Nitartha Digital Library
Tibetan
སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་བརྒྱ་ཉེར་གཉིས་པ།

1 occurrence of ཧ་ཅང་བྱེད་པ་
[Clear Hits]


 
འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོའི་འགྲེལ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ། 


1 occurrence of ཧ་ཅང་བྱེད་པ་
[Clear Hits]

 
no previousའཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོའི་འགྲེལ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ། no next

འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོའི་འགྲེལ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ།


DTG122_Page_0002
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱཪྻ་ལངྐ་ཨ་བ་ཏཱ་ར་ནཱ་མ་མཧཱ་ཡཱ་ན་སཱུ་ཏྲ་བྲྀཏྟི་ཏ་ཐཱ་ག་ཏ་ཧྲྀ་ད་ཡ་ཨ་ལངྐ་ར་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོའི་འགྲེལ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་ཀུན་གཞི་རྒྱ་མཚོ་དང་ནི་དབའ་རླབས་རྣམ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་སྣང་བ་གང༌། །ཡོངས་གྱུར་སོ་སོ་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་སྤྲིན་མེད་མཁའ་ལྟར་སྤྲོས་བྲལ་དྲི་མེད་ཀྱང༌། །ཐུགས་རྗེས་འགྲོ་རྣམས་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་བྲག་འཇོམས་གནམ་ལྕགས་སྒྲ་དང་སྣང་བ་ལྡན། །སྡུག་བསྔལ་ཆུ་བོའི་གྲུ་གཟིངས་དགོས་འདོད་འབྱུང་བའི་གཏེར་ཆེན་སངས་རྒྱས་ཆོས་ཚོགས་དང༌། །གང་གི་གསུང་གི་འོད་ཀྱིས་བདག་སོགས་བློ་ཡི་པད་མཁའ་བྱེད་ཅིང༌། །སེར་སྐྱ་ལ་སོགས་ལོག་ལྟའི་ཚང་ཚིང་མ་ལུས་བསྲེག་ཅིང་སྐྲག་མཛད་པ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་རྩ་བ་བླ་མའི་ཞབས་ཀྱི་པད་མོ་ལ་བཏུད་དེ། །མཐའ་གཉིས་རྣམ་སྤངས་རྣམ་རིག་དབུ་མའི་ཚུལ་


DTG122_Page_0003
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལུགས་མདོ་དོན་གསལ་བར་བྱ། །དགོངས་དང་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་དང༌། །དྲང་བ་དང་ནི་ངེས་པའི་དོན། །མགོན་པོས་མདོ་ཡི་ཚུལ་བསྟན་པ། །རྣམ་འབྱེད་འདི་ནི་ངེས་པའི་དོན། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་འཆད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་རེ་ཞིག་དང་པོར་མདོའི་དགོས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། མདོ་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་ཐོས་ན། །ལེན་པ་དང་ནི་འཛིན་པ་ལ། །ཉན་པ་པོ་ནི་འཇུག་འགྱུར་བས། །དེ་ཕྱིར་དགོས་པ་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞེས་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་གིས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་འདིར་རྣམ་པ་བཞིའི་སྒོ་ནས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། དགོས་པ་དང༌། འབྲེལ་པ་དང༌། དགོས་པའི་དགོས་པའོ། །དེ་ལ་འདིར་དགོས་འབྲེལ་དེ་རྣམས་དང་ལྡན་པའི་རྗོད་བྱེད་མདོ་སྡེའི་ངོ་བོ་གང་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་འདིར་གཏོགས་པའི་མིང་ཚིག་ཡི་གེའི་ཚོགས་དུ་མར་འབྲེལ་བར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའམ། དེ་གནས་གྱུར་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ལ་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བརྗོད་བྱའི་དོན་ངེས་པ་འདྲེན་པར་ནུས་པ་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་མདོ་སྡེའི་ཁྱད་པར་འདི་ཉིད་དོ། །གཞན་ཡང་སྒྲ་དང་ཡི་གེའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་མ་འབྲེལ་བར་མིག་དང་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་


DTG122_Page_0004
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངོ་བོར་གྱུར་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲ་དང་ཡི་གེའི་སྤྱིའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་འབྱུང་ཞིང༌། དེ་ལས་བརྒྱུད་ནས་དོན་ངེས་པ་འདྲེན་པར་ནུས་པས། ཉེ་བར་བཏགས་ནས་རྗོད་བྱེད་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་གཞག་སྟེ། བརྒྱུད་ནས་བརྗོད་བྱ་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་སུ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བརྡར་བཏགས་སྟོན། །དེ་ནི་ཐ་སྙད་ཆེད་དུ་བྱས། །དེ་ཚེ་རང་གི་མཚན་ཉིད་མེད། །དེས་ན་དེ་ལ་བརྡར་མ་ཡིན། །ཞེས་འབྱུང་བས་སྒྲ་དང་དོན་གྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་དུ་མི་འཐད་དེ། འདིའི་དོན་ནི་འོག་ནས་ཞིབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །གང་དག་མིང་དང་ཚིག་ལ་སོགས་པ་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་སེམས་ལས་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ངན་པས་བརྟགས་པ་སྟེ། འོག་ནས་འགེགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་བའི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཁྱད་པར་དུ་འདོད་པ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་རྣམ་པ་བརྫུན་པར་འདོད་པ་གང་དག་འདི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བ་ཡང་མི་འཐད་དེ། འོག་ནས་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་མདོ་སྡེ་འདིའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི་རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་མཐའ་གཉིས་རྣམ་པར་སྤང་བ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་དབུ་མ་སྟེ། དེའི་དོན་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཡིན་པས་སེམས་ལས་ཐ་དད་པ་མེད་ཅིང་སེམས་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མྱོང་རིག་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ཞིང༌། དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་ཕན་ཚུན་དུ་རྒྱས་བཏབ་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་ངོ་བོ་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་ནི་འོག་ནས་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ལ་རྗོད་བྱེད་དང་འདྲེན་པར་སྤྱིའི་རྣམ་པའི་ཚུལ་དུ་སྣང་བ་ནི་དངོས་སུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་གྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་ཞེན་པའི་བརྗོད་བྱའོ། །བརྗོད་པར་བྱ་བ་དེ་དག་སྤྱིའི་རྣམ་པའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པའམ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་དགོས་པའོ། །དགོས་པ་དེ་ཉིད་རྗོད་བྱེད་མདོ་སྡེ་ལ་རག་ལས་པ་ནི་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་ཤིང་ཉམས་སུ་མྱོང་


DTG122_Page_0005
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་དོན་ཡང་ནས་ཡང་དུ་གོམས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། གོམས་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་བག་ཆགས་དང་བཅས་ཏེ་སྤངས་པ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དབྱེར་མེད་པ། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཏེར་དུ་གྱུར་པ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ནི་དགོས་པའི་དགོས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་མདོའི་དགོས་པ་སྟོན་པར་ཁས་བླངས་པའི་སྐབས་སུ་འབྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་སྟོན་པ་ནི་མ་འབྲེལ་པ་བརྗོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དགོས་པའི་དགོས་པ་ནི་མཐར་ཐུག་པའི་དགོས་པ་ཡིན་པས་བརྗོད་བྱ་རྟོགས་པའི་དགོས་པ་དེ་ཉིད་དོན་དུ་གཉེར་བའི་སྐྱེས་བུ་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བ་འདོད་བྱ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་ལ། འབྲེལ་པ་བསྟན་པ་ནི་དགོས་པ་དེ་ཉིད་མདོ་སྡེ་ལ་རག་ལས་ཤིང་ལྡན་པར་བསྟན་པའོ། །བརྗོད་བྱའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་ཡང་ཁྱད་པར་འདི་ལྟ་བུ་རྟོགས་པའི་དགོས་པ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་ངོས་གཟུང་བའི་དོན་དུ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཐམས་ཅད་དགོས་པ་སྟོན་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མ་འབྲེལ་པ་བརྗོད་པའི་གོ་སྐབས་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དགོས་པ་དེ་འདྲ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མདོ་སྡེའི་ཕྱོགས་གཞན་གྱིས་སྒྲུབ་པས། མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་ཉེ་བར་བཀོད་པ་ལ་དགོས་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་གིས་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་དེ་འདྲ་བ་ད་དུང་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་པ་དང༌། གཞན་ཡང་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་དབུ་མའི་ཚུལ་འདི་ཉིད་རིགས་པའི་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པ་ནི་འདིའི་ཁྱད་པར་གྱི་དགོས་པ་སྟེ། གཞན་དག་ལས་འདི་འདྲའི་རིགས་པའི་ཚུལ་ལུགས་གསལ་བར་བསྟན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་འདི་དགོས་འབྲེལ་གྱི་ངག་བཀོད་པའི་དགོས་པའི་དོན་ནི་དེ་ལས་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་དོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་ཞིང༌། དེ་ལས་མདོ་སྡེ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཡང་གཞན་དག་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་ཉེ་བར་དགོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྐབས་འགོག་པར་བྱེད་པའི་ལོག་པར་རྟོག་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་གི་སྤྲོས་པ་ཞིབ་ཏུ་ནི་རྟོག་གེའི་བསྟན་བཅོས་སམ། མདོའི་འབྲེལ་པ་མཛད་པ་གཞན་དག་གིས་གསུངས་པས་དེ་དག་ལས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་ནི་གཞུང་མངས་ཀྱིས་དགོས་པས་མི་སྤྲོའོ། །དེ་ལྟར་


DTG122_Page_0006
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དགོས་པ་དང་ལྡན་པའི་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་ཉམས་ཤིང་ཆུད་མི་ཟ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིས་ཀྱི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བའི་དོན་དུ་སྡུད་པ་པོའི་སྟོན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དམ་པའི་ཆོས་ཉེ་བར་སྡུད་པ་ན། ཐོག་མར་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་གླེང་གཞི་ཉེ་བར་འགོད་པ་ནི་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱི་བཀའ་ལ་བརྟེན་ནས་སོ། །དེ་ལ་འདིར་སྡུད་པ་པོའི་སྟོན་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། གསང་བའི་བདག་པོ་དཔལ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་སྔོན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོར་གྱུར་བའི་གནས་སྐབས་སུ་བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་སངས་རྒྱས་སྟོང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་འགྱུར་པ་ན། ང་ནི་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་ཐོགས་ནས་སངས་རྒྱས་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་དང་དམ་པའི་ཆོས་བསྲུང་བར་འགྱུར་བར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པས། དེ་ཉིད་ལྟར་གསང་བའི་བདག་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ད་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་བསྲུང་བས་ཆོས་མི་ཉམས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་དེས་ཉེ་བར་བསྡུས་སོ་ཞེས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་རིག་པ་འཛིན་པའི་སྡེ་སྣོད་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་དབང་བསྐུར་བའི་རྒྱུད་ལས་ཀྱང་སྔར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲགས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐུགས་རྒྱུད་མཐུན་པར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་རྩེ་ལྔ་པ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ། དེའི་ལག་ཏུ་གཏད་པས་གཟུགས་དང་སྤོབས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེས་ཏེ། སྔར་གྱི་གནས་སྐབས་ལས་སྣང་བ་གཞན་དུ་གྱུར་ནས་མི་རྣམས་ལ་གསང་བ་པའི་བདག་པོ་དཔལ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་ཞེས་བྱ་བར་སྣང་ཞིང་གྲགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེས་རིག་པ་འཛིན་པའི་སྡེ་སྣོད་མང་དུ་བཤད་ཅིང་བསྡུས་ལ། དེ་ལས་གཞན་པ་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱང་བསྡུས་པས་འདིར་སྡུད་པ་པོའི་སྟོན་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་འཆད་དོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཚུལ་སྟོན་པ་ན། དེའི་ཞམ་འབྲིང་བ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཡབ་མཆེད་པོ་ཞེས་ཀྱང་གྲགས་ཏེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་མང་དུ་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྡུས་ནོན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁྱོད་མྱ་ངན་མ་བྱེད་པར་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དམ་པའི་ཆོས་བསྡུ་བ་ཁྱོད་ལ་འབབ་པར་


DTG122_Page_0007
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་པས། ངའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་སྡུད་པའི་ཐོག་མར་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཐ་མར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ཆུག་ལ་བསྡུས་ཤིག་ཅེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྡུ་བའི་མན་ངག་གནང་བ་དང་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་དུས་བྱིས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ན། འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པས། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་མདོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་དུ་གསུངས། །ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲོས། །བདེ་གཤེགས་སྲས་པོ་ཁྱོད་སྨྲོས་ཤིག །ཅེས་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་རྗེས་ལ་དེས་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་བསྡུ་བ་མཛད་དོ་ཞེས་གསུང་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ལས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་འཕགས་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་ཡོངས་སུ་གཏད་པའི་ལེའུ་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་བ་འདི་འཛམ་བུའི་གླིང་ན་སྤྱོད་པར་འགྱུར་པ་དེ་ལྟར་ལན་གཉིས་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་ལ་ཡོངས་སུ་གཏད་དོ་ཞེས་གསུངས་པས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། དེ་དང་ཆ་མཐུན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གསུང་རབ་རྣམས་འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོས་བསྡུས་སོ་ཞེས་ཀྱང་འཆད་དོ། །ཡང་རིག་པ་འཛིན་པའི་སྡེ་སྣོད་འགའ་ཞིག་ལས། འཆད་པ་པོ་ང་ཆོས་ཀྱང་ང༌། །རང་གི་ཚོགས་ལྡན་ཉན་པ་ང༌། །འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་བསྒྲུབ་བྱ་ང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང༌། ཨེ་ཝཾ་མཱ་ཡའི་ཡི་གེ་བཞི། །ཆོས་ཀྱི་ཐོགས་སོགས་བསྟན་པ་ནི། །སངས་རྒྱས་དག་པའི་དངོས་གྲུབ་བསྐྱེད། །ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་བརྗོད་མེད་པ། །འདི་ནི་ང་ཡིས་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པས་སྡུད་པ་པོ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་སྟེ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་འདི་དག་ཕན་ཚུན་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་ཀུན་དགའ་བོ་ནི་དཔལ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེའོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་གྲགས་པས་གསུངས་ཏེ། དེས་ན་རིག་པ་འཛིན་པའི་སྡེ་སྣོད་སྡུད་པར་བྱང་པ་ན་གསང་བའི་བདག་པོའི་གཟུགས་སུ་བསྟན་ལ། མདོ་སྡེ་རྣམས་སྡུད་པའི་དུས་སུ་ཀུན་དགའ་བོའི་གཟུགས་སུ་བསྟན་པས་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་པའོ། །འདིར་ངེས་པའི་


DTG122_Page_0008
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོན་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གསང་བའི་བདག་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་རྒྱུད་ཐ་དད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ན་ཡང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་གཟུངས་དང་སྤོབས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེས་ནས་བསྡུ་བ་བྱས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེས་པའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་མངའ་བས། དེ་དག་གིས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་དོན་དུ་དེ་དག་གིས་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་སྤྲུལ་ནས་ཉེ་བར་བསྡུས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྡུད་པ་པོ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་རིགས་སོ། །འདིར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱུད་ཀྱི་འགྲེལ་པའི་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་གླེང་གཞིའི་ཚིག་ཉེ་བར་བཀོད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་མཐུན་པར་གྲེ་བ་དང་རྐན་ལ་སོགས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ། ཕྱོགས་གཅིག་པའི་ཚིག་གིས་སྟོན་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཚིག་ཏུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་དོན་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཚིག་ནི། ལྷ་ཡི་སྐད་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་སྐད། །གྲུལ་བུམ་དག་དང་མི་ཡི་སྐད་རྣམས་དང༌། །འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་སྐད་རྣམས་ཇི་ཙམ་པར། །ཐམས་ཅད་སྐད་དུ་བདག་གིས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་པས། དེའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཇི་ལྟར་མོས་པའི་གསུང་དུ་སྣང་བ། རང་རང་གི་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི། ཕྱི་རོལ་གྱི་སྒྲའི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ལ་རྣམ་པ་འགལ་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའོ། །དེས་ན་གདུལ་བྱའི་བསམ་པ་དང་མཐུན་པར་སྐུ་དང་གསུང་ལ་སོགས་པའི་སྣང་བ་འཕྲུལ་བར་བྱེད་པ་ན་འགའ་ཞིག་ཏུ་ནི་ཨེ་ཝཾ་མཱ་ཡ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་དུ་བསྟན་ལ། ཡང་གང་གི་ཚེ་ཆུ་བོ་སཱི་ཏའི་བྱང་ངོས་ཙམ་པ་ཀའི་ཡུལ་དུ་གྲོང་ཁྱེར་བྱེ་བའི་སྐད་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་ན། ཨ་ཀར་ཥུ་ཁུཥྞ་ཀ །ག་གན་ཀུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྡུས་ཤིང་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་རུག་མའི་བྱང་ངོས་སུ་ར་མའི་ཡུལ་དུ་གྲོང་ཁྱེར་བྱེ་བའི་སྐད་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་


DTG122_Page_0009
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཨ་ཀ་མ་ལ་སད་ཏ་བ་ལ་ད་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་དུ་ཡང་ཆོས་སྟོན་པའི་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མེད་དེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་ལར་སྨིན་མ་བསྒུལ་བས་ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། ལ་ལར་མིག་རིག་རིག་བྱས་པས་ཆོས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའི་མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་གྱིས་ལ་དམ་པའི་ཆོས་བསྡུ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་ཕྱོགས་འགའ་ཙམ་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་པས་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་གཞན་དག་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྡུད་པ་པོ་གཞན་གྱི་ཚིག་ཡིན་པས་བཀའ་མ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་བསླད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པའི་དོགས་པ་རྒྱང་རིང་དུ་སྤངས་པར་གྱུར་ཏོ། །སྔ་མ་ལྟར་ཚུལ་ལུགས་འདི་ལྟར་དམ་པའི་ཆོས་བསྡུས་ཤིག་ཅེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནང་བས། དེ་འདྲའི་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་ཀྱང་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་ན་འདི་སྐད་བདག་གིས་བཤད་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་རིགས་ཀྱིས། བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་པའི་ཚིག་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། སྔ་མ་ལྟར་གདུལ་བྱའི་དོན་དུ་ཉིད་ལས་ཐ་དད་པའི་སྐུ་རུ་སྣང་བ་ན་ཚིག་དེ་ཉིད་རིགས་པར་འགྱུར་གྱི་བདག་གིས་བཤད་པ་ཞེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པས་བསྟན་པ་ལ་གཞན་རྣམས་ཡིད་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་གཞན་འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚུལ་སྟོན་པ་ན། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དགའ་བོ་མྱ་ངན་གྱི་ཐིབས་ཀྱིས་ནོན་པར་གྱུར་པའི་ཚེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་མ་འགགས་པས་དགའ་བོ་ལ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་དེ། མྱ་ངན་བསངས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱོད་དེ་ལྟར་མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དུས་ལ་བབ་སྟེ། དེང་བཞུགས་ཀྱང་སང་མི་བཞུགས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ངས་སྨྲས་པ་བཞིན་དུ་ཞུ་བ་རྣམ་པ་འདི་བཞི་ཞུས་ཤིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ལ། ཞུ་བ་བཞིའི་ཐ་མ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་


DTG122_Page_0010
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྡུ་བ་ན་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མགོ་ནན་ལ་ཇི་སྐད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཞུག་ཅེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ། དགའ་བོ་ཁྱོད་ཞུ་བ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས། ཆོས་ཀྱི་མཛོད་བསྡུ་བའི་མགོ་ནན་ལ་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ན་འཁོར་རྣམ་བཞི་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ། མདོ་སྡེ་འདི་གསུངས་སོ་ཞེས་པའི་ཚིག་ཐོགས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་ཏེ། དེ་ལས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་དགའ་བོ་སྡུད་པ་པོ་ཉིད་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ཀུན་དགའ་བོ་དང་དགའ་བོ་ཞེས་པའི་མཚན་ནི་ཕན་ཚུན་འཁྲུགས་པ་ལྟ་བུར་སྣང་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྒྱས་པ་དང་བར་མའི་གླེང་གཞིའི་སྐབས་སུ་ནི་གང་ཟག་གཅིག་མ་གཏོགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དགའ་བོའོ་ཞེས་གསུངས་ལ། བསྡུས་པ་འཕགས་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་གླེང་གཞིར་ནི། གང་ཟག་གཅིག་མ་གཏོགས་པ་ནི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་ཉིད་ལས་ཀྱང་ངའི་ནུ་བོ་ཀུན་དགའ་བོ་ཞེས་གསུངས་ལ། མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ནས་གཅུང་དགའ་བོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འདིར་མིང་ལ་ཞེན་པར་མི་བྱ་སྟེ། དོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ན་སྡུད་པ་པོ་ཉིད་དུ་སྣང་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡབ་མཆེད་པོ་ཉིད་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མང་དུ་ཐོས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པའི་དོན་དུ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་སྡུད་པ་པོས་ཉེ་བར་བཀོད་པའི་གླེང་གཞི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔའི་སྒོ་ནས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཚིག་ཉེ་བར་དགོད་པའི་དགོས་པའི་དོན་དང༌། བསྡུས་པའི་དོན་དང༌། ཚིག་གི་དོན་དང༌། བརྒལ་བ་དང་བརྒལ་བའི་ལན་དང༌། མཚམས་སྦྱོར་བའི་སྒོ་ནས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། མདོ་དོན་སྨྲ་བར་འདོད་པ་ཡིས། །དགོས་པ་བསྡུས་པའི་དོན་བཅས་དང༌། །ཚིག་དོན་བཅས་དང་བརྒལ་ལན་བཅས། །མཚམས་སྦྱོར་བཅས་ཏེ་བསྙད་པར་བྱ། །ཞེས་རྣམ་པར་བཤད་པའི་རིགས་པ་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འདིར་དགོས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྤྱིར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་གླེང་གཞི་ཉེ་བར་བཀོད་པའི་དགོས་པ་དང༌། དེ་ཡང་


DTG122_Page_0011
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལེགས་པར་སྦྱར་བའི་སྐད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དགོས་པ་དང༌། བདག་གིས་ཐོས་ཞེས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཚིག་གི་དགོས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་དགོས་དོན་ནི་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་སྡུད་པ་པོ་རང་ཉིད་ཡིད་ཆེས་པའི་སྐྱེས་བུར་སྒྲུབ་ཅིང་དེ་ལྟར་གྲུབ་པས་དེས་བསྡུས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་གཞན་དག་འཇུག་པར་འགྱུར་བའོ་ཞེས་འཆད་དོ། །དེའི་དོན་ཡང་དུས་འགའ་ཞིག་གི་ཚེ་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་འཁོར་འདི་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་ཁོ་བོས་མདོ་སྡེ་འདི་ཐོས་སོ་ཞེས་དབང་པོའི་འཁོར་ལ་སོགས་པ་དང་བཅས་ཏེ་བསྟན་པས། དེས་སྨྲས་པའི་དོན་དེ་ལྟར་བདེན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་འདིར་སློབ་དཔོན་དྲི་མེད་བཤེས་གཉེན་གྱིས་སུན་འབྱིན་པ་ལྟར་སྣང་བ་བྱེད་པ་ན་འདི་ནི་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟ་ན་མ་འོངས་པའི་གདུལ་བྱས་དབང་པོའི་འཁོར་རྣམས་ལ་དོན་དེ་ལྟར་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་ཞེས་དྲི་བར་མི་ནུས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྡུད་པ་པོ་ཡིད་ཆེས་པའི་སྐྱེས་བུ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེས་བསྡུས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་བས་དོན་རྟོགས་པ་མི་འཐད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་གླེང་གཞི་གང་དུ་འཁོར་གྱི་མིང་སྨོས་པ་མེད་པ་དེར་ཤིན་ཏུ་ཡང་དབང་པོ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་མི་འཐད་དེ། མ་འོངས་པའི་གདུལ་བྱ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། རྣོན་པོ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་སྔ་མ་ནི་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཚིག་ཙམ་ལས་ཁྱད་བར་དུ་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་ལ། དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་ཚིག་ལས་དོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་ཏེ། འདི་ནི་ཕལ་ཆེར་བདེན་པར་སྨྲ་བའི་སྐྱེས་བུ་ཡིན་ཞེས་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་ལ་ཡང་འཇུག་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་མ་འོངས་པའི་གདུལ་བྱ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དབང་པོའི་འཁོར་རྣམས་ལ་དྲི་བར་ཡང་ནུས་པས་ཉེས་པའི་གོ་སྐབས་གལ་ཡོད་ཅེས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། སྟོན་པ་དབང་པོའི་འཁོར་དང་ནི། །ཡུལ་དང་དུས་ཀྱང་ངེས་བསྟན་པ། །དད་ལྡན་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་ཏུ། །སྨྲ་པོ་རང་ཉིད་ཚད་མར་ནི། །རབ་བསྒྲུབ་ཕྱིར་ཡིན་འཇིག་རྟེན་ན། །ཡུལ་དང་


DTG122_Page_0012
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུས་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་ཅིང༌། །དབང་པོར་བཅས་ཚིག་སྨྲ་བ་ཡི། །སྨྲ་པོ་ཚད་མར་རབ་ཏུ་རྟོགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དགོས་པ་གཉིས་པའི་དོན་ནི་ཨེ་ཝཾ་མཱ་ཡ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལེགས་པར་སྦྱར་བ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཀྱིས་བསྡུས་པས་ལྷ་རྣམས་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་དོན་དང༌། ཡང་ཕྱི་རོལ་པ་གང་དག་ཁོ་བོ་ཅག་གི་སྟོན་པ་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྒྲ་རིག་པའི་བསྟན་བཅོས་ལ་མཁས་པས་ཨེ་ཝཾ་མཱ་ཡ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལེགས་པར་སྦྱར་བའི་སྒྲས་སྡུད་པར་བྱེད་ལ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ནི་དེ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལོག་པར་རྟོག་བར་འགྱུར་བས་དེ་བསལ་བའི་དོན་དུའོ། །དགོས་པ་གསུམ་བ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ཕྲན་ཚེགས་ཀྱི་ལུང་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས། ཀུན་དགའ་བོས་དམ་པའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚེ། གདན་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་པ་ན། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་བརྒྱན་ཅིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་པས་འཁོར་གྱི་སྐྱེ་བོ་གཞན་རྣམས་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཉིད་སྔར་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་ཐུགས་རྗེའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སླར་བྱོན་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཞན་ཞིག་འདིར་བྱོན་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན་སྙམ་དུ་དོགས་པ་དང༌། ཀུན་དགའ་བོ་ཉིད་སྔར་ལས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་གྱུར་ཏེ་སངས་རྒྱས་ནས་གཅན་གྱི་ཚབ་མར་བྱོན་པ་ཡིན་ནམ། ཅི་ཞེས་དོགས་པར་འགྱུར་བས། དེ་རྣམས་བཅད་པའི་དོན་དུ་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་ཞེས་སྨོས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཉིད་སླར་བྱོན་པའམ་གཞན་ཉིད་ཡིན་ན། ཚིག་འདི་འགྲིག་པ་མ་ཡིན་ལ། ཀུན་དགའ་བོ་ཉིད་སངས་རྒྱས་པ་ཡིན་ན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དོན་མངོན་དུ་གྱུར་ཅིང་རྟོགས་པ་ཡིན་པས་ཐོས་པ་ཙམ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་སྔར་གྱི་ཀུན་དགའ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཞེས་པའོ། དེ་ལྟར་དགོས་པའི་དོན་བསྟན་ནས། བསྡུས་པའི་དོན་རྣམ་པ་ལྔས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སྡུད་པ་པོ་དང༌། བཤད་པའི་དུས་དང་སྟོན་པ་དང་གནས་དང༌། འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་པས་སྟོན་ཏོ། །གཉིས་


DTG122_Page_0013
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དུས་གཅིག་ན་ཞེས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་དང༌། ལང་ཀའི་གྲོང་རྡལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །ཡང་གཞན་དག་ནི་ཚིག་དང་པོས་གླེང་བསླང་བ་བསྟན་ལ། དུས་གཅིག་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གླེང་གཞི་སྟོན་ཏོ་ཞེས་ཀྱང་འཆད་དེ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འགལ་བ་མེད་དོ། །ཚིག་གི་དོན་ནི་འདི་སྐད་ཐོས་ཞེས་པས་འོག་ནས་བསྡུས་ཏེ་སྟོན་པ་འདི་ཁོ་ན་སྐད་ཐོས་ཀྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་ཐོས་པ་ལས་ལྷག་པ་དང་ཆད་པ་མེད་པར་བསྡུས་ཞེས་པའོ། །དོན་འདི་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཁ་སྦྱོར་ཐིག་ལེ་ལས་བསྟན་པའོ། །བདག་གིས་ཐོས་ཞེས་པས་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོན་པ་ལས་དངོས་སུ་ཐོས་ཀྱི་གཞན་ལས་བརྒྱུད་དེ་ཐོས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་སྡུད་པ་པོ་བསྟན་པ་ན་གཞན་དག་ཁྱོད་ཀྱིས་གང་གི་ཚེ། གང་ལས། གང་དུ། གང་དང་ལྷན་ཅིག་ཐོས་སྙམ་དུ་དོགས་ན་དུས་གཅིག་ན་ཐོས་ཞེས་གོང་མ་ལ་སྦྱར་ཏེ་འདིའི་དོན་ཡང་སྤྱིར་དུས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བྱས་པའི་དུས་དང༌། སྐྱབས་འབྱུང་གི་དུས་དང༌། གཉིས་གཞན་གྱི་དུས་དང༌། རྩོད་པའི་དུས་སོ། །དེ་ལ་འདིར་ནི་རྩོད་པའི་དུས་ཉིད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ནི། ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་རྩོད་དུས་ལ་ཞེས་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡང་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་པ་ལས། དེའི་བྱེ་བྲག་འགའ་ཞིག་གི་ཚེ་ཐོས་ཞེས་པའོ། །དེས་ཀྱང་མདོ་སྡེར་ནི་པོ་ཆེ་རྙེད་དཀའ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ། དུས་འགའ་ཞིག་གི་ཚེ་ཐོས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མ་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དུས་གཅིག་གི་ཚེ་ན་འདི་ཐོས་ལ། གཞན་གྱི་ཚེ་ན་གཞན་དག་ཀྱང་ཐོས་ཞེས་དོན་གྱིས་བསྟན་པས་སྡུད་པ་པོ་བདག་ཉིད་ཐོས་པ་མང་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་དུས་སྔ་མ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྐད་ཅིག་གི་དུས་དེ། ཇི་ལྟར་ལྷས་བསྟན་པའི་རྨི་ལམ་ན་དུས་ཅུང་ཟད་ཅིག་ལ་ལོ་ལ་སོགས་པའི་དུས་སུ་སྣང་ཞིང་དེར་ཡང་འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་ལ་སྤྱད་པར་སྣང་བ་བཞིན་དུ་སྡུད་


DTG122_Page_0014
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་པོ་བདག་ཉིད་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་དུས་ཅུང་ཟད་ཅིག་ལ་མདོ་སྡེ་འདིའི་ཚིག་དང་དོན་མ་ལུས་པར་སྣང་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་ཞིང༌། ད་ལྟར་སྡུད་པར་བྱེད་པའི་དུས་ན་ཡང་བརྗོད་པ་མེད་ཅེས་པ་སྟེ། དེས་ཀྱང་བདག་ཉིད་རྣམ་པར་ཐར་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཐོབ་པ་དང༌། སྟོན་པ་བྱིན་རླབས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་སྐད་ཅིག་ལ་མདོའི་ཚིག་དང་དོན་མ་ལུས་པར་སྣང་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་ན་ཡང་ཕྱིས་ཉན་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩིའི་རོས་ཚིམ་པ་མེད་ཅིང་དེ་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་པས་སྐྱོན་མེད་དོ། །ཡང་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་སྣང་བ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འབྱུང་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམས་ལ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་སྣང་བ་འབྱུང་གིས། ཐམས་ཅད་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཚོགས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པས་དེ་ལྟ་བུར་སྣང་བའི་སྐལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་གི་རྒྱུན་གཅིག་ལ། གདུལ་བྱ་འགའ་ཞིག་ལ་ནི་ཅིག་ཅར་སྣང་ལ། འགའ་ཞིག་ལན་རིམ་གྱིས་དུས་རིང་པོ་དང་འབྲེལ་བར་སྣང་བ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དང་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱི་རོལ་འབྱུང་བའི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་མེད་དེ། གདུལ་བར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་རང་རང་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཅིག་ཅར་རམ་རིམ་གྱིས་སྣང་བ་མི་འགལ་ལོ། །གང་ལས་ཐོས་སྙམ་པའི་དོགས་པ་སེལ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དུས་གཅིག་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ན་བཞུགས་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེའི་དོན་ནི་དུས་གཞན་གྱི་ཚེ་ན་གཞན་དང་གཞན་དག་ན་ཡང་བཞུགས་ཞེས་པ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང༌། ཡུལ་གཞན་གདུལ་བར་བྱ་ཕྱིར་དང༌། །དེར་གནས་སྐོམ་པ་སྐྱེད་ཕྱིར་དང༌། །ཉན་ཐོས་གནས་མང་བྱ་ཕྱིར་དང༌། །ཆགས་པ་མེད་པར་བསྟན་པ་དང༌། །ཡུལ་རྣམས་མཆོད་རྟེན་བྱ་ཕྱིར་དང༌། །འགྲོ་བའི་བསོད་ནམས་དོན་ཉིད་དང༌། །ཡམས་ལ་སོགས་


DTG122_Page_0015
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཞི་དོན་དུ། །སངས་རྒྱས་རྒྱུ་བར་མཛད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་བསྟན་པས་སྔར་དུས་གཅིག་ན་ཐོས་ཞེས་པའི་སྐབས་སུ་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དེ་རྣམས་བསྟན་ཀྱང་དུས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་གིས་མ་མཚོན་ན་མཁའ་ལ་འཕྱོ་བ་ལྟ་བུར་ངེས་པར་ཟིན་པ་མེད་པར་འགྱུར་བས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འདི་འདྲ་བ་ན་བཞུགས་པའི་དུས་དེའི་ཚེ་ཐོས་ཞེས་ངེས་པར་འཛིན་པའོ། །དེ་ལ་འདིར་བྷ་ག་བཱ་ན་ཞེས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། འཇོམས་པའམ་སྐལ་བའོ། །སྔ་མ་ལྟར་ན་བདུད་བཞི་བཅོམ་པའི་དོན་གྱིས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལྷའི་བུ་དང༌། འཆི་བདག་གི་བདུད་ཅེས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་འཐོབ་པ་དང༌། སྲོག་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པས་བདུད་ཅེས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལུས་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པ་ཉིད་དེ། དེས་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པ་སྟེ། དེ་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་འཕངས་པའི་ཕུང་པོ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཡང་མེད་ལ། མ་འོངས་པའི་ཕུང་པོ་གཞན་དེ་འདྲ་བ་འགྲུབ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་སྤངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདུད་དེ་བཅོམ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཞེས་པ་དང༌། སྐུ་ལ་རུས་པ་ཁྲག་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྩ་བ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཏེ། དེས་ཀྱང་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་གཅོད་དེ། དེ་ནི་ཕུང་པོ་གཞན་འགྲུབ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འདྲ་བའི་བདུད་བཅོམ་པ་ཡང་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་ཏེ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷའི་བུའི་བདུད་ནི་དགའ་རབ་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་


DTG122_Page_0016
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་ལྷའི་རིས་སུ་གཏོགས་པ་སྟེ། ཡུལ་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་ཡོན་ཏན་ཁྱད་བར་ཅན་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའོ། །དེ་རྣམས་བཅོམ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་རྡོ་རྗེ་གདན་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོའི་ཤིང་དྲུང་དུ་སྲོད་ལ་བདུད་བཏུལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནོ། །འཆི་བདག་གི་བདུད་ནི་ནང་ངམ་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བ་ཉིད་དེ། དེས་ཀྱང་སྲོག་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པའི་བར་དུ་གཅོད་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཅོམ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་འགའ་ཞིག་གི་ཚེ་དགའ་རབ་དབང་ཕྱུག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བདག་གི་དོན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཞུའོ་ཞེས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་ན་དེས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ང་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལན་མང་དུ་བསྟེན་ཅིང་བསྒོམས་པས་བསྐལ་པའམ་བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་ཡང་གནས་པར་ནུས་ན། དགའ་རབ་དབང་ཕྱུག་གི་དོན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་འམ་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེས་གསུངས་པས་སྐུ་ཚེལ་མངའ་བརྙེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མ་ཞི་བའི་ངོ་བོར་བྱུང་བ་དང༌། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་དགེ་མི་དགེ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྔ་མ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའོ། །གསུམ་པོ་དེ་དག་ཀྱང༌། དང་པོ་བརྒྱད་དང་དགུ་ཉོན་མོངས། །གཉིས་དང་བཅུ་པ་ལས་ཡིན་ཏེ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཚེ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པས་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སུ་གཏོགས་པ་སྟེ་དེ་རྣམས་བཅོམ་པ་དང༌། གཞན་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་པ་དང༌། མདོར་ན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་དཔལ་རྡོ་རྗེ་རྩེ་མོ་ལས། ཉོན་མོངས་ལས་དང་དེ་བཞིན་སྐྱེ། །ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་དེ་བཞིན། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །དེ་བཅོམ་པས་ན་བཅོམ་ལྡན་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་


DTG122_Page_0017
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་ཀྱང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པ་ལས། དེ་ལ་སྒྱུ་མའི་ཆོས་སུ་སོ་སོར་རྟོག་པས་ཕུང་པོའི་བདུད་བཅོམ་མོ། །སྟོང་པ་ཉེད་ངེས་པར་སེམས་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པས་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་བཅོམ་མོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འབྱུང་བ་མེད་པར་སོ་སོར་རྟོག་པས་འཆི་བདག་གི་བདུད་བཅོམ་མོ། །ང་རྒྱལ་གྱིས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་གྱིས་ལྷའི་བུའི་བདུད་བཅོམ་མོ། །གཞན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་སྤོང་བ་དང༌། འགོག་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དང༌། ལམ་སྒོམ་པས་ཀྱང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བདུད་བཞི་བཅོམ་མོ། གཞན་ཡང་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་སྡུག་བསྔལ་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང༌། མི་རྟག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཞི་བར་སོ་སོར་རྟོག་པས་ཀྱང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བདུད་བཞི་འཇོམས་སོ་ཞེས་བདུད་བཞི་བཅོམ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གསུངས་སོ། །ཡང་འདིར་བྷ་ག་ཞེས་པའི་དོན་སྐལ་བ་ལ་བྱས་པའི་ཚེ། སྐལ་བ་རྣམ་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་སྟེ། ཁ་སྦྱོར་གྱི་ཐིག་ལེ་ལས། དབང་ཕྱུག་དང་ནི་གཟུགས་བཟང་དང༌། །དཔལ་དང་གྲགས་དང་ཡེ་ཤེས་དང༌། །བརྩོན་འགྲུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། །དྲུག་པོ་རྣམས་ལ་སྐལ་ཞེས་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་དོན་ཡང་དབང་ཕྱུག་བུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་བཟང་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་བས་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཡང་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གྲགས་པ་དང་དཔལ་ཕུན་


DTG122_Page_0018
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུམ་ཚོགས་པ་ནི། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ནི་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེས་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་འབྱུང་ཞིང༌། དེ་ལས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་རྫོགས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཆོགས་པ་ནི་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ནི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང༌། །དེ་ཉིད་ཤེས་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཏེ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ད་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་སྤྲོ་བ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སྒྲ་ངེས་པར་སྦྱར་བ་ལས། །རང་དབང་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། །གཟུགས་བཟང་བ་དང་གྲགས་པ་དང༌། །དཔལ་དང་བདག་ཉིད་ཆེ་ཚོགས་པ། །དྲུག་ལ་སྐལ་བ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དོན་ནི་སྔ་མ་དང་མཐུན་བར་སྣང་མོད་ཀྱི། སློབ་དཔོན་དང་ཚུལ་བཟང་པོས་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་གྱི་དབང་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རང་དབང་ཉིད་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེས་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་བཟང་བ་ཉིད་དང༌། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་གྲགས་པ་དང༌། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔལ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྲིན་ལས་ཉམས་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་ཚོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་འདི་ལ་མངའ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་འགྲིག་པ་ཉིད་དུ་སྣང་ངོ༌། །གནས་གང་དུ་ཐོས་ཞེས་པའི་དོགས་པ་སེལ་བ་ནི་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོའི་འགྲམ་སྲིན་པོའི་བདག་པོ་ལང་ཀ་མགྲིན་བཅུ་གནས་པའི་གྲོང་རྡལ་གྱི་དབུས་ན། རི་མ་ལ་ཡའི་རྩེ་མོར་ནི་པོ་ཆེའི་རིགས་བཻ་ཌཱུཪྻ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དང༌། མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པར་སྣང་བ་སྟེ། དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་དབང་གིས་ནང་གིས་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་བ་ལ་དེ་ལྟར་སྣང་བ་སྟེ། གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དེར་ཐོས་ཞེས་པའོ། །སུ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཐོས་སྙོམ་དུ་དོགས་པ་སེལ་བ་དབང་པོའི་འཁོར་སྟོན་པ་ལ། དང་པོར་


DTG122_Page_0019
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་བསྟན་པ་ནི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ནི་དགེ་སློང་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའོ། །དེའི་དང་པོ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གསོལ་བ་དང་བཞིའི་ལས་ཁན་མ་ཐོ་བ་མེད་བས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཁྱོད་ཚུར་ཤོག་ཅེས་བརྗོད་པ་ཙམ་གྱིས་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་རང་བྱི་ཞིང་དགེ་སློང་གི་དངོས་པོར་གྱུར་པའོ། །དེ་ལ་འདིར་ནི་ཚུལ་དེ་ལྟར་བསྙེན་པར་རྫོགས་ཤིང་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་སྤངས་པར་འགྱུར་བའོ། །དགེ་འདུན་ཞེས་པ་ནི་མི་ཕྱེད་པའི་དོན་ཏེ། སྟོན་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷ་གཞན་མི་ཚོལ་བ་དང༌། བསྟན་པ་ལ་རྣམ་པར་དཀར་བའི་ཆོས་ལས་གཞན་སྲོག་གི་མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་འཚེ་བ་ཆོས་སུ་སྨྲ་བ་ལ་མི་བསྟེན་པ་དང༌། གྲོགས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་མཚུངས་པ་ལས་གཞན་ཕྱི་རོལ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་བརྟུལ་ཞུགས་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང་མི་འགྲོགས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་འཕགས་པ་སྤྲིན་ཆེན་སྙིང་བོའི་མདོ་ལས། །བདུད་རྣམས་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱས་ཀྱང༌། །དགེ་འདུན་དབྱེ་བར་མི་ནུས་ཏེ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྨན་སླད་དུ། །ལས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་སྟོན་པར་མཛད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཆེན་པོ་ཞེས་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་ཆེ་བའམ། སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གྲངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཆེ་བ་སྟེ། འདིར་དངོས་སུ་མ་སྨོས་ཀྱང་དོན་གྱིས་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉན་པ་དང༌། སྟོན་པའི་སྐལ་པ་ཡོང་དོ་ཞེས་བསྟན་པས་རེ་ཞིག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་གསུངས་ཤིང༌། དེ་འདྲ་བའི་འཁོར་འདུས་པར་སྣང་བ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཉན་ཐོས་སུ་སྤྲུལ་པ་ཡིན་གྱི། ཉན་ཐོས་རང་རྒྱུད་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པའི་གདུལ་བྱ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་བསྟན་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་


DTG122_Page_0020
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནམ་མཁའ་ལྟར་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སེམས་དཔའ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དེ། །རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའོ། །གང་ཞིག་དེ་ནི་ཐོབ་འདོད་པ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་སུ་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང༌། ཆགས་པ་གཅོད་བྱེད་ཀུན་ལ་ཆགས་པ་ཟད་པར་འདོད། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཆགས་མེད་གྱུར་ལ་རེག །དེས་ན་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་འཐོབ་པོ། །ཞེས་གསུངས་པས། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཀུན་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གཅོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཆགས་མེད་གྱུར་ལ་རེག །ཅེས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བློས་རེག་པ་སྟེ། དེ་ཐོབ་པར་འདོད་པའོ། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་པ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཆེད་དུ་སེམས་པ་སྟེ། མཆོག་ཉིད་ཆེན་པོ་དང༌། སྒྲིབ་བ་གཉིས་སྤངས་པ་ཆེན་པོ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་རྟོགས་པ་སྟེ། རྟོགས་པ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལྟར་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་ཆེད་དུ་སེམས་ཤིང་ལམ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ལམ་དང་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བློ་གྲོས་འཇུག་ཅིང་སེམས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་དུ་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་སེམས་ཤིང་བདུད་ཀྱི་བྱེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། སེམས་ཅན་ཚོགས་རྣམས་མང་པོའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དང༌། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཡང་གཏོང་བ་ཆེ་དང་མཐུ་ཆེ་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྡུད་པ་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོགས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་འཁོར་སྔོན་ལ་སྨོས་པ་ནི། དེ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཏན་དུ་བའི་འཁོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲུང་ལས་གཞན་དུ་རྒྱུ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་བཅྭ་ལྔ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཉེས་དམིགས་ལྔ་དང་མ་འབྱོར་དང༌། །མི་དགའ་ཆགས་དང་ཡིད་མི་བདེ། །འཐབ་དང་རྙེད་སོགས་སྲེད་དང་འཛག །བརྩེ་དང་བླ་མ་ལ་གུས་དང༌། །ངོ་མཚར་ཁྱད་པར་དོན་ཕྱིར་དང༌། །ལྷུང་དང་དཀོན་མཆོག་རྒྱུ་དང་ནི། །མཆོད་རྟེན་ལ་


DTG122_Page_0021
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་ཕྱག་བྱའི་ཕྱིར། །དགེ་སློང་རྒྱུ་བར་བྱེད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པས་རྒྱུ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དེ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེའི་དྲུང་ན་རྟག་ཏུ་གནས་པ་ལ་འགལ་བའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གནས་པ་མེད་ཅིང་མཐུན་པའི་རྐྱེན་མཚང་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་རེ་ཞིག་པའི་འཁོར་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཞན་ཞིག་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་ཟབ་མོ་འཆད་པ་ན་དེ་ཐོས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་གཞན་དང་གཞན་དག་ཏུ་རྒྱུ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། མདོ་སྡེ་རིན་ཆེན་ཟབ་མོ་ནི། །དཔག་མེད་ཉན་པའི་སྲེད་པ་ཡིས། །མཐའ་ཡས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་རྣམས་སུ། །མཁས་པ་གང་ཡིན་རྒྱུ་བྱེད་པས། །དེ་ཡི་ཐེག་པ་བཤད་ཉིད་ཀྱིས། །དེ་དག་མང་པོ་འོང་གྱུར་ཏེ། །དེས་ན་མདོ་སྡེའི་ལུང་རྣམས་སུ། །རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་མ་བརྗོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་ནས་འདུས་ཞེས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་མདོ་སྡེ་ཟབ་མོ་འདི་འཆད་པ་ན། གཞན་ན་གནས་པ་རྣམས་འདིར་འདུས་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་ཞིང་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའམ་སྤྲུལ་པའི་སྐུས་ཞིང་འདུལ་བའི་ཞིང་ཁམས་སོ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་དགེ་བ་ལ་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། དཔའ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། རིན་ཆེན་ཕྱག་རྒྱལ་སོགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་ལས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དབང་བཅུ་དང༌། སྟོབས་ལྔའམ་བཅུ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་སྟེ། ཡུལ་ལ་སོགས་པས་ཕྱེ་ན་རྫས་དུ་མར་འགྱུར་བས་དུ་མ་ཞེས་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་འོག་ནས་བསྟན་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་རོལ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྩེ་ཞིང་ལོངས་སྤྱོད་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་ཞེས་པ་ནི་འཁོར་གྱི་གཙོ་བོའི་མིང་སྨོས་པ་སྟེ། མཐའ་གཉིས་སྤངས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཟབ་མོ་དང༌། ཐབས་ཀྱི་ཡུལ་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བ་རྟོགས་པའི་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པས་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་ཞིང་ཐ་དད་ན་གནས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཕྱག་གླང་པོའི་སྣ་ལྟ་བུ་དབུ་ལ་གཞག་ཅིང་གཟུངས་དང་སྤོབས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ནི་དབང་


DTG122_Page_0022
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྐུར་བ་སྟེ་འོག་ནས་གསལ་བར་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་གི་སེམས་སྣང་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི། སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་སེམས་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་དོན་མེད་དེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཉིད་ཡིན་ཞིང་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་སྒྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་རྟོགས་ཤིང་མངོན་དུ་བྱས་པའོ། །དེས་ཀྱང་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉིད་བསྟན་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་སེམས་མངོན་དུ་རྒྱུ་བ་དང་བག་ལ་ཉལ་ཕྲ་མོ་རྣམས་མཁྱེན་ཅིང་དེ་རྣམས་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་གང་དང་གང་གིས་འདུལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཆོས་བསྟན་པའི་ཚུལ་ལུགས་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འདུལ་བར་འགྱུར་བའི་འདུལ་བའི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པའི་ཆ་བྱད་འཆང་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྟོན་པ་མཁྱེན་པའོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པས་ཀྱང་སྔར་གྱི་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པའི་དོན་གསལ་བར་བྱས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་ལྔ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཁོང་དུ་ཆུད་པར་རྟོགས་ཞེས་པ་ནི་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཚུལ་དུ་མངོན་དུ་བྱས་ཞེས་པའོ། །དེ་འདྲ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཚིག་གི་དོན་བསྟན་ནས་བརྒལ་བ་དང་ལན་ནི་ཕལ་ཆེར་རང་རང་གི་དོན་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་བསྟན་ལ། གཞན་ཡང་འདིར་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་པའི་ཚིག་མི་འཐད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ལྷའི་ཡུལ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དུ་གསུངས་པའི་མདོ་སྡེ་ཡང་ཡོད་ལ་དེ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མ་ཐོབ་པ་ཀུན་དགའ་བོའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ལ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཤིང་དང་སིལ་སྙན་ལ་སོགས་པ་ལས་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་བྱུང་བ་ཡང་


DTG122_Page_0023
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེས་བསྟན་པ་ཡིན་པ་ལྟར། གང་ཟག་གང་དག་གིས་དེ་རྣམས་ཐོས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་ཐོས་པ་སྟེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡུལ་གཞན་དུ་གསུངས་པའི་མདོ་སྡེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དག་གིས་ཐོས་ཤིང་རྟོགས་ལ། དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཤིང༌། དེས་བསྟན་པའི་མདོ་སྡེ་ཀུན་དགའ་བོས་ཐོས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ལས་ཐོས་པའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་ཀུན་དགའ་བོ་ནི་ཆོས་འཛིན་པའི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྔར་གཞན་ལས་ཐོས་པའི་དོན་རྣམས་ངེས་པ་ཉིད་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ལ་ཞུས་ཤིང་ཐེ་ཚོམ་བཅད་པས་བདག་གིས་ཐོས་ཞེས་པའི་དོན་ལ་མི་འཐད་པ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་འདིར་གང་གི་ཚེ་གང་ལས་ཐོས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོགས་པ་བསལ་བའི་དོན་དུ་དུས་དང་གནས་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ནི་གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་དོན་དུ་སྡུད་པ་པོའི་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བཤད་པ་དྲང་བའི་དོན་གྱི་གླེང་གཞི་ཡིན་པས་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ངེས་པའི་དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་དང་འགལ་བ་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁོར་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་བཞུགས་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ཡུལ་གཞན་ནས་བྱོན་པ་ཡིན་སྙམ་དུ་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དེའི་ཚེ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཚིག་གི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེའི་དོན་ཡང་སྔར་ནས་བཞུགས་པ་མ་ཡིན་གྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱ་མཚོ་ཀླུའི་ཡུལ་དུ་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་དོན་དུ་ཞག་བདུན་བཞུགས་ནས། ཡང་སྲིན་པོའི་རྒྱལ་པོ་འབོད་འགྲོགས་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་དོན་དུ་སྔར་གྱི་གནས་དེ་ནས་བྱོན་ནས་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འདི་ཉིད་ན་བཞུགས་ཞེས་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྔར་གླེང་གཞི་བསྟན་པའི་རྗེས་ལ་མདོ་སྡེའི་ལུས་རྣམ་པར་འགོད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ལེའུ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྟོན་ལ། དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བསྡུས་


DTG122_Page_0024
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བསྡུས་པ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞེན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའམ་རིགས་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་དྲི་མ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལམ་གྱི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པ་དང༌། སྦྱངས་པས་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པ་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་པའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལས་དང་པོ་འབོད་འགྲོགས་ཀྱིས་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་ལེའུ་སྟེ། འདིས་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་དང་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་སྟོན་པའི་ལྟས་བསྟན་པ་ནི་འཛུམ་པ་མཛད་དོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་དེའི་ཚེ་ན་ཞེས་པ་ནི་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ་གདུལ་བའི་དོན་དུ་ཟབ་མོ་ཉེ་བར་བསྟན་ནས་ཡང་སྲིན་པོའི་རྒྱལ་པོ་གདུལ་བའི་དོན་དུ་སྟོན་ཞེས་པ་བསྡུ་བའི་ཚིག་གོ །དེའི་ཚེ་ན་ཞེས་པ་ནི་འབོད་འགྲོགས་ལ་སོགས་པ་འདུལ་བའི་དུས་ལ་བབ་པ་ཉིད་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་དའི་ཚེ་ན་ཞེས་པའོ། །ཚིག་གི་དོན་གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་སྔོན་གྱི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་ཐོག་མ་མེད་པ་སྔོན་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དོན་རྟོགས་ཤིང་གསུངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྟོགས་ཤིང་གསུངས་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་སྔ་མ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ལ་དྲུག་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་གཅིག་གི་ལམ་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོར་གཤེགས་ཏེ། ཕྱི་མ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་གཤེགས་པ་དང༌། ཡང་སྔ་མ་རྣམས་སེམས་ཅན་འདུལ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་ཅིང་སྐུ་ཚེའི་ཚད་ཀྱང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ། ཕྱི་མ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་འཇུག་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །འདི་ནི་མི་འཐད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ནི་སྐུ་ཚེའི་ཚད་ཐུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། སྟར་བསྟན་པ་ལྟར་འཆི་བདག་གི་བདུད་བཅོམ་པས་


DTG122_Page_0025
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐུ་ཚེ་ལ་མངའ་བརྙེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཐུང་བར་བསྟན་པ་ནི་གདུལ་བྱ་བྱེ་བྲག་པའི་དོན་དུ་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་པ་ལ་འདིར་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དགྲ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་རྣམས་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རམ། ཡང་ན་བདུད་བཞི་ནི་དགྲ་སྟེ་དེ་རྣམས་བཅོམ་པའམ། གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚེ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་ན། དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འདིར་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་བྱས་པའི་དུས་ན་སྤང་བྱ་དང་གཉེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བས་སྔར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚེ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཞེས་སྨོས་པ་བྱས་སུ་ཟད་ཀྱི། དེ་རྣམས་སྤངས་པའི་རྒྱུན་རྒྱུད་ནི་སངས་རྒྱས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ཡོད་པའོ། །གནས་གཞན་ཡང་དགྲ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་སྟེ། སྔར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་མྱོང་ཡང་མི་བདེ་བ་མེད་པ་སྟེ། རྟག་ཏུ་བདེ་བའོ། །སངས་རྒྱས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བས་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་འདིར་ཨ་ར་ཧ་ན་ཞེས་པ་ལ་ཨ་ར་ཞེས་པའི་དོན་ནི་འོས་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་ལ། དེས་ན་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་མེ་ཏོག་དང༌། ཕྲེང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་རོལ་མོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་མཆོད་བར་འོས་ཤིང་མཆོད་པས་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པ་ཞེས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །རྫོགས་པ་ཞེས་པ་ནི་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་གཙང་བ་དང་བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་མ་རྟོགས་པ་མེད་ཅིང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རྟོགས་པ་རྫོགས་པས་ན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཡང་དག་པ་ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐ་མལ་པའི་གནས་སྐབས་ན་སྣང་ཞིང་གྲགས་པ་རྣམས་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་ཅིང༌། དེ་ལྟར་སྟོང་པ་དང་སྣང་བ་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་དབུ་མའོ། །རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་སྤྱིའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་ཤིང་སྒོམ་པ་ལམ་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱས་ན་ངེས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་


DTG122_Page_0026
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉིས་དང་ཁམས་བཅྭ་བརྒྱད་ཅེས་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྣམས་རྫོགས་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་ཙམ་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྫོགས་པར་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གཅིག་པུ་ལ་རྟོགས་ཀྱང་རྫོགས་པར་མི་ཤེས་པས་དེ་དག་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་ནི་ཚོར་བ་འམ་རིག་པའི་དོན་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱང་ཚོར་ལ་གཞན་ཡང་ཚོར་བར་བྱེད་པའོ། །དེས་ན་ཚད་མེད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཚོར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཚོར་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཚུགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འགའ་ཞིག་གི་ཁྱིམ་དུ་རྐུན་པོ་འོང་བ་ཚོར་ན་དེས་མི་ཚུགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་སྡུག་བསྔལ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །སྐབས་ཀྱི་བཤད་པ་འདི་རྣམས་ནི་འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་བཤད་པའོ། །གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པས་མི་ཚུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཡང་ཡོད་པས་དེ་དག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་ནི་མ་རིག་པའི་གནས་ཀྱི་སའི་ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་པ་ཉིད་དུ་གསུང་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་གཞན་ལས་བཤད་ཅིང༌། འདི་ཉིད་དུ་ཡང༌། ཉོན་མོངས་བག་ཆགས་རྣམས་དང་འབྲེལ། །ཞེས་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་བས་སོ། །ཡང་གལ་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་ལྷག་མ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ཡང་རེ་ཞིག་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ནས་གནས་ཤིང་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི་རྟག་ཏུ་དེ་ལྟར་གནས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་མཐར་ཐུག་ཡོད་མེད་ཅིང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་འོག་ནས་སྟོན་པས་སོ། །ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་ཤིང༌། གཞན་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྟོན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་ཡང་དག་རྟོགས། །དེ་ཉིད་ལམ་ནི་སྟོན་བྱེད་པ། །དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་


DTG122_Page_0027
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་པ་དང༌། དཔལ་ལྡན་དེ་བཞིན་ཉིད་གཤེགས་ཤིང༌། །དེ་བཞིན་སླར་ཡང་གཤེགས་པ་ཉིད། །འདིས་ནི་ཤེས་རབ་རིགས་པ་ཡིས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞེས་གསང་བ་བླ་ན་མེད་པའི་རྒྱུད་དག་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་ཞེས་པའི་དོན་ཡང༌། གང་གིས་ཆོས་རྣམས་མ་ལུས་པ། །དངོས་པོ་མེད་པར་རྟགས་འགྱུར་ཞིང༌། །ཆོས་རྣམས་གཙང་བར་རྟོགས་གྱུར་པ། །དེ་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཞེས་སུ་བརྗོད། །ཞེས་མདོ་ལས་གསུངས་ཏེ། གཙང་མ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་ཆོས་ཉིད་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའོ། །དེས་ན་སྤངས་པ་དང་རྟོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བདག་ཉིད་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་སྣང་མཛད་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་རྒྱུད་ལས་ཀྱང༌། ས་བཅུ་དག་ནི་རབ་ཏུ་འདས། །དབང་གི་རྣམ་པ་ཁོང་དུ་ཆུད། །ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་མཚན་མེད་པར། །གང་གིས་འདིར་ནི་རབ་རྟོགས་པ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་སུ་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཀྱང་ཞེས་པ་ནི་བསྡུ་བའི་དོན་ཏོ། །ས་བོན་སྤངས་པས་སྡིག་པ་ལས་རིང་དུ་སོང་བའི་ཕྱིར་འཕགས་པའོ། །སེམས་ལས་དོན་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་མེད་ཅིང་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་ནི་མྱོང་བ་མེད་དེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སོ་སོ་རང་རང་གི་ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བ་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། དེ་ཉིད་ཤེས་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱས་པར་ནི་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་འདྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་རྟོག་གེའི་ལྟ་བ་མུ་སྟེགས་ཅན་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟིགས་པའི་ལུང་ལ་མི་བརྟེན་པར་རྒྱུ་མཚན་ཕྱོགས་གཅིག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་དགའ་བའི་འདོད་པས་གང་ཟག་གི་བདག་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བའི་མུ་སྟེགས་ཅན་དང༌། གཞན་གྱི་སྒྲ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་ཉིད་ཐར་པ་ཐོབ་པར་འདོད་ཅིང༌། འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ཐར་པ་ཐོབ་པ་ཉིད་དུ་རློམ་སེམས་པ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་སྒྲོ་


DTG122_Page_0028
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདོགས་པའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་སྒྲ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་སྟོན་བ་སྟེ། ཉན་ཐོས་སམ་ཐོས་སྒྲོགས་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ནི་གཞན་གྱི་སྒྲ་ལ་མ་བརྟེན་པར་རང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སངས་རྒྱས་པ། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་དང་གཟུང་བ་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། གཞན་ལ་ཡང་བརྗོད་པ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པའོ། །འཕགས་པ་ཞེས་པ་ནི་ས་བདུན་པ་མན་ཆད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། ཇི་སྲིད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་གནས་མ་གྱུར་པས་ཅུང་ཟད་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་རྟོགས་པ་ཉིད་དུ་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་དེ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་གིས་བསྒོམས་ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། དེ་དག་གི་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཚུལ་དུ་བསྒོམས་པའི་ཆོས་རིའི་རྩེ་མོ་འདིར་བསྟན་ཏེ། ངས་ཀྱང་གནས་དེ་ཉིད་དུ་གནོད་སྦྱིན་གྱི་བདག་པོ་འབོད་འགྲོགས་ལ་སོགས་པས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སོ་སོ་རང་རིག་གི་ཆོས་དེ་ཉིད་བསྙད་ཅིང་ཆོས་བསྟན་ཞེས་པ་སྟེ་རྣམ་གྲངས་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའོ། །ཡང་ན་ཟབ་མོ་དེ་ཉིད་བསྙད་ཅིང་གསུང་རབ་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་བསྟན་ཞེས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ནི་སྒྲ་དང་རྣམ་པར་རྟེག་པའི་ཡུལ་ལས་འདས་པས་བསྙད་ཅིང་སྟོན་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི་དེ་ལྟར་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་སྟོན་པའི་སྐུ་དང་གསུང་སྣང་བ་བྱུང་ཞིང༌། དེ་ལས་ཀྱང་གདུལ་བྱ་འགའ་ཞིག་གིས་སྤྱིའི་རྣམ་པའི་ཚུལ་དུ་སྣང་བ་ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ལས་བརྒྱུད་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པར་འགྱུར་ལ། འགའ་ཞིག་གིས་ནི་ཆོས་སྟོན་པའི་སྒྲར་སྣང་བས་རྐྱེན་བྱས་ཤིང་སྔར་བསྒོམས་པའི་རྒྱུ་ལས་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཟབ་མོ་འདི་བསྟན་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གྲངས་འདི་སྙེད་ཅིག་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲེལ་བ་ཐོབ་བོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་གནོད་སྦྱིན་འབོད་འགྲོགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཤའི་ཟས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ། སེམས་ཅན་འཚེ་བའི་བསམ་པ་ཅན་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ཟབ་མོ་བསྟན་པའི་


DTG122_Page_0029
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྣོད་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། འབོད་འགྲོགས་དང་ནོར་བུ་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པ་གནོད་སྦྱིན་གྱི་བདག་བོ་རྣམས་ནི་སྔོན་རྒྱལ་བ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཤིང་ཚོགས་ཡོངས་སུ་བསགས་པ། སྒྱུ་མའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཐོབ་པ། །གནས་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ། ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་ཕྱུག་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཡང་སའི་ལྷག་མ་རྣམས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་ཆོས་ཟབ་མོ་སྟོན་པའོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་འབོད་འགྲོགས་ཀྱིས་རང་གི་ལུས་རགས་པ་སྤངས་ནས། ཨིནྡྲ་ནཱི་ལའི་མགོ་གླད་ཅན་གྱི་པི་ཝང་གི་ཁོག་པར་རང་ཉིད་ཞུགས་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་དཔལ་བཟང་པོས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་ལང་ཀའི་བདག་པོ་གནས་ཤིན་ཏུ་གྱུར་ཞེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ཉིད་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ཅེས་གསུངས་པས་འདི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་མངོན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་སྔོན་གྱི་དུས་སུ་གཏོགས་འདོད་དགའ་བ་ཅན་ཞེས་པར་ཡང་གྲགས་པ་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་རཱ་མ་ཎས་སྲིན་པོའི་རྒྱལ་པོ་འབོད་འགྲོགས་བསད་དོ་ཞེས་གཏམ་རྒྱུད་རྙིང་བདག་ལས་གྲགས་ཤིང་གྲུབ་པས་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ནི་གཏོགས་འདོད་ཀྱིས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་དྲག་པོ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་རྣམས་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་དོན་དུ་གཏོགས་འདོད་ཉིད་དུ་འམ་དེ་ལས་གཞན་པའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་གསང་བའི་བདག་པོ་དཔལ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་གནོད་སྦྱིན་གྱི་བདག་པོ་ལ་སོགས་པ་དྲག་པོའི་གཟུགས་ཉིད་དུ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་སྟོན་པ་དང་མཚུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་འབོད་འགྲོགས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷ་ཆེན་པོ་ལ་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། །མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ནི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་གཟུགས་སུ་སྟོན་པས་དེ་ལ་འབོད་འགྲོགས་ཀྱིས་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་ལྷ་མོ་ཨུ་མ་དང་རོལ་ཅིང་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་བག་མེད་པར་སྤྱོད་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། །སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་དོན་དུ་དེ་ལྟར་འཕྲུལ་བ་སྟོན་པ་མི་


DTG122_Page_0030
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགལ་ཏེ། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞོན་ནུ་རོལ་རྩེད་མཛད་པ་ལ་སོགས་བར་སྟོན་པ་དང་མཚུངས་སོ། །གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོས་སྨྲས་པའི་གཞུང་ལས། དངོས་པོ་མེད་ལས་ཐར་བར་སྨྲས། །འཆིང་བ་དངོས་པོར་རྟོགས་པ་ལས། །དེ་བས་དངོས་པོ་ཡོངས་སྤངས་ཏེ། །སྟོང་པའི་དངོས་པོས་གནས་པར་བྱ། །ཞེས་ཟབ་མོའི་དོན་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་དྲང་སྲོང་འབལ་མི་ཀ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཨུ་མའི་བདག་པོ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་ཤིང་རོལ་བ་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་རང་དགར་བརྟགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་གི་སྲས་ས་འཚོ་མའི་བདག་པོ་ལ་སོགས་པར་བརྟགས་པ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དང་མཚུངས་སོ། །གཞན་ཡང་འབལ་མི་ཀའི་ཚིག་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་མི་རུང་སྟེ། དེའི་གཙུག་ལག་ལས་སྔོན་གྱི་དུས་སུ་ཁྱབ་འཇུག་གི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པ་རཱ་མ་ཎས་འབོད་འགྲོགས་ཀྱིས་དེ་ལ་དམག་དྲངས་པ་ན། རཱ་མ་ཎའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པའི་སྤྲེའུའི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་སྲིན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་དུམ་བུར་བརླགས་པ་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་པོའི་སྨོན་ལམ་གྱིས་སོས་བར་གྱུར་ཅིང༌། གནོད་སྦྱིན་དང་སྲིན་པོའི་ཕྱོགས་མཚོན་གྱིས་སྨྲས་པ་རྣམས་ནི་ཤི་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ལ། དེ་ནི་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟ་ན་དུས་འགའ་ཞིག་གི་ཚེ་བརྒྱ་བྱིན་རང་ཡང་སྲིན་པོས་བཟུང་ཞིང་བཅིངས་ན། དེའི་སྨོན་ལམ་གྱིས་སྲིན་པོ་རྣམས་ཅིའི་ཕྱིར་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་མི་གསོད་དེ། དེས་ན་དེའི་ཚིག་ནི་བརྫུན་པའོ། །ཡང་གཏོགས་འདོད་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དབུ་མ་སྨྲ་བས་ན། །ས་བདུན་པའི་དབང་པོ་ཡིན་པར་མངོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་དེས་བཀོད་པའི་གཞུང་གི་ཏ་ན་ལས་འབྱུང་བ། །མི་ཤེས་པས་ནི་ཡེ་ཤེས་བསྒྲིབས། །དེས་ན་སྐྱེ་བོ་རྨོངས་པར་འགྱུར། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་མི་ཤེས་པ། །གང་དག་གིས་ནི་བཅོམ་པ་ན། །དེ་དག་ཡེ་ཤེས་ཉི་མ་བཞིན། །མཆོག་ཏུ་སྣང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གཞན་ཡང་གཏོགས་འདོད་ལ་སོགས་པ་འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཉིད་དུ་འཕགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་


DTG122_Page_0031
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་རྒྱུད་ལས་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཐོག་མ་ཐ་མ་མེད་ཅིང་ཞི། །མ་རུངས་ཁྲོ་བ་བཟོད་པ་ཆེ། །གནོད་སྦྱིན་སྲིན་པོ་དམ་པ་བསྟན། །གཏོགས་འདོད་ཁྱབ་འཇུག་གུ་ལང་དང༌། །འབྱུང་ཆེན་སེམས་ཅན་དོན་རབ་བྱེད། །འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་དང་མཁའ་དང་ས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་འབོད་འགྲོགས་ལ་སོགས་པ་ཟབ་མོ་བསྟན་པའི་སྣོད་ཉིད་དུ་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་སྟོན་བའི་ལྟས་བསྟན་པ་ན། །འབོད་འགྲོགས་རང་གི་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་ཀླུའི་རྒྱལ་པོའི་གནས་ནས་བྱུང་སྟེ། ཆོས་བསྟན་པར་དགོངས་ཤིང་བཞུགས་པར་ཐོས་ཤིང་ཤེས་ནས་མ་ཞུམ་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ནི་མཛེས་པ་མ་ཡིན་པས། ཆོས་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་དཀོན་པ་དང༌། དེའི་ཆེ་བ་ཉིད་དུ་བྱུང་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བདག་ཉིད་སོང་ལ་ཞུ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་སྐྱེས་པ་ནི་དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མདུན་དུ་བདར་ཞེས་པ་ནི་སྐོར་བྱེད་ཀྱི་འཁོར་རྣམས་ཀྱི་མདུན་ཕྱོགས་ན་སྣང་བའོ། །ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་རླུང་གིས་བསྐྱོད་པ་ན་རླབས་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་བག་ཆགས་ཀྱི་རླུང་གིས་བསྐྱོད་པ་ན། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཞིང་འབྱུང་བ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་ཚུལ་བསྟན་པའོ། །རྒྱ་མཚོའི་རླབས་ལ་གཟིགས་ཞེས་པ་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོའི་འགྲམ་ན་བཞུགས་ཤིང་དེ་ལྟར་གཟིགས་པར་སྟོན་པ་སྟེ། དཔེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་པ་ཉིད་དུ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་སྟོན་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ཞེས་པ་ནི་གནས་སྐབས་དེར་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དུ་མ་གཉེར་ཡང་འདུལ་བའི་དུས་ལ་བབ་པར་གཟིགས་ནས་ཆོས་བསྟན་པར་དགོངས་པའོ། །ཡུན་རིང་པོའི་དོན་ནི་ངེས་པར་ལེགས་པའི་འབྲས་བུའོ། །ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ནི་མངོན་པར་མཐོ་བ་སྟེ། འཕྲལ་དུ་ཕན་པ་དང་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་བདེ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་ནས་སློང་བའི་བསམ་པ་མངོན་དུ་བཏང་སྟེ། མཆོད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་ཞུ་བའི་ཚིག་མདོ་ཙམ་བསྟན་པ་ནི་


DTG122_Page_0032
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་པས་མེ་ཏོག་གི་གཞལ་མེད་ཁང་སྤྲུལ་ནས་དེར་ཞུགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །རང་ཉིད་གོས་དུར་ཁ་བྲི་ཡང་ཀུ་འདྲ་བ་རིན་ཐང་མེད་པས་ལུས་གཡོགས་པའི་མཆན་དུ་པི་ཝང་དབྱངས་ཏེ། འཁོར་རྣམས་ཀྱང་བདག་པོ་འབོད་འགྲོགས་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དགའ་ཞིང་སྤྲོ་བར་བྱས་ནས། གླུའི་དབྱངས་ཤ་རྫ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་འདིར་སྔོན་གྱི་གཙུག་ལག་ལས། རྩེ་མོ་རློམ་པར་བླང་བ་ནི། །ལྔ་པ་ཨུ་མའི་དབྱངས་དག་སྟེ། །དཔའ་བོ་དྲག་པོ་ངོ་མཚར་དུ། །དྲུག་སྐྱེ་ཁྱུ་མཆོག་དེ་བཞིན་ནོ། །གན་དྷར་ནི་ཤའི་དབྱངས་དག་ནི། །སྙིང་རྗེའི་རོ་ལ་བླང་བར་བྱ། །འཐབ་མོ་འཇིགས་དང་བཅས་པ་ལ། །དྷེ་འབད་དབྱངས་ནི་བླང་བར་བྱའོ། །ཞེས་འབྱུང་ཞིང༌། །དེ་ལྟ་བས་ན་འབོད་འགྲོགས་ཀྱིས། དོན་དང་མཐུན་པར་བླངས་པ་སྟེ་ཞེས་སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་དཔལ་བཟང་པོས་བཤད་དོ། །དེའི་དོན་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྔོན་བཙུན་མོའི་ཚོགས་དང་རྩེ་ཞིང་རོལ་བ་དང༌། རློམ་སེམས་པའི་ཚུལ་དུ་བསྟན་ལ། དེ་དང་མཐུན་པར་བན་ཙམ་དང༌། མ་དྷ་མའི་གླུ་བླངས་ལ། གཞན་ཡང་དེས་དྲག་པོའི་གཟུགས་སུ་བསྟན་ཅིང་བདུད་ཚར་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ངོ་མཚར་གྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་པས་དེ་དང་མཐུན་པར་ཤ་རྫ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དྲུག་ལས་སྐྱེས་པ་དང་ཁྱུ་མཆོག་གོ །དེ་ཉིད་སྙིང་རྗེའི་རོ་དང་ལྡན་པས་དེ་དང་མཐུན་བར་གན་དྷ་ར་དང་ནི་ཤ་དའོ། །གཞན་ཡང་དེ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་རྩོད་པའི་འཁོར་ལོ་ཤོམ་པ་ལྟ་བུར་བསྟན་ཏེ། །དེ་དང་མཐུན་བར་དེ་བྷཊའི་དབྱངས་བླངས་ཞེས་པའོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་ནི་ལྷའི་དྲང་སྲོང་གི་ཁྱད་པར་གྱི་གླུའོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་གླུའི་དབྱངས་མང་པོ་སྟེ་དྲང་སྲོང་བྷ་ར་ཏ་དང་བྱི་ཤ་ཁི་ལའི་གཞུང་ལས་བརྟག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང༌། དབྱངས་བདུན་རྣམས་དང་གྲོང་གསུམ་དང༌། །རྒྱལ་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་དང༌། །ཏ་ན་བཞི་བཅུ་དགུ་རྣམས་ཏེ། །དབྱངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་ཙམ་མོ། །ཞེས་པ་གླུའི་མཐའ་ན་ཛ་ཡ་ཏི་དང་ཏ་ན་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དེ་རྣམས་ཡོད་པའོ། །སྦྱར་བ་ལ་སོགས་ཞེས་པས་ནི་རོལ་མོའི་ཚོགས་གཞན་བསྡུའོ། །དེ་ལྟར་རང་གི་ལུས་པི་ཝང་གི་ནང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་ཏེ། དེའི་རྒྱུད་ཀྱི་སྒྲ་དང་རྗེས་


DTG122_Page_0033
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་མཐུན་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བརྗོད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་གླུ་བླངས་པ་ནི། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། །འདིར་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་བཤད་པའི་ཚུལ་ལས། དང་པོར་གྲུབ་པའི་མཐའ་སྟོན་པ་ནི་སོ་སོར་རང་རིག་པའི་བར་གྱིས་ཏེ། དོན་ནི་སྲིད་གསུམ་སེམས་སུ་འདུས་ཤིང་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཚུལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མྱོང་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཞིང་དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཕན་ཚུན་ཟུང་དུ་འཇུག་བ་རིག་པ་དང་སྟོང་པ་དབྱེར་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཏེར་དུ་གྱུར་པའོ། དེ་ཉིད་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་གིས་སྟོང་ཞིང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་བ་ལྟ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ལས་འདས་པས་ལྟ་དང་རྣམ་བྲལ་ཞེས་པའོ། །དྲི་མ་མེད་ཅེས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་སྟེ། རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་དོན་ལ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སོ་སོ་རང་རིག་ཤེས་བ་ཞེས་པ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་ཏོ། །སྟོན་པའི་ཆོས་ཚུལ་ཞེས་བ་ནི་བཤད་པའི་ཚུལ་ཏེ། གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སམ་དགུས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལ་འདིར་སྟོན་པ་ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དགེ་བ་སྟོན་པ་དང་མི་དགེ་བ་སྟོན་པ་ལས་འདིར་ནི་དགེ་བར་གྱུར་པ་སྟོན་པ་སྟེ། ཀྱེ་རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ལུས་ཀྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལུས་ཀྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཡོངས་སུ་སྤངས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་འདི་དག་ནི་ཁྱེད་ལ་སྟོན་གྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཡོངས་སུ་མ་སྤངས་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཁྱེད་ལ་མི་སྟོན་ཏོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་པའོ། །གཞན་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྔོན་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ཐོབ་པའི་ཐབས་རྣམས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ལ་སྟོན་པ་དང༌། བདག་ཉིད་མ་རིག་པ་བཅོམ་པས་སེམས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་འཇོམས་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མིག་ཐོབ་པས་སེམས་ཅན་གྱི་ལྡོངས་པའི་རབ་རིབ་བསལ་ནས་ཡོངས་


DTG122_Page_0034
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་དག་པའི་མིག་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། བདེན་པ་གཉིས་ཤེས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་བདེན་པ་གཉིས་སྟོན་པ་དང༌། བདག་ཉིད་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། བདག་ཉིད་མཐའ་མེད་པའི་འཁོར་བའི་ཆུ་ལས་བརྒལ་བས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལས་སྒྲོལ་བ་དང༌། བདག་ཉིད་འཇིགས་པ་མེད་པར་གྱུར་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་འཇིགས་པ་མེད་པ་སྟོན་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པས་ཏེ། དེ་ཡང་བསྟན་པའི་གདུལ་བྱའི་གཙོ་བོ་ནི་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ལ་འཇུག་ཅིང་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལས་གསུངས་སོ། །མགོན་པོ་ཞེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྐྱོབ་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །ཡང་ན་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ་རྟོགས་ཤིང་གོམས་པས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་དང་བྲལ་ཞིང༌། ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་གློ་བུར་ཡང་སྤངས་པ་སོ་སོར་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་པ་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྟོད་པའོ། །གཞན་ཡང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་བསྡུས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱིས་ཀུན་གཞི་ལ་ཟག་པ་མེད་པའི་ས་བོན་བསགས་པའི་དབང་གིས་ཐོབ་པའི་སྐུ་སྟེ། སྐུ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་སྤྱིར་བསྟན་པའོ། །གལ་ཏེ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་གདུལ་བྱ་འབའ་ཞིག་གི་སྣང་བ་ཡིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པས་དགེ་པའི་ཆོས་ཀྱི་འབྲས་བུར་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གང་གིས་གདུལ་བྱ་ལ་སྐུ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་སྟོན་ནུས་པའི་རྒྱུ་དེ་ལས་བྱུང་བས་དེ་ལྟར་བསྟན་པའོ། །བདེ་གཤེགས་ཞེས་པ་ནི་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས། ཇི་སྐད་དུ་བདེ་བ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། གཞན་དོན་སེམས་པའི་བདེ་བའི་རེ་དང་ལྡན་བས་སོ། །དེ་ཉིད་ལས་མ་ཉམས་བར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པས། དེའི་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་བདེ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་


DTG122_Page_0035
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐོང་བའོ། །དེ་ཉིད་ལས་མ་ཉམས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བ་སྟེ། དེས་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པའོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དོན་དུ་ཡིན་གྱི། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་ལས། སྤངས་པ་དང་རྟོགས་པའི་དོན་ལས་བཤད་པ་ཡང་འདིར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། སྐབས་གཞན་དུ་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པར་འཕྲུལ་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བ་མངའ་བས་གདུལ་བྱ་ཇི་ལྟར་འདུལ་བར་འགྱུར་བའི་སྐུ་དང་གསུང་སྣ་ཚོགས་སུ་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་གདུལ་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་སྣང་བ་ནི་སྤྲུལ་བའི་སྐུ་སྟེ། དེ་ཡང་མཆོག་གི་སྤྲུལ་པ་དང་བཟོ་དང་སྐྱེ་བའི་སྤྲུལ་པ་སྟེ། རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །སོ་སོར་རང་རིག་རྟོགས་པའི་ཆོས་དགྱེས་པ་ཞེས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་དང་ལྡན་བའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སངས་རྒྱས་ནི་སྐུ་ལ་འཁྲུལ་པ་མི་མངའ། གསུང་ལ་ཅ་ཅོ་མི་མངའ། ཐུགས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མངའ་སྟེ། ཡང་དག་པར་བསྡམས་པའི་སྐུ་ཅན་ཡིན་པས་ཐུབ་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་བསྟོད་པའོ། །དེ་ནི་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་དུས་ཞེས་པ་ལང་ཀའི་གྲོང་རྡལ་དུ་གཤེགས་པར་འོས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་སྲས་དང་བཅས་པ་གདུལ་བྱའི་དོན་དུ་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྟོན་པར་ནུས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བཞུགས་ཤིང་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གཤེགས་ནས་ཀྱང་བྱ་བ་ཅི་བྱེད་ཅེ་ན་མགོན་པོ་འདིར་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་པའོ། །བཤད་ཀྱང་དོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། གཟུགས་མང་ལྡན་པའི་གནོད་སྦྱིན་ཀུན་ཀྱང་ཉན། ཞེས་པ་སྟེ། རང་རང་གི་ལས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་གཟུགས་མི་འདྲ་བ་དང་ལྡན་པའམ། འགའ་ཞིག་རྫུ་འཕྲུལ་ཐོབ་པས་རེ་རེ་ཡང་གཟུགས་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་སྟོན་པར་ནུས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཞུ་བ་མདོར་བསྟན་ནས། རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། དེ་ལྟར་ལང་ཀའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཏོ་ཐ་ཀའི་རྒྱུ་དང་མཐུན་པར་གླུ་


DTG122_Page_0036
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བླངས་ནས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཀྱང་གླུ་བླངས་ཞེས་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྗེས་སུ་གནང་བ་སྡུད་པ་བོས་སྔར་མཐོང་བའི་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའི་ཚིག་གོ །ངེས་པའི་དོན་དུ་ན་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་ཏུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་ཚིག་གི་དོན་ནི་ཕལ་ཆེར་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །ནེ་ཙོས་ར་ནས་བརྒྱན་པའི་གནས་སམ་ལམ་དེར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སོང་ཞེས་ཚིག་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སུ་དག་སོང་ན་གནོད་སྦྱིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གནས་གང་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་ཡིན་ན། མགོན་པོ་གང་ན་བཞུགས་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་སྟེ། དེ་ཡང་ལྗོན་ཤིང་དང་སྐད་སྙན་པར་སྒྲོགས་པའི་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་བརྒྱན་ཞེས་པའོ། །མེ་ཏོག་གི་བཞོན་པ་ནི་ཁང་པའོ། །འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་མངོན་པར་འཕགས་ཤིང་ཁྱད་ཞུགས་པའི་སྤོབས་པ་དང་གཟི་བརྗིད་དང་ལྡན་པས་གདུལ་བྱ་རྣམས་རང་རང་གི་མིང་བསྙད་ཅིང་ཞུ་བར་སྤོབས་པ་དགའ་བས། དེའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བྱུང་ཞེས་པའོ། །རྒྱལ་བ་ཞེས་པ་ནི་སྤང་བར་བྱ་བའི་གཡུལ་ལས་རྒྱལ་བའམ། ཡོན་ཏན་གྱི་བགོ་སྐལ་གྱིས་རྒྱལ་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་བའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བརྙེས་པས་དབང་པོ་ཞེས་པའོ། །བདག་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔོན་འབོད་འགྲོགས་ཀྱིས་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་ཚིག་ལ་སོགས་བ་སྡུད་པ་པོས་མཐོང་ཞིང་ཐོས་པ་རྣམས་སྡུད་པ་པོས་བསྡུས་ཤིང་བསྟན་པའོ། །ལང་ཀར་རྗེས་སུ་བཟུང་ཞེས་པ་ནི་ས་ཕྱོགས་ཀྱང་མཆོད་པའི་གནས་ཉིད་དུ་བྱིན་གྱིས་རློབས་ཤིག་པའོ། །རྡུལ་མེད་པ་ནི་མུ་སྟེགས་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པས་མ་གོས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཟབ་མོ་སྒྲ་དང་བློའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། །བཤད་པའི་ཚུལ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་གསུང་ཞིང་འཆད་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། །སྔར་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་སྣང་བ་མི་འགལ་ཞེས་པའོ། །གཞན་དག་རྟོག་གེའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་རང་གི་མཚན་ཉིད་དངོས་སུ་སྒྲས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཡང་བརྗོད་པ་དང་འདྲེས་པར་སྣང་བའི་སྤྱིའི་རྣམ་པ་སྒྲ་དོན་ཡིན་ལ། དེ་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་མེད་པར་ཞེན་པས་དངོས་


DTG122_Page_0037
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་སྤྱིའི་རྣམ་པ་བརྗོད་པ་ལས་བརྒྱུད་ནས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སྒྲོ་འདོགས་ཆོས་པ་ཉིད་སྒྲས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་མི་འཐད་དེ། དེ་ནི་རྣམ་རྟོག་གནས་མ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་ཏེ་སྤངས་པ་ལ་ནི་སྤྱིའི་རྣམ་པ་སྣང་བ་ཉིད་མེད་པས་སོ། །གལ་ཏེ་སྔ་མ་རྣམས་ནི་འདས་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་གསུངས་པའི་ཤེས་བྱེད་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་བཤད་པར་དྲན་པས་ཏེ། སྔར་གྱི་ཚད་མའི་བྱེད་པ་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་ཅེས་པའོ། །དེས་ན་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ལུགས་རྗེས་སུ་སྐྱོང་དགོས་པ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་ཤོད་ཅེས་པ་སྟེ། བཤད་པར་འོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །དེ་ཉིད་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པས་མ་འོངས་པ་ལུང་སྟོན་པ་ནི་མ་འོངས་དུས་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འཕྲུལ་གྱི་ཚུལ་ཞེས་པ་སྟོན་པ་དང་ཚིག་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་བ་ཙམ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་འཕྲུལ་གྱི་ལང་ཀ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གནས་ཀྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་སྟེ། ཐེལ་སྡིངས་རྡོ་སྟེངས་ཞེས་པ་ནི་འཆག་ཅིང་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་རྡོ་ལེབ་ཉམས་དགའ་བས་བརྒྱན་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་འཁོར་གྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་སྟེ། མཚན་མར་དམིགས་ཤིང་སྲིད་པ་དང་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཉེས་པ་དང་བྲལ་བ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བ་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་དོན་ལ་སྒོམ་པའི་གནོད་སྦྱིན་དག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལ་བོད་པའོ། །ཡང་ན་བཅོམ་ལྡན་ཞེས་པ་ཡན་ཆོད་རྐང་པ་ཕྱེད་དང་གསུམ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྟོད་པའོ། །གནོད་སྦྱིན་དག་སངས་རྒྱས་སྔ་མས་མཛད་སྲུང་ཞེས་པ་ནི་སྔ་མས་གདམས་ངག་བསྟན་པ་མཛད་པ་རྗེས་སུ་སྲུང་ཞིང་སྒོམ་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་ད་ལྟར་ཞུ་བ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། ཐེག་ཆེན་ཚུལ་ལ་དད་པས་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་རོས་ཚིམ་པ་མེད་ཅིང་ཁྱད་པར་གཞན་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཞུ་བའོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལམ་གྱི་དུས་ན་ཐབས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་གཉིས་དབྱེར་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་སྒོམ་པར་


DTG122_Page_0038
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱེད་པ་དང༌། འབྲས་བུའི་དུས་ན་ཡང༌། ཤེས་པས་སྲིད་ལ་མི་གནས་ཤིང༌། །སྙིང་རྗེས་ཞི་ལ་མི་གནས་ཏེ། ཞེས་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོར་གྱུར་པའོ། །དེ་ལྟར་རང་ཉིད་དད་ཅིང་གཞན་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ་གཞན་དེ་དག་ཀྱང༌། གནོད་སྦྱིན་མོ་དང་གནོད་སྦྱིན་བུ་ཞེས་པ་སྟེ། སྔར་མ་ཐོས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཡང་ཞུ་བར་གསོལ་བའོ། །བུམ་སྣ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་འབྲོག་གནས་དང་ནོར་བུ་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་འཁོར་གྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པའོ། །ཁྱིམ་དང་ལྷ་མོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་མཆོད་པ་སྟོན་ནོ། །བདག་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གྲུབ་པའི་མཆོད་པའོ། །དེ་ཡི་ཚིག་དེ་གསན་པ་དང༌། །སྲིད་གསུམ་དབང་པོས་གསུངས་པ་ནི། །ཞེས་པ་སྡུད་པ་པོའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་བསྟན་པའོ། །གནོད་སྦྱིན་དབང་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བཤད་པ་ཉིད་དུ་སྐབས་ཕྱེ་བ་སྟེ། དངོས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པའོ། །འདི་ནི་རྣལ་འབྱོར་ལྡན་པ་དག །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་སྤྱོད་པའི་གནས། །ཞེས་པ་ནི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་གནས་ཡིན་པས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་གནང་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྡུད་པ་པོས་སྔར་མཐོང་བའི་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །ཞི་བའི་བློ་ནི་ནང་དུ་ཆོས་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པའོ། །དེ་ཉིད་དུ་ཞེས་པ་མེ་ཏོག་གི་ཁང་པ་དེ་ཉིད་དུའོ། །འཇིགས་པ་མེད་ཞེས་པ་ནི། ས་ཐོབ་འཇིགས་པ་ལྔ་དང་བྲལ། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འཚོ་བ་ཉམས་པས་འཇིགས་པ་དང༌། བསྟོད་ར་མེད་པའི་འཇིགས་པ་དང༌། འཆི་བའི་འཇིགས་པ་དང༌། ངན་སོང་གི་འཇིགས་པ་དང༌། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་བག་ཚ་བའི་འཇིགས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་དང་བྲལ་བས་ས་དང་པོ་ཡན་ཆད་ཐོབ་པ་རྣམས་སོ། །འཇིགས་པ་དེ་རྣམས་མེད་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་ནི་བདག་གི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བས་བདག་ཕངས་པར་སེམས་པ་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ན། ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ལ་ཕངས་པར་སེམས་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་འཚོ་བ་མེད་པས་འཇིགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་སུ་ལས་ཀྱང་རིམ་གྲོ་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་རེ་བ་མེད་ཀྱི། གཞན་དུ་ན་བདག་


DTG122_Page_0039
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་ཡོ་བྱད་མང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྡུ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མེད་པས་འཇིགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བས་བདག་གི་འདུ་ཤེས་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་འཆི་བའི་འཇིགས་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཤི་ནས་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་དང་མི་འབྲལ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ངན་འགྲོའི་འཇིགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་གིས་བསམ་པ་དང་མཚུངས་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ན་སུ་ཡང་མེད་ན། ཆེས་ལྷག་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་སྙམ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་བག་ཚ་བས་འཇིགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པ་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཁྱད་པར་དུ་འཇིགས་པ་མེད་ཅེས་སྨོས་པ་ནི་ལས་དང་པོ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་འབོད་འགྲོགས་དྲག་པོའི་གཟུགས་ཅན་ཡིན་པས་འཇིགས་པར་འགྱུར་བ་དག་སྲིད་པས་སོ། །དགའ་བའི་གྲོང་རྡལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡང་སྔ་མ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་མཆོད་ཅིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་དེ་དག་གི་ཚོགས་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་མཆོད་པའི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་བཞེས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་འབོད་འགྲོགས་ཀྱིས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ལས་རྒྱལ་བ་དང༌། རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ཀྱི་སྟོད་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ། རིན་པོ་ཆེས་བརྒྱན་པའི་སེ་མོ་དོ་བཏགས་ཞེས་རྣམ་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གནོད་སྦྱིན་སྡེ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཁོར་གྱི་གཙོ་བོས་སྟོན་པ་ལ་ཆོས་ཞུ་བ་ཉིད་དུ་གསོལ་བ་འདེབས་པའོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཞུ་བར་གསོལ་བ་འདེབས་ཤེ་ན། རང་རྒྱལ་ཉན་ཐོས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བདག་གི་དོན་འབའ་ཞིག་སེམས་པ་དང་གང་ཟག་དང་ཆོས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ཉེས་པ་ལས་གྲོལ་བའི་དབུ་མའི་དོན་ནོ། །རྩེ་མོ་རིན་ཆེན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྤྲུལ་པ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དང༌། དེ་དག་ཉེ་བར་བསྡུས་ཏེ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དོན་གྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་ཉེ་བར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །དེ་དག་གི་དོན་ནི་གོ་སྐབས་ཀྱིས་གནས་དེ་ཉིད་དུ་ཁྱད་པར་


DTG122_Page_0040
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་གྱུར་པའི་གནས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞིང་ཁམས་དང༌། སྟོན་པ་དང༌། གདུལ་བྱའི་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་སྤྲུལ་ཅིང༌། དེ་དང་འགྲན་པའི་ལང་ཀ་ཞེས་པ་སྟེ་སྔར་ནས་གནས་པའི་ལང་ཀའི་གྲོང་རྡལ་དང་འགྲན་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པའི་མདོ་སྡེ་ཞེས་བ་ནི་དེ་ལྟར་ཆོས་སྟོན་པ་པོ་མང་བས་དེས་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱང་ཤློ་ཀ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་གྲགས་པ་བཞིན་དུ་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །སྟོན་པ་དང་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྐང་པ་གཉིས་ཀྱིས་དེ་རྣམས་ཉེ་བར་བསྡུས་པའོ། །གནོད་སྦྱིན་འབོད་འགྲོགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དོན་དུ་གདུལ་བྱའི་གཙོ་བོས་ཉེ་བར་རྟོགས་པའི་ཚུལ་བསྟན་པའོ། །དེའི་དོན་ཀྱང་གོ་སྐབས་ཀྱི་ཡུལ་གཅིག་ཏུ་དེ་འདྲ་བའི་འགལ་བ་རྣམ་པ་དུ་མ་སྣང་བ་ནི་རང་རང་གི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོ་བདེན་བར་མི་འཐད་དེ། འགལ་བའི་དོན་དངོས་པོ་ལ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དེ་ལྟར་སྣང་བ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། མ་བྱུང་བ་ལས་གང་བྱུང་ཞིང༌། །བྱུང་ནས་ཀྱང་ནི་རྣམ་འཇིག་པ། །རྐྱེན་ལས་ཡོད་དང་མེད་དེ་དག །ང་ཡི་བསྟན་ལ་དེ་མི་གནས། །ཞེས་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་བས། དེ་འདྲ་བའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བར་སྣང་བ་དག་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་སྟེ། འདིའི་དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་འོག་ནས་བསྟན་པར་བྱའོ། །བསམ་པ་འདི་གོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འབོད་འགྲོགས་ཀྱིས་སྔར་གྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་བའི་དོན་ལ་རྗེས་སུ་བསམས་ཤིང་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྣང་བ་འདི་གོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་གིས་དང་སུ་ཡིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤང་བའི་སྒྲའོ། །དེས་ན་འདི་རྣམས་ནི་སྦྱུ་མའི་དཔེ་བརྒྱད་དང་མཚུངས་པར་སྣང་ལ་བདེན་པའི་དངོས་པོས་སྟོང་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱི་རོལ་བདེན་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ནམ་ཞེས་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་ཚུལ་དུ་བསྟན་ཀྱང་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྨི་ལམ་ན་ཁྱིམ་ཆུང་དུའི་ནང་ན་རི་བོ་ཆེན་པོར་སྣང་བ་ནི་སད་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཅི་དེ་བདེན་ནམ་བརྫུན་ཞེས་


DTG122_Page_0041
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟོགས་པ་དང་མཚུངས་སོ། །རྨི་ལམ་རོད་ཅེས་པ་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་ཉམས་ཀྱི་རྣམ་པའོ། །གཞན་དུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་དང་མ་རྟོགས་པའི་སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་སྟོན་པ་སྟེ་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །འདིའི་དོན་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་གིས་ང་ལ་གཟུགས་སུ་མཐོང༌། །གང་གིས་ང་ལ་སྒྲར་ཤེས་པ། །འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་ལྡན་པ་སྟེ། །སྐྱེ་བོ་དེས་ནི་ང་མི་ཤེས། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཆོས་གྱི་སྐུ། །འདྲེན་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཉིད་བལྟ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་མི་མཐོང་ཞེས་པ་དང་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་མི་འཛིན་ཅིང་དོན་དམ་པར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་འཇུག་པ་མེད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་མཐོང་ན། དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་ཡིན་ཞིང༌། མཐོང་བ་པོ་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །ལང་ཀའི་བདག་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གདུལ་བྱའི་གཙོ་བོ་ལ་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང་རྗེས་སུ་གདམས་པ་སྟོན་ཏེ། གནས་ཤིན་ཏུ་གྱུར་ཞེས་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། ཡིད་དང་འཛིན་དང་རྣམ་པར་རྟོག །གྱུར་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་དང༌། །ཞིང་དང་ཡེ་ཤེས་ལས་དག་ལ། །དབང་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ནོ། །དབང་དེ་མི་གཡོ་ལ་སོགས་པའི། །ས་གསུམ་ལ་ནི་རྣམ་བཞི་སྟེ། །གཅིག་ལ་རྣམ་གཉིས་གཞན་དག་ལ། དབང་ནི་རེ་རེར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བཅུའི་མགོན་པོས་གསུངས་ཏེ། དེའི་དོན་ཡངས་བརྒྱད་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་གནས་གྱུར་པས་རྣམ་པར་ནི་རྟོག་པ་དང་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིང༌། དགུ་པ་དང་བཅུ་པ་ལ་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་གྱུར་པས། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པའི་ལས་ལ་དབང་ཐོབ་པའོ། །འདིར་གནས་གྱུར་པ་ཡང་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤངས་པ་ནི་ཡིན་གྱི་ས་བོན་སྤངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང་ལྡན་པའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་བོན་ཀུན་གཞི་གནས་གྱུར་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་


DTG122_Page_0042
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ས་ལ་སྟེ། ས་བོན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། གནས་དོན་ལུས་སུ་སྣང་བ་དག །གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཟག་མེད་དབྱིངས། །ཞེས་པ་དང༌། ཡང༌། རྟེན་ནི་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ན། །སངས་རྒྱས་དྲི་མེད་གནས་ལ་ནི། །མི་གནས་མྱ་ངན་འདས་པ་ཡི། །འབྱོར་པ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་ལང་ཀའི་བདག་པོ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། གནས་གྱུར་སྔ་མ་རྣམས་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་སོ་སོར་རང་རིག་པའི་ཚུལ་དུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་ན་རྟོགས་ནས་རྗེས་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྒྱུ་བ་ལ་གནས་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྟོག་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་སྤངས་པའོ། །གཞན་ཡང་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་པ། རིག་པའི་གནས་དང་སྒྱུ་རྩལ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པ་སྟེ། དེ་ལ་རག་མ་ལུས་པའོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་རབ་རྩལ་སེམས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལས། ལྷའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པ་རྣམས་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཐབས་ལ་མཁས་པས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་བྱམས་པ་དང༌། དོན་དང་ཆོས་སུ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་སྤོབས་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་རྣམ་པས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་པོ་དག་སྟེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱང་འབོད་འགྲོགས་ལ་ལྡན་པའོ། །ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། སྤྱན་ལྔ་དང་ལྡན་ན་གཞན་གྱི་དྲིང་ལ་མི་འཇོག་པའོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་པའོ། །གཞན་ཡང་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་སྒྲུབ་པ་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བར་སྣང་བའི་དོན་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་མི་འགལ་བར་སྒྲུབ་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་སེམས་ཅན་ཡང་མི་དམིགས་ལ།


DTG122_Page_0043
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་བརྩོན་པ་ཡང་བྱེད་དོ། །དོན་དམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྲི་བ་དང་འཕེལ་བ་མི་དམིགས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་དགེ་བ་ལ་ཡི་རང་ནས་དེ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་ཞིང་སྨོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་རྟོགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་སུ་གྱུར་པའམ། ཁྱད་པར་དུ་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པའོ། །འདི་འདྲ་བའི་ཚིག་འོག་ནས་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །གོང་ནས་གོང་དུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་མཁས་ཞེས་པ་ནི་ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་ཏེ། འདི་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་བྱེ་བྲག་ལ་སོགས་པ་ནི་འོག་ནས་བསྟན་པར་བྱའོ། །སེམས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ། །སེམས་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས། །ངར་སེམས་ཉིད་ནི་ཡིད་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་རིག །ལྔ་པོས་སྣང་བ་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་འབྱུང་བས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཀུན་གཞི་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་དྲུག་པོ་རྣམས་རང་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཤིང༌། དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། རྒྱུད་གསུམ་ཆད་པར་ལྟ་བ་སྟེ། འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་གནས་པ་རྣམ་པར་གསུམ་དང་བྲལ་བར་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་ལ། གཞན་ཡང་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུན་མི་འཆད་པའོ། །འདུ་བྱེད་དང་སྲིད་པ་ནི་ལས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྒྱུན་མི་འཆད་པའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལམ་གྱི་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའོ་ཞེས་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པ་ལས་གསུངས་ཏེ། འདིའི་དོན་ནི་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་མདོར་བསྡུས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུད་གསུམ་རྣམ་པར་ཆད་ཅིང༌། དེ་འདྲ་བའི་ཟད་པ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །གཞན་ཡང་འགྲོ་བ་ཐམས་


DTG122_Page_0044
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་དབང་ཕྱུག་དང་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱུར་ལྟ་བ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་བའི་མུ་སྟེགས་ཅན་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་རྟོགས་པའི་བློ་གྲོས་ཅན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བ་དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཉམ་པར་གཞག་ཅིང་དེའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་བློའི་མེ་ལོང་དང་བ་ལ། ནམ་མཁའ་དང་བའི་ནང་ནས་སངས་རྒྱས་སྐུར་སྣང་ཞིང་གསུང་ཐོས་པ་སྟེ། ཐོས་པའི་གསུང་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ལང་ཀའི་བདག་པོ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་པ་སྟེ། དེའི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ལ་ངོ་མཚར་བས་ལན་གཉིས་སྨོས་པའོ། །ཡང་ལང་ཀའི་བདག་པོ་ཁྱོད་ནི་ལེགས་སོ་ཞེས་པ་ནི་གདུལ་བྱ་གཞན་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་པ་ན་པར་འགྱུར་བས་ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ་ཞེས་པའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་རྟོགས་པ་ལྟར་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་ཉེ་བར་གདམས་པའོ། །དེ་ལྟར་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་ཀྱང༌། ཁྱེའུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དང༌། ཟབ་མོའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ལ་ཆོས་ཉིད་དུ་མཐོང་གི་གཟུགས་སུ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་མཐོང་གི་ཡི་གེ་དང་ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་འདུས་མ་བྱས་སུ་མཐོང་གི་ཚོགས་སུ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། བཞི་པོ་དེ་དག་གོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་སྐུ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་གསུང་དབྱངས་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་བལྟས་ན། དེའི་རང་བཞིན་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐར་ལྷུང་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་ལ། ཡང་ད་ལྟར་སྣང་བ་གདུལ་བྱའི་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་བའམ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པ་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ལྟ་ན་ནི། དེ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ཆད་པའི་མཐར་འགྱུར་བའོ། །ཁྱོད་


DTG122_Page_0045
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གདུལ་བྱའི་གཙོ་བོ་ལ་གདམས་པ་སྟེ། ཀུན་གཞི་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེ་རྣམས་གནས་གྱུར་ཞིང་ནང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་དོན་ལ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་པའོ། །ཚིག་གི་དོན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ལྷུང་བའི་ལྟ་བ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི། བརྗོད་པ་སྣ་ཚོགས་དང་འདྲེས་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་དུ་མར་རྟོག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། དེ་འདྲ་བའི་མཚན་མ་སྣ་ཚོགས་ལ་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་འཕགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། གང་ཞིག་སྒྲ་ཡིས་ཆོས་བསྟན་པ། །ཆོས་རྣམས་མང་པོ་བསམ་མི་ཁྱབ། །སྒྲ་དེ་ལ་ཡང་གང་ཆགས་པ། །དགོངས་པའི་བཤད་པ་མི་ཤེས་སོ། །ཅི་ལ་དགོངས་ཏེ་བཤད་པ་ཡི། །དགོངས་པ་དག་ནི་མི་ཤེས་པ། །ཆོས་ཉིད་ལ་ནི་མ་བསླབས་པས། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཆོས་སུ་འཆད། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་སྟོང་དག་ཏུ། །དས་ནི་མདོ་སྡེ་གང་བཤད་པ། །ཚིག་འབྲུ་ཐ་དད་དོན་གཅིག་སྟེ། །ཐམས་ཅད་བརྗོད་པར་ནུས་མ་ཡིན། །ཚིག་གཅིག་རྣམ་པར་བསྒོམས་ན་ནི། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསྒོམས་པར་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ཆོས་རྣམས་མང་པོར་བ་བཤད་པ། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད། །མེ་གང་དོན་ལ་མཁས་པ་དང༌། །ཚིག་འདི་བསླབས་པར་གྱུར་པ་ལ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་དཀོན་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་དྲང་སྲོང་རྒྱས་པ་དང༌། འཇུག་སེལ་ལ་སོགས་པས་སྨྲས་པའི་སྔོན་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་དང་སྒྲུང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱ་ཞིང༌། དབང་ཕྱུག་དང་ཚངས་པ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་རྟག་པ་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པ་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་གཟུང་བར་མི་བྱ་ཞིང༌། བདག་ནི་སྲིན་པོའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་དྲེགས་ཤིང་ང་རྒྱལ་བར་ཡང་མི་བྱ། བསམ་གཏན་དྲུག་ལ་སོགས་པ་ལ་བསམ་གཏན་པར་མ་ཡིན་ཞེས་པ་སྟེ། དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་བསམ་གཏན་དྲུག་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཉེར་བསྡོགས་དང༌། དངོས་


DTG122_Page_0046
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞི་དང་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱི་དངོས་གཞི་ཟག་པ་མེད་པའམ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་དང༌། ནམ་མཁའི་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཚན་མར་དམིགས་པ་རྣམས་ལ་བསམ་གཏན་པར་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །ལང་ཀའི་བདག་པོ་འདི་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཉེ་བར་གདམས་པའི་དོན་འདི་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་འདའ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས། དེ་རྣམས་ཀྱི་དམ་ཚིག་ཉིད་དུ་སྟོན་པའོ། །ཕ་རོལ་གྱི་རྒོལ་བ་ནི་འགལ་བ་ཁས་ལེན་པས་རྩོད་པ་ཉེ་བར་འགོད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཆོས་དང་མཐུན་པར་ཚར་གཅོད་ཅིང་ལྟ་བ་ངན་པར་གྱུར་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལྟ་བ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྟེ། བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བ་ཡིན་ལ་དེ་རྣམ་པར་བཟློག་པ་ལ་མཁས་པས་ལྟ་བ་ངན་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བའོ། །བློ་ཞིབ་ཅིང་ཞེས་པ་ནི་ཟབ་མོ་རྟོགས་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཤིན་ཏུ་འགྱུར་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་འདྲ་བའི་དམ་ཚིག་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་གདམས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་སྟོན་ཏེ། དེའི་དོན་ནི་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ལམ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་དབྱེར་མེད་པ་འདི་ནི་ཕྱིར་ཞིང་གོང་ནས་གོང་དུ་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དྲི་མ་སྦྱངས་པས་མྱུར་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། ཀུན་གཞི་དྲི་མེད་བསོད་ནམས་ཀྱིས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་བའོ། །ཞེས་འཕགས་པ་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་རྒྱན་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ནི་འདིར་ལྷའི་བུ་རབ་རྩལ་སེམས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལས། འཇམ་དཔལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན། དེ་ནས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་ལྷའི་བུ་རབ་རྩལ་སེམས་ལ་


DTG122_Page_0047
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། །གང་ཚེ་སེམས་ནི་ཆགས་མེད་པ། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཡིན་ཏེ། །སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མངོན་སུམ་པ། །དེ་ནི་ཤེས་རབ་མཚན་ཉིད་དོ། །སེམས་རྣམས་བསྐྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ནི། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་ནི་ཡོངས་བསྔོ་ཞིང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་རབ་བརྟགས་པ། །དེ་ནི་ཐབས་ཀྱི་ཚུལ་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ནས། ཡང༌། ཤེས་རབ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིས། །ཡན་ལག་གཉིས་ལྡན་ལམ་འདི་ནི། །ཤེས་ལྡན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། །དེས་ནི་འདྲེན་རྣམས་ངེས་པར་འབྱུང༌། །ཐབས་དང་མི་ལྡན་ཤེས་རབ་ཀྱིས། །མ་བྱུང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་མེད། །ཤེས་རབ་མེད་པའི་ཐབ་ཀྱིས་ནི། །མཁས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་མི་འགྱུར། །ཤེས་རབ་དང་ནི་ཐབས་ཤེས་པ། །དེ་གཉིས་ཀུན་དུ་འདྲེས་གྱུར་ཅིང༌། །གཉིས་ཀ་གཟུང་དུ་འཇུག་ཀྱང་ན། །དེས་ནི་དམ་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ལམ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་གོང་ནས་གོང་དུ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་གདམས་པའི་དོན་དེ་ཉིད་མུ་སྟེགས་དང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ནོ། །སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་བར་ཆགས་ཞེས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་འཛིན་ཁས་ལེན་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཞི་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །འབྱུང་བ་དང་ཡོན་ཏན་དང་རྫས་ཀྱི་རྐྱེན་དུ་སྤྱོད་པ་ཞེས་པ་ལ་རྒྱང་འཕེན་པ་རྣམས་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་བཞིའི་བདག་ཉིད་དེ། སེམས་ཀྱང་འབྱུང་བ་བཞི་ལས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། འབྱུང་བ་རྣམས་སེམས་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ས་ལ་སོགས་པ་ནི་མངོན་པར་མི་གསལ་བའི་སེམས་ཅན་དུ་འདོད་ལ། དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྱུར་ཅིང་འཕྲོད་པ་འདུས་པ་ལས་བྱུང་བ་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་སུ་གཏོགས་པ་ནི་མངོན་པར་གསལ་བའི་སེམས་པ་ཅན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་སྔ་མ་ནས་མ་འོངས་ཤིང་ཕྱི་མར་ལུས་གཞན་ལེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤི་བའི་དུས་སུ་གྱུར་པ་ན་མངོན་པར་མི་གསལ་བ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་ཉེ་བར་ཞི་བའོ་ཞེས་


DTG122_Page_0048
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །ཡང་བྱེ་བྲག་པ་ནི་ཚིག་གི་དོན་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། རྫས་དང་ཡོན་ཏན་ལས་དང་སྤྱི། །བྱེ་བྲག་འདུལ་བ་རྣམ་པ་དྲུག །ཅེས་པའོ། །དེ་ལ་རྫས་ནི་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། འབྱུང་བ་བཞི་མི་རྟག་པའི་རྫས་དང༌། བདག་དང་དུས་དང་ཕྱོགས་དང་ཡིད་དང་ནམ་མཁའ་སྟེ། རྟག་པའི་རྫས་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དེ་ལ་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་རགས་པ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་མི་རྟག་ལ། རྡུལ་ཕྲ་མོའི་རྫས་ནི་རྟག་པའོ། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ནི་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། གྲངས་དང་བོང་ཚོད་དང༌། ཐ་དད་པ་དང་སྦྱོར་བ་དང༌། བྲལ་བ་དང༌། གཞན་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་དང༌། བློ་དང་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། སྡང་བ་དང༌། འདོད་པ་དང༌། འདུ་བྱ་བའི་ཤུགས་དང༌། འབད་པ་དང༌། གཤེར་བ་དང༌། ལྕི་བ་དང༌། སྣུམ་པ་དང༌། མཐོང་བ་དང༌། མ་མཐོང་བ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིའོ། །ལས་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདེགས་པ་དང༌། འཇོག་པ་དང༌། བརྐྱང་བ་དང༌། བསྐུམ་པ་དང༌། འགྲོ་བའོ། །སྤྱི་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉི་ཚེ་བ་དང༌། ཆེན་པོའོ། །ཉི་ཚེ་བ་ནི་སེར་ཟལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་བ་ལང་ཉིད་ཅེས་པའི་སྤྱི་གསལ་བ་རྣམས་དང་མངོན་པར་འདུ་བའི་སྒོ་ནས་འབྲེལ་པ་གསལ་བ་ལས་ཐ་དད་པའོ། །ཆེན་པོ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་ཉིད་ཅེས་པའམ། གཞལ་བྱ་ཉིད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱིའོ། །བྱེ་བྲག་ནི་ཚིག་གི་དོན་དེ་རྣམས་ལ་བྱེ་བྲག་གི་བློ་སྐྱེད་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་མ་འདྲེས་པར་བྱེད་པའོ། །འདུ་བ་ནི་འདིར་རྫས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་བློ་འབྲེལ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་དང་འདིའོ་ཞེས་བློའི་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ་ཞེས་ཀྱང་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་གིས་བཤད་ལ། གཞན་ཡང་རྫས་དང་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་དངོས་པོ་ཡུལ་ཐ་མི་དད་པ་རྣམས་ལ་འདི་ལ་འདི་ཞེས་པའི་སྒྲའམ་བློ་ཞིག་འཇུག་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་འབྲེལ་པ་ཅན་ལས་རྫས་ཐ་དད་པ་ནི་འདུ་བའི་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གྲངས་ཅན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔར་འདོད་དེ་འོག་ཏུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་འདྲ་བ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་སྒོ་ཞེས་པ་ལམ་སྟེ། ལམ་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །མ་རིག་པའི་རྐྱེན་དུ་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་ནི། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་


DTG122_Page_0049
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདུ་བྱེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་དང༌། ནང་གི་རྟེན་འབྲེལ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་ཞེན་ཅིང༌། འདི་ན་བདག་གམ་སེམས་ཅན་མེད། །ཆོས་འདི་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་སྟེ། །ཞེས་བདག་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བར་འཛིན་པའི་སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་འམ། ཡང་སྤྱིར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པའི་ལྟ་བས་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་གཟུགས་ནི་གཞིག་ཅིང་གཞོམ་དུ་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པའི་ལྟ་བར་ལྷུང་བའི་བསམ་པས་སྣ་ཚོགས་སུ་བརྟགས་ཤིང་རྟོག་པ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་སྒོའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ལང་ཀའི་བདག་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་གདམས་པའི་དོན་ཉམས་སུ་བླངས་པའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིའོ། །དེ་ལས་གདུལ་བྱ་ཇི་ལྟ་བུ་འདུལ་བར་འགྱུར་བའི་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྟོན་པར་ནུས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱེད་ཅིང༌། བྱེ་བྲག་གི་སྲིད་པ་དེ་ལ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་འགྲོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལུས་འགྲུབ་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་འཕགས་པ་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་རྒྱན་ལས། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་དག་གྱུར་ན། །ས་ཡི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་བ་ཡིན། །འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་དབང་བ་ཡིན། །འཁོར་ལོ་འཁོར་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དགའ་ལྡན་ལ་སོགས་གཞལ་མེད་དུ། །མཚེ་མ་རབ་ཀྱི་དབང་པོར་འགྱུར། །དབང་པོའི་གནས་སུ་དབང་པོར་ཏེ། །དབང་སྒྱུར་གནས་སུ་དེ་བཞིན་ནོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དབང་པོའི་བདག །གཟུགས་ཁམས་བདག་པོའང་དེ་བཞིན་ཏེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཁེབས་པའི་གཡོགས་མ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རླབས་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་བཅས་པ་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་རྣམས་སེལ་བར་བྱེད་པའོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་


DTG122_Page_0050
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་བྱུང་ཞེས་པ་ནི་དེ་དག་གི་བདག་གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པ་དང༌། སེམས་དང་བཅས་པ་དང་སེམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་རང་རང་གི་ཤེས་པས་གཏན་ལ་ཕབ་ནས་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྲོག་དང་རྩོལ་བ་བསྡམས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་ཀྱིས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅུང་ཟད་བདེ་བ་ལ་མི་རྟོག་པ་ཟག་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་བ་སྟེ། གཉིས་ཀྱི་དོན་ལ་ཆགས་ཞེས་པ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་པའོ། །ལང་ཀའི་བདག་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཚུལ་གྱིས་བསྔགས་ཤིང་རྗེས་སུ་གདམས་པའོ། །དེ་ནས་དེའི་སྐབས་སུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་འབོད་འགྲོགས་ཀྱིས་གདམས་པའི་དོན་ཉམས་སུ་བླང་པ་ཉིད་དུ་གོ་བགོས་པ་སྡུད་པ་པོས་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་ངག་གི་མཐར་སྙམ་མོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཚིག་དང་སྦྲེལ་ལོ། །དེ་ལ་འདིར་གང་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེ་ན། །ཡང་འདི་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འཕྲུལ་བས་སྤྲུལ་པ་དང་བྲལ་ཞེས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་གང་དག་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཞེན་པ་ནི། དེ་ལྟར་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཞིང་སྟོང་པར་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའོ། །བློ་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་མཐར་ཐུག་པའི་བློ་འགའ་ཞིག་གི་ཆེད་དུ་ལམ་གྱི་དུས་ན་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམས་པས། དེ་ཉིད་མཐར་ཐུག་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་སྒྲར་གདགས་པ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོ་མཐར་ཐུག་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་འབོད་འགྲོགས་བདག་གིས་དོན་དམ་པར་མཐོང་བར་འདུ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་ལོག་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་ཏེ། འབད་པ་དང་རྩོལ་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་བས་དེ་ལྟར་བལྟའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའོ། །དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་ཅན་རྣམས་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་ནམས་ཞེས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་གྱུར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལྟར་


DTG122_Page_0051
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་རྣལ་འབྱོར་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མཐར་ཐུག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་འདིས་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ་ཞེས་རྣལ་འབྱོར་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ཡང་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་རྣལ་འབྱོར་དུ་གདགས་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར་འབོད་འགྲོགས་བདག་གིས་མི་དམིགས་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཅན་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་འབར་བ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་བཟློག་པས་དེ་དག་ཟད་པར་བྱེད་ཅིང༌། ཡང་སེམས་དང་བསམ་པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་དང་དེ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པས་དམིགས་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཁྱེན་ཅིང་དེ་དང་མཐུན་པར་སྐུ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པ་ཞེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའི་ཇི་ཙམ་པར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཀྱང་ཁྱབ་ལ། ཆོས་ཉིད་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ཙམ་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་ཁྱབ་པ་སྟེ། སྐུའི་གསང་བ་བསྟན་པ་ལས། །ནམ་མཁའི་ཚད་ནི་ཇི་ཙམ་པ། །སངས་རྒྱས་གཟུགས་ཀྱང་དེ་ཙམ་སྟེ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོས་དབུ་གཙུག་ཀྱང༌། །ནམ་མཁའི་ཁམས་དང་མཚུངས་པ་ལགས། །སྐུ་ཡིས་ཇི་སྙེད་ཁྱབ་གྱུར་པ། །འོད་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་དེ་སྙེད་ཁྱབ། །འོད་ཀྱིས་ཇི་སྙེད་ཁྱབ་གྱུར་པ། །གསུང་གིས་ཀྱང་ནི་དེ་སྙེད་ཁྱབ། །གསུང་གིས་ཇི་སྙེད་ཁྱབ་གྱུར་པ། །ཐུགས་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་དེ་སྙེད་ཁྱབ། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའམ། ཡང་ན་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལོག་ཅེས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རམ། ཡང་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་ཅིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་མངོན་པར་འཕགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ལྟ་བའོ། །དེ་མཐོང་བས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་སྟོན་ནོ། །བདེ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་པ་ནི་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་


DTG122_Page_0052
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་འགོག་པ་དང་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཚིག་གི་དོན་གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་འབོད་འགྲོགས་ལ་སོགས་པའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དོན་གྱི་ཆོས་བསྟན་ནས། ཚིག་གི་སྒོ་ནས་སྟོན་པ་ནི་དང་པོར་ཡང་སྤྲུལ་པ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དང༌། དངོས་སུ་སྟོན་པའི་ལྟས་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ལ་འཁོར་རྣམས་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་པ་དང༌། དེ་ཉིད་བསལ་བའི་དོན་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་ཞུ་བར་གསོལ་བ་དང༌། དེའི་ལན་གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་སྤྲུལ་པ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ནི། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ལང་ཀའི་བདག་པོ་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་ཅེས་པ་ནི་སྤྱིར་གསུང་རབ་དག་ལ་གནས་སྐབས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བཤད་དེ། སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ཆོས་ཆེན་པོ་ལ་བཟོད་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཆེན་པོ་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཉིད་འདི་ཉིད་ལ་བཤད་དོ། །ཡང་ས་དང་པོའི་གནས་སྐབས་དང༌། བརྒྱད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་གསུངས་པ་ལས་འདིར་ནི་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆོད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་སྟེ། ལང་ཀའི་བདག་པོ་གནས་ཤིན་ཏུ་གྱུར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གོང་དུ་གསུངས་ལ། དེ་ཡངས་བརྒྱད་པའི་གནས་སྐབས་ཡན་ཆོད་ལ་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་ཅེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་སེམས་གཏིང་ཚུགས་ཤིང༌། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལ་གྲུ་གཟིངས་བཏང་བ་ལྟར་ཆོས་ཉིད་འབའ་ཞིག་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པའོ་ཞེས་ས་བཅུ་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཀྱང་གསུངས་ཤིང། མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་དུ་ཡང་གསལ་བར་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡང་འཕགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་མེད་པར་བསྟན་པ་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཚུལ་གཅིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་གྱུར་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་ངས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་བོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་ནི་ཆོས་ཉིད་དུ་ལྷའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་མ་ཡིན་ཞེ་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་བཞི་ཡང་སྔར་བསྟན་ནོ། །མཐོང་བ་མྱོང་བ་ནི་ཐ་དད་པ་ལྟ་བུར་མཐོང་ཞིང༌། དེ་ཡང་སེམས་


DTG122_Page_0053
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་མྱོང་ཞེས་པའོ། །ཚིག་གི་ཆ་གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྟས་སྟོན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཤའི་སྤྱན་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་འདི་ཉིད་གནས་གྱུར་པ་འམ། གཞན་ཡང་མཐུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པས་ཡུལ་རྣམས་འཛིན་པར་སྣང་བ་སྟེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། དབང་པོ་ལྔ་རྣམས་གཞན་གྱུར་ན། །དོན་ཀུན་འཇུག་དང་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་འབྱུང༌། །འབྱོར་བ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིར་དོན་དམ་པར་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་ཉིད་ཡིན་གྱི། གཟུགས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་ནི་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །ཚིག་གི་དོན་གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའོ། །སྔོན་དུ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་སྟོན་པའི་སྔོན་དུའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ལ་ནང་དུ་མི་གཟིགས་པར་ཡུལ་གཞན་ལ་རྣམ་པར་གཡེང་པ་འདི་ཅི་ཞིག་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའོ། །དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་དོན་དུ་ཞུས་བའོ། །རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྒྱུ་བའོ། །རྣམ་པར་མྱོས་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དབང་གིས་འཁྲུགས་པའོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཞེས་པ་ལ་རྒྱུ་ནི་ལེན་པའི་རྒྱུས་ཏེ། འབྲས་བུ་གང་ཞིག་སྐྱེད་པ་ན། །གཙོ་བོ་ལྟ་བུར་སྣང་བའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འབྲས་བུ་འགའ་ཞིག་རྒྱུ་གཞན་དུ་གཏོགས་པའི་རྒྱུ་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་བ་ན། འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ནས་རྒྱུའི་རྒྱུན་ལྡོག་པ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འཕགས་པ་སཱ་ལུ་ལྗང་བའི་མདོ་ལས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་འབྲས་བུ་སྐྱེས་ཀྱང་རྒྱུའི་རྒྱན་མི་ལྡོག་པ་རང་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་སྐྱེད་པར་སྣང་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྐྱེན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་དང་ཕལ་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་དབྱེ་བ་བྱས་པའོ། །ཡང་འགའ་ཞིག་རང་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་རྒྱུ་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བར་སྣང་བ་ན་འབྲས་བུ་རང་དང་འདྲ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་


DTG122_Page_0054
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་ལ་མི་འདྲ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྐྱེན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་འདྲ་བ་ཡང་ངོ་ཤེས་པའི་བློ་ཐ་མ་ལ་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའོ། །འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་དག་གི་ལན་གསུངས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞིའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པ་ལས། ཞུ་བ་པོ་ལ་བསྔགས་པར་བརྗོད་ཅིང་འདྲི་བར་བསྐུལ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་རང་བཞིན་ནི་ཁམས་དང་བག་ལ་ཉལ་གྱིས་བསྡུས་པའོ། །ལྟ་བ་ངན་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་སོ། །དུས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཞེས་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཁྱད་པར་སྤྱིར་བསྟན་པའོ། །གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་ཐབས་མདོར་བསྟན་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གདུལ་བྱའི་གཙོ་བོ་ལ་ཕན་ཡོན་དང་བཅས་པའི་ཆོས་བསྟན་པས་དྲིས་ཤིག་པར་བསྐུལ་ཞིང་བཤད་པའི་སྐབས་དབྱེ་བའོ། །དེ་ལ་མཁྱེན་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་ནི་དེས་འདྲི་བ་ཉིད་དུ་མཁྱེན་པའོ། །ཅོད་པན་རབ་ཏུ་གཡོ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་རྒྱན་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་མགོ་བོའི་ཅོད་པན་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འདུད་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་གཡོ་བའོ། །ཡང་ནང་གི་བདག་ཉིད་སེམས་ཀྱི་རྒྱན་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན་ཞིང་དེ་ཡང་ཡུལ་ལ་གཡོ་ཞིང་འཇུག་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གནས་ཤིན་ཏུ་གྱུར་ནས་ཞེས་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། རྣམ་རྟོག་གཞན་དུ་གྱུར་ན་ནི། །དུས་རྣམས་རྟག་ཏུ་ཡེ་ཤེས་དང༌། །ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་ཐོགས་མེད་ལ། །འབྱོར་བ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །སའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང༌། གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བཅུ་གཅིག་སྟེ། ས་དང་པོ་ལ་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། ངན་སོང་བའི་ཉེས་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་


DTG122_Page_0055
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་མན་ཆོད་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ན་ཡོད་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་ས་བཅུའི་མགོན་པོས། རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་ལྡན་བསྟེན་པ། །ཞེས་བཟོད་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་ན་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། གང་ཟག་རྫས་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པར་གསུངས་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ངན་སོང་བའི་ཉེས་པ་དང༌། དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་བྱེ་བྲག་འགའ་ཞིག་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་ཏེ་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྤངས་པ་ནི་བག་ཆགས་དང་བཅས་ཏེ་སྤང་བ་ཉིད་དུ་གསུངས་པས་བག་ཆགས་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་པ་འམ། ཡང་ན་གནས་ངན་ལེན་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་ལེན་པར་བྱེད་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཞེས་པ་ནི་སྤང་བྱ་དེ་རྣམས་ཡོད་པའི་དུས་སུ་ས་དང་པོའི་ཡེ་ཤེས་མི་འཆར་ཞིང་དེ་རྣམས་སྤངས་པའི་རྗེས་སུ་འབྱུང་བས་སོ། །ས་གཉིས་པ་ལ་ནི་ལྟུང་བ་ཕྲ་མོའི་འཁྲུལ་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། ལས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། ཐོས་པའི་གཟུངས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །བཞི་པ་ལ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྲེད་པའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། ཆོས་ལ་སྲེད་པའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །ལྔ་པ་ལ་ནི་འཁོར་བ་གཅིག་ཏུ་མི་ཕྱོགས་པ་ཉིད་དང་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་མི་ཕྱོགས་པ་ཉིད་དང་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དྲུག་པ་ལ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་འཇུག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ཉིད་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌།


DTG122_Page_0056
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་མ་མང་པོ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །བདུན་པ་ལ་ནི་མཚན་མ་ཕྲ་མོ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཐབས་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །བརྒྱད་པ་ལ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་རྩོལ་བའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། མཚན་མ་རྣམས་ལ་མི་དབང་བའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དགུ་པ་ལ་ནི་ཆོས་བསྟན་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་གོང་ནས་གོང་དུ་ཤེས་རབ་དང་སྤོབས་པ་དང་གཟུངས་ཀྱི་དབང་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། སྤོབས་པའི་དབང་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །ཡང་འཕགས་པ་གསེར་འདོད་མ་པ་ལས། གང་ཆོས་སྟོན་པ་ཚད་མེད་པ་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཚད་མེད་པ་ལ་མཁས་པར་མ་གྱུར་པའི་རྨོངས་པ་དང༌། སྤོབས་པ་ལ་དབང་མ་ཐོབ་པའི་རྨོངས་པ་དང༌། རྨོངས་པ་འདི་གཉིས་ས་དགུ་པ་ལ་སྒྲིབ་པོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་མདོ་སྡེ་ས་བཅུ་པ་ལས་ས་བཅུ་པ་ལ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། གསང་བ་ཕྲ་མོ་ལ་འཇུག་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལ་ནི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་མོའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། ཐོགས་པའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བློས་ཞེས་པ་ལ་ས་ནི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ལ། དེའི་རྒྱུན་འཇུག་པ་འདྲ་བ་ལས་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་སྔ་མ་ལྟར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་དང་དེ་དག་སྤངས་པའི་སྒོ་ནས་ཐོབ་པ་དང༌། རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཁྱད་པར་དང༌། ས་གང་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་པ་གང་དང་གང་གཙོ་བོར་ལྡན་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཏེ། དེ་ལ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཁྱད་པར་ནི་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་བགྲོ་བ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །


DTG122_Page_0057
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངེས་པའི་ཚིག་ནི་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལས། ས་དང་པོ་ནི་དོན་ཆེ་བ་སྔར་འདྲིས་པ་མ་ཡིན་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་ཐོབ་ནས་དགའ་བ་དང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ས་གཉིས་པ་ནི་ལྟུང་བ་ཕྲ་མོ་དང་འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ས་གསུམ་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དང་ཐོས་པའི་གཟུངས་དེ་ཤེས་པའི་སྣང་བ་ཚད་མེད་པའི་གནས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འོད་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ས་བཞི་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཤིང་བསྲེགས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒོམ་པ་དེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེ་འོད་འཕྲོ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འོད་འཕྲོ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །ས་ལྔ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ཐབས་ཀྱིས་སྒོམ་པ་དེ་ལས་དབང་བྱ་བར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་དཀའ་ཞེས་བྱའོ། །ས་དྲུག་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་འཇུག་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་མང་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་མངོན་དུ་གྱུར་ཞེས་བྱའོ། །ས་བདུན་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བར་ཆད་མེད་ཅིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རིང་དུ་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་དང་རྣམ་པར་དག་པའི་ས་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རིང་དུ་སོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ས་བརྒྱད་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་དང་མཚན་མའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་དུ་འབྱུང་བས་མི་བསྐྱོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ས་དགུ་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། ཆོས་སྟོན་པའི་དབང་ལ་ཁན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་ཡངས་པ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཞེས་བྱའོ། །ས་བཅུ་པ་ནི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ལུས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཚོགས་སྤྲིན་ཆེན་པོ་ལྟ་བུས་ཁྱབ་ཅིང་ཁེབས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཞེས་བྱའོ། །ས་བཅུ་གཅིག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་མོ་སྤངས་པ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་གསེར་འོད་དམ་པ་ལས་ཆོས་ཀྱི་


DTG122_Page_0058
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐུ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་སྤྲིན་ལྟ་བུས་ཁྱབ་པར་འགེངས་པའི་ཕྱིར་ས་བཅུ་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གནོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ས་བཅུ་པའི་བར་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་སྨོན་ལམ་དང་སྟོབས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གནོན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱང་སོ་སོ་ལ་གཙོ་ཆེར་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དང་པོ་ལ་གནས་པ་ནི་གཙོ་བོར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྒྲུབ་སྟེ། ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་ཅི་ནུས་ཅི་ཚུལ་གྱིས་མི་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་སོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་གསེར་འོད་དམ་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དང་པོའི་སྔ་ལྟས་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཏེར་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གིས་ཡོངས་སུ་གང་བར་མཐོང་ངོ༌། །ས་གཉིས་པའི་སྔ་ལྟས་ནི་གང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལག་མཐིལ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ལ། རིན་པོ་ཆེ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པ་མཐོང་ངོ༌། །ས་གསུམ་པའི་སྔ་ལྟས་ནི་བདག་ཉིད་དཔའ་ཞིང་ལག་ཆ་སྲ་བ་ཐོགས་ནས་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་འདུལ་བར་མཐོང་ངོ༌། །ས་བཞི་བའི་སྔ་ལྟས་ནི་ཕྱོགས་བཞི་ནས་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་བཞིས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་ལ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་མངོན་དུ་འཐོར་བར་མཐོང་ངོ༌། །ས་ལྔ་པའི་སྔ་ལྟས་ནི་རྒྱན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་བུད་མེད་ཀྱི་མགོ་ལ་མེ་ཏོག་ཙམ་པ་ཀའི་ཕྲེང་བ་འདོགས་པར་མཐོང་ངོ༌། །ས་དྲུག་པའི་སྔ་ལྟས་ནི་རྫིང་ཐེམ་སྐས་བཞི་དང་ལྡན་པ་གསེར་གྱི་བྱེ་མ་བརྡལ་བ་རྙོག་པ་མེད་ཅིང་དངས་ལ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཆུས་ཡོངས་སུ་གང་བ་མེ་ཏོག་ཨུཏྤ་ལ་དང་ཀུ་མུ་ཏ་དང་པད་མ་དཀར་པོས་བརྒྱན་པའི་ཆུ་མཐོང་སྟེ། དེ་ལ་བདག་ཉིད་རྩེ་དགའ་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་མཐོང་ངོ༌། །ས་བདུན་པའི་སྔ་ལྟས་ནི་ཕྱོགས་གཡས་


DTG122_Page_0059
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཡོན་གཉིས་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་གཡངས་མཐོང་སྟེ། དེ་ནས་བདག་ཉིད་མ་སྨས་མ་ཉམས་པར་སླར་ལྡོག་པ་མཐོང་ངོ༌། །ས་བརྒྱད་པའི་སྔ་ལྟས་ནི་ཕྲག་པ་གཉིས་ན་རི་དགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་རལ་པ་ཅན་ཅོད་པན་ཐོགས་པ་གཅན་གཟན་ཕྲ་མོ་ཐམས་ཅད་སྐྲག་པར་བྱེད་ཅིང་འདུག་པ་མཐོང་ངོ༌། །ས་དགུ་པའི་སྔ་ལྟས་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་མཐོང་སྟེ། སྐྱེ་བོ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་གྱིས་བལྟས་ལ། མགོ་བོའི་སྟེང་ན་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྤྲས་པའི་གདུགས་དཀར་པོ་འཛིན་པ་མཐོང་ངོ༌། །ས་བཅུ་པའི་སྔ་ལྟས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་མཐོང་སྟེ། ཁ་དོག་གསེར་ལྟ་བུ་འོད་འདོམ་གང་བ་ཚངས་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་གྱིས་བལྟས་ནས་ཆོས་སྟོན་པ་མཐོང་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུགས་དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་བཞི་དང༌། ཡན་ལག་བཅུ་གཅིག་གིས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དེ་ལ་ས་དང་པོ་ནི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པས་བསྡུས་པའོ། །ས་གཉིས་པ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པས་སོ། །ས་གསུམ་པ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་རྣམ་པར་དག་པས་སོ། །ས་བཞི་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པ་གོང་ནས་གོང་དུ་གྱ་ནོམ་པས་ཀྱང་ཆེས་གྱ་ནོམ་པར་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས། བཞི་པ་ལ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་ལ། ལྔ་པ་ལ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་བདེན་པ་བཞི་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །དྲུག་པ་ལ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་རྟེན་འབྲེལ་ཟབ་མོའི་དོན་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་ཞིང༌། བདུན་པ་ལ་ནི་མཚན་མ་མེད་ཅིང་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། བརྒྱད་པ་ཡན་ཚོད་ནི་མཚན་མ་མེད་ཅིང་རྩོལ་བ་ཡང་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་ལ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་དོན་གྱི་


DTG122_Page_0060
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤུགས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཅིག་གང་ཞེ་ན། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་དག་ལ་མོས་པ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་བཟོད་བས་ས་དེ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པ་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་གོ །དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང་ལྟུང་བ་ཕྲ་མོའི་འཁྲུལ་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་དག་ལ་ཤེས་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པར་མི་ནུས་པས་དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པས་དེ་ཡང་ཐོབ་བོ། །དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། ཐོས་བའི་གཟུངས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཐོབ་བར་མི་ནུས་པས་དེ་ལ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པས་དེ་ཡང་ཐོབ་བོ། །དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པ་དག་གིས་དེ་ལ་མང་དུ་གནས་པར་བྱ་བ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྲེད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་སྲེད་པ་ལས་སེམས་ལྷག་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་མི་ནུས་པས་དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པས་དེ་ཡང་ཐོབ་བོ། །དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང་བདེན་པ་རྣམས་རྣམ་པར་སྤྱད་པ་དང་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་ལ་གཅིག་ཏུ་མི་ཕྱོགས་པ་ཉིད་དང་མངོན་པར་ཕྱོགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལྷག་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་སྟེ། ཐབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམ་པར་མི་ནུས་བས་དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པས་དེ་ཡང་ཐོབ་བོ། །དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་འཇུག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་དེ་ལས་སྐྱོབ་མང་བ་དང༌།


DTG122_Page_0061
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་མ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མང་དུ་གནས་པར་མི་ནུས་པས་དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པས་དེ་ཡང་ཐོབ་པོ། །དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང་བར་ཆད་མེད་པ་དང༌། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མང་དུ་གནས་པར་མི་ནུས་པས་དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པས་དེ་ཡང་ཐོབ་པོ། །དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང་མཚན་མ་མེད་པར་གནས་པ་དེ་རྩོལ་བ་ལྷག་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་པ་དང༌། མཚན་མ་ལ་དབང་ཐོབ་པར་མི་ནུས་པས་དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པས་དེ་ཡང་ཐོབ་བོ། །དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང་རྣམ་གྲངས་དང་མཚན་ཉིད་དང་ངེས་པའི་ཚིག་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པར་མི་ནུས་པས་དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པས་དེ་ཡང་ཐོབ་པའོ། །དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཐོབ་པར་མི་ནུས་པས་དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པས་དེ་ཡང་ཐོབ་པོ། །དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་ཐོབ་པར་མི་ནུས་པས། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པས་དེ་ཡང་ཐོབ་སྟེ། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། །ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དེ་དག་ནི་ཡན་ལག་བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་


DTG122_Page_0062
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་གིས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་གསུངས་པའི་རིམ་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སྔར་བསྟན་པའི་ཡན་ལག་དེ་དང་དེ་དག་གིས་ཐོབ་ཅིང་རྫོགས་པར་བྱས་པ་ནི་ས་དེ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གཞན་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ས་སོ་སོའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་དང་དེ་དག་སྤངས་པས་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། ས་དེ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གཞན་ཡང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཁྱད་པར་དེ་རྣམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། སོ་སོའི་ངེས་པའི་ཚིག་ལ་སོགས་བས་ཀྱང་ཉེ་བར་མཚོན་ཏེ། མཚན་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱའོ། །འདིར་ཇི་ལྟར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་མ་འཁྲུལ་བ་ནི་མངོན་སུམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རང་གི་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ལྟ་བུར་ནི་གཞག་པར་མ་ནུས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་རྒྱུད་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་དང་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བས་བསྡུས་པ། ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་ས་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པས་བསྡུས་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་སའོ། །འདིའི་སྤྲོས་པ་ཞིབ་ཏུ་ནི་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང༌། ཁམས་གསུམ་གྱི་སའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་གསུང་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་གཞན་ལས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་གཞུང་མངས་ཀྱིས་དོགས་པས་མི་བྲིའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་ཞིབ་ཏུ་ནི་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིར་ཡང་སྐབས་ཀྱི་དོན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་བར་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པས་བསྡུས་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ཆོས་ཡང་དག་པར་བསྡུ་བ་ལས། གཉེན་པོའི་སེམས་དང༌། ཡིད་དུ་འོང་བའི་སེམས་དང༌། ལས་སུ་


DTG122_Page_0063
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རུང་བའི་སེམས་དང༌། འོད་གསལ་བའི་སེམས་དང༌། དྲང་བའི་སེམས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་པར་དཔྱོད་ཅིང་ཞེས་པ་ནི་རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་དེའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཇལ་བའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་སུ་བཟུང་ཞེས་པ་ལ། དེའི་དོན་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྣང་བ་ཡིན་པས་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། དེས་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའོ། །གཞན་ཡང་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཞི་བའི་བདེ་བ་ལས་ནི་རྣམ་པར་གནས་པ་སྟེ། རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ངོ༌། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཉེས་བ་ནི་མི་རྟག་པ་དང་མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པ་མཚན་མར་དམིགས་ཤིང་ཐབས་དམ་པ་དང་བྲལ་བའོ། །མི་གཡོ་བ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ས་གསུམ་བསྟན་ཏོ། །རིན་པོ་ཆེའི་པད་མོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ས་བཅུ་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དབང་བསྐུར་བའི་ཚུལ་སྟོན་ཏོ། །དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་སྟོན་པའོ། །དེའི་དོན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་འབྱུང་བའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡུལ་ཞེས་པ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་རྒྱུ་དང་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ས་བདུན་པ་མན་ཆོད་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་བཤད་པ་ནི། སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཤིན་ཏུ་དག་ཐོབ་ནས། །མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང༌། །ཇི་ལྟར་རྣམ་གནས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས། །མཐུ་གྲུབ་པ་ཡི་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཏེ། བསམ་གཏན་བཞི་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རུང་བར་བྱས་པ་འཕེལ་བ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་བ་ཐོབ་ནས། དངོས་པོར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་


DTG122_Page_0064
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་ཤིང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཇི་ལྟར་སྟོན་པ་བཞིན་དུ་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་ཞེས་པས་སྟོན་ཏོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་འདྲ་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་ཞིང་སངས་རྒྱས་མཆོད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱས་ཤིང་དེ་རྣམས་ཀྱང་སེམས་སྣང་བའི་རང་བཞིན་ཙམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། ཚོགས་གཉིས་མཐར་ཐུག་པས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་འཁོར་གསུམ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་ཅིང་དེ་ཉིད་གོང་ནས་གོང་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་པས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །དེ་ཡང་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་དངོས་པོར་མི་ཞེན་ཅིང་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་མི་འགལ་བའོ། །གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ནས་ལང་ཀའི་བདག་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་མཆོད་ཅིང་ཉན་པ་དང་མཐུན་པའི་སྤྱོད་ལམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟོན་ཏོ། །མེ་ཏོག་ཅེས་པ་ནི་སིལ་མའོ། །ཕྲེང་བ་ནི་དེ་ཉིད་སྲད་བུས་བསྡུས་པའམ། མུ་ཏིག་ལ་སོགས་པའི་ཕྲེང་བའོ། །སྤོས་ནི་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའམ་སྦྱར་བ་ལས་བྱུང་བའི་དྲིའོ། །བདུག་པ་ནི་དེ་ཉིད་བསྲེགས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །བྱུག་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཆུ་དང་སྦྱར་བས་ལུས་སམ་གོས་ལ་བྱུགས་པའོ། །གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །ལྷ་དང་ཞེས་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འདིར་ལྷ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་བཤད་དེ། དེ་ལ་མིང་གི་ལྷ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་པའི་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །སྐྱེ་བའི་ལྷ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིགས་ཀྱི་ལྷ་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་གྱི་ལྷ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས། །ལྷ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ། མིང་གི་ལྷ་ནི་ཇི་ལྟར་ད་ལྟར་གྱི་མིའི་


DTG122_Page_0065
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱལ་པོ་ལ་ལྷ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟ་བུའོ། །སྐྱེ་བའི་ལྷ་ནི་རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞི་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་བར་གྱི་ལྷ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མིའི་གནས་འདིར་འཕགས་པ་རྣམས་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ལྷ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་ལྷའི་ནང་ནས་འཕགས་བ་རྣམས་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་གསུམ་དང་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་པ་ལས། འདིར་ནི་མིང་དང་སྐྱེ་བའི་ལྷ་རྣམས་བཟུང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་དམ་པའི་ཆོས་པད་མ་དཀར་པོའི་མདོ་ལས། །ང་ཡི་ཞིང་འདི་ཤིན་ཏུ་བདེ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྟག་ཏུ་གང༌། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀླུ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ལྷའི་ཀླུ་ནི་ལྷའི་གཞལ་མེད་ཁང་རྣམས་འཛིན་ཅིང་མི་ལྟུང་བར་བྱེད་པའོ། །མིའི་ཀླུ་ནི་སྤྲིན་འབྱིན་ཅིང་ཆར་འབེབ་བའོ། །ཡུལ་གྱི་ཀླུ་ནི་ས་དང་རྒྱ་མཚོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །རྒྱལ་པོའི་ཀླུ་ནི་རྒྱལ་པོའི་རིན་པོ་ཆེའི་བང་མཛོད་བསྲུང་བའོ། །གནོད་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྲོ་གཏུམ་ཆེ་ཞིང་དཔའ་བ་འཇིགས་སུ་རུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ས་ལ་གནས་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པ་དང༌། ལྷའི་ནང་ན་གནས་ཤིང་ལྷའི་གཡོག་བྱེད་པའོ། །དྲི་ཟ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རོལ་མོ་བྱེད་པ་སྟེ། དྲིས་འཚོ་བའི་ཕྱིར་དྲི་ཟ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། འདི་ནི་ལྷའི་རོལ་མོ་མཁན་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་སེམས་མཉེན་ཞིང་དེས་པ་བསོད་ནམས་ལྷ་རྣམས་པས་ཆུང་བ་སྟེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་རིའི་བར་ན་གནས་པའོ། །དེ་ལ་མིའམ་ཅི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་གླུ་ལ་མཁས་པ་སྟེ། དྲི་ཟ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་གཡོག་བྱེད་དེ། ལྷ་རྣམས་གང་དུ་དགོས་པའི་ཚེ་རེས་ཀྱིས་ཕྱི་བཞིན་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད། ཡང་ཐེ་ཚོམ་བསྐྱེད་པའི་ལྷ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ལུས་དུད་འགྲོ་ཡིན་ལ་དབྱིབས་མི་འདྲ་ཞིང་བྱད་བཞིན་བཟང་བ་དང༌། མགོ་བོ་ལ་རྭ་གཅིག་ཡོད་པས་མིས་མཐོང་བའི་ཚེ། ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་ནས་མི་ཡིན་ནམ་འདི་ཅི་ཞེས་དཔྱོད་པར་བྱེད་པས་དེ་ལྟར་བསྟན་པའོ། །གཞན་ཡང་དེ་མིའི་གཟུགས་སུ་བསྒྱུར་ནས་


DTG122_Page_0066
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་ཉན་དུ་འོབས་པའི་ཕྱིར་མིའམ་ཅི་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཡང་ཤཱ་རིའི་བུས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། ལྷ་འདྲེ་སྡེ་བརྒྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མིའམ་ཅི་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་ནི་སྤྲུལ་ཆེན་པོ་སྟེ། རྐང་པ་མེད་པས་ལྟོས་འཕྱེ་ཞིང་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ལྟོ་འཕྱེ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཕལ་ཆེར་ཀླུའི་རིགས་སུ་གཏོགས་པའོ། །སྲིན་པོ་ཡང་འདི་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་འབོད་འགྲོགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གནོད་སྦྱིན་གྱི་རིགས་སུ་གཏོགས་པའོ། །འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས། ལྷ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་མེད་པ་སྟེ། རྟག་ཏུ་བདེ་བའི་ཕྱིར་ན་ལྷ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་བདེ་བ་ཤས་ཆེ་བ་ལ་དགོངས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །གཞན་ཡང་ལྷ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་འོད་ཀྱིས་མུན་པ་བཅོམ་ནས་སྣང་བ་ཆེན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ལྷ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ལ་མང་དུ་སེམས་པའོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེ་ཉིད་བསྟན་བཅོས་དག་ལ་ཡིད་ཤས་ཆེ་བའི་དོན་གྱིས་ན་མིའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། གལ་ཏེ་འདིར་སྤྲུལ་པའི་མཆོད་པས་ནི་བདག་ཉིད་ཡིད་ཚིམ་པ་དང༌། ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་འཐད་དེ། བརྫུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ལྟར་རང་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པ་དང་གཞན་ལ་ཡང་སྟོན་པས་སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པ་ཉིད་དུ་ཡང་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དངོས་སུ་དྲི་བའི་ཚིག་ཉེ་བར་འགོད་པའོ། །བསྟན་པ་བརྗོད་པ་ལས་ཀྱང་འདི་ནི་ཞེས་པའི་དོན་གསུང་རབ་དག་ལས། བདག་གིས་དྲི་བའི་དོན་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་གཉིས་པོ་འདི་དང༌། འདི་གཉིས་མི་དམིགས་ཤིང་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཡང་བཤད་ཅེས་བའོ། །སྤྲུལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་ཞེས་པ་ནི་དེ་གདུལ་བྱ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་པ་དང་བསྟུན་ནས་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་བྱེ་བྲག་སྣ་ཚོགས་སུ་བཤད་པའོ། །ངོ་བོའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཆོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་སྟེ། དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། སོ་སོ་རང་


DTG122_Page_0067
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་སྟོན་པ་སྟེ། དེས་བདག་པོའི་རྐྱེན་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་རྟོགས་པ་འཆར་བའོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་གདུལ་བྱ་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་ལ་སྐུ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། གསུང་ཆོས་འཆད་པར་སྣང་བ་ན་དེས་རྐྱེན་བྱས་ཤིང་སྔོན་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ་སོར་རང་རིག་གི་དོན་རྟོགས་པ་ཉིད་འཆར་གྱི། བརྗོད་པ་དང་འདྲེས་པར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བ་ནི་མི་སྟོན་ཞེས་པའོ། །ཚིག་གི་དོན་གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལང་ཀའི་བདག་པོ་ཆོས་གཉིས་པོ་སྨྲོས་ཤིག་ཅེས་པ་ནི་ལན་གྱི་དམིགས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་འབོད་འགྲོགས་ལ་སླར་དྲིས་པའོ། །སྲིན་པོའི་དབང་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡང་བསྣན་ཏེ་ཞུས་པའོ། །རྡོ་རྗེའི་མཆོག་ནི་རྡོ་རྗེ་རིན་པོ་ཆེའོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱང་སྤང་བར་བགྱི་ན་ཆོས་མ་མཆིས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་པའི་དོན་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནས། དེ་དག་མི་དམིགས་ཤིང་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་གསུངས་པའི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ནི་གང་ལགས། ཚུལ་ཇི་ལྟར་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྷུང་བ་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་མཆིས་པ་རྟོག་པས་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། རྟོག་པ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ཞིང་དེ་ཉིད་ཡིན་པས་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྷུང་ཞེས་པ་སྟེ། འདི་འདྲ་བའི་ཚིག་འོག་ནས་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་འདི་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དོན་གཞན་དུ་སྣང་ཡང་དེ་ལྟར་བདེན་པ་མ་ཡིན་པས་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་མ་ལགས་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྣང་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རླབས་ཉིད་དུ་མ་རིག་པས་དེ་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་མ་མཆིས་པ་སྐྲ་ཤད་འཛིངས་པའི་རང་བཞིན་དང་འདྲ་བར་གནས་པ། ཤེས་པ་འཁྲུལ་པའི་དྲི་མ་དང་བཅས་ཤིང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་


DTG122_Page_0068
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡུལ་ཅན་ཞེས་པ་སྟེ། འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་དེ་ཉིད་ལ་འཁྲུལ་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པས་ཡུལ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འཁྲུལ་པ་དང་འཁྲུལ་པའི་ཡུལ་ཏེ། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཞིང་གཅིག་པར་གྱུར་པ་དེ་རྣམས་ཇི་ལྟར་སྤོང་བར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ལན་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལས་རེ་ཞིག་ཤེས་པ་གཉིས་ལ་ལྟོས་ནས་ཆོས་དང་ཆོས་མ་མཆིས་པའི་དབྱེ་བ་འཐད་པ་དང་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། དེའི་དོན་ཡང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུས་བྱས་འཆགས་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། རགས་པའི་མི་རྟག་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཏེ། དེ་ལྟར་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་མེད་པའོ། །དེའི་ཁྱབ་པའི་དོན་ནི་མི་རྟག་པ་ཡང་རྒྱུ་མེད་པ་ནི་མི་འཐད་ལ། རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ལ་ཡང་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་སོགས་པས་ཁྱབ་ལ། དེ་ཡང་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་འོག་གནས་སྟོན་པས་སོ། །དེ་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡིན་ཡང་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་བློ་ལ་ཐ་དད་པར་སྣང་བ་བཞིན་དུ་སྤྱིར་ཆོས་དང་ཆོས་མ་མཆིས་པའི་དབྱེ་བ་ཡང་བྱིས་པའི་བློ་འཁྲུལ་པའི་དོན་ཇི་སྟེ་མེད་ཅེས་པའོ། །ཉེ་བར་བཟུང་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་རྟོག་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་པའི་དོ་གང་ནའོ། །ཡང་དེ་ཉིད་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དོན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་སྟེ། ཤེས་པར་ཟད་དོ། །ལང་ཀའི་བདག་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་བྱིས་པའི་ཤེས་པའི་དོན་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་ཉིད་དཔེའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་སྟོན་པའོ། །དེའི་དོན་ནི། བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་རྐྱེན་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་ལས་བྱུང་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་བྱིས་པའི་ཤེས་པའི་སྣང་དོན་ཐ་དད་པ་ཡིན་གྱི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དོན་ཐ་དད་པ་མེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་མ་ཉིད་དུ་རང་བཞིན་གཅིག་ཅིང༌། མེ་ལྕེ་འབར་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་སྔ་མ་རང་བཞིན་མཚུངས་པ་གཅིག་ལས་བྱུང་བའི་མེ་ལྕེའི་འོད་ཕྱི་མ་རྣམས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྐྱེན་ཁྱིམ་དང་གནས་ལ་སོགས་པའི་ཤིང་གི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པས་འོད་རིང་བ་དང་ཐུང་བ་དང་གསལ་མི་གསལ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྣང་བ་དེ་བཞིན་


DTG122_Page_0069
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་འདི་ལ་ཡང་ཞེས་པ་བྱིས་པའི་ཤེས་པའི་སྣང་ངོ་འམ། ཤེས་བྱ་ཀུན་རྫོབ་པ་འདི་ལ་ཆོས་དང་ཆོས་མེད་པ་ཐ་དད་པའི་བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བཟུང་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཁྱིམ་ནི་ཐ་མལ་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །གནས་ནི་དགེ་འདུན་ལ་སོགས་པའིའོ། །ཁང་པ་ནི་རྒྱལ་པོའམ་ཁྱིམ་བདག་འབྱོར་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱིའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་འདྲ་ཡང་རྐྱེན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་དུས་གཅིག་ཏུ་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། ས་དང་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གཅིག་ལས་བྱུང་བའི་འབྲས་བུའི་རྒྱུན་རྒྱུད་འགའ་ཞིག་ཀྱང་སྔ་ཕྱིའི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པར་དམིགས་ཤིང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་འོ་མ་ལས་ཞོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ནང་གི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་གཏོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ཁམས་གསུམ་དུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བའི་ཁྱད་པར་ཏེ། འགའ་ཞིག་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་བདེ་བ་ཡིན་ལ། འགའ་ཞིག་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པས་བསྡུས་པའི་བདེ་བ་ཡིན་ཞིང་འགའ་ཞིག་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་བདེ་བར་འགྱུར་བའོ། །དབྱིབས་ནི་རིང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་མཐུན་པར་རྟོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྗོད་པར་བྱེད་དེ། བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་ཐ་དད་དེ། འོག་ནས་དོན་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པར་འགྱུར་བའོ། །ལྷ་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བའི་ཁྱད་པར་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །གཞན་ཡང་དམིགས་པ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡུལ་ལ་མངོན་པར་འཛིན་པ་རབ་ཏུ་འཇུག་པའི་ཁྱད་པར་རབ་དང་འབྲིང་དང་ཐ་མ་སྟེ། འགའ་ཞིག་ནི་ཤེས་བྱ་ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་ལ་གསལ་བ་དང་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་འཇུག་ལ། གཞན་ནི་དེ་བས་ཞན་པ་དང་ཆེས་ཞན་པ་ཉིད་དུ་འཇུག་པའོ། །དེ་རྣམས་ནི་ཕལ་ཆེར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཁྱད་པར་ཐ་དད་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་བྱང་


DTG122_Page_0070
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རྣལ་འབྱོར་སྒོམ་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ལམ་ཡང་གོམས་པ་དང་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་གསལ་བར་སྣང་བ་རབ་དང་རབ་ཀྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པར་སྣང་ན། བྱིས་པ་སོ་སོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ་འཕྲལ་དུ་རྟོག་ནས་སྒྲོ་བཏགས་པའམ། རྟོག་པ་སྔ་མའི་ས་བོན་ལས་བྱུང་བའོ། །ལང་ཀའི་བདག་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་སྟེ། རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བས་དེའི་གཟུང་ཆ་ཡང་ཐ་དད་ཅེས་པའོ། །ལང་ཀའི་བདག་པོ་དེ་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་མེད་པའི་རང་བཞིན་དང༌། དེ་རྣམས་སྤོང་བའི་ཚུལ་རྒྱས་པར་བསྟན་པའོ། །རྒྱུ་ལས་ཡོན་ཏན་དང་རྫས་ཀྱིས་གཞི་བཙུགས་ཞེས་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་དབང་ཕྱུག་དང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྫས་དང་ཡོན་ཏན་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་དང༌། གཞན་ཡང་རྫས་ལ་བརྟེན་པའི་ལས་ལ་སོགས་པ་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་བྱེ་བྲག་པས་བརྟག་པ་རྣམས་དང༌། ཡང་ཡོན་ཏན་གསུམ་ཆ་མཉམ་པ་གཙོ་བོའི་རང་བཞིན་དང༌། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་རྣམ་འགྱུར་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུར་བརྟག་པ་དང༌། དེ་ལས་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་རྫས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུར་བརྟག་པ་དང༌། དེ་ལས་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་རྫས་སྣ་ཚོགས་སུ་གྲངས་ཅན་ལ་སོགས་པས་བརྟག་པའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ལས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྫས་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། གཞན་ཡང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལས་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང༌། གང་ཟག་ལ་སོགས་པའི་རྫས་སུ་བཏགས་པས་གཞི་བཙུགས་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་སོགས་པ་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུ་བློའི་དོ་ན་སྣང་བ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་འདྲ་བར་མངོན་པར་ཞེན་པའམ་ཞེན་པའི་ཡུལ་ནི་གཉེན་པོ་དང་རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་བདེན་པ་ཉིད་དུ་སོ་སོར་རྣམ་པར་


DTG122_Page_0071
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྟག་པ་མི་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་རྫ་མ་དང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྟོག་པ་མེད་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ལ། ཕྱི་རོལ་ཐ་དད་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་དཀྲུགས་ཤིང་བསླད་པའི་སེམས་ཉིད་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ན་ཐ་དད་ཀྱི་དངོས་པོར་ཞེན་པའོ། །ལུས་སུམ་གྲུབ་ཅེས་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་ཐ་དད་པའི་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་པའོ། །དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་སྤང་ཞེ་ན། མི་བདེན་པའི་དོན་བློས་བཞག་པ་དེ་ལྟ་བུར་ལྷག་མཐོང་ཞེས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རབ་ཏུ་མཐོང་ཞིང་གོམས་པས་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མདོ་སྡེ་འདིའི་དོན་ནི་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སྤྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ལས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ལམ་གྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཏེ། འདིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་མ་རིག་པ་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དངོས་པོར་མངོན་གཞན་ཡོད་ན་ནི། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་མི་ཟད་འབྱུང༌། །ལྟ་བ་མ་རུངས་ཡོངས་སུ་འཛིན། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་རྩོད་པར་འགྱུར། །དེ་ནི་ལྟ་བ་ཀུན་གྱི་གཞི། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་སོ། །གཞན་ཡང༌། སྡུག་བསྔལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བློ་དང༌། །སྲེད་པ་ཀུན་ནས་འཆིང་བའི་རྒྱུ། །སྐྱེ་བོ་གང་ལ་དེ་མེད་པ། །འདི་ཡི་སྐྱེ་བ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་མ་རིག་པ་དང༌། བདེ་བ་ལ་མངོན་པར་འདོད་ཅིང་ཆགས་པའི་སྲེད་པ་ནི་འཁོར་བར་འཆིང་བར་བྱེད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གསུངས་ཏེ། སྦྲང་བུ་མེ་ལྕེའི་ཚོགས་ལ་མངོན་པར་རྒྱུག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་འདྲ་བའི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཡིན་གྱི་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐབས་ཀྱི་རྣམ་པའི་བློ་ནི་དེ་དང་འགལ་བ་མེད་པས་གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བྱམས་སོགས་རྨོངས་དང་འགལ་མེད་ཕྱིར། །ཉེས་ཀུན་དེ་ཡིས་ཚར་གཅོད་མིན། །སྟོང་ཉིད་ལྟ་བས་གྲོལ་འགྱུར་


DTG122_Page_0072
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱི། །སྒོམ་པ་ལྷག་མ་དེ་དོན་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །གཞན་ཡང༌། ཡན་ལག་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི། །ཐུབ་པས་ཤེས་རབ་དོན་དུ་གསུངས། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་སྡུག་བསྔལ་དག་ཞི་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་བསྐྱེད། །ཅེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཀྱང༌། ཤེས་རབ་མེད་ན་མིག་མེད་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལྔ་འདི། །དམིགས་བུ་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་རེག་པར་ནུས་མ་ཡིན། །གང་ཚེ་ཤེས་རབ་གྱིས་ནི་རབ་ཏུ་ཟིན་གྱུར་ན། །དེ་ཚེ་མིག་རྙེད་གྱུར་ཅིང་འདི་ཡི་མིང་ཐོབ་པོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །ཡང་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས་ཀྱང༌། བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ནི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་ལྕི་བ་བྱུང་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རྡུལ་དུ་རློག་པར་བྱེད་དེ། དེའི་རྒྱུས་ལོག་པར་ལྟུང་བར་འགྲོ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །བྱམས་པ་དཔེར་ན་མེའི་ཕུང་པོ་འབར་བ་ལ་ནི་ཤིང་གི་ཚོགས་ཆེན་པོ་བསྣན། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་བསྣན་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་དེ་ཕྱིར་ཞིང་ཆེར་འབར་བར་འགྱུར་གྱི་མེ་ཤི་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱམས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་སྤྱོད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མེ་འབར་བ་དེ་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ལེན་པ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་བསྣན་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་དེའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མེ་འབར་བར་འགྱུར་གྱི་ཤི་ཞིང་ཟད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱམས་པ་དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་གྲངས་འདིས་ཀྱང་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་མི་མཐུན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །དེའི་དོན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེས་པ་ན། དེ་ཉིད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་དེའི་རང་བཞིན་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ཉིད་ཞི་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་འཕགས་པ་བདེན་པ་གཉིས་བསྟན་པ་ལས། ལྷའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྤྲུལ་ཁ་གདུག་པའི་རིག་སྔགས་འདོན་པ་ངེས་ན། སྤྲུལ་ཁ་གདུག་པའི་གདུག་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་དོ། །ལྷའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ།


DTG122_Page_0073
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དེའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །ལྷའི་བུས་སྨྲས་བ། འཇམ་དཔལ་ཉོན་མོངས་པའི་རིགས་དེ་གང་ཡིན། འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། ལྷའི་བུ་དོན་དམ་པར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་མ་སྐྱེས་མ་བྱུང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ། གང་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང༌། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་ལམ་གྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་སྐུའི་གསང་བ་བསྟན་པ་ལས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི། །ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་ཡོངས་གཟུང་བ། །དེ་སྙེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ལས་རབ་ཏུ་འབྱུང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསོད་ནམས་ཀྱི། །ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་བརྗོད་པ་བས། །དམ་པའི་ཆོས་ནི་ཡོངས་འཛིན་ན། །དེ་བས་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་ངོ༌། །དམ་ཆོས་འཛིན་པའི་བསོད་ནམས་ནི། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱིས་ནན་ཏན་དུ། །བསྐལ་པ་བྱེ་པར་བརྗོད་མཛད་ཀྱང༌། །མཐར་ཡང་ཕྱིན་པར་འགྱུར་མ་ལགས། །དམ་པའི་ཆོས་ནི་འཛིན་པ་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསོད་ནམས་དེས། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མོས་པ་ཡི། །བཅུ་དྲུག་ཆར་ཡང་མི་རི་ལགས། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འདིར་མོས་ན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱང་མི་གཏོང་དང༌། །དམ་པའི་ཆོས་ནི་འཛིན་བགྱིད་པ། །འདི་ནི་བསོད་ནམས་སྡུད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་དམིགས་པའི་ཡུལ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དག་སྣང་བས་དེ་དག་རྣམ་པར་བཟློག་ཅིང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱ་བའི་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དབང་ཕྱུག་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཉིད་ཀྱིས་གཏན་ལ་དབབ་བར་ནུས་མོད་ཀྱི། །ལས་དང་པོ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་གསུང་རབ་ཐོས་པ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཇལ་བར་བྱེད་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མ་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་


DTG122_Page_0074
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་གཅོད་བྱེད་བ། །ཤེས་པར་བྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས། །རྣལ་འབྱོར་དབང་རྣམས་མངོན་སུམ་གསལ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཡང་བདེན་པ་གཉིས་ཏེ། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་དེས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འདིར་ཀུན་རྫོབ་ནི་དེའི་དམིགས་པའི་ཡུལ་དུ་མི་འཐད་དེ། འཕགས་པ་གཡམ་གོ་རིའི་མདོ་ལས། ཐབས་ནི་ཆོས་ཐ་དད་པ་ཤེས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་དང་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་བ་ཤེས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ནི་ཐབས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ལ། ཡང་ཤེས་རབ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དབྱེར་མེད་པ་ཤེས་པའོ། །ཤེས་རབ་ནི་སེམས་ཅན་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཤེས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པས་དེའི་ཡུལ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡངས་བཅུའི་མགོན་པོ་ཆེན་པོས། དོན་དམ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་བཤད་དོ་ཞེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། འདིར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡུལ་ཡིན་ལ། དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་འདུས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། རབ་འབྱོར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱང་གཞན་ལ། དོན་དམ་པ་ཡང་གཞན་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་ཤེས་ཏེ། དེ་ཉིད་དོན་དམ་པ་ཤེས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདིར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཕྱིའི་དོན་དགག་པ་དང༌། སྣང་བ་སེམས་ཙམ་དུ་སྒྲུབ་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གཏན་ལ་དབབ་པ་དང༌། དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའམ་རིགས་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་དང༌། རིགས་དེ་ཉིད་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་ལམ་གྱི་རིམ་པ་དང༌། སྦྱངས་པས་རྣམ་བར་དག་པ་ཐོབ་པའི་ཚུལ། མདོའི་བརྗོད་བྱའི་དོན་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་གོང་དུ་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །རེ་ཞིག་ཕྱིའི་དོན་དགག་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔའི་སྒོ་ནས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གཏན་ཚིགས་འཇུག་པའི་རྟེན་ཆོས་ཅན་དང༌། རྟགས་ཀྱིས་དགག་པར་བྱ་བ་དང༌། དེ་རྣམ་པར་


DTG122_Page_0075
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཀག་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་དང༌། གཏན་ཚིགས་དང༌། དཔེའི་ཚུལ་བསྟན་པའོ། །དེའི་དང་པོ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཕ་རོལ་པོས་བརྟགས་པ་ཉིད་ཆོས་ཅན་དུ་འཇོག་པ་དང༌། སྣང་བ་ཙམ་ཆོས་ཅན་དུ་འཇོག་པའོ། །དེ་ལས་དང་པོ་ནི་རང་གི་རྒྱུད་གཏན་ཚིགས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བརྟགས་པ་ལ་དེ་ལྟར་བློས་མ་ཤེས་ན་ཆོས་ཅན་དུ་བཞག་པའི་ལྡོག་པ་དེ་ཉིད་ཚད་མས་མ་གྲུབ་པས་དེ་ལ་རྟེན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་མ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་པ་རྟག་པ་ལ་བརྟགས་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་ན། དེ་ནི་མི་བདེན་པའི་དོན་བློས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ། དགག་བྱ་ཁེགས་ཤིང་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྟགས་ཀྱི་བྱེད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བས་སོ། །འདིར་ཐལ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་འགོག་པ་ན་དེ་འདྲ་བ་ཆོས་ཅན་ཉིད་དུ་འཐད་དེ། གཞན་དག་གིས་ཕྱིའི་དོན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཆ་ཤས་མེད་པ་དུ་མ་འདུས་བ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་ན། སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་གིས། དྲུག་གིས་ཅིག་ཆར་སྦྱར་བས་ན། །ཕྲ་རབ་རྡུལ་ཆ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར། །དྲུག་པོ་དག་ནི་གོ་གཅིག་ན། །གོང་བུ་རྡུལ་ཕྲན་ཙམ་དུ་འགྱུར། །ཞེས་ཕ་རོལ་པོས་བརྟགས་ཤིང་ཁས་བླངས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་ཉིད་ཆོས་ཅན་དུ་བཞག་ནས། དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ཁས་བླངས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་གཅིག་པ་དང་བསགས་པ་ཉིད་འགོག་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དབུས་ན་གནས་པའི་རྡུལ་ལ། ཕྱོགས་བཞི་དང་སྟེང་དང་འོག་ན་གནས་པའི་རྡུལ་གྱིས་སྦྱར་ཞིང་བལྟས་པ་ན། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་རྡུལ་གྱིས་སྦྱར་བའམ། བལྟས་པའི་ཕྱོགས་དེ་ཉིད་དུ་རྡུལ་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱར་ཞིང་བལྟས་པར་ཁས་ལེན་ན། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་རྡུལ་དེ་ཉིད་ཀྱི་གོ་སར་ཐམས་ཅད་ཐིམ་པས། གང་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཚད་ཙམ་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསགས་པ་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །འོན་ཏེ་རང་རང་གི་ཕྱོགས་སོ་སོར་སྦྱར་ཞིང་བལྟས་ན། དབུས་ཀྱི་རྡུལ་ཆ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར། །ཞེས་པ་སྟེ། བསམ་པར་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེས་ན་རང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས། རང་ཉིད་དམ་གཞན་དག་ལ་དགག་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ན། འདིར་ཆོས་ཅན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་ཆད་པའི་རྣམ་པར་རྒོལ་བ་དང༌།


DTG122_Page_0076
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་རྒོལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཐུན་པར་སྣང་བ་ན་ཆོས་ཅན་ཏེ། སྣང་ཚོད་ཙམ་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ཆོས་ཅན་མ་གྲུབ་པའི་ཉེས་པ་ལས་གྲོལ་བའོ། །དགག་བྱ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་སྒྱུ་མ་ཙམ་དུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་བདེན་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་འགོག་པའོ། །འདིར་ལ་ལ་དག་བདེན་བའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ནི་དགག་བར་མི་ནུས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། འདི་ནི་རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དགག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དགག་བར་བྱ་བའི་ཡུལ་གྲུབ་པ་ཅིག་ནི་འགོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚད་མ་དངོས་པོའི་ཕྱུ་མཁན་དངོས་པོའི་ཆོས་བྱེད་ཉིད་དུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དགག་བྱའི་དངོས་པོ་མ་གྲུབ་ན་འགེགས་བར་བྱེད་པའི་དོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དགག་བྱའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རང་ངམ་གཞན་གྱིས་སྔར་མ་རྟོགས་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཙམ་ལ་བཀག་ཅེས་བྱའོ། །བྱེད་པའམ་བྱ་བ་གཞན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་གཞན་དག་ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་དགག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་ཆོས་ཅན་གྱི་སྣང་བ་མི་ལྡོག་པས་མཚན་མ་ཟིལ་གྱིས་མི་གནོན་ཅིང༌། དེའི་ཕྱིར་མཚན་མའི་འཆིང་བ་ལས་མི་གྲོལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། ཞེས་འདོད་དོ། །འདི་ནི་མི་འཐད་དེ། ཆོས་ཅན་རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བཀག་ཅེས་ཀྱི་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོས་ཅན་དུ་སྣང་བ་ལྡོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་ལྟར་ཚད་མ་དངོས་པོའི་བྱེད་པ་པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་འདི་ནི་ཚད་མའི་འཇུག་པ་མི་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་འགྱུར་པ་ཉིད་དུ་གསལ་རབ་ཏུ་སྣང་པས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱང་བསྲིངས་ཏེ་སྤང་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་ཅན་དུ་སྣང་བ་ཙམ་ནི་མཚན་མའི་འཆིང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཡང་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་སྣང་བ་དེ་འདྲ་བ་ཡོད་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཅན་འདི་ཉིད་མེད་ཅེས་འགོག་ན། མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཐ་སྙད་པའི་མངོན་སུམ་གྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྣང་ཚོད་དུ་ཡོད་པར་གྲུབ་པ་ནི་མི་འགོག་ལ་འདི་ཉིད་རིགས་པ་དམ་པའི་དོན་ཡོད་པ་འགོག་སྟེ།


DTG122_Page_0077
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལས་བཟློག་པ་སྣང་བ་རིགས་པའི་ངོར་ཡོད་པ་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱི་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འདི་ནི་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟ་ན་སྣང་བ་འདིའི་རང་བཞིན་རིགས་པའི་ངོ་ན་ཡོད་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན། སྔ་མ་ལྟར་ན་ཇི་ལྟར་ཡིན་ལུགས་ཚད་མས་དགག་བར་མི་ནུས་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཚད་དངོས་པོའི་ཕྱྭ་མཁན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཕྱི་རོལ་དུ་སྣང་བའི་ཆོས་ཅན་དང་རིགས་པའི་ངོར་ཡོད་པ་གཉིས་ཕན་ཚུན་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་གཅིག་མ་ཡིན་པས། རིགས་ངོར་ཡོད་པ་བཀག་ཀྱང་སྣང་བ་བཀག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྟ་བཀག་པས་གླང་པོ་བཀག་བར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་འདི་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་འགྱུར་ཏེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བ་ལང་གི་དངོས་པོ་ནི་རྟའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན། རྟའི་དངོས་པོ་ནི་བ་ལང་གི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་དུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཡོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་དོན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་གནས་པས་རང་སེལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཅན་ཡང་རིགས་པའི་དོན་ཡོད་པ་བདེན་པའི་དངོས་པོས་སྟོང་ཡང་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བ་ལང་རྟའི་དངོས་པོས་སྟོང་པ་ཡང་བ་ལང་གི་ངོ་བོར་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདིར་སྣང་བ་བཞིན་ཉིད་རིགས་པའི་ངོར་ཡོད་པ་བདེན་པའི་དངོས་པོ་བཀྲག་པ་ནི་སྣང་བ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། བཀག་པ་སྣང་བ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་བ་ལང་ཉིད་རྟའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་བཀག་པ་ཡང་བ་ལང་བཀག་པར་འགྱུར་ཏེ། བཀག་བ་བ་ལང་གི་དངོས་པོ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བ་ལང་དང་དེ་ཉིད་རྟའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ནི་གཅིག་པ་མ་ཡིན་པས་རྟའི་དངོས་


DTG122_Page_0078
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོར་ཡོད་པ་བཀག་ཀྱང༌། བ་ལང་བཀག་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་སྔར་གྱི་དོན་ལ་ཡང་མཚུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ཕ་རོལ་པོས་འདོད་པ་ལྟར་ན་སྒྲ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཅན་ལ། དེ་ཉིད་རྟག་པ་ཡིན་བ་བཀག་པས་ཀྱང་སྒྲ་བཀག་པར་འགྱུར་ཏེ། སྒྲ་ཉིད་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བཀག་པ་སྒྲ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདིར་སྒྲ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཅན་དེ་ཉིད་རྟག་པ་ཡིན་ན་ནི། ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་ཚད་མས་དགག་པར་མི་ནུས་ལ། ཆོས་ཅན་དེ་རྟག་པའི་བདག་ཉིད་མིན་ན་སྒྲ་དང་རྟག་པ་གཉིས་ཕན་ཚུན་མི་གཅིག་པས་རྟག་པ་བཀག་པས་སྒྲ་བཀག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐབས་ཀྱི་དོན་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་སྔར་བསྟན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་སྐབས་ཀྱི་དོན་འདི་ནི་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་སྟོང་པ་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་ཤལ་དུ་འོག་ནས་སྟོན་པའི་དོན་དེ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་ཉིད་ཕྱི་རོལ་བདེན་པའི་དངོས་པོ་འམ། དེ་ལས་གཞན་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་ཉིད་དུ་བློའི་མདུན་དུ་བརྟགས་པའི་མཐའ་ཐམས་ཅད་རིམ་གྱིས་འགོག་པར་འགྱུར་བས། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་འགོག་ཅིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་ལྡོག་པར་འགྱུར་བས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་ཡིན་ལ། ཕྱི་རོལ་པ་ལ་སོགས་པས་འདོད་པའི་གཅིག་གིས་གཅིག་སྟོང་པ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པས་མི་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་གསལ་བར་སྣང་ངོ༌། །འདིར་བདེན་པའི་དོན་གྱིས་སྟོང་པའི་སྣང་བ་ཙམ་དུ་གནས་ཤིང་དེ་ལྟར་ཤེས་པས་ནི། སུ་ཡང་འཆིང་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བའོ། །ཡང་གཞན་དག་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཅན་འདི་ཉིད་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་སྐབས་སུ་སྣང་ཚོད་དུ་ཡང་མེད་ཅེས་འགོག་སྟེ། དེ་ལ་མངོན་སུམ་གྱིས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་སྐབས་སུ་ཐ་སྙད་ཀྱི་མངོན་སུམ་གྱི་བྱེད་པ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་བྱེད་པ་མ་བརྟགས་ན་ཉམས་དགའ་བ་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་འཇུག་པས། ཀུན་རྫོབ་


DTG122_Page_0079
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཏན་ལ་འབེབས་པའི་སྐབས་སུ་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཅན་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་སྟེ། སྐབས་དེར་སྣང་བ་མེད་ཅེས་འགོག་པ་མ་ཡིན་པས་མངོན་སུམ་གྱི་གནོད་པ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཡང་དཔྱད་པ་སྔ་མ་ཉིད་མཚུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྣང་བ་འདིའི་རང་བཞིན་དོན་དམ་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་སྐབས་སུ། སྣང་ཚོད་ཙམ་དུ་ཡོད་པ་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་མ་ཡིན། སྔ་མ་ལྟར་ན་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་ཚད་མས་དགག་པར་མི་ནུས་ལ། ཕྱི་མ་ལྟར་ན་ཆོས་ཅན་དང་དགག་བྱ་གཉིས་མི་གཅིག་པས་དེ་འདྲ་བའི་དགག་བྱ་བཀག་ཀྱང༌། ཕྱི་རོལ་ལྟ་བུར་སྣང་བའི་ཆོས་ཅན་བཀག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་ཅན་ཉིད་དགག་བྱ་ཡིན་ན་དགག་བྱ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་བཟློག་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པས། དེ་ལ་གཏན་ཚིགས་ཡོད་ན་ནི་ཅི་རིགས་པར་འགལ་བའམ་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། དེ་ལ་གཏན་ཚིགས་མེད་ན་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེ་བར་འགྱུར་བས་ནི་ཚངས་པས་ཀྱང་སྤང་པར་མི་ནུས་སོ། །དེས་ན་འདིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་ལྟ་བུར་སྣང་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་ཕྱི་རོལ་བདེན་པའི་དངོས་པོས་ཡོད་པ་བཀག་ཀྱང༌། སྣང་བ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་མ་འགགས་བས་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་སྣང་བ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི། དགག་བྱ་བཀག་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་གཅད་པ་ཙམ་གྱི་མེད་དགག་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཅན་དེའི་ཆོས་སུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་འདི་ཉིད་འོག་ནས་ཞིབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རིགས་པ་མཐར་ཐུག་གིས་གྲུབ་ཅིང་དེ་ལ་ཚད་མའི་གནོད་པ་གཞན་ཡང་མི་འབྱུང་བ་སྟེ། འོག་ནས་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་ལས་ཀྱང་དུ་མ་བསྟན་མོད་ཀྱི། རེ་ཞིག་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས། གཟུགས་ནི་རྡུལ་ཕྲན་གཞིག་པ་ན། །རྡུལ་ཕྲན་ཆ་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ཡང་དག་ཏུ་ན་གཟུགས་མེད་ཀྱང༌། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཟུགས་ལྟར་སྣང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །གལ་ཏེ་གཏན་ཚིགས་འདི་ནི་མ་གྲུབ་སྟེ། མུ་སྟེགས་བྱེ་བྲག་པ་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་


DTG122_Page_0080
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆགས་པ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཡན་ལག་དུ་མ་ལ་མངོན་པར་འདུ་བའི་སྒོ་ནས་འབྲེལ་ཅིང་ཁྱབ་པ་ཡན་ལག་གི་རྫས་ནི་གཅིག་ཡིན་ལ། ཡན་ལག་ནི་དུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རང་གི་སྡེ་བ་ཁ་ཅིག་གི་ལུགས་ཀྱིས་ཀྱང་འདུས་བ་རགས་པ་ནི་དུ་མ་ཡིན་ལ། དུ་མ་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་སོ་སོ་བ་ནི་གཅིག་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །གཞན་ཡང་གྲུབ་པའི་མཐས་བློ་མ་བསྒྱུར་བ་གང་དག་ཁང་བཟངས་གཅིག་དང་རི་གཅིག་ཅེས་པ་འམ་ཁང་བཟངས་དུ་མ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་འཇོག་སྟེ། དེས་ན་གཏན་ཚིགས་འདི་མ་གྲུབ་པ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་སྐྱོན་མེད་དེ། རེ་ཞིག་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་རི་དང་ཁང་བཟངས་ལ་སོགས་པ་ཆ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་པས་ཁེགས་ཤིང༌། གཅིག་པ་མ་གྲུབ་བདེ་འདྲ་བ་བསགས་པའི་དུ་མ་ཉིད་ཀྱང་ཁེགས་ཏེ། དེས་ན་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་འདི་ཉིད་ལ་གཅིག་དང་དུ་མ་བྲལ་བར་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པོ། །གལ་ཏེ་ཆ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་མངོན་སུམ་འདི་ཉིད་དོན་དམ་པ་འཇལ་བར་བྱེད་བའི་རིགས་པ་མཐར་ཐུག་གཅིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ཐ་སྙད་པའི་མངོན་སུམ་ཀུན་རྫོབ་འཇལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་དེ་འདྲ་བའི་རིགས་པ་མཐར་ཐུག་ལ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པས་དུ་མ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་པོ། །ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཡང་ཐ་སྙད་པའི་མངོན་སུམ་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་འཁྲུལ་བས། དེ་ལ་ཆ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཡང་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་གཅིག་ཡིན་པས་གཅིག་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་པོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ཆ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ཐ་སྙད་པའི་མངོན་སུམ་ཡིན་མོད་ཀྱི་དེ་ལ་དེ་ལྟར་སྣང་བ་བདེན་ན་ཡང་སྣང་བ་དང་མཐུན་པར་སྣ་ཚོགས་ཉིད་དུ་བདེན་གྱི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ལ་བདེན་པ་དེ་ལས་གཞན་གྱི་དངོས་པོར་བདེན་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟན་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཟུང་ཡུལ་བདེན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ནམ་མཁའ་ལ་ཟླ་བ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཡང་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ལས་གཞན་གཅིག་གི་དངོས་པོར་བདེན་པ་དང༌།


DTG122_Page_0081
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུར་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ལས་གཞན་སྨིག་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོར་བདེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཟུང་ཡུལ་བདེན་པས་བློ་འཁྲུལ་པ་མི་སྲིད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདིར་ཟླ་བ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་གཅིག་ཏུ་ནི་བདེན་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྣང་བ་དང་མཐུན་པར་བདེན་པ་མ་ཡིན་པས། དེ་ལྟར་སྣང་བའི་བློ་འཁྲུལ་བ་ཉིད་དུ་འཇོག་ལ། ཟླ་བ་གཅིག་ཏུ་སྣང་བ་ནི་སྣང་བ་དང་མཐུན་པར་གཅིག་ཉིད་དུ་བདེན་པས་བློ་མ་འཁྲུལ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་པའི་བྱེ་བྲག་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། འདིར་སྣང་བ་དང་མི་མཐུན་པར་བདེན་ཞེས་པ་ནི་འགལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཟླ་བ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་དེ་ཉིད་གཅིག་ཏུ་བདེན་ཞེས་པའི་དོན་ནི་གཉིས་སུ་སྣང་བ་དེའི་རང་བཞིན་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ཞེས་པར་འགྱུར་ལ། གཉིས་སུ་སྣང་བ་གཅིག་དང་མི་མཐུན་ཞེས་པའི་དོན་ནི་དེའི་རང་བཞིན་གཅིག་མ་ཡིན་ཞིང་རྣམ་པར་མི་མཐུན་པའོ། །དེས་ན་མི་མཐུན་པར་བདེན་པ་ཞེས་པ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ཞེས་པ་སྟེ། རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་ཐ་སྙད་པའི་མངོན་སུམ་ལ་ཆ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོར་མེད་པ་ནི་མི་འགལ་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་གཅིག་གི་དངོས་པོར་བདེན་པ་འགལ་བས་ཕྱོགས་གཉིས་ལས་གང་ཡིན་ཡང་རུང་སྟེ་གཅིག་པའི་དངོས་པོར་ཡིན་པ་ནི་ཁེགས་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་གལ་ཏེ་འདིར་ཆ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་དེ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་པ་ཁེགས་ཀྱང༌། སྣ་ཚོགས་དེ་རྣམས་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་པོ་དེ་འདྲ་བ་ཡོད་པ་ནི་མི་ཁེགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་དུ་མར་སྣང་བའི་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་དེ་ཉིད་མེ་ཡིན་པ་ཁེགས་ཀྱང༌། དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་མེ་གཞན་ལ་རྒྱབ་ན་ཡོད་པ་མི་ཁེགས་པ་དང་མཚུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དེ་འདྲ་བའི་གཅིག་པོ་དེས་བརྩམས་པའི་དུ་མར་སྣང་བ་འདི་ཡང་སྣང་བ་དང་མཐུན་པར་དུ་མ་ཉིད་ཡིན་པ་ཡང་མི་ཁེགས་སོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་འདྲ་བའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་པོ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་


DTG122_Page_0082
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གིས་ཐལ་བར་གྱུར་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་དགག་པ་འམ། གཞན་ཡང༌། བསགས་མི་རུང་ཕྱིར་རྡུལ་གཅིག་མིན། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རང་རྒྱུད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་སྦྱར་བར་ནུས་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདུས་པར་སྣང་བ་ནི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་སྣང་བ་དང་མཐུན་པར་གཅིག་གི་དངོས་པོར་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བདེན་ན་བསགས་པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པའོ། །ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ན། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་སྣང་བ་ནི། གཅིག་གི་དངོས་བོར་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བསགས་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གཏན་ཚིགས་ལ་སོགས་པ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། གཞན་གྱི་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་འདྲ་བའི་དོན་ཁས་མི་ལེན་པ་རྣམས་ལ་ཡང༌། དེ་ལྟར་སྣང་བ་འཆར་བ་ཉིད་དེ། ཇི་ལྟར་རྟག་པ་དང་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་འདིར་ཕྱོགས་ཆོས་ནི་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པར་ཟད་དོ། །ཁྱབ་པའི་དོན་ཡང་དེ་དག་བསགས་པར་སྣང་བའི་དོན་མེད་ཅི་མི་བདེན་ན་ནི། །གཅིག་གི་དངོས་པོར་འགལ་ལ། དེ་ལྟར་སྣང་བ་བདེན་ན་ཡང༌། སྣང་བ་དང་མཐུན་པར་བསགས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་བདེན་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་གཅིག་པ་ཉིད་དང་འགལ་ཏེ། སྔར་གནས་པའི་རྡུལ་གང་ཞིག་ལ་རྡུལ་གཞན་དང་གཞན་གྱིས་སྦྱར་ཞིང་བསགས་པ་ན། བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྦྱར་ན་ནི་སྔ་མ་དེ་ཉིད་ལ་ཐིམ་ཞིང་ཡུལ་རྒྱས་པར་ཁེགས་པ་མི་འཐད་པས་བསགས་པ་ཉིད་མི་འཐད་ལ། ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གི་སྦྱར་ན། འབྱར་བ་དང་མ་འབྱར་བའི་ཆ་གཉིས་སུ་འགྱུར་བས་གཅིག་པ་ཉིད་འགལ་བའོ། །གལ་ཏེ་འདིར་རྡུལ་གཅིག་པ་ནི་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་དུ་མ་ཉིད་འབའ་ཞིག་ཡིན་པས་རགས་པ་རྩོམ་པར་བྱེད་པ་ནི་རྡུལ་དུ་མ་ཐུག་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ཤིན་ཏུ་རགས་པའི་གཟུགས་རི་བོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཕྲ་བ་ཉི་ཟེར་གྱི་རྡུལ་ལྟ་བུ་ལ་དེ་དག་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་རྡུལ་མང་ཉུང་གི་ཁྱད་པར་མེད་དམ། འོན་ཏེ་ཡོད་ཅེས་བརྟག་པར་བྱའོ། །དང་པོ་


DTG122_Page_0083
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་ན་དེས་བརྩམས་པའི་གཟུགས་ལ་ཆེ་ཆུང་མེད་པར་ཐལ་ཏེ་འབྲུའི་ཕུང་པོ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ན་མང་བ་དང་ཉུང་བའི་མཐའ་ནི་གྲངས་ཀྱི་ཚད་ཀྱིས་བསྡུས་པས། ཉི་ཟེར་གྱི་རྡུལ་ནི་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་རྡུལ་གྲངས་བརྒྱ་ཆད་པ་འདི་སྙེད་ཅིག་ལས་མེད་དོ་ཞེས་ཁས་ལེན་དགོས་ལ། དེའི་མཐའ་ནི་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་དགོས་པ་སྟེ། མིག་ཚུམས་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་སོམས་ཤིག་ཅེས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་རྡུལ་ལ་ཡང༌། །ལུས་ཅན་གྱི་དངོས་པོར་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཚད་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པ་ནི། བློ་གྲོས་རགས་པའི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །གཞན་ཡང་བྱེ་བྲག་པས་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་གཅིག་ཏུ་འདོད་པ་ནི། གཡོ་བ་དང་མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་འགལ་བ་དུ་མའི་སྒོ་ནས་ཀྱང༌། སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་གིས་བཀག་བས་འདིར་མི་སྤྲོའོ། །དེ་སྐད་དུ་གསུང་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་གཞན་ལས་ཀྱང༌། ཚ་ཤས་སུ་ནི་རྣམ་ཕྱེ་ན། །གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཆ་ཤས་དེ་ཡང་རྣམ་ཕྱེ་ན། །ཆ་ཞེས་བྱ་བའང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །གཏན་ཚིགས་འདིའི་ཁྱབ་པ་ཡང༌། །གཅིག་དང་དུ་མ་ནི་དངོས་པོས་བསྡུས་པའི་ཕྱོགས་ལ། རྣམ་གཅོད་ཡོངས་གཅོད་ཀྱི་འགལ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་བཀག་པ་གཞན་གྲུབ་པ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར། །རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ཉིད་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་ལ་གཅིག་དང་དུ་མས་ཁྱབ་ཅིང༌། དེ་འདྲ་བའི་ཁྱབ་བྱེད་བཀག་པའི་ངོ་བོ་སྟེ། ཡང་དག་གི་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་ཞིང༌། ཐ་སྙད་དུ་གཅིག་དང་དུ་མར་སྣང་བའི་ངོ་བོ་ལ། བདེན་བའི་དངོས་པོས་སྟོང་ཞིང་སྣང་བ་མ་འགགས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཁྱབ་སྟེ། འདིའི་དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་དབུ་མ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཏན་ཚིགས་སྦྱོར་བའི་ཚུལ་ཡང༌། གང་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་དེ་ནི་སྒྱུ་མ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྣམ་པ་སྣང་བ་ཡང་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སམ་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ན་ཁྱབ་བྱེད་མི་དམིགས་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ།


DTG122_Page_0084
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཇི་སྐད་དུ་སློབ་དཔོན་ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདིར་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་བདེན་པས། དཔེ་མ་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་བདེན་པ་ཉིད་ནི་འོག་ནས་འགོག་བར་འགྱུར་མོད་ཀྱི། འདིར་ནི་རེ་ཞིག་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོར་གཞག་པའི་ཆ་ནས་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་འདྲ་བའི་གཅིག་དང་དུ་མས་སྟོང་པ་ཉིད་དཔེར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་འདིར་གཞན་དག་ཚུལ་དེ་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་བཀག་པ་ནི། དོན་དམ་པ་ཉིད་བཀག་པ་ཡིན་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཀྱང་ཡོད་དོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་རང་བཞིན་སེམས་ལས་ཐ་དད་པའི་རྣམ་པ་ཉིད་དུ་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པའམ། ཡང་འགའ་ཞིག །དུ་བ་ལས་ནི་མེར་ཤེས་ཏེ། །ཆུ་སྐྱར་ལས་ནི་ཆུ་བཞིན་དུ། །བློ་ལྡན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །རིགས་ནི་མཚན་མ་དག་ལས་ཤེས། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཚུལ་དུ། ལ་རྒྱབ་ཀྱི་མེ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། མི་འཐད་དེ། དེ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་གཉིས་སུ་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསླད་པའི་སེམས་ཉིད་དེ་ལྟར་སྣང་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་གྲོང་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཕྱིའི་དོན་ཡོད་ན། ཇི་ལྟར་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་འདོད་པ་ལྟར། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་འདི་ཉིད་ཕྱིའི་དོན་ཡིན་ནམ། གཞན་དུ་ན་མདོ་སྡེབ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ནི་དོན་གྱིས་གཞག་པ་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་གྱི། དོན་ནི་དེ་འདྲ་བའི་རྣམ་པ་འཇོག་པ་སྣང་བ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པར་ཁས་ལེན་པ་བཞིན་དུ། འདིར་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་འདྲ་བའི་སྣང་བ་འཇོག་པ་སྣང་བ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་འདོད་ཅེས་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་འདི་ཕྱིའི་དོན་ཡིན་ན། རྣམ་པ་མེད་པའི་ཕྱོགས་ཁས་བླངས་པས་ཤེས་པ་ལས་སོ་སོ་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་བ་མི་འཐད་པ་དང༌། དོན་རིག་པའི་ཤེས་པ་དང༌། ཤེས་པ་རང་ཉིད་རིག་པའི་ཤེས་པ་གཉིས་ཁྱད་པར་མེད་པར་ཐལ་བ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་


DTG122_Page_0085
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏུ་ཡང་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འཐད་པར་འགྱུར་བའོ། །དང་པོའི་དོན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ཕྱིའི་དོན་ཉིད་ཡིན་ཞིང་ཤེས་པ་དེ་འདྲ་པའི་རྣམ་པས་ཁ་མ་བསྒྱུར་བ་མྱང་བ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས། འདི་ནི་གཟུགས་རིག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་གྱི་སྒྲ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་བར་དབྱེ་བ་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མྱོང་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཉིད་རིག་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེ་ནམ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་མྱོང་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་སྒྲ་རིག་པར་ཡང་ཅི་སྟེ་མི་འགྱུར། དེས་ན་མྱོང་བའི་རང་བཞིན་ཙམ་ནི་དོན་བྱེ་བྲག་བ་ལ་ཉེ་བའི་རྒྱུ་མེད་བས། བྱེ་བྲག་འགའ་རྟོགས་པར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་མི་འཐད་དོ། །གལ་ཏེ་ཤེས་པས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་བཟུང་བའི་ཕྱིར། གཟུགས་རིག་པར་འཇོག་གོ་ཞེ་ན། དེ་ཅི་མ་གྲུབ་ནས་མ་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། དོན་དེ་ཉིད་གཟུང་བ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དོན་གྱིས་བཞག་པའི་མྱོང་བའི་ཁྱད་བར་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས། དོན་གྱི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་རྟོགས་པར་འཇོག་གོ་ཞེ་ན། རྣམ་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་མྱོང་བའི་ཁྱད་པར་དེ་འདྲ་བ་ནི་གྲུབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་ཚད་མ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལས་བཤད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །འདིར་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཁས་ལེན་ན་ནི་ཤེས་པ་སྔོན་པོའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ལས་སྔོན་པོ་ཉིད་རྟོགས་ཀྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་འཐད་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་གཉིས་པའི་དོན་ནི་ཤེས་པ་ལ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་སྣང་བ་མེད་ན། མྱོང་རིག་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་རང་དང་གཞན་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པས། འདི་ནི་དོན་རིག་པ་ཡིན་ལ་འདི་ནི་རང་རིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་ཁྱད་པར་མི་འཐད་དེ། སྔར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གསུམ་པའི་དོན་ནི་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་ཕྱིའི་དོན་ཡིན་ན། དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་


DTG122_Page_0086
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་ནི། སེམས་རབ་ཏུ་བཏུད་དེ་བལྟས་ཀྱང་མྱོང་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་འདིར་དོན་དེ་རྣམས་ལ་འཛིན་པ་དགའ་གདུང་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ནང་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་འདི་ཉིད་དོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གཅིག་ཏུ་རང་རིག་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་གྱི་དབང་པོ་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་གཞན་རིག་པའི་ཤེས་པ་ནི་དེ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གཞན་དུ་ན་རང་ཉིད་འབའ་ཞིག་རིག་པའི་ཤེས་པ་རྒྱུན་ཆད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སྣང་བ་འདི་ཉིད་ཕྱིའི་དོན་དུ་མི་འཐད་དོ། །ཕྱོགས་གཉིས་པ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྣང་བ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལ། ཇི་ལྟར་སྣང་བ་འདི་ཁོ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཅེས་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་གིས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་འདྲ་བ་མེད་པས་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དོ། །གཞན་ཡང༌། བློ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་འདོད། ཅེས་སྒྲའི་བློའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་གསུངས་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་ལས་ཀྱང༌། དམ་པའི་དོན་དུ་རང་བཞིན་མེད། །རང་བཞིན་མེད་ལས་འཁྲུལ་པ་གང༌། །དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པས། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཁྲུལ་པ་འམ། འཁྲུལ་པའི་ཡུལ་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་སྣང་ཞིང་མྱོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པས། སྣང་བ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དོ། །གཞན་ཡང་འདིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་ཅེས་པའི་དོན་ནི། མ་བརྟགས་ན་ཉམས་དགའ་བ་བློའི་ངོ་ན་སྣང་བ་ཙམ་ཡོན་གྱི་ཡོད་ཅེས་པའི་སྒྲའི་དོན་གཞན་ནི་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་སྣང་བ་ལས་འདས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་བའི་རིགས་པས་དཔྱད་པས། ཕྱིའི་དོན་ཀུན་རྫོབ་པ་འགོག་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡང་མཚུངས་ཏེ། དེ་ཡང་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དུ་དཔྱད་ན་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དོན་དམ་པར་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་འཇོག་ན་ནི་ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་གཏན་ཚིགས་སུ་སྦྱོར་ན་ནི། དེ་འདྲ་བའི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་


DTG122_Page_0087
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟེ། ཆགས་སྡང་ལ་སོགས་པ་འམ། གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་ཤེས་པ་ནི་ཐ་སྙད་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཆད་མ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་མྱོང་བས་དུ་མ་ཉིད་ཡིན་ལ། གང་གི་ཚེ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་བ་སྣང་བ་མེད་པ། ནང་གི་བདེ་བ་དེ་ལྟར་སྐྱེས་ལ་མ་འགགས་པ་ནི། དོན་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་གཅིག་ཉིད་དུ་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མས་མྱོང་བས་གཅིག་པ་ཉིད་དེ། དེས་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་མ་གྲུབ་བོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཕྱིའི་དོན་ཀྱང་དོན་དམ་བར་སྣང་བ་དང་སྣང་བ་ལས་གཞན་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་མེད་ཅེས་འཇོག་ན་ནི། གཏན་ཚིགས་ཁྱབ་པར་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྣང་བ་དང་སྣང་བ་ལས་གཞན་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འགོད་ན་ཡང་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཐ་སྙད་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ཉིད་ཕྱི་རོལ་དོན་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་སྔར་བསྟན་པ་དང༌། ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཤེས་པ་ལས་སོ་སོ་ལས་རྣམ་པར་འབྱེད་བ་ཕ་རོལ་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཁས་བླངས་པ་མི་འཐད་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་སྔ་མ་རྣམས་སྤང་དགོས་སོ། །ཡང་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དུ་མ་ཉིད་ཡིན་ན། གཅིག་པ་ཉིད་མི་འཐད་པར་འགྱུར་བས་ཉེས་པ་མཚུངས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ཅི་གཟུགས་སྒྲ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་གཅིག་ཉིད་དུ་སྣང་བ་མེད་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་ལ། ཐམས་ཅད་དུ་གཅིག་མེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་ལྟར་ནང་གི་བདེ་བ་ད་ལྟར་བར་མྱོང་བ་ཆ་སྣ་ཚོགས་སུ་མྱོང་བ་མེད་ཅིང་དོན་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་གཅིག་ཉིད་དུ་མྱོང་བས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཅིག་ཅེས་བྱའོ། །དེས་ན་འདི་ནི་མི་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་གསལ་རབ་ཏུ་སྣང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་ནི་མྱོང་བའི་རང་བཞིན་སྤངས་པ་དང༌། དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་གི་རང་བཞིན་དང༌། ཡུལ་དང་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དང༌། ཤེས་པ་


DTG122_Page_0088
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་ཆད་པའི་རྣམ་པར་སྣང་ཞིང་སེམས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱི་རོལ་ཉིད་དུ་སྣང་བས། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཕྱི་རོལ་ཉིད་ཡིན་གྱི། ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་གཟུགས་སྒྲ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་སྣང་ཚོད་དུ་མར་སྣང་བས་གཅིག་ཉིད་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ནི། གསལ་བར་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱིས་མྱོང་བའི་རང་བཞིན་སྤངས་པར་སྣང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གསལ་བ་དང་མྱོང་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ནི། རྣམ་པར་ཤེས་བའི་ཁྱད་པར་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དེ། ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ནི་དགའ་གདུང་ལ་སོགས་པར་ནང་ཉིད་དུ་མྱོང་ལ། འགའ་ཞིག་ནི་ཡུལ་ལ་བཀྲམ་པ་ལྟ་བུར་ཕྱི་རོལ་ཆད་པའི་རྣམ་པར་སྣང་མོད་ཀྱི། སེམས་དང་མི་མཐུན་པར་སྣང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནང་དུ་མྱོང་བ་འགའ་ཞིག་དང་མི་མཐུན་པར་སྣང་མོད་ཀྱི། དེ་ནང་དུ་མྱོང་བའི་སེམས་སུ་ཁས་མི་ལེན་པས་སྐྱོན་མེད་དོ། །གཟུགས་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ནི་གཅིག་གི་རྣམ་པ་དང་མི་མཐུན་ཞིང༌། གཅིག་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་གསལ་ལོ། །འདིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་དོན་དམ་པར་སེམས་དང་མི་མཐུན་པར་སྣང་བས། སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་ཁས་མི་ལེན་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་ཕྱིའི་དོན་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ན། དེ་ལྟར་སྣང་བ་འདི་ཅི་ཡིན་སྙམ་དུ་སེམས་ན། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྣང་བ་སེམས་ཙམ་དུ་སྒྲུབ་སྟེ། དེ་ཡང་གཏན་ཚིགས་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་པ་ལས། དང་པོ་རིག་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་དགོད་པ་དང༌། བརྩད་པ་སྤངས་པའོ། །དེའི་དང་པོ་ཡང་གཟུགས་སྒྲ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གསལ་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་པའོ། །བརྩད་བ་སྤང་བ་ནི་གཞན་དག་གཏན་ཚིགས་འདི་ནི་ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་གསལ་བར་སྣང་བ་ཡང་སེམས་དང་མི་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར།


DTG122_Page_0089
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་དང་མི་མཐུན་པར་སྣང་བ་མ་ཡིན་ཞིང༌། དོན་དམ་པར་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དང་མི་མཐུན་པར་སྣང་ཡང༌། དོན་དམ་པར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་མི་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་པའོ། །གཞན་ཡང༌། གསལ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས། མཚན་ཉིད་དེ་དང་ལྡན་པས་སེམས་ཡིན་ཞེས་པ་ནི། མཚན་ཉིད་གཏན་ཚིགས་སུ་བཀོད་པ་ཐ་སྙད་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་རྟགས་སྐྱོན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ལྐོག་ཤལ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། བ་ལང་གི་ཐ་སྙད་དུ་བྱར་རུང་ཞེས་པ་དང་མཚུངས་སོ། །གཞན་དག་གསལ་བར་སྣང་བ་ཙམ་ནི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་ནང་དུ་ཡོངས་སུ་གསལ་བའོ། །དེ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་ལ་མེད་པས། དེ་དག་སེམས་སུ་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ལ། སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་སེམས་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གསལ་བར་སྣང་བའི་སྤྱི་ཅི་ཙམ་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་རིགས་སོ། །ཡང་གལ་ཏེ་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མྱོང་བ་དང་རིག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ལ་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སེམས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བའི་ཉེས་པ་སོ་ན་འདུག་གོ །དེའི་ཕྱིར་མྱོང་བ་འམ་རིག་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གསལ་བ་ལ་ཡང་མཚུངས་པ་ཉིད་དེ། མྱོང་བ་སྤངས་པའི་གསལ་བ་ནི་མི་འཐད་དེ། བེམས་པོ་འམ་དངོས་པོ་མེད་ཀྱང་རུང་སྟེ། མྱོང་བའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་མིན་པས་ཇི་ལྟར་གསལ་ལ་ཞེས་པའོ། །ཡང་གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཅེས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་མེད་པས་མཚན་ཉིད་མ་ཁྱབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་མེའི་མཚན་ཉིད་ཚ་ཞིང་སྲེག་པ་ཡང༌། མེའི་རྡུལ་ཕྲ་མོ་ཀུན་ལ་མེད་པས་མ་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། ཆུའི་གཤེར་བ་ཉིད་ཀྱང་ཆུའི་རྡུལ་ཕྲ་མོ་ལ་མེད་པས། མ་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་


DTG122_Page_0090
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་རོ་ཞེས་ཅི་སྟེ་མི་བརྗོད། གལ་ཏེ་དེར་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་པ་ལྟ་བུའི་གཤེར་ཞིང་རླན་པ་མེད་ཀྱང༌། གཟུགས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཕྲ་མོ་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གཤེར་བ་ཙམ་ཡོད་པས་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། སྔ་མ་དེ་བཞིན་ཏེ། སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་རྒྱ་ཆད་པའི་གསལ་བར་སྣང་བ་ལྟ་བུ་མེད་ཀྱང༌། གནས་སྐབས་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གསལ་བ་འམ་མྱོང་བའི་རང་བཞིན་ཙམ་ཡོད་པས་སོ། །འདིར་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་གཏན་ཚིགས་ནི་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པའོ། །གཏན་ཚིགས་གཉིས་པའི་དབང་དུ་བྱ་སྟེ། ཡང་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་དགོད་པ་ནི། སྔ་མ་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའོ། །འདིར་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་དམིགས་པ་ལ། དེ་ལ་འཛིན་པའི་སེམས་དམིགས་པ་ཁྱབ་ཅིང༌། དེར་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་དམིགས་པ་ལ་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་གཟུང་བ་དམིགས་པ་ཁྱབ་པས་དམིགས་པ་ཕན་ཚུན་མི་འཁྲུལ་བ་ཉིད་དོ། །འདིར་ཡང་གཟུང་འཛིན་གཉིས་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མི་མཁས་པའི་རྟོག་པའི་དོན། ངའི་མིག་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྔོན་པོ་མཐོང་ངོ་ཞེས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་རློམ་སྟེ་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས། དམིགས་པ་ཕན་ཚུན་མི་འཁྲུལ་ཞེས་བསྟན་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དོན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་དམིགས་པ་ཉིད། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་ཡིན་ལ་དེ་འདྲ་བའི་ཤེས་པ་དམིགས་པ་ཡང་དོན་གྱི་རྣམ་པར་དམིགས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་མི་འཁྲུལ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བརྩད་པ་སྤྲང་བ་ནི། གཞན་དག་གཏན་ཚིགས་འདི་ནི་མ་ངེས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ། འགྲོ་བ་ཐ་མལ་པའི་སེམས་རྒྱུད་སྣང་པ་ན། དམིགས་པར་བྱ་བ་ཐ་མལ་བའི་སེམས་རྒྱུད་དམིགས་པ་ལ། དེ་ལྟར་སྣང་བའི་ཡེ་ཤེས་དམིགས་པས་ཁྱབ་པ། ཡེ་ཤེས་དམིགས་པ་ལ་དེའི་གཟུང་ཆ་ཐ་མལ་པའི་ཤེས་པ་དམིགས་པས་ཁྱབ་པས། དམིགས་


DTG122_Page_0091
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཕན་ཚུན་མི་འཁྲུལ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཡོད་མོད་ཀྱི། ཐ་མལ་པའི་སེམས་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས། གཏན་ཚིགས་འདི་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཐ་མལ་པའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས། མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་དུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་བ་ལྟ་ན་དེ་འདྲ་བའི་རྣམ་པ་འཇོག་བྱེད་ཐ་མལ་པའི་སེམས་རྒྱུད་ཡེ་ཤེས་ལས་ཐ་དད་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་བཞིན་དུ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ཐ་དད་པ་ཡོད་པས། ཀུན་རྫོབ་སེམས་ཙམ་དུ་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་འདྲ་བའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱི་རོལ་དོན་དམ་པ་ནི་སྔར་བཀག་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། ཇི་ལྟར་སྣང་བ་འདི་ཁོ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་སྔར་བསྟན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ལ་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཐ་མལ་པའི་རྒྱུད་ནི་རང་རང་གི་རྒྱུད་ལ་སོ་སོར་སྣང་ཞིང་མྱོང་བས་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་འཐད་པའོ། །སྣང་བ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་བའི་བེམས་པོ་ནི་མྱོང་བའི་རང་བཞིན་སྤངས་པས། རང་ཉིད་རིག་ཅིང་མྱོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། སྣང་བ་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བློ་གཞན་ལ་སྣང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པས། དེ་དག་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ངེས་པས་སེམས་ཉིད་ཡིན་པ་ལྟར། སེམས་ཀྱང་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་དང༌། ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར་སྣང་བའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་དོན་ཡང་དེ་དག་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ངེས་པ་ནི་གཉིས་ཀའི་ཐུན་མོང་བ་སྟེ། སྣང་བ་ནི་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ངེས་ལ། སེམས་ནི་སྣང་བ་དང་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་མི་འཐད་པའོ་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱང་སྣང་བའི་རང་བཞིན་དུ་འདོད་པས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་ལྷན་ཅིག་གི་སྒྲའི་དོན་ནི་གཉིས་ཉིད་ཡིན་པས་གཏན་ཚིགས་འདི་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིར་རྒོལ་མི་མཁས་པའི་བསམ་པ་དང་སྦྱར་ནས་ལྷན་ཅིག་བརྗོད་དུ་ཟད་ཀྱང༌། དོན་ནི་སྔར་བསྟན་


DTG122_Page_0092
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལྟར་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་འདིར་ཞིབ་ཏུ་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་སྒོ་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ། ཕྱིའི་དོན་ཡིན་པ་འགོག་པ་ན། དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡང་མཚུངས་པར་འགྱུར་ལ། ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ཕྱིའི་དོན་ཉིད་དུ་བྱིས་པ་ཡན་ཆོད་ཀྱི་ཤེས་པ་ལ་རབ་ཏུ་གྲགས་པས། མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། བདེན་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་ལྐོག་ཤལ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པར་སྣང་བའི་གོང་བུ་ནི། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་བ་ལང་དང་རྟ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་འགར་ཡང་མ་གྲུབ་མོད་ཀྱི། རྣམ་པར་གཞག་པ་ཙམ་དུ་བ་ལང་གི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པར་སྣང་བས། བ་ལང་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་འབྲེལ་པར་སྣང་བས། སེམས་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །གལ་ཏེ་འདིར་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ནི། སེམས་ལས་གཞན་བེམས་པོའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་དང་འབྲེལ་བར་སྣང་བས། ཕྱིའི་དོན་བེམས་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གཞན་འབྱུང་བའི་གེགས་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་དུང་དཀར་པོའི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་གོ་སྐབས་དེ་ཉིད་དུ་གཞན་དག་ལ་སེར་པོའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ལས་གཞན་རོ་དང་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཞིག་ལ་ཡང་འདོད་བྱའི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་གོ་སྐབས་དེ་ཉིད་དུ། གཞན་ལ་དེ་དང་འགལ་བའི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་ལས། སྐྲ་གཅིག་ཁྱོན་ལ་སངས་རྒྱས་མང་པོ་ནི། །གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་ཇི་སྙེད་ཡོད། །རྒྱལ་བ་དེ་དག་ཞིང་ཡང་དེ་སྙེད་དེ། །དེ་དག་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་སྐལ་མི་མཉམ། །སྐྲ་ཡི་ཁྱོན་ལ་འགྲོ་བ་ལྔ་རྣམས་ཏེ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་དང་དུད་འགྲོའི་འགྲོ་བ་དང༌། །གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་ལྷ་དང་མི་རྣམས་བཞུགས། །འདྲེས་པ་མེད་ཅིང་གནོད་པར་འགྱུར་བ་མེད། །


DTG122_Page_0093
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ཡི་གནས་སུ་མཚོ་དང་རྒྱ་མཚོར་བཅས། །ཆུ་ཀླུང་དེ་བཞིན་མཚེའུ་དང་ལྟེང་ཀ་རྣམས། །འདྲེས་པ་མེད་ཅིང་གནོད་པར་འགྱུར་བ་མེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཡང་དོན་དེ་ཉིད་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས། ཡི་དགས་དུད་འགྲོ་མི་རྣམས་དང༌། །ལྷ་རྣམས་ཇི་ལྟར་རིགས་རིགས་བཞིན། །དངོས་གཅིག་ཡིད་ནི་ཐ་དད་ཕྱིར། །དོན་མ་གྲུབ་པར་འདོད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་སྣ་ཚོགས་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་ནི། དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་བ་དང༌། ས་བཅུ་པ་ལས་ཀྱང༌། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་ཁམས་གསུམ་པ་ནི་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་དུ་རྣམ་གྲངས་དུ་མའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པས། གཞན་དག །ཡིད་ཆེས་ལུང་དང་མི་ལྡན་པར། །ཆོས་རྣམས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིས། །བདག་ཉིད་ཆུད་ཟོས་གཞན་ཆུད་གསོན། །ཞེས་འཕགས་པ་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་རྒྱན་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་འདིར་སེམས་ཙམ་དུ་སྟོན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་མེད་དོ་སྙམ་དུ་དོགས་པར་མི་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཕྱིའི་དོན་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་མེད་ན། ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་བ་མི་འཐད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་ལུས་དང་ངག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མེད་ན། དེ་དག་གི་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་འཐད་ཅིང༌། དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྷ་དང་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་དང་ལུས་ལ་སོགས་པ་ཚོར་བ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་འབྲེལ་བར་སྣང་བ་ཉིད་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཉིད་ལ་འཇོག་སྟེ། འདི་ལྟར་བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱི་ལུས་དང་ངག་ཏུ་སྣང་བའི་རྣམ་རིག །གཞན་ལྷ་སྦྱིན་ལ་སོགས་པའི་ལུས་སུ་སྣང་བ་ལ། མཚོན་ཆ་ལ་སོགས་པ་བསྣུན་པ་སྣང་བ་དང༌། དེ་དག་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་སྣང་བས་སེམས་རྒྱུད་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དང་འབྲེལ་བར་མྱོང་ཞིང༌། སྲིད་པ་ཉིང་མཚམས་འབྲེལ་བར་མྱོང་བ་ན། སྲོག་གཅོད་པ་ཞེས་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་ལུས་ཀྱི་ལས་མི་དགེ་བ་ཉིད་དུ་འཇོག་སྟེ། དེས་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ལུས་སུ་སྣང་བ་ལ་ལུས་ཀྱི་ལས་ཉིད་དུ་འཇོག་གི །ཕྱི་རོལ་བེམས་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་


DTG122_Page_0094
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱུར་བའི་ལུས་ཀྱི་ལས་ནི་ཁས་མི་ལེན་པ་ཉིད་དོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ངག་གི་ལས་མི་དགེ་བ་དང་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལས་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་ལས་སུ་སྣང་ཞིང་མྱོང་བ་ལས། དུས་གཞན་དུ་དེའི་སེམས་རྒྱུད་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དང་འབྲེལ་བར་མྱོང་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལྕགས་ཀྱི་ཁང་པ་འབར་བར་སྣང་ཞིང་རང་གི་ལུས་སུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཉིད་མེས་བསྲེགས་པར་མྱོང་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་བར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདིར་ལས་དང་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་དེ་ཉིད་སྒྲུབ་པ་ལ་ཚད་མ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལུང་ལས་བཤད་པ་འམ། ཡང་ན་དངོས་པོ་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པའི་ཚད་མ་ཡང་ཡོད་དེ། ཇི་ལྟར་མཐོ་རིས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་འགའ་ཞིག་གི་དང་པོ་མི་ཉིད་དུ་གྲུབ་ཅིང་ཐ་སྙད་མཐོ་རིས་ཀྱི་བདེ་བ་དང་འབྲེལ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་དགེ་བའི་སེམས་བ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་པ་རྒྱུར་མི་འཐད་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞིང་སྟེངས་ཀྱི་མྱུ་གུའི་ཁྱད་པར་བཞིན་ཞེས་པ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདིར་ཁྱབ་པའི་དོན་ལ་བརྩད་པ་མེད་མོད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཉིད་མི་འཐད་དེ། འདི་ལྟར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། མི་དགེ་བའི་སེམས་པ་དང༌། དེས་ཀུན་ནས་སློང་བའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དེ་འདྲ་བའི་ཕུང་པོ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་སྲིད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དུད་འགྲོ་ལ་སོགས་པ་འགྲོ་བའི་ཁྱད་པར་དེ་དང་དེར་སྣང་བ་རྣམས་ནི་ཕལ་ཆེར་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་ལུས་དང་ངག་གི་རིག་བྱེད་དང་འབྲེལ་བར་སྣང་བ་ན། དེ་དག་ཀུན་ནས་སློང་བའི་མི་དགེ་བའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་འབྲེལ་པར་དཔག་པར་ནུས་ཤིང༌། གཞན་ཡང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ལུས་ངག་གི་རིག་བྱེད་དུ་སྣང་བ་ལས་ཀྱང༌། དེ་དག་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་པ་ཉིད་དཔག་པར་ནུས་ཏེ། ཇི་ལྟར་


DTG122_Page_0095
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་དེ་འདྲ་བའི་ལུས་ངག་གི་རིག་བྱེད་དུ་སྣང་བ་ནི། དེ་འདྲ་བའི་སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་འགྲོ་བའི་ཁྱད་པར་དེ་རྣམས་སུ་སྣང་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཆེར་མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པར་གྲུབ་མོད་ཀྱི། མཐོ་རིས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་དེའི་དྲུང་ན་ཤིན་ཏུ་ཉུང་ཟད་ཙམ་དུ་དམིགས་པས། །དེ་རྣམས་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པའི་རྗེས་སུ་མི་བྱེད་ཅེས་པའོ། །གལ་ཏེ་འདིར་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་སྐྱེས་བུའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་སྣང་བ་དང་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལ་དེ་འདྲ་བའི་ལུས་ངག་གི་རིག་བྱེད་དུ་སྣང་བ་དམིགས་ཀྱང༌། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་སྔོན་དུ་སོང་བ་མ་ཡིན་པས་དེ་འདྲ་བའི་རྟགས་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་མཐུན་པར་སྣང་བ་དང༌། རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར་ཡུན་རིང་དུ་སྣང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིད་ཀྱིས་བསླད་པའི་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་ལ་སྐྱེས་བུའི་ཁྱབ་པར་གཞན་ཞིག་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་རིག་བྱེད་དང་འབྲེལ་པར་སྣང་ཞིང༌། དེ་ཡང་འཆོལ་པའམ་མི་གསལ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བའོ། །གཞན་ཡང་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ཡང༌། མིག་མ་བསླད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །དེ་ལྟར་དེ་དག་མ་མཐོང་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཚུལ་དུ་མཐུན་པར་སྣང་བ་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་འདྲ་བའི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་ལས་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར་རྒྱུན་རིང་དུ་སྣང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔར་བསྟན་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་ནི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་མཐུན་པར་སྣང་བ་དང༌། རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར་རྒྱུན་རིང་དུ་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ཡིན་པས། འཁྲུལ་པར་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་མེད་ཅེས་པའོ། །གཞན་དག་སེམས་ཙམ་པ་ལ་རྒྱུད་གཞན་གྲུབ་པ་མི་འཐད་པས། དེ་དག་གི་དོན་དུ་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། སྲིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་རྒོལ་བའི་ལན་དུ་ཡང་འདི་ཉིད་སྦྱོར་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། རང་ལུས་བློ་སྔོན་འགྲོ་བ་ཡིས། །བྱ་བ་མཐོང་ནས་གཞན་ལ་དེ། །འཛིན་ཕྱིར་གལ་ཏེ་བློ་ཤེས་འགྱུར། །སེམས་ཙམ་


DTG122_Page_0096
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་ཡང་ཚུལ་འདི་མཚུངས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདིར་ཕྱིའི་དོན་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས་རང་གི་རྒྱུད་ལ་འགྲོ་བ་དང༌། སྨྲ་བར་བྱའོ་སྙམ་པའི་བློ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱིས་ལུས་དང་ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་འགའ་ཞིག་མཐོང་ནས། གཞན་ལྷ་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་ལུས་ངག་གི་བྱ་བ་མཐོང་བའི་སྒོ་ནས། ཀུན་ནས་སློང་བའི་བློ་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་ལྟར། སེམས་ཙམ་གྱི་ལུས་ལ་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་ལུས་ངག་གི་རིག་བྱེད་དུ་སྣང་བ་ལས། དེ་དང་འབྲེལ་བར་སྣང་བའི་ཆོས་ཅན་འགའ་ཞིག་དེ་འདྲ་བའི་ཀུན་ནས་སློང་བའི་བློ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཉིད་དུ་དཔོག་པར་བྱེད་དེ། སྔར་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འདིར་སྔར་གྱི་རྩ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཉིད་མ་གྲུབ་སྟེ། མཐོ་རིས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་འདྲ་བ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ནི་ཕ་དང་མ་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བའི་རྫས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། འདིར་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པའི་འགྲོ་བའི་ཁྱད་པར་འབའ་ཞིག་མ་གཏོགས་པ་གཞན་ནི་འབྱུང་བས་ཀྱང་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྐྱེན་བྱེད་མོད་ཀྱི། གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་ནི་དགེ་བའི་སེམས་པ་དང༌། དེ་ཀུན་ནས་སློང་བ་མ་ཆགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་ལྟོས་པར། གཞན་འགའ་ཞིག་རྒྱུར་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ན་འདིར་སེམས་ལས་གཞན་པའི་འབྱུང་བ་ཉིད་སྔར་བཀག་པས་སྐྱོན་མེད་པ་འབའ་ཞིག་གོ །གལ་ཏེ་ཡང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མཐོ་རིས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕུང་པོ་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་མོད་ཀྱི། དེ་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གཞན་དུ་སྐྱེས་པས། མ་དམིགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་ལྟར་ཕྱིའི་དོན་མི་འཐད་པས་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཉིད་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་ལས་ཀྱང༌། སྐྲ་ཙམ་ཁྱོན་ལ་འགྲོ་བ་ལྔ་རྣམས་ཏེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་སྔར་བསྟན་ཏོ། །ཡང་གལ་ཏེ་ཕྱིའི་དོན་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་འདི་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་འགྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་


DTG122_Page_0097
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞན་དུ་སྐྱེ་བར་སྲིད་ཀྱང༌། ཐམས་ཅད་དམ། ཕལ་ཆེར་ནི་དེ་ལྟར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འདིར་མཐོ་རིས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྐྱེ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་མ་ཚང་བ་འམ། འགལ་རྐྱེན་ཉེ་བར་གནས་བ་ལས་ཡིན་གྲང་ན། དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ད་ལྟར་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་མཐོ་རིས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱང་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར། ལས་རྣམས་སོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་ལོངས་སྤྱོད་པ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཐ་དད་ན། །འགའ་ཞིག་དེ་ལྟར་སྲིད་མོད་ཀྱི། །ཐམས་ཅད་དེ་ལྟར་ངེས་པའི་རྒྱུ་ནི་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱེད་པོའི་ཡུལ་ནི་སྤྱོད་འགྱུར་བ། །བྱེད་པོའི་རྒྱུན་དུ་འགལ་བ་མེད། །ཅེས་པའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ལས་གཞན་པའི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཡོད་དམ་མེད་ཀྱང་སླ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་ཁྱེད་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བའི་ངེས་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་འདྲ་བའི་ལས་མཐུན་པར་བསགས་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ནི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་པའི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཐུན་མོང་བར་སྣང་བ་དང༌། ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཐུན་མོང་བར་སྣང་བ་འབའ་ཞིག་ལ་སྤྱོད་པར་རིགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ལས་མཚུངས་པ་ལས་བྱུང་བའི་མིའི་འགྲོ་བར་གཏོགས་པ་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་འདི་རྣམས་ཉིད་བཞིན་ནོ། །གཞན་དུ་ན་ཐ་སྙད་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་འཚོལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ས་དང་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡང་དུ་མ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཅི་སྟེ་མི་བརྗོད་དོ། །དེར་ཡང་ས་བོན་གྱི་དངོས་པོ་དུ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་དེའི་འབྲས་བུ་ཡང་དུ་མ་ཉིད་སྐྱེས་མོད་ཀྱི། འོ་སྐོལ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པས། འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་དགག་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་གཞག་པ་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་འདི་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ངན་སོང་གི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕུང་པོ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དང་འབྲེལ་བ་གསར་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱང་མི་དགེ་བའི་སེམས་པ་དང་དེ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་མ་རྟོགས་པ་རྒྱུ་གཞན་མི་འཐད་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་


DTG122_Page_0098
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟེ་སྔར་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོས་བསྡུས་པའི་དད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཆགས་པ་དང་སྡང་བ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་གསལ་བར་མྱོང་བ་ནི་རང་གི་རིགས་གོམས་པ་དགེ་མི་དགེའི་སེམས་པ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་དུ་རང་རང་གི་རྒྱུད་ལ་གྲུབ་པ་ན། གཞན་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་གཏོགས་པ་ཕལ་ཆེ་བ་གསར་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ལུས་དང་ངག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་ལས་དང་འབྲེལ་བར་སྣང་བ་ལས། ཆགས་པ་དང་སྡང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་མི་དགེ་བའི་སེམས་པ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཤིང༌། དེ་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་རིགས་མཐུན་གོམས་པ་སྔ་མ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཉིད་དུ་གྲུབ་ལ། དེ་ལྟར་གོམས་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་དེར་གཏོགས་པའི་རྟེན་ལ་མ་རྫོགས་པས་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་གཞན་གཅིག་ལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་སྔ་མ་ཉིད་ཀྱང་དངོས་པོ་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པའི་ཚད་མས་གྲུབ་ཅིང༌། དེ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ད་ལྟར་པ་འདི་ཉིད་ཕྱི་མ་ཡིན་པས། འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གྲུབ་པོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ངན་སོང་གི་ཕུང་པོར་གཏོགས་པ་དེ་འདྲ་བ་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང༌། ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་ཚད་མས་ཀྱང་འཐད་ཅེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཐོ་རིས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གསར་དུ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡང་ལེགས་པར་སྤྱོད་པའི་ལུས་དག་གི་རིག་བྱེད་དང་འབྲེལ་བར་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་ནས། དད་པ་དང་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་སེམས་པ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཉིད་དུ་གྲུབ་ཅིང༌། དེ་ཡང་རང་གི་རིགས་གོམས་པ་སྔ་མ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པས། ཡང་འཇིག་རྟེན་སྔ་ཕྱི་དང་ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པའི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་གྲུབ་ཅེས་པའོ། །འདི་ནི་ཁྱད་པར་དུ་ཡང་རྒྱུ་མཐུན་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །གལ་ཏེ་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པའི་རྗེས་སུ་མི་བྱེད་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་མི་འཐད་པ་དེ་ལྟར་ན། རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་མཐོ་རིས་


DTG122_Page_0099
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་ཕུང་པོ་འགྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི། ཆེས་ཤིན་ཏུ་ཉུང་ཞིང༌། མཐོ་རིས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་དེབས་མང་བའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ངན་སོང་གི་རྟེན་དེ་དག་ལས་དེ་འདྲ་བ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་སྔོན་གྱི་ལས་ནི་འབྲས་བུ་ཕྱུང་བས་ཟད་ཅིང་ལས་སར་པ་གཞན་དག་ཀྱང་མ་བསགས་ལ། ཡང་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ས་བོན་འབའ་ཞིག་སད་པ་ན་རྟེན་དེ་ལས་འཕོས་ནས་མཐོ་རིས་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་ཚད་མ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལས། སྦྱིན་པ་དང་འཚེ་བ་སྤང་བའི་སེམས་པ་ནི་མངོན་པར་མཐོ་བའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ལ་ཚད་མ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན་ཞེས་བརྩད་པའི་ལན་དུ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའམ། ཡང་ན་ཚད་མ་སྲིད་པས་མི་སྤོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་མང་དུ་ཐོས་པའི་སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་དཔལ་བཟང་པོས་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པར་གསུངས་པས་ཐེ་ཚོམ་མི་བྱའོ། །ཡང་ཁྱད་པར་དུ་སྦྱིན་པའི་སེམས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བདེ་འགྲོར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རིགས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཕྱིའི་དོན་མེད་ཀྱང་ལུས་དང་ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དུ་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ལྟར་ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་བ་འཇོག་ན། རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་ལས་ཀྱང༌། ལས་སོག་ཅིང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འབྱིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གནས་སྐབས་དེར་ཡང་ཆགས་སྡང་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་ནས་བསླངས་ནས་གཞན་ལྷ་སྤྱིན་ལྟ་བུ་འགའ་ཞིག་གསད་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་གིས་མཚོན་བསྣུན་པར་སྣང་ཞིང་དེ་ཉིད་ཤི་བ་ལྟ་བུར་ཡང་སྣང་བ་ལས། གཉིད་སད་པ་ན་རྗེས་ཀྱི་ཤེས་པས་ཀྱི་མ་ལེགས་པར་བྱས་སོ་ཞེས་སྔར་གྱི་སེམས་པའི་ས་བོན་གསོས་པ་ན། ལས་ཅུང་ཟད་སོག་པ་ནི་འདོད་པ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་སད་པའི་གནས་སྐབས་དང་མི་འདྲ་སྟེ། ཀུན་ནས་སློང་བའི་བསམ་པ་ཁྱད་མེད་ཀྱང༌། དངོས་གཞིའི་གནས་སྐབས་ན་གཞན་གྱི་སེམས་རྒྱུད་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་


DTG122_Page_0100
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་འབྲེལ་པར་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དང༌། གཉིད་ཀྱིས་བསླད་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། རྨི་ལམ་སེམས་ནི་གཉིད་ཀྱིས་ཉམས། །དེས་ན་འབྲས་བུ་འདྲ་མ་ཡིན། །ཞེས་ས་བཅུའི་མགོན་པོས་གསུངས་ཤིང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་དོན་དེ་ཉིད་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་གསད་སོགས་ལ། །སེམས་མེད་ཕྱིར་ན་སྡིག་མེད་དེ། །ཞེས་སྡིག་པ་གཏན་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི། དེ་ཉིད་སྒྱུ་མ་ཉིད་དུ་ཤེས་ཤིང་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། གསོད་པའི་སེམས་པ་ཡང་མེད་ལ། རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་དེ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་མེད་དེ། དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་ཉིད་དུ་ཤེས་པས་ཉེས་པ་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་གཞན་རིག་པའི་ཆའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་འགོག་པར་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར། རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུར་སྣང་བ་ནི་ཚད་མ་མ་ཡིན་ལ། ཆུ་ཀླུང་དང་ལྟེང་ཀ་ལ་སོགས་པ་ཆུར་སྣང་བ་ནི་ཚད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚད་མ་དང་ཚད་མ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཡང་བདེན་མོད་ཀྱི། འདིར་སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུར་སྣང་བ་ལས་ཆུ་དོན་དུ་གཉེར་པའི་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་ཞུགས་པ་ན། འཁྲུལ་པའི་བག་ཆགས་མི་བརྟེན་པའི་ཕྱིར། ཆུ་དང་ཕྲད་ཅིང་བཏུང་ངོམས་སུ་སྣང་བ་མ་བྱུང་བས། འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་ལ་ཡིད་མི་རྟོན་ཅིང་བློ་དེ་འདྲ་བ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་འཇོག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཆུ་ཀླུང་ལ་སོགས་པ་ཆུར་སྣང་བ་ན་དོན་དུ་གཉེར་བའི་སྐྱེས་བུ་ཞུགས་པས་འཁྲུལ་པའི་བག་ཆགས་བརྟན་པའི་ཕྱིར་ཕྲད་པར་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་བྱུང་བས་ཚད་མ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་གཞན་རིག་པའི་ཆའི་ཚད་མ་དང་ཚད་མ་མ་ཡིན་པའི་དབྱེ་བ་ནི་དེ་དག་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ཀྱང་དེ་དང་མཚུངས་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་འགའ་ཞིག་ན་གླུ་དབྱངས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲའམ་རོལ་མོ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་དང༌། ཆུ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ལས། དོན་དུ་གཉེར་བའི་


DTG122_Page_0101
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐྱེས་བུའི་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང༌། བཏུང་ངོམས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ན་སད་པའི་གནས་སྐབས་དང་ཁྱད་པར་མེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ཡུལ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །གཞན་ཡང་ཕྱིའི་དོན་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་མེད་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཟུགས་ནི་གཞིག་ཅིང་གཞོམ་དུ་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཕྱི་དང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་གཟུགས་ཅན་བེམས་པོ་ཉིད་དུ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། མིག་དང་རྣ་བ་སྣ་ཡང་ཚད་མ་མིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གལ་ཏེ་དབང་པོ་འདི་དག་ཚད་ཡིན་ན། །འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་སུ་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །དེ་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བེམས་པོ་ལུང་མ་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པ་ལས་ཀྱང༌། ས་བཅུ་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་གསུངས་པས། ཕྱིའི་དོན་མེད་ན་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ལུང་དང་འགལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚད་དང༌། རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་གསུངས་པས། ཕྱིའི་དོན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མེད་ན་དེ་ལྟར་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། གསུང་རབ་དག་ལས་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀ་གསུངས་མོད་ཀྱི། གསུང་རབ་ཀྱི་ཚུལ་ནི་དགོངས་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་བཞིའི་སྒོ་ནས་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱའོ་ཞེས་མགོན་པོ་བྱམས་པས་གསུངས་པ་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱང་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དྲང་བའི་དོན་དང༌། དེས་པའི་དོན་ནོ། །དེ་ལ་དེས་པའི་དོན་ནི་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་སྟོན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མདོ་ནས་བསྟན་པའི་དོན་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ངེས་ཀྱི། དེ་ལས་གཞན་དུ་གཞག་པར་མི་ནུས་པས་ངེས་པའི་དོན་ཞེས་བྱའོ། །དྲང་བའི་དོན་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། མཚན་ཉིད་སྔ་མ་ལས་བཟློག་པ་ཇི་ལྟར་དངོས་སུ་བསྟན་པ་ལས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གཞན་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་


DTG122_Page_0102
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཟད་པས་བསྟན་པ་ལས། དེ་ལ་ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ནི་གང༌། དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ནི་གང་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་གང་དག་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་སྟོན་པ་དེ་དག་ནི་ངེས་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་ལ། མདོ་སྡེ་གང་དག་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་སྟོན་པ་དེ་དག་ནི་དྲང་བའི་དོན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །དེས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་དོན་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་དོན་ལ། སྔར་བཤད་པའི་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་མ་གྲུབ་པའི་དོན་དམ་པ་སྟོན་པ་མ་ཡིན་པས། ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་མ་ཡིན་ཞིང་དྲང་བའི་དོན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་རང་རང་གི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ལ་དགོངས་ནས་ཕྱིའི་དོན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བྱིས་པ་རྣམས་སྐྲག་པ་སྤོང་ཞིང་རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་གཟུད་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་མཆེད་ཡོད་པར་ནི། །དེས་འདུལ་བ་ཡི་སྐྱེ་བོ་ལ། །དགོངས་པའི་དབང་གིས་གསུངས་པ་སྟེ། །བརྫུས་ཏེ་བྱུང་བའི་སེམས་ཅན་བཞིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་ཆུ་བོ་དགའ་སྐྱེད་ཀྱི་འགྲམ་དུ་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ལྔ་བརྒྱ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་གཟུད་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དགོངས་ཏེ། ང་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་རྟག་པ་དང་གཙང་བ་དང༌། བདག་གི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་འདོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གསུང་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ལས། དགེ་སློང་དག་ལས་དང་ལས་ཀྱི་ཁུར་ཁྱེར་བའི་གང་ཟག་དག་ཡོད་དོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྣོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་ཡང༌། ལས་མཐུན་པར་བསགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མཐུན་པར་སྣང་བ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཐུན་མོང་བ་ལ་དགོངས་ནས། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚད་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་ལུགས་འགའ་ཞིག་རྣམ་པར་བཞག་ལ། ཡང་དེ་དག་དང་ལས་མི་མཐུན་པར་བསགས་པ་རྣམས་ལ། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་


DTG122_Page_0103
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་གཞན་དུ་སྣང་བས་སྔ་མ་ལས་གཞན་དུ་བཤད་དེ། ཇི་ལྟར་ཆོས་མངོན་པའི་མདོ་སྡེ་འགའ་ཞིག་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གསུང་རབ་དག་ལས་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པར་བཤད་པ་དང༌། རིག་པ་འཛིན་པའི་སྡེ་སྣོད་ཤཱི་ཀཱ་ལ་ཙ་ཀྲ་ལས་ཀྱང་གཞན་དུ་བཤད་དེ། དེས་ན་ཕྱིའི་དོན་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་ན་དེ་རྣམས་འགལ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཏོ། །རང་རང་གི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡིན་པ་ལ་ནི་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་ཉེས་པ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཀཱ་ལ་ཙ་ཀྲ་ལས་ཆོས་མངོན་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བརྩད་པ་བཀོད་ནས། ལན་དུ་དེ་རྣམས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རང་རང་གི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཙམ་ཡིན་ལ། དེའི་སྣང་བ་ཕྱོགས་རེ་ལ་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལྕགས་སྲེགས་ཀྱི་ས་གཞི་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་གྲུབ་ན། མཐུ་དང་ཐུགས་རྗེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་འཇོམས་ཤིང་རྡུལ་དུ་རློག་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བསམ་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་གཞོམ་པར་བྱ་བའི་རྒྱུའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོ་གྲུབ་པ་མེད་ཅིང་རང་གི་སེམས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཡིན་པར་སྔར་བསྟན་པའི་སྐྱོན་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་དག་སྨྱོ་བས་ཡིད་འཁྲུགས་པ་ན། རང་གི་མདུན་དུ་སྡིག་པ་དང་སྤྲུལ་གྱི་རྣམ་པ་སྣང་བས་སྐྲག་ཅིང་དུ་བར་གྱུར་ལ། དེའི་ཕ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་སྤྲུལ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་ན་ཡོད་ན་གཞོམ་པར་ནུས་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་མེད་ཅིང་བྱིས་པའི་རང་གི་སེམས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཡིན་པས་ཅིར་ཡང་བྱར་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེར་ཡང་ཕ་མས་བྱིས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཉེས་པ་འཆོས་པ་བཞིན་དུ། སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་རྡུལ་དུ་རློག་པར་མི་བྱེད་ཅེས་དཔྱད་པ་མཚུངས་སོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཉེས་པ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ངེས་པ་མེད་པ་ཁམས་དང་བག་ལ་ཉལ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ནི་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཅིག་ཅར་གཞོམ་པར་མི་ནུས་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལྷ་དང་ཚངས་པའི་ཐེག་པ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་རིམ་གྱིས་


DTG122_Page_0104
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཇོམས་པར་བྱེད་པའོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་སེམས་ཅན་དུ་མའི་ཐུན་མོང་པའི་གནས་ཅིག་ཡིན་པས། དེ་ཡོད་ན་ཅིག་ཅར་ཉིད་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་འཇོམས་པར་མི་བྱེད་ཅེས་པ་སྟེ། དེ་ནི་གཞོམ་པར་སླ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་འདི་ཉིད་ཀྱང་འབགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལོངས་སྤྱོད་མི་ཟད་པ་ཡོད་ཅིང་སྙིང་རྗེ་ཅན་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་དབུལ་པོ་གདའ་ལགས་ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དེ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ལས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཡི་དགས་ལུས་སྐོམ་པས་གདུངས་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་སྐམས་པར་མཐོང་བ་དེ་ནི་རྒྱ་མཚོའི་ཉེས་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཡི་དགས་དེ་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་ཉེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་མེད་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པ་དག་གི་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་པ་མ་ཡིན་གྱི། སེམས་ཅན་རང་གིས་ཉེས་པ་བྱས་པ་ཡི་དགས་ལྟ་བུ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཕྱིའི་དོན་དགག་པ་དང༌། སྣང་བ་སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་དང༌། དེ་ལ་བརྩད་པ་སྤང་བ་རྒྱས་པར་བསྟན་ནས། དོན་དམ་པར་སེམས་ཉིད་རང་བཞིན་མེད་པར་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་གཞན་ཕྱི་རོལ་པ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཁ་ཅིག་དོན་དམ་པར་སེམས་ཉིད་རིག་པ་རྟག་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ལས་གཞན་ཕྱིའི་དོན་གྲུབ་པ་མེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། རྣམ་རིག་ཙམ་ནི་རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་དག །འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་རྟག་ཏུ་གྲོལ་བ་ཉིད། །བླང་དང་དོར་བྱ་མེད་ཅེས་རབ་བསྟན་པ། །ཚངས་པ་མྱ་ངན་མེད་ཅེས་རྟག་གནས་བྱོས། །ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཞི་བ་པ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་ལྷ་ཆེན་པོས་སྨྲས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་ཤིང་ལ་མེ་ཡོད་དང༌། །ས་ཡི་ནང་དུ་ཆུ་ཡོད་པ། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་ལུས་གནས་སུ། །ཞི་བ་དག་པ་རྣམ་པར་གནས། །ཐམས་ཅད་འདི་ནི་ཞི་བདག་སྟེ། །ཞི་བ་ལས་ནི་རབ་ཏུ་འབྱུང༌། །འབྱུང་པོ་ཀུན་ལ་ཞི་བ་ཡོད། །ཞི་བ་གང་ཡིན་དེ་ང་ཉིད། །བརྟན་ཞིང་བྱིན་འགྲོ་དེ་བཞིན་དུ། །ཅུང་ཟད་གང་ནི་ས་ལ་ཡོད། །དེ་ཀུན་མཆོག་


DTG122_Page_0105
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གི་དབང་པོ་ཡིས། །བདག་ཉིད་ཁྱབ་སྟེ་རབ་ཏུ་གནས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེའི་དོན་ཡང་དབང་ཕྱུག་གི་རང་བཞིན་བདག་ཤེས་པ་རིག་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་དེ་ཉིད་ཞི་བ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཞེས་པའོ། །འདི་ནི་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟར་རྟག་པར་སྣང་བ་ཆོས་ཅན་དངོས་པོ་ལ་མེད་དེ། རིམ་དང་ཅིག་ཅར་གྱིས་དོན་བྱེད་པའི་ནུས་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཁྱབ་བྱེད་མི་དམིགས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་རྟག་པ་ཉིད་སྤྱིར་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་སྤྲོས་པ་ཞིབ་ཏུ་ནི་རིགས་པའི་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་རང་གི་སྡེ་པ་རྣམ་རིག་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་ཁ་ཅིག་ཕྱིའི་དོན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་ལ། དེས་ན་ཁམས་གསུམ་པ་ནི་སེམས་ཉིད་རིག་པ་སྐད་ཅིག་མའི་ངོ་བོ་སྔ་མ་རྣམས་ལ་རག་ལས་ཏེ། ཕྱི་མ་རྣམས་འབྱུང་བ་གཞན་གྱི་དབང་དང༌། དེ་ཉིད་གཟུང་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་བརྟགས་པས་དབེན་པ་ནི། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་སྟེ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་འདོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་མ་སྐྱེས་པ་མ་འགགས་པ་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་པར་འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་ཏེ། དགོངས་པའི་དོན་ཡང་ཀུན་བརྟགས་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། །གཞན་དབང་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་དགོངས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་མིང་དང་བརྡར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་གནས་པ་ནི་མ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ནི་རྒྱུ་


DTG122_Page_0106
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྐྱེན་གཞན་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེའི། བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་དཔེ་དང་བཅས་ཏེ་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་སེམས་ཉིད་རིག་པའི་གཞན་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་རྒྱུ་རྐྱེན་གཞན་ལས་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་བས་འདི་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་ལ། མེད་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པའི་དགོངས་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་མེད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །འདི་ནི་མི་འཐད་དེ། མདོ་སྡེ་དེ་ཉིད་ལས་སྒྱུ་མ་བྱས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པས། སྒྱུ་མ་བཞིན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་རྐྱེན་གཞན་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེའི་བདག་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ལ། དོན་དམ་པར་ནི་རང་ངམ་གཞན་གང་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པས་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དགོངས་དོན་དེ་ལྟར་བཤད་པ་རང་ཡང༌། དགོངས་པ་ཅན་གྱི་མདོ་ཡིན་ཏེ། སྔར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པར་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་མ་བྱས་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ལ། དམིགས་པ་ཅན་གྱི་སྐྱེ་བོ་སྐྲག་པར་འགྱར་བས་དེ་དག་གི་སྐྲག་པ་བསལ་བའི་དོན་དུའོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ལ། གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་དུ་མ་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་འགྱུར་ཞིང༌། བསྟན་བཅོས་དག་ལས་ཀྱང་བཤད་དེ། སྐབས་སུ་བབ་པ་ན་བསྟན་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་རྣམ་པ་བདེན་པར་སྨྲ་བ་དག་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ནི། དོན་དམ་པར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར། གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅིང༌། གཞན་ཡང་གསལ་བར་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སྣང་བ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། མི་འཐད་དེ། དོན་དམ་པར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་སྒྲུབ་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ། འདི་དག་གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དེ། དེ་ལ་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ། ཐ་མལ་པའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་


DTG122_Page_0107
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་སྣང་བའི་ཚེ། དེ་ལྟར་སྣང་བའི་རྣམ་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པ་པ་ཡིན་ཡང༌། དེ་ལ་རྣམ་པ་འཇོག་པར་བྱེད་པའི་ཐ་མལ་པའི་སེམས་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་དགག་བར་མི་ནུས་བ་བཞིན་དུ་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་འཇོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱི་རོལ་ཐ་དད་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་དགག་བར་མི་ནུས་པས། ཐམས་ཅད་སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་གཞག་པར་མི་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་བའི་ཕྱི་རོལ་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་འགོག་གོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་སེམས་ལ་ཡང་མཚུངས་པས་དེ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་འཇོག་པ་མི་འཐད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་སེམས་སུ་སྒྲུབ་པ་ལ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་དཔྱད་པ་མི་མཚུངས་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་གཉིས་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། གསལ་བ་ཙམ་གཏན་ཚིགས་སུ་འགོད་ན་ནི་སེམས་ཉིད་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་སྒྲུབ་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་གསལ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གཏན་ཚིགས་སུ་འགོད་ན་ཡང་མ་གྲུབ་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཁྱད་པར་དུ་རྣམ་པ་བརྫུན་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་སེམས་ལས་གཞན་པ་བཀག་པའི་མེད་པར་དགག་པ་ཉིད་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་ལ། དེ་ལྟ་ན་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ངེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་གཟུང་བའི་རྣམ་པ་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་འང་ངེས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱང་གཟུང་བའི་རྣམ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ངེས་པར་འགྱུར་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱང་གཟུང་བའི་རྣམ་པ་ལས་གཞན་བཀག་པ་ཙམ་གྱི་མེད་པར་དགག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་པས། སེམས་ཙམ་དངོས་པོར་མི་འཐད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གཏན་ཚིགས་འདི་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བར་ཤིན་ཏུ་གསལ་རབ་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པ་སེམས་ལས་གཞན་ཡིན་པ་ཁེགས་ཀྱང༌། དེ་ལས་མ་གཏོགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་མི་ཁེགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཐ་མལ་པའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་སྣང་བ་ན་དེ་འདྲ་བའི་རྣམ་པ་ཡེ་ཤེས་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ཡང༌། ཐ་མལ་པའི་སེམས་རྒྱུད་ཡེ་ཤེས་ལས་ཐ་དད་པ་དགག་པ་མི་ནུས་པ་


DTG122_Page_0108
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཤེས་པ་ནི་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་ལ། སེམས་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་ཡང་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གཞན་རིག་པའི་ཆས་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་ཅིང༌། ཕལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་སྒོ་ནས་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་ལྟར་ཡིན་མོད་ཀྱི། དོན་དམ་པར་རང་རིག་པ་ཉིད་མི་འཐད་དེ། སྐབས་སུ་བབ་པ་ན་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ཅིང་གནོད་བྱེད་ཡོད་པས་སེམས་ཉིད་རིག་པ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མི་འཐད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། འཕགས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས། ཡང་དག་ཏུ་ན་རྣམ་པར་ཤེས། །ལུས་ཀྱི་ནང་ན་མི་གནས་ཏེ། །ལུས་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་དག་ན་ཡང༌། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་སྲིད་དོ། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ལ་རྣམ་ཀུན་དུ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་སྲིད་དེ། །འདི་ཡི་གནས་དང་གནས་མེད་དང༌། །འཕོ་བ་ཡང་ནི་མི་ཤེས་སོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་རྒྱན་ལས་ཀྱང་སེམས་ཙམ་དུ་བསྟན་པའི་རྗེས་ལ། སེམས་མེད་ཙམ་པོའང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཚད་དང་གཞལ་དང་གཉིས་ཀ་མེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་ཟུང་གི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། ལྷའི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་ཤེ་ན། ལྷའི་བུ་ཁམས་གསུམ་པ་ནི་སེམས་ཙམ་དུ་ཟད་ལ། སེམས་དེ་ཡང་གཟུགས་མེད་པ་བསྟན་དུ་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། སེམས་དེ་ཡང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཙལ་ཀྱང་མི་རྙེད་དོ། །སེམས་གང་གིས་སེམས་ཡོངས་སུ་ཆོལ་བའི་སེམས་དེ་ཡང་མི་རྙེད་དོ། །དེ་སེམས་མི་དམིགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁུངས་ཀྱི་མདོ་ནི་དུ་མ་ཉིད་སྣང་མོད་ཀྱི་གཞུང་མངས་ཀྱིས་དོགས་པས་མི་བྲིའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཁམས་གསུམ་སེམས་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་དང༌། མདོ་གཞན་དག་ལས་ཀྱང༌། འཇིག་རྟེན་སེམས་ཀྱིས་བྲིས་པ་སྟེ། །སེམས་ཀྱིས་སེམས་ནི་མི་


DTG122_Page_0109
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐོང་ངོ༌། །དགེ་བ་འམ་འོན་ཏེ་མི་དགེ་བའི། །ལས་ནི་སེམས་ཀྱིས་བསགས་པ་ཡིན། །སེམས་ནི་མགལ་མེ་བཞིན་དུ་འཁོར། །སེམས་ནི་རྟ་ལྟར་འཁྱམས་པ་སྟེ། །སེམས་ནི་ནགས་ཀྱི་མེ་བཞིན་སྲེག །སེམས་ནི་ཆུ་ཆེན་བཞིན་དུ་སྐྱེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་ལས་ཀྱང༌། སེམས་ཙམ་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་དག་ནི་ཀུན་རྫོབ་པ་ལ་དགོངས་ཏེ་བསྟན་པས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་མདོ་སྡེ་དེ་དག་ཉིད་ལས། སེམས་ཀྱིས་སེམས་ནི་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཞེས་གསུངས་པ་དག་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་རྒྱན་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །མདོ་འདི་ཉིད་ལས་བསྟན་པའི་དོན་ནི་སྐབས་སུ་བབ་པ་ན་བཤད་པར་བྱའོ། །དེས་ན་འདིར་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཕྱིའི་དོན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་མེད་ཅིང་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཙམ་ཉིད་ཡིན་ལ། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་མྱོང་ཞིང་རིག་པ་ཙམ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་གཞན་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར། མེ་ལ་ཚ་བ་ཉིད་བཞིན་ནོ། །དད་པ་དང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་རེས་འགའ་བ་ཉིད་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་གློ་བུར་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཆུའི་རྙོག་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་འཕགས་པ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལས་ཁྱེའུས་གསོལ་པ། རྣམ་རྟོག་མང་པོ་ཅི་འཚལ་ཏེ། །སེམས་ནི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་ཞིང༌། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་མི་འབྱུང་སྟེ། །ནམས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་དེ་མི་འགྱུར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་ཏེ། །སེམས་ནི་རྟག་ཏུ་འོད་གསལ་ཀྱང༌། །གློ་བུར་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་ཀྱིས། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉོན་མོངས་འགྱུར། ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་འདི་ཉིད་ལས་ཀྱང༌། སེམས་ནི་རང་བཞིན་དང་བ་སྟེ། །རྙོག་པར་བྱེད་པ་ཡིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དོན་དམ་པར་ནི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཡང་ཕན་ཚུན་ཁྱབ་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་རྣམ་རིག་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་འཕགས་


DTG122_Page_0110
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས། རྣམ་ཤེས་དེ་ནི་སྒྱུ་མ་མཚུངས། །ཞེས་པ་དང༌། འཕགས་པ་ཟུང་གི་མདོ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཀྱང་སེམས་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གསུངས་པས་སོ། །འདིར་རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་གྲུབ་པ་ཉིད་དེ། ཆོས་ཅན་དང་དགག་བྱ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གཏན་ཚིགས་སྦྱོར་བའི་ཚུལ་ཡང༌། གང་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་དེ་ནི་སྒྱུ་མ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་རྟ་གླང་ཉིད་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་སྣང་ཞིང་མྱོང་བའི་སེམས་ཀྱང༌། །གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་སྟེ། ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པ་འམ། རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྔར་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་སྒྱུ་མ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་པས་ཀྱང༌། སེམས་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ཏེ། སྣང་བ་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཅན་སེམས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་གཞན་དག་ཕྱི་རོལ་ལམ། སེམས་གང་ཡིན་ཡང་རུང་སྟེ། སྒྱུ་མ་ཉིད་དུ་རིགས་པས་གྲུབ་ཅིང་མི་གནོད་ན། དེ་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། རིགས་པས་གྲུབ་ལུགས་དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་སྣང་ཞིང་མྱོང་བ་སྒྱུ་མར་རིགས་པས་གྲུབ་ཅིང་མི་གནོད་པ་ཡིན་ན། དེ་ཉིད་ཡང་དག་ཉིད་དུ་ཡོད་ཅེས་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཁས་མི་བླང་སྟེ། རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་རིགས་པས་གྲུབ་པའི་ཚུལ་དེ་ལྟར་ཡང་དག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ནི་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་དགག་བྱ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཡང་དག་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་དགག་བྱར་འགྱུར་བ་ནི། ཁྱབ་པ་ཉིད་མ་གྲུབ་སྟེ། དགག་བྱ་ནི་ཡང་དག་གི་དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རིགས་པས་གྲུབ་ཅིང་མི་གནོད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་གི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་ཁྱབ་པ་མ་ཐུབ་སྟེ། །བདེན་པའི་དངོས་མིན་མྱོང་བ་ཙམ། །རིག་སྟོང་དབྱེར་མེད་ངོ་བོ་གང༌། །རྣམ་རིག་དབུ་མའི་ཚུལ་ལུགས་ལ། །དེ་བཞིན་རིགས་པས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །བདེན་པའི་དངོས་པོར་འགྱུར་ན་ནི། །ཚད་མ་དངོས་པོའི་བྱེད་པ་རུ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན་མི་


DTG122_Page_0111
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་སྨྲོས། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་འདོད་ཅེ་ན། །ཤེས་པའི་བྱེད་པ་ཞུགས་པ་ན། །ཤེས་བྱ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། །བྱེད་པ་མ་སྐྱེས་སྔོན་རོལ་ན། །ཚད་མར་ཐ་སྙད་གདགས་པ་ཡི། །རྟེན་མེད་ཕྱིར་ན་ཚད་མ་ཉིད། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་མེད་པར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་སྒྱུ་མ་དང་ཡང་དག་པ་ཉིད་ནི་འགལ་ཏེ། སྒྱུ་མའི་དོན་ནི་གསོབ་ཉིད་དང༌། གསོག་ཉིད་སྙིང་པོ་མེད་པ་ཡིན་ལ། ཡང་དག་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྒྱུ་མར་བཏགས་པ་ནི། སྒྱུ་མ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་གྱི། སྒྱུ་མ་ཉིད་ལ་སྒྱུ་མར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི། དེ་ལྟར་བདེན་པས་སྒྱུ་མ་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས། ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་མཁན་བཟང་པོས། སྤྲུལ་པའི་སྒྱུ་མ་ནི་སྒྱུ་མ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་གྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གསུངས་པའི་སྒྱུ་མ་ན། སྒྱུ་མ་ཡང་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྩད་པ་གཉིས་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། སྣང་ཞིང་མྱོང་བ་ཡང་དག་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ལ། ཡང་དག་གི་གཅིག་དང་དུ་མས་ཁྱབ་པ་ལས། དེ་འདྲ་བའི་ཁྱབ་བྱེད་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་སྒྱུ་མར་རིགས་པས་གྲུབ་ཅིང་མི་གནོད་པ་ལ་ནི། དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་ཚད་མ་དངོས་པོ་འཆོས་པར་བྱེད་པའི་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་པས། བདེན་པའི་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པའི་སྒྱུ་མ་ལ། དེ་ལྟར་ཚད་མས་རྟོགས་ཀྱང་ཡང་དག་གི་དངོས་པོར་མི་འགྱུར་བས་ཡང་དག་གི་གཅིག་དང་དུ་མ་ལ་སོགས་པའི་དཔྱད་པ་མི་འཇུག་ཅེས་པའོ། །ཡང་གཞན་དག་ཇི་ལྟར་སྣང་ཞིང་མྱོང་བ་སྒྱུ་མ་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ཡང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པར་ཁས་ལེན་ན། སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་གིས་བཤད་པའི་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བརྟགས་པའི་དོན་གྱིས་དབེན་འགྱུར་ཞིང༌། །དངོས་ཙམ་བརྟེན་ནས་གང་སྐྱེས་པ། །ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པའོ། །དེའི་དོན་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་འདི་ཉིད། དོན་དམ་པར་སྐྱེའོ་འགག་གོ་ཞེས་པ་


DTG122_Page_0112
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པར་བརྟགས་པའི་དོན་གྱིས་དབེན་པ་དང༌། དངོས་པོ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་ཁྱེད་ཀྱིས་འདོད་པའི་རྣམ་རིག་སྒྱུ་མ་ཙམ་ལ་ཡང་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་སྣང་ངོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། འདིར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དོན་ནི་དངོས་པོ་ཙམ་དང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བར་སྣང་ཡང༌། སྐྱེ་བ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པས། སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ནི་དེ་ལྟ་བུས་ཁྱད་པར་དུ་མ་བྱས་པའི་དངོས་པོ་ཙམ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟགས་པའི་དོན་གྱིས་དབེན་ཞེས་པ་ནི། དེ་ལྟར་རྟོག་པའི་གཟུང་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་བྱའི། དེ་ལྟར་བརྟགས་པའི་ཞེན་ཡུལ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོས་སྟོང་པ་ནི་འདིར་ཆེད་ཆེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་འདིའི་རང་བཞིན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི། དེ་ལྟ་བུའི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་མཚུངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོན་དམ་པ་དང་ཁྱད་མེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་འདོད་པ་ཉིད་དོ། ཇི་སྐད་དུ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བཤད་པའི་སྐོ་ནས་ཀྱང་བརྩད་པ་སྤང་བར་ནུས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འདི་ནི་རྣམ་པ་གཞན་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དངོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ། །དམ་པའི་དོན་དུ་རང་བཞིན་མེད། །རང་བཞིན་མེད་ལ་འཁྲུལ་པ་གང༌། །དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཡིན། །ཞེས་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་ལ། དེའི་དོན་ཡང་ཤེས་བྱ་ཇི་ལྟར་སྣང་ཞིང་མྱོང་བ་འདི་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཁྲུལ་པའམ་འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་ནི། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་སྟེ། འདིར་རྣམ་རིག་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པས། ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་སྒྱུ་མ་ནི་དངོས་པོའི་ཆ་བྱད་འཛིན་པས། དེ་ལྟར་རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་ཅིང་མི་གནོད་ན། བདེན་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། བློ་གྲོས་འདི་ནི་ལོག་པ་སྟེ། སྟོང་པ་སྤངས་པའི་དངོས་པོ་འབའ་ཞིག་གི་ལྡོག་


DTG122_Page_0113
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནས། རིགས་པས་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་སུ་ཡང་ཁས་མི་ལེན་ལ། དངོས་པོ་ཙམ་དང་བདེན་པའི་དངོས་པོས་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དོན་རིགས་པས་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། དེ་ལ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཉེས་པས་གོས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གཞན་དག་གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ན། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས། ཕུང་འདི་སྟོང་ཞེས་རྟོག་ནའང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། །མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་སྐྱེ་མེད་གནས་ལ་དད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། སྐབས་ཀྱི་དོན་ཆོས་དང་ཆོས་མིན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱ་བར་གསུངས་པ་དང༌། འོག་ནས་ཀྱང༌། དེ་བས་ཡོད་པར་མི་བརྟག་ཅིང༌། །མེད་པ་ཉིད་དུའང་བརྟག་མི་བྱ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དང༌། ཡང་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས་ཀྱང༌། འོད་སྲུངས་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་རི་རབ་ཙམ་ནི་བླའི། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ནི། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་སོགས་པ་མདོ་སྡེ་དུ་མ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། རྒྱལ་བས་སྟོང་ཉིད་ལྟ་བ་ཀུན། །ལྟ་ཀུན་ངེས་པར་འཇོམས་པར་གསུངས། །གང་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ལྟ་བ། །འདི་ནི་གསོ་རུ་མེད་པར་གསུངས། །ཞེས་བསྟན་པ་དང་ཡང་འགལ་བར་འགྱུར་ལ། ཡང༌། དགག་བྱ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། །ཡང་དག་ཏུ་ན་བཀག་མེད་གསལ། །ཞེས་བསྟན་པའི་རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་གནོད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། འདིར་སྟོང་པ་ཉིད་འབའ་ཞིག་ནི་ཁས་ལེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཐམས་ཅད་ཡོད་ཅིང་འོག་ནས་སྟོན་པས་སྔ་མ་ལྟར་རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དོན་ཉིད། སྣང་ཞིང་མྱོང་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྤྱོད་པའི་སྐབས་སུ་ཁས་ལེན་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་དོན་དམ་པར་སྟོང་ཞིང་མེད་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། མདོ་སྡེ་དག་གི་དོན་ནི་དངོས་པོ་སྔོན་དུ་སོང་བའམ། དངོས་པོའི་ཟླའོ་ལ་ལྟོས་ནས་བློའི་བྱེད་པས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་སྟོང་པ་འམ་མེད་པ་དེ་འདྲ་བ་དང༌། དེར་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་བློ་དགག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི། ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དོན་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་


DTG122_Page_0114
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྡེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྙིང་པོའི་དོན་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ལྟར་སྟོན་པའི་གཞུང་ཡང་དུ་མ་ཡོད་མོད་ཀྱི། འདིར་ཁུངས་ཉིད་དུ་མི་བྲི་སྟེ་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེས་ན་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་བློའི་སྤྲོས་པའི་མཐའ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་བརྟགས་ཤིང་ཡུལ་དུ་བྱས་ཀྱང༌། དེ་ནི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་པ་ཟབ་མོའི་དོན་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། བློ་དེ་ནི་བརྗོད་པ་དང་འདྲེ་རུང་བའི་དོན་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཕྱིའི་རྣམ་པ་ཉིད་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདིར་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མས་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བ། རིག་པ་དང་སྟོང་བ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དོན་ལ་འཇལ་བ་ན། དེ་ཉིད་ཀྱི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པར་རློམ་ཡང༌། དེའི་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་སྤྲོས་པ་ཕྱོགས་རེ་གཅོད་པས། རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཙལ་ཞིང་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དེ་ཉིད་གང་གི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །ཡང་གལ་ཏེ་དགག་བྱའི་དངོས་པོ་མེད་པས་དེ་བཀག་པའི་མེད་པའམ། སྟོང་པ་ཉིད་མི་འཐད་ཅེས་པ་ཡང་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་དགག་བྱའི་དངོས་པོ་མེད་དེ། དངོས་པོར་སྣང་བ་མ་འགགས་པ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ཏེ། དེ་ནི་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་ཕ་རོལ་ཕོ་ཉིད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་མ་གྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དངོས་པོ་སྔོན་དུ་སོང་བའམ། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་བརྟགས་པའི་བཀག་པ་ནི་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་གྱི་ན་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེས་ན་དབུ་མ་པར་སྨྲ་བ་ཁ་ཅིག་གསུང་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་གམ། འདིར་ནི་ཡོད་ཉིད་འགོག་ཉིད་ཀྱི། །མེད་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མིན། །ཞེས་པ་དང༌། གཞན་ཡང༌། ཡོད་དང་མེད་དང་ཡོད་མེད་ཅེས། །ཁས་མི་ལེན་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ལ་ནན་ཏན་ལྡན་པས་ཀྱང༌། །ཅིར་ཡང་ཀླན་ཀ་བྱ་མི་ནུས། །ཞེས་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ལ་སོགས་པས་བཤད་པའི་གཞུང་ལ་བརྟེན་ནས། ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཅན་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡོད་མེད་དཔྱོད་པའི་སྐབས་སུ། དགག་པར་བྱ་བ་


DTG122_Page_0115
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་གང་ཞིག་རིགས་པས་གྲུབ་ཅིང་མི་གནོད་པ་ཡིན་ལ། དགག་བྱ་རྣམ་པར་བཀག་པ་ལས་གཞན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ནི་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། དེས་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང༌། མངོན་པར་འདོད་པའི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ནི་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མེད་དེ། ཁས་ལེན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་ནི་མི་འཐད་དེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་ནི་དབུ་མ་བ་སུ་ཡང་ཁས་མི་ལེན་བས། འདི་ནི་ཀུན་རྫོབ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཙམ་དུ་ཡང་མེད་པར་འདོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་ན་བསྒྲུབ་བྱ་ཤེས་པར་འདོད་པ་མེད་པས། ཤེས་པར་འདོད་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཅན་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཚུལ་དང་པོ་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཁས་ལེན་པ་མི་འཐད་དོ། །གལ་ཏེ་རང་ལ་འདོད་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་མེད་ཀྱང་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་དགག་པར་འདོད་པ་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡོད་ཅིང༌། དེའི་རྟེན་དེ་ཉིད་ཤེས་འདོད་ཀྱི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་དེ་ཉིད་བསྒྲུབ་བྱར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་གྱི་ཕྱོགས་དགག་པར་འདོད་པ་ནི་རྒོལ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་མངོན་པར་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་མཁའ་ལ་འཕྱོ་བ་ལྟ་བུ་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་དང་མ་འབྲེལ་བ་གཅིག་ནི་མི་འཐད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་འདོད་པ་མེད་ཅེས་པ་ཡང༌། རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བ་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་སྣང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་བྱའི་མཚན་ཉིད་རྒོལ་བ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འདོད་པ་དང་ཡང་ལྡན་ཞིང༌། འདོད་པའི་དོན་དེ་ཉིད་ཕྱིར་རྒོལ་བ་གཞན་ལ་ཡང་གྲུབ་ན་ནི། རྟགས་འགོད་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་དོན་དེ་ཉིད་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ལ་མ་གྲུབ་ཅིང༌། ཡང་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་ལ་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་བསལ་བ་ལ་འཇུག་པར་གྱུར་ན་ནི། གཞན་གྱི་ཕྱོགས་དགག་པར་མི་ནུས་པས། དེའི་ཕྱིར་མ་བསལ་བ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་རིགས་མི་མཐུན་པར་སེལ་བར་བྱེད་ལ། རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དང༌། མ་བསལ་བ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་མཚོན་པར་ནུས་ཤིང༌།


DTG122_Page_0116
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚོགས་པ་ཉིད་དུ་རིགས་པའི་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་བཤད་པས། འདིར་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་དགག་པར་འདོད་པའི་དོན་དེ་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདིར་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་འགེགས་ཀྱི། བསྒྲུབ་པ་ཉིད་དུ་ཁས་མི་ལེན་པས། དེ་འདྲ་བ་གྲུབ་པ་དང་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་བརྟགས་ནས་སུན་འབྱིན་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། འདི་ལྟར་དགག་པར་བྱ་བ་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་དེ་ཉིད་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ལྟར་ན་དགག་པར་མི་ནུས་ལ། གཉིས་པ་ལྟར་ན་དགག་མི་དགོས་སོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དགག་པར་བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གཞན་གྱིས་མ་རྟོགས་པས། དེ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དགག་པའི་དོན་ཡིན་པས་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། མི་འཐད་དེ། མ་ཤེས་པ་དང་མ་གྲུབ་ཅེས་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དམ་བཅའ་བའི་མཚན་ཉིད་རང་གི་ངོ་བོ་དང་ལྡན་ཞིང༌། དེ་ལྟར་ཤེས་པར་འདོད་པ་ཉིད་རྒོལ་བས་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་པ་ཡང་ཡིན་ལ། འདོད་པའི་དོན་ལ་མ་བསལ་བ་ཡང་ཡིན་པས་ཉེས་པ་སྔ་མ་ཉིད་སོན་འདུག་གོ །གཞན་ཡང་རང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་ལྟོས་ཏེ་འཇོག་པས། དེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མེད་ན་དེ་ལ་ལྟོས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་རྟགས་ལས་རྟོགས་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་གཞལ་བྱ་ཡིན་པས། དེ་མེད་ན་རྗེས་དཔག་གཞལ་བྱ་དང་མི་ལྡན་པས་ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདིར་སློབ་དཔོན་ཟླ་བའི་གྲགས་པ་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པ་རྣམས་རང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་དང་ཚད་མ་ཁས་མི་ལེན་པས་དེ་ལྟར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ན་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འགོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། བསྒྲུབ་བྱ་ཁས་བླངས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ནི་སྔ་མ་དང་མཚུངས་ལ། གཞན་ཡང་འདིར་དགག་པར་བྱ་བ་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་དེ་ཉིད་ཡོད་པ་འམ། འོན་ཏེ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་འམ། ཐེ་ཚོམ་གྱི་གནས་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ཞེ་ན། རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་དང་ཐ་མའི་ཕྱོགས་ལྟར་ན་དགག་པ་མི་འཐད་དེ་དོན་གོ་བར་


DTG122_Page_0117
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཟད་དོ། །བར་པ་ལྟར་ན་ཡང་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཚད་མའམ་ཚད་མ་མ་ཡིན་པའི་བློ་གང་གིས་རྟོགས་ཞེས་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་ནི་དོན་ལ་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པའི་བྱེད་པ་དང་མི་ལྡན་པས་རྟོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་མ་ཡིན་ནོ། །ཚད་མས་རྟོགས་ན་ཡང་སྐབས་ཀྱི་དོན་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཅན་འདི་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་འམ་མེད་པས་དབེན་པ་ནི། ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མས་ནི་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པས། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མ་ཉིད་ཁས་ལེན་དགོས་ལ། དེའི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུ་མཚན་རང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་ཁས་མི་ལེན་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་གྱི་གཙོ་བོ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཚད་མ་འམ་ཚད་མའི་རྒྱུན་རྒྱུད་འགའ་ཞིག་ཡིན་པས་དེ་ཁས་མི་ལེན་ན་ལམ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་ཡང་སྐུར་པ་འདེབས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་མངོན་སུམ་ཚད་མ་མཐར་ཐུག་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་གང་བའི་རྒྱ་མཚོར་འཇུག་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །ཡང་གཞན་དག་སྐབས་འདིར་དགག་བྱ་ནི་རིགས་པས་དཔྱད་པའི་ངོ་ན་རྙེད་པའི་ཤེས་བྱའམ་དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་འདྲ་བའི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་བཀག་པ་ཙམ་གྱི་མེད་པར་དགག་པ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཉེས་པ་སྔ་མ་རྣམས་ལས་གྲོལ་ལོ་ཞེ་ན། འདི་ནི་སྔ་མ་ལ་ལྟོས་ན་ཆེས་བཟང་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རྣམ་པར་གཅད་པ་ཙམ་གྱི་མེད་དགག་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཆོས་ཅན་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་འདིའི་ཆོས་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ནི་འགལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་འདི་ཡང་རྒྱས་པར་ནི་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་ལས་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་ན་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་གཅིག་དང་དུ་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བཀག་པ་ཙམ་གྱི་མེད་དགག་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རི་བོང་གི་རྭ་མེད་པ་དང༌། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མེད་པ་ལས།


DTG122_Page_0118
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པ་འདི་དག་ལ་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན་ནི་ཁྱད་པར་དངོས་པོའི་ཆོས་ཡིན་པས་དགག་ཏུ་མི་འཐད་ལ། ཁྱད་པར་མེད་ན་ཡང༌། རི་བོང་གི་རྭ་མེད་པ་དང༌། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མེད་པ་ལ། གཏན་ཚིགས་དང་བསྒྲུབ་བྱ་མི་འཐད་པ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་ཅི་སྟེ་མི་འགྱུར། གལ་ཏེ་བཀག་པ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་ཁྱད་པར་མེད་མོད་ཀྱི། དེ་ལས་བཟློག་པའི་སྐབས་སུ་རི་བོང་གི་རྭ་དང་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་འབྲེལ་པ་མེད་པས། མ་འབྲེལ་པ་གཞན་བཀག་པ་ནི། ཅིག་ཤོས་གཞན་བཀག་པ་ལ་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་བས། གཏན་ཚིགས་དང་བསྒྲུབ་བྱ་མི་འཐད་ལ། འདིར་ནི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་ལ་གཅིག་དང་དུ་མ་ལ་སོགས་པས་ཁྱབ་པས། ཁྱབ་བྱེད་བཀག་པ་ཁྱབ་བྱ་བཀག་པ་ལ་མི་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར། གཏན་ཚིགས་དང་བསྒྲུབ་བྱར་འཐད་དོ་ཞེ་ན་ཡང༌། འདིར་ཡང་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་མི་འཐད་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་བཟློག་པའི་འབྲེལ་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས། རྣལ་མ་གཏན་ཚིགས་དང་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་མེད་པ། གཞན་དེ་དག་ལས་ཁྱད་པར་ཅུང་ཞིག་ཡོད་ན་ནི། ཉེས་པ་སྔ་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། ཁྱབ་པར་མེད་ན་ཡང་གང་ལ་གཏན་ཚིགས་དང་བསྒྲུབ་བྱ་འཇོག་པའི་རྣལ་མའི་དོན་དེ་ཉིད་སྔ་མ་དང་མཚུངས་པས་ཉེས་པ་སྔ་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །གཞན་ཡང་འདིར་སྣང་ཞིང་མྱོང་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་བརྟེན་ནས། འདི་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་དཔྱོད་པའི་སྐབས་སུ་དངོས་པོ་མེད་པ་མིན་ན་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ནི་རྣམ་གཅོད་ཡོངས་གཅོད་ཀྱི་འགལ་བ་ཡིན་པས། གཅིག་བཀག་པ་གཞན་སྒྲུབ་པ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། དགག་པ་བཀག་བསྒྲུབ་པ་ཡིན། །དངོས་ཡོད་མེད་ལ་ཡོད་ཡིན་ལ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ཡོད་མིན་ཞེས། །བླུན་པོ་ཡི་ནི་སྤྱོད་ལ་ལྟོས། །ཞེས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཅན་ནི་ཁས་ལེན་དགོས་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡོད་པའམ་མེད་པའི་ཕྱོགས་གང་ཡང་མ་ཡིན་ན། དེ་དག་རྣམ་གཅོད་ཡོངས་གཅོད་ཀྱི་འགལ་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་བོ་གསུམ་པ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་སྐབས་སུ། ཡོད་མེད་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་


DTG122_Page_0119
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་སྣང་བ་ཙམ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་གཏན་ཚིགས་སུ་འགོད་ན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དེ། དེར་ནི་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱང་ཁས་མི་ལེན་ནོ། །ཡང་ཀུན་རྫོབ་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་སྐབས་སུ། གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པའི་སྣང་བ་ཙམ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཉེ་བར་འགོད་ན། དེ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། སྐབས་དེར་ནི་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཅན་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། སྣང་ཞིང་མྱོང་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་བརྟེན་ནས། རྟོག་གེ་ཐ་མལ་པ་རྣམས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་དཔྱོད་པའི་སྐབས་འདི་ཉིད། དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་སྐབས་གང་ཡིན་ཀྱང་བླ་སྟེ། གནས་སྐབས་དེར་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཅན་ཁས་བླངས་ནས། ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་གང་ཡང་མེད་ཅེས་ཟེར་ན་ནི་ཉེས་པ་སྔ་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་འཇོག་ན་ཡང་དངོས་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱོགས་ནི་ཚད་མ་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱི་གནོད་པས། དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མེད་ཅིང་སྣང་བ་ཙམ་ནི་མ་བཀག་པས་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དོན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་རྣམ་པར་གནས་པའོ། །ཡང་དེ་འདྲ་བའི་ཕྱོགས་གཞན་དག་ཁས་ལེན་པ་ལ་གནོད་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་མེད་པས། གཞན་གྱི་ཁས་ལེན་འགོག་ཅེས་པ་ཡང་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་འདི་ཡང་འཕགས་པ་དད་པ་ཆེར་འབྱུང་གི་མདོ་ལས། དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་བཤད་པའི་ནང་ནས། ལྟ་བ་ཁས་མི་ལེན་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། མདོ་དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལ་ཁས་མི་ལེན་པར་ལྟ་བ་ནི། གང་མེད་པའི་མཚན་མ་ལ་ལྟ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ད་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཉིད་འདི་ལ། གཞན་དང་རྩོད་པར་གྱུར་པ་ན། བདག་གིས་ཕྱོགས་གང་ཡང་ཁས་མི་བླང་སྟེ། བདག་གིས་མི་གཟུང་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་བྱའོ་སྙམ་མོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁས་མི་ལེན་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྒྲུབ་མིན་བསྒྲུབ་བྱའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །འདོད་མེད་འདོད་པའི་ལྕགས་ཀྱུས་གཟུང༌། །ཁས་ལེན་མེད་པར་ཁས་ལེན་པའི། །ཀུན་སློང་སྒྱུ་མའི་ཞགས་པས་བཅིངས། །ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཉིད་དོན་དམ་པ་བདེན་པའི་དངོས་


DTG122_Page_0120
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བོ་བཀག་ཅིང་མྱོང་བ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བ་དེ་ཉིད། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོར་སྟོན་ཅིང༌། དེ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པ་ལམ་གྱི་རིམ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །འདིར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ནི་དེ་དག་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །ད་ནི་གཞུང་ཉིད་ལ་འཇུག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཆོས་མེད་པ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། གང་དེ་དག་བདག་ཉིད་དུ་མ་རེད་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་རྒྱུ་དང་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་དེ་དག་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་མ་རེད་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ཞིང་མེད་དོ་ཞེས་དགག་པའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅན་གྱི་བློའི་མདུན་ན་གནས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་དང་ཆོས་མེད་པ་དེ་རྣམས་དགག་པའི་རྟེན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྒྱུ་བ་མེད་པའི་ཆོས་དོན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དེ་དག་ཅེས་པ་སྟེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཞན་དབང་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་རྣམས་སོ། དེ་ལ་ཡང་དག་པ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་བདེན་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཆོས་མེད་པར་བློས་བརྟགས་ཤིང་རྟོག་པ་འཇུག་པ་མེད་པར་མཐོང་ནས། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །འདིར་ཆོས་སྨོས་པ་ནི་ཞར་ལ་བྱུང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །མཚན་ཉིད་ནི་གཞིག་ཅིང༌། །གཞོམ་དུ་རུང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་དག་ཉིད་དུ་མེ་རེད་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་མེད་པའི་རྣམ་གྲངས་གཞན་སྟོན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དུ་གྲགས་པ་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པར་བརྟགས་པའོ། །དཔྱོད་པའི་དོན་ནི་བློའི་སྣང་བ་ཙམ་མོ། །བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་མངོན་པར་ཆགས་པས་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི། དེ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དོན་བྱེད་པར་སྣང་པས། ཡོད་པར་འཇོག་པ་ལྟར་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་དང་ཆོས་མེད་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་ཡིན་ཞིང་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་ཡོད་ཅིང་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་དེ་དག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་དང་ཆོས་མེད་པ་དེ་དག་མ་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པས་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། སྤང་བར་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དངོས་པོ་


DTG122_Page_0121
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་ཀྱང་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བརྟག་བྱ་ལ་ལྟོས་ནས་འཇོག་པ་དང༌། ཆོས་དང་ཆོས་མེད་པ་ཉིད་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་བས་ནི་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །གང་ཡང་ལང་ཀའི་བདག་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་འབོད་འགྲོགས་ལ་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་གདམས་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྟོན་པ་ལས། དང་པོར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་གདམས་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྔོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བརྟགས་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ཏེ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་འདས་པའི་དོན་གྱི་སྤྱིའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བརྟགས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བ་སྟོན་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་གློ་བུར་དུ་བརྡར་གདགས་པས་བླ་དགས་ཞེས་པའོ། །འདས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྟོག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སྟོན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་དང༌། ཁྱོད་ཀྱིས་འདས་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་མི་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། །དེའི་རང་བཞིན་ནི་དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་དབྱེར་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་རྟོག་པ་དང༌། བརྟག་པར་བྱ་བའི་སྤྲོས་པ་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ལ་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་བརྟགས་ཤིང་རྟོག་པ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། དེ་ལས་གཞན་དུ་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་མཛད་པ། ཟག་པ་མེད་པའི་བདེ་བའི་དོན་དུ་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་དོན་ལ་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ནི་མི་གཡོ་བའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ་བརྟག་པར་མི་བྱའོ། །གང་གིས་མི་བརྟག་ཅེ་ན། ཡིད་ཀྱིས་ཏེ། དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་སྟོན་པ་ནི། ཡུལ་གྱི་དོན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པའོ། །དེ་ཡང་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་དོན་དུ་སྣང་བ་དང༌། དངོས་སམ་བརྒྱུད་པའི་སྒོ་ནས་འབྲེལ་པའོ། །ཇི་ལྟར་མི་བརྟག་ཅེ་ན་ཞེས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་མི་བརྟག་པ་ནི། བདག་དང་སྲོག་དང་གང་


DTG122_Page_0122
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཟག་ཏུ་མི་བརྟག་གོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་ང་རྒྱལ་སྲུང་བའི་དོན་གྱིས་ན་བདག་སྟེ་དེ་ལས་ང་རྒྱལ་བསྐྱེད་ཅིང་སྲུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲོག་གི་དབང་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་རིགས་མཐུན་པའི་སྐལ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་གནས་པར་བྱེད་པས་ན་སྲོག་གོ །དགེ་མི་དགེ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ལ་བརྟེན་ཅིང་ཁམས་གསུམ་དུ་ཟག་པར་བྱེད་པས་གང་ཟག་ཅེས་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་གང་ཟག་གི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཏུ་མི་བརྟག་པ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་གཞིག་ཅིང་གཞོམ་དུ་རུང་བ་སྟེ། དེ་ལ་ངན་སེམས་ཀྱིས་ཁྲག་ཕྱུང་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དབྱིབས་ཏེ་སྐུ་ནི་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་མི་བརྟག་ཅེས་པ་སྟེ། དོན་འདི་ཉིད་མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ་སྔར་བསྟན་པར་ཟད་དོ། །དེ་བས་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྐབས་ཀྱི་དོན་བསྡུས་པའོ། །ལང་ཀའི་བདག་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་གདམས་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ནི་རྩིག་པའི་རི་མོའི་གཟུགས་ལ་མཐོན་དམན་མེད་ཀྱང་མཐོན་དམན་དུ་སྣང་བ་དང་འདྲ་བའོ། །འཇིག་རྟེན་གནས་ཞེས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔས་བསྡུས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གནས་པ་འདི་ནི། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་སེམས་བའི་གཡོ་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལུས་ངག་གི་ལས་དང་བྱེད་པས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་པས་བརྟགས་པའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ། བྱེད་པ་པོའི་གཞན་གྱི་དབང་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། རང་ཉིད་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་དང་གཙོར་གྱུར་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྟ་རེས་ཤིང་གཅོད་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ན། བྱེད་པ་པོ་སྐྱེས་བུ་གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་དང༌། རང་ཉིད་གྱེན་དུ་ལྡིང་བ་དང་ཐུར་དུ་འབབ་པའི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་དང་གཙོར་གྱུར་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་ཤིང་དུམ་བུར་བྱེད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་དེ་འདྲ་བའི་བྱེད་བ་དང་བྲལ་མོད་ཀྱི་གང་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་གང་སྐྱེ་བར་ངེས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དོན་དམ་པར་འདོད་དེ་དེ་འདྲ་བའི་བྱེད་པ་དང་ཡང་བྲལ་བའོ། །འདི་ལ་ཞེས་པ་ལ་


DTG122_Page_0123
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་དཔེ་སྟོན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ལྟ་བ་འམ་བལྟ་བར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དེ་དག་ཚད་མ་ལ་སྣང་བ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་གནས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །ལང་ཀའི་བདག་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གདམས་པའི་དོན་རྟོགས་པའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་ཏེ། མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་ཀྱང་འགའ་ཡང་མཐོང་བ་མེད་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་མཐོང་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་ཡང་རྟོག་སྟེ། ཇི་ལྟར་གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་གཟུགས་ཀྱི་དངོས་པོ་གཉིས་མེད་པ་ལ། དེ་ལྟ་བུར་རྟོག་པ་དང་མཚུངས་པར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུང་བ་རབ་ཏུ་གཟུང་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྣང་བ་ཉིད་དུ་མ་ཤེས་པར་ཕྱི་རོལ་ཐ་དད་པའི་ངོ་བོར་གཟུང་སྟེ། ཆོས་དང་ཆོས་མིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་ཅེས་པའོ། །བདག་གི་ལུས་ཀྱི་གྲིབ་མ་ཞེས་པ་ནི་འོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དེ་དག་ལ་ལུས་ཀྱི་གྲིབ་མ་སྣང་བ་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཀྱིས་སྟོང་ཡང་བྱིས་པ་དག་དེ་ལྟ་བུར་རྟོག་པའོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ནི་དེ་རྣམས་དང་མཚུངས་པའི་དོན་གཞན་ཡང་ཞེས་པའོ། །སྤོང་བ་ལ་མི་སྤྱོད་ཅེས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ལྷག་མཐོང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དེ་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཤིང་སྒོམ་པར་མི་བྱེད་ཅེས་པའོ། །སྤྱོད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའི་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་ཅེས་པ་སྟེ། གཅིག་གིས་གཅིག་བཤད་བ་འམ་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའོ། །དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་པས་དོན་གཅིག་རྣམ་གྲངས་དུ་མའི་སྒོ་ནས་སྟོན་མཁྱེན་ཏེ། དེའི་དགོས་པ་ཡང་དེའི་ཚེ་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་འགའ་ཞིག་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་ཞིང་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ཡིན་ལ། འགའ་ཞིག་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའོ། །དེ་ལ་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་མི་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པས། དབང་པོ་རྟུལ་ཞིང་གཡེངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཚིག་གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་ཟིན་པས་དོན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དབང་པོ་


DTG122_Page_0124
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣོ་ཞིང་མ་གཡེངས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་ལ་མངའ་བརྙེས་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་གུས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་ཚིག་གཅིག་ཙམ་གསུངས་ན་ནི་འགའ་ཞིག་གིས་གཟུང་བར་མི་ནུས་ཤིང༌། ཚིག་མཐུན་པ་དུ་མ་བསྟན་ན་ཡང་གཞན་དག་མ་གུས་པར་འགྱུར་བའོ། །འདི་འདྲ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་གཞུང་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་རྣམས་ཀྱང་འདི་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །རབ་ཏུ་ཞི་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤངས་པའོ། །དེ་ལྟར་སྟོན་པའི་གཞུང་འདི་ཚིག་རྩེ་གཅིག་པ་སྟེ་ངེས་པ་དོན་གྱི་མདོ་སྡེའོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ལ་འཇུག་ཅེས་པ་སྟེ་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་འགྲེལ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་རྒྱན་ལས་འབོད་འགྲོགས་ཀྱིས་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་ལེའུ་སྟེ་དང་པོའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།དེ་ལྟར་གདུལ་བྱའི་གཙོ་བོས་ཞུས་པའི་ལན་དུ་བརྗོད་བྱའི་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་ནས། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་སོ་སོར་བསལ་བའི་དོན་དུ་ལེའུ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་སྟོན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཞུས་པ་དང་ལན་ནོ། །དེ་ལ་ཞུ་བ་ནི་རྣམ་པ་བཞིའི་སྒོ་ནས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྟོད་པ་དང༌། དྲི་བའི་ཚིག་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་དང༌། བཤད་བར་སྐབས་དབྱེ་བ་དང༌། དྲི་བའི་ཚིག་རྒྱས་པར་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏེ། ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུ་བ་ནི། མཐའ་ཡས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་རྣམས་སུ། །མཁས་པ་གང་ཕྱིར་རྒྱུ་བར་བྱེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གླེང་གཞིའི་སྐབས་སུ་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པ་སྡོང་པོས་བརྒྱན་པ་ལས་ནོར་བཟངས་ཀྱིས་འཇམ་དཔལ་ལ་བསྟོད་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མཐའ་ཡས་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཞེས་གསུངས་པས་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ཡིན་ཞེས་ཀྱང་གྲག་གོ །ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཞེས་པ་ནི་གང་ན་བཞུགས་པའི་ཕྱོགས་དེར་རོ། །འདིར་བསྟོད་པའི་ཚིག་ཉེ་བར་འགོད་པ་ལ། མཚན་མ་མེད་པས་རྟག་ཏུ་དག །ཅེས་པའི་བར་གྱིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྤངས་


DTG122_Page_0125
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆ་ནས་བསྟོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་མན་ཆད་ཀྱིས་ནི་དབྱིངས་ཀྱི་ཆ་ལ་བསྟོད་པའོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་འཇིག་སྤངས་པའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྟོག་པའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །དེ་ལས་དང་པོའི་དོན་བཤད་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་འཇིག་མ་མཆིས་ཏེ། །ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་རབ་ཏུ་འདྲ། །ཞེས་པའི་དོན་ནི་ཕུང་པོ་ལྔས་བསྡུས་པའི་འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་བྱིས་པས་བརྟགས་པ་རྣམས་ནི་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་དང་འདྲ་ཞེས་པ་སྟེ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་བསྟན་པའོ། །གལ་ཏེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མཁྱེན་ན་མེད་པའི་མཐར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཁྱོད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཐུགས་རྗེ་ཡིས། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཡོད་དམ་མེད་མ་དམིགས། །ཞེས་པ་སྟེ་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར། རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དོན་དམ་པ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡུལ་དེས་བསྡུས་པའི་འཇིག་རྟེན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡོད་པར་མི་དམིགས་ཤིང་སྣང་བ་ཙམ་དུ་མེད་པར་མི་དམིགས་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་མ་དམིགས་ཞེས་པ་སྟེ། བདེན་པ་གཉིས་ལ་ལྟོས་ནས་བསྟན་པའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་ཡོད་པར་མ་དམིགས་ལ་ཐུགས་རྗེས་མེད་པར་མ་དམིགས་ཞེས་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐའ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འཇིག་རྟེན་བློས་དམིགས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་བཞིན། །སེམས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྤངས། །ཞེས་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཀྱི་རྣམ་ཕར་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པས་སེམས་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཀུན་གཞི་དང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། ཡང་ན་རྣམ་གྲངས་ཉིད་དུ་གཏོགས་པའོ། །སྤངས་ཞེས་བ་ནི་བདེན་པའི་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པའོ། །ཡང་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བརྒྱད་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་བཅས་པ་རྣམས་བག་ཆགས་དང་བཅས་ཏེ་གནས་གྱུར་པའོ། །དེ་ལྟར་ཁྱད་པར་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྟེན་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌།


DTG122_Page_0126
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེར་རྟོགས་པ་སྤངས་པས་ཁྱད་པར་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་མེད་ཅིང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུར་པའི་མཐའ་ལས་ཀྱང་གྲོལ་བར་སྟོན་པ་ནི། ཁྱོད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཐུགས་རྗེ་ཡིས། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཡོད་དང་མེད་མ་དམིགས། །ཞེས་པ་སྟེ། སྔ་མ་ཉིད་རྗེས་སུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་རྟག་དང་ཆད་པ་སྤངས། ཁོར་ཟུག་རྨི་ལམ་འདྲ་བ་སྟེ། །ཞེས་པ་ལ། དངོས་ཡོད་རྟག་དང་མི་རྟག་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་འམ། ཡང༌། གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་ན། །དེ་ནི་མེད་པ་ཉིད་མི་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཚུལ་དུ་འཇིག་རྟེན་ཡོད་པར་དམིགས་ན་རྟག་པའི་མཐར་འགྱུར་ལ། མེད་པར་དམིགས་ན་ཡང་མེད་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་མི་འཐད་པས་རྟག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཆད་པའི་མཐར་འགྱུར་བ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡོད་མེད་ཀྱི་མཐའ་དང་བྲལ་བར་རྟོགས་པས་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །ཁོར་ཟུག་ཅེས་པ་ནི་ལོ་ལ་སོགས་པས་བསྡུས་པའི་དུས་ཁོར་མོར་ཏེ། རྟག་ཏུ་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བའོ། །དེ་ལྟར་མཐར་འཛིན་པ་སྤངས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཙམ་དུ་རྟོགས་པའོ། །ཡང་ཤེས་རབ་དང་ཐུགས་རྗེས་ཡོད་མེད་ཀྱི་མཐར་དམིགས་པ་མེད་པས་བདག་མེད་པ་གཉིས་རྟོགས་ཤིང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྟེ། སེམས་མ་ཞི་བའི་ངོ་བོར་འདུག་པ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་རབ་དང་ཐུགས་རྗེས་མཐར་ཐུག་ཅིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ས་བོན་དང་བཅས་ཏེ་སྤངས་པའོ། །ཡང་ན་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། །དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོས་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པར་བརྟགས་པའི་ཀུན་བརྟགས་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་ཐུགས་སུ་ཆུང་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལས། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་ནི། མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་པ་ལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། །དེ་ལྟར་རྐང་པ་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཡུལ་བསྟན་ལ། འོག་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཡུལ་ཅན་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གཞན་དབང་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ཚིག་རྐང་པ་


DTG122_Page_0127
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་གཞན་དབང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྟོན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་སྒྱུ་མ་བྱས་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །དེ་ནས་རྐང་བ་གཉིས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྟོན་ཏོ། །ཡང་དེ་ནས་རྐང་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཞན་དབང་གི་འཇིག་རྟེན་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་རྟག་ཏུ་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། སེམས་སྣང་བ་ཙམ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནས་རྐང་པ་གཉིས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཡེ་ཤེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ཡོངས་གྲུབ་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་ཅིང༌། ཡེ་ཤེས་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤངས་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་བདག་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ཡིན་ལ་དོན་དམ་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །དེ་ལ་འདིར། ཆོས་དང་གང་ཟག་བདག་མེད་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཐུགས་རྗེའི་ཡུལ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་རྟོགས་པས་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤང་ཞེས་པ་སྟེ་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དབྱིངས་ཀྱི་ཆ་ལ་བསྟོད་པ་ཡང་རྐང་པ་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་བརྩད་པ་དགོད་པ་སྟེ། སྒྱུ་མ་རྨི་ལམ་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ལ་བསྟོད་པ་མི་འཐད་དེ། །བསྟོད་པ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་པ་ལས་འདིར་དེ་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའོ། །དངོས་པོའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེའི་ལན་སྟོན་ཏེ། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་དེ་ལྟར་མི་རྟོག་ཅིང་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དེ་ལ་བསྟོད་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པས་བསྟོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེན། དབང་པོ་དོན་དང་རྣམ་བྲལ་ཞིང༌། །སྣང་མེད་དེ་ཡི་གཟིགས་པ་བས། །ཞེས་པ་སྟེ། གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་དང་བྲལ་ཞིང་སྣང་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ་སོ་རང་རིག་གི་ཚུལ་དུ་མངོན་དུ་བྱས་པས་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་མེད་དགག་ཙམ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་སྒྲ་དང་བློའི་


DTG122_Page_0128
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡུལ་ལས་འདས་པར་སྟོན་པ་ནི། གལ་ཏེ་བསྟོད་དམ་སྨད་ཀྱང་རུང༌། །ཐུབ་པ་དེ་ལ་ཇི་སྐད་བརྗོད། །ཅེས་པ་སྟེ། སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་བསྟོད་པ་དང་སྨད་པ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བརྟགས་པ་ཡིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་དེ་འདྲ་བ་མེད་ཅེས་པའོ། །མྱ་ངན་མི་འདའ་འདའ་ལ་མིན། །ཁྱོད་ལ་མྱ་ངན་འདའ་མི་གནས། །ཞེས་པས་ནི་སྙིང་རྗེས་ཞི་བ་ལ་མི་གནས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐའ་མངོན་དུ་བྱས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱུན་མི་གཅོད་པའོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཚུལ་སྟོན་པ་ནི། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་པར་འཛིན་པ་སྤང་པའི་དོན་དུ་ཡིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ནི་དེ་འདྲ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་འདི་ཉིད་ལས། །མཚན་ཉིད་དང་ནི་བྱ་བ་དང༌། །དངོས་པོར་མྱ་ངན་ང་མི་འདའ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་ཀྱང༌། །སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ཡོད་མི་འདའ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདའ་ལ་མིན་ཞེས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐའ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པའོ། །ཁྱོད་ལ་མྱ་ངན་འདའ་མི་གནས། །ཞེས་པས་དེ་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པའོ། །བློ་དང་རིག་པ་བགྱི་དང་བྲལ། །ཡོད་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་སྤངས། །ཞེས་པས་ཤེས་བས་སྲིད་པ་ལ་མི་གནས་པའམ། ཡང་དེའི་རང་བཞིན་ཤེས་པའི་ཡུལ་ལས་འདས་ཤིང༌། མཐའ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ། རྒྱས་བར་ནི་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི་ཕལ་ཆེར་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །ཆགས་མེད་ཉེར་ལེན་མ་མཆིས་པ། །ཞེས་པ་ནི་སྲེད་པ་དང་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་ཕུང་པོ་ཉིད་མཚམས་འབྲེལ་པར་བྱེད་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །དྲི་བའི་ཚིག་མདོར་བསྟན་པ་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །བཤད་པར་སྐབས་དབྱེ་བ་ལ། ཐམས་ཅད་འཁོར་ལ་རྣམ་གཟིགས་ནས། །ཞེས་པ་ནི་འཁོར་རྣམས་འདུལ་བའི་དུས་ལ་བབ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའོ། །གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དྲི་བའི་ཚིག་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ལ་དང་པོར་རྟོག་གེའི་ཚུལ་འདྲི་བ་ནི། ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་ཕྱིའི་དོན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་མེད་ཅིང་སྣང་བ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། དོན་དམ་པར་སེམས་ཀྱང་མེད་ན་དེ་བཞིན་


DTG122_Page_0129
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་འཚང་རྒྱ་བའི་ཚུལ་མ་བསྟན་པའི་སྔོན་རོལ་ལམ། སངས་རྒྱས་ནས་ཀྱང་རུང་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང་བ་མེད་པར་རྒྱུ་མཚན་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས་བྱ་རྣམས་ལ་དཔྱོད་ཅིང་འཇལ་བ་ནི། རྟོག་གེ་ཞེས་པ་སྟེ་ཐ་སྙད་པའི་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཟིགས་པའི་ལུང་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ། སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཙུག་ལག་སྟེ། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དག་གཟུགས་ཤེས་པའི་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མིག་དང་དེའི་རྗེས་སུ་བྱུང་བའི་ཡོད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་མངོན་སུམ་གྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང༌། གཞན་ཡང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པས་སྔོན་པོ་ཤེས་ཀྱི་སྔོན་པོའོ་སྙམ་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་དེའི་མཚན་ཉིད་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་མ་འཁྲུལ་པ་ཡང་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་དང༌། དེའི་ཡུལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་བསྡུས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང༌། དུ་བ་ལས་ནི་མེར་ཤེས་ཏེ། ཆུ་སྐྱར་ལས་ནི་ཆུ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་འབྲས་བུའི་རྟགས་ལས་རྟོགས་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མ་དང༌། དེའི་ཡུལ་མེ་ལ་སོགས་པ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདུས་པ་རྫས་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཤིང༌། ཡང་དགེ་སློང་དག་ཀུན་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འགོག་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་རྟགས་ལ་བརྟེན་ནས་འདུ་བྱེད་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ལས་འབྱུང་བའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། དེས་གཞལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་གསུངས་ཤིང༌། དེ་བཞིན་དུ། དགེ་སློང་དག་གང་ཟག་གིས་གང་ཟག་ལ་ཆོད་གཟུང་བར་མི་བྱ་སྟེ། གང་ཟག་གིས་གང་ཟག་ལ་ཚོད་འཛིན་པ་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟར་འཛིན་ན་ང་འམ་ང་འདྲ་བ་ཡོད་པ་དེས་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པས་མི་སྣང་བ་མི་དམིགས་པ་ནི་དགག་པ་གོ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། རྒྱུ་དང་ཁྱབ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་བཀག་པས་འབྲས་བུ་དང་ཁྱབ་བྱ་ལ་སོགས་པར་འགོག་པ་སྣང་བ་


DTG122_Page_0130
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་དམིགས་པ་ཉིད་དགག་པ་གོ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཅན་ཡང་དག་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་ན། དེ་ལ་ཡང་དག་གི་གཅིག་དང་དུ་མས་ཁྱབ་པས་དེ་འདྲ་བའི་ཁྱབ་བྱེད་ལོག་པ་ན་ཁྱབ་བྱའི་དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོགས་ཤིང༌། དེ་ལྟར་གོམས་པས་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་པའི་ཡུལ་ཅན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་ཡང་ཚད་མ་སྔ་མ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང༌། ཇི་ལྟར་སྐད་ཅིག་མཐའ་ཡོད་ལྟར། །ཐོག་མ་དབུས་ཀྱང་བརྟག་པར་གྱིས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། །གཟུགས་ནི་རྡུལ་ཕྲན་གཞིག་པ་ན། །རྡུལ་ཕྲན་ཆ་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་གྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་འཇལ་བའི་ཚད་མ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྟོག་གེའི་ཚུལ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཟིགས་པའི་ལུང་ལ་བརྟེན་ཅིང་བརྒྱུད་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་པས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། ནོར་བ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཁ་ཅིག་གིས་ནི་ངོ་ཤེས་ཀྱི་བློ་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མར་འདོད་ཅིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་ལྷ་སྦྱིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདིའོ་ཞེས་རྟག་པའམ། སྤྱིའི་དངོས་པོར་གྱུར་བ་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པར་འདོད་ལ། ཡང་བྱེ་བྲག་པ་རྣམས་བདག་ནི་ཐམས་ཅད་ན་ཁྱབ་པ་སྟེ། བདག་གི་ཡོན་ཏན་བདེ་སྡུག་ཡུལ་ཀུན་ན་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་མ་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་ཡང་དག་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ་འདོད་ཅིང་དེ་ལས་བདག་གྲུབ་པར་འདོད་དོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་ཚད་མ་དང་གཞལ་བྱ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་རྣམས་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་མི་འགྱུར་བས་ལོག་པའི་རྟོག་གེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ན་འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་མི་འཐད་ཅེས་བརྩད་པའི་ཚུལ་དུ་འདྲི་བ་སྟེ། དེས་ཀྱང་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་ལོག་པར་རྟོགས་པ་སེལ་བར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་ན་ནོར་བ་ཞེས་པ་ནི་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་ཕལ་ཆེར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་སོ། །འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་བའི་དྲི་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་ཕལ་ཆེར་འདི་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཡིན་ཞིང་དོན་དམ་པར་སེམས་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་


DTG122_Page_0131
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་ན་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་མི་འཐད་ཅེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུའོ། །ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་པ་ནི་ནོར་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་རྣམས་ནི་དྲི་བའི་ངག་གཅིག་ཉིད་དེ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕལ་ཆེར་རྣམ་བྱུང་གི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པའི་དྲི་བ་སྟེ། ཞིང་སྣ་ཚོགས་སུ་སྤྲུལ་བའི་སྐུ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པ་དང༌། སྔར་སྣང་བ་མེད་པ་ལས་ལྷ་ཆེན་པོ་དང་གཏོགས་འདོད་ལ་སོགས་པ་མུ་སྟེགས་ཀྱི་སྟོན་པ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་ཁྱོད་ཉིད་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་སྐུ་རུ་སྣང་བའི་གོ་རིམས་མི་འཐད་ཅེས་བརྩད་པ་དང༌། ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱལ་སྲས་ལས་སམ་རྒྱུ་གང་ལས་བྱུང་ཞེས་པ་དང༌། འཁོར་བའི་གནས་སུ་སྲེད་པའི་སྲད་བུ་ལ་སོགས་པས་བཅིངས་པ་ལས་ཐབས་གང་གིས་གྲོལ་ཞིང་གྲོལ་བའི་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གང་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་པ་ལ་སོགས་པས་འདོད་པ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟེང་ན། དཔག་ཚད་བྱེ་བའི་ཁྱོན་ཙམ་གྱི་ཐར་བའི་གནས་ཡོད་ཅིང་གྲོལ་བ་རྣམས་དེར་འགྲོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད་ཀྱི་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་རྟག་པ་དང་མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། ལམ་དང་འབྲས་བུའི་ཐེག་པ་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བ་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུས་བསྡུས་པ་རྣམས་དང༌། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་གཅོད་ཡོངས་གཅོད་ཀྱི་འགལ་བ་ཡིན་པས་གཅིག་བཀག་པ་གཞན་སྒྲུབ་པ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་ཏུ་བདེན་པས་གཉིས་ཀ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གཡང་སའི་གནས་ཀྱི་མཐའ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་ཞེས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་དང་ཐུན་མོང་བ་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་བའི་ཚོགས་བདུན་ལ་སོགས་པ་འགོག་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། ཚིག་གསུམ་དང་རིམ་པ་བཞིན་སྦྱོར་རོ། །ཡང་ན་ཚིག་ཐ་མ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་


DTG122_Page_0132
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སྙོམས་འཇུག་དེ་རྣམས་ལས་སད་པ་དང༌། དེ་ལས་སད་ནས་རིས་ལྔ་འམ་དྲུག་གི་འགྲོ་བའི་ལུས་འཛིན་ཅིང་ཉིང་མཚམས་འབྲེལ་བར་བྱེད་པའི་བྱ་བ་དང༌། ཡང་རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་ཚུལ་ཇི་ལྟར་སྒོམ་པ་དང༌། བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པ་དང༌། དེའི་དབང་གིས་མི་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཤིང་གནས་སམ་ལུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བ་འཛིན་པ་དང༌། །དེ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་གནས་དང་འགྲོ་བའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེ་བ་བླངས་ཤིང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་རྒྱལ་བའི་སྲས་སུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བ་དང༌། དེར་ཡང་རིམ་གྱིས་དབང་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པར་སེམས་ཆོས་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་དྲི་བ་ཉི་ཤུ་དང་པོའི་དོན་དང་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པོ་དེ་རྣམས། རྒྱལ་བ་ཁྱུ་མཆོག་བདག་ལ་གསུངས། །ཞེས་པ་སྟེ་འཁོར་གྱི་ནང་ན་ཁྱུ་མཆོག་ལྟ་བུར་འདུག་པའོ། །འདིར་སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་དཔལ་བཟང་པོས་སྣང་མེད་རིམ་པ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་ཐོག་མར་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཞིང༌། དེ་ནས་སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའི་རིམ་པ་འམ། ཡང་སྣང་བ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྣང་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རིམ་པའོ་ཞེས་ཀྱང་འཆད་དོ། །འགྲོ་བ་དང་ནི་ཞེས་པའི་དོན་ཡང་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པས་ཡུལ་གང་ན་གནས་པ་ནི་དེ་ཉིད་དུ་འགག་པས་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་མི་འཐད་དེ། དེས་ན་འགྲོ་བའི་བྱ་བ་མི་འཐད་དེ་ཞེས་འདྲི་བའི་ཚིག་ཏུ་སྦྱར་རོ། །ཡིད་དང་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པས་གཙོ་བོར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པའི་དྲི་བ་སྟོན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བརྒྱད་དམ་ཡང་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་མ་གཏོགས་པ་བདུན་པོ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཐ་དད་དུ་སྣང་བའི་ཡུལ་ལ་འཇུག་ཅེས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་དེ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐར་བའི་རིགས་ཡོད་པ་འམ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་པ་སྟེ། དྲི་བ་གསུམ་མོ། །


DTG122_Page_0133
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ཙམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པའི་དྲི་བ་སྟོན་ཏེ། མདོ་སྡེའི་ཕྱོགས་གཞན་ནམ་འདི་ཉིད་ལས་ཀྱང་སྔར་སེམས་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སོ་སོར་འགོད་ཅིང་བདག་གམ་སེམས་ཅན་མེད་པར་སྟོན་པ་འགལ་ཞེས་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བཤད་པ་དང༌། དེ་འདྲ་བའི་དབྱེ་བ་ཡོད་ན། དངོས་ཡོད་རྟག་དང་མི་རྟག་འགྱུར། །ཞེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་རྟག་ཆད་ཀྱི་ལྟ་བ་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་ཁས་ལེན་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མུ་སྟེགས་རྣམས་དང་ཇི་སྟེ་འགལ་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །འདིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྨོས་པ་ནི་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་མཐའ་གཉིས་སུ་ལྟ་ཞིང་འགལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་གྲུབ་མཐའ་མི་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་ཁྱེད་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་སྡེ་པ་བཞི་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། སྟོང་བ་ཉིད་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང༌། འདུ་བྱེད་སྐད་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཕྱི་རོལ་པ་དང་རང་གི་སྡེ་པས་བརྟགས་པའི་བྱེད་པ་མེད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་འདྲ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ལ་སོགས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་རྒྱུ་ཅི་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཡང་ཕྱི་རོལ་བ་རྣམས་དང་ལྟ་བ་ལ་རྩོད་ཅིང་འཁྲུག་པ་འམ་ཀླ་ཀློ་འི་རྗེས་ལ་མཚོན་གྱིས་འཁྲུག་ཅེས་པ་སྟེ། ཡུལ་དང་མི་རྣམས་ཕན་ཚུན་འཁྲུག་ཅིང་སལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བ་ཇི་ལྟར་ལྟ་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེ་མི་འགག་ཅིང་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་དང༌། དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འཇིག་རྟེན་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་འགལ་བ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཚིག་དང་ཡི་གེ་མེད་པར་གཞན་ལ་ཡང་སྒྲའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པ་འགལ་བ་དང༌། ཐབས་གང་གིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། ཡེ་ཤེས་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བས་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་གྲངས་དང༌། སེམས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དུ་ཞེས་པ་སྟེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་གྲངས་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་གྲངས་འདྲི་བ་སྟེ། དོན་ཐ་དད་ཀྱང་འདྲི་བའི་ཚིག་


DTG122_Page_0134
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཅིག་ཏུ་སྦྱར་རོ། །ཡང་རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་རིམ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། སྣང་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པ་དང༌། ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་ཇི་ལྟར་བདག་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ལྟར་རྟོགས་ཤིང་གོམས་པས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཇི་ལྟར་འདག་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་འམ་ལོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་འབྱུང་གནས་སུ་གྱུར་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་དགེ་མི་དགེ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་དུ་ཡིན་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་གསུམ་དོན་ཐ་དད་ཀྱང་དྲི་བའི་ངག་གཅིག་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པའི་དྲི་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའོ། །ནོར་བུ་མུ་ཏིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཟབ་པ་དང་བཅས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་པའི་དྲི་བ་སྟེ། རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་དེ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་རྣམས་སུ་ཞིག་གིས་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ཞེས་པ་དང༌། ལྷ་སྦྱིན་དང་མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་རེ་རེའི་རྣམ་གྲངས་ཐ་དད་ཅིང༌། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་ཐ་སྙད་སུ་བསྐྱེད་ཅེས་པ་དང༌། སྤྱིར་རིག་པའི་གནས་ལྔ་དང་ཁྱད་པར་དུ་བཟོའི་རིག་པ་དང༌། སྲེག་དྷ་ར་དང་མེ་ཏོག་ཕྲེང་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང༌། ཚིགས་བཅད་རྐྱང་བ་སྟེ་སྒྲའི་རིག་པ་དང༌། རིག་པ་རྣམ་པ་དུ་ཞེས་པ་བྱ་བ་བྱེད་པ་དང་ལྟོས་པ་དང་ཆོས་ཉིད་དང་འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་སྟེ། གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རིག་པར་གཏོགས་པ་རྣམས་རིག་པའི་གནས་ཞེས་པའི་སྤྱི་ཉིད་དུ་འདུས་པས་དྲི་བའི་ངག་གཅིག་ཉིད་དུ་སྦྱར་བ་དང༌། དོན་དེ་རྣམས་གདུལ་བྱའི་བསམ་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཚུལ་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་དང༌། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་བདེ་བ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་ལྡན་ཞིང་འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་སོགས་པ་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་འམ། ཡུལ་ཁམས་ཀྱི་བདག་པོ་སྟེ་རྒྱལ་ཕྲན་རྣམས་ཇི་ལྟར་ལགས་ཞེས་པས་དྲི་བའི་ངག་གཅིག་གོ །དེ་དག་དམག་དཔོན་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་འམ་གཞན་ཡང་མ་རུངས་པ་ཚར་གཅོད་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱལ་སྲིད་ཇི་ལྟར་བསྲུང་བ་དང༌། ལྷའི་རིགས་ལ་རྣམ་


DTG122_Page_0135
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དུ། །ཞེས་པ་དང༌། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་གནས་པ་དང་སྐར་མའི་ཚོགས་དང་ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་གཞལ་མེད་ཁང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་སྟེ། ངག་གཅིག་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱེ་བ་དང༌། རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང༌། རིག་པའི་གནས་ལ་སློབ་པའི་དབྱེ་བ་དང༌། དེ་ལ་སློབ་པའི་སློབ་དཔོན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང༌། དེ་ཉིད་སྔོན་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་འགྲོ་བའི་རིགས་གང་དང་གང་དུ་སྐྱེས་པའི་དབྱེ་བ་དང༌། བར་དུ་གཅོད་པའི་བདུད་དང༌། རང་དང་གཞན་གྱི་གཞུང་ལུགས་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་བརྟུལ་ཞུགས་མེ་ལྔ་བསྟན་པ་དང༌། གཡང་དུ་མཆོང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ཏེ། ཡ་མཚན་ཅན་རྣམ་པ་དུ་ཡོད་ཅེས་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་འགགས་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང༌། རི་མོ་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་མཆིས། །ཞེས་པ་སྟེ། གོང་མ་རྣམས་ལ་མཆོད་ཅིང་བསྙེན་བཀུར་བའི་རི་མོར་བྱ་བ་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་མཆིས་ཞེས་པའོ། །འདིར་སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་དཔལ་གྱིས་བཤད་པ་ནི། སེམས་ནི་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་མཆིས། །ཞེས་གཞུང་འདོན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སྔར་གྱི་སེམས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དུ་ཞེས་པའི་སེམས་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་སེམས་པ་ལ་སྦྱར་བར་བྱས་ཏེ། གཞན་དུ་ན་ཟློས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟགས་པ་ཙམ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ། །ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་རང་བཞིན་ལ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པར་བརྟགས་ཤིང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུན་རྒྱུད་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་བརྟགས་པའོ། །གཞན་ཡང་མི་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ལས་གྲུབ་པ་ཆར་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ནམ་མཁའི་སྤྲིན་རླུང་ཅི་ལས་གྱུར་ཞེས་པ་དང༌། འདྲིས་པའི་དངོས་པོ་མི་བརྗེད་པའི་དྲན་པ་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་པའི་ཡིད་གཞུངས་པ་ཇི་ལྟར་བྱུང་ཞེས་བ་དྲི་བའི་ཚིག་གཅིག་ཏུ་སྦྱར་རོ། །ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྣང་བར་གྱུར་བ་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུར་བཅས་པའི་ནགས་སྤ་ལ་སོགས་པའི་འཁྲི་ཤིང་དང་བཅས་པ་ཇི་ལྟར་མཆིས་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་དྲི་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་སོ། །གླང་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་པའི་དྲི་བ་སྟོན་ཏེ། དུད་


DTG122_Page_0136
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྲོའི་ཁྱད་པར་དེ་རྣམས་མི་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་དུ་རུང་ཞིང་བཀོལ་སྤྱད་བྱེད་པ་དང༌། ངན་པའི་མི་རྣམས་བཟང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བཀོལ་སྤྱད་བྱེད་པ་སྟེ། དུད་འགྲོ་དང་ངན་པའི་མི་རྣམས་ལ་ལྟོས་ཏེ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་སྣང་བ་ཡིན་ལ། དེ་དག་གི་བདག་པོ་ལ་ལྟོས་ཏེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་སྣང་བའོ། །གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ལ་འབྱུང་བ་བཞི་དང་ནམ་མཁའ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དྲུག་འཛིན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འདོད་ཆེན་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་པ་དང༌། སྐྱེས་པ་བུད་མེད་མ་ནིང་རྣམས། །ཇི་ལྟར་སྐྱེ་འགྱུར་བདག་ལ་གསུངས། །ཞེས་པ་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་རྣལ་འབྱོར་ལས་ཇི་ལྟར་ལྡང་བ་དང༌། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པ་དང༌། ཞུགས་ནས་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་མཆོག་རྣམས་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་བཞིན་མཉམ་པར་འཇོག་པའོ། །འདིར་སྐྱེས་བུ་ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཚོལ་བ་དང༌། དེ་ལས་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་དུ་བྱེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང༌། འགྲོ་བར་ཕྱིན་པའི་སེམས་ཅན་གྱི། །མཚན་ཉིད་མཚན་མ་ཇི་ལྟ་བུ། །ཞེས་པ་ནི་བགྲོད་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པ་འམ་མ་ངེས་པའི་མཚན་རྟགས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་པའོ། །འདིར་སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་དཔལ་བཟང་པོས་ནི་འགྲོ་བའི་རིགས་གསར་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་འཇིག་པ་དང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མའམ་རྟགས་ལས་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་ཡང་དེ་འདྲ་བ་གོམས་པ་དཔོག་པར་བྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སྔར་ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་བ་བསྒྲུབ་པའི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་བཞིན་དུ་བཞེད་དོ། །གཞན་ཡང་ལས་གང་གིས་ཟང་ཟིང་ངམ་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཕྱུག་པོར་འགྱུར་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དྲི་བ་རྣམ་པ་བཅུའོ། །ཇི་ལྟར་ཅི་ཡིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡེ་ཤེས་སམ་གདུལ་བྱའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་པའི་དྲི་བ་སྟོན་ཏེ། སྔོན་སེར་སྐྱའི་གནས་སུ་རྒྱལ་རིགས་གཞོན་ནུ་རྣམས་ཀྱིས་སྲིང་མོ་ཆུང་མར་ལེན་པར་སྤོབས་པས། ཤཱཀྱ་ཞེས་པའི་


DTG122_Page_0137
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མིང་བྱུང་ངོ༌། །དེ་དག་ལས་རྒྱལ་རིགས་གཞོན་ནུ་འགའ་ཞིག་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་གནས་པ་ལ། དེའི་གནས་སུ་རྐུན་པོ་ཞིག་བྱུང་བའི་ཆད་པར་དེ་གསལ་ཤིང་གིས་ཕུག་པ་དང༌། དེའི་མཁན་པོ་དཀའ་ཐུབ་ཅན་ཡུན་རིངས་བཀའ་ཐུབ་གླིང་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བ་དེས་དེ་མཐོང་ནས་མཁན་བུ་ལ་དེ་ཅི་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཡིན་པའི་ལུགས་མཁན་པོ་ལ་སྨྲས་པའི་འོག་ཏུ། མཁན་པོས་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ལྟ་བར་སྨྲས་པ། འཇིག་རྟེན་ན་བུ་མེད་པ་ལ་ནི་འགྲོ་བའི་རྒྱུད་མེད་པས་བུ་སྐྱེད་པར་གྱིས་ཤིག །དེས་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང་སྔོན་གྱི་འདོད་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱ་སྟེ། ཁུ་བ་འབྱིན་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བསྒོ་ཞིང༌། དེས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བྱས་པ་ལས་ཁུ་བ་ཐིག་ལེ་གཉིས་བྱུང་བ་བུ་རམ་ཤིང་གི་ར་བར་བཞག་ཅིང་ཉི་མས་སྲོས་པ་ལས། བུ་གཉིས་སུ་རེད་པ་དྲང་སྲོང་གིས་གསོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བུ་རམ་ཤིང་སྐྱེས་ཞེས་མིང་དུ་གྱུར་ཏོ། །དེའི་རིགས་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱིས་སྔོན་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་དུས་སུ་དཀའ་ཐུབ་ཇི་ལྟར་སྤྱད་ཅིང༌། གཞན་ཡང་ནཻ་རཉྫ་ནའི་འགྲམ་དུ་ཇི་ལྟར་དཀའ་ཐུབ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་དང༌། ཞིང་སྣ་ཚོགས་སུ་སེམས་ཅན་ཇི་ལྟར་འདུལ་བར་འགྱུར་བའི་མཚན་དང་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་པ་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱིས་བསྐོར་བར་སྣང་བ་དང༌། ཤ་རྣམས་བཀག་ཅིང་བཟར་མི་རུང་བ་དང༌། ཤ་ཟའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཤ་ལ་རྔམ་ཞིང་ཟ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཞིང་རྣམས་ཉི་ཟླའི་དབྱིབས། །རི་རབ་པད་མོ་འདྲ་བ་དང༌། །དཔལ་བེའུ་སེང་གེའི་དབྱིབས་འདྲ་བ། །ཅི་ཡིས་བསླད་པ་བདག་ལ་གསུངས། །ཞེས་པ་སྟེ་ཞིང་དུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ། ཞིང་གི་སྤྱིའི་དབྱིབས་སམ་དབྱིབས་དེ་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་མཛེས་པས་བརྒྱན་པ་ཅིའི་སླད་དུ་བྱུང་ཞེས་པའོ། །གོ་འདུན་དང་ནི་སྤྱི་གཙུག་དང༌། །མིག་འཕྲུལ་འདྲ་བ་ཇི་ལྟ་བུ། །ཞེས་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ཕལ་པོ་ཆེ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་གང་ཆེན་མཚོའི་སྐུའི་འགྲམ་པ་གཡས་གཡོན་ན་ངོས་ཕྱལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འཕྲེད་ལ་གནས་པ་ཡོད་ལ། ཀོ་སྐོའི་འོག་ན་སྤྱི་གཙུག་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་པ་ཁ་ཐུར་དུ་བལྟས་པ་ཡོད་ཅེས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་སྔར་སྤྲུལ་པ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་


DTG122_Page_0138
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐབས་སུ་བསྟན་པ་བཞིན་མིག་འཕྲུལ་ལྟར་ཕྲལ་ལ་སྤྲུལ་པའི་ཞིང་ཁམས་རྣམས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་སྟེ་དྲི་བ་གཅིག་གོ །སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་དཔལ་གྱིས་ནི་སྟེང་དང་འོག་ཏུ་བཀོད་པ་དག་ཅེས་གཞུང་འདོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ་དེ་ལྟར་ཚིག་གི་དོན་སླ་བར་ཟད་དོ། །གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་མི་འཁྲུགས་པའི་ཞིང་གི་བཀོད་པ་ལྟ་བུ་གསེར་རམ་བཻཌཱུཪྻ་ལས་གྲུབ་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་བྱུང་ཞེས་པ་དང༌། པི་ཝང་དང་རྔའི་དབྱིབས་འདྲ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་འདྲ་བ་སྟེ་དེ་ལྟར་ལྗོན་ཤིང་གཅིག་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་གཡས་གཡོན་དང་སྟེང་འོག་ལ་སོགས་པར་སྣ་ཚོགས་སུ་གནས་པ་ལྟར་སྟོང་གསུམ་གཅིག་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་གླིང་གི་བྱེ་བྲག་རྣམས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའོ། །ཉི་ཟླ་དག་དང་རྣམ་བྲལ་བ། །ཞེས་པ་ནི་དེ་དག་གི་འོད་མེད་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་བྱ་བ་བྱེད་པའོ། །དེ་འདྲ་བའི་བྱེ་བྲག་ཅིའི་སླད་དུ་འབྱུང་ཞེས་པ་སྟེ། དྲི་བའི་ངག་གཅིག་གོ །ཡང། ལ་ལར་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་དང༌། །སངས་རྒྱས་ལ་ལ་རྣམ་སྨིན་འབྱུང༌། །ཡང་དག་ཡེ་ཤེས་སངས་རྒྱས་རྣམས། །ཅི་སླད་ཇི་ལྟར་བདག་ལ་གསུངས། །ཞེས་པ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ནི་སྔོན་བླ་མ་སྐྱེལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ་ཇི་སྐད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དག་ཡེ་ཤེས་སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱང་དྲི་བའི་ངག་གཅིག་ཏུ་སྦྱར་རོ། །གཞན་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་འཚང་མི་རྒྱ་བར་འོག་མིན་གྱི་གནས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཁྲོད་དུ་སངས་རྒྱས་པའི་ཚུལ་སྟོན་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཚུལ་བསྟན་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་བསྟན་པ་སུ་ཞིག་གིས་གནས་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྟོན་པ་ལོའི་གྲངས་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་བཞུགས་པ་དང༌། ཆོས་བསྟན་པའི་ཚུལ་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་གནས་པ་དང༌། ཁྱོད་ཉིད་ཀྱིས་གདུལ་བྱའི་བསམ་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་ལྟ་བ་རྣམ་པ་དུ་རུ་བསྟན་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་གྲུབ་པའི་མཐའ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་བླང་བར་བྱ་བ་དང༌། དོར་བྱ་དང་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱ་བ་ནི་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་


DTG122_Page_0139
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་རྣམ་པར་འཇོག་པའོ། །ལྟ་བ་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་དང་བསྟུན་ནས་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་དྲི་བ་གཅིག་ཏུ་སྦྱོར་རོ། །དགེ་སློང་དངོས་དང་འདུལ་བ་ཡང༌། །ཅི་སླད་ཇི་ལྟར་བདག་ལ་གསུངས། །ཞེས་པ་ནི་གསོལ་བ་དང་བཞིའི་ལས་ཀྱིས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སོ་སོར་ཐར་པའི་རིས་བདུན་ནམ་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་འདུལ་བ་སྟེ། ལྟུང་བ་སྡེ་ལྔ་གཞི་གང་ལས་ཇི་ལྟར་བཅས་པ་དང༌། ཚུལ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་དང་བྱུང་བ་ལས་ལྡང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ་སྟེ། དྲི་བ་གཅིག་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རང་རྒྱལ་རྒྱལ་སྲས་ཉན་ཐོས་ཀྱི། །ཅི་སླད་འགྱུར་བ་བརྒྱ་པོ་དང༌། །སྣང་བ་མེད་པ་བརྒྱ་པོ་ཡང༌། །ཅིའི་སླད་དུ་བདག་ལ་གསུངས། །ཞེས་དེས་དྲི་བའི་ངག་གཅིག་ཏུ་སྦྱར་ཏེ། འགྱུར་བ་བརྒྱ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཐོང་བས་སྡང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་གསལ་བར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་རྣམས་སོ། །དེའི་དོན་ཡང་མཐོང་བའི་ལམ་ནི་བདེན་པ་བཞི་འམ་དེའི་ཆོས་ཉིད་སྔར་མ་མཐོང་བ་མཐོང་བ་ཡིན་ལ་དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་བདེན་པ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་པས་བདེན་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་ཏེ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ན་རེ་ཞིག་འདོད་པའི་ཁམས་ན་བདེན་པ་རེ་རེ་ལ་ལྟོས་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་དང་ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་སྟེ་རྣམ་པ་བཅུ་རུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་འདིར་མ་རིག་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་མི་ཤེས་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བས་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་གསལ་བར་མྱོང་བ་མེད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པར་མ་གཏོགས་པ་ཙམ་མོ། །འདིར་དོན་ལ་ལོག་པར་འཛིན་པ་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་གསལ་བར་མྱོང་བ་རྣམས་དེའི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ལྟ་བའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་སུ་གཏོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ནམ་རིག་པ་མ་གཏོགས་པ་བདེན་པ་རེ་རེ་ལ་རྣམ་པ་དགུ་དགུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཡིན་ལ། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ན་ཁོང་ཁྲོ་ཡང་མེད་པས་བདེན་པ་རེ་རེ་ལ་རྣམ་པ་བརྒྱད་བརྒྱད་དེ་


DTG122_Page_0140
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལྟར་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པ་ཕྲག་གཉིས་སུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་བསྡོམས་པས་བརྒྱ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །འདིར་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཤེས་བྱ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ལས་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མི་བྱེད་ཅིང༌། དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་རིགས་སུ་གཏོགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཆོས་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་སྟེ། དེ་རྣམས་ལས་ཉོན་མོངས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་འགལ་བས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རིགས་སུ་འདུས་ལ། བག་ལ་ཉལ་བ་ནི་རྣམ་འགྱུར་གསལ་བར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་པས་འདིར་མ་སྨོས་སོ། །གཞན་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས་དེ་ཡང་འདིར་མ་སྨོས་ཏེ་དེས་ན་སྔ་མ་དེ་དག་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་ལན་འདེབས་པའི་སྐབས་སུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །སྣང་བ་མེད་པ་བརྒྱ་ཞེས་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་སྤང་བྱ་ལ་ལྟོས་ནས་རྣམ་པ་བརྒྱའོ་ཞེས་བཞག་སྟེ། ཇི་ལྟར་ལྷ་སྦྱིན་ནམ་སྣ་ཚོགས་བཤེས་གཉེན་གང་འོང་ཡང་རུང་སྟེ། དོ་ཟླའི་གྱད་ནི་ངའམ་ངའོ་ཞེས་ཟླའོ་ལ་ལྟོས་ན་བདག་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འཇོག་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་སྣང་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དམ། དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཐ་དད་པའི་དབྱེ་བ་ཇི་ལྟར་འཐད་ཅེས་པའོ། །དོན་དེ་ཉིད་སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་དཔལ་བཟང་པོས་འཆད་པ་ན། འཁྲུལ་པ་གནས་འཕོ་བ་བརྒྱ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་རིགས་པས་སྤང་ངོ༌། །བརྒྱ་ནི་མཐའ་མེད་པས་ཉེ་བར་བརྟག་པར་བྱེད་པ་སྟེ་གྲངས་མཚོན་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། དེ་ཉིད་དུ་བརྒྱ་ཆད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཞེས་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པའོ་ཞེས་སོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་པོ་སྔོན་གྱི་ལས་སམ། འཕྲལ་གྱི་འདུ་བྱེད་པ་གང་གིས་བྱུང་ཞིང་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་དྲུག་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཇི་


DTG122_Page_0141
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་བྱུང་ཞེས་པ་སྟེ་དྲི་བ་གཅིག་ཏུ་སྦྱར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་གནས་མ་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བདུན་པོ་རྣམས་ཇི་ལྟར་བྱུང་ཞེས་པ་དང༌། ཡང༌། ཁྱོད་ཀྱི་དགེ་འདུན་རྣམ་པ་དུ། །ཇི་ལྟར་དགེ་འདུན་དབྱེན་དུ་འགྱུར། །ཞེས་དྲི་བའི་ངག་གཅིག་ཏུ་སྦྱར་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དུར་འགྱུར་ཞིང་དེ་རྣམས་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཕན་ཚུན་འབྱེད་པར་བྱེད་པའི་དབྱེན་དང༌། དེ་ལས་གཞན་མཚམས་མེད་པའི་ལས་རྣམས་སུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་ནད་གསོ་བར་བྱེད་པའི་གཙུག་ལག་རྣམས་ཡིན་ནམ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེས་པ་དང༌། །འོད་སྲུངས་ལོག་པར་དད་སེལ་དང༌། །གསེར་ཐུབ་ཀྱང་ནི་ང་ཡིན་ཞེས། །རྒྱལ་བའི་སྲས་ལ་གསུངས་པ་དེ། །ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་ཅི་སླད་གསུངས། །ཞེས་དྲི་བའི་ངག་གཅིག་ཏུ་སྦྱར་ཏེ་དོན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །ཡང་ལས་སམ་ལས་ཀྱི་ཁུར་ཁྱེར་བའི་བདག་གམ་སེམས་ཅན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་གསུངས་ཤིང༌། ཚད་མས་ཀྱང་གྲུབ་བཞིན་དུ་མེད་ཅེས་ཅིའི་ཕྱིར་བརྗོད་ཅེས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་རྟག་པ་དང་འཇིག་པར་བཤད་པའི་གཏམ་ཇི་ལྟར་མི་འགལ་ཞེས་པ་དང། ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཚད་མས་གྲུབ་པས་སེམས་ཉིད་རིག་པ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་ན་མི་བཤད་ཅེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དྲི་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིའོ། །ཅི་སླད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་ཡང་ཕྱིའི་དོན་མེད་ཅེས་པ་ལ་བརྩད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འདྲི་བ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་ཕྱིའི་དོན་མེད་ན། སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཁ་དེག་དང་རེག་བྱ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་བདེ་བར་འགྱུར་ཞིང་དེ་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་དང༌། ཨ་རུ་ར་དང་སྐྱུ་རུའི་ཚལ། ཀེ་ལས་དང་ཁོར་ཡུག་རི། །རྡོ་རྗེ་སྲ་བ་འང་ཇི་ལྟ་བུ། །ཞེས་པ་དྲི་བའི་ངག་གཅིག་སྟེ། དོན་ནི་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པའི་སྨན་གྱི་ཚལ་དང༌། ཀེ་ལ་ས་སྟེ་ཏི་སེའི་བྱང་ངོས་ཀྱི་རིའི་ཁྱད་པར་རོ་ཞེས་གླེགས་བམ་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །ཁོར་ཡུག་གི་རི་ནི་གླིང་བཞི་དང་རྒྱ་མཚོའི་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་རིས་བསྐོར་བའོ། །དེ་ཉིད་རྡོ་རྗེའི་རི་ཞེས་ཀྱང་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལས་


DTG122_Page_0142
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཤད་དོ། །དེའི་ནང་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་འང་དྲི་བའི་ངག་གཅིག་སྟེ་ཁོར་ཡུག་གི་ནང་ན་མན་དཱ་ར་བ་དང༌། གསེར་གྱི་རི་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་ཅིང༌། དྲང་སྲོང་དྲི་ཟས་ཀུན་བཀང་བ། །ཇི་ལྟར་ཅི་སླད་ཅེས་པ་སྟེ་མི་འཐད་པར་བརྩད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་བསྡོམས་ནས་དྲི་བ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་བའོ། །ཐེག་པ་ཆེ་ཚུལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཞུ་བ་པོ་ལ་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང་སྐབས་དབྱེ་བ་སྟེ། དྲི་བ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་གཏན་ལ་འབེབས་པ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཐུགས་ལ་མངའ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསན་པ་དང་ཞེས་པ་གདུལ་བྱའི་དོན་དུ་ཚུལ་དེ་ལྟར་བསྟན་པའོ། །གཞན་ནི་ཕལ་ཆེར་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ནི་རིམ་གྱིས་ངས་བཤད་ཅེས་པ་དྲི་བའི་གོ་རིམས་དང་བསྟུན་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་འོན་ཀྱང་གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ལ་རིམ་གྱིས་སྟོན་པར་སྣང་བའོ། །སྐྱེ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དྲི་བའི་དོན་དེ་ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་བཤད་པ་དང་བཅས་ཏེ་རྗེས་སུ་བརྗོད་པའོ། །དེ་ཡང་ཕལ་ཆེར་སྔར་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་རྟོགས་པར་སླའོ། །འཕོ་བ་དང་ཞེས་པ་ནི། །ཇི་ལྟར་ས་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ཉན་ཐོས་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཞེས་པ་དེ་ཡང་རིམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །ལྷ་མ་ཡིན་ནི་སྔར་གྱི་འགྲོ་བའི་ཁྱད་པར་རོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་ནི་བརྒྱད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྟོབས་ལྔ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །ཡང་སྟོབས་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་ལྡན་པར་མདོ་སྡེ་དག་ལས་བཤད་དོ། །ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཚད་མེད་རྣམས་དང་བསམ་གཏན་ཞེས་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་མོ། །འགྲོ་འོང་ཞེས་པ་ནི་གྲོལ་བ་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞེ་འམ། འགྲོ་བ་གཞན་ནས་འོངས་ནས་འདིར་ལུས་འཛིན་ཅིང་འདི་ནས་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །འགོག་པ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཡང་ན་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཉིད་འགོག་པ་སྟེ་གཅིག་ཏུ་བསྡུའོ། །ཆོས་ལྔ་དང་རང་བཞིན་གསུམ་སྟེ་སྔར་གྱི་མཚན་


DTG122_Page_0143
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་རྣམ་པར་འགོད་པའམ། རིག་པའི་གནས་ཞེས་པ་དེ་ཉིད་དུ་བསྡུའོ། །རྟོག་པ་དང་བརྟག་པར་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་དང་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །ལྟ་བ་གཉིས་ནི་རྟག་པ་དང་ཆད་པར་རོ། །སངས་རྒྱས་གཅིག་དང་དཀྲུགས་མ་ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་དང་པོར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། ཐ་མར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པ་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་སངས་རྒྱས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་གཅིག་ཡིན་ལ། ཞིང་གཞན་ནས་གློ་བུར་དུ་འདུས་པ་ནི་དཀྲུགས་མ་སྟེ་དུ་མའོ། །གཞན་ཡང་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་ངོ་བོར་རེད་ཅིང་འབྱུང་བ་ཐོབ་ཅེས་པའོ། །དཔེ་དང་རྒྱུ་རྣམས་ལྡན་ཞེས་པ་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་གཏན་ཚིགས་དང༌། དེའི་ཁྱབ་པ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་དཔེ་དང་བཅས་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཞེས་པའོ། །ཚུལ་ནི་རྟོག་གི་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེ་ལྟར་དྲི་བ་རྗེས་སུ་བརྗོད་ནས་སེམས་ཙམ་ནི་ཞེས་པ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡིན་པས་སེམས་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་འཇོག་ཅེས་པ་སྟེ། སྔར་སེམས་ཙམ་གྱི་ཚུལ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བའི་སྐབས་སུ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །སྣང་བ་མེད་ཅེས་པ་དང༌། །ས་རྣམས་ལ་ཡང་རིམ་པ་མེད། །ཅེས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རང་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་པས་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བརྒྱ་པོ་ཅི་ཕྱིར་བདག་ལ་གསུངས་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་དང་གསོ་བའི་གཙུག་ལག་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཉིད་ཡིན་ཞིང་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅེས་སྔར་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཤེས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟར་དྲིས་པ་བཞིན་དུ་བསྟན་པར་རིགས་སོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ནོར་བུ་མུ་ཏིག་གསེར་འབྱུང་བ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དྲི་བའི་དོན་གདུལ་བྱ་ལ་སྐབས་སུ་ཉེ་བར་མཁོ་བ་མེད་པ་ནི་དྲི་བར་མི་རིགས་ཤིང་དེ་བཞིན་དུ་ལན་ཡང་གདབ་པར་མི་འོས་པའོ། །གལ་ཏེ་ད་ལྟར་ཉེ་བར་མཁོ་བ་མ་ཡིན་ཀྱང་དུས་གཞན་གདུལ་བྱ་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དངོས་སམ་བརྒྱུད་པས་རང་ངམ་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན། །རི་བོ་དེ་བཞིན་རི་རྣམས་དང༌། །སའི་ཚད་ཀྱང་


DTG122_Page_0144
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་འདི་རྣམས་ཀྱང་དུས་གཞན་དུ་སེམས་ཅན་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བར་འགྱུར་བས། ཅིའི་ཕྱིར་ན་མི་འདྲི་སྟེ་དྲི་བར་རིགས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །ཚིག་གི་དོན་ནི་ཕལ་ཆེར་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །བདག་ལ་གསུངས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་འདྲི་བ་པོས་བདག་ལ་གསུངས་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདྲི་སྟེ་འདྲི་བར་འོས་ཞེས་པའོ། །རབ་དང་འབྲིང་ནི་ལུས་ཆེ་ཆུང་གི་སྒོ་ནས་རྡུལ་མང་ཉུང་དུ་འགྱུར་བའོ། །འབུམ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཁལ་གཅིག་ལ་རྡུལ་ཕྲན་འབུམ་ཕྲག་དུ་ཡོད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དབང་པོ་གཅིག་ཅིང་རྡུལ་ཕྲན་དུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟུགས་ཅན་གྱི་དབང་པོར་གྲགས་པ་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་གྲངས་དུ་ཡོད་ཅེས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ལ་སྨིན་མ་དང་སྤུའི་ཁུང་བུའི་གྲངས་དུ་ཡོད་ཅེས་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདྲི་ཞེས་པའོ། །གལ་ཏེ་སྐབས་སུ་ཉེ་བར་མཁོ་བ་མེད་ན་དུས་གཞན་དུ་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་དྲི་བར་མི་ནུས་ཤིང༌། དྲིས་པ་ལ་དགོས་པ་ཡང་མེད་དེ། ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་དོན་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་གཏན་ལ་བབ་ཅིང་གོམས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང། འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་སྟོང་དག་ཏུ། །ངས་ནི་མདོ་སྡེ་གང་བཤད་པ། །ཚིག་འབྲུ་ཐ་དད་དོན་གཅིག་སྟེ། །ཐམས་ཅད་བརྗོད་པར་ནུས་མ་ཡིན། །ཚིག་གཅིག་རྣམ་པར་བསྒོམས་པ་ཡིས། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསྒོམ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ་སྙམ་དུ་གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་དགོས་ན་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟ་ན་སྔར་གྱི་དྲི་བ་རྒྱས་པ་རྣམས་ཀྱང་དྲི་བར་མི་འོས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། ཕྱུག་པོའི་མི་རྣམས་ཅི་ལས་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚིག་གི་དོན་ནི་ཕལ་ཆེར་སྔར་གྱི་དྲི་བ་དང་སྦྱར་བས་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །གང་དུ་སྤྲིན་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་བ་ནི་ཡུལ་ལམ་སོག་ལ་སོགས་པའི་དུས་གང་དུ་ཞེས་པའོ། །དུས་ཀྱི་རྣམས་ཞེས་པ་ཡང་དུས་དེ་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བའོ། །རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱིས་མཛེས་ཞེས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱིས་བསྐོར་བའོ། །བྱེད་པ་ཅི་ཡི་


DTG122_Page_0145
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྱུང་ཞེས་པ་ནི། འགྲོ་བ་དག་དང་ལུས་འཛིན་པ། །ཅི་ཡི་སླད་དུ་བྱ་བ་འབྱུང༌། ཞེས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ལ་གསུངས་ཞེས་པ་ནི། ཞུ་བ་པོ་ཁྱོད་བདག་ལ་གསུངས། ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་འདྲི་སྟེ། དྲི་བར་མི་འོས་ཞེས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲི་བའི་ངག་སྐྱོན་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་བརྒལ་བ་དང་ལན་བརྒྱུད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐབས་སུ་ཉེ་བར་མཁོ་བ་མེད་པའི་དོན་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཙོ་བོར་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ལ། གཙོ་པོར་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱ་བའི་དོན་ནི་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་དགོས་པ་དང་ལྡན་པས་སོ། །དེ་ལ་སྔར་གྱི་དྲི་བའི་དོན་ཡང་ཕལ་ཆེར་དེ་ཉིད་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་བས་འོག་ནས་ལན་རྒྱས་པར་བསྟན་པར་བྱ་ཞིང༌། འགའ་ཞིག་ནི་ལན་གདབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དྲིས་པའི་དགོས་པ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་རྟོགས་པ་སྐྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་དེས་ན་དགོས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་ཅེས་པའོ། །འདི་དང་གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་དྲིས་པ་དང༌། འོག་ནས་འདྲི་བར་འགྱུར་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་བཤད་པར་དམ་བཅའ་ཞིང༌། །ཉོན་ཅིག་པར་གདམས་པའོ། །རེ་རེར་མཚན་དང་རབ་ལྡན་ཞིང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་དྲི་བའི་དོན་སོ་སོར་རེ་རེར་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་དང་ལྡན་ཞིང༌། དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོར་འཛིན་པའི་ལྟ་བའི་ཉེས་པ་རྣམས་སྤངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་གྲུབ་པའི་མཐའ་ང་ཡིས་བསྟན་པར་བྱ་ཡིས་ཁྱོད་ཅག་ང་ལ་ཉན་པར་གྱིས་ཞེས་པའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་དྲི་བ་རྣམས་ཀྱིས་གནས་སྐབས་སུ་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་དོན་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སོ་སོར་མཚན་ཉིད་མ་འདྲེས་པ་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་བརྟགས་པའི་ཉེས་པ་སྤངས་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ང་ཡིས་བཤད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚིག་རྣམས་བཀོད་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་དྲི་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཚིག་ཙམ་ཡིན་གྱིས་དོན་གྲུབ་པ་མེད་པར་སྟོན་པའི་ཚིག་


DTG122_Page_0146
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དགོད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་དྲི་བའི་ལན་ཤིན་ཏུ་བསྡུས་པ་དང་དྲི་བར་མི་འོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་དང༌། ཡང་དེ་ལས་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་བཤད་པར་དམ་བཅས་ཤིང་ཉན་པར་གདམས་པར་བསྟན་ནས། དེ་ཉིད་ལ་དྲི་བའི་ཚིག་འགོད་པ་ནི་དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གལ་ཏེ་འདིར་དྲི་བ་དང་ལན་གྱི་ཚིག་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་མི་འཐད་དེ། དྲི་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་སྐབས་སུ་ཉེ་བར་མཁོ་བ་འམ་གཞན་ཡང་རུང་སྟེ་རྫོགས་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ན་ནི་ཆེས་ཤིན་ཏུ་ཉུང་བར་འགྱུར་ལ། ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཙམ་སྟོན་པ་ཡིན་ན་ནི་མངས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། འདི་ནི་གདུལ་བྱ་ཉེ་བ་ཉིད་ཀྱི་བསམ་པ་ལ་དགོངས་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་དམིགས་པའི་ཡུལ་གཙོ་བོར་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ནི་འདི་ཉིད་ཙམ་བསྟན་པས་གདུལ་བྱ་རྣམས་རྗེས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་བས་དེ་ལྟར་དྲི་བ་དང་ལན་གྱི་ཚིག་འདི་དག་ཙམ་བཀོད་པའོ། །འདི་དག་གི་གོ་རིམས་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་གོ་རིམས་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བའི་ཚིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་དགག་པའི་ཡུལ་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པ་ཉིད་དུ་དངོས་སུ་བློ་ལ་སྣང་བ་འམ། དེ་ལ་ཞེན་ནས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ཏེ་ལེའུ་དང་པོར་ཆོས་ཞེས་པའི་སྒྲས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དོན་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དོན་འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྔར་བསྟན་པའི་རིགས་པ་འམ། འོག་ནས་ཀྱང་གཏན་ཚིགས་དུ་མའི་སྒོ་ནས་འགོག་པས་བདེན་པའི་དོན་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ནི་ཚིག་ཙམ་ཉིད་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་གཞག་པའི་བཀག་པའི་ཆོས་བློའི་དོན་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྔར་གྱི་ཆོས་མེད་པ་ཞེས་པའི་ཚིག་གི་དོན་དང་སྦྱར་ཏེ། དེ་ཡང་ལྟོས་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ལྟོས་ཏེ་གཞག་པ་རྣམས་བརྫུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དོན་གྲུབ་པ་མེད་པས་ཚིག་ཙམ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས། འདི་དག་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ་སྟེ། །འདུ་ཤེས་ཙམ་ལ་རབ་ཏུ་གནས། །རྗོད་པར་བྱེད་ལས་མ་གཏོགས་པ། །བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་


DTG122_Page_0147
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་བརྗོད་པའི་ཚིག་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ཡང་དོན་ལ་ལྟོས་ཏེ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་ལྟོས་སམ་གྲུབ་པས་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། ཡོད་པའི་ཟླས་དྲངས་མེད་པ་སྟེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚིག་དང་དོན་དུ་སྣང་ཞིང་བཤད་པ་ཉིད་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཉིད་ཡིན་གྱི་ཐ་དད་པའི་དོན་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། ཆོས་འཆད་པ་དང་ཉན་དང་བཤད་བྱ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཀུན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཚིག་སོ་སོའི་དོན་ནི་སྔར་གྱི་དྲི་བ་དང༌། ལན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའི་ཚིག་དང་སྦྱར་བས་རྟོགས་པར་སླ་བ་ཉིད་དུ་ཟད་དོ། །དགག་པའི་ཚིག་ཐམས་ཅད་ནི། སེམས་ཙམ་དེ་ནི་སྣང་བ་མེད། །ས་རྣམས་ལ་ཡང་རིམ་པ་མེད། །ཅེས་ལན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའི་ཚིག་དང་སྦྱར་བར་བྱ་ཞིང༌། གཞན་ཡང་སྔར་གྱི་དགག་པ་སྟོན་པའི་ཚིག་གི་ཁྱད་པར་དང་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མི་སྐྱེ་བ་དང་མི་རྟག་པ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་རྟག་པ་བཀག་པ་ཡིན་གྱི་ཡོངས་གཅོད་ཀྱི་ཆ་སྟོན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་དགོད་པ་ཞེས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །གནས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ས་ལ་འཇུག་ཅེས་པ་དང་ངོ། །རང་བཞིན་ཡོད་པ་ནི་ཆོས་ལྔ་དང་རང་བཞིན་ཞེས་པ་དང་ངོ༌། །སེམས་ཀྱི་ཚིག་ནི་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ངོ༌། །དབུ་མའི་ཚིག་ནི་སེམས་ཙམ་ནི་སྣང་བ་མེད་ཅེས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། ཡོད་མེད་ཀྱི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་དབུ་མའོ། །ཐེར་ཟུག་པའི་ཚིག་ནི་སྙིང་པོ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞེས་པ་དང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་འགྱུར་བ་མེད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཅི་སླད་འགྱུར་བ་བརྒྱ་ཞེས་པ་དང་ངོ༌། །སྲེད་པའི་ཚིག་ནི་ཅི་སླད་སྐྱེས་བུ་ན་ཆུང་ཤ་འཚལ་བར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་དང་ངོ༌། །ཐབས་ཀྱི་ཚིག་ནི་མཚན་དང་དེ་བཞིན་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་ཞེས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། སེམས་ཅན་འདུལ་བའི་ཐབས་སུ་ཇི་ལྟར་མོས་པའི་གཟུགས་སུ་སྟོན་པའོ། །མཁས་པའི་ཚིག་ནི། གང་གིས་ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་བཤད། །ཅེས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། མཁས་པ་གང་གིས་ཞེས་པའོ། །སྨོན་པའི་ཚིག་དང་འཁོར་གསུམ་གྱི་ཚིག་དང་མཚན་མའི་ཚིག་ནི་ཏིང་


DTG122_Page_0148
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངེ་འཛིན་ཞེས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དགག་བྱ་ཁམས་གསུམ་ལ་སྨོན་པ་ལ་སོགས་བའོ། །འཁོར་གསུམ་ནི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་བྱེད་པ་པོ་དང༌། ལས་དང་བྱ་བ་གསུམ་དུ་བཏགས་པའོ། །ཡོད་མེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་བརྗོད་ཅེས་པ་དང་སྟེ། གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་གི་མཐར་འཛིན་པའོ། །གཉི་གའི་ཚིག་ཅེས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་མཐའ་གཉིས་ཀ་ཚོགས་པའོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བའི་ཚིག་ནི། དེ་དག་འདི་དང་སླད་མར་ཡང༌། །ཆགས་མེད་ཉེར་ལེན་མ་མཆིས་འགྱུར། །ཞེས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་དོ། །ཆུའི་ཚིག་ནི་ཁམས་དྲུག་འཛིན་པ་དང་ཞེས་པ་འམ་ཆུའི་ཟླ་བ་འདྲ་བ་ཞེས་པ་དང་ངོ༌། །རྨོངས་པའི་ཚིག་ནི་གླང་པོ་རི་དགས་རྟ་བླུན་ཞེས་པ་དང་ངོ༌། །ཡང་དག་པའི་ཚིག་ནི། ཅི་ཕྱིར་སེམས་ཙམ་ཡང་དག་ཉིད། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ངོ༌། །སྐྱོ་བའི་ཚིག་ནི་བཅིངས་པ་སུ་ལགས་ཞེས་པ་འམ། བསམ་གཏན་པའི་ཡུལ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སྟུག་པོའི་ཚིག་ནི་ཤིང་གི་འཁྲི་ཤིང་ཞེས་པ་དང་ངོ༌། །སྒྱུ་རྩལ་དང་རིག་པ་དང་བཟོའི་ཚིག་ནི་ཚིག་གསུམ་དུ་དབྱེ་བར་བྱའོ། །སེམས་ཀྱི་ཚིག་ནི་སེམས་དང་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཞེས་པ་འམ། ཡང་སེམས་དང་ས་རྣམ་བདུན་ཞེས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །བློའི་ཚིག་ནི། བློ་དང་རིག་པ་བགྱི་དང་བྲལ། །ཞེས་པའི་དགག་བྱ་སྟོན་པའི་ཚིག་དང་ངོ༌། །འཁོར་ལོའི་ཚིག་ནི་སྒྱུ་མའི་དཔེ་རྣམས་སྟོན་པའི་སྐབས་སུ་མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་དོན་གྱིས་བསྟན་པ་འམ། ཡང་ན་ཁོར་ཡུག་གི་རི་ཞེས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ཉི་ཟླ་དང་སྐར་མའི་ཚིག་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་བའོ། །བདེན་པའི་ཚིག་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་དུ། །ཞེས་པ་དང་ངོ༌། །ཡན་ལག་གི་ཚིག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ཅེས་པ་དང་ངོ༌། །སྒྱུ་རྩལ་རིག་པ་ནི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ཡིན་པས་སྔ་མ་དང་ཟློས་པ་མེད་དོ། །ནོར་བའི་ཚིག་ནི་ཅིའི་སླད་དུ་ནོར་པ་ཞེས་པ་དང་ངོ༌། །བསྲུང་བ་ནི་རྒྱལ་སྲིད་བསྲུང་བའོ། །རུས་ཀྱི་ཚིག་ནི་ཤཱཀྱའི་རིགས་ཞེས་པ་དང་ངོ༌། །གཟུང་བའི་ཚིག་ནི་སྣང་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་ཅེས་པ་དང་ངོ༌། །གཡོ་བའི་ཚིག་ནི་འགྲོ་བ་དག་དང་ཞེས་པ་འམ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡུལ་ལ་གཡོ་བའོ། །འོག་མའི་ཚིག་


DTG122_Page_0149
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་ཁམས་འོག་མ་སྟེ་འདོད་པའི་ཁམས་སོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཚིག་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་བའོ། །བསྟན་པ་གཟུད་པ་ནི། །བཤད་པ་དག་ཀྱང་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཞེས་པ་དང་ངོ༌། །བྱིན་གྱི་རླབས་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་ཐུགས་རྗེའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་མཚན་དང་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་སྟོན་ཞེས་པ་དང་ངོ༌། །ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་སྟན་ལས་ལངས་ཞེས་པ་དང་ཡང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚིག་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་དངོས་སུ་སྔར་གྱི་དྲི་བ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་དང་སྦྱར་ཞིང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་རིགས་སུ་གྱུར་པ་གསུང་རབ་ལ་སོགས་པ་ནས་བསྟན་པའི་ཚིག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཚིག་ཙམ་ཉིད་ཡིན་གྱི་སྒྲུབ་པ་འམ་དགག་པའི་དོན་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བརྗོད་ཅེས་པ་ནི་དེ་དག་གིས་གསུངས་ཤིང༌། ད་ལྟར་ངས་ཀྱང་བསྟན་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་དྲིས་པའི་ལན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་ནས་དེ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་འཆད་པ་ནི་དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལས་དང་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ལེའུ་ལ་ཡང་དོན་རྣམ་པ་ལྔའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པ་ལས། །དང་པོ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་དོན་རྣམ་པ་བཅུའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པ་ལས་དང་པོར་གཞན་གྱི་དབང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལས་དང་པོའི་དྲིས་ལན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་མདོ་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་ནི། དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ནས་མཚན་ཉིད་གནས་པའོ་ཞེས་པའི་བར་རོ། །དེ་ཡང་གཞན་གྱི་དབང་ནི་འདུས་བྱས་པ་ཡིན་ལ། འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང་འགག་པ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་པར་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་གསུངས་ལ། མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་རྣམ་པ་བཞིར་བཤད་པ་ནི་ཚུལ་ལུགས་གཞན་ཡིན་པས། དེ་དང་འགལ་བའི་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ནི་རང་རང་གི་རིགས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དུ་མར་འབྲེལ་བའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་འདིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྔར་བསྟན་པ་སྟེ། མདོར་བསྡུ་ན་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་མཚན་ཉིད་དངོས་སམ་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཡང་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་


DTG122_Page_0150
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་རྒྱུན་ཀྱང་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་མོད་ཀྱི་དེའི་ཁྱད་པར་གྱི་ལྡོག་པ་གཞན་ཡིན་པས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དབྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། །དེ་ལས་དང་པོའི་དབྱེ་བའི་ཚུལ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རགས་པ་འམ་གསལ་བར་འཇུག་པ་དང༌། དེའི་གནས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་དབྱེ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡུལ་སོ་སོ་ལ་འཇུག་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ་དེ་ཡང་ཉེ་བར་གནས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཚོལ་བ་པ་དང་ངེས་པའོ་ཞེས་ཆོས་མངོན་པ་ལས་བཤད་པ་ལས། འདིར་ནི་ཚོལ་བ་དང་ངེས་པ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། དེས་ཀྱང་ལུས་ངག་ཏུ་སྣང་བའི་ལས་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་འམ། ཀུན་གཞི་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བག་ཆགས་འཇོག་པར་བྱེད་པ་འམ། དོན་འདི་ལྟར་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ཞེས་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པས་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་དེའི་ལས་སུ་གྱུར་པ་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པའི་བག་ཆགས་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི་གཉིས་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གསུང་རབ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཡང་སྲིད་ཚད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྒྱས་པར་ཕྱེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་བའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོའི་རང་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཅུང་ཟད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རེ་ཞིག་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ལས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། བདག་པོའི་རྐྱེན་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་གསལ་བའོ། །དེ་ལྟ་ན་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ་ཁྱབ་ཆེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ནས་སེམས་ལས་རྫས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཞིང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་བ་ལང་གི་མཚན་ཉིད་


DTG122_Page_0151
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྐོག་ཤལ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་སེར་ཟལ་ལ་ཞུགས་པའི་ཁྱབ་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྫས་ཐ་དད་མེད་པའི་དོན་འདི་ཡང་འོག་ནས་བསྟན་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་མིག་གི་དབང་པོ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། འདིར་གཟུགས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་ཟར་མའི་མེ་ཏོག་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྡེ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་པ་ཡིན་གྱི་དོན་དུ་གྲུབ་པ་ནི་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་མིག་གི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲགས་ཤིང་སྣང་བ་འམ། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའོ། །དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་གྲུབ་ཅེ་ན། མངོན་སུམ་ཉིད་གྱིས་གྲུབ་པ་འམ། ཡང་ན་རྐྱེན་གསུམ་ཚང་ཡང་རེས་འགའ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་གཏན་ཚིགས་ལ་བརྟེན་ནས་རྐྱེན་གསུམ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་སྐྱེད་པའི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་མིག་ཏུ་གྲགས་པའི་ཕྱོགས་འདི་ཉིད་ན་ཡོད་དོ་ཞེས་རྟགས་ལས་རྟོགས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་ལས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་བདག་པོའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་རྣམ་ཤེས་དོན་དུ་སྣང་བའི་ཕྱོགས་སུ་འཕྲོ་ཞིང་འཇུག་པ་ནི་རྐྱེན་གཞན་ཚང་བའི་གནས་སྐབས་ན་མིག་ཕྱེ་བཙུམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་བྱེད་པས་དེས་བསྐྱེད་དེ། ཇི་ལྟར་རིགས་པའི་བསྟན་བཅོས་དག་ལས། དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་སྐྱེད་ལ་དབང་པོས་ནི་ཡུལ་ལ་འཛིན་ནུས་སུ་སྐྱེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདིར་ཡུལ་ནི་ད་ལྟར་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ཞེས་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས་བཤད་པ་ནི་ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་རྣམས་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་དང་བསྟུན་པ་ཡིན་གྱི། དེ་ལྟ་བུའི་ཡུལ་གྲུབ་པ་ནི་མེད་དེ། འོན་ཀྱང་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ཉིད་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྐད་དུ། རང་གི་ས་བོན་གང་ལས་དེའི། །རྣམ་རིག་སྣང་བ་གང་བྱུང་བ། །དེ་དག་དེ་ཡི་སྐྱེ་མཆེད་ནི། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཐུབ་པས་གསུངས། །ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་སྔ་མ་ལྟར་ན་ཟླ་བ་གཉིས་སྣང་ལ་སོགས་པ་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པས་མ་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །རྣ་


DTG122_Page_0152
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ཡུལ་ཡང་འདི་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ནི་དགེ་མི་དགེ་ལ་སོགས་པ་ཅི་རིགས་པར་འགྱུར་རོ། །མཚན་ཉིད་ནི་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཡིད་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་སྣང་བའོ། །ཡིད་ཀྱང་དྲུག་པོ་འདས་མ་ཐག་པ་ཡི། །རྣམ་ཤེས་གང་ཡིན་དེ་ཡིད་དོ། །ཞེས་པའམ། རང་གི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མའོ། །འདིའི་ཡུལ་ནི་དུས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་སྤྱི་ཡིན་ལ། ཡང་ཉེ་བར་གནས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་འཆད་དེ། ཚད་མས་གྲུབ་པ་ནི་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཡིད་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གསལ་བར་སྣང་བ་ཡང་ཕྱིའི་དོན་གྱི་ཚུལ་ཁས་ལེན་པ་རྣམས་འདོད་མོད་ཀྱི། ཡང་དག་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་ཏོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་ལས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས་བཤད་པ་ནི་མདོ་སྡེ་པ་ལ་སོགས་པའི་བསྟན་བཅོས་དང་བསྟུན་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚུལ་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྤྲོས་ཏེ་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། འདིར་ནི་དོན་ལ་གཞོལ་བ་ངེས་པའི་དོན་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་པས་མི་སྤྲོའོ། །ཡང་ཀུན་གཞི་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ནི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ལ་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་རྒྱན་ལས། ཐམས་ཅད་ས་བོན་ཀུན་གཞི་ལ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཀུན་ཀྱང་གནས། །རྣམ་ཤེས་བདུན་པོ་ཀུན་གཞི་ལས། །རབ་ཏུ་འབྱུང་ངོ་ཕན་ཚུན་གནས། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དོན་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདུན་པོ་རྣམས་འགག་པ་ན་རང་གི་རིགས་མཐུན་ཕྱི་མ་སྐྱེད་ནུས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀུན་གཞི་ལ་བསྒོས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། རྣམ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཞིང་སྤྲོས་པའི་བག་ཆགས་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་དང་ལྡན་པས་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་གྲངས་དུ་མ་ལུང་ལས་བཤད་པའོ། །རྣམ་ཤེས་བདུན་པོ་རྣམས་ནི་ཕན་ཚུན་ནམ་རང་རང་གི་བག་ཆགས་བསྒོ་བའི་རྟེན་དུ་མི་འཐད་དེ། །རྒྱུན་མི་བརྟེན་པས་ས་བོན་ཆུད་ཟོས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྒྱུན་མི་བརྟེན་


DTG122_Page_0153
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་སྐྱེས་བུ་ལ་ནོར་བཅོལ་ན་ཆུད་ཟོས་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་གཞི་ནི་རྒྱུན་དང་ལྡན་པས་དེ་ལྟ་བུའི་ཉེས་པ་ལས་གྲོལ་བའོ། །ཡང་ཀུན་གཞི་དེ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་རྒྱུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལས་བྱུང་ཞིང༌། དེ་ཡང་རྒྱུ་དང་དུས་གཞན་གྱིས་ཆོད་པའི་འོག་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ་ཞེས་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལ་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེས་ལུས་འདི་གཟུང་ཞིང་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་བ་ལས་བཤད་པས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཞེས་ཀྱང་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་ལས་སྟོན་པར་འགྱུར་ཞིང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ་སྐབས་སུ་བབ་པ་ན་བཤད་པར་བྱའོ། །འདིའི་དམིགས་པའི་ཡུལ་ནི་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ལྡོག་པའི་དུས་ལ་རིགས་ཆད་པ་ཁས་ལེན་པ་རྣམས་ནི་དེ་འདྲ་བའི་གང་ཟག་ལ་ལྟོས་ཏེ་ལྡོག་པའི་དུས་མེད་དེ། ཕྱི་མའི་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པའོ་ཞེས་འདོད་དོ། །མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །དེས་ན་འདིར་ས་བོན་གྱི་ཆ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆ་ལས་དང་པོ་ས་བོན་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ས་བོན་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ས་བོན་ནོ། །དེ་ལ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ས་བོན་ཀྱང་གཉིས་ཡིན་པ་ལས། དང་པོ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་སྐྱེས་པའི་དུས་ན་ལྡོག་ལ། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡང་སྒོམ་པ་མཐར་ཐུག་པའི་དུས་ན་ལྡོག་པའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ས་བོན་ནི་ལྡོག་པ་མི་འཐད་དེ། སངས་རྒྱས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་མི་གཡོས་ཏེ། །ཡེ་ཤེས་གསུམ་ནི་དེ་ལ་བརྟེན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ས་བོན་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་བ་ཀུན་གཞིའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་སྟེ། རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ནི་དེ་འདྲ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་རྣམས་སྐྱེད་པ་ལ། རྒྱུ་མཚང་བ་མེད་པ་


DTG122_Page_0154
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་དུ་ད་ལྟར་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་གྲུབ་ལ། དེའི་ཕྱིར། མ་ཚང་མེད་རྒྱུ་དེ་ལ་ནི། །འབྲས་བུ་གང་གིས་ལྡོག་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་སྟེ་ལྡོག་པ་ཉིད་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆ་ནི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པའི་དུས་ན་ལྡོག་ཅེས་བཤད་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་འོག་ནས་སྟོན་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། སྔོན་དགེ་བ་གོམས་པའི་བག་ཆགས་ལས་བརྒྱུད་ནས་སྐྱེས་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་བཏགས་སུ་ཟད་ཀྱི། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དངོས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་ཀྱིས་མ་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ཡང་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ངར་འཛིན་པ་ཕྲ་མོ་དང་ལྡན་པའི་དུས་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འཆར་བའི་བགེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་ཉིད་ནི་ཀུན་གཞི་ལ་ང་ཡིར་འཛིན་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ངར་སེམས་ཉིད་ནི་ཡིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་དང༌། ཡིད་ནི་བདག་ལ་བདག་ཅེས་ཏེ། ངར་འཛིན་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་དམིགས་པའི་ཡུལ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ཡང་ས་བོན་གྱི་ཆ་ནི་དགེ་མི་དགེས་བསྡུས་པས་དེ་ལ་དམིགས་པར་མི་ནུས་ལ། འོན་ཀྱང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆ་ལས་དམིགས་པ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ཡང་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཚུལ་གྱིས་དམིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་འཁྲུལ་པའི་གཞིར་གྱུར་པའི་སྒོ་ནས་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། ཀུན་གཞི་ནི་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ས་བོན་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར། ཐམས་ཅད་ས་བོན་ཀུན་གཞི་ལ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ས་བོན་ནི་དགེ་མི་དགེས་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ཡང་འཁྲུལ་པའི་གཞིར་གྱུར་པའི་སྒོ་ནས་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པ་ལ་ནི་འགལ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །འདིའི་ལྡོག་པའི་དུས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་ལམ་ལ་མེད། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ་མེད། །དགྲ་བཅོམ་ཉིད་ནི་དེ་ལྡོག་གོ །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་


DTG122_Page_0155
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་མེད་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་གྲོལ་བ་སྟེ། རེ་ཞིག་མངོན་དུ་རྒྱུ་པ་ལོག་པ་ཡིན་གྱི་ས་བོན་སྤངས་པའི་སྒོ་ནས་གཏན་དུ་ལོག་པ་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་གྲོལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་རྒྱུད་ལ་ལྡོག་བ་ནི་ས་བོན་དང་བཅས་ཏེ་སྤངས་པ་གཏན་དུ་ལྡོག་པའོ་ཞེས་ཆོས་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས་བཤད་མོད་ཀྱི། འདི་ཡང་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ས་བོན་དང་བཅས་ཏེ་གཏན་དུ་ལྡོག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆོད་དམ་ཡང་ན་སངས་རྒྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སོ། །འདིའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་ལས་གཞན་དངོས་པོ་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པའི་ཚད་མ་ནི་མ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་རྒྱས་པར་ཕྱེ་ན་བརྒྱད་དུ་གསུངས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གསལ་བར་རམ་རགས་བར་འཇུག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། མདོར་བསྡུས་ནས་རྣམ་པར་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། དངོས་པོ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟར་དབྱེ་བའི་ཚུལ་བསྟན་ནས་སོ་སོའི་རང་བཞིན་དང་འཇུག་པའི་ཚུལ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་ནི་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་མེ་ལོང་ལ་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པ་བཞིན་དུ། གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཕྱི་རོལ་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་མེད་དེ། སེམས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའོ། །དེ་འདྲ་བ་ལ་འཛིན་པ་ནི་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པའོ། །དངོས་པོ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཚོལ་བ་དང་ངེས་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དོན་འདི་ནི་འདི་ལྟར་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ཞེས་ངེས་པའམ། ཐེ་ཚོམ་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་བློའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱང་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཐ་མི་དད་ཅིང་ཕན་ཚུན་གཅིག་གི་རྒྱུ་གཅིག་ཡིན་ཏེ། དེའི་དོན་ཡང་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུན་གྱི་ཐོག་མ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་བྱས་ནས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། ཡང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་གྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ན་དེས་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་བྱས་ནས་དེའི་རྗེས་ཐོགས་སུ་ཅི་དོན་འདི་འདི་ལྟར་ཡིན་ནམ་གཞན་


DTG122_Page_0156
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་ཡིན་ཞེས་ཚོལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་རྣམ་བར་ཤེས་པ་སྔ་མའི་རྒྱུའི་རྐྱེན་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡོད་པའི་རིགས་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བསམ་པའི་ཡུལ་ལས་འདས་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་སྨིན་ཅིང་སད་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། དེས་རྒྱུའི་རྐྱེན་བྱས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྐྱེད་པའོ། །བདག་པོའི་རྐྱེན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རོ། །དམིགས་པའི་རྐྱེན་སེམས་ལས་ཐ་དད་པ་ནི་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། དོན་འདི་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་པའི་ད་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ནི་སྔ་མ་ལྟར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཡིན་ལ། ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྒྱུ་སྟེ་རང་གི་རིགས་སྔ་མ་ལས་ཀྱང་བྱུང་བའོ། །གཞན་ཡང་རྒྱུའི་རྐྱེན་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རིགས་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ལ་ཐོག་མ་མེད་པ་སྤྲོས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པའོ། །བདག་པོའི་རྐྱེན་ནི་སྔར་བསྟན་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་བདག་པོའི་རྐྱེན་དང་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་གཉིས་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དངོས་པོ་གཅིག་ཉིད་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་བསྐྱེད་པའི་ཆ་ནས་ནི། །དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཞེས་བྱ་ལ། ཡུལ་ལ་འཛིན་ནུས་སུ་བསྐྱེད་པའི་ཆ་ནས་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་ཐ་དད་པ་ནི་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནི་སྔ་མ་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་འགག་པའི་ཚུལ་སྟོན་ཏེ། དབང་པོ་དྲུག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་འགག་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པའི་བག་ཆགས་རྒྱུའི་རྐྱེན་འགགས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བག་ཆགས་ནི་རྣམ་ཤེས་སྐྱེད་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ནུས་པ་ཅན་ཀུན་གཞི་ལས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པས་འདིར་ཀུན་གཞི་དང་བག་ཆགས་གཞི་མཐུན་པའི་བསྡུ་བ་བྱས་པའོ། །གལ་ཏེ་འདིར་རྟོག་པས་དབེན་པ་སྣང་བའི་བག་ཆགས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུའི་རྐྱེན་མ་ཡིན་ནམ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་ཅེས་དེ་ཉིད་འབའ་ཞིག་ཅི་སྟེ་བརྗོད་ཅེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི། རྟོགས་


DTG122_Page_0157
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་བྱེད་པས་དབེན་པའི་སྣང་བ་ཙམ་གྱིས་ནི་རང་གི་རིགས་མཐུན་ཕྱི་མ་སྐྱེད་ནུས་པའི་བག་ཆགས་འཇོག་པར་མི་ནུས་ཞེས་འོག་ནས་སྟོན་པས་བག་ཆགས་འཇོག་པ་ལ་རྟོག་པའི་བྱེད་པ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་སྨྲས་པའོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་འགག་ཅེས་པ་ནི་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། བག་ཆགས་སམ་དེ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཀུན་གཞིའི་སྐད་ཅིག་མ་དང༌། གཞན་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་ཡང་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པས་དེ་རྣམས་འགག་པ་ནི་མཚན་ཉིད་འགག་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུན་འགག་ཅེས་པའི་རྒྱུན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རང་རང་གི་རིགས་ཀྱི་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དུ་མ་གང་ལས་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་གང་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་གནས་པ་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པའི་བག་ཆགས་རྒྱུའི་རྐྱེན་དང༌། གང་ལ་དམིགས་པ་སྟེ། ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་སྔར་བསྟན་པའོ། །གལ་ཏེ་འདིར་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་དང༌། དེའི་གནས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་གམ་ཐ་དད་ཅེ་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཚིག་གི་དོན་ནི་ཕལ་ཆེར་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེ་དག་ལས་བརྩམས་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན་ཞེས་པའི་དོན་ནི་འཇིམ་པའི་གང་བུ་འཇིམ་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་བཀོད་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་ལས། དེའི་བཀོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཀོད་པ་དང་བཀོད་པ་ཅན་ཐ་དད་པར་འགལ་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་ངར་བའི་རིང་པོ་བཞིན་ནོ། །དེ་སྟེ་གཅིག་པ་ཡིན་ན་ཡང་དེ་དག་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ནས་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར། འཇིམ་པའི་གོང་བུས་བྱ་བ་གང་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་རྡུལ་ཕྲ་རབ་སོ་སོ་བས་ཀྱང་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གསེར་དང་གསེར་གྱི་སྡེ་བུ་ཡང་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ནས་གཅིག་པར་གྱུར་ན་ཉེས་པ་འདི་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་འམ། །ཡང་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་རིགས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ཐ་དད་ན་དེའི་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་པའི་དོན་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་བསམས་ན་ཐ་དད་དུས་མཉམ་པ་དང་མི་མཉམ་པ་གཉིས་ཀ་རྒྱུར་མི་འཐད་ཅེས་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་སྟེ་ཐ་དད་མ་ཡིན་ཞེས་པ་བདག་ཉིད་ཐམས་


DTG122_Page_0158
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅད་ནས་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ཚིག་གི་དོན་ནི་ཕལ་ཆེར་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་མཐུན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་དང་ཐ་མི་དད་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ས་བོན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རྒྱུན་འགག་པར་མི་འགྱུར་ལ་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་བསྒོས་པའི་བག་ཆགས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ས་བོན་ནི་ཅི་རིགས་པར་འགགས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་བར་ཤེས་པ་གནས་གྱུར་བ་ནི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་སོ་ཞེས་བཤད་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ས་བོན་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་བའི་ཆ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་རྣམས་གནས་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི། དེའི་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་རྒྱུར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཆོམ་རྐུན་གྱུར་པར་གྲགས་པའི་སྐྱེས་བུ་སྔར་གྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། ཁྱིམ་པའི་རྟགས་སྤངས་པ་ན་སྐྱེས་བུ་དེ་ཉིད་གཞན་དུ་འགྱུར་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་དེའི་རང་བཞིན་འགགས་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དམ་རྒྱུན་ནི་འགལ་རྐྱེན་དང་མཐུན་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱི་ནུས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་སྐད་ཅིག་གཉིས་དང་གསུམ་ནས་ལོ་དང་བསྐལ་པ་ལ་སོགས་པའི་བར་དུ་ཅི་རིགས་པར་འགག་པར་འགྱུར་ལ། ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སྐད་ཅིག་གི་དངོས་པོ་ནི་རང་ཉིད་སྐྱེ་བའི་དུས་ལས་སྐད་ཅིག་གཉིས་ཕན་ཆད་མི་གནས་ཏེ་འགག་པར་འགྱུར་བའོ། །འགག་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་པ་དང་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་ཡང་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱི་ནུས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགའ་ཞིག་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག་པའི་ངོ་བོར་སྐྱེ་ལ། འགའ་ཞིག་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་དང་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུན་དང་ལྡན་པར་སྐྱེ་བའོ། །འདིར་ཐམས་ཅད་དུ་རྐྱེན་བཞིའི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པ་ནི་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ཚད་མས་གྲུབ་པ་མེད་པས་ཁས་བླང་བར་མི་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་ན་སྐད་ཅིག་ལས་ཐ་དད་པར་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པས་སྐད་ཅིག་གི་མཐར་ཐུག་ལ། སྐད་ཅིག་ཀྱང་ཐོག་མ་དང་དབུས་ལ་


DTG122_Page_0159
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་སྟེ་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དབང་གི་རང་བཞིན་འདུས་བྱས་པའི་དངོས་པོ་ནི་དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། རྟེན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་དང་ཐ་དད་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། སྐབས་ཀྱི་དོན་འདི་རྣམས་ཀྱང༌། སྔར་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བ་ཇི་ལྟ་བུ། །འབྲས་བུ་ཅི་ལགས་རྒྱུ་ནི་ཅི་ལགས་གང༌། །ཞེས་རྒོལ་བའི་ལན་དུ་སྦྱར་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་འདིར་གལ་ཏེ་ཀུན་གཞིའི་རྒྱུན་འགགས་པ་ན་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱ་མཚོ་དང་རླབས་བཞིན་དུ་འགག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ཆད་པར་སྨྲ་བའི་མུ་སྟེགས་རྒྱང་འཕེན་པ་དག་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ནི་ཆང་དང༌། ཆང་གི་ནུས་པ་ལྟར་སེམས་ལས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མངོན་པར་གསལ་བའི་སེམས་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཡང་འཆི་བའི་དུས་བྱས་པ་ན་མངོན་པར་མི་གསལ་བའི་སེམས་པ་ཅན་འབྱུང་བ་བཞིའི་བག་ལ་ཞ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་འཇིག་རྟེན་སྔ་ཕྱིས་བསྡུས་པའི་འཁོར་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་བ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །འདིར་ཡུལ་ལ་འཛིན་པ་ནི་མངོན་པར་གསལ་བའི་སེམས་པའོ། །རྒྱུན་ཆད་པས་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེས་བསྡུས་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་རྒྱུན་ནི་འཁོར་བ་སྟེ། གཉེན་པོ་གོམས་པ་མེད་པར་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནི་གཞན་གྱི་ལུགས་རྗེས་སུ་བརྗོད་བ་ཡིན་གྱི་དེ་དག་གི་ལུགས་ཀྱིས་ནི་འཁོར་བ་ལ་ཐོག་མ་མེད་པར་མི་འདོད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལས་གཞན་པའི་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་ཇི་ལྟར་འདོད་ཅེ་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་གཟུགས་དང་སྣང་བ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཙམ་སྟེ། སྔར་བསྟན་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ལས་ཤེས་པའོ། །དེ་དག་གི་རྒྱུ་ནི་ཡོན་ཏན་གསུམ་ཆ་མཉམ་པའི་གཙོ་བོ་མིག་གི་བློ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་འགྱུར་


DTG122_Page_0160
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེད་པ་པོར་འདོད་པ་དང༌། ནང་གི་སྐྱེས་བུ་རིག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡུལ་འཛིན་ཅིང་ལོངས་སྤྱོད་པའི་བྱེད་པ་པོར་འདོད་པ་དང༌། ཡང་རིག་བྱེད་ཀྱི་མཐའ་པ་དག་སྣ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེས་བུའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བར་འདོད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་རིག་པ་ཅན་དང་བྱེ་བྲག་པ་རྣམས་དབང་ཕྱུག་གི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་བདག་དང་ཡིད་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལས་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་དང༌། འགའ་ཞིག་གནས་དང་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དུ་སྣང་བ་རྣམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བློ་དབང་ཕྱུག་སྔོན་དུ་སོང་བར་འདོད་པ་དང༌། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དུས་ཀྱི་དབང་གིས་འབྱུང་བར་འདོད་པ་དང༌། རིགས་མཐུན་པས་རྡུལ་ཕན་ཚུན་སྦྱོར་བ་ལས་རགས་པ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་རྩོམ་པར་འདོད་ཅིང༌། དེ་ལས་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་འདོད་བ་སྟེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཚུལ་འདི་དག་ནི་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་ཡང་མི་འཐད་པར་འོག་ནས་བསྟན་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པ། སྲིད་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་འམ། ཡང༌། སེམས་ཅན་དངོས་པོའི་རྣམ་གྲངས་དང༌། མངོན་པར་བརྗོད་པ་སུ་ཡིས་བསྐྱེད། །ཅེས་པའི་ལན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལས་འདུ་བའི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ནི་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་སྟེ། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཕན་ཚུན་འདུ་ཞིང་སྦྱོར་བའི་དངོས་པོའོ། །དངོས་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་དངོས་པོ་ནི་དེ་ལས་ད་ལྟར་གྱི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པར་རྟོགས་པའོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་པོས་བསྡུས་པའི་ཚོར་བ་འམ་ཚོར་བའི་རྒྱུ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་སྲེད་པ་དང༌། ལེན་པ་དང༌། དེ་དག་གིས་མ་འོངས་པའི་ཕུང་པོ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ས་བོན་མཐུ་དང་ལྡན་པར་བྱས་པ་སྟེ། སྲིད་པ་ཞེས་གྲགས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གཉི་གའི་ཆར་གཏོགས་པ་སྟེ། སྔོན་གྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་


DTG122_Page_0161
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕུང་པོ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱའོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་དངོས་པོ་ནི་དེ་དག་གིས་བསྡུས་པ་ཕྱི་དང་ནང་གི་འབྱུང་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་བའི་གནས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ལས་མ་གཏོགས་པ་བེམས་པོའི་ངོ་བོ་ནི་གྲུབ་པ་མེད་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །རྒྱུའི་དངོས་པོ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ས་བོན་དང་ལྡན་པ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། མ་རྟོགས་ན་འཁོར་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བའོ། །རྐྱེན་གྱི་དངོས་བོ་ནི་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་དང་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྔར་གྱི་འདུ་བའི་དོན་ཉིད་ཀྱང་གསལ་བར་བསྟན་པ་སྟེ། འོན་ཀྱང་ད་ལྟར་གྱི་གནས་སྐབས་ལས་མ་འོངས་པའི་ཕུང་པོ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་སྦྱོར་བས་ཟློས་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འགྲུབ་པའི་དངོས་པོ་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤིས་བསྡུས་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་ཕུང་པོ་འགྲུབ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སྲེད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱང་ཚེ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་ནི་འོག་ནས་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྟེན་འབྲེལ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་སྟོན་ཏེ། སྔར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་དུ་ཞེས་པའི་ལན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་སྤྲོས་པ་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མའི་ཡུལ་ལོ། །དེ་ཡང་སླུ་བ་མེད་པས་རིགས་པ་ནི། །དོན་དམ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་པ་དང༌། དེས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་དོན་དམ་པ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་དྲོད་དང་རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཅུང་ཟད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། དེའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་དྲོད་དང་རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་ཡན་ཆད་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་བ་ལས་བཤད་པས་སོ། །ལྟ་བ་གཉིས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་


DTG122_Page_0162
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་བཅས་པ་བཟོད་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། དེའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པས་ས་དང་པོ་ལ་སྒྲིབ་པོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཀྱང་བཟོད་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་ན་གོ་རིམས་བཞིན་དུ། གང་ཟག་རྫས་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། སྐྱེས་བུ་བཏགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་གཉིས་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟ་བ་གཉིས་ལས་འདས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་རྣམ་རྟོག་རགས་པ་སྤངས་པ་མཐོང་ལམ་ཡན་ཆོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། དེའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། སྔར་གྱི་ལྟ་བ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་དང་དེ་འདྲ་བའི་རྨོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པས་སོ། །སྣང་བ་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་ལས། །སྣང་བ་མེད་པ་བརྒྱད་པ་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་པས་ཁྱད་པར་དུ་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་དེའི་ཡུལ་ལོ། །སྲས་ཀྱི་ས་ལས་འདའ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་འཇུག་པ་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་འམ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་དེའི་ཡུལ་ལོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སས་བསྡུས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་མཉམ་པར་གཞག་པ་དང་རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང་དེའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བའོ། །འདིར་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཐ་དད་པ་ནི་མིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཚུལ་དུ་རང་རང་གི་ཆོས་ཉིད་ལ་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཐོག་མར་བསྟན་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མ་རྟོག་མེད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རང་གི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་བའི་སྣང་བ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པའི་ཆ་ནས་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་མ་འཁྲུལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ནི་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་རང་གི་སྣང་བ་དོན་མ་ཡིན་པ་ལ་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་སྤྱིའི་རྣམ་པ་སྒྲོ་བཏགས་ལ་འཛིན་པའི་ཆ་ནས་རྟོག་པ་དང་


DTG122_Page_0163
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅས་ཤིང་འཁྲུལ་བ་ཉིད་ཡིན་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་མི་འདྲ་བར་བསྟན་པའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཐ་མལ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རང་གི་རང་བཞིན་ལ་ལྟོས་ཏེ་རང་རིག་པ་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཡིན་ཀྱང་སྒྲ་དོན་སྤྱིའི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་ལྟ་བུར་སྣང་ཞིང་ཞེན་པ་པས་དེ་ཉིད་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་འདྲ་བའི་གང་ཟག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་མི་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། ཤེས་གང་གང་ལ་སྒྲ་དོན་འཛིན། །དེ་ནི་དེ་ལ་རྟོག་པར་འདོད། །རང་གི་ངོ་བོའི་སྒྲ་དོན་མིན། །དེ་ཕྱིར་དེ་ལ་ཀུན་མངོན་སུམ། །ཞེས་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་ལས་བསྟན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འདིར་ཡང་རྐང་པ་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་སུ། སྤྲོས་བྲལ་ཆོས་ཉིད་སྒྲ་དོན་མིན། །དེ་ཕྱིར་དེ་ལ་རྟོག་མེད་འགྱུར། །ཞེས་ཅི་སྟེ་མི་བརྗོད། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཐ་མལ་བའི་མངོན་སུམ་དེ་ལྟ་བུ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པར་གྲགས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་མིན་ཡང་སྤྲོས་པ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་ཇི་སྙེད་པའི་སྤྲོས་པ་གཅོད་པའི་ཆ་ནས་ཡང་དག་པའི་ཚད་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེས་སྤྲོས་པ་བཀག་པའི་དོན་ཡང་དོན་དམ་པ་དང་མཐུན་པའི་དོན་དམ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ལམ་དང་འགོག་པའི་བདེན་པ་བསྡུས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པས་ནི་ཤེས་བྱ་བདེན་པ་བཞི་བསྟན་ཅིང༌། དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཉིས་སུ་འདུས་ལ། དེ་ལྟར་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པས་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་རྣམས་རྟོགས་པའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་པ་ནི། འདི་དག་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྟོགས་པའི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དང་ལྡན་ཞེས་པ་ཡང་རྟོགས་བྱ་ཉིད་དུ་ལྡན་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་


DTG122_Page_0164
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཆོག་ནི་ཡང་དག་པའི་ས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་སྔ་མ་ལྟར་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང་མི་རྟག་ཅེས་པ་འམ། རང་རང་གི་མཚན་ཉིད་དེ། གཟུགས་ནི་གཞིག་ཅིང་གཞོམ་དུ་རུང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །རྣམ་པར་འགོད་པ་ནི་རིགས་དང་སྐལ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བླང་བྱ་དང་དོར་བྱ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་མ་འདྲེས་པར་སྟོན་པའོ། །ཚུལ་ཇི་ལྟར་འགོད་ཅེ་ན། མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཐོག་མར་དབང་པོ་དམན་པ་རྣམས་ལ་སྟོན་པ་ནི། མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་སྨྲ་བ་དང་ལྟ་བ་ངན་པ་སྟེ། གྲུབ་པའི་མཐའ་ཡིས་བློ་མ་བསྒྱུར་བའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་དུ་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་དག་དང་མ་འདྲེས་ཤིང་དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་སྟོན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ཡུལ་ལ་ཐ་དད་པ་བདེན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ལྟ་བ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་སྟེ། དེའི་ཡུལ་ཡང་སེམས་ལས་ཐ་དད་མེད་པར་མ་ཤེས་ཤིང༌། ཐ་དད་དུ་རྟོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ཅེས་པའོ། །བདག་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡོངས་གཅོད་ཀྱི་ཆ་ལ་མི་འཇུག་པ་སྟེ་བློས་མ་རྟོགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལས་མུ་སྟེགས་པའི་སེམས་ཙམ་སྨྲ་བ་ཁ་ཅིག་བདག་རིག་པ་གཉིས་མེད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་དངོས་པོར་ཡོད་ལ། དེ་ལས་གཞན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོར་མེད་ཅེས་པ་དང༌། དེ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་བ་དང་ཐ་མལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་མི་ལྟོས་པར་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དོན་དམ་པར་ལྟ་བའི་ལྟ་བ་གཉིས་སུ་ལྟུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ནི་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལས་མི་ལྡོག་


DTG122_Page_0165
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅིང༌། གཞན་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྩ་བ་ལས་ཀྱང་མི་ལྡོག་སྟེ། དེས་ན་དེ་དག་རྣམ་པར་བཟློག་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བ་དང་མ་འདྲེས་པར་རང་གི་སེམས་སྣང་བའི་ཡུལ་སྒྱུ་མ་སྟེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་དབུ་མའི་ཚུལ་རྗེས་སུ་མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་ཐབས་གང་ཟག་གི་བདག་གིས་སྟོང་པ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པས་རིམ་གྱིས་དབང་པོ་ཅུང་ཟད་དག་ཅིང་སྟོང་བ་ཉིད་བཤད་པའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་སྟོང་བ་ཉིད་ཟབ་མོ་དངོས་སུ་སྟོན་པ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ལྟ་བ་ངན་པ་ནི། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་བ་གཟུང་འཛིན་དངོས་པོར་འདོད་པ་དང༌། གཉིས་སུ་མེད་པའི་རང་རིག་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱང་སྟེ། འཆིང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་ཅིང་ཡུལ་ལ་གནོད་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། དེ་ཉིད་ཚོལ་ལ་ཐོག་མར་ནི། །ཐམས་ཅད་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ། །དོན་རྣམས་རྟོགས་ཤིང་ཆགས་མེད་ལ། །ཕྱིས་ནི་རྣམ་པར་དབེན་པ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡང་དེ་ལྟར་སྟོང་བ་ཉིད་བསྟན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མར་འཛིན་ཅིང༌། ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྐུར་བ་ཉིད་དུ་ལ་ལ་དག་འགྱུར་བས་དེ་རྣམ་པར་བཟློག་པའི་དོན་དུ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་དབུ་མ་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཟབ་མོ་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་དམ། འདིའི་རིགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་ཏེ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ལྟ་བ་ངན་པ་ནི་སྟོང་བ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མར་འཛིན་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། རྣམ་པར་དབེན་དོན་མི་ཤེས་པར། །ཐོས་པ་ཙམ་ལ་འཇུག་བྱེད་ཅིང༌། །མི་གང་བསོད་ནམས་མི་བྱེད་པ། སྐྱེས་བུ་ཐ་ཤལ་དེ་དག་བརླག །ཅེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་རི་རབ་ཙམ་ནི་བླའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་ཏོ། །དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་པ་ཡང་གནས་སྐབས་གཉིས་པོ་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བཤད་


DTG122_Page_0166
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་གཞན་དག་གིས་བཤད་པ་ལྟར་ད་ལྟ་ངས་ཀྱང་བཤད་པར་བྱ་ཞེས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དགེ་སྦྱོང་ངམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་དགེ་སྦྱོང་ནི། །སྡིག་བ་ཅི་ཡང་མི་བྱ་སྟེ། །དགེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་སྦྱད་། །ཅེས་པའི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ལམ་ཕྱི་རོལ་བའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་དག་གི་ལྟར་ན་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། དེ་ལ་འགའ་ཞིག་ནི་འབྲས་བུ་རྒྱུའི་དུས་སམ་དེའི་སྔོན་རོལ་ན་མེད་པ་ཞིག་རྒྱུའི་བྱེད་པའི་འོག་རོལ་དུ་སྐྱེ་བར་འདོད་ལ། གྲངས་ཅན་པ་རྣམས་ལས་མངོན་པར་གསལ་བར་སྨྲ་བ་རྣམས་འབྲས་བུ་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་མངོན་པར་མི་གསལ་བ་ཡིན་ལ། དེའི་རྒྱུའི་བྱེད་པ་ལས་མངོན་པར་གསལ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། འབྲས་བུ་ལ་ཡང་རྒྱུ་ཉིད་རྗེས་སུ་འཇུག་སྟེ། དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཕན་ཚུན་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་བ་སྐྱེ་བར་འདོད་དོ། །འདི་དག་ནི་མི་འཐད་དེ། རེ་ཞིག་འབྲས་བུ་མེད་པ་སྐྱེ། །ཞེས་པ་ནི་འགལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེ་བ་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་མེད་པ་ཡོད་ཅེས་པར་འགྱུར་ན། དེ་ནི་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་གཅིག་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགལ་ཞེས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ནི་གཅིག་ལ་ཅིག་ཅར་འགལ་བར་འགྱུར་གྱི། རིམ་གྱིས་ནི་མི་འགལ་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་འགའ་ཞིག་སྔར་རྒྱུའི་དུས་ལ་སོགས་པར་ནི་མེད་ལ། ཕྱིས་ཡོད་པར་མི་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མི་འཐད་དེ། དངོས་པོ་ཡོད་པ་ནི་མེད་པའི་སྤྱི་དང་འགལ་བས་སྔར་མེད་ཅེས་པའི་ཁྱད་པར་དང་ཡང་འགལ་བར་འགྱུར་ལ། དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་ཡོད་པའི་སྤྱི་དང་འགལ་བས་ཕྱིས་ཡོད་ཅེས་པའི་ཁྱད་པར་དང་ཡང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་འགལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་ན་ཡང༌། སྔར་མེད་ཅེས་མེད་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། ཕྱིས་ཡོད་ཅེས་ཡོད་པའི་ཁྱད་པར་ནི་འགལ་བ་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་བུམ་པ་ལྟ་བུའི་རྫས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཁང་བཟངས་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་ན་ནི་མེད་ལ་ནང་ན་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པའི་ཁྱད་པར་མི་འགལ་བ་བཞིན་ནོ། །གཞན་དུ་ན་བདེ་


DTG122_Page_0167
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ལ་སོགས་པ་ད་ལྟར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་འདི་ཉིད་སྔར་གྱི་དུས་ན་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་དབུ་མ་པ་རྣམས་ལ་དྲིས་ཤིང་བརྩད་པ་ན། སྔར་ནས་ཡོད་ཅེས་ནི་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ལ། དེའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་ཡོད་པ་འདི་ཉིད་སྔར་མེད་ཅེས་སྟོན་པས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དུས་སྔ་ཕྱི་ལ་ལྟོས་ཏེ་མི་འགལ་བ་ཉིད་དུ་ཅི་སྟེ་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་མེད་ཅེས་དགག་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཡོད་པ་བཀག་པ་ཙམ་གྱི་མེད་དགག་རི་བོང་གི་རྭ་ལྟ་བུ་དང༌། མ་ཡིན་པར་དགག་པའོ། །དེ་ལ་རི་བོང་གི་རྭ་ལྟ་བུའི་མེད་པར་དགག་པ་ནི་ཡོད་པའི་སྤྱི་དང་འགལ་བས་ད་ལྟར་ཡོད་ཅེས་པའི་ཁྱད་པར་དང་ཡང་འགལ་ལ། ཁྱད་པར་དེ་ཡང་མེད་པའི་སྤྱི་དང་འགལ་བས་སྔར་མེད་ཅེས་པའི་མེད་དགག་གི་ཁྱད་པར་དང་འགལ་བར་ཅི་སྟེ་མི་འགྱུར། ཡང་མ་ཡིན་པར་དགག་པ་ཡང་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། སྔར་མེད་ཅེས་སྔར་གྱི་དུས་བསྡུས་པ་དང༌། ད་ལྟར་ཡོད་པ་འདི་ཉིད་སྔར་གྱི་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་ད་ལྟར་བའི་ཆོས་སུ་བསྐོར་བའོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་ལྟར་ན་སྔ་ཕྱི་དུས་འགལ་བར་དུས་དེ་དག་གིས་བསྡུས་པའི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཡང་འགལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཡོད་མེད་རང་བཞིན་འགལ་བ་ལ་དུས་འགལ་བ་བསྣན་པས་ནི་འགལ་བ་སྔ་མ་སྤོང་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་ཆེས་ཤིན་ཏུ་འགལ་བ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར་བ་སོམས་ཤིག །གཞན་ཡང་གཉིས་པ་ལྟར་ན་ད་ལྟར་ཡོད་པ་འདི་ཉིད་སྔར་མེད་པའོ་ཞེས་སྔར་མེད་པ་ད་ལྟར་ཡོད་པའི་ཆོས་སུ་བསྡུས་པ་ནི་མི་འགལ་མོད་ཀྱི། དེ་ནི་མེད་པའི་མིང་གིས་བརྗོད་ཀྱང་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་འདྲ་བ་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་གྱི་དཔེ་ཡང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དེ། ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་ན་མེད་པ་ཉིད་ནང་ན་ཡོད་པའི་བདག་ཉིད་དོ་ཞེས་ཡོད་པའི་ཆོས་སུ་བསྐོར་བ་ནི་མེད་པའི་མིང་གིས་བརྗོད་ཀྱང་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན་ལ། གཞན་ཡང་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཕྱི་དང་ནང་གི་ཡུལ་གྱི་ཆོས་སུ་བསྡུས་པ་ནི་ཡུལ་འགལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སྔ་མ་ལྟར་ཡོད་མེད་རང་བཞིན་འགལ་བ་ལ། ཡུལ་འགལ་བ་བསྣན་པས་ཕྱིར་ཞིང་ཤིན་ཏུ་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཕྱི་རོལ་


DTG122_Page_0168
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་མེད་ཅེས་པའི་མེད་དགག་གི་ཁྱད་པར་རི་བོང་གི་རྭ་ལྟ་བུ་ནི་ཡོད་པའི་སྤྱི་དང་འགལ་བས་ཡོད་པའི་ཁྱད་པར་ནང་ན་ཡོད་པ་དང་ཡང་འགལ་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མེད་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱོགས་བཀག་ནས་ཕྱོགས་གཉིས་པ་དགག་པ་ནི་འབྲས་བུ་སྔ་ནས་ཡོད་པ་ནི། བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྫོགས་ཟིན་པས་སྐྱེ་བར་མི་འཐད་དེ། སྐྱེ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་གྲུབ་ཟིན་པ་མ་ཡིན་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། ཡོད་པ་ནི་གྲུབ་ཟིན་པ་ཡིན་པས་ཡོད་པ་སྐྱེ་ཞེས་པ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ན་འགལ་བར་མི་འགྱུར། གལ་ཏེ་མངོན་པར་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་སྔར་མ་གྲུབ་པ་རྒྱུའི་བྱེད་པའི་རྗེས་སུ་བྱུང་བས་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་འཐད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་གསལ་བ་ཉིད་འབྲས་བུར་འགྱུར་ཏེ། འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་འདོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་སྔར་མེད་པས་ཡོད་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱོགས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་གསལ་བ་དང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་གཅིག་པར་ཁས་ལེན་ན་ནི་བུམ་པ་སྔར་ནས་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་གསལ་བ་ཡང་སྔར་ནས་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་འམ། གསལ་བའི་བདག་ཉིད་སྔར་མེད་པ་ལྟར་བུམ་པ་ཡང་སྔར་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་ཐ་དད་པར་འདོད་ན་རྒྱུའི་བྱེད་པ་གསལ་བ་ཉིད་ལ་སྦྱོར་བས་བུམ་པའི་དངོས་པོ་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་འབྲས་བུ་སྔར་ནས་ཡོད་པའི་སྐྱེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱང་མི་འཐད་དོ། །དོན་འདི་ཉིད་མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ལྷ་མོ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཇི་ལྟར་གདགས་ཤེ་ན། ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་མ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་གལ་ཏེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། སྐྱེས་ཟིན་ལ་སྐྱེའམ་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་ཞེས་བྱ། གལ་ཏེ་སྐྱེས་ཟིན་པ་སྐྱེ་ན་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཀྱང་མི་དགོས་པར་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེན་ནི་སྐྱེ་བ་དམིགས་སུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་པས་མིང་མེད་པ། མཚན་མ་མེད་པ། གཞལ་བ་དང༌། དཔག་པ་དང༌། དཔེར་བྱ་བས་མི་བརྗོད་པ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །


DTG122_Page_0169
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལྟར་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་སྔར་མེད་པ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། རྟག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་གང་དང་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའམ་ལྡོག་པ་གྲུབ་པ་མེད་དེ། དཔེར་ན་རི་བོང་གི་རབ་བཞིན་ནོ། །འདིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་དོན་དམ་པར་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་མངོན་སུམ་དང་མི་དམིགས་པ་སྟེ། དེས་དབེན་དེ་ཡི་རྣམ་པ་ཅན། །མངོན་སུམ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་འགྲུབ། །ཅེས་པ་ཡང་དོན་འདི་ལ་མི་འཐད་དེ། འདི་ལྟར་མི་དམིགས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་མངོན་སུམ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཏུ་འབྲས་བུ་སྣང་དུ་རུང་བ་ལས་མི་དམིགས་པ་ལས། རྒྱུར་མངོན་པར་འདོད་པ་འགའ་ཞིག་དམིགས་ལ། དེའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྲས་བུ་དམིགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་དག་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་རྟོགས་པ་ཡིན་ན། སྔར་བཤད་པ་ལྟར་རྟག་ཏུ་མེད་པ་ལ་ནི་སྔར་སྣང་དུ་རུང་བའི་མི་དམིགས་པ་ལས་གང་དག་དམིགས་ན་དམིགས་ཞེས་པའི་རྒྱུན་གྱི་ཐོག་མ་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་འཐད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་མངོན་སུམ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་མི་དམིགས་པ་སྟེ། གཉིས་ཀ་དམིགས་པ་ལས་རྒྱུར་མངོན་པར་འདོད་པ་འགའ་ཞིག་མི་དམིགས་ན། དེའི་རྗེས་སུ་འབྲས་བུར་མངོན་པར་འདོད་པ་འགའ་ཞིག་ཀྱང་མི་དམིགས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཡང་རྟག་ཏུ་མེད་པ་ལ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་ཀ་དམིགས་པ་དང་དེང་ཕྱིན་ཆད་མི་དམིགས་ཞེས་པའི་མི་དམིགས་པའི་ཐོག་མ་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ཡང་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་དུས་སུ་མེད་པར་འགལ་བས་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་གང་དང་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའམ་ལྡོག་པར་རྟོགས་པ་མེད་དེ། དཔེར་ན་རི་པོ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་མངོན་སུམ་དང་མི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་གྲུབ་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། གང་དག་དམིགས་ན་དམིགས་ཞེས་པའི་རྒྱུན་གྱི་ཐོག་མ་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་སུམ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་མི་དམིགས་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། དེ་དག་ལས་གཅིག་མི་དམིགས་ན་མི་


DTG122_Page_0170
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་ཞེས་པ་དང༌། མི་དམིགས་པའི་ཐོག་མ་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་མེད་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་འགལ་བས་མེད་པ་སྐྱེ་ཞེས་པ་ནི་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེ་བ་དངོས་པོའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ནི་གྲུབ་ཟིན་པ་ཡིན་ལ། སྐྱེ་བ་ནི་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ད་ལྟར་མ་གྲུབ་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་ཡོད་པ་སྐྱེ་ཞེས་གཞི་གཅིག་ལ་བསྡུ་བ་ཡང༌། རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཕྱོགས་གཉི་ག་ལྟར་ན་ཡང་དམ་བཅས་པ་ལས་ཉམས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་རྒྱུའི་དུས་ན་མྱུ་གུ་མེད་པ་དང༌། དུ་བ་མེད་པ་དང༌། རི་བོང་གི་རྭ་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་མེད་པ་རྣམས་ལ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་འགའ་ཞིག་ཁས་ལེན་ན་ནི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཁྱད་པར་དངོས་པོའི་ཆོས་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་པར་མེད་ན་ཡང་སྔར་གྱི་དུས་ན་དུ་བ་མེད་པ་མེ་དང་ཤིང་གི་ཚོགས་པ་ལས་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ། མྱུ་གུ་མེད་པ་ཡང་དེ་ལས་སྐྱེ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། །སྐྱེ་བར་འདོད་པའི་མེད་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མྱུ་གུ་མེད་པས་དང་ས་བོན་གྱི་ཚོགས་པ་ལས་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་དུ་བ་མེད་པ་ཡང་དེ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེ་བར་འདོད་པའི་མེད་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་རི་བོང་གི་རྭ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྒྱུ་དེ་དག་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རི་བོང་གི་རྭ་མེད་པ་ནི་ས་བོན་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པའི་རྗེས་ཐོགས་སུ་བྱུང་བའི་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བ་འགལ་བས། དེ་དག་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ཡང་ཕྱིས་ཀྱི་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་འགལ་བས་དེ་དག་ལས་སྐྱེ་བར་མི་འཐད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་མྱུ་གུ་མེད་པ་ནི་ས་བོན་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་པ་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེའི། མེ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་པ་ལས་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་པའི་ངེས་པ་དང༌། རི་བོང་གི་རྭ་མེད་པ་ཡང་དེ་དག་ལས་མི་སྐྱེ་ཞེས་པ་དང་ཡང་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ས་བོན་ལ་སོགས་པས་མེད་པའི་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པར་ནུས་ཀྱི། དུ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེད་པར་མི་ནུས་ལ། མེ་དང་ཤིང་གི་ཚོགས་པས་ཀྱང་མེད་པའི་དུ་བསྐྱེད་


DTG122_Page_0171
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་ནུས་ཀྱི་མྱུ་བུ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེད་པར་མི་ནུས་ཞེས་པའི་ངེས་པ་ལས་ཀྱང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་མེད་པར་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རུས་སྦལ་གྱི་རྒྱབ་ལས་སྤུ་དང༌། བྱེ་མ་ལས་ཀྱང་འབྲུ་མར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་བྱེ་མ་དང༌། རུས་སྦལ་གྱི་རྒྱབ་ལས་སྤུ་དང་འབྲུ་མར་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པས་འབྱུང་བར་མི་འཐད་ལ། མེ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་མེད་པའི་དུ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པས་མི་མཚུངས་སོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་མེད་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་ནི་འགལ་བས་དེ་འདྲ་བའི་དོན་མི་སྲིད་ལ། གལ་ཏེ་མི་སྲིད་པའི་དོན་ལ་ནུས་ན་རུས་སྦལ་གྱི་སྤུ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ན་མི་ནུས་ཏེ་ནུས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །གཞན་ཡང་དོན་དམ་པར་གང་གིས་རྗེས་ཐོགས་སུ་འགའ་ཞིག་ཁོ་ན་འབྱུང་བར་ངེས་པའི་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་མི་འཐད་པས་ཁྱད་པར་དུ་ཕྱི་རོལ་པ་ལ་སོགས་པས་བྱེད་པ་སྟ་རི་ལྟ་བུ་དང༌། དེ་ལ་ཡོད་པའི་བྱ་བ་གྱེན་དུ་ལྡིང་བ་དང་ཐུར་དུ་འབབ་པ་སྟེ་བྱེད་པ་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། དེ་ཉིད་བྱེད་པ་པོའི་གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་དང༌། ལས་སུ་བྱ་བ་ཤིང་དུམ་བུ་བྱེད་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དུ་མར་བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། གཞི་མ་གྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་ཕྱི་རོལ་པས་བརྟགས་པའི་བྱེད་པ་དང་བྱེད་པ་བོ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་འཐད་ཅིང༌། གང་གི་ཚེ་ན་རྒྱུའི་སྐད་ཅིག་ཡོད་པ་དེའི་ཚེ་འབྲས་བུའི་སྐད་ཅིག་མ་མེད་དེ། དེས་ན་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་འབྲེལ་པ་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྔ་མའི་འོག་ཏུ་འདི་ཡོད་ན་འདི་འབྱུང་ཞེས་བརྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཉིད་ནི་ཡོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བས་བསྡུས་པ་ལ་ནི་སྐུར་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གཞན་གྱི་དབང་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་འདོད་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་རིགས་པའི་རྣམ་གྲངས་འདི་དག་ལ་སོགས་པས་རྒྱང་རིང་དུ་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། མདོའི་དོན་དང་མི་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་གསལ་ལོ། །གཞན་ཡང་སྔར་བསྟན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་


DTG122_Page_0172
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་སྔར་ནི་མེད་ལ་ཕྱིས་ཡོད་པ་སྟེ། ཡོད་མེད་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་འམ། གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་འབྲས་བུ་འགའ་ཞིག་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་ཡང་བསལ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱོགས་རྣམ་པ་བཞི་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །མ་སྐྱེས་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་དགག་པར་སླ་བ་ཉིད་དོ། །གཏན་ཚིགས་འདིའི་ཆོས་ཅན་དང་དགག་བྱ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །འདིར་ཚིག་གི་དོན་ནི་སྔར་མ་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བུམ་པ་དང་ཞོ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་སྔར་ནས་ཡོད་པ་འོ་མ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ལས་མངོན་པ་དང་ཞེས་པ་སྟེ། རྒྱུའི་བྱེད་པ་ལས་མངོན་པར་གསལ་བ་སྟེ། གྲངས་ཅན་པ་ཁ་ཅིག་འདོད་དོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དེ་དག་ཀྱང་ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཡུན་དུ་གནས་པ་སྟེ་རྟག་པར་གནས་ཞེས་པའོ། །ཡང་རང་གི་སྡེ་པ་ཉན་ཐོས་གནས་མ་བུ་བ་འགའ་ཞིག་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཐོག་མར་སྐྱེ་བ་དང༌། དེ་ཉིད་འཇིག་པའི་རྒྱུ་དང་མ་ཕྲད་ཀྱི་བར་ལ་གནས་པ་དང༌། འཇིག་པའི་རྒྱུ་དང་ཕྲད་ནས་འཇིག་པར་འདོད་དོ། །གཞན་ཡང་འགའ་ཞིག་གི་ལུགས་ཀྱིས་མ་བྱུང་བའི་སྐྱེ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་རང་གི་དུས་ལས་གཞན་དུ་མི་གནས་པར་འདོད་དེ། འདིར་ཕུང་པོ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་སྤུངས་པའི་དོན་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་བམ་སྐད་ཅིག་མ་དུ་མ་འདུས་པའོ། །ཁམས་ཞེས་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་དོན་ནམ་བྱེད་པ་མེད་པ་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་དོན་གྱིས་ཏེ། ཕལ་ཆེར་ཕུང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྐྱེ་མཆེད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་སྒོ་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ཏེ། ཕྱི་དང་ནང་གིས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་སེམས་ལས་ཐ་དད་པའི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་མེད་དེ། སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །འདི་དག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཅུང་ཟད་ནི་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་ལ། གྲངས་དང་གོ་རིམས་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་ཞིབ་ཏུ་ནི་ཆོས་མངོན་པའི་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་དག་


DTG122_Page_0173
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་ནི་དོན་གཙོ་བོར་གཏན་ལ་འབེབས་པས་མི་སྤྲོའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་བདེན་པ་འགའ་ཞིག་དོན་དམ་པར་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་དེ་དག་གི་རྒྱུན་དང་བྱ་བ་དང་སྐྱེ་བ་སྟེ་རང་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་སྐད་ཅིག་དུ་མར་འབྲེལ་བ་དང༌། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཕྱི་རོལ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པའི་བྱ་བ་དང་རྒྱུ་འདི་ལས་སྐྱེ་ཞེས་པའི་རྒྱུའི་ཆོས་སུ་གྱུར་པ་དང༌། འབྲས་བུ་འདི་སྐྱེ་ཞེས་པ་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་དང༌། སྲིད་པ་སྟེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྒྱུ་འབྲས་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་བ་དང་ལམ་ཞེས་པ་གོ་རིམས་བཞིན་རྣམ་པར་བྱང་བའི་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུར་གྱུར་པའོ། །ལས་དང་འབྲས་བུ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རིགས་པ་བཞིན་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བས་བསྡུས་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདེན་པ་བཞིས་བསྡུས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་འཇིག་པ་དང༌། ཆད་པར་ལྟ་བ་སྟེ། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་འབྲས་བུ་སྔར་མེད་པ་སྐྱེ་བར་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཀྱང་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེས་ན་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ཆད་པར་ལྟ་བའི་ཉེས་པར་འགྱུར་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མངོན་སུམ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དོན་ནི་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །འདིར་དེ་དག་དང་མཚུངས་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་བདེན་པའི་འབྲས་བུ་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་ནི། ཚད་མས་གནོད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལས་གཞན་ཀུན་རྫོབ་པའི་སྐྱེ་བ་ནི་ཁས་མི་ལེན་པས་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལྟ་བར་འགྱུར་ལ། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་ཇི་ལྟར་སྣང་བཞིན་པའི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཀུན་རྫོབ་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ཏེ། དེ་ལ་ནི་སྔར་མེད་པར་སྣང་བ་ལས་གནག་གིས་མཇུག་ཐོགས་སུ་གང་ཞིག་ངེས་པར་སྣང་བ་ཉིད་དུ་དམིགས་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟ་བུའི་སྤྱད་པ་ལས་གྲོལ་བས་རྐྱེན་མེད་ཅེས་དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟར་གཞུང་གི་ཆ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཕ་རོལ་པོའི་ཕྱོགས་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་ཉིད་དུ་བསྟན་ནས། དེ་


DTG122_Page_0174
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་གི་ལུགས་ཀྱི་དོན་དམ་པའི་སྐྱེ་བ་མེད་ཅེས་བསྟན་པ་ནི། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འགགས་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་གནས་མ་བུའི་སྡེ་བ་ལྟར་བྱུང་བའི་རྒྱུན་འགགས་པ་དང༌། འགག་པ་དེ་དག་གི་ལུགས་ཀྱི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་དང་མ་ཕྲད་ན་གནས་པར་འདོད་པ་ནི་སྐད་ཅིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འགག་པ་ཉིད་ཡིན་པས་འགག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འགག་པར་འགྱུར་བ་ནི་རྒྱུན་འགག་པར་འགྱུར་བའོ། །སྐད་ཅིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འགགས་པ་དང༌། འགག་པར་འགྱུར་བ་ལས་གཞན་འགག་པའི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ད་ལྟར་བ་ནི་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །བདག་གི་སེམས་སྣང་བ་རང་གི་སེམས་ཉིད་ཡིན་ལ། སེམས་དེ་ཡང་སྣང་བ་ལས་ཐ་དད་ཀྱིས་དངོས་པོར་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་རྟོག་པ་ཉིད་མཐོང་ཞིང་མྱོང་བའི་རྒྱུ་ལས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་འགགས་པ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་བྱུང་བ་སྟེ། འཕྲལ་དུ་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲོ་བཏགས་པའམ། ཡང་སྔར་བརྟགས་པའི་ས་བོན་སད་བ་ལས་དེ་འདྲ་བའི་སྣང་བ་བྱུང་བ་སྟེ། མི་བདེན་པའི་དོན་བློས་བཞག་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ས་བོན་ཚིག་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པས་སྟོང་པས་དེ་དག་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་བ་མེད་ཅེས་པའོ། །དེ་ལྟར་བློས་བརྟགས་པ་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། ནུས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་གཏན་ཚིགས་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་སྐྱེ་བ་དགག་པའི་འཐད་པའི་རྣམ་གྲངས་གཞན་སྟོན་ཏེ། དོན་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡོད་པ་ལས་ཞེས་པ་ནི་གྲངས་ཅན་གྱི་ལུགས་ཏེ་འབྲས་བུ་སྔ་ནས་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་ལས་སྐྱེ་བའོ། །གསུམ་ཕྲད་པ་ནི་དབང་པོ་དང་དོན་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔ་མའོ། །གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་བའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་དེ་དག་གི་རང་དགའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བརྟགས་པ་ཡིན་ནམ། སྔ་རབས་གཞན་གྱི་ཚིག་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དྲང་སྲོང་སེར་སྐྱ་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱི་ཚིག་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལོག་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱུད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ནི། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་དག་ལའང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རང་གི་


DTG122_Page_0175
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་ཉིད་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་སྟོན་པའི་བླ་མ་འགའ་ཞིག་ཡོད་ཅེས་པའོ། །དེ་དག་གིས་ཚུལ་ཇི་ལྟར་སྟོན་ཅེ་ན། འདས་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་དེས་དབེན་དེའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་པའི་ཡུལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མ་འོངས་ནས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེའི་རྗེས་སུ་རྒྱུ་དམིགས་ཤིང་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲས་བུ་ཡང་མཐོང་བ་སྟེ། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དང༌། དེ་དག་ལས་རྒྱུར་མངོན་པར་འདོད་པ་ཅིག་མ་དམིགས་ན་འབྲས་བུ་ཡང་མི་དམིགས་ཞེས་པའི་དོན་འདས་ནས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་རྒྱུ་འབྲས་ཡོད་པར་དེ་འདྲ་བའི་རིགས་པ་དང༌། ཡིད་ཆེས་པའི་གཞུང་གིས་བརྟག་ཅིང་གཞལ་བར་བྱ་བའི་ས་ལ་གནས་ཤིང་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཡུལ་ལ་བརྟེན་ཅིང་རང་གི་ལྟ་བའི་ཉེས་པའི་བདག་ཆགས་ཀྱིས་སྟོན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་དོན་ལ་བདེན་པའི་དངོས་པོར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་བའི་ཉེས་པའི་བག་ཆགས་ལ་བརྟེན་ནས། སྔ་མ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་དོན་དམ་པར་ཡོད་ཅེས་སྟོན་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ས་བསྟན་པ་ལ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་སེར་སྐྱ་ལ་སོགས་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །མི་མཉམ་པའི་བློ་ཅན་ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོའི་མཚན་མ་སྣ་ཚོགས་སུ་འཛིན་པའོ། །མི་ཤེས་པ་ནི་སྟོན་པ་སྔ་མ་རྣམས་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བཟློག་པའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་ཏེ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་མེད་པ་སྒྱུ་མའི་དཔེ་བརྒྱད་དུ་སྣང་བ་དང་འདྲ་བར་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དོན་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཞེས་པ་སྟེ། ཚིག་གི་དོན་ནི་ཕལ་ཆེར་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །སྤྲིན་དང་ཞེས་པ་ནི་སྙིང་པོ་མེད་པའི་དཔེའོ། །མ་སྐྱེས་པ་ནི་གཟུགས་བརྙན་ནམ་མིག་ཡོར་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་དངོས་པོར་མ་སྐྱེས་པའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡང་དཔེ་དེ་རྣམས་དང་འདྲ་བར་རྟོག་པས་བརྟགས་པའམ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་བརྟགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྣང་བ་ཙམ་དུ་མཐོང་ཞེས་


DTG122_Page_0176
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །རྐྱེན་ཕྱིར་ལྡོག་པ་མེད་ཅེས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གནས་མ་གྱུར་གྱི་བར་ལ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བའོ། །མཚན་ཉིད་དང་མཚན་གཞི་ནི་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོའོ། །ལུས་ནི་དབང་པོ་དང་བཅས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་སོ། །ལོངས་སྤྱོད་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔའོ། །གནས་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །ཡུལ་ནི་དེ་དག་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་གཟུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། བློ་ནི་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བཏགས་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ཡིན་པས་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དོན་དམ་པར་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྤངས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཞན་གྱི་དབང་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་དབུ་མའི་དོན་སྒོམ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་བསྒོམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ནི་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་ཚོགས་དང་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་འདས་ན། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ས་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། ཆོས་དང་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་ནི། །དེ་ཡི་བྱ་བ་སངས་རྒྱས་ཉིད། །མཆོག་ལ་སེམས་མཉམ་རྙེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་རབ་དགའ་ཁྱད་པར་འཕགས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ཁྱད་པར་དུ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་བཤད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། ཞིང་ནི་རྣམ་པར་སྦྱོང་བ་དང༌། །མི་གནས་མྱ་ངན་འདས་པ་ཞེས། །འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་གསུངས་སོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་སྦྱོར་བ་ཡང་སེམས་ཅན་སྨིན་པ་དང༌། རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་སྟེ། ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་དོ། །ཕྱི་རོལ་དུ་ལྟ་བས་མཚན་མ་མེད་ཅེས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱིས་མཚན་མར་འཛིན་པ་མེད་པའོ། །རིམ་གྱིས་སའི་རིམ་པ་ཞེས་པ་ནི་ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་བགྲོད་པའི་རིམ་གྱིས་ཞེས་པ་སྟེ། ཤེས་པར་ཟད་དོ། །འདིར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འོག་ནས་བསྟན་པར་བྱའོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུས་བརྒྱད་པ་ལའོ། །བདག་གི་སེམས་སྣང་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ནས་རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་དུ་ཐོབ་པའོ། །སྐྱེ་བ་དང་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལུས་ལེན་པ་འམ་


DTG122_Page_0177
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་དང༌། དེར་ཡང་སེམས་ཅན་སྨིན་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་གཟུགས་ནི་ཁྱད་པར་དུ་ས་བཅུ་པའི་གནས་སྐབས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་མི་ཤིགས་ཤིང༌། དེ་རྣམས་ཉིད་འཇོམས་པར་བྱེད་པས་རྡོ་རྗེ་དང་ཆོས་མཐུན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་ཤིང༌། དེའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་སྤྲུལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འགྱེད་པ་སྟོབས་བཅུ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང༌། དབང་བཅུ་དང༌། སྙིང་བརྩེ་བ་སྟེ་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་དང༌། སྙིང་རྗེ་བ་སྟེ་སྦྱོར་བ་དང་བཅས་པའོ། །དེ་ལྟར་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་ནི་འཕགས་པ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པའི་རྒྱལ་པོས་ཞུས་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱང་མཆིས་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རྣམ་པར་འཕྲུལ་པའི་རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡོངས་སུ་སྦྱར་བ་བྱས་ཤིང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པ། ས་བརྒྱད་པ་ལ་གནས་ཤིང་ས་དགུ་ལ་འཕར་བ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཐབས་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དེ་དག་ལ་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་ལས་ཀྱང༌། ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆོད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རིགས་དང་ལྡན་པར་གསུངས་ཏེ། འོན་ཀྱང་དེ་དག་རྫོགས་པ་དང་མ་རྫོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་དང་མ་དག་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞིང་གི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་གནས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་ཞེས་པ་ནི་ནུས་པ་དང་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པས་དེ་རྣམས་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་དོན་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་སྟེ། སྔོན་གྱི་ལས་དང་སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་དེ་རྣམས་འདུལ་


DTG122_Page_0178
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་འགྱུར་བའོ། །རིམ་གྱིས་གནས་འཕོ་ཞེས་པ་ནི། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་རིམ་གྱིས་གནས་པར་འགྱུར་བའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་དོན་སྒོམ་པ་ཉིད་དུ་གདམས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རབ་ཏུ་ཐོབ་ཅེས་པ་ནི་ཐོས་བ་དང་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པའོ། །སེམས་དང་རྒྱུ་ཞེས་པ་ལ་སེམས་ཉིད་རྒྱུ་ཞེས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ། སྔར་བཤད་པ་ལྟར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །རྗེས་སུ་འབྲང་བར་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་སྲིད་པ་གསུམ་དུ་སྣང་བ་ནི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བྱུང་བའོ། །གཟུགས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་ཞེས་པ་ནི་ཤེལ་ཡོངས་སུ་དག་པས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཉེ་བར་བསྒྱུར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་དང་འདྲ་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡང་གདུལ་བྱའི་བསམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའོ། །ཕྲ་བ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྟོགས་པར་དཀའ་བའོ། །སེམས་ཙམ་དུ་འཇུག་པ་ནི་སྣང་བ་སེམས་སུ་རྟོགས་པའོ། །རབ་ཏུ་འཇོག་པ་ནི་རང་གིས་རྟོགས་ཤིང་གཞན་ལ་ཡང་སྟོན་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱང་སྔར་གྱི་དྲི་བ་ཇི་ལྟར་སལ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་འམ། གང་གིས་སའི་རིམ་པར་ཞེས་པའི་ལན་དུ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་བྱའི་དོན་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་དང༌། ཤེས་བྱ་བདེན་པ་བཞི་རྟོགས་པ་ཕན་ཡོན་དང་བཅས་ཏེ་བསྟན་ནས། ད་ནི། །ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། །ཀུན་གཞི་དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུར། །ཇི་ལྟར་སྣང་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར། །ཅི་ཡི་སླད་དུ་སྣང་ལས་ལྡོག །ཅེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་ཚུལ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཞུ་བའི་ཚིག་བསྟན་པའོ། །རང་བཞིན་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། ཀུན་རྫོབ་བམ་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་ཉིད་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་བདག་གི་སེམས་སྣང་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། རྣམ་པར་བྲལ་བའི་གཉིས་སུ་


DTG122_Page_0179
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྣང་བའི་མཚན་མ་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པའོ། །རྗོད་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཐ་སྙད་པའི་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་པ་དང༌། དེའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འཇིག་ཅེས་པ་སྟེ། ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་རྒྱུ་བ་བཀག་པའོ། །དེ་ཡང་མེད་པར་དགག་པའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་གྱིས། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསུང་རབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བ་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མཁས་པ་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་མེ་ཏོག་དང་འདྲ་བའོ། །ལང་ཀའི་གྲོང་རྡལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡང་བསྣན་ཏེ་ཞུས་པའོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་པ་ནི་དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ཡིན་པ་སྟེ། གཞི་མཐུན་པའི་དྲུག་པ་ཉིད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་རྒྱ་མཚོ་དང་འདྲ་བས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་ཉེ་བར་གདགས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རིགས་སམ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཡིན་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །རླབས་ལྟ་བུ་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་གནས་གྱུར་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་ཉེ་བར་གདགས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་ཚུལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་གསུངས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་པའོ། །དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དང་པོ་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཇུག་པའི་ཚུལ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ལ་འཛིན་པར་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ཅེས་པའི་དོན་ནི། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རང་གི་སྣང་བ་ཙམ་ལ་འཛིན་ཅིང༌། དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མ་རྟོགས་པ་སྟེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་འགལ་རྐྱེན་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའོ། །སྤྲོས་པའི་གནས་ངན་ལེན་གྱིས་བསྡུས་པ་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་བག་ཆགས་དང༌། དེའི་རྟེན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་


DTG122_Page_0180
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་སྟེ། རྒྱུའི་རྐྱེན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་གྱི་ངོ་བོ་སྟེ། དེ་ལ་ངོ་མཚར་དུ་འཛིན་ཅིང་དངོས་པོར་ཞེན་པའོ། །གཟུགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ལ་ངོ་མཚར་དུ་འཛིན་པ་སྟེ། མོས་པའི་ཁྱད་པར་དུ་གཏོགས་པ་དེ་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་བསྡུས་པ་སྟེ། དམིགས་པའི་རྐྱེན་ལ་དངོས་པོར་ཞེན་པའོ། །ཡང་ནང་གི་གཟུགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཏེ། གཟུགས་ཅན་གྱི་དབང་པོར་གྲགས་པ་ལ་སྔ་མ་ལྟར་ངོ་མཚར་དུ་འཛིན་པ་སྟེ། བདག་པོའི་རྐྱེན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །འདི་དག་གི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་རྐྱེན་བཞིར་གྲགས་པ་ལས། འདི་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་ན་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་གནས་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ཉིད་བཞིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་དེ་རྣམས་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་མཐུན་རྐྱེན་གྱིས་གསོས་བཏབ་པ་ན་ཟ་བ་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚིག་དང་པོས་འགལ་རྐྱེན་མེད་པ་ཉིད་བསྟན་ལ། གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མཐུན་པའི་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ཉིད་བསྟན་པའོ། །འདི་རྣམས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ཡང་འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལས། འོད་སྲུངས་ཀྱིས་གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ནི་ཟག་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ལགས་ལ། སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཡང་མ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་མི་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ནི། སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ཡང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་རྣམས་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདུ་ཤེས་ལ་ཆགས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་


DTG122_Page_0181
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུངས་སོ། །འདིར་སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་དཔལ་བཟང་པོས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ལ། རང་བཞིན་ནི་རྒྱུ་སྟེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །གཟུགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ངོ་མཚར་དུ་འཛིན་པ་ཡང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུན་ཐོག་མར་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་སྟེ། དེ་ལ་ངོ་མཚར་དུ་འཛིན་པས་མིག་ཕྱེ་བ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འཆད་དོ། །སྔ་མ་ལྟར་ན་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་མ་བསྡུས་པས་ཁྱབ་ཆུང་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཅེས་པ་ནི་གཟུགས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་འདུས་པར་སྣང་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྡུལ་ནི་གྲུབ་པ་མེད་ཅེས་སྔར་བསྟན་ཏོ། །སྤུའི་ཁུང་བུ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་ལུས་ཀྱི་དབང་པོར་སྣང་བའི་བ་སྤུའི་ཁུང་བུའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་འཛིན་པར་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་གྱིས་བསྡུས་པ་སྒྲ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་བག་ཆགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། སྒྲ་དང་དྲི་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ངོ་མཚར་དུ་འཛིན་པ་དང༌། ཡང་ནང་གི་གཟུགས་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང༌། སྤུའི་ཁུང་བུ་རྣམས་ལ་ངོ་མཚར་དུ་འཛིན་ཅིང་དངོས་པོར་ཞེན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་དག་ལས་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ཡང༌། ཇི་ལྟར་མེ་ལོང་ལ་ཅིག་ཅར་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་མང་པོ་ཉེ་བར་གནས་པ་ན་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་གཟུགས་བརྙན་མང་པོར་ཅིག་ཅར་སྣང་ཞིང༌། རྐྱེན་རིམ་གྱིས་ཉེ་བར་གནས་པ་ན། གཟུགས་བརྙན་ཡང་རིམ་གྱིས་སྣང་བ་བཞིན་དུ་ལྔ་ཆར་གྱི་རྐྱེན་ཅིག་ཅར་གནས་པ་ན། རྫས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ཡུལ་ལྔ་རུ་སྣང་བ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་ལ། རྐྱེན་རྣམས་རིམ་གྱིས་ཉེ་བ་ན་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བའོ། །གཅིག་དང་ཐ་དད་ལས་གྲོལ་བ་ནི་ཀུན་གཞི་དང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའམ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕན་ཚུན་ཡང་རུང་སྟེ། དོན་དམ་པར་གཅིག་དང་ཐ་དད་ལས་གྲོལ་བ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་བའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡུལ་སོ་སོར་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ལས་དང༌། རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་པ་རང་གི་རྒྱུད་དུ་


DTG122_Page_0182
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཏོགས་པའི་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཤིན་ཏུ་འབྲེལ་པའི་རང་བཞིན་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་འཇུག་ཅེས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཇུག་པའི་ཚུལ་སྟོན་ཏེ། ལྔ་པོ་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཅེས་པ་ནི། གང་ཟག་གཅིག་གི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་དུས་དང་སྤྱོད་ཡུལ་མཚུངས་པར་རྒྱུ་བའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལས། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དུས་མཚུངས་པ་སྤྱོད་ཡུལ་མཚུངས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་སྤྱིའི་རྣམ་པ་ཡིན་ལ། དབང་པོའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་ནི་སྒྲོ་མ་བཏགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་དེ་དག་ཡུལ་མཚུངས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་རང་རང་གི་རྣམ་པ་ནི་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་དང་ཡུལ་བྱེ་བྲག་འབྱེད་པ་ནི་དོན་འདི་ནི་རྒྱུ་འདི་ལྟ་བུ་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་ལ་རང་གི་རང་བཞིན་ནི་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་ཐ་སྙད་འདོགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཙམ་ལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ངེས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཀྱི་བློ་ཡིན་པས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་གི་རྒྱུ་ནི་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དུས་མཚུངས་པར་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་རྣམས་ཕན་ཚུན་གཉིས་ཀ་ཡང་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། སྤྱིར་རྒྱུན་ལ་ལྟོས་ཏེ་དུས་མཚུངས་པ་མི་འགལ་ཏེ། ཇི་ལྟར་རོ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་དང་དེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེས་དེ་རྣམས་རང་རང་གི་འཇུག་པ་མི་རྟོགས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་གཞི་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་འཇུག་པ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། ཕན་ཚུན་ཐ་མི་དད་པ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དེ།


DTG122_Page_0183
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་རིག་པའི་ཡུལ་བྱེ་བྲག་འབྱེད་པ་ནི་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡུལ་ལ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་སྟེ། སྔར་བསྟན་པའི་དོན་ཉིད་རྗེས་སུ་བརྗོད་པའོ། །དེ་ལ་འདིར་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཅིག་ཅར་བྱུང་བ་ན། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་ལྔ་འབྱུང་ངམ། །འོན་ཏེ་གཅིག་ཉིད་འབྱུང་བར་འགྱུར། །སྔ་མ་ལྟར་ནི་མི་འཐད་དེ། །རྟོག་པ་དུ་མ་ཅིག་ཅར་འཇུག་པ་མེད་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་དང༌། གཞན་ཡང༌། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས། །རིམ་གྱིས་འབྱུང་བར་ཡང་དག་རྟོགས། །ཞེས་སྔོན་གྱི་མཁས་པས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཡང་ཡུལ་ལྔའི་རྣམ་པ་འགལ་བར་སྣང་བ་ནི་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། འདིར་དུས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དུ་མ་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བསྟན་པའི་ཚད་མས་གནོད་པ་དང༌། འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་བ་ལས་ཀྱང་ལྔ་ཆར་ལྷན་ཅིག་བྱུང་ན་ཡང་དེར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་དག་དང་སྤྱོད་ཡུལ་མཚུངས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་གཅིག་ཁོ་ན་ལན་ཅིག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་གཅིག་པོ་དེ་ཡུལ་ལྔ་ཆར་གྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རྣམ་པ་འགལ་བས་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་མི་རུང་ལ། ཡུལ་གང་ཡང་རུང་བའི་རྣམ་པར་སྣང་ན་ནི། ལྔ་པོ་དག་དང་སྤྱོད་ཡུལ་མཚུངས་ཞེས་པའི་མདོའི་དོན་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ནི་སྔར་གྱི་ཡུལ་གང་ལ་གོམས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་ལ། ལྔ་པོ་དག་དང་མཚུངས་ཞེས་པའི་དོན་ནི་ལྔ་པོ་དེ་རྣམས་ལས་འདི་ཁོ་ན་དང་སྤྱོད་ཡུལ་མཚུངས་པར་སྣང་ངོ་ཞེས་པའི་ངེས་པ་མེད་དེ། གོམས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་གང་ཡུང་རུང་བ་དང་སྤྱོད་ཡུལ་མཚུངས་པར་སྣང་བའོ། །འདིར་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ནི་དུ་མ་རྣམས་ཀྱང་འབྱུང་བར་སྲིད་མོད་ཀྱི། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ནི་མ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་སྔར་གྱི་དོན་རྗེས་སུ་བརྗོད་ནས་སྐབས་


DTG122_Page_0184
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་དོན་ཉིད་སྟོན་པ་ནི། དེ་ལྟར་འཇུག་པའི་ཚེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་དེ་ལྟར་འཇུག་པའི་ཚེ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱིས་ཀྱང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བག་ཆགས་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་མི་རྟོགས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། །ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟབ་ཅིང་ཕྲ། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཆུ་བོའི་ཀླུང་ལྟར་འབབ། །བདག་ཏུ་རྟོག་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ཞེས། །བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ངས་ནི་དེ་མ་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་འདྲ་བའི་རྣལ་འབྱོར་ཐོབ་པ་རྣམས་ནི་འདི་ལྟར་བདག་ཅག་ནི་ཡུལ་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཀག་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་རྟོགས་པར་ནུས་པའི་གང་ཟག་གི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏེ། ས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ས་སྟེ། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཡན་ཆོད་ལ་གནས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཕྱིན་ཅི་ལོག །བདེན་པ་མཐོང་བས་ལྡོག་བྱ་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང༌། འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་མན་ཆོད་ནས། རྗེས་སུ་མཐུན་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉིད་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚུལ་ལུགས་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ནས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དཔེར་ན་མང་སྲུབས་ཞོ་ལ་ཡང༌། །དེ་ན་མར་ཡོད་མི་སྣང་བ། །བསྲུབས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཐོང་བར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས། །རྣམ་ཤེས་བདུན་དང་ལྡན་པ་ཡང༌། །རྣམ་པར་སྲུབས་ཤིང་སྟུག་སྤྱོད་པའི། །ཐུབ་དབང་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཞེས་པ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པ་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པའོ། །འདིར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཐོས་པ་དང་


DTG122_Page_0185
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསམ་པའི་ཤེས་པས་སྤྱིའི་རྣམ་པའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་དོན་གོང་ནས་གོང་དུ་གོམས་ཤིང་ཚོགས་ཁྱད་པར་ཅན་བསགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། དེའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྡར་གྱི་དོན་ཉིད་གསལ་བར་བཤད་པ་ནི། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གཞན་དུ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ཚིག་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ལ་རྣམ་པར་གདོན་མི་ཟ་ཞེས་པ་ནི་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བོ། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ལ་མཐའ་ཡས་པའི། །དགེ་བའི་རྩ་བ་བསགས་པ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པ་དེ་དག་མཉེས་པར་བྱས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། །བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་ངེས་འབྱུང་ཞིང༌། །མོས་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་བྱེད་པ། །ཇི་ལྟར་ཆུ་ཡིས་རྒྱ་མཚོ་བཞིན། །དགེ་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་གང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ལ་ཕྱི་རོལ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་ཞེས་སྔར་བསྟན་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། ཞི་གནས་དང་འབྲེལ་བའི་ཤེས་རབ་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །ནགས་ཚལ་སྟུག་པོ་དང༌། ཕུག་དང་ཤིང་ཁྲོད་ན་གནས་ཤིང་ཞེས་པ་ནི་འདུ་འཛི་སྤངས་ཤིང་ལུས་རྣམ་པར་དབེན་པ་སྟེ། ཞི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ །དེ་སྐད་དུ་ཡང་འཕགས་པ་སའི་སྙིང་པོའི་མདོ་ལས། ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་དག་གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མང་པོ་མ་གྲུབ་ན། ནམ་གྱི་སྟོད་དང་ནམ་གྱི་སྨད་ལ་མི་ཉལ་བར་བྱ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་སུ་བསླབ་ཅིང་བསྒོམ་པ་དང༌། འདུ་འཛི་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ། འདོད་པ་ཆུང་ཞིང་ཆོག་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཤིང༌། གཞན་ཡང༌། ཏིང་འཛིན་བསྒོམས་པས་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་འགྱུར་ཏེ། །དེ་མ་རྟོགས་པར་གཞན་གྱིས་ནུས་མ་ཡིན། །ཞེས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ངག་ལས་བ་ཉིད་དུ་གསུངས་སོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན། འདིས་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་སེམས་རྣམ་པར་དབེན་པ་ཉིད་མཚོན་པར་ཟད་དེ། ཡང་དག་པའི་ས་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་དམིགས་པ་རྙེད་ཟིན་པས་ལུས་རྣམ་


DTG122_Page_0186
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་དབེན་པ་ལ་ཆེད་ཆེར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། རྟག་ཏུ་གྲོང་དང་ཡུལ་འཁོར་གྲོང་རྡལ་གནས་བྱེད་ཅིང༌། །སེམས་ཅན་སྨིན་བྱེད་བྱང་ཆུབ་བརྩོན་པ་མ་གཏོགས་པར། །དེ་ན་དགྲ་བཅོམ་རང་རྒྱལ་འདོད་པ་གཞན་མི་སྐྱེད། །འདི་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྲས་ཀྱིས་དབེན་པར་གསུངས། །གང་ཞིག་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱ་ཡོད་པའི་རི་ཡི་སུལ། །སྤྲུལ་གྱིས་གང་བར་ལོ་མང་བྱེ་བར་གནས་བྱེད་ཀྱང༌། །དབེན་པ་འདི་མི་ཤེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། །ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་རྙེད་ནས་འདྲེ་བར་གནས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིང་ཁྲོད་ཅེས་པ་ནི་ཤིང་གཅིག་ལ་སོགས་པའི་དྲུང་ངོ༌། །རྣལ་འབྱོར་རབ་དང་འབྲིང་དང་ཐ་མ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ལྷག་མཐོང་གི་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཞི་གནས་ཀྱི་དམིགས་པ་སྟེ། དམིགས་པ་གཉིས་པོ་ཙམ་ཐོབ་པ་འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་མན་ཆད་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། དེ་དག་ཟུང་དུ་འབྲེལ་ཅིང་དངོས་པོ་མཐའི་དམིགས་པ་ཐོབ་པ་མཐོང་བའི་ལམ་ནས་ས་བརྒྱད་པའི་པར་དང༌། ས་བརྒྱད་པ་ནས་ས་བཅུ་པའི་བར་དགོས་པ་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པའི་དམིགས་པ་ཐོབ་པའི་གནས་སྐབས་ཏེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གསུམ་དང་གོ་རིམས་ལས་བཟློག་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་ན་འདྲེས་པ་ཆུང་དུའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་སྟེ། གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དོན་དང་ཚིག་རྣམས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་དང༌། འདྲེས་པ་ཆེན་པོར་གྱུར་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་དོན་ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་ཤེས་པས་བཟུང་ཞིང་བསམ་པའི་དོན་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་དང༌། འདྲེས་པ་ཚད་མ་མཆིས་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། དེའི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་ཤིང་དོན་དམ་པར་དེ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དབྱེར་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་གསུམ་དང་གོ་རིམས་བཟློག་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱར་


DTG122_Page_0187
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་བྱའོ། །འདིར་བཤད་པ་སྔ་མའི་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལས། དེས་སྔར་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཐོབ་པས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་དམིགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་པས་དངོས་པོ་མཐའི་དམིགས་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་གོང་མ་གོང་མ་རྣམས་སུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཞུགས་ཤིང་དམིགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་ཁྱི་གུ་ཆེས་ཕྲ་མོས་ཁྱི་གུ་ཆེས་སྦོམ་པོ་འབྱིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ནང་གི་མཚན་མའི་རྣམ་པར་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སེལ་བར་བྱེད་དེ། མཚན་མ་རྣམ་པར་སེལ་བ་ན་གནས་ངན་ལེན་རྣམས་ཀྱང་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །མཚན་མ་དང་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་ལེགས་པར་བཅོམ་པས་རིམ་གྱིས་ས་གོང་མ་གོང་མ་རྣམས་སུ་གསེར་ལྟ་བུར་སེམས་རྣམ་པར་སྦྱོང་བར་བྱེད་ལ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་ཞིང༌། དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་དམིགས་པ་ཡང་ཐོབ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །བཤད་པ་གཉིས་པའི་ཤེས་བྱེད་ཀྱང་མདོ་དེ་ཉིད་ལས་འདྲེས་པ་ཆུང་དུའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ནི་གང་ལགས་ཞེས་དྲིས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལན་དུ། བྱམས་པ་མདོའི་སྡེ་ནས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྡེ་དང༌། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྡེ་དང༌། གཏན་ལ་དབབ་པར་བསྟན་པའི་སྡེའི་བར་དག་སོ་སོར་གཅིག་ཏུ་བཟླུམས་ཏེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ནི་འདྲེས་པ་ཆུང་དུའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མདོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཚིག་གི་དོན་གཞན་ནི་ཕལ་ཆེར་སྔར་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཤད་པ་དང་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཕན་ཡོན་དང་ལྡན་པས། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་


DTG122_Page_0188
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔའི་དགེ་པའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཞུགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག །ཕ་རོལ་ཕྱིན་དང་བཅས་ཏེ་དགེ་བའི་བཤེས་སུ་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། དེ་ཡང་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བསྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་གཞན་བཞི་དང་ལྡན་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཚར་གཅོད་པའི་ཚིག་དང་ལྡན་པ་ཡིན། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན། དུས་དུས་སུ་གདམས་ངག་གི་ཚིག་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན། དུས་དུས་སུ་ཡལ་བར་འཇོག་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་པ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། བསྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་མངོན་པར་འབྱུང་བ་ལ་སྦྱོར་དུ་འཇུག་པ་ཡིན། དོན་ཟབ་མོ་ལ་ངེས་པར་སེམས་པ་ལ་སྦྱོར་དུ་འཇུག་པ་ཡིན། བསམ་གཏན་གྱི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མ་ཆགས་པ་ཉིད་ལ་སྦྱོར་དུ་འཇུག་པ་ཡིན། མཚན་མ་མེད་པའི་དམིགས་པ་ཉིད་ལ་སྦྱོར་དུ་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་པོ་དེ་དག་གོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །དོན་དེ་རྣམས་ཉིད་ལྷག་མ་དང་བཅས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྒོ་ནས་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ལས། དང་པོར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་མཚོ་དང་རླབས་ལྟ་བུར་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་གཞིའི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་འམ། གནས་སྐབས་ལྟ་བུར་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་གར་ཅིང་ཞེས་པ་ནི་མྱུར་དུ་སྣ་ཚོགས་སུ་བསྒྱུར་ཞིང་གཡོ་བའོ། །རྣམ་པར་ཆད་པ་མེད་ཅེས་པ་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ནའོ། །སྔོན་པོ་དམར་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དཔེ་གཞན་དུ་མའི་སྒོ་ནས་ཀུན་གཞི་དང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་དང་ཐ་དད་པ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། དེའི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་ལ། གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་དབའ་རླབས་རྒྱ་མཚོ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ཞིང༌། དཔའ་རླབས་དང་རྒྱ་མཚོ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ནས་ཁྱད་པར་མེད་ཅིང་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱ་མཚོའི་མཆིང་གཡོ་བ་མེད་པ་བཞིན་དུ་དཔའ་རླབས་ཀྱང་གཡོ་བ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་གཞི་


DTG122_Page_0189
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། ཡང་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ནས་ཁྱད་པར་མེད་ཅིང་གཅིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུན་འགག་པ་མེད་པའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལྟར་གནས་ཞེས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བརྒྱད་དུ་བསྟན་པ་ནི་འགལ་བ་མེད་པའོ། །འདིར་ཚིག་གི་དོན་ནི་མེ་ཏོག་ཨུཏྤ་ལ་དང་དེའི་སྔོན་པོ་དང༌། པད་མ་དང་པད་མའི་དམར་པོ་དང༌། ལན་ཆྭ་དང་དེའི་རོ་དང༌། དུང་དང་དུང་གི་དཀར་པོ་དང༌། འོ་མ་དང༌། ཁ་ར་དང༌། དེ་དག་གི་མངར་བ་དང༌། བསྐ་བའི་འབྲས་བུ་ཨ་རུ་ར་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་དག་གི་བསྐ་བའི་རོ་དང༌། ཉི་མ་དང་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ལ་སོགས་པ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ནས་གཅིག་ཅིང་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །ཡང་འདིར་དོན་དམ་པར་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་མ་གྲུབ་པས་ཤིན་ཏུ་ཡང་གཅིག་དང་ཐ་དད་པ་ལས་གྲོལ་བའོ། །རྒྱ་མཚོ་ཡོངས་སུ་གྱུར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་གྱི་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །སེམས་དང་ཡིད་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱང་དོན་དམ་པར་གཅིག་དང་ཐ་དད་པ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ན་གཞན་དག་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པ་མི་འཐད་དོ་སྙམ་དུ་དོགས་པ་སེལ་བ་སྟེ། དེའི་དོན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཤས་པ་བརྒྱད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་འདྲེས་ཤིང་ཐ་དད་པར་གནས་ལ། དེ་ལྟར་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་བསྟན་པའི་དོན་དུ་རབ་ཏུ་བརྟག་ཅིང་བཤད་པའོ། །དོན་དམ་པར་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་རོ་གཅིག་ཅིང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་གྱུར་བ་མི་རྙེད་ཅེས་པ་ནི། ཀུན་གཞི་ཡོངས་སུ་གྱུར་བའི་རྣམ་ཤེས་ཐ་དད་པ་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་ཅེས་པའོ། །སེམས་ནི་ལས་རྣམས་སོགས་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐ་དད་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་སྟེ། ཀུན་གཞི་ནི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་སོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དམ། དྲུག་པོ་འདས་མ་ཐག་པའི་ཡིད་ཀྱང་རུང་སྟེ། བག་ཆགས་


DTG122_Page_0190
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྒོས་པར་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་སོགས་པའོ། །ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་གིས་ནི་ཡུལ་རྣམ་པར་རིག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ད་ལྟར་བའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་ལ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དམ་ཁྱད་པར་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྣང་ཞེ་ན། སྔོན་པོ་དམར་པོའི་རྣམ་པར་ནི། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་གདའ། །ཞེས་པ་སྟེ། ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་ཞེས་པའོ། །གལ་ཏེ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དཔའ་རླབས་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་འམ། རིགས་ཉིད་ཡིན་ཞིང་དེ་དང་མཐུན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་རྒོལ་བ་ནི། དཔའ་རླབས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྒོལ་བའི་དོན་ནི་དཔའ་རླབས་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་གསལ་བར་སྣང་བ་དང༌། ཀུན་གཞི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཇི་ལྟར་མཚུངས་ཞེས་པའོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་དོན་དམ་པར་སྔོན་པོ་དང༌། དམར་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་རྣམས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དཔའ་རླབས་དག་ལ་མ་མཆིས་ཞེས་པ་སྟེ། དེའི་དོན་ཡང་གལ་ཏེ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ལ་ཡོད་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་དམ་འོན་ཏེ་དུ་མར་ཡོད་ཅེས་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདིར་རྣམ་བདེན་པ་སྣ་ཚོགས་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ངེས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་སེམས་ཉིད་དུ་གྲུབ་ཅིང༌། སེམས་ཀྱང་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་སྟེ། སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་པའོ། །དེའི་ཁྱད་པར་གྱི་དོན་ནི་དཀར་དམར་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ཤེས་པ་དུ་མའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ན། རང་རང་གི་རང་བཞིན་ཙམ་མྱོང་གི་ཕན་ཚུན་གྱི་རྣམ་པ་མྱོང་བ་མེད་པས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་མི་འཐད་དེ། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་ལྔས་ཁ་དོག་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་སོ་སོར་བལྟས་པ་ན། སོ་སོར་སྣང་བའི་བློ་དུ་མ་ཡིན་པས། ཁྲ་བོ་འམ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་མི་འཐད་དེ། འགའ་ཞིག་ལ་དཀར་པོར་སྣང་བའི་བློས་རྣམ་པ་དེ་ཉིད་མྱོང་གི་གཞན་མ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །


DTG122_Page_0191
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྣང་བ་གཞན་ཡང་དེ་དང་མཚུངས། །ཞེས་པའོ། །འདི་ནི་མི་འཐད་དེ། ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ངེས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་དོན་དམ་པར་སེམས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་སྡར་བསྟན་ལ། གཞན་ཡང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ཤེས་པ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ན། དེ་ཉིད་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྫས་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ཞེས་ཀྱང་ཅི་སྟེ་མི་བརྩད། གལ་ཏེ་ཆ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་མིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཤེས་པ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་འདི་ནི་སྔར་ཕྱི་རོལ་གཅིག་པ་ཉིད་འགོག་པའི་སྐབས་སུ་རྒྱས་པར་བསྟན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདིར་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྫས་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་འགོག་པ་ནི་ཚོན་གྱིས་བསྒྱུར་བ་དང༌། མ་བསྒྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འགལ་བར་གནས་པའི་སྒོ་ནས་འགོག་ལ། དེ་ཉིད་ཤེས་པ་གཅིག་ཏུ་ཁས་ལེན་པ་ལ་ནི་མི་མཚུངས་ཏེ། ཤེས་པ་ནི་ཚོན་གྱིས་བསྒྱུར་བར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ཅི་ཤེས་པར་ཁས་བླངས་ཞེས་ཀྱི་དེ་ཙམ་གྱིས་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པར་གྲུབ་བམ་ཞེས་དྲི་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མ་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་ཆོས་ཅན་དོན་དང་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་དུ་མ་བྱས་པ་ལ། ཚོན་གྱིས་བསྒྱུར་བ་དང་མ་བསྒྱུར་བའི་འགལ་བའི་གཏན་ཚིགས་གཅིག་ཉིད་གྲུབ་ན། དེ་ཤེས་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཚེ་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་ཅེས་ནི་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཆོས་ཅན་དང་གཏན་ཚིགས་སྔ་མ་ཉིད་ལས་མ་འཕོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ལྷ་སྦྱིན་གྱི་མདོག་སྔོ་བསངས་ཉིད་དུ་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ན། དེ་དམངས་རིགས་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པས་སྔོ་བསངས་ཉིད་དུ་མི་གྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གང་དུ་ཁས་བླངས་ཀྱང་ཁ་དོག་སྔོ་བསངས་ཉིད་དུ་ཚད་མས་གྲུབ་པ་བཞིན་དུ་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན། ཕྱི་རོལ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པས་དེ་ལ་ཚོན་གྱིས་བསྒྱུར་བ་དང་མ་བསྒྱུར་བའི་འགལ་བ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་ཅི་སྟེ་མི་བརྗོད། །གལ་ཏེ་གཅིག་ཏུ་ཁས་བླངས་པ་ཙམ་གྱིས་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་ནི་གཏན་ཚིགས་དེ་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་


DTG122_Page_0192
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེ་ན། དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་ཁས་བླངས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་ནི་མི་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་སྣང་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་ནི་གཏན་ཚིགས་དེ་གྲུབ་པས་ཅིའི་ཕྱིར་ནི་མི་མཚུངས་སྙམ་དུ་སེམས་པའོ། །གཞན་ཡང་སྣ་ཚོགས་པ་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཤེས་པ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ཡིན། ཞེས་པ་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་ལས་བཟློག་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་འགལ་བ་ཉིད་ཡིན་པ་འམ། ཡང་དོན་དམ་པར་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་གཏན་ཚིགས་སུ་འགོད་ན་ནི་མ་གྲུབ་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་དེ་ལྟར་སྣང་བའི་ཤེས་པ་གཅིག་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་ན། ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་སྤྱིར་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྣ་ཚོགས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཕྱོགས་བཀག་ནས་གཞན་དག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ནི་ཤེས་པ་དུ་མའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། འདི་ཡང་མི་འཐད་དེ། དུ་མ་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་སྔོ་སྣང་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སོ་སོ་བ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་དུ་མ་ཞིག་ཚེ་ཐུག་པ་མེད་པར་ཁས་ལེན། དང་པོ་ལྟར་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་དཔྱད་པ་མཚུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་དབུས་ཕྱོགས་སུ་དཀར་པོར་སྣང་བ་ལ། དེའི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སྔོན་པོར་སྣང་བ་བལྟས་ཤིང་སྦྱར་བའི་ཕྱོགས་དེ་ཉིད་དུ་ལྷོ་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པར་སོ་སོར་སྣང་བ་རྣམས་ཀྱིས་བལྟས་ཤིང་སྦྱར་ན། ཐམས་ཅད་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་གོགས་ཉིད་དུ་སྣང་བར་འགྱུར་ལ། འོན་ཏེ་དེ་དག་གིས་ཕྱོགས་སོ་སོར་བལྟས་ཤིང་སྦྱར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་དབུས་ཀྱི་དཀར་པོར་སྣང་བ་དེ་ཉིད་ཆ་བཞིར་འགྱུར་བས་གཅིག་པ་ཉིད་ཉམས་སོ། །གལ་ཏེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལུས་ཅན་གྱིས་དཔྱད་ལ། སེམས་ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པས་མི་མཚུངས་ཏེ། དེ་ནི་ཡུལ་དང་ཕྱོགས་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་སེམས་སུ་ཁས་བླངས་ཀྱང་དོན་དམ་པར་སེམས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་མེད་ལ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ནི་ཡུལ་དང་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པས་བསྡུས་པར་སྣང་བས་ཅིའི་ཕྱིར་ན་དཔྱད་པ་མི་འཇུག་ཅེས་པའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཆ་ཤས་མེད་པ་ལས་ཤར་དང་ལྷོ་ལ་སོགས་པའི་ཆ་མི་འཐད་པས་རྣམ་རིག་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དྲུག་གིས་


DTG122_Page_0193
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅིག་ཅར་སྦྱར་བ་ལ་སོགས་པའི་བརྟག་པ་བྱས་པ་ཡང་མི་འཇུག་གོ །གལ་ཏེ་ཆ་མེད་པར་ཁས་བླངས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་འདབ་ཆགས་སུ་གནས་པ་ལས་རགས་པ་རྩོམ་པར་ཁས་ལེན་པ་ན། དོན་གྱིས་ཤར་ལ་སོགས་པར་ཁས་ལེན་དགོས་པས་དེ་ལྟ་བུའི་དཔྱད་པ་འཇུག་གོ་ཞེ་ན། འདིར་ཤེས་པར་ཁས་བླངས་པ་ཙམ་གྱིས་ཤེས་པར་གྲུབ་པ་ནི་མ་མིན་ལ། འོན་ཀྱང་རྡུལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་འདབ་ཆགས་སུ་སྣང་བ་ལས་རགས་པར་སྣང་ལ་རྩོམ་པར་ཁས་ལེན་པ་ན་དེ་ལྟ་བུའི་དཔྱད་པ་ཅི་སྟེ་མི་འཇུག་ཅེས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཤེས་པའི་ཕྲ་རབ་དུ་མ་ཉི་ཚེར་ཁས་ལེན་ན། སའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་པར་སྣང་བ་དང༌། སྐྲའི་རྩེ་མོའི་ཁྱོན་ཙམ་དུ་སྣང་བ་གཉིས་རྣམ་པ་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་པར་མེད་པར་ཐལ་ཏེ། རྩོམ་བྱེད་ཀྱི་ཤེས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་མང་ཉུང་གི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་དཔྱད་པ་བྱས་པ་དང་མཚུངས་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། དེ་ལྟར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དཔའ་རླབས་ལ་མེད་ཅིང༌། རྣམ་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་དཔའ་རླབས་ཀྱང་གྲུབ་པ་མེད་པས་དོན་དམ་པར་ཀུན་གཞི་དང་མཐུན་པ་སྟེ། ཀུན་གཞི་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པ་བསྟན་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མཚན་ཉིད་དོན་དུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ལན་བསྟན་ཏོ། དོན་དམ་པར་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ། རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པ་མེད་ལ། ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་དེ། གཟུང་བའི་ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གཟུང་བའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་བདག་ཉིད་མེད་ཀྱང་ཤེས་པའི་ནང་དུ་གཏོགས་པའི་གཟུང་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུང་དང་འཛིན་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་དེ་ལྟར་རང་ཉིད་གསལ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་གཟུང་བའི་ཡུལ་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན། དེའི་ལྟོས་སར་གྱུར་པ་འཛིན་པའི་དབའ་རླབས་ཀྱང་དེ་ལྟར་སྣང་བ་དང༌། མཐུན་པར་གྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། གཟུང་བ་


DTG122_Page_0194
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ལྟོས་པའི་འཛིན་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཙམ་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། དོན་དམ་པར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡང་མ་གྲུབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་ལ། འདིར་ནི་ཁྱད་པར་དུ་རྣམ་པ་བདེན་པའི་ཕྱོགས་བཀག་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་བརྫུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་འོག་ནས་འགོག་པར་འགྱུར་རོ། །ལུས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དཔའ་རླབས་སེམས་དང་མཐུན་ཞིང༌། སེམས་ཀྱི་འཇུག་པ་ཡང་དབའ་རླབས་དང་འདྲ་བར་སྟོན་པ་སྟེ། འདིའི་དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་འོག་ནས་བསྟན་པར་བྱའོ། །དཔའ་རླབས་དངོས་པོར་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དཔེ་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་དག་གི་འཇུག་པ་སྤྱིའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པར་རིགས་ཤིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དཔེ་ཡང་ཉེ་བར་དགོད་པ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །སྔར་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་ཡིན་པས་འགལ་བའི་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདིར་དབའ་རླབས་དངོས་པོ་ཞེས་པ་ནི་དཔེའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། སྔར་བསྟན་པའི་དབའ་རླབས་ཞེས་པ་རྣམས་ནི་དཔེས་མཚོན་པའི་དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །སྐྱེ་བོ་བཟང་ངན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་བཤད་པ་འཇུག་པའི་བྱེ་བྲག་གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་གྱིས་མི་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་དང་པོར་རྒོལ་བའི་དོན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཕྱོགས་རིས་མེད་པ་མངའ་པས། །ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པའི་དོན་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་རིགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མཉམ་པོར་འཆར་བ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གསུངས་ན། །གསུང་རབ་དག་ལས་སེམས་ཙམ་དངོས་པོར་བསྟན་པ་འམ། །ཕྱིའི་དོན་ལ་བསྟན་པ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་མཆིས་ཞེས་པ་སྟེ། བསྟན་པའི་དོན་ལ་ཚད་མས་གནོད་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་ཅེས་པའོ། །ཆོས་ལ་རབ་ཏུ་བཞུགས་མཛད་ཅིང༌། །ཞེས་པ་ནི་རང་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་མ་གཡོས་པའམ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཏེ་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་དབྱེར་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ལ་རྟག་


DTG122_Page_0195
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏུ་བཞུགས་ནས་ཞེས་པའོ། །ཚིག་འདི་བསྟན་པའི་དགོས་པ་ཡང་ཐུགས་རྗེས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ན་རང་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་གཡེངས་པར་འགྱུར་བར་སྲིད་པས་དེ་འདྲ་བ་དགག་པའི་དོན་དུའོ། །ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ལན་སྟོན་ཏེ། །དེ་ལ་དང་པོར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འཇུག་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་ཏེ། དེའི་དོན་ཡང་ཇི་ལྟར་མེ་ལོང་གི་ངོས་ལ་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་གཟུགས་སྣང་བ་དང༌། རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་དངོས་པོ་ལ་མེད་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རིམ་མམ་ཅིག་ཅར་གྱིས་སྣང་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་རང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ལས། རྫས་སུ་གྲུབ་པའི་ཡུལ་དང་མི་ལྡན་ཡང་རིམ་མ་མ་ཅིག་ཅར་གྱིས་འཇུག་ཅིང་སྣང་བ་སྟེ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་གཞི་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའམ། །ཡང་ན་རྣམ་པ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་དོ། །ཡིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་སྙེམས་པར་བྱེད། །ཅེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀུན་གཞི་ལང་ཡིར་འཛིན་པ་སྟེ། །བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་བའོ། །ནང་དུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་དེ་འདྲ་བའི་འཇུག་པའི་རིམ་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡུལ་དང་ཡལ་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་སྣ་ཚོགས་སུ་བཤད་པ་ནི་དོན་དམ་པར་གྲུབ་པ་མེད་ཅེས་རི་མོའི་དཔེའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ཡང༌། །ཚོན་ལ་རི་མོ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་པས་དཔེ་ཉིད་གསལ་བར་འཆད་དེ། །ཇི་ལྟར་ཚོན་རྩི་གཅིག་པུ་ལ་རི་མོ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྐྱེན་གཞན་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་པིར་དང་སྣོད་དང་སྐྱེས་བུའི་རྩོལ་བ་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་རྣམས་རེ་རེ་ལ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་ནུས་པ་མེད་ཀྱང༌། །དེ་རྣམས་ཚོགས་པ་ལ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། ཚོགས་པ་ཅན་རེ་རེ་བ་རྣམས་མ་གཏོགས་པའི་ཚོགས་ནི་གྲུབ་པ་མེད་དེ། །དེའི་དོན་ཞིབ་ཏུ་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་དཔྱད་པའི་དོན་མ་གྲུབ་ཀྱང༌། །མ་བརྟགས་ན་ཉམས་དགའ་བ་ཙམ་དུ་ཚོན་ལ་སོགས་ལས་རི་མོ་སྐྱེད་པར་སྣང་ཞིང༌། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་བརྟག་པར་བྱ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་བདག་ཉིད་སྣ་ཚོགས་སུ་བཤད་པ་ཡང༌། སོ་སོ་བ་དང་འདུས་པའི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་


DTG122_Page_0196
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞིང། མ་སྐྱེས་པའི་ངོ་བོར་ཡང་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཀུན་རྫོབ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཙམ་དུ་དེ་ལྟར་སྣང་བ་དང༌། དམིགས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་དྲང་བའི་དོན་དུ་དེ་ལྟར་བསྟན་པའོ། །ཡང་དག་པའི་དོན་ལ་ནི་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་ཅིང༌། །ཡོད་པར་བསྟན་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་མོད་ཀྱི། །སེམས་ཅན་རྣམས་དྲང་བའི་དོན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བརྫུན་གསུངས་པའི་ཉེས་པ་མི་མངའོ། །དེ་ལྟན་ཡང་དག་པའི་དོན་སུ་ལ་སྟོན་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ལ་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔར་གྱི་དོན་ཉིད་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་གདུལ་བྱའི་བྱེ་བྲག་མི་འདྲ་བས་བཤད་པ་འཇུག་པའི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་མི་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་དཔེའི་སྒོ་ནས་གསལ་བར་བསྟན་པ་ནི། །གཞན་ལ་གང་ཞིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སེམས་ཅམ་དུ་ཡང་ཞེས་པ་ནི་མཚོན་པ་ཙམ་སྟེ། གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་ལ་གང་ཟག་དང་ཕྱིའི་དོན་ཡང་ཡོད་པར་སྟོན་པའོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དོན་དེ་ཉིད་དབང་པོ་མཆོག་དང་ལྡན་པ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་པ་སྟེ། ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཡུལ་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་ཚུལ་བསྟན་ནས། གཉིས་ཀྱི་མཐའ་བརྗོད་ཇི་ལྟ་བུ། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལན་དུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་བློའི་མདུན་དུ་བྱས་པ་ནི་གཡང་སའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་མཐའ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་རྣམས་རྣམ་པར་བཀག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་དང་པོར་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་དང་ལྡན་པར་བྱའོ་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གདམས་པའི་ཚུལ་དུ་སྟོན་པ་ནི། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ནི་རང་གི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་ཡིན་ཞིང་ཐ་དད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྲུབ་པ་མེད་པ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་ཤིང་དོན་དམ་པར་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་པར་འདོད་པས། འདུ་བ་དང་འདུ་འཛི་སྟེ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་མང་པོ་དང༌། གཡོག་འཁོར་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་ཚོགས་དང༌། གཉིད་དང་རྨུགས་པ་དང༌། རྒོད་


DTG122_Page_0197
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང་འགྱོད་པ་དང༌། འདོད་པ་དང༌། འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པའི་སྒྲིབ་པ་ལྔ་སྦང་བར་བྱ་ཞིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྲོད་དང་ཐོ་རངས་དང་ནམ་གྱི་གུང་ལ་མི་ཉལ་ཞིང་རྣལ་འབྱོར་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །སེམས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སམ། །རང་བཞིན་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་འདིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང༌། །དེ་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པ་སྟེ། །དེ་འདྲ་བའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་དགོད་པ་ལ་གནས་ཞེས་པ་སྟེ། །དེ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ས་བདུན་པ་མན་ཆོད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །གོང་དུ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལས་ལྷག་ཏུ་སྟེ། །ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། སྣང་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། །ས་བརྒྱད་བའི་གནས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་མེད་བཞི་བའི་བསམ་གཏན་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་སྨོན་ལམ་གྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྔོན་ཚོགས་བསགས་ཤིང༌། སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཚོགས་བསགས་ཤིང༌། སྨོན་ལམ་བཏབ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཕྱག་གླང་པོའི་སྣ་ལྟ་བུའོ། །དེ་མགོ་ལ་བཞག་ཅིང་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པར་སྣང་བའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཚོགས་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཞི་བའི་བསམ་གཏན་ལས་བསླངས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། ས་བདུན་དག་ནི་སེམས་ཡིན་ཏེ། །སྣང་བ་མེད་པ་བརྒྱད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་འཕགས་པས་བཅུ་པ་ལས། ས་བརྒྱད་པ་ལ་ཞི་བའི་བས་མ་གཏན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལས་བསླངས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བསྐུལ་བ་ཉིད་དུ་གསུངས་པས་སོ། །འཕགས་པ་སོ་སོ་རང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱར་བ་ན་ཡང་


DTG122_Page_0198
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་རྣམས་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་རྟོགས་ཤིང༌། དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ལས་མི་གཡོ་བའོ། །བོང་བུ་ཐེང་པོ་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ས་བདུན་པ་མན་ཆོད་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་རྣམས་གནས་མ་གྱུར་ཅིང༌། མཚན་མ་འམ་རྩེལ་བ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པས། བགྲོད་པར་བྱ་བའི་གནས་ཇི་ལྟ་བར་འགྲོ་བ་ལ་ཅུང་ཟད་ཐོགས་པར་གྱུར་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་སྔར་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་གསུམ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་སྔར་གྱི་དམན་པའི་གནས་སྐབས་སྤངས་ཏེ། རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱིས་བརྒྱད་པ་ཐོབ་ནས་དགུ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །འདིར་དེའི་གོང་དུ་ཞེས་པ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྔོན་རོལ་ལོ། །དེ་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་གྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་པོ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བའི་ཚུལ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་དོན་ནི་སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་དཔལ་བཟང་པོས་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང༌། སྲོག་དང་རྩོལ་བ་བསྔམས་པའམ། །བགྲང་དང་རྗེས་འགྲོ་ལྡོག་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྲོག་གི་རླུང་ལ་བསླབས་པའི་དབང་གིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྣང་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཐབས་ལ་བསླབས་ཤིང་འདྲིས་པར་བྱས་པས་དེ་འདྲ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིར་དེ་དག་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཁྱད་པར་ནི་ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་མིག་བཙུམས་པ་ན། བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་མི་སྣང་བ་དང༌། མིག་དང་ལྡན་པས་དབང་པོ་ལེགས་པར་བྱས་པ་ན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་སྣང་དུ་རུང་བ་ལས་མ་དམིགས་པས་ཡོད་པའི་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་ཅིང༌། མེད་པར་རྟོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མཚན་མའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་དེ་འདྲ་བའི་སྣང་བ་མེད་པས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། གཞན་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་གང་ཟག་དང༌། ཆོས་ཀྱི་བདག་ཏུ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་བསམ་གཏན་དང་དེའི་ཡུལ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་དཔྱོད་ཅིང་འདྲིས་


DTG122_Page_0199
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་བྱས་པ་ལས། དེ་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་སྣང་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འབྱུང་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། སྤྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ཉིད་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པའི་དོན་ནི་ཤེས་པར་སླའོ། །འདིར་སྨོན་ལམ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྨོན་ལམ་ཡང་དེའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ལ་འདིར་བྱིན་གྱི་རླབས་ནི་དེ་དག་གི་མཐུ་ཡིན་ལ། མཚན་ཉིད་ནི་དེའི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །གསུམ་པའི་དོན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་དུ་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རིགས་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་གསུངས་པ་དང༌། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལུས་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལུས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཐོབ་པས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བའི་རྟོགས་པའི་རྒྱུན་གོང་ནས་གོང་དུ་འཇུག་པ་ལས་འབྱུང་ཞེས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐབས་ཀྱི་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྤྱིའི་ཚུལ་དུ་གདམས་པའི་དོན་འཁོར་གྱི་གཙོ་བོས་ཞུས་པ་ནི། དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཚིག་གི་དོན་ནི་ཕལ་ཆེར་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །འདིར་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཙམ་སྨོས་ཀྱི་དེའི་ཡུལ་མ་སྨོས་པ་མི་འཐད་དེ། དེ་ལ་ཡང་གཞན་དག་རྨོངས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ཡེ་ཤེས་ལས་ཐ་དད་པའི་གཟུང་བའི་ཡུལ་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལ་གནས་ཞས་པ་ནི་དབྱིངས་དང་ནམ་མཁའ་དབྱེར་མེད་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རང་བཞིན་ལ་གནས་པའོ། །གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་རབ་ཏུ་རྒྱུ་བ་ཞེས་པ་ནི་བདག་མེད་གཉིས་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུན་རྒྱུད་དེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་དྲི་མ་ས་བོན་དང་བཅས་ཏེ་སྦྱངས་པའོ། །ཆོས་ལྔ་དང་རང་བཞིན་རྟོགས་པ་ལས་རྣམ་པར་ལོག་པ་ནི་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་རྟོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་དང་བཅས་པ་ལས་ལོག་པ་


DTG122_Page_0200
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་ཏུ་འབྲེལ་བ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་རིག་པ་དང༌། དབྱིངས་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དབྱེར་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་ཡུལ་མངོན་པར་རྟོགས་ཤིང་གོམས་པའི་སྒོ་ནས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསྟན་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཞིང་དང་གནས་དེ་དག་ཏུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སོང་ཞིང༌། སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱས་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་རྫོགས་པར་བྱ་སྟེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་མཐར་གྱིས་འོག་མིན་གྱི་གནས་སུ་ཉེ་བར་སོང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེས་ས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དངོས་པོ་རལ་ཏུ་འབྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཐབ་མོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སྔར་བསྟན་པ་དགག་བྱ་དང་དེ་དགག་པར་བརྗོད་པའི་ཚིག་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་ཤིན་ཏུ་ཕྱེ་བའི་གནས་ཏེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་བདེན་པའི་དོན་གྲུབ་པ་མེད་པས་ཚིག་ཙམ་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། ཚིག་ཉིད་ཀྱང་དོན་ལ་ལྟོས་པས་དངོས་པོར་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དགག་བྱ་དང༌། བཀག་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མར་འཛིན་པ་ནི་མཐའ་ཉིད་དུ་འགྱུར་པ་དེ་ལྟར་བདག་ལ་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ལན་ལྡོན་པར་བྱེད་དེ། རེ་ཞིག་དང་པོར་མཐའ་གཉིས་སུ་འཛིན་པའི་ཚུལ་ནི་ཕྱི་རོལ་པ་འམ་རང་གི་སྡེ་པ་ཡང་རུང་སྟེ། ལོག་པར་ལྟ་བ་ཅན་ཐམས་ཅད་མུ་སྟེགས་ཉིད་དུ་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་ལ། །དེ་དག་ལས་ཀྱང་འགའ་ཞིག་སྔ་ན་མེད་པ་དང༌། ཞིག་ནས་མེད་པ་དང༌། བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པ་དང༌། རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་གཏན་ནས་མེད་པའོ་ཞེས་མེད་པའི་མཚན་མར་འཛིན་ལ། དགག་པར་བྱ་བའི་དོན་དེ་དག་གིས་དབེན་པའམ། དེ་དག་གིས་བཟློག་ཟླར་གྱུར་པའི་བོང་གི་མགོ་བོ་དང༌། གླང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པའོ་ཞེས་ཡོད་པའི་མཐར་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་མུ་སྟེགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ཅན་ཞེས་པ་ནི་དེ་དག་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་ཞེས་པ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་མ་ཐོས་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའོ། །དེ་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་


DTG122_Page_0201
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱུ་མཚན་ཡང་རི་བོང་གི་རྭར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་བློ་དེ་འདྲ་བའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཡུལ་རི་བོང་ལ་རྭ་མེད་དོ་སྙམ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཕན་ཚུན་གྱི་བདག་ཉིད་མེད་པ་དང༌། སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་གོ །རྒྱུ་ཟད་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཞན་ཟད་པའི་དབང་གིས་མེད་པ་ཡིན་གྱི། རྭ་མེད་པའི་མཚན་མ་ཇི་ལྟར་བཟུང་བ་བཞིན་གནས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་འདྲ་བའི་བློ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡོད་པའི་མཐར་རྟོག་པའི་ཚུལ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་དཔེའི་ཚུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་བ་ལང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་འཇོག་པའི་གཏན་ཚིགས་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པ་དང༌། གང་ཞིག་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པ་དེ་ནི་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་བཞིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ས་བཟློག་པའི་རི་བོང་གི་རྭ་མེད་པར་མངོན་པར་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་རྣམས་དེ་དང་མི་མཐུན་པ་བ་ལང་གི་རྭ་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མཐའ་གཉིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་འདྲ་བའི་ལྟ་བ་འོར་ཅིག་པར་གདམས་པའོ། །སེམས་ཀྱི་ཁམས་ཉིད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། ཁམས་ཀྱི་དོན་ནི་རྒྱུ་འམ་དབྱིངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང༌། གནས་དང་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བརྟགས་པ་ནི་རྟོག་པའི་རང་བཞིན་ནམ། དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། དེས་སྒྲོ་བཏགས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་གྱི་རི་བོང་གི་རྭ་མེད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློའི་མདུན་དུ་མེད་པའི་མཚན་མར་སྒྲོ་བཏགས་པ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་མཚན་མ་ལས་རྣམ་པར་ལོག་པ་ལ་མེད་པའི་མཚན་མར་བརྟག་པར་མི་བྱ་ཞེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློ་ཡིས་བཅོས་ཤིང་བརྟགས་པ་ལས་ལོག་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་བརྟག་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། རྣམ་རྟོག་མ་རིག་ཆེན་པོ་སྟེ། འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོར་ལྟུང་བར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །


DTG122_Page_0202
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་ཉིད་དུ་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློ་ཡིས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་མཚན་མར་བཟུང་ཞིང་མདུན་དུ་བྱས་ན། དེ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དམ། རི་བོང་གི་རྭ་དང༌། ནམ་མཁའི་པད་མ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་བཀག་པ་ཙམ་ནི་དེ་ལྟར་བདེན་མོད་ཀྱི། དེ་དག་མེད་པའོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློ་ཡིས་མདུན་དུ་བྱས་ཤིང་མཚན་མར་བཟུང་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གཡང་སའི་མཐའ་ཞེས་བྱའོ། །མེད་པ་ལས་རྣམ་པར་ལོག་ཞེས་པ་ཡབ་དེ་འདྲ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་མེད་པ་ལས་ལོག་པ་སྟེ། གཞན་དུ་ན། དགག་པ་བཀག་པ་སྒྲུབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་སྔར་བསྟན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གང་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་གནས་པ་རྣམས་དེ་ལྟར་རྟོག་མོད་ཀྱི། ཡང་དག་པར་ན་དེ་དག་གིས་རི་བོང་གི་རྭ་མེད་ཅིང༌། བ་ལང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ཅེས་བརྟག་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ལྟོས་པར་བྱ་བ་བ་ལང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་བཟློག་པ་རི་བོང་གི་རྭ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བརྟག་པར་འོས་སོ་ཞེ་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་རྣམ་པར་ལོག་ཅེས་པའི་དོན་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་མཁྱེན་པ་ལ་ཡང་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་བཤད་པའམ། གཞན་ཡང་གཟུགས་རྣམས་མི་མཐོང་ཚོར་བདག་ཀྱང་མི་མཐོང་ཞིང༌། འདུ་ཤེས་མཐོང་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གདུལ་བྱའི་ཐེ་ཚོམ་བཅད་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཞུས་པ་སྟེ། དེའི་དོན་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་ར་རྣམ་པར་རྟོག་ཅིང་སྣང་བའི་བློ་མ་དམིགས་པས་བློའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་ལས་ཐ་དད་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་བའི་རི་བོང་གི་རྭ་མེད་དོ་ཞེས་དཔག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན། དེ་ལྟར་སྣང་བའི་བློ་དམིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། གླང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་


DTG122_Page_0203
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་གལ་ཏེ་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་ན་དེར་སྣང་བའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་ནི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན། ཡུལ་ནི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཚད་མ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལས། རྣམ་པར་རྟོག་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར། ཤེས་པའི་ཡུལ་ནི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་ལ། རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། རྣམ་འགྲེལ་ལས་ཀྱང༌། རྒྱུ་མིན་ཡུལ་ཡང་ཇི་ལྟར་རུང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར་རི་བོང་གི་རྭར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་འབྲས་བུར་གྱུར་བ་བཀག་པས་རྒྱུ་བཀག་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དེ། ཇི་ལྟར་ས་ཕྱོགས་སུ་ཤ་ཟར་སྣང་བའི་བློ་བཀག་པས་ཤ་ཟ་དགག་པར་མི་ནུས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདིར་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་གལ་ཏེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ན། དེ་ཉིད་དེར་སྣང་པའི་ཡུལ་ཅན་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ཏེ་བློ་བྱུང་ཞེས་པའོ། །གལ་ཏེ་འདིར་ཤ་ཟ་ལ་སོགས་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་སྐལ་བ་ཡིན་པས་ཡོད་ཀྱང་དེར་སྣང་བའི་བློ་མི་འབྱུང་ལ། རི་བོང་གི་རྭ་ནི་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ཡུལ་དང་དུས་དང་རང་བཞིན་གྱིས་མ་བསྐལ་ཞིང་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་རྐྱེན་གཞན་དག་ཀྱང་ཆང་བས་དམིགས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ་གླང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་བདེན་མོད་ཀྱི། འདིར་རི་བོང་གི་རྭ་མད་ཅེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པར་བཀག་པའི་དོན་དང༌། དེར་སྣང་བའི་བློ་བཀག་པ་ཙམ་གྱི་མེད་པར་དགག་པ་ལ་ནི་གོ་བྱ་གོ་བྱེད་དུ་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་ལ། གཞན་ཡང་མད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློའི་མདུན་དུ་མཚན་མར་བཟུང་བ་དང༌། དེར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་བློ་མེད་ཅེས་མཚན་མར་བཟུང་བ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བཏགས་པ་བཞིན་མི་བདེན་པས་ཁྱད་པར་དུ་ཡང་གོ་བྱ་དང་གོ་བྱེད་མི་འཐད་པ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་སྣང་བ་སྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། འདིར་ཡང་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློས་བརྟགས་པ་ནི་དེ་


DTG122_Page_0204
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་ལ། གོ་བྱ་གོ་བྱེད་དུ་འགྱུར་བའི་ཚུལ་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱང་སྔར་རྒྱས་པར་གཏན་ལ་ཕབ་བོ། །སྐབས་སུ་བབ་པའི་དོན་འདིར་ཡང་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་བཀག་པ་དེའི་མགོ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་ཆོས་སུ་བསྐོར་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དོན་དང༌། དེ་ལྟར་དམིགས་པའི་བློ་བཀག་པའི་ངོ་བོ་ནི་གོ་བྱ་གོ་བྱེད་དུ་འཐད་ཅིང་སྒྱུ་མ་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅེས་བྱའོ། །འདིར་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་དོན་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་མེད་ཅེས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློ་ས་མདུན་དུ་བྱས་ཤིང་མཚན་མར་བཟུང་བའི་དོན་ཏེ། དེ་འདྲ་བའི་དངོས་པོ་བཀག་པ་ཙམ་བློའི་བྱེད་པས་སྒྲོ་མ་བཏགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཞན་དག་སྐབས་ཀྱི་མདོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་རབ་ཏུ་མི་གནས་པའི་དོན་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་ལོག་པར་རྟོགས་པ་བསལ་བའོ། །ཐ་དད་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཇི་ལྟར་བ་ལང་གི་རྭ་དང་མཚུངས་པར་རི་བོང་གི་རྭ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ཡང་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་བསམས་ན། རྭ་དང་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློ་གཉིས་གཅིག་དང་ཐ་དད་པ་ལ་ས་གྲོལ་བའི་ཕྱིར། དེ་འདྲ་བའི་བློ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ལ་ལྟོས་ཏེ་རི་བོང་གི་རྭ་མེད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློ་ཡིས་མཚན་མར་བཟུང་བ་ནི་མི་བདེན་ཞེས་པའོ། །དེའི་དོན་ཡང་རི་བོང་གི་རྭ་དང་དེར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་བློ་གལ་ཏེ་ཐ་དད་ན་ནི་བློ་རྭའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐ་དད་པ་དུས་མཉམ་པ་དང་མི་མཉམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་རྒྱུར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྟེ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ན་ནི་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། ཐ་དད་པ་ས་ཡིན་པའི་རྟགས་ལས་རྟོགས་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་བློ་དེ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ཞེས་རྟོགས་པའམ། ཕ་རོལ་ལ་ཐལ་བའི་དོན་དུ་སྦྱོར་བས་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་མ་ཡང་རྭ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའོ། །དེའི་ཁྱབ་པའི་དོན་ནི་གླང་གི་རྭ་དང་མཚུངས་པའི་རི་བོང་གི་རྭ་ཡང་རིགས་པ་དམ་པས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་བར་དུ་བརྟགས་ན་མི་དམིགས་པས་ཞེས་པ་སྟེ། མེད་པ་དང་ཐ་དད་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་བློ་དང་རྭ་གཉིས་


DTG122_Page_0205
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀའི་དངོས་པོ་མེད་ན། རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་ལྟོས་ཏེ། མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་འདྲ་བའི་མཚན་མ་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །གལ་ཏེ་བ་ལང་གི་རྭ་ཡོད་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ་རི་བོང་གི་རྭ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་འདྲ་བའི་ལྟོས་པ་མ་གྲུབ་པས་དེ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་མཚན་མར་བཟུང་བར་བྱ་བའི་དོན་གྲུབ་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་དག་རི་བོང་གི་མགོ་བོ་རྭ་དང་ལྡན་པར་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་མེད་ལ། བ་ལང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པས་རྒྱུ་མི་མཉམ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ཤེས་པར་ཟད་དོ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ཅན་གཞན་ལ་སྦྱར་བ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་བའི་མུ་སྟེགས་ཅན་གང་དག་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ཡོད་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ། དེ་ལས་བཟློག་པ་ནམ་མཁའ་ཐོགས་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་མཚན་མར་འཛིན་པའམ། དེ་ལ་སོགས་པ་འདུས་མ་བྱས་རྫས་སུ་གྲུབ་པར་འདོད་པ་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ལ་མི་མཁས་པ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱང་ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བའི་དངོས་པོ་ཡོད་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་གཟུགས་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་བའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཞེས་པ་སྟེ། འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་ནི་རང་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པའམ་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་ནམ་མཁའ་སྟེ་ཞེས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་ཏེ། དོན་དམ་པར་དེ་དག་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར། ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གཅིག་ལ་གཅིག་ལྟོས་པའི་དབང་གིས་བརྟག་པར་མི་བྱའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེས་གཟུགས་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དང༌། རིགས་པས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་གཟུགས་དང་ནམ་མཁའ་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་ཉིད་དུ་


DTG122_Page_0206
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྒྱུ་ཐ་དད་པ་ནི་གཞག་པ་དང་གཞིའི་ཚུལ་དུ་གྱུར་པར་ཡིད་ཆེས་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་གཞག་པར་བྱ་བ་བུམ་པ་དང༌། དེའི་གཞི་ས་ཕྱོགས་དང་འདྲ་བར་རི་དང་ས་གཞི་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་གཞིར་གྱུར་པ་དང༌། དེ་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྱར་བར་སྣང་བ་ནམ་མཁའ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཕན་ཚུན་འགལ་བའོ། །ཡང་ནམ་མཁའི་གོ་སྐབས་ན་གནས་པའི་གཟུགས་བྱ་དང་གནམ་དུ་འཕངས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་ལ། ནམ་མཁའ་ནི་དེ་དག་གི་གཞིའི་ཚུལ་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་འབྱུང་བ་རྣམས་སྐྱེ་བ་ནི་ཕན་ཚུན་དུ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་སྟེ། ཚ་ཞིང་སྲེག་པ་དང་གཤེར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཐ་དད་པའོ། །ནམ་མཁའ་ལ་ཡང་མི་གནས་ཞེས་པ་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་མི་གནས་པའོ། །དེ་དག་ལ་ཡང་ནམ་མཁའ་མེད། །ཅེས་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་མེད་པའ་། །དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་དང་ནམ་མཁའ་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཉིད་སྔར་གྱི་དོན་ལ་སྦྱར་ཏེ་བསྟན་པའོ། །རི་བོང་གི་རྭ་མེད་དོ་ཞེས་པའི་མཚན་མར་བཟུང་བ་ནི་བ་ལང་གི་རྭ་ཡོད་པ་ལ་ལྟོས་ཞེས་པའོ། །དེ་སྟེ་གཞན་ལ་ལྟོས་ཞེས་པ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པའི་ཆོས་ཅན་གཞན་ལའོ། །དེ་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་བར་དུ་བརྟགས་ན་མ་གྲུབ་པའོ། །སྐབས་ཀྱི་དོན་འདི་རྣམས་སྔར་བསྟན་པའི་ཆོས་དང་ཆོས་མེད་པ་རྣམ་པར་བཀག་པ་དང་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཉེ་བར་གདམས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་ཕལ་ཆེར་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །གལ་ཏེ་སྣང་བ་མེད་ན་དེ་ལས་སེམས་འབྱུང་བ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་མེད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་ཡོད་ཅིང༌། དེ་འདྲ་བའི་ས་བོན་སྔ་མ་ལས་འབྱུང་བའོ། །འདྲ་བ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་རྣམ་པར་སྣང་བའོ། །དག་པ་ཞེས་པ་ནི་དེ་དག་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དྲི་མའོ། །འབྲེལ་ཞེས་པ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་ཚུལ་དུའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་གསལ་བར་བསྟན་པ་ནི་རིང་དང་


DTG122_Page_0207
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རིང་པོ་སྒྲུབ་པ་ཐུང་དུ་ལ་ལྟོས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གོ་བར་ཟད་དོ། །རྣམ་པར་བརྟག་མི་བྱ་ཞེས་པ་ནི་བརྟག་བྱའི་ཡུལ་གྲུབ་པ་མེད་པས་གཟུགས་ཀྱི་དངོས་པོར་མི་རྟག་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་སེམས་ཙམ་གྱི་ཚུལ་དུ་གཞག་པ་ནི་ངན་པའི་ལྟ་བ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་མ་ནུས་ཞེས་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བཤད་པ་དག་ཀྱང་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན། གདུལ་བྱའི་སེམས་རྒྱུད་རྣམ་པར་སྦྱང་བའི་དོན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཤད་པ་འཇུག་པའི་ཚུལ་དུ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་དང་པོར་གདུལ་བྱ་ཁམས་དང་མོས་པ་དམན་པ་ཟབ་མོ་བཤད་པའི་སྐལ་བ་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་ལ། ཐོག་མར་གང་ཟག་དང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་རིམ་གྱིས་སེམས་བྲིད་ཅིང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཟབ་མོ་ལ་བརྒྱུད་ནས་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཉིད་ཚོལ་ལ་ཐོག་མར་ནི། ཐམས་ཅད་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་གང་དག་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བཤད་པའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ། དེ་ཉིད་ཅིག་ཅར་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་དེ་དག་གི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་རྣམ་པར་སྦྱོང་བར་བྱེད་དེ། ཆོས་རྣམས་ལ་ནི་གནས་བཅས་ཤིང༌། །རྣལ་འབྱོར་ཅན་ལ་ཡང་དག་བསྟན། །རྒྱལ་བའི་སྲས་ལ་འདི་བསྟན་གྱི། །བྱིས་པ་རྣམས་ལ་བཤད་མ་ཡིན། །ཞེས་སྔར་བསྟན་པ་འམ། དོན་རྣམས་རྟོགས་ཤིང་ཆགས་མེད་ལ། །ཕྱིས་ནི་རྣམ་པར་དབེན་པ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །རང་གི་སེམས་སྣང་བའི་རྒྱུད་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་རང་རང་གི་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོར་གྱུར་པ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །བཤད་པའི་བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟར་འབྱུང༌། །ཞེས་གསོལ་བ་བཏབ་པའོ། །ཅིག་ཅར་རམ་རིམ་གྱིས་འཇུག་ཅེས་པ་ནི་ཟབ་མོ་ཅིག་ཅར་རམ་རིམ་གྱིས་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། །མེ་ལོང་གི་ནང་དུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔ་མ་ལྟར་གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་ལ་ཅིག་ཅར་བཤད་པ་འཇུག་པའི་ཚུལ་བསྟན་པའོ། །གཟུགས་སུ་སྣང་བ་


DTG122_Page_0208
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་མའི་རྐྱེན་ཅིག་ཅར་ཚོགས་པ་ན། །དེ་ལྟར་སྣང་བར་བྱའོ་སྙམ་པའི་རྟོག་པ་མེད་ཀྱང་ཅིག་ཅར་སྣང་ཞེས་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞེས་པ་ནི་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཐམས་ཅད་དེ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་མེད་པ་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམས་ཅིག་ཅར་ཟབ་མོ་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་སྤྱོད་བའོ། །གནས་ངན་ལེན་གྱི་བག་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་བཞིན་བག་ཆགས་དང་བཅས་ནས་སྤངས་པ་སྟེ། །ཇི་སྐད་དུ། །དགེ་སློང་དག་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་སྤངས་པ་ནི་སྤངས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པས་མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་པ་ཡན་ཆོད་ཀྱི་སྦང་བྱ་སྤངས་པ་ནི་བག་ཆགས་དང་བཅས་ཏེ་སྤངས་པའོ། །དེ་རྣམས་ལ་རྒྱལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བསམ་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་དང་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་པས་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་སྐུ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་པ་འཇུག་པའི་བྱེ་བྲག་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་རྒྱུ་འདྲ་བའི་སངས་རྒྱས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་སྟེ། དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་དབྱེར་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བསགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་མ་ཡིན་གྱི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་རྒྱུ་འདྲ་ཞེས་པའོ། །དེ་ནི་གདུལ་བྱ་ས་བཅུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་ཟབ་མོ་ཅིག་ཅར་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་པ་སྟེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤོང་དུ་རུང་བ་དང༌། གཉེན་པོ་ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་དུ་རུང་བར་བྱས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའོ་ཞེས་ས་བཅུའི་མགོན་པོས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་དགོངས་པ་དེས་པར་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལས། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཟབ་མོ་འདི་བསྟན་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གིས་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པ་འམ། རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་


DTG122_Page_0209
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འོག་མིན་གྱི་ཕོ་བྲང་དང་གཞལ་མེད་ཁང་ན་རྣམ་གྲངས་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའམ། སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་སྟེ་གནས་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་ལྟ་བུར་སྣང་བའོ། །རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ཅན་དུ་གཞག་གོ་ཞེས་པའི་དོན་ནི། ཆགས་མེད་མཉམ་པར་གཞག་པ་སྟེ། མཐར་གྱིས་སྟུག་པོར་བཞུགས་ནས་སུ། །རྣམ་པར་སངས་རྒྱས་སངས་རྒྱས་སར། །ཆོས་ཀྱི་དབང་པོར་བདག་གྱུར་ཏེ། །སྟུག་པོའི་དཀྱིལ་ན་སྲས་དང་བཅས། །ཆོས་ཀྱི་བདག་པོར་རྣམ་པར་མཛེས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་རྒྱན་ལས་བཤད་པ་ལྟར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སམ། དེའི་སྲས་སུ་གྱུར་པའི་ས་ལ་རྣམ་པར་འཇོག་པའོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རང་བཞིན་གྱི་སངས་རྒྱས་དང༌། དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གཟུགས་སྐུ་གཉིས་སུ་སྣང་བས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པ་དང༌། མཐའ་གཉིས་སུ་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཅི་ཅར་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་སོག་ནས་མཛེས་ཤིང་བརྒྱན་པར་གྱུར་པའོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་འདྲ་བར་བྱུང་བ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཤད་པའི་འཇུག་པའི་ཚུལ་གསལ་བར་སྟོན་ཏེ། དེའི་དོན་ནི་ཡང་དག་པའི་ས་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ། རང་བཞིན་གསུམ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་འདིར་གཞུང་གི་དོན་ནི་འདྲ་བར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་ནི་སྟོན་ཏེ་ཞེས་འོག་ཏུ་འབྲེལ་བར་བྱའོ། །ཚུལ་ཇི་ལྟར་སྟོན་ཞེ་ན། སྒྱུ་མའི་ཡན་ལག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྩྭ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་སྒྱུ་མའི་རྐྱེན་གྱི་ཡན་ལག་མང་པོས་བསྡུས་པའི་སྐྱེས་བུ་ཡང་དག་པར་སྐྱེས་བུའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པ་སྣ་ཚོགས་ལ། ལྟད་མོའི་སྐྱེས་བོ་རྣམས་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བློའི་ངོ་ན་དེ་ལྟར་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་


DTG122_Page_0210
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་གཏོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ལ་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་ཞེན་བས་དངོས་སུ་སྒྲོ་བཏགས་པའམ། །བརྟགས་པའི་དབང་གིས་དེ་ལྟར་སྣང་བའོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་ཉིད་གང་ལས་བྱུང་ཞེ་ན། རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་བག་ཆགས་རྒྱུའི་ཉིད་དམ། མངོན་པར་ཞེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་འབྲེལ་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་དབང་གིས་བྱང་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟར་བྱུང་ཞེ་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདིར་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ན་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཡང་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྣང་བ་ནི་དེ་ལྟ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་བློ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་བློ་སྔ་མའམ་བག་ཆགས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་རྟོག་པའི་སྣང་བ་བློ་དང་མི་མཐུན་པར་སྣང་བ་བློའི་བདག་ཉིད་དུ་བདེན་ན། སྔར་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བ་བདེན་ན་སྣང་བ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་བདེན་ལ། སྣང་གཞན་དུ་སྣང་བ་ལ་བདེན་གཞན་དུ་བདེན་པ་ནི་མི་འཐད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་དང༌། སྣག་བ་དེ་ཉིད་ལ་ཕྱི་རོལ་ལམ་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་ཞེན་ཅིང་སྒྲོ་བཏགས་པ་ནི་མི་འདྲ་བ་ཉིད་དེ། ཇི་ལྟར་དེ་འདྲ་བའི་སྣང་བ་ཕྱི་རོལ་ལམ་དངོ་པོའི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པས་དབེན་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་རྣམས་ཡང༌། དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་མི་འགལ་ཏེ། དཔེར་ན་རྟག་པ་དང་བདག་ལ་སོགས་པས་དབེན་པ་ཉིད་དུ་ཚད་མས་རྟོགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང༌། དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་མི་འགལ་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱིའི་རྣམ་པར་སྣང་པ་ནི་དེ་ལྟར་སྣང་བའི་རྟོག་པའི་བློ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་ཐ་དད་པའི་རྟོག་པ་ནི་གནས་སྐབས་དེར་གྲུབ་པ་མེད་ཅིང༌། རྟོག་པ་ལས་ཐ་དད་པའམ་དངོས་པོ་མེད་པའི་སྣང་བའང་མི་འཐད་དེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་གསལ་བ་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་འབྲེལ་པས་སེམས་ཉིད་ཡིན་ལ། རྟོག་པ་དེ་ཉིད་ལས་གཞན་པའི་སེམས་སུ་ཡང་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །


DTG122_Page_0211
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ནི་རྟོག་པའི་སེམས་དང་མི་མཐུན་པར་སྣང་བ་མ་ཡིན་པས། རྟོག་པའི་སེམས་ཉིད་དུ་བདེན་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་ཅེས་པའོ། །ཡང་གཅིག་ཏུ་དགའ་བ་དང་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ལ་སོགས་པ་ནང་ཉིད་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་བློ་དང༌། མི་མཐུན་པར་སྣང་མོད་ཀྱི་དེ་འདྲ་བའི་བློའི་བདག་ཉིད་དུ་བདེན་པར་ཡང་མི་འདོད་པས་སྐྱོ་ན་མེད་དོ། །རྟོག་པའི་སྣང་བ་དེ་ཉིད་ལ་ཕྱི་རོལ་དང་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཡང་དག་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ལས་གཞན་ཤེས་པའི་དངོས་པོར་ཀྱང་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་འདྲ་བ་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་རྣམ་རྟོག་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ནི། རྟོག་པའི་གཟུང་བ་ཡིན་པས་ཀུན་བརྟགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། །སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རྣམ་གྲངས་འགའ་ཞིག་ནས་གཞན་གྱི་དབང་དུ་ཡང་འགྱུར་བའོ། །གཞན་གྱི་དབང་དེ་ཉིད་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ངོ་བོས་སྟོང་ཞིང་མྱོང་བ་མ་འགགས་པའི་བདག་ཉིད་རིག་པ་དང་སྟོང་བ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་ཡུལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དངོས་སུ་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ཡང༌། དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཉིད་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་པས་ཤེས་པ་དང་མི་མཐུན་པར་སྣང་བ་མ་ཡིན་ཞིང༌། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་བདེན་ཅིང་དེ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་དོ། འདིར་རྟོག་བ་མེད་པའི་འཁྲུལ་པ་ཟླ་བ་གཉིས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་ཡུལ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་འམ། །འོན་ཏེ་གཞན་གྱི་དབང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོར་བརྟགས་པ་ནི་མི་བདེན་པའི་དོན་བློའི་བརྟགས་པས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་གང་དུ་ཡང་སྒྲོ་བཏགས་པ་མེད་ཅིང༌། སྣང་བ་ཙམ་ནི་བློ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་གཞན་གྱི་དབང་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །གཞན་ཡང་མ་བརྟགས་པའི་སྣང་བ་ཅམ་ལ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་ཞས་པའི་སྒྲའི་དོན་མི་འཐད་པས་དངོས་སུ་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་རང་གཞིན་


DTG122_Page_0212
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་བྱུང་ཞེས་པ་ནི་གཞན་དབང་སྟོང་པར་མ་རྟོགས་ཤིང༌། དངོས་པོར་ཞེན་པས་གསོས་བཏབ་ནས་བྱུང་བའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་པ་ལས་སོགས་པས་ནི་སྔ་མའི་དོན་ཉིད་རྒྱས་པར་འཆད་པའོ། །མིར་ལྡན་ཞེས་པ་ནི་མིའི་རྩོལ་བ་དང་པོ། ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སེམས་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ཉིད་གཞན་གྱི་དབང་གི་རང་བཞིན་གྱི་རྟོག་པ་ལ་སྣང་ཞེས་པའོ། །གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཞལ་དང་ཚེམས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲོས་སུ་སྣང་ཞིང་ངག་གི་རིག་བྱེད་དུ་སྣང་བའི་སྒོ་ནས་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་མི་འཐད་ལ་འོན་ཀྱང་དེའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྟོག་པ་འཆར་བར་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་སྟོན་ཞེས་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འཕྲུལ་བས་སྦྲུལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྦྲུལ་བའི་སྐུ་ཡིས་བཤད་པའི་ཚུལ་སྟོན་ཏོ། །དེའི་གདུལ་བྱ་ནི་སེམས་ཅན་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ཐེག་པ་སྣ་ཆོགས་པ་ཉིད་སྟོན་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ལྷ་ཡི་ཐེག་དང་ཚངས་པའི་ཐེག །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་དབལ་བཟང་པོས་རྒྱུ་དང་འདྲ་བའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་སྦྲུལ་བའི་སྐུ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལ་བརྟེན་པས་རྒྱུ་དེ་དང་འདྲ་བ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བའོ་ཞེས་འཆད་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། རྒྱུ་དང་འདྲ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཤད་པ་ནི་སྔར་བསྟན་བ་ལྟར་གདུལ་བྱ་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་རང་བཞིན་གསུམ་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་ལ། སྦྲུལ་བའི་སྐུའི་བཤད་པ་ནི་ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ནི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་གཏོང་བའི་སེམས་པའོ། །བསམ་གཏན་ནི་དགེ་བ་རྩེ་གཅིག་པ་སྟེ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་སྒོ་གསུམ་གྱི་སྤྱོད་པ་ངན་པ་སྤོང་བའི་སེམས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་


DTG122_Page_0213
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་བའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་ནི་ནང་གཟུགས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་བས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ཞི་བ་པ་ལ་སོགས་པས་ཕྱིའི་དོན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་མེད་ཀྱི། བདག་རིག་པ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡིན་ལ། བདག་དེ་ཉིད་ཐར་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་གཟུགས་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནམ། བསམ་གཏན་བསྒོམ་པར་འདོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་དེ་དག་གི་དོན་དུ་བདག་གམ་གང་ཟག་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ཅིང༌། དེ་རྣམས་ཐར་པའི་ཐབས་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རིམ་པ་ཡང་སྟོན་ཞེས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིས་བསྟན་པའི་ཚུལ་ཉིད་གསལ་བར་འཆད་པ་སྟེ། མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ཞིང༌། ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མའི་ཡུལ་ལས་ལོག་པའོ། །ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་དོན་ཉིད་ངེས་པའི་དོན་མཐར་ཐུག་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་གདམས་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམ་པ་དུ་རུ་བརྗོད། །ཅེས་པའི་ལན་དུ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་བཤད་པའི་ཚུལ་རྣམས་པར་དབྱེ་བ་སྟེ། རང་སངས་རྒྱས་ལ་ནི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ཚུལ་བཤད་པ་དེ་ལས་ཐ་དད་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཡང་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ལས་སྐྱོ་ཞིང་ཡིད་འབྱུང་བས་དེ་དག་རྣམ་པར་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་བསྒོམས་པའི་དབང་གིས་ཀུན་འབྱུང་བཟད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འགོག་པའི་བདེན་པ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་ནི་དེའི་སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ལ། གཞན་ཡང་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་འགོག་


DTG122_Page_0214
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱིའི་ཚུལ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་བཞིན་དུ་མངོན་དུ་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་མཁས་ཉན་ཐོས་ཡོན་ཏན་གང་དག་དང༌། །དེ་བཞིན་རང་རྒྱལ་ཡོན་ཏན་ཀུན་ལ་སློབ་བྱེད་ཅིང༌། །དེ་དག་དེ་ལ་མི་གནས་འདོད་པ་མི་སྐྱེ་སྟེ། །འདི་ནི་བདག་གི་བསླབ་བྱ་ཡིན་སྙམ་དེ་ཕྱིར་སློབ། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པས་མ་བྱས་ཤིང༌། རང་རང་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་རིགས་པ་དང་ལུང་ཤིན་ཏུ་གསལ་བའི་སྒོ་ནས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོའི་ངོ་བོར་ཡོད་པའོ། །ཞེས་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རང་བཞིན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ཤེས་ནས་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་པའོ། །འདིར་ཚིག་གི་དོན་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བདག་གི་པས་སྟོན་པ་དང༌། བདག་རང་གི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་རྒས་པ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱད་དང་འབྲེལ་བ་འམ། སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་དོན་གྱིས་མི་རྟག་པའོ། །དེ་འདྲ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། རྒྱུ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་བདེན་པ་གཉིས་ལ་སྐྱོ་བ་དང་ཡིད་འབྱུང་ཞེས་པའོ། །དེ་འདྲ་བའི་རང་བཞིན་རྒྱུན་ཆད་པས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་མེད་ཅེས་པ་སྟེ། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡུལ་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་བདག་ཉིད་རྒྱུན་ཆད་ནས་ཞི་བར་གནས་པའི་འགོག་པའི་རང་བཞིན་མངོན་དུ་བྱས་ནས་གནས་ཞེས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་དུས་ན་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའམ། ཡང་ན་མཉམ་པར་


DTG122_Page_0215
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞག་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱས་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱངས་པ་དང༌། གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ། རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་རྒྱན་དང་བཅས་པའོ། །བག་ཆགས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བའི་འཆི་འཕོ་བ་དང་བྲལ་བ། འཕགས་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་བདེ་བ་ལ་གནས་པ་ལྷག་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བེ་བ་ལ་གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་འཕོ་བ་མེད་པའོ། །ཡང་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་དེ་འདྲ་བ་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མངའ་བ་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཐོབ་པའོ། །བག་ཆགས་ཞེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་འཕོ་བའི་བག་ཆགས་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ལ་བྱའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཞིང༌། འདྲ་བའི་འཆི་འཕོ་བ་དང་ཡང་གཏན་དུ་བྲལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་བག་ཆགས་རྣམས་དང་ལྡན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །འདིར་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་དེ་དག་གི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དང་སྦྱར་ནས་དེ་རྣམས་དང་བྲལ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །བདག་གི་སྨོན་ལམ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཡུལ་ལོ། །རིགས་པ་དང་ཞེས་པ་ནི་བྱ་བ་བྱེད་པ་དང༌། ལྟོས་པ་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་སྟེ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་རང་གི་ངོ་བོས་བསྡུས་པའོ། །ལུང་ནི་བདེན་པ་བཞིའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོའོ། །ཚད་མ་ནི་འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྲུབ་ཅེས་བའོ། །གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ཕྱིར་བཟློག་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཙམ་དུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སུ་ལྟ་བ་ཕྱིར་བཟློག་ཅེས་བའོ།། །།དེ་ལྟར་བཤད་པ་འཇུག་པའི་


DTG122_Page_0216
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚུལ་བསྟན་ནས། བདག་དང་འཇིག་རྟེན་ཅིས་མེད་བརྗོད། །རྟག་དང་འཇིག་གཏམ་ཇི་ལྟ་བུ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དྲིས་པའི་ལན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་ཟབ་མོ་གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་དང་པོ་དོན་གྱི་དྲི་བ་འགོད་པ་ནི། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྟག་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བཤད་ཅེས་པ་ནི་མདོ་འདི་ཉིད་དམ་གཞན་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་རྟག་པ་དང་བདག་དང༌། གཙང་བ་དང་བདེ་བའི་རང་བཞིན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བསམ་པའི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མུ་སྟེགས་བྱེད་དག་ཀྱང་རྣམ་གྱུར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་གཙོ་བོའི་རང་བཞིན་རྟག་པ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་འདོད་དེ། ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་མཆོག །མཐོང་བའི་ལམ་དུ་འགྲོ་མ་ཡིན། །ཞེས་བསྟན་པའོ། །གཞན་ཡང་ཡུལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་བདག་ཤེས་པ་ནི་རྟག་པ་དང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་འདོད་ཅིང་གཞན་ཡང་དབང་ཕྱུག་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། ཞི་བ་ལ་སོགས་པ་གཉིས་མེད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་གྲོལ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ། བདག་རིག་པ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་རྟག་པ་དང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་འདོད་ཅེས་པ་སྟེ། མཚོན་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་རྣམས་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་ཟབ་མོ་བསྟན་པ་འདི་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་མཆིས་ཞེས་དོན་གྱིས་ཞུས་པའོ། །ལེན་གྱི་དོན་ནི་དེ་དག་གིས་ཐེར་ཟུག་པའི་རྟག་པ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དངོས་བོ་ཡང་དག་པར་ཁས་ལེན་ཏེ། འོན་ཀྱང་དེ་འདྲ་བའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྲུབ་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་བྱེད་པས་མ་བསྒྲུབས་ན། འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་དོན་བྱེད་པ་ཡང་མི་འཐད་པས་དེ་འདྲ་བའི་དངོས་པོར་མི་རིགས་སྟེ། རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །འདིའི་སྤྲོས་པ་ཞིབ་ཏུ་ནི་རིགས་པའི་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བྱས་པ་ཡིན་ན་ཡང་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ཞས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ངའི་ཞེ་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པའི་


DTG122_Page_0217
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱོགས་ལ་མི་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། རིག་པ་སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་དང༌། ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་མེད་པའི་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པ་རིག་པ་དང་སྟོང་པ་བཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དབུ་མའི་དོན་ནི་དེ་འདྲ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་སྔ་མ་སྔ་མ་རྣམས་ལ་བྱུང་བས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་དང་ལྡན་ཞིང་དེ་འདྲ་བའི་ཆོས་ཉིད་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བས་རྟག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རིག་པ་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་ཁམས་ལེན་པས་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་མི་འགལ་ལོ། །སྐབས་ཀྱི་དོན་འདི་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས། སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་དཔལ་གྱིས་རང་རིག་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འཇོག་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་སྟེ། འདིར་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོའི་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་སྨོས་པ་མེད་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འགོག་པའི་ཚད་མ་དུ་མ་འདི་ཉིད་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པའོ། །འགག་པ་ཞེས་པ་སོ་སོར་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་སྟེ། འདུས་མ་བྱས་གསུམ་པོ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་གཞན་ལ་གྲག་པ་དཔེར་བྱེད་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་འདྲ་བའི་གནས་ཟབ་མོ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་གདམས་པའོ། །ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་སྟོན་ཏོ། །བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་རང་བཞིན་ཡོན་ཏན་གསུམ་ཉིད་དུ་ཕ་རོལ་པོས་འདོད་པ་རྣམས་ནི་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་སྔ་མ་ལས་བྱུང་བས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། དེ་བཞིན་དུ་བདག་རིག་པ་ཙམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱང་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་རིག་པ་སྔ་མ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བས་དེ་ལྟར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་བདག་གིས་བྱས་ཞེས་པ་ནི་གྲངས་ཅན་པ་རྣམས་ཀྱིས་འོ་མ་ཉིད་ཞོའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ལས་ཞོ་སྐྱེ་བ་ནི་བདག་ལས་སྐྱེ་བའོ་ཞེས་འདོད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་མི་འཐད་པ་ཉིད་དེ། རྒྱུར་མངོན་པར་འདོད་པའི་བདག་ཉིད་གྲུབ་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཡང་


DTG122_Page_0218
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྲུབ་ཟིན་པས་སྐྱེ་བར་འགལ་ལོ། །རྒྱུའི་བདག་ཉིད་མ་གྲུབ་པ་ནི་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། །ཤིན་ཏུ་ཡང་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་འགལ་ལོ། །དེས་ན་བདག་གིས་བྱས་པའི་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བས་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་རྟག་པའི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཕྱེ་ཞིང་གསལ་བར་བྱས་པའོ། །གཞན་ཡང་བདག་གི་རང་བཞིན་གཅིག་ཉིད་ལ་འགའ་ཞིག་ནི་འབྲས་བུའོ་ཞེས་མ་འཆོལ་བ་ཉིད་དུ་དབྱེ་བ་མི་འཐད་དེ། ཕན་ཚུན་རྒྱུ་འབྲས་འཆོལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་དག་གི་རྟག་པ་དང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་དོན་དམ་པར་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་མ་བྱས་ཤིང༌། བྱས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་དག་པར་མེད་པས་དེ་འདྲ་བའི་ཆོས་ཉིད་འགྱུར་བ་མེད་པས་རྟག་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་ནས་རྗེས་སུ་དཔོག་པའི་བློ་ཡིས་དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་དག་སྔ་མ་ཉིད་བཤད་པའོ། །དེ་ལྟར་འདོད་པ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཕྱོགས་དང་མཚུངས་ཞེས་པ་སྟེ། ཤེས་པར་ཟད་དོ། །ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ན་དེ་ཉིད་དོན་དམ་པར་རྒྱུ་དང་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་གཅིག་ཏུ་ཁས་ལེན་ན་ནི་དེ་འདྲ་བ་ཚད་མས་བཀག་པས་དེ་ལྟར་འཇོག་པ་ནི་ཚིག་ཙམ་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྣང་བ་ལ་དེ་ལྟར་བརྟགས་པ་འབའ་ཞིག་གོ །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྐབས་ཀྱི་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པས་ན་རྟག་ཞེས་པའི་དོན་ནི་རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་ལས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བས་རྟག་ཅེས་པའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱི་ལུགས་སྟོན་ཏེ། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་དུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཀྱིས་བདག་དམ་པ་དེ་ཉིད་གཞིག་ཅིང་གཞོམ་དུ་རུང་བའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པས་མི་རྟག་ལ། རྟག་པ་ལས་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་སྟེ། རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ་ཞེས་རྗེས་སུ་དཔོག་པའོ། །དཔོག་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་མིན་ཞེས་པ་ནི་ཕ་རོལ་བོས་ཚུལ་དེ་ལྟར་འདོད་པ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་


DTG122_Page_0219
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་ཀྱང་རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་འམ། མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ལ་འགལ་བ་མེད་དེ། ཁྱབ་པ་ཉིད་མ་གྲུབ་ཅེས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ངག་སྔ་མ་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །གང་གི་བ་དེས་ནི་ཞེས་པ་ལ་སྔ་མ་དེ་འདྲ་བའི་དོན་ཁས་ལེན་པའི་གང་ཟག་དེས་ནི། རྟག་པ་དང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་ལུགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་རྟོགས་ཤིང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པས་གཏམ་བྱར་རུང་བ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་སྤང་བར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་གནས་ཟབ་མོ་གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ནས། རིགས་དང་ཐེག་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་སྤྱིར་བསྟན་པ་ནི། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཅན་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཅན་རྣམས། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་འཁོར་བའི་ཁྱད་པར་མི་ཤེས་པ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་འཁོར་བ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སྲིད་དང་ཞི་བ་མཉམ་དུ་ཉིད་དང༌། ཞེས་པ་དང༌། འཁོར་བ་སྤངས་ནས་གཞན་དུ་ནི། །མྱ་ངན་འདས་པ་རྟོགས་མི་འགྱུར། ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། དོན་དེ་ཉིད་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས་ཀྱང་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་རྟོགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་གྱུར་པ། རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་བརྟགས་པས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་པ་དང༌། དེ་འདྲ་བ་འགགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བདག་ཉིད་འབའ་ཞིག་བདེ་བར་གནས་པ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང་ལྷག་མ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མྱོས་པས་མྱོས་པ་འམ། ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་མ་འོངས་པ་རྒྱུན་ཆད་ཅེས་པ་སྟེ། ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་པས་སོ། །མྱ་ངན་འདའ་བར་རྣམ་པར་རྟོག །ཅེས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་དེའི་འདུ་ཤེས་


DTG122_Page_0220
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་འགྱུར་བ་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་ནི་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོག་གི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་གཞི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ས་བོན་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆ་ཐམས་ཅད་གནས་གྱུར་པ་སྔོན་དུ་སོང་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སས་བསྡུས་པ་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་པར་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་བླུན་པོ་དེ་དག་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ངོ་བོ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡང༌། སོ་སོར་ངེས་པར་ཐ་དད་པ་གསུམ་དུ་སྨྲ་བའོ། །ཐེག་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ཡང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། དེར་སྣང་བ་སེམས་ཙམ་གྱི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་རྟོག་གི །དོན་དམ་པར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་ཉིད་ཀྱང་དམིགས་པ་མེད་པར་མི་སྨྲའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ངེས་པའི་དོན་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། དོན་དམ་པར་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་རྣམས་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་དག །འཁོར་བའི་འགྲོ་བའི་འཁོར་ལོར་རབ་ཏུ་འཁོར། །ཞེས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་ཡོད་ན། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་མི་བཟད་འབྱུང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ངེས་པའི་དོན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་གྱི་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་དང༌། གསུང་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་གཞན་ལས་ཀྱང་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྟོན་ཅེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རང་གི་སེམས་སྣང་བའི་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་ཞེས་པ་ལ། དེའི་དོན་ནི་སྔར་བཤད་པ་ལྟར། དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཤེས་པ་གཅིག་དང་དུ་མའི་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་མེད་པ་དང༌། ཚད་མ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་ཀྱང་བཀག་པས། སྐྱེ་རྒྱུའི་


DTG122_Page_0221
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་མ་སྐྱེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དངོས་པོ་རྣམས་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་མི་འཐད་པ་ཉིད་དེ། མེད་པ་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། འབྲས་བུ་རང་གི་རང་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་གྱི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ལས་སོ། །དེ་ལ་རང་གི་བདག་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་གྲངས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་སྟེ་སྔར་བཀག་གོ །གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལས་སྐྱེ་བའོ། །རྟག་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་པ་ཁ་ཅིག་གནས་དང་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དབང་ཕྱུག་རྟག་པ་མཐུ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། སྐྱེ་བ་པོ་འདི་ཤེས་པ་ཡོད་མིན་ཏེ། །བདག་གི་བདེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་རང་དབང་མེད། །དབང་ཕྱུག་གིས་ཀྱང་ཡང་ན་མཐོ་རིས་སམ། །གཡང་ས་དག་ཏུ་འགྲོ་བ་ཁོ་ནར་ངེས། །ཞེས་པའོ། །འདི་ཡང་མི་འཐད་དེ། །དེ་ལྟ་ན་རྟག་པ་དང་མཐུ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་ལ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་དང༌། འབྲས་བུ་སྐྱེད་པ་རྐྱེན་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མི་འཐད་པས་དེའི་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཅར་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་མ་གྲུབ་སྟེ། འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་རང་རང་གི་ལས་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་འགའ་ཞིག་ལ་ལྟོས་སོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། རྐྱེན་གྱིས་དབང་ཕྱུག་ལ་རང་གི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཕན་པ་འབའ་ཞིག་བྱེད་ན་ནི། དེ་སྔར་གྱི་གནས་སྐབས་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་ལ། དེ་འདྲ་བའི་ཕན་པ་མི་བྱེད་ན་ཡང་ལྟོས་པར་འགལ་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟོས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་རྐྱེན་མ་ཚང་བའི་དུས་ན་དབང་ཕྱུག་འབྲས་བུ་འགའ་ཞིག་སྐྱེད་པར་འདོད་ཀྱང༌། མི་སྐྱེ་བས་མཐུ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་རང་དབང་ཅན་ཉིད་ཉམས་སོ། །ཡང་རྐྱེན་གཞན་པོ་དེ་ཉིད་དབང་ཕྱུག་གིས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་


DTG122_Page_0222
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ན་ནི་རང་གིས་སྐྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་པ་ཉིད་འགལ་ལ། མ་ཡིན་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་དབང་ཕྱུག་གིས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཉམས་སོ། །གལ་ཏེ་འདི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པ་ན་རྐྱེན་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འབྲས་བུ་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་འདོད་པའི་དབང་གིས་ཏ། གང་ཞིག་ད་ལྟར་སྐྱེད་པར་འདོད་པའི་འདོད་པ་ཡོད་པ་ནི་ད་ལྟར་ཉིད་དུ་སྐྱེ་ལ། དེ་འདྲ་བའི་འདོད་པ་མེད་པར་དེའི་རྗེས་ཐོགས་ལ་སོགས་པར་སྐྱེད་པར་འདོད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་བས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ཅི་འདོད་པ་དང་དབང་ཕྱུག་གཅིག་གམ་ཐ་དད་ཅེས་བརྟག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་དབང་ཕྱུག་རྟག་ཏུ་གནས་པ་ལྟར་འདོད་པ་ཡང་གནས་པས་འདོད་པ་མེད་པའི་དབང་གིས་འབྲས་བུ་འགའ་ཞིག་ད་ལྟར་མི་སྐྱེ་བ་འགལ་ལོ། །ཐ་དད་ན་ཡང་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་རང་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་འདོད་པ་ལ་རག་ལས་པས་རང་དབང་ཅན་མཐུ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཉམས་སོ། །གཞན་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་འདོད་པ་དབང་ཕྱུག་གིས་སྐྱེད་ན་ཡང༌། རང་གིས་བསྐྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་ནས་འབྲས་བུ་གཞན་སྐྱེད་པ་འགལ་ལ། མ་སྐྱེད་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་དབང་ཕྱུག་གིས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཉམས་སོ། །གཞན་ཡང་འགྲོ་བ་གང་ཞིག་དབང་ཕྱུག་མཉེས་པའི་ལས་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་ཞིང་མ་དད་པའི་ལས་བྱེད་པའི་ལས་དེ་དག་དབང་ཕྱུག་ལ་རག་ལས་ན་ནི། རང་ལ་གནོད་ཅིང་མ་དད་པའི་ལས་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་མི་འཐད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཤེས་བཞིན་དུ་རང་གིས་རང་འཚོག་པ་མི་འཐད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་བའི་ལས་རང་ལ་གནོད་པ་ཉིད་དུ་མ་ཤེས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་ཉམས་སོ། །གཞན་ཡང་དབང་ཕྱུག་ལ་གནོད་པའི་ལས་དབང་ཕྱུག་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་ནས་དེའི་འབྲས་བུ་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་འགྲོ་བ་གཞན་ལ་སྨིན་པ་མི་འཐད་དེ། ཇི་ལྟར་གཞན་གྱིས་སྤོད་བཏང་པའི་ཟས་ཟོས་པས། གཞན་སྐོམ་པས་འཆི་བ་མི་འཐད་པ་བཞེན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་བའི་ལས་དབང་ཕྱུག་ལ་རག་ལས་པ་མ་ཡིན་ན། ཐམས་ཅད་དབང་ཕྱུག་གིས་བྱས་པ་ཉིད་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་ལ་ཡང་རག་ལས་མོད་ཀྱི། དེ་འདྲ་བའི་ལས་བྱེད་པ་འགྲོ་བ་དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་ལ་


DTG122_Page_0223
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟོས་པས་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང༌། འགྲོ་བ་བཟང་ངན་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་མེད་པ་ལ། དབང་ཕྱུག་མཐུ་ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་རང་དབང་ཅན་ཉིད་ཉམས་སོ། །གཞན་ཡང་འགྲོ་བ་ད་དག་གི་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་ཀྱང་དབང་ཕྱུག་གིས་བྱས་སམ་མ་བྱས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟག་པ་མཚུངས་ཏེ། དོན་གོ་བར་ཟད་དོ། །གཞན་ཡང་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་མྱུ་གུ་ས་བོན་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་པ་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། དུ་བ་ལ་སོགས་པ་མེ་ལ་སོགས་པ་ལས་སྐྱེ་བར་མཐོང་ཞིང༌། མཐོ་རིས་དང་ངན་འགྲོའི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཡང་ལས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་འགའ་ཞིག་ལས་སྐྱེ་བར་སྔར་བསྟན་པས། དེ་ལས་གཞན་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་རྟག་པའི་དངོས་པོ་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་མི་འཐད་དོ། །གཞན་དུ་གྱུར་པ་མི་རྟག་པ་ལས་སྐྱེ་བ་འགོག་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་འདས་པ་ཞིག་པ་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། མ་འོངས་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་ནི་བྱེ་བྲག་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུགས་ཏེ། དེ་ནི་དགག་པ་ཉིད་དུ་སླའོ། །ད་ལྟར་དུས་མཉམ་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡང་མི་འཐད་དེ། རྒྱུར་མངོན་པར་འདོད་པ་གྲུབ་པའི་དུས་ན་འབྲས་བུ་ཡང་གྲུབ་ཟིན་པས་སྐྱེ་བར་མི་འཐད་ལ། རྒྱུ་མ་གྲུབ་པ་ཡང་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པས་དེ་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ནི་མི་འཐད་དེ། རང་ལས་སྐྱེ་བ་དགག་པ་དང་མཚུངས་སོ། །གཞན་ཡང་རྭ་གཡས་པ་དང་གཡོན་པ་ལྟར་དུས་མཉམ་དུ་གྲུབ་པའི་དངོས་པོ་གཉིས་ལ། འདི་ནི་རྒྱུ་ལ་འདི་ནི་འབྲས་བུ་ཞེས་པའི་ངེས་པ་མི་འཐད་དེ། རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་འཆོལ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་བ་འབྲས་བུའི་དུས་ལ་ལྟོས་པའི་སྔོན་རོལ་དེ་མ་ཐག་པ་བར་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཙུག་ལག་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་འཕགས་པ་སཱ་ལུ་ལྗང་པའི་མདོ་ལས། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ཡོད་པས་འདི་འབྱུང་ཞེས་པའམ། འདི་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འདི་སྐྱེ་ཞེས་པ་སྟེ། གང་འདི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ཡང་


DTG122_Page_0224
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔྱད་ན་མི་འཐད་དེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་སྐད་ཅིག་གཉིས་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ནས་བར་མ་ཆོད་དེ། རྒྱུའི་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་ལ་ཉེ་ཞིང་འབྱོར་བའི་ཕྱོགས་དང་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་སྐད་ཅིག་གི་རང་གི་འབྲས་བུ་ལ་ཉེ་བའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱང་མ་ཆོད་ན་ནི་དེ་དག་དུས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་དེ་དག་ནི་བར་དུ་ཆོད་མོད་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་སྐད་ཅིག་གི་རང་གི་འབྲས་བུ་ལ་ཉེ་བའི་ཕྱོགས་དང༌། འབྲས་བུ་ཡང་རང་གི་རྒྱུ་ལ་ཉེ་བའི་ཕྱོགས་གཉིས་བར་མ་ཆོད་པའོ། །ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ཡང་ཆོད་པ་དང་མ་ཆོད་པའི་ཆ་དང་བཅས་པས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཉིད་ཉམས་སོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུའི་དུས་ན་འབྲས་བུ་མ་སྐྱེས་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་དང༌། ཕྱོགས་གཅིག་མཐའ་དག་གི་བརྟག་པ་མི་འཇུག་ལ། འབྲས་བུའི་དུས་ན་ཡང་རྒྱུ་འགགས་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་དང་ཕྱོགས་གཅིག་དང་མཐའ་དག་གི་བརྟག་པ་མི་འཇུག་གོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ཁྱད་པར་མཐའ་དག་སྤངས་པའི་སྤྱི་མི་འཐད་དེ། གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་དངོས་པོ་མི་འཐད་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་མ་ཆོད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་ན་ཁྱད་པར་དེ་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་གིས་ཁྱབ་ལ་དེ་དག་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མེད་པ་ན་འདི་འམ་འདི་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་བརྟག་པ་མི་འཇུག་ཞེས་པའོ། །གཞན་དུ་ན་རྒྱུའི་དུས་ན་འབྲས་བུ་མ་སྐྱེས་ནས་མེད་པས་མེད་པ་དང་གཉིས་བར་དུ་མ་ཆོད་ཅེས་པའི་ཁྱབ་བྱ་བརྟག་པའི་གཞི་ཁས་ལེན་པ་ཡང་མི་འཐད་དོ། །གལ་ཏེ་མ་ཆོད་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཁས་མི་ལེན་མོད་ཀྱི། བར་མེད་པ་ཙམ་ཉིད་ལ་མ་ཆོད་པ་ཞེས་བརྟགས་སུ་ཟད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ཁས་ལེན་པ་ཡང་མི་འཐད་ལ། གཞན་ཡང་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ནས་བར་མེད་དམ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་བར་མེད་པའི་བརྟག་པ་ཡང་མཚུངས་སོ། །སྐབས་ཀྱི་དོན་འདི་ནི་ཇི་ལྟར་ཉིན་པར་དང་མཚན་མོའི་དུས་གཉིས་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ནས་བར་དུ་མ་ཆོད་དེ། ཉིན་བར་གྱི་སྔ་དྲོའི་ཕྱོགས་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྔོན་རོལ་གྱི་མཚན་མོའི་དུས་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱོགས་དང༌། མཚན་མོའི་རྗེས་ཐོགས་ཕྱིས་བྱུང་བའི་ཉིན་པར་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱང་མ་


DTG122_Page_0225
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོད་ན་ཉིན་མཚན་དེ་དག་དུས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་དེ་དག་ནི་བར་དུ་ཆོད་མོད་ཀྱི། ཉིན་པར་གྱི་ཕྱི་དྲོ་དང༌། དེ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་མཚན་མོའི་དུས་ནི་མ་ཆོད་དོ་ཞེ་ན། ཉིན་མཚན་དེ་དག་སོ་སོ་རེ་རེ་ཡང་ཆོད་པ་དང་མཆོད་པའི་ཆ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཕྱིའི་དོན་ཁས་ལེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤར་དང་ནུབ་ཀྱི་རྡུལ་བར་དུ་མཆོད་ཅིང་འབྱར་བར་ཁས་བླངས་པ་ན་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ནས་མཆོད་དེ། ཤར་གྱི་ཤར་ངོས་དང་ནུབ་ཀྱི་ནུ་བ་ངོས་ཀྱང་མཆོད་ན་ནི་དེ་དག་ཡུལ་གཅིག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། དེ་དག་ནི་བར་དུ་ཆོད་མོད་ཀྱི། ཤར་གྱི་ནུབ་ངོས་དང་ནུབ་ཀྱི་ཤར་ངེས་གཉིས་མཆོད་དོ་ཞེ་ན། རྡུལ་དེ་དག་རེ་རེ་ལ་ཡང་ཆོད་པ་དང་མཆོད་པའི་ཆ་གཉིས་དང་བཅས་པས་རྡུལ་གཅིག་པ་ཉིད་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དང་ཡང་མཚུངས་སོ། །གཞན་ཡང་སྔ་མ་ལྟར་གཅིག་ཡོད་པའི་དུས་ན། ཅིག་ཤོས་མེད་པས་ཕྱོགས་གཅག་དང་མཐའ་དག་གི་བརྟག་པ་མི་འཇུག་ན། འདིར་ཡང་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་རྡུལ་གྱི་ཡུལ་ན་ནུབ་ངོས་ཀྱི་རྡུལ་མེད་པས་མེད་པ་དང་ཕྱོགས་གཅིག་མཐའ་དག་གི་བརྟག་པ་མི་འཇུག་ལ། ནུབ་གྱི་རྡུལ་གྱི་ཡུལ་ན་ཡང་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་རྡུལ་མེད་པས་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཅིས་ཏེ་མི་བརྩད། གལ་ཏེ་གཅིག་གི་ཡུལ་ན་གཅིག་མེད་ཀྱང་དུས་མཉམ་དུ་ཕན་ཚུན་འདབ་འབྱོར་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པས་དེ་འདྲ་བའི་བརྟག་པ་འཇུག་གོ་ཞེ་ན། གཅིག་གི་དུས་ན་གཅིག་མེད་ཀྱང་ཡུལ་གཅིག་ན་དུས་འདབ་འབྱོར་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པས་སྔ་མ་ལྟར་བརྟག་པ་འཇུག་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་ཡང་རྒྱུར་གྱུར་པའི་སྐད་ཅིག་ལ་དེ་ཉིད་རང་གི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་སྐད་ཅིག་དང༌། བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བར་དུ་མཆོད་ན་དེ་ཉིད་ལ་ཐིམ་པར་འགྱུར་ཞིང༌། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་མ་ཆོད་ན་ཆ་དང་བཅས་པས་སྐད་ཅིག་པ་ཉིང་ཉམས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་སྐད་ཅིག་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ཅིང་བར་དུ་མཆོད་པ་ཉིད་དུ་ཡང་འདོད་ན་བསྐལ་པ་ཡང་སྐད་ཅིག་གི་ཚད་ཙམ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ནི་ལེགས་པར་བསམས་པས་གོ་བར་ཟད་དེ། ཇི་ལྟར་ཉིན་པར་གྱི་དུས་འགའ་ཞིག་ལ། དེའི་སྔ་ཕྱིར་གྱུར་པའི་མཚན་མོའི་དུས་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ནས་བར་


DTG122_Page_0226
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་མ་ཆོད་ན། ཉིན་པར་གྱི་དུས་དེ་ཉིད་ལ་ཐིམ་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་གི་སྔ་ཕྱིར་གྱུར་པའི་ཉིན་མོའི་དུས་ཀྱང་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ནས་བར་དུ་མ་ཆོད་ན། དེ་ལ་ཐིམ་པར་འགྱུར་བས་རི་རབ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཚད་ཙམ་དུ་འགྱུར་བ་དང་མཚུངས་སོ། །འདིར་གལ་ཏེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་སྐད་ཅིག་ཀྱང་ཆ་དང་བཅས་པ་སྟེ། དུ་མ་ཉི་ཚེའོ་ཞེ་ན། སྐད་ཅིག་ཅེས་པ་དུས་ཀྱི་མཐའ་ཉིད་དུ་ཡང་མི་འཐད་ལ། གཞན་ཡང་དུས་རྒྱས་པ་བསྐལ་པའི་དུས་ལ་སོགས་པ་ནི་དུས་ཐུད་དུ་མ་ཡིན་སྐད་ཅིག་མང་པོ་མཐུད་ནས་བརྩམས་པ་ཡིན་ལ། འདིར་བསྐལ་པ། ལྟ་བུའི་དུས་དང་སེ་གོལ་གཏོགས་པའི་དུས་ལྟ་བུ་ལ་རྩོམ་བྱེད་ཀྱི་དུས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མང་ཉུང་མེད་ན་ནི་དེས་བརྩམས་པའི་དུས་ལ་རིང་ཐུང་མེད་པར་འགྱུར་ལ། འོན་ཏེ་ཡོད་ན་ནི་མང་ཉུང་ཚད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་ལ། དེའི་མཐའ་ཡང་གཅིག་ཏུ་ཁས་ལེན་དགོས་ཏེ། སྔར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་སྐབས་སུ་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྐད་ཅིག་ཆ་ཤས་མེད་པ་ལ་ཕྱོགས་གཅིག་དང་མཐའ་དག་གི་བརྟག་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཆ་ཤས་མེད་པ་ལ་ཡང་ཤར་དང་ལྷོ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ཆའི་བརྟག་པ་མི་འཐད་པས། །དྲུག་གིས་ཅིག་ཅར་སྦྱར་བ་ན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ལས་གྲོལ་ལོ། །གལ་ཏེ་ཆ་ཤས་མེད་པར་ཁས་བླངས་ཞེས་ཀྱི། དེ་ཙམ་གྱིས་དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ལ། གཞན་ཡང་དེ་དག་གིས་དེ་འདྲ་བའི་རྡུལ་དུ་མ་འདུས་པ་ལས། གཟུགས་རགས་པ་རྩོམ་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་ན། རྡུལ་འགའ་ཞིག་ལ་འདབ་ཆགས་སུ་ཀུན་ནས་བསྐོར་བ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་དགོས་པས་དེ་འདྲ་བའི་བརྟག་པ་འཇུག་གོ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་པའི་དངོས་པོར་ཁས་བླངས་མོད་ཀྱི། དེ་ཙམ་གྱིས་དེ་ལྟར་འགྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲ་པའི་སྐད་ཅིག་མཐུད་པ་ལས་དུས་རིང་པོར་རྩོམ་པར་འདོད་པ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་འདྲ་བའི་བརྟག་པ་མི་འཇུག་ཅེས་བྱ་སྟེ། གཟུ་བོར་གནས་ཤིང་དོན་ལ་འཇུག་པའི་བློ་ཡིས་བསམ་པར་བྱའོ། །དོན་འདི་རྣམས་ཉིད་ལུང་བསྟན་པའི་སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། བདག་ལས་མ་ཡིན་གཞན་ལ་ས་མིན། །གཉིས་ལས་མ་ཡིན་རྒྱུ་མེད་མིན། །དངོས་པོ་གང་དང་གང་ན་


DTG122_Page_0227
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང། །སྐྱེ་བ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་འཕགས་པ་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་རྒྱན་ལས། །འབྱུང་བ་མེད་ཅིང་འཇིག་པ་མེད། །བདག་ལས་མ་ཡིན་གཞན་ལས་མིན། །རྟག་དང་ཆད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ། །གཟུང་དང་འཛིན་པ་རྣམ་པར་སྤངས། །འཇིག་རྟེན་གཅེས་པས་བྱས་མ་ཡིན། །རྡུལ་གྱི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའང་མེད། །རྒྱུ་མེད་པས་དང་བྱས་མ་ཡིན། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བྱུང་བའང་མིན། །ཞེས་པ་དང༌། གཞན་ཡང༌། འདི་ལྟར་དྲི་ཟའི་ཁང་པ་དག །ཁང་པ་མ་ཡིན་ཁང་པར་སྣང༌། རྒྱུ་མེད་པར་ཡང་མི་སྣང་སྟེ། །བདག་དང་གཞན་དང་གཉི་ག་ལས། །རྟོག་པས་རྣམ་པར་བརྟག་བྱས་ན། །དངོས་ཉིད་མི་འགྲུབ་དངོས་རྣམས་ཀྱི། །རང་བཞིན་ཀུན་དུ་བརྟག་པའོ། །རྒྱུ་ལས་དངོས་པོ་མི་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུ་མེད་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞི་དང་བྲལ་བའི་སྒོ་ནས་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པ་བ་འགོག་སྟེ། འདིར་ཆོས་ཅན་དང་དགག་བྱ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་ན་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱིས་པས་ཕྱི་རོལ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དངོས་པོར་བརྟགས་པ་བཞིན་དུ་མ་སྐྱེས་པ་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་ཏེ། གཞན་དུ་ན་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་ཀུན་བརྟགས་ཀྱང་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །སྔར་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ན་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཡང་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་སམ་ལྟོས་པའི་ཀུན་བརྟགས་ཡིན་པས་འགལ་བ་མེད་དོ། །རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་འདིར་ཕྱིར་ཞེས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་ཚུལ་དེ་ལྟར། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་ཞེས་པ་སྟེ། གཏན་ཚིགས་སམ་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་དོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ནི་འཕགས་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་སེམས་ཉིད་རིག་པའི་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡང་དག་པར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ནི་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་


DTG122_Page_0228
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤང་བའི་དོན་དུ་གདམས་པ་སྟེ། གནས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་རང་བཞིན་མཚན་ཉིད་དེ། གཞི་མཐུན་པར་གྱུར་པའོ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འཇུག་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རོ། །གཉིས་སུ་ལྟུང་ཞེས་པ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་དང་ལྡན་པ་དེ་ཉིད་ལ། གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོར་ལྟ་བའི་ཕྱོགས་སུ་ལྟུང་བའོ། །འདི་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་བརྩོན་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལྟ་བ་འཆིང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དེ་འདྲ་བ་སྤང་བའི་དོན་དུ་བརྩོན་པར་བྱ་ཞེས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལམ་གྱི་ཐེག་པས་སྦྱང་བར་བྱ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་རིགས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་རིགས་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་ཞེས་ཇི་ལྟར་བརྗོད་ཅེ་ན། དེ་ཡང་ལྷ་དང་ཚངས་པའི་ཐེག་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་ཡིན་པས། དེ་ལྟར་བསྟན་པའོ། །རིགས་མེད་ཅེས་པ་ནི་ཐར་པའི་རིགས་མེད་པའོ། །ཐེག་པ་མངོན་པར་རྟོགས་ཞེས་པ་ཡང༌། ལམ་དང་འབྲས་བུའི་ཐེག་པ་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པ་སྟེ། ཐོབ་པར་འགྱུར་པའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་གང་ཟག་གི་བདག་གིས་སྟོང་བར་ཤེས་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་མྱུར་དུ་རང་ཉིད་སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ན། དེ་ལ་མོས་པའི་སྒོ་ནས་ལུས་ཀྱི་སྤུ་ལྡང་ཞིང༌། དེའི་བློ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཟག་གི་བདག་གིས་སྟོང་པའི་དོན་ལ་འདྲིས་ཤིང་གོམས་པར་བྱ་བའི་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། སྒྲུབ་པའི་བྱེ་བྲག་གོ །དེ་ལས་གཞན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཟབ་མོའི་དོན་དང༌། ཐམས་ཅད་སེམས་སུ་གཅིག་ཅིང་དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་མོས་པ་དང་སྒྲུབ་པ་མི་བྱེད་པའོ། །དེའི་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་ཐེག་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལྟ་བས་ས་དྲུག་དང་ལྔ་དག་ཏུ་ཀུན་ནས་ལྡང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་སྤངས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ས་ལྔའམ་དྲུག་ནི་དེ་དག་གི་རིགས་ཀྱི་ས་དང༌། བརྒྱད་པ་དང༌། མཐོང་


DTG122_Page_0229
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་ས་དང༌། བསྲབས་པའི་ས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་སྟེ་རྣམ་པ་ལྔ་འམ། གཞན་ཡང་བྱས་པ་རྟོགས་པའི་ས་དང་དྲུག་གི་བར་དག་ཏུ་ཅི་རིགས་པར་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་རྣམས་སྤངས་ཞེས་པའོ། །དྲུག་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་སུ་ངེས་པ་སྟེ། བཟོད་པ་ཆེན་པོ་ཡན་ཆད་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་དེ་ལ་གནས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་ཕྱིར་མི་འོང་བ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་དང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །འདིར་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་ཡན་ཆད་ནས་དེའི་རིགས་སུ་ངེས་པ་ནི། གཉིས་སློབ་རིགས་ལས་ལོག་ནས་ནི། །སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་གཞན་གསུམ་ཡང༌། ཞེས་གསུངས་པས་ངེས་འབྱེད་གསུམ་པ་བཟོད་པ་འབྲིང་པོ་ཡན་ཆད་དུ་ཡང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རང་གི་རིགས་ལས་བཟློག་ནས་རང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་སྲིད་པས་དེའི་རིགས་སུ་མ་ངེས་ཞེས་པའོ། །བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བ་ཟད་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་ནི་འདི་ཉིད་ཙམ་ཡིན་གྱི། གཞན་ལེན་པ་མེད་པས་ཟད་པའོ་ཞེས་ཤེས་པའོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་ཞེས་པ་ནི་ཉེས་སྐྱོན་དང་བྲལ་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཡོན་ཏན་བཞི་དང་ལྡན་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྟེ། མ་འདྲེས་པ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། ཡོངས་སུ་དག་པ། ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་མ་འདྲེས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དེ་ཉིད་མུ་སྟེགས་དང་མ་འདྲེས་པའོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་རྫོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་དེའི་སེམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྒོ་ནས་ཟག་པ་མེད་པའོ། །ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་རྣམ་པར་དག་པས་ཟག་པ་ཟད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ལྡན་པ་དང༌། །ཁམས་གསུམ་ཉོན་མོངས་རྣམ་སྤང་རྫོགས་བྱེད་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་


DTG122_Page_0230
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་དྲི་མ་དག་པ་སྟེ། །ཚངས་སྤྱོད་ཡོན་ཏན་བཞི་ལྡན་ཡིན་པར་འདོད། ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱ་བ་བྱས་སོ་ཞེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་སྤངས་པ་དང༌། འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱས་པ་དང༌། ལམ་བསྒོམ་པ་རྣམས་བྱས་ཟིན་པ་སྟེ། དེར་ཕྱིན་ཆད་ཤེས་པར་བྱར་མེད་ཅིང་སྤང་དུ་མེད་ལ་མངོན་དུ་བྱར་མེད་ཅིང་བསྒོམ་དུ་མེད་ཅེས་པའོ། །སེང་གེའི་སྒྲ་ནི་འཇིགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་ཐ་བ་བཅོམ་པ་དང་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་སྤངས་ཞེས་པའོ། །བློར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་པ་ལ། དེའི་བློར་འགྱུར་བའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཐར་པའི་རིགས་མེད་པ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། ལས་སོག་ཅིང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་གང་ཟག་གིས་བདག་ཡོད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་དེ་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་དོན་དུ་འཇིག་རྟེན་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་ཞིང༌། མེ་ལྔ་བསྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་ལོག་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་གསོ་བ་ནི་བདག་དེ་ཉིད་ཁམ་དུ་བྱས་པའི་ཟས་ཀྱིས་རྒྱས་པར་བྱེད་པས་སོ། །སྐྱེས་བུ་ནི་དེ་ཉིད་ལུས་ལ་བརྟེན་པས་སོ། །གང་ཟག་ནི་དེ་ཉིད་དགེ་མི་དགེའི་ཆོས་ཀྱིས་གང་ཞིག་ཁམས་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་སོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་ལ་རག་ལས་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་བཟང་པོ་དང༌། ངན་པར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ལ་རག་ལུས་པར་མཐོང་ནས་དེ་ལ་སྲོག་གི་མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པས་མཉེས་པར་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པའོ། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་རྟོགས་པ་དེ་དག་གིས་ཐར་པ་མི་འཐད་པ་ནི་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་རང་ཉིད་གཅིག་པུ་ཐར་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་རྟེན་འབྲེལ་ཟབ་མོའི་དོན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བསྟན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་འདུ་འཛིའི་རྐྱེན་མེད་པར་དབེན་པ་ལ་གནས་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་གྱི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཚུལ་དུ་སྒྲུབ་པ་སྟེ་དེ་


DTG122_Page_0231
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་གཞན་གྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ལ་ནི་དངོས་པོར་ཞེན་པ་མེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། །གཟུང་བར་རྟོག་པ་ཉམས་ཕྱིར་དང༌། །འཛིན་པ་མ་སྤངས་ཕྱིར་དང་ནི། །རྟེན་གྱིས་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ལམ། །ཡང་དག་བསྡུས་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་དང་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ན་གྲོང་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་གཤེགས་པའི་ཚེ། སུ་དག་གིས་མགུས་པའི་སྤྱོད་པ་བྱས་པ་ན་དུས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེའམ་ཕྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱང་རུང་སྟེ། དེ་དག་གི་ཉེས་པ་བཤགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་མདུན་གྱི་ནམ་མཁའ་ལ་མངོན་པར་འཕགས་ནས་རང་གི་ལུས་ལས་མེའི་ཁམས་ཕྱུང་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟོན་པ་དང༌། ཟུང་གི་ཆོ་འཕྲུལ་ཏེ་མེ་འབར་བ་དང་ཆུ་འབྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་འགལ་བའི་རྣམ་པ་སྟོན་པའི་འབྲས་བུ་འདི་ལྟ་བུ་དག་ཡོད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་ན། ཐོག་མར་མོས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། དེའི་རྗེས་སུ་སྔ་མ་ལྟར་འདུ་འཛི་མེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྒྲུབ་པ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ནི་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ཉིད་རང་གི་རང་བཞིན་དོན་དམ་པ་བས་སྟོང་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་སྣང་ཞིང༌། དེར་བདག་ཉིད་མཆན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུར་སྣང་བ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ལ་སྐུ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ལས་ཐ་དད་པ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདུས་པ་ལས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་དེ་གསུམ་དབྱེར་མེད་པའི་རང་བཞིན་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་པ་སྟེ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་འདྲ་བའི་རིགས་མཚོན་པའི་རྟགས་ཀྱང་དེ་གསུམ་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་བསྟན་པ་དང༌། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འཇུག་པའི་ཚུལ་ཀུན་རྫོབ་པ་དང༌། དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་བསྟན་པ་ན་མི་འཇིགས་མི་སྐྲག་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། ཐོག་


DTG122_Page_0232
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མར་སེམས་སྤ་གོང་བ་དང༌། དེའི་རྗེས་ལ་སྐྲག་པ་དང་ཡུན་རིང་དུ་སྐྲག་པར་མ་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ལ་མོས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །འདིར་ཚིག་གི་དོན་བཤད་པ་ལ། རང་བཞིན་གྱིས་རང་བཞིན་མེད་ཅེས་པ་ནི་རང་རང་གི་རང་བཞིན་བདེན་པ་བས་སྟོང་པའོ། །ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཕྱི་རོལ་སྤངས་པ་ཞེས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་ཞིང་ཁམས་སོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་གདུལ་བྱ་འབའ་ཞིག་གི་སྣང་བ་ཡིན་པས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་སྐུ་གཉིས་ལས་ཐ་དད་པ་མེད་དོ། །ཡང་གདུལ་བྱ་ལ་དེ་ལྟར་སྟོན་པའི་ནུས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་འདིར་དེ་འདྲ་བའི་རིགས་ཀྱི་རྟགས་ནི། སྦྱོར་བའི་སྔོན་དུ་སྙིང་རྗེ་དང༌། །མོས་པ་དང་ནི་བཟོད་པ་དང༌། །དགེ་བ་ཡང་དག་སྤྱོད་པ་ནི། །རིགས་ཀྱི་རྟགས་ཏུ་ངེས་པར་བཤད། །ཅེས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པ་ལས་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པའི་ཕན་ཡོན་ཐོས་པ་མེད་པར་དང་པོ་ཉིད་ནས་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་དང༌། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་བཟོད་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རང་བཞིན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་སྤྱོད་པའོ། །གཞན་ཡང་སྔར་གྱི་རིགས་སོ་སོ་བ་ཡོད་པར་རྟོགས་པའི་རྟགས་ཀྱང༌། ཁམས་རྣམས་དང་ནི་མོས་པ་དང༌། །ས་བ་པ་ཐ་དད་དབྱེ་བ་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་གཞུང་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་སོ་སོར་བསྟན་པ་ནི། ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་དེ་ལ་མོས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་ཡོན་ཏན་གསུམ་ཆར་ཐོས་པར་འགྱུར་བའི་ཚེ། གང་ལ་དགའ་བ་ཤས་ཆེ་བ་དེ་ལས་རྗེས་སུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་རིགས་ཞེས་པ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་གཉིས་ཆར་ལ་འཇུག་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་རིགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །སྤྱིར་དེ་ལྟར་ཡིན་མོད་ཀྱི། འདིར་རིགས་རྣམ་པར་དགོད་པར་བྱས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའི་ས་སྟེ། རྒྱུའི་གནས་སྐབས་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡོད་པའི་ས་བོན་གྱ་བྱེ་བྲག་སྟེ། དེ་ཡང་རྒྱུད་ནས་སྣང་བ་མེད་པའི་ས་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་


DTG122_Page_0233
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་བོའམ་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དགོད་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རང་རང་གི་སྣང་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བཤད་པ་སྔ་མ་ལྟར་ན་རིམ་གྱིས་སོ་སོ་རང་རང་གི་ཀུན་གཞི་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་དག་ནས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མཐོང་ཞིང་དེས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཡང་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ལ་གནས་པ་ཐོབ་ནས་དེ་ལས་ལངས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་བླངས་ཏེ། ཚོགས་གཉིས་སུ་ཁ་བསྐང་ནས་ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱང་རྒྱལ་བའི་སྐུ་ཉིད་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ར། །དེ་ལྟར་ན་འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ནི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བ་དེ་ཡང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས། སྒྲུབ་པ་ཡི་ནི་རྟེན་གྱུར་པ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། །ཞེས་གསུངས་པའོ། །དེ་ནི་ད་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྒྱུ་མཐུན་པས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་དྲི་མ་སྣ་ཚོགས་དང་བཅས་པའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཡིན་ཞིང༌། དྲི་མ་ཕྱོགས་འགའ་དང་བྲལ་བའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་ལ། མཐའ་དག་བག་ཆགས་དང་བཅས་ཏེ་སྤངས་པའི་དུས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དོན་ནི་ད་ལྟར་གྱི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྤྲོས་བྲལ་འོད་གསལ་འདི་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུན་རྒྱུད་དྲི་མ་མཐའ་དག་བག་ཆགས་དང་བཅས་ཏེ་སྤངས་པའི་དུས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་གྱི་གཞན་ནས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་པས་རང་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ནི་དེ་ནི་ཁམས་དང་ས་བོན་ཞེས་ཀྱང་ས་བཅུའི་མགོན་པོས་བཤད་དེ། རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའོ། །གལ་ཏེ་སྒྲུབ་པ་ཡི་ནི་རྟེན་གྱུར་པ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་སྤྱིར་བསྟན་པ་ལས། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་རིགས་སམ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་མེད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྟོང་པ་ཉིད་འབའ་ཞིག་གི་ལྡོག་པ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་


DTG122_Page_0234
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྲལ་བའི་ཕྱིར། རིགས་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པས་ཆོས་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཉིད་རིགས་ལ་སོགས་པར་འཐད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། རང་བཞིན་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་རིགས་ཡིན་ལ། རྣམ་འགྱུར་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་གཉི་གར་གཉི་ག་ཁས་ལེན་དགོས་སོ་ཞེས་འཕགས་པ་རྣམ་གྲོལ་སྡེས་བཤད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ལས་མ་གཏོགས་པ་བེམས་པོའི་ཆོས་ཅན་འགའ་ཞིག་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་ཀྱང་དེ་དང་དེའི་ཆོས་ཉིད་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། མཚན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་འགལ་བའི་ཕྱིར། རྟ་བ་ལང་གི་རིགས་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པས་ན་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་སོགས་པ་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མེད་ཀྱང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་དགེ་བ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཡོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་སོགས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལོག་སྲེད་ཅན་དག་གདོན་མི་ཟར་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་འགའ་ཞིག་གི་ཁྱིམ་ན་འོ་མ་དང་ཞོ་ཡོད་པ་ལས། ཡང་མི་ཞིག་གིས་ཁྱོད་ལ་མར་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་པས། དེས་སྨྲས་པ་བདག་ལ་མར་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་ཀྱང༌། འདི་ལྟར་ཞོ་ནི་ཡང་དག་པར་མར་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཐབས་ལ་མཁས་པས་གདོན་མི་ཟ་བར་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མར་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །སེམས་ཅན་དག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཀུན་ལ་སེམས་ཡོད་དོ། །གང་སེམས་ཡོད་པ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་དང༌། གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་


DTG122_Page_0235
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་མཐོང་བར་མི་ནུས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། བུད་མེད་དབུལ་མོ་དེ་ཉིད་ལ་གཏེར་ཡོད་པ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དབུལ་མོ་དེས་གཏེར་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་བསྟན་ཀྱང་མི་ཤེས་པ་བཞིན་དུ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཡོད་པ་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པས་བསྒྲིབས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཤེས་ཤིང་མ་མཐོང་ནས་དེ་དག་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་ཏེ། དེ་དག་མགུ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལས་ཀྱང༌། འགྲོ་བ་འདི་དག་མ་ལུས་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །འདི་ན་སྣོད་མིན་སེམས་ཅན་གང་ཡང་མེད། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་བསྟན་པ་ལས་ཀྱང༌། །ཇི་ལྟར་དྲི་ངས་སྨད་པའི་གོས་དག་གི །ཡོངས་སུ་དཀྲིས་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གཟུགས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དཔེར་ན་གོས་རུལ་གྱིས་དཀྲིས་པའི་རྒྱལ་བའི་སྐུ་གཟུགས་མི་མཐོང་བ་བཞིན་དུ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་མོད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མས་དཀྲིས་པས་མཐོང་པར་མི་ནུས་ལ། དེ་ཉིད་བསལ་ན་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མིང་འཐོབ་པོ་ཞེས་དོན་འདི་ཉིད་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་དྲང་སྲོང་གི་གཙུག་ལག་གི་གཞུང་དུ་མ་སྣང་མོད་ཀྱི་ཚིག་མངས་སུ་དོགས་པས་མི་སྤྲོའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རིམ་གྱིས་བརྒྱུད་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་པ་ཡང་གཅིག་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་དང༌། ལམ་གྱིས་སྦྱང་བར་བྱ་བའི་རིགས་ཀྱང་མཐར་ཐུག་གི་དབང་དུ་བྱས་ན་གཅིག་ཉིད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སོ། །འོན་ཀྱང་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། ཇི་སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ངལ་སོ་བའི་བསྟི་གནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་ཡོད་ཅིང་དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་དང༌། ལམ་གྱིས་སྦྱང་བར་བྱ་བའི་རིགས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཐ་དད་པར་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་འཕགས་པ་མྱ་ངན་


DTG122_Page_0236
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་འདས་པའི་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། དཔེར་ན་རྡོ་རྗེ་རིན་པོ་ཆེ་གཟི་བརྗིད་ཆེན་པོ་ནི་ཅིས་ཀྱང་བཅག་པར་མི་ནུས་ལ། རྣམ་གྲངས་གཞན་ཐམས་ཅད་ནི་དེས་ཆོམ་པར་འགྱུར་མོད་ཀྱི། ལུག་གི་རྭ་ནི་མི་ཆོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་ཆེན་པོ་འདིས་ཀྱང༌། ཤིན་དུ་སྡིག་པའི་ལས་བྱེད་པ་འདོད་ཆེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་གཞག་པར་མི་ནུས་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེས་ལུག་གི་རྭ་ལ་མི་ཚུགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་རིགས་ཆད་ཀྱི་གང་ཟག་ཀྱང་གསུངས་ལ། གཞན་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས་ཀྱང༌། དཀར་པོ་དམན་པ་ཡོད་པ་རྒྱུ་དང་བྲལ། །ཞེས་རྒྱུ་དང་བྲལ་བ་གཏན་དུ་བའི་རིགས་ཆད་གསུངས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་དུ་མ་ལས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཐ་དད་པར་གསུངས་པ་དང༌། དེ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་ལམ་དང་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་བ་རུ་རའི་ཕུང་པོའི་མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་རྒྱ་དང་རྔམས་སུ་དཔག་ཚད་ཙམ་ཡོད་པའི་བ་རུ་རའི་ཕུང་པོ་ལས་ལོ་བརྒྱ་བརྒྱ་ཞིང་རེ་རེ་ཕྱུང་ན་ཟད་པར་འགྱུར་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཁམས་ནི་མི་ཟད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་ན་འགལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡོད་པའི་ཟད་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱིས་བོན་དངོས་པོར་གྱུར་ལ། ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་འོངས་པ་འམ། གློ་བུར་དུ་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བསྒོས་པ་འགའ་ཞིག་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ས་བོན་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཉིད་དུ་ངེས་ཤིང༌། དེ་ལས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཁོ་ན་འབྱུང་གི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གཞན་རྣམས་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་རིགས་སོ་སོར་ངེས་པ་དང༌། དེ་སྦྱང་བར་བྱེད་པའི་ལམ་གྱིས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡང་ཐ་དད་པ་གསུམ་དུ་ངེས་ཤིང༌། དེས་སྦྱངས་པའི་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཐ་དད་པ་གསུམ་དུ་ངེས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་དམན་པ་རྣམས་ལས་འདས་ནས་མཐར་ཐུག་པར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རིགས་དང་ཐེག་པ་གཅིག་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ནི་དགོངས་


DTG122_Page_0237
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་ལས་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ས་བཅུའི་མགོན་པོ་ཆེན་པོས་ཀྱང༌། །ཆོས་དང་གང་ཟག་གྲོལ་བ་དག །མཚུངས་ཕྱིར་རིགས་ནི་ཐ་དད་ཕྱིར། །བསམ་གཉིས་ཐོབ་ཕྱིར་སྤྲུལ་པའི་ཕྱིར། །མཐར་ཐུག་ཕྱིར་ན་ཐེག་གཅིག་ཉིད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཐེག་པ་གཅིག་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་བགྲོད་བར་བྱ་བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ་ཞེས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པར་མཚུངས་པས་ཐེག་པ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་འགྲོ་བ་པོ་ཡིན་པས་ཐེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རིགས་དང་ཐེག་པ་གཅིག་པ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་དང་འགལ་ཞེས་པའོ། །འདི་ནི་མི་འཐད་དེ་ས་བོན་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་འདོད་པ་ནི་ཕུང་རང་རིགས་ཕ་དུ་མའི་སྒོ་ནས་བཀག་ལ། གཞན་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་དངོས་པོར་བསྟན་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་པ་ལ་དགོངས་ཤིང་དངོས་པོར་ཞེན་པའི་བྱིས་པ་རྣམས་དྲང་བའི་དོན་དུ་གསུངས་པའོ། དབྱེ་བ་ཐ་དད་པ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡང་གནས་སྐབས་ཐ་དད་པ་ལ་དགོངས་ཤིང༌། དེ་ལྟར་བསྟན་པས་འདུལ་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་གསུངས་པ་སྟེ། དེའི་དོན་ནི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དབུགས་ཕྱུང་བའི་བསྟི་གནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་ཅིང༌། དེ་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱང་ཐ་དད་པ་དང༌། ལམ་དང་འབྲས་བུས་བསྡུས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བ་དེ་ཉིད་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་འཇོག་སྟེ། ཇི་ལྟར་གཞན་གྱི་སྒྲ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་ཉིད་ཐར་པ་ཐོབ་པར་འདོད་ཅིང༌། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་ཙམ་དུ་རྟོགས་པར་ནུས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྟེན་པའི་ཆ་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་དེ་ལས་གཞན་དུ་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་རང་ཉིད་ཐར་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དང༌། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་དང༌། གཟུང་བ་རང་བཞིན་མེད་


DTG122_Page_0238
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྟེན་པའི་ཆ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཉིད་དུ་འཇོག་ཅིང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དང༌། བདག་མེད་གཉིས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པར་ནུས་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྟེན་དུ་འདུག་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཞེས་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཉིད་སྔར་བསྟན་པའི་མོས་པ་དང་བསྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྟགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དེ་རྣམས་དང་འབྲེལ་པས་ཀྱང་རིགས་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །རིགས་ནི་ཐ་དད་རུང་མ་ཡིན། །ཞེས་བརྩད་པའི་ལེན་དུ། །རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡིས། །དེ་ཡིས་དབྱེ་བ་ཡོངས་སུ་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་དམ་པའི་ཆོས་པད་མ་དཀར་པོ་ལས། །ཇི་ལྟར་ཁམ་སྣོད་རྫ་མཁན་གྱིས། །འཇིམ་པ་མཚུངས་པ་ལས་བྱས་པ། །དེ་ལས་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་ནི། །བུ་རམ་འོ་མ་མར་དང་ཆུ། །ཡང་ན་ལ་ལ་མི་གཙང་དང༌། །ཁ་ཅིག་ཞོ་ཡི་སྣོད་དུ་གྱུར། །ཁམ་པ་སྣ་གཅིག་དེ་བླངས་ཏེ། །རྫས་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་སྣོད་དུ་བྱས། །ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་བཅུག་པ་བཞིན། །དེ་ནི་སྣོད་ཀྱང་སོ་སོར་རྟོགས། །དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་བྱེ་བྲག་མེད། །ཐ་དད་མོས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས། །ཐེག་པ་ཐ་དད་རབ་སྟོན་ཀྱང༌། །ཐེག་པ་སངས་རྒྱས་ཐེག་པར་ངེས། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། །དེ་དག་གི་དོན་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་རིག་པ་གསལ་བ་ཙམ་དུ་མཚུངས་པས་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ལམ་དང་འབྲས་བུའི་ཐེག་པ་ཡང་གཅིག་ཉིད་ཡིན་མོད་ཀྱི། །ཇི་ལྟར་རྫ་མཁན་གཅིག་གིས་འཇིམ་པ་མཚུངས་པ་ཅིག་ལས་སྣོད་རྣམ་པ་མཚུངས་པ་དུ་མ་བྱས་པ་ན། །དེ་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་འམ་རང་བཞིན་གྱིས་དབྱེ་བ་མེད་མོད་ཀྱི། དེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྦྲང་རྩི་དང་ལི་ཁར་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་བླུགས་པ་ན། །ཡོན་ཏན་དེ་རྣམས་ཀྱི་དབྱེ་བས་འགའ་ཞིག་ནི་སྦྲང་རྩིའི་བུམ་པའོ། །འདི་ནི་ལི་ཁ་རའི་བུམ་པའོ་ཞེས་སོ་སོར་འཇོག་པ་


DTG122_Page_0239
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་བཞིན་དུ། །སེམས་ཅན་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་ལ་དབྱེ་བ་མེད་ཀྱང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དེ་རྣམས་ཀྱང་སོ་སོར་འབྲེལ་བས་རིགས་ཐ་དད་བར་འཇོག་ཅིང༌། །དེ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་ལམ་དང་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡང་ཐ་དང་པར་བསྟན་པའོ། །རིགས་ཆད་པ་བསྟན་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་འདི་དག་ནི་ཐར་པ་དང་མཐུན་པའི་མདོ་དང་འདུལ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྐུར་བ་བཏབ་པས། །སྔར་བསགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་འབྱིན་མི་ནུས་པར་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་བཅོམ་པ་སྟེ། །དེ་འདྲ་བའི་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་བཅས་པའི་རིགས་ལ་ཐར་པ་ཐོབ་མི་ནུས་པ་ལ་དགོངས་ཤིང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་འདྲ་བའི་ལྟ་བ་སྐྱེས་པ་སྤང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་སྐྱེད་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་བསྟན་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་དགོངས་པ་ཅན་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ནི། གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་མ་ལྟོས་པར་གཅིག་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་བསྟན་པའམ། གཞན་ཡང་གནས་སྐབས་ཐ་དད་པ་ལ་དགོངས་ཤིང་དེ་ལྟར་བསྟན་པས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་པས་སྐྱོན་མེད་དོ། །ཡང་སྔར་བསྟན་པའི་རིགས་ཀྱི་རྟགས་རྣམས་ཀྱང་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་རྣམས་ལ་རྟག་ཏུ་ལྡན་པར་ངེས་པ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་སྙིང་རྗེ་མེད་ཅིང་རང་ཉིད་འབའ་ཞིག་གྲོལ་བར་འདོད་པ་དང༌། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམས་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་པའམ། རྐྱེན་ངེས་པ་མེད་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་བརྟེན་ནས། སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་ཞིང་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པ་དང༌། དེ་འདྲ་བའི་རང་བཞིན་ལ་མོས་བ་ལྟ་བུར་སྣང་ལ། ཡང་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་ཞིང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་དཀའ་བའི་སྤྱོད་པ་བཟོད་པ་རྣམས་ཀྱང་རྐྱེན་གང་ཡང་རུང་བ་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་མྱོང་བའི་ཚད་མས་


DTG122_Page_0240
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྲུབ་པ་དང༌། བསྟན་བཅོས་དབུ་མའི་སྣང་བ་ལས་ཀྱང་དེ་ལྟར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་གསུང་རབ་དག་ལས་ཕྱོགས་དུ་མས་གསུངས་མོད་ཀྱི། མཐར་ཐུག་ལ་རིགས་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པར་ཚད་མའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་གཞག་པར་ནུས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་རིག་པ་གསལ་བ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང༌། གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མིང་ཤེས་པ་རྣམས་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་རེས་འགའ་བ་ཉིད་དུ་དམིགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ལ། མྱོང་ཞིང་རིག་པ་ཙམ་ནི་རྟག་ཏུ་སེམས་ལ་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། མེལ་ཚ་བ་བཞིན་ནོ། །དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་གྲུབ་སྟེ། རིག་པ་དང་སྟོང་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཕན་ཚུན་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་དབྱེར་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ན་དྲི་མ་རྣམས་གློ་བུར་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པས་དེ་དང་འགལ་བ་ཡང་དག་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་གཉེན་པོ་གོམས་ཤིང་མངོན་དུ་བྱས་པ་ན། ས་བོན་དང་བཅས་ཏེ་སྤངས་པར་ནུས་ལ། དེ་དག་སྤངས་པའི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མངོན་དུ་བྱས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་འདྲ་བའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་བདག་ཉིད་སོ་སོ་ལ་གྲུབ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མྱོང་བ་རིག་པ་ཙམ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བདག་ཉིད་ཀྱི་མྱོང་བའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་མདུན་དུ་བྱས་ནས། སེམས་ཉིད་དུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་ན། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་ཡང་བླ་སྟེ། སྤྱིར་མྱོང་རིག་ཙམ་གྱི་ལྡོག་པ་མདུན་དུ་བྱས་ནས་སེམས་སུ་ཐ་སྙད་བཏགས་པར་མྱོང་བའི་ཚད་མ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་སེམས་རྒྱུད་ཀྱང་གལ་ཏེ་སེམས་ཉིད་ཡིན་ན་མྱོང་རིག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་སེམས་སུ་གདགས་


DTG122_Page_0241
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་དོན་མེད་པས་སེམས་ཉིད་མ་ཡིན་པར་ཟད་དོ། འདི་ནི་སོ་སོར་ངེས་པའི་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་མཚན་ཉིད་སྤྱིའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པ་ཚད་མ་གཅིག་གི་བྱེད་པ་སྟེ། གཏན་ཚིགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁྱབ་པ་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་ཡང་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དཔེར་ན་མདུན་དུ་བྱས་པའི་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་ལ་མེར་ཐ་སྙད་བྱེད་པས་ན་གསལ་ཞིང་འབར་བ་འམ། ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ལྡོག་པ་འགའ་ཞིག་མདུན་དུ་བྱས་ནས་མེར་ཐ་སྙད་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་ཁྱད་པར་དེ་རྣམས་གང་ཡིན་ཡང་བླ་སྟེ། སྤྱིར་ཚ་ཞིང་སྲེག་པ་ཙམ་གྱི་ལྡོག་པ་དེ་ཉིད་མདུན་དུ་བྱས་ནས་མེར་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་ཉིད་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཚད་མ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་མ་མཐོང་བའི་ཡུལ་གཞན་ན་ཡོད་པའི་མེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། གལ་ཏེ་མེ་ཡིན་ན་ཚ་ཞིང་སྲེག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། ད་ལྟ་ཡིན་ན་མེར་ཐ་སྙད་གདགས་པའི་དོན་མེད་པས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྔར་སོ་སོར་ངེས་པའི་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞུགས་པའི་ཚད་མ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་རིགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བ་དེ་འདྲ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་འཇམ་དཔལ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ལས། ཁྱེའུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རང་གི་སེམས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལས་མ་རྟོགས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ལས་གཞན་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །རང་གི་སེམས་རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ་རང་གི་སེམས་དཔེན་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་དཔེན་ནོ། །རང་གི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །རང་གི་སེམས་རྣམ་པར་དག་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་རེ་ཞིག་མངོན་དུ་བྱས་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང༌། ཕྱིས་དེ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་བས་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན།


DTG122_Page_0242
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་ཡིན་ཏེ། སྤྱིར་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་ཆད་པ་ཉིད་མི་འཐད་པ་ནི་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་ལ། དྲི་མ་རྣམས་ཀྱང་འབྱུང་བ་ཡང་མི་འཐད་དེ། དེ་དང་འགལ་བའི་གཉེན་པོ་གོམས་ཤིང་མཐར་ཐུག་པས་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བར་འགྱུར་བ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ས་བོན་དང་བཅས་ནས་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བདག་ལྟའི་ས་བོན་སྤང་བའི་ཕྱིར། སླར་མི་གཤེགས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང༌། །འཚེ་བ་མེད་དང་ཡང་དག་དོན། །རང་བཞིན་ལས་ནི་ཕྱིར་ལོག་ན། །འབད་དུ་ཟིན་ཀྱང་མི་ཟློགས་ཏེ། །བློ་ནི་དེ་ཕྱོགས་འཛིན་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་དོན་ཡང་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པ་སོ་སོ་རང་གི་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་དེ་འདྲ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པ་དང༌། །སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་ཚུར་ལ་གཞོམ་མི་ནུས་ཤིང༌། ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འཚེ་བ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་སྐྱོ་བའི་འཚེ་བ་མེད་པ་ས་ཆེད་དུའི་གཉེན་པོ་གཞན་བསྒོམ་པའི་སྒོ་ནས་བཟློག་པ་ཡང་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་གཅིག་ཉིད་ཀྱང་རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་དེ། འདིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ལམ་གྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་སྔར་བསྒྲུབས་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱང་འགལ་བ་དུ་མ་མི་འཐད་དེ། གཅིག་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱང་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ལམ་མཐར་ཐུག་པ་ནི་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་པ་ཡང་གཅིག་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་མཐར་ཐུག་པ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ཞེས་ཀྱི་དེ་ཙམ་གྱིས་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་རིགས་མཐར་ཐུག་པ་རྒྱལ་པོའི་རིགས་གཅིག་ཉིད་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་ཙམ་གྱིས་མི་རྣམས་རིགས་གཅིག་དུ་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། འདིར་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་ཙམ་རྟོགས་ཤིང༌། རང་ཉིད་ཐར་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་དེ་ལྟར་བསྒོམས་པ་དེ་ཉིད་རིམ་གྱིས་བདག་མེད་པ་གཉིས་རྟོགས་ཤིང། བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས། དམན་པའི་ལམ་དེ་དག་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་གྱི་རྒྱུན་གཅིག་གི་ཐོག་མ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན་པས་མཐར་ཐུག་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ཞེས་པ་སྟེ། ཇི་


DTG122_Page_0243
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བག་ཡོད་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་དུ་འདུས་པ་བཞིན་ནོ། །འདིར་ཐེག་པ་དམན་པའི་ལམ་དེ་དག་ལས་བྱང་ཆུབ་དམན་པ་ཉིད་ཐོབ་ནས་དེ་ཉིད་དུ་མཐར་ཐུག་ཅིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་བགྲོད་དུ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མི་རྣམས་ཀྱི་རིགས་སོ་སོར་ངེས་ཤིང་དམངས་རིགས་ལས་རིམ་གྱིས་རྒྱལ་པོ་ཉིད་དུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པས་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། །དེ་ཉིད་ཚོལ་ལ་ཐོག་མར་ནི། །ཐམས་ཅད་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་ངེས་པར་བསྟན་པ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་པར་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་བརྫུན་གསུངས་པ་མི་མངའོ། །ཐེག་པ་ནི་གཅིག་ཁོ་ནར་ཟད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང༌། མི་མཁས་གང་ཞིག་དམན་ལ་མངོན་དགའ་ཞིང༌། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་མང་ལ་སྤྱད་མ་སྤྱད། །འཁོར་བ་ལ་ནི་ཆགས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་བ། །དེ་དག་རྣམས་ལ་མྱ་ངན་འདས་པ་བསྟན། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་རབ་ཏུ་རྟོགས་བྱའི་ཕྱིར། །ཐབས་འདི་རང་བྱུང་གིས་ནི་མཛད་འགྱུར་གྱི། །དེ་དག་རྣམས་ལ་ཁྱེད་ཅག་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ནི་ནམ་ཡང་མི་གསུང་ངོ༌། །ཅི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སྐྱོབ་པ་དུས་ལ་གཟིགས། །དལ་བ་གཟིགས་ནས་དེ་ཡི་འོག་ཏུ་གསུངས། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བར་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། །ཡང༌། ཐེག་པ་གཅིག་སྟེ་གཉིས་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །གསུམ་པ་ནམ་ཡང་ཡོད་མིན་འཇིག་རྟེན་ན། །སྐྱེས་བུ་མཆོག་རྣམས་ཐབས་ཀྱི་ཐེག་པ་གང༌། །སྣ་ཚོགས་ཉེ་བར་སྟོན་པར་མཛད་མ་གཏོགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་བ་ལས། སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་མཚུངས་མེད་བསྒྲུབ་བྱ་བ། །བྱང་ཆུབ་བརྙེས་ནས་དེ་སྲིད་ང་ཡི་ཚེ། །བར་མདོར་ནི་མྱ་ངན་འདའ་བ་མེད། །འོན་ཀྱང་མྱ་ངན་འདའ་བར་ངས་བསྟན་ཏེ། །རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་རྣམས་མི་རྟག་བསྟན། །ལྷག་མ་ལུས་པ་ལྟར་ཡང་ངས་བསྟན་ཏེ། །དེ་ཡི་ཚེ་ན་ཕྱི་མའི་མཐར་བཏགས་སོ། །ད་ཡི་མྱ་ངན་འདའ་


DTG122_Page_0244
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཅིག་ཐེག་པ་གཅིག །ང་ཡི་ཐེག་པ་ཐ་དད་མེད་པ་སྟེ། །ཡང་དག་དུ་ན་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན། །དེ་ནི་ཐབས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་ཤེས་པར་གྱིས། །རྒྱུད་གཞན་བསམ་པ་ཆུང་བའི་སྐྱེ་བོ་དག །འཕྲལ་དུ་ཐོས་པས་འཇིགས་པར་འགྱུར་སྲིད་ཅེས། །དེ་དག་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་གསུམ་བསྟན་གྱི། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཐེག་པ་གསུམ་དང༌། ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་པ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཉིད་དུ་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་ངེས་པར་བསྟན་པ་ནི། དམན་པ་ལ་མོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རིམ་གྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་གསུངས་ཀྱི། དམན་པའི་འབྲས་བུ་དེ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་གཞོག་ཅིང་མཐར་ཐུག་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཡོད་བཞིན་དུ་དམན་པའི་འབྲས་བུ་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པ་དང། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐུགས་མཉམ་པར་མི་གཟིགས་ཕ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་བས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། འཕགས་པ་དམ་པའི་ཆོས་པད་མ་དཀར་པོ་ལས། རྡུལ་བྲལ་བྱང་ཆུབ་ཁྱད་པར་ཅན་རེག་ནས། །གལ་ཏེ་ང་ཡིས་ཐེག་པ་དམན་པ་ལ། །སེམས་ཅན་འགའ་ཞིག་བཀོད་པར་གྱུར་ན་ཡང༌། །ང་ལ་སེར་སྣའི་ཉེས་འགྱུར་ལེགས་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་བདེན་པའི་ལེའུ་ལས་ཀྱང༌། འཇམ་དཔལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་གིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པའི་སྙིང་པོ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །ང་ལ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཇམ་དཔལ་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁ་ཅིག་ལ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པར་འགྱུར་ལ། ཁ་ཅིག་ལ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ། ཁ་ཅིག་ལ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་སྟོན་པར་འགྱུར་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པར་ཡང་འགྱུར་ཞིང༌། མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཉེས་པར་ཡང་འགྱུར། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཉི་ཚེ་བར་ཡང་འགྱུར་ལ། འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པར་འགྱུར་ཆོས་ལ་སློབ་དཔོན་གྱིས་


DTG122_Page_0245
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔེ་མ་ཁྱུད་བྱས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །འཇམ་དཔལ་གཞན་ཡང་ང་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་གང་དང་གང་སྟོན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ལ་གཞོལ་བ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འབབ་པ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་འདྲེན་པར་བྱེད་པ། ཕྱོགས་གཅིག་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་ཕ་ལས་ཀྱང༌། འདྲེན་པ་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་མཉམ་པའི་སེམས། །ང་ལ་ཐ་དད་འདུ་ཤེས་ན་མ་ཡང་མེད། །ཐེག་པ་དམན་པ་གཞན་ལ་ངས་བསྟན་ན། །དེ་ནི་ང་ལ་སེར་སྣའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་མདོ་སྡེ་འདིས་བསྟན་པར་བྱ་བ་ངེས་པའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དང༌། གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་པའི་དབྱེ་བ་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ཞེས་པ་ཡང་དྲང་བའི་དོན་ཏེ། དོན་དམ་པར་ཐེག་པ་མེད་ཅིང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲོ་བའི་གང་ཟག་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གནས་སྐབས་ཀྱི་ལམ་དང་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་ངེས་པ་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ཞིང༌། གཞན་ཡང་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། ལྷ་དང་ཚངས་པའི་ཐེག་པ་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དུ་མ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་འབྲས་བུའི་རིགས་གསུམ་དུ་འདུས་ཤིང༌། དེ་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ལམ་ཡང་གསུམ་དུ་འདུས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ལས་བཟློག་པའི་དོན་ནི་ངེས་པའི་དོན་ཞེས་བྱའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་ཉན་ཐོས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ས་བོན་དང་བཅས་ཏེ་སྤངས་ཞེས་པ་ནས་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་རྣམས་ལ་དེ་ལྟར་འཛིན་པའི་བློ་གཞན་ཡང་འཁྲུལ་བའོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དེ་དག་གིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྩ་བ་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉིད་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དམིགས་པ་དང་ནི་བཅས་པའི་


DTG122_Page_0246
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས། །འགགས་པ་སླར་ཡང་སྐྱེ་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་གསུངས་པ་འམ། སེམས་ནི་དམིགས་དང་བཅས་རྣམས་ཀྱི། །མྱ་ངན་འདས་པ་དཀའ་བར་གནས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་དམ་པའི་ཆོས་པད་མ་དཀར་པོ་ལས། དགེ་སློང་ངམ་དགེ་སློང་མ་གང་ལ་ལ་ཞིག་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་དུ་ཁས་འཆེ་ཞིང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པར་བདག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་རེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ཞིང༌། བདག་གི་ལུས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཐ་མ་ནི་འདི་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་སྨྲས་ན། ཤཱ་རིའི་བུ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཀྱང༌། །དེས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་ན། སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གྱིས་མཁྱེན་བཞིན་དུ་འདིའི་སྐྱེ་བ་ལུང་མ་བསྟན་ལགས་སོ་ཞེས་པའི་ལན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་ང་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་བསྔོ་བའི་སྐྱེ་བ་འདོགས་པར་མི་མཛད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འདིའི་སྐྱེ་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བསྔོས་པ་ཡིན་པར་འདོགས་པར་མཛད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་ཆོས་བཅུ་པ་ལས་ཀྱང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉན་ཐོས་ཟག་པ་མ་མཆིས་པ་སྲིད་པ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཡང་དག་པར་ཆད་པ་རྣམས་རིགས་མཆིས་སུ་ལགས་ཀྱང༌། ཇི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཕྱིར་དཔེ་ཉོན་ཅིག །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བའི་བུ་ཞིག་བཟོའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་སོབ་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ཡང་དབང་པོ་རྟུལ་ལ་དབང་པོ་རྣོ་བ་མ་ཡིན་པས་ཕྱིར་བསླབ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྔར་སློབ། སྔར་བསླབ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕྱིས་སློབ་པར་འགྱུར་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། འོན་ཀྱང་གཞི་ངེས། དེ་རྒྱལ་


DTG122_Page_0247
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོའི་བུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་དམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་ལྟ་མ་ལགས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་བུ་ཞེས་བརྗོད་པར་བགྱི་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རིགས་དང་ལྡན་པ། སྔར་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་བྱེད་ཅིང༌། ཕྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ལྷ་མོ་དཔལ་ཕྲེང་གིས་ཞུས་པ་ལས་ཀྱང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་ལགས་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་དང་རིང་བ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐའ་དབུགས་ཕྱིན་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བཞི་པོ་གང་ལགས་པ་དེ་དག་ཀྱང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགོངས་པ་ཅན་དང༌། ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། དྲང་བའི་དོན་དང༌། རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་ལུང་བསྟན་པར་བགྱི་བ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཆི་འཕོ་ནི་འདི་གཉིས་ལགས་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། རྒྱུན་ཆད་པའི་འཆི་འཕོ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་འཆི་འཕོ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་རྒྱུན་ཆད་པའི་འཆི་འཕོ་ནི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་འཆི་འཕོ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དབང་ཐོབ་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལུས་རྣམས་ལགས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་འཆི་འཕོ་འདི་གཉིས་ལས་རྒྱུན་ཆད་པའི་འཆི་འཕོའི་དབང་དུ་བགྱིས་ཏེ། བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ་སྙམ་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་འབྱུང་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་ལྷག་མ་དང་བཅས་


DTG122_Page_0248
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་བགྱིས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། བདག་གིས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏོ་སྙམ་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་འབྱུང་པ་ལགས་སོ། །བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། ལྷ་དང་མིར་བགྱི་བ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། སློབ་པ་བདུན་པོ་དག་གིས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་པ་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་པ་སྔོན་མ་བགྱིས་པ་དེ་སྤངས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། བྱ་བ་བྱས་སོ་སྙམ་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་དྲིས་པ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཡང༌། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་མ་སྤངས་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མ་འཚལ་བ་ཡང་མཆིས་པའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉོན་མོངས་པ་དག་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གནས་ཀྱི་སའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ལྗང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་ཀྱི་ས་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ལྟ་བ་གཅིག་ལ་གནས་པའི་གནས་ཀྱིས་དང༌། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་གནས་པའི་གནས་ཀྱིས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ལ་གནས་པའི་གནས་ཀྱིས་དང༌། སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་གནས་པའི་གནས་ཀྱི་ས་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་ཀྱི་ས་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ནས་ལྡང་པ་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཀྱང་སྐད་ཅིག་པ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་རིག་པའི་གནས་ཀྱིས་ཐོག་མ་མཆིས་པའི་དུས་ནས་མཆིས་པ་ནི་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་ཀྱིས་བཞི་པོ་འདི་དག་གི་ནང་ན་སྟོབས་ཆེ་བ་གང་ལགས་པ་དེ་ནི། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པ། མ་རིག་པའི་གནས་ཀྱིས་སྟོབས་ཆེ་བའི་གྲངས་སམ། ཆ་འམ་བགྲང་པ་འམ་དཔེ་འམ་རྒྱུར་ཡང་མི་བཟོད་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་མ་རིག་པའི་གནས་ཀྱིས་ནི་སྟོབས་ཆེ་བ་ལགས་ཏེ།


DTG122_Page_0249
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་གནས་པའི་ས་ཞེས་ཀྱང་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་བདུད་སྡིག་ཅན་ནི་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷའི་ནང་དུ་གཏོགས་ཀྱང༌། འདི་ལྟར་གཟུགས་དང༌། ཁ་དོག་དང༌། གཟི་བརྗིད་དང༌། སྟོབས་དང༌། འཁོར་དང༌། དབང་ཕྱུག་གིས་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་དུ་མ་རིག་པའི་གནས་ཀྱི་ས་སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་གནས་པའི་གནས་ཀྱི་ས་ཞེས་བགྱི་བས་ཀྱང༌། གནས་ཀྱི་ས་བཞི་པོ་འདི་དག་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་ལས་འདས་པ་སྙེད་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་བཞི་དང་ཡང་ཡུན་རིང་པོ་ནས་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཤེས་པས་མི་བརྫི་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཞོམ་པ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་རིག་པའི་གནས་ཀྱི་ས་ནི་སྟོབས་ཆེ་བ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་ལེན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་སྲིད་པ་གསུམ་པ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་རིག་པའི་གནས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ཟག་པ་མ་མཆིས་པའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་ལུས་གསུམ་འབྱུང་བ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་རིག་པའི་གནས་ཀྱིས་ནི་ས་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཏུ་ཡིད་ཀྱི་ལུས་གསུམ་པོ་འདི་དག་འབྱུང་བ་དང༌། ཟག་པ་མ་མཆིས་པའི་ལས་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྟེན་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། གཞན་ཡང་དེ་དག་གི་དབུགས་ཕྱུང་བ་བཞི་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་འཚལ་བ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ལགས་སོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་སྤང་བར་བྱ་བ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ལགས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་མངོན་དུ་བགྱིས་པ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ལགས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་བསྒོམས་པ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་


DTG122_Page_0250
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཅི་ཞེ་ན། བྱིས་པ་བློ་ཞེན་རྣམས་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དོན་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །ཐེག་པའང་ཞེས་པ་ནི་དུ་མ་ཉིད་ཀྱང་བསྟན་པ་ཞེས་པའོ། །ཐེག་པ་མེད་པ་སུ་ལ་སྟོན་ཞེ་ན། འཕགས་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་རང་རིག་པ་དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དམ་པའི་དོན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་འམ་ཐབས་ཞེས་པའོ། །ཡང་ན་དམ་པའི་དོན་ནི་མཐར་ཐུག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ཡིན་ལ། སྔ་མ་ནི་དེའི་སྒོ་འམ་ཐབས་ཞེས་པའོ། །དེས་ན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་འཕགས་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བའི་དོན་ལ། ཐེག་པ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་དང༌། དེ་དག་གི་འབྲས་བུར་གྱུར་བའི་ཐེག་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་དབུ་མ་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ལ་འདོད་ཆེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་པའི་དོན་ནི་གང་དག་སྲིད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་བདེ་བ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བིན་དའི་གནས་ནི་ཉམས་དགའ་བར། །ཝ་ཉིད་གྱུར་ཀྱང་མཆོག་ཡིན་གྱི། །གོ་ཏམ་ཡུལ་རྣམས་སྤངས་པ་ཡི། །ཐར་པ་ནམ་ཡང་མི་འཚལ་ལོ། །ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུའམ། གཞན་ཡང་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྲིད་པའི་བདེ་བ་ཙམ་མངོན་པར་འདོད་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་དོན་དུ་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་ཡང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པས་སྤངས་པ་སྟེ། འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་དུ་བྱས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འདོད་ཆེན་པ་ནི་སྤྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་ཇི་སྐད་དུ། །བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱི་ལས་དང་ནི། །གཞན་ཡང་སྨོན་ལམ་དག་དང་ནི། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་དབང་འབྱོར་བའི། །དབང་གིས་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་


DTG122_Page_0251
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ས་ལ་གནས་པ་རྣམས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་གང་འདོད་པའི་གནས་སུ་སྐྱེ་བའོ། །སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་ནི་ས་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དུད་འགྲོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་དམན་པར་ཡང་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་ནི་བསམ་གཏན་བསྒོམ་ཡང་དེའི་དབང་གིས་བསམ་གཏན་གྱི་ལྷའི་སྐྱེ་བ་མི་འཛིན་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བའོ། །དབང་འབྱོར་བའི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་ནི་སྤྲུལ་པ་དག་གིས་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་འདིར་ནི་སྲིད་པར་སྨོན་ལམ་དང་ཐབས་སྔོན་དུ་བཏང་བས་ཞེས་པས་ཏེ། སྨོན་ལམ་གྱི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ཉིད་དུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང༌། བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་བསམ་གཏན་བསྒོམ་ཡང༌། དོན་དམ་པར་དེ་དག་གི་ཡུལ་དང༌། བདེ་བའི་རོ་ལ་མི་ཆགས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་དང༌། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་ཀྱང་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་སྟོང་པར་རྟོགས་པས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་མི་གོས་ཤིང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྣང་བ་དང་བཅས་པའི་བློས་དེ་དག་གི་དོན་བྱེད་པ་སྟེ། འདིའི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་གདུལ་བྱ་ཇི་ལྟར་འདུལ་བར་གྱུར་བའི་སྐུར་སྤྲུལ་ནས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ཅེས་པའོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་དང༌། ལྡན་པའི་དངོས་པོའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེའི་ཚུལ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་སྟེ། །དེའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འདོད་ཆེན་པོ་ནི་དོན་དམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོག་མ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཤེས་ཤིང༌། །གཟོད་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་མ་མཐོང་ནས་ཤིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ཞིང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ཞེས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ནི། སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་མངོན་དུ་བྱས་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང༌། རྗེས་ཐོབ་ལ་


DTG122_Page_0252
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་སྐུ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ལ་སོགས་པས་བྱེད་པར་ཇི་སྟེ་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་སྤྲུལ་པ་འབའ་ཞིག་གིས་དམན་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱས་ཀྱང་ཡིད་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་བས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ལེན་པའམ། གཞན་ཡང་རུང་སྟེ་དངོས་སུ་རང་ཉིད་ཀྱིས་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་བའོ། །བརྒྱ་ལ་གལ་ཏེ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི། དེ་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཡོད་ཅིང༌། དེ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ས་བོན་ཡོད་པ་ཅུང་ཟད་སད་པའི་དུས་ལ་བབ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་རྗེ་ལ་སོགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཚོགས་པས། དེའི་དྲི་མ་སྦྱོང་བར་འགྱུར་བའོ། །སྐབས་ཀྱི་དོན་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྔར་གྱི་དྲི་བ་ཇི་ལྟར་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར། རིགས་དང་རིགས་མེད་ཇི་ལྟར་ཅིས། །འདོད་ཆེན་པོར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་འགགས་པ། །ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་འདྲ། །ཞེས་པའི་ལན་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། །སྤྱིར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཚུལ་དུ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས། བདག་མེད་པ་དང་ཆོས་ལྔ་དང༌། །རང་བཞིན་རྟོགས་དང་བརྟག་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དྲིས་པའི་ལན་དུ། ཤེས་པར་བྱ་བའི་གནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་བསྡུས་པ་སྔ་མ་ལས་ཚུལ་གཞན་དུ་གྱུར་བ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རྟོག་པའི་གཟུང་བར་གྱུར་བའི་ཀུན་བརྟགས་པ། རྟོགས་པའི་བློ་ཉིད་དུ་གྱུར་བའི་བདག་ཉིད་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་མ་ལས་བྱུང་བའོ། །གལ་ཏེ་བརྟགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་མཚན་མ་ལས་འབྱུང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཀུན་བརྟགས་པ་དེ་འདྲ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་དུ་ཡང་འགྱུར་བས་འགལ་བ་མེད་ཅེས་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་གྱི་དབང་ནི་དངོས་པོའི་མཚན་མའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྣང་བ་འམ་ཞེན་པ་བློའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའོ། །དེ་ལྟར་ཞེན་པ་ཡང་རྣམ་པར་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཞེན་པའི་ཡུལ་དང༌། བློའི་བདག་ཉིད་དོ། ཡུལ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་འབའ་ཞིག་སྟེ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས། འདི་ནི་གཟུགས་སོ་


DTG122_Page_0253
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་མིང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་འདྲ་བའི་བརྡ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དོན་སྤྱིའི་དངོས་པོའི་མཚན་མ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གཉིས་དང༌། ད་ལྟར་རྟོག་ཅིང་ཞེན་པའི་གཞན་གྱི་དབང་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འཇོག་ཅེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ནང་དང་ཕྱིའི་ཆོས་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་ཞེས་པ་ཡང་ཞེན་པ་དང་བཅས་པའི་བློས་སྤྱིའི་ཚུལ་དུ་སྒོ་འདོགས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དངོས་པོའི་མཚན་མ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་མཚན་ཉིད་དང་མཚན་མའི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་གཉིས་ཚུལ་ཐ་དད་པས་དེའི་དབྱེ་བ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་ཤིང་དང་ཤ་པ་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་ཡང༌། ཤ་པ་ཤིང་གི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་པས་དེའི་དབྱེ་བར་འཐད་པ་བཞིན་དུ། དངོས་པོའི་མཚན་མ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་མཚན་མའི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞན་པས་ཁྱབ་ཅིང་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་དེའི་དབྱེ་བར་བསྟན་པའོ། །གལ་ཏེ་བ་ལང་གི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་ཀྱང་བ་ལང་གི་དངོས་པོའི་མཚན་མ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་བཞིན་དུ། ནང་དང་ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་མའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་ཀྱང༌། ཆོས་དེ་དག་གི་མཚན་མ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་དེ་ལྟར་ཞེན་པ་ནི་མཚན་མའི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཁྱབ་ཅིང༌། དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་བའི་ཁྱད་པར་དུ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། མཚན་མའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐ་སྙད་མ་ཐོགས་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དོན་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བླུན་པོས་བ་ལང་གི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ན། ལྐོག་ཤལ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐ་སྙད་མ་ཐོགས་ཤིང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་ཀྱང༌། དེ་འདྲ་བའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མིང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་མིང་དོན་དང་སྦྱར་ནས་མངོན་པར་


DTG122_Page_0254
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེན་གྱི། དོན་དང་མ་འབྲེལ་བའི་མིང་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མི་འཐད་པས་མཚན་མའི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་དབྱེ་བར་འཐད་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ནི་ཞེས་པ་མཚན་མའི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་མིང་དང་དངོས་པོའི་མཚན་མ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཡུལ་དེ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་མཚན་ཉིད་གཉིས་སོ། །དེ་འདྲ་བའི་ཀུན་བརྟགས་ནི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཆུད་པ་ཀུན་བརྟགས་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་པས་མཚན་མ་ལས་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་ལ། །མཚན་མ་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཀུན་བརྟགས་པའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་དེ་ནི་ཞེས་པའི་དོན་དངོས་པོའི་མཚན་མ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟེ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་སྔར་བསྟན་པ་ལས་གཉིས་པའོ་ཞེས་པ་སྟེ་གྲངས་གཉིས་པའོ། །དེ་ལ་གནས་ཤིང་དམིགས་པ་ལས་བྱུང་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཀུན་བརྟགས་རྟོག་པའི་གཟུང་བ་དེ་ལ་གནས་ཤིང་དམིགས་པའི་བློ་སྔ་མ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྣང་བའི་བློ་ཕྱི་མ་གཞན་གྱི་དབང་གི་བདག་ཉིད་དོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། འཕགས་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། ཡེ་ཤེས་རང་གི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཉིད་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། དེ་ལྟར་རྟོག་པའི་རིགས་པའི་ཆ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་ལྟར་བདེན་ཅིང་གྲུབ་པས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་འདིར་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་དབུ་མའི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་འམ་གཞན་ཡང་རུང་སྟེ། སེམས་ཉིད་རིག་པ་རང་གི་རིགས་སྔ་མ་ལ་རག་ལས་ཏེ། བྱུང་བ་སྒྱུར་མ་ལྟ་བུ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློས་སྒྲོ་བཏགས་ཤིང་ཞེན་པར་བྱས་པའི་དོན་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ལྟར་ཞེན་ཅིང་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དོན་གྱིས་སྟོང་པའི་གཞན་དབང་རིགས་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་ངུ་འཇུག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལྡོག་པས་གོ་


DTG122_Page_0255
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རིམས་བཞིན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཞེས་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་གྱི་དབང་ཡང་མ་དག་པ་དང་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བས་བསྡུས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཀུན་བརྟགས་པ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་དང༌། རྣམ་གྲངས་དང་ལྟོས་པའི་ཀུན་བརྟགས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཡོད་པའི་ཟླ་ལ་ལྟོས་ནས་འདི་ནི་མེད་པ་འབའ་ཞིག་གོ་ཞེས་པ་འམ། རིང་བ་དང་ཐུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་དབང་གིས་བློས་སྒྲོ་བཏགས་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ཆ་དང་རྣམ་གྲངས་དང༌། །ལྟོས་པའི་ཀུན་བརྟགས་རྣམ་པ་གསུམ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །རང་བཞིན་གསུམ་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་ལྔ་བསྡུས་པ་ཉིད་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྒོ་ནས་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་མིང་དང་རྒྱུ་མཚན་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་གི་རང་བཞིན་གྱིས་བསྡུས་ཏེ། དེ་ཡང་མཚན་མར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུང་བ་ནི་དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་བློའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་གཞན་གྱི་དབང་གིས་ཀྱང་བསྡུས་ལ། རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལ་ལོག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་གཞི་ཡིན་པས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །མིང་དུ་སྣང་བ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་འདི་བུམ་པ་ཞེས་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ནར་ཞེན་གྱི། དེ་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་སུ་ཞེན་པ་མེད་པར་སྤྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་མི་འཐད་པས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་འབའ་ཞིག་གོ །ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སྣ་ཚོགས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང༌། སེམས་ཅན་ལས་ཐ་དད་པ་མེད་པས་འཕགས་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་པའོ། །རང་བཞིན་གསུམ་པོ་ཉིད་ཀྱང་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་ལ། དེ་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པས་བསྡུས་པ་རྣམས་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པར་ཤེས་ཤིང༌། ཕྱི་རོལ་བས་བརྟགས་པའི་རྟག་པ་དང༌། བདག་


DTG122_Page_0256
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང། གཙང་བ་ལ་སོགས་པས་དབེན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིར་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་བས་བརྟགས་པའི་བདག་ལ་སོགས་པས་དབེན་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་མི་གཙང་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ཡིད་འབྱུང་བའི་གནས་མ་ཡིན་པས་དེ་དག་ཤེས་པ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་ཉིད་དུ་མ་གསུངས་པའོ། །འདིར་ཚིག་གི་དོན་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་ནི་ཤེས་པར་བྱེད་དེ་ཞེས་འོག་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གང་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རི་གཟར་གྱི་ཆུ་འབབ་པ་དང༌། ས་བོན་གྱི་སྐད་ཅིག་འགག་པར་འགྱུར་བ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །གཡོ་བ་སྤྲེའུ་དང་འདྲ་ཞེས་པ་སྟེ། རྒྱུན་མི་བརྟེན་པའམ་རྣམ་ཤེས་ཡུལ་ལ་གཡོ་བའོ། །སྦྲང་མ་ལྟ་བུར་རང་ཉིད་མི་གཙང་ཞིང་ཡུལ་མི་གཙང་བ་ལ་སྤྱོད་པ་སྟེ། མི་གཙང་བའི་རྫས་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་གང་བ་ལ་སོགས་པར་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །མགོན་མེད་པ་སྟེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྣང་བ་ལས་མ་གཏོགས་པ་དབང་ཕྱུག་ལྟ་བུའི་སྐྱབས་ཀྱི་གནས་མེད་པ་སྟེ། འདིས་ཀྱང་འགྲོ་བ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །མེ་འབར་བ་ལྟར་ཡུལ་ལ་འདོད་པ་མཆེད་ཅིང་ཆོག་མི་ཤེས་པ་འམ། དེའི་རེག་བྱ་ལ་ཞེན་ཅིང་ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་ཞེས་པའོ། །ཟོ་ཆུན་ལྟར་འཁོར་བ་ཉིད་གསལ་བར་བཤད་པ་ནི། སྲིད་པའི་འགྲོ་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་འདྲ་བའི་ལུས་འབྱུང་ཞིང་འཇུག་པ་ལ་རང་དབང་ཐོབ་པའི་སེམས་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། སྒྱུ་མ་དང་རོ་ལངས་དང༌། ཤིང་གི་འཁྲུལ་འཁོར་དང་འདྲ་བར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་དབང་བསྒྱུར་བའི་སེམས་མེད་ཅེས་པའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཅན་གྱིས་དེ་འདྲ་བའི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཤེས་པ་ནི་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་འཁོར་བ་ལ་ཡིད་བྱུང་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་པར་


DTG122_Page_0257
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་བའི་དགོངས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པས་ཀྱང་རིམ་གྱིས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་རྟོགས་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་འདུས་པ་ཙམ་ཞེས་པ་མིང་དང་གཟུགས་འདུས་པ་སྟེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་ཀྱི་ས་བོན་སྲེད་པའི་བརླན་གྱིས་བཙས་པའི་སྲད་བུ་ལྟ་བུས་དེ་རྣམས་བསྡུས་ཤིང་སྦྲེལ་བ། མདུང་ཁྱིམ་ལྟར་ཕན་ཚུན་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པས་གཡོ་བ་མེད་པར་འབྱུང་ཞེས་པ་ནི་ཇི་སྲིད་གནས་མ་གྱུར་གྱི་བར་དུ་རྒྱུན་ཉམས་པ་མེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཕན་ཡོན་འཆད་དེ། སྣང་བ་མེད་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ནི་བཟོད་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་སྣང་བས་མེད་པར་རྟོགས་པའོ། །སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཐར་ཐུག་པས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དབང་བསྐུར་བར་སྣང་བ་འབྱུང་ཞེས་པའོ། །གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས། །ཇི་ལྟར་རྟག་དང་ཆད་པ་ཡི། །ལྟ་བ་རབ་ཏུ་འབྱུང་མི་འགྱུར། །ཞེས་པའམ། གཉིས་ཀྱི་མཐའ་བརྗོད་ཇི་ལྟ་བུར། །ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་གསུངས་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐའ་གཉིས་སྤང་བའི་དབུ་མའི་དོན་ཏོ། །དེ་འདྲ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཉིད་རིག་པ་ཙམ་ལ་མཐའ་གཉིས་སུ་བརྟགས་པའི་དོན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། གང་དག་ལུས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་སེམས་ཀུན་གཞིའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་མི་ཤེས་པ་ནི་མཐའ་གཉིས་ལ་སྦྱོད་ཅེས་བྱའོ། །མི་དམིགས་པར་རབ་ཏུ་འབྱེད་བ་མེད་པ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ངན་པའི་ཡུལ་རིགས་པ་དམ་པའི་དོན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་མེད་པས་སྣང་ཚོད་ཙམ་དུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་སྐུར་པའི་མཐར་འགྱུར་བའོ། །མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པའོ། །མེད་པའི་ལྟ་བར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པའོ། །མེད་པའི་རྒྱུར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་


DTG122_Page_0258
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་སྟེ། མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཞེས་པ་ནི་དོན་དེ་ལྟར་ཡིན་ཞེས་པ་སྟེ། །སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་བློའི་རྣམ་པར་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །དྲན་པ་ནི་སྔར་མཐོང་བ་དྲན་པས་ད་ལྟར་ཡང་མཐོང་བར་འདོད་པ་ཡིད་ཀྱིས་འཇུག་པའོ། །མེད་པའི་དངོས་པོར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པའོ། །ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ནི་རྔ་མོའི་རྭ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་མེད་པས་དེ་རྣམས་དཔེར་བྱེད་པའོ། །རྔ་མོའི་རྭ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ནི་བློའི་ངོ་བོར་ཡོད་པས་མེད་པའི་ཕྱོགས་དང་བྲལ་བའོ། །ཡང་ན་མེད་པའི་མཚན་མར་བཟུང་བ་དེ་ནི་བདེན་པས་མེད་པའི་ཕྱོགས་དང་བྲལ་བའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་མཐའ་གཉིས་སུ་ལྟ་བ་དང་བྲལ་ཞིང་བདག་མེད་པ་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་ཏེ། གཞན་གྱི་དབང་ལ་གནས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་གཞན་དབང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་རྣམ་པར་གནས་ནས། རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ལྟར། སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་སྟོན་ཅིང་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དགོས་འདོད་སྒྲུབ་པའོ། །ཐམས་ཅད་དང་ཞེས་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །སྐྱེ་བ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་སྐྱེ་གནས་གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་དག་དང༌། འགྲོ་བའི་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་དུ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ལེགས་པ་བརྗོད་པའོ། །དེའི་ཚེ་ཚོགས་སུ་གྱུར་པའི་སྐུ། །གཟས་ཤིང་བྱེད་པ་ཀུན་སྤངས་པ། །ཞེས་པའི་དོན་ནི་དམ་པར་ཕུང་པོ་ལྔ་འདུས་པ་འམ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདུས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ། འདི་དང་འདི་ལྟར་བྱའོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྔོན་དུ་བཏོང་ནས། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་སྤངས་པའོ། །དེ་ལྟར་མཐའ་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་ལྟ་བ་བཀག་ནས། ཅི་སླད་ཇི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་དྲིས་པའི་ལན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དང་རང་བཞིན་གསུངས་པ་ནི། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་


DTG122_Page_0259
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །དེའི་དོན་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མི་སྐྱེ་བ་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་བདག་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་གང་དང་གང་གིས་སྟོང་པ་དགག་བྱའི་རང་བཞིན་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་སྟེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཞན་དབང་ལ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དོན་དམ་པར་ཀུན་བརྟགས་པས་སྟོང་པའོ། །དེ་ལ་མེད་པའི་མཐར་འཛིན་པ་གང་དག་དེ་འདྲ་བའི་ཀུན་བརྟགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་སྟེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོས་སྟོང་པའི་བདག་རྟག་པའམ། རིག་པ་སྐད་ཅིག་མའི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་བའོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་དང་རང་བཞིན་མེད་པ་ཞེས་པ་ཡང་དངོས་པོ་ཉིད་ཁས་བླངས་ནས་དངོས་པོའི་ཕྱིའི་ཕྱོགས་གཞན་གྱིས་སྟོང་བས་ཏེ། ཉི་ཚེ་བའི་སྟོང་པའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་དུ་ན་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི། སྟོང་བ་དང་མོད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྣང་བ་ལ་མེད་པའི་རང་བཞིན་བདེན་པའི་དོན་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ཡོད་པར་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡང་སྟོང་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས། དེའི་གཉེན་པོར་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་ཡིན་ཞེས་པ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་དངོས་པོས་སྟོང་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཞེས་པའོ། །འདུས་པ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདུས་པའམ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པ་འདུས་པ་ནི་འདུས་པ་ཅན་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་མེད་ན། རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཀྱང་ཆ་ཤས་སུ་ཕྱེ་བ་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ནི་རྡུལ་ཕྲན་གཞིག་པ་ན། །རྡུལ་ཕྲན་ཆ་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་པའམ། སྐད་ཅིག་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་གྱིས། །འཇིག་རྟེན་སྐད་ཅིག་ལ་མི་གནས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་ཏེ། དགག་པའི་ཚུལ་རྒྱས་པར་བསྟན་


DTG122_Page_0260
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཟིན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱས་བར་ཕུང་པོ་ལྔའི་རྒྱུན་རྒྱུད་འགའ་ཞིག་ནི་བདག་ཡིན་པ་དང༌། འགའ་ཞིག་ནི་དེ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕ་རོལ་གཞན་ཉིད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་གནས་པ་མེད་ཅེས་པའོ། དེ་ལ་འདིར་གཏན་ཚིགས་འོག་མ་ནི་སྔ་མའི་ཁྱབ་པ་སྒྲུབ་པའི་ཡན་ཡག་དུ་སྦྱར་བ་འམ། རང་རྒྱུད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ལ་ཡང་འགལ་བ་མེད་དོ། །རང་དང་རང་བཞིན་གྱི་དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་ཅེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་རང་བཞིན་སྨོས་པ་ནི་དངོས་པོའམ་སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་གཞན་བཀག་པ་མ་ཡིན་གྱི། རང་རང་གི་རང་བཞིན་བདེན་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པའམ་སྐྱེ་བའི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་བཀག་པའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་རང་དང་རང་ཞེས་བཟློག་པའི་སྒྲའི་སྦྱོར་བས་དངོས་པོ་སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་དུ་མ་མཚོན་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་མེད་ཅེས་པའོ། །འདིར་ཁྱབ་པའི་དོན་ནི་དེ་འདྲ་བའི་སྐྱེ་བ་བཀག་པ་ན་མ་སྐྱེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་མི་འཐད་པས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའོ། །སྲིད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཞན་དབང་གང་ཟག་གི་བདག་དང་བདག་གི་བས་སྟོང་བ་སྟེ། སྒྱུ་མ་ཙམ་དུ་སྲིད་པས་སྲིད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །རིགས་པ་ནི་བྱ་བ་བྱེད་པ་དང་ལྟོས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མེ་དང་ཤིང་གི་ཚོགས་པ་ནི་དུ་བསྐྱེད་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པར་རིགས་ཀྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་དང༌། དུ་བ་ཡང་མེ་དང་ཤིང་གི་ཚོགས་པ་ལ་ལྟོས་པར་རིགས་ཀྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ཞེས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དེ་ལྟར་གནས་པས་འགའ་ཞིག་ལས་འགའ་ཞིག་ཉིད་སྐྱེ་བར་འཐད་པའོ། །བྱེད་པ་དང་ལས་ནི་སེམས་པའི་ལས་དང༌། ལུས་དག་གི་ལས་སོ། །འབྱོར་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཚིགས་ཤིང་འཕྲོད་པ་འདུ་བ་ལས་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་སྐྱེ་བར་སྣང་བའོ། །གང་དུ་རྒྱུ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་གཞུང་འདོན་པར་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་པ་སྟེ། ཚིག་གི་དོན་རྟོགས་པར་སླའོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་ཞེས་པ་ནི་སྔར་གྱི་ཟག་པ་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་སྲིད་ཅེས་པ་སྟེ། སྔ་ན་མེད་པའི་ཁྱད་པར་


DTG122_Page_0261
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རོ། འདིར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པས་སྐྱོན་མེད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་ཅེས་པ་ནི་འདི་དག་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ་སྟེ་ཞེས་པ་དང་ཚིག་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་པའི་དངོས་པོར་ཞེན་པའམ་གཞན་ཡང་བརྗོད་པ་ཉིད་བརྗོད་བྱའི་རང་བཞིན་དུ་ཞེན་པ་ན། དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་དེ་འདྲ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ། །ལྟ་བ་དང་ཉེས་པའི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་བ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། །དེ་ལས་གཞན་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མས་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་སྟོང་པ་འམ། གཅིག་གིས་གཅིག་སྟོང་པ་ནི་ཕན་ཚུན་བདག་ཉིད་དམ་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྟོང་པ་སྟེ། ཤེས་པར་སླའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་འདི་ནི་ཀུན་གྱི་ཐ་ཤལ་ཏེ། དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་པའོ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་དེ་འདྲ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྟོགས་ཤིང་གོམས་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་སྤོང་ཞིང༌། སྐྱེས་བུ་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་དོན་ཐོབ་པ་ལ་མི་ཕན་བས་དེ་འདྲ་བ་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ནི་དགོས་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་མི་སྲིད་པའི་སྟོང་བ་ཉིད་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་བཞི་སྟེ། སྔ་ན་མེད་པ་དང༌། ཞིག་ནས་མེད་པ་དང༌། གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པ་དང་གཏན་ནས་མེད་པ་བཤད་པ་ལས། སྔ་ན་མེད་པའི་ཁྱད་པར་ཉི་ཚེ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་དེ་འདྲེ་བ་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ལ་ཡང་དགོས་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་འདྲ་བ་ཉི་ཚེ་བའི་སྟོང་བའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པས་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞི་བ་དང་བསལ་བར་གནས་པའི་བདེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་སྐྱོ་ཞིང་ཡིད་བྱུང་བས་དེ་སྤངས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་གཞན་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྔར་ནས་ཡོད་པའི་རྟག་པ་ཐེག་ཟུག་པའི་དངོས་པོར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བའོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་གྲུབ་མཐའ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་བསླང་པ་ཁ་ཅིག་


DTG122_Page_0262
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཙོ་བོའི་རང་བཞིན་དུ་གཅིག་པའམ། སྤྱིའི་སྒོ་ནས་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེས་ན་དེ་དག་ཕན་ཚུན་སྟོང་པར་བསྟན་པས་དེ་འདྲ་བའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བསལ་བའི་དགོས་པ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཀྱང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། བསལ་བའི་བྱེ་བྲག་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །གཞན་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་སྟོང་པར་རྟོགས་པ་དང༌། དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་ཤིང་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་འཆིང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་མཚུངས་པས་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པ་བཀག་ནས་ཐ་དད་པའི་དངོས་པོར་བསྟན་པ་ལ་དགོངས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ཅེས་པའོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མི་སྟོན་ཏེ། དེའི་དོན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གནས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མི་སྐྱེ་ལ། དེ་ལས་གཞན་པའི་གནས་སྐབས་སུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་རྣམས་དོན་དམ་པར་རྒྱུ་མེད་པར་རང་འབྱུང་བའི་ཚུལ་དུ་ཡང་མི་སྐྱེ་ལ། ཡང་ཞེས་པས་བསྡུས་པ་བདག་དང་གཞན་དང་གཉིས་ཀ་ལས་ཀྱང་མི་སྐྱེ་ཞིང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྒྱུ་རྐྱེན་གཞན་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བས་མི་སྐྱེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་བའི་དོན་ཡང་ཟུང་འཇུག་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་འབའ་ཞིག་གོ །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དོན་དེ་ལྟར་ཡིན་བས་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགོངས་ཏེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྟན་ཞེས་པའོ། །དོན་དམ་པ་རང་བཞིན་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་གཞན་དབང་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་རྒྱུད་ནི་སྐད་ཅིག་མའི་བཀོད་པ་ཡིན་པས་བཀོད་པ་ཙམ་གྱི་སྐད་ཅིག་ལས་ལོགས་ན་མེད་ལ། སྐད་ཅིག་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་མེད་པ་དང༌། ཡང་གཞན་གྱི་དབང་གི་དངོས་པོར་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་ཞེས་པ་སྟེ། འདིར་ཁྱབ་པའི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་སྣང་བ་ནི་དེ་ལས་གཞན་རྟག་པ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་དངོས་པོར་མི་འཐད་ལ། གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་དངོས་པོར་


DTG122_Page_0263
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདེན་པ་ཡང་འགལ་ཏེ། སྔར་གྱི་བདག་ཉིད་དེ་ཉིད་མ་སྤངས་པར་གཞན་དུ་འགྱུར་ན་ནི་དུས་གཅིག་ཏུ་དངོས་པོ་གཅིག་ཉིད་ལྡོག་པར་གཞན་ལ་མཚོས་པར་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཡིན་པ་མི་འགལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྔར་གྱི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་སྤངས་ནས་གཞན་དུ་འགྱུར་ན་ནི། སྔ་མ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འགགས་ལ། ཕྱི་མ་ལ་གློ་བུར་བ་གཞན་སྐྱེས་པས་སྔ་མ་དེ་ཉིད་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ལྷ་སྦྱིན་ཤི་ནས་མཆོད་སྦྱིན་སྐྱེས་པས་ནི་ལྷ་སྦྱིན་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་བ་བཞིན་ནོ། །སྐབས་ཀྱི་དོན་འདི་ཡང་སྔར་ཡོད་མེད་སྐྱེ་འགག་གི་སྐབས་སུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ནི་གཅིག་ལ་རིམ་གྱིས་ཀྱང་འགལ་ལོ་ཞེས་བསྟན་པ་དང་མཚུངས་ཏེ། བསམས་པས་གོ་བར་ཟད་དོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང༌། །རང་བཞིན་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི། །ནམ་ཡང་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་ཡང་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལྟར། དོན་དམ་པར་གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་ལ། ཀུན་རྫོབ་དུ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཐ་དད་པ་སྟེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དོན་འབའ་ཞིག་བསྟན་པའོ། །གྲིབ་མ་དང་ཉི་མ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཇི་ལྟར་ཐ་དད་ཅེ་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་སྟེ། དོན་གོ་བར་ཟད་དོ། །རྟག་ཏུ་སྟོང་པ་ཉིད་བཤད་ཀྱང༌། །ལས་ནི་རྣམ་པར་མི་འཇིག་གོ །ཞེས་པའི་དོན་ནི་དོན་དམ་པར་སྟོང་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བསྟན་ཀྱང་ཀུན་རྫོག་དུ་ཟབ་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་འཁོར་བའི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་འགའ་ཞིག་དེ་དག་སྟོང་པར་བསྟན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མེད་པའི་མཐར་རྟོག་པའོ། །ཡང་ལ་ལ་དག་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང་སོ་སོར་བརྟགས་པར་འགོག་པ་སྟེ་གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྤང་བྱ་སྤངས་པ་དང༌། བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་སྟེ། སྐྱེ་བར་འགྱུར་རྒྱུའི་ཆོས་མ་སྐྱེད་པ་རྣམས་འདུས་མ་བྱས་པའི་རྫས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་རྟོག་ལ། འཕགས་པ་དེ་


DTG122_Page_0264
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་དག་གིས་མཐར་རྟོག་པ་སྤངས་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྐབས་ཀྱི་དོན་དེ་ཉིད་གསུང་རབ་དག་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པའི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་བདེན་པ་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ལས། དོན་དམ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། སྟེང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པ་སྤྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆུང་དུའི་གསུང་རབ་དག་ལས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཡོད་པ་དང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་བ་མ་ཡིན་པ་སྤྱིར་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་དང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པ་ནི། སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བསྟན་པ་དོན་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལམ་ལྟོས་པར་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་འབའ་ཞིག་གི་མཐར་རྟོག་པ་ནི་མི་བདེན་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོར་ཡང་སྟོང་ཞེས་པ་དང༌། ཡང་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པ་ནི་ཤིན་དུ་ཡང་དྲང་བའི་དོན་འཁྲུལ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ངེས་པའི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དབུ་མ་གཞན་གྱི་དབང་གིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་རྣམས། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཐམས་ཅད་ཡོད། །དམ་པའི་དོན་དུ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བསྟན་པ་འབའ་ཞིག་གོ །སྔ་མ་ལྟར་བསྟན་པ་རྣམས་ནི་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་པར་དགོངས་པའི་གཏམ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པའི་མདོ་ལས། རྟོན་པ་རྣམ་པ་བཞི་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ངེས་པའི་དོན་ལ་རྟོན་གྱི་དྲང་བའི་དོན་ལ་མི་རྟོན་ཅེས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ལ་རྟོན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མི་རྟོན་པ་དང་ཆོས་ལ་རྟོན་གྱི་གང་ཟག་ལ་མི་རྟོན་བ་དང༌། དོན་ལ་རྟོན་གྱི་ཚིག་འབྲུ་ལ་མི་རྟོན་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་སེམས་སུ་འདུས་ཤིང༌། སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་


DTG122_Page_0265
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོར་བསྟན་པས་གཞན་དག་གི་ལོག་པར་རྟོག་པ་སེལ་བར་མཛད་དེ། དེའི་དོན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་བསྟན་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་ལ་སོགས་པ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སྤྲོས་བ་དང་བྲལ་ཞིང་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་བློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཐོག་མ་ནས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཀྱང་དག་པ་གདུལ་བྱ་ལ་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ལ་སོགས་པར་སྟོན་པར་ནུས་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་ནང་ན་མཆིས་པར་བརྗོད་དེ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པས་བསྡུས་པའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའོ། །ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའོ། །རྟག་པ་དང་བདག་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་ཆུ་བོ་དགའ་སྐྱེད་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ལྔ་བརྒྱ་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟ་ན་མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐར་པ་འམ་གྲོལ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་བདག་དམ་པ་གཉིས་སུ་མེད་བའི་དོན་ཡོད་པར་འདོད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། འབྱུང་པོ་ཀུན་ལ་ཞི་བ་ཡོད། །ཞི་བ་གང་ཡིན་དེ་ང་ཉིད། །ཅེས་པ་འམ། ལུས་ཅན་ཀུན་ལ་བདག་ཡོད་དེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་བ་དང༌། ཅིའི་ཕྱིར་མི་མཚུངས་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་རྟག་པ་བྱེད་པ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་ཁྱབ་པ་མི་འཇིགས་པའོ་ཞེས་པ་ནི་བདག་རྟག་པ་ཤེས་པ་རིགས་པ་དེ་ཉིད་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པའམ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐར་པ་ཐོབ་པའོ། །ཡོན་རྟན་མེད་པ་ནི་གཟུགས་དང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་སྟོང་པའོ། །ཁྱབ་པ་ནི་ལུས་ཅན་སོ་སོ་ལ་བདག་ཐ་དད་པ་རེ་གནས་པར་འདོད་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་ལ་ཐུན་མོང་བའི་བདག་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡོད་པར་འདོད་པའོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་ང་ཡིས་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་དོན་དམ་པར་སྟོང་ཞིང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མྱོང་བ་ཙམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་རང་


DTG122_Page_0266
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། ཐེར་ཟུག་པའི་དངོས་པོ་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་ཁས་མི་ལེན་པས་གཞན་དང་མི་མཚུངས་ཞེས་པའོ། །སྙིང་པོ་ཞེས་ཡོད་པའི་སྒྲར་བསྟན་པ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་བདག་མེད་པས་ཆད་པའི་ལྟ་བས་འཇིགས་པ་རྣམས་ལ་བསྟན་བའོ། །གཞན་ཡང་གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ལ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་བདག་ལ་སོགས་པ་རང་གི་མིང་གིས་ཀྱང་བསྟན་ནོ། །ཡང་གསུང་རབ་དག་ལས་ཕལ་ཆེར་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་བདག་རྟོགས་པར་འགྱུར་བས་དེ་ལྟར་མ་གསུངས་ཏེ་ཇི་སྐད་དུ། །བདག་ཏུ་རྟོགས་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ཞེས། འདི་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ངས་མ་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་པའམ། གཞན་ཡང་འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས། དེ་འདྲ་བ་བཤད་པ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། བདག་འདི་ལྟ་བུ་འདི་འདྲ་བ་ཅིག་ཡོད་དོ་སྙམ་སྟེ་ལོག་པར་མཐོང་ནས་ཤེས་རབ་མེད་པ་རྣམས་ལ་རྨི་ལམ་དུ་རྨིས་པ་བཞིན་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། འཇིག་རྟེན་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་ཐོས་ནས་རང་གི་ལུས་ལ་བདག་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་རྟོག་པར་བྱེད་ལ། དེ་དག་གིས་བདག་དེའི་རང་བཞིན་ནི་མི་ཤེས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་ཐོས་ནས་ལོག་པར་བཟུང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་སྐྱེས་བུ་མཐེ་བོང་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ལྡུམ་བུ་ཤ་མ་ཀའི་འབྲས་བུ་ཙམ་དང༌། འབྲས་ཀྱི་འབྲུ་ཙམ་ཞིག་སྙིང་ལ་གནས་ཏེ་འབར་རོ་ཞེས་ལོག་པར་རྟོག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་གསུངས་པ་དང༌། ཡང་ལ་ལ་དག་བདག་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་འགའ་ཞིག་སྙིང་གི་ཕྱོགས་ན་གནས་ཤིང་འབའ་རོ་ཞེས་ལོག་པར་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས། སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ལ་བདེན་པ་གཅིག་ཙམ་ཡང་ཡོད་པར་མ་མཐོང་ཞེས་པའོ། །སྨོན་པ་མེད་པ་ནི་དེ་རྣམས་སྟོང་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཉེས་སྐྱོན་དང་བཅས་པས་སྨོན་པ་དང་འཚོལ་བར་བྱེད་པའོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ནི་མཚན་མ་བཅུ་མེད་པ་སྟེ། གང་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ལྔའི་མཚན་མ་དང་སྐྱེ་འཇིག་གནས་པ་གསུམ་གྱི་མཚན་མ་དང༌། པོ་དང་མོའི་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་


DTG122_Page_0267
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱིས་ཀྱང་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་གནས་ཀྱི་མཚན་མ་གསུམ་སྤངས་པའོ། །ཡང་དག་པའི་མཐའ་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་གང་གི་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་ལུགས་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །མྱ་ངན་ལ་འདས་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའི་སྙིང་པོའི་སྒོ་ནི་དངོས་པོ་ལྟ་བུར་བསྟན་པའི་ཐབས་ཏེ། དེས་སྣང་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བ་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །བཟོ་ནི་རིག་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །ནན་ཏན་ནི་ཡིད་གཞུངས་པའོ། །ཇི་ལྟར་རྫ་མཁན་གྱི་དཔེ་དང་འདྲ་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་འཇིམ་པ་ལྟ་བུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ལས། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། སེམས་ཅན་འདུལ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོར་བསྟན་པ་འམ། ཡང་བདག་ཏུ་སྨྲ་བས་འཇིགས་པ་དང་བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དུ་འགྱུར་བ་སྤང་པའི་དོན་དུ་གང་ཟག་གིས་བདག་མེད་པར་བསྟན་པས་ཀྱང་རུང་སྟེ། སེམས་ཅན་སོ་སོ་ལ་གྲགས་པའི་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་རྣམ་གྲངས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་དངོས་སམ་བརྒྱུད་པའི་སྒོ་ནས་སྙིང་པོ་དེ་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅིང༌། གནས་སྐབས་ཀྱི་ལམ་མི་འདྲ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་རིགས་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་ལས་གནས་སྐབས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པའོ། །སྙིང་པོ་བསྟན་པས་སྙིང་པོ་སྟོན་ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོའི་སྒྲར་བསྟན་པའི་ཐབས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཡང་དག་རྟོགས་པར་བྱེད་པའོ། །མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་ཏེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི། ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་དགོངས་པའི་ཚུལ་བསྟན་ནས་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྙིང་པོའི་སྒྲར་བསྟན་ཞེས་པའོ། །གང་ཟག་རྒྱུ་ནི་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་པ་ལྟ་བུའམ། རང་གི་སྡེ་པ་གང་དག་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གང་དུ་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་གང་ཟག་ལས་དང་ལས་ཀྱི་ཁུར་ཁྱེར་བ་ཡོད་པར་འདོད་པ་ལྟ་བུའོ། །རྐྱེན་ནི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྡུལ་ནི་


DTG122_Page_0268
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རང་གི་སྡེ་པས་འདོད་པ་འམ། ཡང་ཕྱི་རོལ་པས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པའོ། །དོན་འདི་རྣམས་ཀྱང༌། སྙིང་པོ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་ལན་དུ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས། རྣལ་འབྱོར་ལས་ནི་ཇི་ལྟར་ལྡོག །རྣལ་འབྱོར་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་འཇུག །ཅི་འདྲའི་སྐྱེས་བུ་ཅི་ཚུལ་དུ། །རྣལ་འབྱོར་གཞག་པ་བདག་ལ་གསུངས། །ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་བཏབ་པའི་སྒོ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཐབས་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་གཡོ་བ་མེད་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་སེམས་ཀྱི་འཇུག་པ་འམ། མི་རྟག་པ་དངོས་པོར་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་པའོ། །བག་ཆགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་བསྒོས་པ། ཁམས་གསུམ་གྱི་གཟུགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པས་འབྲེལ་པ་ཞེས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་པོ་བག་ཆགས་ཀྱིས་གཞག་ཅིང༌། དེ་ཡང་ཁམས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཚུལ་ལུགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འདོད་པའི་དགའ་བ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤྱོད་པས་འཁོར་བར་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའོ། །སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་སྐྱེ་བ་དང་འདྲ་བར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་གཟུགས་དེ་དག་ལ་རང་དང་གཞན་དང་གཉིས་ཀར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར། མི་སྐྱེ་བ་དང་འདྲ་བར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི་སྐྱེ་ཞེས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བམ། སྐད་ཅིག་མ་འདུས་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་གང་དག་གིས་ཆེད་དུ་སྤངས་པ་མེད་པར་མཐོང་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རང་དགའ་བའི་རྟོགས་པས་བརྟགས་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའོ། །རྟོགས་པ་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེས་པ་ནི་རྟོགས་པ་དེ་ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་མངོན་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དེར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡང་གནས་པར་གྱུར་བའོ། །ཡང་འདིར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་མེད་པར་མཐོང་བས་དེ་འདྲ་བའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ས་བོན་དང་བཅས་ཏེ་སྤངས་པ་སོ་སོ་རང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དང༌།


DTG122_Page_0269
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡུལ་ཅན་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མངོན་པར་མོས་པའོ། །འདིས་ནི་ཐབས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་བསྟན་ལ། སྔ་མ་གསུམ་གྱིས་ནི་རྩེ་གཅིག་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཤེས་རབ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པའི་རྣལ་འབྱོར་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པའི་ལམ་ནི་འཕགས་པའི་རིགས་སྦྱོང་བར་བྱེད་ཅིང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སྔར་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང༌། འགྲོ་བ་དག་དང་ལུས་འཛིན་པ། ཅི་ཡི་སླད་དུ་བྱ་བ་འབྱུང༌། །ཞེས་པ་དང༌། རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་འབྲས་བུ་གང་ལགས་རྒྱུ་ནི་ཅི་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལས་ཚུལ་གཞན་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་འཆད་དེ། དེ་ཡང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པས་དོན་དམ་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་འཇུག་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ཕྱི་ནི་ཕྱི་རོལ་དུ་སྣང་བའོ། །ནང་གི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བསྟན་པ་ལ། མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་དང་ལས་དང་ཆོས་འདི་དག་ལ་སོགས་པ་ནི་ཞེས་པ་ལ། ལེན་པ་དང་སྲིད་པ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྒྱུས་བསྡུས་པ་ཡང་སྟེ། དེ་ལ་སྲིད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱས་ཀྱང༌། སྲེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མ་ཟིན་ན། ཡང་སྲིད་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་བས་འདིར་སྨོས་པའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཐོབ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུས་བསྡུས་པ་དྲུག་གམ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འདི་དག་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕུང་པོ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་འབྲས་བུས་བསྡུས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འམ། མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུས་བསྡུས་པ་དྲུག་གམ། ཡང་ན་བདུན་ཉིད་དོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཅུང་ཟད་བསྡུས་ཏེ་གསལ་བ་བསྟན་པ་ནི་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས་རྣམ་པ་བཅུའི་སྒོ་ནས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་


DTG122_Page_0270
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་དང༌། སེམས་གཅིག་ཏུ་ཡང་དག་བར་འདུ་བ་དང༌། རང་གི་ལས་མ་འདྲེས་པ་དང༌། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུད་དུ་གཅིག་བ་འམ། རང་རང་གི་འབྲས་བུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང༌། རྟོན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས་པ་དང༌། ལམ་གསུམ་གྱི་རྒྱུད་དུ་འབྲང་བ་དང༌། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་ལྟོས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གསུམ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་དང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་འབྲེལ་པ་དང༌། མེད་པས་ཟད་པར་སོ་སོར་རྟོགས་པའོ། །དེ་ལས་དང་པོ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏ། མ་རིག་པ་ནི་བདེན་པ་རྣམས་མངོན་པར་མི་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་མ་རིག་བའོ། །འདུ་བྱེད་སེམས་པ་དང་བསམ་བའི་ལས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གཙོ་བོར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །མིང་དང་གཟུགས་ནི་དབང་པོ་མ་དོད་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །རེག་པ་ནི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའོ། །དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བའི་བྱེ་བྲག་མི་ཕྱེད་པ་ནི་རེག་པའོ་ཞེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་གསུངས་སོ། །ཚོར་བ་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །སྲིད་པ་ནི་ཚོར་བ་ལ་ཆགས་པའོ། །ལེན་པ་ནི་ཚོར་བའི་རྒྱུ་ལ་ཆགས་པའོ། །སྲིད་པ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ས་བོན་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པ་ལེན་པས་གསོས་བཏབ་སྟེ། མཐུ་དང་ལྡན་པར་སོང་བའོ། །སྐྱེ་བ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་དང་ཐོག་མར་བྱུང་བའོ། །རྒ་ཤི་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་གནས་སྐབས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དང་རྒྱུན་ཆད་པའོ། །ཡང་རྒས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །སྤྱིའི་ངེས་པའི་ཚིག་ནི་སྔ་མ་སྔ་མ་རྣམས་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་ཕྱི་མ་རྣམས་འབྱུང་བས་སོ། །སོ་སོའི་དབྱེ་བ་ལ་མ་རིག་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། ལས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་རྨོངས་པ་སྲོག་གི་མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པས་ཐར་པར་འདོད་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་རྨོངས་པ་བདག་དང་བདག་གི་ལ་སོགས་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་དང་དེ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་


DTG122_Page_0271
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་རྟོགས་པའོ། །འདུ་བྱེད་ལ་གསུམ་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ལས་སོ། །ཡང་ན་སྒོ་གསུམ་གྱི་ལས་གསུམ་མོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུས་བསྡུས་པ་གཉིས་སོ། །མིང་དང་གཟུགས་ནི་རྣམ་པ་ལྔའོ། །སྐྱེ་མཆེད་ནི་དྲུག་གོ །རེག་པ་ཡང་མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་གོ །ཚོར་བ་ཡང་དེ་ཉིད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའམ། རྣམ་པ་གསུམ་མམ་ལྔའོ། །སྲེད་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྲེད་པའོ། །ལེན་པ་ནི་བཞི་སྟེ། འདོད་པ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ལྟ་བ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །འདིར་ཉེ་བར་ལེན་ཞེས་པ་ནི་དེ་དག་ལ་ཆགས་པའོ། །སྲིད་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སྔོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང༌། འཆི་བའི་སྲིད་པ་དང༌། བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་སྲིད་པའོ། །འདིར་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ས་བོན་ལེན་པས་མཐུ་དང་ལྡན་པར་བྱས་པའོ། །སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་གསུམ་སྟེ། སྐད་ཅིག་གི་སྐྱེ་བ་དང༌། མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་སྐྱེ་བ་དང༌། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སྐྱེ་བའོ། །རྒས་པ་ཡང་གསུམ་སྟེ། ཉེ་བར་སྤྱད་པས་རྒས་པ་དང༌། གཞན་ཉིད་ཀྱིས་རྒས་པ་དང༌། གཞན་དུ་འགྱུར་བས་རྒས་པའོ། །གཉིས་པ་དེ་རྣམས་སེམས་གཅིག་ཏུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་ནི། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཉིད་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་སྤྱིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་ཉིད་དེ། རྒྱ་མཚོ་དང་དཔའ་རླབས་བཞིན་ཞེས་སྔར་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་རྒྱུན་དང་ལྡན་པའི་ཀུན་གཞི་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པས་དེར་འདུ་ཤེས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་གཅིག་ལ་གནས་པ་དག་གོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རང་གི་ལས་མ་འདྲེས་པ་ནི་དང་པོར་མ་རིག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་དམིགས་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡང་འབྱིན་པའོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་


DTG122_Page_0272
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་གཉིས་སུ་ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་འོངས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡང་འབྱིན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡན་ལག་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང༌། རང་རང་གི་འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་རྣམས་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་འབྱིན་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྲིད་པ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་ཡང་བྱེད་པ་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གིས་རང་གི་ཡུལ་རྣམས་ཕྱེ་བ་ཡང་སྟོན་པ་དང༌། རེག་པས་དམིགས་པ་ལ་རེག་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཚོར་བས་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང་གཉི་ག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མྱོང་བར་ཡང་བྱེད་པ་དང༌། སྲེད་པས་ཆགས་པར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཀུན་དུ་ཆགས་བར་ཡང་བྱེད་པ་དང༌། ལེན་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་འབྲེལ་བར་ཡང་བྱེད་པ་དང༌། སྲིད་པས་སྲེད་པའི་རྒྱུད་གཞན་ཡང་གནས་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བས་ཕུང་པོ་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་དང༌། རྒ་བས་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་པར་བྱེད་པ་དང༌། འཆི་བས་འདུ་བྱེད་འཇིག་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་རྒྱུ་ཡང་འབྱིན་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་རྟོགས་པས་ཚེ་རབས་གཞན་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བྱེད་པ་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་ཇི་ལྟར་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ནི་དོན་བྱེད་ནུས་ཞེས་པ་དང༌། ཚད་མ་ནི་ཡུལ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། བྱེད་པ་རང་གི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ་ཞེས་པ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང༌། རྟོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་མ་རིག་པ་ནི་ས་བོན་གྱི་གནས་སྐབས་དང༌། འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་ས་བོན་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་ནི། འདུ་བྱེད་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད་དོ། །ས་བོན་མ་སྤངས་པ་དེ་སྲིད་དུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་ནི་སྐྱེད་ཅིང་རྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་སྐྱེས་པས་དེ་ཡང་རྗེས་ཐོགས་སུ་སྐྱེ་


DTG122_Page_0273
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་འདི་གཉིས་ཀྱང་འདི་ཡོད་པས་འདི་འབྱུང་ཞེས་པ་དང༌། འདི་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འདི་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་བསྟན་ཏོ། །ཡན་ལག་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལམ་གསུམ་གྱི་རྒྱུན་དུ་འབྲང་བ་ནི་དེ་ལམ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ལམ་གྱི་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །འདུ་བྱེད་དང་སྲིད་པ་ནི་ལས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་སྟེ། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་སྟེ། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །དེ་ཉིད་ས་བཅུའི་མགོན་པོས་ཀྱང༌། །དང་པོ་བརྒྱད་དང་དགུ་ཉོན་མོངས། །གཉིས་དང་བཅུ་པ་ལས་ཡིན་ཏེ། །ལྷག་མ་དག་ནི་ཚེ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིས་ཀྱང་ད་ལྟར་གྱི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དེས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བ་མངོན་པར་འགྲུབ་ཅིང་དེ་དག་ཏུ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་ཞིང༌། ལས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པས་ཡང་གཞན་དུ་སྐྱེ་བ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཀྱི་ཕུང་པོ་འབའ་ཞིག་འབྱུང་ཞེས་པའོ། །དུས་གསུམ་ལ་ལྟོས་པ་ཡང་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའི་ལྟོས་པ་སྟེ། ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་པོའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ཚོར་བའི་བར་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ལྟོས་པ་སྟེ། སྔ་མ་ལ་ལྟོས་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། ཕྱི་མའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་ལྟོས་པའོ། །སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའི་ལྟོས་པ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྡུས་པ་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པས་ཀྱང་སྲིད་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཚུལ་དུ་གོ་རིམས་སུ་བསྟན་པ་འདི་རྣམས་ཚེ་གསུམ་ལ་རྫོགས་པ་སྟེ། དང་པོ་གཉིས་ནི་སྔ་མ་ལྔའོ། །དེ་ནས་རྣམ་པ་བརྒྱད་ནི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་རྫོགས་པ་སྟེ། སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ཕྱི་མའི་མཐའི་ལྟོས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་དེའི་ཉེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་སྟེ། ཚེའི་དབང་དུ་བྱས་ན་ད་


DTG122_Page_0274
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་བས་བསྡུས་པའོ། །སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་ནི་ཚེ་ཕྱི་མས་བསྡུས་པའོ། །ཕྱི་མ་ཕན་ཆད་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་སྟེ། ཕྱི་མ་ཉིད་ཀྱི་དུས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན་དེ་ལ་ལྟོས་ཏེ། དེ་ལྟར་བ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་ལྟོས་ཞེས་པ་སྟེ། ཤེས་པར་ཟད་དོ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡང་ཚར་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་སྟེ། དང་པོ་གཉིས་ནི་རྒྱུ་ལ། དེ་ནས་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་འབྲས་བུར་གྱུར་པའོ། །ཡང་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་ཕྱི་མའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་ནི་འབྲས་བུ་རྒྱུར་པའོ། །གཞན་ཡང་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གང་དག་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཅིག་ཅར་འགྲུབ་པར་ཐལ་ཞེས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པར་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། བྱེད་པ་པོ་མེད་པས་ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། །ལས་བྱས་ནས་ནི་ཞིག་པ་ན། །སུ་ཡི་ལས་སུ་འགྱུར་ཞེ་ན། །ཞེས་པ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་དུས་ན་ལས་བྱེད་པ་པོ་འགགས་ནས་མེད་པས་དེས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བ་མེད་ཅིང༌། གཞན་ལ་སྨིན་པར་འགྱུར་བར་བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་དང༌། མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་སྔོན་གྱི་ལས་ནི་འབྲས་བུ་མ་བསྐྱེད་པར་འགགས་པས་ཕྱིས་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་དུས་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་ལས་རྣམས་ཆུད་ཟོས་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། སྤྱིར་ལས་བྱས་པ་དང༌། བྱས་ཀྱང་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ཟིན་པ་དང༌། བྱས་ཤིང་འབྲས་བུ་མ་བསྐྱེད་ཀྱང་གཉེན་པོ་རྙེད་པས་སྤངས་ཟིན་པ་ན་ཡང་སྲིད་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་མི་འཐད་ལ། དེའི་ཕྱིར་ལས་འགའ་ཞིག་ནི་བྱས་ལ་འགའ་ཞིག་ནི་མ་བྱས་པ་འམ། བྱས་པ་ཡང་འགའ་ཞིག་གིས་ནི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ཟིན་པ་འམ། །འགའ་ཞིག་གིས་མ་བསྐྱེད་པ་འམ། མ་བསྐྱེད་པ་ཡང་འགའ་ཞིག་ནི་གཉེན་པོས་སྤངས་པ་འམ། འགའ་ཞིག་ནི་མ་སྤངས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཅིག་ཅར་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ལས་མ་བྱས་པ་འམ་བྱས་པ་འམ་བྱས་ཀྱང་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ཟིན་པ་འམ། བྱས་ལམ་


DTG122_Page_0275
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྐྱེད་ཀྱང་གཉེན་པོ་མངོན་པར་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ལ། དེ་ལས་བཟློག་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེས་ན་རྒྱུ་ལས་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པས་ཉེས་པ་དང་པོ་ལས་གྲོལ་ལོ། །གཉིས་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྒྱུན་དང་ལྡན་པས་དེའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ས་བོན་གྱི་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ལས་བསགས་ཤིང༌། ལས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་འགགས་པ་ན་ཡང་དེའི་ས་བོན་ཀུན་གཞི་ལ་བསྒོས་པ། གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་རྣམས་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོས་བསྡུས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་རེད་ཅིང་སྨིན་པ་སྟེ། གནས་དང་ལུས་ལ་སོགས་པ་འདོད་བྱ་དང་འདོད་བྱ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་རྒྱུ་བ་ཆ་ཕྲ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། རྒྱུན་གཅིག་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། །བྱེད་པོ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱར་བསྟན། །ཞེས་པའོ། །དེས་ན་འདིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་འཁོར་གྱི་དེ་མེད་པར་གྱུར་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་ནི་འཁོར་བ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཕ་རོལ་པོས་བརྗོད་པའི་ཉེས་པ་དང་འབྲེལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འབྲས་བུ་མ་བསྐྱེད་པར་ལས་ཟད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང༌། ལས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་ས་བོན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་གནས་པ་དེ་ཉིད་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བས་ལས་ཆུད་ཟོས་པའི་ཉེས་པ་ལས་ཀྱང་གྲོལ་ཏེ། ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་རྣམས་ནི། །བསྐལ་པ་བརྒྱར་ཡང་ཆུད་མི་ཟ། །ཚོགས་ཤིང་དུས་ལ་བབ་པ་ན། །འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་སྨིན་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་གཉེན་པོ་མ་ཐོབ་པའི་གང་ཟག་གི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེས་ན་ལས་འགའ་ཞིག་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ཟིན་པས་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །འགའ་ཞིག་ནི་སྲེད་པ་དང་ལེན་པའི་རྐྱེན་ཚང་ཞིང་གཉེན་པོ་མ་ཐོབ་པས་སྐྱེས་ནས་འབྲས་བུ་མྱོང་བར་འགྱུར་


DTG122_Page_0276
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའོ། །འགའ་ཞིག་ནི་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་ལ། འགའ་ཞིག་མྱོང་བར་མ་ངེས་ཏེ། གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཟད་པར་འགྱུར་བ་དག་ཀྱང་སྲིད་དོ། །འདིར་ཆོས་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་དག་ལས། སྲིད་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སུ་གྲངས་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་འདི་རྣམས་ལ་རྒྱུས་བསྡུས་པ་དང༌། འབྲས་བུས་བསྡུས་པ་གཉིས་ལས། རྒྱུས་བསྡུས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཕེན་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་རིང་བར་གྱུར་པ་དང༌། མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཉེ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་འཕེན་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་རིག་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྒྱུས་བསྡུས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་གང་ལ་བརྟེན་ཏེ་འཕེན་པ་དང༌། གང་གིས་འཕེན་པ་དང༌། ཚུལ་ཇི་ལྟར་འཕེན་ཏེ། རྣམ་པ་གསུམ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་འཕེན་པར་བྱེད་པ་ཡང་དེ་རྣམས་ལས་མང་པ་མི་དགོས་ཤིང་ཉུང་ན་ཡན་ལག་མ་ཚང་བར་འགྱུར་བས་དེ་དག་ཙམ་དུ་གྲངས་ངེས་པའོ། །མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ལ་ཡང༌། རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གང་ལ་བརྟེན་ཏེ་འགྲུབ་པ་དང༌། གང་གིས་འགྲུབ་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་འགྲུབ་སྟེ། རིམ་པ་བཞིན་སྲེད་ལེན་སྲིད་པ་གསུམ་དང་སྦྱར་རོ། །འབྲས་བུའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་འཕེན་པར་བྱེད་པས་འཕངས་པ་རིང་བའི་འབྲས་བུ་ནི་བཞི་སྟེ། ལུས་ཐོབ་པ་དང༌། ཐོབ་པ་གང་ལས་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལས། དང་པོ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ཐོབ་པ་དང༌། ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྟེ། མིང་དང་གཟུགས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཉིས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཐོབ་པ་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་རེག་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཚོར་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་བཞིར་ངེས་སོ། །མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྟེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྐྱེ་བ་དང༌། བརྟེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྒ་ཤིའོ། །གཞན་ཡང་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་མམ་བཞི་ལས། གནས་པ་མ་སྨོས་པ་ནི་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟག་པར་བྱ་བའི་དོན་འདི་རྣམས་བསྟན་པ་ནི་ཅུང་ཟད་འཁོར་བ་ལས་སྐྱོ་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ལ། གནས་པ་ནི་སྐྱོ་བ་སྐྱེད་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་མི་འགྱུར་


DTG122_Page_0277
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བས་མ་སྨོས་པའོ། །རྒས་པ་དང་ཤི་བ་གཉིས་ཡན་ལག་གཅིག་ཏུ་གཞག་པ་ཡང༌། མ་རྒས་པར་འཆི་བ་ཡོད་པས་དེ་ལ་ཡན་ལག་འགའ་ཞིག་མཚང་བར་འགྱུར་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་དང༌། དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བ་ལ་མིང་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཡོད་པས་དེ་གཉིས་ཀྱང་གཅིག་ཏུ་གཞག་པར་རིགས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ཅི་ནུར་ནུར་པོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་མེད་མོད་ཀྱི། དེ་ཙམ་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། གཞན་ཡང་འདི་ནི་གཙོ་བོར་མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་དང། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་རྣམ་པར་གཞག་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །སྲིད་པའི་ཡན་ལག་འདི་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་ནི་སྐྱེ་བའི་རིམ་པའོ། །གཞན་ཡང་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས། མ་རིག་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། སྲེད་པ་དང༌། ལེན་པ་དང༌། སྲིད་པ་སྟེ། ལྔ་ནི་རྒྱུ་ཡིས་བསྡུས་པ་ལ། ལྷག་མ་རྣམས་ནི་འབྲས་བུའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས། ལྔ་པོ་དེ་རྣམས་ལས་ལྷག་ཏུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་རྒྱུས་བསྡུས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་ངེས་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་རྒྱུ་འབྲས་ཚར་གཅིག་གིས་བསྡུས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཚེ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་སྟེ། སྔ་མ་ནས་འདིར་འཕོ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ན་རྒྱུ་དྲུག་ནི་ཚེ་སྔ་མ་ལ་རྫོགས་ཤིང་ངེས་བསྡུས་པ་ཡིན་ལ། འབྲས་བུ་དྲུག་ནི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལའོ། །འདི་ནས་ཕྱི་མར་འཕོ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་རྣམས་ནི་ཅུང་ཟད་དཔྱད་པར་བྱ་བ་སྟེ། སྲིད་པ་ནི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་རྣམས་མདོ་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་སྔ་མ་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་འབྱུང་བ། དོན་གྱི་གོ་རིམས་སུ་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ན་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་ཚེ་སྔ་མ་ལ་བསྡུས་པར་མི་འཐད་དེ། ཚོར་བ་ད་ལྟར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན་ད་ལྟར་བའི་ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚེ་སྔ་མས་བསྡུས་པའི་སྲེད་པ་སྐྱེད་པས་མ་འོངས་པ་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཚོར་བ་ཡང་སྲིད་


DTG122_Page_0278
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཚེ་སྔ་མས་བསྡུས་པ་ཉིད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཚེ་སྔ་མ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པས་འབྲས་བུ་དེ་རྣམས་ད་ལྟར་བའི་སྲེད་པས་བསྡུས་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་ན་འཕེན་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དང༌། མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱིས་འཕངས་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་དེ་དག་ཚེ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་འདིའི་འོག་རོ་ལ་ཚེ་ཕྱི་མས་བསྡུས་པ་གཅིག་ཡིན་ཞེས་བརྟག་པར་བྱའོ། །དང་པོ་ལྟར་ན་འཕེན་བྱེད་ཀྱིས་འཕངས་པའི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པས་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུས་འཕངས་པའི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཆོད་པ་ཡིན་ལ། སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་བར་དུ་མཆོད་པ་ཡིན་ཞེས་པ་མི་འཐད་དེ། ཆ་ཤས་ཀྱི་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུས་འཕངས་ཤིང་བསྐྱེད་པ་བཞིན་དུ། སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་ཡང་འཕངས་ཤིང་སྐྱེད་པར་འགྱུར་ལ། སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུས་བསྒྲུབས་ཤིང་བསྐྱེད་པ་ལྟར། མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྐྱེད་པར་འགྱུར་བའོ། །ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཡང༌། སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་ཏེ། བར་དུ་མ་ཆོད་པའི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་ཅིང༌། དེ་རྣམས་ཚེ་གསུམ་ལ་རྫོགས་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་མདོ་སྡེ་དག་ལས་བསྟན་པ་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་སྐྱེ་བའི་གོ་རིམས་སུ་བསྟན་པ་རྣམས་ནི་ཁོ་བོས་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་འཐད་ཀྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །སྤྱིར་སྲེད་པའི་ཡན་ལག་འདི་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ཙམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཁམས་གསུམ་པོ་སྐྱེ་པ་རྣམ་པ་བཞིས་བསྡུས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་རེ་རེ་ལ་ཡང་ཕལ་ཆེར་རྫོགས་པ་སྟེ། མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་


DTG122_Page_0279
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་པ་ན་ཡང་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་ཚང་དགོས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པས་བཅུ་པ་ལས། འདུ་བྱེད་དེ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་སེམས་ཀྱི་ས་བོན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་རང་བཞིན་ཡང་སྲིད་པ་དང༌། མངོན་པར་འགྲུབ་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ལས་ཀྱི་ཞིང་གི་གཞི་དང༌། མ་རིག་པའི་མུན་པ་དང༌། སྲིད་པའི་རླན་དང༌། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་བརླན་པ་དང༌། ལྟ་བར་གྱུར་པའི་དྲ་བ་རབ་ཏུ་འཕེལ་བས་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་མྱུ་གུ་འབྱུང་བས་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའོ། །གཞུང་འདིས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྒྱུའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སེམས་ཀྱི་ས་བོན་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པས་སོ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའི་ལྟོས་པ་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ད་ལྟར་བའི་ལྟོས་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྲས་བུས་བསྡུས་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་སྟེ། གང་ཡིན་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་དོ། །འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་ཀྱང༌། རིགས་ཀྱི་བུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པར་ཡོད་དེ། ཕྱི་ནང་གཉིས་སོ། བཅུ་གཉིས་པོ་གང་ཞེ་ན། འདས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་མ་རིག་པའོ། །འདས་པའི་ལས་ནི་འདུ་བྱེད་དོ། །ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་ཐོག་མར་མངལ་དུ་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་འདི་དག་ཡོད་མོད་ཀྱི་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་ཏེ། ནུར་ནུར་པོར་འདུག་པའི་ཚེ་ཤི་བ་ལ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་སོགས་པ་མི་འཐད་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ལ་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། རེག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། སྲེད་པ་རྣམས་


DTG122_Page_0280
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང། རྒ་བ་དང་ཤི་བ་མེད་ཀྱང་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དང་ལྡན་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གཟུགས་མེད་པ་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་མེད་ཀྱང་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ངེས་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་མཉམ་པར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ཅུ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སྦམ་གཏན་བཞི་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སས་བསྡུས་པ་ལ་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ལས་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་བཞི་ཀ་མེད་མོད་ཀྱི། བཏང་སྙོམས་ཉིད་དང་གསལ་བ་དང༌། གཉེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས་ཡིད་བདེ་བ་ཉིད་དུ་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་པ། བཏང་སྙོམས་དང་ཡིད་བདེ་བ་ལས་མ་གཏོགས་པ་ཚོར་བ་གསུམ་དང༌། ཁམ་གྱི་ཟས་དང་བྲལ་བས་ལྕེའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང༌། སྣའི་འདུས་ཏོ་རེག་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་བྱུང་བ་དེ་དག་གི་ཡུལ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་སྟེ། རེག་པ་གསུམ་དང༌། འདོད་པའི་སྲེད་པ་དང༌། ཁམས་འོག་མས་བསྡུས་པའི་རྒས་པ་དང་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ཤི་བ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་ཅེས་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱང་མཉམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་ན་མེད་ཅིང་ཤས་ཆུང་བ་ཙམ་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་གྱི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་དེ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་དབང་བསྒྱུར་དུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ཞེས་མདོ་གཞན་ལས་གསུངས་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱང་ས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་མི་བྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་མི་ཐོབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་འདྲ་བའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རོ་ལ་ཆགས་པའི་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ན་མེད་ཅེས་པའོ། །གཞན་ཡང་མདོ་འདིའི་དོན་ནི་རྫས་སུ་གྲུབ་པའི་གཟུགས་སེམས་ལས་ཐ་དད་པ་ནི་གང་ན་ཡང་མེད་ལ་


DTG122_Page_0281
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་སུ་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་སྟེ། ཕྲ་བའི་ཕྱིར་མེད་ཅེས་བསྟན་པར་ཟད་དོ། །དེས་ན་དེར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་སྤྱིར་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོད་ཅིང༌། ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རྒས་པ་དང༌། ཤི་བ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་རྣམས་འཆི་འཕོའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སྔར་རྒས་པ་དང་ཤི་བ་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་འཕགས་པའི་གནས་གཞན་པོ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་ཆད་པའི་འཆི་འཕོ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ལ་དགོངས་ཏེ་ཡང་གསུངས་པའོ། །འདིར་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་པའམ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཚེ་གསུམ་ལ་རྫོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ལ་སོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བསྟན་པས་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་སྔོན་གྱི་མཐའི་ལྟོས་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་ཏེ་བསྟན་ནས། མདོར་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་འདི་འབའ་ཞིག་འབྱུང་ཞེས་པའི་དོན་དེ་རྣམས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་མ་རིག་པ་ནས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་བར་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །རེག་པ་དང་ཚོར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་གསུངས་ཏེ། དེའི་དོན་ཡང་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་འདི་རྣམས་བྱིས་པ་རྣམས་འཁོར་བ་ལ་ཡིད་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་གཙོ་བོར་ངན་སོང་གི་ཕུང་པོ་དང་འབྲེལ་པ་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། དེས་ན་དེ་དག་གི་རེག་པ་དང་ཚོར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཤས་ཆེ་བས་དེ་ལྟར་བསྟན་པའོ། །གཞན་དུ་ན་མཐོ་རིས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ལས་ཀུན་ནས་སློང་བ་ནི་མ་རིག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ངེས་པ་མེད། དད་པ་དང་ལས་དང་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀྱང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་དགེ་བ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའོ། །སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། ཅུང་


DTG122_Page_0282
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཟད་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་སོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་ཞེས་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་མངོན་བར་འགྲུབ་པ་ལ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་དང༌། སྲེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་འབྱུང་བའོ། །སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་འབྲེལ་པ་ནི་ཡན་ལག་དེ་རྣམས་སྔར་ནས་ཡོད་པའི་དོན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་གསལ་བར་བྱས་པའམ། ཕྱིས་ཀྱང་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། རྐྱེན་གྱིས་གློ་བུར་དུ་སྐྱེད་ཅིང༌། ཡང་མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལུགས་ལས་ལྡོག་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའོ། །མེད་པས་ཟག་པར་སོ་སོར་རྟོག །ཅེས་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་དེ་དག་མེད་པའོ། །ཡང་དེ་རྣམས་ལ་ཡང་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་སའི་རྐྱེན་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྟེན་འབྲེལ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་འདིར་སྲེད་པའི་ཡན་ལག་འདི་རྣམས་སུ་གྲངས་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་མི་འཐད་ན་དེ་ལས་གཞན་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་དགོས་སོ་ཞེ་ན། བདེན་ཏེ། འདིར་ནི་འཁོར་གདུལ་བྱ་ཉེ་བའི་བསམ་པ་ཉིད་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་དག་ཙམ་བསྟན་པར་ཟད་ཀྱི། དེ་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་མ་མཐོང་ངོ༌། །ཡང་ཆོས་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་ཁམས་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཚུལ་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་ནས་འཕོས་ནས་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་གསུམ་དང། གཟུགས་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་གསུམ་དང༌། གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེ་བ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་དགུའོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པ་མ་གཏོགས་པའི་ཡན་ལག་གཞན་ཐམས་ཅད་ནི་གང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཁམས་སམ་ས་དེར་གཏོགས་པ་ཡིན་ལ། མ་རིག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་ནི་ས་མི་མཚུངས་པ་ཉིད་དེ། གང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཁམས་དང་ས་དེར་མི་གཏོགས་པའོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་འདོད་པའི་ཁམས་ནས་འཕོས་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ལྷར་སྐྱེས་པ་ན། དེ་འདྲ་བའི་ལུས་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལས་ནི་འདོད་པའི་


DTG122_Page_0283
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདོད་ཆགས་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གསུམ་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་མ་རིག་པ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་སས་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཁམས་འོག་མ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ལས་གོང་མའི་ཉོན་མོངས་པ་མངོན་དུ་རྒྱུ་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་ལ། བྲལ་ན་ཡང་དེ་སྤོང་བའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་སྔོན་དུ་སོང་བས་དེའི་རྗེས་སུ་བྱུང་བ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་སས་བསྡུས་པའི་མ་རིག་པས་སྔར་གྱི་ལས་ཀུན་ནས་སློང་བ་མི་འཐད་དེ། མ་འོངས་པ་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ལས་དེ་འདྲ་བ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་མ་རིག་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དེ་ཉིད་དུ་གཏོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུ་གོང་ནས་གོང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚུལ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་རང་གི་སར་སྐྱེ་བས་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་འཕོས་ནས་དང་པོ་པ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བའི་ལས་ནི་སྔར་འདོད་པའི་ཁམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ས་དེ་ཉིད་ལ། ལས་གཅིག་གིས་ལུས་དུ་མ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཞི་རགས་ཀྱི་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་མ་རིག་པ་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་གྱི། ཕྱིས་བྱུང་བ་བསམ་གཏན་གྱི་སར་གཏོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མ་འོངས་བ་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་དེ་འདྲ་བའི་ལས་མེད་པར་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་འཕོས་ནས་ཡང་དང་པོའི་ལྷར་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་དེ། དེ་ལ་ཞི་རགས་ཀྱི་རྣམ་བ་བསྒོམ་པ་མེད་བར་ནི་དེར་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་ལ། དེ་ལྟར་བསྒོམ་པ་ཡང་གནས་སྐབས་དེར་མི་འཐད་དེ། འདོད་བའི་ཁམས་ལ་རགས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ཞི་བར་བསྒོམ་པ་ནི་མི་དགོས་ཏེ། སྔོན་དེ་ལྟར་བསྒོམས་པས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དང་པོ་དེ་ཉིད་ལ་ཞི་རགས་ཀྱི་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ནི་འགལ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ལ་རགས་པ་དང་གཉིས་པ་ཡན་ཆོད་ལ་ཞི་བར་བསྒོམས་པས་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ལྷར་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པས་སྔ་མ་ལྟར་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་བརྟེན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་གྱི་རང་གི་སར་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་


DTG122_Page_0284
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱང་བལྟ་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་འོག་མར་སྐྱེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནས་འཕོས་ནས། དང་པོའི་ལྷར་སྐྱེ་བ་ན་དེ་འདྲ་བའི་ལུས་འགྲུབ་པའི་ལས་ནི། སྔར་གྱི་དུས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ས་ལ་བརྟེན་ནས་ཞི་རགས་ཀྱི་རྣམ་པར་བསྒོམ་པའི་ལས་རྙིང་བ་དེ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་མ་རིག་པ་ཡང་ས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་བར་དུ་འོག་མར་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་ཐམས་ཅད་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་འཆད་པ་ནི་ཤིན་དུ་མི་འཐད་དེ། སྤྱིར་བདེ་འགྲོའི་རིགས་དེ་དག་དུ་སྐྱེ་བའི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དགེ་བའི་ལས་སམ། ཁྱད་པར་དུ་མི་གཡོ་བའི་ལས་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་ནི་མ་རིག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་མ་ངེས་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཤེས་རབ་དང་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ཀུན་ནས་སློང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མ་རིག་པས་སློང་བ་དེ་ལྟར་ཡང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ལུས་སུ་འགྲུབ་པའི་ལས་ནི་རྒྱུ་སྙོམས་འཇུག་གི་བསམ་གཏན་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་གཡོ་བའི་ལས་དེ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དུས་ཀྱི་མཐར་གྱུར་པའི་སྐད་ཅིག་གཉིས་དང་གསུམ་ལ་སོགས་པར་གནས་པ་ཙམ་ལ་ནི། བསམ་གཏན་ཉིད་དུ་ཐ་སྙད་གདགས་པར་བྱ་བའི་དོན་མེད་དོ། །དེའི་ངོ་བོ་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པར་གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན་མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་ཀྱང་བསམ་གཏན་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། སྐད་ཅིག་གཉིས་དང་གསུམ་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པ་ལ་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་དེ་དག་ལ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་དེ་འདྲ་བའི་བསམ་གཏན་ལ་དུས་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་བཞིན་མཉམ་པར་བཞག་ནས་ཚེ་འཕོས་ཏེ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ལུས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ན། དེའི་སྔོན་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་བསམ་གཏན་མི་གཡོ་བའི་ལས་སྐྱེད་བར་བྱེད་པ་ནི་ས་དེ་ཉིད་དུ་གཏོགས་པའི་མ་རིག་པ་ཡིན་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །འདི་ནི་བསམ་གཏན་ཐོབ་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཚེ་འཕོ་བ་ཉིད་དུ་བསམས་ནས་སྨྲས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་འཕོས་ནས་དང་པོར་སྐྱེ་བའི་ལས་ནི་སྔོན་མཉམ་པར་མ་བཞག་


DTG122_Page_0285
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ས་ལ་ལས་གཅིག་གིས་ལུས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ལས་བསགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་དུས་ན་འགགས་ནས་མད་པས་རྒྱུ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན་འདས་པ་ཞིག་པ་རྣམས་རྒྱུར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྒྲུབ་པ་ཡང་མི་འཐད་པར་འགྱུར་རོ། །འཕེན་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གསུངས་པ་ཡང་རྒྱུའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་རྒྱུར་བཏགས་སུ་ཟད་ཀྱི་རྒྱུའི་དངོས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དུས་གཞན་གྱིས་བར་ཆོད་པ་དེ་རྣམས་ལ་འདི་ཡོད་པས་འདི་འབྱུང༌། འདི་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འདི་སྐྱེ་ཞེས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དོན་མི་འཐད་དོ། །འདི་ཞེས་པ་ནི་ཉེ་བ་མངོན་སུམ་པའི་ཚིག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་འདྲ་བའི་དོན་ལ་དེ་འགགས་ནས་འདི་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ཙམ་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལས་མ་ཉམས་བར་ཚེ་འཕོས་ནས་དང་པོར་སྐྱེ་བའི་ལས་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ས་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ལས་མ་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་མིར་སྐྱེ་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་མ་ཟད་པར་ཚེ་ཟད་ནས་དེ་ནས་འཕོས་ཏེ། མིར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ནི་སྔར་གྱི་ལས་དེ་ཉིད་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བསམ་གཏན་གྱིས་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ཁམས་འོག་མ་ལ་རགས་པར་བསྒོམ་པ་དང་དེ་ཉིད་ལ་ཞི་བར་བསྒོམ་པ་ལ་ཡང་གནོད་པ་མེད་དེ། དེ་ལས་ཉམས་ནས་ཁམས་འོག་མར་སྐྱེ་བ་སྲིད་པས་དེ་ལྟར་འགྱུར་དུ་དགོས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བསྒོམ་པའོ། །ཡང་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནས་དང་པོར་སྐྱེ་བ་ན། དེའི་ལུས་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྔོན་གྱི་ལས་རྙིང་པ་ཡིན་ཞེས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་མི་འཐད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ལས་འགགས་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེས་བསྒོས་པའི་བག་ཆགས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པ་མ་འགགས་ཤིང་དེ་མ་ཐག་པ་དེ་ལས་དེ་འདྲ་བའི་ལུས་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་དེ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་མ་རིག་པ་ཡང་སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་མི་འཐད་དེ། དོན་གོ་བར་ཟད་དོ། །དེ་དག་ནི་ཁྱད་པར་མེད་པ་ལས་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་ཞེས་པ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་ཆོས་དེ་དག་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་སུ་གཅིག་ཅིང་དོན་དམ་པར་སྟོང་


DTG122_Page_0286
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཉིད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་སྤྱིའི་དབྱེ་བ་སྟོན་ཏེ། དེ་དག་ལས་བྱུང་བའི་རྒྱུ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་མྱུ་གུ་དང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་ཆོས་དང༌། འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར། རྒྱུའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྔར་བསྟན་པ་རྣམས་ལས་རྒྱུའི་ཆར་གཏོགས་པའོ། །འབྲས་བུ་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཤུགས་ལ་བསྟན་པའོ། །འབྲེལ་བའི་རྒྱུ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ས་བོན་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དམིགས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་སྟེ། ཤེས་པ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་རྒྱུའི་རྐྱེན་ལ་སོགས་པའོ། །འདིར་དམིགས་པའི་རྐྱེན་དང་བདག་པོའི་རྐྱེན་གྱི་དོན་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་མཚན་ཉིད་གྲུབ་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མཚོན་བྱའི་ཐ་སྙད་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་འབྲེལ་བའོ། །དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་ལས་མཚོན་བྱའི་ཐ་སྙད་རྣམས་པར་འཇོག་པ་སྟེ། ཚ་ཞིང་སྲེག་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་མེར་ཐ་སྙད་དུ་བྱར་རུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་དབང་བར་གཏོགས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་སྟེ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུས་རང་དབང་ཐོབ་པའི་ཡུལ་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་བྱེད་པ་སྟེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཡུལ་ཁམས་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །སྣང་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའམ་བརྟག་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་སྐྱེས་ཟིན་པའི་མཚན་ཉིད་སྣང་བའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་སྟེ། གཏན་ཚིགས་དང་ལུས་ངག་གི་བརྡ་དང༌། མར་མེ་ལ་སོགས་པའི་སྣང་བས་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །སྔར་བསྟན་པའི་སྣང་ཞིང་དམིགས་པ་ནི་བློའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། འདིར་སྣང་བ་འམ་གསལ་བ་ནི་ཡུལ་གྱི་ཆོས་སུ་ཞེན་པར་བྱས་པའོ། །ལྟོས་པའི་རྒྱུ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཁྱད་པར་སྐྱེད་པ་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པའི་འགལ་བས་བསྡུས་པ་སྟེ་ཇི་ལྟར་གཉེན་པོས་ལམ་གྱི་སྤང་བྱའི་ཆོས་སྤངས་ནས་དེ་དག་ལྡོག་པའི་དུས་ན་གཉེན་པོ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཤེས་པའི་རྒྱུན་གྱི་བྱ་བ་མི་འཆད་པར་བྱེད་པའོ། །གཞན་ཡང་སྤྱིར་


DTG122_Page_0287
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདུས་བྱས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་བྱ་བ་མི་འཆད་པ་སྟེ། རིགས་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་འགགས་ཀྱང་དེའི་ཡུལ་དུ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེད་པའི་རིགས་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་གཞན་དང་གཞན་སྐྱེ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་དཔལ་གྱིས། འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེད་པའི་སྔོན་གྱི་ལས་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དོ། །འདི་དག་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་རྣམས་གཞན་གྱི་དབང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་གཞག་པ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་བརྟགས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། འདིར་དུས་མཉམ་པ་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་འཐད་པར་ཡང་སྔར་བསྟན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་ཡང་མི་འཐད་པར་བསྟན་ཅིང༌། གཞན་ཡང་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བའི་ཕྱོགས་ལ་རྒྱུར་ཐ་སྙད་གདགས་པའི་དོན་ནི་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་ནས་འཇོག་པ་ལས་འབྲས་བུ་མ་སྐྱེས་བའི་དུས་ན་ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་མི་འཐད་པས་འབྲས་བུ་ཉིད་ཀྱང་གང་ལས་འབྱུང་ཞེས་པའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་བུ་མ་སྐྱེས་པར་ཕའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་མི་འཐད་ལ། དེ་མ་གྲུབ་ན་བུ་ཉིད་ཀྱང་འབྱུང་བ་མི་འཐད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་ནི་རྟོག་གི་བ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་པ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་ཅེས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་མངོན་པའི་མདོ་ལས་རྐྱེན་བཞིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཞན་དབང་ལ་དགོངས་ནས་དམིགས་པ་ཅན་གྱི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་སྐྲག་པ་སྤང་བའི་དོན་དུ་གསུངས་ཀྱི། དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་གསུངས་པའི་དོན་ཡང་རྒྱུའི་རྐྱེན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རིགས་མཐུན་པའི་ས་བོན་དུ་གྱུར་བ་འབྲས་བུའི་རང་གི་ངོ་བོ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནི་རང་སྣང་བའི་ཡན་ལག་དང༌། སྐྱེད་བར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པའོ་འདིར་མཚན་ཉིད་ནི་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་འཇོག་པའོ་ཞེས་བྱེད་པས་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྦྱར་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་དེ། རིགས་པའི་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཤེས་


DTG122_Page_0288
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་འདུག་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་ཆར་རྒྱུད་གཅིག་གིས་བསྡུས་ཤིང་བར་དུ་མ་ཆོད་པ་དང༌། སྔ་མ་འགགས་པས་གོ་ཕྱི་ནས་ཕྱི་མ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནས་དེའི་ལས་ཀྱང་གོ་འབྱེད་པ་དང༌། རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་སྐྱེད་པ་སྟེ། རིགས་པའི་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་ཀྱང་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་སྐྱེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བདག་པོའི་རྐྱེན་ནི་རྐྱེན་གསུམ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་རྣམ་ཤེས་དོན་ལ་འཛིན་ནུས་སུ་སྐྱེད་པའོ། །རིམ་གྱིས་འཇུག་བས་མི་སྐྱེད་ཅེས་པ་ནི་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་བརྟགས་ཤིང་གསུང་རབ་དག་ལས་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་དོན་དམ་པ་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གཏོགས་པའི་རྒྱུ་འབྲས་དངོས་པོ་ཡང་དག་པར་གཞག་པ་ཡང༌། བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་མི་སྐྱེ་ལ། སེམས་སྣང་བ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱི་རོལ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་ཡང་མི་འཐད་ཅེས་སྟོན་པའོ། །བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་པར་རྟོགས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་འཐད་པའོ། །བརྟགས་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ཁོ་ན་ནི་སྐྱེ་ཞིང་འགགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པར་གཞག་པ་ནི་བརྟགས་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །ཡང་སྐྱེ་བ་འཇིག་རྟེན་ལས་འབྲེལ་བ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ཀུན་རྫོབ་པ་ནི་བཟློག་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་ལྟར་བྱིས་པའི་རྟོག་པས་བརྟགས་པ་ཉིད་བཟློག་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ནི། བག་ཆགས་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བག་ཆགས་ཀྱིས་བསླད་པའི་སེམས་ཉིད་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་གི་བདེན་པའི་དངོས་པོ་གྲུབ་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །རྐྱེན་རྣམས་དང་ནི་གང་དག་ཀྱང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གསུམ་ནི་རྐྱེན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། ཡུལ་དང་དུས་དང་སྦྱར་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་གང་ཡང་མེད་ཅིང༌། ཡུལ་གང་དག་དང་འབྲེལ་བ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། དུས་གང་གི་ཚེ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །སྤྱོད་པ་ནི་སྣང་བ་དང་


DTG122_Page_0289
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅས་པ་བློའི་ཡུལ་ཏེ། བློའི་ངོན་དེ་ལྟར་སྣང་ཞེས་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་བས། །ཡི་གེ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་གསུངས། །ཞེས་པ་འམ། །མངོན་པར་བརྗོད་པ་གང་གིས་སྐྱེད། །ཅེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཁྱད་པར་སྣང་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུའི་བྱེ་བྲག་ཚིག་དང༌། ཚིག་གིས་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོན་ཏེ། ཞུ་བའི་སྐབས་སུ་ཚིག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཐ་དད་པའི་བྱེ་བྲག་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པ་གང་གིས་ཞེས་པ་ནི་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྣང་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ལ། དེའི་སྙིང་པོ་ནི་རང་བཞིན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་རྟོགས་པས་བདག་དང་གཞན་རྣམས་རྗོད་པ་དང༌། བརྗོད་བྱའི་དོན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཆོས་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་གོམས་པས་མྱུར་དུ་སངས་རྒྱས་ནས། གཞན་ལ་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །དོན་གཉིས་ཞེས་པ་ནི་དགག་བྱ་གཉིས་ལ་ལྟོས་ནས་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཐ་དད་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་ནི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོའི་མཚན་མ་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་བར་སྣང་བ་ལ། འདི་ཉིད་གཞན་ལ་བསྟན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་བྱུང་བ་འདི་ནི་གཟུགས་སོ། །འདི་ནི་སྒྲའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྒྱུའི་སྒོ་ནས་མཚོན་ཏེ་བསྟན་པའོ། །རྨི་ལམ་གྱི་ཚིག་ནི་ཉིད་ཀྱིས་བསླད་པའི་གནས་སྐབས་ན་ལྷ་སྦྱིན་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ལ་སྔོན་གྱི་དེ་ཉིད་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་མྱོང་བ་མཚམས་སྦྱར་ནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། དེ་ལས་སད་པའི་གནས་སྐབས་ན་དེ་ལྟར་རྟོག་ཅིང་སྣང་བའི་ཡུལ་མེད་པར་ཤེས་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྣང་བ་ནི་རྨི་ལམ་མོ་ཞེས་བརྗོད་པའི་ཚིག་གོ །འདི་ནི་མཚོན་པ་ཙམ་སྟེ་སྒྱུ་མའི་དཔེ་གཞན་རྣམས་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་བ་ནི་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་སྣང་བའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་གོ །གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཚིག་ནི་སྔོན་དགྲས་བྱས་པའི་ལས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྟེ། གང་དག་གིས་གནོད་པ་བྱས་པ་དང༌། དེས་ཉེ་བར་


DTG122_Page_0290
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚོན་པ་སུ་དག་གིས་ཕན་བ་བྱས་པ་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མདོར་ན་ཉོན་མོངས་པའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གནས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་ཚིག་སྟེ། ཚིག་རྩུབ་པོ་འབྱིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཚིག་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་སྤྲོས་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་རང་གི་ས་བོན་ཞེས་པ་སྟེ། གནས་ངན་ལེན་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ས་བོན་ཏེ། དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཚིག་གོ །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཁ་ཏོན་བྱ་བ་འདོན་པ་ལྟར་འཕྲལ་ལ་དོན་སྤྱིའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་མེད་ཀྱང་སྔོན་གོམས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བྱུང་བའི་ཚིག་སྟེ། འདི་ཡང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པར་གཏོགས་པའི་ཀུན་ནས་བསློང་བའི་ཚིག་གོ །སྔར་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་ནི་འཕྲལ་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་སྣང་ཞིང་ཞེན་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས། འདི་དག་མི་མཚུངས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་རྨི་ལམ་གྱི་ཚིག་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཚིག་ཡིན་ལ། གཞན་གསུམ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཚིག་གོ །དེའི་ཕྱིར་སྔར་གྱི་ཚིག་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་ཡང་འདི་དག་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཚིག་གི་རྒྱུ་ནི་དེ་དག་ཙམ་དུ་འདུས་པ་མ་ཡིན་པ་རྒྱུ་གཞན་དག་ཡོད་པ་རྣམས་ཞུས་པའོ། །ཚིག་རྣམ་པར་རིག་པ་རྟོག་པ་ཞེས་པ་ནི་ཚིག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་སྔ་མ་ལྟར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་འམ། ཡང་ན་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་མངོན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། རྟོག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པས་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་ཤེས་པ་དེའི་བདག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ཡང་ཡུལ་ལམ་དུས་གང་དུ། རྒྱུ་ཅི་ལས། རྣམ་པ་ཇི་ལྟར། རྐྱེན་གང་གིས་འབྱུང་བ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་དོན་སྤྱིའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་འམ་དེའི་བག་ཆགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དང༌། བརྗོད་པར་འདོད་པ་དང་རྐན་དང་ལྕེ་ལ་སོགས་པའི་གནས་ཡིན་ལ། ཡུལ་ལམ་དུས་ཀྱང་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པའི་ཡུལ་ལམ་དུས་ཉིད་དོ། །རྣམ་པ་ནི་ཡི་གེའི་གོ་རིམས་བཀོད་པའི་ཚུལ་དུའོ། །དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི་དོན་དམ་པར་སྟོང་བའོ་


DTG122_Page_0291
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བསྟན་པའི་དོན་དུ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་གསོལ་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གཅིག་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་བདག་ཉིད་ལ་བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་འགག་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ཚིག་དང་ཚིག་ཀུན་ནས་སློང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དོན་དམ་པར་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་མེད་ཅེས་པ་སྟེ། སྔར་ཚིག་གི་སྙིང་པོ་དྲིས་པའི་ལེན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་གསོལ་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ཚིག་གམ། ཚིག་གིས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་དོན་དམ་པ་ཉིད་འགོག་པ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་པ་གང་དག་གི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཉིད་དོན་དམ་པར་ཁས་ལེན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཐོག་མེད་དུས་ཀྱི་ཚངས་པ་རྟག །ཡང་དག་སྒྲ་ནི་ཡིག་འབྲུ་གང༌། །ཞེས་པ་དང༌། གཞན་ཡང༌། ཨོཾ་ཞེས་ཡི་གེ་གཅིག་པོ་ཚངས། གང་གིས་བརྗོད་ཅིང་ང་ལ་ནི། །རྗེས་སུ་དྲན་པར་གྱུར་པ་དེ། །ལུས་འདི་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་སུ། །འགྲོ་བ་མཆོག་ཏུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་པ་སྟེ། སྣ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་སྒྲའི་ཚངས་པ་དོན་དམ་པ་མཆོག་ཏུ་བདེན་པ་སྟེ། དེས་ན་སྒྲ་དང་དོན་ཀྱང་གཅིག་པར་འདོད་དོ། །ཡང་གཞན་དག་སྒྲ་ནི་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དངོས་པོའི་དབང་གིས་ཞུགས་པ་སྟེ། དེས་ན་དེའི་དོན་ནི་དོན་དམ་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདིར་སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་ཀྱང༌། ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོའོ། །ར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡུལ་དང་བྲལ་བ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོའོ། །པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དང༌། ཡང༌། ཨ་ནི་ཡིག་འབྲུ་ཀུན་གྱི་མཆོག །དོན་ཆེན་ཡི་གེ་དམ་པ་ཡིན། ཁོང་ནས་འབྱུང་བ་སྐྱེ་བ་མེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་དེ་དག་གམ་དེ་དག་གིས་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་ནི་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་སོ་སོར་རྣམ་པར་བརྟགས་ཤིང་དྲིས་ནས་སུན་འབྱིན་པའོ། །དེ་ལ་ཚིག་ཉིད་དོན་དམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་གིས་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་སྤྱིའི་རྣམ་པའི་ཚུལ་དུ་བརྗོད་པས་དེ་ཉིད་


DTG122_Page_0292
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྱིའི་རྣམ་པའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་ཤིང་རྟོགས་པའི་དོན་གོམས་པ་ལས། དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་རིམ་གྱིས་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཇི་ལྟར་ལམ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་པས་གྲོང་ཁྱེར་ཉིད་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །སྤྱིའི་རྣམ་པའི་ཚུལ་དུ་བརྗོད་ཅེས་པ་ཡང་རྟོག་པའི་གཟུང་བ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཉིད་བརྗོད་པ་ལ། སྣང་བ་དང་བརྟགས་པ་གཅིག་ཏུ་ཞེན་ནས་དོན་དམ་པའི་རང་གི་མཆན་ཉིད་བརྗོད་པར་ཞེན་པའོ། །ཚིག་གིས་བརྗོད་པའི་བྱ་བ་ཡང་དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་གི་རྣམ་པར་རྟག་པ་ལས་བྱུང་བའི་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དོན་ཡང་བློ་དེ་འདྲ་བའི་ཡུལ་ནི་བརྗོད་པ་དང་འདྲེས་པར་སྣང་བའི་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། དོན་དམ་པ་འཕགས་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་འདི་ཉིད་ཀྱང༌། །སྒྲ་གང་ཞིག་ནི་བརྗོད་པ་ན། །རྟོགས་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ། །དེ་ནི་སྒྲ་ཡི་བརྗོད་བྱ་སྟེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཞེས་པའི་ཚིག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གཞན་ཡང་སྒྲའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་སྐྱེ་ཞིག་འཇིག་པ་མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་དོན་དམ་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྗོད་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ནི་དེ་ལ་བརྡར་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བརྡར་བཏགས་སྟོན། དེ་ནི་ཐ་སྙད་ཆེད་དུ་བྱས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་དོན་དམ་པ་བརྗོད་པར་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །གཞན་ཡང་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་རང་དང་གཞན་གྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དེ་འདྲ་བ་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །གཞན་ཡང་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་སྣང་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྒྲ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་དམ་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྣ་ཚོགས་སྒྲའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་དང་དོན་གཅིག་པར་གྱུར་ན། ཇི་ལྟར་མེ་ཞེས་བརྗོད་པས་སྐྱེས་བུའི་ཁའི་ཉེ་འཁོར་ན་གནས་པས་དེའི་དོན་མེ་ཡང་དེ་ཉིད་ན་གནས་པའི་ཕྱིར་ཁ་ཚིག་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་སྒྲ་ཉན་པ་པོའི་རྣ་བའི་དབང་པོའི་


DTG122_Page_0293
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉེ་འཁོར་ན་གནས་པས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་སྒྲ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པར་གནས་པ་བརྟགས་པའོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་སྲེག་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རེས་འགའ་འབར་དམིགས་པ་མི་འཐད་དོ། །དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ནི་འོག་ནས་འགེགས་བར་འགྱུར་རོ། །སྔ་མ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་དོན་ནི་ཡི་གེ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་བདག་པོ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་དེ་རྣམས་ལ་ལྟོས་ཏེ། ཡི་གེ་དེ་དག་རྗོད་བྱེད་ཉིད་དུ་བརྡར་བཀོད་པ་ན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྟོན་པར་ནུས་པ་སྟེ། འདིར་དེ་ལྟར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་དེ་ཉིད་ཚིག་དང་ཡི་གེ་གཞན་གྱིས་བསྟན་པར་མི་ནུས་པ་དང༌། ཚིག་དང་ཡི་གེ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དོན་གཞན་སྟོན་པར་མི་ནུས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུའི་འདོད་པས་ཇི་ལྟར་བརྡར་སྦྱར་བ་བཞིན་དུ་དོན་གོ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དགོངས་པའི་དོན་དང་དགོས་པ་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས། ཚིག་དང་ཡི་གེ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་ཀྱི། དངོས་སུ་ནི་དེ་དག་དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཉིད་ལས་གསུངས་པའི་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དམ་ཞེས་པ་ནི་ཚིག་གོ །བྱིས་པས་མ་མཐོང་རྣམ་པར་རྒྱུག །ཅེས་པ་ནི་ཚིག་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོར་གཟུང་ཞིང་དེ་ཡང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་བརྗོད་པ་ཉིད་དུ་བཟུང་ནས་དེ་ལས་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་ཚོལ་བར་བྱེད་པའོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྐང་པ་དང་པོ་གཉིས་ཀྱི་དོན་འཆད་པའོ། །མི་འཁོར་མྱ་ངན་འདའ་མི་བྱ། །ཞེས་པ་ནི་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་རྟོགས་པས་ཤེས་པས་སྲིད་པ་ལ་མི་གནས་པ་དང༌། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་འགྲོ་བ་རྣམས་མཐོང་ཞིང༌། དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཟིར་བ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་སྙིང་རྗེས་ཞི་བ་ལ་མི་གནས་པའོ། །སྙིང་པོ་ནི་ཆུ་ཤིང་གི་སྙིང་པོའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པར་བསྟན་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡང་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་བརྗོད་པ་ཇི་ལྟ་


DTG122_Page_0294
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ཞེས་པ་དང༌། །ཇི་ལྟར་རྟག་དང་ཆད་པ་ཡི། །ལྟ་བ་རབ་ཏུ་འབྱུང་མི་འགྱུར། །ཞེས་པའི་དྲི་བ་ཚིག་གིས་འཕངས་པ། མཐའ་བཞིའི་ཚུལ་དགག་པ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། རྟོགས་པ་རྣམ་བར་ཕྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་རྟོགས་པ་ཉིད་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པའི་ཡུལ་ལ་མཆིས་པ་དང་མ་མཆིས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐར་འཛིན་པ་སྤངས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་རྟོག་པ་མི་རྒྱུ་བ། འཕགས་པ་སོ་སོ་རང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཁྱེན་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་པ་གང་དག་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་ནས་གཅིག་ལ། གནས་སྐབས་ནས་ཐ་དད་ཅེས་པ་འམ་ཡན་ལག་གི་རྫས་ནི་གཅིག་ལ། ཡན་ལག་ཐ་དད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཉིས་ཀ་དང་གཉིས་ཀ་མ་ལགས་པ་ཡང་ལྟ་བ་དེ་ཉིད་ལ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ་གོ་བར་ཟད་དོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་སྡེ་པ་གང་དག་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་སྐད་ཅིག་སོ་སོ་བ་ནི་གཅིག་ལ། དུ་མ་འདུས་པ་ནི་ཐ་དད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མཆིས་པ་ཡང་མ་ལགས་ཞེས་པའི་དོན་ནི་མུ་སྟེགས་པའི་སེམས་ཙམ་པ་དག་ཤེས་པ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། གཉིས་མེད་པ་རྟག་པའི་དངོས་པོར་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མདོར་ན་དངོས་པོའི་ཕྱོགས་ཁས་ལེན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟ་བ་འདི་རྣམས་རྗེས་སུ་འཇུག་བའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་མུ་སྟེགས་ཅན་ཞེས་ཀྱང་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་མཐའ་ཡས་པའི་མཚན་ཉིད་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅེས་པ་ནི་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་ཅིང་དབང་བསྒྱུར་བའི་ཡེ་ཤེས་དང་ནུས་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའོ། །གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ནི་བྱམས་པའི་ལས་སོ། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་ནི་དལ་འབྱོར་གྱི་རྟེན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་པས། དེ་རྣམས་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བྱས་པ་ནི་འགྲོ་བ་ཕལ་པོ་ཆེའི་དོན་དུ་འགྱུར་བའོ། །དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ནི་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་མེད་པ་འང་མ་ཡིན་ཞེས་པ་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྲུབ་པའོ། །གྲོང་ཁྱེར་རིན་པོ་ཆེ་རྗེས་སུ་དྲན་ཞེས་པ་ནི་དེ་རྣམས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དངོས་པོ་སྔར་མཐོང་བ་དང་འདྲ་བར་འཛིན་


DTG122_Page_0295
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅིང། སྔར་མ་མཐོང་བ་ཡང་དངོས་པོའི་ཚུལ་དུ་དྲན་པའོ། །མེད་པ་པ་ཞེས་པ་ནི་ཆད་པར་ལྟ་བ་ལ་གནས་པའོ་ཞེས་ཟེར་བའོ། །དེ་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པ་ནི། །སྐྱེ་བ་མེད་པར་སྨྲ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བ་ནི་དབང་པོ་བསླད་པས་མཐོང་བས་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་ཡོད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གཞན་ཡང་ཚད་མ་གསུམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སེམས་ཙམ་པ་གང་དག་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་སྟེ། དོན་ངེས་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་སོ་སོར་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཞིང་གཞག་སྟེ། དེ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་འཕགས་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བའི་ཡེ་ཤེས་སམ། དེའི་རིགས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པའི་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ནི་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་འམ། ཡང་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་ནི་མྱོང་བའི་ཚད་མས་གྲུབ་ལ། དེ་ཉིད་གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ལ་གནོད་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་ཡོད་པས་གཉིས་མེད་པའི་རང་རིག་པ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་ཅེས་སློབ་དཔོན་དཀོན་མཆོག་འབངས་ཀྱིས་བསྟན་པ་འམ། གཞན་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ངེས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས། ཤེས་པ་གཉིས་མེད་ཀྱི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པར་གྲུབ་པ་དང༌། ལུང་ལས་ཀྱང་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་འདྲ་བའི་དངོས་པོར་ཡོད་ཅེས་པའོ། །དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་ཤེས་པ་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཡོད་ཅིང༌། གཟུང་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་པའོ། །དེ་ཉིད་དེ་དག་གི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བ་ནི། གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་ན། དེ་ནི་མེད་པ་ཉིད་མི་འགྱུར། །ཞེས་སྔར་བསྟན་པའི་རིག་པས་དེ་ནི་རྟག་ཏུ་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་པས་ཤེས་པ་རིག་པ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཁས་ལེན་དགོས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཕྱིའི་དོན་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་བསྟན་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་བྲིད་པའི་དོན་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། དྲང་བའི་དོན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་


DTG122_Page_0296
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སངས་རྒྱས་སམ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཏེ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ནི་མི་བརྗོད་དོ་ཞེས་ཚིག་ཕྱི་མ་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སུ་ཞིག་མི་བརྗོད་ཅེ་ན། རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ལ་གནས་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་སངས་རྒྱས་ནི་དེ་འདྲ་བ་མི་བརྗོད་ཅེས་པ་སྟེ། འདིའི་དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དཔེའི་རྣམ་གྲངས་དུ་མའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་དོན་དེ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། ཤིང་གི་གྲིབ་མ་ནི་དེའི་གཟུགས་བརྙན་ནོ། །དེ་ནི་ཤིང་གི་དབྱིབས་སུ་སྣང་བ་ཤེས་པའི་ངོ་བོར་ཡོད་པས། གྲིབ་མ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དངོས་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དབྱིབས་མེད་པའི་ཕྱིར། རྫས་སུ་གྲུབ་པའི་གྲིབ་མ་འང་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་བྲག་ཅ་ནི་མིང་དང་འབབ་ཆུ་དང་རླུང་གི་སྒྲ་དང༌། རི་རོང་ལ་སོགས་པ་ཕྲད་པ་ལས་བྱུང་ཞིང༌། ཕྱི་རོལ་ན་གྲག་སྟེ། དེ་ནི་བྱིས་པ་མི་མཁས་པ་རྣམས་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྒྲ་བདེན་པར་གྲག་ཅིང༌། མཁས་པ་རྣམས་ལ་དེ་འདྲ་བ་མ་ཡིན་པར་གྲག་པའོ། །དེ་དག་ནི་ཆགས་པ་དང་ཞེས་པ་སྒོམ་པས་གདུངས་པའི་རི་དགས་ལ་ཆུ་རུ་སྣང་ཞིང་དེ་ལ་ཆགས་པའོ། །དངོས་འཛིན་བྱིས་པས་འཕངས་བླངས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོར་ཞེན་པ་དམ་དུ་བཟུང་བ་རྣམས། ཇི་ལྟར་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་གཟེར་ཆེན་པོ་གཟེར་ཕྲ་མོས་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ལྟར། དེ་འདྲ་བའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རགས་པ་རྣམས་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོར་བསྟན་པས་རིམ་གྱིས་བྲིད་དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཕྲ་མོས་རགས་པ་རྣམས་ཟློག་པར་བྱེད་པའོ། །སྒྱུ་མ་རོ་ལངས་འཁྲུལ་འཁོར་ནི་སེམས་པའི་གཡོ་བ་མེད་པའི་དཔེའོ། །རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ནི་མེད་བཞིན་དུ་སྣང་བ་འམ། མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་དཔེའོ། །རྒྱུད་གསུམ་ཆད་པ་ནི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་ན་ཐར་པར་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུད་གསུམ་སེམས་ཀྱི་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འདི་ལ་རྣམ་རིག་གང་ཡང་མེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཅུང་ཟད་དུ་ཡང་ཁས་བླངས་མེད།


DTG122_Page_0297
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅེས་པ་ནི་ཡོད་མེད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མར་བརྟགས་པ་རྣམས་དེ་བཞིན་དུ་གྲུབ་པ་མེད་པ་དེ་འདྲ་བའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་འཇོག་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །རྣམ་རིག་འདི་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔ་མ་དེ་ཉིད་གསལ་བར་འཆད་དོ། །གང་ལ་ཞེས་པ་མྱོང་བའི་རང་བཞིན་ཙམ་ལ། དངོས་པོའི་ངོ་བོར་བཏགས་པ་ནི་མི་བདེན་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པས་ནི། མཐའ་བཞི་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རིགས་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དོན་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟན་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་བསྟན་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་གནས་ཟབ་མོ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཐོག་མར་ཞེན་པ་དང་བཅས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་དྲང་བའི་དོན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་བདེན་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་བདེན་པ་བཞི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་བསྡུས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང༌། ལམ་དང་འགོག་པས་བསྡུས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་དང་རྣམ་པར་ཐར་པའོ། །སྒོ་གསུམ་གྱི་བསྟེན་པ་འཇུག་པ་སྔོན་དུ་བཏང་སྟེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རིམ་གྱིས་གནས་ཟབ་མོ་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལས། གཞན་དུ་གཙོ་བོའི་རང་བཞིན་དང༌། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་འདོད་རྒྱལ་བ་འམ། ཡང་ན་འདོད་པར་དགའ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཚངས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་སྟོང་པར་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་འགའ་ཞིག་གི་འདོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ལྷ་གཞན་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་ཁས་ལེན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དུས་དང་རང་བཞིན་རྒྱུར་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་བསྟན་པ་འཇུག་པའི་རིམ་པ་ཉིད་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་གཉེན་པོར་རིམ་གྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་དེད་དཔོན་འགའ་ཞིག་འཇིམ་པའི་རི་དགས་ཀྱིས་བུ་རྣམས་འདྲིད་པ་སྟེ། སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པས་བསྡུས་པར་འགྱུར་བ་བརྒྱའི་གཉེན་པོར་སྔར་བཤད་པ་ལྟར།


DTG122_Page_0298
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྣང་བ་མེད་པ་བརྒྱ་པོ་ཉིད་ཐོག་མར་བསྟན་ལ། དེའི་རྗེས་སུ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པས་བསྡུས་པ་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། །མཐོང་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་ལ། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་རྣམས། །ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྦང་བར་བྱ་བ་སྟེ། གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཞིའི་རྟེན་ཅན་དང༌། གཉིས་པ་གཉེན་པོའི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྟོག་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། གཞི་དང་དེ་ཡི་གཉེན་པོ་ཡིས། །གཟུང་བའི་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་གཉིས་ཏེ། གང་ཟག་རྫས་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། །སྐྱེས་བུ་བཏགས་པ་ལ་བརྟེན་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། རྫས་དང་བཏགས་པའི་རྟེན་ཅན་གྱིས། འཛིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་རགས་པ་བཞི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྣང་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། ཕྲ་བ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་དེའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་ན་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་སྤང་བྱ་ལ་ལྟོས་ཏེ། རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་དང༌། ལམ་དང་འབྲས་བུས་བསྡུས་པའི་ཐེག་པ་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོན་ཏན་བསྐྱེད་པའི་གཞིར་གྱུར་པས་ས་ཞེས་པ་སྟེ། ཐོག་མར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའི་རིམ་གྱིས་རབ་ཏུ་འཇུག་གོ །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྣང་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་རྣམས་ཚུལ་ལུགས་རྣམ་པ་བཞིར་བསྡུས་པའི་སྒོ་ནས་གསལ་བར་སྟོན་ཏེ། བསམ་གཏན་པ་ཡི་ཡུལ་དེ་གང༌། །རྣལ་འབྱོར་རྣམ་པ་དུ་རུ་བརྗོད། ཅེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་ཡང་སྦྱང་བར་བྱའོ། །དང་པོ་ནས་གང་ནས་གང་དུ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱིས་འཁོར་བ་ལ་ཡིད་འབྱུང་བ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་རིམ་གྱིས་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་སྟེ། སྣང་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་བྱིས་པ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ལྷག་མཐོང་དང་བྲལ་བས་འཇིག་རྟེན་པའི་བསམ་


DTG122_Page_0299
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཏན་དང་མཚུངས་ཞེས་པའོ། །དོན་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་བསམ་གཏན་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་མཚན་མ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བདག་དང་གཞན་གྱི་མཚན་མར་གཟུང་བ་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཞིགས་ནས་བློའི་ངོ་ན་མེད་པར་བྱས་ཏེ། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་སའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དོན་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་གོ་རིམས་ཅན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྡུས་པའི་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་བསམ་གཏན་ནི་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་མར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡང༌། ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཉིད་ཡིན་པས། དེ་འདྲ་བའི་རྣམ་པར་ཡང་མི་རྟོག་པ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་སྣང་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསམ་གཏན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སའི་རྣམ་པར་འཇུག་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་བྱེད་པའི་ལམ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པའམ། ཡང་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །མཚན་ཉིད་གསུམ་གྱིས་བདེ་བ་ནི་ཟབ་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་དང༌། སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་སྟེ། དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྒྲིབ་པ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་ཏེ་སྤང་བར་བསྟན་ལ། མི་འགྱུར་བས་ནི་མཐར་ཐུག་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ཉམས་པ་མེད་པའོ། །དེ་འདྲ་བའི་བསམ་གཏན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ། རྣལ་འབྱོར་ཅུང་ཟད་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བརྩོན་པར་བྱས་ན་བསམ་གཏན་གྱི་མཚན་མ། ཉི་མ་ཟླ་བའི་དབྱིབས་འདྲ་དང༌། །འོད་དང་པད་མ་ལྟ་བུ་དང༌། །རི་མོ་ནམ་མཁའི་མེ་འདྲ་མཐོང༌། །ཞེས་པ་སྟེ། ཤྲཱི་ཀཱ་ལ་ཙཀྲཱི་འགྲེལ་པར་ཉིན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྟགས་བསྟན་པ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ལ་ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་རྣམ་པ་ལྟ་བུར་མཐོང་བ་དང༌། པད་མོའི་དབྱིབས་དང་འོད་ལྟ་བུར་སྣང་བ་དང༌། སྤྲིན་མེད་པའི་ནམ་མཁའི་མེ་འབར་བའི་རྣམ་པར་མཐོང་བ་དང༌། གཞན་ཡང་རི་མོའི་


DTG122_Page_0300
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པར་སྣང་བ་སྟེ། རྣམ་པར་སྣང་མཛད་འོད་ཆེན་པོ། །འགྲོ་བའི་མར་མེ་ཡེ་ཤེས་སྒྲོན། །གཟི་བརྗིད་ཆེན་པོ་འོད་གསལ་བ། །ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་མེ་བོ་ཆེ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པར་ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་མ་བཤད་པ་དང་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་མཚན་མ་དེ་དག་མཐོང་བའི་ཚེ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་ཅིང་བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་བ་དང་བཅས་པར་གྱུར་ན། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ལམ་དུ་ཁྲིད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཐར་པ་ལས་རིང་དུ་འགྱུར་བའོ། །གཞན་ཡང་ཡང་དག་པའི་མཚན་མར་འཛིན་ཅིང་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་རློམ་པ་མེད་པ་དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ལྷུང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ལམ་དང་དེ་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་ལ་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་མར་ཞེན་པ་ལས་ལོག་སྟེ། དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཡང་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་སྣང་བ་སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་ཤེས་ཤིང༌། དེ་དང་འདྲ་བར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྟོགས་པར་གྱུར་པ་ན། རིམ་གྱིས་སྣང་བ་ཙམ་ཡང་གནས་གྱུར་ཏེ། །སྣང་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་སྟེ། འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་དེ་ལ་བློ་གྲོས་འཇུག་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལམ་གྱི་བྱེ་བྲག་དེ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་རྣམ་པར་སྦྱང་བས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་འབྲས་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་དུ་རྒྱས་པར་སྟོན་པའོ། །དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་འདོད་པའི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། ལྷག་མ་མེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལས་འདིར་ནི་རེ་ཞིག་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀུན་གཞི་དང་ཞེས་པ། བག་ཆགས་ཉིད་ཀུན་གཞི་སྟེ། ནུས་པ་དང་ནུས་པ་ཅན་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ལྟ་བའི་བག་ཆགས་ཞེས་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་


DTG122_Page_0301
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་ཏེ། ས་བོན་གཞན་དུ་གྱུར་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚུལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚུལ་ལུགས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་བ་སྟེ་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་དབྱེར་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་དབྱིངས་ཀྱི་ཆ་གཙོ་བོར་བསྟན་པའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ང་ཡིས་བརྗོད། །ཅེས་པ་མདོ་སྡེ་འདི་དང་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལ་སོགས་པར་གསུངས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ལགས་པའི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཚིག་བླ་དགས་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆ་གཙོ་བོར་སྟོན་པའོ། །རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པས་དེའི་ཕྱིར་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་དེ་དག་གི་དངོས་པོ་ཡོད་པར་རྟོག་ན། དེ་ནི་རྟག་ཏུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་པ་སྟེ། མེད་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བས་རྟག་པར་འཛིན་པའི་མཐར་འགྱུར་བ་ལས། །འདིར་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །ཆད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདས་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། དེ་ལ་འདས་པ་ནི་སྔར་ཉིད་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་བྱས་ཤིང༌། དེ་ལས་གཟུགས་སྐུ་གཉིས་སུ་སྣང་བས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱས་ནས་སྤྲུལ་བའི་སྐུ་ཡུལ་ལམ་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ཏུ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་ཆད་པའི་འཆི་འཕོ་བ་ལྟ་བུའོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བ་ན་དི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་བྱས་ཤིང༌། དེ་ལས་བྱུང་བའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཡང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའོ། །མ་འོངས་པ་ནི་དོན་གོ་བར་ཟད་དོ། །སོ་སོ་རང་གིས་རྟོགས་པར་བྱེད། །ཅེས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་སེལ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བློ་གྲོས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་གང་དག་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་སངས་རྒྱས་པའི་


DTG122_Page_0302
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནས་སྐབས་སམ། ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། འགྲོ་བའི་ཆོས་ཀུན་རྣམ་ཤེས་ཀྱི། །མེ་ཡི་བུད་ཤིང་ཡིན་པར་འདོད། །དེ་དག་ཇི་བཞིན་རྣམ་འབྱེད་པའི། །མེ་ཡིས་བསྲེགས་ནས་ཉེར་ཞིར་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དཔེར་ན་ཤིང་གཉིས་དྲུད་པ་ལས་མེ་བྱུང་ནས་ཤིང་དེ་ཉིད་སྲེག་པ་ལྟར། གཉེན་པོ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་རེ་ཞིག་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེ་བྱུང་ནས་དེས་མཚན་མའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྲེགས་ཤིང་མི་དམིགས་པས་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཀྱང་རྒྱུན་ལྡོག་པའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྔོན་རོལ་གྱི་གཉེན་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེས་མཚན་མའི་བུད་ཤིང་བསྲེགས་ནས་དེའི་རྗེས་སུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་གཞན་འབྱུང་བ་མེད་པའོ། །བསྟན་བཅོས་དག་ལས་ཀྱང༌། །གང་ཚེ་དངོས་དང་དངོས་མེད་དག །བློ་ཡིས་མདུན་ན་མི་གནས་པ། །དེ་ཚེ་རྣམ་པ་གཞན་མེད་པས། །དམིགས་པ་མེད་པར་རབ་ཏུ་ཞི། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་དང་ལྡན་པར་ཡོད་ན་དེ་ཉིད་འཁྲུལ་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེས་རང་ངམ་གཞན་གང་ཡང་མ་རིག་པའི་ཤེས་པ་ནི་མི་འཐད་ལ། །དེ་དག་རིག་པར་ཁས་ལེན་ཏེ། རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ཞིང་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ན་སྣང་བའི་ཡུལ་དེ་རྣམས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོར་མེད་བཞིན་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་བློ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར། གལ་ཏེ་ཉེས་པ་དེར་འགྱུར་དུའོ་ཞེས་ཏེ། རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཁས་མི་ལེན་ལ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཡེ་ཤེས་རང་རིག་པ་འབའ་ཞིག་གོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་རིག་པར་བྱ་བ་རང་གི་རང་བཞིན་དོན་དམ་པར་མེད་བཞིན་དུ་རིག་ཅིང་སྣང་བས་ཅིའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བརྟགས་པ་སྔ་


DTG122_Page_0303
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་ཉིད་མཚུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། འདི་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡོད་མེད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་ཡེ་ཤེས་དེའི་དོན་དམིགས་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་ནས་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མཚན་མའི་ཆོས་དེ་རྣམས་མེད་མོད་ཀྱི། མཚན་མ་མེད་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ། རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དོན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གནས་པས་དེ་ཉིད་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་ཆད་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཕྱིས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཅིག་ཤེས་ལ་ཡང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྣང་བ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱི་རོལ་དངོས་པོར་མེད་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོར་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་གཏན་ཚིགས་སུ་སྦྱོར་བ་ན་ནི་གཏན་ཚིགས་འདི་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་སྣང་ཞེ་ན། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་མེད་ཅིང་སེམས་ཉིད་དེ་ལྟར་སྣང་བ་སྟེ། དེ་ཡང་བདེན་པའི་དངོས་པོའི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྣང་ཞིང་རྟོགས་པས་ཤེས་བྱ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ལུགས་བཞིན་དུ་སྣང་བའི་ཇི་ལྟར་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་ཞེས་བསམ་པའོ། །འདིར་གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་དེ་དག་ཙམ་གཏན་ཚིགས་སུ་འགོད་ན་ཡང་ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་རང་གི་བདག་ཉིད་དོན་དམ་པར་མེད་པ་ལ། དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་ཡོད་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་གཏན་ཚིགས་སུ་སྦྱོར་ན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། དོན་དམ་པ་མེད་པར་ཤེས་ཤིང་མྱོང་བ་ཙམ་མ་འགགས་པ་རིག་པ་དང་སྟོང་བ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་སྣང་ཞིང་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གཏན་ཚིགས་སུ་འགོད་ན་ནི་གཏན་ཚིགས་འདི་འགལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་བྱ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ལུགས་བཞིན་དུ་སྣང་བ་ལ། འཁྲུལ་པ་ལས་བཟློག་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱིར་དེ་ལྟར་སྣང་ཞིང་རིག་པ་ཙམ་དུ་གཏན་ཚིགས་སུ་གཏོང་ན་ཡང་ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་པའོ། །གཞན་ཡང་འདི་སྐད་སྨྲ་བ་ནི་མདོ་སྔ་


DTG122_Page_0304
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་རྒྱུད་སྡེ་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་བར་སྣང་ངོ༌། །དེ་དག་ཇི་བཞིན་རྣམ་འབྱེད་པའི། །མེ་ཡིས་བསྲེགས་ནས་ཉེར་ཞིར་འདོད། །ཅེས་པའི་དོན་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་མཚན་མ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་དོན་ལ་བཞེད་པར་གསལ་བ་ཉིད་པས་ཁུངས་ཉིད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པ་དེ་ལྟ་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་གདུལ་བྱའི་སྣང་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པར་གསེར་འོད་དམ་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་དུ་མ་ལས་གསུངས་པས། སངས་རྒྱས་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ། དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་གི་སེར་བ། ལེགས་འདོད་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱང་བསྲིངས་ཏེ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རྒྱུན་དང་མི་ལྡན་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་པ་ཙམ་ཁས་ལེན་ཅིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་བདག་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་གཉིས་སུ་སྣང་བས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པས་ཉེས་པའི་གོ་སྐབས་འདི་ལྟ་བུར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་སྐད་ཅིག་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་འཁྲུལ་པས་སངས་རྒྱས་འཁྲུལ་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་གནས་སྐབས་སམ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཉིད་ན་ཡང་དམིགས་པར་བྱ་བ་མཚན་མའི་བུད་ཤིང་བ་སྲེགས་པས་དེའི་རྗེས་སུ་དེ་དག་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། ཡང་དེ་ལྟར་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་སྦྱོར་བ་རྒྱུན་ཆད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཅིག་ཤོས་ནི་སངས་རྒྱས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡེ་ཤེས་མེད་ཀྱང༌། སྔར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་སྨོན་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་སྐུ་གཉིས་སུ་སྣང་ཞིང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་འབྱུང་བས་དེ་དག་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་ནི། །མཆོད་སྡོང་བསྒྲུབས་ནས་འདས་གྱུར་པ། །དེ་འདས་ཡུན་རིང་ལོན་ཡང་དེ། །དུག་ལ་སོགས་པ་ཞི་བྱེད་ལྟར། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་དང་རྗེས་མཐུན་པར། །རྒྱལ་བའི་མཆོད་སྡོང་བསྒྲུབས་པ་ཡང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱ་ངན་ལས། །འདས་ཀྱང་དོན་རྣམས་


DTG122_Page_0305
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེ་ན། དེ་ཅི་འོ་ཐུག་མངར་བའི་རོ་དང་འབྲེལ་ཞེས་ཀྱི། དེ་ཙམ་གྱིས་ཆུ་ཡང་དེ་ལྟར་འགྱུར་རམ། འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ཅིང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱས་ཀྱང། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱི་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཞེས་པའི་ལུང་གི་དོན་ཡང་སྔ་མ་ལྟར་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྟོག་བཞི་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་གྱི། ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་ཆད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་ཆད་པ་མ་ཡིན་པའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། ཡེ་ཤེས་གང་གི་རྒྱུན་གྱི་ཐ་མར་འདོད་པ་དེ་ཉིད་ནི། རིགས་མཐུན་པའི་ཡེ་ཤེས་གཞན་གྱི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། འགལ་རྐྱེན་མེད་ལ་མཐུན་རྐྱེན་ཚང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མཐུན་རྐྱེན་ཚང་བ་ཉིད་ནི། དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་སོ་སོའི་རྒྱུད་ལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཤེས་པ་འདི་ཉིད་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་དང་སྒྲ་རུ་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བདེ་སྡུག་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་དུ་སྐྱེ་བ་ནི་སྔ་མའི་མྱོང་རིག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ལ་ལྟོས་ཀྱང༌། ཤེས་པ་ཕྱི་མ་མྱོང་རིག་ཙམ་དུ་སྐྱེད་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ། སྔ་མའི་མྱོང་རིག་དེ་ཉིད་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་གང་གི་རྒྱུན་གྱི་ཐ་མར་འདོད་པ་ཡང་མྱོང་རིག་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པས་རང་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་ནུས་པའོ། །འདིར་འགལ་བའི་རྐྱེན་མེད་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འགལ་རྐྱེན་གཅིག་སྲིད་ན་དེ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་མི་བདེན་པའི་དོན་ཅན་གློ་བུར་བ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དེས་བཟློག་པར་མི་ནུས་སོ། །གཞན་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ས་བོན་དང་བཅས་ཏེ་སྤངས་པས་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུད་ལ་ཡང་འབྱུང་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ད་ལྟར་གྱི་གནས་སྐབས་བརྒྱལ་བ་དང་གཉིད་མཐུག་པོ་ལ་སོགས་


DTG122_Page_0306
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་དུས་སུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་གི་ངོ་བོ་ལྡོག་པ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་མཐུན་རྐྱེན་མ་ཚང་བའམ། གཉིད་ཀྱིས་བསླད་པ་དང༌། གནད་མི་བཟད་པའི་གནས་སུ་བསྣུན་པ་ལ་སོགས་པའི་འགལ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ལྡོག་པའོ། །གཞན་ཡང་བུམ་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གང་ཞིག་རང་གི་རིགས་ཕྱི་མ་བསྐྱེད་པ་ལ་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པར་གནས་ཀྱང་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་འགལ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡིན་ལ། འདིར་ནི་དེ་འདྲ་བའི་འགལ་རྐྱེན་མེད་ཅེས་པའོ། །གཞན་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནམ་འཁྲུལ་པའི་བློ་མི་སྲིད་པས་ལམ་དང་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་གཏན་མི་སྲིད་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ཅིང་གནོད་བྱེད་ཡོད་པས་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་རྒྱུན་ཆད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །འཆི་བ་ནི་རྣམ་པར་ཆད་པའི་འཕོ་བའོ། །ད་འདྲ་བ་དང་ལྡན་ན་དེ་ཉིད་ད་རུང་སྐྱེ་བའི་རྒྱུད་དུ་ཡང་འགྱུར་ལ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་པས། ཇི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཞེས་པའོ། །དེས་ན་རྣལ་འབྱོར་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཤི་འཕོ་བ་དང་བྲལ་བ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱབས་ཀྱི་གནས་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་སྤངས་པ་དང་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཅིག་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་ཐོབ་བྱ་དང་སྤང་བྱའི་ཆོས་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་གཅིག་དང་ཐ་དད་པ་ལས་གྲོལ་བའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་མེད་པས། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །ཡུལ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ནི་རྟག་པ་དང་གཙང་བ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིའོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པའི་སེམས་ཀྱི་ཐ་མ་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར། མྱོང་བའི་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་གཞན་གྱི་ཉིང་མཚམས་འབྲེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ལྷག་མ་མེད་པ་ཉིད་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་ལས་ཀྱང༌། ཐ་མའི་


DTG122_Page_0307
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ནི་སེམས་གཞན་དང༌། མཚམས་སྦྱོར་བ་ལ་འགལ་ཅི་ཡོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་རང་བཞིན་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡོད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཚན་ཉིད་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་རྣམ་པར་སྦྱངས་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་འབའ་ཞིག་ཏུ་ངེས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་དམན་པར་མི་ལྟུང་བའི་ས་མཚམས་དང༌། དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་ཚོགས་དང་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཚོགས་གཉིས་ཁྱད་པར་དུ་བསགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་བྱིན་དུ་བརླབས་ནས་ཞེས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནམ་འོད་ཟེར་གྱིས་སོ། །དེའི་དབང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་རབ་ཏུ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་ལ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ནི། ཇི་ལྟར་ས་བཅུ་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ལུས་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་འོད་ཟེར་རབ་ཏུ་བསྟིམས་པས་རྟོགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཕྲ་ཤིང་ཤེས་དཀའ་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོའི་ལམ། །རྟག་མེད་རྟོག་བྲལ་ཤིན་ཏུ་རེག་པར་དཀའ། །དེ་ནི་ཚིག་གིས་ཤིན་ཏུ་བརྗོད་དཀའ་ཡང༌། །བདེ་བར་གཤེགས་མཐུ་དཔག་མེད་གང་ཡིན་པ། །འོད་ཟེར་ལུས་ཅན་དེ་ནི་བདག་ལ་ཡང་དག་ཞུགས། དེ་ཡིས་མཐུས་ན་བདག་གིས་ཤེས་པར་ནུས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདིར་སངས་རྒྱས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །དེའི་ཞལ་དུ་ལྟ་ཞིང་ཐེ་ཚོམ་གྱི་གནས་ཐམས་ཅད་འདྲི་བའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་དང་བསྟན་པའི་རྣམ་པ་གང་ཅི་སྤོབས་ཀྱང་ཞེས་པ་ནི་སྔར་མ་རྟོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་འཕྲལ་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་ནུས་པ་སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པའི་མཐུ་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་རང་རང་གིས་ཚོགས་བསགས་ཤིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་མེད་པར་ཡང༌། དེ་འདྲ་


DTG122_Page_0308
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་སྤོངས་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ན་ནི། བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་ནུས་པའི་རྒྱུ་མཚན་སྟོན་ཏོ། །སྒྲ་འབྱིན་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་སྟོན་པའི་སྒྲ་སྟེ། མིའམ་ཅིའི་རྒྱལ་པོ་ལྗོན་པས་ཞུས་པ་ལས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བྱིན་གྱིས་མི་རློབ་སྟེ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཉི་ཚེ་བ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། །ཚོགས་མ་བསགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བྱིན་གྱི་རླབས་མི་འཇུག་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ལྷ་ཡི་རྒྱལ་པོས་ཆར་ཕབ་ཀྱང༌། །ས་བོན་མི་རུང་མི་འཁྲུང་ལྟར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་བྱུང་གྱུར་ཀྱང༌། །སྐལ་བ་མེད་པས་བཟང་མི་མྱོང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཤིང་ལ་སོགས་ཕ་ལས་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་འབྱུང་བར་སྣང་བ་ཡང་སེམས་ཅན་ཚོགས་བསགས་པ་རྣམས་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། ཕྱི་རོལ་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་མེད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པའི་དུས་ནི་ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པས་བསྡུས་པ་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་གྱི་ས་ནི་བཅུ་པའོ། །དེ་ལས་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ས་བདུན་གྱི་བར་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དམིགས་ཤིང༌། བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་གནས་མ་གྱུར་པས་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་དེ་འདྲ་བའི་ཉོན་མོངས་པས་ཅུང་ཟད་དཀྲུགས་ཤིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པའི་དོན་ལས་ཅུང་ཟད་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་བདུད་ཀྱི་ལས་སྲིད་པ་དང༌། དེའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་ཅིང་རང་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ལ་གནས་པ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་དང་མཐུན་པར་ལྷུང་བ་སྲིད་དེ། རྨི་ལམ་ལུང་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ས་བདུན་པ་མན་ཆོད་དུ། བདུད་དམ་བདུད་ཀྱི་ལས་ཀྱང་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འདིར་དམན་པའི་ལམ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་


DTG122_Page_0309
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འགའ་ཞིག་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་མཐུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། དེ་ཉིད་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་འདི་ཉིད་ཀྱི་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། བཅུ་པ་ལ་གནས་པའི་ཐུན་མོང་བའི་དགོས་པའོ། །དེ་ལ་ཐོབ་པ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཏེ། ས་དང་པོ་ལ་སྤྲུལ་པ་བརྒྱ་འགྱེད་པར་ནུས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ས་བཅུའི་བར་དུ་ཡོན་གྱི་ཁྱད་པར་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་རྣམས་སོ། །ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་རྟོགས་པའི་ཆོས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱིན་གྱིས་མ་བརླབས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ས་ལ་ཞུགས་པ་འམ། གཞན་ཡང་རུང་སྟེ། ཚོགས་དང་མོས་པ་དམན་ཞིང་དབང་པོ་རྟུལ་བ་རྣམས། ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པའི་དོན་ལས་འབྱེད་པར་བྱེད་པའི་བདུད་ཀྱི་དབང་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་སྟེ། ལྷ་དང་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ། བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་ཞིང༌། དེ་དག་གི་རོལ་ཆགས་བར་འགྱུར་བའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསམ་པ་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རམ་གཞན་ཡང་བདུད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆ་བྱད་ལ་སོགས་པར་བྱས་ནས། ཁྱོད་ལ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་བར་འགྱུར་བས་དེ་ཉིད་དུ་རང་གིས་རིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་མཐར་ཕྱུང་ཤིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལས་ལྡོག་པ་སྟེ། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། གཙུག་ཏོར་ཆེན་པོ་བདུད་ཀྱི་ལེའུ་ལས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ཡང་ཡང་དག་པའི་ས་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ནི་མི་སྲིད་དེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་སེམས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་རྣམས་ཀྱང༌། གང་གིས་ས་ཡི་རིམ་པར་འགྱུར། །ཞེས་དྲིས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་


DTG122_Page_0310
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྔར་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དོན་བསྟན་པ་ལ་བརྩད་པ་སྤངས་པ་སྟེ། དྲི་བའི་དོན་ནི་དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་བསྟན་པས་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ཡོད་པར་བསྟན་གྱི། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལུགས་ཟབ་མོ་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་དམིགས་པ་ཅན་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བཟློག་ནས། །རང་གི་ཚུལ་ལུགས་ཟབ་མོ་གཟུང་བའི་གཏམ་མ་གསུངས་ཏེ། དེས་ན་ཕྱི་རོལ་བ་རྣམས་དང་ཁྱད་པར་མེད་པས་འགའ་ཞིག་ནི། སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐར་ལྟུང་བ་ལ། གང་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཞིག་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐར་ལྟུང་སྟེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་གསུངས་ཀྱི། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྟན་པ་མེད་ལ། དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་ཡང་སྔར་བསྟན་པའི་ཚད་མས་གནོད་པས་མི་འཐད་ཅིང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་མ་ཡང་མ་གསུངས་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དོགས་པའོ། །གཞན་ཡང་འདི་ཡོད་ན་འདི་ཡོད་ཅེས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཚིག་གི་དོན་ཡང་མངོན་སུམ་བརྗོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་གདུགས་དང་གྲིབ་མ་ལྟར་དུས་མཉམ་པ་ལ་འཐད་ཀྱི། རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་ལ་མི་འཐད་དེ། རྒྱུ་འདི་ཡོད་ན་འབྲས་བུ་མ་སྐྱེས་པས་འདི་ཞེས་པ་མི་འཐད་ལ། འབྲས་བུ་སྐྱེས་པ་ན་རྒྱུ་འགགས་པས་འདི་ཞེས་པ་མི་འཐད་དོ། །དེས་ན་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱིས་རྣམ་པར་བརྗོད་པ་ཉིད་བཟང་གི་ཞེས་པ་ནི་གྲངས་ཅན་པ་རྣམས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་སྔར་ནས་ཡོད་པ་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་ལ། འདི་ཡོད་ན་འདི་ཡོད་ཅེས་པ་འཐད་ཀྱི་ཁྱོད་ཕྱོགས་ལ་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མ་ལགས་པའི་རྒྱུས་འབྲས་བུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་ཅེས་པ་ནི་གཙོ་བོ་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཉིད་རྒྱུ་ལས་མ་སྐྱེས་ཏེ་རྟག་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་འདོད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་འབྲས་བུ་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་སྔར་ནས་གནས་པ་ཉིད་མི་གསལ་བ་ལ་གསལ་བར་གྱུར་པ་ཙམ་མོ་ཞེས་ཁས་ལེན་པའོ། །གཞན་ཡང་ཐ་དད་དུས་མཉམ་པ་ལ་ཡང་རྒྱུ་འབྲས་འཚོལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས། རྒྱུ་དང་འབྲས་


DTG122_Page_0311
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བུའི་དབྱེ་བ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དོ། །ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རྒྱུད་པ་དུ་མར་ཁས་ལེན་པ་ནི། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པས། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡང་འདྲེས་ཞེས་པ་ནི། འབྲས་བུ་དང་འདྲེས་པ་སྟེ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱང་འབྲས་བུར་འགྱུར་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་ཡང་འབྲས་བུ་གཞན་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་ལ། དེ་ལ་རྒྱུའི་ཐ་སྙད་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་ལ། དེ་འབྲས་བུར་གྲུབ་པ་ཡང་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་ཤིང༌། འབྲས་བུ་དེ་ཡང་གཞན་གྱི་རྒྱུར་ཁས་ལེན་དགོས་ལ། དེ་ལ་རྒྱུར་ཐ་སྙད་འཇོག་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་གྲུབ་པ་ལ་ལྟོས་ཤིང༌། དེ་གྲུབ་པ་ཡང་རྒྱུ་དྲུག་པ་ལ་ལྟོས་པས་ཕན་ཚུན་བརྟེན་པ་ཐུག་པ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ཡོད་ན་འདི་ཡོད་ཅེས་རྟེན་འབྲེལ་དངོས་པོའི་ངོ་བོར་བརྗོད་པ་ནི་ཕྱིར་ཞིང་དེ་ཉིད་དགག་པ་བྱས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་ཡིན་ཞིང་དོན་དམ་པར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྐྱེན་ཉིད་འདི་པ་ཙམ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་འདོད་པས། འདི་ཡོད་པས་འདི་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་ཀྱང་རྒྱུ་དང་བྱེད་པ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་སྨྲ་བ། ཕྱི་རོལ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གང་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་གང་ཞིག་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མ་འདྲེས་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བས་རྒྱུ་རྐྱེན་འབྲས་བུ་དང་འདྲེས་པ་སྟེ། ཕན་ཚུན་འཚོལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་ཡང་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་སྐུར་པའི་མཐར་ཡང་མི་ལྟུང་ངོ། །དོན་དམ་པར་དཔྱད་ན་དེ་འདྲ་བའི་ཉེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་བས་རྒྱུ་འབྲས་ཡང་དག་པའི་དངོས་པོར་ཁས་མི་ལེན་པའོ། དེ་ལྟར་མཐའ་གཉིས་སུ་འགྱུར་བ་ནི། ཕྱིའི་དོན་དངོས་པོར་ཁས་ལེན་པ་འམ། སེམས་ཉིད་ཡང་དག་པའི་དངོས་པོར་ཁས་ལེན་པ་ལ་རིགས་ཀྱི། ངའི་ལུགས་ལ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་ཡང་གསོལ་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་དོན་ལ་བརྩད་པ་སྤང་བ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་པ་གང་དག་སྒྲ་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇུག་པས་དེ་ལྟ་བུའི་བརྗོད་པར་ཡོད་པས་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་ཀྱང་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་


DTG122_Page_0312
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟ་ན་ཆུ་ཀླུང་གི་འགྲམ་ན་བུ་རམ་གྱི་ཤིང་རྟ་བརྡལ་བ་དག་ཡོད་དོ་ཞེས་པ་དོན་གྱིས་སྟོང་པའི་སྒྲ་དག་དམིགས་སོ་ཞེ་ན། བདེན་ཏེ། དེ་འདྲ་བའི་ངག་གི་སྒྲ་ཡུལ་དང་དུས་དང་བཅས་པ་བརྗོད་པ་ནི་རང་གི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ་འཁྲུལ་མོད་ཀྱི། ཚིག་གི་རང་བཞིན་གྱི་སྒྲ་ཡུལ་དང་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་མ་བྱས་པ་བུམ་པ་ཞེས་བརྗོད་བྱའི་དོན་ལ་མི་འཁྲུལ་བ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ཡུལ་ལམ་དུས་གང་ཡང་རུང་བ་ན་མེད་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འདོད་པ་དགག་པའི་དོན་དུ་ཞུ་བ་པོས་གླེང་བསླང་བའོ། །བརྗོད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་གྲགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་རིག་བྱེད་འགའ་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འགའ་ཞིག་ཏུ་དོན་འགའ་ཞིག་ལ་བརྡར་གྲགས་པ་དེ་ཉིད་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་མཐུན་པར་བརྡར་གྲགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བརྡ་ནི་སྐྱེས་བུའི་འདོད་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ཇི་ལྟར་བརྡ་བྱས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་གི་དོན་གོ་བར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྣོལ་ཞེས་པ་ནི་ལུས་ངག་གི་སྣོལ་ལམ་ཟུར་ཙམ་བསྟན་པའོ། །ཞིང་དྲན་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་རགས་པ་སྟེ། གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་དེས་མཚོན་ནས་ཟབ་མོའི་དོན་གཞན་སྟོན་པའོ། །མིག་མི་འཛུམས་པར་བལྟས་པས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་དེ་ཉིད་དེ་ཐོབ་པའི་བརྡར་འགྱུར་བའོ། །དོན་སྟོན་བྱེད་ཀྱི་བརྡ་ངེས་པ་མེད་པ་དེ་ནི། འཇིག་རྟེན་འདི་ཉིད་ན་ཡང་སྣང་སྟེ། སྲིན་བུ་དང་སྦྲང་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མི་རྣམས་ལ་བརྡར་གྲགས་པའི་བརྗོད་པ་མེད་པར་ལུས་ཀྱི་རིག་བྱེད་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱིས་ཕན་ཚུན་འདུ་བ་ལ་སོགས་པར་རང་རང་གི་དོན་སྟོན་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པའོ། དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་དེ་ཉིད་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། དྲི་བའི་དོན་མདོ་སྡེ་འདི་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་རྟག་པ་དང་བདག་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པར་གསུངས་པ་རྟག་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲའི་དོན་གང་ཡིན་ཞེས་པའོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོའི་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཟུང་ཡུལ་ནི་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་


DTG122_Page_0313
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། དེའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱང་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་སྣང་བ་སྟེ། དེ་རྣམས་ལ་སྣང་བ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བློ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། བློ་ཡང་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོས་སྟོང་ལ། དེ་ལྟར་སྣང་ཞིང་མྱོང་བ་མ་འགགས་པ་སྟེ། རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་དེ་ལས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བས་རྟག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་དེ་ལས་གཞན་དུ་སྣང་བས། དེ་དག་གི་བློ་ནོར་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་ཀྱང་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟག་པ་དང༌། དེ་ཡང་མ་རྟོགས་ན་འཁོར་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཞིང༌། ཕྱོགས་འགའ་རྟོགས་པའམ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ནས་རྟོགས་ན། ཅི་རིགས་པར་བྱང་ཆུབ་གསུམ་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རིགས་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །དེ་ཡང་གསུམ་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་སྐབས་ལ་དགོངས་ཏེ། གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་འཆད་དེ། དེ་ལ་དཔེའི་དོན་ནི། མི་མཁས་པ་དག་གིས་སྨིག་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆུ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་ཡང་དག་པ་པར་འཛིན་པས་ནོར་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་ཀྱང་བྱ་ལ། ཡང་དེ་ལྟར་སྣང་བདེ་ཉིད་ཆུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པའི་དངོས་པོས་སྟོང་ལ། དེ་ལྟར་སྣང་བ་མ་འགགས་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་སྒྱུ་མ་ཙམ་དུ་རྟོགས་ཏེ། དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ནི་སྣང་བ་དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཉིད་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་པའོ། །མིག་གི་སྐྱེ་བུ་ནི་མིག་ཡོར་གྱི་ཁྱད་པར་སྐྱེས་བུར་སྣང་བའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དཔེས་མཚོན་པའི་དོན་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པའི་བློ་ནོར་པ་དང་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ནོར་པ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་དང་མི་མཐུན་པར་དོན་གཅིག་ལ་འགལ་བའི་རྣམ་པ་དུ་མར་སྣང་བས་སོ། །དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟག་པ་ནི། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་སྟེ། ནོར་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་དེ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་ཅིང༌། དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་མ་འགགས་པས་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་


DTG122_Page_0314
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ། དེ་ནི་དེ་ལས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བས་རྟག་ཅེས་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་རྟག་པའོ་ཞེས་མི་སྟོན་པར་མི་རྟག་པར་མི་བྱེད་ཅེས་སྟོན་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་འདིར་རྟག་པ་ཐེར་ཟུག་པའི་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་གྱི། མི་རྟག་པའི་དངོས་བོ་བཀག་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཉིད་མི་འགྱུར་བ་ཙམ་བསྟན་པའི་དོན་དུ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔར་གྱི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པར་བརྩད་པ་སྤངས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོའི་རླབས་དང་གང་གཱའི་ཆུ་ལ་ཡི་དགས་རྣམས་ཀྱིས་རྣག་ཁྲག་ཏུ་མཐོང་ཞིང་ཆུར་མི་མཐོང་བ་དང༌། མི་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆུར་མཐོང་ཞིང་རྣག་ཁྲག་ཏུ་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་སྣང་བ་ནི་བདེན་པའི་དངོས་པོ་སྤངས་པ་སྟེ། དོན་གཅིག་ལ་འགལ་བ་དུ་མ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རང་རང་གི་ཤེས་པའི་དོན་སྣང་ཞིང་དོན་བྱེད་པས། དངོས་པོ་མེད་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པའོ། །དེང་དེ་བཞིན་དུ་བྱིས་པ་ཐམས་ཅད་སྤྱོད་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་སྟེ། བློ་དང་བློའི་ཡུལ་ཇི་ལྟར་སྣང་ཞིང་མྱོང་བ་འདི་ཉིད་ལ་ཁ་ཅིག་གིས་ནི་ཕྱི་རོལ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་འཛིན་ལ་ཁ་ཅིག་གིས་ནི་རགས་པ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་གཅིག་ཏུ་འཛིན་ཅིང༌། འགའ་ཞིག་གིས་ཤེས་པའི་དངོས་པོའི་དོན་དམ་པར་འཛིན་ལ། གཞན་དག་གིས་དངོས་པོ་མེད་པའི་སྣང་བ་ཙམ་དུ་རྟོགས་པས་འགལ་བ་འདུ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། ནོར་པ་ནི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ལ་རང་རང་གི་བློའི་དོན་དེ་ལྟར་སྣང་ཞིང་མྱོང་ལ། དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གྲུབ་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །འདི་ལྟར་ཆུ་དེ་བཞིན་དུ་སྣང་བས་ན་ཞེས་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ་ཡི་དགས་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བ་དང་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ནོར་བ་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྐབས་ཀྱི་དོན་བསྡུས་པ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ནི་བྱིས་པ་ལྟར་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་སུ་འཛིན་པ་སྤངས་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ནི་སྣང་ཞིང་མྱོང་བ་ཙམ་མ་འགགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཡེ་ཤེས་དེའི་ངོ་ན་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པའོ། །དེ་ལྟར་གཏན་ཚིགས་ཉིད་བསྒྲུབས་ནས་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་


DTG122_Page_0315
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི། དེ་ལྟར་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ནོར་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཐའ་གཉིས་སྤངས་བ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས། མཚན་མའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པ། ནོར་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡུལ་དང་དུས་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པས་རྟག་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་འཆད་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནོར་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་སྟེ། སྔ་མ་ལྟར་ནོར་པ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་ལྟར། དེའི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེའི་ཆོས་ཉིད་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་གཟུགས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཟབ་པོ་ཞེས་པའམ། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཟབ་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་ཡང་མི་འཇུག་ཅེས་པ་ནི་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལྟར་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་སུ་མིན་ཞེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྣང་ཞིང་མྱོང་བ་ཙམ་ལ་སྐུར་པ་མི་འདེབས་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བློར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་འཕགས་པ་རྣམས་ནི་ནོར་པ་ལ་རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་གྱི་ནའམ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པའོ། །འདིར་གྱི་ན་ཞེས་བློའི་མདུན་དུ་བྱས་པའི་མཚན་མ་དེ་ཉིད་བདེན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། འདིའི་དོན་ཞིབ་དུ་ནི་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ནོར་པ་དེ་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཉིད་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུའམ་རིགས་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོའི་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ་ཉིད་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྣ་ཚོགས་སུ་བརྟགས་པས་འཁོར་བ་ཉིད་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྟེ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ནས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་ན་འཕགས་པའི་རིགས་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་


DTG122_Page_0316
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ་ཉིད་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་མི་རྟག་པ་དུ་མའི་དངོས་པོར་ཞེན་ཅིང༌། གཞན་གྱི་སྒྲ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་ཉིད་འབའ་ཞིག་གྲོལ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བས་ནི། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་སུ་འགྱུར་བའོ། །རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་དེའི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཤིང༌། སེམས་ཀྱང་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྟོགས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ནས་རྟོགས་པའོ། །འཁོར་བའི་ཐེག་པའི་རིགས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་རྨོངས་པའི་མ་རིག་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་གང་ཟག་གི་བདག་རྟག་པ་ཐེར་ཟུག་པའི་དངོས་པོར་བརྟགས་ཤིང༌། ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་བ་ལ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྟེ། ལྷ་དང་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་དང་སྙན་པར་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམས་པས་དེ་དག་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ལྷའི་ཐེག་དང་ཚངས་པའི་ཐེག་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །འགའ་ཞིག་གིས་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་བ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྣ་ཚོགས་སུ་བརྟགས་པས་ངན་སོང་གི་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་བསྡུས་པ་སྟེ། རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུའོ། །གནས་ངན་ལེན་གྱི་བག་ཆགས་གཞན་དུ་གྱུར་པས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ་དེས་ན་དེ་ནི་མཐར་ཐུག་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ཡིན་ཞིང༌། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་བཞིན་དུ་རྟོགས་ཏེ། རྟོགས་པའི་དོན་དེ་ཉིད་ནོར་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཚིག་འདི་ཉིད་ཅེས་པའི་ཚིག་གི་དོན་ཏོ། །རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཆོས་ཉིད་བརྟག་བྱའི་ཡུལ་ལས་འདས་པའོ། །སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་རྟོག་དང་བརྟག་པ་སྤངས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་དང༌། ཕྱོགས་གཞན་ཡང་ངོ༌། མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་དངོས་པོར་སྒྲོ་བཏགས་པ་སྟེ། དེ་དང་མཐུན་པར་ཡོད་


DTG122_Page_0317
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་དེ་དག་གིས་སྐྱེ་པ་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་དང་མཐུན་པར་འགྱུར་བའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི། ནོར་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་སྒྱུ་མ་ནི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་དོན་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དང་འདྲ་བར། འདི་ཡང་ནོར་པ་གཞན་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་ཐར་པ་ཉིད་འཐད་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་སྒྱུ་མ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཤིང༌། དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་མ་བརྟགས་ན། གནས་ངན་ལེན་གྱི་ཉེས་པ་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་དེ། ཉོན་མོངས་པའམ་དེའི་བག་ཆགས་ཀུན་ནས་སློང་པར་མི་བྱེད་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་མཁན་པོ་འགའ། །སྤྲུལ་པ་ཐར་པར་བྱ་ཕྱིར་བརྩོན། །གང་ཕྱིར་འདི་དེ་མངོན་ཤེས་པས། །དེ་ནི་སྤྲུལ་ལ་ཆགས་པ་མེད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་སྒྱུ་མ་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དཔེའི་སྒྱུ་མ་ནི་སེམས་དང་མི་ལྡན་པས་དེ་ཉིད་ཀྱང༌། གནས་ངན་ལེན་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་མཐུ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་འདྲ་བ་གཞན་ཡང་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་པས་རྟག་ཏུ་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ། འདིར་ཡང་འགྱུར་བའོ། །དེ་ནི་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནོར་བ་གཞན་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ནི། གང་ཅི་ཡང་རུང་མངོན་པར་ཆགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ནོར་པ་མི་མཐོང་བ་ཞེས་པ་ནི་བྱིས་པས་མཐོང་བ་དང་མཐུན་པར་མི་མཐོང་ཞིང༌། ཡང་དག་པའི་དངོས་པོར་ཡང་འཕགས་པའི་གནས་སྐབས་དེར་མཐོང་བ་མིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མཚན་མར་སྐྱེར་ཟིན་ན་ཞེས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་སྒྱུ་མ་འམ་གྱི་ན་ཞེས་པའི་མཚན་མར་སྒྲོ་འདོགས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དོན་ཉིད་གསལ་བར་སྟོན་ཏེ། སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྒྱུ་མར་མེད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། ཡང་དག་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དང་ཆོས་མཐུན་པར་མཐོང་བའོ། །སྒྱུ་མ་སྔ་ཚོགས་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལགས་སམ། དེས་ཏེ་ལོག་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི། སྒྱུ་མ་སྣ་ཚོགས་ལ་དངོས་པོའི་


DTG122_Page_0318
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདག་ཉིད་ཡང་དག་པ་བ་ལ་སོགས་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་བཞིན་དུ། དེ་ལྟར་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་ནས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་དེ་ལྟར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་ལ་དེ་ལྟར་སྣང་ཞིང་མྱོང་བ་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ལས། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལགས་ཞེས་རྟོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་དང་པོ་ནི་མི་འཐད་དེ། སྒྱུ་མ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་པའི་ཀུན་བརྟགས་ནི་རྒྱུ་མེད་པར་ཚད་མས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདིར་རྒྱུ་ཡོད་ན་དེ་ཡང་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ལོག་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་སྣང་ཞིང་མྱོང་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་བརྟགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཏོ། །ཆགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་དེ་ལྟར་སྣང་ཞིང་བརྟགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྡོག་པ་དེ་ཉིད་ནས་ཞེས་པའོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལགས་ན་ནི་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་བཞེད་ན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་སྔ་མ་ཉིད་རྒྱས་པར་འཆད་པའོ། །ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལ་ནི་དངོས་སུ་ཉེས་པ་མ་བརྗོད་ཀྱི། སེམས་ཙམ་པ་དག་དེ་ནི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་པས་སྒྱུ་མར་མི་འཐད་ཅེས་དོན་གྱིས་རྒོལ་བའོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་ཕྱོགས་དང་པོ་ནི་ཁས་མི་ལེན་ལ། གཉིས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མྱུར་བའི་གློག་དང་འདྲ་བར་སྐད་ཅིག་མའི་བདག་ཉིད་སྔ་མ་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱི་དབང་གིས་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། དོན་དམ་པར་དེ་འདྲ་བའི་ངོ་བོའི་མི་འཐད་པས་ཚུལ་དེ་ཉིད་ནས་སྒྱུ་མ་ལ་བུ་ཞེས་པའོ། །གློག་འགྱུ་བ་སྐད་ཅིག་དུ་འཇིག་པ་དེ་བཞིན་དུ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་ཞིག་པར་ལྟ་བའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བ་ནི། བྱིས་པ་རྣམས་ལ་མི་སྣང་སྟེ། འདྲ་བ་གཞན་འབྱུང་དང་ཡོད་པ་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོར་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུང་བ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། ཀུན་


DTG122_Page_0319
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་དབང་གིས་དེ་ལྟར་སྣང་བ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་ཅིང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཉིད་ཡིན་པས་རྣམ་པར་རིག་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་བདག་ཉིད་དོ། །ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་གསོལ་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཉིད་ལ་བརྩད་པ་སྤངས་པ་སྟོན་ཏེ། སྒྱུ་མ་ནི་རྟེན་འབྲེལ་ཡིན་པས་མ་སྐྱེས་པར་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལ། གཞན་ཡང་དངོས་པོ་ནི་རྒྱུ་མེད་པར་མི་འཐད་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པར་གསུངས་པ་དང་འགལ་ཞེས་པའོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་ཀུན་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པར་སྣང་བ་སེམས་ཙམ་དུ་རྟོགས་ཤིང་དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པར་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་མི་སྐྱེ་བར་མཐོང་བས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་མ་སྐྱེས་པ་ཡང་ཡིན་ལ། རིག་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་འགལ་བ་མེད་ཅིང༌། དོན་དམ་པར་སེམས་ཉིད་རིག་པའི་སྐྱེ་བ་ཡང་མི་འཐད་ལ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐྱེ་བར་གྲུབ་པས་མ་སྐྱེས་པ་དང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་འགལ་བ་མེད་པའོ། །མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱིས་འདོད་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ནི་དོན་དམ་པ་པའོ། །ཡང་དངོས་པོར་བསྟན་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་པས་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་པ་དང་འགལ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གསལ་ལོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དགོས་པ་ལ་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ནི། ངའི་སློབ་མ་རྣམས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏེ། སེམས་ཉིད་རིག་པ་ཙམ་གྱི་རྒྱུན་དངོས་པོར་ཡོད་ཅིང་ལས་དང་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་ལ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པས། འགའ་ཞིག་ནི་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་རང་གི་སེམས་རྒྱུད་སྡུག་བསྔལ་དང་འབྲེལ་པས་འཇིགས་ནས་དེ་ལས་ལྡོག་པའི་དོན་དུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་དགེ་བའམ། མི་གཡོ་བའི་ལས་སྣ་ཚོགས་གྱིས་ལྷ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བའི་གནས་ཡོངས་སུ་འཛིན་ལ། འགའ་ཞིག་ནི་གཞན་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་པའི་དོན་དུ། ལས་དང་སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པས་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་སྟེ། དེའི་དོན་དུ་དངོས་པོའི་སྒྲ་ལ་སྨོས་པའོ། །ཡང་དག་པའི་གནས་ཇི་ལྟ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་གནས་ལུགས་ཇི་ལྟ་བ་


DTG122_Page_0320
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟེ། དེ་དང་མི་མཐུན་པར་མཐོང་བའོ། །བཟློག་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པའོ། །གླན་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བཟློག་ནས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་འགོད་པའོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་ལམ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་རྒྱུ་མཚན་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་ལ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ནི་དེ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆ་རུ་གཏོགས་པ་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་གཟུངས་ཐོབ་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱང་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་དམིགས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མཐའི་དམིགས་པ་དང་གསུམ་ཐོབ་པར་གྱུར་པའོ། །རྗེས་སུ་མི་འབྲང་བ་ནི་དེ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་མཚན་མ་སྣ་ཚོགས་སུ་མི་རྟོག་པའོ། །དེ་ལས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཙམ་དུ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མ་འདྲེས་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་མིང་གི་ཚོགས་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་མདུན་དུ་བྱས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་སུ་གོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདི་ནི་བུམ་པ་ཞེས་མིང་དུ་བཏགས་པ་དང༌། དེ་འདྲ་བའི་རིགས་ཅན་རྣམས་སོ། །དངོས་པོ་ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོ་ཙམ་མོ། །ཚིག་གི་ཚོགས་ནི་ཚིག་གི་དོན་མང་པོ་སྟེ། མིང་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་འདུས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་སྐྱེས་བུའི་འཇུག་ལྡོག་གི་ཡུལ་སྟོན་པ་ཕྱོགས་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ན་བུམ་པ་ཡོད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དོན་མང་པོ་བདེན་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུའོ། །གདོན་མི་ཟ་བ་ནི་ཚིག་གི་དོན་དེ་ལྟར་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ཞེས་ཐེ་ཙོམ་གྱི་གནས་སྤངས་པའོ། །ཐུག་པ་ནི་དོན་དེ་དག་ཙམ་དུ་ཟད་པའོ། །དམིགས་པ་ཞེས་པ་ནི་ཚིག་དང་འདྲེས་པར་སྣང་བའོ། །འདིར་ཚིག་གི་དོན་ལ་ཚིག་གི་ཚོགས་ཞེས་སྟོན་པ་ནི་ཚིག་ལས་ཐ་དད་པའི་དོན་གྲུབ་པ་མེད་ཅེས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡི་གེའི་ཚོགས་ནི་ཡི་གེ་གོ་རིམས་སུ་བཀོད་པའི་ཁྱད་པར་གང་གིས་མིང་དང་ཚིག་རྣམས་འགྲུབ་པར་བྱེད་ཅིང་སྣང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ཡི་གེ་དང་མཚན་རྟགས་དང༌། དོན་ངེས་པར་སྟོན་པའི་མཚན་མ་དང༌། དོན་དང་འབྲེལ་བར་དམིགས་པ་དང༌། རང་གི་དོན་ལ་འདིའོ་ཞེས་འདོགས་པ་སྟེ་རྣམ་གྲངས་


DTG122_Page_0321
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་གཏོགས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་རྣམས་ཉིད་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་འཆད་པ་སྟེ། །དེ་ལ་ཚིག་ཐུག་པ་ནི་ཡི་གེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དུ་མ་འབྲེལ་བ་གནས་ཐུག་པ་མེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། ཅུང་ཟད་ཙམ་དུ་རྒྱ་ཆད་པའོ། །ཨ་དང་ཧའི་བར་ནི་དབྱངས་དང་གསལ་བྱེད་ཀྱི་ཡི་གེ་གཞན་རྣམས་སོ། །ཡི་གེའི་མཇུག་ནི་དབྱངས་ཀྱི་ཐ་མ། ཨཿ་དྲག་པོ་འམ་ཨ་ཉིད་དམ་ཡི་གེ་ཀྵ་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་གླང་པོ་དང་རྟ་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་གཟུགས་ཅན་དང་འབྲེལ་བ་རྣམས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བརྡར་གྱུར་བའོ། །ས་ལ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཞེས་པ་ནི་རེས་འགའ་མཁའ་ལ་རྒྱུ་བ་བྱའི་སྐྱེ་གནས་རྣམས་ཀྱང་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་ས་ལ་འགྲོ་བས་སོ། །ཡང་མིང་བཞིའི་ཕུང་པོ་ནི་མིང་གིས་བརྗོད་པ་འམ། མིང་ལྟར་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མིང་ངོ༌། །ཡི་གེའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྣང་བ་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་དེ་ལས་ཡི་གེ་སྤྱིའི་རྣམ་པར་སྣང་བར་འབྱུང་ཞིང་དེ་ལས་དོན་གོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། དངོས་སུ་ཡི་གེ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་དོན་རྗོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐབས་གཞན་དུ་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་ཕུང་པོ་གཟུགས་ཅན་དང་འབྲེལ་བ་རྣམས་ཀྱང་མིང་གིས་བརྗོད་པར་བྱ་ཞིང་ཡི་གེའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྣང་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་བདེན་མོད་ཀྱི་དེ་ནི་རྒྱུ་བ་རགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། མིང་ལ་སོགས་པས་མ་མཚོན་ཀྱང་བླུན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བས་དེ་དག་ཙམ་ལ་དགོངས་ཏེ་དེ་ལྟར་མ་གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདྲིས་པར་བྱ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་ཐོག་མར་ཞི་གནས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་དུ་ཨ་ལ་སོགས་པའི་ཡི་གེ་རེ་རེ་འམ། དུ་མ་འདུས་པ་སྟེ་མིང་དང་ཚིག་གི་བདག་ཉིད་ཨ་པ་ར་ཙ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དབྱིབས་སུ་བྲིས་པའི་ཡི་གེ་ལ་སེམས་འདྲིས་པར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཡང༌། དམིགས་པ་ལ་ནི་སེམས་གཏད་ནས། །དེ་རྒྱུན་རྣམ་པར་གཡེང་མི་བྱ། །རྣམ་གཡེང་མྱུར་དུ་ཤེས་བྱས་ནས། །དེ་ལ་སླར་ཡང་གླན་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་དུའོ། །དེ་ལྟར་དམིགས་པ་བརྟན་པར་གྱུར་པ་དང་སྤྲོ་བ་དང་བསྡུ་བ་ལ་བསླབ་པར་བྱ་ཞིང༌། བརྗོད་པའི་ཡི་གེ་ལ་ཡང་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་རྣམས་


DTG122_Page_0322
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཞི་གནས་ཀྱི་དམིགས་པ་རྙེད་པའོ། །དེ་ནས་ཨ་ལ་སོགས་པའི་དོན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཉིད་སྔར་ཐོས་པ་དང་བསམས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྤྱིའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པའི་དོན་དང་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དོན་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་དངོས་པོའི་མཐའི་དམིགས་པ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །དེའི་སྔོན་རོལ་དུ་དོན་དེ་ཉིད་སྤྱིའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ལྷག་མཐོང་གི་དམིགས་པ་རྙེད་པའོ། །དེ་ལྟར་དམིགས་པ་གསུམ་ཐོབ་པ་ཉིད་གོང་ནས་གོང་དུ་བསྒོམས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སྦྱངས་བར་གྱུར་པ་ན་དགོས་པ་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པའི་དམིགས་པ་ཐོབ་ཅིང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཟུངས་ཀྱི་ཚོགས་བསྟན་པ་ལས། ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོའོ། །ར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡུལ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཞན་དག་ལས་ཀྱང༌། ཨ་ནི་ཡི་གེ་ཀུན་གྱི་མཆོག །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཡི་གེ་དྲུག་པོ་རྡོ་རྗེའི་སྒྲ། །འཇམ་དབྱངས་ཆེན་པོ་སྒྲ་ཆེན་པོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིའི་དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་བླ་མའི་ཁ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་པོའི་ལས་ཀྱི་སར་གནས་གང༌། །ལྷག་པའི་བསམ་པས་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཞུགས་པ། །སློབ་མ་བཟང་པོ་བླ་མ་གུས་ལྡན་དེ་དག་གིས། །བླ་མ་མཁས་པ་རྣམས་ལ་རྟག་ཏུ་བརྟེན་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་རྣམས་ཀྱང༌། ཡི་གེ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་གསུངས། །ཅི་ཡིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་འགྱུར། །ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་མི་མཁས་པ་གང་དག་སྔར་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ནི་གཡང་སའི་གནས་ཀྱི་མཐའ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། གཞན་དུ་ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་འགའ་ཞིག་ཁས་བླངས་ནས་དེ་ཉིད་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གང་གིས་བསྡུས་པ་ཁྱད་པར་དེ་རྣམས་གང་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པའི་དུས་སུ། དེ་དག་ནི་ལུང་བསྟན་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མཐའ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ཡང་བདག་ཉིད་རིགས་པ་མི་ཤེས་པས་གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་ཏུ་ལུང་བསྟན་


DTG122_Page_0323
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ན་ཕ་རོལ་མཁས་པས་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱིས་དོགས་པའོ། །དེ་འདྲ་བ་དགག་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དབྱེ་བ་ཉིད་དུ་གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་ལྟ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་མར་སྒྲོ་འདོགས་པའོ། །མཐའ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་ཁྱད་པར་གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་འོས་པས་འགའ་ཞིག་ནི་མཐར་མི་འགྱུར་ལ། མི་བདེན་པའི་དོན་སྒྲོ་འདོགས་པ་འགའ་ཞིག་ནི་མཐར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་ལུགས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །དེ་ཉིད་དྲིས་པ་ན་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་པ་དང་དཔེ་དང་གཏན་ཚིགས་ལ་སོགས་པ་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དང༌། སྤྱིར་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་འབྱེད་པའི་བློ་མེད་པས་ཕ་རོལ་གྱིས་ཉེས་པ་བརྗོད་པས་འཇིགས་པས་དོན་འདི་ནི་དྲི་བར་མི་འོས་ཤིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ལན་གྱི་བྱེ་བྲག་འགའ་ཞིག་ཀྱང་ལུང་བསྟན་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་གཞི་འགའ་ཞིག་ཁས་བླངས་ནས། དེ་དག་ཉིད་མི་རྟག་པ་དང་གཅིག་པ་འམ་ཐ་དད་པ་གང་རུང་གིས་བསྡུས་པས། དེ་དག་གང་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་དང་གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་འོས་པ་ལས་དེ་ལྟར་མི་སྟོན་ཅིང་བསྟན་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་དེ་འདྲ་བའི་གྲུབ་མཐའ་རྣམ་པར་འཇོག་པའོ། །འདུ་བྱེད་ནི་འཁོར་བའོ། །མཚན་ལས་ཞེས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཡོན་ཏན་ནི་འོ་ཐུག་གི་མངར་བ་དང༌། དུང་གི་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །མཐོང་བ་ནི་མཐོང་བའི་ཡུལ་ལོ། །རྣལ་འབྱོར་ཅན་ནི་ཞི་གནས་སམ་དེ་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་གོ །ལུང་བསྟན་པ་རྣམས་ཞེས་པ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་བསྟན་པར་འོས་པའོ། །ལུང་མ་བསྟན་པའོ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་མ་བསྟན་ཅིང༌། བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ་ཞེས་མི་མཁས་པ་དག་ཟེར་བའོ། །སྐྱེས་བུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཉིད་སུན་འབྱིན་པ་སྟེ། དེའི་དོན་ཡང་ཇི་ལྟར་ཉན་པ་པོའི་སེམས་ཅན་རྣམས་བློ་དང་མི་ལྡན་པས་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ལུང་བསྟན་པ་ན་སྐྲག་པར་འགྱུར་བས་སྐྲག་པའི་གནས་དེ་ཉིད་སྤངས་པའི་ཕྱིར། གང་ཟག་གི་ཁྱད་པར་དེ་ལ་ལུང་དུ་མི་བསྟན་པར་འོས་པ་རྣམས་ལུང་དུ་མི་སྟོན་ཏོ་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་ལ། སྐྱེས་བུ་གཏི་མུག་དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ལུང་མ་བསྟན་ཅིང་བསྟན་པར་མི་འོས་པ་ཉིད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ་ཞེས་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་མུ་སྟེགས་


DTG122_Page_0324
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱེད་དེ་ལྟར་འདོད་པའི་ལྟ་བ་ངན་པ་གཞིག་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་གསུངས་ཀྱི། མི་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ནི་མ་བཤད་དོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་གཞུང་གི་དོན་ནི་ཅུང་ཟད་དཀྲུགས་ཏེ་ཤེས་པར་བྱའོ། །མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་ལྟ་བ་ངན་པ་གང་ཞེ་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་ཏེ། གཅེར་བུ་པ་རྣམས། འདུ་བ་དང་ནི་རྒྱས་པ་དང༌། །སྲོག་ནི་ལུས་ཀྱི་ཚད་ཅན་ཏེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་སྟེ། དེའི་དོན་ནི་སྲོག་ནི་རྟག་པ་གཅིག་པུ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ལུས་ཀྱི་ཚད་དང་མཉམ་པ་ལུས་ལ་གནས་སོ་ཞེས་འདོད་ལ། དེ་ལྟ་ན་ལུས་དང་སྲོག་གཅིག་གམ་ཐ་དད་ཅེས་དྲིས་པ་ན། གལ་ཏེ་གཅིག་པར་ཁས་བླངས་ན་ལུས་མི་རྟག་པ་བཞིན་དུ་སྲོག་ཀྱང་མི་རྟག་པར་འགྱུར་ཞེས་པའི་ཉེས་པ་དང༌། ཐ་དད་ན་ཡང་དེ་ལྟར་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པས་འཇིགས་ནས་དེ་དག་གང་དུ་ཡང་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་འདྲ་བའི་དོན་ཁས་ལེན་པའོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡང་གྲངས་ཅན་པ་རྣམས་རང་བཞིན་དང་གནས་སྐབས་གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པ་གང་དུ་ཡང་ལུང་བསྟན་པར་མི་འོས་པའི་དོན་ཁས་ལེན་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་པ་རྣམས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་དེས་བརྩམས་པའི་རགས་པ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པར་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་དག་ལས་བཟློག་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱོགས་གསལ་བར་གསུངས་པའོ། །དེའི་དོན་ཡང་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་རྒྱུ་དང་རིགས་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པས་འགལ་བའི་དོན་ཁས་བླངས་པ་ན་ཁྱད་པར་དེ་དག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ལ། རིགས་པའི་གནོད་པ་འཇུག་པས་དེས་འཇིགས་ནས་ལུང་མི་སྟོན་པ་ཡིན་ལ། ངའི་གསུང་རབ་ཀྱི་ངེས་པའི་དོན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རང་རིག་པའི་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་མི་འཇུག་སྟེ། བརྟག་བྱའི་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འདྲ་བ་དེ་དག་ལ་གཞག་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དོན་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་པའོ། །གཞན་ཡང་དངོས་པོའི་ཕྱོགས་ཁས་ལེན་པ་རྣམས་ལ་ནི་གཅིག་ཏུ་ཡོད་དམ་དུ་མར་ཡོད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་གང་དག་གིས་བསྡུས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་གང་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་ན། གང་དུ་ལུང་བསྟན་ཀྱང་ཉེས་པ་དང་འབྲེལ་བས་དེ་ལྟར་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ།


DTG122_Page_0325
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་ནི་གཞག་པར་བྱའོ་ཞེས་དོན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དུ་བརྟགས་པ་ཡོད་ཅེས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་གྱི་དོན་ཉིད་རྒྱས་པར་འཆད་པའོ། །ངས་དུས་གཞན་དུ་བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་པ་ནི་གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་གང་ལས་སྔར་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་གདུལ་བྱ་དེ་ཉིད་ཕྱིས་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ན་བསྟན་པར་བྱ་ཞིང༌། གཞན་ཡང་གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་གཞན་རྣམས་ལ་ནི་དུས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་ཡང་བསྟན་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་སྣང་ཞིང་མྱོང་བའི་ཆོས་ཀུན་རྫོབ་དུ་ཁས་བླངས་པ་འདི་རྣམས་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་དེ་དག་ཙམ་གྱིས་བསྡུས་ཤིང༌། ཕུང་པོ་གཞན་མི་འཐད་པས་དེ་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་དྲིས་པའམ། མ་དྲིས་ཀྱང་རུང་སྟེ་གདུལ་བྱའི་ཐེ་ཚོམ་བཅད་པའི་དོན་དུ་འདི་རྣམས་ནི་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་ཤིང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ་ཞེས་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལུང་བསྟན་པར་འོས་ཤིང་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། ཆོས་དེ་རྣམས་ཁྱད་པར་དེ་དག་གིས་བསྡུས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ལ་གནོད་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན། དགག་པ་བཀག་པ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་ཟིན་ནོ། །བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྔར་མཐའ་གཉིས་དགག་པ་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་མཐའ་ཉིད་བཀག་པ་ཡིན་ལ། འདིར་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བསྟན་པས་འགལ་བ་མེད་དེ་རྒྱས་པར་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རབ་ཏུ་མི་གནས་པར་སྨྲ་བའི་མིང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་ཅེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་པའི་དོན་ལུང་བསྟན་པའོ། །མཚན་ཉིད་སྐྱེ་བ་མི་སྐྱེ་བ། །ཞེས་པ་ནི་སྐྱེ་བར་སྣང་བ་ཀུན་རྫོབ་པ་འདི་ཉིད་དོན་དམ་པར་མི་སྐྱེ་བ་སྟེ། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཉིད་འགྱུར་བ་མེད་པས་རྟག་ཅེས་པའོ། །ཚིག་གི་དོན་གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལ་མགོ་གཅིག་ཏུ་ལན་གདབ་པ་ནི་ཕ་རོལ་པོའི་དྲི་བ་མང་པོ་ལ་ཚིག་གཅིག་གིས་ལན་འདེབས་པ་སྟེ། ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ། སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་གདོན་མི་ཟ་བར་འགག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནམ་


DTG122_Page_0326
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཀོན་མཆོག་གསུམ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་གཤིན་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དྲིས་པ་ལ། དེ་ལྟར་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ལུང་བསྟན་པ་ནི་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ། ཅི་འགགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རམ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གཅིག་ཁོ་ནར་ཟད་དམ་ཞེས་དྲིས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ། དོན་འདི་ནི་དེ་ལྟར་མ་ངེས་ཏེ། འགགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་སླར་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དེ། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་བཞིན་ནོ། །མི་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དེ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཕུང་པོ་ཐ་མ་འགགས་པ་བཞིན་ནོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་གཅིག་པ་ཡང་ཡོད་དེ། འགོག་པའི་ཆོས་མཐར་ཐུག་པ་དང། སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་གམ་ལམ་གྱི་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལྟ་བུའོ། །ཐ་དད་པ་ཡང་ཡོད་དེ་སངས་རྒྱས་དང་དགེ་འདུན་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ལྟ་བུའོ། །དྲིས་ནས་ལུང་སྟོན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་མཆོག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དྲིས་པ་ལ་ཁྱོད་གང་ལ་ལྟོས་ཏེ་འདྲི་ཞེས་སླར་ཕ་རལ་དྲིས་ནས་ཅི་རིགས་པར་ལུང་སྟོན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཅང་མི་སྨྲ་བར་བཞག་པས་ལུང་བསྟན་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་ཁ་ཅིག་བདག་ཅེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཅི་དགེ་བ་ཞིག་གམ་འོན་ཏེ་མི་དགེ་བ་ཞིག་ཅེས་འདྲི་བ་དང༌། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མདོག་དཀར་བ་ཞིག་གམ་འོན་ཏེ་གནག་པ་ཞིག་ཅེས་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཅང་མི་སྨྲ་བར་བཞག་པས་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་འགྲེལ་པ་ལས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ནི་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་དང༌། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཅི་ཡང་མི་སྨྲ་བར་བཞག་པས་ལུང་བསྟན་པ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞིང༌། གཞན་ཡང་དེ་ལྟ་ན་སྔར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཞག་པར་བྱ་བ་ནི་མི་འཐད་དེ། གང་ཟག་གི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ལ་རེ་ཞིག་ལ་བཞག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་འདྲ་བའི་དྲི་བ་ལ་མི་སྨྲ་བར་བཞག་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞི་མ་གྲུབ་པ་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་དཔྱད་པ་མི་འཇུག་ཅེས་དེ་འདྲ་བའི་ཆོས་ཅན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བས་ཅང་མི་སྨྲ་བ་ཉིད་ལུང་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ལི་ཙྪ་བཱི་དྲི་མ་མེད་པར་གྲགས་པ་ལ་འཕགས་པ་འཇམ་


DTG122_Page_0327
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔལ་གྱིས་རིགས་ཀྱི་བུ་བདག་ཅག་གིས་ནི་རང་རང་གི་རྟོགས་པ་བརྗོད་ཟིན་གྱིས། ཁྱེད་ཀྱང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་བསྟན་པ་ལ་སྤོབས་པར་མཛོད་ཅིག་ཅེས་དྲིས་པ་དང༌། དགེ་བསྙེན་ཆེན་པོས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་སྒྲའི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཤིང༌། གཞན་ལ་ཡང་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཅང་མི་སྨྲ་བར་བཞུགས་པ་དང༌། འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་ནས་རིགས་ཀྱི་བུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་བཞག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་སྟོན་པར་འགྱུར་བས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞིང་བཞག་པ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་བ་མེད་པའོ། །གཞན་ཡང་གང་དག་རྣམ་པར་བརྩད་པའི་ཚུལ་གྱིས་དྲི་བ་ལ། དེ་ལྟ་ན་རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལན་འདེབས་པ་ཡང་མགོ་གཅིག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པའོ། །འདིར་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་སྨྲ་བ་གང་ཞེ་ན། ཡོད་དང་མེད་ལས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བློ་ཡིས་རྣམ་པར་གཞིགས་ན་ཡང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱིས་འདོད་པ་དངོས་པོའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་འགོག་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བློས་གཞིགས་ན་དངོས་པོར་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་བདེན་པ་མེད་ཅིང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མེད་ཅེས་པས་ཏེ། མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་མཚན་མའི་ངོ་བོ་ཡང་མེད་ཅེས་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་ལམ་དང༌། གནས་སྐབས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་གི་ཁྱད་པར་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། འདི་ཡང༌། བཅིངས་པ་སུ་ལགས་གང་གིས་དགྲོལ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྲིད་གསུམ་ཆོམས་གནས་པ་དེ་སུ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དྲིས་པའི་ལན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འགྲོ་བ་ནི་གང་ཟག་གི་ཁྱད་པར་རོ། །རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའོ། །ཐབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་དེ་རྣམས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའམ། ཡང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཐབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་མངོན་པར་རྟོགས་པས་ཀྱང་རང་དང་གཞན་གྱི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་རྣམ་པར་སྦྱོང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འགྲོ་བ་ལ་འདོད་པ་བཞིན་དུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའོ། །དེ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་


DTG122_Page_0328
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བུ་ལ་གནས་པ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བ་ལས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ལ། སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔ་པ་མན་ཆོད་ནི་འབྲས་བུ་དེ་ལ་ཞུགས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་བཞི་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ལ་རྒྱུ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་འགོག་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་བཞི་དང་སྦྱར་རོ། །ཡང་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་ལམ་ཉིད་དང༌། རིགས་པ་དང༌། བསྒྲུབས་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་བཞི་དང་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པས་ཁམས་དེར་གཏོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་སྤངས་པའི་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་སྔ་མ་ལྟར་རྟོགས་པས་དེ་དག་གིས་བསྡུས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་རྣམས་སྤངས་པའི་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་


DTG122_Page_0329
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །སྐད་ཅིག་གིས་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡང་འཕགས་པ་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་རྒྱན་ལས་ཇི་སྐད་དུ། སྡུག་བསྔལ་ཆོས་ཉིད་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སུ་སོ་སོར་རྟོགས། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཤེས། །འདུས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཤེས་དང༌། །འདུས་པ་ལ་ནི་ཀུན་རྟོག་དང༌། །འདུས་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ཤེས་དང༌། །འགོག་པ་དག་ལས་ཆོས་ཤེས་དང༌། །འགོག་པ་དག་ལ་རྟོགས་པ་དང༌། །འགོག་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ཤེས་དང༌། །ལམ་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཤེས་པ་དང༌། །ལམ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང༌། །ལམ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཤེས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདིར་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ཀྱང་བདེན་པ་སོ་སོའི་ཡུལ་ཅན་ཉིད་དུ་གསུངས་པས་དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་སོགས་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་པས་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་དབྱེ་སྟེ། དེ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་མ་རྟོགས་པའི་མ་རིག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང༌། ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། བདག་དེ་ཉིད་རྟག་པ་དང་ཚང་པའི་མཐའ་གཉིས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་མེད་དོ་ཞེས་ལོག་པར་ལྟ་བས་ཏེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་དངོས་སུ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ལ། ལྟ་བ་དེ་དག་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་འདོད་ཆགས་དང། དེས་སེམས་ཁེངས་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། དེ་དག་ལ་མཆོག་དང་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པ་སྟེ། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ལྟ་བ་དམན་པ་དེས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ལོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ལ་མཆོག་དང་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་བཞི་ནི་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཆགས་ཤིང་མཆོག་ཏུ་བཟུང་བའི་ཡུལ་ལ་གཞན་གྱི་ཉེས་པ་བརྗོད་པ་ན་དེ་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པའི་ཁོང་ཁྲོ་ནི་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་དབང་གིས་ལོག་པར་ཞུགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་རྒྱུར་གྱུར་པའི་


DTG122_Page_0330
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་རྒྱུ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པར་མ་རྟོགས་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང༌། དེ་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་དང༌། བདག་དེ་ཉིད་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐར་འཛིན་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་དེ་འདྲ་བ་མེད་ཅེས་དངོས་སུ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ལྔ་དང༌། ལྟ་བ་དེ་དག་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། དེ་དག་གིས་སེམས་ཁེངས་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། སྔ་མ་ལྟར་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་ལྟར་བཞི་ནི་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པའོ། །ལོག་པར་ཞུགས་པའི་དབང་གིས་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་ཡིན་པ་ལ། འགོག་པའི་བདེན་པ་ནི་ཕུང་པོ་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཙམ་ཡིན་པས་དེ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་ཅིང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མཐར་འཛིན་པ་ཡང་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་བདེན་མོད་ཀྱི་འདིར་འགོག་པ་ནི་ཕུང་པོ་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཙམ་གྱི་མེད་པར་དགག་པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དེ། འོན་ཀྱང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཡིན་པས་དེ་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་དང༌། བདག་དེ་ཉིད་རྟག་པ་དང་ཆང་པའི་མཐར་འཛིན་པ་འཐད་དོ། །ཡང་ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་འགའ་ཞིག་གིས་མེད་པར་དགག་པ་ཙམ་ལ་འགོག་པར་འདོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། བསྡུ་བ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལས་ལྟ་བ་གཉིས་པོ་དེ་དག་འགོག་པ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་དུ་མ་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་ལྟ་བ་གཉིས་པོ་དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ལ། ལོག་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་དུ་མ་གསུངས་པ་ཡང༌། དེར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ནི་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་དང་སྐྱེ་བའི་གནས་ཡིན་ལ། ཀུན་འབྱུང་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་བཞག་པས་དེ་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བླ་མ་དག་འཆད་དོ། །སྔ་མ་ལྟར་བསྟན་པ་ནི་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བསྡུས་པ་ལས། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ལ་བཞག་པའི་དུས་སུ་དེ་ལྟར་འཐད་པས་སོ། །དེ་ལྟར་འདོད་པའི་ཁམས་ན་བཅུ་ཚན་བཞིར་འགྱུར་ལ། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ན་ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པས་བདེན་པ་རེ་རེ་ལ་རྣམ་


DTG122_Page_0331
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དགུ་དགུར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་པ་ཕྲག་གཉིས་ཏེ། ཐམས་ཅད་བསྡོམས་པས་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱ་དང་བཅུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་དེ་རྣམས་མཐའ་དག་སྤངས་པས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཉིད་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། མདོ་སྡེ་འདི་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་གསུངས་ཤེ་ན། འདི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བའི་གཙོ་བོས་བསྡུས་པ་ནི་གསུམ་པོ་འདི་རྣམས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །ཇི་ལྟར་ན་གཙོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བས་ཕུང་པོ་ལྔ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་སྡུག་བསྔལ་ལས་མི་འཕགས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་དེ་ནི་ལྟ་བ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བར་གྱུར་པས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཅུང་ཟད་འཕགས་ཀྱང་ལོག་པའི་ལམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་བས་ཟིན་པའི་ལོག་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་ཅིང་ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ནི་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བས་ལམ་དེས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་སོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ནི། ཤེས་བྱའི་ཡུལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། གཉིས་པ་ནི་ལྟ་བ་གསུམ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང། ཐེ་ཚོམ་ནི་གཉེན་པོ་ལ་ལོག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཆོས་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་ཁྱད་པར་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་སྔ་མ་དེ་ཉིད་ཙམ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་རྒྱུན་ལ་ཞུགས་པས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་པའོ། །འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་ནི་འདིར་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དབང་པོ་ཐ་མར་གྱུར་བ་ནི་དེ་ལྟར་ཐོགས་ན་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཚེའི་སྲིད་པ་ལན་བདུན་བླངས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ་རང་གི་སྡུག་བསྔལ་མཐར་བྱེད་པའོ། །དེའི་དོན་


DTG122_Page_0332
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་དང་པོར་མིའི་རྟེན་ལྟ་བུ་གཅིག་ལ་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས། དེ་ནས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷའི་རིས་དྲུག་དུ་ཚེའི་སྲིད་པ་ལན་དྲུག་བླངས་ནས། ཡང་དང་པོའི་རྟེན་མིའི་སྲིད་བ་དེ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བ་བླངས་ཏེ། རྟེན་དེ་ཉིད་ལ་ཁམས་གསུམ་གྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷའི་རིས་དྲུག་པོ་གང་ཡང་རུང་བའི་རྟེན་ལ་དང་པོར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཐོབ་ནས། དེ་ནས་དེ་ལས་གནས་གཞན་དྲུག་ཏུ་སྐྱེ་བ་བླངས་ཏེ། ཡང་དང་པོ་དེ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བ་ནས་གཉེན་པོ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་མངོན་དུ་བྱ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་གྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བའོ། །དེ་ལྟ་ན་སྐྱེ་བ་བདུན་ཕྲག་དུ་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ནི་གང་ཟག་དུ་མའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ལ། གང་ཟག་གཅིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ན་སྐྱེ་བ་ལན་བདུན་ལས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འདིར་ཁམས་གསུམ་གྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རིམ་གྱིས་སྤོང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དང་པོར་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ནས་འབྲིང་གི་ཆེན་པོའི་བར་དུ་སྤངས་པ་ནི་མི་དང་ལྷའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བའོ་ཞེས་ཆོས་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་བཤད་དེ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདིར་སྐྱེ་བ་ལན་བདུན་གྱི་བར་ལ་ཅི་རིགས་པར་དེ་རྣམས་སྤངས་ནས་བདུན་གྱི་ཐ་མར་གྱུར་པ་ལ་སྔ་མ་ལྟར་གཉེན་པོ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །བར་མ་དང་མཆོག་ཀྱང་ཚུལ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་གང་ཟག་དེ་ཉིད་ལ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོད་བ་ལ་སོགས་པའི་སྤངས་པ་དང་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་རྫོགས་པའི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་དབྱེ་བར་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དང་པོར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པར་རྟོགས་པའི་ཚེ་དེ་ཉིད་ལས་མ་འཕོས་པས་དེ་རྣམས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་དབྱེ་བར་བསྟན་པའོ། །ཡང་གལ་ཏེ་ཚེའི་སྲིད་པ་བདུན་བའམ། ལྔ་པ་ལ་སོགས་པའི་བར་ལ་སྔ་མ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་པའམ་བཞི་པའི་བར་དུ་སྤངས་ནས་དེ་ནས་སྤང་བྱའི་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་མ་སྤངས་པར་ཚེ་འཕོས་པར་གྱུར་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལྔ་པ་སྤོང་བ་ལ་ཞུགས་ནས་བརྒྱད་པ་མན་ཆད་སྤངས་པ་དེ་དག་ནི་འཕགས་པ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་སྟེ། སྤང་བྱའི་


DTG122_Page_0333
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྷག་མ་ལུས་པས་དེ་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་དང་མིའི་ནང་དུ་སྐྱེ་བ་ལན་རེ་ལེན་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་གང་རུང་ཅིག་ཏུ་ལན་ཅིག་ལས་མི་སྐྱེ་བས་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོད་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་གཉིས་ཀྱི་ཐ་མ་ལ་གཉེན་པོ་མངོན་དུ་བྱས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །ཡང་གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་སྤང་བྱའི་ལྷག་མ་མ་སྤངས་པར་ཚེ་མི་འཕོས་ཏེ། དེ་ནས་དགུ་པ་སྤོང་བའི་ལམ་ལ་ཞུགས་པ་ནས་ལན་ཇི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱད་པ་སྤང་བའི་བར་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་སྤངས་པས་དེར་སྐྱེ་བ་མི་ལེན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ལ་གཉེན་པོ་མངོན་དུ་བྱས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཡང་ཡོད་ལ། ཡང་དེ་ལ་སྤང་བྱའི་ལྷག་མ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ཉོན་མོངས་པ་དགུ་པ་ལས་པར་གྱུར་པ་ན་ཚེ་འཕོས་ཤིང་དེ་ཉིད་ནས་དེའི་གཉེན་པོ་བསྒོམས་པས་དེ་ཡང་སྤངས་པར་གྱུར་བ་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་གལ་ཏེ། ས་དགུ་ལ་ནི་ཆེན་པོ་ཡི། །ཆེན་པོ་ལ་སོགས་དྲི་མ་རྣམས། །གཉེན་པོ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་དུ་ལ། །སོགས་པའི་ལམ་ནི་དག་པར་འདོད། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་ཁམས་གསུམ་གྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཅིག་ཆར་སྤོང་བ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་བདེན་པའི་བཞིའི་ཆོས་བསྒོམས་པས་ཆོས་ཉིད་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྔ་མ་ལྟར་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་རིམ་གྱིས་སྤོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ཤིང་དེ་ཡང་ཆེན་པོ་དང་འབྲིང་དང་ཆུང་དུ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ལ། དེ་རྣམས་རེ་རེ་ཡང་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་དང༌། ཆེན་པོའི་འབྲིང་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བས་དགུར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ནས་དང་པོ་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་འམ། འབྲིང་གི་ཆེན་པོའི་བར་རྣམ་པ་བཞི་སྐྱེ་བ་བདུན་གྱི་བར་ལ་ཅི་རིགས་པར་སྤངས་ནས་སྔ་མ་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའམ། གསུམ་དང་ལྔའི་བར་ལ་དེ་རྣམས་སྤངས་ནས། ཚེའི་ཐ་མ་དེ་ཉིད་ལ་གཉེན་པོ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་འམ། དང་པོའི་ཚེ་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་ལ་གཉེན་པོ་མངོན་དུ་བྱས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །ཡང་ཚེ་དེ་འམ་ཚེའི་ཐ་མ་དེ་རྣམས་ལ་གཉེན་པོ་མ་རྫོགས་ཤིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་


DTG122_Page_0334
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་འབྲིང་གི་འབྲིང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་པར་གྱུར་པ་ན་དེ་ཉིད་ཚེ་འཕོས་ཏེ། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་གི་བར་སྤངས་པར་གྱུར་པ་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལ་སྤང་བྱའི་ལྷག་མ་མ་སྤངས་པར་ཚེ་འཕོས་ནས་འཕོས་པའི་རྟེན་དེ་ལ་དགུ་པ་སྤོང་བའི་ལམ་ལ་ཞུགས་ཤིང་དེ་སྤངས་བར་གྱུར་པ་ན་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཅིག་ཆར་སྤངས་བས་གསུམ་ཆར་ཕྱིར་མི་འོང་བའོ། །དེ་ཉིད་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་ཡིན་མོད་ཀྱི། རེ་ཞིག་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ཉིད་སྤངས་པར་གྱུར་པ་ལྷག་མ་མེད་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་བདེན་པ་རྣམ་པར་མ་ཕྱེ་བ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པས་དེ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡང་ཆོས་ཅན་བདེན་པ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་གྱི་འོན་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་དབྱེ་བ་མི་འཐད་དོ། །གཞན་ཡང་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང་རྣམ་པ་བཞི་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །དེ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་འདོད་པའི་ཁམས་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་དང༌། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ན་ཁོང་ཁྲོ་བ་མ་གཏོགས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ལྔར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ན་ཐམས་ཅད་བསྡོམས་པས་བཅུ་དྲུག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྤང་བར་བྱ་བའི་གཙོ་བོ་གསུངས་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་སྦྱོར་ཞེས་པ་ནི་སྲིད་པ་དང་སྐྱེས་བུར་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་འམ། ཡང་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་ནས་སྦྱོར་བ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་དོ། །ཆེན་པོ་དང་བར་མ་དང་ཆུང་དུ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་གང་ཟག་ཐ་མ་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་ཞིང་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པའི་དུས་ན་ཉོན་མོངས་དེ་རྣམས་ཤས་ཆེ་བའོ། །འབྲིང་ནི་དབང་པོ་དང་ཉོན་མོངས་པ་འབྲིང་དུ་གྱུར་པའོ། །མཆོག་ནི་དབང་པོ་རྣོ་ཞིང་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་བའོ། །སྙེམས་པ་ནི་བདག་ཉིད་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་རྣམས་


DTG122_Page_0335
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་གནས་པས་སེམས་ཁེངས་པའོ། །བྱེ་བྲག་གིས་གོང་ནས་གོང་དུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་སྔ་མ་ལྟར་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་གོང་ནས་གོང་དུ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་བར་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ནི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ས་བོན་བསགས་པ་དང་འཕྲལ་དུ་མི་དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་དང་འགྲོགས་ཤིང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བསྟན་བཅོས་མཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བདག་རིག་པའི་བདག་ཉིད་དང༌། རྟག་པ་དང་གཅིག་པུ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་དུ་སྒྲོ་འདོགས་ཤིང༌། བདག་གི་བ་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པའོ། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་མེད་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ས་བོན་བསགས་པ་ཙམ་ལས་བྱུང་བ་གྲུབ་པའི་མཐའི་མ་བསྒྱུར་བའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུན་མོང་དུ་ཡོད་པའོ། །དེ་ལས་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དཔེ་ཉེ་བར་འགོད་བ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་འཆད་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་རིག་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཞན་གྱི་དབང་ཡིན་པ་ལས་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདུས་པའི་དངོས་པོའམ། རྫས་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་དམ། སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པ་ལ་སོགས་པར་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་རྟོག་པ་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྔ་རུ་སྣང་བ་སེམས་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་བདག་དང་བདག་གི་དངོས་པོར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དེ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་མར་བརྟགས་པ་མེད་པའམ། ཡང་ན་རྟོག་མཁན་གྱི་བློའི་ངོ་ན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཀུན་བརྟགས་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་པ་ནི་དེས་ཐོབ་པ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །དེ་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པ་ནི། དེ་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་བདེན་པ་བཞི་ཆོས་བཅུ་དྲུག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སྤངས་པའོ། །ལྷན་ཅིག་


DTG122_Page_0336
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐྱེས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་འདིར་གཉེན་པོའི་སྒོ་ནས་མཚོན་ཏེ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་བདག་དང་གཞན་གྱི་ལུས་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྟེན་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་སེམས་ཙམ་དུ་མཉམ་ཞིང༌། སེམས་ཀྱང་དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཉམ་པ་དང༌། གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་མིང་བཞིའི་ཕུང་པོ་དང༌། གཟུགས་སུ་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་གཟུགས་ཏེ་ཕུང་པོ་ལྔའི་རྒྱུན་རྒྱུད་སྐྱེ་བ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་གཟུགས་རྣམས་ཕན་ཚུན་དུ་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་པ་སྤྱིར་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་རྟེན་དང་བརྟེན་པར་གྱུར་པ་དང༌། གཟུགས་དང་རོ་ལ་སོགས་པའམ། འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་གྱུར་བ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་འབྱུང་བ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་དོན་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བར་སྣང་བ་ནི་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ལས་གཞན་མ་སྐྱེས་པ་རྟག་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ནི་མི་འཐད་ལ་སྣང་བ་དང་མཐུན་པར་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་ཡང་དག་པར་མི་འཐད་དེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འདིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་ནི་དངོས་པོའི་ཕྱོགས་རྟག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་བཀག་ལ། དེ་ལས་གཞན་མི་རྟག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ནི་ཡོད་མེད་སྐྱེ་འགག་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་རྣམས་ཀྱིས་བཀག་པས་གཏན་ཚིགས་དེ་རྣམས་ནི་དངོས་པོའི་མཐའ་གཞན་བཀག་པས་མཐར་ཐུག་པའི་དོན་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གཏན་ལ་འབེབས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། གང་ཞིག་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་མ་སྐྱེས། །རྐྱེན་ལ་རག་ལས་གང་དེ་སྟོང་པར་བཤད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་ལ་ཉན་ཐོས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པས་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་སུ་ལྟ་བ་མཐོང་བ་སྟེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི་རྟག་པ་དུ་མའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་ལ། བདག་དང་བདག་གི་བའི་རང་བཞིན་དུ་མེད་དོ་ཞེས་དེ་འདྲ་བའི་ཕྱོགས་སུ་རྟོགས་ཤིང་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ན། དེ་འདྲ་བ་


DTG122_Page_0337
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤངས་ཤིང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་སྤངས་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་ཉན་ཐོས་དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་བ་རྟོགས་པར་སློབ་དཔོན་བྷ་བྱས་བཤད་དེ། དེའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ན་སྔར་གྱི་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དེ་ཉིད་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དབང་པ་རྣོན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རིག་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་ཅིང་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མེད་དོ་ཞེས་ཟུང་འཇུག་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཕྱོགས་སུ་ལྟ་ཞིང༌། མཐོང་ངོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བཤད་པ་འདི་ནི་མི་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཀྱང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་བསླབས་ཤིང༌། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱང་བྱུང་ངོ༌། །འབྱུང་ངོ༌། །འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་བྱུང་ངོ༌། །འབྱུང་ངོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལ་སློབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཉིད་མཉན་པར་བྱ། གཟུང་བར་བྱ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི་ཉན་ཐོས་སུ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཤས་ཆུང་བས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་མེད་དེ། དམན་པ་ཉིད་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་དོན་ཞིབ་དུ་ནི་དབུ་མ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ལྟ་བ་དེ་ནི་ལྟ་བ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་པས་དེ་སྤངས་པར་གྱུར་ན། དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་མི་འབྱུང་བའོ། །ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་བདེན་པ་བཞིའི་དོན་ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྟོགས་པའོ། །ཤིན་ཏུ་མཐོང་བ་ནི་གོམས་པས་མངོན་དུ་གྱུར་པའོ། །ལྟ་བ་གཉིས་ནི་བདག་དང་བདག་གི་བ་གཉིས་སུ་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་སྤངས་པས་བདེན་པ་བཞིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སེང་གེ་དང་འཕྲོག་བྱེད་དང་དབྱིག་གི་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་གཞན་རྣམས་ལ་འདི་རྣམས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དྲི་མ་དག་པའམ་མ་དག་པ་ཞེས་


DTG122_Page_0338
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་དེ་རྣམས་ལ་བརྟེན་པར་བྱ་བའི་འདུ་ཤེས་མི་འབྱུང་བའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། དགེ་སྦྱོང་དག་དང་བྲམ་ཟེ་གཞན་ལ་བརྟེན་མི་བྱེད། །ཞེས་པའམ། རང་གི་ས་ལ་དོགས་མེད་རྟག་ཏུ་རི་རབ་འདྲ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྒྱལ་བའི་ཡུམ་བར་མ་དང་རྒྱས་པ་ལས་ཀྱང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ནི་རང་གི་ས་ལ་ནེམ་ནུར་མེད་ཅིང་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཐེ་ཚོམ་ཡང་གཉེན་པོའི་སྒོ་ནས་མཚོན་ཏེ་བསྟན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མི་སྙེམས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་དཀའ་ཐུབ་མེ་ལྔ་བསྟེན་པ་དང་མདུང་རྩེ་ལ་མཆོང་བ་དང༌། ཆུ་བོ་འདུས་པའི་མཚམས་སུ་ལུས་འདོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ལོག་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཁྱི་དང་རྨ་བྱའི་བརྟུལ་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྲོག་གི་མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་འདི་དང་གཞན་དུ་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བའི་གནས་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་མཐོང་བ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་ཡང་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་སྙེམས་པ་སྟེ་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འགྱུར་བདག་གིས་ཞེས་པ་ནི་ལས་སོགས་པར་བྱེད་པའི་བདག་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ལོངས་སྤྱོད་དང་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་བདེ་བ་འདོད་པ་རྣམས་བདེ་བ་དེ་རྣམས་དང་ལྡན་པའི་ལྷ་དང་མིར་སྐྱེ་བ་དོན་དུ་གཉེར་ཏེ། དེ་དག་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་དང་བདག་ཅག་ལྡན་ནོ་ཞེས་སྙེམས་ཤིང་ང་རྒྱལ་བའོ། །དེས་མི་སྙེམས་སོ་ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་དེ་ལྟར་མི་སྙེམས་པའོ། །གཞན་དུ་བདག་གིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་སྲིད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་དུ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཁྱད་པར་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྡོད་ཅིང་དོན་དམ་པར་དེ་རྣམས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་གིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔ་མ་དེ་ཉིད་བཤད་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་རྣམས་སྤངས་པའི་བན་ཡོན་གསུངས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་གསོལ་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་འདོད་ཆགས་གང་སྤངས་པ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། ཡུལ་ལ་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་འདོད་ཆགས་


DTG122_Page_0339
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་དང་རེག་བྱ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་དེ་ཉིད་དང་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཡུལ་དེར་སྣང་བ་བྱུང་ཞིང་དེའི་རྗེས་སུ་སྐྱེས་པའི་བདེ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །ད་ལྟར་བདེ་ལ་མ་འོངས་པ་ན་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། བུད་མེད་ལས་འབྱུང་འདོད་ཆགས་གང༌། །འདོད་ཆགས་ནང་ན་འདི་ཆེ་སྟེ། །བུད་མེད་ཆགས་པས་ཡིད་བཅིངས་པ། །ཕྱི་ནས་མེ་ཡིས་སྲེག་པར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁུ་ཚུར་དང་ཐལ་མོ་ནི་རྗེས་སུ་ཆགས་པས་རྩེད་མོའི་དོན་དུའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ལ་གནས་པ་ཐོབ་པས་སྤངས་ཞེས་པ་ནི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །ཡང་ཉེས་དམིགས་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་གཉེན་པོ་གཞན་ཡང་ངོ༌། །དེ་ལས་གཞན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྟོགས་པར་འདོད་པའམ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་སྤངས་པའོ། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདོད་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ལྔ་པ་མན་ཆོད་སྤངས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། དྲུག་བ་སྤངས་པས་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། བདུན་པ་དང་བརྒྱད་པའི་བར་སྤངས་པ་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་བར་ཆད་གཅིག་པའོ། །དེའི་དོན་ཡང་འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང་ཉོན་མོངས་པ་གཅིག་ལས་བར་ན་མེད་དོ། །ཆིག་གི་དོན་བཤད་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་མར་ལྟ་བའི་དོན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མཚན་གྱི་གཞི་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་པ་ནི་མཚན་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་སྟེ། དེས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་ནི་དེ་དག་མེད་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྣང་ཞིང་ཞེན་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེ་འདྲ་བའི་རྟོག་པ་ལན་ཅིག་འབྱུང་ཞིང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་མ་སྤངས་པས་ཚེ་བརྗེས་ནས་ཀྱང་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འདིར་ལན་ཅིག་འོངས་ནས་ཞེས་པ་སྟེ། མི་དང་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེ་བ་ལན་རེ་རེ་བླངས་ནས་བསམ་གཏན་གྱི་ཡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་མངོན་དུ་མཐོང་བ་སྟེ། དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ན། སྔར་བསྟན་པ་བྱིས་པ་ཉེར་


DTG122_Page_0340
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྱོད་ཀྱི་བསམ་གཏན་གྱི་ཡུལ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཙམ་མཐོང་བས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མཐར་དབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ན་མཚན་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ལ་དེ་ལྟར་རྟོགས་པས་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལན་ཅིག་བྱུང་ཞིང༌། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་མ་སྤངས་པས་སྔ་མ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་འདིར་ལན་ཅིག་འོངས་ནས་བསམ་གཏན་གྱི་ཡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རབ་ཏུ་མཐོང་བས་རང་གི་སྡུག་བསྔལ་མཐར་འབྱིན་པའོ། །ཡང་འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དགུ་པ་སྤངས་པས་དེ་ནས་ཚེ་བརྗེས་ཀྱང་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་མི་ལེན་པའོ། །དེ་ཡང་འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་ལས། རྒྱས་པར་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་བདུན་དུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་རྟེན་ལ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་ནན་ཏན་དུ་བྱས་པས་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བསྟན་བཅོས་དག་ལས། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཞི་བ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཡང་གཟུགས་ཀྱི་རྟེན་ལ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་སྔ་མ་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། སྐྱེས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང་བཅས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་མེད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། རྒྱུན་རབ་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །དེ་ལ་སྤྱོད་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་གཉིས་བླངས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་སྐྱེ་བ་བཞི་ལེན་པའོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་ནི་དབང་པོ་རྣོན་པོའོ། །གཉིས་པ་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བའི་ཚུལ་གཞན་ཡང་བསྟན་ཏོ། །སྤྱོད་པ་དང་སྤྱོད་པ་མེད་པ་དེ་དག་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །དེ་ལ་བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་བྱེད་པའི་ལས་དང༌། སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་ལས་གཉིས་ལས། སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་ལས་ནི་སྤངས་ཤིང་བྱེད་པའི་ལས་འབའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་


DTG122_Page_0341
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕུང་པོ་སྤངས་ནས་གཟུགས་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བའི་བར་དུ་གཉེན་པོ་མངོན་དུ་བྱས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་དབང་པོ་རྣོ་བར་གྱུར་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། རིགས་ཀྱི་བུ་འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། བྱེད་པའི་ལས་དང༌། སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་ལས་སོ། །བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་བྱེད་པའི་ལས་འབའ་ཞིག་ཡོད་དེ། སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་ལས་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་བར་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་བོར་དབང་པོ་རྣོ་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་མ་ཕྱིན་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ལས་དེ་དག་ཉིད་ལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཞེས་ཀྱང་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་བཤད་དོ། །ཕུང་པོ་བླངས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་ལས་དེ་དག་གཉིས་ཀ་མ་སྤངས་པས་དེས་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བོར་ནས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལེན་ཏེ། དེར་ལམ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ནན་ཏན་དུ་བྱས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །སྤྱོད་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་གཉིས་སམ་བཞི་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བར་ལ་རྟག་ཏུ་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དེ། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །སྤྱོད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་གང་ཟག་དེས་ངེས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་ཤེས་ནས་དེའི་ཕྱིར་ལེ་ལོ་བྱེད་དོ། །དེས་ཀྱང་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཤིང་ཚེའི་དུས་བྱས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བའོ། །རྒྱུན་རབ་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་གང་ཞིག་བསམ་གཏན་བཞི་ཐོབ་ནས་རྐྱེན་འགའ་ཞིག་གིས་བསམ་གཏན་དེ་རྣམས་ལས་ཉམས་ཏེ། ཡང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། དེ་ལྟར་ནན་ཏན་དུ་བྱས་པས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཐོབ་ཅིང༌། དེ་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ལྷར་སྐྱེ་བ་དང༌། དེ་ལ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཐོབ་ཅིང༌། དེ་འདྲ་བའི་ལམ་གྱི་རྒྱུན་གྱིས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནས་བཞི་


DTG122_Page_0342
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་བར་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། གནས་གཙང་མའི་རིས་ལྔར་འགྲོ་བའོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དགའ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་མངོན་དུ་བྱས་ནས་དེ་ནས་ཚེ་འཕོས་ཤིང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་གྱི་ངས་གཞན་བཞི་པོ་དེ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། དེའི་རྗེས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཐུག་བར་འགྲོ་བ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཉིས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཟག་པ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་གཙོ་བོར་བསྒོམས་པས་འཕགས་པའི་གནས་དེ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཡང་བསམ་གཏན་བཞིའི་ཁྱད་པར་སྔར་བསྒོམ་པ་སྟེ། ཐ་མ་དང༌། འབྲིང་དང༌། རབ་དང༌། རབ་ཀྱི་འབྲིང་དང༌། རབ་ཀྱི་ཡང་རབ་བོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མི་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ལྔ་རུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཡང་བསྟན་ཆོས་དག་ལས། བསམ་གཏན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་སྤེལ་མར་བསྒོམ་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། གསུམ་དུ་སྤེལ་བ་དང༌། དྲུག་ཏུ་སྤེལ་བ་དང༌། དགུ་དང་བཅུ་གཉིས་དང་བཅོ་ལྔའི་བར་དུ་སྟེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་སུམ་ཆར་བསྒོམ་ཞིང༌། ཟག་མེད་སུམ་གཉིས་སུ་བྱ་སྟེ་སྤེལ་མར་བསྒོམ་པའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་དེ་གཉིས་ཀྱང་གཅིག་ནི་སྨྲ་བ་ལ་དགའ་བ་དང༌། གཅིག་ནི་ཞི་བ་ལ་དགའ་བའོ། །དེ་ལ་ཞི་བ་ལ་དགའ་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་འགྲོ་བའོ། །སྨྲ་བ་ལ་དགའ་བ་ནི་གནས་གཙང་མའི་རིས་ལྔར་འགྲོའོ། །དེའི་དོན་ནི་རང་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་ཞིང༌། གཞན་ལ་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་ལམ་སྨྲ་བ་ལ་དགའ་བའོ། །ཡང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་དང་ཁྱད་པར་ལྔ་བསྒོམ་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལྟར་བསྒོམ་པར་ནུས་པ་ནི་འོག་མིན་གྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་བསྟན་བཅོས་དག་ལས། འཕར་བ་དང༌། ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་དང༌། གནས་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ་བ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གསུངས་པ་ལས་


DTG122_Page_0343
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་ནི་ཐ་མའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །གཉིས་པོ་ཡང་དོན་གྱིས་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་གྱི་གནས་གཞན་བཅུ་གཉིས་ལས། ཚངས་པ་ཆེན་པོ་ནི་གཙོ་བོ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའི་ས་དང༌། ལྟ་བ་ངན་པའི་གནས་ཡིན་པས་འཕགས་པ་རྣམས་དེར་སྐྱེ་བ་མི་ལེན་ལ། དེ་ལས་གཞན་པའི་བཅུ་གཅིག་དང༌། གནས་ལྔར་བརྒྱུད་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །གལ་ཏེ་འདིར་བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཡིན་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ད་ལྟར་གྱི་དུས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་རྟེན་འདི་ཉིད་ལ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ཞེས་པ་དང༌། གཞན་ཡང༌། འདོད་པའི་ཁམས་ནས་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་འཕོ་བ་ལ་བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མཆིས་ལ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནས་གཞན་དུ་འཕོ་བ་ལ་བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མ་མཆིས་པ་ཅིའི་སླད་དུ་ལགས་ཞེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུངས་ཀྱིས་ཞུས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་ཆེན་པོ་བཞི་ཞན་པས་ལམ་བསྒོམ་མི་ནུས་ཏེ། དགེ་སློང་དག་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དེ་ཡང་གནས་ཁང་དང༌། བསོད་སྙོམས་དང༌། གོས་དང་མལ་ཆ་དང༌། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་སོ། །དེ་དང་མི་ལྡན་ན་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྔོན་གྱི་གླེང་གཞི་དང་བཅས་ཏེ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང༌། ད་ལྟར་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་རྟེན་ལ་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ཕན་པའི་དོན་མང་པོ་བྱེད་པ་ལ་དགའ་བས་བྲེལ་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་པས་ད་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པ་དང༌། ཡང་བརྩད་པ་གཉིས་པའི་ལན་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྲེད་པ་རྣམས་པ་གཉིས་ཏེ། འདོད་པ་ལ་སྲད་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སྲད་པའོ། །དེ་ལ་སྲེད་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཉེས་སྐྱོན་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་ནས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་དེ་དག་ལ་སྨོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་སྨད་ནས་དེའི་བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བའོ། །གཞན་ཡང༌། འདོད་པའི་ཁམས་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྦོམ་པོ་སྨད་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་ཁྲེལ་བ་མེད་པ་དང་འཛེམ་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ལ་སྨོད་ཅིང་ཡིད་བྱུང་བས་དེ་ནས་འཕོ་བའི་བར་དུ་མྱ་ངན་


DTG122_Page_0344
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་ཉོན་མོངས་པ་སྦོམ་པོ་དང༌། འདོད་པ་ལ་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་དམིགས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་རྐྱེན་དེ་དག་མེད་དེ། བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ལ་གནས་པ་དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པ་མད་པའི་ཕྱིར་དེ་ནས་གཞན་དུ་འཕོ་བའི་བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མི་འཐད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཡང་བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་དབྱེ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རབ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཐ་མའོ། །དེ་ལ་རབ་ནི་ཕུང་པོ་སྤངས་ནས་འདོད་པའི་ཁམས་དང་མ་བྲལ་བར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །འབྲིང་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང་བྲལ་མ་ཐག་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་མ་ཕྱིན་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །ཐ་མ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང་བྲལ་ནས་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ལ་བསྙེན་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་འཕགས་བསྟུག་པོ་བཀོད་པའི་རྒྱན་ལས། ཤེས་པ་རྣམས་དང་སློབ་པ་བཅུ། །བརྒྱད་པ་མང་ན་ལན་བདུན་དང༌། །རིགས་ནས་རིགས་དང་ལན་ཅིག་འོང༌། །བར་ཆད་གཅིག་པའི་གང་ཟག་དང༌། །བར་མར་མྱ་ངན་འདའ་བ་དང༌། །གཞན་སྐྱེས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་མ་བྱས་པ། །སྟེང་མའི་རྒྱུད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཤེས་པ་རྣམས་ཟད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་མི་སློབ་པ་རྣམས་ཡིན་ལ། སློབ་པ་བཅུ་ལས་བརྒྱད་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ལ། རིགས་ནས་རིགས་ནི་སྔ་མ་ལྟར་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེ་བ་གསུམ་མམ། ལྔ་བླངས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་འདིར་མ་གསུངས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལྔ་པ་སྤངས་པ་ཡང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཉིད་དུ་འདུས་པར་དགོངས་པའོ། །བརྒྱད་པ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་མངོན་དུ་མ་བྱས་པས་དེར་མ་འདུས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱད་པ་མན་ཆད་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བསྡུས་པ་ལས་བཤད་པ་ནི་


DTG122_Page_0345
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདིར་བར་ཆད་གཅིག་པའི་གང་ཟག་ཏུ་འདུས་པས་མདོ་སྡེ་དག་ལས་ལོགས་སུ་བཤད་པ་མེད་དོ། །ཡང་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་ནི། དགུ་པ་སྤང་བའི་དོན་དུ་ལམ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེ་ལྟ་ན་པར་ཆད་གཅིག་པ་དང་མི་འདྲ་བས་ཐ་དད་དུ་བསྟན་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་དོ། །སྟེང་མའི་རྒྱུད་ཀྱང་ཞེས་པའི་སྔར་བསྟན་པའི་རྒྱུ་ན་རབ་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་འདིར་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མཐའ་དག་སྤངས་པ་འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་ལས། ཐ་མའི་ཆ་ཅན་གྱི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལྔ་སྤངས་པས་ཕྱིར་མི་འོང་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་གཙོ་བོ་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་དོན་དུ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་གཙོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། འགྲོ་བ་ཐམ་དང་ཁམས་ཐ་མའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དང་པོ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ནི་འགྲོ་བ་ཐ་མ་ངན་སོང་གསུམ་ལས་མི་འདའ་བས་དེའི་རྒྱུ་ཉིད་དོ། །འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཁམས་ཐ་མ་འདོད་པའི་ཁམས་ལས་མི་འདའ་བས། དེའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས། ཆོས་མངོན་པའི་བསྟན་ཆོས་དག་ལས་བཤད་དོ། །འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཅིག་ཅར་སྤོང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རམ། ཡང་ན་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་དགུ་སྤོང་བའི་ལམ་ལ་ཞུགས་པ་སྟེ། དེའི་དོན་དུ་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ནི་འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བསྟན་ཏོ། །དེ་སྤངས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །གཞན་འདིར་བསམ་གཏན་དུ་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ན་དེ་དག་གི་མཚན་མར་རྟོག་པ་ལ་ཉེས་དམིགས་


DTG122_Page_0346
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་ལྟ་བའི་སྒོ་ནས། དེ་ལྟར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ན་གནས་པའོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་མཐུན་པར་བརྟག་བྱའི་ཡུལ་སྟོང་པན་ཡིད་དུ་རྟོགས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །བསམ་གཏན་དུ་བྱ་བ་ནི་དེའི་དམིགས་པའི་ཡུལ་ལོ། ཉོན་མོངས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྟོག་པ་མེད་པ་ནི་དེ་དག་ཉེ་བར་སྤངས་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །གལ་ཏེ་འདིར་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་ལས། གོང་མའི་ཆ་ཅན་གྱི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལྔ་སྤངས་པ་དགྲ་བཅོམ་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དོ། །སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་གཙོ་བོ་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་དོན་དུའོ། །དེ་རྣམས་གཙོ་བོར་འགྱུར་བ་ཡང་ཁམས་གོང་མ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། བླངས་པ་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གོང་མ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་འདོད་ཆགས་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཁམས་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེད་པའོ། །བླངས་པ་མི་གཏོང་བ་ནི་རྒོད་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་སྟེ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྲེད་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་ལ་གནས་ཤིང༌། དེས་ཁམས་དེ་དག་བ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདིར་གསུང་རབ་དག་ལས་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བཀའ་སྩལ་ན། སྐབས་འདིར་བསྟན་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་གང་ཞིག་ལགས་ཞེས་ཞུས་པ་ལ། དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཡང་ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་གི་ལམ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་འབའ་ཞིག་ཉེ་བར་ཞི་བའོ། །ལམ་ཞེས་པ་ནི་དེ་གནས་སྐབས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཙམ་ཡིན་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་མ་ཡིན་པས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་གོམས་པར་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་རྨོངས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་སྨོན་ལམ་བཏབ་ཀྱང༌། དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཁོར་གསུམ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་མི་ལྡན་ཞིང༌། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཙམ་རྟོགས་པས་རེ་ཞིག་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པའོ། །འཕྲུལ་པས་སྤྲུལ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་


DTG122_Page_0347
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔའ་ཉིད་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཉན་ཐོས་སུ་སྤྲུལ་པ་སྟེ། གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་འདིར་ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དུས་ཡུན་རིང་དུ་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ན་གནས་ཤིང༌། སྲིད་པར་ཉིད་མཚམས་འབྲེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མྱོས་པས་མྱོས་པ་བསྐལ་པའི་བར་དུ་མི་སད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་འོག་ནས་ཀྱང་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པར་སྨྲ་བ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་སྨོན་ལམ་གོམས་པ་སྟེ། སྨོན་ལམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞེས་པ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འཕྲུལ་པས་སྤྲུལ་པ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་མཛེས་པར་བྱ་བ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱིས་སྤང་པའོ། །གཞན་ཡང་ཞིང་དེ་དག་ལ་གནས་པའི་གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་རྣམས་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་དོན་དུ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་སུ་སྐྱེ་ཞིང་ཉིང་མཚམས་འབྲེལ་པ་ལྟ་བུར་སྟོན་པའོ། །སྤྱོད་པ་སྤྱད་པར་སྨྲ་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་པ་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དངོས་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་འཕྲུལ་པས་སྤྲུལ་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཐུ་ཡང་ཡིན་མོད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཀྱང་མཐུ་དང་སྤོབས་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་བསྟན་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་མ་རྟོགས་ཤིང༌། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་ཞེན་པས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་མི་འཐད་པས་དེ་དག་ཏུ་ཞེན་པ་ལས་ལྡོག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པས་ཏེ། དེ་ལ་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བསམ་གཏན་པ་ནི་དེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་གང་ཟག་གོ །དེ་ལྟར་འཁོར་གསུམ་དུ་སྣང་བ་ནི་བདེན་པའི་དངོས་པོར་མེད་ཅིང་རང་གི་


DTG122_Page_0348
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་རྟོགས་ཤིང་ཁས་ལེན་པས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་འདི་བསྟན་ཏོ་ཞེས་པ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འབྲས་བུ་དེས་ཐོབ་པར་ནུས་ཀྱེ་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེ་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པ་ནི། གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཉིས་སུ་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་སྤང་བྱ་དང་སྤང་བྱས་དབེན་པའི་གང་ཟག་གཉིས་སུ་རྟོགས་པས་དེ་ཉིད་དེའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པར་ལྟུང་བར་འགྱུར་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སྦྱར་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དགྲ་བཅོམ་པར་ཁས་ལེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་བདག་ཉིད་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་གྲུབ་ཅིང༌། དེར་འཛིན་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ལམ་མ་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལྐོག་ཡིན་པས་སེམས་ཁམས་གསུམ་ལས་འདའ་བར་འདོད་པ་རྣམས་དེ་ལས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རང་གི་སེམས་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་འཛིན་པ་ལས་ཀྱང་ལྡོག་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་དང༌། བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཆོས་ཡིན་པས་དེ་རྣམས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །སེམས་ཙམ་ལ་ནི་ཡོད་པ་མིན། །ཞེས་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཉིད་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མྱོང་རིག་ཙམ་གྱི་སེམས་ཀུན་རྫོབ་པ་འདི་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་རང་བཞིན་དོན་དམ་པར་སྟོང་པའོ། །སྤོད་དང་བདེན་པ་མཐོང་བ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་བདེན་པ་བཞིའི་ཆོས་བཅུ་དྲུག་གི་རྣམ་པར་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་བའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱང༌། རང་རྒྱལ་རྒྱལ་སྲས་ཉན་ཐོས་ཀྱི། །ཅི་སླད་འགྱུར་བ་བརྒྱ་བོ་དང༌། །སྣང་བ་མེད་པ་བརྒྱ་པོ་ཡང༌། །ཅི་སླད་འགྱུར་བ་བདག་ལ་གསུངས། །ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་ཡང་དོན་གྱིས་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། བརྒྱ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཚུལ་ནི་འདྲི་བའི་ཚིག་གི་སྐབས་སུ་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་


DTG122_Page_0349
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སོགས་པས་ཤེས་བྱ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་དག་ཅེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་ཤེས་བྱའི་གནས་ཐམས་ཅད་ནི་རེ་ཞིག་བདེན་པ་གཉིས་སུ་འདུས་ལ། དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་ཤིང་གོམས་པས་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་དྲི་མ་སྤོང་བའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་ལ་ཞེས་པ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དོན་དུ་སྣང་ཞིང་འཛིན་པ་ལ། མངོན་པར་ཆགས་པས་རབ་ཏུ་འཇོག་པའི་བློ་ཞེས་པ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དོན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བློ་འགའ་ཞིག་གིས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚུལ་རྣམ་པར་འཇོག་པའོ། །བློ་གང་གིས་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་གང་གིས་ཞེས་པའོ། །མཐའ་བཞི་དང་བྲལ་བ་མི་དམིགས་ཞེས་པ་ནི་མཐའ་བཞིར་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་མི་དམིགས་པའོ། །མཐའ་བཞི་པོ་འདིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་མཐའ་བཞིར་རྣམ་པར་བརྟགས་ལ་དེ་རྣམས་མི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བརྟག་ཅིང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཞེས་པ་ནི་དོན་དང་མཐུན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཚ་ཞིང་གཤེར་བ་ལ་སོགས་པ་རང་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་དེ་དང་མཐུན་པར་མངོན་པར་ཆགས་པའི་བློ་གང་གིས་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་དེ་རྣམས་རྟོགས་པའི་བློ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའོ། །རྒྱུ་ནི་དེ་རྣམས་བློའི་བདག་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ངེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་དེ་ལྟར་སྣང་བའི་བློའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའོ། །དཔེ་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཆོས་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་དཔེའོ། །དེ་དག་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པས་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡང་དག་པའི་དངོས་པོར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྒྲོ་འདོགས་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འཇུག་པའོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་སེམས་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་འཇོག་པའི་བློ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་དང་ལྡན་པས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དོན་གོ་བར་ཟད་དོ། །སྣང་བ་མེད་པ་ནི་མཉམ་


DTG122_Page_0350
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་གཞག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ་སོ་རང་རིག་པའོ། །སྤྱོད་པའི་ས་ནི་སྣང་བ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །བསྐལ་པ་བརྒྱར་ཐོག་མའི་མཐའ་དང་ཐ་མའི་མཐར་འཇུག་པ་ཞེས་པ་ནི་དུས་དེ་སྙེད་ཀྱི་བར་དུ་རང་དང་གཞན་གྱི་ཚེ་རབས་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་ཤེས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བརྒྱ་ཡང་འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་བྱེད་པ་དང༌། སྤྲུལ་པ་བརྒྱ་འགྱེད་པར་ནུས་པ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པ་ལས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་བལྟའོ། །སའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོ་ག་ནི་གོ་རིམས་སོ། །སྨོན་ལམ་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཞེས་པ་ནི་ས་དང་པོ་ལ་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་གྲུབ་ཅིང་དེ་ཉིད་ཀྱང་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བའོ། །མཐར་ཐུག་པའི་གནས་བཅུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །སྐབས་ཀྱི་དོན་འདི་དང་འདིའི་རང་བཞིན་ཅན་སྔར་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཇི་ལྟར་སལ་འཇུག་པར་འགྱུར། གང་གིས་སའི་རིམ་པར་འགྱུར་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་ཚ་བ་དང་གཤེར་བ་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་རྣམས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། དོན་དམ་པར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་གྲུབ་པ་མེད་པར་རྒྱས་པར་འཆད་དེ། མིང་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་ཞེས་པ་དེ་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པ་ནི། མིང་དང་རང་གི་སེམས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་དོན་ནི་མིང་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱང་མཐའ་བཞི་དང་བྲལ་བས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པའོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ནི་རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་གནས་ལུགས་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མ་སྐྱེས་པའོ། །རབ་ཏུ་མཐོང་ངོ་ཞེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ན་མཁས་པ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་སྦྱར་ཏེ། ཚུལ་ལུགས་དེ་ལྟར་མཐོང་ཞེས་མཁས་པ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ན། འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་བའི་གཟུགས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཤིང༌། རབ་ཏུ་གྲགས་པ་འདི་ཉིད་མི་འཐད་དོ་སྙམ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ལྟར་སྣང་ཞིང་གྲགས་པ་ནི་རྟོག་པའི་ས་བོན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བ་བློ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་


DTG122_Page_0351
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་གྱུར་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། གཤེར་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ནི་ཞེས་པ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཡིན་གྱི། རྟོག་པ་ལས་ཐ་དད་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་མེད་ཅེས་པའོ། །དེ་འདྲ་བའི་རྟོག་པའི་ས་བོན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལས་ཕྱི་དང་ནང་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆུའི་ཁམས་སུ་སྣང་བ་སྒྲུབ་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་འབྱེད་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ནི་ཇི་ལྟར་རི་དང་ཁང་བཟངས་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ནམ་མཁའ་སྟོང་པས་བར་དུ་ཆོད་པས་དེ་རྣམས་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་བྱེ་བྲག་འབྱེད་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ལོག་པ་ལ་བདེན་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་གཟུགས་དང་རེག་པ་རྣམ་པ་ཇི་ལྟར་བྱུང་བའི་ཚུལ་བསྟན་པ་སྟེ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་གསུངས་པ་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པ་ནི། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མངོན་པར་ཆགས་ཤིང་འདོད་པ་ནི་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་སྟེ། འདུ་བྱེད་མཐུ་དང་ལྡན་པར་བྱེད་པའོ། །སའི་འབྱུང་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་རྣམས་སུ་སྣང་བ་ལ་ཕྱི་རོལ་ཐ་དད་པ་འགོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏེ། སའི་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བ་རྣམས་ལ་ནི་རྒྱུ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་སྟེ། སྔར་གསུངས་པ་ལྟར་གཤེར་བ་དང་ཚ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཡོད་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དངོས་པོ་དང་མཚན་མ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་བམ་རགས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་རྣམས་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་མཚན་མ་གློ་བུར་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བྱ་རོག་ཆགས་པ་ནི་ལྷ་སྦྱིན་གྱི་ཁང་པའོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། རང་གི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་བའི་ཆོས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་གཤེར་བ་དང་ཚ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གྲུབ་ཞི་ལ་སོགས་པའི་དབྱིབས་དང༌། སྨིན་པ་དང་སྡུད་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བའི་བདག་ཉིད་དེ། དེ་རྣམས་ཚོགས་པ་འམ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་སྦྱོར་ཞིང་འཕྲོད་


DTG122_Page_0352
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་དང་འདུ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དོན་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་དང་མཐའ་དག་གིས་སྦྱོར་བ་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །ཡང་བྱེ་བྲག་པ་རྣམས་ནི་རྡུལ་ཕྲ་མོ་རྟག་པའི་རྫས་རྣམས་ལས་རགས་པ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་རྩོམ་པ་ན་ཐོག་མར་བྱ་བ་དང་འབྲེལ་ཏེ་རྩོམ་པ་ལས་འདིས་བྱ་བའི་བདག་ཉིད་དང་སྦྱོར་བ་མེད་པས་ཞེས་པ་དེ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པས་རྩོམ་པ་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །དངོས་པོ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ཉིད་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་སྟོན་ཏོ། །བྱ་བ་འདུས་པ་ལས་སྐྱེ་ཞེས་པ་ནི་ལས་སུ་བྱ་བ་སྟེ། འབྲས་བུ་ཉིད་ལ་སྦྱར་རོ། །མཚན་མ་དང་མི་ལྡན་ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོ་དང་མཚན་མ་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་ཤིང་སྦྱོར་བ་མེད་པར་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་མི་སྐྱེ་བ་སྟེ། ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་གསུངས་སོ། །དེ་རང་བཞིན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་མཚན་གཞི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། ཇི་སྐད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས། གཟུགས་ནི་གཞིག་ཅིང་གཞོམ་དུ་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་པ་ནས། དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། འདུ་ཤེས་ནི་མཚན་མར་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། འདུ་བྱེད་ནི་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དམིགས་པ་རྣམ་པར་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་བཞི་ནི་མིང་བཞིའི་ཕུང་པོའོ། །འབྱུང་བ་བཞི་ལས་གྱུར་པ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་གཟུགས་ཅན་ཉིད་དུ་གྲགས་པ་རྣམ་པ་བཅུའོ། །རྣམ་པར་རིག་ བྱེད་མ་ཡིན་་ནི་ཅང ་ཡང་འཁྲུལ་བར་གྱུར་པའི་སྡེ་པ་རྣམས་ཀྱིས་


DTG122_Page_0353
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྟགས་པས་ཏེ། འདིར་སྨོས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཕན་ཚུན་དུ་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ་ནི་གཤེར་བ་དང་སྲེག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གཟུགས་མེད་པ་ལ་བཞིར་བགྲང་བ་མེད་ཅེས་པའི་དོན་ནི་ཇི་ལྟར་གཟུགས་རགས་པར་འཇུག་པ་རྟོགས་པར་སླ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་དང་དེའོ་ཞེས་བགྲང་བར་ནུས་པ་ལྟར་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །ཡང་དོན་དམ་པར་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་ཞིང་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བས་གཅིག་དང་གཉིས་ལ་སོགས་པའི་གྲངས་དང༌། བགྲང་བྱའི་དངོས་པོ་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ཀྱང་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོགས་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བ་གཅིག་ནི་ནམ་མཁའོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ནི་ཚོར་བ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་གྲངས་དང་བགྲང་བྱའི་དངོས་པོར་བརྗོད་པའོ། །གནས་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་རྨི་ལམ་དང་གཟུགས་བརྙན་གྱི་སྐྱེས་བུ་ལྟར་དོན་དམ་པར་ཕུང་པོ་འདུས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་གནས་གཞན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཀྱང༌། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་ཐོབ་པའི་བྱིས་པ་རྣམས་ལ། དེ་འདྲ་བའི་ཕུང་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློ་ཉིད་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་འདྲ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་ལ། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་གདམས་པའོ། །རབ་ཏུ་དབེན་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་བྱས་པས་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་གོམས་ཤིང་ཚོགས་བསགས་པས་ས་དང་པོ་ལ་བདེན་པ་བཞིའི་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བ་གོང་ནས་གོང་དུ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཞིང༌། ས་བདུན་པ་རིང་དུ་སོང་བའི་ས་ལ་ཡང་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་འགྱུར་བའོ། །དེས་དེ་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་མ་ལ་དབང་བསྒྱུར་ཞིང་ཡིད་ཀྱི་ལུས་རབ་ཏུ་ཐོབ་པས་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་ཐོབ་པོ། །གཞན་ཡང་ས་དེ་ཉིད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང༌། དབང་བཅུ་པོ་རྣམས་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྟོགས་པའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་


DTG122_Page_0354
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རིགས་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་ཐོབ་ཀྱང༌། དེ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་ཅིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འཕགས་པ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པའི་རྒྱལ་པོས་ཞུས་པ་ལས་བསྟན་ཏེ་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་དང་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཆོས་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་དང༌། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་རྣམས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ནི་འཕྲལ་གྱི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང། སྔོན་གྱི་ལས་ཏེ་དེ་ལ་དང་པོ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རུང་བར་བྱས་པ་འཕེལ་བ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་བཞི་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལུགས་དང་མཐུན་པར་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། ཡང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་བར་དུ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལུགས་ལས་ལྡོག་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ། དེ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་དུ་གོ་རིམས་བཞིན་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཤིང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ན། རང་གི་ལུས་ཤིང་བལ་ལྟ་བུར་ཡང་བ་ཉིད་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། མིག་དང་རྣ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ན། གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་རྣམས་དབང་པོའི་ཉེ་འཁོར་ན་གནས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང༌། དེའི་རྗེས་སུ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་ནས་དེ་ལས་ལངས་པའི་རྗེས་ཀྱི་ཤེས་པ་ལ་དེ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཤིན་དུ་དག་ཐོབ་ནས། །མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང༌། །ཇི་ལྟར་རྣམ་གནས་ཡིད་ལ་བྱད་པ་ལས། །མཐུ་གྲུབ་པ་ཡི་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །གཞན་ཡང་འདི་རྣམས་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཀྱང་འབྱུང་བར་གསུངས་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས། ཇི་ལྟར་ལྷ་ཡི་མིག་ཐོབ་འགྱུར། །ལྷ་ཡི་རྣ་བ་ཇི་


DTG122_Page_0355
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་ཐོབ། །སེམས་ཅན་འཆི་འཕོ་སྐྱེ་བ་དག །འདྲེན་པ་གང་གིས་འཚལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་འདྲེན་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། མར་མེ་བྱིན་པས་མིག་ཐོབ་འགྱུར། །རོལ་མོ་སྒྲ་ཡིས་རྣ་བ་དག །འཆི་འཕོ་སྐྱེ་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས། །དེ་དག་དེ་ལྟར་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ནས་ཡང༌། འདྲེན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཟག་པ་གང་གིས་བས་པར་འགྱུར། །ཚེ་རབས་སྔ་དྲན་ཅིས་འགྱུར་ལགས། །རྫུ་འཕྲུལ་ཅི་ཡིས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ། བཞོན་པ་བྱིན་པས་རྫུ་འཕྲུལ་འཐོབ། །དྲན་པ་བསྒོམས་པས་རྗེས་སུ་དྲན། །མཐའ་གཉིས་རབ་ཏུ་སྤངས་བྱས་ནས། །ཟག་པ་ཟད་པ་རེག་པར་འགྱུར། །ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །འདི་རྣམས་ཀྱང༌། འཇིག་རྟེན་མངོན་ཤེས་ཇི་ལྟར་འབྱུང༌། །འཇིག་རྟེན་འདས་ཀྱིའང་ཇི་ལྟ་བུ། །ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་པའོ། །ཟག་པ་ཟད་པ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་སློབ་པའི་ས་ལས་འདས་པའམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆོད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལ་དབང་རྣམ་པ་བཅུ་ནི་འཕགས་པ་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ཚེ་ལ་དབང་བ་དང༌། སེམས་ལ་དབང་བ་དང༌། ཡོ་བྱད་ལ་དབང་བ་དང༌། ལས་ལ་དབང་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བ་དང༌། མོས་པ་ལ་དབང་བ་དང༌། སྨོན་ལམ་ལ་དབང་བ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བ་དང། ཆོས་ལ་དབང་བ་སྟེ་དེ་དག་ནི་དབང་བཅུའོ། །དེ་ལ་བདུད་རྩི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཚེ་ལ་དབང་བའོ། །སེམས་ཙམ་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ལ་དབང་བའོ། །ལག་ན་རིན་པོ་ཆེ་དང་ནམ་མཁའ་མཛོད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་ཡོ་བྱང་ལ་དབང་བའོ། །བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཀུན་ཆད་པའི་ཕྱིར་ལས་ལ་དབང་བའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་བཟློག་པའི་བསམ་གཏན་རྙེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བའོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བའོ། །ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་


DTG122_Page_0356
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་མོས་པ་ལ་དབང་བའོ། །བསམ་པ་ཙམ་གྱིས་དོན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ལ་དབང་བའོ། །ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མཉམ་པའི་ཡེ་ཤེས་དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་དབང་བའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་ནི་འཆི་བས་འཇིགས་སྐྲག་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ཚེ་ལ་དབང་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་འཇིགས་སྐྲག་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་སེམས་ལ་དབང་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་ཡོ་བྱད་ཀྱིས་འཇིགས་སྐྲག་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ཡོ་བྱད་ལ་དབང་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པས་འཇིགས་སྐྲག་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ལས་ལ་དབང་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་ངན་འགྲོས་འཇིགས་སྐྲག་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་ཀུན་ནས་ཚོལ་བའི་རྩོལ་བས་འཇིགས་སྐྲག་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱིས་འཕོངས་པར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱིས་འཇིགས་སྐྲག་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་མོས་པ་ལ་དབང་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་འདོད་པའི་འཆིང་བས་འཇིགས་སྐྲག་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་སྨོན་ལམ་ལ་དབང་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་ཐེ་ཙོམ་གྱི་ཟུག་རྡུས་འཇིགས་སྐྲག་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་འཁོར་གྱི་ནང་ན་བག་ཚ་བས་འཇིགས་སྐྲག་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ཆོས་ལ་དབང་བའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་ཤིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་མེད་པ་ནི་ཚེ་ལ་དབང་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་རྒྱུའོ། །བདེ་བ་རྣམས་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་སེམས་ལ་དབང་བ་ཐོབ་པའི་རྒྱུའོ། །སེམས་སྙོམས་ཤིང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་ནི་ཡོ་བྱད་ལ་དབང་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་རྒྱུའོ། །ལས་དང་བྱ་བ་ལ་ཞུགས་ནས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ལས་ཀྱིས་ལས་ཀྱི་བྱ་བ། ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པར་སྟོན་པ་ནི་ལས་


DTG122_Page_0357
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་དབང་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་རྒྱུའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་རྒྱུའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པ་དང༌། བཞོན་པ་སྦྱིན་པ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་རྒྱུའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བཀོད་ཅིང་འཛུད་དེ་མོས་པར་བྱེད་པ་ནི་མོས་པ་ལ་དབང་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་རྒྱུའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་དང་ངག་དང༌། ཡིད་ཡོངས་སུ་དག་བ་སྒྲུབ་པ་ནི་སྨོན་ལམ་ལ་དབང་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་རྒྱུའོ། །ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་སྦྱིན་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་རྒྱུའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་མཉན་པ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་མཚུངས་པར་སྟོན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ་ཟང་ཟིང་གི་སྐུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་འབྱེད་པ་ནི་ཆོས་ལ་དབང་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་རྒྱུའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དབང་བཅུའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་རྣམས་སྤང་བྱ་གང་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་པ་དང༌། རྒྱུ་གང་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྔོན་གྱི་ལས་དང་འཕྲལ་གྱི་འདུ་བྱ་བ་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྐབས་སུ་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཚོ་བར་གྱུར་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བརྒྱད་པ་ནས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ས་བརྒྱད་པ་ལ་མི་གནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་རང་དང་གཞན་གྱི་སྡེ་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདོད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང༌། དེའི་རང་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་གང་ཡིན་སྙམ་དུ་དོགས་པ་བསལ་བའི་དོན་དུ་དེ་ཉིད་སྟོན་པ་ནི། གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་གང་གི་ཚེ་ན་རྣལ་འབྱོར་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཞི་བ་རོ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་དེའི་ཚེ། བདག་


DTG122_Page_0358
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་བདག་གི་མཚན་མར་བརྟགས་པའི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བརྟགས་པ་དང་རྟོག་པའི་མཚན་མ་ཞི་བ། བདག་རྟག་པ་གཅིག་པུའི་རང་བཞིན་མངོན་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་དངོས་པོ་ནི་ཁས་ལེན་པའོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་དཔལ་གྱིས་གསུངས་སོ། །མཚན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཚངས་པ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དམ་པའི་ཚངས་པ་སྨྲ་བ་རྣམ་རིག་གཉིས་སུ་མེད་པ་རྟག་པ་གཅིག་པུའི་རང་བཞིན་མངོན་དུ་བྱས་པ་ན་དེ་ལས་གཞན་མཚན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བུ་ཞིག་ཚངས་པ་མཆོག་ཏུ་བདེན། །རིག་པའི་དབང་ཕྱུག་མུན་མཐའ་ཡས། །འགའ་ཞིག་ཡོད་པ་ཉིད་སྨྲ་བ། །དེ་ཡང་ཞགས་པར་རབ་ཏུ་བརྗོད། །ཅེས་བསྟན་པ་དང༌། གཞན་ཡང༌། རྣམ་རིག་ཙམ་ནི་རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་དག །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོགས་པ་ནི་གྲངས་ཅན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་ཤེས་པ་རིག་པས་ཡོན་ཏན་གསུམ་ཆ་མཉམ་པ་གཙོ་བོའི་རང་བཞིན་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་ན། མི་མཉམ་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་མེད་པར་རྟོགས་པའོ། །ཡང་རང་གི་སྡེ་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་མེད་པ་ནི་ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་ནས་མེད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། མ་ཞུམ་པ་ཡི་སེམས་ཀྱིས་ནི། །ཚོར་བ་དང་དུ་བླང་མི་བྱ། །མར་མེ་ཤི་བར་གྱུར་པ་བཞིན། །དེ་ཡི་སེམས་ནི་རྣམ་པར་ཞི། །ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་ཆད་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱང་འདི་ཉིད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །གཉིས་པའི་དོན་ནི་སེམས་ཙམ་རྣམ་པ་བརྫུན་པར་སྨྲ་བ་གང་དག །ད་ལྟར་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་དུས་ན་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ནི་བརྫུན་པ་ཉིད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། རིག་བྱ་རིག་བྱེད་རྣམ་པ་མེད། །སྐྲ་སོགས་ཤེས་པའི་ཐ་དད་བཞིན། །གང་ཚེ་གཟུང་འཛིན་རྣམ་ཕྱེ་བའི། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བསླད་པ་ཅན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་འཁྲུལ་པའི་བག་ཆགས་


DTG122_Page_0359
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་དབང་གིས་ཏེ། དེས་ན་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ནི་མཚན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་རྣམ་པས་དབེན་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རང་རིག་པ་འབའ་ཞིག་སྟེ། དེ་འདྲ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་ཁས་ལེན་པའོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཙམ་གྱི་གནས་སྐབས་ནི་ཤེས་པ་གཉིས་མེད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པས་ཁ་མ་བསྒྱུར་བ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་འདོད་དེ། དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་གི་བདག་ཉིད་པས་ན་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་དང་མི་མཚུངས་པའོ། །འདི་ནི་མི་འཐད་དེ། ཤེལ་སྒོང་དག་པ་འདྲ་བ་ཡི། །ཤེས་པ་རབ་ཏུ་ཚོར་བ་མེད། །ཅེས་གསུངས་པ་དེ་འདྲ་བ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་གི་དངོས་པོ་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་མི་འཐད་ལ། རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱང་སྔར་བཀག་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པར་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་པ་དངོས་པོར་གྱུར་པ་སྤངས་པ་དང༌། རྟོག་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པས་ཕྱེ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པའོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱུན་ཆད་པ་ནི་ཉན་ཐོས་སྔ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོའི་རྒྱུ་རྒྱུན་ཆད་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལུས་ཙམ་དུ་གནས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་ཁས་ལེན་པའོ། །དེ་དག་ནི་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་འདོད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། ངའི་གསུང་རབ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་འདིར་མུ་སྟེགས་བྱེད་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཐམས་ཅད་དོ་ཞེས་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང༌། དངོས་པོར་མངོན་ཞེན་ཡོད་ན་ནི། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་མི་བཟད་འབྱུང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྡོག་པར་འགྱུར་ལ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་ཇི་ལྟར་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བརྒྱད་ལོག་ཅིང་གནས་


DTG122_Page_0360
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་གྱུར་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་མི་གསུང་བར། རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་ལོག་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་དམིགས་ཀྱིས་བསལ་བ་དང་བཅས་ཏེ་གསུངས་པ་དང་མི་འཐད་ཅེས་རྒོལ་བའོ། །ལམ་གྱི་དོན་ནི་འདིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཀུན་གཞི་ལས་བྱུང་ཞིང་ཀུན་གཞི་ལ་དམིགས་པ། སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། དེ་དག་གི་ཡུལ་ལ་བྱེ་བྲག་འབྱེད་ཅིང༌། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཀུན་གཞི་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བག་ཆགས་འཇོག་ཅིང་རྒྱས་པར་བྱེད་པས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་ཞིང༌། དེ་ཉིད་བཟློག་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདུན་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལྡོག་པར་འགྱུར་བས་དེ་ཉིད་ལོག་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དམིགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་འདྲ་བ་ལོག་ཅིང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ན་བག་ཆགས་ལ་སོགས་པར་མི་བྱེད་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ལྡོག་པའོ། །འདིར་ཚིག་གི་དོན་བཤད་པ་ལ་དེའི་རྒྱུ་དང་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེའི་རྒྱུ་དང་དམིགས་པ་ནི་ཀུན་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བདུན་པོ་རྣམས་འབྱུང་བའོ། །ཚུལ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞེ་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་དེ་རྣམས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དུ་བརྟགས་པས་ཀུན་གཞི་ལ་བག་ཆགས་རྒྱས་པར་བྱས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འབྱུང་བའོ། །དེ་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པ་ནི་ཡིད་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཀུན་གཞི་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་མངོན་པར་ཆགས་པས་ངར་སེམས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང་མཐུན་པར་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ། །དེ་ལྟར་འཇུག་པའི་དབང་གིས་ཀུན་གཞི་ལ་བག་ཆགས་རྒྱས་པར་བྱས་པས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་དམིགས་པར་གྱུར་པའོ། །


DTG122_Page_0361
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལུས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རྒྱ་མཚོ་དང་རླབས་བཞིན་དུ་གནས་པའོ། །གཅིག་གི་རྒྱུར་གཅིག་གྱུར་པ་ནི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཀུན་གཞི་ཡང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྐྱེད་ལ། དེ་ལས་ཀྱང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་གཅིག་གི་རྒྱུར་གཅིག་འགྱུར་བ་སྟེ། དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །བྱ་བ་དང་ནི་མཚན་ཉིད་དང༌། །དངོས་པོར་མྱ་ངན་ང་མི་འདའ། །ཞེས་པའི་དོན་ནི་ཇི་ལྟར་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་བྱ་བ་ཕྲིན་ལས་ཉིད་ཡིན་ལ་གཞན་ཡང་ཚེའི་དུས་བྱེད་པ་ལྟ་བུར་སྟོན་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་ལ་སོགས་པ་པུར་ཞུགས་ལ་བཞེན་པ་དང༌། སྐུ་གདུང་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་སྟོན་པ་ནི་གདུལ་བྱའི་སྣང་བ་ཉིད་ཡིན་གྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་དེ་འདྲ་བ་མེད་ཅེས་པའོ། །དེ་རྒྱུ་དེ་ལ་དམིགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཀུན་གཞི་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུད་ཀྱང་རྒྱུན་ཆགས་སུ་གནས་པའོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་རྣམས་དེ་འབྱིན་ཞེས་པ་ནི་ས་བོན་དང་བཅས་པའི་ཀུན་གཞིས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་འབྱིན་པ་སྟེ། དེས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུན་ཀྱང་རབ་ཏུ་གནས་ཤིང་འབྱུང་བའོ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་འགགས་པ་ཞེས་པ་ནི་ས་བོན་སྣ་ཚོགས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཚུལ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་སྔར་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པས་ཀྱང་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པས་དེ་ལྟར་རྟོག་པའི་བློ་ཉིད་ལྡོག་པར་འགྱུར་བའོ། །གང་ལ་གནས་ཏེ་བརྗོད་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་བྱ་གང་ལ་དམིགས་ཏེ་བརྗོད་པ་འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་བརྗོད་བྱ་ཡོད་དོ་ཞེས་པའོ། །རྒྱུའི་


DTG122_Page_0362
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་སྣང་བར་བྱེད་པ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པའོ། །ཡང་ན་སྔར་ནས་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་གསལ་བར་བྱེད་པའམ། སྔར་མེད་པ་ཉིད་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་སྣང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། གྲངས་ཅན་དང་བྱེ་བྲག་པ་ལ་སོགས་བས་འདོད་པ་བཞིན་ནོ། །རིག་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བདག་རྟག་པའི་ངོ་བོ་འགའ་ཞིག་མེད་ན། ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་མི་འཐད་པར་འགྱུར་བ་ལས་དེ་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གང་ཟག་གི་བདག་ཡོད་ཅིང༌། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་བཞག་པ་བདག་གི་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་དེ། དེ་ལྟར་འཇོག་པ་ནི་རིགས་པ་དམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །སྐྱེ་བ་ལ་རྟོག་པ་ནི་འབྲས་བུའི་ཕྱོགས་ནས་སོ། །མི་སྐྱེ་བ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྒྱང་འཕེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྔོན་གྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུས་སྐྱེད་བ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་སྔར་མེད་པ་ལས་ས་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བ་འདུས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྤང་ལས་ཤ་མོ་རྡོལ་བའི་ཚུལ་དུ་གློ་བུར་དུ་བྱུང་བའོ་ཞེས་རྟོག་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གསུམ་ནི་ལྡོག་པ་མི་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་སོ་སོར་བསྟན་ཀྱང་རྒྱུ་འབྲས་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཅིག་ཉིད་དུ་འདུས་པའོ། །འབྲེལ་པ་ནི་བདག་ཉིད་གཅིག་པ་དང་དེ་ལས་བྱུང་བའམ། ཡང་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། འདུ་བའི་འབྲེལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བཅིངས་པ་དང་མ་བཅིངས་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའམ། དེ་ལས་གཞན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བའི་བཅིངས་པ་དང་མ་བཅིངས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་དག་ནི་ཞེས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་པའོ། །འདིར་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་འདི་རྣམས་ལས་མང་བ་འམ་ཉུང་བ་ཉིད་དུ་མི་སྟོན་པར་འདི་རྣམས་འབའ་ཞིག་ཙམ་བསྟན་པ་ནི་གདུལ་བྱ་ཉེ་བའི་བསམ་པ་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། འདི་དག་ཙམ་བསྟན་པས་གདུལ་བ་ཉིད་དུ་གཟིགས་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་གྲངས་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་མ་


DTG122_Page_0363
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐོང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེའི་ཕྱིར་བྱིས་པའི་སྐྱེ་པོ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་ཡུལ་དུ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྔར་བཤད་པ་ལྟར་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་བློའི་སྣང་བ་དེ་ཉིད་བློའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་གཞན་གྱི་དབང་ཡང་དེ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཆགས་ཤིང་རྟོག་པའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མས་སྤྲུལ་པའི་གནས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྟ་དང་གླང་པོ་ལ་སོགས་པར་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཉིད་རིག་པའི་སྒྱུ་མ་ལ་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་མཐོང་ཞིང་ཞེན་པའི་བློས་རྣམ་པར་རྟོག་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་དང༌། སེམས་ཉིད་རིག་པའི་སྒྱུ་མ་ནི་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་རྣམ་བ་བདེན་པའི་ཕྱོགས་དགག་པ་རྒྱས་བར་བསྟན་ནོ། །ཡང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སེམས་ལས་ཐ་དད་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོ་གྱུར་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཁྱབ་པའི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་ཏེ། །དེ་སྟེ་སྣ་ཚོགས་དང་སྒྱུ་མ་ཐ་མི་དད་པ་དེ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ན་ནི། དེ་དག་བྱེ་བྲག་མེད་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་ངོ་བོ་རུ། །སྣང་བ་ཅན་གྱི་དངོས་པོར་གཅིག །རྣམ་པ་རྣམས་བདེན་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །གཅིག་པ་ཉིད་དེ་ཉམས་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དོན་ཡང་ཕ་རོལ་པོ་སྣ་ཚོགས་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ནི་ཤེས་པ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་དུ་བདེན་པར་འདོད་པ་ལ་དེ་ལྟ་ན་ཤེས་པ་གཅིག་པོ་ཉིད་དུ་མར་འགྱུར་ཏེ་དུ་མ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་སྐར་མའི་དཀར་པོ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱང་གཅིག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ་གཅིག་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ནི་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། ཤེས་པ་དུ་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ལ་དུ་མ་དངོས་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གཏན་ཚིགས་སུ་སྤྱོར་ན་ནི་གཏན་ཚིགས་འདི་མ་གྲུབ་པར་འགྱུར་ལ། དུ་མར་སྣང་བ་དང་ཐ་


DTG122_Page_0364
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་དད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གཏན་ཚིགས་སུ་སྦྱོར་ན་ནི་ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་སྟེ་དུ་མར་སྣང་བ་ནི་དུ་མར་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཞིང་རང་བཞིན་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དུ་མར་སྣང་བ་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་བདེན་པ་དང༌། སྐྱེ་འགག་གི་རྣམ་པར་འགལ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དཀར་པོའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་འགགས་ཀྱང་དམར་པོའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་མི་འགག་ཅིང༌། དེ་བཞིན་དུ་དེ་འགགས་ཀྱང་ཅིག་ཤོས་མི་འགག་ལ་གཅིག་སྐྱེས་ཀྱང་གཞན་མི་སྐྱེ་བས་དེ་རྣམས་སུ་སྣང་བ་ནི་དུ་མ་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། དེ་དང་ཐ་མི་དད་པས་དུ་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་གཅིག་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ལ་ཡང་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་བསམ་པ་འཇུག་པས། དེ་ལྟར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་དང་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མཐོང་བས་ན་གཅིག་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་སྔ་མ་ལྟར་རྒྱུ་འབྲས་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པས་ཐ་དད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ནི་ཡུལ་དང་ཀུན་དུ་འབྲེལ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཇུག་པའི་ཚུལ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པར་སྣང་ཡུལ་དང་འབྲེལ་ཞིང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་རྟོག་པས་བརྟགས་པའི་དོན་ལ་འཛིན་པའོ། །སྣང་བ་མེད་དང་བྱེ་བྲག་ལ། །ཤེས་རབ་ཡང་དག་རབ་ཏུ་འཇུག །ཅེས་པ་ནི། སྣང་བ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ནི་དོན་དམ་པ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་འཇུག་པར་འགྱུར་ལ། གཞན་གྱི་དབང་གིས་བསྡུས་པ་ཀུན་རྫོབ་པའི་བྱེ་བྲག་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་འཇུག་པའོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི། གཞན་དབང་དོན་དམ་པ་ཉིད་འགོག་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཀུན་བརྟགས་རྟོག་པའི་གཟུང་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྟོག་པའི་བློ་ཉིད་དུ་ཡོད་ཅིང་བློའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་གཞན་དབང་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་བློའི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་མྱོང་བ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། ནོར་བ་དག་གིས་བརྟགས་པ་སྣང༌། །ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྣང་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློས་བརྟགས་པ་ཉིད་རྟོག་པའི་བློའི་ངོ་ན་སྣང་བ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་པའི་


DTG122_Page_0365
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་དེ་ལ་དེ་ལྟར་མི་བརྟག་ཅེས་ཉེ་བར་གདམས་པའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་སྔགས་དང་སྨན་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་མང་པོས་གྲུབ་པའི་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་དབང་པོ་མ་བསླད་པ་རྣམས་ཀྱི་བློའི་རོ་ན་མ་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་མ་སྣ་ཚོགས་ཀྱང༌། ཡང་དག་བའི་རིགས་པས་བརྟགས་ན་མི་འགྲུབ་པའོ། །དེ་ཉིད་གཞན་གྱི་དབང་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། མཚན་མ་གནས་ངན་ལེན་གྱི་དངོས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་དང༌། དེས་བསྒོས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་འཆིང་བར་བྱེད་པ་ནི། སེམས་ཉིད་སྔ་མ་རྣམས་ལས་བྱུང་བས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་གཞག་པ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་སྟེ། གཞན་གྱི་དབང་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་བློའི་ངོ་བོར་ཡོད་ན། དེ་ཉིད་རྒྱུ་མེད་པ་མི་འཐད་པས་གཞན་གྱི་དབང་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ན་འགྱུར་བའོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི་གང་འདི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་སྔ་མ་ནི་ཕྱེད་ཕྱི་མས་བཤད་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་དང་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ཀ་ཡང་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་དོན་དམ་པ་ནི་དེ་བཅད་འཕགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་པ་གཞན་གྱི་དབང་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ། འཕགས་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དོན་དམ་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་ངོ༌། །རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རང་གི་རིག་པའི་དོན་དམ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་གནས་པ་ན་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་གཅིག་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་མཛེས་ཀྱང་ཞེས་པ་སྟེ། རང་བཞིན་གཅིག་ཉིད་ལ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་རྣམ་པས་སྤྲས་ཤིང་སྣང་བའོ། །དེ་ལྟར་སྣང་ཡང་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ལ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་


DTG122_Page_0366
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱི་དབང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་སྟོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་རབ་རིབ་ཀྱིས་དབང་པོ་ཉམས་པ་རྣམས་ལ་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་གཟུགས་ལ། དེ་ལྟར་བདེན་པའི་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་སུ་བརྟགས་པ་ན་རྟོག་པའི་གཟུང་བ་དེ་དག་བདེན་པའི་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞིང་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཤེས་པའི་ངོ་བོར་ཡོད་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དབང་ཟུང་འཇུག་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་གྲུབ་དངོས་པོར་མི་འཐད་པ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། གསེར་ལ་སོགས་པ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་སྤངས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཉིད་རིག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་སྔར་ནས་གནས་པ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་ནི་དེ་ལྟར་མི་བདེན་ཞེས་པའོ། །བརྟགས་པ་ལ་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ངོ་བོ་ཉིད་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལ་དེ་ལྟར་བརྟགས་པའམ། གཞན་ཡང་རུང་སྟེ་ཀུན་བརྟགས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་བརྟགས་པ་བཞིན་དངོས་པོར་མེད་ལ་གཞན་གྱི་དབང་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཡོད་པ་སྟེ། དེ་དག་ལས་བཟློག་སྟེ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་བདེ་འགྲོ་དང་ཐར་པ་ཐོབ་པ་ལས་ཉམས་པར་བྱེད་པའོ། །འདིར་གཞུང་ཉིད་ཀྱང་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐར་རྟོག་པ་ནི་རླག་པར་འགྱུར་ཞེས་འདོན་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་གཞུང་འདི་ལྟར་ན་མཐའ་གཉིས་སུ་བརྟགས་པའི་དོན་རིགས་པས་རྣམ་པར་བརྟགས་ན་འཇིག་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བརྟགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་ཅིང༌། གཞན་དབང་དོན་དམ་པ་པ་དགག་པ་ཉིད་དུ་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་སྟོན་ཏེ། དེའི་དོན་ཡང་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་ནི་ངོ་བོ་གཅིག་པ་དང༌། ཡང་སྔ་ཕྱིར་གྱུར་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་ཡང་སྔར་གསུངས་ཏེ། དེས་ན་དེ་དག་གཅིག་པས་བརྟགས་པ་དངོས་པོ་མེད་པར་གཞན་གྱི་དབང་གི་དངོས་པོ་ཉིད་འགྱུར་བའམ། དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་


DTG122_Page_0367
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་དུ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། འགལ་བ་བདག་ཉིད་གཅིག་ཏུ་འགྱུར། །ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་དེ་དག་རྒྱུ་འབྲས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་དངོས་པོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའམ། མིང་དང་མཚན་མས་འབྲེལ་བའི་གཞན་གྱི་དབང་གི་དངོས་པོ་ལས་ཀུན་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའོ། །ཀུན་བརྟགས་པ་ལ་གནས་ནས་ནི། །གཞན་གྱི་དབང་ནི་ཉེ་བར་དམིགས། །ཞེས་པ་ནི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དོན་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པ་སྟེ། སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །མིང་དང་མཚན་མ་འབྲེལ་ཞེས་པ་ནི་བརྗོད་པ་དང་འདྲེས་པར་སྣང་བ་རྟོག་པའི་གཟུང་བ་སྟེ། རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་གཞན་གྱི་དབང་ངོ༌། །བརྟགས་པ་ཤིན་དུ་མ་གྲུབ་སྟེ། གཞན་ལས་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་ཐལ་བ་ལས་བཟློག་པའི་དོན་ཏེ། ནམ་མཁའི་པདྨ་ལྟར་ཤིན་དུ་མ་གྲུབ་པ་ནི་གཞན་ལས་འབྱུང་བའི་འབྲས་བུར་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བློའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་ལ། བློའི་ངོ་བོ་གྱུར་པའི་གཞན་དབང་ཡང་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མི་འཐད་དེ། སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་འདི་དག་གི་ཁྱད་པར་ནི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་མེད་ལ། གཞན་གྱི་དབང་ནི་ཡོད་པ་སྟེ་སྔར་བསྟན་པ་དང་འགལ་བ་མེད་པ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །ཐལ་བ་ལས་བཟློག་པའི་གཏན་ཚིགས་གཞན་ཡང་དངོས་པོ་དངོས་པོ་མེད་པར་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཡིན་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཡང་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཀུན་བརྟགས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་ལ། གཞན་དབང་བདེན་པར་ཡོད་བ་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །དེ་ཚེ་དོན་དམ་རང་བཞིན་ནི། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཕན་ཡོན་འཆད་དོ། །དེ་ནས་ཚིག་རྐང་གཉིས་ཀྱིས་དེ་དག་གི་དབྱེ་བ་སྟོན་ཏོ། །སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་གསུམ་ནི་རྒྱུ་འབྲས་སུ་བརྟགས་པ་གཅིག་ཉིད་དུ་འདུས་པས་བཅུ་གཉིས་སུ་གསུངས་པ་དང་མི་འགལ་ལོ། །གལ་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བརྒྱད་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་


DTG122_Page_0368
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་གཞན་གྱི་དབང་དྲུག་ཏུ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་བདེན་མོད་ཀྱི་ཀུན་གཞི་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ནི་རྒྱུ་བ་ཆ་ཕྲ་བ་རྣམ་པ་གསལ་བ་མེད་པས་འདིར་མ་སྨོས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །སོ་སོ་རང་གིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དེ་འདྲ་བའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་བ་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། སྣ་ཚོགས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་རོ་གཅིག་ཅིང༌། དེ་ཉིད་རྣལ་འབྱོར་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་ཤིང༌། གོམས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཆོས་སྐུའི་རང་བཞིན་ཐོབ་པ་ལས་མི་འདའ་བའོ། །གལ་ཏེ་བརྗོད་པ་དང་འདྲེས་པར་སྣང་བ་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན། མིང་དང་མཚན་མ་དག་མཚུངས་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་ནི་མཚན་མ་དག་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདིའི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །ཀུན་བརྟགས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་དང༌། མཚན་མ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་སྔ་མ་རྣམས་ལས་འབྱུང་བའོ། །བློས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་དངོས་ལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །ཅི་ཞིག་རྣམ་པར་བརྟག་ཅེས་པ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་ཅི་དང་ཅི་འདྲ་བར་རྣམ་པར་བརྟག་སྟེ། བརྟག་བྱའི་དོན་དེ་འདྲ་བ་གྲུབ་བ་མེད་ཅེས་པའོ། །གལ་ཏེ་འདིར་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་གྲུབ་པའི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱིས་དབུ་མ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་འདྲ་བ་འགལ་ཏེ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ནི་རྣམ་གཅོད་དང་ཡོངས་གཅོད་ཀྱི་འགལ་བ་ཡིན་པས་གཅིག་བཀག་པས་གཞན་གྲུབ་པ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་གཉིས་ལས་གྲོལ་བ་ནི་ཕྱིར་ཞིང་གཉིས་ཀའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན་དེ་འདྲ་བ་ནི་མི་སྲིད་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་དེ་འདྲ་བའི་འགལ་བ་གང་ལ་སྲིད་ཅེ་ན། ཀུན་བརྟགས་པ་ཡི་རང་བཞིན་ལ། །རང་བཞིན་གཉིས་ནི་རབ་གནས་ཏེ། །ཞེས་པ་དེ་ལྟར་རྟོག་པའི་བློ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ངོ་ན་ཡོད་པའོ། །དེ་ལྟར་འགལ་བ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ནི་བརྟགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲ་བའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམ་པར་དག་པ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །


DTG122_Page_0369
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྟགས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་བློ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ཚུལ་མ་འདྲེས་པར་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །རྣམ་པ་གཞན་དུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་སྒྱུ་མ་ལས་གཞན་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་བརྟགས་ན་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རྟོགས་པས་གཞག་པ་ནི་བརྟགས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བརྟགས་པ་བཞིན་དུ་མ་གྲུབ་ལ། རྟོག་པའི་བློ་ནི་མཐོང་ཞིང་མྱོང་བའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་གཞན་དབང་ངོ༌། །རྣམ་རྟོག་གཉིས་ལས་གྲོལ་བ་སྟེ། མཐའ་གཉིས་སུ་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་རིགས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་ལམ་དང༌། འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་གཅིག་ཉིད་རྒྱས་པར་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ལ་འཕགས་པ་སོ་སོ་རང་གི་ཡེ་ཤེས་ནི་ལམ་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བའམ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གཞན་གྱི་དྲིང་ལ་མི་འཇོག་ཅེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་ལུགས་རྟོགས་པ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་སྟེ། སྔར་གསུངས་པ་ལྟར་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ལན་གྱི་དོན་ལ་དང་པོ་འཕགས་པ་སོ་སོ་རང་གི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མ་དང༌། ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་གིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དོན་སྤྱིའི་ཚུལ་དུ་གཏན་ལ་ཕབ་ནས། ཞི་གནས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ནམ་ཡན་ལག་ཏུ་གཅིག་པུ་དབེན་པར་སོང་སྟེ་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་པ་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་བའི་གཟུངས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཐབས་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་སྤྱིའི་རྣམ་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དྲི་མ་ཞི་བར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཐེག་པ་གཅིག་པོ་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་གི་ལམ་རིག་ཅིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་


DTG122_Page_0370
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐེག་པ་གཅིག་པོ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་རིག་ཅིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་ཞིང་རྟོགས་པའི་བློ་ལས་མ་གཏོགས་པ་ཆོས་གཞན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་མི་སྲིད་ལ། །བློ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པས། སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཐེག་པ་གཅིག་པོ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་དོན་ཡང་དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་ནི་རྟོགས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་དབེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དབྱེར་མེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འབྱུང་ཞིང༌། དེ་ཡང་དབྱེར་མེད་པའི་རང་བཞིན་མཐར་ཐུག་པའི་དོན་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡང་མཐར་ཐུག་པ་གཅིག་ཡིན་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་པའོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གནས་པ་ནི་རྟོགས་པའི་དོན་ནོ། །ཁོང་དུ་ཆུད་པ་འདི་ནི་ཞེས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་མཐར་ཐུག་པའོ། །དེས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་ཐོབ་པའི་རྟོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་པར་འབྱིན་མ་ནུས་པས། དེ་དག་གི་རྟོགས་པ་ནི་མཐར་ཐུག་པའི་ལམ་མ་ཡིན་ཞིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་པས་ཐེག་པ་གཅིག་ཅེས་པ་སྟེ། འདིའི་དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་གསོལ་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཉིད་ལ་རྩོད་པ་སྤངས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་དག་གི་དོན་ནི་ཉན་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་པས་འདུལ་བར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། རྒྱས་པར་སྔར་གཏན་ལ་ཕབ་པོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འདུལ་བ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་གདུལ་བྱའི་བསམ་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ཆོས་འདུལ་བ་སྣ་ཚོགས་ཐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པ་དང༌། འདུ་འཛི་ལ་སོགས་པས་དབེན་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ལུང་གིས་གྲོལ་བ་སྟེ། ཁྱད་པར་དུ་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །རང་གིས་མ་ཡིན་ཞེས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་


DTG122_Page_0371
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྟན་པ་ལ་མ་ལྟོས་པར། རང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གྲོལ་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་མ་སྤངས་ཞེས་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། ཉོན་མོངས་མེད་ཀྱང་དེ་དག་ལ། །ལས་ཀྱི་ཉེས་པ་མཐོང་བ་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། གཞན་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཡང་མ་སྤངས་པའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བའི་ཤི་འཕོ་མ་ཐོབ་ཅེས་པ་ལ། དེ་ཉིད་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པ་རྗེས་ཀྱིས་ཤེས་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ། ལྷ་དང་ཚངས་པའི་ཐེག་པ་ནི། །སྙན་པར་སྨྲ་ཞིང་ཁྲོ་མི་བྱ། །སློང་ན་ཆུང་ཡང་སྦྱིན་པར་བྱ། །རྣམ་པ་འདི་གསུམ་གནས་པས་ནི། །ལྷར་སྐྱེ་བ་ཡི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའམ། གཞན་ཡང་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པ་དང༌། དེ་དག་གི་འབྲས་བུའོ། །ཚངས་པའི་ཐེག་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཚད་མེད་པ་རྣམས་སོ། །ཇི་སྲིད་སེམས་རྣམས་འཇུག་གི་བར། །ཞེས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ས་བོན་དང་བཅས་པའི་ཀུན་གཞི་འཇུག་པའི་བར་ལ་དེ་ལས་བྱུང་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ལམ་དང༌། འབྲས་བུའི་གནས་ཐུག་པ་མེད་པའོ། །དེ་འདྲ་བ་གནས་གྱུར་ཅིང་སྣང་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་བྱས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་ནི་ཐེག་པ་མེད་ཅིང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོལ་བའི་གང་ཟག་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྣ་ཚོགས་སུ་གསུངས་པ་ཅི་ཞེ་ན། ཐེག་པ་རྣམ་པར་གཞག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གསུམ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་དེ་ཉིད་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དོན་དམ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། དེ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་གྲོལ་ཞིང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཡང་སྤངས་པས་ཏེ། འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་


DTG122_Page_0372
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆེན་པོའོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་སྤངས་པས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་གཡེངས་ཞེས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་སུ་རྟོགས་པས་གཡེངས་པ་སྟེ། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མ་སྤངས་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་མངོན་དུ་རྒྱུ་བ་སྤངས་མོད་ཀྱི། བག་ལ་ཉལ་བ་མ་སྤངས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ལ་སྐྱོན་དུ་ལྟ་བའི་སྒོ་ནས་དེ་དག་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཐབས་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དང་བྲལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མྱོས་པས་མྱོས་ཤིང༌། ཉོན་མོངས་པ་མངོན་རྒྱུ་སྤངས་པས། ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ན་འཁོད་པའོ། །དེ་ཉིད་རང་གི་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མཐར་མར་ཕྱིན་པ་དེ་ལས་མེད་ཅེས་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཕྱིར་ཞིང་འཁོར་བར་ལྡོག་གམ་སྙམ་ན། ཕྱིར་ཀྱང་དེ་ལས་མི་ལྡོག་སྟེ། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་འདུ་བྱེད་པ་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་དང༌། བདག་ཉིད་བྱ་བ་བྱས་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པས་འཁོར་བར་སྐྱེ་བའི་ལས་སོག་པ་མེད་པ་དང༌། སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་མངོན་དུ་རྒྱུ་བའི་རྐྱེན་ཉིད་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོར་བསྒྱུར་བའི་ཤིང་གཏིང་དུ་མི་ནུབ་པ་དང༌། ཡུལ་གཅིག་ན་གནས་ཤིང་ངེས་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ན་དུས་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་འཁོད་ཅིང་གནས་སྙམ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ན་དེ་དག་ང་ཡི་ཡང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ས་བོན་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ནམ་ཞིག་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ནས་སད་ནས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། ཚོགས་གཉིས་སུ་ཁ་བསྐངས་ནས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ་གཉིས་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།དེ་ལ་ལེའུ་ལྷག་མ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་དོན་ཤེས་པར་བྱ་བའི་གནས་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་


DTG122_Page_0373
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་ལམ་དང༌། ལམ་གྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་སྟེ། བཞི་པོ་དེ་རྣམས་ཉིད་རྩོད་པ་སྤངས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། དེས་ན་མདོ་སྡེ་འདིའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་རྣམས་སུ་འདུས་ཤིང་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཡིན་པ་ལ། དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་ན་རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱིས་དབུ་མ་ཉིད་འདིའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་ནོ། །དེ་ལ་ལེའུ་གསུམ་པ་འདི་ནི་དོན་རྣམ་པ་བཅུ་བཞིས་སྟོན་པ་ལས། དང་པོ་སྔར་བསྟན་པའི་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ཉིད་རྒྱས་པར་སྟོན་པ་ནི། དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཡང་དོན་རྣམ་པ་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོ་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁྱད་པར་ཅན་ཏེ། དེ་ཡང་ས་གསུམ་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཐོས་པའི་གཟུངས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཐོབ་པར་གསུངས་པས་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་དང་པོར་ཐོབ་པའི་ས་མཚམས་ནི་གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་ནས་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདུས་པ་མ་ཡིན་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའོ། །རྣམ་པ་ནི་མཚན་གྱི་མེ་ཏོག་གིས་བརྒྱན་པར་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་བ་ལྟ་བུར་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བའོ། །ངེས་པའི་ཚིག་གམ་སྒྲ་བཤད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་ཡིད་ལྟར་མགྱོགས་ཤིང་ཐོགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཆ་ཤས་འདུས་པས་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ཞེས་པའོ། །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་གསུམ་དུ་འགྱུར་བ་ལས། དང་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ནི་ས་གསུམ་པ་ནས་བདུན་པའི་བར་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བརྒྱད་གནས་མ་གྱུར་བ་རྣམ་པ་མང་པོར་སྣང་བ། རང་རང་གི་ངོ་བོས་དབེན་པར་རྟོགས་ཤིང་བསྒོམས་པ་ཀུན་གཞིའི་རྒྱ་མཚོ་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རླབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བདེ་བ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཡིད་མི་འབྱུང་སྟེ། སྲིད་པ་ཤས་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བསམ་གཏན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སྤང་བའོ། །དེས་ན་ཟག་པ་


DTG122_Page_0374
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པ་སྟེ། རང་གི་སེམས་སྣང་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཀུན་རྫོབ་སེམས་ཀྱི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མེད་པ་སྟེ། ཟུང་འཇུག་གི་དོན་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོས་སུ་གྱུར་པས་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ཞེས་བྱའོ། །གླེགས་བམ་འགའ་ཞིག་ལས། བདེ་བ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཡིད་ཀྱི་ལུས་འབྱུང་སྟེ་ཞེས་སྟོན་པའི་སྐབས་སུ་ནི། གནས་སྐབས་དེར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་མ་གྱུར་བ་དང༌། དབེན་པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པས་དེ་འདྲ་བའི་བདེ་བ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ཐོབ་ཅེས་པའོ། །གཞན་ཡང་འདིར་ས་གསུམ་དང་ཞེས་པ་ནི། དང་པོ་ནས་གསུམ་པའི་བར་ཏེ། ས་དང་པོ་ལ་ཡང་ནམ་མཁའ་མཛོད་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་གསུངས་པས་གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་ནས་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ལ་ཡང་འགལ་བ་མེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས། མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ནི། མིག་གི་ནད་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ནི། ཁྱད་པར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སྣང་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ནས། དེ་ལྟར་ཞི་བའི་བསམ་གཏན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ན། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དེའི་ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལངས་ནས་རྗེས་ཀྱི་ཤེས་པ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བར་རྟོགས་པ་དང༌། སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རིགས་ཐོབ་ཅིང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་དང༌། དེ་འདྲ་བའི་ལུས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་ཞིང༌། དེ་རྣམས་ལས་ཐེ་ཚོམ་གྱི་གནས་ཐམས་ཅད་བཅད་པས་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། ས་བདུན་དག་ནི་སེམས་ཡིན་ཏེ། །སྣང་བ་མེད་པས་བརྒྱད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་སྣང་བ་མེད་པའི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཞེས་པ་ནི་


DTG122_Page_0375
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྔ་མ་ལྟར་སྣང་བ་མེད་པ་ལས་ལངས་ནས་རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །སེམས་ཀྱི་གནས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་མ་དག་པའི་སྣང་བ་གནས་གྱུར་བའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་གཞན་ནི་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའོ། །གཞན་ཡང་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དབང་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་མེ་ཏོག་གི་རྒྱན་གྱིས་རྒྱས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རིས་སུ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བྱ་བའི་ཡང་ཀྱི་ལུས་ནི་ས་བརྒྱད་པ་དེ་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐེག་པ་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རིས་སུ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ། མཚན་མ་དང་རྩོལ་བ་མེད་ཅིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཚོགས་སུ་གྱུར་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གིས་རིག་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྟོབས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རིགས་རྣམས་ཐོབ་པའོ། །འདིར་ས་བརྒྱད་པ་ནས་ཐེག་པ་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པ་ཡང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆོད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལམ་ཉིད་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་བསྟན་པའི་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་མདོའི་དོན་གསལ་བར་འཆད་དེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་འགྱུར་བ་ལས་དང་པོ་དོན་གཞན་ལ་དགོངས་པ་ནི་གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ལས་བྱས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པར་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་འམ། གཞན་ཡང་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ལས་བྱས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཐར་བ་ལ་མི་སྒྲབ་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་དག་དང་པོའི་དགོངས་གཞི་ནི་སྲེད་པ་དང་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་མ་དང་ཕ་ལ་སོགས་པ་དང་ཅུང་ཟད་ཆོས་མཐུན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བཅད་ཅིང་བསད་པར་གྱུར་བའོ། །དགོངས་པ་ནི་གང་ལ་ལ་དག་གིས་མི་དགེ་བ་རུ་གཏོགས་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་མཚམས་མེད་པའི་ལས་བྱས་ཤིང༌། འགྱོད་པ་ཆེན་པོས་


DTG122_Page_0376
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ། གཉེན་པོ་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པར་མི་བྱེད་པར་གནས་པ་ནས་དེ་དག་ལ་མཚམས་མེད་པའི་ལས་བྱས་ནས་ཕྱིར་ཞིང་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པས་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་དབུགས་འབྱིན་པ་སྟེ་མྱ་ངན་གྱི་གདུང་བ་སེལ་བའོ། །ཡང་དེ་དག་གིས་དགོངས་དོན་ཐོས་པར་གྱུར་བ་ན། ཕྱིར་ཞིང་སྐྲག་པར་འགྱུར་བའམ། དེ་ལས་གཞན་ཡང་རུང་སྟེ། སྤྲུལ་པའི་ཉན་ཐོས་འགའ་ཞིག་གི་མཐུས། ཕྱི་རོལ་གྱི་མཚམས་མེད་པ་བྱས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་དེ་དག་གིས་སྒྲིབ་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། ཕྱིར་ཞིང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲའི་འགྱོད་པ་བསལ་བ་ལས། ཇི་ལྟར་རྒྱལ་པོ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཕ་བསད་པའི་འགྱོད་པ་བསལ་བའི་ཐབས་ཞུས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འགྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་སེལ་ནུས་པ་ཉིད་དུ་དགོངས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས། རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་སང་བཤོས་ལ་སྤྱན་དྲངས་ཤིག་དང༌། དེས་ཁྱོད་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་ངན་པ་དེ་ཡང་བསལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་དེས་ཀྱང་ཤཱ་རིའི་བུས་ཇི་ལྟར་བསྒོས་པ་བཞིན་དུ་སྤྱན་དྲངས་ཤིང་བཤོས་དྲངས་ནས་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་བདག་གི་འགྱོད་པ་དེ་བསལ་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱས་པ་དང༌། འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱི་འགྱོད་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱིས་ཀྱང་བསལ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེ་ཤིང་བཅད་པ་བཞིན་དུ་ས་ཆེན་པོ་འདི་ལ་འགྱེལ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོས་རྒྱལ་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མ་འཇིགས་མ་སྐྲག་ཅིག །འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ནི་དགོངས་པའི་བཤད་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་གྱིས་འདི་ཅི་ལ་དགོངས་ཏེ་དེ་སྐད་དུ་སྟོན་ཅེས་ཞུས་ཤིག །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེས་སའི་སྟེང་ནས་སླར་ལངས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་


DTG122_Page_0377
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞུས་པ་དང་འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཆོས་གང་ཆོས་གང་གིས་ཀྱང་སྐྱེད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་དེས་ཆོས་གང་ཡང་བསལ་བར་ནུས་སམ། གསོལ་པ། འཇམ་དཔལ་དེ་མ་ལགས་སོ། །འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། ངས་དེ་ལ་དགོངས་ཏེ་སངས་རྒྱས་དེ་སྙེད་ཀྱིས་ཁྱོད་ཀྱི་འགྱོད་པ་དེ་བསལ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་དེ་སྐད་སྨྲའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་བར་རྒྱས་པར་གསུངས་ཏེ། དོན་དམ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བསལ་བར་བྱ་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་བསལ་མི་ནུས་སོ་ཞེས་ཟབ་མོ་བསྟན་པས་དེས་སྣང་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ཅིང༌། གཞན་ཡང་བསྟན་པ་འདི་བསྟན་པའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲས་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་གི་འགྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་བསལ་ཏེ་མཐར་གྱིས་བསྐལ་པ་མཐོང་ན་དགའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདམ་གྱི་རྙོག་པ་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡུལ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྤྲུལ་པའི་ཉན་ཐོས་སུ་སྔར་བསྟན་ནོ། །དེ་ལ་འདིར་ཚིག་གི་དོན་བཤད་པ་ལ། དགའ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པ་ནི་དགའ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའམ། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་འདོད་ཆགས་ཏེ། དེ་དང་འབྲེལ་བའི་སེམས་རྒྱུད་ཡང་སྲིད་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་སྲེད་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཉིད་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ཡང་བུ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པར་གྱུར་པའི་མ་དང་ཆོས་མཐུན་པས་མ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཕ་ནི་བུ་རྣམས་ལ་ཁ་ཟས་དང་གྲོང་ཁྱེར་སྐྱེད་ཅིང་གཏོད་པར་བྱེད་པ་ལྟར་མ་རིག་པས་ཀྱང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་གྲོང་སྐྱེད་ཅིང་གཏོད་པར་བྱེད་པས་ཕ་ཞེས་པའོ། །དེ་གཉིས་ཤིན་ཏུ་རྩ་བ་ནས་བཅད་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རལ་གྲིས་སོ། །སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་བ་ནི་སྐབས་སུ་བབ་པ་ན་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་ངག་དང་མཚུངས་པ་སྟེ། དཔེ་གཞན་ཡང་སྐྱེས་བུའི་ལུས་ལ་བྱི་བའི་དུག་ཞུགས་པ་ན། དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྡུག་


DTG122_Page_0378
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྔལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཀྱང༌། དུས་ཕྱིས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྐྱེན་གཞན་དང་ཚོགས་པ་ན་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་རྣམས་ཀྱང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་རྣམས་ནི། །བསྐལ་པ་བརྒྱར་ཡང་ཆུད་མི་ཟ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་བ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་དག་བཅོམ་པ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་རོ། །དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་ནི་ཕུང་པོ་ཕན་ཚུན་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ལས་དང་སྲིད་པའི་སྲད་བུས་བསྡུས་ཤིང་ཚོགས་ཉིད་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཚོགས་སུ་གྱུར་པའི་མཆོག་དགེ་འདུན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཞིང་དེངས་པར་བྱས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པའམ། དེ་རྣམས་རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང་ཐ་མ་ལ་པའི་ཤེས་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཙམ་འཛིན་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ཀྱི་ཚོགས་ཏེ། ཤེས་བྱའི་ཡུལ་རིགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །དེ་རྣམས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་རྟོགས་པ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་གནོད་སེམས་ཀྱིས་བཅོམ་ཞིང་ཁྲག་ཕྱུང་བའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་མཐུན་པ་ལ་དགོངས་ཏེ་ཚིག་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པའི་དགོས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟར་དགོངས་དོན་ཐོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལ་ལ་དག་ཕྱིར་ཞིང་སྐྲག་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མི་དགེ་བར་གཏོགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་མཚམས་མེད་པ་གང་ཡིན་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་ལ་སོགས་པས་རྨོངས་པར་གྱུར་པ་ན་དེ་ཉིད་བསལ་བའི་ཕྱིར་གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྤྲུལ་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་མ་རྟོགས་སོ་ཞེས་པ་ལ། དོན་ནི་སྤྲུལ་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་གང་ལ་ལས་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་མཚམས་མེད་པ་རྣམས་བྱས་ཀྱང་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པ་ནི། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཚུལ་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་སྙམ་ན།


DTG122_Page_0379
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉན་ཐོས་དེ་ཉིད་གང་ཟག་གང་ལ་ལ་མཚམས་མེད་པ་བྱས་པ་འགྱོད་པས་ཡིད་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐད་དུ་སོང་སྟེ། དེའི་འགྱོད་པ་བསལ་ཞིང་སླར་རབ་ཏུ་སྤྲོ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་སྙམ་ནས། དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱིན་རླབས་སམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཁྱོད་ཀྱི་སྡིག་པ་འདི་དག་ལས་གྲོལ་ཞིང་མྱུར་དུ་ཐར་པར་འགྱུར་བས་དེ་དག་གི་ཐད་དུ་སོང་ཞིང་ཚོགས་སོག་ལ་ཐབས་ཞུས་ཤིག་ཅེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མཚམས་མེད་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་འདྲ་བའི་ཚིག་ཀྱང་དེ་ལྟར་བདེན་པའི་དོན་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། འགའ་ཞིག་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་སྲིད་པ་ཙམ་ལ་དགོངས་པའོ། །གལ་ཏེ་བརྒྱ་ལམ་ན་ཞེས་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་བསྟན་པའམ། དེ་ལས་གཞན་པའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་པ་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབེན་པར་རྟོགས་པ་ན་ཉེས་པ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །མཚམས་མེད་པར་ནི་མཚམས་བཅད་པས་ཞེས་པ་ནི་འཇམ་དཔལ་མཚམས་མེད་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་མཚམས་མ་མཆིས་པའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་གཉེན་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་རྒྱུད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་པར་མཚམས་མེད་པ། དེ་འདྲ་བའི་བར་མཚམས་བཅད་པས་དེ་ནི་མཚམས་མེད་པའི་ལས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐུན་མོང་གི་ངེས་པའི་ཚིག་གོ །ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་ཐེག་པ་གཅིག་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་བསྟན་པ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། དེའི་དགོངས་གཞི་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་མཐར་གྱིས་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པ་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་མཐར་ཐུག་གི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །སངས་རྒྱས་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་པའི་ཚུལ་ལུགས་སོ། །ཤི་འཕོ་གཉིས་ནི་རྣམ་པར་ཆད་པ་ལས་གྱིས་འཆི་འཕོ་བ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བའི་འཆི་འཕོ་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་


DTG122_Page_0380
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཕགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལས་ཀྱི་ལྷག་མ་འགའ་ཞིག་གིས་འཆི་འཕོ་བ་ན། གང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འགྱུར་བའི་གནས་དེ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བར་སྨོན་ལམ་བཏབ་ནས། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱས་པས་ཚོགས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ལྟར། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་ངོ༌། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བ་ལ་དབང་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་སྔ་མ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་ནི་བགལ་ཉལ་དང་ཀུན་ནས་ལྡང་བའོ། །ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རིམ་གྱིས་ཆོས་དེ་དག་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང༌། ཐོབ་པ་དང༌། སྤངས་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་པ་ཉིད་དེ། དེ་སྐད་དུ་དཔལ་ཕྲེང་སེང་གེའི་ང་རོའི་མདོ་ལས། ཉན་ཐོས་སུ་འགྱུར་ཞིང་རང་སངས་རྒྱས་སུ་ཡང་འགྱུར་ལ། ཕྱིས་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདིའི་དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །དེ་ལྟར་དོན་གཞན་ལ་དགོངས་པ་ཉིད་བསྟན་ནས་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་པ་ནི། དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྔར་དྲིས་པའི་སྐབས་སུ། འོད་སྲུངས་ལོག་པར་དད་སེལ་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གསུང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་དེ་ལྟར་སྣང་ཞིང་བརྟགས་པ་ནི་རྟོགས་པའི་བློ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའོ། །རྣམ་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་ནི། གསང་བའི་བདག་པོས་བསྟན་པ་ལས་གསུངས་ཏེ། ཞི་བའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་དང་ལྡན་པ་འབྱུང་སྟེ། རྣམ་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། མཉེན་པའི་གསུང་འབྱུང་བ་དང༌། འཇམ་པ་དང༌། ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། ཡིད་དུ་འཐད་པ་དང༌། དག་པ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པ་དང༌། འོད་གསལ་བ་དང༌། སྙན་ཅིང་འཇེབས་པ་དང༌། མཉན་པར་འོས་པ་དང༌། མི་ཆུགས་པ་དང༌། སྙན་པ་དང༌། དུལ་བ་དང༌། མི་རྩུབ་པ་དང༌། མི་བརླང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་དུལ་བ་དང༌། རྣར་སྙན་པ་དང༌། ལུས་སིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་


DTG122_Page_0381
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྙིང་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། དགའ་བདེ་སྐྱེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གསལ་བ་དང༌། དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་དང༌། རིགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་དང༌། ཟློས་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་དང༌། སེང་གེའི་སྒྲའི་ཤུགས་ཅན་དང༌། གླང་པོ་ཆེའི་སྒྲ་སྐད་དང༌། འབྲུག་གི་སྒྲ་དབྱངས་དང༌། ཀླུའི་དབང་པོའི་སྒྲ་དང༌། དྲི་ཟའི་གླུ་དབྱངས་དང༌། བྱ་ཀ་ལ་པིང་ཀའི་སྒྲ་དབྱངས་དང༌། ཚངས་པའི་སྒྲ་དབྱངས་བསྒྲགས་པ་དང༌། ཤང་ཤང་ཏེའུའི་སྒྲ་དབྱངས་སུ་བསྒྲགས་པ་དང༌། ལྷའི་དབང་པོའི་སྒྲ་དབྱངས་ལྟར་སྙན་པ་དང༌། རྔའི་སྒྲ་དང༌། མ་ཁེངས་པ་དང༌། མི་དམའ་བ་དང༌། སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་དང༌། ཚིག་ཟུར་ཆགས་པ་མེད་པ། དང། །མ་ཚང་བ་མེད་པ་དང༌། མ་ཞུམ་པ་དང༌། མི་ཞན་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། ཁྱབ་བ་དང༌། ཆུབ་པ་དང༌། རྒྱུན་ཆགས་པ་དང༌། འབྲེལ་པ་དང༌། སྒྲ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། མ་སྨད་པ་དང༌། མི་འགྱུར་བ་དང༌། མ་བརྟགས་པ་དང༌། འཁོར་ཀུན་དུ་གྲག་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་འདུལ་བ་དང༌། གཏི་མུག་སེལ་བ་དང༌། བདུད་ཚར་གཅོད་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། ཞི་བའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ནི་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ཀ་ལ་པིང་ཀ་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་གླིང་ལ་གནས་པའི་བྱའི་ཁྱད་པར་རོ། །འདིར་གསུང་མཚུངས་པ་ཡང་འདུ་ལ་བའི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་གསུང་སྣ་ཚོགས་སུ་སྟོན་པ་ནི་མ་གཏོགས་སོ་ཞེས་འདི་ཡང་སྦྱར་ཏེ། འོན་ཀྱང་འདུལ་བའི་དབང་གིས་སྐུ་དང་གསུང་སྣ་ཚོགས་སུ་སྟོན་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་གཅིག་གིས་སྟོན་པ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་སྟོན་པར་སྤྱོད་པས་མཚུངས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །འདིར་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དགོས་པ་ནི་དབང་པོ་དམན་པ་གང་དག་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ནི་


DTG122_Page_0382
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྙིགས་མ་ལྔའི་དུས་སུ་འཁྲུངས་པ། སངས་རྒྱས་གཞན་རྣམས་ལས་སྐུ་ཚེ་ཐུང་ཞིང་བསོད་ནམས་དམན་པའོ་སྙམ་དུ་དོགས་པ་སེལ་བའོ། །ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་གཞན་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། ཡི་གེ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་གསུངས་ཞེས་པའི་ལན་དུ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདིའི་དོན་ནི་གསུང་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཚིག་དང་གང་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཞལ་དང་ལྗགས་ཀྱི་དབང་པོས་ཆོས་བསྟན་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བ་ནི་ངག་ཀུན་ནས་སློང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་ལྟོས་ཤིང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་འདིར་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་པར་གསུངས་པ་དང་འགལ་བར་མི་འགྱུར་རམ། དེའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་གང་ལ་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་དོན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་གིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆ་ནི། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་སྒྲ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པས། དེ་ལ་དགོངས་ཏེ་སྒྲའི་སྒོ་ནས་ཆོས་བསྟན་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །གཉིས་པའི་དོན་ནི་ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་ལུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཤིན་ཏུ་ཡང་སྒྲའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྒྲའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །འདིར་ངེས་པའི་དོན་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་སངས་རྒྱས་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་དང༌། གསུང་ཆོས་འཆད་པར་སྣང་བ་ནི་གདུལ་བྱ་འབའ་ཞིག་གི་སྣང་བ་ཡིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་མེད་པས། དེ་འདྲ་བའི་ཆོས་སྟོན་པའི་སྒྲར་སྣང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་དེ་འདྲ་པའི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བས་སྒྲའི་སྒོ་ནས་ཆོས་སྟོན་པ་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་འདིར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་དང༌། གསུང་ཆོས་སྟོན་པར་སྣང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཡོད་ཅིང༌། དེ་ཡང་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་


DTG122_Page_0383
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་གསུང་དབྱངས་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་མེད་པར་བསྟན་པས་ནི་སྔ་མ་ལྟར་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་བཤད་པ་མི་འཐད་པས་དེ་ལ་དགོངས་ནས་ཀྱང་ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་མ་བཤད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དགོངས་པ་ཡང་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་གང་དག་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གསུང་ཕན་ཚུན་འགལ་བའམ། གཅིག་ལ་ཟབ་མོ་བསྟན་པ་ནི་ངེད་ཅག་ལམ་བསྟན་པས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཉི་ཚེ་བར་འགྱུར་རམ་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དོགས་པ་སེལ་བའོ། །དེ་གཉིས་ཡུལ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་འདས་པའོ། །ལྷག་ཆད་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པ་བཞིན་དུ་སྟེ། དེ་འདྲ་བ་ནི་སྒྲའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་གྱི་ལུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མི་འགྱུར་ཞིང་དེ་རྟོགས་ཤིང་གོམས་པ་ལས། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་ཁུངས་སམ། གྲོང་ཁྱེར་སྙིང་པོའི་ལམ་དང་མཚུངས་པའོ། །དེའི་ཆོས་ཉིད་དང་ཆོས་ཀྱི་གནས་ཉིད་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ཉིད་རྟོགས་ཤིང་གོམས་པས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པའོ། །གང་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཞེས་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཚེའི་དུས་བྱས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བསྟན་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ནི་དེ་འདྲ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ཡོངས་མི་འདའ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོ་རང་རིག་ཆོས་ལུགས་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོ་རང་གི་རིག་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་སོ། །ཅུང་ཟད་བྱེ་བྲག་བྱས་པ་མེད། །ཅེས་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཁྱད་པར་ཐ་དད་པ་བྱས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཐའ་གཉིས་རྣམ་པར་བཀག་པ་ཉིད་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་སྟོན་པའོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་གནས་ཞེས་པ་ནི་དེ་དག་གི་མཚན་མར་


DTG122_Page_0384
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཛིན་ཅིང་བློའི་མདུན་དུ་བྱེད་པའོ། །སྐྱེ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ལ་མོས་པ་ཡང་དེ་དག་ཉིད་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ཡོད་པ་སྐྱེ་བ་སྐྱེ་སྟེ་མད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་གྲངས་ཅན་པ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་ལྟར་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་པའམ། ཡང་འགའ་ཞིག་གི་ལུགས་ཀྱིས་ཕྱིས་འབྲས་བུའི་དུས་ན་ཡོད་པ་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་ཞིང་དེ་ཉིད་ཀྱི་རིགས་མཐུན་པ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འཇུག་པས་སྐྱེ་བ་སྐྱེ་ཞེས་ཚིག་གཉིས་སྨོས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་དེ་སྐད་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་དག་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་སྨྲ་ན། ཕྱིར་ཞིང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ལ་སྔར་བསྟན་པའི་ཆད་མའི་གནོད་པ་འཇུག་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱང་མེད་ཅིང་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ངོ་བོ་ཡང་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་འདྲ་བ་ནི་མི་འཐད་དོ། །མེད་པ་ལ་གནས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་གང་དག་སྔར་གཉེན་པོ་མ་སྐྱེས་པའི་དུས་ན། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་སྤང་བྱ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་ནས། ཕྱི་ས་གཉེན་པོ་སྐྱེ་བའི་དུས་ན་དེ་རྣམས་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། འདི་ཡང་མི་འཐད་པ་ཉིད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དབུ་མ་པ་གང་དག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་དངོས་པོ་རྣམས། དངོས་པོར་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱི་དུས་ན་རང་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོན་དམ་པ་བས་སྟོང་པས་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་ཡོང་པར་ཁས་མི་ལེན་པ་དང༌། སྔར་བདེན་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ཕྱིས་གཉེན་པོས་དེ་རྣམས་སྤངས་ནས་དབེན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཡོད་པར་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་སྔར་ནི་ཡོད་པ་ལ་ཕྱིས་ནི་མེད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་དབུ་མ་བ་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པར་སྨྲ་བ་འདི་གཉིས་ལས། དངོས་པོ་འཇིག་པར་བྱེད་པའི་ལྟ་བ་གང་ཡིན་ཞེས་བརྟག་པར་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་གོ་བར་བཤད་དོ། །མེད་པ་འབའ་ཞིག་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་སྔར་གྱི་སྤང་བྱའི་དངོས་པོ་ཕྱིས་མེད་ཅེས་པའི་དགག་བྱའི་


DTG122_Page_0385
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོན་སྔར་ཡོད་པ་འབའ་ཞིག་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡང་འཇིག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལྟ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དོན་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དོན་དམ་པར་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་ཞིང༌། ལུས་ཀྱི་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་དུ་བཙལ་ན་མ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མེད་ཅིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མི་བདན་པས་དེ་ལྟར་འཛིན་པ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་ལ་དེ་ཡང༌། ཡང་དག་དུ་ན་རྣམ་པར་ཤེས། །ལུས་ཀྱི་ནང་ནའང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་ནོ། །གཞན་ཡང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་རིས་སུ་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ཏུ་མི་དམིགས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྐབས་ཀྱི་དོན་བསྡུ་བའོ། །བཅིང་བར་བྱ་བ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཉིད་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་སྟོན་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་དེ་འདྲ་བའི་ཉོན་མོངས་པས་བཅིང་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུ་དང༌། བཅིང་བའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བཅིངས་པ་མེད་པས་དེ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་ཕྱིར་གྲོལ་བ་ཡང་མེད་དེ། དེས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་བཅིངས་པ་དང་གྲོལ་བའི་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་ཡང་བྱང་ཆུབ་གསུམ་འཇིག་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་ལ་གནས་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བས་བསྡུས་པའི་བདེན་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་འདི་ཉིད་སྔར་ཡང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ངས་དེ་ལ་དགོངས་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས། གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་རི་རབ་ཙམ་ཡང་བླའི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཆེན་པོ་ནི་དེའི་ཡུལ་རགས་པ་རྟོགས་པར་སླ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མྱུར་དུ་དེ་ལས་བཟློག་པར་ནུས་པས་ཐར་པའི་


DTG122_Page_0386
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གེགས་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་ལ། འདི་འདྲ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ཞིང་དེ་ཡང་ལྡོག་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཐར་པའི་གེགས་ཆེན་པོར་འགྱུར་བའོ། །མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཐོབ་པར་བྱ་རྒྱུ་མ་ཐོབ་བཞིན་དུ་ཐོབ་པར་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཁེངས་པའོ། །ཡང་ཞེས་པ་ནི་ཕན་ཚུན་བསྡུ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པར་སྤངས་ནས་ནི། །སེམས་ཀྱང་ཡང་དག་འགག་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། །ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་མཐའ་གཉིས་སུ་རྟོགས་པའི་ཡུལ་སྤངས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་དང་བཅས་པའི་སེམས་འགག་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཡུལ་ལ་འཛིན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་སོགས་པ་འགོག་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཐམས་ཅད་ཡོད། །ཅེས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་གནས་འཕགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་དོན་དམ་པར་རྐྱེན་གྱིས་ཡོད་པ་སྟེ། སྔར་མ་བྱུང་བ་ལས་རྐྱེན་གྱི་རྗེས་ཐོགས་སུ་གང་ཞིག་སྐྱེ་ཞིང༌། ཡང་རྐྱེན་གྱིས་མེད་པ་སྟེ་བྱུང་ནས་འགལ་རྐྱེན་གྱིས་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པ་ནི་ངའི་བསྟན་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་བློ་གྲོས་མི་གནས་པ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་རྟོགས་པའོ། །འདིར་གླེགས་བམ་འགའ་ཞིག་ལས། མ་བྱུང་བ་ལས་གང་བྱུང་ཞིང༌། །བྱུང་ནས་ཀྱང་ནི་རྣམ་འཇིག་པ། །རྐྱེན་ལས་ཡོད་དང་མེད་དེ་དག །ང་ཡི་བསྟན་ལ་དེ་མི་གནས། །ཞེས་འབྱུང་བ་དེར་ནི་ཚིག་གི་དོན་ཤིན་ཏུ་ཡང་འགྲིག་པར་འགྱུར་བའོ། །རྐྱེན་གྱིས་ཡོད་པར་མ་བསྒྲུབ་ཅེས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པའི་མཐུ་མེད་པས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཡོད་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་མེད་པ་ཡང་མི་འཐད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དོན་གོ་བར་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་བཀག་པ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཉིད་དུ་གསུངས་པས་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ངེས་པའི་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །འདིར་དགོངས་པ་དང་ལྡེམ་


DTG122_Page_0387
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོར་དགོངས་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཞིབ་ཏུ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལ་སོགས་པ་ལས་གསུངས་བས་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་བཤད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང༌། བཤད་པའི་ཚུལ་རྣམ་པ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང༌། ཁྱོད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་རྣམ་པ་དུ། །ལྟ་བ་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་དུ། །ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་ནི་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །འདིར་བསྒྲུབ་པའི་མཐའི་བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པས་སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྟོག་གེ་པ་དང༌། མུ་སྟེགས་བྱེད་པ་སོགས་པ་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ལ་རག་མ་ལས་པ་སྟེ། སྟོན་པ་གཞན་ལ་མི་རྟེན་པའོ། །སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་དེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དང༌། གཟུང་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བའི་དོན་སྒྲ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པའི་མཐའི་ཚུལ་ཡིན་ལ། སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ནས་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་པའི་དོན་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་རྟོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་སོ་སོ་རང་རང་གིས་མི་སློབ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་དང་བདུད་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ནི་དེ་རྣམས་བཅོམ་པ་སྟེ། གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་སྤངས་པ་དང་མཐར་གྱིས་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི། འཁོར་བར་ལྡོག་པ་མེད་པ་སྟེ། །ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་པའོ། །གཞན་ཡང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་ན་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཚད་མས་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱིའི་ཚུལ་དུ་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་སྟེ་རང་རང་གི་འདོད་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་


DTG122_Page_0388
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་བཤད་པའི་ཚུལ་ནི་བསྟན་པའི་ཆོས་གསུང་རབ་ཡན་ལག་དགུ་གདུལ་བྱའི་མོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྣ་ཚོགས་སུ་བཤད་པའོ། །དེ་ལ་གསུང་རབ་ཡན་ལག་དགུ་ནི་འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་ཀྱང་དགུ་ཉིད་དུ་གསུངས་ཏེ། མདོའི་སྡེ་དང༌། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་དང༌། ལུང་དུ་བསྟན་པའི་སྡེ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྡེ་དང༌། ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་སྡེ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བའི་སྡེ་དང༌། སྐྱེས་པའི་རབས་ཀྱི་སྡེ་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྡེ་དང༌། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྡེ་རྣམས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སུ་བསྟན་པ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྒྱས་པ་དང༌། བསྡུས་པའི་སོག་ནས་ཕྱེ་བ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་ན་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་བསྟན་ལ། ཤིན་ཏུ་བསྡུས་ན་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་ཡང་འདུ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་མདོའི་སྡེ་ནི་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་ལ་ཞེས་པ་ནས་དགའ་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ཆོས་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དགོངས་པ་ཡང་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའི་དོན་དེ་ཉིད་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སོ་སོར་ཕྱེ་སྟེ་དོན་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ན། སྡུད་པ་པོའི་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པས་གཞག་པར་སླ་བ་དང༌། ཕྱི་རབས་ཀྱི་འཆད་པ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་པ་དང་གཟུང་བར་སླ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་བཅུ་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་ནི་མདོའི་སྡེ་དེ་ཉིད་དུ་དབུས་དང་ཐ་མར་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་སྟེ། སྔོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བདེན་པ་བཞི་ཕན་ཡོན་དང་བཅས་པ་སྟོན་པའི་མདོ་སྡེ་གསུངས་ནས་དེའི་ཚེ་ན་སྐྱེ་བོ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་དག་དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་ཉན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ལྷགས་ཏེ། གཞན་དག་ལ་འདི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔ་འདིར་ཅི་ཞིག་མཛད་ཅེས་དྲིས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཁྱེན་བཞིན་དུ་མདོ་སྡེ་སྔར་གསུངས་པ་ལས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་འདི་སྐད་དུ། ངས་སྔོན་བྱེད་དང་འདྲ་བར་ནི། །བདེན་པ་བཞི་པོ་མ་མཐོང་སྟེ། །དེ་བས་འཁོར་བར་


DTG122_Page_0389
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོངས་སུ་འཁོར། །སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོའི་རྒྱ་མཚོར་ལྷུང༌། །གང་གིས་བདེན་པ་བཞི་རྟོགས་ན། །འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་འགྱུར། །སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ཀུན་ཟད་ན། །སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ལེན་མི་སྲིད། །ཅེས་གསུངས་པ་དང༌། དེ་འདྲ་བའི་རིགས་ཅན་དག་གོ །ཡང་དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་རྟོགས་པར་བྱེད་པས་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའོ་ཞེས་ཀྱང་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་གསུངས་སོ། །ལུང་དུ་བསྟན་པའི་སྡེ་ནི་མདོ་སྡེ་དང་འདུལ་བ་ལས་ལྷ་དང་མི་རྣམས་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བྱམས་པ་ལུང་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་ཉན་ཐོས་འདས་ཏེ་ཤི་བའི་དུས་བྱས་པ་དང་འབྱུང་བ་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེས་ངེས་པའི་དོན་ཉིད་ལུང་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྡེ་ནི་མདོ་སྡེ་དང་འདུལ་བ་གང་ལས་ལྷག་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་བའི་ཚིག་བཞི་པ་འདི་དག་སྨོས་པ་སྟེ། སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤང༌། །དགེ་བའི་ཆོས་ནི་རྫོགས་པར་བྱ། །བདག་གི་སེམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་འདུལ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་བསྟན་པའོ། །ཞེས་སྨོས་པ་དང༌། དེའི་རང་བཞིན་ཅན་རྣམས་སོ། །སྔ་མ་དང་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་ལ། སྔ་མ་ནི་འཁོར་ཐམས་ཅད་འཕྲལ་དུ་དགའ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། འདི་ནི་འཕྲལ་དུ་སྙན་ནམ། མི་སྙན་ཡང་བླའི་ཡུལ་དུ་ཕན་པར་འགྱུར་བའོ། །ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་སྡེ་ནི་སུས་ཀྱང་ཞུས་པ་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ནས་བརྗོད་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལྷར་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་ཚེ་རིང་ངོ༌། །དགེ་སློང་ཁྱེད་ལ་ཕ་རོལ་པོ་གཞན་གྱི་ཕྱིར་རྙེད་པ་མི་འཚོལ་བ་ལེགས་སོ། །འདོད་པ་ཉུང་བ་ལེགས་སོ། །ཆོག་ཤེས་པ་ལེགས་སོ། །དུར་ཁྲོད་ན་གནས་པ་ཡང་ལེགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གླིང་གཞིའི་སྡེ་ནི་མདོ་སྡེ་ལས་ཉེས་པ་འབྱུང་བ་དགག་པའི་དོན་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ་སྔོན་གྱི་གླེང་གཞི་དང་བཅས་ཏེ་འབྱེད་ཅིང་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྔོན་མཉན་དུ་ཡོད་པ་ན་སྐྱེས་བུ་གཅིག་གིས་བྱ་རྒྱས་བྱ་བཟུང་ནས་གསེལ་པོར་བཅུག་སྟེ།


DTG122_Page_0390
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུ་དང་འབྲས་བསྙོད་ནས་ཕྱིར་བཏང་ངོ༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མཁྱེན་པས་དེ་གླེང་གཞིར་བྱས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། སྡིག་པ་ཕྲ་མོ་ཆུང་དུ་ལ། །མི་གནོད་སྙམ་དུ་བརྙས་མི་བྱ། །ཆུ་ཡི་ཐིགས་པ་ཟག་པ་ཡང༌། །སྣོད་ཆེན་ཡོངས་སུ་གང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུལ་བ་ལས་དཔེ་བསྟན་པ་རྣམས་ཏེ། རྟོགས་པའི་དོན་དཔེ་དུ་མ་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུར་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟར་རིག་པར་བྱའོ། །ང་འཇིག་རྟེན་དུ་གཤེགས་ཏེ་གསུངས་པ་རྣམས་ནི་ཁམས་ཀྱི་མདོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུར་བྱུང་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་བསོད་སྐྱབས་འཇིག་རྟེན་དུ་གཤེགས་ཏེ་གསུངས་པ་ནི་བདུད་རྩི་ལྔ་སྒྲ་ཞེས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་གཟིགས་འཇིག་རྟེན་དུ་གཤེགས་ཏེ་གསུངས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མེ་ལོང་ཞེས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་སྲུངས་འཇིག་རྟེན་དུ་གཤེགས་ཏེ་གསུངས་པ་ནི་སྟོང་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་ངོ་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་སྔོན་གྱི་སྦྱོར་བ་སྟོན་པའོ། །སྐྱེས་པའི་རབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་སྐྱེ་བའི་གནས་འདི་དང་འདི་དག་ཏུ་སྐྱེས་ཤིང་དཀའ་བའི་སྤྱོད་པ་འདི་དག་སྤྱོད་ཅེས་སྟོན་པ་སྟེ། རི་བོང་གི་ལུས་དང༌། རྒྱལ་པོའི་ལུས་ལ་སོགས་པ་བླངས་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་དོན་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་ལ་ཡངས་པ་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་སྟོན་པ་རྣམས་སོ། །རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་བསྟན་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོག་མ་བཙས་མ་ཐག་ཏུ་སུས་ཀྱང་མ་བསྟན་པར་གོམ་པ་བདུན་སོང་བ་དང༌། སྤྲེའུས་སྦྲང་རྩི་ཕུལ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །གཏན་ལ་ཕབ་པར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ཙམ་དུ་དོན་ལ་འབབ་པར་བྱེ་བྲག་ཕྱེ་སྟེ་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་མདོ་སྡེ་འདི་དང༌།


DTG122_Page_0391
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་དགུར་བསྟན་པ་ནི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། གླེང་གཞི་ནི་དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བའི་སྡེ་ཉིད་དུ་བསྡུས་ཏེ། ངའི་རྟོགས་པ་དེ་དང་དེ་ལྟ་བུར་བྱུང་ཞེས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་དུས་ན་གཞི་འདི་ལས་ཉེས་པ་འདི་ལྟར་བྱུང་བས་ཞེས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏན་ལ་ཕབ་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ནང་དུ་བསྡུས་ཏེ། དེས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དགོངས་དོན་འགའ་ཞིག་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་མདོ་སྡེ་འདི་དང༌། དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་རྣམས་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་འདུས་ཏེ། འདི་ལྟར་མདོའི་སྡེ་དང༌། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙེད་པའི་སྡེ་དང༌། ལུང་དུ་བསྟན་པའི་སྡེ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྡེ་དང༌། ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་སྡེ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་དོ། །གླེང་གཞི་དང༌། རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བ་དང༌། སྐྱེས་པའི་རབས་ནི་འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་དོ། །ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དང༌། རྨད་དུ་བྱུང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་དོ། །གཏན་ལ་ཕབ་པ་ནི་གཉིས་ཀའི་ཆོས་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་དོ། །དེ་ལས་སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱི་ཚུལ་སོ་སོར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་གང་ཞིག་གཙོ་ཆེར་ཐེ་ཚོམ་གྱི་གཉེན་པོར་གསུངས་པ་ནི་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་རང་གི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་གསུངས་པ་ནི་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་དོ། །འདོད་པ་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ཕལ་ཅིང་དུབ་པའི་མཐའ་སྟེ། དེ་ལྟར་མཐའ་གཉིས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གསུངས་པ་ནི་འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་དོ། །གཞན་ཡང་གནས་རྣམས་དང་ནི་མཚན་ཉིད་དང༌། །ཆོས་དོན་སྨོས་ཕྱིར་མདོ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོས་གསུངས་པ་རྣམས་ཀྱང་འདིར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་སྤངས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནོ། །ཐ་དད་ཤེས་པ་ནི་སུས་མཐོང་ཞེས་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མ་འདྲེས་པར་རྟོགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཐར་བ་དངོས་མེད་པར། །ཞེས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མེད་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཙམ་དུ་རྟོགས་གེ་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་རྟོགས་པའོ། །ལྟ་བ་གཉིས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་བའི་ལྟ་བའོ། །ཡིད་སྤངས་པ་ནི་རྟོག་པ་


DTG122_Page_0392
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་བཅས་པའི་ཡིད་སྤངས་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་འབྱུང་བ་དང་ལྡོག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། དོན་ལ་ཇི་ལྟར་ཅི་ཞིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ཚུལ་ཇི་ལྟར་རང་གི་ངོ་བོ་ཅི་ཞིག །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གང་གིས་གང་ཟག་སུའི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་འབྱུང་བ་འབྱུང་ཞེས་ཟློས་པའི་སྒྲས་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བ་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རང་གི་ངོ་བོ་ཅི་ཞིག་ཅེས་པའི་དོན་བསྟན་ཏོ། །ཅི་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡུལ་གང་ལ་བརྟགས་པས་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་སྟོན་ཏོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་དོན་ལ་ཡང་དག་པའི་དངོས་པོར་བརྟགས་ཤིང༌། བརྟགས་པའི་དོན་ལ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་ཞེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གཟུང་བ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔ་མའི་དོན་རྒྱས་པར་འཆད་དེ། དེ་ལ་རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་མ་རྟོགས་ཤིང༌། གཟུང་འཛིན་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་རྣམས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཆགས་པའི་བག་ཆགས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་རྣམས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་སྣ་ཚོགས་དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་དང་ཞེས་འོག་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པར་ལྟ་བའི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བ་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་ལྟ་བ་ལ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་རྣམས་བདག་དང་བདག་གིར་མངོན་པར་ཆགས་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སེམས་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་དད་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་དེ་ཉིད་བརྩད་པ་སྤང་བའི་སྒོ་ནས་དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྒྱས་པར་འཆད་པའོ། །དེ་ལ་བརྩད་པའི་དོན་ནི་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་ཕྱིའི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་བརྟགས་པའི་དོན་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་བཟློག་སྟེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་


DTG122_Page_0393
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རང་རིག་པ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་རྟོགས་པས་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྒྱུན་ལས་བཟློག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཞིང་འདོགས་པར་འགྱུར་བས་ཉེས་པ་སྔ་མ་ལས་གྲོལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རང་རིག་པ་དོན་དམ་པ་ཡང་སྤྱིར་ཚད་མའི་ཡུལ་ལས་བཟློག་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་དབང་པོའི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། མིག་དང་རྣ་བ་སྣ་ཡང་ཚད་མ་མིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་འདྲ་བ་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པས་མ་གྲུབ་ཅིང༌། ཤེས་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཚུལ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་རྟགས་དང༌། གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཡན་ལག་དཔེ་ལས་འདས་པས་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཡུལ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ཡང་ཆ་ཤས་ལས་རྣམ་པར་ལོག་པ་སྟེ། སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་རྣམ་པའམ། ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་མའི་ཆ་ཤས་ལས་ལོག་པ་སྟེ། གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་སྔར་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་འདྲ་བའི་ཡུལ་རྣམ་པར་བཟློག་པ་ན་དེ་ལྟར་རྟོག་ཅིང་འཇལ་བའི་ཤེས་རབ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡང་བཟློག་པར་བྱ་ཞིང་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་པའི་དོན་དམ་པ་ལས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འབྱུང་ཞིང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བཟློག་པར་བྱ་བ་མེད་དོ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱིའི་དོན་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ལ་རྟོག་ཅིང་ཞེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ། དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཆགས་ཤིང་རྟོགས་པས་ནི་རྣམ་རྟོག་རྒྱུན་ཆགས་སུ་མི་འབྱུང་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཁས་ལེན་དགོས་པར་འགྱུར་ན། དེ་ཡང་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གམ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཤེས་པ་ཡང་རུང་སྟེ། སྔར་མ་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་ཞིང་བྱུང་ནས་ཀྱང་འཇིག་པ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་ཁས་ལེན་ན། འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་འཕེན་པའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གིས་མངོན་པར་གསལ་བའི་སེམས་ཅན་སྔར་མེད་པ་ལས་འབྱུང་བ་འདུས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱུང་ཞིང་དེ་ཉིད་ཡང་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དང༌། ཐར་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཁས་མི་ལེན་པ་དང་མཚུངས་པར་འགྱུར་བའི་


DTG122_Page_0394
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གམ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱང་རུང་སྟེ། སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་མ་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་ཁས་མི་ལེན་པས་དེ་འདྲ་བའི་ཉེས་པ་ལས་གྲོལ་བའོ། །གཞན་ཡང་ཕྱིའི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མ་གྲུབ་པས་དེ་ལྟར་འཛིན་པའི་བློ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་པ་དང༌། ལོག་པ་གཞན་གྱི་ཡང་རྒྱུར་འགྱུར་ལ། དེའི་རང་བཞིན་ཤེས་པས་ལྡོག་པར་འགྱུར་གྱི། དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ་དེའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའམ་མ་ལོག་པ་གཞན་གྱི་རྒྱུར་མི་འཐད་ཅིང་རྒྱུན་ལས་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བས་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཚིག་གི་དོན་ནི་འབྱུང་བ་འབྱུང་ན་ཞེས་པ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚུལ་ལུགས་རྗེས་སུ་བརྗོད་ནས་དེ་ལྟ་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྩད་པ་དང༌། དེའི་ལན་གྱི་དོན་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཟློག་པར་བྱ་ཞིང་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ལ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རང་རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་ཅིང༌། ཕན་ཚུན་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་མེད་པར་ལྟ་བའི་ཕྱོགས་སུ་ལྟུང་བ་དེ་འདྲ་བའི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་འཛིན་པ་ལས་དབེན་པ་དེ་ལྟར་ལྟ་བའི་མཚན་ཉིད་ལས་ཇི་ལྟར་བཟློག་པ་སྟེ། དེའི་ཡུལ་བཀག་པའི་སྒོ་ནས་བཟློག་པའོ། །གཅིག་ལ་ཞེས་པ་ནི་ཕྱིའི་དོན་ནོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་ནི་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཁྱོད་ལ་ཞེས་པ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཕྱོགས་ལའོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་གྱི་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །སྒྱུ་མའི་ཡན་ལག་གི་སྐྱེས་བུ་ནི་ཡན་ལག་འདུས་པའི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའོ། །ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ནི་སྔགས་དང་སྨན་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ནོ། །དེ་རྣམས་ལས་སྒྱུ་མའི་གཟུགས་གཅིག་གྲུབ་ཅིང༌། ཡང་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྟོག་པས་སྣ་ཚོགས་སུ་བརྟགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་


DTG122_Page_0395
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྱུང་བ་ལས། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་དེའི་ཡུལ་བཀག་པའི་སྒོ་ནས་རྟོག་པའི་རྒྱུན་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རྒྱང་འཕེན་པ་དང་མཚུངས་ཞེས་པའོ། །འདིར་སྒྱུ་མ་དཔེར་བྱས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་འབྱུང་བ་དང༌། ལྡོག་པ་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བར་རྟོགས་ཤིང༌། ཤུགས་ལ་དེ་ལྟར་སྟོན་པའོ། །གཞན་དུ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་འབྱུང་བ་དང་ལྡོག་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྟོན་པའོ། །ལོ་རྒྱུས་ལས་བྱུང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞེས་པ་ནི་ནང་གི་མངོན་པར་ཆགས་པའི་ས་བོན་དང༌། ཕྱི་རོལ་དུ་སྣང་བ་མི་དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པའི་སྒྲ་ལས་ཐོག་མར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་ཞིང༌། དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་རྒྱུན་གཞན་ཡང་འབྱུང་བའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་ལྡོག་པའི་ཚུལ་གསུངས་པའོ། །འབྲས་བུའི་ཉེས་པ་ན་དེ་དག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པའོ། །གཞན་ནི་ཕལ་ཆེར་གོ་བར་ཟད་དོ། །གང་ནའང་ཡོད་མེད་ཡོད་མིན་ནང༌། །ཞེས་པ་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མ་གྲུབ་པའོ། །སེམས་ཀྱང་རྣམ་རྟོག་ཞེས་པ་ནི་ས་བོན་སྤངས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སེམས་མེད་པའོ། །གང་ཕྱིར་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བས་ན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་དོན་དམ་པ་པ་འགོག་པ་སྟེ། འདིའི་ཆོས་ཅན་དང་དགག་བྱ་ལ་སོགས་པ་ནི། སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་ནི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བར་སྣང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རྟེན་འབྲེལ་ཏེ། མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མས་གྲུབ་པའོ། །གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་འགོད་པ་ན། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་མ་བྱས་པར་རྐྱེན་ལས་སྐྱ་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་པས་ཁྱབ་པ་གྲུབ་པའི་ཚུལ་ནི། རྐྱེན་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་འགའ་ཞིག་ཁོ་ནའི་རྗེས་ཐོགས་སུ་འགའ་ཞིག་བྱུང་བ་ནི་སྔ་མ་དེའི་འབྲས་བུ་སྟེ། དེས་ན་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་ནི་ལྟོས་པ་ཡིན་ལ། འབྲས་བུ་འབྲས་བུའི་དུས་སུ་མ་གྲུབ་ན། རྒྱུ་སྔ་མ་དེ་ཉིད་གང་གི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་ལྟོས་པའི་རྒྱུའི་ངོ་བོར་མི་


DTG122_Page_0396
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཐད་དོ། །དེས་ནི་དེ་ཉིད་རྒྱུའི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་པས། དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་འབྲས་བུ་མ་སྐྱེས་ནས་མེད་པའི་དུས་སུ། རྒྱུ་རང་གི་རྒྱུ་སྔ་མ་ལས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ལྟོས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་འགགས་ནས་མེད་པའི་དུས་ན། འབྲས་བུ་རང་གི་འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་ལ་ལྟོས་ནས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ལྟོས་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རང་གི་འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་མ་སྐྱེས་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་གྲུབ་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་དུ་རང་གི་རྒྱུ་སྔ་མ་ཡང་འགགས་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་གྲུབ་པ་མི་འཐད་དོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ། འདིར་འབྲས་བུ་ཕྱི་མའི་དུས་ན། རྒྱུ་འགགས་ནས་མེད་ཀྱང་སྔར་རྒྱུའི་དུས་ན་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས། འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་སྔར་གྱི་དུས་ན་མེད་ན་འབྲས་བུ་ཡང་ཕྱི་མའི་དུས་སུ་མི་འབྱུང་བས། དེ་ལ་ལྟོས་པར་འཐད་ལ། རྒྱུ་ནི་དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མཚུངས་ཏེ། འབྲས་བུ་ཕྱིས་ཀྱི་དུས་སུ་ཡོད་པས་རྒྱུ་སྔར་གྱི་དུས་སུ་བྱུང་ཞིང༌། གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་ཕྱིས་ཀྱི་དུས་སུ་མ་གྲུབ་ན། རྒྱུ་ཡང་སྔར་གྱི་དུས་སུ་མི་འགྲུབ་པས། དེ་ཡང་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་རྐྱེན་རྣམས་ནི་རང་གི་འབྲས་བུ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན། དེ་ནི་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་དེ། འབྲས་བུ་དེ་ཉིད་ཀྱང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ལ། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་ཡང་གཉིས་སུ་འགྱུར་བས་སོ། །དེ་ནི་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་སྔ་མའི་འབྲས་བུར་འགྱུར་ལ། །ཕྱི་མའི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་སོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། འདིར་འབྲས་བུར་འདོད་པ་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་དུས་གཅིག་ཏུ་རང་གི་རྒྱུ་སྔ་མ་གཅིག་པོ་ལ་ལྟོས་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཉི་གར་འགྱུར་ལ། རྒྱུ་སྔ་མ་གཅིག་པོ་ཡང་འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་གཅིག་པོ་ལ་ལྟོས་ཏེ། དུས་གཅིག་ཏུ་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ཀར་འགྱུར་ན། དེ་འདྲ་བ་ནི་འགལ་བས་མི་སྲིད་ཅེས་པའོ། །དེས་ན་འདིར་ཁྱབ་པའི་དོན་ནི། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་སྣང་བ་དོན་དམ་པར་བདེན་ན། སྣང་བ་དང་མཐུན་པར་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བས་ཁྱབ་ལ། དེ་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཕན་ཚུན་མ་འཆོལ་


DTG122_Page_0397
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བས་ཁྱབ་པ་ལས། འདིར་རྒྱུ་འབྲས་འཆོལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། རྒྱུ་འབྲས་དོན་དམ་པ་བར་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །དམིགས་པ་དང༌། དམིགས་བྱ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཉིད་རིག་པའི་གཞན་གྱི་དབང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལས་དང་པོ་རྣམ་པར་དག་པ་མཐར་ཐུག་པ་སེམས་ཙམ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དྲི་མ་རྣམས་ས་བོན་དང་བཅས་ཏེ་སྤངས་པ་གཉིས་སུ་མེད་པ་རང་རིག་པ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་ཡེ་ཤེས་བཞིས་བསྡུས་པའོ། །སེམས་མེད་པའི་སེམས་ཙམ་ཞེས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཟུང་འཇུག་གི་དོན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་ཙམ་ཞེས་པ་དེ་ལས་གཞན་པའི་དངོས་པོར་ནི་མ་གྲུབ་ལ། དེ་ཉིད་བདེན་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཙམ་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དབྱིངས། །ཞེས་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཉིད་གསལ་བར་སྟོན་པ་ནི། རྐྱེན་དང་དངོས་པོ་སྤངས་ཞེས་པའོ། །མཐར་ཐུག་དངོས་པོ་ཚངས་པའི་མཆོག །ཅེས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་པ་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་ས་བོན་དང་བཅས་ཏེ་སྤངས་པའོ། །བདེན་པར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་རྒྱུན་རྒྱུད་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་གྱི། རྫས་སུ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་གྱི་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པ་བཞིས་མཉམ་པ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མཉམ་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་དངོས་པོ་ལས་བྱུང་བར་མཉམ་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་བདག་མེད་པར་མཉམ་པ་སྟེ། ཤེས་བྱའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །བཞི་པ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་པ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་དྲི་མ་དང༌། རྟོག་པ་དང་རྟོག་པའི་གཟུང་བ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་སྤངས་པ་སྟེ། མཐར་ཐུག་པའི་སེམས་ཙམ་མོ། །དངོས་པོ་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྤྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཙམ་སྟོན་ཏེ། དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མེད་ཅིང་རི་བོང་གི་རྭ་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ།


DTG122_Page_0398
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རིག་པ་མ་འགགས་པ་ཟུང་འཇུག་གི་བདག་ཉིད་དེ། སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྟོང་བ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སེམས་ཙམ་དུ་སྟོན་པའོ། །མཐའ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའོ། །རྣམ་རྟོག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་སེམས་ཙམ་སྟོན་ཏེ། དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ནི་སེམས་ཉིད་དེ། འོན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་པས་དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་ཞེས་པའོ། །གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །ཡང་འདིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་བའི་ཚུལ་ལ་བརྩད་པ་སྤངས་པའི་གཞུང་གི་དོན་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ལ་རྟོག་ཅིང་ཆགས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བ་འབྱུང་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཅིག་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་སྣ་ཚོགས་སུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་གི་དུམ་བུ་འོག་མ་དང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དེའི་དོན་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ལ་རྟོག་ཅིང་ཆགས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་ན། དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཆགས་ཤིང་རྟོག་པས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་མི་འབྱུང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། དེས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་སྣ་ཚོགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ལྟར་བརྟགས་ཤིང་ཞེན་པ་ལས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་ཡང༌། དེའི་ཡུལ་བཀག་པའི་སྒོ་ནས་བཟློག་པར་བྱ་ཞིང་ལྷག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་ནི། དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དཔེ་དང་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་ལས་རྣམ་པར་བཟློག་པ་ན། དེ་ལྟར་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་འཕེན་གྱི་ལྟ་བ་དང་བསམ་པར་ལྷུང་བར་འགྱུར་ཞེས་འོག་མ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེའི་དོན་ནི་ཕྱི་ན་ཅི་ལོག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། དེའི་གཉེན་པོ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཏུ་ཁས་ལེན་པའི་རྣམ་པ་གཉིས་ཆར་ཀྱང་མ་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བྱུང་ནས་ཀྱང་བཟློག་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་མཚུངས་ཤིང་ལྡོག་པར་འགྱུར་བས་རྒྱང་འཕེན་པ་དང་མཚུངས་ཞེས་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་བསྟན་པ་གསལ་བྱེད་ཀྱིས་


DTG122_Page_0399
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྐྱེན་གྱི་ཁྱད་པར་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་འཆད་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཚིག་དང་ཡི་གེར་ཕྲང་བ་ནི་གོ་རིམས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་འདུས་པའོ། །བག་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་དེ་ལས་དོན་དུ་སྣང་བའི་བསམ་པ་དང་དེ་ལས་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རང་གི་བློ་ནི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ། དེ་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་གནས་རབ་ཏུ་གྱུར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འདིར་དོན་ལ་མཁས་པའི་ཡུལ་དེ་ཉིད་དོན་ཇི་ལྟ་བ་ཡིན་པས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་འགྱུར་བའོ། །སྒྲའི་དོན་ལ་མཁས་ཞེས་པ་ནི་སྒྲ་དང་དོན་གཉིས་ཀའི་དོན་ལ་མཁས་པ་སྟེ། དེ་དག་དོན་དམ་པར་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པས་སྟོང་བ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་རྟོགས་པའོ། །སྒྲ་དང་དོན་གཅིག་པ་དགག་པ་ནི་རྒྱས་པར་སྔར་བསྟན་ནོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཉེས་པ་སྟོན་ཏེ། སྒྱུ་མ་སྣ་ཚོགས་མཐོང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྟ་བུར་ཞེས་པ་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ལ་རྟ་གླང་ཡང་དག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལྟ་བུར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ལ་ཡང་དག་པ་དུ་མར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྣང་ཞིང་མྱོང་བ་ཙམ་ཡང་མེད། །ཅེས་སྐུར་བ་སྟེ། ཤེས་བྱའི་རང་བཞིན་རྣམ་པ་གཞན་དུ་གནས་པ་ལ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་རྟོགས་པའོ། །རྣམ་པ་གཞན་དུ་ལྟ་བ་ཡིན་ཞེས་པ་མཁས་པ་རྣམས་བྱིས་པ་དང་མི་མཐུན་པར་ལྟ་བའོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་བདག་མེད་དེ། །ཞེས་པ་དེ་རྣམས་བདག་གི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་དང་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དོན་བདག་ནི་རྟག་པ་དང་གཅིག་པུ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཚུལ་དུ་ཡང་མེད་ལ། ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱང་བདག་ལ་བརྟེན་པའམ། དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་མེད་པས་ཏེ། བྱིས་པས་རྟོག་པ་བཞིན་དུ་དེ་དག་མེད་པའོ། །ཡང་བདག་ཏུ་བརྟགས་པའི་རྟེན་ཕུང་པོར་སྣང་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་བྱིས་པས་བརྟགས་པ་བཞིན་དངོས་པོ་བདེན་ན། བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་


DTG122_Page_0400
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅད་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་བ་ཀུན་རྫོབ་པ་ཙམ་ཡང་མེད་ན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཉིད་དྲི་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། དེ་དང་བྲལ་བ་ལ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྐང་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དོན་བསྡུས་པ་བསྟན་པའོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་བསྟན་པ་ལ། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་གི་བྱེ་བྲག་མ་རྟོགས་ཤིང་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་བས་དེ་དགག་པའི་དོན་དུ་དེ་དག་གི་བྱེ་བྲག་གསལ་བར་སྟོན་ཏོ། །སྐྱེས་ནས་འཇིག་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་བཞིན་རྒྱུན་དང་སྐད་ཅིག་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། སྔར་རྒྱས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ནོ། །མ་སྐྱེས་མི་འཇིག་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ་ཞེས་པ་ལ། གཞན་དག་དེ་ལྟ་ན་ཡེ་ཤེས་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་དུ་སྔར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རིགས་པས་ཀྱང་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནམ། གལ་ཏེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་སྐྱེས་ཤིང་མི་འཇིག་པས་དེ་ལྟར་བསྟན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་མ་སྐྱེས་ཤིང་མི་འཇིག་པས་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། འདིར་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རང་བཞིན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དེའི་རིགས་ཙམ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཡོད་པས་གློ་བུར་དུ་སྔ་ན་མེད་པའི་རྒྱུན་གཞན་གྱིས་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ལ། རྟག་ཏུ་རྒྱུན་དང་ལྡན་པས་མི་འཇིག་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། སླར་ཡང་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་ཞིང༌། །རྟག་དང་ཆད་པ་སྤོང་བྱེད་པའི། །འཆི་མེད་དེ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་པའམ། ཡེ་ཤེས་འཆི་མེད་དམ་པ་དེ་ལས་གཞལ་མེད་ཐོབ། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་རྣམ་གྲངས་གཅིག་ཏུ་ན་སྐྱེ་འགག་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མར་འཛིན་པ་མེད་པས་དེ་ལྟར་བསྟན་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་མཚན་མར་འཛིན་པའོ། །མཚན་མ་མེད་པར་ལྷུང་ཞེས་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་མཚན་མར་འཛིན་པའི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཀུན་གཞི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་


DTG122_Page_0401
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའམ། འཇུག་པའི་རྣམ་ཤེས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འདུས་པའོ། །བྲི་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ས་བོན་བྲི་ཞིང་འགག་པའོ། །རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་རགས་པར་རྟོགས་པ་ནི། གྲུབ་པའི་མཐས་བློ་མ་བསྒྱུར་བ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ལ་དེ་དག་གི་བྱེ་བྲག་ཞིབ་ཏུ་རྟོགས་པ་སྟེ། གཟུགས་ནི་གཞིག་ཅིང་གཞོམ་དུ་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་པ་ནས། འདུ་བྱེད་སྐད་ཅིག་ལ་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པ་དང་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་བར་སྤྱིའི་ཚུལ་དུ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནི་གྲུབ་མཐས་བསྒྱུར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཡོད་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་རྟག་པའི་ངོ་བོར་ནི་ཡོད་ལ། དེ་ལས་གཞན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་མེད་པའམ། གཞན་ཡང་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོ་རྣམས་རང་རང་གི་ངོ་བོར་ཡོད་ལ། ཕན་ཚུན་གྱི་དངོས་པོར་མེད་དོ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བཅས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་འཇིག་རྟེན་པའིའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། གཞན་ཡང་དེ་འདྲ་བ་ཡེ་ཤེས་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དེ། དེ་ཉིད་ཤེས་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བདེན་མོད་ཀྱི། །འདིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཐ་དད་པའམ། དངོས་པོ་མེད་པའི་རི་བོང་གི་རྭ་ལྟ་བུར་འཛིན་ཅིང་རིག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཞིང༌། འོན་ཀྱང་རང་གི་རང་བཞིན་ཀུན་རྫོབ་པ་འཛིན་ཅིང་རིག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དང་དབྱེར་མེད་ཅིང་གཅིག་པས། དོན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་གཅིག །བདག་ཉིད་མངོན་སུམ་ཡིན་པ་ལ། །ཚད་མ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟག་བྱ་གང༌། །མ་མཐོང་ཆ་གཞན་ཅི་ཞིག་ཡོད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཚུལ་དུ་ཤེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་རིག་ཅིང་སྣང་བན་དེ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་རིག་ཅིང་སྣང་བས་དེ་འདྲ་བའི་ལྡོག་པ་ནས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པར་མི་ནུས་ཤིང༌། ཆོས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོ་རིག་པའི་ཆ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ།


DTG122_Page_0402
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ། གཟུགས་ཆོས་མཐུན་པ་མཐོང་བ་ལས། །ཉ་ཕྱིས་ལ་དངུལ་རྣམ་པ་ལྟར། །གལ་ཏེ་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས། །ཡོན་ཏན་གཞན་སྦྱོར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ལྡོག་པ་ནས་རང་ངམ་གཞན་གང་ཡང་རིག་པ་མེད་པས་ཤེས་པ་ཉིད་དང་མ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་རང་གི་བདག་ཉིད་རིག་པའི་ཆ་ནས་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ལྟར་ན་བྱིས་པ་དང་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་མྱོང་བའི་དོན་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་སེལ་བར་ནུས་པ་དང༌། མི་ནུས་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཡང་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི། སྒྲོ་འདོགས་ཕྱོགས་གཅིག་གམ་མཐའ་དག་ས་བོན་དང་བཅས་ཏེ་སེལ་བའི་སྒོ་ནས་སོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པས་དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་འཛིན་པར་གསུངས་ཏེ། །རྣམ་ཤེས་ཡུལ་འཛིན་པ་ཡི་ཆོས། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་བཞིན། །འཛིན་འགྱུར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྷུང་ཞེས་པ་ལ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་རྣམས་ཉིད་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་དང༌། བཟུང་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་ཤིང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྒྲོ་འདོགས་དགག་པ་སྟེ། དེས་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་པ་ཡེ་ཤེས་དང་རྣམ་ཤེས་ཁྱད་མེད་པར་དོགས་པ་སེལ་བའོ། །གལ་ཏེ་ཡེ་ཤེས་སྔ་མ་དེ་ཉིད་གཉིས་ཀྱང་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་ལ་ཆགས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཆགས་པའི་སེམས་དང་འབྲེལ་མོད་ཀྱི་གང་ལ་ཡེ་ཤེས་སུ་འགྲོ་བའི་ལྡོག་པ་དེ་ཉིད་ནས་མངོན་པར་ཆགས་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཆགས་པ་དེ་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །གསུམ་འདུས་པ་ནི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྔ་མ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་ལས་སུ་བྱ་བ་སྐྱེས་པ་དང་ལྡན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཐོབ་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྔར་


DTG122_Page_0403
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྟན་པ་ལྟར་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རིགས་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཡོད་པས་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་གློ་བུར་དུ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་པའོ། །འོན་ཀྱང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དྲི་མ་གློ་བུར་བ་ལམ་གྱིས་སྦྱངས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །དེས་ན་དེ་འདྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་གློ་བུར་དུ་འཇུག་ཅིང་ལྡོག་པ་མེད་པ་སྟེ། ཆུ་ལ་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གློ་བུར་དུ་ཞུགས་ཤིང་ལྡོག་པ་མེད་པ་དང་མཚུངས་སོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་ཀུན་གཞི་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ལས་སོག་ཅིང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འབྱིན་པར་བྱེད་ལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་ལས་ཆུད་ཟོས་པར་བྱེད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་དང་ཤེས་རབ་ནི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའམ། ཡང་ན་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྣང་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ཐོབ་པར་བྱེད་ཅིང༌། དེ་ལས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་མཐུ་ཡང་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཡང་ན་ཡེ་ཤེས་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པར་སྤྱིའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པས་བསྡུས་པའོ། །སེམས་ཀྱི་ལས་ཇི་ལྟར་སོག་ཅེ་ན། ཡུལ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་དང་འབྲེལ་ཅིང་དེ་ལྟར་བརྟགས་པས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང༌། དེ་ལྟར་བརྟགས་པའི་དོན་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་འཇུག་པའོ། །ཡང་དོན་དམ་པ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་སྣང་བ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འཇུག་ཅིང༌། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མ་འདྲེས་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །སྣང་བ་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་ནི། སེམས་དང་ཡིད་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་མཆོག་གི་ཡེ་ཤེས་སོ། །གཟུང་འཛིན་དུ་རྟོག་པའི་ཆོས་དང་འབྲེལ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་སྔར་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྐྱོན་དུ་ལྟ་བའི་སྒོ་ནས་མན་ངག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་འདྲ་བ་བཀག་ཅིང་མཉམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡིན་ལ།


DTG122_Page_0404
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྟག་བྱའི་ཡུལ་སྟོང་པར་མ་རྟོགས་པས་རྗེས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་བའོ། །ཞེ་དང་བཟོད་པའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁྱད་པར་འཕགས་པར་སྟོན་པ་སྟེ། གོང་ནས་གོང་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཞི་བ་དང༌། ཟབ་མོའི་དོན་ལ་བཟོད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་ཅིང་མཐར་ཐུག་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །དགེ་བ་ནི་ཉེས་པའི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་སྟེ། གཞན་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན་ཉིད་དུ་སྐྱེས་པ། མཚན་མ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་སྤངས་པའོ། །ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གི་བྱེ་བྲག་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བར་རྟོགས་པ་དང༌། དངོས་པོའི་བྱེ་བྲག་ཇི་སྙེད་པ་ཤེས་པའོ། །ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་གསུམ་ལ་ཡང་སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་དཔལ་གྱིས་བཤད་དེ། །དེ་ལྟར་ན་ང་ཡིས་སྔར་སྦྱངས་པའམ་བཤད་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་འདྲ་བའི་ཤེས་རབ་དེ་ཉིད་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་གཉིས་དང་མི་ལྡན་ཞིང་གཉིས་སུ་སྣང་བ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་མཆོག་གི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཚིག་གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་འགྱུར་བར་ལྟ་བ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་མཚན་ཉིད་ནི་མཚན་མ་སྟེ་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་གཞན་དུ་འགྱུར་བའོ། །རྒྱུ་ནི་ཕྱི་རོལ་པས་བརྟགས་པའི་བྱེད་པ་སྟེ། འབྲས་བུ་བྱུང་བའི་ཚེ་གཞན་དུ་འགྱུར་བའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་རྐྱེན་མང་པོ་འདུས་པ་སྟེ་དེས་དྲི་དང་རོ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བའོ། །ལྟ་བ་ནི་མཐོང་བའི་རྣམ་པ་སྟེ་ཡུལ་འགའ་ཞིག་འདོད་བྱའི་རྣམ་པར་མཐོང་བ་ལས་ཕྱིས་འདོད་བྱ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ལྟ་བུའོ། །སྐྱེ་བ་ནི་ས་བོན་གྱི་དུས་ན་མྱུ་གུ་མི་སྣང་ཞིང་མ་སྐྱེས་པ་ལས་དེའི་རྗེས་ཐོགས་སུ་སྐྱེ་ཞིང༌། དེ་ཡང་གཞན་དང་གཞན་དུ་སྐྱེ་ཞིང་འགྱུར་བའོ། །དངོས་པོར་འགྱུར་བ་ནི་ལྗོན་ཤིང་ངམ་འགྲོ་བ་གཞོན་ནུའི་ལུས་རིམ་གྱིས་ཆེས་ཆེར་འཕེལ་བ་ནི། སྔར་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངོ་ཤེས་ཀྱི་བློའི་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་


DTG122_Page_0405
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟ་བུའོ། །རྐྱེན་སྣང་བར་བྱེད་པ་འགྱུར་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཤིང་གཙུབས་པ་ལས་མེ་དང༌། ཏིལ་རྣམས་ལས་མར་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །བྱ་བ་སྣང་བར་བྱེད་པའི་འགྱུར་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྤྲུལ་གྱི་སོ་སོ་སྐྱེས་བུའི་ལུས་ལ་གཟུང་བས་ཉམས་པ་ལ། སྔགས་དང་སྨན་ལ་སོགས་པས་སྲོག་ཆགས་སྣང་བར་བྱེད་ཅིང་དབུགས་འབྱིན་པ་ལ་སོགས་པར་བྱེད་པའི་འགྱུར་བའོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་དཔལ་གྱིས་བཤད་དོ། །ཡང་མཚན་ཉིད་འགྱུར་བ་ནི་ཇི་ལྟར་གདུ་བུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིབས་འགྱུར་བ་ན། དེ་དག་གི་མཚམས་ཉིད་ཀྱང་གཞན་དུ་འགྱུར་བའོ། །རིགས་པ་འགྱུར་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཉེ་བར་འཇལ་བའི་ཚད་མས་བ་མེན་ནི་བ་ལང་འདྲའོ་ཞེས་པའི་ཚིག་ལས་བཞོ་དགལ་གྱི་བྱ་བར་བྱེད་པར་རྟོགས་པ་ལ། ཕྱིས་དེ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་ན་སྔར་གྱི་ཚད་མ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བའམ། ལ་རྒྱབ་ཀྱི་མེ་རྗེས་སུ་དབག་པའི་ཚད་མས་རྟོགས་པ་ལས་དེའི་དྲུང་དུ་ཕྱིན་པས་མེ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོག་པ་ན། གང་ཟག་དེའི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་འགྱུར་བ་མེད་ཀྱང་དོན་དེ་རྟོགས་པའི་ཚད་མ་སྔ་མ་ལས་གཞན་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྐྱེན་སྣང་བར་བྱེད་པ་ནི་སྒྲོན་མ་དང༌། ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ལ་འགྱུར་བ་མེད་ཀྱང་ཡུལ་གཞན་དང་གཞན་དུ་འཕོ་ཞིང༌། དངོས་པོ་གཞན་དང་གཞན་སྣང་བར་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །བྱ་བ་སྣང་བར་བྱེད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་སྟ་རེས་ཤིང་གཅོད་པར་བྱེད་པའམ། རྫ་མཁན་གྱིས་བུམ་པ་བྱེད་པ་ནི། དེ་དག་གི་བྱ་བ་གྱེན་དུ་ལྡིང་བ་དང་ཐུར་དུ་འབབ་པ་དང༌། ལག་པའི་འདུ་བྱེད་གཞན་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། དེའི་ལས་སུ་བྱ་བ་ཡང་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་གནས་སྐབས་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡིན་གྱི་རང་བཞིན་ནི་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་ཕལ་ཆེར་དེ་ལྟར་འདོད་པའོ། །དེ་དག་ལ་བསམས་ནས་གྲངས་ཅན་པ་རྣམས་ནི་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་སྔར་ནས་ཡོད་པ་དང༌། གནས་སྐབས་མེད་པ་ལས་གློ་བུར་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་སྨྲ་ལ། ཡང་རྒྱུའི་རང་བཞིན་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་དང༌། གནས་སྐབས་འབྲས་བུའི་དུས་ན་མེད་པ་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་སྨྲ་བའོ། །གཞན་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་


DTG122_Page_0406
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་བཞིན་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་སྨྲ་བ་སྟེ། གཙོ་ཆེར་འབྲས་བུའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་དག་པའི་དངོས་པོར་རྟོགས་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ངག་སྔ་མའི་དོན་གསལ་བར་སྟོན་པའོ། །མུ་སྟེགས་བྱེད་ཁ་ཅིག་ཅེས་པ་གྲངས་ཅན་ལ་སོགས་པའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་རྒྱུ་ལ་རྟོག་ཅེས་པ་རྒྱུ་ཡོད་པ་གཙོ་བོའི་རང་བཞིན་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའམ། དུས་དང་རང་བཞིན་གྱིས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། གཙོ་བོར་རྒྱུའི་ཕྱོགས་ལ་དངོས་པོར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་རྟོག་པ་དེ་དག་ནི། ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་བྱ་བའི་དོན་བློ་ཡིས་ཉེས་པར་བཟུང་ནས། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དེ་དག་ནི་གནས་སྐབས་མི་གསལ་བའི་སྒོ་ནས་ཐ་དད་པས་དེ་བཞིན་དུ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། རང་བཞིན་ནམ་སྤྱིའི་སྒོ་ནས་གཅིག་པས་གཞན་དུ་ཐ་དད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཆང་དང་ཆང་གི་མྱོས་པ་དང་དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་དང༌། འཇིམ་པ་དང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་མུ་སྟེགས་བྱེད་པ་དག་གིས་འགྱུར་བ་རེ་རེ་རྣམ་པར་བརྟགས་ཏེ་དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་འགྱུར་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་མི་འཐད་ལ། ཞོ་དང་འོ་མ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་གྱུར་པ་ཡང་རེ་རེ་བ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དེ། ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་སྐད་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་ཞིང་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་ཡང་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་དོན་དམ་པར་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ཕྱི་རོལ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་གོམས་པ་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་ཅིང་སྡོག་པ་ཡང་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བལྟ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་གྱི་གཟུགས་འབྱུང་བ་དང་ལྡོག་པ་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོ་འམ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་སྣང་བ་འདི་ལ། ཆོས་གང་འཇུག་པའམ་ལྡོག་པ་མེད་དོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་ས་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བ་དང༌། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང༌། དུས་ཀྱི་དབང་གིས་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུས་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གྲུ་བཞི་ལ་


DTG122_Page_0407
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པའི་དབྱིབས་དང༌། དབྱིབས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་པ་རྣམས་དང༌། སྲིད་པ་བར་མ་བསྡུ་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་རྒྱུད་འགྲོ་བ་གཞན་དུ་ཉིང་མཚམས་འབྲེལ་པར་བྱེད་པ་ན་སྐྱེ་གནས་གཞན་ནས་འཕོས་ཏེ་བར་དོའི་ཕུང་པོ་འགྲུབ་པ་དང༌། དེ་ལས་ལས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་གཞན་དུ་ཉིང་མཚམས་འབྲེལ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་བསྡུ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་འབྲེལ་བའོ། །ཡང་ན་དེ་ཉིད་བསྡུས་ཏེ། ཚེ་འཕོ་བའོ། །དེ་འདྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་རྟོག་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའོ། །དེ་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་འགྱུར་བ་དང་བཅས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྟོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ཁྱེད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་འཇིག་ཅེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་སྦྱར་ཏེ། ཞིབ་ཏུ་ནི་འོག་ནས་ཀྱང་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྟེན་འབྲེལ་གྱིས་བསྡུས་པ་མཚམས་སྦྱོར་བ་འཇུག་པ་དང༌། ལྡོག་པའི་ཚུལ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏོ། །འདི་རྣམས་ཀྱང་བཅིངས་པ་སུ་ལགས་གང་གིས་གྲོལ་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི་གང་གིས་རིགས་ཕྱི་མ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཙམ་དུ་འདུས་ལ། དེ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན་པ་གཉིས་ལས། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་གིས་རིགས་ཕྱི་མ་ཉིང་མཚམས་འབྲེལ་པར་བྱས་ཤིང་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་ལུགས་སུ་འཇུག་པར་འགྱུར་ལ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་སེམས་གང་གིས་དེའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་ལུགས་ལས་ལྡོག་ཅིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པར་འགྱུར་བའོ། །མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་མཚམས་སྦྱོར་པ་མ་ལགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྲིད་པར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་བདག་ཉིད་འཆིང་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་དོན་ནི་བུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་དོན་ལའོ། །སྟོབས་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ་དེ་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཙམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་


DTG122_Page_0408
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྒྱད་པ་ནས་ཐོབ་པར་གསུངས་པའམ། གཞན་ཡང་འཕགས་པ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པའི་རྒྱལ་པོས་ཞུས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཟུངས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱས་བཏབ་པ་ནི་གང་གིས་ཇི་ལྟ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་རྣམས་ཆུད་མི་གསོན་ཅིང་འཛིན་པ་སྟེ། དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱག་རྒྱས་རྒྱས་བཏབ་པའོ། །དེ་ཉིད་རིམ་གྱིས་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་བཅུ་དང་ཤིན་ཏུ་འབྲེལ་པའི་བློ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་རྟོགས་པ་མེད་ཅིང༌། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་སྤྲུལ་པའི་འོད་ཟེར་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ཅིང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་དོ། །སྒྲ་གཞན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་འཇུག་པའི་གནས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་འགོད་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའམ། ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དོན་གཅིག་ཉིད་རྣམ་གྲངས་དུ་མའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པར་མཁྱེན་པ་དང༌། འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྐད་མཁྱེན་པའི་སྒོ་ནས་སོ་སོའི་སྐད་དུ་ཆོས་སྟོན་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་སྐད་རྣམས་ཇི་ཙམ་པར། །ཐམས་ཅད་སྐད་དུ་བདག་གིས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་གདུལ་བྱའི་མོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པའི་སྒྲ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་ལ་གནས་ནི་དེ་ལྟར་མཁྱེན་པར་སྤྱོད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ལམ་གྱི་སྐབས་སུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལོག་པའི་ལམ་ལ་མཐའ་མེད་མོད་ཀྱི། དེ་དག་ལས་ཕྱོགས་འགའ་ཙམ་བསྟན་པ་ནི། མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དོན་གོ་པར་ཟད་དོ། །རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང༌། ཐེག་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི། གཉེན་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྟོག་པའོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་གནས་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་བདག་རྟག་པ་ཞི་བའི་ངོ་བོར་ནི་ཡོད་ལ་དེ་ལས་གཞན་པའི་ངོ་བོར་མེད་ཅེས་རྟོག་པའོ། །


DTG122_Page_0409
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚམས་སྦྱོར་བ་དེ་དག་ལ་མཚམས་སྦྱར་ཞེས་པ་ནི་རང་གི་རིགས་ཀྱི་རྒྱུ་སྔ་མ་དེ་དག་ལ་མཚམས་སྦྱར་ནས་རིགས་མཐུན་པའི་རྟོག་པ་ཕྱི་མ་རྣམས་མཚམས་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཡང་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་མངོན་པར་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པས་ཇི་ལྟར་དར་གྱི་སྲིན་བུ་རང་གི་ལུས་ལས་བྱུང་བའི་སྤུ་ཡིས་བཅིངས་པ་ལྟར་རྟོག་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་རང་ཉིད་བཅིངས་ཤིང་གཞན་ཡང་འཆིང་པར་འགྱུར་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་ཐར་པ་ཉིད་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྟོག་པ་དང་བརྟག་པར་བྱ་བའི་དོན་དབེན་པར་མཐོང་བས་དེ་དག་ལས་གྲོལ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབེན་པར་ལྟ་ཞིང་གནས་ཞེས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཀྱང་དབེན་པར་ལྟ་ཞིང༌། ཡུན་རིང་དུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དོན་ནི་ཕྱིའི་དོན་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་དབེན་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་ཞིང་གོམས་པས་མཚམས་སྦྱོར་བ་ལྡོག་པའོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པས་འགྲོ་བ་གཞན་དང་གཞན་དུ་ཉིད་མཚམས་འབྲེལ་པར་བྱེད་པ་གསུངས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཁམས་གསུམ་གྱི་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལམ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་སུ་སྣང་བ་ལ། སེམས་ཁོང་ནས་འཁྲུགས་པ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཅན་དང༌། མ་རྟོགས་པ་དང༌། ལོག་པར་རྟོགས་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ཁམས་གསུམ་གྱི་མི་ཤེས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་མི་དགེ་བའི་ལས་སམ། ལས་ཀྱི་ས་བོན་ལ་དགའ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པ་ཡང་སྲིད་པ་ཅན་གྱི་སྲིད་པས་མཐུ་དང་ལྡན་པར་བྱས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་ས་བོན་དང་ལྡན་པའི་ཀུན་གཞི་ལ་སོགས་པ་གང་ལ་མཚམས་སྦྱར་ནས་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བར་འབྱུང་བ་སྟེ། འབྲས་བུས་བསྡུས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་གྲུབ་པའོ། །དེ་


DTG122_Page_0410
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་ན་ཐར་པར་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གཏི་མུག་རྣམ་པར་བཟློག་སྟེ། ཆགས་སྡང་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ན་དེ་འདྲ་བའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཆད་ནས་ཐར་པར་འགྱུར་བའོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ད་ལྟར་བའི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལས་མ་འོངས་པའི་ཚེ་གཞན་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བ་སྟོན་ཏེ། ཡུལ་དང་དབང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་འདུས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡུལ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་རེག་པ་དང༌། དེའི་བྱ་བ་སྦྱོར་བ་སྟེ། རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དང༌། ཚོར་བའི་རྒྱུ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་སྲིད་པ་དང་ལེན་པས་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བ་འགྲུབ་པའི་ལས་མཐུ་དང་ལྡན་པར་བྱས་པའི་སྲིད་པས་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་འགྲུབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཚུལ་གྱིས་པར་ཆད་མེད་པར་སྲེད་པ་མཚམས་སྦྱོར་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་འདིས་ཀྱང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཚེ་གསུམ་ལ་རྫོགས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ། འདིའི་དོན་རྒྱས་པར་ནི་སྔར་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་དག་ལུགས་ལས་བཟློག་པ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། དོན་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་ཕལ་ཆེར་གོ་བར་ཟད་དོ། །དངོས་པོར་ཤེས་པའི་སྒྲ་འཛིན་པས་ཞེས་པ་ནི་སྒྲ་དང་འདྲེས་པའི་དོན་འཛིན་པའམ། ཡང་ན་སྒྲ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པས་དེ་ལྟར་འཛིན་པ་ནི་མིང་གི་རང་བཞིན་གྱི་སྒྲ་ཉིད་འཛིན་པའོ། །ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བརྩད་པ་སྤོང་བའི་སྒོ་ནས་སྔར་བསྟན་པའི་དོན་རྒྱས་པར་འཆད་དེ། མཚན་ཉིད་མི་རིག་ཅེས་པ་ནི་རྟོག་པའི་བློ་ཡིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་བཀའ་སྩལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ལེའུ་དང་པོར་འབོད་འགྲོགས་ལ་གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་རྟོགས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་དང་སྦྱར་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་ཡེ་ཤེས་དང་མཐོང་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་


DTG122_Page_0411
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པ་དང༌། རྟོག་པ་མེད་པ་སྟེ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་མ་འཁྲུལ་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ཉིད་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པས་ཤེས་རབ་ཅེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཡང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཤེས་པ་ནི་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །མཐོང་བ་ནི་རབ་ཏུ་ཚོལ་བའི་དོན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཟག་པ་མེད་པ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང༌། ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ནི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་ཞེས་པའོ། །ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་པ་འདི་ཡིས་ཤེས་པར་འགྱུར་པའོ། །དེས་ཀྱང་ཐ་མལ་པའི་མིག་གིས་བལྟ་བ་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །མཐོང་པ་ཁོ་ན་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤའི་མིག་ལ་སོགས་པས་མཐོང་བར་འགྱུར་བའོ། །དེས་ཀྱང་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཤེས་པ་ལས་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་ནི་དེ་རྣམས་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞུང་དང་མི་མཐུན་པས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་གསོལ་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་རྗེས་སུ་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་ལ་འཕྲུལ་གྱི་མིག་ནི་ལྷའི་སྤྱན་ཏེ། གཙོ་བོར་སྔོན་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷའི་སྤྱན་གྱིས་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལྷའི་མིག་ཤེས་ལ། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་མིག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷའི་སྤྱན་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཤའི་མིག་ནི་ཇི་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་ཐུག་པའི་བར་དུ་མཐོང་བ་དང༌། དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་དག་གིས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་པ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པས་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྟོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདེན་གྱི། བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་ཇི་ལྟར་བརྟགས་པ་དེ་ལྟར་མ་ལགས་ན་ཞེས་སྔར་


DTG122_Page_0412
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུངས་པའི་དོན་རྗེས་སུ་བརྗོད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོའི་དོགས་པ་དང་བསྟུན་ནས། དེ་ཉིད་བསལ་བའི་དོན་དུ་སྐྱོན་བརྗོད་པའོ། །དེའི་དོན་ཡང་ཇི་ལྟར་བྱིས་པས་འཕགས་པས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་ཡང་དེ་ལྟ་ན་བྱིས་པའི་བློ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ངེས་ཏེ། འཕགས་པས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོའི་རང་བཞིན་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡང་མ་ལགས་ཤིང༌། ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཞན་དབང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་མཐའ་གཉིས་ལས་ལོག་པ་སོ་སོ་རང་གི་རིག་པའི་ཕྱིར། ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཡང་མ་ལགས་ཞེས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་གྲོལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རིག་ཅིང་ཡུལ་དུ་བྱས་མོད་ཀྱི། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར། གཟུགས་ཆོས་མཐུན་པ་མཐོང་བ་ལས། །ཉ་ཕྱིས་ལ་དངུལ་རྣམ་པ་ལྟར། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྒྲོ་འདོགས་མ་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་མི་རྟག་པ་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་བརྟགས་ཤིང༌། དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་བློ་ཡང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་དོན་དམ་པའི་ཡུལ་ལ། སྤྱོད་ཡུལ་དུ་བྱེད་ཅིང་རྟོགས་པ་མ་ལགས་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་བརྟགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བྱིས་པ་དང་འཕགས་པ་དེ་དག་གིས་ཡུལ་དུ་བྱས་པའི་གཞན་གྱི་དབང་གི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དང༌། མཚན་ཉིད་དེ་ཡང་རྒྱུ་མ་བསྟན་པས་ཞེས་པ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་གི །དངོས་པོ་ཡང་དག་པའི་རྒྱུ་ལས་མ་བྱུང་བ་ལ། དེ་ལྟར་མ་བསྟན་ཅིང་མ་རྟོགས་ཏེ། དངོས་པོ་ཡང་དག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་དུ་ཀུན་བརྟགས་པས་མི་བདེན་པའི་དོན་བློ་ཡིས་གཞག་པའི་ཕྱིར་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་སྣང་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ལ་ལྟ་བར་ལྷུང་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་བློ་


DTG122_Page_0413
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་གཞན་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་འཛིན་པའི་བློ་ཡིས་དངོས་པོའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཕྱི་མའི་མཐའི་ཐུག་པ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ལྡོག་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་དེ་རྣམས་ཉིད་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྟོག་པའི་གཞན་དབང་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་མ་ལགས་པ་ན་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་མ་ལགས་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་དངོས་པོའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་ཤིང༌། དེ་འདྲ་བའི་དངོས་པོར་ཀུན་བརྟགས་པས་ཇི་ལྟར་ན་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་འདྲ་བའི་གཞན་དབང་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བའོ། །དེའི་དོན་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཞན་དབང་ལ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་བརྟགས་པ་ནི་མི་བདེན་པའི་དོན་བློས་བརྟགས་པའི་ཕྱིར། བརྟགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །བརྟགས་པ་ཇི་ལྟ་བུར། བརྟགས་པ་དེ་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་དོན་གཅིག་པ་སྟེ་སྔ་མའི་བཤད་པ་ཉིད་དུ་ཕྱི་མ་སྦྱར་བར་བྱ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཞན་དབང་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་རྒྱུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའོ། །དེའི་དོན་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཞན་དབང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྔ་མ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དོན་དམ་པ་པ་ཡོད་ན་དོན་དམ་པའི་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་བར་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འདིར་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཞན་དབང་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང༌། དོན་དམ་པའི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་བརྟགས་ལ། དེ་ཡང་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་ན་ཕན་ཚུན་དུ་ཇི་ལྟར་བརྟགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། མི་བདེན་པའི་དོན་བློ་ཡིས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྐབས་ཀྱི་དོན་བསྟན་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བརྩད་པའི་དོན་བསྡུ་བ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྟོག་པ་བཟློག་པའི་དོན་དུ་ཇི་ལྟར་འཕགས་པའི་ཡེ་


DTG122_Page_0414
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བརྟགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་མེད་དོ་ཞེས་བགྱི་འམ། གཞན་ཡང་སྔར་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་མཐའ་གཉིས་སུ་ལྟ་བ་བཟློག་པ་སྟེ། ཡང་མདོ་སྡེ་འདི་དང་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་པས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་སྟེ། བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཞན་དབང་ཡོད་པར་བསྟན་པས་དེ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། ཡུལ་ཡོད་པར་བསྟན་པས་ཡོད་པར་ལྟ་བ་ལ་འགོད་ཅིང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པར་བསྟན་པས་སྔར་རབ་ཏུ་དབེན་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་མ་མཆིས་པར་བགྱིའམ་ཅི་ལགས་ཞེས་མ་རངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བརྩད་པའོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ནི་གཞུག་པ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ཡིན་གྱི། སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་དོན་དུ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པ་དེ་ལྟ་བུར་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་དངོས་པོར་སྣང་བ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པ་དེ་ལྟ་བུར་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་དོན་དུ་ཡང་འགྱུར་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དངོས་པོའི་སྒྲ་སྨོས་པས་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་ཡང་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་དག་དོགས་པར་འགྱུར་བས། དེ་འདྲ་བའི་སྒྲ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཉིད་ཡིན་ཞེས་པའོ། །མངོན་པར་ཆགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྟ་བས་རབ་ཏུ་བདེན་པའི་ཆོས་སྟོན་ཞེས་པ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་མཐར་གྱིས་རབ་ཏུ་དབེན་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅེས་པ་སྟེ། འདིའི་དོན་ནི་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་ནོ། །དངོས་པོའི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་ནི་མ་བྱས་མོད་ཀྱི་ཞེས་པ་ལ། དེ་ཉིད་མཐར་ཐུག་པའི་དོན་ཡིན་ཞིང་དེ་འདྲ་བའི་རྟོགས་པ་ལ་དགོད་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་མ་བསྟན་ཞེས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པའི་ཆོས་རྟོགས་པ་ན་ཡང༌། ཐོག་མར་དངོས་པོར་འཛིན་པའི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས། མཐར་གྱིས་དབེན་པའི་ཆོས་རྟོགས་པས་གཞན་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྟོན་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། སྐྱོབ་པ་ཉིད་གཟིགས་ལམ་གསུང་བ། །འབྲས་མེད་ཕྱིར་ན་


DTG122_Page_0415
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྫུན་མི་གསུང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་དམ་བཅས་པ་ན་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་དག་དེ་ལྟར་ན་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དོགས་པས་དེ་དག་བསལ་བའི་དོན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་དམ་བཅའ་བར་མི་བྱ་བ་སྟེ། བྱིས་པའི་སྨྲ་བ་བདེན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཉེ་བར་གདམས་པའོ། །དེའི་དོན་ནི་དམ་བཅའ་བའམ། དམ་བཅའ་བའི་ཚིག་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་དུ་འདུས་པས་ཀུན་རྫོབ་དུ་ཡང་མ་སྐྱེས་པར་འགྱུར་པ་དང༌། ཡང་དམ་བཅའ་བའི་དོན་དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་འདོད་པའི་རྒྱུ་ཡིས་ཚིག་འཇུག་པར་འདོད་པས་ཤུགས་ལ་སྐྱེ་བ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར། དངོས་ཀྱི་དམ་བཅའ་བ་དང༌། ཤུགས་ཀྱི་དམ་བཅའ་བ་གཉིས་འགལ་བར་འགྱུར་བས་དམ་བཅས་པ་ལས་ཉམས་པའོ། །གཞན་ཡང་དམ་བཅའ་བའི་ཚིག་ལས་ཕ་རོལ་པོ་ལ་རྟོགས་པ་སྐྱེ་བར་འདོད་ལ། དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་དུ་འདུས་པས་མ་སྐྱེས་པར་ཡང་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་འགལ་བས་དམ་བཅས་པ་ལས་ཉམས་པའོ། །དམ་བཅས་པའང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། །དམ་བཅའ་བའི་ཚིག་དམ་བཅའ་བའི་དོན་ཤེས་པ་དང་དེ་ལྟར་བསྟན་པར་འདོད་པ་ལས་བྱུང་བར་དོན་གྱིས་ཁས་བླངས་པས་ཞེས་པ་སྟེ། སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དམ་བཅའ་བའམ། དེའི་ཚིག་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མ་སྐྱེས་པར་འདོད་ན། དེ་དག་རང་གི་ངོ་བོ་མ་ཐོབ་པའི་ཉམས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་སྟེ། བདག་ཉིད་ལ་བདག་ཉིད་སླུ་བར་བྱེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །དམ་བཅས་པ་ཡང་མཚན་ཉིད་ཐ་མི་དད་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་དུ་འདུས་པས་དེ་རྣམས་ལས་མཚན་ཉིད་གཞན་མེད་པའོ། །དམ་བཅའ་བའི་ཡན་ལག་གི་རྒྱུས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ན་དོན་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་སྟོན་པའོ། །དེའི་དོན་ནི་དམ་བཅའ་བའི་ཡན་ལག་དང༌། གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། དཔེའི་ཡན་ལག་སྟེ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས། འདིར་དམ་བཅའ་པའི་ཡན་ལག་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་མ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་དམ་བཅའ་བ་ཡིན་ལ།


DTG122_Page_0416
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ཉིད་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་པས་ཡན་ལག་གི་རྒྱུས་ཞེས་གཞི་མཐུན་པའི་བསྡུ་བ་ཉིད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རྒྱུ་མཚན་དེས་ན་མ་ཐོབ་པའི་ཉམས་པའམ། འགལ་བ་ཁས་བླངས་པས་ཉམས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དམ་བཅའ་བའི་དོན་དེ་ལྟར་འདོད་པའི་བློ་དང༌། དམ་བཅའ་བའི་ཚིག་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ཡིས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་དམ་བཅའ་བར་བྱེད་ན་ཞེས་པ་དམ་བཅའ་བའི་དོན་འཇོག་ཅིང་རྟོགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ན་ཡང༌། དམ་བཅས་པ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམ་བཅས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཞན་དག་དམ་བཅས་པའི་ཚིག་ལ་སོགས་པ་མ་སྐྱེས་པའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྲུབ་པས་མ་ཐོབ་པའི་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་སྐྱེས་པའི་དངོས་པོ་ནི་འགལ་བས་དེ་ལྟར་དམ་བཅའ་བར་མི་བྱ་ཞེས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་འཆད་པའོ། །ཡན་ལག་ཕན་ཚུན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་དེ་ལྟར་དམ་བཅས་པའི་ཡན་ལག་ལས་གཏན་ཚིགས་དང་དཔེའི་ཡན་ལག་འཇུག་ཅིང༌། དེ་དག་ལས་ཀྱང་དམ་བཅའ་བའི་ཡན་ལག་གི་དོན་རྟོགས་པ་དང༌། དེ་འདྲ་བའི་ཚིག་འཇུག་པའི་ཕྱིར། ཕན་ཚུན་དུ་རྒྱུར་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་དང༌། དེ་དག་གིས་ཀྱང་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་མི་འདྲ་བར་བྱས་ཤིང༌། དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་འགལ་བར་འགྱུར་པས་ཡན་ལག་རྣམས་དམ་བཅའ་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་གདམས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྔར་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་དང་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པར་དམ་བཅའ་བར་མི་བྱ་མོད་ཀྱི་སྔར་བསྟན་པའི་དོན་ནི་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མ་སྐྱེས་ཤིང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་ལྟར་སྣང་བ་སྟེ། ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའོ། །གཞན་དུ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་ནོ། །དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པས་བྱིས་པ་རྣམས་ཡོད་པར་འཛིན་པའི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བ་དེ་དག་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌།


DTG122_Page_0417
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པར་འཛིན་པའི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བ་རྣམས་ཀྱང་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །ཡང་ན་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་ལ་དགོངས་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པས་བྱིས་པ་རྣམས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་འཛིན་པའི་སྐྲག་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་བའོ། །སྣང་བ་དང་མི་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་ཞེས་པ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་བདག་ཉིད་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་སྣང་བ་དང༌། རིགས་པས་དཔྱད་པའི་དོན་མི་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་འདྲ་བས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའོ། །ལྟ་བ་དང་བློ་སླུ་བར་བྱེད་པ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་ལ་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་དང༌། དེ་ལྟར་འཛིན་པའི་བློ་སླུ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་ཕལ་ཆེར་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །རང་བཞིན་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་མོ། །དངོས་པོ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་གཟུགས་ཅན་ནོ། །མེད་ཀྱང་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་གཡོ་བ་མེད་པས། རོ་དང་འདྲ་བའི་བྱིས་པ་ལོག་པའི་རྟོག་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན། རྣམ་རྟོག་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ལས། །དོན་གསལ་སྣང་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པས་བརྟགས་པ་ཡིན་ན། གསལ་བར་སྣང་བ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དོ་གསལ་བར་སྣང་བ་ནི་དངོས་སུ་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་བརྟགས་པའི་དབང་གིས་སྣང་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལ་མ་ལྟོས་པར། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པ་ནི་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་ཉིད་དུ་ལྟ་བའི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་བློ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་དང༌། གཞན་ཡང་དོན་དམ་པར་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པས་སོ། །ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི་སྐྱེ་བར་དམ་བཅའ་བའི་དོན་ལ་བདེན་པ་ཉིད་དུ་མི་བརྟགས་ཏེ། དེ་འདྲ་པའི་དམ་བཅའ་བ་འགྲུབ་པའམ། དེའི་ཚིག་རྒྱུ་དང་ལྡན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་འགལ་བའམ། གལ་ཏེ་ཚིག་དང་དམ་བཅའ་བའི་དོན་འགྲུབ་པར་འདོད་ན། དེ་དག་བློ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་སྟེ། མ་ཐོབ་པའི་ཉམས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་མ་སྐྱེས་པར་བསྟན་པ་


DTG122_Page_0418
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་ནི་འགལ་བའི་སྐྱོན་མེད་དེ། དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་ཤིང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེའི་ཚིག་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་མེད་བཞིན་དུ་སྣང་བ་དཔེའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་སྟེ། དེ་གོམས་པ་ལས་དག་པ་སྐྱེས་པའོ། །ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་དངོས་མེད་དང༌། །མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་བྱེད། །ཅེས་པ་ནི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་མར་འཛིན་པ་སྤངས་ཤིང༌། རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པར་རྟོགས་ཤིང༌། འོད་གསལ་བའི་རང་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་དྲིས་པའོ། །འཇིག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དམིགས་པ་དང༌། དམིགས་པར་བྱ་བའི་མཚན་མ་ཉེ་བར་ཞི་བའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དམིགས་བྱ་དམིགས་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ལ་བརྩད་པ་སྤང་བའོ། །དེ་ལ་ཐ་མི་དད་པར་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་ནི་སྣ་ཚོགས་སེམས་སུ་རོ་གཅིག་པ་དང༌། དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མ་རྟོགས་པའོ། །གཞན་ཡང་མཚན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བས་ཤེས་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་པས་མི་དམིགས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཉིན་མོའི་དུས་ན་སྐར་མ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་བཞིན་དུ་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མི་དམིགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ། གཙོ་པོའམ་བདག་ཤེས་པ་རིག་པ་ཙམ་དུ་རིག་པར་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པའམ། དེ་འདྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་འགའ་ཞིག་གིས་མཚན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཟིལ་དུ་བརླག་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཤེས་པ་མ་ལགས་ཞེས་པའི་དོན་ནི་གལ་ཏེ་ཤེས་བྱ་ཡོད་བཞིན་དུ་ཤེས་པས་མི་དམིགས་པ་སྟེ། དམིགས་པ་བཀག་པའི་མེད་དགག་ནམ་མཁའི་པད་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་དེ་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་ལ། ཡང་དམིགས་པ་མེད་པའི་མྱོང་རིག་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ཡང་ཡུལ་དེ་ལ་ལྟོས་ཏེ། ཤེས་པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དེ། ཡུལ་ཡོད་བཞིན་དུ་མ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མྱོང་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་ཤེས་པར་འཐད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་བདེན་མོད་ཀྱི། དེ་


DTG122_Page_0419
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁོ་ན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་མེད་པས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ལམ་དང་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡུལ་མེད་པ་ལ། དེ་ལྟར་སྣང་བའི་བློ་བྱུང་བ་ཡང་མེད་པའི་ཡུལ་དེ་ལ་ལྟོས་ཏེ། ཤེས་པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དེ། ཅི་ཡང་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་བྱའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བློ་མ་ཚང་ཞེས་པ་ནི་བློའི་འགལ་རྐྱེན་ཉེ་བར་གནས་པའམ། མཐུན་རྐྱེན་མ་ཚང་བས་སོ། །འདིར་ལན་གྱི་དོན་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་སྒོ་ནས་མི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ངས་ཤེས་བྱའི་དོན་ཡོད་བཞིན་དུ་ཤེས་པས་མི་དམིགས་པ་ལ་དགོངས་ཏེ། དམིགས་བྱའི་དོན་ཤེས་པས་མི་དམིགས་པའི་ཚེ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གཞག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མ་བཤད་དེ། འོན་ཀྱང་དམིགས་བྱའི་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་མི་དམིགས་ཤིང་མྱོང་བ་འགགས་པ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་མོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་པ་ནི་དེ་དག་ལས་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཕྱིའི་དངོས་པོ་གྲུབ་པ་མེད་པའོ། །རྟོག་པ་ཅན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རང་གི་སྡེ་པ་ཕྱིའི་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མི་རྟོགས་ཤིང༌། མ་རྟོགས་པས་ཕྱི་རོལ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་ལ་སོགས་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱས་ནས། དེ་འདྲ་བའི་རྟོག་པ་མི་འབྱུང་བ་ནི་སེམས་ཙམ་དུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་དག་ནི་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་གཉིས་སུ་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། བདག་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པར་འབྱེད་པ་མི་དམིགས་ཞེས་པ་ནི་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་མི་དམིགས་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་ཕལ་ཆེར་གོ་བར་ཟད་དོ། །དེ་དག་རྟོག་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ། །གཞན་མིན་ཞེས་མཚམས་བཅད་དེ། དེ་འདྲ་བ་ལོག་པའི་རྟོག་གིས་བརྟགས་པའི་ཚུལ་ཡིན་གྱི། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོག་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་བྱ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་འཇུག་པ་ལོག་པའོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གྲུབ་པའི་


DTG122_Page_0420
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐའ་དང་བཤད་པའི་ཚུལ་ཤིན་དུ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་པ་ལེན་པར་བྱེད་པ། རང་གི་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྒྱ་མཚོའི་རླབས་ལྟར་སྣ་ཚོགས་སུ་འཇུག་ཅིང༌། གར་ཐབས་སུ་གར་བྱེད་པའོ། །ཐབས་སུ་བསྟན་པ་ནི་དབེན་པར་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་བདག་དང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སླུ་བར་མི་འགྱུར་བ་ནི་ལོག་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མདོ་ནི་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་གསུང་རབ་ཡན་ལག་དགུའི་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྒྱུ་དང་ལྟ་བ་དང་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཕྱི་རོལ་པ་ལ་སོགས་པས་བརྟགས་པའི་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་འདོད་པའམ། དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རུང་སྟེ་རྒྱུ་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པའོ། །ལྟ་བ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རིགས་པ་ནི་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མ་སྟེ། དེའི་ཡུལ་ལས་བཟློག་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དགག་པ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་སྔགས་དང་སྤོབས་པ་སྣ་ཚོགས་ནི་ཀེ་བ་ལང་སྣ་ཚོགས་སྨྲ་བ་ཐོད་ལེ་ཀོར་ཀྱི་རིག་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པའི་མཐུ་སྣ་ཚོགས་སོ། །རྒྱུ་དང་ཚིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལོག་པའི་གཏན་ཚིགས་དང་དཔེ་སྣ་ཚོགས་དང༌། ཚིག་དང་ཡི་གེ་རྣར་སྙན་པ་སྣ་ཚོགས་སོ། །རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་འབྲེལ་བའི་རྩ་བ་ཅན་གྱི་ཚུལ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་རྟགས་ཚད་མས་གྲུབ་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བ་མེད་ཅེས་པའོ། །ཚིག་དང་ཡི་གེ་རྣམས་ཀྱང་བདེན་པའི་དོན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ཚུལ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པས་མ་ཡིན་གྱི་ལོག་པའི་ཚུལ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པའོ། །གཞན་ཡང་ཟློས་པའི་མྱ་ངན་ནི་འཆི་ཞིང་འབྲལ་བའི་ཚེ། མྱོས་ཤིང་ཆགས་པར་འགྱུར་བས་སེམས་ཡོངས་སུ་གདུངས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་བྱུང་བའི་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་ནི་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པའོ། །དབང་པོ་ལྔའི་ཉམས་སུ་བབ་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་ལ་ལྟ་བའི་ཉམས་སུ་བབ་པ་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་མང་པོ་བྱུང་བ་ནི་འཁྲུག་པ་སྟེ། དེ་ལ་


DTG122_Page_0421
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་སོ། །གཙུག་ལག་མང་པོ་ལ་མཁས་པ་ནི་རིག་པའི་གནས་དང་སྒྱུ་རྩལ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཁས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ནོ། །དེའི་འཁོར་འདུས་པའི་ནང་དུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སོང་སྟེ། ཁོ་བོ་རྩོད་པ་ལས་རྒྱལ་བར་གྱུར་ན་ཁྱོད་ཀྱི་ཤིང་རྟ་རྩིབ་མ་སྟོང་དང་ལྡན་པ་བཅག་པར་བྱ་ཞིང༌། ཁྱེད་རྒྱལ་བར་གྱུར་ན་ངའི་ལུས་རེ་རེ་ནས་གཅད་དོ་ཞེས་སོ་སོར་དམ་བཅས་པའོ། །ཆོས་དང་ལྡན་པ་ནི་ཚིག་དོར་དང་ལྟག་ཆོད་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རིག་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །བྱོལ་སོང་ལས་བསླབས་པ་ནི་ཀླུའི་སྐྱེ་གནས་ནི་བྱོལ་སོང་གི་འགྲོ་བར་གཏོགས་པས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་བཤད་པའི་ཚུལ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་ནི། ཆང་དང་ཆང་གི་ནུས་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ཉིད་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གསལ་བ་འཇིག་རྟེན་སྔ་མ་ནས་མ་འཕོས་པ། ཕྱི་མར་མི་འགྲོ་བའོ། །བློ་ནི་དེ་དང་ཐ་མི་དད་པ་མིག་གི་བློ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡུལ་ནི་མངོན་པར་མི་གསལ་བའི་སེམས་ཅན་ཕྱིའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པའི་ཁྱད་པར་ཁས་ལེན་པའམ། གཞན་ཡང་རུང་སྟེ་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཁས་ལེན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཉེ་བར་བརྟགས་པའི་སྒོ་ནས་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདུ་བ་དང་ཟད་པར་ཁས་ལེན་པར་མཐུན་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་འདྲ་བའི་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་ནི་འབུམ་ཞེས་པ་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། གྲངས་མང་བ་ཉིད་དོ། །ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་བརྒྱད་དམ་བཞིར་གནས་པ་ལས་དེའི་ཐ་མར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བཞིའི་ཐ་མར་གྱུར་པ་ལ་སྦྱར་ན་འགྲིག་པར་སྣང་ངོ༌། །དེ་ལ་ངན་པའི་རྟོག་གེ་པ་རྣམས་ཀྱིས་འབྱུང་བ་འཕྲོད་པ་འདུ་པའི་རྒྱུར་ལྟ་བ་བསྟན་པས་སྔ་མ་ལྟ་བུའི་ལུས་བསྡུས་པར་གྱུར་པ་ལ། དེ་ཉིད་ཤི་བའི་དུས་སུ་གྱེས་ཤིང་དེངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རང་གི་སློབ་མ་རྣམས་ལ་སྟོན་ཅིང༌། སྔར་སློབ་མ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱང་ཚིག་དང་ཡི་གེ་སྙན་པས་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས་དེ་ལྟར་སྟོན་པའོ། །དེ་ཡང་


DTG122_Page_0422
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱང་པན་པ་དངོས་ཀྱི་བསྟན་པའི་ཚུལ་ལོ། །གཞན་ནི་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་གེགས་སུ་འགྱུར་བ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན། རྒྱུར་ལྟ་བ་བསྟན་པས་ཉན་པ་པོའི་འཁོར་བསྡུས་ཤིང་གྱེས་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་སྟོན་པ་ན་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་འདུས་ཤིང་སླར་རང་རང་གི་གནས་སུ་གྱེས་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་བུའོ། །འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་གྱི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་དེའི་ཚིག་སྣ་ཚོགས་སུ་འབྲེལ་པས་སྔ་མ་ལྟར་འཕྲོད་པ་འདུ་བའི་རྒྱུ་ལས་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་བསྡུས་ཤིང་གྱེས་པར་བསྟན་པ་དེ་ཉིད། རང་གི་རྒྱུ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པའི་མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་འཆད་དེ། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་སྟོན་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་རང་རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའི་ཚུལ་ནི་འཇིག་རྟེན་སྔ་ཕྱི་ཡོད་ཅིང༌། མཐོ་རིས་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་ཁས་ལེན་མོད་ཀྱང༌། དེ་དང་འདྲ་བར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་མི་ཐོབ་པས་རང་གི་ཚུལ་ལས་ཉམས་ཤིང་རྒྱང་པན་པ་དང་མཐུན་པར་འགྱུར་བའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་འཆད་དེ། རྒྱུའི་སྒོ་ནི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྒྱུའམ། སྐྱེད་པའི་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་དུ་མའི་སྒོ་ནས་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་འདུ་ཞིང་སྐྱེད་པ་དང༌། ཟད་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཉིད་ལ་བརྩད་པ་སྤོང་བ་སྟེ། གཞན་དག་དེ་ལྟ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ལས། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་སྐྱེ་བ་དང༌། དེ་ཉིད་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་དང་ནང་གི་རྟེན་འབྲེལ་གསུངས་པས་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་དེ་འདྲ་བའི་རྒྱུ་འབྲས་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་ཁས་མི་ལེན་པས། སྐྱོན་མེད་ཅེས་པའོ། །འདུས་པ་འོང་པ་ལས་འབྱུང་ཞེས་པ་ནི་སྔ་མ་ནས་འདིར་འོང་བའི་ཚུལ་གྱིས་འབྱུང་བའོ། །འཇུག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའམ། ཡང་ན་གནས་པ་དང་འཇུག་པ་གཉིས་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ངས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གླེང་གཞི་དང་བཅས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །འཐད་པའི་གཏན་ཚིགས་སྣ་ཚོགས་པ་ནི་སྤྱི་གཅིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་འམ། ངེས་ཤེས་ཀྱི་བློ་འཇུག་པ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་གཅིག་


DTG122_Page_0423
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའམ། གཞན་ཡང་གནས་སྐབས་དང་གསལ་བའི་བྱེ་བྲག་འགལ་བར་དམིགས་པས་ཐ་དད་པའམ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་སྤྱི་དང་རང་བཞིན་གྱི་སྒོ་ནས་གཅིག་པ་ཡང་ཡིན་ལ། གནས་སྐབས་སམ་གསལ་བའི་སྒོ་ནས་ཐ་དད་པ་ཡང་ཡིན་པས་གཉིས་ཀ་ཞེས་པའོ། །གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་མཚོན་པས་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །ལུང་བསྟན་པ་ནི་གཅིག་དང་ཐ་དད་པ་ལ་སོགས་པར་དྲིས་པ་ལ་ལུང་སྟོན་པའོ། །ཐམས་ཅད་ལུང་མ་བསྟན་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རམ། ཡང་ན་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ལུང་བསྟན་དུ་མེད་པས་དྲིས་པ་ལ་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཡོད་མེད་གཉི་ག་ཞེས་པ་ནི་སྔར་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་ལས་སད་པ་ན་སྔར་གྱི་གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཕ་རོལ་གྱི་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའམ། ཡང་ཚེ་སྔ་མས་བསྡུས་པའི་ཕ་རོལ་མེད་པ་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀ་ཞེས་པའོ། །ཀྱེ་བྲམ་ཟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པའི་ཚུལ་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོར་འགྱུར་བའི་དམིགས་པའི་ཡུལ་མེད་པས་དེ་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །འདི་གཉི་ག་ཡང་ཞེས་པ་ནི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པའི་དངོས་པོའམ། རྒྱུ་མེད་པའི་མཚན་མར་འཛིན་པའོ། །ཡིད་ལ་རྣམ་པར་གཡོས་པ་ནི་སེམས་ཉིད་གཉུག་མར་གནས་པའི་ཆོས་ཉིད་ལས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཉེ་བར་བརྟགས་པའི་སྒོ་ནས་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཐར་བ་མི་འཐད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སེམས་ནི་དམིགས་དང་བཅས་རྣམས་ཀྱི། །མྱ་ངན་འདས་པ་དཀའ་བར་གནས། །ཞེས་གསུངས་པས་མཐར་ཐུག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་ཐོབ་པའོ། །ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་བརྩད་པ་སྤང་བ་སྟེ། དེའི་དོན་ནི་བྲམ་ཟེ་རྒྱང་པན་པ་གང་དག་གི་གྲགས་པ་སྟེ། གྲུབ་པའི་དོན་བསྡུས་པ་དང་གྱེས་པ་ནི་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དཔེ་དང་གཏན་ཚིགས་དུ་མས་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པ་སྟེ། ཚད་མས་གྲུབ་པའི་དོན་ཉིད་སྟོན་པ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲ་བ་སྟོན་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་ཡིན་ན་རྒྱང་པན་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཡང་ཡོད་དམ་ཞེས་འཁྱོག་པོའི་དྲི་བ་སྟེ།


DTG122_Page_0424
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱང་པན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྩད་པའོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པར་འདོད་པ་དེ་འདྲ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཚད་མས་མ་གྲུབ་ཅིང་ཚིག་དང་ཡི་གེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཉེ་བར་བྲིས་ནས་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་དོན་མི་སྟོན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲ་བ་སྟོན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གསུང་རབ་དོན་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་དང་ཡང་ལྡན་པ་ཡོད་ལ་དེ་འདྲ་བའི་དོན་དུ་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་དང༌། ཁྱོད་ཀྱི་བློ་ཡིས་མི་རྟོགས་པ་རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དོན་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲ་བ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ནི་རྒྱང་པན་པ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་ནི་གང་ཚད་མས་མ་གྲུབ་ཅིང་གནོད་པའི་དོན་སྟོན་པ་དེ་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་འཁྱོག་པོའི་དྲི་བ་ཡིན་པས་ཚད་མས་གནོད་པ་དེ་འདྲ་བ་སྟོན་པ་ནི་རྒྱང་པན་པ་ཡིན་ལ། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་དེ་འདྲ་བ་སྟོན་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་བའོ། །འགྲོ་བ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་འགྲོ་བ་ལྔའམ་དྲུག་གི་བྱེ་བྲག་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དུ་འདུ་བ་དང་ཟད་པས་བསྡུས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་རྒྱང་པན་པ་ཉིད་དོ། །འདོད་པ་ནི་འདུན་པའོ། །སྙེམས་པ་ནི་སེམས་ཁེངས་པའོ། །བྲམ་ཟེ་དེ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་གླིང་དེ་ཡང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གཞན་ཡིན་ལ། དེ་ལ་གནས་པའི་དུས་ཀྱི་ཁྱོད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་དང་དེ་ལྟར་གྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་ལྟོས་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་བའི་ཕ་རོལ་ནི་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཚེ་སྔ་མས་བསྡུས་པའི་ཕ་རོལ་ནི་མེད་དོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་སྔར་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །ང་ལ་མ་དྲིས་པར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཞན་གྱི་ཚུལ་གསུངས་པ་སྟེ། གཞན་པོ་དེ་དག་གི་བསམ་པའི་ཚུལ་ནི་ང་ལ་མ་དྲིས་པར་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་རང་གི་གྲུབ་མཐའི་ཚུལ་སོ་སོར་རྣམ་པར་གཞག་པ་བརྗོད་པར་སེམས་ཏེ། དེ་ནི་ངའི་ཚུལ་ལུགས་ཟབ་མོ་ལས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་གྱུར་བའི་དོན་ཏེ། ཉོན་མོངས་སྡུག་གེ་དེ་ནི་འཇུག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་སྨྲ་ཞིང་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་རློམ་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་པ་ཟབ་མོའི་དོན་ལ། རང་གིས་རྟོགས་ཤིང་


DTG122_Page_0425
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞན་ལ་སྨྲ་བའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ངལ་འདྲི་ཞེས་པའི་དོན་ནི་རྒྱང་པ་ན་པ་བསྙེན་ཅིང་བསྟན་ན་ཟང་ཟིང་སྡུད་ཀྱི་ཆོས་སྡུད་པ་མིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་གསུངས་ཞེས་ང་ལ་འདྲི་སྟེ། དྲི་བར་མི་འོས་ཞེས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གི་བྱེ་བྲག་སོ་སོར་སྟོན་པའོ། །ཟང་ཟིང་དང་ཞེས་པ་ནི་སྤྱིར་འདུ་འཛི་སྣ་ཚོགས་པའོ། །རེག་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཟང་ཟིང་སྟེ། ཡུལ་ལ་ལུས་ཀྱིས་རེག་པ་དང༌། ལག་པས་འདྲེན་པ་དང༌། ཐལ་མོས་ཉུག་པ་དང་ཐོབ་པ་བདག་གིར་བྱས་པས་སེམས་ཁེངས་པ་དང༌། དེ་དག་གི་བདེ་བའི་རོ་མྱོང་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་ཕྱིའི་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་སུ་དབང་བསྐུར་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་རྒྱལ་མཚན་ཏུ་དབང་བསྐུར་བ་རང་རིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྟོགས་པ་སྟེ་ཐོབ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་བྱའི་གནས་ཐུག་པ་མེད་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་དབང་བྱེད་པའོ། །རྒྱུའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུའི་རྒྱུན་ཀྱང་ལྡོག་པས་ཆད་པར་ལྟ་བ་དང༌། དེ་འདྲ་བའི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པས་མི་མཐོང་བ་ནི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་ལ་དང་པོ་སྦྱིན་པ་དང་སྙན་པར་སྨྲ་བས་ནི་སེམས་ཅན་འདུལ་བ་སྟེ། དང་པོས་སྣོད་དུ་རུང་བར་བྱས་ཤིང་དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཆོས་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཤེས་རབ་ནི་དོན་མཐུན་པ་དང་དོན་སྤྱོད་པ་མཚོན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་གཞན་ལ་སྟོན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རང་ཉིད་བསྒྲུབ་པས་སེམས་ཅན་དབང་དུ་བྱེད་པའམ། དེ་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་བས་རང་གི་སེམས་དབང་དུ་བྱེད་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་འཇོམས་པར་བྱེད་ལ། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནམ་ཤེས་རབ་གོམས་པས་དེ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་སྤེལ་བའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རིམ་པ་བཞིན་དུ་མ་བསྡུས་པ་སྡུད་པ་དང༌། བསྡུས་པ་སྨིན་པ་དང༌། སྨིན་པ་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་ཡང་གསུངས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་སྔར་བསྟན་པའི་ཚུལ་འདི་ཀུན་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་


DTG122_Page_0426
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་པ་ལ་ཆེར་གོ་བར་ཟད་དོ། །རྟག་དང་ཆད་པ་སྤངས་པ་ཡི། །སེམས་ནི་གཟུང་དང་འཛིན་པ་ཡི། །དངོས་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སྣང༌། །ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སེམས་འཇུག་པ་ནི་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཡིད་ཀྱི་གཡོ་བ་སྣ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཐོབ་བྱའི་འབྲས་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་དུ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། རྒྱང་ཕན་པ་ལས་གཞན་པའི་མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཁས་ལེན་ན། དེ་དག་གི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ལགས་ཞེས་ཞུས་པ་ལས། ལན་གྱི་སྐབས་སུ་མུ་སྟེགས་བྱེད་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་གྲུབ་མཐའ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཁས་ལེན་པ་ཐམས་ཅད་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་འགོག་པ་དང༌། ཡུལ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྟེ། རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་སྤངས་པ་དང༌། དེ་དག་སྤོང་བའི་རྒྱུ་རྟག་པ་དང་ཆོས་མི་མཐུན་པ། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་བཅུ་དྲུག་གི་རྣམ་པ་མཐོང་བས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མང་པོ་མི་འབྱུང་བ་སྟེ། དུས་གསུམ་གྱི་ཡུལ་ལས་དྲན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འབྱུང་བའོ། །དེ་ཡང་མར་མེ་ཤི་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་ཟད་པས་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་གྱི། བརྟག་བྱའི་ཡུལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྔར་བདེན་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གློ་བུར་དུ་ཟད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བའོ་ཞེས་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དངོས་པོ་འཇིག་པར་ལྟ་བས། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ལམ་གྱི་དུས་ན་ཡང༌། དེ་དག་འཇིག་པར་ལྟ་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའོ། །གཞན་དག་ནི་མན་ངག་གི་སྟོབས་ཀྱི་ཡུལ་ལས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཟད་པས་མདའ་དང་རླུང་བཞིན་དུ་བདག་དམ་པ་ཡུལ་གཞན་གྱི་གནས་སུ་སོང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཕྱི་རོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟེང་ན་ཐར་པའི་གནས་དཔག་ཚད་འབུམ་ཕྲག་བཞི་བཅུ་རྩ་ལྔ་པ་གདུགས་ལྟ་བུ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཏེ། དེར་སོང་བས་ཐར་པར་


DTG122_Page_0427
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །བློ་དང་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་གཟུང་འཛིན་སྣ་ཚོགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་མེད་པས་བདག་རྟག་པ་ཐར་པར་འདོད་པ་སྟེ། ཞི་བ་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདོད་པའམ། སྔར་བསྟན་པའི་མཚན་མ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པར་མཐོང་བས་ནི་བདག་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཞིག་ནི་རྟག་ལ། གཞན་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་རྟག་པར་མཐོང་བའོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཚངས་པའི་དྲ་བས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། ཁ་ཅིག་རྟག་པར་རྟོག་པའི་ལྟ་བ་རྣམ་པ་བཞི་གསུངས་པ་དང་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མཚན་མ་མཐོང་བས་བདེ་བ་འདོད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཚན་མ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་སྐྲན་དང་ཟུག་རྡུལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་མཐོང་བས་དེས་འཇིགས་པས་དེ་རྣམས་སྤངས་པའི་བདག་རྟག་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་དགའ་བའི་གནས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་མཐའ་གསང་བར་སྨྲ་བ་རྣམས་རྟོག་གོ །འདོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་འདོད་པའི་ཡུལ་དེ་འདྲ་བ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བློ་འགྱུར་བའོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་སྟེ་ཞི་བ་པ་དང་གཏོགས་འདོད་པ་དང༌། ཚངས་པ་ལ་སོགས་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དུས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་བདག་གི་དངོས་པོ་མི་འཇིག་སྟེ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲ་བ་སུ་དག་གིས་རིག་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། གཏོགས་འདོད་ཀྱིས་ཡང་སྨྲས་པ། འབྱུང་པོ་ཀུན་ལ་བདག་གནས་པ། །བདག་ལའང་འབྱུང་པོ་ཐམས་ཅད་དེ། །བདག་ལྡན་དེ་ལྟར་སུས་རིག་པ། །ཀུན་དུ་མཉམ་པར་མཐོང་བའོ། །གཞན་ཡང༌། ཐམས་ཅད་འདི་ནི་ཞི་བདག་སྟེ། །ཞི་བ་ཉིད་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང༌། །འབྱུང་པོ་ཀུན་ལ་ཞི་བ་སྟེ། །གང་ཞི་དེ་ནི་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་དང༌། བསྟན་པ་བྱིན་འགྲོ་དེ་བཞིན་དུ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །གཞན་ཡང་རང་གི་སྡེ་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱང་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང༌། དེ་དང་ཀྱང་དུས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་ལ། དུས་གསུམ་ཡང་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། འདས་པ་ནི་འདས་པའི་ས་ན་ཡོད་ཅིང༌། མ་འོངས་པ་ཡང་མ་འོངས་པ་ལས་ན་ཡོད་པས་དེ་དག་འཇིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་བྱེད་པ་


DTG122_Page_0428
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞིག་པ་དང་མ་སྐྱེས་པའི་སྒོ་ནས་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ཉིད་དུ་འཇོག་ཅིང༌། བྱེད་པ་ད་ལྟར་བ་ནི་ད་ལྟར་བ་ཉིད་དེ་འདྲ་བར་སུ་ཡིས་རྟོགས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་གོ །ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་འཇིག་ཅེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་བདག་རྟག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་མི་འཇིག་པའོ། །དེ་ལྟར་སུ་ཡིས་རྟོགས་ཤིང་རིག་པ་ནི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་རྟོག་པའོ། །ཡང་གྲངས་ཅན་གཙོ་བོ་དབང་ཕྱུག་དང་བཅས་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི། རང་བཞིན་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་དང༌། སྐྱེས་བུའི་བྱེ་བྲག་མཐོང་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་སུམ་ཆ་མཉམ་པ་གཙོ་བོའི་རང་བཞིན་དང༌། དབང་ཕྱུག་རྟག་པ་རྣམ་འགྱུར་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་རིག་ཅིང་དབང་ཕྱུག་མཉེས་པར་བྱས་པ་ནི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་པའོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ནི་བདག་དུ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་རྣལ་འབྱོར་སྒོམ་ཞིང༌། དེ་ལས་གཞན་རིག་སྔགས་དང་མཆོད་སྦྱིན་དང༌། གདོལ་བུ་དང་སྨེ་ཤ་ཅན་དང་བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པ་དེ་ནི་ད་ལྟར་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས། བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་སུ་དམིགས་པའི་མཚན་མ་ཡོངས་སུ་བསྲེགས་ཤིང་ཟད་པར་གྱུར་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་གཙུབ་ཤིང་དང་གཙུབ་གཏན་ལ་མེ་ཕྱུང་ཞིང༌། མེ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་བསྲེགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཟད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་པའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དེ་ཁོན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པ་མེད་པར་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་གྱི་སེམས་ཐོབ་པས། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ན། ཁོ་བོ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའོ་ཞེས་ཤེས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སྲིད་པ་ཆགས་མེད་བསམ་གཏན་པ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་ཕྱིན་པ་ཡང༌། །ང་རྒྱལ་ལྕགས་ཀྱུས་དྲངས་ནས་སུ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ཡང་ལྷུང་ངོ༌། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཐམས་ཅད་དང་དབང་ཕྱུག་གིས་བྱས་པར་མཐོང་ནས་དེ་མཉེས་པར་བྱས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་གོ །ཁ་ཅིག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འབྱུང་བ་འདི་ནི་གཅིག་གིས་གཅིག་ཞུགས་པ་སྟེ། བདག་


DTG122_Page_0429
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་དེའི་ཡོན་ཏན་ལྡང་བ་དང་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ཡིས་ལས་བསགས་པ་ལས་ཚེ་ལེན་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལས་གཞན་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ལས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་འདྲ་བའི་རྒྱུ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་བཞིན་དུ་གཏི་མུག་ལས། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་དེ། དེ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའོ། །ཅི་ཞིག་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་ཅེ་ན། བདག་སྡང་བ་དང་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་བྲལ་བ་ལའོ། །དེ་འདྲ་བ་ནི་ཚད་མས་གནོད་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་དེ་ལྟར་རྒྱུ་གཞན་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཞེས་རྒྱུ་གཞན་མེད་བཞིན་དུ། དེ་འདྲ་བའི་རྒྱུ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གཏི་མུག་བས་དེ་ཁོན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་དེ། དེའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་ཐོབ་ལ་ཡང་སྔར་གྱི་ཚུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་པའོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ནི་བདེན་པ་དང་ལམ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་པ་སྟེ། བདེན་པ་བཞི་དང་དེ་དག་རྟོགས་པའི་ལམ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་སྟེ། བདེན་པ་ནི་རྒྱུད་གཞན་དང་འབྲེལ་སའི་ཚུལ་དུ་ཡང་རྟོགས་ལ། ལམ་ནི་རང་རིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །ཡང་འདིར་བདེན་པའི་ལམ་ཞེས་གཞུང་འདོན་པར་བྱེད་དེ། རིགས་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཚིག་གི་དོན་བཅུ་དྲུག་རྟོགས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འདོད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཡོན་ཏན་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་རྫས་དགུའི་བདག་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་སྤྱིའི་སྒོ་ནས་གཅིག་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་གི་སྒོ་ནས་ཐ་དད་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་གཉིས་ཀ་དང་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་མཐོང་བའམ་གཞན་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་བདག་གི་ཡོན་ཏན་དགུ་རྩ་བ་ནས་བཅད་ན། ཡོན་ཏན་ཅན་གྱི་བདག་ཐར་པའོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་པས་རྟོག་པ་ལྟ་བུའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་མེད་པ་རང་བཞིན་ལས་བྱུང་བར་མཐོང་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་གོ །འདི་ཡང་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པའི་ལུགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་དཔལ་གྱིས་བཤད་དེ། དེ་ནི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པས་


DTG122_Page_0430
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཧ་ཅང་འགྲིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲངས་ཅན་དབང་ཕྱུག་ཁས་མི་ལེན་པ་རྣམས་ནི། དེ་ཁོན་ཉིད་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འདོད་དེ། དེ་ཙམ་ཉི་ཤུ་ལྔ་ཤེས་ན། །གནས་ནི་གང་དང་གར་གནས་ཤིང༌། །རལ་པའམ་སྤྱི་འབུར་གནས་ཀྱང་རུང༌། །གྲོལ་བ་དེར་ནི་གདོན་མི་ཟ། །ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་ཁོན་ཉིད་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ལ། སྐྱེས་བུ་ནི་སེམས་པ་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ནང་ན་གནས་པའོ། །རང་བཞིན་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ལས་དང་པོ་རྡུལ་དང་མུན་པ། སྙིང་སྟོབས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། འདོད་ཆགས་རྣམ་པ་གསུམ་པོའམ། ཡང་ཚོར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ན་སྡུག་བསྔལ་དང་བཏང་སྙོམས་དང༌། བདེ་བ་སྟེ། དེ་གསུམ་ཆ་མཉམ་པའི་གནས་སྐབས་ནི་གཙོ་བོའི་རང་བཞིན་ནོ། །གཙོ་བོ་ལས་ཆེན་པོ་སྟེ་དེ་ནི་བློའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱང་ཡིན་ལ། དེ་ལས་ང་རྒྱལ་ལོ། །ང་རྒྱལ་ལས་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལྔ་སྟེ། དེ་ཙམ་ལྔ་ཞེས་པའོ། །དེ་ཙམ་ལྔ་ལས་འབྱུང་བ་ལྔ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ཡང་འབྱུང་བར་འདོད་པའོ། །ཡང་བློའི་དབང་པོ་ལྔ་སྟེ། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང་རེག་པ་སྟེ་ལུས་ཀྱི་བློ་དང་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ལས་ཀྱི་དབང་པོ་ལྔ་སྟེ། ལག་པ་དང༌། རྐང་བ་དང༌། ཁ་དང༌། སྐྲ་དང༌། ཕོ་དང་མོའི་དབང་པོའོ། །གཞན་ཡང་སེམས་མཉམ་པའི་དབང་པོ་སྟེ། དེ་ལ་ཡིད་ཅེས་ཀྱང་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པོ་འདིའི་རྩ་བ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ཡང་འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས། ཞེས་པ་ཞེས་བགྱི་བ་འདི་ནི་འདོད་པའོ། །རྡུལ་ཞེས་བགྱི་བ་འདི་ནི་ཞེ་སྡང་ངོ༌། །ནག་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་འདི་ནི་མ་རིག་པའོ། །གཽ་ཏ་མ་ཆོས་ཉི་ཤུ་ལྔ་པོ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལས་སྐྱེས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། བྲམ་ཟེ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འདི་དག་རྟག་པ་ཡིན་ནམ། མི་རྟག་པ་ཡིན། གསོལ་པ། གཽ་ཏམ་བདག་གི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟག་པ་ལགས་ཀྱི། ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བསྟན་བཅོས་དག་ལས་ནི། སྐྲ་ལས་ཀྱི་དབང་པོ་ཉིད་དུ་མ་གསུངས་ཏེ། གཞན་དུ་གསང་ཁུང་ཞེས་པ་སྟེ། བཤང་བའི་ལམ་ཉིད་ལས་ཀྱི་དབང་པོར་སྟོན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ནི་སྐྱེ་དགུ་སྐྱོང་བ་སྟེ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེས་གཞན་གྱི་དོན་གཙོ་བོར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་དྲུག་


DTG122_Page_0431
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྟན་པ་འཛིན་པ་སྟེ། སྙིང་རྗེས་མ་རུངས་པ་ཚར་གཅོད་པ་ན་དེ་དག་དང་རང་གི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྡེ་གཉིས་སུ་གཅོད་ཅིང་འཛིན་པ་དང༌། དེ་ནས་དེ་དག་ཚར་གཅོད་པའི་དོན་དུ་གཡུལ་ངོར་ཆས་པ་དང་འཐབ་པ་དང༌། །དུས་ལམ་བབ་པ་ན་རང་བཞིན་དུ་འཁོད་པ་དང༌། འཁོར་དང་རྫོང་ལ་ཞེན་པ་ན་དེ་དག་གཞོམ་པའི་ཐབས་ཤེས་པ་དང༌། ལེགས་པར་ཕེབས་པ་ན་འཇལ་སྡུམས་བྱེད་པ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་སྙིང་རྗེ་ཅན་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་དེ་འདྲ་བས་རང་གི་བསྟན་པ་འཛིན་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་པའོ། །ཁ་ཅིག་གི་ནི། དུས་ཀྱིས་འབྱུང་བ་རྣམས་འཇིག་ཅིང༌། །དུས་ཀྱིས་གཉིད་ལོགས་དཔར་བྱེད། །ཅེས་བསྟན་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་དུས་ཡིན་པར་མཐོང་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་གོ །ཁ་ཅིག་ནི་སྲིད་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ཚངས་པའི་དྲ་བས་ཞུས་པ་ལས། ལ་ལ་དག་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་རྟེན་འདི་ཉིད་ལ་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་མ་བསྒོམས་པར། རྩེ་དགའ་སྤྱད་པ་ཙམ་གྱིས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྟེན་དེ་ཉིད་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་དང༌། བཞི་པ་བསྒྲུབས་ཏེ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འདོད་པ་སྟེ། ལམ་དེ་འདྲ་བ་ནི་སྲིད་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལས་མ་འདས་པའོ། །ཡང་ལ་ལ་དག་སྲིད་པའི་བདེ་བ་མཐར་ཐུག་པ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འདོད་ཅིང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བིན་དའི་གནས་ནི་ཉམས་དགའ་བར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་གང་ཟག་གམ་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་མ་སྤངས་ལ། སྲིད་པ་མེད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འདོད་པའོ། །འདིར་སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་དཔལ་གྱིས་ནི་བྱེད་པ་པོའི་དུས་ཡིན་ཞེས་པ་སྲོག་རྩོལ་མཉམ་པར་སྦྱོར་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་གཏོགས་འདོད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། སྲོག་དང་སྲོག་མིན་དབུགས་མཉམ་ནས། །སྣ་ཡི་ནང་དུ་རྒྱུ་བར་ཏེ། །དབང་པོ་ཡིད་དང་བློ་ཡང་བསྡུམས། །ཐུག་པའི་ཐར་པ་གནས་པའོ། །ཞེས་བསྟན་པའོ། །སྲིད་པ་ཞེས་པ་ནི་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་ཐར་པར་འདོད་པ་སྟེ། གང་འདིར་རྟའི་མཆོད་སྦྱིན་གྱིས་ནི་མཐོ་རིས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། གོས་


DTG122_Page_0432
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྦྱིན་པས་ཉི་མ་དང་ལྷན་ཅིག་འགྲོགས་པ་དང༌། གསེར་དང་དངུལ་བྱིན་པས་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་བདུད་རྩི་ཞིང་ཚེའི་ཚད་ཀྱང་མཐའ་མེད་པའོ། །སྲིད་པ་མེད་པས་སོ་ཞེས་པ་ནི་ཁྲུས་དང་སྦྱིན་སྲེག་ལ་སོགས་པས་ཐར་པར་རྟོག་པའམ། གཞན་ཡང་གང་གཱ་དང་བྲ་ཡག་འདུས་པའམ། དེ་དག་དང་རྒྱ་མཚོ་འདུས་པའི་མཚམས་སུ་ལུས་དོར་བར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འདོད་པ་སྟེ། གང་གཱ་ཆུ་དང་དེ་བཞིན་མཆོད། །གང་གཱ་རྒྱ་མཚོ་འདྲེས་པར་ནི། །ཁྲུས་བྱེད་དེ་དག་མཐོ་རིས་འགྲོ། །ཤི་བ་དེ་དག་ཡང་སྲིད་མེད། །གཞན་ཡང༌། ཡིད་ལྟ་དཔའ་བོར་གནས་ཤིང་ནི། །རྣལ་འབྱོར་བརྩོན་པའི་འགྲོ་བ་གང༌། །གང་གཱ་ཡ་མུན་འདྲེས་པ་ལ། །སྲོག་འདོར་དེ་ཡི་འགྲོ་བདེ། །ནམ་ཞིག་དུས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས། །བཱ་རཱ་ཎ་སཱིར་གལ་ཏེ་འགྲོ། །རྡོ་བས་རྐང་པ་གཉིས་བཅག་སྟེ། །དེ་ཉིད་དུ་ནི་འཆི་བར་བྱ། །བྲམ་ཟེ་གསོད་ལ་སོགས་པའི་མི། །དེར་བཀྲུས་ནས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ། །གང་སྲིད་ཕྱེ་མ་ལེབ་རྣམས་ཀྱང༌། །ཤི་བ་གྲོལ་བར་གདོན་མི་ཟ། །ཞེས་རྟོག་པའོ། །སྲིད་པ་དང་སྲིད་པ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་དེ་དག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལྷ་ཆེན་པོ་སྟེ། དེའི་རང་བཞིན་ཤེས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། ལྷ་ཆེན་པོས་སྨྲས་པ། འཇིག་རྟེན་རྒྱུ་དང་མི་རྒྱུ་བ། །ཆང་འཐུང་ལ་སོགས་སྐྱོན་རྣམས་ཀྱིས། །མི་རིགས་པར་ནི་བྱས་ན་ཡང༌། །ཡང་དག་རིག་ཉིད་མི་དགོས་སོ། །ཚངས་སྤྱོད་སོགས་པས་ལུས་ལ་ནི། །གདུང་བར་ཅི་ཕྱིར་བྱ་ཞིག་གུ། །ཡོངས་ཤེས་པས་ནི་དེ་དག་གྲོལ། །ཞེས་པའོ། །སྲིད་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་མཐོང་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ཉིད་ཀྱི་ལུགས་ཏེ། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཀྱང༌། མྱ་ངན་འདས་པའི་མཐའ་གང་ཡིན། །འཁོར་བའི་མཐའ་ཡང་གང་ཡིན་པ། །དེ་གཉིས་བར་ན་ཅུང་ཟད་ཀྱང༌། །ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ཡོད་པ་མིན། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། ས་བཅུའི་མགོན་པོ་ཆེན་པོས་ཀྱང༌། །སྲིད་དང་ཞི་བ་མཉམ་ཉིད་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཁྱད་བར་དུ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བརྒྱད་པ་ལ། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རོ་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་ཤིང༌། རིམ་གྱིས་ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པར་བྱས་པས་མི་གནས་


DTG122_Page_0433
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཉིད་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་གསལ་བར་སྟོན་པའོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོའོ། །སོ་སོ་རང་གིས་འཕགས་པའི་ཆོས་ནི་རང་གི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དོ། །སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པ་སྣང་བ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བརྒྱད་པ་ལ་གནས་པ་ཡན་ཆད་ཀྱང༌། བྱ་བ་གང་དང་གང་བྱེད་པ་ན་དེའི་སེམས་དེ་དག་གིས་མི་འཕྲོགས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་མི་གཡེངས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །མཁས་པས་སྤངས་པ་ནི། དེ་དག་གིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། དེའི་ལམ་དང༌། ལམ་གྱི་ཡུལ་རྟག་པ་དང༌། ཆད་པ། ཡོང་བ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་བརྟགས་པ་ལ། སྔར་གསུངས་པའི་ཚད་མས་གནོད་པས་དེ་རྣམས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པ་དང༌། འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མེད་ཅིང༌། དེ་དག་གི་ལུགས་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་མེད་པའོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་འདྲ་བ་ནི་རང་གི་གཙུག་ལག་ལ་མོས་པ་སྟེ། གཞུང་ལུགས་ངན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་བརྟགས་པ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ཡང་ཡང་དག་པའི་རྒྱུ་མཚན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ན་འཁྲུལ་པའོ། །འོང་བ་དང་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །ཐབས་རྣམ་པར་སྤངས་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། གཞན་གྱི་ལུགས་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་གྲོལ་བའི་ཐབས་མེད་ཅེས་པའོ། །དུ་མར་ཐ་དང་བྲལ་བར་སྣང༌། །ཞེས་པ་ནི། དེ་དག་གི་ཚུལ་ལུགས་ཐ་དད་པ་དུ་མར་བརྟགས་ཤིང་སྤང་བྱ་དང་བྲལ་བར་སྣང་མོད་ཀྱི། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར་ཐར་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཡངས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ཐེ་ཚོམ་གྱི་འཛེར་དོག་མེད་པའོ། །ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་རྣམ་རྟོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བས་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །བག་ཆགས་དག་གི་མེ་ལོང་ལ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་བག་ཆགས་དང་ལྡན་པའི་ཀུན་གཞིའི་མེ་ལོང་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ལྟར་


DTG122_Page_0434
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྣང་བ་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ལ། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མི་ཤེས་པས་གཟུང་འཛིན་གྱི་དངོས་པོར་རྟོག་པ་གཉིས་སྐྱེ་བའོ། །མིང་དང་འདུ་ཤེས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་མིང་དང་མཚན་མར་སྣང་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་སྣ་ཚོགས་སུ་བརྟགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མདོ་སྡེ་དེ་དང་དེ་དག་ལས་བཤད་དེ། དེ་ཡང་མིང་དང་བརྗོད་པ་ལས་མ་གཏོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་ཐ་དད་པ་རིག་ཅིང་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ནི་མེད་ཅེས་པའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་མཐར་ཐུག་གི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་བཟོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ཟབ་མོ་བསྟན་པ་ལ་མི་སྐྲག་ཅིང་གཏིང་ཚུགས་པར་འགྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུའོ། །ཚིག་ངེས་པ་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའི་སྒྲ་སྟེ། སྒྲ་དེའི་དོན་ཕྱོགས་རེར་བརྟགས་པ་དེ་རྣམས་ལས་གང་ཞིག་ལགས་ཞེས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གལ་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། དེ་ཉིད་མི་རྟག་པའི་དངོས་པོར་ཡང་འགྱུར་ན། དེ་འདྲ་བ་ནི་ཚད་མས་གནོད་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་མི་འཐད་ལ། དེ་ལྟར་ཚད་མས་གནོད་པ་བཞིན་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་ན། འབྲས་བུའོ་ཅོག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་སྟེ་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་མ་བྱས་པ་ཡིན་ན་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པས་དེའི་དོན་དུ་ཚོགས་སོགས་པ་ཡང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐར་ལྷུང་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དེའི་དོན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་རྣམས་ལ་རག་ལུས་ཏེ་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། དོན་དམ་པར་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཟུང་འཇུག་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གང་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེའི་རང་བཞིན་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་རྒྱུ་འབྲས་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའོ། །མཐའ་བཞིའི་ཕྱི་རོལ་ནི་དེ་རྣམས་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་བྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ཚིག་ཙམ་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་


DTG122_Page_0435
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་དོན་དམ་པར་བསམས་ན་ཚིག་ཙམ་ཡིན་གྱི། དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་དོན་གཞན་གྲུབ་པ་མེད་པའོ། །ཚིག་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་ལས་རང་བཞིན་གྲུབ་པ་མེད་ཅེས་སྔར་བསྟན་ནོ། །གལ་ཏེ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཐར་ལྟུང་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྟོག་པའི་གཟུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་པའི་སྒྲའི་དོན་ཉིད་ཡིན་གྱི། དེའི་རང་བཞིན་བློའི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ནི་མཐའ་བཞིར་ལྷུང་བ་མ་ཡིན་པའོ། །མཁས་པ་རྣམས་ལ་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ཡོད་པའི་སྒྲོ་འདོགས་རྣམ་པར་བཀག་པ་ལས་མ་གཏོགས་པ་ཚད་མའི་བློ་ཡིས་འདི་དང་འདི་འདྲའོ་ཞེས་ཡུལ་དུ་བྱར་མེད་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེའི་རང་བཞིན་ཅན་གཞན་ལ་སྦྱར་བར་གསུངས་ཏེ། དེའི་དོན་ཡང་ཇི་ལྟར་སྣང་ཞིང་མྱོང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པར་བརྟགས་པའི་བདག་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་བདག་མེད་པའི་དོན་ཡིན་གྱི། སྣང་བ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སྣང་བ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དོན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་མེད་པའི་དོན་ཡིན་ཞེས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་རྟ་དང་བ་ལང་གི་དངོས་པོ་ནི་ཕན་ཚུན་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་གཅིག་མ་ཡིན་ལ། རང་རང་གི་ངོ་བོར་གྲུབ་བཞིན་དུ་སྣང་ཞིང་མྱོང་བའི་ཆོས་དང༌། བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཕན་ཚུན་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་གཅིག་མ་ཡིན་ལ། སྣང་བ་ཙམ་པོ་རང་གི་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཅན་ཉིད་དགག་བྱ་མ་ཡིན་པར་སྔར་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས། གཟུགས་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་པོས་སྟོང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཞན་ཡང༌། གཟུགས་ནི་གཞིག་ཅིང་གཞོམ་དུ་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ཡང་གཟུགས་སམ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་སྣང་བ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་ངོ་བོ་བདེན་པར་བརྟགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་ཀྱི། དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་གྱིས་སྟོང་པ་རང་སེལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཚད་མ་ལ་སོགས་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་པ་ནི་བརྟགས་པའི་བདག་གིས་སྟོང་པའི་དངོས་པོ་སྟེ།


DTG122_Page_0436
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྣང་ཚོད་ཙམ་དུ་དངོས་པོར་གྲུབ་པའོ། །དེ་བས་ན་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྣང་ཞིང་མྱོང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་དེ་བས་ན། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་ལ་སོགས་པར་རྟོག་ཅིང་བརྟགས་པ་ཉིད་དགག་བྱའི་རང་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས། དེ་འདྲ་བའི་བདག་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བློ་ལ་སྣང་བ། སྣང་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པའི་སྒོ་ནས་བདག་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྟོག་པའི་གཟུང་བ་དེ་ལ་སྣང་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་སྣང་ཚོད་ཙམ་དུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་སྒྲ་འཇུག་པ་ཉིད་ཕྱིར། །ཡོད་ཅེས་ཐ་སྙད་རྟེན་པར་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པ་དང༌། སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་དོན་སྤངས་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཆོས་ཅན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དེ་ཉིད་དགག་བྱ་གང་གིས་དབེན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྟག་པ་དང་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པར་བྱིས་པས་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་དབེན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གོ་བར་ཟད་དོ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐབས་སུ་བབ་པའི་དོན་ཉིད་གསལ་བར་གསུངས་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གཅིག་དང་ཐ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་གྲོལ་བ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་པའོ། །རྣམ་པར་གཞག་པ་ཙམ་དུ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་བསྡུས་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །གཉིས་ཡོད་ན་ཞེས་པ་ནི་བདེན་པའི་དངོས་པོ་གཉིས་ཡོད་ན་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་འདྲ་བས་ན། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་རིང་བ་དང་ཐུང་དུ་ལ་སོགས་པ་ཕན་ཚུན་ལྡོག་པའི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཡང་ཐར་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐ་དད་ན་ཐར་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལས་འདས་པ་ཡིན་ལ་དེ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལོག་པ་ན། དེ་འདྲ་བའི་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ནས་ཐར་པ་དང་གཅིག་ན་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་


DTG122_Page_0437
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅན་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འདོད་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། རྣལ་འབྱོར་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་པ་དང་སྤངས་པ་མི་འདྲ་བའི་བྱེ་བྲག་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་མེད་ཅེས་པ་ནི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་དམིགས་པའོ། །ཚད་མ་དང་དབང་པོ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱི་དང༌། དབང་པོའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའོ། །ཕུང་པོར་བརྟེན་ནས་ཅེས་པ་ནི་དེ་རྒྱུར་བྱས་པའམ། བློའི་མདུན་དུ་བྱས་པའོ། །ཕུང་པོ་མ་ཡིན་ཕུང་དང་མིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ཕུང་པོའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་དང་འབྲེལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། གཞན་ཐ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་གྱི་ངོ་བོར་འདྲེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་རྣམས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ཇི་ལྟར་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་སྣང་བ་རྟོག་པའི་གཟུང་བ་དེ་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་སྣང་ཚོད་དུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །ཡོད་པའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕན་ཚུན་ལྡོག་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བརྟགས་པའི་ཐ་དད་པ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པའོ། །སྒྲ་ཙམ་ལ་འཇུག་པ་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པ་ནི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་མཚན་མར་འཛིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་པ་ནི་མཐའ་གཉིས་སུ་ལྟུང་བས་བདག་ཉིད་ཀྱང་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་བདེ་འགྲོ་དང་ཐར་པ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། བྱིས་པ་གཞན་ཡང་ཉམས་པར་བྱེད་པས་ན་རླག་པར་བྱེད་ཅེས་པའོ། །ཉེས་པ་ཀུན་ལས་གྲོལ་བ་ནི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་མ་ཡིན་པ་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་དབུ་མའོ། །དེ་འདྲ་བར་རྟོགས་པ་ནི་འདྲེན་པ་དག་ལ་མི་སྨོད་ཅིང་གུས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལས་གཞན་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་འཛིན་པ་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཆད་པར་ལྟ་བའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་སྨོད་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དོན་དང་ལྡན་པའི་མཚན་གྱི་རྣམ་གྲངས་སྟོན་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི། རྟག་ཏུ་སྐྱེ་མེད་ཆོས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་དང་འདྲ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །དེ་ལྟར་གསུངས་པའི་དོན་དེ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་པ་རི་བོང་གི་རྭ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། དེས་


DTG122_Page_0438
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྒྱུ་མ་སྟོན་པའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་གཅིག་ལགས། དེ་ལ་ཕྱོགས་དང་པོ་ལྟར་ན། ཆོས་རྣམས་ཀུན་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་དང་འདྲ། །ཞེས་གསུངས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་དེའི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་པའི་ཆོས་ཅན་དགག་གཞི་སྨོས་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། དེ་འདྲ་བའི་གཞི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མ་གྲུབ་པས། དེ་ལ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཀག་པའི་ཆོས་དང་འབྲལ་བ་རྟོགས་པ་མི་འཐད་དེ། ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་པོ་འགོག་བ་རང་སེལ་བ་ཉིད་མི་འཐད་པར་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །འདིར་ཚིག་གི་དོན་བསྟན་པ་ལ་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་གྲངས་ནི་ཡེ་ཤེས་སྒྱུ་མ་ཙམ་དུ་སྟོན་པའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ཕྱོགས་མི་མཐོང་བ་ནི་བློའི་མདུན་དུ་མ་བྱས་ཤིང་སྣང་ཚོད་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པའོ། །མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་སྨོས་པ་མི་འཐད་པའོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་མ་སྐྱེས་ཞེས་སྟོན་པའི་སྐབས་སུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་སྐྱེ་བ་བཀག་པའི་རྟེན་སྨོས་པ་མི་འཐད་དོ། །ཆོས་ལ་ལ་ཞིག་གི་ཞེས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །ལན་གྱི་དོན་བརྟག་པའི་ཕྱོགས་དང་པོ་ཁས་མི་ལེན་ལ། འོན་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་དོན་དམ་པར་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡེ་ཤེས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པའོ། །སྨོས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཅེས་པ་ནི་སྐྱེ་འགག་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་མེད་པར་དེའི་རྟེན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་སྨོས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དོན་མེད་པ་ནི་དོན་མི་བདེན་པའོ། །ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ས་བདུན་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་རིགས་ཙམ་མངོན་དུ་མ་བྱས་ཤིང་དབང་པོ་རྟུལ་བས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་རྟོགས་པས་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་བའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་དེ་ཉིད་དཔེའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་བརྒྱ་བྱིན་དང་དབང་པོ་དང༌།


DTG122_Page_0439
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྲོང་ཁྱེར་འཇིག་ཅེས་པ་ནི། ལྷའི་དབང་པོའི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལག་པ་དང་བྱེད་པ་དང་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱང་ངོ༌། །ཡང་ལུས་དང་འདུས་པ་དང༌། གཟུགས་རྣམས་ནི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུས་དང༌། གནས་དང༌། ནོར་འཛིན་ཀྱང་དོ། །ཡང་ནམ་མཁའ་དང༌། གོ་འབྱེད་པ་དང༌། འོད་རྒྱུ་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་རེ་རེ་ལ་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཚིག་མང་པོ་འཇུག་པ་ལྟར་ཞེས་པའོ། །རང་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་དོན་དང་མི་ལྡན་པའི་མིང་སྒྲ་བཤད་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །ད་བཞིན་དུ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ང་ཡང་མི་མཇེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་པ་སྟེ། གླིང་བཞི་དང་ནི་ཉི་ཟླ་དང༌། །རི་རབ་དང་ནི་འདོད་ལྷ་དང༌། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་སྟོང་ལ་ནི། །སྟོང་ནི་སྤྱི་ཕུད་ཡིན་པར་འདོད། །དེ་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་གཉིས་པ། །བར་མའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཡིན་ནོ། །དེ་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་གསུམ་སྟེ། །མཉམ་དུ་འཇིག་ཅིང་འབྱུང་བ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རང་རང་གི་སེམས་ཉིད་དེ་ལྟར་སྣང་བའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱང་རུང་སྟེ། དེ་རྣམས་སུ་མིང་གྲངས་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་གསུམ་དུ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣ་ལམ་དུ་གྲགས་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཇི་ལྟར་འདུལ་བར་འགྱུར་བའི་སྐུ་དང་གསུང་སྣ་ཚོགས་སུ་བསྟན་པས་མཚན་ཀྱང་སྣ་ཚོགས་སུ་གྲགས་པའོ། །དེ་ལ་གྲངས་མེད་པ་ནི་གནས་གཞན་དྲུག་ཅུ་ལས་འདས་པའོ། །དེ་འདྲ་བ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་གསུམ་ཞེས་པ་སྟེ་མཚོན་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སུ་མི་ཤེས་པ་ནི་རང་རང་སོ་སོ་ལ་གྲགས་པས་ཕན་ཚུན་མི་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་རང་བྱུང་བ་ནི་སྲིད་པ་ཐ་མའི་གནས་སྐབས་ན་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ལ་མི་ལྟོས་པའོ། །འདྲེན་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འདྲེན་པ་སྟེ། གོང་ནས་གོང་གི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་བའོ། །ཁྱུ་མཆོག་དང་འདྲ་བས་ཁྱུ་མཆོག་གོ །ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་འདུལ་བ་རྣམས་ལ་དེ་འདྲ་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པས་དེ་རྣམས་ཀྱི་མིང་དུ་གྲགས་པའོ། །གཞན་ལ་ལས་ནི་ཞེས་པ་ལ་གདུལ་བྱ་རྒྱུད་སྨིན་པ་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངའི་རང་བཞིན་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ་ཞེས་པ་


DTG122_Page_0440
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་དེ་རྣམས་ལ་དོན་དམ་པའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་འདི་རྣམས་སུ་གྲགས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་ལས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་བསྟན་ཅིང་སྟོན་པ་ཡིན་ཞེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ལམ་དང༌། བདེན་པ་རྣམས་སྟོན་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཞུགས་པ་ཡང་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་ཏུ་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་མེད་པའོ། །རི་མོར་བྱེད་པ་ནི་གཞན་ལས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིམ་གྲོར་བྱེད་པའོ། །མཆོད་པ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་བསྒྲུབ་པའི་མཆོད་པའོ། །ཚིག་གི་དོན་དང་ངེས་པའི་ཚིག་ནི་དོན་གང་ལ་བརྡར་བྱས་པའི་དོན་དང༌། སྐྲ་བཤད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །མིང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་དོན་གྱི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་མིང་མི་འདྲ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་སྒྲར་བཤད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་ལྡན་པའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཉིད་དུ་མི་ཤེས་པའོ། །བཤད་པའི་སྒྲ་དང་བརྗོད་པ་ནི་རྗོད་བྱེད་དང་བརྗོད་བྱའོ། །རང་གི་ཚུལ་སོ་སོར་འཇོག་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པའི་གནས་ཟབ་མོ་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་དབུ་མའི་དོན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་སྐྱེས་བུ་བླུན་པོས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་གྱི་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་དོན་ལྷག་མ་དང་བཅས་ཏེ་རྒྱས་པར་སྟོན་པ་ལས་དང་པོར་རེ་ཞིག་གཞན་དག་དོན་སྣ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ནི་ངག་ཏུ་ལྷུང་བ་ཡི་གེའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སྒྲའི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དོན་དང་སྒྲ་ལ་ཐ་དད་མེད་པར་འདོད་པ་འགོག་པའོ། །དོན་ལ་ལུས་མེད་ཅེས་པ་ནི་ཡི་གེའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སྒྲ་ལས་མ་གཏོགས་པ། ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཐ་དད་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་སྒྲའི་རང་བཞིན་ཀུན་རྫོབ་པ་དང༌། དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་ལུགས་མི་ཤེས་པས། ཇི་ལྟར་སྒྲ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་སྐྱེས་བུའི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་དང༌། གནས་དང་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་སྐྱེ་ཞིང༌། དེ་དག་ལོག་པ་ན་འཇིག་པར་འགྱུར་གྱི་དོན་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པའི་འགལ་བ་ཉིད་མི་ཤེས་པས་དེ་དག་གཅིག་ཏུ་རྟོག་སྟེ། དེ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་འགལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །གཞན་ཡང་བདག་ཏུ་ལྷུང་བའི་སྒྲ་ནི་ཡི་གེ་རེ་རེ་བ་འམ་དུ་མ་འདུས་པ་སྟེ། ཡི་གེར་ལྟུང་བ་


DTG122_Page_0441
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ལ། དོན་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ཡང་དེ་དག་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་འགལ་ལོ། །ཡང་སྒྲ་ནི་སྨྲ་བ་པོ་ཁའི་སྒོ་དང་ཉེ་འཁོར་ན་གནས་བས་དེ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་དོན་ཡང་དེ་ལྟར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་མེ་ཞེས་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་ཚེ། སྨྲ་བ་པོའི་ཁ་ཚིག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་འདྲ་བའི་སྒྲ་ནི་ཉན་པ་པོ་རྣ་བའི་དབང་པོ་དང༌། དེའི་ཉེ་འཁོར་དག་ན་གནས་པས། དེ་དག་གི་རྣ་བའི་དབང་པོ་ཚིག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཀྱང་ཤྲཱི་ཀཱ་ལ་ཙཀྲའི་འགྲེལ་པ་ལས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་དོན་ནི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་ལུས་མེད་ཅེས་པ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་ན་སྒྲ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟར་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་རང་བཞིན་ལ། གཅིག་གི་དངོས་པོ་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་ཤིན་ཏུ་གསལ་ལོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཡི་གེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་གྱི་ཚིག་དང་སྦྱར་བ་ཉིད་དངོས་སུ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ཡི་གེར་ལྷུང་བས་ཆོས་མི་སྟོན་ཞེས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཡི་གེ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འཐད་པའམ། དོན་དམ་པར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཆོས་ལ་ཡི་གེ་མེད་པ་སྟེ། སྔར་བཤད་པ་ལྟར་དེ་ཡི་གེའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའོ། །ཡི་གེའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སྒྲ་དང་འདྲེས་ཤིང་གཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ། ཡི་གེར་ལྷུང་བའི་སྒྲ་ཡིས་ཆོས་འཆད་པར་འདོད་པ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་སྒྲ་དང་དོན་འདྲེས་ཤིང་གཅིག་པར་འདོད་པས་འཁྱལ་བ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉིད་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེ་འདྲ་བའི་དོན་དམ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས། ང་དང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དག་གིས་ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་མ་བཤད། འཆད་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་སྟེ། འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་དོན་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དོན་དང་མི་ལྡན་པར་ཡང་མི་འཆད་ཅེས་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཉིད་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པ་སྟོན་ཏེ། དེའི་དོན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་དང༌། ཡི་གེའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སྒྲ་ཡིས་


DTG122_Page_0442
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་འཆད་པར་སྣང་བ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་ཡོད་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་མ་བཤད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་གྱི། སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་བཤད་པ་ཡང༌། དོན་དང་མི་ལྡན་པར་མི་འཆད་དེ། དེ་ལྟར་ས་བཅུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཡི་གེའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སྒྲ་ཡིས་ཆོས་སྟོན་པར་སྣང་བ་ལས་དོན་ཇི་ལྟ་བར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་འཆར་ཞིང་དེ་འདྲ་བའི་སྒྲ་དོན་དང་ལྡན་ཞེས་པའོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གནས་མ་གྱུར་པ་རྣམས་ནི་དེ་འདྲ་བའི་སྒྲ་རུ་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་དང་འདྲེས་པ་དོན་སྤྱིའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་བྱུང་བ་ན། དེ་ཉིད་རྟོགས་བྱའི་དོན་གྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་ཞེན་ནས་དེ་ལ་འཇུག་ཅིང་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྒྲའི་དངོས་ཀྱི་དོན་མི་བདེན་ཀྱང་ཞེན་པར་བྱས་པའི་དོན་བདེན་པས་དོན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་གྱི་མི་ལྡན་པར་མི་འཆད་ཅེས་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཟུང་ཞེས་པ་ནི་རྟོག་པའི་སྣང་བ་ལ་དོན་ཉིད་དུ་བདག་གིར་བྱས་པའོ། །དེ་འདྲ་བའི་ཆོས་བསྟན་པ་ཀུན་རྫོབ་པ་དེ་ཡང་མེད་ན་ནི་བསྟན་པ་འཇིག་པར་འགྱུར་ཏེ། བསྟན་པ་ཞིག་ན་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་མེད་པས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་དག་མེད་ན་ཡང་སུ་ལ་ཅི་ཞིག་བཤད་དེ་བསྟན་པ་འཇིག་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །ཚིག་གི་ཚུལ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་བྱ་མེད་ན་སྒོ་ང་མི་འབྱུང་ལ། སྒོ་ང་མེད་པར་ཡང་བྱ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པ་དང་མཚུངས་སོ། །དེས་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཉེ་བར་གདམས་པ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་དེ་འདྲ་བའི་བཤད་པའི་ཚུལ་འཐད་ཅིང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཕྱི་རོལ་ལ་མ་ཤེས་བའི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་མི་འཐད་ཅིང༌། གཞན་ཡང་དོན་དང་འདྲེས་པའི་བརྗོད་པ་མི་འཐད་པས་བཤད་པ་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་མ་ཆགས་བར་བྱ་ཞིང༌། དེའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞེས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བཤད་པའི་བརྗོད་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཁྱད་པར་དུ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་གང་ཟག་དང༌། །ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་མ་བཤད་ཅེས་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་


DTG122_Page_0443
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་བཞིན་དུ་ཞུགས་པས་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་དོན་ནི་འགའ་ཞིག་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་དངོས་པོར་ཞེན་པས་དེ་དག་གི་སྐྲག་པ་སྤང་བའི་དོན་དུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་བརྗོད་ཅིང༌། ཡང་དངོས་པོར་ཞེན་པ་སྤངས་པའམ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པས་འདུལ་བར་གྱུར་པའི་གང་ཟག་འགའ་ཞིག་གི་དོན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་བརྗོད་ལ། བཤད་པའི་སྒྲ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་པའི་ཕྱིར་ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་མ་བཤད་ཅེས་གསུངས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་དོན་དུ་ཞེན་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ། །ང་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་འཆད་དེ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཟློག་ཅེས་པ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་ཡི་གེའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སྒྲ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྣ་ཚོགས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་ཞིང་སྒྲོ་འདོགས་པ་མེད་ཅིང༌། རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མང་པོ་ལོག་པ་སྟེ། ཁྱད་པར་དུས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་གིས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡི་གེའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་གསུང་གིས་རྐྱེན་བྱས་ནས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཡང་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་འདྲ་བའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་གསུང་ཡང་མེད་ལ་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཡང་རྟོགས་བྱའི་དོན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་འདྲ་བ་བཟློག་པའི་དོན་དུ། ང་ཡིས་ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་མ་བཤད་ཅེས་གསུངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་དེ་འདྲ་བའི་སྒྲ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་གནས་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པའི་གེགས་ཡིན་པས་དེ་འདྲ་བ་བཟློག་པའི་དོན་དུ་བསྟན་གྱི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བརྗོད་པ་གཞན་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་གདུལ་བྱའི་བསམ་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ་བརྗོད་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་གདམས་པའོ། །དོན་ལ་བརྟན་པར་བྱའི་ཡི་གེ་ལ་བརྟན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་དོན་གང་ལ་དགོངས་ཏེ་བཤད་བའི་དགོངས་དོན་རིགས་པས་འཐད་པའི་དོན་ཉིད་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱའི། ཡི་གེའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་


DTG122_Page_0444
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྒྲ་ཡིས་དངོས་སུ་བརྗོད་པའི་དོན་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་མི་བྱ་ཞེས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། སྒྲ་དེ་ལ་ནི་གང་ཆགས་པ། དགོངས་ཏེ་བཤད་པ་མི་ཤེས་སོ། །ཞེས་བ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་དོན་དུ་མངོན་བར་ཞེན་པ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་དང་སྐུར་འདེབས་ཀྱི་མཐའ་གཉིས་ཀྱི་ལྟ་བར་ལྷུང་བས་བདག་ཉིད་ཀྱང་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་དབུ་མའི་དོན་གྱི་རྟོགས་པ་ལས་ཉམས་པར་བྱེད་ཅིང༌། གཞན་གྱིས་ཀྱང་དེ་འདྲ་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཚིག་དང་ངེས་པའི་སྒྲ་ནི་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚིག་གི་རྣམ་གྲངས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །རང་གི་ཕྱོགས་ཞེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་དོན་དུ་བཟུང་ནས་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལྟ་བའི་ཕྱོགས་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་ལྟ་བའི་ཕྱོགས་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་ཏེ། ཚིག་གི་དོན་ནི་ཕལ་ཆེར་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །ཡང་དག་པ་མཚན་མ་མེད་པའི་བདེ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་ཅིང་ཟག་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །དེ་འདྲ་བའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་ན། དེ་ལས་ངེས་པར་ལེགས་པའི་ཐབས་རྣམས་འབྱུང་བས་དེ་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་འབྱུང་ཞེས་པའོ། །ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ནི་དེ་ལས་མི་ཉམས་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བཟུང་བ་ནི་ངན་འགྲོ་དང་སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྐྱོབ་ཅིང༌། དེ་འདྲ་བའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཐོབ་པས་ཀྱང་དམ་པའི་ཆོས་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བྱ་ལས་སྒོ་ངར་འགྱུར་ཞིང༌། སྒོ་ང་ལས་ཀྱང་བྱ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་དང་མཚུངས་པའོ། །སྐྱེ་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །གཟུགས་དང་ཆ་བྱད་ཅེས་པ་ལ་གཟུགས་ནི་འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གཟུགས་སོ། །ཆ་བྱད་ནི་གདུལ་བྱ་ཇི་ལྟར་འདུལ་བར་འགྱུར་བའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆ་བྱད་སྣ་ཚོགས་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཆ་བྱད་རྟོགས་ཞེས་འོག་མ་དང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། གང་གིས་འདུལ་


DTG122_Page_0445
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་འགྱུར་བའི་ཆ་བྱད་དུ་སྟོན་པའི་མཁྱེན་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཆོས་སྟོན་ཞེས་པ་ནི་གདུལ་བྱའི་ཁམས་དང༌། དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུའོ། །དེ་ལ་གང་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་ལ་ནི། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྣམས་སྟོན་ཏེ། སོ་སོའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་འདྲ་བའི་ཟབ་མོའི་དོན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ། ཡི་གེ་དང་འབྲེལ་པའི་སྒྲོ་བཏགས་སྤྱིའི་རྣམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་དོན་དུ་ཆགས་པ་ལ་མཁས་པར་མི་བྱ་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པར་མི་བྱ་བའོ། །འདིར་དཔེའི་དོན་ནི་ལ་ལས་བྱིས་པ་གཞོན་ནུ་རྣམས་ལ་སོར་མོའི་རྩེ་མོས་ནམ་མཁའི་ཟླ་བ་བསྟན་པ་ན། གཞོན་ནུ་དེ་སོར་མོའི་རྩེ་མོ་ཉིད་ལ་ལྟ་ཞིང་ཞེན་པར་འགྱུར་གྱི། དེས་མཚོན་པར་བྱ་བའི་ཟླ་བ་མི་མཐོང་བ་ལྟ་བུར་ཚིག་གིས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དོན་གྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མི་རྟོགས་པར་སྒྲ་དང་འདྲེས་པའི་སྤྱིའི་རྣམ་པ་ལ་རྟོག་ཅིང་ཞེན་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན། དགོངས་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་གིས་བརྒྱུད་ནས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དགོངས་དོན་ཟབ་མོ་ལ་མི་ལྟ་བར་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་དོན་ལ་ཆགས་ཤིང་ལྟ་བར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །བྱིས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ལྟ་བུར་ཞེས་པ་ནི་བྱིས་པ་གཞོན་ནུ་ལྟ་བུར་ཞེས་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་འདྲ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་ཞིང་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེས་པའོ། །དེ་སྨྱོན་པར་བརྟགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ནི་ཟས་སྐོམ་རྣམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་གཡོས་སུ་མ་བྱས་པར་ཟོས་ན་ནད་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་ལོག་པའི་ལམ་རྟོགས་པར་སླ་བ་ཉིད་ཀྱང་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་སྨྱོན་པ་དང་འདྲ་ཞེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པའི་དགོངས་དོན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པར་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་ཏེ་དགོངས་དོན་ལེགས་པར་རྟོགས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་དོ་ཞེས་སྐུར་པའི་མཐར་འགྱུར་བས་མཛེས་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་དོན་ཟབ་མོ་རྟོགས་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །རབ་ཏུ་དབེན་ཞེས་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བའོ། །


DTG122_Page_0446
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྒྲ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་འབྲེལ་ཞེས་པ་རྟོག་པས་བརྟགས་ཤིང་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའོ། །དེས་ཀྱང་འཁོར་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། རྣམ་རྟོག་མ་རིག་ཆེན་པོ་སྟེ། །འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོར་ལྟུང་བར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་གྱི་རྟོགས་པ་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཐོབ་ཅེ་ན། མང་དུ་ཐོས་པ་ལས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཐོས་པས་ཤེས་རབ་ཀུན་དུ་འཕེལ། །ཐོས་པས་ལྟ་བ་དྲང་པོར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མང་དུ་ཐོས་པས་ཡང་དངོས་སམ་བརྒྱུད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྒྲ་ཡིས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དོན་ལ་མཁས་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། སྒྲ་བརྗོད་པའི་བྱེ་བྲག་ལ་མཁས་པ་ཙམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་སྨྲ་བ་ནི་གྲུབ་མཐའ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཐམས་ཅད་དེ། དེ་དག་དང་མ་འདྲེས་པར་ལྟ་བ་ནི་དོན་ལ་མཁས་པ་སྟེ། རང་དང་གཞན་མཐའ་གཉིས་ཀྱི་ལྟ་བར་མི་ལྟུང་བའོ། །དོན་འདོད་པས་དེ་དག་ལ་བརྟེན་པར་བྱ་ཞེས་པ་ནི་དོན་གྱི་རྟོགས་པ་མཐར་ཐུག་པ་འདོད་པས་དེའི་ཐབས་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་དོན་གྱི་རྟོགས་པ་ལས་ཉམས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔར་གྱི་ཕྱི་རོལ་པ་དང་མཚུངས་པར་བརྩད་བ་ཉིད་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་སྟོན་ཏེ། དེའི་དོན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་འགགས་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་ཅིང༌། དེ་ལས་གཞན་ཕྱི་དང་ནང་གི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་ལ། ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་དབང་ཕྱུག་དང༌། གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དང༌། རྣམ་འགྱུར་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་རྣམས་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་འགགས་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་ཅིང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པས་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །བྱེད་པ་དང་རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་ཞེས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་དང་མ་རིག་པ་ཉིད་ལ་བྱ་བའམ། རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བློ་དབང་ཕྱུག་གི་འདོད་པ་དང༌། རྡུལ་ཕྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་ལས་འགྲོ་བ་རྣམས་འབྱུང་བར་བརྗོད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ཏོ་ཞེས་བགྱི་བར་ཕྱི་རོལ་པ་དང་མི་མཐུན་པར་མིང་གི་བྱེ་བྲག་གཞན་བཏགས་པ་སྟེ།


DTG122_Page_0447
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྡུལ་ཕྲ་མོ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྒྱུ་ཉིད་གསལ་བར་སྟོན་པ་སྟེ། རྫས་རགས་བ་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་རྡུལ་ཕྲ་མོར་འདོད་པའོ། །སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་ནི་ཚངས་པ་སྟེ། དེ་ལས་ཐམས་ཅད་བྱུང་བར་འདོད་པའོ། །སོགས་པ་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་དུས་རྟག་པར་རྒྱུར་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གལ་ཏེ་རྫས་དགུ་ལ་མི་རྟག་པའི་རྫས་འབྱུང་བ་བཞི་རྣམས་མ་སྐྱེས་མ་འགགས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། རགས་པའི་རྫས་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། རྡུལ་ཕྲ་མོའི་རྫས་རྟག་པས་མ་སྐྱེས་མ་འགགས་ཞེས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བས་མ་སྐྱེས་མ་འགགས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པས། ཕྱི་རོལ་པ་དང་མི་མཚུངས་སོ་སྙམ་དུ་དོགས་ན། མཚུངས་པ་ཉིད་དེ་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་མི་འཇིག་པས་ན་མི་སྐྱེ་མི་འགག་པར་འདོད་དེ། འབྱུང་བ་དེ་དག་གི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་གྱུར་ཀྱང༌། འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕྱིའི་འབྱུང་བ་ནི་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་པས་མི་སྐྱེ་མི་འགག་ཅིང་འགྱུར་བ་མེད་ལ། དེ་དག་འགྱུར་བར་སྣང་བ་ནི་དེ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གསུངས་ལ། མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་དེའི་རང་བཞིན་འགྱུར་བར་སྣང་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བརྟགས་ཤིང་བཞག་སྟེ། དེས་ན་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པ་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་ཤིང་གོམས་པས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་ལ། དེ་ནི་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཁྱད་པར་མེད་པས་དེ་རྣམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བའོ། །ཡང་ན་ཚིག་གི་དོན་ནི། རྟག་ཏུ་སྐྱེ་མེད་ཆོས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། །ཞེས་གསུངས་པས་དེ་འདྲ་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། དེ་ནི་དབང་ཕྱུག་དང་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་ལ་ཡང་ཁྱད་པར་མེད་པས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟར་འདོད་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་


DTG122_Page_0448
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་མང་པོ་འབྱུང་བ་ནི་གནས་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་བས་སོ། །འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པས་རྒྱུ་འབྲས་ཡོད་པ་དང༌། ཡང་ཆོས་འགའ་ཞིག་མ་སྐྱེས་པ་མ་འགགས་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལས་འདས་པའོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་དེ་ལྟར་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་རྒྱུ་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་མི་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་རྟག་པ་ཐེར་ཟུག་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ཅིང་རྟེན་འབྲེལ་ཡང་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྣང་བ་དང་གཟུང་བ་དང་མི་སྣང་བ་དང་གཟུང་དུ་མེད་ཅེས་ཚིག་སོ་སོར་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། བློ་འཁྲུལ་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ་སྣང་ཞིང་གཟུང་བ་དང་མ་འཁྲུལ་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ་དེ་ལས་བཟློག་པའོ། །འཇིག་རྟེན་རང་ལ་གནས་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཉིད་རིག་པའི་སྐད་ཅིག་མ། རང་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་གནས་ཤིང་ཕྱི་རོལ་པས་བརྟགས་པའི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང༌། བྱེད་པ་ཐ་དད་ཀྱི་ངོ་བོ་མེད་ཅེས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ། །མི་གནས་བྱ་བ་ག་ལ་ཡོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དོན་དམ་ནི་རང་གི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་ཤིང་ཤིན་དུ་ཡང་བྱ་བ་མེད་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ནི་ཞེས་པ་བྱིས་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་མྱོས་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དགེ་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་ལམ་གྱི་དུས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། འབྲས་བུའི་དུས་ན་སྡུག་བསྔལ་དང་འཚེ་བ་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པ་གནས་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་གནས་ལུགས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའོ། །སྔར་དྲངས་པ་ཞེས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གནས་གྱུར་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའོ། །ཚིག་གི་དོན་གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་གྱི་དོན་དེ་ཉིད་ལྷག་མ་དང་བཅས་ཏེ་བསྡུས་ནས་སྟོན་པ་ལས་དང་པོར་རེ་ཞིག་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། སྒྱུ་མའི་དཔེ་བརྒྱད་དང་འདྲ་བར་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་ཤིང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐྱེ་བར་སྣང་བ་མ་འགགས་པས་ཏེ། རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དོན་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མེད་པ་ཡི་དངོས་པོ་ཡོད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱི་


DTG122_Page_0449
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རོལ་པས་འདོད་པའི་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་མེད་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཚུལ་ལུགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བདག་ལ་གསུངས་ཞེས་པའོ། །འདུས་པ་དག་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེའི་དོན་གསལ་བར་སྟོན་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་བམ་ཤེས་པའི་ཕྲ་རབ་འདུས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བློ་ཡིས་མི་རིག་ཅིང་མི་དམིགས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གལ་ཏེ་འདུས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་དངོས་པོ་མི་དམིགས་ཀྱང༌། འདུས་པ་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་རེ་རེ་བ་འདབ་ཆགས་སམ་འབྲེལ་པར་གནས་པ་ཉིད་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་འདྲ་བ་ཡང་རིགས་པའི་དོན་སྣང་བ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གཟུགས་ནི་རྡུལ་ཕྲན་གཞིགས་པ་ན། །རྡུལ་ཕྲན་ཆ་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྐབས་འདིར་འདུས་པ་རགས་པ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་མུ་སྟེགས་བྱེ་བྲག་པས་འདོད་པ་ལྟར་འཇིག་ཅིང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་དངོས་པོར་འགྱུར་བ་ཙམ་ནི་མེད་པའམ་སྟོང་པའི་དོན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་སྒྱུ་མའི་དཔེ་བརྒྱད་དང་མཚུངས་པ་ཉིད། རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཡིན་ཞེས་པའོ། །རྒྱུ་མེད་སྨྲས་པས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དོན་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་དང་མི་མཚུངས་ཤིང་དེ་དག་གི་ཡུལ་ལ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བས་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་བརྩད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་སྤངས་པའི་དོན་དུ་མ་སྐྱེས་པ་སྒྱུ་མ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་པ་ན། ངའི་གྲུབ་པའི་མཐའི་ཚུལ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་བརྩད་པས་མི་གནོད་ཅིང་མི་འཇིག་པའོ། །དེ་ལྟར་དོན་དམ་པ་རྒྱུ་མེད་པའམ་ཕྱི་རོལ་པས་བརྟགས་པའི་བྱ་བ་དང་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་མེད་པར་སྨྲ་བའི་ཚུལ་ལུགས་བསྟན་པ་ན་དངོས་པོར་ཞེན་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དེ་ལྟ་ན་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་རྣམ་པ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ཡུལ་ལམ་དུས་གང་དུ་རྒྱུ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པ་ལ་ཡུལ་དང༌། དུས་དང༌། རང་བཞིན་ངེས་པ་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །གཞན་ཡང་རྒྱུ་མེད་ན་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་ཅི་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། རྐྱེན་ཇི་དག་གིས་སྐྱེས་


DTG122_Page_0450
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏེ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་བར་མི་དམིགས་པ་ཉིད་མི་འཐད་དེ། རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་པད་མ་བཞིན་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་འདོད་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་པར་འགྱུར་བའོ། །འདིར་ནི་དེ་འདྲ་བའི་ཉེས་པ་དང་འབྲེལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་འབྲས་ཀུན་རྫོབ་པ་ནི་མི་འགོག་ལ། དོན་དམ་པར་ཡུལ་དང་དུས་ངེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གཞན་གྱིས་བརྟགས་པ་ལྟར་ཁས་མི་ལེན་ཞེས་པའོ། །དེའི་དོན་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་ཅེས་པ་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་མེད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་ཉིད་ལ་དེ་འདྲ་བའི་མིང་བཏགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དངོས་པོ་གཞན་ཞིག་གི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཞིང༌། དོན་མེད་པའི་མིང་ཙམ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །ཉན་ཐོས་དང་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རྣམ་གྲངས་སྟོན་ཏེ། མ་སྐྱེས་པའི་དོན་རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་མཐའ་གཉིས་དང་འབྲལ་བའི་དབུ་མའི་དོན་ནི། ས་བདུན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མན་ཆོད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་མཚན་མ་དང་བཅས་ཤིང་དབང་པོ་དམན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེད་པ་དག་ནི་ཞེས་པ་ཕྱི་རོལ་པས་བརྟགས་པའི་བྱེད་པའོ། །སེམས་ནི་སྣང་ལས་རྣམ་གྲོལ་བ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ལས་གྲོལ་ཞིང༌། རྟག་ཆད་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་གཉིས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ། ཚོགས་བརྒྱད་གནས་གྱུར་པས་རབ་ཏུ་ཆེ་བ་ས་བརྒྱད་ཡན་ཆོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ནི། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དོན་ཡིན་ཞེས་པའོ། །ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་སྣང་བ་སེམས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་ས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་ཡིན་ལ། དོན་དམ་པར་སེམས་ཉིད་ཀྱང་གཟུང་བའམ་འཛིན་པའི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་སྟོང་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་གྲངས་གཞན་ལ་སྦྱར་བ་སྟེ། སྟོང་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཡང་ཟུང་འཇུག་དབུ་མའི་དོན་ཉིད་དུ་བརྟག་ཅིང་གཞག་པར་བྱ་པའོ། །སྟོང་པས་སྟོང་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་


DTG122_Page_0451
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པ་འདུས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་འཇལ་བའི་རིགས་པ་ཉིད་དགོད་པའོ། །དེའི་དོན་ཡང་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པ་འདུས་པ་ལས་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་ལུགས་སུ་འཇུག་ཅིང༌། དེ་དག་འགགས་པས་ལྡོག་པར་འགྱུར་པ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དེ་འདུས་པ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་གྲུབ་པ་ཡང་མེད་ལ། འདུས་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །གཅིག་པ་དང་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་གྲངས་ཅན་ལ་སོགས་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རང་བཞིན་གཅིག་ཅིང་གནས་སྐབས་ཐ་དད་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་པས་དེ་དག་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་དང་གཞན་ཡང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྤྱིའི་སྒོ་ནས་གཅིག་པ་དང༌། གསལ་བའི་སྒོ་ནས་ཐ་དད་པར་རྟོགས་པ་བཞིན་དུ་འདིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གཞན་ཡང་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་ཅིང༌། དེ་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡུལ་ལམ་དུས་གང་ན་ཡང་མེད་དོ། །དེས་ན་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་གཞན་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་རྡུལ་དུ་མ་འདུས་པའམ། ཤེས་པའི་ཕྲ་རབ་འདུས་པ་ནི་རྒྱུ་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་འདུས་པ་ལས་འཇུག་ཅིང་ལྡོག་པར་འགྱུར་བའོ། །འདུས་པ་ཉིད་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདུས་པ་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་འབྲེལ་ཆགས་སུ་གནས་པ་ཉིད་ལ་བརྟགས་ཤིང་འདུས་པ་ཅན་རང་ཡང་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་ལ་བརྟགས་ཀྱི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་མེད་པའོ། །ཕན་ཚུན་ལྟོས་ལ་འབྲེལ་པའོ། །ཞེས་པ་ནི་འདུས་པ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ཤིང་འབྲེལ་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་ཡང་འདི་དག་དོན་དམ་པར་མི་འཐད་པའོ། །ཡང་ན་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་བརྟགས་པ་ཙམ་ཉིད་དེ། ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་སྒོ་ནས་འབྲེལ་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་ཅེས་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་པའོ། །རྐྱེན་རྣམས་འབྲེལ་ལས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་


DTG122_Page_0452
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་གང་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་གང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་དེ་རྣམས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་སྟེ། དེ་ལས་ལོགས་ཤིག་ནི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་དོན་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཆོས་སུ་ཕྱི་རོལ་པས་བརྟགས་པ་ནི་མེད་ཅེས་པའོ། །དེས་ན་དེ་ལྟར་རྟོག་པའི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཉེས་པ་སྤངས་ཤིང་ཉེས་པ་དེ་དང་མ་འབྲེལ་པའོ། །གང་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉེས་པ་དང་བཅས་པ་དང་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ལུགས་དགག་པའོ། །འབྲེལ་བ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་སྟེ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་དངོས་པོ་གང་གི་རྗེས་སུ་གང་ཞིག་ངེས་པར་བྱུང་བ་དེ་དང་འབྲེལ་པའི་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ལས་ཐ་དད་པའི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་གཅིག་ཁས་ལེན་ན། འདིར་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་བསྐྱེད་དམ་མ་བསྐྱེད་ཅེས་བརྟག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བསྐྱེད་ན་དེ་ཉིད་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡིན་གྱི། དེ་ལས་གཞན་རྟོག་པ་དོན་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་རྟོག་ན་ཡང་དེ་ལ་ཡང་གཞན་དང་གཞན་རྟོག་པས་ཐུག་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་སྟེ་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་མ་བསྐྱེད་ན་དེ་དང་རྒྱུར་འདོད་པ་གཉིས་ལ་འབྲེལ་པ་མེད་དེ། ཐ་དད་པས་བདག་ཉིད་གཅིག་བར་མི་འཐད་ཅིང་མ་བསྐྱེད་པས་དེ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲེལ་པ་ཡང་མེད་པས་འབྲེལ་པ་རྣམ་པར་འཇིག་ཅིང་འབྲས་བུ་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་གྲངས་ཅན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞོ་དང་འོ་མ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་ཁས་ལེན་པ་ན། འོ་མ་དང་འབྲེལ་པ་ཞོའི་རང་བཞིན་ནི་སྔར་ནས་ཡོད་ཅིང༌། འོ་མ་ལས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་དེ་ཉིད་སྔར་མི་གསལ་བ་ལས་གསལ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དེ་འདྲ་བ་ཡོད་ཅེས་པ་ནི། འབྲེལ་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་སྟེ། གསལ་བའི་གནས་སྐབས་གཞན་པ་ཉིད་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བར་འགྱུར་གྱི། ཞོ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཉིད་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་གསལ་བའི་གནས་སྐབས་རྒྱུ་དང་བཅས་པས་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་འདྲ་བའི་གནས་སྐབས་རྒྱུའི་དུས་ན་མེད་པར་འདོད་ན་ནི། འབྲས་བུ་རྒྱུའི་དུས་ན་ཡོད་པ་ཉིད་ཉམས་པར་འགྱུར་ལ། ཡོད་ན་ཡང་སྐྱེས་ཟིན་པས་སྐྱེ་བ་


DTG122_Page_0453
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་འཇིག་པ་དང༌། རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །དངོས་པོ་སུ་ལ་ཡོད་ཅེས་པ་བསྐྱེད་བྱའི་དངོས་པོ་སུའི་ལུགས་ལ་ཡོད་པའམ། འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་སུ་ལ་ཡོང་ན་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་ན་མར་མེས་མུན་ཁུང་ན་ཡོད་པའི་བུམ་པ་སྔར་མེད་པ་སྐྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། ཡོད་པའི་དོན་ཉིད་གསལ་བར་བྱས་པ་ཙམ་ལ། དེ་དག་འབྲེལ་པ་འཇོག་པ་བཞིན་དུ་ཞོ་དང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྫས་ཀྱི་རིགས་རྣམས། འོ་མ་དང་འཇིམ་གོང་ལ་སོགས་པ་ལ་འབྲེལ་པར་འཇོག་པ་དང་སྔར་མེད་པ་སྐྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། ཡོད་པའི་དོན་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ལས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་གཞན་དུ་ཁས་ལེན་ན། མུན་པའི་ནང་གི་བུམ་པ་སྔར་ནས་ཡོད་པ་ལ་མར་མེས་ཅི་ཡང་སྐྱེད་པ་མེད་ཅིང༌། འོན་ཀྱང་དེ་ཉིད་གསལ་བའི་བློའི་ཆོས་སུ་འགྱུར་བ་འགའ་ཞིག་བསྐྱེད་པ་ན། མི་མཁས་པས་གསལ་བ་ཉིད་བུམ་པ་དང་ཐ་དད་མེད་པར་ཞེན་པས་བུམ་པ་ཡང་མར་མེའི་བསྐྱེད་བྱ་ཉིད་དུ་འབྲེལ་པར་སྣང་བ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུའི་དངོས་པོའི་རྫས་ཀྱི་རིགས་རྣམས་ལ་རྒྱུ་ཡིས་ཅི་ཡང་མ་བྱས་མོད་ཀྱི། བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་ཞིག་བྱས་པས་དེ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ཐ་དད་མེད་པར་ཞེན་པས་དེ་ཡང་རྒྱུ་ལ་འབྲེལ་བར་སྣང་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །མ་སྐྱེས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་མེད་པའོ། །འཕགས་པས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཕགས་པས་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་སྟོན་ཏེ། དེའི་དོན་ནི་འཕགས་པས་རྟོགས་ཤིང་མངོན་དུ་བྱས་པའི་ཆོས་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྐྱེ་བ་བཀག་པ་ལས། གཞན་རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སོ་སོ་རང་རིག་པར་བྱའོ། །སྐྱེ་བ་མི་འབྱུང་ཞེས་པ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འབྱུང་ཞིང༌། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སོ་སོ་རང་རིག་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཙམ་དུ་མཐོང་བ་ན། སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པ་སྟེ། ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཉིད་ལས་གཞན་དུ་མི་གཡེང་པའོ། །མི་


DTG122_Page_0454
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དབྱེ་བ་བསྟན་པའོ། །དེ་ཡང་འཁོར་ལོ་དང་འཇིམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་བུམ་པ་འབྱུང་བ་དང༌། ཆུ་དང་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་ལས་མྱུ་གུ་འབྱུང་ཞིང༌། ཤིང་དང་མེ་ལ་སོགས་པ་ལས་དུ་བ་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་ཏེ། ཕྱི་རོལ་དུ་སྣང་བ་ཉིད་ལ་འཇོག་གི་ཕྱི་རོལ་དངོས་ནི་གྲུབ་པ་མེད་པའོ། །འབྲེལ་པ་ཙམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་ཕ་རོལ་པོའི་འདོད་པ་འགོག་པའོ། །འབྲེལ་པ་ཙམ་ནི་འདི་དག་ཞེས་པ་མ་བརྟགས་ན་ཉམས་དགའ་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རྟེན་འབྲེལ་མ་ཡིན་ཏེ། རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་འདོད་པ་སྟེ། དེ་ནི་རིགས་པ་དང་ལུང་ལ་མི་གནས་པ་སྟེ། དེ་དག་གིས་གནོད་པར་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི། གཞན་དག་དེ་ལྟར་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་ན། དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་བློ་ཡང་གང་གི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་སྟེ་མི་འཐད་པ་ཉིད་པས་དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་མི་རིགས་ཞེས་རྒོལ་བའོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་རྟོགས་བྱའི་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐྱེ་བར་སྣང་བ་དང༌། དེ་ལྟར་འཇལ་བའི་བློ་ནི་ཕན་ཚུན་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དེ་དག་དབྱེར་མེད་ཀྱང་རྒྱུན་རྒྱུད་ཕྱི་མ་རྣམས་ཕན་ཚུན་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དོན་ནི་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བློ་སྐྱེ་བ་འཐནད་པས་དོན་དེ་དག་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་རྐྱེན་ཡིན་ཞིང༌། དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས་པའོ། །དྲོད་གཤེར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱིའི་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་བརྟགས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་སྟེ་གོ་བར་ཟད་དོ། །ནད་པའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྟེན་འབྲེལ་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་དགོངས་དོན་འཆད་པའོ། །དེའི་དོན་ནི་ཇི་ལྟར་ནད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མི་འདྲ་བ་རྣམས་གསོ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྨན་པས་སྨན་གྱི་སྦྱོར་བའི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པ་སྟོན་མོད་ཀྱི། དེ་ལ་གཙུག་ལག་ཐ་དད་པ་སྟེ། དོན་དུ་གཉེར་བྱའི་འབྲས་བུའི་ཐ་དད་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ངས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་ཤེས་ནས་དབང་པོ་རྟུལ་པ་རྣམས་ལ་རྟེན་འབྲེལ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཅིང༌། འགའ་ཞིག་ལ་ཁྱད་པར་དུ་རྣམ་པར་རིག་པ་འགའ་ཞིག་གི་རྟེན་འབྲེལ་བཤད་མོད་


DTG122_Page_0455
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི། མཐར་ཐུག་གི་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ཞེས་པའོ། །ཡན་ལག་བརྒྱད་ལྡན་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པོ་རྣམས་སོ། །ཞི་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉེ་བར་ཞི་བའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔར་གྱི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཕན་ཚུན་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་སྟོན་པའོ། །ཡང་དག་པའམ་ལོག་པ་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལུགས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་བརྟགས་པའོ། །གཟུགས་ཉིད་མི་རྟག་ཅེས་མེ་ལྕེ་དང་གློག་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ཉིད་མི་རྟག་པ་ཡིན་གྱི། དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ནི་རྟག་པར་འདོད་པའོ་ཞེས་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་གིས་བཤད་དོ། །ཡང་ཕྱི་རོལ་པ་ཁ་ཅིག་ཤེས་པ་ནི་བདག་རྟག་པ་གཉིས་སུ་མེད་པར་འདོད་ལ། དེ་ལས་གཞན་གཟུགས་ཉིད་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བར་ཆད་མེད་པར་རྒྱུན་དུ་རང་གི་ངང་གིས་འཇིག་པ་འགྲོལ་བ་ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་སྐད་ཅིག་མའི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ལ། འགྲོལ་བ་ནི་དེ་ལས་འདས་ནས་གཞན་དུ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་སྔར་གྱི་གནས་སྐབས་མི་མཐོང་བ་དང༌། རགས་པའི་འཇིག་པ་ཉིད་འཇུག་ཅིང་འབྲེལ་པའོ། །དངོས་པོའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་གྱོ་མོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན། བུམ་པའི་དངོས་པོ་མེད་པ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པའོ། སྔ་མ་ནི་གྱོ་མོ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ཉིད་མི་རྟག་པར་འདོད་པས་མི་མཚུངས་སོ། །ཡང་ཆོས་ཅན་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ནི་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་ལ། དེའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གཞན་དུ་འགྱུར་ཞིང་མེད་པ་ནི་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་སྔ་རབས་དག་གིས་བཤད་དོ། །མི་རྟག་པ་ཡང་དེ་ཡི་ནང་དུ་འདུས། །ཞེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལ་ཁྱབ་པའོ། །འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཞེད་པའི་དོན་ཡིན་ལ། གཞན་དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་ཉིད་མི་རྟག་པ་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པའོ། །དེ་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་རྒྱས་པར་འཆད་དེ། ངོ་བོ་ཉིད་མི་འཇུག་ཅེས་པ་ནི་དེའི་རྒྱུན་འཇུག་པ་མེད་པའོ། །རྟག་ཏུ་མི་རྟག་པ་དང་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་


DTG122_Page_0456
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་འབྱུང་བ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་མཐོང་བ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འདུ་བྱེད་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་མ་ཡིན་པས་རྟག་ཏུ་མི་རྟག་པ་ཡིན་ལ། དོན་དམ་པར་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་མི་འབྱུང་བ་དང༌། འབྲས་བུ་ཡང་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་འབྱུང་བ་མི་འཐད་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་སྐད་ཅིག་མའི་བར་དུ་བརྟགས་ན་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བརྗོད་པ་འདི་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་གྱི། སྐྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐད་ཅིག་མའི་རང་བཞིན་སྔ་མ་རྣམས་ལ་རག་ལས་ཏེ། ཕྱི་མ་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དོན་འདི་ཉིད་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །སྐྱེ་བ་མི་རྟག་པར་སྨྲ་ཞེས་པ་ལ་དོན་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང༌། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མི་བཞེད་ལ། གཞན་ནི་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་འདོད་པས་མི་འཐད་པའོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དངོས་པོ་མི་རྟག་པར་འདོད་པ་འགོག་སྟེ། དེ་ལ་དངོས་པོ་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་པ་མི་འཐད་དེ། དེ་དག་ནི་རྣམ་གཅོད་ཡོངས་གཅོད་ཀྱི་འགལ་བ་ཡིན་པས་གཅིག་བཀག་པ་གཞན་བསྒྲུབ་པ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དངོས་པོའི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་འགའ་ཞིག་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་གཉི་ག་མ་ཡིན་པར་འགལ་གྱི། འདིར་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་བདེན་པ་གྲུབ་པ་ནི་མེད་ཀྱི། དངོས་པོར་སྣང་བ་ཙམ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་གཉི་ག་མ་ཡིན་ཞིང༌། དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ཀྱང་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་རྟག་པ་དངོས་པོ་ཡིན་པ་ནི་དགག་པར་སླ་མོད་ཀྱི། མི་རྟག་པ་དངོས་པོ་ཡིན་པ་ཇི་ལྟར་འགོག་ཅེ་ན། མི་རྟག་པ་ནི་ངེས་འགའ་པ་ཡིན་པས། རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བས་ཁྱབ་ལ། དེ་ཡང་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་སོགས་པས་ཁྱབ་པ་ལས། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་དེ་འདྲ་བའི་ཁྱབ་བྱེད་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་ཅིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཡང་མི་རྟག་པར་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། ཕན་ཚུན་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་


DTG122_Page_0457
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདིར་མི་རྟག་པ་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་ཀྱང༌། རྩོལ་བྱུང་མི་རྟག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པ་ལས། ཕན་ཚུན་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པར་མཚུངས་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། གློག་དང་ནགས་ཀྱི་མེ་ཏོག་ལ་ཡོད་པའི་མི་རྟག་པ་རྩོལ་བྱུང་གི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ལྟར། རྩོལ་བྱུང་ཡང་མི་རྟག་པ་དེ་འདྲ་བའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་འཐད་ཅིང༌། དེ་ཉིད་འགའ་ཞིག་གི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའོ། །དེའི་དོན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མེད་ཅིང་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ནི་མི་རྟག་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་དངོས་པོ་མེད་པའམ་རྟག་པ་ནི་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུར་མི་འཐད་པའོ། །དེ་ཉིད་དཔེའི་སྒོ་ནས་གསལ་བར་སྟོན་པ་ནི། བཅག་པར་བྱ་བ་བུམ་པ་གྱོ་མོའི་གནས་སྐབས་སུ་སོང་བ་ནི་དབྱིག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བས་དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་འཇོག་པ་དང་མཚུངས་པའོ། །ཕན་ཚུན་བྱེ་བྲག་མེད་ཅེས་པ་ནི་དཔེ་དོན་ཕན་ཚུན་བྱེ་བྲག་མེད་པའོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞེས་པའི་ཁྱད་པར་སྨོས་པ་ནི། དངོས་བོ་མེད་པའི་མེད་པར་དགག་པ་ཙམ་འབྲས་བུར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་འདྲ་བའི་རྒྱུ་འབྲས་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་ཅེས་སྟོན་པའོ། །དེའི་དོན་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་དུ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱང་འདུས་པས། དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་བྱེ་བྲག་ཏུ་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་གི་བྱེ་བྲག་མེད་ཅེས་པའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མེད་ཅེས་པ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པའོ། །དེས་ན་ཚིག་སྔ་ཕྱི་འགལ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་ཅིང༌། དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དོན་དམ་པར་རྒྱུ་མེད་ཅིང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དོན་ནི་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་ཅེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རྒྱུ་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་རྒྱུ་འདྲ་བ་ལས་འབྲས་བུ་མི་


DTG122_Page_0458
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདྲ་བ་འབྱུང་བ་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟར་འབྱུང་དུ་ཟིན་ན་ནི་དངོས་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མི་རྟག་པས་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། འགའ་ཞིག་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོར་བསྐྱེད་ལ། འགའ་ཞིག་ནི་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་བསྐྱེད་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འདྲ་བ་དང༌། མི་འདྲ་བ་ཉིད་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་འདྲ་བ་དང་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ཀས་མ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་མི་འདྲ་བ་རྒྱུ་འདྲ་བས་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ནས་དང་སྲན་མ་ལ་སོགས་པའི་མྱུ་གུ་ལ། རྒྱུ་འདྲ་བ་མེད་ཀྱང་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་ལྡོག་པ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བ་དེ་ཉིད་རྒྱུ་མི་འདྲ་བས་བསྐྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གནས་སྐབས་འདིར་རྒྱུ་ལས་མི་འདྲ་བ་མེད་ཀྱང་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བ་བྱུང་བས་ལྡོག་པ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་འདྲ་བ་ཡང་རྒྱུ་འདྲ་བ་དང་མི་འདྲ་བས་མ་བསྐྱེད་དེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་རྒྱུ་འདྲ་བས་ནི་མ་བསྐྱེད་དེ། གནས་སྐབས་འདིར་རྒྱུ་ལ་འདྲ་བ་ཡོད་ཀྱང་འབྲས་བུ་འདྲ་བ་མ་བྱུང་བས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་རྒྱུ་མི་འདྲ་བས་ཀྱང་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ནས་ཀྱི་མྱུ་གུ་སྔོན་པོ་རྣམས་ལ་རྒྱུ་མི་འདྲ་བ་མེད་ཀྱང། འབྲས་བུ་འདྲ་བ་ཉིད་བྱུང་བས་ལྡོག་པ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་མེད་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་འདོད་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་འདྲ་བ་ལས་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བ་འབྱུང་བ་འགལ་བས་མི་རྟག་པའི་རྒྱུ་འདྲ་བས་སྔ་མ་ལྟར་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བ་བསྐྱེད་པ་མི་འཐད་ཅིང༌། དེ་ལྟར་ན་ཡང་འགའ་ཞིག་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པ་བར་བསྐྱེད་པ་འགལ་བའོ། །འདིའི་སྤྲོས་པ་ཞིབ་ཏུ་ནི་རིགས་པའི་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་གཞུང་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོགས་པ་ནི་མི་རྟག་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ། དེ་ནི་དེའི་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུའོ། །འདིའི་ཁྱབ་པ་ཡང་སྔ་མ་ལྟར་མི་རྟག་པ་ནི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པས་ཁྱབ་ལ་དེ་ཡང་སྐྱེ་བ་རྣམ་བཞིར་འགྱུར་ལས། དེ་འདྲའི་ཁྱབ་བྱེད་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་


DTG122_Page_0459
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་རྟག་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པའོ། །མི་རྟག་པ་མེད་པར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་མི་དམིགས་པ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་ལྟར་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཀྱང༌། གནས་སྐབས་འགའ་ཞིག་གི་ཚེ་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ལ་རྒྱབ་ཏུ་དུ་བ་མཐོང་བ་མེད་ན། མེ་མི་རྟོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དབྱིག་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་བཤད་པ་སྔ་མའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་མི་རྟག་པ་ལ། ཤེས་བྱའི་དོན་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་མེད་པ་སྟེ། སྔ་མ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་མི་རྟག་པ་དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན་པ་འགོག་སྟེ། དེའི་དོན་ཡང་དངོས་པོ་ནི་རྒྱུ་མེད་པར་འགལ་བས་འགའ་ཞིག་གི་ལས་སུ་བྱ་བ་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། དོན་བྱེད་ནུས་པའི་ཕྱིར། འགའ་ཞིག་གི་རྒྱུའི་ངོ་བོར་ཡང་འགྱུར་ལ། རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པས་དེ་འདྲ་བའི་ཆོས་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། དེའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའི་དངོས་པོ་བདག་ཉིད་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་མི་རྟག་ན་ཡང་མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་ལས་ཉམས་པས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྟག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐེར་ཟུག་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དམ། འགྱུར་བ་བཀག་པའི་མེད་པ་ཙམ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །དེ་སྟེ་མི་རྟག་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་རྟག་པ་མ་ཡིན་ན་ནི། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་རྟག་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཞེས་མནན་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་སྟེ་མི་རྟག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་རེ་རེ་བའམ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་རྫོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟག་པས་ཁྱབ་པ་ཡིན་ན། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དུས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་མི་འཐད་དེ། འདས་པའི་གཟུགས་ནི་འདས་པའི་དུས་ནི་འགགས་པ་བཞིན་དུ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཞིག་པའོ། །མ་འོངས་བས་བསྡུས་པ་ཡང་མ་འོངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པའོ། །ད་ལྟར་བའི་དུས་ཀྱང་དུས་ཅན་གཟུགས་དང་མཚན་ཉིད་ཐ་མི་དད་དེ། དེ་ཡང་ཐོག་མ་སྐྱེ་བའི་ཆ་དང་གནས་པ་དང༌། འགག་པར་འགྱུར་


DTG122_Page_0460
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་ཆ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པར་འགྱུར་བའི་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་ལ། དེ་དག་རེ་རེ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྐད་ཅིག་མཐའ་ཡོད་ལྟར། །ཐོག་མ་དབུས་ཀྱང་བརྟག་པར་གྱིས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་རྡོ་རྗེ་གཟེགས་མའི་སྐབས་སུ་རྒྱས་པར་བསྟན་ནོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཉིད་གང་ཞེ་ན། འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སྟེ། འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་གཟུགས་རྣམས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་བོས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ཞིང་དེ་ལ་བརྟེན་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་འཇིག་གོ །དེ་ཉིད་གསལ་བར་སྟོན་པ་ནི། མུ་སྟེགས་བྱེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གྲུབ་མཐའ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་རྣམས་ཀྱི་གཅིག་དང་ཐ་དད་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་དོན་དམ་པ་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མི་འཇིག་ཅེས་པའོ། །སྲིད་པ་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་གཟུགས་ཡིན་ལ། དེ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པར་བརྟགས་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་མེད་དེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རེ་རེ་ཡང་ཆ་སྣ་ཚོགས་སུ་འགྱུར་བས་ངོ་བོ་ཉིད་གྲུབ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་འདིར་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་པ་དག་གྲངས་ཅན་ལ་སོགས་པས་རྫས་གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པར་བརྟགས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདིར་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་དང་ཐ་དད་པའི་མི་རྟག་པ་གཞན་གང་ཡོད་ཅེས་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། དེ་ལས་ཐ་དད་པའི་སེམས་ཉིད་མི་རྟག་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དོན་དམ་པར་ཐ་དད་པའི་དངོས་པོ་དེ་འདྲ་བར་གྲུབ་པ་མེད་ཅིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པར་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་འདྲ་བ་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་ཅིང་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་མི་འཇིག་པས་ན་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་མེད་དེ། དེས་ན་མི་རྟག་པ་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དོ། །འབྱུང་བ་རྣམས་འབྱུང་བ་གཞན་མི་རྩོམ་མོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པའི་འགལ་བར་གཏོགས་པ་མེ་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བ་རྣམས་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཕན་པར་འགྱུར་བའི་བྱེ་བྲག་མི་རྩོམ་སྟེ། ཕན་ཚུན་ཕན་པ་མི་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་


DTG122_Page_0461
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་ན་ཕན་པའི་འབྲས་བུ་ལོག་པ་དང༌། ཡང་ཕན་ཚུན་མཐུན་པ་དང་རང་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་ཕན་པ་སྔར་བསྐྱེད་ཟིན་པ་ཡང་ཕྱིར་ཞིང་བསྐྱར་ནས་མི་རྩོམ་པས། དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མི་རྩོམ་པ་ལ་མི་རྟག་པའི་བློར་འགྱུར་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཕན་པ་སྔར་སྐྱེས་ཟིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་འཐད་པ་དང༌། ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ཕན་པའི་བྱེ་བྲག་མི་འབྱེད་པ་ཡང༌། གཟོད་མ་ཉིད་ནས་དེ་ལྟར་ཡིན་གྱི་གློ་བུར་དུ་བྱེད་པ་ལོག་པ་མ་ཡིན་པས་མི་རྟག་པས་མི་རྟག་པ་ཉིད་མི་འཐད་ཀྱི་རང་གི་བློའི་སྣང་བ་ཉིད་ཡིན་ཅེས་པའོ། །རབ་ཏུ་འབྱེད་ཅིང་ཡོངས་སུ་རྟོག །ཅེས་པ་ནི་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པར་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་དང༌། བློ་ཡིས་སོ་སོར་རྟོག་པའོ། །འཇིག་པ་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་དེ་ཉིད་གསལ་བར་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ལ་དབྱིབས་གཞན་དུ་མཐོང་བ་ནི་བུམ་པའི་དབྱིབས་གྱོ་མོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། སྔར་གྱི་རིང་བོ་དང་ཐུང་དུ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་ཤིང་དེ་ལས་གཞན་དུ་དམིགས་པའོ། །འབྱུང་བ་རྣམས་འཇིག་པའི་ཕྱིར་རྡུལ་ཕྲ་མོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་འབྱུང་བ་རགས་པ་རྣམས་ལ་འཇིག་པར་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་དག་མཐུན་པར་རྡུལ་ཕྲ་མོ་རྣམས་འཇིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ནི་འཇོམས་པ་དང་བློ་ཡིས་གཞིག་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གནས་མའི་བུའི་སྡེ་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་པས་འདོད་པའོ། །འདི་ནི་མི་འཐད་དེ། རབ་ཏུ་འཇིག་པ་སྟེ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་གྱོ་མོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པའི་སྔོན་རོལ་དེ་དག་ཏུ་མི་འཇིག་པ་དང༌། མཐར་འཇིག་པ་ཡང་ཐོ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ན། བུམ་པ་ཐོག་མར་གྲུབ་པའི་དུས་དང༌། ཕྱིས་འཇིག་ཀ་མའི་གནས་སྐབས་གཉིས་ལ་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན་ནི། སྔ་མ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བས་གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་ཡང་མི་རྟག་པར་འགྱུར་ལ། ཁྱད་པར་མེད་ན་ཡང་སྔར་གྱི་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཟླ་བ་དང་ལོ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཏུ་གནས་བ་བཞིན་དུ་དེ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡང་དེ་སྙེད་ཅིག་ཏུ་གནས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་བས་དངོས་པོ་གཏན་མི་འཇིག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཚད་མ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་བསྟན་ནོ། །


DTG122_Page_0462
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞན་ཡང་འཇིག་པ་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ན། རྒྱུ་རྣམས་དང་རང་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་ཉེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མ་ཚང་བ་སྲིད་པས་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་མི་འཇིག་པར་ཡང་འགྱུར་ལ། དེས་ན་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་དུས་ཀྱི་མཐའ་རུ་འཇིག་པར་འདོད་པ་མི་འཐད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་བུམ་པ་ལ་སོགས་བའི་དབྱིབས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལྡོག་པར་འགྱུར་གྱི། དེའི་རང་བཞིན་མི་ལྡོག་པར་འདོད་ན། གྲངས་ཅན་གྱི་སྨ་བ་ལྟུང་ཞིང༌། དེ་ལ་ཡང་ཉེས་པ་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །སུ་ལ་གཟུགས་ཉིད་མི་རྟག་པ་དེ་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་ནི་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་སུའི་ལུགས་ལ་འམ། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་བའི་གཟུགས་གང་སུ་ཞིག་ལ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་བདག་ཉིད་མི་རྟག་པ་དང༌། དབྱིབས་མི་རྟག་པ་ཉིད་གནས་ཀྱི། འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྟེ་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་རྟག་པ་སྟེ། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་རྣམ་པ་སྔ་མ་ལས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་ཀྱང་མཚན་ཉིད་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ན་ནི། རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་འཇིག་རྟེན་ན་གཞལ་བྱ་དང༌། ཚད་མ་དང༌། ཚད་མའི་འབྲས་བུའི་ཐ་སྙད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ངེས་པ་ཉིད་མི་འཐད་དེ། དེའི་དོན་ཡང་གཞལ་བར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་འདི་ནི་ས་ཡིན་གྱི་ཆུ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་ཐ་དད་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། ཤེས་རབ་འདི་ནི་ས་ཉིད་འཇལ་བར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐ་དད་པའི་ཐ་སྙད་རྣམ་པར་གཞག་པ་མི་འཐད་དེ། ས་ལ་སོགས་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་པ་མེད་དེ། དེ་ལས་གཞན་གྱི་ངོ་བོར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་འབྲས་དུ་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་དེ་ལྟར་འཇལ་བར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་ཞུགས་པ་ན། དེ་འདྲ་བའི་དོན་ཐོབ་པ་མི་འཐད་དེ། དེའི་རང་བཞིན་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ས་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བའི་དངོས་པོར་གཞག་པ་ཐམས་ཅད་དོན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཚིག་ཙམ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འདོད་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟར་ན་རང་གི་མཚན་ཉིད་འགགས་ནས་ཡང་སྐྱེ་བར་མཐོང་ལ། དེ་ཡང་རྒྱུ་ངེས་པ་མེད་པ་ལས་གློ་བུར་དུ་འབྱུང་བར་འདོད་པས་རྒྱང་པན་པའི་ལྟ་བར་ལྟུང་བར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་གཞན་དུ་


DTG122_Page_0463
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་པ་མི་འཐད་མོད་ཀྱི། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་རྟག་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བསྟན་པའི་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་དབྱིབས་ལ་སོགས་པ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་ཀྱང་མི་རྟག་པར་འགྱུར་པའོ། །གཟུགས་གཞན་དུ་འགྱུར་པ་མཐོང་ཞེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རྫས་སྐྱ་བོའི་བུམ་པ་མེ་ཡིས་བསྲེགས་པ་ན། དམར་པོའི་ཁ་དོག་ཏུ་འགྱུར་བར་མཐོང་བ་སྟེ། དབྱིབས་ལ་སོགས་པ་དང་དེའི་རྟེན་འབྱུང་བ་རྣམ་པ་རྣམས་ནི་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གསེར་གྱི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པ་མི་འགྱུར་ཀྱང་དབྱིབས་འགྱུར་བ་ཉིད་འདིའི་དཔེར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྔ་མ་དང་མི་ཟློས་པ་ཉིད་དོ། །འདི་རྣམས་སུན་འབྱིན་པ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་འདྲ་བའི་རྣམ་པར་འགྱུར་བར་ལྟ་བའི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བའི་དེ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་པ་གང་དག་སྒྲ་དང་རླུང་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་རྟག་པའོ། །རྡོ་རྗེ་དང་རི་བོ་ལ་སོགས་བ་ནི་རྟག་པའོ་ཞེས་ཡང་དག་པའི་དོན་ལས་གཞན་དང་གཞན་དུ་དེ་འདྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དུ་མས་རྟོག་པར་བྱེད་པའོ། །འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་པའི་ཕྱིར་མེས་བསྲེགས་ཀྱང་མི་ཚིག་པ་སྟེ། དེའི་དོན་ནི་བུད་ཤིང་ལ་མེས་བསྲེགས་པ་ན། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་སོགས་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བས་འཚིག་པར་ཐ་སྙད་བྱེད་ཀྱང་སའི་མཚན་ཉིད་སྲ་བ་ཉིད་མི་འདོར་བ་ལ་བསམས་ཏེ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཟོད་མ་ནས་མི་དམིགས་ཤིང་ཆད་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་རྣམས་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའི་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོ་པོ་ཁས་མི་ལེན་པ་དང༌། དི་ལྟར་སྣང་བ་སེམས་ཙམ་དུ་སྟོན་ཅིང༌། སྲེག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་གི་དོན་གཞན་ནི་ཕལ་ཆེར་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་ཞེས་པ་ནི་རྟོག་པའི་ཡུལ་དང་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཇི་ལྟར་བྱུང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྟོག་པ་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་སྟེ། རྩོལ་


DTG122_Page_0464
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ལས་བྱུང་བའོ། །གཏམ་གྱི་སྐྱེས་བུ་སྔོན་མ་གྲུབ། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་འཕགས་པའི་སྐྱེས་བུ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་བརྗོད་པའི་གཏམ་ཙམ་ཡིན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་དེ་འདྲ་བའི་དོན་གྲུབ་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་སྟོན་པའོ། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་སོ། །དེ་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །འབྱུང་བ་འབྱུང་བའི་དངོས་རྟག་ན། །ཅི་ལ་མི་རྟག་ཉིད་དུ་རྟོག །ཅེས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་པས་འདོད་པ་ལྟར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་རྟག་ན། དེ་ལས་གཞན་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་རྟག་པར་བྱ་བའི་དོན་མི་འཐད་དེ། རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་གི་དོན་གཞན་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་འགྲེལ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་རྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ལས་མི་རྟག་པའི་ལེའུ་སྟེ་གསུམ་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།བཞི་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལེའུ་ས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་ལམ་གྱི་རིམ་པ་དང༌། སྦྱངས་བས་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་ཅུང་ཟད་བསྡུས་ནས་སྟོན་ཏེ། དེས་ཀྱང་སྔར་དྲི་བའི་སྐབས་སུ་འགོག་པ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལས་དང་པོ་ཞུ་བའི་ཚིག་ནི་དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འགོག་བའི་གོ་རིམས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྤྱིར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སའི་རིམ་པ་གང་དང་གང་ལ། སྤང་བྱ་གང་དང་གང་འགོག་པའི་གོ་རིམས་དང༌། དེ་རྣམས་སྤངས་པའི་སའི་མཚམས་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཁྱད་པར་དུས་གང་ནས་བཟུང་སྟེ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། དེའི་རྗེས་སུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་བའི་གོ་རིམས་དང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྨོངས་པར་མི་ལྟུང་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་རྨོངས་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །འདིར་ལན་གྱི་སྐབས་སུ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་


DTG122_Page_0465
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་གཉིས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེའི་དང་པོ་ལ་བདུན་ཏེ། རྟེན་གྱི་གང་ཟག་དང༌། ཁམས་གང་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། ས་གང་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་གིས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང། །དགག་བྱ་གང་འགོག་པ་དང༌། འགོག་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། དུས་ཇི་སྲིད་དུ་འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཕགས་པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་དགོས་པར་གསུངས་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་པ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུ་ཐོགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་ཤེས་རབ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་ཡང་ཞི་གནས་མཐར་ཐུག་པ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་སེམས་ཐོབ་དགོས་པ་ལས། འཕགས་པའི་གང་ཟག་གཉིས་པོ་དེ་ལ་དེ་འདྲ་བ་མི་འཐད་དེ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་སེམས་ཐོབ་ན། ཁམས་འོག་མ་གཉིས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཁྱད་པར་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཙམ་ཡིན་ཀྱང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་དངོས་གཞི་མ་ཐོབ་ཅིང༌། སྲེད་པའི་རྩེ་མོའི་སེམས་མ་ཐོབ་པས་སྙོམས་པར་འཇུག་མི་ནུས་ལ། དེ་དག་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཁྱད་པར་ཅན་ནི་དེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ནུས་པས་འདིའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་ཏུ་འཐད་དོ། །འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྒྱན་མེད་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་མ་སྦྱངས་པ་རྣམས་ཀྱང༌། བསམ་གཏན་གྱི་དངོས་གཞི་མ་ཐོབ་པས་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་མི་ནུས་སོ། །དེས་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་རྒྱན་ཅན་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་གྱི་སེམས་ཐོབ་པ་རྣམས་ནི་འདིའི་རྟེན་ཉིད་དུ་འཐད་དོ། །ཁམས་གང་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་གང་ཟག་དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་གླིང་གསུམ་གྱི་མིའི་ནང་དུ་དང་པོ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་ཅིང༌། ཐོབ་ནས་ཞི་བ་དང་བདེ་བར་གནས་ཤིང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་ཁམས་གཞན་དུ་ཡང་ངོ༌། །འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་


DTG122_Page_0466
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁམས་དེ་ནི་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་རགས་པས་སྡུག་བསྔལ་དང་སྐྱོ་བ་ཤས་ཆེ་ཞིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་མྱུར་དུ་འདི་རྣམས་ཞི་བའི་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བྱ་སྙམ་པས་ད་ལྟར་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །ས་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་ཆ་ཕྲ་བས་དགག་པར་སླ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སྔར་འདོད་པའི་ཁམས་པ་ནི་དེ་དག་རགས་པའི་རྒྱུ་མ་ཆེན་གྱིས་སྐྱོ་བ་ཤས་ཆེ་བས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། རྟེན་དེ་ལ་སྔར་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་སེམས་མ་ཐོབ་པའི་དུས་ན། དེ་དག་རགས་པས་སྐྱོ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། མྱུར་དུ་དེ་རྣམས་ཞི་བའི་འགོག་པ་ཐོབ་པར་བྱ་སྙམ་པ་སྟེ། དེ་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཙམ་ཡིན་ལ་དེའི་རྗེས་སུ་འབད་པ་དང་རྩོལ་བས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་སེམས་མངོན་དུ་བྱས་ནས་དེ་ལ་བརྟེན་ཏེ། འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །དེས་ན་དུས་སྔ་ཕྱི་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཕྲ་བ་དང་རགས་པ་མི་འགལ་བའོ། །འདིར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་མཐོང་པའི་ཆོས་ལ་ཞི་བ་དང་བདེ་བར་གནས་པར་བྱའོ་སྙམ་པའི་སྒོ་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་གི །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་ལྟར་འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་འཕགས་པའི་འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགག་པར་བྱ་བ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ན། ཚོགས་དྲུག་སེམས་ལ་འབྱུང་བའང་བཅས་པ་འགོག་ལ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་ནི་སྣ་དང་ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔར་ནས་འགགས་ཟིན་པས། དེ་དག་ལས་མ་གཏོགས་པ་བཞི་འགོག་ལ། གཟུགས་མེད་པར་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་འགོག་པའོ། །ཉོན་མོངས་བ་ཅན་གྱི་ཡིད་ནི། དགྲ་བཅོམ་ཉིད་ནི་དེ་ལྡོག་གོ །ཞེས་གསུངས་པས་སྔར་ཉིད་དུ་འགགས་པའི་ཕྱིར་དུས་དེར་འགོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ན། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ནི་ཚོགས་བདུན་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་བཅས་པ་འགོག་ལ་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་སུ་ཡང་སྔ་མའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བརྒྱད་ཁས་མི་ལེན་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་གསུམ་དང་དྲུག་དང་བཞི་དང་གཅིག་


DTG122_Page_0467
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགོག་པར་འདོང་དེ། དེ་དག་གི་གྲུབ་མཐའ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་གྱི། ཀུན་གཞི་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དི་ཚན་མ་དང་ལུང་གིས་གྲུབ་པའོ། །རང་གི་ངོ་བོ་ནི་ཚོགས་བདུན་དང་དྲུག་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་པའི་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་འདོད་དོ། །དུས་ནི་བསྐལ་བ་གཅིག་གམ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་དུས་རིང་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ས་དྲུག་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྟེན་ཐུན་མོང་པ་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་དུ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་ས་བདུན་པ་ཡན་ཆོད་དོ། །ཁམས་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྙོམས་པར་འཇུག་གི །གཟུགས་མེད་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཡོན་ཏན་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཉམས་འགྱུར་འོང་ཞེས། །གཟུགས་མེད་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་དོན་དུ་གཉེར་མི་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། འདོད་པར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས། །མཉམ་གཞག་མིན་པས་མཚམས་བཟུང་སྟེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེའི་དོན་ནི་མདོ་ལས། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལས་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་སྙོམས་འཇུག་སྦྱང་ཞིང་ཤེས་པར་བྱ་སྙམ་པའི་སྒོ་ནས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལས། དེའི་གོང་ན་གང་སེམས་ཀྱི་མཚན་མ་མེད་པ། རྒྱུ་བ་ཐམས་ཅད་འགག་པ། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་འདི་ནི་འགོག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ནི་ཤེས་པར་བྱའོ་སྙམ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྙོམས་པར་འཇུག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགག་པར་བྱ་བ་ཡང་མདོ་འདི་ཉིད་ལས་གསུངས་པའི་དོན་ནམ། གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཉི་མའི་སྙིང་པོ་དང༌། སའི་སྙིང་པོ་ལས། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚོར་བ་གསུམ་དང༌། འདུ་ཤེས་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་འགོག་པར་གསུངས་སོ། །རང་གི་ངོ་བོ་ནི་དགག་བྱ་དེ་རྣམས་དང་བྲལ་བའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རིག་པ་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །དུས་ནི་ཉི་མ་གཅིག་ནས་བདུན་གྱི་བར་ཡིན་ནོ་ཞེས་


DTG122_Page_0468
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱང་བླ་མ་དག་འཆད་དོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་སའི་སྙིང་པོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་བདག་གིས་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། འདུ་ཤེས་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་ཐམས་ཅད་གཅོད་དོ་སྙམ་ནས། འགོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་གནས་ནས་བློ་སྔོན་དུ་བཏང་བ་བཞིན་དུ། ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཅད་དེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རོའི་ཟས་ཀྱིས་འཚོའོ། །གལ་ཏེ་ན་ཞག་བདུན་ནམ། ཞག་བདུན་གཉིས་སམ། བདུན་གསུམ་མམ། བཞིའམ། ལྔའམ། དྲུག་གམ། བདུན་ནམ། བརྒྱད་དམ། གལ་ཏེ་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གི་བར་དུ་ཅི་ནུས་སུ་གནས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཟས་ཟའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་ལངས་ནས་སེམས་རབ་ཏུ་ཞི་བས་ཅི་ལ་ཡང་མ་ཆགས་ཏེ། བདེ་བར་གནས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་གཞན་དག་ལས་ཀྱང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོག་པ་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་བཅུ་རུ་ཡང་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་བསྟན་པ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དོན་གྱི་དབང་གང་ཡང་དག་པར་མཐོང་བས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པར་མི་བགྱིད། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སའམ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ལྟུང་དུ་དོགས་པའི་ཕྱིར། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བདེ་བ་ལ་མཉམ་པར་མི་འཇོག་སྟེ། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་མཉམ་པར་གཞག་ན་ནི། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དོན་གྱི་དབང་འདི་ཡང་དག་པར་མཐོང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་མཉམ་པར་མི་འཇོག་གོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་ལས་དུས་ཅུང་ཟད་ཙམ་


DTG122_Page_0469
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པས་འདི་རྣམས་ཕན་ཚུན་འགལ་པ་ཉིད་དུ་ཅིས་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དོན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྔོན་དུ་མ་སོང་བ་རྣམས་ཏེ། མྱུར་དུ་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་རྫོགས་པར་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བར་འདོད་པས་འགོག་པའི་བདེ་བ་ལ་ཡུན་རིང་དུ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ན། སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་ལས་ཉམས་པས། རེ་ཞིག་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་བས་དེ་ཡུན་རིང་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་མི་བྱེད་པ་ལ་དགོངས་ཏེ་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་དུ་གསུངས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དམན་པ་སྔོན་དུ་སོང་ནས། དེ་ལས་ལངས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་སྔོན་གོམས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པས་དུས་ཡུན་རིང་དུ་འགོག་པའི་བདེ་བ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་གྲོག་ཤུན་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཡུན་རིང་དུ་བལྟ་བ་ནས་སྐྱེས་བུའི་རྩོལ་བས་འཐེན་ཏེ་བརྐྱང་བ་ལས། སླར་བཏང་བ་ན་སྔ་མའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་རྣམས་གནས་སྐབས་དེར་ཡང་སྤྲུལ་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཅུང་ཟད་བྱེད་ཅིང༌། ཕྱིས་དེ་ལས་ལངས་ཏེ་ཚོགས་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་དུས་རིང་མོ་ན་མངོན་བར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའོ། །འཕགས་པ་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་མི་སློབ་པའི་ས་མཐར་ཐུག་བ་ཐོབ་པ་ན། མྱུར་དུ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་དུ་བྱ་སྙམ་པའི་སྒོ་ནས་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་མི་འཇུག་ཀྱང༌། སློབ་པའི་གནས་སྐབས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་སེམས་ཐོབ་པ་རྣམས་ནི་གནས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་དེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །བདུན་ལ་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་བར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ནི་བྱ་བ་རྫོགས་པའི་སྐད་ཅིག་སྟེ། དུས་ཅུང་ཟད་ཙམ་མཚོན་བར་བྱེད་པའི་ཚིག་གོ །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསལ་ཞེས་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་


DTG122_Page_0470
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་དེ་འདྲ་བའི་མཚན་མ་དང༌། སྤྲོས་པ་བཀག་པའོ། །ཉན་ཐོས་དང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཅན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྟུང་བ་སྟེ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་དེའི་ཡུལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་མེད་པར་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་རགས་པས་སྐྱོ་ནས་འབད་པ་དང་རྩོལ་བའི་སྒོ་ནས་དེ་འདྲ་བ་འགོག་པ་སྟེ། ཐལ་བས་གཡོགས་པའི་མེ་བཞིན་དུ་གཟུང་འཛིན་དུ་རྟོག་པའི་ས་བོན་དང་བཅས་པའོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་སུ་གཅིག་ཅིང༌། དོན་དམ་བར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཆོས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མ་རྟོགས་པའོ། །མི་རུང་ཞེས་པའི་དོན་ནི་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་ན། དེ་དག་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་འགལ་བའི་སྐྱོན་མེད་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་ས་བདུན་ལ་ཁྱད་པར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་མི་ནུས་པའོ། །དེ་ལས་དྲུག་དང་བདུན་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་དང༌། རིགས་ཀྱི་ས་དང༌། བརྒྱད་པ་དང་མཐོང་བ་དང༌། བསྲབས་པའི་ས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་དང༌། བྱས་པ་རྟོགས་པའི་ས་དང༌། དེ་ལྟར་བདུན་དུ་འགྱུར་ལ། ཡང་གསུང་རབ་དག་ལས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་བདུན་པོ་དེ་དག་ཏུ་འདུས་པའམ། དེ་ལས་ཐ་དད་བར་ཡང་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལ་དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པའི་ཚེ་དྲོད་དང་རྩེ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ན། དང་པོ་རྣམ་བར་བྱང་བའི་ཆོས་དཀར་པོ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའོ་ཞེས་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་གིས་བཤད་དེ། ཚོགས་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཧ་ཅང་འགྲིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ནི་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་རྗེས་སུ་དཔག་བའི་ཚད་མས་བདག་མེད་པ་གཉིས་རྟོགས་པ་ལྷག་མཐོང་གི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དོ། །མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སས་བསྡུས་པ་བཟོད་པ་འབྲིང་པོའི་བར་དུ་ཡང་ས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པར་ལྟའོ། །རིགས་ཀྱིས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་ནས་རང་གི་


DTG122_Page_0471
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རིགས་སུ་ངེས་པ་སྟེ། གཞན་དུ་དྲོད་དང་རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་གཉིས་ལ་ནི་རང་གི་རིགས་ལས་བཟློག་ནས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བ་སྲིད་ལ། གཞན་རང་སངས་རྒྱས་སུ་ནི་བཟོད་པ་འབྲིང་པོ་མན་ཆད་དུ་ཡང་འགྱུར་བར་སྲིད་པས་དེ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་རང་གི་རིགས་སུ་མ་ངེས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། གཉིས་སློབ་རིགས་ལས་བཟློག་ནས་ནི། །སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་གཞན་གསུམ་ཡང༌། །ཞེས་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་གསུངས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་རང་སངས་རྒྱས་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ནི་དྲོད་ནས་ཀྱང་རང་གི་རིགས་སུ་ངེས་པར་བཤད་དོ། །བརྒྱད་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་སྟེ། མཐར་ཐུག་པ་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ནས་མར་བཅལ་བའི་གྲངས་ཀྱི་གནས་བརྒྱད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །མཐོང་བའི་ས་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གི་འབྲས་བུ་སྔར་མ་མཐོང་བ་མཐོང་བ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའོ། །བསྲབས་པ་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པ་བསྲབས་པ་སྟེ། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པ་སྟེ། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་འདི་ཉིད་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་དྲུག་པ་ཡང་ཡིན་ལ། དེ་ལ་གནས་པའི་འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །བྱས་པ་རྟོགས་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་སྟེ། བྱ་བ་བྱས་སོ་བྱེད་པ་བྱས་སོ་ཞེས་རྟོགས་པ་ཟད་བ་ཞེས་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འདིར་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་དང༌། གསུམ་པ་དང༌། བཞི་པ་ལ་ཞུགས་པ་གསུམ་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ཏེ་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ན་སའི་གྲངས་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གོ་རིམས་ནི་གཙོ་བོ་ཉིད་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པའི་སྔོན་རོལ་ཉིད་དུ་གཞག་གོ །ཡང་ཞུགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའི་ཁོང་དུ་བསྡུས་ཤིང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ཞེས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་ཐུན་མོང་པ་ཉིད་དུ་གཞག་པ་ན། གྲངས་བདུན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་


DTG122_Page_0472
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིན་པ་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཚུལ་དེ་ལྟར་བདུན་དུ་བཤད་དོ། །ཡང་འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེས་ནི། དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བ་མ་སྨོས་པར་རིགས་ཀྱི་ས་ལ་སོགས་པ་བདུན་དུ་བཤད་དེ། ཐམས་ཅད་བསྡོམས་པས་བརྒྱད་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དེ་དང་ཆ་མཐུན་བ་ལས། སྤངས་པ་དང་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཞིག་གིས་ལྷག་པའོ། །གཞན་ཡང་དེ་དག་གིས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ཅེས་པ་སྟེ། ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། མ་རུངས་པ་ཚར་གཅོད་པ་ནི་དགེ་བ་ཉིད་ཡིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པ་དང༌། འཁོར་བ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་ནི་མི་དགེ་བ་ཉིད་ཡིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་པ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དོན་དམ་པར་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་རྟོགས་པའོ། །དེ་བས་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དོན་བསྡུས་པ་སྟོན་ཏོ། །གང་གིས་ཞེས་པ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་རེ་ཞིག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྡོག་པའི་དུས་བསྟན་པའོ། །དེའི་དོན་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་དུས་ཡུན་རིང་པོར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བས་མྱོས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྡོག་པའོ། །དེ་དག་རང་གི་ལུགས་ཀྱིས་ནི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཏན་དུ་ལྡོག་པར་ཡང་འདོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་རེ་ཞིག་ཞི་བའི་བསམ་གཏན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པས་དུས་ཅུང་ཟད་དུ་རྣམ་པར་ལྡོག་པའི་རིགས་མཐའ་དག་ལྡོག་པའོ། །འདུ་ཤེས་ནི་རྟོག་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །ས་དང་པོ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ས་བདུན་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྟོག་པའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་རྣམས་ནི་རང་གི་སེམས་ཉིད་གཟུང་པ་དང་འཛིན་བར་སྣང་བ་ལས། དེ་ལྟར་མ་ཤེས་ཤིང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོར་རྟོག་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཏགས་པ་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། དེ་ལས་


DTG122_Page_0473
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྒྱད་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་བྱས་པ་རྟོགས་པའི་ས་སྟེ། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གོ་རིམས་དང་སྦྱར་ན་དེ་ཉིད་གྲངས་ཀྱི་གནས་བརྒྱད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་སྦྱོར་བ་བཤོལ་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ལ་ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་པར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཕྱག་གླང་པོའི་སྣ་ལྟ་བུ་དེའི་མགོ་ལ་གཞག་པ་དང༌། འོད་ཟེར་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་སད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་མ་རྫོགས་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་ཡང་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་བ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ཀྱི་གདུང་ཡང་ཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ལམ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་མེད་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་སུ་སངས་རྒྱས་དུ་མ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་སྔ་མ་ལྟར་རྗེས་སུ་འཛིན་པའོ། །གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་དུ་མ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆེ་བ་སྟེ། ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་གསུམ་མངོན་དུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་འདྲ་བའི་དགོས་པ་ལས་མི་ཉམས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ། དེ་དག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་འཛིན་པའོ། །བདེ་བས་འཕྲོགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་སེམས་དེའི་དབང་དུ་འགྱུར་ཞིང་དེ་ཉིད་ལ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པའོ། །དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཚན་ཉིད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་མཐར་ཐུག་ཡོང་མིན་ཏེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་ནོ། །དེས་ན་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་སྒོ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བློར་འགྱུར་བའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ས་བདུན་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ཚུལ་སྟོན་ཏེ། དེའི་དོན་ནི་ས་བདུན་པ་མན་ཆོད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་གནས་པར་མ་གྱུར་ཞིང༌། དེ་ཡང་ཀུན་གཞི་ལ་དམིགས་ནས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌།


DTG122_Page_0474
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདག་ཏུ་ཆགས་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་བ་དང༌། བདག་ཏུ་རྨངས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མི་ཤེས་པ་དང༌། མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། ལམ་སྟེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་ལ་སོགས་པར་ལྟུང་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས། སེམས་དང་ཡིད་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འདྲིས་པར་བྱ་བ་དང༌། དོན་དམ་པར་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་དང་རང་བཞིན་སྟོང་པ་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འདྲིས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ། དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་ཡང་ང་ཡིས་བྱས་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སའི་གོ་རིམས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གོ་རིམས་དང་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མི་འཐད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་མོད་ཀྱི་དེ་ལས་གཞན་དུ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སའི་གོ་རིམས་དང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དངོས་པོར་བརྟགས་ཏེ། དེ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་པར་རྟོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་བརྟགས་པ་འདི་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་སྟེ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་དང་འཕགས་པ་དེ་དག་གིས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སའི་གོ་རིམས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ང་དང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་ཅིང་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ། གསལ་བར་བྱས་པའོ། །གལ་ཏེ་འདིར་ས་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མུ་སྟེགས་ཀྱི་ལྟ་བ་དང་ལམ་དུ་འགྱུར་བ་ནི་མི་སྲིད་དེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡང་འབྲེལ་བར་འགྱུར་བས་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་འཇིག་པ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་བྲལ་བར་མི་འཐད་ཅིང༌། གཞན་ཡང་ས་དང་པོ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་རྟོགས་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་འདྲ་བའི་ལོག་པར་ལྟུང་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་མོད་ཀྱི། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཅུང་


DTG122_Page_0475
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཟད་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་དང༌། ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ནས་མཚུངས་པར་འགྱུར་བ་སྲིད་པས་སོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར། བྱང་ཆུབ་དམན་ལ་གཉིས་སྔོན་དུ་སོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པ་འགའ་ཞིག་སྟོན་ཏེ། དེའི་དོན་ཡང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་འགའ་ཞིག་གིས་དང་པོར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་མངོན་དུ་བྱས་ཤིང༌། དེ་ནས་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱིས་ལྷག་པར་རང་རྒྱལ་བའི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ལ། དེའི་རྗེས་སུ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་པའམ། ཡང་བྱང་ཆུབ་དམན་པ་དེ་དག་མངོན་དུ་བྱས་པ་ལས་དེའི་རྗེས་ཐོགས་ལ་སོ་སོར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་པའོ། །སྔར་གྱི་དོན་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་ཡང་འཕགས་པ་དཔལ་ཕྲེང་གི་མདོ་ལས། ཉན་ཐོས་སུ་འགྱུར་ཞིང་རང་སངས་རྒྱས་སུ་ཡང་འགྱུར་ལ། ཕྱིས་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ཡང་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སྔར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བརྒྱད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང༌། དེ་དག་གི་མིང་གིས་བརྟགས་པའོ། །དེ་འདྲ་བ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་གོམས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པས་དུས་རིང་པོར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བས་མྱོས་པའོ། །རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་ཡིན་ལ་མི་མཁས་ཞེས་པ་ནི་རབ་ཏུ་དབེན་པའི་ཆོས་ལ་མོས་ལ་མོས་པའི་བློ་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། རིག་པ་དང་སྟོང་པ་དང་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་དབུ་མའི་དོན་མ་རྟོགས་པ་ཞེས་པའོ། །རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའོ། །བདག་མེད་པ་གཉིས་རྟོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལ་ཞུགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཅུང་ཟད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ལྟུང་ཞེས་པའོ། །དེ་འདྲ་བ་ནི་རང་གི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་རྟོགས་པས་དེ་འདྲ་བའི་བདེ་བ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མོས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་དམན་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་འགོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་


DTG122_Page_0476
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་སྒོ་མཐོང་བ་སྟེ། ལན་ཅིག་མངོན་དུ་བྱས་ནས་དེ་ལས་འདའ་བའོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་རང་གི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་དེ་ལས་སད་ནས་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པའི་ཐབས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ལ་ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་ཞེས་པའོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རིགས་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ནི་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་དག་གིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་ལ་འཇུག་པའི་ཚུལ་སྟོན་ཏེ། མི་འཇུག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་པ་ལས་ནི་དེ་དག་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཐབ་བྱའི་རང་བཞིན་དུ་རྟོག་ཅིང་དེའི་དོན་དུ་འཇུག་པའོ། །འཇུག་པའི་ཚུལ་ཡང་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ། དེས་ཟིན་པར་བྱས་ནས་འཇུག་པའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་རྨི་ལམ་ན་འགའ་ཞིག་གིས་འབད་པ་དང་རྩོལ་བ་དྲག་པོས་ཆུ་ལ་རྒལ་བར་རྨི་བ་ལས། གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གཉིད་སད་ནས་དེའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཅི་འདི་བདེན་ནམ་བརྫུན་ཞེས་རྟོག་གོ །དེའི་རྗེས་ཐོགས་སུ་དེ་འདྲ་བ་ནི་བདེན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་བརྟགས་པའི་བརྫུན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་དུ་མངོན་ཏེ་འདྲ་བ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ལས་དེ་ལྟར་སྣང་བའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྫུན་པ་ཉིད་སྣང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕལ་ཆེར་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དང་པོ་ནས་བདུན་དུ་འཕོ་ཞེས་པ་ནི་ས་བདུན་གྱི་བར་ལ་དབང་པོ་རྣོན་པོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཙམ་དུ་མངོན་པར་རྟོགས་ཤིང༌། སེམས་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་རྟོགས་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པའི་དངོས་པོར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྒྱུབ་མཐོང་ཞེས་པ་སྟེ། དགག་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་རྟོག་པ་སྟེ། བཟང་པོའི་རྟོག་པ་རྒྱུ་བ་མཐོང་ནས་དེ་འདྲ་བའི་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་འདྲ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་སྟེ་


DTG122_Page_0477
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལམ་ཡིན་གྱི། དེ་འདྲ་བའི་ལམ་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་པར་མཐོང་ཞེས་པ་ཉིད་ནི་རྒྱས་པར་སྟོན་པའོ། །ཆོས་བསྟན་ཞེས་པ་ནི་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལས་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །དེ་འདྲ་བ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་དོན་དམ་པ་འདི་ལ་གོ་རིམས་དང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མི་འཐད་དེ། དེ་དག་ནི་རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་ལྷག་མ་དང་བཅས་ཏེ་བསྡུས་ནས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ཚིག་རྐང་པ་ལྔ་ཡིས་ནི་དོན་མདོ་ཙམ་དུ་སྟོན་ཅིང༌། དེ་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞིས་ནི་དེ་དག་གི་དོན་རྒྱས་པར་འཆད་པའོ། །དེ་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ས་དང་ས་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་གི་དབྱེ་བ་ལ་མ་རྨོངས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་རྒྱས་པ་དང་བསྡུས་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ། ས་བདུན་དག་ནི་སེམས་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བདུན་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བརྒྱད་གནས་མ་གྱུར་བས་སེམས་ཀྱི་ས་ཞེས་བྱའོ། །ས་བརྒྱད་པ་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་མེད་ཅིང་རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་དེ་དག་ཏུ་ཞེན་བ་དང་མེད་པའི་ཕྱིར་སྣང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་དགུ་པ་དང་བཅུ་པ་གཉིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་གི་ཉེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་བས་གནས་ཞེས་པའམ། ཡང་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བ་དང༌། དབང་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ལས་ལ་དབང་བས་ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། ཕྲིན་ལས་སྣ་ཚོགས་ལ་དབང་སྦྱོར་བའི་གནས་ཡིན་པས། དེ་དག་ནི་གནས་གྱི་ས་ཞེས་པའོ། །དེ་རྣམས་ལས་གཞན་ས་བཅུ་གཅིག་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟེ་སྒྲིབ་པ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་ཏེ་དག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་སྟེ། སྤངས་པ་དང་རྟོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མཐར་ཐུག་པ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་པའོ། །དེས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རང་བཞིན་གཙོ་བོར་བསྟན་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་གནས་ནི་དབང་


DTG122_Page_0478
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱུག་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྐུ་མཆན་དང་དཔེ་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་འབྱོར་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་སུ་སྣང་བ་གཞི་རིན་པོ་ཆེ་ལས་གྲུབ་ཅིང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་ཅིང་མཛེས་པར་སྣང་བ། ཇི་ལྟར་མེའི་ཕུང་པོ་ལ་མེ་ལྕེ་དང་འོད་ཟེར་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིན་པོ་ཆེའི་འོད་ཟེར་སྣ་ཚོགས་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དེར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡིན་པས་འཚེ་བ་འམ་མི་མཐུན་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་ནི་ཞི་བའོ། །ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་དེ་ཉིད་ལས་ས་བཅུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་འོད་ཟེར་སྣ་ཚོགས་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞི་བ་རབ་ཏུ་འབྱུང་ཞེས་ཀྱང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་འདྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་དེ་དག་གིས་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ཡང་སྲིད་པ་གསུམ་པོ་སྤྲུལ་པར་བྱེད་ཅིང༌། ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་ཡང་སྤྲུལ་པ་དང་སྔར་འདས་པའི་དུས་སུ་སྤྲུལ་ཞེས་པའོ། །གལ་ཏེ་སྲིད་པ་གསུམ་པོ་ནི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཀྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་སྤྲུལ་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ན་ཡེ་ཤེས་དེས་སྤྲུལ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བ། དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ལས་སྲིད་པ་གསུམ་པོ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ལ་དགོངས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། རང་གི་རིག་པའི་འགྱུར་བ་ལས། །དམན་པ་ལས་ནི་ལས་བསྐྱེད་དེ། །རང་གིས་འཕྲོག་ཅིང་རང་གིས་བྱེད། །རང་གི་རྒྱལ་པོ་རང་གཙོ་བོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་གནས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་སྣང་བ་དེར་དངོས་སུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་སྟོན་ཅིང༌། དེ་ལས་བརྒྱུད་པའི་སྤྲུལ་པའི་སྒོ་ནས་ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་གྱི། དེ་ལས་གཞན་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ས་དང་ཐེག་པའམ། དེ་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་མདོ་འདི་ཉིད་དམ། གཞན་ལས་གསུངས་པས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཅི་ངེས་པའི་དོན་ནི་གང་ཡིན་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་


DTG122_Page_0479
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མམ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པས་དེ་དག་བསལ་བའི་དོན་དུ། བཅུ་པོ་པ་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྔར་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་འགའ་ཞིག་གིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་བའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་དུ་བྱས་ཤིང༌། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། དེ་ནི་སྔར་གྱི་དམན་པའི་ས་གཉིས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བརྒྱད་དེ། དེ་ལྟར་ས་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་པ་ཡིན་པས་བཅུ་པོ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། དེ་ཉིད་སྔར་གྱི་དུས་ན་ཉན་ཐོས་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དང་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པའི་དང་པོ་ཡིན་པས་དང་པོ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་དོན་ཡང་ས་བཅུ་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དུས་ན་ཉན་ཐོས་མ་ཡིན་ཡང༌། སྔར་གྱི་མིང་སྙིང་མཐུན་གྱིས་བཏགས་ནས་དེ་ལྟར་བསྟན་པའོ། །ཡང་དེ་འདྲ་བའི་ཉན་ཐོས་མཚན་ཉིད་པ་དེའི་ས་དང༌། ས་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་ནི་རྒྱས་པར་ཕྱེ་ན་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བ་ནས། བྱས་པ་རྟོགས་པའི་བར་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །དགུ་པོ་ཡང་ནི་བདུན་པ་སྟེ། །ཞེས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་གང་ཞིག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་མངོན་དུ་བྱས་ནས། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མ་བགྲོད་པར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་སྔ་མ་ལྟར་ས་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་པ་ནི། དགུ་པོའམ་དགུ་པོ་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་བདུན་པ་སྟེ་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལོགས་སུ་མ་བགྲངས་པར་བདུན་དུ་བསྡུས་པའི་དུས་སུ་དེའི་གྲངས་ཀྱི་གནས་བདུན་པ་ནི་བྱས་པ་རྟོགས་པ་སྟེ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ས་དགུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དུས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ཀྱང་སྔར་གྱི་མིང་གིས་བཏགས་ནས་དེ་ལྟར་བསྟན་པའོ། །ཡང༌། བདུན་པོ་པ་ཡང་བརྒྱད་པོ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་བསྡུས་ན་ས་བདུན་དང་དེ་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་བདུན་པོ་ཡང༌། རྣམ་པར་སྤྲོས་ན་སྔ་མ་ལྟར་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་བའོ། །ཡང་དགུ་པོ་ཞེས་པ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་འགའ་ཞིག་གིས་རང་གི་བྱང་ཆུབ་མངོན་དུ་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེས་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་


DTG122_Page_0480
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱས་པ་ཡང༌། སྔར་གྱི་ཚུལ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པོ་པ་ནི་གསུམ་པོ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་ས་བདུན་གྱི་གནས་སྐབས་ན་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་ནུས་པ་དང༌། མི་ནུས་པ་གཉིས་པོ་ནི་རྒྱས་པར་ཕྱེན་གསུམ་དུ་འགྱུར་བ་སྟ། དེ་ལྟར་མི་ནུས་པ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བས་སོ། །དེ་ལྟར་གསུམ་པོ་རེ་རེ་ཡང་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དང་རྣོན་པོ་གཉིས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བས་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་བའོ། །བཞི་པོ་ཡང་ནི་ལྔ་པོ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོས་བསྡུས་པའི་ས་དང་ས་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སེམས་ཀྱི་ས་དང༌། སྣང་བ་མེད་པ་དང༌། གནས་ཀྱི་ས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའོ། །དེ་ཡང་གནས་ཀྱི་ས་ནི་དགུ་པ་དང་བཅུ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་བས་རྒྱས་པར་ཕྱེ་ན་ལྔ་ཉིད་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མེད་དེ། རྣལ་འབྱོར་བའི་ཀུན་རྫོབ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ན་རྒྱས་པ་དང་བསྡུས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཕྱེ་ན་གང་ལྟར་ཡང་ཡིན་ཞེས་པའོ། །ཡང་དོན་དམ་པར་སྣང་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སམ་དེའི་ཡུལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ནི། དེ་འདྲ་བའི་རིམ་པ་འམ་དབྱེ་བ་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །ཡང་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་དང་བརྗོད་བྱའི་དོན་གཅིག་ཏུ་སྟོན་པ། འཕགས་པ་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་རྒྱན་ལས། ཤེས་པ་རྣམས་དང་སློབ་པ་བཅུ། །བརྒྱད་པ་མང་ན་ལན་བདུན་དང༌། །རིགས་ནས་རིགས་དང་ལན་ཅིག་འོང༌། །བར་ཆད་གཅིག་པའི་གང་ཟག་དང༌། །བར་མར་མྱ་ངན་འདའ་བ་དང༌། །གཞན་སྐྱེས་མྱ་ངན་འདའ་བ་དང༌། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་འདུ་མི་བྱེད། །སྟེང་མའི་རྒྱུན་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། །ཞེས་གསུངས་པས་དེ་འདྲ་བ་སློབ་པའི་གང་ཟག་བཅུ་ནི། དང་པོ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང༌། དེ་ཉིད་ཚོལ་ལ་ཐོག་མར་ནི། །ཐམས་ཅད་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་གསུངས་པའི་ལམ་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་གང་ཟག་སྟེ། གོང་དུ་བསྟན་པའི་ས་དེ་དང་དེ་རྣམས་ལ་གནས་པའོ། །དེ་འདྲ་བའི་དང་པོ་པ་ནི་རྣམ་པར་ཕྱེ་ན་བརྒྱད་དེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་རྒྱུ་འབྲས་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་བར་དུའོ། །


DTG122_Page_0481
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གལ་ཏེ་ཐོག་མར་བསྟན་པའི་ལམ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་བདེན་པས་རང་སངས་རྒྱས་དང་ལྷན་ཅིག་འཕགས་པའི་གང་ཟག་དགུ་རུ་འགྱུར་ལ། དེ་ཡང་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་རྒྱན་དང་བཅས་པ་དང༌། རྒྱན་མེད་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང༌། ཚོགས་ན་སྤྱོད་པའོ། །འདིར་བདུན་པ་ཞེས་པ་ནི་དེ་དག་སྤྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། སྔ་མ་ལྟར་གྲངས་ཀྱི་གནས་འཛིན་པའི་ཚིག་ཏུ་སྦྱར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདྲ་བའི་བདུན་པོ་པ་ཡང་ཚོགས་ན་སྤྱོད་པ་ལ་དབང་པོ་འབྲིང་དང་རྟུལ་པོ་གཉིས་སུ་བྱེ་བས་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་བའོ། །གཉིས་པོ་པ་ནི་གསུམ་པོ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་བརྒྱད་པ་དང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་གཉིས་ནི་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། པོ་ཟོས་ན་སྲིད་པ་ལན་བདུན་པ་ལ་སོགས་པར་བ་དང་འབྲིང་དང་ཐ་མ་རྣམ་པ་གསུམ་སྔར་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ཡང་གཉིས་པོ་རེ་རེ་ཞིང་ཕྱེ་ན་གསུམ་དུ་འགྱུར་བ་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་གྱི། ངེས་པའི་དོན་དུ་ན་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གསུམ་པོ་ཡང་ནི་དྲུག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འོག་ཏུ་གསུངས་པ་སྟེ། སྔར་གྱི་གསུམ་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་གཉིས་གཉིས་སུ་འགྱུར་བའོ། །ཡང་ན་བྱས་པ་རྟོགས་པའི་ས་ཞེས་པས་མཚོན་པ། ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་སྐྱེ་བ་གཉིས་ནི་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སའོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་གཉིས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དྲི་མ་ཟད་དང་མི་སྐྱེ་བའི། །ཡེ་ཤེས་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བརྗོད་དེ། །ཟད་མེད་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར་དེ་དག །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །བཞི་པོ་ཡང་ནི་ལྔ་པོ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་སྤྱིར་འཕགས་པའི་གང་ཟག་སྡེ་བཞི་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ནི་སྔར་འདི་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ལྟར་ཞི་བ་བགྲོད་པ་གཅིག་པུ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་


DTG122_Page_0482
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྔ་རུ་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་སྤྲུལ་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱང་སྔར་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་ནོ། །འདིར་དངོས་སུ་གང་ཟག་གི་དབྱེ་བ་བསྟན་པས་ཀྱང་དེ་རྣམས་གང་ལ་གནས་པའི་ས་དང༌། ཐེག་པའི་དབྱེ་བ་ཡང་བསྟན་པའོ། །ས་དང་ཐེག་པ་ཡང་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཉིད་ལ་འཇོག་པས་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་བསམ་པར་མི་བྱའོ། །འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་འགྲེལ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་རྒྱན་ལས་ལེའུ་བཞི་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྔར་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྡུས་ཏེ་སྟོན་པ་ལས། དང་པོར་དྲི་བ་དགོད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ལན་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏེ། དེའི་དོན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་པའི་དངོས་པོར་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟ་ན་གཞན་དག་གིས་དབང་ཕྱུག་རྟག་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཅིང་བྱེད་པས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་བརྟགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་འདིར་དེ་དང་འདྲ་བ་ནི་འབྲས་བུ་རིམ་པ་ཅན་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་ཡུལ་རིམ་པ་ཅན་ལ་འཇུག་པས་རྟག་པ་དང་གཅིག་པུའི་བདག་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དེ། འབྲས་བུ་རིམ་ཅན་ཉིད་སྦྱོར་བས། །རྟག་རྣམས་གཅིག་པུའི་བདག་ཉིད་མིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཅིང་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱེད་པར་ཁས་ལེན་པ་ལ་ཡང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་བྱས་པ་རྟག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་རང་བཞིན་དུ་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་པའང་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །ཡང་ན་གཞན་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ཤིང་སཱ་ལ་ཟུང་གི་ཚལ་དུ་ལྷག་མ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་འདུས་བྱས་པའི་མི་རྟག་པ་དུས་ཀྱི་མཐར་འཇིག་པ་དང༌། དང་པོ་ཉིད་ནས་སྐད་ཅིག་མའི་དངོས་པོར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོར་


DTG122_Page_0483
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྲགས་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་མཚན་བཞི་རྣམས་ཞིག་བས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆད་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་འདོད་པའོ་ཞེ་ན། མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟ་ན་དེའི་དོན་དུ་བསྐལ་བ་དུ་མར་ཚོགས་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དེ་དག་ནི་འཆི་བདག་གི་བདུད་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་པས་ཚུལ་དེ་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། མྱ་ངན་མི་འདའ་འདའ་ལ་མིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདིར་གཞན་དག་བྱས་པ་ནི་མི་རྟག་པར་འགྱུར་བའི་ངེས་པ་མེད་དེ། རྡོ་རྗེ་དང་རི་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱམས་པས་མི་རྟག་ཅིང་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེའི་ཆེད་དུ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཡང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་དག་འདིའི་དོན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་ན་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་མི་འཐད་པ་ལས། དེ་ལྟར་མེད་པར་འགྱུར་ན་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཚོགས་རྣམས་དོན་མེད་པ་སྟེ། བདེན་པའི་དོན་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་པའི་དངོས་པོ་གཞན་ལས། འགའ་ཞིག་ཁོ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འདོད་པའི་བྱེ་བྲག་གི་གཏན་ཚིགས་མེད་པའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་ཁྱད་པར་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བྱེ་བྲག་གི་གཏན་ཚིགས་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པ་ལས་བྱུང་བ་སྤངས་པ་དང་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར། གཞན་དང་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་དུས་ཀྱི་མཐར་འཆི་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་འགྱུར་བས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་དང་འཆི་བདག་གི་བདུད་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་པ་མེད་ཅིང༌། ཚེ་ལ་དབང་བ་ལ་སོགས་པ་མི་ཐོབ་པས་སྤངས་པ་དང་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ན་གཞན་དང་མི་མཚུངས་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་རྟག་པ་ནི་འབྲས་བུས་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར།


DTG122_Page_0484
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེའི་དོན་དུ་ཚོགས་སོགས་པ་མི་འཐད་དོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་མེད་པར་དགག་པའི་རང་བཞིན་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཙམ་ལ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པ་མི་འཐད་ཅེས་པ་སྟེ། གཞུང་གི་དོན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རྣམ་གྲངས་གང་གིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ནི་རྒྱུན་ལ་ཉམས་པ་མེད་པས་རྟག་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ནི་རྒྱུ་ཚོགས་གཉིས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རྟག་པར་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པར་བྱས་པས་ནི་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་སྦྱངས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་ཀྱི། དེའི་རང་བཞིན་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་མ་བྱུང་ཡང་རུང་སྟེ། དང་པོ་ཉིད་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ལ་ལྡན་ཅིང་གནས་པའོ། །འདིར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་ཞེས་པ་ནི་དེ་དག་གི་སེམས་སོ། །ཆོས་ཉིད་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོན་དམ་པར་སྟོང་པའོ། །ཆོས་མི་འགྱུར་བ་ནི་དོན་དམ་པར་སྟོང་ཡང་མྱོང་ཞིང་རིག་པ་མ་འགགས་པ་སྟེ། རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའོ། །ཆོས་གནས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སོ། །འདུག་ཅེས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ལ་གནས་པའོ། །དེས་ན་ནམ་མཁའ་ལ་ཐོགས་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཉིད་ནི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང་མཚུངས་པ་སྟེ། བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་ཅེས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །རབ་ཏུ་ཕྱེ་ཞེས་པ་ནི་དེ་དག་གིས་ཁྱབ་ཅིང་དེའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའོ། །གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གཉིས་ཡོད་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་བརྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་འགོག་པ་སྟེ། སྤྱིར་ཁྱད་པར་བྱེད་པ་གཉིས་པའི་ཆོས་གཅིག་དང་ལྡན་ན། ཁྱབ་པར་བྱ་བ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་མི་སྲིད་པ་ལས། དེ་འདྲ་བའི་ཁྱབ་བྱེད་མི་འཐད་པས་གཉིས་པོ་དབེན་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉིས་སུ་སྣང་ཡང་གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོ་དོན་དམ་པ་བས་


DTG122_Page_0485
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དབེན་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྟོག་པ་ཟད་བས་དེ་འདྲ་བའི་ལྟ་བ་ལྡོག་པར་འགྱུར་གྱི། དབེན་པར་རྟོགས་པའི་ཤས་རབ་ཀྱི་བློ་ཟད་པས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལྟ་བ་ལྡོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་བློ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལྟ་བའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་བསྡུས་ཏེ་སྟོན་པའོ། །རྟག་དང་མི་རྟག་རབ་ཕྱེ་བར། །ཞེས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་དང་ལྡན་པས་རྟག་པའམ། དེའི་ཆོས་ཉིད་འགྱུར་བ་མེད་པས་རྟག་པ་དང༌། ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་དག་གིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ཞིང་ཁྱབ་པར་གནས་ཞེས་པའོ། །དེ་དག་ལྟ་བའི་དབང་མི་འགྲོ། །ཞེས་པ་ནི་སེམས་ལོག་པར་ལྟ་བའི་དབང་དུ་མི་འགྲོ་བའོ། །རྟག་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་གང་ཡིན་ཡང་རུང་སྟེ། རང་རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཚོགས་གཉིས་སྡུད་ཅིང་སོགས་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བའོ། །ཇི་སྲིད་དུ་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཕྱོགས་ཆ་འགའ་ཞིག་ཁས་ལེན་པ་དེ་སྲིད་དུ་ལོག་པའི་མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲེས་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །རྩོད་པ་བརྩད་པར་མི་བྱ་ཞེས་པ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་དོན་ཟབ་མོ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟ་བ་ཉིད་དུ་གདམས་པའོ། །འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་འགྲེལ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་རྒྱན་ལས་ལེའུ་ལྔ་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཉིད་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་སྟོན་པ་ལས། དང་པོར་དྲི་བའི་དོན་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྟག་པའི་རང་བཞིན་འགའ་ཞིག་མ་མཆིས་ན། གང་ཞིག་འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྐད་ཅིག་མ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པ་ན་འཇིག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མེད་པས་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལུས་ལེན་པ་མི་འཐད་ཅིང༌། ཡང་འཁོར་བའི་གཉེན་པོ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་ན་ཡང་ཞིག་ནམས་མེད་པའི་ཕྱིར་དེས་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་འཁོར་བ་ལས་འདས་ལྡོག་ཅིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ཐོབ་པ་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་ལ་གནས་ནས་ཞེས་པ་ལས་སོ། །དུས་ཕྱིས་གཉེན་པོ་མངོན་


DTG122_Page_0486
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་བྱས་པའི་དུས་ན་འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་པས་དེ་ལྟར་འདུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་རྟེན་བདག་རྟག་པ་འགའ་ཞིག་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡོད་ཅེས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ཅེས་པ་ནི་འཁོར་བར་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ལ་གནས་པས་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་ནི་འགྲོ་བའི་ཁྱད་པར་དེ་དང་དེ་དག་གི་ལུས་ལེན་ཅིང་འདོར་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ཅེས་པའི་དོན་ཤིན་ཏུ་འགྲིག་པར་འགྱུར་རོ། །འདིར་ལན་གྱི་དོན་ནི་བདག་རྟག་པའི་ངོ་བོ་མེད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐོག་པ་མེད་པའི་དུས་ན་གནས་ཤིང་རྒྱུན་དང་ལྡན་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱི་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱས་ཤིང༌། དེ་ཉིད་སྲེད་པའི་རླན་གྱིས་བཙས་པས་ན་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་མངོན་པར་འགྲུབ་ཅིང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བ་སྟེ། ལས་ཀུན་ནས་སློང་བ་ཀུན་གཞི་རྣམས་པར་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་འགགས་སུ་ཟིན་ཀྱང༌། དེའི་རྒྱུན་རྒྱུད་མ་འགགས་ཤིང་དེ་ཉིད་གྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བས་འཁོར་བར་འཇུག་པ་འཐད་དེ། རྒྱུན་གཅིག་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། །བྱེད་པ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱར་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་ཅིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་ཚུལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་འདིར་དོན་དམ་པར་ན་རྒྱུན་ཅན་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་ལས་མ་གཏོགས་པ་རྒྱུན་གཅིག་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་དོན་ནི་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་ཆོས་གང་ཡང་ཁས་མི་ལེན་ལ། རྣམ་པར་གཞག་པ་ཙམ་དུ་སྔ་མ་ལྟར་སྐྱོན་མེད་པའོ། །དགེ་བ་དང་མི་དག་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་དེ་འདྲ་བའི་ལས་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང་ལྡན་པས་སོ། །དེ་ལས་དུས་གཞན་དུ་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། འགྲོ་བ་ལྔ་འམ་དྲུག་གི་ལས་ཐམས་ཅད་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་ཀུན་གཞི་དེ་ཉིད་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་གཞི་ཡིན་པ་ལ་དེ་འདྲ་བའི་རང་བཞིན་སྤངས་ཤིང༌། དེ་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྣ་ཚོགས་མྱུར་དུ་


DTG122_Page_0487
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཇུག་ཅིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་ཉམ་ང་པ་སྟེ། ངན་སོང་གསུམ་གྱི་རྟེན་ལ་སོགས་པར་འཇུག་པའོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་གཞིའི་རང་བཞིན་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་འཁོར་དུ་དུ་མ་ཆུད་ཅིང༌། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་དེ་འདྲ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས། དང་པོ་མ་རིག་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་གསུམ་འདུས་པའི་རྐྱེན་གྱི་བྱ་བ་རེག་པ་དང༌། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་འཁོར་བར་འཇུག་པ་ཡིན་པ་ལ། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་དེ། སྐྱེ་འགྲོ་ཐམས་ཅད་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པས་བྱས་པར་སྨྲ་བའོ། །ཐོག་མ་མེད་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔར་གྱི་དོན་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་སྟོན་པ་སྟེ། མ་རིག་པའི་གནས་ནི་མ་རིག་པས་བསྡུས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བག་ཆགས་སོ། །གཞན་ནི་ཕལ་ཆེར་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ལུས་རྒྱུན་མི་འཆད་ཅེས་པ་ནི་ཀུན་གཞི་ཉིད་ཀྱི་ལུས་སམ། སྐྱེ་འགྲོ་བའི་ལུས་སོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་རྟག་པའི་ཉེས་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཁོར་བར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འཐད་ཅེས་པའི་ཉེས་པ་ལས་གྲོལ་བའོ། །བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ལས་རྣམ་པར་ལོག་པ་ནི་བདག་དང་བདག་གི་སྤངས་པ་ཞེས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་ཅིང༌། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བཅས་པའོ། །ད་ལྟར་ཀུན་གཞི་རྒྱུན་དང་ལྡན་པས་འཁོར་བར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་འཐད་ཀྱི། དེ་མ་ཡིན་པ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྒྱུན་དང་མི་ལྡན་པས་སྔར་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འཁོར་བར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ཅེས་པའི་དོན་ནི་དུས་ཀྱི་མཐའི་སྐད་ཅིག་པ་དང༌། བྱ་བ་རྫོགས་པའི་སྐད་ཅིག་གཉིས་ཆར་དང་འབྲེལ་པའོ། །དབྱིབས་ཀྱི་ཆ་བྱད་ཅེས་པ་ནི་དབྱིབས་ཀྱི་ཆ་བྱད་དོ། །བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་མི་མྱོང་བར་ཐར་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པས་བདེ་སྡུག་མི་མྱོང་བ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲ་བའི་རྒྱུར་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འཐད་ཅེས་པ་སྟེ། ཉེར་ལེན་དུ་མི་འཐད་པའོ། །བསྐྱེད་ཅིང་སྐྱེད་པར་བྱེད་


DTG122_Page_0488
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅེས་པ་ནི་སྔར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྐྱེན་བཞི་བསྟན་པ་དེ་དག་གི་ཡོངས་སུ་གཏོགས་པའི་རྐྱེན་དེ་དག་གིས་སྔར་སྐྱེད་ཅིང་ཕྱིས་ཀྱང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །དེའི་རྒྱུ་ལ་དམིགས་ཞེས་པ་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་ཀུན་གཞི་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་ཡང་སྔར་བསྟན་པའོ། །ཟིན་པའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་པ་བཏགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཟིན་པའི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དབང་དུ་བྱས་ན་སེམས་ཀྱིས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་ཤེས་ལྔའི་ཚོགས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའམ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་སུ་འགགས་ཤིང་ཟད་ནས། དེ་མ་ཐག་ཏུ་དེ་དག་གི་རིགས་ཀྱང་མི་སྐྱེ་ཞིང༌། དེ་ལས་གཞན་དག་ཀྱང་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རང་གི་བློའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་མི་མྱོང་བ་སྟེ། མིག་ལ་སོགས་པའི་བློ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའམ། དེ་ལས་བྱུང་བའི་བདེ་སྡུག་མི་མྱོང་བ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ལ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་བློར་འགྱུར་ཞེས་པ་སྟེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བློར་འགྱུར་བའོ། །སུ་ཞིག་དེ་ལྟར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་ན། བསམ་གཏན་བཞི་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་འདིར་འཇིག་རྟེན་པའི་བསམ་གཏན་ལ་མཁས་པ་འགའ་ཞིག་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལ་ཡང་ཐར་པའི་བློར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་དབང་པོའི་བྱེད་པ་དང༌། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་བཞིན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་འདིར་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཤེས་པར་བྱས་ཏེ། དེ་རྣམས་གང་ལས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་བསམ་གཏན་གྱི་ཉེར་བསྡོགས་དང༌། དེ་རྣམས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡན་ལག་དང༌། ཡན་ལག་ཉ་བར་བསྡུ་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ཉེར་


DTG122_Page_0489
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྡོགས་ནི་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་རིག་པའི་ཡོད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། མོས་བ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་དབེན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། དགའ་བ་སྡུད་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་པ་དང༌། སྦྱོར་བའི་མཐའོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་དོན་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ན་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་རགས་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ཞི་བའི་རྣམ་པར་སྒོམ་པ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པའི་ཤེས་རབ་དང་འདྲེས་པས་ཏེ། ཤེས་རབ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཞི་རགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རིག་པས་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རགས་པ་དང་ཞི་བ་ཡང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཁམས་འོག་མ་ནི་ཚེ་ཐུང་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་དང་ཉོན་མོངས་པ་མང་ལ། གོང་མ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའོ། །འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་སྒོམ་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་དོན་དམ་པར་དེ་འདྲ་བའི་དངོས་པོར་མི་ཞེན་པའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་བ་འདིས་ཀྱང་ཁམས་འོག་མ་ལ་སྐྱོ་ཞིང་གོང་མ་ལ་མངོན་པར་འདོད་པས་དེའི་ཐབས་ལ་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་ཙམ་དུ་འགྱུར་གྱི། །དངོས་སུ་ནི་དབུགས་འབྱུང་རྔུབ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་ཞི་གནས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་དེ་འདྲ་བའི་བསམ་གཏན་ཐོབ་པར་གསུང་རབ་དགུ་ལས་བཤད་དོ། །མོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཐོས་བསམ་གྱི་ཤེས་རབ་དང་མ་འདྲེས་པར་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འབའ་ཞིག་པའོ། །དེ་འདྲ་བའི་ཡིད་ལ་བྱད་པ་ལས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོ་སྤོང་ཞིང་དེས་དབེན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་རབ་ཏུ་དབེན་པའོ། །དེ་ལྟར་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བས་རེག་བས་སྤོང་བར་དགའ་ཞིང་སྤོང་བ་ལ་ཕན་ཡོན་དུ་མཐོང་ནས་དད་པས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྒོམ་པ་ནི་དགའ་བ་སྡུད་པ་ཞས་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་འབྲིང་པོ་སྤོང་བར་བྱེད་པའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྡང་བར་འདོད་པས་དེ་རྣམས་སྤངས་པ་དང་མ་སྤངས་པ་བརྟག་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཡུལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྒོམ་པར་འགྱུར་ཞིང་དཔྱོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་དཔྱོད་པ་པའོ། །དེར་ཉོན་


DTG122_Page_0490
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མོངས་པ་སྐྱེ་བའི་མཚན་མ་མཐོང་ནས་དེ་དག་སྤང་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྔ་མ་ལྟར་ཞི་རགས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྒོམ་པ་ནི་སྦྱོར་བའི་མཐའ་པའོ། །སྦྱོར་བའི་མཐའི་འབྲས་བུ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་བར་བྱ་བ་དངོས་གཞི་ཉིད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའོ། །འདིར་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱུན་འགའ་ཞིག་ལ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པ་འབྱེད་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། དེའི་ཡན་ལག་གི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོ་ནི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང༌། དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང༌། རྩེ་གཅིག་པ་སྟེ། ཡན་ལག་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ནི། སེམས་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་པ་ཚོལ་བ་པ་དང༌། ངེས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་བཤད་དོ། །འཕགས་པ་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་ལས་ནི། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྟོག་པ་སྟེ། ཆོ་ག་བཞིན་དུ་རྟོག་ཅིང་དེ་དག་ཀྱང་འདུལ་བས་ན་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བཤད་ནས་རྟོག་པ་དེ་ཉིད་ལ་དཔྱོད་པ་དང༌། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དཔྱོད་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སེམས་དང་ལུས་ཀྱི་བདེ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །རྩེ་གཅིག་པ་ནི་དེ་དག་གི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟེ། གང་ཡང་རུང་བའི་དམིགས་པ་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པའོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནི་ཡན་ལག་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང༌། ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་དང་རྩེ་གཅིག་པའོ། །ནད་རབ་ཏུ་དང་བ་ནི་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་དག་ལས། བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་གསུམ་ལ་ཡང་བཤད་ལ། ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་ལས་ནི། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་དགའ་བ་སྐྱེ་བ་སྟེ། དེ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་དགའ་བས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་ཡང་མདོ་སྡེ་དེ་ཉིད་ལས་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་དྲི་མ་ལ་སོགས་པ་དང་བས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་འབབ་པའི་ཆུ་རྣམས་ལན་ཚྭའི་རོར་གཅིག་པ་བཞིན་དུ་རོ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་བྱེད་པའོ། །


DTG122_Page_0491
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་དཀོན་མཆོག་ལ་དགའ་བ་སྐྱེད་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་སོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་ནི་ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་བ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དང༌། དགའ་བ་མེད་པའི་བདེ་བ་དང༌། རྩེ་གཅིག་བའོ། །དེ་ལ་བཏང་སྙོམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པས། འབད་པ་དང་རྩོལ་བ་མེད་པར་སེམས་རྣལ་དུ་འཇུག་པའོ། །དྲན་པ་ནི་སྔར་མྱོང་བའི་དངོས་པོ་མི་བརྗེད་པའོ། །ཤེས་བཞིན་ནི་བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆ་ཡོངས་སུ་ཤས་པའོ། །བཞི་པ་ནི་དག་པ་ཡལ་ཡལ་བ་མེད་པའི་བདེ་བའོ། །བསམ་གཏན་བཞི་ཡན་ལག་བཞི་དང་ལྡན་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་བཏང་སྙོམས་ཙམ་པ་སྟེ། ལུས་དང་སེམས་ལ་ཕན་པ་དང་གནོད་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། རྩེ་གཅིག་པའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་དྲི་མ་དག་ཅིང༌། མཉེན་པའི་སེམས་དང༌། ཡིད་དུ་འོང་བའི་སེམས་དང༌། ལས་སུ་རུང་བའི་སེམས་དང༌། དྲི་མ་མེད་པའི་སེམས་སུ་འདུག་པའོ་ཞེས་མདོ་ལས་བཤད་པའོ། །གཞན་ཡང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་སྤང་བྱ་སྡོད་བའི་བྱ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། སྤངས་པའི་རྣལ་གྲོལ་གྱི་ལམ་མོ། །ལམ་དེའི་རྒྱུན་ལ་གནས་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་སོ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་དོ། །ཡན་ལག་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ན། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་གོ །དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་ཅེས་བྱའོ། །རྩེ་གཅིག་པ་ནི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ །གཉིས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་ནི་རྟོག་དཔྱོད་ལ་སོགས་པ་འོག་མའི་ཉེས་པ་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ལ། དགའ་བདེ་ནི་ཕན་ཡོན་ནོ། །རྩེ་གཅིག་པ་ཞེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྔ་མ་དང་མཚུངས་སོ། །གསུམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན། བཏང་སྙོམས་དང༌། དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་ནི་སྔ་མ་ལྟར་གཉེན་པོ་ཡིན་ལ། དགའ་བ་མེད་པའི་བདེ་བ་ནི་ཕན་ཡོན་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་འོག་མའི་ཉེས་


DTG122_Page_0492
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ལ། བཏང་སྙོམས་ཙམ་པོ་ནི་ཉེས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་དབེན་པ་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་གོ །འདིར་བསམ་གཏན་གྱི་ཉེར་བསྡོགས་འདི་རྣམས་ནི། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་བཏང་སྙོམས་དང་རྩི་གཅིག་པའམ། ཡང་ན་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ཡན་ལག་ཇི་སྙེད་པ་ནི་འདི་རྣམས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་བའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ཞིབ་ཏུ་ནི་ཆོས་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་དང་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་ལས་བཤད་པ་ནི། བསམ་གཏན་བཞི་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་བསམ་གཏན་གྱི་ཉེར་བསྡོགས་དང༌། བསམ་གཏན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་ཏེ། རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་བསམ་གཏན་རེ་རེ་ལ་ཡང་ཡན་ལག་དྲུག་དྲུག་སྟེ། སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པའི་དོན་ནི་སྲེད་པ་དང་ལྟ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་པ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་ཏེ། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་ཉེས་པ་ལས་བཟློག་པ་ངེས་འབྱེད་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའོ། །བཞི་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་དོན་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པར་འགྱུར་པ་སྟེ། སྐབས་གཞན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་བཞི་དང་རྣམ་པར་ཐར་ང་བརྒྱད་དམ་གསུམ་ལ་མཁས་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི། དེ་འདྲ་བའི་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དངོས་ཡིན་པ་འགོག་པ་སྟེ། དེའི་དོན་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་མ་གྱུར་ན། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་བསྡུས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་


DTG122_Page_0493
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ལ་སོགས་པ་མངོན་དུ་རྒྱུ་བ་འགགས་ཀྱང་དེ་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་དང་ལྡན་པའི་ཀུན་གཞི་ལ་བརྟེན་ནས་སླར་འབྱུང་བས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཚན་ཉིད་པར་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ས་བོན་དང་ལྡན་པའི་ཀུན་གཞི་ཉིད་ཀྱང་སྤང་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་གཞིའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་ཤིང་གོམས་པ་མེད་པས། སྤངས་པ་མི་འཐད་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། རང་སེམས་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པས། །ཡུལ་ལ་གཞོལ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས། །རབ་ཏུ་འཇུག་དང་ལྡོག་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རང་བཞིན་མི་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང༌། དེ་ནི་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་བོ་ཉིད་ཡིན་ལ། གང་ཟག་དེ་རྣམས་ལ་ནི་ཅི་ལྟར་རིགས་པ་བཞིན་དུ་བདག་མེད་པ་གཉིས་རྟོགས་པ་མེད་པས་སོ། །ཕུང་པོ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཉིད་བསྟན་ནོ། ཡོངས་སུ་གཟུང་བས་ཞེས་པ་ནི་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་སྟེ། མི་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་སུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་མེད་དམ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་འཇུག་ཅེས་པ་སྟེ་དེ་རྣམས་ལ་ཡང་རྒྱུ་དང་ལྡན་པར་འཇུག་ཅིང་ཡོད་པའོ། །ཡང་ན་ཡོངས་སུ་གཟུང་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་འཇུག་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་བདག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་ཤིང༌། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པ་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་སྒོ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ནས་རྟོགས་པ་མེད་ཅེས་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཆོས་ལྔ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སྦྱངས་པས་འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་ཅིང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཚུལ་སྟོན་ཏེ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་འཇུག་སྟེ་ཞེས་པའི་ཚིག་མར་ཀྱང་གདགས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་སྙིང་པོ་སྦྱོང་བ་ཡང་དང་པོའི་གནས་སྐབས་སུ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བས། གོང་ནས་གོང་དུ་སའི་རིམ་པ་མཚམས་སྦྱར་བ་གཞན་དང་གཞན་དུ་འཕོས་པ་སྟེ། བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་


DTG122_Page_0494
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀུན་གཞིའི་སྣང་བ་དང༌། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྡོག་བར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ལམ་གྱི་ཡུལ་གང་ཟག་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མར་འཛིན་པས་བསྐྱོད་བར་མི་ནུས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བརྒྱད་པ་ལ་གནས་པ་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་བདེན་པའི་སྒོའི་ལམ་བཅུ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་པ་ལ། བདེན་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡུལ་ཅན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའོ། །དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐོབ་པའི་སྒོར་འཇུག་པའི་ལམ་ཡིན་པས། བདེན་པའི་སྒོ་ཞེས་པ་སྟེ་གཞི་མཐུན་པའི་བསྡུ་པའོ། །བཅུ་ཞེས་པ་ནི་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྫོགས་པའོ། །དེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བསལ་ཞིང་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའོ་ཞེས། ནམ་མཁར་འདུ་ཤེས་ཤིང་གོམས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནམ་མཁར་འདུ་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཤས་པ་ཙམ་མོ་ཞེས་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་ཅི་ཡང་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཅི་ཡང་ཞེས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང༌། དེ་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཇི་སྙེད་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་དོ། །མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཆུང་ཞིང་ཕྲ་བ་སྟེ་དེ་འདྲ་བའི་མཆན་མར་འཛིན་པ་དང༌། ཡང་འདུ་ཤེས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དེ་འདྲ་བའི་མཚན་མར་འཛིན་པ་གོམས་པ་ལས་བྱུང་བ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཏེ་དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གསུམ་དང་རིམ་པ་བཞིན་སྦྱར་རོ། །མཚན་མར་འཛིན་པ་གོམས་པ་ལས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་བ་ཡང༌། ཇི་སྐད་དུ། དམིགས་པ་ལ་ནི་བརྟེན་


DTG122_Page_0495
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་སུ། །མི་དམིགས་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆེ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་བཞི་ཡང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་བདེན་པའི་ཡུལ་ཅན་ནོ། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི། སྔར་བསྟན་ནོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་ལས་ནི། རིགས་ཀྱི་བུ་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གློ་བུར་གྱི་སྒྲིབ་པ་མེད་པ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ། ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་སྟེ། ནམ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ། ཀུན་དུ་མི་རྟོག་པ་དེ་ནི་འགོག་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འགོག་པ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ལྟུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ཅི་ལ་དགོངས་ཏེ་གསུངས། སྨྲས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བསྟན་དུ་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་འགོག་པ་ནི་བསྟན་དུ་མེད་པའི་ཆོས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་གང་བསྟན་དུ་མད་པ་དེ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་དགོངས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འགོག་པ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་དོ། །ཉན་ཐོས་ནི་ཆོས་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པའི་བློ་ཡིས་འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །གནས་སོ། །ཀུན་ཤེས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་དགོངས་དོན་བསྟན་པས་ཀྱང་མདོ་འདི་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འགོག་པའི་སྒོ་ཅུང་ཟད་མངོན་དུ་བྱེད་པར་གསུངས་པ་ནི། མདོ་སྡེ་གཞན་དང་མི་འགལ་བར་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཅུ་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང༌། གསུང་རབ་དག་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆོད་ཐོབ་པ་ནི་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ལ་ཇི་ལྟར་འདོ་བཞིན་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་མདོ་འདི་ཉིད་ལས་ཀྱང་ས་བརྒྱད་པ་ལ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་


DTG122_Page_0496
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱི་བདེ་བ་ལ་གནས་པ་ན། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་ལས་སད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་ལས་ཀྱང༌། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་རྫོགས་པའམ། རྫོགས་པ་ལ་ཉེ་བའི་གནས་སྐབས་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་རྫོགས་པའམ། རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ལ་དེ་འདྲ་བ་ཡང་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པས་སོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་ལས། ཁྱད་པར་དུས་བརྒྱད་པའི་གནས་སྐབས་ནས་ཐོབ་པར་བཤད་དེ། དབང་པོ་ཤེས་དང་རྒྱལ་བ་ཡི། །ཞིང་སྦྱོང་སྒྱུ་མ་ལྟར་གནས་དང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་ས་བརྒྱད་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སྔོན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཐོབ་པར་བྱའོ་ཞེས་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ལ། རྣམ་པར་ལྟ་བ་སྟེ། སྨོན་ལམ་དྲན་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐའ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལས་ལངས་ནས་རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་བདག་གི་འཕགས་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ལམ་སྟེ་སྣང་ལ་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་ཅིང་སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཚོགས་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་མཉམ་པར་གཞག་པའི་རྣལ་འབྱོར་སྤེལ་མར་བསྒོམས་པས། འཕགས་པའི་རིགས་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་ལམ་བཅུ་སྟེ། ས་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །གཞན་ཡང་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ས་བཅུའི་གནས་སྐབས་ཉིད་ལ་སྦྱར་བའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པར་འདོད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྦྱང་བར་བྱའོ་ཞེས་གདམས་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་


DTG122_Page_0497
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཚོགས་བརྒྱད་ལས་ཀུན་གཞི་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་ཉིད་དུ་གསུངས་པས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྒྱུ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སྙིང་པོ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་རྒྱུན་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ནི་དུས་གཞན་གྱིས་ཆོད་པའི་འོག་རོལ་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུར་མི་འཐད་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་གནས་གྱུར་པ་ནི། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ལ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་གནས་གྱུར་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང༌། བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་དབྱེ་བ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྒྱུན་འགག་པར་གྱུར་པ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་རིགས་མཐུན་ཕྱི་མ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་བའི་ས་བོན་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བསྒོས་ཤིང༌། དེ་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཡང་དེ་ལ་འགགས་པར་གྱུར་པ་ན་ས་བོན་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཅིག་གཞན་དང་གཞན་འབྱུང་བ་ན། དེ་རྣམས་ལས་བར་དུ་མཆོད་པར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དེ་རྣམས་འབྱུང་བས་སོ་སོར་ངེས་པའི་རྒྱུད་ཉིད་དུ་འཐད་ཅིང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་གྱུར་བའི་བྱེ་བྲག་སོ་སོར་ངེས་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའམ་རིགས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་མཚུངས་སོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རང་བཞིན་ནི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་གྱུར་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་པས་དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོའམ་རིགས་ཉིད་དུ་འཐད་ཀྱི། དེ་ལས་གཞན་ཡེ་ཤེས་གསུམ་པོ་ནི་ཡེ་ཤེས་སྔ་མ་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་གནས་སྐབས་གློ་བུར་བ་ཡིན་པས་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པར་མི་འཐད་པའོ། །དེ་ལས་གནས་གྱུར་ཞེས་པའི་དོན་ནི་སྤང་བྱ་ས་བོན་དང་བཅས་པ་སྤངས་ནས་གཉུག་མར་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་ས་བོན་དང་


DTG122_Page_0498
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅས་པ་འབའ་ཞིག་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཞིབ་ཏུ་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐ་མལ་བ་རྣམས་ལ་ཀུན་གཞི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་སྟོན་ཏེ། འདིའི་དོན་ཡང་འཇུག་པའི་ཚོགས་དྲུག་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པ་ལས་བརྒྱལ་བ་དང་གཉིད་མཐུག་པོ་ལོག་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ། རེ་ཞིག་ལྡོག་ཅིང་ཡང་དེ་ལས་སད་ནས་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པ་སྟེ། དེའི་རྒྱུན་གྱི་ཐོག་མ་དེ་ཉིད་ནི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གཞན་པ་འགའ་ཞིག་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཡིན་ཏེ། རེས་འགའ་བ་ཉིད་དུ་འཇུག་ཅིང་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གཏན་ཚིགས་སུ་སྦྱར་རོ། །གལ་ཏེ་རེས་འགའ་བ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་ནི། མྱོང་བའི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་སེམས་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། རེས་འགའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མེད་པར་ནི་འགལ་ལ། རྒྱུ་ཡང་བེམས་པོ་དང་རིག་པ་ལས། སེམས་ལས་ཐ་དད་པའི་བེམས་པོ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་མི་འཐད་དོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་ལ། རིག་པ་ཡང་རང་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་དང༌། རྒྱུད་གཞན་གྱིས་བསྡུས་པ་ལས་དང་པོ་རང་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་ནི་འགགས་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུར་མི་འཐད་ལ། བར་དུ་ཆོས་སྔ་མ་ཡང་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་དུས་ན་ཞིག་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུར་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དེའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་འཐད་དེ། དེ་འདྲ་བ་ལུང་ལས་བཤད་པ་ནི། ཀུན་གཞི་ལ་བརྟེན་ཅིང༌། དེ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པས། དེ་གྲུབ་ན་ཀུན་གཞི་ཡང་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། དེ་ལས་གཞན་པ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པའི་སེམས་འགའ་ཞིག་ཡིན་པར་རྟོགས་ན་ནི། དེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པས་ཀུན་གཞི་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མིང་ནི་ཇི་ལྟར་ཡང་འདོགས་ལ་རག་གོ །གཉིས་པ་རྒྱུད་གཞན་གྱིས་བསྡུས་པའི་སེམས་ཀྱང་དེའི་རྒྱུར་མི་འཐད་དེ། དེ་ཉིད་འགའ་ཞིག་རྒྱུ་ཡིན་ན་ནི། བརྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་ཚོགས་དྲུག་ལྡོག་པ་མི་འཐད་དེ། དེའི་རྒྱུ་ལ་མ་ཚང་བ་


DTG122_Page_0499
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་དེ་ལ་ཡང་ལྟོས་པ་ཙམ་དུ་ཁས་ལེན་ན་ནི་སྐབས་ཀྱི་དོན་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་སྟེ། དེས་ཀྱང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་བྱེད་ཅིང༌། དེ་ལ་གཞན་རང་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་ས་བོན་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དེ་འདྲ་བ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཉིད་དུ་ཡང་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་གཏན་ཚིགས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས། རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །སློབ་དཔོན་སྔ་མ་དག་གིས་ནི་ཆད་ནས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་ལུང་ལ་བརྟེན་པའི་གཏན་ཚིགས་སམ་རྗེས་སུ་དང་གང་ར་འདོད་དེ། མ་རྟོགས་པའི་ཉེས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །ཡང་འདིར་གཏན་ཚིགས་སྦྱོར་བའི་ཚུལ་ནི། བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་རྒྱུད་འགའ་ཞིག་ཆོས་ཅན་དུ་བཞག་ནས། དེ་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ས་བོན་དང་བཅས་པའི་སེམས་འགའ་ཞིག་ཡོད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་རྗེས་སུ་འཇུག་ཅིང་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གཏན་ཚིགས་སུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་བརྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་སྔར་གྱི་རྒྱུན་ལྡོག་ཅིང༌། དེ་ལས་སད་བན་ཡང་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། འདིའི་ཁྱབ་པའི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་སྦྱར་བ་ཡང་འདི་ལྟར་བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་གྱི་ཆོས་ཅན་ལ། ས་བོན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་འགའ་ཞིག་ཡོད་དེ། འཁོར་བ་འཇུག་པ་དང་དེ་ལས་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་སྟེ། འདི་ཡང་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པའི་གཏན་ཚིགས་སོ། །གལ་ཏེ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་གཏན་ཚིགས་ཇི་ལྟར་གྲུབ་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་གནས་གཞན་དང་གཞན་ལེན་ཅིང༌། དེ་ལས་ལྡོག་པ་འབའ་ཞིག་ནི་འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་དོན་མ་ཡིན་གྱི། ད་ལྟར་གྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུན་རྒྱུད་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འཇུག་པ་ལས། དེའི་གཉེན་པོ་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེད་ཅིང༌། དའི་རྒྱུན་རྒྱུད་གོམས་པར་བྱས་པ་ན་སྔར་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་ཉམས་སུ་


DTG122_Page_0500
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མྱོང་བའི་ཚང་མས་གྲུབ་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱང་རེ་ཞིག་འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་ཁྱབ་པའི་དོན་ཡང་ཆགས་སྡང་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་བསྟན་ཞིང་གསལ་བར་འཇུག་པ་ནི། རང་གི་རིགས་པ་གོམས་པའམ། གོམས་པའི་ས་བོན་འགའ་ཞིག་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཚད་མས་གྲུབ་སྟེ། འདིའི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆགས་སྡང་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དེས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་མི་དགེ་བའི་སེམས་པའི་རྒྱུན་རྒྱུད་ལོ་གནས། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུན་རྒྱུད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཐོག་མ་དེ་ཉིད་ནི། དེ་འདྲ་བ་སྐྱེད་པར་ནུས་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པའི་སེམས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གཞན་པ་འགའ་ཞིག་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཡིན་ཏེ། རེས་འགའ་བར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འདིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་པོ་ཉིད་དེའི་རྒྱུར་འགྱུར་བས། ཀུན་གཞི་སྒྲུབ་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ཚོགས་དྲུག་པོ་དེ་ནི་སྒྲ་དང་རླུང་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་རྒྱུན་མི་བརྟེན་པས། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་བསྒོ་བའི་རྟེན་དུ་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟ་ན་ས་བོན་ཉིད་ཀྱང་ལྡོག་པར་འགྱུར་བས། འབྲས་བུ་དེ་འདྲ་བ་འབྱུང་བ་མི་འཐད་དོ། །དེ་ལྟར་འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་པའི་བྱང་པར་གྲུབ་པ་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགྲུབ་པ་ནི། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཤུགས་ལ་འཁོར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ལོག་ཅིང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ན། ཡང་ཆུལ་འདི་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ལ་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཚང་མང་གི་མེ་ཚ་ཞིང་སྲེག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ན། དེའི་རང་བཞིན་ཅན་དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཚད་མ་གཅིག་གི་བྱེད་པ་ཡིན་པར་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་འཁོར་བར་འཇུག་པ་ནི་སྔར་གྱི་གཉེན་པོའི་རྒྱུན་འགགས་ནས། ཆགས་སྡང་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུན་རྒྱུད་སྐྱེས་པ་ན། དེའི་རྒྱུན་གྱི་ཐོག་མ་ཉིད་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པས་མོན་


DTG122_Page_0501
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་རྒྱུད་འགའ་ཞིག་སྔོན་དུ་སོང་ཞེས་པ་སྟེ། སྔར་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་འཁོར་བར་འཇུག་པའི་ཚུལ་ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཚད་མའི་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་སྔ་མས་བསྡུས་པའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུན་རྒྱུད་འགའ་ཞིག་ལས། ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་པོ་ཆགས་སྡང་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་གྲུབ་པ་ན། དེ་འདྲ་བ་ནི་རང་གི་རིགས་གོམས་པའམ། གོམས་པའི་ས་བོན་འགའ་ཞིག་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་གོམས་པ་མངོན་དུ་རྒྱུ་བ་ནི། རེས་འགའ་བ་ཡིན་པས་རྟག་ཏུ་ལྡན་པར་མ་ངེས་ལ། སྔར་གྱི་གོམས་པ་ཡང་ཞིག་པས་རྒྱུ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་འདྲ་བའི་ས་བོན་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཡིན་ལ། ས་བོན་གྱི་རྟེན་ཀྱང་ཀུན་གཞི་ལས་གཞན་དུ་མི་འཐད་པས་དེ་ཉིད་ཚད་མའི་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་པའོ། །གཞན་ཡང་ཆགས་སྡང་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དེས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་མི་དགེ་བའི་སེམས་པ་ནི། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་སྤོང་བ་ཉིད་དུ་ཚད་མས་གྲུབ་ལ། དེ་ཡང་སྤང་བྱ་དང་བཅས་པའི་རྒྱུད་ལ་གཉེན་པོ་འཇུག་ཅིང་སྐྱེ་དགོས་པའོ། །དེ་ལྟར་གཉེན་པོ་སྐྱེ་བ་ཡང་སྤང་བྱ་སྔོན་དུ་རྒྱུ་བ་ཡོད་པའི་དུས་སུ་མི་འཐད་དེ། རྣམ་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཚ་བའི་རེག་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྲང་བའི་རེག་པ་མི་འཇུག་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་སྤང་བྱ་དང་ས་བོན་དང་བཅས་ཏེ་འགགས་ན་ཡང༌། གཉེན་པོ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་པས། དེའི་ཕྱིར་ས་བོན་དང་བཅས་པའི་རྒྱུད་ལ་གཉེན་པོ་འཇུག་ཅིང༌། ས་བོན་གྱི་རྟེན་ཀྱང་ཀུན་གཞི་ལས་གཞན་དུ་མི་འཐད་པས། དེ་ཉིད་ཚད་མའི་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་པའོ། །འདིར་གཞན་དག་སྙོམས་འཇུག་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་ལྡང་བའི་ཕྱིར། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལུང་ལ་བརྟེན་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གྲུབ་པོ་ཞེས་པ་ནི་ལུང་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པས་དོན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་རྒྱས་པར་མི་བྱེད་པའོ། །བྱིས་པ་དང་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་ཡོད་པས་ཅེས་པ་ནི་བྱིས་པ་འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང༌། འཕགས་པ་དེ་ལས་ལྡོག་པའོ། །ཚུལ་ཇི་ལྟར་ལྡོག་ཅེ་


DTG122_Page_0502
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན། རྣལ་འབྱོར་ཅན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་ལྟ་བ་ནི་མཚན་མ་སྣ་ཚོགས་ལ་ཆགས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་གཞི་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པས། སྦྱོང་བ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། རང་བཞིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མ་དག་པ་ལྟར་སྣང་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་རང་བཞིན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ། མ་དག་པའི་དྲི་མ་མེད་ཀྱང་བློ་འཁྲུལ་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྣང་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་དེ་འདྲ་བ་ཡང༌། ལྷ་མོ་དཔལ་ཕྲེང་མ་དང༌། གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དྲི་མ་མེད་ཅིང༌། ཟབ་མོའི་དོན་ལ་བློ་གྲོས་འཇུག་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ལ་སོགས་པའི་འཛེར་དོག་མེད་པས་ཡངས་ཤིང་མཁས་པ་རྣམས་རང་རང་གི་རྟོགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་གི་ཆེད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་འདི་འདྲ་བའི་དོན་ཟབ་མོ་ཞུས་ཤིང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་གསུང་རབ་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་བརྗོད་པ་ལ་དོན་དེ་ཉིད་བཤད་ཅེས་པའོ། །མངོན་པར་ཆགས་པའི་ཉན་ཐོས་ཞེས་པ་ནི། ལོག་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས། ལོག་པར་ཆགས་ཤིང་ཞེ་ན་ཀྱང་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་རིགས་ཡིན་པས། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་གི་དོན་གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཉེ་བར་བསྡུས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གདམས་པའོ། །ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་ནི་ཆོག་པར་ནི་མི་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་དོན་མཐོང་འགྱུར་ན་བསྒོམ་པ་དོན་མེད་འགྱུར་ཞེས་ས་བཅུའི་མགོན་པོས་བསྟན་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱིས་རབ་འཇུག་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་དེ་རྣམས་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོར་བརྟགས་པའི་སྒོ་ནས། རྒྱུན་དང་ལྡན་པར་འཇུག་ཅིང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་རྒྱུན་ལས་ལྡོག་པར་འགྱུར་བའོ། །ཚུལ་ཇི་ལྟར་


DTG122_Page_0503
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་འཇུག་ཅེ་ན། ཇི་ལྟར་མེ་ལོང་གི་ངོས་ལ་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་ལ། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོར་འཛིན་པ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་སྣང་བ་ལ། ཐ་དད་ཀྱི་དངོས་པོར་འཛིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གཉིས་སུ་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་དབང་གིས་དེ་ལྟར་སྣང་བའོ། །གལ་ཏེ་ཐ་དད་པར་སྣང་བའི་དོན་ནི་མཐུན་པར་སྣང་བ་དང༌། དོན་བྱེད་ནུས་པའི་ཕྱིར་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རིགས་པ་མཐར་ཐུག་པས་རྣམ་པར་བལྟས་ཤིང་གཅལ་ན། དོན་གྱི་རྣམ་པར་སྣང་ཡང་བདེན་པའི་དོན་མེད་དེ། རྒྱས་པར་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི། བསྟན་པ་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལ་ཞེན་པས་ཡང་དག་ཉིད་མི་རྟོགས་ཞེས་པ་སྟེ། འདིའི་དོན་སྔར་བསྟན་ནོ། །སེམས་ཅན་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པའི་ཚུལ་གསལ་བར་སྟོན་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་རླུང་གིས་བསྐྱོད་ནས། གར་མཁན་ནམ་ཆུ་རླབས་བཞིན་དུ། དེ་ལས་རྣམ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་མྱུར་དུ་འཇུག་པའོ། །རྣམ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྣང་བ་དེ་ཉིད་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤས་པས་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་ཐ་སྙད་འདོགས་ཤིང་གསལ་བར་བྱེད་པས་བཞད་གད་པ་དང་འདྲའོ། །ལྔ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གྲངས་ལྔར་ཚང་བ་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྣང་བ་ནི། སྣ་ཚོགས་ཤིང་གསལ་བ་ཉིད་ཡིན་པས་ཚོན་གྱི་རི་མོ་དང་འདྲ་བར་རྟོག་པ་སྟེ། རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ལས་བྱུང་བའོ། དངོས་སུ་ནི་དེ་རྣམས་རྟོག་པ་མ་ཡིན་སྐབས་གཞན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། ཡང་ན་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་ཡོད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་ལ་དེ་དང་འདྲ་བ་རྟོག་ཅེས་པ་སྟེ། ཚིག་སྔ་མ་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱང༌། འགྲོ་བ་དག་དང་ལུས་འཛིན་པ། །ཅི་ཡི་སླད་དུ་བྱ་བ་འབྱུང༌། །ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཆོས་ལྔའི་རང་བཞིན་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་གསལ་བར་སྟོན་ཏེ། དྲི་བ་གང་གི་ལན་དུ་སྦྱར་བ་


DTG122_Page_0504
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་སྔར་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་སྟེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་སྟེ་ཞེས་པ་ནི། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་རྣམས་ཐོབ་པས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆོད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ལྔ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་ཏེ། ཚིག་གི་དོན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་མ་རྟོགས་པའི་ཉེས་དམིགས་སྟན་ཏེ། ཤིན་དུ་འདོད་ཆགས་ཞས་པ་ནི་དེ་ཉིད་རྒྱུན་རིང་དུ་གསལ་བར་འཇུག་པའོ། །དེ་འདྲ་བ་གང་ཟག་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་དར་གྱི་སྲིན་བུ་རང་གི་ལུས་ལས་བྱུང་བའི་སྤུ་ཡིས། རང་ཉིད་འཆིང་བ་བཞིན་དུ། རང་གི་ཀུན་གཞི་ལས་བྱུང་བའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས། བདག་ཉིད་དཀྲིས་ཤིང་འཆིང་བའོ། ཚིག་གི་དོན་གཞན་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ལྔ་པོ་སོ་སོའི་རང་བཞིན་སྟོན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པས། སྣང་བ་དང་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་མཚན་མའོ། །གལ་ཏེ་རྟོག་པ་མེད་བ་ནི་ཤེས་པ་དེ་འདྲ་བའི་མཚན་མར་འཛིན་པ་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་སྣང་བ་དང་ལྡན་པས་མཚན་མ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་མ་དག་པའི་སྣང་བ་སྟེ། དེ་འདྲ་བ་ཡོད་རིང་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྒྲིབ་པས་མཚན་མ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གིས་མིང་དུ་བརྗོད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་བློ་གང་གིས་མིང་དུ་བརྗོད་ཅིང་མིང་གིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ནས། མཚན་མ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་བློ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་ནི་མིང་ངོ༌། །ཕན་ཚུན་གློ་བུར་དུ་བྱུང་ཞེས་པ་ནི་མིང་ཡང་དོན་ལ་གློ་བུར་དུ་བཏགས་ཤིང༌། དོན་ཡང་མིང་ལ་གློ་བུར་དུ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའོ། །དེ་འདྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་དེས་མིང་དང་མཚན་མ་དངོས་པོ་སྒྲོ་མི་འདོགས་ཤིང༌། དངོས་པོ་མེད་ཅེས་སྐུར་བར་ཡང་མི་བྱེད་པའོ། །ཤེས་པ་ད་ལྟ་བུ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ལ་ཞེས་པའི་དོན་ཡང༌། ཤེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཡུལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡུལ་དང་


DTG122_Page_0505
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡུལ་ཅན་གཉིས་མད་པས་ཤེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་བསྟན་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟགས་པའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་ཏེ། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞེས་པ་ན་དེ་འདྲ་བའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཁྱབ་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སའི་བར་དུ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆོད་ཀྱིས་ནི་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ནས་དེ་ཐོབ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་ཆུ་ལྟེང་དང་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་ཟླ་བའི་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་སྣང་བ་བཞིན་དུ། གྲངས་ཐུག་པ་མེད་པའི་བར་དུ་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་དང་བ་རྣམས་ལ་ཡང༌། ཤིན་དུ་འབྲེལ་པའི་ཆོས་ཅན་ཏེ་ཇི་ལྟར་མོས་པའི་སྐུར་སྣང་བས། དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་དང་མཐུན་ཅིང་འབྲེལ་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །མོས་པ་ཐ་དད་ཅེས་པ་ནི་གསུང་གང་དང་གང་ལ་མོས་པ་མི་འདྲ་བ་རྣམས་ལ། དེ་དང་མཐུན་པར་ཆོས་སྟོན་པའོ། །ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་རྣམས་ཕན་ཆུན་བསྡུ་བའི་ཚུལ་སྟོན་ཏེ། དོན་ནི་ཕལ་ཆེར་སྔར་བསྟན་ཟིན་ནོ། །དེ་ལ་འདིར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྫས་གཅིག་གམ་ཐ་དད་ཅེ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྫས་གཅིག་པ་ཉིད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་དང་དེ་མིན་རང་བཞིན་ཅན། །དེ་དེ་མིན་དངོས་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས། །དེ་ཤེས་ཐ་དད་མེད་རྒྱུས་སྐྱེད། །བདེ་སོགས་ཅི་ཕྱིར་ཤེས་མ་ཡིན། །ཞེས་སློབ་དཔོན་དྷརྨ་ཀཱི་རྟིས་བཤད་དེ། ཇི་ལྟར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཐ་དད་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡིས་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཅེས་པ་སྟེ། འདིར་རྒྱུ་ཐ་དད་མེད་པའི་དོན་ཡང༌། ཚོགས་པ་གཅིག་པ་དང་ཉེར་ལེན་གཅིག་པ་གཉི་ག་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་ལུགས་རྒྱས་པར་ནི་ཚད་མ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་རྒྱན་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཏན་ཚིགས་འདི་ཡང་མི་མཁས་པ་ཡིན་ལ། བདེ་སྡུག་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཐ་སྙད་ཙམ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་ནི་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པའོ། །ཡང་མཁས་པ་རྣམས་ལ་ནི་དོན་དང་ཐ་སྙད་གཉིས་ཀ་ཡང་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་སྟེ། དེ་ལ་དགའ་བ་དང་ཡོངས་སུ་


DTG122_Page_0506
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གདུང་བ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་ཏུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་བདག་ཉིད་དུ་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་བདེ་སྡུག་མྱོང་བའི་བདག་ཉིད་དུ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འདོད་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟ་ན་ཡང་གཙོ་བོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་རྫས་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཅི་གཙོ་བོ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ལས་མ་གཏོགས་པའི་མྱོང་བའི་རྫས་འགའ་ཞིག་འདོད་ན་ནི་ཇི་ལྟར་ལུང་རྣམས་དང་འགལ་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་སྔར་བསྟན་པའི་གཏན་ཚིགས་ནི་གཙོ་བོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་འདོད་པ་དེ་ཉིད་དང་རྒྱུན་གཅིག་ཏུ་བསྒྲུབས་པས། དེ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །གཞན་ཡང་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་བཟང་མདོག་དང༌། བཙུན་པ་རྟོགས་པའི་ལྷས་ཀྱང་དེ་དག་རྫས་ཐ་དད་མེད་པར་གསུངས་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟོན་པའི་སྐབས་སུ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འདུན་པ་གཉིས་ཐ་དད་མེད་པར་གསུངས་ཏེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད། །ཅེས་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ངོ་བོ་འདུན་པ་ལས་བཤད་ཅིང༌། མདོ་ལས་ཀྱང་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཐོབ་པར་འདོད་པའམ། དོན་དུ་གཉེར་བའི་འདུན་པ་ཉིད་ལ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་ཉི་མ་དང་འོད་ཟེར་ལྷན་ཅིག་པ་བཞིན་དུ། དུས་གཅིག་ཏུ་བྱུང་ཞེས་པ་མི་འཐད་དེ། ལྷན་ཅིག་པའི་སྒྲའི་དོན་ནི་ཐ་དད་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི། རང་བཞིན་དང་གནས་སྐབས་ཀྱི་ལྡོག་པ་ནི་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་བསྟན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་གིས། ལྔ་ཉིད་འཐད་པ་མེད་ཕྱིར་དང༌། །བྱེད་རྒྱུ་བྱེ་བྲག་མེད་ཕྱིར་དང༌། །དེ་ཡི་གནས་སྐབས་སྐྱོན་ཕྱིར་དང༌། །ལུང་དང་འགལ་བར་འགྱུར་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པས་དེ་དག་རྫས་ཐ་དད་ན་ཕུང་པོ་ལྔར་དབྱེ་བ་མི་འཐད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་ཡང་ཐག་རིང་དུ་སྤངས་ཏེ། ལྡོག་པ་


DTG122_Page_0507
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་འདྲ་བ་ལ་ལྟོས་ནས་སྔར་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང༌། བྱེད་རྒྱུའི་བྱེ་བྲག་ལ་སོགས་པ་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ནི། དེ་ཡང་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་ཕྱེ་ཞེས་པ་ནི། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་ཀྱང་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་ཤིང་སྣང་བའི་དོན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བརྒྱད་དུ་ཕྱེ་བའོ། །རྣམ་པ་ལྔ་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུས་པའི་དོན་ནི། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ནི། མིང་དང་མཚན་མ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་ལ། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི། ཆོས་ལྔ་པོའི་རང་བཞིན་སྔ་མ་ལས་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་མཚན་མ་གསལ་བར་བྱེད་ཅེས་པ་ནི། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་མིང་གིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ནས་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཕན་ཚུན་མྱོང་བ་མེད་ཅེས་པ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་སྤངས་པའོ། །གློ་བུར་དུ་གཞིག་གི་བར་དུ་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གཞིག་པའི་དུས་ན་མི་དམིགས་པའོ། །རང་གི་བློ་ལ་མཁས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ནི། མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རང་གི་སེམས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལས་མ་གཏོགས་པ། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིའི་དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཡང་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་གསལ་བར་སྟོན་ཏོ། །དྲི་བ་གང་གི་ལན་དུ་སྦྱར་བ་ནི། སྔ་མའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི། དུ་མར་བསྟན་པའི་དཔེ་ཡང་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། གང་གཱའི་ཀླུང་གི་ཕྱེ་མའི་ཚད་ཀྱིས་ནི་དུས་གསུམ་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་གིས་བསྡུས་པའི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚད་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ནི་ཚད་མེད་པ་ནི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་འགྱུར་མོད་ཀྱི། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནི་དུས་ཅུང་ཟད་ཙམ་དང་འབྲེལ་པས་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ལྟར་ཕྱོགས་


DTG122_Page_0508
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅུ་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འདྲ་བའི་དཔེ་ལས་འདས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང༌། འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་ཤིང་གྲུབ་པའི་ཕུལ་ལས་འདས་པ་རྟག་པའི་མཐའ་བཟུང་བའི་དཔེ་འགའ་ཞིག་དང་འདྲ་བ་ལྟ་བུར་སྣང་ཡང་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཕལ་ཆེར་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར། དེ་འདྲ་བའི་དཔེ་ནི་ཡང་དག་པའི་དཔེ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་དཔེ་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་ཅིང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་མཐར་ཐུག་པ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་དུ་མ་ཉིད་དུ་བསྟན་པས། གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྐྱོ་ཞིང༌། སྡུག་བསྔལ་ཞི་བའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་སླ་བ་ཉིད་དུ་མཐོང་ནས། བརྩོན་འགྲུས་ཁྱད་པར་ཅན་རྩོམ་པར་འགྱུར་བས། དེ་ལྟར་བསྟན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐོབ་པར་དཀའ་བའི་དཔེ་བསྟན་པ་ཡང་དགོངས་པ་ཅན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་རང་རང་གི་རྟོགས་པའི་ཚུལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་རྣམ་པར་བཞག་པའི་གཏམ་སྟེ། དེས་དོན་གྱི་གསུང་རབ་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལ་རང་གི་ཚུལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕུལ་ལས་འདས་པ་རྟག་པ་མཐའ་བཟུང་གི་དཔེ་འགའ་ཞིག་ནི་དཔེ་ཉིད་དུ་རིགས་མོད་ཀྱི། གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ནི་ཡིད་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་བས་དཔེ་ཉིད་དུ་མི་སྦྱོར་རོ། །དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་དྲལ་བས་དཔེར་བྱ་ཀུན་ལས་འདས་པའོ། །མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་ཀྱང༌། གང་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་ལ། །དཔེར་གཞག་ཇི་སྙེད་བྱེད་པ་ནི། །དེ་དག་སངས་རྒྱས་མ་འཚལ་ཏེ། །དེས་ནི་རྒྱལ་བ་སྨད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དག་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུན་ལས། འདི་ལ་དཔེ་ཅིག་ཡང་དག་སྟེ། །དེ་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་བརྗོད། །ཅེས་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་ཉིད་དཔེར་བྱས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་དཔེར་བྱས་པ་སྟེ། མདོ་འདི་ཉིད་ལས་ཀྱང༌། དེ་ལྟར་དཔེར་སྦྱར་བའི་དོན་རྒྱས་པར་སྟོན་པ་ནི། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཡིན་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚིག་གི་དོན་ནི་


DTG122_Page_0509
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕལ་ཆེར་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །མེའི་ཁམས་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་ས་ནི་མི་ཚིག་སྟེ་ཞེས་པའི་དོན་ནི། དེ་དང་འབྲེལ་པའི་དབང་གིས་མི་འཚིག་ཅེས་པ་སྟེ། སའི་རང་བཞིན་མི་འདོར་བའོ། །དོན་འདི་ཡང་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ནི་སྨིན་པར་བྱེད་པ་མེའི་ཁམས་ཀྱང་ས་ལ་ཚང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པའོ། །རང་བཞིན་གཞན་དུ་མི་རྩོམ་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པའི་འགལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པ་རྣམས་ལ་ཕན་མི་འདོགས་པ་སྟེ། བྱེ་མ་རྣམས་ནི་བྱེ་མའི་གནས་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་རང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཡིན་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་ནི་ཕྲི་བ་དང་བསྣན་པས་བྲི་བ་དང་འཕེལ་བར་མི་མངོན་པའོ། །ཆོས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་སོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་གཟིར་ཞེས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་བུ་གཅིག་པ་ན་བའི་ཕ་མ་ལྟ་བུར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་གི་ངང་གིས་སྨོན་ལམ་གྱི་བདེ་བ་མི་འདོར་རོ་ཞེས་པ་ནི་ཐུགས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་མ་གཡེངས་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་བདེ་བ་མི་འདོར་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་མཚན་མར་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འབབ་ཞེས་པ་ནི་ལྷ་དང་ཚངས་པའི་ཐེག་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱང་བརྒྱུད་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཐར་ཐུག་པ་ལ། གཞོལ་ཞིང་འབབ་པར་སྟོན་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྟག་པ་ཡིན་པས། འཁོར་བ་འདུས་བྱས་རྣམས་ལ་ལྡན་པའི་དོན་འགའ་ཞིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་དཔེ་ཉིད་དུ་མི་འཇུག་པར་སྟོན་པའོ། །དེའི་དོན་ཡང་འཁོར་བའི་འདུས་བྱས་པ་ཡིན་བས། འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་དེ་དག་ལ་ལྡན་པའི་དོན་ཡིན་ལ། དེ་འདྲ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མེད་ཅེས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་འཁོར་བའི་ཐོག་མའི་མཐའ་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཐོག་མ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཡིན་ལ། ཐོག་མ་དེའི་མཐའ་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའ་སྟེ་དེ་དག་ཤེས་པ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ལ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པས། ཇི་ལྟར་འཇིག་པ་ཉིད་འཁོར་བ་ལ་ལྡན་པའི་དོན་དུ་བཤད་དེ། ཐ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། སྤྱིར་རིགས་ཙམ་ལ་ཐོག་མ་དང་


DTG122_Page_0510
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐ་མ་མེད་ཀྱང༌། དངོས་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ན་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་དང་འབྲེལ་པས་སོ། །ཆད་པ་ནི་འཇིག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་འཁོར་བ་ལ་ཕྱི་མའི་མཐའ་མེད་ན། ཇི་ལྟར་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཐར་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་རྒོལ་བའོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་ཁམས་གསུམ་སྤྱི་ཙམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་འཁོར་བ་ཚད་མེད་པས་ཕྱི་མའི་མཐའ་མེད་ཀྱང༌། གང་ཟག་བྱེ་བྲག་པ་འགའ་ཞིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཐར་པ་མཐོང་ལ། དེ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཙམ་དུ་མ་བྱས་པ་ཡིན་པས། འཇིག་པའི་ཆོས་དང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ད་བས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འཁོར་བ་ལ་མཐའ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་གཏམ་ནི་ཅིར་ཡང་དགོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པར་ན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པས་བརྟགས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ཞེས་པ་སྟེ་ཤེས་པར་ཟ་དང༌། །གང་གིས་གང་གཱའི་བྱེ་མཉམ་དུ། །ཞས་པ་ནི། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ནས་འདྲ་བའོ། །འཇིགས་མེད་ཚུལ་གྱིས་མཐར་ཐུག་པ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྟག་པའོ། །ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི། མི་རྟག་པ་ཉིད་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་གསལ་བར་སྟོན་ཏེ། དེའི་དོན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་ཞེས་པ་ལ། དགེ་བ་ནི་ཕ་ལ་ཕར་འཛིན་པ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་ལ་དགེ་སྦྱོང་དུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་འཛིན་པའི་ཆོས་དགེ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་བ་རྣམས་ཏེ། འཚོ་བ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པས་དགེ་བའོ། །མི་དགེ་བ་ནི་དེ་བཟློག་པ་མི་དགེ་བ་བཅུ་ཡིས་བསྡུས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པ་དང༌། འཇིག་ཅིང་མི་རྟག་པས་འཇིག་རྟེན་ཏེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པ་དང༌། རང་བཞིན་དང་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་འབྲེལ་བ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པ་དང་འདོད་པའི་ཟག་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་མམ་བཞི་དང་བཅས་པ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པ་དང༌། སེམས་ཀྱིས་


DTG122_Page_0511
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཟིན་པའི་དབང་པོ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པ་རྣམས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་རྒྱས་པར་འཆད་དེ། ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་བྱིས་པས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བར་བརྟགས་པ་ནི་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དགེ་བའོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་དོན་ནི། དེའི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ས་བོན་དང་འབྲེལ་པས་ན་རེ་ཞིག་དེ་དག་དང་ཐ་དད་མེད་པས། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱང་ས་བོན་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་ཀུན་གཞི་ལ་དམིགས་པས། ཅི་རིགས་སུ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བར་གཞག་གོ །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་བརྗོད་ཅེས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལྟ་བས་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་མ་དུ་མ་འདུས་པ་རྣམས་ཀྱང༌། རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་དགེ་བའི་རྐྱེན་དུ་བསྒྱུར་བ་ནི་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་ལ། མི་དགེ་བའི་རྐྱེན་དུ་བསྒྱུར་བ་ནི་མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་བརྒྱད་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེས་ན་འབྲེལ་བ་ཅན་གྱི་ཆོས་གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་ལྟར་འགྱུར་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་མིང་དུ་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པས་འགལ་བ་མེད་པའོ། །འདིར་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཆོས་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས་བཤད་པ་རྣམས་ཀྱང་རྗེས་སུ་མི་འཇུག་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་གཞུང་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །མདོ་སྡེ་འདི་ནི་གཙོ་བོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་གཏན་ལ་འབེབས་པས་རྒྱས་པར་ནི་མདོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྐད་ཅིག་མའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཅན་བསྟན་ནས། ད་ལ་ཡོད་པའི་ཆོས་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་སྟོན་པ་ནི། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱུན་ནི་ལུས་ཐ་མི་དད་ཅེས་པ་ནི། དེ་དག་ཀྱང་རྒྱུད་གཅིག་ཅིང་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་ཞིང་འབྱུང་ལ། བྱུང་ནས་ཀྱང་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། རགས་པའི་འཇིག་བའམ།


DTG122_Page_0512
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་འཇིག་པའོ། །གལ་ཏེ་འགགས་མ་ཐག་ཏུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་འབྱུང་བའི་ངེས་པ་ནི་མེད་དེ། བརྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཚོགས་དྲུག་འགགས་བ་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བ་མེད་པར་སྟོན་བ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། འགལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་གིས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ། རང་རང་གི་བག་ཆགས་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་གཞན་དང་གཞན་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐད་ཅིག་གི་དུས་སུ་མི་གནས་ཞེས་པ་ནི་རང་གི་དུས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་སྐད་ཅིག་ཏུ་མི་གནས་པའོ། །བག་ཆགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་པ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བག་ཆགས་དང་ལྡན་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པའི་བདག་ཉིད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ཞེས་པ་སྟེ། འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང༌། བྱས་པའམ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་ལས་ཏེ། རྒྱས་པར་ནི་རིགས་པའི་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཟག་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྟར་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐད་ཅིག་བ་དང༌། དོན་དམ་པར་སྐད་ཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དོན་མ་རྟོགས་པས། ལ་ལ་དག་སེམས་ཉིད་རིག་པ་སྐད་ཅིག་པའི་དོན་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ཆད་པར་ལྟ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། འགའ་ཞིག་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་འཇིག་པར་བྱེད་དེ། མ་ཐོབ་པའི་ཉམས་པར་འགྱུར་བའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་རྣམས་ལ་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རྒྱུན་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་མི་མྱོང་བའི་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཞེས་པའམ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཚོར་བ་བཏང་


DTG122_Page_0513
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྙོམས་པར་འབའ་ཞིག་དང་ལྷན་ཅིག་པ་ཡིན་པས། དེ་འདྲ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་ལ། ཡང་འདོད་པའི་ཟག་པ་ལ་སོགས་པ་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་བཞིའི་བག་ཆགས་དང་ལྡན་པས། འཁོར་བར་འཇུག་ཅིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་བས། ད་ལས་ལྡོག་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྒྱུན་བརྟན་པའི་དངོས་པོ་བྱིས་པས་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོར་བརྟགས་པའི་ཁྱབ་པར་སྟོན་ཏེ། ཁྱད་པར་དག་ཅེས་པ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་སྐད་ཅིག་པ་ཡིན་ན། འཕགས་པ་རྣམས་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྟག་པ་གཅང་བའི་གོ་འཕང་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་འོག་མ་ནི་ཐལ་བ་ལས་བཟློག་པའོ། །ལྡེམ་པོའི་ངག་ཏུ་བཤད་པ་ལ་མི་མཁས་ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མར་གསུངས་པ་ནི་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་འཁོར་བ་ལ་སྐྱོ་བ་སྐྱེད་པའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་ལ་དེ་ལྟར་མ་ཤེས་པའོ། །ཇི་ལྟར་བརྟག་ཅེས་པ་ནི་སྤོང་བའི་སྒྲ་སྟེ། དེ་ལྟར་བརྟག་པར་མི་རིགས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་གང་བྱས་པའམ་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་པ་མི་འཐད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི་ངག་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི། དོན་དམ་པར་སྐད་ཅིག་གི་ངོ་བོར་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་ལ། ཀུན་རྫོབ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཀུན་རྫོབ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་པའི་ཀུན་རྫོབ་པོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐ་མལ་པའི་སྣང་བ་སྟེ། དེ་དག་གི་སྣང་ངོ་ན་གསེར་དང་རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྣང་བས། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་དག་རྟག་ཅེས་བྱའོ། །རྣལ་འབྱོར་བའི་ཀུན་རྫོབ་ནི་དེ་དག་གི་སྣང་བ་སྟེ། དེའི་ངོན་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པས། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །དེ་ལ་འདིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་དེ་འདྲ་བ་ནི་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། འོན་ཀྱང་དེ་དག་ཡིད་ཚིམ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་དང་མཐུན་པར་གསུངས་པའོ། །ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་


DTG122_Page_0514
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དུ་ཞེས་སྔར་དྲིས་པའི་ལན་དུ། ལམ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྟོན་པ་སྟེ། སྙིང་པོ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་ལམ་ཉིད་དུ་བསྡུའོ། །སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་གནས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དག་ཀྱང་མངོན་པར་གྲུབ་ཅེས་པ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རང་རང་གི་བསམ་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དུ་བཏགས་མོད་ཀྱི། །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་དམ་པས་མ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དངོས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལེན་པ་ལ་འཛིན་པ་མེད་ཅེས་པ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའམ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོའོ། །དེ་ཉིད་གསལ་བར་སྟོན་པ་ནི་རང་གི་སེམས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྒྱུ་བ་ངན་པ་སྤངས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྫོགས་པའོ། །གང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས། དེ་འདྲ་བའི་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་ནི། ཆོས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་དང་མཐུན་པར་མཐོང་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དམིགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང་མཐུན་པར་རྟོག་པའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འཛིན་པར་མི་ལྟུང་བ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་བློས་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ན། མཐའ་གཉིས་སུ་འཛིན་པ་སྤངས་ཤིང༌། གནས་གྱུར་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ། ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆོད་ཀྱི་ཤེས་རབ་བ་མ་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་ལས་ཉམས་པ་མེད་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་རབ་ཏུ་སྦྱོང་བ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཁོར་གསུམ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། བསྔོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཟིན་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་རབ་ཏུ་ཟིན་གྱུར་ན། །དེ་ཚེ་མིག་རྙེད་


DTG122_Page_0515
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱུར་ཅིང་དེ་ཡི་མིང་ཐོབ་པོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་མ་བསྔོས་པའི་སྦྱིན་བས་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མིང་མི་ཐོབ་བོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་དང༌། དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་ནི་གཞུང་མངས་ཀྱིས་འཇིགས་པས་མ་སྤྲོས་སོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་ཕལ་ཆེར་ཤས་བར་ཟད་དོ། །བྱེད་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་པས་བརྟགས་པའི་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བ་མེད་ཅིང་སྔ་ཕྱི་ཕན་ཚུན་བྱེད་པའམ། དོན་དམ་པའི་དངོས་པོས་དབེན་པའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགག་པ་རྣམས་ནི་ཐམས་ཅད་དང་དོན་དམ་པ་ལ་དགོངས་པའོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་རྟོག་པ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཞན་དབང་སྐད་ཅིག་མ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་སེམས་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་མ་རིག་པ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་བརྒྱུད་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་དེ་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་དེ་གནས་ཅི་ཞེས་པ་གནས་སམ་འོན་ཏེ། མ་ཡིན་ཞེས་པ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུན་ནི་གནས་ལ་སྐད་ཅིག་ནི་འཇིག་པའོ། །གཟུགས་ནི་དུས་སུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་དམ་པར་གཟུགས་དང་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མེད་པས། དེ་རྣམས་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །དུས་སུ་མི་གནས་ཞེས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་རང་ཡོད་པའི་དུས་སུ་ཡང་མི་གནས་པ་སྟེ། གཟུགས་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོས་སྟོང་པའོ། །ལོག་པའི་རྒྱུ་ནི་མ་རིག་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྐད་ཅིག་འཇིག་པར་རིག །ཅེས་པ་ནི་འཇིག་པར་དམིགས་ཤིང་གྲུབ་པ་མེད་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱི་སྙོམས་འཇུག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པའི་ཁྱད་པར་ཏེ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འོད་སྣང་གནས་ཀྱི་གཞལ་མེད་ཁང་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ནང་གི་སྐྱོན་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་མེད་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་མེའི་བསྐལ་པས་ཀྱང་འཇིག་པ་མེད་ཅེས་པ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་མན་ཆོད་མེ་ཡིས་ལན་བདུན་དུ་ཞིག་ཀྱང་དེ་ནི་མི་འཇིག་པའོ། །གནས་པ་རྣམས་ནི་རྒྱུན་དུ་


DTG122_Page_0516
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གང་ཟག་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་དགེ་སློང་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཐོབ་པའི་ཆོས་ནི་མཐང་བའི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་དུ་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་ཐ་མལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་མ་མཐོང་བས་དེའི་ངོར་རྟོག་ཅེས་པའོ། །ཡང་དག་པར་ནི་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མའི་དཔེ་བརྒྱད་དང་འདྲ་བར། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ཞིང་དོན་དམ་པར་སྟོང་པའོ། །འབྱུང་པོ་དེ་དག་ཅས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་གང་ནས་ཀྱང་འོངས་པ་མེད་ཅིང༌། གང་དུ་ཡང་སོང་བ་མེད་པའོ། །འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་འགྲེལ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་རྒྱན་ལས་ལེའུ་དྲུག་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་གྱི་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་དོན་ཉིད་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་གསལ་བར་སྟོན་ཏེ། འཁོར་གྱི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དྲི་བའི་དོན་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་མི་འཐད་དེ། །དེ་ནི་ཚོགས་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལེན་དགོས་པ་ལས། དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་སྲིད་པ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འདོད་ཆེན་པ་རྣམས་ནི་མངོན་པར་མཐོ་བ་ཐོབ་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་བཅད་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་མ་གསུངས་ན། གསུང་དབྱངས་ཡན་ལག་དུག་ཅུ་དང་ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འཐད་པས་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ནི་དོན་ཅི་ཡིན་ཞེས་པའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་སྤྲུལ་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ནི། ཀུན་ནས་སློང་བའི་བློ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་རྟོག་པ་མེད་པར་དེ་འདྲ་བར་མི་འཐད་ཅེས་པ་དང༌། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔ་ཕྱི་ཐ་དད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་མ་དམིགས་པས་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དོན་གང་ཡིན་ཞེས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཤིང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པས། ལག་ན་རྡོ་རྗེ་རྟག་ཏུ་ཕྱི་བཞིན་དུ་འབྲང་ཞིང་བསྲུང་བ་མི་འཐད་ན། གསུང་རབ་དག་ལས་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དོན་ཅི་ཡིན་ཞེས་པ་དང༌། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་འཁོར་བའི་ཐ་མ་མེད་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འགལ་བས་དེའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དང༌། ལྷ་


DTG122_Page_0517
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྦྱིན་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཤེད་མ་དང་དགྲ་བོར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་བདུད་དང༌། དེ་དག་གིས་བྱས་པའི་ལས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་ལ་བདུད་ཀྱིས་འཕངས་པའི་སྒྱོགས་ཀྱི་ཟེར་ཕོག་གོ་ཞེས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་ཉེས་པས་ཞབས་ལ་སེང་ལྡེང་གི་ཚལ་པ་ཟུག་ཅེས་པ་དང༌། བྲམ་ཟེའི་བུ་མོ་ཙན་ཙས་ཤིང་གི་གཞོང་ཁུང་ལྟེ་བར་བཅུག་ནས་དགེ་སྦྱོང་ཁྱོད་ཀྱིས་ང་སྦྲུམ་དུ་བཅུག་གོ་ཞེས་སྐུར་པ་བཏབ་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་བྲམ་ཟེའི་གྲོང་སཱ་ལ་ཅན་དུ་གཤེགས་པ་ལས། བསོད་སྙོམས་མ་རྙེད་ནས་ལྷུང་བཟེད་བཀྲུས་ཏེ་ཕྱིར་བྱུང་ངོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པ་ཆོས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཇི་ལྟར་འཐད་དོ། །དེ་འདྲ་བའི་ཉེས་པ་དག་མ་སྤངས་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལན་གྱི་སྐབས་སུ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ལུང་བསྟན་པ་ནི། དེ་རྣམས་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ཏེ་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་ན། རང་གི་དགེ་བའི་ས་བོན་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་གྱིས། དེ་ལས་སད་ནས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ་ཚོགས་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་པ་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། རྒྱས་པར་ནི་སྔར་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དགོས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་སྔར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པ་རྣམས་ལམ་དེ་ཡིས་སྐྱོ་ནས། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འདོད་པ་ཡོད་དེ། དེ་དག་ལས་བཟློག་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་སྤྲོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གནས་བརྟན་འོད་སྲུངས་ལ་སོགས་པ་སྤྲུལ་པའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དག་གིས་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་བསྟན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དེ་ཉིད་དུ་མཐར་ཐུག་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བགྲོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་དེ་ཉིད་ལ་བརྩོན་པར་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་བསྟན་པ་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་པས་སྔར་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་


DTG122_Page_0518
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་དེ། དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་བསྐལ་པའམ་བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་གནས་ནས། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ནི་ངེས་པའི་དོན་ཡིན་པས་སྔར་བསྟན་པ་དང་འགལ་བ་མེད་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་མཐོང་བར་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་མྱུར་དུ་ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ། སངས་རྒྱས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ལ། གཞན་ཡང་སྔ་མ་ལྟར་དུས་དང་རྐྱེན་གྱི་དབྱེ་བ་མ་བྱས་པར་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡང་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་ཡིན་ཏེ། །ཇི་སྐད་དུ། དོན་དམ་པ་དང༌། གནས་སྐབས་དང༌། མཐར་ཐུག་པའི་དབྱེ་བ་མ་བྱས་པར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ཞེས་བསྟན་པའི་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་ཉིད་དུ་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུའོ། །དེས་ན་སྐབས་ཀྱི་དོན་འདི་ནི་སྔར་བསྟན་པ་དང་འགལ་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་སྤྲུལ་པའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་དེ་ལྟར་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་དམིགས་ཀྱིས་བསལ་བ་བྱས་པས་དེ་ལས་གཞན་ཞིབ་བགྲོད་པ་གཅིག་པུ་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བས་སྔར་བསྟན་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་དམ་པའི་ཆོས་པ་དམ་དཀར་པ་ལས་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་བསྟན་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་ཉན་ཐོས་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཀྱི། གསུང་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་གཞན་དག་ལས་ཉན་ཐོས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ལུང་མི་སྟོན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདིར་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་བྱང་ཆུབ་དམན་པ་དེ་དག་ཙམ་དུ་མཐར་ཐུག་ཅིང༌། དེ་ལས་གོང་དུ་བགྲོད་དུ་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡང་དྲང་པའི་དོན་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་དུ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྔོན་གྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་འཕངས་པའི་ཕུང་པོ་ཟད་ན། ནམ་མཁའ་ལ་སྤྲིན་དེངས་པ་ལྟར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་པར་འདོད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་དམན་པ་དང་མཆོག་ཉིད་འཇོག་པ་དེ་ལྟ་ན་དེ་དག་ལ་སྤངས་པ་དང་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་སྙམ་དུ་དོགས་ན། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེའི་དོན་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་མངོན་དུ་རྒྱུ་སྤངས་


DTG122_Page_0519
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་སངས་རྒྱས་དང་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ཡིན་གྱི། བག་ཆགས་སྤངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཐོང་ཞིང་གོམས་པ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡོད་པའི་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་བཟློག་པའི་ཕྱིར་སྤོང་བར་འགྱུར་བའོ། །འདིར་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ནི་བདེན་པ་བཞི་ཆོས་བཅུ་དྲུག་གི་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བའོ། །དེའི་དོན་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆགས་སྡང་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་འབྱུང་བ་ལས། དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པར་མཐོང་ཞིང་གོམས་པས་མངོན་དུ་རྒྱུ་བ་སྤོང་བར་འགྱུར་བའོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ཡང་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་བྱིན་ཅི་ལོག་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཟློག་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་མཐོང་བ་ལ་སྒྲིབ་པ་སྟེ། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའོ། །གཞན་ཡང་ངས་ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་མ་གསུངས་ཞེས་པའི་དོན་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ལྷག་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་གསུངས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་དགོངས་དོན་གཉིས་ཀྱང་སྔར་བསྟན་ཏོ། །མི་རྟོག་མི་དཔྱོད་པ་འཕྲུལ་པ་སྤྲུལ་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའི་དོན་ཀྱང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་གིས་རྟོག་པ་མེད་ཀྱང་དེ་ལྟར་སྟོན་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་པའོ། །མཁྱེན་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཁམས་དང་མོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་ནས་དེ་དག་གི་དོན་མཛད་པའོ། །གལ་ཏེ་དྲན་པ་ནི་སྔར་འདྲིས་པའི་དངོས་པོ་ཉེ་བ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ལ་འཛིན་པ་ཡིན་པས་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། འདས་པའི་དོན་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྒྲོ་འདོགས་བཀག་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། དེ་འདྲ་བའི་རྣམ་པ་སྣང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤི་འཕོས་གཉིས་ནི་སྔར་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སྐད་ཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་དང༌། འཁོར་བ་ཐོག་མཐའ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའི་དོན་ནི་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པའི་རྣམ་བར་ཤེས་པ་ནི་


DTG122_Page_0520
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དགེ་བ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཕྱོགས་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེ་རྣམས་ལས་ཟག་པ་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ཞིང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདུ་ཤེས་ལ་ཆགས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ལ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རྒྱུན་དང་མི་ལྡན་པས་འཁོར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བག་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་དེ་ལ་དགོངས་ནས་སྐད་ཅིག་མ་བདེན་པ་ལྟ་བུར་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་གང་འཁོར་བར་འགྱུར་སྙམ་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་མི་རྟོགས་ན་འཁོར་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཞིང༌། རྟོགས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་སྟེ། འདིའི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཡེངས་ཞེས་པ་ནི་མཚོན་པ་ཙམ་སྟེ། ཆད་པ་དང་རྟག་པའི་མཐར་འཛིན་པའི་བློ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་དབུ་མའི་དོན་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མི་ཤེས་པའོ། །གཞན་ཡང་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྱི་བཞིན་དུ་འབྲང་བར་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཡིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དེ་དག་གིས་མཐོང་བའི་ཡུལ་ལ་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ལ་དེ་ཕྱི་བཞིན་དུ་འབྲང་ཞིང་བསྲུང་བར་བསྟན་པ་ནི་ལག་ན་རྡོ་རྗེས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྫས་སུ་བཟུང་བའམ། དེའི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ངོ་བོའི་སངས་རྒྱས་གང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། ཚེ་འདི་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བར་གནས་པ་དང༌། བདེན་པ་བཞིའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ས་དང་པོ་ཡན་ཆོད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་


DTG122_Page_0521
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟེ། །དེ་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆོད་དུ་སྤྱིའི་རྣམ་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡུལ་དུ་བྱེད་ལ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉག་གཅིག་གོ །ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པས་དང་པོའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པར་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་བཤད་དེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཤེས་པ་དང་སྤོང་བ་གང་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་བཟོད་པར་འདུས་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དང༌། བཟོད་པ་དེ་ཡང་འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེ་ཡིས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤས་པའི་བཟོད་པར་གསུངས་པས་སོ། ཡང་ལས་ཀྱི་ཉེས་པ་གང་ལྡན་པར་བསྟན་པ་ནི་ངེས་པའི་དོན་དུ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་གདུལ་བྱ་འབའ་ཞིག་གི་སྣང་བ་ཡིན་གྱི། དེ་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་མེད་ལ། དོན་དམ་པར་དེ་ལས་གཞན་མ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་མིན་པས་དེ་ལས་ཀྱི་ཉེས་པ་དང་འབྲེལ་བར་སྣང་ཡང་སངས་རྒྱས་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པའོ། །སྤྲུལ་པ་ཉིད་ལས་ཀྱི་ཉེས་པ་དང་འབྲེལ་བར་བསྟན་པའི་དགོས་པ་ཡང་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལུས་ལ་སྐྱོ་བ་སྐྱེད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཡང་འདི་འདྲ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་ན། གཞན་རྣམས་ལྟ་ཅི་སྨོས་སྙམ་དུ་འགྱུར་བའོ། །ཁྱད་པར་དུ་ལྷུང་བཟེད་བཀྲུས་ཏེ་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཆུང་བའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཡི་ཆད་པ་སྤང་བའི་དོན་དུའོ། །ཙན་ཙས་སྐུར་བ་བཏབ་པ་བསྟན་པ་ཡང་བསོད་ནམས་ཆུང་ཞིང་སྐུར་པ་མང་བའི་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱི་ཡི་ཆད་པ་སྤང་བར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །ལྷ་སྦྱིན་དགྲར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆེ་བ་དབྱུང་བའི་དོན་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཞིབ་ཏུ་འཕགས་པ་ཆོས་བཅུ་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །རྫ་མཁན་གྱི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེའི་བཟོ་རིག་པ་དང༌། འཁོར་ལོ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྣོད་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བར་སྣང་བ་བཞིན་དུ། སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་གདུལ་བྱ་


DTG122_Page_0522
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དོན་དུ་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་ཅིང༌། མཚན་དང་ལྡན་པར་ཡང་སྟོན་མོད་ཀྱི་ངེས་པའི་དོན་གྱི་གཏམ་བདག་གི་འཕགས་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་སྟོན་ཏེ། སྤྲུལ་པའི་གདུལ་བྱ་ནི་ཐ་མལ་པ་སྣ་ཚོགས་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་བསྟན་པས་འདུལ་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྤྲུལ་པའི་གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏེ། རྒྱང་པན་པ་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་ནི་ཁས་མི་ལེན་ལ། དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱང་འཆི་བའི་དུས་ན་འགགས་པས་ཆད་པར་ལྟ་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་སྔ་ཕྱི་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་གྲངས་ཅན་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་གཞིའི་འཇུག་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐད་ཅིག་པ་ཡིན་ཞིང༌། དོན་དམ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རྟག་པའི་དངོས་པོར་ལྟ་བའོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བ་སྣ་ཚོགས་པའི་གཉེན་པོར་བཤད་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྟོན་པར་སྣང་བའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རང་གི་བློའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་འཁོར་བ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་པ་མི་འགལ་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །རང་གི་བློའི་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པས་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་དེའི་ཐོག་མ་དང་བར་མ་དང་ཐ་མ་ཤེས་པར་མི་རུང་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའོ། །ཐར་པ་དེ་ཉིད་བག་ཆགས་ཀྱིས་གཞི་སྤངས་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཐེག་པ་གསུམ་དང༌། ཐེག་པ་མེད་པ་དང༌། ཐེག་པ་གཅིག་ཉིད་དུ་ངེས་པར་སྟོན་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བྱེ་བྲག་མ་ཕྱེ་བར་སངས་རྒྱས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མེད་ཅེས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་སྟོན་པ་དང༌། དུས་དང་རྐྱེན་གྱི་དབྱེ་བ་མ་བྱས་པར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ལུང་སྟོན་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་བཤད་པ་དང༌། ཡང་གསུང་རབ་དག་ལས་དུས་དང་རྐྱེན་གྱི་དབྱེ་བ་ལ་མ་ལྟོས་པར་དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མཐར་


DTG122_Page_0523
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལེན་པ་མེད་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། ཟག་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བཤད་པ་རྣམས་ནི་ཞུམ་པ་རྣམས་ཀྱང་སྤྲོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་སྟེ། སྔ་མ་ལྟར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་སེམས་ཞུམ་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འདོད་པ་རྣམས་སྤྲོ་བར་བྱ་བ་དང༌། གཞན་ཡང་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་དཀའ་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་པས། ཐར་པ་ལ་སེམས་ཞུམ་པ་རྣམས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། མྱུར་བ་སྲིད་པ་གསུམ་གྱིས་གྲོལ་བ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་དགོངས་ཏེ་བཤད་པའོ། །དེ་དག་གི་དགོངས་དོན་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཞིབ་ཏུ་ནི་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དག་གིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ལ་ཉན་ཐོས་སམ་མ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་བཏགས་པ་ལྟར། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལུས་འདོར་ཞིང་འགྲོངས་པ་ལྟ་བུའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་པར་སྟོན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་དང་ལྡན་པར་སྐྱེད་ཅིང༌། ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གཟིགས་པའི་ལམ་བཤད་ཅིང༌། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱང་མཐར་ཐུག་པའི་ལམ་དེ་ཉིད་ནས་འགྲོ་ཞིང༌། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཡེ་ཤེས་འཆི་མེད་པ་དམ་པ་དེ་ལས་གཞན་མེད་ཐོབ། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་ཚིག་འདི་རྣམས་ཀྱིས་མཐར་ཐུག་ལ་ཐེག་པ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པས་གསུམ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པ་དགོངས་པ་ཅན་ཉིད་དུ་ཡང་སྟོན་ནོ། །ཡང་འདིས་སངས་རྒྱས་རྣམས་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་བསྟན་པས། མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ཞེས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་ཡང་དགོངས་པ་ཅན་ཉིད་དུ་སྟོན་པའོ། །ཡང་སྔར་བསྟན་པའི་བག་ཆགས་བཞི་པོ་རྣམས་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་ལ་བརྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྲིད་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྲིད་པའི་ཟག་པ་དང༌། འདོད་པའི་ཟག་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཟག་པ་དང༌། ལྟ་བའི་ཟག་པ་སྟེ། འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་བག་ཆགས་རྣམ་པ་བཞི་ཀུན་


DTG122_Page_0524
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་དངོས་པོར་བརྟགས་པའི་དབང་གིས་བསྒོས་ཤིང་གཞག་པའོ། །ཡིད་ལ་གནས་ཞེས་པ་ནི་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །ཐོག་མ་མེད་པ་ནི་ཀུན་གཞིའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་མོས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའམ། ཕྱི་རོལ་པས་བརྟགས་པའི་ཐར་པ་ལ་བདེན་པར་འཛིན་ཅིང་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །འདོད་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡང་དུས་དང་རྐྱེན་གྱི་བྱེ་བྲག་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་ལྟོས་པར་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ལ། དུས་རིང་མོ་ཞིག་ན་རང་གི་ལས་ཀྱི་ས་བོན་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་ནི་ངེས་པའི་དོན་ཡིན་པས་སྔར་བསྟན་པ་དང་མི་འགལ་ལོ། །དེ་ལ་འདིར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་མདོར་བསྡུས་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་པ་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཕྱོགས་རྒྱས་པར་བསྟན་ནས། ད་ནི་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཕྱོགས་ཅུང་ཟད་བསྡུས་ཏེ་སྟོན་པ་ནི། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྒྲུབ་པ་དང༌། དགག་པའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་འདིར་ཁྱད་པར་དུ་ཤའི་ཟས་ལ་དགའ་བའི་སྲིན་པོ་རྣམས་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་དོན་དུ། ཤ་ཟ་བའི་ཉེས་དམིགས་རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་སྙིང་རྗེ་ཅན་གྱིས་དེ་ཉིད་དགག་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའོ། །འདི་རྣམས་དྲི་བ་གང་གི་ལན་དུ་སྦྱར་བ་ནི། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞུས་ནས་ཞེས་པ་སྟེ། སྔར་དྲི་བ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཞུས་ནས་ཞེས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་རོའི་ཟས་ལ་མོས་པས་ཞེས་པ་ནི་ནང་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་བདེ་བའི་རོ་དང༌། རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན། གཞན་དོན་སེམས་དང་དེ་ཡི་ཐབས་རྙེད་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རོའི་ཟས་སོ། །ཕན་ཚུན་དུ་བྱམས་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཏེ། ཆོས་དང་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་ནི། །དེ་ཡི་བྱ་བ་སངས་རྒྱས་ཉིད། །མཆོག་ལ་སེམས་མཉམ་རྙེད་པའི་


DTG122_Page_0525
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་རྣམས་སུ་སྦྱང་བར་བྱས་ཞེས་པ་ནི་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པའི་ལམ་གྱི་དྲི་མ་སྦྱངས་ནས་མྱུར་དུ་འཚང་རྒྱ་བ་སྟེ། དམན་པའི་ལམ་སྔོན་དུ་མ་སོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ངལ་སོ་པ་ནི་དམན་པའི་ལམ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །ཆོས་བཤད་པར་ཞེས་པ་ནི་བཤད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལས་ཤ་ཟ་བའི་ཉེས་པ་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་པའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཤ་ཟ་བ་བཀག་སྟེ། དྲང་སྲོང་སུ་གེགས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཕྱུགས་ནི་སྔོན་བསད་དེ། །ཁྲག་གི་འདམ་རྫབ་ཏུ་བྱས་པས། །གལ་ཏེ་མཐོ་རིས་འགྲོ་འགྱུར་ན། །གང་གིས་དམྱལ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བསྟན་པ་དང༌། གཞན་ཡང་དྲང་སྲོང་བྱས་ས་སྨྲས་པ། གང་གིས་གང་གི་ཤ་ཟ་བ། །དེ་དག་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལྟོས། །གཅིག་ནི་སྐད་ཅིག་འགྲངས་པར་འགྱུར། །གཅིག་ནི་གཏན་དུ་སྲོག་དང་འབྲལ། །འཆིའོ་སྙོམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་གང༌། །སྐྱེས་བུ་ལ་ནི་སྐྱེ་འགྱུར་བ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་དེ་ཡིས་ནི། །གཞན་ཡང་བསྲུང་བར་འོས་པའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་སྨྲས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཡི་བསྟན་པ་ལམ་དང་འབྲས་བུའི་ཐེག་པ་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེས་རོ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །འཚལ་བ་མི་བཟློག་ཅེས་པ་ནི་གཞན་ཟ་བའོ། །རྒྱུ་ཚད་མེད་པ་ནི་བཟའ་བར་མི་འོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །འདི་ལས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་ཐམས་ཅད་ཕ་དང་མ་ལ་སོགས་པར་མ་གྱུར་པ་མེད་པས་བཟའ་བར་མི་འོས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། གཉེན་པ་ཤེས་ནི་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་སྤྱོད་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པར་འཁྲུལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་མི་བཟའ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའོ། །གཞན་ཡང་འབྱུང་པོ་རྣམས་སྡང་བར་བྱེད་པ་དང༌། དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྤངས་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་སྤངས་པ་དང༌། བསམས་ན་དབང་པོ་དང་མི་འཕྲོད་པ་དང༌། དངོས་གྲུབ་དང༌། ཐར་པའི་གེགས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། འཁྲིག་པའི་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་འཕེལ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་ལ་


DTG122_Page_0526
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་སྤོང་བ་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཉེས་དམིགས་མང་པོ་དང་འབྲེལ་བས་བཟའ་བར་མ་གནང་ཞིང་བཀག་ཅེས་པའོ། །དེ་ལས་རིག་སྔགས་འཆང་བ་རིག་བསྔགས་སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ནི་བྱ་བའི་རྒྱུད་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ། རིག་སྔགས་དང་གཟུངས་སྔགས་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའོ། །ངས་ཁ་ཟས་ནི་བུའི་ཤ་དང་སྨན་བཞིན་དུ་བཤད་པ་ཞེས་པ་ནི། ཤའི་ཟས་བུའི་ཤ་དང་འདྲ་བ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་དང་དྲང་སྲོང་གི་ཟས་འོ་མ་དང་འབྲས་ཆན་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕན་འདོགས་པས་སྨན་དང་འདྲ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་རོལ་ཆགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་མི་བཟའ་སྟེ། སྐྱེ་བ་འདི་དང་གཞན་དུ་ཕན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་བཟའ་བའོ། །ཧགས་དང་ཞེས་པ་ནི་འབྲུ་མར་སྐོལ་བ་ལས་སྐྱགས་སོ་པའོ། །ཁཎྜ་ནི་ཏིང་ཀྲོལ་དུ་བྱས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་སྔོན་འདས་པའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྔོན་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་བསྟན་པའོ། །མི་འོས་པར་བསྟན་པ་ནི་བཟའ་བར་མི་འོས་པ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་དབང་པོས་ཀྱང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ལྷའི་དབང་པོས་སྔོན་ཁྲའི་གཟུགས་སུ་བྱས་པས། རྒྱལ་པོ་ཞི་ལྡན་གྱི་བསམ་པ་བརྟག་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཕུག་རོན་གཙེས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་རྒྱལ་པོ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་དང༌། ཁྲའི་གཟུགས་དེས་སྨྲས་པ། འདི་ནི་ངའི་ཟས་སྐལ་ཏེ། འདི་མེད་ན་ང་ནི་འཆི་བའི་དུས་ལ་བབ་པོ་ཞེས་རྒྱལ་པོ་དེ་གཟིར་བ་དང༌། རྒྱལ་པོས་འདིའི་ཤ་དང་མཉམ་པའི་སྲང་ཚད་ལ་གཅལ་ཏེ་ཁྱོད་ལ་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུང་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །སྲོག་གི་རིམ་གྲོའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་སེང་གེ་མོ་དང་མ་འགྲོགས་ན་དེ་ཡིས་གསོད་པར་འགྱུར་བས་དེ་དང་འགྲོགས་པའོ། །ཁྱིམ་བདུན་པའི་གྲོགས་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ། ལས་དང་པོ་བ་རྣམས་ཀྱིས་འགྲོ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་གནས་ཤན་པའི་ཁྱིམ་དང༌། ཆང་ཚོང་དང༌། སྨད་འཚོང་མ་དང༌། བྱ་པ་དང༌། ཉ་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ཕོ་བྲང་དང༌། དེ་ལས་གཞན་རྔོན་པ་ལ་སོགས་པ་རིགས་ངན་གྱི་ཁྱིམ་མམ། ཡང་ན་ལོག་པར་ལྟ་བའི་མུ་སྟེགས་སྲོག་གི་མཆོད་སྦྱིན་


DTG122_Page_0527
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་དགའ་བའི་ཁྱིམ་སྟེ་བདུན་པོ་དེ་དག་ཡོད་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ན། ཤ་ལ་ཤིན་ཏུ་བཀྲམ་ཞིང༌། དེ་ལས་གཞན་ཡང་རྟེན་པར་མི་འོས་པའི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་བརྟེན་ན། མིའི་ཤ་ཟ་བའི་ཕྲ་མེན་ཕ་དང་ཕྲ་མེན་མ་སྟེ། གནོད་སྦྱིན་གྱི་རིགས་སུ་གཏོགས་པའི་འགྲོ་བའི་ཁྱད་པར་རོ། །ཤ་ཟ་བའི་ཉེས་པ་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རེ་ཞིག་ཟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ཡང་དེ་འདྲ་བ་ཡིན་ན། རྟག་ཏུ་བསྟེན་ཅིང་བསྙེན་པའི་ཉེས་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བདག་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་མི་བཟའ་བའི་རྒྱུ་མཚན་བསྡུས་པ་དང༌། གཞན་དག་ཟ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མཆན་སྟོན་ཏེ། གསོད་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་ཕལ་ཆེ་བ་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། ངག་གི་རྒྱུན་འོག་མ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གང་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དག་པའི་ཤ་གང་ཞིག་ལ་དགོངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་གནང་བ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྲོག་མ་བཅད་པ་དང༌། གཞན་གཅོད་དུ་མ་བཅུག་པ་དང༌། མ་བསམས་ཤིང་བློ་ཡིས་ཡུལ་དུ་མ་བྱས་པར་ལྷུང་བཟེད་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་དུ། སྦྱིན་བདག་ལ་སོགས་པས་བསྐུར་བ་སྟེ། དེ་འདྲ་བ་ཡང་དངོས་སམ་བརྒྱུད་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་པས་རུང་བ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །ཤཱཀྱའི་སྲས་ཀྱི་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་ཤཱཀྱའི་སྲས་ཀྱི་དགེ་སྦྱོང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁས་ལེན་པའོ། །རྣམ་པ་མང་པོར་རྟོག་པ་ནི་དོན་འབྱུང་བའི་གླེང་གཞི་དེ་དང་དེ་དག་ལ་བརྟགས་ནས་ཞེས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། བསླབ་པ་བཅའ་བ་ལ་སོགས་པའི་དགོས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་གཏམ་རྒྱུད་དེ་ད་གླ་བརྟགས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བསླབ་པ་ཕྲ་མོ་བག་ཡངས་སུ་བྱར་ཡོད་ཀྱིས། ད་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དུས་སུ་ཁྱོད་ཡིས་ང་ལ་དྲིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་པས་ཤའི་ཟས་ལ་སོགས་པ་བསླབ་པ་ཕྲ་མོ་རྣམས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གནང་ངོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ཤ་ཟ་བའི་གཏན་ཚིགས་སུ་སྣང་བ་ཞེས་པ་ཡང་དོན་འདི་ཉིད་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་ན་དོན་འབྱུང་བ་ཞེས་པ་དེ་དག་གི་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་ཉིད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གནང་ཞིང་རུང་བ་ཡིན་ན་ཤ་ཐམས་ཅད་ཟ་བ་གཅད་པར་མི་བྱ་བ་


DTG122_Page_0528
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ལས། དེ་ལྟར་བྱས་པའི་ཕྱིར་མི་རུང་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཅུང་ཟད་གནང་བ་ཡང་མེད་དམ་སྙམ་དུ་དོགས་ན། བདེན་པ་བཞིའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ནས། རིག་པ་འཛིན་པའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་བར་གྱི་བསྟན་པ་བརྗོད་པ་དེ་དང་དེ་དག་ལས། སོ་སོར་ཐར་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། རིག་པ་འཛིན་པའི་བསླབ་པའི་གཞི་མས་རིམ་གྱིས་བཅའ་བ་སྐས་ཀྱི་གདང་བུ་བྲེ་བའི་ཚུལ་དུ་རྣམ་པ་གསུམ་བཅས་ནས་དོན་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་གོང་མ་རྣམས་མི་ཉམས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་གནང་བ་བྱས་པའི་རྣམ་གསུམ་དག་པའི་ཤ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཐེག་པ་གོང་མ་རྣམས་སུ་བཀག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་ཤི་བ་བཅུའི་ཤ་ནི་མི་བཀག་མོད་ཀྱི། འདིར་སྲིན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་གཟུང་བའམ། དངོས་སམ་བརྒྱུད་པས་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པ་ཐག་བསྲིང་བར་བྱ་བའི་དོན་སྲོག་ཆགས་ཐམ་ཅད་ཀྱི་ཤ་ཐམས་ཅད་དུས་སམ་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་ཀུན་དགའ་ཡང་བཟང་བའི་ཐབས་མེད་པར་རིལ་གྱིས་བཀག་པའོ། །དེ་ལ་རྣག་བཞིན་གྱིས་ཤི་བ་བཅུ་ནི་ཉན་ཐོས་སམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཞིག་ཟ་བའི་དབང་གིས་ཤི་བ་མ་ཡིན་པ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྲོག་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པའི་འགལ་བའི་རྐྱེན་ཕྱི་དང་ནང་གིས་བསུས་པ་ཏེ། དེ་ལ་ཕྱིའི་དབང་དུ་བྱས་ན་སེམས་ཅན་དང༌། སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་གནོད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཡང་ས་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བ་བཞིར་སྣང་བས་སྲོག་ལ་གནོད་པ་སྟ། དེ་ལྟ་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་འགལ་རྐྱེན་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ནང་གི་དབང་དུ་བྱས་ན་རླུང་ལས་གྱུར་བ་དང༌། མཁྲིས་པ་ལས་གྱུར་པ་དང། །བད་ཀན་ལས་གྱུར་པ་དང༌། འདུས་པ་ལས་གྱུར་པའི་ནད་རྣམས་ཏེ། དེ་ལྟར་འགལ་རྐྱེན་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། ཚེ་ཟད་ནས་འཆི་བ་སྟེ་མཐུན་རྐྱེན་མ་ཆང་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་ནང་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ཐམས་ཅད་བསྡོམས་པས་བཅུ་རུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་མི་རྣམས་མིའི་ཤ་མི་ཟ་ཡང་འཆི་བའི་རྐྱེན་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་མི་རྣམས་འཆི་བ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པ་གསུམ་དག་པ་དང༌། རིག་པ་འཛིན་པའི་སྡེ་སྣོད་ལས་ན་དང་ག་ཧ་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཟའ་བར་བཤད་པ་ཡང་འདི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་འདུས་པར་ཟད་དོ། །ངེས་པའི་དོན་དེ་ནི་དེ་ལྟར་


DTG122_Page_0529
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་མོད་ཀྱི། འདིར་ནི་ཤའི་ཟས་ཟ་བ་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་སྲིད་པ་དང༌། སྔ་མ་ལྟར་སྲིན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་དོན་དུ་ཐམས་ཅད་བཀག་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཟས་ཟ་སྟེ་ཟང་ཟིང་གི་ཟས་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་ཞེས་པ་ནི་མཁྱེན་ཀྱང་ཐུགས་མངོན་དུ་མི་གཏོད་པས་མི་གཟིགས་པ་དག་ཀྱང་སྲིད་པས་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གཟིགས་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དོན་སྔ་མ་ལས་ལྷག་པ་ཡང་སྟོན་པས་ཞུ་བ་ལྷག་ཏུ་བྱས་པའོ། །འབྲུ་མར་གྱིས་ཀྱང་བྱུག་པ་ཡང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་དེས་ལུས་རྒྱགས་པར་འགྱུར་བའམ། ལོང་འཆོས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་སོ། །གཞན་ཡང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ལས་བྱས་པའི་ཁྲི་དྲ་མིག་ཏུ་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཉལ་བར་མི་བྱ་སྟེ། དྲ་མིག་དེ་དག་ན་གནས་པའི་སྲོག་ཆགས་ཕྲ་མོ་རྣམས་དེའི་བསྒུལ་བསྐྱོད་དང་སྐད་ཀྱིས་འཇིགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དྲེགས་པ་ནི་ང་རྒྱལ་དང་རྒྱགས་པའི་ཆ་རུ་གཏོགས་པའོ། །རྟོག་པ་ནི་མདོར་ཕན་འདོགས་པའམ་སྡུག་པའི་མཚན་མར་འཛིན་པའོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ནི་སེམས་རྨོངས་བྱེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི། འདོད་པས་ལྡོངས་ལ་ཁྲེལ་མེད་ངོ་ཚ་མེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའམ། གཞན་ཡང༌། འདོད་པས་ཡོངས་སུ་བསླུས་པ་དང༌། །རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་ནང་འཇུག་པར་བྱེད། །མཚོན་ཆ་ཐིབས་པོར་འབབ་པ་ཡི། །གཡུལ་དུ་ཡང་དག་འཇུག་པར་བྱེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་སྟེ། བླང་བྱ་དང་དོར་བྱའི་བྱེ་བྲག་ལ་རྨོངས་པས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་འདུ་བར་རབ་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུར་སྐྱེ་བ་ལེན་ཅིང་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །དེ་དག་གཉིས་ཀ་ཞེས་པ་ནི་བསད་ནས་འཚོང་བ་དང༌། ཉོ་བ་གཉིས་ཀའོ་འཇིག་རྟེན་གཉིས་ཞེས་པ་ཡང་དེ་དག་དང་སྦྱར་རོ། །ཡོད་མེད་པས་ཞེས་པ་ནི་སྤྱིར་ཤ་ཟ་བའི་ཉེས་པས་དངོས་སུ་མ་བསྐུལ་ཡང༌། བརྒྱུད་ནས་བསྐུལ་བར་འགྱུར་བས་སོ། །དེ་ལ། ད་དང་སངས་རྒྱས་དག་གིས་བཤད། །ཅེས་པ་གསུང་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་གང་ལས་བཤད་སྙམ་ནས། གླང་པོའི་རྩལ་དང་སྤྲིན་ཆེན་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་


DTG122_Page_0530
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །མཐོང་དང་ཐོས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་ཉེས་པ་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འདོད་ཆགས་ཐར་པ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་ཏེ། བུད་མེད་ཆགས་པས་ཡིད་བཅིངས་པ། །ཕྱི་ནས་མེ་ཡིས་སྲེག་པར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤ་དང་ཆང་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་ཤིང་བསྟེན་པ་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་པར་འགྱུར་བའོ། །རན་པ་དང་ནི་མི་འཕྲོད་པར། །ཞེས་པ་ལ་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་སྨན་དང་འདྲ་བ་དྲང་སྲོང་གི་ཟས་རྣམས་ཀྱང་རན་པ་ཙམ་དུ་བཟའ་ཞིང༌། ཤའི་ཟས་ལ་ནི་མི་འཕྲོད་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱའོ། །ཝ་ལ་སོགས་དང་འགྲོགས་བྱ་བས། །ཞེས་པ་ནི་དེ་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་ཞིང་དེའི་རིགས་དང་འགྲོགས་པའོ། །འདི་ནི་འཕགས་པའི་རྒྱལ་མཚན་ནོ། །ཞེས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བརྒྱན་ཅིང༌། ཕ་རོལ་བདུད་ལས་རྒྱལ་བའི་མཚན་མའོ། །འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་འགྲེལ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་རྒྱན་ལས་ལེའུ་བདུན་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་ལམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འགྱུར་བ་ལ། བར་ཆད་འབྱུང་བ་བཟློག་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ནུས་པ་དང་ལྡན་པའི་སྔགས་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་མནྟཱ་ཅེས་པའི་དོན་ནི་ཡིད་ཅན་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྟོགས་བ་སྲུང་བར་བྱེད་པ་དང་བསྒྲུབ་བྱ་འགུགས་པར་བྱེད་པས་སྔགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལམ་གྱི་ཡན་ལག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །འདིར་བདུད་ཀྱི་བྱེད་པ་ཡང་ས་བདུན་པ་མན་ཆོད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མྱུར་དུ་འཇུག་པ་ལ་གེགས་བྱེད་པ་དག་སྲིད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། ས་བདུན་པ་མན་ཆོད་དུ་བདུད་དམ་བདུད་ཀྱི་ལས་ཀྱང་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྐབས་མི་རྙེད་ཅེས་པ་ནི་ཉེས་པའི་གོ་སྐབས་མི་རྙེད་པའོ། །ནམ་མཁའ་ལྡིང་ནི་དུད་འགྲོའི་རིགས་སུ་གཏོགས་པ་ནམ་མཁའ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་ཀླུ་རྣམས་ཟས་སུ་ཟ་བ་སྟེ། ཡང་དག་དབྱངས་ལ་སོགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འབྱུང་པོ་ནི་བྱང་ཤར་གྱི་མཚམས་ན་གནས་པའི་འབྱུང་པོ་


DTG122_Page_0531
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དབང་ལྡན་ནོ། །ལྷ་མ་ཡིན་ནི་ལྷའི་འགྲོ་བར་གཏོགས་པ་གདུག་རྩུབ་དང་གཡོ་སྒྱུ་ཤས་ཆེ་བས་འདི་དག་ནི་ལྷ་མ་ཡིན་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ངན་པའི་ལས་བྱེད་པའི་མི་རྣམས་ལ། འདི་ནི་མི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། སྒྲ་གཅན་འཛིན་དང༌། མགུལ་ཕྲེང་དང༌། རབ་རྒོད་ལ་སོགས་པའོ། །གྲུལ་བུམ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕལ་ཆེར་ཡི་དགས་ཀྱི་འགྲོ་བར་གཏོགས་པ་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་དམན་པའི་ཡི་དགས་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་མཐུ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་དུ་ལྡན་པ། གཞན་ལ་གནོད་པའི་བསམ་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའོ། །དེ་ལ་གྲུལ་བུམ་ནི་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་སྟེ་བུམ་པའི་ཚད་ཙམ་དང་ལྡན་པའོ། །ཤ་ཟ་བ་ནི་རྡུལ་ཁྲོད་དམ་ཆབ་ཁུང་གི་གནས་ན་གནས་པ་ཤའི་ཟས་ལ་དགའ་བའོ། །གནོན་པོ་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་གཟི་བརྗིད་དམ་ཡིད་འགྲིབ་པ་དང་གནོད་པར་བྱེད་པའོ། །བརྗེད་བྱེད་ནི་དྲན་པ་འཕྲོག་པར་བྱེད་པའོ། །མདངས་འཕྲོགས་པ་ནི་ཁྲག་དང་ཁུ་བ་འདྲེན་པར་བྱེད་པས་གཟི་མདངས་ལ་གནོད་པའོ། །ལུས་སྲུལ་པོ་ནི་ལུས་མི་འདྲ་བ་དུམ་བཟུང་ཞིང་གཞན་ལ་གནོད་པར་ཞུགས་པའོ། །གཞན་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཞན་ཡང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་མངའ་བདག་ཆེན་པོར་གྱུར་པས། སྔར་བསྟན་པའི་མདོའི་བརྗོད་བྱའི་དོན་ཟབ་མོ་སྟོན་པའི་ཚིག་ཏུ་ཡང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཤིང་བརྡར་བྱས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་རྗེས་སུ་འཛིན་པས། འདི་དག་ཀློག་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡིས་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་ཐམས་ཅད་བཀླགས་པར་འགྱུར་བའོ། །ཁྱད་པར་དུ་ཡང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྲིན་པོ་རྣམ་པར་བཟློག་པའི་ཕྱིར་གསུངས་ཞེས་པ་སྟེ། འབོད་འགྲོགས་ཀྱི་འཁོར་དེ་རྣམས་ལ་ཆོས་བཤད་པའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་རྗེས་སུ་འཛིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་པ་མ་རུངས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་རེ་ཞིག་ཚར་གཅད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་འདི་ནི་ཤལ་དགའ་བའི་སྲིན་པོ་རྣམས་རྗེས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཚར་གཅོད་པས་ལེའུ་སྔ་མ་ཉིད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱའོ།། །།དེ་ལྟར་དྲིས་པ་དང་ལན་དག་གི་སྒོ་ནས་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྒྱས་པར་བསྟན་ནས། ད་ནི་དྲི་བའི་དོན་སྔར་བསྟན་པ་རྣམས་བསྟན་པར་


DTG122_Page_0532
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་དང༌། བསྟན་པ་རྣམས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྒོ་ནས་བསྡུས་ཏེ་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་གྱི་གཙོ་བོས་སྔར་བསྟན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་སླར་ཡང་བསྟོད་ཅིང༌། དོན་གྱིས་ཞུས་པ་ནི། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པའོ། །འདིར་དགོས་པ་ལྷག་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཞུ་བ་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དད་པ་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེས་ཤིང༌། དེའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་སྔ་མ་དེ་དག་ཙམ་དུ་འདུས་སོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཚིག་སྔ་མ་དེ་དག་ཉིད་བཀོད་པས་ཟློས་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་སླུ་བའི་སྨིག་རྒྱུ་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཇུག་པའི་ཚུལ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དབུ་མའི་དོན་གསལ་བར་སྟོན་ཏེ། འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །རྟག་ཏུ་བག་ཆགས་དག་གིས་བསྐྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ཀུན་གཞི་ལ་བསྒོས་པའི་བག་ཆགས་དག་གིས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བསྐྱེད་ལ། བག་ཆགས་ཀྱང་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་གོམས་པས་རྩ་བ་ཟུག་ཅིང༌། དེའི་རྟེན་ཀུན་གཞི་ཡང་རྒྱུན་དང་ལྡན་པས་བསྟན་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དེ་དག་ཀྱང་བག་ཆགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྤྱོད་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་སུ་འཁྱམ་ཞིང་གཡོ་བ་སྟེ། ཁབ་ལེན་གྱིས་ལྕགས་གཡོ་བ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་གཞི་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་ཤིང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ཀྱིས་སྟེ་དེའི་སྙིང་པོ་རྟོག་དང་བརྟག་པར་བྱ་བ་ལས་འདས་པའོ། །ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་རྣམས་སྤངས་ཤིང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་རྣམས་གནས་གྱུར་ནས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཚུལ་སྟོན་ཏེ། ས་བཅུ་ལས་ནི་རྣམ་བྱུང་བ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ས་བཅུའི་ཡེ་ཤེས་གོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤངས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བ་ལ་འདྲིས་ཤིང་གོམས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལས་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བའོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཛད་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་ནི་ཕལ་ཆེར་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །རྣམ་པར་རྟོག་ལས་གུད་ན་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་


DTG122_Page_0533
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་དབུ་མའི་དོན་ལ། བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། ཕྱོགས་བསླད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པ་དང༌། བརྫུན་པའི་ཕྱོགས་འཁྲུགས་ཤིང་ལོག་པར་འཛིན་པའོ། །ཡང་ན་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་འཛིན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་བསླད་པ་རྣམས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་གཉིས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པའོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། རང་བཞིན་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལ་མ་བརྟེན་པར་མེད་པ་དང་ཡོད་པའི་ཕྱོགས་བསྟན་པ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་གྱི་ངེས་པའི་དོན་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །རྐྱེན་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའོ། །སྲིད་པ་དང་མི་སྲིད་པའི་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབུ་མའི་དོན་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པ་མེད་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གྲུབ་པ་མེད་མོད་ཀྱི། བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྟོན་པས་སངས་རྒྱས་ནི་འདིའོ་ཞེས་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བདེན་པ་ཉིད་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའོ། །བརྟགས་པ་འདི་ནི་མིང་ཙམ་སྟེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བརྟགས་པ་དང་གཞན་གྱི་དབང་གི་ཆོས་ཉིད་བསྟན་པའོ། །ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལྡོག་པར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་དང༌། དེ་ལོག་པ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སྟོན་པའོ། །སྟོང་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང༌། དེ་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་རྟོག་གེའི་མཚན་མ་རིག་པའི་མཚན་མར་འཛིན་པའི་ཚད་མ་དང༌། གཞལ་བྱ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་དེ་ཉིད་འཕགས་པ་ལྟར་ལྷའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷ་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་གི་རང་བཞིན་གཉིས་སྤངས་པའོ། །དེ་ལ། རྣམ་རིག་གང་ཡང་མེད་པ་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་དཔེའི་སྒོ་ནས་


DTG122_Page_0534
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱས་པར་སྟོན་པ་སྟེ། སྲོག་དང་རྩོལ་བ་བསྡམས་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་མུན་ཁུད་དུ་སྲིན་བུ་མེ་ཁྱེར་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་མེད་ཀྱང་མྱོས་པའི་དབང་གིས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཞེས་པའོ། །རྐྱེན་རྣམས་ཡོད་དང་མེད་པ་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བསྒྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པའོ། །ལུས་ཀྱི་མཐར་འགྲོ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གཙོ་དང་ཞེས་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ངན་འགྲོའི་ལུས་དང༌། མཐོ་རིས་ཁྱད་པར་ཅན་ནོ། །དེ་དག་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་པོ་དང་ལས་སྣ་ཚོགས་སུ་བརྟགས་པ་ནི་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་དང་མཚུངས་པའོ། །སེམས་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཁམས་གསུམ་དུ་སྣང་བ་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའོ། །འདི་དང་ཕ་རོལ་ཞེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་འདི་དང་ཕ་རོལ་ཏེ། སེམས་ལས་ཐ་དད་པའི་འཇིག་རྟེན་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མི་རྟག་ཅེས་པའོ། །མི་གཙང་གནས་ཀྱི་ཐ་མར་ཕྱིན་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི་འཁོར་བའི་ཐ་མ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། ལྷའི་ཕོ་བྲང་འོག་མིན་པའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྐྱེ་བའི་ལྷའམ། སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷ་སྟེ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ། །གནས་དེ་འམ་དེ་ན་གནས་པ་རྣམས་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཤིང་བསོད་ནམས་འབའ་ཞིག་གི་སྣང་བར་གྱུར་པའོ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་འོ། །འདི་ཞེས་པ་ནི་རྡོ་རྗེའི་གདན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོའི་ཤིང་གི་དྲུང་འདིར་དུས་ཕྱིས་འཚང་རྒྱ་བའི་ཚུལ་སྟོན་པ་སྟེ། དོན་འདི་ཉིད་གསུང་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་གཞན་དག་ལས་ཀྱང་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲུལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དེ་ཉིད་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའོ། །སྣ་ཚོགས་མེད་ལས་སྣ་ཚོགས་འབྱུང༌། །ཞེས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་སྐུ་དང་གསུང་སྣ་ཚོགས་མེད་ཀྱང་གདུལ་བྱའི་སྣང་བ་ལ་སྣ་ཚོགས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་རིག་པའི་རིགས་སུ་གཏོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྟོག་པས་བསྒྲིབས་ནས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་རྟོགས་ཤིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་ཤེས་པའོ། །གཞན་ཡང་ལུས་ཅན་ཀུན་ལ་གནས་པའི་ང་


DTG122_Page_0535
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་རྟོག་པས་གཡོགས་ནས་མི་མཐོང་བའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ད་འདྲ་བའི་རྟོག་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། སྒྱུ་མ་ནོར་བ་ཡོད་མོད་ཀྱི། །སྒྱུ་མ་ནོར་བའི་སྒྱུ་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྟོག་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་རྟོགས་པ་ཕྱི་མ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པའམ། ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གཉེན་པོས་གཞོམ་པར་ནུས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་དག་ན་ཞེས་པའི་དོན་ནི་སེམས་སླུ་བའི་ས་བོན་ཅུང་ཟད་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་དེ་ནི་བརྟགས་པ་ལ་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་རང་བཞིན་གཉིས་ཀྱིས་ཀུན་གཞི་ལ་ས་བོན་བསྒོས་ནས། དེ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྣ་ཚོགས་སུ་སྤྲུལ་ཞིང་སྐྱེད་པའོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙ་གྱི་རང་བཞིན་མྱོང་བས་གྲུབ་པས་དངོས་པོ་རྟོག་ཅིང་རིག་པ་དེ་ཉིད་དང༌། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་གང་ཟག་དང་ཆོས་སུ་བརྟགས་ཤིང་གོམས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་ཤིང་གོམས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གནས་ཤིན་ཏུ་གྱུར་པ་ན་ངའི་སྲས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དྲོད་དང་ཞེས་པས་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། དེ་ཉིད་འཇུག་པའི་རྒྱུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ། འཁོར་བར་མི་བྱ་མྱ་ངན་འདས་མི་བྱ། །ཞེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྲིད་པ་ལ་མི་གནས་ཤིང༌། སྙིང་རྗེས་ཞི་བ་ལ་མི་གནས་པའོ། །སྣ་ཚོགས་ས་བོན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དཔའ་རླབས་ཉིད་སྤྱོད་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་སྟེ། དེ་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སུ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་བྱིས་པ་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པར་རྟོག་པའོ། །རྟོག་པས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ནི་རྟོག་པས་ནོར་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བརྟགས་ཀྱང་བདེན་པར་མ་གྲུབ་པའོ། །ནམ་ཞིག་ལུས་ལ་མི་གནས་ན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕུང་པོ་ལ་མངོན་པར་མི་ཞེན་ཅིང༌། དེ་འདྲ་བ་སྤངས་པར་གྱུར་པ་ན་ངའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་པའི་གདུལ་བྱ་མ་ཡིན་ཞིང༌། ངེས་པའི་དོན་འབའ་ཞིག་བསྟན་པར་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟར་རྒྱལ་པོ་ཞེས་པས་ནི་ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དཔེའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པའོ། །དེའི་དོན་ཀྱང་རི་དགས་ཀྱི་གཟུགས་


DTG122_Page_0536
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདྲ་བའི་རྩེད་མོའི་བྱེ་བྲག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བུ་རྣམས་བྲིད་ཅིང་ཁྱིམ་དུ་རྩེར་འཇུག་པ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་འཚེ་བ་ལ་སོགས་པས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་དེ་དག་ཆེར་སྐྱེས་པ་དང་ཁྱིམ་གྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་ཁྲིད་ནས་ནགས་ཀྱི་རི་དགས་དངོས་དང་ཕྲད་པར་བྱེད་པ་ལྟར། ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བྲིད་ནས་མཐར་ཐུག་པ་ལ་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་སྟོན་པ་སྟེ། སྔར་རྒྱས་པར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་གཞིའི་འཇུག་པ་ཉིད་རྒྱས་པར་སྟོན་པར་སྟེ། ཚིག་གི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཕུང་པོ་ལ་ནི་བདག་མེད་དེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དག་མེད་པའི་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་པས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་ཚེ་ན་མེད་པའོ། །རྐྱེན་དང་གཏན་ཚིགས་དཔེ་རྣམས་དང༌། །ཞེས་པའི་དོན་ནི་སྐྱེ་བ་རྣམ་གཞི་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་དང༌། རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་དང༌། དམ་བཅའ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡན་ལག་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་རྐྱེན་དང་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་ངས་བཟློག་གོ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དམ་བཅའ་བའི་ཚིག་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལས་གཏན་ཚིགས་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་འཇུག་པས་བསྒྲུབ་བྱ་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་ཙམ་དུ་འགྱུར་བའོ། །ཉི་ཟླའི་འོད་དང་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་དཔེའི་དོན་ནི་ཉི་ཟླ་ལ་སོགས་པའི་འོད་མ་མྱུ་གུ་དང་སྐྱེ་བུ་ལ་སོགས་པའི་གྲིབ་མ་སྣང་བ་ན། དེ་འདྲ་བའི་གྲིབ་མ་ནི་གྲིབ་མ་འཇོག་མཁན་གྱི་སྐྱེས་དུ་མ་ལ་སོགས་པའི་ལས་སྐྱེ་བར་སྣང་ཡང་ཐོགས་པ་དང་བཅས་ཤིང་རྫས་སུ་གྲུབ་པའི་གཟུགས་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་ལ་མི་གནས་པ་ནི་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཡང་བདེན་པའི་རང་བཞིན་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །མི་སྐྱེ་བཟོད་པས་ནི་ས་དང་པོ་ནས་སོ། །ཕྱི་རོལ་སྣང་བའི་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་གྱི་ཚུལ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། གཟུགས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཕྱི་རོལ་ཏུ་སྣང་བ་ནི་སེམས་ཉིད་ཡིན་པས་སེམས་ལ་སེམས་ཉིད་རང་སྣང་བ་སྟེ། རང་རིག་པ་འབའ་ཞིག་པའོ། །འབྲེལ་པ་ནི་ཕྱིའི་རྟེན་འབྲེལ་ལོ། །ཤིན་ཏུ་བསླབས་པས་རྣམ་རིག་གིས། །འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་བྱིན་གྱིས་རློབ། །


DTG122_Page_0537
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅེས་པ་ནི་རྣམ་རིག་ཙམ་གྱི་ཚུལ་ལ་གོམས་པར་བྱས་པས་གོམས་པ་མཐར་ཐུག་སྟེ། ཐམས་ཅད་སེམས་ཀྱི་སྣང་བར་ཤེས་པ་ན། ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་པར་བྱེད་པའོ། །གཞན་ཡང་ལུས་ལ་སོགས་པའི་གཟུང་བ་འཛིན་ཅིང་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་ཡིད་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཡིད་དོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་རིག་ནི་སྒོ་ལྔ་དང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །མཚན་མེད་གནས་ཤིང་ངལ་ཡང་སོ། །ཞེས་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ལ་གནས་ཤིང༌། སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ངལ་སོ་བའོ། །བྱ་གག་སྣག་ཚས་བསྐུས་པ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་དགོངས་པ་ཅན་ཉིད་དུ་སྟོན་པའོ། །ཆོས་དང་གང་ཟག་འཕོས་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ལྟར་འཛིན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གནས་གྱུར་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་ཉི་མ་ལ་སོགས་པ་ལས་འོད་འབྱུང་བ་དང༌། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལས་དགོས་འདོད་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ཀྱང་འགྲོ་བའི་དོན་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བའོ། །ཇི་ལྟར་རབ་རིབ་ཅན་དག་གིས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ལོག་པར་འཛིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དཔེའི་སྒོ་ནས་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་འགའ་ཞིག་གིས་དྷ་དུ་རའི་འབྲས་བུ་ཟོས་པས་མྱོས་ཤིང་འཁྲུག་པ་ན། ས་དང་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་གསེར་དུ་སྣང་བ་བཞིན་ཞེས་པའོ། །ས་བོན་གཅིག་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྣང་བའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལས་བོན་གཅིག་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་ཤིང་གོམས་པ་མཐར་ཐུག་པས། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ཡང་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གནས་སྐབས་ན་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ལྷག་མ་ཙམ་ལུས་པ་ནི་ས་བོན་གཅིག་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱང་སྤངས་ཤིང་ཀུན་གཞི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ས་བོན་གནས་གྱུར་པ་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་བྱས་པ་ནི་ས་བོན་མེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང་མི་རྟོགས་པས་ས་བོན་ཐམས་ཅད་མཉམ་པའོ། །ཡང་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ས་བོན་ཤས་ཆེ་བས་ཚེ་རབས་འདྲེས་


DTG122_Page_0538
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་སྟེ། སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལེན་པའོ། །གཞན་ཡང་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ས་བོན་འབའ་ཞིག་ཀུན་གཞི་ལ་འདེབས་པས་ན། དེ་ནི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཞེས་པའོ། །ཡང་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ས་བོན་རྣམ་པར་དག་པའི་དུས་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་ས་བོན་འབའ་ཞིག་པ་ནི་ས་བོན་གཅིག་པ་ཡིན་ལ། ཡང་ཤིན་ཏུ་གྱུར་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཚེ་ན་ས་བོན་མེད་ཅིང་མཉམ་པའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ས་བོན་ཤས་ཆེ་ཞིང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ས་བོན་ཅུང་ཟད་ཡོད་པའི་ཚེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལེན་པས་ཚེ་རབས་འདྲེས་པའོ། །དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཤེས་འདོད་ལ། །ནོར་པ་དག་ནི་མི་རྟོགས་སོ། །ཞེས་པ་ནི་རྟོག་གེ་པ་དག་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་རྟོགས་པར་འདོད་ཀྱང་དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་ཤིང༌། རང་གི་བློ་ནོར་པ་ཉིད་ཀྱང་མི་རྟོགས་ཞེས་པའོ། །སྒྱུ་མ་མེད་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རིག་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་དུ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་མེད་པར་སྣང་བ་ཡིན་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གློག་ལྟར་མི་རྟག་པས་སྒྱུ་མ་ཞེས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྐྱེ་འཇིག་ཏུ་སྣང་བ་ཙམ་ནི་བཟློག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞིང༌། བདེན་པའི་དངོས་པོར་བརྟག་པ་ཉིད་བཟློག་པར་བྱ་བའོ། །རང་བཞིན་མེད་ཅིང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྣམ་པར་རིག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་ཏེ། དེ་ཚེ་རིས་སུ་གཏོགས་པའི་ལུས། །བྱ་བའི་འདུ་བྱེད་སྤངས་པ་སྟེ། །ཞེས་པས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རིས་སུ་གཏོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལུས་འདུས་མ་བྱས་པ་མངོན་དུ་བྱས་པའོ། །ཐམས་ཅད་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་མོས་པའི་སྐུ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྟོན་པའོ། །ནོར་སེམས་ཐོག་མ་མེད་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལུས་ཐོབ་པ་དེའི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པས་འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ཅིང༌། ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་བསགས་པའི་ནོར་པའི་སེམས་བཟློག་པའོ། །སྒྱུ་མ་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་འབྱུང་བ་དང་ལྡོག་པའི་ཚུལ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དམིགས་པའི་སེམས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་བྱིས་པ་


DTG122_Page_0539
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་འཇུག་པའི་ཚུལ་སྟོན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་ལ་འཇུག་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནམ་མཁའ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་རྩིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འཇུག་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་མ་གཏོགས་པ། །འདི་ལྟར་ཆོས་ཡོད་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་མཚན་མ་འགའ་ཞིག་ལ་དམིགས་ནས་སེམས་འཇུག་པར་འགྱུར་ན། སེམས་ཅན་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ཉིད་ལ་འཛིན་གྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དམིགས་པའི་རྒྱུ་ནི་གང་ཡང་མེད་པའོ། །ཡང་དོན་དམ་པར་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་བག་ཆགས་ལ་སོགས་པས་གོས་པ་མེད་པའོ། །ཡིད་ནི་གཉིས་ཀར་རྒྱུ་བ་སྟེ། །ཞེས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དགེ་མི་དགེར་ཡང་འགྱུར་བའོ། །ལུས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བཟླས་ཏེ་གསུངས་པ་ནི་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གློ་བུར་དུ་ལྷགས་པའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་སྔར་བསྟན་པ་ཉིད་བཟླས་ཏེ་གསུངས་ལ་སྡུད་པ་པོས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བསྡུས་པས་ཟློས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མདོའི་སྐབས་གཞན་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བསྟན་པའི་དོན་དུ་ཡིན་པས་ཟློས་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་བ་མེད་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་ཡང་སྒྱུ་མའི་དཔེ་ལ་སོགས་པས་ཟབ་མོའི་དོན་རྣམ་གྲངས་དུ་མར་བསྟན་པ་ཡང་སྐབས་སུ་བབ་པའི་ཁྱད་པར་དེ་དང་དེ་དག་ལ་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བ་ལ་སོགས་བའི་དོན་དུ་ཡིན་པས་ཟློས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞིང་དུ་འཕོ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི། སྣང་བ་མེད་ལ་རིམ་ཅི་ཡོད། །ཅེས་པས་དོན་འཆད་དེ། སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་ཞིང་དུ་འཕོ་བའི་ཚུལ་བསྟན་ཅིང་སངས་རྒྱས་པའི་རྟོགས་པ་སྟེ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་སྣང་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དོན་དུས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་སའི་རིམ་པ་མེད་དེ། དེ་ཡང་སེམས་ཙམ་དུ་དམིགས་པ་ལས་འདས་ནས་སྣང་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རྟོགས་པའོ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་


DTG122_Page_0540
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པར་སྣང་བ་བྱིས་པའི་ཤེས་པ་འཇུག་པའི་ཚུལ་བསྟན་པའོ། །ནམ་ཞིག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དོན་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་ཅིང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྒྱུན་ལྡོག་པའོ། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་འདུས་བྱས་ལ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྐད་ཅིག་མའི་དོན་བསྟན་པའོ། །ཡོད་དང་མེད་ལས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཕྱི་རོལ་པའི་ལུགས་དགག་པ་བསྟན་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་ལུང་བསྟན་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེའི་དོན་ཡང་ཡོད་མེད་ཀྱི་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དོན་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་དུ་རང་བཞིན་རྣམ་པར་བཀག་པ་ཙམ་ལ། དམ་པའི་དོན་དུ་འདོད་ན་ནི། དམིགས་པ་རང་བཞིན་མེད་པ་སྟེ། སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པའི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ན། འདི་ནི་མི་འཐད་པ་ཉིད་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །དངོས་པོ་བརྗོད་པའི་རྒྱུས་བྱུང་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་བརྩད་པ་སྤང་བ་ཉིད་གསལ་བར་སྟོན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོར་མེད་དོ་ཞེས་དམ་བཅའ་བ་བརྗོད་པའི་ཚིག་དང༌། དེ་ལས་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཚིག་འཇུག་པ་དང༌། དེ་ལས་དོན་གྱི་རྟོགས་པས་སྐྱེས་པའི་དངོས་པོ་བརྗོད་པའམ། བརྗོད་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་གལ་ཏེ་རང་བཞིན་ཡོད་པར་འདོད་ན་ནི། དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་དུ་འདུས་པས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་ལ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའོ། །འདིར་བརྗོད་པ་དག་ལས་བྱུང་བའི་དངོས་པོ་ནི་བརྗོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཚིག་དང༌། དེ་ལས་དོན་རྟོགས་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་དུ་འདུས་པས་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི། དེ་དག་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་པ་ཉམས་པ་སྟེ། མེད་ཅེས་པའི་ཚིག་ཐམས་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ཁས་མི་ལེན་ན་ནི། ཐམས་ཅད་མེད་ཅེས་དམ་བཅའ་བའི་ཆིག་བརྗོད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བའོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་དེ་འདྲ་བའི་བརྗོད་པ་དོན་གྱི་སྤྱི་དང་འདྲེས་པར་སྣང་བའམ། ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། བརྗོད་པར་སྣང་བའི་སེམས་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ལས་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཚིག་


DTG122_Page_0541
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བརྗོད་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཚིག་འཇུག་ཅིང་དེ་ལས་རྟོག་པ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པར་འདོད་པས་བརྗོད་པ་དོན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་དངོས་ཡིན་པས། །དམིགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རོན་ནི་གཞན་གྱི་དབང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སེམས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དངོས་པོ་ཡིན་པས། དེའི་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡོད་ན་དམིགས་པའི་བློ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་གལ་ཏེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་ན། དོན་དམ་པར་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅེས་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་གྱི་རྐང་པ་གཉིས་ཀྱི་དོན་གསལ་བར་འཆད་པར་འགྱུར་བའོ། །མི་རྟོག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིས། །ཞེས་པ་ནི་ཞི་གནས་དང་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ལྷག་མཐོང་ངོ༌། །སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལོག་པར་སྣང་བའི་དཔེ་བསྟན་ཏེ། དྷ་དུ་རས་མྱོས་པ་རྣམས་ལ་ལོ་མ་ལ་སོགས་པ་གསེར་དུས་ནང་བའོ། །གལ་ཏེ་མཚན་མ་སྐྱེར་ཟིན་ན། །ཞེས་པ་ནི་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མར་འཛིན་པའོ། །འཆིང་དང་བཅིངས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་མི་རྟོག་པས་འཆིང་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་བཅིངས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐར་པར་བརྟགས་པའི་ཕྱིར། དྲུག་པོ་འདི་དག་ཐར་པའི་རྒྱུ། །ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་བཅིངས་པ་མེད་པས་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་བརྟགས་པའི་ཐར་པ་ཡང་མེད་ཅེས་སྟོན་པ་ནི། ས་རྣམས་མེད་ཅིང་དེའི་ཡུལ་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །གང་ཟག་རྒྱུན་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྣམ་པར་རིག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་ནི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་གསལ་བའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པས་སྣ་ཚོགས་སུ་འཛིན་ལ། སེམས་ཀྱི་རིགས་ནི་རང་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་པོ་ཐམས་ཅད་དེ། དོན་དམ་པར་མཚན་ཉིད་གྲུབ་པ་མེད་པའོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བདག་མེད་པའི་དོན་གསལ་བར་འཆད་པའོ། །གལ་ཏེ་འདིར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀུན་


DTG122_Page_0542
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱད་བ་ལ་སྐུར་པར་འགྱུར་བས་ཇི་ལྟར་བྱིས་པས་མཐོང་ཞིང་བརྟགས་པ་བཞིན་མེད་ལ། སྣང་ཚོད་ཙམ་དུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །ཀུན་རྟོག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་གསུམ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་མིང་ནི་དོན་དང་བསྲེས་ནས་བཏགས་པས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའོ། །རྐྱེན་དེས་བག་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་མི་འབྱུང་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཚན་མ་དེ་དག་མི་འབྱུང་བའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སངས་རྒྱས་དང་ཞེས་པས་ནི་ཐམས་ཅད་གཉུག་མར་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་སམ། མཐར་ཐུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་སེམས་ཅན་ནི་གཉུག་མའི་ཡེ་ཤེས་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་སྟེ། རང་གི་རིག་པའི་འགྱུར་བ་ལས། །དམན་པ་ལས་ནི་ལས་སྐྱེས་ཏེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་ཕྱོགས་ཞིང་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་ཞིང་ཁམས་སོ། །སྒྱུ་འདྲའི་ཆོས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་སྒྱུ་མ་དང་བྲག་ཅ་ལྟ་བུ་དང༌། གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང་མང་པོར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། མཆོག་གི་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་སྟེ་བཟོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲུལ་པའོ། །དེ་ཀུན་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཀྱི། །བདེ་བ་ཅན་ནས་བྱུང་པའོ། །ཞེས་པའི་དོན་ནི་བདེ་བ་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་ཞིང་ཁམས་སྔར་བསྟན་པའི་འོག་མིན་གྱི་གནས་ཡིན་ལ། དེར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་ངོ་བོར་སངས་རྒྱས་པ་སྟེ། མཐར་གྱིས་སྟུག་པོར་ཞུགས་ནས་ཀྱང༌། །རྣམ་པར་སངས་རྒྱས་སངས་རྒྱས་པར། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྣམ་པ་སྨིན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་བདེ་བ་ཅན་ནས་བྱུང་བའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཅིག་དུ་ན་དེ་འདྲ་བའི་ཞིང་ཁམས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྣང་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཞིང་དེ་འདྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་ལས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་བྱུང་བས་དེ་ལྟར་བསྟན་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་མི་འཁྲུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཞིང་ཁམས་གཞན་ལ་ཡང་མཚུངས་པས་དེ་དག་ནས་བྱུང་བ་ཉིད་དུ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་


DTG122_Page_0543
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟོན་ཅེ་ན། དེ་ལྟར་བདེན་མོད་ཀྱི་འདི་ནི་མཚོན་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པའམ། ཡང་ན་སངས་རྒྱས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ནི་ཁྱད་པར་དུ་ཡང་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་རིག་པ་འཛིན་པའི་སྡེ་སྣོད་ལས་བཤད་ལ། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང༌། །ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་རྟག་མི་ཐོགས། །འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་དུ། །འབྱོར་པ་ཐམས་ཅད་མཛད་པ་དང༌། །ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པ་ཡི། །ཆོས་ཆེན་ཆར་ནི་རབ་ཏུ་འབེབས། །ཞེས་ས་བཅུའི་མགོན་པོ་དང༌། འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མདོ་ལས་གསུངས་པས་སྐུ་དང་གསུང་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཞིང་དོན་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཞིང་ཁམས་དེ་ཉིད་ནས་བྱུང་བའོ། །དེའི་དགོངས་པ་ཤེས་པར་གྱིས། །ཞེས་པས་ནི་ངག་འདི་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་དོན་ཡང་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་ཤུགས་ལ་བསྟན་པའོ། །གང་ཡང་འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཤད། །ཅས་པ་ནི་སྤྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་པ་སྟེ། རྒྱལ་བའི་བུ་ནི་ཉེ་བའི་སྲས་རྣམས་ཡིན་པས་ཟློས་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །སྤྲུལ་པ་དག་གིས་ཞེས་པ་ནི་སྐྱེ་པའི་སྤྲུལ་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་སྤྲུལ་རྣམས་སོ། །ཆོས་འདི་རྣམས་ནི་མ་སྐྱེས་པ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་ཤིང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཉིད་ཡིན་པར་སྟོན་པའོ། །རབ་ཏུ་བསྡུས་པ་ནི་ཀུན་གཞི་ལ་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་བསྒོས་པའོ། །དོན་དུ་སྣང་ལ་རྣམ་ཤེས་ཏེ། །ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཞེས་པ་ནི་དོན་དུ་སྣང་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ཡུལ་ཅན་ནོ། །འཕགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་པ་ནི་སོ་སོ་རང་གི་རིག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། །དོན་རབ་འབྱེད་པའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་རྣམས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་སྟོན་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཆོས་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རང་བཞིན་གསུམ་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་སྟེ། ནམ་ཞིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟོན་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ལྟས་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་རྟགས་སོ། །གང་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དངོས་པོར་འཛིན་པ་དང་བཅས་པ་ལ་གྲོལ་བ་མི་


DTG122_Page_0544
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཐད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་སྨྲ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་གྲངས་དང་གོ་རིམས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོས་དངོས་པོ་ཉིད་བདེན་པར་སྨྲ་བའམ། ཐ་མལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་ཕྱེ་བའི་སྒོ་ནས། དངོས་པོར་རྟོག་པ་རྣམས་རྟག་ཏུ་ཚེ་རབས་གཞན་དང་གཞན་དག་ཏུ་སྐྱེས་པ་ན་ཡང༌། ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་ཅིང༌། དེ་ལས་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་འཁོར་བར་འགྱུར་བའོ། །མིང་ནི་བརྗད་པ་མ་བྱས་ན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བརྗོད་པར་སྣང་བ་མ་བྱས་ན་བསྟན་པ་ནུབ་པར་འགྱུར་བས། འཇིག་རྟེན་རྨོངས་པར་འགྱུར་ཞེས་སྟོན་པའོ། །མིང་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་གསལ་བར་བསྟན་པའོ། །དེ་ཡང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་མིང་དུ་རྟོག་པ་དང༌། དེ་དག་གི་དོན་ལ་རྟོག་པ་དང༌། གཙང་བ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། བདག་ལ་སོགས་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོག་པ་དང༌། གཏན་ཚིགས་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱི་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན་ལ་རྟོག་པ་སྟེ། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་རྟོག་པ་དང་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་བྱིས་པ་རྣམས་དངོས་པོར་རྟོག་པའོ། །ཡང་འགག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ལ་དེ་དག་དང་མི་མཐུན་པར་བརྟགས་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །སྒྱུ་མའི་དཔེ་རྣམས་དང་འདྲ་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པ་དང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །ལུས་དང་ངག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་བརྫུན། །ཞེས་པས་ནི་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དམ། དེ་དག་གི་ལས་སུ་བྱ་བ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། དེས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་ནི་བདེན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་གཉིས་ཀྱི་མཐར་འཛིན་པ་རྣམས་སྤོང་པའོ། །རིགས་པས་རྣམ་པར་གཞིགས་ན་ནི། གཟུང་བ་དང་ནི་འཛིན་པ་འགག །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ཤེས་པས་དོན་འཛིན་པར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་མི་འཐད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་མྱོང་བ་ཡོད་པ་དེ་དོན་འཛིན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་བརྟགས་པ་ན། སྐྱེས་པ་དང་འདས་བ་དག་གིས་སོ། །གཟུང་འཛིན་


DTG122_Page_0545
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁས་ལེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པའི་ཚེ། དེ་ལྟར་ན་ཡུལ་མཚུངས་པའི་ཤེས་པ་དེ་མ་ཐག་པ་ཡང་ཡུལ་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སློབ་དཔོན་དྷརྨ་ཀཱིརྟིས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་དོན་ཡང་ཤེས་པ་དོན་ལས་སྐྱེས་ཤིང་དོན་དང་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་དོན་འཛིན་པར་འདོད་པ་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟར་ན་སྔོན་པོར་སྣང་བའི་བློ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འཇུག་པ་ན། བློ་སྔ་མ་རྣམས་ཕྱི་མའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་ཏེ། སྔ་མ་ལས་སྐྱེས་པ་དང་དེ་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་རིགས་པའི་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་བཤད་པ་རྣམས་སྐབས་འདིར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དོན་དུ་སྣང་བ་ལོག་པ་ཉིད་ཡིན་ན། སྣང་བ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་ཡང་མི་འཐད་དམ་སྙམ་ན། ཇི་ལྟར་བྱིས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་བརྟགས་པ་ལྟར་མི་བདེན་གྱི། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྣང་བ་སེམས་སུ་བདེན་པའོ། །ཕ་མ་ཕྲད་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་འཁོར་བར་འཇུག་པའི་ཚུལ་སྟོན་ཏེ། ཕ་མ་ཕྲད་ཅིང་ཆགས་པར་གྱུར་པ་དང། །དེའི་དུས་ཀྱི་ཁུ་བ་དང་ཁྲག་གི་ནང་དུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་གནས་ལ་ཆགས་པའི་ཡིད་དང་ལྷན་ཅིག་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཞིང༌། རེ་ཞིག་དེ་ལས་མི་ཐོན་པ་སྟེ་མར་གྱི་བུམ་པའི་ནང་དུ་བྱི་བ་ཞུགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལས་རིམ་གྱིས་ནུར་ནུར་བོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཟུགས་དམན་ཞིང་ཚུལ་འབྲས་མི་སྡུག་པ་སྟེ། རྐང་ལག་འགྱུས་ཤིང་དབང་པོ་མ་དོད་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་སྔོན་གྱི་ལས་ལས་བྱུང་བའི་རླུང་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བ་སྟེ། རྒྱས་པར་ནི་དགའ་བོ་མངལ་དུ་འཇུག་པ་བསྟན་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལྔ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། ཡུལ་ལྔ་དང༌། དོན་སྙིང་ལྔའོ། །ཡིད་ནི་ཀུན་གཞི་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཇུག་ཅིང་རེ་ཞིག་བརྒྱལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཀྱང་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པས་དོན་སྤྱིའི་རྣམ་པར་རིག་ཅིང༌། དེ་ལས་བརྗོད་པར་འདོད་པ་དང༌། རྐན་དང་མཆུའི་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཚིག་ཏུ་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་འབྱུང་བའོ། །མུ་སྟེགས་སྨྲ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །གནས་སྐབས་དེར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྣོད་དང་ལྡན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གང་ཟག་དང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཙམ་སྟོན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་


DTG122_Page_0546
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསམ་པ་དང་བསྟུན་པ་ཡིན་གྱི། ངན་པར་ལྟ་བའི་གནས་དེ་དག་བདེན་པ་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །མགོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཟབ་མོ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་གང་ཟག་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་སྔར་དྲིས་ཤིང༌། ཡང་བསྣན་ཏེ་དྲིས་པ་དང་དེའི་ལན་གསལ་བར་སྟོན་པའོ། །དུས་དག་འདས་ནས་ཞེས་པ་ནི་ལོ་གྲངས་ཉིས་བརྒྱ་འདས་ནས་ཞེས་གསུང་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ལས་བསྟན་ཏོ། །དཔལ་ལྡན་ཞེས་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སམ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པའོ། །ཀླུ་ནི་མིང་གི་དང་པོ་སྟེ་ཀླུ་སྒྲུབ་སྙིང་པོའོ། །འགྲོ་བ་ཀུན་དུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སློབ་དཔོན་དེ་ཉིད་སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡིད་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཤེས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡིས་སྐྱོ་བས་རང་དང་གཞན་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་མཚན་མ་དང༌། དེ་དག་ལ་ལོག་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཚུལ་སྟོན་ཏེ། ཚིག་གི་དོན་ནི་ཕལ་ཆེར་སྔར་བསྟན་ཏོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལྟར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཕགས་པས་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དོན་བདེན་པའོ། །ཡོངས་སུ་གྱུར་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོན་ཏེ། གྲངས་ཅན་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་གཙོ་བོའི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དོན་གོ་བར་ཟད་དོ། །བར་མ་དོ་དག་བསྡུ་བ་ནི་སྲིད་པ་བར་མའི་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་པ་རྣམས་གསུང་རབ་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་ཉིད་དུ་བསྡུས་ཤིང་བསྟན་པ་ལ། དངོས་པོར་རྟོག་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་མཁས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི་རྒྱལ་བས་མ་གསུངས་ཏེ། འོན་ཀྱང་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་འདི་ཡོད་ན་འདི་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་མཚོན་པའི་བརྡ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་འཇུག་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྟེན་


DTG122_Page_0547
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྲེལ་དུ་སྣང་བའི་བརྡ་ལས་ཐ་དད་དུ་གྱུར་བའི་དངོས་པོ་ནི་མ་སྐྱེས་ཤིང་མ་འགགས་པའོ། །གཟུགས་བརྙན་ཆུ་བོའི་ཆུ་འདྲ་བར། །ཞེས་པ་ནི་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་ཅིང་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བའོ། །ཐེག་ཆེན་ང་ཡི་ཐེག་པ་མིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ། ཐེག་པ་མེད་ཅིང་འགྲོ་བ་མེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བདེན་པ་མ་ཡིན་ཐར་པ་མིན། །ཞེས་པ་ནི་བདེན་པ་དང་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཐར་པ་མ་གྲུབ་པའོ། །འོན་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་ལམ་ནས་འོངས་ཤིང་དེ་ཉིད་ལ་གནས་པའོ། །སྐྱེ་བ་དག་ནི་མདོར་བཤད་དེ། །འགོག་པ་ཉིད་ནི་རྒྱས་པར་རོ། །ཞེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་ནི་བློ་རགས་པའི་ཡུལ་དུ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་ནས། དེ་ཉིད་དོན་དམ་པར་འགོག་པ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གསུང་རབ་ལས་རྒྱས་པར་བསྟན་པའོ། །སྐྱེ་བ་བཀག་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། མི་སྐྱེ་བའི་སྟོང་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་དང༌། ཡང་སེམས་ཙམ་པ་ལ་སོགས་པས་རྟེན་འབྲེལ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་ཉིད་གཟུང་འཛིན་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པར་འདོད་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བ་ནི་ཚད་མའི་གནོད་པ་ཡོད་པས་འཇིག་ཅིང་མི་བདེན་པའོ། །མདོ་སྡེ་འདུལ་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཚིག་གིས་བརྗོད་པའི་བརྟགས་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས། ཀུན་གཞིའི་དྲི་མ་རྣམ་པར་དག་པར་རྟོག་ཅིང༌། བདག་མེད་པའི་དོན་རྟོགས་ཤིང་གོམས་པ་ལས་རྣམ་པར་དག་པར་མི་འདོད་པ་རྣམས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་པས་བདག་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པའི་དོན་ལ་བློ་གྲོས་མི་གནས་ཤིང་མི་འཐོབ་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། གང་ཞིག་སྒྲ་ཡིས་ཆོས་བསྟན་པའོ། །སྒྲ་དེ་ལ་ནི་གང་ཆགས་པ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྐྱེན་གྱིས་ཡོད་པར་མ་བསྒྲུབས་ཞེས་པ་ལ། དངོས་པོར་སྨྲ་བ་འགའ་ཞིག་དེ་ལྟར་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེའི་འདོད་པས་དེ་ལྟར་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡོང་པར་མ་གྲུབ་པས་དེ་ལ་ལྟོས་པའི་མེད་པ་ཡང་མི་འགྲུབ་ཅིང༌། གལ་ཏེ་ཡོད་པ་སྒྲུབ་ན་དེའི་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཡང་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཡོད་


DTG122_Page_0548
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་ཉེར་མི་འགྲོ། །ཞེས་པ་ནི་ཡོད་མེད་ཀྱི་མཐར་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་མི་ལྟུང་བའོ། །དེ་ལ་འགའ་ཞིག་ནི་སྣང་བའི་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་མེད་པའི་མཐར་རྟོག་པ་ཡོད་ལ། གཞན་ནི་ཡོད་པའི་མཐར་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་དག་གཉིས་ཀ་ཡང་ནོར་བའོ། །ཟབ་ཡངས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཤད་པ་འཇུག་པའི་ཚུལ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཡངས་པ་ནི་དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་ཐེ་ཚོམ་ལ་སོགས་པའི་འཛེར་དོག་མེད་པའོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཞིང་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་ཞིང་ཁམས་ཡེ་ཤེས་དག་པའི་སྣང་བའོ། །རྒྱུ་མེད་པའི་རྣམ་རྟོག་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གཞན་དབང་གི་རྣམ་རྟོག་རྒྱུ་ལས་མ་སྐྱེས་པས། དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་པའོ། །སྣང་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྣང་བ་ལ་རྟག་པ་དང་བདག་ལ་སོགས་པར་བརྟགས་ལ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་དེ་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་སྟེ། བྱིས་པ་ལ་ལྟོས་ན་འཕགས་པའི་ལྟ་བ་དག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་པར་ཐར་བ་གསུམ་ཐོས་བསམ་གྱི་རྟོགས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་དེ་དག་གི་ལུགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཡིན་ལ། མཚན་མ་མེད་པ་ནི་ལམ་དང་འགོག་པའི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། གང་མཆན་མ་མེད་པ་འགོག་པ་དང་གང་གིས་མཚན་མ་མེད་པ་ལམ་གྱི་རྣམ་པའོ། །སྨོན་པ་མེད་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ལྷག་མ་གཉིས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཆོས་ལ་མ་ཆགས་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ལའོ། །མ་བརྟགས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་གཟུང་བའི་རྟོག་པ་སྤངས་པས་ཐོབ་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་རྒྱལ་བ་རྣམས་ནི་ཕྱི་རོལ་གཟུང་བའི་རང་བཞིན་ནི་བརྟགས་པ་ཡིན་ལ། གཞན་གྱི་དབང་ནི་གྲངས་ཅན་གྱི་འདོད་པ་ལྟར་བདག་ལས་སྐྱེ་བར་འཁྲུལ་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། གཞན་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་འཛིན་པའི་སེམས་འབའ་ཞིག་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འཇུག་པའོ། །འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་


DTG122_Page_0549
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་སྦྱར་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱང་ཕྱིའི་དོན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མི་འཐད་ཅིང་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་གཞན་དབང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཞན་ལས་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་གང་ཟག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་སེལ་བ་ནི་བཅུ་པོ་པ་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྣང་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའི་ཐབས་སྟོན་ཏེ། དངོས་པོའི་སྣང་བ་མེད་ན། དེ་ལ་ལྟོས་པའི་དངོས་མེད་དུ་སྣང་བ་ཡང་མེད་དེ། དེ་དག་མཉམ་ཞིང་ཕན་ཚུན་རྒྱས་བཏབ་པའོ། །གལ་ཏེ་དངོས་བོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་འགལ་བ་ཇི་ལྟར་དེ་དག་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་ཅེ་ན། གང་གི་ཚེ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཕྱི་ནང་གི་ཡུལ་ལ་གཡོ་བའི་སེམས་མི་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་སེམས་མི་དམིགས་པ་དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་འཛིན་པ་འཇིག་པར་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱང་ཐོབ་པའོ། །གཞན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མེད་པས་དེ་དག་འགལ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དངོས་པོར་འཛིན་པ་ཇི་ལྟར་ལྡོག་ཅེ་ན། ཐོག་མ་མེད་ལྡན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱིས་པ་རྣམས་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་འཛིན་པས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཡོགས་པ་ལ། གཟེར་ཆུང་དུས་གཟེར་ཆེན་པོ་འབྱིན་པ་ལྟར། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་བསྟན་པས་བྲིད་ནས། གང་ཟག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམ་པར་བཟློག་ལ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པས་བཟློག་ཅིང༌། སྟོང་པའི་མཚན་མར་འཛིན་པ་ཡང་ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་འདིར་ཟུང་འཇུག་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དོན་བསྟན་པས་བཟློག་པའོ། །དེའི་རྒྱུ་ཅན་དེ་ལ་དམིགས། །ཞེས་པས་ནི་རྣམ་ཤེས་འཇུག་པའི་ཚུལ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་ཀུན་གཞི་ལས་བྱུང་ཞིང་ཀུན་གཞི་ལ་དམིགས་པའོ། །ཡིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ། །སེམས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ཚོགས་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་ཀུན་གཞི་རང་གི་རིགས་ཕྱི་མ་ཡང་དེས་འབྱིན་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་སྐྱེས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། མར་མེ་ཕུལ་བས་སྤྱན་


DTG122_Page_0550
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་ལྡན། །རོལ་མོའི་སྒྲ་ཡིས་རྣ་ཐོབ་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །བྱིན་རླབས་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གནང་བ་སྟེ། དེའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་མངོན་ཤེས་སོ། །རིས་དང་འགྲོ་བ་རྣམས་དང་བྱུང༌། །ཞེས་པ་ནི་འགྲོ་བའི་རིས་སྣ་ཚོགས་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་གཞི་ལས་བྱུང་ཞིང༌། དེ་རྣམས་ལ་ལས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་ལས་བྱུང་བའོ། །རྨི་ལམ་དུ་ནི་གང་རྙེད་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་གནས་གཙང་མའི་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་གཉིད་ཀྱིས་བསླད་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སྣང་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་མངོན་ཤེས་རྣམ་པ་བཞིའོ། །གང་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་དག་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པའོ། །མངོན་ཤེས་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་དེ་མིན། །ཞེས་པ་ནི་མངོན་ཤེས་དེ་དང་འགྲོ་བའི་རིས་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་སྔོན་གྱི་ལས་ལས་བྱུང་བ་གཉིས་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་དོགས་པ་སེལ་བ་སྟེ། ལས་ལས་ཐོབ་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་མ་ཡིན་པ་གང་ཡང་རུང་བ་རྣམས་ལས་ཐོབ་པ་སྟེ། དམྱལ་བ་དང་ཡི་དགས་རྣམས་ལ་ཡང་ཕ་རོལ་པོའི་སེམས་དང༌། ཆོད་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཤེས་པ་འབྱུང་བའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་དང་འཕྲལ་གྱི་འདུ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་པོ་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ས་བོན་དང་དེ་དག་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ལས་ཀྱི་ས་བོན་ཀྱང་ཀུན་གཞི་ལ་བསྒོས་ཤིང་དེ་ལས་བྱུང་བའོ། །ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་ཤེས་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆོད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཡིན་པས། དེ་ལས་བྱུང་བའི་ངེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཀུན་གཞི་ལས་དེ་རྣམས་འབྱུང་བའི་ཚུལ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ནི། བག་ཆགས་ཀྱིས་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྣང་བ་དག་ནི་མི་སྣང་བ། །ཞེས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་མེད་དེ། གང་ཟག་གི་སྣང་བ་དང༌། རྒྱུ་ཅི་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཡུལ་ཅི་ཞིག་སྣང་བའམ། རང་གི་ངོ་བོ་ཅི་ཞིག་ཞེས་བརྟགས་ན་མ་གྲུབ་པའོ། །དེ་ལྟར་གཉིས་སྣང་གི་དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱིར། སེམས་ནི་རང་བཞིན་དང་བ་སྟེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཀུན་གཞི་ཡིས་ནི་འདོར་བར་བྱེད། །ཅེས་པ་


DTG122_Page_0551
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་དེ་ལ་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཡོད་པ་རྣམས་ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་མངོན་པར་ཆགས་ཤིང་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་སྨོན་པར་བྱེད་པའི་སྲེད་པའི་རླན་གྱིས་གསོས་བཏབ་ནས་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་འཁོར་བའི་གནས་སུ་འདྲེན་པར་བྱེད་པའོ། །ངའི་སེམས་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་གདམས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །བསམ་གཏན་པའི་ཡུལ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ལྟར་ལས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་བསམ་གཏན་བསྒོམ་པའི་དམིགས་པའི་ཡུལ་དང༌། དེ་རྣམས་སྟོན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆེ་བ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེས་པའོ། །མ་འོངས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་དོན་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་བཤད་ཅིང༌། དེ་ལས་གཞན་རྫས་སུ་གྲུབ་བར་སྣང་བ་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཙམ་ཡིན་པས་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་པའོ། །རིས་སུ་གཏོགས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་སུ་ལྟ་བའི་གང་ཟག་སྟོན་ཏེ། རིས་སུ་གཏོགས་པ་སངས་རྒྱས་པའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་ལྟ་བ་གཅིག་ལ་གནས་ཤིང༌། ཡང་ཀུན་རྫོབ་སེམས་ཙམ་གྱི་ཚུལ་ལ་རྨོངས་པ་རྣམས་ནི། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ལ་རྟོག་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་བདག་ཏུ་རྟོག་པའོ། །རྨི་ལམ་ན་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ལས་བཟློག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་སྟོན་ཏེ། དེའི་དོན་ཡང་དབང་བསྐུར་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ས་དགུ་འདས་ནས་ཡེ་ཤེས་ནི། །གང་གིས་སངས་རྒྱས་སར་གནས་པ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས། །བཅུ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་ས་བཅུ་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་དང༌། སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་རྒྱན་ལས་ཀྱང༌། །བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་དག་འགྱུར་ཏེ། །དགུ་ལ་བསམ་གཏན་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །བཅུ་ལ་སངས་རྒྱས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །དབང་བསྐུར་རྒྱལ་


DTG122_Page_0552
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་འགྱུར་བའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་རྨི་ལམ་དུ་མཐོང་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ས་བོན་འཕེལ་བ་སྟེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། ཁམས་གསུམ་དག་ལ་རྨི་ལམ་ན་ཡང་མི་འདོད་ཅིང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་མཐོང་འགྲོ་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་བྱེད་པ། །དེ་ནི་མི་ལྡོག་ལུང་བསྟན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རང་རྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིར་མཐོང་བ་དེ་དག་དངོས་པོ་ལ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་ལམ་དུས་གང་ན་འཕགས་པ་དེ་དག་རྣམ་པ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་དང༌། རྒྱུ་གང་ལས་བྱུང་བ་དང༌། དེ་ལྟར་ཡིན་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་ལ་སོགས་པ་མ་གྲུབ་པས་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་ནི། སེམས་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ལ་རྨོངས་པ་ནི་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་རྨོངས་པའི་མ་རིག་པའོ། །རང་བཞིན་མེད་པ་དང་སྟོང་བ་ནི་ཉེ་ཚེ་བའི་སྟོང་པ་ཡིན་པས་དེ་སྐད་སྨྲ་བ་ནི། སྐྱེ་བར་སྨྲ་བའི་ལྟ་བའོ། །འགྲོ་གཅིག་ཐ་དད་གཉི་གར་ཡང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་རྒྱུད་གཅིག་པའམ། ཐ་དད་པར་འདོད་ལ་དེ་ཡང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པའམ། འདོད་རྒྱལ་བ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པ་ནི་བརྟགས་པ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མ་གྲུབ་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་རྣམས་གང་ལས་བྱུང་ཞེ་ན། འཁོར་བའི་ས་བོན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཕྱི་དང་ནང་ཞེས་པ་ལ་ཕྱི་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ནང་ནི་རྐྱེན་ཏེ་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་བསྒོམ་ཞེས་པའོ། །འདིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ས་བོན་ལས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞེ་ན། བག་ཆགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མི་འདྲ་བ་དག་གིས་འབྲས་བུ་སེམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མི་འདྲ་བ་བསྐྱེད་ཅིང༌། བག་ཆགས་དང་བག་ཆགས་ཀྱི་རྟེན་ཀུན་གཞི་ནི་ཐ་མི་དད་པའོ། །རྙོག་པ་སྤངས་པའི་སེམས་ནི་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་དོན་ཤེས་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཡིན་ཞིང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཡིད་ཟློག་པར་བྱེད་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་


DTG122_Page_0553
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཞིང་ངོ༌། །ལུས་འདི་ཉིད་དུ་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་ལུས་སམ་ཚོགས་ཡིན་པའོ། །མཚན་ཉིད་དང་ནི་རྟོགས་པ་དེ། །ང་ཡི་སྐྱེ་བ་རྣམ་གཉིས་སོ། །ཞེས་བ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་གདུལ་བྱ་འབའ་ཞིག་གི་སྣང་བ་ཡིན་པས་མ་སྨོས་པའོ། །བཤད་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རིགས་པར་བསྟན་པ་གཅིག་དང༌། གྲུབ་པའི་མཐའ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་རིགས་པ་གཅིག་ནི་མཐར་ཐུག་གི་ཐེག་པ་གཅིག་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་ཐེག་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་རིགས་པས་གཅིག་ཉིད་དུ་བསྡུའོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་སྟེ། གདུལ་བྱའི་བསམ་པ་བཞིན་བཤད་ཀྱི། དེ་ལྟར་རིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་གསུམ་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། གནས་སྐབས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། ལྷ་དང་ཚངས་པའི་ཐེག་པ་ལ་སོགས་པ་གྲངས་ཐུག་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྔར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་པ་ཐེར་ཟུག་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རིགས་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པས་རྟག་པ་ཐེར་ཟུག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སེམས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གྲོལ་བའོ། །དངོས་པོ་མེད་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་དེ་འདྲ་བ་མེད་ན་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མི་འཐད་པ་སྟོན་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ནོར་བ་ཙམ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་ཉིད་ནི་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པར་སྟོན་པའོ། །འདུ་བྱེད་མཐོང་བ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་མཐོང་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟར་སྤོང་བར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ཡང༌། སེམས་ཙམ་ལ་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་དྲོད་དང་རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་ན་གཟུང་བ་རང་བཞིན་མེད་པའི་སེམས་ཙམ་གྱི་རྟོག་པ་ལ་གནས་ནས། ཕྱིའི་དོན་ལ་མི་བརྟག་ཅིང་ཡང་རིམ་གྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན།


DTG122_Page_0554
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཛིན་པའི་སེམས་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡང་དག་པའི་དམིགས་པ་ལ་གནས་ནས་འཛིན་པའི་སེམས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་འདའ་བར་བྱ་བའོ། །སེམས་ཙམ་ལས་འདས་ནས་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་མེད་པ་ལ་རེ་ཞིག་གནས་དེ་ལས་ཀྱང་འདའ་བར་བྱ་བ་སྟེ། རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་སའི་ཡོངས་སུ་སྤྱང་བ་ལ་སོགས་པས་ས་དེ་དང་དེ་དག་རྫོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་གཞན་རྟག་ཏུ་སྣང་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ན། ཉན་ཐོས་ལྟར་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་མ་རྫོགས་བས་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མི་མཐོང་བ་སྟེ། མི་ཐོབ་ཅེས་པའོ། །དེས་ན་རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཞི་བ་དང༌། དེ་འདྲ་བས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཁྱད་པར་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་དག་གིས་ཀུན་གཞིའི་དྲི་མ་སྦྱངས་ནས། བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་མངོན་དུ་བྱས་པ་དེའི་ཚེ་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་མི་མཐོང་བའོ། །ཡང་ཇི་ལྟ་བ་ཕྱིའི་དོན་ལ་མི་རྟོག་ཅིང་སེམས་ཙམ་ལས་འདའ་བར་བྱ་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཕྱི་རོལ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ལ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བལྟས་པས་ཕྱིའི་དོན་བརྫུན་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ན་དེ་ལ་མི་རྟོག་པའོ། །ཡང་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ཡང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ས་དེ་བཞིན་དུ་བལྟས་པས་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་སྟང་པ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང་བ་ན། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་མི་རྨོངས་པས་སེམས་ཙམ་དུ་དམིགས་པ་ལས་འདའོ། །དེ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པར་རྟོགས་པ་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་དང་སྐྱེ་བའི་གནས་ཕྱི་རོལ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ནི། སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ལ། སེམས་པའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པར་རྟོགས་པ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ནི་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུའོ། །མིག་དང་ཞེས་པ་ལ་


DTG122_Page_0555
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་སྟེ། དེ་ལ་ནམ་མཁས་ནི་གོ་སྐབས་ཕྱེ་བའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའོ། །འཛིན་པ་དང་འཛིན་བྱེད་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་དབང་པོའོ། །དེ་ལ་མིང་ནི་མི་འབྱུང་སྟེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་མིང་དང་དོན་རང་དགའི་འདོད་པའི་སྦྲེལ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། དེ་ལས་གཞན་ཕན་ཚུན་དུ་འབྲེལ་པ་ནི་མེད་ཅེས་པའོ། །རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་དངོས་པོར་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བརྟགས་པའི་དོན་ལ་བདེན་པ་ཉིད་དུ་མི་རྟག་ཅེས་པའོ། །སྟོང་པ་དང་ནི་སྟོང་པའི་དོན། །བྱིས་པས་མ་མཐོང་རྣམ་པར་རྒྱུག ། ཅེས་པ་ནི་སྟོང་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱིས་པས་དེ་ལྟར་མི་རྟོགས་པས་མངོན་པར་འདོད་ཅིང་ཚོལ་བའོ། །གཞན་ཡང་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བཤད་པ་འཇུག་པ་ཡང་རང་རང་གི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་བདེན་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཚིག་གིས་རྣམ་པར་འགོད་ཅིང་སྟོན་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བས་ན་བརྟགས་པའི་ནི་བཤད་པ་ཡིན་ཞེས་པ་སྟེ། རྟོག་པའི་གཟུང་བ་སྒྲོ་གཏགས་སུ་བཤད་པ་ལ་བདེན་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་བཤད་པར་ཞེན་པའོ། །གཅིག་པོ་རྣམ་པ་ལྔར་གྲུབ་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕུང་པོ་ཞེས་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔར་འགྱུར་ལ། དེ་རྣམས་རེ་རེ་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་དུ་མར་འགྱུར་བས་བདེན་པའི་རང་བཞིན་སྤངས་པའོ། །དེ་ལྟར་མ་གྲུབ་བཞིན་སྣ་ཚོགས་སུ་སྤྲོ་ཞིང་རྟོག་པ་ནི་བདུད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་པའོ། །ཡང་གཞན་དག་དབང་ཕྱུག་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་འགྲོ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་བཅས་པར་འདོད་པ་ནི་འགལ་བ་ཁས་བླངས་པས་རྩོད་པ་འཇུག་པའི་རྟེན་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བདེན་པའི་མཆོག་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་དབུ་མའི་དོན་སྒྲ་དང་རྣམ་རྟོག་གི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མཐའ་དག་འགགས་པ་ན་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་དང་མཚན་ཉིད་དངོས་པོ་ལ། །རྟག་དང་མི་རྟག་རློམ་སེམས་མེད། །ཅེས་པ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་བཟུང་བའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཀྱི་ཁེངས་པ་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མར་བཟུང་བའི་སྒོ་ནས། རྣལ་འབྱོར་


DTG122_Page_0556
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནི་རློམ་སེམས་པ་མེད་པའོ། །དོན་གཉིས་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའོ། །ཡང་ཀུན་གཞི་ལ་བྱུང་བའི་སེམས་ཀྱི་དོན་གཅིག་ལ། སེམས་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མི་ཤེས་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་སྟེ། གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་ཅིང་མི་དམིགས་པའོ། །ཡང་ན་སེམས་གཉིས་པ་གཞན་ཞིག་གིས་མི་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་ཡི་མྱོང་བ་གཞན་ཡོད་མིན། །གཟུང་དང་འཛིན་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ལྟ་བའི་དྲ་བ་ནི་སྡུད་ཅིང་འཆིང་བར་བྱེད་པས་དྲ་བ་སྟེ། ལྟ་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་ལ་སོགས་པའོ། །ལྟ་བ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བདེན་པར་བརྟགས་པའི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་རྣམས་གང་ནས་ཀྱང་འོང་བ་མེད་ཅིང༌། གང་དུ་ཡང་འགྲོ་བ་མེད་ལ་ཕྱི་རོལ་པས་བརྟགས་པ་དབང་ཕྱུག་དང་རང་གི་སྡེ་པས་འདོད་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའོ། །འདོད་ཆགས་མེད་ཅིང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལས་འདུས་བྱས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་ས་བོན་སྲེད་པས་མཐུ་དང་ལྡན་པར་བྱས་པ་ཡང་མེད་དེ། སྔོན་ཡང་མེད་ཅེས་པས་ནི་དེ་དག་ཚེ་སྔ་མས་བསྡུས་པ་ཡང་མེད་ཅེས་པའོ། །ལས་མེད་བྱེད་མེད་ཅེས་པས་ནི་ཕྱི་རོལ་པས་བརྟགས་པ་རྣམས་ཀྱང་མེད་པའོ། །བྱས་པ་མེད་ཅིང་འདུས་བྱས་མེད། །ཅེས་པས་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་རྣམས་སྔ་མ་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱིས་འདུས་བྱས་པ་མེད་པའོ། །མཐའ་ཡང་མེད་ཅིང་ཆགས་པ་མེད་པ་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའ་སྟེ་སྲེད་པ་དང་ལེན་པས་མ་འོངས་པའི་མིང་དང་གཟུགས་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ས་བོན་མཐུ་དང་ལྡན་པར་བྱས་པ་དང༌། དེ་ལས་མ་འོངས་པའི་ཕུང་པོ་འགྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའོ། །ཐར་པ་ནི་སྲིད་པ་ལུགས་ལས་བཟློག་པའོ། །ཆོས་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་དགེ་བའོ། །དུས་མེད་མྱ་ངན་འདས་པ་མེད། །ཅེས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་པས་བརྟགས་པའི་དུས་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མེད་པའོ། །ལོག་དང་མྱ་ངན་འདས་པ་མེད། །ཅེས་པ་ནི་འཁོར་བ་ལས་ལོག་ཅིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་པའོ། །ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ནི་ལྟ་བའི་ཡུལ་བཀག་པས་སྣ་ཚོགས་སུ་བརྟགས་པ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཡིན་ཞེས་པའོ། །ལུས་


DTG122_Page_0557
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཀྱི་ལམ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །ལུས་ལ་སོགས་པ་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བས་དེ་ལྟར་སྣང་བ་སེམས་ཡིན་ཞིང༌། སེམས་ཡང་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པའོ། །དེ་འདྲ་བའི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་མཐའ་གཉིས་སུ་བརྟགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉིད་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་བའོ། །ས་སྣང་རྒྱུ་བྱུང་ངེས་པ་ནི། །ཞེས་པ་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་རྣམ་པར་ངེས་པ་དང༌། ཡུལ་དང་དུས་ངེས་པར་མི་རྣམས་ལ་སྣང་བ་ནི་བག་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིས་བྱུང་བ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་བདེན་པའོ། །སེམས་ནི་སྣང་བ་མེད་པས་བྱུང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཁྱད་པར་དུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསལ་བ་མེད་པའི་རང་གི་རིགས་སྔ་མ་ལས་བྱུང་བའོ། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔ་མ་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་འཆད་པའོ། །གཞན་ཡང་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་བག་ཆགས་ལ་སོགས་པ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མས་མི་མཛེས་པ་སྟེ། དཀར་པོའི་རས་ལ་དྲི་མ་སྣང་ཞིང་མི་མཛེས་ལ། དྲི་མ་ལ་ནི་དཀར་པོ་མེད་ཅིང་མི་སྣང་བ་དང་མཚུངས་པའོ། །གཞན་ཡང་ནམ་མཁའ་གློ་བུར་གྱི་སྤྲིན་གྱིས་བསྒྲིབས་ཤིང་མི་སྣང་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་མི་མཐོང་བར་བྱས་པའོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ལ་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྒོས་ཤིང་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་ལྡོག་པར་འགྱུར་སྙམ་ན། སེམས་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཚིག་གི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་གསུམ། །ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་དམན་པ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་དུས་རིང་མོ་ཞིག་ནས་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་པ་དང༌། དབང་པོ་རྣོན་པོ་དེ་འདྲ་བ་སྔོན་དུ་མ་སོང་བར་མྱུར་དུ་ཚོགས་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། འཚང་རྒྱ་བ་དང༌། འདོད་ཆེན་པ་དང་གསུམ་དུ་འགྱུར་བའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་ཡང་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྐར་མ་དང་ནི་སྤྲིན་ལྟ་བུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྤྲིན་གྱིས་མ་བསྒྲིབས་པའི་དུས་ན་སྐར་མ་དང་ཉི་ཟླའི་གཟུགས་དང་འོད་སྣང་བར་འགྱུར་བ་དང་འདྲ་བར་བག་ཆགས་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཉིད་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ལ། དེ་འདྲ་བའི་དྲི་མས་བསྒྲིབས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་མི་སྣང་སྟེ། སྤྲིན་གྱིས་བསྒྲིབས་པ་ན། ཉི་ཟླ་ལ་སོགས་


DTG122_Page_0558
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་མི་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །སྨིག་རྒྱུ་བ་དང་ལྔ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སོང་སྟེ། དེ་ལ་འདིར་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱིས་མཚོན་པ་རྫས་དང་བཏགས་པའི་གཟུགས་ཏེ། ལྔ་པོ་དེ་དག་གིས་སྒྱུ་པ་ལ་སོགས་པར་ཆོས་མཚུངས་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་འབྱུང་བ་བཞིའི་གཟུགས་དང༌། ནམ་མཁའ་ཁ་དོག་གཅིག་པ་སྟེ། རྫས་དང་བཏགས་པའི་གཟུགས་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པའོ། །འདོད་པ་ཅན་ནི་རྣམ་པ་ལྔ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ལྔ་པོ་དེ་ཉིད་ཁམས་གསུམ་གྱི་བདེ་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པས། འདོད་བ་ཅན་ལྔར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་འདྲ་པའི་འདོད་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་ཅིང་རིགས་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཐེག་པ་ཡང་ལྔ་སྟེ། ལྷ་དང་ཚངས་པའི་ཐེག་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་རྒྱལ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གསུམ་ལ། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། ལྷག་མ་མེད་པ་གཉིས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བས་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དེ་ལྟར་འབྱེད་པ་མི་འཐད་དོ་སྙམ་ན་སྐྱོན་མེད་དེ། འཕགས་པ་གསེར་འོད་དམ་པ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་ལྷག་མ་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུང་པོ་ཐ་དད་ཉི་ཤུ་བཞི། །ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བརྒྱད་དང༌། མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཚོར་བ་དྲུག་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིར་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་ལ་སོགས་པ་ནས་བཅོ་ལྔ་ལ་སོགས་པར་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། འདིར་རྒྱུར་གྱུར་པའི་གཟུགས་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་གཟུགས་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ནང་གཟུགས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་


DTG122_Page_0559
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་ཀྱང་གཟུགས་དང༌། དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱས་བསྡུས་པས་དེ་དག་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། སྒྲ་ནི་འདིར་གཟུགས་སུ་བགྲང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཐེ་ཚོམ་མི་བྱའོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་བསྟན་པ་ནི་ཅུང་ཟད་སྤྲོས་ཏེ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའམ། གྲུབ་པའི་མཐའ་ངན་པས་བརྟགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཕུང་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པོ་དེ་རྣམས་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ཡིན་ཏེ། དེའི་དོན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགགས་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སུ་སྔར་བསྟན་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་ཀྱང༌། རྟག་ཏུ་སྐྱེ་མེད་ཆོས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་དང་འདྲ། །ཞེས་གསུངས་པས་ཕུང་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགགས་པ་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་གསུངས་པའོ། །ཡང་སྦྱངས་པས་རྣམ་པར་དག་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་སྐུ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་སྔར་བསྟན་པ་རྣམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྣམ་པ་དུ་རུ་བརྗོད། །ཁྱོད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ། །ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རྒྱལ་པོའི་སྲས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས། །ཞེས་པ་ནི་རིགས་ལ་གནས་ཤིང་སེམས་བསྐྱེད་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ས་ལ་ཞུགས་པའོ། །ཚུལ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་དོ། །ཉན་ཐོས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་སྔར་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཞིང་གཅིག་སྟེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྦྱངས་པས་རྣམ་པར་དག་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཞིང་ནི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་སྣང་བ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གཅིག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱང་སྐུ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པས་དེའི་རང་བཞིན་ནི་དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་དབྱེར་མེད་པ་གཅིག་ཉིད་དོ། །དོན་དམ་པར་ནི་གཅིག་དང་ཐ་དད་བ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་དབྱེ་བ་མི་འཐད་པས་གཅིག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིར་ཕྱེ་བ་ནི་


DTG122_Page_0560
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་ཅན་ཐ་དད་ལ་ལྟོས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྟན་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་བཞིན་གསུམ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་སེམས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ལ། སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ཏེ། ཀུན་གཞི་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ང་ཡིས་བསྟན་པའི་བདག་མེད་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་བདག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་གཞི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་སྟེ། ཀུན་གཞི་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནི་རྒྱུ་ཆ་ཕྲ་བས་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བདག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་གཞི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དགག་བྱ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྟེན་དྲུག་ཡིན་བས་དེ་དག་བཀག་པའི་ཆོས་ཀྱང་རྣམ་པ་དྲུག་ཅེས་བྱའོ། །ཤེས་པར་བྱ་བ་བཞི་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་སྟེ། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་དེ་རྣམས་སུ་འདུས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་སྤང་བྱ་རྒྱུ་འབྲས་དང༌། བླང་བར་བྱ་བའི་རྒྱུ་འབྲས་ཤེས་པས་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །རྒྱུ་རྣམས་དང་ནི་འབྲལ་འགྱུར་བ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱི་རོལ་པས་བརྟགས་པའི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་དང་བྲལ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའོ། །སྐྱེ་བ་དང་ནི་མི་སྐྱེ་བ། །རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་རྣམ་དགུར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་སློབ་པ་བདུན་ཏེ། འབྲས་བུ་དང་ཕོ་ལ་ཞུགས་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པའི་བར་བདུན་པོ་རྣམས་ནི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་མེད་པས་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལེན་པ་ཡིན་ལ། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་ནི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་མི་སྐྱེ་བ་ཉིད་དུ་ཕ་རོལ་པོས་བརྟགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་མི་སློབ་པ་ཡང་མི་སྐྱེ་བ་སྟེ། དགུ་རུ་འགྱུར་བའོ། །གཅིག་དང་རིམ་གྱིས་རྟོགས་པ་སྟེ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་ཡང་གཅིག་ཉིད་དོ། །ཅེས་པ་ནི་དབང་པོ་རྣོན་པོ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཟབ་མོ་ཅིག་ཅར་བསྟན་པས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་དངོས་སམ་བརྒྱུད་པའི་སྒོ་ནས་


DTG122_Page_0561
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་མཐར་ཐུག་པ་ནི་རིག་པ་དང་སྟོང་པ་དང་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དོན་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་ཁམས་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད། །བསམ་གཏན་ཐ་དད་རྣམ་པ་དྲུག །ཅེས་པ་ནི་རྒྱུ་སྙོམས་འཇུག་གིས་བསྡུས་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་གཏོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དེ་ལྟར་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་ལ། བསམ་གཏན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཉེར་བསྡོགས་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་གཞི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལས་སྔར་བསྟན་པའི་བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད་ཀྱི་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་བཞི་ནི་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་བསྡུས་པའོ། །རང་རྒྱལ་སྲས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནི། །འབྱུང་བ་རྣམ་པ་བདུན་དུ་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི་རང་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱང་མཐར་ཐུག་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་སོབ་པར་བྱེད་པས་སྲས་པོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་ལ། དེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་ནི་བདུན་ཏེ། ཚོགས་ཀྱི་ལམ་དང༌། སྦྱོར་བའི་ལམ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་བཞི་དང༌། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ་རྣམ་པ་བདུན་དུ་འགྱུར་བའོ། །དུས་གསུམ་པོ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གང་ཟག་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་སྟོན་ཏེ། དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དུས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡིན་པས་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་སྟོན་ནམ་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་དང་བྲལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་ཡུམ་གྱི་རུམ་དུ་འཇུག་པ་དང༌། རུམ་ནས་སྐྱེ་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང༌། སྐྱེ་རྒན་འཆི་ལ་ཡིད་བྱུང་ནས་ཁྱིམ་ནས་མངོན་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དེ་དག་གི་སྔོན་དུ་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ན་དམ་པ་ཏོག་དཀར་པོའི་ཚུལ་དུ་བཞུགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དུ་གཤེགས་པར་སྣང་བ་ཡང་དེ་ལྟར་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་ཕན་ཚུན་དུ་འཕོ་བར་སྣང་བ་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་དུ་ལྗོངས་རྒྱུ་ཞིང་སེམས་ཅན་གྱི་དྲུང་དུ་གཤེགས་ཤིང་དེ་དག་འདུལ་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། ཐ་མར་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་


DTG122_Page_0562
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟོན་པ་དང༌། བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། འདུལ་བར་བྱ་བའི་ཞིང་རྟོགས་པ་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་སམ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པའོ། །གཞན་ཡང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་སྐུ་འཆག་པ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་དང། །དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་ནགས་ཚལ་དུ་གཤེགས་ཤིང་དེར་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཁྱད་པར་དུ་སྦྱོང་བར་སྟོན་པ་དང༌། དེ་འདྲ་བའི་མུ་སྟེགས་སམ། གཞན་ཡང་རངས་བྱེད་ཀྱི་བུ་ལྷག་སྤྱོད་ལ་སོགས་པའི་དྲུང་དུ་གཤེགས་ཤིང༌། དེར་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་སྟོན་པ་དང༌། དེ་དག་ནས་འཕོས་ནས་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པ་དང༌། ཐེག་པའི་བྱེ་བྲག་གོང་ནས་གོང་དུ་ཐོབ་པ་དང༌། འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པར་བསྟན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། དོན་དམ་པར་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་མེད་པའོ། །ཟླ་བ་སྐར་མ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི། ས་དང་སྐར་ཚོགས་ཇི་ལྟ་བུ། །རྒྱལ་པོ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྣམས་དང༌། །དྲང་སྲོང་དྲི་ཟས་ཀུན་བཀང་བ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དྲིས་པའི་ལན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་གཞན་དག་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་དང་སྲེད་པའི་རྒྱུ་ལས་མ་བྱུང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་དག་ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བསྒྱུར་པའི་འཆི་འཕོ་བ་དང་ལྡན་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཐག་པ་མེད་པའི་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ལས་བྱུང་བའོ། །བ་ལང་ལུག་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་སྔར་བསྟན་པ་ལས་ལྷག་ཏུ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །ཞིང་གི་དངོས་པོར་རྣམ་པར་རྟོག །ཅེས་པ་ནི་ཞིང་རྨོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དགེ་སློང་ལ་སོགས་པས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྤང་པར་བྱ་བའོ། །ས་ལ་ཡང་ནི་མི་བསྐུའོ། །ཞེས་པ་ནི་མི་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་གི་ཕོ་བྲང་ལ་སོགས་པར་དྲི་མ་ངན་པ་མི་འདོར་བའོ། །གཞན་ཡང་ཁྱིམ་པའི་རྟགས་སྤང་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ། སྣམ་བུ་སྔོན་པོར་བཙེས་པ་དང༌། བ་ལང་གི་ལྕི་བ་དང་ས་དང་


DTG122_Page_0563
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྲས་བུ་དང༌། ལོ་མ་ལ་སོགས་པའི་ཚོན་གྱིས་དཀར་པོའི་གོས་རྣམས་དུར་སྨྲིག་གི་ཁ་དོག་དུ་བསྒྱུར་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམ་པའི་གེགས་སུ་འགྱུར་བའི་བཟོ་དང་སྒྱུ་རྩལ་ལ་སོགས་པ་བསླབ་པར་མི་བྱ་པའོ། །འོན་ཀྱང་དེ་དག་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཁྱིམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་པར་བྱ་བའོ། །གོས་གསུམ་ནི་བླ་གོས་དང༌། མཐང་གོས་དང༌། ཆོས་གོས་སྣམ་སྦྱར་རོ། །བདེ་བར་བྱིན་པ་ནི་ནན་གྱིས་བླངས་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། གོས་ཀྱི་རིན་དུ་སྦྱོར་བར་བྱའོ། །འདྲེས་པར་གྱུར་པའི་འཚོ་བ་ནི་རྩོད་པའི་གཞི་ཡིན་པས་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །ཤི་བ་དང་བྱིས་པ་བཙས་པའི་ཁྱིམ་དུ་ཤིད་ཟན་དང༌། དགའ་སྟོན་གྱི་ཟས་བཟའ་བར་མི་བྱ་སྟེ། གདུང་བ་དང་ཆགས་པས་གཡེང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དུ་བ་འཐུལ་བའི་གཙུག་ལག་ཁང་རྣམས་སུ་རིམ་གྱིས་ཟས་ཀྱི་དོན་དུ་རྟག་ཏུ་བསྟེན་ཅིང་དོན་དུ་གཉེར་བ་སྤང་བར་བྱའོ། །དེ་དག་ལ་སོགས་པ་བདག་གི་འདོད་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བྱ་བ་གང་བྱེད་པ་རྣམས་ནི་མི་རུང་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་གཞན་གྱི་དོན་དུ་བྱ་བར་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་རྣམས་ཀྱང།རྣལ་འབྱོར་ལ་ནི་ཇི་ལྟར་འཇུག །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་རྣམས་ལ་ཞེན་པ་སྤང་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རང་གི་སྡེ་པས་བརྟགས་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པའོ། །བསམ་པ་མེད་པར་ཞེས་པས་ནི་མཚན་མར་འཛིན་པའི་བསམ་པ་སྤངས་པའོ། །གཞན་ཡང་སྡེ་སྣོད་དག་ལས་བཤད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་རིགས་པས་འཐད་པའི་དོན་ལས་ཡང་དག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་ནས་བསྒོམ་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་བསྒོམས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་མ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ནི་དགོས་པའི་དོན་གཞན་དང་ལྡན་པས་སྔར་བསྟན་པ་དང་ཟློས་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །རྒྱུ་མེད་པ་ལས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཞན་དག་རྟག་པ་དང་ཆད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་དབུ་མའི་དོན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་མ་བསྐྱེད་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་སྟེ། རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་


DTG122_Page_0564
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བས་ནི་ཆད་པར་ལྟ་བ་སྐུར་པའི་མཐར་འགྱུར་ལ། དངོས་པོ་ཡོད་པར་སྨྲ་བས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐར་འགྱུར་བའོ། །གཞན་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་མ་རྟོགས་པར་ཆད་པའི་ལྟ་བས་འཇིགས་ནས་ཕྱི་རོལ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་འཛིན་པ་ཡང་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་མཐར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་མཐའ་གཉིས་སུ་ལྟུང་བཞིན་དུ། དབུ་མའི་དོན་སྟོན་པའོ་ཞེས་ཁས་འཆེ་ཞིང་རློམ་སེམས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའོ། །སེམས་ཙམ་དུ་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དབུ་མའི་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྟོན་ཏེ། སྣང་བ་མེད་ཅེས་པ་ནི་སྣང་བ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ཡང་དོན་དམ་པར་མེད་པའོ། །སྐྱེ་བ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་མཐའ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཏུ་མི་བརྟགས་པར་གདམས་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་འཇུག་མེད་པས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཀྱི་འཇུག་པའི་ཆོས་ཉིད་མ་རྟོགས་པར་རེ་ཞིག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འཇུག་པ་མེད་པ་ཙམ་གྱིས་ཐར་པར་འདོད་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སུ་རྟོགས་པའི་ས་བོན་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་སྤོང་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །སྡོང་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་བླང་བྱ་དང་དོར་བྱ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་སྟེ། རྣམ་རྟོག་མི་འཇིག་ཅིང་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པའོ། །གཞན་ཡང་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་སྤངས་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་འཇུག་པའི་མཚན་མར་འཛིན་ན་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་མཚན་མར་ཀྱང་འཛིན་པས། དེ་དག་ཏུ་འཛིན་པ་སྤངས་ཏེ། མཁས་པ་དག་གིས་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་གཟུང་ཞིང་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ། །མི་སྐྱེ་བ་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་ཏེ། སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་དང་ཤི་འཕོ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྐྱེ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་ལ་སོགས་པར་སྟོན་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་བསལ་བར་གྱུར་ཀྱང་སྐྱེ་བ་སྟོན་པར་བྱེད། །རྒ་དང་ན་དང་འཆི་བ་མེད་ཀྱང་འཆི་འཕོ་སྟོན། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །སེམས་ལ་སེམས་ཀྱིར་གྱུར་ནས་ནི། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པར་གྱུར་ནས། གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ལ། །སེམས་ཙམ་དུ་ཡང་སྨྲ་བའོ། །དེ་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པ་ནི། །སེམས་རྣམས་ལ་ཞེས་པ་ལ་


DTG122_Page_0565
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་རྣམས་ལ་སེམས་ཙམ་དུ་སྨྲ་ཞིང༌། དོན་དམ་པར་སེམས་མེད་པ་དང༌། མེད་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ལས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་འབྱུང་བར་སྟོན་པ་སྟེ། གཟུགས་དང་དབྱིབས་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཅིང་དེ་ལྟར་རིག་པའོ། །རྣམ་པ་མང་པོའི་གཟུགས་གཞན་གྱིས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ཇི་ལྟར་འདུལ་བའི་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ཙམ་དུ་སྟོན་ཅིང༌། རྫས་སུ་གྲུབ་པའི་གཟུགས་མེད་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་གཟུགས་མེད་པའི་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྟོན་ཏེ། རྨི་ལམ་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །སེམས་ཙམ་གྱི་ནི་རྒྱུ་དག་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུའོ། །དེ་དག་ཤིན་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་སེམས་གནས་གྱུར་པའོ། །རང་བཞིན་གཉིས་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་སྟེ། གཞན་དབང་དོན་དམ་པར་བརྟགས་པ་ཡང་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཡིན་པས་གཉི་ག་ཡང་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ལས་ཕྱེ་བའོ། །རྣམ་པ་གཞན་དུ་རྟོག་ཅེས་པ་ནི་རིག་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལས་གཞན་དོན་དམ་པའི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པར་རྟོག་པའོ། །རྟོག་པ་བརྟགས་ཞེས་བཤད་པ་སྟེ། །ཞེས་པ་ནི་གཞན་དབང་གི་རྟོག་པ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་ཞེན་པ་ནི་བརྟགས་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ཞིང་མྱོང་བའི་ཕྱིར། རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་གཞན་གྱི་དབང་ངོ༌། །ཞིང་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་མོ་ཚུལ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་སྟོན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བྱེ་བྲག་སུམ་ཅུ་དྲུག །ཅེས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་སངས་རྒྱས་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་དང༌། སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པའི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དགུ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་སློབ་པ་དང༌། སྔར་བསྟན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སུམ་ཅུ་དྲུག་གོ །དེ་རྣམས་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་རང་སངས་རྒྱས་མི་སློབ་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་མ་གཏོགས་པ་གང་ཟག་རྣམ་པ་བཅུ་དང༌། སེམས་ཅན་སོ་སོའི་སེམས་རྒྱུད་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གདུལ་བར་བྱ་བའི་ཞིང་གི་སྣོད་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་མི་སློབ་པ་སྟེ། གཉིས་ནི་རེ་ཞིག་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ན་གནས་ཤིང༌། ཏིང་ངེ་


DTG122_Page_0566
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཛིན་གྱི་མྱོས་པས་མྱོས་པའི་ཕྱིར་གདུལ་བར་བྱ་བའི་ཞིང་མ་ཡིན་པའོ། །མཐར་ཐུག་པ་ལ་ནི་དེ་དག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་ཏོ། །འགྲོ་བར་དེ་བཞིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་འགྲོ་བའི་གནས་རྣམས་སུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དང༌། དེའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ལས་མ་གཏོགས་པ་འགྲོ་བ་ཐ་མལ་བ་རྣམས་ལ་གཟུགས་ཀྱ་སྐུ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་སྔ་མ་དེ་དག་གི་སྤྲུལ་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་རང་རང་གི་དགེ་བའི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་མཚན་མ་དང་འབྲེལ་པ་ལས། མཚན་མ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོར་ནོར་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྟོག་པ་འཇུག་མོད་ཀྱི། ངོ་བོའི་སངས་རྒྱས་ནི་སྔ་མ་དེ་དག་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །ད་ལྟར་རྟོག་པ་ཡང་མཚན་མ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་དབྱེར་མེད་པའོ། །རང་བཞིན་གྱི་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྦྱངས་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་སངས་རྒྱས་སྟོན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་མང་པོ་སུམ་ཅུ་དྲུག །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཡིན། ཞེས་པའི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་ཕུང་པོ་ཐ་དད་ཉི་ཤུ་བཞི་ཡང་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་སེམས་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་བཞིན་དུ་དེ་ལྟར་མྱོང་བ་མ་འགགས་པ་སྟེ། རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་རྒྱས་པར་སྔར་བསྟན་ཏོ། །གང་ཟག་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་དེ་ཉིད་དང་མཚུངས་ཤིང༌། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་སྤངས་པས། རང་བཞིན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྔར་བསྟན་པའི་དོན་ཀྱང་གསལ་བར་བྱེད་ཅིང༌། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་ཆོས་ཅན་དེ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པར་སྟོན་ཏེ། ཚིག་གི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ནོར་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་བརྟགས་པ་དང༌། གཞན་དབང་ངོ༌། །གསུམ་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །གང་ལས་ནོར་བ་འབྱུང་བ་དང༌། །ཞེས་


DTG122_Page_0567
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དབང་གི་རང་བཞིན་བཅུ་གཉིས་དང༌། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དེ། དེ་དག་གི་བག་ཆགས་སམ་རིགས་རྣམས་འབྱུང་བའོ། །གང་ལ་བརྟེན་ཏེ་འབྱུང་བ་ནི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་བརྟེན་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་འབྱུང་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་ངས་བཤད་ཅེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་ལྟར་གནས་པས་བཤད་པའོ། །བརྟག་བྱར་འཇུག་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱེད་པ་འཇུག་པའོ། །སྐར་དང་སྐྲར་གཟུང་ཞེས་པ་ནི་ཆུ་ལ་སྐར་མའི་གཟུགས་དང༌། བར་སྣང་ལ་སྐྲ་ཤད་དུ་གཟུང་བའོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གསུམ་དུ་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རང་བཞིན་གསུམ་མ་འདྲེས་པའོ། །དེ་ལ་དགེ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན། །ཞེས་པས་ནི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་དགེ་མི་དགེ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བདག་ཉིད་དུ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །མངོན་པར་ཤེས་དང་དབང་གིས་དག །ཅེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གློ་བུར་བའི་དྲི་མ་དག་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་ངེས་པའི་གནས་སྐབས་སྟོན་ཏེ། ས་བདུན་པ་ཡན་ཆད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ས་ནི་རིགས་མཐར་ཐུག་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་སྔར་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རིགས། །ཞེས་པ་དེའི་རིགས་སུ་ངེས་པའོ། །ལྷག་མ་སྟེ་ས་དྲུག་པ་མན་ཆོད་ནི་དེའི་རིགས་སུ་མ་ངེས་པའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་གཉིས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །དེའི་དོན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་པོ་རྟུལ་ཞིང་མོས་པ་དམན་པ་དག་ས་དྲུག་པའི་གནས་སྐབས་ན་རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་དང་ལུགས་ལས་བཟློག་པའི་དོན་ཅུང་ཟད་རྟོགས་ཤིང་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་འགའ་ཞིག་མངོན་དུ་བྱས་པས་འཁོར་བ་ལས་སྐྱོ་ཞིང་མྱུར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འདོད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་སྦྱོར་བ་རེ་ཞིག་རྒྱུན་ཆད་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ལ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་གཉིས་པོ་དང་ཆོས་མཐུན་པས་དེ་དག་ཐོབ་པར་བྱེད་ཅེས་གསུངས་པའོ།


DTG122_Page_0568
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ཡང་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། ས་དྲུག་པ་ནས་ཐོབ་པ་ཉིད་དུ་སྔར་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན། ས་ཐོབ་འཇིགས་པ་ལྔ་དང་བྲལ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་མ་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའམ། ཡང་ན་དེ་འདྲ་བའི་སྡུག་བསྔལ་རགས་པ་མེད་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་དཀའ་བའི་སྤྱོད་པས་འཇིགས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་ཕྲ་མོ་ཡོད་པ་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང༌། སེམས་ཅན་རྒྱུད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ས་བདུན་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་པོ་ཤིན་ཏུ་རྟུལ་ཞིང༌། ཁམས་དང་མོས་པ་ཤིན་ཏུ་དམན་པ་རྣམས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་པ་དང༌། སའི་གོ་རིམས་དང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ལ་མི་མཁས་པས་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་ལྟ་བ་དང༌། ལམ་དུ་ལྟུང་བར་གྱུར་ན་མི་རུང་ཞེས་དེ་དག་རྣམས་ལ་སའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཞིང་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང༌། སེམས་ཀྱི་དབང་དུ་འགྲོ་བའི་ས། །བདུན་པོ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བཤད། །ཅེས་པ་སྟེ། དེ་དག་ལ་སེམས་ཀྱི་ཚོགས་བརྒྱད་གནས་མ་གྱུར་པ་སྔ་མ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་སྐྱོབ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ལ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པས་དེའི་སེམས་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་བུལ་བས་དེ་འདྲ་བའི་སྐྱོན་དང་བཅས་པའི་ས་བདུན་པོ་རྣམས་བཤད་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ནས་བདུན་པ་ཡན་ཆོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་ངེས་པར་བསྟན་པ་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ནི་ཕལ་ཆེ་བ་ལ་དོངས་ཏེ་སྟན་པས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་ངེས་པ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆོད་ཡིན་པར་གསུང་རབ་དག་ལས་བཤད་དོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ས་བདུན་པ་ཡན་ཆོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་ངེས་པ་ཡིན་ན་མདོ་སྡེ་འདི་དང་གཞན་དག་ལས་ཀྱང་ས་བདུན་པ་མན་ཆོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་མ་ངེས་པར་བཤད་པ་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སྟེ། བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་འགལ་ཞིག་དེ་ལྟར་བསྟན་པས་འདུལ་བར་འགྱུར་


DTG122_Page_0569
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ས་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་མ་འདྲེས་པར་གཞག་པའི་དོན་དུ་བཤད་པས་སོ། །གཞན་ཡང་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་དག་རྟོགས་པར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཁོ་བོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་ངེས་པ་སྟེ། བདུད་ཀྱི་ལས་སྤངས་པའོ་སྙམ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་ཞན་པར་འགྱུར་བས་ཉེས་པ་དེ་འདྲ་བ་སྤང་བའི་དོན་དུས་བདུན་པ་མན་ཆད་དུ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་བཤད་པའོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དགོངས་གཞི་ཡང༌། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྣམས་ཅུང་ཟད་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བུལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་དང་འབྲེལ་བའོ། །ངག་ལུས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་རྣམས་ལ་སྒོ་གསུམ་གྱི་མི་དགེ་བའི་བག་ཆགས་མི་འཇུག་ཅིང་ས་བརྒྱད་པ་ལ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་བག་ཆགས་ཀྱི་གནས་ཀུན་གཞི་དང༌། ཀུན་གཞིའི་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་རྟོགས་ཤིང༌། རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་ཆུ་བོ་དང་མཚུངས་ཤིང་འདྲ་བའོ། །ས་བརྒྱད་དང་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་བཟོ་དང་རིག་པའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པར་བྱེད་ཅིང༌། གཞན་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྟོན་པ་དང༌། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་ལུས་བཟུང་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་སྟེ། འཕགས་པ་ས་བཅུ་པ་ལས་ས་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་དབང་བའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་ལུས་འཛིན་པར་བྱེད་ཅེས་པ་དང༌། ས་གཉིས་པ་ལ་གནས་པ་ནི་གླིང་བཞི་ལ་དབང་བའི་ལུས་འཛིན་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་རྒྱན་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་པའོ། །ས་བརྒྱད་དང་ནི་རྣམ་ལྔ་ཞེས་ཁྱད་པར་དུ་གསུངས་པ་ནི་བརྒྱད་པ་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་བཟུང་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། ལྔ་པ་ལ་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་བདེན་པ་བཞི་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་སྟེ། ས་གཞན་དག་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་མི་སློབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་དང་མི་སྐྱེ་ཞས་པ་ལ་སོགས་པས་མཐའ་གཉིས་སུ་འཛིན་པ་སྤངས་པར་གདམས་པའོ། །དེ་ལྟར་མཐའ་གཉིས་སུ་བསྟན་པ་ནི་རང་རྒྱལ་དང་ཉན་ཐོས་རྣམས་


DTG122_Page_0570
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་བཤད་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་དངོས་རྣམས་ཡོད། །དོན་དམ་དུ་ནི་རང་བཞིན་མེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ་འདིར་བདེན་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་བའི་གཞི་ནི་ཤེས་བྱའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་སྤྱི་ཙམ་ཡིན་ལ། དེ་དག་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ལ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་རིགས་པ་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱིས་བསྡུས་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱིས་བསྡུས་པ་སྟེ། དེའང་གཞན་དག་སྣང་བ་དང་བཅས་པའི་བློ་ཐམས་ཅད་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཞིང༌། དེའི་ཡུལ་ཅན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཡང་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་སྐུ་དང་ཞིང་ཁམས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ཡོད་པས་འཁྲུལ་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཉེས་པ་དེར་གྱུར་དུ་དོགས་པས་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་སྣང་བ་མེད་དེ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཡེ་ཤེས་འབའ་ཞིག་ཙམ་མོ་ཞེ་ན། མི་འཐད་དེ། དེ་ལ་རང་ངམ་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་སྦྱང་ཞིང་སྣང་བ་མེད་ན་ཡེ་ཤེས་ཉིད་དུ་མི་འཐད་ལ། དེ་ལྟར་མྱོང་ཞིང་སྣང་བ་ཡང་འཁྲུལ་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་དོན་དམ་པར་མེད་པ་ལ། ཡོད་པ་ཉིད་དུ་མྱོང་ན་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ལས། དེ་ལྟར་མ་མྱོང་སྟེ། མེད་པ་ལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཤིང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མྱོང་བ་མ་འགགས་པ་ཙམ་ཡིན་པས་འཁྲུལ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་དུ་སྐུ་དང་ཞིང་ཁམས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ལས་ཐ་དད་དུ་གྱུར་པ་མེད་ཅིང་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་བདེན་པར་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ལ། དེ་ལྟར་ཡོད་པར་འཛིན་ན་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ལས། དེ་ལྟར་མི་འཛིན་ཅིང་དོན་དམ་པར་མེད་པ་ལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཤིང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་ལྟར་སྣང་བ་མ་འགགས་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་གཞན་དག་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱང་མེད་པར་ཁས་ལེན་པ་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །ཡང་གཞན་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འཁྲུལ་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་མཁྱེན་པས་འཁྲུལ་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟར་མཁྱེན་ཀྱང་སྣང་བ་མི་ལྡོག་ཅིང་དེ་ཡང་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འཁྲུལ་པ་ལ་འཁྲུལ་


DTG122_Page_0571
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་མཁྱེན་པས་འཁྲུལ་པ་ལྡོག་ན་དེ་ལྟར་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པ་ན་གཞལ་བྱའི་ཡུལ་མི་བདེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མ་སྐྱེས་པའི་དུས་ན་ཡེ་ཤེས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གང་དུ་ཡང་སྒྲོ་འདོགས་པ་མེད་པའི་སྣང་བ་ཙམ་ནི་དངོས་སུ་འཁྲུལ་པ་མ་ཡིན་ལ། ཡང་བདེན་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་མྱོང་བ་རང་སྣང་བ་ཙམ་དུ་རྟོགས་པ་ཡང་འཁྲུལ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གནས་མ་གྱུར་པ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པའི་སྣང་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་འཆིང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པས་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གནས་གྱུར་པ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྣང་བ་ནི། དེ་ལས་བཟློག་པར་རིགས་པ་དང་རིགས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པས་དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འདིར་དོན་དམ་པ་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང་ཤེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ན་རིགས་པའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར། གཞན་ཡང་རིགས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་གསུངས་ཏེ། དོན་དམ་པ་ནི་གང་ལ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་ཡང་མེད་ན་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་འདྲ་བའི་སྤྲོས་པ་རྣམ་པར་བཀག་པས་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཤེས་བྱ་མཐུན་པ་ཙམ་ལ་རིགས་པའི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་ཚུལ་དུ་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་དོན་དམ་པ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བ་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པ་ཡིན་གྱི། མཚན་མའི་བྱེ་བྲག་སྣ་ཚོགས་སུ་བཟུང་ཞིང་སྤྲོས་པ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་དོན་དམ་པ་ལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ་དེ་ལས་བཟློག་ནས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེས་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་མ་འགགས་ཤིང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྤྲོས་པ་གཅོད་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་མ་གྲུབ་པ་སྟེ། རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ནི་དོན་དམ་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་


DTG122_Page_0572
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱས་པར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། སོ་སོ་རང་རིག་མཚན་མེད་སྤྱོད་ཡུལ་བ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྤྲོས་པ་གཅོད་པའི་ལྡོག་པ་ནས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཡིན་ཞིང་དེ་ནས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་དོན་ཀྱང་དོན་དམ་པ་ཡིན་ལ། བརྗོད་པ་དང་འདྲེས་རུང་གི་རྣམ་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ཆ་ནས་ནི་ཡང་དག་པའི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། དེའི་ཡུལ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའོ། །གལ་ཏེ་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་མེད་པའི་སྣང་བ་འགའ་ཞིག་འཁྲུལ་པ་མ་ཡིན་ན། དེ་དག་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མི་འཐད་དེ། དེའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་བདེན་མོད་ཀྱི་འདིར་མཚན་ཉིད་ཀྱང་འཁྲུལ་པ་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དང༌། དེས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་སྣང་བར་འདུག་པ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྔ་མ་དེ་ལ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་འདིར་ཤེས་བྱའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའོ། །དེ་དག་གཉིས་སུ་དབྱེ་བའི་དོན་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་དངོས་པོ་གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པ་ལས་གྲོལ་བ་སྟེ། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་སྟེ། དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་ལས་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་ནི་དབྱེར་མེད་པ་ཙམ་ལས་དགོངས་པའོ། །གཉིས་སུ་འབྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཤེས་ངོ་གཉིས་ལ་ལྟོས་པ་སྟེ། བློ་འཁྲུལ་པའམ་འཁྲུལ་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཤེས་པ་ལ་སློང་བའི་ཆ་ནས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་རིགས་པ་དམ་པས་བཙལ་བའི་ངོ་ན་མ་གྲུབ་པས་དེ་ལ་ལྟོས་ཏེ། དོན་དམ་པར་འཇོག་པའོ། །སོ་སོའི་དབྱེ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་གཉིས་སུ་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ལ་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ནི་སྣང་ལ་དོན་བྱེད་ནུས་པས་སྟོང་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ནི་སྣང་ལ་དོན་བྱེད་ནུས་པ་སྟེ། འདིར་ཕྱིའི་དོན་


DTG122_Page_0573
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ལས་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་ནི་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་ན་དེ་དག་ཀྱང་བཏུང་ངོམས་ལ་སོགས་པའི་དོན་བྱེད་པར་འགྲུབ་པས་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཁྱབ་ཆེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་འཁྲུལ་པའི་བག་ཆགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དོན་དུ་སྣང་བ་ལས། དེ་དང་ཕྲད་ཅིང་དོན་བྱེད་པར་སྣང་བ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི། དེ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་ནོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ལས། རྣམ་གྲངས་ཀྱི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་ཕྱོགས་རེ་བཀབ་པ་ཙམ་སྟེ། དོན་དམ་པ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། སྤྲོས་པའི་ཕྱོགས་གཞན་མ་བཀག་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཡང་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་རྣམ་གྲངས་འགའ་ཞིག་ནས་དོན་དམ་པར་འགྱུར་ལ། འགའ་ཞིག་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འགྱུར་བས་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་ན་སྤྲོས་པས་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་དོན་དམ་པར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་འདོད་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་གྲངས་མ་ཡིན་པའི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བའོ། །འདིར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྟོགས་པ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པའོ། །བདེན་པ་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བདེན་པས་སོ། །དོན་དམ་པ་ནི་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དུ་གཉེར་ཞིང་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དོན་ཅེས་བྱ་ལ། མི་སླུ་བས་ན་དམ་པའོ། །དོན་དམ་པར་བདེན་པས་ན་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཞེས་ཚིག་བསྡུས་ཏེ་རྣམ་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདི་དག་གི་སྤྲོས་པ་ཞིབ་ཏུ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཚིག་གི་དོན་བཤད་པ་ལ། དོན་དམ་དུ་ནི་རང་བཞིན་མེད། །ཅེས་པ་རང་བཞིན་བཀག་པ་ཙམ་གྱི་མེད་པར་དགག་པ་ན་རི་བོང་གི་རྭ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་བས་ཤེས་བྱ་ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་ཅིང༌། སྣང་ཞིང་རིག་པ་མ་འགགས་པ་སྟེ་ཟུང་འཇུག་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ནོར་པ་དང་ནོར་པས་ཀུན་


DTG122_Page_0574
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་བསླང་བའི་བློ་དང་བློའི་ཡུལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་རྒྱས་པར་བསྟན་པའོ། །བརྗོད་ལས་བྱུང་བའི་དངོས་པོའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དོན་དང་མཐུན་པའི་གཏམ་བརྗོད་པ་ལས་བྱུང་བའི་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། ཞེན་ཡུལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པའོ། །ཡང་ན་དོན་དམ་པ་དང་མཐུན་པའི་གཏམ་བརྗོད་པ་ལས་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱིའི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་བློ་འབྱུང་ཞིང༌། དེས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་དོན་གོམས་པ་ལས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། དེའི་དོན་དུ་གྱུར་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་དེ་ལྟར་བདེན་པའོ། །ལྟ་བས་ཡོད་པ་མིན་ཞེས་པ་ནི་དེ་དག་ལ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བའི་སྒོ་ནས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྩིག་པ་མེད་པར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་ཏེ། སྡོང་དུམ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་གྲིབ་མ་མི་འབྱུང་བ་ལྟར། ཀུན་གཞི་མེད་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་ཤེས་མི་འབྱུང་ཞིང༌། དེ་ཡོད་ན་དེ་རྣམས་འབྱུང་ལ། དེ་རྣམས་སམ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཀུན་གཞི་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པས་མི་མཛེས་པའོ། །དེ་དག་ངོ་བོའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་ནི་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་འདྲ་བ་གཉིས་སོ། །ཚིག་གི་དོན་གཞན་ནི་སྔར་བསྟན་ཏོ། །དང་པོ་དང་ནི་བཅུ་པར་ཞེས་པ་ནི་ས་དང་པོ་དང་བཅུ་པ་ལ་ཞལ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་སྟེ་རྒྱས་པར་སྔར་བསྟན་ཏོ། །ཚེ་དང་དྲོད་དང་སྲོག་གི་དབང་པོ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའམ། ཡང་ན་ཚེ་ནི་སྲོག་གི་རླུང་ཡིན་ལ། དྲོད་ནི་དེ་དག་ལ་བརྟེན་པའི་དྲོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །རྟག་ཏུ་རློམ་སེམས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དོ། །སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རང་གི་ཡུལ་ལ་འཛིན་པ་དེ་དང་བཅས་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་བྱེ་བྲག་འབྱེད་པའོ། །སྲེད་པ་དག་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ད་རྣམས་གཅོད་ཅིང་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་དགོངས་ཏེ་བསྟན་པའི་མཚམས་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའོ། །བདག་ནི་རྫས་དང་འདྲ་བར་ཡོད། །ཅེས་པ་ཕ་རོལ་པོས་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་འགོག་པ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བདག་ཏུ་བརྟགས་པའི་རྟེན་ཕུང་པོ་ཉིད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་


DTG122_Page_0575
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་ཡོད་ཀྱི། དོན་དམ་པར་མེད་ན་དེ་ལ་བདག་ཡོད་པ་ལྟ་ག་ལ་སྲིད་ཅེས་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བདག་ཡོད་པར་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། །ངས་ནི་དེ་དག་བར་དུ་ཡང༌། །ཅུང་ཟད་བསྟན་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་མཚུངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཚིག་འདི་རྣམས་ཀྱང་དབང་པོ་ལྟ་བུར་བསྟན་པའོ། །གང་གི་རྒྱུ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཞན་གྱིས་སྐྱེ་བར་བརྟགས་པ་འགོག་པ་སྟེ། གང་དག་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་རབ་ཏུ་འབྱུང་ཞིང༌། དེ་ཡང་ཚུལ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞེ་ན། མཐའ་བཞིའི་ཚུལ་གྱིས་འབྱུང་བར་རིགས་པས་གྲུབ་པའོ། །དེའི་དོན་ནི་འབྲས་བུ་ཕྱིས་ཀྱི་དུས་སུ་ཡོད་པ་དང༌། སྔར་རྒྱུའི་དུས་ལ་སོགས་པར་མེད་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོད་མེད་གཉི་གར་གྱུར་པ་དང༌། སྔར་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཕྱིས་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་པས་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་སྟེ། མཐའ་བཞིའི་ཚུལ་དང་ལྡན་པ་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བར་ཚད་མས་གྲུབ་ཅེས་པའོ། །འདི་རྣམས་དགག་པ་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །གང་ཕྱིར་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བས་ན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཏེ་སྔར་བསྟན་ཏོ། །གང་གི་ཚེ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཚུལ་དེ་ཉིད་སེམས་ཙམ་གྱི་ཚུལ་ལ་སྦྱར་བའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་སེམས་ཙམ་ཞེས་པ་ནི་གནས་སྐབས་དེ་འདྲ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་མ་འདས་པའོ། །ཉན་ཐོས་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ནི། མཚན་དང་དེ་བཞིན་རྟོགས་པ་དང༌། ཡང་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཞེས་སྔར་བསྟན་པའོ། །མཐའ་བཞིའི་སྦྱར་བའི་གཏན་ཚིགས་ནི་སྔར་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་དེ་སྐྱེ་བར་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བདེན་ནོ་ཞེས་གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་སྦྱར་བའོ། །བླུན་པོ་དག་གིས་བཟློག་ཅེས་པ་དབུ་མའི་ཚུལ་ལུགས་འགོག་པའོ། །ཡང་ན་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་སྐྱེ་བ་རྣམ་བཞི་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བླུན་པོ་དག་གིས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཟློག་པར་བྱེད་པའོ། །རང་གི་སེམས་ནི་དོན་རྒྱུད་དེ། །ཅེས་པ་ནི་སེམས་ཉིད་དོན་གྱི་རྒྱུད་རྒྱུན་ཆགས་སུ་སྣང་བའོ། །ཕན་ཚུན་མ་གྱིས་འབྲེལ་པ་ཡི། །བག་ཆགས་གཅིག་གི་


DTG122_Page_0576
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱུ་ལས་བྱུང༌། །ཞེས་པ་ནི་ཀུན་གཞི་ལ་བག་ཆགས་བསྡུས་ཤིང་སྲེད་པའི་སྲད་བུས་བཅིངས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། །གཉིས་པོ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་ངོ༌། །སྣང་བའི་ས་བོན་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་བཅུ་གཉིས་སོ། །ཞེས་པ་ནི་ཀུན་གཞི་ལ་ཕྱི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་སྣང་བའི་ས་བོན་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡོད་པ་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་བེམས་པོའི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་མི་འཐད་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མེད་བཞིན་དུ་གནས་དང་དམིགས་བྱ་སྟེ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་བརྗོད་པ་ནི་བདེན་པའི་དོན་དང་མི་ལྡན་པས་ལོ་རྒྱུས་སུ་ང་ཡིས་བཤད་པ་སྟེ། ཚིག་ཙམ་ཉིད་ཅེས་པའོ། །གང་ལ་གང་གི་དངོས་པོར་ཡང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྣམ་རིག་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཞན་དབང་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོར་བརྟགས་ན་སྒྱུ་མ་ཙམ་དུ་མི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ལྟར་བདེན་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་ཡོད་མོད་ཀྱི་མཚན་མར་བརྟགས་པ་ནི་མི་བདེན་པའོ། །ཐོག་མར་མེད་ལྡན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སྔར་གྱི་དོན་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བསྟན་པའོ། །དེའི་དོན་ཡང་རྣམ་རིག་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཞན་དབང་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གནས་པ་ལ། དངོས་པོའི་ངོ་བོར་རྟོག་པ་ནི་ནོར་པ་ཡིན་ན། དེ་ལས་གཞན་པའི་དངོས་པོ་བདེན་པ་ཉིད་རྒྱུ་རྐྱེན་སུ་ཞིག་གིས་འཁོར་བར་བྱ་སྟེ། འདིའི་དོན་ཐུབ་པ་ཆེན་པོས་བདག་ལ་གསུངས་ཞེས་པའོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་དངོས་པོ་བདེན་པ་གཅིག་ནི་འཁོར་བ་མེད་ཀྱི། ཀུན་གཞིའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་རིག་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་འཁོར་ཞེས་པའོ། །དེ་ལས་རྣམ་པ་གཞན་ཡོད་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱིས་པས་དངོས་པོར་བརྟགས་པ་ལས་གཞན་རིག་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཡོད་ཀྱང་བྱིས་པའི་བློས་དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་མི་རུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་ཡེ་ཤེས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དེ་ཡོད་ན་བྱིས་པས་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་ལ། མེད་ན་ཡང་འཕགས་པ་དང་བྱིས་པ་མཉམ་པར་འགྱུར་བའོ། །གང་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་དག་མི་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་སྟོན་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། མཁའ་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བརྟགས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བརྟན་པ་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་


DTG122_Page_0577
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་གི་མ་བྱུང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་མ་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེ་བར་འདོད་ན། དེ་དག་འབྲེལ་བ་མི་འཐད་དེ། གཅིག་ཡོད་པ་ན་ཅིག་ཤོས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཡོད་མེད་རིམ་གྱིས་ཀྱང་འགལ་བས་མེད་པ་འབྲས་བུའི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་རེད་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་མདོར་མཐོང་ན། །ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་དོན་མདོ་རྣམས་སུ་བཤད་པ་མཐོང་ཞིང་རྟོགས་ན་ཞེས་པའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་སྐྱེ་བ་དངོས་པོར་རྟོགས་པ་དག །བྱིས་པའི་འཁོར་རྣམས་ལ་རྐྱེན་དུ་མས་འབྲས་བུ་གཅིག་པ་དང༌། ཐ་དད་པ་སྐྱེད་པ་དང༌། ཡང་རྐྱེན་གཅིག་གིས་འབྲས་བུ་གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པ་སྐྱེད་པའི་གཏམ་རྒྱུད་སྣ་ཚོགས་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ཟེར་ཀྱང་དོན་དམ་པར་འགྲོ་བའི་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་པའོ། །འདིའི་དོན་ནི་གཞན་དག་རྒྱུ་མིག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་ལས་འབྲས་བུ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་དང༌། ཡང་རྒྱུ་གཅིག་ལས་འབྲས་བུ་གཅིག་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ལྟར་གྱི་བུམ་པའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཉིད་རང་གི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་གཅིག་ལས་སྐྱེ་བའོ། །ཡང་རྒྱུ་ཐ་དད་བས་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་སྐྱེད་དེ། ནས་དང་སྲན་མའི་ས་བོན་ཐ་དད་བ་ལས་འབྲས་བུ་མྱུ་གུ་ཐ་དད་པ་སྐྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །རྒྱུ་ཐ་མི་དད་པས་ཀྱང་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་སྐྱེད་དེ། མིག་གི་དབང་པོ་ལས་རང་གི་རིགས་ཕྱི་མ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རིགས་ནི་དེ་དག་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། ཇི་ལྟར་རིགས་པ་བཞིན་དུ་སྐྱེད་པའི་ཚུལ་སོ་སོར་བདེན་པར་འདོད་པའོ། །འདི་ནི་དོན་དམ་པར་མི་འཐད་དེ། རྒྱུ་མིག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་དུ་མ་ལས་འབྲས་བུ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་སྐྱེ་བར་འདོད་ན། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐ་དད་མ་ཡིན་པ་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་ཐ་དད་དང་ཐ་མི་དད་གཉིས་ཆར་གྱིས་མ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དང་པོ་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་ནི་རྒྱུ་ཐ་དད་པས་མ་བྱས་ཏེ། མིག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་སུ་རྒྱུ་ལ་ཐ་དད་ཡོད་ཀྱང༌། འབྲས་བུ་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཐ་དད་དུ་མ་བྱུང་བས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་


DTG122_Page_0578
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེ་འདྲ་བ་ནི་རྒྱུ་ཐ་མི་དད་ཀྱིས་མ་བྱས་ཏེ། ནས་དང་སྲན་མའི་ས་བོན་གྱི་སྐབས་སུ་རྒྱུ་ལ་ཐ་མི་དད་མེད་ཀྱང་འབྲས་བུ་ཐ་དད་དུ་བྱུང་བས་ལྡོག་པ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་ཐ་མི་དད་པ་ཡང་རྒྱུ་ཐ་མི་དད་ཀྱིས་མ་བྱས་ཏེ། མིག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་སུ་མིག་གི་རྒྱུ་ཐ་མི་དད་མེད་ཀྱང་འབྲས་བུ་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཐ་མི་དད་དུ་བྱུང་བས་ལྡོག་པ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེ་འདྲ་བ་ནི་རྒྱུ་ཐ་དད་ཀྱིས་མ་བྱས་ཏེ། ནས་དང་སྲན་མའི་སྐབས་སུ་རྒྱུ་ལ་ཐ་དད་ཡོད་ཀྱང་འབྲས་བུ་ཐ་མི་དད་མ་བྱུང་བས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་གཞན་དག་འདི་ནི་མི་འཐད་དེ། མིག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་སུ་རྒྱུ་ལ་ཐ་དད་ཡོད་ཀྱང༌། འབྲས་བུ་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཐ་དད་པ་མ་བྱུང་བས་དེ་འདྲ་བ་ཐུན་མོང་བའི་འབྲས་བུ་ཐ་དད་དུ་མི་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པའམ། འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡང་ནས་དང་སྲན་མའི་སྐབས་སུ་རྒྱུ་ལ་ཐ་དད་ཡོད་ཀྱང༌། འབྲས་བུ་ཐ་དད་མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཐ་དད་ཀྱིས་ཐ་དད་མི་སྐྱེད་ཅེས་ཟེར་ན་ནི་གཏན་ཚིགས་ཉིད་མ་གྲུབ་པའོ། །ཡང་ཐ་དད་རྒྱུ་ཐ་མི་དད་ཀྱིས་མ་བྱས་ཏེ། ལྡོག་པ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ། ནས་དང་སྲན་མའི་མྱུ་གུ་ཐ་དད་པ་གཞིར་བཞག་ནས་རྒྱུ་ཐ་མི་དད་པ་དང་ལྡོག་པ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་ཐ་མི་དད་ཀྱིས་མ་བྱས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི། དེ་ལྟར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། དབང་པོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཐ་དད་པ་ལྟ་བུ་གཞིར་བཞག་ནས་རྒྱུ་ཐ་མི་དད་ཀྱིས་མ་བྱས་ཏེ། ཐ་མི་དད་མེད་ཀྱང་བྱུང་བས་ལྡོག་པ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་ན་ནི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་སྟེ། དེ་དག་གི་རྒྱུ་དབང་པོ་སྔ་མ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འབྲས་བུ་ཐ་མི་དད་རྒྱུ་ཐ་མི་དད་ཀྱིས་མ་བྱས་ཏེ། ལྡོག་པ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཐ་མི་དད་པ་ལྟ་བུ་གཞིར་བཞག་ནས་རྒྱུ་ཐ་མི་དད་མེད་ཀྱང་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཐ་མི་དད་ཀྱིས་མ་བྱས་སོ་ཞེས་ཟེར་ན་ནི། དེ་ལྟར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། ད་ལྟར་གྱི་བུམ་པའི་སྐད་ཅིག་ལྟ་བུ་གཞིར་བཞག་ནས་རྒྱུ་ཐ་མི་དད་མེད་ཀྱང་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཐ་མི་དད་ཀྱིས་མ་བྱས་སོ་ཞེས་ཟེར་ན་ནི། གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པའོ། །ཡང་འབྲས་བུ་ཐ་མི་དད་རྒྱུ་ཐ་དད་ཀྱིས་མ་བྱས་ཏེ། ནས་དང་སྲན་མའི་སྐབས་སུ་རྒྱུ་ལ་ཐ་དད་ཡོད་ཀྱང་


DTG122_Page_0579
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྲས་བུ་ཐ་མི་དད་མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་ན་ནི། དེ་འདྲ་བའི་ཐ་དད་འབྲས་བུ་ཐ་མི་དད་སྐྱེད་པར་མི་འདོད་པས་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། སྐབས་དེར་རྗེས་འགྲོ་འཁྲུལ་པས་སྐབས་གཞན་དུ་ཡང་ཐ་དད་ཀྱིས་ཐ་མི་དད་མི་སྐྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་ན་ནི་ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་ནི་མི་འཐད་དེ། དང་པོ་མིག་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་སུ་རྒྱུ་ལ་ཐ་དད་ཡོད་ཀྱང༌། འབྲས་བུ་ཐ་དད་མ་བྱུང་བས་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར། ནས་དང་སྲན་མའི་མྱུ་གུ་ཐ་དད་པ་ཡང་རྒྱུ་ཐ་དད་ཀྱིས་མ་བྱས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་འདིར་ཐལ་བའི་དོན་དུ་འགོད་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་བའི་ཐ་དད་པའམ་མིག་དང་གཟུགས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ལྟ་བུའོ། །ཐ་དད་པ་རྒྱུ་ཐ་དད་ཀྱིས་བྱས་ན་ཐ་དད་ཁྱད་པར་མེད་པར་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ལ་ཡང་ཡོད་པས་དེ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །རྒྱུ་ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་ཀྱང་སྐབས་དེར་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་འདྲ་བའི་མྱུ་གུ་ཐ་དད་པ་ནི་ཐ་དད་དང་ཐ་མི་དད་གཉིས་ཆར་གྱིས་མ་བྱས་པས་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་མིག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་རིགས་ཕྱི་མར་གྱུར་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་ཏེ། མིག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་རྣམས་རྒྱུའི་ཚོགས་པ་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་རིགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་བསྐྱེད་པ་ལ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐུན་མོང་གི་འབྲས་བུ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ནི་དེ་རྣམས་རྒྱུའི་ཚོགས་པ་གཅིག་པ་སྟེ། གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་མ་ཚང་ཡང་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ལ་ལྟོས་ཏེ། དེ་དག་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཐ་དད་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། ཚོགས་པ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པས་ཐ་དད་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པའོ། །ནས་དང་སྲན་མའི་ཐ་དད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་ཚོགས་པ་ཐ་དད་པས་འབྲས་བུ་ཐ་དད་ཉིད་དུ་བསྐྱེད་ཅིང་ཚོགས་པ་ཐ་མི་དད་པས་འབྲས་བུ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་སྐྱེད་དེ། འདི་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའོ། །ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ནི་ངེས་པ་མེད་དེ་གཅིག་ལས་ཐ་དད་པ་དང༌། ཐ་དད་པས་ཀྱང་གཅིག་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་འཐད་དེ། འདིར་མིག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་


DTG122_Page_0580
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚོགས་པ་དང༌། ཚོགས་པ་ཅན་གྱིས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་རྣམས་གཅིག་གམ་ཐ་དད་ཅེས་བརྟག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཐ་དད་ཅེས་ཟེར་ན་དེ་དག་འབྲེལ་པར་ཡོད་དམ་མེད། གལ་ཏེ་མེད་པར་འདོད་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་གི་རྒྱུ་ཚོགས་པ་གཅིག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཐ་དད་པ་རྣམས་རྒྱུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཐལ་ལོ། །གལ་ཏེ་འབྲེལ་པར་འདོད་ན་ཐ་དད་པའི་འབྲེལ་པ་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལས་གཞན་མི་འཐད་ལ། དེ་ལས་ཚོགས་པ་གཅིག་པ་ཚོགས་པ་ཅན་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཐ་དད་པའི་འབྲས་བུར་ཁས་ལེན་དགོས་པས་ཐ་དད་དང་ཐ་དད་མ་ཡིན་པ་རྒྱུ་མེད་པར་ཐལ་པའི་ཉེས་པ་སྔ་མ་ཉིད་སོ་ན་འདུག་གོ །གལ་ཏེ་ཚོགས་པ་གཅིག་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པ་ལྟོས་ཏེ། ཡང་དེ་རྣམས་ཚོགས་པ་གཅིག་པ་ཡིན་པས་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་འདྲ་བའི་ཚོགས་པ་གཅིག་པ་དེ་ལ་ཡང་བརྟག་པ་སྔ་མ་ཉིད་མཚུངས་པས་རྐྱེན་རྣམས་ཚོགས་པ་གཅིག་པ་ཉིད་ཚེ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། བསམས་པས་གོ་པར་ཟད་དོ། །གལ་ཏེ་ཚོགས་པ་དང་ཚོགས་པ་ཅན་གཅིག་པ་ཡིན་ན་ནི། ཚོགས་པ་ཅན་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཐ་དད་པ་བཞིན་དུ་ཚོགས་པ་ཡང་ཐ་དད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐ་དད་དང་གཅིག་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་སྐར་མའི་དཀར་པོ་ཉིད་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོགས་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱང་གཅིག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། གཅིག་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་རྒྱུ་ཐ་མི་དད་ཀྱིས་མ་བྱས་ཏེ། ལྡོག་པ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ཡང་དབང་པོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཐ་དད་པ་ཡང་རྒྱུ་ཐ་མི་དད་ཀྱིས་མ་བྱས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་བའི་ཐ་དད་པ་རྒྱུ་ཐ་མི་དད་ཀྱིས་བྱས་ན། གང་དུ་རྒྱུ་ཐ་མི་དད་ལོག་པ་དེར་འབྲས་བུ་ཐ་དད་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་ལས། ནས་དང་སྲན་མའི་སྐབས་སུ་རྒྱུ་ཐ་མི་དད་ལོག་ཀྱང༌། འབྲས་བུ་ཐ་དད་མ་ལོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དབང་པོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཐ་དད་པ་ནི་རྒྱུ་ཐ་མི་དད་ཀྱིས་མ་བྱས་ལ། ཐ་དད་པ་ཡང་སྐབས་དེར་ཁས་མི་ལེན་པས་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །ཡང་འབྲས་བུ་ཐ་མི་དད་རྒྱུ་ཐ་མི་དད་ཀྱིས་མ་བྱས་ཏེ། ལྡོག་པ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་དོན་ཡང་དེ་ལྟ་བའི་བུམ་པའི་སྐད་


DTG122_Page_0581
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅིག་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་རྒྱུ་ཐ་མི་དད་ཀྱིས་མ་བྱས་པར་ཐལ་ཏེ། ཐ་མི་དད་དང་ལྡོག་པ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའོ། །ཡང་དེ་འདྲ་བ་ནི་རྒྱུ་ཐ་དད་པས་ཀྱང་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུ་མེད་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་འབྲས་བུ་ཐ་མི་དད་རྒྱུ་ཐ་དད་ཀྱིས་མ་བྱས་ཏེ། རྗེས་འགྲོ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་དོན་ཡང་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཐ་མི་དད་དེ། དེ་ཉིད་རྒྱུ་ཐ་དད་ཀྱིས་མ་བྱས་པར་ཐལ་ཏེ་འགྲོ་བ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་བའི་ཐ་མི་དད་རྒྱུ་ཐ་དད་ཀྱིས་བྱས་ནས་ནས་དང་སྲན་མའི་སྐབས་སུ་ཡང་རྒྱུ་ཐ་དད་ཁྱད་པར་མེད་པར་ཡོད་པས་འབྲས་བུ་ཐ་མི་དད་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་རྒྱུ་ཐ་དད་དང་ཐ་མི་དད་གཉིས་ཆར་གྱིས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ནས་དང་སྲན་མའི་ཐ་དད་པ་ནི་ཚོགས་པ་ཐ་དད་པ་ཡིན་ལ། མིག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཐ་དད་པ་ཙམ་ཡིན་པས་ཐ་དད་པ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། འདིའི་ལན་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་དུ་མས་འབྲས་བུ་གཅིག་བསྐྱེད་པའི་ཕྱོགས་བཀག་ནས་ཡང་དུ་མས་དུ་མ་བསྐྱེད་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། རྒྱུ་དུ་མ་དེ་རྣམས་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་འབྲས་བུ་རེ་རེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་ནི་དུ་མས་གཅིག་སྐྱེད་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་ལ། མ་ལྟོས་པར་སོ་སོས་རེ་རེ་སྐྱེད་ན་ཡང་གཅིག་གིས་གཅིག་སྐྱེད་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་ན་དེ་ཡང་མི་འཐད་དེ། མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་གིས་རང་གི་རིགས་ཕྱི་མ་ཁོ་ན་སྐྱེད་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་འོན་པ་དང་ལོང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་ཉིད་སྐྱེད་དོ་ཞེ་ན། རང་གི་རིགས་ཕྱི་མ་མ་བསྐྱེད་པས་སྐད་ཅིག་གཉིས་ཕྱིན་ཆད་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འབྱུང་བས་ཡང་འགྲོ་བ་འོན་པ་དང་ལོང་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དབང་པོ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དབང་པོ་ལྟ་བུ་གཅིག་གིས་ནི་འབྲས་བུ་གཅིག་བསྐྱེད་པར་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། གཞན་དུ་བུམ་པ་ལྟ་བུའི་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་གཅིག་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུའི་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་གཅིག་སྐྱེད་དོ་ཞེ་ན། མི་འཐད་དེ། དེ་ཡང་ཐ་ན་དབང་པོའི་ཤེས་པ་དུ་མ་ལ་


DTG122_Page_0582
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་གཅིག་གིས་གཅིག་ཁོ་ན་སྐྱེད་པ་ནི་གནས་སྐབས་གང་དུ་ཡང་མི་སྲིད་དོ། །ཡང་གཅིག་གིས་དུ་མ་སྐྱེད་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐ་དད་དང་ཐ་དད་མ་ཡིན་པ་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། སྔར་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །སྔར་བསྟན་པའི་མཐའ་བཞིར་སྦྱར་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་འདི་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་དེ་ཡིས་དོན་དམ་པའི་སྐྱེ་བ་འགོག་པ་ལས་ཀུན་རྫོབ་བ་ནི་དགག་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ལ་རིགས་པའི་དཔྱད་པ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཀྱང་ཞེས་པའི་ཚིག་ནི་འགལ་བའི་རྒྱན་ཏེ། དེ་ལྟར་རྐྱེན་གྱིས་གཅིག་དང་ཐ་དད་པ་མི་སྐྱེད་པར་རྣམ་པར་འཇོག་མོད་ཀྱི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རྟེན་འབྲེལ་ནི་མ་གཏོགས་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོར་མེད་ན། ཐོག་མ་ཉིད་དུ་དེ་དག་ཡོད་པར་སྟོན་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། བརྗོད་པའི་ཡུལ་གྱི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་ཡོད་པར་སྟོན་པའི་ཐེག་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བསྟན་པའོ། །མཚན་ཉིད་དང་ནི་དངོས་དབྱིབས་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡིན་ལ། མིང་ནི་མིང་བཞིའི་ཕུང་པོའོ། །གང་རྣམས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྲས་ཀྱི་ས་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་སྟོན་ཏེ། ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་པ་ནི་གྲོལ་བ་ཉིད་དུ་མཚོན་པའི་རྟགས་དང་མཚན་མའོ། །གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེར་འཛིན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤངས་ནས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་འཇིག་པར་འགྱུར་ན་མཐའ་གཉིས་སུ་འཛིན་པ་ལྡོག་ཅིང༌། འཁོར་བ་དག་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་བའོ། །ལྡོག་པའི་ཚེ་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་འཆད་དེ། ཡོད་མེད་ཉེས་དང་བྲལ་བའི་ལས། །ཀུན་གཞི་ལ་ནི་རབ་ཏུ་གནས། །ཞེས་པ་ནི་མཐའ་གཉིས་སུ་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་ཀྱི་ས་བོན་ཀུན་གཞི་ལ་གནས་པ་སྟེ། དེས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁུ་ཁྲག་གི་ནང་དུ་རྐྱལ་ཞིང་འགྲོ་བའི་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་སུ་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །ཡང་གཟུགས་དང་རྣམ་ཤེས་འབྲེལ་བ་སྟེ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མར་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་འབྲེལ་ཞེས་པ་ནི་མཚན་མར་འཛིན་པ་དང་འབྲེལ་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་བའི་ལས་


DTG122_Page_0583
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞིག་ཀྱང་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཁོར་བའི་ལུས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་འདྲ་བའི་ལུས་ནི་སེམས་ཙམ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཐ་མི་དད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྟག་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན་དེ་ནི་མི་འཐད་པའོ། །སེམས་དང་གཟུགས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། རྟོག་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་དང་གཅིག་དང་ཐ་དད་ལས་གྲོལ་བ་སྟེ་དོན་དམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཀུན་ཏུ་བརྟགས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་དང་གཞན་གྱི་དབང་ནི་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་གཅིག་དང་ཐ་དད་ལས་གྲོལ་བའི་བརྟགས་པ་ལ་བརྟགས་པ་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ན། ཡོད་དང་མེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། དེ་འདྲ་བའི་བློའི་དོན་གཞན་གྱི་དབང་ནི་ཡོད་ལ། ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མི་འཐད་དེ། གཟུགས་དང་མི་རྟག་པར་དབྱེ་བ་མི་འཐད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བརྟགས་པ་ལ་བརྟགས་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་ན་ནི་དེ་ནི་མེད་ལ། གཞན་གྱི་དབང་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་འཐད་པའོ། །གཞན་ཡང་བརྟགས་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་ན་དེ་འདྲ་བའི་དངོས་པོར་རྟོག་པའི་གཞན་གྱི་དབང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མི་སྐྱེ་བའོ། །ཡང་གཞན་གྱི་དབང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མཐོང་ན་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཡང་དེ་དང་ཐ་དད་མེད་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །རྟོག་པ་རྣམ་པར་འཇིག་ཅིང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གཞན་དབང་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་འགོག་པའོ། །སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་གཞན་དབང་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པར་རྟོག་པའོ། །ངའི་ཆུལ་ནི་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་དབུ་མའོ། །དེ་ལྟར་ངའི་ཚུལ་ལུགས་སུན་འབྱིན་པ་དང༌། མཁས་པ་རྣམས་ལམ་གཅིག་ནས་མི་འགྲོ་ཞིང་གཏམ་མི་བྱ་བ་སྟེ། དེ་དག་རྗེས་སུ་མི་བཟུང་བར་མི་ནུས་པའི་ཚེའོ། །དགེ་སློང་གི་དོན་ནི་འགའ་ཞིག་བསྙེན་པར་རྫོགས་པའི་ཕྲིན་ལས་ཏེ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་མི་བྱ་བའོ། །དེ་དག་སྡུད་པ་ནི་འཁོར་དང་ཡིད་གཅུགས་ཉིད་དུ་བྱེད་པའོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོགས་པ་ལས་ཉམས་པར་བྱེད་པའོ། །མུ་ཏིག་ནོར་བུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་སྟོན་ཏེ། དེ་ལས་མེད་


DTG122_Page_0584
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་བསྟན་པ་ནི་དོན་དམ་པ་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། ནོར་བུ་མུ་ཏིག་གསེར་འབྱུང་རྣམས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དྲིས་པའི་ལེན་དུ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡོད་པར་སྟོན་པའི་ཚིག་སྟེ་ཀུན་རྫོབ་ལ་དགོངས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན། ཇི་ལྟར་བྱིས་པས་བརྟགས་པ་ལྟར། །དངོས་པོ་རྣམས་ནི་ཡོད་པ་མིན། །ཞེས་བསྟན་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ནི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། འདིར་ནི་རྟོག་པའི་གཟུང་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་བརྟགས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་སྤྱོད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་རྣམས་དོན་དམ་པར་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའོ། །འབྱོར་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་འབྱོར་པའོ། །ངའི་བསྟན་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལུང་བསྟན་གྱི་ཁྱད་པར་ཏེ། ཁྱེད་ཀྱི་ལུང་བསྟན་རྣམ་པ་དུ་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འཕགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། །གཟེགས་ཟན་ནི་འབྲས་ཀྱི་གཟེགས་མ་ཙམ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་ཆ་འཛིན་པའི་དྲང་སྲོང་སྟེ། བྱེ་བྲག་པའི་སྟོན་པའོ། །འབྲས་བུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་འཇིག་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་ནི་རིགས་མཐུན་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདུས་པ་ལས། འགྲོ་བའི་ལུས་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་བྱུང་ལ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་རྟག་པ་རྒྱུ་མེད་པར་འདོད་པའོ། །རྫས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྫས་རྩོམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྫས་ཀྱིས་རགས་པའི་རྫས་རྩོམ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་ཕྱི་མ་རྣམས་སྐྱེད་པའོ། །དངོས་པོ་དག་གི་དངོས་ཉིད་གཞན། །ཞེས་པ་ནི་རིག་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཡོད་པ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་ནི་འཇིག་པར་བྱེད་པའོ། །གཞན་ཡང་འགྲོ་བའི་རིགས་སྔར་མ་བྱུང་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན། འཁོར་བའི་ཐོག་མ་ཡོད་པར་ཐལ་བའོ། །དེ་ལྟར་འདོད་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། མ་རིག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་སེམས་ཉིད་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་མེད་པ་མི་འཐད་ལ་རྒྱུ་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོའམ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་མི་འཐད་པས་རང་གི་རིགས་སྔ་མ་སྔ་མ་རྣམས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ལ་ཐོག་མ་མེད་པའོ། །མེད་པ་སྐྱེ་


DTG122_Page_0585
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་འགོག་པ་ནི་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་ནོ། །གཅིག་པོ་ལས་གཅིག་འབྱུང་ན་ཞེས་པ་ནི་རྩི་རྐྱང་ལྟ་བུ་གཅིག་པོ་ལས་མེད་པའི་རེ་ལྡེ་གཅིག་ཉིད་འབྱུང་བར་འདོད་ན། དེ་ལས་གཞན་པའི་རྐྱེན་འཇིམ་པའི་གོང་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལས་ཀྱང་མེད་པའི་རེ་ལྡེ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འབྱུང་སྟེ། །མེད་པར་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །འཚོ་བ་ནི་སྲོག་གི་དབང་པོའོ། །དེ་ལྟ་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་མེད་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱོགས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཕྱོགས་སྔ་མ་ཉིད་གཞན་གྱི་ལུགས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དགོས་པ་ཡང་དངོས་པོར་ཞེན་པའི་སྐྱེ་བོ་གང་དག་རྟག་ཏུ་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་བཟློག་པའི་དོན་དུ་དེ་དང་མཐུན་པའི་དོན་བསྟན་པས་བྲིད་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱེད་པའོ། །གཞན་ཡང་ཡན་ལག་སེར་སྐྱ་ཞེས་པ་གྲངས་ཅན་གྱི་སྟོན་པ་དྲང་སྲོང་སེར་སྐྱའོ། །གང་གི་དངོས་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རིག་པ་རྒྱུ་དང་བཅས་པར་སྟོན་ཏོ། །དངོས་པོ་ལ་ནི་དམིགས་བྱས་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་བའི་དངོས་པོ་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའོ། །འཕགས་པའི་དངོས་པོའི་ཚུལ་ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བའི་དོན་ལ། ཡོད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་མེད་པར་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ནི་ངའི་ཚུལ་ལ་མི་མཁས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་སེམས་ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པས་བརྟགས་པ་སྟེ། སེམས་ཙམ་ཡང་དག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བར་སྐྱེ་བ་ནི་གཉིས་སུ་སྣང་བ་སེམས་ཉིད་ཅེས་པའོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་ནི་དོན་དམ་པར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི། རང་རིག་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་འགོག་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རལ་གྲིའི་སོས་རང་ཉིད་མི་གཅོད་པ་དང༌། མཛུབ་མོས་རང་གི་རྩེ་མོ་ལ་རེག་པར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་རང་ཉིད་མི་རིག་པའོ། །འདིའི་དོན་ཡང་རང་སྣང་བས་སྟོང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པའོ། །གལ་ཏེ་རང་སྣང་བར་ཁས་ལེན་ན་ནི་རང་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་དང༌། དེས་གཞག་པའི་རྣམ་པ་དང་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདིར་རང་ལ་རང་གི་རྣམ་པ་སྣང་བའི་སྒོ་ནས་རང་རིག་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་བེམས་པོའམ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་ལོག་སྟེ། རིག་པའི་རང་


DTG122_Page_0586
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་ཉིད་རང་རིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོ་རྣམས་རྒྱུ་གཞན་མེད་པར་རང་ཉིད་སྐྱེའོ་ཞེས་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་ན་མི་བརྗོད་དེ། དེར་ཡང་དངོས་པོ་མ་སྐྱེས་པ་ལས་ལོག་ནས། སྐྱེས་པའི་ངོ་བོར་བྱུང་བ་ཉིད་རང་གིས་སྐྱེད་པའམ། རང་སྐྱེ་བའོ། །གལ་ཏེ་དེར་རང་གི་རང་བཞིན་གཅིག་ཉིད་ལ་བསྐྱེད་བྱ་དང༌། སྐྱེད་བྱེད་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་དུ་གཅིག་ལ་རིག་བྱ་དང་རིག་བྱེད་ཀྱང་མི་འཐད་དོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེད་བྱེད་གཞན་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་སྐྱེ་བ་ནི་མི་འཐད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་རྟག་ཏུ་ཡོད་པའམ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི། རེས་འགའ་བར་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། རིག་བྱེད་གཞན་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་རིག་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། རེས་འགའ་བར་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ནི་མི་མཐོང་ཞེས་པ་དང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རིག་པ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་ཀྱང་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སེམས་ཉིད་རིག་པའི་གཞན་དབང་ཡང་མི་འཐད་དོ། །སྐྱེད་པར་བྱེད་ལ་དགོངས་ཞེས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་མེད་པ་ལ་དགོངས་པའོ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་རྟོག་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་མེད་ན། སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དོན་དུ་སྣང་བ་ཡང་མི་འཐད་དེ། རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་ལྟར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པའོ། །གལ་ཏེ་མ་བརྟགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ལས་ཐ་དད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པར་མ་བརྟགས་པའི་དོན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་ཡོད་ན། སེམས་ཀྱང་དོན་དུ་སྣང་བར་འགྱུར་བའོ། །ཐོག་མ་མེད་ལྡན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་མེད་ན་དོན་དུ་སྣང་བ་མི་འཐད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ད་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་ད་ལྟར་མེད་པ་བཞིན་དུ་སྔོན་ཡང་མེད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱང་མེད་པས། དོན་དུ་སྣང་བའི་སེམས་རྒྱུན་གྱི་འཇུག་པ་མི་འཐད་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྟོང་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་དོན་དམ་པ་ལ་དགོངས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །སྣང་བ་མེད་པར་སེམས་མངོན་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མེད་པར་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་བྱེ་བྲག་ཐོག་མ་མེད་པའི་བག་ཆགས་ལས་བྱུང་བའོ། །གལ་ཏེ་ཐོག་མ་མེད་


DTG122_Page_0587
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནས་དོན་ཀྱང་མེད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱང་མེད་ན་བྱེ་བྲག་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་མི་འཐད་པའོ། །དོན་མེད་ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དོན་མེད་ན་དེར་སྣང་བའི་སེམས་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས་པར་བརྩད་པའོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་དོན་དམ་པར་མི་སྐྱེ་བ་ནི་འདོད་པ་ཡིན་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་སེམས་ཀྱི་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་འདོད་པས་མི་མཚུངས་ཞེས་པའོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོན་ཏེ་ཚིག་གི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །འདུས་པ་མུ་སྟེགས་ལྟ་པ་ལྟར། །ཞེས་པས་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་རགས་པའི་རྫས་འཇིག་པས་མེད་པར་འགྱུར་ལ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་རྟག་པའི་དངོས་པོར་ཁས་ལེན་པ་མི་འཐད་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་དོན་སྟོན་པའོ། །རྫ་དང་སྣམ་བུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡོད་མེད་ཀྱི་མཚན་མ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ཏེ་བརྟགས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའོ། །མེད་པ་མེད་པར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་པ་ནི་མེད་པའི་ལྟོས་པ་མ་གྲུབ་ན་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་པ་མི་འཐད་པའོ། །རྒྱུ་མེད་པ་སྟེ་རྒྱུ་མེད་མིན། །ཞེས་པ་ནི་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དོན་ནོ། །དེ་ཡང་གཞན་ལ་སྣང་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི། རྟེན་གཞན་པོ་དེ་ཡང་ཅིག་ཤོས་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་ན། ཕན་ཚུན་རྟེན་པ་ཐུག་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་དངོས་པོར་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །སྒྱུ་མ་མེད་པས་གནས་མཐོང་ཞེས་པ་ནི་སྒྱུ་མའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་མེད་ན། ཤིང་དང་གྱོ་མོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་ལུགས་གཉིས་མཐོང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྒྲིབས་ཤིང་དེ་ལྟ་བུའི་སྣང་བ་མེད་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་མཐོང་བར་འགྱུར་བའོ། །སེམས་ཙམ་དུ་ནི་མི་རུང་ངོ༌། །ཞེས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་བསྟན་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། བསམ་པ་ཐ་དད་ལ་དགོངས་ཏེ་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་དེ་འདྲ་བའི་དོན་བསྒོམས་ཀྱང་ཐར་བ་མི་འཐོབ་པའོ། །བག་ཆགས་ཀྱིས་ནི་མགོ་ཡུང་བསླད། །ཅེས་པ་ནི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསླད་པའི་སེམས་ཉིད་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའོ། །རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་པ་ནི་རྟོག་གེ་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་


DTG122_Page_0588
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་མ་རྟོགས་པའོ། །སེམས་ནི་འཕགས་པར་ཉེར་འགྲོ་ཞིང༌། །ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པ་ན། སེམས་ཀྱི་མཚན་མ་ཞི་ཞིང་གནས་གྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་འདི་ཀུན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཐམས་ཅད་སེམས་ཡིན་གྱི་ཕྱིའི་དོན་མེད་ན། ས་ལ་སོགས་པ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་སྤྱོད་ཅིང་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་དེ་ལྟར་རྟོག་པའི་དབང་གིས་བརྟགས་པའི་སྨིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་རང་གི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཉིད་དོ། །མི་བརྩོན་རྣམས་ལ་ཞེས་པ་ནི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པ་ལ་མི་བརྩོན་པའོ། །ཡུལ་ལས་འབྱུང་ཞེས་པ་ནི་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ལས་སོ། །བརྟགས་པའི་མིང་ནི་མིང་བྲལ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ་ཡིན་ལ། མིང་ཉིད་ཀྱང་མིང་ཙམ་སྟེ། མིང་གི་ངོ་བོ་བདེན་པས་སྟོང་བའོ། །ཆོས་ལྔ་རྣམས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བ་དེ་ཙམ་སྟེ་ཞེས་པའི་ལན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཟུགས་མེད་པ་ཡི་ཕུང་པོ་བཞི། །དེ་དག་ལ་ནི་བགྲང་བ་མེད། །ཅེས་པ་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་རྣམ་པ་འདི་དང་འདིའོ་ཞེས་བགྲང་དུ་མེད་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་ས་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བ་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་གཟུགས་རྣམ་པ་མང་པོར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ཡང་སེམས་ལས་ཐ་དད་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་མཚན་ཉིད་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་བའི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་མཚན་ཉིད་གཞན་གཟུགས་ན། །ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཅིར་མི་སྐྱེ། །ཞེས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་རྫས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ལས་གཞན་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་འཇའ་ཚོན་ལྟར་ཐོགས་པ་མེད་པ་དེ་འདྲ་བ་ཅིག་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡིན་ན། མིང་བཞིའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་འདྲ་བར་སྣང་བའི་གཟུགས་ཅིའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་གཟུགས་ཡོད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་ཏོ། །ཡུལ་དང་དབང་པོ་ཐ་དད་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་སྣང་བའི་ས་བོན་ཐ་དད་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པའོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གསུམ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་བསྡུས་ནས་ཕྱེ་ན་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་བའོ། །སྣང་བ་མེད་ལ་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆོད་དུ་དེ་རྣམས་གནས་གྱུར་བའོ། །


DTG122_Page_0589
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀུན་གཞི་ཡིད་ཀྱི་བདག་ཡིན་ཏེ། །ཤེས་པ་ཉིད་ནི་བདག་གི་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་ཀུན་གཞི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱིས་ང་ཡི་བར་གཟུང་བ་ཡིན་ལ། ཡང་དེ་འདྲ་བའི་ཀུན་གཞི་ནི་བདག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་གཞིར་ཡང་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟར་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྒྱུན་འཇུག་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་རང་ཉིད་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་ལ། ཀུན་གཞི་ལ་བདག་གི་བར་འཛིན་པའོ། །མ་ཞུགས་པར་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་འཛིན་པའི་བློ་མ་ཞུགས་པར་རོ། །སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཤེས་པ་དང་སེམས་ཀྱིས་དོན་གཞན་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་དང༌། དེའི་གཟུང་བ་དོན་གཞན་དུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར། མཐོང་བ་ལྟ་བུར་རྣམ་པར་བརྟགས་ཞེས་པ་སྟེ། དོན་སྔ་མའི་གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་སྦྱར་རོ། །བློ་ཡིས་གང་ཚེ་མ་མཐོང་ཞེས་པ་ནི་སྣང་བ་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་མ་མཐོང་ཞིང་མེད་པར་འཛིན་ན་སྐུར་བའི་ལྟ་བར་འགྱུར་ལ། སེམས་ཀྱི་དངོས་པོ་བདེན་པར་འཛིན་ན་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐར་འགྱུར་བའོ། །རྣམ་རྟོག་དངོས་མིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་པ། །རབ་ཏུ་གྱུར་བ་གནས་མེད་པའོ། །ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གནས་གྱུར་ཅིང་དེ་དག་གི་བག་ཆགས་སྤངས་པའོ། །གཞི་ཡི་ཕྱོགས་རྣམས་ཕྱིར་བཟློག་ཅིང༌། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རྒྱུ་ཅན་ན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་བག་ཆགས་ཀྱི་གཞི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མེད་པར་སྨྲ་ཞིང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རྒྱུ་དང་བཅས་པར་འདོད་ན། ཀུན་གཞི་མེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་དངོས་པོ་ཉིད་ལ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་གི་བྱེ་བྲག་གཞན་དུ་བཏགས་པར་ཟད་དེ། དེ་ལྟར་མིང་གཞན་ཏུ་བཏགས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀུན་གཞི་མེད་པར་བསྒྲུབས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་འདུས་པ་དང༌། །རྒྱུ་ནི་བཀག་པར་གྱུར་བའི་ཕྱིར། །དེ་དག་དོན་གྱིས་དཔོག་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཚོགས་པ་དང༌། རྒྱུ་ཁ་ཡར་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་འབྱུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་དོན་གྱིས་དཔོག་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་ན་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཀུན་


DTG122_Page_0590
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྫོབ་ཏུའོ། །གལ་ཏེ་རྐྱེན་རྣམས་མི་རྟག་ན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྐྱེན་རྣམས་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར། དོན་དམ་པར་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་མེད་ཅེས་པ་སྟེ། ཁྱབ་པའི་དོན་ནི་མི་རྟག་པ་ནི་རེས་འགའ་བ་ཡིན་པས་རྒྱུ་མེད་པར་འགལ་ལ། རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་ལ་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་རྣམ་པ་བཞིས་ཁྱབ་པ་ལས། དོན་དམ་པར་དེ་འདྲ་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་རྟག་པར་སྣང་བའི་དུས་ཉིད་ན་ཡང་མི་རྟག་པ་བདེན་པའི་དངོས་པོས་སྟོང་བའོ། །རྟག་པའི་ཉེས་ལས་གྲོལ་ཞེས་པ་ནི་རྟག་པ་དོན་བྱེད་ནུས་པས་སྟོང་པས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པར་མི་འཐད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ལས་གྲོལ་བའོ། །བྱིས་པ་རྣམས་ཞེས་པ་ནི་བྱིས་པའི་ཤེས་ངོ་ན་མི་རྟག་པར་སྣང་བའོ། །གང་ཡང་འཇིག་པར་འགྱུར་བཞིན་དུ། །རྒྱུར་འགྱུར་བ་ནི་མི་སྣང་ངོ༌། །ཞེས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་མི་རྟག་པ་དང༌། དེ་ཉིད་དངོས་པོ་གཞན་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་རིགས་པས་བཙལ་ན་མ་མཐོང་བའོ། །དེ་ལྟར་མ་མཐོང་བའི་སྲིད་པ་ནི་མི་རྟག་པ་ལས་རྣམ་པ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞིང་རྒྱུ་ཅི་ཡིས་འབྱུང་སྟེ། དེ་འདྲ་བ་མི་སྲིད་ཅེས་པའོ། །བསྡུ་བ་དག་གིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཀུན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡོད་མེད་ཀྱི་མཐར་འཛིན་པ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། ཚིག་གི་དོན་ནི་སྔར་བཤད་དོ། །ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་མི། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་རབ་དང་འབྲིང་དང་ཐ་མར་སྤྱད་པ་ལས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། མི་དགེ་བ་བཅུས་ནི་ངན་སོང་གི་གནས་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བ་སྟེ། རྒྱང་པན་པས་ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་བ་ཁས་མི་ལེན་པ་འགོག་པའོ། །གཤིན་རྗེའི་གནས་ནི་དམྱལ་དཔོན་གྱི་གནས་སོ། །དགེ་བ་ཐམས་ཅད་བསྲུངས་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང། །ཟག་པ་མེད་པའི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབས་ན་ལྷའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་ནམ། ཐར་བ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དྲིས་པ་དང་ལན་གྱི་སྒོ་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གཏན་ལ་འབེབས་པའོ། །ཇི་ལྟར་


DTG122_Page_0591
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པར་བསྟན་པའི་དགོངས་གཞི་འཆད་དེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་སྔ་མ་ནས། ཕྱི་མ་གཞན་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པ་དང་སེམས་ཀྱང་རྒྱུ་རྐྱེན་འདུས་ནས་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པར་སྣང་བའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཞན་དབང་སྟོན་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཞན་མེད་ཅེས་པ་ནི་ཕྱི་མ་སྐྱེས་པ་ན་གཞན་སྔ་མ་འགགས་ནས་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་པ་ལ་དགོངས་ཏེ་བཤད་པའོ། །གཟུགས་སུ་འཛིན་པ་རྣམས་སྤངས་པ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་དམ་པར་མེད་ཅེས་པའོ། །རྐྱེན་དང་རྐྱེན་ལས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་རྣམས་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་དབྱེར་མེད་པའི་ཆུལ་གྱིས་འཇིག་པ་སྟེ། རྟེན་འབྲེལ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པའོ། །རྐྱེན་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ལྟར་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་ཅན་དང། དེའི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དབྱེར་མེད་ཅིང་གཅིག་པ་ཡིན་ན། རྟག་པ་དང་གཙང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་རྐྱེན་གྱི་འབྲས་བུར་འགྱུར་ལ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱང་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །དེ་འདྲ་བའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཕྱོགས་ཁྱེད་དང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་ཞིང་གསུངས་པ་ནི། གྲངས་ཅན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྔར་ནས་ཡོད་པའི་རྟག་པ་འབྲས་བུར་ཁས་ལེན་པ་དང་ཁྱད་མེད་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །ལན་གྱི་དོན་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་དོན་དམ་པའི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཁས་མི་ལེན་པས་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འདོམ་གང་ཙམ་གྱི་ལུས་ཏེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ། འཇིག་རྟེན་ཀུན་འབྱུང་འཇིག་རྟེན་དང༌། །ཞེས་པ་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་དང༌། འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཁས་ལེན་ཏེ། དེ་ཡང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་རྒྱུན་རྒྱུད་འདི་ཉིད་མ་འོངས་པའི་ཕུང་པོ་དེ་འདྲ་བ་འགྲུབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཆ་ནས་ནི་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ཡིན་ལ། སྔོན་གྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་འབྲས་བུར་འདུག་པའི་ཆ་ནས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའོ། །འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་གྱི་རྣམས། ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་རྒྱུ་འབྲས་སོ། །


DTG122_Page_0592
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རང་བཞིན་གསུམ་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་བསྟན་པའི་དགོས་པ་སྟོན་ཏེ། དངོས་པོར་འཛིན་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་བྲིད་པའི་དོན་དུའོ། །རང་བཞིན་གསུམ་ནི་བྱ་བ་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། བྱེད་པ་པོ་སྟེ། དེ་ལྟར་གསུམ་དུ་རྟོག་པའོ། །དེ་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་དག་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་དོན་དུ་ཐོག་མར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ན། བལྟ་བྱ་སྟེ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པས་བསྡུས་པ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་སྨོས་པའོ། །ལྟ་བ་རྣམས་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱིས་དེ་རྣམས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་བསྟན་པའོ། །ཉམས་པའི་ཉེས་ཕྱིར་སྡོམ་པ་མེད། །ཅེས་པ་ནི་ཐར་བའི་ལམ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྔ་ཕྱི་ལ་སོགས་པ་སྡོམ་པ་སྟེ། བདག་རྟག་པར་འཛིན་པའམ། སྒྲ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་བ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་མེད་པའོ། །མཐར་ཐུག་མེད་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་འདུས་ཀྱིས་རྒྱུ་སྔ་མ་ལས་མི་སྐྱེ་སྟེ། གལ་ཏེ་སྐྱེ་བར་ཁས་ལེན་ན་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་མཐར་ཐུག་ཅིང་ཟད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་འཐད་དེ། དེ་རྣམས་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་ཤེས་ཤིང་གོམས་པས་ནི་དེ་ཉིད་སྤོང་བའི་གཉེན་པོར་མི་འགྲོ་ལ། སྐྱེ་བ་མེད་པར་སྒོམ་པ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་པས་དེའི་གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བའོ། །དེས་ན་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་བྱས་ལས་མི་སྐྱེ་བའོ། །ཡང་བྱས་པ་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་བྱས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མི་སྐྱེ་བའོ། །འཇིག་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་སུ་རྟོག་པའོ། །མཐོང་ནས་ཞེས་པ་ནི་ལྟ་བ་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བའོ། །མ་སྐྱེས་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་བློ་འཇུག་སྟེ་དེ་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ལ། དེ་དང་འདྲ་བར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཞན་དབང་ལ་ཡང་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མི་བརྟག་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་འཆིང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་བདག་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་རྣམས་ཡོད་མེད་དུ་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་མི་འདྲེ་བར་དེ་རྣམས་བཟློག་པའི་རིགས་པ་བསྟན་དུ་གསོལ་ཞེས་པའོ། །


DTG122_Page_0593
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ནི་མི་འཇིགས་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཟབ་མོའི་དོན་ལ་མི་སྐྲག་ཅིང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྟོགས་པའི་དོན་ལ་སྤྱོད་ཅིང་སྒོམ་པ་དག་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་གོ་བར་ཟད་དོ། །རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ནི་དེ་དག་བསླུ། །ཞེས་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ལ་དངོས་པོར་ཞེན་པས་སོ། །དེ་དག་གཟུགས་ཀྱི་མིང་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མིང་ཡིན་ལ་བརྗོད་པའི་དོན་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་མེད་པར་མི་བརྟག་གོ །དེ་བཞིན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རང་བཞིན་བརྟག་པར་མི་བྱའོ། །ཞེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པས་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་ཐ་དད་པར་བརྟག་པར་མི་བྱའོ། །ལྟ་བའི་ཉེས་པར་རབ་འགྱུར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཅན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལས་གཞན་དུ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་རྟོག་ན་ཉེས་པར་འགྱུར་བའོ། །ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ནི་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའོ། །ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་བྱེ་བྲག་འབྱེད་པའོ། །གང་ཡང་མུ་སྟེགས་མི་སྐྱེ་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་དུ་རྟོག་པ་ལྟར་དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ཀྱང་ངའི་ཚུལ་ལུགས་ཟབ་མོ་ལ་དེ་དང་འདྲ་བར་རྟོག་པ་ནི་ཁྱད་མེད་པའོ། །དགོས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དགོངས་དོན་རྟོགས་པའི་གང་ཟག་གི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བསྟན་པའི་དགོས་པ་ནི་དེས་འདུལ་བའི་གང་ཟག་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན་ལ། དགོངས་གཞི་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དོན་ཉིད་ཅེས་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་པའོ། །དགོངས་པ་ལྟ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་དེ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། དགོངས་པ་ནི་དགོངས་གཞིའོ། །དོན་གཉིས་ནི་དགོངས་པ་དང་དགོངས་གཞི་སྟེ། དེ་དག་ཤེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་རྟོག་པར་ངས་བཤད་དོ། །དངོས་པོ་མ་སྐྱེས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་མ་སྐྱེས་པ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་གཅིག་གི་རྣམ་གྲངས་ལགས་སམ། འོན་


DTG122_Page_0594
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏེ་དེ་འདྲ་བམ་ལགས་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་དུ་མེད་པ་གཅིག་ལགས་ཞེས་རྟོག་པའོ། །མི་མཉམ་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་རོ་གཅིག་ཅིང་མཉམ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ཡོད་པའི་མཐར་འཛིན་པའོ། །དེ་དག་དང་ཁྱེད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་འདྲེས་ཤིང་ཁྱད་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྔ་མ་ལྟར་ཡོད་མེད་ཀྱི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པའོ། །རྒྱུ་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ལན་སྟོན་ཏེ་གོ་བར་ཟད་དོ། །ལྟ་བའི་རྒྱུ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བག་ཆགས་སོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ལ་བྱ་བ་མེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ལ། བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་མེད་དེ། དེ་འདྲ་བ་ཡོད་ན་ནི་མུ་སྟེགས་བྱེད་དང་འདྲེས་པར་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་བྱ་བ་མེད་ན་སེམས་བསྐྱེད་དང༌། སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པས་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་ཞིང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སྦྱང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ནི་སྔ་མ་དང་མི་འགལ་བར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་བདག་ལ་གསུངས་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང༌། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཇི་ལྟ་བུར་ན་དཀྱིལ་འཁོར་སྐྱེ། །ཞེས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བ་རྟོགས་པ་ལམ་གྱི་གཙོ་བོ་དང། །སེམས་བསྐྱེད་ལ་སོགས་པ་ལམ་གྱི་འཁོར་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །ཡང་ན་རྐང་པ་གཉིས་པོ་འདི་ནི་ལན་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་དཀྱིལ་འཁོར་སྐྱེ་བར་ཁས་མི་ལེན་པས། སྔར་གྱི་བྱ་བ་མེད་པར་བསྟན་པ་དང་འགལ་བ་མེད་ཅེས་པའོ། །དངོས་པོ་ལས་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ས་བོན་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ལས་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་གཞན་སྐྱེ་བར་མཐོང་བས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་མེད་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་དུ་དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་པར་བཤད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་མེད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐུབ་པ་ཆེན་པོས་བཤད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྔ་ཕྱི་འགལ་བ་དང༌། མི་མཉམ་རྒྱུ་མེད་སྤངས་པ་སྟེ། ཡོད་མེད་འཛིན་པ་སྤངས་པ་དང༌། འཇུག་པ་དང་ནི་ལྡོག་པ་སྟེ། ཁྱེད་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གསུངས་པ་མི་འགལ་བ་ཉིད་དུ་


DTG122_Page_0595
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདག་ལ་བསྟན་དུ་གསོལ་ཞེས་པའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མི་འཇིག་པའི་སའི་རིམ་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་སྟེ། རྒྱུ་འབྲས་ཡོད་པར་བསྟན་པ་དང་ཡོད་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགལ་ཞེས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ལན་སྟོན་ཏོ། །ཞི་བ་ཡི་ནི་རྒྱུ་མི་རྟོགས། །ཞེས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཞི་བའི་གཉེན་པོ་མ་རྟོགས་པའོ། །ང་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་གང་ཡང་མེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་སྙིང་པོ་རྟོགས་པ་ལམ་གྱི་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཁས་མི་ལེན་ཅིང༌། ཆོས་ཉིད་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་མི་འཆད་ཅིང་ཡོད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་བདེན་པ་ཉིད་དུ་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་དེ་རྣམས་ལས་གྲོལ་བའོ། །སྤྲོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྟགས་པའོ། །འཕགས་པའི་རིགས་དང་མཐུན་པ་ཡི། །སེམས་ནི་མངོན་པར་མི་འཇུག་གོ །ཞེས་པ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་སེམས་སྐྱེས་པ་ན་རྟོག་པ་མངོན་པར་མི་འཇུག་ཅིང་ལྡོག་པའོ། །འབྱུང་བ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བའོ། །སྒྱུ་མ་རྒྱུ་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྒྱུ་མ་ལ་སྒྱུ་མ་ཙམ་གྱི་རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ནི་གྲུབ་མཐའ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལས་འདས་ཤིང་ཉམས་པའོ། །ཐོག་མ་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་སྟོན་ཏེ། དོན་ནི་སྔར་བསྟན་ནོ། །བདག་དང་ཆོས་སུ་བརྟགས་པ་ཡིས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱི་རོལ་བ་དང་ཉན་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པས་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཏུ་བརྟགས་པའི་སྒོ་ནས་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྫས་སུ་གྲུབ་པའི་གང་ཟག་གམ་སྐྱེས་བུ་ལྟ་བུར་སྣང་བའི་འཇུག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་འཇུག་པའོ། །མ་ཚང་བ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལམ་དང་འབྲས་བུའི་ཡོན་ཏན་མ་རྫོགས་པ་དང༌། མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་སྟེ། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་ན། བདག་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུ་ལ་རག་ལས་པ་སྟེ་རྒྱན་དང་ལྡན་པ་དང་རྒྱན་མེད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུ་ལ་རག་ལུས་པ་སྟེ། དེ་ནི་རང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུ་ཡིས་ཕ་རོལ་གྱི་གནོད་པ་ལྡོག་མི་ནུས་


DTG122_Page_0596
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཉན་ཐོས་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དུས་གཞན་དུ་ཞིག་པ་ནི་རྒྱུ་ཟད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞིག་པའོ། །དོན་དམ་པ་ནི་སྐད་ཅིག་གི་འཇིག་པ་སྟེ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཕན་ཚུན་དང་ཞེས་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པའི་འགལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཕན་ཚུན་བཟློག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཅིག་ཤོས་རྒྱུན་ལས་བཟློག་པའི་འཇིག་པ་དང༌། དེའི་ཡུལ་དུ་ཅིག་ཤོས་འཕོས་པ་ཡང་འཇིག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་གཉིས་སུ་འགྱུར་བས་མི་རྟག་པ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཡང་ན་འགལ་བ་སྟོབས་མཚུངས་པ་སྟེ། ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་གི་ནུས་པ་བཅོམ་པས་འཇིག་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་བའོ། །འབྱུང་བ་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྒྱུ་འབྲས་བུ་འདོད་པ་འགོག་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཕུང་པོ་ལྔར་གྲངས་ངེས་པ་འགོག་པ་སྟེ། །སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྫས་ཐ་དད་མེད་པས་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་རྣམ་ཤེས་སུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གཉིས་སུ་འགྱུར་བའོ། །གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་འདྲེས་པ་སྟེ། །ཞེས་པས་ནི་དེ་རྣམས་སེམས་སུ་འདྲེས་ཤིང་སེམས་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པའོ། །རྟོག་གེ་ཅན་གྱིས་མ་བསྒྲུབས་སོ། །ཞེས་པ་ནི་རང་དགའི་རྟོག་པས་བརྟགས་ཀྱང༌། དངོས་པོ་འདྲ་བའི་བདག་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པའོ། །སེམས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་བརྟགས་པའི་བདག་ཀུན་གཞི་དང་ལྡན་པའམ། ཡང་ན་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་ལྡན་པར་སྟོན་པའོ། །སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་ལྡན་པ་སྟེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བདུན་ལ་གནས་པ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་དང་རྟག་ཏུ་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་ལྡན་པའི་ངེས་པ་མེད་དེ། དེ་རྣམས་རྒྱུན་མི་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའོ། །གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་རྣམ་པར་དག་པའི་འཕགས་པ་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་ཡེ་ཤེས་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པའོ། །གཟུགས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དོན་དམ་པར་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ནི་


DTG122_Page_0597
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ལས་ནི་འདུ་བྱེད་དོ། །ཕུང་པོ་ཡུལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིས་བྱུང་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལྟར་ཕུང་པོ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོས་སྟོང་པའོ། །གཟུགས་མེད་པ་ནི་མི་གནས་སོ་ཞེས་པ་ནི་དེའི་གནས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་འཆད་དེ། བདག་དང་ཆོས་སུ་གདགས་པའི་རྟེན་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་བཞི་པོ་རྣམས་གཟུགས་མེད་པར་ཡོད་པ་མི་འཐད་ཅེས་པའོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོར་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། ཕྱི་ནང་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་གང་ཟག་གི་བདག་གི་རྣམ་གྲངས་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པས་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཀྱང་མེད་པར་སྨྲ་ན་ཆད་པའི་ལྟ་བར་འགྱུར་བའོ། །སྲིད་པ་བར་མའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་བར་དོའི་གཟུགས་དབང་པོ་ཚང་ཞིང་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཛས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ཕྲ་བ་དང་དམན་པས་གཟུགས་མེད་པའོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་རྣམ་ཤེས་མེད་ན་ནི། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སེམས་མེད་ན། ཐམས་ཅད་འབད་པ་མེད་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ལ། དེའི་ཕྱིར་མུ་སྟེགས་ཀྱི་སྨྲ་བ་རྣམ་རིག་ཙམ་ནི་རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་དག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་བདེན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ན་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ནའོ། །ལྟ་བ་མེད་ཅེས་པ་ནི་གཟུགས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་དང་དམན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་གསལ་བར་འཇུག་པ་ཡང་མེད་པས་དམ་པའི་ཆོས་མ་ཐོས་པའི་ཕྱིར་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང༌། ཐེག་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲོ་བ་མེད་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་དམ་པའི་ཆོས་མི་ཐོས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ཞེས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཡོན་ཏན་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཉམས་འགྱུར་འོང་ཞེས། །གཟུགས་མེད་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་དོན་དུ་གཉེར་མི་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་རྣམས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དབང་པོ་རྣམས་དང་བག་


DTG122_Page_0598
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆགས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བག་ཆགས་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་ཀུན་གཞི་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ནི་སྐད་ཅིག་ཙམ་དུ་ཡང་རང་གི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་གསལ་བའི་སོག་ནས་འཛིན་པ་མེད་དེ། རྟག་ཏུ་ཕྲ་རབ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་སྐད་ཅིག་རྣམས་སྐད་ཅིག་གཉིས་ཕན་ཆད་དུ་མི་འཇུག་པ་སྟེ། རང་གི་དུས་ལས་གཞན་དུ་མི་གནས་པར་སྟོན་པའོ། །གཟུགས་ནི་རྟོག་པར་མ་གྱུར་པར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་ཤེས་མེད་པར་ཁས་ལེན་པ་འགོག་པའོ། །སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་རྒྱུན་དང་ལྡན་པར་སྟོན་པའོ། །མཁས་ལ་མ་ཡིན་བླུན་པོ་ལ། །ཞེས་པ་ནི་མཁས་པས་དེ་ལྟར་མི་ཞེན་ཅིང་བླུན་པོས་དེ་ལྟར་རྟོག་པའོ། །དྲུག་པོ་ལ་ནི་ཉེར་ལེན་མེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་ཤིན་ཏུ་རྒྱུན་མི་བརྟེན་པས་སྲིད་པ་ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་ལ། ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པའི་ཀུན་གཞི་ནི་རྒྱུ་བ་ཆ་ཕྲ་བས་མི་རྟོགས་ཞས་པའོ། །ཡོད་པའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་འཕགས་པས་ཆོས་རྣམས་དོན་དམ་པར་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མི་འབྱེད་ལ། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་མེད་པའི་རྟོག་གེ་བ་འགའ་ཞིག་ཀྱང༌། རྟག་པ་དང་ཆད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐར་ལྷུང་དུ་དོགས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱེ་བྲག་མི་ཕྱེད་ཅིང་འབྱེད་པར་མི་བྱེད་པའོ། །གཅིག་པ་ལ་ཡང་སྦྱིན་པ་ཡོད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕུང་པོ་སྟར་བར་བྱེད་ཅིང་འབྱིན་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་གཅིག་པ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེས་མ་རིག་པ་དང་ལས་ཀུན་ནས་བསླང་ཞིང༌། ལས་ཀྱི་ས་བོན་ཆུད་མ་ཟོས་པར་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕུང་པོ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་དོ། །ཐ་དད་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་རྣམས་ལ་ཡང་སྔ་མ་ལྟར་སྦྱིན་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་རྣམས་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་རྟག་ཏུ་ལྡན་ནམ་ཞེ་ན། སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་གཅིག་


DTG122_Page_0599
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་སྟེ། ཀུན་གཞི་དང་རྟག་ཏུ་ལྡན་ལ་ཡིད་ལ་སོགས་པ་དང་ཐ་དད་པ་སྟེ། རྟག་ཏུ་ལྡན་པའི་ངེས་པ་མེད་པའོ། །སེམས་པ་དང་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་དུ་འདྲ་དང་མི་འདྲ་བའི་བྱ་བར་བསྒྲགས་ཤིང་གྲུབ་པ་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྟེར་བའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་དེ་རྣམས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལས་ཐ་དད་དུ་དབྱེར་ཡོད་ན་ནི་དེ་རྣམས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོའི་ཁོངས་སུ་མ་འདུས་པས་དེ་རྣམས་ཕུང་པོ་དང་ཇི་ལྟར་ན་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱད་མེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོར་འདུས་ཤིང་ཡང་ཕུང་པོ་གཞན་དང་གཞན་སྟེར་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྲིད་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ནུས་པ་དང་བཅས་པའི་དམིགས་པ་སྟེ། ཕུང་པོའི་དབང་ཡིད་དུ་གྱུར་པ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སྣང་བ་རྣམས་ནི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཚེའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་དུ་འདྲ་དང་མི་འདྲ་བའི་ཚུལ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་པ་སྟེ། འགྲོ་བའི་རིགས་འདྲ་བ་དང་མི་འདྲ་བའི་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་དེ་དག་གི་ཕུང་པོ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བསྲེག་བྱ་སྲེག་པ་ལ། མེ་དང་ཕྲད་པ་ན་ཅིག་ཅར་སྲེག་པ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པའི་དམིགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་ཀྱང༌། དེ་འདྲ་བའི་ཕུང་པོ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་རྟོག་གེ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་མི་སྟོན་ཏེ་བསྟན་པར་རིགས་པའོ། །རྟག་ཏུ་སྐྱེས་དང་མ་སྐྱེས་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་བརྟགས་པའི་བདག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཀུན་གཞིའི་ངོ་བོར་གྱུར་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་ཀྱང་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་མི་རྟོགས་པ་ཉིད་དུ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་རྟག་ཏུ་སྐྱེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐད་ཅིག་གི་རང་བཞིན་རྒྱུན་དང་ལྡན་པར་སྐྱེ་བའོ། །དེ་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་པ་དང་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བའི་ཆོས་ཉིད་མི་འགྱུར་བར་གནས་པ་ན། བདག་དང་མཚུངས་པས་བདག་སྒྲུབ་པའི་དཔེ་ཉིད་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་སྟོན་ཏེ། ཆོས་མཐུན་པས་དཔེར་བསྟན་པར་རིགས་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ལོག་པའི་རྟོན་གེ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་དེ་འདྲ་བའི་རང་


DTG122_Page_0600
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་མ་རྟོགས་པས་དེའི་དཔེར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བདག་རྟག་པ་ཐེར་ཟུག་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཡོད་པར་སྟོན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་དབུ་མའི་ཚུལ་མ་རྟོགས་ཤིང་རྨོངས་པ་དག །བདག་རྟག་པའི་དངོས་པོ་ཁས་ལེན་པར་འདོད་པས་དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་དང་དཔེ་ལ་སོགས་པ་ཚོལ་བར་བྱེད་ཀྱི། རྣམ་པར་དག་པའི་བདག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ནི་དེ་དག་གིས་མི་རྟོགས་པའོ། །ཉེར་ལེན་ཉེ་བར་ལེན་བྱེད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་སྲིད་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ནུས་པ་ཡིན་ལ། ཕུང་པོ་ནི་ནུས་པའི་རྟེན་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་ན་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་ཚུལ་ལུགས་ཟབ་མོ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །མུ་སྟེགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཀུན་གཞིའི་སྙིང་པོ་དང་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ནས་འདྲ་བའི་བདག་རྟག་པའི་དངོས་པོར་བསམས་ཤིང་བརྟགས་ལ། རྣམ་པར་དག་པའི་བདག་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་ལྷན་ཅིག་ལྡན་པ་སྟེ། བརྗོད་བྱ་ཉིད་དུ་ལྡན་པའི་ཆོས་ནི་དེ་དག་གིས་བརྗོད་པ་མ་བྱས་ཤིང་མ་བསྟན་པའོ། །དེ་དག་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་པས་བྲགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པའི་བདག་གི་བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕན་ཡོན་འབྱུང་བའོ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སྡེ་ཚན་ཏེ། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་རྣམས་མ་གཏོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། དེ་ཡང་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ན་ཁོང་ཁྲོ་མེད་པས་རྣམ་པ་ལྔ་ལྔ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བསྡོམས་པས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་བའོ། །མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་སྔར་བསྟན་ཏོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་སེམས་ཅན་ནོ། །ཞེས་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཡོད་པ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཕུང་པོའི་དྲི་མ་སྦྱངས་ནས་མཐོང་བར་འགྱུར་བའོ། །བདག་དང་ལྷན་ཅིག་ཅེས་པ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཅི་ལོག་གོ །སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བ། །ཞེས་པ་ནི་གཉུག་མའི་ཡེ་ཤེས་རིག་པའི་ཆའོ། །ད་ལས་གཞན་པ་ནི་དེའི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་


DTG122_Page_0601
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་ཕན་ཚུན་ཟུང་དུ་འཇུག་པའོ། །དེ་དག་ལ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འབྱུང་ཞིང་དེ་ཡིས་ལས་བསགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་གཉིས་ཏེ། ཆོས་ཅན་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལྡོག་པ་གཉིས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ཏེ། དར་གྱི་སྲིན་བུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་ཏོ། །ཐོག་མ་མེད་པའི་གློ་བུར་ཞེས་པ་ནི་རིགས་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ལ་ཐོག་མ་མེད་ལ། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ནི་གློ་བུར་བ་ནམ་མཁའི་སྤྲིན་ལྟ་བུའོ། །གནས་ཤིང་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པའོ། །རྔའམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཏགས་པའི་བདག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་ཀྱང་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པར་དཔེ་དུ་མའི་སྒོ་ནས་སྟོན་ཏེ། འཚོལ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཤིང་དང་པགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རེ་རེ་ལ་སྒྲ་བརྙན་གྱི་དངོས་པོ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བཙལ་ཀྱང་མི་རྙེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཡང་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་བཙལ་ན་མི་རྙེད་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བདག་ཕུང་པོ་ལ་བཙལ་ཀྱང་མི་རྙེད་པའི་དཔེ་ཉིད་དུ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བདག་གི་ཡོན་ཏན་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ལས། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་ནུས་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ལྡན་ཀྱང་མི་ཤེས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གོ་བར་ཟད་དོ། །སྨན་གྱི་བསོད་པ་ནི་ཕན་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །ས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་མེད་ན་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མི་ཐོབ་པར་སྟོན་པའོ། །གང་ཚེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་བརྩད་པ་སྤང་བའི་ཐབས་སྟོན་ཏེ། འཇིག་བྱེད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་འཇིག་པར་བྱེད་པ་རྒྱང་པན་པའི་སློབ་མ་ཀླུའི་གཟུགས་འཛིན་པའོ། །བདག་མེད་སྨྲ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་དང༌། ད་དག་སྟོན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཞེས་སྨྲ་བའོ། །དེ་དག་དག་འགྲོགས་པ་སྤངས་ཤིང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སྦྱངས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་འདྲ་བའི་བདག་མེད་ཅེས་སྐུར་བ་འདེབས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་ལོག་པར་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་


DTG122_Page_0602
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚང་ཚིང་སྲེག་པར་བྱེད་ཅིང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཉིད་མངོན་དུ་འགྱུར་བའོ། །ཁ་འདའ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དཔེའི་རྣམ་པ་གཞན་སྟོན་པའོ། །རྣམ་པ་ལྔར་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཡིན་ནམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་བཟུང་ཞིང་བཙལ་བའོ། །རིག་སྔགས་ལ་སོགས་དཔེ་རྣམས་ཀྱིས། །ཞེས་པ་ནི་རྒྱང་པན་པའི་རིག་སྔགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཏན་ཚིགས་དང་དཔེའོ། །གང་ལ་གང་ཕྱིར་གང་དོན་དུ། །འདུས་པ་རྣམས་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་གང་ལ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་རྒྱུ་གང་གི་དབང་གིས་འཕགས་པའི་གོ་འཕང་གང་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཟག་པ་མེད་པའི་ས་བོན་བསྒོས་ཤིང་འདུས་པ་རྣམས་མི་རྟོགས་པའོ། །ཡང་ཀུན་གཞི་གང་ལ་མ་རིག་པ་དང་སྲིད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིས་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་དེ་འདྲ་བའི་ས་བོན་བསྒོས་ཤིང་འདུས་པ་རྣམས་མི་རྟོགས་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་མཚན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་སེམས་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་མི་རྟོགས་པ་སྟེ། སྔ་མ་དེ་ཉིད་བཤད་པའོ། །རྒྱུ་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་པར་སྨྲ་བ་ལ་ཚད་མ་དང་ལུང་དང་འགལ་བའི་ཉེས་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །སེམས་ཀྱི་རྗེས་ལྟ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་ཕྱི་དང་ནང་དུ་བཙལ་ཀྱང་མ་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བའོ། །འདི་ལྟར་བསྟན་པས་ཀྱང་རྣམ་པ་བརྫུན་པར་སྨྲ་བ་གང་དག་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་རྣམ་པའི་ཚོགས་ནི་བརྫུན་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་འདྲ་བའི་རྣམ་པས་ཁ་མ་བསྒྱུར་བའི་ཤེས་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རང་རིག་པ་ཤེལ་དག་པ་ལྟ་བུ་ནི་དངོས་པོའི་ངོ་བོར་གྲུབ་པའོ་ཞེས་འདོད་པ་འགོག་སྟེ། གཅིག་དང་དུ་མ་ལ་སོགས་པར་བཙལ་ན་མ་རྙེད་པས་གནོད་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་ཡོད་པ་དང༌། ཤེལ་སྒོང་དག་པ་ལྟ་བུའོ། །ཤེས་པ་རབ་ཏུ་ཚོར་བ་མེད། །ཅེས་པ་སྟེ་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་མེད་བཞིན་དུ་རྟོག་ན་ནི་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གང་དུ་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་གང་ཟག་ལས་དང་ལས་ཀྱི་ཁུར་ཁྱེར་བ་འགའ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བརྗོད་དེ་མཚུངས་པར་ཟད་དོ། །གལ་


DTG122_Page_0603
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏེ་དེ་འདྲ་བ་མི་འཐད་ཀྱང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་མཐོང་བར་བྱེད་པ་ནི་སྣང་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ངོ་ཞེ་ན་སྣང་བ་ཅིའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ཞེས་པ་སྟེ། མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་ཀཱ་ཏྱཱ་ཡ་ནའི་རིགས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཆོག་གི་སྤྲུལ་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་གནས་གང་དུ་སངས་རྒྱས་པའི་ཚུལ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་བཞེས་པ་ནི་དྲི་མེད་རྒྱལ་བ་ཞེས་གདུལ་བྱ་ཐ་མལ་པ་རྣམས་ལ་སྣང་བ་མཆོག་གི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཡང་སྣང་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཡང་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་གསེར་འོད་དམ་པ་ལས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཡང་ཡིན་ལ་སྤྲུལ་བའི་སྐུ་ཡང་ཡིན་པའི་མུ་བཞི་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀཱ་ཏྱཱ་ཡ་ནའི་རིགས། །ཞེས་པ་སྟེ་སངས་རྒྱས་སྔ་མའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། བཅོམ་ལྡན་དངོས་དང་དངོས་མེད་པ། །སྟོན་པས་ཀཱ་ཏྱཱ་ཡ་ན་ཡི། །གདམས་ངག་ལས་ནི་ཡོད་པ་དང༌། །མེད་པ་གཉིས་ཀ་གདགས་པར་མཛད། །ཅེས་གསུངས་པ་སྟེ། ཀཱ་ཏྱཱ་ཡ་ནས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ནི་གཉིས་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལའོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་འདྲ་བ་སྟོན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །གཙང་མའི་གནས་ནས་བྱུང་ཞེས་པ་ནི་གཙང་མའི་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་འོག་མིན་དུ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུར་སངས་རྒྱས་པའོ། །སྟོང་ཕྲག་གསུམ་གྱི་མདོ་རྣམས་ཀྱིས། །ཞེས་པ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་སྡེ་ནི་སངས་རྒྱས་སྔ་མས་གསུངས་ཞེས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་འོག་མིན་དུ་སངས་རྒྱ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང༌། དེའི་ཞིང་ཁམས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་སྣང་བ་ཡིན་ལ། ཁམས་གསུམ་པོ་གཞན་ནི་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཉིད་མ་དག་པའི་སྣང་བ་ཡིན་ཞིང༌། གཙང་མའི་གནས་གཞན་ཡང་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཕྱོགས་འགའ་ཙམ་དག་པའི་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དག་པའི་སྣང་བ་མིན་པས་དེ་རྣམས་སུ་སངས་མི་རྒྱ་བའོ།


DTG122_Page_0604
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདིར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་ཞིང་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །སྔར་གྱི་དྲི་བའི་ལན་དུ་སྦྱར་བ་ནི་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུའི་ཞིང་ཁམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་པས་འཆིང་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། འཆིང་བའི་རྒྱུ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འཆིང་ཞིང་དེར་ཐིམ་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་འཇོམས་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་བརྟུལ་ཞུགས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་རལ་གྲིའི་སོ་དང་འདྲ་བའོ། །བདག་མེད་ཉིད་ནི་ཇི་ལྟར་མེད། །ཅེས་པ་ནི་དེ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཡོད་པའོ། །རྒྱུ་ཡི་རྣམས་ནི་མ་སྐྱེས་ཏེ། །རྐྱེན་རྣམས་དེ་དག་བྱས་པའོ། །ཞེས་པ་ནི། འདིར་དྷཱ་ཏུ་ཞེས་པ་རྒྱུ་འམ་དབྱིངས་ཉིད་ལ་འཇུག་པས་འདིར་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་རང་བཞིན་མ་སྐྱེས་པ་དང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཞན་དབང་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་ཡིས་བྱས་པའོ། །དེ་གཉིས་ཞེས་པ་གཞན་དབང་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གཉི་ག་ཡང་དོན་དམ་པར་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །སྣང་དང་སློབ་མ་རྫས་སོགས་ཀྱིས། །ཞེས་པ་ནི་སྣང་བ་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྫས་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་ཅིང༌། རིག་པའི་གནས་ལ་བསླབས་པའི་རྒྱུ་ཡིས་དེ་རྣམས་ལ་མཁས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་བསྐྱེད་པའོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་དག་པའི་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་རྣམ་པས་བསྡུས་པའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པས་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས། དགེ་སློང་དག་ངའི་སྐུ་ཐོབ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གྲངས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་


DTG122_Page_0605
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གྲངས་སུ་འགྲོའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ལྐུགས་ལོང་བ་ཞར་བ་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་རྟེན་ཁྱད་པར་ཅན་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ཤར་གཉེར་བ་ནི་སྲོག་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་གནོད་པ་བྱས་པ་རྣམས་ལ། ཁོན་དུ་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་ལན་གླེན་པར་འདོད་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པས་དཀྲུགས་པས་དེའི་རྟེན་མ་ཡིན་པའོ། །རྒན་པོ་དང་བྱིས་པ་ཡང་རྟེན་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་འདོད་ཆགས་ཆུང་བ་རྣམས་ལ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་ཞེས་ང་མི་སྨྲའོ་ཞེས་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ནི་མཛེས་པའི་བར་ཆད་ཉིད་དུ་དམ་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལས་བཤད་དོ། །བསྒྲིབས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་མཚན་གྱི་བྱེ་བྲག་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་བསྒྲིབས་པ་ནི་མིའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་མཚན་ཏེ། ཅུང་ཟད་མི་གསལ་བ་དང་ཡོན་པོ་ལ་སོགས་པར་འདུག་པའོ། །གསལ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་ཏེ། ཐུབ་མཚན་ཡུལ་ན་གནས་པ་དང༌། །གསལ་བ་རྫོགས་པ་འཕགས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་དང་ལྡན་པས་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའོ། །གསལ་བ་ལ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང༌། །ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་སྤངས་ཤིང་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཚུལ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་ལྷ་དང་མིའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ནི་བག་མེད་པ་སྟེ། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་སྤྱོད་པའོ། །རྒྱས་དང་གཟེགས་ཅན་ཁྱུ་མཆོག་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པ་ནི་དུ་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་མ་འོངས་པ་ལུང་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དགོས་པ་ཡང་མུ་སྟེགས་ཀྱི་དྲང་སྲོང་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལམ་སྟོན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཡང་དག་པའི་ལམ་སྟོན་པ་དང་དེའི་ཆོས་བསྲུང་བའི་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ་འདི་ལྟར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པས། དེའི་དུས་སུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་བླང་བྱ་དང་དོར་བྱའི་བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། སྟོན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་དད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའོ། །སྐྱབས་འོག་ཏུ་ཞེས་པ་ནི་སྐྱབས་


DTG122_Page_0606
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྱུང་གི་དུས་ཀྱི་འོག་རོལ་ལམ། དེ་ཉིད་ཀྱི་དུས་ཀྱང་རུང་སྟེ་ཀླ་ཀློ་སྟག་གཟིག་གི་རྒྱལ་པོ་འབྱུང་བའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་མཚོན་གྱི་འཁྲུག་པ་སྟེ། ཁྱབ་འཇུག་དང་གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྡེ་རྣམས་ཕན་ཚུན་མཚོན་གྱིས་གཅོད་ཅིང་གསོད་པར་བྱེད་པའོ། །འདི་ཉིད་ཡུལ་འཁྲུག་པ་དང་ཁྲག་ཁྲུག་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལན་དུ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་འདས་པ་དག །འགྲོ་བ་འཁོར་ལོ་བཞིན་དུ་འཁོར། །ཞེས་པ་ནི། དེ་ནས་ཡར་སྐྱེ་མར་འགྲིབ་པའི། །བསྐལ་པ་གཞན་ནི་བཅོ་བརྒྱད་འབྱུང༌། །ཞེས་པ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མེ་དང་ཉི་མར་ཕྲད་པ་ཞེས་པ་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུ་འདས་པའི་འོག་རོལ་དུ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འདི་ཉིད་ལ་མེའི་ཁམས་ཡོད་པ་དང༌། ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་བདུན་ཤར་བ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོའི་བར་དུ་སྲེག་པ་སྟེ། འཇིག་པ་དང་པོ་དམྱལ་བའོ། །སྲིད་པ་མེད་ནས་སྣོད་ཟད་པ། །ཞེས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །གང་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆགས་པ་དང་པོ་རླུང་ནས་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ལྷ་རྫས་ཀྱི་གནས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྣང་བ་སྟེ། འབྱོར་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །རིགས་བཞིའི་མི་མགོན་དབང་པོ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་མར་འགྲིབ་པའི་དུས་སུ་མང་པོས་བཀུར་བའི་རྒྱལ་པོ་བྱུང་བ་སྟེ། འཛིན་བཅས་རྣམས་ཀྱིས་ཞིང་དཔོན་བསྟབས། །ཞེས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །དྲང་སྲོང་རྣམས་དང་ཆོས་ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའི་སྔོན་རོལ་དུ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་དང༌། དེ་ལས་གཞན་རིག་བྱེད་རྟག་པ་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པར་འདོད་པ་དང༌། སྲོག་གི་མཆོད་སྦྱིན་དང་སྦྱིན་སྲེག་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའོ། །གཏམ་ནི་སྔོན་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་དོ། །རྐྱང་པ་རྟོགས་བྱེད་འབྲེལ་པ་ནི་སྒྲའི་མདོ་དང་དེ་འཆད་པའི་འགྲེལ་པའོ། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་སོགས་པས། །ཞེས་པ་ནི་གླེང་གཞི་དང་བཅས་པའི་ཆོས་མི་མཐུན་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་པས་འཇིག་རྟེན་རྨོངས་པར་འགྱུར་བའོ། །ཤིན་ཏུ་བཙོས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པའི་རྟགས་སྤངས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྒྱལ་མཚན་སྟོན་ཏེ། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡིས་བསྟན་པའོ། །སྟེང་ནས་ཞེས་པ་ནི་ཁ་དོག་བསྒྱུར་བའི་གོས་


DTG122_Page_0607
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟེང་ནས་བགོ་བའོ། །འདམ་སོགས་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་རྩི་སྟེ་སྔར་བསྟན་པ་དང་སྦྱར་རོ། །བྲི་བ་དང་བཀྲ་བ་ནི་ཁ་དོག་གསལ་བར་བྱས་པའོ། །རྐེད་པའི་སྲད་བུ་ནི་རྐེད་འཆིང་གནོན་པར་བྱེད་པའི་སྲད་བུའོ། །མཐོ་རིས་ནས་ནི་ལྷ་རྫས་འབྱུང༌། །ཞེས་པ་ནི་ལྷའི་བདུད་རྩི་སྟེ། ཚོགས་རྫོགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་འབུལ་བར་སྣང་བའོ། །གཉིས་པོ་ནི་དམན་པའི་ཟས་དང་སློང་མོའོ། །རིན་ཆེན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་མཐོ་རིས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་གླིང་བཞི་ལ་དབང་བྱས་ནས་མཐར་གྱིས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། སྲེད་པའི་དབང་གིས་ལྷའི་དབང་པོ་ལ་ངན་སེམས་བསྐྱེད་པས་སླར་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ཉིད་དུ་ལྷུང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་གྲགས་པ་མཐའ་ཡས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་བལྟ་བར་བྱའོ། །ལྷར་སྐྱེས་པའི་ཞེས་པ་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའམ། ཡང་ན་མིའི་རྒྱལ་པོ་ཉིད་ལ་མིང་གི་ལྷ་ཞེས་སྔར་བསྟན་ནོ། །བྱས་པའི་དུས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་རྣམས་འབྱུང་བའི་དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་བྱས་པའི་དུས་ནི་རིགས་བཞིའི་མི་རྣམས་ཀྱི་མགོན་པོ་མང་པོ་བཀུར་བས་ས་རྣམས་བགོ་བ་བྱས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་མ་ཉམས་པའི་བར་ཏེ། བསྐལ་པ་རྫོགས་ལྡན་གྱི་དུས་ཞེས་ཀྱང་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལས་བཤད་དོ། །དེ་ཡང་མི་རྣམས་ཀྱི་ལོ་གྲངས་ནི་ལྔ་སྟོང་དང་བཞི་བརྒྱའོ། །སྐྱབས་འབྱུང་གི་དུས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྡེ་ཚན་དུ་བྱས་པ་ལས། རྐང་པ་གཅིག་ཉམས་ནས་གསུམ་ལུས་པ་སྟེ། གསུམ་ལྡན་གྱི་དུས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། དེའི་དུས་སུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཅུང་ཟད་འཇིགས་པ་འབྱུང་བས་སྐྱབས་འཚོལ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སྐྱབས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་ལོ་གྲངས་ཀྱང་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་གཞན་གྱི་དུས་ནི་རྐང་པ་གཉིས་ལུས་ནས་གཉིས་ཉམས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། གཉིས་ལྡན་གྱི་དུས་ཞེས་བྱ་ལ་ལོ་གྲངས་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །རྩོད་པའི་དུས་ནི་ལོ་གྲངས་སྔ་མ་དང་འདྲ་བ་ལས་བསྟན་པའི་ཆོས་རྐང་བ་


DTG122_Page_0608
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཅིག་ཙམ་ལུས་པ་སྟེ། དེའི་དུས་ན་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་མང་པས་རྩོད་པ་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་རྩོད་པའི་དུས་ཞེས་བྱའོ། །ང་དང་གཞན་ནི་བྱས་དུས་ལ། །ཤཱཀྱ་སེང་གེ་རྩོད་པའི་དུས། །ཞེས་པ་ནི་དུས་དེ་དག་ཏུ་དེ་རྣམས་སུ་སངས་རྒྱས་པའོ། །གལ་ཏེ་འདིར་ང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་གསུངས་པའི་ཤཱཀྱ་སེང་གེ་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལས་ཐ་དད་པ་སྔར་ཉིད་དུ་སངས་རྒྱས་པ་དང༌། དེ་ཡིས་ཤཱཀྱ་སེང་གེ་ལུང་སྟོན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཤཱཀྱ་སེང་གེ་དང་དྲི་མེད་རྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཆོག་གི་སྤྲུལ་པ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྣང་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་རྒྱུད་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པས་ང་ཞེས་པའི་ཚིག་སྨོས་པ་ཡིན་ལ། ཡང་དུས་དང་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འདྲ་བས་ཐ་དད་པ་ལུང་སྟོན་པ་ལྟ་བུར་གསུངས་པའོ། །དེ་ཡང༌། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་གཅིག་ཉིད་ཀྱིས། །གོས་དང་རྒྱན་གྱི་རྣམ་པ་གང༌། །སྔ་ལས་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བྱས་ཏེ། །བརྗོད་པའི་རྣམ་པ་མཐུན་པའམ། །ཅུང་ཟད་གཞན་དུ་བསྟན་ཀྱང་རུང༌། །འགའ་ཞིག་གིས་ནི་གཟུང་བྱ་སྟེ། །ཡི་གེར་བཀོད་པ་ཇི་བཞིན་དུ། །ཚུལ་འདིར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ། །ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ལུང་བསྟན་པའི་དགོས་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་དེ་དག་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་འབའ་ཞིག་ནི་མ་ཡིན་གྱི་སྔ་མ་ལྟར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུར་ཡང་འགྱུར་ལ། དེ་ཡང་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་གཅིག་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཤཱཀྱ་སེང་གེ་ལས་གཞན་དག་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་པ་མ་ཡིན་གྱི། གཡོ་དང་སྒྱུ་ཡིས་འཇིག་རྟེན་འདྲིད་པར་བྱེད་པའོ། །ཞེས་ཟེར་བའི་དོགས་པ་སེལ་བའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་འདི་དག་གི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར། ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་སྡེ་ནི་སངས་རྒྱས་སྔ་མས་གསུངས་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བས་རྒྱུད་ཐ་དད་པའི་སངས་རྒྱས་སྔ་མ་གཅིག་གིས་ཀྱང་ཚུལ་འདི་ཉིད་ཀྱི་མདོ་སྡེ་འདི་གསུངས་ཤིང་ཁྱད་པར་དུ་མ་འོངས་པ་ལུང་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་སྔ་ཕྱིར་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྡུད་པ་པོས་ཐོས་ཤིང་དེ་བཞིན་དུ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པས་འགལ་བ་མེད་ཅེས་བྱའོ། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་པ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་མ་


DTG122_Page_0609
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྟན་པ་ནི་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྩོགས་པའི་ཚིག་གིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ནི་ཕྱི་རོལ་ལ་སོགས་པས་མ་བསྟན་པའོ། །སྔོན་ཆད་བྱུང་བ་ནི་སྔོན་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་དོ། །འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་རིག་བྱེད་དེ། ཡི་གེར་མ་བྲིས་པར་ཁ་ནས་འདོན་པ་བྱེད་པའོ། །ངའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཐ་མལ་པ་ལ་སྣང་བ་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་རིགས་དང་གནས་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པའོ། །ཟླ་བ་སྐྱབས་ཞེས་པ་ནི་རབ་ཏུ་མ་བྱུང་བའི་མཚན་ནོ། །ཟླ་བའི་རིགས་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཐ་མལ་བའི་སྣང་ངོ༌། །ན་ཐིག་ལེ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ངེས་པའི་དོན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །ཐར་པར་ཞུགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་ཅིང་འཚང་རྒྱ་བའི་ཚུལ་བསྟན་ནས། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་བཤད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ལ་འོད་ཟེར་ལ་སོགས་པས་དབང་བསྐུར་ཏེ། མ་འོངས་པ་ན་མདོ་སྡེ་འདིའི་དོན་ཟབ་མོ་ཞུ་བ་ཉིད་དུ་ལུང་བསྟན་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །གཞན་ཡང་མཐོ་རིས་དང་ཐར་པ་ཐོབ་པའི་ཆོས་ལ་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཀྱི་བློ་གཏོང་པར་བྱེད་ཅིང༌། ཆོས་ཀྱི་མེ་སྒྲོན་གྱིས་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་སྣང་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ནས་རིམ་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་སློབ་བ་གཞན་པར་གྱུར་ཅིང་སྣང་བ་ནུབ་པ་ན། བསྐལ་པའི་མཐའ་སྔར་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇིག་པར་འགྱུར་བའོ། །འོད་སྲུངས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི། ང་དང་གཞན་ནི་བྱས་དུས་ལ། །ཞེས་པའི་དོན་འཆད་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བྱས་དུས་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཞན་དག་དང་ཞེས་པའི་དོན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །ཤེས་བྱ་ལྔ་ནི་དུས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་འདུས་བྱས་དང༌། ནམ་མཁའ་དང་འགོག་ཕ་ལ་སོགས་པ་འདུས་མ་བྱས་དང༌། དེ་དག་གི་ཆོས་ཉིད་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་གསུམ་དུ་ཡང་འདུས་མོད་ཀྱི་དུས་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བས་ལྔར་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཆོས་མ་ཉམས་པར་སངས་རྒྱས་གཞན་འབྱུང་བ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ཚིག་མ་ཉམས་ཀྱང་སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཉམས་པས་དེ་དག་གི་དོན་དུ་གཞན་འབྱུང་བའོ། །གཉིས་གཞན་ལ་མིན་སྐྱོབ་


DTG122_Page_0610
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྱུང་མེད། །ཅེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དེ་རྣམས་དེ་དག་གི་དུས་སུ་མ་འབྱུང་བའོ། །རྩོད་པའི་དུས་ཀྱི་ཐ་མ་ལ་ཡང་དུལ་བྱ་མེད་པས་མི་འབྱུང་བའོ། །མི་འཕྲོགས་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉེ་བར་གདམས་པ་སྟོན་ཏེ། འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་དུ་བྱ་ཞིང་དེའི་དོན་དུ་ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལམ་བྲིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྐུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་ལ་རྡུལ་གྱིས་མ་གོས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྟེང་དུ་ཡིད་དུ་འོང་བའི་བླ་རེ་བྲེ་བའོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་བྲིས་པ་ནི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་བྲིས་པའོ། །དུས་མཚམས་གསུམ་ནི་བརྒྱད་དང་བཅུ་བཞི་དང་བཅོ་ལྔ་ལ་ལྷའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་འདུ་བས་སྨྱུང་བར་གནས་པ་འམ་མཆོད་པར་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མར་ངོའི་བརྒྱད་དང་བཅུ་བཞི་དང་བཅོ་ལྔ་ལ་ཡང་མཁའ་འགྲོའི་ཚོགས་འདུ་བས་མཆོད་པ་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་གཞན་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུའོ། །སྡོམ་པ་གསུམ་ནི་སོ་སོར་ཐར་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་མོ། །ཡང་ན་སྡོམ་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་བསྟན་པ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་ཉེས་པ་སྡོམ་པའོ། །མདའ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འདུ་བྱེད་སྐད་ཅིག་མར་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་དགེ་དང་མི་དགེ་དེ་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་དེ་དག་གི་སྐད་ཅིག་ཕྱི་མ་སྐྱེས་པ་ནི་སྔ་མ་རྣམས་ལྡོག་པར་འགྱུར་བའོ། །གཅིག་པུ་མང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་རྟེན་འབྲེལ་དོན་དམ་པ་འགོག་པའོ། །དེ་ཡང་རྟོག་གེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་གཅིག་ལས་འབྲས་བུ་མང་པོ་འབྱུང་བར་ཁས་ལན་པ་མི་འཐད་དེ་དེ་ལྟ་ན་རྒྱུ་འབྲས་མི་འདྲ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་མཐའ་དག་གིས་སྣ་ཚོགས་མ་བྱས་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་སྔར་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐ་དད་དང་ཐ་དད་མ་ཡིན་པ་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་ཐ་དད་དང་ཐ་མི་དད་ཀྱིས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །ལེན་པ་ཀུན་ནི་རླུང་དང་འདྲ། །སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ཞིང་བཞིན་ནོ། །ཞེས་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆ་དང་ས་བོན་གྱི་ཆ་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལེན་པ་ནི་མྱུར་


DTG122_Page_0611
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་འཕོ་བས་རླུང་དང་འདྲ་བའོ། །ཡང་ས་བོན་ཆུད་མ་ཟོས་པར་བྱེད་པས་ཞིང་དང་འདྲ་བའོ། །འདི་ནི་རྟོག་གེ་ཅན་གྱི་ཚུལ། །ཞེས་པ་ནི་གཅིག་ལས་མང་པོ་སྐྱེ་བ་དང༌། སྐྱེས་ནས་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པ་རྟོག་གེ་པས་བརྟགས་པའོ། །དེ་ནི་མེ་མར་ས་བོན་འདྲ། །ཞེས་པ་ནི། དེ་ལྟ་བུར་ན་མང་དུ་འགྱུར། །དེ་ནི་རྟོག་གེའི་ཚུལ་ཞེས་པས་སྟོན་ཏེ། མར་མེ་གཅིག་ལས་སྟོང་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། ས་བོན་གཅིག་ལས་འབྲས་བུ་མང་པོ་འབྱུང༌། །ཞེས་པ་ནི་རྟོག་གེས་བརྟགས་པའོ། །འདྲ་ཕྱིར་མང་དུ་ག་ལ་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི་ཏིལ་ལས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྒྱས་པར་འཆད་དེ། དེའི་དོན་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་རིགས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་གཅིག་ལས་འབྲས་བུ་མང་པོར་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། ཏིལ་དང་བལ་སྲན་མི་འདྲ་བས་རྒྱུ་འབྲས་བུ་མི་འཐད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་སོ། །གྲོ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དོན་དེ་ཉིད་བསྡུས་ཏེ་སྟོན་པའོ། །སྒྲ་བྱེད་པ་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་མ་འོངས་པས་ཁྱད་པར་གཞན་ལུང་བསྟན་པའོ། །ཚེ་དབང་ནི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའོ། །འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་བྱེད་པ་ནི་རང་གི་ཚུལ་འདོར་བ་སྟེ། སྔར་ཞིབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་བྱེད་པ་ནི་སྒྲའི་རྩ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པའོ། །སྐར་མཁན་ནི་གཟའ་དང་སྐར་མ་ལ་སོགས་པའི་རྩིས་བྱེད་པའོ། །གཞན་ཡང་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་དབང་གིས་ཆོས་སྲུང་པར་བྱེད་པའི་རྒྱལ་པོ་སྟོབས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་སྟེ། རང་གི་མངའ་རིས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་གཏོང་བའོ། །ཚིག་སྟོབས་ཅན་ནི་ལྷའི་དྲང་སྲོང་དམོད་པ་འདོར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ནགས་ཀྱི་གནས་ན་འདུག་པའི་ཚེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྔར་དང་ཕྱི་མའི་དུས་སུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་དུ་ལུང་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ང་ཉིད་ནགས་ཀྱི་ནང་ན་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། དབྱུ་གུའི་ཤིང་ཞེས་པ་གཡས་དང་གཡོན་དང་རྒྱབ་ནས་རྟེན་པར་བྱེད་པའི་དབྱུག་པ་གསུམ་མོ། །པགས་པ་ནི་ཀྲིཥྞ་ས་ལེའི་པགས་པ་སྟེ་དཀའ་ཐུབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་བའོ། །ཚངས་བ་བརྒྱ་རྣམས་ཞེས་པ་ནི་དེའི་འཁོར་རོ། །དབང་པོ་ལྷ་དང་བཅས་ཞེས་པ་ཡང་ལྷའི་འཁོར་དང་བཅས་པ་སྟེ། ཀ་ཤི་ཀ་ལ་


DTG122_Page_0612
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གོས་རྣམས་ང་ལ་འབུལ་བའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་ནི་སློང་བའི་སྣོད་ལྷུང་བཟེད་འབུལ་བའོ། །མི་སྐྱེར་སྨྲ་བའི་རྒྱུར་འདོད་པ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་ཤིང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྟེན་འབྲེལ་ཁས་ལེན་པ་རྣམས་འགའ་ཞིག་སྐྱེས་པའམ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཡང་རུང་སྟེ། དོན་དམ་པར་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པར་གྲུབ་ལ། དེས་ན་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཚིག་ཙམ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པའོ། །སེམས་དེ་འབྱུང་བར་བྱེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་ཉིད་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། ཚིག་གི་དོན་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གྲངས་ཅན་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་གཉིས། །ཞེས་པ་ནི་དབང་ཕྱུག་ཁས་ལེན་པ་དང༌། མི་ལེན་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཀྱང་སྔར་བསྟན་ཏོ། །འབྲས་བུ་བདག་ཉིད་རབ་ཏུ་སྒྲུབ། །ཅེས་པ་ནི་གཙོ་བོའི་བདག་ཉིད་དམ་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བ་ལ་ནི་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་རྣམས་འགའ་ཞིག་གི་ནི་རྒྱུ་ལ་འགའ་ཞིག་གི་ནི་འབྲས་བུའོ་ཞེས་སྣ་ཚོགས་སུ་རྟོག་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་སྣ་ཚོགས་སུ་བརྟགས་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ནི་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་ཞིང་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དངུལ་ཆུ་དག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །ཤིང་ཀུན་དྲི་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་དག་ལ་དྲི་ཡོད་ཀྱང་མཉེ་བ་དང་བརྡུང་བ་ལ་སོགས་པ་མ་བྱས་པར་མི་ཚོར་བ་དང༌། ས་བོན་ལ་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་ཀྱང་རྟོག་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་མཚུངས་ཞེས་པ་སྟེ་རྒྱས་པར་སྔར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་དང་ནི་ཐ་དད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་དེ་ཉིད་ཕུང་པོ་འདུས་བྱས་དང་གཅིག་པ་ཐ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་མཐའ་བཞི་ལས་གྲོལ་བར་སྟོན་པའོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཡོད་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྙིང་པོ་དེ་ནི་རྟ་དང་འདྲ་བར་ཡོད་བ་སྟེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་ཤིང་དེ་ལ་བརྟེན་ན་མྱུར་དུ་ཐར་པའི་གནས་སུ་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བླུན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་


DTG122_Page_0613
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕུང་པོ་བ་ལང་གི་ངོ་བོ་སྤངས་པའོ། །ལུང་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལུང་དང་རིགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་མཐོང་བ་རྟོག་གེའི་ལྟ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་དེ་ཉིད་བསྒྲིབས་པའོ། །ཕྱེ་བ་མེད་པར་བདག་ཏུ་སྨྲ། །ཞེས་བ་ནི་གང་ཟག་དང་ཕུང་པོ་གཉིས་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པས་གཅིག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ལ། དེ་ལྟར་མ་ཕྱེད་པས་ཕུང་པོ་ཉིད་བདག་ཏུ་སྨྲ་བའོ། །རྒྱུ་མེད་མ་ཡིན་གཞན་ན་མེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕུང་པོ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ལས་གཞན་དོན་དམ་པའི་རྒྱུ་ཡང་མེད་པ་སྟེ་དེ་དག་གི་ཉེས་པ་བསལ་ནས་ཕུང་པོ་བདག་ཏུ་མི་བསྒོམ་ཞེས་པ་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ཏེ། དེ་དག་བདག་གི་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པར་མི་བསྒོམ་པའོ། །མེ་ལོང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་རྣམས་དང་དེ་རྣམས་ལ་སྣང་བའི་གཟུགས་བརྙན་གཅིག་དང་ཐ་དད་ལ་གྲོལ་བ་བཞིན་དུ་གང་ཟག་དང་ཕུང་པོ་ཡང་བལྟ་བར་བྱ་ཞེས་པའོ། །བསྒོམ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གསུམ་ནི་ལམ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་དང་སྦྱར་ཏེ། སྤྱིར་ལམ་བསྒོམ་པ་དང་ཁྱད་པར་དུ་བདེན་པ་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྣམ་པར་བསྒོམ་པས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའི་བསམ་གཏན་བ་སྟེ། གང་ཟག་གི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་གསུམ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྒོམ་ན་ལྟ་བ་དན་པ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་བའོ། །ཇི་ལྟར་མཐོང་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས། ཁྱིམ་མིག་གི་བུ་ག་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་པར་གློག་གི་འོད་བྱུང་ནས་འཇིག་བ་དང་འདྲ་བར་འདུ་བྱེད་སྐད་ཅིག་མར་གནས་པ་ལ་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་མི་རྟག་ཅེས་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་འཇུག་པ་རྒྱུན་ཆད་པ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཁས་ལེན་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར། བྱིས་པ་རྨོངས་པར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་འདུག་བཞིན་མཐོང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྟེན་འབྲེལ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་གདམས་པའོ། །མི་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྒོམ་ཞེས་པའོ། །རེག་པ་དང་ནི་


DTG122_Page_0614
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བདེ་སྡུག་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ལུས་སྣང་བ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་གྱི་བེམས་པོའི་ལུས་མེད་པར་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་རེག་པ་ནི་བདེ་བའི་ཚོར་བས་རེག་པ་སྟེ་ལྷའི་ལུས་སོ། །གཟིར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཟིར་བ་སྟེ་དམྱལ་བ་པའིའོ། །མངལ་སྒོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གནས་འཕོས་ནས་སྐྱེ་གནས་བཞིར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་བར་མ་དོའི་སེམས་ཅན་མང་པོའི་ལུས་སུ་སྣང་བ་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་པ་བཞིན་དུ། འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བའོ། །ཉོན་མོངས་ཕྱོགས་དང་ཟད་ཐོབ་བྱེད། །ཅེས་བ་ནི་སྔར་ཉོན་མོངས་པ་དངོས་པོའི་ངོ་བོར་བས་བླངས་ནས་ཕྱིས་གཉེན་པོ་སྐྱེས་པའི་དུས་སུ་མེད་པར་རྟོག་པའོ། །ཐོག་མར་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལས། །བདག་ནི་ཕྱེ་བས་བྱེ་བྲག་དབྱེ། །ཞེས་པ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་བདག་དང་ཕུང་པོ་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པས་གཅིག་ཉིད་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའོ། །མ་ཕྱེ་བྱེ་བྲག་འབྱེད་པ་ནི། །ཞེས་པ་ནི་དེ་དག་ཐ་དད་ཀྱི་དངོས་པོར་ཡང་དབྱེར་མེད་པ་སྟེ། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་བྱེ་བྲག་དབྱེར་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །འཕྲུལ་གྱིས་མཐོང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཟིགས་པ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཤའི་མིག་དང༌། ལོག་པའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྤངས་པ་སྟེ། དེའི་ཡུལ་ཡང་ཁ་དོག་བཟང་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ལྷ་རྫས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ནི་ལྷའི་གནས་ན་ཡོད་བའི་འདུ་བྱད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཐ་མལ་པ་ལ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་རྣམས་སོ། །འགྲོ་བའི་མཚམས་སུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་བར་མ་དོའི་ཕུང་པོ་རྟོག་གེ་ཐ་མལ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་མིན་པ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཀྱང་དེ་དག་གི་ཡུལ་ལས་འདས་ཞེས་པའོ། །བདག་མེད་ཡིན་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཞན་དབང་འགོག་པ་མི་འཐད་པའོ། །དུས་གསུམ་དང་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཤེས་བྱ་ལྔའོ། །ཤེས་པ་འདུ་བྱེད་རྒྱུས་བྱུང་བ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྟེན་འབྲེལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པའོ། །རྐྱེན་རྣམས་ལ་ནི་རྒྱུ་མེད་ཅེས་པ་དོན་དམ་པར་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་གྲངས་ཅན་པའིའོ། །རླུང་གི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་


DTG122_Page_0615
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་ནི་འབྱུང་བ་ཕན་ཚུན་ཕན་འདོགས་པ་མི་འཐད་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་བ་ཡང་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །མེ་ནི་རླུང་ལ་བསྒྲུབ་པར་ཡང༌། །ཞེས་པ་ནི་མེས་རླུང་ལ་ཕན་མི་འདོགས་པའོ། །ཕན་ཚུན་སྟོབས་དང་མཐུ་ཡི་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ནི་སྐྱེས་བུའི་རྩོལ་བ་དང་གཙུབ་ཤིང་ལ་སོགས་པས་མི་རྣམས་ཀྱི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་མེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན། དེ་དང་འདྲ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་གང་གིས་འབྱུང་ཞེས་འདྲི་བའོ། །ཡིད་ལ་སོགས་པས་ནི་ཀུན་གཞི་ལ་སོགས་པའོ། །བདག་མེད་རྟག་ཏུ་འགྲོན་མང་བཞིན། །སེམས་དང་བཅས་ཏེ་རབ་ཏུ་འཇུག ། ཅེས་པ་ནི་བདག་མེད་ཀྱང་འགྲོན་པོ་རྒྱུ་བ་བཞིན་དུ་ཀུན་གཞི་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཡིད་དེ་ཉིད་འགྲོ་བའི་གནས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་འཇུག་པའོ། །དོན་དམ་པར་ནི་དེ་གཉིས་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འོད་གསལ་བའོ། །ཡིད་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ཡིས། །ཉོན་མོངས་མཁའ་བཞིན་ཐ་དད་མིན། །ཞེས་པ་ནི་ཡིད་ལ་སོགས་པ་གློ་བུར་བའི་ཉོན་མོངས་པས་ནི་བདག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཀུན་གཞི་དེ་ཉིད་ཉོན་མོངས་པས་འགྱུར་ལ་ཉེས་པ་དེ་དག་ཀུན་གཞི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་གཅིག་དང་ཐ་དད་པ་ལས་གྲོལ་བའོ། །གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་དེ་ནི་གླང་པོའི་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མ་ནི་བུ་རྣམས་སྐྱེད་ཅིང་རྟེན་པར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་སྙིང་པོ་ཀུན་གཞི་དེས་ཀྱང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སྐྱེད་ཅིང་རྟེན་པར་བྱེད་པའོ། །མེ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་སྦྱངས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེ་ཡིས་ལྟ་བའི་དྲི་མ་ལ་སོགས་སྦྱངས་ཤིང༌། མ་རིག་པའི་ཐིབས་པོ་རྣམ་པར་སྤངས་པའོ། །ཤེས་དང་ཤེས་བྱའི་བྱེ་བྲག་གིས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཀུན་གཞི་ནི་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཡིན་ལ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དེ་དག་ལ་དམིགས་པའོ་ཞེས་དེ་འདྲ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་དེ་གཉིས་ཐ་དད་མི་བརྟག་ཅིང༌། དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡིན་ལ། བློ་ངན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་ཏེ། བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ་ཐ་དད་དུ་སྨྲ་བའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཙན་དན་གྱི་རྔ་ནི་ཙན་དན་ལས་གཞན་དུ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཙན་དན་ལ་སོགས་པའི་དྲི་ཡང་དེ་དག་ལས་གཞན་དུ་རྟོག་པ་


DTG122_Page_0616
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་འདྲ་བར་ཀུན་གཞི་དང་ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡང་རྟོག་གེ་ངན་པས་ཐ་དད་དུ་རྟག་པའོ། །ལངས་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་སྔར་བཤད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་སྟོན་ཏེ། ལངས་ནས་མི་བཟའ་བ་དང༌། ཡང་ཡང་བླངས་ནས་མི་བཟའ་བ་དང༌། གཞན་ཡང་ལྷུང་བཟེད་ཀྱི་སྟེགས་དང་དེའི་ཁ་གབས་ཕྱིང་པ་བཅང་བའོ། །ཡང་ན་གོས་ལ་ཆགས་པ་སྤང་བའི་དོན་དུ་ཕྱིང་པ་པ་སྟེ་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཡང་གཡས་དང་གཡོན་དུ་ལྟ་ཞིང་ཟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་དག་པས་ཟས་ལ་སྤྱད་པར་བྱ་བའོ། །སུ་ཞིག་ཚུལ་འདི་རིགས་པས་དཔོག་བྱེད་པ། །ཞེས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་རྣམས་རིགས་པས་དཔོག་ཅིང་བདེན་པ་ཉིད་དུ་འཇོག་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསེར་བཞིན་བཤད་པར་བྱ། །ཅེས་པ་ནི་ལམ་དང་འབྲས་བུས་བསྡུས་པའི་ཆོས་རྣམས་གསེར་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་དག་ཅིང་མི་འགྱུར་བའོ། །བླུན་པོ་རྣམས་སྲིད་པའི་རྐྱེན་ཏེ་ནང་གེ་རྟེན་འབྲེལ་དང༌། མི་སྲིད་པའི་རྐྱེན་ཕྱིའི་རྟེན་འབྲེལ་དངོས་པོར་རྟོག་པ་ནི་ལྟ་བ་ངན་པའི་དྲ་བ་སྟེ་སྡུད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཀུན་གཞིའི་དྲི་མར་གྱུར་པའོ། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསེར་བཞིན་བཤད་ཅེས་པའི་དོན་སྟོན་ཏེ། འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སྦྱངས་པར་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་ཉིད་རྒྱས་པར་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དང༌། དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་ལམ་དང་སྦྱངས་པས་རྣམ་པར་དག་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། དེ་རྣམས་ལ་བརྩད་པ་སྤང་བ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏོ། །ཡི་གེ་སོ་སོ་དང་སྦྱར་བ་ནི་བསམས་པས་གོ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་ཐོབ་བྱའི་འབྲས་བུ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ནི་སྔར་ཀྱང་བྱས་མོད་ཀྱི། འདིར་རྒྱས་པར་སྟོན་པས་ཟློས་པའི་ཉེས་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་ནི་སྦྱངས་པས་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །མུ་


DTG122_Page_0617
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟེགས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྦྱངས་རྒྱུའི་དྲི་མའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏེ། རྒྱུའི་ཕྱོགས་ནི་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་རྒྱུར་རྟོག་བའོ། །རྐྱེན་གྱིས་ཞེས་པ་ནི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་དུ་རྟོག་པའོ། །གཞན་དག་ནི་དངོས་པོ་རྒྱུ་མེད་པར་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་གང་གི་དོན་དུ་འབད་པ་བྱེད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡིད་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་བས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་སུ་རྟོག་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིད་ལས་བྱུང༌། །ཞེས་པ་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་བྱས་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཐམས་ཅད་བག་ཆགས་རྒྱུ་ལས་བྱུང༌། །ཞེས་པ་ནི་ཀུན་གཞི་ལ་བག་ཆགས་བསྒོས་པའི་རྒྱུ་ལས་སོ། །དེ་འགའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པའི་རྐྱེན་གཞན་དག་ཡང་ཡོད་པས་རྐྱེན་བཞིན་དུ་ནི་འབྱུང་བའོ། །འབྲེལ་པས་སྤྲེལ་བ་ནི་དེ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲེལ་པའོ། །ཐོག་མ་མེད་ནས་ཉེས་པར་འབྲེལ། །ཞེས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རིགས་ལ་ཐོག་མ་མེད་པའོ། །མུ་སྟེགས་ལྟ་བ་བཟློག་པའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དབང་ཕྱུག་ལས་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཟློག་པའི་དོན་དུ། ཀུན་གཞི་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིས་འབྱུང་པར་བསྟན་ལ། དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་གཞི་ལ་དམིགས་ནས་འཇུག་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ལྟ་བ་ཤེས་པ་སྟེ་བལྟ་བྱའི་དངོས་པོ་དེ་དག་ལ་དམིགས་པས་འཁོར་བར་རྒྱུན་རིང་དུ་འཇུག་བའོ། །དངོས་པོ་རྨི་ལམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པར་གདམས་པའོ། །འཇུག་པའི་རྣམ་པས་དེ་བཞིན་ཉིད། ཡང་དག་ཡེ་ཤེས་ཞེས་པ་ནི། བསྒོམས་པའི་དབང་གིས་ས་དང་ས་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པས། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །དེའི་གནས་སྒྱུ་མ་དཔའ་བར་འགྲོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པའི་གནས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་བ་ཡིན་པར་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་གནས་ཤིང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་


DTG122_Page_0618
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་ལས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་རྣམས་སོ། །གང་ཚེ་འགྲོ་བ་རྣམ་རྟོག་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣ་ཚོགས་བརྟགས་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སེམས་ལྡོག་པར་འགྱུར་བའོ། །ས་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ས་ལ་འཇུག་པའི་རིམ་པ་སྟེ་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །སྣ་ཚོགས་ནོར་བུ་བཞིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་གདུལ་བྱ་ཇི་ལྟར་མོས་པའི་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྟོན་པ་དང༌། གཟུགས་པ་རྙན་བཞིན་དུ་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་པ་དང༌། ཡོད་མེད་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །ས་བདུན་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་ས་བདུན་ཏེ། སྔར་བསྟན་ཏོ། །སོ་སོ་རང་ཆོས་མཐོང་བ་ནི་རང་གི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བའོ། །ཡང་དག་པའི་ས་ནི་དང་པོ་ཡན་ཆད་དོ། །ཕྱི་རོལ་མུ་སྟེགས་རྣམས་སྤངས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤངས་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་ལུགས་སྐལ་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་བཤད་པར་བྱ་བའོ། །ཤི་འཕོ་འཇིག་པ་སྤངས་པ་ནི་སྐྱེ་རྒ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བཞི་སྤངས་པའོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཤི་འཕོ་བ་སོགས་པ་སྤངས་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། རི་བོང་སྤུ་ཡི་ནོར་བུ་བཞིན། །ཞེས་པ་སྟེ། དེའི་སྤུ་ལས་བྱས་བའི་མགུལ་ཆིངས་ནི་རྫས་སྙི་བར་གྱུར་པ་ཡིན་པས་བཅིངས་པར་སྣང་ཡང་འཆིང་བའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་བ་ཡང་འཆིང་བའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་དེ། འགྲོལ་བར་འགྱུར་བས་དེ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཟབ་མོ་བཤད་པའོ། །གལ་ཏེ་ཟབ་མོ་ཚིག་གི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ཚིག་ལ་ཚིག་རྣམ་པ། །གལ་ཏེ་རིགས་ལ་རིགས་དེ་བཞིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཚིག་ཙམ་ཡིན་གྱི། དོན་གྲུབ་པ་མེད་པ་ལ་དེ་ཉིད་ཚིག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྟོན་པ་དང༌། གཞན་ཡང་དེ་འདྲ་བའི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་དུ་རིགས་ཤིང་གནས་པ་ལ། དེ་རྟོགས་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རིགས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ། སྤྱིའི་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་འཚོ་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་འཆད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དོན་རིགས་པ་ཉིད་འཇལ་བའི་རིགས་པ་


DTG122_Page_0619
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་ཡིན་ཏེ། དེས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པས་དེ་ལས་གཞན་དུམ་རྟོགས་ཤིག་ཅེས་པའོ། །དེས་ན་མིག་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་བརྟགས་པ་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཚུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གནས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །རྙོག་པའི་ཡིད་ནི་ཁྱད་པར་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཡིད་དེ། དེ་རྣམས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པའོ། །འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ཇི་སྙེད་པའི་བགྲེལ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་རྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་ལེའུ་ཐ་མའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།སོ་སོ་རང་རིག་མཚན་མེད་ཡེ་ཤེས་སྤྱོད་ཡུལ་མཁའ་ལྟར་རྣམ་དག་པ། །མཐའ་བཞི་ལས་ནི་རྣམ་གྲོལ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་གང༌། །གློ་བུར་རྟོག་པའི་དབའ་རླབས་དང་ནི་ཉོན་མོངས་ཐིབས་པོས་བསྒྲིབས་གྱུར་པ། །དེ་དག་སྤྱོད་བྱེད་ཤེས་རབ་མེད་དཔུང་ཐབས་ཀྱི་ཟེར་གྱིས་བརྒྱན་པ་དང༌། །བགྲོད་མེད་བགྲོད་བའི་ལམ་དང་མཐར་ཐུག་འབྲས་གནས་གང་ཟག་རྣམས། །བློ་ཞན་བརྩོན་པ་ཉམས་པས་དེང་སང་རྟོགས་པའི་མཐུ་མེད་ཀྱང༌། །འཕགས་པ་ཡེ་ཤེས་རྒྱུ་མཐུན་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར། །འབད་པས་ནོངས་པར་གྱུར་པ་སྐྱེ་བོ་མཁས་རྣམས་བཟོད་པར་མཛོད། །བསྣམས་ན་རབ་དཀུ་མྱངས་ན་ཞིམ་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོ། །འདི་དོན་མ་ལུས་རྟོགས་པའི་སྐྱེ་བོ་དེང་སང་འགའ་ཙམ་སྲིད། །ཕྲག་དོག་ལྟ་བའི་ཉེས་སྤངས་བསྟན་བཅོས་རོ་ལ་མྱངས་གྱུར་ན། །ཟག་མེད་ཡེ་ཤེས་བདུད་རྩི་རོ་ཡིས་ཚིམ་ཞིང་རྒྱས་པར་འགྱུར། །དམ་ཆོས་བདུད་རྩིའི་ཆུ་རྒྱུན་ལོངས་སྤྱོད་བསྟན་ལྡན་པར། །སྐྱེས་བུར་སྙན་པ་རབ་གྲགས་བསོད་ནམས་མཐའ་ཅན་གྱིས། །སྙིང་པོའི་དོན་ལ་གཞོལ་བའི་རྣལ་འབྱོར་ཐུན་མཚམས་སུ། །ཐ་མལ་རྣམ་རྟོག་བཟློག་ཕྱིར་བཟང་རྟོག་ཕྲེང་བ་བཀོད། །དེ་ལ་དེ་སེམས་སྔོན་སོང་ཞིང༌། །དེས་ཟིན་སྦྱོར་བའི་འབད་པ་དང༌། །དེ་རྗེས་དགའ་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱིས། །ཀུན་གྱིས་དེ་ཉིད་དོན་རྟོགས་ཤོག །འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོའི་འགྲེལ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱའི་མཁན་པོ་ཛྙཱ་ན་བཛྲས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།


no previousའཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོའི་འགྲེལ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ། no next