རིན་ཆེན་སྣ་བརྒྱད་ཀྱི་ཡིག་བྲིས།
ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་ལས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་གལ་ཆེ་བར་བཤད་པ་དང། ཤེར་ཕྱིན་ཚིགས་བཅད་གཅིག་བྲིས་ན་སངས་རྒྱས་འབུམ་ཕྲག་ལ་མཆོད་བསྟོད་བྱས་པ་ལས་ལྷག་པའི་ཕན་ཡོན་ཆེ་བར་གསུངས་པ་ལྟར། ཁ་བ་ཅན་འདིར་ཐོག་མར་བོད་རྒྱལ་ཉེར་བརྒྱད་པ་ལྷ་ཐོ་ཐོ་རི་གཉན་བཙན་གྱི་སྐུ་དུས་སུ། ཕོ་བྲང་ཡུམ་བུ་བླ་མཁར་སྟེང། གསེར་ཤོག་ངོས་ལ་བཻ་ཌཱུ་རྱའི་སྤང་སྐོང་ཕྱག་རྒྱ་སོགས་བབས་པ་འདི་ལས་དར་བར་མངོན་ལ། རིམ་གྱིས་དཔོན་རྟགས་མཐོ་དམན་ཡང་རིན་ཆེན་ཡིག་བྲིས་ཀྱིས་འབྱེད་ཚུལ་ཡོད་དེ། ཐང་ཧྲུའུ་ལས། གཡུ་ཡི་ཡི་གེ་བླ་ན་མཐོ། གསེར་གྱི་ཡི་གེ་དེ་ལས་དམན། ཕྲ་མིན་དེ་ལས་དམན། དངུལ་དེ་ལས་ཀྱང་དམན། ཐ་མ་ཟངས་སུ་བྱེད་ཅིང་ཆེ་ཆུང་དབྱེ། དེ་རྣམས་དཔུང་བར་བཏགས་ཏེ་མཐོ་དམན་འབྱེད་པ་ཡིན། དེ་ཡང་། རིན་ཆེན་གྱིས་བཟོས་པའི་བྱང་བུའི་སྟེང་དུ་གོ་གནས་སོགས་འདི་ལྟར་བཀོད་དེ། དགུང་བློན་ཆེན་པོ་ལ་གཡུ་ཡིག དགུང་བློན་འབྲིང་དང་ནང་བློན་ཆེན་པོ་ལ་གཡུ་ཡིག་ཆུང་ངུ་། བཀའ་བློན་ཐ་ཆུང་སོགས་ལ་གསེར་ཡིག་ཆེན་པོ། ནང་བློན་ཐ་ཆུང་དང་བཀའ་བློན་འབྲིང་ལ་གསེར་ཡིག་ཆུང་ངུ་། བཀའ་བློན་ཐ་ཆུང་ལ་ཕྲ་མིན་གྱི་ཡི་གེ གཞན་ཡང་། ཆོས་གྲྭའི་སློབ་དཔོན་དང་། སྐུའི་སྔགས་མཁན་སྟོད་སྨད་ཀྱི་དབང་བློན་རྣམས་ལ་དངུལ་གྱི་ཡིག་ཆེན། སྐུ་འཚོ་བའི་བོན་པོ། གཟིམ་མལ་བརྩིགས་ཁབ། བྱང་ཐང་གི་ས་མཁན། མཐའི་སོ་སྲུང་དང་། སྐུ་མཁར་གྱི་རྩེ་སྲུང་སོགས་ལ་དངུལ་ཡིག་ཆུང་བ། ཡབ་འབངས་རུས་དྲུག་སོགས་ལ་འཁར་བའི་ཡི་གེ སྟོང་དཔོན་རུ་དཔོན་སོགས་ལ་ཟངས་ཡིག གཡུལ་དུ་དཔའ་བ་ལ་ལྕགས་ཡིག ཡང་། ཐ་ཤིང་སྐྱ་ཆུ་རུས་ཀྱི་ཡི་གེ་ནི་འབངས་ཕལ་བ་རྣམས་ལ་གནང་ཚུལ་ཆོས་འབྱུང་མཁས་པའི་དགའ་སྟོན་ལས་གསལ་བ་ལྟར་རོ། །
ཕྱིས་སུ་གསེར་བྲིས་རིམ་བརྒྱུད་ཀྱིས་དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པའི་དུས་དཀྱིལ་དུ་ཇོ་བོ་རྗེ་བོད་དུ་ཕེབས་པའི་སྔ་ཕྱི་ལ། ཆོས་ཕྱོགས་སུ་དར་ཁྱབ་ཧ་ཅང་ཆེ་སྟེ། དཔེ་ཆོས་ལས། ཇོ་བོ་བོད་དུ་མ་བྱོན་ཙ་ན། བོད་ན་གསེར་འབུམ་མང་བོ་བཞུགས། ཞེས་དང་། སྔོན་བྱང་ངམ་རར་གསེར་བརྡོལ་ཙམ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསེར་འབུམ་བྲིས་ཏེ། ཉུག་རུམ་པ་ཡང་བྲི་བར་འདོད་པས་ཞེས་གསུངས་པ་ལས་ཤེས་ཐུབ།
དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་པའི་ནང་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པའི་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་དུ་རྗེ་བཙུན་སྒྲོལ་མའི་སྤྲུལ་བ་རྒད་མོ་ཞིག་གམ་དགེ་སློང་བཞི་སྡེ་ཞིག་གིས་གསེར་ལྗང་གིས་བཞེངས་པའི་བརྒྱད་སྟོང་བ་སྟེ་པུ་ཏི་ལྕགས་ལུང་མ་ཞེས་པ་སྲིད་ལ་ཀུང་ཁྲི་གཉིས་དང་ཞེང་ལ་ཀུང་ཁྲི་གཅིག་ཡོད་པ། དེང་སང་པུ་ཏི་དེ་ས་སྐྱ་དགོན་པའི་ཆེ་བ་བཞིའི་ཡ་གྱལ་དུ་བརྩི་བར་མ་ཟད། འཛམ་གླིང་དུ་གསུང་རྟེན་ཆེ་ཤོས་སུ་འཇོག་ལ། དབུ་ཤོག་གི་ཡི་གེའི་ཕྲ་སྦོམ་བྱིས་པའི་མཛུབ་མོ་ཙམ་ཡོད། གཞན་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པའི་ཡུམ་མ་གཅིག་ཀུན་སྐྱིད་ཀྱིས་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་དུ་བཞེངས་པའི་བཀའ་འགྱུར་གསེར་ཆོས་ཆེན་མོ་དང་། ཡུམ་མཆོག་བསྟན་འཛིན་བཟང་མོས་ས་སྐྱའི་གདུང་རྒྱུད་འཕེལ་ཆེད་བཞེངས་པའི་བཀའ་འགྱུར་གསེར་ཆོས་ཆེན་མོ། དེ་ལས་གཞན་ས་སྐྱ་ན་གསེར་བྲིས་དང་། དངུལ་བྲིས། གཡུ་བྲིས། དུང་བྲིས་སོགས་མང་དུ་ཡོད་པ་ལ་ཆོས་བརྩིགས་བྲག་རི་མར་འབོད་པས། ཁ་དཔེར་ཡང་། དཔལ་ས་སྐྱའི་འདུ་ཁང་གི་ཕྱིའི་རྩིག་པ་ཞིག་ཀྱང་ནང་གི་ཆོས་བརྩིགས་མི་ཞིག ཅེས་པ་འདི་བྱུང་ངོ་། །
ཕྱིས་སུ་རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་བའི་དུས་སུ། ཁོང་གིས་སྡེ་སྲིད་བློ་བཟང་མཐུ་སྟོབས་ལ་བཀའ་བཀོད་གནང་བ་ལྟར། བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་གཅིག་པའི་ལྕགས་ཕག་སྤྱི་ལོ ༡༦༧༡ ལོར་བཀའ་འགྱུར་གསེར་ཆོས་གསེར་སྲང་ལྔ་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་ལྷག་བཏུལ་ནས་བཞེངས་པར། ཞལ་ཁེབས་ཧོར་གོས་དང་། སྟོང་སྐུད་ཁྲ་ལྷས་ཀྱི་ལྒིགས་ཐག རྒྱ་རག་ཚ་གསེར་མའི་ལྒིགས་ཆབ། ཙན་དན་དམར་བོའི་ལྒིགས་ཤིང་གི་གདོང་ལ་བ་སོ་བརྐོས་མ་བཅས་ཀྱི་སྤུས་ལེགས། རྒྱུ་ཆའི་གསེར་ཕུད་བཟོ་བའི་གླ་ཕོགས་དང་བྱ་དགའ་བཅས་ཀྱི་འགྲོ་གྲོན་ལ་འབྲུ་ཁལ་བརྒྱད་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་བཅུ་དགུ་ཅན་གྱི་རིན་ཐང་ལྡན་པ། ཡོངས་གྲགས་སུ་བཀའ་འགྱུར་འཛམ་གླིང་གཡས་བཞག་ཏུ་འབོད་པ་དེ་ཡིན་ལ། ད་ལྟ་འབྲས་སྤུངས་འདུ་ཁང་གི་ཡང་སྟེང་བཀའ་འགྱུར་ལྷ་ཁང་དུ་ཆ་ཚང་བར་རང་ཅག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་དཔལ་དུ་བཞུགས་ཡོད།
ཡང་། རྒྱལ་དབང་ལྔ་བ་སྐུ་གཤེགས་ནས་ལོ་བཅུ་གཉིས་ལ་གསང་རྒྱ་བྱས་རིང་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོས་ཁོང་གི་དགོངས་རྫོགས་ལ། རིན་པོ་ཆེའི་སྣ་ལྔའི་བཀའ་འགྱུར་དང་། བསྟན་འགྱུར་སྐྱ་ཆོས﹙སྣག་ཚས་བྲིས་པ﹚བཞེངས་པ་དང་། དེ་བཞེངས་དུས་དང་། མ་དཔེ། བཞེངས་པའི་མི་གྲངས། ཡུན་ཚད། འགྲོ་གྲོན་སོགས་ཀྲུང་གོའི་ལོ་རྒྱུས་རིག་གནས་གྲགས་ཅན་གྲོང་ཁྱེར་ལྷ་ས་ཞེས་པའི་དཔེ་ཆའི་ཤོག་གྲངས ༡༥༩ ན་གསལ་བ་དང་།
བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་གསུམ་པའི་ལྕགས་སྤྲེལ་༡༨༠༠ལོར་རྒྱལ་དབང་བརྒྱད་པ་འཇམ་དཔལ་རྒྱ་མཚོའི་སྐུ་དུས་སུ་ལྷ་ལྡན་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་རིན་ཆེན་སྣ་བརྒྱད་ཀྱིས་བྲིས་པའི་བསྟན་འགྱུར་རིན་པོ་ཆེ་པོད་ཉིས་བརྒྱ་དང་བརྒྱད། དེ་དང་འདྲ་བར་རྗེ་ཙོང་ཁ་བ་དང་། རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་བ་དང་བདུན་པ། པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་བ་དང་དྲུག་པ་བཅས་ཀྱི་གསུང་འབུམ་པོད་རེ་དགུ་བཅས་གསར་བཞེངས་བྱས་ཚུལ་ལོ་རྒྱུས་རྣམས་སུ་གསལ་ལ། འོན་ཀྱང་། དེ་ལ ༡༩༨༤ ལོར་མེ་སྐྱོན་ཆེན་པོ་བྱུང་ནའང། སླར་ཡང་ཆེད་མཁས་པ་གདན་དྲངས་ནས་བསྐྱར་གསོ་བྱས་ཏེ། པོ་ཏ་ལའི་ཕོ་བྲང་དམར་བོའི་ཤར་རྒྱུད་བྱམས་ཁང་ན་རང་ཅག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དུ་བཞུགས་ཡོད་ལ། དེང་སང་དར་ཆེ་བ་ནི་གསེར་བྲིས་སོ། །
གསུང་རབ་དེ་དག་བཞེངས་ཚུལ་ཡང་སྣ་ཚོགས་ཡོད་དེ། བྲི་གཞི་མཐིང་ཤོག་ངོས་སུ་གསེར་ཀྱི་ཕྲ་ཀོང་ནང་གཡུ་བྱུར་མུ་ཏིག་སོགས་ཀྱིས་བསྟར་ནས། ཡིག་གཟུགས་སུ་བཀོད་པ་དང་། ཡང་ན། མཐིང་ཤོག་གམ་ཤོག་ནག་སྟེང། གསེར་དངུལ་ཟངས་ལྕགས་དང་། དུང་དང་མུ་ཏིག གཡུ་བྱུར་གྱི་ཆུས་བྲིས་པ་སོགས་སོ། །གང་ལྟར་རིན་ཆེན་སྣ་བརྒྱད་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་དེ་རྣམས་བཞུ་བཏུལ་བྱེད་སྟངས། ཡི་གེ་འབྲི་སྲོལ་སོགས་མཐོང་བ་བརྒྱུད་པའི་ཕྱག་ལེན་ལྟར་ཉམས་མྱོང་ཚད་ལྡན་གྱིས་འབྲི་དགོས་སོ། །
གསུང་རྟེན་བཞེངས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས། ལ་ལས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་ཇི་སྙེད་ཞིང་རྣམས་ན། །སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་འཁོད་ཀུན་དགྲ་བཅོམ་གྱིས་བཏུལ་བས། །གང་གི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཡིག་འདི་བྲིས་ཏེ། །སེམས་ཅན་མཆོག་ལ་ལྒིགས་བྱིན་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་འཕགས། །ཞེས་དང་། བརྒྱད་སྟོང་བ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ལྒིགས་བམ་ཆེན་པོ་ལ་ཡི་གེ་གསལ་ཞིང་རབ་ཏུ་གསལ་བ་ལེགས་པར་བྲིས་ཏེ་མེ་ཏོག་དང་། བདུག་པ་དང་། དྲི་དང་། འཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། ཕྱེ་མ་དང་། རོལ་མོ་དང་། ན་བཟའ་དང་། གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། དྲིལ་བུ་དང་། བ་དན་དང་། ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཏུ་མར་མེ་འཕྲེང་བ་དང་མཆོད་པ་རྣམ་པ་མང་བོ་དག་གིས་བཀུར་སྟི་བྱ། བླ་མར་བྱ། བརྗེད་པར་བྱ། མཆོད་པར་བྱ། རི་མོ་བྱ། བསྙེན་བཀུར་བྱ་སྟེ། ཀུན་དགའ་བོ། འདི་ནི་ངའི་རྗེས་སུ་བསྟན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དང་། སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་སྒྲུབ་པའི་གཟུངས་ལས། མདོ་སྡེ་ཐོས་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང་། །ཡི་གེར་བྲིས་དང་བཟུང་དང་བཀླགས་པ་ཡི། །བསོད་ནམས་ཆུ་བོ་ཇི་ཙམ་བསྐྱེད་པ་ནི། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་ཤེས་པར་ཡོངས་མི་ནུས། །དེ་ནི་ཚེ་རབས་ཀུན་ཏུ་རྒྱལ་བ་མཐོང་། །དེ་དག་ལའང་དད་པ་བསམ་ཡས་རྙེད། །མདོ་སྡེ་ཟབ་མོའི་ཚུལ་ཡང་ཤེས་པར་འགྱུར། །དེ་ནི་མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་འཚང་རྒྱ། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་མ་རེག་བར་དུ་ཡང་། །དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་མངོན་ཤེས་དང་། །གཟུངས་རྣམས་དང་ནི་གཟུགས་ཀྱང་ལོངས་སྤྱོད་དང་། །སངས་རྒྱས་མཐོང་ལས་ཉམས་པར་ཡོངས་མི་འགྱུར། །ཞེས་དང་། སྙིང་རྗེ་པད་དཀར་གྱི་བམ་པོ་བཅོ་ལྔ་ལས། མ་འོངས་པའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་བ་ན། ཐ་ན་བྲིས་ཏེ་འཆང་བར་བྱེད་ན། དེ་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་བསྐལ་བ་ཆེན་པོ་བཅུའི་བར་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་བོ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྷ་དང་བཅས་པ་དང་། བདུད་དང་བཅས་པ་དང་། ཚངས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེའི་སྐྱེ་དགུ་དང་བཅས་པ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། ཀླུ་དང་། དྲི་ཟ་དང་། གྲུལ་བུམ་དང་། ཡི་དྭགས་དང་། ཤ་ཟ་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྡང་བའི་སེམས་རབ་ཏུ་དང་བར་བྱ་བ་དང་། ནད་དང་འཐབ་མོ་དང་། རྩོད་པ་འགྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བ་དང་། དུས་མ་ཡིན་པའི་རླུང་དང་། ཆར་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། ནད་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བ་དང་། མུ་གེ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བ་དང་། བདེ་བ་དང་ལོ་ལེགས་པར་བྱ་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱ་བ་དང་། ངན་སོང་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་བར་བྱ་བ་དང་། ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་གི་ལམ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱ་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། གཟུངས་དང་། བཟོད་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འཚོ་བར་བྱ་བ་དང་། རྡོ་རྗེ་གདན་ལ་འདུག་པར་བྱ་བ་དང་། བདུད་བཞི་གཞོམ་པར་བྱ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བྱ་བ་དང་། འཕགས་པའི་ནོར་བདུན་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་ལྡན་པར་བྱ་བ་དང་། འཁོར་མང་བོར་བྱ་བ་དང་། མི་འཇིགས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གནས་སུ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ངའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །