བཞི་པ། ལམ་ཉམས་སུ་བླང་ཚུལ་བསྟན་པའི་ལེའུ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ལྟར་ཐེག་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོའི་གནས་ལུགས་ཤེས་ནས། དེ་དག་གི་ལམ་བགྲོད་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེའང་ཕྱི་རོལ་པའི་ལམ་ནི་རྟག་ཆད་ཀྱི་མུར་ལྷུང་བས་གྲོལ་བ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར། སྐབས་འདིར་དབྱེ་བར་མི་བྱ་སྟེ་སྤྲོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པས་ཆོག་གོ། །ནང་པའི་ལམ་ལ་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་དང་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ནི་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྐྱོ་ནས་རང་དོན་དུ་གྲོལ་བ་གཉེར་བ་ཡིན་ལ། དེའང་ལམ་ལ་འཇུག་ཚུལ་ནི། མཛོད་ལས། ཚུལ་གནས་ཐོས་དང་བསམ་ལྡན་པས། །སྒོམ་པ་ལ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར། །ཅེས་པས། དང་པོ་སོ་སོར་ཐར་པ་རིགས་བདུན་གང་ཡང་རུང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་རྒྱུད་སྡོམ་པར་བྱེད་དོ། །རིགས་བདུན་ནི་དགེ་སློང་ཕ་མ་གཉིས། དགེ་ཚུལ་ཕ་མ་གཉིས། དགེ་སློབ་མ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ལྔ་དང་། དགེ་བསྙེན་ཕ་མ་གཉིས་ཏེ་ཁྱིམ་པ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྡོམ་པ་དང་བསྡོམས་པས་བདུན་ནོ། །བསྙེན་གནས་ནི་དུས་རེས་འགའ་བ་ཡིན་པས་ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་དུ་མ་བཞག་གོ། །དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པ་དེས། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དང་། རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་དང་། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་དང་། དབང་པོ་ལ་མཁས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ལམ་བསྒོམ་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། གཙོ་ཆེར་བདེན་པ་བཞིའི་སྒོ་ནས་བླང་དོར་དུ་བྱེད་དོ། །དེའང་སྡུག་བསྔལ་ཀྱི་བདེན་པ་ནད་དང་འདྲ་བ་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ལ་ཕྱིའམ་ནང་གི་རྐྱེན་གྱིས་བསླངས་པས་ཟུག་རྔུ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ནད་དང་འཚེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དང་། དེས་མཚོན་པ་འཁོར་བའི་དུས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ནན་ཏན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་འཇུག་པས་རང་བཞིན་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་གོ། །ཀུན་འབྱུང་ནི་ནད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འདྲ་བ་འདུ་བྱེད་པའི་ལས་ཏེ་རི་མོ་མཁན་གྱི་རྣམ་པ་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་དུག་གསུམ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྤོང་བ་ལ་འཇུག་གོ། །འགོག་པའི་བདེན་པ་ནད་ལས་གྲོལ་བའི་བདེ་བ་ལྟ་བུ་འཁོར་བའི་འོབས་སམ་རིམས་ནད་ལས་གྲོལ་བའི་དགའ་བ་ཅན་འབྲས་བུ་དམ་པ་ཐོ་པར་བྱ་བ་ལ་འབད་དོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་སྨན་དང་འདྲ་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ནད་ལས་གྲོལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། རྒྱུད་བླ་མར། ནད་ནི་ཤེས་བྱ་ནད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་སྤང་བྱ་ལ། །བདེ་གནས་ཐོབ་ཕྱིར་སྨན་ནི་བསྟེན་པར་བྱ་བ་བཞིན། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་དང་དེ་འགོག་པ་དང་དེ་བཞིན་ལམ། །ཤེས་བྱ་སྤང་བྱ་རིག་པར་བྱ་ཞིང་བསྟེན་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་ཚུལ་གཅིག་གོ། །དེ་ཡང་ལམ་སྔ་མ་བཞིར་སྡེ་ཚན་བདུན་གྱིས་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། མཛོད་ལས། སྡེ་ཚན་བདུན་ནི་གོ་རིམས་བཞིན། །ལས་ནི་དང་པོ་པ་དག་དང་། །ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་རྣམས་དང་ནི། །བསྒོམ་དང་མཐོང་ལ་རབ་ཏུ་ཕྱེ། །ཞེས་པས། ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི། འབྲིང་པོར་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི། ཆེན་པོར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི། སྦྱོར་ལམ་དྲོད་དང་རྩེ་མོར་དབང་པོ་ལྔ། བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་ཏུ་སྟོབས་ལྔ། མཐོང་ལམ་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན། སྒོམ་ལམ་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དང་པོ་ནི་ལམ་ཀུན་གྱི་ཐོག་མ་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་སྟེ། དེར་ཞུགས་པའི་ལས་དང་པོ་པས་རང་དང་གཞན་གྱི་ལུས་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་སྟེ། དེའང་འདོད་ཆགས་སྤྱིའི་གཉེན་པོར་རང་གཞན་གྱི་ལུས་དང་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཀེང་རུས་སུ་བསྒོམས་པས་ཆགས་པ་བཟློག་པ་ནི། མཛོད་ལས། ཀེང་རུས་ཆགས་བཅས་ཐམས་ཅད་ལའོ། །ཞེས་སོ། །བྱེ་བྲག་གི་གཉེན་པོར་རྣམ་པར་བམ་པ་དང་། རྣམ་པར་དམར་པ་དང་། རྣམ་པར་འབུས་གཞིག་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བརྒྱད་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་ན་རེས་འགའ་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པས་ཆུ་ཤིང་ལྟར་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་སྟེ། ཚོར་བ་བདེ་བ་སྡུག་བསྔལ་བར་མ་གསུམ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་ཆུ་ཤིང་ལྟར་སྙིང་པོ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། མདོ་ལས། གང་ཅི་ཚོར་བ་ཡང་རུང་སྟེ་དེ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ནས་སེམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་སྟེ། དེའང་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་རྣམ་པས། དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་ལ་སེམས་བཟུང་ནས། རྟོག་པ་ཞི་བ་དང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཡིན་ལ། དེའང་བརྟགས་ན་སྐད་ཅིག་ཆ་མེད་པ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་སྟེ། དེའི་ངང་ལ་བདག་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་དོན་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་སྟེ། དེའང་འདུ་བྱེད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ལ། ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་བདག་མེད་པ་ཉིད་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེའང་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་རྣམས་ནི་ལུས་ཚོར་སེམས་གསུམ་གྱི་སྙིང་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་བསྒོམས་ནས། འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་གཉིས་ནི་ཆོས་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་གིས་བསྒོམས་པས། ཕུང་པོ་ལྔས་བསྡུས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཚུལ་དུ་མས་ལྡོག་པ་ན། སྤང་བྱ་རགས་པ་རྣམས་མགོ་ནོན་ནས་ལམ་གོང་མ་ལ་འཇུག་གོ། །དེའང་མཛོད་ལས། ལུས་ཚོར་སེམས་དང་ཆོས་རྣམས་ལ། །མཚན་ཉིད་གཉིས་སུ་ཡོངས་བརྟགས་པས། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སྤྱི་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་གཉིས་ཀྱང་། རེ་རེ་ཞིང་ལུས་མི་གཙང་བ། ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་བ། སེམས་མི་རྟག་པ། ཆོས་བདག་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཚོགས་ལམ་འབྲིང་པོ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་མི་དགེ་བ་མ་སྐྱེས་པ་མི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་བསྡམ་པར་བྱ་བ་དང་། དགེ་བ་མ་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་གོང་དུ་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་ཞིང་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ནི་མི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ཚོགས་ལམ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ། འདུན་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། སེམས་དང་། དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཞི་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེའང་རིམ་པ་ལྟར། ཀུན་རྫོབ་པའམ་དོན་དམ་པའི་དགེ་བའི་དམིགས་པ་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འདུན་པ་བསྐྱེད་ནས་བསྒོམ་པ་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་ངང་ལ་རབ་ཏུ་བརྩོན་པས་རྒྱུན་བསྲིང་བ་དང་། སེམས་ཀྱིས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པ་དང་། དཔྱོད་པས་དོན་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་སྒོ་ནས་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལས་བསམ་གཏན་གྱི་སེམས་ཅི་རིགས་སུ་གྲུབ་པས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཐབས་སམ་ཡན་ལག་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་སྦྱོར་ལམ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེའོ། །དེའང་དྲོད་དང་རྩེ་མོ་གཉིས་སུ་དབང་པོ་ལྔ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེའང་དད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱིི་དབང་པོ་ལྔའོ། །དེའང་བདེན་པ་བཞིའི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ལ་དད་པས་ཡིད་ཆེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམ་མོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སྤྲོ་བ་དང་། དྲན་པས་དམིགས་རྣམས་ཀྱི་རྟོག་པ་མ་བརྗེད་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་དམིགས་པ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་དམིགས་རྣམས་འབྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམ་པའོ། །དེའང་མཛོད་ལས། དེ་ནི་བདེན་བཞིའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་དྲོ་བ་ལས། །རྩེ་མོ་དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ། །ཞེས་སོ། །བཅུ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། མི་རྟག་པ། སྡུག་བསྔལ་བ། སྟོང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ། བདག་མེད་པ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་དང་། རྒྱུ་དང་། ཀུན་འབྱུང་བ། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ། རྐྱེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཀུན་འབྱུང་གི་བཞི་དང་། བདག་མེད་པ། ཞི་བ། གྱ་ནོམ་པ། དབེན་པ་སྟེ་འགོག་པའི་བཞི་དང་། ལམ་དང་། རིགས་པ། བསྒྲུབ་པ། ངེས་པར་འབྱིན་པ་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ནས་བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་གཉིས་སུ་སྟོབས་ལྔ་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། དེའང་ཉོན་མོངས་པ་འཇོམས་པ་ལ་ནུས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བའི་ཆ་ནས་སྟོབས་ཞེས་བྱ་སྟེ། བསྒོམ་ཚུལ་དབང་པོ་དང་མཐུན་ནོ། །བདེན་བཞིའི་རྣམ་པ་བསྒོམ་ཚུལ་ནི་དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལས་བཟོད་པ་ཡང་སྐྱེ་སྟེ། རྣམ་གཉིས་དེ་བཞིན་ཅེས་པས་གནས་སྐབས་སུ་འདོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་བཞི། གོང་མའི་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་ཆུན་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ་བཞི་དང་བསྡོམས་པས་བརྒྱད་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་། འགོག་པ། ལམ་གསུམ་གྱིས་བརྒྱད་བརྒྱད་དེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ལམ། དྲོད་དང་རྩེ་མོ་དང་བཟོད་པ་ཆུང་ངུའི་བར་དུ་ཚན་པ་བདུན་པོ་བསྡོམས་ཏེ། བགྲངས་པས་རྣམ་པ་ཉིས་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིའོ། །བཟོད་པ་འབྲིང་དུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་སྟེང་ནས་ལམ་གྱི་བཞི་བོར་ནས་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་བསྒོམ་མོ། །དེ་ནས་འདོད་པའི་ལམ་གྱི་བཞི་བོར་ནས་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་བསྒོམ། ཡང་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་འགོག་པའི་བཞི་བོར་ནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉི་ཤུ་བསྒོམ། དེ་ནས་འདོད་པའི་འགོག་པའི་བཞི་བོར་ནས་བཅུ་དྲུག་བསྒོམ། ཡང་གོང་མའི་ཀུན་འབྱུང་གི་བཞི་བོར་ནས་བཅུ་གཉིས་བསྒོམ། དེ་ནས་འདོད་པའི་ཀུན་འབྱུང་གི་བཞི་བོར་ན་བརྒྱད་བསྒོམ་མོ། །ཡང་གོང་མའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བཞི་བོར་ནས་བཞི་བསྒོམ་མོ། །དེ་ལྟར་འདོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་བཞི་བསྒོམ་དུས། གང་ཟག་གི་རིགས་གཉིས་ཏེ། སྲེད་པ་དང་། ལྟ་བ་ཤས་ཆེ་བའོ། །དང་པོ་ནི་འདོད་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་འགོག་ལམ་གང་རུང་བོར་ནས་གསུམ་བསྒོམ། དེ་ནས་ཐ་མ་གཉིས་བོར་ནས་སྡུག་ཀུན་གཉིས་བསྒོམ། དེ་ལའང་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཉམས་པ་དང་། སྙོམས་ལས་འཛིན་པའི་ལེ་ལོས་ཉམས་པའི་རིགས་གཉིས་ལས། དང་པོ་དེས་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་ལན་གཉིས་བསྒོམས་པས་བཟོད་པ་འབྲིང་རྫོགས་སོ། །དེ་ལྟར་བཟོད་པ་འབྲིང་གི་གནས་སྐབས་སུ་དོར་བ་རྣམས་ཕུད་དེ། ལྷག་མ་བསྒོམ་པ་རྣམས་བགྲངས་པས་བརྒྱ་རྩ་བཅུ་དགུ་འོང་བ་ནི་གདགས་པ་ལས། སྐད་ཅིག་མ་བརྒྱ་རྩ་བཅུ་དགུ། །ཞེས་སོ། །དེ་ནས་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་ལན་ཅིག་བསྒོམས་པས་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་རྫོགས་སོ། །དེ་ནས་ལན་ཅིག་བསྒོམས་པས་ཆོས་མཆོག་རྫོགས་སོ། །དེ་ནས་མི་རྟག་པ་མཐོང་བ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེའོ། །ཡང་ལེ་ལོས་ཉམས་པ་དེས། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་ལན་གཉིས་བསྒོམས་པས་བཟོད་པ་འབྲིང་རྫོགས་པ་སྔར་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདྲའོ། །གཉིས་པ་ལྟ་བ་ཤས་ཆེ་བའི་རྣམ་པ་དང་པོ་གཉིས་གང་རུང་གཅིག་བོར་ནས་གསུམ་བསྒོམ་མོ། །དེ་ནས་དང་པོ་གཉིས་བོར་ནས་ཐ་མ་གཉིས་བསྒོམ། དེའང་གཉིས་ལས། བདག་གིར་ལྟ་བ་ཤས་ཆེ་ན་སྟོང་པའི་རྣམ་པ་ལན་གཉིས་བསྒོམས་པས་བཟོད་པ་འབྲིང་རྫོགས་སོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཤས་ཆེ་ན། བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་ལན་གཉིས་བསྒོམས་པས་བཟོད་པ་འབྲིང་རྫོགས། དེ་བཞིན་དུ་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་དང་ཆོས་མཆོག་སྔར་དང་འདྲའོ། །དེ་ལྟར་སྦྱོར་ལམ་རྫོགས་པའི་རྗེས་ལ། མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྐྱེའོ། །དེའང་དང་པོ་བཅོ་ལྔ་ནི་མཐོང་ལམ་ཡིན་ཏེ། མཛོད་ལས། དེ་ལ་སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔ་ནི། །མ་མཐོང་མཐོང་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་སོ། །བཅུ་དྲུག་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡང་ཡིན་ལ་མཐོང་སྤངས་ཐག་སྲིང་བྱེད་ཀྱི་གཉེན་པོའང་ཡིན་ནོ། །དེའང་མཐོང་སྤངས་ནི་མཐོང་ལམ་གྱི་སྤང་བྱ་ཀུན་བརྟགས་ཏེ། དེའང་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་དྲུག་སྟེ། མཛོད་ལས། སྲིད་པའི་རྩ་བ་ཕྲ་རྒྱས་དྲུག །འདོད་ཆགས་དེ་བཞིན་ཁོང་ཁྲོ་དང་། །ང་རྒྱལ་མ་རིག་ལྟ་བ་དང་། །ཐེ་ཚོམ་ཡིན་ཏེ་འདི་དྲུག་ཀྱང་། །ཞེས་སོ། །དམིགས་པ་དང་ཁམས་དང་ལོག་པར་འཇུག་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན། ཉན་ཐོས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་ཏེ། ཁམས་གསུམ་གྱི་སར། ལྟ་བ་ལྔ་དང་། ལྟ་མིན་ལྔ་སྟེ་བཅུའི་རིམ་པས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལོག་པར་འཇུག་གོ། །ལྟ་བ་ལྔ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ཀྱི་ལྟ་བ། མཐར་འཛིན་པའི་ལྟ་བ། ལོག་པར་ལྟ་བ། ལྟ་བ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བའོ། །ལྟ་མིན་ལྔ་ནི་འདོད་ཆགས། ཁོང་ཁྲོ། ང་རྒྱལ། མ་རིག་པ། ཐེ་ཚོམ་མོ། །ཇི་ལྟར་འཇུག་ན། མཛོད་ལས། དེ་དག་བཅུ་དང་བདུན་བདུན་བརྒྱད། །ལྟ་བ་གསུམ་གཉིས་མ་གཏོགས་པ། །ཞེས་པས། ལྟ་བ་གསུམ་ནི། དང་པོ་གཉིས་དང་ཐ་མ་མ་གཏོགས་ཏེ། གཉིས་ནི་དང་པོ་གཉིས་མི་འཇུག་ལ། གཞན་རྣམས་འཇུག་པས་འདོད་ཁམས་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་སུ་ཁོང་ཁྲོ་ཕྲི་བས་བདེན་བཞིའི་རྣམ་པ་ལ་དམིགས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་རྩ་བརྒྱད་དེ་བསྡོམས་པས་མཐོང་སྤངས་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་དུ་འདོད་དོ། །དེའང་འདོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་ལ་དམིགས་ཏེ་བཅུ་ལོག་པར་འཇུག་ཚུལ་ལ། དངོས་ཀྱི་འཇུག་ཚུལ་ལྔ་དང་། ལོག་པར་ཞུགས་པའི་དབང་གིས་འཇུག་ཚུལ་ལྔའོ། །དང་པོ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་བདག་དང་བདག་གི་བར་འཛིན་ནོ། །མཐར་འཛིན་པའི་ལྟ་བས་ཡོད་མེད་རྟག་ཆད་དུ་འཛིན་ནོ། །ལོག་པར་ལྟ་བས་མེད་པར་འཛིན་ནོ། །མ་རིག་པས་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་བཞིན་དུ་འཇུག་གོ། །ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཡིན་མ་ཡིན་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བཞིན་དུ་འཇུག་གོ། །གཉིས་པ་ལྔ་ནི་ལྟ་བ་ལྔ་གཞིར་བྱས་ཏེ། འདོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆགས་ཀྱིས་ལྟ་བ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པར་བྱེད་དོ། །ང་རྒྱལ་གྱིས་རློམ་ཞིང་ཁེངས་པར་བྱེད་དོ། །ལྟ་བ་མཆོག་འཛིན་གྱིས་དམ་པར་འཛིན་ཏོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་གྱིས་དག་གྲོལ་དུ་འཛིན་ཏོ། །ཁོང་ཁྲོས་ལྟ་བ་ལྔ་དང་མི་མཐུན་པ་བདག་མེད་པའི་ལྟ་བ་ཐོས་པའི་ཚེ་ཁྲོ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པའི་ཀུན་འབྱུང་དང་། འགོག་པ་གཉིས་ལ་དམིགས་ཏེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ། མཐར་འཛིན་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་གྱི་ལྟ་བ་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་ལྷག་མ་བདུན་བདུན་སྡུག་བསྔལ་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ལོག་པར་འཇུག་ལ། ལམ་བདེན་པ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་། མཐར་འཛིན་གཉིས་མ་གཏོགས་པ་ལྷག་མ་བརྒྱད་བཤད་པ་ལྟར་ལོག་པར་འཇུག་པས་འདོད་པའི་བདེན་བཞི་ལ་བསྡོམས་པས་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སོ། །ཁམས་གོང་མ་གཉིས་སུ་ཁོང་ཁྲོ་བོར་ལ་ལྷག་མ་རྣམས་དེ་ལྟར་བརྩིས་པས། དེ་དག་དགུ་དང་དྲུག་དྲུག་བདུན། །ཅེས་འཐོན་པས། ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་རྩ་བརྒྱད་དེ་བསྡོམས་པས་ལྔ་བཅུ་རྩ་དྲུག་དང་། སྔར་གྱི་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དྲིལ་བས་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཡོད་དོ། །མདོ་སྡེ་པ་ལྟར་ན་འདོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་བཅུ་དང་། བདེན་པ་ལྷག་མ་གསུམ་ལ། འཇིག་མཐར་གཉིས་མ་གཏོགས་པའི་ལྷག་མ་བརྒྱད་བརྒྱད་འཇུག་པས་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་སུ་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཁོང་ཁྲོ་བཞི་རྣམས་བོར་ནས། སུམ་ཅུ་སུམ་ཅུ་སྟེ་དགུ་བཅུ་རྩ་བཞིར་འདོད་པ་ཡང་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས། ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་། མཐར་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་མ་གཏོགས་པ། ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱད་ལོག་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སོ། །མཐོང་སྤངས་དེ་དག་གི་སྤོང་ཚུལ་ལ་གཉིས་ལས། ལམ་རིམ་གྱིས་པས་མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅོ་ལྔས་མཐོང་སྤངས་ལན་བརྒྱད་དུ་སྤོང་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པས་འདོད་ཁམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པའི་ལོག་ཞུགས་བཅུ་པོ་དངོས་སུ་སྤོང་སྟེ་སྐྱེ་འགྱུར་ལམ་གྱིས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པས་བཅུ་པོ་དེ་ཐག་བསྲིངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པས་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པའི་ལོག་ཞུགས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དེ་དངོས་སུ་སྤངས་ལ། རྗེས་སུ་ཤེས་པས་ཐག་བསྲིངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །བདེན་པ་ལྷག་མ་གསུམ་གྱི་སྤོང་ཚུལ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཅིག་ཅར་བས་མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅོ་ལྔས་མཐོང་སྤངས་ལན་བཞིར་སྤོང་བའི་ཚུལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་མཐུན་ནོ། །མཐོང་བའི་ལམ་འདིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཏེ། དྲན་པ་དང་། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དགའ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡན་ལག་གོ། །དེ་ནས་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྐྱེ་སྟེ། དེའང་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོ་གསུམ་རེ་རེ་ཞིང་། ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ། འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་། འབྲིང་གི་འབྲིང་། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ། ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་། ཆེན་པོའི་འབྲིང་། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་སྟེ་གཉེན་པོ་དགུའི་སྤང་བྱ་ཡང་། ཆེན་པོ། འབྲིང་། ཆུང་ངུ་གསུམ་ལ་གོ་ལྡོག་པས་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་དགུར་རྣམ་པར་བཞག་སྟེ། མཛོད་ལས། ས་དང་ས་ལ་ཉེས་རྣམས་དགུ། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམས། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེ་རྣམས་ཀྱིས། །ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་ཐ་དད་ཕྱིར། །ཅེས་སོ། །དེའང་ས་དགུའི་ངོ་བོ་གཉེན་པོ་སྒོམ་ལམ་དགུར་འཕགས་ལམ་བརྒྱད་པོ་བསྒོམ་པ་ཡང་། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། རྟོག་པ་དང་། ངག་དང་། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། འཚོ་བ་དང་། རྩོལ་བ་དང་། དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་། གཉིས་པ་དང་། གསུམ་པ་དང་། བཞི་པ་དང་། གཟུགས་མེད་དང་། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་དང་། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་དང་། ཅི་ཡང་མེད་པ་དང་། ཡོད་མིན་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་མུ་བཞི་དང་། འགོག་པ་སྟེ་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ལ་སོགས་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེའང་སྐབས་ཁ་ཅིག་ཏུ་སྤྱི་ལ་དམིགས་ཏེ་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བསྒོམས་ལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཁ་ཅིག་ཏུ་ཐོབ་པ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྒོམས་པ་ཡིན་ནོ། །ས་དེ་དག་ཏུ་སྤང་པར་བྱ་བའི་དྲི་མའང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་རང་བཞིན་ཏེ་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ནི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཐ་ན་རི་དྭགས་དང་བྱ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །འདི་ལ་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན། འདོད་ཆགས། ཁོང་ཁྲོ། ང་རྒྱལ། མ་རིག་པ་དང་བཞི་སྟེ། མཛོད་ལས། བཞི་ནི་སྒོམ་པས་སྤང་བྱ་ཡིན། །ཅེས་སོ། །ཁམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན། འདོད་པ་ན་བཞི། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་སུ་གསུམ་གསུམ་སྟེ་བཅུའོ། །སའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་འདོད་པའི་ས་ན་བཞི། བསམ་གཏན་པ་བཞི། གཟུགས་མེད་པ་བཞི་སྟེ་བརྒྱད་ན་གསུམ་གསུམ་བསྡོམས་པས་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་དོ། །ས་དང་ཆེ་འབྲིང་གི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན། འདོད་པ་དང་། བསམ་གཏན་བཞི་དང་། གཟུགས་མེད་པ་བཞི་སྟེ། ས་དགུ་ན། འདོད་ཆགས་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་རེ་རེ་ཞིང་གསུམ་གསུམ་དུ་དབྱེ་བའི་དགུ་ཚན་དགུ། དེ་བཞིན་དུ་ང་རྒྱལ་དགུ་ཚན་དགུ། མ་རིག་པ་དགུ་ཚན་དགུ། འདོད་པའི་ཁོང་ཁྲོ་དགུ་ཚན་གཅིག་རྣམས་བསྡོམས་པས། ཉིས་བརྒྱ་དང་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ཡོད་དེ། མཛོད་ལས། བཞི་ནི་སྒོམ་པས་སྤང་བྱ་ཡིན། །ཁོང་ཁྲོ་མ་གཏོགས་དེ་དག་ཉིད། །གཟུགས་ཁམས་གཟུགས་མེད་དེ་དང་འདྲ། །ཞེས་སོ། །སྒོམ་སྤངས་དེ་དག་ཇི་ལྟར་སྤོང་བའི་ཚུལ་ནི། ས་དེ་འགགས་པ་དང་དུས་མཉམ་དུ་སྤོང་བས་འགག་འགྱུར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱིས་སྤོང་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། མི་སློབ་སེམས་ནི་སྐྱེ་འགྱུར་བས། །སྒྲིབ་པ་ལས་ནི་རྣམ་གྲོལ་འགྱུར། །འགག་པར་འགྱུར་པའི་ལམ་གྱིས་ནི། །དེ་ཡི་སྒྲིབ་པ་རབ་ཏུ་སྤང་། །ཞེས་སོ། །དེའང་ལམ་ཅིག་ཅར་བས་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་བསྒོམ་སྤོང་དྲིལ་ནས་སྤོང་སྟེ། སྒོམ་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་འགགས་པ་དང་། སྒོམ་སྤངས་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་རྒྱུ་མེད་འགགས་པ་དུས་མཉམ་དུ་བྱས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །རིམ་གྱིས་པས་ནི་ས་དགུ་ན་སྒོམ་སྤངས་དགུ་ཡོད་པ་དེ་དག་རིམ་གྱིས་སྤོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་སྒོམ་ལམ་རྫོགས་པའི་རྗེས་ལ། འབྲས་བུ་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་པོ་དེ་དག་མངོན་དུ་བྱེད་དེ། དེ་ཉིད་ལས། ཟད་དང་མི་སྐྱེ་ཤེས་པ་ནི། །བྱང་ཆུབ་ཅེས་སོ། །དེའང་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཀུན་འབྱུང་སྤང་བར་བྱའོ། །འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱའོ། །ལམ་རྒྱུད་ལ་རྟེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་ཤེས་པ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ཟད་པ་ཤེས་པ་བདེན་རྣམས་ལས། །ཡོངས་ཤེས་ལ་སོགས་ངེས་རྣམས་ལའོ། །ཞེས་སོ། །ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པར་བྱས་ཟིན་ཤེས་པར་བྱ་བ་གཞན་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་སྟེ། ཡོངས་ཤེས་བྱར་མེད་ཅེས་པ་སོགས། །མི་སྐྱེ་བ་ཡི་བློར་འདོད་དོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་གཉིས་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་སྟེ། ལྷག་བཅས་དང་ལྷག་མེད་གཉིས་སོ། །ལྷག་བཅས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་མ་དོར་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་ལྷག་མ་ཅུང་ཟད་ལུས་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ལས་དབང་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་སྲུང་བར་བྱེད་པའོ། །ལྷག་བཅས་ཀྱི་རྟེན་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་ཏེ་ཁམས་གསུམ་གྱི་སྤང་བྱ་སྤངས་ཀྱང་། བསམ་གཏན་གྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱན་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དགྲ་བཅོམ་པ་རྒྱན་མེད་དང་དེ་དག་ཐོབ་པས་རྒྱན་ཅན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཡོད་དོ། །གཞན་ཡང་གཉིས་ཏེ། སྤངས་པ་དང་། དབང་པོའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བའོ། །དང་པོ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་གཉིས་ཀའི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་ཏེ་རིམ་པ་ལྟར། ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། སྙོམས་འཇུག་གི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ལས་གྲོལ་བ་དང་། ཉོན་སྒྲིབ་ལས་གྲོལ་ཡང་སྙོམས་འཇུག་ལས་མ་གྲོལ་བའོ། །ཉོན་སྒྲིབ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ་དུག་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། སྙོམས་འཇུག་གི་སྒྲིབ་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་བྱིང་རྒོད་ལ་སོགས་པའོ། །དེའང་རྒྱུ་སྐྱེ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་སྙོམས་འཇུག་གི་སྒྲིབ་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྔོན་རོལ་གྱི་སྒྲིབ་པ་དང་། འབྲས་བུ་གནས་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་ད་ལྟ་བའི་སེམས་གནས་སུ་མི་སྟེར་བ་རྣམས་སོ། །འདི་ཉིད་ཐེག་ཆེན་དང་མིང་གཅིག་ཀྱང་དོན་ཐ་དད་དོ། །དབང་པོའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན། བདག་གསོད་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་ཅན། རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་ཆོས་ཅན། གནས་པ་ལས་མི་བསྐྱོད་པའི་ཆོས་ཅན། རྟོགས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་དང་དྲུག་གོ། །དང་པོ་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱིས་བདེ་གནས་ལས་ཉམས་པའོ། །དེའང་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ལས་ཉམས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་དབང་རྟུལ་བདག་གསོད་ན་མི་ཉམས་མི་གསོད་ན་ཉམས་པའོ། །ཚེ་ལོངས་སྤྱོད་དུ་བསྒྱུར་བ་སྟེ་འཆི་བར་སེམས་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །གསུམ་པ་ནི་དབང་རྟུལ་མྱོས་ནས་བདེར་གནས་ལས་ཉམས་ཤིང་མ་མྱོས་ན་མི་ཉམས་པའོ། །དེའང་འདོད་ཡོན་གྱིས་སེམས་གཡེངས་མ་གཡེངས་སོ། །བཞི་པ་ནི་དབང་རྟུལ་བདེ་བར་གནས་ལས་ཀྱང་མི་ཉམས་ལ་དབང་པོ་སྦྱོང་བའི་སྐལ་བ་ཡང་མེད་པའོ། །ལྔ་པ་ནི་དབང་རྟུལ་བདེར་གནས་ལས་མི་ཉམས་ཤིང་དབང་པོ་སྦྱོང་བའི་སྐལ་བ་ཡོད་པའོ། །རྟོགས་པའི་སྐལ་བ་ནི་གོང་མ་ཐོབ་པར་བྱར་ཡོད་པའོ། །དྲུག་པ་ནི་དབང་པོ་རྣོན་པོ་མཐོང་ཆོས་ཀྱི་བདེར་གནས་ལས་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །དེའང་དྲུག་པོ་དེ་དག་འདོད་པའི་ཁམས་ན་ཐམས་ཅད་ཡོད་ལ། གོང་མ་གཉིས་ན་གནས་པ་ལས་མི་བསྐྱོད་པ་དང་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་གཉིས་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་ལྷག་བཅས་ཀྱི་རྟེན་བསྟན་པའོ། །ལྷག་མེད་ནི་བུད་ཤིང་ཟད་པའི་མེ་བཞིན་མྱ་ངན་ལས་འདས་དུས་ལུས་མེད་ལ། སེམས་འགག་པའི་ཡེ་ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགོག་པའི་དབྱིངས་སུ་ཞུགས་པར་འདོད་དེ། ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་ཚོམས་ལས། གང་ན་ལུས་མེད་འདུ་ཤེས་འགགས། །ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་བྲལ་གྱུར་ཅིང་། །འདུ་བྱེད་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནུབ་གྱུར་པ། །ཞེས་སོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཉིས་པ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ལ་གསུམ་སྟེ། བསེ་རུ་ལྟ་བུ། ཚོགས་ན་སྤྱོད་པ་ཆེ་བ། ཚོགས་ན་སྤྱོད་པ་ཆུང་བའོ། །དང་པོ་ལ་ལྔ་ལས། རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ལ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བའི་དབང་པོ་རྣོན་པོ། ང་རྒྱལ་དང་སྐྱོ་ཤས་ཆེ་བ། གཞན་དོན་གྱི་སྙིང་རྗེ་ཆུང་བ་བསེ་རུ་ལྟར་གཅིག་པུར་གནས་པ་ལ་དགའ་བའོ། །ཚོགས་བསགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཚོགས་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཚོགས་བསྐལ་ཆེན་བརྒྱར་བསགས་པ་ཡིན་ཏེ། མཛོད་ལས། བསེ་རུ་བསྐལ་པ་བརྒྱ་ཡི་རྒྱུས། །ཞེས་སོ། །དེའང་ཚོགས་བསགས་པའི་རྟེན་དེ་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་སྐལ་བ་མེད་པར་ཤེས་ནས། སྨོན་ལམ་འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་འཇིག་རྟེན་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ལ་ཐོས་བསམ་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་མཁས་པར་བྱས་ཏེ། སངས་རྒྱས་མི་བཞུགས་ཤིང་ཉན་ཐོས་ཀྱང་མེད་པའི་ཞིང་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག །སྐྱེས་པའི་རྟེན་དེ་ལ་ལམ་གྱི་རྟོགས་པ་རང་བྱུང་དུ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག །གདུལ་བྱ་ལ་ལུས་ཀྱི་བརྡས་ཆོས་སྟོན་ཅིང་སྒྲའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་འདེབས་སོ། །ལམ་འགྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་ནི་རྩ་བ་ཤེས་རབ་ལས། རྫོགས་སངས་རྒྱས་རྣམས་མ་བྱུང་ཞིང་། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་ཟད་པ་ན། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི། །རྟེན་པ་མེད་པར་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟར། སྐྱེ་བ་དེའི་འོག་ཏུ་སངས་རྒྱས་དང་ཉན་ཐོས་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེས་ནས། དུར་ཁྲོད་དུ་སོང་བ་ལས་རུས་པ་མཐོང་མ་ཐག་འཁོར་བ་ལས་ཡིད་བྱུང་སྟེ། ཀྱེ་མ་རུས་པ་འདི་དག་ཅི་ལས་བྱུང་། རྒ་ཤི་ལས་བྱུང་། རྒ་ཤི་ཅི་ལས་བྱུང་། སྐྱེ་བ་ལས་བྱུང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་འབྱུང་བཅུ་གཉིས་ལ་བརྟགས་པ་དང་། འདི་ལས་ཇི་ལྟར་ཐར་བར་བྱ་སྙམ་པ་ལས། ཡང་མ་རིག་པ་འགག་ནས་འདུ་བྱེད་འགག་པ་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་འགག་པར་འགྱུར་བའི་རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་བཟློག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རྩ་བ་ཆོད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཙམ་དུ་ཤེས་ནས་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་དང་བདེན་པ་བཞི་ལ་མི་རྟག་ལ་སོགས་བཅུ་དྲུག་ཙམ་དུ་བསྒོམས་པས་སྦྱོར་ལམ་སྐྱེའོ། །སྦྱོར་ལམ་བཞི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྐབས་ལྟར་བསྒོམས་པས་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་དང་། སྒོམ་ལམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྟར་སྐྱེའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་པོ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའང་སྟན་ཐོག་གཅིག་ཏུ་ལམ་ལྔ་མངོན་དུ་བྱེད་ཚུལ་བྱང་ཆུབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་དཔའ་དང་མཐུན་ཏེ། མཛོད་ལས། སྟོན་དང་བསེ་རུ་བྱང་ཆུབ་པར། །བསམ་གཏན་མཐར་རྟེན་གཅིག་ལ་ཀུན། །ཅེས་སོ། །གནས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་གཉིས་ལས། སྐུ་གནས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་བསེ་རུ་ལྟར་གཅིག་པུར་བཞུགས་ལ། ཐུགས་གནས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་དང་། ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་གནས་པའོ། །རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ནི། མ་རིག་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་མིང་དང་གཟུགས། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་རེག་པ་ཚོར་བ་དང་། །སྲེད་པ་ལེན་པ་སྲིད་པ་སྐྱེ་བ་དང་། །རྒ་ཤི་ཞེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ལགས། །དེའང་མི་ཤེས་པ་ནི་མ་རིག་པའོ། །དེའི་དབང་གིས་འཁོར་བར་ལྟུང་བས་འདུ་བྱེད་དོ། །དེ་ལས་འགྲོ་བའི་ཀུན་གཞི་ལས་མཆེད་པའི་རྣམ་ཤེས་འབྱུང་བས་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ལས་སོ་སོའི་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་དེ་མིང་བཞིའི་ཕུང་པོ་དང་དེ་བརྟེན་པའི་གཟུགས་ཏེ་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་སོ། །དེའི་རྟེན་ལ་མིག་དང་། རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། ལྕེ་དང་། ལུས་དང་། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གོ། །དེ་ལས་ཡུལ་དབང་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གསུམ་འདུས་པས་རེག་པའོ། །དེ་ལས་བདེ་སྡུག་བར་མ་གསུམ་ཚོར་བའི་ཕྱིར་ཚོར་བའོ། །དེ་ལས་འདོད་པ་དང་། མི་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སོ་སོའི་ཡུལ་སྤོང་ལེན་དུ་བདག་གིར་བྱེད་པས་སྲེད་པའོ། །དེ་ལས་རང་རང་གི་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་འབྱུང་བས་འབྲས་བུ་ལེན་པ་ནི་ལེན་པའོ། །དེ་ལས་ཕྱི་མར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མངལ་གནས་སུ་འཇུག་པ་ནི་སྲིད་པའོ། །དེ་ལས་ལུས་བཙའ་བ་ནི་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ལས་དར་ལ་བབ་པ་ཡོལ་ནས་རྒ་བ་དང་། དེ་ལས་སྲོག་འགགས་པས་ཤི་བའོ། །འགྲོ་བ་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་ལས་ཀྱིས་སྲིད་པ་ན་དེ་ལྟར་འཁོར་བའོ། །འདིའི་ཚུལ་རྒྱས་པར་ནི་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོར་བལྟའོ། །ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ནི། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་བཞི་དང་ཡང་དག་སྤོང་བཞི་དང་། །རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པ་བཞི་དང་དབང་པོ་རྣམ་པ་ལྔ། །སྟོབས་ལྔ་བྱང་ཆུབ་ལམ་བདུན་འཕགས་ལམ་བརྒྱད། །བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཡིན། །རྣམ་པར་ཐར་བའི་སྒོ་གསུམ་ནི། སྒྲིབ་ཀུན་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ནི་གསུམ། །སྟོང་དང་མཚན་མ་མེད་དང་སྨོན་པ་མེད། །ཅེས་བྱའོ། །དེའང་ཤེས་བྱ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་བདག་མེད་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །བདག་གིར་གཟུང་དུ་མེད་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའོ། །མི་དམིགས་པའི་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའོ། །ལམ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་འགོག་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ལམ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གཉིས་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའོ། །འབྲས་བུ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་ལྷག་མེད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་ཡིན་ལ། ལྷག་བཅས་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའོ། །ཆོས་སྟོན་པའི་ཁྱད་པར་ནི་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་འདོད་ཁམས་པ་ཡིན་པས་ཁམས་ཀྱི་ཟས་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར། གྲོང་ཁྱེར་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་གཤེགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ན་ལུས་ཀྱི་བརྡས་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེའང་གདུལ་བྱ་དགེ་བ་བཅུ་དང་། བདེན་པ་བཞི་དང་། རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་དོན་དུ་གཉེར་བ་ལ་བརྡ་གཅིག་བསྟན་པས་སོ་སོར་གོ་བར་འགྱུར་ཏེ། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་གྱི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐབས་སུ། གང་གང་དོན་ནི་གང་གང་ལ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཉན་འདོད་པ། །དེ་དེ་ལ་དོན་དེ་དང་དེ། །སྒྲ་མེད་ཀྱང་དེ་དེ་ལྟར་སྣང་། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ཚོགས་ན་སྤྱོད་པ་ཆེ་བ་ལའང་ལྔ་ལས། རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་དབང་པོ་འབྲིང་ང་རྒྱལ་དང་སྐྱོ་ཤས་ཆེ་བ། སྙིང་རྗེ་ཆུང་ཞིང་མང་པོའི་ཚོགས་ལ་དགའ་བའོ། །དེའང་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་གནས་པར་བཤད་དོ། །ཚོགས་སོག་པའི་ཁྱད་པར་ནི་བཟོད་པ་འབྲིང་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཚོགས་མི་ཚེ་བརྒྱ་ཙམ་སོག་པའོ། །དེའང་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་སྔར་དང་འདྲའོ། །ལམ་འགྲུབ་ཚུལ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གནས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་གཉིས་ལས། སྐུ་གནས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་རང་སངས་རྒྱས་མང་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་ནེ་ཚོ་ལྟར་ཁྱུས་ལྡིང་སྟེ་གནས་སོ། །ཐུགས་གནས་ཚུལ་སྔར་དང་གཅིག་གོ། །ཆོས་སྟོན་པའང་དེ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་ཚོགས་ན་སྤྱོད་པ་ཆུང་བ་ལའང་ལྔ་ལས། རིགས་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ང་རྒྱལ་དང་སྐྱོ་ཤས་ཆེ་ཞིང་སྙིང་རྗེ་ཆུང་བའོ། །ཚོགས་སོག་པའི་ཁྱད་པར་ནི་མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཚོགས་མི་ཚེ་བཅུ་གསུམ་དུ་སོག་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་ཚོགས་སྤྱོད་ཆེ་བ་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདྲའོ། །དེ་ལ་དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་དུ་བཞག་པ་ནི། སྟན་ཐོག་གཅིག་ཏུ་ལམ་ལྔ་དང་བཞི་དང་གསུམ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་བཞག་ལ། དེའང་སྔར་གྱི་ཚོགས་སོག་པའི་ཡུན་རིང་བ་དང་བར་མ་དང་ཐུང་བ་གསུམ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལྟར་ཉན་རང་གི་དགྲ་བཅོམ་དེ་དག་ལྷག་མེད་དུ་འདས་ནས་འགོག་པའི་དབྱིངས་ན་ཞུགས་པ་ཡང་། ཉན་རང་རང་གི་ལུགས་ལ་དེ་ནས་རྟག་པར་ཞི་བའི་དབྱིངས་ལས་མི་གཡོ་བར་འདོད་ལ། ཐེག་ཆེན་པས་ཡས་གཞལ་ན། སྔར་ཚོགས་ཇི་ཙམ་བསགས་པའི་ཡུན་ཞིག་ཞི་བའི་དབྱིངས་སུ་བློའི་འཇུག་པ་ཐིམ་ཡང་། དེ་ནས་བདེ་བ་ཅན་དང་། མངོན་དགའ་དང་། པདྨོ་ཅན་ལ་སོགས་པ་དག་པའི་ཞིང་དུ་པདྨོའི་སྦུབས་སུ་སྐྱེས་ཏེ་ལོ་བདུན་དུ་པདྨོ་ཁ་ཟུམ་ནས་གནས་སོ། །དེའང་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཕྲ་མོའི་མཐུས་སྐྱེས་པའི་དུས་ན། ཞིང་དེའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེའི་ཉི་མའི་མཐུས། གསུང་ངག་གི་འོད་ཟེར་གྲགས་པ་ལས་པདྨ་ཁ་འབྱེད་ཅིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་མྱོས་ཤིང་བརྒྱལ་བ་སློང་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འབྱུང་བའི་ཚུལ་ནི། དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོ་ལས། འདི་ལྟར་མྱ་ངན་འདས་པར་གང་བརྗོད་པ། །འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དག་ལས་ཁྱེད་ཐར་ཡང་། །ཁྱོད་ནི་ད་དུང་མྱ་ངན་ཡོངས་མ་འདས། །སངས་རྒྱས་ཐེག་པ་འདི་ནི་བཙལ་བར་གྱིས། །ཞེས་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་དུ་འཇུག་པའི་སྤྲོ་བ་སྐྱེས་པས་པདྨོ་ཁ་བྱེ་སྟེ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་དྲུང་དུ་སོང་ནས། གདོད་སེམས་བསྐྱེད་དེ་ལམ་བསྒོམས་པས་སྐུ་ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་སངས་རྒྱས་སོ། །དེའང་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ལ་རང་དབང་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་ཚོགས་གཉིས་ཡོངས་སུ་བསགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །དེའང་ལམ་དང་པོ་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་ཁོ་ན་ནས་ཞུགས་ཏེ་ཐེག་ཆེན་ལམ་ལྔ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ལ་ཁ་ཅིག་འཕགས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོར་ལྟུང་བར་ཐལ་ཏེ་ཚོགས་ལམ་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའང་མ་གོ་བའི་རྣམ་འགྱུར་ཏེ། ཚོགས་ལམ་ནས་ལས་དང་པོ་བ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཞུགས་ན་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་རྒྱུད་དེ་ཉིད་ད་དུང་འཕགས་པ་མ་ཐོབ་པས་སོ་སོས་སྐྱེ་བོའི་ས་ཞེས་བཞག་གི། ཉན་རང་ཞུགས་དུས་གང་ཟག་དེ་འཕགས་པ་ཡིན་ལ། ལམ་དང་པོ་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་གི་ཡོན་ཏན་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་བསྒོམས་པས་སོ་སོ་སྐྱེ་བོར་འགྱུར་ན་ས་བཅུའི་ཚེའང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོར་འགྱུར་བ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ནའང་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཡོད་པས་སོ་སོ་སྐྱེ་བོར་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་ཡོད་དོ། །འོ་ན་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་བསྒོམ་དུས་ཀྱི་ཉན་རང་དེ་ཐེག་ཆེན་འཕགས་པར་ཐལ། འཕགས་པ་ཡིན་པ་གང་ཞིག་ཐེག་ཆེན་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐེག་ཆེན་ལ་ལྟོས་ནས་འཕགས་པ་མཚན་ཉིད་པ་མ་གྲུབ་སྟེ། སྤངས་རྟོགས་ཐེག་ཆེན་འཕགས་པ་དང་མི་མཉམ་པའི་ཕྱིར་རྟགས་ཟུར་དང་པོ་མ་གྲུབ་པས་ཐེག་ཆེན་འཕགས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་། ཐེག་དམན་འཕགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཡིན། ཐེག་ཆེན་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་སྒོམ་ཡང་ཐེག་ཆེན་འཕགས་པར་མི་འགྱུར་བས་ཁྱབ་པ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྦྱོང་བར་གསུངས་དུས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཆོས་ཅན་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡིན་པར་ཐལ་བའི་སྐྱོན་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་ཐེག་ཆེན་ལམ་དུ་འཇུག་དུས་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་ནས་འཇུག་དགོས་ཏེ། ཐེག་ཆེན་གྱི་སངས་རྒྱས་དེ་ཐེག་ཆེན་ལམ་ལྔ་དང་ལྡོག་པ་གྲུབ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་གསུམ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལ་གསུམ་སྟེ། རྟེན་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་རིགས་ཅན་གྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཚུལ། ཚུལ་དེས་ལམ་ཅི་ལྟར་བགྲོད་པའི་རིམ་པ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི་སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལྷུར་ལེན་པ་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཡངས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་སྟེ། དེ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་དང་། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་འགྱུར་མེད་དེ། །ཞེས་པས། དབྱིངས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤེས་དེ་ནི། དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་དུས་ན་རིགས་སམ་ཁམས་སམ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་ལ། དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་བམ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རང་བཞིན་སྟེ་དེ་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་དོན་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན། ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ། རིགས་སྟོན་པའི་འཐད་པའོ། །དང་པོ་རྒྱུད་བླ་མ་ལས། འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །གཞག་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་བལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་ན་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཅེས་པས། དབྱིངས་སྙིང་པོ་འདིའི་ངོ་བོ་ལ་དོར་བྱའི་དྲི་མ་ཡེ་ནས་མེད་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་ཞིང་དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔར་མེད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཕྱི་ནས་གསར་དུ་བསྒྲུབ་པ་མེད་དེ་ཡོན་ཏན་ལྷུན་གྲུབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ལས། དག་དང་ཉོན་མོངས་དང་ལྡན་ཕྱིར། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་མེད་དག་ཕྱིར། །དེ་ལ་དྲི་མ་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི། གཅིག་ཏུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ས་ལ་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དབྱེར་མེད་པར་ཆོས་ཉིད་སྔ་ཕྱི་ཁྱད་པར་མེད་པར་ཡོད་པའི་གནས་འདི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ་ཞེས་འགྲེལ་པར་ཐོགས་མེད་བཤད་དོ། །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མེད་ཆོས་ཕྱིར། །ལྷུན་གྲུབ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཕྱིར། །ཅེས་སོ། །དེའང་དོན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་མཐོང་ནས་གློ་བུར་བའི་དྲི་མ་ཉོན་མོངས་པ་ཕྲུ་མ་འཐུམས་པ་ལྟ་བུ་ལས་གྲོལ་དུས། སྔར་ཡོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མངོན་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བརྗོད་ཀྱང་། གསར་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དབྱིངས་སམ་སྙིང་པོའི་ངོ་བོ་ལ་ལྟོས་ནས་དྲི་མ་དང་སྐྱོན་གྱི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ལ། ཡེ་ནས་རང་ཆས་སུ་ཡོད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་མི་སྟོང་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། རྣམ་དབྱེར་བཅས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །གློ་བུར་དག་གིས་ཁམས་སྟོང་གིས། །རྣམ་དབྱེ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །བླ་མེད་ཆོས་ཀྱིས་སྟོང་མ་ཡིན། །ཅེས་པ་དང་། དེའི་འགྲེལ་པ་ལས། འདིས་ཅི་བསྟན་ཅེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁམས་འདི་ལས། བསལ་བར་བྱ་བ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དེ། གློ་བུར་བའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་འདིའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གཞག་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་དབྱེར་མེད་པའི་ཆོས་དག་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་དང་བྲལ་བ་ཤེས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་སྦུབས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་སྟོང་པ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མེད་པ་བྲལ་མི་ཤེས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་ལས་འདས་པས་མི་སྟོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །༼ཞེས་དཔལ་ཕྲེང་གི་མདོ་ལས་བཤད། མཆན།༽དེ་ལྟར་ན་གང་ཞིག་གང་ན་མེད་པ་དེ་ནི་དེས་སྟོང་ངོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ལ། གང་ཞིག་དེར་ལྷག་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་དེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་རྟག་པར་ཡོད་དོ་ཞེས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་སོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རིགས་ལ་འཁོར་བའི་ཆོས་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཇི་ལྟར་ལྡན་ཞེ་ན། འཁོར་བའི་ཆོས་ནི་ཉི་མ་ལ་སྤྲིན་ལྟར་བསྒྲིབ་བྱ་སྒྲིབ་བྱེད་དུ་ལྡན་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ནི་འོད་ཟེར་ལྟར་ངོ་བོ་གཅིག་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། རེ་ཞིག་རྟེན་དབྱིངས་ལ། བརྟེན་པ་འཁོར་བའི་ཆོས་དྲི་མ་དང་བཅས་པ་ཉིད། གཉེན་པོས་བསལ་བ་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་མངོན་པར་གྱུར་པའི་ཚུལ་ལོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །འཁོར་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་གློ་བུར་དང་། ཡོན་ཏན་ཡེ་ནས་འདུས་མ་བྱས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལས། ཉེས་པ་གློ་བུར་དང་ལྡན་དང་། །ཡོན་ཏན་རང་བཞིན་ཉིད་ལྡན་ཕྱིར། །ཇི་ལྟར་སྔོན་བཞིན་ཕྱིས་དེ་བཞིན། །འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་དབྱིངས་ནམ་མཁའ་ལྟར་འཕོ་འགྱུར་མེད་པའི་རིགས་ཀྱི་ངང་དུ་ཚེ་རབས་གྲངས་མེད་པར། འཁོར་བ་མུ་མཐའ་མེད་པར་བརྒྱུད་པའི་ལས་དང་བག་ཆགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཕུང་པོ་འདོར་ལེན་བྱེད་ཚུལ་ནི། དེ་ཉིད་ལས། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དུ། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག །དེ་བཞིན་འདུས་མ་བྱས་དབྱིངས་ལ། །དབང་པོ་རྣམས་ནི་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག །ཅེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོ། །དེའང་དབང་པོ་ལས་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་འཇིག་ཏུ་སྣང་ཡང་ཁམས་སྐྱེ་འཇིག་མེད་པའང་བསྐལ་པའི་མེས། འཇིག་རྟེན་བསྲེགས་ཀྱང་ནམ་མཁའ་མི་འཚིག་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་མེ་རྣམས་ཀྱིས། །སྔོན་ཆད་ནམ་ཡང་ཚིག་པ་མེད་། །དེ་བཞིན་དེ་ནི་འཆི་བ་དང་། །ན་དང་རྒ་བའི་མེས་མི་འཚིག །ཅེས་སོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་འཆི་བདེ་སྡུག་ཐམས་ཅད་ལས་དང་ཉོན་མོངས་ལས་བྱུང་ལ། དེའང་སེམས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་མ་རིག་པ་ལས་བྱུང་སྟེ། དེ་ཉིད་སེམས་འོད་གསལ་བའི་ངང་ལ་བརྟེན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ནམ་མཁའ་ལ་བརྟེན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ས་ནི་ཆུ་ལ་ཆུ་རླུང་ལ། །རླུང་ནི་མཁའ་ལ་རབ་ཏུ་གནས། །མཁའ་ནི་རླུང་དང་ཆུ་དག་དང་། །ས་ཡི་ཁམས་ལ་གནས་མ་ཡིན། །དེ་བཞིན་ཕུང་པོ་ཁམས་དབང་རྣམས། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་དག་ལ་གནས། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་ཚུལ་བཞིན་མིན། །ཡིད་བྱེད་དག་ལ་རྟག་ཏུ་གནས། །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་ཡིད་བྱེད་ནི། །སེམས་ཀྱི་དག་པ་ལ་རབ་གནས། །སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆོས་རྣམས་ནི། །ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་གནས་པ་མེད། །ཅེས་སོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཉི་མ་དང་འོད་ཟེར་ལྟར་ཡེ་ནས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་ཏེ། སྣང་བའི་ཡོན་ཏན་སྐུ་དང་འོད་ཟེར་དང་ཞིང་ཁམས་དང་གཞལ་ཡས་ཁང་ལ་སོགས་པ་དང་། རིག་པའི་ཡོན་ཏན་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ། སངས་རྒྱས་ཕལ་པོ་ཆེའི་མདོ་ལས་བྱུང་བ་དག་བསྡུས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏེ། ༼འདི་ཀུན་ཤེར་ལས་མཆན་ཡིན་པར་བཤད།༽ རྒྱུད་བླ་མའི་འགྲེལ་པ་ལས། དེ་ལ་དྲི་མ་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི། གཅིག་ཏུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ས་ལ་ཡང་རྣམ་པར་དབྱེར་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་སྔ་ཕྱི་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གནས་པ་འདི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་གང་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐའ་དག་རྗེས་སུ་མ་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་ན་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་འདུ་ཤེས་ཀྱི་འཛིན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མི་མངོན་ནོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་ལས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཐོགས་པ་མེད་པར་རབ་ཏུ་འབྱུང་ངོ་། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ཚད་དང་མཉམ་པའི་དར་ཡུག་ཆེན་པོ་གཅིག་ཡོད་པར་གྱུར་ལ། དར་ཡུག་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ཡང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྲིས་པར་གྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོའི་ཚད་དུ་ནི་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་བྲིས། ས་ཆེན་པོའི་ཚད་དུ་ནི་ས་ཆེན་པོ་བྲིས། སྟོང་གཉིས་པ་བར་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚད་དུ་ནི་སྟོང་གཉིས་པའིའཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས། སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚད་དུ་ནི་སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས། གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ཚད་དུ་ནི་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཚད་དུ་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ། འཛམ་བུ་གླིང་གི་ཚད་དུ་ནི་འཛམ་བུ་གླིང་། ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་ཀྱི་ཚད་དུ་ནི་ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་གླིང་།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནུབ་ཀྱི་བ་ལང་སྤྱོད་ཀྱི་ཚད་དུ་ནི་ནུབ་ཀྱི་བ་ལང་སྤྱོད། བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་ཚད་དུ་ནི་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན། རི་རབ་ཀྱི་ཚད་དུ་ནི་རི་རབ། ས་ལ་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་གཞལ་ཡས་ཁང་གི་ཚད་དུ་ནི་ས་ལ་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་གཞལ་ཡས་ཁང་། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་གཞལ་ཡས་ཁང་གི་ཚད་དུ་ནི། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་གཞལ་ཡས་ཁང་། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་གཞལ་ཡས་ཁང་གི་ཚད་དུ་ནི། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་གཞལ་ཡས་ཁང་བྲིས་སོ། །དར་ཡུག་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་ཆུ་ཞེང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ཚད་ཙམ་དུ་གྱུར་ལ། དར་ཡུག་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གཅིག་ཏུ་བཅུག་པར་གྱུར་ཏོ། །ཇི་ལྟར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གཅིག་ཏུ་དར་ཡུག་ཆེན་པོ་བཅུག་པ་དེ་བཞིན་དུ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་མ་ལུས་པ་རྣམས་སུ་དེའི་ཚད་ཀྱི་དར་ཡུག་ཆེན་པོ་ནང་དུ་བཅུག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་མཁས་པ་མཛངས་པ་གསལ་བ་ཡིད་གཞུངས་པ། དེར་ཉེ་བར་ཞུགས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་སྐྱེས་ཏེ། དེའི་མིག་ལྷའི་མིག་ཏུ་གྱུར་ཅིང་ཀུན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་འོད་གསལ་བར་གྱུར་པ་ཅིག་ལ། དེས་ལྷའི་མིག་གིས་རྣམ་པར་བལྟས་ཏེ། འདི་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་དར་ཡུག་ཆེན་པོ་འདི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་ཆུང་ངུ་འདི་ཉིད་ལ་གནས་ཏེ། སེམས་ཅན་འགའ་ལ་ཡང་ཉེ་བར་འཁོར་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཀྱེ་མ་ལ་ལ་གང་དག་གིས་བརྩོན་པ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་དང་མཐུས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྡུལ་དེ་ཕྱེ་སྟེ། དར་ཡུག་ཆེན་པོ་འདི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉེ་བར་འཚོ་བར་བྱའོ་སྙམ་པས། དེ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱི་མཐུ་བསྐྱེད་དེ་རྡོ་རྗེ་ཕྲ་མོས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་དེ་ཕྱེ་ནས་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། དར་ཡུག་ཆེན་པོ་དེས་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ཉེ་བར་འཚོ་བར་བྱེད་ཅིང་གཅིག་ལས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལུས་པ་མེད་པ་མཐའ་དག་ལ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་བྱེད་དོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཚད་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འཚོ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་མ་ཚང་བ་མེད་པར་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དེ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་འདྲ་བར་ཚད་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའང་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ལྟོས་ན། ཡོན་ཏན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ། སྐྱོན་གྱིས་གོས་མ་མྱོང་ལ། རྣམ་པ་ལ་ལྟོས་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ཕྱིས་དག་པ་ལྟ་བུར་ཡོད་པ་སྟེ། དག་པའང་ཡིན་ལ་མ་དག་པའང་ཡིན་པ་གཉིས་མི་འགལ་བ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལ་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཅིག་ཅར་དུ་དུས་གཅིག་རྣམ་པར་དག་པའང་ཡིན་ལ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གནས་འདིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ་ཞེས་པ་དང་། དེ་ལ་དྲི་མ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་སྔར་དྲི་མས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མ་གྱུར་ལ། ཕྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་གནས་འདི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེས་སོ། །གཉིས་པ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་ལ་གསུམ་སྟེ། རང་བཞིན་ཀུན་ལ་ཁྱབ་ཚུལ། རིགས་ཀྱི་རྟགས། ཡོན་ཏན་ནོ། །དང་པོ་ནི་དཔལ་ཕྲེང་གི་མདོ་ལས། བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོས་འགྲོ་ཀུན་ཡོངས་ལ་ཁྱབ། །ཅེས་པ་དང་། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། རྫོགས་སངས་སྐུ་ནི་འཕྲོ་ཕྱིར་དང་། །དེ་བཞིན་ཉིད་དབྱེར་མེད་ཕྱིར་དང་། །རིགས་ཡོད་ཕྱིར་ན་ལུས་ཅན་ཀུན། །རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་སྙིང་པོ་ཅན། །ཅེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་རྟགས་ལ་གཉིས་ལས། རིགས་ཡོད་ཀྱང་མ་སད་པའི་རྟགས་ནི་དེ་ཉིད་ལས། གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཁམས་མེད་ན། །སྡུག་ལའང་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་། །མྱ་ངན་འདས་ལ་འདོད་པ་དང་། །དོན་གཉེར་སྨོན་པའང་མེད་པར་འགྱུར། །ཅེས་པ་སྟེ། སྐྱེ་བོ་ཐ་ཤལ་ཁ་ཅིག་བཞིན་ནོ། །སད་པའི་རྟགས་ནི་དེ་ཉིད་ལས། སྲིད་དང་མྱ་ངན་འདས་ལ་དེའི། །སྡུག་བདེའི་སྐྱོན་ཡོན་མཐོང་བ་འདི། །རིགས་ཡོད་ལས་ཡིན་གང་ཕྱིར་དེ། །རིགས་མེད་དག་ལ་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོ། །དེ་གཉིས་མདོ་སྡེ་རྒྱན་དུ། ལ་ལ་ཐར་བའི་ཆ་མཐུན་དགེ་བ་མེད། །དཀར་པོ་དམན་པ་ཡོད་པའང་རྒྱུ་དང་བྲལ། །ཅེས་མ་ཟད་པ་དང་རེ་ཞིག་ཆད་པ་བསྟན་ལ། སྦྱོར་བའི་སྔོན་དུ་སྙིང་རྗེ་དང་། །མོས་པ་དང་ནི་བཟོད་པ་དང་། །དགེ་ལ་ཡང་དག་སྤྱོད་པ་ནི། །རིགས་ཀྱི་རྟགས་སུ་ཡང་དག་བཤད། །ཅེས་སད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡོན་ཏན་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐེག་དམན་ལས་ཆེས་འཕགས་པས་མཆོག་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ཡོན་ཏན་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བྱང་ཆུབ་ཤིང་བསྐྱེད་ཕྱིར། །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་ཞི་བ་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །རང་དང་གཞན་ལ་ཕན་བདེ་བྱེད་པ་འབྲས་བུའི་ཕྱིར། །རིགས་མཆོག་དེ་ནི་རྩ་བ་བཟང་པོ་ལྟ་བུ་ཡིན། །ཅེས་སོ། །དེའང་རྒྱ་གར་གྱི་སྒྲ་ལས། གཽ་ཏྲ་ཞེས་པའི་གོ་གུ་ཎ་ཞེས་བསྒྱུར་ན་ཡོན་ཏན་ཡིན་ལ། ཏྲ་ཏར་ཞེས་བསྒྱུར་ན་སྒྲོལ་བ་སྟེ། ཡོན་ཏན་གྱིས་རྟེན་བྱས་ནས་འཁོར་བའི་ཕ་རོལ་དུ་སྒྲོལ་བས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ཡོན་ཏན་ནི། སྒྲོལ་བའི་དོན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་དང་། གནས་སྐབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་དང་། དཔེ་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བའོ། །དང་པོ་ནི་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། རང་བཞིན་དང་ནི་རྒྱས་པ་དག །དེ་ནི་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་དང་། །ཡོད་མེད་ཉིད་དང་ཡོན་ཏན་ནི། །སྒྲོལ་བའི་དོན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པས། སྔར་བཤད་པའི་ཀུན་ཁྱབ་འོད་གསལ་བ་དེ་ནི་སྣང་སྟོང་གི་དབྱེ་བས་གཉིས་སུ་བཤད་དེ། དབྱིངས་སྟོང་པ་ནི་ཆོས་སྐུ་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུའི་བྲལ་རྒྱུ་རྟེན་ཡིན་ལ། ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་རང་འོད་མཚན་དཔེ་དང་བཅས་པ་ནི་བརྟེན་པ་གཟུགས་སྐུ་གཉིས་ཀྱི་བྲལ་གྱུར་གནས་པ་སྟེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། གཏེར་དང་འབྲས་བུའི་ཤིང་བཞིན་དུ། །རིགས་དེ་རྣམ་གཉིས་ཤེས་བྱ་སྟེ། །ཐོག་མེད་རང་བཞིན་གནས་པ་དང་། །ཡང་དག་བླངས་པ་མཆོག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་དོ། །རིགས་འདི་གཉིས་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །སྐུ་གསུམ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ཡིན། །དང་པོའི་སྐུ་ནི་དང་པོ་སྟེ། །གཉིས་པ་ཡིས་ནི་ཕྱི་མ་གཉིས། །ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་མཛེས་པ་ནི། །རིན་ཆེན་སྐུ་འདྲར་ཤེས་བྱ་སྟེ། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་བྱས་མིན་དང་། །ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་གཏེར་ཡིན་ཕྱིར། །ཆོས་ཆེན་རྒྱལ་སྲིད་ཆེ་ལྡན་ཕྱིར། །རྫོགས་ལོངས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་བརྙན་གྱི་ནི་རང་བཞིན་ཕྱིར། །སྤྲུལ་པ་གསེར་གྱི་གཟུགས་ལྟ་བུ། །ཞེས་སོ། །དེའང་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་རིགས་དང་། ཡང་དག་པར་བླང་བའི་རིགས་ལ་གཞི་དང་ལམ་གྱི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་གཞི་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པར་གནས་དུས་ན། འཆར་གཞི་དབྱིངས་ཀྱི་ཆ་ནི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་དང་འདྲ་སྟེ། གང་འདོད་འབྱུང་བའི་གཞིར་གནས་ལ་དངོས་སུ་གང་དུའང་མ་ཆད་པ་བཞིན་དུ། ཆོས་སྐུ་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུའི་དབྱིངས་ཏེ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་འཆར་བའི་གོ་འབྱེད་པས་ན་བཞག་ལ། ཤར་བའི་ཡེ་ཤེས་སྣང་བའི་ཆ་རིག་པ་དང་སྐུ་ནི་རྐྱེན་སྒྲིབ་པ་བྲལ་སྟོབས་ཀྱིས་རང་ལ་ཡོད་པའི་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་འགྱུར་ངེས་ཀྱི་ཆ་ཙམ་ནས་འབྲས་བུ་ཅན་གྱི་ལྗོན་ཤིང་གོང་དུ་འཕེལ་བའི་དཔེས་གསུངས་ཏེ། དག་རྒྱུ་ལ་དག་འབྲས་ཀྱི་མིང་གིས་བཏགས་པའོ། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། གསེར་གྱི་རིགས་དང་རིན་ཆེན་མཆོག་གི་དཔེར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞར་ལ་ལམ་ལ་སློབ་དུས་ལྟར་བཤད་ན། དབྱིངས་ཀྱི་རིགས་དེ་གཉིས་ཀ་རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་ཡོད་པས་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་ཟེར་ཏེ་རྟེན་དུ་གནས་ལ། དེའི་སྟེང་དུ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ས་བཅུ་རྒྱུན་མཐའི་བར་གྱི་དགེ་རྩ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་བླངས་པའམ་རྒྱས་འགྱུར་གྱི་རིགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དགེ་བ་དེ་ཡང་གཉེན་པོ་གསར་དུ་བླངས་པ་ཅན་རང་བཞིན་རིགས་ཀྱི་དྲི་མ་བསལ་སྟོབས་ཀྱིས་རང་ལ་ཡོད་པའི་ཡོན་ཏན་གསར་དུ་སྐྱེ་བ་ལྟར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེང་སང་ནི་གཞི་ལ་རིགས་དེ་གཉིས་མི་བརྩི་བར། གཞི་དེ་རང་བཞིན་དང་། ལམ་ནི་རྒྱས་འགྱུར་དུ་འཇོག་པ་ནི་དབྱིངས་མ་གོ་བའི་རྣམ་འགྱུར་དུ་སྣང་སྟེ། གཞི་ལ་སྣང་སྟོང་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་ཡོད་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། སྔ་མ་ཕྱི་མར་ཁྱད་མེད་ཀྱང་། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དག་གྱུར་པ། །ཞེས་པ་དང་། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། འདུས་མ་བྱས་ཤིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྟོག་མིན་པ། །མཁྱེན་དང་བརྩེ་དང་ནུས་པར་ལྡན། །དོན་གཉིས་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ཅེས་པས། སངས་རྒྱས་དེའང་བྲལ་བའི་རྒྱུ་འབྲས་ལས། བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཡེ་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ན། རིགས་གཉིས་ལས་སངས་རྒྱས་སྐུ་གསུམ་ཡེ་ལྡན་དུ་ཡོད་པའི་ཆ་ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་བྱའོ། །དེའང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་རྒྱས་འགྱུར་སྣང་ཆ་ལོངས་སྐུ་དང་དེའི་སྟོང་ཆ་ཆོས་སྐུ་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་དེ་དེ་གཉིས་དབྱེར་མེད་པའི་བྱིན་རླབས་ལས། འགྲོ་བའི་སྣང་ངོར་རང་རང་གི་སྐལ་བ་དང་མཐུན་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་སྣང་བ་ཉིད། ནམ་མཁའ་ལ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་སྣང་བའི་གཟུགས་བརྙན་གསེར་གྱི་རི་ངོགས་ལ་ཤར་བ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་གནས་སྐབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། མ་དག་པ་སེམས་ཅན་གྱི་རིགས། མ་དག་པ་དག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས། ཤིན་ཏུ་དག་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སམ་ཁམས་སོ། །དེའང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་དྲི་མ་དང་བྲལ་བས་རིགས་སམ་ཁམས་མཚན་ཉིད་པ་ལྡོག་ཀྱང་མིང་དེ་སྐད་བཏགས་པ་མི་འགལ་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སངས་རྒྱས་ཁམས་དང་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་དང་། །ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གནས་སྐབས་གསུམ་ལ་ལྟོས་པར། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། མ་དག་མ་དག་དག་པ་དང་། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གོ་རིམས་བཞིན། །སེམས་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་པ་དང་དེའི་འགྲེལ་པར། འདི་ལྟ་སྟེ་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་དང་། མ་དག་པ་དང་དག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་གསུམ་དུའང་ཡོད་ལ། བསྒྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རིགས་བཅུ་གསུམ་ལ་སོགས་པར་ཡང་བཞག་སྟེ། སེམས་ཉིད་དབྱིངས་གཅིག་པོ་དོན་གྱི་རིགས་ལ་བཟང་ངན་མེད་པར་ཀུན་ཁྱབ་ཏུ་ཡོད་པས་ཁྱབ་ལ། དེའི་སྟེང་དུ་གནས་སྐབས་ཐེག་པ་ཐ་དད་དང་། ས་ལམ་གོང་འོག་གི་དབྱེ་བས་མིང་འདོགས་ཐ་དད་དུ་གཞག་པ་ནི། བུམ་པ་གཅིག་ཉིད་ཀྱང་བཅུད་གང་བླུགས་ཀྱི་དུས་སུ་མིང་འགྱུར་བ་བཞིན་ཏེ། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས། །དེ་ཡི་དབྱེ་བ་ཡོངས་སུ་བརྗོད། །ཅེས་སོ། །དེའང་དབྱིངས་འོད་གསལ་བའི་རིགས་དེ་འགྲོ་བ་བཟང་ངན། ཉན་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པ་གོང་འོག་བཟང་ངན་དུ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་དུས་ངོ་བོ་ལ་བཟང་ངན་དང་བྲི་བསྣན་མེད་པར་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་རྫ་སྣོད་དང་། ཤིང་སྣོད་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་སྣོད་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་བཟང་ངན་དུ་སྣང་ཡང་། སྣོད་དེ་དག་གི་ནང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་བཟང་ངན་མེད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། ཇི་ལྟར་རྟོག་མེད་བདག་ཉིད་ཅན། །ནམ་མཁའ་ཀུན་ཏུ་རྗེས་སོང་ལྟར། །སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དྲི་མེད་དབྱིངས། །དེ་བཞིན་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཉིད། །དེ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ངེས་པ་དང་། །ཡོན་ཏན་མཐར་ཐུག་ཁྱབ་པ་སྟེ། །གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་དམན་པ་དང་། །བར་མ་མཆོག་ལ་ནམ་མཁའ་བཞིན། །ཞེས་སོ། །བཟང་ངན་ལྟར་སྣང་བ་ནི་དྲི་མ་ལས་གྲོལ་མ་གྲོལ་གྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཁྱད་པར་དེ། སྒྲིབ་པའི་མུན་པ་ཆེན་པོས་བསྒྲིབས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ལ་ཡང་། ཡོན་ཏན་ཆ་ཤས་ཙམ་ལས་མེད་པ་ལས། དྲི་མ་བསྲབས་པ་ཉན་རང་གི་དགྲ་བཅོམ་ཡོན་ཏན་འཕགས་པ་དང་། དེ་དག་ཀྱང་མི་ཤེས་པའི་ས་པ་ཐམས་ཅད་མ་སྤངས་པ་ལས་གོང་མར་གྱུར་པ་ས་ཐོབ་པའི་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཕགས་པར་སྣང་བ་དང་། དེ་བས་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་སངས་རྒྱས་འཕགས་པར་སྣང་བའོ། །ཚུལ་འདིའི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཉན་རང་གི་དགྲ་བཅོམ་དེ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་རེ་ཞིག་ངལ་གསོ་བ་ཙམ་ལས་མྱང་འདས་མཚན་ཉིད་པར་མི་འདོད་དེ། དེ་ཉིད་ལས། གང་ཕྱིར་དེ་ནི་ཆོས་སྐུ་དེ་བཞིན་གཤེགས། །དེ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དོན་དམ་མྱ་ངན་འདས། །དེ་ཕྱིར་ཉི་དང་ཟེར་བཞིན་ཡོན་ཏན་དབྱེར་མེད་པས། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ལས་མ་གཏོགས་མྱ་ངན་འདས་པ་མེད། །ཅེས་པ་དང་། དེས་ན་སངས་རྒྱས་མ་ཐོབ་པར། །མྱ་ངན་འདས་པ་མི་ཐོབ་སྟེ། །འོད་དང་འོད་ཟེར་སྤངས་ནས་ནི། །ཉི་མ་བལྟ་བར་མི་ནུས་བཞིན། །ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་དཔེ་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། དཔེ་དོན་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ། དེའི་ཆོས་མཚུངས་སྦྱར་བ། སྙིང་པོའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི་བཀའ་ཐ་མ་ལས་གསུངས་པ་ཡང་དག་ངེས་པ་དོན་གྱི་བསྟན་བཅོས་རྣམས་སུ་བཀྲོལ་བ་ལས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་བསྟོད་པར། ཇི་ལྟར་འོ་མ་དང་འདྲེས་པས། །མར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱི་སྙིང་པོ་མི་སྣང་བ། །དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་དང་འདྲེས་པས། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་མི་མཐོང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་འོ་མ་རྣམས་སྦྱངས་པས། །མར་གྱི་སྙིང་པོ་དྲི་མེད་འགྱུར། །དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་རྣམས་སྦྱངས་པས། །ཆོས་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་དྲི་མེད་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་མར་མེ་བུམ་ནང་ན། །ཅུང་ཞིག་སྣང་བར་མི་འགྱུར་བ། །དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་བུམ་ནང་ན། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་མི་མཐོང་ངོ་། །ཕྱོགས་ནི་གང་དང་གང་དག་ནས། །བུམ་པར་བུ་ག་བཏོད་གྱུར་པའི། །དེ་དང་དེ་ཡི་ཕྱོགས་ཉིད་ནས། །འོད་ཀྱི་རང་བཞིན་འབྱུང་བར་འགྱུར། །གང་ཚེ་ཏིང་འཛིན་རྡོ་རྗེ་ཡིས། །བུམ་པ་དེ་ཉིད་བཅག་གྱུར་པ། །དེ་ཚེ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་ཡི། །མཐར་ཐུག་བར་དུ་སྣང་བར་བྱེད། །ཇི་ལྟར་རིན་ཆེན་བཻ་ཌཱུཪྻ། །དུས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་འོད་གསལ་ཡང་། །རྡོ་ཡི་ནང་ན་གནས་གྱུར་པ། །དེ་ཡི་འོད་ནི་གསལ་མ་ཡིན། །དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པའི། །ཆོས་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་དྲི་མེད་པའང་། །འཁོར་བར་འོད་ནི་གསལ་མ་ཡིན། །མྱ་ངན་འདས་ན་འོད་གསལ་འགྱུར། །ཁམས་ཡོད་པས་ནི་ལས་བྱས་པས། །ས་ལེ་སྦྲམ་དག་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཁམས་མེད་པས་ནི་ལས་བྱས་ཀྱང་། །ཉོན་མོངས་འགའ་ཞིག་སྐྱེ་བར་ཟད། །ཇི་ལྟར་སྦུན་པས་གཡོགས་གྱུར་པ། །སོ་བ་འབྲས་བུ་མི་སྣང་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་གཡོགས་པ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་མི་བཏགས། །ཇི་ལྟར་སྦུན་པ་ལས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྲོལ་པས། །འབྲས་ཉིད་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་ལས་གྲོལ་ན། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་རབ་ཏུ་གསལ། །ཆུ་ཤིང་སྙིང་པོ་མེད་དོ་ཞེས། །འཇིག་རྟེན་ན་ནི་དཔེར་བྱེད་ཀྱང་། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་སྙིང་པོ་ཉིད། །དང་པོ་ཟ་བར་བྱེད་པ་ལྟར། །སྙིང་པོ་མེད་པའི་འཁོར་བ་ལས། །ཉོན་མོངས་གཟེབ་དང་བྲལ་གྱུར་ན། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་བདུད་རྩིར་འགྱུར། །ཞེས་མར་དང་། མར་མེ་དང་། ནོར་བུ་དང་། གསེར་དང་། འབྲུ་དང་། ཤིང་འབྲས་དྲུག་གི་དཔེས། གཞི་དང་། ལམ་དང་། འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་གསུམ་མཚོན་ནས་གསུངས་པ་ཉིད། བྱམས་པས་ནི་དཔེ་རྣམ་པ་དགུ་ལས། དཔེ་དང་པོ་པདྨའི་སྦུབས་ན་སངས་རྒྱས་གཏུམས་པ་ནི། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། ཇི་ལྟར་མདོག་ངན་པདྨའི་ཁོང་གནས་པ། །མཚན་སྟོང་གིས་འབར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི། །དྲི་མེད་ལྷ་ཡི་མིག་ལྡན་མིས་མཐོང་ནས། །ཆུ་སྐྱེས་པདྨོའི་སྦུབས་ནས་འབྱིན་བྱེད་ལྟར། །དེ་བཞིན་བདེ་གཤེགས་མནར་མེད་གནས་རྣམས་ལ། །སངས་རྒྱས་སྤྱན་གྱིས་རང་ཆོས་ཉིད་གཟིགས་ཏེ། །སྒྲིབ་མེད་ཕྱི་མཐའི་མུར་གནས་ཐུགས་རྗེ་ཡི། །བདག་ཅག་སྒྲིབ་པ་ལས་ནི་གྲོལ་བར་བྱེད། །ཅེས་སོ། །དཔེ་གཉིས་པ་སྦྲང་མའི་སྦྲང་རྩི་ལྟ་བུ་ནི། ཇི་ལྟར་སྲོག་ཆགས་ཚོགས་སྐོར་སྦྲང་རྩི་ནི། །སྐྱེས་བུ་མཁས་པས་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡིས། །མཐོང་ནས་དེ་དག་ཐབས་ཀྱིས་སྲོག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆགས་ཚོགས། །ཀུན་ནས་འབྲལ་བར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཞིན། །དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་ཀུན་མཁྱེན་སྤྱན་གྱིས་ནི། །རིགས་ཁམས་སྦྲང་རྩི་དང་འདྲ་འདི་གཟིགས་ནས། །དེ་ཡི་སྒྲིབ་པ་སྦྲང་མ་དང་འདྲ་བ། །གཏན་ནས་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་འཛད་པ་ཡིན། །ཅེས་སོ། །དཔེ་གསུམ་པ་སྦུན་པའི་ནང་གི་འབྲས་བུ་ལྟ་བུ་ནི། ཇི་ལྟར་སྦུན་ལྡན་འབྲས་བུའི་སྙིང་པོ་ནི། །མི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྤྱོད་པར་མི་འགྱུར་བ། །ཟས་སོགས་དོན་དུ་གཉེར་བ་གང་ཡིན་པ། །དེ་དག་གིས་ནི་སྦུན་ནས་དེ་འབྱིན་ལྟར། །དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཀྱི། །དྲི་མ་དང་འདྲེས་རྒྱལ་བ་ཇི་སྲིད་དུ། །ཉོན་མོངས་དྲི་མ་འདྲེས་ལས་མ་གྲོལ་བ། །དེ་སྲིད་རྒྱལ་མཛད་སྲིད་གསུམ་འདུ་མི་བྱེད། །ཅེས་སོ། །དཔེ་བཞི་པ་འདམ་རྫབ་ཀྱི་ནང་གི་གསེར་ལྟ་བུ་ནི། ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་རྒྱུ་ཚེ་མི་ཡི་གསེར། །ལྗན་ལྗིན་རུལ་བའི་ནང་དུ་ལྟུང་གྱུར་པ། །མི་འཇིགས་ཆོས་ཅན་དེ་ནི་དེར་དེ་བཞིན། །ལོ་བརྒྱ་མང་པོ་དག་ཏུའང་གནས་པ་ན། །ལྷ་མིག་དང་ལྡན་ལྷ་ཡི་དེར་དེ་ནི། །མཐོང་ནས་མི་ལ་འདི་ན་ཡོད་པའི་གསེར། །རིན་ཆེན་མཆོག་ནི་སྦྱངས་ཏེ་རིན་ཆེན་གྱིས། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་གྱིས་ཞེས་སྨྲ་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཐུབ་པས་མི་གཙང་དང་འདྲ་བའི། །ཉོན་མོངས་འདམ་བྱིང་སེམས་ཅན་ཡོན་ཏན་ནི། །གཟིགས་ནས་ཉོན་མོངས་འདམ་དེ་དག་བྱའི་ཕྱིར། །སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ལ་དམ་ཆོས་ཆར་པ་འབེབས། །ཞེས་སོ། །དཔེ་ལྔ་པ་ས་འོག་གི་གཏེར་ལྟ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བུ་ནི། ཇི་ལྟར་མི་དབུལ་ཁྱིམ་ནང་ས་འོག་ན། །མི་ཟད་པ་ཡི་གཏེར་ནི་ཡོད་གྱུར་ལ། །མི་དེས་དེ་མ་ཤེས་ཤིང་གཏེར་དེ་ཡང་། །དེ་ལ་ང་འདིར་ཡོད་ཅེས་མི་སྨྲ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཡིད་ཀྱི་ནང་ཆུད་རིན་ཆེན་གཏེར། །དྲི་མེད་བཞག་དང་བསལ་མེད་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་། །མ་རྟོགས་པས་ན་དབུལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི། །རྣམ་མང་རྒྱུན་དུ་སྐྱེ་དགུ་འདིས་མྱོང་ངོ་། །ཞེས་སོ། །དཔེ་དྲུག་པ་ཤུན་པའི་སྦུབས་ན་ལྗོན་ཤིང་གི་མྱུ་གུ་ལྟ་བུ་ནི། ཇི་ལྟར་ཨ་སྨྲ་ལ་སོགས་ཤིང་འབྲས་ལ། །ཡོད་པའི་ས་བོན་མྱུ་གུ་འཇིག་མེད་ཆོས། །ས་རྨོས་ཆུ་སོགས་ལྡན་ལས་ལྗོན་ཤིང་གི། །རྒྱལ་པོའི་དངོས་པོ་རིམ་གྱིས་བསྒྲུབས་པ་ལྟར། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མ་རིག་སོགས་འབྲས་ཀྱི། །པགས་སྦུབས་ནང་ཆུད་ཆོས་ཁམས་དགེ་བ་ཡང་། །དེ་བཞིན་དགེ་རྐྱེན་དེ་དང་དེ་བརྟེན་ནས། །རིམ་གྱིས་ཐུབ་པའི་རྒྱལ་བའི་དངོས་པོར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དཔེ་བདུན་པ་གོས་རུལ་གྱི་ནང་གི་ནོར་བུའི་གཟུགས་ལྟ་བུ་ནི། ཇི་ལྟར་རིན་ཆེན་ལས་བྱས་རྒྱལ་བའི་གཟུགས། །གོས་རུལ་དྲི་ངན་གྱིས་ནི་གཏུམས་གྱུར་པ། །ལམ་ནས་ལྷ་ཡིས་མཐོང་ནས་གྲོལ་བྱའི་ཕྱིར། །ལམ་གནས་དོན་དེ་དེ་ལ་སྨྲ་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཐོག་མེད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། །ཉོན་མོངས་ཀྱིས་གཏུམས་བདེར་གཤེགས་དངོས་པོ་ཉིད། །དུད་འགྲོ་ལ་ཡང་གཟིགས་ནས་དེ་བཞིན་དེ། །ཐར་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཐབས་སྟོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཛད། །ཅེས་སོ། །དཔེ་བརྒྱད་པ་བུད་མེད་ངན་མའི་མངལ་ན་མི་བདག་གནས་པ་ལྟ་བུ་ནི། ཇི་ལྟར་བུད་མེད་གཟུགས་ངན་མགོན་མེད་འགའ། །མགོན་མེད་འདུག་གནས་སུ་ནི་འདུག་གྱུར་ལ། །མངལ་གྱི་རྒྱལ་པོའི་དཔལ་ནི་འཛིན་བྱེད་པ། །རང་ལྟོ་ན་ཡོད་མི་བདག་མི་ཤེས་ལྟར། །སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་མགོན་མེད་ཁྱིམ་བཞིན་ཏེ། །མ་དག་སེམས་ཅན་མངལ་ལྡན་བུད་མེད་བཞིན། །དེ་ལ་གང་ཞིག་ཡོད་པས་མགོན་བྱས་པ། །དྲི་མེད་ཁམས་ནི་དེ་ཡི་མངལ་གནས་བཞིན། །ཞེས་སོ། །དཔེ་དགུ་པ་སའི་འདམ་ན་གསེར་གྱི་གཟུགས་ལྟ་བུ་ནི། ཇི་ལྟར་ནང་གི་གསེར་ཞུན་གཟུགས་རྒྱས་པ། །ཞི་བའི་ཕྱི་རོལ་ས་ཡི་རང་བཞིན་ ཅན། །མཐོང་ནས་དེ་ཤེས་པ་དག་ནང་གི་གསེར། །སྦྱང་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་སྒྲིབ ་པ་སེལ་བྱེད་ལྟར། །རང་བཞིན་འོད་གསལ་དྲི་མེད་རྣམས་ཀྱང་ནི། །གློ་བུར་བར་ནི་རྣམ་པར་གཟིགས་གྱུར་ནས། །རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ལྟ་བུའི་འགྲོ་བ་རྣམས། །སྒྲིབ་པ་དག་ལས་སྦྱོང་མཛད་བྱང་ཆུབ་མཆོག །ཅེས་སོ། །དེ་ལྟར་སྙིང་པོ་ལ་སྒྲིབ་པའི་རང་བཞིན་དགུའི་དབང་གིས་དཔེ་དགུ་སྨོས་པ་རྣམས། སྤྱིར་སེམས་ཅན་པའི་ཁམས་ལ་ཡོད་པའི་དཔེར་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། ཁྱད་པར་དུ་ལམ་དུ་མ་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་ཙམ་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་དྲི་མ་འཁོར་བ་འབའ་ཞིག་གི་རྒྱུར་གནས་པའི་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཏི་མུག་དང་། དེ་གསུམ་ཆ་མཉམ་དུ་འདྲེས་པ་དྲག་པོའི་ཀུན་ནས་ལྡང་བའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་ནི། པདྨ་དང་། སྦྲང་མ་དང་། སྦུན་པ་དང་། འདམ་རྫབ་བཞིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་རང་སངས་རྒྱས་གཉིས་ཀྱི་དགྲ་བཅོམ་པའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་སྙིང་པོ་སྒྲིབ་པའི་རང་བཞིན་ནི། ས་འོག་གི་དབུལ་པོའི་གཏེར་གྱི་དཔེ་གཅིག་གིས་བསྟན་ནོ། །སློབ་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཐེག་ཆེན་མཐོང་སྤངས་ཀྱི་དྲི་མ་དང་། འཕགས་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་སྒོམ་སྤངས་ཀྱི་དྲི་མ་གཉིས་ནི། ཤུན་ལྤགས་དང་། གོས་རུལ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །སར་གནས་ཀྱི་ས་བཅུའི་དྲི་མའང་མ་དག་པ་བདུན་མན་ཆད་ལ་བརྟེན་པའི་དྲི་མ་དང་། དག་པ་ས་གསུམ་ལ་བརྟེན་པའི་དྲི་མ་ནི། མངལ་དང་། འདམ་གྱི་གསེར་གྱི་དཔེ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་སྐད་དུ། ཆགས་སྡང་རྨོངས་དེས་ཀུན་ནས་ལྡང་དྲག་བག་ཆགས་དང་། །མཐོང་སྒོམ་ལས་སྤང་མ་དག་དག་པའི་སར་བརྟེན་པའི། །དྲི་མ་རྣམ་དགུ་པདྨའི་སྦུབས་སོགས་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་སྦུབས་དབྱེ་བྱེ་བ་མཐའ་ལས་འདས། །ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་དགུ་པོ་འདི། །མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན། །པདྨའི་སྦུབས་ལ་སོགས་པ་ཡི། །དཔེ་དགུ་དག་གིས་ཡང་དག་བསྟན། །དྲི་འདི་དག་གིས་བྱིས་རྣམས་དང་། །དགྲ་བཅོམ་སློབ་དང་སློབ་ལྡན་རྣམས། །རིམ་བཞིན་བཞི་དང་གཅིག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་ནི། །གཉིས་དང་གཉིས་ཀྱིས་མ་དག་ཉིད། །ཅེས་སོ། །གཉིས་པ་ཆོས་མཚུངས་སྦྱར་བ་ནི་དཔེ་དགུ་པོས་སྐྱོན་བསྟན་པས་དོན་དྲི་མ་དགུའི་སྦུབས་སྤང་བྱར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ནི། ཇི་ལྟར་པདྨ་འདམ་སྐྱེས་དེ། །མདུན་དུ་གྱུར་ན་ཡིད་དགའ་དང་། །ཕྱིས་ནས་དགའ་བ་མེད་གྱུར་པ། །འདོད་ཆགས་དགའ་བ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་སྲོག་ཆགས་སྦྲང་མ་ནི། །ཤིན་ཏུ་འཁྲུགས་ཏེ་མདུང་བརྡེགས་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཞེ་སྡང་སྐྱེ་བ་ཡང་། །སྙིང་ལ་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པར་བྱེད། །ཇི་ལྟར་འབྲས་སོགས་སྙིང་པོ་ནི། །ཕྱི་རོལ་སྦུན་པས་བསྒྲིབས་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་སྙིང་པོའི་དོན་མཐོང་བ། །མ་རིག་སྒོ་ལྔའི་སྦུབས་ཀྱིས་བསྒྲིབས། །ཇི་ལྟར་མི་གཙང་མི་མཐུན་པ། །དེ་བཞིན་ཆགས་དང་བཅས་རྣམས་ཀྱིས། །འདོད་ལ་བརྟེན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཕྱིར། །ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མི་གཙང་འདྲ། །ཇི་ལྟར་ནོར་བུའི་སྒྲིབ་པ་ནི། །མི་ཤེས་གཏེར་མི་མཐོང་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་སྐྱེ་ལ་རང་བྱུང་ཉིད། །མ་རིག་བག་ཆགས་ས་ཡིས་བསྒྲིབས། །ཇི་ལྟར་མྱུག་སོགས་རིམ་སྐྱེས་པས། །ས་བོན་ཤུན་པ་གཅོད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་དེ་ཉིད་མཐོང་བ་ཡིས། །མཐོང་སྤངས་རྣམས་ནི་ལྡོག་པར་འགྱུར། །འཕགས་པའི་ལམ་དང་འབྲེལ་པ་ལས། །འཇིག་ཚོགས་སྙིང་པོ་བཅོམ་རྣམས་ཀྱིས། །སྒོམ་སྤངས་ཡེ་ཤེས་སྤང་བྱ་རྣམས། །གོས་རུལ་དག་དང་མཚུངས་པར་བསྟན། །ས་བདུན་ལ་བརྟེན་དྲི་མ་ནི། །མངལ་སྦུབས་དྲི་མ་དག་དང་མཚུངས། །མངལ་སྦུབས་བྲལ་འདྲ་མི་རྟོག་པའི། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བཞིན། །ས་གསུམ་རྗེས་འབྲེལ་དྲི་མ་རྣམས། །ས་འདམ་གོས་བཞིན་ཤེས་བྱ་སྟེ། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་རྡོ་རྗེ་ལྟའི། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་གཞོམ་བྱ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་སྙིང་པོའི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་ནི། དེ་ལྟ་བུའི་ཁམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་སེམས་ཅན་ལ་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་ཡོད་པ་དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་དག་ཅིང་ཡོན་ཏན་རྫོགས་པའི་ཆ་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། པདྨའི་ཁོང་གི་སངས་རྒྱས་དང་། སྦྲང་རྩི་དང་། འབྲུའི་སྙིང་པོའི་དཔེ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །རང་ལ་ཡོད་རྟགས་སུ་མི་འགྱུར་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆ་ནས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། གསེར་གྱི་དཔེ་གཅིག་གིས་བསྟན་ཏོ། །ལམ་སྦྱངས་ནས་དྲི་མ་བྲལ་སྟོབས་ཀྱིས་སྐུ་གསུམ་བསྐྱེད་པ་ལྟར་སྣང་བའི་ཆ་ནས་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཏེར་དང་ཤིང་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་དང་། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང་། གསེར་གྱི་གཟུགས་ཀྱི་དཔེ་ལྔས་བསྟན་ཏོ། །ཡང་རྒྱུད་བླ་མ་ལས། འདི་ཡི་རང་བཞིན་ཆོས་སྐུ་དང་། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་རིགས་ཀྱང་དེ། །དེ་ནི་དཔེ་གསུམ་གཅིག་དང་ནི། །ལྔ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །དེའང་ད་ལྟ་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་དུས་ནའང་ཁམས་འདི་ཉིད་གང་གི་དཔེས་ཀྱང་གོ་དོན་ལེགས་པར་མི་ལྷོངས་པས། ཆོས་སྐུ་ཉིད་དཔེར་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་འདས་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ན། །འདི་ལ་དཔེ་ནི་མི་དམིགས་པས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཉིད་ཀྱི་ཁམས། །འདྲ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །འདྲ་བ་བསྟན་པའི་ཆོས་སྐུ་གཉིས་ཏེ། བྲལ་རྒྱུ་ཁམས་དང་། བྲལ་འབྲས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངོ་བོ་རང་གི་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ལུང་དང་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱང་བསྡུས་ཏེ། ཆོས་སྐུ་རྣམ་གཉིས་ཤེས་བྱ་སྟེ། །ཆོས་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་དྲི་མེད་དང་། །དེ་ཡི་རྒྱུ་མཐུན་ཟབ་པ་དང་། །སྣ་ཚོགས་ཚུལ་ནི་སྟོན་པའོ། །ཞེས་སོ། །དེའང་རྒྱུའི་ཆོས་སྐུས་ཀུན་ལ་ཁྱབ་སྟེ་དེའི་འགྲེལ་པ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུས་ལུས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་ཁྱབ་པའི་དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། སེམས་ཅན་འདི་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གང་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་དེ་ནི་འགའ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ན་མེད་དེ། ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་བཞིན་ནོ་ཞེས་སོ། །རང་བཞིན་འཕོ་འགྱུར་མེད་པ་ཡང་། །རང་བཞིན་འགྱུར་བ་མེད་པ་དང་། །དགེ་དང་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་ཉིད་འདི་གསེར་གྱི་ནི། །གཟུགས་དང་འདྲ་བར་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཡོན་ཏན་སྐྱེ་བའི་ཆ་ནས་བརྗོད་པ་སྟེ། གཏེར་དང་ཤིང་གི་དཔེ་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཁམས་དོན་དམ་གྱི་ངོ་བོ་ནི་ཚོགས་སྦྱོར་དུ་ཡོད་ངེས་སྙམ་དུ་ཡིད་དཔྱོད་ཀྱི་མོས་པ་ལས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མངོན་སུམ་དུ་མི་མཐོང་ངོ་། །ས་དང་པོ་ནས་ཕྱོགས་རེ་མཐོང་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་རང་བཞིན་ཅི་ཡིན་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ནས་གཟིགས་ཏེ། ཉི་མ་ཤར་ཡང་མིག་མེད་པས་མི་མཐོང་ལ། ཡོད་པས་མཐོང་བ་བཞིན་ཏེ། རང་བྱུང་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་སྟེ། །དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་བྱ་ཡིན། །ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་འོད་འབར་ཡང་། །མིག་མེད་པས་ནི་མཐོང་བ་མེད། །ཅེས་སོ། །དེ་བས་ན་ཉན་རང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ་འཕགས་པ་འོག་མ་གསུམ་གྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མི་མཐོང་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པས་བུ་ཆུང་གིས་མཐོངས་ཀྱི་ཉི་མ་མཐོང་བ་ཙམ་ལས་རྒྱལ་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པའི་ཉི་མ་མི་མཐོང་བ་བཞིན་ཏེ། བཙས་པའི་ཁྱིམ་ནས་བུ་ཆུང་གིས། །ཉི་མའི་གཟུགས་བཞིན་འཕགས་པས་ཀྱང་། །ཞེས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པར་རྒྱུད་བླ་མའི་འགྲེལ་པར། སྤྲིན་མཐོངས་མཁའ་ལ་ཉི་བཞིན་འདིར་ཁྱོད་ཕྱོགས་གཅིག་བློ་གྲོས་ཅན། །བློ་མིག་དག་པའི་འཕགས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་མཐོང་མ་ལགས། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ཆོས་སྐུ་རྣམ་དག་བློ་གྲོས་མཐའ་ཡས་པས། །ཤེས་བྱ་མཐའ་མེད་མཁའ་དབྱིངས་ཁྱབ་པ་དེ་དག་གིས་ཀུན་མཐོང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དབྱིངས་ཡིན་ལ། འདིའི་རང་བཞིན་མཐོང་བས་དོན་དམ་བདེན་པ་མཐོང་ཞེས་བྱའི། ཅིར་ཡང་མེད་པའི་སྟོང་ཉིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱང་དོན་དམ་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའང་བྱིས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དང་། ལས་དང་པོ་དག་བདག་ཏུ་ཞེན་པའི་གཉེན་པོར་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱིས། དོན་ལ་དབྱིངས་འོད་གསལ་བ་འདུས་མ་བྱས་ཤིང་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་ཡོད་པ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། མདོར་བསྡུས་ན་གང་ཟག་བཞི་པོ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་མཐོང་བ་ལ་མིག་དང་མི་ལྡན་པར་བཞག་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་འདི་ནི། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བར་ལྟུང་བ་རྣམས་དང་། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་རྣམས་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །བཞི་པ་རིགས་བསྟན་པའི་འཐད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། དོགས་པ་གཅད་པའི་སྒོ་ནས་དྲི་བ་དང་། དེའི་ལན་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། སྤྲིན་དང་རྨི་ལམ་སྒྱུ་བཞིན་དེ་དང་དེར། །ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་རྣམ་ཀུན་སྟོང་པ་ཞེས། །གསུངས་ནས་ཡང་འདིར་རྒྱལ་རྣམས་སེམས་ཅན་ལ། །སངས་རྒྱས་སྙིང་པོ་ཡོད་ཅེས་ཅི་སྟེ་གསུངས། །ཞེས་པ་སྟེ། དེའང་བཀའ་བར་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་སྤྲིན་ལྟ་བུ་དང་། མི་བདེན་པ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དང་། རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་ཀྱང་རང་བཞིན་མེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ། འདིར་ཡེ་ནས་འགྱུར་མེད་དུ་ཡོད་པས་རྟག་པ་དང་། རང་བཞིན་དུ་གནས་པས་དབེན་པ་དང་། རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་མ་བསྐྱེད་པས་འདུས་མ་བྱས་སུ་བསྟན་པ་དག་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ལགས་ཞེས། བློ་དམན་རྣམས་ཀྱི་དགོས་པ་བསྡུ་བའི་ལན་དུ། སྙིང་པོ་འདིའང་སྐྱོན་དང་འདུས་བྱས་པ་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཡིན་གྱིས། རང་གི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་འདོར་བའི་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་དབྱེ་བཅས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །གློ་བུར་དག་གིས་ཁམས་སྟོང་གིས། །རྣམ་དབྱེ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །བླ་མེད་ཆོས་ཀྱིས་སྟོང་མ་ཡིན། །ཅེས་སྔར་ཡང་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །གཉིས་པ་དེའི་ལན་བཤད་པ་ནི། ཡང་དག་པའི་མཐའ་རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་ཁམས་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ལ། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་འཁོར་བའི་བདེ་སྡུག་རྟེན་པ་རྣམས་སྤྲིན་ལྟར་སྣང་སྟེ། དེའང་ཉོན་མོངས་པ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་སྤྲིན་དང་འདྲ་ལ། ལས་ནི་རང་བཞིན་མེད་ལ་སྣང་བས་རྨི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ལྟ་བུ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་སྒྱུ་མ་དང་། སྤྲུལ་པ་ལྟར་བསྟན་པས། བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པའི་གཉེན་པོ་བྱེད་ལ། དེའི་འོག་ཏུ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མཐར་འཛིན་པའི་སྒྲོ་སྐུར་དུ་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ལྔ་འབྱུང་བས། དེ་དག་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཁམས་དོན་དམ་པ་དེ་བཞིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས། ཡང་དག་མཐའ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དབེན་པ་སྟེ། །ཉོན་མོངས་ལས་དང་རྣམ་སྨིན་དོན། །སྤྲིན་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་བརྗོད། །ཉོན་མོངས་སྤྲིན་འདྲ་བྱ་བ་ཡིས། །ལས་ནི་རྨི་ལམ་ལོངས་སྤྱོད་བཞིན། །ཉོན་མོངས་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན། །ཕུང་པོ་སྒྱུ་མ་སྤྲུལ་པ་བཞིན། །སྔར་ནི་དེ་ལྟར་རྣམ་བཞག་ནས། །སླར་ཡང་བླ་མའི་རྒྱུད་འདིར་ནི། །ཉེས་པ་ལྔ་དག་སྤང་བའི་ཕྱིར། །ཁམས་ཡོད་ཉིད་ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །ཉེས་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཞུམ་སེམས་ཅན་དམན་ལ་བརྙས་པ་དང་། །ཡང་དག་མི་འཛིན་ཡང་དག་ཆོས་ལ་སྐུར། །བདག་ཅག་ལྷག་པའི་སྐྱོན་ལྔ་གང་དག་ལ། །ཡོད་པ་དེ་དག་དེ་སྤོང་དོན་དུ་གསུངས། །དེའང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་རང་ལ་ཡོད་པར་མ་མཐོང་བས། བདག་ལྟ་བུས་སངས་རྒྱས་མི་ཐོབ་ཅེས་སེམས་ཞུམ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་མི་བསྐྱེད་པ་དང་། བསྐྱེད་ཀྱང་བདག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་ཐ་མལ་པ་ཞེས་སེམས་ཅན་ལ་བརྙས་པས་ལམ་གོང་མ་ཐོབ་པའི་གེགས་བྱེད་པ་དང་། སྟོང་ཉིད་མཐར་འཛིན་གྱི་དབང་གིས་དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་མི་འཇུག་པས་ཡང་དག་པར་མི་འཛིན་པ་དང་། རྟག་ཆད་དུ་ལྷུང་བས་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དང་། བདག་དང་སེམས་ཅན་མཉམ་པར་མ་མཐོང་བས། བདག་གཞན་དུ་འཛིན་པའི་ཉེས་པ་འབྱུང་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ནི་མ་ཐོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པས། །བདག་ལ་བརྙས་པའི་ཉེས་པ་ཡིས། །སེམས་ནི་ཞུམ་པ་འགའ་ཞིག་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །གང་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྐྱེས་པས། །བདག་ལ་མཆོག་ཅེས་རློམ་པ་ན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་ལ། །དམན་པའི་འདུ་ཤེས་རབ་ཏུ་འཇུག །དེ་ལྟར་སེམས་པ་འདི་ལ་ནི། །ཡང་དག་ཤེས་པ་མི་སྐྱེ་བ། །དེས་ན་ཡང་དག་མི་འཛིན་ཅིང་། །ཡང་དག་དོན་དེ་རིག་མི་འགྱུར། །བཅོས་མ་གློ་བུར་པ་ཉིད་ཕྱིར། །སེམས་ཅན་སྐྱོན་དེ་ཡང་དག་མིན། །ཡང་དག་ཉིད་དེ་བདག་མེད་པ། །ཡོན་ཏན་རང་བཞིན་དག་པ་ཡིན། །ཡང་དག་མིན་པའི་ཉེས་འཛིན་ཅིང་། །ཡང་དག་ཆོས་ལ་སྐུར་འདེབས་པས། །བློ་ལྡན་བདག་དང་སེམས་ཅན་ནི། །མཚུངས་མཐོང་བྱམས་པ་ཐོབ་མི་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཁམས་རང་གཞན་ལ་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་ཡོད་པར་ཤེས་ན། རང་གི་སེམས་ཐར་བར་བསྒྲུབ་པ་ལ་དཀའ་བ་མེད་པར་ཤེས་ཏེ་སྤྲོ་བ་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་བཞིན་དུ་གུས་པས་འཚེ་བ་དང་གནོད་པ་མེད་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཕན་འདོགས་པ་དང་། དོན་དམ་པའི་དབྱིངས་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དང་། གནས་ལུགས་མཐོང་བའི་ཡེ་ཤེས་དང་། བྱམས་པ་ཚད་མེད་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་པས་གཞན་དོན་བསྒྲུབ་པར་ནུས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ནི་ཐོས་པ་ལས། །སྤྲོ་དང་སྟོན་པ་བཞིན་གུས་དང་། །ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་བྱམས་ཆེན་སྐྱེ། །ཆོས་ལྔ་སྐྱེ་ཕྱིར་དེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལས་ནི། །ཁ་ན་མ་ཐོ་མེད་མཚུངས་ལྟ། །སྐྱོན་མེད་ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་དང་། །བདག་དང་སེམས་ཅན་མཚུངས་བྱས་ཏེ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་མྱུར་དུ་ཐོབ། །ཅེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་ནི་དྲང་དོན་དུ་མི་ལྟ་བར། ངེས་དོན་འབའ་ཞིག་ཏུ་བཟུང་སྟེ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གནས་འདི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་རབ་ཏུ་གཅེས་ཤིང་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་འདིར་རྒྱས་པར་བཤད་པའང་དེ་ཡིན་ནོ། །དོན་གཉིས་པ་རིགས་ཅན་གྱི་སེམས་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་པའི་ཚུལ་ལ་གསུམ་སྟེ། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ་བ། ཤེས་ནས་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་པའི་ཚུལ། བསྲུང་བྱ་བསླབ་པའི་རིམ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། རྟེན་དང་རང་བཞིན་ནོ། །དང་པོ་ནི་སེམས་ཙམ་པ་ལྟར་ན་སོ་སོར་ཐར་པ་རིགས་བདུན་དང་ལྡན་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་རྟེན་དུ་འདོད་དེ། ལམ་སྒྲོན་ལས། སོ་སོར་ཐར་པའི་རིགས་བདུན་གྱི། །རྟག་ཏུ་སྡོམ་གཞན་ལྡན་པ་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཡི། །སྐལ་བ་ཡོད་ཀྱིས་གཞན་དུ་མིན། །ཅེས་སོ། །དབུ་མ་པའི་ལུགས་ཀྱི་ཐེག་ཆེན་ལ་མོས་ཤིང་སངས་རྒྱས་ཐོབ་འདོད་ཅན་གྱི་ལྷ་དང་ཀླུ་ལ་སོགས་པ་ལའང་སྐྱེ་བར་འདོད་དེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་ཉི་ཁྲིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་པ་དང་། རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པ་ལས། ཀླུ་ཉིས་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་གིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡུམ་བར་མ་ལས། དེའི་ཚེ་ལྷ་དང་ཀླུ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་མིའམ་ཅི་དང་ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་དག་གིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་སོ། །སྐྱེས་ཟིན་གནས་པའི་རྟེན་ནི་འགྲོ་བ་རིགས་ལྔ་གང་ལའང་རུང་ངོ་། །བསྐལ་བཟང་ལས། རྒྱལ་བ་ཕན་བཞེད་གྲོང་དཔོན་གྱུར་པའི་ཚེ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསོད་ནམས་འོད་དེ་ལ། །ཉིན་གཅིག་སྲོག་གཅོད་སྡོམ་པ་བླངས་ནས་ནི། །དང་པོ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ཞེས་པས། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་རྟེན་དུ་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་དགོས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་དབུ་མ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་ཡིན་ཡང་ཉིན་གཅིག་གི་སྲོག་གཅོད་སྤོང་བ་ཙམ་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་དགེ་རྩ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་གྱི་རྟེན་དུ་བཤད་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །བསམ་པའི་རྟེན་ནི་དད་སོགས་བསོད་ནམས་ཀྱི་བློ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་པའོ། །གཉིས་པ་རང་བཞིན་ལ་གསུམ་སྟེ། ངོ་བོ། རྒྱུ། འབྲས་བུའོ། །དང་པོ་ལ་མཚན་ཉིད། དབྱེ་བ། སོ་སོའི་དོན་དང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི་ཐེག་ཆེན་ལམ་གྱི་སེམས་གང་ཡིན་མཚན་གཞི། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཐ་སྙད་བྱ་རུང་དུ་མཚོན། གཞན་དོན་དུ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་འདོད་ཀྱི་སེམས་སྨོན་འཇུག་གིས་བསྡུས་པ་གང་ཞིག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་སྟེ། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། །ཡང་དག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད། །ཅེས་སོ། །དབྱེ་ན་བདུན་ལས། གཉིས་ཚན་གྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་ནི། སྤྱོད་འཇུག་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དེ་མདོར་བསྡུས་ན། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་བྱ་སྟེ། །བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་དང་ནི། །བྱང་ཆུབ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའང་མྱ་ངན་འདས་པ་ལས། ཀུན་རྫོབ་དོན་དམ་དབྱེ་བ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དེ་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །སེན་ངྷ་པ་ཡི་སྒྲ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །གསུམ་ཚན་གྱིས་དབྱེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་གསུམ་གྱི་རིམ་པས། དག་པར་བྱེད་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ། གནས་པར་བྱེད་པ་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ། གྲོལ་བར་བྱེད་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའི་སེམས་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །བཞི་ཚན་གྱིས་དབྱེ་ན། ཚོགས་སྦྱོར་ན་ཡོད་པ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སེམས་བསྐྱེད། ས་བདུན་པ་མན་ཆད་དང་པོ་ཡན་ཆད་ན་ཡོད་པ་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གི་སེམས་བསྐྱེད། དག་པ་ས་གསུམ་ན་ཡོད་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སེམས་བསྐྱེད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ན་ཡོད་པ་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། སེམས་བསྐྱེད་དེ་ནི་ས་རྣམས་ལ། །མོས་དང་ལྷག་བསམ་དག་པ་དང་། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་དུ་འདོད། །དེ་བཞིན་སྒྲིབ་གཉིས་སྤངས་པའོ། །ཞེས་སོ། །ལྔ་ཚན་གྱིས་དབྱེ་ན། ལམ་ལྔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལྔའོ། །དྲུག་ཚན་གྱིས་དབྱེ་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་དྲུག་སྟེ། ཡུམ་བར་མ་ལས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་བསྐྱེད་པ་དྲུག་པོ་གང་དང་ལྡན་པས་ཞེས་སོ། །ས་མཚམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དཔེས་མཚོན་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཏེ། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། དེ་ཡང་ས་གསེར་ཟླ་བ་མེ། །གཏེར་དང་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་མཚོ། །རྡོ་རྗེ་རི་སྨན་བཤེས་གཉེན་དང་། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཉི་མ་ཀླུ། །རྒྱལ་པོ་མཛོད་དང་ལམ་པོ་ཆེ། །བཞོན་པ་བཀོད་མའི་ཆུ་དང་ནི། །སྒྲ་བརྙན་ཆུ་བོ་སྤྲིན་རྣམས་ཀྱི། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་སོ། །ཞེས་སོ། །དཔེ་དེ་དག་གིས་མཚོན་པའི་དོན་ནི། འགྲེལ་པ་ལས། འདུན་པ་དང་། བསམ་པ་དང་། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་། སྦྱོར་བ་དང་། སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་དང་། ཤེས་རབ་དང་། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་། སྨོན་ལམ་དང་། སྟོབས་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་། བསོད་ནམས་དང་། ཡེ་ཤེས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་། མཐུན་པའི་ཆོས་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་། ལྷག་མཐོང་དང་། གཟུངས་དང་། སྤོབས་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དགའ་སྟོན་དང་། བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཞེས་སོ། །དེའང་དང་པོ་གསུམ་ནི་ཚོགས་ལམ་གསུམ་ལའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་སྦྱོར་ལམ་ནའོ། །སྦྱིན་པ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་བཅུ་ནི་ས་བཅུ་ལའོ། །མངོན་ཤེས་ནས་གཟུངས་སྤོབས་ཀྱི་བར་ལྔ་ནི་དག་པ་ས་གསུམ་ལའོ། །ཕྱི་མ་གསུམ་པོ་ས་བཅུ་པའི་སྦྱོར་བ་དང་།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དངོས་གཞི་རྗེས་གསུམ་ན་ཡོད་དོ། །དེའང་ཁས་བླངས་པའི་ཆོ་གས་ཐོབ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ནི་སློབ་ལམ་ན་ཡོད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ན་མེད་དོ། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱིས་དོན་མཛད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ན་ཡོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སོ་སོའི་དོན་ལ་བདུན་ལས། སྨོན་འཇུག་གི་དོན་ནི། གཞན་དོན་དུ་བསམ་པས་སྨོན་པ་ནི་འགྲོ་བར་འདོད་པ་ལྟ་བུ། སྨོན་པ་སེམས་བསྐྱེད། འཇུག་པས་སྤྱོད་པ་འགྲོ་བཞིན་པ་ལྟ་བུ་འཇུག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ། སྤྱོད་འཇུག་ལས། འགྲོ་བར་འདོད་དང་འགྲོ་བ་ཡི། །བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟར་ཤེས་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་མཁས་པས་འདི་གཉིས་ཀྱི། །བྱེ་བྲག་རིམ་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །བསླབ་པ་གསུམ་གྱི་དོན་ནི་མི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལས་རྒྱུད་སྡོམ་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་གོང་མར་སྤེལ་བ་ནི་སེམས། དོན་གཉིས་བསྒྲུབ་ཅིང་ཤེས་བྱ་འབྱེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའོ། །ས་རིམ་གྱི་དོན་ནི་རིགས་ལ་མོས་པས་སྤྱི་ཡུལ་དུ་བྱེད་དུས་མོས་པས་སྤྱོད་པ་ཕྱོགས་རེ་མཐོང་བ་ན་ལྷག་བསམ་དག་པ། ཞིང་ཁམས་དག་པ་ལ་སོགས་པ་དབང་ཐོབ་དུས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་སྒྲིབ་པ་ཀུན་དང་བྲལ་དུས་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཅེས་བྱའོ། །ལམ་ལྔའི་དོན་ནི་ལས་དང་པོ་པའི་ཚེ། ཐོས་བསམ་དང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ཆེར་སྤྱོད་པས་ཚོགས་ལམ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་ལམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་སྦྱོར་བས་སྦྱོར་ལམ། ཆོས་ཉིད་དངོས་སུ་མཐོང་བས་མཐོང་ལམ། མཐོང་ཟིན་སྒོམ་པར་བྱེད་པས་སྒོམ་ལམ། བསླབ་བྱ་མཐར་ཐུག་ནས་བསྒོམ་དུ་མེད་པས་མི་སློབ་པའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་དོན་ནི་ཡོ་བྱད་སེར་སྣ་མེད་པར་གཞན་ལ་གཏོང་སེམས་དགེ་བ་སྦྱིན་པ། ཉེས་སྤྱོད་ལས་སེམས་བསྲུང་བ་ཚུལ་ཁྲིམས། རྣམ་འཚེ་བཟོད་པས་བཟོད་པ། དགེ་བ་ལ་སྤྲོ་བས་བརྩོན་འགྲུས། དམིགས་པ་གཅིག་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཇོག་པས་བསམ་གཏན། ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་པ་ཤེས་རབ་བོ། །ས་མཚམས་དཔེའི་སྒོ་ནས་ཤེས་པའི་དོན་ལ། སློབ་དཔོན་མཆེ་བའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་སྨོན་པ་དང་། བདེན་མཐོང་ཡན་ཆད་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་འཇུག་པར་འདོད་ལ། ཨ་བྷྱཱ་ཀ་ར་ལ་སོགས་པ་ཁ་ཅིག་ཚོགས་ལམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཆུང་འབྲིང་ཆེ་གསུམ་སྨོན་པར་འདོད་ལ། སྦྱོར་ལམ་ཡན་ཆད་བཅུ་དགུ་པོ་རིལ་པོར་འཇུག་པར་འདོད་དེ། འདུན་སོགས་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་ཡིས། །སྨོན་པའི་སེམས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ། །འཇུག་པ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །རྣམ་པ་བཅུ་དགུ་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་སོ། །རྒྱ་མཚོ་སྤྲིན་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་འདོད་ཀྱི་བློས་མ་བསྐྱེད་པ་སྨོན་པ། བསྐྱེད་པ་འཇུག་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་མང་ཡང་། འདིར་གཞན་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ནི་སྨོན་པ། སྦྱོར་བས་ཁྱབ་ནས་ཞུགས་པ་ནི་འཇུག་པ་སྟེ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་དུ་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་རྒྱུ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་དམིགས་པའི་འདོད་པའི་དད་པ། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་སྙིང་རྗེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་ཐོས་པ་དང་གསུམ་ལས་སྐྱེ་བ་ཉིད་དེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། གྲོགས་སྟོབས་རྒྱུ་སྟོབས་རྩ་བའི་སྟོབས། །ཐོས་སྟོབས་དགེ་བ་གོམས་པ་ལས། །མི་བརྟན་པ་དང་བརྟན་འབྱུང་བ། །གཞན་གྱིས་བསྟན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་བཤད། །ཅེས་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་ཏ་ལ་ལའི་མདོ་ལས། རྒྱལ་དང་རྒྱལ་བའི་ཆོས་ལ་དད་གྱུར་ཅིང་། །བྱང་ཆུབ་བླ་ན་མེད་ལ་དད་གྱུར་ལ། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ལ་དད་བྱེད་ན། །བློ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་སྐྱེའོ། །ཞེས་སོ། །འབྲས་བུ་ལ་གཉིས་ཏེ། གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གོ། །དང་པོ་ལ་ལྔ་ལས། སྤྱོད་པ་རླབས་ཆེ་བ་ནི། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། བློ་ལྡན་སེམས་མཆོག་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ཡང་། །མཐའ་ཡས་ཉེས་པ་བྱེད་ལས་སེམས་རབ་བསྡམས། །གཉིས་འཕེལ་བྱེད་པས་རྟག་ཏུ་དགེ་བ་དང་། །བརྩེ་ལྡན་བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་དགའ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལ་གཞན་དག་གི་ཕྱིར་བདག་གིས་དཀའ་བ་བྱས་པ་ན། གཞན་བདེ་བས་དགའ་ལ། རང་དཀའ་སྤྱད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་དགའ་བ་སྐྱེས་པའོ། །མཚན་དོན་ལྡན་ཐོབ་པ་ནི། སྤྱོད་འཇུག་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་སྐྱེས་གྱུར་པའི་སྐད་ཅིག་ལ། །འཁོར་བའི་བཙོན་རར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྡམས་པའི་ཉམ་ཐག་རྣམས། །བདེ་གཤེགས་རྣམས་ཀྱི་སྲས་ཞེས་བརྗོད་བྱ་ཞིང་། །འཇིག་རྟེན་ལྷ་མིར་བཅས་པས་ཕྱག་བྱར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །འདོད་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པ་ནི། སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་གང་ཅི་འདོད་ཀྱང་རུང་སྟེ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིག་དང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱེད་པ་ནི། སྤྱོད་འཇུག་ལས། སྡིག་པ་སྟོབས་ཆེན་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པ། །དེ་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་མིན་པ། །དགེ་གཞན་གང་གིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དགེ་བ་རླབས་པོ་ཆེ་འཕེལ་བ་ནི་གསང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང་། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་གཟུགས་མཆིས་ན། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་ཀུན་བཀང་སྟེ། །དེ་ནི་དེ་ལས་ལྷག་པར་འགྱུར། །ཞེས་དང་། གཏམ་བྱར། སྐྱེས་བུ་གང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས། །སྐད་ཅིག་ཙམ་ཞིག་སྒོམ་བྱེད་པ། །དེ་ཡི་བསོད་ནམས་ཕུང་པོ་ནི། །རྒྱལ་བ་ཡིས་ཀྱང་བགྲང་མི་སྤྱོད། །ཅེས་སོ། །མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་མྱུར་དུ་ཐོབ་པ་སྟེ། སྡོང་པོ་བཀོད་པ་ལས། མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་ན་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་བྱའོ་ཞེས་པ་དང་། སྤྱོད་འཇུག་ལས། གསེར་འགྱུར་རྩི་ཡི་རྣམ་པ་མཆོག་ལྟ་བུར། །མི་གཙང་ལུས་འདི་བླངས་ནས་རྒྱལ་བའི་སྐུ། །རིན་ཆེན་རིན་ཐང་མེད་པར་བསྒྱུར་བས་ན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་རབ་བརྟན་གཟུང་། །ཞེས་སོ། །དེའང་སེམས་མ་བསྐྱེད་ན་སངས་རྒྱས་སུ་མི་འགྲུབ་ལ་བསྐྱེད་ན་འགྲུབ་པའི་འཐད་པ་ཡང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་འགྲེལ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་མ་བསྐྱེད་པར། །སངས་རྒྱས་ནམ་ཡང་མི་འཐོབ་ཅིང་། །འཁོར་བར་བདག་གཞན་དོན་བསྒྲུབ་པའི། །ཐབས་གཞན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ཤེས་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཚུལ་ལ་གསུམ་ལས། སྦྱོར་བ་ནི་དཀོན་མཆོག་གི་དྲུང་དུ་མཆོད་པ་བཤམས་སྟེ། སློབ་མས་ཕྱག་དང་མཎྜལ་ཕུལ་ལ། སློབ་དཔོན་གྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་ལ་སོགས་པས་བློ་བཅོས་ཏེ། སེམས་ཙམ་པ་ལྟར་ན་བར་ཆད་དྲི་བ་དང་བསླབ་པ་ཁས་བླངས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་ནས་སེམས་བསྐྱེད་འབོགས་ཀྱང་། འདིར་དབུ་མ་པའི་ལུགས་ཀྱིས། ཕྱག་འཚལ་བ། མཆོད་པ་འབུལ་བ། སྡིག་པ་བཤགས་པ། དགེ་ལ་ཡི་རང་བ། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ། མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་གསོལ་བ། དགེ་བ་སེམས་ཅན་ལ་བསྔོ་བ་སྟེ། ཡན་ལག་བདུན་པ་རྒྱས་བསྡུས་གང་རུང་བྱས་ལ། དངོས་གཞི་ནི། ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བླ་མ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་། ས་ཆེན་པོ་ལ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དགོངས་སུ་གསོལ། ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་བདེར་གཤེགས་ཀྱིས། །བྱང་ཆུབ་ཐུགས་ནི་བསྐྱེད་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ། །དེ་དག་རིམ་བཞིན་གནས་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་འགྲོ་ལ་ཕན་དོན་དུ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བསྐྱེད་བགྱི་ཞིང་། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་བསླབ་པ་ལའང་། །རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བགྱི། །ཞེས་པ་ལན་གསུམ་བརྗོད་དོ། །རྗེས་ནི་ཕན་ཡོན་བརྗོད་པས་སྤྲོ་བར་བྱ་སྟེ། སྤྱོད་འཇུག་ལས། དེང་དུས་བདག་ཚེ་འབྲས་བུ་ཡོད། །མི་ཡི་སྲིད་པ་ལེགས་པར་ཐོབ། །དེ་རིང་སངས་རྒྱས་རིགས་སུ་སྐྱེས། །སངས་རྒྱས་སྲས་སུ་ད་གྱུར་ཏོ། །ད་ནི་བདག་གིས་ཅི་ནས་ཀྱང་། །རིགས་དང་མཐུན་པའི་ལས་བརྩམ་སྟེ། །སྐྱོན་མེད་བཙུན་པའི་རིགས་འདི་ལ། །རྙོག་པར་མི་འགྱུར་དེ་ལྟར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་ནས། སྲུང་ཐབས་ཀྱང་བཤད་དོ། །གསུམ་པ་བསྲུང་བྱ་བསླབ་པའི་རང་བཞིན་ལ་གཉིས་ཏེ། བསླབ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། དེ་ཇི་ལྟར་བསྲུང་བའི་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། སེམས་ཙམ་པ་ནི་རྩ་ལྟུང་བཞིར་འདོད་དེ། སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་པ་ལས། རྩ་བའི་ལྟུང་བ་བཞི་པོ་ནི། །ཕམ་པ་འདྲ་བར་དགོངས་པ་ཡིན། །རྙེད་དང་བཀུར་སྟིར་ཆགས་པ་ཡིས། །བདག་བསྟོད་གཞན་ལ་སྨོད་པ་དང་། །སྡུག་བསྔལ་མགོན་མེད་གྱུར་པ་ལ། །སེར་སྣས་ཆོས་ནོར་མི་སྟེར་དང་། །གཞན་གྱིས་བཤགས་ཀྱང་མི་ཉན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར། །ཁྲོས་པས་གཞན་ལ་འཚོག་པ་དང་། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤོང་བྱེད་ཅིང་། །དམ་ཆོས་འདྲར་སྣང་སྟོན་པའོ། །ཞེས་སོ། །དབུ་མ་པ་ནི་བཅུ་དགུའམ་ཉི་ཤུར་འདོད་དེ། བསླབ་བཏུས་སུ། རྒྱལ་པོ་ལ་ངེས་པ་ལྔ། བློན་པོ་ལ་ངེས་པ་ལྔ། ཕལ་པ་ལ་ངེས་པ་བརྒྱད། ཐུན་མོང་པ་གཉིས་སམ་གཅིག་གོ། །དང་པོ་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་དཀོར་འཕྲོག་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའི་དགེ་སློང་ལ། ཆད་པ་གཅོད་པ་དང་། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་བསླབ་པ་ལས་འབེབས་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱེད་པ་དང་། ལོག་པར་ལྟ་བ་འཛིན་པའོ། །གཉིས་པ་ལྔ་ནི། གྲོང་དང་། ལྗོངས་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། ཡུལ་འཁོར་འཇོམས་པའོ། །གསུམ་པ་བརྒྱད་ནི། བློ་མ་སྦྱངས་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོན་པ་དང་། ཐེག་ཆེན་ལ་ཞུགས་པ་ཕྱིར་བཟློག་པ་དང་། སོ་སོར་ཐར་པ་སྤངས་ཏེ། ཐེག་ཆེན་ལ་སྦྱོར་བ་དང་། ཉན་རང་གི་ཐེག་པ་འཛིན་ཅིང་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་དང་། བསྙེན་བཀུར་གྱི་ཕྱིར་བདག་ལ་བསྟོད་ཅིང་གཞན་ལ་སྨོད་པ་དང་། རང་གིས་ཟབ་མོ་བཟོད་པར་སྨྲ་བ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་དཀོར་སྦྱིན་ཅིང་ལེན་པ་དང་། ཞི་གནས་པའི་ནོར་ཁ་ཏོན་པ་ལ་སྦྱིན་པའོ། །ཐུན་མོང་པ་སྨོན་པ་བཏང་བ་དང་། དེའི་སྟེང་དུ་འཇུག་པ་བཏང་བ་བསྣན་པས་ཉི་ཤུར་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་བསྲུང་བའི་ཚུལ་ནི། སྤྱོད་འཇུག་ལས། སེམས་བསྲུང་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ནི། །དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དག །སྲོག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་བབ་ཀྱང་སྲུངས་ཤིག་ཅེས། །བདག་ནི་དེ་ལྟར་ཐལ་མོ་སྦྱོར། །ཅེས་པས། དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་མ་ཉམས་པས། ནག་པོའི་ཆོས་བཞི་དོར་ནས། དཀར་པོའི་ཆོས་བཞི་སྤྱད་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ནག་པོའི་ཆོས་བཞི་ནི། དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྗེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། བླ་མ་དང་མཆོད་པར་འོས་པ་བསླུས་པ་དང་། གཞན་འགྱོད་པའི་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་འགྱོད་པ་བསྐྱེད་པ་དང་། སེམས་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པའི་མི་སྙན་པ་དང་། བརྗོད་པ་མ་ཡིན་པའི་སྒྲས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བརྗོད་པ་དང་། སྒྱུ་དང་གཡོས་གཞན་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་ཀྱིས་ལྷག་པའི་བསམ་པས་མ་ཡིན་པ་སྟེ་ཞེས་སོ། །དཀར་པོའི་ཆོས་བཞིའང་དེ་ཉིད་ལས། འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མངོན་དུ་འགྱུར་ཞིང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་གི་བར་དུ་བར་མ་དོར་བརྗེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན་སྲོག་གི་ཕྱིར་རམ་ཐ་ན་བཞད་བགད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་རྫུན་གྱི་ཚིག་མི་སྨྲ་བ་དང་། སྒྱུ་དང་གཡོ་མེད་པར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དྲུང་ན་ལྷག་པའི་བསམ་པས་གནས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ཅིང་དེ་དག་གི་ཡང་དག་པའི་བསྔགས་པ་ཕྱོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞིར་བརྗོད་པ་དང་། ཉི་ཚེ་བའི་ཐེག་པ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་གང་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་སྟེ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལས་ཀྱང་། གཞོན་ནུ་འདུ་ཤེས་བཞི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྟན་པོར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན་ཡང་དག་པ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་། དེས་བསྟན་པའི་ཆོས་ལ་ལམ་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་། དེ་ལ་སྒྲུབ་པ་རྣམས་ལ་ལམ་གྱི་གྲོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པའི་འདུ་ཤེས་སོ་ཞེས་སོ། །གལ་ཏེའམ་རྒྱ་ལ་ཉམས་ནའང་འགྱོད་པས་ཉེས་པ་བཤགས་ལ་སླར་ཡང་བླངས་པས་སོར་ཆུད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་པ་ལས། སྡོམ་པ་སླར་ཡང་བླང་བར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོར་ན་ཉིན་མཚན་རྟག་ཏུ་སྤང་བྱ་རྣམས་སྤོང་ཞིང་བསྒྲུབ་བྱ་རྣམས་བསྒྲུབས་པས་གཞན་གྱི་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་འདོད་པའི་བསམ་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །འདི་དག་གི་དོན་རྒྱས་པར་ནི་ངེས་དོན་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཚུལ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དོན་གསུམ་པ་ཚུལ་དེས་ལམ་ཇི་ལྟར་བགྲོད་པའི་ཚུལ་ལ་ལྔ་སྟེ། ཚོགས་དང་། སྦྱོར་བ་དང་། མཐོང་བ་དང་། བསྒོམ་པ་དང་། མི་སློབ་པའི་ལམ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་རྟེན་དང་།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རང་བཞིན་གཉིས་ལས། རྟེན་ནི་ཐེག་ཆེན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་གསར་དུ་སྐྱེས་པའི་རྟེན་གང་ཡིན་པ་དེའོ། །དེའང་ཐེག་ཆེན་སེམས་བསྐྱེད་དང་པོར་ཐོབ་ནས་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུར་འཇུག་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་ལ། རྒྱུ། འབྲས་བུ། ངོ་བོ་གསུམ་ལས། རྒྱུ་ནི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་རིགས་ཐེག་ཆེན་ལ་ཐོས་བསམ་བྱས་པས་སད་པའོ། །འབྲས་བུ་ནི་སྦྱོར་མཐོང་སྒོམ་གསུམ་མི་སློབ་ལམ་དང་བཞིའོ། །ངོ་བོ་ལ་མཚན་ཉིད། མཚན་གཞི། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ། ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་དང་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི་ཐེག་ཆེན་ལ་དང་པོ་ཞུགས་ནས་ཐེག་ཆེན་དྲོད་མ་སྐྱེས་ཀྱི་བར་ཐེག་ཆེན་སེམས་བསྐྱེད་དང་མ་བྲལ་བའི་དགེ་བ་མཚན་གཞི། ཐེག་ཆེན་ཚོགས་ལམ་གྱི་ཐ་སྙད་བྱ་རུང་དུ་མཚོན། སངས་རྒྱས་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་དགེ་བ་ལས་དང་པོ་པས་བསྡུས་པ། གང་ཞིག་ཐེག་ཆེན་གྱི་དྲོད་སོགས་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གྱི་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ཤེས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་སྟེ་འགྲེལ་ཆུང་ལས། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྐྱེས་པའི་སྤྲོ་བ་ཅན་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་འབྱུང་བས་སོ་ཞེས་སོ། །མཚན་གཞི་ནི་ཐེག་ཆེན་ལ་དང་པོ་ཞུགས་པ་ནས་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྦྱོར་ལམ་མ་སྐྱེས་ཀྱི་བར་གྱི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། དབང་པོའི་སྒོ་སྡོམ་པ་དང་། ཟས་ཀྱི་ཚོད་ཤེས་པ་དང་། ནམ་གྱི་ཆ་སྟོད་དང་ཆ་སྨད་ལ་མི་ཉལ་བར་རྣལ་འབྱོར་ལ་བརྩོན་པ་དང་། བླང་དོར་གྱི་བྱ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ཤེས་བཞིན་དུ་གནས་པས་དགའ་བ་དང་། དགེ་བ་ལ་མི་འགྱོད་པ་དང་། སྤྲོ་བ་དང་དད་པ་དང་། མོས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐར་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་དགེ་བ་གཞན་དང་། ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་། སྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྡུས་པ། སྦྱོར་ལམ་སྐྱེ་བའི་འོས་སུ་གྱུར་པ་རྣམས་སོ། །དབྱེ་ན་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་། འབྲིང་། ཆེན་པོ་གསུམ་མོ། །ཆུང་ངུ་ནི། སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་གྱི་མགོ་བརྩམ་པ་ལ་ཞུགས་པ། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་བཞི་སྒོམ་པའི་དུས་སྦྱོར་ལམ་སྐྱེ་བའི་དུས་མ་ངེས་པའོ། །དེའང་ཐེག་བསྡུས་ལས། བཟང་དང་སྨོན་པའི་སྟོབས་ཅན་དག །སེམས་བརྟན་ཁྱད་པར་འགྲོ་བ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གྲངས་མེད་གསུམ། །ཀུན་ཏུ་བརྩོན་པར་མཛད་ཅེས་བརྗོད། །ཅེས་སོ། །འབྲིང་ནི་ཡང་དག་སྤོང་བ་བཞི་བསྒོམ་པའི་དུས་སྦྱོར་ལམ་ཚེ་ཕྱི་མ་ཕན་ཆོད་ཀྱི་སྐྱེ་དུས་ངེས་པའོ། །ཆེན་པོ་ནི་རྫུའཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་བསྒོམ་པའི་དུས་སྦྱོར་ལམ་ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བར་ངེས་པའོ། །ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་ལྔ་ལས། གཉེན་པོའི་ཁྱད་པར་ནི་ཟག་བཅས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་ལྟ་བ་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་གཉེན་པོའོ། །སྤངས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཟག་བཅས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ལ་སྐྱོན་དུ་མཐོང་བས་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་པའོ། །རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི། བདག་མེད་གཉིས་ཐོས་བསམ་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས། དོན་སྤྱིའི་ཚུལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱིས་རྟོགས་པ་ཤས་ཆེ་ཞིང་སྒོམ་བྱུང་གི་རྟོགས་པའང་ཡོད་དེ་ཀུན་ལས་བཏུས་ལས་སྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱང་རུང་སྟེ་ཞེས་སོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་སེམས་ལས་སུ་རུང་བས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་སྣ་ཟིན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ལ། བློ་གནས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་མཐུས་སྤྱན་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་འཐོབ་ཅིང་། སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལས་གདམས་ངག་ཐོས་པར་བཤད་དེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། དེ་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་ནི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཞི་གནས་དང་། །ཡེ་ཤེས་ཡངས་པ་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་རྣམས་སུ་འགྲོ། །དེར་ནི་ཚོགས་རྣམས་རྫོགས་བྱེད་ཅིང་། །གདམས་ངག་རྒྱ་ཆེན་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཅེས་སོ། །བསྒོམ་བྱའི་གདམས་ངག་གི་ཁྱད་པར་ལ་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གཉིས་ལས། དང་པོ་སྤྱིའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཚོགས་ལམ་གསུམ་ཀར་ལུས་ངག་གི་འཇུག་ལྡོག་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། གསུང་རབ་ཀྱི་ཚིག་དོན་ལ་དམིགས་པའི་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་གྱི་ཤེས་རབ་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་བཞི་དང་། ཐར་པ་ཆ་མཐུན་ལྔ་དང་། སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། གཏོང་བ་དང་། ལུས་དང་། འཆི་བ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་རྣམས་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །ཕྱག་རྒྱ་བཞིའི་བསྒོམ་ཚུལ་ནི་སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྐྱེད་ནས། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་རང་བཞིན་འཁོར་བ་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞི་བར་བསྒོམ་པའི་རྗེས་ལ་བསྔོ་བ་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་གཞན་གྱི་ཚེ་མི་རྟག་པས་འཆི་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པ་དང་། ལུས་མི་གཙང་བའི་འདུ་ཤེས་དགུ་དང་། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་རྣམ་རྟོག་བརྒྱད་དང་། སྤྱོད་ཡུལ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྤྱོད་པ་རྣམས་སྦྱོང་བའི་ཆོས་ནི་དུག་གསུམ་སྤྱིའི་གཉེན་པོར་བསྒོམ་པ་སྟེ། དཔུང་བཟང་གིས་ཞུས་པ་ལས། འདོད་ཆགས་ཤས་ཆེ་མི་གཙང་ཤ་ཚིལ་དང་། །པགས་པ་ཀེང་རུས་བལྟ་བས་རྣམ་པར་བཟློག །བྱམས་དང་སྙིང་རྗེའི་ཆུས་གདབ་ཞེ་སྡང་ལ། །གཏི་མུག་ལ་ནི་རྟེན་འབྲེལ་ལམ་གྱིས་སོ། །ཞེས་སོ། །མི་གཙང་བའི་འདུ་ཤེས་དགུ་ནི། རོ་རྣམ་པར་བམ་པ་དང་། འབུས་གཞིག་པ་དང་། དམར་བ་དང་། སྔོ་བ་དང་། གནག་པ་དང་། ཟོས་པ་དང་། འཐོར་བ་དང་། འཚིག་པ་དང་། རུལ་བའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པའོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་རྣམ་རྟོག་བརྒྱད་ནི། བདག་གིས་ནམ་ཞིག་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་ནུས་སྙམ་པ་དང་། ནམ་ཞིག་དབུལ་བས་ཉེན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འབྱོར་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇོག་ནུས་སྙམ་པ་དང་། ནམ་ཞིག་ཤ་ཁྲག་དང་བཅས་པའི་ལུས་འདིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ནུས་སྙམ་པ་དང་། ནམ་ཞིག་དམྱལ་བར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡུན་རིང་དུ་གནས་ནས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ནུས་སྙམ་པ་དང་། ནམ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འབྱོར་པ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་གྱི་རེ་བ་རྫོགས་པར་བྱེད་ནུས་སྙམ་པ་དང་། ནམ་ཞིག་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ངེས་པར་འབྱིན་ནུས་སྙམ་པ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་མི་ཕན་པའི་སྐྱེ་བ་དང་དོན་དམ་པའི་རོ་ལ་གཅིག་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང་། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་མི་བྱེད་པའི་ཚིག་དང་། གཞན་ལ་མི་ཕན་པའི་འཚོ་བ་དང་ལུས་དང་ཤེས་རབ་དང་ནོར་དང་དབང་ཕྱུག་དང་ལྡན་པ་དང་། གཞན་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ལ་དགའ་བར་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ་མ་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་པའི་འབྲས་བུ་བདག་ལ་སྨིན་ཅིང་བདག་གི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་དེ་དག་ལ་སྨིན་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཞུང་འགྲེལ་ལས་བཤད་པ་ལྟར་རོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། རྒྱལ་སྲས་སྤྱོད་ཚེ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བུར། །དབང་པོའི་འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་འཇུག་གྱུར་པ། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རིགས་ཤིང་མཐུན་ཚིག་གིས། །སེམས་ཅན་ཕན་ཕྱིར་དེ་མངོན་འདུ་བྱེད་དོ། །ཞེས་པའི་དོན་ནི། ཕལ་པོ་ཆེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁང་པའི་ནང་དུ་འཇུག་པའི་ཚེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐར་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སེམས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་པ་སྦྱར་ཏེ། ཉལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར། རྨི་ལམ་རྨིས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟར་རྟོགས་པར། གཉིད་སད་ཙ་ན་མ་རིག་པ་ལས་སད་པར། ལྡང་བ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སྐུ་ཐོབ་པར། གོས་གྱོན་ན་ངོ་ཚ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་ཀྱི་གོས་གྱོན་པར། སྐེ་རགས་འཆིང་བ་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བར། སྟན་ལ་འདུག་པ་ན་རྡོ་རྗེའི་སྟན་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུང་བ་བཞིན་ཉམས་སུ་བླང་ངོ་། །དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒྲུབ་པའི་སྔོན་རོལ་པའི་ཐབས་རྣམ་རྟོག་འདུལ་བ་སྟེ། ཁ་དང་སྣའི་རླུང་མདའ་གང་དུ་ཕར་སོང་ཚུར་འོང་བའི་ཁུག་པ་ལ་སེམས་བཟུང་བས་རྟོག་པ་འདུལ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀུན་རྫོབ་པ་བྱམས་སོགས་ཚད་མེད་བཞི་དང་། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངང་ལ་དྲན་བསམ་འཕྲོ་འདུ་མེད་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། སྤྱོད་འཇུག་ལས། རྣམ་རྟོག་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བསྒོམ་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་གསུམ་ལས། ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུར་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་བཞི། བསྒོམ་པའི་དང་པོ་ལུས་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནི། མཉམ་གཞག་ཏུ་ནམ་མཁའ་ལྟར་བསྒོམ་ཞིང་། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་མི་གཙང་བ་དང་། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པར་བསྒོམ་མོ། །ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ལའང་མཉམ་གཞག་ཏུ་མ་སྐྱེས་པ་དང་། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་གང་ཅི་ཚོར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཆུ་ཤིང་ལྟར་སྙིང་པོ་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་བསྒོམ་མོ། །སེམས་ལའང་མཉམ་གཞག་ཏུ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་དང་། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་མི་འགག་ལ་མི་གནས་པར་བསྒོམ་མོ། །ཆོས་ལའང་མཉམ་གཞག་ཏུ་མཉམ་པ་ཉིད་དང་། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་སྒྱུ་མའི་དཔེ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེའང་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་བཞི་བསྒོམས་པས་མཐོང་ལམ་གྱི་བདེན་པ་བཞི་ལ་འཇུག་གོ། །འདི་ལྟར་དང་པོས་ལུས་སྡུག་བསྔལ་དུ་ཤེས་པས་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་གོ། །གཉིས་པས་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་དུ་ཤེས་པས་ཀུན་འབྱུང་སྤོང་བ་ལ་འཇུག་གོ། །སེམས་མི་རྟག་པར་བསྒོམས་པས་རྟག་འཛིན་འགག་པའི་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལ་འཇུག་གོ། །ཆོས་བདག་མེད་པར་བསྒོམས་པས་བདག་ཏུ་ཞེན་པ་ལོག་ནས་ལམ་བསྒོམ་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། དབུས་མཐའ་ལས། གནས་ངན་ལེན་ཕྱིར་སྲེད་རྒྱུའི་ཕྱིར། །གཞི་ཡི་ཕྱིར་དང་མ་རྨོངས་ཕྱིར། །བདེན་པ་བཞི་ལ་འཇུག་བྱ་བས། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ། །ཞེས་སོ། །ཚོགས་ལམ་འབྲིང་དུ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མ་སྐྱེས་པ་མི་བསྐྱེད། སྐྱེས་པ་རྒྱུན་གཅད་པའི་ཕྱིར་དང་། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མ་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད། སྐྱེས་པ་གོང་དུ་སྤེལ་པའི་ཕྱིར། བརྩོན་པར་བྱེད་ཅིང་གཉེན་པོ་བདག་མེད་པ་དང་། སྒྱུ་མའམ་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། དེ་ཉིད་ལས། མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་རྣམས། །རྣམ་པ་ཐམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅད་ཡོངས་ཤེས་ནས། །མི་དགེ་སྤང་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ནི། །རྣམ་པ་བཞི་དག་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །ཞེས་སོ། །ཚོགས་ལམ་ཆེན་པོར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་ཡང་། ནང་དུ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞི་ལྷག་ཟུང་འབྲེལ་དུ་བསྒོམས་པས་སྤྱན་དང་མངོན་ཤེས་དང་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པའི་འདོད་དོན་འགྲུབ་པ་སྟེ། དབུས་མཐའ་ལས། དེར་གནས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད། །དོན་རྣམས་ཐམས་ཅད་འབྱོར་བར་འགྱུར། །ཅེས་སོ། །སྐབས་འདིར་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པ་བསམ་གཏན་གྱི་སེམས་ལས་སུ་རུང་སྟོབས་ཀྱིས་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའང་འདུན་པ། བརྩོན་འགྲུས། སེམས། དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཞིའོ། །འདི་ལྟར་དང་པོར་དམིགས་རྟེན་གཅིག་ལ་ཡིད་བསྡུས་ནས་ལྷན་ནེ་བཞག་དུས། རྣམ་རྟོག་འཕྲོ་ན་དེ་མ་ཐག་མ་འབྱམས་པར་དམིགས་རྟེན་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ལ། ཡང་ཡང་དེ་ལྟར་བསྒོམས་པ་སྟེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། དམིགས་པ་ཉིད་ལ་སེམས་གཏད་ནས། །དེ་རྒྱུན་རྣམ་པར་གཡེང་མི་བྱ། །རྣམ་གཡེང་མྱུར་དུ་རྟོགས་བྱས་ནས། །སླར་ཡང་དེ་ལ་བླན་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལའང་། རྟེན་དང་། རང་བཞིན་གཉིས་ལས། རྟེན་ནི་གཉིས། ལུས་ཀྱི་རྟེན་འགྲོ་བ་རིགས་ལྔ་གང་རུང་ངོ་། །བསམ་པའི་རྟེན་ནི་བསམ་གཏན་ས་དྲུག་གང་རུང་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་ལ། རྒྱུ། འབྲས་བུ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངོ་བོ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི་ཐེག་ཆེན་ཚོགས་ལམ་སྟེ། དབུས་མཐའ་ལས། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་བསྐྱེད་ནས། །ཞེས་སོ། །འབྲས་བུ་ནི་མཐོང་སྒོམ་མི་སློབ་པའི་ལམ་གསུམ་མོ། །ངོ་བོ་ལ། མཚན་ཉིད། མཚན་གཞི། དབྱེ་བ། ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་དང་བཞི་ལས། མཚན་ཉིད་ནི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཚོགས་ལམ་རྫོགས་ལ་མཐོང་ལམ་གྱི་སྔར་བྱུང་བའི་དགེ་བ་ཐེག་ཆེན་དུ་གཏོགས་པ་རྣམས་མཚན་གཞི་ཐེག་ཆེན་སྦྱོར་ལམ་གྱི་ཐ་སྙད་བྱ་རུང་དུ་མཚོན། ཐེག་ཆེན་གྱི་ཚོགས་ལམ་རྫོགས་པའི་རྗེས་ལ་འབྱུང་ཞིང་ཐེག་ཆེན་དུ་གཏོགས་པ་གང་ཞིག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ཤེས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའོ། །དབྱེ་ན་དྲོད། རྩེ་མོ། བཟོད་པ། ཆོས་མཆོག་བཞིའོ། །དེའང་དྲོད་རྩེ་གཉིས་སུ་དབང་པོ་ལྔ་དང་། བཟོད་ཆོས་གཉིས་སུ་སྟོབས་ལྔ་བསྒོམ་པ་སྟེ། དབུས་མཐའ་ལས། དབང་པོ་རྣམས་དང་སྟོབས་རྣམས་ལ། །ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གཉིས་གཉིས་སོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལ་དབང་པོ་ལྔ་ནི། དད་པའི་དབང་པོ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ། དྲན་པའི་དབང་པོ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་དང་ལྔའོ། །ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་ནས། བདེན་པ་བཞིའི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའམ་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་པའི་དོན་ལ། དད་པས་ཡིད་ཆེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམ། བརྩོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྲུས་གྱིས་སྤྲོ་བ། དྲན་པས་རྟོགས་པ་མ་བརྗེད་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་རྩེ་གཅིག །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་རང་བཞིན་ཤེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམ་མོ། །དེའང་རྣམ་བྱང་བསྐྱེད་པ་ལ་དབང་པོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་ཉིད་ལས། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་བསྐྱེད་ནས། །འདུན་དང་སྦྱོར་བས་དབང་བྱེད་དེ། །དམིགས་པ་བརྗེད་པར་མ་གྱུར་དང་། །མི་འཕྲོ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཀྱང་ངོ་། །ཞེས་སོ། །སྟོབས་ལྔ་ནི། དད་པའི་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་ལྔ་སྟེ། སྒོམ་ཚུལ་དབང་པོ་དང་མཐུན་ནོ། །དེའང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་འཇོམས་པས་སྟོབས་ཞེས་བྱ་སྟེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཉམས་ཆུང་བས་ན། །དེ་དག་ཉིད་ལ་སྟོབས་ཞེས་བྱ། །ཞེས་སོ། །འདི་ལྟར་སྦྱོར་ལམ་ཆ་བཞི་བསྒོམ་དུས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་མཉམ་གཞག་གི་ཆ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ། དེ་ལས་ལངས་པའི་རྗེས་ཐོབ་ནི་རྟོག་པ་རྟོག་མེད་ཅི་རིགས་སུ་ཡོད་དོ། །འོ་ན་རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་ལྡན་རྟེན་པ་ཞེས་པས་རྟོག་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། རྣམ་རྟོག་ལྡན་པས་རྟོག་པར་འགྲོ་ན་ཞྭ་ཅན་ཞྭར་འགྱུར་ཏེ་ཞྭ་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའང་རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་བརྟེན་པ་མི་ཟེར་བའི་ཕྱིར། རང་རྒྱུ་འདྲ་བ་ལས་འབྲས་བུ་འདྲ་བ་རྗེས་སུ་བྱེད་དེ། མཚན་བརྗོད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་བདུད་རྩིའི་ཐིགས་པ་ལས། ཀོ་ཊ་པ་ཡི་ས་བོན་ལས། །སཱ་ལུའི་མྱུ་གུ་མི་འབྱུང་ལྟར། །དེ་བཞིན་རྣམ་པར་རྟོག་བཅས་ལས། །རྣམ་པར་རྟོག་མེད་འབྱུང་མི་འགྱུར། །ཅེས་པ་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་གི་ཚུལ་རྒྱས་པར་ནི་ཁོ་བོས་བྱས་པའི་རིན་ཆེན་ཐེམ་སྐས་ན་གསལ་བས་དེར་བལྟའོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་དག་གི་རིམ་པའང་ཆུང་ངུ་འབྲིང་ཆེན་པོ་གསུམ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་བཅུ་གཉིས་ཞེས་བྱ་སྟེ། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། དེ་ལྟར་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནི། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡིན། །ཅེས་སོ། །དེ་དག་གི་རིམ་པ་ཡང་བཞི་ལས། དྲོད་སྣང་བ་ཐོབ་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཀྱི་སྣང་བ་ཙམ་དུ་མཐོང་བ་འཇིག་རྟེན་པའི་སྒོམ་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས། སྣང་བ་ཅུང་ཟད་ཐོབ་པ་དེས་དོན་དུ་འཛིན་པའི་གཉེན་པོ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། དེ་ནས་དེ་འདྲར་གྱུར་བ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཉམ་གཞག་པས། །ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པ་མ་གཏོགས་པར། །དོན་ཀུན་རབ་ཏུ་མི་མཐོང་ངོ་། །ཞེས་སོ། །རྩེ་མོ་སྣང་བ་མཆེད་པ་ནི། ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་དེ་ཉིད་སྤེལ་བའི་ཕྱིར་བདག་མེད་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་སྒོམ་བྱུང་གི་སྣང་བ་འབྲིང་དུ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་འཕེལ་བྱའི་ཕྱིར། །བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་པས་ཀུན་ཏུ་བརྩམ། །ཞེས་སོ། །བཟོད་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཞུགས་པ་ནི་སེམས་ཙམ་དུ་གནས་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་སྒོམ་བྱུང་གི་སྣང་བ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པས་ཕྱི་རོལ་དོན་དུ་ཞེན་པའི་གཉེན་པོ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་འཕེལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་ནི། །སེམས་ཙམ་ལ་ནི་གནས་པར་འགྱུར། །དེ་ནས་དོན་ཀུན་སྣང་བ་ནི། །སེམས་སུ་རབ་ཏུ་སྣང་བར་འགྱུར། །དེ་ཚེ་དེ་ཡི་གཟུང་བ་ཡིས། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་དེ་སྤོང་འགྱུར། །དེ་ནས་དེ་ལ་འཛིན་པ་ཡི། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་འབའ་ཞིག་བསྡུས། །ཞེས་སོ། །ཆོས་མཆོག་དེ་མ་ཐག་པ་ནི། དོན་དུ་འཛིན་པའི་རྣམ་གཡེང་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་སྒོམ་བྱུང་གི་སྣང་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། ཐེག་ཆེན་མཐོང་ལམ་དང་གཞན་གྱིས་བར་མ་ཆོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། དེ་ཚེ་བར་ཆད་མེད་པ་ཡི། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མྱུར་དུ་རེག །ཅེས་སོ། །དེའང་དྲོད་རྩེ་མོ་གཉིས་ནི་ཆུང་ངུ་སྟེ། མཐོང་ལམ་སྐྱེ་བའི་དུས་མ་ངེས་པའི་སྦྱོར་ལམ་མོ། །བཟོད་པ་ནི་འབྲིང་སྟེ་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བར་ངེས་པའི་སྦྱོར་ལམ་མོ། །ཆོས་མཆོག་ནི་ཆེན་པོ་སྟེ། ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་མཐོང་ལམ་སྐྱེ་བའི་སྦྱོར་ལམ་མོ། །བཞི་པ་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་ལ་ལྔ་ལས། གཉེན་པོའི་ཁྱད་པར་ནི་སྤོང་བ་གཉེན་པོ་ལས། མགོ་གནོན་ནོ། །སྤྱིར་གཉེན་པོ་ལ་བཞི་སྟེ། སུན་འབྱིན་པའི་གཉེན་པོ། སྤོང་བའི་གཉེན་པོ། རྟེན་གྱི་གཉེན་པོ། ཐག་བསྲིང་གི་གཉེན་པོའོ། །སྤངས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་དང་མངོན་འགྱུར་ཉམས་སྨད་པ་དང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཕོངས་པ་དང་རྒུད་པ་ལས་གྲོལ་བའོ། །རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་སྒོམ་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བདག་མེད་གཉིས་རྟོགས་པའོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྤྱན་དང་མངོན་ཤེས་དང་རྫུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཕྲུལ་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་དང་ལྡན་པའོ། །ཚོགས་ལམ་ལས་འཕགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཚོགས་ལམ་ཆེན་པོ་དང་སྒོམ་བྱུང་དུ་འདྲ་ཡང་། མཐོང་ལམ་ལ་ཉེ་རིང་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དྲོད་བརྟན་མི་བརྟན་གྱིས་ཁྱད་ཡོད་དེ། བརྒྱད་སྟོང་འགྲེལ་ཆེན་ལས། བར་ཆད་མེད་ན་མཐོང་བའི་ལམ་ཆེས་ཉེ་བར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལས་འདིའི་ཁྱད་པར་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཡང་། རྟེན་དང་། རང་བཞིན་གཉིས་ལས། རྟེན་ནི་གཉིས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་རྟེན་འགྲོ་བ་ལྔ་གང་རུང་སྟེ། བློ་གྲོས་རབ་གནས་ཀྱིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། འདོད་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་བུ་རྣམས་ལས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་དག་གོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའང་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅེས་པས་མཐོང་ལམ་ཐོབ་པ་ཡིན་ལ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་གོ་ཞེས་པ་ནི་ས་བརྒྱད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །བསམ་པའི་རྟེན་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པའོ། །རང་བཞིན་ལ། རྒྱུ། འབྲས་བུ། ངོ་བོ་གསུམ་ལས། རྒྱུ་ནི་ཐེག་ཆེན་ཚོགས་སྦྱོར་རོ། །འབྲས་བུ་ནི་སྒོམ་ལམ་དང་མི་སློབ་ལམ་གཉིས་སོ། །ངོ་བོ་ལ་མཚན་ཉིད། མཚན་གཞི། དབྱེ་བ། ཁྱད་ཆོས་དང་བཞི་ལས། མཚན་ཉིད་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པའི་ཆོས་བཟོད་ཆོས་ཤེས་རྗེས་བཟོད་རྗེས་ཤེས་འཁོར་དང་བཅས་པ་མཚན་ཉིད། ཐེག་ཆེན་མཐོང་ལམ་གྱི་ཐ་སྙད་བྱ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རུང་དུ་མཚོན། ཐེག་ཆེན་གྱི་སྦྱོར་ལམ་རྫོགས་པའི་རྗེས་ལ་འབྱུང་ཞིང་ཐེག་ཆེན་གྱི་དགེ་བས་བསྡུས་པ་གང་ཞིག་ཐེག་ཆེན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྒོམ་ལམ་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ཤེས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའོ། །མཚན་གཞི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་འགོག་པ་ལམ་གྱི་བདེན་པ་བཞི་པོ་རེ་རེ་ལའང་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ། ཆོས་ཤེས་པ། རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་བཞི་བཞི་སྟེ་བཅུ་དྲུག་འཁོར་དང་བཅས་པའམ། སའི་དབང་དུ་བྱས་ན། དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །དེའང་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་བདེན་པ་ལ། །ཆོས་ཤེས་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང་། །བཟོད་ཤེས་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །ཞེས་སོ། །དེའང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོག་མར་ཐོབ་པ་དེའི་ཚེ་དགའ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྔོན་བས་འཕགས་པ་ཐོབ་པས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། བྱང་ཆུབ་ལ་ཡང་ཉེ་བ་དང་། །སེམས་ཅན་དོན་གྲུབ་མཐོང་བ་ལ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེས་གྱུར་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་རབ་དགའ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་སོ། །དབྱེ་ན་བདེན་པ་བཞིའི་རིམ་པས་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་གི་རང་བཞིན་ཅན་རྣམས་སོ། །ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་ལ་ལྔ་ལས། དང་པོ་གཉེན་པོའི་ཁྱད་པར་ནི་ཆོས་བཟོད་བཞི་ནི་མཐོང་སྤངས་ཀྱི་ས་བོན་རྩ་བ་ནས་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་བར་ཆད་མེད་ལམ་མོ། །ཆོས་ཤེས་བཞི་ནི་རྟེན་གཉེན་པོ་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་མོ། །རྗེས་བཟོད་བཞི་དང་རྗེས་ཤེས་བཞི་ནི་ཐག་བསྲིང་གི་གཉེན་པོ་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་མོ། །དེའང་སྡུག་བསྔལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་ཆོས་ཤེས་པ། ཀུན་འབྱུང་། འགོག་པ། ལམ་བཞིའི་ཆོས་ཤེས་པ་བཞི། བློ་རྫས་གཅིག་གི་ངོ་བོ་བདེན་བཞིའི་ལྡོག་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བཞིར་བཞག་པ་བཞིན་དུ། དེ་དག་གི་རྗེས་བཟོད་དང་། རྗེས་སུ་ཤེས་པའང་མཐུན་ནོ། །སྤངས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་ངོ་བོ་དང་། རྣམ་གྲངས་གཉིས་ལས། ངོ་བོ་ནི་རང་གི་ངོ་སྐལ་དུ་གྱུར་ཚད་ཀྱི་མཐོང་སྤངས་ཉོན་སྒྲིབ་དང་ཤེས་སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་ཆ་ལས་གྲོལ་བ་སྟེ། དབུས་མཐའ་ལས། ཉོན་མོངས་པ་ཡི་སྒྲིབ་པ་དང་། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན། །དེར་ནི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དེ། །དེ་ཟད་ནས་ནི་གྲོལ་བར་འདོད། །ཅེས་སོ། །དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ནི། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། སེར་སྣ་ལ་སོགས་རྣམ་རྟོག་གང་། །ཉོན་མོངས་པ་ཡི་སྒྲིབ་པར་འདོད། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་། །དེ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པར་འདོད། །ཅེས་པས། སེམས་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བར་བྱེད་པ་གང་མི་དགེ་བའམ། སྒྲིབ་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ངོ་བོ་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉོན་སྒྲིབ་ཡིན་ལ། འཁོར་གསུམ་ལ་བདེན་ཞེན་དང་མ་བྲལ་བ་གང་དགེ་བ་ཟག་བཅས་སམ་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ངོ་བོ་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་ནི་ཤེས་སྒྲིབ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་ཉོན་སྒྲིབ་ཀུན་བཏགས་རྣམས་ནི་མཐོང་སྤངས་ཡིན་ལ། ལྷན་སྐྱེས་ནི་སྒོམ་སྤངས་ཡིན་ནོ། །ཤེས་སྒྲིབ་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་རགས་པ་རྣམས་ནི་མཐོང་སྤངས་ཡིན་ལ། ཕྲ་བ་རྣམས་ནི་སྒོམ་སྤངས་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་རྣམ་གྲངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་གསུམ་སྟེ། མཐོང་སྤངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད། དབྱེ་བ། ཇི་ལྟར་སྤོང་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི་ཀུན་བཏགས་གང་ཞིག་མཐོང་ལམ་གྱི་གནོད་བྱར་གྱུར་པའོ། །དབྱེ་བ་ལ་གསུམ་ལས། ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་དྲུག་སྟེ། ལྟ་བ། འདོད་ཆགས། ཁོང་ཁྲོ། ང་རྒྱལ། མ་རིག་པ། ཐེ་ཚོམ་མོ། །ལོག་པར་འཇུག་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ། མཐར་འཛིན་པའི་ལྟ་བ། ལོག་པར་ལྟ་བ། ལྟ་བ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་སྟེ་ལྔ་དང་། འདོད་ཆགས། ཁོང་ཁྲོ། ང་རྒྱལ། མ་རིག་པ། ཐེ་ཚོམ་སྟེ་ལྟ་མིན་ལྔ་སྟེ་བཅུའོ། །དམིགས་པ་དང་ཁམས་དང་ལོག་པར་འཇུག་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་མཐོང་སྤངས་བརྒྱ་བཅུ་གཉིས་སོ། །དེའང་ལྟ་བ་ལྔས་འདོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ལ་ཞུགས་པ་ན། ལྟ་མིན་ལྔས་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཞུགས་ཏེ་བཅུ་བཅུ་ཡོད་པས་བཞི་བཅུ། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་བདེན་པ་བཞི་ལ། ཁོང་ཁྲོ་མ་གཏོགས་པ་དགུ་དགུ་འཇུག་པས། བསམ་གཏན་གྱི་སའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག །གཟུགས་མེད་ཀྱི་བདེན་པ་བཞི་ལ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་རྣམས་བསྡོམས་པས་བརྒྱ་རྩ་བཅུ་གཉིས་ཡོད་པ་ནི། ཀུན་ལས་བཏུས་ལས། ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱ་རྩ་བཅུ་གཉིས་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་རིས་ཞེས་སོ། །ཇི་ལྟར་སྤོང་བའི་ཚུལ་ནི་མཐོང་སྤངས་ཀྱི་ས་བོན་མགོ་ནོན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་ནི་ངེས་འབྱེད་ཆ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐུན་གྱིས་སྤོང་ལ། རྩ་འདོན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་ནི་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པས་སྤོང་ངོ་། །དེའང་བདེན་པ་བཞིའི་ཆོས་ཤེས་པས་བཟོད་པའི་དངོས་རྒྱུ་དང་དུས་མཉམ་དུ་ཚོགས་པའི་མཐོང་སྤངས་ཀྱི་ས་བོན་གྱིས་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་བྱས། དངོས་རྒྱུ་དེས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྐྱེན་བྱས་ནས། ཆོས་བཟོད་དང་དུས་མཉམ་པའི་ས་བོན་རབས་ཆད་པོ་སྐྱེད། དེ་ལ་འཇིག་བྱེད་གཞན་མི་དགོས་པར་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པས་ན། སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ལ། ཆོས་ཤེས་ཀྱི་མཐོང་སྤངས་ཀྱི་ས་བོན་ལས་གྲོལ་བའི་གནས་འགྱུར་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་བཟོད་བཞི་དང་། རྗེས་ཤེས་བཞི་ནི་རང་རང་གི་སྤང་བྱ་ཆེས་ཕྲའི་གཉེན་པོ་མཐོང་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་སྔ་མ་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྐྱེས་པ། ས་བོན་ལས་གྲོལ་བ་སྤང་བྱ་ཐག་སྲིང་བྱེད་ཡིན་ནོ། །དེའང་བདེན་བཞི་སོ་སོའི་སྐད་ཅིག་དང་དེའི་སྤང་བྱ་ལ་ལྟོས་ནས་དྲི་མ་རིམ་པའི་གཉེན་པོ་བྱེད་ལ། ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བ་ལ་ལྟོས་ནས་བར་ཆད་མེད་པ་དང་རྣམ་གྲོལ་ལམ་གཉིས་ཆོས་བཟོད་དུ་བྱུང་དུས་མ་མཐོང་མཐོང་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་བཞག་གོ། །དེ་དག་གི་སྤང་བྱ་ནུས་ལྡན་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བརྒྱུད་རྒྱུ་ཕྲད་པས་མགོ་མནན། ནུས་མེད་དང་དངོས་རྒྱུ་ཕྲད་པས་ཉམས་དམན། ཡེ་ཤེས་དངོས་སྐྱེ་དུས་སྤང་བྱ་ས་བོན་དང་བཅས་པ་འགགས་པ་དུས་མཉམ། ཡེ་ཤེས་ལྷག་མས་ཐག་བསྲིང་རྣམ་གྲོལ་ལམ་དུ་སོང་བའི་གཉེན་པོ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དུས་ཀྱི་ཁྱད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་ནི་དང་པོར་བདེན་པ་བཞིས་ཕྱེ་བའི་ཆོས་བཟོད་བཞི་དུས་གཅིག་ལ་སྐྱེ། དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་ཤེས་བཞི་དུས་གཅིག་ལ་སྐྱེ། དེའི་འོག་ཏུ་རྗེས་བཟོད་བཞི་དུས་གཅིག་ལ་སྐྱེ། དེའི་འོག་ཏུ་རྗེས་ཤེས་བཞི་དུས་གཅིག་ལ་སྐྱེ་བས། བྱ་རྫོགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་བཞི་ལ་ངོ་བོ་རིགས་བཞི་ལྡོག་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། བདེན་བཞི་ཅིག་ཅར་དུ་རྟོགས་ཤིང་བཟོད་ཤེས་བཞི་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བདག་མེད་གཉིས་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའོ། །དེའང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་རང་གཞན་ཐམས་ཅད་ལ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་སྟེ། ཁྱད་པར་རྟོགས་པས་བདག་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྟོགས་པའོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་དུས་སྐད་ཅིག་ལ་སྟོན་ནུས་པའི་ཡོན་ཏན་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་དང་། སྤྱན་དང་། མངོན་ཤེས་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡོད་དོ། །དེའང་དུས་སྐད་ཅིག་མ་ལ་སངས་རྒྱས་བརྒྱས་ཞལ་ལྟ་བ། སངས་རྒྱས་བརྒྱས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པར་ཤེས་པ། སྤྲུལ་པ་བརྒྱ་འགྱེད་པ། དུས་སྐད་ཅིག་བསྐལ་པ་བརྒྱར་སྟོན་པ། སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་བརྒྱ་ལ་ཡེ་ཤེས་འཇུག་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་ལྡང་བ། སེམས་ཅན་བརྒྱ་སྨིན་པར་བྱེད་པ། ཞིང་བརྒྱ་གཡོ་བར་བྱེད་པ། ཞིང་བརྒྱ་འོད་ཀྱིས་གསལ་བར་བྱེད་པ། ཆོས་ཀྱི་སྒོ་མོ་བརྒྱ་འབྱེད་པ། རང་གི་ལུས་བརྒྱར་སྟོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ། ལུས་རེ་རེ་ལ་ཡང་འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བརྒྱ་བརྒྱས་བསྐོར་བར་སྟོན་པའོ། །ས་འདིར་གནས་པ་དེས་འཛམ་བུ་གླིང་གི་རྒྱལ་པོའི་སྐྱེ་བ་འཛིན་པར་ནུས་སོ། །བཞི་པ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལའང་། རྟེན་དང་། རང་བཞིན་གཉིས་ལས། རྟེན་ལ་ལུས་ཀྱི་རྟེན་ནི་གླིང་གསུམ་གྱི་སྐྱེས་པ་བུད་མེད་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་ལྷ་དང་བཅས་པ་ལ་སྐྱེ་བ་ཤས་ཆེ་ཞིང་། གཞན་ལའང་སྐྱེར་རུང་སྟེ་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། བསམ་བཞིན་སྲིད་པ་ལེན་པ་དང་། །ཞེས་པས་གྲུབ་བོ། །སེམས་ཀྱི་རྟེན་ནི། བསམ་གཏན་བཞི་པའོ། །རང་བཞིན་ལ། རྒྱུ། འབྲས་བུ། ངོ་བོ་གསུམ་ལས། རྒྱུ་ནི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་དང་པོ་གསུམ་མོ། །འབྲས་བུ་ནི་མི་སློབ་པའི་ལམ་མོ། །ངོ་བོ་ལ་མཚན་ཉིད། མཚན་གཞི། དབྱེ་བ། ཁྱད་ཆོས་དང་བཞི་ལས། མཚན་ཉིད་ནི་ས་གཉིས་པ་ཡར་བཅད་རྒྱུན་མཐའ་མར་བཅད་ཀྱི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་མཚན་གཞི། ཐེག་ཆེན་སྒོམ་ལམ་གྱི་ཐ་སྙད་བྱ་རུང་དུ་མཚོན། ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང་ལམ་རྫོགས་པའི་རྗེས་ལས་འབྱུང་ཞིང་ཐེག་ཆེན་གྱི་དགེ་བས་བསྡུས་པ་གང་ཞིག་ཐེག་ཆེན་མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ཤེས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའོ། །མཚན་གཞི་ནི་ས་བཅུའི་རང་བཞིན་གྱི་འཁོར་དུ་གཏོགས་པའི་དགེ་བ་རྣམས་སོ། །དབྱེ་ན་སྒོམ་ལམ་ཆུང་ངུ་འབྲིང་ཆེན་པོ་གསུམ་ལས་གསུམ་གསུམ་ཕྱེ་བས་དགུའོ། །དེའང་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ས་གཉིས་པ་དྲི་མ་མེད་པ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། འཆལ་ཚུལ་རྩོལ་བའི་དྲི་བྲལ་ཕྱིར། །དྲི་མ་མེད་པའི་ས་ཞེས་བྱ། །ཞེས་སོ། །ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ས་གསུམ་པ་འོད་བྱེད་པ་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི། དེ་ཉིད་ལས། ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་ནི། །བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་འོད་བྱེད་པ། །ཞེས་སོ། །ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ས་བཞི་པ་འོད་འཕྲོ་བ་ནི། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཆོས། །རབ་ཏུ་སྲེག་བྱེད་འོད་ལྟ་བུ། །དེ་དང་ལྡན་ཕྱིར་ས་དེ་ནི། །གཉིས་པོ་བསྲེགས་པས་འོད་འཕྲོ་ཅན། །ཞེས་སོ། །འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ས་ལྔ་པ་སྦྱང་དཀའ་བ་ནི། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སྨིན་བྱེད་ཅིང་། །རང་གི་སེམས་ཀྱང་བསྲུང་བའི་ཕྱིར། །བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱང་དཀའ་བ། །དེ་ཕྱིར་སྦྱང་དཀའ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་སོ། །འབྲིང་གི་འབྲིང་ས་དྲུག་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བརྟེན་ནས། །འཁོར་བ་དང་ནི་མྱ་ངན་འདས། །གཉིས་འདིར་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། །མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ས་ཞེས་བྱ། །ཞེས་སོ། །འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ས་བདུན་པ་རིང་དུ་སོང་བ་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི། དེ་ཉིད་ལས། བགྲོད་གཅིག་ལམ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར། །རིང་དུ་སོང་བའི་སར་འདོད་དོ། །ཞེས་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་བསྟོད་པ་ལས། འཁོར་བ་མཚོ་ཡི་འདམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བརྒལ་བས། །དེ་ལ་རིང་དུ་སོང་ཞེས་བྱ། །ཞེས་སོ། །ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ས་བརྒྱད་པ་མི་གཡོ་བ་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། འདུ་ཤེས་གཉིས་ཀྱིས་མི་གཡོའི་ཕྱིར། །མི་གཡོ་བ་ཡི་སར་འདོད་དོ། །ཞེས་སོ། །ཆེན་པོའི་འབྲིང་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཅན་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ནི། དེ་ཉིད་ལས། སོ་སོ་ཡང་དག་རིགས་བློ་བཟང་། །ས་དེ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཡིན། །ཞེས་སོ། །ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ས་བཅུ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི། དེ་ཉིད་ལས། སྤྲིན་བཞིན་གཉིས་ཀྱིས་ནམ་མཁའི་ཁམས། །ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན། །ཞེས་སོ། །དེའང་ཏིང་འཛིན་དང་གཟུངས་ཀྱི་སྤྲིན་གཉིས་གདུལ་བྱའི་ནམ་མཁར་ཁྱབ་པས། ཆོས་ཀྱི་ཆར་འབབ་པས་དོན་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་འདི་ནི། །རྗེས་ཐོབ་དེ་བཞིན་གཤེགས་རྣམས་དང་། །སེམས་ཅན་ཡང་དག་སྒྲོལ་བ་ལ། །འཇིག་རྟེན་ན་ནི་མཉམ་པ་ཉིད། །ཅེས་སོ། །དེའང་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་བྱེད་ཚུལ་འདྲ་བས་དེ་སྐད་བཏགས་ཀྱང་། བྱ་བ་དང་། བྱེད་པ་གཉིས་ཀའི་ཚུལ་སངས་རྒྱས་ལྷག་པ་དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱིས་ས་རྡུལ་དང་། །རྒྱ་མཚོ་བ་གླང་རྨིག་རྗེས་ཆུ། །ཁྱད་པར་གང་ཡིན་སངས་རྒྱས་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཁྱད་དེ་ཉིད། །ཅེས་སོ། །དེ་ལྟར་སྒོམ་ལམ་ས་དགུ་ནི་རང་རང་གི་སྒྲིབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་གཉེན་པོ་ཆེ་འབྲིང་དགུའི་དབང་གིས། ཡོན་ཏན་གྱི་སྐྱེད་ཚུལ་དགུའི་དབང་གིས་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་ལ་ལྔ་ལས། གཉེན་པོའི་ཁྱད་པར་ནི་ས་དགུའི་དྲི་མ་སྤོང་བ་ལ་ལྟོས་ནས། སྦྱོར་བ་དང་བར་ཆད་མེད་ལམ་གཉིས་ནི་སྤོང་བའི་གཉེན་པོའོ། །རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ནི་རྟེན་གྱི་གཉེན་པོའོ། །ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ནི་ཐག་བསྲིང་གི་གཉེན་པོའོ། །དེའང་སའི་སྔོན་རོལ་རང་རྒྱུས་དེ་དང་དེའི་སྤང་བྱ་གེགས་སུ་གྱུར་པ་རགས་པ་སྤོང་བ་ལ་སྦྱོར་བའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །ས་དེ་དང་དེ་དང་པོར་སྐྱེ་བཞིན་པས་དྲི་མ་ངོ་སྐལ་དེའི་ས་བོན་དངོས་སུ་སྤོངས་པ་ནི་བར་ཆད་མེད་ལམ་མོ། །ས་དེའི་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ནས་སའི་དངོས་གཞི་རྣམས་ནི་རྣམ་གྲོལ་ལམ་མོ། །སའི་མཇུག་ཏུ་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་ནས་ས་གོང་མར་བགྲོད་བཞིན་པ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །སྤངས་པའི་ཁྱད་པར་ནི། མཐོང་སྤངས་མ་ལུས་པ་སྤངས། སྒོམ་སྤངས་ངོ་སྐལ་པ་རྣམས་ཀྱི་རགས་པ་སྤངས། ཕྲ་བ་སྤོང་བ་ལ་འཇུག་པའོ། །དེའང་ངོ་བོ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཉོན་སྒྲིབ་དང་ཤེས་སྒྲིབ་གཉིས་ཡིན་ལ། དབྱེ་ན་བཞི་ལས། ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་དྲུག་སྟེ། འདོད་ཆགས། ཁོང་ཁྲོ། ང་རྒྱལ། མ་རིག་པ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ། མཐར་འཛིན་པའི་ལྟ་བའོ། །ཁམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན། འདོད་པ་ན་དྲུག །ཁམས་གོང་མ་གཉིས་སུ་ཁོང་ཁྲོ་མ་གཏོགས་པ་ལྔ་ལྔ་སྟེ་བཅུ་དང་བསྡོམས་པས་བཅུ་དྲུག་གོ། །སའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་འདོད་པ་ན་དྲུག །བསམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཏན་བཞི་ན་ལྔ་ཚན་བཞི། གཟུགས་མེད་བཞི་ན་ལྔ་ཚན་བཞི་སྟེ་བསྡོམས་པས་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་ཡོད་དོ། །ས་དང་ཆེ་འབྲིང་གི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན། འདོད་པ་དང་། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་། གཉིས་པ་དང་། གསུམ་པ་དང་། བཞི་པ་དང་། གཟུགས་མེད་ནམ་མཁའ་དང་། རྣམ་ཤེས་དང་། ཅི་ཡང་མེད་པ་དང་། སྲིད་རྩེ་སྟེ་ས་དགུ་ན། འདོད་ཆགས་ཆེ་འབྲིང་དགུ་དགུ་སྟེ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་ཡོད་པ་བཞིན་དུ། ང་རྒྱལ་དགུ་ཚན་དགུ། མ་རིག་པ་དགུ་ཚན་དགུ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དགུ་ཚན་དགུ། མཐར་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་དགུ་ཚན་དགུ་སྟེ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་པ་ཚན་ལྔ་བསྡོམས་པས་བཞི་བརྒྱ་དང་ལྔའི་སྟེང་དུ། འདོད་པའི་ཁོང་ཁྲོ་ཆེ་འབྲིང་དགུ་བསྣན་པས་བཞི་བརྒྱ་དང་བཅུ་བཞི་ཡོད་དོ། །དེ་དག་སྦྱོར་བ་དང་། བར་ཆད་མེད་ལམ་དང་། རྣམ་གྲོལ་དང་། ཁྱད་པར་ལམ་བཞིར་སོ་སོར་སྤང་བ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་ས་དང་པོའི་ཡོན་ཏན་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ས་གཉིས་པ་ལ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ཞིང་སྟོང་འགྱུར་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །ས་གསུམ་པར་བརྒྱ་སྟོང་འགྱུར་དང་། ས་བཞི་པ་ལ་ཁྲག་ཁྲིག་འགྱུར་དང་། ས་ལྔ་པ་ལ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་སྟོང་དང་། ས་དྲུག་པ་ལ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱ་སྟོང་དང་། ས་བདུན་པ་ལ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱ་སྟོང་དང་། ས་བརྒྱད་པ་ལ་སྟོང་གསུམ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བཅུའི་རྡུལ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་སྙེད་དང་། ས་དགུ་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བཅུའི་རྡུལ་ཕྲ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་སྙེད་དང་། ས་བཅུ་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བཅུའི་རྡུལ་ཕྲ་བ་སྙེད་ཀྱི་གྲངས་དང་མཉམ་པའི་ཡོན་ཏན་སྟོན་པར་ནུས་པ་དང་། བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གསལ་བར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་དུས་མཉམ་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཡང་ཁམས་ཀྱི་སྟེང་གི་སྒྲིབ་པ་བྲལ་སྟོབས་ཀྱིས་གསར་དུ་མཐོང་ཡང་། སྔོན་མེད་པ་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་དང་གཞན་ཡང་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཡེ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་ཡོད་པས་སོ་སོར་ཁམས་གསར་དུ་མཐོང་བ་ཇེ་དག་ཏུ་སོང་བས་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་། ས་གཉིས་པ་ལ་གནས་པས་གླིང་བཞིའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང་། གསུམ་པས་བརྒྱ་བྱིན་དང་། བཞི་པས་མཚེ་མ་དང་། ལྔ་པས་དགའ་ལྡན་དང་། དྲུག་པས་འཕྲུལ་དགའ་དང་། བདུན་པས་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད། བརྒྱད་པས་སྟོང་དང་པོ་སྤྱི་ཕུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདག་པོ་ཚངས་པ་དང་། དགུ་པས་སྟོང་གཉིས་པ་བར་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདག་པོ་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་དང་། བཅུ་པས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་བདག་པོ་ལྷའི་བུ་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་སྐྱེ་བ་འཛིན་པར་ནུས་ཏེ། ཕལ་པོ་ཆེ་ལས། འདི་ལ་གནས་པ་དེ་དག་ཁམས་གསུམ་དབང་ཕྱུག་འགྱུར། །ཅེས་སོ། །དེའང་དེ་དག་གི་རྒྱལ་པོར་སྐྱེ་བ་འཛིན་པའི་ནུས་པ་ཡོད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་འཛིན་པས་ཀྱང་མ་ཁྱབ་ལ། དེ་དག་གི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་ཚད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་དཔའི་ས་དེ་དག་ལ་གནས་པས་མ་ཁྱབ་སྟེ། ཁ་ཅིག་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བསོད་ནམས་རླབས་ཆེན་བསགས་པ་ཡིན་ལ། ཁ་ཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་དེར་སྣང་བས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་ཚུལ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའང་ས་དང་པོ་ཡན་ཆད་ནས་ཚེ་ལ་དབང་ཐོབ་པས། སྐྱེ་ཤི་རང་མཚན་པ་མེད་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། སྡུད་པ་ལས། རྒ་དང་ན་དང་འཆི་བ་མེད་ཀྱང་འཆི་འཕོ་སྟོན། །ཅེས་པ་དང་། རྒྱུད་བླ་མས། འཕགས་པས་འཆི་དང་ན་བ་དང་། །རྒ་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྩད་ནས་སྤངས། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་དབང་གིས་སྐྱེ། །དེ་ལ་དེ་མེད་ཕྱིར་དེ་མེད། །ཇི་བཞིན་ཡང་དག་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །སྐྱེ་སོགས་རྣམས་ལས་འདས་གྱུར་ཀྱང་། །སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང་། །འཆི་དང་རྒ་དང་ན་བར་སྟོན། །ཅེས་སོ། །ལྔ་པ་མི་སློབ་པའི་ལམ་ལའང་། རྟེན་དང་། རང་བཞིན་གཉིས་ལས་རྟེན་ལ་གཉིས་ལས། ལུས་ཀྱི་རྟེན་ཐུན་མོང་བ་ལྟར་ན་འཛམ་བུ་གླིང་པའི་རྒྱལ་རིགས་སམ་བྲམ་ཟེ་ལས་སངས་རྒྱ་བར་འདོད་ཀྱང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ལྟར་ན་འོག་མིན་དུ་སངས་རྒྱ་བའི་རྟེན་གང་ཡིན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནས་འགྲོ་བ་སོ་སོའི་གནས་སུ་སྤྲུལ་པ་འཆར་བ་ན་སངས་རྒྱས་སུ་སྣང་བའི་རྟེན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །བསམ་པའི་རྟེན་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པའོ། །རང་བཞིན་ལ་རྒྱུ། འབྲས་བུ། ངོ་བོ་གསུམ་ལས། རྒྱུ་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སློབ་ལམ་བཞིར་ཚོགས་གཉིས་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །འབྲས་བུ་ནི་འཕྲིན་ལས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་གསུམ་ལ་འགོད་པའོ། །ངོ་བོ་ལ་མཚན་ཉིད། མཚན་གཞི། དབྱེ་བ། ཁྱད་ཆོས་དང་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི་སྐུ་གསུམ་ཡེ་ཤེས་དང་བཅས་པ་མཚན་གཞི། ཐེག་ཆེན་མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱི་ཐ་སྙད་བྱ་རུང་དུ་མཚོན། ཐེག་ཆེན་གྱི་སྤངས་རྟོགས་མཐར་ཕྱིན་པའི་དགེ་བའོ། །གཉིས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མི་སློབ་པའི་ཆོས་བཅུ། ཟག་མེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གོ། །དབྱེ་ན་རྟེན་སྐུ། བརྟེན་པ་ཡེ་ཤེས། མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་དང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི་ཆོས་སྐུ། ལོངས་སྐུ། སྤྲུལ་སྐུ་གསུམ་ལས། ཆོས་སྐུ་ནི་དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དྲི་མ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་སྟེ། སངས་རྒྱས་གཙོ་ལས། ཆོས་སྐུ་མཁའ་འདྲ་གཟུགས་སྐུ་མཛེས་སྐུར་ལྡན། །ཅེས་པ་དང་། སྤྲིང་ཡིག་བདུད་རྩིའི་ཐིག་ལེ་ལས། ཇི་ལྟར་ཆུ་ལ་ཆུ་བཞག་དང་། །མར་ལ་མར་ནི་རྗེས་ཞུགས་ལྟར། །ཤེས་བྱ་སྤྲོས་བྲལ་དེ་ཉིད་དང་། །དབྱེར་མེད་ཡེ་ཤེས་རྣམས་འདྲེས་པ། །དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རང་བཞིན་ཆོས་སྐུ་ཞེས་བྱར་བརྗོད། །ཅེས་སོ། །འདི་ལ་དབྱེ་ན་གཉིས་ཏེ། དབྱིངས་དག་མཉམ་སྟོང་པ་སྐུ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་ལ། ཡེ་ཤེས་སྤངས་རྟོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐར་ཕྱིན་པ་རིག་པའི་ངོ་བོ་སྟེ་སྡེ་ཚན་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ནི་རྟོགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་འདོད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པ་གང་ཞིག་དབྱིངས་རིག་མཐར་ཐུག་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དང་པོར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ནི། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གང་དག །ཐོབ་གྱུར་རྣམ་ཀུན་རྣམ་དག་པ། །དེ་དག་རང་བཞིན་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཅེས་སོ། །རྟོགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་ཚད་མེད་ནི། ཁམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་རིག་ཆའི་ལྡོག་པས་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཚད་མེད་དང་། །རྣམ་པར་ཐར་དང་མཐར་གྱིས་ནི། །སྙོམས་འཇུག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང་། །ཟད་པར་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང་། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་བརྒྱད་དང་། །ཉོན་མོངས་མེད་དང་སྨོན་མཁྱེན་དང་། །མངོན་ཤེས་སོ་སོ་ཡང་དག་རིག །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དག་བཞི་དང་། །དབང་བཅུ་དང་ནི་སྟོབས་བཅུ་དང་། །མི་འཇིགས་པ་ནི་བཞི་དག་དང་། །བསྲུང་བ་མེད་པ་རྣམ་གསུམ་དང་། །དྲན་པ་ཉེར་བཞག་རྣམ་གསུམ་དང་། །བསྙེལ་བ་མི་མངའི་ཆོས་ཉིད་དང་། །བག་ཆགས་ཡང་དག་བཅོམ་པ་དང་། །སྐྱེ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། །ཐུབ་པ་ཁོ་ནའི་མ་འདྲེས་ཆོས། །བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པ་གང་ཡིན་དང་། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང་། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཅེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོ། །དེའང་ངོ་བོ་ཉིད་དབྱིངས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་ངང་ན་རྟོགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཉི་མ་ལྟ་བུ་གློ་བུར་གྱི་སྒྲིབ་པ་སྤྲིན་དྭངས་པ་ལྟར་སྣང་བ་ཉིད་དེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་དབྱེར་མེད་པ། །དག་པའི་ཆོས་ཀྱིས་རབ་དབྱེ་བར། །ཉི་མཁའ་བཞིན་ཏེ་ཡེ་ཤེས་དང་། །སྤངས་པ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། །འོད་གསལ་བྱས་མིན་དབྱེར་མེད་པར། །འཇུག་ཅན་གངྒཱའི་ཀླུང་གིས་ནི། །རྡུལ་ལས་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་དང་ལྡན་པ་ཉིད། །ཅེས་སོ། །དེའང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ཐོག་མ་དབུས་མཐའ་མེད་ཅིང་རྣམ་དབྱེར་མེད། །གཉིས་མེད་གསུམ་བྲལ་དྲི་མེད་རྣམ་རྟོག་མེད། །ཆོས་དབྱིངས་རང་བཞིན་གང་ཡིན་དེ་རྟོགས་པ། །མཉམ་པར་གཞག་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་མཐོང་། །གཞལ་མེད་གངྒཱའི་བྱེ་མ་ལས་འདས་པ། །བསམ་མེད་མཉམ་མེད་ཡོན་ཏན་ཉིད་དང་ལྡན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲི་མེད་དབྱིངས་དེ་ནི། །བག་ཆགས་བཅས་པའི་ཉེས་ཀུན་རྣམ་སྤངས་པའོ། །ཞེས་པ་སྟེ། མདོར་ན་དྲི་མ་བྲལ་སྟོབས་ཀྱིས་སྣང་ཡང་གསར་དུ་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། འདུས་མ་བྱས་ཤིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྟོགས་མིན་པ། །མཁྱེན་དང་བརྩེ་དང་ནུས་པར་ལྡན། །དོན་གཉིས་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་འཁོར་བའི་ཆའི་ཀུན་གཞི་ཚོགས་བརྒྱད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་བཅས་པ་དབྱིངས་སུ་ནུབ་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ཆ་ནས་བཞག་པའི་གཞིའི་གནས་ལུགས་ཀྱི་སྣང་ཆའི་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པ་རྫོགས་པ་སྟེ། ངེས་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་དེ་ཉིད་རྟག་ཏུ་ནོར་བུ་ལྟར་བཞུགས་ཀྱང་ཐ་མལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལྟར་རགས་པ་ཐེར་ཟུག་གི་རྣམ་པ་མི་རྟག་པར་སྣང་བའང་མ་ཡིན་ལ། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ལྟར་སྣང་མི་ནུས་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། འདོད་དགུ་འབྱུང་བའི་ནོར་བུ་དང་། སྣང་ལ་ངོ་བོ་མེད་པས་འཇའ་ཚོན་དང་། རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་གནས་པ་ནི། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། སྣ་ཚོགས་དམ་ཆོས་འོད་ཟེར་མངའ་བའི་སྐུས། །འགྲོ་བའི་རྣམ་གྲོལ་དོན་བསྒྲུབས་ལ་བརྩོན་པ། །མཛད་པ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་རྒྱལ་བཞིན་ཏེ། །སྣ་ཚོགས་དངོས་ཀྱང་དེ་ཡི་རང་བཞིན་མིན། །ཅེས་སོ། །དེ་ལ་ངེས་པ་ལྔ་ནི། གནས་ངེས་པ་འོག་མིན་སྟུག་པོ་བཀོད་པར། འཁོར་ངེས་པ་ས་བཅུའི་སེམས་དཔའ་ལ། ཆོས་ངེས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག །སྟོན་པ་ངེས་པ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཀྱིས། དུས་ངེས་པ་རྟག་པ་རྒྱུན་གྱི་འཁོར་ལོར་འབྱུང་བ་སྟེ། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། མཚན་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། །དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུའི་བདག་ཉིད་འདི། །ཐེག་ཆེན་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་ཕྱིར། །ཐུབ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུར་བཞེད། །ཅེས་པ་དང་། དེའི་འགྲེལ་པར། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུའི་ངོ་བོ་ཉིད་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་བཅུ་ལ་བཞུགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་རྣམས་དང་། ཐབས་ཅིག་ཏུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཤིན་ཏུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེའང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཐོག་མར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་གནས་ནི་འོག་མིན་ཏེ། རྒྱན་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས། གཟུགས་མེད་འདོད་དང་གཟུགས་རྣམས་དང་། །འདུ་ཤེས་མེད་པ་དེ་བཞིན་ཏེ། །ཁམས་ལས་འདས་སོ་སངས་རྒྱས་དག །བཞུགས་སོ་སྟུག་པོའི་དཀྱིལ་འཁོར་ན། །ཞེས་སོ། །དེའང་ཁམས་གསུམ་ལས་འདས་པའི། གནས་སྟུག་པོ་བཀོད་པ་ན་སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་ཕྱོགས་གང་ན་ཡོད་ཅེ་ན། རྨི་ལམ་ཉིད་གང་དུ་སོང་བ་དེར་འོང་གིས་འདི་ཁོ་ནར་ཡོད་དོ་ཞེས་མ་ཆད་པ་ལྟར། གང་དུ་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་ནས་དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་དབྱེར་མེད་དུ་འདྲེས་པ་དེ་ན་ཡོད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་བསྟོད་པ་ལས། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་གནས་མཆོག་དང་། །འོག་མིན་དེ་ཉིད་རྣམ་མཛེས་པ། །ཤེས་པ་གསུམ་པ་གཅིག་ཉིད་དུ། །འདྲེས་པར་གྱུར་ལ་བདག་སྨྲའོ། །ཞེས་པ་དང་། ཐེག་བསྡུས་ལས། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །གནས་ལ་ཐ་དད་ཡོད་མ་ཡིན། །སྔོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པས་ན། །དེ་ལ་གདགས་པས་ཐ་དད་འབྱེད། །ཅེས་སོ། །འདིར་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་སུ་འོག་མིན་དུ་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དོན་མཛད་པ་ལས་མི་མཇེད་འདི་ཆགས་ནས་སེམས་ཅན་སོ་སོའི་སྣང་བ་དང་མོས་པ་མི་འདྲ་བའི་ངོར་ཐོག་མར་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་འོག་མིན་དུ་སངས་རྒྱས་ནས་ལྷ་རྣམས་བསྡུ་བར་མཛད་པའི་རྗེས་ལ། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་རྡོ་རྗེའི་གདན་དུ་སངས་རྒྱ་བའི་ཚུལ་བསྟན་པར་འདོད་དེ། ཟླ་གསང་ཐིག་ལེའི་རྒྱུད་ལས། འདོད་པའི་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་དུ། །སངས་རྒྱས་མངོན་པར་སངས་མི་རྒྱ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་འོག་མིན་དུ། །འདོད་ཆགས་བྲལ་ཁྱོད་དེར་སངས་རྒྱ། །ཞེས་པ་དང་། གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་ཤིན་ཏུ་མཐོང་བ་མན་ཆད་ལས་འདས་པ་ལ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕ་རོལ་འོག་མིན་དུ་འདོད་པ་ཉིད་དེ། ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས་ཀྱང་། གཙང་མའི་གནས་ནི་སྤངས་ནས་སུ། །འོག་མིན་ཞེས་བྱ་ཉམས་དགའ་བར། །ཡང་དག་སངས་རྒྱས་དེར་སངས་རྒྱས། །སྤྲུལ་པ་པོ་གཅིག་འདིར་སངས་རྒྱ། །ཞེས་སོ། །འཁོར་ངེས་པ་ནི་ས་དང་པོ་ནས་བཅུ་པའི་བར་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐོར་བ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་རྒྱན་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་བཅུ་ལ་བཞུགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏེ་ཞེས་སོ། །ཆོས་ངེས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་གིས་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ནི། དེ་ལས་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཚད་མེད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྙེད་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏེ་ཞེས་པ་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱམས་པའི་སྨོན་ལམ་ལས། རྣམ་སྣང་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས། །སྐུ་ལས་འོད་ཟེར་ཉི་བཞིན་ཤར། །ཞལ་ནས་བདུད་རྩིའི་གསུང་བྱུང་བས། །ཁམས་གསུམ་གང་བའི་ནད་པ་གསོ། །ཞེས་སོ། །སྟོན་པ་ངེས་པ་དཔལ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད། དེས་མཚོན་ནས་མི་བསྐྱོད་པ། རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན། སྣང་བ་མཐའ་ཡས། དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་སྟེ། མཚན་བཟང་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུས་འབར་བའོ། །མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ནི་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། ཕྱག་ཞབས་འཁོར་ལོས་མཚན་དང་རུས་སྦལ་ཞབས། །ཕྱག་དང་ཞབས་སོར་དྲ་བས་འབྲེལ་པ་དང་། །ཕྱག་ནི་ཞབས་བཅས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཆགས། །འདི་ཡི་སྐུ་ནི་བདུན་དག་མཐོ་བ་དང་། །སོར་མོ་རིང་དང་རྟིང་ཡངས་སྐུ་ཆེ་དྲང་། །ཞབས་འབུར་མི་མངོན་སྤུ་ནི་གྱེན་དུ་ཕྱོགས། །བྱིན་པ་ཨེ་ན་ཡ་འདྲ་ཕྱག་རིང་མཛེས། །མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པའི་མཆོག །པགས་པ་གསེར་མདོག་པགས་པ་སྲབ་པ་དང་། །སྤུ་ནི་རེ་རེ་ནས་གཡས་ལེགས་འཁྲུངས་དང་། །ཞལ་མཛོད་སྤུས་བརྒྱན་རོ་སྟོད་སེང་གེའི་འདྲ། །འདི་ཡི་དཔུང་པའི་མགོ་ཟླུམ་ཐལ་གོང་རྒྱས། །འདི་ལ་རོ་མི་ཞིམ་པའང་རོ་མཆོག་སྣང་། །སྐུ་ནི་ནྱ་གྲོ་ཏ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ། །གཙུག་ཏོར་དབུར་ལྡན་ལྗགས་རིང་མཛེས་པ་དང་། །ཚངས་དབྱངས་འགྲམ་པ་སེང་གེའི་འདྲ་དང་ཚེམས། །ཤིན་ཏུ་དཀར་དང་ཐགས་བཟང་ཚད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཉམ་དང་། །གྲངས་ནི་བཞི་བཅུ་ཐམ་པ་ཚང་བ་དང་། །སྤྱན་ནི་མཐོན་མཐིང་སྤྱན་རྫི་བ་མཆོག་གི། །འདྲ་བ་འདི་དག་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན། །ཅེས་སོ། །དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་ཡང་དེ་ཉིད་ལས། ཐུབ་པའི་སེན་མོ་ཟངས་མདོག་དང་། །མདོག་སྣུམ་མཐོ་དང་སོར་མོ་རྣམས། །ཟླུམ་རྒྱས་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་དང་། །རྩ་མི་མངོན་དང་མདུད་པ་མེད། །ལོང་བུ་མི་མངོན་ཞབས་མཉམ་དང་། །སེང་གེ་གླང་ཆེན་བྱ་དང་ནི། །ཁྱུ་མཆོག་སྟབས་གཤེགས་གཡས་ཕྱོགས་དང་། །མཛེས་གཤེགས་དྲང་དང་འཁྲིལ་བག་ཆགས། །ཕྱི་དོར་བྱས་འདྲ་རིམ་པར་འཚམས། །གཙང་དང་འཇམ་དང་དག་པའི་སྐུ། །མཚན་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། །སྐུ་ཡི་ཁོ་ལག་ཡངས་ཤིང་བཟང་། །གོམ་སྙོམས་པ་དང་སྤྱན་གཉིས་ནི། །དག་དང་གཞོན་ཤ་ཅན་ཉིད་དང་། །སྐུ་ཞུམ་མེད་དང་རྒྱས་པ་དང་། །ཤིན་ཏུ་གྲིམས་པའི་སྐུ་ཉིད་དང་། །ཡན་ལག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དབྱེས་དང་། །གཟིགས་པ་སྒྲིབ་མེད་དག་པ་དང་། །དཀུ་ཟླུམ་སྐབས་ཕྱིན་མ་རྙོངས་དང་། །ཕྱང་ངེ་བ་དང་ལྟེ་བ་ནི། །ཟབ་དང་གཡས་སུ་འཁྱིལ་པ་དང་། །ཀུན་ནས་བལྟ་ན་སྡུག་པ་དང་། །ཀུན་སྤྱོད་གཙང་དང་སྐུ་ལ་ནི། །སྨེ་བ་གནག་བག་མེད་པ་དང་། །ཕྱག་ནི་ཤིང་བལ་ལྟར་འཇམ་དང་། །ཕྱག་རིས་ཟབ་རིང་མདངས་ཡོད་དང་། །ཞལ་ནི་ཧ་ཅང་མི་རིང་དང་། །མཆུ་ནི་བིམ་པ་ལྟར་དམར་དང་། །ལྗགས་མཉེན་པ་དང་སྲབ་པ་དང་། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དམར་དང་འབྲུག་གི་སྒྲ་ཉིད་དང་། །གསུང་སྙན་འཇམ་ལ་མཆེ་བ་ཟླུམ། །རྣོ་དང་དཀར་དང་མཉམ་པ་དང་། །བྱིན་གྱིས་ཕྲ་དང་ཤངས་མཐོ་དང་། །མཆོག་ཏུ་དག་པ་ཉིད་དང་ནི། །སྤྱན་ཡངས་པ་དང་རྫི་མ་སྟུག །པདྨའི་འདབ་མ་འདྲ་བ་དང་། །སྨིན་མཚམས་རིང་དང་འཇམ་པ་དང་། །སྣུམ་དང་སྤུ་ནི་མཉམ་པ་དང་། །ཕྱག་རིང་རྒྱས་དང་སྙན་མཉམ་དང་། །ཉམས་པ་རྣམ་པར་སྤང་བ་དང་། །དཔྲལ་བ་ལེགས་པར་འབྱེས་པ་དང་། །དབྱེས་ཆེ་བ་དང་དབུ་རྒྱས་དང་། །དབུ་སྐྲ་བུང་བ་ལྟར་ནག་དང་། །སྟུག་དང་འཇམ་དང་མ་འཛིངས་དང་། །མི་བཤོར་དྲི་ཞིམ་སྐྱེས་བུ་ཡི། །ཡིད་ནི་འཕྲོག་པར་བྱེད་པ་དང་། །དཔལ་གྱི་བེའུ་དང་བཀྲ་ཤིས་ནི། །གཡུང་དྲུང་འཁྱིལ་པས་བརྒྱན་པ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོར་བཞེད། །ཅེས་སོ། །དུས་ངེས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་བཞུགས་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། འཇུག་པ་ལས། ཞི་སྐུ་དཔག་བསམ་ཤིང་ལྟར་གསལ་གྱུར་པ། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཇི་ལྟར་རྣམ་མི་རྟོག །འགྲོ་སྒྲོལ་བར་དུ་འཇིག་རྟེན་འབྱོར་སླད་རྟག །འདི་ནི་སྤྲོས་དང་བྲལ་ལ་སྣང་བ་ཡིན། །ཅེས་སོ། །རྟག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ལོངས་སྐུ་དེ་ཉིད་ཆོས་སྐུ་དང་དབྱེར་མེད་ངོ་བོ་གཅིག་པས་ཆོས་སྐུ་འཕོ་འགྱུར་མེད་པ་ཉིད་དང་། ཡེ་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་དང་། གདུལ་བྱའི་བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་བསྐྲུན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། ཆོས་ཀྱི་དབང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱུག་འཆི་བའི་བདུད་བཅོམ་དང་། །ངོ་བོ་མེད་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་རྟག །ཅེས་པ་དང་། འཆི་མེད་ཞི་བའི་གནས་ཐོབ་སྟེ། །འཆི་བདག་རྒྱུ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། །འདུས་མ་བྱས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས། །ཐུབ་པ་གདོད་ནས་རབ་ཞིའི་ཕྱིར། །རྟག་པར་སྐྱབས་མེད་རྣམས་ཀྱི་ནི། །སྐྱབས་ལ་སོགས་པ་མཛད་པའི་ཕྱིར། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་རྟག་ཉིད་དེ། །ཕྱི་མ་གསུམ་གྱིས་སྟོན་པ་ཡི། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རྟག་པ་ཉིད། །ཅེས་སོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་གདུལ་བྱའི་ངོར་ལོངས་སྐུའི་དབྱིངས་ཆོས་སྐུའི་ངང་ལས་མ་གཡོས་བཞིན་དུ་གང་ལ་གང་འདུལ་དུ་སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་འབྱུང་བས། རྒྱ་ཆེ་བའི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། འཇིག་རྟེན་ཞི་བའི་ལམ་ལ་འཇུག་པ་དང་། །རབ་ཏུ་སྨིན་དང་ལུང་སྟོན་རྒྱུ་ཡི་གཟུགས། །གང་ཡིན་དེ་ལ་འདིར་ནི་རྟག་གནས་ཏེ། །ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དེའང་གདུལ་བྱ་ཡོད་ན་ཡོད། མེད་ན་མེད་པ་ཆུ་ཟླའི་གཟུགས་ལྟ་བུ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཡོད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ལ་བསྐྲུན་པའི་དགེ་བ་མེད་ན་ས་བོན་རུལ་བ་འཕེལ་དུ་མི་རུང་བ་ལྟ་བུ་ནི། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། རྒྱུད་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་གྱུར་ནས། །གང་དང་གང་ལ་གང་དང་ནི། །གང་ཚེ་བྱ་བས་ཕན་གྱུར་པ། །དེ་དང་དེ་ལ་དེ་སྣང་ངོ་། །ལྷ་ཡི་རྒྱལ་པོས་ཆར་ཕབ་ཀྱང་། །ས་བོན་མི་རུང་མི་འཁྲུངས་ལྟར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱོན་གྱུར་ཀྱང་། །སྐལ་བ་མེད་པས་བཟང་མི་མྱོང་། །ཞེས་སོ། །སྤྲུལ་པ་དེ་ཡང་གསུམ་སྟེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། བཟོ་དང་སྐྱེ་དང་དེ་བཞིན་དུ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་སྤྲུལ་པ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་འདི་ནི། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཐབས་ཆེན་པོ། །ཞེས་སོ། །དེའང་ལུགས་དང་བྲིས་དང་གླེགས་བམ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་འགྲོ་བའི་དཀར་པོ་མངོན་པར་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་བཟོ་སྤྲུལ་པའོ། །དེས་པ་ལ་སོགས་པར་སྤྲུལ་ནས་ནད་དང་མུ་གེ་ལ་སོགས་པ་སྐྱོབས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་སྤྲུལ་པའོ། །མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་ལ་སོགས་པས་འདུལ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་སྤྲུལ་པ་སྟེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་གཟིགས་ནས་ནི། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་མ་གཡོས་པར། །སྤྲུལ་པའི་རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། །སྐྱེ་བ་མངོན་པར་སྐྱེ་བ་ན། །དགའ་ལྡན་གནས་ནས་འཕོ་བ་དང་། །ལྷུམས་སུ་འཇུག་དང་བལྟམས་པ་དང་། །བཟོ་ཡི་གནས་ལ་མཁས་པ་དང་། །བཙུན་མོའི་འཁོར་གྱིས་རོལ་པ་དང་། །ངེས་འབྱུང་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་གཤེགས་པ་དང་། །བདུད་སྡེ་བཅོམ་དང་རྫོགས་པར་ནི། །བྱང་ཆུབ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང་། །མྱ་ངན་འདས་པར་གཤེགས་མཛད་རྣམས། །ཡོངས་སུ་མ་དག་ཞིང་རྣམས་སུ། །སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་གནས་པར་སྟོན། །ཅེས་སོ། །དེའང་ཆོས་སྐུ་ལ་གཟུགས་སྐུར་གནས་ཏེ། སྐུ་གསུམ་བརྙེས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། འདིར་ནི་དང་པོ་ཆོས་སྐུ་སྟེ། །ཕྱི་མ་དག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་གཟུགས་གནས་བཞིན། །དང་པོ་ལ་ནི་ཐ་མ་གནས། །ཞེས་པ་དང་། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། སྐུ་གསུམ་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །སྐུ་བསྡུས་པར་ནི་ཤེས་བྱ་སྟེ། །རང་བཞིན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་། །གཞན་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡིན་ནོ། །སྐུ་གསུམ་དག་གིས་རང་བཞིན་གྱི། །དོན་འདི་རྟེན་དང་བཅས་པར་བསྟན། །ཅེས་སོ། །དེ་དག་གིས་རྟེན་སྐུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལའང་བརྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་བཤད་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཐུན་མོང་གི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ། སོ་སོའི་རང་བཞིན། ཤེས་བྱ་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཙམ་དབྱེ་བའི་གཞིའོ། །དབྱེ་བའི་ངོ་བོ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པ་དང་། ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པའོ། །དང་པོ་ནི་ངོ་བོ་རྒྱུ་འབྲས་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་སྤྲོས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་མངོན་སུམ་དུ་མཁྱེན་པ་ཡིན་ཏེ། ཡུམ་བར་མ་ལས། ཆོས་གཅིག་མཁྱེན་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཞི་བའི་རྣམ་པའོ་ཞེས་སོ། །གཞུང་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་ཐ་སྙད་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། རང་བཞིན་དབྱེ་བ། རྒྱུའོ། །དང་པོ་ནི་ངོ་བོ་རྒྱུ་འབྲས་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མངོན་སུམ་དུ་མཁྱེན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། རྣམ་པ་གང་དག་དང་། རྟགས་གང་དག་དང་། མཚན་མ་གང་དག་གིས་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་བརྗོད་པའི་རྣམ་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་དག་དང་། རྟགས་དེ་དག་དང་། མཚན་མ་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའོ། །གཉིས་པ་ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བཞི་སྟེ། མེ་ལོང་ལྟ་བུ་དང་། མཉམ་པ་ཉིད་དང་། སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་། བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་དག་གི་རྒྱུ་ལ་གཉིས་ཏེ། སེལ་བྱེད་གཉེན་པོའི་རྒྱུ་དང་། བསལ་བྱ་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུའོ། །དང་པོ་ནི་སློབ་ལམ་དུ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མང་དུ་ཐོས་པ་འཛིན་པ་དང་། བདག་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པ་དང་། གདུལ་བྱ་ལ་ཆོས་སྐལ་བ་དང་འཚམས་པར་སྟོན་པ་དང་། གཞན་དོན་བསྒྲུབ་པའི་གྲོགས་བྱས་པས་ཡེ་ཤེས་བཞི་པོ་རང་ལ་ཡོད་པའི་ས་དྲི་མ་དག་ནས་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པ་ནི། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། འཛིན་པའི་ཕྱིར་དང་སེམས་མཉམ་ཕྱིར། །ཡང་དག་ཆོས་རབ་སྟོན་ཕྱིར་དང་། །བྱ་བ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །ཡེ་ཤེས་བཞི་པོ་ཡང་དག་འབྱུང་། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི་རང་ལ་ཡོད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེའི་སྟེང་གི་སྒྲིབ་བྱེད་བྲལ་སྟོབས་ཀྱིས་སྣང་བའི་ཆ་ནས་གནས་གྱུར་དུ་བཏགས་པ་སྟེ། མ་དག་པའི་དུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་རྟེན་ཀུན་གཞི་དང་བཅས་པ་ལོག་པས། ཡེ་ཤེས་སུ་ཤར་བ་ལ། ཀུན་གཞི་དག་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་དག་པས་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས། ཡིད་དག་པས་མཉམ་པ་ཉིད། ཉོན་ཡིད་དག་པས་སོ་སོར་རྟོག་པ། སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་དག་པས་བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། སྐུ་གསུམ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཇུག་པའི་མདོ་ལས། ཀུན་གཞི་དབྱིངས་སུ་ནུབ་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དབྱིངས་སུ་ནུབ་པ་ནི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དབྱིངས་སུ་ནུབ་པ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱིི་ཡིད་དབྱིངས་སུ་ནུབ་པ་ནི། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དབྱིངས་སུ་ནུབ་པ་ནི། བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ་ཞེས་སོ། །གནས་གྱུར་འདོད་པའང་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་རྟེན་དང་བཅས་པ་དག་པའི་ཆ་ལ་དེ་སྐད་བཏགས་ཏེ། དེ་མ་དག་ན་དེ་དག་གི་ཆས་བཞག་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རང་མཚན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་སུ་གནས་གྱུར་པ་མི་སྲིད་དེ་ཡེ་ཤེས་དང་ཤིན་ཏུ་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང་། སྤང་བྱར་བཤད་པས་དག་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་ན་ཁམས་ལ་ལྷུན་གྲུབ་འདུས་མ་བྱས་སུ་ཡེ་ནས་ཡོད་པར་བཤད་པ་དང་འགལ་ཏེ། གསར་དུ་གནས་འགྱུར་གྱི་འདུ་བྱེད་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་ཏེ་འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འཕོ་འགྱུར་བྱེད་པས། ཡང་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པར་ཐལ་བ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་པས་གནོད་ལ། འགྲོ་གྲོལ་བར་དུ་འཇིག་རྟེན་འབྱོར་སླད་རྟག །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལུང་གིས་ཀྱང་གནོད་པས་དེ་ནི་ཐོས་པར་ཡང་མི་བྱ་ན། བདེན་པར་ཞེན་ནས་ཁས་བླང་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་སོ་སོའི་རང་བཞིན་ལ་བཞི་ལས། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི། ངོ་བོ་ཆོས་ལྔ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ངར་འཛིན་གྱི་རིས་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་མེད་པས་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་དང་། ཡུལ་དེ་ན་ཡོད་པ་ཤེས་ལ་གཞན་ན་ཡོད་པ་མི་ཤེས་པ་མེད་པས་ཡུལ་མ་ཆད་པ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་འཕོ་འགྱུར་མེད་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དུས་གསུམ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པས་དུས་མ་ཆད་པ་དང་། ཆོས་ཅན་མ་ལུས་པ་མཁྱེན་པས་དམིགས་པ་མ་ཆད་པ་དང་། ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཤར་བ་ལ་མི་ལྟོས་པས་ཤེས་བྱ་ལ་ཡོད་ཙམ་གྱིས་མཁྱེན་པས་རྣམ་པ་མ་ཆད་པ་སྟེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་ང་ཡི་མེད། །ཡོངས་སུ་མ་ཆད་རྟག་ཏུ་ལྡན། །ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་མ་རྨོངས་པ། །རྟག་ཏུ་དེ་ལ་མངོན་ཕྱོགས་མིན། །ཅེས་སོ། །གྲོགས་སུ་ཡེ་ཤེས་གཞན་གསུམ་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་ཉིད་ལས། མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་མི་གཡོ་སྟེ། །ཡེ་ཤེས་གསུམ་ནི་དེ་ལ་བརྟེན། །མཉམ་པ་ཉིད་དང་སོ་སོར་རྟོག །བྱ་བ་གྲུབ་པ་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་སོ། །བྱེད་ལས་ནི་མེ་ལོང་བྱད་བཞིན་དང་ཕྲད་ན་གཟུགས་བརྙན་འཆར་བ་ལྟར། ཡེ་ཤེས་འདི་གདུལ་བྱ་དང་ཕྲད་ན་ལོངས་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་གཞན་གསུམ་གཟུགས་བརྙན་གྱི་ཚུལ་དུ་འབྱུང་བས། སྤྲུལ་སྐུ་འཕྲོ་གཞི་བྱེད་པ་ནི་དེ་ཉིད་ལས། ཡེ་ཤེས་ཀུན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཕྱིར། །ཡེ་ཤེས་འབྱུང་གནས་ཆེན་པོ་འདྲ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ཡེ་ཤེས་གཟུགས་བརྙན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབྱུང་ཕྱིར་དེ། །ཞེས་སོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་འཁོར་འདས་ཀྱི་མཐའ་གཉིས་ལ་མི་གནས་པར་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། མི་གནས་ཞི་བར་བཞུགས་པ་ནི། །མཉམ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པར་བརྗོད། །ཅེས་སོ། །གྲོགས་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལྡན་ལ། བྱེད་ལས་གདུལ་བྱའི་མོས་པ་དང་། མཐུན་པར་གཟུགས་སྐུའི་སྣང་བ་དངོས་སུ་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། དུས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་བྱམས་པ་དང་། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དག་དང་ལྡན། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མོས་པ་བཞིན། །སངས་རྒྱས་སྐུ་ནི་ངེས་པར་སྟོན། །ཞེས་སོ། །དེའང་སྐུའི་འཆར་གཞི་མེ་ལོང་ལྟ་བུས་བྱེད་ཀྱང་། གདུལ་བྱ་ལ་སྟོན་བྱེད་མཉམ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པར་ལྟའོ། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་ཆོས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་མངའ་བརྙེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་རྟག་མི་ཐོགས། །ཞེས་སོ། །གྲོགས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུངས་ལ་སོགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལྡན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུངས་རྣམས་ཀྱི། །གཏེར་དང་འདྲ་བ་ཁོ་ན་ཡིན། །ཅེས་སོ། །བྱེད་ལས་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སྐུའི་འབྱོར་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ནས་ཆོས་ཀྱི་ཆར་འབེབས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་སུ་ནི། །འབྱོར་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐམས་ཅད་སྟོན་མཛད་ཅིང་། །ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་མཛད་པའི། །ཆོས་ཆེན་ཆར་ནི་རབ་ཏུ་འབེབས། །ཞེས་སོ། །བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་སྤྲུལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྤྲུལ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྣ་ཚོགས་བསྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཁམས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་སྣ་ཚོགས་ཞིང་། །དཔག་མེད་བསམ་ཡས་སྤྲུལ་པ་ཡིས། །སེམས་ཅན་ཀུན་དོན་གྲུབ་པའོ། །ཞེས་སོ། །བྱེད་ལས་གདུལ་བྱའི་དོན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པ་དེ་རྟག་ཏུ། །མཛད་པ་བསྒྲུབ་པའི་བྱེ་བྲག་དང་། །གྲངས་དང་ཞིང་གི་རྣམ་ཀུན་ཏུ། །བསམ་མི་ཁྱབ་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་ཡེ་ཤེས་དེའི་ཤེས་བྱ་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལུགས་དོར་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དགོད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་ལས། དབུ་མ་པར་འདོད་པ་ཁ་ཅིག་སངས་རྒྱས་ལ་ཡེ་ཤེས་མེད་པས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཁྱེན་པའང་མེད་དེ་ཤེས་བྱ་སྤྲོས་པ་ཡིན་ལ། དེ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང་། རིག་པ་མ་རིག་པའི་ཁྱབ་བྱ་ཡིན་ཏེ། ཁྱབ་བྱེད་མ་རིག་པ་ལྡོག་པས་ཁྱབ་བྱ་རིག་པ་ལྡོག་པའི་ཕྱིར། འཇུག་པ་ལས། སེམས་འགགས་པ་དེ་སྐུ་ཡིས་མངོན་སུམ་མཛད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། སྟོང་ངོས་ཆོས་སྐུ་ལ་ལྟོས་ན་ཡེ་ཤེས་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀར་མ་གྲུབ་པས་ཡོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅེས་བཞག་ཀྱང་འགོག་ལ། མེད་ཅེས་འདོད་ཀྱང་འགོག་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་མེད་པའང་མི་འཐད་ལ། སྣང་ངོས་གཟུགས་སྐུ་ལ་ལྟོས་ནས། གདུལ་བྱ་སྣང་ནས་དོན་མཛད་པ་སྣང་དགོས་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་སྣང་དགོས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཤེས་བྱ་ཤེས་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་གྲུབ་མཐའ་བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་སྤྲོས་པ་ཡིན་ཡང་། གང་གིས་ཀྱང་མ་བཏགས་པར་སྣང་བའི་རྣམ་གཞག་གི་ཡུལ་རྣམས་སྤྲོས་པ་ཞེས་གཞག་ཏུ་མེད་པས། དེ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་པས་ཀྱང་ཁས་ལེན་པས་འགོག་པར་མི་རིགས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་མཐུན་འཇུག་གི་མདོ་ལས། གང་འཇིག་རྟེན་པས་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་པ་དེ་ནི་ངས་ཀྱང་ཡོད་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རིག་པ་མ་རིག་པའི་རྟེན་ཡིན་གྱི་ཁྱབ་བྱེད་མ་ཡིན་པས་མ་རིག་པ་ལོག་པས་རིག་པ་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཁང་པ་ཞིག་ཀྱང་ས་གཞི་གནས་པ་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་སྐུ་རིག་པས་མངོན་དུ་བྱེད་པར་གསུངས་ཏེ། སེམས་འགགས་པ་དེ་སྐུ་ཡིས་མངོན་སུམ་མཛད། །ཅེས་ཁྱོད་ཀྱང་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་འགགས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ནི་མི་འགག་གི་སྟེང་དུ་ཆེས་བཟང་བ་དེ་རྟག་ཏུ་ཡོད་དོ། །གཞན་དུ་ན་སེམས་གང་གི་སྟེང་དུ་འགགས། འཇུག་པ་རྒྱུན་ཆད་ནམ་མཁའ་ལྟར་འདོད་ན་རྒྱང་འཕེན་པ་དང་མཚུངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སེམས་སེམས་བྱུང་ཀུན་གཞི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚོགས་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་རིག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟེང་དུ་འགག་པར་བྱེད་དོ། །འཇུག་པའི་འགྲེལ་པར་ཡང་། གང་གི་དོན་དུ་མཛད་པ་འདི་མཛད་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འོག་མིན་གྱི་གནས་ཁོ་ནར་བརྙེས་པར་མཛད་དོ་ཞེས་གསུངས་པས་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པར་གསུངས་པའི་ཕྱོགས་འོས་པ་ཉིད་དོ། །གཉིས་པ་ནི་ཡང་སེམས་ཙམ་པ་འགའ་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མཁྱེན་པ་མི་འཐད་དེ། རྣམ་པ་དང་བཅས་པར་མཁྱེན་ན་གཟུང་འཛིན་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ལ། རྣམ་པ་མ་ཤར་ཡང་མཁྱེན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་འདོད་པའང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་སྣང་བ་མི་མཁྱེན་ཅིང་ཤེས་པ་ལའང་རྣམ་པ་ཡོད་མེད་ཀྱི་བརྟགས་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་ཡང་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་བདེན་གཉིས་པ་ཁ་ཅིག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་མ་དག་པ་འཁོར་བའི་འཁྲུལ་སྣང་རང་མཚན་པ་དངོས་སུ་སྣང་ལ། དེ་ཉིད་ཇི་སྙེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཁྱེན་ནོ། །གལ་ཏེ་མི་མཁྱེན་ན་མ་དག་པའི་སྣོད་བཅུད་ཤེས་བྱ་ལ་མི་སྲིད་པར་ཐལ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མ་གཟིགས་པ་ལ་ཤེས་བྱ་མེད་པས་ཁྱབ་སྟེ། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། ཅི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །མཁྱེན་ནས་ཆོས་རྣམས་མ་གཟིགས་ཕྱིར། །ཅེས་པ་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམ་ངེས་ལས། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་གཟིགས་པ་ལོགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ན་མེད་པར་གོ་བར་བྱའོ་ཞེས་པས་གྲུབ་བོ། །དེས་ན་མ་དག་པ་གཟིགས་ཀྱང་འཁྲུལ་པའི་ཉེས་པས་མི་གོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པའང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཕར་ཞོག །དག་པ་ས་གསུམ་ནས་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་གནས་གྱུར་པས་ཞིང་ཁམས་དག་པ་ལ་དབང་བར་བཤད་དེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། ཡིད་དང་འཛིན་དང་རྣམ་པར་རྟོག །གྱུར་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་དང་། །ཞིང་དང་ཡེ་ཤེས་ལས་དག་ལ། །དབང་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཡི་གནས། །དབང་དེ་མི་གཡོ་ལ་སོགས་པའི། །ས་གསུམ་ལ་ནི་རྣམ་བཞི་སྟེ། །གཅིག་ལ་རྣམ་གཉིས་དེ་ལས་གཞན། །དབང་ནི་རེ་རེ་འདོད་པ་ཡིན། །ཅེས་པ་འདིའི་དོན་ཇི་ལྟར་དྲང་། སངས་རྒྱས་ནི་འཁྲུལ་སྣང་གི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རང་ངོ་ལ་ནམ་ཡང་འཁྲུལ་པ་སྣང་བར་མི་རིགས་སོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དག་པའི་སྣོད་བཅུད་མཁྱེན་ཡང་། མ་དག་པའི་སྣོད་བཅུད་མཁྱེན་མི་སྲིད་དེ། དེ་དག་སེམས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། མ་དག་པའི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་དག་པར་གནས་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའང་མི་རིགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན། ཡིན་ན་འགྲོ་བའི་འཁྲུལ་སྣང་མི་མཁྱེན་པ་བུད་ལ། མ་ཡིན་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡེ་ཤེས་ཡིན་པ་ཉམས་སོ། །དེས་ན་ལུགས་དེ་ཐམས་ཅད་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མཐོང་ཙམ་མམ། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མ་མཐོང་བས་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཡང་དག་པའི་ལུགས་དགོད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཤེས་བྱ་གཟིགས་པའི་ཚུལ་དང་། རྩོད་པ་སྤང་པའོ། །དང་པོ་ནི་རང་སྣང་ལ་ལྟོས་ནས་འཁྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་དག་པའི་ཕྱིར། འཁྲུལ་སྣང་རྡུལ་ཙམ་ཡང་གཟིགས་པ་མེད་དེ། འཁྲུལ་པ་གཏན་ནས་སྤངས་ཏེ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་སྣང་འཁྲུལ་ངོ་ལ་ལྟོས་ནས་འགྲོ་བ་སོ་སོ་ལ་འཆར་ཚུལ་རྒྱུ་འབྲས་དང་བཅས་པ་མཐའ་དག་སྐྱུ་རུ་ར་ཕྱག་མཐིལ་དུ་བཞག་པ་ལྟར་མཁྱེན་ནོ། །དེའང་ཡེ་ཤེས་གཅིག་གིས་དུས་མཉམ་དུ་རང་གཞན་གྱི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་ཏེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེན་གཉིས་ལས། མཁྱེན་པའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཀྱང་། །ཤེས་བྱའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཀུན་ཁྱབ་ཅན། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་གཉིས་ཀྱི་དོན་དཔེ་ཞིག་གིས་གོ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་རིན་པོ་ཆེའི་ཁང་བཟངས་མཆོག་འབྱོར་པ་མཐའ་ཡས་པས་བརྒྱན་པ་ན། ཁྱིམ་བདག་སྤུན་གཉིས་ཡོད་པ་ལས། ཕུ་བོ་དེ་ནི་སྔ་རོལ་དུ་གཉིད་དུ་སོང་བ་ལས་སད་དེ་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་མངོན་ཤེས་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དེའི་རྨི་ལམ་དུ། ནུ་བོ་དེ་ཡང་གཉིད་དུ་སོང་ནས་འགྲོ་དྲུག་སོ་སོའི་འཁྲུལ་སྣང་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་བར་མ་སྣ་ཚོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་རྨི་བདོ་བའི་དུས་དེར། དེ་མ་ཐག་གཉིད་སངས་པ་མེད་པས་གཉིད་སློང་ཡང་ཕན་པ་མེད་ནས། ཕུ་བོ་དེས་ནུ་བོ་ལྷ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེས་ཏེ་བདེ་སྡུག་ལ་སྤྱོད་པ་དེའི་དྲུང་དུ་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེའམ་སྐྱེས་པའམ་བུད་མེད་དམ་སངས་རྒྱས་སམ་ཉན་རང་ངམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའམ། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་གང་རུང་གཅིག་ཏུ་སྤྲུལ་ནས། ཀྱེ་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པ། སྙིང་པོ་མེད་པ། ཡང་དག་པར་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཁྲུལ་སྣང་འདི་རྫུན་པས་བདེན་པར་མ་ཞེན་ཅིག །ཆོས་སྤྱོད་ཅིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསྟན་ནས། རྒྱུ་དེས་མི་དགེ་བ་དོར། དགེ་བ་བསྒྲུབས་པས་ཚེ་རབས་ཡང་ཡང་འཕོས་པ་ལྟར་སྣང་དུས་མཐོ་རིས་ཀྱི་བདེ་བ་དང་ཆོས་སྤྱོད་པའི་རིགས་སུ་གྱུར་ཏེ་གནས་སྐབས་སུ་བདེ་བར་གྱུར་པ་ལས། གཉིད་ཀྱང་ཁད་ཀྱིས་བསྲབ་པའི་འོག་ཏུ་འཁོར་བ་རྫུན་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་དེས་གཉིད་སད་པ་ན། སྔར་གྱི་མལ་ལས་མ་གཡོས་བཞིན་དུ་རྨི་ལམ་འབྱུང་བ་ཡང་མཐོང་ལ། ཕུ་བོས་སྤྲུལ་པ་བཀྱེ་ནས་དོན་བྱས་པའང་དྲན་བཞིན་དུ། ཕུ་བོ་དང་དོན་ལ་བཟང་ངན་མེད་པ་ཡིན་ཡང་། དར་ཅིག་བཟང་ངན་དུ་སྣང་བ་དེ་ཉིད་ལ། སྤུན་གཉིས་བཞད་གད་དུ་དོན་དེ་གླེང་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་སྙིང་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁང་བཟངས་ལ་མཉམ་དུ་དབང་ཡང་རེ་ཞིག་གློ་བུར་བསྒྲིབ་པའི་གཉིད་སད་མ་སད་ཁྱད་ལྟ་བུས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེའང་ཤེས་བྱའི་མཁྱེན་ཚུལ་གཉིས་ལས། ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་སྐྱེ་འགག་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་དང་མཚན་མར་འཛིན་པའི་སྒྲོ་འདོགས་མཐའ་དག་ཆོད་ནས་རང་བཞིན་དང་བཅས་པའི་ཤེས་བྱ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་དམིགས་པར་མངོན་སུམ་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ལ། ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཁྱེན་ཞེས་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། འགའ་ཡང་མཐོང་བ་མེད་པ་ནི་ཆོས་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་དང་། ཞི་བ་ལྷས། གང་ཚེ་དངོས་དང་དངོས་མེད་དག །བློ་ཡི་མདུན་ན་མི་གནས་པ། །དེ་ཚེ་རྣམ་པ་གཞན་མེད་པས། །དམིགས་པ་མེད་པར་རབ་ཏུ་ཞི། །ཞེས་སོ། །ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་ཚུལ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལས་མ་གཡོས་བཞིན་དུ། ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་རྫུན་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མངོན་སུམ་དུ་མཁྱེན་པ་ནི་ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་སོ། །དེའང་དབང་ཤེས་ལྟར་ཡུལ་སོ་སོར་འཛིན་པས་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་གྱིས། ཤེས་པ་རྫས་གཅིག་གིས་ཀྱང་ཆོས་ཅན་མ་ལུས་པ་མཁྱེན་པ་ཡིན་ཏེ། ཕལ་པོ་ཆེ་ལས། རྒྱལ་བའི་ཡེ་ཤེས་བླ་མེད་ཀྱིས། །སྐད་ཅིག་གིས་ནི་དོན་ཀུན་རིག །ཅེས་སོ། །དུས་གསུམ་གྱི་ཤེས་བྱ་རྣམས་སྔ་ཕྱི་རིམ་གྱིས་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་གྱིས། དུས་ཅིག་ཅར་མཁྱེན་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། ཉི་མའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འོད་ཟེར་གཅིག་བཏང་བས། །འགྲོ་བ་སྣང་བར་བྱེད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཅིག་ཅར་སྣང་། །ཞེས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་མཉམ་གཞག་གི་ངང་ལས་མ་གཡོས་པར་གཟིགས་ཀྱིས། རྗེས་ཐོབ་མཚན་ཉིད་པ་མེད་དེ། རྣམ་གཡེང་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ལས། ཐུབ་པ་སྒྲིབ་ཀུན་ངེས་པར་གྲོལ། །ཅེས་སོ། །མཉམ་རྗེས་སུ་བཏགས་པ་ནི་རང་དོན་ཆོས་སྐུ་ལས་མི་གཡོ་བ་མཉམ་གཞག་ལ། དེའི་ངང་ལས་གཞན་དོན་འཕྲིན་ལས་འབྱུང་བ་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། སྒྲིབ་པ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་ཡི། །རྒྱུ་ནི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །མི་རྟོག་པ་དང་དེ་ཡི་ནི། །རྗེས་ཐོབ་དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་འདོད། །ཅེས་བརྡ་ཙམ་གྱི་ཆ་ལ་དགོངས་ནས་བརྗོད་ཀྱང་། རྟག་ཏུ་མཉམ་གཞག་ལས་མི་གཡོ་བར་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས། གླང་ཆེན་བཞུགས་ཀྱང་མཉམ་པར་གཞག །གླང་ཆེན་གཟིམས་ཀྱང་མཉམ་པར་གཞག །གླང་ཆེན་མནལ་ཡང་མཉམ་གཞག་ཡིན། །ཅེས་གྲུབ་བོ། །གཉིས་པ་རྩོད་པ་སྤང་བ་ལ་གཉིས་ལས། ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པའི་ཡུལ་ཆོས་ཉིད་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དེ་གཟིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མི་སྲིད་པར་ཐལ་ཏེ། རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ་ལས། ཆོས་ཉིད་ཤེས་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ནི་ཤེས་པར་ཡོད་མི་ནུས། །ཞེས་པའི་ལན་ནི། ཆོས་ཉིད་དེ་ངོ་བོར་གྲུབ་པའི་ཤེས་བྱ་མ་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པས་དེ་སྐད་གསུངས་ཀྱང་། བརྗོད་མེད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་མཐའ་བྲལ་ཙམ་དུ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་པས་མཁྱེན་ཏེ་སྒྲ་གཅན་འཛིན་གྱིས་ཡུམ་ལ་བསྟོད་པ་ལས། སྨྲ་བསམ་བརྗོད་མེད་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །མ་སྐྱེས་མི་འགག་ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་ཉིད། །སོ་སོ་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་སྤྱོད་ཡུལ་བ། །དུས་གསུམ་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྙེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་མ་དག་པ་རང་མཚན་པར་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དེ་གཟིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མི་སྲིད་པར་ཐལ་ཞེ་ན། བདེན་པ་མེད་ཀྱང་རྫུན་པ་ཡོད་པས་མཁྱེན་ནོ། །ཤེས་བྱའི་མཐའ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་གྲངས་དང་། འཁོར་བའི་ཐོག་མཐའ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། དེ་གཟིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མི་སྲིད་པར་ཐལ་ཞེ་ནའང་། ཤེས་བྱ་ལ་སྲིད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཁྱེན་པར་ཁས་བླངས་ཀྱིས་མི་སྲིད་པ་དེ་ཤེས་བྱ་མ་ཡིན་པས་གཟིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་ནོ། །དེའང་རྒྱུད་བླ་མའི་འགྲེལ་པར། ཐོག་མེད་གྱུར་ཀྱང་ཐ་མ་དང་ལྡན་པ། །ཞེས་གསུངས་པས། ནམ་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཕྱི་མ་དག་པ་ཡིན་ཏེ། ལེགས་པར་མཁྱེན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་གསུམ་པ་མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་ནི་ལོངས་སྐུའི་ངང་ལས་སྤྲུལ་སྐུ་འགྲོ་བས་སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་གནས་ཀྱི་བར་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འཕྲོ་བའི་མོས་པ་བཞིན་འབྱུང་སྟེ། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལས། དེ་བཞིན་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་འདིའི། །ལས་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འདོད། །ཅེས་པ་དང་། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། གཞན་གྱི་དབང་གིས་ངེས་འབྱུང་དང་། །བདག་དང་སེམས་ཅན་མཚུངས་གཟིགས་དང་། །མཛད་པ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་ཕྱིར། །འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་མཛད་མི་འཆད། །ཅེས་སོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དང་། དེ་ཉིད་གང་གིས་འདུལ་དང་། ཐབས་ཀྱི་བྱ་བ་དང་། དུས་སུ་འདོམས་པ་ལས་ཡོལ་བ་མི་མངའ་བ་རྣམས་མཁྱེན་ནས་དོན་མཛད་དེ། དེ་ཉིད་ལས། གདུལ་བྱའི་ཁམས་དང་འདུལ་བའི་ཐབས་དང་ནི། །གདུལ་བྱའི་ཁམས་ཀྱིས་གདུལ་བྱའི་བྱ་བ་དང་། །དེ་ཡི་ཡུལ་དང་དུས་སུ་གཤེགས་པ་ལ། །ཁྱབ་བདག་རྟག་ཏུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག །ཅེས་སོ། །ཇི་ལྟར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་ཅེ་ན་དཔེ་དགུས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། གང་ཞིག་བརྒྱ་བྱིན་རྔ་དང་སྤྲིན་བཞིན་དང་། །ཚངས་ཉི་རིན་ཆེན་ཡིད་བཞིན་ནོར་རྒྱལ་བཞིན། །སྒྲ་བརྙན་ནམ་མཁའ་ས་བཞིན་སྲིད་པའི་བར། །འབད་མེད་གཞན་དོན་བྱེད་དེ་རྣལ་འབྱོར་རིགས། །རིན་ཆེན་ལྷ་དབང་སྣང་ཞིང་སྟོན་པ་དེ། །ལེགས་པར་འདོམས་མཛད་ལྷ་ཡི་རྔ་དང་འདྲ། །ཁྱབ་བདག་མཁྱེན་དང་བརྩེ་ཆེན་སྤྲིན་ཚོགས་ནི། །མཐའ་ཡས་འགྲོ་བ་སྲིད་རྩེའི་བར་དུ་ཁྱབ། །ཚངས་བཞིན་ཟག་མེད་གནས་ལ་མ་བསྐྱོད་པར། །སྤྲུལ་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་རབ་ཏུ་སྟོན། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉི་བཞིན་ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་རབ་སྤྲོ་གང་། །རྣམ་དག་རིན་ཆེན་ཡིད་བཞིན་ནོར་འདྲའི་ཐུགས། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་གསུང་དེ་ཉིད། །བྲག་ཅ་བཞིན་དུ་ཡི་གེ་མེད། །སྐུ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་སྟེ། །ཁྱབ་དང་གཟུགས་མེད་རྟག་པ་ཉིད། །ས་བཞིན་འགྲོ་བ་དཀར་པོ་ཡི། །ཆོས་ཀྱི་སྨན་ནི་མ་ལུས་པའི། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་གཞིར་གྱུར་པ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་ས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་འཕྲིན་ལས་ཀྱང་། འགྲོ་བའི་ཁམས་ལ་སྐལ་བ་གང་ཡོད་དེར། །ཅིག་ཅར་འཇུག་པ་ཉི་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། །དེ་ཉིད་ལས། གང་ཕྱིར་གདུལ་བྱ་དག་པ་ཡི། །ཆུ་ཡི་སྣོད་ནི་ཐམས་ཅད་ལ། །བདེར་གཤེགས་ཉི་མའི་གཟུགས་བརྙན་ནི། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཅིག་ཅར་འཆར། །ཅེས་སོ། །དེའང་གདུལ་བྱའི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཉིད་ལའང་དེ་ལས། ཇི་ལྟར་བཻ་ཌཱུར་ས་གཞི་གཙང་མ་ལ། །ལྷ་དབང་ལུས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་འགྲོ་སེམས་ས་གཞི་གཙང་མ་ལ། །ཐུབ་པའི་དབང་པོ་སྐུ་ཡི་གཟུགས་བརྙན་འཆར། །འགྲོ་བར་གཟུགས་བརྙན་འཆར་ནུས་རྙོག་མེད་དང་། །རྙོག་པའི་རང་སེམས་རབ་འཇུག་དབང་གིས་འཇུག །ཅེས་སོ། །དེ་ལྟར་སྣང་བའི་འཕྲིན་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའང་གདུལ་བྱ་རང་རང་གི་ལས་ཀྱིས་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ཇི་ལྟར་ལྷ་ནང་ལྷ་རྣམས་ཀྱི། །རྔ་སྒྲ་རང་གི་ལས་ལས་བྱུང་། །དེ་བཞིན་འཇིག་རྟེན་ཐུབ་པའི་ཆོས། །གསུངས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རང་གི་ལས་ལས་བྱུང་། །ཞེས་སོ། །དཔེར་ན་སྒྲ་བརྙན་ཡོད་ཀྱང་རྣ་བ་མེད་པས་མི་ཐོས་པ་ལྟར། རང་གིས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ནས་ཆོས་ཐོས་པའི་ལས་མ་བསགས་ན་མི་འབྱུང་བའང་། དེ་ཉིད་ལས། ཇི་ལྟར་རྣ་བ་དང་བྲལ་བས། །ཕྲ་མོའི་སྒྲ་ནི་མི་མྱོང་ཞིང་། །ཐམས་ཅད་ལྷ་ཡི་རྣ་བར་ཡང་། །རྣ་ལམ་དུ་ནི་མི་འགྲོ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཆོས་ཕྲ་མཆོག་ཏུ་ནི། །ཞིབ་མོའི་ཡེ་ཤེས་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་། །ཉོན་མོངས་མེད་ཡིད་འགའ་ཞིག་གི། །རྣ་བའི་ལམ་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །མདོར་བསྡུ་ན་ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་འཁོར་བ་མ་སྟོངས་ཀྱི་བར་དུ་དོན་མཛད་ནས་འགྲོ་བ་རྣམས་ཞི་བའི་ལམ་ལ་འགོད་པའོ། །ཆོ་འཕྲུལ་གསུམ་ནི་རྒྱུད་བླ་མའི་འགྲེལ་པ་ལས། ལུས་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པ་ཁྱབ་པ་ནི། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མཁྱེན་པས་དེ་རྟོགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཟབ་མོ་སྣང་བ་ནི། ཀུན་བརྗོད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ལོ། །ངག་གིས་དབྱངས་བརྗོད་པས་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ལམ་ལས་བརྩམས་ཏེ་དེ་འདོམས་པ་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ནི་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཅེས་གསུངས་སོ། །བཞི་པ་མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་ལ་གསུམ་ལས། སྤང་བའི་ཁྱད་པར་ནི། སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་མ་ལུས་པ་སྤང་བ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་རྩེ་མོ་ལས། ཉོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མོངས་པ་དང་དེ་བཞིན་སྐྱེས། །ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་དེ་བཞིན། །གང་ཡིན་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཆོས་བཅོམ། །དེང་འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་སུ་བཤད། །ཅེས་པ་དང་། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། ཐུབ་པ་སྒྲིབ་ཀུན་ངེས་པར་གྲོལ། །ཅེས་སོ། །རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པ་སྟེ། ཡུམ་བར་མ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་གང་ཡང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་པའམ་མ་གཟིགས་པའམ། མ་མཁྱེན་པ་འགའ་ཡང་མེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་སུམ་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་སོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དབྱེ་ན་སྐུ་གསུང་ཐུགས་མི་ཟད་པ་རྒྱན་གྱི་འཁོར་ལོའི་ཡོན་ཏན་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞིའི་གཏེར་འཆང་བའོ། །དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་ནི་རྒྱུད་བླ་མའི་འགྲེལ་པ་ལས། དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དང་། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་དེ་དག་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་མངོན་པར་བསྡུས་ཏེ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞིར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །སྟོབས་བཅུ་ནི་རྒྱུད་བླ་མ་ལས། གནས་དང་གནས་མིན་ལས་རྣམས་ཀྱི། །རྣམ་སྨིན་དང་ནི་དབང་པོ་དང་། །ཁམས་རྣམས་དང་ནི་མོས་པ་དང་། །ཀུན་
འགྲོའི་ལམ་དང་བསམ་གཏན་ཚོགས། །ཉོན་མོངས་དྲི་མ་མེད་པ་དང་། །གནས་ནི་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། །ལྷ་ཡི་མིག་དག་ཞི་བ་དག །མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི་རྣམས་པ་བཅུ། །ཞེས་སོ། །མི་འཇིགས་པ་བཞི་ནི་དེ་ལས། ཆོས་ཀུན་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་དང་། །གེགས་ནི་འགོག་པར་བྱེད་པ་དང་། །ལམ་སྟོན་པ་དང་འགོག་སྟོན་ལ། །མི་འཇིགས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི། །ཞེས་སོ། །ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ལས། འཁྲུལ་དང་ཅ་ཅོ་མི་མངའ་སྟེ། །སྟོན་ལ་དྲན་པ་ཉམས་མི་མངའ། །མཉམ་པར་མ་བཞག་ཐུགས་མི་མངའ། །འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་མི་མངའ། །མ་བརྟགས་བཏང་སྙོམས་མི་མངའ་སྟེ། །འདུན་པ་བརྩོན་འགྲུས་དྲན་པ་དང་། །ཤེས་རབ་རྣམ་གྲོལ་རྣམ་གྲོལ་གྱི། །ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་ཉམས་མི་མངའ། །ལས་རྣམས་ཡེ་ཤེས་སྔོན་འགྲོ་དང་། །དུས་ལ་ཡེ་ཤེས་སྒྲིབ་པ་མེད། །དེ་ལྟར་བཅོ་བརྒྱད་འདི་དག་གཞན། །སྟོན་པའི་མ་འདྲེས་ཡོན་ཏན་ཡིན། །ཅེས་སོ། །མཚན་ཉིད་ཐེག་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཐེག་པ་མཐའ་དག་གི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པ་གྲུབ་མཐའ་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ལས། ལམ་ཉམས་སུ་བླང་ཚུལ་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་པའོ།། །།