གསུམ་པ། མི་རྟག་པའི་ལེའུ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཡིད་ཀྱི་ལུས་རྟོགས་པར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྟན་གྱིས། དེ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཞིག་དང་ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །ལེགས་སོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་གསོལ་ནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སླར་ཉན་པ་དང་། དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཡིད་ཀྱི་ལུས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རྣམ་པ་གསུམ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཡིད་ཀྱི་ལུས་དང་། ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་རྟོགས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཡིད་ཀྱི་ལུས་དང་། རིས་སུ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བྱ་བའི་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ཏེ། ས་དང་པོ་ནས་གོང་ནས་གོང་དུ་སའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་རྣལ་འབྱོར་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཡིད་ཀྱི་ལུས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ས་གསུམ་དང་བཞི་དང་ལྔ་ལ་རང་གི་སེམས་རྣམ་པ་མང་པོ་དབེན་པར་སྤྱོད་པས་སེམས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རླབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བདེ་བ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཡིད་མི་འབྱུང་སྟེ། རང་གི་སེམས་སྣང་བའི་ཡུལ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཡིད་ཀྱི་ལུས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ས་བརྒྱད་པ་ལ་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་སྣང་བ་མེད་པའི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་སེམས་ཀྱི་གནས་ཤིན་ཏུ་གྱུར་ཏེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་གཞན་དག་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་དང་། མཚན་མ་དང་། དབང་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་དུ་མའི་མེ་ཏོག་རྒྱས་ཤིང་ཡིད་ཀྱི་མགྱོགས་པ་དང་མཚུངས་པ་སྒྱུ་མ་དང་། རྨི་ལམ་དང་། གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ལ། འབྱུང་བ་དང་། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་འདྲ་བར་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡན་ལག་སྣ་ཚོགས་འདུས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་རྗེས་སུ་སོང་བའི་ལུས་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་རིས་སུ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བྱ་བའི་ཡིད་ཀྱི་ལུས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་བདེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་རིས་སུ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བྱ་བ་ཡིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་ལུས་ཞེས་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ལུས་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཤེས་པ་འདི་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཐེག་ཆེན་ང་ཡི་ཐེག་མ་ཡིན། །ཡི་གེ་མེད་ཅིང་སྒྲ་ཡང་མེད། །བདེན་པ་མེད་དེ་རྣམ་ཐར་མེད། །སྣང་བ་མེད་ཅིང་སྤྱོད་ཡུལ་མེད། །འོན་ཀྱང་ཐེག་ཆེན་ཐེག་པ་སྟེ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བྱེད་ཅིང་། །ཡིད་ཀྱི་ལུས་ནི་སྣ་ཚོགས་ལ། །དབང་གི་མེ་ཏོག་དག་གིས་བརྒྱན། །དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་པོ་གང་བགྱིས་པས་རིགས་ཀྱི་བུའམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་མནར་མེད་པར་འགྱུར་བའི་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཞིག་དང་ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །ལེགས་སོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་གསོལ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སླར་ཉན་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་དང་། མ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་གསོད་པ་དང་། དགེ་འདུན་འབྱེད་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གནོད་སེམས་ཀྱིས་ཁྲག་ཕྱུང་བའོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དགའ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པ་ཡང་འབྱུང་བ་ཅན་གྱི་སྲེད་པ་ནི་མ་ལྟ་བུར་གནས་སོ། །མ་རིག་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་གྲོང་རྣམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཕ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཕ་མ་དེ་གཉིས་ཤིན་ཏུ་རྩ་བ་ནས་བཅད་ན་ཕ་མ་བསད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དགྲ་བཅོམ་པ་བསད་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བག་ལ་ཉལ་དགྲ་དང་མཚུངས་པ་བྱི་བའི་དུག་ལྟར་ཁོང་ནས་ལྡང་བའི་ཆོས་ཅན་ཤིན་ཏུ་བཅོམ་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་བསད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དགེ་འདུན་འབྱེད་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་ཕན་ཚུན་དུ་མཚན་ཉིད་མི་འཐུན་པ་འདུས་པ་ཤིན་ཏུ་རྩ་བ་ནས་བཅོམ་པས་དགེ་འདུན་ཕྱེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རང་དང་སྤྱིའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་། ཕྱི་རོལ་རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདུས་པ་བརྒྱད་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་ཟག་པ་མེད་པའི་གནོད་སེམས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་བཅོམ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་གནོད་སེམས་ཀྱིས་ཁྲག་ཕྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རིགས་ཀྱི་བུའམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོས་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་བྱས་ན་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཏེ། མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གང་བཤད་པས་ཁྱོད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞན་རྣམས་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་མཚམས་མེད་པ་རྣམས་ཁྱོད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གང་བསྟན་པ་བརྗོད་པ་ལས་མཚམས་མེད་པ་རྣམས་གསུངས་པ་སྟེ། གང་བྱས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གསུམ་པོ་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྤྲུལ་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་སྤྲུལ་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱིན་གྱིས་རླབས་སམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་གང་ལ་ལ་མཚམས་མེད་པ་བྱས་ནས་འགྱོད་པར་གྱུར་པ་ལ་དེའི་འགྱོད་པར་ལྟ་བ་བཟློག་པ་དང་བརྩོན་པ་བོར་བ་ལ་འགྱོད་པར་ལྟ་བ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སླར་རབ་ཏུ་སྤྲོ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་སྙམ་ནས་སྤྲུལ་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པ་ལ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མེད་དེ། རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་རིག་པ་དང་། ལུས་དང་། ལོངས་སྤྱོད་དང་། གནས་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་རབ་ཏུ་དབེན་པར་མཐོང་བས། གལ་ཏེ་བརྒྱ་ལམ་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་ན་འགྲོ་བའི་མཚམས་གཞན་དུ་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཉེས་པ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། སྲེད་པ་དག་ནི་མར་བཤད་དེ། །མ་རིག་པ་ཡང་ཕར་ཤེས་སོ། །རྣམ་ཤེས་ཡུལ་རྣམས་རིག་པས་ན། །སངས་རྒྱས་སུ་ནི་དེ་ཡང་བསྟན། །བག་ལ་ཉལ་ནི་དགྲ་བཅོམ་སྟེ། །ཕུང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པོ་ལྔ་འདུས་དགེ་འདུན་ནོ། །མཚམས་མེད་པར་ནི་མཚམས་བཅད་པས། །དེ་ནི་མཚམས་མེད་ལས་ཡིན་ནོ། །ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་པ་ཉིད་བདག་ལ་བཤད་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་པ་ཉིད་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པ་དང་། སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། ཤི་འཕོ་གཉིས་ཐོབ་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེའི་ཕྱིར་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། བདག་མེད་གཉིས་དང་ཉོན་མོངས་དང་། །དེ་བཞིན་སྒྲིབ་པ་རྣམ་གཉིས་དང་། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་འགྱུར་བ་ཡི། །ཤི་འཕོ་ཐོབ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས།། །།འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ། བམ་པོ་ལྔ་པ། དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་གཤེགས་ནས་གང་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ནི་ང་ཉིད་དོ། །སྐྱེས་པའི་རབས་སྐྱེ་བ་སྣ་ཚོགས་སུ་ཡང་ང་ཉིད་དེ་དང་དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ང་འཛིན་དང་། གླང་པོ་ཆེ་དང་། ནེ་ཙོ་དང་། རྒྱས་པ་དང་། དབང་པོ་དང་། མིག་བཟངས་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐྱེས་པའི་རབས་བརྒྱ་སྟོང་བཤད་པ་རྣམས་ཅི་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་མཚུངས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་དགོངས་ནས་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་གཤེགས་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ང་ཉིད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ལོག་པར་དད་སེལ་དང་། གསེར་ཐུབ་དང་། འོད་སྲུང་དུ་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་ཚིག་འབྱིན་ཏོ། །མཚུངས་པ་རྣམ་པ་བཞི་གང་ལ་དགོངས་ཤེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡི་གེ་མཚུངས་པ་དང་། གསུང་མཚུངས་པ་དང་།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་མཚུངས་པ་དང་། སྐུ་མཚུངས་པ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་མཚུངས་པ་དེ་བཞི་ལ་དགོངས་ནས་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་གཤེགས་ན་ཚིག་འབྱིན་ཏོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཡི་གེ་མཚུངས་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡི་གེ་གང་གིས་ངའི་མིང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གི་ཡང་ཡི་གེ་དེ་ཉིད་དེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཡི་གེ་དེ་དག་ཀྱང་ཡི་གེའི་རང་བཞིན་དུ་བྱེ་བྲག་མེད་པས་དེ་ནི་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཡི་གེ་མཚུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གསུང་མཚུངས་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ངའི་གསུང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་པ་ཚངས་པའི་སྒྲ་སྐད་ཀྱི་དབྱངས་འབྱུང་ངོ་། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་གི་གསུང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་པ་ཚངས་པའི་སྒྲ་སྐད་ཀྱི་དབྱངས་འབྱུང་སྟེ། ཀ་ལ་པིང་ཀ་དང་། ཚངས་པའི་སྒྲ་སྐད་ཀྱི་དབྱངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་བྱེ་བྲག་མེད་ཅིང་ལྷག་ཆད་མེད་དོ། །དེ་ལ་སྐུ་མཚུངས་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ང་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། གཟུགས་དང་། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོའི་སྐུར་མཚུངས་ཤིང་བྱེ་བྲག་མེད་དེ། འདུལ་བའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་འགྲོ་བའི་བྱེ་བྲག་དེ་དང་དེར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པ་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཆོས་མཚུངས་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་དག་དང་ང་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ཡིན་ཏེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་མཚུངས་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་དགོངས་ནས་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་གཤེགས་ན་ཚིག་འབྱིན་ཏོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འོད་སྲུང་ལོག་པར་དད་སེལ་དང་། །གསེར་ཐུབ་དག་ཀྱང་ང་ཡིན་ཞེས། །མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཉམ་གྱུར་པས། །རྒྱལ་བའི་སྲས་ལ་ངས་བཤད་དོ། །ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་གསོལ་པ། གང་འདི་བཅོམ་ལྡན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདས་ཀྱིས་གང་གི་ནུབ་མོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། གང་གི་ནུབ་མོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་དེའི་བར་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་མ་བཤད། མི་འཆད་འཆད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཚིག་མེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་གོ་ཞེས་གསུངས་ན། ཚིག་མེད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་གོ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཅི་ལ་དགོངས་ཏེ་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཆོས་གཉིས་ལ་དགོངས་ཏེ་ངས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཆོས་གཉིས་པོ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སོ་སོ་རང་གི་ཆོས་ཉིད་དང་། སྔོན་གྱི་ལུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་དགོངས་ཏེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཆོས་གཉིས་པོ་དེ་ལ་དགོངས་ནས་ངས་དེ་སྐད་ཅེས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་སོ་སོ་རང་གི་ཆོས་ཉིད་ལ་དགོངས་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་གིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཚིག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ། ཡི་གེ་དང་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་ངས་ཀྱང་ལྷག་ཆད་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །དེ་ལ་སྔོན་གྱི་ལུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་གང་ཞེ་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལམ་འདི་ནི་གསེར་དང་། དངུལ་དང་། མུ་ཏིག་གི་འབྱུང་ཁུངས་བཞིན་ཏེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གནས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་། མ་བྱུང་ཡང་རུང་། དེའི་ཆོས་ཉིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་གནས་ཉིད་དང་། ཆོས་མི་འགྱུར་བ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་རྙིང་པའི་ལམ་བཞིན་དུ་འཇུག་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་འབྲོག་དགོན་པ་ན་འཁྱམ་པ་ལས་གྲོང་ཁྱེར་རྙིང་པ་ལམ་མ་གོལ་བར་འཇུག་པ་ཞིག་མཐོང་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དེར་སོང་སྟེ། དེར་ཞུགས་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གནས་ཤིང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བྱ་བ་དང་བདེ་བ་རྗེས་སུ་མྱོང་ན་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ལམ་གང་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དེར་ཞུགས་པའི་ལམ་དེ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་སྣ་ཚོགས་དག་སྐྱེས་བུ་དེས་བྱས་པ་ཡིན་ནམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་དུ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གང་ང་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་གིས་ཐུགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་ཆུད་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་གནས་ཉིད་དང་། ཆོས་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པ་ཉིད་དང་། བདེན་པ་ཉིད་དེ་ནི་འདུག་པ་སྟེ། དེས་ན་དེའི་ཕྱིར་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ངས་འདི་སྐད་དུ་གང་གི་ནུབ་མོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། །གང་གི་ནུབ་མོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་དེའི་བར་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་མ་བཤད། འཆད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། གང་གི་ནུབ་མོ་ཐུགས་སུ་ཆུད། །གང་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས། །ངས་ནི་དེ་ཡི་བར་དུ་ཡང་། །ཆུང་ཟད་བསྟན་པ་མ་ཡོད་དོ། །སོ་སོ་རང་ཆོས་ལུགས་རྣམས་ལ། །དགོངས་ནས་རབ་ཏུ་ངས་བཤད་དོ། །ང་དང་སངས་རྒྱས་དེ་དག་གིས། །ཆུང་ཟད་བྱེ་བྲག་བྱས་པ་མེད། །དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ནས་བདག་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞན་རྣམས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་སྤངས་ནས་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཞིག་དང་ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །ལེགས་སོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་གསོལ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སླར་ཉན་པ་དང་། དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་འདི་དག་ནི་གཉིས་ལ་གནས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོད་པ་ལ་གནས་པ་དང་། མེད་པ་ལ་གནས་ཏེ་སྐྱེ་བ་དང་། མི་སྐྱེ་བར་མོས་པའི་ལྟ་བར་ལྟུང་བ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་འབྱུང་བའི་བློའོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་ཡོད་པ་ལ་གནས་ཤེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ན་རྒྱུ་དང་། རྐྱེན་རྣམས་ཡོད་པས་སྐྱེའི་མེད་པས་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་སྐྱེ་བ་སྐྱེ་སྟེ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་སྐད་དུ་དངོས་པོ་དག་ཡོད་པར་སྨྲ་ན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟར་ན་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་ཁས་བླང་བ་བྱས་ལ། སླར་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་གོ །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གང་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་དབེན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཡོད་པར་ཁས་མི་ལེན་པ་དང་། དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་དབེན་པའི་ཕྱིར་གང་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་རྣམས་ཁས་མི་ལེན་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་དང་། མེད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ལ་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་འདི་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་ཁས་བླངས་ལ་ཕྱིས་ཁས་མི་ལེན་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གང་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་གོ་བ་ནི་ཁྱོད་ལེགས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་མེད་པ་འབའ་ཞིག་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་གཅིག་པ་དང་། ཐ་དད་པ་དང་། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་དུ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་ལུས་མེད་པའི་ཕྱིར་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་དུ་མི་དམིགས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་དངོས་པོ་རྣམས་ཁས་མི་ལེན་པར་སངས་རྒྱས་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བཅིང་བར་བྱ་བ་དང་། བཅིང་བའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བཅིང་བར་བྱ་བ་ཡོད་ན། བཅིང་བ་དང་བཅིང་བའི་རྒྱུ་ཡང་ཡོད་དེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་སྐད་ཟེར་བ་ཡང་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ནི་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ངས་དེ་ལ་དགོངས་ནས་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་རི་རབ་ཙམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡང་བླའི། ཡོད་པ་དང་། མེད་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བཤད་དེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མེད་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཡང་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྷུང་བའི་བསམ་པ་རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་ཏེ། མི་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་མི་རྟག་པར་ལྟ་བའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བ་རྟོག་པ་དང་། ཡི་གེ་མེད་པ་ལ་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་ཅིང་ལྡོག་པར་རྣམ་པར་རྟོག་ན་ཡང་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ཙམ་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་བ། །ཡོད་དང་མེད་པ་མཐའ་གཉིས་ཏེ། །སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པར་སྤངས་ན་ནི། །སེམས་ཀྱང་ཡང་དག་འགག་པར་འགྱུར། །ཡུལ་ལ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །འགོག་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཇི་ལྟར་འཕགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་གནས་ཡོད་དོ། །རྐྱེན་གྱིས་ཡོད་དང་མེད་པ་ལས། །མ་བྱུང་བ་ལས་གང་སྐྱེ་ཞིང་། །བྱུང་ནས་འཇིག་པར་འགྱུར་ཞེས་པའང་། །ང་ཡི་བསྟན་ལ་དེ་མི་གནས། །སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་མུ་སྟེགས་དང་། །ང་དང་གཞན་རྣམས་སུ་ཡིས་ཀྱང་། །རྐྱེན་གྱིས་ཡོད་པར་མ་བསྒྲུབས་ན། །ཇི་ལྟ་བུར་ན་མེད་པར་འགྱུར། །ཡོད་པ་དག་ནི་སུས་བསྒྲུབས་ན། །གང་རྣམས་རྐྱེན་གྱིས་མེད་པར་འགྱུར། །སྐྱེ་བར་སྨྲ་བ་ལྟ་ལོག་པས། །ཡོད་དང་མེད་པར་ལྟ་བར་རྟོག །གང་རྣམས་ཆུང་ཟད་མི་སྐྱེ་བ། །ཆུང་ཟད་འགོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །འཇིག་རྟེན་དབེན་པར་མཐོང་བས་ན། །ཡོད་དང་མེད་པར་དེ་མི་འཛིན། །དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲུབ་པའི་མཐའི་ཚུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པའི་བྱེ་བྲག་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་གང་གིས་བདག་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞན་རྣམས་གྲུབ་པའི་མཐའི་ཚུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དང་། རྟོག་པ་ཅན་དང་། ལོག་པ་མུ་སྟེགས་ཅན་དང་། བདུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དྲིང་ལ་མི་འཇོག་པར་འགྱུར་བ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྲུབ་པའི་མཐའི་ཚུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་བདག་ལ་བཤད་དུ་གསོལ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་བདག་ལ་བཤད་དུ་གསོལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གསུང་བའི་མཆོག་བདག་ལ་བཤད་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཞིག་དང་ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །ལེགས་སོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་གསོལ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སླར་ཉན་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲུབ་པའི་མཐའི་ཚུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གྲུབ་པའི་མཐའི་ཚུལ་དང་། བཤད་པའི་ཚུལ་ལོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གྲུབ་པའི་མཐའི་ཚུལ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་དེ། ཚིག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། ཡི་གེ་མེད་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་རྟོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ། སོ་སོ་རང་གི་རྟོགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མུ་སྟེགས་ཅན་དང་། བདུད་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ། རྟོག་པ་པ་དང་། མུ་སྟེགས་ཅན་དང་། བདུད་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བཅོམ་ནས། སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་རྣམ་པར་མཛེས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའི་ཚུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་བཤད་པའི་ཚུལ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བསྟན་པ་ཡན་ལག་དགུ་སྣ་ཚོགས་སུ་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་པ་དང་། ཐ་དད་པ་དང་། ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པ་ཐབས་མཁས་པའི་ཆོ་ག་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བཤད་པ་འཇུག་སྟེ། སུ་ཅི་ལ་མོས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་དེ་འཆད་དོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ནི་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ལ་ཁྱོད་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞན་དག་གིས་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་ཚུལ་རྣམས་ནི། །སོ་སོ་རང་རིག་བསྟན་པ་སྟེ། །ཐ་དད་ཤེས་པ་སུས་མཐོང་བ། །དེ་དག་རྟོག་པའི་དབང་མི་འགྲོ། །ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་རྣམ་རྟོག་བཞིན། །བདེན་པའི་དངོས་པོ་ཡོང་མེད་ན། །ཇི་ལྟར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐར་བ་དངོས་མེད་པར། །རྟོག་པ་ཅན་རྣམས་འདོད་མི་འགྱུར། །སྐྱེ་དང་འཇིག་པར་འབྲེལ་བར་ནི། །འདུས་བྱས་སོ་སོར་བལྟས་ན་ཡང་། །ལྟ་བ་གཉིས་པོ་རབ་རྒྱས་ཏེ། །རྣམ་པར་བཟློག་པར་མི་མཐོང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་བརྟགས་སྒྱུ་མ་དང་། །ཆུ་ཤིང་ཕུང་ལྟར་མཐོང་ན་ནི། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཡིད་སྤངས་པ། །གཅིག་པོ་འདི་ནི་བདེན་པ་ཡིན། །འདོད་ཆགས་དང་ནི་ཞེ་སྡང་མེད། །གཏི་མུག་མེད་ཅིང་གང་ཟག་མེད། །སྲེད་ལས་བྱུང་བའི་ཕུང་པོ་རྣམས། །རྨི་ལམ་འདྲ་བར་ཡོད་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ལ་བཤད་དུ་གསོལ། བདེ་བར་གཤེགས་པས་བདག་ལ་བཤད་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ཅི་ཞིག་གང་གིས་སུའི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་འབྱུང་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཞེས་བགྱི་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་གང་ལགས། ཅི་ལ་སོ་སོར་རྣམ་པར་བརྟགས་པས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གང་ཁྱོད་དེ་ལྟ་བུའི་དོན་གསོལ་བ་འདེབས་པ་ནི་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཁྱོད་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང་། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་། ལྷ་དང་མི་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེའི་དོན་དང་། ཕན་པ་དང་། བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ལེགས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང་ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །ལེགས་སོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་གསོལ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སླར་ཉན་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དོན་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་སྣ་ཚོགས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཀུན་བརྟགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པས་མི་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་བ་འབྱུང་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གཟུང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་དང་། འཛིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་དང་། རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་མ་རྟོགས་པའི་བློ་ཅན་དང་། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་ལྟ་བའི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བའི་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་ལྟ་བ་ལ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་རྣམས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་སྣ་ཚོགས་དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་དང་། བདག་དང་བདག་གིར་མངོན་པར་ཆགས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་་ཞེས་བསྒྲགས་པ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མང་པོ་འབྱུང་བ་འབྱུང་ངོ་། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དོན་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པས་མི་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་བ་འབྱུང་སྟེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་ལ་ལྟ་བར་ལྷུང་བ་གཟུང་བ་དང་། འཛིན་པ་དང་། མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་ལྟ་བ་ལ་སོ་སོ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་རྒྱས་པ་རྣམས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་སྣ་ཚོགས་སུ་དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་ཤིང་། རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་མ་རིག་པ་དང་། ཡོད་པ་དང་། མེད་པའི་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བསྒྲགས་པ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མང་པོ་འབྱུང་བ་འབྱུང་བ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བའི་མཚན་ཉིད་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་དབེན་པ་ལྟ་བའི་མཚན་ཉིད་ལས་ཇི་ལྟར་བཟློག་པ་དེ་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དོན་དམ་པ་ཡང་ཚད་མ་དང་། དབང་པོ་དང་། ཆ་ཤས་དང་། དཔེ་དང་། རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་ལས་རྣམ་པར་བཟློག་པ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཅིག་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དང་། མེད་པར་མངོན་པར་ཆགས་པ་ལ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་གི། དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཆགས་ཤིང་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འབྱུང་བ་ཇི་ལྟ་བུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཅིག་ལ་ནི་འབྱུང་། གཅིག་ལ་ནི་མི་འབྱུང་ཞེས་གསུང་ན། ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་དང་། ཁྱོད་ལ་མི་མཚུངས་པའི་རྒྱུར་སྨྲ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ལྟ་བ་འབྱུང་བར་གསུང་ན། སྒྱུ་མའི་ཡན་ལག་གི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐྱེས་བུ་ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལས་གཟུགས་གཅིག་གྲུབ་པ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་པས་མཚན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་སུ་རྣམ་པར་བརྟགས་པས་དངོས་པོ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་གྱི་ལྟ་བ་དང་བསམ་པར་ལྷུང་བར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་བའམ་ལྡོག་པ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འབྱུང་བ་དང་། ཕྱི་རོལ་སྣང་བའི་དངོས་པོ་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་རྟོག་པས་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་བའང་མེད། ལྡོག་པའང་མེད་དེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གཞན་དུ་ན་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་སེམས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བརྟགས་པ་དང་། སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པས་ལོ་རྒྱུས་ལས་བྱུང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་བར་བཤད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འདི་དག་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སེམས་ཙམ་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། བདག་དང་བདག་གིར་མངོན་པར་ཆགས་པ་ལས་ལྟ་བ་རྣམ་པར་བཟློག་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་འབྲས་བུའི་ཉེས་པ་ལས་བཟློག་ཅིང་རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་རྟོགས་པས་སེམས་དང་བསམ་པ་ཤིན་ཏུ་གྱུར་ཏེ། ས་ཐམས་ཅད་ལ་རིག་པར་བྱས་ཞིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདག་གི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཆོས་ལྔ་དང་། རང་བཞིན་དང་། དངོས་པོ་དང་། ལྟ་བ་དང་། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྡོག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་ཏེ། དེས་ན་དེའི་ཕྱིར་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་སྒྱུ་མ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་སྣ་ཚོགས་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་འབྱུང་སྟེ། རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དོན་ལ་ཡང་དག་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞེས་ངས་སྨྲས་སོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་རྣམས་དང་ནི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས། །གང་རྣམས་འཇིག་རྟེན་འབྱུང་ཞེས་པ། །མཐའ་བཞི་དང་ནི་ལྡན་པ་སྟེ། །དེ་དག་ང་ཡི་ཚུལ་མི་ཤེས། །རྒྱུ་དག་དང་ནི་རྐྱེན་རྣམས་ལས། །འཇིག་རྟེན་ཡོད་མེད་མི་སྐྱེ་སྟེ། །གང་ནའང་ཡོད་མེད་ཡོད་མིན་ན། །བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བརྟགས། །ཡོད་མིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་མིན་ཡོད་མེད་མིན། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ནམ་མཐོང་ན། །དེ་ཚེ་སེམས་ཀྱང་རྣམ་ལྡོག་སྟེ། །བདག་མེད་པ་ཡང་རྟོགས་པར་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བས་ན། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ། །རྐྱེན་རྣམས་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུ་སྟེ། །འབྲས་བུ་ལས་ནི་སྲིད་མི་སྐྱེ། །འབྲས་བུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་བས་ན། །འབྲས་བུ་ལ་ནི་འབྲས་མི་སྐྱེ། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རབ་འགྱུར་བས། །འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་མི་དམིགས་སོ། །དམིགས་དང་དམིགས་བྱ་མེད་པར་ཡང་། །ནམ་ཞིག་འདུས་བྱས་རྣམས་མཐོང་ན། །སེམས་མེད་པ་ཡི་སེམས་ཙམ་སྟེ། །སེམས་ཙམ་དུ་ཡང་ངས་བཤད་དོ། །ཙམ་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དབྱིབས། །རྐྱེན་དང་དངོས་པོ་སྤངས་པ་སྟེ། །མཐར་ཐུག་དངོས་པོ་ཚངས་པའི་མཆོག །དེ་ནི་ཙམ་ཞེས་ངས་བཤད་དོ། །བདེན་པར་བདག་ནི་བརྟགས་པ་སྟེ། །རྫས་ཡོད་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཕུང་པོའི་ཕུང་པོ་ཉིད། །བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ་རྫས་མེད་དོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་བཞི་སྟེ། །མཚན་དང་རྒྱུ་དང་དངོས་ལས་བྱུང་། །བདག་མེད་པ་ཡི་མཉམ་པ་སྟེ། །བཞི་པ་རྣལ་འབྱོར་རྣལ་འབྱོར་པའི། །ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་རྣམ་བཟློག་ཅིང་། །རྟོག་དང་བརྟག་པ་སྤངས་པ་སྟེ། །དམིགས་མེད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི། །སེམས་ཙམ་དུ་ཡང་ངས་བཤད་དོ། །དངོས་མེད་དངོས་མིན་མ་ཡིན་པ། །དངོས་དང་དངོས་མེད་རྣམ་པར་སྤངས། །དེ་བཞིན་སེམས་ལས་གྲོལ་བ་ནི། །སེམས་ཙམ་དུ་ཡང་ངས་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སྟོང་པའི་མཐའ། །མྱ་ངན་འདས་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས། །སྣ་ཚོགས་ཡིད་ཀྱི་ལུས་རྣམས་ནི། །སེམས་ཙམ་དུ་ཡང་ངས་བཤད་དོ། །རྣམ་རྟོག་བག་ཆགས་འབྲེལ་པ་ཡི། །སྣ་ཚོགས་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། །མི་རྣམས་ལ་ནི་ཕྱི་རོལ་སྣང་། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་སེམས་ཙམ་མོ། །ཕྱི་རོལ་སྣང་བ་ཡོད་མེད་དེ། །སེམས་ནི་སྣ་ཚོགས་རྣམས་སུ་སྣང་། །ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་གནས་འདྲ་བར། །སེམས་ཙམ་དུ་ཡང་ངས་བཤད་དོ། །དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔའ་ཆེན་པོ་དང་གཞན་དག་གིས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་དོན་དུ་གཟུང་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་དེ་སྐད་གསུངས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་དོན་དུ་འཛིན་པ་མ་ལགས། སྒྲ་གང་དོན་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང་ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །ལེགས་སོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་གསོལ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སླར་ཉན་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་སྒྲ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚིག་དང་ཡི་གེར་ཕྲད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ཏེ། སོ་དང་། འགྲམ་པ་དང་། རྐན་དང་། ལྕེ་དང་། མཆུ་སྦྱར་བ་ལས་བྱུང་བ་ཕན་ཚུན་སྨྲ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་སྒྲ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དོན་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཅིག་པུ་དབེན་པར་སོང་ནས་ཐོས་པ་དང་། བསམས་པ་དང་། བསྒོམས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་རང་གི་བློས་བག་ཆགས་ཀྱི་གནས་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་འཕགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ས་དང་སའི་གནས་གཞན་གྱི་བྱེ་བྲག་དང་། དོན་གྱི་མཚན་ཉིད་འཇུག་པ་ལ་རབ་ཏུ་དཔྱོད་ན་དོན་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་སྒྲའི་དོན་ལ་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སྒྲ་དང་། དོན་ཏམ། དོན་དང་སྒྲར་ཡང་གཅིག་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཐ་དད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་སྟེ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གལ་ཏེ་སྒྲ་དང་དོན་ཐ་དད་ན་ནི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་སྒྲ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན། ནོར་རྫས་ལ་མར་མེ་བཞིན་དུ་དོན་དེ་ལ་སྒྲས་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ །འདི་ལྟ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་མར་མེ་ཐོགས་ནས་ཕྱོགས་འདི་ན་ངའི་ནོར་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ན་ཡོད་དོ་ཞེས་ནོར་ལ་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཚིག་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྒྲའི་མར་མེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཚིག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ། སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་དོན་གྱི་ཡུལ་ལ་རྗེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་འཇུག་གོ །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མ་སྐྱེས་པ་དང་། མ་འགགས་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། ཐེག་པ་གསུམ་དང་། ཐེག་པ་གཅིག་དང་། ཆོས་ལྔ་དང་། སེམས་དང་། རང་བཞིན་ལ་སོགས་པ་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཆགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་པར་ཆགས་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་སྣ་ཚོགས་མཐོང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྟ་བུར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པའི་ལྟ་བར་ལྷུང་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གཞན་དུ་གནས་པ་ལ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་པས་འདི་ལྟ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་སྒྱུ་མ་སྣ་ཚོགས་ནི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ལྟ་བ་ཡིན་ན། བྱིས་པ་རྣམས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་སྟེ། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཇི་བཞིན་སྒྲ་ལ་རྣམ་བརྟགས་ནས། །ཆོས་ཉིད་ལ་ཡང་སྒྲོ་འདོགས་ཏེ། །དེ་དག་དེ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པས། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་གནས་སུ་ལྷུང་། །ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་བདག་མེད་དེ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱང་བདག་ལ་མེད། །རྣམ་རྟོག་བཞིན་དུ་དེ་དག་མེད། །དེ་དག་མེད་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་ནི། །ཇི་ལྟར་བྱིས་པས་རྣམ་བརྟགས་བཞིན། །དེ་སྟེ་མཐོང་བཞིན་དེ་ཡོད་ན། །ཐམས་ཅད་ཡང་དག་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མེད་པས་ན། །ཉོན་མོངས་པ་དང་དག་པའང་མེད། །ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་བཞིན་མེད་དེ། །དེ་དག་མེད་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཡེ་ཤེས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་གང་གིས་ཁྱོད་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞན་རྣམས་ཡེ་ཤེས་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་ཡེ་ཤེས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མཆོག་གོ །དེ་ལས་སྐྱེས་ནས་འཇིག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །མ་སྐྱེས་མི་འཇིག་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མཚན་མ་དང་མཚན་མ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་པར་ལྷུང་བ་དང་། ཡོད་པ་དང་མེད་པར་ལྷུང་བ་དང་། མཚན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །མཚན་མ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །བྲི་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགག་པ་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཡོད་པ་དང་། མེད་པའི་ཕྱོགས་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་མུ་སྟེགས་བྱེད་དང་། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྷུང་བའི་བསམ་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་མཆོག་གི་ཡེ་ཤེས་ནི་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྣང་བ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགག་པ་མེད་པར་མཐོང་བ་དང་། ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་དང་བྲལ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་བདག་མེད་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་བའོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཆགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཡུལ་སྣ་ཚོགས་ལ་ཆགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གསུམ་དུ་འདུས་པའི་བྱ་བ་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །མི་ལྡན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། བདག་གི་སོ་སོ་རང་གི་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མི་འཇུག་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཆུ་ལ་ཆུ་ཟླ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཀྱིས་སུ་ནི་ལས་རྣམས་སོགས། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པར་འབྱེད། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀྱང་སྣང་མེད་དང་། །མཐུ་ཡང་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་བྱེད། །སེམས་ནི་ཡུལ་དང་འབྲེལ་བ་སྟེ། །རྟོག་གེ་དག་ལ་ཡེ་ཤེས་འཇུག །སྣང་བ་མེད་དང་བྱེ་བྲག་ལ། །ཤེས་རབ་ཡང་དག་རབ་ཏུ་འཇུག །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་ཤེས་དང་། །འདུ་ཤེས་རྟོག་པ་སྤངས་པ་སྟེ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཆོས་ཐོབ་པ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་རྒྱལ་སྲས་མིན། །ཞིང་དང་བཟོད་པའི་ཁྱད་པར་ལ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དགེ། །བྱེ་བྲག་དོན་དུ་དེ་སྐྱེས་ཏེ། །ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་སྤངས། །ང་ཡི་ཤེས་རབ་རྣམ་གསུམ་སྟེ། །གང་གིས་འཕགས་པ་རབ་ཕྱེ་བ། །གང་གིས་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པ་དང་། །དངོས་པོ་རྣམས་དང་གང་འབྲེལ་བའོ། །ཐེག་པ་གཉིས་དང་མི་ལྡན་ཞིང་། །ཤེས་རབ་སྣང་བ་རྣམ་པར་སྤངས། །དངོས་པོ་ཡོད་པར་ཆགས་པས་ནི། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །སེམས་ཙམ་ལ་ནི་འཇུག་པས་ན། །བདེ་གཤེགས་ཤེས་རབ་དྲི་མ་མེད། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མུ་སྟེགས་བྱེད་འགྱུར་བར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་འགྱུར་བར་ལྟ་བ་རྣམ་པ་དགུ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དབྱིབས་འགྱུར་བ་དང་། མཚན་ཉིད་འགྱུར་བ་དང་། རྒྱུ་འགྱུར་བ་དང་། རིགས་པ་འགྱུར་བ་དང་། ལྟ་བ་འགྱུར་བ་དང་། སྐྱེ་བ་འགྱུར་བ་དང་། དངོས་པོ་འགྱུར་བ་དང་། རྐྱེན་སྣང་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། བྱ་བ་སྣང་བར་བྱེད་པའི་འགྱུར་བ་དང་། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འགྱུར་བར་ལྟ་བ་དེ་དགུ་སྟེ། དེ་དག་ལ་བསམས་ནས་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་བདག་ཡོད་པ་དང་། མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་འགྱུར་བར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དབྱིབས་འགྱུར་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དབྱིབས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་གསེར་གྱི་རྒྱན་སྣ་ཚོགས་སུ་འགྱུར་བ་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གསེར་ནི་གདུ་བུ་དང་། སོར་གདུབ་དང་། སྤེན་ཏོག་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བས་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་ན་དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་སུ་གྱུར་པར་སྣང་ཡང་གསེར་གྱི་དངོས་པོ་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་འགྱུར་བར་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཁ་ཅིག་རྣམ་པར་རྟོག་སྟེ། ཁ་ཅིག་ནི་རྒྱུ་ལ་རྟོག་གོ །དེ་དག་ནི་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་བཟུང་ནས་དེ་བཞིན་དུའང་མ་ཡིན། གཞན་དུའང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་ཐ་དད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཞོ་དང་། འོ་མ་དང་། ཆང་དང་། འབྲས་བུ་སྨིན་པ་བཞིན་དུ་བལྟའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞོ་དང་། འོ་མ་དང་། ཆང་དང་། འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་མུ་སྟེགས་བྱེད་དེ་དག་གིས་འགྱུར་བ་རེ་རེར་རྣམ་པར་བརྟགས་ཏེ། དེ་ལ་རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་དངོས་པོ་མེད་པས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ནི་གང་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གོམས་པ་འཇུག་པར་ལྟ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་གྱི་གཟུགས་འབྱུང་བ་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཆོས་གང་ཡང་འཇུག་པའམ་ལྡོག་པ་མེད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རྨི་ལམ་ན་མོ་ཤམ་གྱི་བུ་སྐྱེ་བ་དང་། འཆི་བ་བཞིན་དུ་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་ཡང་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འབྱུང་དང་དངོས་དང་དབང་པོ་ལ། །དུས་དང་དབྱིབས་དང་འགྱུར་བ་དང་། །སྲིད་པ་བར་མར་བསྡུ་བར་ཡང་། །གང་རྟོག་དེ་དག་མི་མཁས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་བར། །རྒྱལ་བ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྟེ། །འོན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་འདི་དག་ནི། །རྐྱེན་ཉིད་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་བཞིན། །དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བའི་དོན་ཡོངས་སུ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། མཚམས་སྦྱོར་བ་མ་ལགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པའི་བྱེ་བྲག་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་གང་གིས་བདག་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞན་རྣམས་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། མཚམས་སྦྱོར་བ་མ་ལགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་དོན་ལ་ཆགས་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བར་མི་ལྷུང་བ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། མཚམས་སྦྱོར་བ་མ་ལགས་པ་ལ་མཁས་པས་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ལ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་བློས་རབ་ཏུ་བཅོམ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་དུ་སྤྱོད་ཅིང་སྟོབས་དང་། དབང་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་། གཟུངས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱས་བཏབ་པ། སྤྲུལ་པའི་འོད་ཟེར་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་བཅུ་དང་། ཤིན་ཏུ་འབྲེལ་པའི་བློ་ཟླ་བ་དང་། ཉི་མ་དང་། ནོར་བུ་དང་། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང་མཚུངས་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ལས་ལྟ་བ་རྣམ་པར་བཟློག་ཅིང་རྨི་ལམ་དང་། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་གནས་ལ་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཅི་རིགས་པར་ཆོས་སྟོན་པས་དྲངས་ཏེ་རྨི་ལམ་དང་། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པ། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་སྒྲ་གཞན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་འཇུག་པའི་གནས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་འགོད་པར་འགྱུར་བ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་མཚམས་སྦྱོར་བ་མ་ལགས་པའི་མཚན་ཉིད་བདག་ལ་བཤད་དུ་གསོལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བདག་ལ་བཤད་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང་ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །ལེགས་སོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་གསོལ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སླར་ཉན་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི་ཚད་མེད་དེ། མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། རྐྱེན་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། མི་སྐྱེ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། འགོག་པ་དང་འགོག་པ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པས་སོ་སོ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། ཐེག་པ་དང་ཐེག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པས་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ལ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། ས་དང་སའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། རང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མངོན་པར་རྟོག་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་གནས་ལ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། ཐེག་པ་གསུམ་དང་ཐེག་པ་གཅིག་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་དག་དང་གཞན་རྣམས་ནི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་མཚམས་སྦྱོར་བ་དེ་དག་ལ་མཚམས་སྦྱར་ནས། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་མཚམས་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པས་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་ཅིང་དར་གྱི་སྲིན་བུ་བཞིན་དུ་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ལྟ་བས་མཚམས་སྦྱོར་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ལྟ་བ་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སྐུད་པས་བདག་དང་གཞན་ལ་ཡོངས་སུ་འཁྲིའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་དབེན་པར་མཐོང་བས་འདི་ལ་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། མཚམས་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡང་མེད་དོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབེན་པར་ལྟ་ཞིང་གནས་སོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་དངོས་པོ་མེད་པ་རང་གི་སེམས་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་སྣང་བ་མེད་པ་རང་གི་སེམས་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་། ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་རབ་ཏུ་དབེན་པར་མཐོང་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡང་མེད། མཚམས་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མེད་དོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འདི་ལ་གང་ཡང་འཆིང་བའང་མེད་གྲོལ་བའང་མེད་དེ། གཞན་དུ་ན་ལོག་པར་ལྷུང་བའི་བློས་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པར་ཤེས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་མཚམས་སྦྱོར་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་ཡིན་ཏེ། དགའ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པ་ཡང་སྲིད་པ་ཅན་གྱི་སྲེད་པ་དང་། གང་ལ་མཚམས་སྦྱར་ནས་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ལྔར་མཚམས་སྦྱར་བ་ནི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཆད་ནས་ནི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་ཡང་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གསུམ་འདུས་པའི་རྐྱེན་དང་། བྱ་བ་སྦྱོར་བ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་ཏེ། བར་ཆད་མེད་པར་འཇུག་པའི་ཚུལ་དུ་མངོན་པར་ཆགས་པས་སྲིད་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་གསུམ་འདུས་པའི་རྐྱེན་ལས་བཟློག་པ་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་མཐོང་བས་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་མི་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་མ་ཡིན་ཡོངས་རྟོག་ནི། །མཚམས་སྦྱོར་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། །དེ་ནི་ཡང་དག་ཡོངས་ཤེས་ན། །མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡི་དྲ་བ་འཆད། །དངོས་པོར་ཤེས་པའི་སྒྲ་འཛིན་པས། །ཇི་ལྟར་དར་གྱི་སྲིན་བུ་བཞིན། །བྱིས་པ་མཚམས་སྦྱོར་མི་མཁས་པ། །རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་འཆིང་། །ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་གསོལ་བ། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་དང་གང་གིས་དངོས་པོ་གང་དང་གང་བརྟགས་པ་དེ་དག་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཉིད་དེ། དེ་དག་ལ་རང་བཞིན་མེད་དོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་གལ་ཏེ་ཀུན་བརྟགས་པ་ཉིད་ལགས་ཏེ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་མི་རིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་དངོས་པོ་ཡང་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་དེ་ལྟ་བུར་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཉིད་དེ། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་མི་རིག་གོ །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འོན་ཀྱང་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། འཕགས་པའི་མཐོང་བ་དང་། འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པ་དེ་ལྟ་བུར་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་གལ་ཏེ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཤའི་མིག་གིས་མ་ལགས་ཀྱི་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། འཕགས་པའི་མཐོང་བ་དང་། འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྟོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཏེ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་གིས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟར་བརྟགས་པ་དེ་ལྟར་མ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཇི་ལྟར་འཕགས་པའི་ངོ་བོའི་དངོས་པོ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྡོག་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཀྱང་མ་ལགས། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའང་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་པའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོའི་རང་བཞིན་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་དང་། ཡོད་པ་དང་། མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལས་ལྡོག་པ་མཐོང་བའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ཡང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ལ་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ལགས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་དེ་ཡང་སྒྱུ་མ་བསྟན་པས་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་སྣང་ངོ་། །འདི་ལྟ་སྟེ། དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ལ་ལྟ་བར་ལྷུང་བས་གཞན་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དངོས་པོའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ལགས་པས་ཐུག་པ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་མ་ལགས་པ་ན་དེ་ཇི་ལྟར་ཀུན་ཏུ་རྟོགས་པས་སོ་སོར་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ཇི་ལྟ་བུར་བརྟགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་མི་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་གཞན། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་གཞན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་རྒྱུ་མི་མཐུན་པ་དེ་དག་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་དུ་བརྟགས་ན་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་མི་འགྱུར། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཟློག་པའི་སླད་དུ་ཇི་ལྟར་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་པས་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་མེད་དོ་ཞེས་བགྱིའམ། བཅོམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྡན་འདས་ཅི་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། མེད་པར་ལྟ་བ་བཟློག་སྟེ། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་དང་། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་ཡུལ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པས་ཡོད་པར་ལྟ་བ་ལ་དགོད་དམ། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་བསྟན་པས། རབ་ཏུ་དབེན་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་མ་མཆིས་པར་བགྱིའམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འཕགས་པའི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་བསྟན་པས་ངས་རབ་ཏུ་དབེན་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་མེད་པར་བྱ་བའང་མ་ཡིན། ཡོད་པར་ལྟ་བ་ལ་དགོད་པའང་མ་ཡིན་གྱི། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ངས་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐྲག་པའི་གནས་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྟ་བས་རབ་ཏུ་དབེན་པའི་ཆོས་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ངས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་ནི་མ་བྱས་མོད་ཀྱི། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་དབེན་པའི་ཕྱིར་ལ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །ནོར་པ་ལ་མཚན་མ་མེད་པར་མཐོང་བས་རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཞུགས་ཤིང་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྣང་བ་དངོས་པོ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་ལྟ་བ་རྣམ་པར་བཟློག་སྟེ། རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་གྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱག་རྒྱས་ཤིན་ཏུ་བཏབ་ཅིང་ཡོད་པ་དང་། མེད་པའི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་སྤངས་པས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་རྣམས་ལ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་བློས་མངོན་སུམ་དུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་དམ་བཅའ་བར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དམ་བཅའ་བ་ཡང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་དུ་འདུ་བ་དང་། དེའི་རྒྱུས་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་དམ་བཅས་ཏེ་སྨྲས་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དམ་བཅས་པ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དམ་བཅས་པ་ཡང་དེ་ལས་ལྟོས་ཏེ་འབྱུང་བས་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པའོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་དམ་གང་བཅས་པ་དེའི་དམ་བཅས་པ་དེ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྟེ་དམ་བཅས་པ་དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་དུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པ་ན་དམ་བཅས་པའང་མཚན་ཉིད་ཐ་མི་དད་དེ། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པར་སྨྲ་བ་ནི་རབ་ཏུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དམ་བཅས་པའི་ཡན་ལག་གི་རྒྱུས་དམ་བཅས་པ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་མ་སྐྱེས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དམ་བཅས་པ་དེའང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་དུ་གཏོགས་པས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་མ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གལ་ཏེ་དམ་བཅས་པ་མ་སྐྱེས་པ་དེས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་དམ་འཆའ་བར་བྱེད་ན། དེ་ལྟར་ན་ཡང་དམ་བཅས་པ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དམ་བཅས་པ་ཡང་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་མི་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ལས་དམ་བཅའ་བར་མི་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་དག་གི་དམ་བཅས་པ་ཡང་མ་སྐྱེས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཉེས་པ་མང་པོའི་སྐྱོན་ཆགས་པའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་དམ་བཅའ་བར་མི་བྱའོ། །ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་རྒྱུར་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་དང་། བྱས་པའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་རྣམས་དམ་བཅའ་བར་མི་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ་ཞེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དམ་བཅའ་བར་མི་བྱ་མོད་ཀྱི། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དང་། རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བྱིས་པ་རྣམས་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་ལྷུང་བ་དེ་དག་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་རིང་དུ་མི་འགྱུར་བར་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྲག་པའི་གནས་སྤང་བའི་ཕྱིར་སྣང་བ་དང་མི་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་དང་། ལྟ་བ་དང་། བློ་སླུ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དང་། རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། རང་བཞིན་མེད་ཅིང་རྣམ་རིག་མེད། །དངོས་པོ་མེད་ཅིང་ཀུན་གཞི་མེད། །འདི་དག་རོ་བཞིན་བྱིས་པ་ཡི། །ལོག་པའི་རྟོག་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅན་གྱིས་བརྟགས། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པར། །མུ་སྟེགས་ཀུན་ལས་བསྒྲག་པའི་ཕྱིར། །དངོས་པོ་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་ནི། །སུ་ལའང་སྐྱེས་པ་ཡོད་མེད་དོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པར། །དམ་བཅའ་བ་ལ་མི་རྟག་སྟེ། །དེ་འགྲུབ་དེ་རྒྱུ་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །དེ་དག་བློ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་ལོག་པར་སྐྲ་ཤད་འཛིངས། །སྐྱེ་བོ་རབ་རིབ་ཅན་གྱིས་མཐོང་། །དེ་བཞིན་དངོས་པོར་རྣམ་རྟོག་འདི། །ལོག་པར་བྱིས་པས་རྣམ་པར་བརྟགས། །སྲིད་པ་གསུམ་ནི་བརྟགས་པ་ཙམ། །དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཡོད་མེད་དེ། །བརྟགས་པ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དུ། །རྟོག་པ་ཅན་རྣམས་རྟོག་པར་འགྱུར། །མཚན་དང་དངོས་པོའི་རྣམ་རིག་དང་། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་གཡོས་པ་ལས། །ང་ཡི་སྲས་རྣམས་འདས་ནས་ནི། །དེ་དག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྤྱོད། །སྨིག་རྒྱུ་བ་ལ་ཇི་ལྟ་བུར། །ཆུ་མེད་པ་ལ་ཆུ་འཛིན་པ། །སྣང་ལ་བྱིས་པ་དེ་བཞིན་ཏེ། །འཕགས་པ་རྣམས་ནི་ཁྱད་པར་ལྡན། །འཕགས་པའི་མཐོང་བ་དག་པ་སྟེ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་ལ་སྐྱེས། །སྐྱེ་དང་འཇིག་ལས་རྣམ་གྲོལ་ཏེ། །སྣང་བ་མེད་ལ་རབ་ཏུ་སྤྱོད། །དངོས་པོ་རྣམས་ནི་སྣང་མེད་དེ། །རྣལ་འབྱོར་ཅན་ལ་མེད་པའང་མིན། །དངོས་དང་དངོས་མེད་མཉམ་པས་ནི། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སྐྱེ། །ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་དངོས་མེད་དང་། །མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་བྱེད། །ཕྱི་དང་ནང་གི་གཡོ་བ་རྣམས། །ནམ་ཞིག་སེམས་ཀྱིས་མི་ཤེས་ན། །དེ་ན་འཇིག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། །སེམས་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱང་མཐོང་། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་ནམ་དམིགས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཤེས་པས་མི་དམིགས་པ་དེ་ན་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གཞག་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རིག་པའི་གཟུང་བ་མེད་པས་འཛིན་པ་ཡང་འཛིན་པ་མེད་པར་ཡིན་ནོ། །དེ་འཛིན་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བསྒྲགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མི་འཇུག་གོ །ཞེས་གསུངས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་ཐ་མི་དད་པར་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པས་མི་དམིགས་སམ། འོན་ཏེ་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་སྣ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚོགས་ཀྱི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཟིལ་དུ་བརླག་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པས་མི་དམིགས་སམ། དེ་སྟེ་རྩིག་པ་དང་། རེ་ལྡེ་དང་། རྫིང་དང་། ར་བ་དང་། ས་དང་། ཆུ་དང་། རླུང་དང་། མེས་ཆོད་པ་རྣམས་དང་། རྒྱང་རིང་པོ་དང་ཉེ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་བྱའི་དོན་ཤེས་པས་མི་དམིགས་སམ། དེ་སྟེ་ལོང་བ་དང་། བྱིས་པ་དང་། རྒན་པོའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པས་ཤེས་བྱའི་དོན་མི་དམིགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་གལ་ཏེ་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་ཐ་མི་དད་པ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པས་མི་དམིགས་ན་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བགྱི་སྟེ། གང་དོན་ཡོད་པ་མི་དམིགས་པ་དེ་ནི་མི་ཤེས་པའོ། །དེ་སྟེ་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཟིལ་དུ་བརླག་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པས་མི་དམིགས་ན་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཡང་མི་ཤེས་པ་སྟེ་ཤེས་པ་མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་བྱ་ཡོད་ན་ཤེས་པ་འབྱུང་གི་མེད་པ་ལས་མ་ལགས་ཏེ། དེ་དང་ལྡན་པས་ན་ཤེས་བྱ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྟེ་རྩིག་པ་དང་། རེ་ལྡེ་དང་། རྫིང་དང་། ར་བ་དང་། ས་དང་། ཆུ་དང་། རླུང་དང་། མེས་ཆོད་པ་རྣམས་དང་། རྒྱང་རིང་པོ་དང་ཉེ་བའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་དང་། བྱིས་པ་དང་། རྒན་པོ་དང་། ལོང་བར་གྱུར་པས་དབང་པོ་རྣམས་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་ཤེས་པས་མི་དམིགས་ན་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་བློ་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་ཡོད་པའི་དོན་མི་དམིགས་ཏེ། དེ་ནི་ཤེས་པ་མ་ལགས་ཀྱི་མི་ཤེས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ནི་དེ་ལྟར་ན་མི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཤེས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ངས་དེ་ལ་དགོངས་ཏེ་ནམ་མི་དམིགས་པའི་དོན་ཤེས་པས་མི་དམིགས་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་མ་བཤད་དེ། རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པས་དོན་མི་དམིགས་སོ། །དེ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་པ་མི་འབྱུང་ངོ་། །རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པས་ཤེས་པའང་མི་དམིགས་ཏེ། རྟོག་པ་ཅན་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་སྤྲོས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བློ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དེ་ལྟར་མི་ཤེས་སོ། །དེ་དག་མི་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྫས་དང་། དབྱིབས་དང་། མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་དོ་ཞེས་བྱས་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འབྱུང་བ་ནི་སེམས་ཙམ་དུ་སྟོན་ཏོ། །བདག་དང་བདག་གི་མཚན་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པས་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་སྟེ། དེ་དག་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱར་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་མི་དམིགས་པས་ཆད་པར་ལྟ་བ་ལ་རབ་ཏུ་རྟེན་ཏོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་སྟེ་དམིགས་བྱ་ཡོད་བཞིན་དུ། །ཤེས་པས་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་ན། །དེ་ནི་ཤེས་མིན་མི་ཤེས་པ། །དེ་དག་རྟོག་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ། །གཞན་མིན་མཚན་ཉིད་མེད་པ་དང་། །ཆོད་པ་དང་ནི་ཉེ་རིང་ཕྱིར། །དེ་སྟེ་ཤེས་པས་མི་མཐོང་ན། །དེ་ནི་ལོག་པའི་ཤེས་ཞེས་བྱ། །བྱིས་པ་རྒན་པོ་ལྡོངས་གྱུར་པ། །ཤེས་བྱ་དེ་ཡང་ཡོད་བཞིན་དུ། །གལ་ཏེ་ཤེས་པ་མི་སྐྱེ་ན། །དེ་ཡང་ལོག་པའི་ཤེས་ཞེས་བྱ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་རང་གི་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གར་ཐབས་སུ་གར་བྱེད་ཅིང་། རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའི་ཚུལ་བསྟན་པ་ལ་མི་མཁས་ཏེ། རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཆགས་པས་ཐབས་སུ་བསྟན་པ་བརྗོད་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་ཏེ། མཐའ་བཞིའི་ཚུལ་རྣམ་པར་དག་པ་རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའི་ཚུལ་ལ་ནི་རབ་ཏུ་མི་སྒོམ་མོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། བཀའ་སྩལ་པ་བཞིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གིས་བདག་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞན་རྣམས། མ་འོངས་པའི་དུས་ན་བཤད་པ་དང་། གྲུབ་པའི་མཐའི་ཚུལ་ལ་མཁས་པས་མུ་སྟེགས་ཅན་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་སླུ་བར་མི་འགྱུར་བའི་བཤད་པ་དང་། གྲུབ་པའི་མཐའི་ཚུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་བདག་ལ་བཤད་དུ་གསོལ། བཅོམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང་ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །ལེགས་སོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་གསོལ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སླར་ཉན་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བསྟན་པའི་ཚུལ་དང་། གྲུབ་པའི་མཐའ་སོ་སོར་གཞག་པའི་ཚུལ་ལོ། །དེ་ལ་བསྟན་པ་བརྗོད་པའི་ཚུལ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཆོས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མདོ་བཤད་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་དང་། མོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོན་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ལ་གྲུབ་པའི་མཐའི་ཚུལ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གང་གིས་རྣལ་འབྱོར་ཅན་རྣམས་རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པར་ལྡོག་པར་བྱེད་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གཅིག་པ་དང་། ཐ་དད་པ་དང་། གཉི་ག་དང་། གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་དང་བྲལ་བ་སེམས་དང་། ཡིད་དང་། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་འདས་པ་བདག་གི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་འཕགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་རྒྱུ་དང་། ལྟ་བ་དང་། རིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ལས་རྣམ་པར་བཟློག་པ། མུ་སྟེགས་བྱེད་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་ལོག་པའི་རྟོག་པ་ཅན་ཡོད་པ་དང་། མེད་པའི་མཐར་ལྷུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་མ་མྱངས་པ་དེ་ནི་ངས་གྲུབ་པའི་མཐར་བཤད་དོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་གྲུབ་པའི་མཐའི་ཚུལ་དང་། བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ལ་ཁྱོད་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞན་དག་གིས་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ང་ཡི་ཚུལ་ནི་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་བསྟན་པའོ། །བྱིས་པ་རྣམས་ལ་བརྗོད་པ་བཤད། །རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱི་གྲུབ་མཐའོ། །དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རེས་ཤིག་དུས་གཅིག་གི་ཚེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་སྔགས་དང་། སྤོབས་པ་སྣ་ཚོགས་ཅན་ལ་མི་བསྟེན་ཏོ། །མི་འགྲོགས་སོ། །བསྙེན་བཀུར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་བརྟེན་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཟང་ཟིང་ཀུན་སྡུད་དེ། ཆོས་སྡུད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་སྔགས་དང་། སྤོབས་པ་སྣ་ཚོགས་ཅན་དེ་ལ་བསྟེན་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཟང་ཟིང་ཀུན་སྡུད་དེ། ཆོས་སྡུད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་ནི་སྔགས་དང་། སྤོབས་པ་སྣ་ཚོགས་ཅན་ཏེ། རྒྱུ་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བྱིས་པ་དག་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་དེ། རིགས་པ་དང་ལྡན་པས་མ་ཡིན། དོན་དང་ལྡན་པས་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་གྱི་ན་བྱིས་པའི་སྨྲ་བ་སྟོན་ཏེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་སྔགས་དང་། སྤོབས་པ་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ། །ཡི་གེ་སྣ་ཚོགས་སྙན་པས་བྱིས་པ་རྣམས་ཡང་དག་པའི་ཚུལ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པས་ནི་མི་འཇུག་གོ །བདག་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ཅིང་མཐའ་གཉིས་སུ་ལྷུང་བའི་ལྟ་བས་བྱིས་པ་དག་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་དེ། འགྲོ་བའི་མཚམས་ལས་རབ་ཏུ་མ་ཐར་བའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཕུང་བར་བྱེད་དེ། རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ཅིང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དེའི་ཕྱིར་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་སྔགས་དང་། སྤོབས་པ་སྣ་ཚོགས་ཅན་ནི་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། སློབ་པའི་མྱ་ངན་དང་། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་། འཁྲུག་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་མ་ཐར་ཏེ། ཚིག་དང་། ཡི་གེ་སྣ་ཚོགས་དང་། རྒྱུ་དང་དཔེ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་པས་བྱིས་པ་དག་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་དོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེའི་སློབ་མ་ཀླུའི་གཟུགས་དང་ཆ་བྱད་འཛིན་པས་དབང་པོ་ཡང་གཙུག་ལག་མང་པོ་ལ་མཁས་པའི་བློ་སྟེ། རང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གི་སྒྲའི་གཙུག་ལག་སྟོན་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། མཐོ་རིས་སུ་དབང་པོའི་འཁོར་འདུས་པར་དམ་བཅའ་བར་བྱས་ཏེ། ཡང་ན་ཁྱོད་ཀྱི་ཤིང་རྟ་རྩིབ་མ་སྟོང་པ་བཅག་གོ །ཡང་ན་ངའི་ཀླུའི་ལུས་དང་། མགོ་གདེངས་ཀ་ཅན་རེ་རེ་ནས་གཅད་དོ་ཞེས་དམ་བཅས་ནས་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པའི་སློབ་མ་ཀླུའི་གཟུགས་ཅན་དང་། ཆ་བྱད་འཛིན་པས་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་པོ་ཆོས་དང་ལྡན་པས་ཕམ་པར་བྱས་ཏེ། ཤིང་རྟའི་རྩིབ་མ་སྟོང་པ་བཅག་ནས་སླར་འཇིག་རྟེན་འདིར་འོངས་སོ། །དེ་ལྟར་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་ཕན་པ་ནི་རྒྱུ་དང་དཔེ་སྣ་ཚོགས་སུ་འབྲེལ་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་བྱོལ་སོང་ལས་བསླབས་པས་ཀྱང་ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་དོ། །འདུ་བ་དང་ཟད་པར་ལྟ་བར་མངོན་པར་ཆགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་ན་མི་རྣམས་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེས་ན་དེའི་ཕྱིར་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་འཐོབ་པར་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། མི་བསྙེན་ཏོ། །མི་སྟེན་ཏོ། །བསྙེན་བཀུར་མི་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་རྣམས་ནི་ལུས་དང་། བློ་དང་། ཡུལ་དམིགས་པ་ཙམ་དུ་ཚིག་དང་ཡི་གེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྟོན་ཏོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་ནི་འབུམ་ལས་ཕྱི་མའི་དུས་ཕྱི་མའི་ཚེ་ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མ་ལ་ངན་པའི་རྟོག་པའི་རྒྱུར་ལྟ་བ་བསྟན་པས་བསྡུས་པ་གྱེས་པར་འགྱུར་རོ། །སློབ་མ་མ་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་བསྡུས་པ་གྱེས་པར་འགྱུར་ཏེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་གྱི་བསྡུས་པ་རྒྱུ་དང་། ཚིག་སྣ་ཚོགས་སུ་འབྲེལ་པ་གྱེས་པ་དེ་ཉིད་རང་གི་རྒྱུ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པའི་མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་འཆད་དེ། རང་གི་ཚུལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མུ་སྟེགས་བྱེད་གང་ལ་ཡང་རང་གི་གཙུག་ལག་གི་ཚུལ་མེད་དེ། གཞན་དུ་ན་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་ཉིད་རྒྱུའི་སྒོ་རྣམ་པ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་འཆད་དེ། བདག་གི་ཚུལ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་གཏི་མུག་པས་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་དུ་མི་ཤེས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་རང་གི་རྒྱུ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པས་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་ཉིད་ཚིག་དང་། ཡི་གེ་དང་དཔེ་ཉེ་བར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྒྲུབ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འཆད་དེ། རང་གི་ཚུལ་མ་ལགས་ན་ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞུང་ཉེ་བར་སྟོན་པའི་ནང་དུ་གཏོགས་པས་ལྷ་དང་། མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་འོངས་ཤིང་ལྷགས་པ་ཕྱོགས་སོ་སོ་ནས་འདུས་པ་རྣམས་ལ་ཚིག་དང་ཡི་གེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་ཉིད་སྟོན་ཏེ་རང་གི་གཞུང་མ་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ང་ནི་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་མི་འཆད་དེ། འདུ་བ་དང་ཟད་པ་མ་ཡིན་གྱི། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འདུ་བ་དང་ཟད་པ་མེད་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འདུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་ཕུང་པོ་སྟེ། འདུས་པ་འོང་བ་ལས་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཟད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་པའོ། །འདུ་བ་དང་ཟད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཚིག་བླ་དགས་ཏེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ང་ནི་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ནང་དུ་གཏོགས་པར་མི་འཆད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མ་ཆགས་ཤིང་རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་ལ་གནས་པ་དང་། འཇུག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་པ་དང་། མཚན་མའི་སྤྱོད་ཡུལ་མེད་པ་དང་། རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་རང་གི་སེམས་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་འཇུག་གོ །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་པས་མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། སྨོན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ངས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དུས་གཅིག་གི་ཚེ་སའི་ཕྱོགས་ཤིག་ན་འདུག་པ་ན། བྲམ་ཟེ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་ཞིག་ང་ག་ལ་བ་དེར་འོངས་ཏེ་ཕྱིན་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐབས་མ་ཕྱེ་བར་ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཟེར་རོ། །ཀྱེ་གཽ་ཏ་མ་ཐམས་ཅད་ནི་བྱས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ངས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱས་སོ། །ཀྱེ་བྲམ་ཟེ་གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་བྱས་ཤེ་ན། འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་དང་པོའོ། །ཀྱེ་གཽ་ཏ་མ་ཐམས་ཅད་མ་བྱས་པའོ། །གལ་ཏེ་བྲམ་ཟེ་ཐམས་ཅད་མ་བྱས་ཤེ་ན། དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་གཉིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང་། ཐམས་ཅད་རྟག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དང་། ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པ་དང་། ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྲམ་ཟེ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་དྲུག་གོ །ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བྲམ་ཟེ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཟེར་རོ། །ཀྱེ་གཽ་ཏ་མ་འཐད་པའི་གཏན་ཚིགས་སྣ་ཚོགས་མཐོང་བས་ན་ཐམས་ཅད་གཅིག་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཐ་དད་པའོ། །ཐམས་ཅད་གཉི་གའོ། །ཐམས་ཅད་གཉི་ག་མ་ཡིན་པའོ། །ཐམས་ཅད་རྒྱུ་ལ་རག་ལུས་པའོ། །དེ་དག་ནི་བྲམ་ཟེ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་བཅུ་གཅིག་གོ །གཞན་ཡང་ཀྱེ་གཽ་ཏ་མ་ཐམས་ཅད་ལུང་བསྟན་པའོ། །ཐམས་ཅད་ལུང་མ་བསྟན་པའོ། །བདག་ཡོད་དོ། །བདག་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་ཡོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཡོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཡོད་མེད་གཉི་གའོ། །ཐར་པ་ཡོད་དོ། །ཐར་པ་མེད་དོ། །ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་པའོ། །ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ནམ་མཁའ་དང་། མ་བརྟགས་པར་འགོག་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི། ཀྱེ་གཽ་ཏ་མ་བྱས་པའོ། །མ་བྱས་པའོ། །བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་ཡོད་དོ། །བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་མེད་དོ་ཞེའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ངས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱས་སོ། །ཀྱེ་བྲམ་ཟེ་དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཀྱེ་བྲམ་ཟེ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་འདི་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཡིན་གྱི་ངའི་མ་ཡིན་ནོ། །ཀྱེ་བྲམ་ཟེ་ང་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་སྤྲོས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྒྱུ་ལས་སྲིད་པ་གསུམ་སྐྱེས་པར་སྟོན་ཏེ། བྲམ་ཟེ་རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་གི། ཕ་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་མི་དམིགས་པ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་བདག་དང་། དབང་པོ་དང་། དོན་གསུམ་ཕྲད་པ་ལྟ་བུ་ངའི་མ་ཡིན་ནོ། །ཀྱེ་བྲམ་ཟེ་ང་ནི་རྒྱུར་སྨྲ་བ་ཡང་མ་ཡིན། རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་གཟུང་བ་དང་། འཛིན་པའི་དངོས་པོར་རབ་ཏུ་བཞག་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བར་སྟོན་ཏོ། །ཁྱོད་ལྟ་བུ་དང་བདག་ཏུ་འཛིན་པར་ལྷུང་བའི་རྒྱུད་ཅན་གཞན་དག་གིས་མི་རིག་གོ །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། ནམ་མཁའ་དང་འགོག་པ་དག་གྲངས་གསུམ་དུའང་མི་རུང་ན་བྱས་པར་ལྟ་ཅི་སྨོས། གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བྲམ་ཟེ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཟེར་རོ། །ཀྱེ་གཽ་ཏ་མ་སྲིད་པ་གསུམ་པོ་འདི་མི་ཤེས་པ་དང་། སྲེད་པ་དང་། ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ངམ། དེ་སྟེ་རྒྱུ་མེད་པ། ཀྱེ་བྲམ་ཟེ་འདི་གཉི་ག་ཡང་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པའོ། །ཀྱེ་གཽ་ཏ་མ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྷུང་བའོ། །ཀྱེ་བྲམ་ཟེ་དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། བྲམ་ཟེ་ཇི་ཙམ་དུ་ཡིད་ལས་རྣམ་པར་གཡོས་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལ་མངོན་པར་ཆགས་ཤིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ཙམ་དུ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པའོ། །ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བྲམ་ཟེ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཟེར་རོ། །ཀྱེ་གཽ་ཏ་མ་བདག་གི་གྲགས་པ་ནི་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚིག་དང་། ཡི་གེ་དང་། རྒྱུ་དང་། དཔེ་སྣ་ཚོགས་ཉེ་བར་སྒྲུབས་པས་སྟོན་ན། ཀྱེ་གཽ་ཏ་མ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཡང་ཡོད་དམ། ཀྱེ་བྲམ་ཟེ་གང་ཁྱོད་ཀྱི་གྲུབ་པ་འང་མ་ཡིན་ལ། མ་གྲུབ་པའང་མ་ཡིན། ཚིག་དང་ཡི་གེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་མི་སྟོན་པའང་མ་ཡིན། དོན་དང་མི་ལྡན་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་དང་ཡང་ལྡན་པ་ཡོད་དོ། །གང་མ་གྲུབ་པར་སྟོན་པ་དེ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་མ་ཡིན་ནམ། ཀྱེ་བྲམ་ཟེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤྲོས་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་དང་། ཁྱོད་ཀྱི་བློས་མི་རྟོག་པ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་མ་ཡིན་པ་ཡོད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོད་པ་དང་། མེད་པ་ལས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་པ་རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ལ་འཛིན་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རང་གི་གནས་ན་འདུག་གོ །དེ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་མ་ཡིན་པ་འདི་ནི་ངའི་སྟེ་ཁྱོད་ཀྱི་མ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་གནས་ན་འདུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་འཇུག་པའི་དོན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་སྐྱེ་བ་ནི་མི་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀྱེ་བྲམ་ཟེ་དེ་ལྟར་ན་གང་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་མདོར་ན་ཀྱེ་བྲམ་ཟེ་གང་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྒྱུ་བ་མེད་པའོ། །འགྲོ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་། འཆི་འཕོ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། འདོད་པ་དང་། མངོན་པར་ཆགས་པས་ཞེན་པ་དང་། མངོན་པ་དང་། ལྟ་བའི་གནས་དང་། སྙེམས་པ་དང་། མཚན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་དང་། འདུ་བ་དང་། སྲེད་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། རྒྱུ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་དེ་དག་ནི་ཀྱེ་བྲམ་ཟེ་ཁྱོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་ཏེ་ངའི་མ་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བྲམ་ཟེའི་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་དེ་འོངས་ཏེ་ང་ལ་དེ་སྐད་དྲིས་ནས། དེ་ལ་ངས་དེ་སྐད་དུ་ལན་བཏབ་པ་དང་། ཅང་མི་ཟེར་བར་གྱུར་ཏེ་སོང་ངོ་། །དེ་ནས་ཡང་ནག་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་བྲམ་ཟེའི་གཟུགས་སུ་འོངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །ཀྱེ་གཽ་ཏ་མ་འོན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཉིད་ཀྱང་མེད་དོ། །འོ་ན་ཁྱེའུ་ཁྱོད་གང་ནས་འདིར་འོངས། གཽ་ཏ་མ་བདག་ནི་དཀར་པོའི་གླིང་ནས་འདིར་འོངས་སོ། །བྲམ་ཟེ་དེ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་སྤོབས་པ་མེད་པར་ཚར་བཅད་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །ང་ལ་མ་དྲིས་པར་རང་གི་ཚུལ་སོ་སོར་བཅའ་བ་བརྗོད་པར་སེམས་ཏེ། ཤཱཀྱའི་བུ་ནི་ངའི་ཚུལ་གྱི་ཕྱི་རོལ་ཏེ། ཉོན་མོངས་འཇུག་པ་མེད་པ་དང་། མཚན་ཉིད་མེད་པ་དང་། རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་ཞིང་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་པར་སྨྲ་སྙམ་མོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་སྔགས་དང་། སྤོབས་པ་སྣ་ཚོགས་ཅན་ལ་བསྙེན་ནས་ཟང་ཟིང་ཀུན་སྡུད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་སྡུད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ང་ལ་འདྲི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཟང་ཟིང་དང་ཆོས་ཞེས་བགྱི་བ་ཚིག་གི་དོན་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གང་ཁྱོད་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་འགྲོ་བའི་ཚོགས་ལ་བལྟས་ཏེ། ཚིག་གི་དོན་གཉིས་ལ་དཔྱོད་པར་ཞུགས་པ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང་ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །ལེགས་སོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་གསོལ་ནས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སླར་ཉན་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཟང་ཟིང་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཟང་ཟིང་ནི་རེག་པ་དང་། འདྲེས་པ་དང་། ཉུག་པ་དང་། སྙེམས་པ་དང་། མྱང་བ་དང་། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་དང་། ལྟ་བ་ངན་པས་མཐའ་གཉིས་ལ་འཇུག་པ་དང་། ཕུང་པོ་ཡང་འབྱུང་བ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་ན་བ་དང་འཆི་བ་དང་། མྱ་ངན་དང་། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཡི་མུག་པ་དང་། འཁྲུག་པ་འབྱུང་བ་དང་། ཡང་སྲིད་པ་ཅན་གྱི་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ང་དང་སངས་རྒྱས་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་ཟང་ཟིང་ཞེས་བརྗོད་དོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་དེ་ལ་བསྟེན་པས་ཟང་ཟིང་ཀུན་སྡུད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་མི་སྡུད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཆོས་སྡུད་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། རང་གི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་མཐོང་བས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་པ་དང་། ས་རྣམས་གོང་ནས་གོང་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་སེམས་དང་། ཡིད་དང་། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ལྡོག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་དབང་བསྐུར་བ་རྟོགས་པ་དང་། ཐུག་པ་མེད་པའི་གནས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་དབང་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དངོས་པོ་མཐའ་གཉིས་སུ་ལྷུང་བར་བྱེད་པས་མུ་སྟེགས་བྱེད་སྨྲ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱིས་པ་རྣམས་ཕལ་ཆེར་རྟག་པ་དང་། ཆད་པ་དང་མཐའ་གཉིས་སུ་ལྷུང་བར་བྱེད་དེ། མཁས་པ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་རྟག་པར་ལྟ་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་ཞིག་པས་རྒྱུའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆད་པར་ལྟ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་། གནས་པ་དང་། འཇིག་པར་མི་མཐོང་བས་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་ངེས་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཁྱོད་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞན་དག་གིས་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། བསྡུ་བ་དག་གིས་སེམས་ཅན་གདུལ། །ཚུལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་དབང་དུ་བྱ། །ཤེས་རབ་དག་གིས་ལྟ་བ་གཞིག །རྣམ་པར་ཐར་པས་ཤིན་ཏུ་སྤེལ། །འདི་ཀུན་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་ཏེ། །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་གང་བཤད་བརྫུན། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡོད་ལྟ་བས། །རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཡང་མེད། །ང་འདྲ་གཅིག་པུ་རང་གྲུབ་མཐའ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྤངས། །འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་རྣམ་བྲལ་བ། །སློབ་མའི་སྡེ་ལ་བཤད་པར་བྱ། །སེམས་ཙམ་སྟེ་ནི་སྣང་བ་མེད། །རྟག་དང་ཆད་པ་སྤངས་པ་ཡི། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་རུ། །སེམས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སྣང་། །ཇི་སྲིད་སེམས་ནི་འཇུག་པའི་བར། །དེ་སྲིད་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་རང་གི་སེམས་མཐོང་ན། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་གོ །འདུ་བ་འབྲས་བུ་དོན་གྲུབ་པ། །ཟད་པ་འབྲས་བུ་མ་མཐོང་བ། །འདུ་དང་ཟད་པ་ཡོངས་ཤེས་ན། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་གོ །རྟག་དང་མི་རྟག་བྱས་པ་དང་། །མ་བྱས་པ་དང་གཞན་མིན་གཞན། །དེ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི། །འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་ཚུལ་ཡིན་ནོ།། །།འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ། བམ་པོ་དྲུག་པ། དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་གང་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང་། ཇི་ལྟར་མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་ལ། དེ་དག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་འཐུན་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་བ་་་་ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །ལེགས་སོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་གསོལ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སླར་ཉན་པ་དང་། དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཁ་ཅིག་ནི་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་འགོག་པ་དང་། ཡུལ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། རྟག་པ་དང་ཆོས་མི་འཐུན་པར་མཐོང་བས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མང་པོ་མི་འབྱུང་སྟེ། འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་ཡུལ་མི་དྲན་པ་དང་། མར་མེ་དང་། ས་བོན་དང་། རླུང་བཞིན་དུ་རྒྱུ་ཟད་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་པར་བརྗོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བློར་འགྱུར་མོད་ཀྱི། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འཇིག་པར་ལྟ་བས་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གཞན་དག་ནི་ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཟད་པས་མདའི་ཤུགས་ཟད་པ་བཞིན་དུ་ཡུལ་གཞན་གྱི་གནས་སུ་སོང་ན་ཐར་པའོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཡང་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཁ་ཅིག་ནི་བློ་དང་རིག་པར་བྱ་བ་མཐོང་བ་རྣམ་པར་ཞིག་པས་ཐར་པར་བརྗོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་ཅིང་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་མཐོང་བས་ཐར་པར་རྟོག་གོ །ཁ་ཅིག་ནི་མཚན་མར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མང་པོ་ནི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བ་འཐོབ་པར་བྱེད་པའོ་སྙམ་ནས། རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་ལ་མི་མཁས་པ་དག་དང་། མཚན་མས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་སྟེ། མཚན་མ་མཐོང་བས་བདེ་བ་འདོད་པའི་ཕྱིར། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བློར་འགྱུར་བར་བརྗོད་དོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ནི་ནང་དང་ཕྱིའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དངོས་པོ་མི་འཇིག་སྟེ། ཡོད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་གོ །ཁ་ཅིག་ནི་བདག་དང་། སེམས་ཅན་དང་། སྲོག་དང་། གསོ་བ་དང་། སྐྱེས་བུ་དང་། གང་ཟག་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་འཇིག་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་གོ །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མུ་སྟེགས་བྱེད་མི་མཁས་པའི་བློ་ཅན་ཁ་ཅིག་ནི་རང་བཞིན་དང་། སྐྱེས་བུའི་བྱེ་བྲག་མཐོང་བ་དང་། ཡོན་ཏན་འགྱུར་བར་བྱེད་པ་པོའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་གོ །ཁ་ཅིག་ནི་བསོད་ནམས་དང་། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པས། ཁ་ཅིག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་ཤེས་པས། ཁ་ཅིག་ནི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ནི་དབང་པོས་རང་དབང་དུ་བྱས་པར་མཐོང་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་གོ །ཁ་ཅིག་ནི་འཇིག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟེན་གྱི་འབྱུང་བ་འདི་ནི་གཅིག་གིས་གཅིག་ཞུགས་པ་སྟེ། རྒྱུ་ལས་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་རྒྱུ་དེ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་བཞིན་དུ་གཏི་མུག་པས་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་དེ། དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་གོ །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཁ་ཅིག་ནི་བདེན་པ་དང་། ལམ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་གོ །ཁ་ཅིག་ནི་ཡོན་ཏན་དང་། ཡོན་ཏན་ཅན་མངོན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་གཅིག་པ་དང་། ཐ་དད་པ་དང་། གཉི་ག་དང་། གཉི་ག་མ་ཡིན་པར་མཐོང་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བློར་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི་རང་བཞིན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། རྨ་བྱའི་རྣམ་པར་བཀྲ་བ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་ཁུངས་རྣམ་པ་མང་པོ་དང་། ཚེར་མ་རྣོ་བ་ལྟ་བུར་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་གོ །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཁ་ཅིག་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས། ཁ་ཅིག་ནི་སྐྱེ་དགུ་སྐྱོང་བ་དང་། ཡོན་ཏན་དྲུག་བསྟན་པ་འཛིན་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་གོ །ཁ་ཅིག་ནི་བྱེད་པ་པོ་དུས་ཡིན་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་འབྱུང་བ་དུས་ལ་རག་ལས་སོ། །ཞེས་དེ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་གོ །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཁ་ཅིག་ནི་སྲིད་པས་སོ། །ཁ་ཅིག་ནི་སྲིད་པ་དང་། སྲིད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་སོ། །ཁ་ཅིག་ནི་སྲིད་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་མཐོང་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་གོ །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ལ་མ་ཆགས་པ་དང་། མཐའ་བཞི་དང་བྲལ་བ་ཡང་དག་པར་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་དང་། རང་གི་སེམས་སྣང་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཐའ་གཉིས་སུ་མ་ལྷུང་བ་དང་། གཟུང་བ་དང་། འཛིན་པ་མི་དམིགས་པ་དང་། ཚད་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གྲུབ་པར་མ་མཐོང་བ་དང་། རྣམ་པར་སླུ་བའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མི་རྟོག་སྟེ། དེ་བསལ་བ་དང་། བདག་གི་སོ་སོ་རང་གི་འཕགས་པའི་ཆོས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། བདག་མེད་པ་གཉིས་རྟོགས་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་རྣམ་པར་ལོག་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་། སྒྲིབ་པ་གཉིས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། སའི་གོང་ནས་གོང་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སེམས་དང་། ཡིད་དང་། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་བཟློག་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་གོ །དེ་ལྟར་ལོག་པའི་མུ་སྟེགས་ཅན་རྟོག་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་གཞན་དག་བསྟན་ཀྱང་དེ་རིགས་པ་དང་མི་ལྡན་ཞིང་མཁས་པས་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་མཐའ་གཉིས་སུ་ལྷུང་བའི་བསམ་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་གོ །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་ཀྱང་འདི་ལ་གང་ཡང་འཇུག་པའམ་ལྡོག་པ་མེད་དོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མུ་སྟེགས་བྱེད་སོ་སོའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ནི་རང་གི་གཙུག་ལག་ལ་མོས་པ་དང་། སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ན་འཁྲུལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་དེ་དག་གིས་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་མི་གནས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་གཡོ་བ་དང། འོང་བ་དང་། འགྲོ་བའི་ཕྱིར་གང་ལའང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་དོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ཁྱོད་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དག་གིས་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ལྟ་བ་ལས་བཟློག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། མྱ་ངན་འདས་ལྟའི་མུ་སྟེགས་ཅན། །ཐ་དད་པར་ནི་རྣམ་པར་རྟོག །དེ་དག་གི་ནི་རྟོག་པ་ཙམ། །ཐར་བའི་ཐབས་ནི་ཡོད་པ་མིན། །བཅིངས་དང་བཅིང་བྱ་རྣམ་གྲོལ་བ། །ཐབས་རྣམས་རྣམ་པར་སྤངས་པ་སྟེ། །མུ་སྟེགས་ཐར་པར་རྟོག་མོད་ཀྱི། །ཐར་བར་རུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་ཚུལ་བློ་གྲོས་ཀྱིས། །དུ་མར་ཐ་དད་བྲལ་བར་སྣང་། །དེ་ཕྱིར་དེ་དག་ཐར་མེད་ན། །བླུན་པོ་དག་གིས་ཇི་ལྟར་བརྟག། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ངན་ལྟ་བས། །མུ་སྟེགས་ཅན་ཀུན་རྣམ་པར་མྱོས། །ཡོད་མེད་ཕྱོགས་སུ་སྨྲ་བ་རྣམས། །དེ་ཕྱིར་དེ་དག་ཐར་པ་མེད། །བྱིས་པ་སྨྲ་བའི་སྤྲོས་ལ་དགའ་བ་དག །ཡང་དག་ཉིད་ལ་བློ་གྲོས་ཡངས་མི་བྱེད། །སྨྲ་བ་ཁམས་གསུམ་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་གནས་ཏེ། །ཡང་དག་ཉིད་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྡུག་བསྔལ་འཇིག་པའི་རྒྱུ། །མེ་ལོང་ལ་ནི་ཇི་ལྟར་གཟུགས། །སྣང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལྟར། །བག་ཆགས་དག་གི་མེ་ལོང་ལ། །བྱིས་པས་སེམས་ནི་རྣམ་གཉིས་མཐོང་། །སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་མི་ཤེས་པས། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་གཉིས་སྐྱེ། །སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡོངས་ཤེས་ན། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འབྱུང་ངོ་། །སེམས་ཉིད་སྣ་ཚོགས་འགྱུར་བ་སྟེ། །མཚན་དང་མཚན་གྱི་གཞི་ཡང་སྤངས། །ཇི་ལྟར་བྱིས་པས་རྣམ་བརྟགས་བཞིན། །སྣང་བའི་རྣམ་པ་སྣང་བ་མེད། །སྲིད་གསུམ་རྣམ་པར་རྟོག་ཙམ་པས། །ཕྱི་རོལ་གྱི་ནི་དོན་མེད་དེ། །རྣམ་རྟོག་སྣ་ཚོགས་སྣང་བ་ནི། །བྱིས་པ་དག་གིས་མི་རྟོགས་སོ། །མིང་དང་འདུ་ཤེས་བྱེ་བྲག་གིས། །མདོ་དང་མདོ་ལས་རྣམ་རྟོག་བཤད། །བརྗོད་པ་དག་ནི་མ་གཏོགས་པར། །བརྗོད་པར་བྱ་བའང་མི་རིག་གོ །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གིས་བདག་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞན་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མཁས་པས། བདག་ཉིད་དང་གཞན་རྣམས་ཀྱང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བགྱི་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་གི་སངས་རྒྱས་པ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བདག་ལ་བཤད་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱིས་དྲིས་ཤིག་དང་། ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་བཟོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ངས་ལན་སྦྱིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བྱས་པའམ། མ་བྱས་པའམ། རྒྱུའམ། འབྲས་བུའམ། མཚན་ཏམ། མཚན་གྱི་གཞི་འམ། བརྗོད་པའམ། བརྗོད་པར་བྱ་བའམ། བློའམ། རིག་པར་བྱ་བའམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་ངེས་པའི་སྒྲ་ནི་གཅིག་གམ་ཐ་དད་དམ་ཅི་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་ངེས་པའི་སྒྲར་བྱས་པའང་མ་ཡིན། མ་བྱས་པའང་མ་ཡིན། རྒྱུའང་མ་ཡིན། འབྲས་བུའང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གཉི་ག་ཡང་ཉེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱས་པ་ཡིན་ན་ནི་མི་རྟག་པར་འགྱུར་ཏེ། མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་འོ་ཅག་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་བས་ན། དེ་ནི་ང་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཞན་དག་གིས་དེ་ལྟར་མ་དགོངས་སོ། །དེ་སྟེ་མ་བྱས་པ་ཡིན་ན་ནི་བདག་ཉིད་དུ་མ་རེད་པས་ན། ཚོགས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རི་བོང་གི་རྭ་དང་མོ་ཤམ་གྱི་བུ་དང་མཚུངས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གང་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་འབྲས་བུ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོད་པའང་མ་ཡིན། མེད་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡོད་པའང་མ་ཡིན། མེད་པའང་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཐའ་བཞིའི་ཕྱི་རོལ་ཏོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མཐའ་བཞི་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། གང་མཐའ་བཞིའི་ཕྱི་རོལ་དེ་ནི་མོ་ཤམ་གྱི་བུ་ལྟར་ཚིག་ཙམ་དུ་འགྱུར་རོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མོ་ཤམ་གྱི་བུ་ནི་ཚིག་ཙམ་སྟེ་མཐའ་བཞིར་ལྷུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མ་ལྷུང་བས་ན་མཁས་པ་རྣམས་ལ་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་རིག་པར་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གང་ཡང་ངས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་བཤད་པ་དེའི་དོན་ཀྱང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་གྱིས་ཤིག །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བདག་མེད་པའི་དངོས་པོ་ནི་བདག་མེད་པ་ཉིད་དེ། རྟ་དང་བ་ལང་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་གི་དངོས་པོར་ཡོད་དེ། གཞན་གྱི་དངོས་པོར་མེད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བ་ལང་གི་དངོས་པོ་ནི་རྟའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན། རྟའི་དངོས་པོ་ནི་བ་ལང་གི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཡོད་དེ་མེད་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་གཉིས་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་དུ་མེད་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཡོད་དོ། །དེ་བས་ན་བྱིས་པ་སོ་སོའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཟུང་ནས། བདག་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་དེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཕུང་པོ་རྣམས་དང་། གཅིག་པའང་མ་ཡིན། ཐ་དད་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་རྣམས་དང་། གཅིག་པ་མ་ཡིན་ན་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་བྱས་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྟེ་ཐ་དད་ན་ནི་གཉིས་ཡོད་ན་གཞན་དུ་འགྱུར་ཏེ། བ་ལང་གི་རྭ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་འདྲ་བས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིང་པོའི་བྱེ་བྲག་མཐོང་བས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བ་ལང་གི་རྭ་གཡས་པ་ལས་ནི་གཡོན་པ་གཞན།  གཡོན་པ་ལས་ཀྱང་གཡས་པ་གཞན་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ ་རིང་པོ་དང་ཐུང་ངུ་ཡང་ཕན་ཚུན་དུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའང་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང་ཐ་དད་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐར་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའང་ཐ་དད་པའང་མ་ཡིན། གཅིག་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཐར་པའི་སྒྲར་བསྟན་ཏོ། །དེ་སྟེ་ཐར་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐ་དད་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྟེ་གཅིག་ན་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རྣལ་འབྱོར་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་མཐོང་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་གཅིག་པའང་མ་ཡིན། ཐ་དད་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དང་། ཤེས་བྱ་ཡང་གཅིག་པའང་མ་ཡིན། ཐ་དད་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གང་རྟག་པའང་མ་ཡིན། མི་རྟག་པའང་མ་ཡིན། རྒྱུའང་མ་ཡིན། འབྲས་བུའང་མ་ཡིན། འདུས་བྱས་ཀྱང་མ་ཡིན། འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་མ་ཡིན། བློ་ཡང་མ་ཡིན། རིག་པར་བྱ་བའང་མ་ཡིན། མཚན་ཀྱང་མ་ཡིན། མཚན་གྱི་གཞི་ཡང་མ་ཡིན། ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱང་མ་ཡིན། ཕུང་པོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམས་ཐ་དད་པའང་མ་ཡིན། སྨྲ་བའང་མ་ཡིན། སྨྲ་བར་བྱ་བའང་མ་ཡིན། གཅིག་པ་དང་། ཐ་དད་པ་དང་། གཉི་ག་དང་། གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་དང་། མ་འབྲེལ་པ་དེ་ནི་ཚད་མ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་ལོག་པའོ། །གང་ཚད་མ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་ལོག་པ་དེ་ནི་ཚིག་ཙམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། གང་ཚིག་ཙམ་དེ་ནི་མ་སྐྱེས་པའོ། །གང་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་མ་འགགས་པའོ། །གང་མ་འགགས་པ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ནམ་མཁའ་ནི་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན། འབྲས་བུའང་མ་ཡིན་ནོ། །གང་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་པ་འབྲས་བུ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །གང་དམིགས་པ་མེད་པ་དེ་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའོ། །གང་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་པ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་པ་ཉིད་དེ། ཚད་མ་དང་། དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་བཟློག་པའོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཚད་དང་དབང་པོ་རྣམ་པར་ལོག །འབྲས་བུ་མ་ཡིན་རྒྱུ་ཡང་མིན། །བློ་དང་རིག་པར་བྱ་བ་མེད། །མཚན་དང་མཚན་གྱི་གཞི་ཡང་སྤངས། །ཕུང་པོར་བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱས་པ། །གང་ནའང་སུས་ཀྱང་མ་མཐོང་སྟེ། །གང་ན་སུས་ཀྱང་མ་མཐོང་བ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་སྒོམ། །བྱས་པ་མ་ཡིན་མ་བྱས་མིན། །འབྲས་བུ་མ་ཡིན་རྒྱུ་ཡང་མིན། །ཕུང་པོ་མ་ཡིན་ཕུང་དང་མིན། །གཞན་དང་མ་ཡིན་འདྲེ་བའི་ཕྱིར། །གང་རྣམས་གང་གི་དངོས་པོ་རུ། །བརྟགས་ཀྱང་མི་སྣང་མ་ཡིན་པ། །དེ་ཡང་མེད་པར་མི་རྟག་སྟེ། །དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཡོད་པའི་ཟླས་གྲངས་མེད་པ་སྟེ། །ཡོད་པའང་མེད་པའི་ཟླས་གྲངས་སོ། །དེ་བས་མེད་པར་ཤེས་མི་བྱ། །ཡོད་པར་ནི་ཡང་མི་བརྟག་གོ །བདག་དང་བདག་མེད་ཕྱོགས་བསླད་ཅིང་། །སྒྲ་ཙམ་ལ་ནི་འཇུག་པ་དག །དེ་དག་གཉིས་ཀྱི་མཐར་བྱིང་སྟེ། །བརླག་ནས་བྱིས་པ་རློག་པར་བྱེད། །ཉེས་པ་ཀུན་ལས་གྲོལ་བ་ཡི། །ང་ཡི་ཚུལ་ནི་ནམ་མཐོང་ན། །དེ་ནི་ཡང་དག་མཐོང་བ་སྟེ། །འདྲེན་པ་དག་ལའང་དེ་མི་སྨོད། །དེ་ནས་ཡང་བྱང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གང་འདི་བསྟན་པ་བརྗོད་པ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགོག་པ་མེད་པ་ཞེས་སྨོས་པ་མཛད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགོག་པ་མེད་པ་འདི་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ན། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་པ་དེ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགོག་པ་མེད་པ་འདི་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའམ། འོན་ཏམ་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ལགས། ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་མི་མཐོང་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་མ་འགགས་པའོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་ན། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་ཞེས་བགྱི་ན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཞེས་སྨོས་སུའང་མི་རུང་ངོ་། །དེ་སྟེ་ཆོས་ལ་ལ་ཞིག་གི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཞིག་ལགས་ན་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཤད་དུ་གསོལ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་བཤད་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེའི་ཕྱིར་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང་ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །ལེགས་སོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་གསོལ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སླར་ཉན་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགོག་པ་མེད་པ་སྨོས་པའང་མ་ཡིན། རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པའང་མ་ཡིན། ངས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྨོས་པར་བྱ་བ་དོན་མེད་པའང་མ་ཡིན་གྱི། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཚིག་བླ་དགས་ཏེ། མུ་སྟེགས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། ས་བདུན་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ཏེ་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཚིག་གོ །འདི་ལྟ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པོ་བརྒྱ་བྱིན་དབང་པོ་གྲོང་ཁྱེར་འཇིག་དང་། ལག་པ་བྱེད་པ་སྤྱོད་པ་དང་། ལུས་འདུས་པ་གཟུགས་དང་། ས་གནས་ནོར་འཛིན་དང་། ནམ་མཁའ་གོ་འབྱེད་འོང་རྒྱུ་ཞེས་དེ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་རེ་རེ་ལ་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཚིག་གི་སྒྲ་མང་པོ་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ཡོད་དེ། དེ་དག་ནི་མིང་མང་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མང་པོར་མི་རྟོག་མོད་ཀྱི། རང་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ང་ཡང་མི་མཇེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་མིང་གྲངས་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་གསུམ་དུ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣ་ལམ་དུ་གྲག་སྟེ། དེ་དག་གིས་ང་བརྗོད་ཀྱང་འདི་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སུ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཁ་ཅིག་ནི་ང་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་ཤེས་སོ། །ལ་ལས་ནི་རང་འབྱུང་བར། དེ་བཞིན་དུ་ལ་ལས་ནི་འདྲེན་པ་དང་། རྣམ་པར་འདྲེན་པ་དང་། ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་དང་། སངས་རྒྱས་དང་། ཁྱུ་མཆོག་དང་། ཚངས་པ་དང་། འཇུག་སེལ་དང་། དབང་ཕྱུག་དང་། གཙོ་བོ་དང་། སེར་སྐྱ་དང་། ཡང་དག་མུ་དང་། མི་གནོད་མུ་ཁྱུད་དང་། ཟླ་བ་དང་། ཉི་མ་དང་། རྩེ་བ་པོ་དང་། རྣམ་པར་འདོར་དང་། ནེ་ཙོ་དང་། དབང་པོ་དང་། སྟོབས་ཅན་དང་། ཆུ་བདག་ཅེས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །གཞན་ལ་ལས་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགོག་པ་མེད་པ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། བདེན་པ་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པ་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། རྟག་པ་དང་། མཉམ་པ་ཉིད་དང་། གཉིས་སུ་མེད་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། རྐྱེན་ལས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་བསྟན་པ་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་། ལམ་དང་། བདེན་པ་རྣམས་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང་། རྒྱལ་བ་དང་། ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ལ་སོགས་པ་མིང་གྲངས་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་གསུམ་ཚང་བ་ལྷག་ཆད་མེད་པར་ང་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་དང་། གཞན་དག་ན་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་ཏེ། ཆུའི་ཟླ་བ་བཞིན་དུ་ཞུགས་པའང་མེད། བྱུང་བའང་མེད་མོད་ཀྱི། བྱིས་པ་རྣམས་མཐའ་གཉིས་སུ་ལྷུང་བའི་རྒྱུད་ཀྱིས་ཁོང་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆུད་དེ། འོན་ཀྱང་ང་ལ་བཀུར་སྟི་བྱེད། ང་ལ་གཙོ་བོར་བྱེད། རི་མོར་བྱེད། མཆོད་པར་བྱེད་དེ། ཚིག་གི་དོན་དང་ངེས་པའི་ཚིག་ལ་མི་མཁས་པས་མིང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་རང་གི་ཚུལ་མི་ཤེས་སོ། །བཤད་པའི་སྒྲ་དང་། བརྗོད་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགོག་པ་མེད་པའི་དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོག་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་དབང་པོ་དང་། བརྒྱ་བྱིན་དང་། གྲོང་ཁྱེར་འཇིག་ལྟ་བུར་ནི་མི་རྟོག་གོ །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པའི་དོན་དུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་འབྲང་བས་རང་གི་ཚུལ་སོ་སོར་གཞོག་པ་བརྗོད་པ་ལ་མི་མོས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་སྐྱེས་བུ་བླུན་པོ་དེ་དག་འདི་སྐད་དུ་དོན་ནི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་ཉིད་དེ། སྒྲ་ལས་དོན་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དོན་ལ་ལུས་མེད་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ལས་དོན་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་ཉིད་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་སྒྲའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པས་མི་མཁས་པའི་བློ་ཅན་རྣམས་ནི་ཇི་ལྟར་སྒྲ་ནི་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་གི་དོན་ནི་མ་སྐྱེས་མི་འཇིག་པ་དེ་ལྟར་མི་ཤེས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་སྒྲ་ནི་ཡི་གེར་ལྷུང་བའོ། །དོན་ནི་ཡི་གེར་མ་ལྷུང་བ་སྟེ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་ལུས་མེད་དོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཡི་གེ་རྣམས་ཡོད་པ་དང་། མེད་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་ཡི་གེར་ལྷུང་བས་ཆོས་མི་སྟོན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་ཡི་གེར་མ་ལྷུང་བས་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཆོས་ལ་ཡི་གེ་མེད་པའི་ཕྱིར་གང་གིས་ཡི་གེར་ལྷུང་བའི་ཆོས་འཆད་པ་དེ་ནི་འཁྱལ་པ་སྟེ། དེས་ན་དེའི་ཕྱིར་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བཤད་པ་བརྗོད་པ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་མ་བཤད། འཆད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ང་དང་། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དག་གིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡི་གེ་མེད་པའི་ཕྱིར་དོན་དང་མི་ལྡན་པར་ཡང་མི་འཆད་དེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཟུང་ནས་འཆད་དོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་བཤད་ན་ནི་བསྟན་པ་འཇིག་པར་འགྱུར་ཏེ། བསྟན་པ་ཞིག་ན་ནི་སངས་རྒྱས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་མེད་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྱུར་རོ། །དེ་དག་མེད་ན་ནི་སུ་ལ་ཅི་ཞིག་བཤད་དེ། དེས་ན་དེའི་ཕྱིར་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བཤད་པ་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལ་མངོན་པར་མ་ཆགས་པར་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བཤད་པའི་བརྗོད་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་བཞིན་དུ་ཞུགས་པས་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སེམས་དང་། ཡིད་དང་། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་མོས་པ་ཐ་དད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པར་བྱའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྣང་བ་མེད་པ། རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་ལོག་པས་བདག་གི་སོ་སོ་རང་གི་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པ་བཟློག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དོན་ལ་རྟོན་པར་བྱའི། ཡི་གེ་ལ་རྟོན་པར་མི་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཡི་གེའི་ཕྱིར་འབྲང་བའི་རིགས་ཀྱི་བུའམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ནི་བདག་ཀྱང་དོན་ལས་ཉམས་པར་བྱེད་ཅིང་། གཞན་ཡང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་། སའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་མི་མཁས་པ། ཚིག་དང་ངེས་པའི་སྒྲ་མངོན་པར་མི་ཤེས་པའི་ངན་པར་རྟོག་གེ་པ་རྣམས་ལྟ་བ་ངན་པར་ལྷུང་བའི་རྒྱུད་ཀྱིས་རང་གི་ཕྱོགས་སྒྲོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་། སའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་ཤིང་། ཚིག་གི་རྣམ་གྲངས་དང་། ངེས་པའི་ཚིག་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་དེ། དངོས་པོའི་དོན་དང་། རིགས་པ་ལ་མཁས་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པ་མཚན་མ་མེད་པའི་བདེ་བས་ཚིམ་པར་བྱེད་ཅིང་། གཞན་ཡང་ཡང་དག་པར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འགོད་དོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་བཟུང་ན། སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅད་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་མི་འཆད་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་རབ་ཏུ་འཐོབ་པར་ཤེས་སོ། །དེ་བས་ན་སྐྱེ་གནས་དམ་པ་འཐོབ་པ་དེ་དག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་དབང་བཅུས་གཟུགས་དང་། ཆ་བྱད་སྣ་ཚོགས་འཛིན་པར་གྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཆ་བྱད་དང་། བག་ལ་ཉལ་གྱི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང་། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང་། བླང་བ་མེད་པ་དང་། དོར་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་ཡི་གེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རིགས་ཀྱི་བུའམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་དོན་དུ་ཆགས་པ་ལ་མཁས་པར་མི་བྱ་སྟེ། སོར་མོ་ལྟ་བ་ལྟ་བུར་མི་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ལ་ལས་ཁ་ཅིག་ལ་སོར་མོའི་རྩེ་མོས་ཅི་ཞིག་བསྟན་ན། དེ་སོར་མོའི་རྩེ་མོ་ཉིད་ལ་ལྟ་ཞིང་འབྲང་བ་དེ་བཞིན་དུ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སྡེ་རྣམས་བྱིས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ལྟ་བུར་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་སོར་མོའི་རྩེ་མོ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་ཤིང་ཞེན་ཏོ། །དེ་ལྟར་སྒྲའི་སོར་མོའི་རྩེ་མོ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་བཞིན་དུ་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་སོར་མོའི་རྩེ་མོའི་དོན་སྤངས་ལ། དོན་དམ་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ནི་མི་བྱེད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཟས་དང་། སྐོམ་ནི་གཡོས་མ་བྱས་པར་སུ་ཡང་ཟ་བ་མེད་དེ། ལ་ལ་གཡོས་སུ་མ་བྱས་པར་ཟ་ན་ཡང་ཁ་ཟས་མཐར་གྱིས་གཡོས་སུ་བྱ་བ་མི་ཤེས་པས་དེ་སྨྱོན་པར་བརྟག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགོག་པ་མེད་པ་ཡང་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་ན་མཛེས་པར་མི་འགྱུར་གྱི། འདི་ལ་གདོན་མི་ཟ་བར་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། སོར་མོའི་རྩེ་མོའི་དོན་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་ཚིག་ཙམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དེའི་ཕྱིར་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དོན་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དོན་ནི་རབ་ཏུ་དབེན་པ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་རྒྱུའོ། །སྒྲ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་འབྲེལ་པ་སྟེ། འཁོར་བ་འཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དོན་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་རྣམས་ལས་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མང་དུ་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དོན་ལ་མཁས་པ་ཡིན་གྱི་སྒྲ་ལ་མཁས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དོན་ལ་མཁས་པ་ནི་གང་མུ་སྟེགས་བྱེད་སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་དང་མ་འདྲེས་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། ནམ་བདག་ཀྱང་མི་ལྟུང་གཞན་ཡང་ལྟུང་བར་མི་བྱེད་པ་དེ་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་དོན་ལ་མང་དུ་ཐོས་པ་དོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དོན་འདོད་པས་དེ་དག་ལ་བསྟེན་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་དོན་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཚོལ་བས་སྤང་བར་བྱའོ། །ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་བྱིན་དུ་བརླབས་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགོག་པ་མེད་པའི་ལྟ་བས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བགྱིས་པ་གང་ཡང་མ་མཆིས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱང་མ་སྐྱེས་མ་འགགས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ཀྱི་ཡང་ནམ་མཁའ་དང་མ་བརྟགས་པར་འགོག་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་རྣམས་མ་སྐྱེས་མ་འགགས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་བྱེད་པ་དང་། རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་ལས་འགྲོ་བ་རྣམས་འབྱུང་བར་བརྗོད། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ལ་རྐྱེན་ཏོ་ཞེས་བགྱི་བར་མིང་གི་བྱེ་བྲག་གཞན་བཏགས་ནས་མི་ཤེས་པ་དང་། སྲེད་པ་དང་། ལས་དང་། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ལས་འགྲོ་བ་རྣམས་སྐྱེ་བར་བརྗོད་དེ། ཁྱོད་དང་དེ་དག་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཕྱིར་སྨྲ་བ་འདི་དང་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་སྨྲ་བར་བྱེ་བྲག་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་རོ། །རྡུལ་ཕྲ་མོ་དང་། གཙོ་བོ་དང་། དབང་ཕྱུག་དང་། སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་ལ་སོགས་པ་རྫས་དགུ་དང་བཅས་པ་རྣམས་མ་སྐྱེས་མ་འགགས་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ཀྱི་ཡང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་མི་དམིགས་པས་ན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་སྐྱེས་མ་འགགས་པའོ། །འབྱུང་བ་མི་འཇིག་པས་ན་རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་སྐྱེ་མི་འགག་གོ །གང་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་གྱུར་ཀྱང་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་འབྱུང་བ་ཉིད་དེ། འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་མི་འདོར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་འགྱུར་བར་ཁྱོད་དང་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྣམ་པར་བརྟགས་ཏེ། དེས་ན་དེའི་ཕྱིར་སྨྲ་བ་འདི་ནི་བྱེ་བྲག་མ་མཆིས་ཏེ། གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གསུང་བ་བྱེ་བྲག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང་། མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྨྲ་བ་མ་ལགས་པའི་བྱེ་བྲག་བཤད་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རང་གི་སྨྲ་བ་བྱེ་བྲག་མ་མཆིས་ན་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགོག་པ་མེད་པ་རྒྱུར་གྱུར་པས་མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བར་མཆིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མང་པོ་འབྱུང་བ་ནི་གནས་མེད་དེ། སྐབས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ན། འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་བདག་གི་སྨྲ་བ་བྱེ་བྲག་མ་མཆིས་ན་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མང་པོར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ངའི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགོག་པ་མེད་པ་ནི་མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགོག་པ་མེད་པར་སྨྲ་བ་དང་མི་མཚུངས་ཏེ་སྐྱེ་བ་དང་། མི་རྟག་པར་སྨྲ་བ་དང་ཡང་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ནི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་མ་སྐྱེས་པ། མི་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་ཐོབ་པ་ཡོད་དེ། ངའི་ནི་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་དང་། མེད་པའི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ངའི་ནི་ཡོད་པ་དང་། མེད་པའི་ཕྱོགས་དང་བྲལ་བ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་བྲལ་བ་དངོས་པོ་ཡང་མ་ཡིན། དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་གྱི་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་མཐོང་བ་ལྟ་བུར་དངོས་པོ་མེད་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྣང་བ་དང་། མི་སྣང་བ་དང་། གཟུང་བ་དང་། གཟུང་དུ་མེད་པས་དེས་ན་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་ཡང་མ་ཡིན། ངོ་བོ་མེད་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་རང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་རང་ལ་གནས་ཤིང་བྱ་བ་མེད་པ་ཡིན་ན། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱང་བྱ་བ་དང་ལྡན་པར་རྟོག་སྟེ། འཕགས་པ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ནི་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་། སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལྟ་བུར་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་མྱོས་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བྱིས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ལ་ལ་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནང་དུ་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་སེམས་ཅན་འདྲོན་པོ་མང་པོ་སྣ་ཚོགས་འདི་དག་ཞུགས་སོ། །འདི་དག་བྱུང་ངོ་ཞེས་འཇུག་པ་དང་འབྱུང་བར་རྟོག་སྟེ། དེ་ལ་གང་ཡང་ཞུགས་པ་དང་འབྱུང་བ་ནི་མེད་ཀྱི། དེ་ལྟར་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནོར་བ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་ནི་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བ་དང་། མི་སྐྱེ་བར་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནོར་བ་ཡིན་ཏེ། སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་འདུས་བྱས་སམ། འདུས་མ་བྱས་གང་ཡང་མེད་དོ། །སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ནི་ཡོད་པ་དང་། མེད་པ་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་པས་ན་སྐྱེ་བའམ་འགག་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐྱེ་བ་དང་། འཇིག་པ་སྤངས་པ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་བྱིས་པ་རྣམས་ལོག་པར་ལྷུང་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་དང་། འགག་པར་རྟོག་པ། འཕགས་པ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ལོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་བརྟགས་པ་དེ་བཞིན་དུའང་མ་ཡིན། གཞན་དུའང་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་བརྟགས་ན་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཆགས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་དབེན་པ་མི་མཐོང་ངོ་། །དབེན་པ་མ་མཐོང་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མཚན་མ་མེད་པ་མཐོང་བ་ནི་དགེ་བ་ཡིན་ཏེ། མཚན་མ་མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་མི་དགེ་བའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མཚན་མ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། མི་སྐྱེ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བཤད་དོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཡང་དག་པ་གནས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སེམས་དང་། སེམས་ལས་བྱུང་བ་མང་པོ་ཤིན་ཏུ་གྱུར་པས། སྔར་དྲངས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཕགས་པ་བདག་གིས་སོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོ་རང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་བཟློག་པའི་ཕྱིར། །མི་སྐྱེ་བ་ནི་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ། །རྒྱུ་མེད་སྨྲ་བ་བཤད་པ་ནི། །བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་རིག་གོ །འདི་དག་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ། །དངོས་པོ་མེད་ཅིང་རྒྱུན་ཀྱང་མེད། །རྨི་ལམ་སྒྱུ་འདྲ་དྲི་ཟའི་གྲོང་། །རྒྱུ་མེད་པ་ཡི་དངོས་པོ་ཡོད། །མ་སྐྱེས་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་། །ཇི་ལྟར་སྟོང་པའང་བདག་ལ་གསུངས། །འདུས་པ་དག་ནི་མ་གཏོགས་པར། །བློ་ཡིས་དངོས་པོ་མི་རིག་གོ །དེ་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་སྟོང་པ་སྟེ། །རང་བཞིན་མེད་པ་ངས་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་འདུས་པ་རེ་རེར་ཡང་། །སྣང་བ་མེད་པས་ཡོད་མ་ཡིན། །འདུས་པ་མུ་སྟེགས་ལྟ་བ་ལྟར། །འཇིག་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་མིན། །རྨི་ལམ་སྐྲ་ཤད་འཛིངས་པ་དང་། །སྒྱུ་མ་སྨིག་རྒྱུ་དྲི་ཟའི་གྲོང་། །རྒྱུ་མེད་པ་དག་སྣང་བ་ལྟར། །འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་དེ་བཞིན་ནོ། །རྒྱུ་མེད་སྨྲ་བས་བརྩད་བྱ་སྟེ། །མ་སྐྱེས་པ་ཡང་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ། །སྐྱེ་བ་མེད་པར་རབ་བསྒྲུབས་ན། །ང་ཡི་ཚུལ་ནི་མི་འཇིག་གོ །རྒྱུ་མེད་སྨྲ་བ་བསྟན་ན་ནི། །ཇི་ལྟར་ཅི་ལས་ཅི་དག་གིས། །གང་དུ་རྒྱུ་མེད་སྐྱེར་འགྱུར་ཞེས། །མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་འཇིགས་པ་སྐྱེ། །རྒྱུ་ལས་མ་ཡིན་རྒྱུ་མེད་པར། །ནམ་ཞིག་འདུས་བྱས་མཐོང་བ་ན། །དེ་ན་སྐྱེ་འཇིག་སྨྲ་བ་ཡི། །ལྟ་བ་རྣམ་པར་ལྡོག་པར་འགྱུར། །དངོས་པོ་མེད་པར་སྐྱེ་མེད་དམ། །དེ་སྟེ་རྐྱེན་ལ་བརྟག་པའམ། །འོན་ཏེ་དངོས་པོའི་མིང་ལགས་སམ། །དོན་མེད་པ་འམ་བདག་ལ་གསུངས། །དངོས་མེད་མི་སྐྱེ་མ་ཡིན་ཏེ། །རྐྱེན་ལ་བརྟགས་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོའི་མིང་ཡང་དེ་མིན་ཏེ། །དོན་མེད་པ་ཡང་མིང་མ་ཡིན། །ཉན་ཐོས་དང་ནི་རང་རྒྱལ་དང་། །ས་བདུན་དུ་ནི་ཕྱིན་རྣམས་དང་། །མུ་སྟེགས་སྤྱོད་ཡུལ་མིན་པའོ། །དེ་ནི་མི་སྐྱེ་མཚན་ཉིད་དོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་བཟློག་པ་དང་། །བྱེད་པ་དག་ནི་དགག་པ་དང་། །སེམས་ཙམ་དུ་ནི་རྣམ་གཞག་པ། །སྐྱེ་བ་མེད་པར་ངས་བཤད་དོ། །དངོས་པོ་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་མེད་པ། །རྟོག་དང་བརྟགས་པ་སྤངས་པ་སྟེ། །ཡོད་མེད་ཕྱོགས་ལས་གྲོལ་བ་ནི། །སྐྱེ་བ་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་ངས་བཤད་དོ། །སེམས་ནི་སྣང་ལས་རྣམ་གྲོལ་བ། །རང་བཞིན་གཉིས་ཀྱང་སྤངས་པ་སྟེ། །གནས་རྣམས་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་ནི། །སྐྱེ་བ་མེད་པར་ངས་བཤད་དོ། །ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་དངོས་མེད་མིན། །སེམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད། །ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་རབ་སྤངས་པ། །དེ་ནི་སྐྱེ་མེད་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་སྟོང་པ་རང་བཞིན་མེད། །དེ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ཀུན་བརྟགས། །ནམ་ཡང་སྟོང་པས་སྟོང་མ་ཡིན། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་སྟོང་པའོ། །རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པར་འདུས་པ་ལས། །རབ་ཏུ་འཇུག་ཅིང་ལྡོག་པར་འགྱུར། །འདུས་པ་ལས་ནི་ལོགས་ཤིག་ན། །སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པའང་མེད། །གཅིག་པ་དང་ནི་ཐ་དད་དུ། །ཇི་ལྟར་མུ་སྟེགས་ཅན་རྟོག་བཞིན། །དངོས་པོ་ཐ་དད་མ་ཡིན་དང་། །འདུས་ལས་གུད་ན་གང་ནའང་མེད། །ཡོད་མེད་དངོས་པོ་མི་སྐྱེ་སྟེ། །མེད་མིན་ཡོད་མིན་གང་ནའང་མེད། །དེ་ཕྱིར་གཞན་དུ་འདུས་པ་ནི། །རབ་ཏུ་འཇུག་ཅིང་ལྡོག་པར་འགྱུར། །འདི་ནི་བརྟགས་པ་ཙམ་ཉིད་དེ། །ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་འབྲེལ་པའོ། །རྐྱེན་རྣམས་འབྲེལ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན། །བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་དོན་མེད་དོ། །བསྐྱེད་པ་མེད་པས་སྐྱེ་བ་མེད། །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྐྱོན་གྱིས་སྤངས། །འབྲེལ་པ་ཙམ་དུ་ངས་བཤད་དེ། །བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་རིག་གོ །གང་ན་འབྲེལ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན། །དངོས་པོ་བསྐྱེད་པ་ཡོད་ཅེས་པ། །འབྲེལ་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་སྟེ། །རྒྱུ་མེད་སྨྲ་བར་ཤེས་པར་བྱ། །གང་ན་འབྲེལ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན། །དངོས་པོ་སུ་ལ་ཡོད་ན་ནི། །མར་མེ་བཞིན་དུ་རྫས་རིགས་རྣམས། །འབྲེལ་པ་སྣང་བར་བྱེད་པར་འགྱུར། །འབྲེལ་བ་དག་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ། །ཆོས་གང་མི་མཁས་རྟོག་པ་ནི། །མ་སྐྱེས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དེ། །རང་བཞིན་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ། །འཕགས་པས་ཐོབ་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་གཞན་ཡིན་ཏེ། །གང་དེའི་སྐྱེ་བ་མི་འབྱུང་བ། །དེ་ནི་མི་སྐྱེའི་བཟོད་པ་ཡིན། །ནམ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་འདི་དག་ཀུན། །འདི་ནི་འབྲེལ་པ་ཙམ་མོ་ཞེས། །འབྲེལ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ན། །དེ་ན་སེམས་ཀྱང་མཉམ་པར་འཇོག །མི་ཤེས་སྲེད་པ་ལས་ལ་སོགས། །འབྲེལ་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དག་ནི་ནང་གི་ཡིན། །འཁོར་ལོ་ཆུ་ཤིང་འཇིམ་ལ་སོགས། །ས་བོན་འབྱུང་སོགས་ཕྱི་རོལ་ལོ། །འབྲེལ་པ་ཙམ་ནི་འདི་དག་མིན། །གང་ན་དངོས་པོ་རྐྱེན་གཞན་ལས། །ཁ་ཅིག་སྐྱེ་བར་འདོད་ན་ནི། །རིགས་དང་ལུང་ལ་དེ་མི་གནས། །གལ་ཏེ་བསྐྱེད་བྱའི་དངོས་མེད་ན། །བློ་ཡང་གང་གི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་། །འདི་དག་ཕན་ཚུན་བསྐྱེད་པ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་དེ་དག་རྐྱེན་དུ་ཤེས། །དྲོད་གཤེར་སྲ་དང་གཡོ་བ་ཡི། །ཆོས་རྣམས་བྱིས་པས་རྣམ་བརྟགས་ཏེ། །འདུས་པ་འདི་ནི་ཆོས་མ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ། །ནད་པའི་དབང་དུ་སྨན་པ་དག །བྱ་བ་ཐ་དད་སྟོན་མོད་ཀྱི། །དེ་ལ་གཙུག་ལག་ཐ་དད་མེད། །ནད་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་ཐ་དད་དོ། །དེ་བཞིན་ངས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྒྱུད། །ཉོན་མོངས་ཉེས་པའི་སྐྱོན་ཆགས་པ། །དབང་པོ་དག་གིས་སྟོབས་ཤེས་ནས། །བྱིས་པ་དག་ལ་ཚུལ་བཤད་དོ། །ཉོན་མོངས་དབང་པོ་ཐ་དད་པས། །ང་ཡི་བསྟན་པ་དབྱེར་མི་ཕྱེད། །ཡན་ལག་བརྒྱད་ལྡན་ཞི་བ་ཡི། །ལམ་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དོ། །མི་རྟག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྣམ་པར་བརྟགས་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་བསྟན་པ་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ལས། ཀྱེ་མ་འདུ་བྱེད་མི་རྟག་སྟེ། །སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་ན། དེ་ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་དག་པའམ། ལོག་པའམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་དུ་མཆིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་རྣམ་པར་བརྟགས་ཏེ་ངས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ལ་ལ་ནི་རབ་ཏུ་རྩོམ་པ་ལས་རྣམ་པར་ལྡོག་པ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཅེས་ཟེར་ཏེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་རྩོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། མི་སྐྱེ་བ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་དབྱིབས་རྣམ་པར་ལྡོག་པ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཅེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི་གཟུགས་ཉིད་མི་རྟག་པ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་གཟུགས་འགྱུར་བའི་བྱེ་བྲག་གཞན་ནི་མི་རྟག་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བར་ཆད་མེད་པར་རྒྱུན་དུ་རང་གི་ངང་གིས་འཇིག་པ་འགྲོལ་བ། འོ་མ་ལས་ཞོར་འགྱུར་བའི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལའང་མི་མཐོང་བ་དང་། ཞིག་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་འཇུག་ཅེའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་དངོས་པོ་མི་རྟག་པར་རྟོག་གོ །ཁ་ཅིག་ནི་དངོས་པོའི་དངོས་པོ་མེད་པར་མི་རྟག་པར་རྟོག་གོ །ཁ་ཅིག་ནི་མི་རྟག་པ་ཡང་དེའི་ནང་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་མི་རྟག་པ་ཞེའོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དངོས་པོའི་དངོས་པོ་མེད་པ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཇིག་ཅིང་མི་དམིགས་པ་དང་། འབྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྟག་ཏུ་མི་རྟག་པ་དང་། ཡོད་པ་དང་། མེད་པ་ལས་མི་འབྱུང་བ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་མཐོང་བ་དང་། རྡུལ་ཕྲ་མོའི་བར་དུ་བརྟགས་ན། མི་མཐོང་བ་འདི་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཚིག་བླ་དགས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ནི་མི་སྐྱེ་བ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པས་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མི་རྟག་པར་སྨྲ་བར་ལྷུང་ངོ་། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གང་དངོས་པོ་མི་རྟག་པར་འདོད་པ་ནི་རང་གི་བློས་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་སྟེ། དངོས་པོ་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མི་རྟག་པ་ནི་རང་མི་འཇུག་གོ །འདི་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་མི་རྟག་པའི་འབྲས་བུའོ། །མི་རྟག་པ་མེད་པར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་མེད་པ་མི་དམིགས་ཏེ། དབྱིག་པ་དང་། རྡོ་བ་དང་། ཐོ་བ་གང་ཡང་རུང་བས་བཅག་པར་བྱ་བ་དང་། གཅོག་པ་བཞིན་ཕན་ཚུན་དུ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་སྣང་བ་མཐོང་ངོ་། །དེའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཉིད་ནི་རྒྱུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་མེད་པ་ནི་འབྲས་བུ་སྟེ། འདི་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ནི་འབྲས་བུའོ་ཞེས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡང་བྱེ་བྲག་མེད་དོ། །དངོས་པོ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྟག་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་མེད་པ་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་ཏེ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་དོ། །རྒྱུ་ནི་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བ་མི་སྐྱེད་དོ། །དེ་སྟེ་སྐྱེད་དུ་ཟིན་ན་དངོས་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའི་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འགྱུར་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་མཐོང་ངོ་། །གལ་ཏེ་དེ་དག་གི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དངོས་པོ་ཡིན་ན་ནི་བྱ་བ་དང་། རྒྱུའི་ངོ་བོ་དང་། མཚན་ཉིད་དུ་ལྷུང་བར་འགྱུར་རོ། །དངོས་པོ་གཅིག་གམ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དུ་རྫོགས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །བྱ་བའི་རྒྱུ་དང་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྷུང་བའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་བདག་ཉིད་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །མི་རྟག་པ་ཉིད་མི་རྟག་པས་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྟག་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་སྟེ་མི་རྟག་པ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་དུ་སོང་བ་ཡིན་ན་ནི། དེའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་དུ་ལྷུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་གང་འདས་པའི་གཟུགས་དེ་ནི་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཞིག་གོ །མ་འོངས་པ་ཡང་གཟུགས་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པའོ། །ད་ལྟར་ཡང་གཟུགས་དང་མཚན་ཉིད་ཐ་མི་དད་དེ། གཟུགས་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གོ །འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་རང་བཞིན་ནི་མི་འཇིག་གོ །མུ་སྟེགས་བྱེད་གཅིག་དང་ཐ་དད་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་རང་བཞིན་ནི་མི་འཇིག་གོ །མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ནི་མི་འཇིག་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་འབྱུང་བ་དང་། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་། གནས་པ་དང་། འགྱུར་བར་གདགས་སོ། །གང་ལ་མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བརྟག་པ་འབྱུང་བ་དང་། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་དང་། ཐ་དད་པའི་མི་རྟག་པ་གཞན་གང་ཡོད། འབྱུང་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་མི་འཇིག་པས་ན་འཇུག་པའང་མེད། ལྡོག་པའང་མེད་དོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་རྩོམ་པ་ལས་ལྡོག་པ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བ་རྣམས་འབྱུང་བ་གཞན་མི་རྩོམ་མོ། །ཕན་ཚུན་མི་འཐུན་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་པས་ན་བྱེ་བྲག་མི་རྩོམ་མོ། །དེ་དག་དེའི་བྱེ་བྲག་མེད་པ་དང་། ཡང་མི་རྩོམ་པ་དང་། རྣམ་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མི་རྩོམ་པ་ལ་མི་རྟག་པའི་བློར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དབྱིབས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམ་པར་ལྡོག་པའི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་རབ་ཏུ་འཇིག་པའི་བར་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་མོའི་བར་དུ་རབ་ཏུ་འབྱེད་ཅིང་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའོ། །འཇིག་པ་ནི་འབྱུང་བ་དང་། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་དབྱིབས་གཞན་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རིང་ཐུང་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བ་རྣམས་འཇིག་པའི་ཕྱིར་རྡུལ་ཕྲ་མོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དབྱིབས་རྣམ་པར་ལྡོག་པར་ལྟ་བས་གྲངས་ཅན་གྱི་སྨྲ་བར་ལྷུང་ངོ་། །དེ་ལ་དབྱིབས་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སུ་ལ་གཟུགས་ཉིད་མི་རྟག་པ་དེ་ལ་དབྱིབས་ཉིད་མི་རྟག་པ་ཉིད་དེ། འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྟེ་འབྱུང་བ་རྣམས་མི་རྟག་པ་ཉིད་ན་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྤྱོད་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་སྤྱོད་པ་མེད་པ་ན་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཚིག་ཙམ་དང་། ཡང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡང་སྐྱེ་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པའི་ལྟ་བར་ལྷུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འགྱུར་བའི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མཐོང་བ་སྟེ། འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གསེར་གྱི་དབྱིབས་དང་། རྒྱན་འགྱུར་བ་མཐོང་བ་བཞིན་ཏེ། གསེར་ནི་གསེར་གྱི་དངོས་པོ་ལས་གཞན་ཞིག་པ་མེད་མོད་ཀྱི། རྒྱན་གྱི་དབྱིབས་ཞིག་པ་ཡིན་ནོ། །གང་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ལྷུང་བ་དེ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ཏུ་དེ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་མི་རྟག་པར་ལྟ་བ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་གོ །འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་མེས་བསྲེགས་ཀྱང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཅིག་གིས་གཅིག་མི་ཚིག་གོ །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རང་གི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་གྱུར་པས་འབྱུང་བ་དང་། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་ཆད་པར་འགྱུར་རོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ངའི་ནི་རྟག་པའང་མ་ཡིན། མི་རྟག་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ཁས་མི་ལེན་པ་དང་། སྲིད་པ་གསུམ་སེམས་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་དང་། མཚན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་འཇུག་པའང་མེད། ལྡོག་པའང་མེད་དོ། །འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་སུ་མི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཇུག་སྟེ། གཟུང་བ་དང་། འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་འཇུག་པ་གཉིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པར་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བ་དང་། རང་གི་སེམས་ཙམ་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྟོག་པའི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་འཇུག་གི། མངོན་པར་འདུ་མ་བྱས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་དང་། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། དངོས་པོ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པ་དང་བྲལ་ཞིང་རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་མཆོག་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན། མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པའི་ཕྱིར། ལྟ་བ་ངན་པ་མཐའ་གཉིས་སུ་ལྷུང་བའི་བསམ་པས་མུ་སྟེགས་བྱེད་གཏམ་གྱི་སྐྱེས་བུ་སྔོན་མ་གྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་གོ །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་དང་། འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མཆོག་གི་ཚིག་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བྱིས་པ་ལྟ་བུའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་དོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། རབ་ཏུ་རྩོམ་པ་རྣམ་ལྡོག་དང་། །དབྱིབས་ཀྱི་རྣམ་པ་གཞན་གྱུར་དང་། །གཟུགས་དང་དངོས་པོ་མི་རྟག་པར། །མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་མྱོས་ཤིང་རྟོག །འབྱུང་བ་འབྱུང་བས་ཉིད་གནས་པས། །དངོས་པོ་རྣམས་ལ་འཇིག་པ་མེད། །ལྟ་བ་སྣ་ཚོགས་བྱིང་བས་ན། །མུ་སྟེགས་ཅན་དག་མི་རྟག་རྟོག །མུ་སྟེགས་ཅན་དག་གང་ལ་ཡང་། །འཇིག་པ་མེད་ཅིང་འབྱུང་བའང་མེད། །འབྱུང་བ་འབྱུང་བའི་དངོས་རྟག་ན། །ཅི་ལ་མི་རྟག་ཉིད་དུ་རྟོག །འདི་དག་ཐམས་ཅད་སེམས་ཙམ་སྟེ། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོར་ནི། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སེམས་འཇུག་སྟེ། །བདག་དང་བདག་གི་ཡོད་མེད་དོ། །ཚངས་ལ་སོགས་པ་གནས་ཀྱི་བར། །སེམས་ཙམ་དུ་ནི་ངས་བཤད་དེ། །སེམས་ཙམ་པོ་ནི་མ་རྟོགས་པར། །ཚངས་ལ་སོགས་པ་འགྲུབ་པ་མིན། །ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས་མི་རྟག་པའི་ལེའུ་སྟེ་གསུམ་པའོ།། །།