བདུན་པ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གནས་པ་དག་ཆོས་རྣམ་པ་འདི་བདུན་གྱིས་ན་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །བདུན་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཤེས་པ་དང་། དོན་ཤེས་པ་དང་། དུས་ཤེས་པ་དང་། ཆོག་ཤེས་པ་དང་། བདག་ཤེས་པ་དང་། འཁོར་ཤེས་པ་དང་། བླ་མ་དང་འོག་མ་ཤེས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཤེས་པ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། མདོའི་སྡེ་དང་། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་དང་། ལུང་དུ་བསྟན་པ་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་། ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་དང་། གླེང་གཞི་དང་། རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་དང་། དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བ་དང་། སྐྱེས་པའི་རབས་ཀྱི་སྡེ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དང་། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་དང་། གཏན་ལ་བབ་པར་བསྟན་པ་ཤེས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་སྨོས་པ་ནས། དགའ་ནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་མདོ་སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བདག་ཅག་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་གླེན་ཏེ། ཤེས་པ་མེད་པས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་བས་ན་འཁོར་བར་ཡོངས་སུ་འཁོར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་ནུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །བདེན་པ་བཞི་ཡང་གང་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཀུན་འབྱུང་བ་དང་། འགོག་པ་དང་། ལམ་མོ། །སྔོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་མདོའི་སྡེ་གསུངས་ནས། དེའི་ཚེ་ན་སྐྱེས་བུ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་དག་དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ལྷགས་ཏེ། གཞན་དག་ལ་འདི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔར་འདིར་ཅི་ཞིག་མཛད་ཅེས་དྲིས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཁྱེན་བཞིན་དུ་མདོའི་སྡེ་སྔར་གསུངས་པ་ལས། ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་འདི་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ང་སྔོན་ཁྱོད་དང་འདྲ་བར་ནི། །བདེན་པ་བཞི་པོ་མ་མཐོང་སྟེ། །དེ་བས་འཁོར་བར་ཡོངས་སུ་འཁོར། །སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོའི་རྒྱ་མཚོར་ལྟུང་། །གང་གིས་བདེན་པ་བཞི་རྟོགས་ན། །འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་འགྱུར། །སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ཀུན་ཟད་ན། །སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ལེན་མི་སྲིད། །ཅེས་བྱ་བ་དག་ནི་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །ལུང་བསྟན་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའམ། འདུལ་བ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁ་ཅིག་ཏུ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ལ་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་སྟོན་པ་སྟེ། མ་ཕམ་པ་ཁྱོད་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་རྒྱལ་པོ་དུང་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་སྟེ། མཚན་ཡང་བྱམས་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སྨོས་པ་དག་ནི་ལུང་དུ་བསྟན་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་དང་། འདུལ་བ་གང་ལས་ལྷག་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཚིག་བཞི་པོ་འདི་དག་སྨོས་པ་སྟེ། སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤང་། །དགེའོ་ཅོག་ནི་རྫོགས་པར་བྱ། །བདག་གི་སེམས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་གདུལ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་བསྟན་པའོ། །ཞེས་སྨོས་པ་དེ་དག་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱི་དྲོའི་དུས་སུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་ནས་ལྷ་རྣམས་ལ་རྒྱ་ཆེར་ཆོས་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ན་དགེ་སློང་དག་སོ་སོ་ནས་འདི་སྙམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ད་ལྟར་ཅི་ཞིག་མཛད་སྙམ་བསམས་ནས། དེའི་ནང་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བཞེངས་ཏེ། སུས་ཀྱང་མ་ཞུས་པར་གཞན་གྱི་བསམ་པ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཀྱེ་དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལྷར་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་ཚེ་རིང་ངོ་། །དགེ་སློང་ཁྱེད་ཕ་རོལ་པོ་གཞན་གྱི་ཕྱིར་རྙེད་པ་མི་ཚོལ་བ་ལེགས་སོ། །འདོད་པ་ཉུང་བ་ལེགས་སོ། །ཆོག་ཤེས་པའང་ལེགས་སོ། །དུར་ཁྲོད་ན་གནས་པའང་ལེགས་སོ་ཞེས་སུས་ཀྱང་མ་ཞུས་པར་ཆེད་དུ་གསུངས་པ་དེ་དག་ནི་ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །གླེང་གཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འབྱུང་བ་གླེང་གཞི་ནས་འབྱེད་ཅིང་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཡུལ་མཉན་དུ་ཡོད་པ་ན་སྐྱེས་བུ་གཅིག་གི་བྱ་རྒྱས་བྱ་བཟུང་ནས་ཚེལ་པོར་བཅུག་སྟེ། ཆུ་དང་འབྲས་བསྙོད་ནས་ཕྱིར་བཏང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་སྔོན་གྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མཁྱེན་པས་དེ་ལས་གླེངས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་གསུངས་སོ། །སྡིག་པ་ཕྲ་མོ་ཆུང་ངུ་ལ། །མི་གནོད་སྙམ་དུ་བརྙས་མི་བྱ། །ཆུ་ཡི་ཐིགས་པ་ཟག་པ་ཡང་། །སྣོད་ཆེན་ཡོངས་སུ་གང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་དེ་དག་ནི་གླེང་གཞིའི་སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུལ་བ་ལས་དཔེ་བསྟན་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལས། དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟར་རིག་པར་བྱའོ། །ང་འཇིག་རྟེན་དུ་གཤེགས་ཏེ་གསུངས་པ་རྣམས་ནི་ཁམས་ཀྱི་མདོ་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་བསོད་སྐྱོབས་འཇིག་རྟེན་དུ་གཤེགས་ཏེ་གསུངས་པ་ནི་བདུད་རྩི་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་གཟིགས་འཇིག་རྟེན་དུ་གཤེགས་ཏེ་གསུངས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མེ་ལོང་ཞེས་བྱ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་སྲུང་འཇིག་རྟེན་དུ་གཤེགས་ཏེ་གསུངས་པ་ནི་སྟོང་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དེ་དག་ནི་དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བའི་སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེས་པའི་རབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིང་དཀའ་བ་མཛད་པ་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། དགེ་སློང་རྣམས་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །ངས་སྔོན་ཤ་བའི་ལུས་བྱས་པ་དང་། དྲེད་མོའི་ལུས་དང་། ཤ་བཀྲའི་ལུས་དང་། རི་བོང་གི་ལུས་དང་། རྒྱལ་པོའི་ལུས་དང་། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་ལུས་དང་། ཀླུ་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་ལུས་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་མྱོང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་སྐྱེས་པའི་རབས་ཞེས་བྱའོ། །ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེའི་དོན་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་ལ་ཡངས་པ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོག་མ་བཙས་མ་ཐག་ཏུ་སུས་ཀྱང་མ་བསྟན་པར་གོམ་པ་བདུན་སོང་བ་དང་། འོད་ཟེར་ཆེན་པོ་བཀྱེ་བ་དང་། ཕྱོགས་བཅུར་བལྟས་པ་དང་། སྤྲེའུ་སྦྲང་རྩིའི་སྣོད་ཐོགས་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕུལ་བ་དང་། ཁྱི་གོང་ཀར་སངས་རྒྱས་ལ་ཆོས་ཉན་པ་དང་། བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་བ་ལང་སྔོན་པོར་སྤྲུལ་ནས། གྱོ་མོའི་ལྷུང་བཟེད་མང་པོ་བཞག་པའི་ནང་དུ་སོང་སྟེ་གཅིག་ལ་གཅིག་རེག་ཅིང་འཁྲོལ་ཡང་མ་ཆག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཐོག་མ་བཙས་ནས་ལྷའི་རྟེན་དུ་ཞུགས་པ་ན། ལྷ་རྣམས་ལངས་ཏེ་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །གཏན་ལ་བབ་པར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་གསུངས་པ་ལས། ཇི་ཙམ་དུ་དོན་གཏན་ལ་ཕབ་པར་བྱེ་བྲག་ཕྱེ་སྟེ་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ནི་གཏན་ལ་དབབ་པར་བསྟན་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་རྟོགས་ཤིང་ཤེས་ན་ཆོས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དོན་ཤེས་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཡི་གེ་དང་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་རྒྱས་པར་ཤེས་པ་ནི་དོན་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དུས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤེས་པ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དུས་གང་དུ་དུར་ཁྲོད་ན་གནས་པ་དང་། གང་གི་དུས་སུ་བརྩོན་འགྲུས་ཤིན་ཏུ་རྩོམ་པ་དང་། གང་གི་དུས་སུ་བཏང་སྙོམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་དང་། གང་གི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བ་དང་། གང་གི་དུས་སུ་སློབ་དཔོན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་དང་། གང་གི་དུས་སུ་སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་དང་། ཤེས་རབ་ལ་ནན་ཏན་བྱ་བའི་དུས་ཤེས་པ་ནི་དུས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོག་ཤེས་པ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོག་ཤེས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཟས་དང་སྐོམ་དང་། ཆོས་གོས་དང་། སྨན་དང་། འགྲོ་བ་དང་། སྡོད་པ་དང་། འདུག་པ་དང་། ཉལ་བ་དང་། གཉིད་ལས་སད་པ་དང་། ཅང་མི་སྨྲ་བ་དག་ནི་ཆོག་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བདག་ཤེས་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བདག་ལ་བདག་འདི་ལྟར་ཤེས་ཏེ། བདག་ལ་དད་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོད། ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་འདི་ལྟ་བུ། མང་དུ་ཐོས་པ་འདི་ལྟ་བུ། བཏང་སྙོམས་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུ། ཤེས་རབ་ནི་འདི་ལྟ་བུ། འོང་བ་དང་འགྲོ་བ་ནི་འདི་ལྟ་བུ། ཡང་དག་པར་དྲན་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུ། དགེ་བ་སྤྱོད་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུ། དྲིས་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུ། ལན་བཏབ་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་པ་ནི་བདག་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཁོར་ཤེས་པ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལྟར་འདི་ནི་རྒྱལ་རིགས་ཀྱི་འཁོར། འདི་ནི་བྲམ་ཟེའི་རིགས་ཀྱི་འཁོར། འདི་ནི་ཁྱིམ་བདག་གི་འཁོར། འདི་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་འཁོར་ཏེ། འཁོར་དེ་དག་ཏུ་འདི་ལྟར་འགྲོ་བར་བྱ། འདི་ལྟར་འདུག་པར་བྱ། འདི་ལྟར་ཆོས་སྨྲ་བར་བྱ། འདི་ལྟར་དྲི་ཞིང་ལན་གླན་པར་བྱ་བ་ཤེས་པ་ནི་འཁོར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་མ་དང་འོག་མ་ཤེས་པ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དད་པ་དང་། མ་དད་པའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དད་པ་ནི་དགེ་བ་དང་། མ་དད་པ་ནི་མི་དགེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དད་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དགེ་འདུན་གྱི་གནས་སུ་གནས་པ་དང་། མི་གནས་པའོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གང་དགེ་འདུན་གྱི་གནས་ཁང་ན་གནས་པ་ནི་དགེ་བའོ། །མི་གནས་པ་ནི་མི་དགེ་བའོ། །གནས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཕྱག་འཚལ་བ་དང་། ཕྱག་མི་འཚལ་བའོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གང་ཕྱག་འཚལ་བ་ནི་དགེ་བ། ཕྱག་མི་འཚལ་བ་ནི་མི་དགེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཆོས་ཉན་པ་དང་། ཆོས་མི་ཉན་པའོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གང་ཆོས་ཉན་པ་ནི་དགེ་བ། ཆོས་མི་ཉན་པ་ནི་མི་དགེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཉན་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཉན་པ་དང་། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མི་ཉན་པའོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཉན་པ་ནི་དགེ་བ། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མི་ཉན་པ་ནི་མི་དགེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཉན་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དོན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། དོན་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གང་དོན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་དགེ་བ། དོན་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་མི་དགེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དོན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྨྲས་པ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པ་དང་། སྨྲས་པ་བཞིན་དུ་མི་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ཡང་སྨྲས་པ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་དགེ་བ། སྨྲས་པ་བཞིན་དུ་མི་སྤྱོད་པ་ནི་མི་དགེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །སྨྲས་པ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་སྒོ་ནས་ཚོལ་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་བའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་དུ་མི་སྤྱོད་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོས་ཏེ། འགྲོ་བ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། གང་འགྲོ་བ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་བྱེད་པ་ནི་མཆོག་དམ་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རིན་པོ་ཆེའི་ནང་ན་ནི་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གོ །རོ་བྲོ་བའི་ནང་ན་ནི་བདུད་རྩི་མཆོག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྷ་དང་མིའི་ནང་ན་མཆོག་ཏུ་བྱུང་ཕུལ་དུ་གྱུར་ཏེ། དཔེར་བྱར་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་ལ་གནས་པ་ན། དགེ་བའི་ཆོས་བདུན་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་རྣམ་པ་འདི་བདུན་དང་ལྡན་ན་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱམས་པ་མང་དུ་བསྒོམས་པས་ཞེ་སྡང་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་ཏེ། སྙིང་རྗེའི་སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཞེ་སྡང་གཅོད་པར་འགྱུར་བས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ཚད་མེད་པ་བཞི་ཞེས་སྨོས། དོན་དང་སྦྱར་ན་གསུམ་དུ་བས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱམས་པ་ལ་དམིགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང་། ཆོས་ལ་དམིགས་པ་དང་། མི་དམིགས་པའོ། །སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དོན་དང་སྦྱར་ན་གསུམ་དུ་བས་ཏེ། བཞིར་ནི་མ་མཆིས་སོ། །སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་དམིགས་ནས་བདེ་བར་འདོད་པ་སྟེ། དེ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བགྱིའོ། །ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ནས་ཅི་དགོས་པ་སྦྱིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བགྱིའོ། །མི་དམིགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དམིགས་པ་སྟེ། མི་དམིགས་པ་ཞེས་བགྱིའོ། །བྱམས་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་དབུལ་ཕོངས་པའི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་ནི་དབུལ་ཕོངས་པ་དང་ཡོངས་སུ་བྲལ་ཏེ། རབ་ཏུ་བདེ་བ་ལགས་སོ། །ཅི་སྟེ་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ན་སངས་རྒྱས་ལ་དམིགས་པ་མ་ལགས་ཏེ། ཆོས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱམས་པས་དམིགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་དཔེར་ན་ཕ་མའམ། ཆུང་མའམ། བུའམ་གཉེན་བཤེས་ལ་དམིགས་པ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བགྱིའོ། །ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ནི་ཕ་མ་དང་། ཆུང་མ་དང་། བུ་དང་། གཉེན་བཤེས་སུ་མི་ལྟ་ཞིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བར་བལྟ་བ་ནི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བགྱིའོ། །མི་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་ལ་མཚན་མར་མི་གནས། སེམས་ཅན་ལ་མཚན་མར་མི་གནས་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བགྱི་སྟེ། སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་བས་ན་གསུམ་དུ་བས་ཀྱི་བཞིར་ནི་མ་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཟག་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཐོང་བས་སྤྱོད་པ་དང་། དགའ་བས་སྤྱོད་པའོ། །མཐོང་བས་སྤྱོད་པ་ནི་བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེའི་ཤས་ཆེར་བསྒོམ་མོ། །དགའ་བས་སྤྱོད་པ་ནི་དགའ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཤས་ཆེར་བསྒོམ་སྟེ། དེ་བས་ན་གསུམ་དུ་བས་ཀྱི་བཞིར་ནི་མ་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་མཐའ་ཡས་ལ། མཐའ་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཚད་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱི་སྟེ། ཚད་མ་མཆིས་ན་གཅིག་ཏུ་བས་ཀྱི་བཞིར་ནི་མ་མཆིས་སོ། །ཅི་སྟེ་བཞིར་མཆིས་ན་ཚད་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱིར་མི་རུང་སྟེ། དེ་བས་ན་གཅིག་ཏུ་བས་ཀྱི་བཞིར་ནི་མ་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འོད་སྲུང་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་ཕྱིར་ཆོས་གསུངས་པ་ཡང་ཤིན་ཏུ་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་ཡིན་པས་རིག་ཅིང་ཤེས་པར་དཀའོ། །སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་ལ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་གཅིག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གསུངས་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གསུངས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་། ལས་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་གསུངས་ཏེ། མ་རིག་པ་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་ཤིའོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་གསུངས་ཏེ། ཚོར་བ་དང་། སྲེད་པ་དང་། ལེན་པ་དང་། སྲིད་པ་དང་། སྐྱེ་བའོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གསུངས་ཏེ། དུས་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའོ། །སྐབས་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་དུ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་ཤེས་པ་དང་། མིང་དང་། གཟུགས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། རེག་པ་དང་། ཚོར་བ་དང་། སྲིད་པ་དང་། ལེན་པའོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་གསུངས་ཏེ། མ་རིག་པ་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་ཤི་མ་གཏོགས་པ་ལྷག་མ་བརྒྱད་པོའོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་རྣམ་པ་དགུར་གསུངས་ཏེ། མདོ་སྡེ་གྲོང་ཁྱེར་ཞེས་བྱ་བའི་ནང་ནས་བཤད་པ་དང་འདྲ་བར་མ་རིག་པ་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པའི་ལྷག་མ་དགུ་པོའོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་གཅེར་བུ་པ་ཀུན་དུ་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བའི་ཆོས་གཅིག་མ་གཏོགས་པར་ལྷག་མ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གོ །སྐབས་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་རྫོགས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་འོད་སྲུང་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་རིག་པ་ནས། སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་བཅུ་གཉིས་རྫོགས་པར་གསུངས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་གཅིག་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐ་དད་དུ་གསུངས་ཏེ། ཚད་མེད་པའི་སེམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་ཐེ་ཙོམ་མི་བསྐྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཤིན་ཏུ་ཐབས་མཁས་པ་དང་ལྡན་པས་མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པར་གསུངས། རྟག་པ་ལ་མི་རྟག་པར་གསུངས། བདེ་བ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བར་ཡང་གསུངས། སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་བདེ་བར་ཡང་གསུངས། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ལ་ཡོངས་སུ་དག་པར་གསུངས། ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པར་གསུངས། བདག་ལ་བདག་མེད་པར་གསུངས། བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་གསུངས། སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལ་སེམས་ཅན་དུ་གསུངས། སེམས་ཅན་ལ་ནི་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པར་གསུངས། དངོས་པོ་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་དངོས་པོར་གསུངས། དངོས་པོ་ལ་ནི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པར་གསུངས། མི་བདེན་པ་ལ་ནི་བདེན་པར་ཡང་གསུངས། བདེན་པ་ལ་ནི་མི་བདེན་པར་གསུངས། ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་ཡུལ་དུ་གསུངས། ཡུལ་ལ་ནི་ཡུལ་མ་ཡིན་པར་གསུངས། སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྐྱེ་བར་གསུངས། སྐྱེ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པར་གསུངས་པ་ནས། མ་རིག་པ་ལ་ནི་རིག་པར་གསུངས། རིག་པ་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་རིག་པར་གསུངས། གཟུགས་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་པར་གསུངས། གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ལའང་གཟུགས་སུ་གསུངས། ལམ་མ་ཡིན་པ་ནི་ལམ་དུ་གསུངས། ལམ་ལ་ནི་ལམ་མ་ཡིན་པའི་བར་དུ་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་ཚད་མེད་པའི་ཐབས་མཁས་པས་སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་ཕྱིར་བརྫུན་པའི་བག་ག་ལ་ཞིག་གསུངས། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ལ་ལ་ཞིག་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཆགས་ན། ངས་དེ་ལ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་སྤྲུལ་ནས་ལོ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱིན་ཏེ། དེའི་འོག་ཏུ་གདོད་བླ་ན་མེད་པའི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་དོ། །སེམས་ཅན་ལ་ལ་ཅི་སྟེ་འདོད་པ་ལྔ་ལ་ཆགས་ན་ལོ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་འདོད་པ་རྣམ་པ་ལྔའི་མཆོག་དམ་པ་ལ་ ལོངས་སྤྱོད་དུ་བཅུག་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་གདོད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས ་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་དོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ལ་ལ་རིགས་སྙེམས་ཤིང་ང་རྒྱལ་ཅན་དུ་གྱུར་ན། ངས་མི་དེའི་གཡོག་ལོ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་བྱས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་བསྙེན་བཀུར་གྱིས་དེའི་སེམས་མགུ་བར་བྱས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་གདོད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་དོ། །སེམས་ཅན་གང་ཞིག་རང་བཞིན་གྱིས་ང་རྒྱལ་ཅན་དུ་གྱུར་ཏེ། གཞན་གྱིས་གྲོས་གདབ་ཅིང་བཅོས་དགོས་ན། ལོ་བརྒྱ་སྟོང་གི་བར་དུ་དེ་ལ་བསྟན་ཅིང་བཅོས་ནས་སེམས་དུལ་བར་བྱས་ཏེ། གདོད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ལོ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་ཐབས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མང་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་པ་ཡང་བརྫུན་པ་ཡིན་ནམ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་མི་དགེ་བ་ལ་གནས་ཀྱང་པད་མོ་ལྟར་ཉེས་པའི་འདམ་རྫབ་ཀྱིས་མི་གོས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚད་མེད་པ་བཞིའི་དོན་ཡང་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚད་མེད་པའི་སེམས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གང་ཞིག་གིས་ནན་ཏན་ཏུ་བྱས་ན་ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་གནས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ལ་གྲོགས་སུ་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞི་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་བཞི་ཞེས་བྱའོ། །གང་བྱམས་པའི་སེམས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ཡོངས་སུ་ཆོད་པར་འགྱུར་རོ། །སྙིང་རྗེའི་སེམས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་ཞེ་སྡང་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །དགའ་བའི་སེམས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་མི་བདེ་བ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །བཏང་སྙོམས་ཀྱི་སེམས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་འདོད་ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་བའི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གཅིག་གམ། གཉིས་སམ། གསུམ་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེ་སྡང་སྤོང་བ་ལྟར་སྙིང་རྗེའི་སེམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བས་གསུམ་དུ་འོས་སོ་ཞེས་དེ་སྐད་མ་ཟེར་ཅིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེ་སྡང་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྲོག་དང་བྲལ་བའི་ཞེ་སྡང་དང་། རྡེག་འཚོག་བྱེད་པའི་ཞེ་སྡང་ངོ་། །བྱམས་པ་བསྒོམས་པས་ནི་སྲོག་དང་དབྲལ་བའི་ཞེ་སྡང་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །སྙིང་རྗེ་བསྒོམས་པས་ནི་རྡེག་འཚོག་བྱེད་པའི་ཞེ་སྡང་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ཚད་མེད་པ་ནི་བཞིར་འོས་པ་མ་ཡིན་ནམ། གཞན་ཡང་ཞེ་སྡང་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སེམས་ཅན་ལ་ཞེ་སྡང་བ་དང་། སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལ་ཞེ་སྡང་བའོ། །བྱམས་པ་བསྒོམས་པས་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཞེ་སྡང་བ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །སྙིང་རྗེ་བསྒོམས་པས་ནི་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལ་ཞེ་སྡང་བ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཞེ་སྡང་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུ་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་དང་། རྒྱུ་རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པའོ། །བྱམས་པ་བསྒོམས་པས་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །སྙིང་རྗེ་བསྒོམས་པས་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཞེ་སྡང་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྔོན་འདས་པ་ནས་གོམས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་གོམས་པའོ། །བྱམས་པ་བསྒོམས་པས་ནི་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་གོམས་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །སྙིང་རྗེ་བསྒོམས་པས་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་གོམས་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཞེ་སྡང་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཕགས་པ་ལ་ཞེ་སྡང་བ་དང་། བུས་པ་མ་རབས་ལ་ཞེ་སྡང་བའོ། །བྱམས་པའི་སེམས་བསྒོམས་པས་ནི་འཕགས་པ་ལ་ཞེ་སྡང་བ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །སྙིང་རྗེའི་སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྒོམས་པས་ནི་བུས་པ་མ་རབས་ལ་ཞེ་སྡང་བ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཞེ་སྡང་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཞེ་སྡང་རབ་དང་། ཞེ་སྡང་འབྲིང་ངོ་། །བྱམས་པ་བསྒོམས་པས་ནི་ཞེ་སྡང་རབ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །སྙིང་རྗེ་བསྒོམས་པས་ནི་ཞེ་སྡང་འབྲིང་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པ་བཞིར་འོས་ན་གསུམ་དུ་ཟད་ཀྱི་བཞིར་མེད་དོ་ཞེས་བརྒལ་བའི་མི་རིགས་སོ། །དེ་བས་ན་འོད་སྲུང་ཚད་མེད་པའི་སེམས་ལ་གྲོགས་དང་གཉེན་པོར་འགྱུར་བ་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སྣོད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་རྣམ་པ་བཞིར་འོས་ཏེ། གལ་ཏེ་སྣོད་གང་ལ་བྱམས་པ་དང་ལྡན་ན་དེ་ལ་སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པ་བཞི་ལས་དབྲིར་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྤྱོད་པ་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་འོས་སོ། །གལ་ཏེ་བྱམས་པ་སྤྱོད་པའི་དུས་ན་སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་མེད་པས་དེ་བས་ན་རྣམ་པ་བཞིར་མངོན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་འོས་སོ། །གཞན་ཡང་ཚད་མེད་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དོ། །ཚད་མེད་པའི་སེམས་ནི་ཁ་ཅིག་ནི་དམིགས་པ་ཡོད་པས་ན་དབང་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་དང་། བྱམས་པའི་སེམས་ཁ་ཅིག་ནི་དབང་དུ་འགྱུར་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། བྱམས་པའི་སེམས་ཁ་ཅིག་ནི་དམིགས་པ་ཡང་ཡོད་ལ་དབང་དུ་ཡང་འགྱུར་བ་དང་། བྱམས་པའི་སེམས་ཁ་ཅིག་ནི་དམིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་དབང་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཚད་མེད་པའི་སེམས་གང་ནི་དམིགས་པ་ཡོད་ལ་དབང་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་པ་ལ་དམིགས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་མ་ཐོབ་བམ། ཅི་སྟེ་ཐོབ་ཀྱང་མ་ངེས་པའམ། ཐོབ་ཀྱང་ཕྱིར་ཉམས་པའོ། །ཚད་མེད་པ་གང་ཞིག་དབང་དུ་འགྱུར་ཡང་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཕ་མ་དང་ཕུ་ནུ་དང་། གཉེན་བཤེས་ལ་བདེ་བར་བྱ་བར་དམིགས་པ་སྟེ། ཚད་མེད་པར་དམིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཚད་མེད་པ་གང་ཞིག་དམིགས་ཀྱང་། དམིགས་པ་ལ་དབང་དུ་ཡང་འགྱུར་བ་ཞེ་ན། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །ཚད་མེད་པ་གང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞིག་དམིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་དབང་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ལྟ་བུ་ནི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ལ་རྒྱ་ཆེར་དམིགས་ཀྱང་མི་ནུས་ལ། དབང་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ཚད་མེད་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་གྱི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་མོད་ཀྱི་སྨོས་སུ་མི་ཆོག་གོ །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་བཞིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལགས་ཀྱི། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བཟོད་པ་མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གནས་ནས། བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེའི་སེམས་སུ་འགྱུར་བ་ལས་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སེམས་མ་ལགས་སོ། །ཞེས་བགྱི་བར་འགྱུར་བ་མཆིས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཡོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གཉེན་དང་། དགྲ་སྡང་བ་དང་། བར་མ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་སྟེ། གཉེན་ལས་ཀྱང་རབ་དང་འབྲིང་དང་ཐ་མ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ལ། དགྲ་སྡང་བ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གཉེན་དུ་འགྱུར་བའི་མཆོག་ལ་ནི་བདེ་བའི་མཆོག་སྦྱིན། གཉེན་གྱི་འབྲིང་དང་ཐ་མ་ལ་ནི་སྙོམས་པར་བདེ་བའི་མཆོག་ཙམ་བྱིན། དགྲ་སྡང་བའི་མཆོག་ལ་ནི་བདེ་བའི་ཤས་ཅུང་ཟད་བྱིན། དགྲ་སྡང་བ་འབྲིང་ལ་ནི་བདེ་བ་ཡང་འབྲིང་ཙམ་བྱིན། དགྲ་སྡང་བ་ཐ་མ་ལ་ནི་བདེ་བའི་མཆོག་བྱིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་དུ་གོང་ནས་གོང་དུ་དགྲ་སྡང་བའི་མཆོག་ལ་ནི་བདེ་བ་འབྲིང་ཙམ་བྱིན། དགྲ་སྡང་བ་འབྲིང་དང་ཐ་མ་ལ་ནི་མཉམ་པར་བདེ་བའི་མཆོག་སྦྱིན་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དམ། གོང་ནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གོང་དུ་རབ་དང་། འབྲིང་དང་། ཐ་མ་ལ་ཡང་བདེ་བའི་མཆོག་མཉམ་པར་སྦྱིན་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དམ། གལ་ཏེ་དགྲ་སྡང་བའི་མཆོག་ལ་བདེ་བའི་མཆོག་སྦྱིན་པར་ནན་ཏན་བྱེད་ན་དེ་ནི་བྱམས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚེ་ཕ་མ་དང་དགྲ་སྡང་བའི་མཆོག་ལ་ཡང་བྱེ་བྲག་མེད་ཅིང་སེམས་མཉམ་པར་གྱུར་ཀྱང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱམས་པ་ཞེས་བྱའི། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟ་བུའི་བྱམས་པ་དང་ལྡན་ཡང་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་མི་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཤིན་ཏུ་ལྡན་པར་དཀའ་བས་ན་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡུན་རིང་པོ་ནས་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་ཉོན་མོངས་པ་མང་དུ་བསགས་ལ། དགེ་བའི་ཆོས་མ་བསྒོམས་པས་དེ་བས་ན་ཉིན་གཅིག་གམ། ཞག་གཅིག་ཙམ་གྱིས་སེམས་དུལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྲན་མ་སྐམ་པོ་ལ་ནི་ཁབ་ཀྱིས་བཙུགས་ཀྱང་མི་ཟུག་པ་དང་འདྲ་བར་ཉོན་མོངས་པ་ཤིན་ཏུ་སྲ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཉིན་ཞག་གཅིག་ཙམ་ཞིག་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ་མ་ཡེངས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་གདུལ་དཀའོ། །གཞན་ཡང་དཔེར་ན་ཁྱི་ནི་མིས་མི་འཇིགས་ཀྱི། རི་དགས་ཤ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་ལ་འཇིགས་ཏེ་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་འབྲོས་སོ། །ཞེ་སྡང་ཤིན་ཏུ་སྤང་དཀའ་བ་ཡང་ཁྱིམ་སྲུང་བའི་ཁྱི་དང་འདྲའོ། །བྱམས་པའི་སེམས་ཤིན་ཏུ་ཉམས་སླ་བ་ནི་རི་དགས་ཤ་བ་དང་འདྲའོ། །དེ་བས་ན་སེམས་ནི་ཤིན་ཏུ་གདུལ་དཀའ་བས་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་དཔེར་ན་རྡོ་ལ་རི་མོ་བྲིས་ན་རྟག་ཏུ་ཡོད་དོ། །ཆུ་ལ་རི་མོ་བྲིས་ན་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་མི་གནས་སོ། །ཞེ་སྡང་ནི་རྡོ་ལ་རི་མོ་བྲིས་པ་དང་འདྲའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ནི་ཆུ་ལ་རི་མོ་བྲིས་པ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བས་ན་སེམས་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་གདུལ་དཀའོ། །གཞན་ཡང་དཔེར་ན་མེའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོའི་འོད་ནི་ཡུན་རིང་དུ་ཡོད་དོ། །གློག་གི་འོད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་སྟེ་མི་གནས་སོ། །ཞེ་སྡང་ནི་མེའི་ཕུང་པོ་དང་འདྲའོ། །བྱམས་པ་ནི་གློག་གི་འོད་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བས་ན་སེམས་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གདུལ་དཀའ་བ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་དང་པོ་ལ་གནས་པ་ནི་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་སྡིག་ཏོ་ཅན་གྱི་མཆོག་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ས་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་བསྒོམ་པ་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་ཡང་བྱེ་བྲག་གི་སེམས་མེད་ལ་ཉེས་པ་མི་མཐོང་བས་ཞེ་སྡང་མི་སྐྱེད་དོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་མི་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་སེལ་བ་ནི་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ཚད་མེད་པ་བྱིན་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དགའ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་དགའ་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱོ་བ་མེད་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་དང་ཆོས་དང་མཚན་ཉིད་དང་བདག་གི་ལུས་སུ་མི་མཐོང་ཞིང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་གི་བདེ་བ་བཏང་ནས་གཞན་ལ་བྱིན་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚད་མེད་པ་བཞི་ཙམ་གྱིས་བྱམས་པ་དག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྐྱེ་ཞིང་རྫོགས་པར་འགྱུར་གྱི། སྤྱོད་པ་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ནི་སྔར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚད་མེད་པ་བཞིའི་སེམས་ཐོབ་ནས་གདོད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། རིམ་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚད་མེད་པའི་རྒྱུ་ལས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཚད་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཚད་མེད་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་མི་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་སེལ་ཅིང་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་བྱ་བ་བསམས་པ་ནི་བསམས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། ཡང་དག་པར་ཕན་པའམ་བདེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་དགེ་སློང་མི་གཙང་བ་ལ་རྟོག་པ་ནི་ལུས་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱོན་པའི་གོས་ཀྱང་པགས་པར་མཐོང་མོད་ཀྱི། ཡང་དག་པར་པགས་པ་མ་ལགས་སོ། །ཟས་རྣམས་ཀྱང་སྲིན་བུར་འདུ་ཤེས་མོད་ཀྱི། ཡང་དག་པར་སྲིན་བུ་མ་ལགས་སོ། །སྲན་ཚོད་འཐུང་བ་ཡང་མི་གཙང་བའི་ཁུ་བར་འདུ་ཤེས་མོད་ཀྱི། ཡང་དག་པར་མི་གཙང་བའི་ཁུ་བ་མ་ལགས་སོ། །ཞོ་ལ་རྐང་ངམ་ཀླད་པ་ལྟ་བུར་འདུ་ཤེས་མོད་ཀྱི། ཡང་དག་པར་ན་ཀླད་པ་མ་ལགས་སོ། །ཕྱེ་ལ་རུས་ཕྱེར་འདུ་ཤེས་མོད་ཀྱི། ཡང་དག་པར་ན་རུས་ཕྱེ་མ་ལགས་སོ། །ཚད་མེད་པ་བཞིའི་སེམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཡང་དག་པར་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ལགས་ཀྱི། ཁ་ཙམ་ཞིག་སེམས་ཅན་ལ་བདེ་བ་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་བདེ་བར་མི་འགྱུར་ན། དེ་ལྟ་བུར་སེམས་པ་དེ་བརྫུན་པ་མ་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་སྟེ་བརྫུན་མ་ལགས་ལ་ཡང་དག་པར་བདེན་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། ཅིའི་སླད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་མྱོང་བར་མི་མཛད། ཅི་སྟེ་ཡང་དག་པར་བདེ་བར་མི་འགྱུར་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལས་ངས་མངོན་དུ་དྲན་པ་སྔོན་བྱམས་པའི་སེམས་འབའ་ཞིག་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པ་ཙམ་གྱིས་བསྐལ་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ལན་བདུན་བཀྲུས་ཀྱི་བར་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་མ་སྐྱེས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ཆགས་པའི་དུས་ན་ནི་ཚངས་པའི་ལྷར་སྐྱེས། འཇིག་རྟེན་ཞིག་པའི་དུས་ན་ནི་འོག་མིན་གནམ་གྱི་ལྷར་སྐྱེས་སོ། །ཚངས་པའི་ལྷར་སྐྱེས་པ་ན་དབང་དང་མཐུར་ལྡན་ཏེ། གཞན་གྱི་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ལ་ཚངས་པ་སྟོང་གི་ནང་ན་མཆོག་ཏུ་གྱུར། ཕུལ་དུ་གྱུར་ཏེ། ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་པོར་སྐྱེས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདག་ལ་གཙོ་བོར་འདུ་ཤེས་སྐྱེས་སོ། །ལན་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གི་བར་དུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་གྱི་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་ཏུ་སྐྱེས་སོ། །སྐྱེ་བ་ཚད་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་གི་བར་དུ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་སྐྱེས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱམས་པའི་སེམས་འབའ་ཞིག་བསྒོམས་པས་ལྷ་དང་། མིའི་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པས་ན། ཅི་སྟེ་མི་བདེན་ན་འདི་སྐད་དུ་གསུངས་པ་དང་ཡང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅིས་ལྡན་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ནི་ཤིན་ཏུ་དཔའ་བས་མི་འཇིགས་པ་དང་ལྡན་ནོ། །དེ་ནས་འོད་སྲུང་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་བཀའ་སྩལ་པ། གང་ཞིག་སེམས་ཅན་གཅིག་ཙམ་ལ། ། ཞེ་སྡང་སེམས་ནི་མི་སྐྱེད་ཅིང་། །དེ་ལ་བདེ་བར་འདོད་པ་ནི། །ཤིན་ཏུ་བྱམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཞིག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། །སྙིང་རྗེ་བ་ཡི་སེམས་བསྐྱེད་པ། །དེ་ནི་འཕགས་པའི་རིགས་ཞེས་བྱ། །བསོད་ནམས་ཚད་མེད་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཅི་སྟེ་མངོན་ཤེས་ལྔ་ལྡན་པའི། །དྲང་སྲོང་ས་ཆེན་གང་བར་གྱུར། །དབང་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞིག །བདེ་བ་ཐམས་ཅད་བྱིན་ན་ནི། །རྟ་དང་བ་ལང་ནོར་སྣ་ཚོགས། །དེ་ཡིས་བསོད་ནམས་ཐོབ་པ་ནི། །བྱམས་པ་བསྒོམས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱིས། །བཅུ་དྲུག་ཆ་གཅིག་ཙམ་མི་ཕོད། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་བསྒོམས་པ་ནི་བརྫུན་མ་ཡིན་ཏེ་ཡང་དག་པར་བདེན་པའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱམས་པ་ནི་བརྫུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱམས་པ་ནི་ཡང་དག་པ་སྟེ་མི་བརྫུན་པར་མི་མངོན་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པ་ནི་ས་ལ་ཡང་གསེར་དུ་མཐོང་། གསེར་ལ་ཡང་སར་མཐོང་སྟེ། ས་ལ་ནི་ཆུར་མཐོང་། ཆུ་ལ་ཡང་སར་མཐོང་། ཆུ་ལ་ནི་མེར་མཐོང་། མེ་ལ་ཡང་ཆུར་མཐོང་། ས་ལ་ནི་རླུང་དུ་མཐོང་། རླུང་ལ་ཡང་སར་མཐོང་སྟེ། ཡིད་བཞིན་དུ་གྲུབ་པས་བརྫུན་པ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་ཡང་དག་པ་ལ་ནི་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པར་ཡང་མཐོང་། སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་ཡང་དག་པར་སེམས་ཅན་དུ་མཐོང་སྟེ། ཡིད་བཞིན་དུ་གྲུབ་པས་བརྫུན་པ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚད་མེད་པ་བཞིའི་སེམས་ཀྱིས་བསམ་པ་ནི་ཡང་དག་པའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཡང་དག་པའི་བསམ་པ་གང་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པའི་སེམས་བསྒོམས་པས་ནི་འདོད་ཆགས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །སྙིང་རྗེའི་སེམས་བསྒོམས་པས་ནི་ཞེ་སྡང་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དགའ་བའི་སེམས་བསྒོམས་པས་ནི་མི་བདེ་བ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་སེམས་བསྒོམས་པས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཡང་དག་པའི་བསམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཚད་མེད་པ་བཞིའི་སེམས་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཅི་སྟེ། སེམས་ཅན་དབུལ་ཕོངས་པ་དག་མི་མཐོང་ན་བྱམས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མེད་དེ། གལ་ཏེ་བྱམས་པ་མ་སྐྱེས་ན་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པའི་སེམས་མི་འབྱུང་ངོ་། །སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་མང་པོ་བདེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཟས་དང་། སྐོམ་དང་། ཐེག་པ་དང་། གོས་དང་བདུག་པ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། གདིང་བའི་ཁྲི་སྟན་དང་། ཁང་ཁྱིམ་དང་། སྣང་བའི་མར་མེ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་དེ་སེམས་མ་བཅིངས་ཏེ་ཆགས་པ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོས་པའོ། །དེའི་ཚེ་ན་སེམས་ཅི་ལ་ཡང་མི་ཆགས་ཤིང་འདུ་ཤེས་གཅོད་པ་དང་། རྙེད་པ་དང་གྲགས་པས་འཇིགས་པ་དང་། ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བ་མི་ཚོལ་བ་དང་། ང་རྒྱལ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། ལན་མི་རེ་བ་དང་། ཕ་རོལ་པོ་ལ་བསླུ་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་འདོད་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པ་དང་། སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་ལེན་པར་མི་ལྟ། ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ངན་པ་ཅན་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་མ་ཡིན་པ་དང་། བཤེས་གཉེན་དང་བཤེས་གཉེན་མ་ཡིན་པར་མི་ལྟ། སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་སྣོད་དང་སྣོད་མ་ཡིན་པར་མི་ལྟ། ཉི་མ་དང་དུས་དང་གནས་དང་། གནས་མ་ཡིན་པར་མི་ལྟ། མུ་གེ་དང་ཤིན་ཏུ་སྐྱིད་པའི་དུས་ཀྱང་མི་ལྟ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་ཡང་མི་ལྟ། སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང་། བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པར་མི་ལྟ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྦྱིན་པ་དང་ལེན་པ་དང་ནོར་གྱི་དངོས་པོར་མི་ལྟ་བ་ནས། བར་དུ་གཅོད་པ་དང་། འབྲས་བུ་སྨིན་པའི་བར་དུ་མི་ལྟ་མོད་ཀྱི། སྦྱིན་པ་རྟག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏུ་སྤྱོད་དེ་རྒྱུན་དུ་མི་གཅོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གལ་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ངན་པ་ཅན་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བར་དུ་ལྟ་ན་སྦྱིན་པ་བྱིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྦྱིན་པ་མ་བྱིན་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མི་འགྲུབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་ཞིག་དུག་མདས་ཕོག་པ་ལས། མི་དེའི་གཉེན་བཤེས་དག་དེའི་དུག་བསལ་ཅིང་བདེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨན་པ་མཁས་པ་གཉེར་ནས་དུག་མདའ་དབྱུང་བ་ལས་མི་དེ་འདི་སྐད་ཅེས་ཟེར་རོ། །རེ་ཞིག་ཁོ་བོའི་ལུས་ལ་མ་རེག་པར་སྡོད་ཅིག །བདག་གིས་དུག་མདའ་འདི་གང་ཕྱོགས་ནས་འོངས། སུས་འཕངས། རྒྱལ་རིགས་སམ། བྲམ་ཟེའམ། རིགས་ངན་གྱིས་འཕངས་སམ། ག་ལས་འོངས་པ་བརྟགས་ཏེ་བྱའོ། །ཡང་མདའ་ཉིད་ཤིང་ངམ། སྨྱིག་མའམ། འོན་ཏེ་ལྕང་མའམ། མདེའུ་ཉིད་ཀྱང་སུས་བརྡུངས། རྣོ་ལྕགས་སམ། མཉེན་ལྕགས་སམ། མདའ་སྒྲོ་ཉིད་ཀྱང་བྱ་ཅི་ཞིག་གི་སྒྲོ། བྱ་རྒོད་དམ། བྱན་ལག་གི་སྒྲོའམ། དུག་ཉིད་ཀྱང་ག་ལས་བྱུང་སུས་བྱས་པ་ཞིག །འོན་ཏེ་རང་བྱུང་བ་ཞིག་གམ། འོན་ཏེ་མིས་བྱས་པའི་དུག་གམ། འོན་ཏེ་སྦྲུལ་གདུག་པའི་དུག་ཡིན་ནམ། དེ་ལྟར་གླེན་པས་བརྟགས་ཀྱང་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་ཏེ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཚེ་འཕོས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་དེ། འདི་ནི་སྦྱིན་པ་འདི་ནི་ལེན་པའོ། །འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བ་འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ངན་པ་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བར་དུ་བྱེ་བྲག་ཏུ་འབྱེད་པས་ནམ་དུ་ཡང་སྦྱིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྦྱིན་པ་མ་བྱིན་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མི་འགྲུབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པ་སྤྱོད་པ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པའི་སེམས་མཉམ་པ་ནི་བུ་གཅིག་པ་དང་འདྲ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བར་འདུ་ཤེས་སོ། །གཞན་ཡང་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཕ་མས་བུ་གཅིག་པ་ན་བའི་ནད་གཡོག་བྱེད་པ་དང་འདྲའོ། །སྦྱིན་པ་སྤྱོད་པ་ན་སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཕ་མས་བུའི་ནད་སོས་པ་མཐོང་བ་དང་འདྲའོ། །སྦྱིན་པ་བྱིན་ནས་སེམས་བཏང་སྙོམས་སུ་འགྱུར་བ་ནི་དཔེར་ན་ཕ་མས་བུ་གཅིག་པ་སྐྱེད་རྫོགས་ཏེ་ཤེད་བྱེ་ནས་རང་སོས་པར་མཐོང་བ་དང་འདྲའོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཁ་ཟས་ཀྱི་བག་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་འདི་ལྟར་སྨོན་ལམ་འདེབས་ཏེ། བདག་གི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་འདི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་ཅིག །དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་ཟས་ཐོབ་ཅིང་བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་བསྔོ་བ་ལ་བརྩོན་པར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཟས་ཐོབ་ཅིང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཟས་ཚོལ་བར་མ་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བའི་ཟས་ཐོབ་ཅིང་འདོད་པའི་ཟས་ཚོལ་བར་མ་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཟས་ཐོབ་ཅིང་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཐོགས་པ་མེད་པའི་མཆོག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྡུད་པར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་ཤིང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ལུས་ཐོབ་ནས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ་ལེན་པར་འགྱུར་ཞིང་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པ་དང་། བརྩེ་བ་དང་། ཀུན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཟས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ནས་སྨོན་ལམ་དེ་དག་བསྐྱེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་བཏུང་བའི་སྐོམ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་འདི་ལྟར་སྨོན་ལམ་འདེབས་ཏེ། བདག་གི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་འདི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་ཅིག །དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐེག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཆེན་པོའི་ཆུ་བོར་འཇུག་པ་དང་། རོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཆུ་འཐུང་ཞིང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་བགྲོད་པ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐོམ་པས་གདུང་བ་སྤོང་བ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པས་མི་ངོམས་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པས་གདུང་བ་ཡོངས་སུ་སྤོང་ཞིང་ཆོས་ཀྱི་རོས་མི་ངོམས་པ་དང་། འཁོར་བའི་འདོད་པ་སྤོང་ཞིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མོས་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཐོབ་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོར་ཞུགས་པར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདུད་རྩིའི་རོ་མྱོང་ཞིང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བའི་འདོད་པ་སྤངས་ནས་རབ་ཏུ་བདེ་བའི་རོ་མྱོང་བར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་རོ་ཚད་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་ཇི་སྙེད་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞིང་ཆོས་ཀྱི་རོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་གྱུར་ཅིག །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་ནས་ཆོས་ཀྱི་ཆར་རབ་ཏུ་འབེབས་པར་གྱུར་ཅིག །ཆོས་ཀྱི་ཆར་རབ་ཏུ་ཕབ་ནས་ནམ་མཁའ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཀུན་དུ་ཁེབས་ཤིང་ཚད་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རོ་མ་ཡིན་པ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རོ་གཅིག་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གྱུར་པའི་རོ་མ་ཡིན་པ་མངར་བའི་རོ་གཅིག་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་རོ་འབའ་ཞིག་ཚོལ་ཞིང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྤྱོད་པའི་རོ་ལས་རོ་གཞན་ཚོལ་བར་མ་གྱུར་ཅིག །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་བཏུང་བའི་སྐོམ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་སྨོན་ལམ་འདི་དག་ལ་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཐེག་པ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན། འདི་ལྟར་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །བདག་གིས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་འདི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་ཅིག །དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྫོགས་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པོ་ལ་གནས་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཐེག་པ་དང་། མི་གཡོ་བའི་ཐེག་པ་དང་། རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་ཐེག་པ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་མི་ཚོལ་བའི་ཐེག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་འབབ་པ་དང་། མི་ཕྲོགས་པའི་ཐེག་པ་དང་། མི་ཞན་པའི་ཐེག་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ནུར་བའི་ཐེག་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་པ་དང་། སྟོབས་བཅུའི་ཐེག་པ་དང་། ཡོན་ཏན་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་དང་། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཐེག་པ་དང་། ངོ་མཚར་ཆེ་བའི་ཐེག་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་བའི་ཐེག་པ་དང་། མཐའ་ཡས་པའི་ཐེག་པ་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཐེག་པས་བཏེག་པར་གྱུར་ཅིག །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཐེག་པ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་རྟག་ཏུ་སྨོན་ལམ་དེ་དག་བསྐྱེད་པ་ལ་བརྟན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བགོ་བའི་གོས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན། འདི་ལྟར་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །བདག་གིས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་འདི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་ཅིག །དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཛེམ་པ་དང་ངོ་ཚ་བའི་གོས་དང་ལྡན་ཞིང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ལུས་ཁེབས་ནས་ལྟ་བ་མང་པོས་གླགས་པའི་གོས་དྲལ་བ་དང་། གོས་ཀྱི་ལུས་ལ་ཁྲུ་གང་གིས་མི་རེག་པ་དང་། གསེར་གྱི་མདོག་ཅན་གྱི་ལུས་ཐོབ་པ་དང་། རེག་བྱ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་འཇམ་པ་དང་། འོད་གསལ་ཞིང་ཐོགས་པ་མེད་པ་དང་། མདོག་འཚེར་ཞིང་པགས་པ་འཇམ་ལ་འོད་རྟག་ཏུ་ཚད་མེད་པ་དང་། གཟུགས་མེད་ཅིང་གཟུགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གཟུགས་མེད་པའི་ལུས་ཐོབ་ཅིང་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ལ་འདས་པ་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར་ཅིག །ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན། དེ་ལྟར་སྨོན་ལམ་བསྐྱེད་པ་ལ་བརྟན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་བསྒོམ་པ་ན། མེ་ཏོག་དང་།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱུག་སྤོས་དང་། སྤོས་ཕྱེ་མ་དང་། བསུང་ཅན་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་ཚེ་འདི་ལྟར་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །བདག་གིས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་འདི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་ཅིག །དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀུ་སུ་མའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ཅིང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་གྱི་ཅོད་པན་མགོ་ལ་ཐོགས་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གཟུགས་ཟླ་བ་ཉ་བ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་ཞིང་། མཐོང་བའི་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕུལ་དུ་གྱུར་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་བསོད་ནམས་བརྒྱས་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡིད་བཞིན་དུ་ཡིད་དུ་འོང་བའི་གཟུགས་མཐོང་བར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གསུང་ཐོབ་ནས། མི་གཙང་བ་རྣམས་དང་བྲལ་བར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བླ་ན་མེད་པ་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གཅིག་ལ་གཅིག་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་དགའ་ཞིང་མཛའ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བའི་མྱ་ངན་མེད་པ་དང་། སོ་སོར་དགེ་བ་དང་ལྡན་ཞིང་གཅིག་ལ་གཅིག་མི་གནོད་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསུང་དང་ལྡན་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་ཞིང་། དེའི་དྲི་བསུང་གིས་ཕྱོགས་བཅུར་ཡོངས་སུ་མངད་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། འགྱོད་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ངན་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སྔོན་མ་བྱུང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། མཁན་པོ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བྱ་བ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། གདུང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། མཐར་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། མཉམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ཞིང་། སྤོས་ཀྱི་ལྡེ་གུས་ལུས་ལ་བྱུགས་པ་དང་། མཚོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱིས་འདེབས་ཤིང་འཛུགས་པ་ལ་མཉམ་པར་བྱམས་སྡང་མེད་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐོབ་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆུང་ངུའི་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཡིན་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་དང་། ཤེས་རབ་ལ་གོམས་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་པད་མོ་དམ་པ་དང་ལྡན་ཞིང་། པད་མོའི་དྲི་བསུང་གིས་ཕྱོགས་བཅུར་ཡོངས་སུ་མངད་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཟས་བསུང་ཅན་དང་ལྡན་ཞིང་ཇི་ལྟར་བུང་བ་དག་མེ་ཏོག་གི་ཁ་དོག་དང་བསུང་ལ་མི་གནོད་པ་ལྟར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་ལས་གྲུབ་པའི་ལུས་དང་ལྡན་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་མེ་ཏོག་དང་སྤོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་རྟག་ཏུ་སྨོན་ལམ་འདི་དག་གདབ་པ་ལ་བརྟན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཁྲི་སྟན་དང་གདིང་བ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་འདི་ལྟར་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །བདག་གིས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་འདི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་ཅིག །དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལྷའི་ལྷ་ཉལ་བའི་ཁྲི་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག །ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་ཞིང་བསམ་གཏན་བཞིའི་གནས་ལ་འདུག་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉལ་བའི་ཁྲི་སྟན་ལ་ཉལ་བ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཁྲི་སྟན་ལ་མི་ཉལ་བ་དང་། ངན་པས་ཉལ་བའི་ཁྲི་སྟན་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་བདེ་བར་ཉལ་ཞིང་། འཁོར་བའི་ཁྲི་སྟན་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ། ཡོངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སེང་གེའི་ཁྲི་སྟན་དང་ལྡན་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཁྲི་སྟན་དེ་ལ་འདུག་ནས་ཀྱང་དེ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་གཞན་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཤེས་པ་སེང་གེ་རྣམ་པར་རོལ་བ་མངོན་དུ་སྟོན་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཞལ་མེད་ཁང་ཆེན་པོ་འདི་ལ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོན་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་ཁྲི་སྟན་ལ་འདུག་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་མི་འཕྲོགས་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བཟོད་པའི་ཁྲི་སྟན་ཐོབ་ནས་འཁོར་བའི་བཀྲེས་གྲང་གི་མུ་གེ་ལས་བྲལ་བར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཁྲི་སྟན་ཐོབ་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྲི་སྟན་ཐོབ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འབའ་ཞིག་ལ་བརྩོན་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགེ་བ་ལ་གནས་པའི་ཁྲི་སྟན་ཐོབ་ནས་རྟག་ཏུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་སྐྱོབ་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གློ་གཡས་པས་ཉལ་བའི་ཁྲི་སྟན་ཐོབ་ནས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་མཛད་པའི་ཆོས་ལ་གནས་པར་ཤོག་ཤིག །ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཁྲི་སྟན་དང་གདིང་བ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་དེ་ལྟར་སྨོན་ལམ་གདབ་པ་ལ་བརྟན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཁང་ཁྱིམ་གྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་འདི་ལྟར་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །བདག་གིས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་འདི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་ཅིག །དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཁང་པར་གནས་ཤིང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དག་སྤྱོད་པ་ལ་ནན་ཏན་དུ་སྤྱོད་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་ནན་ཏན་དུ་སྤྱོད་པ་དང་། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྤྱད་པའི་ལམ་ལ་སྤྱོད་པ་དང་། ནམ་མཁའ་ལྟར་མཐའ་ཡས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་སྤྱོད་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ངན་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་བདེ་བར་གནས་ཤིང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་ཤོག་ཤིག། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡི་གེ་དང་འབྲུ་འཛིན་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣོད་དུ་ངེས་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདུད་རྩིའི་ཁང་པར་འཇུག་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐོག་མ་དང་། བར་མ་དང་། ཐ་མའི་སེམས་ཀུན་གྱིས་རྟག་ཏུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཁང་པར་ཞུགས་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཞལ་མེད་ཁང་དུ་རྟག་ཏུ་གནས་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་གནས་པའི་ཁང་ཁྱིམ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་རྟག་ཏུ་སྨོན་ལམ་འདི་དག་བསྐྱེད་པ་ལ་བརྟན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་མར་མེའི་སྣང་བ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་འདི་ལྟར་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །བདག་གིས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་འདི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་ཅིག །དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚད་མེད་པའི་འོད་དང་ལྡན་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྟག་ཏུ་སྣང་བས་ཀུན་དུ་གསལ་བར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མདོག་དམ་པ་དང་ལྡན་ཏེ་ཕུལ་དུ་གྱུར་པའི་མདོག་འཚེར་བ་དང་ལྡན་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མིག་དང་ལྡན་ཏེ་ལྡོངས་པའི་རབ་རིབ་ཆོད་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་དང་ལྡན་ཏེ། བདག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་མེད་པ་དང་། གང་ཟག་མེད་པ་དང་། སྲོག་མེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་མཐོང་བར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མིག་དང་ལྡན་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱང་གསལ་བར་མཐོང་བར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འོད་དང་ལྡན་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུར་སྣང་བར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐོགས་པ་མེད་པའི་མིག་དང་ལྡན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་དག་པ་མཐོང་བར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་སྣང་བ་ཐོབ་ཅིང་མུན་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལོག་སྲེད་ཅན་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚད་མེད་པའི་འོད་དང་ལྡན་ཞིང་ཚད་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཀུན་སྣང་བར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྒྲོན་མེ་འཛུགས་ཤིང་། ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་གཉིས་ཀྱི་སྒྲོན་མེ་སྤོང་བར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྣང་བའི་འོད་དང་ལྡན་ཞིང་མ་རིག་པའི་མུན་པ་བསལ་ནས་ཉི་མ་སྟོང་བས་ལྷག་པའི་ཀུན་དུ་སྣང་བའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མེའི་འོད་ཀྱི་ནོར་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྣང་བ་ཐོབ་ནས། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་མུན་ནག་ཐམས་ཅད་བསལ་བར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྤྱན་ལྔ་དང་ལྡན་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པ་དང་། སྟོན་པ་མི་དགོས་པར་རང་གིས་རིག་པར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མ་རིག་པ་ལ་མི་ལྟ་བར་ཤོག་ཤིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོད་ཟེར་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་ཤོག་ཤིག །ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་མར་མེའི་སྣང་བ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་རྟག་ཏུ་སྨོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལམ་འདི་དག་བསྐྱེད་པ་ལ་བརྟན་པར་བྱའོ།། །།འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བར་འགྱུར་བའི་གཞི་ནི་བྱམས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པའི་སེམས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ན་ཚད་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདི་དག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མི་སྡུག་པ་ལ་རྟོག་པ་དང་། དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་བགྲང་བ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། འགོག་པ་དང་། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང་། ཐབས་མཁས་པ་བདུན་དང་། རྟོག་པའི་གནས་གསུམ་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་དང་། བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྟོག་པ་དང་། དྲོད་དང་། སྤྱི་བོ་དང་། བཟོད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་མཆོག་གི་ཆོས་དང་། མཐོང་བའི་ལམ་དང་། བསྒོམ་པའི་ལམ་དང་། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང་། དབང་པོ་དང་། སྟོབས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང་། འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་། བསམ་གཏན་བཞི་དང་། ཚད་མེད་པ་བཞི་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དང་། མཆོག་གི་གནས་བརྒྱད་དང་། ཐམས་ཅད་འཇུག་པ་བཅུ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། རྩོད་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཕ་རོལ་པོའི་སེམས་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་དང་། ཐོག་མའི་མཐའ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡེ་ཤེས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིར་འགྱུར་བ་ནི་བྱམས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་བྱམས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་བདེན་པ་སྟེ་བརྫུན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་སྟེ་གཅིག་གིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིར་འགྱུར་བ་གང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་ཞེས་དྲིས་ན་བྱམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྱིས་ཤིག །དེ་བས་ན་ཡང་དག་པ་སྟེ་བརྫུན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཡང་དག་པར་སེམས་པའོ། །ཡང་དག་པར་སེམས་པ་ནི་བྱམས་པའོ། །བྱམས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །བྱམས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་བྱམས་པའོ། །བྱམས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་མོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བྱམས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ནི་ཚངས་པ་ཆེན་པོའོ། །ཚངས་པ་ཆེན་པོ་ནི་བྱམས་པའོ། །བྱམས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཕ་མ་ནི་བྱམས་པའོ། །བྱམས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་བྱམས་པའོ། །དེ་བས་ན་བྱམས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཡང་ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཉོན་མོངས་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ། བསྒྲིབས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་བྱམས་པའོ། །བྱམས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཆེན་པོའོ། །སྟོང་པ་ཆེན་པོ་ནི་བྱམས་པ་ཆེན་པོའོ། །བྱམས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ནི་ནམ་མཁའོ། །ནམ་མཁའ་ནི་བྱམས་པའོ། །བྱམས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ནི་རྟག་པའོ། །རྟག་པ་ནི་ཆོས་སོ། །ཆོས་ནི་དགེ་འདུན་ནོ། །དགེ་འདུན་ནི་བྱམས་པའོ། །བྱམས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ནི་བདེ་བའོ། །བདེ་བ་ནི་ཆོས་སོ། །ཆོས་ནི་དགེ་འདུན་ནོ། །དགེ་འདུན་ནི་བྱམས་པའོ། །བྱམས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ཆོས་སོ། །ཆོས་ནི་དགེ་འདུན་ནོ། །དགེ་འདུན་ནི་བྱམས་པའོ། །བྱམས་པ་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ནི་བདག་ཅེས་བྱའོ། །བདག་ནི་ཆོས་སོ། །ཆོས་ནི་དགེ་འདུན་ནོ། །དགེ་འདུན་ནི་བྱམས་པའོ། །བྱམས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ནི་བདུད་རྩིའོ། །བདུད་རྩི་ནི་བྱམས་པའོ། །བྱམས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཆོས་སོ། །ཆོས་ནི་དགེ་འདུན་ནོ། །དགེ་འདུན་ནི་བྱམས་པའོ། །བྱམས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་བྱམས་པའོ། །བྱམས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚད་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ཚད་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་བྱམས་པའོ། །དེ་བས་ན་བྱམས་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ནི་མི་རྟག་པའོ། །མི་རྟག་པ་ནི་བྱམས་པའོ། །བྱམས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱམས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་དེ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ན་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་བྱམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བྱམས་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱམས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཡིན་ན་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་བྱམས་པའོ། །དེ་བས་ན་བྱམས་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱམས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ནི་བདག་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་མེད་པ་ནི་བྱམས་པའོ། །དེ་བས་ན་བྱམས་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱམས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ནི་མི་བདེན་པའོ། །མི་བདེན་པ་ནི་བྱམས་པའོ། །བྱམས་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱམས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱམས་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་ན་སྦྱིན་པའི་བྱམས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བྱམས་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱམས་པའོ། །ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་གང་ཞིག་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་མི་ཐོགས་ན་བྱམས་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱམས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་གང་ཞིག་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་ལམ་ལ་མ་ཞུགས་ན་བྱམས་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱམས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་གང་ཞིག་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་མ་རྟོགས་ན་བྱམས་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་གང་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་མི་མཐོང་ན་བྱམས་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱམས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་གང་ཞིག་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་མཐོང་ན་བྱམས་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱམས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་སྟེ་བྱམས་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་ན་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བྱམས་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱམས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་སྟེ་བྱམས་པ་འདུས་བྱས་དང་བཅས་ན་འདུས་བྱས་དང་བཅས་པའི་བྱམས་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱམས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་སྟེ་བྱམས་པ་ས་དང་པོ་ལ་མི་གནས་ན་ས་དང་པོའི་བྱམས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱམས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་སྟེ་བྱམས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ན་བྱམས་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱམས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་གང་གིས་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་བྱམས་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱམས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་གང་ཞིག་ཡོད་པ་དང་། མེད་པ་དང་། ཡོད་པའང་མ་ཡིན་མེད་པའང་མ་ཡིན་པ་དང་བཅས་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དཔག་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་སྟེ་བྱམས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ན་ཆོས་ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གནས་པ་ནི་བྱམས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དོ། །གཉིད་ཀྱི་བདེ་བ་ལ་གནས་ཀྱང་རྟག་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པས་གཉིད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ནོ། །རྟག་ཏུ་སད་མོད་ཀྱི་གཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་སད་པའང་མེད་དོ། །གཉིད་ཀྱི་ནང་ན་ལྷ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྲུང་མོད་ཀྱི་སྡིག་པ་མི་སྤྱོད་པས་ན་བསྲུང་བའང་མེད་དོ། །གཉིད་དང་ཡོངས་སུ་བྲལ་བས་རྨི་ལམ་ངན་པའམ། མི་དགེ་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཚངས་པའི་ལྷར་སྐྱེས་མོད་ཀྱི་དབང་དུ་གྱུར་པས་ན་སྐྱེ་བའང་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་བྱམས་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དེ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་དམ་པ་འདི་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་མཐའ་ཡས་པ་དང་ལྡན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་ཇི་ཙམ་ཡིད་ལ་བགྱིད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བདེན་པ་ལགས་ལ། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བདེན་པ་ཡང་དག་པ་མ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་མཐུ་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མཚུངས་པར་བདེ་བ་མྱོང་བར་མི་མཛད། དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བདེ་བ་མི་མྱོང་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱམས་པའི་སེམས་ལ་ནན་ཏན་བགྱིད་པ་ནི་ཕན་པ་མ་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱམས་པ་ནི་ཕན་པར་མི་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་ནི་ངེས་པར་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ཡང་ཡོད། ཁ་ཅིག་ནི་མི་མྱོང་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །སེམས་ཅན་གང་ངེས་པར་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པས་ཕན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་མ་ངེས་པ་དག་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱམས་པས་ཕན་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་རབ་ཏུ་བདེ་བ་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་རྒྱང་རིང་པོ་ན་སེང་གེ་དང་། སྟག་དང་། སྤྱང་ཀི་དང་། སྲིན་པོ་དང་། ཡི་དགས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ན་རང་བཞིན་གྱིས་འཇིགས་སྐྲག་པ་སྐྱེའོ། །ཅི་སྟེ་མཚན་མོ་གཡང་ས་མཐོང་ན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འཇིགས་པ་སྐྱེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མི་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་འཇིགས་པ་སྐྱེ་བ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་གང་བྱམས་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་མཐོང་ན། རང་བཞིན་གྱིས་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། ཕན་པར་མི་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ནི་བྱམས་པ་དེ་ལ་རྣམ་པ་ཚད་མེད་པ་བཤད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསད་པར་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ང་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་བསོད་སྙོམས་མཐར་གྱིས་ལེན་པར་ཞུགས་པ་ན་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲས་ནོར་སྲུང་བའི་བལ་གླང་སྨྱོས་པ་བཏང་ནས་ང་དང་སློབ་མར་བཅས་པ་གསོད་དུ་བཅུག་གོ །དེའི་ཚེ་བལ་གླང་དེ་དག་གིས་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་རྫིས་ཏེ་བསད་པས་སེམས་ཅན་ཤི་བ་དེ་དག་གི་ཁྲག་གིས་ཕོག་པས་ལྷག་པར་སྨྱོས་པར་ཡང་གྱུར་ལ། ངའི་སློབ་མ་ངུར་སྨྲིག་གྱོན་པ་ཡང་ཁྲག་སྙམ་དུ་མཐོང་ནས། བལ་གླང་དེ་དག་འདོར་ཏེ་བྱུང་ངོ་། །ངའི་སློབ་མའི་ནང་ན་འདོད་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱོགས་བཞིར་བྲོས་ཏེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དགའ་བོ་འབའ་ཞིག་མ་གཏོགས་སོ། །དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་གནས་པའི་མི་ཐམས་ཅད་སྐད་འཐུན་པས་ངུས་ཏེ། མཆི་མ་བླགས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱི་ཧུད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་ལྟར་ནང་གཅིག་ཏུ་ཞིག་པར་གྱུར་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེའི་ཚེ་ན་ལྷ་སྦྱིན་ངོ་མཚར་གྱི་དགའ་བ་སྐྱེས་ནས།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་མེད་པར་གྱུར་པ་ནི་ལེགས་སོ། །དེང་ཕན་ཅད་ནི་ཡང་དག་པ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ་གྲོས་ལེགས་པར་སྨོན་པ་བཞིན་དུ་གྲུབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་ན་ངས་ནོར་སྲུང་བའི་བལ་གླང་གདུལ་བའི་ཕྱིར་བྱམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་ཕྱག་བརྐྱང་སྟེ་བསྟན་པས་སོར་མོ་ལྔ་ལ་སེང་གེ་ལྔ་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །བལ་གླང་གིས་དེ་མཐོང་ནས་ཤིན་ཏུ་སྐྲག་པས་བཤང་གཅི་ཡང་ཤོར་ཏེ་ལུས་ས་ལ་བརྡབས་ནས་ངའི་ཞབས་ལ་གུས་པར་ཕྱག་བྱས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་ན་ངའི་སོར་མོ་ལྔ་ལ་ཡང་དག་པར་སེང་གེ་མེད་ཀྱང་བྱམས་པ་བསྒོམས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་མཐུས་དེ་དག་བཏུལ་བར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ཀར་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཤེགས་པ་ན། གྱད་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་ཞིག་ལམ་ཀ་ན་ལམ་འཆོས་ཤིང་ཕྱག་དར་དང་ཆག་ཆག་བྱེད་དོ། །ལམ་ཀ་ན་ཕ་བོང་ཞིག་ཡོད་པ་ལ་གྱད་རྣམས་ལོག་སྟེ། མཐུ་སྟོབས་ཅི་ཡོད་པས་བཏེག་ཀྱང་དོར་མ་ནུས་སོ། །དེའི་ཚེ་ན་གྱད་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་བྱམས་པའི་ཐུགས་བསྐྱེད་ནས། ཞབས་ཀྱི་མཐེ་བོས་ཕ་བོང་དེ་གནམ་འཕང་དུ་བོར་ནས། ཕྱག་གིས་བཟུང་སྟེ་ཕྱག་མཐིལ་གཡས་པར་བཞག་གོ །བུས་པ་ཙམ་གྱིས་ཞིབ་མོར་ཡང་གྱུར་ལ་ཕྱིར་ཡང་བསྡུས་ཏེ་བསྒོངས་པར་གྱད་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བར་བྱས་སོ། །གྱད་དེ་དག་གི་ང་རྒྱལ་དང་དྲེགས་པའི་སེམས་ཀྱང་ཞི་བར་བྱས་ནས་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་བསྟན་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དུ་བཅུག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ན་ཞབས་ཀྱི་མཐེ་བོས་ཕ་བོང་དེ་གནམ་འཕང་དུ་བོར་བའམ། ཕྱག་མཐིལ་གཡས་པར་བཞག་པའམ། ཞིབ་མོར་བྱས་པའམ། ཕྱིར་གོང་བུར་བསྒོངས་པ་ཡང་མེད་མོད་ཀྱི། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ཡང་བྱམས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་མཐུ་ལས་ན། གྱད་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དག་མཐོང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ལྷོ་ཕྱོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བེ་ཏ་ལའི་ཡུལ་ན། གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ཤུ་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ན་ཁྱིམ་བདག་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ན་སངས་རྒྱས་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་འགྲོ་བ་མང་པོའི་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཞིག་ཡོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དེ་ན་གནས་པའི་མི་ཐམས་ཅད་མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་ཕྱོགས་ཏེ། གཅེར་བུ་པ་དག་གི་གཡོག་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ཁྱིམ་བདག་དེ་གདུལ་བའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དེར་གཤེགས་པར་ཆས་སོ། །དེའི་བར་ནི་དཔག་ཚད་དྲུག་ཅུ་རྩ་ལྔ་ཞིག་ཡོད་དེ། དེ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་དག་གདུལ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་གོམ་པས་དལ་གྱིས་གཤེགས་སོ། །དེའི་ཚེ་གྲོང་ཁྱེར་ཤུ་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ན་གནས་པའི་གཅེར་བུ་པ་རྣམས་ང་འོང་ངོ་ཞེས་ཐོས་ནས། དེ་དག་སེམས་ཀྱིས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་པར་གྱུར་ཏོ། །གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་འདིར་འོངས་ན་འདི་ན་གནས་པ་ཐམས་ཅད་བདག་ཅག་ཀྱང་སྤོང་ཞིང་ཡོ་བྱད་མི་སྟེར་ཏེ། དབུལ་ཕོངས་པར་གྱུར་ན། བདག་ཅག་ཅིས་འཚོ་བར་འགྱུར་སྙམ་བསམས་ནས། གཅེར་བུ་པ་རྣམས་སོ་སོར་ཁ་བཀྲམ་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་དེ་ན་གནས་པའི་མི་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བསྒོའོ། །དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་འདིར་འོང་ཞེས་གྲག་གིས། དགེ་སྦྱོང་དེ་ནི་ཕ་དང་མ་ཡང་སྤངས་ནས་གར་ཡང་རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་སྟེ། གང་ནས་གང་དུ་ཕྱིན་པའི་གནས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་ལོ་ཉེས་པ་དང་མུ་གེ་འབྱུང་བར་བྱེད། ནད་མང་བ་དང་འཆི་བ་མང་བར་བྱེད་དེ། དེ་ལས་ཐར་བ་ཡང་མེད་དོ། །དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་མ་རུངས་པ་དེ་ནི་འཁོར་ཡང་སྲིན་པོ་ཡི་དགས་མ་རུངས་པ་ཤ་སྟག་ཁྲིད་ཅིང་འོང་ངོ་། །དེ་ལ་ནི་ཕ་ཡང་མེད། མ་ཡང་མེད་དེ། དབུལ་ཕོངས་པས་ཆེད་དུ་འཁོར་འདོད་པའི་ཕྱིར་འོང་ངོ་། །དེས་སྟོན་ཅིང་འཆད་པ་ཡང་བརྫུན་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དེ་གང་དུ་ཕྱིན་ཀྱང་ཐོག་མ་ནས་བདེ་བ་དང་སྐྱིད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྒྲགས་པས། དེ་དག་གིས་དེ་སྐད་ཐོས་ནས་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་སྐྲག་སྟེ། གཅེར་བུ་པའི་རྐང་པ་ལ་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱིར་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སྟོན་པ་ཆེན་པོ་བདག་ཅག་གིས་ཐབས་ཅི་བྱས་ན། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་འདིར་མི་འོང་བར་འགྱུར། གཅེར་བུ་པས་སྨྲས་པ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ནགས་ཚལ་དང་། ཆུ་མིག་དང་། འབབ་ཆུ་ལ་དགའ་བའི་རིགས་ཀྱིས་གྲོང་ཕྱི་ན་ཅི་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་བཅད་དེ་མེད་པར་བྱ་དགོས་ཀྱིས། ཁྱེད་རྣམས་སོ་སོ་ནས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་དེང་ལ་སྐྱེད་ཤིང་གཅིག་ཀྱང་མ་ལུས་པར་ཆོད་ཅིག །ཆུ་མིག་དང་། ཁྲོན་པ་དང་། འབབ་ཆུ་ཀུན་ཡང་མི་གཙང་བ་དང་། ངན་སྐྱུགས་ཀྱིས་ཁོང་ཤིག །ཕྱིར་ལོག་ལ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་དམ་དུ་བཅད་ལ་དགྲ་ཆ་བཤམས་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་བསྲུངས་ལ་ཅི་ནས་ཀྱང་མི་ཆུད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་གནས་འདིར་མ་ཆུད་ན་ཁྱེད་ཀྱང་གདོད་བདེ་བར་འགྱུར་རོ། །བདག་ཅག་ཀྱང་ཅི་ནུས་ཀྱིས་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ཕྱིར་བཟློག་པའི་ཆོ་ག་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་དེ་དག་ཀྱང་བསྒོ་བ་བཞིན་དུ་མཉན་ཏེ། ཤིང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བཅད། ཆུ་ཡང་བསྐམས་ནས་དགྲ་ཆ་བཤམས་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་བསྲུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་ང་གྲོང་ཁྱེར་དེར་ཕྱིན་པ་ན། ནགས་ཚལ་དང་། སྐྱེད་ཤིང་ནི་གཅིག་ཀྱང་མི་སྣང་གི ། མི་མང་པོ་མཚོན་ཆ་ཐོགས་ཏེ་སྡོད་པ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལྟ་བུ་དག་མཐོང་བ་དང་ཤིན་ཏུ་ཐུགས་བརྩེ་ནས་བྱམས་པའི་ཐུགས་བསྐྱེད་པས། ནགས་ཚལ་དང་། སྐྱེད་ཤིང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕྱིར་སྐྱེས་ཏེ། དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཡང་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཤིང་རྣམས་སྐྱེས་ལ། ཆུ་མིག་དང་། རྫིང་བུ་དང་། ཁྲོན་པ་དང་། འབབ་ཆུ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་གསལ་ཞིང་དང་བ་ནི་བཻ་དཱུརྱ་སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་གྱུར་ནས། ཀུན་ཏུ་གང་ཞིང་ལུད་དེ། མེ་ཏོག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཁེབས་པར་གྱུར་ཏོ། །གྲོང་ཁྱེར་དེའི་ངོས་ཀྱི་ར་བ་ཡང་བཻ་དཱུརྱ་མཐོན་མཐིང་ལྟ་བུར་གྱུར་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་དེ་ན་གནས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐལ་བྱུང་དུ་ང་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཡང་གསལ་བར་མཐོང་ངོ་། །གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་དེ་ཡང་རང་བྱེ་ནས་ཐོགས་པར་མ་གྱུར། མཚོན་ཆ་རྣམས་ཀྱང་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་སུ་གྱུར་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་འདོད་པས་གཙོ་བོར་བྱས་ནས་མི་ཐམས་ཅད་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ལྷགས་སོ། །ངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་དག་ལ་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བཤད་ནས། དེ་དག་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་ན་ངས་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་ནགས་ཚལ་དང་། སྐྱེད་ཤིང་བསྐྱེད་པའམ། ཆུ་གཙང་མས་ཆུ་མིག་དང་། རྫིང་བུ་ཀུན་གང་བར་བྱས་པའམ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ར་བ་བཻ་དཱུརྱར་བསྒྱུར་བའམ། དེ་ན་གནས་པའི་མི་དེ་དག་གིས་ཐལ་བྱུང་དུ་མཐོང་བར་བྱས་པའམ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་རང་དབྱེ་བའམ། མཚོན་ཆ་རྣམས་མེ་ཏོག་ཏུ་བསྒྱུར་བ་མེད་མོད་ཀྱི། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ཡང་བྱམས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་མཐུ་ལས་མི་དེ་དག་གིས་དངོས་པོ་དེ་དག་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་མཉན་དུ་ཡོད་པ་ན་བྲམ་ཟེའི་བུ་མོ་བ་སི་ཏ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བུ་གཅིག་པུ་ཞིག་ཡོད་དེ། དཔེ་མེད་པར་ཤིན་ཏུ་བྱམས་ཤིང་སྡུག་པ་ལས་ནད་ཀྱིས་བཏབ་ནས་ཤི་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་བུད་མེད་དེ་མྱ་ངན་ཆེན་པོས་གདུངས་པས་མྱོས་ཏེ། སྒྲེན་མོར་ཀུན་ཏུ་རྒྱུག་ཀྱང་ངོ་མི་ཚ་སྟེ་ལམ་གྱི་བཞི་མདོ་དག་ཏུ་ངུས་ནས་བུ་ག་རེ་བུ་གར་སོང་ཞེས་འབོད་ཅིང་གྲོང་ཁྱེར་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་ཡང་ངལ་བ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བུད་མེད་དེ་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ཞིག་ཡིན་པས། ངས་བུད་མེད་དེ་ལ་བྱམས་པའི་ཐུགས་བསྐྱེད་པས། དེའི་ཚེ་ན་བུད་མེད་དེས་ང་མཐོང་ནས་ང་ལ་བུར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དེ། དེ་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་སོར་ཆུད་ནས། ང་པང་དུ་བླངས་ཏེ་ང་ལ་འོ་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ངས་དགའ་བོ་ལ་ཆོས་གོས་འདི་བུད་མེད་དེ་ལ་བྱིན་ཅིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་ལ་ཆོས་གོས་བྱིན་ནས་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བཤད་དེ། བུད་མེད་དེས་ཆོས་ཐོས་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་མགུ་རངས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་ན་ཡང་དག་པར་དེའི་བུ་ཡང་ང་མ་ཡིན་ལ། ངའི་མ་ཡང་དེ་མ་ཡིན་ཏེ། པང་དུ་བླངས་པའམ། འོ་བྱས་པ་ཡང་མེད་མོད་ཀྱི། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ཡང་བྱམས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་མཐུ་ལས་བུད་མེད་དེས་དངོས་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དག་མཐོང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་གྲོང་ཁྱེར་སེར་སྐྱ་ན་དགེ་བསྙེན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་མ་ཧཱ་སི་ན་དར་ཏ་ཞེས་བྱ་བ་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ན་སངས་རྒྱས་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་པ་ཞིག་ཟླ་བ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་དགེ་འདུན་སྤྱན་དྲངས་ནས། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་ཡང་འབུལ་ལོ། །དེའི་ཚེ་དགེ་འདུན་དེ་དག་གི་ནང་ན་དགེ་སློང་གཅིག་ཅིག་ནད་ཚབས་པོ་ཆེས་བཏབ་ནས། སྨན་པ་གཉེར་ཏེ་དཔྱད་བྱས་ནས་ནད་འདི་ནི་ཤ་ཞིག་གིས་སྨན་བྱ་དགོས་ཏེ། ཤ་མེད་ན་སྲོག་ཀྱང་རིང་པོར་མི་ཐུབ་བོ་ཞེས་བསྒོའོ། །དེའི་ཚེ་དགེ་བསྙེན་མས་ཚིག་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས། གསེར་ཐོགས་ཏེ་ཚོང་དུས་སུ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་ཁྱོད་ལ་ཤ་འཚོང་བ་ཅི་ཡོད། རིན་དུ་ཤ་དང་མཉམ་པའི་གསེར་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་ཚོང་དུས་ཐོག་ཐག་ཏུ་བཙལ་ཀྱང་ཤ་མ་རྙེད་དོ། །དེ་ནས་དགེ་བསྙེན་མ་དེ་གྲི་བླངས་ནས་བདག་ཉིད་ཀྱི་བརླ་ཤ་བཅད་དེ་གཏུབས་ནས། ཤ་ཙོག་ཏུ་བྱས་སྤོད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བཏབ་སྟེ་དགེ་སློང་ནད་པ་དེ་ལ་བྱིན་ནོ། །དགེ་སློང་དེས་ཤ་ཟོས་ནས་ནད་ཀྱང་སོས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་དགེ་བསྙེན་མ་དེ་ཤ་བཅད་པའི་རྨ་རེད་ནས་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་བས། འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བོས་སོ། །དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ང་མཉན་དུ་ཡོད་པ་ན་བཞུགས་ཏེ་དེ་སྐད་ཅེས་བོས་པ་ཐོས་ནས། བུད་མེད་དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་པས་བུད་མེད་དེས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ང་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེའི་རྨ་ལ་སྨན་གྱིས་བསྐུས་མ་ཐག་ཏུ་སྔ་མ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་སོར་ཆུད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་ལ་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ཅིང་བཤད་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་ནི་དེའི་ཚེ་ན་ཡང་དག་པར་གྲོང་ཁྱེར་སེར་སྐྱར་ཡང་མ་གཤེགས་ལ། དགེ་བསྙེན་མའི་རྨ་ལ་སྨན་བསྐུས་པ་ཡང་མེད་མོད་ཀྱི། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ཡང་བྱམས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཤུགས་ཀྱིས་དགེ་བསྙེན་མ་དེས་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་དག་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ལྷ་སྦྱིན་མ་རུངས་པ་ཆོག་མི་ཤེས་ཏེ། ཟས་ཀྱི་ཚོད་མ་ཟིན་ནས་མར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མང་དུ་འཐུངས་པ་ལས་གླད་པ་ན་ཞིང་སྦོས་པར་གྱུར་ཏེ། ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་སྟེ། འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བོས་སོ། །དེའི་ཚེ་ན་ང་གྲོང་ཁྱེར་ཨུ་ད་ནི་ན་བཞུགས་པ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བོས་པའི་སྒྲ་ཐོས་ནས་ཤིན་ཏུ་བྱམས་པའི་སེམས་སྐྱེས་པས་དེའི་ཚེ་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་ང་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ང་ཡང་དེར་གཤེགས་ནས་ཕྱག་གིས་མགོ་དང་ལྟོ་བ་ལ་བྱུགས་ཏེ། ལྒའི་ཁུ་བ་བླུད་ནས་འཐུངས་མ་ཐག་ཏུ་སོས་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་ན་ཡང་དག་པར་ལྷ་སྦྱིན་གྱི་དྲུང་དུ་གཤེགས་པ་ཡང་མེད་ལ། ཕྱག་གིས་མགོ་དང་ལྟོ་བ་ལ་བྱུགས་པའམ། ལྒའི་ཁུ་བ་ཡང་བླུད་པ་མེད་མོད་ཀྱི། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ཡང་བྱམས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཤུགས་ཀྱིས་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་དངོས་པོ་དེ་དག་མཐོང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཡུལ་ཀོ་ས་ལར་མི་རྒོད་མ་རུངས་པ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་ཞིག་བསྡོངས་ཤིང་ཆོམ་ཤོད་བྱེད་དེ་ཤིན་ཏུ་གནོད་པར་གྱུར་ནས་རྒྱལ་པོ་སྡེ་རབ་ཏུ་ཕམ་བྱེད་ཀྱིས་དམག་གིས་བཏབ་སྟེ། ཐམས་ཅད་བཟུང་ནས་མིག་ཕྱུང་སྟེ། ནགས་ཚལ་སྟུག་པོར་བཞག་གོ །དེའི་ཚེ་ན་མི་རྒོད་མ་རུངས་པ་དེ་དག་སྔོན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ཤ་སྟག་སྟེ། དེ་ལྟར་མིག་ཕྱུང་བས་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་བར་གྱུར་པས་འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བོས་སོ། །བདག་ཅག་ལ་མགོན་དང་སྐྱབས་བགྱིད་པ་མ་མཆིས་ཏེ། དཔུང་གཉེན་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་ཆོ་ངེ་བཏབ་སྟེ་ངུས་སོ། །དེའི་ཚེ་ན་ང་རྒྱལ་བུ་ཛེ་ཏའི་ཚལ་ན་བཞུགས་པ་ལས་དེ་སྐད་ཅེས་འབོད་པའི་སྒྲ་ཐོས་ནས་ཤིན་ཏུ་བྱམས་པའི་ཐུགས་བསྐྱེད་དེ། དེའི་ཚེ་ན་ཤིན་ཏུ་བསིལ་བའི་རླུང་གིས་རི་བསུང་ཅན་ལས་སྨན་བདུད་རྩི་ལྟ་བུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་མིག་ཏུ་བཀང་ནས་ཕྱིར་སོས་བཞིན་དུ་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ། །མི་རྒོད་མ་རུངས་པ་དེ་དག་དེ་ལྟར་མིག་ཕྱེ་མ་ཐག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་མི་རྒོད་མ་རུངས་པ་དེ་དག་ལ་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དུ་བཅུག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་ན་ཡང་དག་པར་རླུང་དུ་སྤྲུལ་པ་ཡང་མེད་ལ། རི་བསུང་ཅན་ནས་སྤོས་བླངས་པའམ། མི་དེ་དག་གི་མདུན་དུ་ཆོས་བསྟན་པ་ཡང་མེད་མོད་ཀྱི། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ཡང་བྱམས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཤུགས་ཀྱིས་མི་རྒོད་མ་རུངས་པ་དེ་དག་གིས་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་དག་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་རྒྱལ་ཚབ་བཻ་དཱུརྱ་ཞེས་བྱ་བ་གླེན་ཞིང་གཏི་མུག་པས་རྒྱལ་པོའི་ཐབས་ཕྲོགས་ཏེ། བདག་ཉིད་རྒྱལ་སར་ཞུགས་ནས། སྔོན་གྱི་འཁོན་མ་བཏང་བས་ཤཱཀ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་སྙེད་རྣ་བ་དང་། སྣ་བཅད་དེ། རྐང་ལག་གཏུབས་ནས་འོབས་ཀྱི་ནང་དུ་བོར་རོ། །དེའི་ཚེ་བུད་མེད་དེ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ནས་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བདག་ཅག་ལ་མགོན་དང་སྐྱབས་བགྱིད་པ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་སྐད་ཆེན་པོ་ཕྱུང་སྟེ་ངུས་སོ། །བུད་མེད་དེ་རྣམས་སྔོན་སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ཤ་སྟག་སྟེ། ང་དེའི་ཚེ་ན་འོད་མའི་ཚལ་ན་བཞུགས་པ་ལས་དེ་སྐད་ཅེས་བོས་པའི་སྒྲ་ཐོས་ནས་ཤིན་ཏུ་ཐུགས་རྗེ་སྐྱེས་པས་དེའི་ཚེ་བུ་མོ་དེ་དག་གིས་ང་གྲོང་ཁྱེར་སེར་སྐྱར་གཤེགས་ཏེ་རྨ་ཡང་ཆུ་གཙང་མས་བཀྲུས་ནས་སྨན་གྱིས་བསྐུས་པར་མཐོང་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཞི་བར་གྱུར་ཏོ། །རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། རྐང་ལག་ཐམས་ཅད་བཅད་པ་ཡང་ཕྱིར་སྐྱེས་ཏེ་སོར་ཆུད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ན་ངས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་བསྟན་ནས་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། ཐམས་ཅད་དགེ་སློང་མ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་ཆེན་མོའི་དྲུང་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་དེའི་ཚེ་ན་ཡང་དག་པར་གྲོང་ཁྱེར་སེར་སྐྱར་གཤེགས་པ་ཡང་མེད་ལ། རྨ་བཀྲུས་པའམ། སྨན་བསྐུས་པའམ། སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་བྱས་པ་ཡང་མེད་མོད་ཀྱིས། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱམས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཤུགས་ཀྱིས་བུད་མེད་དེ་དག་གིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དངོས་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དག་མཐོང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །སྙིང་རྗེ་དང་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་བྱམས་པའི་སེམས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པ་སྟེ་བརྫུན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚད་མེད་པ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མཛད་པ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། དགའ་བ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ནས་བུ་གཅིག་པ་དང་འདྲ་བའི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ན་ས་དེ་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ་བུ་གཅིག་པ་དང་འདྲ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཕ་མས་བུ་བདེ་ཞིང་སྐྱིད་པར་མཐོང་ན་སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་དེ་ལ་གནས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་དང་འདྲ་བའི་ལྟ་བས་དགེ་བ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་མཐོང་ན་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེ་སྟེ། དེ་བས་ན་ས་དེ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཕ་མས་བུ་ན་བ་མཐོང་ན་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བའི་སེམས་སྐྱེ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་བས་མྱ་ངན་གྱི་སེམས་དང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་འབྲལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་དེ་ལ་གནས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཟིར་བ་མཐོང་ནས་བུ་དང་འདྲ་བར་སྙིང་བརྩེ་བས་མྱ་ངན་བྱེད་དེ། ལུས་ཀྱི་བ་སྤུའི་བུ་ག་ནས་ཁྲག་ཀྱང་ཟག་གོ །དེ་བས་ན་ས་འདི་ནི་བུ་གཅིག་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་བྱིས་པ་ཆུང་ངུ་ཤེད་མ་བྱེ་བ་ནི་བོང་བ་དང་། གསེག་མ་དང་། རུས་གོང་དང་། ཤིང་བུ་དང་། བཙོག་པའི་བག་ཀྱང་ལག་ཏུ་བླངས་ནས་ཁར་འཇུག་གོ །དེའི་ཕ་མས་དེ་ལྟ་བུ་དག་མཐོང་ན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གནོད་པར་འགྱུར་དུ་དོགས་ཏེ། ལག་པ་གཡོན་པས་ནི་འགྲམ་པ་བཙིར། ལག་པ་གཡས་པས་ནི་ཕྱིར་འབྱིན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་དེ་ལ་གནས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་དག་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཤེད་མ་རྫོགས་པས་ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤྱོད་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཐོང་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལག་གིས་དེ་ནས་འབྱིན་ཏེ། དེ་དག་འཁོར་བ་ན་འཁོར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་བར་མི་འདོད་པས་ས་འདི་ནི་བུ་གཅིག་པ་དང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཕ་མ་ཞིག་ལ་ཤིན་ཏུ་བྱམས་པའི་བུ་གཅིག་པུ་ཡོད་པ་ལས་གལ་ཏེ་ཤི་བར་གྱུར་ན་དེའི་ཕ་མ་ཡང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཤི་བར་འདོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གལ་ཏེ་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ན་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་བར་འདོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལོག་སྲེད་ཅན་དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བའི་ཚེ་གལ་ཏེ་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཞིག་འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེས་ན་ངས་དེ་ལ་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ཅིང་བཤད་དེ། སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཙམ་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པས་ན་ས་འདི་ནི་བུ་གཅིག་པ་དང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཕ་མ་ལ་བུ་གཅིག་པུ་ཞིག་ཡོད་ན་བུ་དེ་གཉིད་ལོག་གམ་སད་ཀྱང་རུང་སྟེ། འགྲོའམ། སྡོད་དམ། འདུག་གམ། ཉལ་ཡང་རྟག་ཏུ་སེམས་ལ་དྲན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཉེས་པ་ཞིག་བྱས་ན་ཡང་ཚིག་འཇམ་པོས་སྟོན་ཅིང་འཆོས་ཀྱི་ངན་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གལ་ཏེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའམ། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་སམ། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་རུང་། ལྷ་དང་མིར་སྐྱེས་ཀྱང་རུང་སྟེ། དགེ་བའམ་སྡིག་པ་ཅི་བྱེད་སྙམ་རྟག་ཏུ་སེམས་ཏེ་མི་གཏོང་ངོ་། །གལ་ཏེ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཞིག་བྱེད་ན་ཡང་དེ་ལ་ཞེ་སྡང་བའི་སེམས་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེ་བས་ན་ས་འདི་ནི་བུ་གཅིག་པ་དང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་ན་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པས་བདག་ཅག་གིས་འཚལ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་རྒྱ་ཆུང་ན་འདི་ཇི་ལྟ་བུར་འཚལ་བར་བགྱིད། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་བུ་གཅིག་པ་ལྟ་བུའི་ས་ལ་གནས་པས་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་ན་ལྟ། ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྔོན་རྒྱལ་པོ་མཛད་པའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་བྲམ་ཟེ་དེ་སྙེད་ཀྱི་སྲོག་བཅད་པར་གྱུར། གལ་ཏེ་ས་འདི་ཐོབ་ན་ནི་སྐྱོབ་ཅིང་དཔུང་གཉེན་དུ་གྱུར་པའི་རིགས། གལ་ཏེ་མ་ཐོབ་ན་ཅིའི་སླད་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མི་ལྟུང་། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྲས་སྒྲ་གཅན་འཛིན་དང་འདྲ་བར་དགོངས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ལྷ་སྦྱིན་ལ་འདི་སྐད་དུ་གླེན་པ་ངོ་ཚ་མེད་པ་མིའི་ངར་སྣབས་ཟ་བ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པས་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་ཐོས་ནས་འཁོན་དུ་བཟུང་སྟེ། མི་དགེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཁྲག་ཕྱུང་བར་གྱུར། ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་སྡིག་པ་བྱས་ནས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ཞིང་བསྐལ་པ་གཅིག་གི་བར་དུ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་བསྟན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་དེ་དོན་དང་འགལ་བར་འགྱུར་བ་མ་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་ལྟ་བུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ས་ལ་གནས་པ་ཡང་གྲོང་དུ་འཇུག་ཅིང་བསོད་སྙོམས་ལེན་པ་ན་སྔར་ཕ་རོལ་པོ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་གོ །གལ་ཏེ་ཕ་རོལ་པོས་བརྙས་སམ་སྨོད་པའི་སེམས་སུ་གྱུར་ན་ཅི་སྟེ་ཤིན་ཏུ་བཀྲེས་པར་གྱུར་ཀྱང་། དེ་དག་ལས་བསོད་སྙོམས་མི་ལེན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་ནི་རྟག་ཏུ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདི་ལྟ་བུ་དག་མངོན་པར་དྲན་ནོ། །སྔོན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྱུར་བ་ཞིག་ལ། མི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་གཅིག་ཙམ་བསྐྱེད་པས་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོར་ལྷུང་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །བདག་ཅི་སྟེ་ལྟོགས་པར་གྱུར་ཏེ། གཞའ་གཙང་མ་ཟོས་ཀྱང་བླའི། གཞན་དག་བདག་ལ་བརྙས་ཤིང་སྨད་པས་སེམས་ཅན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དམྱལ་བར་ལྟུང་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་མྱང་བར་མི་བྱའོ་སྙམ་བསམས་ནས་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །ཅི་སྟེ་སེམས་ཅན་གང་ཞིག་བདག་འགྲེང་བ་ལ་འཕྱ་བར་གྱུར་ན། བདག་གཞའ་གཙང་དུ་འདུག་པ་ལས་མི་ལྡང་ངོ་། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གང་ཞིག་བདག་འདུག་པ་ལ་འཕྱ་བར་གྱུར་ན་བདག་གཞའ་གཙང་དུ་འགྲེང་བ་ལས་གནས་མི་བསྐྱོད་དེ། འགྲོ་བ་དང་ཉལ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ལྟར་བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་ཡིད་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུར་སེམས་བསྐྱེད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ། གལ་ཏེ་བུ་གཅིག་པ་དང་འདྲ་བའི་ས་ཐོབ་ན་ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་ལྟ་བུའི་གསུང་མ་ཀླས་པ་གསུངས་པས་སེམས་ཅན་མང་པོ་ཤིན་ཏུ་མི་དགེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མཛད་དོ་ཞེས་མ་རྒོལ་ཅིག །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སྦྲང་བུའི་མཆུས་རྒྱ་མཚོའི་གཏིང་ཐུག་པར་ཟད་པར་བྱེད་ཀྱང་སྲིད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བར་མི་མཛད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ས་ཆེན་པོ་འདི་གཟུགས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཡང་སྲིད། ཆུ་ནི་སྐམ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཡང་སྲིད། མེ་ནི་གྲང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཡང་སྲིད། རླུང་ནི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཡང་སྲིད། དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། ནམ་མཁའ་ནི་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཡང་སྲིད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་མི་མཛད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། ལོག་སྲེད་ཅན་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ལ་སྐུར་པ་དག་ལུས་འདི་ཉིད་ཀྱིས་སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་དང་། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་འཐོབ་ཀྱང་སྲིད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་མི་མཛད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏེ་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ནི། རྟག་ཏུ་གནས་ཤིང་མི་འགྱུར་ཡང་སྲིད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་མི་མཛད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ས་བཅུ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྩ་བ་བཞི་ཉམས་ཤིང་ལོག་སྲེད་ཅན་དུ་གྱུར་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ལ་སྐུར་ཀྱང་སྲིད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་མི་མཛད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པར་འགྱུར་ཡང་སྲིད། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་མཐར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ཡང་སྲིད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་མི་མཛད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ཞགས་པས་རླུང་ཟིན་པའམ། སོས་ལྕགས་ཆོད་པའམ། སེན་མོས་རི་རབ་འཇིག་ནུས་ཀྱང་སྲིད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་མི་མཛད་དོ། །སྦྲུལ་གདུག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་སམ། སེང་གེ་ལྟོགས་པའི་ཁར་ལག་པ་བཅུག་གམ། ཁ་ཌ་ལའི་ཐལ་བས་ལུས་བཀྲུས་པར་གྱུར་ཀྱང་བླའི། འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་མཛད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བར་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་ཀྱི། ནམ་དུ་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་མི་མཛད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྔོན་བྲམ་ཟེ་བསད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆུང་ངུ་ན་གྲོག་སྦུར་ཙམ་ཡང་ཆེད་དུ་མི་གསོད་ན་བྲམ་ཟེ་གསོད་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྟག་ཏུ་ཐབས་མཁས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཚད་མེད་པའི་འཚོ་བའི་སྲོག་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁ་ཟས་སྦྱིན་པ་ནི་སྲོག་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་དག་ཚད་མེད་པའི་འཚོ་བ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྲོག་གཅོད་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་པས་ཚེ་རིང་བར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འཚོ་བའི་སྲོག་ཚད་མེད་པ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངག་གི་སྒོ་ནས་ཉེས་པའི་སྐྱོན་མེད་པས་ན་ཚེ་རིང་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་སེམས་ཅན་ལ་འཁོན་དུ་འགྱུར་བ་མི་སྟོན་ཏེ། ལེགས་པ་ནི་གཞན་ལ་བདར། ཉེས་པ་ནི་བདག་ཁས་ལེན་པས་རྩོད་པ་མེད་དེ་ཚེ་རིང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་སེམས་ཅན་ལ་ཚད་མེད་པའི་འཚོ་བའི་སྲོག་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་བ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་བྱས་པས་ཚེ་རིང་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ནི་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་དག་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་བསྐུལ་ནས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་དེ་བཞིན་དུ་བྱས་པས་ཚེ་ཚད་མེད་པ་ཐོབ་པར་བྱས་ཏེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་སེམས་ཅན་ལ་ཚད་མེད་པའི་འཚོ་བ་བྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་སྡུད་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་ཚེ་རིང་བར་འགྱུར་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན། སེམས་ཅན་དག་མཉམ་པར་འཇོག་པའི་སེམས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་བསྐུལ་ནས་སེམས་ཅན་དག་དེ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པས་ཚེ་རིང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཚད་མེད་པའི་འཚོ་བ་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ཙམ་དུ་དགེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱོགས་ལ་བག་ཡོད་པར་སྤྱོད་པ་ནི་ཚེ་རིང་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་བག་ཡོད་པར་སྤྱོད་དུ་བཅུག་ནས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་དེ་བཞིན་དུ་སྤྱད་པས་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚེ་རིང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་སེམས་ཅན་ལ་འཚོ་བ་ཚད་མེད་པ་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྲོག་འཕྲོག་པའི་ཆོས་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱེད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་ང་ལ་བྲམ་ཟེ་བསད་པའི་ཚེ་ས་འདི་ཐོབ་བམ་ཞེས་དྲིས་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དེའི་ཚེ་ས་དེ་ཐོབ་པས་དེ་དག་ལ་སྡུག་པར་དགོངས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་སྲོག་གི་དབང་པོ་བཅད་པ་ཡིན་གྱི། ངན་སེམས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་བུ་གཅིག་པའི་ཕ་མ་ནི་བུ་དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་སྡུག་པར་བསམས་པས་གལ་ཏེ་ཉེས་པ་ཆེན་པོ་ཞིག་བྱས་ཏེ་གྱོད་ལ་ཐུག་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཕ་མ་འཇིགས་སྐྲག་པས་སྐྲོད་པའམ། གསོད་པར་ཡང་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་གལ་ཏེ་སྐྲོད་དམ་གསོད་ཀྱང་ངན་སེམས་ནི་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དམ་པའི་ཆོས་བསྲུང་ཞིང་སྐྱོབ་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གང་ཞིག་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་ན་དེ་ལ་གཞུ་བ་དང་། འཚོག་པ་དང་། གནོད་པར་བྱ་བ་དང་། གལ་ཏེ་ན་སྲོག་གི་དབང་པོའི་བར་དུ་ཡང་གཅོད་དེ། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་འདོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྟག་ཏུ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་རྒྱུ་གང་དང་རྐྱེན་གང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་དད་པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་སྙམ་སེམས་ཏེ། ཐབས་ཇི་བཞིན་དུ་དེའི་ལས་བྱེད་དེ། བྲམ་ཟེ་མང་པོ་དག་ཚེ་འཕོས་ནས་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེས་ཏེ། རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་སེམས་སོ། །བདག་གནས་གང་ནས་འདིར་སྐྱེས་སྙམ་སེམས་ཏེ། སྔོན་མིའི་རྒྱུད་ལས་སྐྱེས་པར་ཤེས་པ་དང་། བདག་སྐྱེ་བའི་གནས་འདི་ཅི་ཡིན་སྙམ་བསམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས། མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཡིན་པར་ཤེས་པ་དང་། ལས་གང་དང་རྐྱེན་གང་གིས་འདིར་སྐྱེས་པར་གྱུར་སྙམ་བསམས་ནས། འདི་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་འཕྱ་ཞིང་སྐུར་པ་དང་མ་དད་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་རྒྱལ་པོས་བསད་ནས་གནས་འདིར་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ་སྙམ་སེམས་སོ། །དེ་ལྟར་བསམས་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་ཤིན་ཏུ་དད་པ་དང་གུས་པའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། དེ་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟིལ་དངར་རྔ་ཞེས་བྱ་བའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེས་ཏེ་ཚེ་ཡང་བསྐལ་པ་བཅུ་སྙེད་ཚང་བར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་སྔོན་མི་དེ་དག་ལ་བསྐལ་པ་བཅུ་སྙེད་ཐུབ་པར་གྱུར་པའི་འཚོ་བ་བྱིན་པ་ཡིན་ན། དེ་ལ་གསོད་པ་ཞེས་བྱར་རུང་ངམ། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ས་རྐོ་བ་དང་། རྩྭ་རྔ་བ་དང་། ཤིང་གཅོད་པ་དང་། རོ་ལ་མཚོན་གྱིས་འདེབས་པ་དང་། རྒྱབ་པ་དང་། འཚོག་པ་དང་། གཞུ་བའི་ལས་བྱས་ན་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་བདག་གིས་འཚལ་བ་ལྟར་ན། སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། སྔོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་ན། ཀྱེ་དགེ་སློང་དག་མགལ་དུམ་ལ་ཡང་ངན་སེམས་མ་སྐྱེད་ཅིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ངན་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་ལ་ལེགས་སོ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ནས། ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་བཞིན་དུ་ལེགས་པར་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངན་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ངན་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཆུང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངུ་ན་གྲོག་སྦུར་གྱི་བར་དུ་ཡང་བྱམས་ཤིང་བརྩེ་བ་དང་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བ་དང་། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་མཁས་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་དེའི་ཚེ་ན། ཤིན་ཏུ་ཐབས་མཁས་པས་དེ་དག་གི་སྲོག་ཕྲོགས་ཀྱང་ངན་སེམས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྲམ་ཟེའི་ཆོས་ཀྱིས་གལ་ཏེ་གྲོག་སྦུར་ཤིང་རྟ་བཅུ་གང་བ་བསད་ཀྱང་སྡིག་པར་མི་འགྱུར། སྦྲང་མ་དང་། མཆུ་སྦྲང་དང་། བྱི་ལ་དང་། སེང་གེ་དང་། སྟག་དང་། དོམ་དང་། དྲེད་དང་། གཅན་གཟན་སྡིག་པ་ཅན་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་དག་ཤིང་རྟ་བཅུ་ཚང་བར་བསད་དམ། ཡི་དགས་དང་། སྲིན་པོ་དང་། གྲུལ་བུམ་དང་། ཀ་ཏ་པུ་ཏ་ན་དང་། བརྗེད་བྱེད་དང་། སྨྱོ་བྱེད་དང་། སྐེམ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་ཡི་དགས་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་དག་གི་སྲོག་བཅད་ཀྱང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྡིག་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་མིའི་ནང་ན་ངན་པ་ཞིག་བསད་ན་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྡིག་ཡོད་དེ། བསད་མ་ཐག་ཏུ་མ་མཐོལ་ན་ཡི་དགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཞག་གསུམ་ཟན་མི་ཟ་བར་མཐོལ་ཞིང་བཤགས་ན། སྡིག་པའང་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་འབྱང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སློབ་དཔོན་བསད་དམ་ཕ་མ་དང་བུད་མེད་བསད་དམ། བལ་གླང་བསད་ན་ལོ་གྲངས་མེད་པ་སྟོང་གི་བར་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཤེས་བཞིན་དུ་བསད་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རབ་དང་འབྲིང་དང་ཐ་མའོ། །ཐ་མ་ནི་གྲོག་སྦུར་ལ་སོགས་ཏེ་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་ལ་མ་གཏོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་བྱོལ་སོང་གི་ལུས་སུ་སྐྱེ་བར་སྟོན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེ་བ་སྟོན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་ནི་གསོད་པའི་ཐ་མ་ཞེས་བྱའོ། །གསོད་པ་ཐ་མའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡི་དགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་ལྟུང་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཐ་མ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱོལ་སོང་ལ་ཡང་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཅུང་ཟད་ཡོད་དེ། དེ་དག་བསད་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་གསོད་པ་ཐ་མ་ཞེས་བྱའོ། །གསོད་པ་འབྲིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མ་རབས་ནས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་བར་དུ་ནི་འབྲིང་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལས་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་། ཡི་དགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་ལྟུང་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་འབྲིང་མྱོང་བར་འགྱུར་བས་འདི་ནི་གསོད་པ་འབྲིང་ཞེས་བྱའོ། །གསོད་པ་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་མ་བསད་པ་ནས། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་ངེས་པའི་བར་དུ་བསད་ན་རབ་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོར་ལྟུང་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་རབ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་བསད་པ་རབ་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཞིག་གིས་ལོག་སྲེད་ཅན་བསད་ན་བསད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གང་དུ་ཡང་མི་བསྡུའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྲམ་ཟེ་དེ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་ས་རྐོ་བ་དང་། རྩྭ་རྔ་བ་དང་། ཤིང་གཅོད་པ་དང་། རོ་ལ་མཚོན་གྱིས་བཏབ་བམ། རྒྱབ་པ་དང་། བཙོགས་བརྡེགས་ཀྱང་། ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་ལ། ལོག་སྲེད་ཅན་བསད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྲམ་ཟེ་དེ་དག་ལ་ཡང་དད་པ་ལ་སོགས་ཏེ་དབང་པོ་ལྔའི་བར་དུ་མེད་པས་ན་དེ་དག་བསད་ཀྱང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མི་ལྟུང་ངོ་།། །།འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་ལྷ་སྦྱིན་ལ་གླེན་པ་མཆིལ་མ་ཟའོ་ཞེས་སྤྱོས་ཏེ་ཅི་བྱ་ཞེས་ཟེར་བ་མི་རིགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཇི་ཙམ་དུ་གསུང་ངོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅོག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བ་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་འདོད་དོ། །དུས་མ་ཡིན་པ་དང་། ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང་། ཕན་པ་དང་བདེ་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཚིག་ནི་ནམ་དུ་ཡང་མི་གསུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚིག་ཁ་ཅིག་ནི་ཤིན་ཏུ་བརླང་ཞིང་རྩུབ་ལ་བརྫུན་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དུས་མ་ཡིན་པ་དང་། ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང་། གང་གིས་ཐོས་ཀྱང་མི་འདོད་པ་དང་། ཕན་པ་དང་། བདེ་བར་མི་འགྱུར་བ་ནི་ངས་ནམ་དུ་ཡང་མ་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚིག་ཏུ་གསུང་བ་ཁ་ཅིག་ནི་བརླང་ཞིང་རྩུབ་ཀྱང་ཡང་དག་པ་མི་བརྫུན་པ་སྟེ། དུས་དང་ལྡན་པ། ཆོས་དང་ལྡན་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་སྟེ། ཐོས་པས་མི་དགའ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ངེས་པར་གསུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་མཁྱེན་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་ཐབས་མཁས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་སྔོན་དུས་གཅིག་ན་འབྲོག་དགོན་པ་དང་། གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། ནགས་ཚལ་དུ་རྒྱུ་ཞིང་གཤེགས་པ་ན་ནགས་ཚལ་གྱི་དྲུང་ན་ཡི་དགས་འབྲོག་དགོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། ཟས་སུ་ཤ་ཟ་ཁྲག་འཐུང་བས་སེམས་ཅན་མང་པོ་ལ་གནོད་པར་ཡང་འགྱུར་ལ། གྲོང་ཁྱེར་དེའི་མི་རྣམས་ལ་ཉིན་རེ་ཞིང་རེ་རེ་ཟའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དེའི་ཚེ་ན་ཡི་དགས་དེ་ལ་ཆོས་རྒྱས་པར་བསྟན་ཅིང་བཤད་ཀྱང་ཁྲོ་ཞིང་གཏུམ་ལ་གླེན་ཏེ་ཤེས་པ་མེད་པས་ངས་བསྟན་པ་མི་ཉན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ན་ངས་ཡི་དགས་མཐུ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཏུ་སྤྲུལ་ནས་དེའི་གནས་ཀྱང་བསྒུལ་ཏེ་མི་བདེ་བར་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་ན་ཡི་དགས་དེ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་གནས་ནས་བྱུང་ནས་ང་ལ་རྒོལ་དུ་ཆས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཡི་དགས་དེས་ང་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་དྲན་པ་སྟོར་ཏེ། མྱོས་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་སྐྲག་པས་ས་ལ་འགྱེལ་ཏེ་བརྒྱལ་བར་གྱུར་ནས་མི་རོ་ལྟ་བུར་དབུགས་ཀྱང་ཆད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལ་ངས་བྱམས་པ་བརྩེ་བའི་ཐུགས་བསྐྱེད་ནས། ལག་པས་དེའི་མགོ་བོ་ལ་བྱུགས་པས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཕྱིར་སངས་ནས་འདི་སྐད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་ནི་དེང་ལུས་དང་སྲོག་ཀྱང་ཕྱིར་ཐོབ་སྟེ། ལྷའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་མཐུ་ཆེ་བ་དང་གཟི་བརྗིད་ཆེ་བ་སྟེ། བྱམས་པ་བརྩེ་བའི་ཐུགས་དང་ལྡན་པས་བདག་གི་ཉེས་པའི་སྐྱབས་ཀྱང་བྱས་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེའི་ཚེ་ན་ཡི་དགས་དེ་ང་ལ་དད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པས་ངས་དེའི་ཚེ་ཕྱིར་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུར་སྤྲུལ་ནས་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ཅིང་བཤད་ནས། ཡི་དགས་དེ་སྲོག་མི་གཅོད་པའི་ཁྲིམས་སྲུང་དུ་བཅུག་གོ །དེའི་ཚེ་ན་འབྲོག་དགོན་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ན་ཁྱིམ་བདག་གཅིག་ཟ་བའི་རེས་ལ་བབ་ནས་གྲོང་གི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡི་དགས་དེའི་དྲུང་དུ་བསྐྱལ་ལོ། །དེའི་ཚེ་ཡི་དགས་དེས་ཁྱིམ་བདག་བླངས་ནས་ང་ལ་ཕུལ་ལོ། །ངས་ཀྱང་བླངས་ནས་ཁྱིམ་བདག་དེའི་མིང་ཡང་ལག་པ་ཞེས་བཏགས་སོ། །དེའི་ཚེ་ན་ཡི་དགས་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་འཁོར་དང་བཅས་པ་ནི་ཤ་དང་ཁྲག་འཚལ་བ་ལགས་ན། ད་སྲོག་མི་གཅོད་པའི་ཁྲིམས་བླངས་ན་བདག་ཅག་ཅིས་འཚོ་བར་བགྱི། དེ་ལ་ངས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེང་ཕྱིན་ཆད་ངའི་ཉེ་གནས་ཉན་ཐོས་རྣམས་གང་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པའི་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་ཀུན་གྱིས་ཁྱོད་ལ་ཟས་སྦྱིན་པར་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་འབྲོག་དགོན་པའི་ཡི་དགས་ལ་རྟག་ཏུ་གཏོར་མ་བྱིན་ཅིག་ཅེས་ཁྲིམས་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གནས་ཁང་དག་ཏུ་གཏོར་མ་མ་བྱིན་པར་གྱུར་ན་དེ་དག་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་མ་ཡིན་ཏེ། ལྷའི་བདུད་ཀྱི་དཔུང་དང་འཁོར་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུའི་ཐབས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་ཏེ། ཆེད་དུ་དེ་དག་འཇིགས་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་སྔོན་དབྱུག་པ་ཐོགས་ཏེ། ཡི་དགས་ཆོས་སྲུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་བརྡེགས་སོ། །ཡང་དུས་གཅིག་ན་ཡི་དགས་ལུག་མགོ་ཞེས་བྱ་བ་རི་ཀ་ནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕུལ་ཏེ་རྦབ་དུ་བཏང་ངོ་། །གཞན་ཡང་ཤིང་ཀ་ནས་ཡི་དགས་སྤྲེའུ་ཞེས་བྱ་བ་གཡང་དུ་བཏང་བ་དང་། བལ་གླང་ནོར་སྲུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སེང་གེ་ལྔ་མཐོང་བར་བྱས་པ་དང་། རྡོ་རྗེའི་ལུས་སུ་སྤྲུལ་ནས་མུ་སྟེགས་ཅན་ཀུན་ཏུ་སྨྲ་བ་འཇིགས་པར་བྱས་པ་དང་། སེང་ལྡེང་གི་ཕུར་བུས་ཡི་དགས་སྤུ་ཅན་ལ་བཙུགས་པ་དང་། དེ་ལ་སོགས་པ་བྱས་ཀྱང་ཡི་དགས་དེ་དག་ལ་གནོད་པར་མ་གྱུར་ཏེ། དེ་དག་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ལ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐབས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དེའི་ཚེ་ན་ཡང་དག་པར་ལྷ་སྦྱིན་ལ་སྤྱོས་པ་ཡང་མེད་ལ། ལྷ་སྦྱིན་ཉིད་ཀྱང་གླེན་པ་ཡང་མ་ཡིན། མིའི་མཆིལ་མ་ཟ་བ་ཡང་མ་ཡིན། ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བར་ཡང་མི་འགྱུར། མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་བསྐལ་པ་གཅིག་གི་བར་དུ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་བྱས་པའམ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཁྲག་ཕྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན། རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པ་ཡང་མ་ཡིན། དམ་པའི་ཆོས་ལ་སྐུར་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་སྐུར་པ་ཡང་མ་ཡིན། ལོག་སྲེད་ཅན་ཡང་མ་ཡིན། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལྷ་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་གྱི། སངས་རྒྱས་ཉག་གཅིག་གིས་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་པར་ཟད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཅིའི་ཕྱིར་ལྷ་སྦྱིན་ལ་སྨོད་པ་དང་གཤེ་བ་དང་སྤྱོ་བ་མཛད་ཅེས་མ་འདྲི་ཤིག །ཁྱོད་ཀྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ། དེ་ལྟར་ཐེ་ཙོམ་བསྐྱེད་པའི་མི་རིགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། དཔེར་ན་བུ་རམ་ཤིང་ནི་ཡང་དང་ཡང་བསྐོལ་ན་རོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བ་དང་འདྲ་བར་བདག་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་ཡང་དང་ཡང་ཐོས་པས་ཆོས་ཀྱི་རོ་རྣམ་པ་མང་དུ་ཐོབ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་འབྱུང་བའི་རོ་དང་། འདོད་པ་སྤོང་བའི་རོ་དང་། ཞི་བའི་རོ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རོ་རྣམས་སོ། །ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔེར་ན་གསེར་ཡང་དག་པ་ནི་ཡང་དང་ཡང་བཞུ་སྟེ་བརྡུངས་ན་གསེར་བཙོ་མར་འགྱུར་ཏེ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་དང་། མཉེན་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་འོད་གསལ་བ་དང་། རིན་ཐང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ལྷ་དང་མིའི་རིན་པོ་ཆེར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཡང་དང་ཡང་ཞུ་ཞིང་དྲིས་ན་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོའི་དོན་ཐོས་པ་དང་མཐོང་བར་འགྱུར་བས་ཟབ་མོ་ལ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེ་བོ་ཚད་མེད་པ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། དེའི་འོག་ཏུ་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པས་བསྟི་སྟང་དང་། བཀུར་སྟིར་མཆོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་ལ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། འོད་སྲུང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོའི་དོན་འདི་དྲིས་པ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན། ངས་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་བསམས་པ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཟབ་མོའི་དོན་བསྟན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རབ་ཏུ་དགའ་བ་བུ་གཅིག་པ་དང་འདྲ་བའི་ས་བསྟན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་དགའ་བ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་བུ་གཅིག་པ་དང་འདྲ་བའི་ས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ན། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་སེམས་ལ་ནན་ཏན་བགྱིད་པ་ན་ས་གང་དག་ཐོབ་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ནི་ཤིན་ཏུ་དུས་ལ་མཁས་པས་ངས་ཀྱང་བཤད་པར་དགོངས་པ་ལས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལེགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་སེམས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ན། རབ་འབྱོར་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཉམ་པའི་ས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཉམ་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ན། ཕ་མ་དང་། ཕུ་ནུ་དང་། སྲིང་མོ་དང་། བུ་དང་། གཉེན་བཤེས་དང་། བྱམས་སྡང་དུ་མི་དམིགས་པ་ནས། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དང་། སེམས་ཅན་དང་། འཚོ་བའི་བར་དུ་མི་དམིགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་ཕ་མ་དང་། ཕུ་ནུ་དང་། ཆུང་མ་དང་། བུ་མེད་པ་ནས། སེམས་ཅན་དང་། འཚོ་བའི་བར་དུ་མེད་པ་དང་འདྲ་བར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕ་མ་ནས། འཚོ་བའི་བར་དུ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པར་ལྟ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་དང་འདྲའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བགྱི་བ་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དམིགས་སུ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། སྟོང་པ་ཆེན་པོའོ། ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟ་བུར་ནང་གི་སྟོང་པ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་ཅེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནང་གི་ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་གོ །ནང་གི་ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་ཕ་མ་དང་། བྱམས་སྡང་དང་། སེམས་ཅན་དང་། འཚོ་བ་དང་། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡང་མེད། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་དང་། རྫས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ནང་གི་ཆོས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་མོད་ཀྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ནི་ནང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན་ཡང་མ་ཡིན། ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟག་པ། གནས་པ། མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནང་གི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ནང་གི་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པའོ། །ཕྱི་ནང་གི་སྟོང་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སྟོང་པ་གཉིས་པོ་འདི་ལ་མི་གནས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་མི་བྱ་སྟེ། ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཇི་ཙམ་དུ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། སེམས་ཅན་དང་། འཚོ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་དང་། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་སྟེ། དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པས་འདུས་བྱས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདུས་མ་བྱས་པའི་སྟོང་པ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཞེ་ན། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དང་། སེམས་ཅན་དང་། འཚོ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་། འདུས་བྱས་དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ནང་གི་ཆོས་དང་། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆོས་སོ། །འདུས་མ་བྱས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་ལས། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་ཏེ། ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། འདུས་མ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་ཕྱིར་ན་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པ་དང་གནས་པའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདུས་མ་བྱས་པའི་སྟོང་པ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོག་མ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་འཁོར་བ་ལ་མཐའ་མེད་པར་མཐོང་བས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་རབ་ཏུ་ཞི་བའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞི་བ། འགྱུར་བ་དང་འཕོ་བ་མེད་པ། སེམས་ཅན་དང་། འཚོ་བ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་ཀྱང་མེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོག་མ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་མི་ཞིག་བུ་མེད་པས་ཁྱིམ་སྟོང་ངོ་ཞེས་མཐར་བྱམས་པ་དང་སྡང་བ་མེད་པར་རྟོག་པ་དང་། གླེན་པ་གཏི་མུག་ཅན་དག་ཕྱོགས་ཙམ་སྟོང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། དབུལ་པོ་ངན་པ་དག་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ། ཁ་ཅིག་ནི་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ན་མི་དབུལ་པོ་དང་འདྲ་བར་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྟོག་པ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་ཚེ་མིག་གི་དབང་པོ་སྐྱེ་བ་ན་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་ལ། ཐ་མ་འགག་པའི་དུས་ན་ཡང་སོང་བ་མེད་དོ། །ཐོག་མ་ནས་མེད་ལ་ཡོད་པ་དང་། ཡོད་ནས་ཀྱང་ཕྱིར་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་བཅད་ན་མིག་ཀྱང་མེད། བདག་པོ་ཡང་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་མིག་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་འདྲ་བར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཆོས་གང་ལ་སོགས་པ་ལ་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ལས་ཀྱང་ཡོད་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ཡོད་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་ཡོད་པར་མི་མཐོང་སྟེ། སྟོང་པའི་ཆོས་འདི་དག་ནི་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་ལ་རྟོག་པ་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་གནས་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡིན་ཡང་ཡིན་ལ། མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ས་བཅུ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་ལ་ཕྱོགས་ཅུང་ཟད་རྡུལ་གྱི་ཆ་ཤས་ཙམ་རྟོག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན། གཞན་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཐུན་མོང་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་འདི་ལ་གནས་པ་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ཐོབ་པས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་མཉམ་པའི་ས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་འདིར་འདི་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་བསྟན་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀླུང་གང་གཱ་བཅུའི་བྱེ་མ་སྙེད་ནམ་མཁའ་ལྟར་མཉམ་པའི་ས་ལ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་ས་དེ་ལ་གནས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་དེ། གཟུང་བ་ཡང་མེད། མོས་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་དེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ནམ་མཁའ་ལྟར་མཉམ་པའི་ས་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་གཟུགས་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་ཆགས་པར་ཡང་མི་བྱེད་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་གཟུགས་ལ་ཞེ་སྡང་བར་ཡང་མི་སྐྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་འདི་ལ་གནས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གཟུགས་བཟང་པོ་དང་ངན་པ་ལ་འདོད་པའམ། ཞེ་སྡང་བའི་སེམས་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་རྒྱ་ཆེ་ལ་ཡངས་པས་ཟླ་མེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤོང་བ་དང་འདྲ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་ས་དེ་ལ་གནས་ན་དེ་དང་འདྲ་བར་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། ཟླ་མེད་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤོང་བ་ཡིན་ནོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ནམ་མཁའ་ལྟར་མཉམ་པའི་ས་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ས་འདི་ལ་གནས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་དང་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་སྤྱོད་དམ། དམིགས་སམ། དེའི་རང་བཞིན་དང་། མཚན་ཉིད་དང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་དང་། དབང་པོ་དང་། བསམ་གཏན་དང་། ཐེག་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་དང་། སྦྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་ཤིང་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་དེ་ལ་གནས་ན་ཤེས་བཞིན་དུ་མི་མཐོང་ངོ་། །གང་དག་ཤེས་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་བདག་སྨྱུང་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་དང་། ཆུར་མཆོང་བ་དང་། མེར་མཆོང་བ་དང་། བྲག་ལ་མཆོང་བ་དང་། རྐང་པ་ཡ་གཅིག་གིས་འགྲེང་བ་དང་། ཚ་བ་ལྔས་སྲེག་པ་དང་། ཐལ་ཁུང་དང་། ས་དང་ཚེར་ཕུང་དང་། ལོ་མ་དང་། རྩྭ་དང་། ལྕི་བའི་སྟེང་ན་ཉལ་བ་དང་། གོས་རྩུབ་པོ་གསོ་རས་གྱོན་པ་དང་། དུར་ཁྲོད་དང་། ཕྱག་དར་ཁྲོད་དུ་བོར་བའི་བར་བུར་གྱོན་པ་དང་། ཁམ་པ་ལ་གྱོན་པ་དང་། ཤ་བའི་པགས་པ་གྱོན་པ་དང་། ཤིང་ཤུན་དང་། རྩྭ་གྱོན་པ་དང་། རྩྭ་དང་འབྲས་བུ་ཟ་བ་དང་། པད་མོའི་རྩ་བ་དང་། སྣུམ་གྱི་ཞག་དང་བ་ལང་གི་ལྕི་བ་དང་། རྩ་བ་དང་འབྲས་བུ་ཟ་བ་དང་། གལ་ཏེ་སློང་ཞིང་ཟ་ན་ཡང་། ཁྱིམ་བདག་གཅིག་ལས་ལྷག་པར་མི་སློང་སྟེ། ཅི་སྟེ་མེད་ཅེས་བྱས་ན་ཐལ་བྱུང་དུ་འགྲོ་སྟེ། ཕྱིར་བོས་ཀྱང་འོང་དུ་མི་བཏུབ་པ་དང་། ལན་ཚྭ་དང་། ཤ་དང་བའི་འོ་མ་ལས་གྱུར་པའི་རོ་རྣམ་པ་ལྔ་མྱོང་བར་མི་བྱེད་པ་དང་། རྟག་ཏུ་ཕུབ་མ་ཟ་ཞིང་ཆུ་ཚན་འཐུང་བ་དང་། བ་ལང་གི་དཀའ་ཐུབ་དང་། ཁྱི་དང་བྱ་དང་ཕག་གི་དཀའ་ཐུབ་ལེན་པ་དང་། ལུས་ལ་ཐལ་བ་སྐུས་པ་དང་། སྐྲ་སྐྱེད་པས་མཚན་མར་འཛིན་པ་དང་། ལུག་གིས་ལྷ་རྗེད་ཅིང་དེའི་འོག་ཏུ་གསོད་པ་དང་། ཟླ་བ་བཞི་མི་རྗེད་པ་དང་ཞག་བདུན་རླུང་ཟ་བ་དང་། མེ་ཏོག་རྣམ་པ་བརྒྱ་སྟོང་གིས་ལྷ་རྣམས་ལ་མཆོད་དེ། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་བོ་ཞེས་ཟེར་བ་དང་། དེ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་འདི་དག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་རྣམ་པར་ཐར་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་གནས་མེད་དོ། ། དེ་དག་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མི་མཐོང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གང་ཟག་གཅིག་ཙམ་ཡང་ཆོས་དེ་དག་བྱས་པས་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་ཐར་པ་མ་མཐོང་བས་ན་མི་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་བཞིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་མཐོང་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་མཐོང་བ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དག་ལོག་པར་འགྲོ་བའི་ཆོས་དེ་དག་བྱས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བར་མཐོང་སྟེ། དེ་ནི་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དེ་དག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དེ་ལས་ཐར་ནས་མིར་སྐྱེས་ཏེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱོད་པ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཞན་གྱི་བར་དུ་རྫོགས་པར་སྤྱོད་ན་དེ་དག་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡང་དག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་ཤེས་ཏེ། དེ་ནི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མཐོང་བ་དང་ཤེས་པ་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་མཐོང་བ་གང་ཞེ་ན། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདེ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་དང་། བདག་དང་བདག་མེད་པ་མཐོང་བ་ནི་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་མཐར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གཤེགས་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རྡོ་རྗེ་སྟེ། མི་འཇིག་པ་ཉོན་མོངས་པ་ལས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པ། བཙོག་པ་དང་། མནམ་པ་དང་། རུལ་བ་དང་། མྱགས་པའི་སྐུ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་སོ། །གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་ཤེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གང་དག་དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཤེས་སོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཚོལ་བར་བྱེད། གང་ཟག་གང་ནི་འཁོར་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་བྱེད། གང་ཟག་གང་ནི་འཁོར་བ་ལས་ཟློག་པར་བྱེད། གང་ཟག་གང་ནི་ཡང་དག་པ་ལ་གནས་པར་བྱེད། སེམས་ཅན་གང་དག་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །འཁོར་བ་ནི་བྱིས་པ་མ་རབས་སོ། །འཁོར་བ་ལས་ཟློག་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས། རང་སངས་རྒྱས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་བར་དུ་ཐོབ་པའོ། །ཡང་དག་པ་ལ་གནས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མཐོང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་གནས་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་སེམས་དང་། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་འཕྲུལ་གྱི་མིག་གིས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་མི་དགེ་བ་གསུམ་གྱི་ལས་བྱས་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་། ཡི་དགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་མཐོང་བ་དང་། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དགེ་བའི་ལས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དག་ནི་ཚེ་འཕོས་ནས་མཐོ་རིས་ཀྱི་ལྷ་དང་མིར་སྐྱེ་བ་མཐོང་བ་དང་། དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་ནི་མུན་པ་ནས་མུན་པར་འགྲོ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་ནི་མུན་པ་ནས་སྣང་བར་འགྲོ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་ནི་སྣང་བ་ནས་མུན་པར་འགྲོ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་ནི་སྣང་བ་ནས་སྣང་བར་འགྲོ་བ་ཡང་མཐོང་སྟེ། དེ་ནི་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མཐོང་བ་དང་ཤེས་པ་ཡོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཁ་ཅིག་ལུས་ལ་ནན་ཏན་བྱས། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ནན་ཏན་བྱས། སེམས་ལ་ནན་ཏན་བྱས། ཤེས་རབ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ཀྱང་། གང་ཟག་དེ་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་སྡིག་པའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་རྐྱེན་གྱིས་གདོན་མི་ཟ་བར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་དང་། གང་ཟག་གང་དག་ལུས་ལ་ནན་ཏན་བྱས། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སེམས་དང་། ཤེས་རབ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ཚེ་འདི་ལ་ཡང་བ་ཙམ་མྱོང་ནས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མི་ལྟུང་བ་ཡང་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་ལས་གང་དག་ནི་འཕྲལ་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཅི་ཡོད་པ་མཐོལ་ཞིང་བཤགས་ལ། བཤགས་པའི་འོག་ཏུ་ཕྱིས་མི་བྱེད་པ་དང་། འཛེམ་པ་དང་ངོ་ཚ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། བདག་གིས་བདག་ལ་གནོང་བཀུར་བའི་ཕྱིར། གང་ཟག་དེ་ནི་དགེ་བའི་ལས་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མི་ལྟུང་སྟེ། ཚེ་འདི་ལ་མྱོང་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཀླད་པ་ན་བ་དང་། མིག་ན་བ་དང་། ལྟོ་ན་བ་དང་། རྒྱབ་ན་བ་དང་། མི་སྙན་པ་དང་། འཆི་བར་འགྱུར་བ་དང་། གཤེ་བ་དང་སྤྱོ་བ་དང་། བརྒྱད་པ་དང་། བསྐྱེད་པ་དང་། གཞུ་བ་དང་རྡེག་པ་དང་། བཟུང་བ་དང་། བཀྲེས་པ་དང་། སྐོམ་པས་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་ཚེ་འདི་ལ་ཡང་མྱོང་བར་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མཐོང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གང་ཟག་ཁ་ཅིག་ལུས་ལ་ནན་ཏན་མི་བྱེད། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སེམས་དང་། ཤེས་རབ་ལ་ནན་ཏན་མི་བྱེད་ཀྱང་སྡིག་པའི་ལས་ཆུང་ངུ་བྱེད་ན་དེའི་ལས་ནི་ཚེ་འདི་ལ་འཕྲལ་དུ་མྱོང་བར་མཐོང་ངོ་། །གང་ཟག་དེས་སྡིག་པ་ཆུང་ངུ་བྱས་ལ་འཆགས་ཤིང་མཐོལ་བར་ཡང་མི་བྱེད། བདག་གིས་བདག་ལ་གནོང་བསྐུར་བར་ཡང་མི་བྱེད། འཛེམ་པ་དང་ངོ་ཚ་བར་ཡང་མི་བྱེད། འཇིགས་པའམ་སྐྲག་པར་ཡང་མི་བྱེད་ན་དེ་ལས་འཕེལ་ཞིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་མྱོང་བར་མཐོང་སྟེ། དེ་ནི་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཤེས་ལ་མི་མཐོང་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་ཤེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ནི་ཤེས་ལ། ཉོན་མོངས་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ཏེ་བསྒྲིབས་ནས་མི་མཐོང་བས་ན། དེ་ནི་ཤེས་ལ་མི་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཤེས་ལ་ཅུང་ཟད་མཐོང་བ་ཡོད་དོ། །ས་བཅུ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ཤེས་ཀྱང་གསལ་བར་མི་མཐོང་བ་ནི་ཟླ་བ་ཉིན་མོ་མི་གསལ་བ་དང་འདྲའོ། །གཞན་ཡང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐོང་ཡང་མཐོང་ལ་ཤེས་ཀྱང་ཤེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །དེ་ནི་གཟིགས་པ་དང་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་མཐོང་བ་དང་ཤེས་པ་དང་། མི་མཐོང་བ་དང་མི་ཤེས་པ་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་མཐོང་བ་དང་ཤེས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཡི་གེ་དང་། སྐད་དང་། ཕོ་དང་མོ་དང་། ཐེག་པ་དང་། བུམ་པ་དང་། ཁང་པ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། ཟས་དང་གོས་དང་། རི་དང་ཆུ་དང་། ར་བ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་ཚེའི་ཚད་ནི་མཐོང་བ་དང་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མི་མཐོང་བ་དང་མི་ཤེས་པ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའི་ཚིག་དང་། ཕོ་མོ་མེད་པ་ནས་ར་བའི་བར་དུ་མེད་པ་ནི་མི་མཐོང་བ་དང་མི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཤེས་ལ་མི་མཐོང་བ་ཡོད་དེ། ཤེས་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་གནས་དང་། མཆོད་པའི་གནས་ཤེས་པ་དང་། ལེན་པའི་གནས་ཤེས་པ་དང་། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མི་མཐོང་བ་ནི་སྦྱིན་པའི་གནས་དང་། མཆོད་པའི་གནས་དང་། ལེན་པའི་གནས་མི་མཐོང་། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་ནི་མི་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་རྣམ་པ་བརྒྱད་པོ་ཤེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་རྣམ་པ་ལྔ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་རྟོགས་ཤིང་འཚལ་བར་གྱུར་ན་ཕན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་དག་འཐོབ་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་རྟོགས་ཤིང་ཤེས་ན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང་། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང་། ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང་། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའོ། །དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མིང་དང་ཚིག་ཏུ་གདགས་པ་ལས་དོན་དུ་འགྱུར་བ་ཐམས་ཅད་དོ། །ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་ཡི་གེའི་གཙུག་ལག་དང་། སྒྲ་སྐད་ཀྱི་གཙུག་ལག་དང་། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་གཙུག་ལག་དང་། འཇིག་རྟེན་པའི་གཙུག་ལག་རྣམས་སོ། །སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཇི་ཙམ་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བ་ལས་ཐོགས་པའམ་བར་ཆད་བྱེད་པ་མེད་ཅིང་ཕྱིར་མི་ཟློགས་པ། འཇིགས་པ་མེད་ཅིང་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་ལྟར་མཐོང་ཞིང་ཤེས་པ་ཙམ་གྱིས། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་མོད་ཀྱི། གཅིག་ཏུ་འདུ་བར་ཤེས་པ་ལ་སོ་སོ་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་གཅིག་ལ་ཡང་མིང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་བཏགས་ནས་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་བཤད་ཀྱང་མི་རྫོགས་ཀྱི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་དེ་ལྟར་བཤད་ནུས་པའི་གནས་མེད་དོ། །སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་རྣམས་སྟོན་པ་ནི་མིང་དང་དོན་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་སྣ་ཚོགས་བཤད་ཀྱང་ཟད་པའི་མཐའ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་ཆོས་ཀུན་ཤེས་ཀྱང་དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་དོ། །དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་དོན་རྣམས་ཤེས་ཀྱང་དེ་ལ་མི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆགས་སོ། །ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མིང་དང་ཚིག་རྣམས་ཤེས་ཀྱང་དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་དོ། །སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་བསྟན་ཅིང་བཤད་པ་ནི་མཆོག་ཡིན་པར་ཤེས་ཀྱང་དེ་ལ་མི་ཆགས་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ཆགས་པར་གྱུར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡང་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་མ་ཆགས་ན་ཆོས་འཚལ་བར་མི་འགྱུར། གང་ཆོས་འཚལ་བ་ནི་ཆགས་པ་སྟེ། གང་མི་ཆགས་པར་འཚལ་བ་ནི་ཅི་ཡང་འཚལ་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་འཚལ་བ་ལ་མ་ཆགས་པའོ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ཙམ་དུ་ཆགས་པ་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་གྱི་ཆགས་པ་མེད་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་འདྲ་སྟེ་ཆགས་པ་ཡོད་ན་ཐོགས་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཐོགས་པ་མ་ཡིན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བྱིས་པ་མ་རབས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཆགས་པ་དེ་ལ་བྱིས་པ་མ་རབས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། བྱིས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུགས་ལ་ཆགས་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཆགས་སོ། །གཟུགས་ལ་ཆགས་པས་འདོད་ཆགས་པའི་སེམས་སྐྱེའོ། །འདོད་ཆགས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པས་གཟུགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བཅིངས་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་བཅིངས་སོ། །དེ་ལྟར་འཆིང་བས་རྣམ་པར་བཅིངས་པས་ན་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་འཆི་བ་དང་སློས་པའི་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཐར་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །དེ་བས་ན་གང་ཆགས་པ་ནི་བྱིས་པ་མ་རབས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱིས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་བསྐལ་པ་ཚད་མེད། གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་ཆོས་རྣམས་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བས་ན་དོན་ཡང་ཤེས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་ཤིང་དོན་ཤེས་པས་ན་གཟུགས་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་མི་སྐྱེད་པ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ལྟར་མ་ཆགས་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་ལ་ཡང་ཆགས་པའི་སེམས་མི་སྐྱེད་པ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཆགས་པའི་སེམས་མི་སྐྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཆགས་པ་མེད་པས་ན་གཟུགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་མ་བཅིངས་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་མ་བཅིངས་པའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་བཅིངས་པས་ན། སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་ན་བ་དང་འཆི་བ་དང་། སློས་པའི་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་ཐར་བར་གྱུར་ཏོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་འཐོབ་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ལ་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ལས་ཀྱང་ཆགས་པས་བཅིངས་པ་ནི་བདུད་ཀྱིས་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་མ་ཆགས་པ་དེ་ནི་བདུད་ཀྱིས་བཅིངས་པ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་གང་ཉེས་པ་བྱེད་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་པོས་རྣམ་པར་བཅིངས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཉེས་པ་མེད་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་པོས་ཀྱང་མི་འཆིང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གང་ཆགས་པས་བཅིངས་པ་ནི་བདུད་ཀྱིས་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཆགས་པས་མ་བཅིངས་པ་དེ་ནི་བདུད་ཀྱིས་མ་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་ནི་ཆགས་པ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡི་གེའི་གཟུངས་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པས་བརྗེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཟུངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་ས་དང་རི་ལྟ་བུའམ་མིག་དང་སྤྲིན་ལྟ་བུའམ། མི་དང་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཆོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་འདྲའོ། །དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མིང་དང་ཚིག་ཤེས་ཀྱང་དོན་མི་ཤེས་སོ། །དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་ནི་དོན་རྣམས་ཀྱང་ཤེས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་དོན་ཤེས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་ས་ལྟ་བུ་འཛིན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་སས་ནི་སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་འཛིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ས་ལྟ་བུར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རི་ལྟ་བུར་འཛིན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་རི་ལ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། རིས་ནི་ས་བཟུང་སྟེ། མི་གཡོ་བར་བྱེད་པས་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མིག་ལ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། མིག་གིས་སྣང་བ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ན་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན་སྤྲིན་ལ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སྤྲིན་ནི་ཀླུའི་དབུགས་ཡིན་ཏེ། ཀླུའི་དབུགས་ཀྱིས་ཆུ་འཛིན་པས་ན་སྤྲིན་ཡང་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་ལ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། མི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་འཛིན་ནུས་པའི་ཕྱིར་མི་ཡང་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མ་ལ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། མས་བུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་མ་ཡང་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མིང་དང་ཚིག་དང་དོན་ཤེས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཚིག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་དོན་གཅིག་བསྟན་ཅིང་བཤད་པ་ཡང་དོན་མེད་པའོ། །དཔེར་ན་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དང་། ཁང་ཁྱིམ་དང་ཐེག་པ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པའི་མིང་རྣམས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དོན་མེད་ཅེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱིས་པ་མ་རབས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །དོན་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ན་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཚིག་ཤེས་ཤིང་དོན་ཤེས་པས་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་ཚིག་དང་དོན་བཤད་པ་ཟད་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པ་མཐའ་ཡས་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་ནན་ཏན་བྱས་སོ། །དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ན་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་རྟོགས་པར་གྱུར་ཏོ། །གཞན་ཡང་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ན། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །གཞན་ཡང་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་པའི་བར་དུ་གཙུག་ལག་བེའི་ཀ་ར་ན་ལ་ཤིན་ཏུ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །གཞན་ཡང་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་གཙུག་ལག་བསླབས་པས་སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་འཐོབ་པའི་གནས་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མདོ་སྡེ་དགུ་པོ་ལས། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་འཐོབ་པོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་ཡང་དག་པར་འཐོབ་པ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དོ། །རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་པ་སྤྱོད་དེ་གཅིག་པུ་གནས་པ་ལ་དགའ་བས་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ན་ཡང་མངོན་པར་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་སྟོན་གྱི། རྟག་ཏུ་ཅང་མི་སྨྲ་བར་འདུག་པས་སྟོན་ཅིང་བཤད་པ་མེད་ན། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་ལྟ་ཞིག་ག་ལ་ཡོད། ཅིའི་ཕྱིར་ཅང་མི་སྨྲ་བ་ལ་བསྟན་པ་མེད་ཅེ་ན། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་བཤད་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའམ་ཕ་རོལ་པོས་དྲོད་དང་། སྤྱི་བོ་དང་། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའམ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པ་དང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་འཐོབ་པར་རམ། སངས་རྒྱས་འཐོབ་པར་རམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པར་བྱེད་ཀྱང་མི་ནུས་ལ། ཕ་རོལ་པོས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཀྱང་མི་ནུས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་རང་སངས་རྒྱས་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་དགུ་པོ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་རང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སངས་རྒྱས་ནི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང་། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རང་སངས་རྒྱས་ནི་ཚིག་ཀུན་ཤེས་མོད་ཀྱི། ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་ཡི་གེ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡི་གེ་ཤེས་མོད་ཀྱི། ཡི་གེ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དོ། །དེ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟག་པ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡི་གེ་གཉིས་པོ་མི་ཤེས་པས་ན། རང་སངས་རྒྱས་ནི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་ཤེས་ཀྱང་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་དོན་ཤེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ཤེས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་དོན་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རང་སངས་རྒྱས་ནི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་རང་སངས་རྒྱས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ལ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་མེད་ཅེ་ན། ཉན་ཐོས་ལ་ཐབས་མཁས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པོ་གང་ཞེ་ན་ངེས་པའི་ཚིག་འཇམ་པོ་སྨྲ་ཞིང་ཆོས་སྦྱིན་པ་དང་། ངེས་པའི་ཚིག་རྩུབ་པོ་སྨྲ་ཞིང་ཆོས་སྦྱིན་པ་དང་། འཇམ་པོ་ཡང་མ་ཡིན། རྩུབ་པོ་ཡང་མ་ཡིན་པས་ཆོས་སྦྱིན་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་མེད་པས་ན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ནི་ཚིག་དང་དོན་ཤེས་པའི་མཐར་ཡང་མ་ཕྱིན་ལ། སྤྱོད་ཡུལ་ཤེས་པའི་དབང་དུ་འགྱུར་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་མེད། སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་ཡང་མེད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡང་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་གྱི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པར་ཡང་མ་གྱུར། བདེན་པ་གཉིས་ལ་ཐེ་ཙོམ་ཟ་བའི་སེམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཡུལ་ཅི་ལ་དམིགས་པ་ཡང་མཁས་པར་མ་གྱུར། དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོན་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པར་ཡང་མ་གྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་འཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་ཉན་ཐོས་དང་རང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སངས་རྒྱས་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་མ་མཆིས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདི་སྐད་དུ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཆོག་གོ །མཽད་གལ་ཡ་ན་ཆེན་པོ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མཆོག་གོ །ཀཽ་ལ་ཆེན་པོ་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞིའི་མཆོག་ཅེས་གསུངས་ལ། ཅི་སྟེ་མཆིས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཅིའི་སླད་དུ་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་ལ་ལེགས་སོ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཀླུང་གང་གཱའི་ཆུ་ཡང་ཚད་མེད་ལ། ཀླུང་སིནྡུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆུ་ཡང་ཚད་མེད། ཀླུང་པཀྵུའི་ཆུ་ཡང་ཚད་མེད། ཀླུང་སི་ཏའི་ཆུ་ཡང་ཚད་མེད། མཚོ་མ་དྲོས་པའི་ཆུ་ཡང་ཚད་མེད། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཆུ་ཡང་ཚད་མེད་དེ་དེ་ལྟར་ཆུ་མང་པོ་དག་ཚད་མེད་པར་འདྲ་མོད་ཀྱི། ཡང་དག་པར་ན་མང་ཉུང་ནི་མི་མཉམ་མོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་མཉམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་བུས་པ་མ་རབས་ལ་ཁྱད་པར་དུ་ཀཽ་ལ་ཆེན་པོ་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞིའི་མཆོག་གོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་དྲིས་པའི་དོན་ནི་འདིའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་དག་ལ་ལས་ནི་གཅིག་ཙམ་འཐོབ། ལ་ལས་ནི་གཉིས་ཙམ་འཐོབ་སྟེ། བཞི་ཅར་རྫོགས་པར་འཐོབ་པ་ནི་གནས་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར། སྔར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་ལེའུ་གསུངས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་འཐོབ་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་ལ་འཐོབ་པ་ཡང་མ་མཆིས་ལ། སེམས་ཀྱང་མ་མཆིས་པས་ཐོབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་ཐོབ་པ་མ་མཆིས་སོ། །ཅི་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་འཐོབ་པའི་སེམས་མཆིས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ལགས་ཏེ་བྱིས་པ་མ་རབས་སོ་ཞེས་གསུངས་ན། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འཐོབ་པ་མཆིས་སོ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ལེགས་སོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངས་ཀྱང་བཤད་པར་དགོངས་པ་ལས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཞུས་པ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་དེ། ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་ཅི་ཞིག་གི་ཕྱིར་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ལ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཐོབ་པ་ཡོད་ན་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ཙམ་དུ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དེ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་མེད་པའི་ཕྱིར་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་འཐོབ་སྟེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་དེ་འཐོབ་པས་ན་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཐོབ་པ་དང་བཅས་པ་ནི་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མ་རིག་པའི་མུན་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་ན་འཐོབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འཐོབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་དེ་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བདེ་བར་གནས་པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་མཐོང་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འཐོབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ཙམ་དུ་འཐོབ་པ་དང་བཅས་པ་དེ་ནི་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པོ་ཡོངས་སུ་བཅད་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ཙམ་དུ་ཐོབ་པ་ཡོད་ན་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་གཉིས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཡོངས་སུ་བཅད་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འཐོབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཐོབ་པ་མེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མདོ་སྡེ་འདི་ཀློག་ཅིང་འདོན་པས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཐོབ་པ་ཡོད་པ་ནི་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཅིག་པོ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་འབའ་ཞིག་སྟོན་ཅིང་འཆད་དེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ན་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པས་ཅི་ཡང་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཐོབ་པ་དང་བཅས་པ་ནི་འཁོར་བར་འཁོར་བའི་འཁོར་ལོ་སྟེ། བྱིས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ནི་འཁོར་བར་འཁོར་བས་ན་མཐོང་བ་ཡོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་འཁོར་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་དེ་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བས་ན་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཐོབ་སྟེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཐོབ་པ་དང་བཅས་པས་ནི་མི་རྟག་པ་མི་བདེ་བ་བདག་མེད་པ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་མི་རྟག་པ་དང་། མི་བདེ་བ་དང་བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་བལྟས་ན་ཅི་ཡང་མི་མཐོང་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཐོབ་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ལྟ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ལྔ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ལྟ་བ་ལྔ་ཡོངས་སུ་བཅད་དེ་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་འཐོབ་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ།། །།འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ་ནི་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཐོབ་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་གཉིས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དྲིས་པ་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་ལ། ངས་བཤད་པ་ལ་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་དོ། །ཇི་ཙམ་དུ་ཐོབ་པར་ཡོད་པ་དེ་ནི་བདུད་ཀྱི་རིས་ཡིན་ཏེ་ངའི་ཉེ་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐོབ་པ་མ་མཆིས་པ་བདག་ལ་བསྟན་པ་ན་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་རྣམས་མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་བདག་གིས་ཐོབ་པ་མ་མཆིས་པའི་དོན་ཞུས་པས་ཚད་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་བདུད་ཀྱི་འཁོར་དུ་འགྱུར་བ་སྤངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉེ་གནས་སུ་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔར་ཤིང་སཱ་ལའི་དྲུང་ན་བཞུགས་པ་ན་ཙུན་ད་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་བཀའ་སྩལ་པ། སྔོན་ནི་ཡོད་ལ་ད་ནི་མེད། །སྔོན་ནི་མེད་ལ་ད་ནི་ཡོད། །དུས་གསུམ་སྲིད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་གནས་མི་སྲིད། །ཅེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་སེམས་ཅན་མང་པོ་གདུལ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན། གཞན་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན། གཞན་ཡང་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི། ཙུན་ད་གཅིག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པུའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ང་ལ་དེ་སྐད་དུ་ཞུ་བར་གཟས་པ་ལས། ངས་དེའི་སེམས་པ་མཁྱེན་ནས་དེ་ལ་བཤད་དོ། །ངས་དེ་ལྟར་བཤད་ནས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུས་ནི་དོན་ཡང་མངོན་པར་རྟོགས་པར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇམ་དཔལ་ལྟར་དོན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དུ་མཆིས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཤིན་ཏུ་བརྟགས་པར་ཉོན་ཅིག་དང་ཁྱོད་ལ་ཡང་བཤད་པར་བྱའོ། །ཐོག་མ་ནས་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ང་ལ་སྔོན་ཉོན་མོངས་པ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཡོད་དེ། ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་ད་ལྟར་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་མེད་དོ། །ཐོག་མ་ནས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་དེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་པས་ད་ལྟར་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེའམ། ལྷའམ། བདུད་དམ། ཚངས་པའམ། མིའམ་གང་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་ཅེས་སྨྲ་ན་དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ང་ལ་ཐོག་མ་ནས་ཕ་མ་གཉིས་འདུས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལུས་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་ད་ལྟར་གྱི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་ནི་མེད་དོ། །ཐོག་མ་ནས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངའི་སྐུ་ལ་ཐོག་མ་ནས་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་མེད་དེ། ཐོག་མ་ནས་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་མེད་པས། ད་ལྟར་གྱི་ནད་བཞི་བརྒྱ་རྩ་བཞི་ཚང་བར་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེའམ། ལྷའམ། བདུད་དམ། ཚངས་པའམ། མིར་བཅས་པ་གང་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་ཅེས་སྨྲ་ན་དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅེས་བྱ་བ་ནི་ང་ལ་ཐོག་མ་ནས་མི་རྟག་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པ་ཡོད་དེ། དེ་ལྟར་མི་རྟག་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པ་ཡོད་པས་ད་ལྟར་གྱི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་མེད་དོ། །ཐོག་མ་ནས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་མ་མཐོང་བས་ན་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་དོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེའམ། ལྷའམ། བདུད་དམ། ཚངས་པའམ། མིར་བཅས་པ་གང་ཞིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་མི་རྟག་ཅེའམ། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་ཅེས་ཟེར་ན། དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་ནས་བུས་པ་མ་རབས་ལས་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་སྙམ་སྟེ། དངོས་པོ་དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་བདུད་རྣམ་བཞི་ཆོམས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཐོག་མ་ནས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་མེད་དོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་མེད་པས་ན་བུས་པ་མ་རབས་ཀྱི་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་སྙམ་སེམས་སོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེའམ། ལྷའམ། བདུད་དམ། ཚངས་པའམ། མིར་བཅས་པ་གང་ཞིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འདས་པ་དང་། མ་བྱོན་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པ་ཡོད་དོ། །ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ང་ལ་ཐོག་མ་ནས་ཟས་དང་འདྲེས་པའི་ལུས་ཡོད་དོ། །ཟས་ཀྱི་ལུས་ཡོད་པས་ད་ལྟར་གྱི་མཐའ་ཡས་པའི་སྐུ་མེད་དོ། །ཐོག་མ་ནས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་མེད་པས་ད་ལྟར་གྱི་ཟས་དང་འདྲེས་པའི་ལུས་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེའམ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྷའམ། བདུད་དམ། ཚངས་པའམ། མིར་བཅས་པ་གང་ཞིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་ཟས་དང་འདྲེས་པའི་ལུས་ཡོད་ཅེས་ཟེར་ན། དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངས་སྔོན་ཐོག་མ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བླངས་པ་དང་། ཆགས་པའི་སེམས་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་ད་ལྟར་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མེད་དོ། །ཐོག་མ་ནས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་ནས་དབུ་མའི་དོན་བདེན་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་དབུ་མའི་དོན་བདེན་པ་མེད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མ་ཆགས་པའི་སེམས་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེའམ། ལྷའམ། བདུད་དམ། ཚངས་པའམ། མིར་བཅས་པ་གང་ཞིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་མ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ན་དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངས་སྔོན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ན་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉེ་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉེ་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཡོད་པས་ན་ཐེག་པ་གཅིག་པུའི་བདེན་པ་མེད་དོ། །ཐོག་མ་ནས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་ནས་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་མིའི་ནང་ན་བལ་གླང་གི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་ལ་སོགས་པ་མེད་དོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོ་འོད་སྲུང་ལྟ་བུ་མེད་པས་ན་ཅི་རིགས་སུ་ཐབས་མཁས་པས་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེའམ། ལྷའམ། བདུད་དམ། ཚངས་པའམ། མིར་བཅས་པ་གང་ཞིག་གིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་ཐེག་པ་གསུམ་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན་དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངས་སྔོན་འདི་སྐད་དུ་ད་སྟེ་ཟླ་བ་གསུམ་ན་ཤིང་སཱ་ལ་དྲུང་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་ད་ལྟར་ཤིན་ཏུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་འཆད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཐོག་མ་ནས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཐོག་མ་ནས་འཇམ་དཔལ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་མེད་པས་ན་ད་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་རྟག་གོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེའམ། ལྷའམ། བདུད་དམ། ཚངས་པའམ། མི་ཡང་རུང་གང་ཞིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་མི་རྟག་གོ་ཞེས་ཟེར་ན་དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཀྱང་མི་མཁྱེན་ཅེས་གསུང་ངོ་། །ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟིགས་ཀྱང་གཟིགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་གསུང་། མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ལ་མཚན་མ་མེད་དོ་ཞེས་གསུང་། མཚན་མ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་མཚན་མ་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་གསུང་། ཡང་དག་པར་མི་རྟག་པ་ཡང་རྟག་གོ་ཞེས་གསུང་། ཡང་དག་པར་རྟག་པ་ཡང་མི་རྟག་གོ་ཞེས་གསུང་སྟེ། བདག་དང་བདེ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ཆོས་ཀྱང་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གསུང་། ཐེག་པ་གཅིག་ཀྱང་ཅི་རིགས་པར་གསུམ་དུ་གསུང་ངོ་། །མདོའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྒྱས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གསུང་། རྒྱས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མདོར་གསུང་། ཕས་ཕམ་པ་བཞི་ནི་ཉེས་པ་སྦོམ་བོར་ཡང་གསུང་། ཉེས་པ་སྦོམ་པོ་ནི་ཕས་ཕམ་པ་བཞིར་ཡང་གསུང་། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མ་ཡིན་པར་གསུང་། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུང་། ཉེས་པ་ཡང་བ་ནི་ལྕི་བར་གསུང་། ལྕི་བ་ནི་ཡང་བར་ཡང་གསུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་སེམས་ཅན་སོ་སོའི་དབང་པོ་གསལ་བར་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དེ་སྐད་གསུང་ཡང་བརྫུན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ནི་སྐྱོན་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཉེས་པའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བྲལ་བ་ཡིན་ན་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ག་ལ་ཞིག་ཡོད། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བརྫུན་དུ་གསུང་བ་མེད་མོད་ཀྱི། ཇི་སྟེ་སེམས་ཅན་དག་ལ་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བའི་རྐྱེན་གྱི། ཆོས་ཀྱིས་ཕན་པའི་དོན་དུ་འགྱུར་ན། ཅི་རིགས་པའི་ཐབས་ཀྱིས་དེ་ལ་སྟོན་ཅིང་གསུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཐམས་ཅད་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་གསུངས་ཏེ། གཞན་དུ་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྟེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་མི་ཐོབ་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ནམ་དུ་ཡང་མི་གསུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བར་འགའི་དུས་སུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་གསུང་བ་ན། སེམས་ཅན་གྱིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གསུང་ངོ་སྙམ་སེམས་སོ། །སྐབས་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གསུངས་པ་ན་སེམས་ཅན་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་གསུང་ངོ་སྙམ་སེམས་ཏེ། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཟབ་མོ་ཡིན་གྱི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བརྒལ་བའི་མི་རིགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྟག་ཏུ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཅི་ཡང་འཐོབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བརྒལ། འོད་སྲུང་གིས་ཡང་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་ལམ་ཞེས་ཀྱང་བགྱི། བྱང་ཆུབ་ཅེས་ཀྱང་བགྱི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་ཀྱང་བགྱི་ན། ཇི་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལམ་དང་བྱང་ཆུབ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་ན་དེ་ནི་མི་རྟག་པ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ཇི་སྟེ་རྟག་པ་ལགས་ན་འཐོབ་པར་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་སུས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱང་འཐོབ་པར་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་དག་ཐོག་མ་ནས་མེད་ལ་ད་ཡོད་པ་ནི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བགྱི་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཇི་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ཞིག་ལགས་ན་མི་རྟག་པ་ཞེས་བགྱིའོ། །ཇི་སྟེ་ཆོས་རྟག་པ་ཞིག་ལགས་ན། འཐོབ་པ་ཡང་མ་མཆིས་ལ་སྐྱེ་བ་ཡང་མ་མཆིས་ཏེ། དཔེར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་འཐོབ་པ་ཡང་མ་མཆིས་ལ། སྐྱེ་བ་ཡང་མ་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལམ་ནི་གཟུགས་ཀྱང་མ་ལགས། གཟུགས་མ་ལགས་པ་ཡང་མ་ལགས། རིང་པོ་ཡང་མ་ལགས། ཐུང་ངུ་ཡང་མ་ལགས། མཐོ་བ་ཡང་མ་ལགས། དམའ་བ་ཡང་མ་ལགས། སྐྱེ་བ་ཡང་མ་ལགས། འགོག་པ་ཡང་མ་ལགས། དམར་པོ་ཡང་མ་ལགས། དཀར་པོ་ཡང་མ་ལགས། སྔོན་པོ་ཡང་མ་ལགས། སེར་པོ་ཡང་མ་ལགས། ཡོད་པ་ཡང་མ་ལགས། མེད་པ་ཡང་མ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འཐོབ་པར་རུང་ཞེས་གསུངས། བྱང་ཆུབ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལམ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་པ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ལམ་ནི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནང་གི་ལམ་ནི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ནི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ནི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནང་གི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལམ་དང་བྱང་ཆུབ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་ཀུན་ཀྱང་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་རྟག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པ་གྲངས་མེད་པས་ཡོངས་སུ་ཁེབས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་མེད་པས་མཐོང་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་མཐོང་བར་འདོད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ལ་ནན་ཏན་དུ་སྤྱོད་དོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ལྟར་ན་ནན་ཏན་དུ་སྤྱོད་པས་ན་ལམ་དང་བྱང་ཆུབ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལམ་དང་། བྱང་ཆུབ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པར་སྐྱེ་བའམ་འགོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་གཟུང་དུ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལམ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང་། དབྱིབས་ཀྱང་མེད། བལྟར་རུང་བའམ། དཔག་ཏུ་རུང་བའམ། ཤེས་པར་རུང་བ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཡང་དག་པར་ན་དགོས་པ་ཡོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱང་གཟུགས་མ་ཡིན། རིང་པོ་མ་ཡིན། ཐུང་ངུ་མ་ཡིན། སྦོམ་པོ་མ་ཡིན། ཕྲ་མོ་མ་ཡིན། བཅིངས་པ་མ་ཡིན། གྲོལ་བ་མ་ཡིན། མཐོང་བའི་ཆོས་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ངས་ཁྱིམ་བདག་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་ལ་སེམས་ནི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བདག་པོ་དང་འདྲའོ། །ཁྱིམ་བདག་གལ་ཏེ་སེམས་མ་བསྲུངས་ན་ལུས་དང་ངག་ཀྱང་བསྲུངས་པར་མི་འགྱུར་གྱི། སེམས་བསྲུངས་ན་ལུས་དང་ངག་ཀྱང་བསྲུངས་པར་འགྱུར་རོ། །ལུས་དང་ངག་ལེགས་པར་མ་བསྲུངས་ན་སེམས་ཅན་དག་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་བར་བྱེད་དོ། །ལུས་དང་ངག་བསྲུངས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ལྷ་དང་མིའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཐོབ་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱའི་མ་ཐོབ་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལམ་དང་བྱང་ཆུབ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྟེ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཅིས་ཆོད་པར་འགྱུར། དེ་ལྟར་ཡོད་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་གསལ་བར་མཐོང་ཞིང་ཤེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཐོང་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཚན་མས་མཐོང་བ་དང་། མངོན་སུམ་དུ་གསལ་བར་མཐོང་བའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་མཚན་མས་མཐོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དཔེར་ན་རྒྱང་མ་ནས་དུད་པ་མཐོང་ན་མེ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པར་མེ་མ་མཐོང་སྟེ། མེ་མ་མཐོང་མོད་ཀྱི་བརྫུན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཆུ་བྱ་མཐོང་ན་ཆུ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཆུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་མཐོང་མོད་ཀྱི་བརྫུན་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་མེ་ཏོག་དང་ལོ་མ་མཐོང་ན་རྩྭ་བ་མཐོང་ཞེས་བྱའོ། །རྩྭ་བ་མ་མཐོང་མོད་ཀྱི་དེ་ཡང་བརྫུན་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་མི་ཞིག་ར་བའི་རྒྱབ་ན་རྭ་མཐོང་ན་བ་ལང་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བ་ལང་ཉིད་མ་མཐོང་ཡང་བརྫུན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་བུད་མེད་སྦྲུམ་མ་མཐོང་ན་སྐྱེས་པ་དང་ཉལ་བར་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱས་ཀྱང་ཉལ་བ་ཉིད་མ་མཐོང་མོད་ཀྱི་བརྫུན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་སྐྱེད་ཤིང་གི་ལོ་མ་མཐོང་བས་ཆུ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱས་ཀྱང་ཆུ་ཉིད་མ་མཐོང་མོད་ཀྱི་བརྫུན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་སྤྲིན་མཐོང་བས་ཆར་པ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱས་ཀྱང་། ཆར་པ་ཉིད་མ་མཐོང་མོད་ཀྱི་བརྫུན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་ལུས་ཀྱི་ལས་དང་ངག་གི་ལས་མཐོང་བས་ཡིད་ཀྱི་ལས་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱས་ཀྱང་། ཡིད་ཀྱི་ལས་ནི་མ་མཐོང་མོད་ཀྱི་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མཚན་མས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་མངོན་སུམ་དུ་གསལ་བར་མཐོང་ཞེ་ན། དཔེར་ན་མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གང་ཟག་མིག་གི་དབང་པོ་མ་ཉམས་ཤིང་ཡོངས་སུ་དག་པས་ལག་མཐིལ་དུ་ཨ་མྲའི་འབྲས་བུ་གཞག་པ་དང་འདྲ་བར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ལམ་དང་བྱང་ཆུབ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་གསལ་བར་མཐོང་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ལྟར་མཐོང་མོད་ཀྱི་ཐོག་མ་ནས་མཐོང་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ངས་སྔོན་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པ་དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། ལྷ་དང་། བདུད་དང་། ཚངས་པ་དང་། མི་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཤེས་པ་དང་། མི་མཐོང་བ་དང་། མི་རྟོགས་པ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་ཏེ་རྟོགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པ་དང་། མཐོང་བ་དང་། རྟོགས་པ་ནི་ང་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་ཏེ་རྟོགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཤེས་པ་དང་། མི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐོང་བ་དང་། མི་རྟོགས་པ་ནི་འདི་ལྟར་བདག་གིས་མི་ཤེས་མི་མཐོང་མི་རྟོགས་པར་ནི་མི་ཤེས་ཀྱི། འཇིག་རྟེན་གྱི་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་དང་རྟོགས་པ་ལ་བདག་གིས་འདི་ལྟར་ཤེས་སོ་མཐོང་ངོ་རྟོགས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་ཀྱང་འདི་ལྟར་ངས་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་སོ་ཞེས་མི་གསུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་པའམ་རྟོགས་པར་དགོངས་ན་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། བྱིས་པ་མ་རབས་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཤེས་པ་ནི་ངས་མཁྱེན་ལ། འཇིག་རྟེན་གྱིས་མི་ཤེས་པ་ཡང་ངས་ཀུན་མཁྱེན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་ཤེས་མི་མཐོང་མི་རྟོགས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཤེས་སམ་མཐོང་ངམ་རྟོགས་ན་འཇིག་རྟེན་པ་ཞེས་མི་བྱའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པས་ནི་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་དང་། ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་དང་། བདེན་པ་བཞི་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཡང་མི་ཤེས་མི་མཐོང་མི་རྟོགས་སོ། །ཅི་སྟེ་ཤེས་སམ་མཐོང་ངམ། རྟོགས་ན་འཇིག་རྟེན་པ་ཞེས་མི་བྱའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་པས་མི་ཤེས་མི་མཐོང་མི་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་པས་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་དང་རྟོགས་པ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚངས་པའི་ལྷ་དང་། དབང་སྒྱུར་དང་། ལག་བརྒྱད་པ་དང་། རང་བཞིན་དང་། དུས་དང་། རྡུལ་དང་། ཆོས་དང་། ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང་། བྱམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་བདག་པོ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐོག་མ་དང་། མཐའ་དང་རྟག་པ་དང་། ཆད་པར་ལྟ་བ་གཉིས་དང་། བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས། འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་དང་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཀྱང་དངོས་པོ་དེ་དག་དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་མཐོང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་མཐོང་ལ་རྟོགས་ཀྱང་། ཅི་སྟེ་མི་ཤེས་མི་མཐོང་མ་རྟོགས་ཞེས་སྨྲ་ན་བརྫུན་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ཙམ་དུ་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སྐྱེས་པའམ། བུད་མེད་དམ། དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེའམ། གང་ཡང་རུང་བ་ལམ་དང་། བྱང་ཆུབ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ན་དེ་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་ཡིན་ཏེ། བདུད་ཀྱི་རིས་ལ་གཏོགས་པ་ཆོས་ལ་སྐུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ལ་སྐུར་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐུར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་ཟག་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱ། འཇིག་རྟེན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་འོད་སྲུང་གིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ། །བདག་ནི་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །གདུག་པའི་ཟུག་རྔུ་འབྱིན་པས་ན། །དེ་བས་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོར་གྲགས། །འཇིག་རྟེན་སྨན་པས་གསོ་བ་ནི། །སྐད་ཅིག་སོས་ཏེ་སླར་ཡང་ལྡང་། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསོ་བ་ནི། །དེ་ལས་ནམ་དུའང་མི་ལྡང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདུད་རྩིའི་སྨན། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡོངས་བཏང་བ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་དེ་འཚལ་ནས། །འཆི་བ་མེད་ལ་སྐྱེ་བ་མེད། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདག་སླད་དུ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས་པ་བསྟན། །སེམས་ཅན་གསུང་བ་ཐོབ་པ་རྣམས། །སྐྱེ་འགག་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་སྐད་སྨྲས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཤེས་མི་མཐོང་མི་རྟོགས་པ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཐམས་ཅད་ཤེས་ཤིང་མཐོང་ལ་རྟོགས་སོ་ཞེས་བགྱི་བ། ཅི་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་ལགས་ན་ནི། འཇིག་རྟེན་པས་ནི་མི་ཤེས་མི་མཐོང་མི་རྟོགས་པ་དག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཤེས་སོ་མཐོང་ངོ་རྟོགས་སོ་ཞེས་བགྱི་བ་ཡང་མི་རུང་། ཅི་སྟེ་འཇིག་རྟེན་པ་མ་ལགས་ན་ཐ་དད་པ་ཡང་ཅི་ཞིག་མཆིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་ཡིན་ལ། འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གང་མི་ཤེས་མི་མཐོང་མི་རྟོགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་ཤིང་མཐོང་ལ་རྟོགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཐ་དད་པ་ཅི་ཡོད་ཅེས་དྲིས་པ་ཡང་ངས་བཤད་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་སྟེ་སྐྱེས་པའམ་བུད་མེད་གང་ཡང་རུང་བ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་དད་པ་སྐྱེས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཤེས་མི་མཐོང་མི་རྟོགས་པ་ལྟར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཐུན་པར་མི་ཤེས་མི་མཐོང་མི་རྟོགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་ཐོས་ནས། འཇིག་རྟེན་པས་མི་ཤེས་མི་མཐོང་མི་རྟོགས་པ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཤེས་ཤིང་མཐོང་ལ་རྟོགས་སོ། །དེ་ལྟར་དངོས་པོ་དེ་དག་ཤེས་ནས། བདག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །བདག་གི་ཇི་ལྟར་ཐབས་གང་གིས་ནན་ཏན་གང་བྱས་པས་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་དང་རྟོགས་པར་འགྱུར་སྙམ་སེམས་སོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བསྲུངས་པ་ལས་ཐོབ་པར་འགྱུར་སྙམ་སེམས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་གང་ནས་གང་དུ་སྐྱེ་བ་དེ་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་དག་ཏུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྲུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པས་ན་གང་ནས་གང་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་རྟག་ཏུ་ང་རྒྱལ་དང་ངན་པར་ལྟ་བ་དང་ཐེ་ཙོམ་གྱིས་གླགས་པ་མེད་དེ། ནམ་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཞུགས་སོ་ཞེས་མི་ཟེར་ཏེ། དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བསྲུངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པས་ན་གང་ནས་གང་དུ་སྐྱེ་བ་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་མི་ཉམས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལ་གནས་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་ལ་སོགས་ཏེ་དངོས་པོ་དེ་དག་མི་བརྗོད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་སྟོང་པ་བཅུ་གཅིག་ཀྱང་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ལྡན་པར་གྱུར་པས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཤེས་རབ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དོ། །ཤེས་རབ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ན་ཐོག་མ་ནས་ལུས་ཀྱི་ནང་ན་བདག་ཡོད་པར་རམ། བདག་གི་ནང་ན་ལུས་ཡོད་པར་མི་འཛིན་ཏེ་ལུས་དང་། བདག་ལུས་མ་ཡིན། བདག་མ་ཡིན་པར་མི་འཛིན་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་དག་པར་ནན་ཏན་བྱེད་པའོ། །ཤེས་རབ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རི་རབ་ལྷུན་པོ་ནི་རླུང་རྣམ་པ་བཞིས་བསྐྱོད་མི་ནུས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིས་བསྐྱོད་མི་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚེ་ན་བདག་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་པ་རྣམས་ཅིས་ཀྱང་བསྐྱོད་མི་ནུས་པར་ཤེས་སོ་མཐོང་ངོ་རྟོགས་སོ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་བརྟན་ཞིང་མི་གཡོ་བར་མཐོང་བས་འགྱོད་པའི་སེམས་མེད་དེ། འགྱོད་པ་མེད་པས་སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་བར་འགྱུར། རབ་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར་པས་སེམས་ཤིན་ཏུ་ཚིམ་པར་འགྱུར་རོ། །ཤིན་ཏུ་ཚིམ་པར་གྱུར་པས་བདེ་བར་འགྱུར། སེམས་རབ་ཏུ་བདེ་བར་གྱུར་པས་མི་གཡོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འཐོབ་བོ། །མི་གཡོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འཐོབ་པས་ཤེས་པ་དང་ལྟ་བ་ཡང་དག་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་པ་དང་ལྟ་བ་ཡང་དག་པར་གྱུར་པས་འཁོར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་སྐྱོའོ། །འཁོར་བ་ལས་སྐྱོ་བས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བར་གྱུར་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་བར་མཐོང་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་དང་། རྟོགས་པ་ཡིན་གྱི། འཇིག་རྟེན་པས་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་པས་ནི་མི་ཤེས་མི་མཐོང་མི་རྟོགས་པ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཤེས་སོ་མཐོང་ངོ་རྟོགས་སོ། །འོད་སྲུང་གིས་ཡང་གསོལ་པ། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་ནན་ཏན་བགྱིས་པས་འགྱོད་པའི་སེམས་མ་མཆིས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་བར་དུ་གསལ་བར་མཐོང་བ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་སྲིད་པ་དང་བཅས་པ། རང་བཞིན་གྱིས་མ་ངེས་པ། མཐར་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་མ་ཡིན་པས་ན་འགྱོད་པའི་སེམས་དང་བཅས་སོ། །འགྱོད་པའི་སེམས་དང་བཅས་པས་ན་དགའ་བའི་སེམས་མེད་དོ། །དགའ་བའི་སེམས་མེད་པས་ཚིམ་པ་མེད། ཚིམ་པ་མེད་པས་བདེ་བ་མེད་དོ། །བདེ་བ་མེད་པས་མི་གཡོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མེད་དོ། །མི་གཡོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མེད་པས་ཤེས་པ་དང་ལྟ་བ་ཡང་དག་པ་མེད་དོ། །ཤེས་པ་དང་ལྟ་བ་ཡང་དག་པ་མེད་པས་འཁོར་བ་ལ་སྐྱོ་བ་མེད། འཁོར་བ་ལ་སྐྱོ་བ་མེད་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར། རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་བས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་མི་འཐོབ་སྟེ། དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའི་ཡོངས་སུ་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིད་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཡིན་པ། སྲིད་པ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་པ་ངེས་པ། མཐར་ཕྱིན་པ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་འགྱོད་པ་མེད་པའི་སེམས་ཆེད་དུ་མ་བསྐྱེད་ཀྱང་། འགྱོད་པ་མེད་པའི་སེམས་རང་སྐྱེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་མེ་ལོང་ཐོགས་ན་བཞིན་ཆེད་དུ་སྣང་བར་མ་བྱས་ཀྱང་བཞིན་རང་འབྱུང་ངོ་། །དཔེར་ན་ཞིང་པས་ཞིང་གཤིན་པ་ལ་ས་བོན་བཏབ་ན་མྱུ་གུ་ཆེད་དུ་མ་བསྐྱེད་ཀྱང་མྱུ་གུ་རང་སྐྱེའོ། །དཔེར་ན་མེ་མར་བཙུགས་ན་མུན་པ་ཆེད་དུ་མེད་པར་མ་བྱས་ཀྱང་མུན་པ་རང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བསྲུངས་པས་འགྱོད་པ་མེད་པའི་སེམས་རང་སྐྱེ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ངོ་བཞིན་བཟང་པོ་དང་ལྡན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཞིག་བདག་གི་བཞིན་མཐོང་ན་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ངན་པ་ཅན་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པས་ན་དགའ་བའི་སེམས་མི་སྐྱེའོ། །དཔེར་ན་བཞིན་མི་སྡུག་པ་ཞིག་བདག་གི་བཞིན་མཐོང་ན་དགའ་བའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ངན་པ་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་བུད་མེད་རྫེའུ་ཐོགས་པ་གཉིས་ཤིག་གཅིག་ནི་ཞོའི་བུམ་པ་ཐོགས་ལ། གཅིག་ནི་དར་བའི་བུམ་པ་ཐོགས་ཏེ། གཉིས་ཀ་འགྲོགས་ནས་ཚོང་འདུས་སུ་ཆས་པ་ལས་ལམ་དུ་རྡེག་འཆོས་ཏེ། བུམ་པ་གཉིས་ཀ་ཆག་ན་གཅིག་ནི་དགའ། གཅིག་ནི་མི་དགའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་བས་ན་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་གང་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བསྲུངས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བདག་གིས་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་ནན་ཏན་བྱས་ན་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་སེམས་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ན་སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཞེས་བགྱི་བ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་མཆིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་འགྱུར་བའི་སྡིག་པ་མི་བྱེད་པས་ན་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ནི་བདེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་འཁོར་བ་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པས་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པས་བདེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཐ་མ་ནི་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །མཆོག་ནི་བདེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་དང་འདྲེས་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ནི་དགའ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ཞེས་བྱའོ། །མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་འཐོབ་པ་ནི་བདེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པས་ན་ལུས་ལས་སུ་རུང་བ་དང་། ངག་རྩུབ་པོའི་སྐྱོན་མེད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚེ་ལྟ་བ་དང་། ཉན་པ་དང་། སྣོམ་པ་དང་། རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དང་། རེག་བྱ་དང་། ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་འགྱུར་བ་མེད་པས་སེམས་རབ་ཏུ་བདེ་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་རབ་ཏུ་བདེ་བར་གྱུར་པས་ན་ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འཐོབ་བོ། །ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པས་ན་ཤེས་པ་དང་ལྟ་བ་ཡང་དག་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་པ་དང་ལྟ་བ་ཡང་དག་པར་གྱུར་པས་འཁོར་བ་ལ་ཡོངས་སུ་སྐྱོའོ། །འཁོར་བ་ལ་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར། རྣམ་པར་གྲོལ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བས་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་འཐོབ་བོ། །དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་གྱི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བསྲུངས་ན་ཆོས་རྣམ་པ་འདི་ལྔ་གྲོགས་སུ་འགྱུར་རོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། དད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། ཁྲེལ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། འཛེམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ལྡན་པ་ཡིན། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གུས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བ་དང་། ལྟ་བ་ལྔ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་ཐེ་ཙོམ་གྱི་སེམས་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཐེ་ཙོམ་ལྔ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ལ་ཐེ་ཙོམ་ཟ་བ་དང་། ཆོས་ལ་ཐེ་ཙོམ་ཟ་བ་དང་། དགེ་འདུན་ལ་ཐེ་ཙོམ་ཟ་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཐེ་ཙོམ་ཟ་བ་དང་། བག་མེད་པ་ལ་ཐེ་ཙོམ་ཟ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚེ་དབང་པོ་ལྔ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་དབང་པོ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། དྲན་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དབང་པོ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། །དབང་པོ་ལྔ་ཐོབ་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡང་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་བར་དུ་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའི། འཇིག་རྟེན་གྱི་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་པས་མི་ཤེས་པ་དང་མི་མཐོང་བ་དང་མི་རྟོགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་དང་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་སྟེ་ངའི་ཉེ་གནས་ལས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འཆང་ངམ། འཛིན་ཏམ། ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། གླེགས་བམ་དུ་འདྲིའམ། སྟོན་ཅིང་འཆད་པ་གང་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་ན་གཞན་གྱིས་བརྙས་ཤིང་སྨོད་དེ། དེ་དག་འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་པའི་སྙིང་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་མནོས་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཅི་སྟེ་གང་ཞིག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་འཆང་ངམ་འཛིན་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་ན་དེ་ནི་མདོ་སྡེ་མཐུ་མེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་མཐུ་མེད་ན་ཀློག་གམ་འདོན་ཀྱང་ཕན་པའི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་བརྙས་སྨད་པས་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་པ་སྙེད་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བར་བྱེད་དོ། །ཅི་སྟེ་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་འཆང་ངམ་འཛིན་པ་དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པར་བྱེད་ན་དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སྡིག་པའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་མ་ཡིན་གྱི་བདུད་ཀྱི་འཁོར་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་དེ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་འཆང་ངམ། འཛིན་ཏམ། ཉན་དུ་ཡང་མ་གནང་གི་ཉིས་ན་མ་བཅངས། མ་བཟུང་། མ་བསྒོམས་ཀྱང་སླའི། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པས་འཆང་ངམ། འཛིན་ཏམ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་ལས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འཆང་ངམ། འཛིན་ཏམ། ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། གླེགས་བམ་དུ་འདྲི་བའམ། སྟོན་ཅིང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཆད་འདོད་ན་ཡང་དག་པའི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱའི། ཉམ་རངས་དང་འཕྱར་བ་དང་འགྲན་ཏོར་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལུས་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཉམ་རངས་ཞེས་བྱ། སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་འཕྱར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཚོལ་བ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ནི་འཕྱར་བ་ཞེས་བྱ། ལུས་ཀྱི་ལས་བྱས་པ་ནི་ཉམ་རངས་ཞེས་བྱའོ། །ཅི་སྟེ་ངའི་ཉེ་གནས་ཚོལ་བ་དང་བཅས། བྱེད་པའི་ལས་དང་བཅས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་འཆང་ངམ། གཟུང་བར་མི་བྱའོ། །ཅི་སྟེ་དེ་ལྟ་བུ་དང་བཅས་པས་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་འཆང་ངམ་འཛིན་པར་བྱེད་ན། གཞན་གྱིས་བརྙས་སྨོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ་ཇི་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པའི་སྙིང་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ལ་ཚོལ་བ་དང་བཅས། བྱེད་པ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཅི་སྟེ་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་འཆང་བར་བྱེད་པ་དེ་ཚོལ་བ་དང་བཅས། བྱེད་པ་དང་བཅས་ན་དེ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་ལ་མཐུ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མཐུ་མེད་ན་འཆང་ངམ་འཛིན་པར་བྱེད་ཀྱང་ཕན་པའི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་བརྙས་སྨད་པས། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བར་བྱེད་དོ། །མདོ་སྡེ་འདི་འཆང་ངམ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དེ་ཚོལ་བ་དང་བཅས། བྱེད་པ་དང་བཅས་ན་དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་མ་ཡིན་གྱི་བདུད་ཀྱི་རིས་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་ལས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འཆང་བ་དང་། འཛིན་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། གླེགས་བམ་དུ་འདྲི་བ་དང་། སྟོན་པར་བྱེད་པ་དག་དུས་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པར་མི་བྱ། བརྡ་མི་ཕྲད་པ་ལ་བསྟན་པར་མི་བྱ། གསོལ་བ་མ་བཏབ་པ་ལ་བསྟན་པར་མི་བྱ། བརྙས་པའི་སེམས་དང་བཅས་པས་བསྟན་པར་མི་བྱ། དུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་བཤད་པར་མི་བྱ། བདག་བསྟོད་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པར་མི་བྱ། གཞན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྨད་པའི་ཕྱིར་བཤད་པར་མི་བྱ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནུབ་པར་འགྱུར་བར་བཤད་པར་མི་བྱ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་དར་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བཤད་པར་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་ལས་མདོ་སྡེ་འདི་འཆང་བ་དང་འཛིན་པ་དག་དུས་མ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་དར་བར་བྱེད་པའི་བར་དུ་སྟོན་ན། གཞན་གྱིས་དཔྱས་ཤིང་སྨོད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་སྐད་ཅེས་ཟེར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའི་སྙིང་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དུས་མ་ཡིན་པ་སྟོན་པ་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་དར་བར་བྱེད་པའི་བར་དུ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གལ་ཏེ་མདོ་སྡེ་འདི་འཛིན་པ་དག་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་སྟོན་ན་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་མཐུ་མེད་པར་འཛིན་ཏོ། །ཅི་སྟེ་མཐུ་མེད་ན་བཅངས་སམ་འཛིན་ཀྱང་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་དོན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་བརྙས་སྨད་པས་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པའི་རྣམས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །མདོ་སྡེ་འདི་འཆང་ཞིང་འཛིན་པ་དག་དུས་མ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་དར་བར་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟོན་ན། དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན་གྱི། ངའི་ཉེ་གནས་མ་ཡིན་ཏེ། བདུད་ཀྱི་རིས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་གང་ཞིག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འཆང་ངམ། འཛིན་ཏམ། སྟོན་ཏམ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོན་ཅིང་འཆད་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའི་སྙིང་པོ་འཆད་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་སྟོན་པ་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་སྟོན་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་སྟོན་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟོན་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་དག་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་ལུས་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྦྱང་བར་བྱའོ། །ལུས་ཡོངས་སུ་དག་པས་ན་བརྙས་སྨོད་པ་མེད་དོ། །བརྙས་སྨོད་པ་མེད་པས་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་དད་པ་སྐྱེའོ། །དད་པའི་སེམས་སྐྱེས་པས་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་རིམ་གྲོ་དང་བཀུར་སྟིར་བྱེད་དོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གལ་ཏེ་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གམ། རྐང་པ་གཅིག་གམ། ཚིག་འབྲུ་གཅིག་ཙམ་ཐོས་པར་བྱེད་དེ། ཆོས་བསྟན་པ་དེ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་གང་ཟག་དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡང་དག་པ་ཡིན་གྱི་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མ་ཡིན། ངའི་ཉེ་གནས་ཡིན་གྱི་བདུད་ཀྱི་རིས་མ་ཡིན། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའི། འཇིག་རྟེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་པས་མི་ཤེས་པ་དང་མི་མཐོང་བ་དང་མི་རྟོགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཤེས་པ་མཐོང་བ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཤེས་མི་མཐོང་མི་རྟོགས་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་དང་རྟོགས་པ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་དྲན་པར་བྱ་བའི་གནས་དྲུག་གོ །དྲུག་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་དྲན་པར་བྱ་བ་དང་། ཆོས་དྲན་པར་བྱ་བ་དང་། དགེ་འདུན་དྲན་པར་བྱ་བ་དང་། བསླབ་ཚིག་དྲན་པར་བྱ་བ་དང་། སྦྱིན་པ་དྲན་པར་བྱ་བ་དང་། ལྷ་དྲན་པར་བྱ་བའོ།། །།འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་དྲན་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མཁྱེན་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། བླ་ན་མེད་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་ཞིང་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་རྟག་པ། མི་འགྱུར་བ། མི་འཕོ་བ། སྟོབས་བཅུ་དང་མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ། སེང་གེ་ཆེན་པོའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པ། དགེ་སྦྱོང་ཆེན་པོ། བྲམ་ཟེ་ཆེན་པོ། ཚངས་པ་ཆེན་པོ། མཐར་ཕྱིན་པ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་པ། སྤྱི་གཙུག་བལྟར་མི་སྣང་བ། བསྙེངས་པ་མེད་པ། བག་ཚ་བ་མེད་པ། གཡོ་བ་མེད་པ། གཅིག་པུ་གྲོགས་མེད་པ། མ་བསྟན་པར་རང་གིས་རིག་པ། མྱུར་བའི་ཡེ་ཤེས། ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ། རྣོ་བའི་ཡེ་ཤེས། ཟབ་པའི་ཡེ་ཤེས། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས། ཐུན་མོང་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས། ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པའི་ཡེ་ཤེས།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐར་ཕྱིན་པའི་ཡེ་ཤེས། རིན་པོ་ཆེའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པ། མིའི་ནང་ན་ཁྱུ་མཆོག་གི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ། མིའི་ནང་ན་གླང་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ། མིའི་ནང་ན་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ། མིའི་ནང་ན་སྐྱེས་བུ། མིའི་ནང་ན་མེ་ཏོག་པད་མོ་ལྟ་བུ། པུན་ད་རཱི་ཀ་ལྟ་བུ། ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། མིའི་སྟོན་པ། སྦྱིན་བདག་ཆེན་པོ། ཆོས་ཆེན་པོ་སྟོན་པ། ཆོས་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཆེན་པོ་སྟོན་པ། དོན་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཆེན་པོ་སྟོན་པ། དུས་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཆེན་པོ་སྟོན་པ། ཆོག་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཆེན་པོ་སྟོན་པ། བདག་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཆེན་པོ་སྟོན་པ། འཁོར་ཆེན་པོ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཆེན་པོ་སྟོན་པ། སེམས་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཆེན་པོ་སྟོན་པ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་དང་རྟུལ་པོ་དང་བར་མ་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཆེན་པོ་སྟོན་པ། ལམ་དབུ་མ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཆེན་པོ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སྔོན་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལས་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། སྔོན་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་སེམས་ཅན་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་། སྟོང་པ་བཅུ་གཅིག་ལས་གཤེགས་པས་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོར་ཕྱིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ཐབས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏེ། སྐུ་ཚེའི་ཚད་ཀྱང་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དགྲ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྣམ་པ་དེ་དག་ཆོམས་པས་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདུད་རྣམ་པ་བཞི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགྲ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཛད་པ་ན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བདུད་རྣམ་པ་བཞི་བཅོམ་པས་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚེ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཛད་པ་ན་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མྱོང་ཡང་མི་བདེ་བ་མེད་དེ་རྟག་ཏུ་བདེའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བས་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པ། ལྷ་དང་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལྷ་རྫས་ཀྱི་མེ་ཏོག་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དང་། རོལ་མོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་མཆོད་པས་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་ཞེ་ན། ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་མངོན་པར་མ་རྟོགས་པ་མེད་པའོ། །གཞན་ཡང་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པའོ། །རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་སྤྱོད་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་ངེས་པར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འབྲས་བུ་མྱོང་བར་ཤེས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དབུ་མའོ། །རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐར་ལམ་དབུ་མ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ན་ངེས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་ཤེས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཡང་དག་པ་ནི་བགྲང་དུ་ཡོད་པ། ཚད་གཟུང་དུ་ཡོད་པ། དཔག་ཏུ་ཡོད་པའོ། །རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བགྲང་དུ་མེད་པ། ཚད་གཟུང་དུ་མེད་པ། དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང་། ཁམས་བཅྭ་བརྒྱད་ཤེས་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་ཤེས་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་སྟེ་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་གཉིས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གཅིག་པུ་ལ་རྟོག་ཀྱང་རྫོགས་པར་མི་ཤེས་པས། དེའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་མཁྱེན་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ཞེ་ན། མཁྱེན་པ་ནི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཚད་མེད་པ་ཐོབ་པའོ། །ཞབས་དང་ལྡན་པ་ནི་ཞབས་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཞབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཤེས་རབ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྐང་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ན་མཁྱེན་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་མཁྱེན་པ་ནི་རིག་པའོ། །ལྡན་པ་ནི་བཀྲ་ཤིས་སོ། །ཞབས་ནི་འབྲས་བུའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་ཞེས་བྱའོ། །རིག་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །བཀྲ་ཤིས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །འབྲས་བུ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། དེ་བས་ན་མཁྱེན་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་མཁྱེན་པ་ནི་སྣང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལྡན་པ་ནི་ལས་ཞེས་བྱའོ། །ཞབས་ནི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་ཏོ། །སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ཡོད་པའོ། །ལས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གོ །འབྲས་བུ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །གཞན་ཡང་མཁྱེན་པ་ནི་རིག་པ་གསུམ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རིག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིག་པ་དང་། མ་རིག་པའི་རིག་པའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རིག་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིག་པ་ཉིད་དོ། །མ་རིག་པའི་རིག་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་དགེ་བའི་ལས་མང་པོ་བསྒོམས་པའོ། །ཞབས་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་བར་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་མཁྱེན་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞེ་ན་བདེ་བ་ནི་མཐོ་བའོ། །གཤེགས་པ་ནི་མི་མཐོ་བ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་ཏོ། །མཐོ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །མི་མཐོ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་སྟེ་ཐུགས་མཐོ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བདེ་བ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནོ། །གཤེགས་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་འབྲས་བུ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་ཏོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའོ། །འབྲས་བུ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཐོག་མ་སེམས་བསྐྱེད་པ་མ་བཏང་བས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པས། དེའི་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བདེ་བ་ནི་བཟང་པོའོ། །གཤེགས་པ་ནི་ཡོད་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་བཟང་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བའོ། །ཡོད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་ནི་ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་བྱེད་དེ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་མི་བུ་མེད་པ་ལ་བུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ལམ་མེད་པར་ལམ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང་འདྲ་སྟེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་རིག་པ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །རིག་པ་ནི་ཤེས་པའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པས་འཇིག་རྟེན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་ལྔའོ། །རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཆགས་པའོ། །འདོད་པ་ལྔ་ལ་ཡོངས་སུ་མ་ཆགས་པའི་ཕྱིར་ཡང་འཇིག་རྟེན་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་དེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མི་ཤེས་མི་མཐོང་མི་རྟོགས་པ་དག་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་ཏེ་རྟོགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷོ་དང་། ནུབ་དང་། བྱང་དང་། ཕྱོགས་མཚམས་བཞི་དང་། སྟེང་དང་འོག་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་འཇིག་རྟེན་རིག་པའོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བོ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་དོ། །རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བོ་ཡ་རབས་རྣམས་ཀྱིས་དགེ་བ་དང་སྡིག་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཤེས་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པ་མ་ཡིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཉག་གཅིག་གིས་མཁྱེན་པས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་འཇིག་རྟེན་རིག་པའོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་པད་མོ་ཞེས་བྱའོ། །རིག་པ་ནི་མི་གོས་པ་ཞེས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་ཏོ། །པད་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །མི་གོས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱིས་མི་གོས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་འཇིག་རྟེན་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་རིག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་འཇིག་རྟེན་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འཇིག་རྟེན་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཟས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་འཚོ་བར་འགྱུར་བས་ཟས་ལ་འཚོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འདྲ་བར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གཟིགས་པས་འཇིག་རྟེན་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཞེ་ན། བླ་ན་ཡོད་པ་ནི་གཅོད་པའི་དོན་ཏེ། གཅད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་གཅད་དུ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྡན་འདས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བླ་ན་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩོད་པ་དང་བཅས་པའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ནི་རྩོད་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རྩོད་པ་མེད་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བླ་ན་མེད་པའོ། །གཞན་ཡང་བླ་ན་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གིས་སུན་དབྱུང་དུ་རུང་བའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ནི་ཚིག་གིས་སུན་དབྱུང་དུ་མི་རུང་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སུན་དབྱུང་དུ་མི་རུང་བས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བླ་ན་མེད་པའོ། །གཞན་ཡང་བླ་ན་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་ཡོད་པའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་སྟེ། དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་འདས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བླ་ན་མེད་པའོ། །གཞན་ཡང་བླ་ན་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསར་རྙིང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་གསར་རྙིང་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་སྐྱེས་བུ་འདུལ་ཞིང་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ཞེ་ན། བདག་ཉིད་སྐྱེས་བུ་ཡིན་པས་སྐྱེས་བུ་གཞན་ཡང་འདུལ་ལོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་སྐྱེས་བུ་མ་ཡིན་སྐྱེས་བུ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་གང་ཡང་རུང་། ཆོས་རྣམ་པ་འདི་བཞི་དང་ལྡན་ན་སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཚོལ་བ་དང་། ཆོས་ཉན་པ་དང་། དོན་སེམས་པ་དང་། སྨྲས་པ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་པ་ཡང་རུང་། བུད་མེད་ཀྱང་རུང་དེ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་འདི་བཞི་དང་མི་ལྡན་ན་སྐྱེས་བུ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱེས་པའི་ལུས་ཡིན་མོད་ཀྱི། སྤྱོད་པ་བྱོལ་སོང་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཕོ་མོ་གཉིས་ཀ་འདུལ་བས་སྐྱེས་བུ་འདུལ་ཞིང་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྟའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྟེ། སྤུ་ལ་རེག་པ་དང་། པགས་པ་ལ་རེག་པ་དང་། ཤ་ལ་རེག་པ་དང་། རུས་པ་ལ་རེག་པ་སྟེ། ཅི་ལ་རེག་པ་བཞིན་དུ་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བའི་ཡིད་བཞིན་དུ་འགྲོའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཆོས་རྣམ་པ་འདི་བཞིས་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་ལོ། །གང་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་བཤད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་བཞིན་བྱེད་པ་ནི་དཔེར་ན་སྤུ་ལ་རེག་པ་ཙམ་གྱིས་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བའི་ཡིད་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་དང་འདྲ་སྟེ་གཅིག་གོ །སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བའི་ཆོས་བསྟན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་ནི་དཔེར་ན་སྤུ་དང་པགས་པ་ལ་རེག་པ་ཙམ་གྱིས་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བའི་ཡིད་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་དང་འདྲ་སྟེ་གཉིས་སོ། །སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་ན་བ་བསྟན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་ནི་དཔེར་ན་སྤུ་དང་པགས་པ་དང་ཤ་ལ་རེག་པས་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བའི་ཡིད་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་དང་འདྲ་སྟེ་གསུམ་མོ། །སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་ན་བ་དང་ཤི་བ་བསྟན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་ནི་དཔེར་ན་སྤུ་དང་པགས་པ་དང་ཤ་དང་རུས་པ་ལ་རེག་པས་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བའི་ཡིད་བཞིན་དུ་འགྲོར་བཏུབ་པ་དང་འདྲ་སྟེ་བཞིའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྟའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ནི་ངེས་པ་མ་ཡིན་གྱི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གདུལ་བ་ནི་ངེས་པ་སྟེ་མི་བརྫུན་པས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སྐྱེས་བུ་འདུལ་ཞིང་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་ཞེ་ན། སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དགེ་བ་སྟོན་པ་དང་། སྡིག་པ་སྟོན་པའོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྟག་ཏུ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སེམས་ཅན་ལ་སྟོན་ཏོ། །དགེ་བའི་ཆོས་གང་དག་ཅེ་ན། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དགེ་བའོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྟོན་ཏོ། །ཀྱེ་རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ལུས་མི་དགེ་བའི་ལས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལུས་མི་དགེ་བའི་ལས་ཡོངས་སུ་སྤངས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་འདི་དག་ནི་ཁྱེད་ལ་སྟོན་གྱི། མི་དགེ་བའི་ལས་ཡོངས་སུ་མ་སྤངས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཁྱེད་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་སྟོན་ཏོ། །ཅི་སྟེ་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡིག་པའི་ལས་ཡོངས་སུ་སྤངས་ན་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་གནས་མེད་དོ། །ཡོངས་སུ་སྤངས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་ཅིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་ཡོད་དོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྟག་ཏུ་ཆོས་འདི་ཉིད་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྟོན་ཏེ། ངག་དང་ཡིད་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་སྟོན་པའོ། །གཞན་ཡང་སྔོན་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ལ། ཐོབ་པ་རྣམས་སེམས་ཅན་ལ་སྟོན་པ་དང་། ཐོག་མ་ནས་ཚངས་པར་མ་སྤྱད་པ་ཚངས་པར་སྤྱོད་དེ། སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ལ་སྟོན་པ་དང་། བདག་ཉིད་མ་རིག་པ་བཅོམ་པས་སེམས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་འཇོམས་པ་དང་། བདག་ཉིད་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མིག་ཐོབ་པས་སེམས་ཅན་གྱི་ལྡོངས་པའི་རབ་རིབ་བསལ་ནས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མིག་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དང་། བདག་ཉིད་བདེན་པ་གཉིས་ཤེས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་བདེན་པ་གཉིས་སྟོན་པ་དང་། བདག་ཉིད་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཆོས་སྟོན་པ་དང་བདག་ཉིད་མཐའ་མེད་པའི་འཁོར་བའི་ཀླུང་ལས་རྒལ་བས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལ་སྒྲོལ་བ་དང་། བདག་ཉིད་འཇིགས་པ་མེད་པར་གྱུར་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་འཇིགས་པ་མེད་པ་སྟོན་པ་དང་། བདག་ཉིད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉིན་མོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྷ་རྣམས་ལ་ཉིན་རིང་མཚན་ཐུང་བས་ནི་ལྷ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ལྷ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་མེད་པ་སྟེ། རྟག་ཏུ་བདེ་བའི་ཕྱིར་ན་ལྷ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ལྷ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣང་བའི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱའོ། །མུན་པ་བཅོམ་ནས་སྣང་བ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ལྷ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་སྡིག་པའི་ལས་ནག་པོ་བཅོམ་ནས་དགེ་བའི་ལས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཀར་པོ་ཐོབ་སྟེ། ལྷར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ན་ལྷ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷ་ནི་བཀྲ་ཤིས་པ་སྟེ། བཀྲ་ཤིས་པའི་ཕྱིར་ལྷ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ལྷ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་མ་སྟེ། ཉི་མ་ལ་འོད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཉི་མ་ལ་ལྷ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བུས་ན་ལྷ་ཞེས་བྱའོ། །མི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ལ་མང་དུ་སེམས་པའོ། །གཞན་ཡང་མི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་འཇམ་ཞིང་དེས་པའོ། །གཞན་ཡང་མི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ང་རྒྱལ་དང་བཅས་པའོ། །མི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ང་རྒྱལ་བཅོམ་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་སྟོན་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། གསུང་རབ་ལས་ལྷ་དང་མིའི་སྟོན་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་ལྷ་དང་མི་འབའ་ཞིག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནུས་ཤིང་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་བྱེད་ནུས་པས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང་། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ལྷ་དང་མིའི་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བའི་དོན་ཏེ། བདག་ཀྱང་ཚོར་ལ་གཞན་ཡང་ཚོར་བར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་ཁྱིམ་དུ་རྐུན་པོ་འོང་བར་ཚོར་ན་རྐུན་པོས་མི་ཚུགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་ཚད་མེད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཚོར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཚོར་བས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཚུགས་སོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཚོར་བས་ན་མི་སྐྱེ་མི་རྒ་མི་ན་མི་འཆི་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ན་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེ་ན། བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་པའོ། །ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམས་ཀྱི་དོན་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པའི་ཕྱིར། ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་པའི་ཕྱིར། གྲགས་པ་ཆེན་པོ་ཕྱོགས་བཅུར་གྲགས་པའི་ཕྱིར། སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱིན་པའི་ཕྱིར། བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་བུད་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་སྐྱུགས་པ་ལྟ་བུར་བོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སྐྱེས་པའམ་བུད་མེད་གང་ཞིག་གིས་དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམས་ན། འགྲོའམ་སྡོད་དམ་འདུག་གམ་ཉལ་ལམ་སྣང་ངམ་མུན་པར་གྱུར་ཀྱང་། ཉིན་མཚན་རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་དང་མི་འབྲལ་ལོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བར་དུ་དེ་ལྟ་བུ་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་དང་། གྲགས་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སྔོན་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་ཕ་མ་དང་། མཁན་པོ་དང་། སློབ་དཔོན་དང་། བླ་མ་དང་། གོང་མ་རྣམས་ལ་རིམ་གྲོ་དང་བཀུར་སྟིར་བྱས། བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་པ་དང་། བཟོད་པ་བསྒོམས་པར་བྱས་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་དང་། བསམ་གཏན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པ་དང་། ཤེས་རབ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པ་དང་། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། དགའ་བ་ཆེན་པོ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་དེའི་ཕྱིར་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་དང་། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྔོན་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་དད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ཏེ། སློབ་དཔོན་དང་། བླ་མ་ལ་རིམ་གྲོ་དང་བཀུར་སྟིར་བྱས་ནས་དེ་ཡང་ཆོས་འདོད་པའི་ཕྱིར་གྱི། ཟས་དང་རྙེད་པ་འདོད་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གལ་ཏེ་མདོ་སྡེ་བཅུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་བཟུང་ནས་གལ་ཏེ་ཀློག་གམ་འདོན་ཀྱང་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་བ་དང་རབ་ཏུ་བདེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གྱི། བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྟག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་དང་། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་སེམས་དང་། འདུས་མ་བྱས་པའི་སེམས་དང་། རྩོད་པ་མེད་པའི་སེམས་དང་། དྲི་མ་མེད་པའི་སེམས་དང་། བཅིངས་པ་མེད་པའི་སེམས་དང་། ཆགས་པ་མེད་པའི་སེམས་དང་། སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་སེམས་དང་། ལུང་མི་སྟོན་པ་མེད་པའི་སེམས་དང་། འཁོར་བ་མེད་པའི་སེམས་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་དྲ་བ་མེད་པའི་སེམས་དང་། འདོད་ཆགས་མེད་པའི་སེམས་དང་། ཞེ་སྡང་མེད་པའི་སེམས་དང་། གཏི་མུག་མེད་པའི་སེམས་དང་། ང་རྒྱལ་མེད་པའི་སེམས་དང་། རྙོག་པ་མེད་པའི་སེམས་དང་། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་སེམས་དང་། སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་སེམས་དང་། ཚད་མེད་པའི་སེམས་དང་། རྒྱ་ཆེ་བའི་སེམས་དང་། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་སེམས་དང་། མེད་པའི་སེམས་དང་། མེད་པ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་དང་། དུལ་བའི་སེམས་དང་། མི་སྐྱོ་བའི་སེམས་དང་། མི་འཆབ་པའི་སེམས་དང་། འཇིག་རྟེན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་དང་། རྟག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སེམས་དང་། རྟག་ཏུ་ནན་ཏན་བྱེད་པའི་སེམས་དང་། རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སེམས་དང་། རེ་བ་མེད་པའི་སེམས་དང་། སྨོན་པ་མེད་པའི་སེམས་དང་། ཤིན་ཏུ་སྨོན་པ་མེད་པའི་སེམས་དང་། སྨྲ་བ་མེད་པའི་སེམས་དང་། མཉེན་ཞིང་དེས་པའི་སེམས་དང་། མི་གནས་པའི་སེམས་དང་། དབང་སྒྱུར་བའི་སེམས་དང་། ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་དང་། དོན་དམ་པའི་སེམས་དང་། མི་ལྡོག་པའི་སེམས་དང་། མི་རྟག་པའི་སེམས་དང་། ཡང་དག་པའི་སེམས་དང་། གཡོ་སྒྱུ་མེད་པའི་སེམས་དང་། དགེ་བའི་སེམས་དང་། ལྷག་ཆད་མེད་པའི་སེམས་དང་། བར་ཆད་མེད་པའི་སེམས་དང་། བུས་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་དང་། ཉན་ཐོས་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ལྟ་བུ་མ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་པའི་སེམས་དང་། ཤིན་ཏུ་ཤེས་པའི་སེམས་དང་། ཁམས་ཤེས་པའི་སེམས་དང་། ཁམས་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་སེམས་དང་། ཁམས་ལ་གནས་པ་ཤེས་པའི་སེམས་དང་། ཁམས་ལ་དབང་སྒྱུར་བ་ཤེས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ནན་ཏན་བྱས་པས་ན། སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བར་དུ་བཏགས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཆོས་ལ་འདི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཆོས་ནི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ། ཕུལ་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱིས་རྒྱུ་བྱས་པས་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ཀྱང་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དམ་པའི་ཆོས་འདི་འབའ་ཞིག་ནི་དུས་དང་ཚོད་མེད་དེ། ཆོས་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་བ་ཡིན་གྱི། ཤའི་མིག་གིས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ན། དཔེ་དང་ཟླས་ཀྱང་དཔེར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ། མ་བྱུང་བ། མི་གནས་པ། མི་འགོག་པ། ཐོག་མ་མེད་པ། ཐ་མ་མེད་པ། འདུས་མ་བྱས་པ། བགྲང་དུ་མེད་པ། གནས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པ། རྟེན་མེད་པའི་རྟེན། སྣང་བ་མེད་པའི་སྣང་བ། ཕ་རོལ་ཏུ་མ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་སྒྲོལ་བ། དྲི་བསུང་མེད་པའི་དྲི་བསུང་། ཐོགས་པ་མེད་པ། བལྟར་མི་རུང་བར་མཐོང་བ། མི་གཡོ་བ། མི་འགྱུར་བ། མི་རིང་བ། མི་ཐུང་བ། བདེ་བ་ཡོངས་སུ་བཅད་ཀྱང་རབ་ཏུ་བདེ་བའི་མཐར་ཕྱིན་པ། གཟུགས་མ་ཡིན། གཟུགས་ཆད་པ་མ་ཡིན། གཟུགས་ཀྱང་མ་ཡིན་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཆད་པ་མ་ཡིན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་མ་ཡིན་པ། ལས་མ་ཡིན་པ། ལས་ཆད་པ་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་པ། ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན། ཉོན་མོངས་པ་མ་བཅད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ། དངོས་པོ་མ་ཡིན། དངོས་པོ་བཅད་པ། དངོས་པོ་ཡང་མ་ཡིན་པ། ཁམས་མ་ཡིན། ཁམས་བཅད་པ། ཁམས་ཀྱང་མ་ཡིན་པ། སྲིད་པ་མ་ཡིན། སྲིད་པ་བཅད་པ། སྲིད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ། སྐྱེ་མཆེད་མ་ཡིན། སྐྱེ་མཆེད་བཅད་པ། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་མ་ཡིན་པ། རྒྱུ་མ་ཡིན། རྒྱུ་བཅད་པ། རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་པ། འབྲས་བུ་མ་ཡིན། འབྲས་བུ་བཅད་པ། འབྲས་བུ་ཡང་མ་ཡིན་པ། བརྫུན་པ་མ་ཡིན། བརྫུན་པ་ཐམས་ཅད་བཅད་པ། བརྫུན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ། བདེན་པ་མ་ཡིན། བདེན་པ་ཐམས་ཅད་བཅད་པ། བདེན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ། སྐྱེ་བ་མ་ཡིན། འགོག་པ་མ་ཡིན། སྐྱེ་བ་དང་འགོག་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་པ། འགོག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ། མཚན་མ་མ་ཡིན། མཚན་མ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་བཅད་པ། མཚན་མ་ཡང་མ་ཡིན་པ། སྟོན་པ་མ་ཡིན། མི་སྟོན་པ་ཡང་མ་ཡིན། སྟོན་པ་ཐམས་ཅད་བཅད་པ། སྟོན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ། འཇིགས་པ་མ་ཡིན། བདེ་བ་མ་ཡིན། འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་བཅད་པ། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ། བཟོད་པ་མ་ཡིན། མི་བཟོད་པ་མ་ཡིན། མི་བཟོད་པ་ཐམས་ཅད་བཅད་པ། བཟོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ། ཞི་གནས་མ་ཡིན། ཞི་གནས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཞི་གནས་ཐམས་ཅད་བཅད་པ། ཞི་གནས་ཀྱང་མ་ཡིན་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱི་བོར་ཕྱིན་པ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་པ། ཡོངས་སུ་དག་པ། མཚན་མ་མེད་པ། མཚན་མ་ལས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བ། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པ། འཁོར་བའི་མེ་འབར་བ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རོལ་པའི་གནས། རྟག་པ་མི་འགྱུར་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་ནི་ཆོས་བཞིན་དུ་གནས་པ། ཡང་དག་པའི་ཆོས་འཛིན་པ། རྗེས་སུ་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྤྱོད་པ། བལྟར་མི་རུང་བ། གཟུང་དུ་མེད་པ། གཞིག་ཏུ་མེད་པ། གནོད་པ་བྱར་མི་རུང་བ། བསམ་གྱིས་མི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཁྱབ་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དུ་གྱུར་པ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དུ་གྱུར་ཀྱང་ལེན་པ་མེད་པ། ཡོངས་སུ་དག་པ། རྙོག་པ་མེད་པ། ཟག་པ་མེད་པ། འདུས་མ་བྱས་པ། ཡངས་པ། མཐའ་ཡས་པ། སེམས་ཤིན་ཏུ་དུལ་བ། མཉམ་སྙོམས་པ། གཉིས་སུ་མེད་པ། མྱ་ངན་མེད་པ། རྟག་པ་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ནི་དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བསླབ་ཚིག་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོད་པ་ཡིད་ལ་བྱས་པས་མི་འཇིགས་པ། མི་ཟག་པ། མི་ཉམས་པ། མ་འདྲེས་པ། གཟུགས་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་བསྲུང་བ། རེག་པའི་དངོས་པོ་མེད་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཐབས་མཁས་པས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་བྱེད་པ། ཉེས་པའི་སྐྱོན་མེད་པ། སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་ཤིང་བསྟོད་པ། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུར་གྱུར་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ས་ཆེན་པོ་དང་། གྲུ་དང་སེ་མོ་དོ་དང་། རི་ཆེན་པོ་དང་། རྒྱ་མཚོ་དང་། ཐལ་བའི་ཁུ་བ་དང་། ཁང་ཁྱིམ་དང་། རལ་གྲི་དང་། ཟམ་པ་དང་། སྨན་པ་མཁས་པ་དང་། སྨན་བཟང་པོ་དང་། བྱུག་པའི་སྨན་དང་། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། རྐང་ལག་དང་། མིག་དང་། ཕ་མ་དང་། གྲིབ་མ་ནི་ཅིས་ཀྱང་མི་འཕྲོགས་ཏེ། གནོད་པ་བྱར་མེད། མེས་བསྲེག་ཏུ་མེད། ཆུས་གཡེང་དུ་མེད། རི་མཐོན་པོ་ལ་འཛེག་པའི་ཐེམ་སྐས་ལྟ་བུ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རིན་པོ་ཆེ་དམ་པའི་རྒྱལ་མཚན་ལྟ་བུའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ལ་གནས་ན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་སྐལ་བ་ང་ལ་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི་ང་མི་འདོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ན་རྒྱ་ཆེར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ཡང་ང་ལ་ཡོད་དེ། དེ་ནི་ང་འདོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དམ་པའི་ཆོས་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་པར་འགྱུར་ཏེ། མགོན་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བས་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་སྦྱིན་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤིན་ཏུ་བརྟགས་ན་སྦྱིན་པ་དེ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྦྱིན་པ་དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྙེན་ཏེ་ནན་ཏན་བྱེད་པས་བདག་ཀྱང་དེ་ལ་བསྙེན་ཏེ་ནན་ཏན་བྱའོ། །གལ་ཏེ་སྦྱིན་པ་མ་བྱས་ན་འཁོར་རྣམ་པ་བཞིའི་རྒྱུན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་པ་བྱས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆོད་ཀྱང་ད་ལྟར་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་འཇོམས་པར་འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་པ་བྱས་པ་དེའི་རྒྱུ་དང་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་རྟག་ཏུ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་པའི་ཀླུང་གང་གཱའི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྔགས་ཤིང་བསྟོད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ལ་ཟས་བྱིན་པ་ནི་འཚོ་བ་བྱིན་པ་སྟེ། དེའི་འབྲས་བུས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན་རྟག་པ་མི་འཕོ་བའི་གནས་སུ་འགྱུར་རོ། །བདེ་བ་བྱིན་པས་ནི་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན་ཤིན་ཏུ་བདེ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་ཆོས་བཞིན་དུ་རྙེད་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་ལ་གནོད་པ་མ་ཡིན་པས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཆེད་དུ་མ་བསླངས་པར་ཐོབ་པས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན་དབང་བསྒྱུར་བའི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཕ་རོལ་པོ་མཐུ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན་སྟོབས་བཅུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཕ་རོལ་པོ་སྨྲ་བའི་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་ཤེས་པ་བཞི་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། དེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བས་ན་བདག་ཀྱང་སྦྱིན་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བར་བྱའོ། །རྒྱས་པར་ནི་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བའི་ནང་ནས་འཆད་དོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེ་ན། རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞིའི་གནས་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ཀྱི་གནས་ཡོད་དེ། གང་ཞིག་རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞིའི་ལྷ་ལ་དད་པ་དེ་ལ་ཡང་སྐལ་བ་ཡོད་དེ། གང་ཞིག་མང་དུ་ཐོས་པ་དང་སྦྱིན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞིའི་ལྷ་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ཀྱི་བར་དུ་བདག་ལ་ཡང་སྐལ་བ་ཡོད་མོད་ཀྱི། བདག་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞིའི་ལྷ་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ཀྱི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་རྟག་པའོ། །མི་རྟག་པ་ཡིན་པས་ན་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་བདག་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་ནི་སྐྱེ་བོ་གླེན་པ་དག་སླུ་བ་ཡིན་ཏེ། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་ཆགས་པའམ་སླུ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །སྒྱུ་མ་ནི་རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞིའི་གནས་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྟེངས་ལྟ་བུའོ། །གླེན་པ་ནི་བྱིས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ལྟ་བུ་སྟེ། བདག་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་གླེན་པ་དང་མི་འདྲའོ། །བདག་གིས་སྔོན་ཐོས་ན་དོན་དམ་པའི་ལྷ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྟག་པ་མི་འགྱུར་བ། མི་སྐྱེ་བ། མི་རྒ་བ། མི་ན་བ། མི་འཆི་བ་ཡིན་ཏེ། བདག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་ལྷ་ཚོལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དོན་དམ་པའི་ལྷས་ནི་སེམས་ཅན་དག་གི་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་དེ། དཔེར་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ཤིང་ལྟ་བུའོ། །ཅི་སྟེ་བདག་ལ་དད་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུ་ཡོད་ན་དོན་དམ་པའི་ལྷ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དོན་དམ་པའི་ལྷ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཅིང་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་པ་མ་ཡིན་གྱི། འཇིག་རྟེན་པས་ནི་མི་ཤེས་མི་མཐོང་། མི་རྟོགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་དཔས་ཤེས་པ། མཐོང་བ། རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ངའི་ཉེ་གནས་ལས་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། འཆང་བ་དང་། འཛིན་པ་དང་། གླེགས་བམ་དུ་འདྲི་བ་དང་། གཞན་དག་ལ་རྒྱ་ཆེ་བར་སྟོན་ཅིང་འཆད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་འདོན་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། འཆང་བ་དང་། འཛིན་པ་དང་། གླེགས་བམ་དུ་འདྲི་བ་དང་། གཞན་ལ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཅིང་འཆད་པར་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགོངས་པའི་དོན་ཟབ་མོའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པའི་དོན་ཟབ་མོ་ཡིན་པས་ན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ནི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་ཆེ་བ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་འདི་ནི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་ཆེ་བ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ་སྙམ་དུ་བགྱིད་དོ། །སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱང་ཆུབ་དང་། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ་སྙམ་བགྱིད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དོན་ཅི་ཞིག་གི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སུས་ཀྱང་མ་བསྟན་པར་རང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཤིན་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པས་གལ་ཏེ་མེ་ཆེན་པོས་ལུས་དང་། མགོ་ཚིག་ཀྱང་ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བཏང་སྟེ། མེ་གསོད་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྟག་ཏུ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། ཡི་དགས་དང་། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་། ལྷ་དང་།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མིར་འཁོར་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མེས་ཚིག་པར་གྱུར་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་ངེས་པའི་ཆོས་གཅིག་ཙམ་ཡང་མ་ཐོབ་བོ། །ངེས་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །བདག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཆུང་ཟད་ཀྱང་ཕངས་པར་མི་བྱེད་དོ། །བདག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་ལུས་འདི་རྡུལ་དུ་ཞིབ་མོར་བཏགས་ཀྱང་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་མི་གཏོང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སེམས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མ་མཐོང་བར་ལུས་དང་སྲོག་ཀྱང་མི་ཕངས་ན་མཐོང་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །གཞན་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་འཁོར་བའི་སྐྱོན་ཚད་མེད་པ་མཐོང་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་འཁོར་བའི་སྐྱོན་ཚད་མེད་པ་མཐོང་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་མྱོང་བ་ལ་སྐྱོ་བར་མི་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ན་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་ཡང་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་བདེ་བ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཁྱིམ་བདག་ཅིག་ཁྱིམ་དུ་མེ་ཤོར་ན་ཁྱིམ་དེ་ནས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་འབྱུང་ངོ་། །ཇི་སྟེ་ཁྱིམ་བདག་དེའི་བུ་རྣམས་ཁྱིམ་གྱི་ནང་དུ་ལུས་ཏེ་མེ་ལས་མ་ཐར་ན། ཁྱིམ་བདག་དེ་དེའི་ཚེ་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་མེས་ཚིག་པར་འགྱུར་བར་ཤེས་ཀྱང་བུ་རྣམས་གདོན་པའི་ཕྱིར་ཁྱིམ་དེའི་ནང་དུ་འཇུག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འཁོར་བ་ན་ཉེས་པའི་སྐྱོན་མང་པོ་ཡོད་པར་ཤེས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ན་གནས་པ་ལ་མི་སྐྱོ་སྟེ། དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཀྱང་འཁོར་བའི་སྐྱོན་མང་པོ་མཐོང་བས་སེམས་དེ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་སྟེ། ལ་ལ་ནི་ཉན་ཐོས་སུ་འགྱུར། ལ་ལ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མདོ་སྡེ་འདི་ཐོས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་གོ །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་མི་གཡོ་བའི་ས་དང་པོ་མ་ཐོབ་ཀྱང་། སེམས་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་མི་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་བདག་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་རྐྱལ་ཏེ་རྒལ་ནུས་སོ་ཞེས་སྨྲ་ན། ཚིག་དེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲ་བའི་ཚིག་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་ཁྱབ་པ་ཡང་ལགས་ལ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡང་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་མི་ཞིག་གིས་རྐྱལ་ཏེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ན་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །གལ་ཏེ་ལྷ་མ་ཡིན་ཞིག་རྐྱལ་ཏེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ན་བསམ་གྱིས་ཁྱབ་པ་ལགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྐབས་འདིར་ནི་མི་འབའ་ཞིག་ལ་བྱའི། ལྷ་མ་ཡིན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མིའི་ནང་ན་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། བསམ་གྱིས་ཁྱབ་པ་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཕགས་པ་དང་། བྱིས་པ་མ་རབས་སོ། །བྱིས་པ་མ་རབས་ལ་བགྱི་ན་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལགས་སོ། །འཕགས་པ་ལ་བགྱི་ན་བསམ་གྱིས་ཁྱབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྐབས་འདིར་ནི་ངས་བུས་པ་མ་རབས་ལ་བྱའི་འཕགས་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་སྟེ་བུས་པ་མ་རབས་ལ་བགྱི་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བུས་པ་མ་རབས་ཀྱིས་ནི་ཡང་དག་པར་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལ་རྐྱལ་ཏེ་ཕ་རོལ་ཏུ་མི་ཕྱིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ནི་ཡང་དག་པར་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ། དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་སྟེ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་པད་མོའི་རྩ་བའི་ཉག་མས་རི་རབ་ལྷུན་པོ་བཏེག་སྟེ་ནམ་མཁའ་ལས་སྤྱངས་ན། དེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནམ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསོལ་པ་མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཙམ་གྱིས་འཁོར་བ་ཐམས་ཅད་འཇལ་དབོག་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་འཁོར་བ་ལ་མི་རྟག་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པར་རྟོགས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་ཡོད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་རྒྱས་པར་འཆད་ཅིང་སྟོན་ཏེ། དེ་ལྟར་སྟོན་ཅིང་འཆད་ཀྱང་ངན་པར་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་ཆུར་མཆོངས་ཀྱང་ཆུས་མི་ཁྱེར་ལ། མེ་ཆེན་པོར་མཆོངས་ཀྱང་མེས་མི་ཚིག་ན། དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་འཁོར་བའི་ནང་དུ་གནས་ཀྱང་འཁོར་བས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རབ་དང་། འབྲིང་དང་། ཐ་མའོ། །དེ་ལ་མིའི་ནང་ན་ཐ་མ་ནི་མངལ་ན་འདུག་པའི་ཚེ་འདི་སྙམ་དུ། བདག་ནི་ཕྱིས་ཁུང་ངམ། མི་གཙང་བའི་གནས་སམ། མི་རོའི་ནང་ངམ། ཚེར་ཕུང་གི་སྟེང་ངམ། མུན་པའི་ནང་ན་གནས་སོ་སྙམ་སེམས་སོ། །མངལ་ནས་བྱུང་བའི་ཚེ་ཡང་ད་ནི་བདག་གི་ཕྱིས་ཁུང་ངམ། མི་གཙང་བའི་གནས་སམ། མུན་ནག་ཆེན་པོའི་གནས་ལས་བྱུང་ངོ་སྙམ་སེམས་སོ། །དེ་ལ་མིའི་ནང་ན་འབྲིང་ནི་མངལ་ན་འདུག་པའི་ཚེ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ནི་སྐྱེད་ཤིང་གི་ཚལ་ལམ། ཆུ་གཙང་མའི་ནང་ངམ། ཁང་ཁྱིམ་བཟང་པོའི་ནང་ན་འདུག་གོ་སྙམ་སེམས་ཏེ། བྱུང་བའི་ཚེ་ཡང་དེ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དེ་ལ་མིའི་ནང་ན་རབ་ནི་མངལ་ན་འདུག་པའི་ཚེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ནི་ཡང་ཐོག་བཟང་པོའམ། སྐྱེད་མོས་ཚལ་ལམ། རྟའམ། བ་ལང་ངམ། གླང་པོ་ཆེ་ལ་ཞོན་ཏེ་རི་མཐོན་པོ་ལ་འཛེག་གོ་སྙམ་སྟེ། བྱུང་བའི་ཚེ་ཡང་དེ་སྙམ་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཐོག་མ་མངལ་དུ་འཇུག་པ་ན་ཡང་འཇུག་པར་ཤེས། མངལ་ན་གནས་པའི་ཚེ་ཡང་གནས་པར་ཤེས། ཕྱིར་བྱུང་བའི་ཚེ་ཡང་བྱུང་བར་ཤེས་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གི་སེམས་ནམ་དུ་ཡང་མི་འབྱུང་མོད་ཀྱི་ས་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་པས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་དཔེར་བྱར་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཀྱང་ཕྱོགས་དང་དཔེ་བསྐྲུན་ཅིང་བརྗོད་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སྟོན་པའི་སློབ་དཔོན་དང་སློབ་མའི་གནས་མེད་བཞིན་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་དེ་དག་ཐོས་ནས་འཇུངས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ལ་སྟོན་ཅིང་འཆད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ལུས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྤོང་ལ་ངག་གིས་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད། ངག་གིས་ཡོངས་སུ་སྤོང་ལ་ལུས་ཀྱིས་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད། ལུས་དང་ངག་མ་ཡིན་པས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ལུས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་དང་། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང་། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྟེ། ངག་གིས་མ་ཡིན། ངག་གིས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ནི་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང་། ཕྲ་མ་དང་། ངག་རྩུབ་པོ་སྨྲ་བ་དང་། ཚིག་ཐུན་ཚགས་སྨྲ་བ་སྟེ། ངག་གིས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ཡིན་གྱི། ལུས་ཀྱིས་མ་ཡིན། ལུས་དང་ངག་མ་ཡིན་པས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་ངན་པར་ལྟ་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་ལུས་ཀྱང་མ་ཡིན། ངག་ཀྱང་མ་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་གཅིག་ཙམ་ལ་ཡང་ལུས་ཀྱིས་སམ། ལས་ཀྱིས་སམ། བདག་པོས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་མི་ལྟ་སྟེ། ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ཡང་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ངག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལུས་ལས་ལུས་ཀྱིས་སྤོང་བ་དང་།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངག་ལས་ངག་གིས་སྤོང་བ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ནི་ལུས་ཀྱིས་མ་ཡིན། ངག་གིས་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་དག་པར་ན་ཤེས་རབ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྤོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་གཅིག་ཙམ་ཡང་འཇིག་པའམ། བྱས་པ་མེད་དེ། འདུས་བྱས་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི་ཐ་དད་པས་སྐྱེ་ལ་ཐ་དད་པས་འགོག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཇིག་པར་མི་ནུས། མེས་ཚིག་པར་མི་ནུས། ཆུས་འདྲུལ་བར་མི་ནུས། རླུང་གིས་ཁྱེར་བར་མི་ནུས། སས་འཛིན་པར་མི་ནུས། སྐྱེ་བས་བསྐྱེད་པར་མི་ནུས། རྒ་བས་རྒས་པར་མི་ནུས། གནས་པས་གནས་པར་མི་ནུས། འཇིག་པས་འཇིག་པར་མི་ནུས། འདོད་པས་འདོད་པར་མི་ནུས། ཞེ་སྡང་བས་ཞེ་སྡང་བར་མི་ནུས། གཏི་མུག་པས་རྨུགས་པར་མི་ནུས་ཏེ། འདུས་བྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་ཞིང་ཐ་དད་པས་འགོག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གི་ཤེས་རབ་འདིས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་མོ་སྙམ་མི་སེམས་ཏེ། བདག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་མོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ཅི་སྟེ་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ཀྱང་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ།། །།འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པ། དེ་ནས་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་དེང་གདོད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་དང་། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་དང་། དེ་གཟུངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་འཚལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཇི་ཙམ་གྱི་བར་དུ་གནས། ཇི་ཙམ་ན་ནུབ་པར་འགྱུར། རིགས་ཀྱི་བུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལ་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་སྤྱོད་པ་དང་། ཚངས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། ལྷའི་སྤྱོད་པ་དང་། ན་བའི་སྤྱོད་པ་དང་། བུས་པའི་སྤྱོད་པའོ། །གལ་ཏེ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ལས་གང་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་། དོན་དགྲོལ་བར་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཅན་རྣམས་བསྟི་སྟང་དང་། བཀུར་སྟི་དང་། རིམ་གྲོ་དང་། བསྔགས་པ་དང་། མཆོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་མཆོད་པར་ནུས་ན་དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནུབ་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་རྒྱས་པར་སྤེལ་ལ་དེའི་དུས་ན་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་བཤིག་པ་མང་ལ་མི་དགེ་བ་མང་དུ་བྱེད་དེ་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་དད་པར་མི་བྱེད། དེ་ལྟར་མ་དད་པའི་ཕྱིར་འཛིན་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེ་འདྲི་བ་དང་། དོན་དགྲོལ་བར་མི་བྱེད་དེ། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་བཀུར་སྟི་དང་མཆོད་པའི་བར་དུ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་ལ། གཟུངས་སུ་འཛིན་པ་མཐོང་ན་སྨོད་ཅིང་ཁྱོད་ནི་སྟོན་པ་དྲུག་གིས་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉེ་གནས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྐུར་པ་དེའི་ཚེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་ནུབ་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་མངོན་སུམ་དུ་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུང་གི་ཆོས་འཇིག་རྟེན་དུ་ཞག་བདུན་གནས་ནས་ནུབ་བོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཐོས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་སྲུང་ལ་མདོ་སྡེ་འདི་མངའ་འམ་མི་མངའ། དེ་སྟེ་མངའ་བ་ཞིག་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ནུབ་ཅེས་གསུངས། ཅི་སྟེ་མི་མངའ་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསང་བའི་སྙིང་པོ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་སྔར་ཡང་དོན་འདི་ནི་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུ་འབའ་ཞིག་གིས་ཤེས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ད་ཡང་བཟླས་ཏེ་བཤད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ་བརྟགས་པར་ཉོན་ཅིག །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་ཆོས་རྣམ་པ་གཉིས་མངའ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་དང་། དོན་དམ་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ནི་འགོག་གོ །དོན་དམ་པའི་ཆོས་ནི་མི་འཇིག་མི་འགོག་གོ །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མི་རྟག་པ། བདག་མེད་པ། བདེ་བ་མེད་པ། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པ་དང་། རྟག་པ། བདེ་བ། བདག་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ལ་མི་རྟག་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པ་ནི་འཇིག་པ་དང་འགོག་པ་ཡོད་དོ། །རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་འཇིག་པ་དང་འགོག་པ་མེད་དོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱིས་འཛིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འཛིན་པའོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱིས་འཛིན་པ་ནི་འཇིག་པ་དང་འགོག་པ་ཡོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འཛིན་པ་ནི་འཇིག་པ་དང་འགོག་པ་མེད་དོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ནང་དང་། ཕྱི་རོལ་ལོ། །དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆོས་ནི་འཇིག་པ་དང་འགོག་པ་ཡོད་དོ། །ནང་གི་ཆོས་ནི་འཇིག་པ་དང་འགོག་པ་མེད་དོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་སོ། །དེ་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་འཇིག་པ་དང་འགོག་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་འཇིག་པ་དང་འགོག་པ་མེད་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དམིགས་སུ་ཡོད་པ་དང་། དམིགས་སུ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་དམིགས་སུ་ཡོད་པའི་ཆོས་ནི་འཇིག་པ་དང་འགོག་པའོ། །དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ནི་འཇིག་པ་དང་འགོག་པ་མེད་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདྲེས་པའི་ཆོས་དང་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་སོ། །དེ་ལ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ནི་འཇིག་པ་དང་འགོག་པའོ། །མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ནི་འཇིག་པ་དང་འགོག་པ་མེད་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལྷ་དང་། མིའོ། །དེ་ལ་མི་ནི་འཇིག་པ་དང་འགོག་པའོ། །ལྷ་ནི་འཇིག་པ་དང་འགོག་པ་མེད་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མདོ་སྡེ་བཅུ་གཅིག་དང་། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེའོ། །དེ་ལ་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཅིག་ནི་འཇིག་པ་དང་འགོག་པའོ། །ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་ནི་འཇིག་པ་དང་འགོག་པ་མེད་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏེ་ངའི་ཉེ་གནས་གང་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། ཡི་གེར་འདྲིའམ། འགྲོལ་ཞིང་བཤད་དམ། བཀུར་སྟི་དང་། རིམ་གྲོ་དང་། མཆོད་པ་བྱེད་ན། དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནུབ་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་གོང་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་སྲུང་ལ་མདོ་སྡེ་འདི་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའི་སྙིང་པོའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཅིག་མངའ་མོད་ཀྱི་དེ་དག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་མི་འཆད་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་མཐའ་ཡུན་དུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བས། དེའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་སྡེ་བཅུ་གཅིག་ལས་མི་འཆད་པས་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་བདོག་པའི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་མི་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་གཏེར་ཞེས་བྱ་སྟེ་རིགས་ཀྱི་བུ་མི་དེས་གཏེར་དུ་བསགས་ཤིང་སྦས་པ་དེ་ཡང་མ་འོངས་པ་ན་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་མ་འོངས་པ་ན་དགོས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་ཁྲེ་འབྲས་དཀོན་པ་དང་། བདག་གི་ཡུལ་དུ་དགྲ་འོང་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་ངན་པ་དང་ཕྲད་པའི་ཚེ་སྲོག་སླུ་བ་དང་། འགྲོན་དུ་སོང་བ་ལས་ཉམ་ང་བ་དང་ཕྲད་པ་དང་། ནོར་དཀོན་པའི་ཚེ་གདོད་ཕྱུང་ཞིང་སྤྱོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའི་སྙིང་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་དགེ་སློང་ངན་པ་མ་བརྟགས་པའི་རྫས་འཆང་བས། འཁོར་རྣམ་བཞི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མཐའ་ཡུན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་སྟོན་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་གཙུག་ལག་ཀློག་ཅིང་འདོན་གྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཞུང་ལ་མི་བཀུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ངན་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ངན་པ་དེ་དག་མེད་པར་མཛད་ཅིང་ལོག་པའི་འཚོ་བ་དང་། རྙེད་པ་དང་། གྲགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་སྤོང་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་འདི་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་མདོ་སྡེ་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའི་སྙིང་པོ་འདི་ནུབ་ཅིང་མི་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་ནུབ་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ནི་རྟག་པ་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བ་ཡིན་ན་ཅི་སྟེ་འདི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་སྲུང་ལ་མདོ་སྡེ་འདི་ཡོད་དམ་ཞེས་འདྲི། རིགས་ཀྱི་བུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་སྲུང་གི་ཚེའི་སེམས་ཅན་ནི་འདོད་ཆགས་སྲབ་ཅིང་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤ་སྟག་ལ་ཞི་བ། དུལ་བ། གདུལ་སླ་བ། གཟི་བརྗིད་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་ཏེ། གཟུངས་མི་བརྗེད་པ་བལ་གླང་གི་ཁྱུ་མཆོག་དང་མཚུངས་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོངས་སུ་དག་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མཐའ་ཡུན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ཞིང་རྟག་ཏུ་གནས་པ། མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བར་ཤེས་པས། མདོ་སྡེ་འདི་ཡོད་དུ་ཟིན་གྱིས་ཀྱང་སྟོན་ཅིང་བཤད་མི་དགོས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མང་ཞིང་། གཏི་མུག་ཆེ་བས་བརྗེད་ངས་ལ། ཤེས་རབ་མེད་ཅིང་། ནེམ་ནུར་མང་བ་དད་པའི་རྩ་བ་མི་ཚུགས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མ་དག་པས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མི་རྟག་པ། འགྱུར་ཞིང་འཕོ་བ་སྟེ། མཐའ་ཡུན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མདོ་སྡེ་འདི་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུང་གི་ཆོས་ནི་ཡང་དག་པར་ནུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟག་པ་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གང་བདག་ཡོད་པ་ལ་བདག་མེད་པར་ལྟ་བ་དང་། བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཡོད་པར་ལྟ་བ་དང་། རྟག་པ་ལ་མི་རྟག་པར་ལྟ་བ་དང་། མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པར་ལྟ་བ་དང་། བདེ་བ་ལ་མི་བདེ་བར་ལྟ་བ་དང་། མི་བདེ་བ་ལ་བདེ་བར་ལྟ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པར་ལྟ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ལ་ཡོངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་དག་པར་ལྟ་བ་དང་། མི་འགོག་པ་ལ་འགོག་པར་ལྟ་བ་དང་། འགོག་པ་ལ་མི་འགོག་པར་ལྟ་བ་དང་། སྡིག་པ་ལ་མི་སྡིག་པར་ལྟ་བ་དང་། མི་སྡིག་པ་ལ་སྡིག་པར་ལྟ་བ་དང་། སྡིག་པ་ཡང་བ་ལ་ལྕི་བར་ལྟ་བ་དང་། སྡིག་པ་ལྕི་བ་ལ་ཡང་བར་ལྟ་བ་དང་། ཐེག་པ་ལ་ཐེག་པ་མ་ཡིན་པར་ལྟ་བ་དང་། ཐེག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཐེག་པར་ལྟ་བ་དང་། ལམ་ཡིན་པ་ལ་ལམ་མ་ཡིན་པར་ལྟ་བ་དང་། ལམ་མ་ཡིན་པ་ལ་ལམ་ཡིན་པར་ལྟ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་མ་ཡིན་པར་ལྟ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་མ་ཡིན་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལྟ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལ་སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་པར་ལྟ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དུ་ལྟ་བ་དང་། ཀུན་འབྱུང་ལ་ཀུན་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་ལྟ་བ་དང་། འགོག་པ་ལ་འགོག་པ་མ་ཡིན་པར་ལྟ་བ་དང་། བདེན་པ་ལ་བདེན་པ་མ་ཡིན་པར་ལྟ་བ་དང་། ཀུན་རྫོབ་ལ་དོན་དམ་པར་ལྟ་བ་དང་། དོན་དམ་པ་ལ་ཀུན་རྫོབ་དུ་ལྟ་བ་དང་། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པར་ལྟ་བ་དང་། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་ལྟ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡང་དག་པ་ལ་ནི་བདུད་ཀྱི་ཚིག་ཅེས་ཟེར་བ་དང་། བདུད་ཀྱི་ཚིག་ཡང་དག་པ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གདོད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་འདི་གསུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྦྲང་བུ་མཆུ་སྨྱུང་གི་མཆུས་རྒྱ་མཚོའི་གཏིང་དུ་མ་ལུས་པར་ཐུག་ཅེས་ཟེར་བ་བླའི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ནུབ་བོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རླུང་དྲག་པོ་ལ་ཞགས་པས་བཅིང་དུ་རུང་ཞེས་ཟེར་བ་ཡང་བླའི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ནུབ་བོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རི་རབ་རིའི་རྒྱལ་པོ་ལ་ཁའི་དབུགས་ཀྱིས་བུས་ཏེ་ཞིག་ཅིང་འགྱེས་ཟེར་ཀྱང་བླའི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ནུབ་བོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །མེ་ཁབ་ཏ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ནང་ན་པད་མོ་སྐྱེའོ་ཞེས་ཟེར་ཀྱང་བླའི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ནུབ་བོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །སྨན་ཨ་ག་ཏ་དུག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་ཀྱང་བླའི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ནུབ་བོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །ཟླ་བ་ནི་ཚ་ལ་ཉི་མ་ནི་བསིལ་ཞེས་ཟེར་ཡང་བླའི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནུབ་བོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །ཆེན་པོ་བཞི་སོ་སོའི་རང་བཞིན་སྤོང་ཞེས་ཟེར་ཡང་བླའི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ནུབ་བོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོག་མ་བྱུང་ནས་བླ་ན་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་དོན་ཟབ་མོ་ཤེས་པའི་ཉེ་གནས་མེད་པར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ན་ཆོས་དེ་འཇིག་རྟེན་ན་རིང་པོ་མི་གནས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོག་མ་བྱུང་ནས་བླ་ན་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་དོན་ཟབ་མོ་ཤེས་པའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཡོད་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཆོས་འཇིག་རྟེན་ན་ཡུན་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོག་མ་བྱུང་ནས་བླ་ན་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་དོན་ཟབ་མོ་ཤེས་པའི་ཉེ་གནས་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཁྱིམ་པ་དད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་བཀུར་བའི་དགེ་བསྙེན་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ན། ཆོས་འཇིག་རྟེན་དུ་རིང་པོ་མི་གནས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཐོག་མ་བྱུང་ནས་བླ་ན་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་དོན་ཟབ་མོ་ཤེས་པའི་ཉེ་གནས་ཀྱང་ཡོད། ཁྱིམ་པ་དད་པ་ཅན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་བཀུར་བའི་དགེ་བསྙེན་ཡང་ཡོད་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཆོས་ཡུན་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོག་མ་བྱུང་ནས་བླ་ན་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་དོན་ཟབ་མོ་ཤེས་པའི་ཉེ་གནས་ཀྱང་ཡོད། ཁྱིམ་པ་དད་པ་ཆེ་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་བཀུར་བའི་དགེ་བསྙེན་ཡོད་དུ་ཟིན་གྱིས་ཀྱང་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་གྱི།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་ཟབ་མོ་སྟོན་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ན་ཆོས་དེ་འཇིག་རྟེན་ན་རིང་པོར་མི་གནས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོག་མ་བྱུང་ནས། བླ་ན་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་དོན་ཟབ་མོ་ཤེས་པའི་ཉེ་གནས་ཀྱང་ཡོད། ཁྱིམ་པ་ཤིན་ཏུ་དད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་བཀུར་བའི་དགེ་བསྙེན་ཡང་ཡོད་ལ། ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་སྟོན་ཅིང་བཤད་པ་ཡང་རྙེད་པ་དང་། གྲགས་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་གྱི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་སྟོན་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དེའི་ཆོས་འཇིག་རྟེན་ན་ཡུན་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོག་མ་བྱུང་ནས་བླ་ན་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་དོན་ཟབ་མོ་ཤེས་པའི་ཉེ་གནས་ཀྱང་ཡོད། ཁྱིམ་པ་ཤིན་ཏུ་དད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་བཀུར་བའི་དགེ་བསྙེན་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་། ཉེ་གནས་རྣམས་གཅིག་གིས་གཅིག་སྨད་ཅིང་རྩོད་པ་མང་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ན་ཆོས་དེ་འཇིག་རྟེན་ན་རིང་པོ་མི་གནས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོག་མ་བྱུང་ནས་བླ་ན་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་དོན་ཟབ་མོ་ཤེས་པའི་ཉེ་གནས་ནི་ཡོད། ཁྱིམ་པ་ཤིན་ཏུ་དད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་བཀུར་བའི་དགེ་བསྙེན་ཡང་ཡོད་ལ། ཉེ་གནས་དེ་དག་ཀྱང་འདུམ་པའི་ཆོས་སྤྱོད་ཅིང་གཅིག་ལ་གཅིག་མི་སྨོད་པར་གཅིག་གིས་གཅིག་བཀུར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དེའི་ཆོས་ཡུན་རིང་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་གནས་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོག་མ་བྱུང་ནས་བླ་ན་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་དོན་ཟབ་མོ་ཤེས་པའི་ཉེ་གནས་ཀྱང་ཡོད། ཁྱིམ་པ་ཤིན་ཏུ་དད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་བཀུར་བའི་དགེ་བསྙེན་ཀྱང་ཡོད་ལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉེ་གནས་དེ་དག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་ཅིང་གཅིག་ལ་གཅིག་བཀུར་སྟིར་བྱེད་དེ། རྩོད་པར་མི་བྱེད་མོད་ཀྱི། མ་བརྟགས་པའི་རྫས་རྣམས་འཆང་ལ། ཡང་བདག་གིས་འདི་སྐད་དུ་བདག་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བསྔགས་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཆོས་འཇིག་རྟེན་ན་རིང་པོ་མི་གནས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོག་མ་བྱུང་ནས་བླ་ན་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་དོན་ཟབ་མོ་ཤེས་པའི་ཉེ་གནས་ཀྱང་ཡོད། ཁྱིམ་བདག་དད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་བཀུར་བའི་དགེ་བསྙེན་ཡང་ཡོད་ལ། ཉེ་གནས་དེ་དག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་ཏེ། འདུམ་པའི་ཆོས་སྤྱོད་ཅིང་གཅིག་ལ་གཅིག་བཀུར་ཞིང་བསྟི་སྟང་བྱེད། མ་བརྟགས་པའི་རྫས་ཐམས་ཅད་མི་འཆང་ལ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཡང་འཐོབ་བོ་ཞེས་མི་ཟེར་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དེའི་ཆོས་འཇིག་རྟེན་ན་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོག་མ་བྱུང་ནས་བླ་ན་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་ཉེ་གནས་རྣམས་དོན་ཟབ་མོ་ཤེས་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་མི་ཟེར་ཡང་སོ་སོ་ནས་ལྟ་བ་རེ་རེ་འཛིན་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འཆད་དོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྕི་བ་བཞི་ནས་རྩོད་པ་ཞི་བའི་ཆོས་བདུན་པོའི་བར་དུ་བཅས་པ་དེ་དག་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་སྡོམ་པ་དང་། སྐབས་དབྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡུལ་དང་དུས་ཐ་དད་ཅིང་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་མཁྱེན་ཏེ་དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁ་ཅིག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏུ་ནི་བསྡམས། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་སྐབས་ཕྱེ་སྟེ་ལྕི་བ་དང་ཡང་བ་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྨན་པ་མཁས་པས་ནད་པ་ལ་འོ་མ་གཏོང་བ་དང་། ནད་པ་ལ་བཀག་པ་བཞིན་ཏེ། མཁྲིས་པའི་ནད་ལ་ནི་འོ་མ་གཏོང་། བད་ཀན་གྱི་ནད་ལ་ནི་འོ་མ་བཀག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་རྩ་བ་ལ་གཟིགས་ཏེ། ཕྱེ་བ་ཡང་ཡོད། བཀག་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་བདག་གིས་འདི་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་དོན་འདི་ཐོས་ཏེ། བདག་འབའ་ཞིག་དོན་ཤེས་ཀྱི་ཁྱེད་མི་ཤེས་སོ། །བདག་འབའ་ཞིག་འདུལ་བ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱེད་མི་ཤེས་སོ། །བདག་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཤེས་ཀྱི་ཁྱེད་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་ཟེར་ལ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ན་དེའི་ཆོས་འཇིག་རྟེན་ན་རིང་པོ་མི་གནས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོག་མ་བྱུང་ནས་བླ་ན་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་བདག་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་བར་དུ་ཐོབ་ཞེས་ཀྱང་མི་ཟེར་ལ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་བཀག་པ་དང་། སྐབས་ཕྱེ་བ་གནང་ངོ་ཞེས་ཀྱང་མི་ཟེར་ལ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་དོན་འདི་དང་ཆོས་འདི་དང་འདུལ་བ་འདི་བཞིན་དུ་ཐོས་ཀྱིས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ལྟར་གྱིས་ཤིག །དོན་འདི་གལ་ཏེ་ཡིན་ན་བདག་གིས་གཟུང་བར་བྱ། གལ་ཏེ་མ་ཡིན་ན་བདག་གིས་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་ཆོས་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཡུན་རིང་པོར་གནས་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ནུབ་པའི་ཚེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉེ་གནས་དག་རེས་འགའ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པར་འཆད། རེས་འགའ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟོང་པར་འཆད། རེས་འགའ་ནི་ལྔ་ཕུང་བར་མ་ཡོད་པར་འཆད། རེས་འགའ་ནི་ལྔ་ཕུང་བར་མ་མེད་པར་འཆད། རེས་འགའ་ནི་དུས་གསུམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡོད་པར་འཆད། རེས་འགའ་ནི་དུས་གསུམ་མེད་པར་འཆད། རེས་འགའ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་ཡོད་པར་འཆད། རེས་འགའ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་མེད་པར་འཆད། རེས་འགའ་ནི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་འཆད། རེས་འགའ་ནི་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འཆད། རེས་འགའ་ནི་སེམས་ཅན་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་ཡོད་པར་འཆད། རེས་འགའ་ནི་སེམས་ཅན་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པར་འཆད། རེས་འགའ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད། རེས་འགའ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད། རེས་འགའ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྙུན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མངའོ་ཞེས་འཆད། རེས་འགའ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྙུན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མི་མངའ་བར་འཆད། རེས་འགའ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་ཤ་རྣམ་པ་བཅུ་ཟར་མི་གནང་ངོ་ཞེས་འཆད། བཅུ་གང་ཞེ་ན། མི་དང་། སྦྲུལ་དང་། བལ་གླང་དང་། རྟ་དང་། བོང་བུ་དང་། ཁྱི་དང་། སེང་གེ་དང་། ཕག་པ་དང་། ཝ་དང་། སྤྲེའུའི་ཤ་སྟེ། གཞན་ཀུན་གནང་ངོ་ཞེས་འཆད། རེས་འགའ་ནི་ཐམས་ཅད་མི་གནང་ངོ་ཞེས་འཆད། རེས་འགའ་ནི་དགེ་སློང་དངོས་པོ་ལྔ་བྱེད་དུ་མི་གནང་བར་འཆད་དེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། མི་དང་། མཚོན་དང་། ཆང་དང་། ཞོ་དང་། འབྲུ་མར་འཚོང་དུ་མི་གནང་སྟེ། དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཀུན་གནང་བར་འཆད། རེས་འགའ་ནི་གནས་རྣམ་པ་ལྔར་འགྲོར་མི་གནང་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཤན་པ་དང་། སྦྲུལ་འཚོང་མ་དང་། ཆང་འཚོང་མ་དང་། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དང་། རིགས་ངན་གྱི་ཁྱིམ་སྟེ། གཞན་དུ་འགྲོར་གནང་བར་འཆད། རེས་འགའ་ནི་གོས་ཀིའུ་ཤ་ཡ་བགོར་མི་གནང་སྟེ། གཞན་ཐམས་ཅད་གནང་བར་འཆད། རེས་འགའ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་གོས་དང་ཟས་དང་མལ་ཆའི་ཟོང་གསེར་སྲང་ཁྲི་ཕྲག་བཅུ་རི་བ་འཆང་དུ་གནང་བར་འཆད། རེས་འགའ་ནི་མི་གནང་བར་འཆད། རེས་འགའ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པར་འཆད། རེས་འགའ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཀུན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཆོས་གཞན་གང་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དོ། །དཔེར་ན་སྐུད་པ་བཏགས་པ་ནི་གོས་ཞེས་བྱའོ། །གོས་ཞིག་ནས་གོས་མེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་གཞན་ལ་གོས་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་མེད་དེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཞེས་འཆད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་བདེན་པར་འཆད་པ་ནི་ཉུང་། ལོག་པར་འཆད་པ་ནི་མང་བདེན་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་ནི་ཉུང་། ལོག་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་ནི་མང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་འཛིན་པ་ནི་ཉུང་། བདུད་ཀྱི་ཚིག་འཛིན་པ་ནི་མང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་ན་ཡུལ་ཀཽ་ཤཱམ་བཱི་ན་ཉེ་གནས་གཉིས་ཡོད་དེ་གཅིག་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །གཅིག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་བཤིག་པའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་བཤིག་པའི་འཁོར་ནི་ལྔ་བརྒྱ་ཡོད། དགྲ་བཅོམ་པའི་འཁོར་ནི་བརྒྱ་ཡོད་དེ། ཚུལ་ཁྲིམས་བཤིག་པས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །བདག་གིས་འདི་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་དོན་འདི་ཐོས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྩ་བ་བཞི་བཅས་པ་སྡོམ་ན་ཡང་རུང་། གལ་ཏེ་ཞིག་ན་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བདག་ཀྱང་ད་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་དང་། ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་བཞི་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་རྩ་བ་བཞི་པོ་དེ་དག་བཤིག་གོ །རྩ་བ་བཞི་པོའི་ཆོས་དེ་ཡང་དག་པར་སྡིག་པ་ཞིག་ན་དགྲ་བཅོམ་པས་འདྲལ་བའི་མི་རིགས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་ན་བཞུགས་པའི་ཚེ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྡོམས་ཤིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚེ་ནི་ཐམས་ཅད་གཏོང་ངོ་ཞེས་ཟེར། དེ་ལ་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་མི་རིགས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་པ་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བར་བདག་ཅག་ཤེས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་ན་བཞུགས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་རྩ་བ་བཞི་བཤིག་པའི་སྡིག་པ་ནི་ཁྱད་པར་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པའང་རྩ་བ་བཞི་བཤིག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡང་སྡོམ་པ་མི་འཇིག་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། གལ་ཏེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཁྱེད་བདག་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཅེས་ཟེར་ན། དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་བདག་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེད་དོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་དགེ་བ་འབའ་ཞིག་འཆད་དེ་མི་དགེ་བ་མི་འཆད་ན། ཚེ་དང་ལྡན་པས་བཤད་དོ་ཅོག་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཤ་སྟག་སྟེ། གལ་ཏེ་གང་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་མཐོང་བས་ནི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་ངེས་པར་དགྲ་བཅོམ་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་འདྲལ་བའི་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་དགྲ་བཅོམ་པ་དེའི་སྲོག་གི་འཚོ་བ་གཅོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་ན་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་དགེ་འདུན་སྡེ་གཉིས་ཁྲོས་འཁྲུགས་པའི་སེམས་སུ་གྱུར་པའི་སྐབས་སུ་དགེ་སློང་དྲུག་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་ལ་རབ་ཏུ་གནོད་པར་གཙེས་སོ། །དེ་ནས་སྐྱེ་བོ་མ་རབས་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོ་ནས་འདི་སྐད་དུ་ངོ་མཚར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་ནུབ་བོ་ཟད་དོ་ཅེས་ཟེར་ཏེ་ཡང་དག་པར་ན་ངའི་དམ་པའི་ཆོས་ནི་མ་ནུབ་སྟེ། དེའི་ཚེ་ན་ཡུལ་དེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཁྲི་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་ངའི་ཆོས་ཤིན་ཏུ་འཛིན་ན། ཅི་སྟེ་ངའི་ཆོས་ནུབ་ཅེས་བྱ། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ངའི་ཉེ་གནས་སུ་གྱུར་པའི་དགེ་སློང་གཅིག་ཀྱང་མེད་ནས་དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་གྱིས། མེ་བོ་ཆེ་བུས་ནས་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་བསྲེགས་སོ། །དེ་ལ་ཅུང་ཟད་ལུས་པ་དག་ནི་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཀྱིས་མདོ་མདོར་བརྐུས་ནས་ཁོ་བ་དག་གི་གཞུང་དུ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་མ་བྱུང་བའི་སྔོན་ལོགས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྲ་མོ་རྣམས་གཅིག་གིས་གཅིག་དྲངས་ཏེ་བྲམ་ཟེའི་ཚིག་ལ་མོས་ཤིང་འཛིན་ཏོ། །བྲམ་ཟེ་རྣམས་འདི་སྐད་དུ་བདག་ལ་འདུལ་ཁྲིམས་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་མོད་ཀྱི། ཡང་དག་པར་ན་མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་བདག་དང་བདེ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་མོད་ཀྱི། ཡང་དག་པར་ན་བདག་དང་བདེ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའི་དོན་མི་ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལས་ཡི་གེ་འབྲུ་གཅིག་དང་། གཉིས་དང་། ཚིག་གཅིག་དང་། གཉིས་བཟུང་སྟེ་བཤད་ནས་ངའི་གཞུང་ལ་དོན་འདི་ལྟ་བུ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་སཱ་ལའི་ཤིང་དྲུང་ན་འཁོར་མང་པོ་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་པ་སྙེད་ཀྱིས་དེ་སྐད་དུ་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་འཇིག་རྟེན་སྟོངས་སོ་འཇིག་རྟེན་སྟོངས་སོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱེད་རེ་ཞིག་ངུད་མོ་དང་མི་དགའ་བར་མ་བྱེད་ཅིག །འཇིག་རྟེན་མི་སྟོངས་ཀྱིས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མི་འགྱུར། མི་འཕོ་བར་རྟག་ཏུ་གནས་ཏེ། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནས་འཁོར་མང་པོ་དེ་དག་གིས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ། ཐོས་ནས་ངུད་མོ་བཏང་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ཞེས་བྱ་བ། རང་བཞིན་གྱིས་ཁྲོ་ལ་གཏུམ་པ། སེམས་ཅན་གྱི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་དགའ་བ། ངག་མི་དགེ་བའི་ལས་བཞི་པོ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་སེམས་ཤིན་ཏུ་མཆེད་པ། ད་ལྟར་གྱི་འབའ་ཞིག་ལ་ལྟའི། ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་དུས་མི་མཐོང་བ། འཁོར་ཤིན་ཏུ་ངན་པ་ལ་བརྟེན་པ། ད་ལྟར་གྱི་འདོད་པ་ལྔ་ལ་ཆགས་པས་རྒྱལ་པོས་ཡབ་ཀྱང་ཉེས་པ་མེད་པར་བསད་དོ། །དེ་ལྟར་ཕ་བསད་པས་འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེས་ནས་མྱ་ངན་གྱིས་གདུངས་པས་ལུས་ཀྱི་རྒྱན་རྣམས་དང་། རོལ་མོ་ཡང་བཏང་ངོ་། །འགྱོད་པའི་སེམས་ཀྱིས་གདུངས་པས་ལུས་ཁྱབ་པར་འབྲུམ་བུ་མང་པོ་བྱུང་ངོ་། །འབྲུམ་བུ་ཡང་བསྙེན་མི་བཟོད་པ་ཙམ་དུ་མནམ་པས་དེ་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་སོ། །བདག་གི་ལས་ནི་འཕྲལ་དུ་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་ལ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་རིང་པོ་མི་ཐོགས་སོ། །སྙམ་སེམས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲའི་མ་ལུས་འཕགས་མས་སྨན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐུས་ཀྱང་འབྲུམ་བུ་ཕྱི་ཕྱིར་མཆེད་ཀྱིས་ཕན་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོས་མ་ལ་སྨྲས་པ། འབྲུམ་བུ་འདི་ནི་བདག་གི་བསམ་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་ལས་བྱུང་གི། ཆེན་པོ་བཞི་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པས་འདི་ལ་འགྲོ་བ་གང་ཡང་གསོ་བའི་གནས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །དེའི་ཚེ་ན་བློན་པོ་ཆེན་པོ་ཉི་ཟླ་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་རྒྱལ་པོ་གང་ན་བར་འོངས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འགྲེང་བཞིན་དུ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལུས་མི་བདེ་བ་དང་། སེམས་མི་བདེ་བར་གྱུར་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་ངོ་འཛུམ་གནག་ཅིང་མྱ་ངན་བྱེད་པ་བདག་ལ་སྨྲོས་ཤིག །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། བདག་གི་ལུས་དང་སེམས་བདེ་བའི་གཏོལ་ག་ལ་ཞིག་ཡོད། བདག་གིས་ཕ་ཉེས་པ་མེད་པར་བསད་དེ། བདག་གིས་སྔོན་མཁས་པ་དག་ལས་ཐོས་ན་འཇིག་རྟེན་ན་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱས་པ་དག་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལས་ཐར་བའི་དུས་མེད་དོ་ཞེས་ཐོས་ལ་བདག་གིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མཐའ་ཡས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གྲངས་མེད་པ་བྱས་པས་བདག་གི་ལུས་དང་སེམས་ན་བ་གསོ་བའི་སྨན་པ་མཁས་པ་ཡང་མེད་ན། ལུས་དང་སེམས་མི་ན་བའི་གཏོལ་ག་ལ་ཡོད། བློན་པོ་དེས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ཆེར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། རྟག་ཏུ་མྱ་ངན་གང་བྱེད་པ། །མྱ་ངན་ཕྱིར་ཞིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་གཉིད་ལ་དགའ་བ་ཡང་། །ཕྱིར་ཞིང་དེ་བཞིན་གཉིད་ཆེར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་འདོད་ཆགས་སྲེད་པ་དང་། །ཆང་དད་ཆེ་བའང་རིག་པར་བྱ། །རྒྱལ་པོ་གསུང་བ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱས་པའི་གང་ཟག་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལས་ཐར་བའི་དུས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་སུ་ཞིག་གིས་མྱོང་ཞིང་མཐོང་ནས་རྒྱལ་པོ་ལ་གཏམ་དུ་སྨྲས། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཤེས་པ་མང་བ་ཅིག་གིས་རང་བཟོར་གཏམ་དུ་སྨྲས་པར་ཟད་དོ། །རྒྱལ་པོ་གསུང་བ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ལུས་དང་སེམས་གསོ་བའི་སྨན་པ་མཁས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་སྟེ། ད་ལྟར་སྨན་པ་ཆེན་པོ་འོད་སྲུང་རྫོགས་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ། ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ། དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་པ་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་མྱ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངན་ལས་འདའ་བའི་ལམ་སྟོན་པ་ཡང་ཉེ་གནས་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ལས་ནག་པོ་ཡང་མེད་ལ། ལས་ནག་པོའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མེད། ལས་རྣམ་པར་དཀར་བ་ཡང་མེད་ལ། ལས་རྣམ་པར་དཀར་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མེད། ལས་དཀར་པོ་དང་ནག་པོ་ཡང་མེད་ལ། ལས་དཀར་པོ་དང་ནག་པོའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མེད། ལས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་དང་། ལས་ཐ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་འཆད་དོ། །དེ་སྐད་ཅེས་སྟོན་པའི་སློབ་དཔོན་དེ་ད་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བཞུགས་ཀྱིས། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེར་གཤེགས་སུ་གསོལ། སློབ་དཔོན་དེས་ནི་འབྲུམ་བུ་དང་། ལུས་དང་། སེམས་ཀྱང་གསོ་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། ཅི་སྟེ་ཁྱོད་ཟེར་བའི་ཚིག་བདེན་ལ། དེ་ལྟར་བདག་གི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་བྱེད་ནུས་ན་ལྟ་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བློན་པོ་སྙིང་པོ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ཞིག་རྒྱལ་པོ་གང་ན་བར་འོངས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཅིའི་ཕྱིར་ངོ་འཛུམ་གནག་ལ་ཁ་ཡང་སྐམས་ནས་ཇི་ལྟར་མི་སྡར་མ་དག་དགྲ་དང་ཕྲད་ན་སྒྲ་སྐད་ཕྲ་ལ་འདར་བ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཅིང་མདངས་ཀྱང་མེད་ན་ཅིས་མི་བདེ་བར་གྱུར། འོན་ཏེ་ལུས་ནའམ། འོན་ཏེ་སེམས་ན་བར་གྱུར། རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། བདག་གི་ལུས་དང་སེམས་མི་ན་བའི་གཏོལ་ག་ལ་ཞིག་ཡོད། བདག་ནི་མ་རིག་པས་ལྡོངས་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་མེད་པས་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་ནས། ལྷ་སྦྱིན་ལྟ་བུའི་སྡིག་པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཏེ། སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་མཉན་ནས་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཀྱིས་འཚོ་བའི་ཕ་རྒྱལ་པོ་ཉེས་པ་མེད་པར་བསད་དོ། །བདག་གིས་སྔོན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྐད་ཅེས་ཐོས་སོ། །གང་གི་ཕ་དང་མ་དག་དང་། །སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཉེ་གནས་ལ། །མི་དགེ་བ་ཡི་སེམས་བསྐྱེད་དེ། །སྡིག་པར་འགྱུར་བའི་ལས་བྱས་ན། །དེ་ཡི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི། །མཚམས་མེད་དམྱལ་བར་སྐྱེ་ཞེའོ། །དེ་བས་ན་བདག་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་སྐྲག་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོས་གདུངས་ཀྱང་གསོ་བར་འགྱུར་བའི་སྨན་པ་མཁས་པ་མེད་དོ། །བློན་པོ་དེས་ཡང་གསོལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རེ་ཞིག་མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཅིག །ཆོས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་། རྒྱལ་པོའི་ཆོས་སོ། །རྒྱལ་པོའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་བསད་པས་རྒྱལ་པོའི་ཡུལ་འདིར་མཚམས་མེད་པའི་ལས་ཞེས་བྱ་མོད་ཀྱི། ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་སྲིན་བུ་ཀ་ཀ་ལ་ལྟ་བུ་མའི་གསུས་པ་བརྟོལ་ནས་གདོད་སྐྱེས་ཏེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བས་ན། དེ་ལྟར་མའི་ལུས་མ་རུང་བར་བྱས་མོད་ཀྱི་སྡིག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དྲེའུ་ལ་སོགས་པ་བུ་འབྱུང་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རྒྱལ་པོའི་སྲིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་རྒྱལ་པོས་ཕ་བསད་ཀྱང་སྡིག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ནི་ཆུང་ངུ་ན་གྲོག་སྦུར་ཙམ་བསད་ན་ཡང་སྡིག་པར་འགྱུར་བ་དང་མི་འདྲ་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རེ་ཞིག་མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟག་ཏུ་མྱ་ངན་གང་བྱེད་པ། །མྱ་ངན་ཕྱིར་ཞིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་གཉིད་ལ་དགའ་བ་ཡང་། །ཕྱིར་ཞིང་དེ་བཞིན་གཉིད་ཆེར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་འདོད་ཆགས་སྲེད་པ་དང་། །ཆང་དད་ཆེ་བའང་རིག་པར་བྱ། །རྒྱལ་པོ་གསུང་བ་ལྟར་ལུས་དང་སེམས་གསོ་བའི་སྨན་པ་མཁས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་སྟེ། ད་ལྟར་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་ཕྱུགས་ལྷས་ཀྱི་བུ་མས་ཀ་རི་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ། ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་དང་འདྲ་བར་བྱམས་པ། ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གདུག་པ་གསུམ་གྱི་ཟུག་རྔུ་འབྱིན་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཤེས། མི་མཐོང་། མི་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་དེ་གཅིག་པུས་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་ཏེ། རྟོགས་པས་ཉེ་གནས་རྣམས་ལ་རྟག་ཏུ་ཆོས་འདི་སྐད་ཅེས་སྟོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ནི་ཕྱོགས་ཆ་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། བདུན་གང་ཞེ་ན། ས་དང་། ཆུ་དང་། མེ་དང་། རླུང་དང་། སྡུག་བསྔལ་དང་། བདེ་བ་དང་། འཚོ་བའི་སྲོག་གོ །དེ་ལྟར་ཆོས་བདུན་པོ་དེ་ནི་སྤྲུལ་པའམ་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་གཞིག་ཏུ་མི་རུང་ངོ་། །དཔེར་ན་རྩ་ཨི་ཤི་ཀ་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་ཏེ་མི་གཡོའོ། །རི་རབ་རིའི་རྒྱལ་པོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་བཏང་བ་ཡང་མེད་ལ། བྱེད་པ་ཡང་མེད་དོ། །དཔེར་ན་འོ་མ་དང་ཞོ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཞེའམ། བདེ་ཞེའམ། དགེ་ཞེའམ། མི་དགེ་ཞེས་རྩོད་པ་མེད་ལ། མཚོན་རྣོན་པོས་ཀྱང་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པ་བདུན་པོ་སྟོང་པ་ཡིན་པས་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲོག་ཀྱང་གཅད་དུ་མེད་དེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གསོད་པ་ཡང་མེད་ལ། འཆི་བ་ཡང་མེད། བྱས་པ་ཡང་མེད། མྱོང་བ་ཡང་མེད། བཤད་པ་ཡང་མེད། ཉན་པ་ཡང་མེད། རྟོགས་པ་ཡང་མེད། སྟོན་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་རྟག་ཏུ་ཆོས་དེ་དག་འཆད་དེ། སེམས་ཅན་མང་པོའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པའི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བཞུགས་ཀྱི། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་གང་ན་བ་དེར་གཤེགས་སུ་གསོལ། མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་འབྱང་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་ངེས་པར་བདག་གི་སྡིག་པ་མེད་པར་བྱེད་ནུས་ན་ལྟ་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བློན་པོ་བདེན་པ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ཞིག་རྒྱལ་པོ་གང་ན་བར་འོངས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཅི་ཡི་ཕྱིར། །ལུས་ཀྱི་རྒྱན་ཡང་ཐམས་ཅད་བཀྲོལ། །དབུ་ཡི་སྐྲ་ཡང་འཛིངས་པ་འདི། །ཅི་ཡི་སླད་དུ་དེ་ལྟར་གྱུར། ། ཅིའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་ལུས། །མི་བདེ་འགུལ་ཞིང་འདར་བ་ནི། །མེ་ཏོག་ཆགས་པའི་ཤིང་རྣམས་ལ། །ཤིན་ཏུ་རླུང་གིས་བཏབ་པ་བཞིན། །རྒྱལ་པོ་འདི་ལྟར་ཤིན་ཏུ་ངོམ་ཟུང་གནག་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཞིང་པ་དག་ས་བོན་བཏབ་ན་ཆར་པ་མ་བབས་ན་མྱ་ངན་བྱེད་པ་བཞིན་དུ། མྱ་ངན་བྱེད་པ་འདི་འོན་ཏེ་ལུས་ནའམ། སེམས་ན་བར་གྱུར། རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། བདག་གི་ལུས་དང་སེམས་མི་ན་བའི་གཏོལ་ག་ལ་ཞིག་ཡོད། རྒྱལ་པོ་ཡབ་བདག་ལ་ཤིན་ཏུ་བྱམས་ཤིང་བརྩེ་བས་ཉེས་པའི་སྐྱོན་མེད་དེ། ཐོག་མ་མཚན་མཁན་ལ་བསྟན་པ་ན། མཚན་མཁན་གྱིས་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱི་བུ་འདི་སྐྱེས་ནས་ཕ་གསོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། དེ་སྐད་ཅེས་ཐོས་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་གསོས་སོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ལས་སྔོན་འདི་སྐད་ཅེས་ཐོས་ཏེ། གང་ཞིག་མ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་མི་ཚངས་པར་སྤྱད་དམ། དགེ་སློང་མ་ལ་མི་ཚངས་པར་སྤྱད་དམ། དགེ་འདུན་གྱི་ནོར་བརྐུས་སམ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བསད་དམ་ཕ་བསད་ན་གང་ཟག་དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་ཞེས་ཐོས་ན། བདག་ད་ལུས་དང་སེམས་མི་ན་བའི་གཏོལ་ག་ལ་ཡོད། བློན་པོ་ཆེན་པོ་དེས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རེ་ཞིག་མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཅིག །རྒྱལ་པོ་ཡབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ལས་བསད་ན་སྡིག་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོའི་སྲིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསད་ན་སྡིག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་མེད་པ་ལ་ཡང་ཆོས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་བུ་མེད་པ་ལ་བུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འདྲ་བར། བུ་ངན་པ་ཡོད་པ་ལ་བུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བུ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་མོད་ཀྱི་ཡང་དག་པར་ན་བུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་ཟས་ཀྱི་ནང་ན་ལན་ཚྭ་མེད་ན་ལན་ཚྭ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འདྲ་བར། ལན་ཚྭ་མི་བྲོ་ན་ཡང་ལན་ཚྭ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དཔེར་ན་ཆུ་མེད་པ་ལ་ཆུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འདྲ་བར། ཆུ་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་ལ་ཡང་ཆུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དཔེར་ན་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ཙམ་གྱིས་འགག་པ་ལ་ཡང་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་དང་། གལ་ཏེ་བསྐལ་པའི་བར་དུ་གནས་ན་ཡང་མི་རྟག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དཔེར་ན་མི་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ན་བདེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འདྲ་བར་དགའ་བ་ཅུང་ཟད་ཙམ་མྱོང་བ་ཡང་དེ་ལ་བདེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དཔེར་ན་དབང་དུ་མ་གྱུར་པ་ལ་ནི་ང་རྒྱལ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འདྲ་བར་དབང་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡོད་ཀྱང་ང་རྒྱལ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དཔེར་ན་ནམ་སྲོས་ན་ཉི་མ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འདྲ་བར། ཉི་མ་སྤྲིན་གྱིས་ཆོད་ན་ཡང་ཉི་མ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡོད་པ་ལ་ཡང་ཆོས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ན་ཆོས་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བདག་གིས་གསོལ་པའི་ཚིག་འདི་ཉོན་ཅིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ལས་ལྷག་མ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཡང་དང་ཡང་དུ་འཁོར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བར་འཁོར་བར་གྱུར་ཏོ། །གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོ་ཡབ་ལ་ཡང་ལས་ལྷག་མ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་ན། ད་རྒྱལ་པོས་བསད་ཀྱང་སྡིག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རེ་ཞིག་མྱ་ངན་བསད་དུ་གསོལ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟག་ཏུ་མྱ་ངན་གང་བྱེད་པ། །མྱ་ངན་ཕྱིར་ཞིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་གཉིད་ལ་དགའ་བ་ཡང་། །ཕྱིར་ཞིང་དེ་བཞིན་གཉིད་ཆེར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་འདོད་ཆགས་སྲེད་པ་དང་། །ཆང་དད་ཆེ་བའང་རིག་པར་བྱ། །རྒྱལ་པོ་གསུང་བ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་ནད་གསོ་བའི་སྨན་པ་མཁས་པ་མེད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་སྟེ། ད་ལྟར་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་བེ་ར་ཏའི་བུ་ཀུན་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ། ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ། ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་ཟབ་ཅིང་ཡངས་པ། གཟི་བརྗིད་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་ཞིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐེ་ཙོམ་གྱི་དྲ་བ་ལས་ཡོངས་སུ་འདོན་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཤེས་མི་མཐོང་མི་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་དེ་གཅིག་པུས་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་པས་ད་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་གནས་ཤིང་ཉེ་གནས་མང་པོ་ལ་འདི་སྐད་དུ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །འཁོར་མང་པོའི་ནང་དུ་གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོ་དབང་དུ་གྱུར་པ་དག་ཡིད་བཞིན་དུ་དགེ་བ་དང་། སྡིག་པའི་ལས་བྱེད་པ་དེ་སྡིག་པ་མང་པོ་བྱས་ཀྱང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་མེ་ཆེན་པོས་ཚིག་པ་ན་གཙང་བའམ་མི་གཙང་བ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དེ་རྒྱལ་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དཔེར་ན་ས་ཆེན་པོ་ནི་གཙང་བ་དང་མི་གཙང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ལས་བྱེད་ཀྱང་ཞེ་སྡང་བ་དང་དགའ་བ་མེད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཡང་ས་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་སྟེ་ཞེ་སྡང་བ་དང་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དོ། །དཔེར་ན་ཆུ་དང་བ་ནི་གཙང་བ་དང་མི་གཙང་བ་ཐམས་ཅད་བཀྲུས་ཀྱང་དེ་ལ་དགའ་བ་དང་མི་དགའ་བ་མེད་དེ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཡང་ཆུ་དང་འདྲའོ། །དཔེར་ན་རླུང་ནི་གཙང་བ་དང་མི་གཙང་བ་ཐམས་ཅད་འཕྱག་གོ །དེ་ལྟར་དེ་ལྟ་བུའི་ལས་བྱེད་ཀྱང་དེ་ལ་ནི་དགའ་བ་དང་མི་དགའ་བ་མེད་དེ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཡང་རླུང་དང་འདྲའོ། །དཔེར་ན་སྟོན་ཤིང་བཅད་ན་དབྱར་ཕྱིར་སྐྱེའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ལྟར་ཤིང་བཅད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་ན་སྡིག་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འདི་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་ཕྱིར་ཡང་འདིར་སྐྱེའོ། །དེ་ལྟར་ཕྱིར་ཡང་འདིར་སྐྱེ་བས་ན་སྡིག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བདག་ལ་དབང་མེད་དེ། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་རག་ལུས་ཏེ། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་རྒྱུ་མེད་དེ། མ་འོངས་པའི་དུས་ནའང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་དོ། །ད་ལྟར་གྱི་འབྲས་བུ་ཉིད་སྨིན་པས་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་དང་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ཡང་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་སྡིག་པར་འགྱུར་བའི་འབྲས་བུ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་པས་ཟག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཟག་པ་མེད་པས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ལས་ཟད་པས་ན་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་ཡང་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་ཟད་པས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོན་པ་དེའི་གན་དུ་མྱུར་དུ་བཞུད་ཅིག །ལུས་དང་སེམས་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བའི་ནད་ཀྱང་འཚོ་ལ། དེ་དང་ཕྲད་ན་སྡིག་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་འབྱང་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་བདག་གི་སྡིག་པ་ངེས་པར་འབྱང་བར་འགྱུར་ན་ལྟ་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་ཡང་བློན་པོ་ཆེན་པོ་དོན་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་རྒྱལ་པོའི་དྲུང་དུ་འོངས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་ངོ་འཛུམ་གནག་ཅིང་མདོག་མེད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རྒྱལ་པོ་སྲིད་སྟོར་བའམ། ཆུ་མིག་སྐམས་པའམ། མེ་ཏོག་པད་མོ་མེད་པའི་རྫིང་ངམ། མེ་ཏོག་དང་ལོ་མ་མེད་པའི་ཤིང་ངམ། དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་དང་འདྲ་བར་གཟི་བརྗིད་མེད་པར་འགྱུར་བ་འདི། འོན་ཏེ་ལུས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ཏམ། འོན་ཏེ་སེམས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར། རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ་ངའི་ལུས་དང་སེམས་ད་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་གཏོལ་ག་ལ་ཞིག་ཡོད།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདག་གི་ཡབ་རྒྱལ་པོ་བདག་ལ་བྱམས་བརྩེ་བས། རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདག་ལ་བདེ་བར་བྱེད་པ་ལས་བདག་གི་བྱམས་པའི་དྲིན་མ་དྲན་ནས་རྒྱལ་པོ་ཡབ་ཉེས་པ་མེད་པར་བདག་གིས་བསད་དོ། །བདག་གིས་སྔོན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དག་ལས་ཐོས་ན། གལ་ཏེ་ཕ་མ་བསད་པར་གྱུར་ན། གདོན་མི་ཟ་བར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཞེས་ཐོས་ན། བདག་ནི་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་དུ་ངེས་ཏེ། བདག་གི་སྡིག་པ་འདི་གསོ་བའི་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །བློན་པོ་དེས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རེ་ཞིག་མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཅིག །ཅི་རྒྱལ་པོས་མ་ཐོས་སམ། སྔོན་རྒྱལ་པོ་ལམ་པ་ཞེས་བྱ་བས་ཕ་བསད་དེ་རྒྱལ་པོའི་སྲིད་བཟུང་ངོ་། ། རྒྱལ་པོ་བདེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་བྱི་ལ་ཙི་ན་དང་། རྒྱལ་པོ་ན་ཧོ་ཤ་དང་། རྒྱལ་པོ་ཀ་ཏེ་ཀ་དང་། རྒྱལ་པོ་བྱི་ཤ་ཀ་དང་། རྒྱལ་པོ་ཟླ་འོད་དང་། རྒྱལ་པོ་ཉི་འོད་དང་། རྒྱལ་པོ་འོད་ལྡན་དང་། རྒྱལ་པོ་འགྲོ་བ་མང་པོ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་རྒྱལ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཕ་བསད་ནས་རྒྱལ་པོའི་སྲིད་བཟུང་ཡང་། རྒྱལ་པོ་དེ་དག་ལས་གཅིག་ཙམ་ཡང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བ་མེད་དོ། །ད་ལྟར་གྱི་རྒྱལ་པོ་བཻ་དཱུརྱ་དང་། རྒྱལ་པོ་ཨོ་ཏ་ན་དང་། རྒྱལ་པོ་གཏུམ་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་བྱི་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་པད་མོ་ལ་སོགས་པ་རྒྱལ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཕ་བསད་ནས་རྒྱལ་པོའི་སྲིད་བཟུང་སྟེ། གཅིག་ཀྱང་མྱ་ངན་བྱེད་པ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། ཡི་དགས་དང་། ལྷར་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་སུས་མཐོང་། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སྲིད་པ་གཉིས་སུ་ཟད་པ་ནི་མི་དང་བྱོལ་སོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་སྲིད་པ་གཉིས་པོ་ཡང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་འཆི་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་རྐྱེན་མེད་པས་ན་དགེ་བ་དང་སྡིག་པ་ག་ལ་ཞིག་ཡོད། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟག་ཏུ་མྱ་ངན་གང་བྱེད་པ། །མྱ་ངན་ཕྱིར་ཞིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་གཉིད་ལ་དགའ་བ་ཡང་། །ཕྱིར་ཞིང་དེ་བཞིན་གཉིད་ཆེར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་འདོད་ཆགས་སྲེད་པ་དང་། །ཆང་དད་ཆེ་བའང་རིག་པར་བྱ། །རྒྱལ་པོ་གསུང་བ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ལུས་དང་སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་ནད་གསོ་བའི་སྨན་པ་མཁས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་མི་རུང་སྟེ། ད་ལྟར་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་ཀཱ་ཏྱཱའི་བུ་ནོག་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ། ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ། ས་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བ། གསེར་དང་ས་ལ་བྱེ་བྲག་མི་འབྱེད་པ། རྩིབ་ལོགས་གཡས་པ་ནས་ཙན་དན་གྱི་འདའ་གུ་སྐུད་པ་དང་། རྩིབ་ལོགས་གཡོན་པ་ན་རྡོ་དབྱུག་དང་མཚོན་ཆ་ཐོགས་ཏེ་འཚོག་ཀྱང་དེ་གཉིས་ཀ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པ། བྱམས་པ་དང་སྡང་བ་ལ་སེམས་མཉམ་པ། སྟོན་པ་ཡང་དག་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྨན་པ་མཁས་པར་གྱུར་པ། གལ་ཏེ་འགྲོའམ། འདུག་གམ། སྡོད་དམ། ཉལ་ཡང་རྟག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་སྟེ། མ་འཁྲུགས་པའི་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་དེ་ད་ལྟ་ཉེ་གནས་མང་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བདག་གིས་བྱས་སམ། གཞན་བྱེད་དུ་བཅུག་གམ། གལ་ཏེ་བདག་གིས་བསད་དམ། གཞན་གསོད་དུ་བཅུག་གམ། གལ་ཏེ་བདག་གིས་བསྲེགས་སམ། གཞན་སྲེག་དུ་བཅུག་གམ། གལ་ཏེ་བདག་གིས་གཙེས་སམ། གཞན་འཚེར་བཅུག་གམ། གལ་ཏེ་བདག་གིས་བརྐུས་སམ། གཞན་རྐུར་བཅུག་གམ། གལ་ཏེ་བདག་གིས་མི་ཚངས་པར་སྤྱད་དམ། གཞན་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་དུ་བཅུག་གམ། གལ་ཏེ་བདག་གིས་བརྫུན་དུ་སྨྲས་སམ། གཞན་བརྫུན་ཟེར་དུ་བཅུག་གམ། གལ་ཏེ་བདག་གིས་ཆང་འཐུངས་སམ། གཞན་ཆང་འཐུང་དུ་བཅུག་གམ། གལ་ཏེ་བདག་གིས་གྲོང་ཁྱེར་གཅིག་གམ། གྲོང་རྡལ་གཅིག་གམ། ཡུལ་གཅིག་གི་མི་བསད་དམ། གལ་ཏེ་རལ་གྲིའི་འཁོར་ལོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསད་དམ། གལ་ཏེ་ཀླུང་གང་གཱའི་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དང་། ཀླུང་གང་གཱའི་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསད་ཀྱང་དེ་གཉིས་ལ་སྡིག་པ་དང་བསོད་ནམས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་དེ། སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་མེད་དོ་ཞེས་སྟོན་པ་དེ་ད་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བཞུགས་ཀྱིས། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མྱུར་དུ་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་དེའི་གན་དུ་བཞུད་ཅིག །གལ་ཏེ་དེ་དང་ཕྲད་ན་སྡིག་པ་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཡང་དག་པར་དེ་ལྟར་བདག་གི་སྡིག་པ་འབྱང་བར་འགྱུར་ན་ལྟ་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱའོ།། །།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་པ། དེ་ནས་ཡང་བློན་པོ་བཀྲ་ཤིས་ཞེས་བྱ་བས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་ངོ་འཛུམ་གནག་ཅིང་མདོག་ཀྱང་མེད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཉི་མ་ལ་མར་མེ་བཞག་པའམ། ཉིན་པར་གྱི་ཟླ་བའམ། སྲིད་སྟོར་བའི་རྒྱལ་པོའམ། ས་རུབ་པ་དང་འདྲ་བར་གྱུར། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལ་ནི་ད་ལྟར་ཕྱོགས་བཞི་ནས་ཕས་རྒོལ་བའི་དགྲ་ཡང་མེད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་མྱ་ངན་བྱེད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནོན་པར་གྱུར། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འོན་ཏེ་ལུས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ཏམ། འོན་ཏེ་སེམས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར། རྒྱལ་བུ་དག་རྟག་ཏུ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་ནམ་ཞིག་གི་དུས་ན་དབང་དུ་གྱུར་པའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་ཞིང་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་སྒྱུར་སྙམ་སེམས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ནི་དེ་ལྟར་བསམས་པ་བཞིན་གྲུབ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡུལ་དབུས་གྱུར་འཆང་གི་རྒྱལ་པོར་ཡང་གྱུར་ལ། རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་མཛོད་མང་པོ་ཡང་དབང་བར་གྱུར་ཏེ། ཡིད་བཞིན་དུ་བདེ་བ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ན་འདི་ལྟར་མྱ་ངན་གྱིས་ནོན་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་བར་མ་བྱེད་ཅིག །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། བདག་གིས་མྱ་ངན་མི་བྱ་བའི་གཏོལ་ག་ལ་ཞིག་ཡོད། བློན་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་མི་གླེན་པ་མི་ཤེས་པ་ནི་ཟས་ལ་ཆགས་པའི་ཕྱིར་མཚོན་རྣོན་པོ་ཡང་མི་མཐོང་ངོ་། །ཟས་ཀྱི་ནང་དུ་དུག་བླུགས་ཀྱང་དུག་ཡོད་པར་མི་ཤེས་པ་དང་འདྲ་བར་བདག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །དཔེར་ན་ཤ་བ་རྩྭ་མཐོང་ན་རླུབས་མི་མཐོང་ངོ་། །དཔེར་ན་བྱི་བ་ཟས་ལ་ཆགས་ན་བྱི་ལ་མི་མཐོང་བ་དང་འདྲ་བར་བདག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ད་ལྟར་གྱི་བདེ་བ་འབའ་ཞིག་མཐོང་ནས་མ་འོངས་པའི་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་མ་མཐོང་ངོ་། །སྔོན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ལས་འདི་སྐད་ཅེས་ཐོས་ཏེ། ཉིན་གཅིག་ཅིང་ལུས་ལ་མཚོན་ཤཀ་ཏི་སུམ་བརྒྱ་བཙུགས་ཀྱང་བླའི། ཕ་དང་མ་ལ་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་ངན་སེམས་མི་བསྐྱེད་དོ། །བདག་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་མེ་ཤིན་ཏུ་འབར་བ་དང་རབ་ཏུ་ཉེ་བར་གྱུར་ན། མྱ་ངན་མི་བྱེད་པའི་གཏོལ་ག་ལ་ཞིག་ཡོད། བློན་པོ་དེས་ཡང་གསོལ་པ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་རྒྱལ་པོ་ལ་སུ་ཞིག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་བརྫུན་དུ་སྨྲས། དཔེར་ན་ཚེར་མ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣོ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུས་བཞོགས། བྱའི་འདབ་མ་སེར་པོར་འདུག་པ་སུས་བྱས། ཆུ་རང་བཞིན་གྱིས་གཤེར་བ་དང་། རྡོ་རང་བཞིན་གྱིས་སྲ་བ་དང་། རླུང་རང་བཞིན་གྱིས་གཡོ་བ་དང་། མེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཚ་བ་དང་འདྲ་སྟེ། དངོས་པོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་སྐྱེ་ལ་རང་འཆི་སྟེ་སུ་ཞིག་གིས་བྱས། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ཚིག་ལ་མཁས་པ་དག་གིས་རང་བཟོར་བྱས་སོ། །དམྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དོན་ཅི་ཞིག་ཡོད་བློན་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ལ་སྨྲོས་ཤིག །དམྱལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམྱལ་བའོ། །བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་པའོ། །དམྱལ་བ་བཅོམ་ནས་སྡིག་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པས་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་དམྱལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིའོ། །བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷའོ། །ཕ་བསད་དེ་ལྷ་དང་མིར་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དེ་བས་ན་དྲང་སྲོང་བ་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་སྟོན་ཏེ། ལུས་བསྲེགས་ན་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བ་འཐོབ་པས་དམྱལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་དམྱལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ། བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིང་བའོ། །དེ་ལྟར་སྲོག་བཅད་ན་ཚེ་རིང་བར་འགྱུར་བས་དམྱལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་ནས་ཀྱི་ས་བོན་བཏབ་ན་ནས་སྐྱེ་ལ། འབྲས་ཀྱི་ས་བོན་བཏབ་ན་འབྲས་སྐྱེ་སྟེ། དམྱལ་བ་བསད་ན་ཕྱིར་ཡང་དམྱལ་བ་འཐོབ་ལ། མི་བསད་ན་ཕྱིར་ཡང་མིར་འགྱུར་དུ་ངེས་སོ། །རྒྱལ་པོ་བདག་སྨྲ་བའི་ཚིག་འདི་ཉོན་ཅིག །ཡང་དག་པར་ན་བསད་པ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་བསད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་མེད་ན་བསད་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཅི་སྟེ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་ན། རྟག་པ་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྟག་ཅིང་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བ་ཡིན་པས་བསད་དུ་ཡང་མེད་ལ། མི་འཇིགས་པ། མི་འཆག་པ་མ་བཅིངས་པ། ཞེ་སྡང་མེད་པ། དགའ་བ་མེད་པ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ལ། བསད་པའི་སྡིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ལྟ་ག་ལ་ཞིག་ཡོད། ཅི་སྟེ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་རྟག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་མི་རྟག་པ་ཡིན་པས་སྐད་ཅིག་སྐད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅིག་གིས་འཇིག་ཅིང་འགོག་གོ །དེ་ལྟར་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གིས་འགོག་པས་གསོད་པ་དང་ཤི་བ་ཡང་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གིས་འགོག་གོ །དེ་ལྟར་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གིས་འགོག་ན་སྡིག་པ་དེ་སུ་ཞིག་གིས་མྱོང་བར་འགྱུར། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་མེས་ཤིང་ཚིག་ན་མེ་ལ་སྡིག་པ་མེད་དོ། །སྟ་རེས་ཤིང་བཅད་ན་སྟ་རེ་ལ་སྡིག་པ་མེད་དོ། །ཟོར་བས་རྩྭ་བརྔས་ན་ཟོར་བ་ལ་སྡིག་པ་མེད་དོ། །རལ་གྲིས་མི་བསད་ན་རལ་གྲི་མི་མ་ཡིན་ཏེ་རལ་གྲི་ལ་མི་སྡིག་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མི་ལ་སྡིག་པར་འགྱུར། དུག་གིས་མི་བསད་ན་དུག་ཀྱང་མི་མ་ཡིན་ཏེ་དུག་ལ་མི་སྡིག་ན་མི་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་སྡིག་སྟེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་པས་ན་ཡང་དག་པར་བསད་པ་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སྡིག་པར་འགྱུར། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟག་ཏུ་མྱ་ངན་གང་བྱེད་པ། །མྱ་ངན་ཕྱིར་ཞིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་གཉིད་ལ་དགའ་བ་ཡང་། །ཕྱིར་ཞིང་དེ་བཞིན་གཉིད་ཆེར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་འདོད་ཆགས་སྲེད་པ་དང་། །ཆང་དད་ཆེ་བའང་རིག་པར་བྱ། །རྒྱལ་པོ་གསུང་བ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ངའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་སྦྱོང་བའི་སྨན་པ་མཁས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་མི་རིགས་སོ། །ད་ལྟར་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་མི་ཕམ་སྐྲའི་ལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ། ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ། འཇིག་རྟེན་གསུམ་རིག་པ། སྐད་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ཐང་ཅིག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་གྲངས་མེད་པ་མཐོང་བ། ཐོས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ནི་གང་གཱའི་ཀླུང་དང་འདྲ་བར་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀར་ཉེས་པའི་སྐྱོན་མེད་ཅིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་འདྲ་བའི་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱི་ནང་གི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་སེལ་བ། ད་ལྟར་ཉེ་གནས་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་གང་ཞིག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསད་ཀྱང་ཁྲེལ་བ་དང་འཛེམ་པའི་སེམས་མེད་ན། དེ་ནི་ནམ་དུ་ཡང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མི་ལྟུང་སྟེ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་རྡུལ་དང་ཆུ་མི་ཆགས་པ་བཞིན་ནོ། །གང་ཁྲེལ་ཞིང་འཛེམ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་ཆུ་ཆེན་པོས་ས་ཐམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅད་བརླན་པར་བྱེད་པ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལྷ་དབང་སྒྱུར་ཞེས་པ་དེས་བྱས་ཏེ། ལྷ་དབང་སྒྱུར་དགའ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདེ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ལྷ་དབང་སྒྱུར་མི་དགའ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་དང་བསོད་ནམས་ཀྱང་ལྷ་དབང་སྒྱུར་ཞེས་བྱ་བས་བྱས་པ་ཡིན་ན། དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བསོད་ནམས་སུ་འགྱུར་བ་ཡོད་ཅེས་སྨྲ། དཔེར་ན་ཤིང་མཁན་གྱིས་ཤིང་གི་འཁྲུལ་འཁོར་གྱིས་མི་བྱས་པ་འགྲོ་བ་དང་། སྡོད་པ་དང་། འདུག་པ་དང་། ཉལ་བའི་ལས་བྱེད་ཀྱང་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་ལྷ་དབང་སྒྱུར་ཞེས་བྱ་བས་བྱས་ཏེ། ལྷ་དབང་སྒྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཤིང་མཁན་ལྟ་བུའོ། །འཁྲུལ་འཁོར་གྱི་མི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་སུ་འགྱུར་བ་ག་ལ་ཞིག་ཡོད་ཅེས་སྟོན་པའི་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་དེ་ད་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བཞུགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེའི་གན་དུ་མྱུར་དུ་བཞུད་ཅིག་དང་། དེ་དང་ཕྲད་ན་སྡིག་པ་ཡོངས་སུ་འབྱང་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་བདག་གི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་འབྱང་བར་འགྱུར་ན་ལྟ་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཡང་བློན་པོ་འཇིགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱལ་པོ་གང་ན་བར་འོངས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་ན་གླེན་པ་གཏི་མུག་ཅན་དག་ནི་ཉིན་གཅིག་ལ་ལན་བརྒྱ་ནི་དགའ། ལན་བརྒྱ་ནི་ཁྲོ། ལན་བརྒྱ་ནི་ཉལ། ལན་བརྒྱ་ནི་སད། ལན་བརྒྱ་ནི་དངངས། ལན་བརྒྱ་ནི་ངུའོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་བག་མེད་ན། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་ཤིན་ཏུ་མྱ་ངན་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་འགྲོན་པོ་གྲོགས་སྟོར་བའམ། འདམ་དུ་ནུབ་པ་ལས་སྐྱབས་མེད་པའམ། སྐོམ་པས་གདུངས་པ་ལས་སྐོམ་མེད་པ་ལྟ་བུའམ། འབྲོག་བསླད་པ་ལས་ལམ་སྟོར་བ་ལྟ་བུའམ། ནད་ཚབས་པོ་ཆེ་ལ་གསོ་བའི་སྨན་པ་མཁས་པ་མེད་པའམ། རྒྱ་མཚོར་ཞུགས་པ་ལས་གྲུ་ཞིག་པ་ལས་སྐྱབས་མེད་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་འདི། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་ལུས་མི་བདེའམ་སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་བདེ། རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། ལུས་དང་སེམས་བདེ་བའི་གཏོལ་ག་ལ་ཞིག་ཡོད། བདག་སྡིག་པའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་ནས་ངག་གིས་ཉེས་པ་མ་བརྟགས་པས་རྒྱལ་པོ་ཡབ་ཀྱང་བདག་གིས་བསད་པས་ན། བདག་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ཡང་བདག་ལ་མགོན་དང་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །བློན་པོ་དེས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཅིག །རྒྱལ་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་པོའི་རིགས་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོའི་སྲིད་ཀྱི་ཕྱིར་རམ། དགེ་སློང་ངམ། བྲམ་ཟེའི་ཕྱིར་རམ། འགྲོ་བ་མང་པོ་ལ་བདེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསོད་པའི་ལས་བྱས་ཀྱང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་པ་མེད་དོ། །ཡབ་རྒྱལ་པོ་ནི་དགེ་སྦྱོང་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ཀྱང་། བྲམ་ཟེ་ལ་བསྙེན་བཀུར་མི་བྱེད་པས། སེམས་མ་སྙོམས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སེམས་མ་སྙོམས་པས་ན་དེ་ནི་རྒྱལ་རིགས་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ནི་བྲམ་ཟེ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོ་སྔ་མ་བསད་ཀྱང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་མེད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བསད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བསད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་འཚོ་བའི་སྲོག་གཅོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་འཚོ་བའི་སྲོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དབུགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དབུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནི་གཅད་ཅིང་གསད་དུ་མེད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་འཚོ་བ་བསད་པ་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་ལས་སུ་འགྱུར། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟག་ཏུ་མྱ་ངན་གང་བྱེད་པ། །མྱ་ངན་ཕྱིར་ཞིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་གཉིད་ལ་དགའ་བ་ཡང་། །ཕྱིར་ཞིང་དེ་བཞིན་གཉིད་ཆེར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་འདོད་ཆགས་སྲེད་པ་དང་། །ཆང་དད་ཆེ་བའང་རིག་པར་བྱ། །རྒྱལ་པོ་གསུང་བ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་སྨན་པ་མཁས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །ད་ལྟ་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་གཅེར་བུ་པ་གཉེན་གྱི་བུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ། ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་བརྩེ་བ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་ལ་མཁས་པ། ཅི་དང་ཅི་རིགས་པའི་ཐབས་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱིས་མ་གོས་པ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ། རབ་ཏུ་ཞི་བ་དང་ལྡན་པ་དེ་ད་ལྟར་ཉེ་གནས་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཆོས་སྟོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏོ། །སྦྱིན་པ་ཡང་མེད། དགེ་བ་ཡང་མེད། ཕ་ཡང་མེད། མ་ཡང་མེད། ད་ལྟར་ཡང་མེད། འདས་པ་ཡང་མེད། དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་མེད། བསྒོམ་པ་ཡང་མེད། ལམ་ཡང་མེད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྐལ་པ་བརྒྱ་ཁྲི་འདས་ནས་སྐྱེ་ཤིའི་འཁོར་ལོ་ལས་རང་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྡིག་པ་དང་བཅས་པ་དང་སྡིག་པ་མེད་པ་ཡང་ཐམས་ཅད་དེ་དང་འདྲའོ། །དཔེར་ན་ཀླུང་ཆེན་པོ་བཞི་སྟེ། སིནྡུ་དང་། གང་གཱ་དང་། པཀྵུ་དང་། སི་ཏ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་ཅར་ཡང་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་འབབ་སྟེ་ཁྱད་པར་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དུས་ན་ཐམས་ཅད་ཁྱད་པར་མེད་དོ། །ཞེས་སྟོན་པའི་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་དེ་ད་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བཞུགས་ཀྱིས། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེའི་གན་དུ་མྱུར་དུ་བཞུད་ཅིག་དང་། དེ་དང་ཕྲད་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་འབྱང་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་བདག་གི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཡང་དག་པར་འབྱང་ན་ལྟ་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་སྨན་པ་ཆེན་པོ་འཚོ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོའི་དྲུང་དུ་འོངས་ནས་རྒྱལ་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བདེ་བར་ཉལ་ལམ་ཞེས་སྨྲས་ནས། དེ་ལ་རྒྱལ་པོས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་སྨྲས་སོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད། །གང་གིས་ཡོངས་སུ་གཅོད་ནུས་ལ། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་ན་མ་ཆགས་ན། །དེ་དག་བདེ་བར་ཉལ་བར་འགྱུར། །གང་གིས་མྱ་ངན་འདའ་བ་ཡི། །ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོའི་དོན་སྟོན་པ། །བྲམ་ཟེ་ཡང་དག་པ་དེ་ནི། །ཤིན་ཏུ་བདེ་བར་ཉལ་བར་འགྱུར། །ལུས་ཀྱི་ཉེས་པ་གང་ཡང་མེད། །ངག་གི་ཉེས་པ་བཞི་ཡང་སྤངས། །སེམས་ལ་ཐེ་ཚོམ་གང་མེད་པ། །དེ་དག་བདེ་བར་ཉལ་བར་འགྱུར། །ལུས་དང་སེམས་ནི་མ་གདུངས་ཤིང་། །རབ་ཏུ་ཞི་ལ་བདེ་གནས་ན། །བླ་མེད་བདེ་བ་ཐོབ་འགྱུར་ཞིང་། །ཤིན་ཏུ་བདེ་བར་ཉལ་བར་འགྱུར། །སེམས་ནི་ཅི་ལའང་མ་ཆགས་ཤིང་། །འཁོན་དུ་འགྱུར་བ་ཡོངས་སྤངས་ནས། །རྟག་ཏུ་འདུམ་ལ་མི་རྩོད་པ། །དེ་ནི་བདེ་བར་ཉལ་བར་འགྱུར། །གང་ཞིག་སྡིག་པ་མི་བྱེད་ལ། །ཁྲེལ་ཞིང་འཛེམ་པའི་སེམས་ལྡན་ཏེ། །རྣམ་པར་སྨིན་ལ་ཡིད་ཆེས་ན། །དེ་ནི་བདེ་བར་ཉལ་བར་འགྱུར། །ཕ་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་ལ་བཀུར་སྟི་བྱེད། །སེམས་ཅན་གཅིག་གི་སྲོག་མི་གཅོད། །གཞན་གྱི་ནོར་ལ་རྐུ་སེམས་མེད། །དེ་དག་བདེ་བར་ཉལ་བར་འགྱུར། །དབང་པོ་རྣམས་ནི་ཤིན་ཏུ་ཐུལ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སྟེན་ཅིང་། །རྣམ་བཞི་བདུད་ཀྱང་རབ་བཅོམ་ན། །དེ་དག་བདེ་བར་ཉལ་བར་འགྱུར། །བཀྲ་ཤིས་བཀྲ་ཤིས་མ་ཡིན་དང་། །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་མི་མཐོང་ཞིང་། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་ཕྱིར། །འཁོར་བའི་འཁོར་བར་འཁོར་བ་ལ། །གང་ཞིག་མི་སྐྱོ་བ་དེ་ནི། །ཤིན་ཏུ་བདེ་བར་ཉལ་བར་འགྱུར། །བདེ་བར་ཉལ་བ་སུ་ཞེ་ན། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་ཏེ། །སྟོང་པའི་ཏིང་འཛིན་རབ་རྟོགས་ནས། །ལུས་དང་སེམས་ནི་མི་གཡོའོ། །སུ་ཞིག་བདེ་བར་ཉལ་ཞེ་ན། །བྱམས་དང་སྙིང་རྗེར་ལྡན་པ་ཡི། ། བདག་མེད་པ་ལ་རབ་བརྩོན་ཞིང་། །ཀུན་ལ་བུ་བཞིན་ལྟ་བའོ། །སེམས་ཅན་མ་རིག་ལྡོངས་པ་རྣམས། །ཉོན་མོངས་འབྲས་བུ་མི་མཐོང་སྟེ། །རྟག་ཏུ་སྡིག་པའི་ལས་བྱེད་པས། །དེ་ནི་བདེ་བར་ཉལ་མི་འགྱུར། །གལ་ཏེ་བདག་གི་ལུས་ཀྱིས་སམ། །ཕ་རོལ་གཞན་གྱི་ལུས་ངག་གིས། །མི་དགེ་བཅུ་ཡི་ལས་བྱས་ན། །དེ་ནི་བདེ་བར་ཉལ་མི་འགྱུར། །གང་ཞིག་བདེ་བ་འདོད་པའི་ཕྱིར། །ཕ་བསད་ཉེས་པ་མེད་ཅེས་བྱ། །སྡིག་པའི་བཤེས་གཉེན་ལ་ཕྱོགས་ན། །དེ་ནི་བདེ་བར་ཉལ་མི་འགྱུར། །ཟས་ཀྱི་ཚོད་ནི་མ་ཟིན་ནས། །གྲང་མོ་འཐུངས་པའི་ཚད་འདས་ན། །ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ནི་བདེ་བར་ཉལ་མི་འགྱུར། །གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོ་ལ་འཁུས་སམ། །གཞན་གྱི་བུད་མེད་ལ་ཉལ་ལམ། །དགོན་པའི་འབྲོག་ཏུ་འགྲོ་བ་དག །དེ་ནི་བདེ་བར་ཉལ་མི་འགྱུར། །ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་པའི་མྱུ་གུ་མ་ཐོབ་དང་། །རྒྱལ་འཚབ་རྒྱལ་པོའི་ཐབས་ནི་མ་ཐོབ་དང་། །རྐུ་བ་པོ་དག་ནོར་རྫས་མ་ཐོབ་པ། །འདི་ནི་རྟག་ཏུ་བདེ་བར་ཉལ་མི་འགྱུར། །སྨན་པ་འཚོ་བྱེད་བདག་ནི་ནད་ཀྱིས་གཟིར་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ཆོས་བཞིན་དུ་སྲིད་འཚོ་བ་ལ་བདག་འཁུས་ཏེ་བསད་པས་སྨན་པ་མཁས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྨན་དཔྱད་དང་སྔགས་ལ་སོགས་པ་བྱས་ཀྱང་། བདག་གི་ནད་འཚོ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་གི་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཆོས་བཞིན་དུ་སྲིད་འཚོ་བ་ལས་ཉེས་པའི་སྐྱོན་མེད་པར་བདག་གིས་བདག་འཁུས་ཏེ་ཕ་བསད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པས་ཉ་སྐམ་སར་ཕྱུང་ན་དགའ་བ་ལྟ་ག་ལ་ཞིག་ཡོད། རི་དགས་རྙི་ལ་ཐོགས་ན་དགའ་བའི་སེམས་མེད་པའམ། ཇི་ལྟར་གང་ཟག་གིས་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་ཤི་བར་ཤེས་པའམ། རྒྱལ་པོ་སྲིད་སྟོར་བ་ཡུལ་གཞན་དུ་བྲོས་པའམ། ནད་ཚབས་པོ་ཆེས་བཏབ་པ་ལས་གསོར་མི་རུང་ཞེས་ཐོས་པའམ། ཁྲིམས་བཤིག་པ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་ཡོད་པར་ཐོས་པ་དང་འདྲའོ། །བདག་གིས་སྔོན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དག་ལས་ཐོས་ན་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་མ་དག་ན། གང་ཟག་དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་ཞེས་ཐོས་པས། བདག་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ན་བདེ་བར་ཉལ་བའི་གཏོལ་ག་ལ་ཞིག་ཡོད། ད་བདག་བླ་ན་མེད་པའི་སྨན་པ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཀྱི་སྨན་གཏོང་བ་བདག་གི་ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གསོ་བ་ཡང་མེད་དོ། །འཚོ་བྱེད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལེགས་སོ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ། །རྒྱལ་པོས་འདི་ལྟར་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་བྱས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། ཁྲེལ་བ་དང་འཛེམ་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ལེགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་རྟག་ཏུ་འདི་སྐད་ཅེས་གསུང་ངོ་། །རྣམ་པར་དཀར་བའི་ཆོས་འདི་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་མགོན་དང་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་རོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན་ཁྲེལ་བ་དང་འཛེམ་པའོ། །འཛེམ་པ་ནི་བདག་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་མི་བྱེད་དོ། །ཁྲེལ་བ་ནི་གཞན་བྱེད་དུ་མི་འཛུད་པའོ། །འཛེམ་པ་ནི་བདག་ངོ་ཚ་བར་བྱེད་པའོ། །ཁྲེལ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ལ་འགྱོད་ཅིང་མཐོལ་བའོ། །འཛེམ་པ་ནི་མི་ལ་ངོ་ཚ་བའོ། །ཁྲེལ་བ་ནི་ལྷ་ལ་ངོ་ཚ་བ་སྟེ། དེ་ནི་འཛེམ་པ་དང་ཁྲེལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཛེམ་པ་དང་ཁྲེལ་བ་མེད་པ་ནི་མི་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ་བྱོལ་སོང་ཞེས་བྱའོ། །འཛེམ་པ་དང་ཁྲེལ་བར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཕ་མ་དང་། སློབ་དཔོན་ལ་བཀུར་སྟི་བྱེད་དོ། །ཁྲེལ་བ་དང་འཛེམ་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཕ་མ་དང་། ཕུ་ནུ་དང་མིང་སྲིང་ཡོད་པར་སྨྲའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འཛེམ་པ་དང་ཁྲེལ་བར་ལྡན་པ་ལེགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རེ་ཞིག་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་ཐོས་པ་གསོན་ཅིག །ཤེས་རབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་ལྡན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྡིག་པ་མི་བྱེད་པ་དང་། བྱས་ནས་འགྱོད་ཅིང་མཐོལ་བའོ། །གླེན་པ་གཏི་མུག་ཅན་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྡིག་པ་བྱེད་པ་དང་། བྱས་ནས་ཀྱང་འཆབ་པའོ། །དེ་ལྟར་སྔར་སྡིག་པ་བྱས་ཀྱང་ཕྱིས་འགྱོད་ཅིང་མཐོལ་ཏེ། མཐོལ་ནས་ཀྱང་ཁྲེལ་དང་འཛེམ་པས་ཕྱིས་མི་བྱེད་པར་དམ་བཅས་ན། དཔེར་ན་ཆུ་རྙོག་པ་ཅན་གྱི་ནང་དུ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བཅུག་ན་ཆུ་དང་བར་འགྱུར་བའམ། སྤྲིན་དང་ན་བུན་གྱིས་མ་ཆོད་ན་ཟླ་བ་ཡོངས་སུ་གསལ་བ་དང་འདྲ་བར་སྡིག་པ་བྱས་ནས་འགྱོད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོས་ཀྱང་འགྱོད་ཅིང་མཐོལ་ལ། འཛེམ་པ་དང་ཁྲེལ་བར་ལྡན་ན། ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ཉེས་པ་དག་འབྱང་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཕྱུག་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བ་ལང་དང་རྟ་དང་རྐང་འགྲོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱུག་པ་དང་། གསེར་དང་དངུལ་དང་། ནོར་དབྱིག་གིས་ཕྱུག་པ་སྟེ། རྟ་དང་བ་ལང་མང་ཡང་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་གཅིག་ཙམ་གྱི་ཟླར་མི་ཆོག་གོ །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྡིག་པས་ཕྱུག་པ་དང་། དགེ་བས་ཕྱུག་པ་སྟེ། སྡིག་པ་མང་དུ་བྱས་ཀྱང་དགེ་བ་གཅིག་གི་ཟླར་མི་ཕོད་དོ། །བདག་གིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལས་ཐོས་ནས་དགེ་བ་གཅིག་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྡིག་པ་མང་པོ་བཅོམ་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་རྡོ་རྗེ་ཆུང་ངུ་མ་གཅིག་གིས་རི་རབ་ཀྱང་འབིགས་པའམ། མེ་ཆུང་ངུ་མས་ཐམས་ཅད་ཚིག་པའམ། དུག་ཆུང་ངུ་མས་སེམས་ཅན་འཆི་བར་འགྱུར་བ་དང་འདྲ་བར་དགེ་བ་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་སྡིག་པ་ཆེན་པོ་ཆོམས་པར་འགྱུར་ཏེ། དགེ་བ་དེ་ལ་ཆུང་ངུ་ཞེས་བྱ་མོད་ཀྱི་ཡང་དག་པར་ན་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྡིག་པ་ཆེན་པོ་ཆོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་ན་འཆབ་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའོ། །མི་འཆབ་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའོ། །དེ་བས་ན་གང་འགྱོད་ཅིང་མཐོལ་བ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའོ། །དེ་བས་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་བྱས་པ་དག་སྡིག་པ་མི་འཆབ་པར་བྱའོ། །སྡིག་པ་མི་འཆབ་པས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་སྲབ་པར་འགྱུར་རོ། །འཛེམ་པ་དང་ཁྲེལ་བས་བཤགས་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་ཡོངས་སུ་འབྱང་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཆུའི་ཐིགས་པ་ཉུང་བ་ལྟར་བྱེད་ཀྱང་སྣོད་ཆེན་པོ་གང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་ཆེན་པོ་བཅོམ་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་བཅབས་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་ཕྱིར་ཞིང་སྐྱེའོ། །གལ་ཏེ་འཛེམ་པ་དང་ཁྲེལ་བས་འགྱོད་ཅིང་འཐོལ་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་ཡོངས་སུ་འབྱང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལས་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དག་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་མི་འཆབ་བོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རྒྱུ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། འབྲས་བུ་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཅིག །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གང་ཞིག་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་བྱས་ན་བཅབས་ཏེ་མི་མཐོལ་བ་དང་། འཛེམ་པ་དང་ཁྲེལ་བའི་སེམས་མེད་པ་དང་། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་མཐོང་བ་དང་། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ལ་གསོལ་བ་མི་འདེབས་ཤིང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་མི་སྟེན་པ་དེ་ནི་སྨན་པ་མཁས་པ་ཐམས་ཅད་གང་གིས་ཀྱང་གསོ་མི་ནུས་ཏེ། དཔེར་ན་ནད་ཀམ་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བས་བཏབ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་སྨན་པ་གང་གིས་ཀྱང་གསོ་བར་མི་བྱེད་དོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་འཆབ་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་འཆབ་པ་གང་ཞེ་ན། ལོག་སྲེད་ཅན་ཡིན་ནོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པ། འཛེམ་པ་དང་ཁྲེལ་བ་མེད་པ། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པ་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པའི་ལས་མི་མཐོང་བ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་མི་སྟེན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་གང་ཟག་དེ་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་གསོ་མི་ནུས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་མི་རོ་ལ་ནི་སྨན་པ་གང་གིས་ཀྱང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསོ་མི་ནུས་པ་དང་འདྲ་བར་ལོག་སྲེད་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་གསོ་མི་ནུས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་མ་ཡིན་པས་ངའི་ནད་གསོ་ནུས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་རུང་ངོ་། །རྒྱལ་པོ་གསུང་བ་ལྟར་ངའི་ནད་གསོ་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བགྱི་བར་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །ཡུལ་སེར་སྐྱའི་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མའི་སྲས་གཽ་ཏ་མའི་རིགས་མཚན་དོན་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་སུས་ཀྱང་མ་བསྟན་པར་རང་གིས་རིག་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། མཚན་བཟང་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་ལུས་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་པ། སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་ལྡན་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ། ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེ་བ། ཐམས་ཅད་ལ་སྲས་སྒྲ་གཅན་འཛིན་དང་འདྲ་བར་ཐུགས་བརྩེ་བ། དགེ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་རྗེས་སུ་བེའུ་དང་མ་མོ་མི་གཏོང་བ་དང་འདྲ་བར་དུས་མཁྱེན་པས་གསུང་བ། དུས་མ་ཡིན་པར་མི་སྨྲ་བ། ཡང་དག་པར་སྨྲ་བ། ཡོངས་སུ་དག་པར་སྨྲ་བ། ཡོངས་སུ་དཀར་བར་སྨྲ་བ། དོན་དང་ལྡན་པར་སྨྲ་བ། ཆོས་དང་ལྡན་པར་སྨྲ་བ། གཅིག་ཏུ་ཆད་པར་སྨྲ་བ། སེམས་ཅན་མང་པོའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱེད། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དབང་པོ་དང་བསམ་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ། ཅི་དང་ཅི་རིགས་པའི་ཐབས་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ། ཡེ་ཤེས་མཐོ་ཞིང་གཟར་བ་ནི་རི་རབ་ལྷུན་པོ་དང་འདྲ་བ། ཡངས་ཤིང་ཟབ་པ་ནི་རྒྱ་མཚོ་དང་འདྲ་བ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་མངའ་བས། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པས་དེས་མི་ཆོམས་ཞེས་བྱ་བའི་གནས་མེད་དོ། །དེ་ད་ལྟར་འདི་ནས་དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཕ་རོལ་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བར་ཤིང་སཱ་ལ་དྲུང་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་བཞུགས་ཏེ། ད་ལྟར་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ལ་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པ་དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་ཟག་པ་མེད་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་འབྲས་བུ་དང་། རྣམ་པར་དཀར་བའི་ཆོས་དང་། གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་དང་གཟུགས་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང་། གཟུགས་ཀྱང་མ་ཡིན་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང་། བདག་དང་བདག་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང་། བདག་ཀྱང་མ་ཡིན་བདག་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང་། རྟག་པ་དང་། རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང་། བདེ་བ་དང་བདེ་བ་མ་ཡིན་པ་དང་། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང་། མཚན་མ་དང་མཚན་མ་མ་ཡིན་པ་དང་། མཚན་མ་ཡང་མ་ཡིན་མཚན་མ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང་། ཆད་པ་དང་ཆད་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཆད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཆད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ཡང་མ་ཡིན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང་། ཐེག་པ་དང་། ཐེག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཐེག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཐེག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང་། བདག་གིས་བྱས་པས་བདག་མྱོང་བ་དང་། བདག་གིས་བྱས་པས་གཞན་མྱོང་བ་དང་། བྱས་པ་མེད་པས་མྱོང་བ་མེད་པ་དག་སྟོན་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གང་ཞིག་གིས་སངས་རྒྱས་ལ་བྱས་པ་མེད་པ་དང་མྱོང་བ་མེད་པ་ཐོས་ན། ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འབྱང་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རེ་ཞིག་གསོན་ཅིག །བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་ཚེའི་དུས་བྱེད་དུ་ཉེ་བ་ན་ལྟས་རྣམ་པ་ལྔ་སྔར་འབྱུང་སྟེ། གང་ཞེ་ན། གོས་ལ་དྲི་མ་ཆགས་པ་དང་། མགོའི་མེ་ཏོག་རྙིངས་པ་དང་། ལུས་ལ་དྲི་མི་ཞིམ་པ་དང་། མཆན་ཁུང་ནས་རྔུལ་འབྱུང་བ་དང་། གནས་མི་འདོད་པའོ། །དེའི་ཚེ་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་གིས་གནས་དབེན་པར་གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་དག་མཐོང་ན་དེའི་དྲུང་དུ་བསྙེན་ཏེ། སངས་རྒྱས་སུ་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་དེས་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་མཐོང་བས་སྨོན་ལམ་བཏབ་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲའོ། །ལྷའི་དབང་པོ་བདག་ཅག་ནི་ཁྱོད་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་ཐོས་ནས་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་པར་ཤེས་ཏེ་འདི་སྙམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་སེམས་སོ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་པས་ན། བདག་གིས་ལྟས་ངན་པ་ལྔ་པོ་འདི་དག་མེད་པར་བྱེད་མི་ནུས་སོ་སྙམ་སེམས་སོ། །དེའི་ཚེ་ན་བློན་པོ་བན་ཙ་ཤྲཱི་ཞེས་བྱ་བས་བརྒྱ་བྱིན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ལྷའི་བདག་པོ་དྲི་ཟའི་རྒྱལ་པོ་ཀ་པུ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བུ་མོ་སུ་བར་ཏ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། བུ་མོ་དེ་བདག་ལ་སྩལ་ན་རྒྱལ་པོའི་ལྟས་ངན་ཞི་བར་བྱེད་པའི་གནས་བདག་གིས་བསྟན་པར་བྱའོ། །བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཐག་ཟངས་རིས་ཀྱི་བུ་མོ་ཡིད་འོང་མ་ཞེས་བྱ་བ་ཁོ་བོའི་ཆུང་མ་བྱེད་དེ། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ངའི་ལྟས་ངན་ཞི་བར་བྱེད་པའི་གནས་སྟོན་ནུས་ན་ལྟ་དེ་ཡང་ཁྱོད་ལ་སྦྱིན་པར་བྱས་ན་སུ་བར་ཏ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ལྷའི་བདག་པོ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ད་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བཞུགས་ཀྱིས་དེ་གང་ན་བར་སོང་སྟེ། སྔོན་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པར་གྱུར་ན། ཚེའི་དུས་བྱེད་པའི་ལྟས་ངན་གདོན་མི་ཟ་བར་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞི་བར་ནུས་ན་ལྟ་དེ་གང་ན་བར་འགྲོ་བར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་ནས། ཞོན་པའི་ཐེག་པ་བསྒྱུར་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ན་བར་ཕྱིན་པ་དང་། མགོ་བོས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྷ་དང་མིའི་ནང་ན་འཆིང་བས་བཅིངས་པ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀཽ་ཤི་ཀ་སེར་སྣ་དང་འདོད་ཆགས་དང་ཕྲག་དོག་གོ །ཡང་གསོལ་པ། སེར་སྣ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་། ཕྲག་དོག་ཅི་ལས་སྐྱེས། བཀའ་སྩལ་པ། མ་རིག་པ་ལས་སྐྱེའོ། །ཡང་གསོལ་པ། མ་རིག་པ་ཅི་ལས་སྐྱེ། བཀའ་སྩལ་པ། བག་མེད་པ་ལས་སྐྱེའོ། །ཡང་གསོལ་པ། བག་མེད་པ་ཅི་ལས་སྐྱེ། བཀའ་སྩལ་པ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་སྐྱེའོ། །ཡང་གསོལ་པ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅི་ལས་སྐྱེ། བཀའ་སྩལ་པ། ཐེ་ཙོམ་གྱི་སེམས་ལས་སྐྱེའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཆོས་ཐེ་ཙོམ་ལས་སྐྱེས་པ་འཕགས་པའི་བཀའ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བདག་ལ་ཐེ་ཙོམ་གྱི་སེམས་མཆིས་པས་ཕྱིན་ཅི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལོག་སྐྱེས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཡིན་པ་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སུ་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དེ། ད་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་བས་ན་ཐེ་ཙོམ་གྱི་སེམས་བྱང་བར་གྱུར་ཏོ། །ཐེ་ཙོམ་ཡོངས་སུ་བྱང་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཟད་པར་གྱུར་ཏོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཟད་པས་ན་སེར་སྣའི་སེམས་མེད་པ་ནས། ཕྲག་དོག་གི་སེམས་ཀྱི་བར་དུ་མེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སེར་སྣ་དང་ཕྲག་དོག་གི་སེམས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཁྱོད་ད་ལྟར་ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བམ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པ་ནི་འདོད་པའི་སེམས་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་འདོད་པའི་སེམས་མེད་ན་ཅི་སྟེ་སྲོག་གི་ཕྱིར་ངའི་དྲུང་དུ་འོངས། ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ནི་སྲོག་ལ་རེ་བ་མེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ནི་སྲོག་ལ་རེ་བ་མཆིས་སོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་མཆིས་པ་ནི་སྲོག་ལ་མི་རེའོ། །བདག་ཀྱང་ཡང་དག་པར་ན་སྲོག་ལ་རེ་བ་མ་མཆིས་ཀྱི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་རེའོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཚོལ་བ་ནི་ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་དེ་སྐད་ཅེས་ཐོས་ནས། ཚེའི་དུས་བྱེད་པའི་ལྟས་ངན་པ་དེ་ཉིད་བྱང་བར་གྱུར་ནས་འདུག་པ་ལས་ལངས་ཏེ་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ལན་གསུམ་བསྐོར་ཏེ་བསྟི་སྟང་དང་བཅས་པས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་ནི་ཤི་བ་ལས་སོས་སོ། །སྲོག་སྟོར་བ་ལས་སྲོག་ཕྱིར་རྙེད་དོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པས་དེ་ནི་སོས་པ་དང་སྲོག་ཐོབ་པ་ཞེས་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྷ་དང་མི་དག་ཇི་ལྟར་ན་འཕེལ་ཞིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་ན་འགྲིབས་ཤིང་གོད་པར་འགྱུར། བཀའ་སྩལ་པ། ཀཽ་ཤི་ཀ་འཐབ་ཅིང་རྩོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལྷ་དང་མི་འགྲིབས་ཤིང་གོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཤིན་ཏུ་དུམ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་འཐབ་ཅིང་རྩོད་པས་འགྲིབས་ཤིང་གོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་གྱུར་ན། བདག་དེང་སླན་ཆད་ལྷ་མ་ཡིན་དང་མི་འཐབ་པར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བཟོད་པ་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཚེ་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱིར་གནས་སུ་དོང་ངོ་། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལྟར་མི་དགེ་བའི་ལྟས་ངན་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པས་ན། སངས་རྒྱས་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བས་ན་གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོ་ཡང་དེའི་གན་དུ་ཕྱིན་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འབྱང་ངོ་། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཡང་གསོན་ཅིག །བྲམ་ཟེའི་བུ་མི་འཚེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་པ་བསད་པས་སོར་མོས་བརྒྱན་ཞེས་བཏགས་ཏེ། མ་གསོད་ཏུ་ཆས་ནས་སྡིག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ན། ལུས་ཀྱང་འདར་ཞིང་གཡོའོ། །ལུས་དང་སེམས་གཡོ་བ་ནི་མཚམས་མེད་པ་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་གདོན་མི་ཟ་བར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བ་ལས་སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་པ་ན་ཡང་ལུས་དང་སེམས་གཡོ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་གསོད་པའི་སེམས་སྐྱེས་སོ། །ལུས་དང་སེམས་གཡོ་བ་ནི་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་གཡོས་ཏེ། མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་། །མི་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་དང་ཕྲད་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་བྱང་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་སྨན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྟོན་པ་དྲུག་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གཞན་ཡང་རྒྱལ་བུ་སི་བྱི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཕ་རྒྱལ་པོ་ཁྲོས་ནས་རྐང་ལག་བཅད་དེ་དོང་དུ་བོར་རོ། །རྒྱལ་པོའི་མ་སྙིང་བརྩེ་བས་དོང་ནས་ཕྱུང་སྟེ། སངས་རྒྱས་གང་ན་བར་ཁྲིད་ནས་སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་མ་ཐག་ཏུ་རྐང་ལག་ཀྱང་ཕྱིར་སྐྱེས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་པས་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་ཐོབ་སྟེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྡན་འདས་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་སྨན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྟོན་པ་དྲུག་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཀླུང་གང་གཱའི་འགྲམ་ན་ཡི་དགས་ལྔ་བརྒྱ་ཡོད་དེ། ལོ་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་ཆུ་ཡང་མི་མཐོང་ངོ་། །ཅི་སྟེ་ཆུ་འགྲམ་དུ་ཕྱིན་པ་ན་ཡང་མེའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོར་མཐོང་སྟེ། སྐོམ་པ་དང་བཀྲེས་པས་ཉེན་ཏེ་སྐད་ཆེན་པོ་ཕྱུང་སྟེ་ངུའོ། །དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀླུང་དེ་དང་ཉེ་བའི་ཕྱོགས་ཨུ་དུམ་བཱ་རའི་ཚལ་ཤིང་དྲུང་ན་བཞུགས་པ་ལས། དེའི་ཚེ་ཡི་དགས་མང་པོ་སངས་རྒྱས་གང་ན་བར་ལྷགས་ནས་སངས་རྒྱས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་ཅག་ནི་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པས་ཉེན་ཏེ། འཚོ་བའི་སྲོག་ཀྱང་རིང་པོ་མི་ཐུབ་བོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་གང་གཱའི་ཆུ་འབབ་པ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འཐུང་། ཡི་དགས་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་ཆབ་ཏུ་གཟིགས་ཀྱང་། བདག་ཅག་གིས་ནི་མེ་འབར་བ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གང་གཱའི་ཀླུང་གི་ཆུ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་སྔོ་ལ་དང་བས་ཡང་དག་པར་ན་མེ་མེད་དེ། སྡིག་པའི་ལས་ཀྱིས་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པས་མེ་ཡིན་སྙམ་སེམས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སེམས་ཡོངས་སུ་བསལ་ཏེ་ཆུར་མཐོང་བར་བྱའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡི་དགས་མང་པོ་དེ་དག་ལ་སེར་སྣ་དང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྐྱོན་མང་པོ་བསྟན་ཏོ། །ཡི་དགས་མང་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་ཅག་ནི་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པས་ཉེན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་གསུང་མང་པོ་ཐོས་ཀྱང་གཟུང་བའི་སེམས་མ་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱེད་རྣམས་ཀླུང་གང་གཱའི་ནང་དུ་ཞུགས་ལ་དེའི་ཆུ་ཡིད་བཞིན་དུ་འཐུང་ཤིག །ཡི་དགས་དེ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཆུ་འཐུངས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཆུ་འཐུངས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་དག་ལ་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་གིས་ཆོས་ཐོས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། ཡི་དགས་ཀྱི་ལུས་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་ལྷའི་ལུས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་སྨན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྟོན་པ་དྲུག་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཡུལ་མཉན་དུ་ཡོད་པ་ན་མི་རྒོད་ལྔ་བརྒྱ་ཞིག་རྒྱལ་པོ་སྡེ་རབ་ཏུ་ཕམ་བྱེད་ཀྱིས་མིག་ཕྱུང་ནས་ལྡོངས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་དག་སངས་རྒྱས་གང་ན་བར་ཕྱིན་པའི་དུས་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་མི་རྒོད་མིག་ཕྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་དུ་གཤེགས་ནས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་དེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ལུས་དང་ངག་ཤིན་ཏུ་སྡོམས་ལ་ཕྱིན་ཆད་སྡིག་པ་མ་བྱེད་ཅིག །མི་རྒོད་མང་པོ་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་མིག་ཀྱང་ཕྱིར་མཐོང་བར་གྱུར་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་ཕྱག་འཚལ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བྱམས་པའི་ཐུགས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་ཀྱི། ལྷ་དང་མི་འབའ་ཞིག་ལ་མ་ལགས་པར་རྟོགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་དག་ལ་ཆོས་བསྟན་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཆོས་ཐོས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བླ་ན་མེད་པའི་སྨན་པ་ཡང་དག་པ་སྟེ། སྟོན་པ་དྲུག་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཡུལ་མཉན་དུ་ཡོད་པ་ན་རིགས་ངན་དབུགས་འཕྲོག་ཅེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། མི་གྲངས་མེད་པ་ཞིག་བསད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉེ་གནས་མཽད་གལ་གྱི་བུ་མཐོང་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བའི་རྒྱུ་བཅོམ་ནས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་གྱི་ལྷར་སྐྱེས་སོ། །དེ་ལྟར་འཕགས་པའི་ཉེ་གནས་ཡོད་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་སྨན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྟོན་པ་དྲུག་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གྲོང་ཁྱེར་སེར་སྐྱ་ཞེས་བྱ་བ་ན་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་མ་ཕམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་མ་ལ་མི་ཚངས་པར་སྤྱད་དེ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཕ་ཡང་བསད་པར་གྱུར་ཏོ། །ཕྱིས་དེའི་མ་མི་གཞན་དང་འཁྲིག་པ་ཚོར་ནས་མ་ཡང་བསད་དོ། །དེ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞིག་དང་བཤེས་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ངོ་ཚ་བའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་བསད་དོ། །དེ་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་བསད་ནས་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་སོང་སྟེ། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དག་ལས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་པར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་གསོལ་ཏོ། །དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་རྣམས་ཀྱིས་མཚམས་མེད་པ་གསུམ་གྱི་ལས་བྱས་པར་ཤེས་པས་རབ་ཏུ་འབྱུང་དུ་མ་གནང་ངོ་། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་འབྱུང་དུ་མ་གནང་བས་ཤིན་ཏུ་ཁྲོས་ནས། དེའི་ནུབ་མོ་མེ་ཐོགས་ཏེ་དགེ་འདུན་གྱི་གནས་ཁང་ལ་མེ་བཏང་ངོ་། །དེའི་འོག་ཏུ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་སོང་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་ན་བར་ཕྱིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་གསོལ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱུང་སྟེ། དེ་ལ་ཆོས་བསྟན་པས་བགས་ཀྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་ལྕི་བ་ཡང་བྱང་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྟོན་པ་དྲུག་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རྒྱལ་པོ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཁྲོ་ཞིང་གཏུམ་ལ་སྡིག་པའི་བཤེས་གཉེན་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་དེའི་ཚེ་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་བལ་གླང་སྨྱོས་པ་བཏང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐོག་ཏུ་མཆོངས་པ་ལས། བལ་གླང་དེ་དག་སངས་རྒྱས་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་རང་དུལ་ཏེ། དེ་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕྱག་བརྐྱང་ནས་བལ་གླང་གི་སྤྱི་བོ་ལ་བྱུགས་ཏེ། ཆོས་བསྟན་པས་དེ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་མ་ཐག་ཏུ་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་སུ་གྱུར་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་བཅོམ་ན། མིའི་རྒྱུད་དུ་སྐྱེས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་རིག་པར་གྱིས་ཤིག །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་ཡོངས་སུ་འབྱང་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔོན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་མ་རྒྱས་པ་ན། བདུད་ཀྱི་རིས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དྲུང་དུ་ལྷགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བཟོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་གྱི་སེམས་རབ་ཏུ་བཏུལ་ཏེ། བདུད་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོའི་མཐུ་མངའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འབྲོག་དགོན་པའི་ཡི་དགས་སེམས་ཅན་མང་པོ་གསོད་པ་དག་ཡོད་དོ། །དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཚོང་དཔོན་ནོར་བཟངས་ཀྱི་ཕྱིར་འབྲོག་དགོན་པའི་ཡི་དགས་གང་ན་བ་དེར་གཤེགས་ཏེ་དེ་དག་ལ་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །འབྲོག་དགོན་པའི་ཡི་དགས་དེ་དག་ཆོས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་མགུ་རངས་ཏེ། ཚོང་དཔོན་ནོར་བཟངས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་ཕུལ་ཏེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཡུལ་སེར་སྐྱ་ན་ཤན་པ་འཕྲལ་བ་ཡངས་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག །ཉིན་གཅིག་ཀྱང་ལུག་གྲངས་མེད་པ་གསོད་དེ། ཤཱ་རིའི་བུ་མཐོང་ནས་ཉིན་ཞག་གཅིག་གི་ཁྲིམས་བརྒྱད་མནོས་སོ། །དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚེ་འཕོས་ནས་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་མགོན་པོ་ངལ་བསོ་པོའི་བུར་སྐྱེས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཉེ་གནས་ལ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་ཡོད་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཡུལ་འཁོར་གྱི་བྱང་ཕྱོགས་ན་གྲོང་ཁྱེར་གསེག་མ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཀླུའི་ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱལ་པོའི་སྲིད་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཕ་བསད་དོ། །དེ་ལྟར་ཕ་བསད་ནས་ཤིན་ཏུ་འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ་ཡུལ་གྱི་སྲིད་བཏང་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་ན་བར་ལྷགས་ནས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ནས་དགེ་སློང་དུ་གྱུར་ཏེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བྱང་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་པ་མངའ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གཅུང་ལྷ་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་བྱས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ངན་སེམས་ཀྱིས་ཁྲག་ཕྱུང་སྟེ། དགེ་སློང་མ་པད་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་བསད་པས་མཚམས་མེད་པ་གསུམ་གྱི་ལས་བྱས་སོ། །དེ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ནས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་ཀྱང་ཁད་ཀྱིས་བྱང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བས་ན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སྨན་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྟོན་པ་དྲུག་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གལ་ཏེ་བདག་སྨྲ་བའི་ཚིག་ལ་ཐུགས་ཆེས་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ན་བཞུགས་པར་མྱུར་དུ་བཞུད་ཅིག་ཅི་སྟེ་ཐུགས་མི་ཆེས་ན་ཡང་ལེགས་པར་དགོངས་ཤིག །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པས་དམ་པའི་ཆོས་གཅིག་ཙམ་མམ་འགའ་ཙམ་ལ་སྟོན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཉེན་པ་དང་སྡང་བ་ལ་ཐུགས་མཉམ་པས་ན་གང་ཟག་གཅིག་ཙམ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་དེ། གཞན་མི་འགོད་པ་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འབའ་ཞིག་གི་སྟོན་པ་མ་ཡིན་གྱི། འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པ་ལྷ་དང་མི་དང་ཀླུ་དང་ཡི་དགས་དང་། བྱོལ་སོང་དང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོན་པ་ཡིན་པས། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཕ་མ་དང་འདྲ་བར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པའི་རིགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རིགས་མཐོ་ཞིང་བཙུན་པ་རྒྱལ་པོ་བ་དེ་ཀ་འབའ་ཞིག་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་མ་ལགས་ཀྱི། རིགས་དམའ་ཤིང་ངན་པ་ཨུ་པཱ་ལི་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཨུ་བར་ཏ་དང་། ཨ་ན་ཡ་ཏེ་འབའ་ཞིག་གིས་ཕུལ་བའི་ཞལ་ཟས་བཞེས་པར་མ་ཟད་ཀྱི། དབུལ་པོ་སུ་ད་ར་ཏིའི་ཞལ་ཟས་ཀྱང་བཞེས་སོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་འབའ་ཞིག་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་མ་ལགས་ཀྱི། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཆིའུ་ལི་བན་ཏ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །འདོད་ཆགས་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་གནང་བ་མ་ལགས་ཀྱི། འདོད་ཆགས་ཅན་བསྙེན་དགའ་བོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་གནང་ངོ་། །ཉོན་མོངས་པ་སྲབ་པ་ལྟེང་རྒྱས་འོད་སྲུང་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་གནང་བ་མ་ལགས་ཀྱི། ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་བྱས་པ་རྒྱལ་པོ་སྡེ་རབ་ཏུ་ཕམ་བྱེད་ཀྱི་ནུ་བོ་སུ་ཏ་ལ་ཡང་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་གནང་ངོ་། །འཇག་མ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྟི་སྟང་དང་བཅས་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེ་སྡང་རྩ་བ་ནས་བཏོན་པ་མ་ལགས་ཀྱི། སོར་མོས་བརྒྱན་ངན་སེམས་ཀྱིས་གནོད་པར་བྱས་པ་ཡང་མ་བཀོལ་ཏེ་སྐྱབས་མཛད་དོ། །ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་སྐྱེས་པ་འབའ་ཞིག་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་མ་ལགས་ཀྱི། ཤིན་ཏུ་གླེན་པ་བུད་མེད་གཡེམ་པ། གཡེམ་པའི་ཆོས་ལ་མཁས་པ་ལ་ཡང་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་འཁོར་བཞི་པོ་འབའ་ཞིག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་མ་ལགས་ཀྱི། ཁྱིམ་ན་གནས་པས་ཀྱང་འབྲས་བུ་གསུམ་ཐོབ་པར་མཛད་དོ། །སུ་ཏ་ན་ལ་སོགས་པ་འདུ་འཛི་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་མཐར་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་འབའ་ཞིག་ལ་ཆོས་ཀྱི་དོན་སྟོན་པ་མ་ལགས་ཀྱི། རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་གྱི་སྲིད་བྱེད་པ་ལ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དོན་སྟོན་ཏོ། །ཆང་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་འབའ་ཞིག་ལ་མ་ལགས་ཀྱི། ཁྱིམ་བདག་དྲག་པོ་ཆང་གིས་ཤིན་ཏུ་མྱོས་པ་ལ་ཡང་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ལི་པ་ཏ་ལ་སོགས་པ་འབའ་ཞིག་ལ་མ་ལགས་ཀྱི། བུ་ཤི་ནས་སེམས་འཁྲུགས་པ་བྲམ་ཟེ་མོ་བ་སི་ཏ་ལ་ཡང་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །བདག་གི་ཉེ་གནས་འབའ་ཞིག་ལ་མ་ཡིན་གྱི། མུ་སྟེགས་ཅན་གཅེར་བུ་པ་ལ་ཡང་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཤིན་ཏུ་ལང་ཚོ་ལ་བབ་པ་ཉི་ཤུ་ལྔ་ལོན་པ་འབའ་ཞིག་ལ་མ་ལགས་ཀྱི། རྒས་འཁོགས་པ་ལོ་བརྒྱད་ཅུ་ལོན་པ་ལ་ཡང་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དབང་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་གང་ཟག་འབའ་ཞིག་ལ་མ་ལགས་ཀྱི། དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་སྨིན་པ་ལ་ཡང་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །བཙུན་མོ་ཕྲེང་ལྡན་མ་འབའ་ཞིག་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་མ་ལགས་ཀྱི། སྦྲུལ་འཚོང་མ་པད་མོ་ལ་ཡང་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་སྡེ་རབ་ཏུ་ཕམ་བྱེད་ཀྱིས་ཕུལ་བའི་ཞལ་ཟས་རོ་མཆོག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་འབའ་ཞིག་བཞེས་པ་མ་ལགས་ཀྱི། ཁྱིམ་བདག་ཤྲཱི་གུ་པ་ཏས་ཞལ་ཟས་དུག་དང་བསྲེས་ཏེ་ཕུལ་བ་ཡང་བཞེས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་རིག་པར་གྱིས་ཤིག །ཤྲཱི་གུ་པ་ཏ་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ན་ཡང་མཚམས་མེད་པ་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡོད་དེ། སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་ནས་ཆོས་ཐོས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གལ་ཏེ་ཟླ་བ་གཅིག་གི་བར་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཟས་དང་གོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་བས། གང་ཟག་གཅིག་གིས་སྐད་ཅིག་ཙམ་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་ན་བསོད་ནམས་འདིའི་བཅུ་དྲུག་ཆ་གཅིག་ཙམ་ཡང་མི་ཕོད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གལ་ཏེ་གསེར་ལ་མི་བྱས་ནས་ཤིང་རྟ་བརྒྱ་སྙེད་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་བས། གང་ཞིག་སེམས་བསྐྱེད་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་གོམ་པ་གཅིག་བོར་བའི་བསོད་ནམས་སུ་མི་ཕོད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གལ་ཏེ་ཡུལ་ཆེན་པོ་གཅིག་གི་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བལ་གླང་གིས་དྲངས་པའི་ཤིང་རྟ་བརྒྱ་སྙེད་དང་། བུད་མེད་དོ་ཤལ་དང་། ཕྲེང་བས་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་པ་ཡང་བརྒྱ་སྙེད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་བས། སེམས་བསྐྱེད་དེ་སངས་རྒྱས་བཞུགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་གོམ་པ་གཅིག་བོར་བ་བསོད་ནམས་ཆེ་སྟེ། དེ་ཡང་རེ་ཞིག་ཞོག་ལ་གལ་ཏེ་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་རྣམ་པ་བཞིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་བས། སེམས་བསྐྱེད་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་གོམ་པ་གཅིག་བོར་ན་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །དེ་ཡང་རེ་ཞིག་ཞོག་ལ་གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་པ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ནི། ཤིང་སཱ་ལ་དྲུང་གཉིས་ཀྱི་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་སེམས་ཐག་པ་ནས་ཆོས་ཉན་དུ་འགྲོ་བ་ཙམ་མི་ཕོད་དོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་འཚོ་བྱེད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཤིན་ཏུ་དུལ་བས་ན། འཁོར་རྣམས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་དུལ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཤིང་ཙན་དན་གྱི་ཚལ་ལ། ཙན་དན་འབའ་ཞིག་གིས་བསྐོར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་དག་པས་འཁོར་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཀླུ་ཆེན་པོ་ལ་ཀླུའི་འཁོར་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རབ་ཏུ་ཞི་བས་འཁོར་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཞི་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་མེད་པས་འཁོར་རྣམས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་མེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ལ་ཉོན་མོངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་མེད་པས་འཁོར་རྣམས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཡིན་ན། ཁོ་བོ་ལྟ་བུ་ཤིན་ཏུ་སྡིག་ཅན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་གླགས་པ། ཤིན་ཏུ་མནམ་ཞིང་བཙོག་པ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་འདི་ཇི་ལྟ་བུར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་འགྲོ་བར་བྱ། ཅི་སྟེ་ཕྱིན་ན་ཡང་ཁོ་བོ་ལ་མི་གཟིགས་ཤིང་བཀའ་སྩལ་པར་ཡང་མི་གནང་དུ་དོགས་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོ་བོ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འགྲོ་བར་བསྐུལ་ཀྱང་བདག་ནི་ཤིན་ཏུ་བཙོག་པས་འགྲོ་བའི་སེམས་འདི་ཙམ་ཡང་མེད་དོ། །དེའི་ཚེ་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལས་ཀྱང་འདི་སྐད་ཅེས་གྲག་པར་གྱུར་ཏོ། །བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་ནུབ་ཏུ་ཉེ། ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཆུ་ཀླུང་ཡང་སྐམས་ལ་ཁད། ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ཆེན་པོ་ཡང་རིང་པོ་མི་ཐོགས་ལ། ཆོས་ཀྱི་རི་བོ་ཡང་འགྱེལ་དུ་ཉེ། ཆོས་ཀྱི་གྲུ་ཡང་ཞིག་ལ་ཁད། ཆོས་ཀྱི་ཟམ་པ་ཡང་ཞིག་ཏུ་ཉེ། ཆོས་ཀྱི་གཞལ་མེད་ཁང་ཡང་རྡིབ་ཏུ་ཉེ། ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་ཡང་འགྱེལ་དུ་ཉེ། ཆོས་ཀྱི་སྡོང་པོ་ཡང་ཆག་ལ་ཁད། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡང་འགྲོ་ལ་ཁད། འཇིག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་འོང་དུ་ཉེ། ཆོས་ཀྱིས་ལྟོགས་པའི་སེམས་ཅན་ནི་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་འབྱུང་། ཉོན་མོངས་པའི་རིམས་ནད་ནི་འབྱུང་ལ་ཁད། མུན་ནག་ཆེན་པོས་ནི་ནོན་པའི་དུས་ལ་བབ། ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པའི་དུས་ནི་བབ་ཏུ་ཉེ་ལ། བདུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ནི་ཤིན་ཏུ་དགའ་བས་གོ་ཆ་ཡང་བོར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉི་མ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་རི་རྩེར་ནུབ་ལ་ཁད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་གཤེགས་པར་གྱུར་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་འདི་དག་ནི་གཞན་སུས་ཀྱང་གསོ་མི་ནུས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ནི་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་བྱས་པས་ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་ལྟུང་དུ་ངེས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པའོ། །བྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚམས་སོ། །བདེ་བའི་མཚམས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པས་མཚམས་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གལ་ཏེ་མི་གཅིག་པུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞིག་དམྱལ་བ་དེར་ལྟུང་ན་ཡང་དེའི་ལུས་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲིའི་ནང་ཡོངས་སུ་གང་སྟེ། བར་མཚམས་ཀྱི་སྟོང་པ་མེད་པར་དེའི་ལུས་ལ་ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ཆུབ་པར་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མྱོང་ངོ་། །ཅི་སྟེ་མི་མང་ཞིག་ལྟུང་ན་ཡང་ལུས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གང་སྟེ། གཅིག་ལ་གཅིག་གཟེར་ཞིང་དོགས་པ་མེད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གྲང་བའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ནི་ཚ་བའི་རླུང་ཅུང་ཟད་ཙམ་དང་ཕྲད་པས་དེ་ཡང་བདེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཚ་བའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཡང་གྲང་བའི་རླུང་ཅུང་ཟད་ཙམ་དང་ཕྲད་པས་དེ་ཡང་བདེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཚོ་བའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཡང་ཤི་ནས་སོས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཐོས་པས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འཚོའོ། །མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་བག་མེད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་ཕྱོགས་བཞི་ན་སྒོ་རེ་རེ་ཡོད་དོ། །སྒོ་དེ་རེ་རེའི་ཕྱི་རོལ་ན་མེ་ཆེན་པོ་ཡོད་དེ། ལྷོ་བྱང་ཤར་ནུབ་ཐལ་བྱུང་དུ་འབར་རོ། །དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ལྕགས་ཀྱི་རིས་བསྐོར་ཏེ། སྟེང་ཡང་ལྕགས་ཀྱི་དྲ་བས་བླ་རེ་བྲེས་ནས་ས་གཞི་ཡང་ལྕགས་ལས་བྱས་སོ། །སྟེང་གི་མེ་ཡང་འོག་ཏུ་ཐལ། འོག་གི་མེ་ཡང་སྟེང་དུ་ཐལ་བྱུང་དུ་འབར་རོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སླ་ངའི་ཐོག་ཏུ་ཉ་བཞག་ན་ཚིག་པ་དང་འདྲ་བར་དེ་ན་གནས་པའི་མི་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མཚམས་མེད་པ་གཅིག་བྱས་ན་མཚམས་མེད་པ་གཅིག་མྱོང་ངོ་། །མཚམས་མེད་པ་གཉིས་བྱས་ན་ཉིས་འགྱུར་མྱོང་ངོ་། །མཚམས་མེད་པ་ལྔར་བྱས་ན་ལྔ་འགྱུར་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བདག་གིས་ནི་རྒྱལ་པོའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་འདིས་གདོན་མི་ཟ་བར་མི་ཐར་བར་ཤེས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་ན་བཞུགས་པར་མྱུར་དུ་བཞུད་ཅིག །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་གཏོགས་པར་གཞན་སུས་ཀྱང་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་དེ། ཁོ་བོ་ནི་ཁྱོད་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་ཅེས་བསྐུལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་དེ་སྐད་ཅེས་གྲགས་པའི་ཚིག་ཐོས་ནས་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་དངངས་ཏེ་སྐྱི་བུང་ཞེས་བྱེད་ནས་ལུས་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡན་ལག་ལྔ་ཡང་ཆུ་ཤིང་ལྟ་བུར་གཡོས་ནས་ཡར་བལྟས་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་སྨྲ་བ། གཟུགས་ནི་མ་མཐོང་གི་སྐད་འབའ་ཞིག་གྲག་པ་འདི་སུ་ཡིན་ཞེས་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཁོ་བོ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཕ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་ཡིན་གྱིས། ཁྱོད་འཚོ་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་ཉོན་ཅིག །ངན་པར་ལྟ་བ་སྟོན་པ་དྲུག་གི་ཚིག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོས་དེ་སྐད་ཅེས་གྲག་པའི་ཚིག་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་བརྒྱལ་ནས་ས་ལ་འགྱེལ་ཏེ། ལུས་ཀྱི་འབྲུམ་བུ་ཡང་སྐྱེས་ནས་སྔ་མ་ལས་ལྷག་པར་མནམ་ཞིང་བཙོག་པར་གྱུར་ཏེ། བསིལ་སྨན་གྱིས་བསྐུས་ཀྱང་འབྲུམ་བུ་ལྷག་པར་ཚ་བར་གྱུར་གྱི་འཚོ་བ་ནི་མེད་དོ།། །།འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པ། དེའི་ཚེ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྟོན་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲའི་ཕྱིར་ཟླ་བ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཞུགས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཞུགས་ནས་འོད་ཟེར་ཆེན་པོ་བཏང་ངོ་། །འོད་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་སིམ་པ་དེས་རྒྱལ་པོའི་ལུས་ལ་རེག་ནས་ལུས་ཀྱི་འབྲུམ་བུ་སོས་ཏེ་ཚ་བས་གདུངས་པ་ཡང་ཡེ་ཞི་བར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོས་འབྲུམ་བུ་སོས་ཤིང་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་བསིལ་བར་ཚོར་ནས་འཚོ་བྱེད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སྔོན་མཁས་པ་དག་འདི་སྐད་ཅེས་ཟེར་རོ། །བསྐལ་པ་ཟད་དུ་ཉེ་བ་ན། ཟླ་བ་གསུམ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཚེ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ན་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་དུས་ལ་ད་དུང་མ་བབ་པར་འོད་འདི་ག་ལས་བྱུང་ན་ངའི་ལུས་ལ་རེག་ནས་འབྲུམ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་བྱང་ཞིང་ལུས་བདེ་བར་གྱུར། འཚོ་བྱེད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། འདི་ནི་བསྐལ་པ་ཟད་དུ་ཉེ་བའི་ཚེ་ཟླ་བ་གསུམ་ཅིག་ཅར་བྱུང་བ་མ་ཡིན། མེ་དང་ཉི་མ་དང་སྐར་མ་དང་སྨན་དང་། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང་ལྷའི་འོད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོས་ཡང་སྨྲས་པ། ཟླ་བ་གསུམ་དང་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའི་འོད་མ་ཡིན་ན། འོ་ན་འདི་སུའི་འོད། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་འདི་ནི་ལྷའི་ལྷས་བཏང་བའི་འོད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འོད་འདི་ནི་རྩ་བ་མེད། མཐར་ཐུག་པ་མ་ཡིན། ཚ་བ་མ་ཡིན། གྲང་བ་མ་ཡིན། རྟག་པ་མ་ཡིན།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགོག་པ་མ་ཡིན། གཟུགས་མ་ཡིན། གཟུགས་མེད་པ་མ་ཡིན། མཚན་ཉིད་མ་ཡིན། མཚན་ཉིད་མེད་པ་མ་ཡིན། སྔོན་པོ་མ་ཡིན། སེར་པོ་མ་ཡིན། དམར་པོ་མ་ཡིན། དཀར་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བའི་ཕྱིར་མཐོང་བ་དང་། མཚན་ཉིད་བརྗོད་དུ་ཡོད་པ་དང་། རྩ་བ་ཡོད་པ་དང་། མཐའ་ཡོད་པ་དང་། ཚ་བ་ཡོད་པ་དང་། གྲང་བ་ཡོད་པ་དང་། སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་དམར་པོ་དང་དཀར་པོ་ཡང་ཡོད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་མོད་ཀྱི། འོད་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་བརྗོད་དུ་མེད། མཐོང་བ་མ་ཡིན་པ་ནས། སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་དམར་པོ་དང་། དཀར་པོའི་བར་དུ་མེད་དོ། །རྒྱལ་པོས་འཚོ་བྱེད་ལ་སྨྲས་པ། ལྷའི་ལྷ་དེ་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་འོད་འདི་བཏང་བར་གྱུར། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེང་གི་ལྟས་འདི་ནི་རྒྱལ་པོ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་བཏང་བ་འདྲའོ། །རྒྱལ་པོས་སྔར་འདི་སྐད་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་སྨན་པ་མཁས་པ་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་ནད་གསོ་ནུས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱས་པས་དེའི་ཕྱིར་འོད་འདི་བཏང་ནས་སྔར་རྒྱལ་པོའི་ལུས་གསོས་ཏེ། དེ་ནས་སེམས་ཀྱང་གསོ་བར་མཛད་དོ། །རྒྱལ་པོས་ཡང་འཚོ་བྱེད་ལ་སྨྲས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདག་ལ་དགོངས་སམ། འཚོ་བྱེད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། དཔེར་ན་མི་ཞིག་ལ་བུ་བདུན་ཡོད་དེ། བདུན་ལས་གཅིག་ནད་ཀྱིས་བཏབ་ན། ཕ་མས་བུ་དེ་དག་ལ་མི་སྙོམས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་བུ་ན་བ་དེ་ལ་ཆེར་སེམས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུགས་མི་སྙོམས་པ་མ་ལགས་མོད་ཀྱི། སྡིག་པ་ཅན་ལ་ལྷག་པར་དགོངས་སོ། །ལེ་ལོ་ཅན་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐུགས་བརྩེ་བར་དགོངས་སོ། །ལེ་ལོ་མེད་པ་ལ་ནི་ཐུགས་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་གོ །དེ་ལ་ལེ་ལོ་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དྲུག་ལ་གནས་པ་དག་གོ །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་དང་། རྒན་པ་དང་གཞོན་ནུ་དང་དར་ལ་བབ་པ་དང་། དབུལ་པོ་དང་ཕྱུག་པོ་དང་། དུས་དང་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་དང་། སྐར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་དང་བཟོ་དང་། རིགས་ངན་དང་བྲན་ཕོ་དང་། བྲན་མོར་མི་རྟོག་སྟེ། སེམས་ཅན་གང་དགེ་བའི་སེམས་ཡོད་པ་འབའ་ཞིག་ལ་རྟོག་པས་དགེ་བའི་སེམས་ཡོད་ན་བྱམས་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་དགོངས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འོད་ཀྱི་ལྟས་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་བཏང་བའི་འོད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱལ་པོས་དྲིས་པ། ཟླ་བ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན། འཚོ་བྱེད་ཀྱིས་གསོལ་པ། དཔེར་ན་ཟླ་བའི་འོད་ནི་ཨུད་པ་ལའི་མེ་ཏོག་ཐམས་ཅད་ཁ་འབུས་ཤིང་གསལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཟླ་བ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་སེམས་ཁ་དབྱེ་ཞིང་འབུ་བར་མཛད་དེ། དེ་བས་ན་ཟླ་བ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་ཟླ་བའི་འོད་ནི་འགྲོན་པོ་ཐམས་ཅད་དགའ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཟླ་བ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་བགྲོད་པ་དག་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེ་བར་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་ཟླ་བ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་ཟླ་བའི་འོད་ནི་ཐོག་མ་ཚེས་གཅིག་ནས་བཅོ་ལྔའི་བར་དུ་དབྱིབས་དང་འོད་ཀྱང་བགས་ཀྱིས་རྒྱས་ཤིང་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཟླ་བ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བགས་ཀྱིས་སྐྱེ་ཞིང་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་ནས། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་བར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་ཟླ་བ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་ཟླ་བའི་འོད་ཚེས་བཅུ་དྲུག་ནས་སུམ་ཅུ་ལ་ཐུག་ན། དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་དང་འོད་དང་སྣང་བ་བགས་ཀྱིས་འབྲི་ཞིང་ཆུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཟླ་བ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་འོད་ཀྱིས་གར་སྣང་བའི་གནས་དེར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བགས་ཀྱིས་འབྲི་ཞིང་ཆུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཟླ་བ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་རབ་ཏུ་ཚ་བའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྟག་ཏུ་ཟླ་བའི་འོད་སེམས་སོ། །ཟླ་བའི་འོད་ཀྱིས་ཕོག་ན་ཚ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཟླ་བ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཛིན་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་པས་གདུངས་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པར་བྱེད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་ཟླ་བ་ཉ་བ་ནི་སྐར་མ་མང་པོའི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། བདུད་རྩིའི་རོ་ལྟ་བུར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགའ་ཞིང་མོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཟླ་བ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བདུད་རྩིའི་རོ་ལྟ་བུ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགའ་ཞིང་མོས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཟླ་བ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། ཁོ་བོས་འདི་སྐད་ཅེས་ཐོས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མི་སྡིག་པ་ཅན་དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་མི་འགྲོགས་གཏམ་མི་ཟེར་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོར་མི་རོ་ཞག་ཏུ་མི་གནས་པ་དང་། བྱ་ངུར་པ་སྐོམ་པའི་སར་མི་གནས་པ་དང་། བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་ཡི་དགས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པ་དང་། བྱ་ཀུ་ཤི་ལ་ཤིང་སྐམ་པོའི་སྟེང་དུ་མི་ཉལ་བ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཐོས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་ན་བདག་གིས་ཇི་ལྟ་བུར་མཐོང་བར་བྱ། གལ་ཏེ་མཐོང་བར་གྱུར་ན། ཁོ་བོའི་ལུས་སའི་ནང་དུ་མི་ནུབ་བམ། ཁོ་བོས་བལྟས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བལ་གླང་སྨྱོས་པ་དང་། སེང་གེ་དང་སྟག་དང་། སྤྱང་ཀི་དང་མེ་མ་མུར་དང་ཉེ་ཡང་བླའི། མི་སྡིག་ཅན་དང་ནམ་དུ་ཡང་མི་སྟེན་པ་དང་འདྲའོ་སྙམ་སེམས་ཏེ། བདག་གིས་ཇི་ལྟ་བུའི་སེམས་དང་བཅས་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་འགྲོ་བར་བྱ། འཚོ་བྱེད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་སྐོམ་གྱིས་གདུངས་པ་ནི་མྱུར་དུ་ཆུ་གཙང་མའི་གན་དུ་འགྲོའོ། །བཀྲེས་པ་ཟས་འདོད་པ་དང་། འཇིགས་པ་སྐྱབས་འདོད་པ་དང་། ནད་པ་སྨན་འདོད་པ་དང་། ཚ་བ་གྲིབ་མ་འདོད་པ་དང་། གྲང་བ་མེ་འདོད་པ་དང་འདྲ་བར། དེ་ལྟར་རྒྱལ་པོ་སངས་རྒྱས་འདོད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་བྱ་བའི་རིགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་ན། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལོག་སྲེད་ཅན་མ་ལགས་པ་ལ་ཐུགས་རྗེས་དགོངས་ཤིང་སྐྱབས་མཛད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། འཚོ་བྱེད་ཁོ་བོས་སྔོན་འདི་སྐད་ཅེས་ཟེར་བ་ཐོས་ཏེ། ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་དད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་ཉན་པ། དོན་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ། དོན་ཡང་མི་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཅི་སྟེ་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར། འཚོ་བྱེད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་ནད་ཚབས་པོ་ཆེས་བཏབ་པ་ལ། རྨི་ལམ་ན་ཀ་བ་གཅིག་པའི་ཁང་པར་འདུག་གམ། མར་དང་སྣུམ་ལ་སོགས་པ་ཟ་ཞིང་ལུས་ལ་ཡང་སྐུད་དམ། ཐལ་བའི་ནང་དུ་ཉལ་ཞིང་ཐལ་བ་ཟ་བའམ། ཤིང་སྐོམ་པོ་རུལ་པ་ལ་འཛེག་གམ། བར་བར་སྤྲེའུ་དང་འགྲོགས་ཤིང་ཉལ་ལམ། འདུག་གམ། ཆུར་བྱིང་ངམ། འདམ་རྫབ་ཏུ་ནུབ་བམ། ཡང་ཐོག་གམ། ཁང་པའམ། རི་མཐོན་པོའམ། ཤིང་ཁའམ། བལ་གླང་ངམ། རྟའམ། བ་ལང་ངམ། ལུག་གི་ཐོག་ནས་ལྷུང་བའམ། ལུས་ལ་གོས་སྔོན་པོའམ། སེར་པོའམ། དམར་པོའམ། ནག་པོ་གྱོན་ཏེ་གླུ་གར་དང་རྩེད་མོ་བྱེད་པའམ། བྱ་རོག་གམ། སྲིན་བྱའམ། ཝ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བའམ། སོ་དང་སྐྲ་ལྷུང་བའམ། གཅེར་བུར་ཁྱི་ལ་སྔས་བཅས་ཏེ་ལུད་ཕུང་གི་སྟེང་ན་ཉལ་བའམ། སྔོན་ཤི་བའི་མི་དང་ལྷན་ཅིག་འགྲོགས་ཤིང་འདུག་གམ། ལག་པ་སྦྲེལ་ཞིང་འགྲོ་བའམ། སྦྲུལ་གདུག་པས་གང་བའི་སྟེང་དུ་འབོགས་ཤིང་འགྲོ་བའམ། ཡང་ན་བུད་མེད་སྐྲ་བཤིག་པ་ལ་ལག་གིས་འཁྱུད་ཅིང་ལྷན་ཅིག་ཉལ་བར་རྨིས་པའམ། ཤིང་ཏ་ལའི་ལོ་མས་གོས་བྱེད་པའམ། བོང་བུས་འདྲེན་པའི་ཤིང་རྟ་ཞིག་ལ་ཞོན་ཏེ། ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བའམ། དེ་ལྟ་བུ་དག་རྨིས་ནས་ཤིན་ཏུ་མི་དགའ་བས་སེམས་གདུངས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་མི་དགའ་བས་གདུངས་པའི་ཕྱིར་ནད་ཀྱང་ཕྱི་ཕྱིར་ན་བར་གྱུར་ཏོ། །ནད་ཕྱི་ཕྱིར་ན་བས་གཉེན་རྣམས་ཀྱིས་སྨན་པ་གཉེར་དུ་བཏང་ངོ་། །གལ་ཏེ་སྨན་པའི་སྟེང་དུ་མངགས་པའི་མི་དེ་ལུས་ཐུང་ངམ། ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་མ་ཚང་ཞིང་དབང་པོ་དང་མི་ལྡན་པའམ། མགོ་ལ་རྡུལ་ཆགས་པའམ། གོས་རལ་པོ་གྱོན་པའམ། ཤིང་རྟ་ཞིག་པ་ཁྲིད་དེ། སྨན་པ་ལ་འདི་སྐད་དུ་མྱུར་དུ་ཤིང་རྟ་དེ་ལ་འཛེགས་ཞེས་ཟེར་བ་དེའི་ཚེ། སྨན་པ་མཁས་པ་དེས་དེ་ལྟ་བུའི་སུན་མ་དང་། ལྟས་བཀྲ་མི་ཤིས་པ་མཐོང་ནས། ནད་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་གསོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཀའོ་སྙམ་སེམས་སོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་སུན་མ་བཀྲ་མི་ཤིས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཡང་གསོར་རུང་ངམ་མི་རུང་སྙམ་ཉི་མ་བལྟའོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཚེས་བཞི་དང་། དྲུག་དང་། བརྒྱད་དང་། བཅུ་གཉིས་དང་། བཅུ་བཞིའི་ཉི་མ་ལ་ནད་ཀྱིས་བཏབ་ན་གསོ་དཀའོ་སྙམ་སེམས་སོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་ཉི་མ་ངན་མོད་ཀྱི་ཡང་གསོར་རུང་ངམ་མི་རུང་སྙམ་སྐར་མ་ལ་བལྟའོ། །དེ་ལ་སྐར་མ་མེ་དང་། གསེར་དང་། སྣར་མ་དང་། གཤིན་རྗེ་དང་། གཤེར་དང་། གང་དང་སྐར་མ་དེ་དག་ལ་ནད་ཀྱིས་བཏབ་ན་གསོ་དཀའོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སྐར་མ་ངན་ཀྱང་དུས་ལ་བལྟའོ་སྙམ་སྟེ། དེ་ལ་སྟོན་དང་དགུན་དང་། ཉི་མ་ནུབ་པའི་དུས་དང་། ནམ་ཕྱེད་དང་། ཟླ་བ་ནུབ་པའི་དུས་སུ་ནད་ཀྱིས་བཏབ་ན་གསོ་དཀའོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་ལྟས་མང་པོ་དེ་དག་ངན་མོད་ཀྱི། རྟོགས་ཀྱང་སྲིད། མི་རྟོགས་ཀྱང་སྲིད་དེ། ནད་པ་ཉིད་བལྟ་སྟེ་གལ་ཏེ་བསོད་ནམས་ཡོད་པ་ཞིག་ན་གསོར་རུང་ངོ་། །བསོད་ནམས་མེད་ན་ལྟས་བཟང་ཡང་ཅི་ལ་ཕན་སྙམ་སེམས་སོ། །དེ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས། སུན་མ་དང་འགྲོགས་ཏེ་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་དང་། ཡང་འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་ནད་པ་དེ་ཚེ་རིང་བའི་ལྟས་ཡོད་ན་གསོར་རུང་ངོ་། །ཚེ་ཐུང་བའི་ལྟས་དང་ཕྲད་ན་གསོར་མི་རུང་ངོ་སྙམ་བསམས་ནས། ལམ་དུ་བུས་པ་ཆུང་ངུ་གཉིས་གཅིག་ལ་གཅིག་དྲངས་ཏེ་འཐབ་ལ། ཐོར་ཏོ་ནས་བཟུང་ནས་སྐྲ་འབལ་ཞིང་གྱོ་མོ་དང་། རྡོ་དང་། མཚོན་ཆ་དང་། དབྱུག་པ་འཕེན་ཞིང་གཅིག་ལ་གཅིག་རྡེག་པའམ། མེ་ཐོགས་པ་མེ་རང་ཤི་བ་མཐོང་ངམ། ཤིང་གཅོད་པ་མཐོང་ངམ། མིའི་ལག་ན་ཀོ་བ་ཉེད་ཅིང་ལམ་དུ་འགྲོ་བའམ། ལམ་ན་རྫས་ལུས་པ་མཐོང་ངམ། མི་སྣོད་སྟོང་པ་ཐོགས་པ་མཐོང་ངམ། དགེ་སློང་གཅིག་པུ་གྲོགས་མེད་པར་འགྲོ་བ་མཐོང་ངམ། སྟག་གམ། སྤྱང་ཀིའམ། བྱ་རོག་གམ། སྲིན་བྱའམ། ཝ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དག་མཐོང་ནས། ཡང་འདི་སྙམ་དུ་མངགས་པའི་སུན་མ་ནས། ལམ་དུ་འགྲོ་བའི་བར་དུ་མཐོང་ངོ་ཅོག་ཀུན་ཀྱང་བཀྲ་མི་ཤིས་ན་ནད་པ་དེ་གདོན་མི་ཟ་བར་གསོ་དཀའོ་སྙམ་སེམས་སོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གལ་ཏེ་མ་སོང་ན་སྨན་པ་མཁས་པ་ཞེས་མི་གྲགས་ལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅི་སྟེ་སོང་ན་གསོར་མི་རུང་ངོ་སྙམ་སེམས་ཏེ། ཡང་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་སོ། །དེ་ལྟ་བུས་ལྟས་མང་པོ་དག་བཀྲ་མི་ཤིས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ནད་པའི་ཐད་དུ་རྩེ་གཅིག་འགྲོའོ་སྙམ་བསམས་ནས་ལམ་དུ་འགྲོ་བ་ལས་སྒྲ་འདི་དག་ཐོས་ན་མི་རུང་སྟེ། གང་ཞེ་ན། ཤི་བ་དང་སྟོར་བ་དང་། བྱུང་བ་དང་། ཆག་པ་དང་། ཞིག་པ་དང་གྲུགས་པ་དང་ཤུས་པ་དང་། ལྷུང་བ་དང་། གྲོལ་བ་དང་། ཁུར་ཁྱེར་བ་དང་། ཚིག་པ་དང་མ་འོངས་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་ཐོས་ན་གསོ་དཀའ་སྟེ་མགོན་སྐྱབས་མི་ནུས་སོ། །ཡང་ལྷོ་ཕྱོགས་ནས་བྱའི་སྐད་ཐོས་པ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱ་རོག་དང་སྲིན་བྱ་དང་སྐེ་ཀའི་སྐད་དང་། ཁྱིའམ། བྱི་བའམ། ཝའམ། རི་བོང་ངམ། ཕག་སྟེ། དེ་དག་གི་སྐད་ཐོས་ན། ཡང་འདི་སྙམ་དུ་ནད་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་གསོ་དཀའོ་སྙམ་སེམས་སོ། །དེ་ནས་ནད་པའི་ཁྱིམ་དུ་ཞུགས་པ་དང་། ནད་པ་ལ་བལྟས་ན། དེ་རེས་འགའ་ནི་གྲང་། རེས་འགའ་ནི་ཚ་ཞིང་ལྷུ་ཚིགས་ཐམས་ཅད་ལྷང་ལྷང་པོར་ན་སྟེ། མིག་དམར་བ་ལ་མཆི་མ་ཟག་པ་དང་། རྣ་བའི་ནང་ན་སྒྲ་གྲག་པ་དང་། ལྐོག་མ་འགགས་ཏེ་ན་བ་དང་། ལྕེ་གས་པ་དང་། མདོག་རབ་ཏུ་གནག་པ་དང་། མགོ་མི་ཐེག་པ་དང་། ལུས་སྐེམ་ཞིང་རྡུལ་མོད་པ་དང་། བཤང་གཅི་འགགས་པ་དང་། ལུས་གློ་བུར་དུ་ཚོ་རབ་ཏུ་གྱུར་ཏེ་ཤིན་ཏུ་དཀར་བ་དང་། དམར་བ་དང་། ཚིག་གི་སྒྲ་ཤས་མི་མཉམ་ཞིང་རེས་འགའ་ནི་སྦོམ། རེས་འགའ་ནི་ཕྲ་བ་དང་། ལུས་ཐམས་ཅད་ཁྲ་བོར་གྱུར་ཅིང་ངོ་མཚར་གྱི་ཁ་དོག་སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་བྱུང་བ་དང་། ཁོང་པ་གང་ཞིང་སྐྲངས་ནས་སྨྲ་བའི་ཚིག་མི་གསལ་ཏེ། དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་མཐོང་ནས་ནད་གཡོག་དེ་ལ་ནད་པ་འདི་སྔོན་གྱི་ཚུལ་ལས་གྱུར་པ་ཅི་ཡོད་ཅེས་དྲིས་སོ། །ནད་གཡོག་དེས་སྨྲས་པ། སྨན་པ་ཆེན་པོ་མི་འདི་ནི་སྔོན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་། ལྷ་རྣམས་ལ་དད་ཅིང་བཀུར་སྟི་བྱེད་པ་ལས་ད་ནི་འགྱུར་ཏེ་དད་པའི་སེམས་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །སྔོན་སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་བ་ལས་ད་ནི་འཇུངས་པར་གྱུར་ཏོ། །སྔོན་ལྟོ་ཆུང་བ་ལས་ད་ནི་ལྟོ་ཆེ་བར་གྱུར་ཏོ། །སྔོན་འཇམ་ཞིང་དེས་པ་ལས་ད་ནི་ཁྲོ་ཞིང་ཞེ་སྡང་ཆེ་བར་གྱུར་ཏོ། །སྔོན་སྲི་ཞུ་ཆེ་ཞིང་ཕ་མ་ལ་ངོ་མཚར་བཀུར་སྟི་བྱེད་པ་ལས་ད་ནི་ཕ་མ་ལ་བཀུར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྟི་བྱེད་པའི་སེམས་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །སྨན་པས་དེ་སྐད་ཅེས་ཟེར་བ་ཐོས་ནས་དྲུང་དུ་བསྙེན་ཏེ་མནམས་སོ། །དེ་ལ་ཨུད་པ་ལའི་དྲི་བྲོའམ། ཨ་ག་རུ་དང་སྤོས་སྣ་ཚོགས་དང་། སྤོས་བྱིད་ཀ་ཏ་དང་། ཏ་ཀ་ར་དང་ཏ་མ་ལ་དང་གུར་གུམ་དང་ཙན་དན་གྱི་དྲི་བྲོ་བ་དང་། སྲེག་ཤའི་དྲི་བྲོ་བ་དང་། རྒུན་ཆང་བྲོ་བ་དང་རྒྱུས་པ་དང་། རུས་པ་སྲེགས་པའི་དྲི་ལྟར་མནམ་པ་དང་། ཉ་བྲོ་བ་དང་ངན་སྐྱུགས་བྲོ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་དྲི་ཞིམ་པོ་དང་མནམ་པོ་གང་བྲོ་བ་རིག་ནས་ལུས་ལ་མནམས་ཏེ། ལུས་དར་རམ། མེ་ཏོག་ཀ་པ་ལ་ཤ་ལྟར་མཉེན་ཞིང་འཇམ་པའམ། འོན་ཏེ་རྡོ་བཞིན་སྲའམ། ཆབ་བྲོམ་བཞིན་དུ་གྲང་ངམ། མེ་བཞིན་དུ་ཚའམ། བྱེ་མ་བཞིན་དུ་རྩུབ་པར་གྱུར་ན། དེ་ནས་སྨན་པ་མཁས་པ་དེས་དེ་ལྟ་བུའི་ལྟས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མཐོང་ནས། ནད་པ་དེ་གདོན་མི་ཟ་བར་འཆི་བར་ཤེས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་མི་འདི་འཆིའོ་ཞེས་པའི་ཚིག་ཆད་པ་མི་སྨྲ་སྟེ། ནད་གཡོག་ལ་འདི་སྐད་དུ་བདག་དེང་བྲེལ་བ་ཞིག་ཡོད་ཀྱིས་སང་འོང་ངོ་། །ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་མ་དགག་པར་བྱིན་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་ནས་ཕྱིར་ཁྱིམ་དུ་སོང་ངོ་། །དེ་ནས་ཡང་འབོད་དུ་འོངས་ན་སུན་མ་ལ་འདི་སྐད་དུ་བདག་གི་ལས་ད་དུང་མ་ཟིན་པའི་སྟེང་དུ་སྨན་ཀྱང་མ་སྦྱར་རོ་ཞེས་ཟེར་ན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ནི་ནད་པ་དེ་གདོན་མི་ཟ་བར་འཆི་བར་རིག་གོ །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ལོག་སྲེད་ཅན་དག་གི་དབང་པོ་དང་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པས་དེ་ལ་ཡང་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་དག་ལ་ཆོས་མ་བསྟན་ན་བུས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མི་མངའོ། །བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མངའ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་དག་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ན་བ་རྣམས་གཟིགས་ན་རྟག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་སྨན་བྱིན་ཏེ། ནད་པས་མི་འཐུང་གི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མ་ཉེས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་རྣམ་པར་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ད་ལྟར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱི་དུས་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐོབ་པ་དང་། ཕྱི་མའི་དུས་སུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐོབ་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལོག་སྲེད་ཅན་གང་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐོབ་པ་མཁྱེན་པས་དེ་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཕྱི་མའི་དུས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ལ་ཡང་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་ཕན་པར་མི་འགྱུར་ཡང་ཕྱི་མའི་དུས་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་སྟོན་ཏོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དབང་པོ་རྣོན་པོ་དང་དབང་པོ་འབྲིང་པོའོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐོབ་པའོ། །དབང་པོ་འབྲིང་པོས་ནི་ཕྱི་མའི་དུས་སུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་དོན་མེད་པར་ཆོས་མི་སྟོན་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་མི་གཙང་མ་ཞིག་སྣམ་ཕྱི་སར་ལྷུང་ནས་གྲོགས་པོ་མཛའ་བོ་ཞིག་གིས་མཐོང་བ་དང་། སྐྲ་ལས་བཟུང་སྟེ་ཕྱིར་ཕྱུང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་སེམས་ཅན་དག་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྷུང་བར་གཟིགས་ན་ཐབས་ཀྱིས་བསྐྱེད་ཅིང་དབྱུང་བར་མཛད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལོག་སྲེད་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །རྒྱལ་པོས་འཚོ་བྱེད་ལ་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དག་པར་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་བདེན་ན་ལྟ། སང་ཉི་མ་བཟང་པོ་དང་སྐར་མ་བཟང་པོ་བལྟས་ཏེ་གདོད་འདོང་ངོ་། །འཚོ་བྱེད་ཀྱིས་གསོལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ལ་ནི་ཉི་མ་དང་སྐར་མ་བཟང་ངན་ཅེས་བྱ་བ་མེད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་ནད་པ་ཚབས་པོ་ཆེ་ལ་ཡང་ཉི་མ་དང་སྐར་མ་དང་དུས་བཟང་ངན་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བ་མེད་དེ། སྨན་པ་མཁས་པ་དོན་དུ་གཉེར་རོ། ། རྒྱལ་པོ་ཡང་ནད་ཚབས་པོ་ཆེས་བཏབ་པ་དང་འདྲ་སྟེ། སྨན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉེར་བ་ལ་ཉི་མ་དང་དུས་བཟང་ངན་ལྟ་བའི་མི་རིགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་ཙན་དན་གྱི་མེ་དང་། ཨེ་རཎྜའི་མེ་ནི་གཉི་ག་ཚིག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འདྲ་སྟེ་ཐ་དད་པ་མེད་དོ། །ཉི་མ་བཟང་པོ་དང་ངན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱིན་ན་སྡིག་པ་ཀུན་འབྱང་བར་འགྱུར་གྱིས། རྒྱལ་པོ་ཆེན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པོ་དེ་རིང་ཉིད་མྱུར་དུ་གཤེགས་པར་སྨོན་ཏོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོས་བློན་པོ་བཀྲ་ཤིས་ཞེས་བྱ་བ་བཀུག་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འདི་ལྟར་རིག་པར་གྱིས་ཤིག །བདག་དེང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འགྲོ་ཡིས་མྱུར་དུ་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་དང་དགོས་སོ་ཅོག་སྦྱོར་ཅིག། བློན་པོས་གསོལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཡོ་བྱད་ཅི་བཞེད་དོ་འཚལ་ཐམས་ཅད་མཆིས་སོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་བཙུན་མོ་དང་བཅས་ཏེ་ཤིང་རྟ་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་དང་། བལ་གླང་བཟང་ཞིང་རབ་ཏུ་ཆེ་བ་ལྔ་ཁྲི་ཡང་ཆས་སོ། །བལ་གླང་དེ་རེ་རེའི་སྟེང་ཡང་མི་གསུམ་གསུམ་ཞོན་ཏེ། གདུགས་དང་བ་དན་དང་མེ་ཏོག་དང་སྤོས་དང་རོལ་མོའི་ཆ་བྱད་ཐོགས་ཏེ། མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མ་འབྱོར་པ་མེད་དོ། །རྟ་བའི་ཚོགས་ཁྲི་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་དང་། ཡུལ་དབུས་འགྱུར་འཆང་ན་གནས་པའི་མི་ཁྲི་ཕྲག་ལྔ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་སྙེད་ཀྱང་རྒྱལ་པོའི་ཞབས་འབྲིང་དུ་ཆས་སོ། །དེའི་ཚེ་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ན་འཁོར་མང་པོ་དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བར་གང་བ་ཀུན་གྱིས་རྒྱང་མ་ནས་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་འོང་བ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་འདའ་བ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲས་གལ་ཏེ་འཚོ་བྱེད་ཀྱི་ངག་མ་མཉན་ན། ཟླ་བ་ཕྱི་མ་ཚེས་ཞག་བདུན་ལ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཚེའི་དུས་བྱས་ནས་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་། །དེ་བས་ན་ཉེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་འདའ་བ་མེད་དོ། །རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ན་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་ཐོས་སོ། །ཡུལ་མཉན་དུ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་པོ་བཻ་དཱུརྱ་ཞེས་བྱ་བ་གྲུར་ཞུགས་ཏེ་རྒྱ་མཚོར་ཞུགས་པ་ཡང་མེས་ཚིག་གོ །དགེ་སློང་ཀུ་ཀ་རི་གསོན་པོར་སར་ནུབ་སྟེ་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྷུང་ངོ་། །སུ་ན་ཙ་ཏ་ཞེས་བྱ་བ་མི་དགེ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱིན་པ་དང་། སྡིག་པ་ཐམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅད་བྱང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་དེ་སྐད་དུ་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་འཚོ་བྱེད་ལ་སྨྲས་པ། བདག་དེང་དེ་ལྟ་བུའི་ཚིག་རྣམ་པ་གཉིས་ཐོས་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་བདེན་ནམ་མི་བདེན་པ་ཡིད་མི་ཆེས་ཀྱིས་འཚོ་བྱེད་ཁྱོད་ཚུར་ཤོག །ཁོ་བོ་དང་བལ་གླང་གཅིག་ལ་ཞོན་པར་དགའོ། །གལ་ཏེ་ཁོ་བོ་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྷུང་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོ་བོ་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་བར་ཟུང་ཤིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་སྔོན་འདི་སྐད་དུ་ལམ་ཐོབ་པའི་མི་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མི་འགྲོའོ་ཞེས་ཐོས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ད་དུང་དུ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་སེམས་དང་བཅས་ཀྱིས་དེའི་སེམས་གདོན་མི་ཟ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེའི་ནང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་མ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་ཡང་མ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲའི་སེམས་ངེས་པར་མཛད་དོ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ངས་དེང་ངེས་པར་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲའི་སེམས་ངེས་པར་མཛད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་རྒྱལ་པོའི་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་སེམས་གཞིག་ཏུ་རུང་བ་ཞིག་ཡིན་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ངས་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲའི་སེམས་ངེས་པར་མཛད་པའི་སེམས་དེ་ཉིད་ངེས་པ་མེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོ་དེའི་སེམས་ངེས་པ་ཞིག་ཡིན་ན། རྒྱལ་པོ་དེའི་མཚམས་མེད་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་འཇིག་ཏུ་མི་རུང་ངོ་། །ངེས་པ་མེད་པས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དེ་འཇིག་ཏུ་རུང་ངོ་། །དེ་བས་ན་ངས་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲའི་སེམས་ངེས་པར་མཛད་དོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སཱ་ལའི་ཤིང་དྲུང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་ལ་བལྟས་ན། གསེར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཡའ་དག་པའི་རི་བོ་དང་འདྲ་བར་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དབྱངས་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཕྱུང་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་བོས་པ་དང་། དེའི་ཚེ་མ་སྐྱེས་དགྲས་ཕན་ཚུན་དུ་བལྟས་ཏེ་འཁོར་མང་པོ་འདིའི་ནང་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སུ་ཡིན། བདག་ནི་སྡིག་ལྕི་བའི་སྟེང་དུ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་གསུང་བའི་མི་རིགས་སོ་སྙམ་སེམས་སོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ཞེས་བོས་སོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོས་ཐོས་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། འདི་སྙམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེང་བདག་བོས་ཏེ་གསུང་བས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པར་མཉམ་མོ་སྙམ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་དེང་ཐེ་ཚོམ་གྱི་སེམས་ལྷག་མ་ཙམ་ཡང་མ་ལུས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོན་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་ལགས་པར་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་འཛིན་ལ་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲའི་སེམས་ངེས་པར་མཛད་དོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བདག་དེང་ཚངས་པའམ་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་དང་ལྷན་ཅིག་མཆིས་ཤིང་འཚལ་མ་ལྷན་ཅིག་འཚལ་བར་གྱུར་ཀྱང་དགའ་བ་མ་ལགས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་མཇལ་ནས་གསུང་གཅིག་གིས་སྨྲས་པས་རབ་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲས་སྔ་ནས་བཤམས་པའི་གདུགས་དང་། བ་དན་དང་མེ་ཏོག་དང་སྤོས་དང་རོལ་མོ་ལ་སོགས་པས་མཆོད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། གཡས་ཕྱོགས་སུ་ལན་གསུམ་བསྐོར་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་བསྟན་གྱིས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱ་ཞིང་བརྟགས་པར་ཉོན་ཅིག །བུས་པ་མ་རབས་རྟག་ཏུ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ལུས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་རྟག་པའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་ཡོད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་གི་ལུས་འདི་ནི་གསོ་བ་གསོག་ལྟ་བུ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་མེད་པ་དང་། བདག་གི་འཁོར་བར་འཁོར་བ་འདི་མ་དུལ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་གཡང་སར་ལྷུང་སྟེ་ཀུན་ནས་འཇིགས་པ་དང་། ཐབས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་དང་། ཇི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་དང་། འཁོར་བ་ནི་རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བ་སྟེ་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པ་དང་། མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་སྤང་དཀའ་བ་དང་། འཁོན་དུ་འགྱུར་བའི་དགྲས་ཤིན་ཏུ་གཙེ་བ་དང་། སྲིད་པ་ལས་ཟློག་པའི་ཆོས་གཅིག་ཙམ་ཡང་མེད་པ་དང་། ངན་སོང་གསུམ་ལས་གྲོལ་བར་མ་གྱུར་པ་དང་། མི་དགེ་བ་ངན་པར་ལྟ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔ་ལས་རྒལ་བའི་ཚོགས་མ་བསགས་པ་དང་། འཁོར་བ་ནི་མཐར་ཐུག་པ་མེད་དེ་མཐར་མ་ཕྱིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ལས་རྣམས་མ་བྱས་ན་འབྲས་བུ་མི་འཐོབ་པ་དང་། བདག་བྱས་པས་འབྲས་བུ་གཞན་གྱིས་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་བ་དང་། བདེ་བའི་རྒྱུ་མ་བྱས་ན་བདེ་བའི་འབྲས་བུ་མེད་པ་དང་། ལས་བྱས་ཀྱང་འབྲས་བུ་རྣམས་མི་སྟོར་བ་དང་། མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་ཏེ་མ་རིག་པའི་རྒྱུས་འཆི་བ་དང་། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་རྟག་ཏུ་ལེ་ལོ་སྤྱོད་པ་དང་ཉི་ཤུའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་རྟག་ཏུ་ལུས་འདི་ལ་རྟོག་པ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་པོ་དེ་དག་གིས་བརྟག་གོ །དེ་ལྟར་བརྟགས་ནས་འཁོར་བ་ལ་མི་དགའ་བར་འགྱུར། འཁོར་བ་ལ་མི་དགའ་བས་ལྷག་མཐོང་དང་ཞི་གནས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་རིམ་གྱིས་སེམས་དང་། སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་། གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་བརྟག་གོ །རིམ་གྱིས་སེམས་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། གནས་པ་དང་། འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོག་པ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་དང་། གནས་པ་དང་། འགོག་པ་རྟོགས་ནས། སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ན་ནམས་ཀྱང་མི་དགེ་བ་མི་བྱེད་དེ་འཆི་བའི་འཇིགས་པ་དང་། ངན་སོང་གསུམ་གྱི་འཇིགས་པ་མེད་དོ། །གལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏེ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་དངོས་པོ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་པོ་དེ་དག་ལ་མ་བརྟགས་ན་ལེ་ལོ་དང་དྲེགས་པའི་སེམས་སྐྱེ་སྟེ། མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་བདག་གིས་འཚལ་བ་ལྟར་ན། བདག་སྔོན་དངོས་པོ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་པོ་དེ་དག་ལ་མ་བརྟགས་པས་མི་དགེ་བ་མང་པོ་བགྱིས་སོ། །མི་དགེ་བ་མང་པོ་བགྱིས་པས་འཆི་བའི་འཇིགས་པ་དང་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་འཇིགས་པ་མཆིས་པར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་བདག་ལ་འཁུས་ཏེ། སྡིག་ལྕི་བ་འདི་ལྟ་བུ་བགྱིས་སོ། །ཡབ་རྒྱལ་པོ་ནོངས་པ་མ་མཆིས་པར་བཀུམ་མོ། །དངོས་པོ་ཉི་ཤུ་པོ་དེ་དག་རྟོགས་ཀྱང་རུང་། མ་རྟོགས་ཀྱང་རུང་སྟེ། གདོན་མི་འཚལ་བར་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་ནི་མི་རྟག་པ་དང་མ་ངེས་པ་ཡིན་ན་ཅི་སྟེ་རྒྱལ་པོ་ཁྱོད་གདོན་མི་ཟ་བར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲ། རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་ལགས་ན། བདག་གིས་བསད་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཡང་མ་ངེས་པ་ལགས་སམ། གལ་ཏེ་བསད་པ་ངེས་པ་ཞིག་ལགས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མ་ངེས་པ་མ་ལགས་པར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་ལ། རྒྱལ་པོ་ཉིད་ཀྱང་བསད་པ་ནི་མ་ངེས་པར་ཤེས་ཏེ། དེ་བས་ན་བསད་པ་ནི་མ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ལྟར་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཉེས་པ་མེད་པར་བསད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ། དེ་ལ་ཕ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན། སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཕའོ་ཞེས་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དེ་ཐ་སྙད་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ན། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང་། ཁམས་བཅྭ་བརྒྱད་ལ་ཕ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན། གལ་ཏེ་གཟུགས་ཕ་ཡིན་ན་ཕུང་པོ་བཞི་མ་གཏོགས་སོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་བཞི་ཕ་ཡིན་ན་གཟུགས་ཀྱང་མ་གཏོགས་སོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་འདུས་པ་ལས་ཕར་གྱུར་པ་དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་དང་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་རང་བཞིན་གྱིས་བསྡུར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་མ་རབས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་ལོག་པར་ཕར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དེ། དེ་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ཡང་གསད་དུ་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ལ་གཟུགས་གཅིག་པུ་ནི་བལྟར་རུང་། གཟུང་དུ་རུང་། བཙལ་དུ་རུང་། དཔག་ཏུ་རུང་། ཁྲིད་དུ་རུང་། བཅིང་དུ་རུང་སྟེ། དེ་ལྟར་བལྟ་བ་དང་བཅིང་དུ་ཡང་རུང་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་མི་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་མི་གནས་པས་བལྟར་མེད། གཟུང་དུ་མེད། གཞལ་དུ་མེད། བཀྲིར་མེད། བཅིང་དུ་མེད་དོ། །གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟར་བས་ན་ཇི་ལྟར་གསད་དུ་རུང་། གལ་ཏེ་གཟུགས་ཕ་ཡིན་ཏེ། གསད་དུ་རུང་གནོད་པར་བྱར་རུང་སྟེ་སྡིག་པ་སྨིན་པར་འགྱུར་ན། ལྷག་མ་དགུ་མ་གཏོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་དགུ་མ་གཏོགས་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་ཀྱང་མེད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གཟུགས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱིའོ། །འདས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་ནི་གསད་དུ་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདས་པ་ནི་སྔར་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ལྟར་གྱི་ནི་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་འོངས་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་གསོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་གཟུགས་རྣམ་པ་གཅིག་ལས། ལ་ལ་ནི་གསད་དུ་རུང་། ལ་ལ་ནི་གསད་དུ་མེད་དོ། །གསད་དུ་ཡོད་པ་དང་གསད་དུ་མེད་པས་ན་གཟུགས་ལ་ངེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་ལ་ངེས་པ་མེད་པས་གསོད་པ་ཡང་ངེས་པ་མེད་དོ། །གསོད་པ་ལ་ངེས་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡང་ངེས་པ་མེད་ན་ཅི་སྟེ་གདོན་མི་ཟ་བར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ཞེས་སྨྲ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡིག་པའི་ལས་བྱེད་དོ་ཅོག་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡང་བ་དང་ལྕི་བའོ། །དེ་ལ་ཡིད་དང་ངག་གིས་བྱས་པ་ནི་ཡང་བའོ། །ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་དང་ཡིད་ཀྱིས་བྱས་པ་ནི་ལྕི་བའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སེམས་ཀྱིས་བསམས། ངག་གིས་བརྗོད་དེ་ལུས་ཀྱིས་མ་བྱས་ན་བྱས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོ་ཅོག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་བའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་སྔོན་སོད་ཅིག་ཅེས་ནི་མ་བསྒོའི། རྐང་པ་ཆོད་ཅིག་ཅེས་བསྒོ་ལ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་གལ་ཏེ་འགྲེང་སྟེ། བློན་པོ་ལ་རྒྱལ་པོའི་མགོ་ཆོད་ཅིག་ཅེས་བསྒོ་བ་ལ་འདུག་པའི་ཚེ་གདོད་བཅད་ན་འོན་ཀྱང་སྡིག་པར་མི་འགྱུར་ན། རྒྱལ་པོས་མ་བསྒོ་བར་སྡིག་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོས་སྡིག་ཐོབ་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་སྡིག་འཐོབ་བོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁྱོད་ཀྱི་ཕ་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་ཐབས་ཐོབ་བོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཆོད་པ་མ་བཞེས་ན་རྒྱལ་པོར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོར་མ་གྱུར་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡུལ་སྲིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོ་གསད་དུ་མེད་དོ། །ཅི་སྟེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཕ་བསད་པས་སྡིག་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་ན། ང་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱང་སྡིག་པ་ཐོབ་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་སྡིག་པར་མི་འགྱུར་ན། ཁྱོད་གཅིག་པུ་ཅི་སྟེ་སྡིག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་སྔོན་ཕྱི་བོ་ལའི་རི་ལ་རྒྱུ་ཞིང་རི་དགས་ཤོར་དུ་ཆས་པ་ལས་དབྱེ་དགོན་པ་ཀུན་ཏུ་བྱུགས་ན་ཅི་ཡང་མ་རྙེད་དེ་དྲང་སྲོང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་གཅིག་ཅིག་མཐོང་ངོ་། །མཐོང་ནས་ཞེ་སྡང་གི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། དེང་རི་དགས་ཤོར་བ་ལས་ཅི་ཡང་མ་རྙེད་པ་ནི་མི་འདིའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་ནས་རི་ལས་དེད་དེ་གཡོག་རྣམས་ལ་སོད་ཅིག་ཅེས་བསྒོའོ། །དྲང་སྲོང་དེའི་ཚེའི་དུས་བྱེད་པ་ན་ཁྲོ་བའི་སེམས་སྐྱེས་པས་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོར་ཏེ། ཡི་དམ་འདི་སྐད་དུ་ང་ཉེས་པ་མེད་པར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡིད་དང་ངག་གིས་ནན་གྱིས་བསད་པ་ལྟར་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ངས་ཀྱང་འདི་ལྟར་ཡིད་དང་ངག་གིས་ཁྱོད་བསད་དོ་ཞེས་དམ་བཅས་སོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་ཐོས་ནས་འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ་རོ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །རྒྱལ་པོ་དེ་དེ་ལྟར་བྱས་པས་ཉེས་པ་ཡང་ཡང་བར་གྱུར་ཏེ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མ་ལྟུང་ན། རྒྱལ་པོས་ནི་དེ་ལྟར་མ་བྱས་པར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། སྔོན་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་བདག་གིས་བྱས་པས་བདག་མྱོང་བ་ཡིན་ན་ཅི་སྟེ་རྒྱལ་པོས་གསོད་པའི་སྡིག་འཐོབ་པར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་རྒྱལ་པོས་ཕ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱལ་པོ་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཇི་ལྟར་ན་ཉེས་པ་མེད་ཅེས་བྱར་རུང་། གང་སྡིག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་སྡིག་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་ནོ། །གང་དགེ་བའི་ལས་བྱེད་པ་ནི་སྡིག་པའི་ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མེད་དོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཕ་རྒྱལ་པོ་གལ་ཏེ་སྡིག་པ་མེད་པ་ཞིག་ན་ཅི་སྟེ་ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར། གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ལ་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཡང་ཐོབ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོ་སྔ་མ་ནི་མ་ངེས་པའོ། །དེ་ལྟར་མ་ངེས་པས་ན་བསད་པ་ཡང་མ་ངེས་སོ། །བསད་པ་མ་ངེས་པ་ཡིན་ན་ཅི་སྟེ་ངེས་པར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་ཞེས་སྨྲ། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་མྱོས་པ་དང་བསད་པ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདོད་པས་མྱོས་པ་དང་། སྨན་གྱིས་མྱོས་པ་དང་། སྔགས་ཀྱིས་མྱོས་པ་དང་། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་མྱོས་པའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ངའི་ཉེ་གནས་ཀྱི་ནང་ན་ཡང་མྱོས་པ་བཞི་པོ་དང་བཅས་པ་ཡོད་དེ་མི་དགེ་བ་མང་དུ་བྱས་ཀྱང་དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་བཤིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལུང་མི་སྟོན་ཏོ། །དེ་དག་གིས་ཅི་བྱས་ཀྱང་ངན་སོང་གསུམ་དུ་མི་འགྲོ་ལ། གལ་ཏེ་ཕྱིར་དྲན་པར་གྱུར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རྒྱལ་པོ་ཡང་སྲིད་དང་ཡུལ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོ་ཕ་བསད་པ་ནི་འདོད་པས་མྱོས་པའི་སེམས་ཀྱིས་བྱས་པ་ཡིན་ན་ཅི་སྟེ་སྡིག་པར་འགྱུར། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་ཆང་གིས་མྱོས་ནས་མ་བསད་དོ། །སངས་པར་གྱུར་པ་དང་རབ་ཏུ་འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེས་ན་ལས་དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱལ་པོ་ཡང་འདོད་པས་མྱོས་པའི་ཕྱིར་བྱས་ཀྱི། དྲན་བཞིན་དུ་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དྲན་བཞིན་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་ན་ཅི་སྟེ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་འཐོབ་པར་འགྱུར། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་ལམ་གྱི་བཞི་མདོར་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་དང་། བལ་གླང་དང་། རྟ་དང་། སེ་མོ་དོ་དང་། གོས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས་པ་ལ་བུས་པ་གླེན་པ་གཏི་མུག་ཅན་གྱིས་ཡང་དག་པ་བདེན་པ་ཡིན་པར་འཛིན་ཏོ། །མཁས་པ་ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རབ་ཅན་གྱིས་ནི་ཡང་དག་པའི་བདེན་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་གསོད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་ཡང་དག་པར་ཡོད་པར་འཛིན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་གོ །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་བྲག་ཅ་ལ་གཏི་མུག་ཅན་གྱིས་སྒྲ་ཡང་དག་པར་འཛིན་ཏོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ནི་ཡང་དག་པར་མ་ཡིན་པར་རིག་སྟེ། གསོད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡང་དག་པར་འཛིན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་གོ །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་དགྲ་ཞིག་སྒྱུས་ཉེ་བར་འོང་བ་ལ་གཏི་མུག་ཅན་གྱིས་ནི་ཡང་དག་པར་ཉེ་བར་འཛིན་ཏོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ནི་སྒྱུ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་སོ། །གསོད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་བུས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོས་ནི་ཡང་དག་པར་འཛིན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་གོ །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟར་མེ་ལོང་ལས་བདག་གི་ངོ་སྣང་བ་ལ་གཏི་མུག་ཅན་གྱིས་ཡང་དག་པར་ངོ་ཡིན་པར་འཛིན་ཏོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ནི་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་གོ །གསོད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་ནི་ཡང་དག་པར་འཛིན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་གོ །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་སྨིག་རྒྱུ་ལ་གཏི་མུག་ཅན་གྱིས་ནི་ཆུ་ཡིན་པར་འཛིན་ཏོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ནི་རབ་ཏུ་རྟོགས་ཏེ་ཆུ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་སོ། །གསོད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོ་སྐྱེ་བོས་ནི་ཡང་དག་པར་འཛིན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་གོ །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་གླེན་པ་གཏི་མུག་ཅན་གྱིས་ནི་ཡང་དག་པར་འཛིན་ཏོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ནི་རབ་ཏུ་རྟོགས་ཏེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་སོ། །གསོད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོ་སྐྱེ་བོས་ནི་ཡང་དག་པར་འཛིན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་གོ །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་ན་འདོད་པ་ལྔའི་དགའ་བ་མྱོང་བ་ལ་གཏི་མུག་ཅན་གྱིས་ནི་ཡང་དག་པར་འཛིན་ཏོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་རབ་ཏུ་རྟོགས་ཏེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་སོ། །གསོད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་བུས་པ་མ་རབས་ཀྱིས་ནི་ཡང་དག་པར་འཛིན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་གོ །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གསོད་པའི་ཆོས་དང་། གསོད་པའི་ལས་དང་། གསོད་པ་དང་། གསོད་པའི་འབྲས་བུ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་བར་དུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་མེད་པར་ངས་གསལ་བར་རྟོགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་གསོད་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤེས་པ་ཙམ་གྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་སྡིག་པར་འགྱུར། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་ཆང་བདག་བྱེད་པ་དེ། ཅི་སྟེ་མ་འཐུངས་ན་མྱོས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མེ་ལ་དབང་བ་ཡང་ཚིག་པར་མི་འགྱུར་བ་ལྟར། རྒྱལ་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་གསོད་པར་ཤེས་པ་ཙམ་གྱིས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སྡིག་པར་འགྱུར། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་ཉི་མ་ཤར་བ་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པ་དང་། ཟླ་བ་ཤར་བ་ན་ཆོམ་པོ་དང་རྐུན་ཤོད་བྱེད་དོ། །ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་མ་ཤར་ན་སྡིག་པ་མི་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྡིག་པ་བྱེད་ཀྱང་ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་ན་སྡིག་པ་མེད་དོ། །གསོད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྒྱལ་པོའི་རྐྱེན་གྱིས་དེ་ལྟར་གྱུར་ཀྱང་རྒྱལ་པོ་ལ་ནི་ཡང་དག་པར་སྡིག་པ་མེད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན། རྟག་ཏུ་ལུག་གསོད་དུ་བཅུག་ཀྱང་། ཐོག་མ་ནས་འཇིགས་པའི་སེམས་མེད་ན། ཅི་སྟེ་ཕ་འབའ་ཞིག་ལ་འཇིགས་པའི་སེམས་སྐྱེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟར་མི་དང་བྱོལ་སོང་ལ་རིམ་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་ཀྱང་སྲོག་ལ་ཆགས་པ་དང་ཕངས་པ་ལ་ནི་གཉིས་ཀ་ཐ་དད་པ་མེད་ན། ཅི་སྟེ་ལུག་ལ་ནི་སེམས་བག་ཡངས་སུ་འཇིགས་པ་མེད་ལ། ཕ་རྒྱལ་པོ་ལ་ནི་རབ་ཏུ་མི་དགེ་བའི་མྱ་ངན་སྐྱེད། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁོལ་པོར་གྱུར་ཏེ་དབང་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །འདོད་པས་བཀོལ་བའི་ཕྱིར་གསོད་པའི་ལས་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོད་ན་འདོད་པ་ལ་སྡིག་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ལ་དབང་མེད་པས་ཅིའི་ཕྱིར་ཉེས་པར་འགྱུར། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །གསོད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཡོད་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཁྲེལ་བ་དང་འཛེམ་པ་ཡོད་པ་ལ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན། ཁྲེལ་བ་དང་འཛེམ་པ་མེད་པ་ལ་ནི་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བ་ནི་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྟོང་པར་ལྟ་བ་ལ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཡོད་པར་ལྟ་བ་ལ་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན། ཡོད་པར་ལྟ་བ་ལ་ནི་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡོད་པར་ལྟ་བ་དང་བཅས་པ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཡོད་པར་ལྟ་བ་མེད་པ་ལ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་དོ། །རྟག་པར་ལྟ་བ་ལ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་མི་རྟག་པར་ལྟ་བ་ལ་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན། རྟག་པ་རྟག་པར་ལྟ་བ་ལ་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟག་པ་རྟག་པར་ལྟ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡོད་དེ་དེའི་ཕྱིར་རྟག་པ་རྟག་པར་ལྟ་བ་ལ་མེད་པ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །དེ་བས་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་དབུགས་རྒྱུ་བའོ། །དབུགས་རྒྱུ་བ་གཅོད་པ་ནི་གསོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་པའི་རྗེས་སུ་གསོད་པ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གཟུགས་ནི་མི་རྟག་པ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ཡང་མི་རྟག་གོ །མི་རྟག་པའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་ན་གཟུགས་ཅི་སྟེ་རྟག །རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་རྟག་པས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་བར་དུ་ཡང་མི་རྟག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་མི་རྟག་པའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཅི་སྟེ་རྟག །དེ་ལྟར་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །སྡུག་བསྔལ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པའོ། །སྟོང་པའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པ་ཡིན་ན་ཅི་ཞིག་གིས་ཅི་གསོད་པར་འགྱུར་མི་རྟག་པ་བསད་ན་རྟག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་ལ། སྡུག་བསྔལ་བསད་ན་བདེ་བ་འཐོབ། སྟོང་པ་བསད་ན་བདེན་པ་འཐོབ། བདག་མེད་པ་བསད་ན་ཡང་དག་པའི་བདག་འཐོབ་བོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གང་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པ་གསོད་པ་ནི་ང་དང་འདྲའོ། །ང་ཡང་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པ་བསད་དེ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མ་སོང་ན་ཁྱོད་ཅི་སྟེ་འགྲོ། དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་གཟུགས་བརྟག་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་བརྟགས་ཏེ། དེ་ལྟར་རྟོགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་གཟོད་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་མི་རྟག་པ་ལགས་པར་འཚལ་ཏོ། །བདག་གིས་གལ་ཏེ་སྔར་དེ་ལྟར་འཚལ་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་མི་བགྱིད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་སྔོན་འདི་སྐད་ཅེས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕ་མ་མཛད་དོ་ཞེས་ཐོས་ཏེ། དེ་སྐད་ཐོས་ཀྱང་ངེས་པར་མ་རྟོགས་ཏེ། དེང་གཟོད་ངེས་པར་རྟོགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་ཐོས་ཏེ། རི་རབ་རིའི་རྒྱལ་པོ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བཞི་ལས་བྱས་ཏེ། འདི་ལྟར་གསེར་དང་དངུལ་དང་བཻ་དཱུརྱ་དང་ཤེལ་ལོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གལ་ཏེ་ཕྱོགས་གང་དུ་བྱ་མང་པོ་འདུས་པ་དེ་དག་ཁ་དོག་དེ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་ཐོས་ཀྱང་ངེས་པར་མ་རྟོགས་ཏེ། བདག་དེང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རི་རབ་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཕྱིན་ནས་ཁ་དོག་མཚུངས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལ་ཁ་དོག་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་སྟོང་པ་བདག་མེད་པར་ཤེས་པར་མཚུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ནི་འཇིག་རྟེན་ན། ཨེ་རཎྜའི་འབྲས་བུ་ལས་ཨེ་རཎྜའི་སྡོང་པོ་སྐྱེ་བར་མཐོང་གི། ཨེ་རཎྜའི་འབྲས་བུ་ལས་ཙན་དན་གྱི་སྡོང་པོ་སྐྱེ་བར་མ་མཐོང་སྟེ། བདག་གིས་དེང་གཟོད་ཨེ་རཎྜའི་འབྲས་བུ་ལས་ཙན་དན་གྱི་སྡོང་པོ་སྐྱེས་པ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལ་ཨེ་རཎྜའི་འབྲས་བུ་ནི་བདག་གི་ལུས་སོ། །ཙན་དན་གྱི་སྡོང་པོ་ནི་བདག་གི་སེམས་དད་པའི་རྩ་བ་མ་མཆིས་པའོ། །རྩ་བ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་བདག་སྔོན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བཀུར་སྟི་བགྱི་བར་མི་འཚལ། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་མ་དད་དེ། དེ་ནི་རྩ་བ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་མ་ཕྲད་ན་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོར་སྡུག་བསྔལ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །བདག་གིས་དེང་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་གྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་མཐོང་བའི་བསོད་ནམས་ཇི་སྙེད་ཐོབ་པ་དེས། སེམས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཐམས་ཅད་ཆོམས་པར་གྱུར་ཅིག། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ངས་དེང་ཁྱོད་གདོན་མི་ཟ་བར་སེམས་ཅན་གྱི་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཆོམས་པར་མཁྱེན་ཏོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བདག་དེ་ལྟར་བརྟགས་པར་སེམས་ཅན་གྱི་མི་དགེ་བའི་སེམས་རྣམས་ཆོམས་པར་འགྱུར་ན་ལྟ། གལ་ཏེ་བདག་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མཆིས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་ལེན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བར་མི་འཛིན་ཏོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་ཡུལ་དབུས་འགྱུར་འཆང་གི་མི་ཚད་མེད་པ་སྙེད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཚད་མེད་པ་དེ་དག་གི་སེམས་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲའི་སྡིག་ལྕི་བ་ཡང་བར་གྱུར་ནས་རྒྱལ་པོ་དང་། བཙུན་མོ་དང་། སླས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་གྱིས་ཅིག་ཅར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲས་འཚོ་བྱེད་ལ་སྨྲས་པ། འཚོ་བྱེད་བདག་མ་ཤི་བར་ལྷའི་ལུས་ཐོབ་སྟེ། ཚེ་ཐུང་བ་སྤངས་ནས་ཚེ་རིང་བར་གྱུར། མི་རྟག་པའི་ལུས་སྤངས་ནས་རྟག་པའི་ལུས་ཐོབ་བོ། །དེ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ད་ནི་ལྷའི་ལུས་ཚེ་རིང་བ་རྟག་པ་ཡིན། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉེ་གནས་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ནས་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དང་། གདུགས་དང་། སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། རོལ་མོ་དམ་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་ནས་ཀྱང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གིས་བསྟོད་དོ། །ཚིག་བདེན་ཤིན་ཏུ་དམ་པ་དེ། །ཚིག་དང་དོན་ལ་རབ་མཁས་པ། །ཟབ་མོ་གསང་བའི་སྙིང་པོ་ཡང་། །མང་པོ་ཀུན་ལ་གསལ་བར་སྟོན། །རྒྱ་ཆེ་འབྱམ་ཀླས་ཚིག་རྣམས་ཀྱང་། །བསྡུས་ཏེ་འཁོར་ལ་མདོ་ཙམ་སྟོན། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་ཚིག་དང་ལྡན། །སེམས་ཅན་ནད་གསོ་བ་ལ་མཁས། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་རྣམས་གང་གིས། །ཚིག་དེ་ཐོས་པར་གྱུར་པ་དེ། །དད་པ་རྣམས་དང་མ་དད་པ། །སངས་རྒྱས་གསུང་བ་ཡིན་པར་རྟོགས། །སངས་རྒྱས་གསུང་ནི་འཇམ་པ་སྟེ། །འཁོར་ལ་རྩུབ་པའི་ཚིག་ཀྱང་གསུང་། །འཇམ་དང་རྩུབ་པོར་གང་གསུངས་པ། །གཉིས་ཀ་དོན་དམ་ལགས་པས་ན། །དེ་ཕྱིར་བདག་ཀྱང་དེ་རིང་འདིར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །བཅོམ་ལྡན་གསུང་ནི་རོ་གཅིག་སྟེ། །ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་དང་མཚུངས། །བདེན་པ་དམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། །དོན་མེད་པ་ཡི་ཚིག་མ་མཆིས། །དེ་རིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིས། །ཚད་མེད་ཆོས་རྣམས་རབ་བསྟན་པ། །སྐྱེས་པ་བུད་མེད་ཐོས་པ་དང་། །འཐུན་པར་དོན་དམ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །རྒྱུ་མེད་འབྲས་བུ་ཡང་མེད་དེ། །སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགོག་པ་མེད། །དེ་ནི་མྱ་ངན་འདས་པ་སྟེ། །ཐོས་པས་རྣམ་སྨིན་འཇོམས་པར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །ཤིན་ཏུ་བྱམས་པའི་ཕ་མ་མཛད། །སེམས་ཅན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱི་སྲས་སུ་རིག །བཅོམ་ལྡན་བྱམས་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཡིས། །མང་པོའི་ཕྱིར་ནི་དཀའ་བ་མཛད། །ཇི་ལྟར་གདོན་གྱིས་བརླམས་པ་ལྟར། །སྨྱོས་ནས་རྣམ་པ་མང་པོ་བྱེད། །བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་དེང་མཐོང་བའི། །དགེ་བར་གྱུར་པའི་ལས་གསུམ་པོའི། །བསོད་ནམས་ཇི་སྙེད་ཐོབ་པ་འདི། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ལ་བསྔོའོ། །བདག་གིས་དེང་འདིར་སངས་རྒྱས་དང་། །ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་མཆོད་པའི། །བསོད་ནམས་ཇི་སྙེད་བསྐྱེད་པ་དེ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་གསུམ། །རྟག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་གནས་པར་ཤོག །བདག་གིས་དེང་འདིར་འདི་ཉིད་དུ། །བསོད་ནམས་ཇི་སྙེད་ཐོབ་གྱུར་པ། །བསོད་ནམས་དེ་ཡིས་སེམས་ཅན་གྱི། །བདུད་བཞི་རབ་ཏུ་ཞིགས་པར་ཤོག །མི་དགེའི་བཤེས་དང་བདག་ཕྲད་པས། །དུས་གསུམ་སྡིག་པ་གང་བགྱིས་པ། །དེང་འདིར་སྤྱན་སྔར་ཀུན་ཀྱང་བཤགས། །སླན་ཆད་སྡིག་པ་མི་བགྱིད་དོ། །སེམས་ཅན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག །བྱང་ཆུབ་ཏུ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ནས། །ཕྱོགས་བཅུའི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ལ། །རྩེ་གཅིག་སེམས་ཀྱིས་དྲན་པར་ཤོག །གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །ཉོན་མོངས་མང་པོ་ཡོངས་བཅོམ་ནས། །ཇི་ལྟར་འཇམ་དཔལ་དང་འདྲ་བར། །སངས་རྒྱས་རང་བཞིན་མཐོང་བར་ཤོག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ལ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་སྔོན་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་གཟིགས་ལས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། དེ་ནས་ང་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་འབྲས་བུ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཡོད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེང་ཕྱིན་ཆད་ཀྱང་རྟག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་རྒྱུ། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་ཚད་མེད་པ་སྙེད་འབྱང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ཡུལ་དབུས་འགྱུར་འཆང་གི་མི་དང་བཅས་སུ་འདུག་པ་ལས་ལངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་ཏེ། ཕྱིར་ཕོ་བྲང་དུ་དོང་ངོ་། །ལྷས་སྤྱོད་པའི་ལེའུ་ནི་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མདོ་ལས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ་བདུན་པའོ།། །།