ཁོར་ཡུག་གི་གནས་བབ།
ཁོར་ཡུག་ནི་ཆེ་ས་ནས་གོ་ལ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་དང་། ཆུང་ས་ནས་རང་ཉིད་འཚོ་སྡོད་བྱེད་པའི་གཞི་ཁྱིམ་ལ་ཟེར། དེའི་ཁོངས་སུ་ཆུ། ས་གཞི། གཏེར་ཁ། ནགས་ཚལ། རྩི་ལྗོན། མཛེས་ལྗོངས་ཁྱད་མཚར་ཅན། གནའ་ཤུལ་གྲགས་ཅན། གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར། བཅུད་ཀྱི་སྲོག་ཆགས་ཡོད་དོ་ཅོག་འདུས་ཡོད། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི། རང་ཅག་ལ་དངོས་དང་བརྒྱུད་པའི་ཕན་བདེ་བསྐྲུན་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་པས། གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་གྱི་ཚུལ་དུ་གནས་ཡོད། དེ་བས་གོ་ལ་འདིར་མཚོན་ན་དེ་ཡོད་ཀྱི་སྲོག་ཆགས་ཇི་སྙེད་རྐང་སྟེགས་འཆའ་ས་ཡིན་པས། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་དགོས་པ་སྨོས་མེད་ཡིན། དེ་དག་གི་ཁྲོད་ལས་མིའི་རིགས་ནི་རྣམ་དཔྱོད་ཡ་ཚད་དུ་སོན་པར་བརྩི་བས། མགོ་ཐོག་ཏུ་གནམ་གཅིག་དང་། རྐང་འོག་ཏུ་གོ་ལ་གཅིག་ལས་མེད་པར་ངེས་ཤེས་འདྲོངས་ནས། སྐྱེ་ཁམས་དང་ཚེ་སྲོག་དོ་མཉམ་གྱི་གནས་ལུགས་ལ་བརྩི་སྲུང་བྱེད་དགོས། མིའི་རིགས་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་། འགྲོ་འདུག་གི་ལོངས་སྤྱོད་དང་ཐོན་སྐྱེད། འཚོ་སྡོད་ཐམས་ཅད་ལ་ཁོར་ཡུག་ལ་རག་མ་ལས་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད། སའི་གོ་ལའི་སྟེང་རླུང་ཁམས་ཆེན་མོ་དང་། རི་ཆུ་ནགས་གསུམ། གཡའ་གངས་རྫ་གསུམ་གྱི་རི་བོ། སྤང་ལྗོངས་དང་རྩི་ལྗོན། སྲོག་ཆགས་ཇི་སྙེད་ཅིག་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་གྱིས་རང་བྱུང་གི་མ་ལག་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡང་། ཁོར་ཡུག་གི་གནད་དོན་ནི། སྐྱེ་འགྲོ་སྤྱི་མཐུན་གྱི་ལས་དབང་སྲོག་ཏུ་ཞུགས་པའི་སྟེང་རང་བྱུང་གི་འགྱུར་ལྡོག་དང་། མིའི་རིགས་ཀྱི་སྤྱོད་སྒོ་ངན་པ་ལས་བྱུང་བ་གཉིས་སུ་འདུ་བར་སེམས། དང་བོ་ནི་ས་འགུལ་བ། མེ་རི་འཕྱུར་བ། ཆུ་སྐྱོམ་པ། ཤྭ་འོད་རྒྱུགས་པ། སྐར་མདའ་ལྟུང་བ། རི་ཉིལ་བ། སྲོག་ཆགས་སོགས་ཀྱིས་འཚེ་བ་སོགས་ཡིན།
གཉིས་པ་ནི། ཆུ་འབག་བཙོག མཁའ་རླངས་འབག་བཙོག འུར་སྒྲའི་འབག་བཙོག སྡོང་གཅོད་བྲག་གཏོར། གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན། བཟོ་ལས་ཀྱི་གད་སྙིགས། འགད་རྫས་ཀྱི་སྙིགས་རོ་སོགས་ཁོར་ཡུག་གཏོར་བཤིག་ཏུ་གཏོང་བའི་འགལ་རྐྱེན་གཙོ་གྲས་ཡིན།
དེ་ཡང་། ས་སྟེང་དུ་མིའི་རིགས་མ་བྱུང་བའི་ཡར་སྔོན་དུ། ནག་ནོག་དྲི་མས་མ་གོས་པའི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་འདི་དྭངས་
གཙང 
་ གཙང ་ཞིག་དང་། གོ་ལ་ཧྲིལ་བོར་དཔྱིད་དཔལ་རྣམ་པར་བཞད་པའི་དག་ཞིང་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པ་གདོན་མི་ཟ། དེའི་རྗེས་མིའི་རིགས་གཙོ་བྱས་ཏེ་འགྲོ་བ་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་། དགྲ་འདུལ་གཉེན་སྐྱོང་གི་ལག་ཆ་དང་། ཤ་སྲེག་ཞིང་རྨོ་སོགས་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་པའི་འགལ་རྐྱེན་ཕྲན་བུ་རེ་མ་གཏོགས་བཟོས་མེད། ཉེ་བའི་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ལྷག་གི་རྗེས་ནས་ཁོར་ཡུག་གི་མནས་སྟངས་ལ་མནོ་བསམ་ཙམ་ཡང་མི་གཏོང་བར། ཚན་རིག་ལག་རྩལ་བེད་སྤྱད་ནས། རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་སོགས་གང་འདོད་ཀྱིས་བཟོས་ཏེ། ཐ་ན། གོ་ལ་འདི་སྐད་ཅིག་ལ་འགས་གཏོར་ཕོད་པའི་རྫས་ངན་སྣ་ཚོགས་བསྐྲུན་དང་བསྐྲུན་བཞིན་ཡོད་པས། མིའི་རིགས་གཅན་གཟན་གྱི་མཆེ་བར་ལ་ཚུད་འདྲའི་འཇིགས་སྣང་བཟོས་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན། དེང་སང་གོ་ལའི་ཁྱོན་འདིར་རྫས་འགྱུར་དངོས་བོའི་རིགས་ཁྲི ༦༧ ལྷག་ནི། མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཚོང་ཟོག་ཅན་དུ་བསྒྱུར་ཡོད་ལ། དེ་དག་ལས་ཁྲི ༡༥ ལྷག་དུག་ཅན་གྱི་རྫས་འགྱུར་དངོས་བོ་ཡིན། སྡོམ་རྩིས་བྱས་པ་ལྟར་ན། ལོ་རེར་མི་ཁྲི ༥༠ ལྷག་གིས་དེ་དག་གི་བཀོལ་སྤྱོད་ལ་གཟབ་ནན་མ་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྫས་དུག་ཕོག་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཚན་རིག་གིས། གོ་ལ་ལག་མཐིལ་ལས་ཆུང་ངུར་བཏང་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད། རྫས་དུག་དང་། དེས་བསྐྱེད་པའི་ནད་ཡམས་ལ་རྒྱལ་མཚམས་མེད་པར། སྐམ་ཆུ་མཁའ་གསུམ་བརྒྱུད་དེ། ལུག་བཤས་ན། ར་འདར་ལེ་ཞིག་བཟོས་ཡོད་པ་རེད།
ཚུལ་འདི་དག་ལ་དགོངས་ནས། ༡༩༩༢ ལོར་པ་ཞི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལེ་ཡོ་རི་ནེ་ལོའོ་ནས་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཁོར་ཡུག་འཕེལ་རྒྱས་ཚོགས་ཆེན་ཐོག འཐུས་མི་ཡོངས་ཀྱིས་ཆུ་ཚོད་སྐར་ཆ་གཉིས་ཙམ་ལ། མིའི་རིགས་ཀྱིས་སའི་གོ་ལར་འགྱོད་བཤགས་དང་། ང་ཚོ་སའི་གོ་ལ་གཅིག་ལས་མེད་པར་བསམ་གཞིགས་གཟབ་ནན་བཏང་བ་ཡིན། དེ་ཡང་ལག་ལེན་དོན་འཁྱོལ་དུ་ཡོང་བ་ལ་རང་ཅག་གི་ནང་ཆོས་ནས་གསུངས་པའི་རྒྱུན་སྐྱོང་ཐུབ་པའི་འཕེལ་རྒྱས་སློབ་གསོ་དེ་གལ་ཆེ་ཡང་འདིར་མི་སྤྲོ་ལ། དེང་སང་གི་རིག་གསར་གྱི་ངོས་ནས་བཤད་ནའང་། 《ང་ཚོ་ཐུན་མོང་གི་མ་འོངས་པ》ཞེས་པའི་ཞུ་ཡིག་ནང་། གཞི་རྩའི་གནད་དོན་གཉིས་བཤད་དེ། ད་ལྟའི་མི་རྣམས་ཀྱི་འདོད་བློ་ཚིམ་དགོས་པར་མ་ཟད། མི་རབས་རྗེས་མ་གནོད་པ་མེད་པར་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་ཐུབ་པ་ཞིག་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་ནི། དགའ་འོས་པའི་ལྟ་ཚུལ་ཞིག་ཡིན། འོན་ཀྱང་། མིའི་རིགས་མང་བོ་ཞིག་གིས་ད་དུང་གོ་ལར་གཏོར་ཞིག་དང་། གནོད་འཚེ་གཏོང་བ་མང་དག་ཅིག་སྣང་བས། དེའི་རིགས་ཐེར་འདོན་ལ་དམིགས་ནས། ཉེས་དམིགས་འགའ་ར་སྤྲོད་བགྱིས་ན།