ། ཕྱིས་སུ་གནས་དུས་གང་ཟག་འཛོམས་པ་ན་གཏེར་དེ་བཏོན་ནས་དར་སྤེལ་བཏང་བ་ལ་གཏེར་ཆོས་སུ་གྲགས། ﹙གྲུབ་མཐའ་གཞན་ལའང་གཏེར་ཆོས་རེ་གཉིས་སྲིད་ཀྱང་མང་ཆེ་ཤས་རྙིང་མའི་ཆོས་ལ་ཡོད། ﹚གཏེར་སྟོན་པའང་དངོས་རྫུས་ཅི་རིགས་ཡོད་ཀྱང་། སློབ་དཔོན་པདྨས་ལུང་གིས་ཟིན་མ་ཟིན་བསྡོམས་གཏེར་སྟོན་ཚད་ལྡན། རྒྱལ་དབང་ལྔ་བའི་བྱང་བདག་རིག་འཛིན་ངག་གི་དབང་བོའི་རྣམ་ཐར་ལས། གཏེར་སྟོན་བརྒྱ་དང་བཅུ་བདུན་གྱི་མཚན་ཙམ་གསལ། གཏེར་སྟོན་བརྒྱ་རྩའི་གཏེར་ཆོས་རགས་བསྡུས་རིན་ཆེན་གཏེར་མཛོད་སོགས་སུ་གསལ།
ཟབ་མོ་དག་སྣང་གི་བརྒྱུད་པ་ནི། བླ་མ་འགའ་ཞིག་ལ་ཡི་དམ་གྱི་ལྷ་ཞལ་གཟིགས་ནས་དངོས་སུ་གསུངས་པའི་མན་ངག་གི་སྐོར་ལ་ཟེར།
༢ རྙིང་མའི་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་གསུམ་སོགས། ལྟ་བ་ཀློང་ཆེན་རབ་འབྱམས་ཡིན་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དབྱིངས་སྤྲོས་བྲལ་ཀྱི་ཆོས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་བོ་ཀློང་ཆེན་པོ་ན། འཁོར་འདས་ཀྱི་སྣང་བ་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྫོགས་པའི་དོན་ཤེས་པའོ། །
སྒོམ་པ་མཁྱེན་བརྩེ་འོད་ཟེར་ཡིན་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ལྟ་བ་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་རང་བཞིན་མཁྱེན་ཆ་ཤེས་རབ་ལྷག་མཐོང་གིས་གཏན་ལ་འབེབས་ཞིང་། སྟོང་ཉིད་དེ་ཡང་སྙིང་རྗེ་བརྩེ་བ་ཆེན་པོའི་ཞི་གནས་ཀྱི་ཐབས་དང་མ་བྲལ་བར་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་སྟེ། སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་དང་འབྲེལ་བ་ནི་སྒོམ་པའོ། །སྤྱོད་པ་རྒྱལ་བའི་མྱུ་གུ་ཡིན་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ལྟ་སྒོམ་དང་ལྡན་པའི་ངང་ནས་རྒྱལ་བའི་མྱུ་གུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ཉམས་སུ་ལེན་པས་སོ། །
གཞན་ཡང་། རྙིང་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་བོར་གྱུར་བ་ནི། མན་ངག་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་གྲགས་པ་སྟེ། དེའི་སྒྲ་བཤད་ཀྱང་། སྣང་སྲིད་འཁོར་འདས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རིག་པ་སྟོང་བ་འདིའི་ནང་དུ་རྫོགས་པས་ན་རྫོགས་པ་དང་། དེ་ལས་ལྷག་པའི་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བའི་ཐབས་གཞན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བ་མེད་པས་ན་ཆེན་པོ་བྱ་ལ། དེ་ལ་ནང་གསེས་ཀྱིས་སེམས་སྡེ། ཀློང་སྡེ། མན་ངག་གི་སྡེ་གསུམ་ལས། སེམས་སྡེ་ནི་ཅིར་སྣང་སེམས་ཡིན་ལ། སེམས་ཉིད་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སུ་ཤར་བས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་བ་མེད་པ་དང་། ཀློང་སྡེ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀུན་ཏུ་བཟང་བོའི་ཀློང་ནས་འགྲོ་ས་གཞན་མེད་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཀློང་ལས་གཞན་བྱུང་འགོག་པ་ཡིན། མན་ངག་གི་སྡེ་ནི། སྤང་བླང་བྲལ་བ་ཟུང་འཇུག་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་སྟོང་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་ངང་དུ་སྐྱེལ་བའི་གནད་ཀྱིས་འཁོར་འདས་གང་དུའང་མ་ཕྱེ་བའི་རིག་པ་ཉིད་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་མངོན་སུམ་དུ་ཤར་ནས། རང་རིག་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུར་སྨིན་ཅིང་གྲོལ་བར་བྱེད་པའོ། །
བཀའ་གདམས་པ།
༡ བཀའ་གདམས་པའི་ཆོས་རྒྱུན་བརྒྱུད་ཚུལ། དེ་ཡང་བཀའ་གདམས་པ་ཞེས་པའི་དོན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དོན་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་ཨ་ཏི་ཤའི་གདམས་པ་སྐྱེས་བུ་གསུམ་གྱི་ལམ་རིམ་དུ་བསྡུས་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་པས་ན་བཀའ་གདམས་པ་ཟེར། གྲུབ་མཐའ་འདི་ཇོ་བོ་རྗེ་ཨ་ཏི་ཤ་ནས་དབུ་བརྙེས་ཤིང་། འབྲོམ་སྟོན་གྱིས་སྲོལ་ཕྱེས། སྐུ་མཆེད་གསུམ་གྱིས་དར་ཞིང་རྒྱས་པར་མཛད། གླང་ཤར་གཉིས་དང་བྱ་ཡུལ་བ་སོགས་ཀྱིས་དེ་ལས་ཀྱང་རྒྱས་པར་མཛད་པ་ཡིན། དེ་ཡང་། ཡོངས་གྲགས་སུ་བཀའ་གདམས་བརྒྱུད་པ་གསུམ་སྟེ། དགེ་བཤེས་པོ་ཏོ་བ་ནས་ཤ་ར་བ་ལ་བརྒྱུད་པ་ནས་ལོ་ཙཱ་བ་ཆེན་པོ་སྐྱབས་མཆོག་དཔལ་བཟང་བོ་བར་དུ་བརྒྱུད་པའི་བཀའ་གདམས་གཞུང་བ་བ་དང་། དགེ་བཤེས་སྤྱན་སྔ་བ་ནས་དགེ་བཤེས་བྱ་ཡུལ་བ་ལ་བརྒྱུད་པ་ནས་ལྷོ་བྲག་མཁན་ཆེན་ནམ་མཁའ་རྒྱལ་མཚན་བར་བརྒྱུད་པའི་བཀའ་གདམས་མན་ངག་པ། དགེ་བཤེས་དགོན་པ་བ་ནས་དགེ་བཤེས་སྣེ་ཟུར་བ་ལ་བརྒྱུད་པ་ནས་ལྷོ་བྲག་མཁན་ཆེན་ནམ་མཁའ་རྒྱལ་མཚན་བར་བརྒྱུད་པ་ལ་བཀའ་གདམས་ལམ་རིམ་པ་སྟེ། བརྒྱུད་པ་དེ་གསུམ་ཀ་ཆུ་བོ་སུམ་འདྲེས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་རྗེ་བླ་མ་ཙོང་ཁ་པར་མངའ་བ་ཡིན་ནོ། །
༢ བཀའ་གདམས་པའི་བསྟན་པའི་སྤྱི་བབ། འབྲོམ་སྟོན་གྱིས། ངོ་མཚར་བཀའ་ནི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་ཡིན་ཏེ། །གདམས་པ་སྐྱེས་བུ་གསུམ་གྱིས་མཛེས་པ་ཡིས། །བཀའ་གདམས་རིན་ཆེན་གསེར་གྱི་ཕྲེང་བ་ལ། །འགྲོ་བ་གང་གིས་བགྲང་ཀྱང་དོན་ཡོད་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། དེ་ལ་རྒྱབ་རྟེན་གྱི་གཞུང་དང་། ལག་ལེན་གྱི་མན་ངག་གཉིས་ཡོད་ཅིང་། གཞུང་དེ་ལའང་ནང་གསེས་ཀྱིས་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། ལྟ་བ་དང་། སྤྱོད་པ། ལྟ་སྤྱོད་གཉིས་ཀ་གཙོ་བོ་སྟོན་པའོ། །ལྟ་བ་གཙོ་བོར་སྟོན་པའི་གཞུང་ནི། ཇོ་བོ་རྗེས་མཛད་པའི་བདེན་གཉིས་ལ་འཇུག་པ་དང་། དབུ་མའི་མན་ངག་སོགས་ཡོད། སྤྱོད་པ་གཙོར་སྟོན་ནི། ཇོ་བོས་མཛད་པའི་སྤྱོད་བསྡུས་སྒྲོན་མེ། སེམས་བསྐྱེད་སྡོམ་པའི་ཆོ་ག་སོགས་ཡོད། ལྟ་སྤྱོད་ཟུང་འབྲེལ་དུ་སྟོན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ལམ་སྒྲོན་ཡིན། གཞན་ཡང་། ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི་རྩ་ཤེས། སྟོང་ཉིད་བདུན་ཅུ་བ། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་རྣམས་ལྟ་བ་གཙོར་སྟོན་གྱི་གཞུང་དང་། བཀའ་གདམས་གཞུང་དྲུག་ཏུ་གྲགས་པ་ལས། ས་རྒྱན་གཉིས། སྐྱེས་ཚོམས་གཉིས་ཏེ་བཞི་ནི། སྤྱོད་པ་གཙོར་སྟོན་གྱི་གཞུང་དང་། བསླབ་སྤྱོད་གཉིས་ལྟ་སྤྱོད་ཟུང་འབྲེལ་དུ་སྟོན་པའི་གཞུང་ཡིན།
མན་ངག་ལ་འང་། ལྟ་བ། སྤྱོད་པ། ལྟ་སྤྱོད་ཟུང་འབྲེལ་སྟོན་པ་སྟེ་གསུམ་ཡོད། ལྟ་བ་གཙོར་སྟོན་ནི། ཇོ་བོ་རྗེའི་མན་ངག་སྤྱན་སྔ་བ་ནས་བརྒྱུད་པའི་བདེན་བཞིའི་ཁྲིད་དང་། ཕུ་ཆུང་བ་ནས་བརྒྱུད་པའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཁྲིད། ཨ་མེས་བྱང་ཆུབ་རིན་ཆེན་ནས་བརྒྱུད་པའི་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཁྲིད་རྣམས་ཡིན་ཞིང་། བདེན་བཞི་དང་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཁྲིད་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཐུན་མོང་བའི་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་དང་། བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཁྲིད་ལ་བརྟེན་ནས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ལ་ཁྲིད་པ་ཡིན།
སྤྱོད་པ་གཙོར་སྟོན་ནི། ཐེག་ཆེན་བློ་སྦྱོང་གི་གདམས་པ་རྣམས་ཡིན་ཞིང་། དེའི་ཁུངས་ནི་ཐེག་ཆེན་གྱི་མདོ་སྡེ་སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཕལ་ཆེན། དབུ་མ་རིན་ཕྲེང། བསླབ་སྤྱོད་སོགས་ཡིན་ཞིང་། དེ་དག་ལག་ལེན་གྱི་སྙིང་བོ་དྲིལ་བ་ནི། བློ་སྦྱོང་མཚོན་ཆའི་འཁོར་ལོ་དང་། རྨ་བྱ་དུག་འཇོམས། དོན་བདུན་མ། ཚིགས་བརྒྱད་མ། ཐུན་བརྒྱད་མ། བེའུ་བུམ་ཁྲ་བོ། ཁ་རག་སྐོར་གསུམ་སོགས་ཡིན།
ལྟ་སྤྱོད་ཟུང་འབྲེལ་དུ་སྟོན་པ། བྱང་ཆུབ་ལམ་སྒྲོན། བསྟན་རིམ་སོགས་རྒྱས་བསྡུས་སྣ་ཚོགས་ཡོད།
ཡང་། ཡོངས་གྲགས་སུ་བཀའ་གདམས་གདམས་ངག་པ་ནི། མན་ངག་པ་དང་མི་འགལ་ལ། དེ་ཡང་ཇོ་བོ་རྗེ་ཨ་ཏི་ཤ་དང་འབྲོམ་སྟོན་རྣམ་གཉིས་ནས་དགེ་བཤེས་སྤྱན་སྔ་ཚུལ་ཁྲིམས་འབར་ལ་བརྒྱུད་པ་སྟེ། གཞུང་བཤད་རྒྱ་ཆེར་མ་སྤྲོས་པར། ཨ་ཏི་ཤའི་མཛད་པའི་རྟེན་འབྲེལ་དང་། བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཁྲིད་ལ་བརྟེན་ནས་སློབ་མ་སྐྱོང་བར་མཛད་པས། མཚན་དེ་ལྟར་ཐོགས་པ་ཡིན།
འོ་ན། བཀའ་གདམས་པར་སྔགས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་མེད་པར་མི་སེམས་ཏེ། ཐུབ་པ་དམ་ཚིག་གསུམ་བཀོད་དང། མི་གཡོ་བའི་སྐོར་དང་། སྨྱུང་བར་གནས་པ་སོགས་དེ་རྒྱས་ཆེ་ཞིང། དངོས་ཚོད་ལའང་འབྲོམ་སྟོན་ལ་རྒྱུད་སྡེ་བཞིའི་མན་ངག་ཆ་ཚང་དང་། ཁྱད་པར་ཕ་རྒྱུད་གསང་བ་འདུས་པ། མ་རྒྱུད་འཁོར་ལོ་བདེ་མཆོག་སོགས་གསང་ཚུལ་གྱིས་གནང་ཡོད་པས། འབྲོམ་སྟོན་བསྟན་པ་ཡོངས་ཀྱི་མངའ་བདག་ཏུ་གྱུར་བ་དང་། ལམ་སྒྲོན་ལའང་མདོ་སྔགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྟེ། ལམ་རིམ་ལས། མདོ་སྔགས་གཉིས་ཀའི་གནད་བསྡུས་ནས་སྟོན་པས་བརྗོད་བྱ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་ཁྱད་ཆོས་སུ་གསུངས་སོ། །
བཀའ་བརྒྱུད་པ།
༡ བཀའ་བརྒྱུད་པའི་ཆོས་རྒྱུན་བརྒྱུད་ཚུལ། དེ་ཡང་བཀའ་བརྒྱུད་པ་ཞེས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དང་རྒྱུད་སྡེ་བཞིའི་དགོངས་པ་བཤད་སྒྲུབ་ཟུང་གིས་འཛིན་པས་ན། བཀའ་བརྒྱུད་པ་ཞེས་པ་ཐུན་མོང་ལྟར་དང་། ཡང་ན། རྒྱལ་བ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་བཀའ་བབས་ཀྱི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་མཛོད་དུ་གྱུར་བའི་ཏེ་ལོ་བའི་ཆོས་རྒྱུན་འཛིན་པས་ན། བཀའ་བརྒྱུད་པ་ཞེས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ལྟར་རོ། །གྲུབ་མཐའ་འདི་གྲུབ་ཆེན་ཏེ་ལོ་བར། རྒྱལ་བ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ནས་བརྒྱུད་པའི་བཀའ་བབས་ཀྱི་གདམས་པ་བཞི་མངའ་བ་སྟེ། རྒྱལ་བ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ནས་ནཱ་རོ་ཆོས་དྲུག་གི་སྒྱུ་ལུས་དང་འཕོ་བའི་བཀའ་བབས། རྒྱལ་བ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ནས་ནཱ་རོ་ཆོས་དྲུག་གི་རྨི་ལམ་གྱི་བཀའ་བབས། རྒྱལ་བ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ནས་ནཱ་རོ་ཆོས་དྲུག་གི་འོད་གསལ་གྱི་བཀའ་བབས། རྒྱལ་བ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ནས་ནཱ་རོ་ཆོས་དྲུག་གི་གཏུམ་མོའི་བཀའ་བབས་ཡིན། བཀའ་བབས་བཞིའི་གདམས་པ་འདི་པཎ་ཆེན་ནཱ་རོ་བ་དང་། མངའ་བདག་མེ་ཏྲི་བ། དཔལ་ཞི་བ་བཟང་བོ། གྲུབ་ཆེན་ཡེ་ཤེས་སྙིང་བོ་བཅས་བླ་མ་གཙོ་བོ་བཞི་དང་། གཞན་ཡང་། པཎྚྀཏ་དང་། གྲུབ་ཐོབ་མཁའ་འགྲོ་མ་སོགས་བླ་མ་བརྒྱ་དང་བདུན་ཅུ་ལྷག་ཙམ་བསྟེན་ནས་བུམ་པ་གང་བྱོའི་ཚུལ་དུ་འཐོབ་པ་ལྷོ་བྲག་མར་བ་ལོ་ཙཱ་བ་ཡིན། མར་བ་ལོ་ཙཱ་བ་བོད་དུ་བྱོན་ནས་བཀའ་བབས་བཞིའི་གདམས་པ་རྣམས་འཆད་སྤེལ་མང་དུ་མཛད་པ་ལས། མན་ངག་དང་། བཤད་རྒྱུད་འཛིན་པའི་སློབ་མ་ཀ་ཆེན་བཞི་སྟེ། མི་ལ་རས་པ། མེས་སྟོན་ཆེན་པོ། རྔོག་ཆོས་སྐུ་རྡོ་རྗེ། མཚུར་སྟོན་དབང་གི་རྡོ་རྗེ་བཅས་བཞི་བྱུང་ཞིང་། ཁྱད་པར་དུ་རྗེ་བཙུན་མི་ལ་རས་པ་དང་དེའི་སློབ་མ་མཉམ་མེད་དྭགས་པོ་ལྷ་རྗེ་ནས་བཀའ་ཕྱག་ཆུ་བོ་གཉིས་འདྲེས་སྒྲུབ་བརྒྱུད་ཀྱི་བསྟན་པ་ཉི་མ་ཤར་བ་ལྟར། འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་བར་བརྟེན། བཀའ་བརྒྱུད་ཆེ་བཞི་ཆུང་བརྒྱད། ཟུར་གཉིས་སོགས་རིམ་བཞིན་བྱུང་བ་སྟེ། བཀའ་བརྒྱུད་ཆེ་བཞི་ནི། ༡ རྗེ་སྒམ་པོ་བའི་དངོས་སློབ་འབའ་རོམ་དར་མ་དབང་ཕྱུག་ལས་བརྒྱུད་པའི་འབའ་རོམ་བཀའ་བརྒྱུད། ༢ དྭགས་པོའི་དངོས་སློབ་ཁམས་པ་མི་གསུམ་ལས་ཕག་གྲུ་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་བོ་བརྒྱུད་པའི་ཕག་གྲུ་བཀའ་བརྒྱུད། ༣ དྭགས་པོའི་ཐུགས་སྲས་ཁམས་པ་དབུ་སེའམ་ཀརྨ་དུས་གསུམ་མཁྱེན་པ་ལས་བརྒྱུད་པའི་ཀམ་ཚང་བཀའ་བརྒྱུད། ༤ དྭགས་པོ་ལྷ་རྗེ་དབོན་པོ་སྒོམ་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྙིང་བོའི་སློབ་མ་ཞང་ཚལ་བ་འགྲོ་བའི་མགོན་པོ་ལས་བརྒྱུད་པའི་ཚལ་བ་བཀའ་བརྒྱུད་དོ། །
བཀའ་བརྒྱུད་ཆུང་བརྒྱད་ནི། ༡ ཕག་གྲུ་བའི་བུ་ཆེན་རྟེན་འབྲེལ་མཐར་ཕྱིན་སྐྱོབ་པ་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་ལས་བརྒྱུད་པའི་འབྲི་གུང་བཀའ་བརྒྱུད། ༢ ཕག་གྲུ་བའི་བུ་ཆེན་མོས་གུས་མཐར་ཕྱིན་སྟག་ལུང་ཐང་བ་བཀྲ་ཤིས་དཔལ་ལས་བརྒྱུད་པའི་སྟག་ལུང་བཀའ་བརྒྱུད། ༣ ཕག་གྲུའི་དངོས་སློབ་རྒྱལ་ཚ་རིན་ཆེན་མགོན་དང་དབོན་ཀུན་ལྡན་རས་པ་སྐུ་མཆེད་ལས་བརྒྱུད་པའི་ཁྲོ་ཕུ་བཀའ་བརྒྱུད། ༤ ཕག་གྲུ་བའི་དངོས་སློབ་གླིང་རས་པ་པདྨ་རྡོ་རྗེ་ནས་ཆོས་རྗེ་གཙང་བ་རྒྱ་རས་པ་ལས་བརྒྱུད་པའི་འབྲུག་པ་བཀའ་བརྒྱུད། ༥ ཕག་གྲུའི་ཐུགས་སྲས་སྨར་བ་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་ལས་བརྒྱུད་པའི་སྨར་བ་བཀའ་བརྒྱུད། ༦ ཕག་གྲུའི་ཐུགས་སྲས་ཡེལ་བ་ཡེ་ཤེས་བརྩེགས་པ་ལས་བརྒྱུད་པའི་ཡེལ་བ་བཀའ་བརྒྱུད། ༧ ཕག་གྲུའི་བུ་ཆེན་ཟྭ་ར་སྐལ་ལྡན་ཡེ་ཤེས་སེང་གེ་ལས་བརྒྱུད་པའི་གཡའ་བཟང་བཀའ་བརྒྱུད། ༨ ཕག་གྲུའི་སློབ་མ་རོ་གཅིག་རྟོགས་པའི་བུ་ཆེན་གྱེར་སྒོམ་ཚུལ་ཁྲིམས་སེང་གེ་ལས་བརྒྱུད་པའི་ཤུག་གསེབ་བཀའ་བརྒྱུད་དེ་བརྒྱད་དོ། །
ཟུར་གཉིས་བཀའ་བརྒྱུད་ནི། ༡ ཀརྨ་ལྔ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དངོས་སློབ་རྨ་སེ་བློ་གྲོས་རིན་ཆེན་ལས་བརྒྱུད་པའི་ཟུར་མང་བཀའ་བརྒྱུད། ༢ ཞྭ་དམར་དྲུག་པ་གར་དབང་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་གི་དངོས་སློབ་མཁས་གྲུབ་ཀརྨ་ཆགས་མེད་ལས་བརྒྱུད་པའི་གནས་མདོ་བཀའ་བརྒྱུད་དོ། །
༢ བཀའ་བརྒྱུད་པའི་ལྟ་སྒོམ་འབྲས་བུའི་རྣམ་བཞག གདམས་ངག་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ། མདོ་ལུགས་དང་། སྔགས་ལུགས། སྙིང་བོའི་ལུགས་གསུམ་ལས།
དང་བོ་ནི། མར་བའི་གསུང་མགུར་ལས། ཤར་ཆུ་བོ་གང་གཱའི་འགྲམ་དུ་ཕྱིན། །རྗེ་མེ་ཏྲི་ཆེན་པོའི་བཀའ་དྲིན་གྱིས། །གཞི་ཆོས་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས། །སེམས་སྟོང་བ་ཉིད་ལ་སྤར་ཟིན་བྱས། །དོན་སྤྲོས་བྲལ་གཉུག་མའི་ངོ་བོ་མཐོང་། །སྐུ་གསུམ་མ་དང་མངོན་དུ་མཇལ། །མི་ཁོ་བོས་སྤྲོས་པ་དེ་ནས་བཅད། །ཅེས་པ་ལྟར། མདོ་ལུགས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ནི། གཞི་དངོས་བོའི་གཤིས་ལུགས་འཁོར་འདས་གང་དུ་མ་གྲུབ་ཅིང་སྤྲོས་པ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བས། སྨྲ་བསམ་བརྗོད་ཡུལ་ལས་འདས་པ་འཁྲུལ་གྲོལ་རང་མཚན་གང་དུ་མ་གྲུབ་པས། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་སྲིད་ཞི་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཟབ་གསལ་གཉིས་མེད་དོན་དམ་བདེན་པའི་སྦྱང་གཞི་རྣམ་དག་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྐྱེ་འགག་གནས་གསུམ་དང་བྲལ་བའི་སྐུ་གསུམ་དབྱེར་མེད་གདོད་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་གནས་ལུགས་ཀྱི་རང་ངོ་ཤེས་པས། མཚན་མ་བྲལ་བའི་གཞིའི་གནས་ལུགས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་བོ་ངོས་ཟིན་པ་དང་། སྒོམ་པ་ནི། ཐོག་མར་སྒོམ་པ་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེས་པར་བྱ་བ་ལ། ལམ་རིམ་བློ་ལྡོག་རྣམ་བཞི་དང་སྐྱབས་གསུམ་བསགས་སྦྱངས་བླ་མའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་རྟགས་ཐོན་པར་སྦྱངས་ནས། བློ་ཆོས་ལམ་དུ་འགྲོ་བ་དང་། བར་དུ། སྐྱེས་པ་ལམ་དུ་བྱེད་པ་ངོ་སྤྲོད་རྣམ་གསུམ་ནི། ལྷན་སྐྱེས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྒྱུད་ལས། སེམས་ཉིད་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །སྣང་བ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཆོས་སྐུའི་འོད། །སྣང་སེམས་དབྱེར་མེད་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་ལ་སྦྱོར། །ཞེས་ལྷན་སྐྱེས་གསུམ་གྱི་ངོ་སྤྲོད་པ་ལ། རིམ་པ་བཞིན། ལམ་གྱི་འཁྲུལ་བ་བསལ། རྟོག་ཚོགས་ཆོས་སྐུར་བསྲེ། འཁྲུལ་བ་ཡེ་ཤེས་སུ་འཆར་བར་བྱེད་པའོ། །
འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་འགྱུར་ཚུལ་ནི། གཞིའི་གནས་ལུགས་ལྟ་བའི་དོན་ལ་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་ཅིང་། སེམས་མ་བཅོས་གནས་ལུགས་ཀྱི་སྟེང་རང་བབ་ཏུ་འཇོག་པའི་སྒོམ་པའི་དོན་ཉམས་སུ་མྱོང་། སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་ཟུང་འཇུག་འགག་མེད་ཤུགས་འབྱུང་གི་སྤྱོད་པས་བོགས་བཏོན་ཏེ། རྟོགས་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ། སངས་རྒྱས་སེམས་ལས་རྙེད། སྐུ་གསུམ་རང་ཞལ་མཇལ་བའོ། །
གཉིས་པ་སྔགས་ལུགས་ནི། མདོར་ན། ནཱ་རོ་ཆོས་དྲུག་ཅེས་གཏུམ་མོ་ལམ་གྱི་གཞུང་དང་། སྒྱུ་ལུས་གྱི་བོགས་འདོན། རྨི་ལམ་ལམ་གྱི་ཚོད་འཛིན། འོད་གསལ་ལམ་གྱི་སྙིང་བོ། བར་དོ་ལམ་གྱི་བློ་ཆོད། འཕོ་བ་ལམ་གྱི་སྐྱེལ་མ་སོགས་གདམས་ངག་སྒོམ་པའོ། །
གསུམ་པ་སྙིང་བོའི་ལུགས་ནི། རྟོགས་ལྡན་གྱི་བླ་མས་དབང་རྣོན་གྱི་སྐལ་ལྡན་སློབ་བུ་རྣམས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱིན་རླབས་འབེབས་པ་ཙམ་གྱིས་སྤྲོས་བཅས་ཀྱི་ས་དང། སྦྱངས་པའི་རྩོལ་བ་ལ་མ་ལྟོས་པར། ཐ་མལ་གྱི་ཤེས་པ་སྙིང་དབུས་སུ་སད་ནས་རྟོགས་གྲོལ་དུས་མཉམ་དུ་འགྱུར་བའོ། །
ཞི་བྱེད་པའི་གྲུབ་མཐའ།
༡ དེ་ཡང་ཞི་བྱེད་པ་ནི། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ཉམས་ལེན་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་བཏགས་པ་ཡིན་ལ། ཆོས་བརྒྱུད་འདིའི་མ་ཁུངས་ནི་ཕ་དམ་པ་སངས་རྒྱས་ཡིན། བི་ཀྲ་མ་ཤི་ལར་མཁན་པོ་དགེ་བའི་ལྷ་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་། བླ་མ་མང་བོ་བསྟེན་ནས་མཁས་གྲུབ་ཀྱི་གོ་འཕང་བརྙེས། བོད་དུ་ཐེངས་ལྔར་ཕེབས་ཤིང་། སློབ་མ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞི་བྱེད་ཀྱི་གདམས་པས་སྨིན་པར་མཛད་པ་ལས། གྲགས་ཆེ་བ་ནི། ཞི་བྱེད་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་སྟེ། སྔ་མ་ཁ་ཆེ་ཉྫ་ན་གུ་ཧ་ལ། དེ་ཨོང་པོ་ལོ་ཙཱ་བས་བསྒྱུར་བ། ཞི་བྱེད་སྒྲོན་མ་སྐོར་གསུམ་དང་། གཤིན་རྗེ་གཤེད་ལ་སོགས་པའི་སྒྲུབ་ཐབས་དང་། བརྒྱུད་པ་བར་མ་ནི། རྨ་ཆོས་ཀྱི་ཤེས་རབ། སོ་ཆུང་དགེ་འདུན་འབར། སྐམ་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན་དང་གསུམ་ལ་གདམས་ངག་གནང་ནས་འཕེལ་བ་ལ་ཟེར། བརྒྱུད་པ་ཕྱི་མ་ནི། ཕ་དམ་པ་སངས་རྒྱས་དིང་རི་གླང་སྐོར་དུ་བྱོན། དམ་པ་ཕྱར་ཆེན། ཕྱར་ཆུང་། བཛྲ་ཀྲོ་དྷ། ཀུན་དགའ་བཞི་ལས། ཀུན་དགའ་གཙོ་བོ་སྟེ། སྐུ་ཚེ་ལྔར་དམ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་བཟུང་། སྐུ་ཚེ་འདིར་དེའི་གདམས་ངག་གི་མཛོད་དུ་གྱུར་བས། སློབ་མ་པ་ཚབ་སྒོམ་པ་དང་། དེ་ནས་རྒྱལ་བ་ཏེ་ནེ། རོག་ཤེས་རབ་སེང་གེ་དང་ཞིག་པོ་ཉི་མ་སེང་གེ་སོགས་བརྒྱུད་དེ་ཞི་བྱེད་དར་རྒྱས་སུ་མཛད་དོ། །ཞི་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་བོར་གྱུར་བ་ནི་ཤེར་མདོ་ལ་གཏུགས་ལ། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་བརྒྱུད་པའི་བཀའ་བབས་དྲུག་གི་སྙིང་བོའི་བཅུད་བསྡུས་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ལགས་ལ། ཁྱད་པར་དུ་ཀླུ་སྒྲུབ་ལ་ཚད་མར་མཛད་པ་སྟེ། དིང་རི་བརྒྱད་ཅུ་བར་ཡང་། སྟོང་བའི་ངང་དུ་རིག་པ་མདུང་བསྐོར་བྱ། །ལྟ་བར་ཐོགས་རྡུགས་མེད་དོ་དིང་རི་བ། །ཞེས་ལྟ་བ་མཐའ་བྲལ་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ན་དབུ་མའི་ལྟ་བ་ལས་མ་འདས་སོ། །
༢ ཞི་བྱེད་པའི་ཡ་གྱལ་གཅོད་ལུགས། དེ་ཡང་གཅོད་ཅེས་པ་ནི། བྱམས་སྙིང་རྗེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རང་དོན་ཡིད་བྱེད་གཅོད། སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བས་འཁོར་རྩ་གཅོད། ཐུན་མོང་གི་བདུད་བཞི་གཅོད་པས་ན། གཅོད་ཅེས་བྱེད་ལས་ཀྱི་ཆ་ནས་བཏགས་པ་དང་། ཡང་ན། རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་ཐབས་ཤེས་ཀྱི་ལམ་ལ་སྤྱོད་པས་ན་སྤྱོད་ཅེས་ཀྱང་གྲགས་སོ། །
གཅོད་ཀྱི་གདམས་པ་འདི་བརྒྱུད་ཚུལ་ནི། ཕ་དམ་པ་བོད་དུ་ཕེབས་ཐེངས་གསུམ་པར། གཙང་དུ་སྐྱོ་སྟོན་བསོད་ནམས་བླ་མ་དང་། ཡར་ཀླུང་སྨ་ར་སེར་བོ་གཉིས་ལ་གཅོད་ཀྱི་གདམས་པ་གནང་། སྨ་ར་སེར་བོས་རང་གི་ཉེ་གནས་སྨྱོན་པ་སེ་རོང་། དེས་རྩེ་སྟོན་དང་སུམ་སྟོན་གཉིས་ལ། རྩེ་སྟོན་གྱིས་གཉན་སྟོན། སུམ་སྟོན་གྱིས་སྐལ་ལྡན་སྲས་མོ། དེས་གཙང་སྟོན། དེས་གཉན་སྟོན་སོགས་ལ་གནང་བའི་རྒྱུན་ལ་ཕོ་གཅོད་དང་། སྐྱོ་སྟོན་བསོད་ནམས་བླ་མས་ལབ་སྒྲོན་ལ་གནང་བའི་རྒྱུན་ལ་མོ་གཅོད་དུ་གྲགས་སོ། །སྤྱིར་ན། གཅོད་ཀྱི་གདམས་པ་འདི་ལ་རྒྱ་གཅོད་ཆུ་བོ་བཞི་དང་། ཕོ་གཅོད་མོ་གཅོད་ཅེས་ཐ་སྙད་སྦྱོར་ཚུལ་མང་ཡང་། མ་ཅིག་གི་བརྒྱུད་པ་དྲུག་ལྡན་བྱ་བ་འདི་སྟོང་དཀྲུགས་འོ་མའི་མར་ལོ་བཞིན་དྲིལ་ཞིང་། ཁྱད་པར་དུ་འཇམ་དཔལ་གྱི་རྒྱུད་སོགས་ལས། ང་ཡི་བསྟན་པའི་སྙིགས་མ་ལ། །བྱང་ཕྱོགས་ལབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་དུ། །རྒྱལ་བའི་ཡུམ་གྱི་སྤྲུལ་བ་ནི། །སྒྲོན་མའི་མཚན་ཅན་འབྱུང་བར་འགྱུར། །སྐྱེ་མེད་སྙིང་བོའི་དོན་སྟོན་ཅིང་། །གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་རི་སུལ་དང་། །དུར་ཁྲོད་བས་མཐའ་ཁྱད་པར་ཉུལ། །དེ་ཡི་ཆོས་ནི་རྒྱས་པར་འགྱུར། །ཞེས་ལུང་གིས་ཟིན་པའི་མ་ཅིག་ལབ་སྒྲོན་འདི་ལ་བུ་སློབ་མང་དུ་ཡོད་ཀྱང་། གཙོ་ཆེ་བའི་དབང་དུ་བཏང་ན། ཐུགས་ཀྱི་སྲས་བོ་བཞི་དང་། སྲས་མོ་བཞི། རང་མཉམ་གྱི་སྲས་བརྒྱད་དེ་བཅུ་དྲུག་སོགས་བྱུང་ནས་ཆོས་རྒྱུན་འདི་རྒྱ་ཆེར་དར་བ་ཡིན་ནོ། །
གཅོད་ཀྱི་གདམས་པའི་ངོ་བོ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྔགས་དང་མཐུན་པར་སྤྱོད་པ་སྟེ། གདམས་པའི་ཁུངས་ཡུམ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ་དང་། ལྷག་པར་དུ་སྡུད་པ་ལས། རྒྱུ་རྣམས་བཞི་ཡིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་སྟོབས་ལྡན། །བདུད་བཞིས་ཐུབ་པར་དཀའ་ཞིང་བསྐྱོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། །སྟོང་བར་གནས་དང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་དང་། །ཇི་སྐད་སྨྲས་བཞིན་བྱེད་དང་བདེ་གཤེགས་བྱིན་རླབས་ཅན། །ཞེས་བསྟན་ཏོ། །སྔགས་དང་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་མཐུན་ན། བརྟག་གཉིས་ལས། ཤིང་གཅིག་དང་ནི་དུར་ཁྲོད་དང་། །མ་མོའི་ཁྱིམ་དང་མཚན་མོ་དང་། །ཡང་ན་དབེན་པའི་བས་མཐའ་རུ། །བསྒོམ་པ་བཟང་བར་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞེས་པས་ཉམས་སུ་བླངས་པའི་གནས་དང་། ལུས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་བྱས་ནས། །ཕྱི་ནས་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་སྤྱད། །ཅེས་པས་ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ་དང་། ངེས་པར་སྔོན་དུ་ལྷ་མིན་དང་། །བརྒྱ་བྱིན་ལྟ་བུར་འོངས་ན་ཡང་། །དེ་ལ་འཇིགས་པར་མི་བྱ་སྟེ། །སེང་གེའི་གཟུགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྒྱུ། །ཞེས་པས་ཉམས་སུ་བླངས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སློང་དང་ཆོད་ཚད་འབྱུང་ཚུལ་བཅས་བསྟན་ཏོ། །
ས་སྐྱ་བ།
༡ ས་སྐྱ་བའི་ཆོས་རྒྱུན་བརྒྱུད་ཚུལ། ས་སྐྱ་བ་ནི་བོད་རབ་བྱུང་དང་བོའི་ཆུ་གླང་༡༠༧༣ ལོར་འཁོན་དཀོན་མཆོག་རྒྱལ་བོས། དབོན་པོ་རི་གླང་ཆེན་ཉལ་བ་འདྲ་བའི་མཁལ་ཁུང་གཡས་པའི་ཐད་ནས་ས་དཀར་ཞིང་སྣུམ་ལ། ཆུ་གཡས་སུ་འབབ་པ་སོགས་ཀྱི་བཀྲ་ཤིས་དགེ་མཚན་དུ་མ་ལྡན་པར་གཟིགས་ནས། ས་དེར་དགོན་པ་བཏབ་པས་སའི་ཁ་དོག་གི་ཁྱད་པར་གྱིས་དཔལ་ལྡན་ས་སྐྱ་བ་ཞེས་པའི་གྲུབ་མཐའ་འདི་བྱུང་བ་ཡིན། འཁོན་དཀོན་མཆོག་རྒྱལ་བོ་འདི་བ་སྔ་སོར་རྙིང་མ་བ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་། ཁྲོམ་དཀྱིལ་དུ་སྔགས་པ་མང་བོས་དབང་མོ་ཉེར་བརྒྱད་ཀྱི་འབག་གྱོན་ནས་འཆམ་བྱེད་པ་མཐོང་བ་བླ་མ་གཅེན་ལ་ཞུས་པས། གཅེན་གྱི་ཞལ་ལས། ད་གསང་སྔགས་འཆོལ་བའི་དུས་བྱུང་བ་ཡིན། ཕྱིན་ཆད་སྔགས་རྙིང་མ་ལ་གྲུབ་ཐོབ་ཚད་ལྡན་མི་འོང་གསུངས་ཏེ། འབྲོག་མི་ལོ་ཙཱ་བ་ཤཱཀྱ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དྲུང་དུ་མངགས་ནས་གསང་སྔགས་ཕྱི་འགྱུར་ལ་སྦྱངས་པ་བྱེད་དུ་བཅུག གཞན་ཡང་། འགོས་ཁུག་པ་ལྷས་བཙས་སོགས་བླ་མ་མང་བོའི་ཞབས་ལ་གཏུགས་ནས་ལྷ་ཆོས་མང་བོ་གསན། ལོ་ངོ་སུམ་ཅུ་ཐམ་པར་གདན་ས་བསྐྱངས་ཏེ་འཆད་ཉན་བྱས། མཐར་དགུང་གྲངས་རེ་དགུ་བར་གཤེགས། ཕྱིས་སུ་ས་སྐྱ་གོང་མ་རྣམ་ལྔ་སྟེ། ས་ཆེན་ཀུན་དགའ་སྙིང་བོ། ས་སྐྱ་བསོད་ནམས་རྩེ་མོ། རྗེ་བཙུན་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན། ས་པཎ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན། འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པ་སོགས་ཀྱིས་ཆོས་རྒྱུན་སྤེལ་ཞིང་། ཁྱད་པར་དུ་སྤྱི་ལོ ༡༢༥༣ ལོར་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པ་ཧུ་པི་ལི་སི་ཆེན་ཧན་གྱིས་དབུ་བླར་བཀུར་ཏེ། དབང་ཡོན་དུ་བོད་ཁྲི་སྐོར་བཅུ་གསུམ་གནང་བ་ནས་བཟུང་དར་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །བརྒྱུད་འཛིན་མཆོད་གཞིས་ཀྱི་དབང་དུ་བཏང་ནའང་། ངོར་ཨེ་ཝཾ་གླིང་། གོང་དཀར་རྡོ་རྗེ་གདན། རྟ་ནག་ཐུབ་བསྟན་རྣམ་རྒྱལ། ཞ་ལུ་དགོན། དྷི་དགོན་སོགས་ཡོད་དོ། །
༢ ས་སྐྱ་བའི་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་གསུམ་གྱི་རྣམ་བཞག གཞི་དུས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི། འཁོར་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉིས་ཀའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། དེ་ངོས་མ་ཟིན་པ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་ཤར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མངོན་གྱུར་བག་ལ་ཉལ་དང་བཅས་པ་འདི་འཁོར་བའི་རྩ་བ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་མ་རིག་པ་ཡིན་པས། འདིའི་རྩ་བ་བཅད་དེ་དབྱིངས་སུ་བསྟིམ་པའི་ཐབས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་ཟིན་པ་ནི་འཁོར་འདས་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ལྟ་བའོ། །
སྒོམ་པ་ནི། ལྟ་བ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་ཐབས་ནི་བསྒོམས་ནས་གོམས་དགོས་པ་ཡིན་པས། དེ་ཡང་། ཞི་ལྷག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་རིམ་གཉིས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་སྒོམ་པའོ། །
སྤྱོད་པ་ནི། བསྒོམས་པས་ལྟ་བ་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་བ་ན། ལྟ་ཐོག་དེར་འཁྲུལ་སྣང་ཐམས་ཅད་ལྷན་སྐྱེས་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རོལ་བར་ངོ་ཤེས་པའི་ཕྱིར། ཀུན་འདར་གསང་སྤྱོད་དང་མངོན་སྤྱོད་སོགས་ལ་རིམ་གྱིས་ཞུགས་ནས་ལྟ་བ་ལ་བོགས་འབྱིན་པ་ནི་སྤྱོད་པའོ། །
ཇོ་ནང་བ།
༡ ཇོ་ནང་བའི་ཆོས་རྒྱུན་གྱི་ཁུངས་སོགས། ཇོ་ནང་བའི་གྲུབ་མཐའ་ནི། ཡུ་མོ་མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེ་ནས་ལམ་སྲོལ་ཆེས་ཆེར་ཕྱེས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སྨྲ་བའི་ཁྱུ་མཆོག་ལེགས་ལྡན་ཞབས་ཀྱི་དབུ་མ་རིན་ཆེན་སྒྲོན་མེ་ལས། རགས་པ་ཕྱི་ཡི་དབུ་མ་ཐལ་རང་གཉིས། །ཕྲ་བ་ནང་གི་དབུ་མ་གཞན་སྟོང་སྟེ། །ཞེས་གཞན་སྟོང་གི་ལྟ་བ་འདི་སློབ་དཔོན་ཀླུ་ཐོགས་དང་། དུས་འཁོར་རྩ་རྒྱུད་སོགས་ལས་བསྟན་པར་ཁོ་བོ་ཅག་འདོད་ཅིང་། ཇོ་ནང་བ་ཞེས་པའི་མིང་འདི་ཀུན་སྤངས་ཐུགས་རྗེ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཇོ་མོ་ནང་དུ་དགོན་པ་བཏབ། དོལ་བོ་བ་དེར་བཞུགས་ནས་གྲུབ་མཐའ་འདི་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བ་ནས་བཟུང་། བརྒྱུད་འཛིན་རྣམས་ལ་ཇོ་ནང་བར་གྲགས་སོ། །གྲུབ་མཐའ་འདིའི་བླ་མའི་གཙོ་བོ་དོལ་བོ་བ་ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན﹙༡༢༩༢ -༡༣༦༡﹚དང་། ཇོ་ནང་ཏཱ་ར་ནཱ་ཐ། ཕྱོགས་རྒྱལ་བ། ལོ་ཙཱ་བ་བློ་གྲོས་དཔལ། ས་བཟང་མ་ཏི་པཎ་ཆེན། ཉ་དབོན་ཀུན་དགའ་དཔལ﹙རྗེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་ཀྱང་ཕྱོགས་ལས་རྒྱལ་བ་ལས་དུས་འཁོར་དང་། ཉ་དབོན་ལས་ཕར་ཕྱིན་སོགས་གནས། ﹚སོགས་ཡིན། ཡི་དམ་གྱི་གཙོ་བོ་དུས་འཁོར་དང་། དཔལ་འཁོར་ལོ་བདེ་མཆོག མཁའ་འགྲོའི་གཙོ་བོ་མཁའ་སྤྱོད་མ་དང་། ཆོས་སྐྱོང་གི་གཙོ་བོ་དཔལ་ལྡན་གུར་གྱི་མགོན་པོ་དང་བདུད་མགོན་ཏྲཀྵད་ནག་པོ་ཡིན།
༢ ཇོ་ནང་གི་གཞན་སྟོང་འདོད་ཚུལ། ཡུ་མོ་མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེས་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་སྦྱོར་དྲུག་བསྒོམས་པ་དང་། རྒྱུད་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས། གཞན་སྟོང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་རྟག་བརྟན་ཐེར་ཟུག་བརྟན་གཡོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ། བདེ་གཤེགས་སྙིང་བོ་དང་དོན་གཅིག་པ་གཞིའི་གནས་ཚུལ་ལ་ཡོད་པ་དེ་ཉིད། རྣལ་འབྱོར་དྲུག་གི་རིམ་པས་ཉམས་སུ་བླངས་པས་འབྲས་བུ་ཆོས་ཉིད་མངོན་དུ་འགྱུར་བར་འདོད་པ་དང་། དོལ་བོ་བས་ལྟ་བ་དེ་སྟོན་པའི་བསྟན་བཅོས་ངེས་དོན་རྒྱ་མཚོ་བརྩམས་ཏེ། ལུང་རིགས་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱེད་མང་དུ་བཀོད་ནས་གཞན་སྟོང་དོན་དམ་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་པའི་གྲུབ་མཐའི་རྐང་བཙུགས། དེའི་རྗེས་འབྲང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་གྱིས་འཁྲུལ་འཇོམས་ཆེ་ཆུང་གཉིས་དང་། ཉ་དབོན་གྱིས་གྲུབ་མཐའ་འོད་གསལ་རྒྱན་སོགས་བརྩམས་ཏེ་ཇོ་ནང་བའི་གྲུབ་མཐའ་འདི་དར་སྤེལ་བཏང་བ་ཡིན་ནོ། །
དགེ་ལུགས་པ།
༡ དགེ་ལུགས་པའི་ཆོས་རྒྱུན་བྱུང་ཚུལ། དགེ་ལུགས་པ་ནི། འཇམ་མགོན་བླ་མ་ཙོང་ཁ་པས﹙༡༣༥༧ -༡༤༩༡﹚སྤྱི་ལོ༡༤༠༩ བོད་རབ་བྱུང་བདུན་པའི་ས་གླང་ལོར་དགའ་ལྡན་དགོན་པ་བཏབ་སྟེ། སྐུ་ཚེ་སྨད་དེར་བཞུགས་པས། རྗེའི་རང་ལུགས་པ་ཚོས་གདན་སའི་མཚན་གྱི་ཆ་ལས་རི་བོ་དགའ་ལྡན་པ་ཞེས་འབོད་པ་བྱུང་། ད་ལྟ་དགའ་ལྡན་པ་ཞེས་པ་བརྗོད་བདེའི་དབང་གིས་དགེ་ལྡན་པ་ཞེས་རྒྱུན་ཆགས་སུ་གྱུར་རོ། །ཡང་བླ་ཆེན་དགོངས་པ་རབ་གསལ་དང་ཀླུ་མེས་སོགས་སྔོན་གྱི་འདུལ་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞྭ་སེར་མནབས་པར་བརྟེན། རྗེ་བླ་མས་ཀྱང་འདུལ་བསྟན་ཉམས་པ་གསོ་བའི་རྟེན་འབྲེལ་དུ་དགོངས་ནས་ཞྭ་སེར་འདི་མནབས་པས། གྲུབ་མཐའ་འདི་ལ་ཞྭ་སེར་བའང་ཟེར། རྗེ་ཉིད་བཞུགས་ཐོག་དེར་རྒྱལ་ཚབ་རྗེ་དང་མཁས་གྲུབ་རྗེ་གཙོར་བྱས། འཁོར་དག་པ་རྣམ་བརྒྱད་སོགས་དངོས་སློབ་གྲགས་ཆེ་བའང་བརྒྱ་དང་ཞེ་བདུན་བྱུང་བ་དང་། དགོན་སྡེའི་དབང་དུ་བཏང་ནའང་སེར་འབྲས་དགེ་གསུམ་སོགས་མར་མེ་གཅིག་ལས་གཉིས་མཆེད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཇི་སྙེད་ཅིག་བྱུང་བ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་རྗེ་བློ་སྒོ་གསུམ་སོགས་གྱི་ཡིག་ཆ་བརྩམས་ཏེ་ཞྭ་སེར་གྱི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཉི་མ་ལྟར་ཤར་བ་འདི་ཉིད་བྱུང་ངོ་། །
༢ ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་གསུམ་གྱི་རྣམ་བཞག དགེ་ལུགས་པའི་ལྟ་བ་ནི། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་བར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟེང་དུ་དགག་བྱ་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པ་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མེད་པར། རང་གི་གདགས་གཞི་ལ་བརྟེན་ནས་རྟོག་པས་བཏགས་པ་ཙམ་དེ་རྟེན་འབྱུང་གི་དོན་ཡིན་ལ། སྟོང་བས་ཡོད་མཐའ་སེལ་ཞིང་སྣང་བས་མེད་མཐའ་སེལ་ཚུལ་ནི། ཆོས་གང་དང་གང་དེ་ལྟ་བུའི་རྟེན་འབྱུང་དུ་བློ་ལ་ནམ་ཤར་བའི་ཚེ། ཆོས་དེ་དང་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་བར་ངེས་ཤེས་འདྲེན་པ་ནི་སྣང་བས་ཡོད་མཐའ་སེལ་ཚུལ་དང་། གཅིག་ཏུ་བྲལ་ལྟ་བུས་རིགས་པས་དཔྱད་དེ། ཆོས་གང་དང་གང་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཚུལ་བློ་ལ་ནམ་ཤར་བའི་ཚེ། ཆོས་དེ་དང་དེ་རྟོག་པས་བཏགས་ཙམ་གྱི་རྟེན་འབྱུང་ཡིན་པར་འབད་མེད་དུ་འཆར་བ་ནི། སྟོང་བས་མེད་མཐའ་སེལ་ཚུལ་ལོ། །
སྒོམ་པ་ནི། དཔྱད་སྒོམ་དགོས་པ་རྣམས་ལ་དཔྱད་སྒོམ། འཇོམ་སྒོམ་དགོས་པ་རྣམས་ལ་འཇོག་སྒོམ། དཔྱད་འཇོག་སྤེལ་མ་དགོས་ལ་སྤེལ་མ་དང་། ཏིང་འཛིན་ཡང་དག་སྒྲུབ་ཚུལ་གྱི་མན་ངག་མདོའི་དོན། བྱམས་ཆོས་དང་། ས་སྡེ། དབུ་མ་སྒོམ་རིམ་སོགས་ལས་བཀྲལ་བ་བཞིན། ཞི་ལྷག་སོ་སོའི་ཚོགས་བརྟེན་ཚུལ། དམིགས་རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར། སེམས་གནས་པའི་ཐབས་དགུ་དང་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་དང་ལྡན་པར་བྱས་ཏེ་སྒོམ་པའོ། །
སྤྱོད་པ་ནི། རྗེ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོས་བསྟན་པའི་གཞི་མ་ལྷག་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལགས་པར་དགོངས་ནས། བྱིན་ལེན་རུང་ཆུ་སོགས་འདུལ་བའི་བཅས་ཁྲིམས་ཕྲ་མོ་རྣམས་ཀྱང་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་སྒོ་ནས། འདུལ་བའི་ཀུན་སྤྱོད་ལ་གནས་བཞིན་པའི་ངང་ནས་རིམ་གཉིས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ཉམས་སུ་ལེན་པ་སོགས་ཀུན་སྤྱོད་དག་པ་དང་། དེའི་སྟེང་དུ་བྱང་སེམས་དང་སྔགས་ཀྱི་འདུལ་བ་ནས་གསུངས་པའི་བཅས་མཚམས་རྣམས་ཀྱང་མིག་འབྲས་བཞིན་སྲུང་བས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །མདོར་ན། གུང་ཐང་བསྟན་པའི་སྒྲོན་མེས། ལྟ་བ་རྣམ་དག་རྟག་ཆད་མཐའ་ལས་གྲོལ། །སྒོམ་པ་རྣམ་དག་བྱིང་རྨུགས་མུན་པ་སངས། །སྤྱོད་པ་རྣམ་དག་རྒྱལ་བའི་བཀའ་བཞིན་བསྒྲུབས། །བློ་བཟང་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ། ཞེས་གསུངས་སོ། །
གཞན་དུ་ནང་བསྟན་གྱི་གྲུབ་མཐའ་བཅུ་གཉིས་ཞེས་ཀྱང་བརྩི་སྲོལ་ཡོད་དེ། དེ་དག་ནི། རྙིང་མ་བ། ས་སྐྱ་བ། དགེ་ལུགས་པ། ཇོ་ནང་བ། ཤངས་པ། འབྲི་གུང་བ། ཀརྨ་བ། བུ་ལུགས། བཀའ་གདམས་པ། རྫོགས་ཆེན་པ། ཕྱག་ཆེན་པ། ཞི་བྱེད་པ་བཅས་སོ། །
གསུམ་པ། རིག་གནས་ཆེ་བ་ལྔ།
བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདིར་སྔོན་བྱོན་ལོ་པཎ་དག་གི་སྐུ་དྲིན་ལས། རིག་གནས་བགྲང་ལས་འདས་པ་ཞིག་དར་སྤེལ་གནང་ཡོད། དེ་དག་བསྡུས་ན་རིག་གནས་ཆེ་བ་ལྔ་སྟེ། སྒྲ་རིག་པ། ཚད་མ་རིག་པ། བཟོ་རིག་པ། གསོ་བ་རིག་པ། ནང་དོན་རིག་པ་དང་། རིག་གནས་ཆུང་བ་ལྔ་ནི། སྙན་ངག མངོན་བརྗོད། སྡེབ་སྦྱོར། ཟློས་གར། སྐར་རྩིས﹙ཕྱིས་སུ་དཔལ་ཁང་ལོ་ཙཱ་བ་དང་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བ་སོགས་ཀྱིས་སྒྲ་རིག་མི་བརྩི་བར་སྐར་རྩིས་བསྣན﹚ཏེ། ཁྱོན་བསྡོམས་རིག་གནས་བཅུ་ནི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡོམ་མོ། །
སྒྲ་རིག་པ།
སྒྲ་རིག་པའི་སྒྲ་ནི་གཙོ་བོར་བརྗོད་བྱའི་དོན་སྟོན་པའི་བརྡ་སྤྲོད་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་། ཐ་ན་ཆུ་ཐིགས་ལྷུང་བའམ་སྡོང་ལོ་རླུང་གིས་བསྐྱོན་པའི་སྒྲ་ལ་བརྟག་ནས་བརྗོད་དོན་གོ་བ་སོགས་ནི་འབྱུང་བོ་ཐམས་ཅད་པའི་སྐད་ཤེས་པ་ཞེས། སྒྲ་རིག་པ་ལ་མཁས་པའི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཚད་དུ་འཇོག དེ་བས་སྒྲ་ཤེས་ན་དོན་ལ་མི་རྨོངས་ཟེར་ལ། རྒྱ་གར་གྱི་དབང་དུ་བཏང་ན། ཀཱ་ཙན་དབྱངས་གསུམ་སོགས་སྒྲ་གྲགས་ཅན་མང་ལ། དེ་དག་ལ་འགྲེལ་བཤད་ཀྱང་རྒྱ་བོད་ཀྱི་མཁས་པས་མཛད་པ་ཧ་ཅང་མང་། བོད་ཀྱི་དབང་དུ་བཏང་ན། ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྐུ་རིང་ལ། ཐོན་མིས་མཛད་པའི་ཡི་གེ་ལ་མཁོ་བའི་བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོ་བརྒྱད་སོགས་མཛད་ནའང། ད་ལྟ་དཔེ་རྒྱུན་གནས་པ་ནི་སུམ་ཅུ་བ་དང་རྟགས་འཇུག་གཉིས་ཡིན། བོད་འདིར་སྒྲ་གཞུང་གི་བརྗོད་བྱ་གཙོ་བོ་ཚོགས་གསུམ་སྟེ། མིང་གི་ཚོགས། ཚིག་གི་ཚོགས། དེ་གཉིས་འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡི་གེ་བཅས་ཡིན་ཞིང་། སུམ་རྟགས་དག་གསུམ་གྱིས་ཚོགས་གསུམ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ཡིན་པས་བོད་ཀྱི་སྒྲ་གཞུང་དུ་ངོས་འཛིན་ལ། སུམ་རྟགས་གཉིས་སྒྲ་རིག་གི་ཕྱི་མོ་བྱས་ཏེ་དགོངས་འགྲེལ་གྲགས་ཆེ་བ་ལ། ཞ་ལུ་ལོ་ཆེན། ལོ་ཆེན་ནམ་བཟང་། པྲ་ཏི་དགེ་བཤེས། སི་ཏུ་པཎ་ཆེན་སོགས་ཀྱི་འགྲེལ་བ་དང་། དག་ཡིག་གི་སྐོར་ལ། རྔོག་ལོ། ཞ་ལུ་ལོ་ཆེན། དཔལ་ཁང་བ་སོགས་ཀྱིས་མཛད་པ་མང་ངོ་། །
ཚད་མ་རིག་པ།
སྤྱིར་བཏང་ཚད་མ་རིག་པ་ཞེས་པ། སྒྲ་ཡངས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་རྟོག་པའི་རིག་པ་ཙམ་ལ་གོ་ཡང་། འདིར་བསྟན་ཚད་མ་ནི། རྒྱུ་མཚན་དང་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་གིས་བརྡར་ཤ་བཅད་དེ་འཁྲུལ་བ་མེད་པ་ཞིག་ལ་ཟེར། སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མདོ་སྡེ་མང་བོས་ཚད་མ་གསུམ་གྱི་རྣམ་བཞག་སྐོར་བསྟན་ཡོད་ལ། དུས་རབས་བདུན་པའི་མགོ་ཙམ་དུ་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་གླང་གིས་ཐོག་མར་དམིགས་པ་བརྟག་པ་དང་། སེལ་བར་བརྟག་པ་སོགས་བསྟན་བཅོས་ཐོར་བུ་བརྒྱ་རྩ་མཛད། ཕྱིས་སུ་ཚད་མའི་བསྟན་བཅོས་དེ་དག་གི་བརྗོད་དོན་ཕྱོགས་བསྡུས་གནང་སྟེ་ཁོང་གིས་ལེའུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཚད་མ་ཀུན་བཏུས་མཛད། ཕྱོགས་གླང་སྐུ་གཤེགས་རྗེས། སློབ་དཔོན་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་སློབ་དཔོན་དབང་ཕྱུག་སྡེའི་དྲུང་ནས་ཚད་མ་ཀུན་བཏུས་ཚར་གསུམ་གསན་ནས་སློབ་དཔོན་གྱིས་གནང་བ་ཐོབ་པ་ལྟར། ཚད་མ་སྡེ་བདུན་བརྩམས་ཤིང་ཚད་མ་སྡེ་བདུན་ལ་གཙོ་བོ་ལུས་ལྟ་བུའི་བསྟན་བཅོས་གསུམ་སྟེ། རྒྱས་པར་སྟོན་པ་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ། འབྲིང་དུ་སྟོན་པ་ཚད་མ་རྣམ་ངེས། བསྡུས་ནས་སྟོན་པ་ཚད་མ་རིགས་ཐིགས་བཅས་དང་། འཕྲོས་པ་ཡན་ལག་ལྟ་བུའི་བསྟན་བཅོས་བཞི། རང་དོན་ལེའུ་ལས་འཕྲོས་པ་གཏན་ཚིགས་རིགས་པ་དང་། ལྟག་ཆོད་ཀྱི་འབྲེལ་བ་གཏན་ལ་འབེབས་པ་འབྲེལ་བ་བརྟག་པ། གཞན་དོན་ལེའུ་ལས་འཕྲོས་པ་རྒྱུད་གཞན་གྲུབ་པ་དང་རྩོད་པའི་རིགས་པ་གཉིས་ཏེ་བཞི་ཡོད། ཕྱིས་སུ་ལོ་པཎ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གི་ཚད་མའི་བསྟན་བཅོས་དེ་དག་བོད་འགྱུར་དང་འགྲེལ་བཤད་མང་དུ་མཛད་ཅིང་། ས་པཎ་གྱིས་རིགས་གཏེར་དང་། མཁས་གྲུབ་དགེ་ལེགས་དཔལ་བཟང་གིས་སྡེ་བདུན་ཡིད་ཀྱི་མུན་སེལ་སོགས་མཛད། ཁྱད་པར་དུ་ཆ་བ་ཆོས་ཀྱི་སེང་གེས་བསྡུས་གྲྭའི་རིགས་ལམ་གསར་གཏོད་གནང་བ་ནས་བཟུང་། བོད་འདིར་ཚད་མ་རིག་པའི་འཆད་ཉན་རྒྱ་ཆེར་དར་བ་ཡིན་ནོ། །
བཟོ་རིག་པ།
འདིར་བཤད་པའི་བཟོ་རིག་པ་ནི། དེང་སང་གི་ཚན་རྩལ་ཀྱི་བཟོ་ལས་མ་དར་གོང་གི་བོད་ཀྱི་བཟོ་རིག་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ལུས་བཟོ། ངག་བཟོ། ཡིད་བཟོ་གསུམ་ཡོད་ལ། དེ་རེ་རེ་ལའང་གཙོ་ཕལ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས།
༡ ལུས་བཟོ་མཆོག་ནི། སྐུ་རྟེན། གསུང་རྟེན། ཐུགས་རྟེན་བཅས་གསུམ་དང་། དང་བོ་སྐུ་རྟེན་ལའང་། བྲིས་འབུར་གཉིས་ཀྱི་ནང་ནས་བྲིས་ཀྱི་རིགས་རྒྱལ་བོ་གཉའ་ཁྲིའི་སྔོན་ནས་ཡོད་པ། ཆབ་མདོ་ཁ་རུབ་སོགས་ལས་བུད་པའི་རིག་རྫས་ཀྱིས་ར་སྤྲོད་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་། འབུར་གྱི་རིགས་ནི་ཐོག་མར་འཇིམ་གཟུགས་དང་། ཤིང་བརྐོས། རྡོ་བརྐོས་ཀྱི་རིགས་ལས་རིམ་བརྒྱུད་བྱུང་བའོ། །
གཉིས་པ་གསུང་རྟེན་ནི། བྲིས་མ་དང་དཔར་མའི་རིགས་གཉིས་ཡོད། གསུང་རྟེན་ཡི་གེར་འབྲི་བའི་སྐོར་ལ། རྣམ་གྲངས་མང་ཡང་། གཟབ་ཆེན་གཟབ་ཆུང་། འབྲུ་ཆེ་ཆུང་། བཤུར་མ་དང་དཀྱུས་ཡིག་བཅས་དྲུག་ཏུ་འདུའོ། །བརྐོ་བཟོའི་པར་ཤིང་འདི་བོད་ལ། རབ་བྱུང་བདུན་པའི་ས་བྱི་སྤྱི་ལོ ༡༤༠༨ ལོར་རྗེ་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་ཚབ་ཏུ་བྱམས་ཆེན་ཆོས་རྗེ་ཏ་མིང་ཡུང་ལོ་རྒྱལ་བོའི་དབུ་བླར་ཕེབས་སྐབས། གོང་མས་ནན་ཅིང་དུ་བོད་ཡིག་གི་བཀའ་འགྱུར་པར་དུ་བརྐོས་པ་དེ་ནི། བོད་ཡིག་གི་པར་གཞི་ཐོག་མ་ཡིན། དེ་ནས་ས་དགེ་ཀར་རྙིང་ཇོ་ནང་བོན་དང་བཅས་པའི་སྔོན་བྱོན་མཁས་དབང་རྣམས་ཀྱིས་མཛད་པའི་གསུང་འབུམ་གྱི་སྐོར་དང་། ཐོར་བུ་སྣ་ཚོགས་རི་བོའི་གཏོས་དང་མཉམ་པ། སྡེ་དགེ་པར་ཁང་། ཞོལ་པར་ཁང་། སྐུ་འབུམ་པར་ཁང་། བླ་བྲང་པར་ཁང་། རོང་བོའི་པར་ཁང་། གཞན་དགོན་སྡེ་དང་གྲོང་ཚོ་རེ་ན་པར་ཤིང་ཐོར་རེ་བ་མང་དུ་ཡོད་པ་འདི་དག་གོ །
གསུམ་པ་ཐུགས་རྟེན་ནི། གཙོ་བོ་མཆོད་རྟེན་རྣམས་ཡིན། བཟོ་དབྱིབས་ནི་ནང་ཆོས་དར་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་སྣ་ཚོགས་འདུག་མོད། བོད་ཀྱི་དབང་དུ་བཏང་ན། བདེ་གཤེགས་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་ཟེར་བ་དེ་ཡིན། གཞན་ཡང་། གསང་སྔགས་རྒྱུད་སྡེ་བཞིའི་དཀྱིལ་འཁོར་བྲིས་ཐིག་དང་། བློས་བསླངས། ས་གར་མཆོད་གར། སྒྲུབ་པ་བཀའ་བརྒྱད་ཀྱི་ཕུར་བའི་རྩ་འཆམ། འགྲུབ་འཆམ་སོགས་ཡོད།
ལུས་བཟོ་ཕལ་བ་ནི། གྲུ་གཟིངས་ཆེ་ཆུང་དང་། ཁང་ཁྱིམ། བཟའ་བཏུང་གཡོས་སྦྱོར། གོས་རྒྱན་བཟོ་བ། སྒྱོགས། འཕྲུལ་འཁོར། མདའ་མདུང་མཚོན་གསུམ་བཟོ་བ་སོགས་ཏེ། མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་བཤད་པའི་བཟོ་སྦྱངས་བཅོ་བརྒྱད་དང་། སྒྱུ་རྩལ་དྲུག་ཅུ་རེ་བཞི། བཟོ་ལ་གཏོགས་པ་སུམ་ཅུ་སོགས་ཡིན།
༢ ངག་བཟོ་མཆོག་ནི། རྒྱུད་སྡེ་བཞིར་བསྟན་པའི་ཡི་དམ་ཆོས་སྲུང་གི་མཆོད་དབྱངས། སྒྲ་དག་གསལ་གསུམ་ཚང་ཞིང་དོན་བཟང་ལ་བརྗོད་བྱ་ཟབ་པའི་ཆོས་གཏམ་གསུངས་ཏེ། ཉན་པ་པོ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་སོགས་ཡིན།
ངག་བཟོ་ཕལ་བ་ནི། ཕོ་རྩལ་སྣ་དགུ་ལས། ལོ་རྒྱུས་ཀྱིས་དགེ་ཐོན་པ། གཏམ་གྱིས་བཞད་གད་ཐོན་པ། གཤགས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་གནོན་པ་སྟེ་ངག་གི་རྩལ་གསུམ་དང་གླུ་ལེན་པ་སོགས་ཡིན།
༣ ཡིད་བཟོ་མཆོག་ནི། ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་དང་། ལུང་རྟོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་མདོ་སྔགས་རིག་གནས་དང་བཅས་པར་མཁས་ཤིང་། གཞན་ལ་ལེགས་པར་འདོམས་ཤེས་པ་ལ་ཟེར།
ཡིད་བཟོ་ཕལ་བ་ནི། ཕྱི་རོལ་གྱི་བྱ་དངོས་སྣ་ཚོགས་ལ་རིག་པས་དུ་ཡོད་འཇུག་ནུས་པ་ལ་ཟེར།
གསོ་བ་རིག་པ།
བོད་མི་རིགས་ཀྱིས་གདོད་མ་ནས་ནད་རིགས་ལ་འཐབ་རྩོད་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་ཉམས་མྱོང་ཕྱོགས་བསྡོམས་བྱས་ནས། རང་བྱུང་སྐྱེ་དངོས་དང་། རྩི་ཤིང་། གཏེར་རྫས། སྲོག་ཆགས་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ནད་གསོ་བའི་ཆོས་ཉིད་བྱུང་བར་མ་ཟད། དུག་ཀྱང་སྨན་དུ་བསྒྱུར་བའི་རིག་པ་རྟོགས་ནས། ཆང་ལ་བརྟེན་ནས་རྨ་བཅོས་པ། བྱུགས་སྲེག་གཏར་གསུམ་དང་། ཟས་ཀྱི་ཚོད་རིག་པ། རྨ་གསར་ལ་མར་བཞུས་ནས་བཏང་བས་རྩ་ཁ་སྡོམ་པ་སོགས་ནད་བཅོས་ཀྱི་ནུས་པ་ཚད་ཇེ་མཐོར་སོན། རྒྱལ་བོ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོའི་དུས་སུ་བོན་ཤེས་པ་ཅན་མི་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་གསེས་ཕན་ཤེས་སྨན་དཔྱད་བྱ་བ་བྱུང་བ་དང་། གཞན་ཡང་། ཏུང་ཧོང་གཏེར་ཡིག་ལས་ཐོན་པའི་གནའ་རབས་སྨན་དཔྱད་མདོར་བསྡུས་ཤིག་གི་ནང་། དཔྱད་གཞི་འདི་ནི་ཞང་ཞུང་གི་དཔྱད་ཕུག་པ་དང་སྦྱར་ཏེ་བགྱིད་པ་ལགས་སོ་ཞེས་སོགས་ལ་གཞིགས་ན། བོད་ཡུལ་དུ་ཐོག་མར་དར་བ་ནི་བོན་གྱི་གསོ་རིག་གོ ། ཚུལ་འདི་ལ་དགོངས་ནས། གཡུ་ཐོག་ཡོན་ཏན་མགོན་པོའི་རྣམ་ཐར་ལས། དང་བོ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཆགས། །བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་བདེ་ཕྱིར་དུ། །དང་བོ་གསོ་བ་རིག་པ་བྱོན། །དེ་ནས་གསོ་བྱེད་འབུམ་པ་བྱོན། །དེ་ནས་དཔལ་ལྡན་རྒྱུད་བཞི་བྱོན། །དེ་ནས་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་འབྱུང་། །དེ་ནས་མཁས་པ་སོ་སོའི་ལུགས། །ཞེས་སོ། །
ལྷ་ཐོ་ཐོ་རིའི་སྐུ་དུས་སུ་རྒྱ་གར་གྱི་སྨན་པ་བི་བྱི་དང་བི་མ་ལྷ་བོད་དུ་ཕེབས་དུས། རྒྱལ་བོས་གསོ་རིག་དར་སྤེལ་གྱི་ཆེད་དུ། བི་བྱི་ལ་ལྷ་ལྕམ་ཡིད་ཀྱི་རོལ་ཆ་ཕུལ་བས། སྲས་སུ་སྨན་པ་དུང་གི་ཐོར་ཅོག་ཅན་འཁྲུངས་ཏེ། ཡབ་ཀྱིས་སྲས་ལ་སྨན་དཔྱད་ལག་ལེན་དང་བཅས་པ་གནང་ནས། ཕྱིས་སུ་སྨན་པ་དུང་གི་ཐོར་ཅོག་ཅན་རྒྱལ་བོའི་བླ་སྨན་ལ་བཞུགས་ཏེ་གསོ་རིག་དར་སྤེལ་བཏང་། སྲོང་བཙན་གྱི་དུས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་སྨན་གཞུང་སྐོར་གཅིག་བོད་དུ་བསྒྱུར་བ་དེ་ལ་སྨན་དཔྱད་ཆེན་མོ་ཞེས་ཟེར་ལ། གཞན་ཡང་རྒྱ་ཡི་སྨན་པ་ཧན་ཝེན་ཧེ་དང་། རྒྱ་གར་གྱི་སྨན་པ་བྷ་ར་དྷྭ་ཛ། སྟག་གཟིག་གི་སྨན་པ་ག་ལེ་ནོས་བཅས་བོད་དུ་སྤྱན་དྲངས་ནས་ཁོང་ཚོས་སྤྱི་མཐུན་གྱིས་བརྩམས་པའི་སྨན་གཞུང་དེ་ལ་མི་འཇིགས་པའི་མཚོན་ཆ་ཟེར། ཁྲི་ལྡེ་གཙུག་བརྟན་གྱི་དུས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་སྨན་དཔྱད་སོ་མ་ར་ཛ་བོད་དུ་བསྒྱུར་བ་དང་།
ཁྱད་པར་དུ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙུན་གྱི་དུས་སུ་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་གི་ཤིང་རྟའི་སྲོལ་འབྱེད་གཡུ་ཐོག་རྙིང་མ་ཡོན་ཏན་མགོན་པོ་བྱོན་ཏེ། རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་མང་བོའི་གསོ་རིག་གི་ཉིང་བཅུད་བསྡུས་ཤིང་། དམངས་ཁྲོད་ཉམས་མྱོང་གིས་ཟུར་བརྒྱན་ཏེ་དཔལ་ལྡན་རྒྱུད་བཞི་སོགས་བསྟན་བཅོས་མང་བོ་མཛད་པར་མ་ཟད། དགོན་པ་ལྟ་ན་སྡུག་ཕྱག་འདེབས་མཛད་ཅིང་། སྨན་སློབ་ཀྱི་སྒྲིག་སྲོལ་ཆ་ཚང་བཙུགས་ཏེ། སློབ་མའི་ཡོན་ཚད་ལྟར་འབུམ་རམས་པ་དང་། དཀའ་བཅུ་བ། བསྡུས་ར་བ་བཅས་རིམ་པ་བཞིར་ཕྱེས་ནས་མིང་བཏགས་གནང། དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པའི་དུས་མགོར་ལོ་ཙཱ་བ་རིན་ཆེན་བཟང་བོས་སྨན་དཔྱད་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་དང་འགྲེལ་བ་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ཏེ་དར་སྤེལ་བཏང་བས། སྟོད་ལུགས་ཀྱི་སྨན་པ་མཁས་པ་མི་དགུ་སོགས་བྱུང་བས་སྟོད་ལུགས་སུ་གྲགས། དུས་རབས་བཅུ་གཉིས་པའི་ནང་གཡུ་ཐོག་གསར་མ་ཡོན་ཏན་མགོན་པོས་རྒྱུད་བཞིའི་འགྲེལ་བ་བརྩམས་ཏེ་སྔར་ལས་ཕུན་སུམ་ཇེ་ཚོགས་སུ་བཏང་བ་དང་། དེ་རྗེས་གསོ་རིག་གི་ལག་ལེན་ཁྲོད་བྱང་ཟུར﹙བྱང་བ་བདག་པོ་རྣམ་རྒྱལ་གྲགས་བཟང༡༣༩༤ - ༡༤༧༥དང་། ཟུར་མཁར་མཉམ་ཉིད་རྡོ་རྗེ ༡༤༣༩ - ༡༤༧༥﹚གཉིས་སུ་གྱེས་ཏེ། གསོ་རིག་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་བ་དང་། དེ་ལས་གཞན། སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོས་བཻ་སྔོན་དང་རྒྱུད་བཞིའི་འགྲེལ་བ་དང་། མན་ངག་ལྷན་ཐབས། ཟིན་ཏིག་སོགས་ཉམས་མྱོང་ཚད་མ་དང་སྦྱར་ནས་བརྩམས་གནང་མཛད་དེ། གསོ་རིག་གི་འཕྲིན་ལས་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བ་དང་། ༡༨༤༠ ལོར་སྡེ་དགེ་དེའུ་དམར་དགེ་བཤེས་བསྟན་འཛིན་ཕུན་ཚོགས་ཀྱིས་ཤེལ་གོང་ཕྲེང་སོགས་བརྩམས་ཏེ། ཁོང་གིས་དོན་དངོས་ལ་བརྟག་དཔྱད་དང་། ལག་ལེན་ཀྱི་ཁྲོད་ནས་སྨན་རྫས་སྣ་ཁ་ཉིས་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ཙམ་འཚོལ་སྡུད་དང་། སྨན་རིགས་སོ་སོའི་ངོ་བོ་དང་ནུས་པ་སོགས་གསལ་རྗེན་དུ་བཀོད་དེ་དར་སྤེལ་བཏང་བ་སོགས་ཀྱིས་སྐུ་དྲིན་གྱིས། ད་ལྟ་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་ཞེས་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་ཀུན་ཏུ་ས་ཁྱབ་རྡོ་ཁྱབ་ཏུ་སོང་བ་འདི། འཛམ་གླིང་གི་སྤྱི་ནོར་དང་། རང་ཅག་གི་ཁྱད་ནོར་དུ་གྱུར་བ་ལགས་སོ། །
ནང་དོན་རིག་པ།
ནང་དོན་རིག་པ་ནི་གཙོ་བོ་སེམས་འདུལ་བའི་ཐབས་ལམ་གྱི་རིམ་པ་སྟོན་པ་སྟེ། འདི་ལ་གྲྭ་ས་ཆེན་པོ་རྣམས་སུ་ནང་དོན་རིག་པ་སྡོམ་དུ་བསྡུས་ནས་བཀའ་པོད་ལྔ་ལ་འཆད་ཉན་བྱེད་པ་ཡིན། དེ་ཡང་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་ཐམས་ཅད་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་འདུ་ལ། བཀའ་པོད་ལྔ་ནི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱི་དོན་བསྡུ་ཡིན། འདུ་ཚུལ་ནི། མདོ་རྩ་འདུལ་བའི་སྡོམ། དབུ་ཚད་མཛོད་གསུམ་མངོན་པའི་སྡོམ། ཕར་ཕྱིན་མདོ་སྡེའི་སྡོམ་ཡིན། སྡེ་སྣོད་གསུམ་ནི། བསླབ་གསུམ་དང་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་གསུམ་ལ་སྦྱར་ན། འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་གཙོ་བོ་དང་སྤྱོད་པ་སྟོན་པའི་གཞུང་ཡིན། མདོ་སྡེ་སྡེ་སྣོད་ཀྱིས་ཏིང་འཛིན་གྱི་བསླབ་པ་གཙོ་བོ་དང་སྒོམ་པ་སྟོན་པའི་གཞུང་ཡིན། མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་གཙོ་བོ་དང་ལྟ་བ་སྟོན་པའི་གཞུང་ཡིན། དེ་ཡང་དཔེར་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ནི། ཉོན་མོངས་པའི་དུག་ཤིང་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་སྟ་རེ་དང་འདྲ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བསླབ་པ་ནི་ཤིང་མཁན་གྱི་དཔུང་བ་བརྟན་པོ་དང་འདྲ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ནི་ཤིང་མཁན་གྱི་ལུས་སྟོབས་མ་ཉམས་པར་གནས་པ་དང་འདྲའོ། །
ཡང་བཀའ་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་སྡེ་སྣོད་གཉིས་སུ་འདུ་བའི་དབང་དུ་བཏང་ན། ཐེག་ཆེན་གྱི་ལྟ་བ་དབུ་ཚད་གཉིས་དང་སྤྱོད་པ་ཕར་ཕྱིན་གྱིས་འཆད་པ་དང་། ཐེག་དམན་གྱི་ལྟ་སྤྱོད་གཉིས་མཛོད་ཀྱིས་འཆད་ལ། འདུལ་བས་ནི་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་ཐུན་མོང་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྣམ་བཞག་འཆད་དོ། །
དེ་ཡང་སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱི་ངེས་ཚིག་ལ། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དོན་དང་ཚིག་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་སྣོད་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་ན་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱའོ། །
ལྷག་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་བརྗོད་བྱའི་གཙོ་བོར་སྟོན་པའི་རིས་སུ་གནས་པའི་གསུང་རབ་འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་མཚན་ཉིད། ནང་གསེས་ཀྱིས་ཕྱེ་ན། ཉན་ཐོས་ཀྱི་འདུལ་བ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འདུལ་བ། གསང་སྔགས་ཀྱི་འདུལ་བ་བཅས་གསུམ་ཡོད། འདི་ནི་ཆོས་སྒོར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ངག་གི་ཚུལ་འཆལ་མཐའ་དག་སྤོང་བའི་བསླབ་ཁྲིམས་སྟོན་པ་ཞིག་ཡིན། བཀའ་འགྱུར་གྱི་ནང་འདུལ་བ་ལུང་སྡེ་བཞི་ལ་པོད་བཅུ་གསུམ་ཡོད། འདིར་བསྟན་འགྱུར་ཁོངས་སུ་ཡོད་པ་རྣམས་བཀའ་བསྡུ་བའི་ཁོངས་སུ་མ་གཏོགས་པས་རྩིས་མེད།
ལྷག་པ་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་བརྗོད་བྱའི་གཙོ་བོར་སྟོན་པའི་རིས་སུ་གནས་པའི་གསུང་རབ་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་མཚན་ཉིད། འདི་ནི་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྣམ་གཡེང་གི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་ཆེད་དུ་གསུངས་པ་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བའི་སྐབས་སུ་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་བསྡུ། བཀའ་འགྱུར་ནང་མདོ་མང་པོད་སུམ་ཅུ་ཡོད།
ལྷག་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་གཙོ་བོར་སྟོན་པའི་རིས་སུ་གནས་པའི་གསུང་རབ་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་མཚན་ཉིད། འདིས་ནི་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ཀྱི་བདག་འཛིན་གཉིས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ལམ་བདག་མེད་གཉིས་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་གཙོ་བོར་སྟོན་པ་ཡིན། བཀའ་འགྱུར་ནང་ཡུམ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ་ལྟ་བུ་དང་། བསྟན་འགྱུར་ནང་གི་དབུ་མ་དང་། མངོན་པ་འོག་མ་སོགས་ཡིན།
རྒྱ་གར་འཕགས་ཡུལ་དུ་ཐུབ་བསྟན་གྱེན་དུ་གདེགས་པའི་ཀ་བ་ལྟ་བུ་རྒྱན་དྲུག་མཆོག་གཉིས་སོགས་བྱོན་ལ། ཚད་མར་གྱུར་བའི་བསྟན་འཛིན་དེ་དག་གི་གཞུང་ལུགས་སྡོམ་དུ་བསྡུས་ནས། བོད་འདིར་ཡང་ས་དགེ་ཀར་རྙིང་ཀུན་གྱིས་བཀའ་པོད་ལྔར་འཆད་ཉན་བྱས་ཏེ། བསྟན་འཛིན་གྱི་སྐྱེས་བུ་གནམ་གྱིས་ས་གབ་པ་ལྟ་བུ་མང་དུ་བྱོན་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་རྒྱལ་བ་གཉིས་པ་བློ་བཟང་གྲགས་པའི་དཔལ་སོགས་བྱོན་པ་ནས་བཟུང་། དབུས་གཙང་གི་གདན་ས་ཆེན་པོ་དྲུག་སོགས་བྱུང་ནས་ནང་དོན་རིག་པ་ཉི་ཤར་སྤར་མོས་མི་ཁེབས་འདི་དར་རྒྱས་སུ་བྱུང་ངོ་། །
བཞི་བ། རིག་གནས་ཆུང་བ་ལྔ།
སྙན་ངག
སྙན་ངག་ནི་རང་ཅག་གི་འཚོ་བ་དངོས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་དང་ནང་སེམས་ཀྱི་འཆར་སྒོ་སྣ་ཚོགས་ཚིག་གི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་རྣམ་པ་བཀོལ་ཏེ་བརྗོད་པ་ལ་ཟེར། སྙན་ངག་གི་སྒྱུ་རྩལ་འདི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ཁག་ཚང་མར་ཡོད་ལ། རང་ཅག་གི་སྙན་གཞུང་འདི་རྒྱ་གར་མེ་ལོང་མར་ཁུངས་གཏུགས་ཡོད་ཕྱིར། ལུས་དང་། རྒྱན﹙བོད་མཁས་དང་འབྲུག་སྤྲུལ་སོགས་ཀྱིས་སྙན་ངག་གི་གཞུང་དངོས་ལ་ལུས་རྒྱན་གཉིས་སུ་འདུ་བར་བཞེད་ཀྱང་། རྒྱལ་དབང་ལྔ་བས་ལུས་རྒྱན་སྲོག་གསུམ་དུ་བཞེད་དོ། །﹚དང་། སྐྱོན་སེལ་བ་གསུམ་དུ་འདུས་པ་ཡིན། ལུས་ནི་སྙན་ངག་གི་ཚིག་རྒྱན་གང་ལ་སྦྱོར་བའི་གཞི་སྟེ། ཚིགས་བཅད། ལྷུག་པ། ཚིགས་བཅད་ལྷུག་སྤེལ་མ་གསུམ་ཡོད། ཚིགས་བཅད་ལའང་རིགས་གྲོལ་མཛོད་འདུས་བཞི་ཡོད། རྒྱན་ནི་བརྗོད་བྱའི་དོན་གང་རུང་ཞིག་མཚོན་པའི་ཚིག་སྦྱོར་དེ་ཉིད་མཛེས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཐུན་མོང་བའི་རྒྱན་བཅུ་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དོན་རྒྱན་སོ་ལྔ། སྒྲ་རྒྱན་རིགས་མང་བ། གབ་ཚིག་གི་རྒྱན་བཅུ་དྲུག་ཡོད། སྐྱོན་སེལ་བ་ནི། སེའུ་བཅུ་བའི་ངག་ལྟར་འབྲེལ་མེད་དོན་གཞན་གྱི་སྐྱོན་སོགས། གསེར་གྱི་ཀ་བ་ལ་འཇག་མའི་ལྷན་པ་ལྟར་སྙན་ངག་ལ་མི་མཛའ་བའི་སྐྱོན་དོར་བ་ལ་ཟེར།
ཕྱིས་སུ་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པའི་སྐུ་རིང་ལ་ཤོང་སྟོན་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་མེ་ལོང་མ་དང་། དཔག་བསམ་འཁྲི་ཤིང་སོགས་བོད་འགྱུར་བྱས་པ་ནས་བཟུང་། རྒྱལ་དབང་ལྔ་བ་དང་བོད་མཁས་སོགས་ཀྱིས་མེ་ལོང་མར་གཞི་བྱས་ཏེ་སྙན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མང་དུ་མཛད་ཡོད་དོ། །
སྡེབ་ལེགས་ངག་གི་སྒྱུ་རྩལ་འདི་མེད་ན། མཁས་པའི་མདུན་སར་བྲིན་སྒོ་ཆུང་སྟེ། ཟུར་མཁར་བློ་གྲོས་རྒྱལ་བོས། རྒྱལ་བོ་ལང་ཚོས་དྲེགས་གྱུར་ཀྱང་། །རྒྱན་མེད་པས་ན་སྐྱེས་བོས་ལྒིང་། །དེ་བཞིན་སྙན་ངག་མི་ལྡན་པའི། །བསྟན་བཅོས་མཁས་ལ་རྩིས་སུ་མེད། །ཅེས་སོ། །བོད་མཁས་པས། ནང་དོན་རིག་པའི་གསུང་རབ་རྣམས་ཀྱང་སྙན་ངག་གི་གཟུགས་ཁོ་ནར་གནས་ཤིང་། རིག་གནས་གཞན་ཀུན་ལའང་འདི་ཉིད་འཇུག་པས་ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་ལྟ་བའི་མིག་འབྲས་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་གསུངས་པ་ལས་གཞན། བཤད་རྒྱུན་དུ། སྙན་ངག་མཁན་ལ་ཅི་ཡང་རྒྱན་དང་། སྙན་ངག་ཤེས་ན་ཚིག་རྒྱན་ལ་མཁས་ཟེར་བར་མ་ཟད། མེ་ལོང་མ་ལས། སྙན་ངག་ཆུང་ངུ་ལའང་ངལ་བྱས་མི། །མཁས་པའི་འདུན་ས་དག་ཏུ་འདུག་ལ་དབང་། །གསུངས་སོ། །
འོན་ཀྱང་སྙན་ངག་མེ་ལོང་བོད་དུ་མ་བསྒྱུར་གོང་དུ་བོད་དུ་སྙན་ངག་གི་ཚིག་སྦྱོར་མང་བོ་བྱུང་ཡོད་པ་ནི། དཔེར་ན། བོན་གྱི་ཆོ་གའི་ཚིག་སྦྱོར། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྔ་རྗེས་ཀྱི་མགུར་གླུ་ཁག་དང་། ཐོན་མིས་སྲོང་བཙན་ལ་ཕུལ་བའི་ཡིག་ཕུད། སྒྲུང། ལྡེའུ། གཏམ་དཔེ། གླུ་གཞས། ཤགས། ལས་གླུ། དག་ས། བཤད་པ། ལྷ་སྐད་སོགས་ཀྱི་ཚིག་སྦྱོར་ལ་བརྟགས་ན། བོད་རང་གི་མར་དྲི་དང་རྩམ་དྲི་མ་ཡལ་བའི་སྙན་ངག་གི་ཚིག་སྦྱོར་ཞིག་རུས་རྐང་ལས་འཕྱུར་ཡོང་བ་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད་དོ། །
མངོན་བརྗོད།
མངོན་བརྗོད་ནི་ཤེས་བྱའི་ཆོས་རེ་རེ་ལ་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་མང་བོའི་སྒོ་ནས་བརྗོད་པ་ཞིག་ལ་ཟེར་བས། མངོན་བརྗོད་ཤེས་ན་མིང་ལ་མཁས་ཟེར་ལ། དེ་ཡང་འདྲ་བ་དང་། འབྲེལ་བ། རྒྱུ་འབྲས། རྟེན་བརྟེན་པ། ལྡོག་པ། བྱེད་ནུས། སྔོན་བྱུང་། གཏམ་རྒྱུད་སོགས་དང་སྦྱར་ཏེ་ཆོས་གཅིག་ལ་མིང་དུ་མར་བཏགས་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། སྤྱིར་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་རྒྱ་གར་གྱི་ཤན་ཞུགས་ཆུ་ལ་ཆུ་བཞག་བཞིན་སིམ་ཡོད་པས། འཚོ་གནས་དང་། ས་གཤིས། སེམས་ཁམས་སོགས་ཀྱིས་དབང་གིས་མི་འབྱོར་བའང་ཡོད། དཔེར་ན། དངུལ་གྱི་མིང་དུ་མདོག་ངན་ཟེར་བ་ལྟ་བུ་ཡིན། ཡང་སྐབས་ལན་རེར་སྒྲ་གཅིག་དོན་མང་བོ་སྟོན་པ་ཡོད་དེ། གཉིས་སྐྱེས་ཞེས་པ། སོ་དང་། ཟླ་བ། བྲམ་ཟེ། རབ་བྱུང་བ། འདབ་ཆགས་སོགས་ཀྱི་མིང་དུ་འཇུག་པ་བཞིན་ནོ། །མངོན་བརྗོད་ཀྱི་གཞུང་རྒྱ་གར་ལས་བསྒྱུར་བ་སློབ་དཔོན་འཆི་མེད་སེང་གེས་མཛད་པའི་མངོན་བརྗོད་འཆི་མེད་མཛོད་དང་། དེའི་འགྲེལ་བ་འདོད་འཇོའི་བ་མོ་དང་། བོད་ཀྱི་དབང་དུ་བཏང་ན། ཞ་ལུ་ལོ་ཙཱ་བས་མངོན་བརྗོད་ལེགས་བཤད་གསེར་གྱི་ལྡེ་མིག སྡེ་བ་རིན་སྤུངས་བས་མངོན་བརྗོད་མཁས་པའི་རྣ་རྒྱན། དངུལ་ཆུ་ཆོས་བཟང་གིས་མངོན་བརྗོད་རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་ཐིགས་སོགས་མང་དུ་མཛད་ཡོད་དོ། །
སྡེབ་སྦྱོར།
སྡེབ་སྦྱོར་ནི་གནའ་བོའི་རྒྱ་གར་གྱི་སྐད་ལྕི་ཡང་གི་སྒྲ་སྡེབ་པའི་རྩོམ་ཚུལ་ཞིག་སྟེ། དེ་ནི་ཡི་གེ་སྤྱི་ཡང་སྦྱར་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་རིགས་ཤིག་སྟེ། དེ་ལའང་ལུང་ལས་འབྱུང་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་། བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཡོད། དང་བོའི་དབང་དུ་བཏང་ན་མངོན་པ་ཀུན་བཏུས་ལས་ཚིགས་བཅད་ལ་རྐང་བ་གཉིས་པ་ནས་དྲུག་པའི་བར་དུ་ཡོད་པར་བཤད་ལ། གཉིས་པའི་དབང་དུ་བཏང་ན་ཚིགས་བཅད་ཀྱི་སྡེབ་སྦྱོར་ལ་རྐང་བ་བཞི་རེ་ཆ་མཉམ་དུ་བསྒྲིགས་པ་ཞིག་སྟེ། དེ་ལ་ཡི་གེ་བགྲང་བ་པྲི་ཏ་དང་ཛཱ་ཏི་གཉིས་ཡོད། པྲི་ཏ་ནི་ཡི་གེ་བགྲང་བ་ཡིན་ཞིང་། དེ་ལའང་ཚིགས་བཅད་གང་གི་རྐང་བ་དང་བོ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་རྐང་བ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་འདྲ་བ་མཉམ་པའི་པྲི་ཏ་དང་། གང་གི་རྐང་བ་ཟུང་མིན་དང་བོ་དང་གསུམ་པ་འདྲ། ཟུང་གཉིས་པ་དང་བཞི་བ་འདྲ་བ་ཕྱེད་མཉམ་པའི་པྲི་ཏ་དང་། བཞི་བོ་རེ་རེ་ཞིང་མི་འདྲ་བ་ནི་མི་མཉམ་པའི་པྲི་ཏའོ། །ཛཱ་ཏི་ནི་ཡི་གེའི་ཕྱི་མོ་བགྲང་བ་སྟེ། དེ་ལ་འཕགས་མ་དང་། རོ་ལངས་ཅན། ཕྱི་མོ་མཉམ་པ་དང་གསུམ་མོ། །སྡེབ་སྦྱོར་འདི་སྙན་ངག་ལ་འཇུག་ཚེ་ངེས་པར་ཏུ་མཁོ་བ་ཞིག་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། རིག་པ་སྙན་ངག་རྒྱ་མཚོ་ནི། །ཟབ་མོ་བརྒལ་འདོད་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ། །གསུངས་སོ། །སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་རིག་པ་འདི་ཐོག་མར་དྲང་སྲོང་གྲོག་མཁར་གྱིས་མཛད་པར་གྲགས་ལ། ཐུབ་པ་དམར་སེར་ཅན་གྱིས་སྡེབ་སྦྱོར་རྩ་བའི་མདོ། སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་མཛད་པའི་སྡེབ་སྦྱོར་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་སོགས་དང་། བོད་དུ་ཡང་། ཞ་ལུ་ལོ་ཙཱ་བའི་སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་རྩ་བ་བསྡུས་པ། གཞན་ཡང་ལོ་ཙཱ་བ་བྱང་ཆུབ་རྩེ་མོ། སྟག་ལུང་ལོ་ཙཱ་བ། ལོ་ཆེན་དྷ་རྨ་ཤྲྀ་རི། སྨོན་འགྲོ་ཡབ་སྲས་སོགས་ཀྱིས་སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་བསྟན་བཅོས་མང་དུ་ཡོད་དོ། །བོད་ཀྱི་དབང་དུ་བཏང་ན་སྡེབ་སྦྱོར་ནི། ཚིགས་བཅད་ལ་ཚེག་བར་དྲུག་པ་ནས་སོ་ལྔའི་བར་མཆིས་ལ། ཚིག་གི་མང་ཉུང་གི་རྣམ་བཞག་ལྟར། རྣམ་དབྱེ་དང་ཚིག་ཕྲད་སོགས་ཚིག་གི་ལྷུ་རྐང་བསྒྲིགས་ཏེ་སྡེབ་སྦྱོར་བྱེད་པ་ཞིག་ཡིན་པས། སྡེབ་སྦྱོར་ཤེས་ན་ཚིགས་བཅད་ལ་མཁས་ཟེར་བ་ཡིན་ནོ། །
ཟློས་གར།
ཟློས་གར་ནི། སྔོན་བྱུང་གི་གཏམ་རྒྱུད་དང་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ཀྱི་མི་སྣ་དང་ལྷ་འདྲེ་སོགས་མཚོན་པའི་རྣམ་པ་ཞིག་སྟེ། སོ་སོའི་སྐད་ཀྱི་སྒོ་ནས་གླུ་ལེན་པ་དང་ལུས་སེམས་གཉིས་ཆར་ནས་ཡང་ཡང་ཟློས་ཤིང་གར་བྱེད་པ་ལ་ཟེར་བས། ཟློས་གར་ཤེས་ན་སྐད་རིགས་ལ་མི་རྨོངས་ཟེར་ལ། དེ་ཡང་འཁྲབ་མཁན་དེའི་ལུས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་དང་ངག་གི་སྨྲ་བརྗོད་ལ་བརྟེན་ནས། འཁྲབ་བྱའི་མི་སྣ་སོ་སོའི་བསམ་བློའི་ཉམས་འགྱུར་དངོས་སུ་མཚོན་པའི་གར་གྱི་ཆ་བྱད་དགུ﹙གཞན་གར་གྱི་ཆ་བྱད་བརྒྱད། གར་གྱི་ཉམས་བརྒྱད། གར་གྱི་ཉམས་བཅུ་སོགས་བཤད་ཚུལ་ཡོད་པ་རེ་རེ་དུང་དཀར་ཚིག་མཛོད་ལས་གསལ། ﹚ལྡན་ཞིང་། ཟློས་གར་གྱི་སྐྱོན་ལྔ་སྤངས་ཏེ་ལྟད་མོ་བའི་ཡིད་སེམས་དབང་མེད་འགུགས་པ་ཞིག་ཡིན། གར་འཁྲབ་པ་དང་བསྟུན་ཏེ། འབུད་རྡུང་དཀྲོལ་གསུམ་དང་རྒྱུད་ཀྱི་རོལ་མོ་བཞིས་རམ་འདེགས་བྱེད་དགོས་པ་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་དུ་ཟློས་གར་ལ་དགོས་པའི་ཡན་ལག་ལྔ་ངེས་པར་ཚང་དགོས་སོ། །བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་གྱི་ས་བོན་ནི་སྲོང་བཙན་དང་ཁྲི་སྲོང་གི་དུས་ནས་གཙུག་ལག་ཁང་གི་གྱང་ལྡེབས་སུ་བྲིས་པ་ཡོད་ལ། ཁྱད་པར་གྲུབ་ཆེན་ཐང་སྟོང་རྒྱལ་བོས་ཨ་ལྕེ་ལྷ་མོའི་ཟློས་གར་སོགས་དབུ་བརྙེས་པ་ནས་བཟུང་། བོད་ཡུལ་དུ་དར་ཁྱབ་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་གོང་གསལ་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཞེས་པའི་ཐད་དུ་གསལ་ལོ། །
སྐར་རྩིས།
སྐར་རྩིས་རིག་པ་ནི་རང་བྱུང་གི་ཉི་ཟླ་རྒྱུ་སྐར་གྱི་འཁོར་འགྲོས་ངེས་ཅན་ལ་བརྟེན་ནས་གོ་ལའི་ཐོག་དུས་མི་འདྲ་བ་དང། གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པའི་རིག་པ་ཞིག་ཡིན། དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་ལྟར་ན། སྐར་རྩིས་ནི་བོད་རང་ལའང་ཆེས་སྔ་མོ་ནས་རང་རྐྱ་ཕེར་བ་ཡོད་དེ། རྒྱལ་བོ་གཉའ་ཁྲིའི་དུས་སུ་ཤེས་པ་ཅན་མི་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཁྲོད་སྐོར་ཤེས་རྩིས་མཁན་ཟེར་བ་བྱུང་བ་དང་། དེ་རྗེས་བོད་རྗེ་བྱ་ཁྲི་བཙན་པོའི་སྐུ་དུས་སུ་ཡར་ཀླུང་དུ་རྒན་མོ་བལ་མའི་ཟླ་རྩིས་ཞེས་པ་ཡུལ་ཐབས་ཀྱིས་ཟླ་དཀྱིལ་གྱི་འཕེལ་འགྲིབ་ལ་བརྟག་པ་དང་། ཉི་མའི་ལྷོ་བྱང་གི་འགྲོས་ལས་དུས་གཏན་འབེབས་དང་། ཡང་ཞང་ཞུང་རྒན་པོའི་ངག་རྩིས། གཞན་བྱ་དང་ཤིང་ལ་བརྟག་པའི་ལྷོ་མོན་རྩིས། རླུང་ལ་བརྟག་པའི་བྱང་རྩིས། གངས་དང་འཁྱག་ལ་བརྟག་པའི་སྟེང་རྩིས། རི་ཕྱུགས་མཚོ་ལ་བརྟག་པའི་གམ་འབྲོག་རྩིས། ཉི་ཟླའི་བགྲོད་ལམ་ལ་བརྟག་པའི་བོན་ཞང་རྩིས་སོགས་གནམ་རིག་སྐར་རྩིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དར་སྤེལ་བྱས་ཏེ། བོད་གངས་ཅན་འདིར་སྐར་རྩིས་ཤེས་ན་གྲངས་ལ་མི་རྨོངས་པར་བྱས་པ་དང་།
དེ་ལས་གཞན་དུས་འཁོར་གྱི་རྒྱུད་ལས། ཕྱི་རི་གླིང་གཟའ་སྐར་གྱི་རྣམ་བཞག ནང་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེའི་འདུ་འཕྲོད། གཞན་དཀྱིལ་འཁོར་འཁོར་ལོའི་དག་པ་བཅས་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིགས་པའི་ཁྱད་ཆོས་གསུངས་པ་ལས། ཕྱི་རི་གླིང་གཟའ་སྐར་གྱི་རྣམ་བཞག་ནི། རི་གླིང་རོལ་མཚོ་སོགས་ཆགས་ཚུལ། བྱེད་པ་ལྔ་དང་། གཟའ་ལྔ་སོ་སོའི་མྱུར་བུལ་དང་། དྲང་འཁྱོག་བཅས་ཀྱི་འགྲོས་བཞི། སོ་སོའི་ཁྱིམ་དང་། ལོངས་སྤྱོད། གཞན་ཡང་སྒྲ་གཅན་དང་དུས་མེས་ཉི་ཟླ་འཛིན་ཚུལ། དུ་བ་མཇུག་རིང་གི་འཆར་ནུབ། དབྱར་དགུན་གྱི་ཉི་ལྡོག དུས་སྦྱོར། ཞག་གསུམ་གྱི་རྣམ་དབྱེ་སོགས་དུས་འཁོར་ལས་གསུངས་པ་རྣམས་སོ། །འདི་ལ་བྱེད་རྩིས་དང་གྲུབ་རྩིས་གཉིས་ཡོད། ལོ་ཙཱ་བ་རྭ་འབྲོ་ཤོང་གསུམ་གྱི་རིང་ལ་བོད་དུ་ཐོག་མར་བསྒྱུར་ཅིང་། ཕྱིས་སུ་རྒྱ་མཚོ་རྣམ་གསུམ་ནས་དར་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་ལ། སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་སོགས་ཀྱིས་རྩིས་གཞུང་མང་དུ་མཛད་ཡོད་པས་ཞིབ་ཏུ་དེ་དག་ལ་གཟིགས་པར་བྱའོ། །སྐར་རྩིས་ནི་ནང་དོན་རིག་པའི་ཁོངས་སུ་འདུ་བར་གསུངས་སོ། །
དེ་ལས་གཞན། སྲོང་བཙན་དང་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་དུས་སུ་རྒྱ་ནག་ནས་རྩིས་གཞུང་ཁ་ཤས་བོད་དུ་བསྒྱུར་བ་དང་། གཡུ་ཐོག་ཡོན་ཏན་མགོན་པོས་རྩིས་གཞུང་མང་དུ་བརྩམས་པ་དང་། དེ་རྗེས་དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་པའི་སྟོད་དུ་སྔ་ཕྱིར་ས་སྐྱའི་ལི་ཐོ། མཚུར་ཕུའི་ལི་ཐོ། སྨིན་གླིང་ལི་ཐོ། དཔལ་སྤུངས་ལི་ཐོ་སོགས་བརྩམས་ཏེ་རྩིས་རིག་འདི་དར་སྤེལ་བཏང་ནས། གནམ་གཤིས་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་དང་། གཟའ་སྐར་འཕྲོད་སྦྱོར་སོགས་ལ་མི་རྨོངས་པར་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ནི་སྨེ་བ་དགུ་དང་། སྤར་ཁ་བརྒྱད། ལོ་སྐོར་བཅུ་གཉིས། ཀེག་རྩིས། ཚེ་རབས་ལུས་རྩིས། བག་རྩིས། གཤིན་རྩིས། གླང་རྩིས་སོགས་ཏེ། ཕལ་མོ་ཆེར་འབྱུང་བ་བཞི་དང་སྦྱར་ནས་མ་བུ་དགྲ་གྲོགས་ལ་བརྟེན་ཏེ་བརྩི་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །