ཁམས་གསུམ་དུ་འཁྲུལ་ཚུལ་མདོར་བསྟན་པ།

དོན་བཞི་པ་མ་དག་པ་སེམས་ཅན་གྱི་འཁྲུལ་ཚུལ་ལ། ཁམས་གསུམ་དུ་འཁྲུལ་ཚུལ་མདོར་བསྟན། བྱེ་བྲག་འདོད་པར་ལུས་གྲུབ་ཚུལ་རྒྱས་པར་བཤད། ཀུན་གཞི་ལ་ལས་སོགས་ཚུལ་གྱི་དོན་བསྡུ་བ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ་འཁྲུལ་པ་ཕྱི་ལྟར་བཤད་པ། ནང་ལྟར་བཤད་པ། གསང་བ་ལྟར་བཤད་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི་ཀུན་གསལ་ལས། གཞི་ཉིད་རང་ངོ་མ་ཤེས་པས། །གཟུང་འཛིན་སྐྱེས་པའི་དུས་ན་འཁྲུལ། །སྣོད་བཅུད་སྲིད་པ་རིམ་གྱིས་ཆགས། །ཞེས་པ་དང་། ཀློང་གསལ་ལས། ཡེ་ཤེས་ཉིད་ལས་མ་རིག་འཁྲུལ། །ཡེ་ཤེས་ཁ་དོག་འབྱུང་བ་ལྔ། །གདོད་ནས་ཡེ་ཤེས་ཙམ་ཉིད་དུ། །འབྲལ་བ་མེད་དེ་མ་རིག་འཁྲུལ། །ཞེས་པ་དང་། བཀོད་པ་ཆེན་པོ་ལས། ལྷུན་གྲུབ་སྟོང་པའི་ཡུལ་ལ་ཤར། །དེ་ཚེ་རྐྱེན་གཞིའི་འཁྲུལ་འཁོར་ལས། །འཛིན་པའི་རྒྱ་དང་བཅས་པར་གྱུར། །རླུང་ཆུ་མེ་སའི་དངོས་པོ་ལས། །རྟེན་དང་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་བྱུང་། །གཟུགས་མེད་གཟུགས་དང་འདོད་པ་ཡི། །གནས་བཅུ་དག་ནི་ཐོག་མར་བྱུང་། །ཞེས་པས། འོད་གསལ་སྒྱུ་མའི་སྦུབས་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྣང་བ་རང་སྣང་དུ་མ་ཤེས་པས། ངོ་བོའི་ཆ་ཙམ་ལ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་མ་རིག་པས་རྒྱུ་བྱས། ཡུལ་འོད་དུ་སྣང་བས་རྐྱེན་བྱས། ཐུགས་རྗེའི་རྩལ་འཛིན་པར་གཡོས་པས་བདག་པོའི་རྐྱེན་བྱས། དེ་གསུམ་ཡུལ་ལ་སྤྱོད་བྱེད་དུ་དུས་མཚུངས་པས་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་བྱས་ཏེ། གཟུང་འཛིན་དུ་འཁྲུལ་པས་འོད་ཀྱི་སྦུབས་ཤར་ནས་རྣམ་སྨིན་བག་ཆགས་ཀྱི་སྦུབས་སུ་ཚུད་དེ། ངོ་བོའི་ཆ་ལ་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པའི་སྟོང་པའི་ཡུལ་ལ་རང་བཞིན་གྱི་ཆ་ནས་རང་བཞིན་དང་གཟུགས་བརྙན་འོད་ཙམ་དུ་ཤར། ཐུགས་རྗེའི་ཆ་ལས་ཤེས་པ་ཕྲ་མོས་དཔྱོད་བྱེད་ཡུལ་ལ་འཛིན་པས། རང་བཞིན་གྱི་འོད་ལས་ལུས་གྲུབ། གཟུགས་(༦༡)བརྙན་གྱི་ཁ་དོག་ལྔ་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ས་ཆུ་མེ་རླུང་ནམ་མཁའི་ཁ་དོག་དང་བཅས་པར་གྲུབ། ངོ་བོའི་ཆ་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལ་ཐུགས་རྗེའི་དཔྱོད་བྱེད་ཤེས་པ་ཕྲ་མོས་ས་བོན་གྱི་ཚུལ་དུ་བྱས་ཏེ་སྔོན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་དུས་སུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ངང་དུ་གོམས་པའི་རིག་པ་རིགས་འདྲ་བས་ཡོད་མེད་གང་དུ་ཡང་མ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པས། ཡོད་མིན་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འཁྲུལ་ལོ། །དེ་ནས་སེམས་ཉིད་སྟོང་པའི་བག་ལ་ཉལ་ལངས་ཏེ། ཅི་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་དུ་གནས་པས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འཁྲུལ་ལོ། །དེ་ནས་སེམས་ཙམ་དུ་རིག་ཅིང་གསལ་བ་ལས། གཞན་གང་དུ་ཡང་མ་བརྟགས་པས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འཁྲུལ་ལོ། །དེ་ནས་ནམ་མཁའ་དྭངས་པ་ལྟར་མཐའ་ཡས་པ་ལ་སེམས་གནས་པས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འཁྲུལ་ལོ། །དེ་ནས་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ལ་ཁ་དོག་གིས་གསལ་ བ་ཙམ་ཡུལ་དུ་ཤར་བ་དེ་ལ་གསལ་ལ་མི་རྟོག་ཅིང་རྟོག་པའི ་ས་བོན་བག་ལ་ཉལ་གྱི་ཚུལ་དུ་བརྟེན་པས་འོག་མིན་ལ་སོགས་པ་བསམ་གཏན་གྱི་གཟུགས་ཁམས་བཅུ་བདུན་དུ་རིམ་གྱིས་འཁྲུལ་ལོ། །དེ་ནས་སེམས་རགས་པ་ལས་ལུས་ཀྱང་རགས་པ་འདོད་པའི་ཁམས་གནས་རིགས་ཉི་ཤུར་འཁྲུལ་ལོ། །

གཉིས་པ་འཁྲུལ་པ་ནང་ལྟར་བཤད་པ་ནི། ཀློང་གསལ་ལས། དང་པོར་མ་རིག་དྲུག་ལས་བྱུང་། །ཞེས་པས། ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་མ་ཤེས་ཤིང་། ངོ་བོ་མ་རིག་པ་དངོས། རང་བཞིན་གྱིས་ཡུལ། ཐུགས་རྗེས་རྐྱེན་བྱས་ནས། ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་གྱིས་སྡིག་པ་སྤུ་ཙམ་ཞིག་མ་བྱས་པར་འཁོར་བར་འཁྱམས་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་ནི་མ་རིག་པ། །མ་རིག་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ། །ཞེས་པས། བདག་ཉིད་གཅིག་པའི་མ་རིག་པ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་མ་རིག་པ། ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་མ་རིག་པ་གསུམ་གྱིས་རྒྱུ་བྱས། རྒྱུའི་རྐྱེན། དམིགས་པའི་རྐྱེན་དེར་འཛིན་གྱི་རྐྱེན་གསུམ་གྱིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ལས་འཁྲུལ་པས། ཡེ་ཤེས་ལ་འཁྲུལ་པ་མེད་ཀྱང་། རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་འཁྲུལ་པ་དཔེར་ན་ཉི་མ་ལ་མུན་པ་དང་སྒྲིབ་པ་མེད་ཀྱང་བར་དུ་སྤྲིན་གྱིས་བསྒྲིབས་པས་ཉི་མ་མི་གསལ་བ་ལྟར། ཡེ་ཤེས་ནུབ་ནས་འཁོར་བའི་མུན་པར་འཁྱམས་པའོ། །དེ་ཡང་རྒྱུའི་རྐྱེན་ནི་ངོ་བོ་སྟོང་པའི་གསལ་ཆ་ལ་ཡེ་ཤེས་(༦༢)ཀྱི་རང་མདངས་འོད་ཁྱིམ་གྱི་ཚུལ་དུ་གནས་པ་ལས། རིག་པའི་རྐྱེན་ལས། ལས་ཀྱི་རླུང་གི་ཁ་དོག་ཕྱིར་གསལ་དུ་ཤར་བ་དེ་ཡེ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་མ་ཤེས་པས་གཉིས་སྣང་གི་འཛིན་པ་ཞུགས་པ་དེའོ། །དེ་ཉིད་འཁོར་བའི་ཐོག་མ་ཡིན་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། རྒྱུ་གཅིག་བྱེད་མེད་རྩ་བ་སྟེ། །རང་ངོ་ཡིན་པར་མ་ཤེས་ཏེ། །འདི་ནི་འཁོར་བའི་ཐོག་མའོ། །ཞེས་སོ། །འཁྲུལ་པ་དེ་ཅི་ལས་བྱུང་ན། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། སེམས་ལས་དྲན་སེམས་འཆར་བའི་ཕྱིར། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྟོག་པས་སྦགས། །ཞེས་པས། འཆར་གཞིའི་རིག་པ་མེ་ལོང་དང་འདྲ་བ། དེ་རང་ངོ་མ་ཤེས་པས་སེམས་སུ་སོང་བ་དང་། སེམས་དང་རྟོག་པ་ངོ་བོ་གཅིག་པས་དེ་ཉིད་སྒྲིབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རིག་པ་ལ་སྦགས་ཤིང་བསླད་དོ། །རྒྱུ་དེ་ལ་བདག་རྟོག་ཡུལ་ཅན་དངོས་སུ་གཟུང་བས་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་དེ་ལས་ཡིད་དྲུག་འཛིན་པ་རང་གསལ་དུ་ཤར་བས་འབྱུང་བ་ལྔ་བྱུང་། དེ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ལྔར་མ་ཤེས་པས་དེར་འཛིན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་ལྔ་གཅིག་ཏུ་འདུས། དེ་འདུས་པས་གཅིག་གྲོགས་གཅིག་གིས་བྱས་ནས་ལུས་གྲུབ། དེ་ཉིད་ལས་གཟུང་འཛིན་དུ་གྲུབ་སྟེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ཡིད་དྲུག་འཛིན་ཆ་མ་འགགས་ཕྱིར། །ཆོས་སྐུ་ཉིད་ཀྱང་གཟུང་བས་བཅིངས། །ཞེས་པ་དང་། ཀློང་གསལ་ལས། ཡེ་ཤེས་མ་རིག་ཡུལ་ལ་གཟུང་། །དེར་འཛིན་རླུང་སེམས་འདུས་པ་ལས། །འབྱུང་བ་ལྔ་ཡི་སྦུབས་སུ་ཚུད། །དེར་ཚུད་འབྱུང་བའི་སྐྱེ་འཇིག་ལས། །ཉོན་མོངས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལྔ་གྲུབ། །ཅེས་སོ། །ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་རང་མདངས་འབྱུང་བ་ལྔ་ལས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་རླབས་ཀྱིས་མི་མཇེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཆགས། ཕྱིའི་འབྱུང་བ་ལྔ་པོ་དེའི་དྭངས་མ་ལས་ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཆགས་སོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཀྱི་རང་རྩལ་འབྱུང་བ་ལྔ་དང་དུག་ལྔར་ཤར། དུག་ལྔའི་སྣང་བ་ཕ་མ་སྦྱོར་བ་བྱེད་པ་ལ་འདུས། དེར་སྲེད་ལེན་བྱུང་སྟེ་མ་རིག་པས་མངལ་དུ་འཇུག་པ་ནི། ཀློང་གསལ་ལས། ལྔ་འདུས་མཚན་མ་སྦྱོར་བ་ལས། །ཉོན་མོངས་ལྔ་དང་ཡིད་དྲུག་དང་། །ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ནས་བཙས་ཏེ་གཟུང་འཛིན་འཁྲུལ་པས་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་ཆུ་བོ་བཞི་ལ་རྟག་ཏུ་འཁྱམས་པ་ནི་འཁོར་བའི་ཆོས་སོ། །དེའང་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་ཆགས་ལུགས་རྒྱས་པར་བཤད་ན། (༦༣)ཀློང་གསལ་ལས། ཕྱི་ནང་གསང་བ་ལ་སོགས་པ། །དར་གུད་འཕོ་འགྱུར་འབྱུང་བའི་ལས། །ཞེས་པས། ས་ཆུ་མེ་རླུང་ནམ་མཁའ་སྟེ་ཕྱིའི་འབྱུང་བ་ལྔ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ན། ཐོག་མ་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ཡེ་ཤེས་དབྱེར་མེད་དུ་གནས་ཏེ་ཡེ་གདོད་མ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆར་གནས་པས་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གདངས་འོད་ལྔ་གསལ་ལམ་མེ་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་གནས་ཏེ། དེ་ལ་དགེ་སྡིག་འཁོར་འདས་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པས་ཀ་དག་ཅེས་བྱ། ཡེ་ནས་གནས་པས་ལྷུན་གྲུབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་དོན་དེ་ལ་འཁོར་འདས་གང་དུ་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡེ་ནས་མེད་ན་བསྒྲུབས་པས་འབྲས་བུ་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བ་མི་སྲིད་དོ། །ཆུ་བསྲུབས་ཀྱང་མེ་མི་འབྱུང་བ་བཞིན། དེས་ན་གདོད་མའི་གནས་ལུགས་ལ་ཡེ་ཤེས་སུ་ཡོད་ལ་བར་དུ་འཁྲུལ་ཡང་ཐ་མར་འཁྲུལ་པ་སངས་ནས་སངས་རྒྱས་པའི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངང་ནས་གཟུགས་སྐུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་དབྱེར་མེད་དུ་བཞུགས་ནས། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་གནད་ཀྱང་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྟོང་པའི་ངང་ལས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩལ་ཤར་བས་འོད་ལྔ་བྱུང་། དེ་ལ་མ་འགགས་པའི་རིག་པ་ཡོད་པས་འོད་ལྔ་ལ་འཛིན་པ་བྱུང་། འཛིན་པ་དེ་ལ་རླུང་ཞེས་བྱ་སྟེ། ནང་གསལ་གྱི་ཐུགས་རྗེའི་རྩལ་ཕྱིར་འཕྲོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྣང་བའི་ཡུལ་འོད་ལྔ་ལ་ཐུགས་རྗེའི་རྩལ་འཛིན་པས་ཐ་དད་དུ་གཟུང་བས་འབྱུང་བ་རགས་པར་ཇི་ལྟར་གྲུབ་ན། སོ་སོར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གདངས་འོད་དམར་པོ་དེ་ལ་དངོས་འཛིན་དུ་འཁྲུལ་པས་མེ་དམར་པོ་བྱུང་། དེ་ལ་རླུང་རིག་པའི་རྩལ་གྱིས་དྲོད་བྱུང་། ཡང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་གདངས་འོད་སེར་པོར་གསལ་བ་དེ་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས་ས་སེར་པོ་བྱུང་། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གདངས་འོད་དཀར་པོར་ཤར་བ་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས་ཆུ་དཀར་པོ་བྱུང་། བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གདངས་འོད་ལྗང་གུ་ཤར་བ་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས་རླུང་ལྗང་གུ་བྱུང་། འབྱུང་བ་ནམ་མཁའ་ནི་ཡེ་གདོད་མ་ནས་ཡེ་ཤེས་དང་མཉམ་དུ་གནས་ཏེ་འཕོ་འགྱུར་མེད་དོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གདངས་འོད་རྣམས་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས་ས་ཆུ་མེ་རླུང་(༦༤)བཞི་བྱུང་། དེ་དག་ལ་རིག་རྩལ་རླུང་གིས་ཁྱབ་པས་ལས་ཀུན་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས་འབྱུང་བ་དངོས་སུ་གྲུབ་བོ། །དེ་ཡང་ཐོག་མར་མ་རིག་པའི་རྩལ་གྱིས་བསྐྱེད་པས་འབྱུང་བ་ལྔ་ལ་སོ་སོའི་རྩལ་བྱུང་ནས། དེ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་འཛོམ་པས་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཆགས་ཏེ། ཡེ་ནས་སྟོང་པའི་ནམ་མཁའ་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆགས། དེ་ནས་འབྱུང་བ་སོ་སོ་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས་དེའི་སྟེང་དུ་ཆུ་དང་ས་ཆགས་ཏེ་ལྕགས་རི་མུ་ཁྱུད་གླིང་བཞི་རི་རབ་དང་བཅས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྲུབ་བོ། །མེ་ནི་རླུང་གི་རྩལ་ཏེ་འབྱུང་བ་གསུམ་ཀ་ལ་ཁྱབ་པར་ཡོད་དོ། །དེ་དག་གིས་ཕྱི་སྣོད་གྲུབ་ཚུལ་ལོ། །

གཉིས་པ་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྲུབ་ཚུལ་ནི། རང་ཤར་ལས། འདོད་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི། །ཁམས་གསུམ་པོ་ནི་དེ་ལ་བརྟེན། །ཡོད་མིན་མེད་མིན་ཅི་ཡང་མེད། །རྣམ་ཤེས་ཅུང་ཟད་མེད་པ་ཡིས། །གཟུགས་མེད་རྣམས་ནི་དེ་ལས་སྐྱེས། །གནས་གཙང་ལ་སོགས་གཟུགས་ཅན་ནི། །གོང་ནས་འོག་ཏུ་ཐིགས་པའི་ཚུལ། །འོག་མིན་ལ་སོགས་འདོད་པའོ། །ལྷ་དང་ལྷ་མིན་མི་རྣམས་ནི། །མངོན་མཐོ་དེ་ནས་གནས་གསུམ་སྟེ། །བྱོལ་སོང་ཡི་དྭགས་དམྱལ་བ་དང་། །སེམས་ཅན་དེ་དག་སྐྱེ་བ་བཞི། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ཉིད། །ཕུང་པོ་ལྔ་དང་དབང་པོ་ལྔ། །ཡན་ལག་ལྔ་དང་དོན་སྙིང་ལྔ། །ཡུལ་ལྔ་དང་ནི་ཉོན་མོངས་ལྔ། །སེམས་ལྔ་ཡིད་ལྔ་རྟོག་པ་ལྔ། །གཟུང་འཛིན་འཁོར་བ་ཉིད་དུ་གྲུབ། །ཅེས་པས། སྣོད་ལས་བཅུད་གྲུབ་ཚུལ་ནི། དེ་ཡང་རླུང་རྡོ་རྗེ་རྒྱ་གྲམ་གྱི་ལྟེ་བ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩལ་དྲོད་བག་ཙམ་ཞིག་བྱུང་སྟེ། དེ་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ཕོག་པས་ཆུ་ལ་རླངས་པ་མཐོངས་ཁུང་གི་དུ་བ་ཙམ་ཞིག་བྱུང་ངོ་། །རླངས་པ་དེ་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ཕོག་པས་ཆན་ལ་ཕབ་བཏབ་པའི་དྲོད་ཙམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པས་འབྱུང་བ་བཞིའི་དྭངས་མ་འདུས། དྭངས་མ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་འོད་འདྲེས་པས་འོད་ཕུབ་ཆུང་ཙམ་གཉིས་བྱུང་སྟེ། ནམ་མཁའ་ལ་འཁྱིལ་བའི་གོང་མ་ལས་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པའི་འོད་གསལ་གྱི་ལྷ་བྱུང་། དེ་ལས་འོད་ཟེར་གྱི་ཚུལ་དུ་གཟུགས་མེད་སྐྱེ་མཆེད་མུ་བཞི་བྱུང་། དེ་ལས་རིག་རྩལ་དེ་གཡོས་པའི་འཛིན་ཆགས་ལས་རིམ་གྱིས་གཟུགས་(༦༥)ཁམས་གནས་རིགས་བཅུ་བདུན་བྱུང་། དེ་ལས་འདོད་ལྷ་རིགས་དྲུག་བྱུང་། དེ་དང་འོད་གསལ་གྱི་ལྷ་དང་། ཁྱད་པར་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་ལས་གླིང་བཞིའི་མིར་བྱུང་། དེ་དག་དངོས་སུ་དུག་གསུམ་རགས་པས་དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་བྱུང་། ང་རྒྱལ་དང་བསོད་ནམས་ཆ་མཐུན་འདྲེས་པའི་ལས་ཀྱིས་ལྷ་མིན་བྱུང་། དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་དྭངས་མ་དང་། རིག་པ་གཞི་ནས་འཕགས་པ་འདྲེས་ཏེ་ལུས་གྲུབ་པས་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །འོད་གཉིས་པ་ལས་ནི་དུས་རིང་ཞིག་ན་ཉི་མ་ཟླ་བ་བྱུང་སྟེ། དེའང་ནམ་མཁའི་བཅུད་ལས་བྱུང་བས་ནམ་མཁའ་ལ་འདུག །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩལ་ལས་བྱུང་བས་ཀུན་ལ་གསལ་ནུས། རླུང་གི་དྭངས་མ་ལས་བྱུང་བས་འགྲོ་འོང་བྱེད། མེའི་དྭངས་མ་ལས་བྱུང་བས་དྲོད་ཡོད། དེ་ཡང་ཉི་མ་ལ་མེའི་དྭངས་མ་གཙོ་ཆེ་བས་ཚ། ཟླ་བ་ཆུའི་དྭངས་མ་གཙོ་ཆེ་བས་བསིལ། དེ་གཉིས་ཀྱི་རྩལ་ལས་གཟའ་སྐར་དུ་མ་འོད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་སྣང་བའོ། །དེ་ནས་འབྱུང་བ་རྣམས་གཅིག་གྲོགས་གཅིག་གིས་བྱས་ཏེ་བསྐྱེད་པས་སོ་ཀ་ནས་དབྱར་ཟླ་བ་གསུམ་རྩི་ཤིང་མེ་ཏོག་རྒྱས་ཤིང་ཉི་མ་རིང་ལ་ཚ། འབྱུང་བ་རྣམས་བག་ཙམ་སྟོབས་ཆུང་བས་གཅིག་དགྲ་གཅིག་གིས་བྱས་ཏེ། རྒུད་པའི་དུས་ཀྱི་སྟོན་སྨད་ནས་དགུན་ཟླ་བ་གསུམ་ཉི་མ་ཐུང་ལ་དྲོད་ཆུང་། འབྱུང་བའི་དྭངས་མ་སྐྱེད་བྱེད་དུ་མཉམ་དུས་དགུན་སྨད་ནས་དཔྱིད་ཟླ་བ་གསུམ་དང་། དྭངས་མ་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་མཉམ་པའི་དུས་དབྱར་སྨད་ནས་སྟོན་ཟླ་བ་གསུམ་ན་ཉི་མ་མཉམ་པའོ། །འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་དྭངས་མ་དུས་གཅིག་ལ་བྱེར་བས་ཉི་ཟླ་ཤི་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་རླུང་གིས་བསྡུས་པས་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཟླ་བ་དང་སྐར་མའི་འཕོ་འགྱུར་ལས། དར་གུད་ཀྱང་འབྱུང་བའི་དར་གུད་ཀྱི་རྗེས་སུ་བྱེད་དོ། །ཡང་རླུང་རྡོ་རྗེ་རྒྱ་གྲམ་གྱི་ལྟེ་བ་ནས་དྲོད་བྱུང་ཆུ་ལ་ཕོག །ཆུའི་རླངས་པ་བྱུང་བ་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ཕོག་སྟེ་ཁྱབ། རླུང་གི་རྩལ་དྲོད་རང་ཤུགས་སུ་བྱུང་བ་ཤིང་གཉིས་དྲག་ཏུ་བསྲུབས་པས་མེ་འབྱུང་བ་ལྟར་ས་ལ་དྲོད་ཀྱིས་ཁྱབ་པས་རླངས་པ་ནམ་མཁའ་ལ་སོང་བའི་ན་བུན་སྤྲིན་དུ་འཁྲིགས་པ་ལས་ཆར་བབས་པ་ནི། ཁོག་མའི་ཆུ་ཁོལ་བའི་ཁ་ཆོད་ཀྱི་རླངས་པ་ལས་ཟིལ་བ་ཕྲ་མོ་འབྱུང་བ་བཞིན་ས་ལ་བབས་པས། འབྱུང་བ་གཅིག་གྲོགས་གཅིག་གིས་བྱས་པས་འབྱུང་བ་རྒྱས་པའི་དྭངས་མ་ལས་རྩི་ཤིང་ནགས་ཚལ་ནས་མྱུ་གུ་ལོ་མ་མེ་ཏོག་(༦༦)འབྲས་བུའི་བར་རིམ་གྱིས་བྱུང་ནས། སྟོན་འབྱུང་བ་རྩལ་མཉམ་དུས་འབྲས་བུ་སྨིན་ཡང་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་ལས་མཐོ་དམན་ཙམ་ལས་ལོགས་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་གིས་ཟས་ཟོས་པ་མེས་བཞུས། རླུང་གིས་དྭངས་སྙིགས་ཕྱེ། ཆུས་བསྡུས། སས་སྲ་བར་བྱས་ཏེ། ལུས་སྟོབས་བསྐྱེད་ནས་ཤ་ཁྲག་གི་དྭངས་མ་ལས་རྐང་། རྐང་མར་གྱི་དྭངས་མ་ལས་ཐིག་ལེར་འཕེལ་ཏེ། སྐྱེས་ནས་ལོ་བཅུ་དྲུག་གི་དུས་སུ་རྒྱས་ཏེ། དེ་ནས་ལོ་སུམ་ཅུའི་བར་དུ་རྩལ་མཉམ་པས་དྭངས་མ་རང་སོ་ལ་གནས། དེ་ནས་འབྱུང་བ་གཅིག་དགྲ་གཅིག་གིས་བྱས་ཏེ་མར་བསྡུས་པས་དྭངས་མ་རྣམས་རིམ་གྱིས་བསྐམས་ཏེ་དབང་པོ་ཉམས་པས་རྒས་ཤིང་གུད་ནས་འབྱུང་བ་རྣམས་འཁྲུགས་ཏེ། བྱེར་བས་ཚེའི་དུས་བྱེད་པ་ནའང་འབྱུང་བའི་དར་གུད་ལས་གཞན་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཕྱི་ནང་གི་འབྱུང་བ་ལྔ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་བདག་ཏུ་གཟུང་བས་གཉིས་སྣང་ལྟར་གྲུབ་ཀྱང་། ཡེ་ནས་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་རིགས་ལྔའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་གནས་ཏེ། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། ཡུལ་ལྔ་ལས་ནི་འོད་ལྔའི་སྐུ། །སྲིད་པ་གསུམ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཞིང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །

གསུམ་པ་འཁྲུལ་པ་གསང་བ་ལྟར་བཤད་པ་ནི། བཀོད་པ་ཆེན་པོ་ལས། ལྷུན་གྲུབ་སྟོང་པའི་ཡུལ་ལ་ཤར། །དེ་ཚེ་རྐྱེན་བཞིའི་འཁྲུལ་འཁོར་ལས། །འཛིན་པའི་རྒྱ་དང་བཅས་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་དང་། སྒྲོན་མ་སྣང་བྱེད་ལས། སྔོན་བྱུང་ཐོག་མ་ཀ་དག་གཞི། །ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་ནི། །ཡེ་ཤེས་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ལས་མ་ངེས་ལྷུན་གྲུབ་གཞི། །མ་རིག་གསུམ་དང་རྐྱེན་བཞི་དང་། །ཤེས་པ་སྤགས་པའི་འཁྲུལ་པའོ། །ཞེས་པ་དང་། ཡང་རྒྱུ་དང་འཁྲུལ་པའི་ས་བོན་ནི། །གསལ་བའི་ཆ་ནི་ཕྱིར་ཤར་བས། །ཤེས་པ་གསལ་གསལ་རིག་རིག་དེ། །མ་རིག་པ་ནི་གསུམ་དག་ལས། །ཡུད་ཙམ་ཕྱིར་འགྱུས་སྣང་ཆ་ལས། །ཡུལ་དེ་བདག་ཏུ་གཟུང་བའི་བློས། །གཞི་དང་གཞི་ཡི་སྣང་ཆ་ལ། །གཞི་དང་གཞི་ཞེས་ཁྱད་པར་འཁྲུལ། །འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་ལས་ཡུལ་རྐྱེན་འཕྲད། །རྐྱེན་བཞི་དམིགས་པ་མ་དག་པས། །སྣ་ཚོགས་སྣང་བའི་གསལ་ཆ་འདྲེས། །ཡིད་དྲུག་འཛིན་པ་མ་འགགས་པས། །ཉོན་མོངས་དྲུག་གིས་བདག་གཅིངས་པས། །ཡུལ་དྲུག་སོ་སོའི་སྣང་བ་འཆར། །དེ་ལྟར་ཡུལ་ལ་བདག་བཟུང་བས། །(༦༧)དེ་ནས་རིམ་གྱིས་སྣོད་བཅུད་ཀྱི། །སྣང་བ་དུ་མས་གཟུགས་བཏུས་པས། །འདི་ཉིད་མི་ཤེས་བྱིས་པ་རྣམས། །ཟོ་ཆུ་བཞིན་ཏེ་བརྒྱུད་མར་གནས། །སོ་སོའི་ལུས་དང་ཚད་ལེན་པའི། །ཞེས་པས། གདོད་མ་ཀ་དག་གི་གཞི་ནང་གསལ་དེ་ལས་རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྣང་བ་བཞི་ཤར་བ་རང་གདངས་སུ་མ་ཤེས་པས། རྒྱུ་བདག་ཉིད་གཅིག་པ་དང་། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་མ་རིག་པར་གྱུར་ནས། ཡུལ་འོད་སྣང་ལ་ཡུལ་དུ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པ་ནི། ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་མ་རིག་པ་སྟེ། རིག་པ་ནང་གསལ་སྲོག་རླུང་བཞིའི་རྟས་བསྐྱོད་ནས་རིག་ཙམ་ཡུལ་ལ་ཤར་བའོ། །དེ་ལྟར་མ་རིག་པ་གསུམ་འཛོམ་པའི་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པོ་དེས་ཡུལ་ལ་བདག་ཏུ་བཟུང་བས་འཁྲུལ་ཏེ། དེའང་གཟུང་འཛིན་གྱི་ཞག་དང་པོ་གསུམ་གྱི་སྣང་བ་ནུབ་ནས། བཞི་པ་ལ་མ་རིག་པ་གསུམ་གྱི་འཛིན་པས་ཡར་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས། བར་རང་བཞིན་སྤྲུལ་སྐུའི་སྣང་བ་ཡང་ནུབ་སྟེ། དེའི་གདངས་མར་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གི་གནས་ན་ཐུབ་པ་དྲུག་གི་སྣང་བ་ལ། ལྷ་མིའི་ཡུལ་ལ་ཆགས། ངན་སོང་ལ་སྡང་བའམ། རང་སྣང་གང་རུང་རེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་འཛིན་པ་ཞུགས་པས། ཀུན་གཞིའི་སྟེང་དུ་འགྲོ་དྲུག་གི་བག་ཆགས་བཞག་སྟེ། དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བའི་ས་བོན་ཨ་ནྲ྇་པྲེ་དུ་སུ་ཏྲི་དྲུག་གསལ་བཏབ་པའི་ཐོག་མ་བྱས་པས་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པར་འགྲོ་བ་འདུལ་བ་སྤྲུལ་པ་སྐུའི་ཞིང་དེའི་སྣང་བ་ཡང་ནུབ་ནས། གོང་གི་སྣང་བ་ལ་དེར་འཛིན་ཞུགས་པས་འགྲོ་དྲུག་སོ་སོའི་ཡུལ་དེར་འཁྲུལ་པར་བྱེད་པས་ན་རྨི་ལམ་སད་པ་ལས་རང་གི་ཡུལ་སྣང་བ་བཞིན་སྣོད་བཅུད་སོ་སོའི་གྲུབ་ཚུལ་ནི། དེ་ལྟར་གོང་གི་སྣང་བ་ལས། ངོ་བོ་སྟོང་པ་རིས་མེད་ཀྱི་ཆ་ནས་ནམ་མཁའ་ཙམ་ལས་གོ་སྐབས་འབྱེད་པ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་བྱས། རང་བཞིན་གསལ་བ་འོད་ཀྱི་ཆ་ལས། དངོས་ཀྱི་འོད་སྣང་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་སྣང་བ་ནུབ། རང་བཞིན་གྱི་འོད་དང་གཟུགས་བརྙན་གྱི་འོད་གཉིས་ཕྱི་མ་ནང་དུ་ཤར་བ་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས། སོ་སོ་སྔར་གང་ཡིན་སྣང་ཡུལ་དྲུག་པོ་ལ་བག་ཆགས་བཞག་པ་དང་མཐུན་པར། གཟུགས་བརྙན་གྱི་འོད་ལས་ཕྱིར་འགྲོ་དྲུག་གི་ཡུལ་སྣང་རིགས་མི་འདྲ་བ་དྲུག་སོ་སོར་ཤར་ཏེ། དེའང་བསམ་གཏན་གྱི་ལྷ་ལ་འོད་གསལ་གྱི་ཡུལ། གཟུགས་མེད་ཀྱི་ལྷ་ལ་མི་རྟོག་པ་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ། འདོད་པའི་ལྷ་ལ་དགའ་བདེ་རགས་པའི་ཡུལ། མི་རྣམས་(༦༨)ལ་གླིང་བཞི་སོ་སོའི་ཡུལ། ངན་སོང་གསུམ་ལ་རང་སྣང་ལོག་པའི་ཡུལ་དྲུག་སོ་སོར་གྲུབ་ལྟར་སྣང་། རང་སྣང་མཐུན་པ་རྣམས་ལ་མཐུན་པ་ལྟར་སྣང་ཡང་། དོན་ལ་ཐ་དད་དུ་གྲུབ་པ་མེད་དེ། རང་སྣང་དག་མ་དག་ཐ་དད་ལ་སྣང་ཡུལ་མི་འདྲ་བ་རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་ཡུལ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་གི་རྒྱུ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་ཡུལ་གཅིག་ལས་ཐ་དད་དུ་སྣང་བ་ལས་གཞན་མེད་དེ། ཀློང་གསལ་ལས། ཡེ་ཤེས་ངོ་བོ་གཅིག་ཉིད་ལས། །འཛིན་པ་ལོགས་པས་ཐ་དད་སྣང་། །ཞེས་སོ། །སྣང་དུས་དེ་ནའང་སེམས་གཅིག་ལས་ཐ་དད་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས། དངོས་གཅིག་ཡིད་ནི་ཐ་དད་ཕྱིར། །དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་སྣང་འདི་དག་རྡུལ་ཕྲན་འདུས་པ་ལས་བསྐྱེད་པའི་བེམས་པོ་རང་མཚན་པ་མ་ཡིན་ནམ། སྲ་སྲ་འཐས་འཐས་ལྟར་སྣང་གི་འདུག་པ་སྙམ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་ཐེག་པ་ཐུན་མོང་བ་དང་ཉན་ཐོས་པས་འདོད་པ་ཡིན་གྱི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་ནི་མེད་བཞིན་སྣང་བ་བག་ཆགས་འཁྲུལ་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་ཙམ་དུ་སྣང་བར་འདོད་དེ། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་རྩ་བ་ཤེས་རབ་ཏུ་གསུངས་པ། རྨི་ལམ་ཇི་བཞིན་སྒྱུ་མ་བཞིན། །དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་སྐྱེ་དང་དེ་བཞིན་གནས། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་འཇིག་པའང་གསུངས། །རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་དུས་དེ་ནའང་ས་རྡོ་རི་བྲག་རྟ་གླང་ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་པ་བདེན་བདེན་ཡོད་ཡོད་ལྟར་སྣང་ཡང་རང་སེམས་གཉིད་ཀྱིས་མྱོས་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཙམ་དུ་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཕྱི་ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་འཁྲུལ་པ་འདི་སྐྱེ་འགགས་གནས་གསུམ་ལྟར་སྣང་ཡང་། རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་ལྟར་མེད་སྣང་འཁྲུལ་པའི་རང་བཞིན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩལ་ལས་འཁྲུལ་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེའང་བསྐལ་པ་ཆགས་པ་ལྟར་སྣང་། གནས་པ་ལྟར་སྣང་། འཇིག་པ་ལྟར་སྣང་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གདངས་གཟུགས་བརྙན་གྱི་འོད་ལ་ཡུལ་དུ་དཔྱོད་པའི་འཁྲུལ་སྣང་སྟེ། མེད་བཞིན་སྣང་བ་རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡེ་ཤེས་གསང་འཁོར་ལས། ཡུལ་དུ་འཁྲུལ་པ་རྨི་ལམ་ཙམ། །དོན་ལ་ཡེ་ཤེས་རྩལ་དུ་སྣང་། །ཞེས་སོ། །རང་བཞིན་གྱི་འོད་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས། ཕུང་པོ་ལྔ་དང་། དབང་པོ་ལྔ་དང་། དོན་སྙིང་ལྔ་དང་། ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་འདོད་པའི་གཟུགས་དང་། སྣང་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པ་(༦༩)འོད་གསལ་གཟུགས་ཁམས་གྱི་གཟུགས་དང་། སྟོང་ལ་སེམས་པ་དང་བཅས་པ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་གཟུགས་སུ་གྲུབ་དུས། རང་བཞིན་གྱི་འོད་དེ་ཡང་ནུབ་བོ། །དེ་ཡང་སྔར་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་དུས་ན་ཡིད་དྲུག་གི་འཛིན་པ་མ་འགགས་པས་འགྲོ་བ་དྲུག་གི་སྣང་བ་ལ་གང་དུ་བཟུང་བ་དེར་རང་སྣང་གི་ཡུལ་དང་ལུས་སུ་འཁྲུལ་ནས་སེམས་རང་ངོ་མ་ཤེས་པས་གཏན་དུ་འཁོར་བར་འཁྱམས་པ་ནི། མེད་བཞིན་སྣང་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྨི་ལམ་གྱི་བདེ་སྡུག་བཞིན་ནོ། །རྨི་ལམ་དེའང་གཉིད་ལ་སོང་བའི་དུས་ནའང་མེད། སད་དུས་ནའང་མེད་ཀྱང་གཉིད་དུས་འབའ་ཞིག་ན་ཡོད་པ་བཞིན། འཁྲུལ་སྣང་གི་བདེ་སྡུག་སྣ་ཚོགས་འདི་གདོད་མ་གཞིའི་དུས་ནའང་མེད། འཁྲུལ་པས་གྲོལ་བའི་འབྲས་བུ་ལའང་མེད་ཀྱང་། ད་ལྟ་གྲོང་ཁྱེར་དྲུག་ན་བདེ་སྡུག་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་སྟེ་དོན་ལ་མ་གྲུབ་པས། ཟབ་མོའི་གདམས་པ་འདི་ལྟ་བུ་དང་འཕྲད་ན་གྲོལ་བ་ལ་ཚེགས་མེད་པའི་གནད་དེ་ཡིན་ནོ། །དེའང་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྣང་བ་དེ་ལས་འཁྲུལ་པར་ཅིས་ཤེས། དེ་ནས་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན། ཡང་ན་གདོད་མའི་གཞི་ནས་མ་འཁྲུལ་ན་དེའི་ཆོག་མོད་སྙམ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་གདོད་མའི་གཞི་ནི་ནང་གསལ་འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་གྲོལ་བ་གཅིག་པོ་ཉིད་དུ་བཞུགས་ལ། དེ་ལས་ཕྱིར་གསལ་དུ་ཤར་བའི་ལྷུན་གྲུབ་ནི་རིག་ན་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་གྲོལ་གཞིར་འོང་ལ། མ་རིག་ན་སེམས་ཅན་གྱི་འཁྲུལ་གཞིར་བྱུང་བས་མ་ངེས་པའི་ལྷུན་གྲུབ་ཅེས་ཀྱང་བྱ། གཞི་སྣང་ཆེན་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་ཕྱིར་སྣང་བས་ལོངས་སྐུའི་སྣང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྤྲུལ་སྐུའི་སྣང་བ་ཤར་བས་སྤྲུལ་སྐུའི་སྣང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། འདི་ནས་འཁྲུལ་གཞིར་འཐད་དེ། སྒྲོན་མ་སྣང་བྱེད་ལས། ཐོག་མ་ཀ་དག་འཁྲུལ་མེད་ལས། །ངེས་པ་མེད་པའི་ལྷུན་གྲུབ་ཤར། །དེ་ཉིད་སྣ་ཚོགས་འཆར་ཚུལ་ལས། །འགགས་པ་མེད་པའི་རོལ་པ་ནི། །ཅིར་ཡང་མཛད་ཅིང་ཅིར་ཡང་འཆར། །ངེས་མེད་སྣང་བ་དུ་མའོ། །དེ་ཉིད་གཟུ་བོའི་བློ་ཅན་ལ། །མཐོང་བ་མ་འགགས་ནང་གསལ་ཏེ། །དེ་ལ་ངེས་པའི་ཆར་གཟུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་གནས་པའི་གཞི་དེ་ལ། །རྒྱུ་དང་འཁྲུལ་པའི་ས་བོན་ནི། །ཤེས་པ་གསལ་གསལ་རིག་རིག་སྟེ། །ཞེས་པ་ནས། ཟོ་ཆུ་བཞིན་ཏེ་བརྒྱུད་མར་གནས། །ཞེས་པའི་བར་འཁོར་བར་འཁྲུལ་པར་གསུངས་སོ། །གཟུ་བོའི་བློ་ཅན་ནི་རང་ངོ་ཤེས་པའོ། །མཐོང་བ་མ་(༧༠)འགགས་ནང་གསལ་ནི། འོད་ཕྱིར་མཐོང་བ་མ་འགགས་པ་རང་གདངས་སུ་རིག་པས་སྐད་ཅིག་ལ་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པའོ། །ནང་གསལ་གདོད་མའི་གཞི་ལ་བྱང་ཆུབ་པའོ། །དེ་ལ་ངེས་པའི་ཆར་གཟུང་བ་ནི་ཀ་དག་ལ་བཙན་ས་ཟིན་པའོ། །མདོར་ན་དེ་ལྟར་མ་ངེས་པའི་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་རང་ངོ་མ་ཤེས་པས་རིག་པ་དེ་ཉིད་མ་རིག་པ་གསུམ་དུ་ཤར་ཏེ། རྒྱུའི་རྐྱེན་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་ལ་མ་རིག་པས་ཁྱབ། བདག་རྐྱེན་རིག་པ་ཉིད་འཛིན་པར་སྐྱེས་པས་བྱས། དམིགས་པའི་རྐྱེན་འོད་ལྔ་ཡུལ་དུ་སྣང་བས་བྱས། དེ་གསུམ་དུས་འཛོམ་པ་ལས་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་བྱས་ཏེ། ཐག་པ་ལ་སྦྲུལ་དུ་འཁྲུལ་པའམ། སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུར་འཁྲུལ་པའམ། ཐོ་ཡོར་ལ་མིར་འཁྲུལ་པ་བཞིན་དུ། རང་བཞིན་གྱིས་སྣང་ཆ་ལས་འོད་ཕྱི་མ་ནང་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས། དེ་དང་རྣམ་པ་མཚུངས་པའི་ཡུལ་དང་ལུས་སུ་འཁྲུལ། ངོ་བོའི་ཆ་རིག་མེད་སྟོང་པ་ལས་གོ་སྐབས་འབྱེད་པའི་ཡུལ་དང་། ངོ་བོའི་ཆ་རིག་བཅས་མི་རྟོག་པ་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ལས། དེ་དང་ཚུལ་མཐུན་པའི་ཀུན་གཞི་ལུང་མ་བསྟན་དུ་འཁྲུལ། ཐུགས་རྗེའི་ཆ་རིག་ཅིང་གསལ་བ་ལས། སྒོ་ལྔའི་ཚོགས་བདུན་གྱི་ཡུལ་དང་ཤེས་པ་འཁྲུལ་ཏེ། གཟུགས་མེད་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིད་ཀྱི་ལུས། གཟུགས་ཁམས་བསམ་གཏན་འོད་ཀྱི་ལུས། འདོད་ཁམས་རྡོས་བཅས་ཤ་ཁྲག་གི་ལུས་གསུམ་དུ་འཁྲུལ་ནས། གཟུགས་མེད་ན་ཞི་གནས་རྩེ་གཅིག་པའི་སེམས་མི་རྟོག་པའི་མིང་བཞིའི་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན། གཟུགས་ཁམས་སུ་བསམ་གཏན་གྱི་སེམས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་མ་འབྲེལ་བའི་ཤེས་པ་ལྷག་མཐོང་ཤས་ཆེ་བ་འོད་ལྔའི་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན། འདོད་པར་རྟོག་བཅས་སེམས་སྣ་ཚོགས་སུ་འགྱུ་བའི་སེམས་རྡོས་བཅས་ཤ་ཁྲག་གི་ལུས་ལ་བརྟེན་ནོ། །འོ་ན་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་སུ་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཡོད་ལ། འདོད་པར་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་འོང་བ་ཅི་ཡིན། ཁམས་གསུམ་དུ་འཁོར་བ་ནི་མཉམ་ཞེ་ན། འཁོར་བར་མཉམ་ཡང་རྟེན་མི་འདྲ་བ་ཐ་དད་པར་ཡོད་དེ། གོང་མ་གཉིས་ན་ལུས་རྡོས་བཅས་སུ་མེད་པས། རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་རགས་པ་མེད། དེ་མེད་པས་རིག་པའི་གདངས་ནང་གསལ་ལས་རྟོག་པ་མི་འཕྲོ་བ་ཡིན། དེ་ཡང་གཟུགས་མེད་ན་ཤེས་པ་ནང་གསལ་མི་རྟོག་པ་རྩེ་གཅིག་ལས་ཕྱིར་དམིགས་པའི་ཡུལ་མེད། གཟུགས་ཁམས་ན་དེ་(༧༡)བས་ཤེས་པ་རགས་ཀྱང་། རྟོག་པ་མངོན་གྱུར་འདོད་པའི་ཁམས་བཞིན་མེད་དོ། །རྟེན་སྣང་བྱེད་འོད་ཀྱི་ལུས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་པ་ན་ལུས་རྡོས་བཅས་སུ་ཡོད་པས་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེར་རགས་པར་ཡོད། དེ་ཡང་རིག་པའི་མདངས་འགྱུ་ བ་རླུང་གི་རྟས་བསྐྱོད་དེ་ཕྱི་ནང་གི་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་ལ་གཟུང་འཛིན་ཏུ་རྟོག་པའི ་རྟོག་པ་རགས་པར་འཆར་བ་དེ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་གཟུགས་ཁམས་ན་འོད་ལུས་ཡོད་ན་འབད་མེད་དུ་གྲོལ་བར་རིགས་ཏེ། གསང་བ་སྙིང་ཐིག་པ་ཁྱེད་འོད་ལུས་ཐོབ་པས་གྲོལ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་འོད་ལུས་ལ་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་གྱི་རྩལ་མ་རྫོགས་པས་གྲོལ་བར་མི་རིགས་ལ། འདོད་པ་ན་འཁྲུལ་དུས་རྩལ་རྫོགས་པས་འོད་ལུས་གྲུབ་པ་ན་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གཟུགས་ཁམས་ན་འོད་གསལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་འཆར་བའི་རྩ་མེད་པས་སྐུ་གསུམ་གྱི་ཞིང་ཁམས་མི་མཐོང་ལ། འདོད་པ་ན་ཀ་ཏི་ཤེལ་གྱི་སྦུ་གུ་ཅན་ལས། རྒྱང་ཞགས་ཆུའི་སྒྲོན་མར་འབྲེལ་བའི་རྩ་ཡོད་པས་འོད་གསལ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་འོད་ལུས་དེ་རྣམ་སྨིན་བག་ཆགས་ལས་ཐོབ་པའི་ལུས་ཏེ་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ལ། རྫོགས་ཆེན་ནས་འདོད་པའི་འོད་ལུས་ནི་ཡེ་ཤེས་འོད་གསལ་གྱི་གོམས་པས་རྣམ་སྨིན་བག་ཆགས་མེད་པའི་འོད་ལུས་ཡིན་པས་སྐྱོན་དེ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་འཁྲུལ་གཞི་གསུམ་དུ་བཤད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལྷུན་གྲུབ་ཡུལ་ལ་ཤར་བ་ཐུགས་རྗེས་བཟུང་བས། ཁམས་གསུམ་རིགས་དྲུག་ཏུ་འཁོར་བ་ལས་ལོགས་པའི་འཁྲུལ་གཞི་མེད་དེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། འཁྲུལ་གཞིའི་སྣང་བ་མང་བཤད་ཀྱང་། །ལྷུན་གྲུབ་དང་ནི་ཐུགས་རྗེའོ། །ཞེས་སོ། །འོ་ན་འཁྲུལ་ལུགས་གསུམ་པོ་གང་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། ཐ་དད་འདི་ལྟར་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་གཅིག་ཏུ་ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་གསུམ་ནས་འོངས་པའི་ལམ་གསུམ་སོ་སོར་སྣང་ཡང་ཡུལ་གཅིག་ཏུ་འདུ་བ་ལྟར། གདོད་མའི་གཞི་ནས་རིག་པའི་འཆར་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་གསུམ་དམིགས་པ་ལས་འབྲས་བུ་དེ་དང་འདྲ་བའི་འཁྲུལ་ལུགས་གསུམ་དུ་སྣང་ནས་སྣོད་བཅུད་གཅིག་ཏུ་གྲུབ་བོ། །ཡང་གཞི་གཅིག་ལ་བལྟ་ལུགས་ཐ་དད་པ་གསུམ་གྱི་ངོས་ནས་གཞལ་ན། རྣམ་པ་གསུམ་འཆར་ཡང་། དོན་གཅིག་ལས་མ་འདས་པ་བཞིན་དུ། གཞི་ནས་འཕགས་པའི་འགྱུ་བ་(༧༢)རིག་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་དེ་ལ་རགས་པ། ཕྲ་བ། ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་རྣམ་པ་གསུམ་ནས། ཕྱི་ནང་གསང་བ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ཡང་འཁྲུལ་པར་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཤེས་པ་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་གཞལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་གསང་འཁོར་ལས། འཁྲུལ་གཞི་རྣམ་པ་གསུམ་བཤད་ཀྱང་། །འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་ཕྲ་རགས་གསུམ། །ངོ་བོ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དུ། །ཐ་དད་ཕྱེ་བ་ཁོ་ནར་ཟད། །ཅེས་སོ། །དེ་ཡང་འཁྲུལ་ཚུལ་ནི་ཤིན་ཏུ་བརྟགས་ན་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་བདག་ཉིད་དུ་མཐོང་བས་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱང་བཞེད་པ་མི་མཐུན་པ་མང་ཞིང་རྒྱུད་ལུང་ཐ་དད་ནས་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་གསུངས་པས། ཕྱི་རབས་ཀྱི་དོན་དུ་བདག་གིས་ལེགས་པར་རྟོགས་པའི་དོན་གསལ་པོར་བཀོད་པ་ཡིན་པས་ད་ནི་མཐོང་བས་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །