གཉིས་པ་རྒྱས་བཤད་ལས། མཚུངས་ལྡན་རྒྱས་པར་བཤད་པ།
གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་མཚུངས་ལྡན་དང་། མཚུངས་ལྡན་མ་ཡིན་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ལས་དང་པོ་ནི་སེམས་བྱུང་ཞེས་པས་མདོར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ལས་བྱུང་བ་ངེས་པ་རྣམས་ནི་སྡེ་ཚན་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་ས་མང་པོ་པ་དང་། སོགས་པའི་སྒྲས་གཟུང་བ་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་བ་རྣམས་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་པ་རྣམས་དང་། མི་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་རྣམས་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ས་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྡེ་ཚན་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་སྤྱིའི་དོན་ནི་མཚན་ཉིད་དང་རྫས་དང་བཏགས་པའི་ཁྱད་པར་དང་། ཁམས་དང་སའི་རྣམ་པར་བཞག་པ་དང་། རྣམ་ཤེས་གང་གི་འཁོར་དུ་གང་འབྱུང་བ་དང་། སྒྲའི་དོན་ལྔ་ལས་དང་པོ་ནི་སེམས་དང་མཚུངས་ལྡན་ལྔས་མཚུངས་པར་གནས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དམིགས་པ་མཚུངས་པ་ཡུལ་གྱི་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་དམིགས་པ་དང་། རྣམ་པ་མཚུངས་པ་ནི་དེའི་ཁྱད་པར་གཅིག་རྣམ་པར་བྱེད་པ་དང་། རྟེན་མཚུངས་པ་ནི་དབང་པོ་གཅིག་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པ་དང་། དུས་མཚུངས་པ་ནི་དུས་གཅིག་པ་དང་། རྫས་མཚུངས་པ་ནི་རྫས་རེ་རེ་བར་འདྲ་བའོ། དབུས་མཐའི་ཊཱི་ཀ་ལས་ནི་དེ་དག་ཀྱང་རྟེན་དང་དམིགས་པ་དང་དུས་དང་རྫས་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་རྣམ་པ་མཚུངས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམ་པ་མི་མཚུངས་པར་བཤད་དེ། དེའི་དོན་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ཁ་ཅིག་ནི་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་རང་སྟོབས་ཀྱིས་འཛིན་པ་སྟེ། གཞན་སེམས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ངོ་བོའང་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱང་རང་སྟོབས་ཀྱི་ས་ངོ་བོ་འཛིན་ལ། སེམས་བྱུང་གི་སྟོབས་ཀྱི་ས་ཁྱད་པར་ཡང་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འདོད་དོ། །
གཉིས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་(སྡེ་ཚན་ལྔར་ངེས་པའི་སུམ་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་དང་།) ས་མང་པོ་པ་བཅུ་དང་། དགེ་བའི་ས་པ་བཅུ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་ས་པ་དྲུག་དང་། མི་དགེ་བའི་ས་པ་གཉིས་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ས་པ་བཅུ་དང་། མ་ངེས་པ་བརྒྱད་དང་། གཏི་མུག་མེད་པའི་དགེ་རྩ་དང་། རྩ་ཉོན་གྱི་ལྟ་བ་དང་། ཆོས་མངོན་པ་ལས། བྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་པ་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དང་། བརྗེད་ངེས་དང་། རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང་། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ལོག་པར་མོས་པ་ལྔ་སྟེ་བདུན་དང་། གཞི་ཕྲན་ཚེགས་ལས་འབྱུང་བའི་མི་དགའ་བ་དང་། (གླལ་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཞུམ་པ་དང་། སྨྱ་བ་དང་ཟས་ཀྱི་དྲོད་མི་ཟིན་པ་དང་། ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་དང། ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང་། ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང་། རུ་གདུག་དང་། འཕྱ་སྨོད། གནམ་པ་ཉིད་དང་། མི་གནམ་པ་ཉིད་དང་། རང་བཞིན་དུ་མི་འདུག་པ་ཉིད་དང་། འདོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། འཚེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། ཉེ་དུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། ཡུལ་མིའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། མི་འཆི་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། བརྙས་པ་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། རིགས་སྙེམས་པ་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། མྱ་ངན་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་།) འཁྲུག་པ་དང་། ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་སྟེ། བདུན་ཅུ་རྩ་བདུན་ཡོད་པ་ལས་སྡེ་ཚན་ལྔ་དང་། མ་ངེས་པ་བརྒྱད་དེ་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་དང་། གཞི་ཕྲན་ཚེགས་ཀྱི་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་སྟེ་བདུན་ཅུ་རྫས་ཡོད་དང་། ལྷག་མ་བདུན་བཏགས་ཡོད་ཡིན་ཏེ། དང་པོ་གསུམ་ཤེས་རབ་དང་། ཕྱི་མ་བཞི་རིམ་པ་ལྟར་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མོས་པ་རྣམས་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་དགེ་བ་ཁོ་ན་གཏི་མུག་མེད་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་ཅན་ཁོ་ན་ལྟ་བ་དང་། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཁོ་ན་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ལ། དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མོས་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་ཁོ་ན་བརྗེད་ངེས་(དང་རྣམ་གཡེང་དང་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ལོག་པར་མོས་པ་)ལ་སོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་འདོད་དོ། ཞེས་སྔ་རབས་པ་དག་འཆད་མོད་ཀྱི་ལེགས་པར་དཔྱད་ན་(རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་དང་། རྣམ་འཚེ་གཉིས་ཀ་ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་ལ་བཏགས་པར་བྱས་ན་འཐད་དེ། ཞེ་སྡང་མེད་བྱམས་སྙིང་རྗེ་ཡང་ཞེས། ཞེ་སྡང་མེད་པའང་སྙིང་རྗེར་བཤད་ཅིང་རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་རྣམ་འཚེ་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བར་འདོད་པ་ལ་བཤད་པས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ལྟར་ན་བཏགས་ཡོད་དགུར་བྱས་ན་འཐད་པར་སེམས་སོ། །)
གཞི་ཕྲན་ཚེགས་ལས་འབྱུང་བའི་མི་དགའ་བ་དང་སེམས་ཞུམ་པ་དང་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང་མྱ་ངན་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་། འཁྲུག་པ་རྣམས་ཀྱང་ཚོར་བ་དང་ལེ་ལོ་དང་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་ཁོང་ཁྲོ་ལ་སོགས་པ་ལ་བཏགས་པར་བཤད་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
གོང་མ་པ་དག་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ། །ཚོར་དང་འདུ་ཤེས་སེམས་པ་དང་། །ཡིད་བྱེད་རེག་དང་ཀུན་འགྲོ་ལྔ། །འདུན་མོས་དྲན་དང་ཏིང་འཛིན་དང་། །ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་ཡུལ་ངེས་ལྔ། །དད་དང་ངོ་ཚ་ཤེས་ཁྲེལ་ཡོད། །མ་ཆགས་ལ་སོགས་གསུམ་བརྩོན་འགྲུས། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་དང་བག་ཡོད་དང་། །བཏང་སྙོམས་རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ། །བཅུ་གཅིག་དགེ་བའོ་རྩ་ཉོན་ནི། །འདོད་ཆགས་ཁོང་ཁྲོ་ང་རྒྱལ་དང་། །མ་རིག་ལྟ་བ་ཐེ་ཚོམ་དྲུག། ཁྲོ་དང་ཁོན་འཛིན་འཆབ་དང་འཚིག། ཕྲག་དོག་སེར་སྣ་སྒྱུ་དང་གཡོ། །རྒྱགས་པ་དང་ནི་རྣམ་པར་འཚེ། །ངོ་ཚ་ཁྲེལ་མེད་རྨུགས་རྒོད་དང་། །མ་དད་ལེ་ལོ་བག་མེད་དང་། །བརྗེད་ངེས་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་དང་། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཞེས་བྱ་བ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་བཅུ་ཚན་གཉིས། །གཉིད་འགྱོད་རྟོག་དཔྱོད་གཞན་འགྱུར་བཞི། །ཞེས་པ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ལ། སུམ་ཅུ་པ་དང་། ཕུང་པོ་ལྔ་པ་ལས། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་དང་བྱེ་བྲག་ངེས། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་དགེ་བ་དང་། །དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་ཉེ་ཉོན་མོངས། །ཞེས་པ་དང་འགྱོད་དང་གཉིད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། །རྟོག་པ་དང་ནི་དཔྱོད་པ་དག། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་གཉིས་རྣམ་གཉིས་ཞེས་དང་པོ་ལྔ་ནི་སེམས་ཐམས་ཅད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་དང་། འདུན་པ་བསམས་པའི་དངོས་པོ་ཁོ་ན་དང་། མོས་པ་ངེས་པའི་དངོས་པོ་ཁོ་ན་དང་། དྲན་པ་འདྲིས་པའི་དངོས་པོ་ཁོ་ན་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་སྐྱོན་ཡོན་བརྟག་པའི་དངོས་པོ་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་གི་མ་བསམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་གཞན་ལ་མི་འཇུག་པས་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ནི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་དང་། དད་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་གཅིག་ནི་དགེ་བ་དང་། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དྲུག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་ཞིང་སེམས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པས་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་དང་། ལྷག་མ་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉི་ཤུ་པོ་རྣམས་ནི་རྩ་ཉོན་རྣམས་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་ཤིང་དེ་དག་དང་ཉེ་ལ་སེམས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཁོ་ན་དང་། གཉིད་འགྱོད་དང་རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་ཚན་གཉིས་ཏེ་བཞི་ནི་ཉེ་ཉོན་ཁོ་ནར་མ་ངེས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སམ་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལའང་དགེ་བ་དང་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་གཉིས་སུ་འགྱུར་བས་གསུམ་མམ། ཉོན་མོངས་ཅན་ལའང་མི་དགེ་བ་དང་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་གཉིས་ཏེ་བཞིར་ཡང་འགྱུར་བས་གཞན་དུ་ཡང་འགྱུར་བ་སྟེ། སྡེ་ཚན་དྲུག་ཏུ་བཤད་པ་ལས་སྡེ་ཚན་དང་པོ་གཉིས་དང་གསུམ་པའི་གཏི་མུག་མེད་པ་དང་། བག་ཡོད་བཏང་སྙོམས་རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་སྟེ་བཞི་མ་གཏོགས་པ་ལྷག་མ་བདུན་དང་། ལྟ་བ་ལས་གཞན་པའི་རྩ་ཉོན་ལྔ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ནི་བརྗོད་པ་སྒྲ་དང་རྒྱུ་མཚན་གཞན་ལ་མ་ལྟོས་པར་བློ་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བས་རྫས་ཡོད་དང་། ལྷག་མ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་ནི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ལས་བཟློག་པས་བཏགས་ཡོད་ཡིན་(པའམ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་གང་ཞིག་རང་གི་ངོ་བོ་ལོགས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་རྫས་ཡོད་དང་། གང་ཞིག་ལས་རང་བཞིན་ལོགས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པ་ལོགས་སུ་བརྗོད་པ་ནི་བཏགས་ཡོད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར།) ཏེ། འདི་ལྟར་གཏི་མུག་མེད་པ་དང་ལྟ་བ་དང་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་གསུམ་ནི་ཤེས་རབ་ཁོ་ན་དང་། བག་ཡོད་དང་བཏང་སྙོམས་ནི་དགེ་རྩ་གསུམ་བརྩོན་འགྲུས་དང་བཅས་པ་དང་། རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང་། ཁྲོ་བ་དང་ཁོན་འཛིན་དང་འཚིག་པ་དང་ཕྲག་དོག་དང་རྣམ་འཚེ་ལྔ་ནི་ཁོང་ཁྲོ་དང་། སེར་སྣ་དང་རྒྱགས་པ་དང་རྒོད་པ་གསུམ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་། འཆབ་པ་དང་རྨུགས་པ་དང་མ་དད་པ་དང་ལེ་ལོ་བཞི་གཏི་མུག་དང་། གཡོ་སྒྱུ་གཉིས་འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་དང་། ངོ་ཚ་ཁྲེལ་མེད་དང་རྣམ་གཡེང་གསུམ་དུག་གསུམ་དང་། བག་མེད་ནི་དུག་གསུམ་ལེ་ལོ་དང་བཅས་པ་ལ་བཏགས་པའམ། དོན་གསང་ལས་འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པར་བཤད་དོ། །(རྣམ་འཚེ་ཁོང་ཁྲོ་ལ་བཏགས་པར་བཤད།) བརྗེད་ངས་ནི་དྲན་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་ལ། གཉིད་དང་འགྱོད་པ་ཉེ་ཉོན་གྱིས་བསྡུས་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་ནི་གཏི་མུག་ལ་བཏགས་པ་དང་། དགེ་བ་དང་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་ནི་ཤེས་རབ་ལ་བཏགས་པར་དོན་གསང་ལས་བཤད་དོ། །རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་ནི་སེམས་པ་དང་ཤེས་རབ་ལ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འདོད་དོ། །
འདིར་ཡང་ཀུན་ལས་བཏུས་ལ་སོགས་པ་ལས་བཏགས་ཡོད་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུར་བྱས་ནས་སྤྱིར་སེམས་བྱུང་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ལས་དངོས་སུ་མ་བཤད་ཀྱང་གཞི་ཕྲན་ཚེགས་ལས་འབྱུང་བའི་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱང་གཞི་བསྡུ་བ་ལས་བཤད་པའི་ཕྱིར་བཏགས་ཡོད་(ལྔ་བཅུ་རྩ་གསུམ་)ཡིན་པས་སེམས་བྱུང་བདུན་བཅུ་རྩ་ལྔ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གསུམ་པ་ནི་སྡེ་ཚན་དང་པོ་གསུམ་དང་། ཉོན་མོངས་ཆུང་ངུའི་ས་པའི་རྒྱགས་པ་དང་། མ་ངེས་པའི་ཆགས་པ་དང་ང་རྒྱལ་དང་ཐེ་ཚོམ་སྟེ་སུམ་ཅུ་པོ་རྣམས་ནི་ཁམས་གསུམ་ས་དགུ་ཆར་དང་། མི་དགེ་བའི་ས་པ་གཉིས་དང་ཉོན་མོངས་ཆུང་ངུའི་ས་པའི་གཡོ་སྒྱུ་རྒྱགས་པ་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་བདུན་དང་། མ་ངེས་པའི་འགྱོད་གཉིད་ཁོང་ཁྲོ་སྟེ་བཅུ་གཉིས་པོ་རྣམས་ནི་འདོད་ཁམས་ཁོ་ན་དང་། ཉོན་མོངས་ཆུང་ངུའི་ས་པའི་གཡོ་སྒྱུ་དང་། མ་ངེས་པའི་རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་ཏེ་བཞི་ནི་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཁོ་ན་ན་ཡོད་དེ། དེ་དག་ནི་གཏན་ཚིགས་དང་བཅས་ཏེ་གཞུང་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །
བཞི་པ་ནི་སྡེ་ཚན་དང་པོ་བཞི་དང་། མ་ངེས་པའི་རྟོག་དཔྱོད་དང་ཆགས་སྡང་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་རྣམས་ནི་རྣམ་ཤེས་དྲུག་ཀའི་འཁོར་དུ་ཅི་རིགས་པར་འབྱུང་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ས་པ་རྣམས་དང་། མ་ངེས་པའི་འགྱོད་གཉིད་ང་རྒྱལ་ཐེ་ཚོམ་སྟེ་བཅུ་བཞི་པོ་རྣམས་ནི་ཡིད་ཤེས་ཁོ་ནའི་འཁོར་དུ་འབྱུང་ངོ་། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བརྒྱད་དུ་འདོད་པ་ལྟར་ན་(སུམ་ཅུ་པ་ལས། རྟག་ཏུ་རེག་དང་ཡིད་བྱེད་དང་། །རེག་པ་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་སེམས་པར་ལྡན། །ཞེས་པ་དང་། དེ་ལ་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ཏེ། །ཀུན་གཞི་དེ་ནི་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན། །ཞེས་པས་)ཀུན་གཞིའི་འཁོར་དུ་ཀུན་འགྲོ་ལྔ་(ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ཁོ་ན།) དང་། ཉོན་ཡིད་ཀྱི་འཁོར་དུ་ཀུན་འགྲོ་ལྔ་དང་། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་མ་རིག་པ་དང་ང་རྒྱལ་དང་འདོད་ཆགས་སྟེ་རྩ་ཉོན་བཞི་(ཀུན་ལས་བཏུས་ལས་བཤད་པའི་རྨུགས་རྒོད་མ་དད་ལེ་ལོ་བག་མེད་ལྔ་དང་། རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས་བཤད་པའི་བརྗེད་ངེས་རྣམ་གཡེང་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་གསུམ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་པའི་ཉེ་ཉོན་བརྒྱད་དེ་བཅུ་བདུན།) འབྱུང་(ཞིང་། སུམ་ཅུ་པའི་འགྲེལ་པར་དེ་ལ་ཡང་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ཉིད་དེ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ་ཞེས་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ཁོ་ན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་)བར་འདོད་དེ། དེ་དག་གི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་(རང་རང་གི།) གཞུང་ལས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །སེམས་སེམས་བྱུང་གི་ཁྱད་པར་དང་། གཅིག་དང་ཐ་དད་དཔྱད་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ལྔ་པ་ནི་སེམས་ལས་འཕྲལ་འཕྲལ་དུ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། མདོ་ལས། འདུ་ཤེས་དང་སེམས་པའི་ཆོས་འདི་རྣམས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སེམས་ལ་བརྟེན་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །(འདི་ལ་རང་རང་གི་རིགས་འདྲ་སྔ་མ་ལས་ཕྱི་མ་འབྱུང་བའི་རྒྱུན་མེད་ཅེས་འོད་ཟེར་འདོད་དོ། །)གཉིས་པ་གཞུང་གི་དོན་ལ་ངེས་པའི་སེམས་བྱུང་གི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། ཞར་ལ་མ་ངེས་པ་བཤད་པ་དང་། སེམས་གང་གི་འཁོར་དུ་སེམས་བྱུང་དུ་འབྱུང་བ་བཤད་པ་དང་། འདྲ་བ་ལྟ་བུའི་སེམས་བྱུང་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བཤད་པ་དང་། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་བཤད་པ་ལྔའི་དང་པོ་ལའང་ལྔ་ལས་སེམས་ཀྱི་ས་མང་པོ་པ་བཤད་པའི་ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་དང་དབྱེ་བ་ནི་བཤད་ཟིན་ལ། ལས་ནི་(སའི་དངོས་གཞི་ལས། ཚོར་བ་ལས་ཅི་བྱེད་ཅེ་ན། སྲེད་པ་སྐྱེ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་པའི་ལས་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བས་བདེ་སྡུག་གི་)སྲེད་པའི་རྟེན་བྱེད་(ལ་ཟག་མེད་དང་། ཐ་མས་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་)པའོ། །སེམས་པ་ནི་གང་ཞིག་ཡོད་ན་ཁབ་ལེན་གྱིས་ལྕགས་ལྟར་ཡུལ་དྲུག་ལ་དམིགས་ནས་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཅིང་སེམས་དམིགས་པ་ལ་གཡོ་བར་བྱེད་པ་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་། སྐད་ཅིག་གཞན་དུ་མི་གནས་ཤིང་། བྱེད་མེད་ཡིད་ཀྱང་གང་གིས་ན། །བྱེད་དང་བཅས་པར་སྣང་བྱེད་པ། །སེམས་པ་དེ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཞེས་བཤད་དོ། །དབྱེ་ན་སེམས་པའི་ཚོགས་དྲུག་གོ། བྱེད་ལས་ནི་ལུས་ངག་གི་ལས་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དབྱེ་བ་ནི་བཤད་ཟིན་ལ། བྱེད་ལས་(སའི་དངོས་གཞི་ལས་འདུ་ཤེས་ལས་ཅི་བྱེད་ཅེ་ན་དམིགས་པ་ལ་མཚན་མ་འཛིན་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ལས་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བས།) ཐ་སྙད་འདོགས་པར་བྱེད་པའོ། །
འདུན་པ་ནི་ཡུལ་དྲུག་ལ་དམིགས་ནས་བྱེད་འདོད་པ་སྟེ་དམིགས་པའི་ཡུལ་དོན་དུ་གཉེར་བའོ། །དབྱེ་བ་ནི་འདས་པ་ལ་ཕྲད་པ་དང་། ད་ལྟར་བ་ལ་མི་འབྲལ་བ་དང་། མ་འོངས་པ་ལ་དོན་དུ་གཉེར་པར་འདུན་པ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རེག་པ་ནི་ཡུལ་དང་དབང་པོ་དང་རྣམ་ཤེས་གསུམ་འདུས་ནས་ཡུལ་གྱི་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པ་སྟེ། དབྱེ་ན་རེག་པའི་ཚོགས་དྲུག་གོ། ལས་ནི་ཚོར་བའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །བློ་གྲོས་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ། ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། དབྱེ་ན་སྐྱེས་ཐོབ་དང་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བཞིའམ། (ཡང་ན་སའི་དངོས་གཞི་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིན་ཅིི་ལོག་བཞི་དང་བྲལ་བའི་དགེ་བའི་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་དང་། དེ་ལས་བཟློག་པ་དང་། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ལ་ཉེ་བར་སེམས་པ་རྣམས་ནི་རིམ་པ་ལྟར།)རིགས་པས་བསྐྱེད་པ་དང་། རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པ་དང་། དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པ་གསུམ་མོ། །བྱེད་ལས་ནི་སོམ་ཉི་ཟློག་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །འོ་ན་སོམ་ཉི་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ལ་ཤེས་རབ་ཡོད་ན་སོམ་ཉི་མེད་པར་འགྱུར་ལ། མེད་ན་དེ་སེམས་ཀྱི་ས་མང་པོ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སོམ་ཉི་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ལའང་ཤེས་རབ་ཅུང་ཟད་ཡོད་མོད་ཀྱི་དེ་ཤས་ཆུང་ལ། སོམ་ཉི་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་དེ་མེད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ་བ་ཚྭ་ཅན་གྱི་རྒྱ་མཚོ་དང་འདྲེས་པའི་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཆུ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁྲོ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ལ་འདུན་པ་དང་། རྣམ་གཡེང་དང་ལྡན་པ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བརྗེད་ངས་དང་ལྡན་པ་ལ་དྲན་པ་དང་། མ་དད་པ་ལ་མོས་པ་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དཔྱད་པའང་ཤེས་པར་བྱའོ། །
སྡེ་པ་གཞན་གྱིས་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་ཉེས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ནི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཡིན་གྱི་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཞེད་དོ། །དྲན་པ་ནི་དམིགས་པ་མི་བརྗེད་པ་སྟེ། དབྱེ་ན་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་དེ་མ་ཡིན་པ་གཉིས་སོ། །ལས་ནི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་མི་གཡེང་པར་བྱེད་པའོ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སེམས་ཡུལ་ལ་གཏོད་པའི་སེམས་ཀྱི་འཇུག་པ་སྟེ། དབྱེ་ན་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཉིས་སོ། །ལས་ནི་མདོ་ལས། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་བས་དམིགས་པ་ལ་སེམས་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །མོས་པ་ནི་འདོད་པའམ་དམིགས་པ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་འཛིན་པ་སྟེ། དབྱེ་ན་ཡང་དག་པར་མོས་པ་དང་། ལོག་པར་མོས་པ་གཉིས་སོ། །ལས་ནི་སློབ་དཔོན་བློ་གྲོས་བརྟན་པས་མོས་པ་གཅེས་སུ་བྱེད་པ་ནི་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་འཕྲོག་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བཤད་པས་དམིགས་པ་ལས་མི་འཕྲོགས་པར་བྱེད་པའོ། །
ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་དམིགས་པ་གཅིག་ལ་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་འཇུག་པའི་རྩེ་གཅིག་པ་སྟེ། འདིར་རྩེ་ནི་དམིགས་པའོ། དབྱེ་ན་ས་དགུ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་དགུ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྟེ་བཅུའོ། །ལས་ནི་སེམས་མཉམ་པར་བཞག་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་འབྱུང་བས་ཇི་ལྟ་བར་ཤེས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །བཅུ་པོ་དེ་དག་ནི་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་ས་མང་པོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་དག་འབྱུང་ན་འདུན་པ་དང་མོས་པ་དང་དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་རྣམས་བརྩོན་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཁྱད་པར་ཅན་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་འདོད་དོ། །གལ་ཏེ་སེམས་གཅིག་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་ཐ་དད་པ་བཅུ་ནི་མ་དམིགས་སོ་ཞེ་ན། འདི་དག་གི་ཁྱད་པར་ནི་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་ལས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་ཕྲ་བས་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དབང་པོའི་ཡུལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གང་དག་དབང་པོའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་སྦྱར་བའི་སྨན་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ཅན་རྣམས་ལའང་ཐ་དད་པའི་ཁྱད་པར་གཟུང་བར་མི་ནུས་ན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འགྲེལ་པ་ལས། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་ཕྲ་བས་དེ་ནི་རེ་ཞིག་རྒྱུན་རྣམས་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་བཅད་པར་དཀའ་ན་སྐད་ཅིག་མ་དག་ལ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། རེ་ཞིག་སྨན་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་རོ་མང་པོ་ཁ་ཅིག་གི་རོའི་ཁྱད་པར་དབང་པོས་གཟུང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ངེས་པར་གཟུང་བར་དཀའ་ན་ཆོས་གང་དག་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་ཞིིང་བློས་གཟུང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བཤད་དོ། །གལ་ཏེ་ཁྱད་པར་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཐ་དད་མེད་པར་རྟོག་ན་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ལྔར་སྨྲ་བ་རྣམས་ལའང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
ལུང་ལས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་ཅེ་ན། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་གི་མདོ་ལས། འདི་ལྟར་ས་ཆེན་པོའི་ཆོས་བཅུ་ནི་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་སེམས་པ་དང་རེག་པ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་འདུན་པ་དང་མོས་པ་དང་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་སྟེ་དེ་ལྟར་དམིགས་པ་གཅིག་ལ་མཚན་ཉིད་གཞན་དུ་འདོད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གཅིག་ཏུ་འདུ་ཡང་འོན་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་གཞན་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཞན་པ་ནས་སེམས་པའི་བར་དུ་གཞན་ནོ་ཞེས་ས་མང་པོ་པ་བཅུ་ཡིན་པ་དང་། སེམས་སེམས་བྱུང་དེ་དག་རྫས་ཐ་དད་མིན་པར་ཡང་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
གཉིས་པ་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་བ་བཤད་པའི་དད་པ་ནི་སེམས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྙོག་པ་དང་བྲལ་པར་བྱེད་པའི་དང་བ་སྟེ། དབྱེ་ན་ལས་འབྲས་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་ལ་དང་བ་དང་། བདེན་བཞི་ལ་སྤང་ཞིང་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པའོ། །ལས་ནི་འདུན་པ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་གཅེས་སྤྲས་སུ་བྱེད་ཅིང་སྒོམ་པ་(འམ་ཟག་པ་དང་ཟག་པའི་གནས་ལས་སེམས་བསྲུང་།) སྟེ། དབྱེ་ན་བསོད་ནམས་དང་ཐར་པ་དང་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་སྒོམ་པའི་བག་ཡོད་པ་བཞིའོ། །ལས་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་དེ་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །
ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ནི་སེམས་དམིགས་པ་ལ་གཏད་བཟོད་པའི་ལས་སུ་རུང་བ་སྟེ། དབྱེ་ན་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་བྱུང་བ་དང་། སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་བྱུང་བ་གཉིས་སོ། །ཡང་ན་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ལུས་ཤིང་བལ་ལྟར་ཡང་བ་དང་རྐེད་པ་གསེར་གྱི་དོང་ཚེ་བརྩེགས་པ་ལྟར་མཉམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཉིད་ལས་སུ་རུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དེས་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་འདྲེན་པར་བྱེད་པས་དེ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལའང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་བཏགས་ནས་བརྗོད་དེ། དཔེར་ན་མདོ་ལས། དགའ་བ་དང་དགའ་བའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་དགའ་བ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་གསུངས་པ་དང་། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གནོད་སེམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པར་གསུངས་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་རྩོལ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཡང་དེ་དག་མཐུན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོར་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །
ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་བྱེད་པའོ། །(འདུ་བྱེད་)བཏང་སྙོམས་ནི་སེམས་བྱིང་རྒོད་དང་བྲལ་བའི་རྣལ་དུ་འདུག་པ་སྟེ། དབྱེ་ན་ཐོག་མར་རེས་འགའ་བྱིང་རྒོད་འབྱུང་བའི་མཉམ་པ་ཉིད་དང་། བར་དུ་དྭོགས་པ་ཡོད་ཀྱང་མི་འབྱུང་བའི་རྣལ་དུ་གནས་པ་དང་། ཐ་མར་དྭོགས་པའང་མེད་པའི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་གསུམ་མོ། །ལས་ནི་ཟག་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐབས་མི་འབྱེད་པའོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་དག་གི་ལས་ནི་ཉེས་སྤྱོད་སྡོམ་པའོ། །རྩ་བ་གཉིས་ནི་འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང་ཞེ་སྡང་མེད་པ་སྟེ། གཏི་མུག་མེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆ་ལ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་འདིར་མ་བརྗོད་དོ། །
འདིར་མ་ཆགས་པ་དང་འདོད་ཆགས་མེད་པ་ཞེས་པའི་མ་དང་མེད་ཅེས་པ་ནི་མེད་པ་དང་། གཞན་པ་དང་། གཉེན་པོ་གསུམ་ལ་འཇུག་པ་ལས་འདིར་ནི་ཆགས་པའི་གཉེན་པོ་ལ་འཇུག་གི་མེད་པ་དང་གཞན་པ་ལ་ནི་མི་འཇུག་གོ། དེ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང་གཏི་མུག་མེད་པ་ལའང་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱེ་བཤད་ལས་བཤད་དོ། །
དེ་དག་གི་ལས་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེས་སྤྱོད་ལ་མི་འཇུག་པར་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་ནི་སྙིང་བརྩེ་བ་སྟེ། དབྱེ་ན་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང་། ཆོས་ལ་དམིགས་པ་དང་། དམིགས་པ་མེད་པའོ། །སེམས་ཅན་ལ་དབྱུགས་པ་ལ་སོགས་པས་ཐོ་མི་འཚམ་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་དགེ་བའི་བྱ་བ་ལ་སེམས་མངོན་པར་སྤྲོ་བ་སྟེ། མི་དགེ་བའི་བྱ་བ་ལ་སེམས་མངོན་པར་སྤྲོ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་མ་ཡིན་གྱི་བྱ་བ་ངན་ཞེན་གྱི་ལེ་ལོ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས། འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལེ་ལོ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པས་བརྩོན་འགྲུས་དམན་པ་ལ་དགག་པའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །དབྱེ་བ་ནི་(ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། ཐོག་མར་གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་དེ་ནས་ནི། །ཚུལ་བཞིན་རབ་ཞུགས་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཏེ། །མ་ཞུམ་མི་འགོང་ཆོག་མི་ཤེས་བརྩོན་འགྲུས། །ཞེས་པ་ལྔའམ། ཀུན་ལས་བཏུས་ལས་ནི་གོ་ཆ་དང་། སྦྱོར་བ་དང་། མི་འགོང་པ་དང་། མི་ལྡོག་པ་དང་། ཆོག་པར་མི་འཛིན་པ་ལ་སེམས་མངོན་པར་སྤྲོ་བ་སྟེ་ཞེས་པ་ལྔ་དང་། ཡང་ན་)གོ་ཆ་དང་སྦྱོར་བ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་གསུམ་མོ། །ལས་ནི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །བཅུ་པོ་འདི་དག་ནི་རྟག་ཏུ་དགེ་བའི་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་དག་ཅེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དད་པ་ནི་དགའ་བའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། སྙིང་བརྩེ་བ་ནི་ཡིད་གདུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་གཅིག་གི་འཁོར་དུ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྩོལ་བཅས་དང་བཏང་སྙོམས་རྩོལ་མེད་དང་། འདོད་ཁམས་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་འབྱུང་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་དག་ཤས་ཆེ་ཆུང་མ་གཏོགས་པ་ཆ་ཤས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ལ་འབྱུང་བར་འདོད་དོ་ཞེས་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྡེ་པ་གཞན་གྱིས་ནི་འདི་དག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་བ་ཡིན་གྱི་དགེ་བའི་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་འདི་དག་གིས་ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བཞེད་པ་ཉིད་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །
གསུམ་པ་ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་པའི་རྨོངས་པ་ནི་ལས་འབྲས་དང་བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་ལ་སོགས་པ་མི་ཤེས་ཤིང་མི་གསལ་བ་སྟེ་རྨོངས་པ་དང་མ་རིག་པ་དང་གཏི་མུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། ལས་ནི་རྩ་བ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །བག་མེད་པ་ནི་བག་ཡོད་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དགེ་བ་མི་སྒོམ་ཞིང་ཟག་བཅས་ལས་སེམས་མི་བསྲུང་བ་སྟེ། ལས་ནི་ཉེས་སྤྱོད་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའམ། མི་དགེ་བ་འཕེལ་བ་དང་དགེ་བ་འགྲིབ་པར་བྱེད་པའོ། །
ལེ་ལོ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དགེ་བ་ལ་སེམས་མངོན་པར་མི་སྤྲོ་བ་སྟེ། ལས་ནི་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བའི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཉིད་དོ། །མ་དད་ནི་དད་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སེམས་མ་དད་པ་སྟེ། (དབྱེ་ན་བྱ་བ་ངན་ཞེན་དང་། སྒྱིད་ལུག་པ་དང་། སྙོམ་ལས་འཛིན་པའི་ལེ་ལོ་སྟེ་གསུམ་མོ། །)ལས་ནི་ལེ་ལོའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །རྨུགས་པ་ནི་ལུས་སེམས་ལྕི་ཞིང་དམིགས་པ་མི་གསལ་བའི་བློང་བློང་པོ་སྟེ་ལུས་སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བའོ། །དབྱེ་ན་(སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་དང་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་འབྱུང་བ།) ལུས་སེམས་ཀྱི་རྨུགས་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་རྨུགས་པ་ནི་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་འབྱུང་བའོ། །ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲོགས་བྱེད་པའོ། །
རྒོད་པ་ནི་སེམས་མ་ཞི་བར་དམིགས་པ་ལས་གཞན་དུ་འཕྲོ་བ་སྟེ། ལས་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཉིད་དོ། །དྲུག་པོ་དེ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་རྟག་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྒོད་པ་ནི་དམིགས་པ་ལ་གསལ་བར་འཇུག་ལ། རྨོངས་པ་དང་རྨུགས་པ་དག་ནི་མི་གསལ་བར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སེམས་གཅིག་ལ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞེ་ན། འདི་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །འོ་ན་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས་རྨུག་པ་མི་འབྱུང་ལ། བརྗེད་ངས་དང་། རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང་། ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དང་། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ལོག་པར་མོས་པ་དང་། རྨོངས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་སྟེ་བཅུ་འབྱུང་བའི་སྔ་མ་ལྔ་འདིར་མི་འཆད་པ་ཅི་སྟེ་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྨུགས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པ་ལས་མ་སྨོས་ལ། བརྗེད་ངས་ལ་སོགས་པ་ནི་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདིར་མ་སྨོས་སོ་ཞེས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་ལ། སློབ་དཔོན་ནི་རྨུགས་པའང་རྒོད་པ་དང་འདྲ་བར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་མི་མཐུན་པས་འདིར་སྨོས་སོ་ཞེས་བཞེད་དོ། །(གྲངས་མང་པོ་པ་ཡིན་པ་དེ་དག་ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་བ་ཡང་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་མུ་བཞི་སྟེ། དང་པོ་ནི་ཀུན་འགྲོ་ལྔའོ། །གཉིས་པ་ནི་མ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔའོ། །གསུམ་པ་ནི་དྲན་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ངེས་ལྔའི་ཟློག་ཕྱོགས་སོ། །བཞི་པ་ནི་དེ་དག་ལས་གཞན་ནོ། །)
བཞི་པ་མི་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་ནི། མི་དགེ་བའི་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་ཁྲེལ་མེད་པ་དང་ངོ་ཚ་མེད་པ་གཉིས་པོ་འདི་དག་གིས་ཁྱབ་བོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་དག་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་ལ། ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲོགས་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །ལྔ་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ས་པའི་ཁྲོ་བ་ནི་གནོད་པ་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་བ་ལ་སེམས་ཁོང་ནས་འཁྲུག་པ་སྟེ། ཐོ་འཚམས་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །
ཁོན་དུ་འཛིན་པ་ནི་ཁྲོས་པའི་འོག་ཏུ་དེ་ལ་རྒྱུན་དུ་འཛིན་པ་སྟེ། ལས་ནི་མི་བཟོད་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །གཡོ་ནི་(རང་གིས་བྱས་པའི་ཉེས་པ་ལ།) ཉེས་པར་ཁས་མི་ལེན་པར་སེམས་གྱ་གྱུ་(ཞིང་གཏམ་རླུང་ལ་བསྐུར།) བ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་རྙེད་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཕྲག་དོག་ནི་གཞན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་མི་བཟོད་པ་སྟེ། བློ་མི་བདེ་བའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །འཚིག་པ་ནི་སྡིག་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་པ་ལས་ནི་འཚིག་པ་གང་ཞེ་ན། ཚིག་བརླང་པོས་ཞེར་འདེབས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཁྲོས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཚིག་བརླང་པོར་ཞེར་འདེབས་པ་ཞེ་སྡང་གི་ཆར་གཏོགས་པ་ལ་བཤད་དེ་དེ་ཉིད་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ལས་ནི་ངག་གི་ཉེས་སྤྱོད་སྐྱེད་པ་དང་། བདེ་བ་ལ་རེག་པར་མི་གནས་པ་དང་། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་འཕེལ་བར་བྱེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་བློ་གྲོས་བརྟན་པས་དེ་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་དང་འགྲོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །
འཆབ་པ་ནི་ཉེས་པ་སྦེད་ཅིང་གསོང་བ་སྟེ། ལས་ནི་ཉེས་པ་བཅབས་ན་འགྱོད་ཅིང་ངེས་པར་ཡིད་མི་བདེ་འབྱུང་བས་འགྱོད་པ་དང་། བདེ་བ་ལ་རེག་པར་མི་གནས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །སེར་སྣ་ནི་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་དང་(ཡོན་ཏན་གྱི་སེར་སྣ།) མཁས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཆགས་ནས་གཞན་ལ་མི་གཏོང་བར་འཛིན་པ་སྟེ། ཡོ་བྱད་མི་བསྙུངས་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །སྒྱུ་ནི་རྙེད་བཀུར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་ནས་རང་ལ་ཡོན་ཏན་ཡོད་པ་ལྟར་འཆོས་པ་སྟེ། ལས་ནི་ལོག་འཚོའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །རྒྱགས་པ་ནི་སྟོན་པར་འགྱུར་ལ། དེའི་ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པར་འཚེ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དག་སྡུག་བསྔལ་བར་འདོད་པ་སྟེ། ཐོ་འཚམ་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ས་པ་རྣམས་ཏེ། རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་(གཞན་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་ལ་རང་དབང་ཅན་ཡིན་པས་གྲོགས།) མ་རིག་པ་ཙམ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་། (བདེན་པ་ལ་ལོག་པར་མི་རྟོགས་པས།) སྤང་བྱ་སྒོམ་སྤང་ཁོ་ན་དང་། སྒོམ་སྤང་གི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཁོ་ན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་(པའི་ཡིད་ཀྱི་ས་པ་ཡིན།) པའི་ཕྱིར་རོ། །
གཉིས་པ་ཞར་ལ་མ་ངེས་པ་བཤད་པ་ནི་འོ་ན་སློབ་དཔོན་གང་སྤེལ་དང་དབྱིག་བཤེས་ཀྱི་ཊཱིཀ་ལས། རྟོག་དང་དཔྱོད་དང་འགྱོད་པ་དང་། །གཉིད་དང་ཁོང་ཁྲོ་ཆགས་རྣམས་དང་། །ང་རྒྱལ་ཐེ་ཚོམ་ཞེས་བྱ་བ། །བརྒྱད་ནི་ངེས་པ་མིན་པར་བཤད། །ཅེས་གསུངས་པ་དག་ཀྱང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དབྱེ་བར་ཅིའི་ཕྱིར་མ་བཤད་ཅེ་ན། ངེས་པ་རྣམས་དངོས་སུ་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་མ་ངེས་པར་ཤུགས་ལ་གོ་བའི་ཕྱིར་མ་བཤད་དོ། །
ཇི་ལྟར་མ་ངེས་ཤེ་ན། རེ་ཞིག་(སྡེ་ཚན་དང་པོ་བཞི་ནི་མ་ངེས་ཏེ། རིམ་པ་ལྟར་རོ། །)ས་མང་པོ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་དུ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་ས་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་དུ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ས་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་དུ་འབྱུང་བར་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དགེ་བའི་ས་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་དུ་འབྱུང་བར་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ས་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། (ཉོན་མོངས་ཆུང་ངུའི་ས་པར་མི་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་)རྟོག་དཔྱོད་ལ་གསུམ་ཆར་དང་། འགྱོད་པ་ལ་དང་པོ་དང་། གཉིད་ལ་དང་པོ་གཉིས་(མེད་དེ་སྤང་བྱ་གཉིས་ཀ་ཡིན་པས།) དང་། ཆགས་སྡང་ལ་ཐ་མ་གཉིས་(སུ་མ་ངེས་པས།) དང་། ང་རྒྱལ་(སྤང་བྱ་གཉིས་ཀ།) དང་ཐེ་ཚོམ་(མཐོང་སྤང་ཡིན་པས་དེ།) ལ་བར་མ་མེད་པས་མ་རིག་པ་ཙམ་དང་སྒོམ་སྤང་ཙམ་དང་ཡིད་ཙམ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་གང་ལས་ཤེ་ན། གསུམ་པ་སེམས་གང་གི་འཁོར་དུ་སེམས་བྱུང་དུ་འབྱུང་བ་བསྟན་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ན་(དགེ་བ་དང་མི་དགེ་འདྲེས་མ་འདྲེས་གཉིས་དང་། ལུང་མ་བསྟན་བསྒྲིབས་མ་བསྒྲིབས་གཉིས་ཏེ་སེམས་ལྔ་ཡོད་པ་ལས།) དགེ་བའི་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཅི་སྟེ་ན། སྡེ་ཚན་དང་པོ་གཉིས་དང་། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་གཉིས་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་དང་། དགེ་བའི་སེམས་ཡིན་པར་སྡེ་ཚན་ཕྱི་མ་གསུམ་དང་། མ་ངེས་པའི་ཁོང་ཁྲོ་དང་ཆགས་པ་དང་ང་རྒྱལ་དང་ཐེ་ཚོམ་རྣམས་མི་འབྱུང་ལ། གཉིད་དང་འགྱོད་པ་རེས་འགའ་འབྱུང་ཡང་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འོག་མ་རྣམས་སུའང་ཅི་རིགས་པར་གཏན་ཚིགས་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདོད་པའི་དགེ་བའི་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་འགྱོད་པ་མི་འབྱུང་བས་གང་ལ་འགྱོད་པ་དགེ་བ་ཡོད་པའི་སེམས་ལ་ལ་དག་ཏུ་ནི་འགྱོད་པ་བསྣན་པས་དེ་དང་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་དུ་རེག་པར་བྱ་སྟེ། དགེ་བ་མ་བྱས་པ་དང་མི་དགེ་བ་བྱས་པ་ལ་འགྱོད་པ་ནི་དགེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྱོད་པ་ནི་ངན་པར་བྱས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་ཡིན་ལ། དགེ་བ་ལ་འགྱོད་པ་ལའང་ངན་པར་བློ་ལ་སྣང་བ་དང་། མ་བྱས་པ་ལ་འགྱོད་པའང་བྱ་བར་འོས་པ་མ་བྱས་པ་ལ་ངན་པར་བྱས་པའི་མིང་གིས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་མ་ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་མོད་ཀྱི་དམིགས་པ་ལ་གནོད་པའི་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་ཡིན་པར་རིགས་སོ། །ལས་ནི་སེམས་གནས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའོ། །
དེ་ལ་འདིར་འདོད་པ་ན་སྤྱིར་སེམས་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གསུམ་ཡོད་ཅིང་། མི་དགེ་བའི་སེམས་ལའང་འདྲེས་པ་མ་རིག་པ་ཙམ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་། འདྲེས་པ་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་དང་ཡང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་གཉིས་དང་། ལུང་མ་བསྟན་ལའང་བསྒྲིབས་པ་དང་། མ་བསྒྲིབས་པ་གཉིས་ཡོད་པས་ལྔར་འགྱུར་བ་ལས་དེ་ལ་རེ་ཞིག་མི་དགེ་བའི་སེམས་ལ་ནི་(རྩ་ཉོན་གཞན་དག་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་པས)མ་འདྲེས་པ་མ་རིག་པ་ཙམ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་(ལའང་ཉི་ཤུར་བྱུང་ལ།) དང་། (གི་སྒྲས་འདྲེས་པ་ལའང་ཉི་ཤུ་འབྱུང་བ་ཡོད་དེ་ཡང་།) འཇིག་ཚོགས་དང་མཐར་འཛིན་ལས་གཞན་པ་ལོག་ལྟ་ལ་སོགས་བལྟ་བ། (ཕྱི་མ།) གསུམ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་(འདྲེས་པ་)ལའང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉི་ཤུ་འབྱུང་སྟེ། (སེམས་སེམས་བྱུང་ཡིན་པས།) ས་མང་པོ་པ་བཅུ་དང་། (ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་པས།) ཉོན་མོངས་པའི་ས་པ་དྲུག་དང་། (མི་དགེ་བ་ཡིན་པས་)མི་དགེ་བ་གཉིས་དང་། (འདོད་སེམས་ཡིན་པས་)རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང་། མ་རིག་པ་རང་ཉིད་ནི་(དངོས་སུ་མི་སྨོས་པ་)ཉོན་མོངས་པའི་སར་བགྲངས་ཤིང་། ལྟ་བ་(མི་སྨོས་པ་)ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྡུས་པས་རྫས་གཞན་ཏུ་མེད་ལ། དགེ་བའི་ས་པ་རྣམས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
འདིར་འདྲེས་པ་ནི་རྩ་ཉོན་གཞན་དང་ཡང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། མ་འདྲེས་པ་ནི་རྩ་ཉོན་མ་རིག་པ་ཁོ་ན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། འགྲེལ་པ་ལས། མ་འདྲེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་གང་ལ་མ་རིག་པ་འབའ་ཞིག་ཡོད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་མེད་པའོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །(ལྟ་བ་དང་པོ་གཉིས་དང་མཚུངས་ལྡན་ནི་འདིར་མི་གཟུང་སྟེ། མི་དགེ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །)སེམས་མི་དགེ་བ་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་དང་མཐར་འཛིན་ལས་གཞན་པའི་ལྟ་བ་གསུམ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ནི་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་དང་ང་རྒྱལ་དང་ཐེ་ཚོམ་སྟེ་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བཞི་(པོ་གང་ཡང་རུང་བ།) དང་། ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ས་པ་རྣམས་(གང་ཡང་རུང་བ།) དང་། འགྱོད་པ་མི་དགེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ལ་ནི་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་འབྱུང་། (བ་ནི་སྔར་གྱི་ཉི་ཤུའི་སྟེང་དུ་རང་རང་བསྣན་པ།) སྟེ། སྔར་སྨོས་པའི་ཉི་ཤུ་དང་། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་(པོ་རང་ཉིད་)བསྣན་པའི་ཕྱིར་དང་། འདོད་ཆགས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་མ་རིག་པ་མ་གཏོགས་པ་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཁོང་ཁྲོ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཁོང་ཁྲོ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའང་མ་རིག་པ་མ་གཏོགས་པ་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་གཞན་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་ལ། ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པའང་མ་རིག་པ་ཙམ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་གྱི་རྩ་ཉོན་གཞན་དང་དེ་དག་ནང་ཡང་ཕན་ཚུན་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང་། (འདི་དག་ནི་ཚིག་སྐྱ་ཐུབ་པའི་ཉོན་མོངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་།)
མ་རིག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་པར་བགྲངས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས་ནི་འདི་དང་མཐུན་པར་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་དང་ང་རྒྱལ་དང་ཐེ་ཚོམ་རྣམས་ནི་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་ཏེ་ཞེས་མ་རིག་པ་མ་གཏོགས་པ་ཕན་ཚུན་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པར་བཤད་ལ། ཀུན་ལས་བཏུས་ལས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ང་རྒྱལ་དང་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཞིང་། ཁོང་ཁྲོ་དང་ཐེ་ཚོམ་ཡང་ཕན་ཚུན་མཚུངས་པར་ལྡན་པར་བཤད་མོད་ཀྱི་འདིར་ནི་མ་རིག་པ་མ་གཏོགས་པ་རྩ་ཉོན་རྣམས་ཕན་ཚུན་མཚུངས་ལྡན་དུ་མི་འདོད་དེ། (གལ་ཏེ་དེ་དག་མཚུངས་པར་ལྡན་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་བཞི་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་ལ་སེམས་བྱུང་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་འབྱུང་བར་ཐལ་བ་ལས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ལས་མི་འབྱུང་བར་བཤད་པས་གནད་དོ། །)འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང་། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་(འི་སེམས་གང་ཡིན་དེ་ནི་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པས།) བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་ལ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཅོ་བརྒྱད་འབྱུང་སྟེ། སེམས་ཀྱི་ས་མང་པོ་པ་བཅུ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་ས་པ་དྲུག་དང་། (མ་ངེས་པའི་ས་པའི་)རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་ལས་གཞན་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་དང་ལྡན་པའི་སྤྲུལ་སེམས་སོགས་བཞི་ལ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་འབྱུང་བ་དག་ཏུ། (ཁ་ཆེ་བ་)འདོད་དེ། སེམས་ཀྱི་ས་མང་པོ་པ་རྣམས་དང་རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
གཉིད་ནི་རྒྱུ་ཉམ་ཆུང་བ་དང་ངལ་བ་དང་ལུས་ལྕི་བ་དང་མུན་པའི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ཁ་ཟས་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ལུས་འཛིན་མི་ནུས་པར་འཇུག་པ་རང་དབང་མེད་པར་དབང་པོ་ལ་སེམས་སྡུད་པ་སྟེ། བྱ་བ་ཤོར་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་ཀུན་སློང་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་དབང་གིས་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གསུམ་ག་སྲིད་པས་དགེ་མི་དགེའི་སེམས་དང་བསྒྲིབས་པ་དང་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་ཀུན་ལ་མི་འགལ་བར་འབྱུང་སྲིད་པའི་ཕྱིར་སེམས་གང་ལ་གཉིད་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་གཉིད་དེས་བསྣན་ཏེ་བགྲང་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཉི་ཤུ་དང་ལྡན་པ་ལ་ནི་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ངོ་། །ཉི་འོག་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང་སྡེ་པ་གཞན་དག་ནི་འགྱོད་པའང་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གསུམ་ཆར་དུ་འགྱུར་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་གཉིད་དང་འདྲ་བར་འདོད་དེ། །དེ་ལ་འགྱོད་པ་ལུང་མ་བསྟན་ནི་བྱས་པའམ་མ་བྱས་པ་ལ་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་སྟེ་ངས་མ་ཞུ་བར་ཅིའི་ཕྱིར་ཟས་ཟོས་ཞེས་པའམ། རྩིག་པ་དེ་ལ་ཅི་སྟེ་རི་མོ་མ་བྲིས་སྙམ་པ་ཡིན་ལ། དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཡིད་མི་བདེ་བའང་ཡིད་བདེ་དང་འདྲ་བར་ལུང་མ་བསྟན་དུ་འདོད་དོ། །དེ་དག་གི་ལྟར་ན་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་འགྱོད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལ་ནི་བཅུ་གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཆེ་བ་རྣམས་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་ཡིད་མི་བདེ་མེད་པའི་ཕྱིར་འགྱོད་པ་ལུང་མ་བསྟན་ནི་མེད་དེ། ཡིད་མི་བདེ་བ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བར་ངེས་(པར་སྔར་བཤད་ཟིན།) པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་ཟིན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དྲི་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་འདོད་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །
ཁམས་གོང་མ་དག་གི་བཤད་པ་ནི་འདོད་ཁམས་ཀྱི་སེམས་གང་ལ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དུ་ཞིག་འབྱུང་བ་བཤད་པ་དེ་ལས་འགྱོད་པ་དང་གཉིད་དང་མི་དགེ་བའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མ་ངེས་པའི་ཁོང་ཁྲོ་དང་མི་དགེ་བའི་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་གཉིས་དང་། གཡོ་སྒྱུ་དང་རྒྱགས་པ་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ས་པ་བདུན་པོ་རྣམས་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་དག་ན་མེད་དེ། འགྱོད་པ་ནི་ཡིད་མི་བདེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་པ་ལ་དེ་ནི་རྒྱུད་ཞི་གནས་ཀྱིས་བརླན་པས་དེ་ནི་གྲོགས་ཡིད་མི་བདེ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། གཉིད་ནི་དེ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང་སེམས་མངོན་པར་སྡུད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་ལ། གཟུགས་ཁམས་པ་དག་ནི་སེམས་བསྡུས་པ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁོ་ནར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སློབ་དཔོན་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །གང་དག་བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་མེད་པ་དེ་དག་དང་དེ་དག་ཏུ་མ་ཟད་རྟོག་པའང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་དངོས་གཞི་ཁྱད་པར་ཅན་ན་(ཉོན་མོངས་སྐྱེས་ཀྱང་རྣམ་སྨིན་སྡུག་བསྔལ་མི་འབྱིན་ཅིང་ལུས་ངག་གི་ཉེས་སྤྱོད་མི་སློང་བས་ཁྲོ་སོགས་མེད་དོ། །དེས་ན་དེ་ན་དགེ་བ་ལ་མང་ན་ས་མང་བཅུ་རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་ཏེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང་། ཉོན་མོངས་ཅན་མ་འདྲེས་པ་ལ་ས་མང་བཅུ་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ས་པ་དྲུག་རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་ཏེ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །འདྲེས་པ་ལ་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པ་ལའང་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དེ་ཉིད་དེ་ལྟ་བ་བཏགས་ཡོད་ཡིན་པས་སོ། །གཞན་ཆགས་སོགས་དང་ལྡན་པ་ལ་དེ་ཉིད་དང་བཅུ་དགུའོ། །མ་བསྒྲིབས་པའི་སེམས་གསུམ་ལ་ས་མང་བཅུ། རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་དང་བཅུ་གཉིས་སོ། །དེ་ན་བཟོའི་སེམས་མེད་དོ། སྤྱིར་ཁམས་གོང་ན་མི་དགེ་བ་མེད་པས་སེམས་བཞི་ཡོད་དེ་དགེ་བ་དང་། ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་འདྲེས་མ་འདྲེས་གཉིས་དང་། མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་ནོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་བསྒྲིབས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ་དེ་མི་དགེ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་ཞི་གནས་ཀྱིས་བརླན་པས་སོ། །)གང་དག་བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་མེད་པ་དེ་དག་དང་དེ་དག་ཏུ་མ་ཟད་རྟོག་པའང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་དངོས་གཞི་ཁྱད་པར་ཅན་ན་མེད་ཅིང་། (ཐམས་ཅད་ལ་རྟོག་པ་ཕྲི་བས་དགེ་བ་སྔར་བཤད་པ་ཉེར་གཅིག། མ་འདྲེས་པ་ལ་བཅུ་བདུན་འདྲེས་པ་ལ་ལྟ་བ་དང་ལྡན་ནའང་བཅུ་བདུན། གཞན་ཆགས་སོགས་ལྡན་པ་བཅོ་བརྒྱད། མ་བསྒྲིབས་པའི་སེམས་ལ་བཅུ་གཅིག་གོ།) བསམ་གཏན་དང་པོའི་དངོས་གཞི་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་ཡི་གོང་མ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་ན་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་དེའི་དངོས་གཞི་ཁྱད་པར་ཅན་ན་མེད་པར་བཤད་པ་རྣམས་དང་དེ་དག་ཏུ་མ་ཟད་དཔྱོད་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཡང་ཞེས་པས་དེ་དག་ན་གཡོ་སྒྱུ་གཉིས་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་སྟོན་པ་སྟེ། གང་ན་རྒྱལ་རིགས་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། ཁྱིམ་པ་དག་དང་། དགེ་སྦྱོང་དང་། རྒྱལ་ཆེན་བཞི་དང་། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དང་། འདུད་དང་། ཚོངས་པའི་འཁོར་ཏེ་འཁོར་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་དང་འབྲེལ་བ་དེ་ན་གཡོ་སྒྱུ་ཡོད་ཀྱི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་ན་འཁོར་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
གཞན་དག་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོའི་དངོས་གཞི་མན་ཆད་ཀྱི་དགེ་བའི་སེམས་དང་བསྒྲིབས་པ་དང་མ་བསྒྲིབས་པ་ནི་འདོད་པར་བཤད་པ་ལྟར་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང་། བཅོ་བརྒྱད་དང་། བཅུ་གཉིས་དང་ལྡན་ཞིང་། དངོས་གཞི་ཁྱད་པར་ཅན་ན་རྟོག་པ་མ་གཏོགས་པ་ཉི་ཤུ་གཅིག་དང་། བཅུ་བདུན་དང་། བཅུ་གཅིག་དང་། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་ནི་(རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་བོར་བའི་ས་མང་བཅུ་དགེ་བཅུ་སྟེ། ས་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་འདྲེས་པ་ལ་ས་མང་བཅུ། ཉོན་མོངས་པ་ས་མང་དྲུག་སྟེ།) ཉི་ཤུ་དང་བཅུ་དྲུག་དང་(འདྲེས་མའི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་ལའང་བཅུ་དྲུག་དང་ཆགས་སོགས་གཞན་དང་ལྡན་པ་ལ་ས་མང་བཅུ་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ས་མང་དྲུག་ཆགས་སོགས་རང་ཉིད་དང་བཅུ་བདུན་དང་མ་བསྒྲིབས་པ་ལ་ས་མང་།) བཅུ་དང་ལྡན་པར་འབྱུང་བར་ངེས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །
བཞི་པ་འདྲ་བ་ལྟ་བུའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བཤད་པ་ནི་འོ་ན་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་པ་ལ་(གཉིས་ཀ་འཛེམ་མེད་དུ་གཅིག་པ་མིན་ནམ།) ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་མ་གུས་པ་ནི་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་། ཁྲེལ་མེད་པ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ལ་འཇིགས་པར་མི་ལྟ་བ་སྟེ་དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་ནི་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལའང་མི་འཇིགས་པར་ལྟ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན་ལ། འཇིགས་པར་མི་ལྟ་ན་ནི་མ་རིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་འདོད་དོ། །སྡེ་པ་གཞན་གྱིས་ནི་རིམ་པ་ལྟར་བདག་གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་སྡིག་པ་ལ་མི་འཛེམ་པར་འཇུག་པ་ནི་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་། ཁྲེལ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་ལས་བཟློག་པ་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་ཡིན་ནོ། །
ཡང་དགའ་བ་དང་གུས་པ་ལ་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དགའ་བ་ལ་གཉིས་ལས་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་དགའ་བ་ནི་དད་པ་ཡིན་ལ། ཉོན་མོངས་ཅན་བུ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགའ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ཡིན་ནོ། །དད་པ་ལའང་དགའ་བས་ཁྱབ་པ་མེད་དེ། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་ལ་དམིགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དགའ་བ་ལའང་དད་པས་མ་ཁྱབ་སྟེ། དགའ་བ་ཉོན་མོངས་ཅན་བུ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགའ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འགྲེལ་པ་ལས་དགའ་བ་དང་དད་པ་ལ་མུ་བཞི་བཤད་དོ། །གུས་པ་ཉིད་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་བཀུར་བའི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །སྡེ་པ་གཞན་དག་ནི་དགའ་བ་དང་གུས་པ་ཉིད་ནི་དད་པ་དང་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་གྱི་དད་པ་དང་གུས་པ་ནི་རིམ་པ་ལྟར་ཡོན་ཏན་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང་ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་བཀུར་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། དེ་གཉིས་ལས་(དེ་ཡང་དད་པ་དང་དགའ་བ་ལ་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་ལྟོས་ནས་མུ་བཞི་སྟེ། དང་པོ་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་མུ་བཞི་ལ། བདེན་པ་དང་པོ་གཉིས་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་དད་པ་ཡིན་ལ་དགའ་བ་མིན་ཏེ་དེ་གཉིས་དགའ་བྱ་མིན་པས་སོ། །དགའ་བ་ཉོན་མོངས་ཅན་ནི་གཉིས་པ་སྟེ་སྲིད་པ་ཡིན་པས་སོ། །གསུམ་པ་ནི་འགོག་ལམ་ལ་དམིགས་པའི་དད་པ་སྟེ་ཡིད་ཆེས་ཤིང་དགའ་བྱ་ཡིན་པས་སོ། །བཞི་པ་ནི་དེ་དག་མིན་པའི་སེམས་འབྱུང་དང་ལྡན་མིན་སོགས་སོ། །གང་ཟག་ལ་དམིགས་པའི་དགའ་གུས་ཀྱི་མུ་བཞི་ནི་བུ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་ལ་དགའ་བ་ནི་དགའ་བ་ཡིན། གུས་པ་མིན་པའི་མུ་དང་པོའོ། །གཉིས་པ་ནི་གཞན་གྱི་བླ་མ་ལ་སོགས་ལ་གུས་པ་དང་། གསུམ་པ་ནི་རང་གི་བླ་མ་སོགས་ལ་གུས་པ་དང་། བཞི་པ་ནི་སྡང་བའི་ཡུལ་གྱི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་གཉིས་ཁྱད་ཆེ་སྟེ་གུས་པ་ནི་དགེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ་དགའ་བ་ལ་དགེ་བ་དང་འདོད་ཆགས་གཉིས་ཡོད་པས་སོ། །)གུས་པ་ཉིད་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་བཀུར་བའི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །སྡེ་པ་གཞན་དག་ནི་དགའ་བ་དང་གུས་པ་ཉིད་ནི་དད་པ་དང་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་གྱི་དད་པ་དང་གུས་པ་ནི་རིམ་པ་ལྟར་ཡོན་ཏན་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང་ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་བཀུར་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། དེ་གཉིས་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་འཇིགས་པ་དང་བཅས་པས་འཛེམ་པ་ནི་རིམ་པ་ལྟར་དགའ་བ་དང་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་དོ། །དགའ་བ་དང་གུས་པ་དེ་གཉིས་ཀྱང་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་ན་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའང་གང་ཟག་ལ་དམིགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། (དེ་གཉིས་ནི་ལུས་ངག་གི་ལས་ཡིན་པས་སོ། །)ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་དེ་གཉིས་ནི་གཟུགས་མེད་ནའང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
ཡང་རྟོག་དཔྱོད་ལ་ཐ་དད་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སེམས་དོན་གྱི་ངོ་བོའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་རྩིང་བ་དང་། ཁྱད་པར་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཞིབ་པར་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་ལ་འདི་གཉིས་ཀྱི་ལས་ནི་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པ་དང་། རེག་པར་མི་གནས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །འོ་ན་སེམས་གཅིག་ལ་དེ་གཉིས་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་རྟོག་པས་ནི་སེམས་ཧ་ཅང་ཞིབ་པར་མི་འགྱུར་ལ། དཔྱོད་པས་ནི་ཧ་ཅང་རྩིང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཆུ་ནང་གི་མར་ལ་ཉི་མ་ཕོག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཡན་ལག་ལྔ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་གཅིག་ཡོད་པའི་ཚེ་གཅིག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །
སྡེ་པ་གཞན་དག་ནི་དེ་ལྡན་རྟོག་དཔྱོད་སྲིད་རྩེའི་བར་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ལྟོས་ས་ལ་ལྟོས་པའི་རྩིང་ཞིབ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཡུལ་གཅིག་ལ་ལྟོས་ནས་རྩིང་ཞིབ་རྣམ་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་སེམས་གཅིག་ལ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་འོན་ཀྱང་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་འབྱུང་བ་དོན་གྱི་ངོ་བོ་འཚོལ་བ་ནི་རྟོག་པ་དང་། ཁྱད་པར་འཚོལ་བ་ནི་དཔྱོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཀྱང་(རྟོག་པས་ངོ་བོ་ཙམ་བརྗོད་པའི་ངག་དང་དཔྱོད་པས་ཁྱད་པར་བརྗོད་པའི་)ངག་ཀུན་ནས་སློང་བ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས་བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་ནས་ཚིག་ཏུ་སྨྲའི་མ་བརྟགས་མ་དཔྱད་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་དང་།
གསང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། ཞི་བའི་བློ་གྲོས་གང་གི་ནུབ་མོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དང་། གང་གི་ནུབ་མོ་ལེན་པ་མི་མངའ་བར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་དེའི་བར་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐ་ན་ཡི་གེ་འབྲུ་གཅིག་ཀྱང་མ་གསུངས་སོ། །གསུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཞི་བའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དབུགས་འབྱུང་བའམ་རྔུབ་པ་མི་མངའ་འོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ། རྣམ་པར་མི་དཔྱོད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་མེད་ན་ངག་མི་འབྱུང་བ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ཡན་ལག་ལྔར་བཤད་པའང་ས་ལས་ཡིན་གྱི་སྐད་ཅིག་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་འཆད་དོ། །ཡང་ང་རྒྱལ་དང་རྒྱགས་པ་ལ་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ང་རྒྱལ་ནི་ཕ་རོལ་པོ་ལས་གང་ཡང་རུང་བའི་ཁྱད་པར་བརྟགས་ནས་རིགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ནས་སེམས་(ཁོ་ལས་ང་མཐོ་སྙམ་དུ།) ཁེངས་པ་ཡིན་ལ། དབྱེ་ན་བདུན་ཡོད་དེ་འོག་ནས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ལས་ནི་བླ་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་མི་གུས་པ་དང་ཡང་སྲིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །རྒྱགས་པ་ནི་རང་གི་རིགས་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་ཆགས་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་གཏུགས་ཤིང་ཟད་པར་བྱེད་པའོ། །(དེ་གཉིས་རང་གི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་དང་གཞན་གྱི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཁྱད་ཡོད།) སློབ་དཔོན་འདུན་བཟང་ནི་རིགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་ནས་སེམས་དགེ་བ་ལས་ཕྱིར་ལོག་པ་ནི་གཏུགས་པའི་དོན་དུ་འཆད་དོ། །སློབ་དཔོན་ཁ་ཅིག་ནི་རང་གི་རིགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཡིད་དགའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་དོ། །འདི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་ནི་མི་འདོད་དེ། ཡིད་དགའ་བ་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ནས་མེད་ལ་རྒྱགས་པ་ཁམས་གསུམ་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
དབྱེ་བ་ནི་བཤེས་སྤྲིང་ལས། རིགས་དང་གཟུགས་དང་ཐོས་པ་ལང་ཚོ་དང་། །དབང་ཐང་ཆེ་བས་རྒྱགས་པ་དགྲ་བཞིན་གཟིགས། །ཞེས་རྣམ་པ་ལྔ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །(བྱེད་ལས་དགེ་བ་ལ་སེམས་མི་འཇུག་པར་བྱེད་པའོ། །)མ་ངེས་པའི་ས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་དང་ཐེ་ཚོམ་རྣམས་ནི་འོག་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་འདིར་མ་བཤད་དོ། །
ལྔ་པ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་བཤད་པ་ནི་མདོ་ལས་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་དོན་གཅིག་ལ་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། དགེ་མི་དགེ་ལ་སོགས་པར་འབྱེད་པས་ན་སེམས་དང་། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པས་ན་ཡིད་དང་། དམིགས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ན་རྣམ་ཤེས་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་འདོད་དོ། །མདོ་སྡེ་པ་ནི་དགེ་མི་དགེའི་བག་ཆགས་བསགས་པས་ན་སེམས་དང་། རྟེན་དུ་གྱུར་པས་ན་ཡིད་དང་། བརྟེན་པར་གྱུར་པས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་(དོན་གསང་ལས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བྱེད་པ་དང་དུས་དང་གདུལ་བྱ་ལ་བསྟན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ངེས་ཚིག་གསུམ་དུ་བཤད་དོ། །དང་པོ་ནི་རིང་དུ་འགྲོ་ཞིང་གཅིག་པུ་རྒྱུ་ཞེས་འབྱུང་བས་རིང་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པས་ན་སེམས་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིད་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བས་ན་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པས་ན་ཡིད་དང་། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། གཉིས་པ་ནི།) མ་འོངས་པ་ནི་སེམས་དང་འདས་པ་ནི་ཡིད་དང་། ད་ལྟ་བྱུང་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། (གསུམ་པ་ནི་)ཁམས་(བསྟན་པར་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་)དང་སྐྱེ་མཆེད་བསྟན་པར་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཕུང་པོ་བསྟན་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མཁས་པ་དག་བྱེད་པ་གསུམ་དང་། དུས་གསུམ་དང་། བསྟན་པ་གསུམ་གྱི་དབང་གིས་སོ་ཞེས་འཆད་དོ། །རྣམ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བ་ནི་སེམས་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་དང་། ཡིད་ནི་ཉོན་ཡིད་དང་། རྣམ་ཤེས་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་ཤེས་ལ་འདོད་དོ། །
འཐུག་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས། སེམས་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ཏེ། །དེ་ལ་ངར་འཛིན་ཡིད་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་རིག་པ་གང་། །དེ་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་ཤེས་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་དོན་གཅིག་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་། རྟེན་དང་བཅས་པ་དང་། དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་དང་། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཞེས་གསུངས་པའང་དོན་གཅིག་སྟེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དེ་ཉིད་དབང་པོ་དྲུག་ལ་རྟེན་པའི་ཕྱིར་དང་། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་དང་། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་དང་། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལྔས་མཚུངས་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ལྔ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་རྟེན་གཅིག་པ་དང་། དམིགས་པ་གཅིག་པ་དང་། རྣམ་པ་གཅིག་པ་དང་། དུས་གཅིག་པ་དང་། རྫས་རེ་རེ་བར་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །