ཀ རྒྱལ་བ་དགོངས་བརྒྱུད།
གསུམ་པ་མན་ངག་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཨ་ཏི་ཡོ་གའི་བརྒྱུད་ཚུལ་ནི། དེ་ཡང་ཐེག་པའི་རྩེ་རྒྱལ་འོད་གསལ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཨ་ཏི་ཡོ་གའི་བརྒྱུད་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། ལུགས་འདིའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བཞེད་པ་རྒྱལ་བ་དགོངས་པའི་བརྒྱུད་པ་བཱི་མ་སྙིང་ཐིག་དང་ཐེག་མཆོག་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ལས་བྱུང་བ་ལྟར་མདོ་ཙམ་བཀོད་པར་འདོད་དེ། དེ་ལ་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་དཔལ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ཉིད་གཞི་གདོད་མའི་དབྱིངས་སུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་སྟེ། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་དགོངས་པ་ལས་མ་གཡོས་པར་བཞུགས་པའི་ཚུལ་ལ། ནང་གསལ་ཆོས་སྐུའི་གནས་སྐབས་ན་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་དབྱིངས་ཀྱི་སྐུ་གསུམ་དུ་གནས་པའི་རྣམ་པ་ཡུལ་ལ་མི་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ངང་གིས་འོད་གསལ་བའོ། །དེའི་ཚེ་གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཆོས་སྐུའི་ཞིང་ན། སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ། འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་ལ། དུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཆོས་ཉིད་འཕོ་འགྱུར་མེད་པའི་ཚེ། ཆོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རང་བཞིན་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་རང་ཆས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ངང་དུ་འོད་གསལ་བའོ། །དེ་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ངང་ལས་མ་གཡོས་བཞིན་དུ་རང་སྣང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུར་རང་བྱུང་བ་ནི། རང་བཞིན་གྱི་སྣང་ཆ་ལས་རྣམ་དག་སྟུག་པོ་བཀོད་པ་བདེ་བའི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་རང་མདངས་ལས་བྱུང་བ། སྟེང་དང་འོག་དང་ཕྱོགས་མཚམས་མ་ཡིན་ཞིང་འོད་ཁྱིམ་རིན་པོ་ཆེའི་ཁང་བུ་བཀོད་ལེགས་པ་ན། རིགས་ལྔའི་སངས་རྒྱས་སོ་སོའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཚོམ་བུ་འབུམ་ཕྲག་བརྗོད་ལས་འདས་པས་བསྐོར་བ་རྣམས་ཀྱང་། གདུལ་བྱ་དང་འདུལ་བྱེད་མ་ཡིན་ཞིང་རང་སྣང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་མངའ་དབང་དུ་རང་བྱུང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྣང་ཆ་ལས་རིགས་ལྔའི་སངས་རྒྱས་གྲངས་མེད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་འཕྲོ་ཞིང་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། ཟ་འོག་གི་བེར་ཁྱིམ་བཀྲ་བ་ལྟར་བཀོད་ལེགས་ཤིང་ཁ་དོག་ལྔར་འོད་འབར་བ་ནི། ཞལ་དང་ལྗགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལས་ཡི་གེ་དྲུག་གི་འོད་ཟེར་མུ་མེད་པར་འཕྲོ་བ་ལས་རང་བྱུང་བའོ། །དེའི་ཚེ་གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་དག་སྟུག་པོ་བཀོད་པར། སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རིགས་ལྔའི་སངས་རྒྱས། འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཚད་མེད་པས་བསྐོར་བ་ལ། ཆོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡེ་ཤེས་འོད་གསལ་བའི་དགོངས་པ། དུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཆོས་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཚེ་རང་ཆས་སུ་ངང་གིས་འོད་གསལ་བའི་དགོངས་པ་རང་བཞིན་བརྗོད་དུ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ངང་ལས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་མངོན་པར་འཕྲོ་བ་ནི། གདུལ་བྱའི་དབང་ལས་འོད་འཕྲོ་བ་རང་སྣང་བ་ཆུའི་ཟླ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདིའི་དུས་སུ་སྟེང་འོག་ཕྱོགས་མཚམས་ཀྱི་འགྲོ་བ་དྲུག་སོ་སོར་འཁྲུལ་པའི་དབང་གིས་རང་གི་གནས་དང་བདེ་སྡུག་གི་སྣང་བ་དུ་མ་ལ་སྤྱོད་པས་སེམས་ཀྱི་འཁྲུལ་སྣང་ལ་ཞེན་པའི་ཚེ། ས་དང་པོ་ནས་ས་བཅུ་པའི་བར་གྱི་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ། ཕྱོགས་བཅུའི་ཞིང་དུ་རང་བཞིན་སྤྲུལ་པའི་རིགས་ལྔ་སོ་སོར་སྣང་བས་དོན་མཛད་ཅིང་། འགྲོ་བ་དྲུག་གི་གནས་སུ་ཐུབ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲངས་མེད་པས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཅིང་དོན་མཛད་པ་ལས། རེ་ཞིག་མི་མཇེད་འདིར་སྤྲུལ་པའི་འཕྲོ་ཚུལ་ནི། དེ་ལྟར་རང་སྣང་ལྷུན་གྲུབ་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་ཞིང་ནས་སྤྲུལ་པ་ཆེན་པོ་གཉིས་སྣང་བ་ལས་བྱིན་རླབས་མཆོག་གི་སྤྲུལ་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། རིན་པོ་ཆེ་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་གི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བར་རང་སྣང་བའི་སྐུ་གཟུགས་འགྲོ་བ་གང་གི་ཚེ་ལོའི་ལུས་བོངས་དང་མཉམ་པ་ལས་ཆོ་འཕྲུལ་དུ་མ་འབྱུང་བས་འགྲོ་བ་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་ལས་རང་བྱུང་བར་སྣང་བའི་ཡི་གེ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་བུ་གཅིག་གི་རྒྱུད་ལས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་བརྗོད་དུ་མེད་པར་རང་གྲག་པས་དོན་བྱེད་པ་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་རྡོ་རྗེ་ཚེ་ལོ་དང་པོའི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཆག་གང་བ་ལས་གང་ལ་གང་འདུལ་གྱི་ཆོས་དང་ཡོ་བྱད་ཀྱི་ཆར་འབེབས་པར་བྱེད་ཅིང་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་དང་གསུམ་སྟེ། ཡི་གེ་དེ་ཡང་སྐད་རིགས་མི་གཅིག་པ་གང་གི་སྒྲ་སྐད་དེར་གྲག་པའོ། །དེ་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་དྲུག་གི་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་ཏུ་འོད་ཟེར་འགྱེད་ཅིང་འགྲོ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རང་བཞིན་གྱིས་འབད་པ་མེད་པར་གྲོལ་བའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་དེ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ལས་རང་བྱུང་གི་སྤྲུལ་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་སྤྲུལ་པ་ནི། འགྲོ་བ་གང་ལ་གང་འདུལ་གྱིས་དེ་དང་དེའི་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བས་དོན་མཛད་པ་སྟེ། དེའང་རང་སྣང་ལྷུན་གྲུབ་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་མི་ཟད་པ་རྒྱན་གྱི་འཁོར་ལོ་ལས་རང་བྱུང་བ། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་ཆ་བྱད་དུ་ཞིང་འདིའི་བསྐལ་པ་དང་པོ་དགའ་ལྡན་བརྩེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། པདྨའི་སྟེང་དུ་རང་བྱོན་ནས་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་དང་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་ལ་རང་བཞིན་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ལས་འདས་པ་དགོངས་པས་རང་སྣང་དུ་གོ་བར་མཛད་ལ། དེའི་ཚེ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེས་གདུལ་བྱ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དོན་དུ་འདུལ་བྱེད་ཀྱི་སྐུ་ཡང་དེ་སྙེད་དུ་སྤྲུལ་པ་ནི། འཁོར་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་དག་པར་བྱེད་པའི་དོན་དུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། དེ་ཡང་སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོ་དེས་ཡུལ་དགའ་ལྡན་བརྩེགས་པར། གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མེ་ཏོག་པདྨའི་སྟེང་དུ། སྟོན་པ་ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས། འཁོར་སངས་རྒྱས་སྟོང་རྩ་གཉིས་ལ། བསྟན་པ་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ལས་སྔ་བ་བསྟན་པ་ཀུན་ཀྱི་རྩ་བ་སྒྲ་ཐལ་འགྱུར་གསུངས་པར། རྒྱུད་ཀྱི་སྡུད་པ་པོ་ནི་ལྷའི་བུ་དགའ་བྱེད་དབང་ཕྱུག་གིས་མཛད། གྲོགས་ནི་ལྷའི་བུ་ཉི་མ་རབ་ཏུ་སྣང་བྱེད་ལ་སོགས་པ། དུས་ཚེ་ལོ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དུས་ནའོ། དེའང་སྟོན་པ་དང་འཁོར་ཐ་དད་མེད་ཀྱང་འགྲོ་བ་འདུལ་བ་ལ་དགོངས་ནས་སོ་སོར་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། བསྐལ་པ་འདི་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་ཐ་དད། དུས་ཐ་དད། ཆོས་ཐ་དད་པས་འདུལ་བར་དགོངས་ནས་རིམ་པ་ཐ་དད་པར་བྱོན་པའོ། །
དེ་ནས་སྤྲུལ་སྐུ་རིམ་གྱིས་མཆེད་ཚུལ་ནི། གཉིས་པ་གནས་མི་མཇེད་འཇིག་རྟེན་དུ། སྟོན་པ་ཁྱེའུ་འོད་མི་འཁྲུགས་པ། འཁོར་མཁའ་འགྲོ་མ་འབུམ་ཕྲག་གཉིས། བསྟན་པ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོན་ཏན་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་རྒྱུད་ལྔ། ཐབས་འབྱུང་བ་ཚ་གྲང་གི་རང་སྒྲ་ལས་ཁྱབ་འཇུག་ཟུར་ཕུད་ལྔ་པའི་སྐད་ཀྱིས་གསུངས། དུས་ཚེ་ལོ་བྱེ་བ་གཅིག་ཐུབ་པའི་དུས་ནའོ། །ཡང་གསུམ་པ། གནས་དྲོད་གཤེར་འདུས་པ་འོད་ཀྱི་ཕུང་པོར། སྟོན་པ་འཇམ་དཔལ་འཇིགས་པ་སྐྱོབ་པ། འཁོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འབུམ་ཕྲག་དྲུག བསྟན་པ་འཁོར་བ་དོང་སྤྲུགས་དང་། རྨ་བྱ་མཇིང་བསྣོལ་དང་། དཔལ་འབྱུང་བཞི་ཟད་པའི་རྒྱུད་བར་སྣང་གི་ཁམས་སུ་བབ་ནས་རླུང་གི་སྒྲ་མ་ར་ཤ་ཤུ་ལས་དྲངས་ཏེ་མཁའ་ལྡིང་ཟུར་ཕུད་གསུམ་པའི་སྐད་ལ་བསྒྱུར་ཏེ་གསུངས་ལ། དུས་ཚེ་ལོ་འབུམ་པའི་དུས་ནའོ། །ཡང་བཞི་པ། གནས་འདོད་ཆགས་འབྱུང་བ་མངལ་དུ་སྣང་བར། སྟོན་པ་གཞོན་ནུ་རོལ་པ་རྣམ་པར་རྩེ་བས། འཁོར་གནོད་སྦྱིན་དང་བྲག་སྲིན་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་ལ། བསྟན་པ་སེམས་སྡེ་རྩ་བའི་རྒྱུད་ལྔ་དང་། ཡན་ལག་གི་རྒྱུད་དྲུག་སྟེ་བཅུ་གཅིག་གསུངས། དུས་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲིའི་དུས་ནའོ། །ཡང་ལྔ་པ། གནས་འཚོ་བྱེད་གཞོན་ནུའི་ལྡུམ་རར། སྟོན་པ་དྲུག་པ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གིས། འཁོར་སངས་རྒྱས་རབས་བདུན་ལ། བསྟན་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གསུངས། དུས་ཚེ་ལོ་བདུན་ཁྲིའི་དུས་ནའོ། །ཡང་དྲུག་པ། གནས་གསང་ཆེན་རོལ་པའི་དུར་ཁྲོད་མེ་རི་འབར་བར། སྟོན་པ་གཞོན་ནུ་དཔའ་བོ་སྟོབས་ལྡན་ཆེན་པོས། འཁོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྲིན་གྱི་ཤུགས་ཅན་བདུན་ལ། ཆོས་ཕ་རྒྱུད་མ་རྒྱུད་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུད་སྡེ་དུ་མ་གསུངས་པར། དུས་ཚེ་ལོ་དྲུག་ཁྲིའི་དུས་ནའོ། །ཡང་བདུན་པ། གནས་སྲིན་པོ་རུ་ལུའི་སྒྲ་དང་ལྡན་པར། སྟོན་པ་དྲང་སྲོང་ཁྲོས་པའི་རྒྱལ་པོས། འཁོར་སྲིན་པོ་བྱེ་བ་གཅིག་ལ། ཆོས་རགས་པ་འདུལ་བའི་རྒྱུད་བཅུ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏེ། དུས་ཚེ་ལོ་ཁྲི་པའི་དུས་ནའོ། །ཡང་བརྒྱད་པ། གནས་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ། སྟོན་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་གསེར་འོད་དམ་པས། འཁོར་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ། ཆོས་དམ་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ཁྲི་ཕྲག་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གསུངས་ཏེ། །དུས་ཚེ་ལོ་ལྔ་སྟོང་གི་དུས་ནའོ། །ཡང་དགུ་པ། གནས་སོག་པོ་གཡུ་ཡི་སྨིན་མ་ཅན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཁང་པར། སྟོན་པ་བརྩེ་བས་རོལ་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས། འཁོར་ས་བརྒྱད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ། ཆོས་ཕྲ་རྒྱུད་བདུན་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ལ། དུས་ཚེ་ལོ་སྟོང་གི་དུས་ནའོ། །ཡང་བཅུ་པ། གནས་བྱ་རྒོད་སྤུངས་པར། སྟོན་པ་འོད་སྲུང་བགྲེས་པོས། འཁོར་ཚེ་དང་ལྡན་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་བདུན་ལ། དམ་པའི་ཆོས་མདོ་སྡེ་དང་། སྔགས་ཀྲི་ཡ་དང་། ལུང་ཨ་ནུ་ཡོ་གའི་ཆོས་ཁྲི་ཕྲག་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པར། དུས་ཚེ་ལོ་ལྔ་བརྒྱའི་དུས་ནའོ། །ཡང་བཅུ་གཅིག་པ། གནས་རྡོ་རྗེ་གདན་ བྱང་ཆུབ་འབྱུང་བར། སྟོན་པ་མངོན་རྫོགས་རྒྱལ་པོས། འཁོར་རིགས་གསུམ་མགོན་པོ 
་ལ། ཆོས་ངེས་པའི་དོན་འབའ་ཞིག་ཏུ་གསུངས་པའི། དུས་ཚེ་ལོ་སུམ་བརྒྱ་པའི་དུས་ནའོ། །ཡང་བཅུ་གཉིས་པ། གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བར། སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས། འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་ལ། ཆོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བདེན་པ་བཞིའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལན་བཅུ་གཉིས་སུ་བསྐོར་ཏེ། དེ་ཡང་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། རྒྱུ་དང་། ཀུན་འབྱུང་། རབ་སྐྱེ། རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པ། ལམ། རིགས་པ། སྒྲུབ་པ། ངེས་འབྱིན། འགོག་པ། ཞི་བ། གྱ་ནོམ་པ། ངེས་འབྱུང་སྟེ་ལན་བཅུ་གཉིས་སུ་བསྐོར་ལ། དུས་ཚེ་ལོ་བརྒྱ་པའི་དུས་ནའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །