༨༢
དེ་ཡང་ཆོས་སྐུ་དངོས་སུ་ཇི་ལྟར་མཐོང་བར་འགྱུར་ན། རྗེ་སྒམ་པོ་པའི་རྣམ་ཐར་ལས་འདི་ལྟར་འབྱུང་སྟེ། འོལ་ཀའི་དགེ་ལུང་དུ་ཕྱགས་ཕེབས། དེར་ལོ་གསུམ་བཞུགས་དེ་གོང་གཉལ་གྱི་སེ་བ་ལུང་དུ་ལོ་དྲུག་བསྒོམས། དེར་བཟའ་ཆེ་བར་བྱུང༌། སྒོམ་པ་ལ་ཡང་བཟའ་དགོས་པར་འདུག་དེར་སེམས་ཀྱིས་ངོ་ཨེན་ཙམ་མཐོང༌། སྤྱིར་ཁོ་བོ་ལ་སྒོམ་སྐྱེས་དཀའ་བར་བྱུང༌། རྨི་ལམ་བཟང་པོ་གཅིག་རྨིས་ནས་ད་གཟོད་སྐྱེས་པ་ཡིན་གསུང༌། རྨི་ལམ་ཇི་ལྟ་བུ་རྨིས་ཞུས་པས། གསེར་བརྐོས་པས་གཞོང་པ་གང་རྙེད། འདི་ལ་བརྒྱད་སྟོང་པ་གཅིག་འབྲི་དགོས་བྱས་པ་རྨིས། དེ་ནས་ཆེར་མ་ལོན་པར་ངེས་ཤེས་ཤིག་སྐྱེས། དང་པོ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་སུ་ཤེས་པ་ཞིག་བྱུང༌། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་སྦྱོར་ཨེན་རེ་ཙམ་མ་གཏོགས་སྒོམ་པ་ནི་གཏུམ་མོ་ཁོ་ན་བསྒོམས་པས། དེ་ལྟར་སྒོམ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རྟོག་པར་འདུག་རྟོག་པ་གློ་བུར་བར་འདུག དེ་ཐམས་ཅད་སེམས་སུ་འདུག་སྙམ་པ་ཞིག་ནང་ནས་རང་ཤུགས་ཀྱིས་བྱུང༌། དེ་ནས་ཅི་ཞིག་ན་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་སྔར་འདྲིས་ཀྱི་མི་དང་འཕྲད་པ་འདྲ་བ་ཞིག་བྱུང༌། རིག་པ་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་ཡེར་གྱི་མཐོང༌། སྔར་གྱི་སྒོམ་དེ་དང་མི་འདྲ་བར་སིང་ངེ་ཡེ་རེ་བ་བྱུང་སྟེ། སྔར་གྱི་ཆོས་ཀུན་དང་བླ་མའི་མགུར་ཀུན་བཀྲ་ལམ་གྱི་བྱུང༌། རེས་ནི་སྣང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟར་ཝལ་ཝལ། རེས་འགའ་ནི་ཨ་ཐང་ངེ་བ་ལྟ་བུ་ཡང་བྱུང༌། རེས་ཤེས་པ་རང་གི་ངོ་བོ་གཅིག་པུར་སོང༌། དེས་ན་ཐམས་ཅད་སྒོམ་དུ་སོང་བས་སྒོམ་རྒྱུ་གཞན་དུ་མི་འདུག སྒོམ་མཁན་དང་སྒོམ་གྱི་ངོ་བོ་མ་རྙེད། སྔར་ཐོས་བསམ་སྒོམ་མྱོང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཕྱི་ཤུལ་དུ་སོང༌། རིག་པ་རང་གི་ངོ་བོ་རྟེན་མེད་དུ་སོང་ནས་སྣང་བ་ལ་བློ་བཏང་མི་དགོས་པ་བྱུང༌། རེས་ནི་སྟོང་པ། རེས་ནི་སྒྱུ་མ། རེས་ནི་འོད་གསལ་དུ་ཤར་བས་སྣང་བ་ལ་རྟོག་དཔྱོད་བྱ་མ་དགོས། རེས་ནི་ཉམས་ལ་རྒྱང་རྒྱང་སོང་སྙམ་བྱེད་དོ། །དེ་ཉམས་རང་མིན་པར་འདུག རྟོགས་པ་བརྟན་དུ་སོང་བ་ལས་བོགས་འདོན་རྒྱུ་ཆེར་མི་གདའ། སྔར་ནི་རྟོག་པ་བན་བུན་བྱུང་ཙ་ན་མེད་ན་དགའ་སྙམ་པ་བྱུང་བ་ལ། ད་ནི་རྟོག་པ་འོད་གསལ་འབའ་ཞིག་ཏུ་སོང་ནས། ད་གང་གིའང་མི་གནོད་སྙམ་པ་བྱུང༌། དེ་ཕྱིན་ཆད་འོད་གསལ་འབའ་ཞིག་ཏུ་སོང༌། དུས་ད་ལྟ་ཡན་ཆད་དུ་ཉིན་མཚན་རྒྱུན་ཆད་མེད། རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་ཤི་མ་ཤི་དང་བར་དོ་མེད་སྙམ་པ་ཞིག་བྱུང༌། སྔོན་ཙ་ན་བཟླས་པ་མང་པོ་བྱས་ཀྱང་འདྲེ་གདོན་གྱིས་གནོད། ད་ལྟ་བཟླས་པ་རྡོག་གཅིག་མ་བྱས་ཀྱང་གནོད་མི་ནུས་པ་འདུག སྔོན་དགེ་བཤེས་མཁས་པ་ཀུན་དང་ཕྲད་ན་ཉམ་ང་བ་སྙམ་བྱེད། ད་ནི་སངས་རྒྱས་བྱོན་ཡང་ཉམ་ང་མེད། གཞན་གྱི་མཁས་པ་གཅིག་དང་གླེང་བསླང་བྱས་ཀྱང་ཁོང་གི་དེ་རྣམས་རྒྱང་དུ་ལུས་འགྲོ་ཞིང་འདུག ཅེས་བཀའ་བསྩལ་བའི་དོན། སྒོམ་སྐྱེ་དཀའ་བར་བསྟན་པའང་མ་འོངས་པའི་གང་ཟག་ལོ་གྲངས་བཅུ་ཕྲག་དུ་མར་ཟབ་མོ་ཐ་མལ་གྱི་ཤེས་པ་འདིའི་ཆེད་དུ་བསྒོམས་ཀྱང་རྟོགས་པ་མ་ཤར་ཏེ་སྒྱིད་ལུག་པ་ན། རྗེ་སྒམ་པོ་པ་ལྟ་བུའི་སྐལ་ལྡན་ལའང་བརྩོན་པ་ཆེན་པོས་དུས་རྒྱུན་རིང་པོར་སྒྲུབ་དགོས་ན། བདག་ལྟ་བུའི་བསགས་ཆུང་ལ་རྟོགས་པ་མྱུར་དུ་འགྲུབ་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ལམ་ལ་ནན་ཏན་གྱི་གོ་ཆས་སྒྲུབ་པ་གཉུགས་སུ་བསྲིངས་པའི་མཐར་རྟོགས་པ་མི་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་ཅེས་གདམས་པའི་ཆེད་དུ་མཛད་དོ། །དེ་ཡང་རྨི་ལམ་དུ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་གླེགས་བམ་སྒྲུབ་པར་དགོངས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་འཁྲུངས་པ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མངོན་རྟོགས་ཀྱིས་ནི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་རྩད་ནས་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས། སྒྲིབ་པ་རྩད་ནས་གཅོད་པ་ལ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་དགེ་ཚོགས་ལས་བསོད་ཚོགས་ཆེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་ལ་འཇུག་པའི་སླད་ཀྱི་གླེགས་བམ་བཞེང་བ་སོགས་བསོད་ནམས་ཚོགས་སོགས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་སད་པའི་དུས་སུ་མ་ཟད་མནལ་བའི་སྐབས་སུའང་ནན་ཏན་མཛད་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་གཉུག་མ་ཐ་མལ་གྱི་ཤེས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ན། དེའི་དང་པོར་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་རིམ་ཅན་དུ་འབྱུང་བས་ཆོས་ཀུན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱ་ལས་མི་གཡོ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ངེས་པར་རམ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ་དེའི་ཟློག་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤྲོས་པའི་སྒྲོ་འདོགས་བཅད་པའི་སྐད་ཅིག་དེར་དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་དང་མ་རྟོགས་པས་འཁོར་འདས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་རང་གི་ཆོ་འཕྲུལ་དུ་རྟོགས་ནས་སེམས་སྤྲོས་པ་འཁོར་བའི་ཆོས་སུ་གཏོང་བ་དང༌། སྤྲོས་བྲལ་མྱང་འདས་ཀྱི་ཆོས་སུ་གཏོང་བ་གཉིས་ཀར་བྱེད་ཤེས་པའི་རྩལ་སེམས་ལ་ཐོན་པ་གཅིག་འབྱུང༌། སྔར་ཆོས་ཅན་སྣང་བ་སོགས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དང་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པ་ལྷན་ཅིག་མི་འགལ་ཟུང་འཇུག་ཏུ་སྐྱེས་པ་དེ་དེ་ལྟར་རྟོགས་རིག་གི་རྩལ་ཆ་མ་འགགས་པར་སྒྱུ་མ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཁོ་ན་གཙོ་ཆེར་འཆར་ལ། རེས་ནི་སྣང་རིག་གི་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཤེད་མཉམ་དུ་གཅིག་གོ་གཅིག་གིས་མ་བཀག་པར་ཟུང་འཇུག་འོད་གསལ་བ་ཁོ་ན་གཙོ་ཆེ་བར་འཆར་ཞིང༌། དེ་ལྟར་འཆར་བའང་རྟོག་དཔྱོད་སོགས་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་སེམས་ལས་བྱུང་བས་འདྲེན་མི་དགོས་པར་སྣང་རིག་གི་ངོ་བོའི་སེམས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་འཇུག་པའམ་འཆར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་འཆར་བའི་ཚེ་རིག་བྱ་རིག་བྱེད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཚབས་ཆེས་པས་རང་ངོ་མ་ཤེས་པའམ་རང་ངོ་མ་རིག་པ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ངང་དུ་ཡེངས་པའི་ཉམས་ལ་རྒྱང་རྒྱང་སོང་བ་སྙམ་ཡང་དེ་ལྟའི་ཉམས་སུ་ལུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྤྲོས་བྲལ་གྱི་ངང་དུ་རྒྱ་འབྱམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་སེམས་ཁོ་རང་གི་ངོ་བོ་སྤྲོས་བྲལ་རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བོགས་འདོན་རྒྱུ་ཆེར་མེད་དེ། སེམས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མཆོག་དམན་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་ནའང་སེམས་གློ་བུར་རྣམ་དག་གི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བོགས་འདོན་རྒྱུ་ནི་ཡོད་དེ། ཇི་སྲིད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་ལ་སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འཕེལ་ཟད་ཀྱི་བོགས་འདོན་བྱར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་སྔར་དམིགས་མྱོང་གི་རྟོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྣང་ཆ་ཅི་བྱུང་ཡང་དེ་ལ་མཚན་འཛིན་གྱི་ཞེན་ པ་འབྱུང་བའི་དོགས 
་ཡོད་ཀྱང༌། དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྣང་བ་ཇི་ཙམ་དུ་སྣང་བ་དེ་ཙམ་དུ་བདེན་པར་མ་གྲུབ་པ་འོད་གསལ་འབའ་ཞིག་གི་སྣང་བར་སོང་ནས་རྫུན་སྣང་ཐམས་ཅད་ལ་འདུན་པ་ཙམ་གྱི་བསྒྱུར་བགོད་རང་དབང་དུ་བྱེད་པ་ལ་རྩལ་རྫོགས་ནས་བསྟན་པ་ཐོབ་སྟེ་དམིགས་མྱོང་གི་རྣམ་རྟོག་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྤྲོས་ཆོས་གང་ལའང་དེར་འཛིན་གྱི་ཞེན་
པ་སྐྱེ་དོགས ་པའི་གནོད་པས་མི་རྫི། དེ་ལྟར་གྱི་ཚེ། རང་སེམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་དེར་རྟོགས་པས་རྒྱུ་མའི་བསྒྱུར་བགོད་ལ་རང་དབང་ཐོབ་པ་ན་སྐྱེ་འཆི་ལ་ཡ་མི་ང་ཞིང༌། སྐྱེ་འཆི་དང་བར་དོ་སོགས་རང་བདེན་པའི་འཁོར་བའི་ཆོས་སུ་འཛིན་པ་འཁྲུལ་པ་མྱ་ངན་དང་སྡུག་བསྔལ་ལས་རང་ཤུགས་ཀྱི་གྲོལ་བའམ་འདས་པའི་རྟོགས་པའི་གདེང་ཆེན་པོ་ཐོབ། དེ་ཙ་ན་གང་ལ་གང་གིས་གནོད་པའི་རང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་དུ་སྣང་བའམ་བདག་དང་གང་ཟག་གནོད་བྱ་གནོད་བྱེད་དུ་དམིགས་པའི་མཚན་མ་དང་དེར་འཛིན་དང་བྲལ་བས་བཟླས་པ་སོགས་མ་བྱས་ཀྱང་འདྲེ་གདོན་གྱི་གནོད་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱིས་ཀྱང་རྫི་བར་མི་ནུས་ཏེ། མཚན་མ་དངོས་པོ་བདེན་པ་ཅན་གྱི་གནོད་བྱ་གནོད་བྱེད་གནོད་པ་ཡོད་རིང་ལ་དེ་ལྟའི་འཁོར་གསུམ་གྱི་གནོད་པས་གནོད་བྱར་ཡོད་ལ། མཚན་མ་དངོས་པོ་བདེན་པ་ཅན་གྱི་འཁོར་གསུམ་གྱི་གནོད་པ་ཅན་གྱི་འཁོར་གསུམ་གྱི་གནོད་པ་དང་བྲལ་རྗེས། དེ་ལྟའི་འཁོར་གསུམ་གྱི་གནོད་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁས་ནམ་མཁའ་ལ་གནོད་བྱར་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །སྔོན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དམ་ཆོས་ཉིད་དམ་ཡིན་ལུགས་ཤེས་པའི་རྟོགས་པའི་མཁས་པ་དང་ཕྲད་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཡིན་སྨྲ་བ་ལ་རྟོགས་པ་གདེང་ཚུགས་མེད་པས། ཚུལ་དེ་སྨྲ་བ་ན་ཉམ་ང་བ་ལ། ད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་ལ་གཏིང་མི་གཡོ་བའི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་རྟོགས་པའི་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པས་ད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་འདི་ལྟར་ཡིན་པ་དང༌། འདི་ལྟར་གྲུབ་ཅེས་དངོས་སུ་བྱོན་ནས། དེ་ལྟར་མིན་ནོ་ཞེས་བཟློག་སྟེ་གསུངས་ཀྱང༌། དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་བདག་གི་རྟོགས་ཚུལ་དེ་ནི་འཁྲུལ་པའོ་ཞེས་འཇིགས་ཤིང་བག་ཚ་བ་ཉམ་ང་བ་མེད་པ་ཞིག་འབྱུང་ལ། རང་ལས་གཞན་པའི་གནས་ལུགས་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཅན་གྱི་མཁས་པ་ཞིག་དང་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་ལ་གླེང་སླང་བྱས་པ་ན། ཁོང་གི་མཚན་ཉིད་དེ་རྣམས་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་ལ་མི་འབྱོར་བར་རྒྱང་དུ་ལུས་འགྲོ་བ་ཞིག་འབྱུང་བ་དེར་གདའ་བས། གཉུག་མ་ཐ་མལ་གྱི་ཤེས་པ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་རྟོགས་པ་འདི་ལྟ་བུའི་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ན། བཀའ་བརྒྱུད་འདི་པ་ལ་གྲགས་པའི་རྟོགས་ལྡན་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བར་འཇོག་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་འདི་ཙམ་དང་ལྡན་པ་ན་གཞན་རྒྱུད་ཀྱི་སྐལ་ལྡན་ལ་འདི་ལྟའི་རྟོགས་པ་སྦྱིན་ནུས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཚུལ་འདིའི་ཆེད་དུ་སྒྲུབ་པ་ལྷུར་གྱིས་ཤིག