ཀུན་གཞི་དང་ཆོས་སྐུའི་ཁྱད་པར་རྣམ་དབྱེ་སྤྱིར་བསྟན།
༡ ཀུན་གཞི་དང་ཆོས་སྐུའི་ཁྱད། ༢ ཡིད་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད། ༣ སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཁྱད་འབྱེད་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་ནས། （༡）ཐོག་མར་ཀུན་གཞི་དང་ཆོས་སྐུའི་ཁྱད་པར་བཤད་པ་ལ་རྣམ་དབྱེ་སྤྱིར་བསྟན། ཁྱད་པར་སོ་སོར་བཤད་པའོ། །འོ་ན་རྩ་བའི་དང་པོ་ནི། སེམས་ཅན་གྱི་གཞི་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཞི་ལ་ལྟོས་ནས་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཚུལ་ཀ་དག་དྲི་མ་མེད་པ་དང་། དྲི་བཅས་མ་རིག་པ་རྟོག་ཚོགས་དང་བཅས་པས་སྦགས་པ་འཁྲུལ་སྣང་འཁྲུལ་འཛིན་ཀུན་གྱི་གཞིར་གྱུར་
པའི་ཆ་ནས་ ཀུན་གཞི་དང་ཆོས་སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས 
་པར་བྱ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཀུན་གཞི་དང་ནི་ཆོས་སྐུའི་གནད། །ཅེས་སོ། །དེ་ལ་ཀུན་གཞི་ནི་མ་རིག་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དང་པོའི་རྟེན། བར་གྱི་གནས། ཐ་མའི་ཁྱིམ། བག་ཆགས་ཀྱི་སྣོད་དུ་གྱུར་པས་རྫིང་དང་འདྲ་ལ། ཆོས་སྐུ་ནི་མ་རིག་པ་ལས་ལོག་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གི་ཡུལ་ལས་འདས་པ། ལས་དང་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཀུན་གཞི་ནི་ཟ་འོག་གི་བེར་ཁྱིམ་ལྟར་དུ་མར་སྣང་བའི་གཞིར་གྱུར་པ། ཡུལ་སྣ་ཚོགས་སྣོད་དུ་སྣང་བ་དང་། ཡུལ་ཅན་དུ་མ་རིག་པ་དྲུག་ཁམས་གསུམ་བཅུད་དུ་སྣང་བ་དང་དེའི་ལུས་དང་། བདེ་སྡུག་དང་། སེམས་ཀྱི་འཁྲུལ་པའི་ཆ་ཤས་མང་པོ་འཛིན་ལ། ཆོས་སྐུ་ནི་དེ་ཐམས་ཅད་མེད་པ། ཡིད་ལ་སོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པ་སྟེ། རང་ཤར་ལས། སེམས་ཅན་གཞི་དང་སངས་རྒྱས་གཞི། །ཁྱད་པར་གཅིག་གིས་ཕྱེ་བར་ངེས། །ཞེས་དང་། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ཀུན་གཞི་ཉིད་ནི་བསགས་པའི་ཕྱིར། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཟག་པ་ཟད། །སྟོང་ཞིང་གསལ་ལ་གསལ་ཞིང་ཁྱབ། །བསམ་པས་མ་སྦགས་དྲན་པས་སངས། །སྤྲོས་པ་ཉིད་དང་བྲལ་བ་སྟེ། །ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་ཁྱབ་ཅིང་སྟོང་། །རང་དག་མཚོན་པ་ཀུན་དང་བྲལ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་བཅས་ཀུན་གཞི་ལ། །བག་ཆགས་གསོག་ཕྱིར་རྫིང་དང་འདྲ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་བག་ཆགས་བྲལ། །ཡིད་དང་སེམས་སོགས་ལུས་པ་ལས། །ལུས་ཅན་ཀུན་གཞི་དུ་མར་སྣང་། །ཆོས་སྐུ་ཡིད་སོགས་
བྲལ་བས་ན། །དུ་མ་གཟུགས་སྣང་ལུས་མེད་པའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་ཀུན་གཞི་ནི་སེམས་ཀྱི་གནས་ཡིན་ལ། ཆོས་སྐུ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གནས་ཡིན་ཏེ། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ཀློང་དྲུག་པའི་རྒྱུད་ལས། ཀྱེ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ། སེམས་ཀྱི་གནས་ནི་ཀུན་གཞི་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཀུན་གཞིས་ནི་བསམ་པའི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་སྡུད་ཅིང་། སེམས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གནས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་དྲན་རྟོག་ཐམས་ཅད་མི་མངའ་ཞིང་། ཡུལ་ཅན་ཐ་དད་དུ་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་གིས་ཀུན་གཞིར་ཆོས་སྐུར་འདོད་དེ། འདི་ལ་ཐུན་མོང་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཀྱང་། ཀུན་གཞི་དག་མ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་དུ་འདོད་ལ། ཆོས་སྐུ་དག་པའི་ནང་ནས་ཀྱང་དྲི་མ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་འདོད་ཅིང་། སྔགས་ཁ་ཅིག་ལས་ཀྱང་ཀུན་གཞི་གནས་གྱུར་ཏེ་དག་པའི་ཆ་ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་དང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུར་འདོད་དེ། ཀུན་གཞི་ཀུན་གྱི་གཞི་ཡིན་ཏེ། །མྱ་ངན་འདས་པའི་གཞི་མའང་ཡིན། །ཞེས་པ་དང་། ཀུན་གཞི་གནས་གྱུར་པ་ནི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའོ། །ཞེས་བཤད་པས་ཐ་དད་ཀྱི་ནང་ནས་ཀྱང་རྫས་འགལ་བར་བཤད་དོ། །འོ་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་བཤད་པའི་རིགས་པ་འདི་ལ་གནོད་པ་ཡོད་དེ། གལ་ཏེ་ཀུན་གཞི་ཆོས་སྐུ་ཡིན་ན་ཆོས་སྐུ་དྲི་མ་ཅན་དུ་ཐལ་བ་དང་། ཀུན་གཞིས་སྣོད་བཅུད་
ཀྱི་འཁྲུལ་པ་བསྐྱེད་པ་ལྟར་ཆོས་སྐུས་འཁྲུལ་པ་བསྐྱེད་པར་ཐལ་ལ། འདོད་ན་སངས་རྒྱས་ནས་ཀྱང་སླར་སེམས་ཅན་དུ་འཁྲུལ་པར་ཐལ། ཀུན་གཞི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྐུ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པར་ཐལ། ཀུན་གཞི་གནས་འགྱུར་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་སྐུ་གནས་འགྱུར་དགོས་པར་ཐལ། ཀུན་གཞི་འཁོར་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ལྟོས་པས་རེས་འགའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་སྐུ་རེས་འགའ་བ་ཐལ་བ་སོགས་ཀྱི་རིགས་པས་གནོད་ཅིང་། བླ་ན་མེད་པའི་ལུང་གིས་ཀྱང་གནོད་དེ། འོ་ན་ལུང་ནི། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ཐུགས་ཀྱི་མེ་ལོང་ལས། ཀུན་གཞི་ཆོས་སྐུར་འདོད་པ་ང་ལས་གོལ་བ་ཡིན། ཞེས་དང་། རིག་པ་རང་ཤར་གྱི་རྒྱུད་ལས། ལ་ལས་ཀུན་གཞི་ཆོས་སྐུར་འདོད། །དེ་ལ་ལན་གདབ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཀུན་གཞིའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཡིན། །དེ་ནས་དེ་ཡིས་ལན་སྨྲས་པ། །ཐམས་ཅད་རྫོགས་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་ཡིན། །དེ་ནས་དྲིས་པའི་ཚིག་གིས་བཟློག །སངས་རྒྱས་འགྱུར་བ་ཡོད་པར་རིགས། །ཀུན་གཞི་སྣ་ཚོགས་འཆར་བའི་ཕྱིར། །དེ་ལས་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་སེམས་ཅན་རིགས། །ཅི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། །ཡང་ན་རེས་འཇོག་ཅན་དུ་འགྱུར། །ཅི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་འཆར་བའི་ཕྱིར། །རེས་འགའ་སངས་རྒྱས་ཡིན་པར་འགྱུར། །རེས་འགའ་སེམས་ཅན་ཡིན་པར་འགྱུར། །ཅི་ཕྱིར་རེས་འཇོག་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནས་དྲིས་པ་བཟློག་སྟེ་སྨྲས། །འོ་ན་ཀུན་གཞི་མེད་དམ་ཅི། །དེ་ནས་དྲིས་པའི་ལན་བཏབ་པ། །
ཀུན་གཞི་རྣམ་རྟོག་འཛིན་པ་ལ། །སྣ་ཚོགས་
འཁྲུལ་པའི་ཤེས ་པས་བསླད། །ཀུན་གཞི་མ་རིག་དངོས་པོ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་ཀུན་གཞི་དང་ཆོས་སྐུ་ཕྱེད་པ་གཅེས་ཏེ། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། དེའི་ཕྱིར་ན་ཀུན་གཞི་དང་ཆོས་སྐུ་མ་ཕྱེད་ན་གཟུགས་གཅིག་ལ་ཐ་དད་དུ་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་དང་འདྲ་ལ། དོན་སོ་སོར་སྣང་བར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་སོ། །འོ་ན་འདི་གཉིས་ཀྱི་དཔེར་བརྗོད་ནི། རྒྱ་མཚོ་དང་གྲུ་པའི་རྣམ་པ་འདྲ་སྟེ། ཆོས་སྐུ་ཀ་དག་གི་རིག་པ་དྲི་མ་ཡོད་མ་མྱོང་བ་དབྱིངས་རྒྱ་མཚོ་དངས་པ་འདྲ་བ། གང་དུའང་མ་གྲུབ་ལ་གང་དུའང་འཆར་བའི་གོ་མ་འགགས་པ། ཐོག་མའི་གཞི་རང་བཞིན་རྣམ་དག་དང་། རྐྱེན་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་བྲལ་བས་དབྱིངས་དེར་བཙན་ས་ཟིན་པ་དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་ཆ་ཡིན་ལ། ཀུན་གཞི་མཚོའི་སྟེང་ན་གྲུར་མི་ཞུགས་པ་ལྟར། ཐོག་མའི་དབྱིངས་ལས་འཁྲུལ་དུས་གཞིའི་མ་རིག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་དང་། ཁྱབ་བྱེད་དང་ངོ་བོར་གནས་པ་གྲུ་ལྟ་བུ། སེམས་སེམས་བྱུང་ལས་དང་བག་ཆགས་འཁྲུལ་པའི་མི་མང་པོས་གང་བ་སྟེ། རང་ཤར་ལས། ཀུན་གཞི་དང་ཆོས་སྐུའི་ཚུལ༷་{ད༵པེ་}ནི་རྒྱ་མཚོ་དང་གྲུའི་ཚུལ་ཏེ་ལམ་འབྱུང་། {ལམ་འབྱུང་བ་དངས་སྙིགས་ཀྱི་དཔེ་ནི་}གཉིད་ལོག་པ་དང་སད་པའི་ཚུལ་ཏེ། དབང་པོའི་ཁྱད་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་སོ། །དེའང་རིག་པ་དྲི་མ་མེད་པ་ཆོས་སྐུའི་ངོ་བོ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ལྡོག་བྱ་མ་ཡིན་ཞིང་མཐར་ཐུག་གྲོལ་གཞིར་ཡོད་ལ། ཀུན་གཞི་གཉིད་ལྟ་བུ་འཁྲུལ་སྣང་གི་རྨི་ལམ་ཐམས་ཅད་འཆར་བའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ལས་སངས་པར་བྱེད་དགོས་པས་ཁྱད་ཤིན་ཏུ་ཆེའོ། །དེའང་གཉིད་དང་རྨི་ལམ་ལྡོག་དགོས་ཀྱང་། རང་གི་རིག་པ་ལྡོག་མི་དགོས་
པས་ཆོས་སྐུ་གཞི་རྟོགས་བྱ་ཡིན་ལ། དེའི་ངང་གོམས་བྱར་འགྱུར་ཞིང་། འབྲས་བུ་གྲོལ་སར་ངོས་བཟུང་ངོ་། །ཀུན་གཞི་དང་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་རྣམས་དག་བྱ་དྲི་མར་ཤེས་པར་བྱའོ། །