Nitartha Digital Library
Tibetan
སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་བརྒྱ་དང་བཅུ་པ།


   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྣང་བའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ།  རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བ།
   
   
   


 
previousམདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྣང་བའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ། རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བ།next

མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྣང་བའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ།
རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བ།


DTG110_Page_0429
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། སཱུ་ཏྲ་ས་མུཙྪ་ཡཱ་ལཾ་ཀ་ར་བྷཱ་ཥྱི་རཏྣཱ་ལོ་ཀ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྣང་བའི་རྒྱན་ཅེས་བྱ་བ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་རི་ངོ་རབ་བརྟན་ཞིང༌། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོའི་འོད་འབར་བ། །ཉེར་རྟེན་འབྱུང་པོའི་དབུལ་བ་འདོར་མཛད་པ། །མི་ཤེས་མུན་བཅོམ་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་རྒྱལ། །རྒྱལ་བས་གསུངས་པའི་མདོ་དོན་རབ་ཟབ་ཅིང༌། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་འང་དེ་བཞིན་པ། །དམུས་ལོང་ཉི་བཞིན་མཐོང་བར་མི་ནུས་ཀྱང༌། །ཡིད་ཆེས་ལུང་གི་ཚད་མས་བཤད་པར་བྱ། །གང་ཕྱིར་ཟབ་མོའི་དོན་ལ་རྟོག་གེ་ཡི། །ནུས་པ་མཉམ་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཆེ་འགའ་ཞིག །ཀླུ་སྒྲུབ་ཐོགས་མེད་ཚུལ་ལས་ཉམས་དེའི་ཕྱིར། །མགོན་པོའི་ཐུགས་རྗེས་ས་བཤད་པ་ཀླན་ཀ་མེད། །རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་


DTG110_Page_0430
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དགོས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་ན་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་བས། བདག་ཉིད་ཆེན་པོས་རང་གི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དགོས་འབྲེལ་གསུངས་པ་ནི། མདོ་སྡེ་སྣ་ཚོགས་ལས་བཏུས་པ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེའི་གཏམ་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་འདིའི་འབྲེལ་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་སྨྲས་ན་འབྲེལ་པ་མེད་པའམ། དོན་མེད་པ་དག་སྲིད་པས་འདི་ལ་གཞན་སུ་འང་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་དུ་འབྲེལ་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་བྱ་བའི་ལས་རྫོགས་པའི་ཁྱད་པར་མ་བརྗོད་པ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་ཀྱང་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་ལས་ཉམས་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་འཐད་པས་སོ། །བསྟན་བཅོས་གཞན་ལ་མེད་པའི་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དགོས་པ་མེད་ན་མདོ་སྡེ་བསྡུ་བ་འདི་ལ་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཡང་མཉན་པ་ཙམ་དུ་ཡང་གུས་པར་མི་འགྱུར་བས་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་དེར་རྟོགས་པའི་དགོས་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དགོས་པ་ཡོད་པའི་ཚེག་དང་དེར་རྟོགས་པ་ཁོ་ན་བརྗོད་པར་བྱའི། །དེ་མེད་པ་དང་གཞན་དུ་རྟོགས་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་རྒྱུར་མ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དོན་སྟོན་པའི་ཚིག་ལ་བྱའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཙམ་མམ་སྒྲ་ཙམ་དོན་སྟོན་པའི་ནུས་པ་མ་ཡིན་པས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཁོ་ནར་རྟོགས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དགོས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་ངག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་གི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པས་ཐམས་ཅད་ལ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་དགོས་པར་གཟུང་བར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྗོད་བྱ་མེད་པར་དགོས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བརྗོད་པར་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཉེས་པ་དེ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱ་བའི་འབྲས་བུ་དེ་འང་འབྲས་བུའི་དགོས་པ་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་མེད་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ཙམ་གྱིས་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའང་མངོན་པར་ཐོབ་པ་


DTG110_Page_0431
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བའང་འདོད་པའི་འབྲས་བུའི་མཆོག་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ཤེས་རབ་ཅན་རྣམས་ནི། དེའི་ཐབས་ལ་འཇུག་པ་ན། རྒྱུ་མེད་པར་འབྲས་བུ་གྲུབ་པ་མེད་པས་ཐབས་ཤེས་པ་ལ་བསླབས་ན་ཐབས་ལས་འབྱུང་བའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཐབས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མདོའི་དོན་བསྡུ་བ་ལ་འཇུག་གོ །དེའི་ཕྱིར་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་གི་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པ་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེའི་ཡང་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་འབྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པའི་གཞུང་གིས་དེ་བསྟན་པར་མི་ནུས་པས་དེའི་དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པའི་ཐབས་ཡང་དག་པ་ཁོ་ནར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འབྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ་བཤད་དོ། །དེའི་ཕྱིར། འབྲེལ་པ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཐབས། །སྐྱེས་བུའི་དོན་ནི་རྗེད་བྱེད་པ། །ཡོངས་བརྟགས་དབང་དུ་བྱས་པའི་ངག །དེ་ལས་གཞན་པ་དབང་བྱས་མིན། །ཞེས་བྱ་བས་འབྲེལ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཐབས་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེའང་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔ་རབས་དག་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐབས་ནུས་པར་འཐད་པའི་ཕྱིར། ཐུག་པ་མེད་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཙམ་གྱིས་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ལ་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་རྫོགས་པ་ཡང་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུའི་དམ་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་འདོད་པར་བྱ་བ་ཁོ་ནའོ། །ཚིག་ཙམ་ནི་མི་བཟློགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གེགས་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་འགྲུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཅི་སྟེ་ན་ཕྲད་པ་སྲིད་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གེགས་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ནི་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ལས་ཀྱང་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་ཉིད་པས་འདི་ལ་འཇུག་པ་ཡང་རིགས་པ་ཁོ་ནའོ། །འབྲེལ་པ་ནི་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བསྟན་པར་མི་བྱ་སྟེ། འབྲས་བུ་མེད་པས་གལ་ཏེ་གང་བརྗོད་པས་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ལོགས་སུ་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཞིག་ན་དགོས་པ་བརྗོད་པས་འབྲེལ་པ་མ་བརྗོད་པ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་བསྟན་བཅོས་དང་དགོས་པ་དག་ནི་ཐབས་དང་ཐབས་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོར་བསྟན་གྱི་གཞན་དུ་ཡང་མ་ཡིན་པས་འདི་ནི་དགོས་པ་བརྗོད་པ་ལས་ལོགས་


DTG110_Page_0432
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤིག་ཏུ་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདི་ནི་འདིའི་དགོས་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ན། འདི་ནི་འདིའི་སྒྲུབ་པའོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། གཞན་དུ་གང་ཞིག་གང་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་དེའི་དགོས་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན་ཤིན་ཏུ་ཐལ་ཆེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི་འདིར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་རྣམ་པ་བཞིའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་མདོ་སྡེ་མཐའ་དག་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དགོས་པ་ནི་འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལུང་མཐའ་དག་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ལ་བརྙས་པ་སྤངས་པ་དང༌། བླ་མ་ལ་རག་ལུས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐོར་བུར་གསུངས་པ་རྣམས་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་གསུང་རབ་ཀྱི་དོན་ལ་མ་རྨོངས་ཤིང༌། གཞན་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ཐུགས་རྗེ་དང་ལྡན་པས་གསལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པ་ནི་འདིར་ཇི་སྐད་བཤད་པ་བཞིན་སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པ་ལས་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་པ་དག་ཏུ་འབྲས་བུའི་མཆོག་རིམ་གྱིས་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ལུང་སྔ་མ་ལས་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི་དོན་སྟོན་པའོ། །དགོས་པ་ནི་དོན་ཤེས་པའོ། །དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པ་ནི་དོན་གྲུབ་པའོ། །འབྲེལ་པ་ནི་ཐབས་དང་ཐབས་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དགོས་པ་བསྟན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པ་བསྟན་ཏོ། མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེའི་གཏམ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་གསུངས་པའི་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་ནས་ས་དང་ལམ་གྱི་རིམ་པ་དང་འབྲས་བུའི་དོན་མིང་གིས་ཡུལ་ཅན་དུ་ཤེས་པ་ནི་དགོས་པ་ནི་དོན་ཤེས་པའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་འཆད་ན་ནི་དེ་ཟློས་པར་འགྱུར་ལ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི་ཇི་ལྟར་ལུང་འཆད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་གསུང་གི་དོན་ཤིན་ཏུ་ཟབ་ཅིང་རྟོག་གེའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ལ་དགོས་པ་དང་ཚིག་དང་ལུང་སྣ་ཚོགས་ཤིང་སྣ་ཚོགས་པར་བསྟན་པ་དང༌། སྔར་བཤད་པ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་གསལ་ཞིང་ཟུར་ཕྱིན་ལ་ངེས་པའི་དོན་དུ་གང་ཟག་ཅིག་གིས་ཉམས་སུ་བླང་བར་བྱ་བར་གཏན་ལ་འབེབས་པས་ན་ཉེས་པ་གཉི་ག་རྒྱང་བསྲིངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་


DTG110_Page_0433
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་བསྡུས་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ལས་ཀྱང་ལུས་ཧ་ཅང་རྒྱས་པ་རྣམས་ཚིག་ཉུང་ངུར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་རྣམས་བསྟན་བཅོས་སུ་བྱས་པ་ལས་ཀྱང་དོན་འགྲེལ་པས་བསྟན་བཅོས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལུང་ཉིད་ལས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་སྐབས་ཀྱིས་འབྱེད་པས་ཀྱང་ཉེས་པ་གཉིས་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་མདོ་སྡེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རང་བཟོ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དོན་མདོར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཙོ་བོར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཡང་ངོ༌། །སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ངེས་པའི་དོན་དུ་བསྟན་ཏེ། འོག་ནས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །བཏུས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཟློས་པའི་སྐྱོན་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པའི་སྒྲ་ནི་བཞོན་པ་ལ་བྱ་སྟེ། གཞན་དུ་ཁྱེར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའོ། །ཆོས་ཆེན་པོ་གང་ཞེས་ན། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིར་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱི་ཞབས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་ཆེན་པོ་ལས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྡེ་དང༌། སེམས་བསྐྱེད་ཆེན་པོ་དང༌། ཆོས་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པ་ཆེན་པོ་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཆེན་པོ་དང༌། ཚོགས་ཆེན་པོ་དང༌། དུས་ཆེན་པོ་དང༌། ཡང་དག་སྒྲུབ་པ་པོ་ཆེན་པོ་དང༌། རྣམ་པ་བདུན་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དོན་གྱི་སྐབས་འདིར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་ཆོས་རྣམ་པ་ལྔར་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་དང་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་གསུངས་པ་དག་ནི་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་དེ་དག་ཉམས་སུ་བླངས་པ་འདི་གཞི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པས་ཐོས་ཤིང་བསམས་ཏེ་བསྒོམས་པས་འབྲས་བུའི་དམ་པ་འགྲུབ་པ་དེ་བསྟན་ཏེ། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཉན་པ་དང༌། སེམས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་བསྒོམ་པའི་རྣམ་པས་འཇུག་པར་འགྱུར་ལ་སྒོམ་པ་དང་ལྡན་པས་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པས་ན་ངེས་པར་འབྱིན་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དག་གི་སྤྱོད་པའི་


DTG110_Page_0434
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མིང་གིས་བརྩད་པར་མི་བྱ་སྟེ་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་པར་གང་གིས་ཤེ་ན། ཉན་ཐོས་དག་གིས་གཞན་ལ་གནོད་པ་སྤོང་བར་ཟད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོས་ནི་ཕན་འདོགས་པར་ཞུགས་པ་དག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་ཕུང་པོ་ལ་མཁས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་གྱི། ཐེག་པ་ཆེན་པོས་ནི་རིག་པའི་གནས་མཐའ་དག་ལ་མཁས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་པ་དག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མགོ་བཅད་པ་ལྟ་བུར་ལྟ་བ་ལ་སློབ་པ་ཡིན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སློབ་བོ། །ཉན་ཐོས་དག་ནི་ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་སློབ་བོ། །ཉན་ཐོས་དག་ནི་རང་གི་ཐེག་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་ཀྱི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་ནི་ཐེག་པ་མཐའ་དག་ལ་མཁས་པར་བྱེད་དོ། །ཉན་ཐོས་དག་ནི་བདག་མེད་པ་འབའ་ཞིག་བསྒོམ་གྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་ནི་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པར་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་པའང་མི་ཐོབ་སྟེ། ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་ལས། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་ཐར་པ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རེ་ཞིག་པ་འདིའི་གནས་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་ལམ་དང་འབྲས་བུ་དག་ནི་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་པར་དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པ་བསྟན་ཏེ་དོན་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དཔེ་གང་ཞེ་ན། རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་སྤྲས་ཏེ། རིན་པོ་ཆེ་ནི་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་ཏེ། གནོད་པ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང༌། མུན་པའི་ནང་དུ་འོད་འབྱིན་པ་དང༌། དབུལ་བ་འདོར་བ་དང༌། དགའ་བ་རྒྱས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་ཡོན་ཏན་བཞི་དང་ལྡན་ཏེ། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་ནི་ཡིད་དགའ་བ་རྒྱས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཐོས་པའི་རྣམ་པ་དག་ནི་འཕགས་པའི་ནོར་བདུན་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དབུལ་བ་འདོར་བར་བྱེད་པ་དང༌། མིང་དང་དོན་གྱི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་མ་རིག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སེལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་མུན་པའི་ནང་དུ་འོད་འབྱིན་པ་དང༌། དོན་གྱི་ཡུལ་ཅན་བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་སྒྲིབ་པ་འཇོམས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་སྤང་


DTG110_Page_0435
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་བྱ་བའི་གནོད་པ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་དག་ནི་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི་འོག་ནས་འཆད་དོ། །གཏམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། འཁོར་འདུས་པ་ལ་གསུངས་ཤིང་བཤད་པའོ། །བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་བཅའ་བའོ། །འབྲེལ་པ་ནི་ཤུགས་ཀྱིས་གོ་བས་ན་ཐབས་དང་ཐབས་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་དོ། །ད་ནི་མདོའི་དོན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་མོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། གྲོགས་པོ་དག་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ནི་དཀོན་ནོ། །མིར་སྐྱེ་བ་འཐོབ་པ་ནི་དཀོན་ནོ། །དལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་དཀོན་ནོ། །འཁོར་བ་ལས་ཐར་བ་ནི་དཀོན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་མདོའི་དོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་འཆད་པར་བཞེད་ནས་རྙེད་པར་དཀའ་བ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཐ་མ་ཆེ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པ་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ལ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་དང་པོ་གསུམ་གྱིས་ནི། སྒྲུབ་པའི་རྟེན་དལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པ་བསྟན་ཏོ། །དད་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་སྙིང་རྗེ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་གསུམ་གྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བརྟན་པ་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་རྨ་འབྱིན་པའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་སྤང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་བསྟན་ཏོ། །དམིགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཐོས་པའི་རྣམ་པ་བསྟན་ཏོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་ལ་མཁས་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་བསྟན་ཏོ། །འཇམ་དཔལ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པའི་ལེའུ་ནས་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆེ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་སྟེ། རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཐ་མས་ནི་འབྲས་བུའི་དོན་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་འདི་བཞི་དང་ལྡན་ན་འབྲས་བུའི་མཆོག་འགྲུབ་པས་མདོའི་ཚིག་འདི་བཞིས་སྐྱེས་བུའི་དོན་འགྲུབ་པས་འདི་ལས་གཞན་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྟེན་དལ་འབྱོར་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་སྟེ་ཞེས་དམ་བཅའ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ལས་ལོག་པས་ན་དལ་བའོ། །འབྱོར་པ་ནི་བཅུ་སྟེ། རང་


DTG110_Page_0436
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གི་འབྱོར་པ་ལྔ་དང༌། གཞན་གྱི་འབྱོར་པ་ལྔའོ། །དེ་ལ་གཞན་གྱི་འབྱོར་པ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་སངས་རྒྱས་རྣམས་འབྱུང་བ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། ཆོས་བསྟན་པ་རྣམས་གནས་པ་དང༌། ཆོས་གནས་པ་རྣམས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང༌། གཞན་གྱི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་སྙིང་བརྩེ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་འབྱུང་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདི་ན་ལ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དགེ་ལེགས་དང༌། ཕན་པའི་བསམ་པ་བསྐྱེད་ནས། དཀའ་བ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དང༌། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་ཐ་མའི་ལུས་ཕྱི་མ་ཐོབ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་སྟེ། སྒྲིབ་པ་ལྔ་སྤངས་ནས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་སེམས་ལེགས་པར་གནས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་བསྒོམས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་རྣམས་སུ་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཉིད་དང༌། དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ནས། འཇིག་རྟེན་ལ་རྗེས་སུ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་ལས་བརྩམས་ནས་འདི་ལྟ་སྟེ་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དམ་པའི་ཆོས་དེ་ནི་དམ་པ་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་གདམས་ཤིང་བསྟན་པའམ་བསྔགས་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དམ་པའི་ཆོས་ཏེ། དེ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་སྟོན་པ་རྣམས་གནས་པ་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་གྱི་དུས་ཇི་སྲིད་པར་བསྒྲུབ་པ་མི་ཉམས་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་མི་ནུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་པ་དེ་ཡང་དོན་དམ་པའི་ཆོས་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཚུལ་


DTG110_Page_0437
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱིས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་གནས་པ་རྣམས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་གང་ཞེ་ན། དམ་པའི་ཆོས་རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་དམ་པའི་ཆོས་མངོན་དུ་བྱ་བའི་སྐལ་བ་དང༌། མཐུ་ཡོད་པར་རིག་ནས། ཇི་ལྟར་རྟོགས་པ་ཁོ་ན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གདམས་ཤིང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཆོས་གནས་པ་རྣམས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་གྱི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་སྙིང་བརྩེ་བར་བྱེད་པ་གང་ཞེ་ན། གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་པོ་དང་སྦྱིན་བདག་རྣམས་ཏེ་དེ་དག་གི་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་རྐྱེན་དུ་འབབ་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་གོས་དང་བསོད་སྙོམས་དང༌། མལ་ཆ་དང༌། སྟན་དང༌། ནད་ཀྱི་གསོས་སྨན་དང༌། ཡོ་བྱད་གང་ཡང་རུང་བ་དེ་དག་གི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་སྙིང་བརྩེ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གཞན་གྱི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་སྙིང་བརྩེ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་གཞན་གྱི་འབྱོར་བ་ལྔ་མཚོན་པའི་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་སྨོས་སོ། །འདིར་དང་པོ་གཞན་གྱི་སྦྱོར་བ་སྨོས་པས། གོ་རིམས་ལས་འགལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རང་གི་འབྱོར་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤངས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དོན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སྒྲིབ་པ་ཀུན་གྱི་དྲི་མེད་པས། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ཐོབ། །རིན་ཆེན་སྣོད་ནི་ཕྱེ་བ་ལྟར། སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་ཡང་དག་སྟོན། །ཅེའོ། །འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འོག་མིན་གྱི་གནས་སུ། ཆོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུར་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པའི་མདོ་ལས། འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་སོགས་པར་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་སྐུ་མངོན་པར་འབྱུང་སྟེ་ཇི་སྐད་དུ། རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་མཛེས་པ་ཡི། །འོག་མིན་གནས་ནི་ཉམས་དགའ་བར། །ཡང་དག་སངས་རྒྱས་དེར་སངས་རྒྱས། །སྤྲུལ་པ་པོ་ནི་འདིར་འཚང་རྒྱ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པ་དག་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་ནི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཞི་གནས་དང༌། །ཡེ་ཤེས་སྤངས་པ་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །གདམས་ངག་རྒྱ་ཆེན་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་འབྱུང་བས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པ་མ་


DTG110_Page_0438
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཏོགས་པ་དག་གིས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དེའི་ཕྱིར་རྙེད་པར་དཀའ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་མདོ་ལས་གང་དག་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་དེ་དག་ནི་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མཚན་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཡོངས་རྫོགས་དཔལ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆེར་མཆོད་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་མཚན་འཛིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཅིང་སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། འགལ་བས་ཅི་མངོན་ཞེ་ན་ཞེས་རྒོལ་བ་ལ། ལན་ནི་འགལ་བ་མེད་དེ། དེ་དག་ནི་ས་བོན་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་པས་དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་ལ། འོ་ན་ཚོགས་ཀྱི་ས་ལ་སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་པས་དེ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་པའི་དགོས་པ་ནི་ཆོས་ཐོས་པ་ཡིན་ལ། དེ་འང་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཆེན་པོ་ལ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་མ་ཐོས་པར་ནི་སྤང་བྱ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་བས་ན་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཐ་མལ་པ་དག་ལས་ཀྱང་ཆོས་ཐོས་པ་འབྱུང་བས་སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་པ་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། དེ་དག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་གདུལ་བྱ་རྒྱུད་དང། ས་དག་ལ་སྣང་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཁོ་ནར་འདོད་དེ། དཔེར་ན། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་ཕན་པ་དྲང་སྲོང་ཆེ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་ལམ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ད་ལྟ་དལ་བ་དམ་པ་རྙེད་པ་ལས། །གལ་ཏེ་ཐར་འདོད་བག་མེད་སྤང་བར་གྱིས། །ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་ཐོབ་པ་ལ་འདོད་དོ། །གཞན་དག་ནི་ས་བོན་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་གི་རིགས་པའོ། །ལུང་དངོས་བསྟན་པ་ནི་མདོ་སྡེ་དུ་མ་ཚད་མར་གྱུར་པ་ལས་ཤེས་ཏེ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། རང་བཟོ་མ་ཡིན་པས་མདོ་སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །ངེས་པའི་དོན་དུ་བསྟན་པས་ན་དུ་མ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ལུང་གི་དོན་རིགས་པས་བརྟགས་པ་དང༌། ལུང་བསྟན་པས་ན་བྱན་བྱས་པ་དང༌། ལུང་གི་དོན་ལུང་གིས་བཤད་པ་དང༌། ལུང་གི་དོན་ལུང་དང་མི་འགལ་བར་བསྟན་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་འདི་བཞིས་ན་ངེས་དོན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་ལ་དེ་བཞིན་མཚོན་པའི་


DTG110_Page_0439
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་ལུང་གི་དོན་ལུང་དང་མི་འགལ་བ་དང༌། ལུང་གི་དོན་ལུང་གིས་བཤད་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་མི་བསྲུ་བའི་ཕྱིར་ཚད་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་དུ། །དགེ་སློང་དག་ས་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་འཕགས་ཀྱང་སྲིད། ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ནི་ས་ལ་ལྷུང་ཡང་སྲིད། ཆུ་ཀླུང་ནི་རྒྱུན་ནས་ལྡོག་ཀྱང་སྲིད། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་ཤེ་ན། དགེ་སློང་དག་ཅེས་སྨོས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་དང༌། གསོལ་བ་དང་བཞིའི་ལས་ཀྱིས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་དག་ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་གསུངས་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་ཐམས་ཅད་བརྙེས་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཆོད་པར་འོས་པ་ཡིན་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །སྐུ་ཚེ་དང༌། མཚན་དང༌། སྐུ་དང་རིགས་མ་གཏོགས་པ་ཐ་དད་པ་མེད་པས་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །བསྐལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཅུ་སྟེ། བསྐལ་པ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ཉིད་གཅིག་ནས་གཉིས་སུ་བགྲངས་པ་ནི་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའོ། །དེ་ལ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་ན་བྱེ་བའོ། །བྱེ་བ་རང་གི་འགྱུར་ནས་གནས་བཞི་པ་ནི་ཁྲག་ཁྲིག་གོ །འཇིག་རྟེན་ནི་སྟོང་གསུམ་དུའོ། །དཔེ་བསྒྲུབ་པ་ནི་ཀུན་དགའ་བོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཁ་དོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའི་ཚིག་གོ །གསལ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་མདོག་གོ །འོད་འབྱིན་པས་ན་འོད་བཟང་པོའོ། །དཔག་ཚད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ལྕགས་ཆུ་རི་བོང་ལུག་དང་གླང༌། །ཉི་ཟེར་རྡུལ་དང་སྲོ་མ་དང༌། །དེ་ལས་བྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། །སོར་ནི་ཉི་ཤུ་བཞི་ལ་ཁྲུ། །ཁྲུ་བཞི་ལ་ནི་གཞུ་འདོམ་གང༌། །གཞུ་འདོམ་ལྔ་བརྒྱ་རྣམས་ལ་ནི། །རྒྱང་གྲགས་དེ་ལ་དགོན་པར་འདོད། །དེ་བརྒྱད་དཔག་ཚད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་ཡོན་ཏན་གཞན་བསྟན་པ་ནི་མིག་གི་རབ་རིབ་སལ་བ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་དྲན་པ་གསལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་ནད་སེལ་བ་དང༌། སྣའི་དབང་པོ་ལ་ཕན་


DTG110_Page_0440
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདོགས་པས་མེ་ཏོག་དེ་ནི་རབ་རིབ་མེད་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་བཞི་སྨོས་སོ། །གོང་དུ་འོད་བཟང་པོ་སྨོས་པ་ནི་སྣང་བར་ཡང་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ་གཟུགས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྣའི་དབང་པོའི་མི་མཐུན་པ་སྤོང་བས་ན་སེལ་བའོ། །མཐུན་པ་བསྐྱེད་པས་ན་འབྱིན་པའོ། །འོ་ན་སྣའི་དབང་པོར་ཟད་དམ་ཞེ་ན། ཁམས་བཞི་དང་བར་བྱེད་པ་སྟེ་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། ལྕེ་དང༌། མིག་དང༌། རྣ་བའི་དབང་པོ་དག་ནི་སའི་ཁམས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་གི་ཁམས་ཡིན་ལ། དེ་དག་ལ་ཕན་འདོགས་པས་དང་བར་འགྱུར་བའོ། །འོ་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ནི་མཚན་བཟང་པོ་སུམ་ཅུ་དང་ལྡན་པས་དེའི་ཚེ་འབྱུང་ངམ་ཞེ་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གསེར་དངུལ་ཟངས་ལྕགས་འཁོར་ལོ་ཅན། །དེ་དག་གླིང་གཅིག་གླིང་གཉིས་དང༌། །གསུམ་དང་བཞི་ལ་མས་རིམ་བཞིན། །ཕས་སུ་རང་འགྲོ་གཡུལ་བཤམས་དང༌། །མཚོན་བརྩམས་ལས་རྒྱལ་གནོད་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མ་ཐོབ་པའི་ཉམས་པ་དང༌། ཐོབ་པའི་ཉམས་པའོ། །ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ནི་བཞི་སྟེ། རྩ་བའི་ལྟུང་བ་ལྷག་པར་སྤྱད་པ་དང༌། སོ་སོར་ལྟ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་ཆོས་འཆད་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་བའི་བསམ་པ་བསྐྱེད་པས་ཉམས་པའོ། །དུས་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་མཚུངས་པའོ། །དེའི་ཡོན་ཏན་ནི་བཤད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དབྱིབས་དང༌། ཁ་དོག་དང༌། གནས་དང༌། དུས་མ་བརྗོད་པས་འདྲི་བ་ནི། མེ་ཏོག་དེ་ཅི་འདྲ་གང་དུ་ནམ་སྐྱེས་ཤེ་ན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གང་དུ་སྐྱེ་བ་བསྟན་པ་ནི་མཚོ་ཆེན་པོ་མ་དྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་ནས་བྱང་དུ་རི་ནག་པོ། །དགུ་འདས་གངས་རིའི་དེ་ནས་ནི། །སྤོས་ངད་ལྡན་པའི་ཚུ་རོལ་ན། །ཆུ་ཞེང་ལྔ་བཅུ་ཡོད་པའི་མཚོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དམྱལ་བའི་མེས་ཀྱང་དྲོ་བར་མི་ནུས་པས་མ་དྲོས་པའོ། །ཡང་རྒྱལ་པོ་བརྩམས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་དོན་ཡིན་པས་ན་དྲོན་པོ་བླུགས་པ་གྲངས་པར་གྱུར་པས་མ་དྲོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་མ་དྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གནས་པས་ན་མ་དྲོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནམ་སྐྱེ་བ་བསྟན་པ་ནི་ནམ་སང་


DTG110_Page_0441
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡང་ན་དོན་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། དོན་དང་མི་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། དོན་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་དོན་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚོགས་མཐའ་དག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །བདུད་དཔུང་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཡུལ་ཆེན་པོ་བཅོམ་པས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན། །དབང་ཕྱུག་དང་ནི་གཟུགས་བཟང་དང༌། །དཔལ་དང་གྲགས་དང་ཡེ་ཤེས་དང༌། །བརྩོན་འགྲུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡི། །དྲུག་པོ་དག་ལ་ལྡན་ཞེས་བཤད། །ཅེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་རྣམས་མཚུངས་པས་ན་དག་ཅེས་བྱའོ། །དགའ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ལྷ་རིགས་བཞི་པ་སྟེ། གཟིགས་པ་མཐའ་དག་ལ་གཟིགས་ནས་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་བྱོན་པའི་ཚེ། གླང་ཆེན་ཐལ་ཀར་མཆེ་བ་དྲུག་ལྡན་པ། །རྐང་གཉིས་མཆོག་དང་ལྡན་པས་ཞལ་བཞེས་ནས། །དྲང་སྲོང་གནས་ཞེས་པ་ནི་ཇི་བཞིན་དུ། །ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་འཇུག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཞུགས་པའོ། །འཕགས་པ་བྱམས་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་ཚབ་ཏུ་དབང་བསྐུར་བས་ནབ་བས་པའོ། །ལྷའི་འཁོར་དུ་མས་བསྐོར་ནས་བྱོན་པས་ན་རིས་ཞེས་བྱའོ། །མགོ་ལྕོགས་པ་ནི་ཁ་འབུ་བའོ། །ལུམ་པའི་ཚལ་དུ་ཤིང་བླག་ཤའི་ཡལ་ག་ཡུམ་གྱིས་བཟུང་སྟེ། གློ་གཡས་པ་དྲལ་བའི་ཚེ་ཡང་ཚངས་པ་དང་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་བླངས་པའི་ཚེ་ལྷའི་བུས་ཁྲུས་བྱས་ཤིང་མ་བརྟེན་པར་གོམ་པ་བདུན་བོར་བ་ནི་བལྟམས་པའོ། །མེ་ཏོག་གྱེས་པ་ནི་ཁ་འབྱེའོ། །རྡོ་རྗེའི་གདན་དུ་རྡོ་རྗེའི་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་གིས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་རང་ཉིད་ཀྱིས་སློབ་དཔོན་མེད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ནི་ནམ་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ལས་ཁྱད་ཞུགས་པས་ན་བླ་ན་མེད་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ན་ཡང་དག་པའོ། །སྤངས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་པས་ན་རྫོགས་པའོ། །ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་


DTG110_Page_0442
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། དྲི་མ་ཟད་དང་མི་སྐྱེ་བའི། །ཡེ་ཤེས་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བརྗོད་དེ། །ཟད་མེད་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར་དེ་དག །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པའོ། །དེ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རབ་ཏུ་རྫོགས་པར་སྨིན་པས་ན་རྒྱས་པའོ། །གདུལ་བྱའི་གང་ཟག་མ་གཟིགས་པས་གཞན་སྐྱོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་སྣང་བ་ནུབ་པར་བྱེད་པས་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་དགུང་ལོ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་ལ་བྱོན་པ་ནི་ཚེའི་འདུ་བྱེད་གཏོང་བས་ན་བོར་བ་སྟེ། རྣམ་པར་ཉམས་པས་ན་ཚལ་རྙིངས་པའོ། །ནམ་ཐ་མའི་གསོལ་བ་བའི་དོན་གྲུབ་ནས་གྱད་ཀྱི་ཉེ་འཁོར་ཀུ་ཤའི་གྲོང་དུ་གློ་གཡས་པ་ཕབ་པའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་དུ་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་མ་བྱུང་བ་དང༌། ཉིད་ཀྱི་ཐུབ་པའི་བཀའི་མེས་བཞེན་ཞིང་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་རྒྱན་ནུབ་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། སའི་སྟེང་དུ་ལྷུང་བས་ན་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་ལྷགས་པའོ། །མཛད་པ་དག་ནི་བཅུ་གཉིས་སུ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཅིའི་ཕྱིར་བཞི་སྨོས་ཤེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འདིར་མཛད་པ་བཞི་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ཏེ། བལྟམས་པ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མེད་པ་གང་དུ་ཡང་མི་སྲིད་ལ། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ངེས་པ་མེད་དེ་གདུལ་བྱ་རྒྱུད་དག་པ་དག་ལ་མཛད་པ་བཞིས་དོན་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁ་ཅིག་སྲོད་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཐོ་རངས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་ལ་མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཆེ་ཁྱད་ནི་ཤིང་རྟའི་འཁོར་ལོ་ཙམ་ཞེས་བྱའོ། །ཁ་དོག་དང་ལྡན་ཞིང་གསལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནི་ཇི་ལྟར་ཁ་དོག་དང་ལྡན་ཞིང་གསལ་ཞེ་ན། ཁ་དོག་དཀར་རབ་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་རིགས་ཀྱི་ནང་དུ་འབྱུང་བའི་ཚེའོ། །དཀར་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྲམ་ཟེའི་རིགས་ཀྱི་ནང་ན་འབྱུང་བའི་ཚེའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རིགས་གཉིས་ཁོ་ན་སྨོས་ཤེ་ན། འཇིག་རྟེན་ན་མཐུན་པ་དང༌། དབང་ཆེ་བར་གྲགས་པའི་རིགས་ནི་གཉིས་ཏེ། མདུན་ན་འདོན་པ་དང༌། རྒྱལ་རིགས་སོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་རྒྱལ་རིགས་མཆོག་ཏུ་བྱས་ན་ནི་རྒྱལ་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་བཞེས་ལ་མདུན་


DTG110_Page_0443
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་འདོན་མཆོག་ཏུ་བྱ་བ་ནི། བྲམ་ཟེའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེས་གཞན་འདུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །པདྨ་དཀར་པོའི་མདོ་ན་དྲང་བའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞ་ན། གཉིས་པ་ངེས་པའི་དོན་དུ་བསྟན་པའི་ལུང་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣེད་ལས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཀྱེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་པའི་སྒྲའོ། །རྒྱལ་བའི་སྲས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་འཚོ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་གི་ཁྱད་པར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེ། །བློ་དང་ལྡན་པས་གསལ་བའི་མཆོག །རྒྱལ་སྲས་རྒྱལ་པའི་གཞི་དང་ནི། །རྒྱལ་བའི་མྱུ་གུ་རྣམ་རྒྱལ་བྱེད། །རྩལ་དང་ལྡན་པ་འཕགས་པའི་མཆོག །དེད་དཔོན་གྲགས་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། །སྙིང་རྗེ་ཅན་དང་བསོད་ནམས་ཆེ། །དབང་ཕྱུག་དེ་བཞིན་ཆོས་དང་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །རི་མོར་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་ཡང་ཚོགས་བསགས་པ་ལ་རག་ལུས་པས་ན་རྙེད་པར་དཀའ་སྟེ་ཞེས་བྱའོ། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དང་པོ་ལ་མཐོང་བ་ལ་མཆོག་ཏུ་སྨོས་སོ། །མོས་པར་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་པ་ཚོགས་ཀྱི་ས་ལ་འདོད་པ་དགག་པ་ནི་གྲོགས་པོ་དག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའི་དགོས་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ཡིན། བག་ཡོད་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཆོས་ཐོས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཉེས་པ་མ་བྱུང་གི་སྔ་རོལ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཡོད་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིན་པ་ནི། བག་ཡོད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བག་ཡོད་འཆི་མེད་གནས་ཡིན་ཏེ། །བག་མེད་པ་ནི་འཆི་བའི་གནས། བག་ཡོད་འཆི་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། །བག་མེད་པ་ནི་རྟག་ཏུ་འཆི། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། བག་ཡོད་པའི་ལེགས་པ་ལྔ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཅིང་དེ་ལས་མི་ཉམས་པ་དང༌། ཕྱོགས་མཚམས་སུ་གྲགས་པ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བ་དང༌། འཁོར་ཐམས་ཅད་དུ་ཞུམ་པ་མེད་པ་དང༌། འཆི་བའི་ཚེ་འགྱོད་པ་མེད་པ་དང༌། ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པས་བག་ཡོད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོང་དུ་ཨུ་དུམ་ཝཱ་རའི་མ་ཏོག་བཞིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་དྲང་དོན་དེ་དཔེ་མི་བྱེད་པས་སོ་ཞེ་ན། ཟླ་བ་སྙིང་པོའི་ལེའུ་ལས་ཀྱང་བསྟན་ཏེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་བརྗོད་པ་ནི་


DTG110_Page_0444
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མདོ་གཞན་དག་ལས་སོ། །འོ་ན་སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་པ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ནི། གང་དག་མཐོང་ཞིང་ཐོས་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དོན་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གང་ཕྱིར་རྒྱལ་བ་དབང་པོ་དག །མཐོང་ན་ཡེ་ཤེས་མཐོང་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཐོང་བ་དོན་ཡོད་པ་བསྟན་ཏོ། །རིན་ཆེན་གཙུག་ཏོར་གྱི་མཚན་ལན་གསུམ་ཐོས་པས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་ལྷར་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ནི་ཐོས་པ་དོན་ཡོད་པའོ། །བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དོན་ཡོད་པ་ནི་ཁྱེའུ་གླང་པོ་སྐྱོང་ལྟ་བུའོ། །མཐར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་ན་འདྲེན་པའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་དང་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་དོན་ཡོད་ཅེས་འཇིག་རྟེན་འདྲེན་པའོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འཆད་དོ། །བྱེད་པ་ནི་མཚོན་པའི་དོན་ཏོ། །གོང་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་ཡང་སྲིད་མི་མཐོང་ཡང་སྲིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བསྐལ་པ་དྲུག་ཅུ་དང༌། བརྒྱད་ཁྲི་དང་སུམ་བརྒྱར་ནི་མི་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་འདི་དང༌། བསྐལ་པ་སྐར་མ་ལྟ་བུ་དང༌། ཡོན་ཏན་བཀོད་པ་རྣམས་ལ་ནི་མཐོང་ཡང་སྲིད་པའོ། །སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་རྙེད་དཀའ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མདོ་སྡེ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་ལུང་གི་ཚད་མར་སྦྱར་བ་ལས། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་རྙེད་དཀའ་བའི་གཏམ་སྟེ་དང་པོའོ།། །།གཉིས་པ་མིར་འགྱུར་བ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་བསྟན་པ་ནི། མིར་འགྱུར་བ་རྙེད་པར་དཀའ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རང་གི་འབྱོར་པ་ལྔ་མཚོན་པའི་དོན་དུ་མིར་འགྱུར་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་ལ་རང་གི་འབྱོར་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། མིར་གྱུར་པ་དང༌། ཡུལ་དབུས་སུ་སྐྱེས་པ་དང༌། དབང་པོ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་དང༌། གནས་ལ་དད་པར་གྱུར་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་མཐའ་མ་ལོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་མིར་གྱུར་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདི་ན་ལ་ལ་མི་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེས་པ། སྐྱེས་པའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པའམ། བུད་མེད་དུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མིར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡུལ་དབུས་སུ་སྐྱེས་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདི་ན་ལ་ལ་གང་དུ། འཁོར་བཞི་པོ་རྣམས་དང༌། དམ་པ་རྣམས་དང༌། ཡང་དག་པར་སོང་བ་


DTG110_Page_0445
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་དང༌། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་འགྲོ་བའི་དབུས་ཀྱི་རྐུན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་དང༌། ཀླ་ཀློ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་ཞིང༌། རིགས་མཐོན་པོ་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཡུལ་དབུས་སུ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དབང་པོ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདི་ན་ལ་ལ་གླེན་པ་དང༌། དིག་པ་དང༌། ལྐུགས་པ་དང༌། ལག་པས་བརྡ་བྱེད་པར་གྱུར་ཅིང༌། ལེགས་པར་གསུངས་པ་དང༌། ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཀུན་ཤེས་པར་མི་ནུས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡན་ལག་དང་ཉིད་ལག་མ་ཚང་བ་མེད་པར་གྱུར་པ་རྣ་བ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་དང་ཉིད་ལག་མ་ཚང་བ་མེད་པས་གང་གིས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་སྐལ་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དབང་པོ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་ལ་དད་པར་གྱུར་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདི་ན་ལ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་དད་པ་དང༌། སེམས་དང་བ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གནས་ལ་དད་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་སྔོན་དུ་དྲངས་པའི་དབང་གིས་དེ་ལ་དད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གནས་ལ་དད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་དང་རྙོག་པ་ཐམས་ཅད་བསལ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ཀྱི་མཐའ་མ་ལོག་པ་གང་ཞེ་ན། གང་གི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་མཚམས་མེད་པའི་ལས་ལྔ་པོ་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་མ་བྱས་ཤིང་བྱེད་དུ་མ་བཅུག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ལས་ཀྱི་མཐའ་མ་ལོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་མཚམས་མེད་པའི་ལས་ལྔ་པོ་དེ་དག་བྱས་ཤིང་བསགས་ལ་ཡོངས་སུ་མ་སྤངས་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཤིང་འཕགས་པའི་ལམ་བསྐྱེད་པའི་སྐལ་བ་མེད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱི་མཐའ་དེ་དག་ནི་ལས་ཀྱི་མཐའ་མ་ལོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་དེ་ཡན་ལག་ལྔ་པོ་དེ་དག་གི་འབྱོར་པར་བྱེད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་བདག་གི་འབྱོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་འོག་ནས་དཔེ་བསྟན་པའོ། །འོ་ན་ལུང་ལས། ངས་ནི་གང་དག་བསྟན་པ་ཡི། །མི་ཁོམ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་སྤོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་


DTG110_Page_0446
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་གསུངས་པས་མེ་ཏོག་གཅིག་ཕུལ་བ་ཙམ་ཡང་ཐ་མ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུར་གསུངས་ན་ནི་མི་ལུས་ཐོབ་པ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེ་ནི་བདེན་ཏེ། འདིར་ནི་དེ་ནི་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་པ་ནས་མི་ལུས་ཐོབ་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་གཏི་མུག་པར་གྱུར་བའི་ཕྱིར། དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་རྟོག་པ་ཤས་ཆེ་ཞིང་སྐྱོ་བ་བསྐྱེད་ཅིང་ཐར་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། འཕགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཞལ་ནས། རྒྱ་མཚོ་ཆེ་གནས་གཉའ་ཤིང་བུག་པ་དང༌། །རུས་སྦལ་ཕྲད་པ་ལས་ཀྱང་དུད་འགྲོ་ལས། །མི་ཉིད་ཆེས་ཐོབ་དཀའ་བས་མི་དབང་གིས། །དམ་ཆོས་སྤྱད་པས་དེ་འབྲས་མཆིས་པར་མཛོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་དགེ་བ་བཅུ་དང་ལྡན་པ་ལས་མི་ལུས་ཐོབ་པ་ནི་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ན་དཔེ་མ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་སྔ་མ་ནི་ཅི་ལྟ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལན་ནི་དགེ་སློང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ས་ཆེན་པོ་ནི་དབུས་ཀྱི་གླིང་བཞི་རི་རབ་དང་བཅས་པའོ། །དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དཔེ་དགོད་པའོ། །རུས་སྦལ་སྨོས་པ་ནི་དེ་དེའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཧ་ཅང་ཡང་ཉལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐུབ་པ་ནི་ཚེའི་ཚད་དོ། །འཚོ་བ་ནི་ཁ་ཟས་ཀྱིས་གནས་པའོ། །ངེས་པར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་བཟླས་ཏེ་བརྗོད་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྟེས་ན་འགྱུར་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་བསྟེས་ན་འགྱུར་ལགས་ཏེ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་སྤངས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་མི་ལྡོག་པར་གཤེགས་པ་སྟེ་རིམས་ནད་ལེགས་པར་བྱང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་མ་ལུས་པར་གཤེགས་པ་སྟེ་བུམ་པ་ལེགས་པར་གང་བ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་མཛེས་པར་གཤེགས་པ་སྟེ་གཟུགས་བཟང་པོ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་འཁོར་བ་ལས་ཐར་བ་ནི་ཞི་བའོ། །ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང་ལྷག་མ་མེད་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་བའི་ཐེག་པ་ནི་བསྟན་པའི་ཆོས་སོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་རབ་ཏུ་བསྟན་པའོ། །སྟེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་རྣམ་པ་


DTG110_Page_0447
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུམ་ཅི་རིགས་པས་སོ། །ལས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བ་དང༌། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བ་དང༌། མ་ངེས་པར་མྱོང་བའོ། །དཔེ་དེས་སྨོས་པ་ནི་གོང་དུ་སྦྱར་བ་དང༌། འོག་ཏུ་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་སྡེ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ། ལུང་གི་ཚད་མས་སྦྱར་བ་ལས། མི་ལུས་ཐོབ་པ་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་གཏམ་བརྗོད་པ་སྟེ་གཉིས་པའོ།། །།ད་ནི་དལ་བ་འབྱོར་པ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དལ་བ་འབྱོར་བ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་སྟེ་ཞེས་དམ་བཅའ་བ་མཛད་དོ། །གོང་དུ་བཤད་པའི་ལུང་ལས་འབྱུང་བ་དེ་དྲང་བའི་དོན་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ནི་ངེས་དོན་སྒྲུབ་པ་དང་དལ་བ་འབྱོར་པའི་མཚན་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། དལ་བ་འབྱོར་བ་རྙེད་དཀའ་སྟེ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ཉིད་ཀྱང་མི་ལུས་ཐོབ་པར་དཀའ་བ་བསྟན་པ་ནི། དལ་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ལ། དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ་བས་ན་འབྱོར་བ་ལྔ་བསྟན་ཏེ། ངན་སོང་གསུམ་ལས་ལོག་པས་ན་མིར་གྱུར་པའོ། །མཐའ་འཁོབ་ནས་དགེ་བསྙེན་མ་མི་འོང་བའི་ནང་དུ་མ་སྐྱེས་པའི་བར་གྱིས་ནི་ཡུལ་དབུས་སུ་སྐྱེས་པའོ། །གླེན་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དབང་པོ་ཚང་བ་བསྟན་ཏོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པས་ནི་གནས་ལ་དད་པ་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་མ་ལོག་པ། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བས་ནི་གཞན་གྱི་འབྱོར་པ་ལྔ་བསྟན་ཏོ། །གཞན་དག་ནི་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ལས་ལོག་པ་ནི་དལ་བ་ཡིན་ལ། མི་ཁོམ་པ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་འོག་ནས་ཀྱང་གང་ཟག་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པའི་དལ་བའི་དུས་ནི་གཅིག་སྟེ། ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འདོད་དོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་མང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་མཐའ་དག་སྟོན་པ་ལས་སོ། །གཅིག་ལས་འཕྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་འཛེག་པ་ལ་བྱའོ། །ཆོས་སྒྲུབ་པའི་གནས་མ་ཡིན་པས་མི་ཁོམ་པའོ། །གཙོ་བོ་བསྡུས་པ་ནི་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་མཐའ་ཡས་པའོ། །གང་ཟག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དག་གོ །དེ་ལ་དམྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་ནི་རིགས་བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གོ །གཤིན་རྗེའི་རིགས་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་དག་གོ །དེ་ལ་རང་བཞིན་དང་ལུས་དང་དངོས་པོ་བསྟན་པས་ནི་


DTG110_Page_0448
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམྱལ་བའོ། །དུད་དེ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བླུན་པའི་ཕྱིར་དུད་འགྲོའོ། །གཤིན་རྗེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བའི་བདག་པོར་གྱུར་པ་སྟེ། དེའི་རིགས་ནི་ཡི་དགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །དེ་ལ་དམྱལ་བའི་ཁམས་ནི་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། ཡང་སོས་དང༌། ཐིག་ནག་དང༌། བསྡུས་འཇོམས་དང༌། ངུ་འབོད་དང། ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་དང༌། ཚ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་ཚ་བ་དང༌། མནར་མེད་པ་སྟེ་ཆུ་བུར་ཅན་ལ་སོགས་པ་བརྒྱད་ནི་ཡང་སོས་ལ་སོགས་པར་བསྡུའོ། །ཉི་ཚེ་བ་དང་ཉེ་འཁོར་བ་འང་ཚ་བ་བརྒྱད་ཀྱི་འཁོར་དུ་བསྡུའོ། །དུད་འགྲོའི་སྐྱ་གནས་ནི་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་དང༌། མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་དང༌། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བ་སྟེ་སྐྱེ་གནས་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཁམ་གྱི་ཟས་དང༌། རེག་པའི་ཟས་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཟས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཟས་ཅན་ཏེ་འཚོ་བའི་ཕྱིར་ཡང་རྣམ་པ་བཞིའོ། །རྐང་པ་མེད་པ་དང༌། རྐང་གཉིས་པ་དང༌། རྐང་བཞི་པ་དང༌། རྐང་མངས་ཏེ་གཟུགས་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཡི་དགས་ནི་ཕྱིའི་སྒྲིབ་པ་ཅན་དང༌། ནང་གི་སྒྲིབ་པ་ཅན་དང༌། ཟས་དང་སྐོམ་ལ་སྒྲིབ་པ་ཅན་ཏེ་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་དམྱལ་བ་དག་ནི་རྫུབ་པའོ། །ཡི་དགས་ནི་མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་དང༌། རྫུབ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། མངལ་ནས་སྐྱེས་པ་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། ཇི་སྐད་དུ། བདག་གིས་མཚན་མོ་བུ་ལྔ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིན་མོ་བུ་ལྔ་དག །བསྐྱེད་ཅིང་བསྐྱེད་ཅིང་ཟོས་གྱུར་ཏེ། །འོན་ཀྱང་བདག་ནི་འགྲངས་མ་གྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ལྷ་ཚེ་རིང་པོ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་གནས་རིགས་བཞི་པ་སྟེ་འབྲས་བུ་ཆེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ན་གནས་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་མ་ཁམ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ལུས་དེ་ཞི་བ་དང༌། ཚེ་ཟད་པའི་ཚེ་ལོག་པར་ལྟ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་མི་འོང་བས་ན་མཐའ་འཁོབ་པའོ། །མཐའ་འཁོབ་གཉིས་གང་ཞེ་ན། རྐུ་འཕྲོག་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཀླ་ཀློ་ནི་ཀླ་ཀློ་ཉིད་ལ་བྱའོ། །བརྣབ་སེམས་ནི་ཆགས་སེམས་ཅན་ཏེ་ཡིད་ཀྱིས་བདག་གིར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནོད་སེམས་ནི་ཞེ་སྡང་བ་ཅན་ནོ། །འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་ནི་གཙོ་བོ་སྨོས་པ་སྟེ། དགེ་ཚུལ་ཕ་ནི་དགེ་སློང་གི་འཁོར་དུ་བསྡུའོ། །དགེ་ཚུལ་མ་དང་དགེ་སློང་མ་ནི་དགེ་སློང་མའི་འཁོར་དུ་བསྡུའོ། །བསྙེན་གནས་ནི་དགེ་བསྙེན་གྱི་འཁོར་དུ་བསྡུའོ། །ཡིད་ཤས་ཆུང་བས་ན་གླེན་པའོ། །


DTG110_Page_0449
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དོན་གོ་བའི་མཐུ་མེད་པའོ། །སྒོ་ལྔའི་དབང་པོ་ཤས་ཆུང་བས་ན་ལུག་ལྟར་ལྐུགས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ལག་བརྡ་བྱེད་པའོ། །གང་གི་དོན་ཞེ་ན། ལེགས་པར་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཕན་པའི་དོན་སྟོན་པས་ན་ལེགས་པར་སྨྲས་པའོ། །ཕན་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་སྟོན་པས་ན་ཉེས་པར་སྨྲས་པའོ། །ཡང་རྣ་བར་སྙན་པ་ནི་ལེགས་པར་སྨྲས་པའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཉེས་པར་སྨྲས་པའོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རྒྱུ་ལ་སྐུར་བ་དང༌། འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་བ་དང༌། བྱེད་པ་ལ་སྐུར་བའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ལ་སྐུར་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མ་ཆགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ནས་སྦྱིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཕྱུག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་སྙོམས་པར་བྱེད་པ་དང༌། དུས་བཟང་པོར་སྦྱིན་པས་ན་མཆོད་སྦྱིན་ཏེ་དེ་ནི་རྩ་འཇིང་དང་སྐུར་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་སྦྱིན་སྲེག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་འབྱོར་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན། བཟླས་ལ་བརྩོན་ན་དགའ་འགྱུར་ཞིང༌། །བསྒོམ་ལ་བརྩོན་ན་གྲོལ་བར་འགྱུར། །མཆོད་ལ་བརྩོན་ན་དགའ་འགྱུར་ཞིང༌། །བསྒོམ་ལ་བརྩོན་ན་གྲོལ་བར་འགྱུར། །མཆོད་ལ་བརྩོན་ན་མཆོད་འགྱུར་ཞིང༌། །མེ་ལ་སྦྱིན་སྲེག་བྱས་པས་འབྱོར། །ཞེའོ། །བྱེད་པ་ལ་སྐུར་པ་ནི་ལེགས་པར་བྱས་པ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ལེགས་པར་བྱས་པ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཚེ་རིང་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེས་པར་བྱས་པ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཚེ་ཐུང་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། སྲོག་གཅོད་པ་ཡིས་ཚེ་ཐུང་འགྱུར། །མ་བྱིན་ལེན་པས་དབུལ་བ་ཉིད། །བྱིའོ་བྱས་པས་དགྲ་དང་བཅས། །བརྫུན་དུ་སྨྲས་པས་སྐུར་པ་སྟེ། །ཕྲ་མ་ཡིས་ནི་བཤེས་དང་འབྱེད། །རྩུབ་པོའི་ཚིག་གིས་མི་སྙན་ཐོས། །མ་འབྲེལ་སྨྲ་བ་ཚིག་མི་བཙུན། །བརྣབ་སེམས་ཡིད་ལ་རེ་བ་འཇོམས། །གནོད་སེམས་འཇིགས་པ་སྦྱིན་པར་བཤད། །ལོག་པར་ལྟ་བས་ལྟ་ངན་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་པ་དང༌། དབང་དང༌། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའོ། །འདི་དག་གིས་བཤད་པ་ནི་འོག་ནས་ཞིབ་ཏུ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་སྨྲས་པ་སྟེ། མི་འདྲ་བར་སྨིན་


DTG110_Page_0450
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །རིས་མཐུན་པའི་སྣང་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་འདིའོ། །རིས་མཐུན་པ་དོར་བའི་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བ་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་འགྲུབ་པའི་ཕ་རོལ་ལོ། །ཡོད་པའི་དངོས་པོ་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཕ་ཡང་མེད་མ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྲམ་ཟེ་ནི་སྤྱོད་པ་གཙང་བའི་ཕྱིར། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་སྤངས་པའོ། །ཡང་ན་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་སྡེ་ལྔ་སྟེ། དགེ་སློང་དང༌། དགེ་སློང་མ་དང༌། དགེ་ཚུལ་ཕ་དང༌། དགེ་ཚུལ་མའི་སྡོམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་བྱེད་པ་ནི་དགེ་སྦྱོང་ངོ༌། །ཁྱིམ་པའི་རྟགས་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་མ་བྲེགས་ཤིང་གོས་དཀར་པོ་གྱོན་བཞིན་དུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་དོན་བྱེད་པ་ནི་བྲམ་ཟེའོ། །ཡང་ན་ཆོས་འདི་པའི་ཆ་བྱད་ཅན་ནི་དགེ་སྦྱོང་ངོ༌། །ཕྱི་རོལ་པའི་ཆ་བྱད་ཅན་བྲམ་ཟེའོ། །ཡང་ན་དགེ་སྦྱོང་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ལམ་རྒྱལ་བ་དང༌། སྟོན་པ་དང༌། འཚོ་བ་དང༌། སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ལམ་རྒྱལ་བ་སྟེ་ཡང་དག་པར་སོང་པའོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་དང་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ནི་སྟོན་པ་དང་འཚོ་བ་སྟེ་ཞུགས་པའོ། །བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་དང་མིང་དང་སྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དོན་གྱི་སྐབས་འདིར་སྒྲུབ་པ་བྲམ་ཟེ་ལ་འདོད་དེ་བྱ་བ་བྱས་ཤིང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསལ་བས་ན་ཡང་དག་པར་སོང་བའོ། །ཡང་ན་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་དག་ནི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དག་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བས་ན་ལམ་རྒྱལ་བའི་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དག་ནི་ཡང་དག་པར་སོང་བའོ། །དེ་དག་ནི་རྒྱུ་ལ་ཞུགས་པ་གསུམ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་རྒྱུ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་ཡོན་ཏན་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ལྷའི་མིག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟག་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་རིག་པའོ། །དེ་ལས་


DTG110_Page_0451
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཟློག་པ་ནི་གང་ཟག་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་དལ་བའི་དུས་ནི་གཅིག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པའི་ཆོས་གང་ཞེ་ན་ཐོག་མར་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བཤད་པར་བྱ་བ་དང༌། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྟོན་པའི་དམ་ཆོས་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །ལུང་དང་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་འཛིན་བྱེད་དང་སྨྲ་བྱེད་དང༌། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་བསྟན་པར་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མར་དགེ་བ། བར་དུ་དགེ་བ། ཐ་མར་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་སྟོན་པས་ཐོག་མར་དགེ་བ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པས་བསྡམས་པ་དང༌། ཆོ་ག་དང་སྤྱོད་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཕྲ་རབ་དག་ལ་འཇིགས་པར་ལྟ་བའོ། །བར་དུ་དགེ་བ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་སྟེ། འདོད་པས་དབེན་པ་ལ་སོགས་པའི་བསམ་གཏན་བཞིའོ། །ཐ་མར་དགེ་བ་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་སྟེ། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཤེས་པར་འདོད་པའི་ཟག་པ་དང༌། སྲིད་པ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ལྟ་བའི་ཟག་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དུས་གསུམ་དུ་དགེ་བའི་ཆོས་དེ་ཡང་ཅི་འདྲ་ཞེ་ན། བརྗོད་བྱའི་དོན་མ་ལོག་ཅིང་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དོན་བཟང་བའོ། །ཨ་ལ་སོགས་པ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་གསལ་ཞིང་དོན་མྱུར་དུ་གོ་བར་བྱེད་པས་ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་དེས་ཅི་ཞིག་སྒྲུབ་ཅིང་སྟོན་ཅེ་ན། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཚངས་པའོ། །དེ་ལ་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། མདོ་ལས་ཞི་བར་གྱུར་པ་ཚངས་པར་གྱུར་པ། བསིལ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲངས་སོ་ཞེའོ། །དེའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་སྟེ། ལམ་གྱི་འདུས་བྱས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང༌། ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཆོས་དང༌། །ལམ་མ་རྟོགས་པའི་འདུས་བྱས་རྣམས། །ཟག་བཅས་གང་ཕྱིར་དེ་དག་ལ། །ཟག་རྣམས་ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པར་འགྱུར། །ཞེའོ། །


DTG110_Page_0452
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེའི་ཕྱིར་ན་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དོན་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །དོན་དམ་པའི་ཆོས་དེ་ཅི་འདྲ་བ་ཞེ་ན། མུ་སྟེགས་ཅན་དང་མ་འདྲས་པའོ། །ལམ་དེས་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །ལམ་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་ན་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ལམ་དེ་ཟག་པ་ཟད་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱུད་ཀྱི་དག་པས་དག་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བྱང་བའོ། །ལ་ལ་དག་ནི་ཐོས་པའི་ཚེ་དད་པ་བསྐྱེད་པས་ཐོག་མར་དགེ་བའོ། །སེམས་པའི་ཚེ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པས་བར་དུ་དགེ་བའོ། །བསྒོམ་པའི་ཚེ་བློ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པས་ཐ་མར་དགེ་བའོ། །མཐོ་རིས་དང་ཐར་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐོ་རིས་དང་བྱང་གྲོལ་གྱི་དོན་འབྱུང་བས་དོན་བཟང་པོའོ། །དེ་འཆད་པའི་ཚིག་གསལ་ཞིང་ཟུར་ཕྱིན་པས་ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་མུ་སྟེགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས། ཐོག་མ་ལ་སོགས་པར་དགེ་བའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་ཚིག་སྔ་ཕྱི་འགལ་བ་འབྱུང་སྟེ། མི་འཚེ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཅེས་འབྱུང་ལ། ཕྱུགས་བསད་དེ་མཆོད་སྦྱིན་བྱས་ན་མཐོ་རིས་སུ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བརྫུན་གྱིས་སླུ་བ་སྡིག་པའི་མཆོག །ཅེས་འབྱུང་ལ། རྩེད་མོ་དང༌། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། བག་མ་ལེན་པ་དང༌། ནོར་འཕྲོག་པ་དང༌། སྲོག་གི་ཕྱིར་ནི་བརྫུན་སྨྲ་བར་བྱ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཡང་བདག་ཏུ་སྨྲ་བས་ན་དོན་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །མ་འབྲེལ་པ་དང༌། མི་གསལ་བ་དང༌། ཅལ་ཅོལ་དུ་སྨྲ་བས་ན་ཚིག་འབྲུ་ངན་པའོ། །མི་ཐོད་ཅན་དང༌། གཅེར་བུ་བ་དང་འདྲེས་པས་མ་འདྲེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ས་འོག་མའི་གཉེན་པོ་ཙམ་ཡིན་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་ས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ས་གཞན་གྱི་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ས་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་ཐོག་མར་དགེ་བ་ནི་དོན་བཟང་པོའི་ཕྱིར་རོ། །བར་དུ་དགེ་བ་ནི་ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་མར་དགེ་བ་ནི་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་ལྔ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །འོ་ན་དལ་བ་འབྱོར་པ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་


DTG110_Page_0453
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྟན་པ་དྲང་བའི་དོན་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ངེས་དོན་གྱི་ལུང་བསྟན་པ་ནི་གྲོགས་པོ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ལུང་གཞན་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་དོན་བསྡུ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་འདོད་དོ། །ལ་ལ་དག་ནི་དལ་བ་འབྱོར་བ་ཇི་ལྟར་རྙེད་པར་དཀའ་ཞེ་ན། གཏན་ཚིགས་གཞན་བསྟན་ཏེ་དཔེར་ན། ཨ་ཀ་རུ་ནག་པོ་འགའ་ཞིག་ཏུ་དྲི་འབྱུང་གི་གཏན་དུ་མ་ཡིན་པ་ལྟར་དལ་བ་འབྱོར་པ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ཞིང་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པར་ཚོགས་པ་ལས་ཐོབ་ཀྱི་གྱི་ན་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མདོ་འདི་སྨོས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི་མཛེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་ངེས་དོན་དུ་བྱ་བ་དང༌། ཚུལ་གཞན་གྱིས་བཤད་པར་བཤད་པ་དང༌། སློབ་དཔོན་རང་ཉིད་ཀྱིས་གཟིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ་དང་མ་བཤད་པའི་ལུང་གི་དོན་མཐའ་དག་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི་མཛེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་མདོ་སྡེ་སངས་རྒྱས་སྙིང་པོ་ལས་དགེ་སློང་དག་དལ་འབྱོར་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། གཞན་གྱི་འབྱོར་པ་ལྔ་དང༌། རང་གི་འབྱོར་པ་ལྔའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པའི་དོན་སློབ་དཔོན་གྱིས་མདོ་དུ་མས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཟླ་བའི་སྙིང་པོའི་ལེའུ་ལས་འབྱུང་བའི་དལ་འབྱོར་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དེ་ཉིད་ལས་འབྱུང་བ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་བཅུ་དང་ལྡན་པའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཚང་བ་མེད་པའོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། རིགས་དམའ་བ་སྤངས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་རིགས་མཐོ་བས་ན་རིགས་དམའ་བ་སྤངས་པའོ། །ཅི་མི་ཤེས་པས་ན་གླེན་པའོ། །བྱེ་བྲག་མི་ཕྱེད་པས་ན་བླུན་པའོ། །ཞར་བ་དང་རླིག་པ་ཕྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དབང་པོ་ཉམས་པའོ། །ཕོའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དེ་མ་ཉམས་པས་ཕོར་སྐྱེས་པའོ། །འོ་ན་བུད་མེད་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་མ་སྨོས་ཤེ་ན། རྟེན་དམན་པའི་ཕྱིར་མ་སྨོས་སོ། །གཟུགས་ལེགས་པས་ན་གཟུགས་བཟང་པོའོ། །འབྱོར་བ་དང་ལྡན་པས་ནི་མི་དབུལ་བའོ། །གཟི་བརྗིད་ཆེ་བས་ན་མི་བརྙས་པའོ། །ཚིག་བཙུན་པས་ན་ཚིག་མཉན་པའོ། །མང་པོས་བཀུར་བས་ན་སྐྱེ་བོ་མང་པོས་ལྟ་བའོ། །དེ་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མ་ཡིན་པས་གེགས་སུ་འགྱུར་ན་ནི་ཧ་ཅང་ཐལ་ཆེས་པར་འགྱུར་ལ། མ་ཡིན་ན་དོན་མེད་པར་


DTG110_Page_0454
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་འོན་ཀྱང་ཡོན་ཏན་ཚད་མར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདི་སྨོས་པ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་ལུང་གི་ཚད་མས་སྦྱར་བ་ལས་དལ་བ་འབྱོར་པ་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་གཏམ་བརྗོད་པ་སྟེ་གསུམ་པའོ། །དལ་འབྱོར་གྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།ད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྟན་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་དད་པ་རྙེད་པར་དཀའ་སྟེ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ན་གཟོད་དད་པ་ཐོབ་པོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བསྟན་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ལུང་དང་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ལ་བྱའོ། །དད་པ་ནི་མི་ཕྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དང་བའི་དད་པ་དང༌། ཡིད་ཆེས་པ་དང༌། འདོད་པའི་དད་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཡུལ་ནི་དཀོན་མཆོག་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་ཅི་རིགས་པར་སྐྱེ་བའོ། །འོ་ན་ལུང་ལས་ཀྱང་དད་པ་གང་ཞེ་ན། ལས་དང་འབྲས་བུ་བདེན་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དང༌། འདོད་པ་དང་སེམས་དང་བའོ་ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེས་རྒོལ་བའི་དད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལན་ནི་དེ་དགོངས་པའི་དོན་ཏེ། བྱེ་བྲག་གམ་སྒོ་ནས་སྤྱི་མཚོན་པས་འགལ་བ་མེད་པ་བསྟན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བའི་མདོ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དད་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་སྐབས་འདི་ལའོ། །རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དལ་འབྱོར་ཐོབ་པའི་གང་ཟག་བསྟན་ཏོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེ་མི་ཕྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པའོ། །སེམས་བསྐྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨོན་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །སྤྱིའི་དོན་ལ་གནས་སྐབས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་དགོས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པས་ན་དད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དད་པ་བསྟན་པར་བྱ་བ་ནི་དང་བ་མང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བྱེད་པ་དང༌། ཡུལ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཕན་ཡོན་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དང་བའི་བྱེད་པ་དང༌། འདོད་པའི་བྱེད་པ་དང༌། ཡིད་ཆེས་པའི་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་དང་བའི་བྱེད་པ་ནི་ནོར་བུ་ཆུ་དང་བྱེད་ལྟར་རྒྱུད་ཀྱི་རྙོག་པ་མེད་པ་སྟེ། ཕྱིར་ཞིང་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་ལྟ་འདོད་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པར་འདོད་པའོ། །དེ་ལ་དང་བ་


DTG110_Page_0455
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་ཡིན་པ་ནི་རྟག་ཏུ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རིང་དུ་སོང་བ་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང༌། དེའི་དགེ་འདུན་དག་གོ །དམ་པ་ནི་གང་ཟག་དེ་དག་སྟེ། དེ་དག་གིས་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་དམ་པའི་ཆོས་སོ། །འདོད་པའི་བྱེད་པ་ནི་སེར་སྣ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཐོབ་པ་དང་སྤངས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་ལ་དམིགས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་སྤངས་པའི་ཕྱིར་སེར་སྣ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། སེར་སྣ་དང་འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུ་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལྷུག་པར་གཏོང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མ་ཆགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་ལམ་དུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ལྷུག་པར་གཏོང་བ་ནི་སྦྱིན་པ་དང་འབྲས་བུ་མ་འབྲེལ་བ་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྔོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལག་པ་བརྐྱང་བ་ནི་གུས་པ་དང་རྒྱ་ཆེར་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །གཏོང་བ་ལ་དགའ་བ་ནི་སྔ་རོལ་དང་དེའི་ཚེ་དང་བྱིན་ཟིན་ནས་ཡི་རང་བ་དང༌། དང་བ་དང༌། འགྱོད་པ་མེད་པའོ། །སྦྱིན་པ་མི་འཆད་པར་བྱེད་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་ཆོས་དང་བབ་ཅོལ་མ་ཡིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་སྒྲུབ་སྟེ་དུས་དུས་སུ་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའོ། །གཏོང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་སྦྱིན་གནས་དག་ལ་འབུལ་བའོ། །སྦྱིན་པ་འགྱེད་པར་དགའ་བ་ནི་དུས་དུས་སུ་ཕ་དང་མ་དང་བུ་དང་བྲན་ཕོ་དང་བྲན་མོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཀུན་འགྱེད་པའོ། །ཡང་ན་སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། མི་རྟེན་པ་དང༌། །དགའ་བ་དང༌། ཡང་དང་ཡང་དུ་སྦྱིན་པ་དང༌། སྣོད་དུ་གྱུར་པ་ལ་སྦྱིན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་སྦྱིན་པ་དང༌། འཁོར་ལ་སྦྱིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྦྱིན་པ་དང༌། གང་ལ་སྦྱིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ལྷུག་པར་གཏོང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་མི་སྲིད་པས་ལྷུག་པར་གཏོང་བའོ། །མི་འགྱོད་པས་ན་དགའ་བའོ། །གུས་པ་དང་ལྡན་པས་མཆོད་སྦྱིན་ནོ། །ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་དགེ་བ་གཏོང་བས་གཏོང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །རྗེས་སུ་དགའ་


DTG110_Page_0456
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བས་འགྱེད་པ་ལ་དགའ་བའོ། །གཏོང་བའི་ཚེ་ན་ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པའོ། །འབྲས་བུ་འདོད་པའི་རེ་བ་མེད་པས་རྙོག་པ་མེད་པའོ། །ཡང་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་ཟིན་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྦྱིན་པའི་སྦྱིན་པ་ནི་ལྷུག་པར་གཏོང་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་དགའ་བ་དང་གུས་པའི་མཆོག་སྦྱིན་ནོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་གཏོང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །བཟོད་པ་ནི་དགའ་བ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པའོ། །བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་པས་ན་རྙོག་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སྦྱིན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་ནི་མཚོན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡིད་ཆེས་པའི་བྱེད་པ་བསྟན་པ་ནི་ལས་དང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཡིས་ཆེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་སོམ་ཉི་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་ན་མི་ཕྱེད་པས་ཡིད་ཆེས་པར་བྱའོ། །ངེས་པར་འཛིན་པས་མོས་པའོ། །བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པས་རྟོགས་པའོ། །ཐོས་པའི་ཚེ་སོམ་ཉི་མེད་པའོ། །བསམ་པའི་ཚེ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའོ། །བསྒོམ་པའི་ཚེ་ཡིད་གཉིས་མེད་པའོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་འདོད་དོ། །ལ་ལ་དག་ནི་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་དུ་སོམ་ཉི་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ལས་དག་ནི། །བསྐལ་པ་བརྒྱར་ཡང་ཆུད་མི་ཟ། །ཚོགས་ཤིང་དུས་ལ་བབ་པ་ན། །འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཞེས་གཉེན་པོས་མ་བཅོས་པར་ཟད་པར་མི་འགྱུར་བས་ཆུད་མི་ཟའོ། །ཆུད་མི་ཟ་བ་ཅི་ཞིག་གནོད། །ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་ན་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་འགོག་པར་འགྱུར་རོ། །མ་ཡིན་ཏེ་ཆུད་མི་ཟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོས་མ་བཅོས་ན་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཟད་ན་དེ་ནི་འདོད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ཐོག་མ་མེད་པའི་ལས་དག་ཇི་ལྟར་ཟད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། གཉེན་པོས་བསྒོམ་ཞིང་རྒྱུ་འགོག་པས་ན་མི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པའོ། །ངེས་དོན་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་བསྡུ་བ་ནི། ཡང་དེ་ཉིད་ལས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདུན་དང་ཞེ་སྡང་འཇིགས་པ་དང༌། །རྨོངས་པས་གང་ཞིག་ཆོས་མི་འདའ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་བྱ་བ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མི་བྱེད་པ་སྟེ། གཞན་དུ་ན། ང་ཡི་བསྟན་ལ་མ་གུས་གང༌། །དེ་ཡིས་ང་མཐོང་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཞེའོ། །དད་པའི་ཡུལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དད་པ་ནི་


DTG110_Page_0457
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མཚམས་སྦྱོར་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་ནི་དཀར་པོའི་ཆོས་མཐའ་དག་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སོ། །སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི། རྒྱལ་དང་རྒྱལ་བའི་ཆོས་ལ་དད་གྱུར་ཅིང༌། །བྱང་ཆུབ་བླ་ན་མེད་ལ་དད་གྱུར་པ། །སངས་རྒྱས་སྲས་ཀྱི་སྤྱོད་ལ་དད་བྱེད་ན། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་སྐྱེའོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་དད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཡུལ་གང་ལ་དད་པར་གྱུར་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དད་པའི་ཡུལ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་འགོག་པ་དང༌། ལམ་དང༌། ལས་དང༌། འབྲས་བུ་རྣམས་སོ། །ཡུལ་དེ་གསུམ་མཚོན་པའི་དོན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་ཡོན་ཏན་གང་རྣམས་ཤེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། བརྗོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། མཛད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། མཁྱེན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། གཟིགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། མངོན་པར་འཕགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པའི་ཕུང་པོའོ། །བརྗོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་ལས་བརྩམས་ནས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་བརྗོད་པ་དང༌། ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་བརྗོད་པའོ། །མཛད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མི་རྟོག་པ་དང༌། དུས་ཐམས་ཅད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །མཁྱེན་པ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་ཤེས་པ་དང༌། ལྷའི་རྣ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། འཆི་འཕོ་དང། སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་མངོན་པར་མཁྱེན་པའོ། །གཟིགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ཤའི་སྤྱན་དང༌། ལྷའི་སྤྱན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ནོ། །མངོན་པར་འཕགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྐུ་དང༌།


DTG110_Page_0458
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱིས་མངོན་པར་འཕགས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་འདི་དག་ཏུ་ཟད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་མཐའ་དག་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལུང་ལས་ཡོན་ཏན་ཇི་སྙེད་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདི་གཉིས་ཁོ་ནར་ཟད་དོ། །དེ་ལ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕུང་པོ་ནི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་བ་ལས་བརྩམས་ནས་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་བརྗོད་པ་ནི་དེས་བསྟན་པ་ནི་མཐོང་བར་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཚུ་རོལ་མཐོང་བའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་ཤེས་པར་དཀའ་བའོ། །ཚད་མའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་ཤེས་པར་དཀའ་བའོ། །འཕགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པས་ཟབ་པའོ། །སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བས་རྒྱུ་བ་ཆད་པའོ། །གཞི་མ་གྲུབ་པས་མིག་ཀྱང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་ཅན་མེད་པ་ལ་ཆོས་མི་འཐད་པས་མི་འགག་པ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་བརྗོད་པ་ནི་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གསུང་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་ནི། གསང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མདོ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་ཅི་བྱེད་ཅེ་ན། འཁྲུལ་པ་མཐའ་དག་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངག་གི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྒྱས་པར་བཤད་པ་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་མི་མཁྱེན་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟ་བའི་དོན་མཁྱེན་པས་མི་མཁྱེན་པ་མེད་པའོ། །ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་མཁྱེན་པས་མ་གཟིགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་གཉིས་ཀའི་ངོ་བོས་མངོན་སུམ་དུ་མ་མཛད་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་མེད་པའོ། །མཛད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི། སྤྱན་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཉིན་མཚན་ལན་དྲུག་ཏུ་གཟིགས་པས་ན་ཀུན་ནས་སྤྱན་དང་ལྡན་པའོ། །ཡང་ན་གདུལ་བྱ་དུས་གསུམ་པ་རྣམས་ཡལ་བར་མི་འདོར་བར་དུས་ཐམས་ཅད་པའི་ཕྲིན་ལས་དང་མི་རྟོག་པའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱིས་གཟིགས་པས་ན་ཀུན་ནས་སྤྱན་དང་ལྡན་པའོ། །


DTG110_Page_0459
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དྲུག་མངོན་པར་མཁྱེན་པའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ནི། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཟིགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྤྱན་ལྔ་ལས་དང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤའི་སྤྱན་སྨོས་ཏེ། མཐར་ཐུག་པ་མེད་པས་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ། །མངོན་པར་འཕགས་པའི་ཡོན་ཏན་ལས་སྐུ་མངོན་པར་འཕགས་པ་ནི། སྤྱི་གཙུག་བལྟར་མི་སྣང་བའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་སྟོན་པས་ཟབ་པའོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་སྟོན་པས་དོན་དམ་པ་སྟོན་པ་སྟེ། འདི་གཉིས་ནི་གསུང་མངོན་པར་འཕགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཐུགས་མངོན་པར་འཕགས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ལ་མཚན་བཟང་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་མཚོན་པའི་ཕྱིར་སྐུ་མངོན་པར་འཕགས་པའོ། །གསུང་ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུང་འཕགས་པ་བསྟན་ཏེ། གསུང་ཡན་ལག་ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་ཤེས་ཤིང་རྣམ་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མཉན་ན་བདེ་ཞིང་མི་མཐུན་པ་མེད་པ་དང༌། ཟབ་ཅིང་དབྱངས་རྗེས་སུ་འབྱུང་བ་དང༌། གཏང་མི་བྲ་ཞིང་རྣར་སྙན་པ་དང༌། མ་འཁྲུགས་ཤིང་གསལ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང༌། ཚད་མེད་པ་བཞི་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དང༌། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་དང༌། ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་དང༌། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་ནས་མཁྱེན་པ་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཞི་དང༌། དབང་བཅུ་དང༌། སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང༌། སྲུང་བ་མེད་པ་གསུམ་དང༌། དགོངས་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་དང༌། བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། བག་ཆགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་བཅོ་བརྒྱད་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ཐུགས་མངོན་པར་འཕགས་པའོ། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་གི་ངོ་བོ་


DTG110_Page_0460
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་གང་ཞེ་ན། དེ་ལ་དད་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དད་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཡིད་ཆེས་པ་དང༌། དང་བ་དང༌། འདོད་པའི་དད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་མི་བརྫི་བས་ནི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མངོན་པར་དད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་དེས་གསུངས་པའི་ལས་དང་འབྲས་བུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། ལས་དང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པའི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ནི་ལས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །རྙོག་པ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཡིན་ལ། མོས་པར་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་རྟོག་པ་མེད་པའི་སེམས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དེ། གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རང་དང་གཞན་གཉི་ག་དང་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་མི་སྐྱེ་བས་རྒྱུའི་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་གཉི་ག་ལས་མི་སྐྱེ་བས་འབྲས་བུ་སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། དེའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ནས་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པ་སྟེ་མ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མཉམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་དད་པའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་ནས་ས་ལྔ་པའི་བར་དུ་ཐབས་ཤེས་རབ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་དད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ས་དྲུག་པ་ནས་བཅུ་པའི་བར་དུ་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ནི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ལ་ལ་དག་ནི་མཐོ་རིས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་ལས་དང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བ་ནི་རྙོག་པ་མེད་པའོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །ཐེག་པ་མཆོག་འདོད་པས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྟེ། མདོར་ན་མཐོ་རིས་དང་བྱང་གྲོལ་གྱི་ས་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་ཡིན་ནོ་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་དག་ནི་དངོས་སུ་བྱུང་བ་དང་ཞར་ལ་བྱུང་བའི་དོན་ཏེ། ལས་དང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་དད་


DTG110_Page_0461
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནི་དངོས་སུ་ཡིད་ཆེས་པའི་དད་པ་ནི་ཡིན་ལ། རྙོག་པ་མེད་པའི་སེམས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཞར་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་ལ་རྙོག་པ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའོ། །དེ་དང་བྲལ་བའི་རང་རིག་པའི་སེམས་འོད་གསལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྙོག་པ་མེད་པའི་སེམས་སོ། །ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་དག་ནི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། འོད་གསལ་བའི་སེམས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་སེམས་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཚོལ་བར་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་སེམས་ལས་གཞན་པའི་སེམས་གཞན་ནོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་རང་བཞིན་བརྗོད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བས་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པས་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་དྲུག་དང་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་བསྟན་ཏོ་ཞེས་འདོད་དོ། །དང་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་དང་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་དད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྟོག་པ་དང་བར་བྱེད་པས་ན་ནོར་བུ་ཆུ་དང་ལྟར་དང་བར་བྱེད་པའོ། རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། གང་ཆགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡུལ་གང་ཞེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་བཞི་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་དང་བར་བྱེད་པའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྨོས་སོ། །གཞན་དག་ནི་དང་བའི་དད་པ་ནི་མོས་པ་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་མོས་པར་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་འདོད་དེ། རེ་ཞིག་ཚོགས་ཀྱིས་ལ་སྒྲའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟག་ཏུ་དུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཤིན་ཏུ་སྐོམ་ནས་དུ་ཞིང་ཆོ་ངེས་འདེབས་ཏེ། ཉིན་མཚན་བདུན་འདས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ལ་གདམས་པ་ལས། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་བས་ཞག་བདུན་དུ་མིག་མི་འཛུམས་པར་ལྟ་ཞིང་མཆི་མའི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱུང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འཕགས་པ་ནོར་བཟངས་ཀྱིས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་མིག་མཆི་མས་གང་བར་དུས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚོགས་ཀྱི་ས་ལ་ནི་ཐེག་པ་ལ་མོས་པ་མི་བཟློགས་པས་ན་


DTG110_Page_0462
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དད་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །དྲོད་དང་རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་ན་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དབང་པོའོ། །བཟོད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་མི་བརྫི་བའི་ཕྱིར་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་དད་པ་འབའ་ཞིག་སྨོས་ཏེ་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་ཞེན་པས་ཆགས་པ་མེད་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟག་ཏུ་དུ་བརླའི་ཤ་བཏོགས་ཤིང་རུས་པ་གཅོག་པ་དང༌། ལག་པ་ཕུག་སྟེ་ཁྲག་གཟག་གོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །མ་ཞེན་པ་ནི་རང་བཞིན་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་དངོས་པོར་ལྟ་བས་མི་བརྫི་བའི་ཕྱིར་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འཆད་དོ། །དེ་ལྟར་དང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་བཤད་ནས་འདོད་པའི་དད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པ་ནི་གཞན་ཡང་ཞེས་གསུངས་པའོ། །བདེན་པ་བཞི་རྟོགས་པར་འདོད་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པ་ནི་གཞན་གྱི་སྒྲ་ལ་དད་པའོ། །དེ་ལ་དད་པ་ནི་འདོད་པའི་དད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་འོག་ནས་གཞན་གྱི་སྒྲ་ཐོས་ནས་མངོན་པར་དད་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པ་ནི་འདུན་པ་སྟེ། གཞན་གྱི་སྒྲ་དང་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་དོན་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་དག་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། སྤོང་བར་བྱ་བ་དང༌། མངོན་དུ་བྱ་བ་དང༌། རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་དང་པོ་གཞན་གྱི་སྒྲ་ལ་དད་པ་སྟེ། ཆོས་ཐོས་པར་འདོད་པའོ། །ཆོས་གང་ཞེ་ན། སྦྱོར་བ་རིམ་ཅན་དུ་བསླབ་པར་བྱ་བས་བདེན་པ་བཞིན་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་རིམ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་ལ་བྱ་སྟེ། འདི་ན་དང་པོར་ཐོས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འབྱུང༌། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་ལས་ཡང་དག་དོན་ཡུལ་ཡེ་ཤེས་འབྱུང༌། །དེ་ལས་ཆོས་ཐོབ་དེ་ཡོད་དེ་ལས་བློ་གྲོས་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །གང་ཚེ་དེ་ནི་སོ་སོ་ཡང་རིག་མེད་ན་ཇི་ལྟར་ངེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དང་པོ་སྨོན་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་པས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པའོ། །འཇུག་པའི་སྡོམ་པ་ལེན་པས་ན་སྤྱོད་པའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་སེམས་རྣམ་པ་བཅུ་


DTG110_Page_0463
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སོ། །ལམ་དེ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུད་པའི་འབྱོར་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་གསུམ་མཚོན་པའི་ཕྱིར་འགྱུར་བ་མེད་པ་ནི་བསམ་པའོ། །དངོས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་འབྲས་བུ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ནི་སྦྱོར་བའོ། །རང་གི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཐབས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །གཞན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཐབས་ནི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོའོ། །གཉི་གའི་བསྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནོ། །འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སྔར་བཤད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །ལམ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་དེ་དག་ནི་སྦྱོར་བ་རིམ་བཞིན་དུ་བསླབ་པ་རྣམས་སོ། །ལ་ལ་ན་རེ་མོས་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་དང་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བཟོད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་དད་པའི་སྟོབས་གཙོ་བོར་བཤད་པ་དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་སྟོབས་ཞེས་བྱ། གང་གིས་བརྫི་བར་མི་ནུས་ཤེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་སོགས་པ་འོག་ནས་འཆད་པ་རྣམས་དང་ལྡན་པས་སྟོབས་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་དག་གིས་མི་མཐུན་པ་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པས་ན་མི་བརྫི་བའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་ལྡན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་རག་ལུས་པས་གཞན་གྱི་སྒྲའོ། །གཞན་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་ནི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཞི་གནས་དང༌། །ཡེ་ཤེས་ཡངས་པ་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །གདམས་ངག་རྒྱ་ཆེན་རྙེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་འདོད་དོ། །ད་ནི་ཕན་ཡོན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐབས་འབྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མདོ་གཅིག་གིས་བཤད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས་ཀྱང་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་དུ་མའི་སྒོ་ནས་བཤད་པ་ནི། ཟླ་བ་སྙིང་པོ་དང༌། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པ་ལས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་དང་བའི་ཕན་ཡོན་ནི། དང་བ་མང་བ་དང༌། འཕགས་པ་རྣམས་ལ་ལྟ་འདོད་པ་དང་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པར་འདོད་པའོ། །ཡིད་ཆེས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། ལས་དང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའོ། །འདོད་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་སྤོང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་


DTG110_Page_0464
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དགེ་བ་བཅུའི་མཚན་ཉིད་ནི་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་ལས་ཀྱང་ཡིན་ལ། བདེ་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོའི་ལམ་ཡང་ཡིན་པས་ལས་ཀྱི་ལམ་མོ། །ཕན་ཡོན་དང་ལྡན་པའི་དད་པ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་གང་ཞེ་ན། དང་བའི་དད་པ་དང་ལྡན་པ་དག་ནི་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡིད་ཆེས་ན་འདོད་པའི་འདུན་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་གོ་རིམས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དད་པ་བརྟན་པར་བྱ་བའི་ཐབས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དང་པོ་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་གསོལ་བ་གདབ་པར་བྱ་སྟེ། སློབ་དཔོན་ཁྱོད་ལས་བདག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དད་པའི་རྩ་བ་བརྟེན་པའི་ཐབས་ནོད་པར་འཚལ་གྱི་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་བསྟན་དུ་གསོལ། དེས་ཀྱང་རིགས་ཀྱི་བུ་དཀར་པོའི་ཆོས་མཐའ་དག་གི་རྩ་བ་དད་པ་བརྟན་པར་འདོད་པ་ནི་ལེགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་དང་ལྡན་པ་ཡིད་ལ་གྱིས་ཤིག་དང༌། དེས་ཁྱོད་ལུས་ཀྱི་བ་སྤུ་ལྡང་བ་དང༌། མཆི་མ་འཁྲུག་པའི་དང་བ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་ཇི་ལྟར་ཐོས་པའི་རྣམ་པར་ཡིད་ལ་གྱིས་ཤིག་དང༌། ཡང་ན་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གི་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་གྱིས་ཤིག་དང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེའང་རྟག་ཏུ་བསྒོམ་ཞིང་བརྟན་པོར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་སྟེ། དཀར་པོའི་ཆོས་མཐའ་དག་ལས་སྐྱེས་པ་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ་བསོད་ནམས་བརྒྱ་ལས་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འོག་ནས་འབྱུང་བ་ལྷར་ཡིད་ཆེས་པའི་དད་པ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་སྐུ་འདི་ལྟ་བུ་ལ་འདོད་པ་བསྐྱེད་དེ་ཐོབ་པ་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱའོ། །མི་དགེ་བ་མཐའ་དག་སྤང་པར་བྱའོ། །འཁོར་བའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པར་བྱའོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ནས། དེ་དག་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་བསྒོམས་པས་


DTG110_Page_0465
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་ཕྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་དད་པའི་རྩ་བ་བརྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དང་པོར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སྟེན་པར་བྱེད་པ་ནི་དད་པ་ཅན་དེ་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་སོང་བ་ནི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དེའི་རྒྱུ་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་དང༌། ཐོས་པ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་ལུང་ལེན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི། བསྒྲུབ་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནོ། །འདི་དག་གིས་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟན་ཏོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་ནི་ཐེ་ཚོམ་ལས་བརྒལ་བ་དང༌། ཡང་སྲིད་ཟད་པའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ། །གང་ཟག་དེ་དག་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཞེས་སྨོས་སོ། །ཡིད་ཆེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་དང་པོ་དང་བར་དང་ཐ་མར་བསྟན་ཏོ། །འདི་དག་གིས་ནི་དང་པོའི་དད་པ་བསྒོམ་པའི་ཐབས་བསྟན་ཏོ། །ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཆེས་པ་བསྒོམ་པའི་ཐབས་བསྟན་ཏོ། །སྣོད་དུ་རིག་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འདོད་པའི་དད་པ་བསྒོམ་པའི་ཐབས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་བདེན་པ་གཉིས་ལྡན་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་བསྟན་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །འོན་ཀྱང་རྐྱེན་ཉིད་འདི་པ་ཙམ་དུ་ཡོད་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་གཏམ་མོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཆོས་ཉིད་ལ་རྒྱུ་འབྲས་མི་འཐད་པས་ན་མ་སྐྱེས་ཤིང་མ་བྱུང་བའོ། །ཀུན་དུ་བརྟགས་པས་མེད་པས་ན་བདག་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་སྟེ། ང་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་བདག་གོ །ཞུམ་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ནོ། །འཚོ་བའི་ཕྱིར་སྲོག་གོ །འབྱུང་ཞིང་འཇིགས་པས་གང་ཟག་གོ །རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའོ། །ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་བསྒྲུབ་པས་ཆགས་པ་མེད་པར་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆགས་པ་ནི་དངོས་པོར་ཞེན་པའོ། །ལྷག་པར་ཞེན་པའི་གནས་ཡིན་པས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྤུངས་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོའོ། །རིགས་


DTG110_Page_0466
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་དོན་ཡིན་པས་ཁམས་སོ། །སྐྱེ་བའི་སྒོ་ཡིན་པས་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཆད་པའི་གནས་སྤངས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཐོབ་པར་བྱ་བ་མེད་དོ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཚོལ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ་ནི་སྒོམ་པ་རྣམས་ཀྱི་དམ་པ་ཡིན་པས། དེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འགོག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སྒོམ་པ་རྣམ་པར་མི་སྒོམ་པའི། །སྒོམ་པ་དམ་པ་འདོད་པ་སྟེ། །ཐོབ་པར་ལྟ་བ་མེད་རྣམས་ཀྱི། །ཐོབ་པར་ཡང་ནི་དམ་པར་འདོད། །ཅེས་འཆད་པ་ལྟ་བུའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཡང་ཐབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པས་བསྟན་པ་ནི་བག་ཡོད་པ་ལ་གཞོལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་བཤད་པ་ནི། དབང་པོ་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་འོག་ནས་ཀྱང༌། ཐབས་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་རབ་ནི་འཆིང་བར་བཤད་དོ། །ད་ནི་མདོ་དུ་མའི་སྒོ་ནས་དད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཟླ་བའི་སྙིང་པོའི་ལེའུ་ལས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དད་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། དཔེར་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དཔེར་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྔར་བཤད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ཆེས་པ་དང་འདོད་པའི་ཕན་ཡོན་སྤྱིར་བསྟན་པ་ནི། མོས་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་སྟེ། མོས་པ་ནི་ངེས་པར་འཛིན་པའོ། །གང་ལ་མོས་པ་ཞེ་ན། ཡིད་ཆེས་པས་ནི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །འདོད་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་འདོར་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སྨོན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ཡི་དམ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་འཇུག་པའི་སྡོམ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཡི་དམ་ལ་བརྟེན་ཞེ་ན། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤོང་བའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པས་ནི་ཉེས་པར་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་བཟོད་པའོ། །ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་གི་ལྷག་པའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་སྔར་བཤད་པའི་དད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་དཀོན་ཏེ། དཀོན་པའི་དཔེ་རིན་པོ་ཆེ་བཞིན་ནོ། །དད་པའི་མཚན་ཉིད་ཚུལ་གཞན་གྱིས་བཤད་པ་ནི་མོས་པའི་སྟོབས་ལ་སོགས་པའོ། །མོས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །


DTG110_Page_0467
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཇུག་པ་ནི་ཡིད་ཆེས་པ་བསྒོམ་པའོ། །མི་འདོར་བ་ནི་མི་གཏོང་བའོ། །བརྟེན་པ་ནི་མི་གཡོ་བའོ། །སྤངས་པ་ནི་འདོར་བའོ། །བཟོད་པ་ནི་ལེན་པའོ་ཞེས་ཀྱང་འཆད་དོ། །ད་ནི་སྔར་བཤད་པའི་དད་པའི་ཡུལ་གཞན་བརྟན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ན་སེམས་དཔའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས། ཁྱད་ཞུགས་པས་ན་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་བྱེ་བྲག་ནི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་དྲངས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྟན་པར་འགྱུར་བ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་དད་པའི་ཡུལ་བསྟན་པ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདེན་པ་བཞིའོ། །དེ་ལ་འགོག་པ་ནི། གཉེན་པོ་མེད་པ་སྟེ། གདུལ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་དག་ནི། མ་འགགས་པ་སྟེ་གོང་ནས་གོང་དུ་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་སྤང་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འགོག་པ་ཁོ་ནའོ། །མ་ཡིན་ཏེ་སྐྱེས་པའི་ལམ་གཙོར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དག་ནི་ལོག་པའི་ཤེས་པ་ལས་བྱུང་བས་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པས་བདེན་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །ལ་ལ་ན་རེ་ཡོན་ཏན་གྱི་བྱེ་བྲག་ནི་མདོ་ཉིད་གཙོར་བྱས་པ་ལའོ། །ཆོས་ནི་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དངོས་པོས་སྒྱུར་བར་མི་ནུས་པས་གཉེན་པོ་མེད་པའོ། །གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་མ་སྐྱེས་པའོ། །ཆོས་ཅན་མེད་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་འཐད་པས་མ་འགགས་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་ནི་གཅིག་དང་ཐ་དད་པ་མི་འཐད་པས་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །དེས་ན་འགོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཙོར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་འགྲེལ་པ་གཞན་འདོད་དོ། །ད་ནི་སྔར་བཤད་པའི་དང་བའི་དད་པའི་ཡུལ་དེ་ཉིད་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྩམས་པ་ནི། ལྷུན་གྱི་སྒྲུབ་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་མི་རྟོག་པའི་ཕྲིན་ལས་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། སྤྱོད་པ་ནི་ཐུགས་དང་གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་རྣམས་སོ། །སྤྱོད་ལམ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་བཞུགས་པ་དང༌། བཞེངས་པ་དང༌། གཟིམས་པ་དང༌། འཆག་པ་སྟེ་གནས་སྐབས་


DTG110_Page_0468
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིར་དོན་མཛད་པས་ན་ཕྲིན་ལས་སོ། །བྱ་བ་ནི་གཞན་དོན་འབའ་ཞིག་པ་ལ་བྱ་སྟེ། རང་གི་དོན་མཛད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་དོན་ཇི་ལྟར་མཛད་ཅེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྲིན་ལས་དེ་དག་ཀྱང་གདུལ་བྱ་མ་ལུས་པའི་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་ཁྱབ་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་མཛད་པ་རྒྱ་ཆེའི་ཕྱིར། །ཁྱབ་པ་ཞེས་ནི་རབ་ཏུ་བརྗོད། །ཅེའོ། །ཕྲིན་ལས་དག་ཀྱང་གང་དུ་མཛད་ཅེ་ན། གནས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྤྲུལ་པ་བཞུགས་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྲིན་ལས་ཀྱང་གཅིག་ཏུ་ཟད་དམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། གདུལ་བྱའི་བསམ་པའི་དབང་གིས་སྣ་ཚོགས་པ་དང༌། མི་ཟད་པ་སྟེ་ཕྲིན་ལས་ཟད་པ་མེད་པས་ན། རྟག་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ན། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་རྡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དུས་ཐམས་ཅད་པའི་ཕྲིན་ལས་ནི། སེང་གེ་འབངས་བཟངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞན་གྱི་བསམ་པའི་དབང་གིས་གཞན་དུ་སྤྲུལ་པ་དང༌། དེ་ཡང་འདས་པའི་དུས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སྔ་རོལ་ནས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་བསྟན་པ་དང༌། དེའང་དུས་ལས་བཞེངས་པས་ན་ད་ལྟར་བསྟན་པ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་མོས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མདོ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སེང་གེ་འབངས་བཟངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེའི་བུའི་མིང་ངོ༌། །རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ནི་སྔོན་གྱི་ཚུལ་ལོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ནི། ཤའི་ཕྱིར་འཁོར་ལ་སོགས་པ་ཁ་བཏགས་པ་ལ་བརྟན་པས་སོ། །མར་མེ་མཛད་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱི་གྲངས་མེད་པ་གཉིས་པའི་ཐ་མར་བསྙེན་བཀུར་བའི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མིང་ངོ༌། །བཟང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལས་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་ནས་སོ། །སངས་རྒྱས་གཅིག་གིས་མཁྱེན་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ལོ། །ཤཱཀྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མས་དབེན་གྱི་ཆུང་མ་བླངས་པ་ལས་བཏགས་པའི་མིང་ངོ༌། །བསད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤི་བའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཏེ་འཚོ་བ་དང་བྲལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པ་མཐོང་བའི་གང་ཟག་རྣམས་རྒྱལ་པོ་འཕགས་སྐྱེས་པོས་བསད་པར་བསྟན་པའོ། །


DTG110_Page_0469
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྨིན་པར་བྱས་པ་ནི་སྐྱོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་ལུང་གི་ཚད་མས་སྦྱར་བ་ལས། དད་པ་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་གཏམ་བརྗོད་པ་སྟེ་བཞི་པའོ། །དད་པ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་བསྟན་ཟིན་ཏོ།། །།དད་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེ་བས་དད་པ་བརྟན་པར་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་མཚམས་སྦྱར་བ་ནི། འདི་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྙེད་པར་དཀའ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམ་པའི་ཆོས་པད་མ་དཀར་པོའི་མདོ་ཚད་མར་བྱས་ནས་འཚང་རྒྱ་བའི་རྒྱུ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེས་བརྒལ་བ་ནི། ཅི་མངོན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཉིད་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ་དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པར་བསྟན་པ་ནི། མདོ་མང་པོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྨོན་པ་དང་འཇུག་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་དང་རྒྱུ་ལ་འདོད་ཅེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཞེ་ན། འབྲས་བུའི་དམ་པ་འདོད་པ་ནི་སྨོན་པ་ཡིན་ལ། དེའི་རྒྱུ་ལ་འབད་པ་ནི་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །ལ་ལ་ན་རེ་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ནི་འཇུག་པ་ཡིན་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྙིང་རྗེ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་སྨོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་མངོན་བར་འདུ་བྱེད་པ་ནི་འཇུག་པ་ཡིན་ལ། འདུ་མི་བྱེད་པ་ནི་སྨོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སྨོན་པར་འདོད་དོ། །སྨོན་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་འཇུག་པར་འདོད་དེ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་བས་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་ནི་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨོན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ཆས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཡང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཕན་ཡོན་སྤྱིར་བསྟན་པ་ནི། ས་བོན་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སྨོན་པ་


DTG110_Page_0470
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་འཇུག་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་སྟོབས་ལ་སོགས་པའོ། །ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲེལ་པ་མཁས་པ་གཞན་དག་ནི་སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས་འབྱུང་བ་འདི་དག་ནི་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་ཡིན་ཏེ་ཞེས་འདོད་དོ། །དེ་ནི་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདོད་པའི་བདག་ཉིད་མོས་པས་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་འདོད་པ་ཁོ་ནའོ། །གལ་ཏེ་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ན་ནི། དེ་ཉིད་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་གང་ཡིན། གལ་ཏེ་སེམས་བསྐྱེད་པའོ་ཞེ་ན། འདི་དག་ཀྱང་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོད། ས་དེ་ལ་ནི་མེད་དོ་ཞེ་ན། ས་འདི་ལའང་ཅིའི་ཕྱིར་ཡོད་དེ། མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཀྱང་ཇི་ལྟར་དྲང༌། འདོད་པའི་དབང་གིས་བྱེ་བྲག་གི་མངོན་རྟགས་ཀྱང་གང་ཞིག་ཡོད། གལ་ཏེ་མཐོང་ལམ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡིན། དེས་ན་བརྒལ་ཞིང་བརྟགས་པ་ནི་མཚུངས་པ་ཁོ་ནའོ། །སྤྲོས་པས་ཤིན་ཏུ་ཆོག་གོ །ད་ནི་དཀྱུས་མ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དོན་བསྟན་པ་ནི། ཚོགས་ཀྱི་ས་ལ་དཀར་པོའི་ཆོས་ཀྱི་ས་བོན་ལྟ་བུ་སྟེ། ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་བརྡ་ལས་བྱུང་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དྲོད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཆོས་ཉིད་མོས་པས་འདུ་བྱེད་པས་མཐུན་པའི་ཆ་འཛིན་པས་ན་ས་བོན་ལྟ་བུའོ། །རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་སུ་ལོག་པར་ལྟ་བ་རྒྱུན་ཆད་པའི་ཕྱིར་གང་དུ་འཕེལ་བར་བྱེད་པས་ཞིང་ལྟ་བུའོ། །བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་འབྲས་བུ་མི་འབྱིན་པས་སྲེག་པའི་མེ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་དང་བྲལ་བས་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་མི་དགེ་བ་སྤོང་བས་སའི་འོག་ལྟ་བུའོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པ་ཐོབ་པས་ས་དང་པོའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟ་བུའོ། །དྲི་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པ་ནི་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པ་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་བཟང་པོ་ལྟ་བུའོ། །ས་བཅུའི་


DTG110_Page_0471
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནས་སྐབས་སུ་མཛད་པ་མཐའ་དག་བྱེད་པས་ན་ལྕགས་ཀྱུ་ལྟ་བུའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་མཛད་པ་མཐའ་དག་བྱེད་པས་ན་མཆོད་རྟེན་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་གུས་པ་དང་ལྡན་པས་འབྲས་བུ་ཆུད་མི་ཟ་བས་མཆོད་རྟེན་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་དེར་ཟད་དམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་མཚོན་པ་ཙམ་མོ་ཞེས་དོན་བསྡུ་བ་ནི། མདོར་ན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རབ་ཏུ་དབྱེ་ན་མཐའ་ཡས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་གྱི་ཚོགས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །སྟོབས་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་ནོ། །འོ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་མ་ལུས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ན་འབྲས་བུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་མང་པོར་ཅིའི་ཕྱིར་འབད། མ་ཡིན་ཏེ་འབྲས་བུའི་མིང་རྒྱུ་ལ་བཏགས་པས་ན། གོང་དུ་ས་བོན་གྱི་ཆར་དཔེར་བསྟན་པས་ན་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་ལོག་རྟོག་སྤངས་བའི་སྒོ་ནས་ཡོན་ཏན་གྱི་འཐད་པས་བསྟན་པ་ནི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དཔེས་བསྟན་པ་ནི། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་གསེར་འགྱུར་གྱི་དཔེས་བསྟན་ཏེ། བསྔོ་བ་ནི་ཆུད་མི་ཟ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་མི་མཐུན་པ་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་ནི། སྒྲོན་མའི་དཔེས་བསྟན་ཏེ། སྒྲིབ་པ་ཆེན་པོ་ནི་གཉེན་པོ་ཆུང་ངུས་སེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་བསམ་པ་ཅན་མ་བསྒྲལ་བ་རྣམས་བསྒྲལ་བར་འདོད་པ་རྣམས་སྙིང་རྗེའི་གཙུག་གི་ནོར་བུ་དང་ལྡན་པའི་དབང་གིས་འབྲས་བུ་ནི་ངན་སོང་གི་ས་ཐག་བསྲིངས་པས་ན་ནོར་བུའི་ཅོད་པན་ཐོགས་པའི་ཀླུའི་རྒྱལ་པོའི་དཔེས་བསྟན་ཏེ། ཕྱི་རོལ་དུ་སྨིན་པ་ནི་དབང་གི་འབྲས་བུའོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཐོབ་པ་མ་ཉམས་པ་དག་ནི་ཚེ་གཞན་ནས་རང་འཁྲུངས་སུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་ཐུགས་བསྐྱེད་པས་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དབང་གི་རྒྱལ་པོའི་དཔེས་བསྟན་ཏེ། རིན་དུ་མི་ཆོག་པ་ནི་


DTG110_Page_0472
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དགོས་པ་མ་ལུས་པ་དེ་ཉིད་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པས་འཕྲལ་ལམ། དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཐེག་པ་དམན་པ་འཇིག་པ་ནི། སེང་གེའི་འོ་མའི་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །མཚམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་དང་ལྡན་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྟེན་གྱི་སྟོབས་ཐོབ་པའི་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པས་ངན་སོང་ལ་སོགས་པ་ཐག་སྲིད་པར་བྱེད་པ་ནི་དཔའ་བོའི་སྐྱེས་བུའི་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །ཡང་གཞན་དག་ནི་ཚུལ་གཞན་དུ་འཆད་དེ། སྤྲོས་པར་མི་བྱའོ། །ད་ནི་ཕན་ཡོན་ཁྱད་པར་དུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རེ་ཞིག་སྨོས་པའི་ཕན་ཡོན་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་བབ་པས་དཔེས་འདྲེན་པའོ། །འདིར་ཁྱད་པར་གཉིས་ཏེ་སྨོན་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། འཇུག་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་ལ་སྨོན་པའི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཁྱད་པར་བཞི་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྗེད་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། འབྲི་བ་དང་བྲལ་བའི་ཁྱད་པར་མཐུན་པའི་ཁྱད་པར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། རྒྱུད་དམན་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང་མི་མཐུན་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྗེད་པ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བླ་མ་དང་སྦྱིན་གནས་ལ་ལོག་པར་སླུ་བ་དང༌། གཞན་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་འགྱོད་པ་བསྐྱེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཞེ་སྡང་བས་ངན་དུ་བརྗོད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་གཡོ་དང་སྒྱུས་སྤྱོད་པའོ། །རྒྱུ་དེ་བཞི་བསྟན་པ་ནི། རྡོ་རྗེ་རིན་པོ་ཆེ་ཆག་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཤེས་བཞིན་བཞད་གད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་བརྫུན་མི་བརྗོད་པ་དང༌། གཞན་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འགོད་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྟོན་པ་ལྟར་སེམས་པ་དང༌། གཞན་ལ་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཆོས་འདི་བཞིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པས་གསེར་གྱི་རྒྱན་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའོ། །དེ་ལ་འཁོར་བའི་དབུལ་བ་རྣམ་པར་བཟློག་པ་ནི་མངོན་པར་མཐོ་བ་ཐོབ་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་


DTG110_Page_0473
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོ་ཁྱོད་ལན་དུ་མར་ལྷའི་ནང་དུ་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །མིང་མི་འདོར་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗོད་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་འོད་སྲུངས་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་ཚེ་བརྗེས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་འདོར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ནན་ཏན་གྱི་སྒྲ་བསྟན་པས་སྒྲུབ་པ་དང་བྲལ་བ་ཙམ་ལ་འདོད་དོ། །ལ་ལ་ནི་འཇུག་པ་དང་བྲལ་བ་ཙམ་ལ་འདོད་དོ། །ད་ནི་འབྲི་བ་དང་བྲལ་བའི་མཐུན་པའི་ཁྱད་པར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གོང་ནས་གོང་དུ་མི་སྤེལ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་འབྲི་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་དེའི་གཉེན་པོ་གོང་ནས་གོང་དུ་སྤེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཚོལ་བ་ནི་ཆོས་ཉན་ཅིང་སེམས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དོན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དོན་ནི་མཐོ་རིས་དང་བྱར་གྲོལ་ལ་བྱའོ། །ཕན་པ་ནི་མ་འོངས་པའི་བདེ་བའོ། །བདེ་བ་ནི་ཚེ་འདིའི་འདོད་པར་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བསྒྲལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དག་ནི་ཆུ་བོ་དང་འདྲ་བས། དེ་སྤང་པའི་ཕྱིར་བསྒལ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཁོང་བསྒྲིལ་དང་འདྲ་བས། དེ་གཅད་པའི་ཕྱིར་དགོལ་བའོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དག་ནི་ངལ་བའི་གནས་ཡིན་པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་དབེན་པས་དེ་དག་པ་སྟི་བའི་ཕྱིར་དབུགས་དབྱུང་བའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་ནི་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པས་མྱ་ངན་གྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །དེ་ལྟར་སྙིང་རྗེས་རྒྱུད་བརླན་པ་དག་ནི་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་འདོད་པས། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའོ། །སྒྲིབ་པ་ཀུན་གྱི་དྲི་མ་མེད་པས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཐོབ་ཅེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྟོབས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆོས་སོ། །ཤིན་ཏུ་དགྱེས་པས་ངོ་མཚར་བའི་ཕྱིར་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་ཟློས་ཏེ་གསུངས་པའོ། །སྟོན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལྷ་རྣམས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ནི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དད་པ་ནི་འདོད་པའི་དད་པའོ། །ཚོལ་བ་ནི་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །སྨོན་པ་ནི་འབྲས་བུའི་འདོད་ཆེས་པས་སོ། །


DTG110_Page_0474
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དངོས་ནི་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་སུ་སྙན་པ་བརྗོད་པ་བསྔགས་པའོ། །སྔོན་དུ་བཀུར་བར་བྱེད་པས་བསྟོད་པའོ། །ལྐོག་ཏུ་ཡང་དགའ་བ་དང་ལྡན་པས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའོ། །ཐོག་མ་དང་བར་དང་ཐ་མར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བས་ན་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་གསུམ་གསུངས་སོ། །འོན་སྨོན་པ་ཙམ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱེད་ཅེས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་རྒོལ་བ་ལེན་དུ་སྨོན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྒྱུ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་གཞན་གྱི་རྩ་བ་ཡིན་པས་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་ན་དེའི་འབྲས་བུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང་འདུ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཕན་ཡོན་གྱི་འཐད་པ་ནི་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་སྙིང་རྗེས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྤེལ་བ་ནི་འབྲི་བ་སྟེ་ཉམས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས། མདོ་འདི་ཉིད་ལས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཉིན་ལན་གསུམ་མཚན་ལན་གསུམ་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་དམན་པ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཅུང་ཟད་ལ་བྱ་སྟེ། དེས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་པས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྒྱ་ཆེན་པོས་དེ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ནི། ནམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ནི་སེམས་ཀྱི་རིགས་ལྔ་དང་བྲལ་བས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་དང་མི་འབྲལ་ཞིང་ངོ༌། །སེམས་ཀྱི་རིགས་ལྔ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སེམས་དང༌། རང་རྒྱལ་བའི་སེམས་དང༌། མི་དང་ལྷ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་སེམས་དང༌། ལུང་དུ་མི་སྟོན་པ་དང༌། མི་དགེ་བའི་སེམས་སོ། །སེམས་གཞན་ནི་མི་དང་ལྷ་འདོད་པའི་སེམས་དང༌། ལུང་དུ་མི་སྟོན་པ་དང༌། མི་དགེ་བའི་སེམས་ལ་བྱའོ། །དམིགས་པ་ནི་ཐོབ་པར་འདོད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །ལྷག་མ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཚོགས་གཉིས་ཀ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཚད་མེད་པ་ནི་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དང་མི་མཐུན་པ་ནི་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དེའི་གཉེན་པོ་ནི། བྱམས་


DTG110_Page_0475
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཆེན་པོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལ་ལ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སེམས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། རང་དུལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཉེན་པོ་འདི་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡིན་པས་ཕན་ཡོན་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་འཇུག་པའི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཇམ་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཁྱད་པར་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། རྟེན་གྱི་གང་ཟག་གི་ཁྱད་པར་གྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེ་ཞིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཡོད་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་འཇམ་དཔལ་ཀ་ལ་པིང་ཀའི་ཕྲུ་གུ་སྒོ་ངའི་ནང་ནས་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་ལྟར། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཅན་ཡང་དེ་མ་བརྟོལ་ཞིང་ཁམས་གསུམ་ནས་མ་བྱུང་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་འབྱིན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། སྔར་བསྟན་པའི་རིགས་པས་འཐད་པ་ནི། སེང་གེའི་ཕྲུ་གུའི་དཔེས་བསྟན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་པའོ། །མ་རྫོགས་པ་ནི་འཆིང་བ་མཐའ་དག་དང་ལྡན་པས་དངོས་པོར་ལྟ་བ་ཅན་ནོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་བརྡ་ལས་བྱུང་བའོ། །བདུད་ནི་ལྷའི་བུའི་བདུད་དོ། །བསམ་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། ཀུན་དགའ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གཙོ་བོའི་སྤྱོད་པ་ནི་འཇུག་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཡིན་པས་ན། སྙིང་ལྟ་བུ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཚོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་བསམ་པ་མི་ཕྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་འདོད་པ་ལྔ་སྤྱོད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་ཡིན་པས་བསྔགས་པ་ནི་དབུལ་ཡང་བཀུར་རོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་ཡོན་ལྔ་སྤྱོད་ཀྱང༌། །སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་སྐྱབས་སོང་སྟེ། །སངས་རྒྱས་འགྲུབ་བྱ་སྙམ་དུ་ཀུན་མཁྱེན་ཡིད་བྱེད་ན། །མཁས་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གནས་རིག་པར་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་བདག་མེད་པ་གཉིས་རྟོགས་པའི་འཕགས་པ་དག་ཀྱང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་བྲལ་བས་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བསམ་པ་དམན་པ་དག་ལྟ་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་བོར་འཆལ་བ་ཡིན་པས་ན། གཡོག་བྱ་བར་མཚོན་པར་མི་མཛད་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་བསྐལ་པ་བྱེ་བར་དགེ་བའི་ས་ལམ་བཅུ། །སྤྱོད་ཀྱང་དགྲ་


DTG110_Page_0476
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅོམ་རང་རྒྱལ་ཉིད་ལ་འདོད་བསྐྱེད་ན། །དེ་ཚེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྐྱོན་བྱུང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་ཡིན། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་ཞིང་མི་མཁས་དེ་བཞིན་སྤྱོད་པ་ཉམས། །ཞེའོ། །འདིར་གང་ཟག་གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ཤེ་ན། ཁྱིམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་གསུངས་པ་ཡིན་པར་མངོན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་འཕགས་བུད་མེད་དྲུག་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་དང་ལྷན་ཅིག་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་དང༌། དྲག་ཤུལ་ཅན་གྱིས་ཞུས་པ་ལས། ཁྱིམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབང་དུ་སྤྱད་པ་ཡང་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ཐག་རིང་དུ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སོ་སོར་ཐར་པ་དག་དང་ལྡན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་ལ། དེ་དང་འགལ་བ་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར། བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་སྦྱོར་བ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་ཧ་ཅང་མི་སྲིད་པ་འགྱུར་རོ། །འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་སྤྱད་པ་ཡང་གཞན་དྲང་བའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི་ཡང་དག་ཏུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་འདོད་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པས་ཁྱིམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་པར་བསྟན་ཏེ། གཞན་དུ་འདོད་པ་སྤངས་པར་དྲང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་སྤྱོད་པས་དྲང་བ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། སྙིང་ལས་ཆུང་ངུའི་སྤྱོད་པ་དག་དང་འགལ་བ་ནི་འདོད་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ནི་ཡིན་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་སྡོམ་པ་ལ་འདོད་ཀྱི། གཞན་དུ་ན་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་ཇི་ལྟར་བརྗོད། ཚངས་པའི་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་གནང་བ་མ་ཡིན་ནམ། དེའི་གནང་བ་དེ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིད་དེ་སྡོམ་པ་ནི་བཅས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས་ཀྱང་སྲོག་གཅོད་པ་དོན་དུ་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་བཅས་པ་ཁོ་ནའོ། །དེའི་ཕྱིར་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འོད་སྲུངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདིར་གང་དུ་བསྟན་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ། སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱོད་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་དག་ནི་བསླབ་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྔར་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ན། ཡོན་ཏན་དམན་པར་བསྟན་པ་


DTG110_Page_0477
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་ཕྱག་གི་འོས་མ་ཡིན་པས་ཕྱག་མི་འཚལ་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། མ་སྐྱེས་དགྲ་ཡི་བུ་མོར་གྱུར་པ་ནི། །མྱ་ངན་མེད་བྱིན་ཡོན་ཏན་གཟི་བརྗིད་ལྡན། །དགྲ་བཅོམ་ལྔ་བརྒྱ་དག་ནི་ལྷགས་གྱུར་ཀྱང༌། །དེ་ལ་ཕྱག་བྱའི་ཕྱིར་ནི་དེ་མ་ལངས། །ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པས་བྱང་ཆུང་སེམས་དཔའ་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་བསྟན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་བསྔགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འབྲས་བུ་འདོད་པས་རྒྱུ་ལ་ནན་ཏན་བྱ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱིན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ཡང་གང་གིས་ཤེ་ན། སྙིང་རྗེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བསྟན་པ་ནི། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་ནི་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཡོན་ཏན་ནི་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་རོ། །སྔར་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྒོལ་བ་ནི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལན་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་པས་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཡོན་ཏན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་ཚད་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འོ་ན་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དག་གྲོལ་བར་འགྱུར། གྲོལ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕན་པ་ནི་ཕན་པ་བྱས་པ་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་དག་མ་གྲོལ་ན་འཚང་རྒྱ་བར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་རྒོལ་ཏེ། དེའི་ལན་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ནི་མི་ཟད་པ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གྲོལ་བས་ཟད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འོ་ན་སྔར་བསྟན་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཁོ་ན་སྤྱོད་པའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་གྲོལ་བས་ཟད་པར་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་ལ་བརྟེན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱང་ཟད་པར་མི་འགྱུར་བར་བསྟན་པ་ནི། ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བསྟན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་སེམས་སོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་རིགས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེའོ། །མི་འཆད་པ་ནི་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་སྟེ། མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ན་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ། །དེ་བསྐོར་ན་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བྱུང་ན་མངོན་


DTG110_Page_0478
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འཁོར་ལོའི་ཚུལ་དུ་འབྱུང་བས་ན་མི་འཆད་པའོ། །ལ་ལ་ན་རེ་རིགས་ནི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་བརྟེན་གཞི་ལ་བྱའོ་ཞས་ཟེར་རོ། །ལ་ལན་རེ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་བཞིས་བསྡུས་པས་ས་དང་པོ་ལ་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་ཕ་ཡིན་ལ། ཤེས་རབ་མ་ཡིན་པས་དེ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཅས་པའི་བསླབ་པ་ལ་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་བཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་དོ། །ལ་ལ་ནི་སྨོན་པ་དང་འཇུག་པའི་སེམས་ལ་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་རྒྱས་པར་བཤད་ནས་ཕན་ཡོན་མཐའ་དག་བསྡུ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལ་ལ་དག་ནི་སྨོན་པ་དང་འཇུག་པའི་ཕན་ཡོན་བསྡུ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་དོ། །ལ་ལ་དག་ནི་འཇུག་པའི་ཕན་ཡོན་བསྡུ་བར་འདོད་དོ། །ལ་ལ་དག་ནི་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྡུ་བར་འདོད་དོ། །ལ་ལ་དག་ནི་དེ་དག་ངེས་དོན་གྱི་ཤེས་བྱེད་དུ་འཆད་དོ། །ད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡུལ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འཕགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཟད་པ་མེད་པ་འདྲེན་པར་ནུས་པ་སྟེ། ཡུལ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེའོ། །ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མ་བསྒྲིབས་པ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ནི་དྲི་མ་ཅན་གྱི་འཁོར་བཞི་དང་རྟག་ཏུ་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་ནི། བརྟན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་སྨོས་ཏེ། སྤྲོ་བ་ཆེ་དང་རྩོམ་པ་ཆེ། །དོན་ཆེ་བ་དང་འབྱུང་བ་ཆེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེ། །དོན་གཉིས་ལྡན་པའི་སེམས་འབྱུང་བ། །ཞེས་བཤད་དོ། །གང་གིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས། གང་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་ཤེ་ན། ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་རྒྱལ་བའི་སེམས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །དེ་བསྟན་པ་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དཀར་པོའི་ཆོས་མཐའ་དག་གོ །དེ་ལས་འབྱུང་བས་


DTG110_Page_0479
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་ན། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་མཉམ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་གཞི་མེད་པ་ལ་དམིགས་པས་ན། ཡེ་ཤེས་སྟོང་པའོ། །འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བས་ན་གློ་བུར་བའོ། །སླུ་བས་ན་གནས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །རྟག་ཏུ་མི་རུང་བས་ན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་འཁྲུལ་པ་སྤངས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་ལ་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས། སྙིང་རྗེ་བསྟན་པ་ནི་སེམས་ཅན་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཞན་དག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་མཉམ་པའོ། །འོན་ཀྱང་སྣང་བ་ཙམ་མི་འགོག་ཅིང་སྐུར་པ་མི་འདེབས་བས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཙམ་མོ། །འཁྲུལ་བ་དང་བྲལ་བས་ཡེ་ཤེས་སྟོང་པའོ། །འོ་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པས་ཇི་ལྟར་གནས་ཤེས་ན། གློ་བུར་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མ་རིག་པ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཉིད་དངོས་ལ་མི་བརྟེན་པས་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་འདོད་དེ། དེ་ལ་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པས་སེམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི། ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོར་ལྟ་བ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་འགྱུར་བའི་སེམས་ལ་སོགས་པའོ། །ད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རང་བཞིན་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྡོས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རང་བཞིན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྨོན་པ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་ལ་འཇུག་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དང་པོ་སྨོན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རང་བཞིན་བརྗོད་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྨོན་པ་ནི་སྨོན་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བདག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་དང༌། རྟོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོའོ། །འདིར་


DTG110_Page_0480
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་གནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདོད་དོ། །མི་དང་ལྷའི་འབྲས་བུ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་བ་དག་ནི་བར་མ་དོའོ། །འདི་སྐད་ཅེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་གང༌། རྐྱེན་ནི་གང༌། ཁས་ལེན་པ་ནི་གང༌། མི་ཉམས་པ་ནི་གང༌། ཉམས་པ་ནི་གང༌། ཉམས་པ་རྗེས་སུ་གསོ་བ་ནི་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ཚད་མེད་པ་གོམས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བ་དང༌། སྐྱབས་སུ་སོང་བས་བདག་ཉིད་ཤེས་པ་དང༌། ཚོགས་བསགས་པས་རྒྱུད་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། རྟེན་མངོན་དུ་གྱུར་པས་རྒྱུད་དང་བར་གྱུར་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་གོམས་པའོ། །རྐྱེན་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དབང་དུ་གྱུར་པའོ། །ཁས་ལེན་པ་ནི་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དངོས་གཞི་ལ་སྨོན་ལམ་འདེབས་ཤིང་རྗེས་སུ་གདམས་ངག་སྦྱིན་པའོ། །མི་ཉམས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བཤད་པ་རྣམས་ཏེ། ཉམས་པ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའོ། །ཉམས་པ་རྗེས་སུ་གསོ་བ་ནི་ཉམས་པ་ལས་ཕྱིར་འཆོས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་སྨོན་པའི་སེམས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཚད་མེད་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་པ་དང༌། བྱམས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང༌། དགའ་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོར་བཏང་སྙོམས་བསྒོམ་བར་བྱ་སྟེ། ས་གཞི་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྗེས་ལ་བྱམས་པ་ནི་གསེར་དང་འདྲ་བས་སོ། །སྙིང་རྗེ་ནི་ས་བོན་དང་འདྲ་བས་སོ། །དགའ་བ་ནི་ངོ་སེལ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཇི་ལྟར་གོམས་པར་བྱ་ཞེ་ན། རྟེན་གྱི་གང་ཟག་དབང་པོ་རྟུལ་པོས་རིམ་ཅན་དུ་གོམས་པ་དང༌། འབྲིང་གོས་འབྲིང་དུ་དང༌། དབང་པོ་རྣོན་པོས་ཅིག་ཅར་དུ་གོམས་པར་བྱས་པའོ། །དེས་རང་དང་གཞན་མཉམ་པར་གྱུར་བ་དང༌། གཞན་གཅེས་པར་གྱུར་པ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་དེ་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་བས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ཞིང་སྐྱབས་ཀྱི་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་རྣམས་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པ་ཡང་རྒྱུ་གཉིས་ཏེ་ཇི་སྐད་དུ། །རྒྱལ་བ་རྣམས་དང་བདེ་གཤེགས་ཆོས་རྣམས་དང༌། །དགེ་འདུན་རྣམས་ལ་དད་ན་སེམས་སྐྱེ་བས། །བྱང་ཆུབ་ཡོན་ཏན་བསམ་པའི་སེམས་སྐྱེ་བ། །རྒྱུ་མེད་མ་ཡིན་གྱི་ན་འབྱུང་བ་ཡིན། །ཞེའོ། །དེ་ཉིད་ཐོབ་བར་འདོད་པ་སེམས་སྐྱེ་བ་ཅིས་ཞེས་ཤེ་ན། དེ་ཡང་འདོད་པ་སྐྱིད་པ་རྒྱལ་སྲིད་མིན། །བདག་བདེའི་དོན་དང་གྲགས་དང་


DTG110_Page_0481
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྙན་ཕྱིར་མིན། །ཞེས་འབྱུང་བས་སྐྱབས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གསལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚོགས་བསགས་པ་ནི་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་ཐུག་པའི་བར་རྣམས་ཏེ། བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ལས་རྒྱུར་གསལ་བར་གསུངས་སོ། །རྟེན་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ནི་སྐུ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ལ་གདམས་པ་ལས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་ཞག་བདུན་དུ་མིག་མི་འཛུམས་པར་ལྟ་ཞིང་དེ་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་སེམས་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྙིང་རྗེ་གོམས་པ་ནི་སྔར་ཚད་མེད་པ་བཤད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་ཡང་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་གཞིལ་བའི་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་ཕན་བྱེད་སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་སྐྱེ། །ཞེས་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལུང་དང་སྒྲུབ་པར་གྱུར་པའོ། །ཡང་གཉིས་ཏེ། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མངོན་སུམ་པ་དང༌། ཁྱད་པར་ཅན་ནོ། །འདི་ནི་ཐ་མ་གཉིས་སུ་འདོད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁས་ལེན་པའི་ཚུལ་གཉིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བ་ཀུན་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་དང༌། དེ་བཞིན་བླ་མར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ལ། །དད་དང་མོས་པས་དགའ་བ་བསྐྱེད་བྱ་སྟེ། །སྲི་ཞུར་མཆོད་བྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱང་སྐྱེ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཁས་ལེན་པ་ནི་བདག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡང་བྱེད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་གསལ་བར་ཟད་དོ། །ད་ནི་འཇུག་པའི་སྡོམ་པ་ལེན་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་ནི། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་མདོ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་རྒྱུ་དང་རང་བཞིན་བརྗོད་པ་དང༌། རྐྱེན་དང༌། རྗེས་ཀྱི་བྱ་བ་དང༌། བསྲུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ནི་གོམས་པར་བྱ་བའི་སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་འཛིན་པར་དམིགས་པའོ། །རྐྱེན་ནི་ཕྱག་འཚལ་བ་དང༌། སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང༌། བསྔོ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་པའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་བརྗོད་པ་ནི་ཁས་ལེན་པ་སྟེ། སློན་དཔོན་གྱི་མདུན་དུ་པུས་མོའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་བྱ་བ་རྫོགས་ནས་སྡོམ་པ་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། སློབ་


DTG110_Page_0482
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔོན་དགོངས་སུ་གསོལ། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་ཞེས་བརྗོད་ནས་གསོལ་བ་བཏབ་ལ། སློབ་དཔོན་གྱིས་འདི་སྐད་དུ། མི་འགྱུར་སེམས་ནི་བརྟན་གྱིས་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བསྐྱེད་པར་གྱིས། །གལ་ཏེ་སྤྱོད་པ་སྤྱད་བྱས་ན། །ཁྱོད་ནི་ཡང་དག་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །ཞེས་བརྗོད་ནས། སློབ་མས་ད་ནི་བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་རླབས་པོ་ཆེ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། སློབ་དཔོན་དགོངས་སུ་གསོལ། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བས་ནི། །འཁོར་བ་ཐ་མ་མེད་པ་ཡི། །སྔོན་གྱི་ཐ་མ་ཇི་སྲིད་པ། །དེ་སྲིད་སེམས་ཅན་ཕན་དོན་དུ། སྤྱོད་པ་དཔག་ཡས་སྤྱད་པར་བྱ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོའི་སྤྱན་སྔ་འདིར། །བྱང་ཆུབ་དམ་པར་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་མགྲོན་གཉེར་ཏེ། དབུལ་ཞིང་ཕོངས་ལས་དགྲོལ་བར་བྱ། །དི་རིང་ཕན་ཆད་གལ་ཏེ་ཡང༌། བདག་གིས་འདོད་ཆགས་སེམས་བསྐྱེད་ན། །ཕྱོགས་བཅུ་དག་ན་གང་བཞུགས་པའི། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་བསླུས་པར་འགྱུར། །བྱང་ཆུབ་ནམ་ཞིག་ཐོབ་བར་དུ། །ཐ་བའི་སེམས་དང་གནོད་སེམས་དང༌། །ཕྲག་དོག་དང་ནི་སེར་སྣ་ཡང༌། །དི་རིང་ཕན་ཆད་མི་བྱའོ། །ཚངས་པའི་སྤྱད་པ་བདག་གིས་སྤྱད། །སྡིག་དང་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་བཏང༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་དེས་པ་ལ། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་བྱ། །བདག་ནི་བྱང་ཆུབ་རིངས་ཚུལ་དུ། །འཚང་རྒྱར་མོས་ཤིང་སྤྲོ་བ་མེད། །ཕྱི་མཐར་ཐུག་གི་བར་དུ་ཡང༌། །སེམས་ཅན་གཅིག་ཕྱིར་སྤྱད་པར་བྱ། །ཚད་མེད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་སྦྱང་བར་བྱ། །ཕྱོགས་ནི་བཅུ་པོ་ཐམས་ཅད་དུ། །བདག་གི་མིང་ནི་ཐོས་པར་བྱ། །བདག་གིས་བདག་ལ་ལུང་བསྟན་ཏེ། །སངས་རྒྱས་འགྱུར་བར་དགོས་པ་མེད། །བདག་གི་ལྷག་བསམ་རྣམ་པར་དག །བདག་དབང་འདི་ན་འདྲེན་པ་རྣམས། །ལུས་དང་ངག་གི་ལས་རྣམས་ཀྱང༌། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་བདག་གིས་སྦྱང༌། །ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྦྱང༌། །མི་དགེའི་ལས་ནི་སྤྱད་མི་བྱ། །ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འདིས་ཇི་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་སྡོམ་པ་གཟུང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྨོན་ལམ་བཏབ་ཅིང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི། སྡོམ་


DTG110_Page_0483
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་སྨོན་པ་དང་འཇུག་པ་ཐུན་མོང་གི་སེམས་བསྐྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི། སྨོན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་བསྟན་ཏེ། ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་འཇུག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་མས་ནི་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དང་པོ་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ངོ་ཚ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་ནི། དི་རིང་ཕན་ཆད་གལ་ཏེ་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་མདོར་སྟོན་ཏེ། སེམས་དཔའ་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་སེམས་བསྐྱེད་ན་ཞེས་སྨོས་སོ། །རླབས་པོ་ཆེའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པས་དམ་བཅའོ། །དགེ་བ་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི། བྱང་ཆུབ་ནམ་ཞིག་ཐོབ་པར་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཏེ། ཁྱིམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པས་ནི་བཟོད་པ་དང༌། གཏོང་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་ལ་བཟོད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི། ཐ་བ་དང་གནོད་སེམས་དང་ཕྲག་དོག་གོ །སྦྱིན་པའི་མི་མཐུན་པ་ནི། ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་སྟེ། དེས་ན་དེ་དག་སྤང་བར་སྤྲོ་བ་ནི། བཟོད་པ་དང་སྦྱིན་པའོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བདག་གིས་སྤྱད། །སྡིག་པའི་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་གཏང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། དགེ་བསྙེན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ་སྡིག་པ་ལས་དབེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང༌། སྦྱིན་པ་དང་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། །བཟོད་པའི་ཆོས་ནི་ཁྱད་པར་དུ། །ཁྱིམ་པ་ལ་བཤད་སྙིང་རྗེ་ཡི། །སྙིང་པོ་ཅན་དུ་རྟག་བསྒོམ་མཛོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་དང་དེས་པ་ལ། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དགེ་བ་སྡུད་པའི་གཙོ་བོ་ནི་སྡོམ་པ་དང་དེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་དགེ་བ་སྡུད་པ་ཡིན་ལ་དེ་མཚོན་པའི་ཕྱིར་སྡོམ་པ་དང་དེས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་སྡོམ་པ་ནི་ཡང་དག་བླངས་པའོ། །དེས་པ་ནི་གཞན་ལ་མི་འཚེ་བའི་ཕྱིར་ལུས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འགྱུར་ན། དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་


DTG110_Page_0484
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁྲིམས་སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི། བདག་ནི་བྱང་ཆུབ་རིངས་ཚུལ་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་མོས་ཤིང་སྤྲོ་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཕྱུགས་རྫི་ལྟ་བུར་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་མོས་པ་ནི་འདོད་པའོ། །སྤྲོ་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པའོ། །ཅིའི་རྒྱུས་ཤེ་ན། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དང་པོ་ནི། སེམས་ཅན་གཅིག་ཕྱིར་སྤྱད་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གཉིས་པ་ནི་ཞིང་རྣམ་པར་སྦྱོང་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མིང་ཐོས་པས་ནི་གྲགས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ཏུ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་སྡོམ་པ་བཟུང་བའི་ཕན་ཡོན་ནི། །བདག་གིས་བདག་ལ་ལུང་བསྟན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕན་ཡོན་གྱི་འཐད་པ་ནི། ལྷག་བསམ་རྣམ་པར་དག་ཅེས་བྱ་བའོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པར་གང་གིས་ཤེས་ཤེ་ན། བདག་དབང་འདི་ན་འདྲེན་པ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དོན་བསྡུ་ན། ལུས་དང་ངག་གི་ལས་རྣམས་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདིར་སྨྲས་པ། བསམ་པ་དག་པའི་ས་ལ་ནི་རུང་ན། འཆིང་བ་མཐའ་དག་དང་ལྡན་པ་སློབ་པ་འདོད་པ་གོ་ཇི་ལྟར་འཐད། མ་ཡིན་ཏེ་འཆིང་བ་མཐའ་དག་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ན་སྤྲོ་བའི་རླབས་ཡོད་པས་འདིར་སློབ་ཀྱི་གཞན་དུ་ན་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར། ཡང་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་འདིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད་བསྐལ་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གྲངས་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་གྱི་བྱེ་མ་སྙེད་འདས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་དྲང༌། སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ །དེ་ལྟ་བས་ན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང༌། རང་བཞིན་བརྗོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་ལ་མཁས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཚད་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཐབས་མཁས་པ་དང་ལྡན་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་ཆུང་དུ་ཐབས་མཁས་པའི་བསྔོ་བས་ཚད་མེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ངེས་དོན་དུ་བསྟན་པ་ནི། བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྗེས་ཀྱི་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ།


DTG110_Page_0485
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕན་ཡོན་གྱིས་སྤྲོ་བ་སྐྱེད་པ་དང༌། བསླབ་པ་མདོར་བསྡུས་ཏེ་ལུང་འཕོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཕན་ཡོན་གྱིས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་བསྟན་པས་བསླབ་པ་མདོར་བསྡུས་པར་གོ་བར་འགྱུར་བས་དང་པོར་སྨོས་ཏེ། ཡང༌། རིན་པོ་ཆེ་ཡི་ཕུང་པོ་ལས། །ཞེས་བྱ་བའོ། །སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་སྡོམ་པ་དང་ལྡན་པ་དག་ནི་རྟེན་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་པས་སྔར་བསྟན་པ་ལྟ་བུར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཤིན་ཏུ་འཕེལ་བ་རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་མི་བཟོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཕན་ཡོན་དག་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་བླངས་པ་ལས་འབྱུང་བས། རང་བཞིན་བརྗོད་པ་ནི་བསླབ་པ་མདོར་བསྡུས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་གོ་བར་འགྱུར་རོ། །ཕན་ཡོན་དང་ལྡན་པའི་འཐད་པའི་ལུང་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་འབྱུང་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལ་ལ་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོའི་མདོའི་དོན་ནི། དོན་དམ་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ཕན་ཡོན་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཚན་མ་མེད་པའི་སེམས་སོ། །དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡིན་པར་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། འོག་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །གལ་ཏེ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མེད་ན་ཡང་ཆོ་ག་ནི་འདི་ཉིད་དོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་ལུང་གི་ཚད་མར་སྦྱར་བ་ལས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་གཏམ་བརྗོད་པ་སྟེ་ལྔ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།ད་ནི་སྙིང་རྗེ་བརྟན་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྔར་སེམས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་སྙིང་རྗེ་ཟློས་ཏེ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ལ། དེའི་དགོས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ལུང་ལས། སྨོན་པ་དང་ནི་འཇུག་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཟབ་དང་རྒྱ་ཆེ་དང༌། །མི་ལྡོག་འབྲས་བུ་ཐོབ་པས་ན། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཁྱད་པར་འཕགས། །དེ་ཡི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི། །བརྟན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་རྗེའོ། །ཞེས་འཆད་པ་དང༌། སློབ་དཔོན་དཔའ་བོས། ཡོན་ཏན་མ་ལུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་བརྟེན། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་སེམས་སྙིང་རྗེའི་རྒྱུ་ལས་འབྱུང༌། །ཞེས་འཆད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྙིང་རྗེ་བརྟན་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྟན་པར་འགྱུར་ཏེ་སྐྱེ་བ་


DTG110_Page_0486
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་གནས་པ་དང་མཐར་ཐུག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེ་བ་ནི། །རྙེད་པར་དཀའ་སྟེ་ཞེས་དམ་བཅའ་བ་མཛད་དོ། །འོ་ན་རིགས་ལས་གྱུར་པ་དང་འབྲེལ་པ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། གོམས་པ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། གློ་བུར་བའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཇི་ལྟར་རྙེད་དཀའ་ཞེས་དེ་ལ་རྒོལ་བ་ནི་ཅི་མངོན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱའོ། །འབྲེལ་པ་དང་གློ་བུར་དག་ནི། ཉི་ཚེ་བ་དང་རེ་ཞིག་པ་ཡིན་པས་སྨོན་པར་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་དཀའ་བ་ཁོ་ནའོ། །དཀའ་བ་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་མང་པོ་ལས་ཐོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་སྙིང་རྗེ་ནི་རང་གི་བདེ་བ་སྤོང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་སྙིང་རྗེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཟླ་བའི་སྙིང་པོའི་ལེའུ་ལས་གསུངས་པས་ཏེ། རང་གི་བདེ་བ་སེལ་བས་ན་དགྲ་དཔའ་བོ་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་ཐོགས་ཤིང་དྲག་ཤུལ་དུ་འདེབས་པ་ལས་སྒྲོལ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དགོས་པ་བསྟན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་མོས་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྙིང་རྗེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དང་པོར་དགོས་པ་ནི་མངོན་པར་མོས་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་མ་ཉམས་པར་བྱེད་པ་ནི་བར་དུ་དགོས་པ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་སྤྱོད་པ་མི་ཉམས་པར་བྱེད་པའོ། །མཐར་ཐུག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་ཐ་མར་དགོས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་སྟོབས་ལ་སོགས་པའོ། །སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་འདྲེན་པའོ། །སྙིང་རྗེ་བསྒོམ་པའི་གནས་སྐབས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དང་པོ་རྩ་བ་བརྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་སུ་དང༌། ཐེག་པ་འོག་མར་མི་ལྷུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མི་ཉམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ས་བརྒྱད་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །དེ་བས་བསྒོམ་པའི་གནས་སྐབས་གསུམ་མཚོན་པའི་ཕྱིར་དང་སྨོས་པ་ནི། བདག་གི་འཁྲུལ་པ་ལ་ཡང་སོ་སོར་རྟོག་ཅིང་གཞན་གྱི་འཁྲུལ་པ་ལ་སྙིང་རྗེ་བའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འཁྲུལ་པ་ནི་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་


DTG110_Page_0487
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་སྟེ། སྔར་སྨོས་པ་ཉིད་ཕན་ཡོན་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ནི། མངོན་པར་མཐོ་བ་དང༌། ངེས་པར་ལེགས་པ་དག་གིས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་ངེས་པར་ལེགས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏོ། །མངོན་པར་མཐོ་བའི་ཕན་ཡོན་ནི། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ལུས་དང་སྲོག་ལ་མ་ཆགས་པ་ནི་བདེ་འགྲོར་སྐྱེ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདག་ཉིད་མ་གྲོལ་བས་གཞན་དགྲོལ་བར་མི་ནུས་པས་ན་ལུས་དང་སྲོག་ལ་མ་ཆགས་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ད་ནི་སྙིང་རྗེ་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། ཕན་བདེ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་ཕ་དང་མ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་ཅིང་ཡིད་དུ་འོང་བ་དག་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་དང་དངོས་ལ་སྤྱོད་པ་དག་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བར་འདོད་པའི་སེམས་ནི་སྙིང་རྗེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྔར་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་གོམས་པར་བྱེད་པས་ན་སྙིང་རྗེ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །ཡུལ་གང་ལ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་དངོས་ལ་གནས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དངོས་ལ་གནས་པ་ནི། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེས་འཕངས་པས་ཀྱེ་མ་བདག་ལྟ་བུ་འཆིང་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བཅིངས་པ་དག་གིས་ནི་རང་ཡང་གྲོལ་བར་མི་ནུས་ན། གཞན་དག་ཀྱང་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཀྱི་མ་ལ་བདག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་ནས་གདོད་སྡུག་བསྔལ་དག་ལས་དགྲོལ་བར་བྱའོ་སྙམ་པས་ན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་སྨོས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་ནས་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པ་ནི། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་ཐོབ་པས་ན། དེའི་ཕྱིར་འབད་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཐོབ་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་སྤྱོད་པ་དག་ནི་སེར་སྣ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་སྤོང་དུ་འཇུག་པའོ། །རྒྱུ་མ་སྤངས་ན་འབྲས་བུ་སྤངས་བར་མི་འགྱུར་བས་ན་རྒྱུ་བཟློག་པ་ཁོ་ན་སྨོས་སོ། །སྙིང་རྗེའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པས་ན་ཉེན་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཞན་དུ་ན་རྒྱལ་པོ་གསེར་མདོག་གི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ལས་སྙིང་རྗེ་


DTG110_Page_0488
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉམས་པས། རང་སངས་རྒྱས་སུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་དང༌། འགྱུར་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དག་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། མི་དང་ལྷ་དང་ངན་སོང་གསུམ་དུ་རིམ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ཕན་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་མེད་པས་ན་སྐྱབས་མེད་པའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་མཆོག་གི་ཆོས་སྟོན་པ་མེད་པས་ན་མགོན་མེད་པའོ། །ཐེག་པ་གསུམ་ལ་ངེས་པར་འགོད་པར་བྱེད་པ་མེད་པས་ན་རྟེན་མེད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་སེལ་བའི་གྲོགས་པོ་མེད་པས་ན་དཔུང་གཉེན་མེད་པའོ། །ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་འབད་རྩོལ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའོ། །ཐབས་སྣ་ཚོགས་པས་ལུས་གཏོང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དཀའ་བ་སྤྱོད་པའོ། །མི་མཐུན་པ་ལས་བཟློག་པས་ན་སེར་སྣ་ཅན་ལ་སོགས་པ་གཉེན་པོ་ལ་སྦྱོར་བས་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགོད་པའོ། །མི་བཟོད་པ་ནི་བརྣག་མི་ནུས་པའོ། །རྩུབ་པ་ནི་ལུས་གདུང་བར་བྱེད་པའོ། །ཚ་བ་ནི་སེམས་གདུང་བར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་བཅུ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པ་ལ་འབད་པ་དང༌། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཉེན་ཅིང་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །སྙིང་རྗེ་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་གཞན་བསྟན་པ་ནི། ཀྱེ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཡུལ་ནི་སེམས་ཅན་སྲེད་པ་ཅན་ལ་སོགས་པའོ། །བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ནི་རང་དབང་ཡོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་སྔར་བསྟན་པ་དག་ནི། སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ལ། འདིར་ནི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པས་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྙིང་རྗེ་བསྒོམ་པའི་ཡུལ་སྔར་བཤད་པ་དེ་ཉིད་འཆད་པ་ནི། ཀྱེ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཀྱེ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡིད་ཆེས་པའི་ཚིག་བརྗོད་པའོ། །འདིར་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྤྱོད་པའི་གང་ཟག་ནི་གཉིས་ཏེ། ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པ་དང༌། །དེ་དག་ཀྱང་ཅི་རིགས་པར་བདེ་བའི་རྒྱུ་མ་བསགས་པས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་དང༌། བསགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་གྱུར་པ་དང༌། བསགས་པ་རྒྱུ་མ་གྱུར་བར་ཟད་པས་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །དེ་ལ་ཁྱིམ་པ་རྣམས་ནི་བུ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བུ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་འགྲིབ་པས་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །དེ་ལ་ཆགས་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི།


DTG110_Page_0489
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྲེད་པའི་ཁོལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འགྲིབ་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི། རང་དབང་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། །མི་འདོད་པའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་མི་ཕོངས་པ་སྟེ་མི་ཕན་པའོ། །དེ་ལ་སྙིང་རྗེ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་ཞེ་ན། རང་དབང་ཡོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ལྷ་དང་མི་འཐོབ་པར་གྱུར་པས་ན་གར་དགའ་བར་འགྲོ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སྨོན་པས་བསམ་པ་ཡིན་པར་མངོན་ནོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དག་གིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་འཕེལ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་འགྲིབ་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི། ཕན་ཚུན་མི་འཕྲོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དག་གི་གཙོ་བོ་ནི་ཞེ་སྡང་ཡིན་ཏེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགེ་བའི་རྩ་བ་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འོག་ནས་ཀྱང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐལ་པ་བརྒྱར་བསགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཟད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མི་མཐུན་པ་ནི་མི་འཕྲོད་པ་སྟེ། རྩོད་པར་བྱེད་པའོ། །ཁྲོ་བ་ནི་སེམས་འཁྲུགས་པའོ། །ཞེ་སྡང་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བའོ། །གནོད་སེམས་ནི་སེམས་ཅན་ལ་སྡང་བའོ། །མང་བ་ནི་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་ལ་དགོད་པ་ནི། སྤང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཟོད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་ཇི་སྐད་དུ། བཟོད་པ་དཀའ་ཐུབ་དམ་པ་བཟོད་པ་ནི། །མྱ་ངན་འདས་པ་མཆོག་ཅེས་སངས་རྒྱས་གསུངས། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་གཞན་ལ་གནོད་པ་དང༌། །གཞན་ལ་འཚེ་བ་དགེ་སྦྱོང་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་དང་འཚོ་བ་ཉམས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་སྟེ། དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལས་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་བཅུ་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །སྡིག་པའི་ལས་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་སྟེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བྲལ་བས་དེ་ལ་འཇུག་སྟེ། དཔེར་ན་ཨུ་དུམ་ཝཱ་ར་ལྟ་བུའི་མདོ་ལས་བཤེས་གཉེན་ངན་པས་བསླུས་པའི་དབང་གིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་བཤེས་གཉེན་དང་ལྡན་པར་བྱ་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་དགོད་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་


DTG110_Page_0490
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཡིན་པས། ཀུན་དགའ་བོ་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རིལ་གྱིས་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པས་ཚངས་པར་སྤྱོད། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཐུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཉེས་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པས་བདེ་བའི་རྒྱུ་མ་བསགས་པས་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་བརྐམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདེ་བའི་རྒྱུ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པས་ཆོས་ཉན་ཅིང་སེམས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་དོན་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ལ་བཤེས་གཉེན་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ཆོས་ཉན་ཅིང་སེམས་པ་མེད་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་གནས་པ་ནི། བརྐམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་སྟེ། འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བདག་ཉིད་དེ། དེས་མི་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སིལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་མེད་པས་བྲལ་བ་སྟེ་སྤངས་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སུན་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་སེམས་པའོ། །དེ་མེད་པས་བརྐམ་པ་སྟེ། དང་པོར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆགས་པ་སྟེ་བར་དུ་མི་འབྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོག་མི་ཤེས་པ་སྟེ་ཐ་མར་ཡང་དང་ཡང་དུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ལ་འགོད་པ་ནི་ཆགས་པ་སྤང་བ་དང༌། འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་དོན་བསྒོམ་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྟེ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ལས་དང་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་པ་མི་འདེབས་པས་ཆད་པའི་མཐའ་སྤོང་བ་སྟེ། དེ་མེད་པས་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྟག་པ་ནི་མི་འགྱུར་བའོ། །ཆད་པ་ནི་རྒྱུན་ཆད་པ་སྟེ། མདོར་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཟབ་མོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཟབ་པ་ནི་ཚུ་རོལ་པས་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱས་པ་ཆུད་མི་ཟ་ཞིང་མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པར་མི་འགྱུར་བས་ན་སྐུར་པ་མི་འདེབས་པ་དེ་ལ་དགོད་པ་ནི་གཟུད་པའོ། །ཤེས་རབ་ནི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཕྱིར། མི་ཤེས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་དེ་དང་བྲལ་བས་ནི་མ་རིག་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མ་རིག་པ་


DTG110_Page_0491
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་མ་མཐོང་བ་སྟེ། ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། འཁྲུལ་པ་སྤངས་པའི་རང་བཞིན་མི་རྟོག་པའི་ངོ་བོར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏི་མུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་མཐོང་བའི་དོན་ཏེ། ཅི་མེད་ཅེ་ན། བདག་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལ་ལ་ནི་དགག་བྱ་རྣམ་པར་བཅད་པ་ཙམ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་མི་རྟོག་པའི་ངོ་བོར་ཡོད་པར་འགྱུར། བདེན་མོད་ཀྱི། འདིར་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ངོ་བོ་གང་ཡང་ཁས་ལེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཙམ་ལ་ཡོད་པའི་མིང་གིས་བཏགས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འཁྲུལ་བའི་རྒྱུ་ཡང་ཇི་ལྟར་འཐད། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་གཏན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་རིགས་ལ། ཡོད་པ་ཉིད་ན་གོ་ཇི་ལྟར་སྤངས་པར་འགྱུར་མིག་སེར་ལ་སོགས་པས་དུང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ཡང་ནང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་ཡིན་གྱི། ཕྱི་རོལ་དུ་ཇི་ལྟར་གསལ། ཁབ་འཛག་པ་ཉིད་སྣང་བ་ཡང་མེད་པ་ཁོ་ན་ལས་འཁྲུལ་གྱི་ཡོད་པ་ཡང་ཞིག་ལས་འཁྲུལ། དེས་ན་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོའི་དཔེ་དུང་ལྟ་བུ་ལ་གཟུང་འཛིན་གྱི་སེར་པོ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མིག་ནད་བྱང་བའི་ཚེ་དེར་སྣང་ན་ནི་རུང་ན། མིག་ནད་བྱང་བའི་ཚེ་ཁབ་འཛག་པ་དེ་ཉིད་གང་དུ་གནས། འཁྲུལ་པ་སྤངས་པའི་དུས་ན་རྗེས་ཀྱི་ཤེས་པ་མངའ་བ་ཞིག་ན། མ་རིག་པའང་ཇི་ལྟར་ལྡོག་པར་འགྱུར། དེ་མ་ལོག་ན་སངས་རྒྱས་ཞེས་གང་ལ་མིང་དུ་གདགས་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་དགོངས་པ་མ་རྟོགས་པ་འགའ་ཞིག་དེ་སྐད་དུ་ཟེར་མོད་ཀྱི། གཉིས་དང་བྲལ་བའི་རང་རིག་པ་ནི་ངེས་པར་ཡོད་པ་ལུང་དང་རིགས་པ་ལས་མངོན་ལ། དེ་མེད་པར་འཛིན་པ་ནི་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལེགས་པར་མ་ཟིན་པའོ་ཞེས་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་གསལ་བར་གསུངས་ལ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཀྱང༌། མེད་པར་ལྟ་བ་ངན་འགྲོར་འགྲོ། །ཡོད་པར་ལྟ་བ་བདེ་འགྲོར་འགྲོ། །ཡང་དག་ཇི་བཞིན་ཡོངས་ཤེས་ན། །གཉིས་ལ་མི་བརྟེན་ཐར་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དེ་དག་གི་རིགས་པ་ནི་འོག་ནས་འཆད་དོ་ཞེས་ཀྱང་འདོད་དོ། །ད་ནི་ཧ་ཅང་སྤྲོས་ནས། དཀྱུས་མ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དགོངས་པ་ནི་ལོངས་པར་གྱུར་པའོ། །མེད་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། བདག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདག་ཏུ་བརྗོད་པ་རྣམ་


DTG110_Page_0492
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྲངས་སོ། །དེ་ལ་བདག་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཁམ་གྱི་ཟས་ཀྱིས་གནས་པས་གསོ་བའོ། །པུ་ནི་ལུས་ལ་བྱ་བར་འདོད་ལ་དེ་ལ་གནས་པས་ན་པུ་རུ་ཥ་སྟེ་སྐྱེས་བུའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་མ་རིག་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་དག་གིས་ན་བདེ་བའི་རྒྱུ་མ་བསགས་པས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་སྤངས་པར་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་བསགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་སྤངས་པ་ནི། འཁོར་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བསགས་པའི་དགེ་བ་སྲིད་པར་བསྔོས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པས་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་སྟེ། འཁོར་བའི་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །དེ་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པས་བདེ་བའི་སྲོག་འཕྲོག་པ་ནི་གཤེད་མ་ལྟ་བུའོ། །དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགོད་པ་ནི། ཁམས་གསུམ་ལས་དབྱུང་བ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཁམས་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སྤང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསགས་པ་རྒྱུར་མ་གྱུར་པ་ནི་བར་མ་དོར་ཟད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། འབྲས་བུ་མ་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟད་པའི་རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བྲལ་བས་བདུད་ཀྱིས་གནོད་པར་བྱས་པ་དང༌། དངོས་པོར་ལྟ་བས་མཚན་མ་ལ་གནས་པའོ། །དང་པོ་ནི་བདུད་ཀྱི་ཞགས་པས་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བདུད་ནི་འདིར་ལྷའི་བུའི་བདུད་དེ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷའོ། །དེས་ཇི་ལྟར་ཟད་པར་བྱས་ཤེ་ན། བཅིངས་པས་བཅིངས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དྲེགས་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོར་ལྟ་བས་མཚན་མ་ལ་གནས་པ་ནི། གཡོ་བ་དང་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཡོ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། མི་བརྟན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རློམ་སེམས་པ་ནི་དངོས་པོར་ལྟ་བ་སྟེ་ཞེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འགོད་པ་ནི། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ད་ནི་དངོས་པོར་ལྟ་བས་མཚན་མ་ལ་གནས་པས་བསགས་པས་རྒྱུར་མ་གྱུར་བར་ཟད་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྒོ་བཅད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དངོས་པོར་ལྟ་བས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པར་བྱས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྒོ་གཅད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྒོ་ལྟ་བུ་སྟེ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་ནི་བཅད་པ་ལྟ་བུ་


DTG110_Page_0493
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟེ། ཟད་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཟད་པར་བྱས་ཤེ་ན། ཁྱིམ་པས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་དང༌། ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱད་པར་གྱིས་ཁྱད་པར་ལ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱད་པར་གྱིས་སྤྱི་ལ་དང༌། སྤྱི་དང་ལྡན་པས་སྤྱི་ལ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མི་སྤེལ་བ་དང༌། མ་ཐོབ་པ་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། སྦྱམས་པ་དང༌། ཐག་བསྲིངས་པ་དང༌། སྔར་བསྟན་པའི་སྲིད་པར་བསྔོས་པ་རྣམས་ནི་ཟད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྙིང་རྗེ་བསྒོམ་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྒོ་དབྱེ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་ལུང་གི་ཚད་མས་སྦྱར་བ་ལས་སྙིང་རྗེ་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་གཏམ་སྟེ་དྲུག་པའོ། །སྙིང་རྗེ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཉིད་མི་ཉམས་པར་རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་ཚུལ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་ཉམས་པའི་རྒྱུ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤང་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གང་ཟག་ལ་ཞེ་སྡང་བ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་སྤོངས་པ་དང༌། བདུད་ཀྱི་ལས་དང༌། བརྙས་པའི་སེམས་དང༌། བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་བཞི་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་དང་འབྲེལ་བའོ། །རྩ་བའི་ལྟུང་བ་བསྟན་པ་དག་ནི་ཕལ་ཆེར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་དང་མ་འབྲེལ་པའོ། །སྡོམ་པ་དང་མ་འབྲེལ་བ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་ཅེ་ན། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེན་པོའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པས་གཞན་དགོས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་དང་འབྲེལ་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་སྤང་བ་བསྟན་པ་ནི། འདི་དག་པས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་འཆད་པ་ནི། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་སྟེ། རྨ་འབྱིན་པའི་ཉེས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་དང་ལྡན་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟ་བུ་རུང་བ་ལ་ཉེས་པ་འདིར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་


DTG110_Page_0494
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏེ། སྡོམ་པ་ཉམས་པའི་གང་ཟག་ལའང་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལ་ལ་དག་ནི་ཐོབ་པ་མ་ཉམས་པ་ལའོ་ཞེས་འདོད་དེ། བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་ན་གཞན་དུ་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། འོག་ནས་ཀྱང་དེ་ལ་རའི་ཤིང་རྟ་ལྟ་བུས་འགྲོ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། གླང་པོ་ཆེའི་ཤིང་རྟ་ལྟ་བུས་འགྲོ་བ་དག་ནི་ཉམས་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་དང༌། ལུང་ལས་ཀྱང་དྲི་མ་དང་ཀླན་ཀའི་དཔེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དགེ་བསྙེན་ལ་སོགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་བཤད་ཅེ་ན། ཉེས་པ་འབྲིང་དུ་བསྟན་པས་ཡུལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་ཉེས་པ་ལྕི་བ་དང་འོག་མ་དག་ཀྱང་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་སྤང་བ་ལ་སོགས་པ་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །སྟོན་པ་གཞན་ལ་མི་བརྟེན་པ་ནི། སྐྱབས་གསུམ་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ནི་མི་དང་ལྷ་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ལའོ། །དགེ་སློང་ནི་གསོལ་བ་དང་བཞིའི་ལས་ཀྱིས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུར་བསྔོས་པ་ལ་བྱའོ། །དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་གང་ཟག་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་འཇུག་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་རང་གི་ཤེས་རབ་གཙོར་བྱེད་པའོ། །བརྒྱད་པ་ནི་གྲངས་ཀྱི་བརྒྱད་པའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་མཐོང་ལམ་ཐོབ་པའོ། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་གཅིག་ལུས་པའོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཟད་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་སྤང་བྱ་རྣམས་ཀྱང་སྤངས་པའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་ནས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའོ། །རའི་ཤིང་རྟ་ལྟ་བུས་འགྲོ་བ་དང༌། གླང་པོ་ཆེའི་ཤིང་རྟ་ལྟ་བུས་འགྲོ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མི་བརྟན་པའོ། །ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་ལྟ་བུས་འགྲོ་བ་ནི། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བརྟན་པའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ལྟ་བུས་འགྲོ་བ་ནི། ས་དང་པོ་ནས་ས་བདུན་པའི་བར་དུའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་ལྟ་བུས་འགྲོ་བ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སས་


DTG110_Page_0495
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྡུས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བསྟན་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་པ་དང་པོ་ནི་མྱུར་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ས་དང་པོ་ནས་བདུན་པའི་བར་དུ་བརྟན་པ་ནི་ངེས་ཤིང་བརྟན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ས་བརྒྱད་པ་ནས་བཅུ་པའི་བར་དུ་ནི་ཤིན་ཏུ་བུལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །མྱུར་བ་སྨོས་པས་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བ་སྲིད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐར་རྒྱལ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་བྱའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱིས་གནས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་བསྟོད་པ་ལྟ་བུས་ཀྱང་བསྐལ་པ་མང་པོར་འདུམས་སུ་ཟད་ཀྱང་གྲངས་མེད་པ་ནི། སུས་ཀྱང་འདུམས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བསྟན་པ་ནི་འདི་གང་ལ་བྱ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཚོགས་ཀྱིས་ནས་བཟུང་བར་འདོད་དོ། །ལ་ལ་ནི་བཟོད་པ་ཐོབ་ནས་འདོད་མོད་ཀྱི་འདིར་ནི་དང་པོ་བརྡའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ནས་འདོད་དེ་གཞན་དུ་ན་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་བརྟན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྐལ་པ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་ལ་འདོད་དོ། །གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཀྱི་གནས་དྲུག་ཅུར་ཕྱིན་པ་ལ་འདོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན་འོག་མ་དག་ཏུ་ནི་གྲངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་མིང་ཆོས་མངོན་པ་ལས་གསུངས་ཏེ། གྲངས་ནི། རྐྱང་པ་དང༌། ཁུག་པའོ། །དེ་ལ་གྲངས་རྐྱང་པ་ནི་གཅིག་དང་བཅུ་དང༌། བརྒྱ་དང༌། སྟོང་དང༌། ཁྲི་དང༌། འབུམ་དང༌། ས་ཡ་དང༌། བྱེ་བ་དང༌། དུང་ཕྱུར་ཏེ་གནས་དགུའོ། །ཁུག་པའི་གནས་ནི་གསུམ་ཏེ། ཐེར་འབུམ་དང༌། ཁྲག་ཁྲིག་དང༌། རབ་བཀྲམ་དང༌། གཏམས་དང༌། དཀྲིགས་དང༌། མི་འཁྲུགས་པ་དང༌། ཁྱད་སྦྱིན་དང༌། དཔང་སྟེང་དང༌། དེད་འདྲེན་ཞེས་བྱ་བ་དགུ་སྟེ། ཆེན་པོ་དགུ་བསྣན་པས་ཁུག་པ་དང་པོའོ། མཐའ་སྣང་དང༌། རྒྱུ་རིག་དང༌། འོད་མཛེས་དང༌། དབང་པོ་དང༌། ལེགས་བྱིན་དང༌། རྟོགས་འགྲོ་དང༌། འགྱིང་བརྟུལ་དང༌། རྟ་རྒྱགས་དང༌། སྟོབས་འཁོར་ཏེ་དགུ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་ཆེན་པོ་དགུ་


DTG110_Page_0496
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྣན་པ་ནི་ཁུག་པ་གཉིས་པའོ། །བརྡའ་ཤེས་དང༌། རྣམ་འབྱུང་དང༌། སྟོབས་མིག་ཅེས་བྱ་བ་གསུམ་ནི། སྔ་མ་ལྟར་ཆེན་པོ་གསུམ་བསྣན་པས་ཁུག་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རྐྱང་པ་དགུ་དང༌། ཁུག་པའི་གནས་གསུམ་དུ་གྲངས་བཞི་བཅུ་རྩ་གཉིས་ཏེ། བསྡུ་ན་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ནི་མངོན་པ་ལས་སྣང་ངོ༌། །ལྷག་མ་གྲངས་བརྒྱད་ནི་གཞུང་དུ་མི་སྣང་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ཁུག་པའི་གནས་སུ་བརྒྱད་བསྣན་ན། ལྔ་བཅུ་རྩ་དགུ་ནི་གྲངས་ཀྱི་མིང་དུ་བཏགས་ལ། དྲུག་ཅུ་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་མིང་ལས་གསུངས་པས་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ནི་རང་རང་གི་འབྲས་བུ་གང་མ་ཐོབ་པར་འདོད་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་དག་ནི་གཞན་ལ་དམིགས་པ་ལ་བྱའོ། །རང་སངས་རྒྱས་དག་ནི་གཉིས་ལ་དམིགས་པ་ལ་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་འདོད་པས་ཁྱད་པར་བྱས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་ཡང་རུང་བའོ། །འདིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་དག་ནི་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །ཁྲོས་པ་ནི་ཞེ་སྡང་བའོ། །བརྙས་པ་ནི་ཁྱད་དུ་བསད་པའོ། །དཔེ་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ནི་གང་ལ་ལ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་སོགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ལས་དང་པོ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པ་ཙམ་ཡོད་པའོ། །སྤྱོ་བ་ནི་ཚིག་གིས་གཤེ་བའོ། །བརྒྱད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་ལ་སོགས་པས་མ་ཚང་འདྲུ་བའོ། །ཉམས་པ་ནི་དབྱུག་པ་དང་མཚོན་དང་བོང་བ་ལ་སོགས་པས་བརྡེག་པའོ། །རྐྱེན་དེ་ལས་འབྲས་བུ་ཅི་མྱོང་ཞེ་ན། གང་ལ་ལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྐྱེན་གང་ཡང་རུང་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། འཚོ་བ་ཉམས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སོ། །ཁྱད་དུ་བསད་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་བསྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །སྤྱོ་བ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་ངག་གི་ཁྱད་པར་རོ། །འབྲས་བུ་ཉིད་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་ཞེས་སོ། །ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་ནི་གྲངས་ཀྱི་གནས་གཞན་ལྔ་པའི་མིང་ངོ༌། །སྡུག་བསྔལ་ཇི་ལྟ་བུ་མྱོང་བ་ཞེ་ན། ལུས་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་མཚོན་པ་ནི་ལྕགས་ཀྱི་ཐོང་གཤོལ་འབར་བ་ཞེས་སྨོས་སོ། །འདིར་ལ་ལ་དག་ནི་ཁྱད་དུ་བསད་དེ་སྤྱོས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་


DTG110_Page_0497
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱི་གོང་མའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་འདོད་དོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གླིང་བཞི་པ་དང་ཉི་ཟླ་དང༌། །རི་རབ་དག་ནི་འདོད་ལྷ་དང༌། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་སྟོང་ལ་ནི། །སྟོང་ནི་སྤྱི་ཕུད་ཡིན་པར་འདོད། །དེ་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་གཉིས་པ། །བར་མའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཡིན་ནོ། །དེ་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་གསུམ་སྟེ། མཉམ་དུ་འཇིག་ཅིང་འབྱུང་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ལས་གཞི་བླངས་པ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ཞེས་སྤོང་བའོ། །ཉེས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་ནི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་རྒོལ་བ་ལ། ལན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རྒྱུ་སྤངས་པས་འབྲས་བུ་བཅོམ་པ་ཡིན་པས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གནོད་པ་བྱས་པ་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གནོད་པ་བྱས་པ་ཉེས་པ་ཆེ་བར་མི་འཐད་པས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་སྡེ་ལ་མི་འཇུག་ཅིང་འདུལ་བ་ལ་མི་སྣང་སྟེ་ཆོས་ཉིད་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ན་སྐུར་བ་འདེབས་པའོ། །མི་འཁོར་བར་བྱེད་ཅིང་སུན་འབྱིན་པས་ན་སྤོང་བའོ། །གང་ཟག་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ཇི་ལྟར་སྤོང་ཞེ་ན། ཆོས་གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཆོས་དང་གང་ཟག་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིང་གི་བྱེ་བྲག་ལས་མིང་བཏགས་པ་སྟེ། དཔག་ཚད་དྲུག་སྟོང་ཕྱེད་དང་བཞིའི་ནང་དུ་ཆུང་བའི་གླིང་གི་མིང་ངོ༌། །ཅི་འདྲ་ཡང་རུང་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ་སོ་སོར་འཆལ་པ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དཔེ་འདི་དག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་གྱི་བསམ་པ་ལ་དགོངས་ནས་ཐ་དད་དུ་བསྟན་གྱི་རྟོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ལས་དང་པོ་པ་ཁོ་ན་ལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །ཉེས་པ་འདི་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་དང་འབྲེལ་བར་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། འཕགས་པ་བྱམས་པ་སེང་གེ་སྒྲའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལས་དང་པོ་པ་ཡིན་པར་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ཞེ་ན་ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་དག་ནི་སྣ་ཚོགས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་སྡང་ཁོང་ནས་རྨ་འབྱུང་ཞིང་སྨས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། བྱང་


DTG110_Page_0498
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ནི་ཞེ་སྡང་ཁོ་ནས་ལྷུང་བར་འགྱུར་གྱི། ལྷག་མས་ནི་མ་ཡིན་གྱི། དེས་གཞན་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་འགྱུར་ལ་བཏང་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་ཞིང་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ཆགས་དག་ནི་དེ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་སྡུད་པར་འགྱུར་ལ། དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་ནི་གཞན་ཡོངས་སུ་སྡུད་པས་མཆོག་གོ ། །ལུང་ལས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྟུང་བ་ནི་ཞེ་སྡང་ལས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པ་དང༌། ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྟུང་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི། ཞེ་སྡང་གིས་འཇིགས་ལ་ཐབས་མི་མཁས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ལྟུང་བས་འཇིགས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བས་ཞེ་སྡང་ཁོ་ན་རྨ་འབྱིན་པར་བསྟན་པ་ནི། འཇམ་དཔལ་རྣམ་པར་རོལ་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའོ། །འོ་ན་དེ་ལྟར་ཁོང་ཁྲོ་བས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཟད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་དཔེ་སྟོན་ཅིག་ཅེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་སྨྲ་བ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་དབང་པོ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་བའི་བློ་གྲོས་མ་དད་ཅིང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་བསྐྱེད་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོར་ལྟུང་བར་གྱུར་ཅིང་ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། སྡོང་པོ་བཀོད་པ་ལས་ཀྱང་དེ་དག་ཕན་ཚུན་བརྙས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཉེས་པས་ཚེ་དང་འོད་དང་ཁ་དོག་ལས་ཉམས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་བས། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་བརྙས་པ་དག་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཟད་པའི་རྒྱུར་གསལ་བས་དེ་བསྟན་པ་ནི་ཟླ་བ་སྒྲོན་མ་ལས་ཀྱང་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དག་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཕན་འདོགས་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་ཞིང་ལས་བྱུང་བ་ནི་སྦྱིན་པ་དང་སངས་རྒྱས་མཆོད་པའོ། །ལ་ལ་དག་ནི་སྦྱིན་པར་བྱེད་མི་ནུས་པས་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཆགས་ན་དེའི་གཉེན་པོ་སངས་རྒྱས་མཆོད་པ་ཡིན་པས་ན་སྦྱིན་དང་སངས་རྒྱས་མཆོད་པ་ཞེས་སྨོས་སོ་ཞེའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བའོ། །ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། ཐོས་པའི་དོན་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ནི་ལུས་དང་སེམས་འདུ་འཛི་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་དབེན་པར་བྱ་བས་ན། དགོན་གནས་སྨོས་སོ། །དེ་ལྟར་རྨ་འབྱིན་པའི་ཉེས་པ་བསྟན་ནས། ད་ནི་དང་བའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་


DTG110_Page_0499
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པས་ན་བྱམས་པའོ། །སྦྱོར་བ་བཟང་པོ་ནི་མིག་བསྐྱེད་པའོ། །མོས་པ་ནི་ལས་དང་པོ་པའོ། །དད་པ་ནི་དང་བའི་དད་པའོ། །བསྔགས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་ཉིད་ངེས་དོན་གྱི་ལུང་ནི་དད་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པའི་མདོ་ལས་ཞེས་བྱ་བའོ། །བསླབ་པ་ནི་ཁྲིམས་ལྔ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཡུལ་དམན་པས་ན་དགེ་བསྙེན་ནོ། །དུས་ཐུང་བས་ན་ཉིན་གཅིག་གོ ། །དངོས་པོ་དམན་པས་ན་ཟན་ཞེས་སྨོས་སོ། །ཉུང་བས་ན་གཅིག་ཅེས་སྨོས་སོ། །ཆོས་གྲངས་མེད་པ་ནི་སྔ་མ་ཡུལ་མང་བས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྡུལ་སྙེད་དང༌། དུས་རིང་ལ་བསྐལ་པ་གང་གཱའི་བྱེ་མ་སྙེད་དང༌། རྟག་པས་ན་ཉིན་རེ་ཞིང་དང༌། དངོས་པོ་བཟང་བས་ལྷའི་ཟས་དང་གོས་བྱིན་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ཙམ་ཡང་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཕྱིན་པས་ན་དེའི་འབྲས་བུ་ནི་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ལུང་ལས་ཀྱང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་ཡང་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ན་གཟུགས་མཐོང་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར། དགེ་འདུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་ལ་སོགས་པས་མི་ཕྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་རྣམས། །བདུད་རྣམས་བྱེ་བ་བརྒྱ་ཡིས་ཀྱང༌། །གང་ཕྱིར་དབྱེ་བར་མི་ནུས་པ། །དེ་ཕྱིར་དགེ་འདུན་ཞེས་བྱའོ། །ཞེའོ། །ཉན་ཐོས་སྨོས་པ་ནི་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་དང་བའི་འབྲས་བུ་ཅན་ཡིན་པས་སོ། །ཡང་ན་སྡོམ་པ་མཚུངས་པས་སོ། །ཡང་ན་མི་ཕྱེད་པས་སོ། །ཡང་ན་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས་སོ། །ཡང་ན་སྤངས་པ་འདྲ་བས་སོ། །ཡང་ན་གྲངས་མང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་མི་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་པས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་དང་བཅས་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་དུས་དེ་ཙམ་དུ་དངོས་པོ་བཟང་པོ་དང་མང་པོས་བྱས་པ་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བྱས་པ་བསོད་ནམས་ཆེ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལ་ལ་ན་རེ་རྒྱུ་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་རྒྱུ་མཆོག་ཏུ་བཤད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་ནི་ཉན་ཐོས་འབྱུང་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་


DTG110_Page_0500
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་སེམས་བསྔགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །རའི་ཤིང་རྟ་ལྟ་བུའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གང་ཞེ་ན། དང་བའི་བསམ་པ་ལ་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུན་གྱི་བསམ་པ་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མ་ཡིན་ལ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན་རའི་ཤིང་རྟ་ལྟ་བུ་ཞེས་ཇི་སྐད་བརྗོད། སངས་རྒྱས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་དམིགས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་དང་པོའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ནས་ད་ནི་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལྟ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའོ། །ཕྱིར་ཕུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དང་པོའི་སའི་ཆ་ནས་ཕྱིར་དེད་པའོ། །བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཀྱི་མཐའ་ཐུག་པ་སྟེ། དེའི་གོང་ན་གྲངས་ཀྱི་མིང་གཞན་མེད་པས་ཇི་སྐད་དུ། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནི། བརྗོད་དུ་མེད་པས་ཐམས་ཅད་ཚང་བར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་མ་ཡིན་པ་དེའི་འོག་མར་ནི་གྲངས་ཀྱི་གནས་གཞན་མིང་གིས་བརྗོད་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་སྡེ་ལས། གྲངས་ཀྱི་གནས་ནི་གཉིས་ཏེ། ཁུག་པ་དང༌། རྐྱང་པའོ། །རྐྱང་པ་ནི་བརྒྱ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། བྱེ་བ་དང༌། ཁོད་ཁོད་དང༌། ཐད་དགུ་དང༌། ཁྲིག་ཁྲིག་དང༌། ཐམས་ཐམས་དང༌། མྱད་མྱིད་དང༌། གང་ཡ་དང༌། བན་བུན་དང༌། ཕྱར་ཕྱུར་དང༌། ལྕག་ལྕིག་དང༌། བྱང་བྱིང་དང༌། ཆེམ་ཆེམ་དང༌། ཕྱལ་ཕྱོལ་དང༌། ཁྱད་ཁྱུད་དང༌། ཟེར་ཟེར་དང༌། ཁྲིབ་ཁྲིབ་དང༌། ཡ་གངས་དང༌། ཆོ་མ་དང༌། ཁྲམ་ཁྲིམ་དང༌། ནབ་ནུབ་དང༌། སང་སང་དང༌། བརྒྱུད་ཡས་དང༌། གཏང་ཡས་དང༌། བཀྲ་ཡར་དང༌། གསའ་ཡས་དང༌། མི་མཚུངས་དང༌། ལམ་ལུམ་དང༌། ཡམ་ཡོམ་དང༌། ཁྲལ་ཁྲུལ་དང༌། ཐད་ཐུད་དང༌། བསམ་ཕྱོད་དང༌། བྲང་བྲེང་དང༌། བགྲོད་ཡས་དང༌། བསྔོ་ཡས་དང༌། ཟང་ཡག་དང༌། འཕྲོ་བཀྱེ་དང༌། རྩེ་འཕྱོ་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། འབྲུག་གཡོས་དང༌། སང་ཡལ་དང༌། མཐིང་ཡུག་དང༌། ཡིད་འཕྱོ་དང༌། ནབ་ནེབ་དང༌། ཁྲིག་ཐམས་དང༌། ཡལ་ཡལ་དང༌། བགྲང་ཡས་དང༌། ཐུག་ཡལ་དང༌། ཤང་ཤང་དང༌། ཡག་ཡག་དང༌། ཐམ་ཐིམ་དང༌། རློམ་བསྙལ་དང༌། གཞལ་འཕྱོ་དང༌། གཞལ་ཡལ་དང༌། གཞལ་མེད་


DTG110_Page_0501
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང། གཞལ་འཁོར་དང༌། གཞལ་ཐིམ་དང༌། གར་གཞལ་དང༌། གཞལ་སངས་དང༌། གཞལ་ཐག་དང༌། གཞལ་ཕུལ་དང༌། གཞལ་གཞི་དང༌། འཕྱོ་འགྱུར་དང༌། ཉར་ཉེར་དང༌། ཕྱག་ཕྱིག་དང༌། ཟལ་ཟུལ་དང༌། སལ་སལ་དང༌། གཡོ་ལྡེག་དང༌། ཕན་ཕུན་དང༌། བརྣང་ཡ་དང༌། རེམ་འགྲོལ་དང༌། རྫི་ངད་དང༌། རྫི་རྡུལ་དང༌། ཕུན་ཡོལ་དང༌། ངད་ངད་དང༌། བགྲང་རྩི་དང༌། ཟབ་བགྲང་དང༌། དགའ་བརྐྱང་དང༌། གཞུང་མདའ་དང༌། འཁྲུལ་ཆད་དང༌། འོལ་ཕྱོད་དང༌། གདབ་ཡས་དང༌། གཅལ་ཡས་དང༌། བགྲང་ཡས་དང༌། བྱིམ་འཕྱོ་དང༌། ཡ་མེ་དང༌། བསྙལ་ཡས་དང༌། ལྡབ་ལྡེབ་དང། འབན་ཆད་དང༌། ཕང་ཕུང་དང༌། ཁྱེའུ་ཆང་དང༌། ཞུང་ཟུང་དང༌། མཆོག་ཡལ་དང༌། མཐའ་བརྟུལ་དང༌། ཡུན་འགྱངས་དང༌། བུན་ལོབ་དང༌། ལམ་ལོབ་དང༌། བསྙད་ཡས་དང༌། ལང་ལིང་དང༌། ལྗབ་ལྗིབ་དང༌། མི་བརྩལ་དང༌། འབྱམ་ཡས་དང༌། ང་འགྲང་དང༌། སྨོས་ཡས་དང༌། བཀྲ་ཆལ་དང༌། ལོ་རྒྱས་དང། འབུམ་རྡིབ་དང༌། གམ་གུམ་དང༌། ལ་ལོ་དང༌། བགྲང་འཕྱོས་ཏེ་དེའི་སྟེང་དུ་རྩ་བའི་གྲངས་བདུན་བསྣན་ན་བརྒྱ་བཅུ་དྲུག་ནི་གྲངས་རྐྱང་པའི་དབང་དུ་བྱས་པས་སོ། །ཁུག་པའི་གནས་ནི་བཅུ་སྟེ། དཔག་ཡས་དང༌། ཡལ་ཕྱོང་དང༌། མུ་ཡལ་དང༌། བགྲང་ཡོལ་དང༌། མི་འཇལ་དང༌། བསམ་ཕྱོད་དང༌། མཐའ་འབྱམ་དང༌། དཔག་ཐག་དང༌། བརྗོད་དུ་མེད་པ་དང༌། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་སྟེ། དེའི་སྟེང་དུ་བགྲོད་འཕྱོས་ལ་བསྒྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་བསྒྲེས་པའི་བར་དུ་བཅུ་བསྣན་པ་ནི་ཁུག་པའི་གནས་བཅུ་སྟེ། ཉི་ཤུ་དང་སྤྱིར་སྡོམ་ན་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཏུ་ནི་མིང་གིས་བསྟན་པས་སོ། །དཔེ་དེ་ཉིད་སྦྱར་བ་ནི། དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཐོས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དང༌། ཀློག་པ་དང༌། འཛིན་པར་བྱེད་པའོ། །བསམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དཔྱོད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཞིབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ལུས་པར་འཛིན་པའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་དམན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། འདྲེ་བ་ལ་སྤྱོད་པས་ན་དཔེ་གཉིས་བསྟན་ནོ། །རང་བཞིན་གྱི་རིགས་དང་ལྡན་ཞིང་སེམས་བསྐྱེད་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པའོ། །བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བས་ན་མོས་པའོ། །སྦྱོར་བ་རྒྱ་ཆེ་བས་ཀློག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །དེ་ལ་


DTG110_Page_0502
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀློག་པ་ནི་གཞུང་གི་བདག་ཉིད་དོ། །འཛིན་པ་ནི་དོན་རྣམ་པར་སེམས་པའོ། །གུས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །ཞེ་ས་ནི་ལུས་དང་ངག་གིའོ། །གཞོལ་བ་ནི་མོས་པའོ། །འབབ་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པའོ། །བརྟེན་པ་ནི་འགྲོགས་པའོ། །ཚོལ་བ་ནི་ཉན་པའོ། །འཛིན་པ་ནི་དོན་མི་ཉམས་པར་བྱེད་པའོ། །འཆང་བ་ནི་གླེགས་བམ་མི་གཏོང་བའོ། །དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པས་བསྟི་སྟང་བྱེད་པ་བསྟན་ནས། ཟང་ཟིང་གིས་བསྟི་སྟང་བྱེད་པར་བསྟན་པ་ནི། རབ་ཏུ་གུས་པས་མེ་ཏོག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་གཙོ་བོ་ནི་གཞན་ལ་གུས་པ་ཡིན་པས་མི་བརྙན་པ་ཞེས་སྨོས་སོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དག་ནི་ཟབ་པ་ཡིན་ལ། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་སྟོན་པ་དག་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་འདོད་དོ། །བདེན་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་མི་སྤོང་བས་མོས་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་ནི་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེའོ། །ཡང་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གོ །ཡང་ན་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་དོན་ཏོ། །འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བདུན་བཤད་དོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་སྙིང་རྗེ་ལ་བཤད་དོ། །ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས་ནི། ཆོས་ལྔ་དང་ནི་རང་བཞིན་དང༌། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ཉིད་དང༌། །བདག་མེད་པ་ནི་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས། །མ་ལུས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས། །ཞེའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ལྔ་ནི་མིང་དང༌། རྒྱུ་མཚན་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་རང་བཞིན་ནོ། །འཕགས་པ་བྱམས་པའི་ཞལ་ནས་ནི། ས་བོན་དང༌། འཇུག་པ་དང༌། བསྒྲུབ་པ་དང༌། གོ་རིམས་དང༌། འབྲས་བུ་དག་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། རིགས་ནི་ས་བོན་ནོ། །འཇུག་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །སྒྲུབ་པ་ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཏོ། །གོ་རིམས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གོ །འབྲས་བུ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། ཐེག་པ་མཆོག་བསྟན་པ་ཡི་རྣམ་པ་ཆོས་ཀྱིས་འགྲོ་བའི་སེམས་ཅན་ལ། །འབྱོར་པའི་དོན་ཚུལ་བླ་མེད་གྱུར་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡི་བདག་ཉིད་སྟོན། །ཞེས་གསུངས་


DTG110_Page_0503
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོ། །མཁས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པའོ། །མི་གཡོ་བས་ན་རྟག་ཏུའོ། །སྐྱབས་ནི་མཐོ་རིས་དང་བྱང་གྲོལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སྨོན་པ་དང༌། འཇུག་པའོ། །བྱམས་པ་ནི་ཕན་པར་འདོད་པའི་སེམས་སོ། །སྙིང་རྗེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བའི་སེམས་སོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྟོན་པ་བཞི་ནི་ཐོས་པ་དང༌། །བསམ་པ་དང༌། སྒོམ་པའི་གནས་སྐབས་གསུམ་དུ་ཆོས་དང༌། དོན་དང༌། ངེས་པའི་དོན་དང༌། ཡེ་ཤེས་ལ་རྟོན་གྱི་གང་ཟག་དང༌། ཚིག་དང༌། དྲང་བའི་དོན་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མི་རྟོན་པའོ། །བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་ནི་སྦྱིན་པ་དང༌། སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང༌། དོན་སྤྱོད་པ་དང༌། དོན་མཐུན་པའོ། །རང་གི་ལམ་ལ་གཞན་སྦྱོར་བ་ནི་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའོ། །ད་ནི་ཆོས་སྤོང་བའི་ཉེས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བ་ནི་གསུངས་ཏེ། གང་ཟག་གང་གིས་སྤོང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པ་ཞེས་སྨོས་སོ། །དུས་ནམ་གྱི་ཚེ་སྤོང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བཟོད་པ་མ་ཐོབ་ཅིང་མོས་པ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་མཐོང་ཡང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པ་སྲིད་པས་ན་དེ་སྨོས་སོ། །དམིགས་པའི་ཚུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་སྤོང་བ་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཞེས་སྨོས་སོ། །རི་མོ་བྱེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ཞེས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའོ། །ཇི་ལྟར་རི་མོ་བྱེད་ཅེ་ན། །འཁོར་དུ་འོངས་ན་ཡང་ལུས་དང་སེམས་ཀྱིས་མཐུན་པར་མི་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། འཁོར་ནི་དགེ་སློང་ལ་སོགས་པའོ། །འོངས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཁན་པོའི་གསང་དྲང་བའི་ཕྱིར་ལྷགས་པའོ། །འདུད་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་ལུས་ཀྱིས་མཐུན་པར་མི་བྱེད་པའོ། །ཆོས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྤོང་བས་སེམས་ཀྱིས་མཐུན་པར་མི་བྱེད་པའོ། །དེས་ཉེས་པ་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་ནི། འཆལ་བའི་ཤེས་རབ་ཏུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདོར་བ་ནི་སྤོང་བའོ། །དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་འདི་ལས་སྐྱེས་


DTG110_Page_0504
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤིང་བྱུང་བས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བོར་བའོ། །དེས་འབྲས་བུ་ཅི་མྱོང་ཞེ་ན། སྐྱེས་ནས་མྱོང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ལོ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བར་མ་ཆད་པ་དམྱལ་བ་ཁོ་ན་བརྒྱུད་པས་ན་འཁོར་བའོ། །འཇིག་པ་ནི་དུས་མཐའི་མེ་ལ་སོགས་པའོ། །ཆགས་པ་ནི་དང་པོ་རླུང་ནས་བཟུང་སྟེའོ། །དེའི་ཚེའང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་གྱི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བས་ན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ནས་དམྱལ་བ་ཆེན་པོར་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ལས་ཟད་ནས་གོང་དུ་འཕོ་བ་ནི། དུད་འགྲོ་དང་གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་དུ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཅིས་ཏེ་མིར་སྐྱེས་ན་ཡང་ལྐུགས་པ་དང་དམུས་ལོང་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བས་ན་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེན་པོ་ནི་མཚམས་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་རྒོལ་པ་ལ། ལན་ནི་དེ་བས་ཀྱང་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེ་བ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩ་བ་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་དང་འདྲ་ཞེས་མི་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་དང་འབྲེལ་པར་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་གནོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་བདུད་དག་ནི་དུ་ཞིག་ལ། གང་ཟག་ནི་གང་གི་ལ། དུས་ནི་ནམ་གྱི་ཚེ། གནོད་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག །བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་དུ་ཞིག །དེ་སྤོང་བའི་ཐབས་ནི་གང་ཞིག་ཅེ་ན་སྨྲས་པ། བདུད་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཕུང་པོ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། འཆི་བདག་དང༌། ལྷའི་བུའི་བདུད་དོ། །གང་ཟག་ནི་ལས་དང་པོ་པ་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པ་ལའོ། །དུས་ནི་དད་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཤས་ཆེ་བ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བྲལ་བའི་ཚེའོ། །འཆིང་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ལ་བར་ཆད་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་འོང་ཞིང་དེ་ལས་མི་འདའ་བར་བྱེད་པའོ། །བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་བདུད་ཀྱི་ལས་བརྒྱད་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཉི་ཤུའོ། །བརྟག་པའི་ཐབས་ནི་བཞི་སྟེ། རྒྱུད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་བརྟག་པ་དང༌། འོད་ཟེར་ལ་བརྟག་པ་དང༌། ཆོས་


DTG110_Page_0505
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཤད་པ་ལ་བརྟག་པ་དང༌། མཆོད་པ་ལ་བརྟག་པའོ། །ལ་ལ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་བརྟག་པ་དང་ལྔའོ་ཞེས་འདོད་དོ། །སྤང་བའི་ཐབས་ནི་ཡང་དག་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པའི་སྒོ་ནས་སྤོང་བར་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་བདུད་བཞི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བདུད་དོ། །ལས་རྣམ་པ་གཉིས་མཚོན་པ་ནི། བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་འབྱུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལས་དང་པོ་པ་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པ་ལ་བདུད་འབྱུང་བས་མིང་ལ་གནས་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ལས་དང་པོ་པ་ཡིན་པས་ན་ཚིག་ཁོ་ན་ལའོ། །སྟོན་པས་མིང་ལ་ཞེན་པས་བསླུས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མིང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཁྱོད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལས་དང་པོ་པ་ཡིན་པས་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ལྟས་དེ་དག་མེད་པར་ཡང་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ལྟས་ནི་ཐེག་པ་དམན་པ་ལ་ངན་སོང་དག་གིས་བྲོད་པ་དང་འཇིགས་པ་བསྐྱེད་པ་ལས་ཀྱང་མི་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རློམ་སེམས་པ་ནི་བདུད་ཀྱི་ཚིག་གིས་ང་རྒྱལ་བའོ། །བརྙས་པ་ནི་ཁྱད་དུ་གསོད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར། བདག་སྟོད་གཞན་ལ་སྨོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། བདུད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བླང་ཤིང་བློ་ཆུང་རིག་པར་བྱ། །ཞེའོ། །དུས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བྲལ་བ་ལས་འབྱུང་བས་ན་དེ་ཐབས་མི་མཁས་ཤིང་ཤེས་རབ་དང་བྲལ་བ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བྲལ་བ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་མ་ཟིན་ཅིང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མང་པོ་སྨོས་པ་ནི་མཚོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་གང་བྱེད་ཅེ་ན། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལྟུང་བའི་རྩ་བ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཆེས་ལྕི་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དམྱལ་བར་འགྲོ་བ་བྱང་ཆུབ་ལ། །གཏན་གྱི་གེགས་བྱེད་མ་ཡིན་ཏེ། །ཉན་ཐོས་དང་ནི་རང་སངས་རྒྱས། །ཐེག་པ་མཆོག་ལ་གེགས་སུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་ལ། བདུད་འབྱུང་བ་ནི། ལྷའི་བུ་ཇི་ཙམ་དུ་ལས་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལས་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་སོ། །འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །བདུད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ་ཞེས་


DTG110_Page_0506
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨོན་པ་ནི་འབྲས་བུ་འདོད་པའོ། །འཛིན་པ་ནི་རྒྱུ་ལ་འཇུག་པའོ། །མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་གཙོར་བྱེད་པའོ། །འདོད་པ་ནི་འདུན་པའོ། །འདུ་ཤེས་པ་ནི་མཚན་མར་འཛིན་པའོ། །རློམ་སེམས་པ་ནི་དངོས་པོར་ལྟ་བའོ། །ཡོངས་སུ་རྟགས་པ་ནི་སྤྱོད་པའོ། །གང་དུ་ལས་འཇུག་པ་ཞེས་སྨོས་པ་དེ་གང་ལ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཞེན་པ་ནི་དངོས་པོར་ལྟ་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བདུད་ཀྱི་ལས་སུ་བཤད་ཅེ་ན། དངོས་པོར་ལྟ་བ་ནི་འཆིང་བ་ཡིན་པས་ཐར་པ་ཅི་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དངོས་པོར་ལྟ་བས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཡང་འཆིང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པས། སྦྱིན་པས་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རློམ་སེམས་པ་ནི་རང་དང་གཞན་དང་ཆོས་སུ་དངོས་པོ་ལྟ་བའོ། །མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་ཞེན་པའི་གནས་སུ་རྟོག་པའོ། །འཛིན་པ་ནི་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པར་བརྟགས་པའོ། །ལན་པ་ནི་རྩོལ་བའོ། །མཚན་མ་ནི་གཡེང་བའོ། །རྒྱུ་བ་ནི་སྤྱོད་པའོ། །མངོན་དུ་རྒྱུ་བ་མི་འབྱུང་བ་ཙམ་ལ་གཅོར་བྱེད་པས་ན། དགོན་པ་ལ་དགའ་ཞིང་མོས་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཡལ་བར་འདོར་བ་ན་བཏང་སྙོམས་སུ་ལྟུང་བའོ། །ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ངན་པས་ཆོག་པས་ན་འདོད་པ་ཆུང་བའོ། །མང་པོ་མི་འདོད་པས་ན་ཆོག་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་ཆུང་བས་ནི་ཆོས་བཞི་སྤོང་བ་སྟེ། ཚུལ་འཆོས་པ་དང༌། ཁ་གསག་དང༌། གཞོགས་སློང་དང༌། ཐོབ་ཀྱིས་འཇལ་བའོ། །ཆོག་ཤེས་པས་ནི་རྙེད་པས་རྙེད་པ་སྤོང་ངོ༌། །ལུས་ལ་སོགས་པ་ལས་སུ་རུང་བར་བྱེད་པས་ན་སྦྱངས་པའོ། །ཡོན་ཏན་ནི་བཅུ་གཉིས་ཏེ། ཟས་ལས་གྱུར་པ་གསུམ་དང༌། གོས་ལས་གྱུར་པ་གསུམ་དང༌། གནས་ལས་གྱུར་པ་དྲུག་གོ །དེ་ལ་མང་དུ་ཟ་བའི་གཉེན་པོ་ནི། སྟན་གཅིག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྟན་གྱི་མཐའ་པ་དང༌། ཆུའི་མཐའ་པའོ། །ཡང་ཡང་ཟ་བའི་གཉེན་པོ་ནི་ཕྱིས་མི་ལེན་པའོ། །བཟང་པོ་ལ་ཞེན་པའི་གཉེན་པོ་ནི་བསོད་སྙོམས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཅི་ཐོབ་པ་ལེན་པ་དང་མཐར་གྱིས་རྒྱུ་བའོ། །གོས་བཟང་པོ་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོ་ཕྱག་དར་ཁྲོད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བོར་བ་དང་སྨད་པའི་དབང་གིས་སོ། །མང་པོའི་གཉེན་པོ་ཆོས་གོས་གསུམ་པའོ། །འཇམ་པའི་གཉེན་པོ་ཕྱིང་པ་པའོ། །འདུ་འཛི་ལ་ཆགས་པའི་


DTG110_Page_0507
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉེན་པོ་ནི་དགོན་པ་པའོ། །བླ་གབ་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོ་ནི་བླ་གབ་མེད་པའོ། །སྟན་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོ་ནི་གཞི་ཇི་བཞིན་པའོ། །གཙུག་ལག་ཁང་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོ་ནི་ཤིང་དྲུང་པའོ། །འཁྲིག་པ་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོ་ནི་དུར་ཁྲོད་པའོ། །ཉལ་བ་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོ་ནི་ཅོག་པུ་པའོ། །ཡོ་བྱད་ཀྱིས་ཕོངས་པར་བྱེད་པས་ན་བསྙུངས་པའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་དངོས་པོ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་ཞེན་པ་ཡང་འཆིང་བ་ཡིན་པས། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་ལྷག་མཐོང་ངོ༌། །སྤྲོས་པ་མེད་པ་ནི་ཞི་གནས་སོ། །རབ་ཏུ་དབེན་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཚོགས་སོ། །ཚོགས་གཉིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གནང་བའི་ཕྱིར་བཀའ་སྒྲུབ་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་དོན་བསྡུས་པ་ནི། ཇི་ཙམ་དུ་རྟོག་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་དང་དེ་གཉིས་ཀས་སྤྱོད་པ་ནི་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའོ། །ཐ་སྙད་བཞིར་རྟོག་པས་ན་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འོ་ན་ལས་དང་པོ་པ་དག་ཇི་ལྟར་འདུག་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ལ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་གཏད་ནས། ཚོགས་བསགས་པ་དེ་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞིང་ཉེས་པ་མཐའ་དག་སྤོང་བས་ལས་དང་པོ་པས་ཀྱང་སུན་འབྱིན་པའི་སྒོ་ནས་སྤོང་གི །གཞན་དུ་ན་རྟོག་པ་དག་ནི། བཙན་ཐབས་སུ་སྤངས་པར་འདོད་ན་འདུས་བྱས་སུན་ཕྱུང་བས་གསོར་མི་རུང་བར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་དབེན་དོན་མི་ཤེས་ཤིང༌། །ཐོས་པ་ཙམ་ལ་འཇུག་བྱེད་པ། །མི་གང་བསོད་ནམས་མི་བྱེད་པའི། །སྐྱེས་བུ་ཐ་ཤལ་དེ་དག་བརླབ། །ཅེས་འཕགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པ་དང༌། ཡང་ཡོད་ཡང་དག་པའི་དངོས་པོ་ལ་མེད་དོ་ཞེས་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལེགས་པར་མ་ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལས་ཉམས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་ཀྱང་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ལ། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང༌། འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་རི་རབ་དང་མཉམ་པ་ནི་བླ་ཡི། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་


DTG110_Page_0508
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་གསོར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འོག་ནས་ཡང་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཡ་བྲལ་བ་ནི་འཆིང་བར་གསུངས་པ་དང༌། ཡང་ཐབས་དང་མི་ལྡན་པར་དགེ་བ་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདུད་ཀྱི་ལས་སོ་ཞེས་འཆད་དོ། །དེ་བས་ན་འཁྲུལ་པ་ལ་འཁྲུལ་པར་ཤེས་ནས་རིམ་གྱིས་སྤོང་བ་ནི་འཁྲུལ་པ་སྤངས་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། སྣ་ཚོགས་འདི་དག་འཁྲུལ་པ་ན། །མ་འཁྲུལ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། །འཁྲུལ་པ་ཙམ་དུ་སྤོངས་ཤེས་ན། །མ་འཁྲུལ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་འདོད་སོ། །ད་ནི་བརྩོན་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་བདུད་འབྱུང་བས་ན། དེའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པ་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་བརྩོན་པ་ལས་འབྱུང་ཞེས་སྨོས་སོ། །བརྩོན་པ་གང་དག་ནི་བདུད་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ན་བརྩོན་པ་ལ་བདུད་འབྱུང་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་རྒོལ་བ་ལ། གང་ཞིག་རིན་པོ་ཆེ་དང་བང་མཛོད་དང་ལྡན་པ་ལ། ཆོམ་རྐུན་པ་དག་གླགས་ཚོལ་ཞིང་དབུལ་ཞིང་ཕོངས་ལ་དགྲས་ཅི་ཞིག་བྱས་པར་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྩོན་པ་ལ་བདུད་འབྱུང་གི་ལེ་ལོ་ལ་བདུད་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་པ་ནི། བརྩོན་པ་ལ་བདུད་གླགས་ཚོལ་གྱི་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བརྩོན་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཇི་ཙམ་དུ་གཉིས་ལ་སྦྱོར་བ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དག་ནི་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནམ། ལུང་ལས་ཀྱང་ང་དེའི་ཚེ་རི་དགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་ཡན་ལག་མ་སྨད་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། ཡང་དགེ་སློང་དག་མཚན་མོ་ནམ་ལངས་པ་ན་རི་དགས་ཅེ་སྤྱད་སྐད་འབྱིན་པའི་སྒྲ་ཐོས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དགག་ཅེ་ན་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་རྒོལ་བ་ལ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དག་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་གོམས་པའི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པས་ཡང་དག་པར་མི་རུང་སྟེ། རིགས་པ་དང་ལུང་གིས་གནོད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། བདག་མེད་པ་སྟོན་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་སྒྲོ་བཏགས་པ་ནི་བདག་དང་བདག་གིར་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་བརྗོད་པ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དག་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་འཁྲུལ་པས་གོམས་པའི་དབང་གིས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་གཉིས་ལ་སྦྱོར་བའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་དང་བྲལ་བས་ན་སྦྱོར་བ་ཡང་དག་པ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་


DTG110_Page_0509
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་ལོག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ན་ཐོབ་པར་ལྟ་བ་མེད་པས་ཐོབ་པ་དམ་པ་ནི་སྦྱོར་བ་མེད་པ་སྟེ། མི་སྦྱོར་བ་ཉིད་སྦྱོར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲོས་པའི་མཐའ་བརྒྱད་དང་བྲལ་བ་ནི། དེ་ལྟར་བཤད་པ་བསྡུ་བ་ནི་གང་ན་མིག་ལ་མི་སྦྱོར་བ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དད་པ་དང་ལྡན་པའི་བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་ཤུགས་ཀྱིས་གོ་བས་ན་འདིར་མ་གསུངས་ཏེ། འདས་མ་ཐག་པའི་བརྩོན་པ་དང་ལྡན་པའི་སྐབས་སུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ད་ནི་བདུད་ཀྱི་གནོད་པ་གང་བྱེད་པ་དེ་བསྟན་ཏེ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཐེག་པ་མཆོག་ལ་ཉམས་པར་བྱེད་པ་དང༌། མ་མཐོང་བའི་ཚེ་རྟེན་མཆོག་ལས་ཉམས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བརྡར་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་བརྟག་པ་རྣམ་པ་ལྔས་བརྟགས་ནས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི། ལྷའི་བུ་ཉི་ཤུ་པོ་འདི་དག་ནི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བདུད་ཀྱི་ལས་བརྒྱད་དང༌། བདུད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། བདུད་ཀྱི་ལས་ཡང་དག་ཕུལ་ཉི་ཤུ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་དེ་བརྟག་པ་ལ་མཁས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཉི་ཤུ་གང་ཞེ་ན། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། སྤྱོད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སེམས་རྣམ་པར་སྤྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤྱོད་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་སྤྱོད་པ་སྟེ། དོན་གྱི་སྐབས་འདིར་ནི་སེམས་རྣམ་པར་སྤྱོད་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་འདོད་དོ། །བདུད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་སྐྱེ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། འདིར་ནི་ཐེག་པ་མཆོག་ལ་འདོད་དོ། །ཡང་དག་ཕུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་མཆོག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་གྲངས་ངེས་ཞེས་རྒོལ་བ་ནི། གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱའོ། །བདེན་མོད་ཀྱི་འདིར་མཆོག་བསྡུས་ནས་བཤད་པ་ཉེས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་མཚམས་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པས་བཤེས་གཉེན་དམན་པ་ལ་བརྟེན་པ་ནི། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འདོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འཁོར་བས་སྐྲག་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་བའི་ཐེག་པའོ། །དང་པོ་དང་བར་མ་དང་ཐ་མར་ནི། གཉེན་པོ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་དུ་སྦྱར་ཏེ། ཐེག་པ་མཆོག་གི་རྩ་བ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན་པས་


DTG110_Page_0510
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་དང་བྲལ་བ་ནི། དེའི་བར་དུ་གཅོད་པ་བདུད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་བྲལ་ན་འབྲས་བུའི་མཆོག་སྒྲུབ་པ་དང་བྲལ་བས་ཤེས་རབ་ཐབས་ཀྱིས་མ་ཟིན་ན་ནི་གཉིས་ཏེ། གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཐབས་དང་བྲལ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་སོ་སོར་རྟོག་ཅིང་སེམས་ཅན་ཡལ་བར་འདོར་བ་སྟེ། རང་ཉིད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་འབད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་དོན་གྱི་ཐབས་དང་བྲལ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ལ་སོ་སོར་རྟོག་ཅིང་འདུས་བྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཐབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མ་ཟིན་པས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ནི། བསམ་གཏན་བསྐྱེད་ཅིང་རྣམ་པར་ལྡོག་པ་ཚོལ་བ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་བསྐྱེད་པ་ནི་རང་ཞི་བར་འདོད་པའི་བསམ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ལྡོག་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བྲལ་བ་ནི་གང་ཟག་ལ་ལྟོས་ཏེ་བསམ་པ་དམན་པ་དང༌། ཆོས་ལ་ལྟོས་ཏེ་སྦྱོར་བ་དམན་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་ལ་ལྟོས་ཏེ་བསམ་པ་དམན་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། སྤྱིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྙིང་རྗེ་དང་བྲལ་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་ཅེས་བྱའོ། །བྱེ་བྲག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བྱམས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཁྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྦྱོར་བ་དམན་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། བཤད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ལ་བཤད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཤེས་རབ་དམན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི། ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་བའི་གཏམ་སྟོན་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བདག་མེད་པ་ཙམ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་འཆལ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་ཟབ་མོའི་གཏམ་འཆབ་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཟབ་མོ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །གཏམ་སྣ་ཚོགས་པ་ནི་རྒྱན་པོའི་གཏམ་ལ་སོགས་པའོ། །སྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་ལྔ་སྟེ། སྦྱོར་བ་ལ་མི་བརྩོན་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཉམས་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། སྦྱོང་བ་མི་མཐུན་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་ངན་པ་ལ་བརྩོན་པའོ། །སྦྱོར་བ་ལ་མི་བརྩོན་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། རང་གི་ལམ་སྒྲུབ་པ་ལ་མི་བརྩོན་པ་ནི། ལམ་


DTG110_Page_0511
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ལམ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གོ །གཞན་ལམ་དུ་ཁྲིད་པ་ལ་མི་བརྩོན་པ་ནི། རབ་ཏུ་བརྩོན་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མི་སྦྱོར་བ་ནི་ཁྲིད་པར་མི་བྱེད་པའོ། །སྦྱོར་བ་ཉམས་པ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། རང་གི་སྤྱོད་པ་མི་སྒྲུབ་པ་ནི། དགེ་བའི་རྩ་བ་སོགས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་སྤྱོད་པ་ལ་གཞན་མི་སྦྱོར་བ་ནི། ལྷག་མཐོང་གི་རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པར་གནས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གཞན་གཅེས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་མི་མཐུན་པ་ལ་བརྩོན་པ་ནི། ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པ་ཟད་པར་ཚོལ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། གཞན་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་སྙིང་རྗེ་དང་བྲལ་བ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རང་དོན་བསྒྲུབ་པའི་སྦྱོར་བ་ཐབས་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཐབས་དང་མི་ལྡན་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྦྱོར་བ་ངན་པ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། བརྩོན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་བརྩོན་པ་ནི། སྡེ་སྣོད་མི་ཚོལ་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་སོ། །འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་ནི་ཆད་པར་ལྟ་བ་དག་གོ །བརྩོན་པར་བྱས་པ་ལ་ལོག་པར་བརྩོན་པ་ནི་མང་དུ་ཐོས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མང་དུ་ཐོས་པ་ནི་བརྩོན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཡང༌། ཆོས་འཆབ་པ་ནི་ལོག་པ་ཡིན་པས། ལོག་པར་བརྩོན་པའོ། །དེ་ལྟར་དམན་པ་ལ་མོས་པ་དག་ནི། དངོས་པོས་ལྟ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་དགོས་པའི་ཞལ་ཏ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་ལས་སྐྱེས་ཀྱི། དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམན་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དག་ནི་དམན་པའི་གྲོགས་པོ་ལ་བརྟེན་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྐལ་པ་མཉམ་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །


DTG110_Page_0512
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམན་པའི་གྲོགས་པོ་ལ་བརྟེན་པ་དག་ནི་དམན་པ་ལ་བག་མེད་པར་འགྱུར་བས། གང་གི་ཚེ་བརྒྱ་བྱིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་ནི་ཡུལ་འཁོར་སྲུང་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལས་ཟློག་པར་བྱེད་པ་བདུད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་གོ་རིམས་འདི་ནི་སྲིད་པ་ཁོ་ནའོ། །ད་ནི་གཞན་ལ་བརྙས་པའི་ཉེས་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་བཟང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། གཞན་ལ་བརྙས་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་ལྷུན་ལེགས་པ་ནི་གཟུགས་བཟང་བའོ། །བྱད་ལེགས་པ་ནི་མཛེས་པའོ། །ཕྱུག་པ་ནི་འབྱོར་པ་སྣ་ཚོགས་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་པས་ནོར་ཆབ་ནི་གསར་ལ་སོགས་པ་མང་བའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ནི་འཕྲལ་གྱི་དགོས་པའོ། །ནོར་མང་བ་ནི་གསེར་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་པའོ། །མཛོད་ནི་སྣ་ཚོགས་པའི་གནས་སོ། །བང་བ་ནི་སྣ་རེ་རེའི་གནས་སོ། །རུས་ནི་བ་ར་དྭ་ཛ་ལ་སོགས་པའོ། །རིགས་ནི་རྒྱལ་རིགས་ལ་སོགས་པའོ། །གཡོག་ནི་གོ་རེ་ལོང་ངོ༌། །འཁོར་ནི་རྗེས་སུ་འཚོ་བའོ། །བསོད་ནམས་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ནི་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བརྩོན་པ་ནི་ལྷུར་ལེན་པའོ། །དབང་ཕྱུག་ནི་རྒྱལ་པོའི་ས་ལ་གནས་པའོ། །རྒྱགས་པ་ནི་དྲེགས་པའོ། །བག་མེད་པ་ནི་བརྩམ་པ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །གང་ལ་བརྙས་ཤེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གཏོགས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དག་ནི་རྟེན་མཆོག་ཡིན་པས་ན། གང་དག་ཁྱིམ་ན་གནས་པར་བྱེད་བཞིན་དུ། །བྱང་ཆུབ་དམ་པའི་མཆོག་འདི་ཐོབ་པ་ཡི། །སངས་རྒྱས་གང་ཡང་སྔོན་ཆད་མ་བྱུང་སྟེ། །མ་འོངས་པ་ན་མི་འབྱུང་གནས་པ་མེད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནས་མངོན་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཁྱིམ་སྤངས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནི་སྡུག་བསྔལ་དུ་མའི་གནས་ཡིན་པས་ན། འཕགས་པ་དྲག་ཤུལ་ཅན་གྱིས་ཞུས་པ་ལས་སྨད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་བརྩོན་པ་ནི། དེ་གཅོར་བྱེད་པའོ། །འོ་ན་ཚོགས་གཉིས་དག་ནི་ལམ་མ་ཡིན་ནམ་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་མཆོག་ཅེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་འབྱོར་བ་མཐའ་དག་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ལུང་ལས་ཀྱང་རབ་ཏུ་བྱུང་བས་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་


DTG110_Page_0513
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་མ་གནང་བས་ཇི་ལྟར་ཚོགས་སོགས་པར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་ན་ཚོགས་གཉིས་དང་ལྡན་པར་འདོད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་བརྙས་ཤེ་ན། ཤ་དང་ཁྲག་སྐམས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དུས་མ་ཡིན་པའི་ཁ་ཟས་ལ་སོགས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྐེ་བ་ནི་རིང་བའོ། །ཉམ་ཆུང་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་མཐའ་མེད་པའོ། །ལུས་རྩས་ཡོགས་པ་ནི་ཧ་ཅང་ཡང་རྐེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཅིའི་ཕྱིར་ལུས་གདུང་ཞེ་ན། མགོ་དང་གོས་ལ་མེ་འབར་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ་ཤིན་ཏུ་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བའོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་བརྩོན་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དག་ནི་དངོས་པོ་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་རྐེ་ཞིང་ཉམ་ཆུང་བ་མདོག་ངན་ཅིང་མི་སྡུག་པར་རིག་ནས་བརྙས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་ལ་སྤྱད་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ཐལ་བའི་ནང་དུ་མེ་བྱུང་བ་ལྟ་བུར་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བསམ་པ་བསྟན་ཏོ། །ལེགས་པར་བཤད་པ་ཉན་མི་འདོད་ཅེས་བྱ་བས་སྦྱོར་བ་བསྟན་ཏོ། །ཆེས་དམན་ཞིང་རྨུགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི། སྤྱིར་ཞིང་བག་མེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་བཞི་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཞི་གང་ཞེ་ན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ལོག་པར་བརྗོད་པ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ངན་པ་སྒྲོགས་པའོ། །འདི་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་སྨོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདིར་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བར་དུ་གཅོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་བདག་གི་བླ་མ་བརྒྱུད་པ་ལས་འདི་ལྟར་ཐོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ལུང་ཚད་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་འགྱུར་བའི་དོན་དག་ལ་ནི་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར། ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་ལས་ཀྱང༌། གནས་གསུམ་པར་ནི་འཕོ་བ་དང༌། །བསྟན་བཅོས་ལེན་པ་རིགས་ལྡན་ཡིན། །ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། ཡང༌། ལུང་མ་རྟོགས་པའི་རྟོག་གེ་ལ། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་གནས་མ་ཡིན། །དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་གང༌། །དེ་ཡང་ལུང་གི་སྔོན་དུ་སོང༌། །ཞེས་གསུངས་པས་ལུང་ཉིད་ཚད་མར་བྱའོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ། ལུང་གི་ཚད་མས་སྦྱར་བ་ལས་བར་དུ་གཅོད་


DTG110_Page_0514
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཆོས་སྤང་བ་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་གཏམ་བརྗོད་པ་སྟེ་བདུན་པའོ།། །།ད་ནི་ཁྱིམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་བསྟན་པ་ནི་འདི་དག་ལས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པའོ། །ནན་ཏན་གྱིས་བསྲུང་བ་ནི་མི་ཉམས་པར་བྱེད་པའོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཁྱིམ་ཇི་ལྟར་གནང་ཞེས་རྒོལ་བ་ནི་ཅི་འདྲ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལན་ནི་འབད་པ་ཡོད་ཀྱང་ཁྱིམ་སྤང་བར་མི་ནུས་པས་བསྟན་ཏོ། །འོ་ན་གཞན་གྱི་བུད་མེད་ལ་ལོག་པར་མི་སྒྲུབ་པ་ཡང་འབད་པ་ཡོད་ཀྱང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་གཞན་གྱི་ཆུང་མ་ལ་བགྲོད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེན་པོ་ཡིན་ལ། ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནི་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ནི། ཁྱིམ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ནི་སྔོན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །ལས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་བསྲུང་བའོ། །སྐྱེས་བུ་ངན་པ་ནི་ཚེ་འདིའི་བདེ་བ་འདོད་པའོ། །ལས་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའོ། །ཆོས་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱོད་ཚོལ་བ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པས་གཞན་ལ་མི་འཚེ་བའོ། །མཐུན་པ་ནི་མཆོད་རྟེན་ལ་སོགས་པ་དང་མ་འདྲེས་པའོ། །ཡང་དག་པ་ནི་སྲང་ལ་སྒྱུ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་གིས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཚོལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པས་ནི། གཞན་ལ་འཚེ་བ་མི་བྱེད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་མྱུར་དུ་འབྲལ་བའི་བསམ་པའོ། །སྙིང་པོ་ལེན་པ་ནི། ཕ་མ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཏོང་བ་འཕེལ་བ་ནི་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་བྱེད་པའོ། །ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་སྤང་བ་ནི། མིང་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལོག་པར་བསྒྲུབས་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་ནི་མི་ཁོམ་པར་འགྱུར་ཞེས་སྨོས་སོ། །དམུས་ལོང་ནི་མིག་མེད་པར་སྐྱེ་བའོ། །ཡིད་ཤས་ཆུང་བས་ན་བླུན་པའོ། །ལྕེ་མེད་པས་ན་ལྐུགས་པའོ། །ཤན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གདོལ་པའོ། །དེ་དག་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། ཁྱི་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འབྲས་བུའི་རྒྱུ་གང་ཞེ་ན། ལོག་པར་


DTG110_Page_0515
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྒྲུབ་པ་དངོས་བསྟན་པ་ནི། བཞི་གང་ཞེ་ན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ལྷག་པར་བྱ་བ་བྱས་པ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའོ། །མངོན་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཐར་པ་འདོད་པའོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ནི་ལམ་བསྒོམ་པའོ། །འདོད་པའི་ཉེས་པ་བསྟན་པ་ནི། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདོད་པ་དག་ནི་ཐར་བར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་འདམ་ལྟ་བུའོ། །ཉམ་ང་བའི་ཕྱིར་གཡང་ས་ལྟ་བུའོ། །རབ་ཏུ་བསྲེགས་པས་མེ་ལྟ་བུའོ། །འཇིགས་པ་བསྐྱེད་པས་སྤུ་གྲི་ལྟ་བུའོ། །འདོད་པའི་ཉེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པ་ནི། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དང་པོ་ནི་ཆགས་པར་གྱུར་པའོ། །བར་དུ་མི་འབྲལ་བས་ན་བག་མེད་པར་སྤྱོད་པའོ། །ཐ་མར་ཡིད་མི་འབྱུང་བས་ན་ཕྱིར་ཞིང་ལྟ་འདོད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དམ་པ་མི་བསྟེན་པས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡོན་ཏན་འདི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྒྱུ་དེས་ན་འཕགས་པའི་ནོར་དང་བྲལ་བས། དད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཡོན་ཏན་དང་བྲལ་བས་དད་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཉེས་པ་དང་དུ་ལེན་པས་རྨ་ལ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཞི་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །འགྲོ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་ངན་སོང་ངོ༌། །དམན་པ་ལ་ཞེན་པས་མི་གཙང་བའི་སྲིན་བུ་ལྟ་བུའོ། །སྙིགས་མ་ལེན་པ་ནི་སྨད་པ་འདོད་པའོ། །བརྐམ་པ་ནི་ཧ་ཅང་ཞེན་པའོ། །སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པ་སྤངས་པས་ན་ལྷ་དང་མིའི་ཆོས་ལས་ཉམས་པའོ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ལ་མི་འཛེམ་པས་ཁྲེལ་དང་ངོ་ཚ་བོར་བའོ། །ལོག་པར་འཚོ་བས་ན་ངན་པར་སྨད་པའི་འཚོ་བ་ཅན་ནོ། །དམ་པའི་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པས་མཁས་པས་སྨད་པའོ། །བྱ་བ་མི་ཤེས་པས་བྱིས་པའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ལ་བརྟེན་པའོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ལ་དགའ་བས་སྡིག་པའི་བསམ་པ་ཅན་ནོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཅན་དང་འགྲོགས་པས་བརྟེན་པའོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བྱེད་པས་ཀུན་དུ་འཇུག་པའོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ལ་མོས་པས་གཞོལ་བའོ། །གླགས་རྙེད་པས་བུད་མེད་ཀྱིས་ཚུགས་པའོ། །རང་དབང་དུ་བྱས་པས་བུད་མེད་ཀྱིས་འཁོལ་བའོ། །འཁྲིག་པའི་ཆོས་ལ་ཞེན་པས་དབང་དུ་སོང་བའོ། །འཁྲིག་པའི་ཆོས་ལ་མོས་པས་གཞོལ་བའོ། །མི་གཏོང་བས་འགྲོགས་


DTG110_Page_0516
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་རྨའི་སྒོའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕན་འདོགས་པ་དང་ཡོན་ཏན་གྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྤོང་བས་ཕ་མ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེས་འབྲས་བུ་གང་མྱང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕ་མ་དག་ནི་ཇི་ལྟར་ཕན་འདོགས་པའི་ཞིང་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། དཀའ་བ་བྱས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་དེ་དམ་པ་གང་གིས་སྨད་པས་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་ངེས་དོན་གྱི་ལུང་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་བསྡུ་བ་ནི། ཟླ་བ་སྒྲོན་མའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཞེས་གསུངས་སོ། །ད་ནི་འདོད་པའི་ཉེས་པ་དེ་ཉིད་སྤང་བའི་ཕྱིར། མི་སྡུག་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མི་སྡུག་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་མི་སྡུག་པ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་མི་གཙང་བའི་མི་སྡུག་པ་དང༌། མི་བརྟན་པས་རབ་ཏུ་འཇིག་པའི་མི་སྡུག་པ་སྟེ། དོན་གྱི་སྐབས་འདིར་ནི་འཁྲིག་པའི་གཉེན་པོ་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མི་སྡུག་པ་དང༌། དམན་པའི་གཞི་དང་དམན་པའི་ཁམས་གང་ཡིན་པ་འདོད་པའི་ཁམས་ལྟ་བུའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ངན་པའི་མི་སྡུག་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སམ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མན་ཆད་ལྟ་བུ་ལྟོས་པའི་མི་སྡུག་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་གྱི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། འཆིང་བ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་མི་སྡུག་པ་དང༌། ཕུང་པོ་ལྔ་མི་རྟག་ཅིང་མི་བརྟན་པ་རབ་ཏུ་འཇིག་པའི་མི་སྡུག་པ་སྟེ། དོན་གྱི་སྐབས་འདིར་ནི་འཁྲིག་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་མི་གཙང་བའི་མི་སྡུག་པ་ལ་དགོངས་སོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ནང་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་ལ་བརྟེན་པའོ། །དེ་ལ་ནང་ལ་བརྟེན་པ་མི་གཙང་བ་གང་ཞེ་ན། རྫས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་སྟེ། སྐྲ་དང་སྤུ་དང་སེན་མོ་སོ། །གློག་པ་དྲི་མ་པགས་པ་ཤ །རུས་པ་ཆུ་རྒྱུས་མཁལ་མ་རྩ། །སྙིང་དང་མཆིན་པ་གློ་བ་དང༌། །རྒྱུ་མ་གཉེ་མ་ཕོ་བའོ། །མཆེར་པ་ཕྱི་ས་མཆི་མ་རྡུལ། །མཆིལ་མ་སྣབས་དང་ཆུ་སེར་ཞག །རྐང་དང་ཚིལ་དང་བད་ཀན་མཁྲིས། །རྣག་དང་ཁྲག་དང་གླད་སྤྲི་དང༌། །གླད་


DTG110_Page_0517
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱས་དང་ནི་གཅིན་དག་དང༌། །མི་གཙང་རྫས་ནི་སུམ་ཅུ་དྲུག །ནང་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་པར་འདོད། །རྣམ་པར་བསྔོས་ཤིང་རྣགས་པ་དང༌། །འབུས་གཞིགས་རྣམ་པར་བམ་པ་དང༌། །ཟོས་ཤིང་དམར་དང་རྣམ་འཐོར་དང༌། །རུས་གོང་ཀེང་རུས་རྣམ་པ་གཉིས། །དེ་བཞིན་མི་གཙང་གོས་པ་དང༌། །བསྟི་བ་ལྗན་ལྗིན་གང་བ་རྣམས། །མི་གཙང་ཕྱི་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། །བསྒོམ་པའི་དམིགས་པ་ཡིན་པར་འདོད། །ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་ནང་ལ་བརྟེན་པའི་མི་གཙང་བའི་མི་སྡུག་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་ནང་གི་འདོད་པ་རྣམས་འདོད་པ་ལ་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་ལ་བརྟེན་པའི་མི་གཙང་བའི་མི་སྡུག་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ནི། ཕྱི་རོལ་གྱི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་འཁྲིག་པ་ལ་འདུན་པ་འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ། ཁ་དོག་དང༌། དབྱིབས་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་སྤྱོད་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལ། རྣམ་པར་བསྔོས་ཤིང་རྣགས་པ་དང༌། །འབུས་གཞིགས་རྣམ་པར་བམ་པ་དང༌། །ཟོས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ནི་ཁ་དོག་ལ་ཆགས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །དམར་དང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དབྱིབས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །རུས་གོང་དང༌། ཀེང་རུས་དང༌། རུས་པའི་ཀེང་རུས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་རིག་པའི་འདོད་ཆགས་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ༌། །རྣམ་འཐོར་དང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་སེམས་རྣམ་པར་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ལུང་ལས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤི་ནས་ཞག་གཅིག་ལོན་པའམ་ཞེས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཤི་ནས་ཞག་གཅིག་ལོན་པའམ་བདུན་ལོན་པའི་བར་གྱིས་དུར་ཁྲོད་བྱ་རོག་དང་ཆུན་ལག་དང༌། བྱ་རྒོད་དང༌། ཁྱི་དང་ཝ་དག་གིས་ཟོས་པ་མཐོང་ནས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྣམ་པར་བསྔོས་ནས་ཟོས་པའི་བར་བསྟན་ཏོ། །པགས་པ་དང་ཤ་དང་ཁྲག་དང་ཆུ་རྒྱུས་ཀྱི་ཟུངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྣམ་པར་དམར་བ་བསྟན་ཏོ། །དུར་ཁྲོད་ཀྱི་རུས་པ་གང་དག་མཐོང་ན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཀེང་རུས་བསྟན་ཏོ། །ལག་པའི་རུས་པ་ཡང་ལོགས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པར་འཐོར་བ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན། ལུང་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་བམ་པ་མི་དམིགས་


DTG110_Page_0518
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་བམ་པའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ནི་སྨོས་པར་ཟད་ཀྱི་རྒྱས་པར་ནི་འོག་ནས་འབྱུང་ངོ༌། །ད་ནི་མི་དགེ་བ་བཅུའི་གནོད་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མི་དགེ་བ་བཅུ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ནས་ལོག་པར་ལྟ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གི་ནི་གཞི་དང་བསམ་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། མཐར་ཐུག་པའི་དབང་གིས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཡིན་པ་དང༌། སྲོག་ཆགས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། བསད་པའི་བསམ་པ་དང༌། བརྩལ་བ་བྱས་པ་དང༌། དེས་ཤི་ནས་གཞི་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་དང༌། ཆོས་དང༌། རྒྱལ་མཚན་གྱིས་བསྲུངས་པའམ། རང་དབང་བའི་ཡང་དུས་མ་ཡིན་པ་དང༌། གནས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡན་ལག་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་ངོ༌། །གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང༌། དེར་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། རྒྱུ་བའི་བསམ་པ་དང༌། གནས་ནས་གནས་སུ་སྤགས་པ་ལས་སྡིག་པའི་ཁྱད་པར་ནི་རྫས་དེ་གང་ཡིན་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་མ་བྱིན་པར་ལེན་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་རིག་པར་བྱའོ། །བསླུ་བའི་བསམ་པ་དང༌། ལྟ་བ་ཡིད་ལ་བཞག་ནས་དོན་གོ་བ་ལ་ཚིག་གམ་ལུས་ཀྱི་རེག་བྱེད་ཀྱིས་གོ་བར་བྱས་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ལ་ངེས་པར་སྨྲས་ནས་ཡང་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བསླུ་བར་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་དང༌། བསམ་པའི་ཁྱད་པར་ལ་སོགས་པས་རིག་པར་བྱའོ། །མི་དགའ་བར་འདོད་པའམ་དབྱེ་བའི་བསམ་པས་འགའ་ཞིག་ལ་མི་དགའ་བ་ཐོས་ནས་དེ་ལ་བསྙད་པ་དང༌། དེ་ལ་ཐོས་ནས་འདི་ལ་ཡང་རུང་སྟེ། ཡང་དག་པའམ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཡང་ཕྲ་མའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ན། བརྫུན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ལ་ལ་དག་ན་རེ། བརྫུན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་དག་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དབྱེ་བའི་བསམ་པས་ན་འདི་ནི་ཕྲ་མ་ཡིན་ལ། སླུ་བའི་བསམ་པ་མེད་པས། བརྫུན་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཚིག་རྩུབ་མོ་སྨྲ་ན་ཡང༌། བརྫུན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། བསམ་པ་གཉིས་ཅིག་ཅར་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །


DTG110_Page_0519
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁྲོས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཕ་རོལ་པོ་སྡུག་བསྔལ་བར་འདོད་པས་དོན་གོ་བར་སྨྲ་ན་ཚིག་རྩུབ་མོའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དོན་མི་གོ་བར་སྨས་པ་ནི་དག་འཁྱལ་པའོ། །དེ་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་ཚིག་གཞན་གང་ཞིག་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་བརྗོད་ན་བག་འཆལ་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ལས་ཀྱི་ལམ་འདི་གསུམ་ཡང་བརྫུན་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱིས་ཀྱང་བྱེད་ལ། སྡིག་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་བརྫུན་དང་འདྲའོ། །གཞན་གྱི་ནོར་ལ་འདོད་པ་བསྐྱེད་པ་ལས་ནི་བརྣབ་སེམས་ཀྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ལ་ཞེ་སྡང་བ་ལས་ནི་གནོད་སེམས་ཀྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་དུ་ལྟའོ། །ལས་ཀྱི་ལམ་འདི་གསུམ་གྱི་སྡིག་པའི་ཁྱད་པར་ནི། བསམ་པའི་ཁྱད་པར་ཁོ་ན་ལས་རིག་པར་བྱས་ལ། བརྣབ་སེམས་ཀྱི་ནི་དམིགས་པའི་དབང་གིས་ཀྱང་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མི་དགེ་བ་བཅུ་གཞི་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྤྱད་པ་ལས་ནི། གནོད་པར་འགྱུར་བས་ན་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །སྩོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པར་བསྡུའོ། །འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། དབང་གི་འབྲས་བུ་དང༌། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ནི། འཕྲལ་ལའམ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི་ཕྱི་རོལ་དུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་བྱེད་པ་དང༌། མྱོང་བའི་དབང་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ངན་སོང་གསུམ་དུའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འབྲས་བུ་བཞི་མཚོན་པའི་དོན་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་སྨོས་སོ། །འོ་ན་སྡོམ་པ་ཅན་ཁོ་ན་ལ་ཉེས་པར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཚེ་ལ་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་གྱི་ཞེས་སྨོས་སོ། །འདིར་ནི་མཚོན་པར་ཟད་ཀྱི་ཞིབ་ཏུ་མདོ་ཉིད་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་ཕྱོགས་མཚོན་པ་ནི་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སྲོག་གཅོད་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ནི་མིར་གྱུར་པའི་ཚེ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བྱེད་པ་རྒྱུ་མཐུན་པ་དང༌། མྱོང་བ་རྒྱུ་མཐུན་པའོ། །དེ་ལ་བྱེད་པ་རྒྱུ་མཐུན་


DTG110_Page_0520
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་བྱེད་པར་དགའ་བ་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །མྱོང་བ་རྒྱུ་མཐུན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་ཚེ་ཐུང་བ་དང་ནད་མང་བའོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི་ལོ་ཐོག་ལ་སོགས་པ་ཁ་བ་དང༌། ཤིན་པ་དང༌། རུལ་བར་འགྱུར་ཞིང་དེས་དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བའོ། །འདོད་པ་ལ་ལོག་པར་གཡེམ་པའི་མྱོང་བ་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། གཡོག་འཁོར་མི་སྲུན་པ་དང༌། ལྷོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཆུང་མར་འགྱུར་བའོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི་ལུད་ཁུང་དང་ལྗན་ལྗིན་ཅན་དུ་སྐྱ་བར་འགྱུར་རོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པའི་མྱོང་བ་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། ལོངས་སྤྱོད་མེད་པ་དང་གཞན་དང་ཐུན་མོང་བའོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི་སད་དང་མུ་གེ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བའི་མྱོང་རྒྱུ་མཐུན་པས་ནི་སླུ་བ་དང་སྐུར་པ་མང་བའོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི་ཧ་ཅང་ཆར་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕྲ་བའི་མྱོང་བ་རྒྱུ་མཐུན་པས་ནི་གཡོག་འཁོར་མི་འདུམ་པ་དང༌། ངན་པར་འདུ་བའོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི། ས་གཞི་གྱེ་གུ་དང་མཐོ་དམན་ཅན་དུ་སྐྱེ་བའོ། །དག་རྩུབ་པོའི་མྱོང་བ་རྒྱུ་མཐུན་པ་ནི། ཞེར་འདེབས་པ་དང༌། ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་ཚིག་ཐོས་པའོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི་ས་གཞི་རྩུབ་པ་དང་ཚེར་མ་ཅན་ལ་སོགས་པའོ། །ཚིག་འཁྱལ་པའི་མྱོང་བ་རྒྱུ་མཐུན་པས་ནི་ཚིག་མི་བཙུན་པ་དང། མ་བརྟགས་པར་སྤོབས་པ་ཅན་ནོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི་ལྗོན་ཤིང་ཡལ་ག་དང་ལོ་མ་དང་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར་བའོ། །བརྣབ་སེམས་ཀྱི་མྱོང་བ་རྒྱུ་མཐུན་ནི། འདོད་པ་ཆེ་བ་དང་ཆོག་མི་ཤེས་པའོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་དང་འབྲུ་ལ་སོགས་པ་ཇེ་ཆུང་དུ་འགྱུར་པའོ། །གནོད་སེམས་ཀྱི་མྱོང་བ་རྒྱུ་མཐུན་པས་གཞན་གྱིས་འཚེ་བ་དང་གླགས་ལྟ་བར་འགྱུར་བའོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི་གཅན་གཟན་གདུག་པ་དང་སྲིན་དང་མེ་ལ་སོགས་པ་མང་བར་འགྱུར་བའོ། །ལོག་པར་ལྟ་བའི་མྱོང་བ་རྒྱུ་མཐུན་པས་ནི་ལྟ་བ་ངན་པ་དང༌། གཡོ་སྒྱུ་ཅན་ནོ། །དབང་གི་འབྲས་བུས་ནི་མགོན་མེད་ཅིང་སྐྱབས་མེད་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་མྱོང་བ་རྒྱུ་མཐུན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། འཕགས་པ་ས་བཅུའི་མདོ་ལས་སྲོག་གཅོད་པ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ཁྲིད་དོ། །དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་ཁྲིད་དོ། །གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་དུ་ཁྲིད་དོ། །ཅི་དེ་བརྒྱ་ལ་མིར་སྐྱེས་ན་


DTG110_Page_0521
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་འབྲས་བུ་གཉིས་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཚེ་ཐུང་བ་དང་ནད་མང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་འབའ་ཞིག་སྨོས་ཏེ། ཞིབ་ཏུ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཉིད་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །ད་ནི་ལོངས་སྤྱོད་དང་སྲོག་ལ་ཆགས་པའི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར། ལོངས་སྤྱོད་དང་སྲོག་ལ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་བར་དུ་གཅོད་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་སྤྱིར་བསྟན་པ་ནི། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་དང་ལུས་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། མི་རྟག་པའི་དོན་ནི་མེད་པའི་དོན་ཡིན་པས་རྨི་ལམ་གྱི་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །མི་རྟག་པ་ཉིད་ནི། ཤིང་ལས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་དང་ལུས་ལ་སོགས་པ་འཕེལ་བ་མི་རྟག་པར་བསྟན་པ་ནི། མེ་ཏོག་བྱུང་ནས་འབྲས་བུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བས་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །གནས་པ་མི་རྟག་པ་ནི་འབྲས་བུ་བྱུང་ནས་ཡང་མེད་པའི་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །འགྲིབ་པ་མི་རྟག་པ་ནི་འདབ་མའི་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་དཔེ་དོན་དུ་སྦྱར་བ་ནི། དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་སྲིད་ནི་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཉེ་བའི་རིན་པོ་ཆེའོ། །དབང་ཕྱུག་ནི་ལོངས་སྤྱོད་མཐའ་དག་ལ་དབང་བའོ། །འདོད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །དབང་བ་ནི་དབང་མེད་པའོ། །དེ་དག་གང་ཞེ་ན་གླང་པོ་ཆེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གླང་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་དང༌། ཤིང་རྟ་ནི་ཐེག་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །དེའི་སྟེང་དུ་དཔུང་བུ་ཆུང་བསྣན་པ་ནི་དཔུང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བདེ་བ་སྐྱོང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །སྲས་དང་བཙུན་མོ་དང་གཞོན་ནུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་གི་འཁོར་ཏེ། བདེ་བ་སྤྱོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དེ་ལ་ནང་གི་སླས་ནི་སླས་ཏེ་བཙུན་མོ་དམ་པའོ། །བློན་པོ་དང་རྩིས་པ་དང་སྣ་ཆེན་པོ་ལ་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བའི་འཁོར་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་བདེ་བ་གོང་དུ་སྤེལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ལ་འཁོར་ལོའི་འཐབ་པའི་བློན་པོ་ཆེན་པོ་སྣ་ཆེན་པོ་ལ་གཏོགས་པའོ། །སྒོ་བ་དང་འཁོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དང་ཉེ་བའི་འཁོར་ཏེ། བདེ་བ་དང་མི་མཐུན་པ་ལས་བསྲུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཕ་མ་ནས་རྟེན་གྲོགས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི། འཁོར་གྱི་གཙོ་བོ་སྟེ། བདེ་བ་ཐོབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་


DTG110_Page_0522
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །བྲན་པོ་ནས་ཞོ་ཤས་འཚོ་བའི་བར་ནི། ཕྱིའི་འཁོར་ཏེ། བདེ་བའི་རྒྱུ་ཆུད་མི་གསོན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཡུལ་གྱི་མི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིས་སུ་གཏོགས་པའི་འཁོར་ཏེ་བདེ་བ་ལ་སྦྱར་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །གསེར་དང་དངུལ་ལ་སོགས་པ་ནི་ནོར་བུ་དང་བྱ་བ་དག་གོ ། །གོས་དང་ནོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །འབྲུ་དང་བང་མཛོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསག་པར་བྱ་བའོ། །སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྐང་འགྲོས་ནས་ཞིང་གི་བར་དུ་བསྡུ་བ་སྟེ། འདི་དག་ཀྱང་འཕེལ་བ་དང་གནས་པ་དང་འཇིག་པ་མི་རྟག་པར་བསྟན་ཏོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྲོག་མི་རྟག་པར་བསྟན་པ་ནི། བོར་ཏེ་འགྲོ་དགོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དུས་ཀྱིས་གཉེར་ཏེ་རྒྱལ་པོ་འགྲོ་དགོས་ན། །ལོངས་སྤྱོད་མཛའ་དང་གཉེན་གཤེས་རྗེས་མི་འགྲོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ད་ནི་ཇི་ལྟར་མི་རྟག་པ་བསྟན་པ་དེའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རེ་ཞིག་སྤྱིར་བསྟན་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མའི་མི་རྟག་པས་ན་མི་རྟག་པ་སྟེ་སྐྱེས་ནས་འཇིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུན་མི་རྟག་པས་ན་མི་བརྟན་པ་སྟེ་བློ་རྩིང་གིས་ཀྱང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གློ་བུར་གྱིས་མི་རྟག་པས་ན་ཡིད་མི་བརྟན་པ་སྟེ། དུས་ལ་མི་སྡོད་པར་འཇིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་ཀྱིས་མི་རྟག་པས་ན་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ་དུས་ཀྱིས་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མི་རྟག་པས་ན་ཡུན་ཐུང་སྟེ་རིང་དུ་མི་གནས་པ་ཞེས་སྔ་མ་ཕྱི་མས་བཤད་པར་བྱའོ། །ད་ནི་ཁྱད་པར་དུ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། རེ་ཞིག་ལ་ཚེ་མི་རྟག་པ་ནི་མཐར་སྡིག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒས་པ་ནི་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་ཕྱིར་སྡིག་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་མི་རྟག་པ་ནི་ཟད་ཅིང་འཇིག་པ་སྟེ། ཟད་པ་ནི་རང་གི་ཉམས་པའོ། །འཇིག་པ་ནི་གློ་བུར་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཡིན་པས་ན་སྒོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་དང་ལུས་དག་ནི་ཤིང་རྟའི་ཡན་ལག་འདུས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་ན་རྒུད་པ་དང་དགའ་བ་དག་ནི་སོ་སོར་འགྱེས་པ་ལྟ་བུའོ། །ནད་མེད་པ་མི་རྟག་པ་ནི་འཇིགས་པ་དང་འཚེ་བ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ནད་ནི་སྔར་མ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་པས་ན། ངག་གི་སྐྲག་པ་སྟེ། འཇིགས་པ་དང་བཅས་པའོ། །གློ་བུར་བའི་ནད་ནི་མཚོན་གྱི་ཟུག་རྡུ་ལྟ་བུ་སྟེ། འཕྲལ་དུ་འབྱུང་བས་འཚེ་བ་དང་བཅས་པའོ། །


DTG110_Page_0523
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྲོག་མི་རྟག་པས་འཆི་བ་ནི། སེམས་ཀྱི་གདུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་མྱ་ངན་མང་བའོ། །ལུས་གདུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་འཁྲུག་པ་མང་བ་སྟེ། ལུས་ལས་ཀྱང་འཆི་བའི་རྐྱེན་གྱི་མྱ་ངན་དང་འཁྲུག་པ་རྣམས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཆི་བ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཚེ་དང་དྲོད་དང་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས། །དེ་ཡི་ལུས་ནི་བོར་བ་ནས། །དྲན་པ་མེད་དེ་ཤིང་ལྟ་བུར། །ས་ལ་འགྱེལ་ནས་ཉལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆི་བ་ཡིན་ལ། ཡན་ལག་དང་ཉིད་ལག་དག་ནི་ས་ལ་འབྲུལ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་ལུས་འདི་འཇིག་དབུགས་རྒྱུ་བ་དང་སྲོག་དག་ནི་འཆད། རུས་པ་དང་ཤ་དང་ཁྲག་དང་རྒྱུས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་སོ་སོར་འགྱེས། སྐྲ་དང་ནུས་པ་དག་ནི་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་སུ་འཐོར་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་འབྲུལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་བཤད་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་ཀྱང་དུས་ངེས་པ་མེད། མདོ་སྡེ་ལས་མཐར་སྒོ་གཅིག་ཏུ་འདུ་བས་ནི་དྲི་བ་མགོ་གཅིག་ཏུ་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་གདམས་པ་ནི། དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་མི་རྟག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ནང་གི་མི་རྟག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཕྱིའི་མི་རྟག་པར་ལྟ་བའོ། །དེ་ལ་ནང་གི་མི་རྟག་པ་ནི་སྐད་ཅིག་པ་དང༌། རྒྱུན་མི་རྟག་པ་དང༌། གློ་བུར་གྱིས་མི་རྟག་པའོ། །ཕྱིའི་མི་རྟག་པ་ནི་དུས་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་སྟེ། རྣམ་པར་བམ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཡང་དང་ཡང་དུ་གོམས་པར་བྱ་བ་དང༌། གནས་སྐབས་རྣམ་པ་དགུར་རང་གི་ལུས་དང་མགོ་བསྒྲེ་བས་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་སྤང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་སྐབས་ནས་ཞིབ་ཏུ་འབྱུང་བཞིན་དུ་ལྟ་བ་ནི་མི་རྟག་པས་ལྟ་བ་དང་ཞེས་བྱའོ། །ཟད་པ་དང་འཇིག་པ་དག་ནི་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ལུས་ལ་ལྟོས་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོ་ཇི་ལྟར་སྒོམ་ཞེ་ན། ལ་ལ་ན་རེ་འདོད་པའི་ཉེས་དམིགས་སྒོམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་ལུས་མི་རྟག་པ་སྒོམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཆགས་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ནི་ཆོས་དང་མཐུན་པར་བྱའི་བབ་ཅོལ་དུ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཇི་


DTG110_Page_0524
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་ཞེ་ན། རྗེས་སུ་འཇུག་པར་གྱིས་ལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་མ་ཡིན་པ་ནི་ལུགས་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེས་པའི་རབས་ལས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །ད་ནི་གང་གིས་མི་རྟག་པ་དེ་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རེ་ཞིག་དཔེར་དགོད་པ་ནི་རི་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཐོག་ཏུ་བབ་པས་ན་རི་དཔེར་དགོད་པའོ། །རྒ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པར་ཕྱོགས་བཞི་སྨོས་སོ། །མི་ཟློགས་ཤིང་མི་ཤིགས་པར་བསྟན་པས་ན་སྲ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དབུག་པར་མི་ནུས་པས་ན་སྲ་བའོ། །མཁྲེགས་པས་ན་སྙིང་པོ་དང་ལྡན་པའོ། །འཕན་མེད་པས་ན་མ་ཞིག་པའོ། །སེར་ཀ་མེད་པས་ན་མ་གས་པའོ། །གསེང་མེད་པས་ན་ཁོང་སྟོང་མ་ཡིན་པའོ། །གཞིག་པར་མི་ནུས་པས་ན་མཁྲེགས་པའོ། །བར་མེད་པས་ན་གཅིག་ཏུ་འདུས་པའོ། །འཕངས་དང་རྔམས་ཆེ་བས་ན་བྱིན་ཆེ་ཞིང་མཐོ་བའོ། །དེ་ལྟར་བཤད་པའི་དཔེ་ཉིད་སྦྱར་བ་ནི། དེ་བཞིན་དུ་སྨོས་ཏེ། བཟློག་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཤུགས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ནས་འཆིང་བ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལུས་དང་སྲོག་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འདིར་བཞི་བསྟན་ཏེ། ལུས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྒ་བ་དང་ན་བའོ། །སྲོག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འཆི་བའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྒུད་པར་རྣམ་པར་བཞག་སྟེ། འཇོམས་པ་ནི་འཕྲོག་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཇི་སྐད་དུ་དགེ་སློང་དག་ལང་འཚོ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྡུག་པ། ན་བ། ཕངས་པ། ཡིད་དུ་འོང་བ། མངོན་པར་དགའ་བར་བྱའོ། །ལང་ཚོའི་མཐའ་ནི་རྒ་བ་སྟེ། དགེ་སློང་དག་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་མི་སྡུག་པ་དང༌། མི་ན་བ། མི་ཕངས་པ། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ། མངོན་པར་དགའ་བ་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་སྤྱིར་བསྟན་ནས། ད་ནི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་པས་ལུས་ལ་ཆགས་པ་སྤང་བ་ཁྱད་པར་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ལུས་མི་རྟག་པ་བསྟན་པ་ནི། འཆི་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་མི་འདོད་པ་གཞན་གྱི་དབང་ཡིན་པས་རང་དབང་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི། རི་དགས་


DTG110_Page_0525
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་ཞེས་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །དཔེ་གཉིས་སྦྱར་བ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འཆི་བདག་ནི་གཤིན་རྗེ་ལ་བྱའོ། །གསལ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མི་བདེ་བའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྒྱགས་པ་དང་ནི་བྲལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་མི་བདེ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྲིད་པ་བཞིར་བརྒྱུད་པའི་ཚེ་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་བཞི་མྱོང་སྟེ། འཆི་བའི་སྲིད་པ་དང༌། བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་དང༌། སྔོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་སྟེ་རྣམ་པ་བཞིར་རྒྱགས་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་བཞི་མྱོང་སྟེ། དེ་ལ་རྒྱགས་པ་དང་བྲལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་བསྟན་ཏོ། །ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་ནས་ཡང་སྲིད་པ་ལ་ནི་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། བར་མ་དོའི་སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་བསྟན་ཏེ། འཇུ་ཞེས་བྱ་བས་འབྲས་བུའི་རྒྱུ་ལྟ་བུར་ཆད་པར་མི་འགྱུར་བར་འབྱུང་བ་ལ་བྱའོ། །འདིར་སྡུག་བསྔལ་ནི་ལུས་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ལ་སྲིད་པར་འགྱུར་བའོ། །ལ་ལ་ན་རེ་བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་ནི་མེད་དེ། ལུང་ལས་བར་མ་དོའི་བཤད་པ་ཡང་གནས་གཞན་དུ་འགྲོ་བའི་བར་ལ་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྔོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་བསྟན་པ་ནི་གང་དུ་སྐྱེ་བ་དེའི་བྱད་གཟུགས་འཛིན་པ་སྟེ། མདོ་འདི་ཉིད་ལས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་ན། དེ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཡང་སོས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་མུན་པ་ཆེན་པོར་ནི་ཞུགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྡིག་པ་བྱེད་པའི་སྣང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བ་ནི་སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། དེ་དག་ཏུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི་ཕྱིར་མདོ་འདི་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་སྡུག་བསྔལ་དེ་ལས་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྦྱིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཀའ་ཐུབ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ཆོས་ནི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ལ་ལ་ན་ར་སྦྱིན་པ་ནི་གཏོང་བའོ། །དཀའ་ཐུབ་ནི་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་གསོ་སྦྱོང་ངོ༌། །ཆོས་ནི་བཟོད་པ་སྟེ། དེ་གསུམ་གྱིས་ནི་ངན་སོང་གིས་སྤོང་བར་འགྱུར་བས། ལུང་ལས། སློང་བ་ཆུང་ཡང་སྦྱིན་པར་བྱ། །བདེན་པར་སྨྲ་བྱ་ཁྲོ་མི་བྱ། །རྣམ་པ་འདི་གསུམ་གནས་བགྱིས་ན། །


DTG110_Page_0526
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྷ་ཡི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་ཆོས་ནི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའོ། །དཀའ་ཐུབ་ནི་སྡིག་པ་བཤགས་པའོ། །སྦྱིན་པ་ནི་དངོས་པོ་དང༌། ཞིང་དང༌། བསམ་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་བྱའོ་ཞེས་འདོད་དོ། །ལ་ལ་དག་ནི་ཆོས་ནི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ལ་འདོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྒྲར་བཤད་པ་ཕྱུགས་བསད་པའི་མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་བདེ་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པས་སྐྱབས་གཞན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལ་ལ་ན་རེ་བུ་དང་བུ་མོ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི། ཚེ་འདི་འབའ་ཞིག་གི་གྲོགས་ཡིན་པས། འཕགས་པ་དྲག་ཤུལ་ཅན་གྱིས་ཞུས་པ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་བརྗོད་པས་ན་ཆོས་མ་གཏོགས་པ་སྐྱབས་གཞན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ད་ནི་མི་རྟག་པ་བསྒོམ་པར་གདམས་པ་ནི། དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དངོས་པོ་ནི་འཇིག་པའོ། །སྐྱོ་བ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ན་འཆི་བས་འཇིགས་སྐྲག་པར་བྱའོ། །དེས་ནི་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེ་ན། འཆི་བ་ལ་ལས་རྗེས་སུ་འབྲེང་བས་ན་ལས་མི་དགེ་བ་སྤངས་པ་ནི། ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་ས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མཐུན་པ་ནི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ། །འོ་ན་ལུས་འདི་ནི་གུས་ཤིང་གཅེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རྒོལ་བ་ནི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལས་ནི་གུས་པར་བྱས་ཤིང་གཅེས་སུ་བྱས་པ་ཡང་འཆི་བའི་ཚེ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བས་དེ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་པ་ནི། ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྲུངས་ལེགས་པར་ཡང་ཡོངས་སུ་བཙས་པས་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཕྱིའི་མི་མཐུན་པ་ལས་ནི་བསྲུངས་ཞེས་བྱ་བའོ།། ནང་གི་མི་མཐུན་པ་ལས་ནི་བཙས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཡོན་ཏན་ནི་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་པའོ། །ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱོར་བའོ། །ཡུན་རིང་པོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་འཚོའི་བར་དུ། དེ་ལ་རོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མི་རྟག་པ་བསྟན་པ་ནི། བཟའ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བཟའ་བ་ནི་འབྲས་ཆན་ལ་སོགས་པའོ། །བཅའ་བ་ནི་བུ་རམ་ཤིང་ལ་སོགས་པའོ། །མྱང་བ་ནི་སྦྲང་རྩི་ལ་སོགས་པའོ། །ངོམས་པར་འགྱུར་བ་ནི་བཏུང་བའི་བྱེ་བྲག་གོ །བསོད་པ་ནི་ཡིད་དུ་འོང་བའོ། །གཙང་བ་ནི་གཡོས་ལེགས་པའོ། །ཚིམ་པ་ནི་འབྲུ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱང་མི་


DTG110_Page_0527
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟག་པས་ན་ཐ་མའི་མལ་ན་འདུག་པའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དྲི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མི་རྟག་པར་བསྟན་པ་ནི། བཀྲུས་ཤིང་བསྐུས་ཏེ་བདུག་པས་བསྒོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དྲི་ང་བ་ནི་དྲི་མི་ཞིམ་པའོ། །རེག་པ་མི་རྟག་པར་བསྟན་པ་ནི། ཡུལ་ཀ་ཤིའི་རས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྒྲ་སྙན་པ་མི་རྟག་པ་ནི། བུད་མེད་ཀྱི་ནང་ན་འདུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཟུགས་མི་རྟག་པར་བསྟན་པ་ནི། ཁྱོད་ཀྱི་ཁྱིམ་གྱི་ནང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གདོན་མི་ཟ་བ་ནི་ངེས་པའོ། །ད་ནི་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་མི་རྟག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གླང་པོ་ཆེའི་བྱ་བ་ལ་ཁའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གླང་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་དང༌། ཤིང་རྟ་ནི་ཞོན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །དུང་ལ་སོགས་པ་ནི་སྒྲ་སྙན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །གདུགས་ནི་དགའ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །རྒྱལ་མཚན་ལ་སོགས་པ་ནི་མཚོན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །ནོར་བུའི་ཡུ་བ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ནི་བསིལ་བའི་བྱ་བའོ། །གླང་པོ་ཆེ་དང་རྟ་དང་དཔུང་བུ་ཆུང་ནི་བདེ་བ་སྐྱོབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །བློན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཤིས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་མི་རྟག་པར་བསྟན་པ་ནི། གཡོ་བ་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཞོན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་མི་རྟག་པར་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འོ་ན་རྒྱལ་པོ་འབའ་ཞིག་གི་ལུས་མི་རྟག་གམ་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ་ཞེས་སྨོས་པས་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་འཆི་བར་འགྱུར་ཞེས་མགོ་གཅིག་ཏུ་ལན་གདབ་པར་བྱའོ། །འོ་ན་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལས་ཐབས་གང་གིས་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན་སྤང་བའི་ཐབས་གསུངས་པ་ནི། མི་རྟག་པར་ལྟ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་མཐའ་དག་གི་རྒྱུ་ཚེ་འདི་ལ་ཆགས་པ་ཡིན་པས་འཆི་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི་མི་རྟག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཟད་པ་དང༌། འཇིག་པར་ལྟ་བའོ། །འཆི་བའི་འོག་ཏུ་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་མི་དགེ་བ་ཡིན་པས། ལས་དང་འབྲས་བུ་ཡིད་ཆེས་པའི་དད་པ་སྒོམ་པར་གདམས་པ་ནི། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆགས་པ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དག་གི་རྒྱུ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པས་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་བ་


DTG110_Page_0528
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་ཐར་བ་མ་ཡིན་པར་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་མི་ལྡོག་པས། འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་སྒོམ་པར་གདམས་པ་ནི། རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྤང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་སླར་ཡང་ཕྱིར་འཁོར་བར་འགྱུར་བས་སྤང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱིས་འཁོར་བ་མཐོན་དམན་གྱི་ཉེས་པ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །སྲོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚེའི་དོན་ཏོ། །ནད་མེད་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྲོག་དང་ལུས་ཀྱི་བདེ་བས་ཁེངས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདོད་པ་དག་ནི་ལོངས་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེན་ཞེས་རྒོལ་བ་ལ་གང་ཞིག་ཚིམ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་བརྟེན་པར་རིག་ནས། འདོད་པ་དག་ནི་ལན་ཚྭའི་ཆུ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་ཕྱིར་ཞིང་གདུང་བར་འགྱུར་བས་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་བརྟེན་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདོད་པ་རྣམས་རྙེད་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཚོལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྙེད་པའམ་སོ་སོར་རྙེད་པའོ། །སྲུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསགས་པའམ་རབ་ཏུ་བསགས་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བརྟེན་པའོ། །ང་མི་སྨྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པས་ཚིམ་པར་མི་གསུང་བ་སྟེ། ཞལ་གྱིས་མི་བཞེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འོ་ན་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། ངོམས་པའི་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་བོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་པ་ལ་འབད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། ཤེས་རབ་ནི་བདེན་པ་མ་ནོར་བའི་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་འཇུག་པར་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་བའི་ཚུལ་ཏེ། སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཉིད་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བའི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ལོག་པར་བསླབས་པ་སྤངས་པ་བཤད་ནས། ད་ནི་གཙང་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་ལུས་ལ་མི་སྡུག་པར་བསྒོམ་པ་དང་ལྡན་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེ་ན། ལུས་འདི་ལ་སྐྲ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རེ་ཞིག་ནང་གི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །རྣམ་པར་བམ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི། ཕྱིའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ནང་དང་ཕྱིའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མི་


DTG110_Page_0529
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཙང་བའི་རྫས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་བསྒོམས་ནས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། རང་བཞིན་མེད་པའི་འོག་ནས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་སྒོམ་པ་ནི་མི་སྡུག་པ་བསྒོམ་པའི་ཐབས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བསྒོམ་པའི་ཐབས་སུ་གནས་བསྟན་པ་ནི། དགོན་པ་ན་འདུག་ཀྱང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལུས་འདུ་འཛི་ལས་དབེན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྒྱར་གྲགས་ཀྱི་མཐའ་ནི་དགོན་པ་སྟེ། སྐྱེ་བོའི་རྒྱུན་ལུགས་དང་སྒྲའི་ཚེར་མ་ལས་དབེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོ་མ་དང་ལྡན་པ་ཤིང་གི་ཤིང་དྲུང་སྟེ། ཧ་ཅང་རྟག་པར་བྱ་བ་ཞེན་པས་བསྟེན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཁོང་སྟོང་གི་འདུ་འཛི་ལ་ཆགས་པས་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་དཔྱོད་པར་བྱེད་པའོ། །ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་ལ་རྨོངས་པས་ན་བྱིས་པའོ། །སྤྱི་མི་ཤེས་པས་ན་བླུན་པའོ། །བྱེ་བྲག་མི་ཕྱེད་པས་ན་མི་གསལ་བའོ། །ཕན་བདེའི་ཐབས་ལ་འཇུག་པ་མི་ཤེས་པས་ན་མི་མཁས་པའོ། །དངོས་པོ་འདི་དག་ཤེས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་གཙང་བརྟགས་ནའོ། །དེ་ཉིད་ངེས་པའི་དོན་དུ་བསྟན་པ་ནི། དོན་རྣམ་པར་གདོན་མི་ཟ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལས་ཞེས་སྨོས་སོ། །འདིས་ནི་རིལ་པོར་འཛིན་པའི་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་སྤང་བ་ཡང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་བྱེད་པ་པོའི་བདག་ཏུ་ཞེན་པའི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར། ལུས་འདི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མའི་རྒྱུ་ལ་སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དབང་ཕྱུག་དང་དུས་ལ་སོགས་པས་མ་བྱས་པས་ན་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་ཅེ་ན། ཕ་དང་མ་ཕྲད་པ་དང༌། དྲི་ཟ་ཉེ་བར་འཁོར་བ་དང༌། ལས་ཇི་ལྟར་བསགས་པ་སྟེ། རྒྱུ་རྐྱེན་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ལས་སྐྱེས་པས་ན། ཚོགས་པ་ཙམ་གྱིས་འབྲས་བུ་འབྱིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར། ཕ་མའི་ཁུ་ཆུ་དང་ཁྲག་འདུས་པ་ལས་འབྱུང་སྟེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཕའི་ས་བོན་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་དང༌། མའི་ཟླ་མཚན་དུས་དང་ལྡན་པ་དང༌། དྲི་ཟ་ཉེ་བར་འཁོར་བས་ན་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྐྱེ་བའི་དང་པོ་ཁུ་ཁྲག་གནས། །དུག་ཅན་སྲིན་བུའི་དུག་དང་མཚུངས། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཐ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་གནས་པའོ། །ཁམ་གྱི་ཟས་


DTG110_Page_0530
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་ནི། དྲི་དང་རོ་དང་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་སྟེ། ཁམ་གྱི་ཟས་ནི་འདོད་པ་ན། །སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དེ། །ཞེའོ། །དེ་ལས་ཀྱང་རགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་མཆེད་སྨོས་པ་ནི་བཟའ་བའི་ཟས་ཞེས་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་སྤྱི་བོ་ནས་ལྷེའུ་སྣའི་བར་ནི་བད་ཀན་གྱི་གནས་པའོ། །ལྷེའུ་སྣ་ནས་ལྟེ་བའི་བར་ནི་མཁྲིས་པའི་གནས་སོ། །ལྟེ་བ་ནས་རྐང་མཐིལ་གྱི་བར་དུ་ནི་རླུང་གི་གནས་སོ། །དེ་ལ་རྐྱང་རྐྱང་པོ་ནི་སླ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ཆུའི་ཁམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞུ་བར་བྱེད་པ་ནི་མེའི་ཁམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་གཡོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རྒྱས་པར་བཤད་པ་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་གཙང་བར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་མངོན་ཞེ་ན། སྣ་ནས་རྣག་གི་རྣམ་པ་འཛག །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་སྤང་བར་བཤད་ནས། ད་ནི་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་བའི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་སྒོམ་པ་ནི། གྲོགས་པོ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཉེས་དམིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཉེས་དམིགས་རྟོགས་ནས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། སྤངས་པའི་ཕན་ཡོན་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། ལུས་འདི་ནི་འདི་ལྟར་མི་རྟག་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་གསུམ་སྨོས་ཏེ། སྐད་ཅིག་པ་དང༌། རྒྱུན་གྱིས་དང༌། གློ་བུར་གྱིས་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཉམ་ཆུང་བ་སྟེ། དངོས་པོར་ལྟ་བ་ནི་བརྟག་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྙིང་པོ་མེད་པ་སྟེ། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དག་ནི་བཙལ་ན་མི་རྙེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་དུ་མི་དམིགས་པ་ཕུང་པོ་དག་ནི་དུ་མའི་ངོ་བོར་སྣང་བ་ལ། བདག་གི་རང་བཞིན་ནི་གཅིག་ཏུ་བརྟག་པའི་ཕྱིར་དེ་མེད་པས་ན་ཞིག་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི། འདི་ལྟར་ཡུན་ཐུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདུ་བྱེད་དང༌། འགྱུར་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཚོར་བ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཚོར་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་ཡུན་ཐུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འདུ་བྱེད་པས་ན་རིང་


DTG110_Page_0531
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་མི་གནས་པ་ཡིན་ལ། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དག་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་བ་དག་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོར་བ་བདེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ནད་མང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་བདེ་བ་ནད་མེད་པའི་འགྱུར་བ་ནི་ནད་མང་བའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་ཉམས་པ་ལ་སོགས་པས་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པས་ན་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནོ། །ནད་མང་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ནད་ཀྱི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་པ་ནི། ནད་མང་བའི་སྣོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གནས་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། རུས་པ་ལ་རྒྱུས་པ་འབྲེལ་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རུས་པ་དུམ་བུ་ཉིས་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་ནི་ཆུ་རྒྱུས་བརྒྱ་དྲུག་ཅུས་སྤྲེལ་ཞིང་ཆུ་བ་ཆེན་པོ་བཅུ་དྲུག་གིས་བརྟན་པ། ཤ་སྭར་ཐབས་བརྒྱད་ཅུས་ཞལ་ཞལ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། གཙོ་བོ་ཡིན་པས་རུས་པ་དང་རྒྱུས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་དཔེ་ནི་འཁྲུལ་འཁོར་ལྟ་བུ་སྟེ། འགྲོ་བ་དང་ཉལ་བའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །མཁས་པས་དེ་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ནས་ཞེན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་གདམས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མདོར་བསྟན་ནས། ད་ནི་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར། ལུས་འདི་ནི་ཅང་མི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཁྱབ་པ་དང་བསྩགས་པ་དང་རྟེན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཞེས་བྱ་སྟེ་རེ་ཞིག་སྤྱིར་བཏང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི་དག་ནི་ཧ་ཅང་མི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉམ་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དཔེ་ནི་དབུ་བ་རྡོས་པ་ལྟ་བུའོ། །ལུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་སྟེ། རིང་དུ་མི་གནས་པ་ནི་བྱུང་ནས་འགགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུའི་ཆུ་བུར་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་སྐྱེ་ཞིང་འགག་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་སྟེ། ལུང་ལས་ཀྱང་ཚོར་བ་ནི་ཆུའི་ཆུ་བུར་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། ཚོར་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང༌། དེ་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གདུང་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་


DTG110_Page_0532
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་མར་འཛིན་པའོ། །སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་ཞས་བྱ་བ་ནི་ཆུ་མེད་ཀྱང་དེར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་འདིར་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་ནི། འདོད་ཆགས་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཁོ་ན་ལ་བྱ་སྟེ། འཁོར་བར་འཆིང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟེ། སྙིང་པོ་མེད་པ་ནི་སེམས་པའི་ཚོགས་དྲུག་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུ་ཤིང་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སོ་སོར་ཕྱེ་ན་སྙིང་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལུང་ལས་ཀྱང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཞེ་ན། སེམས་པའི་ཚོགས་དྲུག་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་སྟེ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་མེད་པ་ལ། །རྣམ་པར་ཕྱེ་ན་ཡོད་མ་ཡིན། །རྣམ་ཤེས་སྒྱུ་མ་འདྲ་བས་ན། །རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་ལས་ཡང་དག་འབྱུང༌། །དེ་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་བྱ། །ཞེའོ། །མེད་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་ཡོད་པར་འཛིན་པ་ཇི་ལྟར་རུང༌། འཁྲུལ་པ་ནི་གཞི་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །མ་ཡིན་ཏེ། འཁྲུལ་པ་ནི་མེད་པ་ལ་རུང་གི །གཞན་དུ་ཇི་ལྟར་འཁྲུལ། མཐོ་ཡོར་མེད་པ་ལ་མིར་འཁྲུལ་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གཞི་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་མཐོང་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའོ། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཞི་མེད་པ་ལ་འཁྲུལ་པས་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་གི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཐོག་མ་མེད་པ་ཅན་གྱི་བག་ཆགས་དེ་ལྟ་བུ་གོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་སྐྱེས་པས་ན་རྒྱུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ལས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྔོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་སྔ་མ་ལ་སོགས་པའོ། །ལས་ནི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཟུགས་བརྙན་ནི་དེ་དག་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱི་ཞལ་ནས། ཁ་ཏོན་མར་མེ་མེ་ལོང་བརྒྱ། །མེ་ཤེལ་ས་བོན་སྒྱུར་དང་སྒྲས། །ཕུང་པོ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡང༌། །མི་འཕོ་བར་ཡང་མཁས་རྟོགས་བྱ། །ཞེའོ། །སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་བླངས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྔར་བཤད་པའི་རྐྱེན་མ་ཚོགས་ན། རྒྱུའི་ངོ་བོ་ཡང་འབྲས་བུ་མི་སྐྱེད་པས་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྲག་ཅ་ལྟ་བུ་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་རྐྱེན་གང་ཚོགས་


DTG110_Page_0533
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལས་ཕུང་པོ་གང་འགྲུབ་ཅེ་ན། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དགེ་བའི་ལས་ཟག་པ་དང་བཅས་པས་ནི་མཐོ་རིས་ཀྱི་ལྷ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བ་སྟེ། རེ་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་མིའི་ལུས་ཐོབ་བོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སྦྱིན་པ་དང༌། བཟོད་པ་རླབས་པོ་ཆེ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷའི་རིགས་སུ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་སྐྱེའོ། །སྲོག་གཅོད་པའི་ལས་མང་དུ་བྱས་ཤིང་ཞེ་སྡང་གི་ཤས་ཆེ་བ་ནི། དམྱལ་བར་འཕེན་ནོ། །གཏི་མུག་གི་ཤས་ཆེ་ཞིང་ཉེས་པ་ལྟུང་བ་ཕྲ་མོ་ཁྱད་དུ་བསད་པས་ནི་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེའོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཤས་ཆེ་ཞིང་སེར་སྣའི་ལས་མང་དུ་བྱས་པས་ནི་ཡི་དགས་སུ་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཁམས་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པས་ན་སེམས་འཁྲུགས་པའོ། །མཚན་མ་ནི་རྟགས་སོ། །གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ནི་ཞི་བའི་རྣམ་པ་སྟེ། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། བདེ་བ་དག་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་བཞི་པའི་བར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་སྤངས་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པ་བཞི་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པས་ན་དགྱེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡིད་མི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲིན་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བ་དང་ནུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟགས་ཏེ་མཚོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་སྐད་ཅིག་པ་དང་རྒྱུན་གྱི་ངོ་བོས་འཇིག་པས་སྐད་ཅིག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྒྱུ་ལ་མི་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གློག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཧ་ཅང་མྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པའི་ཕུང་པོ་ནི་གློག་དང་སྤྲིན་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ་འདས་པའི་དངོས་པོ་དག་ནི་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་རྟག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་སྐྱེ་བ་མི་རྟག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་བརྙན་དང༌། བྲག་ཅ་ལྟ་བུར་བཤད་ལ། གནས་པ་མི་རྟག་པ་ནི་སྤྲིན་ལྟ་བུའོ། །འཆི་བ་མི་རྟག་པ་ནི་གློག་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྤྲིན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་དམིགས་སྤང་བར་བཤད་ནས། ད་ནི་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་གཏོགས་པའི་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་མཚན་


DTG110_Page_0534
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་བསྟན་པ་ནི། རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་ལས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་པ་ནི་མི་ཤེས་པ་དང༌། ལས་དང་སྲེད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །བདག་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་པོ་སྟེ། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་བཙལ་ན་མི་རྙེད་པས་ན་མེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་འདོད་རྒྱལ་དུས་དང་རང་བཞིན་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་ལས་མ་ཡིན་རྒྱུ་མེད་ཡིན། །དབང་ཕྱུག་དེ་ཡི་རྒྱུ་མིན་དེ་ལྟ་བས། །མི་ཤེས་ལས་དང་སྲིད་ལས་བྱུང་རིག་མཛོད། །ཅེས་སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །ས་དང་འདྲ་བ་ནི། སྲ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །བྱེད་པ་ནི་ལས་ཏེ་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པས་མ་བྱས་པ་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཆུ་དང་འདྲ་བ་ནི་གཤེར་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའོ། །མེ་དང་འདྲ་བ་ནི་ཚ་ཞིང་སྲེག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །སྲོག་མེད་པ་ནི་དྲོད་དེ་མེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རླུང་དང་འདྲ་བ་ནི་ཡང་བ་དང་གཡོ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གང་ཟག་མེད་པ་ནི་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་ནི་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རིག་པས་བཙལ་ན་མི་རྙེད་པས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དག་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་བརྫུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ལུས་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་པས་གནས་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་དག་ཀྱང་རྒྱུ་གཅིག་གིས་འབྲས་བུ་དུ་མ་མི་བྱེད་ལ། རྒྱུ་གཅིག་གིས་འབྲས་བུ་གཅིག་ཀྱང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་དུ་མས་འབྲས་བུ་དུ་མ་མི་བྱེད་ལ། རྒྱུ་དུ་མས་འབྲས་བུ་གཅིག་ཀྱང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལ། འོན་ཀྱང་མ་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡང་དམིགས་པས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པའི་གཞི་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་ལ་ནི་བདག་གིར་འཛིན་པས་ན་བདག་དང་བདག་གིའོ། །དེ་དག་ཀྱང་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་མེད་པས་ཏེ་སྟོང་པའོ། །ཅིས་སྟོང་ཞེ་ན། ལ་ལ་དག་ནི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དངོས་པོར་གྲུབ་པར་འདོད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་ཅི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཕུང་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམ་དེ་ལས་མ་གཏོགས་པ་ཞིག་ཏུ་ཡོད་གྲངས་ན། ཕྱོགས་


DTG110_Page_0535
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་པོ་ལྟར་ན་ཕུང་པོ་དག་ནི་མི་རྟག་ལ་དུ་མའི་ངོར་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པ་དང་གཅིག་པུར་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལྟར་ན། ཕུང་པོ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་བདག་ནི་སྣང་དུ་རུང་བ་ལས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་གི་ངོ་བོར་འདོད་པའི་ཕྱིར་མི་རུང་བ་ཉིད་དོ། །ལ་ལ་དག་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་གནས་སོ་ཞེས་འདོད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཆ་ཤས་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གང་ཡང་མི་རུང་བའོ། །ཧ་ཅང་སྤྲོས་པས་ཆོག་ནས་ད་ནི་དཀྱུས་མ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བེམས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །ད་ནི་དཔེ་ནི་རྩྭ་ལ་སོགས་པའོ། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འགྲུབ་ཅེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་རླུང་གི་བྱེད་པས་ན་འཁྲུལ་འཁོར་དང་ལྡན་པར་འབྱུང་བའོ། །འོ་ན་བེམས་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཚོར་བ་མེད་པས་ཏེ་ཉམས་སུ་མ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་གནས་ནས་རླུང་གིས་འཕེན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་དངོས་པོ་གང་ཞེ་ན། རྣག་དང་མི་གཙང་བ་བསགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཁུ་བ་དང་ཁྲག་ལས་མཆི་གུའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུར་འགྱུར་རོ། །སྙིང་པོ་མེད་པས་ན་གསོག་གོ །གནས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་དགོད་པས་ན་རྟག་ཏུ་བྱུག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་ལས་ཤེ་ན། ནད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། རླུང་དང་མཁྲིས་པ་དང་བད་ཀན་དང༌། འདུས་པ་ལས་གྱུར་པའི་ནད་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་པ་བཞི་ནི་བཞི་བརྒྱ་རྩ་བཞིའོ། །གཙེ་བ་ནི་གཉེན་པོའོ། །རྒ་བ་ནི་འབྱུང་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའོ། །ཟིལ་གྱིས་ནོན་པ་ནི་རྟག་ཏུ་ཉེན་པའོ། །འཆི་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ལུས་ཡོངས་སུ་བཏང་བའོ། །དེ་ལ་རྩྭའི་རྐྱལ་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་ན་གསོབ་བོ། །ཁྲོན་པ་རྙིང་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང༌། ན་བ་དང་འཆི་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་པས་ཉེས་དམིགས་སྣ་ཚོགས་པ་བཤད་ནས་ད་ནི་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བཤད་པ་ནི། ཕུང་པོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་གཤེད་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདིར་ཟག་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཤེད་མ་ལྟ་བུ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁམས་རྣམས་ནི་དུག་དྲག་པོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྤྲུལ་གདུག་པ་ལྟ་བུའོ། །སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་གྲོང་སྟོང་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འདི་དག་གིས་ནི་ཉེས་དམིགས་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །


DTG110_Page_0536
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་བལྟ་བ་ནི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བཤད་ནས། ད་ནི་ཉེས་དམིགས་རྟོགས་ནས་དེ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གདམས་པ་ནི། ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་དེ་ལ་སུན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སུན་པ་ནི་དམུས་བྱུང་བར་བྱའོ། །སྐྱོ་བ་བསྐྱེད་པ་ནི་སྤང་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྔར་བཤད་པ་ལྟར་གོམས་པར་བྱས་ལ་ཉེས་དམིགས་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །རྟོགས་ན་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་ཐོབ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་མོས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །དེ་ལ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྨོས་ཏེ། ལུང་ལས་ཀྱང༌། །གང་ཞིག་ང་ལ་གཟུགས་སུ་མཐོང༌། །གང་ཞིག་ང་ལ་སྒྲར་ཤེས་པ། །ལོག་པར་སྤོང་བས་ཞུགས་པ་སྟེ། །སྐྱེ་བོ་དེས་ནི་ང་མི་མཐོང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །འདྲེན་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཉིད་ལྟ། །ཆོས་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་མིན་པར། །དེས་ནི་ཡང་དག་ཤེས་མི་ནུས། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། ཡང་དགེ་སློང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ལྟོས་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་སྐུར་མ་འཛིན་ཅིག་ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་ཁྱབ་པ་དང་རྟག་པའི་ཕྱིར་ལ། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པས་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་རང་གི་དངོས་མ་སྐྱེས། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཆོས་ཉིད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་རྟག་གནས་ཞེས། །བསྟན་པས་ཆོས་སྐྱོང་འོད་ཟེར་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ལ། དགེ་སློང་དག་མཚན་བཟང་པོ་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱི་ངོ་བོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྟ་བ་ནི། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་བདག་ནི་རིང་བསྲེལ་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ལེན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་དེ། དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་ནི། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ་


DTG110_Page_0537
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་གསུངས་པས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཐོབ་པའི་ཐབས་ལམ་གྱི་བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། བསོད་ནམས་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཚོགས་གཉིས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ་བར་གྱི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་པས་བསོད་ནམས་ལས་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་སྦྲེལ་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན། བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ལས་བྱུང་བའི། །དམ་པ་གཉིས་ནི་ཐོབ་པར་ཤོག །ཅེས་སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱི་ལུང་ཡང་ཇི་ལྟར་གྲང༌། ལ་ལ་ན་རེ་ཡོན་ཏན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཙམ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་བཤད་པས་བསོད་ནམས་ལས་སྐྱེས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ནི་དེ་ལྟ་ན་ནི་རྒྱུ་ནི་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡོན་ཏན་གྱི་སྐུ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་བཤད་ན། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆ་ལ་བསོད་ནམས་སུ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོགས། འདོགས་ན་ནི་འདོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ་མ་ཡིན་ན་ནི་རྒྱུ་མ་ཚང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །བསོད་ནམས་ཉིད་གང་ཞེ་ན། སྦྱིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྦྱིན་པ་ནི་གཏོང་བ་དང༌། གཏོང་བ་ཆེན་པོ་དང༌། ཤིན་ཏུ་གཏོང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། སྔར་བཤད་པའི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཡིན་པ་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །ཤེས་རབ་ནི་མཁྱེན་པ་སྟེ། གསུམ་ཆར་ཡང་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་བྱའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའོ། །བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ནི་ཚད་མེད་པའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་སྟེ། དུལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་འདུལ་བའོ། །ཡང་དག་པར་སྡོམ་པ་ནི་ཟག་པ་སྡོམ་པར་བྱེད་པའོ། །དགེ་བ་བཅུ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལས་ཇི་མི་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་བཟོད་པའོ། །གཞན་ལ་མི་འཚེ་བ་ནི་ངེས་པ་སྟེ། འདི་གཉིས་ནི་བཟོད་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །རྒྱུན་མི་གཅོད་པས་ན་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །བརྩོན་པ་མི་འདོར་བས་ན་བརྟན་པའོ། །སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་བརྟན་པ་སྟེ། འདི་གསུམ་ནི་སྤྲོ་བའི་ཁྱད་པར་རོ། །བསམ་གཏན་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་


DTG110_Page_0538
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་ཐར་པ་ནི་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྒྱད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །འདི་བཞི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཐོས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དེན་སྣང་བའི་མིག་གི་ཡུལ་ཅན་ནོ། །ཤེས་རབ་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །ཐབས་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །འདིས་ནི་སྨོན་ལམ་དང༌། སྟོབས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱང་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་གསུམ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ལམ་གང་དུ་སྒོམ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་སོགས་པ་ལམ་བཞིའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒོམ་མོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་ཞེ་ན། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཞི་གནས་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའོ། །ལྷག་མཐོང་ནི་སོ་སོར་རྟོག་པའོ། །ལམ་ལྔ་པ་མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་ནི་སྟོབས་བཅུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུའོ། །མི་འཇིགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ལ་ཀླན་ཀའི་རྒོལ་བ་ཆོས་དང་མཐུན་པ་མེད་པ་བཞིའོ། །མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ནི། སྤྱོད་པ་མ་འདྲེས་པ་དང༌། རྟོག་པ་མ་འདྲེས་པ་དང༌། ཕྲིན་ལས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མ་འདྲེས་པ་སྟེ། འཁྲུལ་པ་མི་མངའ་བ་ལ་སོགས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དད་པའི་སྟོབས་སུ་བཤད་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ཤེས་པའོ། །རིག་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཤེས་པའོ། །མི་དགེ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །སྤོང་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །དགེ་བ་ནི་འགོག་པའི་ངོ་བོའོ། །སྡུད་པ་ནི་ལམ་མོ། །བདེན་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །ཡང་དག་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་འགྲུབ་པའི་རྒྱུའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱས་པར་བཤད་ནས་མདོར་བསྡུ་ན། དགེ་བའི་ལས་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་དང་དུས་སོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ནི། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མཐའ་དག་གོ །


DTG110_Page_0539
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུས་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོ་དང་དུས་ཚད་མེད་པས་ཚད་མེད་པའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་སྔར་བཤད་པའི་ལམ་རྣམ་པ་བཞིའི་ངོ་བོར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ན། ལམ་གང་དང་གང་ལ་གཙོར་བྱེད་ཅན་ཚོགས་ཀྱིས་ལ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྡོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་གཙོར་བསྒོམ་མོ། །སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་དགེ་བ་སྡུད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཇུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བདེན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་བཅུ་དྲུག་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཡང་དག་པ་ཉིད་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཡང་དག་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་མཐོང་བའི་དོན་དེ་ཉིད་གོམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བག་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐའ་དག་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དགེ་བའི་ལས་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བསོད་ནམས་བརྒྱ་ལས་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་བྱའོ།། དེ་ལྟར་ན་སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི། ཚོགས་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་སྐྱེས་སོ་ཞེས་འདོད་དོ། །འོ་ན་ལམ་གྱི་ཆོས་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནམ། བདེན་མོད་ཀྱི་འགལ་བ་ནི་མེད་དེ་དེར་ནི་གཙོ་བོ་སྨོས་ཏེ། འདིར་ནི་ལམ་མཐའ་དག་གཙོར་གཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བདེན་པ་བཞི་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་སྤངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཁྱིམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་སྤྱིར་བཤད་ནས། ད་ནི་དབང་ཕྱུག་གི་གནས་རྙེད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །དབང་ཕྱུག་གི་གནས་རྙེད་ན་ཡང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་འོག་ནས་འབྱུང་བ་རྣམས་སོ། །ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་ནི་ཚུལ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པ་ནི་སྐྱེ་དགུ་བསྐྱང་བ་ལ་བརྩོན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྐྱེ་དགུ་ནི་རེས་སུ་གཏོགས་པའོ། །བསྐྱང་བ་ནི་ཆོས་ཀྱིས་བསྐྱང་བར་བྱ་བའོ། །ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དང་མཐུན་པར་བྱེད་པ་མཐའ་དག་གོ །ལ་ལ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བོད་པ་སྟེ། གང་ཕྱིར་བཟོད་དང་མི་བཟོད་པ། །ཤེས་པར་དགའ་བས་རྒྱལ་པོ་ནི། །ཆོས་མིན་རིགས་པས་མིན་སྤྱོད་ཀྱང༌། །རྗེས་སུ་འཚོ་བས་ཕལ་ཆེར་བསྟོད། །ཅེས་བྱ་བས་རབ་སྣང་གཏུམ་པོ་ལ་ངོར་བསྟོད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་


DTG110_Page_0540
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རོ། །དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཅེར་བུ་བདེན་སྨྲ་བ་ནི་ངོར་བསྟོད་པའི་ཁ་གསག་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་འདི་ཉིད་ལས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ནི་གཏུམ་པོའོ་ཁྱོད་ནི་ཁྲོ་བོའོ་ཞེས་ངོར་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདེ་བའི་ཚིག་ནི་གོང་གི་འབྲེལ་བའི་སྒྲས་དྲངས་ཀྱང་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྒྱད་ཅེས་སྨོས་པ་ནི་བྱེ་བའི་ངོ་བོ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཞིབ་ཏུ་ནི་རྣམ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང༌། རང་ལ་ལྟོས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། བདེ་བ་ལ་གནས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དངོས་ལ་སྤྱོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བག་མེད་པ་དང་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་བག་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རིས་སུ་གཏོགས་པ་ལ་བུའི་འདུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ནད་པའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་དངོས་ལ་སྤྱོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྙིང་རྗེའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །བདེ་བ་ལ་གནས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དགའ་བའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཁོན་པས་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་དང༌། མཛའ་བས་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའོ། །དེ་ལ་འཁོན་པས་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེའི་གཞི་ལ་ཉེས་པར་ལྟ་བའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །མཛའ་བས་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རྗེས་སུ་སྲུང་བའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །རང་ལ་ལྟོས་པའི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང༌། བདག་གི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི། སྨན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །བདག་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་བདག་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱས་སོ། །དེ་ལྟར་དབྱེ་བ་བསྟན་ནས། གསལ་བའི་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་ནི། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བའི་མཉེས་པའི་ཚིག་གོ །རིས་ནི་འཁོར་དུ་གྱུར་བའོ། །མི་སྲུན་པ་ནི་འཁོར་དུ་གྱུར་པ་བག་མེད་པའོ། །བག་མེད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྡིག་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། སོ་ཚིས་མི་ཤེས་པའོ། །ཚར་གཅད་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བཞམས་ཏེ་བསྒོ་བ་དང༌། འཁྱིག་


DTG110_Page_0541
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅིང་སྡོད་པ་དང༌། ཚོགས་སུ་སྨ་དབབ་པ་དང༌། བསྐྲད་པའི་ལས་བྱ་བའོ། །བསྐྲད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རེ་ཞིག་པ་དག་གཏན་དུ་བའོ། །སྙིང་རྗེའི་བསམ་པ་མི་གཏོང་བ་ནི། ཐམས་ཅད་དུ་རང་གི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སྲུང་བའོ། །ནད་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་ཇི་སྐད་དུ། རྟག་ཏུ་ཉེས་པས་རང་དབང་མེད་པར་བྱས་སེམས་ཀྱིས། །སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་བློ་ལྡན་ཉེས་པར་མི་འཛིན་ཏེ། །མི་འདོད་བཞིན་དུ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས། །སྐྱེ་བོ་དག་ལ་སྙིང་རྗེ་རྣམ་པར་འཕེལ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །མི་ཁྲོ་བ་ནི་བྱམས་པ་བསྒོམ་པའོ། །འགྱོད་པ་སྤོང་བ་ནི་ཉེས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅུ་དག་ལ་ཅི་རིགས་པར་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །སྙིང་རྗེ་ནི་བསལ་བར་འདོད་པའོ། །གནོད་པ་སྤོང་བ་ནི་དེ་ཉིད་དེའི་སྙིང་རྗེའོ། །ཕན་པ་སྒྲུབ་པ་ནི་བྱམས་པའོ། །བདེ་བ་ལ་གནས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དམན་པ་དང༌། མཉམ་པ་དང༌། མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ལ་དམན་པ་དང༌། མཉམ་པའི་གང་ཟག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བརྣབ་སེམས་མི་བསྐྱེད་པའོ། །མཆོག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཕྲག་དོག་མེད་པའོ། །མི་མཛའ་བ་ནི་འཁོན་པ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའོ། །གཞི་ནི་སེམས་ལ་བྱའོ། །མཛའ་བ་ནི་མཐུན་པ་ཉིད་དོ། །བརྟན་པ་ནི་མི་གཡོ་བའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེ་སྡང་བ་དང་ཆགས་པའི་སེམས་སྤོང་བ་སྟེ། འདི་གཉིས་ནི་བཏང་སྙོམས་སུ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་སྙིང་རྗེ་དང༌། བྱམས་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཏེ་ཚད་མེད་པ་བཞི་ནི་གཞན་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་ན། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལུས་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ལ་བརྟེན་པའོ། །དེ་ལ་ལུས་ལ་བརྟེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འདོད་པ་ལོག་པར་མི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རང་གི་ཆུང་མས་ཆོག་ཤེས་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ལ་བརྟེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། མ་ཆགས་པར་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆགས་པ་ནི་ཞེན་པའོ། །དེས་ན་འཕགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང༌། ཁ་ཟས་སྨན་དང་འདྲ་བར་རིག་པ་ཡིས། །ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་མེད་པར་བརྟེན་བགྱིས་ཏེ། །རྒྱགས་པའི་ཕྱིར་དང་སྙེམས་པའི་ཕྱིར་མ་ལགས། །འཚག་ཕྱིར་མ་ལགས་ལུས་གནས་འབའ་ཞིག་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བདག་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་བསྟེན་པ་


DTG110_Page_0542
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དྲུང་དུ་འགྲོ་བ་སྨོས་སོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཆོས་དོན་དུ་གཉེར་བ་སྨོས་སོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ནི་ཐར་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །ལ་ལ་ན་རེ་ཆོས་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་སྟེ། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་སྦྱོར་བའི་ལམ་མོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་སྤོང་བ་ནི། ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ལོངས་སྤྱོད་ལ་མ་ཆགས་པར་སྤྱོད་པ་ནི། ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་སྟེ། འདི་གཉིས་ནི་མཐོ་རིས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་སོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐར་པའི་རྒྱུ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་མཐོ་རིས་དང་བྱང་གྲོལ་དག་ནི་རང་གི་ཕན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རང་དོན་དང་གཞན་དོན་གཉིས་ལས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་གཞན་མེད་ལ། འདི་དག་གི་ཐབས་ཀྱང་འདི་དག་གིས་བསྟན་པས་ན་བརྒྱད་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །འོ་ན་བདེ་བ་གང་ཡིན་པ་བསྟན་དགོས་སོ་ཞེ་ན། ཕན་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་དག་ནི་བདེ་བ་ཞར་ལ་འོང་བས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བསྟན་མི་དགོས་པ་ནི། འདུ་ཤེས་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ལ་གནས་པ་ལ་ནི་ཞེས་སྨོས་སོ། །ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ནི། ཆོས་དང་མི་ལྡན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཡོ་ནི་བསླུ་བའི་སེམས་སོ། །འདུན་པ་ནི་ཡོ་བྱད་འདོད་པའོ། །ལ་ལ་ན་རེ་རྒྱལ་པོའི་ངོར་བྱས་པས་ན་བརྒྱད་དུ་བསྟན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་སྣང་གཏུམ་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་འཚེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་བརྒྱད་ཧ་ཅང་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་གཉེན་པོ་གླང་པོ་ཆེའི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ནི་བྱ་བའི་མཆོག་བསྡུས་པ་ཡིན་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ནི་འཁོར་དེར་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་པས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཀྱང་འདོད་དོ། །དེ་ལྟར་བདེན་པ་པོའི་ལེའུ་ལས་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཡིད་གཉིས་ཡང་དག་པར་སེམས་པའི་སྒྲུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་འགྲུབ་པའི་སྦྱོར་བ་སྤྱིར་བསྟན་ནས། རང་མ་དུལ་བས་གཞན་འདུལ་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། རང་གི་དོན་འཐོབ་པའི་ཐབས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་


DTG110_Page_0543
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞི་ཞེས་སྨོས་སོ། །རང་གི་དོན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཕན་པ་དང༌། བདེ་བའོ། །ཕན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཏན་དུ་བ་དང༌། གཏན་དུ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་བསྟན་པ་ཕན་པ་གཏན་དུ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི། རེ་ཞིག་པ་སྟེ་ལྷ་དང་མི་ཐོབ་པའོ། །དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ལོག་པར་མི་ལྟུང་བ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ལོག་པ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མི་ལྟུང་བ་ནི་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་ལ་བརྟེན་ནས་ཕན་པ་གཏན་དུ་བ་གྲུབ་པས་དེ་བསྟན་པ་ནི། མྱུར་དུ་མཉེས་པར་བྱེད་པ་གསུངས་ཏེ། མཉེས་པར་བྱེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའོ། །སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཕན་པ་གཏན་དུ་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲས་རྩེ་མོ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཡང་མཚམས་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེ་ན། ཆོས་ཅན་ཞེས་སྨོས་ཏེ་བཟོད་པ་མྱུར་དུ་ཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕན་པ་གཏན་དུ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། བཟོད་པ་ཐོབ་ནས་ངན་སོང་དུ་མི་ལྟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཡང་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི། མ་ལུས་པ་མཐའ་དག་པའོ། །མ་འོངས་པའི་ཕན་པར་འགྱུར་བ་ཚེ་འདིའི་བདེ་བ་ཇི་ལྟར་གཞག །གལ་ཏེ་ཚེ་འདི་ཉིད་དུ་འདོད་དོ་ཞེ་ན། མཉེས་པར་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲའི་འབྲེལ་པ་ཇི་ལྟར་གྲང་ཞེ་ན། རྩ་བའི་འབྲེལ་པས་སྡེབས་པའི་ཕྱིར་མཉེས་པར་བྱེད་ཅིང་ཞེས་འོག་མ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཀྱང་ཧྭ་ཞེས་བྱ་བ་བདེ་བའི་བརྡ་ཅན་དུ་བྱས་ནས་ཚེ་འདིའི་བདེ་བར་འགྱུར་བར་མངོན་ནོ། །འང་ཞེས་བྱ་བ་བསྡུ་བའི་ཚིག་ནི་ཧེའི་བྱེད་པར་སྣང་གི །བསྡུ་བའི་ཚིག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རྒྱུ་འབྲས་བུ་དག་གི་ཟློག་པ་ཇི་ལྟར་འཐད། མངོན་པའི་མཛོད་ལས། རྒྱུ་སྔར་ཡོད་པར་བསྟན་པའང་བསམ་པ་དམན་པ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ངེས་པ་མེད་པར་བསྟན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཟློག་པར་ཟད་ཀྱི་འདིར་ནི་ངེས་པ་ཅན་ཁོ་ནར་འདོད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འབྲས་བུ་དག་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་འགྱུར། འབྲས་བུ་འདོད་པ་རྒྱུ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ན་ཐོབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་ཇི་ལྟར་གཞན་དུ་འབད། ཧ་ཅང་སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ །འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསྟན་པ་བསྲུང་བའི་སླད་དུ་གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་


DTG110_Page_0544
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསྟན་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ལ་བྱའོ། །སྲུང་བ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །འཛིན་པའི་ཚུལ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པས་འཛིན་པ་དང༌། རིགས་པ་དང་ལྡན་པས་འཛིན་པ་དང༌། དབང་ཕྱུག་དང་ལྡན་པས་འཛིན་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པས་འཛིན་པའོ། །སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པས་འཛིན་པ་ནི། ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། སྒོམ་པ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །རིགས་པ་ནི་རྣམ་པ་མང་སྟེ། མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པས་དེ་དག་གིས་ཇི་ལྟར་འཛིན་ཅེ་ན། མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་མུ་སྟེགས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས། རྟག་པར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ངན་པ་རྣམ་པར་འཇོམས་ཤིང༌། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་འགོད་པ་དང༌། ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་ལ་བརྟེན་ནས། ནང་གི་མུ་སྟེགས་ཁ་ཅིག་བརྗེད་དུ་མེད་པའི་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལོག་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལ་ཞེན་པ་རྣམས་དེ་ལས་བཟློག་ཅིང༌། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་འགོད་པ་དག་ནི། རེག་པ་དང་ལྡན་པས་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །དབང་ཕྱུག་དང་ལྡན་པས་ཇི་ལྟར་འཛིན་ཅེ་ན། ཁ་ཅིག་རྒྱལ་པོ་དབང་ཕྱུག་གི་ཆེ་བ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཚེ། དེའི་འཁོར་དུ་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་གང་ཡང་རུང༌། ཡང་ལ་ལ་ཞིག་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཤིང་བོར། དེ་བཏང་ནས་ནག་པོ་བསྟན་པའི་ཆོས་སྟོན་ཅིང་འདུལ་བ་ལ་འགོད་པས་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་པར་བྱེད་པ་མཐོང་ན། ཀྱེ་མ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ལོག་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་ཤིང༌། གཞན་ཡང་དེའི་རྗེས་སུ་འཁྲིད་པར་བྱེད་པ་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡང་ནུབ་པར་བྱེད་པས། མ་ལ་བདག་ནི་ངན་སོང་དུ་ལྷུང་ཡང་བླའི། འདི་དག་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་སྙིང་རྗེའི་བསམ་པས་དེ་དག་སྲོག་དང་བྲལ་བའི་བར་དུ་བྱེད་ཅིང༌། དེས་ཆོས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་ནི་དབང་ཕྱུག་དང་ལྡན་པས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པས་འཛིན་པ་གང་ཞེ་ན། འགའ་ཞིག་བསམ་གཏན་གྱི་མཐུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་ཞིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས། སྔར་བཤད་པ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོན་ཅིང༌། སྐྲག་པའམ་འདུན་པར་བྱེད་པས་དམ་པའི་ཆོས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱེད་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པས་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །དོན་གྱི་སྐབས་འདིར་ནི་སྒྲུབ་པས་འཛིན་པའི་ཕྱོགས་


DTG110_Page_0545
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཅིག་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་ནི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་སྨོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ལ་སྐུར་པ་མི་འདེབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བཞི་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའོ། །དེས་ན་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པར་བྱའོ། །དོན་འགྲུབ་པའི་ཐབས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕན་ཚུན་དུ་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི་འདིར་སྔར་བརྗོད་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པར་བཤད་པ་དེ་ཉིད་ནི་རྒྱས་པར་བྱས་པ་ཡིན་པས་དོན་ཐོབ་པ་གཙོ་བོ་ཞེས་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བཤད་ནས་ད་ནི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་མཚམས་སྦྱར་བ་ནི་མི་དགེ་བ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྔར་བཤད་པ་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་མི་དགེ་བ་ཡིན་པ་ན་ཡིན་ནམ། དེ་ལས་ལྷག་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་རྒོལ་བ་ནི་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱའོ། །ལན་ནི་དེར་མ་ཟད་ཀྱི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་དག་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་ཉི་མའི་སྙིང་པོའི་ལེའུ་ལས་འབྱུང་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་ནི་འདིར་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རྒྱལ་པོའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་དང༌། བློན་པོའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དང་པོ་བའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ནས་མཚམས་མེད་པའི་ལས་ཀྱི་བར་དུའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པའི་གང་ཟག་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་དག་ནི་གོང་མ་དང་འབྲེལ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་དག་ནི་འོག་མ་དང་འབྲེལ་པའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་དང་འབྲེལ་པ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་རྣམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་དཔའ་ལས་དང་པོ་པའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་ནི་བཅུ་གཉིས་སུ་བཞེད་དེ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོའི་མདོ་ལས་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང༌། ཐུན་མོང་བར་གྱུར་པ་བཞིའོ། །དེ་ལ་ལས་ཀྱི་


DTG110_Page_0546
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྦྱོར་བ་དང༌། དངོས་གཞི་དང༌། མཇུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ལ་ལ་ན་རེ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྔར་བསྟན་པ་བརྒྱད་དང༌། དེའི་སྟེང་དུ་སེར་སྣས་སློང་བ་ལ་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཆོས་སུ་བརྗོད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་སྟེ། བཅོ་ལྔ་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེའོ། །ལ་ལ་ན་རེ་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་གཞག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཞབས་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལ་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་གསལ་བར་གཞག་པ་ནའོ། །འདིར་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན། གལ་ཏེ་སྡོམ་པ་དང་འབྲེལ་པས་སོ་ཞེ་ན། དེ་དག་ལས་ཇི་ལྟར་ངེས་ཀྱི་གཞན་ལ་མ་ཡིན། མ་ཡིན་ན་ནི་རྩ་བའི་ལྟུང་བར་ཇི་ལྟར་གཞག །ཉེས་པ་མིང་དེ་འདིར་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆད་པ་ལ་དགོངས་པ་དང༌། འབྱུང་བ་ཉེ་བས་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞག་གོ །དེ་ལྟ་བས་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྔོན་བསྐྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཆུད་གསན་པར་འགྱུར་ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། ཡང་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་གྲོང་འཇོམས་པ་དག་སོ་སོར་བསྟན་པས་འབྱུང་བ་ཉེ་བར་གསལ་བ་ཉིད་དོ། །གང་ལྟར་ཡང་ཟད་མོད་སྡོམ་པའི་རྩ་བར་ལྟུང་བར་གཞག་གོ །མ་ཡིན་ཏེ། རྩ་བའི་ལྟུང་བ་དག་ནི་སྡོམ་པ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལ། འདི་དག་སྡོམ་པ་ཅན་ལས་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེན་པོར་འགྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། སྡོམ་པ་གཅོད་པར་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་བས་རྩ་བའི་ལྟུང་བར་གཞག་པར་མི་བྱའོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང་སྲོག་གཅོད་པ་དག་གིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་ལ་ཞེ་སྡང་བ་དང༌། ཆོས་སྤོང་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དག་ཇི་ལྟར་གཞག་པར་བྱ། བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་དང༌། མི་དགེ་བ་བཅུའི་གནོད་པ་ཞེས་མིང་དུ་བསྟན་པ་ལས་ན་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་མ་ཡིན་པར་མངོན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྒྱལ་པོ་དང་བློན་པོའི་ལྟུང་བ་བསྟན་པས་ན། སྡོམ་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་དངོས་སུ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བསྟན་ཞེ་ན། སོ་སོར་ཐར་པ་དང༌། ནམ་མཁའི་སྙིང་པོའི་མདོ་ལས་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་སྲིད་པས་མདོ་


DTG110_Page_0547
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མང་པོ་ངེས་དོན་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱིམ་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པས་དེ་དག་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །སྡོམ་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་བསྟན་པར་རིགས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་གོང་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བསྟན་པས་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་སྤང་བར་གོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྡོམ་པ་འཇིག་པའི་རྒྱུར་གསུངས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དང་པོ་ཉི་མའི་སྙིང་པོའི་མདོ་ལས་འབྱུང་བའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་བསྟན་པ་ནི། མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རེ་ཞིག་གང་དང་འབྲེལ་ཞེ་ན། རྒྱལ་རིགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་གི་དང་འབྲེལ་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་གནས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དངོས་པོ་གང་ཞེ་ན། ཁྱིམ་གྱི་གཞི་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཇི་ལྟ་བུར་བྱས་པས་ཤེ་ན། རྐུ་བ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་དག་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དང༌། དགའ་ཞིང་མགུ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་བ་དང༌། ངོ་ཚ་དང་ཁྲེལ་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་གྱི་གསོལ་བའི་རྗེས་སུ་མ་བཏང་བ་ལས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འོག་མ་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་ནི་ཐུན་ཚོད་ལས་འདས་པའོ། །ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི། ཡུལ་དང་དུས་མ་ངེས་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་བར་ཟད་དོ། །དེས་འབྲས་བུ་གང་མྱོང་ཞེ་ན། གཞི་དང་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་ལས། །མཐོང་ཆོས་འབྲས་བུ་ཅན་གྱི་ལས། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི། ཚེ་འདི་ལ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། མནར་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཡི་དགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསྐལ་པར་འདུག་པའི་ཚེ་ཟད་ནས་མྱ་ངན་དགོན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དུད་འགྲོའི་དབང་དུ་བྱས་ན། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་ཤ་སྣག་གུའི་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་ལམ་གྱི་དབུས་ན་འདུས་པས་ལམ་གོལ་བའོ། །མནར་མེད་པ་ནི་བསྟི་བའི་གནས་མེད་པའོ། །བསྐལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོའོ། །བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་མནར་མེད་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཐེག་པ་ཆུང་ངུའི་དབང་དུ་མཛད་པས་འགལ་བ་མེད་དོ། །ལུས་དཔག་ཚད་བརྒྱ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉའི་རིགས་


DTG110_Page_0548
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི། སངས་རྒྱས་མེད་པའི་ཞིང་སྙིགས་མ་ལྔ་ཅན་དུ་སྐྱེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྙིགས་མ་ལྔ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སྙིགས་མ་ལ་སོགས་པའོ། །རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་མིག་མེད་ལ་མི་སྡུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་བསྡུ་བ་ནི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་སྤྱིར་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཁྱད་པར་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དང་པོ་རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ནས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལུང་བསྟན་པ་ནི། རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་རྒྱལ་པོ་ཞེས་སྨོས་སོ། །རིགས་མཉམ་པ་ལས་འཆོས་པའི་བུ་ཡིན་པས་རྒྱལ་རིགས་སོ། །ལྷ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཞུགས་པས་ན་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བའོ། །ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པས་ན་ལྟུང་བའོ། །གཙོ་བོ་ཡིན་པས་ན་རྩ་བའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བ་གནས་ནས་ལྟུང་སྟེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཕས་ཕམ་ཞིང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། །ངན་སོང་གི་རྒྱུ་དག་ནི་མཐའ་ཡས་པ་མ་ཡིན་ནམ་དེས་རྒོལ་བ་ནི་ལྔ་གང་ཞེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི་འདིར་གཙོ་བོ་སྨོས་པས་ཉེས་པ་མེད་ཅེས་བསྟན་པ་ནི། རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་ལ་བརྟེན་ནས་བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བ་ནི་མཆོད་རྟེན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ་ཞེས་པ་ཁ་ཅིག་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ནི་ལྷ་ཡུལ་ནས་བབས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱའོ་ཞེས་འདོད་དོ། །རྫས་ནི་ཡོ་བྱད་དོ། །ཆོས་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ཆོས་སོ། །སྤོང་བ་ནི་མི་མཁོ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། གླེགས་བམ་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འགོག་པ་ནི་དོན་ཐོབ་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའོ། །ཉན་ཐོས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི། བདེན་པ་གཙོར་སྟོན་པའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་གཙོར་སྟོན་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི། ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་གཙོར་སྟོན་པའོ། །ཡང་ན་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལས། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་མ་གཏོགས་པ་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དེ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ་ཞེས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་འདོད་དོ། །དགེ་འདུན་འདུམ་པ་འབྱེད་པ་ནི་འཁོར་ལོ་ཕྱེ་བའོ། །གྲོང་ནི་ཁྱིམ་གཅིག་ལ་སོགས་པའོ། །ལྗོངས་


DTG110_Page_0549
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་ཁྱིམ་བཅུ་ལ་སོགས་པའོ། །གྲོང་ཁྱེར་ནི་རིག་པའི་གནས་བཅོ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའོ། །ཡུལ་འཁོར་ནི་རིས་སུ་བཅད་པའོ། །སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་སྤོང་བ་ནི་འདོར་བར་བྱེད་པའོ། །འགོག་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །སུབས་པར་བྱེད་པ་ནི་གླེགས་བམ་འཇིག་པའོ། །རྟེན་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་གྱུར་པའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་ཐུན་མོང་བ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དང་པོ་ཟླ་བ་སྙིང་པོའི་ལེའུ་ལས་དགེ་སྦྱོང་རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པ་ནི། གྲོགས་པོ་དག་ཅེས་གསུངས་ཏེ། ཉམས་པ་ལས་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་ནི། གྲོང་ཁྱེར་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཞིག་ན། རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པས་དགེ་འདུན་བསྡུས་ནས་གསོལ་བར་བྱ་སྟེ། དགེ་འདུན་གྱིས་ཀྱང་གཎྜཱི་བརྡུངས་ནས་དགེ་འདུན་བསྡུས་ཏེ། ལས་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་དབྱུང་བར་བྱ་བ་ནི། ཉམས་པ་ལ་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་ལོ། །དེ་ལ་གྲོང་ཁྱེར་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གྲོང་ངོ༌། །ཡུལ་ནི་མཚམས་ཇི་ལྟར་བཅད་པའི་ནང་དུ་ཆུད་པའོ། །གཙུག་ལག་ཁང་ནི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་འདུ་བའི་སའི་ཁྱད་པར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་ནི་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་དང་གཏམ་འདྲེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་བཤད་པ་ལྟར་བྱས་པའོ། །གང་གི་ཆད་པ་ནི་སོང་ཤིག་པའི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པའོ། །ཚུལ་ལས་ཉམས་པའི་ཁྱད་པར་དངོས་བསྟན་པ་ནི། སུ་ཞིག་ཅེས་གསུངས་ཏེ། ཁྱིམ་པའམ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའོ། །བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་བདེ་བའི་རྒྱུ་སྤངས་པ་སྟེ། མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བའི་ཁྱད་པར་རོ། །འབྲས་བུ་ཉམས་པ་ནི་ལྷ་དང་མིར་སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལྟུང་བ་སྐྱེད་པའི་ཁྱད་པར་འཐད་པ་ནི་དེ་ནས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཕྱིར་ལྷའོ། །ཐམས་ཅད་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པའོ། །ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོ་སྨོས་པའོ། །ལུས་སྲུལ་པོ་ནི་གང་གིས་ལུས་སྲུལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། གདོན་གྱི་ཁྱད་པར་རོ། །བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་མར་གཟུང་བ་སྟེ། འཁོར་དུ་གཏོགས་པ་དེ་བརྒྱད་དོ། །བསླབ་པ་འདྲལ་བ་ནི་བསླབ་པ་ཞིག་པ་སྟེ་ཕམ་པར་གྱུར་པའོ། །བསླབ་པ་བཞིན་མི་བགྱིད་པ་ནི་རྗེས་སུ་མི་སྒྲུབ་པའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་རལ་པར་གྱུར་པས་སོ། །སྟོན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་


DTG110_Page_0550
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདས་སོ། །ཕྱིའི་གནོད་པ་ལས་ནི་བསྲུང་བར་བྱའོ། །ནང་གི་གནོད་པ་ལས་ནི་བསྐྱང་བར་བགྱི་བའོ། །དེ་ལྟར་མི་མཐུན་པའི་རྐྱེན་སྤང་བ་ལྟར་མཐུན་པའི་རྐྱེན་སྒྲུབ་པ་ནི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་ལས་ཉམས་ན་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལ་ལ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་ཚུལ་ལས་ཉམས་པའི་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མཚོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལྷག་མ་ནི་ཞར་ལས་བྱུང་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །ད་ནི་སའི་སྙིང་པོའི་མདོ་ལས་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་བྱུང་བའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རེ་ཞིག་ལྟུང་བ་བསྐྱེད་པའི་འཐད་པ་ནི། སྔོན་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྲིན་པོ་ཤ་ཟ་དང་དུད་འགྲོའི་གཏི་མུག་པས་ཀྱང་གུས་པར་བཀུར་བའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པ་མངོན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་འཛིན་ཅེ་ན་འཁོར་ངེས་པར་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་རྨོངས་པ་འགའ་ཞིག་ནི་དེ་ལྟ་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་སྨད་པ་ནི། ཡང་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལྟུང་བར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་ལ་ཐ་སྙད་བཏགས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ལྟུང་བའི་འབྲས་བུ་ནི་རབ་ཏུ་ཉེས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཞིག་པའོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་སྲེག་པ་ཞེས་པ་ནི། དཀར་པོའི་ཆོས་རྒྱུད་ལ་མི་སྐྱེ་བའོ། །མཁས་པ་སྤངས་པ་ནི་དམ་པས་ཡོངས་སུ་བོར་བའོ། །ལུས་ལ་ཆད་པས་བཅད་པ་འབའ་ཞིག་གིས་ལྟུང་བར་འགྱུར་བར་མ་ཟད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་ཕྲལ་བས་ཀྱང་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྩ་བའི་ལྟུང་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ནས། འོ་ན་དབང་ཕྱུག་གི་གནས་གང་ལ་གནང་ཞེ་ན། བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་གང་ཟག་ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་མོས་པས་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་ན་བཟོད་པ་ཐོབ་པའོ། །འོ་ན་མོས་པ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པའི་གང་ཟག་དེ་དག་ནི་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཐལ་བ་བརྗོད་པ་ནི། གསོལ་བ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བ་ན་སོང་དུ་མི་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འགྲོ་བར་ཐལ་བ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་སྐྱོན་བརྗོད་པའོ། །མ་ཡིན་ཏེ་གལ་ཏེ་བཟོད་པ་མ་ཐོབ་པའི་སྡིག་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དག་ནི། དེ་


DTG110_Page_0551
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་འདོད་པ་ཁོ་ནའོ། །ལྷག་མ་ནི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དེ། གལ་ཏེ་བཟོད་པ་མ་ཐོབ་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་བ་དག་ནི་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་གང་བཟོད་པ་མ་ཐོབ་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བཟོད་པ་མ་ཐོབ་ཀྱང་ཆོས་བཞིན་དུའང་མི་བྱེད་པ་ལ་ནི། དབང་ཕྱུག་གི་གནས་གནང་བ་མ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་སྤྱོད་པས་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་འབྱུང་བས་ན་བསྟན་པ་ཟབ་མོ་འདི་འཇིག་པ་སྟེ། བཅས་པ་ལས་དྲལ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཞན་དག་ནི་གལ་ཏེ། རྒྱལ་པོ་གདོལ་པར་གྱུར་ན་དེའི་རྗེས་སུ་གཞན་འཇུག་པས། ཚུལ་ཁྲིམས་བཏང་སྟེ། སའི་སྙིང་པོ་འཁོར་ལོ་བཅུ་པའི་མདོ་ནུབ་པར་བྱེད་ཅིང་དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པས་ངན་སོང་དུ་འགྲོའོ་ཞེས་མདོ་ཉིད་ཚད་མར་བྱའོ་ཞེས་ཀྱང་འདོད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཐར་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐར་བར་མི་འགྱུར་བ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་གནང་བ་དང་མ་གནང་བའི་གང་ཟག་གི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་ནས། ད་ནི་གནང་བའི་གང་ཟག་གིས་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་བསྟན་པ་ནི། གང་དད་པའི་སྟོབས་ཀྱི་གོ་ཆ་བགོས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྔར་རྩ་བའི་ལྟུང་བའི་ཉེས་པ་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་ལས་བཟློག་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ནི། དེའི་གཉེན་པོས་ཏེ། ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་སྤོང་བ་ཡིན་པས་ན། རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་ལོ། །དེ་ལ་དད་པ་ནི་ཡིད་ཆེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་མི་བརྫི་བས་ན་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །གོ་ཆ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྒྱལ་པོའི་ལྟུང་བའི་རྩ་བ་དང་པོའི་གཉེན་པོ་ནི། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་དད་པ་མང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་འདིར་དད་པ་མང་ཞིང་གསུམ་བསྒོམ་མོ། །རྩ་བའི་ལྟུང་བ་གཉིས་པ་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་ནི། ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་མི་སྤོང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གསུམ་པ་དགེ་སྦྱོང་ལ་བརྟེན་པའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བའི་གཉེན་པོ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་མི་འཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མཚམས་མེད་པ་ལ་སྟེ། རྩ་བའི་ལྟུང་བའི་གཉེན་པོ་ནི། དགེ་འདུན་དང་མཆོད་རྟེན་གྱི་རྫས་མི་འཕྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་འཕྲོག་པ་ནི་མཚམས་མེད་པ་དང་ཉེ་བ་ཡིན་ལ། དེ་སྤོང་བས་མཚམས་མེད་


DTG110_Page_0552
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ག་ལ་ཞིག་བྱེད་ཅེས་གཉེན་པོར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཟློག་པ་ནི་གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་ན་རྗེས་སུ་འཛིན་པས་ན་རང་ཉིད་ག་ལ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལོག་པར་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་ནི། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དང་པོ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་ནི། ཐེག་པ་གསུམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པའི་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པའོ། །གཉིས་པ་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་ནི། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་ཉན་ཅེས་བྱ་བའོ། །གསུམ་པ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི། ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་ཉམས་ཀྱིས་ཅི་ནུས་སུ་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཡི་དམ་ལ་བརྟན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། དེ་ལ་ཡི་དམ་ནི་རང་གི་དམ་བཅས་པ་སྔར་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །གཞན་དེ་དག་འགོད་པ་ནི་འཁོར་མང་པོ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དག་ལ་སྦྱོར་བའི་གཉེན་པོ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སྔར་ཇི་སྐད་དུ། སེམས་ཅན་མང་པོ་དག་ཀྱང་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་ཅིང་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་བརྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། དེ་སྐྱེས་ན་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤོང་བས་ན་འདི་ནི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་ལྔ་པོའི་གཉེན་པོར་བཞག་པ་ཡིན་ནོ། །གྲོང་འཇོམས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་ནི་མི་སླུ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གྲོང་ལ་སོགས་པ་འཇོམས་པ་ནི་གཡོའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། ལོག་པར་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་བར་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། ཡང་དག་ཉིད་ལས་འབྱུང་བ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དགེ་བ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་ལྡན་པའོ། །ལྔ་བརྒྱ་ཐམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཕྲག་བཅུའི་ཐ་མ་རྟགས་ཙམ་འཛིན་པའི་དུས་སོ། །བདག་བསྲུང་བ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་ཉམས་པ་ལས་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་དུ་བྱེད་པའོ། །གཞན་བསྲུང་བ་ནི་དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པས་ཡུལ་འཁོར་དུ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་སྟེ། ཉེས་པ་ལས་བཟློག་པའི་ཕན་ཡོན་འབྱུང་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་བསྲུང་བ་ནི། ལྷ་དང་མིའི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བསྟན་པ་བསྲུང་བ་ནི་དབང་ཕྱུག་གི་སྟོབས་ལ་སོགས་པའོ། །ཡོན་ཏན་ནི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྣོད་ནི་ཚུལ་


DTG110_Page_0553
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །སྲུང་བར་བྱེད་པ་ནི་འཚེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་བཟློག་པའོ། །མི་སྤྱོད་པ་ནི་འཕྲོག་པ་དང་སྤྱོད་པ་ལས་བཟློག་པའོ། །སྤྱོད་དུ་མི་འཇུག་པ་ནི་འཕྲོག་ཏུ་འཇུག་པ་དང༌། སྤྱོད་དུ་འཇུག་པ་ལས་བཟློག་པའོ། །དེའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མ་མཐོང་བའི་ཕན་ཡོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཚད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཚད་མེད་པ་ནི་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲངས་མེད་པ་ནི་བགྲང་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནི་ཤེས་པས་མི་དཔོགས་པའོ། །མཐོང་བའི་ཕན་ཡོན་ནི། ཚེ་བསྲིད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བཅུ་ཚན་དང་པོས་ནི་བདེ་བའི་རྐྱེན་སྒྲུབ་པའོ། །གཉིས་པས་ནི་མི་བདེ་བའི་རྐྱེན་སྤོང་བའོ། །ལོངས་སྤྱོད་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པའི་ལྟུང་བ་ལས་བཟློག་པས་ན་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ལ་ལ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །གཏོང་བ་པོ་ནི་རྐྱེན་སྒྲུབ་པའི་མིང་ངོ། །སྦྱིན་བདག་ནི་རྒྱུ་སྦྱོར་བའོ། །དེར་མ་ཟད་པས་ན་ལྷ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བསྟན་པ་འཛིན་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེས་ནི་ཆོས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་གཉེན་པོའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱེད་པ་ནི། ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་བརྟེན་པ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་འགྲེལ་ཅིང་བཤད་པར་བྱེད་པའོ། །དེས་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་གཉེན་པོ་ཡང་ཡིན་ནོ། །རིགས་རྒྱུན་མི་གཅོད་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སྦྱོར་བའོ། །ངག་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་སྟེ། བདེན་པ་བཞིའི་ཆོས་བཤད་པས་འབྲས་བུ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལས་སྐྱེས་པ་ནི། རང་རྒྱལ་བའི་ཐེག་པས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྟོགས་པ་ལས་འབྲས་བུ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། འབྲས་བུ་ཐོབ་ཀྱང་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དད་པ་ནི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པའོ། །འོ་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐེག་པ་མཆོག་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་ཕན་ཡོན་ནི། ལག་ཏུ་གཏད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡུལ་


DTG110_Page_0554
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱི་ཁྱད་པར་ལས་གྱུར་པ་ལྟུང་བ་ཐུན་མོང་བའི་གཉེན་པོ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐུན་མོང་བ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། རྒྱལ་པོ་དང་བློན་པོའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་དག་ནི། ཁྱིམ་པར་གྱུར་པ་གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ལ། ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་དགེ་སྦྱོང་ལ་བརྟེན་པ་དག་ནི། རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡང་ཡིན་པས་ཐུན་མོང་བར་གཞག་གོ །དེ་ལྟར་ན་མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དག་ནི་ཕལ་ཆེར་སྡོམ་པ་དང་མ་འབྲེལ་པར་ལྟའོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་ལུང་གི་ཚད་མས་སྦྱར་བ་ལས་དབང་ཕྱུག་གི་གནས་རྙེད་པ་རྣམས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་ཟིན་ཏོ།། །།དེ་ལྟར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བར་དུ་གཅོད་པ་སྤང་བའི་ཐབས་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པར་འདོད་པས་སེམས་ལ་མཁས་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། ཆོས་ནི་ཇི་ལྟར་བཤད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །བསྒྲུབ་པ་ནི་མི་ཉམས་པར་བྱ་བར་འདོད་པའོ། །སེམས་ནི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང༌། བག་ཡོད་པའོ། །མཁས་པ་ནི་འོག་ནས་ཅི་ཞེས་དཔྱོད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་འདས་པའི་དུས་སུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་ཉམས་པར་བྱས་པ་ནི་སྟོབས་བཞིས་དག་པར་བྱ་བ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་ཉེས་པ་ནི་ཐུན་ཚོད་ལས་མ་འདས་པས། ཇི་ལྟར་རིགས་པར་བཤད་པར་བྱ་བ་དང༌། མ་འོངས་པའི་ཉེས་པས་གོས་པར་དོགས་པས་ནི་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་གོམས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱིས་བསྲུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ན་སེམས་ཁོ་ན་ལ་མཁས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་རྒོལ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་ནི་ཞེས་བྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་སྨོས་པས་ནི། སེམས་བསྐྱེད་པ་མི་ཉམས་པར་བསྲུང་བར་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ལུས་དང་སེམས་རབ་ཏུ་དབེན་པས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཉིད་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། གཞན་དུན་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་ན། ལུས་ལ་སོགས་པ་ཉེས་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ལ་སོགས་པ་ལ་དབེན་པར་མ་གྱུར་ན་ཡང་དྲན་པ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ལུས་དང་ཞེས་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་ལུས་དབེན་པ་ནི། འདུ་འཛི་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པའོ། །འདུ་འཛི་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ལ་ལ་ནི་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ལ་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་ཚེ་འདིའི་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་གཅིག་ཁོ་ན་ཡང་འདུ་འཛིའི་གནས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སེམས་རབ་


DTG110_Page_0555
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏུ་དབེན་པ་ནི། འདོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པའོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་ཡོངས་སུ་སྲུང་བ་ནི། ཅི་བདག་གིས་སེམས་འདི་དགེ་བ་ལ་སྤྱོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཤེས་བཞིན་གྱི་སྲུང་བ་ནི། དགའ་བ་དང་རངས་པ་དང༌། མོས་པ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དགའ་བ་ནི་ཐོག་མར་སེམས་བདེ་བའོ། །རངས་པ་ནི་བར་དུ་མགུ་བའོ། །མོས་པ་ནི་ཐ་མར་འགྱོད་པ་མེད་པའོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་སྐྱོ་བ་དང་རྟོག་པ་མང་བ་སྟེ། སྐྱོ་བ་མང་བ་ནི་མི་མཐུན་པ་སྤོང་བའོ། །རྟོག་པ་ནི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དང་པོ་དྲན་པས་རང་གི་སེམས་གང་ལ་སྤྱོད་ཅེས་མི་བརྗེད་པར་བྱེད་དོ། །ཤེས་བཞིན་གྱིས་དགེ་བ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་རྗེས་སུ་མི་འགྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་དོ། །བག་ཡོད་པས་དགེ་བ་གོམས་ཤིང་སྡིག་པ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་གང་གི་དོན་དུ་ཞེ་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་ཡིན་པས། མ་སྐྱེས་དགྲའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཞེས་གསུངས་པ། འདུན་པས་འགྲོ་བ་དང༌། ཞེ་སྡང་གིས་འགྲོ་བ་དང༌། འཇིགས་པས་འགྲོ་བ་དང༌། གཏི་མུག་གིས་འགྲོ་བ་དག་ནི་བདུད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པས་གླགས་རྙེད་པའོ། །སྙིང་རྗེ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་མཉེས་པ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་མེད་ན་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་གཏོང་པར་འགྱུར་བས་ན་དེའི་ཕྱིར། གང་གིས་སེམས་ཅན་དག་ལ་ཡིད་ཀྱིས་གནོད་བྱེད་ཀྱང༌། །ང་ལ་ཇི་ལྟར་བརྟེན་ཏེ་དེ་ནི་ལྟོས་དང་བྲལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མེད་པའང་ཇི་ལྟར་རིག་པར་བྱའོ། །དངོས་པོར་ལྟ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། འོག་ནས་ཀྱང་ཞལ་ཏ་བས་རིན་པོ་ཆེའི་མཆོད་རྟེན་གྱིས་སྟོང་གསུམ་གང་བར་བྱས་ནའང་ང་མཉེས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེའོ། །མི་བརྩོན་པའང་དེ་བཞིན་ཏེ། འདིར་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་ཐེག་པ་མཆོག་ལ་སྤྲོ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་དམན་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ཀྱང༌། ང་ལ་བྱ་བ་བྱས་པར་མི་འགྱུར་ཞེའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སྦྱིན་པ་དང་བཟོད་པ་གཙོར་གྱུར་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་བྲལ་བ་ནི་ལྷ་རྣམས་མི་དགའ་བ་སྟེ། རང་གི་ཕྱོགས་འགྲིབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི། ལྷ་རྣམས་དགའ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཏེ། མྱུར་དུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་ཕྱིར། རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པོ་ནི་


DTG110_Page_0556
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྷུང་བཟེད་ཡོངས་སུ་འབུལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ན་ས་ཚངས་པ་ནི་གསོལ་བ་གདབ་པར་སྤྲོའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དམིགས་པ་ནི་དགེ་བ་མི་ཟད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའང་དེ་བཞིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་དམིགས་པ་ནི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། ལྡོག་པ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་སྦྱོར་བ་དང༌། དངོས་གཞི་དང༌། རྗེས་ཀྱིས་ཏེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱ་བར་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པའི་རྒྱུ་སྤང་བར་བསྟན་པ་ནི། སྨྲ་བ་ལ་དགའ་བར་མི་བྱ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མདོ་འདི་ཉིད་ལས་ཇི་སྐད་དུ། བུ་རམ་ཤིང་ཤུན་སྙིང་པོ་ཅི་ཡང་མེད། དགའ་བར་བྱ་བའི་རོ་ནི་ནང་ན་འདུག །ཤུན་པ་ཟོས་པའི་མིས་ནི་བུ་རམ་རོ། །ཞིམ་པོ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཇི་ལྟར་ཤུན་པ་དེ་བཞིན་སྨྲ་བ་སྟེ། །རོ་ལྟ་བུ་ནི་འདི་ལ་དོན་སེམས་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བརྗེད་ངས་པ་ནི་དྲན་པ་དང་བྲལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཤེས་བཞིན་མེད་ཅེས་བྱ་བའོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དམུ་རྒོད་དུ་གྱུར་པ་ནི། བག་ཡོད་པ་དང་བྲལ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་མེད་པས་ན་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའོ། །བསླབ་པ་གསུམ་དང་བྲལ་བས་ན་དམ་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །ནང་གི་གདུང་བ་དང་ལྡན་པས་ན་འགྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་འཆད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བའི་རྒྱུ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྨྲ་བ་ནི་རྒྱུད་འཁྲུག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེས་ན་དྲན་པ་ཉམས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྒྲུབ་པ་ལ་མི་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཡོན་ཏན་ལེན་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་དུ། ཡང་དག་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་ནི། །ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་མི་འགྲུབ་སྟེ། །ལ་ལ་སྟོབས་མེད་ཆུ་ཀླུང་གིས། །ནན་གྱིས་ཁྱེར་བར་གྱུར་པ་དག ། སྐོམ་གྱིས་འཆི་བར་གྱུར་བ་བཞིན། །མ་བསྒོམས་ཆོས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དང༌། སྡང་བཤད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་ལས་ལ་དགའ་བ་དང༌། སྤྲོས་པ་ལ་དགའ་བ་དང༌། གཉེད་ལ་དགའ་བ་དང༌། འདུ་འཛི་ལ་དགའ་བ་དང༌། རྙེད་པ་དང་བཀུར་


DTG110_Page_0557
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟི་ལ་དགའ་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་དྲུག་སྤང་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་ལུང་གི་ཚད་མས་སྦྱར་བ་ལས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་མི་ཉམས་པར་བསྲུང་བ་དང་ལྡན་པ་ནི། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་བསྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། འཕགས་པ་ཟླ་བ་སྒྲོན་མའི་མདོ་ལས། སྒྲུབ་པ་མེད་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཟད་ནས་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དང་པོ་སྒྲུབ་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། དམིགས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་མེད་དེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དམིགས་པར་སྤྱོད་པ་ནི། དངོས་པོར་ལྟ་བས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་དགེ་བ་སྤྱོད་པའོ། །སྒྲུབ་པ་མེད་པ་དངོས་པོར་ཞེན་ནས་གྲོལ་བའི་ཐབས་ཡང་དག་པ་ལ་རྨོངས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་མང་དུ་ཐོས་པ་དང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་པ་ནི་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་གང་ཞེ་ན། མང་དུ་ཐོས་པ་ནི་རིག་པའི་གནས་ལྔ་ལ་མཁས་པར་བྱེད་པའོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །དེས་འཕགས་པ་ནི་བསྒོམ་པ་སྟེ། ཐབས་བསྒོམ་པ་དང༌། ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་དང༌། ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པར་བསྒོམ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འོ་ན་གང་གི་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བསྟི་སྟང་ནི་བསྙེན་བཀུར་བའོ། །མཆོད་རྟེན་ནི་བསོད་ནམས་ཆེ་བའི་རྒྱུར་གྲགས་པས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བརྒལ་བ་ལས། རིགས་པ་ནི། མང་དུ་ཐོས་པ་ལས་སྐྱེས་ཀྱི། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཡང༌། མ་རིག་པ་དང་འགལ་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པས་དེ་དང་འགལ་བ་ནི་ཐོས་པ་ལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་དམན་པ་བསྟན་ཏེ། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་བ་ནི། དམན་པ་ལ་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཐོས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བསྒོམ་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་བརྩོན་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གནང་བ་ནི་བཀའ་སྩལ་པའོ། །དེ་ལྟར་མངོན་པར་འཕགས་པའི་


DTG110_Page_0558
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱུ་གང་ཞེས་དྲི་བ་ནི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་རྟོག་པ་ལ་དཀའ་བའི་ལས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དཀའ་བ་ནི་འཁོར་བ་ལས་བཟློག་པར་ཆས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཐེག་པ་འོག་མ་དག་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འཁོར་བའི་འདྲེན་པ་དག་ཀྱང་དེད་དོན་དམ་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་པའི་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེད་དཔོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་འཕགས་པ་ནི་གཙོ་བོར་གྱུར་པའོ། །ཕན་ཡོན་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་སྒྲུབ་པ་གང་ཞེ་ན། སྒྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་པོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དང་པོ་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཆོས་སྒྲུབ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ནི་འདིར་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ལ་བྱའོ། །སྒྲུབ་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཉམས་སུ་ལེན་པའོ། །དེ་ལ་ཐོས་པ་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་སྟོན་ཀའི་ཉི་མ་ཕྱེད་ཀྱི་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟ་བུ་སྤྲོས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་དེ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པའི་ཐབས་སུ་བྱ་བར་བསྟན་ཏོ། །ཐབས་གང་གིས་ཤེ་ན་། བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཐབས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བདག་བསྒྲགས་པའི་བསམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྩོད་པ་ལས་རྒྱལ་བར་འདོད་པའི་བསམ་པས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མཚང་འདྲུ་བའི་བསམ་པས་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་བསྒྲལ་བར་དམིགས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་ལས་རྒྱལ་བའི་བསམ་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་བསམ་པ་དང༌། ཆོས་དང་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་གུས་པར་བྱ་བའི་བསམ་པས་མཉན་པར་བྱ་བའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྦྱོར་བ་སྟོང་པ་ཉིད་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཅན་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་ཟིན་ཅིང༌། གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་དང༌། དངོས་གཞི་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་དང༌། རྗེས་ལ་མི་དམིགས་པས་དགེ་བ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་སྟེ། ཐབས་དེ་ལྟ་བུས་མཉན་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འདི་དག་གི་


DTG110_Page_0559
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་ཉིད་དུ་ནི་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས་སློབ་དཔོན་རྟ་དབྱངས་ཀྱིས་བཤད་པར་བལྟ་པར་བྱའོ། །འདིར་ནི་མདོ་ཙམ་དུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དང་པོ་སྦྱོར་བ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི། འོད་སྲུངས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་ཟིན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྒྱ་མཚོ་ལས་འཇུག་པར་འདོད་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པས་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ལས་འདས་པའོ། །སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལས་འདའོ། །གོ་ཆ་དང་ལྡན་པའི་བདག་གི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཕའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །མདོ་སྡེ་ལས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་ཕའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་བཤད་པའོ། །དངོས་པོ་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི། རྩ་བ་མི་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་བྱ་བ་རྣམས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་བསྔོ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོག་མི་ཤེས་པ་ནི་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུས་མི་ངོམས་པའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ལ་བསླབ་པ་བག་ཡོངས་སུ་གནས་པས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གསུམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། ཉེས་པ་དང་ལྟུང་བ་ཕྲ་མོ་དག་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །བསམ་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བདག་བསྒྲགས་པའི་བསམ་པས་མ་ཡིན་པ་ནི། སྒྲུབ་པ་དོན་དུ་གཉེར་བས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སེམས་སྙོམས་པ་ནི་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བས་ན་རྩོད་པ་ལས་རྒྱལ་བའི་བསམ་པས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་ནི་མཚོན་པར་ཟད་དོ། །རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་མཉན་ཅེ་ན། རིག་པའི་གནས་ལྔ་ལ་མཁས་པར་བྱ་བར་གསུངས་སོ། །འོ་ན་ལུང་ལས་ཚུལ་གཅིག་གིས་འཚང་རྒྱ་བར་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་དགོངས་པའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་གང་ཟག་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ལ་དགོངས་པ་དང། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་བསྐྱེད་པ་ལ་དགོངས་པ་དང༌། གཞན་དྲང་བ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང༌། རིག་པའི་གནས་ལྔ་དག་ལ་བརྩོན་པར་མ་བྱས་ན། །འཕགས་མཆོག་གིས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་ཡང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་དྲང་བའི་


DTG110_Page_0560
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ནི་དགོངས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་འཇུག་པས་རུང་བ་ཞིག་ན། བཀའི་དོན་གཏན་ལ་འབེབས་པར་བྱེད་པས་ཅི་ལྟར་གཞན་དུ་བཤད། དེ་ལྟར་ན་ནི་དོན་གཏན་ལ་ཕབ་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། ཧ་ཅང་ཐུག་པ་མེད་པའི་ཐལ་བར་ཡང་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན། ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་སྤང་བར་བྱ་བ་བསྟན་པ་ནི། འདུ་འཛིའི་གཏམ་ཉན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདུ་འཛིའི་གཏམ་ནི་བརྟག་པའི་བསྟན་བཅོས་རྣམས་སོ། །མཉན་ནས་ནི་རང་བཟོ་བའི་གཏམ་མོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླ་བ་རྣམས་ཏེ། འདི་དག་ལས་དོན་དུ་འགྱུར་བ་ཅུང་ཟད་བཤད་མོད་ཀྱི་དོན་ཆེན་པོ་ཉམས་བས་ན་བར་དུ་གཅོད་པའོ། །ད་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅི་ལྟ་བུས་མཉན་པ་དེ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དང་པོ་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བར་བྱ་དགོས་པས་རྩོད་པའི་བསམ་པས་མ་ཡིན་པ་ནི། ལྷའི་བུ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་སྒྲུབ་པ་ནི་དངོས་པོར་ལྟ་བ་འདོར་བ་སྟེ། དངོས་པོ་ནི་འཆིང་བའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་འཆིང་ཞེ་ན། དངོས་པོར་ཞེན་པ་ཡོད་ན་བདག་ཏུ་རྟོག་པར་འགྱུར་ལ། བདག་ཡོད་ན་གཞན་དུ་ཤེས་པས་དེ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་མཐའ་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། བདག་ཡོད་ན་ནི་གཞན་དུ་ཤེས། །བདག་གཞན་ཆ་ལས་འཛིན་དང་སྡང༌། །འདི་དག་དང་ནི་ཀུན་འབྲེལ་ལས། །སྐྱེ་བོ་ཀུན་ནས་ཉེས་ཚོགས་བསྟེན། །ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་དངོས་པོར་ལྟ་བ་ཉིད་ཐབས་གང་གིས་འདོར་ཞེས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་རྒོལ་བ་ལ་འབད་ཅིང་རྩོལ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ལ། འབད་པ་མེད་ཅིང་རྩོལ་བ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེད་པས་ན་ཆོས་མི་བྱེད་པའོ། །འོ་ན་འབད་པ་མེད་ན་གྲོལ་བར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། བྱ་བ་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་ལ། །དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདིར། འབད་པ་མེད་ཅིང་རྩོལ་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོར་གྲུབ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བར་རྩོལ་པར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ལོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཉིད་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡོད་ན་དེ་ཐབས་གང་གིས་སེལ་བར་འགྱུར། གྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་ལ། རང་བཞིན་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མི་རིགས་ཏེ། མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ།


DTG110_Page_0561
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལྟར་ན་སྤངས་པའི་གྲོལ་བ་ཐག་བསྲིངས་པ་ཡིན་ཏེ། གཉེན་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་རྟོག་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་པས་ཉོན་མོངས་པའི་ཉེས་པ་བཤད་པ། ཡོད་པའི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་མ་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འོ་ན་མེད་པར་རྟོག་པས་སམ་ཞེ་ན། ཡོད་པའི་དངོས་པོ་མ་གྲུབ་ན་གང་ཞིག་མེད་པར་འགྱུར། དེས་ན་མེད་པར་རྟོག་པའང་མི་འབྱུང་སྟེ། མཐའ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན། ཉོན་མོངས་པ་དག་ནི་བརྫུན་ལ་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་པ། མི་རྟོག་པ་ནི་བདེ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གནས་པ་དེ་སྐྱེས་ན་སྣང་བས་མུན་པ་ལྟར་སེལ་གྱི། ཡུལ་གཞན་དུ་འཕོས་པའམ་དངོས་པོ་བཞག་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པས་ན་ནང་གི་མུ་སྟེགས་པ་འགའ་ཞིག་དེ་ལྟ་བུར་འདོད་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབད་པ་དང་རྩོལ་བ་མེད་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་མཉམ་པར་གཞག་པའི་དུས་ན་མི་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ནི། ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་འཐད་ཀྱི། །གཞན་དུ་ན། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྨོངས་པ་དང་འགལ་བ་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཀྱང་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །མི་བྱེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་མི་རྩོལ་བའོ། །རྣམ་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་གཉེན་པོ་བསྐྱེད་པ་ལ་མི་འབད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །གཞག་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་ལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་ན་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་ཐབས་གང་གིས་སྐྱེད་ཅེ་ན། རྟོག་པ་ལ་བརྟེན་པས་སོ། །རྟོག་པ་ཉིད་གང་གིས་སྤོང་བ་ཞེ་ན། མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། དམིགས་པ་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། །མི་དམིགས་པ་ནི་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་དགོས་པས། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་བསམ་པ་ཡིན་པ་ནི། ཆོས་རྣམས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་འདོད་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །སྒྲུབ་པ་ནི་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའོ། །རྙེད་པ་ནི་ཡོ་བྱད་དོ། །བཀུར་སྟི་ནི་སྟན་འདིངས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཐོང་བ་དང་མཐོང་བའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འཇོམས་ཤིང་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་


DTG110_Page_0562
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཡོན་ཏན་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའོ། །ཉེས་པ་ནི་འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་གཏི་མུག་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཏི་མུག་ནི་འདིར་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ལ་དགོངས་སོ། །དྲན་པ་འཇོམས་པ་ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པར་བྱེད་པའོ། །བདག་གི་དོན་ནི་ཚེ་འདིའི་བདེ་བའོ། །གཡོ་བ་སྐྱེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ལས་ཉམས་པ་སྟེ། གཞན་སླུ་བ་ཉིད་དོ། །རྒྱགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ང་རྒྱལ་ཏེ། དེས་ཡོན་ཏན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་སྐྱེད་ཅིང་ཉམས་པར་བྱེད་པས་ན་དགེ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ལས་ཉམས་པར་བྱེད་པས་ན་གནང་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ལས་ཉམས་པར་བྱེད་པས་ན། ལྟུང་བའི་རྩ་བ་དེ་ཕམ་པ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེར་སྣ་བསྐྱེད་པས་ན། སྔར་བཀུར་སྟི་བྱེད་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཕྱིས་མི་བྱེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་སྐྱོན་གྱིས་སོ། །སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བས་ན་བསམ་གཏན་དང་ཚད་མེད་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་སྟེ། ཚད་མེད་པ་ནི་ཚངས་པར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལེ་ལོ་དང་ལྡན་པས་ན། ལྷག་སྤྱོད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་མཚུངས་པ་སྟེ། ལེ་ལོ་ནི་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁོང་ཁྲོ་བསྐྱེད་པས་ན་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ཞེ་སྡང་ནི་སེམས་ལ་གནོད་པས་ན་ཚེར་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཆལ་བའི་ཤེས་རབ་ནི་འདམ་ལྟ་བུ་སྟེ། མི་ཤེས་པ་ནི་འབྱུང་བའི་ལམ་ལ་རྨོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལ་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བསྐྱེད་པས་ན། དྲན་པ་འཇོམས་པ་དང༌། རྒྱགས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་པའོ། །བཀའ་ལས་འདས་པས་ན་མ་གནང་བ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པར་བྱེད་པས་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྟོར་བར་བྱེད་པའོ། །མཐོང་བའི་ཉེས་དམིགས་ནི་ཕྱིས་མི་བྱེད་པའོ། །མ་ཐོབ་པའི་ཉམས་པ་ནི་བསམ་གཏན་དང་ཚད་མེད་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའོ། །ཐོབ་པའི་ཉམས་པ་ནི་ལྷག་སྤྱོད་ཀྱི་ཆོ་ག་ལྟ་བུའོ། །ཕྲག་དོག་བསྐྱེད་པས་ཚེར་མ་ལྟ་བུའོ། །དབྲལ་བར་དཀའ་བས་འདམ་ལྟ་བུའོ་


DTG110_Page_0563
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྒྲལ་བར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བདག་བསྒྲགས་པའི་བསམ་པ་མ་ཡིན་པ་ནི། སོ་སོར་བརྟགས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པར་སྤྱད་ནས་སོ། །འདོད་པ་ནི་བདག་གི་ཡོན་ཏན་ནི། །ཆུང་བ་དེ་བསྒྲགས་པའི་བསམ་པ་བཏང་ནས་སོ། །བཟློག་པའི་སྒོ་ནས་དཔེ་དྲང་བ་ནི། ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷའི་དྲུང་ན་ཞེས་སྨོས་སོ། །གྲོང་རྡལ་ནི་ཚོང་འདུས་ཀྱི་ཁྱིམ་མོ། །དྲུང་བ་ནི་འདོད་པ་ཆུང་བའོ། །དེས་པ་ནི་ངད་འཇམ་པའོ། །དེ་ལྟར་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྤང་བར་བྱ་དགོས་པས་ན་མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མ་རུངས་པའོ། །བརྙས་པ་ནི་ཁྱད་དུ་གསོད་པའོ། །གྲགས་པ་ནི་སྙན་པ་བརྗོད་པའོ། །ཆོས་དང་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་གུས་པར་བྱ་དགོས་པས། ཆོས་ཀྱི་མཁན་པོའི་མཚང་འདྲུ་བའི་བསམ་པས་མ་ཡིན་པ་ནི། གཡོ་དང་སྒྱུ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་རེ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་ཚུལ་གཞན་དུ་སྒྱུར་བ་ནི་སླུ་བས་ན་གཡོའོ། །དྲང་བོར་མི་བྱེད་པས་ན་སྒྱུའོ། །དེ་ཉིད་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ནི་བར་དུ་གཅོད་པ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡོངས་སུ་སྤང་བར་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་གུས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ལུང་ལས་ཀྱང༌། ཆོས་ལ་ནི་སྨན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ནི། གཞིའང་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དྲང་པོ་དང་གཡོ་མེད་པ་ནི་གསང་མཚང་འདྲུ་བའི་བསམ་པས་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཉན་པའི་ཚུལ་དེ་ལྟ་བུས་ཡུལ་ནས་གང་ལ་མཉན་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་ལ་ནི་ནན་ཏན་སྒྲུབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་གསུངས་པས་ཏེ། ནན་ཏན་དུ་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པའི་དོན་ལའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལ་ནི་ལུང་གཙོ་བོ་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོས་པ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་དང་ལྡན་པ་ལ་ནི་ཆོས་རི་སུལ་དང༌། ཀ་བ་དང༌། རྩིག་པའི་ནང་དག་ཏུ་འང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཇི་ལྟར་བསྔགས་དེ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕན་ཡོན་དུ་བསྟན་མོད་ཀྱི། འདིར་


DTG110_Page_0564
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་དང་པོ་པ་དག་དཀར་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་མ་བརྟེན་པ་ན་ཐབས་གང་གིས་འཇུག་པར་འགྱུར། རང་གི་སྤྱོད་པས་སོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་འདོད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། རྟོག་པ་རང་སྐྱེ་བར་སྔར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་པ་ལ་ནི་ཅི་ལྟར་རུང༌། ལུང་ཅུང་ཟད་ལ་བརྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཅི་ལྟར། རྟོག་གེ་བརྟེན་ཅིང་མ་ངེས་ལ། །མ་ཁྱབ་ཀུན་རྫོབ་སྐྱོ་བ་ཅན། །བྱིས་པ་ལ་ནི་བརྟེན་པས་ན། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་ཡུལ་མིན་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ལུང་ཅི་ཞིག་དགོངས་ཤེ་ན། དེ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ལུང་མེད་པའི་རྟོག་གེས་ནི། སྣང་བའི་དོན་ཀྱང་རྟོགས་པར་མི་ནུས་ན། ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་བའི་དོན་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱང༌། ལུང་མ་རྟོགས་པར་རྟོག་གེ་ལ། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་གནས་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་རྟོགས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཉིད་ན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཚུལ་དུ་ཡང། །རིག་པ་གླེགས་བམ་ལ་བསླབས་ཤིང༌། །བླ་མའི་ཁ་ནས་མ་ཡིན་པ། །མང་པོའི་ནང་དུ་མི་མཛེས་ཏེ། །འཕྱོན་མའི་བུད་མེད་སྦྲུམ་མ་བཞིན། །ཞེས་འབྱུང་ན། ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མེད་པར་ནི། ལུང་ལས། གྲུ་ཡི་སྐྱ་བ་འཛིན་མེད་པས། །རྒྱ་མཚོའི་ངོགས་སུ་ཕྱིན་མི་འགྱུར། །དེ་བཞིན་བླ་མ་མེད་པ་ཡི། །སྒྲུབ་པོས་སྲིད་པའི་མཐར་མི་ཕྱིན། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། ཡང་འཕགས་པ་ནོར་བཟངས་ཀྱིས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སྟོང་གི་བརྒྱ་ལས་གདམས་པ་བཙལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི། སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་གཏང་བར་མི་བྱ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ངེས་པར་བརྟེན་པར་བྱ་དགོས་སོ། །དགོས་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དུ་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བླ་ན་ཡོད་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནོ། །དང་པོ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལུང་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་ལུང་དང་ལྡན་པ་ནི་གདམས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང་ལྡན་པའོ། །སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པ་ན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནོ། །དེ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་ལ་བྱ་སྟེ། འདོད་པ་ཆུང་ཞིང་ཆོག་ཤེས་པ་


DTG110_Page_0565
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང། སྙིང་རྗེས་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། སོ་སོར་ཐར་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་པའི་སྡོམ་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉིད་དོ། །ལ་ལ་ན་རེ་དུལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་རྣམ་པ་བཅུ་བཤད་པ་ལ་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་མང་དུ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་རྣམ་པ་བདུན་དང་ལྡན་པ་ལ་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱོན་རྣམ་པ་གསུམ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་འདོད་དོ། །དེ་ལ་ལུང་དང་ལྡན་པ་པ་ནི་ལུང་ལེན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནོ། །དེ་ལ་ལུང་ལས་ནི་ལུང་ལེན་པ་འབའ་ཞིག་གོ །སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ལུང་དང་སྒྲུབ་པ་གཉིས་སོ། །ལུང་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པ་རེ་རེས་ཀྱང་གཉིས་ཀ་འགྲུབ་བོ། །གཉིས་ཀྱིས་ནི་རེ་རེས་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འདིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། ལག་གཉིས་དང་པོ་གཉིས་པ་དང༌། །དེ་ཡི་གཉེན་པོའི་དབྱེ་བ་ནི། །དུས་དང་མདའ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས། །མདའ་གཉིས་རེ་རེ་དྲང་སྲོང་དང༌། །ཡོན་ཏན་དག་སྟེ་དུས་གཞན་གྱིས། །འདོད་པ་མ་སྤངས་གོ་བྱའི་ཕྱིར། །བསྟན་གྱི་ལག་པ་གཉིས་ཀྱི་ལས། །བསྡུས་ཏེ་རྣམ་པ་རེ་རེ་གཉིས། །བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །དེ་ལ་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་སྒྲུབ་པ་ཞེས་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། དཔལ་འབྱུང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དང་པོ་བསྟེན་པའི་དངོས་པོར་བསྟན་པ་ནི། རག་ལས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྤྱོད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣ་བའི་དབང་པོ་ཡུལ་མ་གྲགས་པའོ། །སྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཡོན་ཏན་ནི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་མ་ཚང་བ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །གནས་སྐབས་རྣམས་སུ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་


DTG110_Page_0566
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐྱེ་བ་ནས་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་དང་པོར་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་དུ་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །བསླབ་པ་ནན་ཏན་དུ་བྱ་བ་ནི་སྤྲོ་བའི་ཁྱད་པར་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་མི་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི། སེམས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའོ། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ཁྱད་པར་རོ། །བསོད་ནམས་བསགས་པ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པས་ན་མགུ་བར་བྱེད་པ་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་བྱས་པའོ། །ངན་སོང་དུ་མི་ལྟུང་བ་ནི་བཟོད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་སོང་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཟིན་པ་ནི་རང་བཞིན་མེད་པ་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བྱ་བར་དགོངས་ཏེ། དེའི་ཁྱད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་པར་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་མི་ལྡོག་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་གནས་སྐབས་དང་པོ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་རྟོགས་པས་ན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་སྟེ། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ཟད་པས་ན། ཡོངས་སུ་འདའ་བའོ། །བསླབ་པ་ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའོ། །འགལ་བ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེའི་ཉེས་པ་མི་སྤྱོད་པས་ན་མི་བྱེད་པའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ངེས་པ་ནི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། ལྷག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མི་འཇུག་པའོ། །ལམ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལུས་ཀྱི་གཙང་བར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོལ་བའོ། །ཡོངས་སུ་བསྲུང་བ་ནི་རང་གི་ཤེས་རབ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་སོ། །ཆོས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའོ། །ཆར་རབ་ཏུ་འབེབས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང༌། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་འདི་རྒྱལ་བ་ཡི། །གསུང་གི་མཛོད་ཀྱི་གཅེས་པ་ཟབ་མོས་ཏེ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །


DTG110_Page_0567
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནས་པར་བྱེད་པ་ན་སྔ་མ་ལྟར་རང་གི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པས་སོ། །ཕན་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་ཅིང་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པའོ། །རྒྱ་ཆེན་པོ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། མཚན་མ་ནི་རྒྱ་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ནི་སྔར་བཤད་པ་རྣམས་སོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ནི་མཚན་མ་མེད་པར་རྟོགས་པའོ། །བསྐྱེད་པ་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་སྟེ། ངང་གིས་འབྱུང་བས་མ་ལྟ་བུའོ། །སྡིག་པ་ནི་མི་ཤེས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། དོན་ལ་རྨོངས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྡིག་པའོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་རྣམ་གྲངས་དང་མཚན་ཉིད་ལ་རྨོངས་པ་སེལ་བས་ན་བསྲུང་བ་སྟེ། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་གོང་དུ་བསྐྱེད་པས་མ་མ་ལྟ་བུའོ། །འཁོར་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་བརྒྱུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུ་བོ་ནི་ཁྱེར་བར་བྱེད་པ་སྟེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །སྒྲོལ་བ་ནི་ཕྲིན་ལས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ས་བཅུ་པ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བརྗོད་དོ་ཞེའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་མཁྱེན་པས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་མཁྱེན་པས་ན་ཡེ་ཤེས་སོ། །གླིང་ནི་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཆད་པའོ། །རིན་པོ་ཆེ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དཔེར་བརྗོད་པ་ནི་ཕྲིན་ལས་ལ་བྱའོ་ཁ་ཅིག་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་མཐའ་དག་གི་དཔེ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཚོགས་ཀྱི་ས་ནས་མཐར་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་ཡོན་ཏན་མཐའ་དག་སྐྱེ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དབང་ལས་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་ནི་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་གྱི་ཞིབ་ཏུ་འཕགས་པ་སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕན་ཡོན་གྱི་དོན་བཤད་པ་ནི་སློབ་དཔོན་རྟ་དབྱངས་ཀྱིས་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་དུ་བཤད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མོས་པས་སྤྱོད་པ་ནས་མཐར་ཕྱིན་པའི་སའི་བར་དུ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྦྱར་བ་ནི། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ས་དང་པོ་ནས་མཐར་ཕྱིན་པའི་སའི་བར་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱས་པ་ནི་ས་བཅུ་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། མདོ་སྡེ་རྣམས་སུ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ལ་སོགས་པ་མང་དུ་གསུངས་ཤིང༌། མདོ་གཅིག་ཏུ་ཡང་དཔེས་མཚོན་ན་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་ལ་


DTG110_Page_0568
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་མང་དུ་འབྱུང་བ་ལས། མདོ་གྲངས་འགའ་ཞིག་ཏུ་འཆད་པ་དང༌། སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་ལ་སོགས་པ་གྲངས་སུ་ཆད་པ་བསྡུས་པའི་དགོངས་པ་གང་ཡིན་པ་བརྗོད་དགོས་སོ་ཞེ་ན། ལ་ལ་ན་རེ་ཕྱོགས་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། ལ་ལ་ན་རེ་མདོ་དུ་མ་དང་གཅིག་ཏུ་བཤད་པ་བསྡུས་པས་ནི་མཐའ་དག་པ་ཡིན་ལ། སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱོགས་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ལ་ལ་ན་རེ་དགོས་པའི་དབང་གིས་དོན་དུ་མ་དང་གཅིག་ཏུ་བཤད་པ་ཡིན་ལ་ཕྱོགས་མཚོན་པ་རྣམས་ནི་སོགས་པའི་སྒྲ་དང་ལྡན་པ་གད་འབྱུང་བ་ལ་ཇི་ལྟར་རིག་པར་སྦྱར་རོ། །མདོ་སྡེ་ལས་མང་དུ་གསུངས་པ་ཉུང་དུ་བགྲངས་པ་རྣམས་ནི་སྐྱེས་བུའི་དོན་འགྲུབ་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཚོད་ཀྱི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་རིགས་པ་དང་ལུང་གང་ཡང་མེད་དེ། འདིར་ནི་གཞུང་མངས་ཀྱིས་འཇིགས་བསམ་སྤྲོས་ཏེ། བཟློག་པ་གནོད་པ་མེད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཚོན་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བླ་མ་བརྒྱུད་པ་ལས་བདག་གིས་ཐོས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ཕན་ཡོན་དང་ལྡན་པའི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་བསྙེན་བཀུར་བར་གདམས་པ་ནི། དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱ་བ་རྒྱུན་མི་ཆད་པས་བསྟེན་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་ཏེ། ཡིད་ལ་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་སོ། །ཅི་ལྟར་བསྟེན་ཞེ་ན། རྣམ་པར་དག་པའི་སྒོ་ནས་ནི། །ས་ལྟ་བུའི་སེམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཁུར་ནི་དམ་བཅས་པའི་དོན་ཏོ། །བསྐུར་བ་ནི་རྗེས་སུ་བསྒྲུབ་པའོ། །མི་སྐྱོ་བ་ནི་སུན་པར་མི་བྱ་བའོ། །མི་ཕྱེད་པ་ནི་བདུད་དང་བདུད་ཀྱི་རིས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་གང་ཟག་གི་རྗེས་སུ་མི་འཇུག་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་ཐ་མལ་པའི་ལས་ཀྱིས་དུབ་པའོ། །མི་འགུལ་བ་ནི་གཡོ་བར་མི་ནུས་པའོ། །ཅི་དགའ་བ་ནི་ཅི་ལྟར་དགྱེས་པར་བྱའོ། །མི་ཁྲོ་བ་ནི་གུས་པའི་ཕྱིར་རང་བསྟེན་པའོ། །ཅི་ལྟ་བུས་ཤེ་ན། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་གུས་པའི་སེམས་ནི་བདག་ནི་དད་པར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཁོ་ན་ལ་གུས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་རྟོག་པ་ལ། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་པས་ཞེས་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རི་གངས་ཅན་ནི་


DTG110_Page_0569
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྨན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གནས་ཡིན་པས། དེ་དག་ཡོངས་སུ་འཕེལ་བ་ལྟར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བའི་གནས་ཡིན་པས་གོང་དུ་འཕེལ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་ལོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཆུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལྟར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡང་ཡོན་ཏན་གྱི་སྣོད་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ནི་སྣོད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་མ་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པ་དང༌། ཐོབ་པ་མི་ཉམས་ཤིང་འཕེལ་བའི་ཁྱད་པར་བསྟན་ནས་དེ་ཉིད་མདོར་ན་བསྡུ་བ་ནི་མདོར་ན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐོབ་པ་ནི་རྙེད་པའོ། །ཆོས་ནི་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པ་ནི་མི་ཉམས་པའོ། །ཁ་ན་ལས་པ་ནི་ལུང་ལས་སོ། །བྱུང་བ་ནི་སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པ་ལས་སོ། །དེ་ནི་ཡོན་ཏན་ཉམས་པ་སོར་ཆུད་པར་བྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། འོད་སྲུངས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཤིང་ལེབ་ནི་གྲུའི་ཚལ་པ་ཅི་ཡང་རུང་བའམ་མི་རོ་ལ་སོགས་པའོ། །འགྲམ་ནི་ངོགས་སོ། །དཔེ་དེ་ཉིད་སྦྱར་བ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སེམས་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པའི་སྨོན་པའི་སེམས་སོ། །ཞིག་པའི་སེམས་ནི་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་བཞི་ཐུན་ཚོད་ལས་འདས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡལ་བར་དོར་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་པ་གཏང་བའོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་འབྲས་བུ་སྟེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའོ། །ཉམས་པ་ནི་རྒྱུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས། སོར་ཆུད་པར་འགྱུར་བ་ནི་གང་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སེམས་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་ནི། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ལས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ས་བཅུ་ལ་འདས་ནས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཕྱིན་པ་ནི་མངོན་དུ་མཛད་པ་སྟེ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པའོ། །དེ་ཉིད་མདོར་བསྡུས་པ་ནི། དེ་བས་ན་ཞེས་གཏན་ཚིགས་སུ་བསྟན་པས་དོན་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བླ་ན་ཡོད་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་ཕན་ཡོན་དང་བཅས་པ་བསྟན་པའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་ནི། བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་གཉིས་སྨོས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གོང་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཡུལ་གཉིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ།


DTG110_Page_0570
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡུལ་ཡོད་པ་ལས་བླང་བ་ནི་བསྒྲུབ་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བྱ་བར་བསྟན་ཏོ། །ཡུལ་མེད་པ་ལས་བླངས་པར་བསྟན་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་སོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དོན་ཆེན་པོ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ངེས་པ་ལས་ནི་རྒྱང་གྲགས་ཀྱི་མཐར་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དོ། །མ་ངེས་པ་ལས་ནི་དཔག་ཚད་བརྒྱའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་སམ་འོན་ཏེ་བསམ་པའི་དབང་གིས་འདོད་ཅེ་ན། དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་དངོས་པོའི་དབང་གིས་གཞག་པར་འདོད་ཀྱི་བསམ་པའི་དབང་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། ལུང་བརྒྱུད་པ་ལས་ཏེ། གལ་ཏེ་བསམ་པའི་དབང་གིས་འགྲུབ་ན་གང་ལ་འདུ་ཤེས་ཉེ་བར་བཞག་པ་དང་མ་བཞག་པ་ལས་ཡོན་ཏན་དང་ཉེ་བ་དངོས་པོའི་དབང་གིས་ཇི་ལྟར་གཞག་འདུ་ཤེས་གཙོ་ཆེར་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པ་ལ་ནི་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇིགས་པར་མི་རིགས་ཏེ། དཔེར་ན་ནང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལས་ཕྱི་མ་སྨིན་པའི་དབང་གིས་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ལས་འབྲས་བུ་མ་རུང་བར་བཤད་པའི་ཕྱིར་ལ། དེ་བཞིན་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞི་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་མེད་དོ། །དངོས་པོ་ལ་ཉེས་པ་དང་ལྡན་པས་ན་དེར་མ་ཉེས་ཀྱང་བར་ཆད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཐེག་པ་བསྡུས་པ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ནི་དངོས་པོའི་དབང་ཁོ་ན་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ནི་བསམ་པའི་དབང་གིས་སོ་ཞེས་བསྡུ་བ་ལས་གསུངས་སོ། །ཡང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མིན་ལ་དེར་འདུ་ཤེས། །ཡིད་ལ་མེད་པར་འདུ་ཤེས་གང་གིས་ན། །དངོས་པོའི་དབང་གིས་ཐ་མ་ཉིད་དེར་བཤད། །ཅེས་ལུང་བསྡུས་པ་ལས་གསུངས་སོ། །ཧ་ཅང་སྤྲོས་པས་ད་ནི་དཀྱུས་མ་ཉིད་ལ་འཇུག་པར་བྱའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་དོན་དམ་ལས་དགེ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེའི་རྒྱུ་སྟོན་པས་ན་བཤེས་གཉེན་ནོ། །དེ་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བཞུགས་པ་ནི་སྐུ་མངོན་སུམ་པའོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་རྟེན་མངོན་སུམ་པའོ། །མཆོད་པ་ནི་ཟང་ཟིང་དང་སྒྲུབ་པའོ། །རིམ་གྲོ་ནི་


DTG110_Page_0571
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐུ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ལ་སྟན་འདིང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བླ་ན་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་དངོས་པོའི་དབང་གིས་སམ། བསམ་པའི་དབང་ལས་གཞག་ཅེ་ན། དངོས་པོའི་དབང་གིས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མིའི་གཙོ་བོ་ཞེས་བཤད་ཅིང༌། གཞན་རྣམས་ནི་དེའི་རྗེས་སུ་བསླབ་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ལ། བསམ་པའི་དབང་གིས་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་བླ་མ་ལ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ནི་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། སྐུ་དང༌། གསུང་དང༌། ཐུགས་ཀྱི་མཛད་པ་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཡིས་འདུལ་བ་རྣམས་ལ་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་གཟུགས་སུ་སྟོན་པས་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གསུང་གིས་འདུལ་བ་རྣམས་ལ་ཆོས་འཆད་པའི་བྱ་བ་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་བསམ་པའི་དབང་གིས་རྗེས་སུ་སྟོན་པ་རྣམས་ཡིན་ལ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡང་དེ་དང་ཐ་དད་པ་གང་ཞིག་ཡིན། དེའི་ཕྱིར་བྱ་བ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་དེ། སེམས་ཅན་དང་སངས་རྒྱས་དག་ནི་ཁམས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲོས་པས་ཆོག་ནས། ད་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཚོགས་ནི་འབྲས་བུ་ལ་འཇུག་པའོ། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པས་མི་དཔོགས་པའོ། །མི་ཟད་པ་ནི་ཡུལ་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་ཡུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མཆོད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་རྒྱས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རིང་བསྲེལ་ཡུངས་འབྲུ་ཙམ་ཞེས་སྨོས་སོ། །བསམ་པའི་དབང་གི་ཕན་ཡོན་ནི། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །རྟེན་གྱི་དབང་གི་ཕན་ཡོན་ནི། གལ་ཏེ་ཐ་ན་དབང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དབང་གི་ཕན་ཡོན་ནི་ཀུན་དགའ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཕན་ཡོན་


DTG110_Page_0572
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྱིའི་ཚུལ་དུ་མདོར་བཤད་པ་ནི། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་འགྲུབ་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་པར་འགྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པའོ། །ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡུལ་ནི་རྟེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེའི་ཕྱིར་དང་པོ་རྟེན་མཆོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། མཆོད་རྟེན་གྱི་བྱི་དོར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །རྟེན་བྱེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སའམ་རྡོ་ཐལ་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གང་ཟག་གི་ཁྱད་པར་ལས་དམན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི། གལ་ཏེ་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །གང་ཟག་མཆོག་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྟེན་དམན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཁྱིམ་པ་ཞེས་ཁྱད་པར་གྱི་གཞིར་བཞག་པས་རྟེན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་ན། དམན་པ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་ཕན་ཡོན་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །ལ་ལ་ན་རེ་མི་དགེ་བ་བཅུ་བྱེད་པ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་རྟེན་དམན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ལ། ཁྱིམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་གཅིག་ཏུ་གཞག་པས་ན། གོང་མ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བསྟན་པའི་ཐབས་ཡིན་པས་རྟེན་དམན་པ་དང་ཁྱད་པར་ནི་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་མཚམས་མེད་པ་ཡང་རྟེན་དམན་པར་ཇི་ལྟར་མི་གཞག་དེས་ན་འདི་མི་རིགས་ཞེས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ཟེར་རོ། །ད་ནི་སྤྲོ་བའི་ཁྱད་པར་དེ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། སྦྱིན་གནས་མཆོག་ལ་མཆོད་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་སོ། །མཆོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་བསྟན་པས་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་ནི། གང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དོན་དམ་པར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་བསྟན་པས་རྫས་དང་ཀུན་རྫོབ་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་པ་ནི། སངས་རྒྱས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ཡང་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་


DTG110_Page_0573
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོར་ལྟ་བ་ཅན་གྱི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་འདུ་ཤེས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་བལྟ་བའོ། །མཐོང་བ་ཡང་མེད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར། ལོག་པར་ཞུགས་པས་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར། །གང་ཞིག་ང་ལ་གཟུགས་སུ་མཐོང༌། །དེ་བཞིན་ང་ལ་སྒྲར་ཤེས་པ། །ལོག་པར་སྤོང་བར་ཞུགས་པ་ན། །སྐྱེ་བོ་དེས་ནི་ང་མི་མཐོང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཅི་སྨོས་ཞེས་པ་ནི་དེས་མཉེས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འོ་ན་ཅི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་འདུ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་མ་མི་སྐྱེད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུས་དམིགས་པའོ། །ཅི་ལྟར་དམིགས་ཤེ་ན། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམས་ལ། རང་དང་གཞན་དང་གཉི་ག་དང༌། རྒྱུ་མེད་པ་ལ་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པ་དང༌། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གཉི་ག་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། གཅིག་དང་དུ་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་དྲན་པ་མེད་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པར་སྒོམ་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་དམིགས་པ་སྟེ་དམིགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་ཕྱིར་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །མཉམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་འབད་པ་དང་རྩོལ་བ་མེད་པར་རང་གི་ཆོས་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་ན། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ན་དེས་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ག་ལ་ཞིག་དམིགས་པ་དང༌། ངོ་བོ་དང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མ་སྐྱེས་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་སྤྲོས་ལ་མཐའ་དག་ཟད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྐྱེ་མེད་ཆོས་ནི་རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་དང་འདྲ། །བྱིས་པ་བློ་ཅན་མཚན་མར་འཛིན་པ་ནི། །འཇིག་རྟེན་དག་ན་མེད་པའི་ཆོས་ལ་སྤྱོད། །ཅེས་གསུངས་པས་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་འཁྲུལ་པ་སྒྲོ་འདོགས་པར་ཟད་ཀྱི་རིགས་པས་བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་ན་ཅི་ལྟར་ཡང་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་ཡོད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་འཁྲུལ་པ་དང་མེད་པར་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་འཁྲུལ་པ་སྟེ། དེ་དག་བསལ་བའི་ཕྱིར་


DTG110_Page_0574
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དཀོན་མཆོག་ཟ་མ་ཏོག་གི་མདོ་ལས། བདག་ཅག་སངས་རྒྱས་ལྟ་བ་དང༌། ཆོས་མཉན་པ་དང༌། དགེ་འདུན་བསྙེན་བཀུར་བ་དོན་དུ་མི་གཉེར་ཏེ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡང་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་པར་འབད་པ་དང་རྩོལ་པ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་དགོངས་པས་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་འདི་ནི་མཆོད་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་དམ་པའི་མཆོད་པ་ཟང་ཟིང་དང་ཀུན་རྫོབ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བསྟན་པ་ངེས་པའི་དོན་བསྒྲུབ་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཀྱང་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རིང་བསྲེལ་ནི་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གཞན་ལས་གུས་ཞེས་རྒོལ་བ་ནི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལ་ལ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་བསྒོམ་པ་ནི་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལ་གུས་པར་ཡང་འགྱུར་ལ། རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་གོམས་པ་མེད་ན་དངོས་པོར་བལྟ་བས་གྲོལ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བར་བསྟན་པ་ནི་དེ་ལས་འབྱུང་བས་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་ལུང་གི་ཚད་མས་རབ་ཏུ་སྦྱར་བ་ལས་སྒྲུབ་པ་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་གཏམ་བརྗོད་པ་སྟེ་བརྒྱད་པའོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྫོགས་སོ།། །།ཐོས་པ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་མི་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྲུང་དགོས་པས་ན་དེ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་རྒྱལ་བ་བྱམས་པའི་ཞལ་སྔ་ནས། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེ་ནི། །དེ་དག་སོ་སོར་བསྡུས་པ་ཡིས། །གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་ཏེ། །དྲུག་ཚན་དྲུག་གིས་ཇི་བཞིན་བཤད། །ཅེས་ཡོངས་སུ་སྦྱར་བ་ལྟར་འདིར་ཡང་བསམ་པའི་རང་བཞིན་གོ་ཆ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ལུང་ལས་ཀྱང་སྦྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུ་གསལ་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་བསམ་པའི་རང་བཞིན་གོ་ཆའི་ཚོགས་ཀྱི་ས་ནས་འཇུག་པ་བརྒྱུད་པ་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་གང་ཟག་གི་མཚན་ཉིད་ནི། གང་དག་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་གང་དག་ཅེས་བྱ་བའོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནི་དེའི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་འོག་ནས་


DTG110_Page_0575
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཆད་པ་ལྟ་བུའོ། །དམན་པ་ལ་མོས་པ་འགའ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་མི་ཤེས་པས་འདུས་བྱས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་དང་བྲལ་བ་འདུས་མ་བྱས་པའི་རྗེས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ལ། ལ་ལ་ན་རེ་ནམ་མཁའི་སྤྲིན་དེངས་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་དངོས་པོར་ལྟ་བས་བཅིངས་པར་ཇི་ལྟ་བར་མི་ཤེས་པས་རྒོལ་བ་ནི། ཅི་འདྲ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལན་ནི་དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་དུས་རྟག་ཏུ་བཞུགས་པས་འདུལ་བའི་ངོ་བོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་སྣང་ཡང༌། ཆོས་ཉིད་ལ་དེ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་དངོས་པོར་ལྟ་བ་རྣམས་སྐྲག་པའི་གནས་སུ་འགྱུར་བ་ཡང་སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང༌། ངེས་པར་ལེགས་པའི་ཆོས་དག་ནི། །ཕྲ་ཞིང་ཟབ་པར་སྣང་བ་ཡང༌། །བྱིས་པ་ཐོས་དང་མི་ལྡན་རྣམས། །སྐྲག་པར་བྱེད་པར་རྒྱལ་བས་གསུངས། །ཞེས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། རྟོག་གེ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་དེ་ལྟ་བུ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན། དེ་ཐོབ་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཅིས་ཤེས་ཤེ་ན། རང་གི་རྟོག་གེ་མ་ཡིན་པས་མདོ་སྡེ་ལས་ཤེས་ཞེས་བྱ་བའོ། །མདོ་ཉིད་ངེས་པའི་དོན་དུ་བསྟན་པས། དུ་མ་ཞེས་སྨོས་སོ། །དེ་དག་གིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དང་པོ་རང་བཞིན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ནི། རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བློ་ཡོངས་སུ་བཏང་སྟེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱི་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་དེའི་རང་བཞིན་བསྟན་ཏེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའོ། །བློ་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱད་ནས་སོ། །ཅི་ལྟར་དཔྱད་ཅེ་ན། ཡོད་པར་ལྟ་བ་ནི་དངོས་པོའི་མཐའ་ཡིན་ལ། མེད་པར་ལྟ་བ་ནི་ཆད་པའི་མཐའ་ཡིན་པས། དངོས་པོ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་དབུ་མའི་ལམ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའོ། །འཛིན་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཡོད་པར་ལྟ་བ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གིས་མུ་སྟེགས་པ་འགའ་ཞིག་རྟག་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་དང༌། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་སྟེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང༌། བཙུན་པ་དགེ་འདུན་སྲུང་དང༌། མདོ་སྡེ་པ་དག་ན་རེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་སྦྱར་


DTG110_Page_0576
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་དང་བསྐོར་བ་དང་བར་མཚམས་མེད་པར་འདོད་པ་དག་གོ །ཆད་པར་ལྟ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་དངོས་པོ་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཤེས་པ་རང་བཞིན་གཅིག་པའི་ངོ་བོ་ཡང་མེད་པར་ལྟ་བ་དག་སྟེ། འདི་གཉིས་ནི་དངོས་པོ་དང་ཆད་པར་ལྟ་བའི་མཐའ་སྟེ་མཐའ་དེ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཡང་དག་པའི་དོན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་མ་བཅོས་ཤིང་རང་བཞིན་གྱིས་འགྱུར་བ་མེད་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དངོས་པོར་ལྟ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས། དངོས་པོ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་གྱིས་ཡང་དག་པའི་མཐའོ། །སྤྲོས་པ་རྣམས་ནི་བློ་ཡིས་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་ཡིན་པས་བློའི་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པས་དབྱེར་མེད་པའི་དོན་གྱིས་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། ཡོན་ཏན་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དྷཱ་ཏུ་སྟེ་ཁམས་ཀྱི་དོན་ཏོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་འདུས་མ་བྱས་ཤིང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པས་ནམ་མཁའོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་བྱས་པ་མ་ཡིན་པས་རང་བཞིན་དང་ངོ༌། །སྤང་བར་བྱ་བ་དང་གཉེན་པོ་ནི་བཏགས་པས་གཞག་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་དང༌། འཕགས་པ་བྱམས་པའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས། འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །བསྣན་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་ལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་ན་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་དོན་དམ་པ་ལ་སྤང་བ་དང་སྤོང་བྱེད་མེད་པས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་མཐའོ། །སྣང་བ་རྣམས་ནི་སེམས་ཉིད་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་དེ་དེའི་ཕྱིར་ན། འཕགས་པ་ཉིད་ཀྱིས། འབྱུང་བ་ཆེ་ལ་སོགས་བཤད་པ། །རྣམ་པར་ཤེས་སུ་ཡང་དག་འདུ། །དེ་ཤེས་པས་ནི་འབྲས་འགྱུར་ལ། །ལོག་པར་རྣམ་བརྟགས་མ་ཡིན་ནམ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། འཕགས་པ་བྱམས་པའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། བདག་དང་ཆོས་སུ་གཏེར་འདོད་པས། །སྣ་ཚོགས་དག་ནི་གང་བྱུང་བ། །ད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་འགྱུར། །གྱུར་པ་དེ་ཡང་རྣམ་གསུམ་སྟེ། །རྣམ་པར་སྨིན་དང་ངར་སེམས་དང༌། །ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་རིག་པའོ། །ཞེས་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་སུམ་ཅུ་པ་ལས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའི་དོན་གྱི་རྨི་ལམ་གྱི་མཐའོ། །ཆོས་ཉིད་ལ་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མི་འཐད་དེ་


DTG110_Page_0577
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བས་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བ་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཆགས་པ་སྟེ་དངོས་པོར་ཞེན་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མ་སྐྱེས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཆགས་པ་མེད་པའི་མཐའོ། །ཕུང་པོ་དང་དེ་ལས་གཞན་པར་ཡོད་པར་མི་འཐད་པས། གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་རྣམས་ནི་མེད་པའི་དོན་གྱིས་བདག་གི་རང་བཞིན་གྱི་མཐའོ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཆོས་སུ་ལྟ་བ་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བས་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་ན་མཐའ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་གི་ཡོད་པས་བཤིགས་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པས་སོ། །དམ་བཅའ་བ་ཙམ་ནི་ལྡོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གནོད་པ་བྱེད་པའི་ཚད་མ་གཞན་ཡོད་དོ། །དེ་གང་ཞེ་ན། དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བར་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ནམ། འདི་ལས་ལྷག་པ་གང་གིས་དངོས་པོ་མི་བརྫུན་ལ། དེ་མེད་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཡིན། ཚད་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ནས་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་ལ། མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཡང་དབང་པོ་ཉིད་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་ཐམས་ཅད་ལ་གསལ་བར་སྣང་བ་གོ་ཅི་ལྟར་བཟློག་ཅེས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་རྒོལ་བ་ལ། ལན་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོར་ལྟ་བ་ནི་རིགས་པས་བརྟགས་ཀྱང་བརྫུན་པ་ཡིན་ལ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་བདེན་པ་ཉིད་དེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་པས་གྲུབ་ཅིང་དེས་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོར་ལྟ་བ་ཅི་ལྟར་རིགས་པས་བརྟག་ཅེ་ན། ཐོག་མ་ནས་མ་སྐྱེས་ཤིང་མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐོག་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོ་ཉིད་ནས་སོ། །དང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱིས་པ་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་བཤིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྐུར་བ་ཡིན་ཏེ་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ལུང་ལས་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ཡང་རུང༌། མ་བྱུང་ཡང་རུང་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མ་སྐྱེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་


DTG110_Page_0578
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངོ་བོ་ཉིད་དེ། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་དབུ་མ་ཤེས་རབ་ལས། རང་ལས་མ་ཡིན་གཞན་ལས་མིན། །གཉིས་ལས་མ་ཡིན་རྒྱུ་མེད་མིན། །དངོས་པོ་གང་དག་གང་ན་ཡང༌། །སྐྱེ་བ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ལ། ཡང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་གང་འབྱུང་བ། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་དེ་མ་སྐྱེས། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་མ་སྐྱེས་གང༌། །དེ་ལ་སྐྱེ་ཞེས་ཅི་སྐད་བརྗོད། །ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་དངོས་རྣམས་ལ། གང་གི་སྐྱེ་བ་རྣམས་བརྟགས་ལ། །རྣམ་པར་མི་མཁས་དེ་ཡིས་ནི། །རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་དོན་མ་མཐོང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། ཡང་འཕགས་པ་བྱམས་པ་དང་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། སྒྲོ་འདོགས་པའི་ལེགས་པར་མ་ཟན་པ་དམ་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལས་ཉམས་པ་གང་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཆོས་གང་དག་དང༌། དངོས་པོ་གང་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་བརྗོད་པ་འཇུག་པ་ལྟར་ཆོས་དེ་དག་དང་དངོས་པོ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན་ནི་དེ་ལྟར་ན་ཆོས་གཅིག་པུ་དང༌། དངོས་པོ་གཅིག་པུའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཆོས་གཅིག་པུ་དང་དངོས་པོ་གཅིག་པུ་ལ་མང་པོར་དགག་གི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མང་པོར་བརྗོད་ཅིང་བཏགས་ཏེ་འདོགས་ལ། བཏགས་པའི་ཚིག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མང་པོ་དག་ལས་བརྟགས་པའི་ཚིག་གང་རུང་གཅིག་ཅིག་ཆོས་དེ་དང་དངོས་པོ་དེ་ལ་དེའི་བདག་ཉིད་དང༌། དེའི་རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་ལ། བརྟགས་པའི་ཚིག་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ངེས་པ་ཅི་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བཏགས་པའི་ཚིག་ཐམས་ཅད་ནི་མ་ལུས་པའམ་གཅིག་ཀྱང་རུང་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའང་མེད་ལ། དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་དོ། །གཞན་གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་འདོགས་པའི་ཚིག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་དང་པོ་སྔར་བྱུང་བ་ཕྱིས་དགའ་མགུར་འདོགས་པའི་ཚིག་ཉེ་བར་འདོགས་ན་ནི་འདོགས་པའི་ཚིག་གིས་ཉེ་བར་འདོགས་པའི་སྔ་རོལ་དེས་ཉེ་བར་མ་བཏགས་པའི་ཚེ། ཆོས་དེ་དང་དངོས་པོ་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ན་ཡང་


DTG110_Page_0579
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

༄༅། དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་ནི་འདོགས་པའི་ཚིག་གིས་ཉེ་བར་ཇི་ལྟར་གདགས། འདོགས་པའི་ཚིག་གིས་ཉེ་བར་འདོགས་པ་དེ་མང་ན་ཡང༌། ཆོས་དང་དངོས་པོར་འདོགས་པའི་ཚིག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པར་མི་རུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་འདོགས་པའི་ཚིག་གིས་ཉེ་བར་འདོགས་པའི་སྔ་རོལ་ནས་གཟུགས་ད་གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཕྱིས་ཀྱང་དེ་ལ་གདགས་པའི་ཚིག་གིས་བསྡུས་པའི་དུས་སུ་གཟུགས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པར་བྱེད་ན་ཡང༌། དེ་ལྟར་ན་ནི་གཟུགས་ཞེས་འདོགས་པའི་ཚིག་ཉེ་བར་འདོགས་པ་དེ་མེད་བཞིན་དུ་ཡང༌། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དང་དེར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་ལ། དེའི་བློ་འཇུག་པར་འགྱུར་བར་རིགས་ན། དེ་མི་འཇུག་པས་ན་རིགས་པ་དང་གཏན་ཚིགས་འདིས་ཆོས་གཟུགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་བརྗོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །མ་བྱུང་བ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་བཏགས་པ་སྟེ། རྒྱུ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་འབྲས་བུ་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་བྱུང་བ་ནི་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ཐ་སྙད་གཉིས་སུ་བཏགས་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་མ་སྐྱེས་པ་ནི་ད་ལྟར་རོ། །མ་བྱུང་བ་ནི་འདས་པའོ། །འབྲལ་བ་མེད་བ་ནི་མ་འོངས་པ་ན་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་སྤང་བྱའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་ལ། དེའི་གཉེན་པོ་ནི་མ་བྱུང་བ་སྟེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཉེན་པོ་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ལྟར་སྤང་བྱ་དང་སྤོང་བྱེད་མེད་ན་གང་གིས་གང་ཞིག་ཅི་ལྟར་སྤོང་སྟེ། དེས་ན་སྤངས་པའི་འབྲལ་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མ་སྐྱེས་ཞིང་མ་བྱུང་བ་དེ་ལ། གཉེན་པོས་བྱར་མེད་པས་ན་སྤང་བར་བྱ་བའི་འབྲལ་བ་ཡང་མེད་དོ། །འོ་ན་ཡོད་པ་སུན་ཕྱུང་ན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་དབུ་མ་པ་ནི་མེད་པར་ཡང་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། མེད་པ་ནི་སྐུར་པ་ཡིན་པས་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་གཞན་ཡང་ཡོད་དེ། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། གང་ལ་མེད་པ་འདོད་པ་ལ། །བྱང་ཆུབ་བརྟེན་ཕྱིར་སེམས་མེད་ཅིང༌། །ཁས་ལེན་མེད་ཅིང་སྤྱོད་པ་མེད། །དེ་ལ་ཅི་ལྟར་མེད་པས་ཤེས། །ཞེས་གསུངས་


DTG110_Page_0580
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང། ཡང༌། རྣམ་པར་དབེན་དོན་མི་ཤེས་ཤིང༌། །ཐོས་པ་ཙམ་ལ་འཇུག་བྱེད་པ། །མི་གང་བསོད་ནམས་མི་བྱེད་པའི། །སྐྱེས་བུ་ཐ་ཤལ་དེ་དག་བརླག །ཅེས་གསུངས་པ་དང༌། ཡང་ལུང་ལས། སྟོང་ཉིད་དོན་ནི་མི་ཤེས་ཤིང༌། །སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཁས་འཆེ་ལ། །ཆད་པར་ལྟ་བར་གྱུར་བ་ནི། །སྟོང་མིན་སྟོང་པར་ལྟ་ཞེས་ལ། །འཕགས་པ་བྱམས་པ་དང་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་ཀྱང༌། སྔར་བསྟན་པའི་རྗེས་ཐོགས་ཉིད་དུ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལེགས་པར་མ་ཟིན་པ་དམ་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལས་ཉམས་པ་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཙམ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཡང་མེད་ལ་འདོགས་པ་ཡང་མེད་དེ། དེ་གཉི་ག་ཡང་མི་རིགས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཡོད་ན་གང་ཟག་ཏུ་གདགས་སུ་རུང་གི །མེད་དུ་ཟིན་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་གང་ཟག་གདགས་སུ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཙམ་ཡོད་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་འདོགས་པའི་ཚིག་ཉེ་བར་གདགས་སུ་རིང་གི །མེད་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་གདགས་པའི་ཚིག་ཉེ་བར་འདོགས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལ་འདོགས་པའི་གཞི་མེད་དུ་ཟིན་ན་ནི་གཞི་མེད་པར་འགྱུར་བས། འདོགས་པ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་ཟག་ཁ་ཅིག་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་མདོ་སྡེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ། ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པ། དགོངས་པའི་དོན་བསྟན་པ་དག་ཐོས་ནས། བཤད་པའི་དོན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཤེས་ནས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་བརྟགས་ཏེ་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པའི་རྟོག་པ་ཙམ་གྱིས་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ་འདི་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །སུ་འདི་ལྟར་བལྟ་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་བལྟ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ལྟ་ཞིང་དེ་སྐད་སྨྲའོ། །དེ་དག་གི་ལྟར་ན་འདོགས་པའི་གཞིའི་དངོས་པོ་ཙམ་ཡང་མེད་པས་འདོགས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པར་འགྱུར་ན། བརྟགས་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་ཁོ་ན་ལྟ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། དེ་བས་ན་དེ་དག་གིས་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང༌། བརྟགས་པ་དང༌། དེ་གཉིས་ཀ་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་


DTG110_Page_0581
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པར་ལྟ་བའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མེད་པ་དེ་ནི་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་མཛངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨོས་པའི་འོས་མ་ཡིན་ཞིང་འགྲོགས་པར་མི་བྱ་བ་སྟེ། དེས་རང་གང་ལྟ་བ་འཛིན་ཡང་ཕུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་ན་ལ་ལ་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་བླའི། ལ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ལོག་པར་ཟིན་པ་ནི་གསོར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་བ་ལ་རྨོངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཤེས་བྱ་ལ་སྐུར་བ་མི་འདེབས་པས་ན་ངན་སོང་དུ་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ལ། གཞན་དག་ཀྱང་མི་སླུ་ཞིང་ཆོས་དང་བདེན་པ་ལ་འགོད་པར་བྱེད་དོ། །བསླབ་པའི་གཞི་ཡང་ཉམས་སུ་ལེན་པར་འགྱུར་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ལོག་པར་ཟིན་པས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་ལྟར་ལོག་པར་ཟིན་ཅེ་ན། གང་ལ་གང་གིས་སྟོང་པ་དེ་ལ་ཡང་མི་འདོད་ལ། གང་གིས་གང་སྟོང་པ་དེ་ཡང་མི་འདོད་པ་འདི་ལྟ་བུ་ནི་ལོག་པར་ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་གང་གིས་སྟོང་པ་མེད་པ་དང༌། གང་སྟོང་སྟེ་ཡོད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་མེད་ན་ནི་གང་དུ་ཅི་ཞིག་གང་གིས་སྟོང་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་དེ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་ད་ལྟ་བུ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ལོག་པར་ཟིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དེ། བརྗོད་པ་ནི་མཐའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ལིཙྪ་བཱི་དྲི་མ་མེད་པར་གྲགས་པ་ལ་སོབས་པ་དྲིས་ནས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་རྒོལ་བ་ལ། ལན་ནི་ཅང་མི་སྨྲ་བར་གྱུར་པ་དང༌། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་རྗེས་སུ་བསྟོད་པ་ལྟ་བུ་དང༌། འཕགས་པ་བྱམས་པ་དང་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་ཀྱང༌། ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་ཡོད། །དེ་ལ་གཉིས་པོ་ཡོད་མ་ཡིན། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འདི་ལ་ཡོད། །དེ་ལ་ཡང་ནི་དེ་ཡོད་དོ། །སྟོང་པ་མ་ཡིན་མི་སྟོང་མིན། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐམས་ཅད་བཤད། །ཡོད་པ་མེད་པས་ཡོད་པས་ན། །དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པས། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཡོད་པ་དང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། གཟུང་བ་དང་འཛིན་


DTG110_Page_0582
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། རང་རིག་པ་ཡོད་པས་ན། ཁོ་བོ་ཅག་དབུ་མ་པ་ནི་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ལམ་ལ་ལེགས་པར་འཇུག་པས་ལོག་པར་ཟིན་པའི་གང་ཟག་ཕྱི་དང་ནང་གི་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་རྟོག་གེ་བ་ངན་པའི་གཞུང་ལྟ་ཞིག་ག་ལ་འཛིན། དེའི་ཕྱིར་ཚུ་རོལ་མཐོང་བའི་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྣང་བའི་དོན་ལ་ཡང་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་ན། ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན་ལས་ཀྱང་རྨོངས་པར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་དང་ཐོགས་མེད་ཀྱི་ལུང་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པས་ལུང་ཉིད་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ནི་ས་དང་པོ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ལ་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ནི་ས་གསུམ་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་པས་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཡང་མཚུངས་པ་ཉིད་དེ། ཅི་ལྟར་ཁོ་བོས་བསྒྲུབ་པ་བཞིན་ནོ། །ཁོ་བོ་ཅག་ཤེས་བྱ་ནང་གི་ཡིན་པར་འདོད་པ་ལ་སུན་འབྱིན་པའི་གང་ཟག་ཞེ་སྡང་བས་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ལོག་པར་ཟིན་པའི་རྣམ་གྲངས་མང་དུ་ཡོད་མོད་ཀྱི། འདིར་ཧ་ཅང་སྤྲོས་པས་ཆོག་ནས་ད་ནི་དཀྱུས་ལ་འཇུག་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་དེ་ལྟ་བུ་རྟོགས་པར་བྱ་ན། འོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡང་དག་པའི་མཐར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་དེ་དག་གི་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་རྟོགས་པར་ཟད་ཀྱི་མཐའ་དག་པ་ནི་ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་གིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བས། ཤིན་ཏུ་མཐར་ཐུག་པ་མི་བརྗོད་མི་སྟོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བརྗོད་ན་ནི་དེར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་མ་རྟོགས་ན་ནི་དངོས་བོར་ལྟ་བར་འགྱུར་ལ། ཐམས་ཅད་དུ་རྟོགས་ན་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་དུ་བྱས་པར་འགྱུར་བས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེན་ཞེས་རྒོལ་བ་ལ། ལན་ནི་འོག་ནས་བཤད་པ་ལྟར་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པར་སྒོམ་པའི་དབང་གིས་སྲིད་པ་དང་ཞི་བའི་མཐའ་བསྲིངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་དེ་དག་གིས་ནི་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་མོས་པས་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འདོད་པ་སྟེ་འདུན་པའོ། །མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཆེན་པོ་ལ་བདེན་པ་རྟོགས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་མོས་པས་


DTG110_Page_0583
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་རང་བཞིན་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བློ་ཡོངས་སུ་གཏང་བའོ། །ས་དང་པོ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པས་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་གཅིག་པ་དང༌། དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྟོགས་པའི་བར་དུ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་གྱེན་དུ་ལྡན་པ་ཡིན་པར་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཁོ་བོས་ནི་གཞུང་མངས་པའི་དོགས་པས་སྦྱར་བ་མ་བྱས་སོ། །དེ་ལ་མངོན་དུ་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་ས་དང་པོ་ལ་སངས་རྒྱས་བརྒྱའི་ཞལ་མཐོང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་དངོས་པོར་མ་ཞེན་པར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ན་སྐད་ཅིག་ཀྱང་ཞེས་བྱའོ། །རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །སྐད་ཅིག་དེ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་ཡང་ངོ༌། །ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གསུམ་པ་རྣམས་སོ། །མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བར་བྱ་བའོ། །འོ་ན་དངོས་པོར་ལྟ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་བསྐྱེད་པར་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཉིས་ནི་བདག་གཞན་ནོ། །འདུ་ཤེས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་འདུས་མ་བྱས་པ་འབའ་ཞིག་བསྒོམ་པའམ་ཞེ་ན་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འགོག་པའི་མཐའ་སྤང་དགོས་པའི་མི་གཉིས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྒྱུ་མ་ཙམ་དུ་དམིགས་པར་བྱ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྱུ་མ་ཙམ་ཞེས་སྨོས་པས། གང་ཟག་དང་ཆོས་སུ་བལྟ་བའི་འདུ་ཤེས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི། སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཉིས་དང་གཉིས་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་བ་སྤངས་ན་ཅི་ལྟར་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཅེས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་རྟོག་པ་ལ། སྔར་བཤད་པ་ལྟར་མཐའ་གཉིས་ནི་སྤངས་པ་ཡིན་པས་


DTG110_Page_0584
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོད་པ་དང་མེད་པར་ཞེན་པའི་ལམ་རྣམས་དང་བྲལ་ཞིང་བདག་དང་ཆོས་སུ་ལྟ་བའི་འདུ་ཤེས་སྤང་དགོས་པ་ནི་ལམ་གྱི་གེགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཞེན་པའི་འདོད་ཆགས་པའོ། །དེ་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་ནས་ད་ནི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་ནི། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཕྲིན་ལས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མི་རྟོག་པ་དང༌། དུས་ཐམས་ཅད་པའོ། །དེ་དག་བསྟན་པ་ནི། གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་སྟེ། འབྱུང་བའི་ཕྲིན་ལས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་སྤྲུལ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པས་འདུལ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འཕོ་བ་དང་ལྷུམས་སུ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་ནི་འབྱུང་བའོ། །འཇིག་པའི་ཕྲིན་ལས་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྣང་བ་བརྟུལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། རྟག་པར་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་བཟློག་པར་མཛད་པས། ཀུ་ཤའི་གྲོང་ལ་སོགས་པར་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་བཤིགས་པར་མཛད་པ། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྐྱོ་བ་བསྐྱེད་པ་ནི་རྟག་པར་ལྟ་བ་ཅན་རྣམས་སོ། །འོ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འདུས་བྱས་པའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་མི་རྟོག་པའི་ཕྲིན་ལས་ཡིན་པས་སྐྱེ་བ་འང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དུས་རྣམས་ཀུན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི། །དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་གཉིས་མེད་རང་བཞིན་གྱིས། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ་དེ་ལ་དེ་ཞུགས་ནས། །མྱ་ངན་འདའ་མིན་གཞན་ལས་འདས་པ་མིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་དཔེ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྲིན་ལས་ནི་ཡུལ་ལ་ཁྱབ་པས་ན། སངས་རྒྱས་གཅིག་གིས་ཀྱང་མཛད་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཛད་པ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའང་ཐམས་ཅད་དུ་སྟོན་པ་ནི་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་མཉམ་པ་ཞེས་དེ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་སྣང་བ་ཡང་ཐུགས་རྗེ་ཉི་ཚེ་བ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་པས་ཡིན་ན། སྣོད་ཆག་གམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དཔེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཚོགས་མ་


DTG110_Page_0585
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསགས་པ་དང༌། དམན་པར་བསགས་པ་དང༌། བསགས་པ་ཐག་བསྲིངས་པ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཆག་པ་དང་ལོགས་ཤིག་ཕྱུང་བ་དང༌། སྟོང་པར་གྱུར་པ་ཞིག་སྨོས་ཏེ། སྣོད་ཆག་པ་ལྟ་བུ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེས་ཐག་བསྲིངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཕྱུང་བ་ལྟ་བུ་ནི་སེམས་རྙོག་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེས་ཚོགས་དམན་པར་བསགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ལྟ་བུ་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པས་ཁེབས་པ་སྟེ། དེའི་དབང་གིས་ཚོགས་མ་བསགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྒྲིབ་པ་དང་ལྡན་པས་ན་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་མཐོང་བས། །ཅི་ལྟར་ཆུ་ཡི་སྣོད་ཆག་ན། །ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་མི་སྣང་ལྟར། །དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་ངན་པ་ལ། །སངས་རྒྱས་སྐུ་ནི་མི་སྣང་ངོ༌། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གིས་ཕྲིན་ལས་མཛད་པ་ཟིན་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནམ། ལུང་ལས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ནི་མཛད་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། མཛད་པའི་ཕྲིན་ལས་ནི་མེའི་དཔེ་གསུངས་ཏེ། མེ་ནི་གཅིག་ཏུ་འབར་བ་དང༌། ཤི་བས་ཐམས་ཅད་མ་ཡིན་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱང་གཅིག་ཏུ་རྫོགས་པས་ཐམས་ཅད་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། གདུལ་བྱ་ཤིང་ལྟ་བུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་ཕྲིན་ལས་མེ་ལྟ་བུ་འབར་བ་དང༌། མི་འབར་བར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཅི་ལྟར་མེ་ནི་གཞན་དུ་འབར། །གཞན་དུ་ཤི་བར་གྱུར་པ་ལྟར། །སངས་རྒྱས་ཕྲིན་ལས་སེམས་ཅན་ལ། །སྣང་དང་མི་སྣང་ཤེས་པར་བྱ།། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཚེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གདོན་པར་དམ་བཅས་ནས་ཐ་མ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་འབྲི་བའམ་གང་བ་མི་མངོན་པས་མཛད་པ་ཅི་ལྟར་མཐར་ཕྱིན་ཅེ་ན། ལ་ལ་ནི་རིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ཡིན་པས་རིགས་མེད་པ་རྣམས་ཅི་ལྟར་དག་པར་འགྱུར་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་འདུས་མ་བྱས་པ། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པ། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རིགས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་གྲོལ་བ་ཉིད་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་


DTG110_Page_0586
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང། ཡང་བསམ་པ་ལ་རྣམ་པར་གཞག་པ་བྱེད་པ་པོས་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་མ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་པ་ཡིན་ལ། འོ་ན་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བར་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན་མི་འགྱུར་ཏེ། ནང་གི་བསམ་པའི་དབང་གིས་འདུ་ཤེས་བསྒྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལ། རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་གྲོལ་བ་དང༌། མ་གྲོལ་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་ལ། གཞན་དག་ལ་ནི། མ་ཞུམ་པ་ཡི་ལུས་ཀྱིས་ནི། །ཚོར་བ་ལྷག་པར་བཟོད་བྱེད་ཅིང༌། །མར་མེ་ཤི་བར་གྱུར་པ་བཞིན། །དེ་ཡི་སེམས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་གསུངས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྤངས་ནས། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ཡོད་མི་འདའ། །ཆོས་ཀྱང་ནུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་ཕྱིར། །ཐབས་ཀྱིས་མྱ་ངན་འདས་པ་སྟོན། །ཅེས་གསུངས་པའི་ལུང་ཚད་མར་བྱས་ནས། བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་འགྲོ་ཀུན་ཡོངས་ལ་ཁྱབ། །སེམས་ནི་རྒྱ་ཆེ་མཆོག་ཏུ་རབ་བསྐྱེད་དེ། །འགྲོ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །དེའི་ཕྱིར་སྣོད་མིན་སེམས་ཅན་གང་ཡང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་བས། ཕྲིན་ལས་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དེ་དག་འདུལ་བའི་ཐབས་སུ་སྟོན་པས། གཞན་ཡང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བས་གདུལ་བ་རྣམས་ལ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་སྒྲུབ་པ་ནི། བཤད་ཟིན་འཆད་པར་འགྱུར་བས་གཞན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་རེ་ཞིག་གཞག་གོ །བྲི་བ་དང་གང་བ་མེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་ལ། མི་ཟད་པའང་སྤྱིའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སོ་སོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཟད་པ་ཁོ་ནའོ། །སྤྱི་ནི་སོ་སོ་བ་འདུས་པ་མ་ཡིན་ལ། སོ་སོར་གྲོལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱི་ཅི་ལྟར་མི་གྲོལ། གང་ཞིག་སྣོན་པ་མེད་ལ་བྲི་བ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཟད་པའི་ཆོས་ཅན་ཏེ། དཔེར་ན་འབྲུའི་ཕུང་པོ་ལྟ་བུའོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་སུ་ཆད་པའི་ཕྱིར་དཔེ་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་ཕ་མཐའ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཟད་པར་རིགས་པ་ལས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་དང་མཉམ་པས་ཕ་མཐའ་མེད་པས་ཟད་པར་ཅི་ལྟར་རིགས། དེ་མ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། ལུང་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་ལ། ཉེས་པ་ཟད་པའི་ལུང་ནི་ཆོས་དང་མཐུན་པར་ཟློག་པར་མི་རིགས་


DTG110_Page_0587
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོ། །དྲང་བའི་དོན་དུ་ཡང་བཀྲི་བར་མི་ནུས་ཏེ། སྔ་མ་ལྟར་ངེས་པའི་དོན་གྱི་མཚན་ཉིད་དག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡུལ་ཁྱབ་པ་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དུས་ལ་ཁྱབ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དཔེ་གང་ཞེ་ན། སྒྱུ་མའི་མཁན་པོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མཁས་པ་ནི་བཟོའི་ཁྱད་པར་ལེགས་པའོ། །ལོབས་པ་ནི་རྣམ་པ་མཐའ་དག་ཤེས་པའོ། །ཤིན་ཏུ་བྱང་བ་ནི་མང་དུ་བྱས་པས་མྱུར་བ་ཉིད་དོ། །སྔགས་ནི་ལྷ་ཕོ་དང་འབྲེལ་པ་སྟེ་གསང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིག་པ་ནི་ལྷ་མོ་དང་འབྲེལ་བ་སྟེ། རིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་དང་སྦྱར་བ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཚད་མེད་པ་ནི། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་བསགས་པའི་ཚོགས་སོ། །ལ་ལ་ན་རེ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཐབས་ནི་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་སྟེ་ཐབས་ཉིད་དོ། །དེ་གང་ཞེ་ན། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཏེ་གསང་སྔགས་ལྟ་བུའོ། །ཤེས་རབ་ནི་དོན་དམ་པ་ཞེས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་ནི་རིག་མ་ལྟ་བུའོ། །མི་འཇིགས་པ་ནི་འོག་ནས་འབྱུང་བ་ལྟར་དུས་གསུམ་ལ་ཁྱབ་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཀྱང་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རང་བཞིན་དང་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་ནས། དེ་དག་གི་དོན་བསྡུ་བ་ནི་ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྡུ་བ་ནི། ཚད་མེད་པའི་རྗེས་སུ་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་སྔར་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པ་དང༌། བདག་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་མཐའ་རྣམས་ནི་ཚད་མེད་པའི་རྗེས་སུ་སོང་བ་ཞེས་བྱ་ལ། ལྷག་མ་རྣམས་ནི་གྲངས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྡུ་བ་ནི། དུས་བཞིན་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོག་པ་གསུངས་ཏེ། འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པའི་ཕྲིན་ལས་ཡུལ་ལ་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྟར་སྣང་བ་ནི། དུས་ཅི་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་སྟོན་པའོ། །དེ་ཉིད་མེ་ལྟར་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པས་འབར་བ་དང༌། མི་


DTG110_Page_0588
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབར་བ་ནི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུན་མི་ཆད་པ་སྟེ། གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་ཡོད་ན་ཕྲིན་ལས་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཡིན་ནོ། །དུས་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྲིན་ལས་སྒྱུ་མ་བསྐལ་པར་གནས་པ་ལྟར་ཕྲིན་ལས་བསྐལ་པར་གནས་པ་ལྟར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས། སྔོན་གྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་སྟེ། སྔོན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་སོ། །བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་ནི་བྱིན་གྱིས་རླབས་ཀྱི་མཐུ་ཉིད་དོ། །འགྲོ་བའི་ཞིང་ནི་གདུལ་བྱའི་གནས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་ཁམས་ཀྱི་དོན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མྱ་ངན་འདས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་ནས། ད་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྒོ་སྣ་ཚོགས་ནས་འཇུག་པར་བསྟན་པ་ནི། རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དག་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དག་པའོ། །རྟོགས་པ་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མཉམ་པ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོགས་པ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པ་ནི། རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱེད་པ་ནི་ཕྲིན་ལས་ཉིད་དོ། །སྤངས་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པ་ནི་ལས་ཟད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། སྡུག་བསྔལ་ནི་འབྲས་བུར་གྱུར་པའོ། །ཞི་བ་ནི་མངོན་དུ་རྒྱུ་སྤངས་པའོ། །བྱ་བ་ནི་བག་ལ་ཉལ་བཅོམ་པའོ། །རྣམ་པར་ཞི་བ་ནི་ཚོར་བ་རྒྱུན་ཆད་པ་སྟེ། དེ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དག་པ་དང་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འཇུག་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བསྟན་པ་དང༌། འོག་ནས་མཚན་མ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ལ་སོགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བསྟན་པ་རྣམས། རབ་ཏུ་རྨོངས་པས་གོང་འོག་གི །འབྲེལ་པ་གོ་བར་བྱ་ཕྱིར་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཀུན་དུ་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པ་ནི་མཐའ་ཡས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཀུན་དུ་བསྟན་པ་ནི་མདོ་སྣ་ཚོགས་སུའོ། །འཇུག་པ་མཐའ་ཡས་པ་ནི་དག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་


DTG110_Page_0589
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་མ་ནི་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་ལའོ། །གཡོ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་འགག་པས་ན་བྲལ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་རྟོག་ཟད་པས་ན་དེའི་ཚེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདུས་མ་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པ་ནི་རྐྱེན་གྱིས་སྒྲོ་བཏགས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་འདུས་མ་བྱས་པ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་མ་བྱས་པ་སྟེ། སྒྲོ་བཏགས་པ་ནི་མེད་པ་ལ་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དེ་མེད་པའོ། །འདུས་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ཟད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལམ་གྱི་བདེན་པས་འདུས་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འཇུག་པ་ནི། མཽད་གལ་གྱི་བུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དུས་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་མ་སྐྱེས་པས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་མ་ཞུགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པའོ། །རང་བཟོས་ཞུགས་པས་ན་དབང་ཟོས་པའོ། །དེས་ཐ་མའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། བར་མ་དོར་ལོག་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་པས་ན་ལྟུང་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་དག་སྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེ་བར་མཛད་པས་ན་སྤྲུལ་པ་སྟེ། ཐབས་སྣ་ཚོགས་ལ་དགོད་པས་ན་མི་བདེ་བ་མྱོང་ཞེས་བྱའོ། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་པའི་མཛད་པའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་གཞག་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཐམས་ཅད་པའི་ཕྲིན་ལས་བསྟན་པ་ནི། དྲང་བའི་དོན་ཡིན་པས་ཁོངས་སུ་མི་རུང་ཞེ་ན། ངེས་དོན་དུ་སྒྲུབ་པ་ནི་དགེ་སློང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ནི་འདོད་པའི་བདེ་བའོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱིམ་ནས་འབྱུང་བའི་བདེ་བའོ། །སྔར་བསྟན་པའི་དོན་རྣམས་ཀྱིས་ན་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་


DTG110_Page_0590
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཇུག་པ་བདེ་བའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་པས་ན་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བདེ་བའོ། །དེ་དག་ཀྱང་མངོན་པར་མ་ཞེན་པས་བྱུང་བ་དང་བྱ་བའི་དཔེས་བསྟན་ཏེ། དུས་ཐམས་ཅད་པ་ནི་ཡིན་པས་དེའི་ཚེ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་མཚན་མ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་སྔ་མའི་མདོ་རྣམས་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། མཚན་མ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་དང༌། གཡོ་བ་དང་ཞི་བ་དང་བྲལ་བས་ནི་རྟོགས་པའི་དག་པ་བཤད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྐྱེན་གྱིས་སྒྲོ་བཏགས་པ་མེད་པས་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བཤད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདོད་ཆགས་ཟད་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྤངས་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པར་བཤད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པ་བཤད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་ནི་མདོ་སྡེ་གཞན་གྱིས་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་དག་གིས་ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་མཐར་ཕྱིན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་ནས། ད་ནི་དེ་དག་གི་དོན་བསྡུ་བ་མདོ་གཞན་གྱིས་བསྟན་པས། ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཕྲིན་ལས་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་ན་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བ་སྟེ་དུས་ཐམས་ཅད་དང་ཡུལ་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔར་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི། རང་བཞིན་གྱིས་ཆད་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པ་རྒྱུན་ཆད་པ་མར་མེ་ཤི་བ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པས་དངོས་པོ་ཆད་པ་མ་ཡིན་དངོས་པོར་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའོ། །འོ་ན་ཅི་ལྟ་བུར་ཞེ་ན་རྟོག་པ་ཟད་པ་སྟེ། ལུང་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ་ཞེས་གསུངས་ལ། རྣམ་རྟོག་ཐམས་ཅད་ཟད་པས་ན། དེ་ཚེ་ང་ཡི་མྱ་ངན་འདའ། །ཞེས་གསུངས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཟད་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མཚན་མར་འཛིན་པ་སྟེ། མཚན་མར་འཛིན་པ་སྤངས་པས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟད་པའོ། །དེ་ལ་རྟོགས་པ་ནི་སྤྱིར་རྟོགས་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟོག་པས་དེའི་ཁྱད་པར་


DTG110_Page_0591
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་ལུང་གི་ཚད་མས་སྦྱར་བ་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མོས་པ་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་གཏམ་བརྗོད་པ་སྟེ་དགུ་པའོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་ལེའུ་སྟེ་དང་པོ་རྫོགས་སོ།། །། དེ་ལྟར་ཐོབ་བྱ་འབྲས་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་གཏན་ལ་ཕབ་ནས། ད་ནི་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་དང༌། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་མཐའ་མི་ཤེས་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་འགའ་ཞིག་འདི་སྐད་ཅེས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་གསུངས་པ་ནི་ངེས་པའི་དོན་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་རང་རྒྱལ་བླ་མེད་ཀྱི། །ཐེག་པ་ཆེ་དག་ངས་བཤད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་མདོ་ཚད་མར་བྱས་ནས། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་ལྡེམ་པོར་དགོངས་ཏེ། ཐེག་པ་གསུམ་དུ་བཤད་པ་ཡང་ངེས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལུང་དང་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱི་དགོངས་པའི་དོན་མི་རྟོགས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་འབྱུང་བར་དགོངས་ནས། དེ་དག་ལ་ཕན་གདགས་ཤིང་ངེས་པའི་དོན་དུ་གཏན་ལ་དབབ་པར་མཛད་པས། ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་ལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ་མོས་པ་ནི་ངེས་པར་འཛིན་པའོ། །ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ནི་ཚོགས་བསགས་པ་རུང་བའི་ཕྱིར། དེ་དག་འདི་སྐད་ཅེས་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་རིགས་རྣམ་པ་ལྔའི་བདག་ཉིད་པས་དེའི་འབྲས་བུ་ཐེག་པ་ཡང་གསུམ་སྟེ། རིགས་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པ་ཡང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཐམས་ཅད་ལ། །ཁྱད་པར་མེད་ཕྱིར་དག་གྱུར་པས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཉིད་དེ་ཡི་ཕྱིར། །འགྲོ་ཀུན་དེ་ཡི་སྙིང་པོ་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པ་ཡང༌། རིགས་མ་ངེས་པ་དང། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པའི་རིགས་ཅན་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། འཕགས་པ་བྱམས་པས། ཁ་ཅིག་དག་ནི་དྲང་ཕྱིར་དང༌། །གཞན་དག་ངེས་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །མ་ངེས་རྣམས་ལ་ཐེག་གཅིག་བསྟན། །ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་དག་གིས་


DTG110_Page_0592
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཕགས་པ་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགོངས་པ་མ་རྟོགས་ཤིང་མི་ཤེས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་ན་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་གྲོལ་བ་ཆེན་པོར་མི་འགྱུར། བྱེ་བྲག་ཡོད་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཅི་ལྟར་འགྱུར། གལ་ཏེ་རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདོད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། རིགས་ལྔ་གསུངས་པ་ནི་རྐྱེན་གྱིས་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་མེད་ན། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་གང་ལས་འགྲུབ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་འདུས་མ་བྱས་པ་ཞེས་འདོད་པ་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་མངོན་ནོ། །འོ་ན་ཁྱེད་ཅག་ཀྱང་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་ཇི་ལྟར་མི་འདོད། །དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དབྱེ་བ་མེད་ན། རིགས་གཅིག་པའི་ཕྱིར་དེ་ཅི་ལྟར་རུང༌། མ་ཡིན་ཏེ་དེ་བཞིན་ཉིད་གཅིག་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཏེ། བརྟེན་པ་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས། །རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡོངས་སུ་བརྗོད། །ཅེས་འདོད་དོ། །དེ་ནི་མཚུངས་སོ་ཞེ་ན། གང་དུ་གནས་སྐབས་སུའོ་ཞེ་ན་དེ་ནི་མི་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མཐར་ཐུག་པར་རོ་ཞེ་ན་ཅི་ལྟར་མཚུངས་ཏེ་སྔར་བསྟན་པའི་རིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཟབ་མོའི་དོན་ལ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ལུང་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། རིགས་པས་བསྟན་པར་མ་གྱུར་པའི། །ལུང་ནི་བཀྲིར་བཏུབ་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་མི་འགྱུར་ལ། བཟློག་པ་ནི་ངེས་པ་ཅན་ཡིན་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རིགས་ཀྱི་དོན་ཡིན་པས་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་ཡིན་པས། དེའི་འབྲས་བུ་ཐེག་པ་གཅིག་པ་ཉིད་དེ། རྟོགས་པའི་ཐབས་རིམ་ཅན་དུ་ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་བསྟན་ཅིང༌། རིགས་དེ་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པས་སྣང་བར་མ་གྱུར་པས། རེ་ཞིག་རིགས་ལྔར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཅི་ལྟར་རྡོ་རྗེའི་ཕྱི་མའི་གསེར། །མིག་ལམ་སྣང་བར་མ་གྱུར་པ། །སྦྱངས་པས་སྣང་བར་གྱུར་པ་བཞིན། །འཇིག་རྟེན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཀྱང༌། སྦྲུམ་མའི་ལྟོ་ན་འདུག་པའི་བུ། །མིག་ལམ་སྣང་བར་མི་འགྱུར་ལྟར། །ཉོན་མོངས་ཐིབས་པོས་བཀག་པ་ཡིས། །ཆོས་དབྱིངས་མིག་ལམ་སྣང་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་


DTG110_Page_0593
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་འཕགས་པ་བྱམས་པས་ཀྱང༌། ཆོས་དབྱིངས་སྣང་བྱེད་འོད་འབྱུང་ཞིང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཐ་དད་མེད། །རིགས་ཀྱི་དོན་ནི་སྣང་བའི་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཅན། །ཞེས་གསུངས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པས་བཀྲིས་སུ་ཟིན་ཀྱང༌། སད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུས་བྱས་ན་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་ཟད་དོ། །དེ་རྟོགས་པའི་ཐབས་སུ་ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་བསྟན་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་དེ། སྐས་ཀྱི་གདང་བུ་བྲེ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཇི་སྐད་དུ། ལྷ་ཡི་ཐེག་དང་ཚངས་པའི་ཐེག །དེ་བཞིན་ཉན་ཐོས་རང་རྒྱལ་དང༌། །བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་པ་ཞེས། །རྣམ་པ་དུ་མར་ངས་བཤད་དོ། །ཞེས་གསུངས་ལ། འོག་ནས་ཀྱང་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་ཡང་མ་ཟད་ཀྱི་ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། དེ་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་འོག་མ་མེད་ན་གོང་མ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་ལ། དེའི་དགོས་པ་གང་ཞིག་ཅེ་ན། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དྲང་བའི་ཐབས་དགོན་པ་ཆེན་པོར་གྲོང་ཁྱེར་སྤྲུལ་པ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བཤད་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་འཐད་པ་གསུངས་པ་ནི། ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་ཟད་པ་ལ། །ཞེས་དམ་བཅའ་བར་མཛད་དོ། །གཏན་ཚིགས་གང་ཞེ་ན། རིགས་པ་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལུང་གིས་གཏན་ཚིགས་བཀོད་པ་ནི། ང་ཡང་ཐེག་པ་གཅིག་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་ཐེག་པ་གཅིག་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རང་སངས་རྒྱས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཞེས་དགོངས་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་སྨོས་སོ། །རིགས་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། གཉིས་སམ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྔར་བསྟན་པའི་རིགས་པས་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་དམན་པ་དང་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་མོ། །ཅི་ལྟར་མེད་ཅེ་ན། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཐ་དད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་གྱིས་ལོག་པར་རྟོག་པ་འགའ་ཞིག་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རྒོལ་བ་ནི། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱའོ། །ལན་ནི་རིགས་པ་ལྟར་ལུང་གི་རང་བཞིན་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུར་བསྒྲུབ་པ་ནི། ཕྱོགས་བཅུའི་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ནི་སྙིགས་མ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་ཁམས་


DTG110_Page_0594
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་བྱོན་པས་དམན་པའོ་སྙམ་པའི་ལོག་རྟོག་བསལ་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་སྟེ། །སྐུ་ཚེ་མཚན་དང་རིགས་ཀྱིས་མིན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་གང་འདས་པའི་དུས་ན་བྱུང་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རིམ་ཅན་དུ་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་མ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་རྣོན་པོའི་གང་ཟག་ལ་ནི་ཅིག་ཅར་དུའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི། ཐེག་པ་གཉིས་སུ་བརྟགས་པའང་མེད་ན་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་རྣོན་པོས་ནི་དང་པོ་ཉིད་ནས་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་སློབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། དེ་དག་ཏུའང་དབང་པོ་རྣོན་པོ་འདུས་པས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་སྨོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་འཇམ་དཔལ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྙིང་པོ་ནི་གཙོ་བོའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་མི་མཇེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འདིར་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཤ་སྟག་འདུས་སམ་ཞེ་ན་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ཟག་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་དབང་དང་ངེས་པའི་དོན་དུ་ན། ང་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་རྣམ་པར་དགོད་པ་མེད་ཅེས་གསུངས་ཏེ། ཐེག་པ་གསུམ་ནི་བསམ་པ་དམན་པ་ལ་དགོངས་ཏེ་བཤད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། འོ་ན། ཐེག་པ་གསུམ་དུ་ངས་བཤད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་བས་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ནི་སྤྱིའི་སྒོ་ནས་བྱེ་བྲག་མཚོན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་ངས་ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་བརྗོད་པ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལས་ནི་འདུལ་བའི་བསམ་པའི་དབང་གིས་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་བྱུང་དུ་ཟད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟོག་པ་སྤངས་པས་འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་པ་ཐ་དད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མི་མངའ་བས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པ་དང་ལྡན་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྟོག་པ་མ་འགགས་པས་སེམས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའོ། །དེ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། མངོན་པར་ཞེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ཞེན་པ་ནི་འཁོར་འདུན་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་ཆགས་པའོ། །ཉི་ཚེ་བ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་པའོ། །འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པ་ནི་ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་བའོ། །དཔེ་མཁྱུད་ནི་གསང་བ་སྟེ་མདོར་ན་ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་བསྟན་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་


DTG110_Page_0595
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཅིག་ཏུ་བློ་སྦྱངས་པ་ལ་ལེགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ་རང་གི་ལམ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟ་བ་དང༌། ལམ་གཞན་ལ་བརྙས་པ་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། བདུད་ཀྱིས་བསླུ་བར་མི་བཏུབ་སྟེ། ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་བཞི་མཚོན་པའི་དོན་དུ་ལེགས་པ་དང་པོ་རང་གི་ལམ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟ་བ་བསྟན་པ་ནི། འཇམ་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་གང་དང་གང་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཚུལ་གཞན་དང་གཞན་གྱིས་སོ། །ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་ཡང་དག་འདུ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ལ་གཞོལ་བའོ། །འབབ་པ་ནི་ཐོགས་པར་བྱེད་པའོ། །སྒྲུབ་པ་ནི་དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པའོ། །ཡུལ་གཅིག་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བློས་སྦྱངས་པས་རང་གི་ལམ་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་ལས་ཀྱང་གསུམ་དུ་གསུངས་པའི་དགོངས་པ་གང་ཞེ་ན། སྔ་མ་ལྟར་གང་ཟག་གི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་པས་ན། འཇམ་དཔལ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱི་རིགས་དེ་ལྟ་བུ་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་དགོངས་པས། ཐེག་པ་རྣམ་པར་དགོད་པ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་དགོད་པ་ནི་རིམ་པ་ཞེས་པ་སའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་ས་རྣམ་པར་དགོད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་རིགས་ལ་བདག་མེད་པ་ཙམ་དུ་རྟོགས་པ་ལས། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་གཞག་པ་ལྟ་བུའོ། །གང་ཟག་ནི་དབང་པོའི་རིམ་པ་སྟེ་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཟག་གི་རྣམ་པར་གཞག་པ་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཚོགས་ནི་རྒྱུའི་དོན་ཏེ། ཚོགས་བསགས་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་རྟོགས་པ་ཐ་དད་པ་དཔེར་ན་ཆོས་ཉིད་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་མདོ་ལས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཐབས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་འཇུག་པའོ། །དེ་དག་དགོངས་པ་ཅན་དུ་བསྟན་པས་དོན་དམ་པར་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཀྱང་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་གསུངས་པ་དགོངས་པ་ཅན་དུ་བསྟན་པ་ནི། ལྷའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྣོད་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་བསྐྱེད་པའི་མཐུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདོད་པ་དང་སྲེད་པའི་ཟག་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པར་གྱུར་པའོ། །སེམས་


DTG110_Page_0596
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྐྱེད་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་གསུངས་པ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། བར་ཆད་མི་བྱེད་པ་ནི་རིགས་ལྔ་དང་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་མི་སྨྲ་བའོ། །ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་གྱི་སྤང་བྱ་སྤང་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྒྲུབ་པའི་སྐྱེ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདུས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་ཀྱང་གསུངས་པ་ནི། ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་ནི་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྟོགས་པ་ཐ་དད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པས་ན། ཡང་དག་པར་འདུ་བའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཏམ་སྣ་ཚོགས་ནི་ཐེག་པ་ཐ་དད་པའོ། །མི་འབྱུང་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རོ་གཅིག་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་སྤངས་པའོ། །རོ་གཅིག་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྗེས་སུ་སོང་བ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཉིད་ཀྱིས་གཟིགས་པའི་ལམ་སྟོན་པས་ན་ཁང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འཁོར་ལོ་ནི་དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི། གང་ཟག་གི་དབང་པོ་རིམ་པས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཐབས་སྟོན་པ་ནི། རེ་ཞིག་དཔེས་གོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་རིམ་པ་ནི་ནོར་བུ་མཁན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ནོར་བུ་མཁན་ལྟ་བུ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དེ། དེས། སའམ་རྡོ་ནི་ནང་དུ་གསེར། །བག་ལ་ཞ་བ་ལྟ་བུ་ནི། །འདི་ཡི་ཁམས་ནི་རྣམ་དག་པ། །བག་ལ་ཉལ་ནི་ཕྲ་བར་གཟིགས། །དགེ་སློང་དག་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གཟིགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ནོར་བུ་སྦྱངས་པ་མ་བྱས་པ་ལྟ་བུ་ནི། འདོད་ཆགས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་པ་ལ་སོགས་པས་དཀྲིས་པའི་ཁམས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །བུལ་ཏོག་གི་ཆུ་ལྟ་བུ་ནི་མི་རྟག་པས་ཡིད་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་


DTG110_Page_0597
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྒོམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མའི་རྒྱན་ལས། འཁོར་བ་ལས་ཡིད་མ་བྱུང་བར། །སེམས་ནི་ཐར་པར་འདོད་མ་ཡིན། །སྡུག་བསྔལ་མེ་ཡིས་མ་གདུངས་པར། །སྐྱེ་བོ་སྐྱོ་བ་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འཕགས་པ་ཆོས་འདུལ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་ཡིད་ཆེས་པའོ། །སྐྲའི་ལ་བ་དཔེར་བྱ་བ་ནི། རྩུབ་པས་མྱུར་དུ་རེག་པར་བྱེད་པ་ལྟར་འཁོར་བ་ལ་ཡིད་བྱུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་འདོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། དེས་ན་མྱུར་དུ་སྤོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པ་སྟེ། རྟག་པར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྩོན་འགྲུས་མི་འདོར་བ་ནི་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངུལ་ཆུ་རྣོན་པོ་ལྟ་བུ་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ངོ་བོ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུས་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་བསྒོམས་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་བས། ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས། བྱམས་སོགས་རྨོངས་དང་མི་འགལ་ཕྱིར། །ཉེས་པ་ཤིན་ཏུ་ཚར་གཅོད་མིན། །སྟོང་ཉིད་ལྟ་དང་དེ་འགལ་ཕྱིར། །ཉེས་པ་ཤིན་ཏུ་ཚར་གཅོད་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུར་སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཏམ་གྱི་ཚུལ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པའོ། །བཅས་པའི་སྒྲ་ནི་བུལ་ཏོག་དང་དངུལ་ཆུ་འདྲེ་བར་བྱེད་པ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཐབས་ཀྱིས་ཟིན་པ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིང་དང་སྣམ་བུའི་བྱི་དོར་ནི་སྔར་གྱི་སྦྲུམ་མའི་རེག་བྱ་འདོར་བར་བྱེད་པ་སྟེ་དེ་བས་འཇམ་པའི་རེག་པའི་བྱི་དོར་བྱེད་པ་ལྟར། འདི་ན་བདག་གམ་སེམས་ཅན་མེད། །ཅེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་མཚན་མར་འཛིན་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྨན་ཆེན་པོ་དཔེར་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འཁོར་ལོའི་གཏམ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པར་སྒོམ་པ་ཡིན་པས་འོག་ནས་ཀྱང་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཡ་བྲལ་བ་ནི་འཆིང་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ལ། འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདག་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡུལ་ནི་འཁོར་བ་དང་ཞི་བར་མི་རྟོགས་པའོ། །རས་སྲབ་མོ་དཔེར་བྱ་བ་ནི། ས་རྣམ་པ་


DTG110_Page_0598
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དགུ་ལ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྲབ་མོ་སྦྱང་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རིམ་གྱིས་བསྒོམས་ནས་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་བ་ནི། རྒྱུད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་རང་བཞིན་ནི་ཁམས་སོ། །སྣ་ཚོགས་པ་ནི་བ་རུ་རའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། བ་རུ་རའི་ཕུང་པོ་འཕང་དུ་རི་རབ་དང་མཉམ་པ་ཞིག་ལ། སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་གིས་སེམས་ཅན་འདིའི་ཁམས་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བརྗོད་ཅིང༌། བ་རུ་རའི་ཕུང་པོ་ལས་རེ་རེ་ནས་དོར་ཡང༌། བ་རུ་རའི་ཕུང་པོ་ནི་ཟད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་རིགས་གཅིག་ཉིད་ཉམས་སོ་ཞེ་ན། མཉམ་དུ་ཞུགས་ནས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐར་རིམ་གྱིས་སོང་བ་ནས་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོའི་མདོ་ལས། དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་དང༌། ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་ནི། དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ནི། ཆོས་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནས། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའོ། །སྦྱིན་གནས་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་སྦྱིན་གནས་དམ་པ་མཚུངས་མེད་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ངེས་པའི་ཤེས་བྱེད་བཀོད་པ་ན། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་འཁོར་ལོའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་ལོག་པར་རྟོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཞུས་པ་ཡིན། འོ་ན་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་ཟད་ནས་གསུམ་དུ་གསུངས་པའི་དགོངས་པ་གང་ཞེ་ན། དགོངས་པ་བསྟན་པ་ནི། གསོལ་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དགོངས་པ་གང་གི་སླད་དུ་ཅི་ལྟར་ཐེག་པ་གསུམ་སྟོན་ཅེ་ན། བསམ་པ་དམན་པ་དྲང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་མང་པོར་རམ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོས་སམ། དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་བྱམས་པས་གསུངས་པ་ལྟར། ཆེན་པོ་རྣམ་པ་དུ་མ་བསྟན་ན་བསམ་པ་དམན་པ་རྣམས་ད་དང་བར་འགྱུར་བས། སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང༌། སྤོང་བས་མ་རུང་བདག་ཉིད་ཅན། །མནར་མེད་པ་ནི་སྤྱིའུ་ཚུགས་འགྲོ། །ཞེས་ཉེས་པ་དེ་


DTG110_Page_0599
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོ་འཆར་བྱེད་ལ། བཙུན་མོ་སྔོ་བསངས་མ་ཤི་བ་བརྡ་སྤྲོད་པ་ལྟར། ཐབས་མཁས་པས་དེ་དག་རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ཉེ་བར་ཁྲིད་དེ། སྔར་ལྟར་ཅིག་ཅར་བསྟན་ན་མི་འཇུག་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཐབས་མཁས་པ་སྟེ་མི་སྐྲག་པ་མཛད་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་མི་འཇུག་ཅིང་བསམ་པ་དམན་པ་ཡང་གང་གིས་ཉེས་ཤེ་ན། སྙིགས་མ་ལྔ་ཡི་དུས་ན་བྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ལྟ་བའི་སྙིགས་མ་ལ་སོགས་པས་གོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང༌། དམན་པར་མོས་ཤིང་ཁམས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་དམན། །གྲོགས་པོ་དམན་པ་དག་གིས་ཡོངས་བསྐོར་བ། །ཞེས་གསུངས་པས། མོས་པ་སྟེ་སྤོང་བ་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་རྩ་བའི་ལུང་བཀོད་ནས། ད་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ལུང་བཀོད་པ་ནི། འཕགས་པ་དཔལ་ཕྲེང་གི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཐབས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོན་པར་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུའོ། །གྲངས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་ནང་དུ་ཆུད་པའོ། །དེའི་ལེགས་པ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། བག་ཆགས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་མཆོངས་པ་ཅན་དཔེར་བརྗོད་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཞེས་གནས་སོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ནི་འདོད་པ་དང་སྲིད་པ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ལྟ་བ་སྟེ་དེ་སྤངས་པས་ན་མེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཞེས་པ་ནི། སྤྱིར་ཡང་ཁམས་འོག་མར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བསྒྱུར་བའི་འཆི་འཕོ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་སོ། །བསྐངས་པ་ནི་རྫོགས་པར་བྱས་པའོ། །ཡང་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་པོའི་བུ་བློ་རྟུལ་པོ་ལྟར་སྔོན་དུ་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཕྱིས་ཡང་གང་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཐེག་པ་གསུམ་ཁོ་ན་ངེས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། ངེས་པའི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར། ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་ཟད་ལ། དྲང་བའི་དོན་དུ་ནི་ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་


DTG110_Page_0600
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་གསུམ་དུ་ཡང་མ་ཟད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཞེས་གསུངས་པའོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པའི་དོན་དུ་ན་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་ཟད་པ་ལས་ཀྱང་ངོ༌། །གདུལ་བྱ་ལ་ལྟོས་ནས་ནི་ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་ཞེས་བྱ་བར་དགེ་བའི་ཚོགས་སྤྱོད་པ་ཐ་དད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དགེ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཚོགས་ནི་རྒྱུའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ནི་སྤྱོད་པ་ཞེས་པ་སྟེ། ཉམས་སུ་ལེན་པ་ལ་ལྟོས་པའོ། །འདུལ་བའི་དབང་ནི་སློབ་མའི་རྒྱུད་ཀྱིས་སོ། །ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དུའོ། །སྒོ་ནི་འཇུག་པའི་ཚུལ་ལོ། །ཐ་དད་པ་ནི་མཆེད་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་བསྟན་པ་ནི་འོག་ནས་འབྱུང་བ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་གང་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལ་བཀོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་དག་གིས་ཀྱང་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་འཇོག་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་སྟེ་དེ་ལ་བདེན་པའི་ལམ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལམ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ལམ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ལམ་དང༌། དབང་པོའི་ལམ་དང༌། སྟོབས་ཀྱི་ལམ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་ལམ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པའི་ལམ་དང༌། ཚད་མེད་པའི་ལམ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལམ་དང༌། དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ལམ་དང༌། བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཚད་མེད་པའི་ལམ་དང༌། སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་དང༌། ཁྱད་པར་འབྲས་བུའི་ལམ་དང༌། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལ་བཀོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་ལས་སྐྱེས་པས་ན། ཉན་ཐོས་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་བསྐོར་བས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་ས་ལ་སོགས་པ་ནས། རང་གི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་དང༌། བཟློག་པ་བསྒོམ་པ་རང་གི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་མོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་ཀྱི་ལམ་དུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་བསྒོམས་པས་


DTG110_Page_0601
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན། ཤེས་རབ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། དེ་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ནི། ཤུགས་དང་ལྡན་པའི་སྤོབས་པ་སྟེ། སེམས་པ་ལ་སོགས་པས་འཕངས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ལ་སྤོབས་པས་སྒྲིབ་པ་སེལ་བས་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་ནི་ཕ་རོལ་གནོན་པ་སྟེ། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་མི་སྐྱེད་ཅིང༌། སྐྱེས་པ་སྤོང་བས་ན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཕ་རོལ་གནོན་པའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད་ཅིང་སྐྱེས་པ་གོང་དུ་སྤེལ་བས་ན། དྲི་མ་མེད་པའི་རྒྱལ་མཚན་འཛིན་ཏོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནི་བདེན་པ་བཞི་རྟོགས་པས་ན་ཆོས་ལ་སྤོབས་པ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་བྱེད་པ་ནི་དྲོད་ཀྱི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དྲོད་དང་རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་སུ་རྟོགས་པ་ནི་སྤོབས་པའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མི་བརྫི་བའི་ཕྱིར་ནི་སྟོབས་ཏེ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཆེན་པོ་བཟོད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་མཉམ་པ་སྟེ། ཐ་མི་དད་པར་སྤྱོད་པ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཆ་དང་མཐུན་པས་ན་རྗེས་སུ་འགྲོའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་གཙོ་བོར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཡིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མ་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པ་སྟེ། རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་དེ་ཉིད་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་ཡུལ་གྱི་ཐེག་པ་སྟེ། ཞོན་པ་ལྟ་བུ་ཁམས་ལ་སྨོན་པ་མེད་པས་སྲིད་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ནི་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་འགྲུབ་པའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་མི་ཕྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་མ་ལུས་པའོ། །དང་པོ་ཡིན་པས་རྫུ་འཕྲུལ་ཞེས་སྨོས་སོ། །མི་ཕྱེད་པ་ནི་མི་འཕྲོགས་པའོ། །དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བས། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་མ་ཡིན་ཏེ། ཁ་ཅིག་གང་ཟག་མེད་པར་རྟོགས་པས་ཉན་ཐོས་སུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་ལུང་ལས། གཟུང་བའི་རྟོག་པ་སྤང་ཕྱིར་དང༌། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གཟུང་བ་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་བྱམས་


DTG110_Page_0602
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་དགོངས་པ་དྲང་བའི་དོན་དུ་འཇུག་པ་ངེས་པར་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་སུ་ལྟ་བ་མ་སྤངས་ན་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འཕགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང༌། ཅི་སྲིད་ཕུང་པོར་འཛིན་ཡོད་པ། །དེ་སྲིད་བདག་ཏུ་ལྟ་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པས་ན་ཚད་མེད་པ་ལ་ཡང་རག་ལུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ན། སྤྱོད་པའི་སྦྱོར་བ་ཚད་མེད་པ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྤྱོད་པ་ནི་རང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་སྤྱོད་པའོ། །དེའི་སྦྱོར་བ་ནི་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚད་མེད་པ་ནི་ཡུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་འདུ་བ་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་པ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་འདུ་བའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆེན་པོ་འགྲུབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྤྱན་ལྔས་ཀྱང་ཡིན་པས། དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དམིགས་པའི་ཡུལ་ནི་སྤྱན་ལྔའི་ཡུལ་ཏེ། གཟུགས་སོ་སོར་ངེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་མཐའ་དག་པས་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སྨོན་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་བསམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་ཚད་མེད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེས་རྒྱུ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་ནི་གོ་རིམས་ལ་བྱ་སྟེ་འདིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སྒོ་གསུམ་དག་པའོ། །ཁྱད་པར་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་ས་བཅུ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྤྱོད་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་གཉིས་སོ། །སྨོན་ལམ་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ནི། ཅི་ལྟ་ཅི་ལྟར་གདུལ་བྱ་ཡིན། །དོན་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་འགྱུར་བ། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟའི་སྣང་བའང༌། །བདག་ལ་བརྟེན་ཏེ་འབྱུང་གྱུར་ཅིག །ཅེས་དང་པོ་སྨོན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཚང་རྒྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དོན་བྱེད་པའོ། །ཕྱུགས་རྫི་ལྟ་བུ་ནི་རྟག་ཏུ་གཞོན་ནུའི་ས་ལ་གནས་པ་ནི། ཅི་སྲིད་སེམས་ཅན་འགའ་ཞིག་ཀྱང༌། །གང་


DTG110_Page_0603
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་མ་གྲོལ་དེ་སྲིད་དུ། །དེ་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཀྱང་གནས་གྱུར་ཅིག །ཅེས་སེམས་སྨོན་པས་ན་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་མོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐེག་པ་བཅུ་བདུན་དུ་གསུངས་པ། ལས་ཀྱང་གདུལ་བྱ་ལ་ཕན་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མཛད་པའི་ཐབས་མངའ་བས་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་ཅི་ལྟར་ངེས། ངེས་པའི་དོན་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་སྔར་གཏན་ལ་ཕབ་པ་བཞིན་ནོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ། ལུང་གི་ཚད་མས་རབ་ཏུ་སྦྱར་བ་ལས་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་སྒྲུབ་པ་སྟེ། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་ལེའུ་གཉིས་པ་རྫོགས་སོ།། །། དེ་ལྟར་ཐེག་པ་གཅིག་དང་ལྡན་པར་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བསྟན་པ་ནི། དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པས་ན་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱའོ། །སྔར་བསྟན་པའི་ཐོས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ལས་ལྷག་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་རྒོལ་བ་ནི། གང་ཞེ་ན་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་གྱི་དབང་གིས་ཉེས་པ་མེད་པ་ནི་འཇམ་དཔལ་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། གོང་དུ་ནི་ཐོས་པ་འགའ་ཞིག་ཏུ་བསྟན་ལ། འདིར་ནི་དེས་འཕངས་པའི་དོན་བསྒྲུབ་པས་སྤྱིར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དང་པོ་ཆོས་འཛིན་པའི་དགོས་པ་བསྟན་པ་ནི། དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཆོས་དང་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཐ་མི་དད་བའི་དོན་གྱིས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་ཚོགས་པ་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆུ་བོ་ཚ་སྒོ་ཅན་གྱི་མདོ་ལས། སེམས་ཅན་ལ་གུས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུར་གསུངས་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་མི་འཆད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་སྤྱིར་བསྟན་ནས་ད་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ནི་སྔར་བསྟན་པ་རྣམས་ལས་བཅས་པའི་བསླབ་པ་མི་དོར་བར་བྱ་བར་དགོངས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་


DTG110_Page_0604
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་དག་པ་བྱ་བར་འདོད་པས་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཟུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཞན་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་ནི་གཞན་ལ་ཕན་པ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རེ་ཞིག་མཐོ་རིས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ངན་འགྲོ་ཀུན་གྱི་སྒོ་གཅོད་པ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ་ངན་འགྲོ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྒོ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཅོད་པ་ནི་ཆོས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོ་རིས་ཉིད་གང་ཞེ་ན། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མིའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བརྒྱ་བྱིན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བྱང་གྲོལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བདུད་ཀྱི་ཞགས་པ་གཅོད་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདུད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཞགས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་འཕེལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཅོད་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱང་གྲོལ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདིར་སྨོས་ཏེ། ཆུང་ངུ་བྱ་བ་ནི་ཐ་ན་དང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་འཛིན་པའི་ལས་གང་ཞེ་ན། མདོ་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་ཡིན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་ཅིང་བག་ཡོད་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མི་བརྗེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་མི་ཉམས་པར་བསྲུང་བའོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་སོ་སོར་ཐར་པའི་འདུལ་བ་མི་ཉམས་པར་བསྲུང་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་པས་གཅིག་པའི་སྒྲར་བསྟན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བདག་བདེ་བ་ལ་མི་ཆགས་པའི་སྙིང་རྗེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གེགས་སེལ་བའི་དུས་སུ་བྱས་པས་ན། གཞན་གྱི་དོན་ལ་མི་ཕྱོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་འཚེ་བ་སྟེ་དེའི་གེགས་སེལ་བ་ནི་སྙིང་རྗེའོ། །རང་གི་དོན་ལ་མི་ཕྱོགས་པ་ནི། ལུས་དང་


DTG110_Page_0605
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཆགས་པ་སྟེ། ལུས་ལ་ཆགས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་གུས་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཆགས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་པའོ། །རྒྱ་མཚོ་ཆུས་མི་ངོམས་པ་ལྟར་ཆོག་མི་ཤེས་པ་སྟེ་ཕྱིར་ཞིང་འདོད་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཐ་དད་པས་གཅིག་པའི་སྒྲར་སོ་སོར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་སྔ་མ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་པ་དང་དངོས་པོར་བལྟ་བ་ནི་རྣམ་པར་མ་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་པ་ནི་བཟོད་པ་ཉིད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རེ་ཞིག་ཆོས་འཛིན་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ཉམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཉམས་པ་ནི་འབྲས་བུ་མ་མྱོང་བར་ཟད་དོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་བསམ་པ་ལྟར་འགྲུབ་པའོ། །སྟོབས་ཆེ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །མཐུ་ཆེ་བ་ནི་གྱད་སྟོབས་པོ་ཆེ་སྟེ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུའོ། །གསང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལུས་ཀྱི་སྟོབས་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་གསུངས་པས་ན། དགོས་པ་མེད་ཅེས་བརྩད་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་མི་ཤིགས་པ་ནི་བརྫི་བར་མི་ནུས་པ་སྟེ། སྟོབས་མི་འཕྲོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྲིད་པ་ནི་དབང་ཕྱུག་ཉིད་དོ། །ཆོས་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཞི་གང་ཞེ་ན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། མཆོད་རྟེན་ཞིག་པ་མཐོང་ན་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཆོས་འཇིག་པའི་ཚེ་བསྲུང་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་གྱི་མདོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཆོས་འཛིན་པ་བསྟན་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དུས་ནམ་གྱི་ཚེ་གཟུང་བ་བསྟན་པ་ནི། ཕྱི་མའི་དུས་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ་དུས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་ལྔ་བརྒྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་འཇིག་པ་ནི་ནུབ་པར་གྱུར་པའོ། །འཁྲུག་པ་ནི་གླག་པའོ། །གང་ཟག་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་ལམ་ངན་པར་ཞུགས་པའོ། །འདྲེན་པ་མེད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དངོས་པོ་གང་འཛིན་པ་བསྟན་པ་ནི་


DTG110_Page_0606
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མདོ་སྡེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་སྟོན་པས་ན་མདོ་སྡེ་སྟེ་མ་མོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཟུང་ངོ༌། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པས་ན་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོན་པས་ན་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཕན་པ་འབྱུང་བས་ན་དོན་ཆེན་པོའོ། །བདེ་བ་འབྱུང་བས་ན་མཐུ་ཆེ་བའོ། །གཞིར་གྱུར་པས་ནམ་མོ་ལྟ་བུའོ། །ཐབས་ཇི་ལྟ་བུས་འཛིན་པ་ནི་རྟོགས་པའི་ཆོས་བསྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་འཛིན་ཅིང་ཀློག་པ་དང་ཁ་ཏོན་བྱེད་ཅིང་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འཛིན་པ་ནི་དོན་བསྒྲུབ་པའོ། །ལུང་གི་ཆོས་སྨྲ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་བརྗོད་ཅིང་སྟོན་ལ་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཅིང་གསལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ་མི་ཤེས་པའི་གང་ཟག་ལ་བརྗོད་པའོ། །ལོག་ཤེས་དང་ལྡན་པ་ལ་སྟོན་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་དང་ལྡན་པ་ལ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་དང་གསལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ་མ་ཞུགས་པ་དང་ལོག་པར་ཞུགས་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ཞུགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་གང་ཟག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དགའ་བ་དང་དད་པ་དང་རངས་པ་བྱེད་པ་སྟེ། དང་པོ་དང་བར་དང་ཐ་མར་བསམ་པས་རྗེས་སུ་འཛིན་པའོ། །སྦྱོར་བས་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་ནི་ཕན་འདོགས་པ་སྟེ། མཐུན་པའི་རྐྱེན་སྒྲུབ་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་རྐྱེན་སེལ་བའོ། །ལུང་དང་རྟོགས་པའི་ཆོས་འགྲུབ་པའི་རྐྱེན་གང་ཞེ་ན། རྒྱུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྔར་བསྟན་པའི་བསམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པས་ན་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའོ། །རྐྱེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་ལ་གུས་པས་ན་སྟོན་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལྟར་སེམས་པས་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་གུས་པའོ། །ཆོས་ལ་གུས་པ་ནི་བདུད་རྩིར་འདུ་ཤེས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ངེས་པར་ལེགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བདུད་རྩིར་འདུ་ཤེས་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་འཆི་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུད་བསོད་ནི་བཅུད་ཕན་པ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་མངོན་པར་མཐོ་བ་འགྲུབ་པའི་བསམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །རྩི་ནི་ཡན་ལག་གཅིག་པ་སྟེ། ཚེ་འདིའི་བདེ་བ་མི་ཉམས་པའི་ཕན་ཡོན་གྱིས་དཔེར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །ལ་ལ་ནི་མ་ཐོབ་པའི་དོན་ཐོབ་པར་


DTG110_Page_0607
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱེད་པ་དང༌། ཐོབ་པ་མི་ཉམས་ཤིང་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཉམས་པ་སོར་ཆུད་པར་བྱེད་པ་དང༌། དོན་འབྱུང་བས་ན་དེ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་སྦྱོར་བ་གང་ཞེ་ན། ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ལྟ་བར་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་མེ་མུར་གྱིས་གང་བའི་འོབས་སུ་བསྐལ་པ་གཅིག་གིས་ཀྱང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ལོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྙེད་པ་ཆུད་མི་གཟོན་པས་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་བསྟེན་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དག་གིས་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་ན། སྟོན་པའི་དམ་ཆོས་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །ལུང་དང་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་འཛིན་བྱེད་པ་སྨྲ་བྱེད་དང༌། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཏུ་ཞི་བ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཆོ་འཕྲུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཆོས་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། བདག་བདེ་བ་ལ་ཆགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རྟེན་མཆོག་ལས་མི་ཉམས་པའི་རྒྱུ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཐེག་པ་མཆོག་ལས་མི་ཉམས་པའི་རྒྱུ་སྙིང་རྗེ་དང་སྤྱོད་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་སྦྱིན་པ་དང༌། དགེ་བ་རྣམ་པར་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། དགེ་བ་ལ་ནུས་པའི་ཕྱིར་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་སྟོབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་ཆོས་བཤད་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་མྱུར་བའི་རྒྱུ་ཚད་མེད་པ་བསྒོམ་པ་སྟེ། ཆོས་རྣམ་པ་འདི་བདུན་གྱིས་དགོས་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། སྦྱོར་བ་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དངོས་གཞི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་ཟིན་པ་དང༌། རྗེས་བསྔོ་བ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་མི་དམིགས་པའི་རྒྱས་བཏབ་པར་བསྒོམ་པ་སྤྲོ་བ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གཞག་པར་བྱའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། ཡང་མདོ་སྡེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྔོན་གྱི་ལེའུ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྔོན་གྱི་ཚུལ་ནི་འདས་པའི་གཏམ་བརྗོད་པའོ། །ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་དགོད་པ་ནི་


DTG110_Page_0608
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤིང་གི་བར་དུ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་ལུང་འབོགས་པ་ནི་ཚིག་དང་དོན་སྟོན་པའོ། །ཁ་ཏོན་ལ་བརྩོན་པ་ནི་དེ་ཉིད་བསྟན་པའོ། །གུས་པ་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་གུས་པའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསྐྱེད་པའི་བསམ་པས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་དང༌། མཐུ་དང༌། རིགས་དང༌། རྒྱུ་དང༌། དཔེར་མི་བཟོད་ཅེས་བྱ་བ་བསྡུས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སྒྲུབ་པའི་བསོད་ནམས་དེ་ནི་རྒྱལ་པོའི་ང་རྒྱལ་བཅག་པའི་དོན་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ངེས་པའི་དོན་དུ་སྒྲུབ་པ་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱིས། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། བསོད་ནམས་ནི་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་དེ་དག་གང་ལ་ཞེ་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ལའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་བརྗོད་པ་ནི། དམ་པའི་ཆོས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ལའང་སྒྲར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རྒོལ་བའོ། །ལན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བསམ་པ་དང་ནི་བསྟན་པ་དང༌། །སྦྱོར་བ་དང་ནི་སྟོན་པ་དང༌། །དུས་འགལ་ཕྱིར་ན་དམན་པ་དང༌། །དེ་ནི་དམན་པ་ཁོ་ན་ཡིན། །ཞེས་བསྟན་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་མ་ཡིན་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །འོ་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་མེད་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཅི་ལྟར་བྱ། དེའི་ཕྱིར་ཐུན་མོང་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་རྒོལ་བ་ནི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལན་ནི་ད་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་རྒྱུ་ཡིན་པས། ཡོད་དང་མེད་དང་ཡོད་མེད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡོད་ལ་དེ་མེད་ནའང་མེད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་འདིར་རང་གི་སྡེ་པ་དག་ན་རེ། དམ་པའི་ཆོས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་རིགས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་སྡེ་ལ་མི་འཇུག་ཅིང་འདུལ་བ་ལ་མི་སྣང་ལ་ཆོས་ཉིད་དང་ཡང་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་རྒོལ་བ་ནི་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལན་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་


DTG110_Page_0609
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལུང་མ་བསྟན་ལྷན་ཅིག་བྱུང༌། །སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་གྲུབ་པ་དང༌། །ཡོད་དང་མེད་ན་ཡོད་མེད་དང༌། །གཉེན་པོ་དང་ནི་སྒྲ་གཞན་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་མངོན་སུམ་སྤྱན། །བསྟན་པ་དག་ཀྱང་སྲུང་བར་མཛད། །དུས་ལ་ཡེ་ཤེས་མ་བསྒྲིབས་པས། །དེ་ཕྱིར་བཏང་སྙོམས་མི་རུང་ངོ༌། །མ་ཚང་བ་དང་འགལ་བ་དང༌། །ཐབས་མིན་དེ་ལྟར་མ་བསྟན་ཕྱིར། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ནི་ཐེག་པ་ནི། །ཐེག་ཆེན་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་མིན། །བསམ་པ་དང་ནི་བསྟན་པ་དང༌། །སྦྱོར་བ་དང་ནི་སྟོན་པ་དང༌། །དུས་འགལ་ཕྱིར་ན་དམན་པ་གང༌། །དེ་ནི་དམན་པ་ཁོ་ན་ཡིན། །རང་གི་ཉིད་ལ་འཇུག་ཕྱིར་དང༌། །རང་གི་འདུལ་ལ་སྣང་ཕྱིར་དང༌། །ཟབ་པའི་ཕྱིར་དང་རྒྱ་ཆེའི་ཕྱིར། །ཆོས་ཉིད་དང་ནི་འགལ་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཉན་ཐོས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་དུས་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པའི་འཇིགས་པ་བཞིན་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་སྔར་ལུང་མ་བསྟན་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་བསྟན་ཅིང་བཤད་པ་བཞིན་དུ་ལན་གདབ་པར་བྱ་སྟེ་གོ་སླ་བས་འདིར་ནི་མ་བཤད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་དུས་མཁྱེན་པ་ནི་མདོ་ལས་ཕྱིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ནི། ཅིའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་ལ་རྒོལ་བར་བྱེད་ཅེས་བརྩད་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་ངེས་པའི་དོན་དུ་བསྒྲུབ་པ་ནི། ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཟབ་མོ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཅི་སྐད་དུ། ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་སྒྲོ་འདོགས། །སྐུར་བ་དང་བྲལ་ཟག་པ་ཡིན། །ཞེའོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་ལུང་གི་ཚད་མས་སྦྱར་བ་ལས། དམ་པའི་ཆོས་བཟུང་བ་བཟོད་པའི་ལེའུ་སྟེ་གསུམ་པ་རྫོགས་སོ།། །།དེ་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པར་གསུམ་དུ་སྤྱིར་བཤད་པ་ལས། ད་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ན། ཆོས་ཟབ་མོ་བསྒོམ་པར་བརྗོད་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་གོ །དམིགས་པའི་སྤྱོད་པ་ནི་དངོས་པོར་ལྟ་བའོ། །དུས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནི་བསྐལ་པ་མང་པོར་ཡང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་གཤེགས་


DTG110_Page_0610
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལ་མཆོད་པ་ནི་ཟང་ཟིང་དང་སྒྲུབ་པའོ། །ལ་ལ་ཟང་ཟིང་གིའོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ནི་འོག་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་ཅིང་ཞེས་འབྱུང་བས་རིགས་པ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །ལུང་བསྟན་པ་ནི་མང་སྟེ་འཕགས་པ་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་མདོ་ཚད་མར་བྱས་ནས། གསང་སྟེ་ལུང་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ལུང་བསྟན་པ་གང་ཞེ་ན། ལ་ལ་ན་རེ་ལུང་སྟོན་པ་ལུང་བསྟན་པ་ལ་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཡང་ཞེས་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་མངོན་དུ་ལུང་བསྟན་པ་ལ་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ས་བརྒྱད་པ་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པས། སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། ཁྱད་པར་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ལས་དང་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་དུ་ན་འཕགས་པ་ས་བཅུའི་མདོ་ལས་འབྱུང་བ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མར་མེ་མཛད་ནི་ལ་ལ་ན་རེ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཉིས་ལ་སངས་རྒྱས་བདུན་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་བསྙེན་བཀུར་བའི་མཐའ་མཚན་ནོ། །ལ་ལ་ན་རེ་དེ་ལྟ་ན་ས་བརྒྱད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་མི་འགྱུར་ཏེ། བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་པ་ལྔར་བཤད་པའི་དང་པོ་ནི། ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ནས་ས་དང་པོའི་བར་དུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཚེ། སངས་རྒྱས་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གི་ཐ་མ་ནི་སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་གཙུག་ཏོར་ཅན་ཡིན་ལ། གཉིས་པ་ནས་ས་བདུན་པའི་བར་དུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཉིས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་བདུན་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་གི་ཐ་མ་ནི་སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་ཡིན་ནོ། །ས་བརྒྱད་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་དུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་པ་ལ་སངས་རྒྱས་བདུན་ཁྲི་བདུན་སྟོང་གི་ཐ་མ་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་གཟིགས་ཡིན་པས་ན། རྣམ་གཟིགས་མར་མེ་རིན་ཆེན་གཙུག །གྲངས་མེད་གསུམ་གྱི་ཐ་མར་བྱུང༌། །ཞེས་འབྱུང་བ་དང་འགལ་ལོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་ཉན་ཐོས་བསམ་པ་དམན་པ་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་སྐད་བཤད་ཀྱི། གཞན་དུ་ན་ས་དང་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཚད་མེད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གྲངས་ཇི་ལྟར་ངེས། དེ་ལྟར་ན་ནི་ས་བཅུ་ཞེས་ཀྱང་ཅི་ལྟར་རིགས་ཏེ། དེའི་དགོངས་པའི་དོན་ལྟར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་གྲངས་མེད་པ་


DTG110_Page_0611
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉིས་པའི་ཐ་མར་བརྗོད་པ་ནི་གཞན་གྱི་བསམ་པ་དང་མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་གྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ངེས་པར་ག་ལ་ཞིག་བསམ་པ་ཐ་དད་པས་ལུང་ཉིད་ལས་ངེས་པར་མ་གསུངས་ཏེ། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གི་ཐ་མ་ནི་ཡུལ་འཁོར་སྐྱོང་ཡིན་པ་ནས། གཉིས་པ་ལ་ནི་མར་མེ་མཛད་ནས་དབང་པོའི་རྒྱལ་མཚན་ཡིན་ལ། གསུམ་པ་ལ་ནི་ལེགས་མཛད་ནས་འོད་སྲུངས་ཀྱི་བར་དུའོ་ཞེས་གསུངས་པའང་དམིགས་པ་མ་ངེས་པ་ཉིད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་རྩ་བའི་ལུང་ཐ་དད་པར་གསུངས་པ་ཐ་དད་པར་སྣང་བས་ངེས་པའི་ཐེར་ཟུག་པའང་མི་སྣང་ན་དེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྔར་བཤད་པ་ལྟ་བུ་ནི་གང་ལ་ངེས། རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡིན་ཡང་སྔར་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་བརྟག་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཚན་མ་མཐུན་པར་མངའ་བའི་ཕྱིར་ཡང་གཞན་དུ་དང་གཞན་ལས་ཀྱང་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སངས་ཀྱི་ས་ཐོབ་པ་ལས་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ནི་བསྐལ་པ་གཅིག་གིས་སོ། །སྦྱོར་བའི་ལམ་ནི་གཉིས་སོ། །ས་དང་པོ་ནས་ས་བཅུ་པའི་བར་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གསུམ་གྱིས་འདའ་བས་ན་གྲངས་མེད་པ་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པོ་དེའི་ཕྱིར་ཡང་ངེས་པར་མི་གཞག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མཐོང་མ་ཐག་ཅེས་བྱ་བས་ནི། པདྨ་ཅན་གྱི་ཚོང་འདུས་ཀྱི་དབུས་སུ་སྤོས་འཚོང་གི་ཁྱེའུར་གྱུར་པས་ཨུཏྤལ་ལྔ་གཏོར་བའི་ཚེ། ལུང་བསྟན་པ་ནི་མངོན་དུ་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ལུང་བསྟན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལ་ལ་ན་རེ་ལུང་བསྟན་མ་ཐག་ཏུ་ཞེས་ཕན་ཡོན་དུ་འདྲེན་ནོ། །འོ་ན་སྒྲུབ་པའང་དེ་ཉིད་དུའམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ལ། འདིར་ནི་དང་པོ་བསྒོམ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བཞག་པས་ཉེས་པ་མེད་དེ། སྦྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་སྤྱོད་པ་དང༌། དངོས་གཞི་དང་རྗེས་ལ་མི་དམིགས་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པའོ་ཞེས་མཁས་པ་དག་གིས་བཤད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པས་ཡིད་གཉིས་མི་བྱའོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་


DTG110_Page_0612
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལུང་གི་ཚད་མས་སྦྱར་བ་ལས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ལེའུ་སྟེ་ཆོས་ཟབ་མོ་བཟོད་པ་བཞི་བ་རྫོགས་སོ།། །།ཅི་སྐད་བཤད་པ་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་མོས་པར་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རེ་ཞིག་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་མོས་པ་བསྟན་པ་ནི། ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དངོས་པོར་ཞེན་པས་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་བས་ན་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་སྤྲོས་པའི་མཐའ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་བྲལ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དེ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཉིད་འབའ་ཞིག་ལ་བཞུགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དེ། །རྟོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་ཆོས་ཉིད་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་པས་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ནི་ཐ་དད་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཐ་དད་པ་མེད་དོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་བདེན་ཏེ་འོན་ཀྱང་སྙིང་རྗེས་ཁྱབ་པར་བྱས་པས་ན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རྟོགས་པར་འདྲ་ཡང་སྙིང་རྗེས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་ཏེ། ལ་ལ་ན་རེ་གང་ཟག་བདག་མེད་པ་དང་གཟུང་བ་མེད་པར་རྟོགས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྟོགས་པ་ཡིན་པས་སོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ་མཆོག་ཡིན་པས་ན་དེ་བས་ན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ནི་སླུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། སྤང་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དམ་པར་གྱུར་པ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དགེ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །རྩ་བ་ནི་དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པའོ། །དེའི་དཔེ་ནི་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་དཔེ་བཀོད་པའོ། །ཐེག་པ་དམན་པ་མི་འགྲུབ་པས་ན་རང་གི་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་མོས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་མོས་


DTG110_Page_0613
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་དགོས་པ་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་མོས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་ནི། ཆོས་ཟབ་མོ་ནི་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཉིད་ལས་མ་གཏོགས་པ། །དོན་དམ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། །ཀུན་རྫོབ་གང་ཡིན་དེ་ཉིད་ནི། །དམ་པའི་དོན་དུ་འདོད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་རྒོལ་བ་ལ། དེ་ནི་བདེན་མོད་ཀྱི་ཐོབ་པའི་ཐབས་ལ་འཇུག་པ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་གཉིས་དང་རྐྱེན་གཉིས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འཕགས་པའི་ཞེས་གསུངས་པ་ལས་ན། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བཤད་པར་བྱའོ། །གཞན་གྱི་སྒྲ་ནི་ཕ་རོལ་ལས་ཐོས་པའོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཐོས་པ་རྗེས་སུ་བསྲུང་བའོ། །མདོར་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། དྲི་བས་མཚམས་སྦྱོར་བར་དེ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་སྦྱོར་བ་ནི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་གིས་གཞན་ལས་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་མ་ཐོབ་པར་ཞི་གནས་ཙམ་གྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྤོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་གཞི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཆོས་གང་ལ་ཡང་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྒོམ་པ་རྣམ་པར་མི་བསྒོམ་པའི། །སྒོམ་པ་དམ་པར་འདོད་པ་སྟེ། །ཐོབ་པར་བྱ་བ་མེད་རྣམས་ཀྱིས། །ཐོབ་པ་ཡང་ནི་དམ་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་སྒྲ་འབྱིན་པར་མི་བྱེད་པའོ། །ཟློས་པའི་རྟག་ཏུ་བརྗོད་པའོ། །རྒྱུ་མི་དམིགས་པས་གང་ནས་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། འབྱུང་བ་དང་འགགས་པའི་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་སྤྱོད་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ན་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་ལ་བྱ་བ་མི་འཐད་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་བཤད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱུང་མ་ཐག་ཏུ་རྒྱུ་མེད་པས་འཇིག་པས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང༌། གང་ཟག་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང༌། དེ་སྤང་བའི་གཉེན་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་


DTG110_Page_0614
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགགས་པ་དང་མི་གནས་པ་དང་མ་བྱུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པས། གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །མཉམ་པར་གཞག་པའི་རྗེས་ཀྱི་དུས་སུ་ཚུལ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བས། ཇི་ལྟར་ན་ཚུལ་བཞིན་དུ་མཐོང་ཞེས་རྒོལ་ཏེ། ཐོབ་པ་དང་སྤངས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསམས་པའོ། །མ་ཡིན་ཏེ་མདོ་ལས། གཅིག་ཀྱང་མཐོང་བ་མེད་པ་ནི། །དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བ་ཉིད་དོ། །ཞེས་བསྟན་པ་ནི་གང་གི་ཚེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མཉམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་འགགས་པའོ། །མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་བརྒྱ་རྩ་སྤངས་པ་ན་ཉེ་བར་ཞི་བ་སྟེ་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་སྤངས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པས། ཐམས་ཅད་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡོད་པ་བཤིག་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་གི་བག་ལ་ཉལ་བཅོམ་པས་ན་རྣམ་པར་ཞི་བའོ། །ཆོས་ཀུན་འགྲོ་བར་རྟོགས་པས་ན་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའོ། །སྔར་བཤད་པ་ལྟར་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་བྱུང་བའི་འཇིག་རྟེན་པའི་དག་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པས་ན་ཤིན་ཏུ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །སྔ་རབས་དག་ན་རེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་པས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་འགགས་པའོ། །གདོད་ནས་དག་པས་ཉེ་བར་ཞི་བའོ། །ཚོར་བ་རྒྱུན་ཆད་པས་ཉེ་བར་ཞི་བའོ། །གཉེན་པོ་མེད་པས་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའོ། །རྒྱུ་མེད་པས་མ་སྐྱེས་པའོ། །འབྲས་བུ་མ་གྲུབ་པས་མ་བྱུང་བའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བས་ཤིན་ཏུ་མ་བྱུང་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་སྤངས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་ཚོགས་ཀྱིས་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་སྤངས་པས་བདག་མེད་པར་ཡིད་ཆེས་པས་རང་བཞིན་གྱིས་འགགས་པས་ཏེ། གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་རང་གིས་ངང་གིས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲོད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཀྱང་རྟོགས་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྣང་བ་ཐོབ་པས་ཉེ་བར་ཞི་བ་སྟེ་མ་རིག་པའི་བྱེ་བྲག་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་སུ་བདག་མེད་པའི་ཁྱད་པར་དེ་དག་གོང་དུ་


DTG110_Page_0615
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཕེལ་བས་ན། མི་མཐུན་པ་རྣམ་པར་ཞི་བའོ། །བཟོད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་བདག་མེད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཕྱོགས་གཅིག་རྟོགས་པས་ན་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་སུ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མཐོང་བའི་ལམ་རྟོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པས་ན་མ་སྐྱེས་པ་སྟེ་སྒྲོ་སྐུར་དང་བྲལ་བའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་དུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་རྟོགས་པས་ན་འབྲས་བུ་ལ་ཞེན་པ་མེད་པས་མ་བྱུང་བར་མཐོང་བའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ནི་ཇི་ལྟར་མཐོང་བའི་དོན་གོམས་པར་བྱེད་པས་ཤིན་ཏུ་མ་བྱུང་བ་སྟེ། གསེར་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སློབ་པའི་ལམ་དུ་མཐར་ཕྱིན་པས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་རྟོགས་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་བར་ཆད་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་བརྒྱད་དང༌། བརྒྱད་དེ། བདེན་པ་བཞིས་བསྡུས་པས་ན་བཞི་དང༌། བཞི་དང༌། བཞི་དང༌། བཞི་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་གཉིས་དང༌། གཉིས་དང༌། གཉིས་དང༌། གཉིས་དང༌། གཉིས་དང༌། གཉིས་དང༌། གཉིས་དང༌། གཉིས་ལ་རིམ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་འགགས་པར་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་དེ་སྐད་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང༌། མཉམ་པར་གཞག་པའི་དུས་སུ་ཆོས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འགགས་པར་རྟོགས་པ་ནི། དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཐོང་ངོ༌། །འགགས་པ་གང་ཞེ་ན་ཉེ་བར་ཞི་བ་སྟེ་བསྒོམས་པས་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒོམས་པས་བྲལ་བ་ཉིད་གང་ཞེ་ན་རྣམ་པར་ཞི་བ་སྟེ། བག་ལ་ཉལ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བག་ལ་ཉལ་སྤངས་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་སྟེ། མཚན་མ་རྒྱུན་ཆད་པའོ། །མཚན་མ་རྒྱུན་ཆད་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། སྔར་བཤད་པ་ལྟར་མ་སྐྱེས་ཤིང་མ་བྱུང་བའོ། །མ་སྐྱེས་ཤིང་མ་བྱུང་བ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་མ་བྱུང་བ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྲལ་བའོ། །རབ་ཏུ་བྲལ་བ་གང་ཞེ་ན་མྱ་ངན་འདས་པ་སྟེ་ཚོར་བ་རྒྱུན་ཆད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་


DTG110_Page_0616
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་ཤེས་རབ་ཉིད་ལ་རྟོགས་པས་ནི། གང་གིས་མཐོང་བ་དེ་ལའང་རྟོག་གེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །མཐོང་བ་ནི་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་དུའོ། །རྟོགས་པ་ནི་དཔྱོད་པར་བྱེད་པའོ། །མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བས་ན་ཅི་ནས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་མི་འཛིན་གང་ཡིན་དང༌། །དེ་དག་མཚན་མར་མི་མཐོང་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་ནི། །ཤེས་རབ་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་རྟོག །ཅེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་མི་མཐོང་བ་དང༌། མི་རྟོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་ཕན་ཡོན་གང་ཞེ་ན། ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཐེ་ཚོམ་དང་རྨོངས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་སློབ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ནི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་སྟེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་ནི་ཡིད་གཉིས་ཟ་བའོ། །རྨོངས་པ་ནི་མི་ཤེས་པའོ། །བསྒྲིབས་པ་ནི་ཁེབས་པ་སྟེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་མི་མཐོང་བའོ། །ཐམས་ཅད་སེམས་སུ་ཤེས་པས་ན། །སྒོར་མི་འགྱུར་བ་མེད་པ་སྟེ། །འཁོར་བའི་རྒྱུར་གྱུར་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཉིད་སྦྱངས་པ་བྱས་པ་ལས། །དག་པ་དེ་ནི་མྱ་ངན་འདས། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་དེ་ཉིད་དོ། །ཞེས་སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པ་དང༌། ཡང༌། འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ན། །མྱ་ངན་འདའ་ཞེས་དེ་ལ་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་ལ། སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱིས་རིམ་པ་ལྔ་པ་ལས། ཅི་ལྟར་ཆུ་ལ་ཆུ་བཞག་དང༌། །ཅི་ལྟར་མར་ལ་མར་བཞག་དང༌། །རང་གི་རང་གིས་ཡེ་ཤེས་ནི། །ལེགས་རྟོགས་དེ་ནི་འདིར་ཕྱག་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུས་ན་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འབད་པ་མེད་པ་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོགས་པར་བྱ་བ་འབད་པ་མེད་པ་ནི་ཐོབ་བྱ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དག་གཉེན་པོ་ནི་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པའོ། །གང་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཏེ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པས་ན་ཡང་དག་པ་སྟེ། དངོས་པོར་ལྟ་བ་ན་ལོག་པར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་ནི་གནས་ལུགས་དེ་རང་བཞིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་མེད་པ་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཅི་ལྟར་འཐད་


DTG110_Page_0617
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅེས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་རྒོལ་བ་ལ། ལན་ནི་ཡོད་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པས་འཁྲུལ་བ་ཟད་པ་ནི་ཡང་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་མ་མཐོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོར་མ་དམིགས་པ་ནི། ཡང་དག་པ་སྟེ་རིགས་པས་བརྟགས་ན་ཡོད་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །འོ་ན་ཅི་དངོས་པོ་བཤིག་པས་སམ་ཞེ་ན། མ་སྐྱེས་པས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཡོད་པ་ལ་སོགས་པར་ཞེན་པས་སྤོང་གི་དེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གོ །རྒྱུ་མེད་པ་ལས་འབྲས་བུ་མི་འཐད་པའོ། །རྒྱུ་མ་སྐྱེས་པས་ན་འབྲས་བུ་མ་བྱུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི། དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་ན་དེ་ནི་མི་སྣང་བའི་ཚིག་བླ་དགས་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ན་རྒྱུ་མེད་ཅེས་བྱ་བས་འབྲས་བུ་མེད་པར་བསྟན་ཏེ། འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་ཅེས་བྱ་བས་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་བསལ་ཏེ། མེད་པ་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་ནི་མདོ་སྡེ་གཞན་གྱིས་བཤད་པ་ཡིན་པས། ལུང་གཞན་བསྟན་པ་ནི་མི་སྐྱེ་བ་སྟེ། སྒྲོ་སྐུར་དང་བྲལ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྟོགས་ན། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པས་ན། དེ་ལ་འཕགས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་པའི་ཐེ་ཚོམ་ནི་ནང་ནས་རྟོགས་པ་ཡིན་པས་ན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐོབ་པ་དང་ཡངས་པ་མེད་དོ་སྙམ་ནས་སྔར་བསྟན་པ་ལྟ་བུར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་རྟོགས་ན། ཡང་དག་པའི་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་ཐེ་ཚོམ་ལྡོག་པ་ནི། འདི་ལྟར་སློབ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་མོས་པའི་ཚུལ་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཟབ་མོའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང་པོ་ཡབ་དང་སྲས་མཇལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཁམས་དྲུག་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དམྱལ་བ་ཡི་དགས་དུད་འགྲོ་དང༌། །མི་རྣམས་དང་ནི་ལྷ་དྲུག་དག །འདོད་པའི་ཁམས་ཡིན་དམྱལ་བ་དག།


DTG110_Page_0618
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གླིང་དབྱེ་བ་ལས་ཏེ་ཉི་ཤུའོ། །གོང་མའི་གནས་དག་བཅུ་བདུན་ནི། །གཟུགས་ཁམས་ཡིན་དེར་སོ་སོ་ཡི། །བསམ་གཏན་ས་ནི་གསུམ་པ་ཡིན། །བཞི་པ་ས་ནི་བརྒྱད་པ་ཡིན། །གཟུགས་མེད་ཁམས་ནི་གནས་མེད་དོ། །སྐྱེ་བ་ལས་ནི་རྣམ་པ་བཞི། །དེར་ནི་རིས་དང་སྲོག་ལ་ཡང༌།། སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ནི་བརྟེན་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་བསྟན་པའོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཚངས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཚངས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་གནས་ནི་གཞལ་མེད་ཁང་ཞེས་བྱ་བའོ། །གནས་པ་ནི་དང་པོ་ཆགས་པ་སྟེ། ཆགས་པ་དང་པོ་རླུང་ནས་ནི། །དམྱལ་བ་སྲིད་པའི་བར་དུའོ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུར་ནི། །ཆགས་པར་གྱུར་པ་དུས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ནི་འདོད་པའི་ལྷའི་རིས་དྲུག་པའོ། །ཁོར་ཡུག་ཏུ་ནི་ལྕགས་རིའི་མིང་ངོ༌། །ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་མཐའ་བསྐོར་བའོ། །དེའི་རྒྱུ་ནི་ལྕགས་ཡིན་ཏེ། ལ་ལ་ན་རེ་གསེར་ཁ་དོག་ལྕགས་སུ་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །གཞིག་པར་མི་ནུས་པས་ན་སྲ་བའོ། །མི་གཡོ་བས་ན་བརྟན་པའོ། །རྔམ་ཆེ་བས་ན་ལྷུན་སྟུག་པའོ། །རི་རབ་ནི་དཔག་ཚད་འབུམ་དྲུག་ཁྲི་ཡོད་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བཞི་ལས་གྲུབ་པ་སྟེ། ལྷུན་པོ་རིན་ཆེན་བཞིའི་རང་བཞིན། །ཆུ་ཡི་ནང་དུ་བརྒྱད་ཁྲི་དག །ནུབ་པོ་ཆུ་ཡི་སྟེང་དུ་ཡང༌། །དཔག་ཚད་དག་ནི་བརྒྱད་ཁྲིའོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གཉའ་ཤིང་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ནི་རི་བདུན་ཏེ། དེ་ལ་ལྷུན་པོ་གཉའ་ཤིང་འཛིན། །གཤོལ་མདའ་འཛིན་དང་སེང་ལྡེང་ཅན། །དེ་བཞིན་ལྟ་ན་སྡུག་རི་དང༌། །རྟ་རྣ་དང་ནི་རྣམ་འདུད་དང༌། །མུ་ཁྱུད་འཛིན་རི་དེ་བདུན་གསེར། །ཕྱེད་ཕྱེད་བྲི་བ་བརྒྱད་ཆར་ལ། །དེ་དག་ཞེང་ཡང་འཕང་དང་མཉམ། །དེ་རྣམས་བར་ནི་རོལ་མཚོ་བདུན། །ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་ནི་རྡོ་རྗེ་ལས་གྲུབ་པའོ། །ཐེ་སྒྲེ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་རི་སྟེ། དེ་ལ་སྤོས་ཀྱི་དད་ལྡན་ནི་སྤོས་དད་དང་ལྡན་པའི་རིའོ། །གངས་རི་ནི་གངས་ཅན་ནོ། །རི་ནག་པོ་ནི་འབིགས་བྱེད་ལ་སོགས་པའོ། །འཇིག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ས་


DTG110_Page_0619
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆེན་པོ་འདི་མེས་ཚིག་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མེ་དང་ཆུ་དང་རླུང་དག་གིས། །འཇིག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར། །བསམ་གཏན་གཉིས་སོགས་གསུམ་པོ་ནི། །གསུམ་པོ་དག་གིས་རིམ་བཞིན་འཇིག །ནང་གི་སྐྱོན་དང་ཆོས་མཐུན་ཕྱིར། །བཞི་པ་ན་མེད་གཡོའི་ཕྱིར། །མི་རྟག་དེ་བཞིན་གཞལ་མེད་ཁང༌། །སེམས་ཅན་བཅས་ཏེ་འབྱུང་འཇིག་ཕྱིར། །མེ་ཡིས་བདུན་དུ་ནོ་ཆུ་ཡིས་གཅིག །དེ་ལྟར་མི་བདུན་ཐལ་ནས་ཀྱང༌། །ཆུ་ཡིས་བདུན་ཏེ་དེ་ནས་ནི། །ཐ་མར་རླུང་གིས་འཇིག་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་གིས་ནི་མཚོན་པ་ཡིན་པས་ན་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་སྔར་བཤད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱིས་ཟིན་པའི་འབྱུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཉི་ག་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི། དེ་བཞིན་དུ་ནང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ནི་ཆོས་ཟབ་མོའི་དོན་མ་སྐྱེས་དགྲའི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་དེ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྔར་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་བཤད་པས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པའི་སྣོད་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ད་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་སྟོན་པས། དེ་ནས་ཞེས་མཚམས་སྦྱོར་བའོ། །ཤེས་རབ་ཐབས་ཀྱིས་ཡོངས་ཟིན་པ། །འཇིག་རྟེན་བླ་ན་མེད་པར་གཞག །ཅེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་ནི། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པས་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རང་གི་ཁྱིམ་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་སྤྱན་དྲང་བ་ཡིན་ནོ། །དམ་པའི་ཆོས་ནི་རིན་ཆེ་བས། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚངས་པས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་ལྟར། འདིར་ཡང་ཆོས་རིན་ཆེ་བར་བསྟན་པ་ནི་གསོལ་བ་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །མཚམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་རྣམས་སེལ་བ་ནི། སྟོབས་བཞི་ཡིས་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་འཇོམས་པས་ན། དཔེར་ན་མེ་སྟག་གང་གིས་ཀྱང༌། །རྒྱ་མཚོ་ཟབ་མོ་སྐེམ་མི་ནུས། །དེ་བཞིན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པས་ཀྱང༌། །ཉོན་མོངས་རྒྱ་མཚོ་སྐེམ་མི་ནུས། །ཞེས་བྱ་བས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་སྟོང་


DTG110_Page_0620
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པ་དང༌། དེས་འདུལ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ལ་མངའ་བརྙེས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཉེས་པ་དག་ནི་འཆབ་པས་འཕེལ་བ་ན། ཐམས་ཅད་དུ་བསྒྲགས་པས་དག་པར་བསྟན་པ་ནི་འཁོར་མང་པོའི་ནང་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྟུང་བ་དག་ནི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དུ་འཆགས་པར་རུང་པར་བསྟན་པ་ནི། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་མདུན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གསོལ་བ་བཏབ་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་མདོར་བསྟན་པ་ནི། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཁྱེད་ཀྱིས་འགྱོད་པ་ནི་གསལ་བར་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་བསལ་བར་བྱ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པ་ལ། །ཡོད་མེད་གང་གིས་སྒྲོ་སྐུར་བྱེད། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་གང་ཞིག་གིས། །ཚོན་གྱིས་རི་མོ་བྲི་བར་ནུས། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ན་བསལ་བར་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དངོས་པོར་ལྟ་བ་འགའ་ཞིག་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ལོག་པར་འཛིན་པས། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྤོངས་ངོ་ཞེས་སྐྲག་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ནི། སྐྱབས་མ་རྙེད་ནས་ཤིང་བཅད་པ་ལྟར་ས་ལ་འགྱེལ་ཏོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྐྱབས་ནི་སྡུག་བསྔལ་སྤང་བའི་ཐབས་སོ། །མ་རྙེད་པ་ནི་དངོས་པར་ཞེན་པའི་དབང་གིས་མ་རྟོགས་པའོ། །དྲན་པ་མེད་པས་ན་ཤིང་ལྟ་བུར་གྱུར་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཚུ་རོལ་མཐོང་བའི་ཤེས་པས་མི་རྟོགས་པས་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་ལུང་ཚད་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་རག་ལུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན། འཕགས་པ་འོད་སྲུངས་ཀྱིས་དབུགས་དབྱུང་བའི་ཕྱིར་བསྐུལ་བ་ནི། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ལ་།སྨྲས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་གི་བསྒྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ཡིན་པས། ཕ་དང་མ་ནི་གསད་བྱ་ཞིང༌། །བྲམ་ཟེ་གཙང་སྦྲ་ཅན་ཉིད་དང༌། །རྒྱལ་པོ་ཡུལ་འཁོར་བཅས་བཅོམ་ལ། །མི་དེ་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡིད་མེ་ཆེས་དང༌། བྱ་མི་བཟོད། །མི་ནི་གང་གིས་ཁྱིམ་འབིགས་བྱེད། །གོ་སྐབས་བཅོམ་དང་སྐྱུགས་པ་ཟ། །སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་དམ་པ་


DTG110_Page_0621
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུར་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པའི་སྒོ་ནས། གཏིང་དཔག་པར་བྱ་དཀའ་བས་སྤང་བར་མི་རིགས་ཏེ། ཟབ་མོའི་དོན་ཚུ་རོལ་པས་མི་རྟོགས་པས། འཕགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་དྲིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལུང་ཚད་མ་ཡིན་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་སླར་ལངས་ཏེ་དོན་ཞུས་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་རྒྱས་པར་འཆད་ཀྱི་གཞན་དུ་ན་ཆུད་ཟ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་ལ་བསྟན་པ་ནི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རེ་ཞིག་གཉེན་པོ་མ་སྐྱེས་པར་བསྟན་པ་ནི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཀྱིས་དམིགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བས་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པས་གཉེན་པོའི་ངོ་བོར་མི་འཐད་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་རྣམས་ནི་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ནི། སེམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཀྱི་དམིགས་པ་རྣམས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་པས་མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ན། འོག་ནས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ནི་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་རབ་ཏུ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པས་དེ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང༌། སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས་འོ་ན་ཞེས་རྒོལ་བ་ལ། འདུ་བྱེད་པ་ལ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ལ་ཡེ་ཤེས་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་བྲལ་བས་ན་ཕན་ཚུན་འགལ་བས་དེ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །འོ་ན་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པ་ལས་འབྱུང་བར་མི་འཐད་ན། ལྡོག་པ་ལས་སམ་ཞེས་རྒོལ་བ་ནི་འོན་ཏེ་ཞེས་བྱའོ། །མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་མ་བྱས་ལ་འདུས་མ་བྱས་པ་འབྱུང་བར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཞིག་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་འོ་ཞེ་ན། སྔ་མ་ནི་ཕྱི་མ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ན་ཕྱི་མ་གང་གིས་སྔ་མའོ་ཞེས་


DTG110_Page_0622
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞག །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་མའང་སྔ་མ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ན། སྔ་མ་གང་གིས་ཕྱི་མའོ་ཞེས་བཞག །སྔ་མའི་སྔ་མ་ནི་དེའི་ཡང་སྔ་མ་ལ་ལྟོས་ན་མེད་པ་མ་ཡིན་ལ་བཟློག་པ་ཚུལ་དེ་ཉིད་པས་ཅི་ལྟར་རུང༌། མ་བྱས་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གང་དུའང་མེ་རུང་བས་བསལ་བས་ན་དེ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ལམ་བསྒོམས་པས་འབྲས་བུ་ཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འོ་ན་ཞེས་རྒོལ་བའོ། །ལན་ནི་བསྒོམ་པ་ནི་སེམས་ལ་གོམས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་གང་ཞིག་ལ་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་མེད་པར་འཇིག་པས་སྐད་ཅིག་ཏུ་མི་གནས་པས་མི་རུང་ལ། འདས་པའི་སེམས་ནི་ཞིག་ཅིང་མ་འོངས་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ནི་མི་གནས་པས་གང་ཞིག་ལ་སྔ་མའི་ནུས་པ་ཕྱི་མ་ལའོ་ཞེ་ན། འཕོས་པ་ལ་ནི་འཕོ་བ་མེད་ལ། མ་འཕོས་པ་ལ་འཕོ་བ་མི་འཐད་པས། དེ་གཉིས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་མི་རུང་ངོ། །རྣམ་པ་དེ་དག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་འཕོ་བ་ནི་ཡོད་པར་མི་རུང་ངོ༌། །འོ་ན་ལམ་གོམས་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཉིད་ལ་ནི་འདོད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། སྤང་བྱ་ནི་གང་ཞིག་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་གཉེན་པོ་ནི་ཅི་ལྟ་བུ། ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་ལྟ་བུའོ། །དེའི་སྔ་རོལ་ནི་མེད་པ་ཉིད་ལ་ཕྱི་མ་ནི་མ་བྱུང་བ་ཉིད་དོ། །དེ་གཉིས་མ་བྱུང་བ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉེན་པོ་ནི་སྤང་བྱ་ལ་ལྟོས་པས་ན་མེད་པ་ལ་གང་གིས་བྱེད་པར་འགྱུར། བྱེད་པ་པོ་ཡོད་ན་ནི་བྱ་བ་རུང་བ་ལས་དེ་གང་ཞིག་ཡིན། རེ་ཞིག་བྱས་པ་ལས་ནི་བྱ་བ་མེད་ལ། མ་བྱས་པ་ལ་ཡང་བྱས་པ་མེད་དོ། །དེ་གཉིས་མ་ཡིན་པའི་བྱེད་པ་ནི། གང་ན་ཡང་མེད་པ་སྟེ་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་འཁྲུལ་པ་སྤངས་པའི་རིམ་པ་ལས་གཞག་གོ་ཞེ་ན། དེ་གང་ཞིག་གང་གིས་སྤོང༌། འཁྲུལ་པ་ནི་བརྫུན་པ་ཉིད་པས་དེ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དེ་དང་ཐ་མི་དད་ན་ཅི་ལྟར་སྤོང་སྟེ། གཅིག་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཐ་དད་པ་ནི་ཅི་ལྟར་སྤོང་སྟེ། དེ་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་སྤང་བར་བྱ་བའི་ནུས་པ་ཇི་ལྟར་འཇུག །ཐ་དད་པས་ཐ་མི་དད་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ནི། ཐ་དད་པ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་བྱ་བ་ཐ་དད་


DTG110_Page_0623
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམ་ཐ་མི་དད། བྱ་བ་ཐ་དད་ན་ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་ཉམས་པ་ཡིན་ལ། ཐ་མི་དད་ན་ཐ་དད་པ་གང་ལ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཐ་དད་པས་ཐ་དད་པའི་བྱ་བ་བྱེད་ན་ནི། བྱ་བ་དང་བྱེད་པོ་ཉིད་ཀྱང་མི་འདྲ་བ་ལས་ཅི་ལྟར་འཇུག་པར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་མི་འཐད་པས་ན་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །ད་ལྟར་ཡིན་ཡང་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ལ་འདོད་དོ་ཞེས་རྒོལ་བ་ནི་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཤེས་བྱ་ནི་བརྫུན་པ་ཉིད་པས་དེ་དང་གཅིག་ན་གོ་ཅི་ལྟར་ཡེ་ཤེས་བདེན་པར་འགྱུར། ཐ་དད་ན་གང་གིས་དེ་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ལྟར་ཤེས་བྱ་རྣམས་བདེན་པར་གྱུར་པ་ལས་ཀྱང་གཅིག་པར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་བཤད་པ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་གང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཉེན་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཀུན་གཞི་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་ལས་བྱུང་བར་མི་འཐད་པས། དེའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་གང་ཡང་བསལ་བར་མི་ནུས་པས། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བཤད་པ་ནི་བསལ་བར་ནུས་སམ་ཞེས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཉིད་ལ་བཤད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱའི། སྐུར་བར་མི་བྱ་སྟེ། འཁྲུལ་པ་ལས་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་བསམས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉེན་པོ་ནི་སྤང་བྱ་ལ་གཞག་པས་ན་སྤང་བྱ་ཉིད་ཀྱང་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི། གཞན་ཡང་ཞེས་གསུངས་ཏེ་སྔར་བཤད་པ་ཉིད་ལ་གཞན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ནི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བས། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་མཚན་ཉིད་མེད། །ཅེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སྔར་བཤད་པ་ལྟ་བུས་ན། ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་དངོས་པོར་བསྒྱུར་བས་ན། ཆོས་ཉིད་འབའ་ཞིག་ལ་དམིགས་པར་བྱ་བ་ནི་བརྫུན་པ་ལས་ཞེན་པར་ནི་མི་བྱའོ་ཞེས་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། ནམ་མཁའི་ཞེས་དཔེ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་བསལ་བ་སྲིད་ན། མེད་པ་ཇི་ལྟར་སྦྱང་ཞེས་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། ངེས་པར་སྣང་བ་འདི་ནི་རྣམ་པར་སྦྱང་ངོ་ཞེས་ཟེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་གིས་རྟོགས་ཤེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཚད་མའི་


DTG110_Page_0624
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐྱེས་བུ་ཡིན་པས་དེའི་གསུང་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་དེ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ་ལས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཉེས་པ་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་ངས་དོན་གྱི་དབང་གིས་མཐོང་ནས་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གཉེན་པོ་དང་སྤང་བྱ་མེད་པས་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀྱང་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཉེས་པ་ནི་ནང་དུའང་མི་དམིགས། ཕྱི་རོལ་དུའང་མི་དམིགས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པ་ཉིད་པས་མེད་པ་ནི་གང་དུའང་གནས་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་ནའང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་ན་ཉེས་པ་དེ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཤེས་ན་སྦྲུལ་གྱི་རིགས་འདོན་ཤེས་པ་ལ། སྦྲུལ་གྱི་གནོད་པ་མེད་པ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་རིགས་ཤེས་ན་དེ་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ་དེས་མི་གོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་མེད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པ་མི་འཐད་དེ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་རྒོལ་བ་ལ་ལན་ནི། མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྣང་བ་རུང་སྟེ། རབ་རིབ་ཅན་ལ་སྐྲ་ཤད་འཛིངས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །ཅི་ལྟར་མེད་ཅེ་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་སྟེ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་པས་ན། གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བས་དབེན་པ་སྟེ་སྟོང་པ་དང༌། སྣང་བའང་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པས་རིགས་པ་ལ་མ་གྲུབ་པ་ནི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །སྤོང་བར་བྱེད་པའི་གཉེན་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཆོས་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་བྱུང་བ་སྟེ་དངོས་པོ་མེད་ལ་ཕྲད་པས་སྟོང་པ་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི། འདྲེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོ་མེད་པ་ལ་བྱ་བ་མི་འཐད་པ་ལ་རྩོལ་བའི་ནུས་པ་མེད་ཅིང༌། དེའང་བེམས་པོ་སྟེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་ལ། དེའང་རྣམ་པར་རིགས་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པས་ནི། བྱ་བའི་མཐུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་སྤང་བ་མི་འཐད་པ་ནི། ངོ་བོ་ཉིད་མི་འགྱུར་བས་བྱེད་པ་མི་འཐད་པ་དང༌། གཞན་དུ་མི་འཕྲོ་བས་སྤངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྟག་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྟག་པ་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཐུལ་བ་


DTG110_Page_0625
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པས་གཉེན་པོ་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོ་ཕྲད་པ་མེད་པས་སྤང་བ་མེད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་མི་འཕོ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འོ་ན་འབད་པ་མེད་པར་ཅི་ལྟར་ཐར་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། གློ་བུར་བའི་དྲི་མ་བསལ་བ་ལ་རག་ལས་པ་ནི། ཡོད་པ་དང་མེད་པར་ལྟ་བའི་ལོག་པར་ཞེན་པ་སྤངས་ན་ཡིན་པ་དང༌། སྤང་བའང་འབད་པ་མེད་པ་ན་མི་འགྱུར་བ་དང༌། འབད་པ་འང་ལོག་པར་འབད་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར། བླ་མ་རིང་དང་མཚན་མ་དང༌། །བདག་གི་བརྩོན་འགྲུས་ལྷག་ལྟ་བའི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ང་རྒྱལ་ཅན། །བྱང་ཆུབ་ལས་ནི་རིང་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡི་ཚུལ་སྤངས་ནས། །ཅི་སྐད་བཤད་པའི་སྐད་དུ་ན། །རྟོག་པ་ཙམ་དུ་ལྟ་བ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟོག་མེད་རྣམས། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཅེས་ངེས་པར་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་འདི་དག་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་བལྟ་ལ། རྟོག་པ་ཙམ་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ན། མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་མེད་པར་ལྟ་བ་སྤང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་མུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་རྒྱ་ཆེ་བས་ན་མུ་མེད་མཐའ་ཐུག་པ་མེད་པའོ། །མཐའ་ནི་མཐའ་སྟེ་ཟད་པར་དམིགས་པ་ནི་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ལ། དེ་མེད་པས་ན་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །ཡོད་པར་ལྟ་བ་སྤང་བར་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་བཤད་པ་ནི་རྟག་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བཤད་པ་དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བ་ནི་འབྲལ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་གཅིག་གིས་གཅིག་བཤད་དེ། དངོས་པོར་ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བསྟན་ཏོ། །འོ་ན་འཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་མེད་པར་ཐལ་ལོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཐ་དད་ནི། །ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཡང༌། །རྟོག་མེད་ཚུལ་གྱིས་རྟོགས་པ་ན། །སྟོང་ཉིད་མཐོང་ཞེས་ཐ་སྙད་གདགས། །ཞེས་བྱ་བས་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆེན་པོ་སྟོང་པ་


DTG110_Page_0626
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ཏུ་གསུངས་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ནང་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་སོ། །ཞི་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འགྱོད་པ་སྟེ་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་མེད་པའོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དེར་སྣང་བས་ན། འབྱུང་བ་ཆེ་ལ་སོགས་བཤད་པ། །རྣམ་པར་ཤེས་སུ་ཡང་དག་འདུ། །དེ་ཤེས་པས་ནི་འབྲལ་འགྱུར་ན། །ལོག་པར་རྣམ་རྟོག་མ་ཡིན་ནམ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་བརྫུན་པའོ། །ཆོས་ནི་ནང་དང་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཏེ་བཞི་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །མཚན་ཉིད་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ཏེ་དེའི་གསུམ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་པོ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། ཚོགས་ཀྱི་ས་ལ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ནི་ནང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་ཉིད་དེ་བདག་གིར་འཛིན་པ་ནི་དེ་དག་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པས་ན་བྲལ་བ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོགས་པ་སྤང་བས་ན་སྦྱོར་བའི་ལམ་དུ་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ནི་ཤར་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་བཅུ་པོ་སྟེ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་ན་མཐོང་བས་སྤང་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མཚན་ཉིད་ལས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པས་ས་དང་པོ་ལ་རོ་མྱང་བ་མེད་དོ། །ཆོས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་ཐ་སྙད་ཀྱིས་མིང་དུ་གདགས་པ་མེད་པ་མིང་མེད་པ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བྲལ་བ་ཙམ་ཡིན་པས་མཆོག་གི་དོན་གྱིས་ས་གཉིས་པ་ལའོ། །ཆོས་ནི་འདུས་བྱས་རྣམས་ཏེ་རྐྱེན་གྱིས་འདུས་བྱས་པར་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཁམས་གསུམ་འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །


DTG110_Page_0627
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཉེན་པོ་ནུས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མཐུན་པའི་དོན་གྱི་མཆོག་ས་གསུམ་པར་རོ། །ཆོས་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དང་གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པས། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་རོ་གཅིག་པས་འདུས་བྱས་ཀྱི་གཉེན་པོ་སྦྱོར་བས་བཏགས་པའི་མཚན་མ་མེད་པས་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་དོན་གྱིས་ས་བཞི་པའོ། །ཆོས་ནི་འདུས་བྱས་ཏེ་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་ནི་མཚན་མའོ། །མཐའ་དེ་ལས་འདས་པས་ན་མཚན་མ་མེད་པའི་མཐའ་སྟེ་དབེན་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདྲི་ནི་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་མེད་པས་ས་ལྔ་པ་ལའོ། །ཐོག་མ་དང་དབུས་དང་ཐ་མར་གྱུར་པའི་བྱེ་བྲག་མེད་པས་ན་འཇུག་པ་སྟེ་ཚར་གཅད་དུ་མེད་པས་ཐ་དད་པའི་དམིགས་པ་མེད་པའི་དག་པ་སྟེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པས་ས་དྲུག་པའོ། །ལྟ་བར་གྱུར་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་ནི་དོར་བར་བྱ་བ་ཡིན་པ་ལས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་མེད་པ་སྟེ་བྲལ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྣ་ཚོགས་པ་མ་ཡིན་པས་ས་བདུན་པ་ལའོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་མཛད་པས་རང་བཞིན་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདུས་བྱས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པས་གཞག་པས་ན་རང་བཞིན་འགྲུབ་པ་མེད་པས་ན་སྟོང་པ་འདི་གཉིས་ནི་དུས་གསུམ་ལས་འདས་པས་འགྲིབ་པ་དང་འཕེལ་བ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོགས་པ་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་དབང་བས་འདུས་བྱས་པ་ལ་སྨོད་པ་མེད་པས་ས་བརྒྱད་པ་ལའོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཚན་ཉིད་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་དང༌། འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་འདུ་བ་ལ་སོགས་པའི་དུས་རྣམས་གཅིག་གོ །བཟློག་ན་མི་དམིགས་པས་དུས་གསུམ་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་སྟེ་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བས་ས་དགུ་པའོ། །ཤིན་ཏུ་མ་སྐྱེས་པ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་སྟེ། གཅིག་པས་ན་ལས་ལ་དབང་བས་ན་ས་བཅུ་པའོ་ཞེས་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བས་དེ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདས་


DTG110_Page_0628
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་བ་ཁ་ཅིག་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ཏུ་གཞག་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རིགས་པས་ལུང་དང་ཡང་མི་འགལ་བ་ལས་ས་དང་ལམ་གྱི་རིམ་པར་སྦྱར་བ་ནི་ཧ་ཅང་རིགས་པ་མེད་ཅེས་ཟེར་རོ། །ད་ལྟ་བ་ཁ་ཅིག་ནི་ཚོགས་ཀྱི་ས་ལ་འཇུག་པ་འབྱེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་གཅིག་དང༌། ཚོགས་ཀྱི་ས་ལ་གསུམ་དང། སྦྱོར་བའི་ལམ་དུ་གཅིག་དང༌། ས་བཅུ་ལ་དགུ་རྟོགས་སོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དོན་བསྡུ་བའི་སྒོ་ནས་ངེས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་ནི་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྒྲོ་སྐུར་དང་བྲལ་བས་དེ་ལ་འབྲས་བུ་མི་སྐྱེ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཉེས་པས་གོས་པ་མེད་པ་ནི། ཆོས་གང་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མེད་པ་ལ་སྦར་བར་བྱ་བ་མི་འཇུག་པས་དེ་བསལ་བར་ནུས་སམ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་གང་གིས་རྟོགས་ཤེ་ན། ཡང་དག་པའི་དོན་བསྒོམས་པ་ནི། རྣལ་འབྱོར་པས་རྟོགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཕན་ཡོན་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྦྱར་བར་གདམས་པ་ནི། དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཚུལ་བཞིན་ནི་གནས་ལུགས་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་དངོས་པོར་ལྟ་བའོ། །བསལ་བ་དང་གཞག་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ནི། ཅི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ལེན་པ་ནི་འབྲས་བུའོ། །དོར་བ་ནི་ཉེས་པའོ། །དེའི་འདུས་ཤེས་དང་ཡང་མི་འགྲོགས་པས་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པའོ། །ཤིན་ཏུ་དག་པ་ནི་ལས་སུ་རུང་བའོ། །ཞི་བ་ནི་ཐར་པའོ། །རང་བཞིན་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །རང་བཞིན་མེད་པ་ནི་མ་གྲུབ་པའོ། །རྒྱུ་རྐྱེན་དང་བྲལ་བས་བདག་པོ་སྟེ་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བསྒོམ་པར་བྱ་བས་ན་བཟོད་པར་བྱའོ། །མི་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོར་ཞེན་པའོ། །འོ་ན་འབད་པ་མེད་ན་ཅི་ལྟར་གྲོལ་ཞེས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་རྒོལ་བ་ལ། འབད་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡིན་ལ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་དེ་དང་བྲལ་བས་ན་བྱ་བ་མེད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་ལ་བྱ་བ་ནི་རྒྱུར་འབད་པའོ། །འགྱུར་བ་ནི་འབྲས་བུའི་མིང་ངོ༌། །དེ་དག་དང་བྲལ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གདུང་བ་མེད་པས་མྱ་ངན་


DTG110_Page_0629
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་བཤད་པ་ལ་ཡི་རང་ནས་འཆད་པ་པོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་སྨྲ་བ་གུས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྟོང་པ་ཉི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་རས་ཀཱཪྵཱ་པ་ཎ་བརྒྱ་སྟོང་རི་བ་དེ་མ་བླངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལ་ལ་ན་རེ་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་ཟང་ཟིང་གི་ཕྱིར་མ་ཡིན་གྱི། སྙིང་རྗེ་འབའ་ཞིག་གིས་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེ་མ་བླངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་རང་ཉིད་འདོད་པ་ཆུང་བར་བསྟན་པས་སོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་སྟོང་པ་ཉིད་དངོས་པོར་ལྟ་བ་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར། རང་གི་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ནང་གི་སེམས་ཀྱིས་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ནི་དེའི་ལུས་འཁོར་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་འདོར་དུ་བཅུག་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པས་རང་གི་ལུས་མི་སྣང་བར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྒྲའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་ནས་དེ་བསྟན་པའི་དོན་གོམས་པར་བྱས་པས་རྟོགས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ནི་སྒྲ་གྲགས་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤིང་གཉིས་དྲུད་པ་ལས་མེ་བྱུང་ནས་ཤིང་ཉིད་ཀྱང་ཚིག་པ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྟོགས་ནས་ཤེས་རབ་ཉིད་ཀྱང་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་པ་ནི་གང་གིས་མཐོང་བ་དེ་ལས་ཡང་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ཡེ་ནས་སྟོང་པ་སྟེ། །ཉི་ཚེ་སྟོང་ཉིད་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཡིན། །ཞེས་འབྱུང་བས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་བསྟན་པ་ནི་སུའི་ལུས་མཐོང་བ་དེ་ལ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ནི་རྩེ་མོ་ཐོབ་པ་ཡིན་པས་བཟོད་པ་ལ་བཀོད་པ་ནི་རང་གི་ལུས་ལ་འདུ་ཤེས་འབྱུང་བ་མ་གཏོགས་པར་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བ་སྟེ་གཟུང་བ་མེད་པར་རྟོགས་པ་མཚན་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ལ་བཀོད་པ་ནི་རང་གི་ལུས་ཀྱང་མི་མཐོང་བར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ནི་གཟུང་བ་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བཀོད་པ་ནི། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་


DTG110_Page_0630
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏེ། རགས་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །ཕྲ་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པ་སྟེ། དམན་པར་དགག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་མ་ཡིན་པས་ཕྲ་བའོ། །མ་མཐོང་བ་ནི་བཟོད་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དུའོ། །རྣམ་པར་མི་མཐོང་བ་ནི་ཤེས་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དུའོ། །དངོས་པོར་མི་མཐོང་བ་ནི་དེ་མེད་པས་མི་མཐོང་བས་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་མཐོང་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་མཐོང་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རློམ་སེམས་ནི་དངོས་པོར་ལྟ་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་ཡིད་ཆེས་པས་བྲལ་བའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ལས་དང་འབྲས་བུ་མི་སླུ་བར་བསྟན་པ་ནི་འཁོར་ཐམས་ཅད་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་མཉམ་པར་གཞག་པའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་ལ་སྣང་བ་མི་འགག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་པར་བྱའོ། །ད་ནི་དེ་ལྟར་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོའི་དོན་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དེ་ཉིད་མདོ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་བཤད་པ་ནི། སྒྱུ་མ་མཁན་བཟང་པོའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཕྱི་དང་ནང་གི་མུ་སྟེགས་བྱེད་པ་འགའ་ཞིག་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པར་དགག་པ་ནི། ཆོས་རྣམས་བསྟེན་ནས་འབྱུང་སྟེ་རྒྱུ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཟག་རྒྱུར་ཡོད་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་གང་ཟག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྔར་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ནང་གི་མུ་སྟེགས་པ་དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་འདོད་པ་དགག་པ་ནི་ཆོས་གང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དེ་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རང་དང་གཞན་དང་གཉི་ག་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བར་མི་འཐད་པས་མ་སྐྱེས་པའོ། །གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བ་སྟེ་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བས་རྣམ་པར་མི་འཇིག་པ་སྟེ་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཟབ་མོའི་


DTG110_Page_0631
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་ཉིད་སྤྱིར་བཤད་ནས། ད་ནི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་ཀྱང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྣམ་གྲངས་ནི་བྱེ་བྲག་གོ །ཆོས་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་མ་ཡིན་པས་ཟབ་མོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དབུགས་འབྱིན་པ་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ནི་ཐོབ་པ་མི་ཉམས་པར་བྱེད་པའོ། །ལ་ལ་ནི་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཁྱད་པར་མང་དུ་བཤད་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་རྒོལ་བ་ལ། གཙོ་བོ་བསྡུས་པས་ཉེས་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པ་ནི་མི་དམིགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་རྟོགས་པས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་སྣང་བ་ནུབ་པའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆེ་བའོ། །ཀུན་རྫོབ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བས་ན་ཡེ་ཤེས་གནས་པའོ། །རང་གི་རྟོགས་པ་ལ་གཞན་འགོད་པས་ན་གཞན་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའོ། །བསྟན་པ་དེ་ཉིད་བཤད་པ་ནི་གང་གཉིས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་ནི། གཉིས་པ་དང་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ་སྤངས་པའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་སུ་མེད་པར་འཛིན་པའང་སྤངས་པས་ན་གཉིས་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པས། རང་བཞིན་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་རྣམས་བསྟེན་ཏེ་མི་འབྱུང་བར་མོས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་བསྟེན་པར་བྱས་ནས་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་མ་སྐྱེས། །དེ་ལ་སྐྱེས་པའི་རང་བཞིན་ཡོད་མ་ཡིན། །རྐྱེན་ལ་རག་ལས་གང་དེ་སྟོང་པ་སྟེ། །གང་ཞིག་སྟོང་ཉིད་ཤེས་པ་དེ་བག་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟེན་ཏེ་མི་འབྱུང་བའོ། །གནས་ནི་གཞི་སྟེ། དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དངོས་པོ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདུས་པར་འདོད་པས་ན་ཅི་སྐད་བཤད་པའི་རིགས་པས་དེ་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི། ཕྱོགས་ཐ་དད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ་དེའང་བཙལ་ན་དེ་མི་རྙེད་པས་མེད་པའོ། །ཅི་སྐད་བཤད་པའི་དོན་གོམས་པའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་མོས་ཞེས་


DTG110_Page_0632
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་སྟེ། ལུས་མེད་པས་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མཁའ་ལྟར་ལུས་མེད་པ་ཡི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་དུ་མ་ཉིད་མི་འདོད། །ཅེས་བྱ་བས་ཐ་དད་པ་ལ་མི་གནས་པའོ། །དབྱིབས་རྣམ་པར་དག་པ་ཅི་ལྟ་བར། ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། སེམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སེམས་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཡིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འཇུག་པའི་ཚོགས་དྲུག་གོ །ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི་ཀུན་གཞི་ལ་སོགས་པ་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ།། མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་ལུང་གི་ཚད་མས་རབ་ཏུ་སྦྱར་བ་ལས་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་ལྔ་པ་སྟེ་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།དེ་ལྟར་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱས་པ་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། གང་གི་དོན་དུ་དྲིས་པ་རྣམས། །སངས་རྒྱས་སྲས་པོ་ང་ལ་ཉོན། །ཡང་དག་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་འདི། །ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་མི་འགྲུབ་སྟེ། །ལ་ལ་སྟོབས་མེད་ཆུ་ཀླུང་གིས། །མི་འདོད་བཞིན་དུ་ཁྱེར་བ་དག །སྐོམ་བཞིན་འཆི་བར་གྱུར་བ་དག །མ་བསྒོམས་ཆོས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མང་དུ་གསུངས་པས་ན་ངེས་པར་བསྒོམ་པར་བྱ་དགོས་པར་མངོན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དང་པོ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་བསྟན་པ་ནི། སྔར་བཤད་པའི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པའི་ངོ་བོ་སྟེ། འཕགས་པ་བྱམས་པའི་ཞལ་སྔ་ནས། ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ། །ཟག་མེད་ཆོས་ནི་རྣམ་ཀུན་དུ། །རྣམ་པར་དག་འགྱུར་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཡི་རང་བཞིན་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ། ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཐོབ་པར་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཁོ་ནར་ཟད་པས། དེའི་ཕྱིར་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསམ་དུ་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བསམ་པ་ལས་འདས་པས་ན་བསམ་དུ་མེད་པ་སྟེ་སྤྲོས་པའི་མཐའ་བརྒྱད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རོ་གཅིག་པས་


DTG110_Page_0633
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་ཚུལ་བཞིན་ཏེ་གནས་ལུགས་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་དང་ལྡན་པ་ནི་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་རྣམས་རྫས་ལ་སོགས་པར་འདོད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དབེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་གསུངས་ཏེ། དབེན་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པ་སྟེ་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་བརྩོན་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཚོལ་བར་མི་འབད་པའོ། །ལྷག་པར་བྱེད་པ་ནི་ལོག་པར་འབད་པ་སྟེ་མཚན་མར་བསྟན་པའོ། །ཉམས་སུ་ལེན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་སྟེ། ཆོས་སྔར་བཤད་པའི་དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི། ལྷག་པར་བྱེད་པ་ལ་བརྩོན་པས་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རིགས་དང་ཆོས་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་གཅིག་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་གྱི་དུས་ན་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བསྒྲུབ་པ་ན་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གྲུབ་པ་ན་ཆོས་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རང་གིས་རང་གི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་ན་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་པས། ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོན་ཏན་དང་བཅས་པ་རྣམས་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་ལ་གནས་ནས་ཤེས་རབ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་སླར་དྲིས་ན། གནས་པ་མེད་པར་བསྒོམ་པ་ཡིན། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ལ་ཅི་ལ་གནས་པ་མེད་ཅེ་ན། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རོ་གཅིག་པར་རྟོགས་པས། སྲིད་པ་དང་ཞི་བ་ལ་མི་གནས་པར་བསྒོམ་མོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ལུང་ལས་ཀྱང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ནི་ཚུ་རོལ་ན་ཡང་མི་གནས། ཕ་རོལ་ན་ཡང་མི་གནས། དབུས་ན་ཡང་མི་གནས་ཏེ། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མི་གནས་པ་ནི་རྟོག་པ་སྤངས་པས་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དོ། །འོ་ན་ཐོབ་པ་དང་སྤངས་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། ཆོས་ཉིད་ལ་ནི་འདོད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ཐོབ་པ་སྤངས་པ་ནི་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། རྟོག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤང་བར་བྱ་བ་ཁོ་ནའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་མི་འགོག་པ་སྟེ་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་དེ་གང་གི་ཡུལ་ཡིན་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་


DTG110_Page_0634
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་ཚུ་རོལ་པའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ནི། ཁྱོད་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་རུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུར་སྟོན་ཏམ་ཞེས་དྲིས་པ་སྟེ། མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མའི་ཡུལ་ཡིན་ན་ཅི་ལྟར་ཟབ་པ་ཡིན་ཞེས་རྒོལ་བའོ། །ལན་ནི་དོན་དམ་པའི་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་ཟབ་པས་ལུང་མི་སླུ་བ་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ནས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀྱང་ཀུན་ཤེས་པའམ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཀུན་ཤེས་པར་མི་ནུས་པ་ནི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་པ་སྟེ་མངོན་སུམ་གྱིས་ཀུན་དུ་ཤེས་པར་མི་ནུས་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པར་མི་ནུས་པ་ནི། རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་པ་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པའི་མཚན་མས་མི་རྟོགས་པའོ། །ཚད་མས་མི་རྟོགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་རྒོལ་བ་ལ། དེའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་ཆགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དངོས་པོ་མ་ཡིན་པས་ཆགས་པ་སྟེ་ཐོགས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའོ། །དངོས་པོ་དང་བྲལ་བ་ལ་སེམས་མི་འཇུག་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པས་ཏེ། རྟོག་པ་ནི་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའོ། །སེམས་ཀྱིས་བསམ་དུ་མེད་པ་ཐ་སྙད་མི་འཇུག་པས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བརྗོད་པ་ནི་གཅིག་དང་དུ་མ་ལ་སོགས་པས་བརྗོད་པའོ། །བསྙད་པ་ནི་འདི་དང་གཞན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་དོ། །སྦྱོར་བ་ནི་མིང་གིས་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚིག་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ངག་གོ །བསམ་པ་ལས་འདས་པས་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་གསུམ་དུ་མ་ཆགས་ཤིང་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དེའང་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ཅིང༌། མི་རྟོག་པ་མི་རྟོག་པ་སྟེ། སྔར་བཤད་པའི་ཉི་མ་ལྟར་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སངས་རྒྱས་དེ་ནི་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ནམ་མཁའ་ལྟར་ལུས་མེད་ལ། སྔོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་དེ་མ་ཡིན་པས། གཅིག་དང་དུ་མར་བརྗོད་པར་མི་བྱ་བས་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །བྱེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གནས་དང་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་དང་འཁོར་དང་ཆོས་མ་ངེས་པས་བསྙད་དུ་མེད་པའོ། །དངོས་པོ་མ་ཡིན་པས་སྦྱོར་བ་མེད་པ་སྟེ།


DTG110_Page_0635
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྦྱོར་བ་ནི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའོ། །བརྗོད་པ་ལས་འདས་པས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནི་ཚིག་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་འདས་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སེམས་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་ཡེ་ཤེས་ནི་ཅི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་མཁྱེན་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་ཆགས་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཆགས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གཏི་མུག་སྟེ་སྒྱུ་འཕྲུལ་དྲ་བ་ལས་ཀྱང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་རིག་པ། །ཆེན་པོས་འཁོར་བའི་མཚོ་ཆེན་དུ། །ཁྱེར་བས་མི་རྟོག་རྣམ་བསྒོམས་ན། །རྟོག་མེད་འགྱུར་ཏེ་ནམ་མཁའ་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་ཡིན་པས་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་བྲལ་ཡང༌། ཉན་ཐོས་པ་དག་འདོད་པ་ལྟ་བུར་མི་ཤི་བ་ལྟར་གྱུར་པ་བཞིན་མ་ཡིན་པས། བྱ་བ་འཇུག་པར་ཡང་སྣང་བས་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །བྱེད་པ་ནི་འགལ་བ་ཕྲུགས་སུ་སྟོན་པས། མེའི་དབུས་སུ་པདྨ་དང༌། །རྒྱ་མཚོར་མེ་ཆེན་འབར་བ་སྟོན། །ལུས་གཅིག་དག་གིས་ཀུན་དུ་ཁྱབ། །རི་རབ་རྡུལ་ཕྲན་ནང་དུ་འཛུད། །ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུར་སྟོན་པས་ན། ངེས་པའི་ཚིག་གིས་གཞན་ལ་བསྙད་དུ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་དེ་ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་པས་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པས་སྦྱོར་བ་མེད་པའོ། །ཚིག་གི་བརྗོད་དུ་མེད་པས་ཚིག་མེད་པའོ། །སེམས་མི་འཇུག་པས་སེམས་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་ཆགས་པ་མེད་པ་ནི། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཚིག་མེད་པ་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཀྱང་བཤད་པར་བྱའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི། ཆགས་པ་མེད་པས་ན་ཚིག་མེད་པའི་བར་ཏེ། ཆགས་པ་ནི་དངོས་པོར་ཞེན་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་དུ་སེམས་པའོ། །སེམས་པའི་མངོན་རྟགས་ནི་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྤྱིར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་བརྗོད་དུ་མེད་པས་ན་བསྙད་དུ་མེད་པའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་བྱེད་པ་སྟེ་སྒྲོ་འདོགས་པའོ། །དེ་དག་དང་བྲལ་བས་མེད་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནི་ཚིག་མེད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་


DTG110_Page_0636
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནི་སེམས་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཀུན་གཞི་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཆགས་པ་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །བྱེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་ཚིག་མེད་པའོ། །རྣམ་གྲངས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བས་ཆགས་པ་མེད་པའོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བས་རྟོགས་པ་མེད་པའོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་བརྗོད་པ་དང་བསྙད་པ་མེད་པའོ། །མི་རྟོག་པ་དང་དུས་ཐམས་ཅད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྦྱོར་བ་མེད་པ་སྟེ། དགོངས་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པས་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བསལ་བའོ། །ངས་ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་མ་བརྗོད་ཅེས་གསུངས་ཀྱང་གདུལ་བྱ་ལ་ཆོས་སྣང་བས་ཚིག་མེད་པའོ། །མེ་ལོང་ལྟ་བུ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དང་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམས་ནི། སེམས་ཏེ་ཀུན་གཞི་ལ་སོགས་པ་གནས་སུ་དག་པའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་རྣལ་འབྱོར་གྱི་མངོན་སུམ་ཉིད་ཐབས་གང་གིས་སྒྲུབ་ཅེ་ན། གལ་ཏེ་ཞེས་རྒོལ་བ་ལ། ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཐབས་ཀྱིས་སྟོན་ཞེས་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡི་གེ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་སྒྲོ་བཏགས་ནས་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་གཞན་མེད་པས་ཐབས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཟབ་མོའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཐབས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པ་གང་གིས་སྒྲུབ་ཅེ་ན། རྣམ་པ་ཇི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱ་བ་བསྟན་པ་ནི། ལྷའི་བུ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བསྒོམ་པའི་ཞེས་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །རྒྱུ་ཚོགས་པ་ལ་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཚོགས་ལ་གནས་པ་བསྟན་པ་ནི་གཙུབ་ཤིང་གི་དཔེས་བསྟན་ཏེ། དཔེར་ན་ཤིང་སྐམ་པ་དང༌། གུས་པ་དང༌། ཡུན་རིང་བ་དང༌། བར་མ་ཆད་པར་གཙུབས་པ་ལས་མེ་འབྱུང་གི །ཡན་ལག་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མ་ཚང་བ་ལ་མ་ཡིན་པ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འགྲུབ་


DTG110_Page_0637
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྡོམ་པ་དང་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པའི་གཏམ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཆགས་པ་ནི་ཤིང་རླན་དང་བཅས་པ་ལྟ་བུ་ནི་ཡིན་པས་ལུས་ལ་ཆགས་པ་སྤང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་སྡོམ་པའི་གཏམ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་སྟེ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ནས་ཤེས་རབ་སྒོམ་པར་བྱེད་ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཆགས་པ་སྤང་བར་བསྟན་པ་ནི། ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པའི་གཏམ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཟང་ཟིང་ངན་པ་ལ་ཞེན་པའི། །གཡེང་བས་ཏིང་འཛིན་འགྲུབ་པ་ཡིན། །འགྲུབ་པའང་ཉམས་པར་འགྱུར་བས་ན། །ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པར་ངས་བཤད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ལོངས་སྤྱོད་ལ་མ་ཆགས་པ་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། མདོར་ན་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་མ་ཆགས་པས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ལ་ལེ་ལོ་མེད་པས་གུས་པའོ། །འབྲས་བུ་མཐར་མི་སྟོང་པས་ན་ཡུན་རིང་བའོ། །གོ་སྐབས་མི་འབྱིན་པས་བར་མ་ཆད་པའོ། །དེ་ལ་མ་ཆགས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འགྲུབ་པའི་ཚོགས་སོ། །གུས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གནས་པའི་ཚོགས་སོ། །བར་མ་ཆད་པ་ནི་འཕེལ་བའི་ཚོགས་ཏེ་མདོར་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཚོགས་ཇི་སྙེད་བཤད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདིར་འདུས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་ལུང་གི་ཚད་མས་རབ་ཏུ་སྦྱར་བ་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་པ་རྫོགས་སོ།། །།དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཚོགས་ལ་གནས་པས་དམིགས་པ་ལ་སེམས་གཏད་པར་བྱ་སྟེ། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་གཏད་པར་བྱ་བའི་ཐབས་རྒྱ་ཆེར་ནི། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་སོགས་པར་ཞིབ་ཏུ་གསུངས་པ་ཡིན་པས་འདིར་ཧ་ཅང་སྤྲོས་པར་མི་བྱའོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདིར་ནི་འཕགས་པ་དེ་དག་གིས་གསུངས་པ་མདོར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །རེ་ཞིག་དམིགས་པའི་ཡུལ་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་ནི་རིལ་པོར་འཛིན་པ་དང་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་བདག་དང་གཙང་མར་འཛིན་པའོ། །ཆོས་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ལ་ཇི་


DTG110_Page_0638
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་རིལ་པོར་འཛིན་པ་ནས། ཆོས་ཀྱི་བདག་གི་བར་དུ་མེད་པར་བསྒོམ་པས་གསལ་བ་དང༌། ངེས་པ་དང༌། མི་རྟོག་པ་དང༌། ལས་སུ་རུང་བ་དང༌། རྩེ་གཅིག་པ་ནི་ཐོབ་པའི་རྣམ་པ་སྟེ་ཞི་གནས་ཀྱི་ལམ་མོ། །རྒྱ་ཆེར་ནི་འཕགས་པ་བྱམས་པ་དང༌། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་གསལ་བར་གསུངས་པ་ཁོ་ནའོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་ཉེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཁོ་ནའང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་ཡུལ་གང་ལ་ཞེ་ན་དེ་བསྒོམ་པ་ནི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་གཏམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྤྱོད་པ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གིས་བསྡུས་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཚུལ་བཞིན་ཡིན་པས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཞེས་གཉིས་སུ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་ལུང་གི་ཚད་མས་སྦྱར་བ་ལས་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་སོགས་པ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བསྐྱེད་ནས། དེ་དག་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རང་བཞིན་དགོས་པ་དེ་དག་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེས་མདོར་བསྟན་པ་ནི། ལྷའི་བུ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་ཤེས་རབ་ནི་དོན་དམ་པ་ཤེས་པའོ་ཞེས་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་གསུངས་པ་དང༌། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཀྱང༌། ཟབ་པ་ཤེས་པས་ཤེས་རབ་བོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དེ་བཤད་པ་ནི་འདུས་བྱས་མ་ཡིན་པས་སྐྱེ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདུས་བྱས་ཆོས་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། །རྒ་དང་གནས་དང་མི་རྟག་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་དང་བྲལ་བས་འདྲེན་པ་དང་སེལ་བ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྤང་བ་དང་བླང་བའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཉེས་དམིགས་དང་ཕན་ཡོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཡིད་འབྱུང་བ་མངོན་པར་དགའ་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་


DTG110_Page_0639
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་པ་དང་སྤང་བར་བྱ་བ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་དང་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐོབ་པ་ནི་རྙེད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །དེ་ལ་ཐོབ་པ་ནི་འདིས་ས་དང་པོ་ལའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ལྷག་མ་དགུ་ལ་སྟེ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་དུས་སུ་ཆོས་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་ལ་དམིགས་པས་ན་དག་པའོ། །འབྲས་བུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་སྙིང་པོ་ཡོད་པའོ། །དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐོབ་པ་དོན་དམ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་ནི། སྔར་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་ཐ་སྙད་གཞན་གྱིས་དམིགས་སུ་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ནི་གཞལ་བར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པས་ན་དམིགས་སུ་མེད་པའོ། །སེམས་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བས་ན་སེམས་མེད་པའོ། །དེ་གང་ཞེ་ན། དྲི་བ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་དབྱིངས་གང་སེམས་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དབྱིངས་ནི་ཁམས་ཏེ་རྒྱུའི་དོན་ཏོ། །གང་བསྐྱེད་ཅེ་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་ནི་སེམས་མ་མཆིས་པའོ། །ཚད་མེད་པས་ན་སེམས་འགྲོ་བ་མ་ལགས་པ་སྟེ་དམིགས་པ་ནི་རྒྱུ་ཆུང་བའི་ཕྱིར་ཚད་ཡོད་པའོ། །དཔག་པ་ནི་གཞལ་བ་སྟེ་ཚད་མའི་ཡུལ་དུ་བྱ་བའོ། །བསམ་པ་ནི་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་སྟེ་དེ་དག་དང་བྲལ་བས་མ་ལགས་པའོ། །འོ་ན་དབྱིངས་གང་ཞེས་དྲིས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་གྱི། བསྐྱེད་བྱ་མ་བསྟན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འབྲས་བུའི་མིང་གིས་གདགས་ཤེ་ན། སེམས་ཉིད་ཅེས་གསུངས་ཏེ། འཁོར་བའི་རྒྱུ་ནི་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཉིད་སྦྱང་བར་བྱས་པ་ལས། །དག་པ་དེ་ནི་མྱ་ངན་འདས། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་དེ་ཉིད་དོ། །ཞེས་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་རྒྱུ་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་འབྲས་བུ་ཡང་དེ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནི་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་དང་སངས་རྒྱས་དག་ཐ་མི་དད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒོལ་བ་ལ་ལན་ནི་ཆོས་ཉིད་དུ་ནི་འདོད་པ་ཁོ་ན་


DTG110_Page_0640
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་དབུལ་མོའི་ཁྱིམ་གྱི་རིན་པོ་ཆེ་ལྟར་མ་བསྒྲུབས་པས། མ་རྟོགས་པར་ཐད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་ནི་འཁོར་བ་པའི་སེམས་སོ། །སེམས་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་སེམས་ཏེ་ཀུན་གཞི་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་རྣམས་སོ། །འོ་ན་ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་གྲོལ་བའམ་མ་གྲོལ་བ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། སེམས་ཉིད་སེམས་མ་ལགས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མི་རྟག་པ་ཉིད་དང་ཅིག་ཅར་མི་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ད་ལྟར་གྱི་སེམས་ནི་མ་འོངས་པའི་སེམས་ཉིད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དེ་ཉིད་ཅི་ལྟར་འཐད་ཅེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། འཁྲུལ་པ་དང་མ་འཁྲུལ་པ་དབྱེ་བ་ཐ་དད་ཀྱིས་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཐ་དད་པ་མེད་དོ་ཞེས་སེམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ་རིགས་པས་མ་གྲུབ་པའོ། །འོ་ན་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཅི་ལྟར་འགྲུབ་ཅེ་ན། སེམས་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་པས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་རང་རིག་པའི་སེམས་འོད་གསལ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །སེམས་མ་མཆིས་པ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཉིད་དོ། །སེམས་ལགས་པ་ནི་དེ་དང་བྲལ་བའི་རང་རིག་པའོ། །དེ་ཉིད་ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་པས་མི་ཤེས་པས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཏེ། མདོར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རང་རིག་པ་འོད་གསལ་བ་ཉིད་རྟོགས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དཔྱོད་པའོ། །དེ་ཐོབ་པར་ཞེས་པ་གང་ཞེ་ན། ཐོབ་བྱེད་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ནི་ཡང་མདོ་དེ་ཉིད་ལས་ཞེས་མཚམས་སྦྱོར་ཏེ། སྔར་བསྟན་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་བསྒོམས་པས་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་སྤོང་བའི་ཚུལ་གྱིས་སླར་དྲི་བ་ནི། ཁྱེད་ཀྱིས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པ་ནི་འཆིང་བ་ཡིན་ན་ཅི་ལྟར་དེའི་དོན་དུ་ཞུགས་ཞེས་རྒོལ་བའོ། །ལན་ནི་དོན་དམ་པའི་ཀླན་ཀ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱིས་ལན་གདབ་པ་ནི་དམིགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ཤུགས་ཀྱིས་འཕངས་ནས། འདིར་ཁས་ལེན་


DTG110_Page_0641
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཚུལ་གྱིས་གསོལ་བ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། མི་དམིགས་པ་དང་འགལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཤུགས་ཀྱིས་ཕྱོགས་སྔ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཞུགས་ཏེ་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་ནས། དེ་མི་དམིགས་ན་ཅི་ལྟར་དོན་བྱེད་ཅེས་སེམས་པའོ། །ལན་ནི་དོན་དམ་པའི་སྒོ་ནས་བྲི་བའམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཐ་མ་མཛད་པ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་བསྒྲལ་ཡང་འཁོར་བ་ལ་བྲི་བའམ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གང་བ་མ་གཟིགས་པ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་ཆོས་ཉིད་ལ་ཟད་པ་མེད་པས་ཞེས་ཀྱང་བཤད་པར་བྱའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སོ་སོའི་རྒྱུད་ནི་དེར་འགྱུར་གྱི་སྤྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་ཟད་པའི་དཔེ་ནི། ནམ་མཁའ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་གཉེན་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཐམས་ཅད་འདུས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བྱང་ཆུབ་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆུ་ཁམས་གསེར་དང་ནམ་མཁའ་རྣམས། །དག་པ་བཞིན་དུ་དག་པར་འདོད། །ཞུགས་པ་དང་སྦྱར་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་པས་མཇུག་སྡུད་པ་ནི་དེའི་སླད་དུ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །འོ་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཉམས་སོ་ཞེ་ན་ལན་ནི་སེམས་ཅན་ཞིག་མཆིས་ན་ནི་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་དུ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཉིད་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་འགྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་མ་མཆིས་པས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིག་པ་གང་གིས་ཤེ་ན། དེ་ལྟར་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང་མི་འགལ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་ཅན་མེད་པ་ལ་ཆོས་ཉིད་མི་འཐད་པས་མ་མཆིས་པས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་མེད་པ་ལ་ཐར་པ་དང་བཅིངས་པ་མི་འཐད་ཅེས་བྱའོ། །སྔར་བཤད་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང་ཅི་ལྟར་མི་འགལ་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་གོ་ཞེས་གཞན་དག་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ནི་གང་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་འཐད་དེ། མེད་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པས་མི་འཐད་པ་ནི་རིགས་ལ་སེམས་ཅན་ཡང་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྔར་བཤད་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྟེ།


DTG110_Page_0642
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་འཐད་པ་དང་མི་འགལ་བ་ནི། འོ་ན་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པས་སོ་ཞེ་ན། དོན་དམ་པར་ཞེས་པ་ཁ་བསྐང་བ་ནི་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་ཀྱང༌། ཀུན་རྫོབ་ནི་ཇི་ལྟར་གནས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་རྟེན་ནས་འབྱུང་བའི་དོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ནི་མེད་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་ཡོད་པ་ལ་སྐུར་པ་གང་ཡང་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཤེས་བྱ་རྣམས་ནི་འགལ་བའི་དོན་དུ་སྣང་བས་ན་རིགས་པས་བརྟགས་ན་མེད་པ་ཉིད་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བས་ན་མེད་པ་ལ་སྣང་བ་ནི་མ་མཆིས་པའི་དོན་ནི་ཞེས་བྱ་བའོ། །མེད་པ་ལ་སྣང་བས་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པས་ན། ཡང་དག་པར་མི་འཛིན་པ་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་སྒྱུ་མ་བྱེད་པ་དེའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར། བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པ་རང་གི་དངོས་མ་སྐྱེས། །ཞེས་འཐད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ལ་ཕན་ཡོན་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཕན་ཡོན་ནི་གང་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེ་ལ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དཔེ་གང་ཞེ་ན་དཔེར་ན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་ལྟ་བ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདིས་ཇི་ལྟར་བསྟན་ཅེ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་ཐབས་ཀྱིས་ཟིན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ་ཡིན་ལ། དེར་འཕགས་པ་རྣམས་གཤེགས་པས་ན་ལམ་ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ལམ་དེ་གང་གིས་རྟོགས་ཤེ་ན་སྤྱོད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སོ་ཞེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་ནི། ཡང་མདོ་དེ་ཉིད་ལས་ཞེས་གསུངས་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྱེད་པ་དང་ཕན་ཡོན་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཅི་ལྟར་འབྱེད་ཅེ་ན་གསལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ་མ་མཐོང་བ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དྲི་བ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་ལམ་ནི། སོ་སོར་རྟོག་པ་གང་ཆོས་ལ་ཡང་ཐ་དད་པ་ཟེར་རམ། མི་བགྱིད་པ་གཅིག་ཏུ་ཡང་མི་བགྱིད་དེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་དོན་དམ་པར་ཆོས་རྣམས་རོ་གཅིག་པར་རྟོགས་པས་ཐ་དད་པ་མི་བྱེད་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་སྣ་ཚོགས་པས་གཅིག་ཏུ་མི་བྱེད་པ་སྟེ་དེ་ལ་ཐ་དད་པ་ནི་དངོས་པོར་སྒྲོ་འདོགས་པའོ། །གཅིག་པ་ནི་མེད་པར་སྐུར་པ་ཉིད་དེ་


DTG110_Page_0643
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་ལ་དེ་གཉིས་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་འགྱུར་བ་དང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པའོ། །འོ་ན་ཤེས་རབ་ཉིད་ནི་ཅི་འདྲ་ཞེ་ན། ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་མ་མཆིས་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཤིང་གཉིས་དྲུད་པའི་མེས་ཤིང་ཉིད་ཚིག་པ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དཔྱད་ན་དེ་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེའི་བྱེད་པ་བསྟན་པ་ནི་སོ་སོར་རྟོག་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཅི་ལྟར་འཛིན་པ་དེ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བསྟན། །བདག་དང་བདག་གིར་མི་དམིགས་རྣམ་པར་བྱང་བས་གསུངས། །དེ་ལ་གང་ཡང་ཉོན་མོངས་རྣམ་དག་འགྱུར་མེད་པར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་འདི་རྟོགས། །ཞེས་ཐ་དད་དུ་འཛིན་པ་སྤོང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །འོ་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བར་གཞག་པ་དང་འགལ་ཞེས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་རྟོག་པ་ལ། ལན་ནི་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཤེས་པ་ལ་མི་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་དོ་ཞེས་དོན་དམ་པས་ལན་གདབ་པ་ནི་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འགྱུར་པ་ནི་བྱེད་པ་ཉིད་དེ་བཅིངས་པ་དང་གྲོལ་བ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཇལ་བའི་ཕན་ཡོན་ནི་སོ་སོར་རྟོག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རིགས་ཀྱི་བུའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་གྲོལ་བ་ཐོབ་བོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཛིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གང་གིས་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་མཉམ་པར་གཞག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འཛིན་པ་ཡང་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་རབ་དེས་ཡུལ་གང་ལ་འཇལ་ཞེ་ན་དེའི་དམིགས་པ་བསྟན་པ་ནི། ནད་གཞིའི་དེ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ནད་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །གཞི་ནི་དེ་བསྐྱེད་པའི་ཡུལ་ལོ། །ལྷག་པར་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་ཞེན་པའི་མིང་སྟེ་ལྷག་པ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ཐ་ཚིག་གོ ། །ཡུལ་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཁམས་གསུམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་


DTG110_Page_0644
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་ཞེན་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་དུ་འཇུག་པའི་དམིགས་པ་བསྟན་ནས་ལྡོག་པའི་དམིགས་པ་ནི། གཞི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་ཟག་དང་ཆོས་སུ་ལྟ་བ་སྤོང་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་པའོ། །ལྷག་པར་དམིགས་པ་ནི་སྒྲོ་མི་འདོགས་པའོ། །ལྡོག་པའི་ཡུལ་བསྟན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་ཏེ། བདག་ཡོད་ན་ནི་གཞན་དུ་ཤེས། །བདག་གཞན་ཆ་ལ་འཛིན་དང་སྡང༌། །འདི་དག་དང་ནི་ཀུན་འབྲེལ་ལས། །ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །དེ་ལྟར་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་ལྡོག་པའི་ཡུལ་དུ་བསྟན་ནས་ཆོས་སུ་ལྟ་བ་ཡང་སྤང་དགོས་པས་གཟུགས་ཉིད་ཅེས་གསུངས་ཏེ། ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་མི་དམིགས་པར་སྒྲོ་མི་འདོགས་པ་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པའོ། །སྣང་བ་ཙམ་དུ་མི་འགོག་པས་སྐུར་པ་མི་འདེབས་པ་ནི་བཤིག་པས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཡོད་པ་འཇིག་པ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཅན་ལ་ཆོས་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པས་ཉིད་ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཤེས་པ་ནི་ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ། །རིག་པ་ནི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཏན་ལ་ཕབ་ནས་དེ་བསྒོམ་པའི་ཐབས་བསྟན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཞེས་གསུངས་ཏེ་དྲི་བ་སྔོན་དུ་བཏང་བས་འན་བསྟན་པ་ནི། གཟུགས་ལས་མི་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མཉམ་པར་བཞག་པ་ལ་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཅན་མི་དམིགས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་མཚན་མ་སྟེ་སྔོན་པོ་དང་རིང་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱེ་བྲག་ནི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བར་བསྟན་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གང་དུའང་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐོང་བའི་ལམ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་ལ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི། བདེན་པ་བཞིའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཏེ་སྐད་ཅིག་ཏུ་འཇིག་པ་དང་ལྡན་པར་རྟག་པར་མ་ཡིན་ནོ། །འདྲ་བར་འབྱུང་བས་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་དང་གཞན་གྱི་དབང་ནི་མེད་པ་དང་འགྱུར་བས་


DTG110_Page_0645
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ནི་སྔ་མ་པོ་མེད་པས་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཡང་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཟུགས་ནི་རྟག་པ་མ་ཡིན་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མི་རྟག་པར་མ་ཡིན་པའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མི་སྤྱོད་ན་ཇི་ལྟར་སྤྱོད་ཅེས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་རྒོལ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བར་བསྒོམ་དགོས་ལ་དེས་ན་མི་གནས་ཞེས་བསྟན་པ་ནི། གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་དེ་ནི་དངོས་པོར་ལྟ་བ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ལ། ཡོད་པའི་གཟུགས་སྣང་བ་ལ་མེད་པར་སྐུར་པ་མི་འདེབས་པས་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་ནི། གཟུགས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་བསྡུ་བ་ནི་གཟུགས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མཐའ་གཉིས་སྤོང་བའི་དགོས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་མི་རྟོག་པ་བསྒོམ་པ་ནི་ལངས་པའི་ཚེ་སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་པ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟ་བུར་མཐོང་ལ། རྗེས་ལས་ཐོབ་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་ཀྱི་མིང་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ་ཞེས་གསུངས་པས་དེའི་ཕྱིར་སྣང་བ་ཡང་ངོ་བོ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་ཀྱང་སྣང་བའི་ཕྱིར་དེ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་ཀྱང་ཁས་མི་ལེན་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དངོས་པོར་སྣང་བ་ཙམ་གྱིས་མི་སྤྱོད་པ་ཁས་མི་ལེན་ལ་སྣང་བ་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བས་སྤྱོད་པར་ཁས་མི་ལེན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ལ་ལྟོས་ཏེ་འོག་མར་བཤད་པ་འཁྲུལ་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ་གོང་མར་བཤད་པའོ། །སྒྲུབ་པ་དང་དགག་པའི་ཕུང་པོ་གསུམ་པོ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཡིན་ཏེ། སྤྱོད་པ་དང་མི་སྤྱོད་པའི་སྒྲུབ་པའི་ཕུང་པོ་དང་པོ་ནི་གོང་མ་དང་འོག་མར་རིམ་པ་སྟོན་ལ། དགག་པ་གཉིས་པར་ནི་རིམ་པ་ལས་བཟློག་པར་བསྟན་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ་ཆོས་ཉིད་ལ་གཞག་གོ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ན་སྒྱུ་མ་དང་ཆོས་མཐུན་ཏེ་མེད་ཀྱང་སྣང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཟབ་མོ་བསྒོམ་པའི་ཐབས་བསྟན་ནས། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་པ་ནི་ཡང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བཅོས་མ་དང་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པ་ལ་མཁས་པར་བྱ་བའི་དམིགས་པ་བསྟན་པ་ནི།


DTG110_Page_0646
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གོལ་བའི་ལམ་ལས་བ་ཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྤང་བྱ་ལ་མཁས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ནང་གི་མུ་སྟེགས་པ་འགའ་ཞིག་མེད་པའི་དངོས་པོ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འབྱར་བ་ལ་སོགས་པ་འདོད་ཅིང༌། དེ་དག་སྐད་ཅིག་ལ་སོགས་པས་མི་རྟག་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བླང་བྱ་ལ་མཁས་པ་ནི་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཏན་ཚིགས་བཀོད་པ་ནི་གཟུགས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་དོན་ནི་ཀུན་བརྟགས་ལ་སོགས་པ་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བསྒོམ་པ་ནི་བསྒོམ་པ་དམ་པའོ་ཞེས་བཤད་པར་བྱའོ། །དེས་ཀྱང་བདེན་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པར་བྱ་དགོས་པས་ན་ཡང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་མ་འདའ་ཞེས་དང་རིག་ཙམ་ཡང་མེད་པར་ལྟ་བ་ནི་སྐུར་པ་ཡིན་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མ་གནས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་མ་ཞེ་ན་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་འདི་ལྟར་གསུངས་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བརྟགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་དང་སྐྱེ་བ་དང་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ་རྒྱལ་བ་བྱམས་པའི་ཞལ་སྔ་ནས། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་གྱི། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་ལ། །དགོངས་ནས་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི། །རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ནི། ཆོས་ཉིད་དེ་ཀུན་བརྟགས་ལ་སོགས་དབེན་པས་ན། རྒྱལ་བ་བྱམས་པའི་ཞལ་སྔ་ནས་འབྱུང་ལ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་སུམ་ཅུ་པ་ལས་ཀྱང༌། གྲུབ་ནི་དེ་དང་སྔ་མའོ། །རྟག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་དེ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་ལ་དེ་བཞིན་ལ་དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་བཤད་དོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་ཡེ་ཤེས་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པའི་དུས་སུ་ཆོས་ཉིད་ལ་དམིགས་པས་ན་བོར་བ་དང་ཞི་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དོར་བ་དང་བླང་བ་མེད་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དགག་པ་དང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མེད་པ་སྟེ། འཕགས་པ་བྱམས་པས་ཤེས་རབ་ནི་དོན་དམ་པ་ལ་དམིགས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཟབ་མོའི་དོན་དེ་ཉིད་ལ་འགའ་ཞིག་རྩོད་པར་རྩོམ་པ་ནི། ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དམིགས་པ་དང༌། ལམ་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། ཐབས་


DTG110_Page_0647
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང། འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་ལ་སོགས་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་དམིགས་པ་ནི་གཉིས་ཏེ་སྤང་བར་བྱ་བའི་དམིགས་པ་དང༌། བླང་བར་བྱ་བའི་དམིགས་པ་ལ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་སྤང་བ་སྟེ། དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྔར་བཅོས་མ་ཉིད་དུ་བསྟན་པས་གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་མེད་ན་རྟག་པ་ལྟ་ག་ཡོད་ཅེས་བསྟན་པས་མེད་པ་ཡིན་ན་འཁྲུལ་པའི་གཞི་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་མི་འཐད་པར་བརྩད་པ་ནི། ཅི་ཙམ་གྱིས་ན་དམིགས་པ་ལགས། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཐོ་ཡོར་མེད་ན་གང་ལ་འཁྲུལ་པའི་ཡུལ་མེད་པ་དང་འདྲ་ཞེས་བསམས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མེད་པ་ཉིད་ལ་ཅི་ལྟར་དམིགས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དམིགས་པའི་མངོན་དུ་སོང་བ་ལས་བཀག་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ན་མེད་པ་ལ་ཆད་པ་ཉིད་ཇི་ལྟར་གཞག་པ་དང་འདྲ་བར་ཆོས་ཅན་ཉིད་མེད་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་སེམས་པ་ནི་ངལ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ་གཞན་དུ་ན་སྔ་མ་དོན་མེད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེ་ན། ལན་ནི་ཇི་ཙམ་དུ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐོ་ཡོར་མེད་ན་སྐྱེས་བུར་འཁྲུལ་པའམ་སྐྲ་ཤད་འཛིངས་པ་རྟོགས་པ་ལྟ་བུར་མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་ཞེན་པས་དམིགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་བསལ་བ་ནི་མི་དམིགས་པ་ཡིན་པས་གཞན་དུ་ན་བདེན་པ་ཉིད་ལ་ལོག་པར་བྱས་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ཇི་སྲིད་འཁྲུལ་པ་མ་སྤངས་ཀྱི་བར་དུ་གཉིས་སུ་དམིགས་པས། དེ་ལག་པ་ཡིན་ལ་དེ་སྤངས་པའི་ཚེ་གཉིས་སུ་སྣང་བའི་འཁྲུལ་པ་ལྡོག་པས་གཉིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་བཤད་པ་ནི་མིག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པར་བྱའོ། །འོ་ན་དམིགས་པ་མཐའ་དག་བཀག་པས་ན་གལ་ཏེ་རྣམ་པར་བྱང་བ་མི་དམིགས་པས་ནི་ངལ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མི་དམིགས་ན་ནི་འབད་པ་མེད་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་ལ། གལ་ཏེ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་མི་དམིགས་སོ་ཞེ་ན་ནི། སྤང་བྱ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཅི་ལྟར་གཉེན་པོའང་མི་དམིགས། གཉེན་པོ་མི་དམིགས་ན། སྤང་བྱ་ཅི་ལྟར་དམིགས། དེའི་ཕྱིར་སྤང་བྱ་དངོས་པོར་གྱུར་པའམ། གཉེན་པོ་མེད་པར་ཐལ་བ་ནི་ཅི་ཞེས་རྒོལ་བའོ། །དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འཁྲུལ་པ་ལ་འཁྲུལ་པར་ཤེས་ནས་སུན་ཕྱུང་བ་གོམས་པ་ལས་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་འབྲས་བུའི་དུས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་པར་


DTG110_Page_0648
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐར་པ་ཐོབ་ཅིང༌། དེའང་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པར་རྟོགས་པ་གོམས་པ་ལས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི། རབ་འབྱོར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དམིགས་པ་དང་ནི་མི་དམིགས་པ་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དམིགས་པ་མེད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དམིགས་པ་ནི་ཐར་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ལ་བརྩད་པ་ནི་ཡང་དེར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བདེན་པ་གཉིས་ནི་ལམ་དུ་འདོད་པས། གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་འབྲས་བུ་ཐོབ་ན་ནི་མེད་པ་རྒྱུར་འགྱུར་བའམ། ཀུན་རྫོབ་དོན་དམ་པར་འགྱུར་བས་དོན་དམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སམ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འོན་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ལས་སོ་ཞེན་ནི་འཁྲུལ་པ་རྒྱུར་གྱུར་པས། འཁྲུལ་པ་དང་མ་འཁྲུལ་པའི་བྱེ་བྲག་མེད་པའམ་ཆོས་ཉིད་ལ་རག་མ་ལས་པར་གྱུར་པས། དེ་ལས་བཟློག་པས་སམ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ལན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཐབས་མེད་པར་རྒོལ་བ་ནི་འོ་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལན་ནི་འཁོར་བ་དང་ཞི་བ་རོ་གཅིག་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་གྱི་ཐ་དད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི། དེ་ཡང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདུས་བྱས་ནི་ཀུན་རྫོབ་སྟེ་འཁོར་བའོ། །འདུས་མ་བྱས་པ་ནི་དོན་དམ་པ་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །མི་གནས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རམ་རོ་གཅིག་པར་རྟོགས་པས་སམ་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་དབང་བསྐུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་བསྟན་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པས་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྲུབ་ན་ནི་མེད་པར་རྒྱུ་འབྲས་བུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོས་དངོས་པོ་མེད་པར་འགྲུབ་ན་ནི་འགལ་བ་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གཉིས་ཕན་ཚུན་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་མེད་པས་དངོས་པོར་འགྲུབ་ན་ནི་མེད་པ་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་དངོས་པོར་འགྲུབ་ན་ནི་དུས་མཉམ་པ་ཞིག་གམ་ཐ་དད་པ་ཞིག །དུས་མཉམ་པ་ནི་རྒྱུ་འབྲས་བུ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཐ་དད་པ་ནི་བྲད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཐོབ་པ་དང་རྟོགས་པ་གང་ཞིག་ཅེ་ན་ཞེས་འབྲས་བུ་ལ་བརྩད་པ་ནི་འོ་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལན་ནི་སྤྲོས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་རྟག་པ་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་སྤྲོས་པ་ལ་དེར་མི་འཇོག་པ་ནི་གང་ལ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྤྲོས་པ་མེད་པ་ནི་སྤྲོས་པ་ཟད་པའོ། །མ་སྤྲོས་པ་ནི་ཟད་པའི་


DTG110_Page_0649
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁྱད་པར་ཏེ་ཆོས་ཉིད་འབའ་ཞིག་པའོ། །སྤྲོས་པ་ཟད་པ་ནི་ཁྱད་པར་གཉིས་པ་རྟོགས་པའི་དག་པའོ། །འོ་ན་མཐའ་གཉིས་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་རྟག་ཅིས་བྱ་བའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ད་ནི་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐབས་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བརྩད་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་འབའ་ཞིག་ལ་གནས་ན། ཐེག་པ་འོག་མར་ལྷུང་ངོ་ཞེས་ལན་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་གོམས་ཤིང་མངོན་དུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོ་ན་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་ལས་ནི་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་མེད་དོ་ཞེ་ན། ལན་ནི་ཅི་ལྟར་རིགས་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་འཐད་པ་ནི་གཟུང་དུ་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ལ་ནི་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་རྟོགས་པ་ཡོད་པར་བསྟན་པ་ནི་འཕགས་པའི་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདུས་མ་བྱས་འགོག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཟབ་མོའི་བསྒོམ་པའི་ཐབས་ཞར་ལ་བྱུང་བ་དང་བཅས་པ་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོའི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཏེ། འདུལ་བ་ནི་སློབ་མའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དེའི་དབང་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ན་སྐྲག་པ་རྣམས་ལ་མི་སྤོང་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟོན་ཏེ། ཐེག་པའི་སྒོ་ནི་འཇུག་པའི་ཚུལ་ལོ། །སྣ་ཚོགས་པ་ནི་བསམ་པའི་དབང་གིས་ཐབས་ལ་རྨོངས་པའོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་འདི་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་དགོས་པས་མཚམས་སྦྱར་ནས་དེ་ཉིད་བསྟན་པ་ནི་ཅི་ལྟར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་དང་པོ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཁམས་ནི་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་དག་པ་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་ད་བཞིན་ཉིད་དེ། མདོ་གཞན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །བརྗོད་པ་ནི་དཔེ་རྣམ་པ་དགུ་གསུངས་ཏེ། པདྨ་ངན་ལ་རྒྱལ་བའི་སྐུ་དང་ནི། སྦྲང་མའི་སྦྲང་རྩི་ཤུན་པའི་ནང་ན་གནས། །མི་གཙང་དོང་དུ་རིན་ཆེན་གསེར་དང་ནི། །ས་ཡི་གཏེར་དང་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་འབྲས། །རུལ་བའི་གོས་དང་རྒྱལ་བའི་གཟུགས་བརྙན་དང༌། །འབངས་མོའི་ལྟོ་ན་རྒྱལ་པོའི་སྲས་བཞིན་དང༌། །ས་ལ་རིན་ཆེན་ཅི་བཞིན་དྲི་མ་ཡིས། །སྒྲིབ་པའི་ཁམས་ནི་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་གནས། །ཞེས་གསུངས་པའོ། །དེའི་མཚན་


DTG110_Page_0650
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་ནི། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དྲི་མ་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་དེ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའོ། །ཆ་འཛིན་པས་ན་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་སྟེ་ས་བོན་གྱི་དོན་ཏོ། །ལུས་ཀྱི་ནང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ལ་གནས་པའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་འཁོར་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་གཡོགས་པར་བྱེད་པས་གོས་དང་འདྲ་བ་སྟེ། ཀུན་དུ་ཞེན་པས་དཀྲིས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནི་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་གནོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་པའི་འཁྲུལ་པས་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲིབ་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འདོད་ཆགས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་འཕགས་པ་བྱམས་པས་རྒྱུད་བླ་མ་ལས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྒྲིབ་པས་གཡོགས་པ་དེའི་ཆོས་ཉིད་ནི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྐད་ཅིག་པ་མ་ཡིན་པས་རྟག་པའོ། །རྒྱུན་གྱིས་གནས་པས་བརྟན་པའོ། །མི་འགྱུར་བས་ཐེར་ཟུག་པའོ། །རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་གསུངས་པ་གཞན་དག་ལོག་པར་རྟོགས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཅི་ལྟར་མི་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲ་བར་བསྟན་པའོ། །ཅི་ལྟར་འདྲ་བས་གཅིག་ཅེ་ན། མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བདག་གི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་ལྟ་བུར་སྨྲ་སྟེ། དེས་ན་བདག་སུན་ཕྱུང་ན་སྙིང་པོ་ཉིད་སུན་ཕྱུང་ལ། སྙིང་པོ་གྲུབ་ན་བདག་གྲུབ་པར་འགྱུར་པས་ཞེས་ཅི་ལྟར་སྤོང་ཞེས་སྤོང་བའོ། །ལན་ནི་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཆོས་ཉིད་ལ་མིང་གཞན་དུ་བརྗོད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སོགས་པའི་སྒྲ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང་ཆོས་གནས་པ་རྣམས་བསྡུའོ། །དེ་ལྟར་མིང་གཞན་གྱིས་བཏགས་པའི་དགོས་པ་ནི། བྱིས་པ་རྣམས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དོན་མི་ཤེས་པས་ན་བྱིས་པའོ། །འཇིགས་པ་ནི་སྐྲག་པའོ། །སྤངས་པ་ནི་སྐྲག་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགོས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གནས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྒོ་ནི་འཇུག་པའི་ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །གནས་ནི་ཡུལ་ལོ། །སྣང་བ་ནི་འཁྲུལ་པའོ། །


DTG110_Page_0651
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པ་ནི་སྤངས་པ་སྟེ། འཁྲུལ་པ་དང་བྲལ་བའི་ཐབས་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ་སྤྱོད་ཡུལ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་གདམས་པ་ནི་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཇམ་དཔལ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་ན་འདིའི་ཤེས་རབ་པོ་ནས་རྟོགས་སོ་ཞེས་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ལ་གདམས་སོ། །དེའང་གང་གི་ཆེད་དུ་ཞེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དག་ལ་བསྟན་ཞེས་བྱ་བའོ། །འོ་ན་ཆོས་ཉིད་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ། ཅི་ལྟར་ཚིག་གིས་བསྟན་ཞེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི་ཐབས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་དཔེ་བཤད་པ་ནི། དཔེར་ན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཞན་དུ་ན་སུས་ཀྱང་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དཔེ་དེ་ཉིད་དོན་དང་སྦྱར་བ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་ལོག་པར་མི་རྟོགས་པའོ། །ས་ཉིད་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ་ཅི་ལྟར་ཚིག་གིས་བསྟན་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་བསྟན་དུ་རུང་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཐབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་སྟེ། བརྡར་བཏགས་ནས་སྟོན་པ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཉིད་བཤད་པ་ནི་སྙིང་པོར་བཤད་པའམ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཉིད་བསྡུ་བ་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་སྔར་བསྟན་པའི་དགོས་པའི་དེ་ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་བཤད་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཞེས་གསུངས་སོ། །དྲང་བ་ནི་ཁྲིད་པའི་མིང་ངོ༌། །གང་ཞེ་ན་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་བརྗོད་ཅེ་ན། བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ལ་ཞེན་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་ཏུ་རྟོགས་པས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ལོག་པར་ཞུགས་པ་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཅི་ལྟར་ཞུགས་ཤེ་ན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཞེས་བྱ་སྟེ་བདག་ནི་ལོག་པའི་ཕྱིར་བརྫུན་པར་བརྗོད་དེ། མེད་པས་བཅིངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དཀའ་ཐུབ་དྲག་པོ་ཅན་ཡང་ལོག་པའི་བསམ་པས་ཁྲིད་པས་ངལ་བ་ཅན་དུ་བསྟན་པ་ནི། དེར་ལྷུང་བའི་བསམ་པ་ཅན་དག་ཐར་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཐར་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན་རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དངོས་པོར་ལྟ་བས་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པ་མིན། །མཚན་མེད་སྨོན་པ་དང་བྲལ་ཡུལ་མིན་ཏེ། །དམུས་ལོང་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཇི་བཞིན་པས། །དེ་ཕྱིར་ཐེག་ཆེན་མྱ་ངན་འདས་མི་རེག །ཅེའོ། །ཅི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་དག་དེ་


DTG110_Page_0652
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་རེག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐབས་བསྟན་པ་ནི་དེའི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དོན་གྱི་ཐབས་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ལྟ་བ་རྣམ་པར་ལྡོག་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་ཏེ་དེའི་དོན་དུ་འབད་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པ་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་པ་ནི་ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དངོས་པོར་ལྟ་བ་འཇོམས་པའི་ཕྱིར་གྲུབ་པའི་མཐའ་སྟེ་གྲུབ་པའི་མཐའ་ནི་མི་ཤིགས་པའོ། །དེའི་མཐའ་ནི་མུར་ཐུག་པའོ། །གོང་ན་མེད་པས་ན་བླ་ན་མེད་པའོ། །ཡང་དག་པའི་སྤྱོད་པ་ཡིན་པ་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་བསྟན་པ་ནི་གཟུང་བས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་འཛིན་པ་ནི་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་དམ་པ་ཡིན་ཏེ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བསྟན་པ་ནི་འདི་ལྟར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་མཐའ་དག་གཟུང་ཞེ་ན་ལན་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། འདུས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བཤད་ལ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ངེས་པའི་དོན་དུ་བྱ་བ་ནི་ཡང་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་འཐད་པ་ནི་ཟླ་བ་སྒྲོན་མའི་མདོ་ལས་ཞེས་གསུངས་ཏེ་སྟོང་ནི་སྟོང་ཆུང་ངུའོ། །དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མང་པོས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སྟོང་གཉིས་པ་ནས་སྟོང་གསུམ་དུ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ངེས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ་དེའི་ཞིང་སྟོང་གསུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལ་ལ་ནི་སྟོང་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་མཚོན་པ་སྟེ། སྔར་བཤད་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ནི་མཚན་འདྲ་བ་མང་པོ་གཟིགས་པས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཚིག་འབྲུ་ཐ་དད་པ་ནི་སྒྲ་སྣ་ཚོགས་པས་བཤད་པས་སོ། །ཚིག་གཅིག་པོ་གང་ཞེ་ན་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའོ།། དོན་ལ་མཁས་པ་ནི་སྔར་བཤད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་གཞན་དུ་ན་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་ཆུད་ཟ་བ་ཡིན་ནོ། །དཀོན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་དཀོན་པ་སྟེ་མོད་པའོ། །གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་ཏེ་སྟོབས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཟབ་མོ་ལ་མོས་པའི་དགོས་པ་བསྟན་ནས། དེ་ཉིད་ཁྱད་པར་ཟབ་མོ་ལ་མོས་པའི་


DTG110_Page_0653
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་མོས་པའི་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བསོད་ནམས་ཇི་ལྟར་སྡུད་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་ལུང་དང་སྦྱར་བ་ནི། དང་པོ་ཁྱེའུ་རིན་ཆེན་གྱི་མདོ་ལས་བསྟན་པ་ནི། འཇམ་དཔལ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་ནི་རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །དུས་ནི་བསྐལ་པ་བརྒྱ་སྟོང་ངོ༌། །སྤྱོད་པ་ནི་དྲུག་སྟེ་ཁྱད་པར་གྱི་གཞིའོ། །ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་གང་གིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་ནི་ཡིད་གཉིས་སོ། །ལུང་འཕོགས་པ་ནི་སྟོན་པའོ། །མདོ་གཉིས་པ་ནི་དཔེ་དགོད་པར་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་ཞེས་བྱ་བའོ། །དོན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་དེ་སྙེད་ཀྱི་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་རྟེན་ནི་དེ་སྙེད་ཀྱི་སྐྱེས་པའམ་བུད་མེད་ཅེས་སྨོས་ཏེ་རྟེན་མཆོག་ཡིན་པས་སོ། །དངོས་པོ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྟེ་དཀོན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་བཟང་བའོ། །མཐའ་དག་པས་སྣ་བདུན་ནོ། །མང་པོ་ནི་བཀང་བའོ། །ཡུལ་བཟང་པོ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ་བྱས་པ་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི། གང་ཞིག་ཅེས་གསུངས་པའོ། །ཕན་ཡོན་གྱི་འབྲས་བུ་ཉིད་གང་ཞེ་ན་མངོན་པར་མཐོ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསོད་ནམས་འདོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་བཟུང་བའོ། །ངེས་པར་ལེགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ས་བརྒྱད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ངེས་པའོ། །ས་དགུ་པ་ལ་ཉེ་བའོ། །ས་བཅུ་པ་ལ་འཐོབ་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བགྱིའོ། །ལ་ལ་ནི་མོས་པ་ལ་གསུམ་དུ་རང་གི་རྟོགས་པའི་དབང་གིས་ངེས་པ་ལ་སོགས་པར་བཤད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་ཡུལ་འགྲོལ་བས་ལས་དང་པོ་པ་མོས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་ངེས་པ་སྟེ་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་བའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམས་ནི་ཉེ་བ་སྟེ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བགྱིའོ། །ལ་ལ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྙིང་པོ་དང་ལྡན་པས་ངེས་པར་བཞག་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ཐོབ་ཏུ་རུང་བས་དེའི་རྐྱེན་ཡུལ་ཡིན་པས་ངེས་པའོ། །རིགས་དང་ལྡན་པས་སེམས་བསྐྱེད་པས་ནི་སྔ་མ་ལྟར་ཉེ་བའོ། །སྤྱོད་པ་


DTG110_Page_0654
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྒྲུབ་པ་ཡང་སྔ་མ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བལྟའོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ནི་ལུང་བསྟན་པའི་ཕན་ཡོན་གསུམ་སྟེ། གསང་སྟེ་ལུང་བསྟན་པ་དང་སེམས་བསྐྱེད་པར་ལུང་བསྟན་པ་ནི་ངེས་པའོ། །ལུང་སྟོན་པར་ལུང་སྟོན་པ་ནི་ཉེ་བའོ། །དངོས་སུ་ལུང་བསྟན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེའོ། །ཕན་ཡོན་གཉིས་པ་ནི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བས་ན་ལྟུང་བ་དང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བཅས་པས་རྗེས་སུ་འགལ་བ་ནི་ལྟུང་བ་སྟེ་ལྟུང་བར་བྱེད་པ་དང་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྒྲིབ་པ་ནི་ལས་དང་ལམ་གྱི་གེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་འགྱོད་པ་སྟེ་ཡིད་ལ་གཅགས་པའོ། །ཡང་ན་རྒྱུ་ནི་ལྟུང་བའོ།། འབྲས་བུ་ནི་འགྱོད་པའོ། །གཞན་ལྟུང་བས་ན་ལྟུང་བའོ། །སྒྲིབ་པས་ན་འགྱོད་པའོ། །ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ནི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་གང་གིས་ལས་ལ་སྒྲིབ་པའོ། །ཡང་ན་བྱེད་པར་ཉེ་བར་གཟུང་བ་ཉིད་ནི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའོ། །དེ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། འོད་སྲུངས་ཞེས་གསུངས་ཏེ་སྡིག་པའི་རྣམ་གྲངས་བརྟག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གི་བསམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་ནི་སྔར་བཤད་པ་ཉིད་དེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མཚམས་མེད་པའི་ལས་གཉིས་གཞི་གཅིག་ལ་བསྡུ་བ་ནི་ཕ་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཏེ། ཕ་བསད་པ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་བསད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཀོར་ནི་དབྱིག་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ཡུལ་གསུམ་ལ་བརྐུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེ་བ་ནི་མ་དགྲ་བཅོམ་མ་སྟེ་མ་ནི་མ་བསྐྱེད་མ་ལ་བྱ་སྟེ་མཚམས་མེད་པ་དང་ཆ་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླ་བའོ། །དེ་དག་གང་ལ་ཞེ་ན་གཅིག་ལ་བསྡུ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཅིག་གི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པས་ཉེས་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་འང་འཇོམས་པར་འགྱུར་བས་ན། དེ་ཡང་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅི་ལྟ་ན་དེ་སྤང་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་ཞེས་གསུངས་ཏེ་ལྡན་པ་ནི་འཇོམས་པ་སྟེ་འཕྲོད་པ་ཉིད་དོ། །ཅི་ལྟར་འཕྲོད་ཅེ་ན་ལ་ལ་ནི་རྟེན་དང་སུན་འབྱིན་པ་དང་སོར་ཆུད་པ་དང་གཉེན་པོ་སྟེ་སྟོབས་བཞི་ལྡན་པ་ལ་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ནི་རྒྱུ་ནི་ནང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྐྱེན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་ལྡན་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འགྱོད་ཅིང་གཉེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ་


DTG110_Page_0655
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་ཞིག་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་མ་སྐྱེས་པ་ལྟར་བས་ན་འོག་ནས་ཀྱང་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འགག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་གནས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ནི་བྱས་པ་ཆུད་མི་ཟ་བར་ཤེས་ནས་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རྩོལ་བ་ལ་བྱའོ། །ལ་ལ་ནི་མེ་ལྔ་བསྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པས་ན་དེའི་རྒྱུ་ནི་དེ་དག་དང་འགལ་བ་ཡིན་པས་དངོས་པོར་ལྟ་བ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང་འགལ་ཏེ་དེས་ན་གང་བྱེད་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མ་བྱས་པ་ནི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུས་མ་བྱས་པ་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་མེད་པ་སྟེ་སྐྱེས་ནས་འཇིག་པའི་ཕྱིར་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་ཕྲད་པར་མི་འགྱུར་བ་ལ་བྱའོ། །འོ་ན་མངོན་སུམ་དང་འགལ་ཞེ་ན་སྒྱུ་མའི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། མ་བརྟགས་ན་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ལ་སྟོང་པས་གླགས་མི་རྙེད་པས་ན་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གླགས་མི་རྙེད་ཅེ་ན་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་སྟེ་བསྒྱུར་དུ་མི་ནུས་པས་སོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་མེད་པས་ཐོག་མ་ནས་དག་པའོ། །འོ་ན་ཐམས་ཅད་ཅིའི་ཕྱིར་མ་གྲོལ་ལོ་ཞེ་ན། མངོན་པར་དད་ཅིང་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རང་འབྱུང་རྣམས་ཀྱི་དམ་པའི་དོན། །དད་པ་མེད་ན་རྟོགས་མིན་ཏེ། །ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་འོད་ལྡན་པ། །ལོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་བཞིན་ནོ། །ཞེའོ། །ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་མི་གྲོལ་ཞེ་ན། རིགས་པས་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་པས་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །ཅི་ལྟར་མེད་ཅེ་ན། སྐྱེས་ནས་འཇིག་ཅིང་འཇུའོ། །ཅི་ལྟར་སྐྱེ་ཞེ་ན་རྒྱུ་དང་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཅི་ལྟར་འཇིག་ཅེ་ན། རྒྱུ་ལ་མ་ལྟོས་པས་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུའོ། །སེམས་ཅི་ལྟ་བར་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་པས་གང་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཟད་ཀྱང་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འབྱིན་ནོ་ཞེ་ན། གང་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་དེ་ལ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་ན་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འོ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་ན་ལས་སོགས་པར་མི་བདེ་ལ་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་གྲོལ་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་ཅི་ལྟར་འཐད་ཅེ་ན། མདོ་གཉིས་པ་བསྟན་ཏེ། ཉེས་པ་ཆེན་པོ་བྱས་ཀྱང་དེའི་རྗེས་སུ་རྟེན་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཉིད་སྔོན་དུ་བཏང་སྟེ། གཉེན་པོ་བསྒོམས་ན་གྲོལ་བ་ནི་སྔར་མ་སྐྱེས་དགྲའི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ། འདིར་ཡང་ནམ་ཆོས་ཐམས་


DTG110_Page_0656
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅད་ཤིན་ཏུ་དུལ་བར་ཤེས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲར་བསྟན་པའམ་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཆོས་མཐུན་པར་བཤད་པས་ཉེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་སྟེ་ལྟུང་བ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་སྟོང་པ་སྟེ་དངོས་པོས་དབེན་པ་སྟེ། འདས་པ་ནི་ཞིག་ལ་མ་འོངས་པ་ནི་མ་བྱུང་བ་དང་ད་ལྟར་ནི་མི་གནས་པས་དབེན་པ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འགྱོད་པ་སེལ་བ་ནི་ལྟུང་བའི་ཆོས་བཞིན་དུའང་ཕྱིར་བཅོས་པ་སྟེ་ཆད་པའི་ལ་སོགས་པའོ། །བརྟན་པོར་མི་བྱེད་པ་ནི་འགྱོད་པ་མི་གནས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འགྱོད་པ་ཉིད་སྒྲིབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྡང་བའི་ཐབས་བསམ་པའམ། ལྡང་བའི་ཐབས་སྦྱོར་བ་ཕྱིར་བཅོས་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། དེ་དག་ལ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྟོབས་བཞིས་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེན་པོ་འང་སེལ་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཆོ་ག་ནི་བཅས་པའི་ཉེས་པ་ཕྲ་མོ་ལ་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་སྟོབས་བཞི་དག་པར་བྱེད་པའོ། །འདས་པའི་ཉེས་པ་བཤགས་ཀྱང་ཡང་ཉེས་པས་གོས་ན་ཅི་ལྟར་བྱ་ཞེ་ན་དེའི་རྒྱུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་འདུལ་བ་ལ་མཁས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མི་སྡུག་པ་དང་བྱམས་པ་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བསྒོམ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཅི་ལྟར་འདུལ་ཞེ་ན། གློ་བུར་གྱི་ཞེས་བྱ་སྟེ་བརྫུན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྫུན་པར་བྱས་ནས་དེའི་དབང་དུ་མི་འགྲོ་བས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པར་རོ། །བག་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་ལྟུང་བ་བྱུང་ན་སྐྱེན་པར་ཕྱིར་འཆོས་པས་ན་འབྱུང་བར་འདུ་ཤེས་པའོ། །སྔར་བསྟན་པའི་ཅི་ལྟར་བརྟན་པོར་མི་བྱེད་ཅེ་ན་ཡུལ་དང་མཚན་ཉིད་དང་སྤོང་བ་ལ་མཁས་པས་འགྱོད་པ་མི་གནས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཡུལ་ནི་ནད་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ནང་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སུའོ། །གཉིས་ག་མེད་པས་ནི་བར་ཏེ་དབང་པོའམ་ནམ་མཁའོ། །མ་ཡིན་ན་ནི་དགག་པ་སྟེ་ཅི་སྐད་སྔར་བཤད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་ནི་གཉིས་ཏེ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། གཉེན་པོའི་ངོ་བོ་གང་གིས་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་ཤེས་ན་དེ་སྤོང་བ་སྟེ་དཔེར་ན་ཀླུའི་རིགས་འདོན་ཤེས་ན་གནོད་པ་མི་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེ་ན་རྩ་བ་མེད་པར་རྟོགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་


DTG110_Page_0657
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བསལ་བྱ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་བསྒྲུབ་ཅེས་བྱ་སྟེ་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ལྟར་རྩ་བ་མེད་པར་བརྟག་ཅེ་ན། སྤང་བར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྤྲིན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ལྷག་མཐོང་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །ཡེ་ཤེས་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དཔྱད་ནས་གཏོར་བ་ནི་བཤིག་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བས་སྒྲིབ་པའི་ཕྱིར་སྤྲིན་དང་འདྲའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་ཡིན་པས་ནང་གི་སེམས་དེར་སྣང་བས་ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུ་སྟེ། བཞིན་ནི་ནང་གི་མཐུས་སོ། །མི་ཤེས་པ་ལས་བྱུང་བས་མུན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ལོག་པའི་ཤེས་པ་ལས་བྱུང་བས་ན་རྐུན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ལས་ནི་གླགས་ཚོལ་བ་སྟེ་བདེ་བ་འཕྲོག་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་མ་རིག་པ་ནི་གཉིས་པ་སྟེ་འཛིན་པར་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་དཔེ་ནི་སྤྲིན་ལྟ་བུ་སྟེ་འདྲ་བར་གཞན་འབྱུང་བའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །གཟུང་བར་ཀུན་དུ་བརྟགས་པར་ནི་ཆར་སྤྲིན་ལྟ་བུ་སྟེ། ཡུལ་དང་འདྲ་བ་ཡང་གཞན་འབྱུང་བའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་སྟེ་བདེན་པ་གཉིས་ལ་མཁས་པས་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ལྟར་སྤོང་ཞེ་ན། ཕྱོགས་ན་འགྲོ་བ་དང་ཡུལ་ན་གནས་པ་མེད་པ་སྟེ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་མ་རིག་པའི་དཔེ་ནི་ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུ་སྟེ་ཐོག་མ་མེད་པའི་བག་ཆགས་གོམས་པའི་ཕྱིར་དེར་སྣང་ངོ༌། །དེ་ནི་གསུམ་སྟེ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འདོད་ཆགས་ནི་ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུ་སྟེ། ནང་གི་སེམས་ཀྱི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པར་བརྟགས་པས་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའོ། །གཏི་མུག་ནི་མུན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་མི་ཤེས་པས་རྨོངས་པའོ། །ཞེ་སྡང་ནི་རྐུན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་བསྐལ་པ་སྟོང་ལ་སོགས་པར་བསགས་པའི་དགེ་བ་རྐུ་བར་བྱེད་པས་ན་རྐུན་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ་མི་ཤེས་པས་རྐྱེན་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁོང་ཁྲོ་གནས་མེད་པས་ན་མཁའ་འགྲོ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ་ཡུལ་རྣམས་ལ་རྒྱུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་མི་འདོད་པར་བྱེད་པས་གནོད་སྦྱིན་ལྟ་བུ་སྟེ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐར་པའི་གཟི་བརྗིད་འཕྲོག་པས་ན་སྲིན་པོ་དང་གནོད་སྦྱིན་ལྟ་བུ་སྟེ་མདངས་འཕྲོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ལ་ལ་ནི་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྨྲའོ། །ཅི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱ་ཞེ་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་


DTG110_Page_0658
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་སྤོང་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པས་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དེ་དག་ངེས་པའི་དོན་དུ་བྱ་བ་ནི། མདོ་གསུམ་པ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དང་པོ་དང༌། བར་པ་དང༌། ཐ་མར་ནི་ཐོས་པ་དང་མོས་པ་དང་འཇུག་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་གྲངས་སུ་བཤད་པ་ནི་མདོར་བསྟན་པའི་ལྟུང་བ་ནི་ཅི་ལྟར་སྦྱོང་ཞེ་ན་བདུད་འདུལ་བའི་ལེའུ་ལས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་འགྱོད་པ་ཅི་ལྟར་སེལ་ཞེ་ན་མ་སྐྱེས་དགྲའི་མདོ་ལས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཇི་ལྟར་སྦྱོང་ཞེ་ན། མཛོད་ཀྱི་མདོ་ལས་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་དེ་འགྱོད་པ་དང་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ནི་ཁྱད་པར་དང༌། སྤྱིའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་དོ། །ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་དྲངས་ནས་ཕན་ཡོན་གཉིས་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་མཚོན་པ་ནི་འདི་ནི་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། འདིར་མདོར་བསྡུས་སོ་ཞེས་བཤད་པའོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་དག་ནི་སྐུ་གཉིས་འགྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་པས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པ་ཤེས་རབ་དེའང་ཐབས་དང་ལྡན་པར་བསྟན་པ་ནི། ཐབས་མཁས་པ་དང་བྲལ་བར་གསུངས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཤེས་རབ་གོམས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་བས་ན་སྦྱོར་བ་ཡང་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཡང་དག་པའི་ཐར་པའི་ཐབས་སོ། །སྦྱོར་བ་ནི་ལམ་དེའོ། །དེ་ཡང་ཅི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། དེ་སྐད་ཅེས་ལུང་དང་སྦྱར་བ་ནི་ཐབས་ཀྱིས་མ་ཟིན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཞིང་གི་རྒྱན་ནི་ཞིང་དང་འབྲེལ་པར་རྒྱ་ཅེས་བ་སྟེ། སྣོད་རྣམ་པར་པར་དག་པའོ། །ལྟ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཏེ་ཚངས་པའི་འདྲ་བ་ལས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ན་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། ཤེས་རབ་ཐབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དང༌། །སྦྱིན་སོགས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་མི་བཟང་གཞག །ཅེའོ། །དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་དགོས་པ་བསྟན་ནས། །དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་བཤད་པ་ནི། ཐབས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེས་འབྲེལ་པ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་བཤད་པ་ནི་གང་འཁོར་བ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དུས་མ་ཡིན་པ་ནི་ཚོགས་རྫོགས་པའོ། །ནང་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་


DTG110_Page_0659
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདས་པ་ལ་གོམས་པའོ། །མི་སྐྱེ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ངེས་པར་གྱུར་པ་ནི་ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་པའོ། །དེ་ལ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་རྣམས་སུ་སྤྱིར་བཏང་བ་ནི་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་འབྲེལ་བ་སྟེ། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡིན་ཡང་བྱིས་པའི་རྒྱུད་ལས་འདས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲོ་བ་དང་རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་སུ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་དེ་རྟོགས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དེ་མ་རྟོགས་པས་འཁོར་བ་ལ་སྤྱོད་ཡུལ་བ་དང་གཟུང་བ་མེད་པར་རྟོགས་པ་དང་འཛིན་པ་མེད་པར་མ་རྟོགས་པས་ཀྱང་ངོ༌། །བཟོད་པའི་ས་ལ་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པས་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་རྟོགས་པ་གཙོར་བཤད་ལ། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་མཐོང་བའི་ལམ་མ་ཐོབ་པས་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའོ། །ས་དང་པོ་ལ་ནི་བདེན་པ་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་ནང་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པ་སྟེ་འཆལ་པའི་དྲི་མ་སྤོང་བའོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པས་མི་སྐྱེ་བ་གཙོར་བསྒོམ་ལ། བཞི་པ་ལ་སྤྲོས་པ་དང་ལྡན་པས་འོག་མའི་ངེས་པ་ལ་མི་འཇུག་སྟེ་གོང་དུ་ཡོན་ཏན་ཚོལ་བའོ། །ལྔ་པ་ལ་བདེན་པ་གཉིས་གོམས་པར་བྱེད་པས་འདུ་འཛིའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་སོགས་པའོ། །དྲུག་པ་ལ་རྟེན་འབྲེལ་གོམས་པས་དེ་རང་བཞིན་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་སྤྱོད་ཡུལ་གཙོར་བསྒོམ་ལ། བདུན་པ་ལ་མཚན་མ་མེད་ཅིང་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པས་ཡོན་ཏན་ཚོལ་བ་ཞེས་བཤད་དོ། །ས་བརྒྱད་པ་ལ་མཚན་མ་མེད་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་མངོན་པར་འདུ་འཛི་བྱེད་ལ། དེར་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ལ་བསྐུལ་བས་རྒྱུན་མི་གཅོད་པའོ། །ས་དགུ་པ་ལ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་ཤིན་ཏུ་ཞི་བར་མི་ལྟུང་བ་སྟེ་དེས་ཆོས་བཤད་པའི་སྒོ་ནས་དོན་མེད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ས་བཅུ་པ་ལ་གང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་མཛད་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལ་རང་དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཤེས་བྱ་ཕྲ་བ་ལ་ཐོགས་པས་སྤྱོད་པ་མི་གཏོང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བས་དེ་ཉིད་ངེས་པའི་དོན་དུ་བསྟན་པ་ནི་ལྷའི་བུ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རེ་ཞིག་ཕྱིར་བསྟན་པ་ནི་བརྩོན་པ་མེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ། ཆོས་རྣམས་སྡུད་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པ་ཐབས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་འཆད་པ་ནི་དང་པོ་ཚོགས་ཀྱིས་ནས་བཟུང་སྟེ་རྩེ་མོའི་བར་དུ་བདག་མེད་པ་ལ་


DTG110_Page_0660
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་སྟེ་ཐེག་པ་ཐ་མར་མི་ལྟུང་བའི་ཕྱིར་ཐབས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལ་སོགས་པ་རིག་པར་བྱའོ། །བཟོད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་བླང་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་སྦྱོར་བ་སྟེ་དེ་ལ་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་སྦྱོར་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆེན་པོ་ལ་རིག་པར་བྱའོ། །ས་དང་པོ་ལ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དབྱེར་མེད་པ་སྟེ་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་གྱིས་སོ། །ས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ལ་ནི་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་ཞིང་དུ་སྦྱོར་བའོ། །ལྔ་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ལ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་རབ་ཏུ་འཕེལ་བར་སྦྱོར་བའོ། །བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ལ་ནི། གཟིགས་པ་མེད་པའི་སྐུར་རྟོགས་པར་སྦྱོར་བའོ། །ས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པར་སྦྱོར་བའོ། །འདི་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གཞན་ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པ་སྟེ་ལམ་དེ་རྣམས་སུ་ཅི་ལྟར་བསྒོམ་ཞེ་ན། གང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་མོས་པས་སྤྱོད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ས་བདུན་པའི་བར་དུ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་སེམས་ཅན་ནི་སྤྱིར་ཡུལ་དུ་བྱའོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་རིག་པར་བྱའོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ནས་བཟུང་སྟེའོ། །ཡང་ཞི་བ་དང་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ས་བརྒྱད་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ཡེ་ཤེས་ལ་རྟེན་པ་སྟེ། འདིར་ཡང་སྙིང་རྗེ་ཁྱད་པར་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་དགུ་པ་ལ་ནི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་ལྟ་བ་སྟེ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཆོས་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་བཅུ་པ་ལ་ནི་སངས་ཀྱི་སྐུའི་རྒྱན་ལ་སོགས་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། སྐུའི་རྒྱན་ནི་སྐུ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱན་ལ་བྱ་སྟེ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཞིང་གི་རྒྱན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇུག་པ་ནི་སྦྱོར་བ་ལ་བསྙེགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དལ་འབྱོར་ཐོབ་པ་ནས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་མཚན་ཉིད་ཚང་ན་ནི་འདོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། དང་པོ་སྒོམ་པའི་ས་ནས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒོམ་པའི་ཐབས་ལ་འཇུག་པའི་རིམ་པ་བསྟན་པ་ནི་ཕྱག་རྒྱ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདེབས་པའི་ཕྱིར་ཕྱག་རྒྱའོ། །དེ་ཉིད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཚིག་འབྲུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དོན་དམ་པར་ཟབ་མོ་ལ་


DTG110_Page_0661
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཇུག་པ་སྟེ། འདིས་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་ཚུལ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ལ་མི་འདའ་བས་རྒྱས་བཏབ་པ་སྟེ། རྣམས་ཞེས་གསུངས་པས་མཐའ་དག་པར་མངོན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཐབས་ལ་འཇུག་པའི་ཡུལ་བསྟན་ནས། དེ་ཉིད་གང་ཟག་དང་སྦྱར་བ་ནི་དེ་ལ་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། ལས་དང་པོ་པ་ནི་མོས་པའི་ས་པའོ། །མ་གོས་པ་ནི་རྟོགས་པ་སྤང་བའོ། །བཤད་པ་དང་སྦྱར་བས་ན་ཕྱུགས་སོ། །བསྒྱུར་བ་ལ་སོགས་པར་གསུངས་པའི་ལྡེམ་པོ་དག་གི་སྣྲེལ་ཞི་སྟེ་གཞན་དུ་འཁྱོགས་པས་ན་ལྡེམ་པོའོ། །རྒྱུད་ནི་མ་འདྲེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུན་རིང་དུ་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་རོ། །འདི་ནི་དལ་འབྱོར་ཐོབ་པ་ནས་གོམས་པར་བསླབ་པར་མངོན་གྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལོག་པར་རྟོག་པར་མི་བྱའོ། །གཉིས་སུ་གསུངས་པ་ནི་གཙོར་གོམས་པར་བྱ་བར་བསྟན་གྱི་མ་ཡིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཧ་ཅང་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་གི་འཇུག་པའི་ཚུལ་ནི་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་རྨ་འབྱིན་པའི་ཉེས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཉེས་དམིགས་འདི་ལ་བསྟན་པ་ནི་ངེས་པར་སེམས་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། ཟབ་མོ་ལ་མི་གུས་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེའི་རྒྱུ་ཉིད་ནི་ཆོས་སྤོང་བ་དང་གང་ཟག་ལ་ཞེ་སྡང་བ་སྟེ་སྔར་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ཉིད་དོ། །ཉེས་པ་གཉིས་ཏེ་ཡུན་རིང་དུ་སྤྱད་པའི་གང་ཟག་ལ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་དུ་གོམས་པ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང་ས་བདུན་པ་མན་ཆད་དུ་གོམས་པ་ས་བརྒྱད་པ་ལ་བཟོད་པ་སྟེ། འདིར་ནི་དང་པོའི་རྒྱུའི་གེགས་སུ་གཟུང་ངོ༌། །དེའི་རྒྱུ་ན་དམན་པ་ལ་ཁྱད་དུ་གསོད་པ་དང་གུས་པ་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པ་སྟེ། འདིར་བསླབ་པ་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་མོས་པ་ཉིད་དོ། །རི་མོ་ནི་དེ་སྟོན་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་མི་བྱེད་པས་རི་མོ་མི་བྱེད་པའོ། །རྣམ་གྲངས་སུ་བསླབས་པ་ཁྱད་དུ་གསོད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་ངས་ནི་ཟང་ཟིང་སྦྱིན་པར་མི་གནང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་ལུང་གི་ཚད་མས་རབ་ཏུ་སྦྱར་བ་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་རྙེད་དཀའ་བའི་གཏམ་བརྗོད་པ་སྟེ་བཅུ་པའོ།། །།དེ་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སློབ་པ་དེའང་ཐོབ་བྱ་གང་ཞིག་ལ་དམིགས་


DTG110_Page_0662
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་སློབ་ཅེ་ན། ཐོབ་བྱ་སྐུ་གཉིས་ལ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆེ་བ་ཉིད་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དགར་བའོ། །འཇུག་པ་ནི་གཉིས་ཏེ་མོས་པས་འཇུག་པ་དང་ཐོབ་པས་འཇུག་པའོ། །དེའང་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་ལན་ནི་ལུང་གིས་ཤེས་ཏེ། འཕགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་གྲགས་པས་བསྟན་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དང་པོ་ས་དང་པོའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པ་ལས། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་པ་ནི། བཙུན་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ས་རྣམས་སུ་ཕན་ཡོན་གྱི་ཁྱད་པར་རྨད་དུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཡོད་ཀྱང་ས་དང་པོ་དང་བཅུ་པ་ནི་མཚོན་པ་ཡིན་ལ། ས་རེ་རེ་ལ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་ཡང༌། དང་པོ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བརྩམས་པའི་རྨད་དུ་བྱུང་བ་སྟོན་ཏེ། ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མཐོང་བ་ལ་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བ་དང༌། བསམ་པ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་དང། གཞན་རྗེས་སུ་དྲང་བ་དང༌། རང་གི་འཁྲུལ་པ་དགོད་པའི་ཕྱིར་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཐོབ་པོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཉམ་ང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉི་ག་ལ་བརྟགས་པའོ། །ཕལ་ཆེར་ཞེས་སྨོས་པས་དམན་པའི་དོན་དམ་པ་སྤངས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་ཀྱང་སྦྱར་ཏེ་གཞན་དུ་ན་བྱ་བ་ཉམས་པའི་ཕྱིར་རམ་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དབང་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དང་པོ་གོ་སྐབས་མ་ཕྱེ་བར། །ཞེས་སྨོས་སོ། །སྦྱིན་པར་ཁས་འཆེས་པར་སློང་བ་ནི་མི་སྲིད་དེ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཐུ་མེད་ཅེས་བྱ་སྟེ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རང་ཉིད་ཀྱིས་བྱེད་ཅེ་ན། དཀའ་ཐུབ་དག་པ་སྟེ་མྱུར་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གང་གི་ཞེ་ན་ཕལ་ལ་མེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ་སྔར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་དཔེ་སྒྲུབ་པ་ནི་དཔེར་ན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བཟོད་པ་ནི་འདོད་པའོ། །ས་བཅུ་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཆོས་སྣང་བའི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་དང༌། ཁམས་སྣང་བའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གཙོ་བོའི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ནི། གང་གིས་འཕྲུལ་ཞེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའོ། །གང་གི་ཐད་དུ་ཞེ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་སྤྱན་སྔར་རོ། །


DTG110_Page_0663
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་གི་དོན་དུ་ཞེ་ན་མཐུ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་གང་ནས་ཤེ་ན། མཚན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་སོ། །གང་གི་ཡོན་ཏན་འཕྲུལ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་ལ་སོགས་པའོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་གང་འཕྲུལ་ཞེ་ན་ཆོས་སྣང་བའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ནི་སྔོན་གྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གནས་བཀོད་པའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ནི་མི་མཇེད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གདན་བཀོད་པའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ནི་རྡོ་རྗེའི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལུས་བཀོད་པའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ནི་ནོར་བུའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འཁོར་གྱི་ཡོན་ཏན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སྨོན་ལམ་གྱིས་བྱུང་བ་ཉིད་ནི་ཞལ་དུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁམས་སྣང་བའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ནི་ཡང་སྡོང་པོ་བཀོད་པ་དེ་ཉིད་ལས་ཞེས་གསུངས་སོ། །དང་པོ་ལུས་ལ་དམིགས་པ་སྤྲུལ་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཡོན་ཏན་གྱི་དབང་དུ་ཆོས་གང་ལ་ལྡན་ཞེ་ན། ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་ནོར་བུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ནས་འཕྲུལ་ཞེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ཡང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དངོས་པོ་གང་ཞེ་ན་སྟོང་གསུམ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་ལས་སྣོད་ནི་རླུང་གི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །སེམས་ཅན་ནི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དུས་ནི་ཉིན་ཞག་ལ་སོགས་པའོ། །ཕྱོགས་ནི་ཤར་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའོ། །རྟེན་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་བཟང་བ་ཡང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྟེན་གང་ན་གནས་པ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ནི། རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཀྱི་སྤྱན་སྔ་ནའོ། །དམིགས་པ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ནི། དེའི་ལུས་རེ་རེ་ལས་ཀྱང་ཞེས་གསུངས་པའོ། །བརྗོད་པ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ནི། སེམས་ཅན་གྱི་སྒྲ་ལ་སོགས་པའོ། །མཛད་པ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ན། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མཐར་ཐུག་པའི་འབྲས་བུ་ནི་དེ་ལ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཚད་མེད་པ་ནི་ས་བཅུའི་རྣམ་པར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཚད་མེད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་མཆོག་མཁྱེན་པའོ། །དེ་ལ་དཔེ་ནི་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དང་


DTG110_Page_0664
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྦྱར་བའོ། །དེའི་འཐད་པ་ནི་དབང་དུ་བཞུགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེ་ལ་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མའོ། །དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་གྲངས་ཀྱི་དཔེ་ནི་བུ་རམ་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྙིང་རྗེའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པས་འཁོར་བར་གནས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་གྱི་རོ་ཡིས་མི་འདོར་བས་བུ་རམ་ཤིང་ལྟ་བུའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་ལྟར་སྣང་ཡང་ཉོན་མོངས་པས་སྟོང་པས་འདམ་བུ་ལྟ་བུའོ། །ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་དེས་སྟོང་པ་ཡིན་པ་ནི་འོད་མ་ལྟ་བུ་སྟེ་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་སྣོད་དུ་གྱུར་པས་ཏིལ་ལྟ་བུའོ། །དེ་དག་མང་བས་ན་ཚལ་སྨོས་ཏེ་འདྲ་བ་རྣམས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆེ་བ་བསྟན་ནས། ཕྲིན་ལས་ཀྱི་ཆེ་བ་བསྟན་པ་ནི། འཇམ་དཔལ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཕྲིན་ལས་དངོས་ནི་དེ་ལ་གཅིག་ཏུ་སྲ་བ་ནི་སྐུ་གདུང་རིང་བསྲེལ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མི་རྟོག་པ་དང་དུས་ཐམས་ཅད་པའི་ཕྲིན་ལས་དེ་ཉིད་ངེས་པའི་དོན་དུ་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཕལ་པོ་ཆེའི་མདོ་ལས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དཔེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་གཞི་བསྟན་པ་ནི། དགེ་སློང་ཀུན་དགའ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཕྲིན་ལས་དངོས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་གོ་བར་བཟོད་དོ། །དེ་ལྟར་འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་བཤད་ནས། ད་ནི་ཆེ་བ་ལ་མོས་པའི་ཕན་ཡོན་བཤད་པར་མདོ་སྡེ་ཟབ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལུང་དང་སྦྱར་བ་ནི། མདོ་དེ་ཉིད་ལས་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཕན་ཡོན་གྱི་དཔེ་ཉིད་ནི་དཔེར་ན་ཞེས་གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་གནམ་འཕང་དང་ཞང་རྒྱང་ཆེ་བ་ཉིད་ནི་ལྷག་གེ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཐེག་པ་དམའ་བ་ལས་མཐོ་བའོ། །དེ་ཉིད་ནི་ཡངས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཡངས་པ་དང་ཆེ་བའི་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་དབང་དུ་བུས་པའོ། །དེའི་གཞི་ནི་དངོས་པོ་དང་དུས་དང་གང་ཟག་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་ནི། འཇམ་དཔལ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ནི་རང་དུལ་བར་འདོད་པའོ། །ཕུང་པོ་མེད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འགྲོ་བ་ལ་དམིགས་པ་མེད་པས་རྒྱ་ཆུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། འདི་ལ་མོས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྔར་བཤད་པ་ལྟ་བུ་གང་ཡང་ཡིན་ནོ། །མདོ་ཀུན་


DTG110_Page_0665
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་ལུང་གི་ཚད་མས་རབ་ཏུ་སྦྱར་བ་ལས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པ་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་གཏམ་བརྗོད་པ་སྟེ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་བཅུ་གཅིག་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་ཡོན་ཏན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་པ་རྫོགས་སོ།། །།ད་ནི་དེ་དག་ངེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལུང་གི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དང་པོ་བསོད་ནམས་མིན་སྤངས་ནས། །བར་དུ་བདག་ལྟ་ལོག་པ་སྟེ། །ཐ་མ་ཀུན་ལས་ལྡོག་ཤེས་པ། །རིགས་པར་ལྡན་ཕྱིར་གྲོལ་བའོ། །ཐར་པ་དོན་དུ་གཉེར་འདོད་རྣམས། །གླང་ཆེན་ལམ་དུ་སོང་འགྲོ་ཡང༌།། གྲགས་ཕྱིར་བློ་གྲོས་སྦྱང་འགའ་ཞིག །དེ་མ་མཐོང་ཕྱིར་གྲགས་ལ་བརྟེན། །དེ་ཉིད་མཐོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། །ཚད་མ་མིན་ཕྱིར་འདི་མཐོང་བཞིན། །དེ་མ་ངེས་པར་གྲགས་ཤེ་ན། །དེ་ལ་ཚད་མས་གནོད་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མ་དེ་ཉིད་མིན་ན་ནི། །དེས་གཞལ་ཅི་ཕྱིར་བརྫུན་མི་འགྱུར། །དམ་པའི་དོན་ལ་གྲགས་འགའ་ཞིག །ལུང་མི་འགྱུར་ཏེ་དེ་ཉིད་བཞིན། །སྣང་གྲངས་སྤྱོད་པས་མཐོང་ཞེ་ན། །དེ་ཉིད་མ་མཐོང་ཅི་ཡི་ཕྱིར། །ཡུལ་མིན་ཞེ་ན་དེ་འདོད་པས། །དེ་ལ་མཁས་པ་ཅི་ཞིག་རྩོད། །ལུང་ཡང་དེ་ལ་རག་ལུས་ཞེས། །སྨྲ་ན་ཅི་ཕྱིར་དེ་ལ་མིན། །རྒྱུ་མེད་མི་རུང་གང་ཞིག་རྒྱུ། །དེ་མེད་ནུས་པས་མ་མཐོང་ཕྱིར། །གཞན་དུ་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར། །དེས་ན་ཟབ་མོར་གྱུར་པ་ལ། །སྔོན་གྱི་ལུང་རྙིང་ཡོངས་བཏང་སྟེ། །རང་ལྟར་གཟུང་མིན་ལུང་ལས་གསུངས། །བསྲེགས་བཅད་བདར་བས་གསེར་ལྟ་བུར། །བརྟགས་ནས་བླང་བར་གསུངས་ཤེ་ན། །དེ་ཡོད་མིན་ཏེ་མ་ཡིན་ལྟར། །མ་རྟོགས་གྲུབ་པའི་ལམ་མེད་པར། །ཆོས་ཀྱི་མིག་ཅན་གྱིས་མཐོང་སྟེ། །དེ་ཡང་དེ་ལ་བརྟེན་ཞེ་ན། །བཤད་བཞིན་རྒྱུ་མིན་འབྲས་བུ་ལྟར། །ཚད་མ་དེ་ཡིས་གནོད་པ་ཡིན། །གྲུབ་ལམ་སྣང་བ་རྟགས་ཡིན་ཏེ། །རང་ཉིད་བྱ་བྱེད་མི་རྟོགས་པར། །ལྐོག་གྱུར་ཇི་ལྟར་འཛིན་པར་འགྱུར། །དེ་ལའང་སྒྲུབ་བྱེད་ཡོད་པ་མིན། །འགལ་ཕྱིར་མངོན་སུམ་གང་གིས་འཛིན། །ཚད་མས་གནོད་ཕྱིར་གསུམ་པའང་མིན། །གཅིག་དང་ཐ་དད་མི་སྣང་ན། །བདག་སོགས་གང་རུང་གནས་པ་སྨོས། །མི་དམིགས་ཕྱིར་དང་འགལ་ཕྱིར་ན། །དེ་མ་རྟོགས་དང་དེ་ལས་མིན། །མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་འང་མ་གྲུབ་པས། །རང་གི་འདོད་པ་གང་


DTG110_Page_0666
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་ཞིག །གཅིག་མིན་དེས་ན་དུ་མའང་མིན། །རང་གཞན་གཉིས་དང་རྒྱུ་མེད་དང༌། །ཡོད་སོགས་སྐྱེ་བར་མི་རུང་བས། །ངོ་བོ་ལ་སོགས་གང་ཞིག་ཡོད། །བརྟགས་དང་གཞན་དབང་གྲུབ་པ་མིན། །མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་དངོས་མེད་པར། །ཀླུ་སྒྲུབ་ཐོགས་པ་མེད་པས་གསུངས། །མ་རྟོགས་འགའ་ཞིག་མི་མཐུན་སྨྲ། །མི་མཐུན་དེས་ཟབ་ང་ལུང་ནི། །བརྫུན་པ་ཉིད་དུ་སྨྲས་པས་ན། །དེ་ལས་སྐུར་པ་གང་ཞིག་ཡོད། །དོན་གཉིས་ཕྱིར་ན་གང་ཞིག་བརྫུན། །དེ་སྤངས་བཟློག་པའི་རྒྱུ་འགའ་ཞིག །དྲང་ཕྱིར་ཞེ་ན་དེ་བརྫུན་མིན། །དོན་མེད་ཕྱིར་ན་གཉིས་པ་བརྫུན། །འགལ་ཕྱིར་གཞུང་གི་དོན་ལ་རེག ། འདོད་རྒྱལ་སྨྲ་བ་མི་མཐུན་པས། །གླང་ཆེན་ལམ་དུ་བརྟེན་ཏེ་དོང། །དམ་པ་ཉེ་བར་བརྟེན་པ་ཡི། །དམ་པ་གང་ཡིན་དེ་གཉིས་མཐུན། །དཀའ་བ་མདངས་དང་འཇོམས་རྙེད་ནས། །སྡུག་བསྔལ་དུ་མ་འབྱུང་བའི་གནས། །སྦྲུལ་གྱི་ཚང་འདྲ་མེད་སོགས་ལྟར། །བཅས་པ་དང་པོ་ཡོངས་སུ་བསྲུངས། །དྲན་དང་ཤེས་བཞིན་བག་ཡོད་པས། །གྲུབ་པའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པ་ནི། །ཉེས་པའི་རྒྱུ་ནི་བདག་ལྟ་ཉིད། །ཤེས་ནས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ཡིན། །ཤེས་པ་གོམས་པས་འབྲས་བུ་ཐོབ། །དེ་རྒྱུ་ངེས་དོན་ཟབ་ཆོས་རྟོགས། །དམ་པའི་དོན་དུ་ཅིས་མི་གཟུང༌། །གོམས་ན་ཅི་ཞིག་དཀའ་ཕྱིར་འགའ། །སྡུག་བསྔལ་བདེ་བར་རྟོགས་བཞིན་པས། །ཟད་མེད་བརྟེན་འགའ་ཅི་ཞིག་མིན། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་དཔེ་ལས་འདས། །བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི། །ལག་ཏུ་ཐོབ་པར་དགོས་པ་མེད། །བཏང་སྙོམས་ལ་སོགས་ཚད་མེད་པས། །ཚངས་པའི་གནས་སུ་སྐྱེ་ཉིད་དང༌། །གཏོང་བས་ལོངས་སྤྱོད་བཟོད་པས་གཟུགས། །ཁྲིམས་ཀྱིས་མཐོ་རིས་སོགས་དོན་དང༌། །གྲགས་དང་རྙེད་སོགས་རྒྱ་མཚོ་ནི། །འདི་དང་གཞན་དུ་ཐེ་ཚོམ་མེད། །སྔར་བཤད་རྒྱས་པར་བཤད་དེ་ཉིད། །རང་བཞིན་ལག་པ་རང་བཞིན་གསུམ། །མདའ་དང་མིག་དང་ཡོན་ཏན་དང༌། །དུས་དང་ཡོན་ཏན་ཡོན་ཏན་དང༌། །དགུ་ནི་དང་པོ་གཉིས་པས་འགྲུབ། །གསུམ་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བས་ཏེ། །བཞི་པས་དངོས་པོ་གསུམ་པའོ། །དེ་འགྲུབ་ལྔ་སོགས་ལ་རག་ལུས། །དེ་དོན་བདུན་པས་རིག་བྱ་སྟེ། །ཐོབ་པར་བྱེད་པ་བརྒྱད་པར་གསུངས། །ཡོན་ཏན་ཐ་མ་དེ་རྣམས་གྲངས། །སྦྱིན་སོགས་སྤྱོད་པ་རྣམ་དྲུག་


DTG110_Page_0667
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དྲུག་ཏུ། །གཞུང་དོན་ཆོས་བཞི་དེ་ལྟར་བསྒྲགས། །རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱི་ལམ་པོ་ཆེ། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ལ་བསྟན་པ་ནི། །བསྡུས་པ་བཤད་པ་ལས་བྱུང་བའི། །བསོད་ནམས་འགྲུབ་པས་འགྲོ་ཀུན་རྒྱལ། །གོ་འཕང་དམ་པ་ཐོབ་གྱུར་ནས། །མི་ནུབ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་ནི། །སྣོད་དུ་གྱུར་པའི་འགྲོ་བ་ལ། །ཞི་པའི་ཚུལ་དུ་སྟོན་པར་ཤོག །ཡི་གེ་པ་ཡི་དོན་ཆེད་དུ། །བརྩིས་ནས་ཤློཀ་སུམ་སྟོང་དང༌། །དེ་ལས་ལྔ་བཅུ་ལྷག་ཅིག་ནི། །འདི་ཡི་ཚད་དུ་བྱས་པ་ཡིན། །བམ་པོ་བཅུ་དང་ཤློཀ་ལྔ་བཅུ་ཡོད་དོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྣང་བའི་རྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ལུང་གི་ཚད་མས་རབ་ཏུ་སྦྱར་བ་ལས་བསྡུས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པཎྜི་ཏ་ནག་པོའི་ཞབས་དང༌། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་བས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།


previousམདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྣང་བའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ། རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བ།next