ལེའུ་ཉེར་ལྔ་བ། བྱིས་པའི་རོལ་རྩེད།
ཐེ་གེ་རྩེ་སྲོལ།
ཐེ་གེའི་རྩེད་མོ་ནི། བོད་ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་དུ་ལོ་ཆུང་བྱིས་པ་ཚོ་དགའ་བའི་རྩེད་མོ་ཞིག་ཡིན། རྩེད་ཆས་དེ་ནི་ར་ལུག་གི་པུས་མཚམས་སྦྲེལ་མཚམས་ན་ཡོད་པའི་ཐེ་གེ་ཞེས་པའི་རུས་པ་དེ་ཡིན། ནམ་རྒྱུན་བྱིས་པ་ཚོས་ག་ས་ག་རུ་རུས་ཆུང་དེ་འཚོལ་སྡུད་བྱས་ཏེ། མང་བོ་གསོག་སྲོལ་ཡོད། ཐེ་གེ་ལ་བཟང་ངན་གཉིས་ཡོད་ལ། ར་ལུག་བཤས་པ་ལས་བཏོན་པ་ལ་བཟང་ཐེ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་ཤི་བ་ལ་ངན་ཐེ་ཞེས་བརྗོད། ཐེ་གེ་ཆེས་ལེགས་ཤོས་ནི། སྲ་མཁྲེགས་འོད་མདངས་འཚེར་བ་དེ་ཡིན། དེའི་མདུན་རྒྱབ་གཡས་གཡོན་སོགས་ལ་རྟ་དྲེལ་སོགས་ཀྱིས་དབྱེ་བ་ཕྱེས་ནས་རྩེས་པ་ཡིན། དེའི་མིང་ལ་རྟ་དྲེལ་རྩེ་བའང་ཟེར་ལ། ཨ་ཅུག་གི་རྩེ་མོ་ཡང་ཟེར། དཔེར་ན། ཐེ་གེའི་སྟེང་ནི་རྟ་དང་། འོག་བོང་བུ། གཡས་ར། གཡོན་ལུག མདུན་ཁྱུང་། རྒྱབ་ཁྱི་རྐུབ་སོགས་སྲོག་ཆགས་ལ་དཔེར་བཀོད་ནས་རྩེ་སྲོལ་ཡོད། དེ་ལྟར་སྟེང་གི་རྟ་ནས་རྒྱབ་ཀྱི་ཁྱི་རྐུབ་བར་དབང་རིམ་ཡང་ཆེ་ཆུང་ཡོད་ལ། ཁྱི་རྐུབ་ནི་ཆེས་དབང་རིམ་ཆུང་བ་ཡིན། རྩེད་མོ་འདི་དུས་བཞིར་རྩེས་ལ། དུས་ཚིགས་ཡག་ཤོས་ནི་དགུན་དུས་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་དགུན་དུས་ངལ་རྩོལ་ཆེར་མེད་པར་མ་ཟད། ར་ལུག་མང་བོ་བཤའ་བ་ཡིན་སྟབས། ཐེ་གེ་ཡང་མང་བོ་འབྱུང་གི་ཡོད།
རྩེད་སྟངས་ནི། ཡུལ་ལུང་སོ་སོར་མི་འདྲ་བ་མང་དུ་མཆིས་ཀྱང་། འདིར་རེ་འགའ་བཤད་ན། ཐོག་མར་རྩེད་མཁན་ཚོས་སུར་རྟ﹙སྟེང་གི་རི་རྟའི་རི་མོ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཟེར﹚སུ་ལ་བབས་པ་དེ་ནི་ཐོག་མར་འདེབས་མཁན་ཡིན། དེ་ལ་སུར་རྟ་རྭ་ཆག་ཀྱང་ཟེར། རྩེད་མཁན་ཅི་ཙམ་ཡོད་ཀྱང་། ཚང་མས་ཉུང་ན་ལག་པ་གཅིག མང་ན་ཁྱོར་བ་ཁྱོར་བ་བྱས་ཏེ་ཐེངས་མང་བོར་ཐང་མར་བརྡལ། ཐོག་མར་འདེབས་པ་དེས། ས་ངོས་ནས་མཛུབ་གུ་ལྔ་བོ་གང་རུང་གིས། རྟ་དང་རྟ་སོགས་ཕན་ཚུན་རིགས་མཐུན་ལ་འབེན་བྱས་ཏེ་འཕེན་པ་དང་། འགུལ་ཙམ་བྱས་ན་ལག་ཏུ་གསོག་ཆོག དེ་བཞིན། རང་དང་རིགས་མཐུན་ལ་འབེན་བྱས་ནས་འཕེན་པ་མ་གཏོགས། རིགས་མི་མཐུན་པར་འཕེན་སྲོལ་མེད། རིགས་མཐུན་པར་འགུལ་ཙམ་བྱས་ན། མུ་མཐུད་དུ་འདེབས་པའི་དབང་ཆ་མེད། གལ་ཏེ་བོང་བུ་དང་བོང་བུ་ཕན་ཚུན་འབེན་བྱས་ཏེ་འགུལ་ཙམ་བྱས་ནས། ད་དུང་བོང་བུ་ལྟར་བསྡད་ཡོད་ན། སླར་ཡང་འབེན་བྱས་ནས་འགུལ་ཙམ་བྱས་ན། གཉིས་པོ་ལག་ཏུ་བླངས་ཆོག གཞན་དག་དེ་ལྟར་རིགས་བསྒྲེའོ། །
ཡང་། འདེབས་སྟངས་གཞན་ཞིག་ལ། ཕལ་ཆེར་འབའ་རྩེད་སྟངས་དང་འདྲ་ལ། མི་འདྲ་བ་ནི། ཐེ་རྡེའུ་གནམ་དུ་འཕངས་ཏེ་ཐེ་གེ་ལག་ཏུ་མི་ལེན་པར། རིམ་བཞིན་ལག་པས་ཕུར་ཕུར་བྱས་ནས། རྟ་དང་བོང་བུ། ལུག་དང་ར་མ་ལྟར་ཐེ་གེ་གཅིག་སྟེང་དུ་བསྐོར་ན། མཐར་ལག་པས་བླངས་ཏེ་རྒྱལ་ཕམ་རྩོད་པ་ཞིག་ཡིན།
ཐེའུ་རྩེད་ཚུལ།
ཐེའུ་ནི་བོད་རིགས་བྱིས་པ་ཚོ་ཧ་ཅང་དགའ་བོ་གནང་བའི་རྐང་རྩེད་གྱི་རྩེད་མོ་ཞིག དེ་ནི་དོང་ཙེའི་དཀྱིལ་གྱི་བུ་གའི་ནང་དུ་ཚོན་ཁྲ་ཅན་གྱི་བྱ་སྒྲོ་སྣ་ཚོགས་བཙུགས་ཏེ་རྒྱབ་ངོས་སུ་རས་ཀྱིས་བཏུམས་པ་ཞིག་ཡིན། ཁ་ཅིག ར་ལྤགས་སོགས་ལ་རེའུ་ལེབ་ཆུང་ངུ་སྦྱར་ཏེ་བརྒྱབ་པའང་ཡོད། རྩེད་སྟངས་ནི། ཡུལ་སྡེ་སོ་སོའི་བྱིས་པ་རྣམས་དུས་ཆེན་ནམ། ངལ་གསོའི་སྐབས་སུ། རྐང་བའི་བོལ་གོང་ངམ་གཡས་གཡོན། རྟིང་པ་སོགས་ནས་གནམ་དུ་འཕངས་ནས་གྲངས་ཀ་མང་ཉུང་བརྩིས་ཏེ། རྒྱལ་ཕམ་འབྱེད་པའི་རྩེད་མོའི་རྣམ་གྲངས་ཤིག་ཡིན།
འབའ་རྩེད།
འབའ་ཞེས་པ་ནི། རྡེའུ་ཆུང་ཟླུམ་རིལ་ལ་འབའ་རྡེའུ་ཟེར། ཨ་མདོའི་སྐད་དུ་རིལ་རིལ་ལ་འབའ་ལོ་ཟེར་བས། ཟླུམ་རིལ་འབའ་ལོ་ལྔ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱིས་པ་རྣམས་རྩེད་མོ་རྩེས་པས་ཆ་ནས་འབའ་རྩེད་ཟེར། དེ་ཡང་། རོང་འབྲོག་གི་བྱིས་པའི་རྩེད་མོ་འདི་ལ་ཁྱད་ཆོས་མང་སྟེ། གཅིག་ནས་རྩེད་ཆས་རྙེད་སླ་བ་དང་། གཉིས་ནས་རྣམ་གྲངས་མང་ཡང་བཀོལ་སྤྱོད་བདེ་བ། ལག་རྩལ་འབྱོར་བ། རིག་པ་འགུལ་བ་སོགས་དགེ་མཚན་ལྡན། དེ་ནི་བྱིས་པ་འཚར་ལོངས་ཡོང་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་ཀྱི་རྩེད་རིག་གི་གྲུབ་ཆ་ཞིག་ཡིན། འབའ་ནི་མི་གཉིས་སམ། སྐོར་ཚན་བྱས་ནས་བཏབ་ནའང་ཆོག་ལ། མཐའ་ཐུག་གི་དམིགས་ཡུལ་ནི་ཕན་ཚུན་བར་སྒ་བ
འབའ་འདེབས་སྲོལ་ཕལ་མོ་ཆེ་འབྲོག་པའི་རྩྭ་ཐང་ན་དར་སོ་ཆེ་ཞིང་། ན་གཞོན་ཕོ་མོ་འཚར་ལོངས་འབྱུང་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་རྩེད་མོ་ཞིག་ལགས་པས། ཁོ་བོ་ཅག་དུང་བརྗོད་དང་འབྲེལ་བའི་འབའ་གླུ་ཞིག་ཀྱང་ལེན་རྒྱུ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན། སེམས་སྣང་བ་སྐྱིད་དུས་རོགས་སྒ་འཕེན། །ཆུང་ན་ཟླས་འཕེན་པའི་རྡེའུ་ལྔ། །ལག་མཛུབ་མོའི་རྩེ་ནས་དལ་གྱིས་འཕེན། །ཞེ་སྣང་བ་ཨེ་མཐུན་ཡུན་གིས་བལྟ། །ཞེས་དང་། ལུག་གཡང་དཀར་རི་ནས་འཚོ་དུས་འཕེན། །མ་ཚེར་མོའི་བལ་ཁ་ཨེ་འཇམ་བལྟ། །ཆུང་ན་ཟླ་ཁ་ངོ་ཐུག་དུས་འཕེན། །ཞེ་མཐུན་པའི་རྩེད་གྲོགས་ཨེ་ཉན་བལྟ། །ཞེས་སོ། །
ཨ་མདོར་མཚོན་ན། འབའ་ལ་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆ་ནས་བཅུ་གཉིས་ཡོད་དེ། རྐྱང་འབའ། རྟུག་འབའ། འབའ་སྒ་བསྟོད། འབའ་མགོ་མང་། འབའ་རིང་འབའ་ཐུང་། གང་ལེན་གང་འཁྱེར། འབའ་རྟ་རྒྱུགས། སྒུལ་འབའ། འབའ་ཐོད་བཀུག འབའ་གྲོ་འཐུ། འབའ་རྒྱབ་ཐོག་སོགས་ཡོད། འབའ་འདེབས་པའི་གོ་རིམ་ལ། ཁེར་ཆ། ཉིས་ཆ། གསུམ་ཆ། བཞི་ཆ། སྙིང་བསྐོར། སྒ་འགེལ་བ་སོགས་ཡོད། ཐོག་མར་གོ་རིམ་ནི། རྡེའུ་ལྔ་བོ་སྙིམ་མཐིལ་དུ་བཟུང་ནས་ལག་རྒྱབ་ཏུ་འཕངས་ཏེ། རྡེའུ་མང་ཉུང་ལྟར་འདེབས་དགོས། ༡ རྐྱང་འབའ་ནི། དང་བོ་འབའ་མགོ་ཡར་འཕངས་ཏེ། ཐང་གི་འབའ་རྡེའུ་གཅིག་རེ་བླངས་ནས་སར་འཇོག་པ་དང་། དེ་གཉིས་རེ་གཉིས་བླངས་ནས་སར་འཇོག་པ། དེ་ནས་རྡེའུ་གསུམ་དང་། གཅིག་བླངས་ནས་སར་འཇོག་པ་དང་། དེ་ནས་བཞི་ལེན་པ་ཡིན། ༢ རྟུག་འབའ་ནི། དང་ཐོག་ལག་པའི་ནང་དུ་འབའ་རྡེའུ་གཉིས་བཟུང་སྟེ། གཅིག་གནམ་དུ་འཕངས་ཏེ། ཐང་གི་རྡེའུ་གཅིག་ལག་ཏུ་ལེན་ཞོར། སྔོན་ལག་ནང་དུ་རྡེའུ་བཟུང་ཡོད་པ་དེ་རྟུག་པ་གཏོང་བ་ལྟར། ས་ལ་གཏོར་དགོས། ༣ འབའ་སྒ་བསྟོད་ནི། འབའ་རྡེའུ་བཞི་སར་གཏོར་བ་དང་། དེ་ནས་འབའ་མགོ་གནམ་དུ་འཕངས་ནས་ཐང་གི་འབའ་རྡེའུ་གསུམ་སྒྱེད་པུ་ལྟར་སུམ་ཚུགས་བྱས་ཏེ། འབའ་མགོ་གནམ་དུ་འཕེན་ཞོར། ཟུར་གྱི་རྡེའུ་གཅིག་བླངས་ཏེ་སུམ་ཚུགས་ཀྱི་སྟེང་དུ་བསྟོད་ལ། དེ་ནས་འབའ་མགོ་ལག་རྒྱབ་ཏུ་འཕངས་ཏེ། སུམ་ཚུགས་ཀྱི་སྟེང་དུ་མར་གཡུགས་དགོས། ༤ འབའ་མགོ་མང་ནི། འབའ་མགོ་ཡར་འཕངས་ཏེ། ཐང་གི་རྡེའུ་ལག་པས་བླངས་ནས། འབའ་མགོ་དང་ལྷན་དུ་གནམ་དུ་འཕངས་ཏེ་བཟུང་ནས། མཐར་འབའ་མགོ་བཞི་བོ་འཛིན་དགོས། ༥ འབའ་རིང་འབའ་ཐུང་ནི། འབའ་རྡེའུ་ལྔ་ལས་འབའ་མགོ་གཉིས་ལག་དང་། གཞན་གསུམ་ས་ལ་གཏོར་དགོས་ཏེ། འབའ་མགོ་གཉིས་སྔ་ཕྱི་ལྟར་གནམ་དུ་འཕངས་ནས། སར་མ་ལྷུང་གོང་དུ། སའི་འབའ་རྡེའུ་འཛིན་པ་ཞིག་ཡིན། ༦ འབའ་གང་ལེན་གང་འཁྱེར་ནི། འདེབས་སྟངས་རྐྱང་འབའ་དང་གཅིག་ལ། འདེབས་དུས་མི་གཅིག་ས་ནི། མི་གཞན་པ་ཞིག་གིས། ཆེས་ལེན་དཀའ་ས་ནས་གདམས་ཏེ་འཛིན་ཏུ་འཇུག་པ་དེ་ཡིན། ༧ འབའ་རྟ་རྒྱུགས་ནི། གོ་རིམ་རྐྱང་འབའ་དང་མཚུངས་ལ། མི་གཅིག་ས་ནི། ཉིས་ཆ། གསུམ་ཆ། བཞི་ཆ་ནི་འབའ་རྡེའུ་ཇེ་རིང་དུ་བཏང་སྟེ། རྟ་རྒྱུགས་པ་ལྟར་འཛིན་པའི་འདེབས་སྟངས་ཤིག་ཡིན། ༨ སྒུལ་འབའ་ནི། འདེབས་སྟངས་རྐྱང་འབའ་དང་འདྲ་ལ། འདེབས་དུས་རྡེའུ་གཞན་སྒུལ་མི་ཉན་པར་གཟབ་གཟབ་བྱས་ནས་འདེབས་དགོས་པས། འདི་ལ་ཐུག་མི་ཉན་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡང་ཟེར། ༩ འབའ་ཐོད་བཀུག འདེབས་སྟངས་རྐྱང་འབའ་དང་འདྲ་ལ། གནམ་དུ་འཕངས་པའི་འབའ་མགོ་འཛིན་སྐབས། ལག་པ་ཡར་འཁོར་ནས་འཛིན་མི་ཆོག་པར། ཐོད་གུག་བཞིན་ཐུར་དུ་བཀུགས་ནས་འཛིན་དགོས། ༡༠ འབའ་གྲོ་འཐུ་ནི། འདེབས་ཚུལ་རྐྱང་འབའ་དང་འདྲ་ལ། འབའ་མགོ་གནམ་དུ་འཕངས་ཏེ། འབའ་རྡེའུ་གཞན་རྣམས་ཐང་དུ་མི་འཇོག་པར། ལག་པ་གཡོན་པའི་ནང་དུ་བླངས་ཏེ། གྲོ་མ་འཐུ་འཐུ་བྱེད་དགོས་སོ། །༡༡ འབའ་ཞོ་ལྡག་ནི། འདེབས་ཚུལ་རྐྱང་འབའ་དང་འདྲ་ལ། འབའ་མགོ་ཡར་འཕངས་ཏེ། ཐང་གི་རྡེའུ་མ་བཟུང་སྔོན་དུ། རང་གི་ལག་པས་མ་ནེ་ལ་ཞོ་ཡི་ཚུལ་དུ་ལྡག་པ་ལ་ཟེར། ༡༢ འབའ་རྒྱབ་ཐོག་ནི། རྡེའུ་ལྔ་ལག་པའི་ནང་དུ་བཟུང་སྟེ། རྡེའུ་གཅིག་ལག་རྒྱབ་ཏུ་འཕངས་རྗེས། ཐང་གི་རྡེའུ་ཞིག་མཐེབ་མཛུབ་དང་གུང་མཛུབ་ཀྱིས་བླངས་ནས། ལག་རྒྱབ་ཏུ་འཕངས་ཏེ་རིམ་བཞིན་བརྗེ་བོ་བརྒྱབ་ཚར་རྗེས། རྡེའུ་བཞི་སར་གཏོར་ཏེ། འབའ་མགོ་ཡར་འཕངས་ནས་ཐང་གི་རྡེའུ་བཞི་བོ་ལེན་པ་ལ། རྒྱབ་ཐོག་ཁེར་བརྗེས་ཟེར། ཡང་། འབའ་རྡེའུ་ལྔ་བོ་ལག་རྒྱབ་ཏུ་འཕངས་ནས་ལག་པས་ཡར་འཁོར་ནས་བཟུང་ན་ལག་ཏུ་དུ་ཡོད་ཀྱི་གྲངས་སུ་བརྩི་ལ། ལག་པ་ཐུར་དུ་གུག་ནས་བཟུང་ན། འབའ་རྡེའུ་གཅིག་གཉིས་སུ་བརྩི་སྲོལ་ཡོད་པ་ལ། དེ་ལ་རྒྱབ་ཐོག་མང་བརྗེས་ཟེར་ལ། འདི་ནི་མཐའ་མཇུག་རྒྱལ་ཕམ་བརྩད་དེ་སྒ་འགེལ་བ་ཡིན།
སྒའི་འགེལ་ལུགས་ལའང་། ལུག་རྫིའི་རི་སྒ། བུ་མོའི་སྨྲེང་སྒ། བྱིས་པའི་རྩེད་སྒ། རྒན་པོའི་འཁྱོར་སྒ། འཁྱམ་པོའི་གཡོ་སྒ། གཞོན་ནུའི་རོགས་སྒ་སོགས་དང་། འགེལ་སྟངས་ལ། རྡེའུ་ལྔ་དྲུག་སོགས་ཀྱི་སྒ་འགེལ་སྟངས་ལ་མིང་འདོགས་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་ཡོད་ཀྱང་། རང་སྒ། རང་སྒའི་བསོགས་སྒ། རང་སྒའི་རུལ་སྒ ས་སྦྲེས་སྒ། མགོ་མང་སྒ། བསོགས་སྒའི་རུལ་སྒ། མགོ་མང་འཆིང་སྒ། མགོ་མང་རུལ་སྒ། རང་སྒའི་ཤ་རིང་ཤ་ཐུང་སྒ། ཤ་རིང་ཤ་ཐུང་རུལ་སྒ། མགོ་མང་འཆིང་བསོགས་སྒ། ཤ་རིང་ཤ་ཐུང་སྒ། ཤ་རིང་ཤ་ཐུང་རུལ་སྒ་སོགས་ཡོད་ལ། གལ་ཏེ་ཕ་རོལ་བོ་སྒ་བཅུ་བཀལ་ཚེ། འཇག་གང་དང་། སྒ་ཉི་ཤུ་བཀལ་ཚེ། འཇག་དོ་དང་། རྡེའུ་གྲངས་བརྒྱ་ལོངས་ན་བྲེ་གང་། སྟོང་ལོངས་ན་མཛོ་མོ་གཅིག་བཀལ་ཟེར། དེ་ལྟར་འབའ་ཐེངས་གཅིག་རྩེས་ཚར་རྗེས། ཕམ་ཁ་མྱངས་པའི་མི་དེས། ཁེད་དང་གཏམ་རྒྱུད་བཤད་པ་དང་། གླུ་ལེན་པ། ཡང་ན། རྒྱལ་བ་དེ་རྒྱབ་ཏུ་འཁུར་ནས་བསྐོར་བ་བྱེད་སྲོལ་སོགས་ཡོད་དོ། །དེ་བས། ཁ་དཔེར་ཡང་། འབའ་ཐེངས་གཅིག་ཚར་ན་གླུ་ཞིག་ལེན། །མགོར་ཐེངས་གཅིག་བཀལ་ན་སྒྲུང་ཞིག་བཤད། །ཅེས་ཟེར་རོ། །