ལེའུ་ཉེར་བདུན་པ། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་གི་སྐོར།
ཁོར་ཡུག་གི་གནས་བབ།
ཁོར་ཡུག་ནི་ཆེ་ས་ནས་གོ་ལ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་དང་། ཆུང་ས་ནས་རང་ཉིད་འཚོ་སྡོད་བྱེད་པའི་གཞི་ཁྱིམ་ལ་ཟེར། དེའི་ཁོངས་སུ་ཆུ། ས་གཞི། གཏེར་ཁ། ནགས་ཚལ། རྩི་ལྗོན། མཛེས་ལྗོངས་ཁྱད་མཚར་ཅན། གནའ་ཤུལ་གྲགས་ཅན། གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར། བཅུད་ཀྱི་སྲོག་ཆགས་ཡོད་དོ་ཅོག་འདུས་ཡོད། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི། རང་ཅག་ལ་དངོས་དང་བརྒྱུད་པའི་ཕན་བདེ་བསྐྲུན་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་པས། གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་གྱི་ཚུལ་དུ་གནས་ཡོད། དེ་བས་གོ་ལ་འདིར་མཚོན་ན་དེ་ཡོད་ཀྱི་སྲོག་ཆགས་ཇི་སྙེད་རྐང་སྟེགས་འཆའ་ས་ཡིན་པས། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་དགོས་པ་སྨོས་མེད་ཡིན། དེ་དག་གི་ཁྲོད་ལས་མིའི་རིགས་ནི་རྣམ་དཔྱོད་ཡ་ཚད་དུ་སོན་པར་བརྩི་བས། མགོ་ཐོག་ཏུ་གནམ་གཅིག་དང་། རྐང་འོག་ཏུ་གོ་ལ་གཅིག་ལས་མེད་པར་ངེས་ཤེས་འདྲོངས་ནས། སྐྱེ་ཁམས་དང་ཚེ་སྲོག་དོ་མཉམ་གྱི་གནས་ལུགས་ལ་བརྩི་སྲུང་བྱེད་དགོས། མིའི་རིགས་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་། འགྲོ་འདུག་གི་ལོངས་སྤྱོད་དང་ཐོན་སྐྱེད། འཚོ་སྡོད་ཐམས་ཅད་ལ་ཁོར་ཡུག་ལ་རག་མ་ལས་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད། སའི་གོ་ལའི་སྟེང་རླུང་ཁམས་ཆེན་མོ་དང་། རི་ཆུ་ནགས་གསུམ། གཡའ་གངས་རྫ་གསུམ་གྱི་རི་བོ། སྤང་ལྗོངས་དང་རྩི་ལྗོན། སྲོག་ཆགས་ཇི་སྙེད་ཅིག་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་གྱིས་རང་བྱུང་གི་མ་ལག་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡང་། ཁོར་ཡུག་གི་གནད་དོན་ནི། སྐྱེ་འགྲོ་སྤྱི་མཐུན་གྱི་ལས་དབང་སྲོག་ཏུ་ཞུགས་པའི་སྟེང་རང་བྱུང་གི་འགྱུར་ལྡོག་དང་། མིའི་རིགས་ཀྱི་སྤྱོད་སྒོ་ངན་པ་ལས་བྱུང་བ་གཉིས་སུ་འདུ་བར་སེམས། དང་བོ་ནི་ས་འགུལ་བ། མེ་རི་འཕྱུར་བ། ཆུ་སྐྱོམ་པ། ཤྭ་འོད་རྒྱུགས་པ། སྐར་མདའ་ལྟུང་བ། རི་ཉིལ་བ། སྲོག་ཆགས་སོགས་ཀྱིས་འཚེ་བ་སོགས་ཡིན།
གཉིས་པ་ནི། ཆུ་འབག་བཙོག མཁའ་རླངས་འབག་བཙོག འུར་སྒྲའི་འབག་བཙོག སྡོང་གཅོད་བྲག་གཏོར། གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན། བཟོ་ལས་ཀྱི་གད་སྙིགས། འགད་རྫས་ཀྱི་སྙིགས་རོ་སོགས་ཁོར་ཡུག་གཏོར་བཤིག་ཏུ་གཏོང་བའི་འགལ་རྐྱེན་གཙོ་གྲས་ཡིན།
དེ་ཡང་། ས་སྟེང་དུ་མིའི་རིགས་མ་བྱུང་བའི་ཡར་སྔོན་དུ། ནག་ནོག་དྲི་མས་མ་གོས་པའི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་འདི་དྭངས་གཙང་གཙང་ཞིག་དང་། གོ་ལ་ཧྲིལ་བོར་དཔྱིད་དཔལ་རྣམ་པར་བཞད་པའི་དག་ཞིང་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པ་གདོན་མི་ཟ། དེའི་རྗེས་མིའི་རིགས་གཙོ་བྱས་ཏེ་འགྲོ་བ་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་། དགྲ་འདུལ་གཉེན་སྐྱོང་གི་ལག་ཆ་དང་། ཤ་སྲེག་ཞིང་རྨོ་སོགས་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་པའི་འགལ་རྐྱེན་ཕྲན་བུ་རེ་མ་གཏོགས་བཟོས་མེད། ཉེ་བའི་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ལྷག་གི་རྗེས་ནས་ཁོར་ཡུག་གི་མནས་སྟངས་ལ་མནོ་བསམ་ཙམ་ཡང་མི་གཏོང་བར། ཚན་རིག་ལག་རྩལ་བེད་སྤྱད་ནས། རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་སོགས་གང་འདོད་ཀྱིས་བཟོས་ཏེ། ཐ་ན། གོ་ལ་འདི་སྐད་ཅིག་ལ་འགས་གཏོར་ཕོད་པའི་རྫས་ངན་སྣ་ཚོགས་བསྐྲུན་དང་བསྐྲུན་བཞིན་ཡོད་པས། མིའི་རིགས་གཅན་གཟན་གྱི་མཆེ་བར་ལ་ཚུད་འདྲའི་འཇིགས་སྣང་བཟོས་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན། དེང་སང་གོ་ལའི་ཁྱོན་འདིར་རྫས་འགྱུར་དངོས་བོའི་རིགས་ཁྲི ༦༧ ལྷག་ནི། མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཚོང་ཟོག་ཅན་དུ་བསྒྱུར་ཡོད་ལ། དེ་དག་ལས་ཁྲི ༡༥ ལྷག་དུག་ཅན་གྱི་རྫས་འགྱུར་དངོས་བོ་ཡིན། སྡོམ་རྩིས་བྱས་པ་ལྟར་ན། ལོ་རེར་མི་ཁྲི ༥༠ ལྷག་གིས་དེ་དག་གི་བཀོལ་སྤྱོད་ལ་གཟབ་ནན་མ་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྫས་དུག་ཕོག་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཚན་རིག་གིས། གོ་ལ་ལག་མཐིལ་ལས་ཆུང་ངུར་བཏང་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད། རྫས་དུག་དང་། དེས་བསྐྱེད་པའི་ནད་ཡམས་ལ་རྒྱལ་མཚམས་མེད་པར། སྐམ་ཆུ་མཁའ་གསུམ་བརྒྱུད་དེ། ལུག་བཤས་ན། ར་འདར་ལེ་ཞིག་བཟོས་ཡོད་པ་རེད།
ཚུལ་འདི་དག་ལ་དགོངས་ནས། ༡༩༩༢ ལོར་པ་ཞི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལེ་ཡོ་རི་ནེ་ལོའོ་ནས་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཁོར་ཡུག་འཕེལ་རྒྱས་ཚོགས་ཆེན་ཐོག འཐུས་མི་ཡོངས་ཀྱིས་ཆུ་ཚོད་སྐར་ཆ་གཉིས་ཙམ་ལ། མིའི་རིགས་ཀྱིས་སའི་གོ་ལར་འགྱོད་བཤགས་དང་། ང་ཚོ་སའི་གོ་ལ་གཅིག་ལས་མེད་པར་བསམ་གཞིགས་གཟབ་ནན་བཏང་བ་ཡིན། དེ་ཡང་ལག་ལེན་དོན་འཁྱོལ་དུ་ཡོང་བ་ལ་རང་ཅག་གི་ནང་ཆོས་ནས་གསུངས་པའི་རྒྱུན་སྐྱོང་ཐུབ་པའི་འཕེལ་རྒྱས་སློབ་གསོ་དེ་གལ་ཆེ་ཡང་འདིར་མི་སྤྲོ་ལ། དེང་སང་གི་རིག་གསར་གྱི་ངོས་ནས་བཤད་ནའང་། 《ང་ཚོ་ཐུན་མོང་གི་མ་འོངས་པ》ཞེས་པའི་ཞུ་ཡིག་ནང་། གཞི་རྩའི་གནད་དོན་གཉིས་བཤད་དེ། ད་ལྟའི་མི་རྣམས་ཀྱི་འདོད་བློ་ཚིམ་དགོས་པར་མ་ཟད། མི་རབས་རྗེས་མ་གནོད་པ་མེད་པར་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་ཐུབ་པ་ཞིག་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་ནི། དགའ་འོས་པའི་ལྟ་ཚུལ་ཞིག་ཡིན། འོན་ཀྱང་། མིའི་རིགས་མང་བོ་ཞིག་གིས་ད་དུང་གོ་ལར་གཏོར་ཞིག་དང་། གནོད་འཚེ་གཏོང་བ་མང་དག་ཅིག་སྣང་བས། དེའི་རིགས་ཐེར་འདོན་ལ་དམིགས་ནས། ཉེས་དམིགས་འགའ་ར་སྤྲོད་བགྱིས་ན།
འགྱིག་ཤོག་གིས་རྫད་སྐྱོན།
༡༩༠༢ ལོར་ཟླ ༡༠ ཚེས ༢༤ ཉིན། ཨོ་སི་ཁྲུ་རི་ཡའི་མཱ་ཁེ་སུ་ཧྲོ་ཧྲི་ཉིས་འགྱིག་ཁུག་གསར་བསྐྲུན་བྱས་ཏེ། གསར་གཏོད་ཞིག་ཏུ་རློམ་ན་ཡང་། ལོ་ངོ་བརྒྱའི་རྗེས་ཀྱི་འགྱིག་ཤོག་འཁྲུངས་སྐར་ཉིན་ལ། ཡོ་རུབ་གླིང་གི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ཚོགས་པས་འགྱིག་ཤོག་ནི། དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཆེས་ཐབས་རྡུགས་པའི་གསར་གཏོད་ཀྱི་གྲས་སུ་བདམས། རྒྱུ་མཚན་ནི། ད་ལྟ་གོ་ལའི་ཁྱོན་ན་མ་མཐའ་ཡང་འགྱིག་ཁུག་དུང་ཕྱུར ༥༠༠༠ མི་རྣམས་ཀྱིས་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ལ། དུས་ཚོད་སྐར་ཆ་རེའི་ནང་འགྱིག་ཤོག་ཁྲི ༡༠༠ བཀོལ་བཞིན་ཡོད་པས། ཆ་སྙོམས་བྱས་ན་མི་རེས་ལོ་རེར་ཕལ་ཆེར་འགྱིག་ཤོག ༡༥༠ སྤྱོད་གྱིན་ཡོད། བྱས་ཉེས་འདིས་སའི་གོ་ལར་འགྱིག་ལྭ་མང་དུ་བསྐོན་ངེས་པས། འགྱིག་ཤོག་ནི། སྣོད་བཅུད་གཉིས་ཀའི་སྤྱི་དགྲ་ཞིག་ཡིན། འགྱིག་ཤོག་གིས་བར་སྣང་དང་། གླིང་ཀ ཆུ་ངོགས། སྤང་ནགས་སོགས་རྫད་དེ་མཐོང་ལམ་མི་སྡུག་པར་སྟེར་བས། ཨིར་ལན་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་ལྗོན་ཤིང་ལ་དཔྱངས་པའི་འགྱིག་ཤོག་ལསྲིན་མོའི་དོར་ཐུངཞེས་དམའ་འབེབས་བྱས་ཡོད་པ་རེད། གཞན་དོར་ཟིན་པའི་འགྱིག་ཤོག་ས་འོག་ཏུ་སྦས་ནའང་། ལོ ༢༠༠ ནང་རྩ་མེད་དུ་མི་འགྲོ་བར་ས་ཁྱོན་མང་ཙམ་བཟུང་བར་མ་ཟད། སའི་ཐོན་ཁུངས་དང་མིའི་ཚེ་སྲོག་ལ་གནོད་པ་ཐེབས་ཀྱིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་ལས་གཞན། ཕྱུགས་ཟོག་གིས་འགྱིག་ཤོག་ཟོས་ནས་མང་བོ་ཤི་བའང་རང་རེའི་མཐོང་སྣང་དུ་གྲུབ་པ་དང་། ཁྱད་པར་འགྱིག་ཤོག་ཆུ་ཀླུང་དང་རྒྱ་མཚོར་དོར་ཏེ་ཆུ་གནས་སྲོག་ཆགས་ཤི་བ་དང་གནོད་འཚེ་བཏང་བ་ཧ་ཅང་མོད་པས། འགྱིག་ཤོག་ལརྒྱ་མཚོའི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ལག་དམརཞེས་དམའ་འབེབས་གནང་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན། ༢༠༠༢ ལོར་ཆུ་སྲིན་ཤི་རོ་ཞིག་མཚོ་རླབས་ཀྱིས་དེད་དེ། ཧྥ་རན་སེའི་ནའོ་མན་ཏེའི་མཚོ་འགྲམ་དུ་འཕངས་པར། དེའི་ཁོག་པ་ན་འགྱིག་ཤོག་གཙོས་སྙིགས་རོ་སྟོང་ཁེ ༨༠༠ ལྷག་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་རེད། ཡང་༡༩༨༣ ལོར་འཛམ་གླིང་གི་ས་ཆ་མང་བོར་རྒྱ་མཚོའི་རུས་སྦལ་མང་བོ་ཤི གནས་ཚུལ་དེ་ལ་ཚན་རིག་པས་དཔྱད་པ་བྱས་མཐར། རྒྱ་མཚོའི་རུས་སྦལ་གསོད་པའི་ལག་དམར་རྩར་ཆོད་པ་བྱུང་། དེ་ནི་འགྱིག་ཤོག་གི་ཁུག་མ་རེད། ཚན་རིག་པས་རུས་སྦལ་གྱི་ཁོག་པ་གཤགས་ཚེ་འགྱིག་ཤོག་མང་བོ་བྱུང་ཞིང་། ཆེས་མང་བ་ནི་རུས་སྦལ་གཅིག་གི་ཁོག་པ་ལས་འགྱིག་ཤོག་བཅོ་ལྔ་བཏོན་པ་དེ་རེད། དེ་ཡང་རུས་སྦལ་གྱི་ཁ་ཟས་ནི་མཚོ་འབུ་ཧེའུ་ཀྲེ་ཡིན་པས། རུས་སྦལ་གྱིས་ཧེའུ་ཀྲེ་དང་འགྱིག་ཤོག་ནོར་ནས་ཁྱུར་མིད་བཏང་བས་བྱས་འབྲས་ངན་པ་དེ་བྱུང་བ་རེད།
འུར་སྒྲའི་རྫད་སྐྱོན།
འུར་སྒྲ་ནི་ཁོར་ཡུག་ལ་ཁ་གཏད་དུ་གནོད་པ་ཞིག་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་ནི། གནམ་ཐང་གི་ཉེ་འགྲམ་དུ་མོ་བྱ་ལ་སྒོ་ང་མེད་པ་དང་། སློབ་གྲྭ་ཁག་དང་། བསམ་བློའི་ལས་རིགས་སུ་གཏོགས་པ་ཕལ་མོ་ཆེ། དེ་ལ་གཡོལ་ཐབས་བྱས་ཏེ་དབེན་ས་ཞིག་ལ་བསྙེགས་ཅི་ཐུབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། འུར་སྒྲའི་ཐད་ཀར་གནོད་པ་ཐེབས་པ་ནི། ཚོར་ཤེས་དང་། སློབ་སྦྱོང་། ལས་དོན། སྙིང་ཁམས་ཁྲག་རྩ། བབ་ཆགས་ལྷིང་འཇགས། བྱིས་པ་མཚར་ལོངས་བྱུང་བ་སོགས་ལ་དངོས་གནོད་དུ་གྱུར་ལ། དེང་སང་ཕལ་མོ་ཆེ་འུར་སྒྲའི་ཁོར་ཡུག་ཏུ་འཚོ་སྡོད་བྱེད་པ་ཧ་ཅང་མང་བས། འུར་སྒྲའི་གྱོད་གཞི་ཡང་རབས་དང་རིམ་པར་བྱུང་ཡོད་པ་སྟེ། འཇར་པན་གྱི་ཏུང་ཅིང་ལ་མི་རྣམས་ཀྱིསའུར་སྒྲའི་རྒྱལ་བོཞེས་དམོད་མིང་བཏགས་ཡོད་པ་དང་། ༡༩༨༤ ལོར་གྲོང་ཁྱེར་དེར། འུར་སྒྲ་དང་འབྲེལ་བའི་གྱོད་དོན་ཉེན་རྟོག་ཁང་ལ་ཁྲི ༥ སྙན་སེང་བྱས་ཡོད་པ་རེད། ཡང་ཨ་རིའི་མཁའ་དམག་གིས་ཨུ་ཁུ་ལ་ཧུ་མཱ་ཧྲིའི་མཁའ་དབྱིངས་ནས་སྒྲ་བརྒལ་གནམ་གྲུ་ཚོད་ལྟ་བྱས། གནམ་གྲུ་ཉིན་བཞིན་སྨི ༡༠༠༠༠ ཡི་མཐོ་ཚད་ནས་ཐེངས ༨ ལ་འཕུར། ལོ་ཕྱེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ས་གནས་དེར་གསོས་པའི་བྱ་དེ་ཕོ ༡༠༠༠ ཡི་ནང་ནས ༦༠༠༠ འུར་སྒྲས་ཤི་བ་དང་། ༤༠༠༠ ལས། ལ་ལའི་གཤོག་སྒྲོ་ལྷུང་། ཁ་ཅིག་སྒོ་ང་འཇོག་མི་ཐུབ་པར་གྱུར། ཡང་། ཧྲང་ཧེ་ནན་ཕོའུ་ཟམ་ཆེན་འཛུགས་སྐབས། སྡོང་འདེགས་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་འུར་སྒྲ་ཆེན་པོ་ཚད་ལས་བརྒལ་བའི་སྟེང་། ཉིན་མཚན་བར་མེད་དུ་མཚམས་མ་བཞག་པས། གྲོང་རྡལ་གྱི་ཕག་ཚང་མ་ཤི་བའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་བ་དང་། ཡང་ཨོ་སི་ཁྲུ་རི་ཡའི་ཚན་རིག་པ་ཚོས་དུས་ཡུན་ལོ་གསུམ་བེད་སྤྱད་ནས་རི་དྭགས་ལ་ཚོད་ལྟ་བརྒྱུད་མཐར། འུར་སྒྲས་མི་རྒས་ཚད་ཇེ་མགྱོགས་སུ་གཏོང་བ་གསལ་རྟོགས་བྱུང་། ཚན་རིག་པས་ཉིན་རེར་སྒྲ་བསྐྱེད་སྒྲ་སྒམ་དུས་ཚོད་གཉིས་ལ་བཏང་ཏེ། ཙི་གུ ༦༠༠ ལ་ཚོད་ལྟ་བྱས་མཐར་དེ་དག་གཞན་ལས་རྒས་སླ་ཞིང་ཡུན་རིང་མི་འཚོ་བ་ར་སྤྲོད་བྱས། འུར་སྒྲའི་རྣ་དབང་ལ་གནོད་པར་མ་ཟད། ཀླད་པའི་དབང་རྩ་དང་། དབུགས་ཀྱི་རྒྱུ་བ། སྙིང་ཁམས་འགུལ་སྐྱོད། ཁྲག་གི་རྒྱུ་ཚུལ། དྲན་པ་ཉམས་པ། མགོ་ཡོམ་འཁོར་བ། ཟས་ལ་ཞེན་པ་ལོག་པ། ཕོ་བ་ན་བ། གཉིད་མི་འབེབས་པ། ཚིག་པ་ཟ་བ་སོགས་ལ་གནོད་པ་སྐྱེལ་བཞིན་ཡོད། དེ་བས་ཀྲུང་གོའི་གནའ་སྲོལ་གྱི་ཉེས་ཅན་གསོད་ཚུལ་ཞིག་ལ། ཉེས་ཅན་ཅོང་ཆེན་འོག་ཏུ་བཀྱིགས་ཏེ། ཅོང་སྒྲ་ཆེན་པོ་བརྡུངས་ནས་གསོད་པ་དང་། ཡང་འཛམ་གླིང་འཁྲུག་ཆེན་གཉིས་པའི་སྐབས་སུ་འཇར་མན་ཧྥ་ཞི་སི་ཡིས་ཡ་ང་བའི་འུར་སྒྲས་ཉེས་ཁྲིམས་གཅོད་ཚུལ་ཞིག་ཡོད་དེ། གྱང་རིམ་གསུམ་ཨར་འདམ་གྱིས་བྱུགས་པའི་ནང་། གསད་བྱ་དེ་སྒྲ་སྒམ་འཇིགས་རུང་ཞིག་གི་འོག་ཏུ་བཞག་སྟེ། འུར་སྒྲ་ཆེན་པོ་བསྒྲགས་པ་དང་ལྷན་དུ། གློག་གིས་བརྒྱབ་པ་ནང་བཞིན། འདུག་མི་བཟོད་ཅིང་རྔུལ་ཆུ་འབབ་པ། ལུས་འདར་བ། ངུ་སྐད་ཤོར་ཏེ་མགོ་གྱང་ལ་རྡེག་སྟེ། མི་མང་རྣ་བའི་ནང་ཤུན་ཧྲུལ་ཏེ་འཆི་བར་བཤད་དོ། །
ནགས་ཚལ་ས་ནག་ཏུ་གྱུར་བ།
ནགས་ཚལ་ནི་སའི་གོ་ལའི་སྟེང་གི་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་ལྗང་མདོག་གི་བང་མཛོད་དང་། རང་ཅག་གི་མེས་པོ་སྤྲ་དང་སྤྲེའུ་འཚར་ལོངས་བྱུང་སའི་ཕ་གཞིས་དང་། ད་ལྟ་གླིང་ཀ་གཏོང་ས་སོགས་མིའི་རིགས་ལ་ཞབས་འདེགས་མང་བོ་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད། སྐྱེ་དངོས་རིག་པ་བས་སྡོམ་རྩིས་བྱས་པ་ལྟར་ན། སའི་གོ་ལའི་ཁྱོན་ན། ལྗོན་ཤིང་གི་རིགས་ཁྲི ༣༠ ལྷག་དང་། ཕྲ་བའི་རྩི་ལྗོན་གྱི་རིགས་ཕལ་ཆེར་ཁྲི ༡༠ ཡོད་པར་བཤད་ཡོད། ནགས་ཚལ་ནི་དེའི་ཁྲོད་ཀྱི་བླ་སྲོག་ལྟ་བུར་གྱུར་ཡོད། དེ་དག་གི་གཟུགས་པོའི་ལྕི་ཚད་ཀྱི ༧༥％ ནས ༩༥ ％ ཕལ་ཆེར་ཆུ་ཡིན་པས། མིའི་འབྱུང་ཁམས་དང་། ས་བཅུད་ལ་ཤིན་ཏུ་ནས་ཀྱང་ནུས་པ་གལ་ཆེན་ཐོན་གྱི་ཡོད། ཡིན་ནའང་། རང་ཅག་མི་རྣམས་རྨོངས་གཉིད་ལས་མ་སད་པར། མིག་སྔར་གྱི་རང་དོན་ཁོ་ནར་བལྟས་ནས་ནགས་ཚལ་ལ་གཏོར་བརླག་ཐེབས་པ་སྟེ། བཟོ་ལས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་སྐོང་ཆེད་ནགས་ཚལ་བཅད་པ། མི་འབོར་འཕར་བས་ཤིང་ནགས་བཅད་དེ་ཞིང་ལས་སྤེལ་བ། འཛམ་གླིང་གི་མི་གྲངས་ཕྱེད་ཀས་བུད་ཤིང་སྤྱོད་པ། ནགས་བཅད་ནས་འབྲོག་ལས་སྤེལ་བ། མཁའ་རླུང་རྫད་སྐྱོན་གྱིས་ནགས་ཚལ་གྱི་སྐྱེས་སྟོབས་ཉམས་པ་སོགས་ཀྱི་བྱས་ཉེས་ཡིན།
དེ་བས། སའི་གོ་ལའི་ཐོག་གི་ནགས་ཚལ་ལོ་རེར་རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་ཆིང་ཉིས་སྟོང་ཇེ་ཉུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཉེ་རབས་ལོ་སུམ་ཅུ་ལྷག་ཙམ་གྱི་ནང་ནགས་ཚལ་རྒྱ་ཁྱོན་ཕྱེད་ཀ་ལྷག་ཙམ་ཇེ་ཉུང་དུ་སོང་ཡོད་སྐད། ལོ་ལྔ་སྟོང་གི་སྔོན་དུ་ཨོ་གླིང་ནགས་ཚལ་གྱི་རྒྱ་ཁྱོན་སྐམ་སའི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི ༨༠％ ཡིན་ཡང་། དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་ནང ༣༠％ ལས་ཟིན་མེད་པ་དང་། ལོ་མང་རིང་ཧྥེ་གླིང་གི་ནགས་ཚལ ༤༠％ ལ་གཏོར་བརླག་ཐེབས་པ་དང་། ཡང་སྔོན་ཆད་གོ་ལའི་ཁྱོན་ནགས་ཚལ་མང་ཙམ་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལྟ་འཛམ་གླིང་ན་ནགས་ཚལ ༣％ ལས་མི་ཟིན་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་དུས་མཇུག་ཏུ། འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཀྱི་ནགས་ཚལ་ལ་གཏོར་བརླག་བཏང་བའི་ཚད་ནི། ཆུ་ཚོད་སྐར་ཆ་རེར་ནགས་ཚལ་མུའུ ༥༧༠ བརླག་འགྲོ་བར་བཤད། ནགས་ཚལ་ཉམས་དམས་ཇི་ཙམ་འགྲོ་བ་དེ་ཙམ་དུ། རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་མཛེས་ལྗོངས་ལ་གནོད་འཚེ་ཐེབས་ཏེ་བྱེ་ཐང་དང་། རྡུལ་འཚུབ་སོགས་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ། དཔེར་ན། ༡༩༨༢ ནས ༡༩༨༥ བར་ཧྥེ་གླིང་ལ་ཐན་པ་བྱུང་ནས་མི་ཁྲི ༢༠༠ ལྷག་གི་ཚེ་སྲོག་ཤོར་བ་དང་། ༡༩༨༩ ལོར་ཨེ་ཙེ་ཨོ་ཕོ་ཡར་ཐན་པ་བྱུང་བས། ས་ཆ་མང་ཆེ་བར་འབྲུ་རྡོག་གཅིག་ཀྱང་ལེན་རྒྱུ་མ་བྱུང་བས། མི་སེར་ཁྲི ༤༠༠ ལོ་བཅུའི་རིང་བཀྲེས་སྐོམ་གྱིས་མནར་བ་དང་།
རང་ཅག་བོད་ལ་མཚོན་ནའང་། ཚན་རིག་པས་དཔྱད་བརྗོད་བྱས་པ་ལྟར་ན། སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི ༦༠༠༠ དང་སྔོན་གྱི ༣༠༠༠ ལོའི་བར་ནམ་ཟླ་དྲོད་གཤེར་གྱི་དུས་ཡིན་པས། མཐོ་སྒང་གི་ཤར་ཕྱོགས་ནི་ནགས་ཚལ་སྟུག་པོས་ཁྱབ་པ་དང་། ནུབ་ཕྱོགས་སུའང་ཤིང་རིགས་དང་རྩྭ་སས་ཁྱབ་པར་བཤད་ལ། ད་ལྟ་ཇི་ལྟར་གྱུར་བ་ནི་བདག་ཅག་གིས་མཁྱེན་གསལ་ལོ། །
ཡང ༡༩༨༩ ལོར་མཚོ་ལྷོ་གླིང་ཕྲན་ལ་རྡུལ་འཚུབ་ལངས་ཏེ། ས་ཞིང་མུའུ་ཁྲི ༡༠༠ བརླག་ཅིང་། ཁང་ཁྱིམ ༡༠༠༠༠ ཙམ་རྡིབས་ལ། མི ༡༢༥༦ ལ་རྨས་སྐྱོན་ཕོག ༡༩༩༡ ལོར་ཀྲུང་གོ་ཅང་སུའུ་དང་ཨན་ཧེའི་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་ཡུལ་ཚོ ༡༨ ལ་ཆུ་ལོག་གིས་གནོད་འཚེ་ཐེབས་ཏེ། མི་སྟོང་ཕྲག་མང་བོ་ཚེ་སྲོག་ཤོར་བ་དང་། ས་ཞིང་མུའུ་དུང་ཕྱུར ༣ བསྣུབས་ལ། སྒོར་དུང་ཕྱུར ༤༡༡ ལྷག་གི་གྱོང་གུད་ཐེབས། དེ་ལྟར་གནོད་སྐྱོན་རབས་དང་རིམ་པར་བྱུང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི་ནགས་ཚལ་ལ་གཏོར་བཤིག་བཏང་བ་ལས་མ་འདས་སོ། །
ནགས་ཚལ་གྱི་ཕན་ནུས།
ནགས་ཚལ་ནི་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་སྲུང་དམག་ཡིན་ལ། སྐྱེ་ཁམས་སྙོམས་སྒྲིག་བྱེད་པའི་འཕྲུལ་ཆས་ལྟ་བུ་ཡིན་པས། མི་རྣམས་ཀྱིས་ནགས་ཚལ་ལ་སའི་གོ་ལའིསྲོག་རྩཞེས་བཏགས་ཡོད་པ་རེད། བོད་ལྗོངས་ལ་མཚོན་ན། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ནགས་ཚལ་རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་ཆིང་ཁྲི ༧༡༨ ཟིན། ནགས་ཚལ་གྱིས་རླུང་ཁམས་ཆེན་པོའི་རྡུལ་ལེན་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་ནུས་པ་ཡོད་དེ། དེ་ཡང་རླུང་ཁྲོད་ཀྱི་ཐལ་རྡུལ་དང་དུ་སྨུག སུན་སྒྲ་སོགས་གཞིབ་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ལས་གཞན། གསོ་རླུང་ཡང་ཚུར་གཏོང་ནུས་ཏེ། ནགས་ཚལ་མུའུ་གང་གིས་གསོ་རླུང ༥ རྒྱ་མ ༩༦ ཚུར་གཏོང་ལ། མི ༦༥ ཡི་དབུགས་འབྱིན་རྔུབ་ལ་འདང་ངེས་ཡིན། གཞན་ནགས་ཚལ་གྱིས་དྲོད་ཚད་སྙོམས་སྒྲིག་དང་། གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ཁ་ལོ་ལྟ་བུར་བྱེད་པས། ལོ་ཏོག་སོགས་སྲུང་སྐྱོང་གི་ནུས་པ་ཐོན་ཐུབ། སྐྱེ་དངོས་ལ་ཆ་མཚོན་ན། རྩ་བ་ནས་ཆུ་འཇིབ་པ་དང་ལྷན་དུ་ལོ་མའི་སྟེང་གི་ཆུ་མང་བོ་རླངས་པར་གྱུར་ཏེ་མཁའ་དབུགས་སུ་གྱུར་འགྲོ་བས། དེས་མཁའ་རླུང་རླན་གཤེར་དུ་བཏང་ནས་དགུན་དྲོ་ལ་དབྱར་བསིལ་བར་གཏོང་བའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ལས་གཞན། རླུང་འགོག་བྱེ་འཇགས་དང་། ས་ཆུ་ཤོར་བ་འགོག་པའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན། ཆར་ཆུ་མོད་པའི་དུས་སུ་ནགས་ཚལ་གྱིས་ཆུ་དགྲ་འགོག་ཅིང་ཆུ་རྒྱུན་ཁོག་ཏུ་རྔུབ་ལ། ཆར་ཆུ་མེད་པའི་དུས་སུ་ཆུ་བོའི་བཞུར་རྒྱུན་སྙོམས་ཤིང་རླན་གཤེར་འཛིན་པའི་ཕན་ནུས་ལྡན།
གཞན་ཡང་། ལྕང་ལྗོན་ཤིང་ནགས་སྤྱི་ཆིང་རེས་ཟླ་རེར་ཨེ་དབྱང་ཧྭ་ལེའུ་སྤྱི་རྒྱ ༦༠ བསྡུ་ལེན་བྱེད་ཐུབ་པ་སྟེ། ཆར་འབབ་ཚད་ཀྱི ༧༠％ ས་འོག་ཏུ་བསྡུ་ཐུབ་པས། ནགས་ཚལ་གྱི་ཐོན་ཁུངས་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་ཐུབ། ཡང་ནགས་ཚལ་སྤྱི་ཆིང་གཅིག་གིས་ལོ་རེར་ཆུ་ཏུན ༨༠༠ རླངས་འགྱུར་བྱེད་པས། ནགས་ཚལ་གྱི་མཁའ་དབུགས་རླན་གཤེར་ཅན་གྱི་གནམ་གཤིས་ལ་སྙོམས་སྒྲིག་བྱེད་ནུས། མ་ཟད། ཚན་རིག་པས་ཞིབ་འཇུག་གནང་བ་ལྟར་ན། སྡོང་བོའི་ཚངས་ཐིག་ལི་སྨི ༣༣ ཅན་གྱི་ལི་སྡོང་ཞིག་ལ་ལོ་མ་ཁྲི ༡༡ ཡོད་ལ། དེའི་ཕྱི་ངོས་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་སྨི་གྲུ་བཞི་མ ༣༤༠ ཡོད། ནགས་ཚལ་གཅིག་གི་ནང་དུ་ལྗོན་ཤིང་ཁྲི་སྟོང་ཡས་མས་ཡོད་པས། སྡོང་ལོའི་ཕྱི་ངོས་རྒྱ་ཁྱོན་དེ་ལས་ཆེ་བ་ཡིན། སའི་གོ་ལའི་སྟེང་གི་ལྗོན་ཤིང་གིས་ལོ་རེའི་ཐཱན་འགྱུར་དབྱང་གཉིས་ཏུན་དུང་ཕྱུར ༤༠༠ ལྷག་འབྱིན་པ་དང་། དབྱང་དབུགས་ཏུན་དུང་ཕྱུར ༢༠༠ ཕྱིར་གཏོང་བ་ཡིན་པས། ནགས་ཚལ་གྱིས་མིའི་འབྱུང་ཁམས་ལ་བྱེད་ནུས་ཆེན་པོ་ཐོན་གྱིན་ཡོད།
ཡང་ཤིང་ནགས་ཀྱིས་འུར་སྒྲ་ཇེ་ཉུང་དུ་གཏོང་བའི་ནུས་པ་ལྡན་པས། གྲོང་ཁྱེར་དང་ལམ་འགྲམ་དུ་ལྗོན་ཤིང་འཛུགས་པ་ཡིན། དཔེར་ན། ལྗོན་ཤིང་གི་ལོ་རྫུབ་ཀྱིས་འུར་སྒྲ་འཇིབ་པའི་ནུས་པ་ལྡན། ཚན་རིག་གིས་དཔྱད་འབྲས་ལྟར་ན། ཞེང་སྨི ༡༠ ཅན་གྱི་ནགས་ཚལ་གྱིས་འུར་སྒྲ ༣༠ % ཇེ་སྙུང་དང་། ཞེང ༢༠%ཅན་གྱི་ནགས་ཚལ་གྱིས་འུར་སྒྲ ༤༠% ཇེ་སྙུང་དུ་གཏོང་ཐུབ།
ཡང་ནགས་ཚལ་ནི་སྦགས་བཙོག་ལེགས་བཅོས་བྱེད་པའི་རང་བྱུང་འཕྲུལ་ཆས་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། ག་བུར། ལི་ཤི ཇ་སྡོང་། ཐང་ནག་སོགས་ཀྱིས་མཁའ་དབུགས་ཁྲོད་ཀྱི་མི་སི་དབྱང་འགྱུར་སོགས་དུག་ཅན་གྱི་རླངས་དབུགས་བསྡུ་ལེན་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་ལ། གསོམ་སྡོང་སོགས་ཀྱིས་འབུ་ཕྲ་གསོད་པ། མགྲིན་ནད་དང་གཅོང་ནད་སོགས་འཇོམས་པའི་ནུས་པ་ཡོད། བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་ན། གསོམ་སྡོང་ནགས་ཚལ་མུའུ ༡༥ རེའི་ཐལ་རྡུལ་ཏུན ༣༦ ལྷག་གཙང་བཅོས་བྱེད་པ་དང་། ཤིང་ཡོ་འབོག་གིས་ལོ་མའི་སྨི་གྲུ་བཞི་མ་རེ་རྡུལ་ཏུན ༣༣༩ བསྡུ་ལེན་བྱེད་པ་ཡིན། ཡང་བུར་ཤིང་གིས་ས་འོག་གི་གཏེར་དངོས་འགའ་འཇིབ་པ་ལས་གཞན། དབྱང་གཉིས་ཐཱན་འགྱུར་འཇིབ་པའི་ནུས་པ་ལྡན་ལ། མིའི་ལུས་ཕུང་ལ་གནོད་པའི་རླུང་གཟུགས་ཏེ། ཧྥུལ་ཧའེ་རྫས། ཁིལ་རླུང་། ཁིལ་ཧའེ་རྫས་སོགས་སྔོན་འགོག་གི་ནུས་པ་ལྡན་པས། མི་རྣམས་ཀྱིས་བུར་ཤིང་ནི། ཁོར་ཡུག་འབག་བཙོག་ལ་འཐབ་རྩོད་བྱེད་པའིསྐུ་སྲུང་དཔའ་བོཞེས་བསྟོད་བསྔགས་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་གོ་ལའི་སྟེང་ནགས་ཚལ་མེད་པའི་དབང་དུ་བཏང་ན། གོང་གསལ་གནོད་པ་ཕར་ཟད། དངོས་རིགས་ཁྲི ༤༥༠ ལྷག་རྒྱུན་ཆད་པར་བཤད་ཡོད།
འདི་དག་ལ་དགོངས་ནས། ལོ་རབས ༨༠ བ་ནས། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་ནགས་ཚལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་ཆེད་སྔ་རྗེས་སུ་བྱ་འགུལ་རབ་དང་རིམ་པར་སྤེལ་ཡོད། དཔེར་ན། ༡༩༩༢ ལོར《ནགས་ཚལ་སྐོར་གྱི་རྩ་དོན་གསལ་བསྒྲགས》བཏོན་པ་དང་། དེའི་རྗེས《རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚ་ཁུལ་ཤིང་ཆའི་གྲོས་མཐུན》དང་། 《འཇིག་ཉེའི་རི་སྐྱེས་སྐྱེས་དངོས་དང་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཆིངས》སོགས་གཏན་འཁེལ་གནང་བ་དང་། ༡༩༩༡ ལོའི་ཟླ ༩ བར་རྒྱལ་ཁབ ༡༣༠ ལྷག་གི་ཆེད་མཁས་པ ༢༥༠༠ ཧྥ་རན་སེའི་རྒྱལ་ས་ཕ་རེ་སི་རུ《ཕ་རེ་སིའི་བསྒྲགས་གཏམ》སྤེལ་ཏེ། སའི་གོ་ལར་ལྗང་མདོག་གི་ན་བཟའ་ཡང་བསྐྱར་བསྐོན་རྒྱུའི་འབོད་སྐུལ་བཏང་བར་མ་ཟད། འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་དབུ་འཛིན་མང་བོས《འཛམ་གླིང་གི་ཁོར་ཡུག་འཕེལ་རྒྱས་ཚོགས་ཆེན》ཞེས་པའི་སྟེང་ཡང་ནགས་ཚལ་ནི་བརྗོད་སྙིང་དུ་གྱུར་ཡོད། ཚུལ་འདི་ལ་དགོངས་ནས ༡༨༧༦ ལོར། ཨ་མི་རི་ཀས་འཛམ་གླིང་སྟེང་གི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་དང་བོ་སྟེ། ཧོང་ཧྲིང་སྤྱི་གླིང་བཙུགས་པ་དང་། མདོར་ན ༡༩༩༧ ལོར་སྡོམ་རྩིས་བྱས་པ་ལྟར་ན། འཛམ་གླིང་ཐོག་རིགས་འདྲ་མིན་གྱི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ ༣༠༣༥༠ བཙུགས་ཡོད་ལ། དེའི་ནང་ཀྲུང་གོ་ན ༡༡༤༦ ཡོད་པར་བཤད་ཡོད།
རང་ཅག་བོད་ལ་མཚོན་ན་ཡང་། གནའ་སྔ་མོ་ནས་དུར་ཐོག་ཏུ་སྡོང་བོ་འཛུགས་སྲོལ་ཡོད་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཏཱ་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་བཀའ་ཆེམས་སུ་རང་རེའི་ས་ཆ་དབང་རིགས་ཐམས་ཅད་དུ་རྩི་ཤིང་ལྕང་མ་སྐྱེ་དངོས་འབུམ་ཕྲག་གཉིས་རེ། ལོ་རེར་དམ་བཅའ་བྱས་ཏེ་གཟུགས་དགོས་པ་དང་། དེ་ཡང་ལྕང་ཁྲིམས་པ་བསྐོས་ནས་རྩིས་ལེན་དོ་དམ་གནང་བ། གལ་ཏེ་གཅོད་དགོས་བྱུང་ན། བཅད་ཤུལ་ཏུ་སླར་སྐྱེ་བའི་ཐབས་སོགས་བརྟེན་པ་ཡང་སྐྱེ་དངོས་ཀྱི་གལ་ཆེན་རང་བཞིན་ཤེས་པའི་དན་རྟགས་སོ། །
#div2
དུད་སྨུག་གི་ནག་ཉེས།
འབྲེལ་ཡོད་ཡིག་ཆ་ལྟར་ན། གཟའ་འཁོར་གཅིག་ལ་མིས་ཟ་མ་མ་ཟོས་ན་ཆོག་ཀྱང་། ཞག་ལྔར་ཆུ་མ་འཐུང་ནའང་ཆོག གལ་ཏེ་མིའི་དུས་ཚོད་སྐར་ཆ་ལྔ་ལ་དབུགས་འབྱིན་རྔུབ་མ་ཐུབ་ཚེ་འཚོ་མི་ཐུབ་པར་བཤད། དེ་བས་མཁའ་དབུགས་ནི་ལུས་ཕུང་འཚོ་བཞུགས་ཀྱི་མ་རྩ་ཡིན། ཡིད་སྐྱོ་བ་ཞིག་ལ། ཐོན་སྐྱེད་གོང་འཕེལ་དུ་གཏོང་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་བཟོ་གྲྭའི་དུད་སྨུག་དང་། རྫས་སྦྱོར་ངན་པའི་དུད་སྨུག་སོགས་ཀྱིས་དྭངས་གཙང་གི་ཁ་དབུགས་ལ་སྦགས་བཙོག་བཟོས་ཏེ། དེང་གི་དུས་འདིར་དབུགས་ལམ་གྱི་ནད་དང་། སྙིང་ཁམས་ཁྲག་རྩའི་ནད་ཅན་སོགས་ནད་ཡམས་སྣ་ཚོགས་ཉིན་རེ་ལས་ཉིན་རེར་ཇེ་མང་ལ་འགྲོ་བཞིན་པ་ཀུན་གྱིས་མངོན་གསལ་ཡིན།
འདིར་ཁ་དབུགས་བཙོག་འགྱུར་གྱི་ཆག་སྒོ་ཐེབས་པ་འགའ་ཟུང་བརྗོད་ན། ༡༩༢༠ ལོར་མ་སི་ལུང་བར་དུད་སྨུག་གིས་གཡོགས་ཏེ་མི་སྟོང་ཕྲག་མང་བོ་གློ་བུར་དུ་ནད་སྣ་ཚོགས་བྱུང་བ་དང་། མི ༦༠ ཚེ་ལས་འདས། ༡༩༤༢ ལོར་ཨ་མེ་རི་ཀའི་ལོ་ཧྲིན་ཅི་ལ་རླངས་འཁོར་ལས་ཐོན་པའི་དུད་སྨུག་འཐིབས་ཏེ། མི་མང་བོ་མིག་ཚ་བ་དང་གློ་ལུ་བ། མིད་པ་ན་བ་སོགས་ཀྱི་ནད་བྱུང་ནས་ཤི ༡༩༥༢ ལོར་ཟླ ༡༢ བའི་ནང་དབྱིན་ཇིའི་རྒྱལ་ས་ལོན་ཏོན་ལ་ཉིན་འགར་དུད་སྨུག་འཐིབས་ཏེ། ཉིན་གཉིས་གསུམ་གྱི་རྗེས་སུ་མི་རྣམས་ལ་དབུགས་འབྱིན་རྔུབ་དཀའ་བ་དང་། གློ་ལུ་དང་མིད་པ་ན་བ་སོགས་ཀྱི་ནད་བྱུང་སྟེ། མི ༤༠༠༠ ལྷག་དུག་ཕོག་ནས་ཤི་བ་དང་།
༡༩༧༨ ལོར་ཉི་ཡོག་གི་ས་ཆ་ཞིག་ཏུ་གས་བརྡིབས་དང་། འབྲས་སྐྲན། བྱིས་པ་ཡ་མཚར་ཅན་མང་དུ་སྐྱེས་པས། ཞིབ་འཇུག་གནང་བ་ལྟར་ན། སྙིགས་རོ་ཅན་གྱི་ལྕགས་སྒམ་བརྒྱ་ཆུ་ཞབས་སུ་འཕངས་པའི་དུག་རླངས་ས་ངོས་ལ་ཐོན་ནས་གནོད་འཚེ་བཏང་བར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད། དེ་ནི་རང་ཅག་མི་བུ་ཅོག་གིས་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡར་རྒྱས་ལ་རེ་བའི་ཁེ་ཕན་ལས། ཁོར་ཡུག་སྤྱིའི་དགེ་ཕན་ལ་བསམ་བློ་མ་བཏང་བའི་བྱུས་ཉེས་ལས་གྲུབ་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་ལ། ཐ་ན་ད་ལྟ་ཁ་དབུགས་བཙོག་འགྱུར་གྱི་འདྲེ་ལག སའི་གོ་ལའི་ཡང་རྩེ་ཇོ་མོ་གླང་མར་ཡང་དུག་རླངས་ཀྱི་རྨིག་རྗེས་ཕབ་ཡོད་པར། རུ་འཛེག་པ་མང་བོས་བདེན་པ་ར་སྤྲོད་བྱས་ཡོད།
མེ་རི་གས་འབར་གྱི་འབག་བཙོག
མེ་རི་ནི་གོ་ལའི་ཕྱི་ངོས་ཀྱི་གནོན་ཤུགས་ཇེ་ཡང་དུ་སོང་སྟེ། ས་འོག་གི་རྡོ་ཞུན་སོགས་དྲོད་ཚད་མཐོ་བའི་དངོས་བོ་རྣམས་གས་སྲུབ་ཁྲོད་ནས་འཕྱུར་བའི་སྣང་ཚུལ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་ལ། དེ་ལ་ཆེད་མཁས་པས་དབྱེ་བ་གསུམ་ཕྱེས་ཡོད་དེ། ཤི་བའི་མེ་རི། གསོན་པའི་མེ་རི། ཉལ་བའི་མེ་རི་བཅས་སོ། །ཤི་བའི་མེ་རི་ནི། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་འབར་གས་བྱུང་མེད་པའི་མེ་རི་དང་། གསོན་པའི་མེ་རི་ནི། འབར་གས་བྱུང་མྱོང་བའི་མེ་རི་འམ་འབར་གས་བྱེད་ཉེན་ཡོད་པའི་མེ་རི་དང་། ཉལ་བའི་མེ་རི་ནི། སྔོན་འབར་གས་བྱུང་ཞིང་དུས་ཚོད་ངེས་གཏན་ཞིག་གི་ནང་འབར་གས་བྱུང་མེད་པའི་མེ་རི་ལ་ཟེར་རོ། །གོ་ལའི་སྟེང་མེ་རི ༦༠༠ ལྷག་ཡོད་པར་བཤད་ཅིང་། དེའི་ནང་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་འགྲམ་ངོགས་སུ་མེ་རི ༣༠༠ ལྷག་ཡོད་པ་རེད། སའི་གོ་ལའི་སྟེང་མེ་རི་གས་འབར་ཆེ་ཤོས་ནི་ཨ་རིའི་ཤ་ཝུད་དབྱི་ས་ཁུལ་གྱི་རི་བོ་མའོ་ནཱ་ལའོ་ཡ་ཟེར་བ་དེ་ཡིན་ཞིང་། དེ་འབར་གས་ཀྱི་ཚེ་ཐལ་རྡུལ་དང་ཆུ་རླངས་ཀྱི་མཐོ་ཚད་སྨི ༤༡༦༩ ལ་འཕྱུར་བ་རེད། ༢༠༠༠ ལོའི་ཟླ ༡༠ བར་སུ་ཧྥོ་ལི་ཡེའི་མེ་རི་མཁའ་ལ་འཕྱུར་བ་དང་ལྷན་དུ་ས་ཡོམ་བརྒྱབ་པ་དང་། ༢༠༠༦ ལོའི་ཟླ་བདུན་པར་ཁོ་ལོམ་པི་ཡ་ཉེ་འགྲམ་གྱི་ཅ་ལེ་ལ་སི་མེ་རི་མཐོ་ཚད་སྨི ༨༠༠༠ ཙམ་གྱི་ཐལ་རྡུལ་འཕྱུར་ཞིང་ས་ཡོམ་བརྒྱབ་པ་དང་། ༡༩༩༣ ལོར་མེ་རི་དེ་འབར་གས་ཀྱིས་མི ༡༠ རྐྱེན་ལམ་དུ་ཤོར་བ་སོགས་མང་དུ་བྱུང་ངོ་། །མེ་རི་འཕྱུར་བས་མཁའ་དབྱིངས་འབག་བཙོག་ཐེབས་པར་མ་ཟད། གནམ་གཤིས་གྲང་མོར་འགྱུར་བ་སྟེ། ༡༨༨༣ ལོར་ཧིན་རྡུ་ཉི་ཞི་ཁཱ་ལཱ་ཁུ་ཐོའི་མེ་རི་འཕྱུར་བས། ཐལ་རྡུལ་ཏུན ༥༠༠༠ བར་སྣང་དུ་འཕྱུར་བས། གནམ་གཤིས་དྲོད་ཚད་ཧྥ་ཧྲི་གཅིག་ཇེ་གྲང་དུ་གྱུར་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །
སྔོ་ལྗང་ལྗང་གི་ཞིང་ཁམས་བྱེ་ཐང་དུ་གྱུར་བ།
རྩི་ལྗོན་གྱིས་ཕྱུག་པའི་སྤང་ཐང་དང་གླིང་ཀས་མི་རྣམས་ལ་སྤྲོ་དགའ་བརྗོད་ལས་འདས་པ་སྟེར་བས། ལྗོངས་རྒྱུ་དང་ཁམས་གསེང་ལ་མཁོ་བའི་གཏེར་མཛོད་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། ཚེ་སྲོག་དང་ལུས་ཕུང་བདེ་ཐང་། ནང་གི་འབྱུང་བ་སྙོམས་སྒྲིག་བྱེད་པའི་རང་བྱུང་གི་འཕྲུལ་ཆས་ཞིག་ཏུ་གྲུབ་ཡོད། ཡིན་ནའང་། ང་ཚོའི་མིའི་རིགས་ཀྱིས་མིག་སྔར་གྱི་ཁེ་ཕན་ཙམ་ལ་བལྟས་ནས། ཐང་གི་རྡོ་བླངས་ཏེ། རུམ་གྱི་བྲོ་ལྷུང་བ་མ་ཤེས་པར། ས་རྐོ་རྡོ་སློག་དང་། སྡོང་གཅོད་རྩྭ་འབྲེག་སོགས་ཚུལ་མིན་ལས་བྱེད་སྣ་ཚོགས་བྱས་ཏེ། ད་ལྟ་སའི་གོ་ལ་བྱེ་ཐང་དུ་འགྱུར་བ་ནི་འགལ་ཚབས་ཆེ་བའི་རྩ་དོན་ཞིག་ཏུ་ཆགས་ཡོད། འབྲེལ་ཡོད་ཡིག་ཆ་ལས་བཤད་པ་ལྟར་ན། གོ་ལའི་ཁྱོན་འདིར་སྐྱེ་དངོས་རིགས་ཁྲི་གཉིས་ལྷག་རྩ་སྟོང་སོང་བར་བཤད་ཡོད། དེང་སྐབས་འཛམ་གླིང་གི་ས་ཁྱོན་གསུམ་ཆ་གཅིག་ནི། བྱེ་ཐང་དུ་འགྱུར་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ ༦༠ ལྷག་ལ་འཇིགས་སྐུལ་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད། མི་གྲངས་ལ་མཚོན་ན། འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཀྱི ༡༦％ བྱེ་ཐང་གི་གནོད་སྐྱོན་ཐེབས་ཡོད། དཔེར་ན། འཛམ་གླིང་ཁྱོན་དུ་བྱེ་ཐང་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་ས་ཁྱོན་དེ་ལོ་རེར་ཆ་སྙོམས་བྱས་ན། སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ་ཁྲི་ཚོ་གཉིས་ནས་བདུན་བར་དུ་རྒྱ་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པར་བཤད་པ་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་ཟ་ཧ་རཱ་ནི་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་ཁ་ཤས་ཀྱི་སྔོན་དུ་སྔོ་ལྗང་ལྟ་ན་སྡུག་པའི་སྤང་ཐང་ཞིག་ཡིན་ཡང་། རང་སྣང་གང་དྲན་གྱིས་མི་རྣམས་ཀྱིས་གཏོར་བཤིག་བཏང་བའི་འབྲས་རྟགས་སུ། ད་ལྟ་འཛམ་གླིང་ན་ཆེས་ཆེ་བའི་བྱེ་ཐང་དུ་གྱུར་འདུག་པ་དང་།
ཀྲུང་གོར་མཚོན་ན ༢༠༠༤ ལོའི་ལོ་མཇུག་བར། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མྱ་ངམ་ཐང་དུ་གྱུར་བའི་ས་ཁྱོན་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ་ཁྲི ༢༦༣ / ༦༢ དང་། དེའི་རྒྱལ་ཁབ་མངའ་ཁོངས་ཧྲིལ་བོའི ༢༧/ ༤༦％ ཟིན་འདུག དེའི་བྱེ་ཐང་དུ་གྱུར་བའི་རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ ༡༧༣/༩༧ ཡིན་ལ། རྒྱལ་ཁབ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི ༡༨/༡༢％ ཟིན་ཡོད་པ་དང་། ཡང་ཀྲུང་གོའི་ཆེས་མཛེས་པའི་ན་འདམ་ཆེན་པོ་དྲུག་གི་ཡ་གྱལ་མཛོད་དགེ་རྩྭ་ཐང་ལ་མཚོན་ནའང་། ཉེ་བའི་ལོ་ལྔའི་ནང་བྱེ་སར་འགྱུར་བའི་རྒྱ་ཁྱོན་འཕར་བརྒལ་གྱིས་སྡུར་ཚད ༧༥ ％ ཉེ་སྟེ། སྤྱི་ཆིངས ༤༣༠༠ ལྷག་འཕར་སྣོན་བྱུང་བ་རེད། བོད་ལྗོངས་ནག་ཆུར་མཚོན་ནའང་། དྲོས་མེད་ས་ཁོངས་རིམ་པ་ཉམས་དམས་སུ་གྱུར་བ་དེས། སྤྱི་ཆིང་ཁྲི་ཚོ ༨༠༠༠ ལྷག་རྩྭ་ཐང་སྤུས་ཞན་གྱུར་ཅིང་། དེས་རྩྭ་ཐང་གི་སྤྱིའི་རྒྱ་ཁྱོན ༢༥％ ཟིན་པ་དང་། མཚོ་སྔོན་གྱི་རང་བྱུང་རྩྭ་ཐང་ལ་མཚོན་ནའང་། རྩྭའི་སྐྱེས་ཚད་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་ལོ་རབས་ལྔ་བཅུ་དང་བསྡུར་ན ༣༠％ ནས ༦༠％ མར་ཆག་ཅིང་། ཉེན་ཚབས་ཆེ་ས་དག་ཏུ ༧༠％ཡན་ཟིན་ཡོད།
གཞན་ཡང་། མེ་སོ་པུ་ད་མེ་ཡ་ཞེས་པའི་བདེ་ཐང་བྱེ་ཐང་ཡིས་བཀབ་པ་དང་། ལོ་རྒྱུས་སྟེང་གྲགས་ཆེ་བའི་དར་གོས་ཚོང་ལམ་བཀག ཨེ་ཅིབ་ཀྱི ༩༦％ ཡན་ཆད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་སྦེད་པ། རང་ཅག་བོད་ལ་མཚོན་ནའང་། ས་ཆ་བྱེ་སར་འགྱུར་ཚད་དེས་སྤྱིའི༡༨％ ཟིན་པ་དང་། མཚོ་སྔོན་ཏུའུ་ལན་ལ་མཚོན་ནའང་། ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བའི་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་པ་ལྟར་ན། གནའ་དུས་སུ་ཆེས་ལྟ་ན་སྡུག་པའི་མཛེས་ལྗོངས་ཤིག་དང་། ས་དཔྱད་ཁྱད་འཕགས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་མཆིས་པ་ཞིག་ཡིན་པས། བང་སོ་མང་བོ་བཏབ་ཀྱང་། ད་ལྟ་མྱ་ངམ་ཐང་ལྟ་བུར་གྱུར་བ་དང་།
རྒྱུ་མཚན་དེས་དབང་གིས། མཐོ་གཞོངས་འདིར་སྨན་རིགས་ཆིག་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་རྩ་བརླག་ཏུ་འགྲོ་ཉེན་ཆེ་བ་དང་། གཙོ་ཆེ་ཤོས་སྤུན་བདུན་དང་། རེ་སྐོན་རྩི་དམར། སྲོ་ལོ་དམར་བོ། བྱ་རྒོད་སུག་པ་སོགས་རྩ་སྟོང་དུ་འགྲོ་ཉེན་ཆེ་བ་ལས་གཞན། རྨ་འབྲི་རྫ་གསུམ་ཀྱི་འབྱུང་ཡུལ་ཡང་། རྩྭ་ཆུ་ནགས་གསུམ་དང་། སྲོག་ཆགས་དང་སྨན་རྩྭ་སོགས་ཀྱི་བང་མཛོད་དུ་གྲགས་ཀྱང་། ད་ལྟ་ས་ནག་དང་བྱེ་མ་རྡོ་ཧྲག་སོགས་གང་སར་ཁྱབ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའོ། །
མཐོ་སྒང་གི་རི་དྭགས་གཙོད།
སྡོམ་རྩིས་བྱས་པ་ལྟར་ན། ས་སྒང་འདིར་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རིགས་ཁྲི ༢༠༠ ལྷག་ཡོད་པར་བཀོད་ཡོད། རང་རེའི་མཐོ་སྒང་གི་གཅེས་ནོར་དུ་གྲགས་པའི་གཙོད་ནི། ཁ་བ་རི་བའི་ཁྱད་ནོར་ཞིག་ཡིན་པས། འཛམ་གླིང་གི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཁྲོད་དུ་གོ་གནས་གལ་ཆེན་ཞིག་བཟུང་ཡོད་པར་མ་ཟད་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་རིམ་པ་དང་བོའི་གྲས་སུ་ཚུད་ཡོད་པ་དང་། ༢༠༠༨ ལོའི་ཨོ་ལིམ་ཕེ་ཁི་ལུས་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ཀྱི་བཀྲ་ཤིས་པའི་མཚོན་རྟགས་སུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་ཡོད། དེ་ནི་མཚོ་ངོས་ལས་མཐོ་ཚད་རྨི ༥༥༠༠ ཡན་གྱི་མཐོ་གཞོངས་ན་འཚོ་བ་སྟེ། ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱུད་དང་། རྨ་རྫ་འབྲི་གསུམ་གྱི་མགོ་ཁུངས། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་བྱང་ཐང་། ཞིན་ཅང་གི་ཨར་ཅིན་རི་བོ་སོགས་གྲང་ངར་ཆེ་བའི་སྤང་ལྗོངས་ན་ཡོད། དེའི་གཟུགས་ཀྱི་མཐོ་ཚད་ལི་རྨི ༦༥ ནས ༨༠ ཙམ་དང་། མགོ་མཇུག་བར་གསུམ་གྱི་རིང་ཚད་ལ་ལི་རྨི ༡༢༠ ནས ༡༤༠ ཙམ་ཡོད། རྭ་ལ་ལི་རྨི ༥༥ ནས ༨༠ ཙམ་ཡོད། ཕོ་གཙོད་ཀྱི་གཡས་གཡོན་དུ་པགས་ཁུག་རེ་རེ་ཡོད་ཅིང་། དེ་ལ་གོག་པོའི་རླུང་གཤོག་ཟེར་ཞིང་། དང་ཐོག་རྒྱུགས་སྐབས་དེ་འདྲ་མི་མགྱོགས་ཞིང་ཇི་ཙམ་རྒྱུགས་པ་དེ་ཙམ་དུ་ཇེ་མགྱོགས་སུ་འགྲོ་ལ། བོད་མི་ཚོས་དེ་ལ་གཙོད་གཤོག་རླུང་གིས་བརྒྱངས་པ་རེད་ཟེར་ལ། བང་རྩལ་ནི་དུས་ཚོད་གཅིག་གི་ནང་སྤྱི་ལེ ༧༠ ནས ༨༠ བར་རྒྱུགས་ཐུབ། ཁྱད་པར་དུ་རི་དྭགས་འདིའི་ཁུ་ལི་ནི་འཇམ་ལྷོད་ལྡན་ལ། ཚི་སྣའི་ཚངས་ཐིག་ཝེ་རྨིས ༦ ནས༡༨ བར་ཡིན་པས། གསེར་སྙི་མོ་དང་ཁུ་ལིའི་རྒྱལ་བོར་གྲགས་ཡོད། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བཙུན་པ་ཐང་སིན་གྱིས་ཁུ་ལིའི་ཁ་དཀྲིས་ལ་བསྟོད་བསྔགས་བརྗོད་ཡོད་ཅིང་། གཙོད་ཁུའི་སྐེ་དཀྲིས་བཟོ་བ་ཡང་ལོ་ངོ་དྲུག་བརྒྱ་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པར་བཤད་ལ། དེ་ཡང་དང་ཐོག་ཁ་ཆེའི་ཡུལ་ནས་གཙོད་ཁུའི་སྐེ་དཀྲིས། མགོ་རས། ཁ་དཀྲིས་སོགས་ལོ་ངོ་མང་བོ་བརྒྱུད་བཙོང་བྱས་ཤིང་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཁྱབ་རྒྱ་ཆེ་བ་སྟེ། དཔེར་ན། ཁ་ཆེ་གཅིག་པུ་ལ་མཚོན་ནའང་། གཙོད་ཁུལ་གྱི་འཁེལ་འཐག་བྱེད་མཁན་མི་གྲངས ༤༠༠༠༠ དང་། ཁེ་ལས་པ ༡༠༠༠༠༠ ལ་སོན་ཡོད་པ་རེད། ཐོན་རྫས་དེ་ཚོང་རར་བཀྲམས་པ་ནས་བཟུང་རྒྱ་གར་དང་པ་ཀི་སི་ཐན་གཙོར་བྱས་ཨེ་ཤ་ཡའི་མི་རིགས་མང་བོ་དགའ་བོ་བྱེད་ལ། ཕྱིས་སུ་ཐོན་རྫས་དེ་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་འབྱོར་ལྡན་ཁག་གཅིག་གིས་བརྩི་མཐོང་ཆེར་བྱས་ཤིང་། དཔེར་ན། དུས་རབས ༡༨ པའི་ལོ་རབས ༩༠ ནང་ཧྥ་རན་སེའི་རྒྱལ་བོ་ན་ཕོ་ཅུན་གྱིས་བཙུན་མོ་ཅུ་སེ་ཕན་ལ་སྐེ་དཀྲིས་ཤིག་གནང་རྗེས། ཁོ་མོས་དགའ་བོ་བྱས་པར་མ་ཟད། རྗེས་སོར་ཁ་ཆེའི་ཡུལ་ནས་སྐེ་དཀྲིས ༤༠༠ ཙམ་མངགས་ཉོ་བྱས་པར་བཤད་ཡོད། གཙོད་རེ་ཁུ་ལུ་ཁེ ༡༠༠ ནས ༡༥༠ ཙམ་ཐོན་པ་དང་། སྐེ་དཀྲིས་རེ་མ་མཐའ་ཡང་གཙོད་གསུམ་བཞི་ཙམ་གྱི་ཁུ་ལི་དགོས་ཀྱི་ཡོད། སྐེ་དཀྲིས་ཀྱི་རིན་གོང་ཡང་སྤུས་ཚད་དང་ཆེ་ཆུང་ལ་གཞིགས་ནས་ཨ་སྒོར་སྟོང་ཕྲག་ཁ་ཤས་ནས་ཁྲི་བར་འཚོང་བར་བཤད། ལོ་རབས་དགུ་ཅུའི་ནང་གཙོད་ཁུལ་རྒྱ་མ་གང་རེར་ཨ་སྒོར ༡༢༠ ཐོབ་གྱི་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་གར་དུ་རྒྱ་མ་རེར་ཨ་སྒོར ༢༥༠༠ ནས ༣༠༠༠ ཙམ་གྱི་ཁེ་བཟང་ཐོབ་གྱི་ཡོད་པས། ཁེ་སྤོགས་ལ་འདོད་རྔམ་ཆེ་པའི་མི་ངན་སྐོར་ཞིག་གིས། ཡ་ང་བག་ཚ་མེད་པར་མིག་གིས་མཐོང་ཚད་ཐམས་ཅད་བསད་དེ། མཐོ་གཞོངས་འདི་འཛམ་གླིང་ཐོག་གི་བཤས་ར་ཆེ་ཤོས་སུ་བཏང་བ་རེད།
རི་དྭགས་གཙོད་ལ་ཐེབས་པའི་གཏོར་བརླག
མཐོ་སྒང་གི་རི་དྭགས་གཙོད་ནི། འཛམ་གླིང་གི་ཁྱད་ནོར་དང་། རང་ཅག་གི་གཅེས་ནོར་དུ་ངོས་མ་ཟིན་པར། འཕྲལ་གྱི་ཁེ་ཕན་ཙམ་གྱིས་གཏོར་བརླག་ཐེབས་པ་འབྲེལ་ཡོད་ཡིག་ཆ་ལྟར་ན། ༡༩༩༩ ལོའི་ཡས་མས་སུ་བོད་ལྗོངས་སུ་གཞུང་བཞེས་བཏང་བའི་གཙོད་ལྤགས ༦༠༠༠ དང་། ཁུ་ལི་རྒྱ་མ ༢༠༠༠ གཞུང་བཞེས་བཏང་བ་དང་། ༡༩༩༢ ནས ༡༩༩༣ བར་གཙོད་ལྤགས ༡༥༢༤༣ གཞུང་བཞེས་བཏང་བ་དང་། ཕལ་ཆེར་གཙོད ༣༠༠༠༠ ལྐོག་གསོད་ཐེབས། བྱེ་བྲག་ཏུ ༡༩༩༩ ལོའི་ཟླ ༤ ཚེས༡༡ ནས་ཟླ ༥ ཚེས༡༠ བར་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱུད་ནས། གཙོད་རྐུ་རྔོན་རྡུང་བརྡེག་བྱེད་པའི་བྱ་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་བ་སྟེ། རྔོན་རྐུན་ཚོགས་པ ༡༧ གཏོར་བ་དང་། རླངས་འཁོར ༡༨ མེ་མདའ ༡༤ མདེའུ ༡༢༠༠༠ བླངས་པ་དང་། དེ་ལས་གཞན་རྔོན་རྐུན་ཚོགས་པ་འདི་དག་གིས་རྒྱས་བཟང་བསོད་ནམས་དར་རྒྱས་སོགས་ལྔ་ལམ་དུའང་བརྫངས་ཡོད་པ་རེད།
༡༩༩༩ཟླ ༦ ཚེས༡༤ ཉིན་ཨར་ཅིན་རི་བོའི་སྲུང་སྐྱོང་མི་སྣ་དང་། ཞང་ཀང་ཨ་རིའི་རི་དྭགས་སྲུང་སྐྱོང་རྩ་འཛུགས། གཙོད་ཀྱི་རིགས་རྒྱུད་སྤེལ་བ་ལ་ཞིབ་འཇུག་ཏུ་ཕྱིན་དུས། ཉིན་གཉིས་ཀྱི་རིང་གཙོད ༨༠༠ གསད་པའི་བྱ་ངན་སྙིང་ལ་གཟེར་ཤ་ལངས་པ་དེ་དངོས་སུ་མཐོང་བ་དང་། ད་དུང་ས་དེའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་བཤད་པ་ལྟར་ན། སྔ་སོར་གཙོད་ཉིས་སྟོང་ཙམ་གྱི་ཁྱུ་ཚོགས་རྩྭ་ཆུ་ལ་རོལ་བ་མཐོང་སྣང་དུ་གྲུབ་ཀྱང་། ད་ལྟ་རེ་གཉིས་ལས་མཐོང་རྒྱུ་མེད་པ་འབྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
དེ་ལས་གཞན། ཀན་སུའུ་རྨ་ཆུ་རྫོང་ལ་མཚོན་ནའང་། དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་ལོ་རབས་དྲུག་ཅུ་བར་རྩ་ཆེའི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རིགས ༢༣༠ ལྷག་མཆིས་མོད། མིག་སྔར་སྡོམ་རྩིས་བྱས་པ་ལྟར་ན། སྔོན་ཆད་ལས ༩༠ ལྷག་ཇེ་ཉུང་དུ་སོང་འདུག་སྐད།
༢༠༠༢ ལོའི་ཟླ ༡༡ ནང་རྔོན་པ ༡༡ ཤིན་ཅང་དུ་འཇབ་བསྐྱོད་ཀྱིས་ཉིན ༢༠ རིང་གཙོད ༧༥༠ བསད་དེ་གོར་མོ་ཐོན་སྐབས་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་དང་།
ཡང ༢༠༠༢ ལོའི་ཟླ ༥ བའི་ནང་སྒེར་རྩེ་རྫོང་དྲག་པོ་ཤང་གི་འབྲོག་པ་དྲུག་རྫི་བོར་བརྫུས་ནས་བྱང་ཐང་དུ་གཙོད ༣༠༠ བསད་ལ། ཐ་མར་འཛིན་བཟུང་བྱེད་སྐབས་ཉེན་རྟོག་པ་གཅིག་ཀྱང་གསད་ཡོད་པ་རེད།
གཞན་ཡང༡༩༩༣ ལོ་ནས ༩༩ བར་རྒྱ་གར་སྲིད་གཞུང་གིས་ཁུ་ལུ་རྒྱ་མ ༡༦༡༦《གཙོད ༦༤༦༠ ཙམ་གྱི་ཁུ་ལུ》དང་། སྐེ་དཀྲིས ༥༡༠ གཞུང་བཞེས་བཏང་། ༡༩༩༤ ནས ༩༩ བར་བལ་ཡུལ་གྱིས་གཙོད་ཁུ་རྒྱ་མ ༡༡༥༢《གཙོད ༥༠༠༠ ཙམ་གྱི་ཁུ་ལུ》གཞུང་བཞེས་བཏང་བ་དང་། དེ་ལས་གཞན་ཨ་རི་དང་། དབྱིན་ཇི། ཧྥ་རན་སི་སོགས་འཛད་སྤྱོད་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་གཙོད་ཁུའི་ཉོ་ཚོང་དང་ཐོན་རྫས་ལ་བཀག་སྡོམ་བྱས་ལ། དཔེར་ན༡༩༩༧ ལོའི་ཟླ ༢ བའི་ནང་དབྱིན་ཇིའི་རྒྱལ་ས་ལོན་ཏོན་དུ་ཨ་སྒོར་ཁྲི་ཚོ ༦༠ ཟིན་པའི་སྐེ་དཀྲིས ༡༣༨ གཞུང་བཞེས་བཏང་ཡོད། མདོར་ན་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་བསམ་བློ་བ་མང་བོས་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་གིས་རི་དྭགས་གཙོད་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་བྱ་འགུལ་རབ་དང་རིམ་པར་སྤེལ་བ་འདི་དགའ་འོས་པའི་དོན་བཟང་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། ཉེ་བའི་ལོ་ཉི་ཤུའི་རིང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དང་། མཚོ་སྔོན། ཤིན་ཅང་སོགས་གཙོད་གནས་ས་ཁུལ་མང་བོར། སྲུང་སྐྱོང་ས་ཚིགས་བཙུགས་ཏེ་གཙོད་ལ་མཐོང་ཆེན་གནང་སྟེ། ཁ་མིན་ལག་ལེན་གྱི་ཁྲོད་ནས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པ་ནི། ཉམ་ཆུང་གི་རི་དྭགས་ལ་གསོན་ཆོས་རྙེད་པའི་དགའ་ཚོར་དང་། རང་ཅག་གི་མི་རབས་འདིའི་གཟི་བརྗིད་ཅིག་ཏུ་བརྩི་ཆོག་ཆོག་ཡིན་ནོ། །བར་ལམ་ཞིག་ནས་རི་དྭགས་གཙོད་ཀྱི་མགོ་ལ་གནམ་རྡིབས་པ་ལྟ་བུའི་འཇིགས་སྣང་ཞིག་སླེབས་པ་མ་གཏོགས། རང་ཅག་བོད་ལ་རི་དྭགས་གཙོད་རྩ་ཆེན་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་གོམས་སྲོལ་སྒྲུང་གཏམ་ཚུན་ནའང་མང་སྟེ། དཔེར་ན། རི་ཤིའི་ཤ་རྫོང་ལས་གེ་སར་རྒྱལ་བོས་རི་ཤི་རྣམས་སྡིག་སྤོང་དགེ་སྒྲུབ་ལ་སྐུལ་བའི་གསུང་མགུར་དུ། ལི་ཡུལ་གད་ཐང་སྐྱ་མོ་དེ། །ཤར་སྐྱ་རེངས་ནམ་མཁའ་ལངས་པ་འདྲ། །གཙོད་ཁམ་པ་ཆགས་པའི་ཕ་ས་རེད། །གོམ་བདེ་མོ་གཞུང་ལམ་བསྐོར་ས་རེད། །རྭ་རྩེ་མོ་དགུང་ལ་འཕྱར་ས་རེད། །དགུང་ནམ་མཁའི་གློག་དམར་འཁྱུག་འདྲ་བ། །གུག་པོ་གཙོད་ཀྱི་གོམ་མྱུར་ཟེར། །རླུང་བསིལ་མའི་ཐོག་ལ་ཞོན་འདྲ་བ། །གུག་པོ་གཙོད་ཀྱི་བང་ཁ་ཟེར། །མགོ་རྣ་གཤོག་རླུང་གི་གུར་ཁང་ཕུབ། །ལ་བཅུ་རྒྱབ་བྱེའུ་ཆུང་གཤོག་སྒྲ་གོ །།སྤྱན་ཁྲ་ཆུང་ལྗང་ཁུའི་ཨ་འབྲས་ལ། །ཀུན་མི་མཐོང་བལྟ་བའི་སོ་བ་ཐུབ། །ས་མི་འགྱུར་བྱང་ཐང་མངའ་བདག་ལ། །རྒྱུ་འབྱོར་ཕྱུག་རྒྱས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་གཅིག །གདན་ས་གཞི་བྱང་ཐང་སྐྱ་མོ་ལ། །རྒྱན་མེ་ཏོག་བཀྲ་བའི་རྟེན་འབྲེལ་གཉིས། །ལས་བསྐལ་བ་ཆགས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་གསུམ། །དུས་མ་འོངས་མཁོ་བའི་རྟེན་འབྲེལ་བཞི། །དེ་འགྲོ་དོན་གཙོད་ལས་ཆེ་བ་མེད། །གསོད་མི་རུང་རི་ཤིའི་སྡེ་ཚོགས་རྣམས། །ལྷ་བརྒྱ་བྱིན་དབང་བོའི་སྡེ་ཚོགས་ཀྱིས། །གུག་པོ་གཙོད་ལ་མིག་འཚོ་བྱེད། །ལི་ཁྲིའི་མཚལ་དམར་བཅུ་བདུན་གྱིས། །གུག་པོ་གཙོད་ལ་རྒྱང་འཚོ་བྱེད། །ལི་དམར་སྡེ་ཚན་རིགས་ལྔ་ཡིས། །གུག་པོ་གཙོད་ལ་ཁ་འཚོ་བྱེད། །ཅེས་སོགས་ཀྱིས་ཤེས་ནུས་སོ། །
བྱེ་རྡུལ་འཚུབ་པའི་གནོད་སྐྱོན།
བྱེ་རྡུལ་འཚུབ་པའི་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་སྐྱོན་ཐེབས་པ་འབྲེལ་ཡོད་ཡིག་ཆ་ཞིག་ལས་གསལ་བ་ལྟར་ན། དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་ལོ་རབས་ལྔ་བཅུ་བར། ཀྲུང་གོ་བྱེ་རྡུལ་གྱི་རླུང་འཚུབ་ལྔ་དང་། ལོ་རབས་དྲུག་ཅུ་བར་དྲུག བདུན་ཅུ་བར་བཅུ་གསུམ། བརྒྱད་ཅུ་བར་བཅུ་བཞི། དགུ་ཅུ་བར་ཉེར་གསུམ། ༢༠༠༣ ལོ་ཁོ་ནར་ཐེངས་བཅུ་གཉིས་བྱུང་བ་དང་། དེ་ལྟར་ལོ་རེ་ནས་ལོ་རེར་ཇེ་མང་དུ་སོང་སྟེ། ད་ལྟ་ས་རྡུལ་གང་སར་འཚུབ་སྟེ། མཁའ་དབུགས་དང་ཆུ་སླད་པ། མཚེའུ་སྐམ་པ། ནགས་ཚལ་རྩྭ་ཐང་དུ་གྱུར་བར་མ་ཟད། ལོ་རེར་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ ༢༤༦༠ བྱེ་ཐང་དུ་འགྱུར་བ་ལྟར་ན། ལོ་རེར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གྱོང་གུད་སྒོར་དུང་ཕྱུར ༥༤༠ ཡན་ལ་སླེབས་ཡོད་པར་བཤད།
ཆུའི་འབྱུང་ཁུངས་མདོ་དབུས་མཐོ་གཞོངས།
སྤྱིར་གོ་ལ་འདིར་ས་འོག་ས་སྟེང་གི་ཆུ་ཡོངས་ལ་སྤྱི་ལེ་དུང་ཕྱུར ༡༤ ཡོད་པར་བཤད་ལ། མདོ་དབུས་མཐོ་གཞོངས་ནི། གླིང་ཆེན་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཙང་བོ་གཙོ་གྲས་དག་གི་འབྱུང་ཁུངས་དང་། སའི་གོ་ལའི་ཁྱོན་ལ་ཆུ་སྦྱིན་གཏོང་བའི་སྙིང་གི་སྲོག་རྩ་ལྟ་བུ་ཡིན། སྡོམ་རྩིས་བྱས་པ་ལྟར་ན། རང་རྒྱལ་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཙང་བོ ༤༠ ལྷག་ཡོད་ལ། དེའི་ནང་གཙོ་ཆེ་བ ༡༥ ནང་། གཙང་བོ ༨ གྱི་མགོ་ཁུངས་མདོ་དབུས་མཐོ་གཞོངས་ལ་ཐུག་ཡོད། མཐོ་གཞོངས་འདིར་ལོ་རེར་ཕྱི་རྒྱལ་ལ་བཞུར་བའི་ཆུའི་ཚད་རྨི་རྒྱ་དཔངས་གྲུ་བཞི་མ་དུང་ཕྱུར ༤༠༠༠ལྷག་ཡིན་ཏེ། ཀྲུང་གོ་ནས་བཞུར་བའི་ཆུའི་ཚད་ཀྱི་གསུམ་ཆའི་གཉིས་ཟིན་ཡོད། ཆུ་བོའི་བཞུར་ལམ་ནི། འབར་མ། ཐེ་ལན། ལོ་སི། ཁམ་ཕུ་ཁྲེ། ཝེ་ཐེ་ནམ། འབྲུག་ཡུལ། རྒྱ་གར། བལ་ཡུལ། བྷང་ག་ལ། ཕ་ཁི་སི་ཐན། ཨ་ཧྥུ་ཀ་ནི་སི་ཐན་སོགས་རྒྱལ་ཁབ ༡༢ ལ་བཞུར་བ་རེད།
བོད་ཀྱི་ཆུ་བོ་དེ་དག་ལས་འབྲི་ཆུ། རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུ། རྨ་ཆུ། རྫ་ཆུ་སོགས་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོ་འབབ་པ་ཡིན་ལ། མྱང་ཆུ། སྐྱིད་ཆུ། ཉང་ཆུ་སོགས་རྒྱ་གར་རྒྱ་མཚོའི་ནང་འབབ་པ་ཡིན།
གཞན་ཡང་། སྡོམ་རྩིས་བྱས་པ་ལྟར་ན། མདོ་དབུས་མཐོ་གཞོངས་ཀྱི་ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་སྡོམ་གྲངས་ལ་རྨི་རྒྱ་དཔངས་གྲུ་བཞི་མ་དུང་ཕྱུར ༥༤༦༣ / ༤ དང་། སྐམ་སའི་ནང་ཁུལ་གྱི་ཆུ་རྒྱུད་དུ་གྱུར་བའི་ཆུ་རྨི་རྒྱ་དཔངས་གྲུ་བཞི་མ་དུང་ཕྱུར ༥༡༥ ཡོད་པར་བཤད་དོ། །
ཆུའི་འབག་བཙོག
སྐྱུར་ཆར་གྱིས་སྐྱེ་དངོས་རིགས་ལ་དོ་མཉམ་པའི་འོད་སྦྱོར་བྱེད་ནུས་ཉམས་པ་དང་། དེས་མཚོ་དང་མཚེའུ་ངོ་བོར་སྐྱུར་ཁུར་བསྒྱུར་བར་མ་ཟད། ནགས་ཚལ་དང་། ཞིང་ལས། ཉ་ལས། འཛུགས་བསྐྲུན་གྱི་དངོས་བོ། སྐྱེ་དངོས་དང་ཚེ་སྲོག་མང་བོ་གནོད་སྐྱོན་ཐེབས་ཡོད། དཔེར་མཚོན་དྲངས་ན། སྐྱུར་ཆར་གྱིས་ནོར་ཝེའི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་མཚོ་དང་མཚེའུ ༥༠༠༠ ཁྲོད། ༡༧༥༠ ནང་གི་ཉ་དང་ཆུ་འབུ་གློ་ཉལ་རྒྱུན་ཆད་སོང་བ་དང་། ཡང་འཇར་མན་གྱི་པཱ་ཧྥ་ལེའུ་ཡ་རི་ཁུལ་གྱི་སྤྱི་ཆིང ༡༢༠༠༠ ནགས་ཚལ་གྱི་བཞི་ཆའི་གཅིག་དང་། ཕོན་ལན་གྱི་སྤྱི་ཆིང ༢༤ སྐྱུར་ཆར་གྱིས་སྐེམ་པ་དང་། ཡང་པེ་ཅིན་གྱི་གནའ་བོའི་ཕོ་བྲང་ཧན་གྱི་གཡུ་རྡོ་དཀར་བོའི་བརྐོས་རིས་དང་། གྷི་རི་སིའི་ཨ་ཐེན་སིའི་རྡོ་ཀ་མ་རུས་བརྩིགས་པའི་ཕཱ་ཐུ་ལུང་གི་ལྷ་ཁང་སོགས་འཛམ་གླིང་དུ་གྲགས་སྙན་འབར་བའི་རྩིག་དངོས་མང་བོར་སྐྱུར་ཆར་གྱིས་ནད་ཡམས་ཕོག་སྟེ་སྲེ་བོ་བསྒྱུར་ཡོད་པ་རེད། སྐྱུར་ཆར་ནི་རྒྱལ་མཚམས་མེད་པར་རྒྱུ་བ་སྟེ། ཁ་ན་ཏའི་སྐྱུར་ཆར་ཨ་རུ་ནས་ཡོང་བ་དང་། ཀྲུང་གོ་སྐྱུར་ཆར་འཇར་པན་ནས་ཡོང་བར་བཤད་ཡོད་དོ། །འོ་ན། སྐྱུར་ཆར་དེ་ཇི་ལྟར་གྲུབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རྡོ་སོལ་དང་རྡོ་སྣུམ་བསྲེགས་པ་ལས་དབྱང་གཉིས་ཟི་རྫས་དང་ཏན་དབྱང་གྱུར་རྫས་མཁའ་དབུགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་སོང་རྗེས། ཉི་འོད་དང་ཆུའི་རླངས་པ་གཡེང་རྡུལ་གྱི་ཤུགས་རྐྱེན་འོག་རྫས་འགྱུར་གྱི་འཕོ་འགྱུར་རིམ་པ་བརྒྱུད་དེ། མུ་ཟི་སྐྱུར། ཟེ་སྐྱུར་རམ་ཟི་སྐྱུར་ཚྭའི་ཐིགས་པ་བར་སྣང་དུ་གཡེང་བ་ཁ་ཆར་བབས་པ་དང་འཕྲད་པས་སྐྱུར་ཆར་དང་ཁ་བ་སྐྱུར་བོ་བྱུང་བ་དེའོ། །
གཞན་ཡང་། བཟོ་ལས་ཀྱི་སྙིགས་རོ་དང་། འགྱིག་ཤོག གད་སྙིགས། སྨན་ཁང་གི་བཙོག་ཆུ། རྡུལ་རྫས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་སོགས་ཡིན། ཁྱད་པར་དུ་ས་སྒང་འདིའི％ ༧༡/ ༨ རྒྱ་མཚོས་ཟིན་ཡོད། སྐམ་སའི་ཐོག་གི་གད་སྙིགས་མང་བོའི་འགྲོ་སའང་དེ་ཡིན་པར་མ་ཟད། མཚོ་ཐོག་འགྲིམ་འགྲུལ་གྱིས་འབག་བཙོག་ཐེབས་པ་ཉུང་ཉུང་མིན། དཔེར་ན། ལོ་རེར་རྡོ་སྣུམ་ཀུང་ཧྲེང་དུང་ཕྱུར ༢ ཙམ་རྒྱ་མཚོར་ཐིམ་པར་བཤད་ལ། ༡༩༨༩ ལོར་ཨ་རིའི་སྣུམ་གྲུ་ཞིག་རྒྱ་མཚོའི་བྲག་རྡོར་བརྡབས་པས། རྡོ་སྣུམ་ཏུན་ཁྲི ༡༢༠༠༠ རྒྱ་མཚོར་འཕོ་བས། ལོ་ལྔའི་རྗེས་སུ་མཚོ་གཟིག་སུམ་ཆ་གཅིག་ཙམ་ཇེ་ཉུང་དུ་སོང་རྐྱེན། དེ་ནི་རྒྱ་མཚོ་ལ་དུག་བཏབ་པ་དང་མཚུངས་པར་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད། ཚུལ་འདི་དག་ལ་དགོངས་ནས། ༡༩༥༤ ལོར＜མཚོ་ཐོག་རྡོ་སྣུམ་གྱི་གནོད་འཚེ་བཀག་འགོག་བྱེད་རྒྱུའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཆིངས＞གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་དང་། དུས་རབས ༡༩ ཙམ་ནས་ཡོ་རུབ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་མང་བོས་གཙང་བོ་ཆེ་ཁག་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུའི་སྤྱི་ཆིངས་གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་རེད། གལ་ཏེ་རང་བྱུང་གི་ཆུ་གཙང་ལ་འབག་བཙོག་ཐེབས་པ་ཡིན་ན། མིའི་ལུས་ཁམས་དང་ཚེ་སྲོག་ལ་གནོད་པ་ཧ་ཅང་ཆེ། རྒྱུ་མཚན་ནི། བཙོག་ཆུའི་ནང་ནད་སློང་བའི་སྐྱེ་དངོས་ཕྲ་རབ་དང་། ནད་དུག་སོགས་ཀྱི་འགོས་ནད་སྣ་ཚོགས་ཐོན་གྱི་ཡོད་ལ། ཉེན་ཁ་ཆེ་ཤོས་ནི། དངུལ་ཆུ་དང་། ཁད། ཁིར། ཞ་ཉེ་སོགས་ཀྱི་ལྕགས་རིགས་འདྲེས་སྦྱོར་གྱི་འབག་བཙོག་ཡིན་པས། སྡོམ་རྩིས་བྱས་པ་ལྟར་ན། ད་ལྟ་འཛམ་གླིང་སྟེང་ལོ་རེར་ལོ་ལྔ་མན་ཆད་ཀྱི་བྱིས་པ ༡༥༠༠ ཆུ་དུག་དང་འབྲེལ་ཏེ་ཤི་བ་དང་། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་སྡོམ་རྩིས་བྱས་པ་ལྟར་ན། འཛམ་གླིང་ཐོག་ཉིན་རེར་མི་ཁྲི ༢༥༠༠ ལྷག་ཆུའི་འབག་བཙོག་གིས་ཚེ་སྲོག་ཤོར་བ་དང་། ཧ་ལམ་མི་དུང་ཕྱུར ༡༠ འབག་བཙོག་ཅན་གྱི་ཆུར་ལོངས་སྤྱོད་པར་བཤད་ཡོད། གཞན་ཡང་། སྨན་ཁང་དང་བཟོ་གྲྭ་ནས་ཐོན་པའི་རྫོབ་ཆུ་ཞིང་སར་དྲངས་ན་ལོ་ཏོག་ལ་དུག་རྫས་བསྒོས་ཏེ། མིའི་བདེ་ཐང་ལ་གནོད་པ་ཚབས་ཆེན་ཐེབས། དཔེར་ན། ༡༩༥༥ ལོར་འཇར་ནས་བྱུང་བའི་གཟེར་ནད་ལྟ་བུ་ནི། དུས་ཡུན་རིང་བོ་ཞིག་ལ་ཧ་ཡང་དང་ཏི་ཚའི་བཟོ་གྲྭའི་བཙོག་ཆུ་ས་ཞིང་ལ་དྲངས་ཏེ། ལོ་ཏོག་གིས་ཟས་དུག་ཕོག་པ་ལྟ་བུ་རེད།
ཁོར་ཡུག་སྦགས་བཙོག་ལ་རྒྱལ་མཚམས་མེད་པ།
རྨ་ཆུ་དང་ཧོའེ་ཧོ་ཆུ་བོ་སོགས་ཇི་སྙེད་ཅིག་སྦགས་བཙོག་གིས་བསྒོས་ན། ཆུ་བོ་ཐམས་ཅད་མཐའ་མཇུག་རྒྱ་མཚོར་བཞུར་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱ་མཚོའི་བྱིངས་ལ་སྦགས་བཙོག་ཚབས་ཆེན་ཐེབས་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད། དེས་ཆུར་གནས་སྲོག་ཆགས་མང་བོར་འཚོ་སྡོད་ལ་གནོད་པ་བཟོས་ཡོད། རླུང་ཁམས་ཁྲོད་ཀྱི་དབྱང་དབུགས་ནི་རྒྱ་མཚོའི་ནང་གི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་འོད་སྦྱོར་ནུས་ཚད་བརྒྱུད་ནས་ཐོན་སྟབས། ས་ཆ་གང་གི་ཆུ་བོ་ལ་སྦགས་བཙོག་ཐེབས་ན། སའི་གོ་ལའི་ཁྱོན་གྱི་དབྱང་དབུགས་ལ་སྦགས་བཙོག་བཟོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན། འཇར་པན་གྱི་གླིང་ཕྲན་པཱ་གྲང་དང་ཡེའི་ཏིའི་གད་སྙིགས་རྒྱ་མཚོར་བརྒྱུད་དེ། ཨ་རི་དང་ཁ་ན་ཏའི་མཚོ་འགྲམ་དུ་ཐོན་པ་དང་། ཡང་དེང་གི་བཟོ་ལས་དང་འཕྲུལ་ཆས་སོགས་ཀྱིས་རླུང་ཁམས་སྦགས་བཙོག་བཟོས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་མང་བོ་ཞིག་ལ་སྐྱུར་ཆར་བབས་ཏེ་གནོད་སྐྱོན་མང་བོ་ཐེབས་བཞིན་ཡོད། དེ་བས་རྒྱལ་མཚམས་མེད་པའི་སྦགས་བཙོག་འདིའི་རིགས་ནི། མི་སྒེར་དང་ཚོགས་པ་ཕར་ཞོག རྒྱལ་ཁབ་རེ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་འགོག་མི་ཐུབ་པའི་ཚོད་དུ་ལྷུང་ཡོད་པས། སོ་སོའི་རང་སྟེང་ནས་དྭངས་གཙང་གི་ཁོར་ཡུག་ལ་དང་ཐོག་ནས་དྲི་མས་མི་བསྒོ་བ་གནད་དུ་ཆེའོ། །
མཚོ་བྲི་བའི་ཉེན་ཁ།
མདོ་དབུས་མཐོ་གཞོངས་སུ་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ་གཅིག་ཡན་གྱི་མཚེའུ ༡༡༢༦ དང་། སྤྱིའི་རྒྱ་ཁྱོན་ན་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ ༣༩༢༠༦ / ༨འདུག་ཅིང་། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་མཚེའུ ༤༠ ％ དང་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི ༤༩ ％ ཟིན་པར་བརྟེན། མཐོ་གཞོངས་འདི་མཚོ་དང་མཚེའུ་མང་བའི་ཞིང་ཁམས་ཞིག་ཡིན། ཁྱད་པར་དུ་མཚོ་སྔོན་པོ་ནི་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཆེས་ཆེ་བའི་མཚོ་སྟེ། རྒྱ་ཁྱོན་ལ་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ ༤༥༦༨ ཡོད། ཡིད་ཕམ་པ་ཞིག་ལ། ༡༩༠༨ ནས ༡༩༦༡ ལོའི་བར་གྱི་ལོ་ངོ ༥༣ རིང་མཚོ་བྲི་ཚད་རྨིས ༨/ ༨ དང་། ཆ་སྙོམས་བྱས་ན། ལོ་དྲུག་རེར་རྨིས ༡ བྲི་བ་རེད། ༡༩༥༥ ནས ༡༩༨༥ བར་གྱི་ལོ་ངོ ༣༠ རིང་ཆུའི་བྲི་ཚད་རྨིས ༣/ ༦ དང་། ཆ་སྙོམས་བྱས་ན་ལོ་རེར་རྨིས ༠/ ༡༢ བྲི་བ་དང་། ལོ་བརྒྱད་ལ་རྨིས ༡ བྲི་བ་རེད། ༡༩༥༦ ལོར་མཚོ་མཐའི་བྱེ་ཐང་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ ༤༥༢/ ༡ དང་། ད་ལྟ་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ ༧༠༠ སླེབས་འདུག་པར་མ་ཟད། བྱེ་སྒང་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་ཆགས་འདུག མཚོ་སྐྱ་རེངས་དང་སྔོ་རེངས་གཉིས ༡༩༩༠ ནས ༡༩༩༩ བར། ཆུ་རྨིས ༠/ ༥ མར་བབས་པ་དང་། མགོ་ལོག་དམར་སྟོད་རྫོང་དུ་ལོ་རབས་དྲུག་ཅུ་བའི་ནང་མཚེའུ ༤༠༧༧ ཡོད་པ་དང་། མཚོ་སྔོན་གྱི་རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ ༡༧༠༠ ཡོད། ལོ་རབས་དགུ་ཅུ་བའི་ནང་མཚེའུ ༡༡༠༠ ལྷག་དང་། ཆུ་བོ ༡༠༠ ལྷག་སྐམ་ལ་ཕྱོགས་པའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན། དེ་ཡང་སའི་གོ་ལའི་ཚད་དྲོད་ཇེ་མཐོར་ཕྱིན་པ་སྟེ། ནེ་པ་ལའི་ཕྱེ་ལེབ་ཆེད་མཁས་པ་པེ་ཡ་ཁ་ནར་གྱིས། དཔྱད་འབྲས་ལྟར་ན། ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་ཕྱེ་ལེབ་མཚོ་ངོས་ལས་སྤྱི་ཁྲེ་༣༠༠༠ སར་འཚོ་ནའང་། འདས་པའི་ལོ ༡༥ ནང་། མཚོ་ངོས་ལས་སྤྱི་ཁྲེ ༥༠༠ ཙམ་མཐོ་རུ་ཕྱིན་ཡོད་པར་མ་ཟད། སྔོན་ཆད་སྤྱི་ཟླ ༣ པའི་ནང་ཐོན་ཡང་། ད་ཆ ༤ བའི་ནང་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་ལས་གཞན། བྱི་བ་དང་རི་བོང་སོགས་སྲོག་ཆགས་མང་བོ་ཡང་མཚོ་ངོས་ལས་སྤྱི་ཁྲེ ༡༠༠ ཙམ་མཐོ་རུ་ཕྱིན་པར་བརྟག་ནས་ཚད་དྲོད་ཇེ་མཐོ་སོང་བ་ར་སྤྲོད་བྱས་ཡོད། ཚ་དྲོད་རྒྱས་པས་ལྷོ་བྱང་སྣེ་གཉིས་ཀྱི་གངས་འཁྱག་བཞུས་ཏེ་རྒྱ་མཚོར་འབབ་པས། ཚོད་དཔག་བྱས་པ་ལྟར་ན། ༢༡༠༠ ཙམ་ལ་རྒྱ་མཚོའི་མཐོ་ཚད་རྨིད ༥༠ ཡར་འཕར་ཏེ། མཚོ་འགྲམ་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་མང་བོ་ཆུས་བསྣུབ་པའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་པར་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་ལ། རང་ཅག་བོད་ལ་མཚོན་ན་འཁྱག་རོམ་གི་རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་ལེ་ངོས་མཉམ་གྲུ་བཞི་མ ༤༩༡༦༢ ཟིན་པ་དང། དེས་རྒྱལ་ཡོངས་འཁྱག་རོམ་གྱི ﹪༨༠ དང། ཨེ་ཤ་ཡའི་རི་བརྒྱུད་འཁྱག་རོམ་གྱི ﹪༤༠ ཙམ་ཟིན་ནའང་། ལོ་བརྒྱའི་རྗེས་སུ་གངས་ལྗོངས་སུའང་གངས་རི་མཐོང་རྒྱུ་མེད་པར་མ་ཟད། ཐན་སྐྱོན་དང་། གངས་ཞུས་ནས་ཆུ་ལོག་རྒྱུགས་པ་དང་། ཚད་རིམས་སོགས་འབྱུང་བར་ཉེན་བརྡ་བཏང་ཡོད་པ་རེད།
འཐུང་ཆུ་དཀོན་པའི་དཀའ་ཁག
ཆུ་ནི་ཚེ་སྲོག་གི་གྲུབ་ཆ་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཆུ་མེད་ན་ས་སྒང་འདིར་སྲོག་ཆགས་གཅིག་ཀྱང་འཚོ་མི་ཐུབ། གལ་ཏེ་ཆུ་འདི་ཡང་ཁ་ཟས་ལྟར་འཚོལ་དགོས་བྱུང་ན། ཁ་ཟས་དང་ཆུ་གཉིས་ལ་དོ་མཉམ་ཀྱིས་འབད་རྩོལ་བྱེད་དགོས་པ་སྨོས་མེད་ཡིན། མི་དང་ཆུ་གཉིས་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་གྱི་ཚུལ་དུ་སྡོད་དགོས་ཙང་། མཚོ་དང་མཚེའུ། ཆུ་ཀླུང་ལྟེང་ཀ་ཡོད་སར་མི་རྣམས་འཚོ་སྡོད་བྱས་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ཡིད་ཕངས་པ་ཞིག་ལ་ཆུ་དེ་དག་གི ༩༧％ རོ་ཁ་ལ་ཚྭ་བྲོ་བའི་ཆུ་ཡིན། ཚྭ་ཡོད་དང་ཚྭ་མེད་ཀྱང་མཚེའུ་ནང་ཚྭའི་འདུས་ཚད་སྟོང་ཆ་གསུམ་ལས་དམའ་བ་ཡོད་ན་ཚྭ་མེད་མཚེའུ་དང་། ཚྭའི་འདུས་ཚད་སྟོང་ཆ་ཉེར་བཞི་ཡོད་ན་ཚྭ་ལྡན་མཚེའུ་ཞེས་དགར་ཡོད།
ཚྭ་མེད་པའི་ཆུ་ནི་སའི་གོ་ལའི་སྟེང་ཆེས་རིན་ཐང་ཆེ་བའི་ཁྱད་ནོར་ཏེ། གཞན་གྱིས་ཚབ་བྱེད་མི་ཐུབ་པའི་རང་བྱུང་གི་ཐོན་ཁུངས་ཡིན། འཕྲོད་བསྟེན་ལ་བཟང་ཞིང་བེད་སྤྱོད་བཏང་ཆོག་པའི་ཆུ་ནི ༣ ％ ལས་མེད། དེ་ནི་ས་བརྐོ་རྡོ་སློག་དང་། ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་ལ་གཏོར་བརླག་ཚབས་ཆེར་བཏང་བའི་རང་རེའི་བྱས་ཉེས་ལས་གྲུབ་པ་ཤ་སྟག་ཡིན། ད་ལྟ་འཛམ་གླིང་དུ་རྒྱལ་ཁབ ༡༠༠ ལྷག་ལ་ཆུ་དཀོན་པའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་བ་དང་། ད་ལྟ་འཛམ་གླིང་གི་ཁྱོན་ན་མི་དུང་ཕྱུར ༡༨ ལ་ཆུ་གཙང་འཐུང་རྒྱུའི་དཀའ་ཁག་ལ་འཕྲད་ཡོད་པར་མ་ཟད། ལོ་རེར་མི ༢༥༠༠ ཆུས་སྦགས་བཙོག་གིས་འཆི་བ་དང་། མི་དུང་ཕྱུར་བཅུའི་ཁར་འཐུང་ཆུ་གཙང་མ་རེག་དཀའ་བའི་གནས་སུ་གྱུར། དེ་བས་ཚྭ་མེད་ཆུ་ཉོ་ཚོང་མི་བྱེད་ཀ་མེད་བྱུང་སྟེ། དཔེར་ན། འཇར་མན་གྱི་སུའི་ཙེར་ནས་ཆུ་ཉོ་བ་དང་། ཨ་རིས་ཁ་ན་ཏ་ནས་ཆུ་ཉོ་བ། ཨ་རབ་ཀྱིས་ཚོང་དཔོན་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས ༡༩༨༤ ལོ་ནས། ལོ་རེར་འཇར་མན་ནས་ཆུ་ནང་འདྲེན་བྱེད་ལ། འཇར་མན་གྱི་ཆུ་ཏུན ༡༠༠ ལ་རྡོ་སྣུམ་ཏུན ༡༠ བརྗེས་པ་དང་། ལྷག་པར་ཨ་རབ་གྱི་ཚྭ་མེད་ཆུའི་རིན་གོང་སྔོན་ཆད་ཀྱི་སྣུམ་གོང་ལས་ལྡབ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་འཕར་བ་དང་། ཀྲུང་གོར་མཚོན་ནའང་གྲོང་ཁྱེར ༦༦༠ ཁྲོད། གྲོང་ཁྱེར ༣༠༠ ལ་ཆུ་དཀོན་ཞིང་། དེའི་ནང་ཆུ་ཧ་ཅང་དཀོན་པའི་གྲོང་ཁྱེར ༡༠༠ ཡོད་ལ། ཉིན་རེར་ཕལ་ཆེར་ཆུ་ཏུན་ཁྲི ༡༥༠༠ ཡིས་མི་འདང་པ་ཡིན། མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་པའི་ཆུས་མ་འདང་བས་གྲོང་ཁྱེར་དང་ཐོན་སྐྱེད་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཡོད།
ཆུ་བོ་ནི་བཏུང་བྱ་གཅིག་པུ་མ་ཟད་དགོས་མཁོ་མང་བོ་ཡོད། དཔེར་ན། འཛམ་གླིང་སྟེང་གི་ཆུ་རྒྱུན་གྱིས་ལོ་རེར་གློག་ཏུའུ་དུང་ཕྱུར ༨༧༦༠༠ ལྷག་མཁོ་འདོན་བྱེད་ཐུབ་ལ། དེ་ནི་རྡོ་སྣུམ་ཏུན་དུང་ཕྱུར ༡༠ སྦར་བ་ལས་ཐོན་པའི་གློག་ཚད་དང་མཉམ་པས། ཆུ་རྒྱུན་བེད་སྤྱད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྡོ་སྣུམ་ཏུན་དུང་ཕྱུར ༡༠ སྦར་བའི་དུག་རྫས་ཀྱི་དྲི་མ་འགོག་པའི་ཕན་ནུས་ལྡན། དེ་ལས་གཞན། རྩི་ལྗོན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་བསྐྱེད་ཅིང་། ཆུ་གནས་སྲོག་ཆགས་ཇི་སྙེད་ཅིག་གིས་བསྟི་གནས་སུ་གྱུར་གཤིས། ཆུ་བོ་བྲི་ཚེ་དེ་དག་ཕར་ཞོག གོ་ལ་འདི་སྐམ་ཧྲལ་ཧྲལ་དུ་གྱུར་ཏེ། འཇིགས་སུ་རུང་བའི་ཡི་དྭགས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ལས་ཀྱང་ཐུ་བའི་ཚོད་དུ་ལྷུང་འགྲོ། དཔེར་ན། དུས་རབས་ཉི་ཤུའི་ལོ་རབས་བདུན་ཅུ་བ་ནས་བཟུང་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁའི་གླིང་དུ་བཏུད་མར་ཐན་པ་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུར་བྱུང་བས། ས་ནས་དུ་བ་འཕྱུར་ཏེ། ལོ་ཏོག་ཕར་ཞོག་དོང་ཆུའང་བསྐམས་པས། མུག་ཤི་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་མ་ཟད། ལོ་རེར་བྱིས་པ་ཁྲི་སྟོང་མང་བོ་སྐོམ་ཤི་ཐེབས་པའི་འཇིགས་སྣང་བྱུང་།
གཞན་ཡང་། བཟོ་ལས་དང་རྡོ་སྣུམ་སོགས་ཀྱི་དུག་ལྡན་རྫས་དང་། ཉི་འོད་དང་རླུང་རྡུལ་ཆར་བར་བསྒོས་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཆར་སྐྱུར་དུ་གྱུར་བ་དེས་མཚོ་རྫིང་གཙང་བོ་སོགས་རྫད་དེ་མིའི་བདེ་ཐང་ལ་གནོད་པ་དཔེར་ན། མིད་པ་དང་མིག་ན་བ། གློ་ནད་སོགས་བསྐྱེད་པ་དང་།
དེ་བས་ས་སྒང་འདིའི་སྟེང་ལོ་རེར་མི་དུང་ཕྱུར ༡༠ ལྷག་ལ་ཆུ་གཙང་གི་ཆུའི་དཀའ་ཁག་ལ་འཕྲད་པས། བཙོག་ཆུའི་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་བཤལ་ནད་བྱུང་ནས་ལོ་ལྔ་མན་ཆད་ཀྱི་བྱིས་པ་ཁྲི ༤༦༠ ཚེ་སྲོག་ཤོར་བ་དང་། འཛམ་གླིང་གི་ཁྱོན་ན་ཉིན་རེར་མི་ཁྲི ༢/ ༥ ཚེ་སྲོག་ཤོར་བར་བཤད་དོ། །
སྲོག་ཆགས་ཇེ་ཉུང་དུ་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ།
སྤྱིར་ན་གོ་ལ་འདི་གྲུབ་ནས་སྐྱེ་དངོས་རིགས་དུང་ཕྱུར་མང་བོ་བྱུང་ཡོད་པར་བཤད་ལ། དེ་དག་ལས ༩༨ ％ ནི། ས་གཡོ་བ་དང་། མེ་རི་འཕྱུར་བ། ཤྭ་འོད་རྒྱུགས་སོགས་ཀྱིས་རྩ་མེད་དུ་བཏང་བར་བཤད། དཔེ་གཅིག་བཀོད་ན། དེའི་ཁྲོད་ཀྱི་ཁུང་འབྲུག་གིས་གོ་ལ་དབང་བསྒྱུར་བྱས་མྱོང་ཡང་། མི་ལོ་ཁྲི ༦༠༠༠ ལྷག་གི་སྔོན་ལ། ས་ཡོམ་པའམ། གནམ་གཤིས་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་གིས་དབང་གིས་གར་བྱུང་ཆ་མེད་གྱུར་ཏེ། ད་སྐབས་ཀེང་རུས་ལས་ལྷག་མེད་པ་ལྟ་བུ་རེད། ད་ལྟ་གོ་ལའི་ཁྱོན་དུ་སྐྱེས་དངོས་ཅི་ཙམ་ཡོད་པ་ཚན་རིག་པས་ཚོད་དཔག་ལྟར་ན། ཁྲི ༡༠༠༠ ལྷག་ཡོད་པ་དང་། ཡང་ན་ཁྲི ༣༧༠༠ ཡོད་པར་འདོད་ཀྱང་། དེའི་ཁྲོད་དུ་ང་ཚོ་མིའི་རིགས་ཀྱིས་ཚོར་རྟོགས་བྱུང་བ་ནི་ཁྲི ༡༧༠ ལྷག་ཡོད་པ་དང་། དེ་དག་ལས་འོ་འཐུང་སྲོག་ཆགས ༤༢༠༠ ལྷག་དང་། འདབ་ཆགས ༩༠༠ ལྷག གོག་འགྲོ་སྲོག་ཆགས ༥༡༠༠ དང་། སྐམ་ཆུ་གཉིས་འཚོའི་སྲོག་ཆགས ༣༡༠༠ དང་། ཉའི་རིགས ༢༡༠༠༠ སོགས་ཡོད་པར་བཀོད་ཡོད།
སྲོག་ཆགས་ནི་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་མཛེས་རྒྱན་ཡིན་ལ། ལྷག་པར་དུ་གླིང་ཀ་དང་ཁོར་ཡུག་ལ་གཟི་བྱིན་སྣོན་པའི་རི་དྭགས་དང་བྱ་རིགས་སོགས་མང་བོ་ཞིག་མེད་ཚེ། སའི་ཉིང་བཅུད་ཤོར་བའམ། མི་རྣམས་ལ་སྐྱོ་ལྷང་ལྷང་གི་སྣང་བ་ཞིག་སྦྱིན་ཐག་ཆོད་ཡིན། ཁ་ནས་རང་ཅག་མིའི་འགྲོ་བ་འདི་རྣམ་ཤེས་གྲུང་ལ་བློ་རིག་བཀྲ་བར་རློམ་ཡང་། དོན་དུ་རང་དོན་ཁོག་བཅུག་བྱས་ཏེ། གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་རྩ་དོན་དུ་བཟུང་ནས། དཔེར་ན། གླ་རྩི་དང་བ་སོ། ཤྭ་ར། ཤྭ་ལྤགས། ཁུ་ལུ། དོམ་འཁྲིས་སོགས་ཀྱི་རིན་གོང་ལ་རྔམ་ནས། ཤན་པའི་ལས་སུ་ཞུགས་པ་ཤ་སྟག་བྱུང་། བྱས་ཉེས་དེའི་མཇུག་འབྲས་སུ། དོམ། སྟག གསའ། རུ་རུ། གཙོད། འབྲོང་སོགས་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་རྒྱུན་ཆད་ལ་ཉེ། སའི་གོ་ལའི་ཐོག་སྐྱེ་དངོས་དང་སྲོག་ཆགས་ཉིན་རེར་ཆ་སྙོམས་བྱས་ན་རིགས་གཅིག་རེ་རྩ་སྟོང་དུ་འགྲོ་བར་བཤད་པ་དང་། ༡༩༨༦ ལོར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁོར་ཡུག་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གིས《རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་ཞུ་ཡིག》ནང་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་ལྟར་ན། མིག་སྔར་འཛམ་གླིང་སྟེང་འོ་འཐུང་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རིགས ༤༢༠༠༠ དང་། བྱ་རིགས ༨༧༠༠ ལྟོ་འགྲོའི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རིགས ༢༠༩ རྒྱུད་ཆད་ལ་ཉེ་བའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་ཡོད་པ་དང་།
བོད་ལ་མཚོན་ནའང་། ལོ་རྒྱུས་རྣམས་སུ་སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་ན་ཤ་རྐྱང་སོགས་རི་དྭགས་རིགས། དབུས་གཙང་རུ་བཞི་ན་སྟག་གཟིག་སོགས་གཅན་གཟན་རིགས། སྨད་མདོ་ཁམས་སྒང་དྲུག་ན་འདབ་ཆགས་ཀྱི་རིགས་མང་དུ་ཡོད་པར་བཤད་པ་དང་།
གཞན་ཡང་། བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་གསུངས་ཚུལ་ལ། བརྩི་མཐོང་ཆེ་བའི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཆེ་ལོང་དུ་བསྡུས་ནས་དགུ་གསུམ་ཉེར་བདུན་དུ་དབྱེ་སྲོལ་ཡོད། དེ་ནི་གནམ་ལ་འཕུར་དགུ ས་ལ་འཛུལ་དགུ བར་ལ་འགྲིམ་དགུའོ། །གནམ་ལ་འཕུར་དགུ་ནི། ༡ ཀུན་ཟིལ་ནོན་པའི་བྱ་རྒྱལ་ཁྱུང་ཆེན། ༢ དབྱར་དགུན་མཚམས་འབྱེད་སྒྲ་བརྒྱའི་གཡུ་འབྲུག ༣ འཕུར་རྩལ་ནམ་འཕང་གཅོད་པའི་རྒོད་པོ། ༤ སྐད་སྙན་དུས་ཀྱི་ཚོད་འཛིན་ཁུ་བྱུག ༥ དུག་འཇོམས་སྒྲོ་མཛེས་རྨ་བྱ། ༦ དྲན་གསལ་མི་སྐད་སྨྲ་བའི་ནེ་ཙོ། ༧ ཉིན་ཞག་དུས་ཤེས་ཁྱིམ་བྱ། ༨ ལྷ་མིའི་འཕྲིན་སྐྱེལ་ལྕེ་བདེ་ཕ་ཝང་། ༩ ཐོགས་མེད་འཕུར་ཤེས་རྫི་བྱའོ། །ས་ལ་འཛུལ་དགུ་ནི། ༡ ཤེས་བྱ་ཀུན་མཁས་སྐྱེ་འགྲོ་མི། ༢ ཤུགས་ཆེན་བཀྲ་ཤིས་རྫས་གྱུར་དུང་དཀར། ༣ དུས་འཁོར་ཆགས་ཚུལ་ལྡན་པའི་རུས་སྦལ། ༤ རྐང་ལག་ནང་སྦས་འགྲོ་ཤེས་སྦྲུལ་ནག ༥ དགུན་དུ་ཉལ་ཆོག་སྒོམ་ལྡན་འཕྱི་བ། ༦ མི་གཙང་གྲིབ་སེལ་ཚངས་ལྡན་གྲིམ་པ། ༧ རིག་རྣོ་གཞན་སེལ་ཤེས་པའི་སྲེ་མོང་། ༨ ཀུན་ཤེས་ཚོད་ལ་མཁས་པའི་ཅོ་ག ༩ ལུས་སྐེད་སྲ་ཡང་རྩལ་ཆེན་གྲོག་མའོ། །བར་ལ་འགྲིམ་དགུ་ནི། ༡ རྩལ་གྱི་སྡེར་ལྔས་ཟིལ་མནོན་སེང་གེ ༢ སྤུ་རིས་བཀྲག་གསལ་གཅན་རྒྱལ་སྟག་མོ། ༣ ཞེ་སྡང་དཔའ་གཏུམ་ལྡན་པའི་དོམ་ནག ༤ མཛངས་བློ་ལྡན་ཞིང་དབང་མངའི་དྲེད་མོང་། ༥ མི་སྤྱོད་ཅི་བསླབ་ཤེས་པའི་སྤྲེའུ། ༦ མགྱོགས་འགྲོས་ལྡན་པའི་རྟ་མཆོག ༧ བརྒྱ་བྱིན་ཆིབས་གྱུར་ཐེག་སྟོབས་གླང་ཆེན། ༨ དགོས་པ་བཞི་ཚང་མི་ལ་དྲིན་ཆེ་བའི་ལུག ༩ ལོ་རེར་བཅུ་ཕྲག་རྒྱས་པའི་རྭ་ལྡན་ཤ་བའོ། །འདི་དག་ནི་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་ཀྱི་སྐུ་དུས་ནས་མཐོང་ཆེན་བྱེད་པའི་སྲོག་ཆགས་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་དུ་མདོས་ཆོག་སོགས་སུ་ཟན་གཟུགས་སུ་བཟོས་ཏེ་གླུད་ལ་རྫོང་བ་བྱེད་སྲོལ་ཆགས་ཡོད།
ཞིབ་བརྗོད་ཀྱི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་ལྟར་ན། སྔ་སོར་མདོ་དབུས་མཐོ་གཞོངས་སུ་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རིགས ༡༠༤༧ ཡོད་པ་ལས། ད་ལྟ་རིགས ༧༡ ལས་མེད་པར་འབྲེལ་ཡོད་ཡིག་ཆ་ན་གསལ་བ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་མཚོ་སྔོན་ལ་མཚོན་ན། གངས་གཟིག ཁ་དཀར། ཤྭ། ཤ་སྐྱ། འབྲོང་སོགས་ཉེ་བའི་ལོ་ཉི་ཤུའི་རིང ༩༠％ རྩ་མེད་དུ་བཏང་བར་བརྗོད་ཡོད་ལ། དཔེར་ན། འབྲོང་ལ་མཚོན་ན། རྭ་ཅན་གྱི་རྒྱུ་མཆོག་དང་། རི་དྭགས་ཀྱི་རྒྱལ་བོར་འབོད་ལ། ཆེ་བ་ལ་ལྗིད་ཚད་སྤྱི་རྒྱ ༡༠༠༠ ཡོད་ཅིང་། སྲོག་ཆགས་གཞན་ལས་གཟུགས་སྟོབས་ཆེ་ལ་གཅན་གཟན་ཡང་རྭ་རྩེར་མཆོད་ཅིང་། རྨིག་འོག་ཏུ་བརྫི་ནུས་པའི་དཔའ་ངར་ལྡན། འབྲོང་གི་ལུས་ལ་སྙིང་དང་། སྙིང་ཁྲག རྭ་ཅོ། འབྲས་བུ། མཁྲིས་པ་སོགས་སྨན་རིགས་རྩ་ཆེན་བཅུ་ཕྲག་ལྷག་ཡོད་པས། ཁ་དཔེར། རྫ་སྟོད་མཐོན་པོ་ཕྱི་ཡི་ལྕགས་རི། །བྲེ་སེར་འབྲོང་རྒོད་ནང་གི་ནོར་བུ། །ཟེར་ལ། རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་རྨིད༣༢༠༠ ནས ༥༤༠༠ ཡན་ན་མཆིས་ཤིང་། འཚོ་གནས་ནི་གདང་ལ་དང་། ཁུ་ནུ་ལ། བ་ཡན་ཧ་རི། ཆི་ལན་རི་བོ་སོགས་ཁ་ཆར་བུ་ཡུག་འཚུབ་ཞིང་གནམ་གཤིས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་ཆེ་སར་གནས་ཡོད། སྡོམ་རྩིས་བྱས་པ་ལྟར་ན་བྱང་ཐང་ས་ཁུལ་དུ་འབྲོང ༩༠༠༠ ཙམ་དང་། མཚོ་སྔོན་དུ ༢༥༠༠ དང་། ཤིན་ཅང་དུ ༢༠༠༠ ནས ༣༠༠༠ ཡོད་ལ། ཁྱོན་བསྡོམས ༡༥༠༠༠ ཙམ་ཡོད་པར་བཤད་ཡོད།
ཡིན་ནའང་། མཚོ་ནུབ་ཁུལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་ལས། ༡༩༦༠ ནས ༡༩༦༡ བར། སྲིད་གཞུང་གི་རྩ་འཛུགས་འོག་མི ༣༠༠ ལྷག་གིས་འབྲོང ༧༠༠༠ དང་། རྐྱང ༧༥༠༠༠ གཉན ༡༠༠ སོགས་མེ་མདས་ཚར་གཅོད་བྱས་པར་འཁོད་ཡོད།
མཚོ་སྔོན་གྱི་ནགས་ལས་སྐོར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་ཞིག་ལས། ༡༩༦༧ ལོར་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱལ་གཉེར་ཚོང་ལས་སྡེ་ཁག་ནས་བསྡུ་ལེན་བྱས་པའི་རི་དྭགས་ཀྱི་ཤ་ཏུན ༦༠ རིམ་འཕར་གྱིས ༡༩༧༡ ལོར་ཏུན ༡༨༦/ ༢ ༡༩༧༢ ལོར་ཏུན ༥༧༩/ ༦ དང་། ༡༩༧༣ ལོར་ཏུན ༦༠༨ ༡༩༧༤ ལོར་ཏུན ༧༩༧ ༡༩༦༦ ནས ༡༩༨༥ བར་ལོ་བཅུའི་ནང་རི་དྭགས་ཀྱི་ཤ་ཏུན ༤༧༠༠ དང་། ༡༩༧༦ ནས ༡༩༨༤ ལོའི་བར་དུ་རི་དྭགས་པགས་པ་ཁྲི ༡༤༢/ ༣ ཆ་སྙོམས་ལོ་རེར་ཁྲི ༦/ ༦༥ དེའི་ནང་ཆེས་མཐོ་ཤོས་སྤྱི་ལོ ༡༩༨༠ ལོར་པགས་པ་ཁྲི ༦༥/ ༤ ཡོད། ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་བའི་རྗེས་སུ་རི་དྭགས་གསོད་ཚུལ་གྱི་གྲངས་འབོར་ཇེ་མཐོར་བཏང་ནས། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་སྨན་རྩྭ་ཀུང་སི་ནས ༡༩༨༥ ལོ་ནས ༡༩༨༦ ལོའི་བར། གླ་རྩི་སྤྱི་རྒྱ ༢༠༠༠ བསྡུས་པ་དེར་ཕོ་གླ་ཁྲི ༦ ནས ༨ ལྷག་གསོད་དགོས་ངེས་ཡིན། དེའི་སྟེང་མོ་གླ་བསད་པ་སོགས་རྩིས་ན་ཁྲི ༡༠ ལོངས་ངེས་ཡིན། དུས་དེར་ཤྭ་རྭ་སྤྱི་རྒྱ་ཁྲི ༡/ ༤༧ བསྡུས། གོང་གི་གྲངས་ཀ་འདི་དག་རྒྱལ་གཉེར་ཚོང་ལས་སྡེ་ཁག་ནས་བསྡུས་པ་ཡིན་ལ། དམངས་ཁྲོད་སྒེར་གྱི་ཚོང་གཉེར་གྱི་གྲངས་ཀ་ཐེ་མེད།
སྲོག་ཆགས་ཀྱིས་སྐྱེ་ཁམས་སྙོམས་སྒྲིག་བྱེད་པའི་ཤེས་བྱ་འགའ།
གོ་ལའི་སྟེང་སྲོག་ཆགས་ཇི་སྙེད་ཅིག་གིས། སྐྱེ་ཁམས་སྙོམས་སྒྲིག་ལ་ཕན་ནུས་ཆེན་པོ་ཐོན་བཞིན་ཡོད། དེའི་ཁྲོད་ཀྱི་འགའ་ཟུང་བརྗོད་ན། རྒྱ་མཚོའི་མ་ལག་ལ་དཔེར་བཟུང་ནའང་། སྐྱེ་ལྡན་སྙིགས་རྫས་དག་འབུ་ཕྲས་སྐྱེ་མེད་དངོས་རྫས་སུ་བསྒྱུར་ལ། བཅུད་མེད་དངོས་རྫས་ཀྱི་བཅུད་ལྡན་དངོས་རིགས་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་ཏེ་མཚོ་སྐྱེས་སྔོ་རིགས་ནར་སོན་པ་དང་། སྔོ་རིགས་དེ་ཡང་ཉའི་རིགས་ཀྱི་ཁ་ཟས་སུ་གྱུར་ནས་རྒྱ་མཚོ་དག་གཙང་དུ་གཏོང་བ་ལྟ་བུ་ཡིན།
ཡང་སྦལ་བ་ནི། འབུ་གསོད་ཀྱི་ལག་དམར་ཞེས་འབོད་ལ། དེ་ཡང་སྲོག་ཆགས་ཇི་སྙེད་བསད་དེ་ཁ་ཟས་བྱེད་པ་སྐྱོན་དུ་ཆེའང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་བལྟས་ན། ཁོའི་ལོ་ཏོག་ལ་ཕན་ནུས་མང་དུ་བསྐྲུན་པ་རེད། སྦལ་བའི་གཟན་ཆས་སུ་གནོད་འབུ ༨༠ ％ ཟིན་ཏེ། དེའི་ནང་ལོ་ཏོག་ལ་གནོད་པའི་འབུ་སེར་སྐེ་རིང་། གནོད་འབུ་ཐེན་ཉིའུ། ཆ་ག་བ། བསེ་འབུ་ལྗང་ནག ཆུ་འབྲས་གནོད་འབུ། པུའུ་ཞིན་འབུ། འབྲས་དཀྱིལ་གནོད་འབུ་སོགས་འདུས་ཡོད། སྦལ་བ་གཅིག་གིས་ལོ་གཅིག་གི་ནང་དུ་སྲིན་འབུ ༡༥༠༠༠ ལྷག་ཟ་བ་དང་། དེའི་ནང་གི་མང་ཆེ་བ་གནོད་འབུ་ཡིན། སྦལ་བས་རྩི་ཤིང་ནགས་ཚལ་ལ་ཕན་ནུས་ཐོན་གྱིན་ཡོད་ལ། ལོ་ཏོག་ལ་ཕན་ནུས་ཐོན་པའི་དཔྱད་འབྲས་གཅིག་པུས་སྟེང་ནས་བཤད་ནའང་། ཅིང་ཞིས་ཡུ་ཧྥུན་རྫོང་གི་ཞིང་ལས་ཆེད་མཁས་པ་སྐོར་ཞིག་གིས། ཞིང་ས་ཚན་གཅིག་ལ་ཞིང་སྨན་མ་སྤྱད་པར། ཉེ་ལོ་སྦལ་བ་བཏང་བ་དང་། ཚན་གཅིག་ལ་སྔོན་མ་ནང་བཞིན་ཞིང་སྨན་བཏང་རྗེས། འབྲས་ཞིང་གཉིས་བསྡུར་ཚེ། སྦལ་བ་བཏང་བའི་འབྲས་ཞིང་དེ་གཉིད་ཚད་ཆུང་ལ། ཐོན་སྐྱེད ༩．༢ /％ མཐོ་བ་ལྟ་བུ་དང་། དེ་བཞིན། ཆིག་ལེན་ས་ཁུལ་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ཞིང་ལས་བྱེད་ཐབས་ཞིག་ལ་ཆུ་འབྲས་སུ་ཉ་གཏོང་བ་རེད། དེ་ལ་ཁོ་ཚོསའབྲས་འོག་གི་ཉཞེས་འབོད་ལ། འབྲས་ཞིང་དུ་ཉ་གསོས་ན། ཆུ་འབྲས་ལ་གནོད་པའི་སྲིན་འབུ་ཟ་བ་ལས་གཞན། རྫས་འགྱུར་འབག་བཙོག་ཇེ་ཉུང་དུ་བཏང་སྟེ། ཁོར་ཡུག་ཇེ་ལེགས་སུ་གཏོང་བའི་བྱེད་ནུས་ཐོན་ཡོད་པ་དང་།
ཡང་བྱ་ཤིང་རྟ་མོས་ལནགས་ཚལ་གྱི་སྨན་པཞེས་མིང་ཐོགས་ལ། རྒྱུ་མཚན། དུས་ཚིགས་བཞི་ལ་ཞིང་ས་དང་ལྡུམ་ར་ཤིང་སྡོང་སོགས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་གི་ནུས་པ་འབུར་ཐོན་བྱུང་ཡོད། དེ་བཞིན་སྐྱ་ཀ་དང་འཇོལ་མོ་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཕན་ནུས་བསྐྲུན་བཞིན་ཡོད།
ཞིང་སྨན་གྱི་དུག་རྫས།
ཐར་བ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས། ཟས་མཆིས་ན་ནི་སྲོག་མཆིས། སྲོག་མཆིས་ན་ནི་ལུས་མཆིས། ལུས་མཆིས་ན་ནི་ཆོས་ལམ་མཆིས་སོ། །ཞེས་པ་ལྟར། ཟས་ནི་ལུས་ཕུང་འདི་ཉིད་འཚོ་བའི་ཉིང་བཅུད་དུ་གྱུར་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ད་ལྟའི་རྫས་འགྱུར་ཞིང་སྨན་འདི་དག་གིས། གཅིག་ནས་ལོ་ཏོག་སོགས་སྐྱེས་སྟོབས་དང་། གཉིས་ནས་ཟས་རིགས་ལ་དུག་རྫས་ཕོག་ཏེ། མི་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་ཁམས་ལ་རྡུལ་ཕྲན་གྱི་གནོད་པ་ཚབས་ཆེན་བསྒོ་བཞིན་ཡོད།
འཛམ་གླིང་འཁྲུག་ཆེན་གཉིས་པའི་རྗེས་སུ། འཕྲུལ་ཆས་མང་བོ་བཀོལ་སྤྱོད་བཏང་ནས་མིའི་རིགས་ལ་དཔལ་ཡོན་བསྐྲུན་ཀྱང་། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་མིས་ལས་སྣོན་བྱས་པའི་ཐོན་སྐྱེད་བཟོ་ལས་ཀྱི་སྙིགས་རྫས་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་གི་རྣམ་པ་ཇེ་སྡུག་ནས་ཇེ་སྡུག་ཏུ་བཏང་ནས། མིའི་རིགས་དང་སྐྱེས་ཁམས་གཞན་པའི་ཚེ་སྲོག་ལ་གནོད་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་ཐེབས། དེ་བས། ཨ་རིའི་གྲོང་རྡལ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་བའི་བུད་མེད་ལེ་ཆེས་འཕར་ཁ་སིན་གྱིས། ༡༩༥༥ ནས་བཟུང་ལོ་ངོ་བཞིའི་དུས་ཚོད་བེད་སྤྱད་དེ་རྫས་འགྱུར་འབུ་གསོད་སྨན་རྫས་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལ་ཐེབས་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་ལ་ཞིབ་འཇུག་གནང་སྟེ། དཀའ་སྤྱད་སྡུག་རུས་དྲག་པོས་རྫས་འགྱུར་འབུ་གསོད་སྨན་རྫས་སྤྱོད་པའི་ས་ཁུལ་དུ་འགྲིམ་ནས་ཞིབ་འཇུག་སྣ་མང་སྤྱད་པའི་འབྲས་རྟགས་སུ། 《ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་དཔྱིད་ཀ》ཞེས་པ་དཔེ་སྐྲུན་བྱས། དེའི་ནང་མིའི་རིགས་དང་རླུང་ཁམས་ཆེན་པོ། རྒྱ་མཚོ། ཆུ་རྒྱུན། ས་ཞིང་། སྐྱེ་དངོས་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་གསལ་བཤད་བྱས་པ་དང་རྫས་འགྱུར་ཞིང་སྨན་གང་བྱུང་དུ་སྤྱད་པར་བརྟེན། སྐྱེ་དངོས་མང་བོ་གནོད་འཚེ་ཐེབས་པ་ཞིབ་མོར་བརྗོད་ཡོད་པར་མ་ཟད། དཔག་དཀའ་བའི་ནད་གཡོམ་ཞིག་གིས་འདབ་ཆགས་དང་ནོར་ལུག་མནར་ཤི་ཐེབས་པ་དང་། བྱིས་པ་ཚོ་རོལ་རྩེད་བྱེད་བཞིན་དུ་མགོ་ཡོམ་འཁོར་ཞིང་དབུགས་ཆད་དེ། ཚེ་སྲོག་རྟ་རྔ་ཙམ་ལ་ཐུག་པ་སོགས་ནི། དཔེར་ན། གྲག་འགུལ་མེད་པའི་དཔྱིད་ཀ་ཞིག་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཡོད་པ་རེད། 《ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་དཔྱིད་ཀ》འི་སྔ་རྗེས་སུ《མཚོ་རླུང་གི་འོག》དང་། 《ང་ཚོའི་མཐའ་འཁོབ་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ། 》 《རྒྱ་མཚོའི་མཐའ་》སོགས་རྒྱ་མཚོ་དང་རྒྱ་མཚོའི་སྐྱེ་དངོས་རིག་པ་དང་འབྲེལ་བའི་ཆེད་རྩོམ་མང་བོ་པར་སྐྲུན་བྱས། དེ་དག་ལས《ང་ཚོའི་མཐའ་འཁོབ་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ། 》ལ་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་བྱ་དགའ་འཐོབ་པ་དང་། ལོ་གཅིག་རིང་དཔེ་དེབ་ཁྲི་ཉི་ཤུ་ལྷག་ཚོང་ཐུབ་པ་བྱུང་། ཁྱད་པར་དུ། 《ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་དཔྱིད་ཀ》ཞེས་པ་པར་སྐྲུན་བྱས་རྗེས། སྐད་གྲགས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཞིང་། སྐད་རིགས་མང་བོར་བསྒྱུར་ཏེ་མང་ཚོགས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཐེབས་པར་མ་ཟད། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་གི་བྱ་འགུལ་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ཀྱིས་སྤེལ་མགོ་ཚུགས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན།
དེ་ལས་གཞན། སྐྱེ་ལྡན་ལུའི་ཞིང་སྨན་དེ། སྲ་མཁྲེགས་ཆེ་བའི་ཐོར་དཀའ་བས། ས་མཁྲེགས་པོ་དང་། ས་སྐྱུར་ཇེ་མང་དུ་གཏོང་ལ། བེད་སྤྱོད་མང་བོ་བཏང་ན་ལོ་ཏོག་ལ་སླད་སྐྱོན་ཞུགས་ཏེ། མིའི་བདེ་ཐང་ལ་གནོད་ཀྱིན་ཡོད་པ་དང་། དངུལ་ཆུའི་སྨན་རྫས་གཏོར་འགྲེམས་བྱས་པའི་འབྲུ་རིགས་དང་། ཤིང་ཏོག སྔོ་ཚལ་སོགས་ལ་དངུལ་ཆུ་འདུས་ཡོད་པས། ཐད་ཀར་ཟས་དུག་ཕོག་སྲིད་པ་ཡིན། གཞན་ཡང་། སྨན་རྫས་རྩྭ་ལ་ཕོག་པས། རྩྭ་གཟན་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཤས་བསྐྱེད་པའི་དུག་སོགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་གནོད་པའི་དུག་རྫས་ས་ཁྱབ་རྡོ་ཁྱབ་ཏུ་བེད་སྤྱོད་པ་འདི་མིའི་ཚེ་སྲོག་གི་གཤེད་མར་འགྲོ་བ་ཤིན་ཏུ་ནས་ཀྱང་མང་ངོ་། །
ཁྱད་པར་དུ་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་ཞིང་སྨན་བེད་སྤྱོད་བཏང་བའི་འབྲས་རྟགས་སུ་ལོ་རེར་མི་ཁྲི ༤ ཤི་བས། ཆ་སྙོམས་ཀྱིས་སྐར་ཆ ༡༧ རེའི་ནང་མི ༡ རེར་ཤི་བ་ལས་གཞན། ཕྲུ་གུ་མངལ་དུ་ཤི་བ་དང་། མངལ་ཤོར་བ། སྐྲན་ནད་ཕོག་པ་སོགས་འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་རྩ་འཛུགས་ཀྱིས་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད།
གད་སྙིགས་ཀྱིས་རྫད་པ།
དེང་སྐབས་འཛམ་གླིང་ཡོངས་སུ་བཟོ་ལས་དང་། ཚན་རིག་ཅི་ཙམ་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བ་དེ་ཙམ་དུ། དེས་བསྐྱེད་པའི་གད་སྙིགས་དང་རྫས་ངན་ཡང་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་དེ། སྡོམ་རྩིས་བྱས་པ་ལྟར་ན། སའི་གོ་ལའི་ཁྱོན་ན་གད་སྙིགས་ཏུན་དུང་ཕྱུར ༡༠༠ ལྷག་སྔོན་ལས་ཇེ་མང་དུ་སོང་བ་བཀོད་ཡོད། གད་སྙིགས་དེ་ཡང་བཟོ་ལས་དང་འཚོ་གནས་ཀྱི་གད་སྙིགས་གཉིས་སུ་འདུ་ལ། བཟོ་ལས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་གོ་རིམ་ཁྲོད་བྱུང་བའི་སྙིགས་རོ་གཙོ་གྲས་ནི། སོལ་རྡོ་དང་། སོལ་ཐལ། ཤོག་སྙིགས། ཤེལ་སྒོ་ཆག་རོ། ལྕགས་རིགས་སོགས་ཀྱི་སྙིགས་རོ་དང་། འཚོ་གནས་ཀྱི་སྙིགས་རོ ༡༠％ ཡི་མྱུར་ཚད་འཕར་སྣོན་བྱུང་བར་བརྟེན། མིའི་བདེ་ཐང་གི་འགལ་ཚབས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་གཙོ་ཆེ་ཤོས་ཞིང་ས་དང་། ཁ་དབུགས། ཆུ། རྩི་ལྗོན་སོགས་ལ་དངོས་སུ་འགོས་ནད་བསྒོས་ཏེ། བརྒྱུད་ནས་མིའི་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་གནོད་པ་ཡིན། དཔེར་ན། རྡོ་སྣུམ་གྱིས་མཚོ་ངོས་སྦགས་པས། རུས་སྐོགས་ཅན་དང་། འོ་འཐུང་སྲོག་ཆགས་མང་བོའི་གཅེས་སྲོག་ཤོར་བའི་གནས་ཚུལ་ལྟ་བུ་ཡིན།
གཏེར་ཁ་སྔོག་པའི་མཇུག་འབྲས།
མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་པདྨ་རྫོང་དུ་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུའི་མཇུག་ཙམ་ནས། སྲིད་གཞུང་ནས་ཐབས་ཆགས་ཀྱི་ལག་ཆར་བརྟེན་ཏེ། གསེར་གྱི་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་བྱས་ནས། ༡༩༩༠ ནས༡༩༩༨བར་གསེར་སྤྱི་རྒྱ ༩༤༠ བརྐོས། གྱ་ལྔ་ལོ་ལས་ཐོན་ཚད་ཁྲི ༡༨ རིམ་འཕར་གྱིས་གྱ་བརྒྱད་ལོར་ཁྲི ༤༣༠༠ ལ་བུད། ས་གནས་ཀྱི་ནོར་སྲིད་ཡོང་སྒོ་ཁྲི ༥༠ རིམ་འཕར་གྱིས་ཁྲི ༣༠༠ བུད་ཀྱང་། གདོད་མའི་ནགས་ཚལ་དང་རྩྭ་སར་གནོད་སྐྱོན་ཐེབས་ཏེ། ཕྱུགས་ལས་ཀྱི་འཕེལ་ཁ་སོགས་ལ་བཀག་རྒྱ་ཐེབས་པར་མ་ཟད། གངས་ཆག་པ་སོགས་རང་བྱུང་གནོད་འཚེ་ཐེབས་པས། འབྲོག་དམངས་དབུལ་བོར་གྱུར་ཏེ། བྱིས་པ་སློབ་གྲྭ་ཡང་སྐྱེལ་མི་ཐུབ་པའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་ཡོད།
ཁོར་ཡུག་རྫད་སྐྱོན་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་འགའ།
རང་ཅག་གི་གདོད་མའི་བོན་ཆོག་འདི་ཆུ་ལ་ཆུ་བཞག་གི་ཚུལ་དུ་བོད་ཀྱི་དམངས་སྲོལ་དང་རོ་གཅིག་ཏུ་ཐིམ་ཡོད། ཕལ་མོ་ཆེས་ད་ལྟའི་དུས་འདིར་འདི་ནི་བོན་ཆོག་གོ་ཞེས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ལྟ་ཚུལ་དང་སྡོམ་ཚིག་བཀོད་པ་ནི། སོ་སོའི་ནང་ཉམས་ཕྱིར་བརྟོལ་བའམ། རྣམ་དཔྱོད་ལ་ཕྱོགས་ལྷུང་གི་ལྕགས་སྒྲོག་ཐེབས་པ་ལས། བསམ་བློ་བ་ཞེས་པའི་དྲི་ཙམ་ཡང་མི་བྲོ་བ་ཡིན། དེ་བས་བོན་ཆོག་དང་ནང་བསྟན་ལས་བྱུང་བའི་ཁོར་ཡུག་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་འགའ་བསྡུས་ཏེ་བཀོད་ན།
༡ ཁྱིམ་བདག་གཡུང་དྲུང་གསལ་ཁྱབ་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད། ﹙སྤང་སྐོང་ནེ་ར་བརྒྱད་གསུམ་གྱི་ཀླུའི་སྤང་སྐོང་ལས་འབྱུང། ﹚ མུ་ཁུམ་རིའི་བྱང་ཕྱོགས། རི་བོ་སྤོས་ངད་ལྡན་པའི་རྩ་བ། རྟ་མཆོག་ཁ་འབབ་ཀྱི་བག་ཤུའི་འགྲམ་དུ། ཁྱིམ་བདག་གཡུང་དྲུང་གསལ་ཁྱབ་བྱ་བ་དེར་ཕྱིན་ནས། ན་མ་ནེའུ་གསེང་དང་། མེ་ཏོག་སྤང་བཀྲ་ལེགས་པའི་དཀྱིལ་དུ། ཁང་ཁྱིམ་ཕུག རྟ་གླང་ལྷས་སུ་བཅུག གཏེར་ཁ་དང་སྤང་ནགས་མེར་བསྲེགས་པས། ལྷ་ཀླུ་གཉན་བཙན་འཁྲུགས་ཏེ། ཡུལ་མི་རྣམས་ལ་ཁོང་ལྷོག་གཉན་ནད། དྲེག་དང་གྲུམ་བུ། འབམ་ནད། ཆུ་སེར་དང་འབྲུམ་བུ་དཀར་ནག མཛེ་དང་ཤུ་བ། ཕོལ་དང་སྐྲན། དམུ་ཆུ་དང་གཉན་ནད། སྨྱོ་བརྒྱལ་དང་སྔངས་འདར་སོགས་ནད་བྱུང་། མི་ནོར་ཡུལ་ཁམས་སྟོངས་ལ་ཁད་ཀྱི་གནོད་འཚེ་བྱུང་བས། ཁྱིམ་བདག་གིས་རྟ་ངང་བ་ཐོད་དཀར་ལ་དར་སྣ་ལྔས་བརྒྱན་ནས། སྟོན་པ་གཤེན་རབ་ལ་ཕུལ་ཏེ། འདི་དག་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་སམ་ད་ལྟའི་རྐྱེན་ལགས་ཞུས་པས། སྟོན་པའི་ཞལ་ལས། འདི་ནི་ཁྱེད་ཅག་གི་བྱས་ཉེས་ཀྱིས། ལྷ་ཀླུ་གཉན་སོགས་འཁྲུགས་ཏེ། བྱུར་ཉེས་བཏང་བར་བཀའ་བསྩལ་ནས། དེ་ཐམས་ཅད་གཟུངས་ཀྱིས་བཅས་པར་གསུངས་སོ། །
༢ དེད་དཔོན་ཟླ་བ་དབང་བོའི་གཏམ་རྒྱུད། ﹙ས་བདག་སྤང་སྐོང་ལས་འབྱུང་﹚ཞང་ཞུང་མལ་གྲོས་ན་གཡུའི་རྫིང་བུ་ཞིག་ཡོད་པའི་གནས་དེར། དེད་དཔོན་ཟླ་བ་དབང་བོ་ཞེས་པས། ཡུལ་མཁར་བཟུང་། ས་རྒོད་བཏུལ་ནས་ཞིང་རྨོས། སྤང་ལ་མེ་སྒྲོན། མཚོ་རྫིང་ལ་ཡུར་བ་སློག་པས། རེ་ཞིག་ན་ཡུལ་དེར་ཆར་ཆད། རྩི་ཤིང་བསྐམས། མི་ཕྱུགས་ལ་ནད་བྱུང་སྟེ་ཅི་བྱ་བརྟོལ་མེད་དུ་ལུས་ཚེ། རེ་ཞིག་ཡུལ་དེ་ལྷོ་ནུབ་རྟ་སྒོ་གངས་ཀྱི་ར་བ་ནས། སྒྲ་སྙན་པ་དང་འོད་གསལ་ཤར་བས། ཀུན་གྱིས་དད་གུས་ཀྱིས་ལྷ་ཕྱག་མང་དུ་འཚལ་སྐབས། སྟོན་པ་གཤེན་རབ་ལ་ལྷ་ཀླུ་མི་གསུམ་གྱིས་བསྐོར་ནས་བྱོན་པས། ཁྱིམ་བདག་གིས་ཤེལ་དཀར་གྱི་ཟོ་བ་ལ་ཞོ་ཡིས་བཀང་སྟེ་ཕུལ་བས། སྟོན་པའི་ཞལ་ལས། ཁྱེད་ཅག་སྔོན་ནས་བདག་དང་ལས་འབྲེལ་ཡོད་པས། ང་རང་ཁྱེད་རྣམས་སྐྱོབ་ཏུ་ཡོང་བ་ཡིན། ཤེལ་དཀར་ཞོ་ཡིས་བཀང་བ་འདི་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པའི་བརྡར་གོ །རྐྱེན་ངན་ཐམས་ཅད་ས་བདག་གཏོད་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ཡིན་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་ཞི་བའི་གཟུངས་དང་བཅས་གསུངས་སོ། །
༣ ཁྱིམ་བདག་བཀྲ་ཤིས་ལྷ་རྒྱལ་ཆེའི་གཏམ་རྒྱུད། ﹙གཉན་གྱི་སྤང་སྐོང་ལས་འབྱུང་﹚ རྩང་ཡུལ་སྐོར་སྙི་མོའི་ཡུལ་ན། ཁྱིམ་བདག་བཀྲ་ཤིས་ལྷ་རྒྱལ་ཆེ་ཞེས་དད་ལྡན་ཞིག་ཡོད་པ་དེའི་རིང་ལ། ཡུལ་དེར་སྔར་མཐོང་མ་མྱོང་བའི་རུ་གླང་དཀར་བོ་དམར་མདངས་ཆགས་པ། རྭ་རྨུག་གཉིས་གཡུའི་འོད་ཟེར་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས། ཕུག་གི་རྩ་དང་མདོ་ཡི་ཆུ་ལ་རོལ་ཏེ་ཡོད་ཙ་ན། ཁྱིམ་བདག་བཀྲ་ཤིས་དཔལ་མཁར་ཞེས་པ་དེས་གླང་དེ་མདས་བསད་པས། ཡུལ་དེར་གཉན་ནད་སྣ་ཚོགས་བྱུང་སྟེ། མི་ནོར་ཡུལ་མཁར་སྟོངས་ལ་ཉེ་བ་ན། ཡུལ་མི་དག་གིས་གཙང་གཤེན་སྙན་ངག་རྒྱལ་བ་ལ་རིན་ཆེན་གྱི་མཎྜལ་ཕུལ་ཏེ། བཅོས་ཐབས་ཀྱི་ལུང་བསྟན་ཞུས་པས། གཙང་གཤེན་གྱི་ཞལ་ལས། གླང་དང་བྱི་བ་བསད་དུ་མི་རུང་། གཉན་གྱི་བུ་དང་བུ་མོའི་སྤྲུལ་བ་ཡིན། དེ་ལ་ཞི་ཐབས་ཀྱིས་མི་བསླུ་ཞིང་། དྲག་པོའི་ལས་བྱེད་པ་སྤངས་དགོས། ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་གཉན་གྱི་རྒྱལ་བོ་ལ་འགྱོད་བཤགས་གྱིས། བདག་གིས་གཟུངས་སྔགས་ཀྱི་བཅོས་ཐབས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །
༤ ཁྱིམ་བདག་བྷུ་ར་ཧ་ཛན་གྱི་གཏམ་རྒྱུད། ﹙བཙན་དང་ཆུ་བདུད་ཞགས་བཀྲོལ་ལས་འབྱུང་﹚ ཡང་ཡུལ་སུམ་པ་གླང་གི་གྱིམ་ཤོད། ཤེལ་བྲག་དཀར་བོའི་ཤར་ཕྱོགས། རི་ནག་དགུ་འདུལ་དཔག་ཕུག་གི་འགྲམ་ན། ཁྱིམ་བདག་བྷུ་ར་ཧ་ཛན་ཟེར་བ་ཞིག་གིས། བཙན་ཤ་དམར་བོ་བསད། ཁ་ཤ་རྒྱ་ལ་བཟུང་། འུག་པའི་ཚང་བཤིག ཆུ་གཉན་མིག་ཏུ་མེ་ཐབས་སོང་། ས་གཉན་འོག་ཏུ་མི་ཟོག་གི་རོ་སྦས། ས་དཀྲེས་དཀྱིལ་ནས་གས་པས། ཡུལ་དེར་ཁྲག་གི་ཆར་བབས། ནད་སྣ་ཚོགས་བྱུང་བས། དེར་བཙན་བོན་རུམ་པོ་བཞུགས་པས། ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་འགྱོད་བཤགས་གྱིས། ནད་ཡམས་དང་བདུག་པ་ཞི་བའི་གཟུངས་ཡང་བསྩལ་བར་གསུངས་སོ། །
༥ རི་དྭགས་རུ་རུའི་གཏམ་རྒྱུད། ﹙སྐྱེས་རབས་ཀྱི་ལེའུ་ཉེར་དྲུག་པ་ལས་འབྱུང་། ﹚ སྔོན་ནགས་ཚལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞིག་ན། རི་དྭགས་ཀྱི་རྒྱལ་བོ་རུ་རུ་ཞེས་པ། རིན་པོ་ཆེ་ཨིནྡྲ་སྙིལ་དང་། མརྒད། བཻ་ཌཱུ་རྱའི་མདོག་གི་ཐིག་ལེ་འཚེར་བ། རྭ་དང་རྨིག་པ་འཇམ་ཞིང་འོད་ཆགས་པ་ཞིག་གནས་ཡོད། ཚེ་ཞིག་དེ་དང་ཉེ་བ་ན། མི་ཞིག་ཆུ་ཀླུང་དྲག་པོས་འཁྱེར་ཏེ་འོ་དོད་འབོད་པ་ཐོས་པས། རུ་རུས་མ་འཇིགས་ཤིག་ཅེས་དབུགས་དབྱུང་བར་མཛད་དེ། ཆུར་མཆོངས་ནས་སྲོག་བསྐྱབས་པས། མི་དེ་ངོ་མཚར་ནས། ཕྱག་འཚལ་ཏེ་དྲིན་ལན་ཇི་ལྟར་གསབ་པའི་རེ་སྐུལ་བྱས་པས། ལན་དུ། བདག་གང་ན་ཡོད་པ་མ་སྨྲས་ན་དྲིན་ལན་གསབ་པ་ཡིན་ནོ་གསུངས་པ་ལྟར། དེས་ཀྱང་ཁས་བླངས་ཏེ་ཕྱག་དང་བསྐོར་བ་བྱས་ཏེ་སོང་ངོ་། །ནམ་ཞིག་རྒྱལ་བོའི་བཙུན་མོས། རྨི་ལམ་དུ་རི་དྭགས་ངོ་མཚར་བ་དེ་རྨིས་ཏེ། རྒྱལ་བོ་ལ་དེ་འཚོལ་བར་གདམས་པས། ཐ་ཤལ་དེས། རྒྱལ་བོའི་ནོར་ལས་བཅུ་ཆ་སྟེར་བའི་རྔན་པར་རྔམ་སྟེ། རྒྱལ་བོ་ཁྲིད་ནས་ལག་པས་རུ་རུ་བསྟན་པས། རྣམ་སྨིན་མཐོང་ཆོས་སུ་སྨིན་ཏེ་ལག་པའི་མཁྲིག་མའི་རྩ་བ་ནས་ཆད། རྒྱལ་བོས་མདའ་ཁ་རུ་རུ་ལ་གཏད་པས། རུ་རུས་མི་སྐད་སྨྲས་ཏེ། ཐ་ཤལ་དེས་དྲིན་ལན་ལོག་འཇལ་བྱས་པར་བཤད་པས། ཁོང་རུ་རུའི་མཛད་རྣམ་ལ་ངོ་མཚར་ཏེ། ཕོ་བྲང་དུ་སྤྱན་དྲངས་ནས་བཀུར་སྟི་དང་ཆོས་བསྟན་དུ་བཅུག་གོ །
༦ ཀླུ་རྒྱལ་ཨེ་ལའི་འདབ་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད། ﹙མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་མང་བོ་ལས་འབྱུང་། ﹚སངས་རྒྱས་འོད་སྲུང་གི་བསྟན་པ་ལ། སྡེ་སྣོད་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་སློང་སྤོང་བ་བ་ཞིག ཨེ་ལའི་ཤིང་དྲུང་དུ་འཆག་པའི་ཚེ། དེའི་དཔྲལ་བར་ཤིང་གི་འདབ་མ་ཕོག་པས། ཁྲོས་ཏེ་བཅད་ནས་དུམ་པར་བྱས་ཤིང་། འདི་ལ་སྲོག་དང་ཚོར་བ་ཡང་མེད་ན་ཅི་ཞིག་ལ་འོད་སྲུང་གིས་བསླབ་པའི་གཞི་བཅོས་པ་ཡིན་ཞེས་གཤེ་བས། དེའི་རྣམ་སྨིན་གྱིས་སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་དུས་སུ། ཀླུ་ཨེ་ལའི་འདབ་བྱ་བ་མགོ་བོ་བདུན་ཡོད་པ། མགོ་རེ་རེ་ལ་ཨེ་ལའི་ཤིང་གི་སྡོང་བོ་སྐྱེས་པ། སྲིན་འབུའི་རིགས་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མའི་གང་བ། སྦྲང་བུའི་ཚོགས་དུ་མ་ལྡིང་ཞིང་རྣག་ཁྲག་གི་དྲི་ངན་འཐུལ་ཞིང་འཛག་པ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེས་ཏེ། ད་ལྟ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་དེ་མྱོང་བཞིན་ཡོད་དོ། །
༧ སྤྲེའུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཏམ་རྒྱུད། ﹙མདོ་དང་སྐྱེས་རབས་ཉེར་བཞི་བ་ལས་འབྱུང་། ﹚ ནགས་ཚལ་ལྟ་ན་སྡུག་པ་ཞིག་ན་སྤྲེའུ་ཞིག་གནས་སོ། །ཚེ་ཞིག་བ་འཚོལ་བའི་མི་ཞིག་ལམ་སྟོར་ཏེ། བཀྲེས་སྐོམ་གྱིས་ཉེན་པས། གཡང་གཟར་དུ་ལྗོན་འབྲས་དཔྱངས་པ་མཐོང་ནས། ལེན་པར་རྩོམ་ཚེ་གཡང་དུ་ལྷུང་། དེའི་སྨེ་སྔགས་བཏོན་པས། སྤྲེའུས་གསན་ཏེ། དང་ཐོག་མིའི་ལྗིད་ཚད་ཀྱི་རྡོ་ཞིག་ཡར་དྲངས་ནས་སྦྱངས་པ་བྱས་མཐར། ཕྱིས་མི་དེ་ཆུ་ཀླུང་ལས་བཏོན། སྤྲེའུ་ཐང་ཆད་དེ་རྡོ་ལེབ་སྟེང་དུ་བསྡད་ནས། བདག་གཅན་གཟན་སྡིག་ཅན་ལས་སྲུངས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་ཏེ་བདེ་བར་གཟིམ་པ་ན། མི་དེས་སྤྲེའུ་ཤ་ལམ་རྒྱགས་སུ་རེ་ནས། སྤྲེའུ་མགོ་ལ་རྡོ་བཞུས་པས། མ་ཕོག་སྟེ་དུམ་ཅིག་སྤྲེའུ་མགོ་ལ་ཕོག་པས་སད་དེ། ཨེ་མ་ཁྱེད་མིར་གྱུར་ཀྱང་ཡིད་རྟོན་བྱ་མི་རུང་བར་འདུག་པར་གསུངས་ནས། སྤྲེའུ་སྔོན་དུ་ཕྱིན་ཏེ་ཤིང་ཏོག་སྤུངས་ཤིང་ལེགས་པར་བསྐྱལ་ལོ། །མི་དེ་ལ་རྣམ་སྨིན་མཐོང་ཆོས་སུ་གྱུར་ཏེ། མཛེ་ནད་ཀྱིས་རྣག་ཁྲག་བཞུར་ཞིང་ཤུ་བའི་གོང་བུ་དྲི་ང་བ། མི་གཟུགས་ཡིན་པ་ཡང་མི་ཤེས་པ་ཞིག་ཏུ་ལུས་པའི་ཚེ། རི་དྭགས་གཤོར་དུ་ཡོང་བའི་རྒྱལ་བོ་ཞིག་དང་འཕྲད་པས། ཁྱེད་འདྲེ་འམ། ཡི་དྭགས་སམ། ཉི་ཚེ་བའི་དམྱལ་བ་གང་ལགས་དྲིས་པས། མི་དེས་སྨྲས་པ། བྱམས་པ་སྙིང་རིངས་བྱས་པ་ཡི། །མེ་སྟག་ཙམ་ཞིག་འདིར་སྨིན་ཏེ། །འཇིག་རྟེན་གཞན་དུ་བརྣག་དཀའ་བའི། །དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་སླད་ནས་མཆི། །ཞེས་ཟེར་རོ། །
༨ གཞན་ཡང་། སྔོན་རྒྱ་གར་དུ་མུ་སྟེགས་པའི་རྒྱལ་བོ་འཕྲི་ཅན་གྱིས་ཁ་ཟས་ཀྱི་ཆེད་དུ་སེམས་ཅན་ཁྲི་ཕྲག་བསད་པའི་རྣམ་སྨིན་གྱིས། རྡོ་རྗེ་དམྱལ་བར་སྐྱེས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ཚད་མེད་མྱངས་པས། ཀུན་དགའ་བོས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་བོ་གཤིན་རྗེ་ལ་ཕུལ་ཏེ། ཚེ་ཐར་མང་དུ་བྱས་པས་དམྱལ་བ་ལས་ཐར་བ་དང་།
༩ ཡང་སྔོན་ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་གི་ཕ་རྒན་གྱིས། ཁྱིམ་གྱི་རྒྱབ་ན་ཉ་རྫིང་ཞིག་ཡོད་པ་ལས་བཅུས་གྱིན་ཟོས་པས། ཚེ་འཕོས་ནས་དེར་ཉའི་སྐྱེ་བ་མང་དུ་བླངས་ཏེ། བུས་ལན་གྲངས་བརྒྱ་ཕྲག་ཏུ་ཕ་ཤ་ཟ་བ། མ་ག་དྷར་མོའུ་འགལ་གྱི་བུས་དངོས་སུ་གཟིགས་པ་ལས་རྣམ་འབྱེད་དུ་གསུངས་པ་དང་།
༡༠ ཡང་། གྲོང་ཁྱེར་ཀས་མ་རྱ་ན་གླང་ཞིག་ཕ་བི་ཞེས་སྒྲ་འབྱིན་ཅིང་ཁྲིད་པ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཞིག་གིས་གཟིགས་ཏེ། ཀྱེ་ཧུད། ཨེ་མ། ག་ལ་སྲིད་ཞེས་བརྗོད་པས། མི་དག་གིས་རྒྱུ་མཚན་དྲིས་པས། སྔོན་ཁྱིམ་བདག་ཅིག་རྨོངས་པའི་དབང་གིས་ཕྱུགས་ཀྱི་མཆོད་སྦྱིན་མང་དུ་བྱས་པའི་སྟེང་། འཆི་ཁར་ཡང་བུ་ལ་མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་པའི་ཁ་ཆེམས་བཞག་པས། ཁྱིམ་བདག་དེ་ཕྱུགས་སུ་ལན་གྲངས་དུ་མར་སྐྱེས་ཤིང་། ཐེངས་དེར་གསོད་ཐེངས་དྲུག་པ་ཡིན་ལ། སྒྲ་འབྱིན་པ་དེ་ཡང་བུ་ལ་ཁོ་ཁྱེད་ཀྱི་ཕ་རྒན་ཕ་བི་ཡིན་ཞེས་བརྡ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །
༡༡ གཞན་ཡང་། ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་བཙུན་མོ་མོང་བཟའ་ལྷ་ལྕམ་ལ་བཙོག་མནོལ་གྱི་བུ་ཞིག་སྐྱེས་པས། བཙུན་མོས་གསང་ནས་ཁོལ་མོ་ལ་གཏད་དེ། སུས་ཀྱང་མ་མཐོང་བར་དུར་དུ་སྦས་ཤིག་ཅེས་གདམས་པ་བཞིན་དུར་དུ་སྦས་པ། ས་བདག་གི་ལྟོ་བར་འཕྲད་པས། ཡུལ་ལྷ་ཐམས་ཅད་ལ་མནོལ་གྲིབ་ཕོག་པས་ལྷ་འཁྲུགས་བྱུང་སྟེ། བཙའ་སེར་སད་གསུམ་དང་། ནད་ཡམས་མུ་གེ་བྱུང་བ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་རྒྱལ་བོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་སྐུ་ཁམས་མ་བདེ་བས། སློབ་དཔོན་པད་འབྱུང་གིས། མནོལ་བསང་ལྷ་ཆབ་སྔོན་མོ་གསུངས་ཏེ་ཆོ་ག་བསྟར་བས། རྒྱལ་བོ་སྙིང་ནད་ལས་གྲོལ་བ་དང་། ད་དུང་ཕན་ནུས་སུ། ལྷ་དང་སྲུང་མ་འཁོར། ཟས་ནོར་ལོངས་སྤྱོད་ལ་བྱིན་ཆགས། འབྱུང་བ་སྙོམས་ལ་གྲགས་དང་གཟི་བརྗིད་བསྐྱེད། ཁམས་དང་དབང་བོ་གསལ། སྣང་སྲིད་ལྷ་འདྲེ་དང་འགལ་རྐྱེན་བར་ཆད་ཀྱི་མི་གོས་པ་སོགས་ཕན་ནུས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །
སྲོག་བླུ་ཚེ་ཐར་གྱི་དགེ་མཚན།
རང་རེའི་སྲོག་བླུ་ཚེ་ཐར་གྱི་ཕྱག་སྲོལ་བཟང་བོ་འདིས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ལ་ཕན་ནུས་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོན་ཡོད། དེ་ཡང་བླ་མའི་ཞབས་བརྟན། ནད་མེད་ཚེ་རིང་། གཤིན་པོའི་དགེ་རྩ། ཆོས་སྲུང་ལ་མཆོད་ཕྱིར་གཏོང་བ་སྟེ། ད་ལྟ་ལྷ་རྟ་དང་། ལྷ་གཡག ལྷ་ར་ཞེས་པ་དེ་རྣམས་ཡིན། ཁྱད་པར་དུ་ཐང་ཧྲུའུ་དུ་རི་དྭགས་གཉན་བོད་ཀྱིས་ལྷར་བཀུར་བར་བཤད་ཡོད་ལ། བོད་རྒྱལ་དམུས་ལོང་དཀོན་པ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་མིག་ལ་ནད་བཅོས་བྱས་ཚེ། དང་ཐོག་གཉན་ཞིག་གཟིགས་པས་སྟག་རི་གཉན་གཟིགས་བཏགས་པ་སོགས་ལ་བལྟས་ནའང་རི་དྭགས་གཉན་ལ་མཐོང་ཆེན་ཇི་ལྟར་བྱེད་པ་རྟོགས་ཐུབ། དེ་ཡང་མདོར་དྲིལ་ན་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ལ་སྙིང་ཁོང་རུས་པའི་གཏིང་ནས་ཡིད་ཆེས་ཡོད་པའི་སྟེང་ནས། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་སྟངས་འདི་ལག་ལེན་ཁྲོད་བྱུང་བ་ཡིན། དམྱལ་གླིང་མུན་པ་རང་སངས་ལས། ལྕགས་སྲེག་ཐང་ན་ཚེ་འདས་ཕོ་མོ་རྣམས། །ལུས་པོ་ཚིག་ནས་ཨ་ཚ་ཟེར་བ་འདི། །འཇིག་རྟེན་མི་ཡུལ་གསོན་པོར་འདུག་པའི་དུས། །ར་ལུག་གསོན་པོར་བཟུང་ནས་གསུར་ལ་འདྲེན། །ཆུ་ནང་ཉ་མོ་བཟུང་ནས་སྐམ་ལ་ཕུད། །དགུན་གསུམ་རི་བོ་ཆེན་པོ་མེ་ལ་བསྲེགས། །ལས་ངན་དེ་འདྲ་བྱས་པའི་རྣམ་སྨིན་རེད། །ལས་མཁན་མཚོན་ཆ་ཐོགས་པ་འབུམ་ཕྲག་གིས། །ཚེ་འདས་ཕོ་མོ་བགྲང་ལས་འདས་པ་གསོད། །ཡང་ཤི་ཡང་སོས་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱ་རེ་མྱོང་། །འཇིག་རྟེན་མི་ཡུལ་གསོན་པོར་འདུག་པའི་དུས། །ཉེས་མེད་རི་དྭགས་མང་བོ་མདའ་ཡིས་བསད། །རྐུན་ཇག་བྱས་ནས་མི་རྟ་མང་བོ་བསད། །བྱ་ཚང་བྱེའུ་ཚང་སྒོ་ང་རྡོ་ལ་བརྒྱབ། །གཡུ་སྤྱང་ཝ་མོ་དར་མ་མང་བོ་བསད། །འཕྱི་བ་རི་བོང་ཤྭ་རྐྱང་མདའ་ཡིས་བསད། །ན་ཁའི་སྦལ་བ་ཚྭ་ཆུ་བཏབ་ནས་བསད། །ས་འོག་དུག་སྦྲུལ་གླ་རྩི་དུག་གིས་བསད། །ལས་ངན་དེ་འདྲ་བྱས་པའི་རྣམ་སྨིན་རེད། །ཅེས་གསུངས་པ་འདིས་སྲོག་བཅད་པའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་དཔེ་གསོན་པོ་ཞིག་བསྟན་ཡོད། ཚུལ་འདི་ལ་དགོངས་ནས། སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདུས་བྱས་ཀྱི་དགེ་རྩ་ཀུན་ལས་སྲོག་སྐྱོབ་པ་འདི་ཕན་ཡོན་ཆེ་བར་དགོངས་ནས། དབང་ཡོད་ཚོས་རི་རྒྱ་ལུང་བརྒྱ་བསྡམས་པ་དང་། ཚེ་ཐར་སྲོག་བླུའི་ཆོ་ག་མང་དུ་སྤེལ་ཏེ། ལྷག་པར་དུས་བཟང་ལ་དགེ་རྩ་བརྒྱ་འགྱུར་དུ་དམིགས་ནས། སྐམ་ས་དང་ཆུར་གནས་སྲོག་ཆགས་མང་བོ། གསོན་ཆོས་སླར་ཡང་རྙེད་པ་ལྟ་བུའི་སྲོལ་བཟང་བྱུང་བ་ཡིན། དེའི་འབྲས་རྟགས་ཀྱང་ནད་མེད་ཚེ་རིང་དང་། ས་བཅུད་གསོ་བ། འབྱོར་བ་རྒྱས་པ། བློ་བདེ་བག་ཕེབས་དང་ཉམས་སྤྲོ་བ། ཐར་ལམ་འཐོབ་པ་བཅས་ཕན་ཡོན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །
འཛམ་གླིང་གི་ས་ཁུལ་སོ་སོའི་སྲོག་ཆགས་དུས་ཆེན།
༡ བོང་བུའི་དུས་ཆེན། ལོ་རེའི་ཟླ ༤ ཚེས ༣༠ ཉིན་སུའུ་ཏན་ཧོང་ཧེའི་ཞིང་ཆེན་གྱི་བོང་བུའི་དུས་ཆེན་ཡིན། ཉིན་དེར་གོས་དམར་ལྗང་གི་བརྒྱན་པའི་བོང་བུ་གྲོང་གི་ཉེ་འདབས་སུ་ཁྲིད་ནས་ཁྲོམ་བསྐོར་བྱེད་པ་དང་། བོང་འཚོང་གི་བྱ་འགུལ་སྤེལ་བ་དང་། ཞང་གྲོང་གི་གྱང་ལྡེབས་སོགས་སུ་བོང་བུའི་གཟུགས་རིས་བྲིས་ཡོད།
༢ སྤྲེའུ་དུས་ཆེན། ལོ་རེའི་ཟླ ༦ པའི་ཚེས ༧ ཉིན་ནི། ཧིན་རྡུ་ཉི་ཞི་ཡའི་ཅ་ལི་མན་ཏན་གླིང་ཕྲན་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤྲེའུ་དུས་ཆེན་ཡིན། ས་ཁུལ་དེའི་མི་ཚང་མ་རི་མགོར་ཕྱིན་ཏེ་སིལ་ཏོག་སོགས་སྤྲེའུ་ལ་འོས་པའི་ཁ་ཟས་མང་བོ་འཁྱེར་ནས་སྤྲེའུ་ལ་སྦྱིན་པར་མ་ཟད། ད་དུང་རོལ་མོའི་དཀྲོལ་ནས་སྤྲེའུ་ལ་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ་སྲོལ་ཡོད།
༣ ཁྱིམ་བྱའི་དུས་ཆེན། ལོ་རེའི་ཟླ ༦ པའི་ཚེས ༣༠ ཉིན་སི་ཕེན་གྱི་མེ་ལིས་ཏ་སོགས་ཁྱིམ་བྱའི་དུས་ཆེན་གཏོང་སྲོལ་ཡོད། ཉིན་དེར་བྱ་ཁང་གཙང་ཕྱགས་གནང་སྟེ་མཐའ་བསྐོར་དུ་རི་སྐྱེས་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་འཇོག་པ་དང་། ད་དུང་ས་ཆ་ལ་ལར་བྱ་འཛིང་འགྲན་བསྡུར་སྤེལ་སྲོལ་ཡོད།
༤ ལུག་གི་དུས་ཆེན། ལོ་རེའི་ཟླ ༨ པའི་ཚེས་བཅུ་བཞི་ཉིན་ཨོ་སི་ཁྲུ་རི་ཡའི་ས་ཁུལ་ཉུང་ཤས་ཤིག་ཏུ་ལུག་གི་དུས་ཆེན་གཏོང་སྲོལ་ཡོད། ཉིན་དེའི་ཞོགས་པར་ལུག་རྫིས་ཤོག་སྦག་བརྒྱབ་སྟེ། ལུག་ཁྱུ་ལ་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ་བའི་ཤིས་ཚིག་བཤད་རྗེས། ལུག་ཁྱུ་རྩྭ་ཆུ་འཛོམས་སར་དེད་དེ་རྩ་ཁ་བྱེད་སྲོལ་ཆགས་ཡོད།
༥ ཕོ་རོག་གི་དུས་ཆེན། ལོ་རེའི་སྟོན་ཟླ་དང་བོའི་ཚེས ༡༠ བའི་ཞོགས་པར། ནེ་པ་ལའི་མིས་བརྔོས་འབྲས་དང་འཁུར་བ་སོགས་ཁང་ཀླད་དང་ར་བསྐོར་དུ་གཏོར་ཏེ། ཕོ་རོག་ལ་སྟེར་སྲོལ་ཡོད། ནེ་པ་ལར་ཕོ་རོག་ནི་བཀྲ་ཤིས་པའི་འདབ་ཆགས་ཤིག་ཏུ་བརྩི་བས། ཉིན་དེར་ཕོ་རོག་ཇི་ལྟར་མང་ན་དེ་ལྟར་བདག་པོ་དགའ་སྤྲོ་སྐྱེས་པ་ཡིན།
སྲོག་ཆགས་དང་རྒྱལ་དར་བར་གྱི་འབྲེལ་བ།
སྲོག་ཆགས་ནི་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་མཛེས་རྒྱན་དང་། སོ་སོ་ལ་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་རེ་དང་། འགྲེལ་བརྗོད་སྣ་ཚོགས་བཤད་རྒྱུ་ཡོད་པས། འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཉི་ཤུ་ལྷག་གི་རྒྱལ་དར་སྟེང་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་གཟུགས་རིས་བཀོད་ཡོད། དཔེར་ན། འབྲུག་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་དར་ལ་འབྲུག་རིས་བཀོད་ཡོད་པས། དེས་ལས་དབང་དང་སྟོབས་མཚོན་པ་དང་།
ཝེ་ནེ་ཙུའི་ལའི་རྒྱལ་དར་ལ་རྟ་མཆོག་བཀོད་པ་ལས་རང་བཙན་དང་རང་དབང་མཚོན་ཡོད།
སི་ཕེན་གྱི་རྒྱལ་དར་ལ་སེང་གེ་དང་བྱ་གླག་བཀོད་པས་བརྗིད་ཉམས་དང་དཔའ་ངར་མཚོན།
མོང་གོལ་གྱིས་རྒྱལ་དར་ལ་ཉའི་གཟུགས་བཀོད་པ་ནི། ཉའི་རིགས་ནི་ཉིན་མཚན་ཀུན་ཏུ་མིག་མི་འཛུམ་པས། དཔའ་ངར་དང་དོགས་ཟོན་མཚོན་ཡོད།
ཕེ་རུའི་རྒྱལ་དར་ལ་རྔ་མོང་བཀོད་པ་ནི། གཅིག་ནས་རྔ་མོང་ནི་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་མིང་གྲགས་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་དང་། གཉིས་ནས་ཁྱུ་ཚོགས་ལ་གནས་པའི་སེམས་ཅན་ཡིན་པས་སོ། །
ཨན་ཏོར་གྱི་རྒྱལ་དར་ལ་གླང་གི་གཟུགས་རིས་བཀོད་པས་གོ་གནས་ཀྱི་དབང་ཐང་མཚོན།
ཀུའི་ཐེ་མ་ལའི་རྒྱལ་དར་ལ་ཐོད་པ་དམར་ལ་གཤོག་སྒྲོ་ལྗང་གུའི་སེར་བྱའི་གཟུགས་རིས་བཀོད་པས་རང་དབང་དང་མཛའ་མཐུན་མཚོན།
ཁེ་རི་པ་སིའི་རྒྱལ་དར་ལ་དམག་གྲུ་དང་རྟ་མཆོག་གི་གཟུགས་རིས་བཀོད་ཡོད།
ཝུ་ཀན་ཏའི་རྒྱལ་དར་ལ་ཐོད་པ་དམར་ལ་གཤོག་པ་སེར་བོའི་བྱ་ཞིག་བཀོད་ཡོད།
ཕ་ཕུལ་ལ་ཀུའི་ནེ་ཡའི་རྒྱལ་དར་ལ་ཅི་ལོ་ཞེས་པའི་བྱ་ཞིག་བཀོད་པས། གཅིག་ནས་བྱ་དེ་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་མིང་ཅན་གྱི་བྱ་ཡིན་པ་དང་། གཉིས་ནས་རང་བཙན་དང་རང་དབང་མཚོན།
ཏོ་སྨི་ནེ་ཁའི་རྒྱལ་དར་ལ་ནེ་ཙོ་བཀོད་པའང་ནེ་ཙོ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་མིང་གྲགས་ཅན་གྱི་བྱར་བརྩིའོ། །
ཙམ་པབ་ཝེའི་རྒྱལ་དར་ལ་རྐང་བ་དམར་ལ་གཤོག་པ་རྫ་མདོག་ཅན་གྱི་ཙམ་པབ་ཝེའི་བྱ་ཞིག་གི་གཟུགས་རིས་བཀོད་པའང་། བྱ་དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་དམིགས་བསལ་ཅན་གྱི་བྱ་ཞིག་ཡིན།
གཞན་ཡང་། ཨེ་ཅིབ། ཙན་པི་ཡ། ཨོ་སི་ཁྲུ་རི་ཡ། པོ་ལི་ཝེ་ཡ། ཨེ་ཁྭ་ཏོར། མོ་ཞི་ཁོ་བཅས་ཀྱི་རྒྱལ་དར་ལ་བྱ་རྒོད་ཀྱི་གཟུགས་རིས་རེ་བཀོད་པའང་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་ནི་དཔའ་ངར་ལྡན་པ་མཚོན་ནོ། །
འཛམ་གླིང་གི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ཉི་མ་དང་བརྗོད་བྱ།
༡༩༧༤ལོར། སའི་གོ་ལ་གཅིག་ཁོ་ན་ལས་མེད་པ།
༡༩༧༥ལོར། མིའི་རིགས་ཀྱི་སྡོད་གནས།
༡༩༧༦ལོར། ཆུ་ནི་ཚེ་སྲོག་གི་འབྱུང་ཁུངས་གལ་ཆེན་ཡིན་པ།
༡༩༧༧ལོར། དྲི་ངན་དབྱང་རླུང་བང་རིམ་ལ་གཏོར་བཤིག་ཐེབས་པ་དང་། ས་ཆུ་ཤོར་བ། རྩྭ་ཐང་ངན་འགྱུར། ནགས་ཚལ་གང་བྱུང་གཅོད་པ་བཅས་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་པ།
༡༩༧༨ལོར། གཏོར་བཤིག་མེད་པའི་འཕེལ་རྒྱས།
༡༩༧༩ལོར། བྱིས་པའི་མ་འོངས་པའི་ཆེན་དུ་གཏོར་བཤིག་མེད་པའི་འཕེལ་རྒྱས།
༡༩༨༠ལོར། ལོ་གསར་པ་བཅུ་ཡི། འགྲན་སློང་གསར་པ། གཏོར་བཤིག་མེད་པའི་འཕེལ་རྒྱས།
༡༩༨༡ལོར། ས་འོག་གི་ཆུ་དང་མིའི་རིགས་ཀྱི་རིམ་འབྲེལ་ཟས་རིགས་སྲུང་སྐྱོང་དང་། དུག་ཡོད་རྫས་འགྱུར་ཐོན་རྫས་ཀྱི་འབག་བཙོག་འགོག་བཅོས།
༡༩༨༢ལོར། སི་ཐོག་ཁོང་མོ་རུ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གྲོས་ཚོགས་འཚོགས་ནས་ལོ་བཅུ་འཁོར་བར་དྲན་གསོ་ཞུ་བ་དང་ཁོར་ཡུག་འདུ་ཤེས་ཇེ་ལེགས་སུ་གཏོང་བ།
༡༩༨༣ལོར། གནོད་ཡོད་བེད་སྤྱོད་མེད་པའི་དངོས་རོ་ལ་དོ་དམ་དང་། སྐྱུར་ཆར་གྱི་གཏོར་བཤིག་འགོག་བཅོས། ནུས་ཁུངས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཚད་ཇེ་མཐོར་གཏོང་བ།
༡༩༨༤ལོར། བྱེ་ཐང་དུ་འགྱུར་བ།
༡༩༨༥ལོར། གཞོན་ནུ་དང་། མི་གྲངས། ཁོར་ཡུག
༡༩༨༦ལོར། ཁོར་ཡུག་དང་ཞི་བདེ།
༡༩༨༧ལོར། ཁོར་ཡུག་དང་སྡོད་གནས།
༡༩༨༨ལོར། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་དང་། རྒྱུན་མཐུད་འཕེལ་རྒྱས། མང་ཚོགས་ཞུགས་པ།
༡༩༨༩ལོར། འཛམ་གླིང་ཡོངས་དྲོན་པོར་འགྱུར་བར་དོགས་ཟོན་བྱེད་རྒྱུ།
༡༩༩༠ལོར། བྱིས་པ་དང་ཁོར་ཡུག
༡༩༩༡ལོར། གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་ཐད་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཀྱིས་མཉམ་སྒྲུབ་བྱེད་དགོས་པ།
༡༩༩༢ལོར། སའི་གོ་ལ་གཅིག་ལས་མེད་པས། ཐུགས་ཁུར་དང་མཉམ་དུ་ལོངས་སྤྱོད་པ།
༡༩༩༣ལོར། དབུལ་ཕོངས་དང་ཁོར་ཡུག འཁོར་སྐྱོད་ངན་པ་ལས་ཐར་བ་བྱེད་པ།
༡༩༩༤ལོར། སའི་གོ་ལ་གཅིག་དེ་ཁྱིམ་ཚང་གཅིག་ཡིན་པ།
༡༩༩༥ལོར། རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་མི་དམངས་རྣམས་མཉམ་འབྲེལ་བྱས་ནས་ལྷག་པར་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འཛམ་གླིང་གསར་སྐྲུན་བྱེད་དགོས།
༡༩༩༦ལོར། ང་ཚོའི་སའི་གོ་ལ་དང་སྡོད་གནས། གཞིས་ཀ
༡༩༩༧ལོར། སའི་གོ་ལའི་ཚེ་སྲོག་གི་ཆེད་དུ།
༡༩༩༨ལོར། སའི་གོ་ལའི་ཚེ་སྲོག་གི་ཆེད་དུ་ང་ཚོས་རྒྱ་མཚོ་སྐྱོབ་དགོས།
༡༩༩༩ལོར། སའི་གོ་ལ་སྐྱོབ་པ་ནི་མ་འོངས་པར་སྐྱོབ་པ་ཡིན།
༢༠༠༠ལོར། ཁོར་ཡུག་གི་སྟོང་ལོ་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བ།
ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་གི་དྲན་སྐུལ་ཉི་མ་གཙོ་བོ་ཁག་ཅིག
ཟླ ༢ པའི་ཚེས ༢ ཉིན། རྒྱལ་སྤྱིའི་རློན་སའི་དྲན་སྐུལ་ཉི་མ།
ཟླ ༣ པའི་ཚེས ༢༡ ཉིན་འཛམ་གླིང་ནགས་ཚལ་གཅེས་སྐྱོང་གི་ཉི་མ་ཡིན་པས། རྒྱལ་ཁབ་མང་བོ་ཞིག་གི་སྡོང་འཛུགས་ཀྱི་བྱ་ལས་སྒྲུབ།
ཟླ ༣ པའི་ཚེས ༢༢ ཉིན། འཛམ་གླིང་ཆུའི་དྲན་སྐུལ་གྱི་ཉི་མ།
ཟླ ༣ བའི་ཚེས ༢༣ ཉིན། འཛམ་གླིང་གནམ་གཤིས་དྲན་སྐུལ་གྱི་ཉི་མ། རླུང་ཁམས་ཆེན་མོའི་ཐོན་ཁུངས་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པ།
ཟླ ༤ བའི་ཚེས ༢༢ ཉིན། འཛམ་གླིང་སའི་གོ་ལའི་དྲན་སྐུལ་ཉི་མ།
ཟླ ༥ བའི་ཚེས ༣༡ ཉིན། འཛམ་གླིང་དུ་བ་མེད་པའི་དྲན་སྐུལ་ཉི་མ།
ཟླ ༦ པའི་ཚེས ༥ ཉིན། འཛམ་གླིང་ཁོར་ཡུག་དྲན་སྐུལ་ཉི་མ།
ཟླ ༦ པའི་ཚེས ༡༧ ཉིན། འཛམ་གླིང་ཐང་རྒོད་དུ་འགྱུར་བ་དང་ཐན་སྐྱོན་འགོག་བཅོས་དྲན་སྐུལ་ཉི་མ།
ཟླ ༧ པའི་ཚེས ༡༡ ཉིན། མི་གྲངས་དྲན་སྐུལ་ཉི་མ་ཡིན། ༡༨༥༠ ལོར་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཀྱི་མི་གྲངས་དུང་ཕྱུར ༡༠ ལྷག་ཡོད། ད་ལྟ་འཛམ་གླིང་དུ་མི་གྲངས་དུང་ཕྱུར ༦༠ ལྷག་ཟིན་ལ། སྐར་ཆ་གཅིག་གི་ནང་སའི་གོ་ལའི་སྟེང་ཕྲུ་གུ ༤ རེ་སྐྱེས་པས། ཉིན་རེར་ཕྲུ་གུ་ཁྲི ༣༠ ལྷག་སྐྱེས་བཞིན་ཡོད་དོ། །
ཟླ ༩ བའི་ཚེས ༡༦ ཉིན། འཛམ་གླིང་དྲི་ངན་དབྱང་རླུང་བང་རིམ་སྲུང་སྐྱོང་དྲན་སྐུལ་ཉི་མ།
ཟླ ༡༠ པའི་ཚེས ༤ ཉིན། འཛམ་གླིང་སྲོག་ཆགས་དྲན་སྐུལ་ཉི་མ།
ཟླ ༡༠ པའི་ཚེས ༡༦ ཉིན། འཛམ་གླིང་འབྲུ་རིགས་དྲན་སྐུལ་ཉི་མ་ཡིན་པས། འབྲུ་རིགས་འཕེལ་རྒྱས་དང་། ཞིང་ལས་ཐོན་སྐྱེད་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་པ།
ཟླ ༡༢ པའི་ཚེས ༢༩ཉིན། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐྱེ་ཁམས་སྣ་མང་དྲན་སྐུལ་ཉི་མ།
གནས་རི་ལྷར་འཛིན་གྱིས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ལ་ནུས་པ་ཐོན་པ།
འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལྷ་རྣམས་གནས་རི་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། ཀླུ་སོགས་དྭངས་གཙང་གི་མཚོ་རྫིང་སོགས་ལ་གནས་པ་ཡང་། སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་གདོད་མ་ནས་དེའི་གལ་ཆེན་རང་བཞིན་རྟོགས་པ་དང་། རང་ཅག་བོད་ལ་མཚོན་ནའང་། གནས་རི་མཚོ་རྫིང་སོགས་ཡིད་འོང་ཇི་སྙེད་ཅིག་ལ་ལྷ་ཀླུ་གནས་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་དཔར་བཏབ་པ་བཞིན་སེམས་ཁོང་ན་གནས་ཡོད། དཔེར་ན། མཐོ་སྒང་འདིར་གདོད་མ་ནས་མཆིས་པའི་སྲིད་པ་ཆགས་པའི་ལྷ་དགུ་ཞེས་བཤད་དུ་ཡོད་དེ། ༡ ཡབ་ལྷ་ཆེན་འོ་དེ་གུང་རྒྱལ། ༢ དེའི་སྲས་ཡར་ལྷ་ཤམ་པོ། ༣ བྱང་གི་གཉན་ཆེན་ཐང་ལྷ། ༤ སྒ་སྟོད་ཇོ་བོ་སྒྱོགས་ཆེན། ༥ ཤར་གྱི་རྨ་ཆེན་སྦོམ་ར། ༦ ཇོ་བོ་གཡུལ་རྒྱལ། ༧ སྐྱིད་ཤོད་ཞོགས་ལྷ་ཕྱུག་པོ། ༨ ཤེལ་དཀར་ཇོ་བོ་རྟ་རྒོད། ༩ གཙང་གི་གནོད་སྦྱིན་གང་བ་བཟང་བོ་དང་། རྗེ་ཡི་མགུར་ལྷ་བཅུ་གསུམ། གཞན་ཡང་། རྒྱལ་རོང་གི་དམུ་རྡོ། ཁམས་ཀྱི་གངས་དཀར་རི་བོ། ཡུན་ནན་གྱི་ཁ་བ་དཀར་བོ་སོགས་གནས་རི་མང་བོ་དང་། མཚོ་རྫིང་ཇི་སྙེད་ཅིག་ལ་ལྷ་ཀླུ་གནས་པར་མ་ཟད། བླ་གནས་དང་། བླ་མཚོ། ཐ་ན་བླ་ཤིང་དང་བླ་འབྲོང་། བླ་རྡོ། བླ་གཡུ་སོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བཟུང་སྟེ། དེ་དག་ལ་ཕན་གནོད་བྱས་ན། ཡུལ་ལྷ་དེ་དག་གིས་མི་རྣམས་ལ་བདེ་སྡུག་དང་། འབྱོར་དབུལ། ཐ་ན་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་སོགས་ཁ་ལོར་བསྒྱུར་བར་རློམ་ཏེ། ས་བརྐོ་རྡོ་སློག་བྱེད་མི་ཕོད་པ་དང་། སྨན་རྩྭ་མི་བརྐོ་བ། གཏེར་ཁ་མི་སྔོག་པ། རི་དྭགས་དང་གཅན་གཟན་ལ་ལྷ་དེའི་སྒོ་ཟོག་གི་འདུ་ཤེས་དང་། ཆུར་གནས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རིགས་ལ་གནོད་འཚེ་མི་གཏོང་བར་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་པ་དང་། ཆུ་མིག་སོགས་སུ་རྐང་ལག་མི་འཁྲུ་བ། ཁྱད་པར་དུ་ལྟེང་ཀ་དང་མེ་ཏོག་སོགས་སུ་ཁྲག་རིགས་དང་མི་གཙང་བ་མི་བསྒོ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་ཧོར་གླིང་གཡུལ་འགྱེད་ལས་འབྲུག་མོས་སྐྱོགས་ཀྱིས་ཆུ་བཅུ་སྐབས་ཆུ་སྐྱེས་པདྨ་ཞིག་བྱུང་བར། འབྲུག་མོ་ལ་ཧོར་སེར་གྱིས་དམ་གྲིབ་ཕོག་རྐྱེན་ཅི་དྲན་འདི་དྲན་མེད་པར་མེ་ཏོག་སྟེང་དུ་མཆིལ་མ་ཞིག་བཏབ་པས། མེ་ཏོག་དེ་མ་ཐག་བསྐམས་པར་བཤད་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་དང་། གཞན་ཡང་། ཀླུ་སྡོང་དང་མགུར་སྡོང། ལྷ་ཤིང་སོགས་ཀྱི་ལོ་མ་ཙམ་ཡང་ལེན་མི་ཕོད་པ། ས་བཅུད་གསོ་བའི་གཏེར་དང་། དྲི་ཞིམ་བསྲེགས་ཏེ་ལྷ་བསང་ཕུལ་བ་སོགས། བོད་མི་ལ་ལྷན་སྐྱེས་སུ་ཡོད་པའི་གོམས་སྲོལ་འདིས། རྩི་ལྗོན་སྐྱེ་འཕེལ་དང་། ཁ་དབུགས་དྭངས་གཙང་། ཆར་ཆུ་སྙོམས་སྒྲིག་ལ་ཕན་ནུས་ཐོན་ཡོད་པར་མ་ཟད། སྲོག་ཆགས་ཀྱི་གླིང་ཀ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་ནུས་ལྡན་ནོ། །
ནང་བསྟན་ལས་ལྗོན་པའི་གལ་ཆེན་རང་བཞིན་བསྟན་པ།
ཆོས་འདུལ་བ་ལས། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ཤིང་ལྗོན་པ་བཅད་ན་ཉེས་ལྟུང་དུ་འགྱུར་ཚུལ་ཇི་སྙེད་ཅིག་བཀའ་བསྩལ་བར་མ་ཟད། དགེ་སློང་རྣམས་ལ་ཤིང་ལྗོན་པ་ཇི་ལྟར་སྐྱོང་ཚུལ་དང་། འདེབས་འཛུགས་བྱེད་པ་དགེ་ལས་སུ་གཏོགས་ཚད་གསུངས་པ་ནི། ཤིང་ལྗོན་པའི་གལ་ཆེན་རང་བཞིན་ལ་དམིགས་པ་ཡིན། དཔེར་ན། ཁོང་རང་ཉིད་ཡང་ལྗོན་པའི་དྲུང་ནས་སྐུ་བལྟམས་པ། བྱང་ཆུབ་བརྙེས་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ་རྣམ་ཐར་གྱི་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ། ཤིང་ལྗོན་པར་རག་ལས་པ་ཡིན། ཚུལ་འདི་ལ་དགོངས་ནས་གནའ་དེང་གི་སེམས་ཉིད་རིག་པ་གཏན་ལ་འབེབས་མཁན་གྱི་བསམ་བློ་བ་མང་བོ། ས་ཆུ་དང་ཁ་དབུགས་དྭངས་སར་ཕེབས་ནས། ཡ་རབས་ཀྱི་བསམ་བློ་བཟང་བོར་བློ་སྦྱོང་གནང་བས། ནང་གི་ཉམས་རྟོགས་ཀློང་དུ་བརྡོལ་ཏེ། སེམས་ཅན་མང་བོ་བདེ་ནས་བདེ་བར་བཀོད་པའི་མཛད་རྣམ་ས་སྟེང་ལ་བཞག་ཡོད།
གཞན་ཡང་། མཎྜལ་ཕུལ་སྐབས་ཚོགས་བསགས་སྒྲིབ་སྦྱོང་གི་རྟེན་དུ་གྱུར་བ། ཡི་དམ་ལྷའི་བསྙེན་སྒྲུབ་ཀྱི་མཆོད་ཕྲེང་སོགས་གང་ལའང་ལྗོན་པ་ལས་བྱུང་བའི་མེ་ཏོག་ནི་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་མཆོད་རྫས་ཡིན་པ་དང་། འཕགས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་སོགས་ལྷ་ཇི་སྙེད་ཅིག་གིས་པདྨ་སོགས་ཕྱག་མཚན་དུ་བཞེས་པ། ཁྱད་པར་དུ་རྩི་ལྗོན་ཆུ་ཀླུང་སོགས་འཕེལ་རྒྱས་སོང་བ་དེ་ཙམ་དུ། ནང་གི་འདུ་བ་སྙོམས་ཏེ་ཚེ་རིང་ནད་མེད་དང་། གྲིབ་བསིལ་སྣུམ་པོར་ངལ་གསོའི་བསྟི་གནས་སུ་གྱུར་བ། ཚ་གྲང་སྙོམས་པ། ཆར་ཆུ་དུས་འབེབས་དང་། ལོ་ཕྱུགས་ལེགས་པ། ཡུལ་ལྗོངས་ལྟ་ན་སྡུག་པ། བྱ་བྱེའུ་རི་དྭགས་སོགས་སྲོག་ཆགས་མང་བོ་འཁོར་བ། རླུང་སངས་ལ་བག་ཕེབས་པ་སོགས་ཕན་ཡོན་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་དང་། རྩྭ་དུར་བ་དང་ཀུ་ཤའི་ཁྱད་ནུས་གཅིག་པུ་ལ་མཚོན་ནའང་། དུར་བ་གདན་དུ་བྱས་ན་ཚེ་འཕེལ་བ། ཀུ་ཤས་མི་གཙང་སེལ་བ་སོགས་སོ། །
ཚུལ་འདི་དག་ལ་དགོངས་ནས་དེང་སང་སེམས་ཅན་མང་བོ་སྐྱོ་སྡུག་སངས་ཕྱིར། གླིང་ཀར་རོལ་བའམ་ལྗོངས་རྒྱུར་འགྲོ་བ་ཞེས་རྩིས་མཐོང་ཆེན་པོ་བྱེད་པས་ཀྱང་ཤིང་ལྗོན་པའི་གལ་ཆེན་རང་བཞིན་རྟོགས་ནུས་སོ། །
རི་བཀག་རྩྭ་བཀག་གི་གོམས་སྲོལ་བཟང་བོ།
རང་ཅག་བོད་འདིར་རི་བཟང་ས་བཟང་རྣམས་ལ་བླ་རི་དང་བླ་གནས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཆགས་ཡོད་པས། ལ་ཡན་གྱི་ཆུ་འཐུང་བ་དང་ལུང་ཡན་གྱི་རྩྭ་ཟ་བའི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱང་མི་རྔོན་པའི་གོམས་སྲོལ་ཆགས་ཡོད་ལ། ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་སྐུ་རིང་ལ་རི་དྭགས་རྔོན་མི་ཆོག་པ་ཁྲིམས་ཡིག་ནང་གཏན་འབེབས་ཀྱང་བྱས་ཡོད་ལ། གཞན་གཙང་བ་སྡེ་སྲིད་བསྟན་སྐྱོང་དབང་བོའི་ཞལ་ལྕེ་བཅུ་དྲུག་པ་དང་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བའི་ཞལ་ལྕེ་བཅུ་གསུམ་སོགས་ཀྱི་ནང་སེམས་ཅན་གང་བྱུང་དུ་གསོད་མི་ཆོག་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད། གཟུགས་ཀྱི་ཉི་མའི་རྣམ་ཐར་ལས་ཀྱང་། རྒྱལ་བོ་ཟླ་བ་སེང་གེས་རྒྱལ་སྲིད་ལ་མངའ་དབང་མཛད་སྐབས། གར་ཡོད་ཆ་མ་འཚལ་བའི་ཕག་རྒོད་སྐོར་ཞིག དུས་བཞིར་འགྱུར་མེད་ཀྱི་ཕོ་བྲང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དགའ་ཚལ་དེ་བཅོམ་པས། རྒྱལ་བོས་དེ་དག་འདུལ་ཆེད་དམག་དཔུང་དྲངས་པ་སོགས་ལ་བལྟས་ནའང་། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་དོ་སྣང་ཇི་ལྟར་གནང་བ་ཐོན་ཡོད་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་གེ་སར་སྒྲུང་ནང་རྩྭ་བཀག་ཆུ་བཀག་གི་སྲོལ་བཟང་འདི་མངོན་གསལ་དོད་པོར་ཐོན་ཡོད། འདིར་དཔེ་མཚོན་ཙམ་ཞིག་དྲངས་ན། ཧོར་གླིང་གཡུལ་འགྱེད་ལས། རྩྭ་ར་པདྨ་སྟོང་ལྡན་འདི། །རྩྭ་ཟ་མཁན་མ་བྱུང་ལུས་ལེ་མིན། །རྩྭ་ཟ་དབང་མ་བྱུང་ལུས་ལེ་མིན། །ཧོར་གུར་དཀར་རྒྱལ་བོའི་རྩྭ་ར་ཡིན། །ཨ་ལྔ་རྩེ་བའི་མཐེབ་ར་ཡིན། །ཤན་པ་ང་ཡི་མདའ་ར་ཡིན། །མིང་བཏགས་ལེ་མིན་པ་འགྲོ་ས་མེད། །བརྒྱ་ཡར་འགྲོའི་ཚོང་བ་འབབ་ས་མེད། །སྟོང་ཕྱིར་འོང་གླ་བ་འབབ་ས་མེད། །བྱ་འདབ་ཆགས་རྒུན་འབུ་འཐུ་ས་མེད། །རྟ་མདོ་བ་དགུང་རྩྭ་ཟ་ས་མེད། །མཛོ་ཁྱུང་དཀར་ཉིན་རྩྭ་ཟ་ས་མེད། །ཁྱི་གདའ་ལུས་ཉུལ་སྣ་བྱེད་ས་མེད། །སྦྲང་བུང་བས་མེ་ཏོག་ཟ་ས་མེད། །རླུང་བསེར་བུས་བགྲོད་ལམ་མེད་ས་ན། །ཁྱོད་སྒར་བ་འབབ་དོན་ཅི་ལ་ཡིན། །ཞེས་གེ་སར་གྱིས་སྤྲུལ་བའི་སྒར་དཔོན་ལ། ཤན་པས་རྫིག་རྫིག་རྔམ་རྔམ་གྱི་སྡིགས་གཏམ་བཏང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ལས་གཞན་རྩྭ་ཟ་ཆུ་འཐུང་དང་རྔོན་ལས་བྱས་ན་ཁྲིམས་ཆད་ནན་མོ་གཅོད་པ་ཡང་གླུ་ཚིག་དེ་ལས། རྩྭ་ཐུར་བཅག་ན་དངུལ་ཐུར་དགོས། །མེ་ཏོག་བཅག་ན་གཡུ་ཡིས་སློངས། །ཆུ་མགོ་རྙོགས་ན་མར་ཁུས་གསོས། །རྩྭ་ཀུ་ཤ་ཉལ་ན་འོ་མས་གསོས། །ཤིང་ཕོ་སྡོང་རྫོགས་ན་རྟ་ཡིས་འཚོབ། །མོ་སྡོང་རྫོགས་ན་དྲེལ་གྱིས་འཚོབ། །ལོ་མ་བཅག་ན་དར་ཚོན་ཐོགས། །ཤིང་ཏོག་བྲུལ་ན་ར་ཡིས་འཚོབ། །འབྲས་བུ་ལྷུང་ན་ལུག་གིས་འཚོབ། །མྱུ་གུ་འཐོར་ན་མར་གྱིས་གསོས། །རྡོ་གཡའ་མ་བཅག་ན་བཤའ་ཚས་སྦྱོར། །ལམ་སྐྱ་རིང་བཏོད་ན་གསེར་ཕྱེས་གསོས། །རྩྭ་ལ་རྩྭ་རིན་དགོས་ལེ་ཡིན། །ཆུ་ལ་ཆུ་རིན་དགོས་ལེ་ཡིན། །རྩྭ་རིན་ཆུ་རིན་ལ་མོར་འཇོལ། །ཅེས་པ་འདིས་རྩྭ་ར་པདྨ་སྟོང་ལྡན་ལ་སྲུང་སྐྱོང་དང་དོ་སྣང་ཇི་ལྟར་མཛད་པ་རྟོགས་ཐུབ་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ། རང་བྱུང་སྲོག་ཆགས་བསད་ན་རི་དྭགས་པའི་ཤུན་ལྤགས་བཤུ་བ་སོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་ཆད་ནན་མོ་བཞག་ཡོད་པ་ནི། སྒྲུང་དཔེ་དེ་ལས། གེ་སར་གྱིས་ཧོར་གྱི་བླ་ཉ་གསུམ་འདུལ་བར་དགོངས་ནས་རྔོན་པ་དཔོན་གཡོག་བཅུ་གསུམ་དུ་སྤྲུལ་ཏེ། ཧོར་གྱི་སྦ་ཆེན་ཉ་ཚང་གོང་མ་ནས་ཉ་མང་བོ་འཛིན་པ་དང་། གསོད་པ། འཆའ་བ་སོགས་ཀྱི་ལས་མཛད་པ་ན། ཤན་པས་མཐོང་ནས། སྦ་ཆེན་ཉ་ཚང་ཧ་ལ་འཕེན། །བླ་ཉ་ཆེ་གསུམ་ལྕགས་ཀྱུས་བཟུང་། །ཁྱོད་ཧམ་པ་ཆེ་བའི་ཕ་བུ་ལ། །ཉ་གསེར་མིག་དུང་གི་ཡ་སོ་ཅན། །ཧོར་རྒྱལ་ཆེན་གསུམ་གྱི་བླ་ཉ་ཡིན། །ཉ་བསད་བསད་ཧོར་ཆུ་ཁྲག་ལ་བསྒྱུར། །ཧོར་ཆུ་ཁམ་པ་གཞུང་དྲུག་དེ། །ངེད་ཧོར་སེར་སྟོད་པའི་ཆུ་སྐལ་ཡིན། །ཉ་ཆུང་རྩིས་རྩིས་གྲངས་མེད་རྣམས། །ཧོར་སེར་བོ་ཆགས་དང་མཉམ་ཆགས་ཡིན། །ད་རུང་དེ་ཡིས་མི་ཚད་དེ། །ཕུ་གསུམ་རི་ལ་རྔོན་ཁྲིམས་ཡོད། །ཁྲིམས་བཤིག་ན་རྔོན་ལྤགས་བཤུ་ལེ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་གེ་སར་རྒྱལ་བོས་ར་བཙན་དང་ར་བདུད་བཏུལ་རྗེས་མངའ་འབངས་རྣམས་ལ་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པར་གདམས་ནི། བྷེ་ར་ར་རྫོང་ལས། ཉེས་མེད་རི་སྐྱེས་རི་དྭགས་རིགས། །ངན་པས་སྲོག་ཆད་བྱེད་ཆོག་མེད། །ཆུར་གནས་སྲོག་ཆགས་ཉ་མོ་སོགས། །མ་རུངས་ལྕགས་ཀྱུས་འཛིན་ཆོག་མེད། །ཐ་ན་བྱ་དང་འབུ་སྲིན་ཡན། །ངན་སེམས་གནོད་འཚེ་བཏང་ཆོག་མིན། །ཞེས་སོ། །
ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་དགོས་པ།
ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པ་ནི། ཆེ་ས་ནས་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཕན་དང་། ཆུང་ས་ནས་རང་ཉིད་སྒེར་ཕན་གྱི་བྱ་བཞག་རླབས་ཆེན་ཞིག་ཡིན། ད་ལྟ་ཚེ་སྲོག་དང་སྐྱེ་ཁམས་དོ་མཉམ་ཞེས། ཁ་ནས་མ་ཎི་བཞིན་ཟློ་ཡང་། ལག་ལེན་ལ་མ་ཞུགས་ན་རི་བོང་གནམ་རྡིབས་ཀྱི་དཔེ་བཞིན་ངལ་བ་འབྲས་མེད་ཡིན། དེ་བས་མིའོ་ཅོག་གིས་ས་སྒང་གཅིག་ལ་རྐང་སྟེགས་འཆའ་བའམ། གྲུ་ཐོག་གཅིག་གིས་སྐུ་མགྲོན་བཞིན་བདེ་ན་མཉམ་བདེ་དང་། སྡུག་ན་མཉམ་སྡུག་གི་གནས་ལུགས་འདིར་མནོ་བསམ་གཏོང་དགོས། དཔེར་ན། དུས་རབས་ཉི་ཤུའི་ལོ་རབས་ལྔ་བཅུའི་སྔ་གཞུག་ཏུ། ལོའོ་ཧྲན་ཅིའི་འོད་རྫས་འགྱུར་དུ་སྨུག་དང་། ལོན་ཏོན་དུ་སྨུག འཇར་པན་དུ་རུས་པའི་འབྲས་སྐྲན་སོགས་དོན་རྐྱེན་མང་བོ་འཕྲོ་རིམ་འཕྲོར་བྱུང་སྟེ། མིའི་རིགས་ལ་འཇིགས་སྣང་སྐུལ་བས། ཁོར་ཡུག་གི་གནད་དོན་དེ་སའི་གོ་ལའི་གནད་དོན་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་ནས། སྐྱེ་ཁམས་རིག་པ་དང་། རྫས་འགྱུར་རིག་པ། ས་ཁམས་རིག་པ། གསོ་རིག་པ། ཆོས་ལུགས་མི་སྣ་སོགས་ཀྱིས་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་གིས། ཁོར་ཡུག་རྩ་གཏོར་དུ་གཏོང་བའི་གནོད་སྐྱོན་ལ་སྔོན་འགོག་བྱེད་ཅི་ཐུབ་དང་། སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་སྤྱོད་སྒོ་མང་དུ་སྤེལ་བ་སྟེ། དཔེར་ན། ༡༩༧༠ ལོའི་ཟླ ༤ ཚེས ༢༢ ཉིན་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ཡོངས་སུ《འཛམ་གླིང་ས་དཀྱིལ་ཉིན་མོ》ཞེས་པའི་ཁྲོམ་བསྐོར་ནང་། སློབ་གྲྭ་ཆེ་ཆུང་གི་སློབ་མ ༢༥༠༠ ཙམ་དང་། སྲིད་གཞུང་གི་མི་སྣ། བཟོ་བ་སོགས་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་དགོས་པའི་བསྒྲགས་གཏམ་སྤེལ་བར་མ་ཟད། ལག་ཏུ་པར་རིས་དང་ཡིག་བྱང་འཁྱེར་ནས། ཁོར་ཡུག་བཙོག་སྐྱོན་ལ་ཐེར་འདོན་བྱས་པས། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ཚོགས་ཆེན་འཚོགས་རྒྱུར་སྐུལ་ལྕག་ཐེབས་པར་མ་ཟད། ལོ་རེའི་ཟླ ༤ བའི་ཚེས ༢༢ ཉིན《འཛམ་གླིང་ས་དཀྱིལ་ཉིན་མོ》གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་དང་། གཞན་སྐམ་གཤེར་གཉིས་སུ་འཚོ་བའི་བདག་མེད་སྲོག་ཆགས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུའི་ཐད། ལོ་རེར《ཀེ་ཏིའི་བྱ་དགའི་དངུལ》ཞེས་པ་ཨ་རིའི་སྒོར་ཁྲི་ལྔ་ལོ་རེར་སྤྲོད་པ་སོགས་ཀྱིས་མཚོན། བྱང་ཐང་ལྗང་འགྱུར། སྡོང་འཛུགས་ནགས་བསྐྲུན། རི་རྒྱ་ལུང་རྒྱ་བསྡམས་ནས་རི་དྭགས་སོགས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རིགས། སྨན་སྣ་སོགས་རྩི་ལྗོན་གྱི་རིགས། རིན་ཆེན་སོགས་གཏེར་ཁའི་རིགས། གཞན་ཡང་། གངས་རི་སོགས་རི་བོ་སྙེད། མཚོ་དང་མཚེའུ་སོགས་རང་ནུས་གང་ལྕོགས་ཀྱིས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས། ལྷག་པར་དུ་དགའ་འོས་པ་ཞིག་ལ། དེང་སྐབས་འཛམ་གླིང་ཐོག་རྒྱལ་ཁབ་དང་སྲིད་གཞུང་ཁག་གིས། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་འདི་གཙོ་གནད་དུ་བཟུང་སྟེ། བཅའ་ཁྲིམས་དང་། ཚོགས་པ། ལས་ཁུངས་དང་། དྲན་སྐུལ་གྱི་ཉིན་མོ་གཏན་འབེབས་གནང་ནས། ལག་ལེན་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པ་ལ་ཡི་རང་དང་བཅས། རང་ཉིད་ཀྱང་འདིའི་རྗེས་སུ་བློ་ཁ་ཕྱོགས་ཏེ། མི་སྒེར་གྱི་སྟེང་ནས་འབད་པ་བྱེད་པ་ནི། སྤྱི་སྒེར་གཉིས་ཕན་གྱི་བྱ་བཞག་རླབས་པོ་ཆེ་ཞིག་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ།