ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པ། རྒྱལ་པོ་བཟང་གི་ལེའུ།
བམ་པོ་བཅུ་པ་སྟེ་ཐ་མ། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞི་བའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་གསང་བ་པའི་བདག་པོ་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གསང་བ་པའི་བདག་པོ་གང་གི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་པ་དེའི་ཚེ། ཁྱོད་ཀྱང་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་ལམ། ལག་ན་རྡོ་རྗེས་སྨྲས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པ་འདི་ཁོ་བོའི་དཔང་ཡིན་ཏེ། ཞི་བའི་བློ་གྲོས་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཅིག་སྤྲུལ་ན་ཁོ་བོའི་སྤྲུལ་པ་གཟུགས་ཐ་དད་པ། རྣམ་པར་རྩེན་པ་ཐ་དད་པ་ཡང་དེ་སྙེད་དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཡིན་ཏེ། ཞི་བའི་བླ་ོ་གྲོས་འདི་ནི་སྔོན་གྱི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་རྒྱུ་འཐུན་པའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞི་བའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་གསང་བ་པའི་བདག་པོ་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གསང་བ་པའི་བདག་པོ་གང་གི་ཕྱིར་ཕྱི་མའི་ཚེ་ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མ་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་སྤྱོད་པ་དང་། རྒྱས་པར་འགྱུར་པ་དང་། ཆོས་ཀྱིས་རྣམ་གྲངས་འདི་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་དག་གི་
ལག་ཏུ་འགྲོ་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གསོལ་བ་ཐོབ་ཤིག །གསང་བ་པའི་བདག་པོས་སྨྲས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཟིན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡི་གེ་གང་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བསྙད་པའི་ཡེ་གེ་དེ་དག་ནི་མ་སྐྱེས་པ། ཟད་པར་མི་འགྱུར་བ། ནུབ་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །ཡི་གེ་གང་དག་གིས་དོན་གང་བརྗོད་པའི་དོན་དེ་ཡང་ནུབ་པར་བྱ་བར་མི་ནུས་པའོ། །ཞི་བའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ནི་ནུབ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལ་སྐྱེ་བ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། གང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་མི་འགག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ལ་དགོངས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་མ་བྱུང་ཡང་རུང་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། ཆོས་གནས་པ་ཉིད་དང་། ཆོས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་འདི་ནི་འདུག་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་མི་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་མི་འགལ་བ་དེ་དམ་པའི་ཆོས་ཡིན་ནོ། །དམ་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་རྟག་པར་མི་ནུས་སྟེ། དེས་ན་དམ་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །ཞི་བའོ་བློ་གྲོས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། གསང་བ་པའི་བདག་པོ་གང་དག་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་གྱོན་པ་དེ་དག་གང་དུ་གོ་ཆ་གྱོན། སྨྲས་པ། གང་དག་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་གྱོན་པ་དེ་དག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་མི་འགལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་གྱོན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་མི་འགལ་བ་དེ་ཉིད་དམ་པའི་ཆོས་སོ། །སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་དང་འགལ་བ་ཡིན། སྨྲས་པ། ཡི་གེ་དང་འགལ་ན་ཆོས་དང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་དང་ནི་ནམ་ཡང་འགལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གང་དག་མི་འགལ་བ་དེ་དག་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །སྨྲས་པ། གསང་བ་པའི་བདག་པོ་གང་དག་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་བ་དེ་དག་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རྣམ་གྲངས་ཡོད་དམ་སྨྲས་པ། ཞི་བའི་བློ་གྲོས་ཡོད་དེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཞི་བའི་བློ་གྲོས་འཇིག་རྟེན་ནི་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་
ཞེན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སླུ་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། བདག་གིར་སྨྲ་བ་ཡིན་ལ་དེ་ནི་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། མི་སྡུག་པ་དང་། བདག་དང་བདག་གིར་བྱེད་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ད་ང་འགལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་རྒྱུན་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ལ་དེ་ནི་རྒྱུན་ལས་བཟློག་སྟེ། འགྲོ་བས་དེས་ན་དེ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་ཚེ་འདི་ལྷུར་ལེན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ཚེ་རབས་འཕོ་བ་ལྷུར་ལེན་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ལ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེས་ན་དེ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་ལོ། །ཞི་བའི་བློ་གྲོས་རྣམ་གྲངས་འདིས་ན་གང་དག་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་བ་དེ་དག་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏོ། །སྨྲས་པ། གསང་བ་པའི་བདག་པོ་ཁྱོད་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏམ། སྨྲས་པ་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏེ། བདག་ཡོངས་སུ་འཛིན། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་འཛིན། ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏོ། སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་འཛིན། སྨྲས་པ། བདག་དབེན་པ་དང་། སེམས་ཅན་དབེན་པ་དང་། ཆོས་དབེན་པ་དང་། བདག་དང་། སེམས་ཅན་དང་། ཆོས་དབེན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། འདས་པ་དབེན་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དབེན་པ་དང་། དེ་ལྟར་བྱུང་བ་དབེན་པ་དང་། འདས་པ་དང། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་དབེན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། སངས་རྒྱས་དབེན་པ་དང་། སངས་རྒྱས་དབེན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཞིང་དབེན་པ་དང་། ཞིང་དབེན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཆོས་དབེན་པ་དང་། ཆོས་དབེན་པ་མ་ཡིན་བར་གང་དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་དེ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསང་བ་པའི་བདག་པོ་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གནང་
སྟེ། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །འདི་ནི་དམ་པའི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །གསང་བ་པའི་བདག་པོ་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་འཛིན་པ་དང་། མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང་། གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་མ་དང་སྤྲོས་པར་མི་འཛིན་པ་དང་། ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་མེད་པ་དང་། གང་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟོག་ཅིང་རྣམ་པར་མི་རྟོགས་པའོ། །དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་རྒྱལ་པོ་བཟང་ཞེས་བྱ་བ་འཁོར་དེ་ཉིད་དུ་འདུས་པར་གྱུར་པ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉེ་བར་ཞི་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ནི་ཉེ་བར་ཞི་བར་བགྱི་བའི་ཆེད་ལགས་ཏེ། ཉེ་བར་ཞི་བ་གང་ལགས་པ་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་གང་དག་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བར་མཐོང་བ་དེ་དག་ཉེ་བར་ཞི་ལགས་ཏེ། དེ་དག་ནི་སླད་ཀྱིས་འབར་བ་མ་ལགས། མཆེད་པ་མ་ལགས་འབར་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་སོ། །གང་དག་ཞི་བ་དང་། རབ་ཏུ་ཞི་བ་དང་། ཉེ་བར་ཞི་བ་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་ཅིང་མི་འདོར་བ་ལགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་འཛིན་མི་འདོར་བ་དེ་ལྟར་འཛིན་ཏོ། །ལྷའི་བུ་དེས་དེ་སྐད་བསྟན་པས་དགེ་སློང་སྟོང་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །ལྷའི་བུ་སྟོང་ནི་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྣམ་པར་དག་གོ །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞི་བའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་ལྷའི་བུ་རྒྱལ་པོ་བཟང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ལྷའི་བུ་སྤོབས་པ་འདི་སུའི་ཡིན། སྨྲས་པ། སྤོབས་པ་འདི་ནི་སུ་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དང་། ཚིག་གི་ལམ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་དང་། དོན་དམ་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དང་། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དེ་དག་གི་སྤོབས་པ་ཡིན་ནོ། །སྨྲས་པ། ལྷའི་བུ་སྤོབས་པ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ། སྨྲས་པ། སྤོབས་པ་མེད་པ་དང་། སྤོབས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྤོབས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་ཚིག་གོ །སྤོབས་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཚིག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་སྐད་དུ་སྤོབས་པ་འདི་སུའི་ཡིན་ཞེས་སྨྲས་པ་ལ། འདི་ནི་སུ་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་
རིག་པ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འཇུག་པ་དང་། བདག་གི་རྣམ་པར་རིགས་པ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་གནས་པ་དེའི་སྤོབས་པའོ། །འདི་ནི་སུ་དམིགས་པ་ལ་ཡང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་མི་དམིགས་ལ་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་དེའི་སྤོབས་པའོ། །འདི་ནི་སུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཤེས་པ་མི་འཇུག་ལ་དེ་ཤེས་པས་ཆོས་གང་ཡང་རབ་ཏུ་མ་རྟོགས་པ་མེད་པ་དེའི་སྤོབས་པའོ། །འདི་ནི་སུ་གནས་པ་མེད་པ་དང་། ལེན་པ་མེད་པ་དང་། འདོར་བ་མེད་པ་དང་། ཆུ་བོ་ལས་རྒལ་བ་དེའི་སྤོབས་པའོ། །འདི་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགོག་པ་ཡང་མེད་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་ཡང་འགྱུར་བ་དེའི་སྤོབས་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞི་བའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྷའི་བུ་རྒྱལ་པོ་བཟང་འདིའི་སྤོབས་པ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཞི་བའི་བློ་གྲོས་ལྷའི་བུ་རྒྱལ་པོ་བཟང་འདི་ནི་གསང་བ་པའི་བདག་པོ་ལག་ན་རྡོ་རྗེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བ་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཉན་པར་འདོད་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་འཁྲུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མངོན་པར་དགའ་བ་ནས་འདིར་འོངས་སོ། །ཞི་བའི་བློ་གྲོས་ལྷའི་བུ་རྒྱལ་པོ་བཟང་འདིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་ཐོབ་སྟེ། དེ་འདོད་ན་བསྐལ་པ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་སྤོབས་པས་བསྟན་ཀྱང་འདིའི་སྤོབས་པ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོ་བཟང་གི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པའོ། །