དངོས་བརྒྱད་དོན་བདུན་ཅུ་བཤད་པ།
གཉིས་པ་འཆད་བྱེད་ཀྱི་རྐང་གྲངས་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། མཁྱེན་པ་གསུམ་ཡང་ཡོད་དེ། ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་དང་། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་ཤེས་པའི་ལམ་ཤེས་ཉིད་དང་། དེ་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དེ་གཞི་ཤེས་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཉམས་ལེན་སྦྱོར་བ་བཞི་ཡོད་དེ། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པ་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། རྩེ་མོར་ཕྱིན་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། མཐར་གྱིས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྦྱོར་བ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་གི་སྐུ་ཡོད་དེ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་དེ་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་ན་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལུས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གསུམ། མཁྱེན་གསུམ་གྱི་ལུས་རྒྱས་པར་
བཤད་པ། སྦྱོར་བཞིའི་ལུས་རྒྱས་པར་བཤད་པ། ཆོས་སྐུའི་ལུས་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ལུས་རྒྱས་པར་བཤད་པ། ལམ་ཤེས་ཀྱི་ལུས་རྒྱས་པར་བཤད་པ། གཞི་ཤེས་ཀྱི་ལུས་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་ངོས་གཟུང་བ། བསྟན་བཤད་སྦྱར་བའོ། །དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། རྣམ་མཁྱེན་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་དེ་ལ་བཅུ་ཡོད་དེ། བསམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། དམ་བཅའི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་གདམས་ངག་དང་། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་པ་བཞི་དང་། ཐེག་ཆེན་སྒྲུབ་པ་ཡི་ནི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་རིགས་དང་། ཐེག་ཆེན་སྒྲུབ་པའི་དམིགས་པ་དག་དང་། ཐེག་ཆེན་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང་ནི་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་དང་། འཇུག་པར་བྱ་བའི་སྒྲུབ་པ་དང་། ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་དང་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་བཅས་པའི་སྒྲུབ་པ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཆོས་བཅུ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཅན། རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཐུབ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མངོན་རྟོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་དང་། བསྟན་བཤད་སྦྱར་བའོ། །དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ལམ་ཤེས་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་བཅུ་གཅིག་ཡོད་དེ། སངས་རྒྱས་རང་འོད་ཀྱིས་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་ལྷའི་འོད་མོག་མོག་པོར་བྱེད་པས་ང་རྒྱལ་སེལ་བ་ལ་སོགས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། སློབ་མ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་པའི་ལམ་ཤེས་དང་། བསེ་རུ་རང་རྒྱལ་གྱི་ལམ་ཤེས་པའི་ལམ་ཤེས་གང་དང་། ཚེ་འདི་དང་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་ཅན་གྱི་ཐེག་
ཆེན་མཐོང་བའི་ལམ་དང་། སྒོམ་ལམ་གྱི་བྱེད་པ་དང་ནི། མོས་པ་སྒོམ་ལམ་དང་། བསྟོད་པ་དང་བཀུར་བ་དང་བསྔགས་པ་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་མོས་པ་སྒོམ་ལམ་གྱི་བྱེད་པ་དང་། རང་བཞན་གྱི་དགེ་རྩ་རྫོགས་བྱང་དུ་བསྔོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བླ་ན་མེད་པའི་སྒོམ་ལམ་དང་དེ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བླ་ན་མེད་པའི་སྒོམ་ལམ་དག་དང་། རྟོགས་པ་མཐར་ཐུག་གི་ལག་རྗེས་འཇོག་བྱེད་སྒྲུབ་པ་སྒོམ་ལམ་དང་། སྤངས་པ་མཐར་ཐུག་གི་ལག་རྗེས་འཇོག་བྱེད་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒོམ་པའི་ལམ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། གཞན་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་ཉིད་ནི་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་ཡོད་དེ། མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་འདྲ་བར་མདོར་བསྟན་རྒྱས་བཤད་དུ་སྦྱར་ནས་བཤད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལ་གཉིས། མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་དང་། བསྟན་བཤད་སྦྱར་བའོ། །དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། གཞི་ཤེས་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་དེ་ལ་དགུ་ཡོད་དེ། ཤེས་པས་སྲིད་མཐའ་ལ་མི་གནས་པའི་ལམ་ཤེས་དང་། སྙིང་རྗེས་ཞི་མཐའ་ལ་མི་གནས་པའི་ལམ་ཤེས་དང་། ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་སྟེ། འབྲས་ཡུམ་ལ་རིང་བའི་གཞི་ཤེས། ཐབས་ཀྱི་རིང་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ་འབྲས་ཡུམ་ལ་ཉེ་བའི་གཞི་ཤེས། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཞི་ཤེས། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཞི་ཤེས་དག་དང་གཞི་ཤེས་སྦྱོར་བ་དང་། གཞི་ཤེས་སྦྱོར་བ་དེའི་མཉམ་ཉིད་དེ་འཛིན་སྟངས་དང་། ཐེག་ཆེན་གྱི་འདའ་བྱའི་མཐོང་བའི་ལམ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཉན་ཐོས་འཕགས་པ་དང་། ལ་སོགས་པ་རང་རྒྱལ་
འཕགས་པའི་མཐོང་ལམ་དེ་འདྲ་བ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་མཚོན་བྱེད་ཡོད་དེ། ཆོས་དགུ་པོ་དེས་ཀུན་ཤེས་ཏེ་གཞི་ཤེས་ཉིད་དུ་མཚོན་ནས་བསྟན་བཤད་དུ་སྦྱར་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བའི་ལུས་རྒྱས་པར་བཤད་པ། རྩེ་མོའི་སྦྱོར་བའི་ལུས་རྒྱས་པར་བཤད་པ། མཐར་གྱིས་སྦྱོར་བའི་ལུས་རྒྱས་པར་བཤད་པ། སྐད་ཅིག་སྦྱོར་བའི་ལུས་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། སྔར་ལྟར་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་དེ་ལ་བཅུ་གཅིག་ཡོད་དེ། སྦྱོར་བའི་རྣམ་པ་དང་། སྦྱོར་བར་བཅས་རྣམས་དང་ཞེས་པས་སྦྱོར་བ་སྒོམ་པ་དང་དགེ་རྩའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་དང་། སྦྱོར་བའི་ཡོན་ཏན་དང་། སྦྱོར་བའི་སྐྱོན་དང་ནི། ལམ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་བཅས་པ་དང་། ཐར་པ་ཆ་མཐུན་དང་། ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དང་། སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་གྱི་ཚོགས་ཏེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དང་། ཆོས་སྐུའི་ལག་རྗེས་འཇོག་བྱེད་སྲིད་དང་ཞི་བ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དང་། ལོངས་སྐུའི་ལག་རྗེས་འཇོག་བྱེད་ཞིང་དག་པ་བླ་ན་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། སྤྲུལ་སྐུའི་ལག་རྗེས་འཇོག་བྱེད་ཐབས་མཁས་སྦྱོར་བ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཞེས་པས་བཤད་དོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། རྩེ་སྦྱོར་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་དེ་ལ་བརྒྱད་དུ་ཡོད་དེ། རྩེ་སྦྱོར་ཐོབ་པ་དེའི་རྟགས་བཅུ་གཉིས་པོ་གང་རུང་ཐོབ་པའི་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དང་པོ་དང་། སྟོང་གསུམ་གྱི་འགྲོ་བ་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་མཆོད་པ་བས་ལྷག་པ་ལ་སོགས་པས་བསོད་ནམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཅུ་དྲུག་ཚང་བའི་གཉིས་པ་དང་། མཁྱེན་
པ་གསུམ་རྗེས་མཐུན་པ་རྫོགས་པའི་ཤེས་རབ་དང་། གཞན་དོན་ལ་མི་ཕྱེད་པས་བརྟན་པ་ཐོབ་པའི་གསུམ་པ་དང་། མཐོང་ལམ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་སྨིན་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཐའ་ཡས་པ་ལ་སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་ཐོབ་པའི་ངེས་ཆ་བཞི་པ་དང་། མཐོང་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་བ་དང་། སྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་དང་། དེ་སོ་སོ་ལ་མཐོང་སྒོམ་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་སྤང་བྱ་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིའི་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཞི་དང་། བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྩེ་སྦྱོར་དང་། བསལ་བྱ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། རྩེ་མོའི་མངོན་རྟོགས་ཞེས་པས་བཤད་དོ། །གསུམ་པ་ལ་བསྟན་བཤད་སྦྱར་བ་དང་། མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་ངོས་གཟུང་བ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ནི་མཐར་གྱིས་པ་ཞེས་པས་བཤད། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། མཐར་གྱིས་སྦྱོར་བ་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་དེ་ལ་བཅུ་གསུམ་ཡོད་དེ། རྣམ་གསུམ་རྣམ་བཅུ་སྟེ། ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གི་མཐར་གྱིས་སྦྱོར་བ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མཐར་གྱིས་སྦྱོར་བ། ལྷ། གཏོང་བ། ཚུལ་ཁྲིམས་གསུམ་རྗེས་དྲན་གྱི་མཐར་གྱིས་སྦྱོར་བ། དངོས་མེད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་གྱིས་སྦྱོར་བ་གཅིག་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། བཞི་པ་ལ། སྔ་མ་ལྟར་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ་བོ་ཞེས་པས་བཤད། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སྐད་ཅིག་སྦྱོར་བ་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་དེ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ། ལྡོག་མཚམས་མི་འདྲ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བ། རྣམ་པར་
སྨིན་པ་མ་ཡིན་པའི་དེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་དེ། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་དེ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལ། གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཆོས་སྐུ་མཚོན་བྱེད་ཆོས་བཞི་ཡོད་དེ། དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་དབྱིངས་སུ་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་། ངེས་པ་ལྔས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་དང་བཅས་པ 
་དང་། དེ་བཞིན་དུ། དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པའི་གཟུགས་སྐུ་མཐར་ཐུག་པ་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཆོས་སྐུ་ཞེས་པ་སློབ་དཔོན་གྱི་བསྟན་བཤད་སྦྱོར་བའི་ཚིག་ཏུ་ཡང་མཛད་ལ། གཞན་དུ་ན་འདིར་སྐུ་བཞི་བསྟན་པར་བྱས་ན་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ཚིག་དོན་ལ་མ་ཞུགས་པའི་སྐྱོན་མེད་དེ། ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་ལ་ལྟོས་ནས་གཟིགས་པ་མཐར་ཐུག་པའི་ཆོས་སྐུའི་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་ནི་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་བསྡུས་ཏེ་བཤད་པ་ནི། ཚིགས་བཅད་བཅོ་ལྔ་པོ་དེ་ལས་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་པོ་གཉིས་ཀྱི་ནི་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལུས་མདོར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ལུས་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་རྐང་གྲངས་ཙམ་དུ་བསྡུས་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལྷག་མ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་ནི་ཆོས་ཅན། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལུས་རྒྱས་པར་བཤད་དེ། བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་དོན་བདུན་ཅུའི་རྐང་གྲངས་ཙམ་དུ་བསྡུས་ནས་བཤད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་དེ་བཅོ་ལྔས་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལུས་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། སྔར་ལྟར་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དེའི་ཕྱིར། བཞི་པ་རྒྱས་པར་མ་དཀྲོལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། བསྡུས་པའི་དོན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདི་རྣམས་ནི་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཡན་ལག་རྒྱས་བཤད་འཆད་པའི་སྔ་རོལ་ཏུ་ཞིབ་
ཏུ་རྣམ་པར་མ་དཀྲོལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། དེ་ལྟར་དཀྲོལ་ན་རྒྱས་བཤད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་དང་ཟློས་པའི་ཉེས་པར་གྱུར་དུ་དོགས་ནས་མ་དཀྲོལ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཟློས་པར་འགྱུར་ཏེ། བསྟན་བཅོས་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་བསྟན་བཅོས་རྒྱས་བཤད་ཀྱི་རྩ་ཚིག་མཐའ་དག་གིས་ལུས་འདི་འཆད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། རྒྱས་བཤད་ཀྱི་རྩ་ཚིག་མཐའ་དག་འཆད་ལ། དེ་དག་རྣམ་པར་བཤད་པས་ལུས་འདི་བཤད་པར་བསམས་པ་སྟེ་འཆད་འགྱུར་ཡིན་པའི་ཕྱིར།