(༤༧)དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་གཞུང་བཞུགས།
(༤༨)།རྒྱ་གར་སྐད་དུ། མ་དྷྱན་ཏ་བི་བྷཾ་ག །བོད་སྐད་དུ། དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཚན་ཉིད་སྒྲིབ་པ་དེ་ཁོ་ན། །གཉེན་པོ་དག་ནི་སྒོམ་པ་དང་། །དེ་ཡི་གནས་དང་འབྲས་བུ་འཐོབ། །ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པའོ། །ཡང་དག་མ་ཡིན་རྟོག་ཡོད། །དེ་ལ་གཉིས་པོ་ཡོད་མ་ཡིན། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འདི་ལ་ཡོད། །དེ་ལ་ཡང་ནི་དེ་ཡོད་དོ། །སྟོང་པ་མ་ཡིན་མི་སྟོང་མིན། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐམས་ཅད་བཤད། །ཡོད་པས་མེད་པས་ཡོད་པས་ན། །དེ་ནི་དབུས་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །དོན་དང་སེམས་ཅན་བདག་རྣམ་རིག་ །སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི། །རབ་ཏུ་སྐྱེའོ་དེ་དོན་མེད། །དེ་མེད་པས་ན་དེ་ཡང་མེད། །ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་པ། །དེ་ནི་དེ་ཕྱིར་གྲུབ་པ་ཡིན། །དེ་བཞིན་མ་ཡིན་ཡེ་མེད་ཡིན། །དེ་ཟད་ནས་ནི་གྲོལ་བར་འདོད། །བཏགས་པ་དང་ནི་གཞན་དབང་དང། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱང་ངོ། །དོན་ཕྱིར་ཡང་དག་མིན་རྟོག་ཕྱིར། །གཉིས་པོ་མེད་པའི་པའི་ཕྱིར་བཤད་དོ། །དམིགས་པ་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། །མི་དམིགས་པ་ནི་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །མི་དམིགས་པ་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། །མི་དམིགས་པ་ནི་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་དམིགས་པ་ནི། །མི་དམིགས་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྲུབ། །དེ་ལྟ་བས་དམིགས་པ་དང་། །མི་དམིགས་མཉམ་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་ནི། །སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཁམས་གསུམ་པ། །དེ་ལ་དོན་མཐོང་རྣམ་པར་ཤེས། །དེ་ཡི་ཁྱད་པར་སེམས་ལས་བྱུང། །གཅིག་ནི་རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས། །གཉིས་པོ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ཅན། །ཉེ་བར་སྤྱོད་དང་ཡོངས་གཅོད་དང་། །དེ་ཡི་འཇུག་བྱེད་སེམས་ལས་བྱུང་། །སྒྲིབ་པའི་ཕྱིར་དང་འདེབས་པའི་ཕྱིར། །འཁྲིད་པའི་ཕྱིར་དང་
(༤༩)ཀུན་འཛིན་ཕྱིར། །རྫོགས་བྱེད་ཕྱིར་དང་གསུམ་གཅོད་ཕྱིར། །ཉེ་བར་སྤྱོད་ཕྱིར་སྡུད་པའི་ཕྱིར། །སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་དང་མངོན་དུའི་ཕྱིར། །སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར་ནི་འགྲོ་ཉོན་མོངས། །རྣམ་གསུམ་རྣམ་གཉིས་ཀྱང་ཉོན་མོངས། །རྣམ་བདུན་ཡང་དག་མིན་རྟོག་ལས། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མདོར་བསྡུ་ན། །མཚན་ཉིད་དང་ནི་རྣམ་གྲངས་དང་། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་མཐའ། །སྒྲུབ་པ་དག་སྟེ་ཤེས་པར་བྱ། །གཉིས་དངོས་མེད་པའི་དངོས་མེད་པའི། །དངོས་པོ་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་མེད་པ་རང་མིན། །ཐ་དད་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་མིན། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མདོར་བསྡུ་ན། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་མཐའ། །མཚན་མ་མེད་དང་དོན་དམ་དང། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །གཞན་མིན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན། །དེ་འགགས་འཕགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང། །འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་ཡི་ཕྱིར། །རྣམ་གྲངས་དོན་དེ་གོ་རིམ་བཞིན། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་དག །དེ་ནི་དྲི་བཅས་དྲི་མ་མེད། །ཆུ་ཁམས་གསེར་དང་ནམ་མཁའ་རྣམས། །དག་པ་བཞིན་དུ་དག་པ་འདོད། །ཟ་བ་བཟའི་དང་དེ་ཡི་ལུས། །གནས་དང་གཞི་ཡི་སྟོང་པ་ཉིད། །དེ་ཡང་གང་གིས་ཇི་ལྟར་མཐོང། །གང་ཕྱིར་དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད། །དགེ་གཉིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཕན་བྱའི་ཕྱིར། །འཁོར་བ་བཏང་བར་མི་བྱའི་ཕྱིར། །དགེ་བ་མི་ཟད་བྱ་བའི་ཕྱིར། །རིགས་ཀྱང་རྣམས་པར་དག་བྱའི་ཕྱིར། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་དག་བྱའི་ཕྱིར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །གང་ཟག་དང་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི། །དངོས་པོ་མེད་འདིར་སྟོང་པ་
(༥༠)ཉིད། །དེ་དངོས་མེད་པའི་དངོས་ཡོད་པ། །དེ་ནི་དེ་ལས་སྟོང་ཉིད་གཞན། །གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་དེ་མ་གྱུར། །ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་གྲོལ་བར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་རྣམ་དག་དེ་མ་གྱུར། །འབད་པ་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར། །ཉོན་མོངས་མ་ཡིན་མི་མོངས་མིན། །དེ་ནི་དག་དང་མ་དག་མིན། །བསྟན་བཅོས་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས། །མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལེའུར་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟ་དང་པའོ།། །།ཁྱབ་དང་ཉི་ཚེ་ལྷག་པ་དང་། །མཉམ་དང་ལེན་དང་སྤོང་བ་ནི། །གཉིས་ཀྱི་སྒྲིབ་པར་བསྟན་པ་ཡིན། །ཉོན་མོངས་མཚན་ཉིད་རྣམ་དགུའོ། །ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་རྣམས་སྒྲིབ་པ་ཡིན། །སྐྱོ་བ་དང་ནི་བཏང་སྙོམས་དང་། །དེ་ཁོ་ན་ནི་མཐོང་བ་དང་། །འཇིག་ཚོགས་ལྟ་དང་དེ་བཞི་དང་། །འགོག་དང་ལམ་དང་དཀོན་མཆོག་དང་། །རྙེད་པ་དང་ནི་བཀུར་སྟི་དང་། །ཡོ་བྱད་བསྙུགས་པ་ཡོངས་ཤེས་ལ། །དགེ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་ལ་གཞན་། །སྦྱོར་བ་མེད་དང་སྐྱེ་མཆེད་མིན། །རྣལ་འབྱོར་མིན་པས་གང་བསྐྱེད་དང་། །སྐྱེ་བ་མེད་དང་ཡིད་མི་བྱེད། །ཚོགས་ནི་རབ་ཏུ་མ་རྫོགས་དང་། །རིགས་དང་བཤེས་གཉེན་མི་ལྡན་དང་། །སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བ་དང་། སྒྲུབ་པ་དང་ཡང་མི་ལྡན་ཞིང་། །སྐྱེ་བོ་ངན་སྡང་འགོགས་པ་དང་། །རང་གི་གནས་ངན་ལེན་གསུམ་ལས། །ལྷག་མ་ཤེས་རབ་མ་སྨིན་དང་། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་གནས་ངན་ལེན། །ལེ་ལོ་དང་ཡང་བག་མེད་དང་། །སྲིད་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཆགས་པ་དང་། །སེམས་ནི་ཞུམ་པར་གྱུར་པ་དང་། །མ་དད་པ་དང་མ་མོས་དང་། །སྒྲ་བཞིན་དུ་ནི་སྤྱོད་པ་དང་། །དམ་ཆོས་ཆེད་ཆེར་མི་འཛིན་དང་། །རྙེད་ལ་གདུ་དང་སྙིང་རྗེ་མེད། །ཐོས་པས་ཕོངས་དང་ཉུང་བ་དང་། །ཏིང་འཛིན་སྦྱངས་པ་མ་བྱས་པའོ།
(༥༡)དགེ་དང་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་འཛིན། །བློ་ལྡན་འཁྲུལ་མེད་སྒྲིབ་པ་དང་། །བསྔོ་དང་མི་སྐྲག་སེར་སྣ་མེད། །དབང་ནི་དགེ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་གི་ནི་སྒྲིབ་པ་རྣམས། །གསུམ་གསུམ་དག་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཕྱོགས་དང་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ས་ལ། སྒྲིབ་པ་དག་ནི་གཞན་ཡིན་ནོ། །གཞི་ལ་མི་མཁས་ལེ་ལོ་དང་། །གཉིས་ཀྱིས་ཏིང་འཛིན་ཉམས་པ་དང་། །མི་བསྐྱེད་པ་དང་ཉམས་ཆུང་དང་། །ལྟ་དང་གནས་ངན་ལེན་སྐྱོན་ཆགས། །ཕྱུག་པོ་དང་ནི་བདེ་འགྲོ་དང་། །སེམས་ཅན་མི་གཏོང་སྒྲིབ་པ་དང་། །ཉེས་པ་དག་དང་ཡོན་ཏན་རྣམས། །འབྲི་དང་འཕེལ་དང་འཛུད་པ་དང་། །གྲོལ་བར་བྱེད་དང་མི་ཟད་དང་། །དགེ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་། །ངེས་པར་བྱེད་དང་ཆོས་རྣམས་ལ། །ལོངས་པར་སྤྱོད་དང་ཡོངས་སྨིན་བྱེད། །ཀུན་ཏུ་འགྲོ་དོན་མཆོག་གི་དོན། །རྒྱུ་མཐུན་དོན་གྱི་མཆོད་ཉིད་དང་། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་དོན་དང་། །རྒྱུད་རྣམས་ཐ་དད་མེད་དོན་དང་། །ཉོན་མོངས་རྣམ་དག་མིན་དོན་དང་། །ཐ་དད་མེད་པའི་དོན་ཉིད་དང་། །བྲི་མེད་འཕེལ་བ་མེད་དོན་དང་། །དབང་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཡི་གནས། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་མ་རིག་པ། །ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་སྒྲིབ་པ་བཅུ། །ས་བཅུའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱི། །གཉེན་པོ་དག་ནི་ས་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཡི་སྒྲིབ་པ་དང་། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན། །དེར་ནི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དེ དེ་ཟད་ནས་ནི་གྲོལ་བར་འདོད། །བསྟན་བཅོས་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་བ་ལས། །སྒྲིབ་པའི་ལེའུར་བཅད་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་གཉིས་པའོ།། །།རྩ་བ་མཚན་ཉིད་དེ་ཁོ་ན། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་མཚན་ཉིད་དང་། །འབྲས་བུ་རྒྱུ་ཡི་དེ་ཁོ་ན། །རགས་པ་དང་ནི་ཕྲ་བ་དང་། །གྲགས་དང་རྣམ་
(༥༢)པར་དག་ཡུལ་དང་། །བསྡུ་དང་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་། །མཁས་དེ་ཁོ་ན་རྣམ་བཅུ་ནི། །བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་རྟག་མེད་དང་། །ཡོད་ཀྱང་ཁོ་ན་མ་ཡིན་དང་། །ཡོད་དང་མེད་དེ་ཁོ་ན་སྟེ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གསུམ་དུ་འདོད། །འདི་ལ་ཆོས་དང་གང་ཟག་དང་། །གཟུང་བ་དག་དང་འཛིན་བ་དང་། །ཡོད་དང་མེད་པར་སྒྲོ་འདོགས་དང་། །སྐུར་པ་འདེབས་པར་ལྟ་བ་དག་ །གང་ཤེས་ནས་ནི་མི་འབྱུང་བ། །དེ་དེ་ཁོ་ནའི་མཚན་ཉིད་དོ། །མི་རྟག་དོན་ནི་མེད་དོན་དང་། །སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། །དྲིར་བཅས་དྲི་མ་མེད་དོན་ཏེ། །རྩ་བའི་ཁོ་ནར་གོ་རིམ་བཞིན། །སྡུག་བསྔལ་ལེན་དང་མཚན་ཉིད་དང་། །འབྲེལ་པ་གཞན་དུ་འདོད་པ་ཡིན། །དངོས་མེད་དེ་ཡི་དངོས་མ་ཡིན། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་སྟོང་པར་འདོད། །མཚན་ཉིད་མེད་པས་བདག་མེད་དང་། །དེ་དང་མི་མཐུན་མཚན་ཉིད་དང་། །རང་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པར་འདོད། །བག་ཆགས་ང་ནི་ཀུན་ནས་འབྱུང་། །མ་བྲལ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་གཉིས་མི་སྐྱེ། །དྲི་མ་ཞི་བ་གཉིས་སུ་འདོད། །ཡོངས་སུ་ཤེས་དང་སྤངས་པ་དང་། །ཐོབ་པར་མངོན་སུམ་བྱ་བས་ནི། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཡང་དག་བཤད། །བཏགས་པ་དང་ནི་ཤེས་པ་དང་། །དེ་བཞིན་བརྗོད་པ་རགས་པ་ཡིན། །དམ་པའི་དོན་ནི་གཅིག་པུའོ། །དོན་དང་འཐོབ་དང་སྒྲུབ་པ་ནི། །དོན་དམ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །འགྱུར་མེད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས། །གཅིག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པ་སྟེ། །གསུམ་གྱིས་རིགས་པའི་གྲགས་པ་ཡིན། །རྣམ་དག་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམས་ཏེ། །གཅིག་པུ་ཁོ་ནར་བརྗོད་པ་ཡིན། །རྒྱུ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་
(༥༣)དང་། །མིང་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྡུས། །ཡང་དག་ཡེ་ཤེས་རབ་ཁོ་ན། །གཅིག་པུ་ཁོ་ནར་བསྡུས་པ་ཡིན། །འཇུག་དེ་ཁོ་ན་རྣམ་པ་གཉིས། །གནས་པ་དང་ནི་ངན་པར་ཞུགས། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་དང་དག་ ཡང་དག་སྒྲུབ་པ་གཅིག་པུའོ། །གཅིག་དང་རྒྱུ་དང་ཟབ་དང་། །བྱེད་པ་དང་ནི་དབང་སྒྱུར་དང་། །བདག་པོའི་དོན་དང་རྟག་པ་དང་། །ཉོན་མོངས་པ་དང་དག་པའི་གནས། །རྣལ་འབྱོར་ཅན་དང་མེ་གྲོལ་གྲོལ། །འདི་དག་ལ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ། །ཀུན་ཏུ་རྟོག་དང་རྣམ་རྟོག་དོན། །ཆོས་ཉིད་དོན་གྱིས་དེ་དག་དེར། །ཐོག་མ་དུ་མ་ཉིད་དང་ནི། །བསྡུས་དང་ཡོངས་སུ་ཕྱི་བིའི་དོན། །འཛིན་དང་གཟུངས་དང་དེ་འཛིན་པ། །ས་བོན་དོན་དེ་གཞན་དུ་འདོད། །ཚོར་དང་དོན་རྣམས་ཡོངས་གཅོད་ཀྱི། །ཉེར་སྤྱོད་འབྱུང་སྒོ་གཞན་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྩོལ་བ་ལ། །སྒྲོ་འདོགས་མེད་ཅིང་སྐུར་འདེབས་མེད། །མི་འདོད་འདོད་དང་རྣམ་དག་དང་། །མཉམ་དུ་བྱུང་དང་དབང་བྱེད་དང་། །འཐོབ་དང་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དག་ །གཞན་དབང་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཏེ་གཞན། །འཛིན་དང་གནས་དང་རྒྱུན་མི་འཆད། །སྤྱོད་དང་དག་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར། །འབྲས་བུ་རྒྱུ་རྣམས་སྤྱད་ཟིན་དང་། །དེ་བཞིན་མ་སྤྱད་གཞན་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བ་རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་དོན། །དེ་ཡི་རྒྱུ་ནི་སྒྲུབ་པ་ཡིན། །དེ་ཞི་བ་དང་གཉེན་པོའི་དོན། །ལྡན་པའི་ཕྱིར་ན་གཞན་དུ་འདོད། །ཡོན་ཏན་སྐྱོན་དང་རྣམ་མི་རྟོག་ །ཤེས་པས་གཞན་ལས་བདག་གིས་ནི། །ངེས་པར་འབྱུང་ཕྱིར་གཞན་ཞེས་བྱ། །བཏགས་བཅས་རྒྱུར་བཅས་རྒྱུ་མཚན་ལ། །རབ་ཏུ་ཞི་བའི་དོན་བཅས་ནི། །ཐ་མ་ཉིད་དུ་བཤད་པ་ཡིན། །བསྟན་བཅོས་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས། །དེ་ཁོ་ནའི་ལེའུར་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་གསུམ་པའོ།།
(༥༤)གནས་ངན་ལེན་ཕྱིར་སྲིད་རྒྱུའི་ཕྱིར། །གཞི་ཡི་ཕྱིར་དང་མ་རྨོངས་ཕྱིར། །བདེན་པ་བཞི་ལ་འཇུག་བྱ་བས། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་སྒོམ། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་རྣམས། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་ཤེས་ནས། །དེ་དག་སྤང་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ནི། །རྣམ་པ་ཞི་དག་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །དེར་གནས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད། །དོན་རྣམས་ཐམས་ཅད་འབྱོར་པར་འགྱུར། །ཉེས་པ་ལྔ་སྤོང་འདུ་བྱེད་བརྒྱད། །བསྟེན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། །ལེ་ལོ་དང་ནི་གདམས་ངག་རྣམས། །བརྗེད་དང་བྱིང་དང་རྒོད་དང་། །འདུ་མི་བྱེད་དང་འདུ་བྱེད་དེ། །དེ་དག་ཉེས་པ་ལྔར་འདོད་དོ། །གནས་དང་དེ་ལ་གནས་པ་དང་། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་དུའོ། །དམིགས་པ་བརྗོད་པར་མ་གྱུར་དང་། །བྱིང་དང་རྒོད་པ་རྟོགས་པ་དང་། །དེ་སྤང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དང་། །ཞི་ཚེ་རྣལ་དུ་འཇུག་པའོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་བསྐྱེད་ནས། །འདུན་དང་སྦྱོར་བའི་དབང་བྱེད་དེ། །དམིགས་པ་བརྗོད་པར་མ་གྱུར་དང་། །མི་འཕྲོ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཀྱང་ངོ། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ནི་བསྲབས་པའི་ཕྱིར། །སྔ་མའི་འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་ཡིན། །དབང་པོ་དང་ནི་སྟོབས་རྣམས་ལ། །ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གཉིས་གཉིས་སོ། །རང་བཞིན་ཡན་ལག་གནས་ཡན་ལག་ །གནས་པ་ངེས་འགྱུང་ཡན་ལག་སྟེ། །བཞི་པ་ཕན་ཡོན་ཡན་ལག་ཡིན། །རྣམ་གསུམ་ཉོན་མོངས་མེད་ཡན་ལག །འདི་ལ་བཞི་དང་གནས་དང་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན། །ཡོངས་སུ་གཅོད་དང་གོ་འབྱེད་དང་། །རྣམ་གསུམ་གཞན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་ནི། །ལམ་གྱི་ཡན་ལག་དེ་བརྒྱད་དོ། །ལྟ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོ་བྱད་བསྙུངས། །གཞན་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་འདོད། །ཉོན་མོངས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་དབང་། །མི་མཐུན་
(༥༥)ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ །རྗེས་སུ་འབྲེལ་བཅས་བཟློག་པ་དང་། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ །རྗེས་སུ་འབྲེལ་མེད་སྒོམ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནི། །དམིགས་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། །ཐོབ་པས་དེ་ནི་ཁྱད་པར་འཕགས། །རྒྱུ་ཡི་གནས་དང་ཞུགས་པ་དང་། །སྦྱོར་དང་འབྲས་བུ་བརྗོད་པ་དང་། །བྱ་དང་བྱ་མེད་ཁྱད་པར་དང་། །དེ་ནི་བླ་མ་བླ་ན་མེད། །མོས་པ་དང་ནི་འཇུག་པ་དང་། །ངེས་པར་འབྱུང་དང་ལུང་བསྟན་དང་། །བརྗོད་པ་དང་ནི་དབང་བསྐུར་དང་། །ཕྱིན་པ་དང་ནི་ཕན་ཡོན་དང་། །བྱ་བ་སྒྲུབ་པར་བསྟན་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་རྣམ་གསུམ་སྟེ། །མ་དག་མ་དག་དག་པ་དང་། །རྣམ་པར་དག་དང་ཅི་རིགས་སྦྱར། །འདི་ལས་ཇི་ལྟར་འོས་འོས་སུ། །གང་ཟག་རྣམ་པར་བཞག་པར་འདོད། །སྣོད་གྱུར་རྣམ་པ་སྨིན་བརྗོད་དང་། །དེ་ཡི་དབང་གིས་སྟོབས་དང་ནི། །འདོད་དང་འཕེལ་དང་རྣམ་དག་སྟེ། །དེ་དག་འབྲས་བུ་གོ་རིམ་བཞིན། །ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ཐོག་མ་དང་། །དེ་གོམས་བྱས་དང་རྫོགས་པའོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་དང་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །བྲལ་བ་དང་ནི་ཁྱད་པར་དང་། །བླ་མ་དང་ནི་བླ་ན་མེད། །འབྲས་བུ་གཞན་ཏེ་མདོར་བསྡུས་པའོ། །བསྟན་བཅོས་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས། །གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའི་ལེའུར་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་བཞི་པའོ།། །།བླ་མེད་ཉིད་ནི་སྒྲུབ་པ་དང་། །དམིགས་པ་དང་ནི་ཡང་དག་འགྲུབ། །བསྟན་པ་ཡིན་པར་འདོད་པའོ། །སྒྲུབ་པ་དག་ནི་རྣམ་དྲུག་སྟེ། །དམ་པ་དང་ནི་ཡིད་བྱེད་དང་། །རྗེས་སུ་མཐུན་ཆོས་མཐའ་སྤངས་དང་། །ཁྱད་པར་ཅན་དང་ཁྱད་པར་མེད། །དམ་པ་དང་ནི་ཡིད་བྱེད་དང་། །དམ་པ་བཅུ་གཉིས་བདག་ཉིད་དེ། །རྒྱ་ཆེ་བ་དང་ཡུན་རིང་དབ། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་
(༥༦)མི་ཟད་དང་། །རྒྱུན་མི་འཆད་ཚེགས་མེད་པ་དང་། །དབང་འབྱོར་བ་དང་ཡོངས་བཟུང་དང་། །བརྩོམ་དང་འཐོབ་དང་རྒྱུ་མཐུན་དང་། །འགྲུབ་པ་དམ་པར་འདོད་པ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་དམ་པའི་དོན་གྱིས་ནི། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་བཅུར་འདོད་དོ། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བཅོད་བརྩོན་འགྲུས། །བསམ་གཏན་དང་ནི་ཤེས་རབ་ཐབས། །སྨོན་ལམ་སྟོབས་དང་ཡེ་ཤེས་ཏེ། །འདི་དག་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བཅུའོ། །ལས་ནི་རྗེས་སུ་འཛིན་བྱེད་དང་། །གནོད་མི་བྱེད་དང་དེ་ལ་བཟོད། །ཡོན་ཏན་འཕེལ་དང་འཛུད་ནུས་དང་། །རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་དང་། །མི་བཟད་པ་དང་རྟག་འཇུག་དང་། །ངེས་པར་ལོངས་སྤྱོད་སྨོན་པར་བྱེ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ཇི་ལྟ་བུར། །ཆོས་རྣམས་བཏགས་པར་མཛད་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟག་པར་ཡང་། །ཤེས་རབ་གསུམ་གྱིས་ཡིད་བྱེད་པའོ། །ཁམས་རྟས་བྱེད་དང་འཇུག་བྱེད་དང་། །དེ་ནི་དོན་རྣམ་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །དེ་ནི་ཆོས་སྤྱོད་རྣམ་བཅུ་དང་། །ཡང་དག་ལྡན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཡི་གེ་འདྲི་མཆོད་སྦྱིན་པ་དང་། །ཉན་དང་ཀློག་དང་ལེན་པ་དང་། །འཆད་དང་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དང་། །དེ་སེམས་པ་དང་སྒོམ་པའོ། །ཡོད་པ་དེ་བཅུའི་བདག་ཉིད་ནི། །བསོད་རྣམས་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད། །ཁྱད་པར་ཕྱིར་དང་མི་ཟད་ཕྱིར། །གཞན་ལ་ཕན་འདོོགས་མ་ཞིའི་ཕྱིར། །མི་གཡེང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར། །གྱུར་པ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས། །ལྡང་དང་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་དང་། །དེ་བཞིན་རོ་མྱང་བྱིང་དང་རྒོད། །ཡིད་
(༥༧)ཆེས་པ་ཡི་བསམ་པ་དང་། །ཡིད་ལ་བྱེད་བ་ངར་འཛིན་དང་། །ཆུང་ངུའི་སེམས་ཀྱི་གཡེང་བ་དང་། །བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ། །ཡི་གེ་དོན་དང་ཡིད་བྱེད་དང་། །མི་འཕྲོ་བ་དང་མཚན་ཉིད་གཉིས་མ་དག་དག་དང་གློ་བུར་དང་། །མི་དངང་བ་དང་ཁེངས་པ་དང་། །འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་དང་འདྲིས་ཕྱིར་དང་། །མ་འབྲེལ་ཕྱིར་དང་མ་འདྲིས་ཕྱིར། །དོན་ཡོད་པ་དང་དོན་མེད་པ། །དེ་ནི་ཡི་གེ་མ་ལོག་པའོ། །གཉིས་སུ་སྣང་བར་གྱུར་པ་ནི། །དེ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ནི་དོན་ལ་མ་ལོག་པའོ། །ཡོད་དང་མེད་པ་རྣམ་པར་སྤངས། །རྟོག་པ་དེ་ཡིས་བསྒོས་པ་ནི། །རྟོག་པ་ཡིད་བྱེད་དེའི་གནས་ནི། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མ་ལོག་པ། །གཉིས་སུ་སྣང་བའི་རྒྱུ་ལའོ། དོན་གྱི་མེད་དང་ཡོད་པ་དེ། །སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་བཞིན་དུ་འདོད། །དེ་ནི་མ་འཕྲོག་མ་ལོག་སྟེ། །ཡོད་དང་མེད་པར་མི་པར་འཕྲོའི་ཕྱིར། །རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ་ཁོ་ན་སྟེ། །རང་བཞིན་ཉིད་མ་ལོག་པའོ། །དོན་དམ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་མ་གཏོགས་པར། །འདི་ལྟར་ཆོས་ཡོད་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་སྤྱི་ཡི་མཚན་ཉིད་དེ། །དེ་ནི་ཕྱིན་ཆི་མ་ལོག་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཡིད་ལ་བྱེད། །མ་སྤངས་པ་དང་སྤངས་པ་ལ། །དེ་ནི་མ་དག་རྣམ་དག་སྟེ། །དེ་ཡང་དེ་ལ་མ་ལོག་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས། །རྣམ་པར་དག་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་བཞིན། །གཉིས་ནི་གློ་བུར་བྱུང་བ་སྟེ། །དེ་ཡང་དེ་ལ་མ་ལོག་པའོ། །ཆོས་རྣམས་དང་ནི་གང་ཟག་གི་ །ཀུན་
(༥༨)ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་དག་མེད། །མེད་ཕྱིར་དེ་བས་སྐྲག་དང་དང་། །མེད་དེ་འདིར་མ་ལོག་པའོ། །ཐ་དད་པ་དང་གཅིག་མཐའ་དང་། །མུ་སྟེགས་ཉན་ཐོས་གཉིས་ཀ་དང་། །གང་ཟག་ཆོས་ལ་སྒྲོ་འདོགས་དང་། །སྐུར་འདེབས་མཐའ་རྣམ་གཉིས་གཉིས་དང་། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་མཐའ། །རྟག་དང་ཆད་པར་འདུ་ཤེས་དང་། །གཟུངས་དང་འཛིན་དང་ཀུན་ཉོན་མོངས། །རྣམ་པར་བྱང་ལ་གཉིས་དང་གསུམ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ཀྱི་མཐའ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་དུ་འདོད། །དངོས་ཡོད་དངོས་མེད་ཞི་བྱ་དང་། །ཞི་བྱེད་སྐྲག་བྱ་དེ་ལ་འཇིགས། །གཟུང་དང་འཛིན་དང་ཡང་དག་ཉིད། །ལོག་པ་ཉིད་དང་བྱེད་དང་མིན། །སྐྱེ་བ་མེད་དང མཉམ་པའི་དུས། །དེ་ནི་རྣམ་རྟོག་གཉིས་ཀྱི་མཐའ། །ཁྱད་པར་ཅན་དང་ཁྱད་མེད་ནི། །ས་བཅུ་དག་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ། །རྣམ་པར་བཞག་དང་དེ་བཞིན་དབྱིངས། །སྒྲུབ་དང་སྒྲུབ་དང་འཛིན་དང་། །ངེས་པར་འཛིན་དང་རབ་ཏུ་འཛིན། །རབ་ཏུ་རྟོགས་དང་རབ་རྒྱས་དང་། །རྣམ་པར་རྟོག་དང་རྣལ་འདུག་དང་། །ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་དམིགས་པར་འདོད། །མ་ཚང་མེད་དང་མི་སྤོང་དང་། །མི་གཡེང་བ་དང་རབ་རྫོགས་དང་། །ཡང་དག་བསྐྱེད་དང་འཕེལ་བ་དང་། །ལས་སུ་རུང་དང་མི་དམིགས་དང་། །སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་དེ། །རྒྱུན་མི་གཅོད་ཡང་དག་འགྲུབ། །དབུས་རྣམས་འབྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་ཏེ། །རྟོགས་པར་དཀའ་དང་སྙིང་པོའི་དོན། །དོན་ཆེན་དེ་བཞིན་ཀུན་གྱི་དོན། །དོན་མེད་ཐམས་ཅད་སེལ་བའོ། །བསྟན་བཅོས་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས། །ཐེག་
(༥༩)པ་བླ་ན་མེད་པའི་ལེའུར་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལྔ་པའོ།། །།དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས། མགོན་པོ་བྱམས་པས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛི་ན་མི་ཏྲྭ་དང་ཤཱི་ལེན་དྲ་བོ་དྷི་དང་། ནུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙ་བ་བནེྡ་ཡེ་ཤེས་སྡེས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །། མངྒལ།
(༦༠)
(༦༡)ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་གཞུང་བཞུགས་སོ།།
(༦༢) རྒྱ་གར་སྐད་དུ། །དྷ་རྨ་དྷ་རྨ་ཏཱ་བི་བྷཾ་ག་ཏ། བོད་སྐད་དུ། ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཕྱིར་ཤེས་ནས་འགའ་ཞིག་སྤང་བྱ་ཞིང་། །གཞན་དག་འགའ་ཞིག་མངོན་སུམ་བྱ་བའི་ཕྱི། །དེས་ན་དེ་དག་མཚན་ཉིད་ལས་རྣམ་དབྱེ། །བྱེད་པར་འདོད་ནས་བསྟན་བཅོས་འདི་མཛད་དོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་ཏེ། ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཆོས་ཀྱིས་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ནི་འཁོར་བའོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །གཉིས་དང་བརྗོད་པ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། །མེད་པ་སྣང་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའོ། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་དོན་མེད་པར་རྟོག་པ་ཙམ་མོ། །གཟུང་བ་དང་། འཛིན་པ་དང་། བརྗོད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། །མེད་པ་སྣང་བའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་ལ་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་སྟེ། །སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་བཞིན་ཏེ། །ཡོད་པ་མི་མཐོང་བས་ཀྱང་ངོ། །མེད་པ་དང་སྣང་བ་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མེད་ན་འཁྲུལ་པ་དང་མ་འཁྲུལ་བ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པོ་དག་གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ཆོས་རྟོགས་པ་གོང་ན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། མཚན་དང་། གྲུབ་པ་དང་། གཅིག་
(༦༣)པ་དང་། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཀུན་ཏུ་གནས་པ་དང་། ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་བ་དང་། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་སྣང་བ་དངོས་པོ་མེད་པར་འཇུག་པའོ། །མཚན་ཉིད་དང་། གྲུབ་པ་དང་། གཅིག་པ་དང་། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་ཇི་ལྟར་མདོར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གང་གང་དུ་འཁོར་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་ཐུན་མོང་བ་བཞིན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་རིགས་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །སྐྱེ་བ་དང་ཐ་སྙད་དང། རྗེས་སུ་བཟུང་བ་དང་། ཚར་གཅད་པ་དང་། ཡོན་ཏན་དང་། སྐྱོན་ཕན་ཚུན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་བདག་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཐུན་མོང་པའོ། །གནས་དང་རྣམ་པར་རིག་པ་དང་། ལས་དང་བདེ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། འཆི་འཕོ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། བཅིངས་པ་དང་། གྲོལ་བ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །ཐུན་མོང་དུ་ཕྱི་རོལ་དུ་གཟུང་བར་སྣང་བ་ཉིད་ནི་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། ཤེས་པ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་དོན་མེད་དེ། ཐུན་མོང་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དོན་གཞན་གྱིས་སེམས་ལ་སོགས་པ་ནི་མཉམ་པར་བཞག་པ་དང་། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རིག་པའི་ཡང་ཕན་ཚུལ་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལ་ནི་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རབ་ཏུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཉམ་པར་བཞག་པ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་དེའི་གཟུགས་བརྙན་རབ་ཏུ་སྣང་བའི་ཕྱིར། །གཟུང་བར་སྣང་བ་མེད་ན་འཛིན་པར་སྣང་བ་མེད་པར་ཡང་རབ་ཏུ་གྲུབ་པོ། །དེས་ན་གཟུང་བ་དང་
(༦༤)འཛིན་པར་སྣང་བ་མེད་པར་རྟོགས་པ་རབ་ཏུ་གྲུབ་བོ། །ཐོག་མ་མེད་པའི་ཀུན་ནས་བློང་བ་རབ་ཏུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པ་གོང་ན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། མཚན་ཉིད་དང་། །ཀུན་ཏུ་གནས་པ་དང་། །ངེས་པར་འབྱེད་པ་དང་། རེག་པ་དང་། །རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། དེའི་བདག་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བར་དེ་རབ་ཏུ་རྟོག་པའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་མདོར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་དུ་གནས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་། །མདོ་སྡེ་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚིག་གི་ཚོགས་སོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བསྡུས་པའི་སྦྱོར་བའི་ལམ་ཐམས་ཅད་དོ། །རེག་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཐོབ་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་ཤིང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་སྟེ། །མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བས་སོ། །རྗེས་སུ་དྲན་ཇི་ལྟར་རེག་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དེའི་དྲི་མ་སེལ་བའི་སྒོམ་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་དོ། །དེའི་བདག་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དྲི་མ་མེད་པར་གྱུར་པ་ལས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་སྣང་བ་སྟེ། །དེ་ནི་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །རྣམ་པ་བཅུ་རྣམས་ཀྱིས་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་རྟོགས་པ་ནི་གོང་ན་མེད་པ་སྟེ། ངོ་བོ་དང་། དངོས་པོ་དང་། གང་ཟག་དང་། ཁྱད་པར་དང་། དགོས་པ་དང་གནས་དང་། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། སྦྱོར་བ་དང་། ཉེས་དམིགས་དང་། ཕན་ཡོན་ལ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའོ། །ངོ་བོ་རྟོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དྲི་མ་ལ་གློ་བུར་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་མི་སྣང་བ་དང་སྣང་བའོ། །དངོས་པོ་རྟོགས་པ་ནི་ཐུན་མོང་གི་སྣོད་ཀྱི་རྣམ་པར་
(༦༥)རིག་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དང་། །མདོ་སྡེའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གྱུར་པའོ། །གང་ཟག་རྟོགས་པ་ནི་དང་པོ་གཉིས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གྱུར་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱིའོ། །ཕྱི་མ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ངོ། །ཁྱད་པར་རྟོགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཁྱད་པར་དང་། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་ཁྱད་པར་དང་། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཐོབ་པའི་ཁྱད་བར་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བ་དང་། སྟོན་པ་དང་། འབྱོར་པ་བརྙེས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཕྱིར་རོ། །དགོས་པ་རྟོགས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ཁྱད་པར་དང་། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་དང་། ས་བཅུ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཕྱིར་རོ། །གནས་རྟོག་པ་ནི། རྣམ་པ་དྲུག་གིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་དྲུག་གིས་རྟོགས་པ་ཉིད་ནི་དམིགས་པ་ལས་དང་། མཚན་མ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ལས་དང་། ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ལས་དང་། མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་། ཕན་ཡོན་གྱི་ཕྱིར་དང་། ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་བཞིས་དམིགས་པ་རྟོགས་པ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པ་དང་། དེ་ལ་མོས་པ་དང་། ངེས་པ་དང་། ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །རྣམ་པ་བཞིས་མཚན་མ་སྤོང་བ་རྟོགས་སྟེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་། །གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ལས་ཏེ། །རགས་པ་དང་
(༦༦)འབྲིང་བོ་དང་། ཕྲ་བ་དང་། རིང་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་མཚན་མ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་རྣམས་གྲངས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདིས་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་རྟོགས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་དང་། དམིགས་པ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བ་ལས་དང་། མི་དམིགས་པ་དམིགས་པར་སྦྱོར་བ་ལས་སོ། །མཚན་ཉིད་རྟོགས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པ་བརྗོད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སླང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནི་གཉིས་དང་། །ཇི་ལྟར་བརྗོད་པ་དང་། དབང་པོ་དང་། ཡུལ་དང་། རྣམ་པར་རིགས་དང་། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་སུ་སྣང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གཟུགས་མེད་པ། །བསྟན་དུ་མེད་པ། གནས་མེད་པ། སྣང་བ་མེད་པ། རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ། རྟེན་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་གསལ་བར་བསྟན་ཡིན་ནོ། །སྣང་བའི་ཕྱིར་ནི་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང་། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་ཡོན་རྟོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྫོགས་པར་རབ་ཏུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང་། གོང་ན་མེད་པའི་བདེ་བའི་གནས་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང་། མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང་། མཐོང་བའི་འབྱོར་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང་། སྟོན་པའི་འབྱོར་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལས་རྟོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། །གཉེན་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དང་། །མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཁྱད་པར་
(༦༧)ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དང་། །ལས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གཉེན་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཆོས་དང་། གང་ཟག་དང་། གྱུར་པ་དང་། ཐ་དད་པ་དང་། སྐུར་པ་ལྔ་ནི་བདེན་པའི་ངོ་བོ་ལས་ཞེན་པའི་གཉེན་པོའོ། མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་དང་། ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང་། ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་། ངོ་བོའི་དོན་དང་། བཀྲ་བར་འཛིན་པ་ལྔ་སྤངས་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་རྟོག་པ་མེད་པ་དང་། ཕྱོགས་གཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང་། གནས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་། གཏན་དུ་བ་ཉིད་དང་། གོང་ན་མེད་པ་རྣམ་པ་ལྔའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི། རྣམ་པར་རྟོག་པར་མིང་དུ་བྱེད་པ་དང་། །བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་བ་སྦྱིན་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བར་སྦྱོར་བ་དང་། དེའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྟོང་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྟོགས་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་རྟོགས་པར་འདོད་པ་དེ་འདི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ། དེ་བཞིན་ཉིད་མི་ཤེས་པ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན་ལས་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པས་ས་བོན། །ཐམས་ཅད་པ་སྟེ། མི་བདེན་པ་གཉིས་སུ་སྣང་བའི་རྒྱུ་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་པ་ཐ་དད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ་དེ་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་བཅས་པ་སྣང་དུ་ཟིན་ཀྱང་མི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྣང་བས་ཀྱང་དེའི་ཆོས་ཉིད་ནི་སྣང་བ་མེད་ལ། དེ་སྣང་བ་མེད་ལས་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་
(༦༨)ཞེས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ལས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ལ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ལ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ལས་དོན་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་མེད་པར་བྱེད་དོ། །དོན་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་མེད་པ་ལས་རྣམ་པར་རིགས་པ་ཙམ་ཡང་མི་དམིགས་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་མི་དམིགས་པ་ལས་གཉི་ག་ཁྱད་པར་དམིགས་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེར་གང་ཡང་གཉིས་དམིགས་པ་མེད་བ་དེ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཡུལ་མེད་ཅིང་དམིགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པས་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་རྟོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་མོས་པས་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་དང་། དེ་ཉིད་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །དེ་ཉིད་ས་དང་པོ་ལ་སོ་སོར་རིག་པར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་དང་། དེ་ཉིད་ནི་རེག་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །རྣམ་པར་མ་དག་པའི་ས་དྲུག་ལ་སྒོམ་པ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་གསུམ་པོ་ལ་ཡང་ངོ་། །དེ་ཉིད་ནི་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་མཐར་ཕྱིན་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ནི་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །ཉེས་དམིགས་རྟོགས་པ་ནི། །གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པ་མེད་ནའོ། །ཉེས་དམིགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་མི་འཇུག་པའི་རྟེན་མེད་པའི་ཉེས་དམིགས་དང་། ལམ་འཇུག་པའི་རྟེན་མེད་པའི་ཉེས་དམིགས་དང་། གང་ཟག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཐ་སྙད་བཞག་པའི་རྟེན་མེད་པའི་ཉེས་དམིགས་
(༦༩)དང་། བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཐ་སྙད་བཞག་པའི་རྟེན་མེད་པའི་ཉེས་དམིགས་སོ། །དེ་དག་ལས་བཟློག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཡོད་པ་ལ། ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་བཞི་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ཉིད་ནི་གནས་གྱུར་པ་ཇི་ལྟ་བར་རྟོགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་རིག་པར་བྱའོ། །མེད་པའི་ཆོས་སྣང་བ་ནི། །དཔེར་ནི་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གནས་གྱུར་པའི་དཔེ་ནི། ནམ་མཁའ་དང་གསེར་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ།། །།།ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་འཕགས་པ་བྱམས་པས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།།་ །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པཎིྜ་ཏ་ཤཱན་བྷ་དྲ་དང་། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ལས། སླད་ཀྱི་ཁ་ཚའི་མཁན་པོ་པཎིྜ་ཏ་པ་ར་ཧ་ཏ་དང་། ཞུ་ཆེན་་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་དགའ་རྡོར་གྱིས་ཐུགས་དམ་ས་ཐོ་ལིང་གི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་བཅོས་ཤིང་གཏན་ལ་ཕལ་པ།།
(༧༠)
(༧༡)ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་འབྱེད་ཚིག་བཅད་མ་བཞུགས།
(༧༢)རྒྱ་གར་སྐད་དུ། དྷ་རྨ་དྷ་རྨ་ཏཱ་བི་བྷཾ་ག་ཀཱ་རི་ཀ། བོད་སྐད་དུ། ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ། མགོན་པོ་བྱམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཤེས་ནས་འགའ་ཞིག་ཡོངས་སུ་སྤང་བྱ་ཞིང་། །གཞན་འགའ་ཞིག་ནི་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་བྱ། །དེས་ན་དེ་དག་མཚན་ཉིད་རྣམ་དབྱེ་བ། །བྱེད་པར་འདོད་པས་བསྟན་བཅོས་འདི་བརྩོམ་མོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་མདོར་བསྡུ་ན། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་བྱ་སྟེ། །ཆོས་དང་དེ་བཞིན་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས། །ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཉིད་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་ནི། །འཁོར་བ་ཡིན་ཏེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས། །རབ་ཏུ་ཕེ་བ་ཐེག་གསུམ་གྱི། །མྱ་ངན་ལས་ནི་འདས་པའོ། །དེ་ལས་ཆོས་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་ནི། །གཉིས་དང་ཇི་ལྟར་མངོན་བརྗོད་པར། །སྣང་བ་ཡང་དག་མ་ཡིན་པའི། །སྣང་བ་ཡང་དག་མ་ཡིན་པའི། །ཀུན་རྟོག་པ་སྟེ་མེད་སྣང་ཕྱིར་དེས་ན་ཡང་དག་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་དོན་མེད་ཅིང་། །རྟོག་ཙམ་ཡིན་པས་ཀུན་རྟོག་པའོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་ཉིད་མཚན་ཉིད་ནི། །གཟུང་བ་དང་ནི་འཛིན་པ་དང། །བརྗོད་པར་བྱ་དང་རྗོད་པར་བྱེད། །ཁྱད་མེད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །མེད་པ་སྣང་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་ནི། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རླུ་ཡིན་ཏེ། །སྒྱུ་མའི་གླང་ཆེན་སོགས་སྣང་བཞིན། །ཡོད་པ་ཡང་ནི་མི་སྣང་ཕྱིར། །མེད་སྣང་དག་ལས་གང་རུང་ཞིག་ །མེད་ན་འཁྲུལ་པ་དང་མ་འཁྲུལ་དང་། །དེ་བཞིན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་། །རྣམ་པར་བྱང་བ་མི་འཐད་དོ། །གཉིས་པོ་དག་ནི་གཅིག་ཉིད་དང་། །སོ་སོ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། །ཡོད་པ་དང་ནི་མེད་པ་དག་ །ཁྱད་པར་ཡོད་དང་མེད་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ཆོས་རྣམས་ལ། །འཇུག་པ་བླ་ན་མེད་པ་སྟེ། །མཚན་ཉིད་དང་ནི་གྲུབ་པ་སྟེ། །གཅིག་དང་ཐ་དད་
(༧༣)མ་ཡིན་ཞིང་། །གནས་ནི་ཐུན་མོང་ཐུན་མོང་མིན། །གཟུང་འང་འཛིན་པར་སྣང་བ་ནི། །མེད་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པས་སོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་གྲུབ་པ་དང་། །གཅིག་དང་ཐ་དད་མ་ཡིན་པ། །ཇི་ལྟར་མདོར་བསྟན་དུའོ། །གང་ཞིག་གང་དུ་འཁོར་བ་ན། །དེ་ནི་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་སྟེ། །སེམས་ཅན་ཁམས་དང་སྣོད་ཀྱི་ཁམས། །སྣོད་ཀྱི་ཁམས་ནི་ཐུན་མོངས་ལྟར། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཐུན་མོང་ཡིན། །སེམས་ཅན་ཁམས་ནི་ཐུན་མོང་དང་། །ཡང་ན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་དང་ཐ་སྙད་དང་། །རྗེས་སུ་བཟུང་དང་ཚར་བཅད་དང་། །ཕན་པ་དང་ནི་གནོད་པ་དང་། །ཡོན་ཏན་སྐྱོན་ནི་ཕན་ཚུན་དུ། །བདག་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་དུ། །ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ཐུན་མོང་པའོ། །གནས་དང་རྣམ་པར་རིག་པ་དང་། །བདེ་སྡུག་ལས་དང་འཆི་འཕོ་དང་། །སྐྱེ་བ་དང་ནི་བཅིངས་པ་དང་། །གྲོལ་བ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ཕྱིར། །དེ་ནས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །ཕྱི་རོལ་བཟུང་བ་ཐུན་མོང་བར། །སྣང་བ་འཛིན་པའི་རྣམ་རིག་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་ལས་ཕྱི་རོལ་ཏུ། །གྱུར་པའི་དོན་ཡོད་མ་ཡིན་ཏེ། །ཐུན་མོང་བ་ཉིད་ཡིན་ཕྱིར་རོ། །ཅིག་ཤོས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་བའི། །གཟུང་བ་རྣམ་པར་རིག་པའི་དོན། །གཞན་གྱི་སེམས་ལ་སོགས་པ་ནི། །མཉམ་བར་མ་བཞག་མཉམ་གཞག་པའི། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ལ། །ཕན་ཚུན་ཡུལ་གྱུར་མ་ཡིན་ཏེ། །མཉམ་པ་མ་བཞག་བ་ལ་ནི། །རང་གི་རྣམ་རྟོག་སྣང་ཕྱིར་དང་། །མཉམ་པར་བཞག་པ་དག་ལ་ནི། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དེའི། །གཟུགས་བརྙན་རབ་ཏུ་སྣང་ཕྱིར་རོ། །གཟུང་བར་སྣང་བ་མེད་གྲུབ་ན། །འཛིན་པར་སྣང་བ་མེད་གྲུབ་བོ། །དེ་ལས་ཀྱང་ནི་བཟུང་བ་དང་། །འཛིན་པར་སྣང་བ་མེད་པ་ལ། །འཇུག་པ་གྲུབ་སྟེ་ཐོག་མེད་པའི། །ཀུན་ནས་ལྡང་བ་གྲུབ་པས་སོ། །གཉིས་སུ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པར། །རབ་ཏུ་གྲུབ་པར་ཡིན་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ཆོས་ཉིད་ལ། །འཇུག་པ་བླ་ན་མེད་
(༧༤)པ་སྟེ། །མཚན་ཉིད་ཀུན་དུ་གནས་པ་དང་། །ངེས་པར་འབྱེད་དང་རེག་པ་དང་། །རྗེས་སུ་དྲན་དང་དེ་དག་ཉིད། །ཉེ་བར་སོན་ལ་འཇུག་པས་སོ། །མཚན་ཉིད་མདོ་ནི་ཇི་ལྟ་བཞིན། །གནས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ། །འོན་ཀྱང་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །དེ་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ། །བརྟེན་པའི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་བྱེད་པས། །བསྡུས་པའི་སྦྱོར་ལམ་ཐམས་ཅད་དོ། །རེག་པ་ཡང་དག་ལྟ་ཐོབ་ཕྱིར། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མངོན་གསུམ་གྱི། །ཚུལ་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཐོབ་ཅིང་། །ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །རྗེས་སུ་དྲན་པ་རེག་པས་ནི། །མཐོང་བའི་དོན་ལ་སྒོམ་ལམ་གྱི། །བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་སྟེ། །དེ་ཡི་དྲི་མ་སེལ་བའི་ཕྱིར། །དེ་ལ་དེ་ཡི་བདག་ཉིད་དུ། །ཉེ་བར་སོན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད། །དྲི་མ་མེད་པར་གྱུར་པ་ན། །ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ། །སྣང་བ་དེ་ཡང་གནས་གྱུར་བ། །གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་རྣམ་པ་བཅུས། །གནས་ཡོད་གྱུར་ལ་འཇུག་པ་ནི། །བླ་ན་མེད་པ་ཉིན་ཡོན་ཏེ། །ངོ་བོ་རྫས་དང་གང་ཟག་དང་། །ཁྱད་པར་དགོས་པ་གནས་དང་ནི། །ཡིད་ལ་བྱེད་དང་སྦྱོར་བ་དང་། །ཉེས་དམིགས་ཕན་ཡོན་འཇུག་པས་སོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་འཇུག་པ་ནི། །གློ་བུར་པ་ཡི་དྲི་མ་དང་། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་སྣང་བ་དང་། །སྣང་བའི་དོན་ཏེ་དེ་བཞིན་ཉིད། །དྲི་མ་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དངོས་པོ་རྫས་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ཐུན་མོང་སོད་ཀྱི་རྣམ་རིག་པ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དང་། །མདོ་སྡེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ཀྱི། །དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དང་། །ཐུན་མོང་མིན་པ་སེམས་ཅན་གྱི། །ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཡི། །དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གྱུར་པའོ། །གང་ཟག་དག་ལ་འཇུག་པ་ནི། །དང་པོ་གཉིས་ནི་སངས་རྒྱས་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
(༧༥)རྣམས་ཀྱི་ནི། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོངས་གྱུར་པ་སྟེ། ཕྱི་མ་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང་ནི། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་ཅན་ལ་འཇུག་པ་ནི། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས། །ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་པར་བར་དང་། །ཆོས་སྐུ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་། །སྤྲུལ་སྐུ་ཐོབ་པས་གཟིགས་པ་དང་། །འདོམས་པ་དང་ནི་དབང་འབྱོར་ཉིད། །ཐོབ་པའི་ཁྱད་པར་ལས་ཡིན་ནོ། །དགོས་པ་རྟོགས་ལ་འཇུག་པ་ནི། །སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ཁྱད་པར་དང་། །ཐེག་པ་ཆེན་པོས་སྟོན་པ་ཡིས། །དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ས་བཅུ་ལ། །རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་རོ། །གནས་སམ་རྟེན་ལ་འཇུག་པ་ནི། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ལ། །འཇུག་བ་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ཏེ། །དམིགས་དང་མཚན་མ་སྤངས་པ་དང་། །ཡང་དག་པ་སྦྱོར་བ་དང་། །མཚན་ཉིད་དང་ནི་ཕན་ཀྱོན་དང་། །ཡོངས་སུ་ཤེས་ལ་འཇུག་པས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་དམིགས་པ་ལ། །འཇུག་པ་རྣམ་བཞིར་ཤེས་བྱ་སྟེ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པ་དང་། །དེ་ལ་མོས་དང་ངེས་པ་དང་། །ཚོགས་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་སོ། །གཉིས་པ་མཚན་མ་སྤངས་པ་ལ། །འཇུག་པ་ཡང་ནི་རྣམ་བཞི་སྟེ། །མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོ་དང་། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་རྟོགས་པ་དང་། །མཚན་མ་དག་ནི་སྤངས་པས་སོ། །འདིར་ནི་རིམ་ཇི་ལྟ་བཞིན། །རགས་དང་འབྲིང་དང་ཕྲ་མོ་དང་། །རིང་དུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཡི། །མཚན་མ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཡིན། །ཡང་དག་པ་ཡི་སྦྱོར་བ་ལ། །འཇུག་པ་ཡང་ནི་རྣམ་བཞི་སྟེ། །དམིགས་པ་ཡི་ནི་སྦྱོར་བ་དང་། །མི་དམིགས་པ་ཡི་སྦྱོར་བ་དང་། །དམིགས་པ་
(༧༦)མི་དམིགས་སྦྱོར་བ་དང་། །མི་དམིགས་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་འཇུག་པ་ནི། །རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཤེས་བྱ་སྟེ། །ཆོས་ཉིད་གནས་པ་ཉིད་ལས་ནི། །གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་བརྗོད་མེད་པའི། །ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་གནས་ཕྱིར་རོ། །སྣང་བ་མེད་ལས་གཉིས་དང་ནི། །ཇི་ལྟར་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དང་། །དབང་པོ་ཡུལ་རྣམ་རིག་པ་དང་། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སྣང་མེད་ཕྱིར། །དེས་ན་འདྲིས་ནི་བརྟག་མེད་པ། །བསྟན་དུ་མེད་པ་གནས་མེད་པ། །སྣང་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་རིག་མེ། །གནས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི། །མཚན་ཉིད་མདོ་བཞིན་བརྗོད་པ་ཡིན། །སྣང་བ་ལས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད། །ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་མཉམ་སྣང་ཕྱིར་རོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་སོགས། །ལྟ་བུར་སྣང་བ་ཡིན་ཕྱིར་རོ། །ཕན་ཡོན་འཇུག་པ་རྣམ་བཞི་སྟེ། །ཆོས་སྐུ་རྫོགས་པར་ཐོབ་པ་དང་། །གོང་ན་མེད་པའི་བདེ་ཐོབ་དང་། །གཟིགས་པ་དབང་སྦྱོར་ཐོབ་པ་དང་། །སྟོན་ལ་དབང་འབྱོར་ཐོབ་པ་དང་། །ཡོངས་སུ་ཤེས་ལ་འཇུག་པ་ནི། །རྣམ་པ་བཞི་རུ་ཤེས་བྱ་སྟེ། །གཉེན་པོ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཐ་དད་དང་། །སྐུར་པ་འདེབས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །མེད་པ་འཛིན་པ་རྣམ་ལྔའི། །གཉེན་པོ་བསྟན་པ་ཡིན་ཕྱིར་རོ། །མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི། །ཡིད་ལ་མི་བྱེད་ཡང་དག་འདས། །ཉེ་
(༧༧)བར་ཞི་དང་ངོ་བོའི་དོན། །མངོན་བརྟགས་འཛིན་པ་རྣམ་པ་ལྔ། །སྤངས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དང་། །ཉེ་ཚེ་བ་ནི་མ་ཡིན་དང་། །གནས་མེད་པ་དང་གཏན་དུ་དང་། །གོང་ན་མེད་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། །ཁྱད་པར་རྣམ་པར་ལྔ་ཡིན་ནོ། །ཐ་མ་ལས་ཡོངས་ཤེས་པ་ནི། །རྣམ་རྟོག་རིང་དུ་བྱེད་པ་དང་། །བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་སྟོང་དང་། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱ་ཡི། །སྒྲིབ་པ་བྲལ་བར་བྱེད་པ་དང་། །དེ་ཡི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པ་ཡི། །ཡེ་ཤེས་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ནི། །ཐམས་ཅད་ལ་ནི་འཇུག་པ་དང་། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་སྦྱོང་བ་དང་། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་བྱེད་དང་། །རྣམ་པར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད། །གཏོང་ཅིང་སྟེར་བར་བྱེད་པ་སྟེ། །རྣམ་ལྔ་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་ལ་འཇུག་པ་ནི། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ལ། །འཇུག་པར་འདོད་པའི་གང་ཟག་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡིན་པ། །འདི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་ཤེས་པས། །མི་བདེན་པར་ནི་ཡོངས་བརྟག་པའི། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཞེས། །མེད་པ་གཉིས་སུ་སྣང་བའི་རྒྱུ། །དེ་ལ་རྟེན་པའི་ཐ་དད་རྒྱུ། །དེས་ན་རྒྱུ་འབྲས་བུར་བཅས། །སྣང་དུ་ཟིན་ཀྱང་མེད་པའོ། །དེ་སྣང་ཆོས་ཉིད་མི་སྣང་ཞིང་། །དེ་མི་སྣང་བས་ཆོས་ཉིད་སྣང་། །དེ་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་བྱེད་ན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མི་རྟོག་པའི། །ཡེ་ཤེས་ལ་ནི་འཇུག་པའོ། །དེ་ལྟར་དམིགས་པ་རྣམ་རིག་ཙམ། །དམིགས་དང་
(༧༨)རྣམ་པར་རིག་ཙམ་དུ། །དམིགས་ལས་དོན་རྣམས་མི་དམིགས་དང་། །དོན་རྣམས་མི་དམིགས་པ་ལས་ནི། །རྣམ་པར་རིག་ཙམ་མི་དམིགས་དང་། །དེ་མི་དམིགས་ལས་གཉིས་པོ་ནི། །ཁྱད་མེད་པ་ཡི་དམིགས་ལ་འཇུག་ །དེ་གཉིས་ཁྱད་པར་མི་དམིགས་རྣམས། །དེ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི། །ཡེ་ཤེས་ཡུལ་མེད་དམིགས་མེད་པ། །མཚན་མ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པས། །རབ་ཕྱེ་བ་ནི་ཡིན་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བས་ས་ལ་འཇུག་པ་ནི། །རྣམ་པ་བཞི་རུ་ཤེས་བྱ་སྟེ། །མོས་བའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བས་ནི། །མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་སྟེ། །ངེས་པས་འབྱེད་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །སོ་སོར་རབ་ཏུ་རྟོག་པ་ཡི། །སྦྱོར་བས་ས་ནི་དང་པོ་སྟེ། །དེ་ཉིད་རེག་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །བསྒོམ་པས་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བས་ནི། །མ་དག་པ་ཡིས་ས་དྲུག་དང་། །དག་པའི་ས་ནི་གསུམ་པོ་སྟེ། །དེ་ནི་རྗེས་དྲན་གནས་སྐབས་སོ། །མཐར་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བས་ནི། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །མཛད་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་དེ་ཡི་བདག་ཉིད་དུ། །ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་གནས་སྐབས་སོ། །ཉེས་དམིགས་དག་ལ་འཇུག་པ་ནི། །གནས་ཡོངས་གྱུར་པ་མེད་པ་ཡི། །ཉེས་དམིགས་བཞི་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ། །མི་འཇུག་རྟེན་མེད་ཉེས་པ་དང་། །ལམ་འཇུག་རྟེན་མེད་ཉེས་པ་དང་། །མྱ་ངན་འདས་པའི་གང་ཟག་རྣམས། །གདགས་པའི་གཞི་མེད་ཉེས་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་དག་ །གདགས་པའི་གཞི་མེད་ཉེས་པའོ། །བཟློག་ནས་ཕན་ཡོན་འཇུག་པ་ནི། །རྣམ་པ་བཞི་རུ་ཤེས་པར་བྱ་
(༧༩)མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་སྣང་བའི་དཔེ། །སྒྱུ་མ་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་བཞིན། །གནས་ཡོངས་གྱུར་པ་དཔེར་བྱ་ན། །ནམ་མཁའ་གསེར་དང་ཆུ་སོགས་བཞིན།། །།ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ། མགོན་པོ་བྱམས་པས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །པཎིྜ་ཏ་ཆེན་པོ་མ་ཧཱ་ཛ་ན་དང་། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་བསྙེན་སེང་གེ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་བསྒྱུར་བའོ།།
(༨༠)