སྤང་བྱ་སྤོང་ཚུལ།
གསུམ་པ་སྤོང་ཚུལ་སྤང་བྱ་ཕྲ་རགས་དབྱེ། །སྤང་བའི་ས་མཚམས་འཕྲོས་དོན་མཚན་བཏགས་དཔྱད། །དང་པོ་ནི། སྤོང་ཚུལ་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀར་ཡང༌། །ཀུན་བརྟགས་ལྷན་སྐྱེས་གཉིས་གཉིས་དབྱེ། །ལྷན་སྐྱེས་ལ་ཡང་ས་བོན་དང༌། །དེ་ཡི་བག་ཉལ་ཆེས་ཕྲ་ཡོད། །ཅེས་སོགས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་སྤང་བྱ་དེ་དག་སྤོང་བའི་ཚུལ་ལ་སྤྱིར་སྤང་བྱ་ཉོན་ཤེས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀར་ཡང༌། ཀུན་བཏགས་དང་ལྷན་སྐྱེས་གཉིས་གཉིས་སུ་དབྱེ་ཞིང༌། ལྷན་སྐྱེས་ལ་ཡང་ས་བོན་གྱི་ཆ་དང་དེའི་བག་ཉལ་ཆེས་ཕྲ་བ་གཉིས་སུ་ཡོད་པར་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོ་རྣམས་སུ་བཤད་དོ། །
གཉིས་པ་སྤང་བའི་ས་མཚམས་ལ་ཀུན་བརྟགས་ལྷན་སྐྱེས་སྤོང་ཚུལ་གཉིས། །དང་པོར་དངོས་དང་དེ་ལ་རྩོད་སྤོང་གཉིས། །དང་པོ་ནི།
དེས་ན་སྒྲིབ་གཉིས་ཀུན་བརྟགས་ནི། །
མཐོང་སྤང་ཉིད་དུ་དམ་བཅར་བྱེད། །
དེ་སྤང་བྱང་འཕགས་དགེ་འདུན་ནི། །
རིག་གྲོལ་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་ལྡན་ལགས། །
ཞེས་སོགས་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་དེས་ན་སྤང་བྱ་ཉོན་ཤེས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆ་ནི་མཐོང་སྤང་ཉིད་དུ་ཤེར་ཊིཀ་དང་རྒྱན་འགྲེལ་སོགས་ལས་དམ་བཅའ་བར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཐེག་ཆེན་ཐལ་འགྱུར་བའི་གཞུང་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླ་མའི་དགོངས་པ་བཞིན་དུ་ས་བཅུ་ལ་གནས་པའི་བྱང་སེམས་འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་མཐའ་དག་ཀྱང་རིག་གྲོལ་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་ལྡན་དུ་གྱུར་པ་ལགས་སོ། །
གཉིས་པ་དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ནི།
གལ་ཏེ་ཤེས་སྒྲིབ་མཐོང་སྤང་དུ། །
བཞེད་འདི་ཟླ་བའི་ལུགས་མིན་ཞིང༌། །
མངོན་རྟོགས་རྒྱན་སོགས་རང་རྒྱུད་ལུགས། །
སྦས་དོན་མཐར་ཐུག་མིན་ཞེ་ན། །
ཐེག་ཆེན་སྦྱོར་ལམ་ཁྱད་ཆོས་དང༌། །
མཐོང་སྤང་གཉེན་པོའི་ཚོགས་སྒྲུབ་དང༌། །
མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་རྩེ་སོགས། །
འཆད་དུ་མེད་པའི་སྦས་དོན་ཞིག །
སྔོན་ཆད་དགའ་ལྡན་ལྷ་ཡུལ་དང༌། །
རྒྱ་བོད་མཁས་ལ་མ་གྲགས་པའི། །
ཡུམ་གྱི་སྦས་དོན་མཐར་ཐུག་ཞིག །
ཁྱོད་འདྲའི་ཐལ་འགྱུར་ཁྱད་ཆོས་ལགས། །
ཞེས་སོགས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཁོ་ན་རེ། ཤེས་སྒྲིབ་མཐོང་སྤང་དུ་བཞེད་པ་འདི་ཟླ་བའི་ལུགས་མིན་ཞིང་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་སོགས་ལས་བཤད་ཀྱང་དེ་རང་རྒྱུད་པའི་ལུགས་ཡིན་གྱི་མདོའི་སྦས་དོན་མཐར་ཐུག་ཏུ་གྱུར་པ་མིན་ནོ་ཞེ་ན། འོ་ན་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས་བཤད་པའི་སྐབས་དང་པོའི་རྣམ་མཁྱེན་སྐབས་ཀྱི་ཐེག་ཆེན་སྦྱོར་ལམ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྔའི་ཡ་གྱལ་སྤང་བྱ་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྤང་བྱ་ཤེས་སྒྲིབ་སྤོང་བའི་སྒོ་ནས་མཐོང་སྤང་གཉེན་པོའི་ཚོགས་སྒྲུབ་དང༌། སྐབས་ལྔ་པའི་མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་པའི་རྩེ་སྦྱོར་སོགས་འཆད་དུ་མེད་པའི་སྦས་དོན་ཞིག་སྔོན་ཆད་དགའ་ལྡན་ལྷ་ཡུལ་དང༌། རྒྱ་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་སུ་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་མ་གྲགས་པའི་ཡུམ་གྱི་སྦས་དོན་མཐར་ཐུག་པ་ཞིག་ཁྱོད་འདྲའི་ཐལ་འགྱུར་གྱི་ཁྱད་ཆོས་སུ་འཆད་རིགས་པ་ལགས་སོ། །
གཉིས་པ་ལྷན་སྐྱེས་སྤོང་ཚུལ་ནི།
ལྷན་སྐྱེས་ས་བོན་སྤོང་ཚུལ་ལ། །
སྤང་བྱ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་སོགས། །
གཉེན་པོ་སྒོམ་ལམ་ཆུང་ངུ་ཡི། །
ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་རྣམ་དགུས་སྤོང༌། །
དེ་ཡི་བག་ཉལ་ཆེས་ཕྲ་བ། །
སློབ་ལམ་ཕལ་གྱིས་གཞོམ་དཀའི་ཆོས། །
སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་བར་མེད་མཆོག །
བར་ཆད་མེད་རྩེའི་ལམ་གྱིས་སྤོང༌། །
དེ་ལ་ཉོན་མོངས་ས་བོན་ནི། །
མ་དག་ས་བདུན་ལམ་གྱིས་སྤོང༌། །
དེ་ཡི་བག་ཉལ་ཤེས་སྒྲིབ་ནི། །
དག་པ་ས་ཡི་སྤང་བྱར་བཞེད། །
དེ་ཕྱིར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལ། །
ཉོན་མོངས་བག་ཉལ་ཡིན་མིན་གཉིས། །
དེ་ཡི་རྣམ་དབྱེ་མ་མཁྱེན་པར། །
གཞུང་ལུགས་ཆེན་པོ་འཆད་པར་དཀའ། །
ཞེས་སོགས་ཏེ། ཤེས་སྒྲིབ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ས་བོན་སྤོང་ཚུལ་ལ་སྤང་བྱ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་སོགས་སྐོར་དགུར་ཕྱེས་ཏེ། དེའི་གཉེན་པོ་སྒོམ་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ས་གཉིས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་རྣམ་པ་དགུས་སྤོང་བར་བཞེད་ཅིང༌། དེ་ཡི་བག་ཉལ་ཆེས་ཕྲ་བ་སློབ་ལམ་ཕལ་གྱིས་གཞོམ་པར་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བའི་ཆོས་སུ་གྱུར་པ་དེ་ནི། རྒྱན་ལས།
སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་བར་མེད་དེ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །ཞེས་པ་ལྟར། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་བར་ཆད་མེད་ལམ་མཆོག་གི་བདག་ཉིད་བར་ཆད་མེད་པའི་རྩེ་མོའི་ལམ་གྱིས་སྤོང་བར་བཞེད་དོ། །ཉོན་སྒྲིབ་སྤོང་ཚུལ་ནི། དེ་ལ་སྤྱིར་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་གྱི་ཆ་དང༌། དེའི་བག་ཉལ་གྱི་ཆ་གཉིས་སུ་ཡོད་པ་ལས་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་གྱི་ཆ་ནི་མ་དག་ས་བདུན་ལམ་གྱིས་སྤོང་ཞིང༌། དེའི་བག་ཉལ་དུ་གྱུར་པའི་ཤེས་སྒྲིབ་ནི། དག་པ་ས་གསུམ་གྱིས་སྤང་བྱར་བཞེད་པ་ཉིད་དོ། །རྒྱུ་མཚན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོའི་དགོངས་པ་བཞིན་དུ་སྤྱིར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཉལ་ཡིན་མིན་གཉིས་སུ་ཡོད་པ་སོགས་དེ་དང་དེ་ཡི་རྣམ་དབྱེ་ཕྲ་བ་ནས་མ་མཁྱེན་པར་གཞུང་ལུགས་ཆེན་པོ་འཆད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་དཀའ་བར་གནས་སོ། །
གསུམ་པ་འཕྲོས་དོན་ནི།
ཤིང་རྟ་ཆེན་པོའི་གཞུང་ལུགས་འགར། །
ཉོན་མོངས་མིང་ཅན་སྒྲིབ་པ་འགའ། །
དག་སའི་སྤང་བྱར་བཞེད་པ་ཡང༌། །
ཉོན་མོངས་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་མིན། །
འོན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་བག་ཉལ་ལ། །
ཉོང་མོངས་མིང་གིས་བཏགས་པ་ཙམ། །
དེ་འདྲ་ཐེག་ཆེན་མདོ་དང་ནི། །
བསྟན་བཅོས་ཆེ་ལས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང༌། །
འདི་དོན་རྟོགས་ན་མ་དག་སར། །
ཉོན་མོངས་སྒྲིབ་པའི་རྣམ་པ་དགུ།
དྲིལ་སྤོང་བྱེད་པའི་ངལ་བ་དག །
བདེ་བླག་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་དབེན། །
དེ་ཕྱིར་མི་ཕམ་ཆོས་རྗེ་ཡིས། །
སྒྲིབ་གཉིས་སྤོང་བའི་རྣམ་གཞག་ལ། །
ཤིང་རྟ་ཆེན་པོའི་གཞུང་ལུགས་ཀུན། །
དགོངས་མཐུན་ཉིད་ཅེས་དམ་བཅར་མཛད། །
ཅེས་སོགས་ཏེ། དེ་ལ་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོའི་གཞུང་ལུགས་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པའི་མིང་ཅན་གྱི་སྒྲིབ་པ་འགའ་ཞིག་དག་པ་ས་གསུམ་གྱི་སྤང་བྱར་བཞེད་པ་ཡང༌། ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པ་མིན་གྱི་འོན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཉལ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་མིང་གིས་བཏགས་པ་ཙམ་སྟེ། དེ་འདྲའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་ནི་དཔལ་ཕྲེང་སེངྒེའི་སྒྲ་སོགས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་དང༌། འཕགས་སེང་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་བཤད་སོགས་བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོ་རྣམས་ལས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་ངོ༌། །འདི་དག་གི་དོན་ཇི་བཞིན་རྟོགས་ན་མཁས་དབང་འགའ་ཞིག་གིས་ཉོན་སྒྲིབ་ལ་སྐོར་དགུར་ཕྱེས་ཏེ། ཆེ་སྐོར་གསུམ་སྒོམ་ལམ་ས་གཉིས་པ་ནས་བཞི་པའི་བར་རིམ་གྱིས་སྤོང་བ་དང༌། འབྲིང་སྐོར་གསུམ་དང་ཆུང་སྐོར་གསུམ་གཉིས་དྲིལ་ཏེ་ས་ལྔ་པ་དྲུག་པ་བདུན་པ་གསུམ་དུ་སྤོང་བར་འདོད་པ་སོགས་དྲིལ་སྤོང་བྱེད་པའི་ངལ་བ་དག་ནི་བདེ་བླག་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་དབེན་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མཚན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན། མི་ཕམ་ཆོས་རྗེས་སྤྱིར་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤོང་བའི་རྣམ་གཞག་ལ་བཀའ་བར་པ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ་གཅིག་གི་དགོངས་འགྲེལ་དུ་གྱུར་པའི་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་རྣམས་དགོངས་པ་མཐུན་པར་གྱུར་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་སྤྱོད་འཇུག་ཤེར་ཊིཀ་དང༌། དབུ་མ་རྒྱན་གྱི་རྣམ་བཤད་གཉིས་ཀར་དམ་བཅས་ཏེ་བསྒྲུབ་པར་མཛད་དོ། །
གསུམ་པ་གཞན་ཡང་རྟོགས་ཚུལ་ནི།
དེ་སོགས་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་ཡི། །
དགོངས་དོན་མི་ཕམ་ཆོས་རྗེས་བཀྲལ། །
དེ་ཕྱིར་དེ་ཡི་ལེགས་བཤད་ལས། །
གཞུང་ལུགས་རབ་འབྱམས་མཁྱེན་པར་འཚལ། །
ཀུན་བྱང་ཆོས་སུ་གཟུང་བ་གཟུང་རྟོག་དང༌། །
གང་ཟག་རྫས་བཏགས་འཛིན་པ་འཛིན་རྟོག་སྟེ། །
མདོར་ན་ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཡི། །
སྤང་བྱ་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་འདི་དག་ཉིད། །
གཉེན་པོའི་རྩ་བ་གང་ཟག་བདག་མེད་དང༌། །
ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྫོགས་པའི་མངོན་རྟོགས་ཏེ། །
མདོར་ན་ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཡི། །
མུན་པའི་གཉེན་པོ་བདག་མེད་སྟོང་པ་ཉིད། །
བར་གྱི་གསལ་བྱེད་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །
ཞེས་སོགས་ཏེ། ཇི་སྐད་བཤད་མ་ཐག་པ་དེ་དག་ལ་སོགས་པ་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོའི་དགོངས་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མི་ཕམ་ཆོས་རྗེས་ཇི་བཞིན་བཀྲལ་བར་མཛད་པ་ཉིད་དེ། རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་ན་དེའི་ལེགས་པར་བཤད་པ་རྣམས་ལས་གཞུང་ལུགས་རབ་འབྱམས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་འཚལ་ལོ། །
སྐབས་བསྡུ་བ་ནི། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་གྱི་དགོངས་པ་ལྟར་ཀུན་ཉོན་དང་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་སུ་གཟུང་བའི་གཟུང་རྟོག་དང༌། གང་ཟག་རྫས་བཏགས་གཉིས་སུ་འཛིན་པ་འཛིན་རྟོག་སྟེ། མདོར་ན་སྤང་བྱ་ཉོན་མོངས་པ་ལ་དབྱེ་ན་ལྟ་བ་དང་ལྟ་མིན་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཚད་མེད་པ་དང་ཤེས་སྒྲིབ་ལ་ཕྲ་རགས་སོགས་ཡུལ་དུས་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་ཚད་མེད་པའི་སྤང་བྱ་ཉོན་ཤེས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་ནི་ཆོས་དང་གང་ཟག་ཏུ་འཛིན་པའི་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་འདི་དག་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཉེན་པོ་ལམ་ལ་ཡང༌། ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ལམ་གྱི་དབྱེ་བ་ཡུལ་དུས་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་ཚད་བཟུང་དུ་མེད་པ་དག་ཀྱང༌། རྩ་བ་བཀའ་དང་པོ་བདེན་བཞིའི་ཆོས་འཁོར་ལས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་དང༌། བཀའ་བར་པ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་ལྟར་གྱི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྫོགས་པའི་མངོན་རྟོགས་ཏེ། མདོར་ན་རྒྱལ་སྲས་ཆེན་པོ་ཞི་བ་ལྷས། ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཡི། །མུན་པའི་གཉེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་སྤང་བྱ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་མུན་པ་མཐའ་དག་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་གཉེན་པོ་ནི་བདག་མེད་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་གྲུབ་བོ། །ཞེས་བར་གྱི་གསལ་བྱེད་དུ་སྨྲོས་པའོ། །
གཉིས་པ་གཉེན་པོའི་ལམ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས། །དང་པོ་ནི།
དེ་ལྟར་གཉེན་པོ་བདག་མེད་ཀྱི། །
རྟོགས་རིགས་རྫོགས་པའི་ལམ་བདེན་ལ། །
གཉེན་པོའི་ཚུལ་དང་མངོན་རྟོགས་ཀྱི། །
རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མདོ་ཙམ་འཆད། །
ཅེས་སོགས་ཏེ། བཤད་མ་ཐག་པ་དེ་ལྟར་གཉེན་པོ་བདག་མེད་ཀྱི་རྟོགས་རིགས་རྫོགས་པའི་ལམ་བདེན་ལ་ཡང༌། གཉེན་པོའི་ངོ་བོ་ངོས་འཛིན་པའི་ཚུལ་དང་འཕགས་གསུམ་གྱི་མངོན་རྟོགས་སོགས་བཞེད་ཚུལ་གྱི་དབྱེ་བ་མདོ་ཙམ་འཆད་པར་བྱའོ། །