ཉིན་གཉིས་པའི་ཆོས་ཁྲིད།
ད་རང་རེ་ཆོས་གྲོགས་རྣམ་པ་ཡང་འདི་བཞིན་དུ་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་སྟོང་ལོ་གསར་བའི་དུས་རབས་དང་པོའི་མགོ་སྟོད། ལོ་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་ནང་གི་ཉིས་སྟོང་བཅུ་གསུམ་པའི་ལོ་འདིར། ཆོས་གྲྭ་འདིའི་ནང་ལ་མཉམ་དུ་འཛོམས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ལོ་ནས་ལོ་མཐུད་དེ་མི་ལོ་བཅུ་གཅིག་གི་བར་དུ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་ཐེག་ཆེན་མདོ་དང་སྔགས་ཀྱི་ཆོས་ཚུལ་སྤྱི་དང་། དེ་ལས་ཀྱང་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་སྙིང་ཐིག་མ་བུ་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་སྨིན་བྱེད་ཀྱི་དབང་། གྲོལ་བྱེད་ཀྱི་ཁྲིད། རྒྱབ་རྟེན་གྱི་ལུང་དང་བཅས་པའི་ཆོས་བརྒྱུད་གདན་ས་འདིའི་རྩ་བའི་རྒྱུན་སྲོལ་མ་ཉམས་པའི་རྒྱུན་སྤེལ་རྒྱུ་བྱུང་བ་ལ་ཡང་བསྐྱར་ཕྱི་བལྟས་ཤིག་བྱས་ཚེ། ང་རང་ཉིད་ལ་མཚོན་ན། སྤྱིར་རྒྱལ་བ་ཤཱཀྱ་སེང་གེའི་བསྟན་པ་ཆ་ཚང་དར་སའི་བོད་གངས་ཅན་ཆོས་ལྡན་གྱི་ཡུལ་གྲུ་ལ་སྐྱེས་ཤིང་། ཁྱད་པར་དུ་མེ་ཏོག་གང་ལ་ཕོག་པའི་ལྷ་སྐལ་དང་ཆོས་སྐལ། སྔ་འགྱུར་རྫོགས་ཆེན་པའི་བསྟན་ཞབས་ལ་འཇུག་ཏུ་ཡོད་པ་ནི་སྔོན་མའི་ལས་དང་བསོད་ནམས་ཀྱིས་བསྐོས་པ་ཞིག་དང་། མ་ཚད་ཤིན་ཏུ་ཉག་ཕྲའི་བསྟན་སྲོག་ཆགས་འཇིག་གི་ཉེན་འཕྲང་ཅན་གྱི་དུས་འདི་འདྲའི་སྐབས་སུ་སྙིང་པོའི་བསྟན་རྒྱུན་སྤེལ་བའི་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ནས། མ་འོངས་ཕྱི་རབས་ཀྱི་དུས་རིང་ལ་བསྟན་པའི་པད་ཚལ་རྒྱས་པའི་སོན་རྩ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བའི་བྱ་གཞག་ཕྲན་བུ་ཞིག་འགྲུབ་པ་ནི་མི་ཚེ་དོན་དང་ལྡན་པ་དང་། དུས་བཟང་ངན་གཉིས་པོའི་སྐབས་ཀྱི་སྐྱིད་སྡུག་དར་རྒུད་ལ་དགུ་འཕྲང་བཅུའི་འགྲོ་ལམ་རིང་མོར་བརྒྱུད་ནས། རང་རྒྱུད་ཀྱི་བསྟན་པའི་བྱི་དོར་དེ་ལྷག་བསམ་དཀའ་སྤྱད་ཀྱི་སྙིང་པོར་བཟུང་པའི་མཐའ་གཞུག་གི་རེ་འབྲས་དོན་སྨིན་བྱུང་སོང་སྙམ་སྟེ། རང་བློ་རང་ཁོག་ནས་བདེ་བའི་བློ་བདེ་སེམས་ཚིམས་ཀྱི་ཐོག་ཏུ་བསླེབས་པས་མ་ཚད། ཚེ་མཇུག་མི་ཚེའི་ལྷག་མ་ལ་ཉིན་རེ་ཡིན་ཡང་། འདི་བཞིན་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་ཅིང་སྤེལ་བ་ལས་གཞན་པའི་བྱ་བ་ཞིག་སྒྲུབ་འགན་མེད་པ་ནི། ཆོས་ཞུགས་ཤཱཀྱའི་དགེ་སྦྱོང་སྟོན་པའི་རྗེས་འཇུག་ཅིག་གི་རང་སྐལ་ཐོག་ལ་བབ་པའི་བྱ་གཞག་མ་ནོར་བ་དང་། སྤྱིར་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་བྱ་བ་གང་སྒྲུབ་ཀྱང་། དེ་འགྲུབ་པ་ལ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དུ་མ་ཞིག་ཚོགས་དགོས་ལ། འདི་བཞིན་མི་ལོ་ཁ་གྲངས་ཅན་གྱི་ཡུན་དུ་དབང་ཁྲིད་ལུང་གསུམ་གྱི་རྒྱུན་སྤེལ་བའི་སྐབས་སུ་ཡང་། སྤེལ་མཁན་སྤེལ་བྱ་སྤེལ་ས་ཞིག་སྟེ་གསུམ་པོའི་མཐུན་རྐྱེན་ཚོགས་པ་དང་། ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་གྱི་དགག་ཕྱོགས་ཀྱི་འགལ་རྐྱེན་ཅི་ཡང་མེད་ཅིང་། སྒྲུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་ཆ་ཚང་ཚོགས་པ་ཞིག་མ་བྱུང་ན། གང་བསྒྲུབ་བྱའི་དམིགས་ཡུལ་དེ་ཇི་བཞིན་འགྲུབ་པའི་ངེས་པ་དང་གདེང་ཚོད་གཏན་ལ་ཁེལ་བ་ཞིག་ཡོང་དཀའ་བ་ཡིན། ད་ང་འདྲ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན། སྤྱིར་ན་བླ་མའི་མཚན་ཉིད། སྒོས་སུ་སྔགས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཚང་མཁན་ཞིག་མ་ཡིན་ཡང་། དུས་རབས་དང་མི་རབས་སྔ་ཕྱིའི་རིམ་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་བརྒྱུད་ཐག་གི་རིམ་པ་སྔོན་རྗེས་དང་། དུས་རབས་གོང་མའི་དུས་སྟོད་ཀྱི་དམ་པ་གོང་མ་སངས་རྒྱས་དངོས་བྱོན་དག་གི་ཞལ་མཇལ་ཏེ་གསུང་གི་བདུད་རྩི་མྱངས། དེ་རྣམ་པའི་ཞབས་རྗེས་ཤིག་ཟིན་པའི་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་དབང་གིས། སྒེར་རང་ངོས་ནས་མི་གང་ཟག་ཕལ་བ་ཙམ་ལས་མ་འདས་ཀྱང་། ཆོས་ཟབ་མོའི་ཉེ་བརྒྱུད་ཀྱི་རྒྱུན་ཞིག་བཞུགས་པའི་སྐལ་བ་ཞིག་ལྡན་སོང་བ་རེད། འདི་གཏད་ས་ཕྱི་རབས་ཀྱི་བསྟན་རྒྱུན་གསོ་ཞིང་འཚོབ་ཐུབ་མཁན་ཁྱེད་རྣམ་པ་ལྟ་བུའི་སྣོད་ལྡན་དོན་གཉེར་ཅན་དག་མེད་ན། སུ་ལ་བཤད། གང་ལ་སྟོན། ཡང་བཤད་མཁན་དང་ཉན་མཁན་གཉིས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་ཞིག་ལྡན་རུང་། འགལ་རྐྱེན་ཉེར་འཚེ་སྣ་ཚོགས་པའི་བར་ཆད་ཀྱི་དབང་གིས་འཆད་ཉན་མཐར་མི་ཕྱིན་པ་ཡང་མང་བ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཆོས་ཟབ་མོ་བཀའ་བཙན་བྱིན་ཆེའི་གདམས་ཁྲིད་འདི་ལྟ་བུ་སྔར་དུས་བཟང་པོའི་སྐབས་སུ་ཡང་། བླ་སློབ་རང་ཐད་ཀྱི་དམ་ཚིག་མ་གཙང་ན་སྲུང་མའི་འཁུ་ལྡོག་སོགས་ཀྱིས་མཐར་ཕྱིན་པ་དཀའ་མོ་ཡིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་རང་རེས་མི་ལོ་བཅུ་གཅིག་གི་རིང་ལ་འདི་ལྟར་རྒྱུན་མཐུད་ནས། ཆོས་གྲོགས་བརྒྱ་ཚོ་སྟོང་ཚོ་མང་པོ་ལ་དམ་ཆོས་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུན་སྤེལ་བ་འདི་ལ་ཉེར་འཚེ་ཆེར་ཞིག་མ་བྱུང་བ་ནི། གཅིག་ན་དམ་པ་གོང་མའི་ཐུགས་བསྐྱེད་ཀྱི་མཐུ་དང་། གཉིས་སུ་ལྷ་དང་སྲུང་མའི་སྡོང་གྲོགས་ཀྱི་སྟོབས་ལ་བརྟེན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ནི་སྨོས་མ་དགོས་ཀྱང་། གཙོ་བོ་ནི་ཁྱེད་མི་རབས་རྗེས་མའི་གཞོན་སྐྱེས་བསྟན་འཛིན་གྱི་སྐྱེས་བུ། མཁན་སྤྲུལ་སྡེ་སྣོད་འཛིན་པ་རྣམ་པའི་སྔོན་སྨོན་ཐུགས་བསྐྱེད་དུས་ལ་བབ་པའི་དབང་གིས། ལྷག་བསམ་དང་དོན་གཉེར་གྱི་ཐུགས་སྟོབས་འགྲན་ཟླ་བྲལ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་པར་གོར་མ་ཆག་སྙམ། གནའ་ཤུལ་གྲགས་ཅན་གྱི་གདན་ས་རྙིང་པ་ཡིན་པ་དང་། ད་ལྟའི་དུས་སུ་རྟེན་གཞིའི་བཞེངས་བསྐྲུན་མི་དམན་པ་རེ་ཡོད་ས་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ཡང་། མིང་དང་དོན་མཚུངས། ཕྱི་དང་ནང་མཚུངས་པ་ཞིག་མེད་ཚེ། གནའ་སྔ་མོའི་མིང་སྐམ་ཞིག་དང་། ཕྱི་ཁོག་གི་ཁང་སྟོང་ཞིག་ཡོད་ནའང་བསྟན་པའི་མིང་དོན་གཉིས་ཀ་ཚང་བ་ནི་དཀའ་བའི་གནས་སུ་ཡོད་པས། ད་ཡོད་མིག་གིས་བལྟ་ས་ལ་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱི་སྟོན་རྒྱུ་ཞིག་མེད་ན། གནའ་ག་ཤེད་ཅིག་ལ་གཅིག་གཅིག་གཉིས་གཉིས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པར་བསྒྲགས་པས་ཅི་ཡང་མི་ཡོང་བ་ནི། ན་ནིང་གི་དྲོད་རླུང་གིས་ད་ལོའི་ས་ཆུ་མི་དྲོས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན། ཕྱིའི་མཁར་དང་ཁང་པ་རྐྱང་པ་ཡོད་པས་ཀྱང་མི་ཆོག་པར། ནང་དུ་ལུང་སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱི་འཆད་ཉན་དང་ལམ་བསླབ་པ་གསུམ་གྱི་ཉམས་ལེན་བྱེད་པའི་མི་མེད་ན། ཕྱི་རྫིག་ནང་སྟོང་། སེངྒེའི་གསོབ་ལྟ་བུ་རྒྱང་ནས་བལྟས་ན་ཡོད་ཡོད་འདྲ་བ། འགྲམ་ལ་བཅར་ན་སྙིང་མེད་ཁོག་སྟོང་། དེ་ཡང་ནང་སྟོང་ཙམ་ཁོ་ན་ཡིན་ན་བླ་ཡང་དེ་ལས་ཀྱང་ཐུ་བ་ནི། བླ་གྲྭའི་མིང་དང་རྟགས་ཙམ་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་བཤིག་ཅིང་། སྡིག་ལྟ་འཆལ་སྤྱོད་ཀྱིས་བསྟན་ཞབས་ལ་ཐག་པ་འདོགས་པའི་མིས་གང་ནས་ཡོད་པ་ལས་མེད་ན་དགའ་བ་ཡིན། དེ་བས་གནའ་ཡི་གཙང་མའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པའི་མཚན་སྙན་མི་བརྗེད་པའི་དྲན་གསོས་ཤིག་ལ། དྲན་རྟེན་གྱི་རྡོ་རིང་ཞིག་བཙུགས་ནས་སྟོང་པར་བཞག་ན་དགའ་འདུག་སྙམ། དེའི་ཚུལ་ན་ནིང་ཞིག་ལའང་བཤད་མྱོང་། དགའ་འོས་པ་ཞིག་ལ་གནའ་དུས་རབས་སྔོན་མའི་དུས་སྐེད་ངེད་ཚོས་ཤེས་ཚོད་ཀྱི་དུས་བསྐལ་པ་བཟང་སྐབས་སུ་ས་ཆ་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་གྱི་དགོན་སྡེ་མང་པོའི་ནང་ལ་ཐོན་མྱོང་ཡང་། གྲྭ་ཇོ་སེར་མང་ཆེ་བ་འདི་བཞིན་དུ་ཐོས་བསམ་འཆད་ཉན་དང་། ཉམས་ལེན་སྒོམ་སྒྲུབ་ལ་ཞུགས་ནས་ཡོད་པ་མཇལ་དུ་ཡོད་པ་དཀོན་པོ་ཡིན་པས་མ་ཚད་གོ་རྒྱུ་ཡང་དཀོན་པོ་ཡིན་དར། རང་རེའི་གདན་ས་འདི་ལ་མཚོན་ན། རྒན་གཞོན་མེད་པའི་གྲྭ་སྟོང་གྲྭ་མང་པོ་འདི་ལྟར་དམ་ཆོས་གསན་བསམ་ཉམས་བཞེས་ལ་ཐུགས་གཞོལ་ནས་ཞུགས་པ་ནི་གཞན་དང་མཚུངས་པ་བྲལ་བའི་ཁྱད་ཆོས་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་རེད། དོ་ཞག་ཅིག་ལ་བཤད་སྣང་ཡོད། ང་ལ་མི་ལོ་ཉི་ཤུ་སུམ་བཅུའི་ཡར་སྔོན་ཞིག་ལ་ཁ་སྲོལ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི། དགོན་པ་འཇིག་ནས་མི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་གྲངས་ཅན་སོང་བ་དེ་ཡར་འཛུགས་ཆོག་ཚེ། བཙུགས་ན་བཙུགས་པ་ནང་བཞིན་དུ་དུས་རབས་ཀྱི་རྗེས་ཟིན་པའི་དགོན་པ། ཡུལ་ཁམས་དེང་རབས་ཅན་ལ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བ་མི་ཤེས་ཀྱང་། འུ་ཚོས་དགོན་པ་དེང་རབས་ཅན་དུ་ངེས་པར་དུ་བསྒྱུར་དགོས། དེ་ཡང་ལུང་པ་དགོན་པ་ཅན་དང་། དགོན་པ་ཡང་གྲྭ་བ་ཅན། གྲྭ་བ་ཡང་ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་བསྒྱུར་དགོས་ཚུལ་ཡིག་ཐོག་ལ་བཀོད་དེ་གྲོས་གཞིར་བཟུང་བའི་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་མྱོང་། ད་ལྟ་དུས་ཚོད་དང་བྱ་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ཙམ་ལས་དོན་ཐོག་ལ་ཁེལ་ཏེ་འགྲུབ་བཞིན་པ་ལ་བལྟས་ན། གཏམ་དེ་ཚོ་ཁ་ལྷ་ཡིས་བསྒུལ་ནས་བཤད་པ་ཞིག་རེད་བསམ་ཆོག་པར་འདུག མདོར་ན་བསྟན་པ་ཞེས་པའི་མཛུ་གུ་འཛུགས་ས་ནི་ལུང་རྟོགས་གཉིས་ཀ་ཡིན་ལ། དེ་བཤད་སྒྲུབ་གཉིས་ཀས་འཛིན་དགོས་པས། འཛིན་མི་འཛིན་དང་། ཟིན་མི་ཟིན་ནི་གང་ཟག་ལ་རག་ལས་ཕྱིར། ཁྱེད་རྣམ་པས་འདི་ལྟར་དམ་ཆོས་འཆད་ཉན་དང་ཐོས་བསམ་ཉམས་ལེན་ལ་ཞུགས་པ་ནི། ད་ལྟའི་བསྟན་པ་འཛིན་སྐྱོང་དང་། ཕྱི་རབས་བསྟན་རྒྱུན་མཐུད་པ་ལ་བྱ་བ་གང་ཞིག་གིས་ཀྱང་འགྲན་དུ་མེད་པའི་བསྟན་དོན་ཁུར་བཞེས་ཀྱི་མཛད་སྤྱོད་རླབས་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པ་ནི་སྨྲོས་མ་དགོས་པས། ངས་ཁྱེད་རྣམ་པའི་མཛད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང་བཅས་ཏེ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་བ་ཡིན། འདི་ལྟ་བུའི་བསྟན་འཛིན་དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ་ཆེན་པོ་འདི་བཞིན་གདན་འཛོམས་པ་ནི། ཕྱག་གི་ཡུལ། དད་པའི་གནས། མཆོད་པའི་རྟེན། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ཕྱིར། ངས་དང་པོར་སྒོ་ཁ་ནས་ཡར་ཕྱག་གསུམ་འཚལ་ཏེ། དེའི་འཕྲོར་གུས་པའི་ཞེ་ས་དང་བཅས་ཏེ་ཆོས་ཁྲིད་འབུལ་འོས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཆེ་བ་འདོན་པའི་ཕྱིར་དུ་འཆད་མཁན་མི་ཡིན་ཡང་། འཆད་བྱའི་ཆོས་དབང་བཙན་གྱིས་སྲོལ་རྒྱུན་ལྟར་དུ་ཁ་མར་འཁོར་ནས་འཆད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། མཚམས་རེར་འདུས་པ་ཤིན་ཏུ་མང་དུས་ཁྲི་རེ་ཡི་སྟེང་ལ་འགོས་ནས་དབང་རེ་ཡང་བཏོན་པ་ཡིན་ཡང་། ང་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་ཆོས་བརྒྱད་གདིང་ནས་སྤངས་པའི་ཆོས་པ་རྣམ་དག་རེད་སོང་བ་ཞིག་མིན་ཡང་། རང་བལྟས་རོགས་ལ་བལྟས་ཚེ། འདི་སྣང་ཆོས་བརྒྱད་དོན་གཉེར་གྱིས་སྣ་སུན་ཕོག་ནས། རང་གཞན་ཕྱི་རྟིང་གནམ་བཀྱག་ལ་ཞེན་པ་ལོག་པའི་མི་ཡིན་པས། ལུས་འདི་དབུགས་དང་མ་བྲལ་བའི་ཉི་མ་ཁ་ཤས་ཀྱི་ཚེ་ལ་དམ་ཆོས་འཆད་སྤེལ་བྱེད་པའི་རྟེན་ཞིག་ཆོག་སོང་བའི་སྐལ་བ་བཟང་པོ་ཐོབ་པའི་དགའ་སྤྲོའི་སྤོབས་པ་དང་བཅས་ཏེ། དམ་ཆོས་འཆད་ཉན་ལ་འདི་ལྟར་ཉིན་རེ་བཞིན་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན། རང་རེ་རྣམ་པ་ལྷན་རྒྱས་དང་བཅས་པས། འདི་ལྟར་ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་གནས་ན་རྒྱུ་བའི་མཐའ་ཡས་ནམ་མཁས་གར་ཁྱབ་ཀྱི་སེམས་ཅན་འདི་དག་ཐམས་ཅད། ཇི་སྲིད་གཏན་བདེ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འགོད་མ་ཐུབ་ཀྱི་བར་ཏེ། ནམ་མཁའ་མ་ཞིག འཁོར་བ་མ་སྟོངས། སེམས་ཅན་ལས་ཉོན་གྱི་གཞན་དབང་ཅན་གཅིག་ཀྱང་མེད་པར་མ་གྱུར་ཀྱི་བར་དུ། དམ་པའི་ཆོས་རང་གིས་འཛིན་ཅིང་གཞན་ལའང་དེ་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏེ། འཁོར་བའི་སེམས་ཅན་རྨོངས་པ་སྡུག་བསྔལ་ཅན། སྔར་ཐོག་མེད་ཀྱི་དུས་ནས་ད་ལྟ་ལ་མ་ཐུག་གི་བར་དུ། བར་མེད་དུ་འཁྲུལ་ནས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ན་ཡང་། ད་རུང་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ཀ་ལ་རྒྱུད་མར་སྤྱོད་ནས། མཐའ་མེད་ཀྱི་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཕྱི་མའི་ཕྱི་མ་མུ་མཐའ་མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་འདི་དག་གི་ལམ་སྟོན་བྱས་ཏེ། ཕན་ཐོགས་ལག་ལ་ལོན་པ་ཞིག་འབྱུང་བའི་ཆེད་དུ། བདག་གིས་ད་རེས་ཐོས་པ་དཀའ་ཞིང་མཇལ་བར་དཀོན་པའི་ཆོས་ཟབ་མོ་འདི་ཉན་པས་མ་ཚད་དོན་ཡིད་ལ་བྱས་ཤིང་རྒྱུད་ལ་སྦྱར་ནས། ཉམས་སུ་ལོན་པ་ཞིག་བྱེད་ངེས་པ་ཡིན་དགོངས་པའི་ཁ་མིན་དོན་གྱི་དམ་བཅའི་ཐུགས་བསྐྱེད། སྙིང་རྗེས་དྲངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་མཆོག དོན་གཉིས། ཟུར་གཉིས། སྨོན་འཇུག་དང་། བདེན་གཉིས་སོགས་ཁ་ཙམ་གྱི་བཤད་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྣར་རུང་མ་བསྣར་རུང་། ཐབས་ཤེས་གཉིས་ཀ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་བསམ་སྤྱོད་ཡ་མ་བྲལ་བ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས། སྤྱིར་ཐེག་ཆེན་མདོ་སྔགས་གཉིས་ཀའི་དམ་ཆོས་འཆད་ཉན་ལ་ཞུགས་དགོས་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་གསང་སྔགས་ཀྱི་རྒྱུད་ལུང་མན་ངག ཡང་སྒོས་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་གདམས་ཟབ་འཆད་ཉན་གྱི་སྐབས་སུ་ཐུགས་བསྐྱེད་དེ་ལྟ་བུ་དང་མ་བྲལ་བའི་སྒོ་ནས་ཉན་དགོས་པ་དང་། ཡང་ན་འདིར་ཞུགས་མང་ཆེ་བ་ནི་ཉམས་ལེན་པ་རྙིང་པ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་རྣལ་འབྱོར་བ་ཏག་ཏག་ཡིན་པས། ཆོས་གསན་དུས་སུ་མ་བཅོས་རིག་པ་རང་གསལ། ཇི་བཞིན་རང་བབས་ཀྱི་གཤིས་རྣལ་མའི་ངང་དང་མ་བྲལ་བའི་རིག་རྩལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྣམ་ཆར་ཤར་བའི་ཐོག་ནས་གསན་བཞེས་མཛད་པ་ནི་ཞུ་མ་དགོས་པར་མཁྱེན་བཞིན་པ་དང་བཅས་ཏེ། གང་ཞིག་གསན་པར་བྱ་བ་གསང་ཆེན་རྡོ་རྗེའི་ཐེག་པའི་ཐེག་རྩེ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་གངས་ལྗོངས་བསྟན་པའི་ཤིང་རྟ་བ་ཆེན་པོ་རྒྱལ་བ་གཉིས་པ་ཀློང་ཆེན་རབ་འབྱམས་ཀྱི་གསུང་རབ། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་ཐུགས་བཅུད། འབུམ་ཕྲག་རྒྱུད་སྡེའི་དགོངས་དོན་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ། མཛོད་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་བདུན་གྱི་ནང་ནས། དཔལ་སྤྲུལ་འཇིགས་མེད་ཆོས་ཀྱི་དབང་པོས། ཁྱད་པར་གཉུག་མའི་སེམས་ཉིད་ཆོས་སྐུའི་དོན། །བསལ་བཞག་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་རྗེན་པ་རུ། །ལེགས་སྟོན་ཀུན་མཁྱེན་བླ་མའི་དགོངས་པའི་མཐིལ། །ཟབ་ལས་ཆེས་ཟབ་ཆོས་དབྱིངས་རིན་ཆེན་མཛོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་དུ། ཆོས་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་བསལ་བཞག་དང་བྲལ་བ་མངོན་སུམ་རྗེན་པར་སྟོན་པའི་ཆོས་དབྱིངས་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད། ཡང་ཁོང་གིས། གཞུང་བཟང་འདི་འདྲ་དམ་ཆོས་ཀུན་གྱི་མཛོད། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་བརྗོད་བྱ་མཐར་ཐུག་པ། །ཆོས་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་རྗེན་པར་སྟོན་པ་སྟེ། །ཆོས་ཀུན་བསྡུར་ཀྱང་འདི་ལས་ཡོད་རེ་ཀན། །ཞེས་འགག་དང་བཅས་པས་གསུངས་པའི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུགས་ཀྱི་གསང་བ་ཟབ་མོ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཤིང་། སྐལ་ལྡན་ལས་ཅན་དག་འདི་དང་འཕྲད་པ་ཙམ་གྱིས། སྲིད་པ་ཐ་མར་བྱེད་པའི་གཞུང་བཟང་ལེའུ་བཅུ་གསུམ་བཞུགས་པའི་རྩ་བ་ལ། ཀུན་མཁྱེན་བླ་མ་རང་གིས་རང་འགྲེལ་དུ་མཛད་པའི་ལུང་གི་གཏེར་མཛོད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་འཆད་པའི་སྐབས་ལས། གཞུང་བཤད་པ་ལ་འཇུག་པའི་སྤྱི་དོན་དང་། བཤད་བྱ་གཞུང་གི་དོན་དངོས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་གཉིས་ལས། ཁ་རྩང་ཉིན་དང་པོའི་སྐབས་སུ་གཞུང་བཤད་པ་ལ་འཇུག་པའི་སྤྱི་དོན་གྱི་ཇི་ལྟར་བཤད་པའི་ཐབས། གང་ལྟར་འཆད་ཉན་བྱེད་པའི་ཚུལ། དེ་ལྟར་འཆད་ཉན་བྱས་པའི་ཕན་ཡོན་རྣམས་ངེས་པར་བྱས་པས་མ་ཚད། སྤྱི་ཆིངས་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིས་འགྲེལ་དགོད་པ་དང་། དགོས་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཞི་ཡིས་གཏན་ལ་ཕབ་ཚུལ་རྣམས་སོང་ཟིན་པས་མ་ཚད། སྤྱི་དོན་གཉིས་པ་བཤད་བྱ་གཞུང་གི་དོན་དངོས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་དེ་ལའང། འགྲེལ་བ་བཤད་པ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་བརྗོད་པ་དང་། འཇུག་ཡུལ་ལུས་ཀྱི་དོན་དངོས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མཇུག་གི་དོན་དང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་འཆད་པའི་དང་པོ་བཤད་པ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་བརྗོད་པའི་མཚན་སྨོས་པ། འགྲེལ་བ་པོའི་ཕྱག་འཚལ་བ། འགྲེལ་བ་ཉིད་བརྩམ་པར་དམ་བཅའ་བ་སོགས་དང་། གཞུང་རྩ་བ་དངོས་ཀྱི་མཚན་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་བསྟན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བཤད་ཟིན་ནས། དེརིང་སྐབས་སུ་བབ་པ་ད་ནི་འཇུག་ཡུལ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལུས་དངོས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཞུང་དོན་ལེའུ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་གསང་བ་རྒྱལ་པོའི་གནས་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དང་པོ་འཁོར་འདས་དབྱིངས་ལས་མ་གཡོས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་དང་། གཉིས་པ་དབྱིངས་དང་དབྱིངས་སྣང་ཡེ་ནས་ཞིང་ཁམས་སུ་ཤར་བ་བསྟན་པའི་ལེའུ་གཉིས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། ལེའུ་གསུམ་པ་ནས་དགུ་བའི་བར་གྱི་ལེའུ་བདུན་པོ་དེས། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་མཚོན་དཔེ་དང་། དེའི་རང་བཞིན་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཉིད་རྩོལ་སྒྲུབ་རྒྱུ་འབྲས་ལས་འདས་པ་དང་། ཐམས་ཅད་ཀུན་ཁྱབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སུ་འདུས་ཚུལ་དང་། དེ་ཡང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་བསྟན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཀློང་དུ་ལ་ཟློ་ཚུལ་རྣམས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཞིང་། ལེའུ་ཐ་མ་གསུམ་གྱིས་དགོངས་པ་ཆོས་ཉིད་ལས་མི་གཡོ་བ་དང་། རྐྱེན་སྣང་མཁའ་མཉམ་དག་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སུ་ཡེ་ནས་གྲོལ་བའི་རང་བཞིན་དང་། ཡེ་སངས་རྒྱས་པ་ལ་རྩོལ་སྒྲུབ་མེད་པར་ཡང་སངས་རྒྱས་པའི་འགག་སྡོམ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྫོགས་ཆེན་སྡེ་གསུམ་གྱི་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་ལ་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་འབྲས་ཐམས་ཅད་ཚང་བར་བསྟན་པའོ།།
ལེའུ་དང་པོ་འཁོར་འདས་དབྱིངས་ལས་མ་གཡོས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པ།
དེ་ལས་དང་པོ་འཁོར་འདས་དབྱིངས་ལས་མ་གཡོས་པས། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཁའ་མཉམ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་ངང་ལས་འཕོ་འགྱུར་མེད་པར་བསྟན་པ་ལ་ཞེས་པ་སྟེ་འདི་ལ་ནང་གསེས་སུ་དབྱེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཁའ་མཉམ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་ངང་ལས་འཕོ་འགྱུར་མེད་པར་བསྟན་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་རིག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སུ་རང་སྣང་རང་ཤར་དུ་འདུས་པར་བསྟན་པ་དང་། འཁོར་འདས་ཡོད་མ་མྱོང་བས་དབྱིངས་ལྷུན་མཉམ་ཡངས་པ་ཆེན་པོར་དོན་བསྡུ་བ་དང་གསུམ་ལས།
༼ཀ༽ཆོས་ཐམས་ཅད་མཁའ་མཉམ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་ངང་ལས་འཕོ་འགྱུར་མེད་པར་བསྟན་པ།
དང་པོ་དེ་ལ་ཡང་རིག་པ་སྐུ་གསུམ་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོའི་ངང་ལས་འཁོར་འདས་སུ་ཤར་ཡང་དབྱིངས་ལྷུན་གྲུབ་ལས་མ་གཡོས་པར་བསྟན་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སུ་འདུས་པས་ཕྱི་ནང་སྣང་བརྟགས་ཀྱི་རང་སྣང་ཐམས་ཅད་རང་ཤར་དུས་ནས་བྱར་མེད་མཉམ་པ་ཆེན་པོར་ཕྱམ་བརྡལ་ཚུལ་དང་གཉིས་སུ་ཡོད་པ་ལས།
ཀ༽རིག་པ་སྐུ་གསུམ་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོའི་ངང་ལས་འཁོར་འདས་སུ་ཤར་བར་བསྟན་པ།
དང་པོ་དེ་ལ་ཡང་ནང་གསེས་བཞི་རུ་ཡོད་པ་ལས། དང་པོ།
༼ཀ འཁོར་འདས་སུ་རང་ཤར་ཡང་དབྱིངས་ལྷུན་གྲུབ་ལས་མ་གཡོས་པར་བསྟན་པ།
རིག་པ་སྐུ་གསུམ་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོའི་ངང་ལས་འཁོར་འདས་སུ་རང་ཤར་ཡང་དབྱིངས་ལྷུན་གྲུབ་ལས་མ་གཡོས་པར་བསྟན་པ་ནི། ཞེས་མཚམས་སྦྱར་ནས།
ལྷུན་གྲུབ་ཀློང་ལས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་གཞི།།
ངོ་བོ་སྟོང་ལ་རང་བཞིན་མ་འགགས་པ།།
ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་ཅིར་ཡང་འཆར་བ་སྟེ།།
སྐུ་གསུམ་ཀློང་ནས་འཁོར་འདས་རང་ཤར་ཀྱང་།།
དབྱིངས་ལས་མ་གཡོས་ཆོས་ཉིད་བདེ་བའི་ཞིང་།།
ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་རིག་པ་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པའི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། རང་བཞིན་གསལ་བ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་། ཐུགས་རྗེའི་འཆར་ཚུལ་མ་འགགས་པ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང་གསུམ་ནི་ཡེ་ནས་མ་བཙལ་བར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི་ནུབ་པ་མེད་པའི་གཏེར་ཆེན་པོ། འོད་གསལ་གཞི་གནས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཏེ། དེའི་ངང་ལས་དག་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་སྣང་། མ་དག་པ་སེམས་ཅན་གྱི་རང་སྣང་ཅིར་ཡང་ཤར་དུས་ཉིད་ནས། དབྱིངས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རོལ་བ་ཙམ་ལས་གཞན་དུ་ཤར་བ་མེད་དེ། རྨི་ལམ་བཟང་ངན་ཅི་རྨིས་པ་གཉིད་ཀྱི་ངང་ལས་གཡོས་པ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །རང་ཤར་ལས། སྟོང་པའི་ངང་ནས་རིག་པའི་ཉི་ཤར་བས། །ནུབ་པ་མེད་པའི་གཏེར་ཆེན་དཀྱིལ་འཁོར་ནས། །འགྱུར་བ་མེད་པའི་སྐུ་ལྔ་ཤར་གྱིས་བྱུང་། །རྟོག་པ་མེད་པའི་ངང་དུ་གཉིས་མེད་རོལ། །ཡང་དག་ས་ལ་མ་བཀོད་ཕུང་པོ་ལྔ། །སྣང་བའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཅིར་ཡང་སྟོན་པར་མཛད། །ཅེས་པ་དང་། ཀུན་བྱེད་ལས། སྐུ་གསུམ་ཀུན་བྱེད་ང་རུ་བསྡུས་པ་དེ། །ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀུན། །རང་བཞིན་ངོ་བོ་ཐུགས་རྗེ་མ་བཅོས་གསུམ། །སྐུ་གསུམ་ང་ཡི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་བསྟན། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་གཞིའི་རིག་པ་ནི། རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་ཀ་དག་དང་ལྷུན་གྲུབ་དབྱེར་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པས་མ་ཚད། སྣང་སྲིད་འཁོར་འདས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རིག་པ་དེའི་ཆོ་འཕྲུལ་ལས་བྱུང་བ་མདང་གི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལས་མ་འདས་ཤིང་། དེ་ལྟ་བུའི་རིག་པ་རང་གི་གནས་ལུགས་གཤིས་ཀྱི་བཞུགས་ཚུལ་ནི། ངོ་བོ་སྐྱེ་མེད་དུ་སྟོང་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། རང་བཞིན་འགགས་མེད་དུ་གསལ་བ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་། ཐུགས་རྗེ་ཀུན་ཁྱབ་ཏུ་ཤར་ནས་འཆར་ཚུལ་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟེ། དེ་གསུམ་ཡང་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པས་ཐ་དད་ལ་དབྱེ་ཚུལ་ཙམ་ལས་གཞན་དུ་མེད་པ། ཡེ་ནས་མ་བཙལ་བར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི། ནུབ་པ་མེད་ཅིང་འགྱུར་བ་མེད་པས། ནུབ་མེད་ཀྱི་གཏེར། ཟད་མེད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད། འོད་གསལ་གཞི་གནས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན་ཕྱིར། འདི་ལ་ལྟ་སྤྱོད། དཀྱིལ་འཁོར། དབང་དང་། དམ་ཚིག མཆོད་སྔགས། ཏིང་འཛིན། འཕྲིན་ལས། སྒྲུབ་པ་སོགས་སྔགས་ཀྱི་དེ་ཉིད་བཅུ་ཡང་མ་འདུས་པ་མེད་ལ། རྨི་ལམ་བཟང་ངན་ཅི་རྨིས་པ་ཐམས་ཅད་གཉིད་ཀྱི་ངང་གཅིག་ལས་མ་གཡོས་པ་བཞིན་དུ། སྐུ་གསུམ་དགོངས་པའི་ཀློང་ལས་འཁོར་འདས་དག་དང་མ་དག་གི་རང་སྣང་ཅི་ཞིག་ཤར་ཡང་། དབྱིངས་འགྱུར་བ་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ལས་གཡོས་མ་མྱོང་པས། དོན་དུ་ཐམས་ཅད་མི་བདེ་བ་མེད་པར་ཆོས་ཉིད་བདེ་བའི་ཞིང་གཅིག་ལས་སྔར་མ་འདས། ད་ལྟ་མི་འདའ། སླད་ནས་ཀྱང་འདའ་བ་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཞིང་། རྒྱུད་རང་ཤར་གྱིས་དེའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ནས། ཀ་དག་ངོ་བོ་སྟོང་པའི་ངང་ནས་ལྷུན་གྲུབ་རང་བཞིན་གསལ་བའི་རིག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཉི་མ་ཤར་བས། ཟུང་འཇུག་ཀུན་ཁྱབ་ཐུགས་རྗེའི་འོད་ཟེར་གྱི་གཏེར་ཆེན་བརྡོལ་བའི་ནུབ་པ་མེད་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་ནས། འགྱུར་བ་མེད་པའི་སྐུ་ལྔ་དང་། ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ཤར་གྱིས་བྱུང་བའི་རྟོག་བྲལ་སེམས་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཏེ། འདི་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་དང་སྦྱར་ནས་བཤད་ན། གཞི་རྫོགས་ཆེན་མཉམ་རྫོགས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་གཉིས་མེད་ཆེན་པོ་ལ། ལམ་སྒོམ་པ་ས་ལམ་ངལ་བཅས་རྩོལ་བ་ཅན་གྱི་སྦྱངས་བགྲོད་མེད་པར་ཉམས་སུ་བླངས་པའི་འབྲས་བུ་སྣང་བའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཅི་ཞིག་ཤར་ཇི་ལྟར་སྟོན་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་གཅིག་གི་ཡོ་ལང་ལས་མི་འདའ་ཞིང་ཡེ་གྲོལ་རེ་དོགས་མེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡང་ཤུགས་ལ་བསྟན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་བྱེད་ཀྱི་ལུང་གིས། སྣང་སྲིད་སྣོད་བཅུད་འཁོར་འདས་བདེ་སྡུག་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐུ་གསུམ་འདུས་པའི་ཀུན་བྱེད་རྒྱལ་པོ་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པས་དབྱེ་བའི་སྐུ་གསུམ་ཀུན་འདུས་ཀྱི་ཀུན་བྱེད་རྒྱལ་པོ་རང་བྱུང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ང་ཡི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ཞེས། དེ་ལྟར་ངོ་སྤྲད་པས་ད་ལྟ་ཉིད་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་ངང་དུ་གནས་པས། སྐྱོན་ཡེ་ནས་དག་ཅིང་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས། ལུས་མི་རུ་སྣང་ཡང་དགོངས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པར་ལུང་བསྟན་པ་ནི། རྩ་རྒྱུད་རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བའི་ལེའུ་ལས། བྱར་མེད་འདི་ལ་གང་གནས་པ། །ལུས་འདི་གང་ཟག་ལྷ་མི་ཡང་། །དགོངས་པ་ཆོས་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཡིན། །འདི་ཡིས་སེམས་ཅན་དོན་བྱས་ན། །རྩོལ་སྒྲུབ་མི་དགོས་བདེ་བར་གནས། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ།
༼ཁ བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཀློང་ནས་རོལ་བའི་འཆར་ཚུལ་མདོར་བསྟན་པ།
དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་སྣང་སྲིད་འཁོར་འདས་སུ་སྣང་བ་དབྱིངས་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་དུ་བསྟན་པ་ནི། ཞེས་མཚམས་སྦྱར་ཏེ།
སེམས་ཉིད་ཀློང་ཆེན་འགྱུར་མེད་ནམ་མཁའི་ངང་།།
རོལ་བ་ངེས་མེད་ཐུགས་རྗེ་ཆོ་འཕྲུལ་ཀློང་།།
ཐམས་ཅད་དབྱིངས་ཀྱི་རྒྱན་ལས་ལོགས་ན་མེད།།
ཕྱི་ནང་འདུ་འཕྲོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རྩལ།།
ཅིར་ཡང་མ་ཡིན་ཅིར་ཡང་འཆར་བའི་ཕྱིར།།
ངོ་མཚར་ཆོ་འཕྲུལ་ཡ་མཚན་རྨད་ཀྱི་ཆོས།།
ཞེས་གསུངས་ཏེ། སོ་སོ་རང་གི་རིག་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་ངང་ན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་སྣོད་བཅུད་གནས་པ་ལྟ་བུའི་རོལ་བ་འདི་ནི། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངང་ནས་འགག་པ་མེད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་དུ་ཡེ་ནས་ཤར་བས། ཡ་མཚན་རྨད་ཀྱི་ཆོས་སུ་བསྟན་པ་ནི། རང་ཤར་ལས། ཀུན་གྱིས་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་རིག་པ་ནི། །ཕྲ་ཞིང་ཤེས་དཀའ་ཀུན་གྱིས་མཐོང་བ་མེད། །འཛིན་མེད་ཀུན་ལ་སྙོམས་པ་རང་བྱུང་བདེ་བའི་ཀློང་། །འགག་མེད་ངང་དུ་འཁོར་འདས་རོལ་བར་ཤར། །ཞེས་པ་དང་། ཀུན་བྱེད་ལས། ཆོས་ཀུན་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཡིན་དེ་དཔེ་ནི། །ཀུན་དཔེ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་དུ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་དོན་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ནམ་མཁའ་རླུང་ཆུ་ས་མེ་རྣམ་པ་ལྔ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ལས་རྨད་བྱུང་མངོན་སངས་རྒྱས། །སྲིད་གསུམ་ལམ་ལྔ་འགྲོ་དྲུག་སྣང་བ་ཡང་། །རྣམ་སྨིན་ལས་ཀྱིས་མི་བསྐྱོད་མངོན་སངས་རྒྱས། །ཁམས་གསུམ་ཡེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སྐུ་གསུང་ཐུགས། །དེ་བས་སྣང་སྲིད་སྣོད་བཅུད་ཐམས་ཅད་ཀུན། །ནམ་མཁའི་ངང་ན་མི་གནས་མེད་པ་བཞིན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཀློང་ཆེན་ཡུལ་ཆེ་བས། །སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་སྣོད་བཅུད་ཀུན་ཀྱང་གནས། །ཞེས་སོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཀུན་བྱེད་རྒྱལ་པོའི་རྒྱུད་ལས། ཀུན་བྱེད་ང་ཡི་རང་བཞིན་གཅིག་པུ་ལ། །འཁོར་གྱི་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མིང་བཏགས་པ། །ལ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་སུ་མིང་ཡང་བཏགས། །ལ་ལས་ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་མིང་ཡང་བཏགས། །ལ་ལས་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་མིང་ཡང་བཏགས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་དུ། ཆོས་ཅན་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད། སེམས་ཉིད་ཀློང་ཆེན། སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པ། འགྱུར་མེད་ནམ་མཁའི་ངང་ལ་སོགས་པ་གང་ལྟར་བརྗོད་ན་ཡང་། རང་བྱུང་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ངང་ལས་མ་གཡོས་བཞིན་དུ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་འགྱུར་བ་མེད་བཞིན་དུ་སྣོད་བཅུད་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྣང་བ་འཆར་རུང་བ་དང་མཚུངས་པར། སེམས་ཉིད་ཀློང་ཆེན་འགྱུར་མེད་ནམ་མཁའི་ངང་ན་རོལ་བ་དང་། རྒྱན་དང་། རྩལ་རྣམས་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་བཞིན་དུ་ཅིར་ཡང་སྣང་ཞིང་། དེ་ཡང་ཐུགས་རྗེ་ཆོ་འཕྲུལ་གྱི་ཀློང་ནས་རོལ་བ་ངེས་མེད་དུ་ཤར་ནས། ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་དབྱིངས་ཀྱི་རྒྱན་དུ་ཤར་བ་ཙམ་ལས་ལོགས་སུ་གྱུར་པའི་གནོད་པ་ཅན་ཞིག་མེད་ལ། ཕྱི་ནང་འདུ་འཕྲོའི་རྣམ་རྟོག་བཟང་ངན་ཐམས་ཅད་ཀུན་འདུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རྩལ། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངང་ནས་འགག་པ་མེད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་དུ་ཤར་བ་ཡིན། དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཤར་ན། འདོད་ཆགས་བདེ་སྟོང་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས། ཞེ་སྡང་གསལ་སྟོང་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས། གཏི་མུག་སྣང་སྟོང་ ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས། ང་རྒྱལ་རིག་སྟོང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས། ཕྲག ་དོག་དྲན་སྟོང་བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་ཤར་ཏེ། ཉན་རང་ལྟར་མ་སྤངས། བྱང་སེམས་ལྟར་མ་སྦྱངས། གསང་སྔགས་ལྟར་མ་བསྒྱུར་བར་ཉོན་མོངས་པའི་རྟོག་ཚོགས་ཐམས་ཅད་གང་ཤར་རང་སར་དག་སྟེ། ཀུན་བྱེད་རང་བྱུང་རིག་པའི་རྒྱལ་པོ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ། ཐེག་པ་ཀུན་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་འཕགས་ཆོས་བསྟན་ཞིང་། དེ་ནི་ཀུན་གྱིས་རྟོགས་པ་དཀའ་བའི་ཡ་མཚན་རྨད་ཀྱི་ཆོས་སུ་གྲུབ་ཚུལ་དང་། ཁམས་གསུམ་སྲིད་པ་གསུམ། ལམ་རྒྱུད་ལྔ། འགྲོ་བའི་རིགས་དྲུག་གི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཡེ་ནས་མངོན་སངས་རྒྱས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཀློང་ཆེན་པོའི་ངང་ན། ཐམས་ཅད་མ་འདུས་པ་མེད་པར་འདུས་ཤིང་གནས་པའི་ཚུལ། རང་ཤར་དང་ཀུན་བྱེད་ཀྱི་ལུང་གཉིས་ཀྱིས་གསལ་བར་ཕྱེས་པའོ། །གསུམ་པ།
༼ག བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཀློང་ནས་རོལ་བའི་ཤར་ཚུལ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ།
བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཀློང་ནས་རོལ་བའི་ཤར་ཚུལ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ནི།
ཕྱི་ནང་སྐྱེ་འགྲོ་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་ཀུན།།
དབྱིངས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ་སྐུ་ཡི་འཁོར་ལོར་ཤར།།
མ་ལུས་གྲགས་པའི་སྒྲ་སྐད་ཇི་སྙེད་ཀུན།།
དབྱིངས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ་གསུང་གི་འཁོར་ལོར་ཤར།།
དྲན་རིག་འགྱུ་འཕྲོ་མི་རྟོག་བསམ་ཡས་ཀྱང་།།
དབྱིངས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ་ཐུགས་ཀྱི་འཁོར་ལོར་ཤར།།
ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། རིག་པའི་ངང་འདི་ན་སྣང་སྲིད་སྣོད་བཅུད་འཁོར་འདས་སུ་སྣང་ངོ་ཅོག་རང་སྣང་རང་ཤར་རྨི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དམ། ཆུ་ཟླའི་རང་བཞིན་ཙམ་དུ་གཟུགས་སྣང་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་རམ་རོལ་བ། སྒྲ་སྐད་ཐམས་ཅད་ནི་གསུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར། དྲན་རིག་དང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་ཐམས་ཅད་ནི་ཐུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོའི་རོལ་བ་ཙམ་དུ་རང་ཤར་བ་སྟེ། དབང་པོ་དྲུག་ཡུལ་དང་བཅས་པ་བདག་ཏུ་འཛིན་པས་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་སུ་སྣང་བའང་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གཅིག་གི་ངང་ལས་མ་གཡོས་པ་ནི། ཡི་གེ་མེད་པ་ལས། ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་འཁྲུལ་སྣང་ང་ཡི་སེམས། །ཐམས་ཅད་གནས་པ་འཁྲུལ་སྣང་ང་ཡི་ཐུགས། །ཐམས་ཅད་སྣང་བ་འཁྲུལ་སྣང་ང་ཡི་སྐུ། །ཐམས་ཅད་གྲགས་པ་འཁྲུལ་སྣང་ང་ཡི་གསུང་། །ཞེས་པ་དང་། ཀུན་བྱེད་ལས། ཀྱེ་སྟོན་པའི་སྟོན་པ་ཀུན་བྱེད་རྒྱལ་པོ་ཡིས། །སྙིང་པོ་སྐུ་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་བཀོད་པ་ནི། །ཇི་ལྟར་སྣང་ཞིང་གནས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་དབྱིངས་ངང་ལ་བཀོད། །སྙིང་པོའི་དོན་ལ་བླང་དོར་མེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡང་ཀུན་བྱེད་ང་ཡིས་བཀོད་པ་ཡིན། །ཀྱེ་སྟོན་པའི་སྟོན་པ་ཀུན་བྱེད་རྒྱལ་པོ་ཡིས། །སྙིང་པོ་གསུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་བཀོད་པ་ནི། །ཇི་ལྟར་གྲགས་ཤིང་གནས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །སྐྱེ་མེད་དབྱིངས་ལས་ཚིག་གིས་གསུང་དུ་བཀོད། །སྙིང་པོ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་གསུང་ལ་འདུས། །དེ་ཡང་ཀུན་བྱེད་རྒྱལ་པོས་བཀོད་པ་ཡིན། །ཀྱེ་སྟོན་པའི་སྟོན་པ་ཀུན་བྱེད་རྒྱལ་པོ་ཡིས། །སྙིང་པོ་རིག་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཀོད་པ་ནི། །ཇི་ལྟར་དྲན་རིག་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན། །མ་སྐྱེས་ཀུན་བྱེད་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་རིག །ཀུན་བྱེད་ང་ཡི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཉིད་ནི། །མ་བཅོས་རྣལ་དུ་གཞག་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ། །མ་བཀོད་དུས་གཅིག་རྫོགས་པའི་དོན་རྟོགས་ནས། །ལྷུན་གྲུབ་སྙིང་པོའི་དོན་ལ་འཇུག་པར་བྱེད། །ཅེས་སོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་ཕྱི་ནང་གི་སྐྱེ་འགྲོ་དང་སྣོད་བཅུད་གཟུགས་སུ་སྣང་ཚད་པོ་དབྱིངས་ཀྱི་རྒྱན་ཡིན། སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སྐུའི་འཁོར་ལོ་རུ་ཤར་བ་ཡིན། འཁོར་འདས་ཀྱི་མ་ལུས་གྲགས་པའི་སྒྲ་སྐད་ཡོད་དོ་ཅོག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་དབྱིངས་ཀྱི་རྒྱན་ཡིན། གསུང་གི་འཁོར་ལོ་རུ་ཤར་བ་ཡིན། ཐ་མལ་གྱི་དྲན་རིག་འགྱུ་འཕྲོ་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོའི་རོལ་བ་ཙམ་དུ་རང་ཤར་བ་སྟེ། མདོར་ན་གཟུགས་སྣང་། སྒྲ་སྣང་། དྲན་རིག་ཡིད་ཀྱི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྣང་དུས་ཉིད་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར། རང་བབས་གཉིས་མེད་ཆེན་པོར་སྤྱོད་དེ། སྣང་སྲིད་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རང་བཞིན་དུ་རྟོགས་པས་དགག་སྒྲུབ་དང་སྤང་གཉེན་རང་སར་གྲོལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན། སྒོ་གསུམ་ཙམ་གྱིས་མ་ཟད་དབང་དྲུག་ཡུལ་དང་བཅས་པ། སྲིད་རྩ་བདག་འཛིན་གྱིས་གཟུང་འཛིན་དུ་བཅིངས་པའི་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། གོང་ནས་འདོད་ཆགས་སོར་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་ངོ་བོར་དག་ནས་དབྱིངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གཅིག་ལས་མི་གཡོ་བའི་ཚུལ། རྒྱུད་ཡི་གེ་མེད་པའི་ལུང་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཀུན་བྱེད་རྒྱལ་པོའི་རྩ་རྒྱུད་ཀྱི་སྙིང་པོའི་དོན་ལ་གནས་པའི་ལེའུའི་ལུང་དོན་གྱིས། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་རོལ་བ་སྙིང་པོ་སྐུ་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་སྙིང་པོ་གསུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཇི་ལྟར་གྲགས་ཅིང་སྣང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་ཚིག་གི་གསུང་དུ་བཀོད་པའི་སྙིང་པོ་བརྗོད་མེད་ཀྱི་གསུང་ལ་འདུས་པ་དང་། དྲན་རིག་གི་རྟོག་པ་ཞིག་ཡོད་དོ་ཅོག་མ་བཅོས་ཀུན་བྱེད་ཀྱི་ཐུགས་ལ་འདུས་ཤིང་། དེ་ལྟ་བུའི་མ་བཅོས་རྣལ་གཞག་གིི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་མ་བཀོད་དུས་གཅིག་ལ་རྫོགས་པའི་དོན་རྟོགས་ནས། ལྷུན་གྲུབ་སྙིང་པོའི་དོན་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནི། སྤྱོད་པས་འཕྲང་བསལ་བའི་མན་ངག་གི་སྐབས་སུ། ཉོན་མོངས་རང་གྲོལ་གྱི་སྤྱོད་པ་དང་། སྣང་བ་དབང་བསྒྱུར་གྱི་སྤྱོད་པ། བརྟུལ་ཞུགས་ལམ་སློང་གི་སྤྱོད་པ་དང་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་ལས་གཉིས་པ་སྣང་བ་དབང་བསྒྱུར་གྱི་སྐབས་དང་བསྟུན་ཏེ་གསུངས་སོ། །བཞི་བ།
༼ང དབྱིངས་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གཅིག་ཏུ་དོན་བསྡུ་བ་རྟོགས་ཚུལ་དང་བཅས་པ།
ད་ནི་དབྱིངས་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གཅིག་ཏུ་དོན་བསྡུ་བ་རྟོགས་ཚུལ་དང་བཅས་པ་ནི།
འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་སྐྱེ་གནས་བཞི་པོ་ཡང་།།
ཆོས་དབྱིངས་ངང་ལས་གཡོས་པ་རྡུལ་ཙམ་མེད།།
སྣང་སྲིད་ཡུལ་དྲུག་གཟུང་འཛིན་སྣང་བ་ཡང་།།
ཆོས་དབྱིངས་ངང་ན་མེད་སྣང་སྒྱུ་མའི་ཚུལ།།
རྟེན་མེད་སང་སེང་ཡེ་སྟོང་ཡངས་པ་ཆེ།།
རང་གསལ་ཇི་བཞིན་ཆོས་དབྱིངས་རྒྱན་དུ་ཤར།།
ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་འགྲོ་བ་དྲུག་ཁམས་གསུམ་སྣང་སྲིད་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རིག་པའི་ངང་ན། མེད་པ་གསལ་སྣང་གི་ཆོ་འཕྲུལ་ཙམ་དུ་རང་ངོར་སྣང་བ་ནི། སྒྱུ་མའི་གྲོང་དང་སྣང་བ་ཆེན་པོ་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་སྣང་བ། སྒྱུ་མ་མཁན་རབ་ཏུ་བཟང་པོའི་སྤྲུལ་པ་དང་འདྲ་སྟེ། སྣང་དུས་ཉིད་ནས་ཡོད་མ་མྱོང་བ་སྟོང་པའི་རང་གཟུགས་ཙམ་དུ་རང་ཤར་བ་ལ། ཚོགས་དྲུག་ཡུལ་གྱི་སྣང་བ་རྨི་ལམ་སྒྱུ་མའི་རོལ་བར་རིག་པའི་ངང་འདིར་རང་ཤར་བ་ནི། ཡི་གེ་མེད་པ་ལས། མཐོང་བ་མ་འགགས་ང་ཡི་གཟུགས་ལྟར་སྣང་། །ཐོས་པ་མ་འགགས་ང་ཡི་སྒྲ་ལྟར་གྲག །སྣོམ་བྱེད་མ་འགགས་ང་ཡི་དྲི་ལྟར་ཚོར། །མྱོང་བྱེད་མ་འགགས་ང་ཡི་རོ་ལྟར་བདའ། །ཚོར་བྱེད་མ་འགགས་ང་ཡི་ཡིད་ལྟར་མགྱོགས། །གསང་བའི་ཉོན་མོངས་ང་ཡི་ཆོ་འཕྲུལ་ཏེ། །སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་ང་ཡི་དུར་ས་ཡིན། །ཀུན་བྱེད་ང་ནི་སྣང་བ་རང་གསལ་ཆེ། །སྣང་བ་མེད་པའི་ཐོག་མའི་དུས་ཀྱི་ཚེ། །དཔྱོད་བྱེད་མགྱོགས་པའི་ཡིད་དྲུག་མ་འགགས་པས། །དྲན་བྱེད་མ་འགགས་ཚོགས་དྲུག་ལྷུག་པར་ཤར། །ཞེས་པ་དང་། རྩ་བ་ཤེས་རབ་ལས། རྨི་ལམ་ཇི་བཞིན་སྒྱུ་མ་བཞིན། །དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་བཞིན་དུ། །དེ་བཞིན་སྐྱེ་དང་དེ་བཞིན་གནས། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་འཇིག་པར་གསུངས། །ཞེས་སོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཉིད་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཅི་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ངང་དེ་ནས། རྩ་བ་སྲོག་འཛིན་པའི་རླུང་ལྔ་གཡོས་ཏེ་གཞི་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལས་ཅིར་ཡང་འཁྲུལ་ནས་རང་སྣང་འོད་གསལ་དུ་ཤར་བ་རང་ངོ་མ་ཤེས་པའི་ཆ་ནས་ཕྱི་ནང་སྣོད་བཅུད་ལུས་དང་བཅས་པ་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ཡང་། དེ་ལྟ་བུའི་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་དང་སྐྱེ་གནས་བཞིས་བསྡུས་པའི་ནང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་དང་མ་འཁྲུལ་གཉིས་ཀྱི་སྐབས་གང་དུ་ཡང་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་ངང་ལས་གཡོས་པ་རྡུལ་ཙམ་མེད་དོ། །སྣང་སྲིད་ཚོགས་དྲུག་ཡུལ་གྱི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཆོས་དབྱིངས་ངང་ནས་ཇི་ལྟར་མེད་བཞིན་སྣང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། སྒྱུ་མ་ལྟར་འཁྲུལ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་སྒྱུ་མའི་རྟ་གླང་ལ་སོགས་སྣང་བའང་འཁྲུལ་གཞིའི་རྒྱུ་ཤིང་བུ་རྡེའུ་ཉིད། འཁྲུལ་རྐྱེན་རིག་སྔགས་ཀྱིས་མིག་གི་ཤེས་པ་བསླད་དུས། འཁྲུལ་སྣང་རྟ་གླང་གི་རྣམ་པར་སྣང་བ་དེ་ཡང་རྟེན་འབྲེལ་ཚོགས་པའི་རང་སྣང་ལས་ཤར་བ་ལྟར། འཁོར་བའི་འཁྲུལ་སྣང་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྒྱུ་རིག་པ་ཉིད། རྐྱེན་མ་རིག་པ་ཡུལ་དུ་བྱས་པའི་གཟུང་འཛིན་གྱིས་བསླད་པས། འཁྲུལ་སྣང་སྣོད་བཅུད་སོ་སོའི་ངོ་ཁ་ལ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་སྟེ། དུག་གསུམ་གྱི་འཁོར་བ་མཐོ་དམན་ལ་སྤྱོད་ཅིང་ཡོད་ཡོད་ལྟར་སྣང་དུས་འདི་ཉིད་ནས། དོན་ལ་རྫུན་སྣང་སྟོང་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཙམ་ལས་མེད་པ་ནི། མེད་སྣང་སྒྱུ་མའི་དཔེ་བདུན་དང་འབྲེལ་བ་སྟེ། སྒྱུ་མ་མཁན་བཟང་པོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། ལས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་སྒྱུ་མ་ནི། །འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་འདི་དག་གོ །རྐྱེན་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་སྒྱུ་མ་ནི། །མེ་ལོང་གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་དུ། འདི་ལྟར་སྣང་བའི་ཡུལ་དྲུག་གཟུང་འཛིན་དང་བཅས་པ་དེ་རྟེན་མེད་སང་སེང་ཡེ་སྟོང་ཡངས་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་གཤིས་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་པས་ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ཆོས་དེ་ལ་མི་ལྡན་རྣམ་བཅད་ཀྱིས་སྟོང་ལ། རང་གི་ངོ་བོས་མི་སྟོང་པར་འདོད་པ་ཡོད་དེ་ཉི་མ་མུན་པས་སྟོང་ལ་འོད་ཟེར་གྱིས་མི་སྟོང་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ནི། ཉི་ཚེ་བའི་སྟོང་པ་སྟེ། བདེན་ཞེན་ལས་ནམ་དུའང་གྲོལ་བ་མི་སྲིད། འདི་ལྟར་ཉི་མ་རང་གི་ངོ་བོ་གཅིག་དང་དུ་མས་སྟོང་པས་འོད་ཟེར་སྟོང་སྟེ། སྟོང་ལ་སྣང་བ་འདི་ནི་དབུ་མའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གསུངས་ཤིང་། དེའང་སྟོང་པས་མེད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པའི་རང་བཞིན་སྣང་བ་དང་དབྱེར་མེད་པས། སྟོང་པ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཐད་དེ། འཕགས་པ་ཀླུའི་དབང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས། །གང་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་རུང་བ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་རུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །རང་གསལ་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་རྒྱན་དུ་ཤར་ཚུལ་ཡི་གེ་མེད་པའི་ལུང་གིས་བསྒྲུབས་པ་དང་། ཆོས་དབྱིངས་ངང་ལ་མེད་སྣང་སྒྱུ་མའི་ཚུལ་དུ་སྣང་ཚུལ་རྩ་ཤེར་གྱི་ལུང་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་བའོ། །དེ་དག་གིས་རིག་པ་སྐུ་གསུམ་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོའི་ངང་དེ་ཉིད་ལས་འཁོར་འདས་སུ་ཤར་ཡང་དབྱིངས་ལྷུན་གྲུབ་དེ་ལས་མ་གཡོས་པར་བསྟན་པ་ནང་གསེས་དོན་བསྡུ་བ་དང་བཅས་པ་སོང་ནས།
ཁ༽དེ་ལྟར་ཤར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སུ་འདུས་པར་བསྟན་པ།
གཉིས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སུ་འདུས་པར་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་ལ། ཕྱི་ནང་སྣང་བཏགས་ཀྱི་རང་སྣང་རང་ལ་ཤར་དུས་ཉིད་ནས་བྱར་མེད་མཉམ་པ་ཆེན་པོར་ཕྱམ་གདལ་བ། ཆོས་སྐུ་བྱ་རྩོལ་ལས་འདས་པའི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་རིག་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་དེའི་རང་བཞིན་རང་གསལ་དག་པ་ལོངས་སྐུ་བཅོས་བསླད་མེད་པར་བསྟན་པ། རིག་པའི་འཆར་ཚུལ་མ་འགགས་པར་སྤྲུལ་སྐུར་ཡེ་ནས་ཤར་ཚུལ་དང་སྐུ་གསུམ་རིག་པའི་ངང་རྫོགས་ཚུལ་བསྟན་པ། རིག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་བསྟན་པས་འགག་བསྡམས་པ་དང་། དེ་ལྟར་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་རིག་པའི་ངང་དུ་རྫོགས་པས་རིག་པ་ཀློང་དུ་གྱུར་པའི་རྒྱལ་བ་རྒྱ་མཚོའི་ཞིང་དང་མཁྱེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་རིག་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ས་བཅད་རྣམ་པ་ལྔ་རུ་ཡོད་པ་ལས། དང་པོ།
༼ཀ རང་སྣང་ཐམས་ཅད་ཤར་དུས་ཉིད་ནས་བྱར་མེད་ཆོས་སྐུ་ཆེན་པོར་ཕྱམ་གདལ་ཚུལ།
ད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སུ་འདུས་པས། ཕྱི་ནང་སྣང་བཏགས་ཀྱི་རང་སྣང་ཤར་དུས་ཉིད་ནས། བྱར་མེད་མཉམ་པ་ཆེན་པོར་ཕྱམ་གདལ་བ་ནི།
ཇི་ལྟར་སྣང་གྲགས་དབྱིངས་ཀྱི་ངང་ཆེན་འདིར།།
ལྷུན་མཉམ་མི་གཡོ་ཆོས་སྐུ་བྱང་ཆུབ་སེམས།།
ཡེ་བབས་རང་སྟོང་འཕོ་དང་འགྱུར་མེད་པས།།
ཅིར་སྣང་ཆོས་ཉིད་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ངང་།།
བྱ་དང་རྩོལ་མེད་བདེ་ཀློང་གཅིག་ཏུ་འཁྱིལ།
ཞེས་གསུངས་ཏེ། གང་སྣང་བའི་དུས་ནས་རིག་པའི་ངང་ལས་གཞན་མེད་དེ། རྨི་ལམ་ཅི་སྣང་བའི་དུས་ནས་གཉིད་ཀྱི་ངང་ལས་གཞན་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རིག་པ་ནི་ཡེ་སྟོང་འཕོ་འགྱུར་མེད་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས། དེའི་ངང་ལས་སྣང་བའང་མེད་སྣང་སྟོང་པའི་རོལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རང་མཚན་དུ་གྲུབ་པ་འགའ་ཡང་མེད་པས་སྤང་བླང་དང་རེ་དོགས་མི་དགོས་པའི་གནད་དུ་ཡེ་ནས་ཤར་ཟིན་ཏེ། ད་བསྐྱར་ནས་འབད་རྩོལ་དང་རེ་དོགས་མ་བྱེད་པར་རང་ཡལ་མཉམ་པའི་ངང་དེར་གདལ་བ་ཆེན་པོ་མ་བཅོས་རྣལ་གཞག་གཅིག་ཏུ་གདམས་པ་ནི། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། ཁྱབ་གདལ་འུབ་ཆུབ་སྙིང་པོའི་དོན་གྱི་མཆོག །ཆ་སྙོམས་ཡུལ་འཇུག་རང་བྱུང་ངང་དུ་ཐིམ། །མཐའ་ཡས་དོན་སྤྱོད་རང་རིག་བདེ་ཆེན་ས། །ངོ་བོ་སྣང་བ་སྐུ་ཡི་ཀློང་དུ་ཐིམ། །རང་བཞིན་ཀུན་ཁྱབ་དབྱིངས་ལ་སྣང་མཐའ་ཡས། །ཟག་མེད་རང་བྱུང་སྤྲོས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ། །དབྱིངས་རིག་གསལ་བ་རང་བཞིན་ཁྱབ་གདལ་ལོ། །བྱ་དང་བྱེད་པའི་ཆོས་མིན་ཡུལ་ལས་འདས། །ལྷུན་གྲུབ་རང་སྣང་མཐར་ཐུག་ཀུན་ལ་རོལ། །ཞེས་པ་དང་། ཀུན་བྱེད་ལས། ཀྱེ་སྟོན་པའི་སྟོན་པ་ཀུན་བྱེད་རྒྱལ་པོ་ཡིས། །མ་བཅོས་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་ལུང་བསྟན་པ། །མ་བཅོས་སྙིང་པོ་ཆོས་ཀུན་རྩ་བ་ལ། །ཇི་ལྟར་སྣང་བས་གཏན་ལ་འབེབས་པར་བྱེད། །སྙིང་པོ་རང་བཞིན་གཅིག་གི་དོན་རྟོགས་ན། །ཀུན་གྱི་རང་བཞིན་ཀུན་བྱེད་ཉིད་དུ་འདུས། །ཞེས་སོ། །ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྣང་ཞིང་གྲགས་པའི་ཚོགས་དྲུག་གི་སྣང་བ་འདི་ཐམས་ཅད་གང་ཤར་ཞིང་སྣང་བའི་དང་པོའི་དུས་ཉིད་ནས། རིག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་དབྱིངས་ཆེན་པོ་ཉིད་ལས་གཞན་དུ་སྣང་བ་ཞིག་མེད་པ་ནི། རྨི་ལམ་བཟང་ངན་གྱི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་ཅི་རྨིས་ན་ཡང་གཉིད་གཅིག་གི་ངང་ལས་མ་འདས་པ་དང་ཁྱད་མེད་ཅིང་། དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀུན་བྱང་ཆུབ་སེམས་སུ་འདུས་པའི་དབྱིངས་ཆེན་པོ་དེ་ནི། ལྷུན་མཉམ་རྒྱ་ཆད་ཕྱོགས་ལྷུང་དང་བྲལ་བའི་ཡངས་པ་ཆེན་པོ། ཡེ་ནས་འཕོ་འགྱུར་མེད་པའི་མི་གཡོ་བའི་རིག་པ་འགྱུར་མེད་ཆོས་སྐུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སོ། །སྣང་སྲིད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་བ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་སྣང་ཙམ་དུ་མེད་པ་གསལ་སྣང་གི་སྟོང་གཟུགས་ཙམ་མོ། །དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་བདེན་རྫུན་དང་ཡོད་མེད་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ན་འདི་ལ་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་རྐྱེན་དང་བཅས་པ་བྲལ་བས་ན་ཡེ་བབས་རང་སྟོང་འཕོ་འགྱུར་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་མ་རིག་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀུན་སྣང་མེད་པ་གསལ་སྣང་ལ་བདེན་པར་ཞེན་ནས་འཁྲུལ་སྣང་ལ་སྤྱོད་ཀྱང་། སྤྱོད་པའི་དུས་ནས་ཆོས་ཉིད་ལ་གཡོས་པ་ཅུང་ཟད་མེད་པས། ཅིར་སྣང་ཆོས་ཉིད་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་དགོངས་པའི་ངང་ལ་སྤང་བླང་དང་རེ་དོགས་མི་དགོས་པར་ཀུན་ཁྱབ་བདེ་བའི་གཞི་ཀློང་ཆེན་པོ་གཅིག་ཏུ་ཡེ་ནས་འཁྱིལ་བ་ལ། ད་ཡང་བསྐྱར་འབད་རྩོལ་གྱི་ངལ་བ་མི་དགོས་པར་མ་བཅོས་རྣལ་གཞག་ལ་རང་བབས་སུ་གློད་པར་གདམས་པ་ནི། སེངྒེ་རྩལ་རྫོགས་དང་། ཀུན་བྱེད་ཀྱི་ལུང་དོན་གནད་ཀྱི་ཁོལ་ཕྱུང་མཛད་པའོ། །དེས་དབྱིངས་ཀུན་སྣང་མཐའ་ཡས་གདལ་བ་ཆེན་པོ། རང་རིག་བདེ་ཆེན་ངོ་བོ་ཀུན་འདུས། རང་བཞིན་ཀུན་ཁྱབ། དབྱིངས་རིག་གསལ་ཁྱབ་ཀྱི་བདག་ཉིད། མ་བཅོས་རང་བྱུང་གི་སྙིང་པོ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་གཏན་ལ་ཕབ་ན། གནད་གཅིག་ཤེས་པ་ཙམ་གྱིས་འགག་བརྒྱ་གྲོལ་བ། ཀུན་འདུས་རང་བྱུང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས། ཆོས་སྐུའི་དགོངས་པའི་ཀློང་ལས་འདའ་བ་མེད་པར་བསྟན་པའོ། །གཉིས་པ།
༼ཁ རིག་པའི་རང་བཞིན་རང་གསལ་དག་པ་དེ་ལོངས་སྐུ་བཅོས་བསླད་མེད་པ་ཡིན་ཚུལ།
དེ་ལྟར་བླང་དོར་མེད་པའི་ཆོས་སྐུ་བྱ་རྩོལ་ལས་འདས་པའི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཡང་། རིག་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ལ། དེའི་རང་བཞིན་རང་གསལ་དག་པ་ནི་ལོངས་སྐུ་བཅོས་བསླད་མེད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི། ཞེས་མཚམས་སྦྱར་ནས།
རང་གསལ་མི་གཡོ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ནི།།
གང་སྣང་ཉིད་ནས་རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ།།
བཅོས་ཤིང་བསྒྱུར་མེད་ལྷུན་མཉམ་གདལ་བའོ།།
ཞེས་པས་བསྟན་ལ། རིག་པའི་རང་ངོ་རང་གསལ་དུ་གནས་པ་ནི་ལོངས་སྐུ་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་རང་ཤར་བས། མ་བཅོས་མཉམ་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། སྟོང་གསལ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་ཡོད་དེ་སྐུ་གསུམ་རང་ཆས་སུ་ཚང་བའི་ཕྱིར་ན་ལོགས་ནས་བཙལ་མི་དགོས་པར། འདི་ཉིད་ཇི་བཞིན་མ་བཅོས་པའི་ངང་ལས་མ་གཡོས་ན་འགྲུབ་པ་ཡིན་ཕྱིར། སྟོང་གསལ་འགྱུར་མེད་རིག་པའི་རང་ངོ་རང་གསལ་དུ་གནས་པ་ནི་ལྷུན་གྲུབ་ལོངས་སྐུ་རུ་རྫོགས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ།
༼ག རིག་པའི་འཆར་ཚུལ་མ་འགགས་པ་དེ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་རུ་ཡེ་ནས་ཤར་ཚུལ།
དེ་བཞིན་དུ་རིག་པའི་འཆར་ཚུལ་མ་འགགས་པར་སྤྲུལ་པའི་སྐུར་ཡེ་ནས་ཤར་ཏེ། ཞེས་གསུངས་ནས།
སྣ་ཚོགས་མ་འདྲེས་རོལ་བའི་འཆར་ཚུལ་ལས།།
སྤྲུལ་པ་རང་བྱུང་ཡ་མཚན་འཕྲུལ་གྱི་དོན།།
བྱ་བྲལ་ཀུན་ཏུ་བཟང་ལས་གཡོས་པ་མེད།།
ཅེས་གསུངས་ཏེ། མེ་ལོང་གཡའ་དག་པའི་ངོས་ལ་འཆར་ཚུལ་མ་འགགས་པར་གསལ་ཡང་དེ་ལ་གོས་པ་མེད་པ་ལྟར། རིག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་སྣ་ཚོགས་མ་འདྲེས་རོལ་བའི་འཆར་ཚུལ་རྩལ་གྱི་སྣང་ཆ་དག་དང་མ་དག་གི་རྣམ་ཆར་གང་ལྟར་ཤར་ཡང་། ངོ་བོ་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་དུས་ཀུན་ཏུ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཀུན་བཟང་གི་ཀློང་ལས་གཡོ་བ་མེད་ལ་གོས་པ་མེད་པ་རྩལ་མ་འགགས་པར་ཅི་ཡང་མེད་པ་ལས་ཅི་ཡང་སྣང་བའི་ཡ་མཚན་ཆོ་འཕྲུལ་གྱི་ལྟད་མོ་འཆར་བའི་རང་བྱུང་གི་སྤྲུལ་བ་འཕྲོ་བ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟེ། སྐུ་གསུམ་རིག་པའི་ངང་ལ་རྫོགས་པའི་ཚུལ་ལུང་ལས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་བསྟན་པ་ནི། ཀུན་བྱེད་ལས། ཀུན་བྱེད་བྱང་ཆུབ་ང་ཡི་རང་བཞིན་ལས། །མ་བཙལ་རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི། །རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་སྙིང་པོ་སྐུ་གསུམ་སྟེ། །ང་ཡི་རང་བཞིན་མ་བཅོས་ཆོས་སྐུར་གྲུབ། །ང་ཡི་ངོ་བོ་མ་བཅོས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས། །ང་ཡི་ཐུགས་རྗེ་མངོན་བྱུང་སྤྲུལ་སྐུ་གསུམ། །བཙལ་ནས་གྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་མིན། །སྐུ་གསུམ་ཀུན་བྱེད་ང་རུ་བསྡུས་པ་སྟེ། །ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀུན། །རང་བཞིན་ངོ་བོ་ཐུགས་རྗེ་མ་བཅོས་གསུམ། །སྐུ་གསུམ་ང་ཡི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་བསྟན། །ཞེས་པ་དང་། ཞེས་སུས་ཀྱང་རྡུལ་ཙམ་བཅོས་སུ་མེད་པའི་རང་བྱུང་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལས། མ་བཙལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་རྒྱལ་བའི་སྙིང་པོ་སྐུ་གསུམ་རང་ཆས་སུ་གྲུབ་པར་བསྟན་ནས། ཡི་གེ་མེད་པ་ལས། ང་ལ་སྐུ་ལྔ་རང་སྣང་བས། །ཞིང་ཁམས་ཆོས་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས། །ཞེས་སོ། །ཞེས་སངས་རྒྱས་སྐུ་གཅིག སྐུ་གཉིས། སྐུ་གསུམ། སྐུ་བཞི། སྐུ་ལྔ་ལ་སོགས་པར་དབྱེ་བའི་ཚུལ་ཐམས་ཅད་རང་བྱུང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གཅིག་ལས་རང་སྣང་བ་ཡིན་ཞིང་། སྐུ་དང་ཞིང་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་གཅིག་གི་ཀློང་དུ་རྫོགས་ཤིང་འདུས་པར་བསྟན་པ་དང་། འདས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད། ད་ལྟ་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད། སླད་ནས་འབྱོན་འགྱུར་གྱི་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ནི། སེམས་ཉིད་མ་བཅོས་རང་བྱུང་གི་དོན་རྣལ་མ་རྟོགས་ཤིང་མཐོང་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་ཡང་བསྟན་པའོ། །དེའང་དབྱིངས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་རྫོགས་པར་བཤད་དུས། རྨོངས་ལ་ཐོས་བསམ་མ་དག་པ་ཁ་ཅིག་ད་ལྟ་སེམས་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཡོད་ཅིང་རྫོགས་ན་དང་རེ་ལེགས་ཏེ། མི་སྲིད་དོ་ཞེས་རྔམས་པོ་ཆེར་སྨོད་པ་ནི། སྤྲིན་རུམ་གྱིས་བསྒྲིབས་དུས་ཉི་མ་མེད་པར་འཛིན་པ་དང་འདྲ་བས། རྨོངས་པ་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་རྩོད་པར་མི་བྱའོ། །འོན་ཀྱང་ཁྱེད་དངངས་པར་མི་འོས་ཏེ། ཁམས་ལ་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གསུངས་པ་དེ་དག་མེད་ན་སངས་རྒྱས་དུས་ཕྱོགས་གང་ཞིག་ནས་གསར་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར། བྱམས་པས་ཀྱང་། འདུས་མ་བྱས་ཤིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །ཅེས་བཤད་པ་དང་། བརྟག་གཉིས་ལས་ཀྱང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད། །འོན་ཀྱང་གློ་བུར་དྲི་མས་བསྒྲིབས། །དེ་བསལ་ན་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལུང་གིས་ཤེས་ལ། ད་ལྟ་གློ་བུར་རྣམ་དག་ཏུ་ཡོན་ཏན་དེ་དག་ཡོད་ཅེས་པ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་མི་འདོད་པས། རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་ཡོན་ཏན་ལ་བློ་གྲོས་ཕྱོགས་གཅིག་པས་ཆོས་སུ་འདུན་པར་རིགས་སོ། །འདི་ལྟར་ཡངས་པ་ཅན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དག་ཆོས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་འདུན་པར་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་བུའི་བརྒལ་བ་གསང་སྔགས་སྔ་འགྱུར་པ་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་དང་། ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་སོ་སོ་ལ་བྱུང་མྱོང་བས་མི་ཚད་པར། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་ཡང་ཡོད་མྱོང་བ་དང་། ཕྱི་རོལ་པས་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ལྟ་གྲུབ་ཡང་དག་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་སོགས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་བློ་མིག་མ་དག་ནི་མཐའ་མེད་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས། ལོག་པའི་ལམ་ལ་མཐའ་མེད་ཕྱིར། །དེ་དག་འདིར་ནི་སྤྲོ་བྱ་མིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །འོན་ཀྱང་བསྟན་པ་ལ་བྱི་དོར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དུ་སྔ་འགྱུར་མཁས་པའི་རྒོལ་བའི་ལོག་རྟོག་སུན་འབྱིན་པའི་དཔེ་ཚོགས་རྐྱང་པ་ཡང་ལོ་དུ་མའི་རིང་ལ་བལྟས་ཀྱང་མི་ཚར་བ་ཡོད་ཅིང་། སྤྱིར་ན་བརྒལ་བ་ལ་རྟོན་པ་བཞི་གོ་ལྡོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ལོག་རྟོག་གི་དྲི་མ་ངན་པས་སྦགས་སོང་བ་དང་། སྨོན་ལམ་ལོག་པའི་བདུད་རིགས་ཀྱི་མཐུ་ཡིས་བྱིན་པ་དང་། ཡང་ལ་ལ་རྔ་ལ་དབྱུ་གུས་བསྐུལ་བ་བཞིན་དུ་ལེགས་པར་བཤད་པའི་གསུང་རིན་ཐང་ཅན་གྱི་སྒོ་ལྕགས་འབྱེད་པའི་ལྡེའུ་མིག་ཏུ་བྱས་པའང་ཡོད་ཅིང་། སྨྲ་བ་ངན་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་བརྒལ་ལན་གྱི་རིགས་འདི་དག་ཀྱང་དོན་མེད་ཆགས་སྡང་གི་དབང་གིས་བྱས་པ་མ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་བྱི་དོར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཕ་རོལ་པོ་ལམ་མིན་གཡང་སར་འཕྱན་པ་ལ་བརྩེ་བའི་ཕྱག་གི་ཀྱོ་བས་འདྲེན་པའི་ངང་ཚུལ། རྒྱལ་བ་སྲས་དང་བཅས་པའི་མཛད་པ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང་བསྔགས་འོས་ཀྱི་གནས་ཁྱད་པར་ཅན་ཏེ། དཔལ་ལྡན་ཟླ་བས། བསྟན་བཅོས་ལས་དཔྱད་རྩོད་ལ་ཆགས་པའི་ཕྱིར། །མ་མཛད་རྣམ་གྲོལ་ཕྱིར་ནི་དེ་ཉིད་བསྟན། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པ་ན། །གཞན་གཞུང་འཇིག་པར་གྱུར་ན་ཉེས་པ་མེད། །རང་གི་ལྟ་ལ་ཆགས་དང་དེ་བཞིན་དུ། །གཞན་གྱི་ལྟ་ལ་འཁྲུག་གང་རྟོག་པ་ཉིད། །དེ་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཁོང་ཁྲོ་རྣམ་བསལ་ཏེ། །རྣམ་དཔྱོད་པ་ནི་མྱུར་དུ་གྲོལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །བཞི་བ།
༼ང རིག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་བསྟན་པ།
ད་ནི་རིག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི།
གཡང་ས་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཉིད་ལ།།
རྩོལ་བ་མེད་པའི་སྐུ་གསུམ་ལྷུན་རྫོགས་ཀྱང་།།
དབྱིངས་ལས་མ་གཡོས་ལྷུན་གྲུབ་འདུས་མ་བྱས།།
སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཕྲིན་ལས་ལྷུན་རྫོགས་ཀྱང་།།
ཚོགས་ཆེན་ཡེ་རྫོགས་ཡེ་ཤར་ཆེན་པོའི་ཀློང་།།
ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཡེ་གདོད་མ་ཉིད་ནས་རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། ཉི་མ་དང་འོད་བཞིན་འཕོ་འགྱུར་མེད་པ་ནི། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་མི་ཟད་པ་རྒྱན་གྱི་འཁོར་ལོའི་རང་བཞིན་དུ་རྫོགས་པ་ནི། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། རིག་པ་གཅིག་ལ་དོན་བརྗོད་པས། །སྐུ་གསུམ་རྒྱལ་བའི་ངོ་བོར་སྣང་། །སྐུ་ལས་ཡེ་ཤེས་ཆོ་འཕྲུལ་འབྱུང་། །སྣང་དང་མི་སྣང་ཆོས་མ་ཡིན། །རྟོགས་དང་མ་རྟོགས་མཐའ་ལས་གྲོལ། །སྣང་བའི་ཡེ་ཤེས་ངོ་བོར་གནས། །འབྱུང་བ་རྐྱེན་གྱིས་མ་གོས་བདག །སྣང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་ཏུ་རོལ། །མཐའ་ཡས་ལམ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ། །སྟོང་གསུམ་རབ་འབྱམས་འཇིག་རྟེན་ནས། །སྐུ་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་ཇི་སྙེད་པ། །ཐམས་ཅད་མ་ལུས་སྣང་བར་གསལ། །སྟོང་གསུམ་འཇིག་རྟེན་རབ་འབྱམས་ནས། །གསུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཇི་སྙེད་པ། །ཐམས་ཅད་མ་ལུས་གྲགས་པར་སྟོན། །སྟོང་གསུམ་འཇིག་རྟེན་རབ་འབྱམས་ནས། །ཐུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཇི་སྙེད་པ། །ཐམས་ཅད་མ་ལུས་རྟོགས་པས་སངས། །སྐུ་དང་གསུང་དང་རྡོ་རྗེའི་ཐུགས། །སྣང་བ་མེད་ལས་ཐམས་ཅད་སྣང་། །སངས་རྒྱས་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་འོད། །སྣང་བ་རང་སྣང་ཉིད་དུ་ཡོད། །ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་རང་རིག་པའོ། །ཞེས་སོ། །རིག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཉིད་ཡེ་ནས་རྒྱལ་བའི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ལས་མ་འདས་པའི་ཕྱིར། སྐུ་གསུམ་ལྷུན་གྲུབ་རྒྱལ་བའི་ཞིང་ཁམས་ཀྱང་དེའི་ངང་དུ་རྫོགས་ཤིང་། འགྲོ་དྲུག་འཁོར་བར་སྣང་ཡང་སྐུ་གསུམ་གྱི་རང་སྣང་དང་། དག་པ་མྱང་འདས་སུ་སྣང་ཡང་སྐུ་གསུམ་གྱི་རང་སྣང་ཡིན་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་གཉིས་མེད་སྐུ་གསུམ་གྱི་འཁོར་ལོ་ལས་མ་འདས་པས། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་མི་ཟད་རྒྱན་པ་འཁོར་ལོའི་རང་བཞིན་དུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གནས་ལུགས་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ལས། དོན་གྱི་སྙིང་པོ་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ལ། །རྒྱུ་འབྲས་མེད་པས་འཁོར་བའི་གཡང་ས་ཆོད། །བཟང་ངན་མེད་པས་འཁོར་འདས་དལ་ཁོད་སྙོམས། །གོལ་སྒྲིབ་མེད་པས་སྲིད་གསུམ་གདར་ཤ་ཆོད། །ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ། གཡང་ས་དང་། འཆོར་ས་དང་། ལྷུང་ས་མེད་པའི་རང་བྱུང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་ཉི་མ་གྲུབ་དུས་འོད་ཟེར་ལོགས་ནས་བསྒྲུབ་མི་དགོས་པ་བཞིན་དུ། ཐམས་ཅད་རིག་པའི་ངང་ལས་མ་འདས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཆོས་སྐུའི་ངང་ལས་མ་འདས་པ་ཡིན་པས། ཡོན་ཏན་ཡེ་ནས་གྲུབ་ཟིན་ལ་ད་གཟོད་གསར་དུ་འབད་རྩོལ་གྱིས་བསྒྲུབ་མི་དགོས་པར་སྐུ་གསུམ་ལྷུན་རྫོགས་དབྱིངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལས་མ་གཡོས་པའི་ལྷུན་གྲུབ་འདུས་མ་བྱས། དགེ་སྡིག་རྒྱུ་འབྲས་བྱ་རྩོལ་ལ་ལྟོས་མི་དགོས་པར་དེའི་ངོ་བོ་མཐོང་བས་ཚོགས་ཆེན་ཡེ་རྫོགས་དང་། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་འཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ནས་ཡེ་ཤར་ཆེན་པོའི་ཀློང་གཅིག་ཏུ་རྫོགས་པར་བསྟན་ཞིང་། སེངྒེ་རྩལ་རྫོགས་ཀྱི་ལུང་གིས་ཀྱང་། རིག་པ་གཅིག་གི་ངང་དུ་འཁོར་འདས་ཐམས་ཅད་རྫོགས་ཤིང་། སྐུ་གསུམ་རྒྱལ་བའི་ངོ་བོ་ལས་གཞན་དུ་མ་གྱུར་པར་སྣང་གྲགས་དྲན་རྟོག་ཐམས་ཅད་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ། སྣང་དང་མི་སྣང་གི་ཆོས་ལས་འདས་ཤིང་། རྟོགས་དང་མི་རྟོགས་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཡིན་ཕྱིར། སྟོང་གསུམ་རབ་འབྱམས་འཇིག་རྟེན་གྱི་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་སྐུ་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། སྒྲ་རུ་གྲགས་པ་ཐམས་ཅད་གསུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར། དྲན་རྟོག་མ་ལུས་ཇི་སྙེད་ཐུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན་པས། སྣང་བ་མེད་ལས་ཐམས་ཅད་སྣང་ནས་ཐམས་ཅད་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་རོལ་བ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་རང་རིག་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་རྫོགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ།
༼ཅ རྒྱལ་བ་རྒྱ་མཚོའི་ཞིང་དང་མཁྱེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཀྱང་རིག་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་དུ་བསྟན་པ།
དེ་ལྟར་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་རིག་པའི་ངང་དུ་རྫོགས་པས། རིག་པ་ཀློང་དུ་གྱུར་པའི་རྒྱལ་བ་རྒྱ་མཚོའི་ཞིང་དང་མཁྱེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཀྱང་རིག་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ལོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི།
ཡེ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་འཕོ་འགྱུར་མེད་པའི་ཞིང་།།
ཆོས་དབྱིངས་ངང་ལས་ཆོས་ཉིད་གཟིགས་པ་ཡང་།།
མཁྱེན་པ་མ་འགགས་དབྱིངས་ཀྱི་རྒྱན་དུ་ཤར།།
བྱས་ཤིང་བསྒྲུབ་མེད་ཡེ་ནས་གནས་པ་ཉིད།།
ཉི་མཁའ་བཞིན་ཏེ་ངོ་མཚར་རྨད་ཀྱི་ཆོས།།
ཞེས་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་པ་དེའི་ཚེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་། སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་དང་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རིག་པ་ཀློང་དུ་ཕེབས་པའི་རང་སྣང་ཙམ་ལས་གཞན་དུ་གྲུབ་པ་མེད་དེ། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་དེ་དག་རང་ལ་ཡོད་པ་དེའི་ཚེ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ལས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཚོགས་གཉིས་ནི་ཡེ་ནས་སྣང་བ་དང་། སྟོང་པའི་ཡོན་ཏན་དུ་རྫོགས་ཟིན་པ་ལ་ལྷུན་གྲུབ་ཅེས་བརྗོད་དེ། གློ་བུར་དུ་བསགས་པ་དེ་ནི་དྲི་མ་སེལ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱི་ཆ་ཙམ་ལ་རྒྱུ་ཚོགས་གཉིས་ཞེས་བཏགས་པ་ཙམ་སྟེ། ནོར་བུ་དྲི་མས་གོས་པ་ཁྲུས་རས་དང་འདག་ཆལ་གྱིས་ཕྱི་བ་ལ། ནོར་བུ་མཐོང་བའི་རྒྱུར་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སྐུ་གསུམ་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བར་འདུས་ལ། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སྐུ་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་འཆར་གཞིའམ་སྟོན་པར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་བྱེད་ལས། རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀུན་གྱི་སྟོན་པར་གཅིག །ང་ཡི་རང་བཞིན་རྣམ་གསུམ་སྣང་བ་ལས། །སྟོན་པའི་གྲངས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བྱུང་། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་ཡེ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ཅེས་པ་ནི་དཔེར་ན་ནོར་བུ་ལ་དགོས་འདོད་སྐོང་བའི་ཡོན་ཏན་ཡེ་ནས་རང་རྫོགས་ལ་ཡོད་པ་བཞིན་དུ། རིག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཉིད་ངོ་བོ་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་ཀྱང་། རྩལ་ཅི་ཡང་འཆར་བའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས། ཡེ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབྱིངས་སམ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་ཡོད་པས་ཡེ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་བོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་འཕོ་འགྱུར་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཡེ་དག་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་ངང་ལས། བྲལ་དག་ཆོས་ཉིད་གཟིགས་པའི་དག་པ་གཉིས་ལྡན་མངོན་དུ་གྱུར་ནས། སྐུ་གསུམ་གྱི་སྣང་ཆ་བརྙེས་པ་དེའི་ཚེ། གཞི་སངས་རྒྱས་ཡིན་པ་དེ་ལ་ལམ་དང་འབྲས་བུར་བཏགས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རིག་པ་ཀློང་དུ་ཕེབས་པ་ཙམ་སྟེ། དེ་ཡང་མཁྱེན་པ་མ་འགགས་པར་དབྱིངས་ཀྱི་རྒྱན་དུ་ཤར་བ་ལས་གསར་དུ་བྱས་ཤིང་རྩོལ་བས་བསྒྲུབ་པ་མེད་དེ། གལ་ཏེ་ཡོད་ན་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་མིན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཡེ་ནས་གནས་པའི་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཉི་མ་དང་ནམ་མཁའ་ལྟར་དུ་སྟོང་བཞིན་སྣང་བའི་ངོ་མཚར་རྨད་བྱུང་གི་ཆོས་སོ། །ཚོགས་གཉིས་ཀྱང་སྣང་སྟོང་ཡེ་ནས་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་དུ་རྫོགས་ཟིན་པ་ལ་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་གསུངས་པ་སྟེ། ཟག་མེད་རང་ངོ་ཤེས་པའི་དགེ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་གཅིག་ལ་འདུས་ཤིང་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ཀློང་དུ་ཕེབས་པའི་ཆེད་དུ་རྐྱེན་དྲི་མ་སེལ་བྱེད་ཀྱི་ཆ་ལ་རྒྱུ་ཚོགས་གཉིས་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་པ་ནི། ནོར་བུ་བཀྲུ་སྦྱང་གི་དཔེས་བསྟན་པ་དང་། ཡང་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་གཅིག་ལས་སྐུ་གསུམ་སྟོན་པར་སྣང་ཡང་། སྐུ་གསུམ་ཀུན་གྱི་སྟོན་པ་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་གཅིག་ལ་འདུས་ཚུལ་ཀུན་བྱེད་ཀྱི་ལུང་གིས་གསལ་བར་བྱས་པའོ། །དེ་ཡན་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སུ་འདུས་པ་ནང་གསེས་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པ་སོང་ནས།།
༼ཁ༽ཆོས་ཐམས་ཅད་རིག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སུ་རང་སྣང་རང་ཤར་དུ་འདུས་པར་བསྟན་པ།
གཉིས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རིག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སུ་རང་སྣང་རང་ཤར་དུ་འདུས་པར་བསྟན་པ་དེ་ལ། གང་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་མེད་པས་སྒྱུ་མའི་ལྟད་མོ་ལྟར་བསྟན་པ་དང་གཅིག འཁྲུལ་སྣང་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བའི་སྣང་བ་རང་སྣང་དུ་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་རང་ཤར་བར་བསྟན་པ་དང་གཉིས། འཁྲུལ་སྣང་འཁོར་བར་སྣང་དུས་ཉིད་ནས་དོན་ལ་འཁྲུལ་བ་ཡོད་མ་མྱོང་བ་རྨི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་དང་གསུམ། དེ་ལྟར་འཁྲུལ་བ་མེད་པས་མ་འཁྲུལ་བ་ཙམ་དུའང་གྲུབ་པ་མེད་པར་བསྟན་པ་དང་བཞི་ལས། དང་པོ།
ཀ༽གང་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་མེད་པས་སྒྱུ་མའི་ལྟད་མོ་ལྟར་བསྟན་པ།
དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རིག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སུ་རང་སྣང་རང་ཤར་དུ་འདུས་པས། གང་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་མེད་པས་སྒྱུ་མའི་ལྟད་མོ་ལྟར་བསྟན་པ་ནི།
ཡེ་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་དབྱིངས་རུམ་འདིར།།
འཁོར་བ་ཀུན་བཟང་མྱ་ངན་འདས་པ་བཟང་།།
ཀུན་བཟང་ཀློང་ན་འཁོར་འདས་ཡེ་ནས་མེད།།
སྣང་བ་ཀུན་བཟང་སྟོང་པ་ཀུན་ཏུ་བཟང་།།
ཀུན་བཟང་ཀློང་ན་སྣང་སྟོང་ཡེ་ནས་མེད།།
སྐྱེ་ཤི་ཀུན་བཟང་བདེ་སྡུག་ཀུན་ཏུ་བཟང་།།
ཀུན་བཟང་ཀློང་ན་སྐྱེ་ཤི་བདེ་སྡུག་མེད།།
བདག་གཞན་ཀུན་བཟང་རྟག་ཆད་ཀུན་ཏུ་བཟང་།།
ཀུན་བཟང་ཀློང་ན་བདག་གཞན་རྟག་ཆད་མེད།།
ཅེས་གསུངས་པ་སྟེ། རིག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་ལ་གང་དུའང་མ་གྲུབ་པས། འཁོར་འདས་དང་། སྣང་སྟོང་དང་། སྐྱེ་ཤི་དང་། བདེ་སྡུག་དང་། བདག་གཞན་གང་དུའང་སྣང་བ་དང་གྲུབ་པ་མེད་ལ། དེའི་ངང་ངམ་རྩལ་ལམ་རོལ་བ་ཙམ་དུ་དེ་དག་སྣང་བ་མ་འགགས་པར་རང་སྣང་བ་སྒྱུ་མ་དང་། རྨི་ལམ་དང་། ཆུ་ཟླ་དང་། མིག་ཡོར་དང་། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར། འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་སོ་ཅོག་ཐམས་ཅད་སྣང་ས་ནས་ཡོད་མ་མྱོང་བ་གཞི་བྲལ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ཡབ་ཡུམ་གྱི་དགོངས་པ་ལས་མ་གཡོས་པ་སྟེ། ཞེས་པ་ནི་སྣང་སྲིད་འཁོར་འདས་ཐམས་ཅད་འཆར་བའི་གཞི་རིག་པའི་ངོ་བོ་དེ་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ལ། དེ་ཡིན་པའི་སྟབས་ཀྱིས་དེའི་རྩལ་དང་རོལ་བ་འགག་མེད་དུ་སྣང་བ་ནི། རང་སྣང་སྒྱུ་མ་རྨི་ལམ་ལྟར་དུ་རང་བཞིན་མེད་པར་ཤར་བ་ཙམ་ལས། འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྣང་དུས་ཉིད་ནས་ཡོད་མ་མྱོང་བ་གཞི་བྲལ་ཀུན་བཟང་ཡབ་ཡུམ་གྱི་དགོངས་པ་ཡིན་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡེ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ཅེས་སུ་ཐོགས་པ་ཡིན། དེ་ལྟ་བུའི་ལྷུན་གྲུབ་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་དབྱིངས་རུམ་ན། འཁོར་འདས། སྣང་སྟོང་། སྐྱེ་ཤི། བདེ་སྡུག བདག་གཞན། རྟག་ཆད་ལ་སོགས་པ་གང་དུ་སྣང་ཞིང་ཤར་ན་ཡང་། དེ་འདྲའི་སྣང་སྲིད་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རིག་པ་ལས་ཤར། རིག་པ་ལ་སྣང་། རིག་པར་གྲོལ་བས་རིག་པས་བཅིངས་ལ། ཆོས་དང་རིག་པ་ཡང་མཚོན་བརྗོད་འདས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཕྱལ་བས་བཅིངས་པས་ན། སུས་ཀྱང་འདའ་བ་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཀུན་བཟང་རྡོ་རྗེའི་ཆིངས་ཀྱིས་འགག་བསྡམས་ནས་ཀུན་ཁྱབ་ཀུན་བཟང་ཡབ་ཡུམ་གྱི་དགོངས་པ་ལས་མ་གཡོས་པར་བསྟན་པ་སྟེ། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ཐུགས་ཀྱི་མེ་ལོང་ལས། ང་ལས་མ་བྱུང་གཅིག་ཀྱང་མེད། །ང་ནི་འབྱུང་བ་ཀུན་ཏུ་བཟང་། །ང་ཡིས་མི་སྟོན་གཅིག་ཀྱང་མེད། །ང་ནི་སྟོན་པ་ཀུན་ཏུ་བཟང་། །ང་ལས་རང་བཞིན་ཐ་དད་འབྱུང་། །ང་ནི་རང་བཞིན་ཀུན་ཏུ་བཟང་། །ང་ནི་ཐ་སྙད་ཆོས་དང་བྲལ། །ང་ནི་གཅིག་པ་ཀུན་ཏུ་བཟང་། །ང་ལ་འོད་ཆེན་རྣམ་ལྔ་རྫོགས། །ང་ནི་རྒྱན་ཆེན་ཀུན་ཏུ་བཟང་། །ང་ཡིས་དག་པའི་ཞིང་དུ་སྒྲོལ། །ང་ནི་སྒྲོལ་བྱེད་ཀུན་ཏུ་བཟང་། །ང་ཡི་སེམས་ལ་ཅིར་སྣང་རྫོགས། །ང་ནི་རྟོགས་པ་ཀུན་ཏུ་བཟང་། །ཞེས་པ་དང་། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་རྒྱ་ཆེན་ཀུན་ལ་རོལ། །ཀུན་བཟང་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་མེད་གཅིག་གི་ཚུལ། །ཡབ་ཡུམ་གཉིས་མེད་འགྲོ་བ་ཡོངས་ལ་ཁྱབ། །འཛིན་མེད་བགྲོད་མེད་ཀུན་བཟང་བྱང་ཆུབ་སེམས། །ཀུན་བཟང་ཞལ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་ཏུ་གཟིགས། །ཀུན་གཟིགས་ཀུན་བཟང་སྐུ་ལ་མདུན་རྒྱབ་མེད། །ཡུམ་གྱི་བྷ་ག་བདེ་ཀློང་གཅིག་ཏུ་འཁྱིལ། །གང་དུ་མི་གནས་ཚིག་གིས་མཚོན་དུ་མེད། །དོན་དམ་ངང་ལས་ཀུན་བཟང་ཆོ་འཕྲུལ་འབྱུང་། །ཐམས་ཅད་ཡིད་བཞིན་འབྱུང་བའི་ཀུན་བཟང་གཏེར། །ཟད་མེད་ལོངས་སྤྱོད་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོའི་ཀློང་། །དོན་དང་མཐུན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྟགས་མཆོག་ལྡན། །མ་བྲིས་དཀྱིལ་འཁོར་འོད་གསལ་བདེ་བའི་ཀློང་། །ཀུན་བཟང་དཀྱིལ་འཁོར་འགྲོ་བ་ཡོངས་ལ་ཁྱབ། །ཅེས་པ་དང་། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། ཆོས་དབྱིངས་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་ཡུལ་ལ་སྣང་། །རྣམ་དག་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ཡུལ་ལ་སྤྱོད། །ཡེ་ཤེས་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་མཁའ་ལ་རོལ། །རིག་པ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དབྱིངས་ལ་འཇུག །རྟག་ཆད་མེད་པའི་ཡབ་ཡུམ་རྣམ་པར་དག །རང་སྣང་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་རྒྱ་མ་ཆད། །རྟོགས་པ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས། །འབྱུང་བ་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་བདག་ཏུ་སྣང་། །ཤེས་རབ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོས་རང་སྣང་སྟོན། །མཁའ་དབྱིངས་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་མི་གཡོ་ཞིང་། །མཉམ་ཉིད་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་རྟོག་པ་མེད། །འདུས་པ་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་གཅིག་ཏུ་འཁྱིལ། །རིག་པ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དོན་ལ་འཇུག །ཤེས་རབ་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་སྣ་ཚོགས་སྡུད། །ཐབས་མཆོག་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་རིག་པར་སྣང་། །གསལ་འཚེར་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་འཛིན་པ་མེད། །བཅོམ་ལྡན་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ཅིག་ཅར་འཆར། །འཛིན་མེད་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་རང་སར་འདུག །ཐིག་ལེ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ངོ་བོས་སྟོང་། །ཆོས་འབྱུང་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་བྱེད་པ་མེད། །རྟོག་མེད་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་གཡེང་བ་མེད། །ཀུན་རྫོབ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ས་བོན་དངོས། །དོན་དམ་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོས་ཆོ་འཕྲུལ་སྟོན། །རྒྱན་མཛེས་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་ཡུལ་ལ་སྣང་། །དབྱིངས་རིག་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ཆོས་སྐུ་དངོས། །རང་བཞིན་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་འགག་པ་མེད། །ངོ་བོ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་འགྱུར་བ་མེད། །ཐུགས་རྗེ་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་ཅིར་ཡང་སྣང་། །སྟོན་པ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ཉོན་མོངས་འདུལ། །སྟོང་པ་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་ཐ་སྙད་བྲལ། །གསལ་བ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ངོས་གཟུང་བྲལ། །ཡབ་ཡུམ་གཉིས་ཀ་ཀུན་བཟང་རིག་པའི་ཀློང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རིག་པ་སྐུ་གསུམ་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོའི་ངང་ལས་སྣང་སྲིད་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱུང་ཞིང་དེའི་ངང་ལས་མ་གཡོས་པས། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་བྱ་བྲལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་གྲུབ་ཅིང་། ཐམས་ཅད་ཀུན་བཟང་ལྷུན་གྲུབ་གཅིག་ཤར་བས། །མཐའ་རྣམས་མ་ལུས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན། །མཐའ་རྣམས་མ་ལུས་དབྱིངས་སུ་གཅིག་པས་ན། །གཅིག་པུ་འགྲན་ཟླ་བྲལ་བ་ཆེ་བའི་མཆོག །ཅེས་པ་དེ་ནི་གཅིག་ལས་ཀུན་འབྱུང་ལྷུན་གྲུབ་རིན་ཆེན་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་པའོ། །ཀུན་བཟང་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་དེ་ཡང་གཉིས་མེད་གཅིག་གི་ཚུལ་གྱིས་སྣོད་བཅུད་འགྲོ་བ་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པ་སྟེ། ཐབས་དང་ཤེས་རབ། དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས། སྣང་བ་དང་སྟོང་པ། ཡུལ་དང་བྱེད་པ། རྟག་དང་ཆད་པ་ཐམས་ཅད་གཉིས་ཆོས་སུ་མེད་པར་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ངོ་བོ་སྟོང་པའི་ཐིག་ལེ་ཉག་གཅིག་དང་། ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་བདེ་ཀློང་འཁྱིལ་བའི་ཆོས་འབྱུང་བདེ་ཆེན་གྱི་དབྱིངས་གཉིས། བདེ་སྟོང་གཉིས་མེད་སྟོང་གསལ་མཐའ་དབུས་བཟང་ངན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། རིག་པ་གཅིག་གི་ཀློང་དུ་ཐམས་ཅད་མི་བཟང་བ་མེད་པར་ཀུན་བཟང་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་རྫོགས་པའོ། །གཉིས་པ།
ཁ༽འཁྲུལ་སྣང་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བའི་སྣང་བ་རང་སྣང་དུ་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་རང་ཤར་བར་བསྟན་པ།
དེ་ལྟ་བུའི་ངང་ལས་འཁྲུལ་སྣང་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བའི་སྣང་བ་རང་སྣང་དུ་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་རང་ཤར་བར་བསྟན་པ་ནི།
མེད་ལ་ཡོད་པར་འཛིན་པས་འཁྲུལ་བར་བཏགས།།
རྟེན་མེད་རྨི་ལམ་འདྲ་བའི་རང་བཞིན་ལ།།
འཁོར་འདས་རང་མཚན་ཞེན་པ་མཚར་རེ་ཆེ།།
ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སོ་སོ་རང་གི་རིག་པ་ལྷུན་གྲུབ་ཆོས་སྐུའི་ངོ་བོ་སྟོང་གསལ་ནམ་མཁའ་ལྟར་དངོས་པོ་དང་མཚན་མར་མེད་ཀྱང་། རང་ངོ་མ་ཤེས་པ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་མ་རིག་པ་དང་། དེ་མ་ཡིན་ལ་དེར་འཛིན་པ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་མ་རིག་པ་གཉིས་དུས་མཚུངས་པས། གཟུང་འཛིན་འཁྲུལ་བའི་ཆར་སོང་ནས། འཁོར་བའི་འཁྲུལ་སྣང་སྣ་ཚོགས་སུ་ཤར་ཏེ། རྨི་ལམ་གྱི་ཡུལ་དང་སྣང་བ་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལྟར། སྣང་སྲིད་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཁྲུལ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འདི་དག་མེད་པ་གསལ་སྣང་གི་ཆོས་ལ་དོན་དུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར། སྒྱུ་མའི་སྣང་བ་ལ་བདེན་པར་ཞེན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། མཚར་ཆེའོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། འདི་ལྟར་སྣ་ཚོགས་སྣང་བ་རྣམས། །ཐག་པ་ལ་ནི་སྦྲུལ་མཐོང་བཞིན། །དེ་མ་ཡིན་ལ་དེར་བཟུང་བས། །ཕྱི་ནང་སྣོད་བཅུད་གཉིས་སུ་ཆགས། །ཞེས་པ་དང་། གསང་སྙིང་ལས། ཨེ་མ་ཧོ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ལས། །རང་གི་རྣམ་རྟོག་ལས་ཀྱིས་སྤྲུལ། །ཞེས་པ་དང་། སྡུད་པ་ལས། སེམས་ཅན་ཐ་མ་འབྲིང་དང་མཆོག་གྱུར་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་ཀུན་མ་རིག་ལས་བྱུང་བདེ་བར་གཤེགས་པས་གསུངས། །ཞེས་སོ། །རིག་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས། ལྷུན་གྲུབ་ཆོས་སྐུའི་ངོ་བོ། སྟོང་གསལ་མཚན་མ་དང་བྲལ་བ། རང་ངོ་ཀ་དག་གི་དགོངས་པ་སོ་སོར་རང་གི་རིག་པ་བྱ་བ་དེ་ནི་སྣང་དུས་ཉིད་ནས་སྐྱེ་ཤི་བདེ་སྡུག་སོགས་སུ་གྲུབ་པ་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་ང་མེད་ལ་ང་རུ་བཟུང་། བདག་མེད་ལ་བདག་ཏུ་ཞེན་ནས། མ་རིག་གསུམ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་གཟུང་འཛིན་རྒྱང་ཆད་དུ་སོང་བའི་དབང་གིས། མེད་ལ་ཡོད་པར་བཟུང་ནས་འཁྲུལ་བར་བཏགས་པ་ནི་རྟེན་མེད་རྨི་ལམ་འདྲ་བའི་རང་བཞིན་ལས་མ་འདས་ཤིང་། འཁོར་བའི་འཁྲུལ་སྣང་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་འཛིན་གྱི་བག་ཆགས་བརྟས་པ་ལས་བྱུང་ལ། དེ་ཡང་འཁྲུལ་རྟོག་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་འབྲེལ་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །རྨི་ལམ་གཉིད་ཀྱི་ངང་ལས་བྱུང་བ་དང་། གཉིད་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཕྲ་བའི་བག་ཆགས་མཐར་ཐུག་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས། མེད་པ་གསལ་སྣང་གི་ཆོས་ལ་སྒྱུ་མའི་སྣང་བ་ལ་བདེན་པ་བཟུང་བ་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་པས། བྱིས་པའི་རྩེད་མོ་ལ་རྒན་པོ་མཚར་བ་བཞིན་དུ་མཚར་ཆེའོ། །འཁོར་བའི་འཁྲུལ་སྣང་གི་རྩ་བ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རང་བཞིན། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེའི་ཕུགས་དེད་ན་སེམས་ཉིད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་མདོ་རྒྱུད་ཀྱི་ལུང་འདི་དག་གི་བསྟན་དོན་དང་། འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །གཞག་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་བལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་ན་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང་རིག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གྲུབ་བསལ་འཕོ་འགྱུར་མེད་ཅིང་ཕྱི་ནང་སྟེང་འོག་མེད་པས་ཅི་སྣང་ཅི་ཤར་ཡང་ངོ་བོ་བསམ་བརྗོད་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་ཕྱིར་ཐུག་པའི་གོ་བའོ། །གསུམ་པ།
ག༽དོན་ལ་འཁྲུལ་བ་ཡོད་མ་མྱོང་བ་རྨི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་བསྟན་པ།
དེ་ལྟར་འཁྲུལ་སྣང་དུས་ནས། དོན་ལ་འཁྲུལ་བ་ཡོད་མ་མྱོང་བ་རྨི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་ནི།
ཐམས་ཅད་ཀུན་བཟང་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོ་ཡིན།།
མ་འཁྲུལ་མི་འཁྲུལ་འཁྲུལ་བར་མི་འགྱུར་བས།།
སྲིད་པ་མིང་ཙམ་ཡོད་མེད་མཐའ་ལས་འདས།།
སུ་ཡང་གང་དུ་སྔར་ཡང་མ་འཁྲུལ་ལ།།
ད་ལྟ་མི་འཁྲུལ་སླད་ཀྱིས་འཁྲུལ་མི་འགྱུར།།
འདི་ནི་སྲིད་གསུམ་ཀ་དག་དགོངས་པའོ།།
ཞེས་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཁ་ཅིག་གཉིད་དུ་སོང་བ་ལས་རྨི་ལམ་ན་འགྲོ་བ་དང་ཁམས་གསུམ་གྱི་སྣང་བ་དུས་གཅིག་ལ་ཤར་བ་ཞིག་རྨིས་ན། རང་དུས་དེ་ཉིད་ན་སྣང་སེམས་ཀྱིས་འཛིན་པ་སེམས་ལ་ཞེན་ཡང་། དོན་ལ་ཡོད་མ་མྱོང་སྟེ་རང་མལ་དུ་གཉིད་དུ་སོང་བ་ལས་མ་གཡོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བའི་འཁྲུལ་སྣང་ཅི་སྣང་ཅི་ཤར་ཅི་འཛིན་ཡང་རང་དུས་དེ་ཉིད་ནས། རིག་པའི་ངང་ལས་མ་གཡོས་པས། གང་དུའང་མ་གྲུབ་ཅིང་སྣང་བ་ཙམ་དེ་ཡང་། དང་པོ་ཡོད་མ་མྱོང་སྟེ་མེད་པ་གསལ་སྣང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། མེད་པ་ལ་འཁྲུལ་མི་སྲིད་པས་དང་པོ་འཁྲུལ་མ་མྱོང་། དང་པོ་མ་འཁྲུལ་ན་ད་ལྟ་འཁྲུལ་བ་དང་། ཕྱིས་འཁྲུལ་བར་འགྱུར་མི་སྲིད་དེ། མོ་གཤམ་ལ་བུ་སྐྱེ་བས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་དང་པོ་སྐྱེས་མ་མྱོང་བས། ད་ལྟ་དར་ལ་བབ་པ་དང་གནས་པ་མི་སྲིད་ལ། མཐར་རྒས་པ་དང་འཆི་བ་གཏན་ནས་མི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟར་སྣོད་བཅུད་དུ་སྣང་ཙམ་འདི་ཡང་ཡོད་མི་སྲིད་དེ། དཔེར་ན་ཐག་པ་ལ་སྦྲུལ་དུ་འཁྲུལ་དུས་འཇིགས་དངངས་སྐྱེད་པའི་ཐག་པ་དེ་ཡང་འཁྲུལ་ངོར་སྦྲུལ་དུ་བདེན་བདེན་ལྟར་མཐོང་བས་ཀུན་རྫོབ་བསླུ་བའི་རང་བཞིན་ཉིད། ཁ་ཅིག་གིས་ཐག་པར་བསྟན་དུས་སྦྲུལ་འཛིན་ལོག་ནས། ཐག་པར་བདེན་པས་འདྲ་བ་དེ་ཡང་། བརྟགས་ན་སྤུ་ཉག་མ་རེ་རེ་བ་དེ་ཡང་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་པས་སྟོང་པ་ལྟར། འཁྲུལ་སྣང་ལས་འཁྲུལ་འཛིན་གྱི་བློ་སྐྱེ་བ་ལས། དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པར་བསྟན་པས་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་དུས་སྦྲུལ་འཛིན་ལོག་པ་ལྟར་བདེན་འཛིན་ལོག་ལ། ཟློག་བྱེད་དང་བཟློག་བྱ་དང་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་བརྟགས་ན་ཅི་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་པ་ནི་ཐག་པ་ཉིད་ཀྱང་མེད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐར་ཟད་མིང་མེད་ཆེན་པོར་ལ་བཟླ་བ་ནི། སྲིད་གསུམ་ཀ་དག་གི་དགོངས་པ་སྟེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ཐག་པ་ལ་ནི་སྦྲུལ་མཐོང་བཞིན། །དེ་མ་ཡིན་ལ་དེར་བཟུང་བས། །ཕྱི་ནང་སྣོད་བཅུད་གཉིས་སུ་ཆགས། །དེ་ཡང་བརྟགས་ན་ཐག་པ་ཉིད། །སྣོད་བཅུད་ཡེ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད། །དོན་དམ་ཀུན་རྫོབ་གཟུགས་ཅན་ནོ། །སྦྲུལ་མཐོང་དེ་ཉིད་མཐོང་བས་བདེན། །ཐག་མཐོང་ཡང་དག་ཉིད་དུ་བདེན། །དཔེར་ན་མཐོ་ལ་བྱ་གནས་བཞིན། །བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་སྟེ། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་འབྲེལ་བ་མེད། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ནི། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་ཐམས་ཅད་གྲོལ། །ཞེས་པ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་སྤུངས་པ་ལས། འཁྲུལ་མ་མྱོང་བའི་མ་རིག་རྩད། །མ་བརྟགས་ཡེ་ནས་ཆོད་ནས་འདུག །གོང་དུ་འདི་ཀུན་སུས་མ་ཚོར། །རགས་པའི་འབྱུང་བ་འདི་ཀུན་ཡང་། །ཐོག་མ་ཉིད་ནས་རང་དེངས་པར། །འགྲོ་བའི་གནས་མེད་རང་སངས་པས། །རང་ལུས་ཡེ་ནས་མེད་པར་ནི། །སྔ་ཕྱི་མེད་པར་འདིར་ཡང་རིག །ཅེས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཀུན་བཟང་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནི། ནོར་བུ་ལ་དགོས་འདོད་འབྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་ཡེ་ནས་རང་རྫོགས་སུ་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་ཀུན་བཟང་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོ་འཁོར་འདས་བྱ་རྩོལ་དང་བྲལ་བའི་ངང་དེ་ཉིད། དུས་གསུམ་དུ་མ་འཁྲུལ་མི་འཁྲུལ་འཁྲུལ་བ་མི་འགྱུར་ཞིང་། རིག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པས། རྩལ་ཅི་ཡང་འཆར་བའི་ཡོན་ཏན་དེ་ཡེ་ནས་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་གཞི་དེར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་དབང་གིས། རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་བ་མེད་བཞིན་སྣང་བ་དེ་སྣང་བ་ཁོ་རང་གི་ངོར་མ་འགགས་ཤིང་། དོན་དུ་སྣང་དུས་ཉིད་ནས་མ་གྲུབ་པ་བཞིན་དུ། འདས་པའི་ཆོས་ཡོད་དོ་ཅོག་ཐམས་ཅད་ཁ་རྩང་གི་སྣང་བ་དང་མདང་གི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དང་། ད་ལྟའི་སྣང་བ་དེ་དག་དོ་དགོང་གི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དང་། མ་འོངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སང་ཉིན་གྱི་སྣང་བ་དང་སང་དགོང་གི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས། སྲིད་པ་ཞེས་པའི་འཁྲུལ་སྣང་འདི་མིང་ཙམ་གྱི་སྟེང་ནས་ཀྱང་ཡོད་མ་མྱོང་བའི་མེད་པ་གསལ་སྣང་ཡིན་པས། དེ་ལྟར་འཁྲུལ་བ་ཞེས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཤིག་ལ་སྔར་དང་ད་ལྟ་ཕྱིའི་གསུམ་དུ་འཁྲུལ་བྱ་འཁྲུལ་བྱེད་དུ་མེད་པས་ཅི་འཁྲུལ་ཅི་ཞིག་འཁྲུལ་ཏེ་མེད་དོ། །དེས་ན་མེད་པར་བསམ་པ་ཙམ་ཡང་མེད་པས་ན་ཡོད་མེད་ལ་སོགས་སྤྲོས་མཐའ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྲིད་གསུམ་ཀ་དག་གི་དགོངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མོ་གཤམ་གྱི་བུ་སྐྱེས་མ་མྱོང་བ་བཞིན་དུ་དོན་དངོས་སུ་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་སྣང་བ་འདི་ཙམ་ཞིག་ཀྱང་མེད་དེ། ཐག་ཁྲ་སྦྲུལ་དུ་མཐོང་བ་དེ་འཁྲུལ་ངོའི་ཀུན་རྫོབ་རྫུན་པ་བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པར་མ་ཟད། སྦྲུལ་མིན་པ་ཐག་པར་མཐོང་བའི་བདེན་པ་དེ་ཡང་བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་ན། སྤུ་ཉག་མ་རེ་རེ་ནས་བསལ་ན་སྦྲུལ་འཛིན་ལོག་པས་མི་ཚད་ཐག་འཛིན་ཀྱང་ལོག་ཕྱིར་ཟློག་བྱེད་བཟློག་བྱ་དང་བཅས་པ་གཅིག་ཀྱང་མ་གྲུབ་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་བླ་མ་ལས། གྲུ་རྡིབ་པའི་ཚེ་ཆུ་ལ་འཇུས་པ་ལྟར་ཞེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ཆོས་ཟད་མིང་མེད་ཆེན་པོར་ལ་བཟླས་པས་མ་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་མེད་པར་ཐག་ཆོད་ནས། སྲིད་པ་མིང་ཙམ་ཡོད་མེད་མཐའ་ལས་འདས་པའི་དོན་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །སྤྱིར་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ལ་དབང་པོའི་རིམ་པས་འཛིན་སྟངས་དང་འཇལ་ལུགས་ཐ་དད་དེ། ཉན་ཐོས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་གཟུགས་ལྟ་བུ་ལ། རགས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཆ་མེད་དོན་དམ་དུ་འཛིན་ལ། སེམས་ཙམ་དྲི་བཅས་རྣམ་བདེན་པས་རང་གི་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་འདོད་ལ། དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྟེན་འབྲེལ་རྒྱུ་འབྲས་ཕྱི་རོལ་ན་སྣང་ཙམ་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བར་འདོད་ལ། ཐལ་འགྱུར་བས། མེད་པ་གསལ་སྣང་ཆུ་ཟླ་དང་སྐྲ་ཤད་ལྟར་འདོད་ལ། རྫོགས་ཆེན་སེམས་ཕྱོགས་པས། རིག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རོལ་བའི་རྩལ་ཤར་བ་ཙམ་དུ་འདོད་ལ། ཀློང་སྡེ་བས་རིག་པའི་ཀློང་ན་རང་སྣང་བའི་རྒྱན་བཀོད་པ་ལས་རིག་པ་ཉིད་ཤར་བར་མི་འདོད་པས་རང་སྣང་ཙམ་དུ་འདོད་ལ། མན་ངག་གི་སྡེས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྒྲིབ་བྱེད་ཀྱི་རང་སྣང་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྒོ་ལས་རང་ཤར་བས། ཕྱི་ནང་བར་གསུམ་གང་ནའང་མེད་པའི་རང་སྣང་བ་འདིར་ཡེ་ཤར་དུ་སྣང་བ་ཙམ་དུ་འདོད་པས། སྣང་སྲིད་རིག་པའི་ངང་ན་རང་གསལ་མེད་སྣང་སྒྱུ་མ་སྟེ། སྟོང་གཟུགས་ཤར་བ་ཙམ་དུ་འཇོག་པས། སྣང་བ་འདི་དག་སེམས་དང་དོན་གཞན་གང་དུའང་མ་གྲུབ་པ་རང་སྣང་འཁྲུལ་བ་ཙམ་དུ་འཇོག་པས། ཁམས་གསུམ་ཡོད་མ་མྱོང་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བར་ཡེ་ནས་དག་པའི་རང་བཞིན། རང་སར་ཡེ་གྲོལ་དུ་གནས་པས། རང་བཞིན་རྟོགས་ནས་ངང་ལ་གོམས་དུས་ཡིན་ཐོག་ཏུ་གྲོལ་བས། འཁྲུལ་བ་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་སངས་ནས། རིག་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཉག་གཅིག་རང་མལ་ཀ་དག་གི་ཆོས་སྐུར་བཞུགས་ཏེ། དབྱིངས་ལས་མ་གཡོས་པའི་ངང་ལས། གཟུགས་སྐུ་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་འཆར་བས་དོན་མཛད་པར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །སྤྱིར་ན་ཕུང་པོ་ལྔས་བསྡུས་པའི་ཕྱི་ནང་གི་གཞལ་བྱའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འཇལ་བྱེད་དབང་པོའི་རིམ་པ་ཐ་དད་པའི་དབང་གིས། བཅལ་ནས་རྣམ་བཤད་བྱས་པ་དང་། ལྟ་བའི་འཛིན་སྟངས་ཐ་དད་པར་བྱུང་བས། ཉན་ཐོས་བྱེ་སྨྲ་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན། ཕྱི་རོལ་བའི་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་རྟག་ཆད་ཀྱི་ལྟ་བ་དེ་བཀག་ནས། སྣང་གཞི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱི་རགས་པ་སྣང་བའི་རྒྱུ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་། ནང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་མ་དོན་དམ་བདེན་པ་རུ་འདོད་པ་དང་། སེམས་ཙམ་རྣམ་བདེན་དྲི་བཅས་པས་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་སུ་ཤར་བ་འདི་རང་གི་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཕྱིར་ཤར་བར་འདོད་པ་དང་། འདི་ལ་ནང་གསེས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡང་དུ་མ་ཡོད་ཅིང་། དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པས་སེམས་ཙམ་རྣམ་བདེན་དྲི་མེད་པས་ཤེས་པ་རང་རིག་རང་གསལ་བདེན་གྲུབ་ཏུ་འདོད་པ་དེ་བཀག་ནས། འདི་ལྟར་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་རྣམ་པ་དང་འཇལ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མེད་པ་གསལ་སྣང་ཙམ་དང་། དོན་དམ་པར་སོ་སོ་རང་གི་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བཞེད་པ་ཡིན། ཐལ་འགྱུར་པས་ནི་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པ་ཅིང་། ཀུན་རྫོབ་སྣང་ཙམ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གྲུབ་པར་འདོད་པ་དེ་ཡང་བཀག་ནས། སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཙམ་པོ་འདི་འཇིག་རྟེན་པས་ཇི་ལྟར་བཞག་པ་ལྟར་བརྡ་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་ཙམ་ལས། དོན་ལ་བློས་བཀོད་པའི་གྲུབ་མཐའ་སྤྲོས་པ་ཅན་གང་ཡང་ཁས་ལེན་མེད་པར། ཆོས་སུ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་བདེན་འཛིན་གྱི་མཐའ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ཡོད་མེད་ཀྱི་མཐའ་ཐམས་ཅད་ད་ལྟའི་དུས་ནས་བྲལ་བར་འདོད་པ་ཡིན། རྫོགས་ཆེན་སེམས་སྡེ་ལ་ནང་གསེས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མང་ཞིང་། དེ་དག་ནི་འདི་ལྟར་སྣང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རིག་པ་ཀུན་བྱེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རོལ་བའི་རྩལ་དུ་ཤར་བ་རང་ལས་བྱུང་ཞིང་རང་ལས་ཤར་བ་འདོད་པ་དང་། ཀློང་སྡེ་ལའང་དབྱེ་བ་ཤིན་ཏུ་མང་ཞིང་། སྐབས་འདིར་ཀློང་དཀར་ནག་ཁྲ་གསུམ་དང་རབ་འབྱམས་ཏེ་བཞིར་ཡོད་པ་ལས། རབ་འབྱམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་རྒྱན་གྱི་ཀློང་གིས་སྣང་བ་སེམས་ཀྱི་རྒྱན་ཡིན་ལ་སེམས་སྟོང་པ་ངོས་བཟུང་དང་བྲལ་བར་འདོད་པ་དང་། མན་ངག་སྡེས་སེམས་ཉིད་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་གདོད་ནས་དག་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ངང་ལས། རྩ་བ་སྲོག་འཛིན་པའི་རླུང་ལྔ་གཡོས་པ་ལས། རང་སྣང་འོད་གསལ་དུ་ཤར་བ་རང་ངོ་མ་ཤེས་པའི་ཆ་ལས། ཕྱི་ནང་གི་སྣོད་བཅུད་ལུས་དང་བཅས་པར་འཁྲུལ་ཏེ། སྣང་སྲིད་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤར་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སྣང་བ་རིག་པའི་ངང་ལས་སྣང་ཡང་རང་གསལ་མེད་སྣང་སྒྱུ་མ་ལྟར་སྣ་ཚོགས་སུ་རང་སྣང་བའི་རྫུན་སྣང་སྟོང་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཙམ་ཡིན་པས་ངང་ལ་གོམས་ནས་ཡིན་ཐོག་ཏུ་གྲོལ་བ་མངོན་དུ་གྱུར་ནས་སྤྲོས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་མཐོང་དུས། འཁྲུལ་བ་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་དག་ནས་དུས་གསུམ་མཉམ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་བའི་ངོར། རིག་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་དབྱིངས་ཐིག་ལེ་ཉག་གཅིག་ཀ་དག་ནང་གསལ་ཀྱི་ཆོས་སྐུར་འཁྱིལ་ནས། དབྱིངས་དེ་ལས་མ་གཡོས་པའི་མདངས་ནང་གསལ་ལྷུན་གྲུབ་མངའ་དབང་རྫོགས་པའི་ལོངས་སྐུ་དང་། དག་དང་མ་དག་ལ་བྱད་དང་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུའི་གང་འདུལ་སྤྲུལ་བའི་རོལ་བ་གཟུགས་སྐུའི་འགྲོ་དོན་གདུལ་བྱའི་སྣོད་དང་འཚམས་པར་རྟག་ཁྱབ་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་འབྱུང་བར་བཞེད་དོ། །དེས་འཁྲུལ་སྣང་འཁོར་བར་སྣང་དུས་ནས་དོན་ལ་འཁྲུལ་བ་ཡོད་མ་མྱོང་བ་རྨི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་བསྟན་པའོ། །བཞི་བ།
ང༽འཁྲུལ་བ་མེད་པས་མ་འཁྲུལ་བ་ཙམ་དུའང་གྲུབ་པ་མེད་པར་བསྟན་པ།
དེ་ལྟར་འཁྲུལ་བ་མིང་མེད་པས་དེ་ལ་ལྟོས་པའི་མ་འཁྲུལ་བ་ཙམ་དུའང་གྲུབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི།
འཁྲུལ་བ་མེད་པས་མ་འཁྲུལ་ཆོས་མེད་དེ།།
ཡེ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་རང་བྱུང་རིག་པ་ཆེ།།
མ་གྲོལ་མི་གྲོལ་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་བས།།
འདས་པ་མིང་ཙམ་སུ་ཡང་གྲོལ་མ་མྱོང་།།
གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་བཅིངས་པ་ཡེ་ནས་མེད།།
མཁའ་བཞིན་རྣམ་དག་རྒྱ་ཆད་ཕྱོགས་ལྷུང་བྲལ།།
འདི་ནི་ཡོངས་གྲོལ་ཀ་དག་དགོངས་པའོ།།
ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ལྟོས་གཞི་ལོག་པས་དེ་ལ་ལྟོས་པའི་ཆོས་ལོག་པ་དང་། ལྟོས་ཆོས་ཕན་ཚུན་པ་ལོག་པས་ཀྱང་དེ་ལ་ལྟོས་པའི་ཆོས་ལྡོག་པ་ལས། འདིར་མ་འཁྲུལ་བའི་ལྟོས་ཆོས་འཁྲུལ་བ་ལོག་པས། མ་འཁྲུལ་ཉིད་དུའང་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མིང་ཙམ་སྟེ། འཁོར་འདས་བཅིངས་གྲོལ་ལས་འདས་པར་བསྟན་པ་ནི། ཀུན་བྱེད་ལས། དོན་དམ་ཆོས་ཞེས་ལྷག་པའི་གནས་ཞེས་བཤད་པའང་མེད། །འཁྲུལ་དང་བྱང་ཆུབ་ལམ་དེ་རྟོགས་པས་ཐོབ་པའང་མེད། །རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱང་ཚིག་གི་མཐའ་དང་བྲལ། །ཞེས་པ་དང་། ཁྱུང་ཆེན་ལས། སངས་རྒྱས་མེད་ཅིང་སུ་ཡིས་བཅིངས་པའི་རྒྱ། །འཁྲུལ་དང་མ་རིག་སེམས་ཅན་སུ་ལ་སྲིད་མིང་མེད། །དེ་ཕྱིར་ཡེ་ནས་མ་བཀྲོལ་ཕྱིས་གྲོལ་མེད་སྣང་བའོ། །གཞི་མེད་ལམ་ཞེས་འབྲས་བུ་སུ་འདོད་པ། །འདོད་ཕྱིར་ཐར་པའི་གནས་ལ་འདི་ཡིས་སྒྲིབ། །སྟོང་མུ་གསལ་དང་ཡོད་དང་མེད་པ་ཉིད། །རྟག་ཆད་རྒྱུ་འབྲས་བཞི་སྟེ་བརྒྱད་རྣམས་ལ། །མཐའ་བྲལ་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་དང་མཚུངས་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་དང་། གསང་སྙིང་ལས། སུས་ཀྱང་མ་བཅིངས་པཅིངས་མེད་དེ། །བཅིང་བར་བྱ་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །བཅིངས་མེད་རྣམ་པར་བཀྲོལ་མེད་པ། །ཡེ་ནས་ལྷུན་རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཆོས། །བསྟན་ཕྱིར་སྤྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་མཛད། །ཅེས་སོ། །གོང་ནས་འཁྲུལ་བ་གཞི་ལ་མ་གྲུབ་པས་མི་ཚད་གཞི་སྣང་སྣང་དུས་ཉིད་ནས་མ་གྲུབ་པའི་སྲིད་གསུམ་ཀ་དག་གི་དགོངས་པ་བསྟན་ནས། ད་ནི་ལྟོས་གཞི་འཁྲུལ་བ་ལོག་ཚེ་ལྟོས་ཆོས་མ་འཁྲུལ་བ་ཡང་མེད་པར་བསྒྲུབས་ཏེ་ཡང་གྲོལ་ཀ་དག་གི་དགོངས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། མ་འཁྲུལ་བ་ཡང་མ་གྲུབ་ཚེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མིང་གི་བླ་དྭགས་ཙམ་ཞིག་ལས་མེད་པ་ཡིན། སྣང་སྲིད་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རྩལ་ལམ་རོལ་བ་ཡིན་པར་བསྙད་པ་ནི་འབྲས་མིང་རྒྱུ་ལ་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་འཁོར་འདས་སུ་སྣང་བ་དེ་ཡང་རིག་པའི་རྩལ་དུ་ཤེས་པར་བྱས་ནས། རིག་པ་ཉིད་འཁོར་འདས་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་ཅིང་འཆར་གཞི་མ་འགགས་པ་ཞིག་ལ་ལྷུན་གྲུབ་སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་ཀྱི་དོན་དུ་གོ་དགོས་པ་ཡིན། ཡེ་སྣང་མེད་པ་གསལ་སྣང་དུ་ཤར་བ་འདི་སེམས་སུ་མ་གྲུབ་པ་དང་། སེམས་ལས་གཞན་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་སྟོང་གསལ་གཞི་མེད་ཡེ་དག་ལ་ཤེས་ནས་གྲོལ་ཚེ། རྩལ་དང་རོལ་བ་གཞི་མེད་ཡིན་པའི་དབང་གིས། གཉིད་སད་དུས་རྨི་ལམ་སད་པ་བཞིན་དུ་རང་དག་ཏུ་རང་རིག་ཆོས་སྐུ་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་བཅིངས་པ་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མེད་པའི་ཡེ་ནས་ལྷུན་རྫོགས་དང་པོའི་རང་མལ་ལས་མ་གཡོས་པས། དངོས་པོ་དང་མཚན་མ་དག་པ་མཐའ་གྲོལ་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་དང་མཚུངས་པར་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །དེ་དག་གིས་ལེའུ་དང་པོ་འཁོར་འདས་དབྱིངས་ལས་མ་གཡོས་པར་བསྟན་པ་ལ། རིག་པ་སྐུ་གསུམ་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོའི་ངང་ལས་འཁོར་འདས་སུ་ཤར་ཡང་དབྱིངས་ལྷུན་གྲུབ་ལས་མ་གཡོས་པར་བསྟན་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སུ་འདུས་པས་ཕྱི་ནང་སྣང་བཏགས་ཀྱི་རང་སྣང་ཤར་དུས་ཉིད་ནས་བྱར་མེད་མཉམ་པ་ཆེན་པོར་ཕྱམ་གདལ་ཚུལ་དང་། དེ་ལྟར་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་རིག་པའི་ངང་དུ་རྫོགས་པས་ན་རིག་པ་ཀློང་དུ་གྱུར་པའི་རྒྱལ་བ་རྒྱ་མཚོའི་ཞིང་དང་མཁྱེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་རིག་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་སྟེ་ས་བཅད་གསུམ་ནང་གསེས་དང་བཅས་པ་སོང་ནས། གསུམ་པ།
༼ག༽འཁོར་འདས་ཡོད་མ་མྱོང་བས་དབྱིངས་ལྷུན་མཉམ་ཡངས་པ་ཆེན་པོར་དོན་བསྡུ་བ།
ལེའུའི་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི། ད་ནི་འཁོར་འདས་ཡོད་མ་མྱོང་བས་དབྱིངས་ལྷུན་མཉམ་ཡངས་པ་ཆེན་པོར་དོན་བསྡུ་བ་ནི། ཞེས་མཚམས་སྦྱར་ནས།
མདོར་ན་ལྷུན་གྲུབ་ཡངས་པའི་དབྱིངས་རུམ་ནས།།
རོལ་བའི་རྩལ་གྱིི་འཁོར་འདས་ཅི་ཤར་ཡང་།།
ཤར་ཙམ་ཉིད་ནས་འཁོར་འདས་ཡོད་མ་མྱོང་།།
གཉིད་ཀྱི་རྩལ་ལས་རྨི་ལམ་ཅི་ཤར་ཡང་།།
དོན་ལ་མེད་དེ་རང་རིག་བདེ་བའི་མལ།།
ལྷུན་མཉམ་ཡངས་པ་ཆེན་པོར་ཕྱམ་གདལ་ལོ།།
ཞེས་གསུངས་ཏེ། ལེའུ་འདིའི་གནས་ནི་དབྱིངས་དང་དེའི་ངང་ནས་ཤར་བའི་འཁོར་འདས་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བས་གཞི་མེད་མཉམ་པ་ཆེན་པོར་མཇལ་བ་ལས། དེ་དག་གི་དོན་གཅིག་ཏུ་བསྡུ་བ་སྟེ། རིག་པའི་ངང་ནས་འཁོར་འདས་སྣང་སྲིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཅི་ཤར་ཡང་། ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྒོ་ལ་རོལ་བའི་འཆར་ཚུལ་མ་འགགས་པར་རང་ཤར་བ་ཙམ་ལས། དོན་ལ་གང་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི་རྨི་ལམ་བཟང་ངན་ཅི་ཤར་ཡང་རང་གི་རིག་པ་མལ་ན་ཉལ་བ་ལས་གུད་དུ་སོང་བ་མེད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྒྱ་ཆད་དང་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པའི་རང་སྣང་བདེན་མེད་དུ་རང་ཤར་བ་ནི། ཁྱུང་ཆེན་ལས། ཡེ་ནས་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བ་མེད་པའི་སེམས། །འཁོར་དང་ངན་སོང་སུ་ལ་གྲུབ་སྣང་བ། །མི་བདེན་རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་བཞིན། །རྫུན་སྣང་བདེན་པའི་ནུས་པ་འདི་ལ་མི་སྲིད་དོ། །ཞེས་པ་དང་། ཀུན་བྱེད་ལས། སངས་རྒྱས་མེད་པས་སེམས་ཅན་མིང་ཡང་མེད། །སྲིད་པ་མིང་ཙམ་བཏགས་པའི་ཆོས་ལས་འདས། །ཞེས་སོ། །འདིའི་དོན་མདོར་བསྡུས་ནས་བཤད་ན། ལྷུན་གྲུབ་ཡངས་པ་ཆེན་པོ་རང་བྱུང་གི་རིག་པའི་དབྱིངས་རུམ་མམ་རིག་པའི་ངོ་བོ་དང་དེའི་ངང་ནས་སྣང་སྲིད་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་རང་སྣང་བ་ཡང་ཡེ་ནས་མ་བཙལ་བར་ཤར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོན་ཏན་འཕྲིན་ལས་ལས་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་བྱ་བྱེད་རང་སྣང་རྒྱན་གྱི་འཁོར་ལོ་ཤར་བས། གཅིག་ལས་ཀུན་འབྱུང་ལྷུན་གྲུབ་རིན་ཆེན་ཞེས་བྱའོ། །གཞི་དག་པ་ཆེན་པོ་ལས། འཆར་ཚུལ་དྲུག སྒོ་གཉིས་དང་བརྒྱད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བྱུང་བས་གཞི་རང་སྣང་སྐྱེ་འགྲོ་སྣོད་བཅུད་འཁོར་འདས་ཀྱི་རྩལ་དང་ཡོན་ཏན་སྣང་བ་ནི། ཤར་ཙམ་ཉིད་ནས་འཁོར་འདས་གཉིས་ཀ་ཡོད་མ་མྱོང་བས། གཉིད་ཀྱི་རྩལ་ལས་རྨི་ལམ་དུ་ཤར་བ་དང་ཁྱད་མེད་པར་ཀུན་རྫོབ་སྣང་ཙམ་དེ་ཡང་མེད་པ་གསལ་སྣང་དོན་ལ་མེད་པ། དཔེར་ན་གཉིད་སད་དུས་བདེ་བའི་མལ་ན་གནས་པ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པ་བདེན་རྫུན་ཡོད་མེད་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་རྒྱ་ཆད་ཕྱོགས་ལྷུང་དང་བྲལ་བ་ནི་ལྟ་བ་རྣམ་སྦྱོང་གི་ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ལྷུན་མཉམ་ཡངས་པ་ཆེན་པོ་རིས་མེད་ཕྱོགས་བྲལ་དུ་ཕྱམ་གདལ་བ་བསྟན་ནས་ལེའུའི་མཚན་གྱིས་དོན་བསྡུ་བ་ནི། ཆོས་དབྱིངས་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ལས། འཁོར་འདས་དབྱིངས་ལས་མ་གཡོས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་སྟེ། ལེའུ་དང་པོའི་འགྲེལ་པའོ།། །།དེ་རིང་གི་དུས་ཚོད་ཡང་ཚང་སོང་ཆོས་མཚམས་འདི་རུ་འཇོག སང་ཉིན་ལེའུ་གཉིས་པ་ནས་དབུ་བཟུང་སྟེ་བཤད་རྒྱུ་བྱེད། འདི་ཡན་ཆད་ཀྱི་ལེའུ་དང་པོ་འདིས། འཁོར་འདས་སྣང་སྲིད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཁའ་མཉམ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་ངང་དུ་གྲུབ་བསལ་དང་འཕོ་འགྱུར་མེད་པར། འཁོར་བར་ཤར་ཡང་རིག་པ་སྐུ་གསུམ་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོའི་ངང་ལས་ཤར་བ་དང་། འདས་པར་ཤར་ཡང་རིག་པ་སྐུ་གསུམ་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོའི་ཀློང་དེ་ལས་ཤར་བ་དང་། འཁོར་འདས་ཀྱི་རྣམ་པ་གང་དུ་ཤར་བསྡད་ཀྱང་དབྱིངས་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ངང་ལས་གཡོས་མ་མྱོང་། ཤར་རྒྱུ་དེ་ཡང་བྱེད་པོ་ཞིག་གིས་ཆེད་དུ་ཤར་དུ་བཅུག་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་རང་ཤར་ཡིན་པ་དང་། དང་པོར་རང་ཤར་ཡིན་པས་ན་ཐ་མར་རང་གྲོལ་གྱི་འཐད་པ་ཡང་ཤུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན། འདི་སེམས་སྡེའི་ཆོས་སྐད་ལྟར་ན་ཐམས་ཅད་རང་བྱུང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྩལ་དང་རོལ་བ་དང་རྒྱན་དུ་ཤར་བ་ཡིན། དེ་ལྟ་བུའི་ཡ་མཚན་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཐམས་ཅད་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་གཅིག་གི་ངང་ལས་གཡོས་མ་མྱོང་། ཅིར་སྣང་ཆོས་ཉིད་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངང་ལ། ཀློང་སྡེའི་ཆོས་སྐད་བྱས་ན་རྩོལ་མེད་བདེ་ཀློང་གཅིག་ཏུ་འཁྱིལ་བས་ན་འབད་རྩོལ་དང་རེ་དོགས་བསྐྱུངས་ནས་ཁྱབ་གདལ་མཉམ་པ་ཆེན་པོར་མ་བཅོས་སྤྲོས་མེད་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོའི་མཁའ་ཀློང་ཆེན་པོའི་ངང་དུ་རྣལ་ཕབ་ནས་བཞག་པར་བསྟན་པ་དང་། མན་ངག་སྡེ་ཡི་དགོངས་པ་དང་བསྟུན་ན། རིག་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྐུ་གསུམ་ཡེ་རྫོགས་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་ཀློང་དུ་རྫོགས་པས། འཁྲུལ་སྣང་འཁོར་བ་སྣང་དུས་ཉིད་ནས་འཁྲུལ་བ་དོན་དུ་ཡོད་མ་མྱོང་བ་རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྟན་ནས་སྲིད་གསུམ་ཀ་དག་གི་དགོངས་པ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །ཆོས་དབྱིངས་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་འདིས་གཙོ་བོར་ཀ་དག་ཁྲེགས་ཆོད་ཀྱི་དགོངས་པ་རྩལ་འདོན་མཛད་ཅིང་། ཀ་དག་དང་ལྷུན་གྲུབ་དབྱེར་མེད། ཁྲེགས་ཆོད་དང་ཐོད་རྒལ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་ཉམས་ལེན་གྱི་གནད་ཀྱི་རྩ་བ་འདི་ལ་འདུས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ན། མ་བསྒོམས་སངས་རྒྱས། རིག་སྟོང་རྗེན་པའི་ཀློང་ན་ལེ་ལོ་ཅན་ཡང་འབད་རྩོལ་ཆེན་པོ་ཞིག་མི་དགོས་པར་ཆོས་སྐུའི་རང་ཞལ་མངོན་སུམ་དུ་མཇལ་བའི་རྩོལ་མེད་ཀྱི་ལམ་ཡིན། འདི་ནི་ཆོས་སྐུའི་བསྟན་པའི་ཉིང་ཁུ། མཐོང་གྲོལ་གྱིས་མི་ཚད། ཐོས་གྲོལ། དྲན་གྲོལ། རེག་གྲོལ་ཡང་ཡིན་པས་ན། འབྲེལ་བ་ཐོགས་ཚད་མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡིན། །དགོངས་པ་རྙེད་ན་ད་ལྟའི་སངས་རྒྱས་ཡིན། །ཞེས་དམ་པ་དུ་མས་ལན་གཅིག་མིན་པར་བསྔགས་པ་བརྗོད་མཛད་པ་དང་། འདི་མཇལ་བའི་དུས་སུ་ཡང་ཚིག་ལ་བསྒྲིམས་པ་རྟོག་གེའི་བསྟན་བཅོས་ལྟར་དུ་མཇལ་རྒྱུ་ཞིག་མིན་པར། ཚིག་གི་དོན་རྒྱུད་ལ་སྦྱར། གཞུང་གིི་དོན་སེམས་ལ་བླངས་ནས་གཞུང་དང་སེམས་བསྲེ། སེམས་ལ་གཞུང་གི་རྒྱ་ཡིས་བཏབ་ནས། རང་བབས་མ་བཅོས་པའི་ངང་ལ། རང་བཞག་སྤང་བླང་རེས་མེད་ཀྱི་སྒོ་ནས། མཁའ་མཉམ་ཕྱམ་གདལ་ཀློང་ཆེན་ཡངས་པའི་དགོངས་ཀློང་ལ་རང་བབས་ཀྱིས་བཞག་སྟེ། རིག་གདངས་དད་པར་ཤར་བའི་ངང་དེ་ཉིད་རང་རྩལ་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཏུ་འབར་བ་ཞིག་བྱས་ཏེ། ཚིག་གི་བརྡར་ཤ་ཆེན་པོ་ཞིག་མ་ཆོད་ནའང་དོན་གྱི་ཞེ་ཕུགས་རེ་དོགས་ནང་ནས་བཅད་པའི་སྒོ་ནས། ཡང་ནས་ཡང་དུ་ལན་གཅིག་མིན་པར་མཇལ་དགོས་པ་ནི། དཔལ་སྤྲུལ་ཚང་གིས། ངེས་ཚིག་ཚིག་དོན་ཁྲོལ་རུང་མ་ཁྲོལ་རུང་། །བརྗོད་བྱའི་དོན་ཟབ་ཤེས་རུང་མ་ཤེས་རུང་། །དགོངས་པའི་ཞེ་ཕུགས་རྙེད་རུང་མ་རྙེད་རུང་། །རེ་དོགས་ཆོད་ལ་མ་ཡེངས་ངང་ནས་གཟིགས། །ཡང་ལྟོས་ཡང་ལྟོས་ཉམས་དང་བསྲེས་ལ་ལྟོས། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན། ཆོས་དབྱིངས་མཛོད་ཀྱི་ཁྲིད་འདི་ཐོབ་ནས་ཉིན་རེ་ཆོས་དབྱིངས་མཛོད་ཀྱི་རྩ་བ་ཚར་རེ་འདོན་མ་ཐུབ་ནའང་། ལེའུ་རེ་ཆག་མེད་ཀྱིས་ཡིན་ན་མིན་ན་འདོན་དགོས། གཞུང་དང་སེམས་བསྲེ་མ་ཐུབ་ནའང་དད་པ་དག་སྣང་བྱས་ཏེ་འདོན་དགོས། གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་ཚང་གིས་ཀྱང་ཁ་རྩང་དོ་ཞག་གི་གསུང་འཕྲོས་ཤིག་ལས། ཁོང་གིས་དུས་རྒྱུན་དུ་ཆོས་དབྱིངས་མཛོད་ལེའུ་རེ་ཉིན་རེར་གསུང་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། མཛད་བྲེལ་ཇི་ལྟར་ཆེ་ན་ཡང་ལྡེབ་མ་ཆ་རེ་འདོན་རྒྱུ་ཆག་ཏུ་བཅུག་མ་མྱོང་ལ། དེ་རིང་བྲེལ་བ་ཆེ་བའི་དབང་གིས་ད་ནང་ལྡེབ་མ་ཁ་ཤས་ལས་འདོན་ཐུབ་མ་སོང་། ཞེས་གསུངས་འདུག་ན་ཚང་མས་འདོན་ཨེ་ཐུབ་བལྟ་དགོས། དེ་མ་གཏོགས་ལྟ་བ་མཐོན་པོའི་ཁ་བཤད་ཁ་ལ་ཁྱེར་རུང་། སྤྱོད་པས་མཐོ་རྗེས་མ་ཟིན་ཏེ་ལྟ་རྐུབ་སྤྱོད་པས་ཕུད་ཡོང་བ་ཡིན། ད་དུང་ཁོང་གིས་ལས་དང་པོ་བ་ལ་ཆོས་དབྱིངས་མཛོད་ཞུ་སྔ་བྱེད་མ་བཅུག གྲུབ་མཐའ་མཛོད་དང་། ཡིད་བཞིན་མཛོད་ཤོད་དང་ཐེག་པ་དང་གྲུབ་མཐའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིི་གནད་ངེས་ཡོང་བ་ཡིན་ཞེས་ཟུར་འཕྲོས་ཀྱི་གསུང་ཆའང་བསྐུར་འདུག བོད་ལ་མིང་གི་བསྟན་འཛིན་ཁྲི་དང་འབུམ། དོན་གྱི་བསྟན་འཛིན་ཡང་བརྒྱ་དང་སྟོང་ལས་མི་དམའ་བར་ཡོད་པ་ལས། ཁོང་ནི་དེ་སྔོན་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྟེང་ལ་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་ཐུགས་བསྐྱེད་དང་མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་རྨད་དུ་བྱུང་བ་སྤྱི་མཐུན་གྱི་བསོད་ནམས་ལས་སྣང་བ་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་བཤད་པ་ཡིན། གནའ་ནས་ད་ལྟའི་བར་དུ་རིས་མེད་དོན་གྱི་བསྟན་འཛིན་གྱི་སྐྱེས་ཆེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུགས་དམ་ཉམས་བཞེས་ཀྱི་མཐིལ་ངོ་མ་དེ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ལ་མཛད་པ་ནི། དཔེར་ན་ལྔ་བ་ཆེན་པོས་ཐུན་མིན་འོད་གསལ་རྫོགས་ཆེན་གྱི་ཉམས་ལེན་དང་དེའི་གདམས་ཁྲིད་ཟུར་ཆེན་ཆོས་དབྱིངས་རང་གྲོལ་ལས་གསན་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དེས་ན་རྒྱལ་བསྟན་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་སྙིང་པོ། ཆོས་སྐུའི་མཆོད་སྡོང་འདི་ལྟ་བུ་མཇལ་བའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་དུས་ཉམས་ལེན་ཞན་ག་ལ་རུང་། ད་ལྟ་ང་ཚོས་ཉིན་བཞིན་ཐུན་བཅད་པ་འདི་ལ་ལོ་ཉུང་ཚོ་དང་། ཡང་ཅུང་ཟད་ཆེན་པོའི་སྙེམས་པ་འཆང་བའི་སྐྱིད་ལོབས་མ་ཚོས་ཀྱང་འཚེར་སྣང་ཤར་ན་ཐང་ཡང་། དེ་དག་ནི་མ་གོམས་པའི་དབང་གིས་རེད། ད་རེས་ཐོག་མེད་ནས་ངལ་ཞིང་དུབ་པའི་སེམས་འདི་ལ་བསམ་གཏན་སྒོམ་པའི་གནས་འདི་ནས་ངལ་ཞིག་གསོས་དང་། སེམས་ལ་ངལ་སོས་ཤིག་ཐོབ་ནས། དེ་དང་མཉམ་དུ་སེམས་ཁམས་ལ་སྔར་མེད་ཀྱི་དགའ་བདེ་ཞིག་ཐོབ་སྲིད་པ་ཡིན། ད་སྔར་ཕར་བལྟས་ཕྱི་ལ་བལྟས་པ་དེ་ཕྱིར་ལྡོག་ནས་ད་ནང་བལྟས་སེམས་ཁོ་རང་ལ་གཅིག་ལྟོས་དང་། སེམས་ཉིད་ཆོས་སྐུའི་རང་ཞལ་གྱི་ལྟད་མོ་ཡོད་པ་ཡིན། མི་ཚེ་གཅིག་གི་རིང་དུ་འཇིག་རྟེན་ཟིན་མེད་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་པའི་འབྲས་བུས་འདི་ལྟ་བུའི་རིན་ཐང་ཅན་གྱི་ཆ་ཤས་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ལའང་གཞལ་དུ་མེད་པ་ཡིན། འུ་ཚོའི་མི་ཚེའི་ནང་ནས་ལོ་ཟླ་བ་ཅི་འདྲའི་མང་པོ་འཕྲོ་བརླག་ལ་སོང་མེད། ན་ཚོད་ཕྱེད་ཀ་ཡོལ་ལ་ཉེ་བའི་ལོ་གྲངས་སུམ་ཅུ་བཞི་བཅུ་ཅན་ཞིག་ལ་མཚོན་ན། མི་ཚེའི་ནང་ནས་ཟླ་བ་གཉིས་ཀྱི་དུས་ཚོད་བརྒྱ་ཚོ་བརྒྱ་ཚོ་བྱས་ཏེ་འདས་ཟིན་ཅིང་། འོན་ཀྱང་གོ་གཅིག་ཀྱང་མ་ཆོད་བཞིན་དུ་གདོང་ཕྱི་མའི་ལམ་ཆེན་ཕྱོགས་ནས། ལོ་དང་ཟླ་བ། ཞག་དང་ཉི་མའི་གོམ་པ་འཆི་བདག་གི་ཕྱོགས་སུ་དོར་ཏེ། མི་ཚེའི་བྱ་བའི་མཇུག་སྡོམ་འཆི་བས་རྒྱག་ས་ལ་ནམ་ཞིག་ཐོན་པར་སྒུག་བཞིན་ཡོད་པ་ལས་མ་འདས་པ་ཡིན་ཕྱིར། ད་རེས་ཀྱི་ཟླ་བ་གཉིས་ནི་མི་ཚེའི་ནང་གི་དོན་ཐོན་པའི་ཟླ་བ། རིན་ཐང་ཅན་གྱི་ཟླ་བ་ཡིན་པས། གླེན་པ་དུས་སུ་གཉིད་མ་ལོག་ཅེས་གསུངས་པ་དེ་རྒྱུན་དུ་དྲན་པར་མཛད་དགོས། ཆོས་དབྱིངས་མཛོད་ཀྱི་ཆོས་ཁྲིད་ནམ་ཁེལ་དུ་ཁྲེགས་ཆོད་ཀྱི་ཁྲིད་སྦྱོང་དང་། བར་མཚམས་སུ་ལུས་སྦྱོང་དང་གཅིག རླུང་སྦྱོང་དང་གཉིས། རྩ་རླུང་དང་གསུམ། འཕོ་བ་དང་བཞི་བོ་དེ་ད་ལོའི་ཁྲིད་ཆེན་འདིའི་སྐབས་སུ་ཡོངས་རྫོགས་འགྲོ་བའི་འཆར་གཞི་ཡིན་པས། ཕྱོགས་ནས་ཕེབས་པ་ཚོ་ལ་མཚོན་ན་ས་འདི་རང་གི་ཕ་ཡུལ་མིན་ཕྱིར་ཆ་རྐྱེན་དེ་འདྲ་མི་བཟང་བས། སྐུ་གཟུགས་འཕྲོད་བཞེས་ལ་ཐུགས་ལྷོད་མེད་པའི་ཐོག་ནས་བརྩོན་པ་ཆེར་སྐྱེད་མཛོད། ན་ནིང་སྔོན་མ་ཡིན་ན་མང་ཆེ་བས་གུར་ཕུག་ནས་ས་རློན་གྱི་ཐོག་ལ་ཡུན་རིང་བཞུགས་དགོས་ཐུག་ན་ཡང་། དེང་སང་རྟེན་གཞིའི་བཞེངས་བསྐྲུན་ཡར་རྒྱས་ལ་ཕྱིན་ནས་ཚང་མས་གནས་ཁང་རེ་རྙེད་ཚོད་རེད། འོན་ཀྱང་ལེགས་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་མ་ནི་སྐུ་གཟུགས་བདེ་ཐང་ཡིན་པས། སྐུ་གཟུགས་བདེ་ཐང་ལ་མཐོང་ཆུང་མ་མཛད། མཚམས་རེ་ཚ་གཟིམས་རེ་མཛད་ན། རང་རེའི་ཚ་ཆུ་འདི་ཚོད་ལྟ་བྱས་ཏེ་བརྐོས་པ་རེད། ངོ་མ་བོ་གཞི་ནས་ཨེ་ལེན་ལྟ་འཆར་ཡིན། འདིའི་ཆུ་ལ་ཆེད་མཁས་པས་འཕྲུལ་ཆས་བརྒྱུད་ནས་བརྟག་གཞིག་བྱས་འབྲས་ཕོ་ཁ་དང་ཚིགས་ཀྱི་ནད་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད་ཚུལ་དང་། ཚ་ཆུ་འདི་ལ་ཨང་དང་འབྲིང་དུ་མ་ཡོད་པ་ལས་ཨང་དང་པོའི་ཚ་ཆུ་ཡིན་ཚུལ་དང་། དྲི་ངད་ཅན་དེ་ཨང་གཉིས་པའི་ཚ་ཆུ་ཡིན་ཚུལ་དང་། འདིའི་ཆུ་འདི་དྲོད་ཚད་ཀྱི་སྐར་གྲངས་བརྒྱ་ཡན་ལ་བུད་ནས་ཁོལ་མྱོང་བའི་ཆུ་ཞིག་ཡིན་པར་བཤད་འདུག ད་རུང་ཞིབ་ཏུ་བརྟག་ཞིབ་དང་། གསོ་དཔྱད་པས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ན་གསལ་ཁ་ཡོད་ངེས། དེས་མ་ཚད་གནས་བྱིན་ཆེན་གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེས་བདུད་རྩི་སྨན་གྱི་སྒྲུབ་པ་མཛད་པའི་གནས་ཀྱི་ཆུ་ཡིན་པས་བྱིན་རླབས་ཀྱང་ཡོད་ངེས། ད་རུང་འདིའི་ཐོག་ལ་བདུད་རྩི་སྨན་གྱི་སྒྲུབ་པ་ཞིག་དང་། གནས་ཆེན་བྱིན་འབེབས་ཚད་ལྡན་རེ་བྱས་ན་ལྷག་པར་བྱིན་རླབས་ཆེ་བ་སྨྲོས་ག་ལ་དགོས། གང་ལྟར་ཡང་འུར་སྒྲ་ཅུང་ཟད་ཆེ་འདུག་ཀྱང་དགེ་འདུན་པའི་སྐུ་གཟུགས་བཀྲུ་ས་ལ་ཉན་ནས་ལོ་གཅིག་སོང་བ་རེད་སྙམ་ནས་དགའ་བ་སྒོམ་བཞིན་ཡོད། དེ་ལྟར་ཆོས་འཆད་ཉན་བྱས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདིས་མཚོན་ཏེ་རང་གཞན་གྱི་དུས་གསུམ་བསགས་ཡོད་ཀྱི་དགེ་རྩ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཤིང་བཟླུམས་ཏེ་བསྡོམས་པའི་མཐུས། སྤྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་ལུང་དང་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་བཤད་སྒྲུབ་འཁོར་ལོ་གཉིས་ལྡན་གྱི་སྒོ་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པ་དང་། བསྟན་འཛིན་གྱི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་སྔ་རབས་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས། ད་ལྟར་བཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་ཚེ་ཞབས་པད་ཡུན་རིང་དུ་བརྟན། དགེ་འདུན་འདུས་པའི་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཐུགས་མཐུན། ཁྲིམས་གཙང་། བསླབ་པ་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ཏུ་ཆར་ཆུ་དུས་སུ་འབེབས། ལོ་ཕྱུགས་རྟག་ཏུ་ལེགས། མི་ནད་དང་ཕྱུགས་ནད་འཁྲུག་རྩོད་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད། བདེ་སྐྱིད་རྫོགས་ལྡན་གྱི་དཔལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་དང་། བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་འདིའི་ཕ་མ་གཉིས་དང་། དགྲ་བགེགས་གཉིས་ཀྱི་གཙོ་བྱས་པའི་བཟང་འབྲེལ་ངན་འབྲེལ་ཐོགས་པའི་མཐའ་ཡས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མཐར་ཐུག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པ་དང་། དེ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་མཐོ་རིས་ཡོན་ཏན་བདུན་དང་ལྡན་པའི་ལུས་རྟེན་ཁྱད་པར་ཅན་ཞིག་རྙེད་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དུ་རྗེ་བཙུན་འཇམ་དཔལ་དབྱངས་དང་འཕགས་པ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པས་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་ཇི་ལྟར་བསྔོས་པ་བཞིན་དུ་བསྔོ་བའི་ཐུགས་འདུན་གནང་བར་ཞུ། །བསོད་ནམས་འདི་ཡིས་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་ཉིད། །ཐོབ་ནས་ཉེས་པའི་དགྲ་རྣམས་ཕམ་བྱེད་ཅིང་། །སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་རྦ་རླབས་འཁྲུགས་པ་ཡི། །སྲིད་པའི་མཚོ་ལས་འགྲོ་བ་སྒྲོལ་བར་ཤོག།