བཅོ་ལྔ་བ་དེ་རྣམས་ལ་སྐྱོན་མེད་སྐྱོན་དུ་མཐོང་བའི་ལོག་རྟོག་བསལ་བ།
བཅོ་ལྔ་བ་དེ་རྣམས་ལ་སྐྱོན་མེད་སྐྱོན་དུ་མཐོང་བའི་ལོག་རྟོག་བསལ་བ་ནི།
གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་པའི་ཆོས་རྣམསམི་མཁྱེན་པར་འགྱུར་ལ་ཡུམ་རྒྱས་འབྲིང་ལ་སོགས་པར་ཡང་སེམས་བསྡུས་པ་དང་སྤྲོས་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཁྱེན་པར་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ་མི་སྣང་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་མཁྱེན་པ་ལ་སྣང་བས་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་སྐལ་པ་མང་པོས་ཆོད་པའི་འདས་མ་འོངས་དང་བདག་མེད་པའི་མེད་དགག་ལ་སོགས་པ་མི་སྣང་ཡང་མཁྱེན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡུམ་ལས་དེ་ལྟར་གསུངས་པའི་དགོངས་པ་ཡང་སེམས་ཡང་དག་ཏུ་མ་གྲུབ་པས་དེའི་སྤྲོ་བསྡུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡང་དག་པར་མ་གྲུབ་ཅིང་དབེན་པར་མཁྱེན་པ་ལ་སེམས་སྤྲོ་བསྡུ་ལ་སོགས་པ་མཁྱེན་པའི་དོན་དུ་གསུངས་ཏེ།ཡུམ་དེ་རྣམས་ཀྱི་འགྲེལ་པར་རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སེམས་བསྡུས་པ་དང་སྤྲོས་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ།།ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་གཟིགས་པས་སེམས་བསྡུས་པ་དང་སྤྲོས་པ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་ཞིང་མེད་པར་མཁྱེན་པ་ལ་སེམས་བསྡུས་པ་དང་སྤྲོས་པ་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ།།ཞེས་སོགས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པའི་གཞི་ཆོས་ཉིད་ཡོངས་གྲུབ་དངོས་སུ་སྣང་ནས་མཁྱེན་པས་ཆོས་རྣམས་མེད་པར་ཤུགས་ལ་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་དེ་ལྟར་མཐོང་ན་ཡང་དགོངས་པ་ཆེན་པོའི་དོན་ཡང་དག་པ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། ། དེ་ལྟར་མི་སྣང་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པ་འདི་དག་ལ་དགོངས་ནས། །མངོན་རྟོགས་རྒྱན་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །མཁྱེན་ནས་ཆོས་རྣམས་མ་གཟིགས་ཕྱིར།།ཞེས་གསུངས་ཏེ།ཆོས་རྣམས་མི་སྣང་བཞིན་དུ་མཁྱེན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་མདོར་ཡང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། མཐོང་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང༌། འཕགས་པ་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའི་མདོར་ཡང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་མེད་པ་ནི་མཐོང་བ་དམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོགས་མ་མཐོང་བ་ཉིད་མཐོང་བ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་ནི་དགག་བྱའི་ཆོས་མ་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དགག་གཞི་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བ་དང༌། འཁྲུལ་ངོར་སྣང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་ལ་མ་གྲུབ་པར་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་གསུངས་པ་སྟེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མཁྱེན་པའོ། །སློབ་དཔོན་ཙནྟྲ་གཽ་མིས་འཇམ་དབྱངས་ལ་བསྟོད་པར་ཡང༌། ཁྱོད་ནི་ཆོས་ལམ་ཉེ་བར་སྟོན་ལ་མཁས་ཀྱང་ཆོས་འདི་འགའ་ཡང་གཟིགས་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཁྱོད་ནི་སེམས་ཅན་ཕན་ལ་དགྱེས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཉིད་ནི་འགའ་ཡང་དམིགས་པར་གྱུར་མ་ལགས། །ཞེས་སོགས་མ་མཐོང་བ་ཉིད་མཐོང་བར་སྟོན་པ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་དགོས་ཏེ། གཞན་དུ་ན་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང་གསུང་རབ་ཟབ་མོ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་སུན་ཕྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མཁྱེན་པ་ལ་ཆོས་དེ་ངེས་པར་སྣང་དགོས་ན། བདག་མེད་པ་དང་སེམས་ཅན་མེད་པ་དང་སྲོག་མེད་པ་དང་གསོ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་མང་པོའི་མེད་དགག་རྣམས་དང༌། དུས་རིང་པོས་ཆོད་པའི་འདས་མ་འོངས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་ལ་སྣང་བར་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེས་དེ་རྣམས་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེས་དེ་རྣམས་མི་མཁྱེན་པར་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ་དེ་རྣམས་དེ་ལ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། དེའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་དེས་དགག་པའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྣང་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པ་དང༌། དགག་གཞི་ཆོས་ཉིད་སྣང་ནས་མཁྱེན་པར་གསུངས་པ་འདི་ནི་དོན་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཁ་ཅིག་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་མི་སྣང་བར་འདོད་པ་དང༌། དེས་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པ་ཤུགས་རྟོགས་སུ་འདོད་པ་ཡང་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། སྣང་བ་ཆེན་པོ་གསལ་བ་ཆེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། པྲ་བརྒྱད་ཕབ་པ་ལ་སོགས་པའི་དཔེས་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་དངོས་སུ་སྣང་བར་ཡང་ཡང་བཀའ་བསྩལ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཉིད་ནི་སྟོང་གཞི་དང་མ་ཡིན་དགག་ཡིན་གྱི་སྟོང་ཙམ་དང་མེད་དགག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འཁྲུལ་བ་འདི་དག་ནི། ཆོས་ཉིད་དང་རང་སྟོང་དོན་གཅིག་ཏུ་འདོད་པའི་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། གནས་ལུགས་ལ་ཡོངས་གཅོད་དུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་ཅེས་འཁྲུལ་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་རང་སྟོང་ཡིན་ན་རང་སྟོང་གང་ཡིན་མེད་དགག་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ཡང་སྒྲུབ་ཆོས་ཙམ་གྱིས་དོར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དོན་དམ་གཟིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་གཤིས་ལ་ཡོད་པར་མཁྱེན་པ་ལ་དངོས་རྟོགས་ཚད་མ་དང་ཆོས་རྣམས་གཤིས་ལ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་ལ་ཤུགས་རྟོགས་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་ཚད་མ་ལ་ཤུགས་རྟོགས་མེད་པར་སྨྲ་བ་ནི་མུན་སྤྲུལ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞེས་དཔལ་ལྡན་བླ་མ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚོ་ལྟ་བུ་རྣམས་གསུང་བ་ཤིན་ཏུ་མད་པར་སྣང་ངོ༌།ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་དུ་ཡང་གཅིག་དམིགས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལས། འདི་ནི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་དང༌། །མ་དམིགས་སོ་ཞེས་རྟོག་ཅན་གྱི། །བློ་ནི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཞེས་དང༌། རང་བཞིན་ཁྱད་པར་ཅན་མྱོང་ལས། །གཞན་བསལ་བ་ནི་གཞན་མ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་དེ་མི་དམིགས་པ་ཡང༌། །དེ་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་དམིགས་ཉིད། །ཅེས་དགག་གཞི་དག་པ་སྣང་ནས་དངོས་སུ་རྟོགས་པས་དགག་བྱའི་ཆོས་མེད་པ་ཤུགས་ལ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག །རྒྱལ་བའི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ཕན་ཆད་བཅད་ཤེས་དང་ཚད་མིན་དུ་སྨྲ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །གཤིས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ལ་ཆོས་ཉིད་ཡོད་པ་དང་ཆོས་རྣམས་མེད་པ་འདི་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་འབྱེད་ལ་སོགས་པ་གཞུང་ལུགས་རྣམ་དག་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་མང་པོ་ལས་གསུངས་ཤིང༌། དེ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་ཡོད་ལ་ཀུན་རྫོབ་མེད་པ་དང༌། མྱང་འདས་ཆེན་པོ་ཡོད་ལ་འཁོར་བ་མེད་པ་དང༌། དོན་དམ་འགོག་བདེན་ཡོད་ལ་བདེན་པ་གཞན་གསུམ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཡོངས་གྲུབ་ཡོད་ལ་རང་བཞིན་གཞན་རྣམས་མེད་པ་དང༌།དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོད་ལ་ཆོས་གཞན་རྣམས་མེད་པ་དང༌།ཕྱི་ནང་གློ་བུར་དྲི་མ་མེད་ལ་གཞན་མཆོག་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་གཤིས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ལ་ཡོད་མེད་ཀྱི་དོན་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པའི་དགོངས་པ་ལ་མཁས་ན་ཡོད་མེད་ལེགས་པར་ཕྱེ་སྟེ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཁམས་གསུམ་པ་འདི་རྒྱལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མི་སྣང་ན། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་དུ་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གཅིག་བཏང་བས། །འགྲོ་བ་སྣང་བར་བྱེད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཅིག་ཅར་སྣང༌། །ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན་སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ནི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་མཁྱེན་པ་ལ་དགོངས་ནས་དེ་སྐད་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞུང་དེས་ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་རྒྱལ་བའི་ཡེ་ཤེས་སྣང་བར་གསུངས་ཀྱི་རྒྱལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདིར་སྣང་བ་ཞེས་པ་ཡང་ཉི་མའི་དཔེ་དང་གཟུགས་ཅན་སྦྱར་བ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཉིད་སྣང་ནས་མཁྱེན་པ་དང་ཆོས་རྣམས་མི་སྣང་ཞིང་མེད་པར་མཁྱེན་པ་ལ་ཆོས་རྣམས་མཁྱེན་པའི་དོན་དུ་སྔར་ལུང་གིས་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་ཁམས་གསུམ་པ་འདི་རྣམས་སེམས་ཅན་ལ་སྣང་བ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཡང་སྣང་ན། ཐེག་ཆེན་བསྡུས་པར་དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་དང༌། །ལྷ་རྣམས་ཇི་ལྟར་རིགས་རིགས་སུ། །དངོས་གཅིག་ཡིད་ནི་ཐ་དད་ཕྱིར། །ཞེས་དངོས་པོ་གཅིག་ཉིད་ཀྱང་ལས་མི་འདྲ་བའི་སེམས་ཅན་མང་པོ་ལ་སྣང་བ་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་འཆར་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་གང་དང་མཐུན་པར་རྒྱལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྣང༌།དེས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་སྣང་འཁྲུལ་བ་འདི་ནི་སེམས་ཅན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོས་ཆོས་ཡིན་གྱི་གཤིས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ལ་རི་བོང་གི་རྭ་དང་མོ་ཤམ་གྱི་བུ་དང་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་ལྟར་གཏན་ནས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། གཤིས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཀྱི་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་ལ་འཁྲུལ་ངོར་སྣང་བས་ནི་གནས་ལུགས་ལ་སྣང་བའི་གོ་མི་ཆོད་དོ། །འདི་དག་ལ་དགོངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་དང་སྣང་བ་མེད་པ་དང་དམིགས་སུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་ཡང་ཡང་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་སྤྱོད་འཇུག་ཏུ། ཇི་ལྟར་མཐོང་ཐོས་ཤེས་པ་དག །འདིར་ནི་དགག་པར་བྱ་མིན་ཏེ། ། འདིར་ནི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུར་གྱུར་པ། །བདེན་པར་རྟོག་པ་བཟློག་བྱ་ཉིད།།ཅེས་གཟུང་འཛིན་གྱི་སྣང་བ་འདི་དགག་བྱ་མ་ཡིན་པར་བཤད་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན་སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ནི་གཤིས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ལ་མི་བདེན་ཡང་འཁྲུལ་ངོར་སྣང་བ་མི་འགལ་བས། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་དེའི་སྣང་བ་ལ་སྐུར་པ་མི་འདེབས་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་གྱི། དེ་གནས་ལུགས་ཀྱི་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བར་མི་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཇི་སྲིད་འཁྲུལ་པ་མ་འགགས་པ་དེ་སྲིད་དུ་འཁྲུལ་སྣང་འགག་པར་ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྒྱལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཁྱེན་པ་ལ་ཆོས་དེ་སྣང་དགོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཞབས་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། ཐེག་ཆེན་བསྡུས་པར་ཡེ་ཤེས་རྒྱུ་བ་རྟོག་མེད་ལ། །དོན་རྣམས་ཐམས་ཅད་མི་སྣང་ཕྱིར། །དོན་མེད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ། །དེ་མེད་པས་ན་རྣམ་རིག་མེད།།ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་དེས་དོན་རྣམས་མི་མཁྱེན་པའམ་ཡང་ན་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་དོན་རྣམས་སྣང་བ་ཡིན་པར་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ་དེ་འདོད་ན། དོན་གྱི་དངོས་པོ་དེ་རྣམས་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། མཉམ་གཞག་རིག་པའི་ཤེས་པ་མཐར་ཐུག་པ་ལ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྒྱལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཉམ་གཞག་ལ་མི་སྣང་ཡང་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་དོན་རྣམས་སྣང་ངོ་ཞེ་ན། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་མཉམ་གཞག་ཁོ་ནར་ཟད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། འདུལ་བ་ལུང་ལས་གླང་ཆེན་བཞེངས་ཀྱང་མཉམ་པར་གཞག །ཅེས་སོགས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་མཉམ་གཞག་ཉིད་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཉམ་པར་མ་གཞག་པ་ནམ་ཡང་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལས་བཞེངས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་བཞེངས་ཏེ་ཞེས་སོགས་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བཞེངས་པར་སྣང་བ་སྟོན་ཡང༌། སངས་རྒྱས་ལ་ནི་མཉམ་པར་མ་གཞག་པའི་ཐུགས་མི་མངའ་སྟེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ས་བོན་དང་བཅས་པ་གཏན་ནས་ཟད་ཅིང་དབུགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུན་འགགས་ལ། སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་གཏན་ནས་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། དེས་ན་ལུང་དེ་འདྲ་བ་གཞན་དག་གི་ཡང་དགོངས་པ་ལ་མཁས་དགོས་ཤིང༌། རྗེས་ཐོབ་གཞན་གྱི་དགོངས་པ་ལ་ཡང་མཁས་དགོས་སོ། །