བདུན་པ། བརྡ་དང་གནས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ལེའུ།
རྒྱལ་ཚབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལས་རྒྱལ་བར་བྱད་པའི་སྤྱོད་པའི་ལེའུ་གསུངས་པ་དང༌། འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ལྔའི་ལེའུ་ལས། སྒྲུབ་པའི་ཐབས་དང་སྲིད་ལས་ཉམས་པ་བསྲུང་བའི་དེ་ཁོ་ནའི་ལེའུ་ལས། དེ་ཁོ་ནའི་དང༌། ཟླ་བ་དང༌། ཉི་མ་དང༌། ཨཱ་ལི་དང༌། ཀཱ་ལི་དང༌། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རིགས་ཀྱི་ལེའུ་ལས་དུས་དང༌། ཨ་ཀཱ་རོ་མུ་ཁཾ་སརྦ་དྷ་རྨཱ་ཎཱཾ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྔགས་ཀྱི་ལེའུ་ལས་སྔགས་གསུངས་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་པ་དང་ཡུལ་གྱི་ཡན་ལག་གཉིས་བརྗོད་པར་བྱ་བར། ཙྪོ་མའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པ་ནི། །ལྷན་ཅིག་པ་དང་སྒྲུབ་ཐབས་དང༌། །ཡུལ་དང་དུས་ཀྱི་ཆ་དག་དང༌། །སྲིད་ལས་ཉམས་པ་སྲུང་བ་དང༌། །སྔགས་ཀྱི་ཡན་ལག་ལྔ་རུ་འདོད། ཅེའོ། །གྲོགས་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་ལྔ་རུ་འདོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བར་བསྟན་བཅོས་ལ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡན་ལག་ལྔ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཡན་ལག་གསུངས་སོ། །ཙྪོ་མའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ཡིན་ལ། དམ་ཚིག་རིག་པའི་སྐྱེ་བོ་ནི་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །ཙྪོ་མ་ནི་བརྡའི་སྐད་དོ། །དེ་བརྗོད་པ་ནི་ལེའུར་བཅད་པའོ། །གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཙྪོ་མའི་ལེའུ་ཡིས་སམ། །བརྡ་ཡིས་སོ། །སྤུན་ནི་དངོས་གྲུབ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ལྷན་ཅིག་པ་མཆོག་སྟེ། བརྡ་རིག་པའི་དཔའ་བོའོ། །སྲིང་མོ་ནི་དམ་ཚིག་གི་བརྡའི་རིག་མའོ། །
གང་གིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་དེའི་ཙྪོ་མའི་ལེའུ་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས། དངོས་གྲུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པ་སྤུན་ལ་སོགས་པ་ལྷན་ཅིག་པ་མཆོག་གི་མཚན་ཉིད་གསུངས་ནས། ཡན་ལག་ལྔ་པ་གཡུལ་ལས་རྒྱལ་བ་གསུངས་པ། གནས་དང་ཉེ་བའི་གནས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་རྣམས་ནི་བཅུ་གཉིས་ཏེ། ཞེས་འཆད་པར་གྱུར་པ་ཡུལ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ལས་རྒྱལ་བ་བླང་བར་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་གསུངས་སོ། །ས་དང་གྲོགས་དང་ནོར་དང་ནི། །གཡུལ་གྱི་འབྲས་བུ་གསུམ་པོ་ཉིད། །གང་ཕྱིར་འདི་ནི་ངེས་འགྱུར་པ། །དེ་ཚེ་གཡུལ་དུ་འཇུག་པར་བྱ། །ཞེའོ། །འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དོ། །ཡུལ་གྱི་སྒྲས་ནི་མི་ཕྱེད་མ་ལ་སོགས་པ་རྩ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་གསུངས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པས་བཅུ་གཉིས་པོ་རྣམས་བསྡུ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གནས་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས། །དེ་བཞིན་ཉེ་གནས་དྲི་མ་མེད། །ཞིང་ནི་འོང་བྱེད་ཤེས་པར་བྱ། །འོད་འཕྲོ་ཅན་ནི་ཉེ་བའི་ཞིང༌། །ཚནྡོ་ཧ་ནི་སྦྱང་དཀའ་ཞེས། །ཉེ་བའི་ཚནྡོ་མངོན་དུ་གྱུར། །རིང་དུ་སོང་དང་མི་གཡོ་བ། །གཉིས་ནི་འདུ་དང་ཉེ་འདུ་བ། །དུར་ཁྲོད་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཉིད། །ཆོས་སྤྲིན་ཉེ་བའི་དུར་ཁྲོད་ཅེས། །འཐུང་གཅོད་དཔེ་མེད་དེ་བཞིན་དུ། །ཉེ་བའི་འཐུང་གཅོད་ཡེ་ཤེས་ཅན། །གནས་ལ་སོགས་པ་ཀླ་ཀློའི་སྐད་ཀྱིས་གསུངས་པའོ། །འདི་རྣམས་ས་ནི་བཅུ་གཉིས་ཏེ། །ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་མགོན་པོ་ཉིད། །འདི་ནི་གཞན་གྱིས་བརྗོད་མི་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་ནི་ བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོ། །མགོན་པོ 
་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་སོ། །འདི་གཉིས་ཀྱང་སའི་བརྡ་གནས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་གནས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལས་ལོགས་ན་མེད་པས། དེ་ལས་གཞན་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་མི་བྱ་བ་ནི་དབྱེ་བར་མི་བྱ་བའོ། །མཚན་མོ་གསུངས་ནས་འདུ་བའི་དུས་གསུངས་པ། ཉིན་པར་ཉིན་ཀྱང་རབ་བཤད་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རེ་ཞིག་བྱོ་ནི་མཐོ་རིས་ཏེ། དེ་ལས་བྱུང་བའི་བདེ་བ་ཡང་དྱོ་ཉིད་དོ། །དེ་སྨོད་པའི་ཕྱིར་ཉིན་པར་ཏེ། མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ། །དམ་ཚིག་ཅན་རྣམས་ཀྱི་
མར་གྱི་ངོའི་བརྒྱད་པ་དང༌། བཅུ་བཞི་པས་མཚན་མོ་ཉིན་མོའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྲགས་པ་སྔགས་པ་དེར་འདུ་བ་ནི། ཡི་དགས་ཟླ་ཕྱེད་བཅུ་བཞི་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བཅུ་བཞི་པ་རྣམས་ཀྱི་གང་བ་ནི་བཅུ་བཞི་པ་སྟེ། ཆ་དམའ་བའི་ཚེས་ནི་བདེ་བར་དགའ་བའི་རང་གི་ངོ་བོའོ། །བརྒྱད་པ་རྣམས་ཀྱི་གང་བ་ནི་བརྒྱད་པ་སྟེ། བཅོ་ལྔ་ལྟ་བུར་ཡང་དག་པར་གང་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་རང་བཞིན་ཏེ་རྒྱུ་དང་ཡིད་ཆེས་པ་འདི་དག་གི་ཚེས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་འདུས་པའི་བྱ་བ་ནི། རྒྱལ་མཚན་དང་ནི་མཚོན་བསྣུན་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་མཚན་ནི་སྟེང་དུ་བཅིངས་པའོ། །མཚོན་བསྣུན་ནི་དཔའ་བོ་འཐབས་པས་ཤི་བའོ། །ལན་བདུན་པ་ནི་སྐྱེ་བ་བདུན་པའོ། །གལ་ཏེ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་མང་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ཡང་མཚན་མོ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དེའི་མཚམས་ནས་ལན་བདུན་པའི་མཐར་སྤྱད་པར་བྱའོ། །ངེས་པ་བཤད་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཉིན་མོ་བཅོམ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་ཅན། །མཚན་མོ་ཤེས་རབ་བརྟག་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གསུངས་པའི་རིམ་པས་ཉིན་མོ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །མཚན་མོ་ནི་ཤེས་རབ་པོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མུན་པ་ཀུན་བཅོམ་པའི་ཕྱིར། །ལས་དང་ལས་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུས་སྡུག་བསྔལ་ནུབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་བའི་བྱ་བ་དང༌། བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མི་བྱ་ཅུང་ཟད་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་གྲགས་པ་འདི་ནི་ལས་ཀྱི་ལུས་ཅན་གྱི་ཆོས་ཏེ། དེ་ཡང་ལས་ཀྱི་ལུས་བཅོམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་མ་བྱུང་པ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ཡིན་མོད་ཀྱི་སད་པར་གྱུར་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་གྱི་གཉིད་ལ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེས་ཅི་མི་ཟ་བར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་ཅི་མི་ཟ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཟ་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཟ་ཞེས་དོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོའི་དོན་ལ་བདུན་པའོ། །དེ་བས་ན་ཇི་ལྟར་བདག་ཉིད་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་བཞི་
ཉིད་ཀྱི་བདུན་པའོ། །ཇི་ལྟར་བདག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ལ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གཉིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེའི་ཡན་ལག་གཉིས་དང་ལྡན་པ་སེམས་ཅན་ལ་ཡང་དེས་ཅི་རང་གི་རང་བཞིན་ལས་གཞན་དུ་ཟ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཟ་བར་མི་འགྱུར་རོ།། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་སེམས་དཔའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྩེ་གཅིག་པ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡང་ཟ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་ཡོད་དོ། །ཡིན་མོད་ཀྱི་གང་ཡང་རྣལ་འབྱོར་གྱི་བདག་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྩེ་གཅིག་པ་དེས་ཇི་ལྟར་ཡང་ལས་མ་ཡིན་པ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལས་ཀྱང་འདས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པར་གྱུར་པ། བསམ་གཏན་ལ་རྩེ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འདིའི་ཚོགས་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་དོགས་པ་ལ། ཡན་ལག་ཇི་སྙེད་བསྒྱུར་བ་དང༌། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་གཞན་ལ་ཡང་འདི་ལྟ་བུར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དོགས་པ་ལ། ཧེ་རུ་ཀ་དཔལ་གནས་བཞུགས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ལ་དེ་ལྟར་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་དཔལ་ཧེ་རུ་ཀའི་གནས་སུ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དགོངས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔལ་ཧེ་རུ་ཀ་དེ་སྨྲོས་ཤིག་ཅེས་སྙམ་པ་ལ། ཤྲཱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བཤད་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དཔལ་ཧེ་རུ་ཀའི་གནས་སུ་གནས་པའི་ལས་དང་ལས་མ་ཡིན་པར་གནས་པ་ཐམས་ཅད་དགེ་བར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེ་བོ་ཟ་བས་ཀྱང་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་བྱེ་བྲག་ཉིད་ཇི་སྙེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་དང་གང་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་དང་གང་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གིས་ཟ་བར་མི་འགྱུར་བ་དེས་གཞན་དབང་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གིས་ཀྱང་ཟ་བར་འགྱུར་བ་ནི་བློས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེས་དབང་དུ་འགྱུར་བ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྱེ་བོ་འདིས་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་དངོས་པོའི་ཕྱིར་
ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་སོ། །སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་སྟེ། དེའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཤ་ནི་དམིགས་པའོ། །དེ་བས་ན་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་སུ་གསུངས་ཀྱི། ཡང་སྲོག་ཆགས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་ཤ་བཟའ་བའི་སྐབས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཡན་ལག་ཡིན་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ཁྱི་དང་ཅེ་སྤྱང་ལ་སོགས་པ་དང་པོར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟའོ། །སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཤ་བཟའ་བ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། མི་ནུས་པ་རྣམས་རང་གི་རང་བཞིན་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཟའ་བ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེས་དོགས་པ་ལ། རྡོ་རྗེ་ཐོད་པའི་སྦྱོར་པ་ལ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྡོ་རྗེ་ནི་འབྱེད་པའོ། །ཐོད་པ་ནི་བདེ་བ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཐོད་པ་སྟེ། དབྱེ་བར་བྱ་བ་གསུངས་ཤིང་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་འགྲོ་བ་ནི་རྡོ་རྗེ་དང་ཐོད་པའོ། །དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་ཡང་ཡིན་ལ་ཐོད་པ་ཡང་ཡིན་པས་རྡོ་རྗེ་ཐོད་པའོ། །དེའི་སྦྱོར་བ་ནི་ཉེ་བའི་སྦྱོར་བ་སྟེ། དེའི་བྱ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེ་ཐོད་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནུས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་ཐོད་པའི་རྒྱུད་དུ་གསུངས་པ། རྡོ་རྗེ་སངས་རྒྱས་ཞེས་སུ་གསུངས། །ཐོད་པ་གསང་བ་ཡང་དག་གནས། །སྦྱོར་བ་གསར་བར་གནས་དེ་ཡིས། །ངོ་མཚར་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སློབ་དཔོན་མཁས་པ་དཔལ་སྦྱང་དཀའ་བའི་ཟླ་བས་མཛད་པ། ཀཽ་མུ་དི་ཞེས་བྱ་བའི་དཀའ་འགྲེལ་ལས་བརྡ་དང་གནས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ལེའུ་སྟེ་བདུན་པའོ།། །།