བོན་གྱི་མོའི་སྐོར་ལ་ཅུང་ཟད་བཤད་པ།
བོན་མོ་ལ། ཕྭ་གཤེན་ཇུ་ཐིག་ཅན་ཞེས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཡང་། པྲ་ལྟོས་མོ་དང། སྣང་མཐོང་རྩིས། ནད་གསོ་དཔྱད། འཆི་བསླུ་གཏོ་བཅས་བོན་སྒོ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་ལ། ཐོག་མར་པྲ་ལྟོས་མོ་ནི། བོན་གྱི་མོ་ཡི་བསྟན་བཅོས་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཡེ་སྲིད་འཕྲུལ་གྱི་ཇུ་ཐིག ཡེ་མཁྱེན་དགྲ་ལྷའི་མངོན་ཤེས། ཡེ་རྗེ་སྨོན་པའི་རྨི་ལམ། ཡེ་དབང་ལྷ་ཡིས་བཀའ་བབས་སོགས་ཡོད། ཇུ་ཐིག་སྲོལ་བཏོད་པ་པོ་ནི། གཤེན་རབ་མི་བོ་ལ་ཕྭ་གཤེན་ལེགས་རྒྱལ་ཐང་བོ་སོགས་ཀྱིས་ཞུས་ཏེ་བསྟན་པར་གྲགས་ལ། འཇུ་མི་ཕམ་འཇམ་དབྱངས་རྣམ་རྒྱལ་གྱིས﹙༡༨༤༦ -- ༡༩༡༢﹚ཇུ་ཐིག་གི་ཡིག་ཆ་པོད་ཆེན་བཅུ་གཅིག་ཙམ་དཔྱད་གཞིའི་རྒྱུ་ཆར་བཀོལ་ནས་སྲིད་པ་འཕྲུལ་གྱི་ཇུ་ཐིག་གི་དཔྱད་དོན་སྣང་གསལ་སྒྲོན་མེ﹙མདུད་པ་རྒྱག་ཚུལ་གྱི་རི་མོ་དང་བཅས་དུམ་པ་གཅིག་ཡོད། ﹚ལས། ཀུན་ལས་སྔ་བ་མོ་འདི་ནི། །ཞང་ཞུང་ཐང་བོ་ཆེ་ཞེས་པར། །ཁྱུང་ལུང་དངུལ་གྱི་མཁར་ནང་དུ། །སྟོན་པའི་སྐུ་ལས་སྤྲུལ་བ་ཡིན། །འཕྲུལ་གཤེན་ཀུན་ཤེས་ཐང་བོས་བསྟན། །དེ་ནས་རིམ་པར་བརྒྱུད་པ་ཡི། །བཀའ་དང་གཏེར་གྱི་ཚུལ་དུ་བྱུང་། །འགྲོ་བའི་བླང་དོར་མིག་ཏུ་གྱུར། །ཞེས་དང་། ཇུ་ཐིག་གི་མོ་འདི་ལ་རྣམ་གྲངས་ཀྱང་བརྗོད་ལས་འདས་པ་སྟེ། བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཁྲོད་ཀྱི་ཡེ་སྲིད་འཕྲུལ་གྱི་ཇུ་ཐིག་ལས། མདུད་རྫོང་ཁྲ་མོ་ཀུན་གསལ་འདི། །བསྐལ་བ་དང་བོའི་དུས་ཙམ་ན། །མཁྱེན་རབ་རྡུལ་གྱི་གྲངས་ཙམ་བསྟན། །དེ་ལས་ཉེ་བར་བསྡུས་པ་ནི། །དཀར་ནག་ཁྲ་གསུམ་མོ་མདུད་ལ། །སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུར་འདུས་པ་ཙམ། །དེ་ལ་རྒྱག་གི་བསྒྱུར་ཙམ་ན། །བདུན་བརྒྱ་ཉི་ཤུར་འགྱུར་བ་སྟེ། །ཡང་རྒྱག་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དང་། །བྱེ་བྲག་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ཡོད། །སེམས་ཅན་བློ་ལ་ངེས་མེད་ཀྱི། །སྣ་ཚོགས་འཆར་བ་དེ་བཞིན་དུ། །མོ་མདུད་སྣ་ཚོགས་བབས་པ་ལ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བརྗོད་མི་ལང་། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། ཡེ་སྲིད་འཕྲུལ་གྱི་ཇུ་ཐིག་འདི་ནི། མོ་འདེབས་ཀུན་ལས་མཆོག་གྱུར་ཞིག་ཏུ་འདོད་དེ། དེ་ཉིད་ལས། ཡེ་སྲིད་མོ་ཡི་རྒྱལ་བོ་འདི། །འཕྲུལ་མོ་གཞན་གྱིས་འགྲན་ཟླ་མེད། །དབྱིངས་ཉིད་ནམ་མཁའ་སྟོང་བ་ལ། །ཡེ་ཤེས་ཉི་མ་རང་གསལ་འདྲ། །སྣང་བ་འོད་ལྡན་ཐུགས་ཀྱི་བཅུད། །ཡེ་སྨོན་རྒྱལ་བོའི་སྨོན་ལམ་མཐུ། །ཕྭ་བུ་གཡང་དཀར་མངོན་ཤེས་དཔྱད། །སྟོང་གསུམ་ཐམས་ཅད་གསལ་བའི་མིག །གཤེན་རབ་སྟོན་པའི་གསུང་གི་བཀའ། །ལེགས་རྒྱལ་ཐང་བོས་སྟོན་པའི་ལུང་། །རིག་འཛིན་གྲུབ་པས་མཛད་པའི་སྲོལ། །འདི་ནི་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ཇུ་ཐིག་གི་མོ་ཡིག་ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང་ལས་ཀྱང་མང་དུ་བྱུང་བར་མ་ཟད། མཁན་བློ་བཟང་མདོ་རྒྱུད་ཀྱིས་ཀྱང་། ཞང་ཞུང་གི་མོ་ཡིག་པོད་བཅུ་བདུན་ཙམ་གོ་བསྡུར་ནས། ཇུ་ཐིག་གི་གཞུང་རྒྱུད་ཆེན་དགོངས་པ་རབ་གསལ་ཞེས་པ་ཡང་མཛད་ཡོད་དོ། །
མདུད་པའི་རྣམ་གྲངས་ལ། སྣང་གསལ་སྒྲོན་མེ་ལས། ད་ལྟར་སྲིད་པའི་བླ་མདུད་ལ། །ཞིབ་ཚགས་བྱས་ན་དྲུག་བརྒྱ་ཡོད། །སངས་ཁྲི་ཕྲག་འབུམ་ཞེས་སོགས་བཤད། །བབ་སྐྱེན་པ་བསྡུས་པས་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ཡོད། །བརྒྱག་གི་﹙བརྒྱག་ཅེས་པ་ནི། མདུད་པའི་གཙོ་བོ་གང་འདྲ་ཞིག་བྱུང་བ་དེ་མོ་གདན་གྱི་སྟེང་དུ་བཀོད་པའི་ཚེ། མདུད་པའི་བཀོད་དབྱིབས་དང་། ཁ་ཕྱོགས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་སོགས་ལ་ཞིབ་དཔྱད་བྱེད་པའི་རིགས་ལ་ཟེར། ﹚བསྒྱུར་བ་མི་འདྲ་བ་ཁྲི་ཙམ་ཡོད། །བརྒྱག་གཙོ་བོ་བདུན་བརྒྱ་ཉི་ཤུར་འདུས། །ཞེས་དང་། མོ་མདུད་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ལ། །དྭངས་མ་བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུ་དེ། །ལྷ་ཁམས་སྲིད་པའི་བླ་གནས་ཡིན། །མཛངས་ལ་བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུ་དེ། །མི་ཁམས་སྲིད་པའི་བླ་གནས་ཡིན། །སྙིགས་མ་བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུ་དེ། །འདྲེ་ཁམས་སྲིད་པའི་བླ་མདུད་ཡིན། །ཞེས་སོགས་མང་དུ་ཡོད་དོ། །
དེ་ཡང། ཇུ་ཐིག་གི་མོ་མགོ་འབུས་ཙམ་སྨོས་ན། ཇུ་ཐག་གི་རྟེན་འཆའ་པའི་ཚུལ་ཡང་། ལུག་ལ་དར་གྱིས་བརྒྱན་ཏེ་གྱེན་ཏུ་བཏང་། ཁྱི་ལ་བཟློག་གཏོ་བཀལ་ནས་ཐུར་དུ་བཏང་། ཁྱི་ནག་པོ་དཔྱི་དཀར་ལ་དཔུང་རྒྱན་བྱས་ནས་སྲུང་མར་འབུལ། དེ་ནས་རྒྱ་རྩ་བཞིན་བཟང་དང་། དམར་རྩ་མཚལ་ཁ། སྔོན་པོ་ལྕགས་ཁ། ཀ་བ་བང་རིམ་དང་བཞི། མགོན་ར་ཕྱུགས་པ་མིག་སོགས་དབང་པོ་མ་ཉམས་པ་རྣམས་ཀྱི་སོག་བལ་གཡས་གཡོན་ནས་འདབ་མ་གསུམ་རེ་བླངས་པའི་བལ་ལ་གཞི་བྱས་ཏེ། དེའི་ནང་ར་དཀར་མོའི་ཨག་ཚོམ། དྲེད་མོང་གི་སྣ་སྤུ། རི་སྤྱང་གི་རྔ་ལྗགས། འབྲོང་གི་རྩིད་པ། སྟག་གཟིག་གི་སྤུ། ཐང་དཀར་གྱི་སྟག་སྤུ། ཕུང་སྲི་རྔ་མོང་གི་དཔུང་རྩི། རྟ་མཆོག་མཚལ་བུའི་རྔོག་མ། རི་སྤྱང་སྔོན་མོས་བསད་པའི་ལུག་གི་སོག་བལ་བཅུ་གསུམ་སོགས། མཁོ་རྫས་རྣམས་ཚང་བར་བྱས་ནས་བསྲེས་ཏེ་བུ་མོ་ཕ་འཛོམས་མ་འཛོམས་གསུམ་གྱིས་ཇུ་ཐིག་འཁེལ་དགོས་པ་དང་། སྒྲུབ་ཐབས་སོགས་འཇུ་མི་ཕམ་གྱི་གསུང་འབུམ﹝ཇ﹞དུམ་པའི་རྣོ་མཐོང་མོ་ལྷའི་རྒྱལ་བོ་ཞེས་པར་གསལ་བས། ཞིབ་ཏུ་དེར་གཟིགས་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་། ཇུ་ཐིག་དེ་འཁེལ་སྟངས་ཡང་སྦོམ་ན་བྱ་རྒོད་ཀྱི་སུག་པ། ཕྲ་ན་ཨབ་ཐོང་གི་རྒྱུ་མ་ཙམ་ལ་མོ་རྟའི་མཚམས་སུ་ཁ་བུན་སོགས་དང་། དེར་དངུལ་དཀར་གྱི་མེ་ལོང་བཏགས། གཞན་རིན་པོ་ཆེ་དང་དར་གོས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་མཛེས་པར་བྱས། དེ་ནས་ཇུ་ཐིག་ཤར་བ་རྐྱ་དྲུག་ཏུ་འབོད་པའི་ཐ་གུ་རིང་ཐུང་དྲུག་ཡོད་པ་དེ་དག་གི་བཅོས་སྟངས། རྫས་སྦྱོར་སོགས་བོན་གྱི་མོ་གཞུང་ན་སྣང་ཞིང་། ཁྱད་པར་དུ་གཞུང་དེ་དག་ན་ཐི་གུ་ལ་མདུད་པ་མདུད་ཚུལ་ལ་བརྟག་ཏེ་ལེགས་ཉེས་དཔྱད་ཚུལ་མང་དུ་སྣང་བ། ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་གྱི་དུས་སུ་འང་བེད་སྤྱོད་བྱེད་དེ། ཐང་ཡིག་གསར་རྙིང་ལས། རྩིས་བྱེད་ཚེ་ཤིང་བུ་ལ་རྟགས་འདེབས་པ་དང་། སྐུད་པ་ལ་མདུད་པ་བོར་ཏེ་བྱེད། ཅེས་གསུངས་པས་ཤེས་ནུས་ལ། དེ་ཡང་། ཇུ་ཐིག་གི་བསྟན་བཅོས་འདི་རྒྱ་ཆེ་བས། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱང་མང་བོ་ཡོད། གཞན་ཇུ་ཐིག་ལ་བརྟེན་ནས་མོ་བཏབ་པ་གླིང་སྒྲུང་ཚུན་ནའང་ཡོད་དེ། འདན་མའི་ནས་རྫོང་ལས། ཇོ་རུ་དང་ཁྲོ་ཐུང་གཉིས་ཀ་འདན་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ཏེ། འབྲུ་སྔོན་གཡང་གི་གཏེར་སྒོ་ཕྱེས་ནས། ཕྱིར་གླིང་ཡུལ་སླེབས་པའི་ལམ་ཁར་ཧོར་གྱི་ཡུལ་ལ་ཐོན་པ་ན། ཧོར་བླ་རི་བརྒྱ་འཛོམས་ཟེར་བ། ཚེ་འདི་ཕྱི་གཉིས་ཀྱི་སྐྱིད་སྡུག་མཁྱེན་མཁན་ཞིག་ཡོད་པ་དེར། བླ་མ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཧོར་གུར་དཀར་རྒྱལ་བོ་དང་ཇོ་རུ་རྒྱལ་བོ་གཉིས་ལས། སུ་བཟང་གི་མོ་ཞིག་གསུང་རོགས་གནང་ཟེར་བར། བླ་མ་དེས་ཇུ་ཐིག་ལ་མདུད་པ་ཞིག་བརྒྱབ་ནས་དེ་ལ་བལྟ་ཡག་ཅིག་བྱས་ཏེ། ཧེ་ཧེ། ལྟས་ངན་འདི་འདྲ་ཞིག་བབས་སོང་ཟེར། ཁོས་ཅི་བབ་ཞུས་པས། ཧོར་གུར་དཀར་རྒྱལ་བོ་ལ་གངས་རི་དཀར་བོ་ཞིག་བབས་ཀྱང་། ཇོ་རུ་ཟེར་བ་དེར་གསེར་གྱི་ཉི་མ་ཞིག་བབས་འདུག གངས་རི་དང་རི་རྒྱལ་འདི་བླ་ཆེན་དང་དཔོན་ཆེན་གྱི་མོ་ཡིན་ཡང་། ཁྲི་གདུགས་ཉི་མ་ཤར་ན་སྔོན་མོ་
ཆུ་ལ་འགྱུར་འགྲོ་བས་མི་བཟང 
་ཟེར། ཡང་། ཁོས་གུར་ནག་རྒྱལ་བོ་དང་ཇོ་རུ་གཉིས་ལས་སུ་བཟང་གི་མོ་ཞིག་གསུངས་ཞུས་པས། ཡང་། ཇུ་ཐིག་ལན་གསུམ་འཕངས་ནས། ཨ་ཨ། ཤི་འདྲེ་ངན་པ་ཞིག་ཅི་ཡིན་ནམ་ཟེར། ཅི་བབ་ཞུས་པས། གུར་ནག་རྒྱལ་བོ་དེ་ལ་རྔམ་བརྗིད་ཀྱི་དྲེད་མོང་ཞིག་བབས་ཀྱང་། ཇོ་རུ་རྒྱལ་བོ་དེ་ལ་གངས་སེང་དཀར་མོ་ཞིག་བབས་འདུག དྲེད་མོང་དེ་མི་ཆག་ཆེན་གྱི་མོ་ཡིན་ལ། གངས་སེང་དཀར་མོའི་ངར་སྒྲ་སྒྲོགས་ཚེ། དྲེད་མོང་བྲོས་ནས་ནགས་ལ་མི་ཆགས། ཟེར་བ་ཡིན་པས་མི་བཟང་འདུག་ཟེར། འོ་ན། གུར་སེར་རྒྱལ་བོ་དང་ཇོ་རུ་རྒྱལ་བོ་གཉིས་ལས་སུ་བཟང་བ་མོ་ཞིག་གསུངས་དང་ཟེར་བར། ཡང་། སྔར་ལྟར་ཇུ་ཐིག་ལ་མདུད་པ་བོར་ནས་ལྟ་ཡག་ཅིག་བྱས་ཏེ། ཨོ་ཧོ་ཧོ། བྱ་བ་ནག་པོ་འདི་འདྲ་བའི་མོ་ངན་ཞིག་བབས་འདུག་ཟེར་བས། ཅི་བབ་ཞུས་པས། གུར་སེར་རྒྱལ་བོ་དུང་གི་ལུ་གུ་དཀར་བོ་ཞིག་བབས་ཀྱང་། ཇོ་རུ་རྒྱལ་བོ་དེ་རི་སྤྱང་སྔོན་མོ་ཞིག་བབས་འདུག རི་སྤྱང་སྔོན་མོའི་བང་ལམ་ནས་གཡང་དཀར་ལུ་གུ་ཁན་འཇོག་བྱེད། ཟེར་བ་ཡིན་པས། མི་བཟང་ཟེར། ཞེས་གསུངས་པས་ཀྱང་ཇུ་ཐིག་གི་མོ་འདི་འདེབས་སྲོལ་ཡོད་པར་ཤེས་ལ།
ཁྱད་པར་དུ། འཇུ་མི་ཕམ་གྱི་གསུང་འབུམ﹝ཇ﹞དུམ་པ་ཡོངས་རྫོགས་ན། ཇུ་ཐིག་གི་མདུད་པ་མདུད་ཚུལ་ཀྱི་དཔེ་རིས་དང་བཅས་པ་ཆ་ཚང་དང་། བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཁྲོད་ཀྱི་དུམ་གྲངས་རེ་བརྒྱད་པར། ཡེ་སྲིད་འཕྲུལ་གྱི་ཇུ་ཐིག་གི་མོ་བདར་ཆུང་བ་ཉེར་མཁོ་འཁྱེར་བདེ་དང་། ཡེ་སྲིད་འཕྲུལ་གྱི་ཇུ་ཐིག མོ་མཚོ་སྲིད་པའི་སྒྲོན་མ། སྣང་སྲིད་ལེགས་ཉེས་ཀུན་གསལ་སོགས་དུམ་པ་དེར་ལེའུ་བརྒྱ་དང་གཅིག་གིས་ཕྱེ་སྟེ་གསུངས་ཡོད་པས་ཞིབ་ཏུ་རྟོགས་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་དང་། ཡང་ན། གྱང་ལ་དབུ་དཀར་བས་མདུད་རྫོང་ཕྲ་མོ་གཞུང་ཁྲལ་དང་། རྐྱང་དཔྱད་གསལ་བའི་མེ་ལོང་། མདུད་རྫོང་ཁྲ་མོ་གཞུང་འགྲེལ་དང་། འབར་གཅུང་བཀྲ་ཤིས་རྒྱ་མཚོས་མཛད་པའི་མདུད་རྫོང་རྡོ་རྗེ་གསང་བའི་ཐ་རམ་དང་། ཁོག་དབུབ་ཁྱུང་ཆེན་ལྡིང་བ་སོགས་སུ་བལྟ་དགོས་སོ། །