དུས་ཇི་ཙམ་དུ་བསགས་པ།
གཉིས་པ་དུས་ཇི་ཙམ་དུ་བསགས་པའི་དུས་ནི། གསུང་རབ་ནས་མི་འདྲ་བ་མང་དུ་འབྱུང་སྟེ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་དང་། བདུན་དང་། བཅུ་དང་། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་བཤད་ལ། བཅུ་གསུམ་དུ་བཤད་པའང་ཡོད་གསུང་ངོ་། །དེ་ལ་གྲངས་མེད་གསུམ་ནི་གསུང་རབ་ཕལ་ཆེར་ལས་འབྱུང་ཞིང་། གྲངས་མེད་ཀྱི་དོན་ཡང་། མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་དང་ཐུབ་པ་དགོངས་རྒྱན་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་ནས། བགྲང་བ་ལས་འདས་པའི་གྲངས་མེད་མ་ཡིན་གྱི། གྲངས་ཀྱི་གནས་གཞན་དྲུག་ཅུར་ཕྱིན་པའི་གྲངས་མེད་ལ་བཞེད་ལ། གྲངས་ནི། གཅིག་བཅུ། བརྒྱ་སྟོང་། ཁྲི་འབུམ། ས་ཡ། བྱེ་བ། དུང་ཕྱུར། ཐེར་འབུམ། ཐེར་འབུམ་ཆེན་པོ། ཁྲག་ཁྲིག །ཁྲག་ཁྲིག་ཆེན་པོ། རབ་བཀྲམ་རབ་བཀྲམ་ཆེན་པོ། གཏམས་གཏམས་ཆེན་པོ། དཀྲིགས་དཀྲིགས་ཆེན་པོ། མི་འཁྲུགས་པ་མི་འཁྲུགས་པ་ཆེན་པོ། ཁྱད་ཕྱིན། ཁྱད་ཕྱིན་ཆེན་པོ། པང་སྟེང་པང་སྟེང་ཆེན་པོ། དེད་འདྲེན། དེད་འདྲེན་ཆེན་པོ། མཐའ་སྣང་། མཐའ་སྣང་ཆེན་པོ། རྒྱུ་རིག་རྒྱུ་རིག་ཆེན་པོ། འོད་མཛེས། འོད་མཛེས་ཆེན་པོ། དབང་པོ་དབང་ཆེན། ལེགས་ཕྱིན། ལེགས་ཕྱིན་ཆེན་པོ། རྟོག་འགྲོ། རྟོག་འགྲོ་ཆེན་པོ། འབྱིང་རྡུལ། འབྱིང་རྡུལ་ཆེན་པོ། རྒྱ་རྟགས། རྒྱ་རྟགས་ཆེན་པོ། སྟོབས་འཁོར། སྟོབས་འཁོར་ཆེན་པོ། བརྡ་ཤེས། བརྡ་ཤེས་ཆེན་པོ། རྣམ་འབྱུང་། རྣམ་འབྱུང་ཆེན་པོ། སྟོབས་མིག །སྟོབས་མིག་ཆེན་པོ། གྲངས་མེད་པ་སྟེ། བར་ནས་གྲངས་ཀྱི་གནས་གཞན་བརྒྱད་ཆད་ཅེས་གསུང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས། བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པ་བགྲང་བའི་ཚུལ་གཉིས་ཏེ། བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་རེ་རེ་ལའང་། ལོ་དང་། ཟླ་བ་དང་སྐད་ཅིག་ལ་སོགས་པ་གྲངས་མེད་པས། བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་བགྲང་བ་ལས་འདས་པའི་གྲངས་མེད་པ་ལ། བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་ལས། འཚང་རྒྱ་བ་ལ་གྲངས་མེད་མང་པོ་དགོས་པར་བཤད་པ་ལྟར་ན་གྲངས་མེད་དང་པོ་བཟུང་ལ། གྲངས་མེད་གསུམ་གྱིས་ཆོག་པ་ལྟར་ན། གྲངས་མེད་ཀྱི་ལུགས་ཕྱི་མ་འཛིན་པར་བཞེད་དོ། །འདི་ལྟར་བྱས་ན་མདོ་དག་ལས། བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ལས་འདས་པ་ཞེས་པ་དང་མཐུན་པར་སྣང་ངོ་། །བརྒྱད་སྟོང་འགྲེལ་པར་གྲངས་མེད་གསུམ་དུ་བཤད་པ་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་གྱི། ངེས་དོན་དུ་གྲངས་མེད་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དུ་བཞེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། འདི་ལྟར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དང་པོས་ནི་ཚོགས་ཀྱི་ས་ནས་བརྩམས་ཏེ་ས་དང་པོའི་བར་དུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པས་ནི་དྲི་མ་མེད་པའི་ས་ནས་བཟུང་སྟེ་ས་བདུན་པའི་བར་དུའོ། །ཡང་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་པས་ནི་ས་མི་གཡོ་བ་ནས་བཟུང་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་དུའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་ན་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་ཉིད་ཀྱི་མདོ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། གསུམ་ཚན་དུ་མཚུངས་པས་ན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་ཤེས་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་ལྟར་དྲང་པའི་དོན་གྱི་མདོ་བཤད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་འགལ་བ་ཁོ་ནའོ། །འདི་ལྟར་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས། ཚོགས་ཀྱི་ས་ཀུན་ཏུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་འདའ་བར་བྱེད་དོ། ། དེའི་འོག་ཏུ 
་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཉིས་འདའ་བར་བྱེད་དོ། །
དེའི་འོག་ཏུ ་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་བར་ཡང་སོ་སོར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གསུམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཀུན་ཏུ་འོད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ་ཞེས་སོ། །རྒྱ་ཆེར་རོལ་པར། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བདུན་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པ་ཞེས་བདུན་དུ་བཤད་དོ། །ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་ཁ་ཅིག་གྲངས་མེད་བཅུར་འདོད་པར་དུལ་ལྷའི་སྡེ་པ་ཐ་དད་བཀླག་པར་བཤད་དོ། །དེས་ན་ལུགས་མང་པོ་སྣང་ཡང་མང་པོས་འདོད་ཅིང་གྲགས་པ་དང་བྱམས་པས། ས་ནི་དང་པོ་ཡིན་པར་འདོད། །འདི་དེ་བསྐལ་པ་དཔག་མེད་ཀྱིས། །ཞེས་པ་དང་། གྲངས་མེད་གསུམ་ནི་རྫོགས་པ་ཡིས། །སྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཚར་ཕྱིན་ཏོ། །ཞེས་པས་གྲངས་མེད་གསུམ་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་སེམས་སྐྱེད་བྱས་མ་ཐག་གྲངས་མེད་རྩོམ་པ་ལ་མ་ཞུགས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དུ་མས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་བ་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དཔག་པ་དང་། བསམ་པ་དང་། བརྟག་བར་མི་ནུས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སེལ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྐལ་པ་གྲངས་མ་མཆིས་པ་གསུམ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་མ་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡུལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། དེ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་ཀྱི། ནམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བསྐལ་པ་བགྲང་བར་བྱ་ཡིས། ཐོག་མའི་སེམས་ནས་བརྩམས་ཏེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཐེག་བསྡུས་ལས། བཟང་དང་སྨོན་པའི་སྟོབས་ཅན་དང་། །སེམས་བརྟན་ཁྱད་པར་འགྲོ་པ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གྲངས་མེད་གསུམ། །ཀུན་ཏུ་རྩོམ་པར་མཛད་པ་ཡིན། །ཞེས་པའི་འགྲེལ་པར། བཟང་པོ་ནི་དགེ་བ་སྟེ་དེ་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་ནི་བཟང་པོའི་སྟོབས་ཅན་ཏེ། དེ་དེ་ལ་དེ་ཡོད་པཔའི་ཕྱིར་རོ། །སྨོན་པ་ནི་འདིར་སྨོན་ལམ་དུ་འདོད་དེ་དེ་ལ་དེ་ཡོད་པས་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྟོབས་ཅན་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཅན་ནི་རྟག་ཏུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་བརྟན་པ་ཉིད་ནི་མི་དགེ་བའི་གྲོགས་པོས་མོས་པ་བཟློག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་དང་ཚེ་རབས་ཕྱི་མ་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་འཕེལ་བ་དང་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གང་གི་ཚེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཅན་དང་སེམས་བརྟན་ཏེ་བར་མ་དོར་མི་ལྡོག་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ། ཡོན་ཏན་ཅུང་ཟད་ཀྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པ་དེ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གྲངས་མེད་པ་གསུམ་བརྩམས་སོ། །ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ། གྲངས་མེད་ཀྱི་འགོ་སྦྱོར་ལམ་ནས་རྩོམ་སྟེ། བྱང་ས་ལས་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པ་དང་པོས་ནི། མོས་པས་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ནས་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་གནས་པ་ཐོབ་སྟེ། ཞེས་པ་དང་། དེའི་འགྲེལ་པར། བརྩོན་འགྲུས་འབར་བ་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་གནས་པས་ནི་མོས་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་གྲངས་མེད་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བཤད་པས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་རྩོམ་པར་བཤད་པས་སྦྱོར་ལམ་ཁོ་ན་ནས་བརྩོན་པར་མི་འགྲུབ་སྟེ། བྱང་ས་ནས་ཀྱང་མོས་པས་སྤྱོད་པ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ཡན་ཆད་ལ་བཤད་ཅིང་ཀུན་ལས་བཏུས་ཀྱི་འགྲེལ་པར་ཡང་། མོས་པས་སྤྱོད་པ་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རིགས་ལ་གནས་པ་ཐོག་མར་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཏབ་པ་ནས་བཟུང་ནས། རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ལ་མ་ཞུགས་པའི་བར་དུ་སྟེ། སོ་སོ་རང་གིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་མིན་ན་སྔར་གྱི་ལུང་དང་། ཨ་བྷ་ཡཱ་ཀ་ར་གུཔྟས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དང་པོས་ནི་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ནས་བརྩམས་ནས་ས་དང་པོ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུའོ། །ཞེས་པ་དང་། ཇི་ལྟར་མི་འགལ། དེས་ན་ཚོགས་ལམ་དུ་བཟང་པོའི་སྟོབས་ཅན་ལ་སོགས་པ་ནམ་གྲུབ་པ་ནས་གྲངས་མེད་རྩོམ་མོ། །ཡང་བསྡུ་བར། ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་ཏུ་རུང་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ནི་རེ་ཞིག་སྐྱེ་བ་གཅིག་ཀྱང་མེད་ན་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། ཚེའི་འདུ་བྱེད་བསྲིངས་ནས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །དབུ་མ་པ་ཆོས་ཀྱི་བཤེས་གཉེན་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབང་པོ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་གྲངས་མེད་གསུམ་གྱི་ངེས་པ་མེད་གསུངས་སོ། །