རྟོག་པ་དང་པོ།

རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་པོའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ད་ནི་སྡུད་པ་པོའི་ཚིག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣལ་འབྱོར་པའི་དབང་ཕྱུག་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྣམས་ཀྱི་དབུས་སུ་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་ལ་གཟིགས་ཏེ་འཛུམ་པ་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེར་ཞེས་པ་ནི་དེའི་ཕྱིར་རོ། །རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཁང་པ་བརྩེགས་མའི་དབུས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་སྐུའི་བདག་ཉིད་རྡོ་རྗེ་འཛིན་ནོ། །འདི་ལ་བཅོམ་པ་ཡོད་པས་ན་བཅོམ་ལྡན་ནོ། །ཡང་ན་མཆོག་ཏུ་གསང་བའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་བདུད་རྩིའི་ཆར་འབེབས་པའི་ཕྱིར་བྷ་ག་རིམ་ལས་བཟློག་པའི་འོད་ཟེར་གྱི་ཕྲེང་བས་ཁམས་གསུམ་པ་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བསྟན་ཏེ། ཡང་ཞེས་པ་ནི་ངེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཱན་ཞེས་པ་ནི་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུའི་འཁོར་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའོ། །དེར་ཅི་ལྷག་པ་དང་ཆད་པ་མ་བརྗོད་དེ་བརྒྱད་ཅུ་ངེས་པར་སྨོས། འདིར་གསུངས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དཔྲལ་བ་ནས་རྐང་པའི་མཐེ་བོང་གི་བར་ལ་རང་གི་ལག་པའི་སོར་བརྒྱད་ཅུར་འགྱུར་རོ། །གཙུག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏོར་ལ་སོར་བཞིའི་ཚད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་སོར་རེ་རེ་ལ་བྱེ་བའི་གྲངས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དབང་ཕྱུག་རྣམས་གནས་སོ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན་དབུགས་ཕྱིར་རྒྱུ་བ་དང༌། ནང་དུ་རྒྱུ་བ་བཅིངས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རང་བཞིན་རྣམས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་རྣལ་འབྱོར་ཡོད་པས་ན། རྣལ་འབྱོར་པའི་དབང་ཕྱུག་སྟེ། ཕ་དང་བུ་བཞིན་ནོ། །རྣལ་འབྱོར་ནི་རང་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་འོད་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་རྣམས་སུ་འགྱུར་ཏེ། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་སྟེར་བར་བྱེད་དེ། རྒྱུད་དང་བྲས་བུ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དུ་འབོད་ལ་སོགས་པར་ལྟུང་བའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཅི་ཞེ་ན། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ནི་རྒྱུའོ། །འབྲས་བུ་ནི་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྟོང་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་དག་པའི་རང་བཞིན་རྣམས་ནི་བསྟན་པར་བྱ་བའོ། །གཟུགས་བརྙན་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྟོན་པ་པོའོ། །དེའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས། །བདེན་པ་མ་ཡིན་བརྫུན་པ་མིན། །བརྟན་དང་གཡོ་བ་སྣ་ཚོགས་པ། །རང་སེམས་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་བ་ཡི། །སྒྱུ་མ་འདི་ནི་མི་ཤེས་པས། །འགྲོ་བ་དྲུག་ནི་ཉིད་དུ་འཁོར། །དེ་བཞིན་སྒྱུ་མ་གང་རིག་པས། སངས་རྒྱས་འགྱུར་རོ་གཞན་དུ་མིན། །དེ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་པའི་དབང་ཕྱུག་རྣམས་ཀྱི་དབུས་སུ་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་ལ་གཟིགས་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་རྡོ་རྗེ་ནི་དབྱེར་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །སྙིང་པོ་ནི་དེ་ཤེས་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་གཟིགས་པའོ། །དེ་ཉིད་སེམས་ཅན་ལ་གཟིགས་པའི་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་འཛུམ་པ་མཛད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །འཛུམ་པ་མཛད་མ་ཐག་ཏུ་ཞེས་པ་ནི་འདིར་ཆོས་བདག་མེད་པ་ལ་གནས་པ་དང་ལྡན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་པས་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ནི་འཛུམ་པ་མཛད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །འདིར་ཞེས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་སྲིད་དུ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་ཆགས་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་སྲིད་དུ་སྐྱེས་རབས་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་སྤྲུལ་པའི་སྐུས་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཅིག་དང་དུ་མའི་ལུས་ཀྱི་དབང་གིས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་གྲུབ་བོ། །གང་གི་ཕྱིར་དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པའི་དབང་གིས་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྣ་ཚོགས་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་པའི་ཚིག་ནི་གསུང་རབ་ཁ་ཅིག་ལས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར། སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་པ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཤེས་རབ་ཐབས་དག་ཡེ་ཤེས་ནི། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་སུ་གསུངས། །རང་གི་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཤེས་རབ་དང་ཐབས་དག་གི་རྣལ་འབྱོར་པ་སྟེ། རྒྱུ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་གྱི་དྲུང་ནས་སྒྱུ་མ་དང་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་ནམ། ནམ་མཁའ་ལས་སྐར་མ་བཞིན་ལངས་པའོ། །བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ལ་གཟར་ནས་ཞེས་པ་ལ་བླ་གོས་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་ལས་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གོང་མར་གྱུར་པའོ། །དེའི་གཟར་བ་ནི་དེ་ལ་འཇུག་པའོ། །དྲན་པ་ཡང་རུང་གཟར་ནས་ཞེས་སྦྱར་རོ། །པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ་ཞེས་པ་ལ། པུས་མོ་གཡས་པ་ནི་དང་པོ་ལམ་བསྟན་པའི་དུས་སུའོ། །པུས་མོའི་ལྷ་ང་ནི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོར་འགྲོ་བ་ལ་བརྩོན་པའི་སེམས་སོ། །དེ་ཉིད་ས་ལ་བཙུགས་པ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་མ་རིག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ས་ལ་བཙུགས་པ་ནི་དེས་བཅོམ་པས་རོ་གཅིག་པར་བྱེད་དོ། །ཐལ་མོ་སྦྱོར་བ་བྱས་པ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རོ་མཉམ་པར་རྟོགས་པའི་སེམས་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་པ་ནི་འདི་ལྟར་བསྟན་ཏེ་བྲག་ཅ་བཞིན་དམིགས་པའི་དོན་ཏོ། །རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གླེང་གཞི་གསང་ཆེན་ཁ་སྦྱོར་ལས་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ལ་ཉན་པར་འཚལ་ལོ་ཞེས་པ་ནི་འདིར་གསུངས་པ། སྔོན་གྱི་ལས་དག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་གཟུང་བ་ཉིད་ནི་ཉན་པའོ། སེམས་ཅན་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་འཛིན་པ་ནི་འཚལ་བའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཅེས་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་མཚན་ཉིད་དེ། ཁྱབ་འཇུག་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་འདི་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་དབང་ཕྱུག་གོ །གང་གི་ཕྱིར་ཕྱོགས་གཅིག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེའི་ཕྱིར་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གླེང་གཞི་གསང་ཆེན་ཁ་སྦྱོར་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་བསྟན་ཏེ། ཨེ་མ་ཧོ། །རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་བརྩེ་བ་ཆེན་པོ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མི་ཤེས་པ་གསུམ་གྱིས་ཉེས་པ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཀྱིས་འཁོར་བར་འཁོར་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་བརྒྱ་ལམ་ན་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཙམ་བསོད་ནམས་བསགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་བསྐྱེད་དེ་བསོད་ནམས་དེས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྟར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་འཕོས་ནས་སླར་ཡང་མི་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བ་ལྔར་སྐྱེའོ། །དེའི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ལྟ་བ་དྲུག་རྣམས་ལ་འཇུག་པར་བྱད་དེ། ལྟ་བ་དེ་རྣམས་ཀྱང་དུས་ཀྱི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་རང་རང་གི་སེམས་ལས་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ལྟ་བ་པོའི་སེམས་ཅན་སྣ་ཚོགས་པ་གྲངས་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་བདག་ལས་བྱུང༌། །སྲིད་པ་གསུམ་ཡང་བདག་ལས་བྱུང༌། །བདག་གིས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཁྱབ། །བདག་ལས་གཞན་པའི་འགྲོ་བ་མེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །འོན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་དགའ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་དོན་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱིས་མི་ཤེས་པ་གསུམ་རིང་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་འབའ་ཞིག་བྱེད་པར་མ་ཟད་ཀྱིས་མི་འདོད་བཞིན་དུ་སྐུ་གསུམ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཨེ་མ་ཧོ་ཞེས་པའི་ངོ་མཚར་དང༌། ལེགས་སོ་ཞེས་པའི་ལན་གཉིས་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། རིག་པ་བདེ་བ་སྟེར་བར་བྱེད། །ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་འབྱུང་གནས་ཞེས་པ་ལ། ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཡིན་པས་ན། ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་སོ། །ཡོན་ཏན་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། དེ་ལ་སའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་གྲངས་བཞིན་དུ་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་དང་ནམ་མཁའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆུའི་ཡོན་ཏན་བཞིའོ། །དེ་ཡང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་དང་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེའི་ཁམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི་གསུམ་སྟེ་མེ་དང་རླུང་དང་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རླུང་གི་ཁམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི་གཉིས་ཏེ། རླུང་དང་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི་གཅིག་སྟེ། ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་འགྲོ་བ་ལྔའི་མི་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་རིམ་པ་བཞིན་ལྔ་དང་བཞི་དང་གསུམ་དང་གཉིས་དང་གཅིག་གི་ཡོན་ཏན་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་གོང་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཆོས་ཅན་བརྫུན་པར་གནས་སོ། །འོན་ཀྱང་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པས་བསྒྲིབས་ཤིང་ལོག་པའི་ཆོས་ལ་ཆགས་པ་དང༌། མི་དགེ་བའི་གྲོགས་དང་ཕྲད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པས་གོས་པ་རྣམས་སྔོན་བཞིན་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་སུ་འཁོར་བར་འཁོར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ཁམས་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་གང་ཟག་འདི་ཉིད་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆོས་སྐུའི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གང་ལ་བསམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཡོད་པའམ་དེའི་རིགས་ཅན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་པ་ལན་གཉིས་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་དོན་བསྟན་ཏོ། །རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསང་ཆེན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཉན་པར་འདོད་པ་ཞེས་པ་ལ། འདོད་པ་ཞེས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་བྱེད་པའི་ཚིག་སྟེ། ཨེ་མ་ཧོ་ཞེས་པ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །འོན་ཀྱང་འདིར་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་རྣལ་འབྱོར་དང་རྣལ་འབྱོར་མ་ཁ་སྦྱོར་བ་དེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་དང༌། རྣལ་འབྱོར་མའི་རྒྱུད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་དང་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །ད་ནི་རྣལ་འབྱོར་མའི་རྒྱུད་ཀྱི་དབྱེ་བ་གསུངས་ཏེ། རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསང་ཆེན་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གི་གསང་བ་ནི་རྣལ་འབྱོར་མའི་རྒྱུད་དོ། །རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་པོ་དེ་ཡང་འཆད་བཞིན་པའི་རྩ་བའི་རྣལ་འབྱོར་མ་བསྐྱེད་པ་རྣམ་པ་མང་པོས་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་མའི་རྒྱུད་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསང་ཆེན་སྦས་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཞུ་བ་ཞེས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་དང་རྣལ་འབྱོར་མའི་རྒྱུད་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་དང་སྟོང་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་པ་རྣམས་ལ་ཞུ་བ་སྟེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པའི་ལམ་སྟོན་པའི་འདོད་པ་དེ་ནི། དེ་ལྟར་སྨྲས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངེས་པའོ། །ད་ནི་འཁོར་བའི་ཚིག་གསུངས་པ། དེ་ནས་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ནས་ཞེས་པ་ནི་ཞུས་པའི་རྗེས་ཐོགས་སུའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནི་སྐུ་རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་གིས་དང་པོ་ན་ཡོད་པ་དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡེ་ཤེས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་བདག་ཉིད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་སྒྱུ་མའི་སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་གཙོ་བོའོ། །དེའི་སྙིང་པོ་ནི་དབྱེར་མེད་པའི་དངོས་པོའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེའོ། །དེར་ཁྱད་པར་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རབ་ཏུ་དགའ་ཞིང་མིག་གདངས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུའི་བདག་ཉིད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་དང་ཤའི་སྤྱན་དང་། ལྷའི་སྤྱན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་མིག་གདངས་ཀྱི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཞུས་ཞེས་འབྲེལ་ཏོ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་ཕྱག་བྱས་ཏེ། །འདིར་རང་གི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཕྱིར་ཞུས་ཞེས་པའི་རིགས་པས་ཡེ་ཤེས་དང་རྣམ་ཤེས་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ། །འོན་ཀྱང་གང་གསུངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དེ་དགོངས་བཤད་གཞན་གྱི་སྐལ་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཉེ་བར་སྤྱོད་པར་འགྱུར་གྱིས། ད་ལྟའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་སྤྱིར་བསྟན་བྱ་དང་སྟོན་བྱེད་དང་བསྟན་པ་རྣམས་ལ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཚེ་གདུལ་བྱ་དཀའ་བ་བེམས་པོའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་དེས་ན་སྤྲུལ་པའི་ལུས་ཅན་དབྱེར་མེད་པ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་དགྱེས་ཤིང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མིག་གདངས་ལ་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཕྱག་བྱས་ནས་རང་གི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཕྱིར་ཁ་སྦྱོར་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་དེའི་བདག་ཉིད་ཞུས་ཏེ། འདིར་ཞེས་པ་ནི་ཚིག་འདིར་གསུངས་པའོ། །རྒྱུད་རྣམས་ཐམས་ཅད་གང་ལ་བགྱི། །ཞེས་པ་ནས། དེར་ནི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ། །ཞེས་པའི་བར་ནི་ཞེས་ཞུས་པའི་ཚིག་གོ །དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལན་གྱི་ཚིག་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྡུད་པ་པོའི་ཉེས་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་པའི་དོན་དུ་གསུངས་ཞེས་སྦྱར་རོ། །རྒྱུད་ཀྱང་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྡུ་བའི་ཚིག་གོ །ཡང་ཐབས་ཀྱི་སྦྲ་ནི་འདུས་པ་ལ་སོགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་བྱ་བ་དང་སྤྱོད་པ་གཟུང་ངོ༌། །འདིར་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་བསྡུས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་སྒྲོལ་མ་བྱུང་བ་དང༌། འབྱུང་པོ་འདུལ་བྱེད་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་དུ་ཉེ་བར་བཏགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་བརྗོད་དེ། སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིའོ། །གླེང་གཞི་ནི་སྒྱུ་འཕྲུལ་དྲ་བ་ལ་སོགས་པའང་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གི་བར་དུས་ཀྱི་རྩ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གི་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྣང་བ་དང་སྣང་བ་མཆེད་པ་དང་སྣང་བ་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་དུ་རྟེན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །འོད་གསལ་བརྟེན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་སྡུད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནི་རིམ་པ་ལས་བཟློག་པས་འོད་གསལ་བ་ནི་རྟེན་ནོ། །བརྟེན་པ་ནི་སྣང་བ་གསུམ་སྟེ། སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྒྱུ་འཕྲུལ་དྲ་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་འཆང་མཁས་པ། །སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོའི་དོན་འགྲུབ་པར། །སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་དགའ་བས་དགའ། །སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་མིག་འཕྲུལ་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྒྱུད་ཅེས་པ་ནི་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དུ་བྱིང་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྐྱོབ་པས་ན་རྒྱུད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་གླེང་གཞི་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་རྣམས་ཀྱི་གླེང་གཞི་ཡང་དག་པར་སྤྲོས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ལས་བྱུང་བ་ནི་རྣལ་འབྱོར་མའི་ཚོགས་སམ་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ཚོགས་སོ། །འདི་གཉིས་བསྡུས་པའི་དབང་གིས་བརྗོད་བྱ་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྗོད་བྱེད་དང་བྲལ་བར་ངེས་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་དུས་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གླེང་གཞི་ནི་ཁ་སྦྱོར་དུ་འགྱུར་བའོ། །ངེས་པ་ནི་མ་འཁྲུལ་བའོ། །ཡང་ན་ཁ་སྦྱོར་ལས་བྱུང་བའི་ཐིག་ལེ་སད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་བྲལ་བ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། དང་པོའི་སངས་རྒྱས་རྒྱུ་མེད་པ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པར་ཞེས་པ་ནི་གསུངས་ཤིང་བསྟན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སེང་གེ་དང་འཕྲོག་བྱེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདིར་ལུས་ལ་ལམ་དྲུག་ཏུ་སོང་བའི་རྩ་དྲུག་གོ །དེ་ལ་ལྟེ་བའི་སྟེང་དུ་གསུམ་སྟེ། ལ་ལ་ནཱ་དང་ར་ས་ནཱ་དང་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིའོ། །དེ་བཞིན་འོག་ཏུ་གསུམ་སྟེ། བཤང་བ་དང་གཅི་བ་དང་ཁུ་བ་འབབ་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་མིང་རྣམས་རིམ་པ་ལས་བཟློག་པས་དབྱིག་གི་སྙིང་པོ་ནི་བཤང་པའི་རྩའོ། །འདིར་སེང་གེ་ནི་ཁུ་བའི་རྩའོ། །འཕྲོག་བྱེད་ནི་དྲི་ཆུའི་རྩའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྟེང་དུ་ནི་ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་དང་སྒྲ་གཅན་འབབ་པའོ། དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་དུས་ཀྱི་ཕོ་ཉའམ་དུས་ཀྱི་རྩར་བརྗོད་དོ། །འདི་རྣམས་ལས་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་གྱི་དབྱེ་བས་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱི་དབྱེ་བས་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་སེམས་ཀྱི་འཕྲུལ་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །དེ་ལས་སྐྱེས་ནས་རང་རང་གི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དངོས་པོས་ལྟ་བ་དྲུག་རྣམས་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཆུད་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་ནང་དུ་ཆུད་པ་ཡང་ལྟ་བ་རྣམས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྲིད་གྲངས་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་དང༌། གྲངས་མེད་པའི་ལུས་ཀྱི་རྩ་རྣམས་དང༌། གྲངས་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་མ་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གསང་ཆེན་ཞེས་པའི་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྣལ་འབྱོར་དང་རྣལ་འབྱོར་མའི་རྒྱུད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་གསང་ཆེན་ཞེས་པ་ནི་སྦས་པ་སྟེ་དུས་ཀྱི་ཕོ་ཉ་རྣམས་རྣམ་པར་འཇོམས་པའི་ཕྱིར་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །གང་སྐད་ཅིག་བཞིས་མཚོན་པ་ཡང་དག་པའི་ལམ་ངག་གི་ལམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལས་འདས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གཉིས་གཉིས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གསང་བ་ནི་མི་སློབ་པའི་ལམ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཁ་སྦྱོར་དེ་ཉིད་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་པ་ལ་ཁ་སྦྱོར་ཞེས་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དངོས་པོ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པ་དང༌། ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་མི་ཕྱེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་དང་སྙིང་རྗེ་སྦྱོར་བ་དང༌། རྡོ་རྗེ་དང་པདྨ་མཉམ་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། སྤྲོ་བ་དང་བསྡུ་བ་སྦྱོར་བ་དང༌། དཔལ་ཧེ་རུ་ཀ་དང་བདག་མེད་མ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཆགས་པ་དང༌། ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་འདྲེས་པ་དང༌། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དངོས་པོ་དབྱེར་མེད་པ་དང༌། སྐྱེས་མ་དང་སྐྱེས་པའི་གཟུགས་གཉིས་མེད་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་མི་ཕྱེད་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་ཁ་སྦྱོར་གྱི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་གཞན་ཡང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་མ་གསུངས་ཏེ། གཞུང་རྒྱས་པས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བླ་མ་བརྒྱུད་པའི་རིམ་པས་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་སྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་དབུགས་དབྱུང་བ་དང་འཇུག་པ་རྣམ་པར་བཅོམ་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ལམ་ཡང་སྐྱེའོ། །དེ་ཡང་ཐིག་ལེ་ཞེས་བརྗོད་དེ་དཔྲལ་བར་ཐིག་ལེ་གཟུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དཔལ་གསང་བ་འདུས་པ་ལས། དངོས་པོ་མེད་པ་སྒོམ་པའི་དངོས། །བསྒོམ་པར་བྱ་བ་བསྒོམ་པ་མིན། །དེ་ལྟར་དངོས་པོ་དངོས་མེད་པས། །བསྒོམ་པ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁ་སྦྱོར་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་ཞེས་པའི་དོན་སྟོན་པའི་ཚིག་གོ །སླར་ཡང་འདིའི་དོན་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། ཁ་སྦྱོར་ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དབྱེར་མེད་པའི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་དེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བ་རྟོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །སླར་ཡང་འབྱུང་བ་ནི་སྐྱེས་པ་ཞེས་པ་ལ་མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བས་བསྒྲུབ་པའི་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལས་བྱུང་བ་ནི་སྣ་ཚོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་སྣང་བ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེའི་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་མ་དང་ཕ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བས་དང་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་པོའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྒྲལ་བའི་རྒྱུར་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་མཚོན་བྱ་དང་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །འདིར་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་ནི་འདྲ་བའི་དོན་ཏེ། སྔ་མའི་ཚིག་གཅེས་པའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །གྱུར་པ་ཞེས་པ་ནི་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན་བརྟན་པ་དང་གཡོ་བའི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་ཅེས་གསུངས་ཏེ། བརྟན་པ་ནི་སྣོད་ལ་སོགས་པའོ། །གཡོ་བ་ནི་མི་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་རྣམས་སྐྱེས་པ་དེའི་རང་བཞིན་གྱི་བདག་ཉིད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྡོ་རྗེ་འཆང་ངོ༌། །དེ་ཡང་བསྐྱེད་བྱ་དང་སྐྱེད་བྱེད་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཡང་དག་པར་གནས་པའོ། །འདིས་མཚོན་པས་ན་མཚན་ཉིད་དེས་ཞེས་པ་ནི་བདུན་པའི་དོན་ལ་གསུམ་པའོ། །མཚོན་བྱ་དང་མཚོན་བྱེད་རྣམས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་སྐུ་བཞུགས་པ་འདིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་མཚོན་པས་ཞེས་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་སྦྱོར་བས་སངས་རྒྱས་རྣམས་གུས་པ་དང་བཅས་པས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ལ་གོམས་པས་ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡང་དག་པར་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་ནི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་དུས་གསུམ་དུ་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚོན་བྱ་དང་མཚོན་བྱེད་དག་གིས་ཡང་དག་པའི་ལམ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མ་ཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་མཚོན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུར་ཉེ་བར་བཏགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་གཞུང་ཉེ་བར་བཏགས་པའི་ཚིག་ནི་འབྲེལ་པའོ། །ད་ནི་ཕྱོགས་གཞན་གྱི་དགོས་པ་བརྗོད་དེ། ཡང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡང་ན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་པ་ནི་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་ལམ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པའི་ལམ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུད་ཅེས་པའི་སྒྲ་ནི་སྐྱེས་པར་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུད་ཅན་གྱི་བུད་མེད་དུ་བརྗོད་དོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ནི་བུད་མེད་དང་སྐྱེས་པ་དག་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་བུད་མེད་དང་སྐྱེས་པ་དག་ནི་ཁ་སྦྱོར་གྱི་སྒྲས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་གླེང་གཞི་ཞེས་པ་ནི་བདེ་བ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ཡང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་ཡང་ཡིན་ལ་སེམས་དཔའ་ཡང་ཡིན་པས་ན་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའོ། །དེ་ལས་བྱུང་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་མི་ཤེས་པའི་དྲི་མས་བསྒྲིབས་པར་འགྱུར་ཏེ། གདུལ་བྱ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་སྲིད་པའི་དང་པོར་ཡང་དག་པར་བཞུགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དང་ཡང་ལས་ཀྱིས་ར་འཇུག་པར་བྱེད་ཅིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་སུ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་བསྒྲུབས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུར་བཞུགས་ནས་སླར་ཡང་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་གྲངས་མེད་པའི་དུས་རྣམས་སུ་གྲངས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གྲངས་མེད་པའི་བསྟན་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གསང་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ལྟར་གསང་བ་སྦ་བར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མན་ངག་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། འབྲེལ་པ་དང་དགོས་པ་མ་གསུངས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་མན་ངག་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྔགས་བཏུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་བདག་ཉིད་རྒྱུད། །དེ་ནི་བདག་གིས་བཤད་ཀྱིས་ཉོན། །ཞེས་པ་ལ། ཐབས་དང་ཤེས་རབ་བདག་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་སྒྱུ་མའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན་སྒྱུ་མ་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །ཐབས་ནི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །རྒྱུད་ཅེས་པ་ནི་བསྟན་པའི་ཆོས་སོ། །དེ་བདག་གིས་ཞེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཤད་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནི་དོམ་དམ་པའི་ཡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །ཉོན་ཞེས་པ་ནི་ངེས་པར་ཟུང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དཔའ་བོ་རྣམས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་སྟེ། སྐྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྟོན་ཏོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་གསུངས་པ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དམ་པའི་ཆོས་ཀློག་པ་ལས་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངེས་པའོ། །ད་ནི་སླར་ཡང་དེ་ནས་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་པ་ནས་ཉོན་ཞེས་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་ཡི་གེའི་དོན་གྱིས་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་འབྱུང་བ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ལུས་ལ་མིང་སྣ་ཚོགས་པ་འཇུག་པ་བརྗོད་དེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །འདིར་དང་པོ་ཉིད་དུ་ངག་གི་མིང་བརྗོད་དོ། །འདིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མངལ་དུ་གནས་པའི་རང་རིག་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཇི་སྲིད་འཆི་བ་ལ་ཐུག་པ་དེ་སྲིད་ངག་གི་མིང་སྟེ། དེས་སྤྱོད་པ་དང་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ངག་གི་མིང་གི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བ་ནས་འཁོར་བར་འཁོར་རོ། །རྒྱུ་དེས་ན་ཨ་ཞེས་པ་ཚིག་གི་མིང་དང་པོ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ། ཨ་ནི་ཡིག་འབྲུ་ཀུན་གྱི་མཆོག །ཅེས་མཚན་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་ཨ་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་ན་ཉིད་སྲོག་གི་རླུང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཏ་དང་ར་དག་ཆུ་དང་མེའོ། །དེ་ལ་ཆུའི་ཁམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་སོ། །དེ་ལས་བསྐྱེད་པའི་ཚོགས་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་མེའོ། །རྐན་གྱི་བུ་གའི་མིང་ནི་ཏའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྟེ་བའི་བུ་གའི་མིང་ནི་རའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ར་མེའི་ས་བོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྲུ་གསུམ་དུ་ལུང་ནས་གསུངས་བའི་ཕྱིར། ལྟེ་བ་ལམ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །འདི་དག་རབ་ཏུ་སྦར་བ་དང་འཇུག་པ་དག་གིས་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྣམས་ཀྱི་སྲོ་ཡོ་བའི་ཕྱིར་རླུང་སྟེ། སྲོག་གི་རླུང་དུ་བརྗོད་དེ་རྩའི་རང་བཞིན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་ཐ་ཞེས་པ་ནི། བརྟན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཡོ་བ་དང་བཅས་པ་བསྐྱེད་པའོ། །ཏེ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཀུན་སེམས་འབྱུང་ཆོས་རྣམས་སོ། །བ་ཞེས་པ་ནི་ལུང་དང་ལྡན་པས་བརྗོད་པའོ། །ཛྺ་ཞེས་པ་ནི་འདིར་བདག་གིས་རང་གི་རོལ་བའོ། །གཞེས་པ་ནི་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་བུའོ། །བྷ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཀུན་སྣང་བར་བྱེད་པའོ། །ཕྲ་ཞེས་པ་ནི་འགྲོ་དྲུག་རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །མུ་ཞེས་པ་ནི། ཁ་ཡི་པདྨས་ཆུ་ཡི་ནི། །བདུད་རྩིའི་ཆར་ནི་འགུགས་པའོ། །ཁཱ་ཞེས་པ་ནི། བཟའ་དང་བཏུང་ལ་རྟག་ཆགས་ཤིང༌། །འདོད་པ་ལྔ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའོ། །མ་ཞེས་པ་ནི། ཡིད་ཀྱིས་ཆོས་ལ་ཆགས་པ་ཉིད། །ཧཱ་ཞེས་པ་ནི། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་འཇིག་དང་མཚུངས། །བོ་ཞེས་པ་ནི། ཁོང་ཆུད་ཉིད་ནི་བྱིས་པའི་གཙོ། །དྷི་ཞེས་པ་ནི། བློ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས། །རྣམ་ཤེས་སྨྲ་བའི་སྙིང་པོ་མིན། །ས་ཞེས་པ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དྲན་པ་ཡིས། །འགྲོ་བ་དྲུག་ལ་གྲོལ་བར་འགྱུར། །ཏྭཱ་ཞེས་པ་ནི། ཁྱོད་ཀྱིས་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི། །རྟོགས་པར་གྱིས་ཤིག་རྡོ་རྗེ་འཛིན། པྲ་ཞེས་པ་ནི། རབ་དགའི་སྐད་ཅིག་དབུས་སུའོ། །ཧ་ཞེས་པ་ནི། དགོད་དང་དེ་བཞིན་སྤྲོ་བའོ། །ཪྵ་ཞེས་པ་ནི། བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་བྱེད། །ཕུ་ཞེས་པ་ནི། དེ་བཞིན་བེམས་པོ་གདུང་མི་བྱེད། །ལླ་ཞེས་པ་ནི། མཚོན་བྱེད་དེ་ཡི་དབུས་སུའོ། །ལོ་ཞེས་པ་ནི། འདིར་སྐྱེ་བོ་འདོད་རྙེད་ཉིད། །ཙ་ཞེས་པ་ནི། བྱ་བ་ཕྲ་ལ་སྤྱོད་མི་བྱེད། །ནཱཿ་ཞེས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཕུན་ཚོགས་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམས། །ཇི་བཞིན་དུས་སུ་རྟོགས་མི་བྱེད། །པྲི་ཞེས་པ་ནི། ཐ་དད་ཆོས་ལ་ཆགས་པ་ཉིད། །ཙྪཾ་ཞེས་པ་ནི། འདིར་ནི་བསྟན་པ་མདོར་བྱེད་པའོ། །ཏཱི་ཞེས་པ་ནི། མུ་སྟེགས་ཐམས་ཅད་ཕྱུགས་རྣམས་ཉིད། །ཧ་ཞེས་པ་ནི། ཀྱི་ཧུད་སུ་ཞིག་ལ་ནི་བསྟན། །སྭ་ཞེས་པ་ནི། རང་རིག་ལ་དགའ་སངས་རྒྱས་པ། སཾ་ཞེས་པ་ནི། ཡང་དག་ལམ་ནི་རྗེས་འབྲངས་པའོ། །ད་ཞེས་པ་ནི། ལུས་མེད་སྨྲ་བར་ནུས་མ་ཡིན། །ཧ་ན་ཞེས་པ་ནི། མི་ཤིགས་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ནི། །ལྟ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ནི་རྒྱལ། །འབྱུང་བ་ཞེས་པའི་གྲངས་ནི་ལྔ། །ནམ་མཁའ་དེ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །པྲ་ཞེས་པ་ནི། ཉིན་མཚན་ཚིག་ལས་འབྱུང་བ་ཡི། །རྟོག་པའི་དྲ་བ་རབ་བཅོམ་པའོ། །ཎི་ཞེས་པ་ནི།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟག་ཏུ་ཆོས་སྐུ་མི་འགྱུར་བ། །བསྒོམས་པས་སྤྲོས་པ་རྣམས་དང་བྲལ། །པ་ཞེས་པ་ནི། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མཆོག་གི་ནི། །ཆོས་ཕྱིར་རྣམ་པ་རང་བཞིན་ནོ། །ཏྱཾ་ཞེས་པ་ནི། སྐྱེ་ལུས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རིགས་ལ་ཞེན་པ་སྤང་བར་བྱ། །མུ་ཞེས་པ་ནི། ཆོས་ཞེས་པ་ཡི་ཕྱག་རྒྱ་བསྟེན། །ཧུ་ཞེས་པ་ནི། བྱིན་ཟ་ལ་ནི་འགྲོ་བ་གསུམ། །རྨུ་ཞེས་པ་ནི། ཐུབ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །ཧུཿ་ཞེས་པ་ནི། སྒྲིབ་པ་མང་པོ་བསྲེག་པར་བྱ། །འདི་ནི་ངག་གི་མིང་ངོ༌། །ད་ནི་ལུས་ཀྱི་མིང་ཡང་གསུངས་པ། ས་ཞེས་པ་ནི། སྐྱེ་བོ་དམ་པ་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར། །རྦ་ཞེས་པ་ནི། སྣ་ཚོགས་ལྷ་རུ་གནས་པའོ། །ཏཾ་ཞེས་པ་ནི། ཇི་སྲིད་ནམ་མཁའ་ཁྱད་པར་དུ། །དེ་དེ་སེམས་ཅན་དོན་རྣམས་བྱེད། །ཏྲཾ་ཞེས་པ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གནོད་བྱེད་པ། །གདུལ་དཀའ་རྣམས་ནི་སྐྲག་པར་བྱེད། །ཀིཾ་ཞེས་པ་ནི། གཞན་ཡང་དེ་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་རོ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དུ་མ་ཡིས། །སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་ཚིམ་པར་བྱེད། །ཨུ་ཞེས་པ་ནི། ཐེག་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་ཆེ་ཞིང༌། །ཟབ་པ་རྣམས་ལ་གཞུག་པར་བྱ། །ཙྱ་བ་ཞེས་པ་ནི། སེམས་དང་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། །ཤེས་པ་ཅན་ཡང་མཁའ་གཟུགས་ཅན། །ཏེ་ཞེས་པ་ནི། བདག་དང་བདག་གི་ལྟ་བ་ནི། དེ་ཡི་དངོས་པོས་གྲོལ་བར་འགྱུར། །ནི་ཞེས་པ་ནི། དམ་པའི་དོན་དུ་མྱ་ངན་འདས། །དཱ་ཞེས་པ་ནི། བདེན་པའི་ལྟ་བ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། །ན་ཞེས་པ་ནི། བདག་གིས་སུ་ལའང་བཤད་པ་མེད། །ཙ་ཞེས་པ་ནི། སྤྱོད་པ་ཡང་ནི་སེམས་རང་བཞིན། །ཀ་ཞེས་པ་ནི། སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་བྱ། །ཐཾ་ཞེས་པ་ནི། དབང་པོའི་གཞུ་བཞིན་བསྟན་པའོ། །བྷ་ཞེས་པ་ནི། །འཇིགས་པས་སྐྲག་ལ་མི་འཇིགས་སྟེར། །སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོ་ལས་ཕར་སྒྲོལ། །བེ་ཏ་ཞེས་པ་ནི། མཁས་པས་ཐམས་ཅད་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི། །ནང་དུ་ཆུད་པར་ཤེས་རིག་བྱ། །ར་ཞེས་པ་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ལ་རོལ། །ཧ་ཞེས་པ་ནི། བདག་དང་གཞན་ནི་རིག་པ་མེད། །སྱེ་ཞེས་པ་ནི། འདི་ཡི་བདེ་བ་འདུས་པ་ལས། །སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ཉིད་ནི་དྲན། །ཏྱེ་ཞེས་པ་ནི། སྙིང་ལས་འོད་ཟེར་རྣམས་ནི་གཏོང༌། །ཏྲ་ཞེས་པ་ནི། སྣང་བ་གསུམ་ནི་གསལ་བ་འབྱུང༌། །ཀིཾ་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནི། ཅུང་ཟད་ཐོས་པའི་སྒྲ་ཙམ་ཡང༌། །རྨི་ལམ་བཞིན་དུ་སེམས་ལས་བྱུང༌། །ཨུ་ཞེས་པ་ནི། སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཆོས་དེ་རྣམས། །ཙྱ་ཞེས་པ་ནི། འཛག་པའི་ལམ་དུ་ངེས་པར་སྦ། །ཏེ་ཞེས་པ་ནི། དེ་ཡི་སངས་རྒྱས་སྐུ་ལའོ། །སཾ་ཞེས་པ་ནི། ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་ངེས་པ་ཡིན། །པུ་ཞེས་པ་ནི། པུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས། །ཌོ་ཞེས་པ་ནི། འདི་དག་གཉིས་མེད་སྒྱིངས་པ་ལས། དགེ་འདུན་གཞན་ན་བརྗོད་དུ་མེད། །བྷ་ཞེས་པ་ནི། འདས་པའི་སྤྱོད་པ་རྣམས་སྤངས་པ། །འདིར་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་རོ། །བ་ཞེས་པ་ནི། རིགས་དང་རིགས་མིན་རྣམས་དཔྱད་ན། །ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །ཀ་ཞེས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་གང་ནའང་མི་བཞུགས་ཏེ། །རྐྱེན་གྱི་དོན་ནི་འབའ་ཞིག་གོ །ཐཾ་ཞེས་པ་ནི། སྐམ་ལ་གནས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས། །ནཱ་ཞེས་པ་ནི། སྣ་ཚོགས་ལས་ནི་ཀུན་དུ་སྨིན། །མ་ཞེས་པ་ནི། མི་ཡི་བདག་ཉིད་འབའ་ཞིག་གིས། །ལ་ཞེས་པ་ནི། དགེ་དང་མི་དགེ་མཚོན་པར་བྱ། །ཀྵ་ཞེས་པ་ནི། སྐད་ཅིག་བལྟས་པ་ཙམ་གྱིས་སོ། །ནཾ་ཞེས་པ་ནི། ཐོག་མེད་དུས་སུ་དབང་དུ་འགྱུར། །ཏ་ཞེས་པ་ནི། དེ་རུ་དེ་ནི་འགྲོ་མཚན་ཉིད། །ཏྲ་ཞེས་པ་ནི། དུས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་རྣམས་སུ། །ཀ་ཞེས་པ་ནི། འདིར་ནི་ཐོད་པ་དག་ཏུ་བྱེད། །ཐཾ་ཞེས་པ་ནི། འདི་ལྟར་བདག་གིས་དུས་བསྟན་པ། །རང་རིག་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་བྱེད། །བྷ་ཞེས་པ་ནི། སྲིད་པའི་ཉེས་པ་འཇོམས་པར་བྱེད། །བེ་ཏ་ཞེས་པ་ནི། དྲི་མ་མེད་པའི་ས་རྣམས་ནི། །དེ་ཉིད་དུ་ནི་རིག་པར་བྱེད། །བྷ་ཞེས་པ་ནི། བྷ་ནི་འདིར་ནི་དགའ་བ་སྟེ། །དེ་བཞིན་ག་ནི་མཆོག་དགའ་བ། །བཱ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པར་བཤད། །ནཱ་ནི་དགའ་དང་བྲལ་བར་བརྗོད། །ཧ་ནི་དགའ་བ་ཐམས་ཅད་དེ། །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་མི་ཤིགས་པའོ། །འདི་ནི་ལུས་ཀྱི་མིང་ངོ༌། །ད་ནི་འདིར་སེམས་ཀྱི་མིང་བརྗོད་དེ། ས་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་དུ་བཟང༌། །རྦེ་ཞེས་པ་ནི། །འགྲོ་བ་ངེས་པར་གཟུང་བར་རིག །ཙ་ཞེས་པ་ནི་གཡོ་བའི་ཕྱིར། །ཏེ་ཞེས་པ་ནི། དེ་ནས་ལམ་ནི་འདྲིས་པ་ཡིན། །ཏཾ་ཞེས་པ་ནི། རྣམ་ཤེས་དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཏྲཱ་ཞེས་པ་ནི་འཁོར་བ་ལ་ནི་སྐྱོ་བ་བཞིན་པ། །ཤྩ་ཞེས་པ་ནི། བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་སྤྱོད། །ས་ཞེས་པ་ནི། ཀུན་དུ་བཟང་པོ་བདག་གི་གང༌། །རྦ་ཞེས་པ་ནི། འགྲོ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་ལུས་ཕྱག་ནི་བྱ། །ཏམ་ཞེས་པ་ནི། དེ་ནི་རྟག་ཏུ་བསྐྱང་བར་བྱ། །ཏྲཱ་ཞེས་པ་ནི། ཁམས་གསུམ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བདག །ས་ཞེས་པ་ནི། ལུས་ལས་འོད་ནི་སྤྲོ་བར་བྱེད། །རྦ་ཞེས་པ་ནི། ནོར་འཛིན་བདུད་རྩི་བདེ་སྟེར་བ། །ཤ་ཞེས་པ་ནི། འཁོར་ལོ་དྲུག་ཏུ་ཆུད་པའོ། །བདེ་ཞེས་པ་ནི། ལོ་སྦྱོར་རྣམ་སྦྱོར་པ་རུ་འགྱུར། །ན་ཞེས་པ་ནི། འཆི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འཕོ་མི་འགྱུར། །ས་ཞེས་པ་ནི། དངོས་པོ་རྣམས་ནི་ཐམས་ཅད་ལ། །སེམས་ནི་སླར་བཤད་གཞན་མ་ཡིན། །མཱ་ཞེས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་སྒྱུ་འཕྲུལ་དྲ་བ་ཆགས། །ཛཱ་ཞེས་པ་ནི། སད་པ་ལ་སོགས་བཞི་རྣམས་སོ། །ད་ཞེས་པ་ནི། སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་སྟེར་བ་ཉིད། །ཡ་ཞེས་པ་ནི། གང་དུའང་རུང་བའི་བུད་མེད་དམ། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་སྐྱེས་པ་རྣམས། །ཧེ་ཞེས་པ་ནི། དེ་རྣམས་ཐོག་མ་ཐ་མར་གནས། །ཥཱཾ་ཞེས་པ་ནི། ཞི་གནས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིས་ནི། །ནི་ཞེས་པ་ནི། བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་བཞུགས་པ་ཡིན། །དཱ་ཞེས་པ་ནི། བདེན་པའི་དངོས་པོ་ཀུན་ནས་སྟེར། །ན་ཞེས་པ་ནི། དབང་པོའི་སྒོ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །བྷཱུ་ཞེས་པ་ནི། འབྱུང་བ་ལྔ་པོ་རྣམས་ལ་ཡང༌། །ཏཾ་ཞེས་པ་ནི། འདི་ཡང་དེ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །ནི་ཞེས་པ་ནི། འདུ་འཛི་ཅན་ནི་རྣམས་ཀྱི་དང༌། །དབང་པོ་མེད་རྣམས་ཀྱི་ཡང་མིན། །ཤྩི་ཞེས་པ་ནི། ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ལྟ་བུ་ཡང༌། །ཏ་ཞེས་པ་ནི། དབའ་རླབས་ཀྱིས་ནི་དཀྲུགས་པའི་སེམས། །མི་ཞེས་པ་ནི། ལོག་པའི་ཆོས་ལ་དགའ་བ་རྣམས། །ཏྱ་ཞེས་པ་ནི། བདེ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་འདོར་བར་བྱ། །རྠ་ཞེས་པ་ནི། ཉེར་སྤྱོད་རྣམས་ནི་དོན་མེད་འགྱུར། །ཧ་ཞེས་པ་ནི། ཀྱི་ཧུད་སྡུག་པ་དུ་འབོད་འགྲོ། །རི་ཞེས་པ་ནི། ལུས་ལ་ཡོན་ཏན་སྟོང་བ་བཞིན། །ཧ་ཞེས་པ་ནི། ཕ་རོལ་པོ་ཡི་རྫས་རྣམས་འཕྲོག །ར་ཞེས་པ་ནི། ཆགས་པའི་བདེ་པས་རོལ་པའོ། །ཧི་ཞེས་པ་ནི། དོར་དང་བླང་བའི་དོན་སྤངས་རྣམས། །ར་ཞེས་པ་ནི། དགའ་ལ་སོགས་པ་ཆགས་པའི་བདག །ཎྱ་ཞེས་པ་ནི། རིག་པའི་ཆོས་ལ་ཕྱིར་བལྟས་པ། །ག་ཞེས་པ་ནི། ཟབ་མོའི་ལུང་དང་བསྟན་བཅོས་རྣམས། །བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དོན་དམ་པའོ། །རྦྷ་ཞེས་པ་ནི། འཇིགས་པས་སྐྲག་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས། །ལོག་པའི་ཆོས་ནི་རབ་སྟོན་བྱེད། །ཤྲཱ་ཞེས་པ་ནི།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ནི། །འདོད་ཅན་སངས་རྒྱས་པ་ནི་བརྗོད། །བ་ཞེས་པ་ནི། གནས་དང་ཟས་དང་སྐོམ་ལ་སོགས། །མལ་ཆ་བདག་ལ་ཤིན་ཏུ་དགོས། །ཀ་ཞེས་པ་ནི། གལ་ཏེ་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱེད་ན། །འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ཕ་རོལ་འགྲོ། །པྲ་ཞེས་པ་ནི། འདས་པའི་རང་བཞིན་མི་ཤེས་པར། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཁྱབ་བྱེད་པ། །ཏྱེ་ཞེས་པ་ནི། རང་དོན་གཞན་དོན་མེད་པ་རྣམས། །ཀ་ཞེས་པ་ནི། རང་དོན་ཙམ་ནི་འབའ་ཞིག་པ། །སངས་རྒྱས་པ་ནི་འགྲོ་དྲུག་འགྲོ། །བུ་ཞེས་པ་ནི། ཆོས་རྣམས་མང་པོ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་རྣམས་ལའང་ཕན་བྱེད་པ། །དྷ་ཞེས་པ་ནི། སྲིད་པའི་རྩེ་རུ་བཞུགས་ནས་སུ། །རྟོག་པ་རྒྱས་སྟེར་པར་བྱེད། །ནཱ་ཞེས་པ་ནི། བྱ་བ་མང་པོའི་ཡུལ་རྣམས་སོ། །མ་ཞེས་པ་ནི། ཡིད་ཀྱིས་བརྗོད་པར་སོང་བ་རྣམས། །གོ་ཞེས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་བློ་ཡིས་སྦས་པའོ། །ཙ་ཞེས་པ་ནི། སྤྱོད་དང་ཀུན་སྤྱོད་སྤངས་པ་ཉིད། །ར་ཞེས་པ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་བཅོམ་པའི་ཕྱིར། །རྟག་ཏུ་སྤྲོས་པ་ལས་ནི་སྤྲོས། །ཏྭཱ་ཏ་ཅེས་པ་ནི། ཁྱོད་བདག་ལ་ནི་དབྱེར་མི་བྱེད། །ར་ཞེས་པ་ནི། དངུལ་ཆུར་རྫས་རྣམས་ཞུ་བ་བཞིན། །ཧ་ཞེས་པ་ནི། རྟ་ཡི་ནང་གི་སྒྲ་རྣམས་ནི། །རྟག་ཏུ་སྐྱེ་དང་འགོག་པ་བཞིན། །དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་པ་ཡི་ལམ། །བྱ་བ་སྨིག་རྒྱུའི་ཆུ་བཞིན་ནོ། །སྱཾ་ཞེས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་འགའ་ཞིག་ཤིང་རྟ་ཞོན། །དེ་ལྟར་སྣང་བ་གསུམ་པོ་ལའང༌། །སཾ་ཞེས་པ་ནི། རྟག་ཏུ་འདི་ལ་ཡང་དག་གནས། །བུ་ཞེས་པ་ནི། སྐྱེས་བུ་མྱ་ངན་འདས་པར་འགྲོ། །ཏཾ་ཞེས་པ་ནི། ཐམས་ཅད་གར་གྱི་དེ་བཞིན་དུ། །སྲིད་པ་གསུམ་ནི་མཐོང་བ་བཞིན། །པྲ་ཞེས་པ་ནི། འོད་གསལ་ཡེ་ཤེས་བཞི་ཡིན་ཏེ། ཛྙོ་ཞེས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆུ་ཡི་ཆུ་བུར་བཞིན། །དེ་ལྟར་སྙིང་རྗེ་ཅན་སེམས་ཅན། །སྣང་བ་གསུམ་ནི་སྟོན་པར་བྱེད། །པཱ་ཞེས་པ་ནི། ཕ་རོལ་འགྲོ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ། །ཡཱ་ཞེས་པ་ནི། རང་བཞིན་དངོས་གྲུབ་དམ་པ་ལ། དེ་ལ་བདག་ནི་བརྟེན་པ་རུ། །བྲག་ཅ་བཞིན་དུ་བཞུགས་པ་ཡིན། །ཏྨ་ཞེས་པ་ནི། མ་རིག་ལ་སོགས་མུན་པ་ཡིས། །གཡོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ནི། ཀཾ་ཞེས་པ་ནི། ཐ་མར་ཐེག་པ་གསུམ་སྟོན་པ། །ཏ་ཞེས་པ་ནི། དེ་དེའི་ཐབས་ནི་བདག་གིས་བསྟན། །དེ་ཞེས་པ་ནི། ལུས་ཅན་རྣམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་གྲོལ་རྒྱུ་ཉིད། །བོ་ཞེས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་མ་དང༌། །སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་རྣམས་ཉིད་ལ། །ཐུན་མོང་དུ་ནི་ལམ་བསྟན་ཏོ། །དྦྷ་ཞེས་པ་ནི། འགྱུར་བར་འདི་ནི་ཐེ་ཚོམ་མེད། །པཾ་ཞེས་པ་ནི། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་སྙིང་ལའོ། །སཾ་ཞེས་པ་ནི། མི་ཤིགས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་བཞུགས། །པུ་ཞེས་པ་ནི། ཁ་སྦྱར་སྦྱོར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །ཏཾ་ཞེས་པ་ནི། སེམས་དཔས་དབྱིབས་ནི་བརྗོད་པའོ། །ས་ཞེས་པ་ནི། ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་བདག་གིས་བསྟན། །མཱ་ཞེས་པ་ནི། དབུས་མ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིའོ། །པ་ཞེས་པ་ནི། སྲོག་དང་ཐུར་སེལ་གང་ཟག་ལས། །ཏྟི་ཞེས་པ་ནི། རྣལ་འབྱོར་བདུད་རྩི་རྣམས་ཀྱིས་ཚིམ། །རི་ཞེས་པ་ནི། སྟོང་བཞིན་པ་ཡི་རྣལ་འབྱོར་ནི། །ཧྱེ་ཞེས་པ་ནི། ཐོག་མ་ཐ་མ་མཚོན་པ་སྤངས། །རྠཿ་ཞེས་པ་ནི། དངོས་དོན་ཕུན་ཚོགས་གསུངས་པ་རྣམས། །དེ་ནི་བྲལ་བ་ཞེས་པའི་དོན། །དོན་རྣམས་དོན་ནི་མེད་པ་ཡིན། །དེའི་ཕྱིར་བྲལ་བར་ངེས་པར་གཟུང༌། །ཨུ་ཞེས་པ་ནི། དེ་ལས་དངོས་གྲུབ་འབྱུང་བར་བསྟན། །བརྟེན་པའི་དོན་ནི་སྐྱེད་བྱེས་ཤེས། །དྦྷ་ཞེས་པ་ནི། སེམས་ཀྱི་གར་མཁན་ལས་བྱུང་བ། །བསྒོམས་པས་འདིར་ནི་བདེན་པ་མིན། །བཞེས་པ་ནི། རྣམ་རིག་ཙམ་དུ་སྨྲ་བས་ནི། །རྣམ་རིག་ལྟ་བ་བདེན་པ་ཡི། །སངས་རྒྱས་བ་དེ་ཚད་མ་མིན། །ཨུ་ཞེས་པ་ནི། གླེགས་བམ་ཁ་ཅིག་ལས་ནི་གསུངས། །ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་ནི་སྤྲིན། །མདོག་དང་དབྱིབས་ནི་ཐ་དད་པ། །ནམ་མཁའི་དབྱིངས་སུ་བྱུང་ནས་ནི། །དེ་ཉིད་དུ་ནི་ཐིམ་པར་འགྱུར། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་རིག་ཙམ་སྨྲས་ཆད་མ་མིན། །གླེགས་བམ་མཐོང་བས་ཁེངས་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཕྱིར། །ཏྟིཿ་ཞེས་པ་ནི། སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་རང་སེམས་བསམས་པ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་ལམ་གྱི་རྗེས་ལྟ་བཅོམ་ལྡན་གསུངས། །འདིར་གསུངས་པ། དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་བརྟན་པ་དང་གཡོ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་བདག་ཉིད་འདིས་མཚོན་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ཅེས་པ་འདིས་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་སྟོན་ཏོ། །ཡང་ན་ཨེ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་སོ། །ཝཾ་ཞེས་པ་ནི་རྡོ་རྗེའོ། །བྷཱུ་ཞེས་པ་ནི་བདར་བའི་སྦྱོར་བ་ལས་དེས་ས་སྐྱེས་པའོ། །ཏམ་ཞེས་པ་ནི། དེ་དེའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ཆེན་པོའོ། །ཞུ་བས་ན་ཆུ་སྟེ་ཁུ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སྠི་ཞེས་པ་ནི། དེ་བརྟན་པའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ར་ཞེས་པ་ནི། རོལ་པའི་ཕྱིར་དེར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་སྐྱེ་བའོ། །ཙ་ཞེས་པ་ནི། གཡོ་བ་རླུང་གི་ཁམས་སུ་འགྱུར་རོ། །འཕོ་བའི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་རྩའོ། །ལ་ཞེས་པ་ནི་རྟག་པའི་གོ་འཕང་རྙེད་པའོ། །སྭ་ཞེས་པ་ནི་རང་གི་སེམས་ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་འགྱུར་རོ། །བྷཱ་ཞེས་པ་ནི་བསྒོམ་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ་མིན་པའོ། །བཱ་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་བསྒོམས་པས་རང་ཉིད་ལས་བྱུང་བའི་དོན་ཏོ། །ཏྨ་ཞེས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱང་དེ་མི་བསམ་ཞིང་བསམ་དུ་མེད་པ་ལས་ཀྱང་ཀུན་དུ་སྤྲོ་བའོ། །ཀཾ་ཞེས་པ་ནི་ཅི་ལས་ཀུན་དུ་སྤྲོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མཚོན་ཞེས་པའི་ཡི་གེ་གསུམ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་གང་གི་ཕྱིར་བླ་མའི་མན་ངག་གི་ཚུལ་གྱིས་སམ། ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་དང་སྒྲུབ་ཐབས་དང༌། སྒྲུབ་པ་པོས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་མཐོང་བ་དེ་ནི་མཚོན་བྱ་གཟུང་བ་མེད་པའི་དོན་ཏོ། །མཚོན་བྱ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བསམ་དུ་མེད་པའི་དོན་ཏེ། འདིས་ཞེས་པ་ཡི་གེ་བཞི་དང་འབྲེལ་པ་དེའི་ཕྱིར་བསམ་དུ་མེད་པའི་དོན་འདི་ལས་བྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མཚན་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་འདུས་བྱས་པའི་གཟུགས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དངོས་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་མིང་དུ་མི་འཇུག་སྟེ། དེ་ཡང་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དང༌། ལང་ཚོམ་དང་ནུ་མ་དང་སྐར་དང་ལྡན་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་མིང་དུ་མའོ། །གང་གི་ཕྱིར་བསམ་དུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་བསམ་པའི་ཆོས་འབྱུང་སྟེ། ཆུ་བོ་དང་རྒྱ་མཚོ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ་།འོན་ཀྱང་ཆུའི་ཟླ་བ་བཞིན་དུ་མཚོན་པར་བྱ་བཞིན་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལས་མི་འབྱུང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་འབའ་ཞིག་ལས་དེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རང་གི་སེམས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ངོ༌། །སྐད་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཉན་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱེད་དེ་སྐར་མ་འཕྲོ་བ་བཞིན་གང་ནས་བྱུང་བ་དེ་ཉིད་དུ་སོང་ཞེས་མ་གསུངས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །འདི་ནི་སེམས་ཀྱི་མིང་ངོ༌། །ད་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཕྱིར་མིང་གསུངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ། ཡང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ནས་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་མིང་གི་རྗེས་སུའོ། །ཡང་ན་ཕྱོགས་གཞན་ནོ། །རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གླེང་གཞི་ཁ་སྦྱོར་གྱི་སྒྲས་ཞེས་པ། ཐམས་ཅད་ནི་གང་སྔོན་དུ་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །རྒྱུད་ནི་འདུས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གླེང་གཞི་ཞེས་པ་ནི་དང་པོ་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ལུགས་བསྟན་ཏེ། དེ་ཅི་ཞེ་ན། ཁ་སྦྱོར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་སྟོང་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་མེད་པའོ། །སྒྲས་ཞེས་པ་ནི་རྒྱུད་སྣ་ཚོགས་པའི་ལུང་རྣམས་ཀྱིས་དེའི་དོན་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པས་བསྟན་པའོ། །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔར་བརྗོད་ཅེས་པ་ནི་ཆོས་དེ་ཉིད་སེམས་ཅན་གང་དང་གང་གིས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། ཉན་པ་དང༌། འཆད་པ་དང༌། ཀློག་པ་དང༌། སྒོམ་པ་དེ་དང༌། དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔར་བརྗོད་པར་འདིར་སོམ་ཉིད་མེད་དོ། །དེ་ཡང་སེམས་ལས་བྱུང་པའི་ཆོས་སོ། །སླར་ཡང་སྐུ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྟོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཡང་ཞེས་པ་ནི་ཕྱོགས་གཞན་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་རྣམས་ཀྱིས་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པའི་དུས་རྣམས་སོ། །རྒྱུད་ཅེས་པ་ནི་ཆོས་རྣམ་པར་གནས་ཏེ། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་རྣམས་སུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། མཚན་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བསྟན་ནས་ཡང་ནུབ་པོ། །དེའི་གླེང་གཞི་ཞེས་པ་ནི་གདོད་ནས་མི་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་སྦྱོར་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་མི་འཇིགས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གཟུང་བའོ། །དེ་ཡང་སྒྲས་བརྗོད་དོ། །རྡོ་རྗེ་ཞེས་པ་ནི་མི་ཕྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེའི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་ནི་སེམས་དཔའོ། །ཡང་ན་རྡོ་རྗེ་ཞེས་པ་ནི་སྙིང་རྗེའོ། །དེའི་འབྱུང་གནས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། །རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱབ་པར་བྱེད་པས་ན་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔར་བརྗོད་དེ། འདིར་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ངེས་པའོ། །ཡང་ན་ཨ་ཞེས་པ་ནི། སྣང་བ་མེད་ལས་རྣམ་ཀུན་འབྱུང༌། །ཞེས་སོ། །དེ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་གདོད་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཨའི་སྒོའོ་ཞེས་གསུངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་ཞེས་པ་ནི་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་སུའོ། །ས་ཞེས་པ་ནི་གནས་དང་ཉེ་བར་གནས་ཀུན་དུའོ། །རྦ་ཞེས་པ་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྒྲལ་དོན་དུའོ། །ཏམ་ཞེས་པ་ནི། སེམས་ཅན་ལ་ནི་དེ་དེ་སྟེར། །འདོད་པའི་དོན་གྱི་མཆོག་རབ་སྟེར། །ཏྲ་ཞེས་པ་ནི། ཆོས་ཀྱིས་ཚིམ་པ་རུ་ནི་འགྱུར། །ནི་ཞེས་པ་ནི། མྱ་ངན་འདས་གནས་མི་ཟད་པ། །དཱ་ཞེས་པ་ནི། བུ་ཕོ་དང་ནི་བུ་མོ་རྣམས། །ཇི་ལྟར་རོལ་པ་དེ་བཞིན་འདིར། །ན་ཞེས་པ་ནི། འདིར་ནི་བརྫུན་པ་འབྱུང་བ་མིན། །སཾ་ཞེས་པ་ནི། ཡང་དག་ལམ་ལ་དགའ་བ་ཉིད། །པུ་ཞེས་པ་ནི། པུ་རི་ལ་སོགས་པར་གནས་ཏེ། །རྟག་ཏུ་སྙིང་རྗེས་དགའ་བར་བྱ། །ཊ་ཞེས་པ་ནི། གཉེན་གྱིས་བསྐོར་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས། །ས་ཞེས་པ་ནི། བསགས་པ་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་ཉིད། །བྷ་ཞེས་པ་ནི། ལོ་གཅིག་ཏུ་ནི་འཁོར་བ་ཡིས། །ན་ཞེས་པ་ནི། མི་ཡི་གཟུགས་སོ་སངས་རྒྱས་རྣམས། །བ་ཞེས་པ་ནི་མཐོང་བ་ལ་ནི་ཕྱག་འཚལ་བའོ། ཛྲ་ཞེས་པ་ནི། ཉོན་མོངས་ཟད་པ་དེར་ནི་རོལ། །ས་ཞེས་པ་ནི། ཡང་དག་པ་ཡི་བླ་མ་ཡི། །ཏྭ་ཞེས་པ་ནི་ཁྱོད་ཆོས་ཀྱིས། །བི་ཞེས་པ་ནི་མངོན་པར་སྣོད། །དྷཱི་ཞེས་པ་ནི། བློ་ལྡན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས། །ཡ་ཞེས་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར། །ཏེ་ཞེས་པ་ནི་དེ་རྣམས་བསྟན་པ་འདི་ལ་འགྲུབ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱང་ད་ལྟར་ནི། །འགྲུབ་པར་འགྱུར་བར་སོམ་ཉི་མེད། །ད་ནི་འདིའམ་ད་ལྟའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པས་ལམ་གྱི་མན་ངག་བརྗོད་དེ། གསང་ཆེན་ཞེས་བྱ་འདིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གསང་ཆེན་ཞེས་པ་ནི་སྦས་པ་སྟེ། རྒྱུའི་རྒྱུད་དེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ་ཞེས་པ་འདིས་ཞེས་པ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འདིས་སོ། །མན་ངག་ཅན་གིས་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་བླ་མས་ལུང་རྒྱས་པའི་ཚུལ་ལས་དེ་འདིའི་དོན་བསྟན་ཏོ། །སྔགས་བཏུ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། དབང་བསྐུར་བའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་གོ་སླའོ། །འདི་ནི་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ལས་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་དང་སྒྲུབ་ཐབས་གཟུང་ངོ༌། །མན་ངག་གིས་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལམ་ས་དབ་དང་རྨི་ལམ་དང་ཉལ་བ་དང་བཞི་བ་དང་བྲལ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཆད་བཞིན་པ་ལས་བཤད་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་གསུངས་པའི་ཚིག་ནས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བར་རམ། གླེང་གཞི་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་དང་སྟོང་པ་དང༌། སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་སོ། །རྒྱུད་ཅེས་པ་ནི་ཐབས་ཏེ། འདིར་གཞུང་གི་ཚོགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་སྦྱོར་བ་ཉིད་ནི་ཁ་སྦྱོར་ཞེས་བརྗོད་དེ། ཐབས་ཀྱི་རྒྱུད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྦྲུལ་པའི་སྐུའོ། །དེ་ནི་བདག་གིས་བཤད་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནི་བདག་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་ཁ་སྦྱོར་གྱི་རྒྱུད་དེ་བཤད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཉོན་ཞེས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་གིས་སྦྲུལ་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་མ་འོངས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་གཞུག་པའི་ཕྱིར་ཉོན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཚིག་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངེས་པའོ། །དེ་ནི་དང་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྟོང་པའི་བྱང་ཆུབ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་བསམས་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོས་འཁོར་བར་བཅིངས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཟད་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པར་བསམས་ཏེ་ཐུན་མོང་དུ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་སྣང་བ་མེད་པ་བསྟན་དུ་མེད་པ་རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ་གཟུགས་མེད་པ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་རང་བཞིན་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་བསམ་མོ། །ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དྲི་མ་བཀྲུ། །ཞེས་པ་ནི་ལུས་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པས་ན་ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མེས་མི་ཤེས་པའི་དྲི་མ་བསྲེག་ཅིང་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་བ་བརྒྱུད་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དྲི་མ་བཀྲུ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གཟུགས་ཁམས་ཞེས་བྱ་སྟོང་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་སྐྱེ་མཆེད་རུག་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དམ་པར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་ཁམས་ཞེས་པ་ནི་དང་པོའི་དོན་ལ་གྲུབ་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་རྣམས་སྟོང་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེ་བྱ་དང་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་རྣམས་ཀྱང་སྟོང་པར་བྱ་བ་སྟེ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསོལ་བ་གདབ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལན་གྱི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །འདིར་གསུངས་པ། རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོས་གསོལ་བ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཅི་གསོལ་ཞེ་ན་གསོལ་བ། མིག་གི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། དབུས་སུ་རྣམ་ཤེས་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་ཤེས་དྲུག་རྣམ་པར་གནས་པའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པ་གང་གིས་འགྱུར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་དང་ཡིད་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའོ། །འོན་ཀྱང་བྱིས་པ་རྣམས་གློ་བུར་བའི་དྲི་མས་བསྒྲིབས་པས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་བའི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བུམ་པ་དང་རས་དང་ཤིང་རྟ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །དེ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ལས་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྨོངས་པ་འཁོར་བ་འཆིང་ངོ༌། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་འཁྲུལ་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །གྲོལ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཀྱང་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་གཉིས་ནི་སྔོན་གྱི་ཚིག་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་བདག་ཉིད་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གཟུགས་མེད་པ་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ། སྣང་བ་མེད་པ་རྣམ་པར་མི་རིག་པ། བསམ་དུ་མེད་པ། ཚད་མེད་པ། བརྗོད་དུ་མེད་པ། བརྟག་ཏུ་མེད་པ། རྟོག་པ་མེད་པ། དབང་པོ་མེད་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་དང་བྲལ་བར་བལྟའོ། །འོན་ཀྱང་དབང་པོའི་གཞུ་བཞིན་དུ་སྣང་བ་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་སྒྱུ་མའི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་དོན་མེད་པ་བསྐྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་ཟླ་བའི་སྒྲོན་མ་ཞེས་པའི་མདོའི་རྒྱལ་པོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ཇི་ལྟར་གཞོན་ནུ་མ་ཡི་རྨི་ལམ་ནང་དུ་ནི། །དེ་ལ་བུ་སྐྱེས་ནས་ནི་ཤི་བ་ཡང་ནི་མཐོང༌། །སྐྱེས་པས་དགའ་ཞིང་ཤི་བས་ཡིད་མི་བདེ་བར་འགྱུར། །ཆོས་རྣམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐམས་ཅད་དེ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་ལྟ་བ་མེད། སྒྲ་མེད། དེ་བཞིན་དུ་ཉན་པ་མེད། དྲི་མེད་སྣོམ་པ་མེད། རོ་མེད་མྱང་བ་མེད། །རེག་མེད་རེག་པ་ཡང་མེད། སེམས་མེད་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་འགོག་པའི་ཕྱིར། སྟོང་པ་ཞེས་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཙམ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཅི་གསུངས་ཤེ་ན། ཉན་པ་པོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་རོང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལན་གྱི་ཚིག་གསུངས་ཏེ། ཇི་བཞིན་ལམ་གྱི་དེ་ཉིད་ཉོན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཉོན་ཞེས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་ངེས་པར་གཟུང་བའོ། །ཅི་ངེས་པར་གཟུང་ཞེ་ན། སྔར་ཞུས་པ་དྲུག་གིས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་ལས་གཉིས་མེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཅེས་པ་འཆད་བཞིན་པའི་བླ་མའི་མན་ངག་བསྒོམ་པ་འདིས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་སྤངས་པ་གཉིས་མེད་པའོ། །ཇི་བཞིན་ལམ་ཞེས་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་ཏེ། བསྐྱེད་པ་དང་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་པའི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ལྔའོ། །དེ་ཡང་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་ལྔ་རྣམས་སོ། །དེའི་རིམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཨ་ཨི་རྀ་ཨུ་ལྀའོ། །འདི་ནི་སྤྲོས་པའི་རིམ་པའོ། །སྡུད་པ་ནི་རིང་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཨ་ཨེ་ཨར་ཨོ་ཨལ་ཞེས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡ་ནའི་བསྒྱུར་པ་ཧ་ཡ་ར་ཝ་ལའོ། །ཧཾ་ཞེས་པ་ནི་མི་ཤིགས་པའམ། ཨ་ཡང་རུང་བའོ། །འདི་ནི་དགའ་བ་བཅུ་དྲུག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལམ་ནི་ཟླ་བའི་སྟེ། ཇི་སྲིད་དཀར་པོའི་ཚེས་གཅིག་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཉ་རྫོགས་པའི་མཐར་ཐུག་པར་ཆ་བཅོ་ལྔའོ། །མཐའ་མ་བཅུ་དྲུག་པ་དོན་གྱི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆར་མི་ཕོད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་ཉ་དང་མར་ངོའི་ཚེས་གཅིག་གི་མཚམས་སུའོ། །དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་ཕྱིར་མཚན་ཕྱེད་ཀྱི་དུས་ནི། །མགོན་པོས་བྱང་ཆུབ་བླ་མེད་ཐོབ། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་སྙིང་རྗེ་བཅུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་དགའ་བ་རྣམས་བརྗོད་དེ། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས། །ཡེ་ཤེས་གཅིག་སྡོམ་དགའ་བའོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་གསུང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་ཐུགས། །ཡེ་ཤེས་གཅིག་ཏུ་སྡོམ་དགའ་བ། །དཔལ་ཆོས་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས། །ཡེ་ཤེས་གཅིག་ཏུ་སྡོམ་དགའ་བ། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས། །ཡེ་ཤེས་གཅིག་ཏུ་སྡོམ་དགའ་བའོ། །དེ་བཞིན་ནག་པོའི་ཚེས་གཅིག་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཇི་སྲིད་གནམ་སྟོང་གི་མཐར་ཐུག་པར་གུག་སྐྱེད་རིང་པོའི་དབྱེ་བས་སྡུད་པའི་རིམ་པས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཐབས་ཤེས་སུ་བརྗོད་དོ། །ཉི་མའི་འཕེལ་བའི་རྒྱུད་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གུག་སྐྱེད་ཀྱང་གསུངས་པ། ལཱ་ཝཱ་རཱ་ཡཱ་ཧཱ། དེ་བཞིན་དུ་ཨཱལ་ཨཽ་ཨཱ་ར་ཨཻ་ཨཱ། དེ་བཞིན་དུ་ལཱྀ་ཨཱུ་རཱྀ་ཨཱི་ཨཱ། ཨཿ་མཐའ་མའོ། །གནམ་སྟོང་དང་དཀར་པོའི་ཚེས་གཅིག་གི་མཚམས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་བརྗོད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཐབས་དག་སྦྱོར། །སྟོང་པ་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །ལམ་ནི་བདུན་དུ་བསྟན་པ་ནི། །འདི་དག་གཉིས་སུ་གསུངས་པ་ཡིན། །གཉིས་པོ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ན་འདི། །གཉིས་སུ་མེད་པ་ཞེས་སུ་བརྗོད། །དེ་ཡང་མངོན་བྱང་ཆུབ་སྐད་ཅིག །དེ་བཞིན་བཅུ་དྲུག་པ་ནི་མཚམས། །ཐོབ་བྱ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ནི། །འགྲོ་བ་དྲུག་ཉིད་དུ་ནི་འཁོར། །ཞེས་སོ། །བརྟག་ཏུ་མེད་ཅིང་ཤེས་བྱ་མིན། །དེ་བཞིན་རྟོག་གེ་བས་རྟོགས་དཀའ། །ཞེས་པ་ལ། བརྟག་ཏུ་མེད་ཅེས་པ་ནི་བརྟག་པ་ནི་དཔྱད་པའོ། །དེས་མི་རྙེད་པས་ན་བརྟག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ། རྟོག་པ་མེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཤེས་བྱ་མིན་ཞེས་པ་ལ། ཤེས་བྱ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འཁྲུལ་པ་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བའོ། །ཤེས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའོ། །དེ་ལྟ་བུ་དང་འདྲ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་ཡང་མི་སྣང་ངོ༌། །རིགས་པ་འདིས་ན་ཤེས་བྱ་མ་ཡིན་པའི་དོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །རྟོགས་དཀའ་ཞེས་པ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་བའོ། །དེ་ཡང༌། རང་གི་བསོད་ནམས་ལས་ནི་ཤེས། །བླ་མ་བརྒྱུད་པ་ཉེར་བསྟེན་བྱ། །ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་རྟོག་གེ་བས་ཞེས་པ་ནི། གླེགས་བམ་མང་པོ་མཐོང་བས་ཁེངས། །ཞེས་པའམ། ཡང་ན་རྟོག་གེ་སྐམ་པོ་ལ་ཆགས་པ་རྨོངས་པ་མཁས་པར་རློམ་པ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པར་མི་ནུས་ཤིང་དེས་འདི་རྟོགས་པར་མི་ནུས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་གསང་ཆེན་ནི། །ནམ་མཁའ་མཉམ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། །ཞེས་པ་ནི་འདིར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བྱིས་པ་མི་མཁས་པ་རྣམས་འབའ་ཞིག་གིས་མི་ནུས་པར་མ་ཟད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལས་རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་རྣམས་སྤྲོས་ཏེ། དེ་ལས་དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་པར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་དག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་སུ་འབྱུང་བ་ནི་ཉེ་བར་བརྟགས་པའི་ཚིག་གོ །མི་ཤེས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྔགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་གསང་བ་དང་བྲལ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ནམ་མཁའ་མཉན་པ་ཞེས་པ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འདྲ་བ་སྟེ། འོད་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ལྟ་བུ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལས་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། འཆད་བཞིན་པའི་སྒོམ་པའི་མན་ངག་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ཡང་འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུ་ཉེ་བར་བཏགས་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་འདི་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དམིགས་པ་དང་འདྲ་བ་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་དགའ་བ་སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། དེ་ཡང་གསང་ཞིང་སྤ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་མི་ཤེས་ཏེ། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཤེས་ཤིང་མི་དྲན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གསང་ཆེན་སངས་རྒྱས་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ཞེས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་ཚོགས་རྫོགས་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱུར་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ནི་གསང་ཞིང་སྦས་པ་སྟེ། རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཚིག་གི་ལམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་གནས་པ། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་དུ་གོམས་པ་དང་ལྡན་པ་དེའི་ཡང་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དེ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བགྲོད་དུ་མེད་པའོ། །དེའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྟོག་པར་དཀའ་བའོ། །མི་འགྱུར་བ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་བརྟག་པར་དཀའ་བའོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར། འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་རབ་འཇིགས་ལས། །སྒྲོལ་བར་འགྱུར་བའི་བསམ་པ་ཡིས། །ཞེས་གསུངས་པའི་རིགས་པས་སོ། །ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དབུས་གནས་པ། །སྒྲོལ་བ་ཡི་ནི་མཚན་ཉིད་བརྗོད། །ཅེས་པ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་དབུས་སུ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་གནས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །བསྒོམ་པ་ཞེས་པ་ནི་རབ་ཀྱི་མཐར་སོང་བ་དེའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་འཆད་བཞིན་པ་ལས་གསུངས་ཏེ། མཚོན་བྱ་མཚོན་བྱེད་མཚན་ཉིད་ནི། །རྣམ་ཤེས་རྣམས་ནི་ཡེ་ཤེས་བསམ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཚོན་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། སྲོག་དང་ཐུར་སེལ་བཅིངས་བའི་སྦྱོར་བས་བརྟན་པ་དང་གཡོ་བའི་དངོས་པོ་མི་གཡོ་བར་བྱེད་པའོ། །འདིར་བརྟན་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་སོ། །གཡོ་བ་ནི་སྲོག་ལ་སོགས་པའི་རླུང་བཅུ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྣ་ཚོགས་པའི་མིང་ཅན་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གློ་བུར་བ་རྣམས་སྐྱེ་བའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་མཚོན་བྱ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིར་བཅུག་ཅིང་དེ་འགོག་པས་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་སྟེ། ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་དང༌། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་ཡང་འཐོབ་པ་འཆད་བཞིན་པའི་འཁོར་ལོ་བཞིའི་དབྱེ་བས་སྟོན་ཏེ། དེ་ལྟར་མཚོན་པ་སྐུ་མཐོང་བ་ཁམས་གསུམ་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །མཚན་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་འདིར་ཇི་ལྟར་འགའ་ཞིག་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྙེད་པའི་བསྒོམ་པའི་རིམ་པས་མཚན་མ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་མཐོང་བས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་དབང་གིས་མར་མེའི་རྩེ་མོ་བཞིན་ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བརྟེན་ཏེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ལས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ད་ལྟར་མཚན་ཉིད་རྣམས་དང་ལྡན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡེ་ཤེས་བསམ། །ཞེས་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འདི་རྣམས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལས་བྱུང་སྟེ། ཡེ་ཤེས་བསམ་ཞེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་འདིར་ཡེ་ཤེས་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སྐུའོ། །བསམ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཤེས་རབ་དང་ཐབས་འདི་དག་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཞེས་རྗོད་དོ། །སྔོན་དུ་གསུངས་པ་ཉེ་བར་བརྟགས་པ་དེའི་དབང་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པ་དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་མཚོན་བྱ་དང་མཚོན་བྱེད་དང་མཚན་ཉིད་རྣམས་དང་ལྡན་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སུ་གྲུབ་པོ། །ཡང་ན་མཚོན་བྱ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །མཚོན་བྱེད་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟེ། དེས་འགྲོ་བའི་དོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ་བསྟན་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངེས་པའོ། །ད་ནི་གང་ཟག་གི་ཆོས་ལ་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་ཤེས་བྱའི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དབྱེ་བ་བརྗོད་དེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་ཤེས་བྱ་བ་ལྟ། །ཤེས་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་བརྟག །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་ཞེས་པ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལས་སྐྱེས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཡུལ་ཅན་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེས་གང་ཕྱིའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་དེ་ནི་ཤེས་བྱ་ལ་བལྟ་བའོ། །འགྲོ་བ་བརྟག་ཅེས་པ་ནི་དབང་པོའི་རྟོག་པ་འགྲོ་བས་དངོས་པོ་མཐོང་བ་ལ་རྟོག་པའོ། །ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་འདི་དག་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དོན་ཏོ། །འགྲོ་བ་ཞེས་པ་ནི་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་ལ་འཇུག་པའོ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན། རྟོག་པའི་སེམས་ཀྱིས་རང་དགའ་ལ་སོགས་ལམ་འགྲོར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བསམ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དངོས་པོར་འགྱུར་རོ། །རྟོག་པ་ཞེས་པ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་ལྟ་བ་སྟེ། དེའི་སྔོན་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་སོ། །རང་འདོད་ལ་སོགས་ཞེས་པ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པས་སོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱིས་གང་བྱས་པའི་ལས་དེས་འགྲོ་བའོ། །ལམ་ཞེས་པ་ནི་ལམ་དེར་བགྲོད་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སོ། །ཤེས་བྱ་བ་ལྟ་ཞེས་པ་ནི། གང་ཕྱི་རོལ་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ལ་མིག་ལ་སོགས་པས་བལྟ་བའོ། །ཤེས་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོ་མཐའ་དག་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིའོ། །འགྲོ་བ་ཞེས་པ་ནི་དེ་རྣམས་ལ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཇུག་པའོ། །ལྟ་བ་ཞེས་པ་ནི་ལྷའི་དབང་པོའི་སྒོ་ནས་ལྟ་བས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཁམས་གསུམ་མཐོང་བ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་གྱིས་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དངོས་པོར་བརྗོད་དེ་བག་ཆགས་མང་པོའི་དབང་གིས་སོ། །འགྲོ་བ་ནི་དེའི་བགྲོད་པ་སྟེ་དངོས་པོ་སོ་སོ་ཐ་དད་པ་མཐོང་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་རང་གི་འདོད་པས་རང་རང་གི་ལས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པས་ལམ་ལ་འཇུག་ཅིང་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལ་བགྲོད་དེ་དེ་ལ་བརྟེན་ཞེས་ཞེན་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་དགེ་བའི་ལས་ཅན་བདེན་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་པ་དགེ་བའི་གྲོགས་བཟང་པོ་དང་ཕྲད་པའི་དབང་གིས་འགྲུབ་སྟེ། སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་ནང་དུ་འགའ་ཞིག་དགེ་བའི་དབང་གིས་འགྲུབ་པའི་དོན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་འཆད་བཞིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་བར་བར་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །ད་ནི་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་རིམ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་སྒོམ་པའི་ཐབས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བརྗོད་དེ། ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདིར་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྔ་འམ་ཁམས་ལྔའོ། །དེ་ཡང་སྲོག་ལ་སོགས་པའི་རླུང་ལྔ་རྣམས་སོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་ཧཱུཾ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཡུངས་ཀར་སྦོམ་པོའི་ཚད་ཙམ་སྟེ། །ཞེས་པ་ནི་འདིར་མ་གསུངས་ཀྱང་གཏུམ་མོའི་སྦྱོར་བར་བརྗོད་དེ། འདིར་ལྟེ་བ་འདབ་མ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་པས་སྤྲུལ་པའི་འཁོར་ལོ་ཁ་དོག་སེར་པོའོ། །དེའི་དབུས་ཀྱི་ལྟེ་བར་ཨ་འོད་ཟེར་ལྔའི་རང་བཞིན་འཕྲོ་བའོ། །སྙིང་གར་འདབ་མ་བརྒྱད་པ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཁ་དོག་སྔོན་པོ་འཕྲོ་བའོ། །དེའི་ལྟེ་བར་ཧཱུཾ་ཁ་དོག་སྔོན་པོ་ཁ་འོག་ཏུ་བལྟ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མགྲིན་པར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་འཁོར་ལོ་འདབ་མ་བཅུ་དྲུག་པ་ཁ་དོག་དམར་པོ་འཕྲོ་བའོ། །དེའི་དབུས་ཀྱི་ལྟེ་བར་ཨོཾ་མདོག་དམར་པོ་ཁ་སྟེང་དུ་བལྟས་པའོ། །སྤྱི་བོར་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་འཁོར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལོ་འདབ་མ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པ་ཁ་དོག་དཀར་པོ་འཕྲོ་བའོ། །དེའི་དབུས་ཀྱི་ལྟེ་བར་མི་ཤིགས་པ་ཟླ་བའི་འོད་འཕྲོ་བ་ཁ་འོག་ཏུ་བལྟས་པའོ། །སྤྱི་གཙུག་ཏུ་ནམ་མཁའི་འཁོར་ལོ་འདབ་མ་ལྔ་པ་ལྗང་གུའོ། །དེའི་དབུས་ཀྱི་ལྟེ་བར་ཁཾ་གི་ས་བོན་ལྗང་སྔོན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གསང་བར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་འདབ་མ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པ་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་པའོ། །དེའི་དབུས་སུ་ཧོ་དཀར་པོ་དང་དམར་པོར་སྣང་བའོ། །དེ་ལྟར་འཁོར་ལོ་དྲུག་ལ་རིམ་པ་བཞིན་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་དང༌། མི་བསྐྱོད་པ་དང༌། འོད་དཔག་མེད་དང༌། དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་དང༌། རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན་དང༌། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བས་སྤྱན་མ་དང༌། མཱ་མ་ཀཱི་དང༌། གོས་དཀར་མོ་དང༌། སྒྲོལ་མ་དང༌། རྡོ་རྗེ་དབྱིངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་མ་དང༌། བདག་མེད་མའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་དབུས་སུ་རྩ་གསུམ་ཏེ། ལ་ལ་ནཱ་དང༌། ར་ས་ནཱ་དང༌། ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱི་རྣམས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡུངས་ཀར་ཞེས་པ་ནི་འཁོར་ལོ་ལྔའི་ནང་དུ་ཆུད་པའི་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་རྩ་གསུམ་མོ། །དེའི་ནང་ནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འཛག་པ་ནི་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱི་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་གཟུགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལ། །སེམས་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡི་གེ་གསུམ་གྱི་ངེས་པའི་ཚིག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡུངས་ཀར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སཪྵ་བ་ཞེས་པའི་ཡི་གེ་དབུས་མ་ཕྱི་བའི་ཕྱིར་སརྦ་ཞེས་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་ལྟར་སརྦ་བསྟིར་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦོམ་པོ་ཞེས་པ་ནི་རྩ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་རྣམས་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཚད་ཙམ་ཞེས་པ་ནི་ཨ་ཙམ་མོ། །ཅི་ཕྱིར་ཨའི་གུག་སྐྱེད་ཙམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཡང་གསུངས་པ། ཨ་ནི་ཡིག་འབྲུ་ཀུན་གྱི་མཆོག །དོན་ཆེ་ཉི་གེ་དམ་པ་སྟེ། སྲོག་ཆེན་པོ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད། །ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་སྤངས་པ་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུཪྵ་ཞེས་པ་ནི་ཆགས་པ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཧཪྵ་ཞེས་པ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་དགའ་བའི་རང་བཞིན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གསང་བ་ཞེས་པ་ནི་འཁོར་ལོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ཀྱི་བར་བར་དུ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གསང་བ་སྟེ། སྦས་པ་ཞེས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པར་གསུངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་དོན་དམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེའི་དབུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་སྟེ། དེའི་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་དབུས་སུ་གནས་པའོ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན། ལྷ་ཞེས་པ་སྟེ། སྣང་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའོ། །མི་གསལ་གསལ་བའི་རང་བཞིན་ཅན། །ཞེས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དབང་པོའི་སྒོ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་མི་གསལ་བའོ། །དེའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གསལ་བ་སྟེ། དེས་ན་དེའི་རང་བཞིན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གུག་སྐྱེད་ཕྱེད་པ་མཆོག་ཕྲ་བ། །ཐིག་ལེའི་གཟུགས་ཅན་ཡིད་ལྟ་བུ། །ཞེས་པ་ནི། འདིར་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གུག་སྐྱེད་ཕྱེད་པ་ཞེས་པ་བསྒོམ་པ་རྟོགས་པས་མཐོང་བའི་རྣམ་པ་ཙམ་གྱི་སྒྲ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཕུལ་དུ་བྱུང་བས་ན་མཆོག་གོ །ཕྲ་བ་ཞེས་པ་ནི་དམིགས་པ་དང་བྲལ་བས་སོ། །ཐིག་ལེ་ཞེས་པ་ནི་ཡི་གེ་ལྟ་བུའོ། །གང་གི་ཕྱིར་མི་འཛག་པའི་ཕྱིར་ཡི་གེ་སྟེ་རྩའི་ཁོང་སྟོང་ནས་སྟེང་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་འཛག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདུད་རྩིའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །རྟག་ཏུ་སྙིང་གི་དབུས་ན་གནས། །གཟི་བྱིན་ཆེན་པོའི་འོད་བཞི་ལྡན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལ། འདིར་སྙིང་ཞེས་པ་ནི་སྙིང་པོའི་དོན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་དབུས་མ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱི་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་སོ། །དེ་ཡང་དབང་པོ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། སྒོ་དགུ་འགོག་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་སྤྱི་གཙུག་ལ་སོགས་པ་ལས་འོངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་དེའི་དབུས་སུའོ། །རྟག་ཏུ་གནས་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །དེའི་གཟི་བརྗིད་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྣང་བ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་དག་གཅིག་ཅིང་སྟོང་པ་དང་སྙིང་རྗེ་གཉིས་མེ་དཔའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འོད་ལྡན་ཞེས་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་སྟེ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་དགའ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསམ་གཏན་བཞིའི་བདག་ཉིད་དོ། །ཡང་ན་སྣང་བ་བཞིའི་བདག་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་སྣང་བ་དང་སྣང་བ་མཆེད་པ་དང་སྣང་བ་ཐོབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དང་འོད་གསལ་བའོ། །དེ་ནི་འོད་ཟེར་བཞི་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །བཅུ་གཉིས་མཐའ་དང་དགུ་ཡི་མཐའ། །རྐང་པ་ནས་ནི་སྤྱི་མཐར་ཐུག །ཅེས་པ་ནི་འདིར་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་རང་བཞིན་དབུགས་ཏེ། དེ་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔའི་རང་བཞིན་གྱིས་རབ་ཏུ་རྒྱུ་པ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །འདིར་གཡོན་དང་གཡས་ཀྱིས་ནའི་བུ་ག་དག་ལས་སྤྲོ་བ་དང་སྡུད་པའི་དབྱེ་བས་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔ་ལྔ་རྒྱུ་བར་འགྱུར་ཏེ། གཡོན་ནས་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཡས་ནས་ས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་རྒྱུ་བའི་རིམ་པས་སྲོག་གི་རླུང་དུ་བརྗོད་དེ། དེ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འདུས་པ་ཕྱི་མ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ཡེ་ཤེས་ལན་གྱི་རང་བཞིན་དབུགས། །ཡུངས་ཀར་སྔོམ་པོའི་ཚད་ཙམ་སྟེ། །སྣ་ཡི་རྩེ་མོར་ནན་ཏན་དུ། །རྣལ་འབྱོར་རིག་པས་རྟག་ཏུ་བསྒོམ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་འཆད་བཞིན་པ་ལས་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་བཅུ་གཉིས་མཐའ་ཞེས་པ་ནི་འདིར་དབུགས་དབྱུང་བ་དང་འཇུག་པའི་སྦྱོར་བ་དག་ལས་གང་གི་ཕྱིར་འགྲོ་བའི་སྲོག་དེ་ནི་སོར་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཚད་ཙམ་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །དགུའི་མཐའ་ཞེས་པ་ནི་སྲོག་དེ་ཉིད་འཇུག་པའི་ལམ་ནས་སོར་གསུམ་མི་ཚང་བར་འགྱུར་རོ། །རྐང་པ་ནས་ནི་སྤྱི་མཐར་ཐུག །ཅེས་པ་ནི་སྤྱི་གཙུག་ནས་མཐེ་བོའི་བར་དུ་བླ་མའི་མན་གནག་གི་ཚུལ་གྱིས་གཞུའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུ་ནི་གུག་སྐྱེད་ཕྱེད་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་བརྟན་པ་ལས་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འགོག་པར་བརྗོད་དོ། །ཡང་ན་མགྲིན་པ་ནས་དཔྲལ་བ་དང་མགོ་བོའི་མཚམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ནི་ཕྱིའོ། །ནང་དུ་དེ་ཙམ་དུ་སྲོག་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་མཐའོ། །སླར་ལ་དེ་ཉིད་སྨིན་མའི་དབུས་ནས་མགྲིན་པའི་མཐར་ཐུག་པར་འོང་བ་དེ་ནི་དགུའི་མཐའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་གསང་བ་དང་ལྟེ་བ་དང་སྙིང་གའི་འཁོར་ལོ་རྣམས་སུ་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་རིགས་པས་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ལམ་ལ་དགའ་བའི་རྣལ་འབྱོར་པས་ཐུན་ཚོད་ཀྱིས་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་སམ། ཡང་ན་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་གོམས་པར་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་དང་དགུའི་མཐའ་ཉེ་བར་མཚོན་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ་དེ་ལ་དེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐད་ཅེས་བྱའོ། །འཁོར་ལོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་བསྒོམ་པའི་ཁྱད་པར་གསུངས་པ། སྩལ་མ་གཅིག་ནི་ཡང་དག་འབྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆ་ལྔ་པ་ཡི་ཚད་དང་ལྡན། །ཞེས་པ་ནི་འདིར་སྔོན་དུ་གསུང་པའི་ཧའི་གདན་ཨུའི་མིང་ཅན་ན། །འོན་ཀྱང་ཀླུ་དབང་རྣམ་པར་རབ་རྒྱས་པ། །ཞེས་པ་ལྟེ་བའི་སྟིང་དུ་ཁུང་དུ་འཁྱིལ་པའི་རྣམ་པ་སྐོར་ཕྱེད་དང་བཞིའི་བདག་ཉིད་དེའི་སྣལ་མ་གཅིག་ཡང་དག་པར་བྱུང་ཞིང་སྤྱི་གཙུག་གི་མཐར་ཐུག་པར་སོང་བའོ། །དེ་ཡང་གཏུམ་མོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། གང་གི་ཕྱིར། ལྟེ་བར་གཏུམ་མོ་སྦར་བ་ཡིས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྔ་བསྲེགས་ཤིང༌། །སྤྱན་མ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྲེགས། །བསྲེགས་པས་རི་བོང་ཅན་ཧཾ་འཛག །ཅེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །ཆ་དེ་ཡང་ནི་ཕྱེད་ནས་སུ། །རྡོ་རྗེ་དབུས་སུ་ངེས་པར་བྱུང༌། །ཞེས་པ་ནི། ཀླུ་དབང་ལས་བྱུང་བ་སྣལ་མ་གཅིག་པོ་དེ་མི་ཤིགས་པ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ལ་འཁྱུད་ཅིང་རོ་གཅིག་པར་བྱས་པ་བུམ་པ་གང་བ་བཞིན་བདུད་རྩིའི་རྒྱུན་འཛག་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡང་འོངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཛཱ་ལནྡྷ་རའི་སྒོ་རུ་སོང་ནས། ཨོ་ཌྱན་གྱི་སྒོར་ཡང་འོང་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་དབྱེར་མེད་ཅིང་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པར་འགྱུར་རོ། །རྡོ་རྗེའི་དབུས་སུ་ཞེས་པ་ནི། དེ་བཞིན་དུ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིའི་དབུས་སུ་རྩ་གཉིས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཁོང་སྟོང་གཉིས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིའི་སྟེང་དང་འོག་ཏུ་འབབ་པ་གཉིས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེ་ཞེས་བརྗོད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་སེམས་རྡོ་རྗེ་རྡོ་རྗེ་དེར་སོང་ནས་རྡོ་རྗེ་དེ་ལས་ཀྱང་འོང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དབུས་སུ་ངེས་པར་བྱུང་སྟེ། ཞིག་ནས་སླར་ཡང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་དབང་གིས་རང་རིག་པ་སྐྱེའོ། །ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་བདེ་བའི་དབང་གིས་དམ་ཚིག་གི་ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་བརྗོད་དེ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་ཁྱད་པར་ཅན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདུས་པའི་དུས་དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུས་པའོ། །དམ་ཚིག་དང་ཆོས་འདི་དག་ཕྱག་རྒྱ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་དམ་ཚིག་གི་ཕྱག་རྒྱའོ། །འདི་དག་གི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འདིར་གསུངས་པ། རྡོ་རྗེ་མི་ཕྱེད་ཅེས་གསུངས་པ། སྲིད་གསུམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཅིག་པ་སེམས་དཔའོ། །ཤེས་རབ་རིག་པ་འདི་ཡི་ནི། །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཞེས་སུ་བརྗོད། །ཅེས་སོ། །ས་བོན་སྐྱེ་གནས་དབུས་སུ་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་སྔོན་དུ་གསུངས་པ་ནི་ཨོ་རྒྱན་གྱི་སྒོ་ལས་ཀྱང་འོངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་སྐྱེ་གནས་དབུས་སུ་གནས་པ་ཞེས་པ་ལྟེ་བའི་དབུས་སུ་གནས་པའོ། །ས་བོན་ཞེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་དངུལ་ཆུ་གསད་པ་དང་གཟགས་པའི་རིམ་པས་གསད་པ་དང་འཛག་པ་ལས་བྱེད་དེ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་དང་ཇི་སྲིད་གྲངས་མེད་པར་འབྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་རྫོགས་པའི་རིམ་པས་ས་བོན་གྱི་གཟུགས་སུ་གནས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཞུ་བར་བྱས་ཤིང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཐིམ་པར་གྱུར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཟད་པར་ངེས་པར་གསུངས་པའི་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་དངུལ་ཆུ་བཞིན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་བསད་ཅིང་དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ལས་ཀྱི་དབང་པོ་དྲུག་དང་དེའི་བྱ་བ་དྲུག་ཀྱང་བསད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་རང་དབང་ཐོབ་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་རོ། །རང་དབང་ཐོབ་པ་དེ་ནི་གང་དང་གང་དུ་འགྲོ་འདོད་པ་དེ་དང་དེར་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། དེ་ཡི་རིམ་གྱིས་འཕོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་གིས་སྒོ་དགུ་ནས་གང་དུ་འདོད་པ་དེར་འཕོ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་འགྲོ་བའི་དོན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་ཇི་ལྟར་སྒྲ་བརྙན་དང་སྣ་ཚོགས་ནོར་བུ་བཞིན་སྔོན་གྱི་དངོས་པོས་སོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སོ། །ཚངས་པའི་མེ་ནི་འདི་དེ་བཞིན། །ཞེས་པ་ལ། མེ་ཞེས་པ་ནི་ཆགས་པ་ཆེན་པོའོ། །དེས་ནི་ཚངས་པ་ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་སོ། །འདི་ཞེས་པ་ནི་རང་གི་གནས་ཀྱི་སེམས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་མཆོག་གི་གོ་འཕང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཚངས་པའམ། རང་བཞིན་གྱིས་སྡུད་པའི་ཕྱིར་མེ་སྟེ་གཏུམ་མོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་མེ་ཞེས་པ་ནི་དུས་མེ་སྟེ་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་སྲེག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚངས་པ་འདི་ནི་བདག་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རིག་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འཆད་བཞིན་པའི་སྒོའི་དབྱེ་བ་ལས་སོ། །འདིར་སྒོའི་དབྱེ་བས་གསུངས་པ། ས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདིར་སྒོ་དགུ་རྣམས་ལ་བུ་ག་བཅུ་དྲུག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་རྣམས་ལ་དགུ་ནི་གསལ་ལོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདུན་ནི་མི་གསལ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་རིམ་པ་བཞིན་མགྲིན་པ་གཉིས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དཔུང་པའི་རྩ་བ་དག་དང༌། སྙིང་ག་དང༌། ལྕེའི་རྩི་བདག་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཁུ་བའི་བུ་གའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱིས་དགག་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ས་བོན་གྱི་ཡི་གེ་རྣམས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལས་ཡི་ས་བོན་གཉིས། །ཞེས་པ་ནི་སྤྱིར་ལ་ལཱའི་ས་བོན་གཉིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རླུང་གི་ས་བོན་ཡ་ཡཱའོ། །ནམ་མཁའི་ཧ་ཧཱའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་མེའི་ས་བོན་ར་རཱའོ། །བདུད་རྩིའི་ཀྵཾ་ངོ༌། །ཆུའི་ནི་བཾ་མོ། །འཕྱང་བ་དག་གི་ཨུ་ཨཱུའོ། །གློ་བའི་ཧུ་ཧཱུའོ། །སྙིང་གི་གོང་བུའི་ཧཱུའོ། །འཁྱིལ་བ་ཅན་གྱི་ཨ་ཨཱའོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ཅན་གྱི་ཡི་གེ་གསུངས་པ། ཨ་ཨྀ་རྀ་ཨུ་ལྀ་ཞེས་པ་ནི་ནཾ་མཁའ་ལ་སོགས་པའིའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་གསུངས་པ། ཨ་ཀུ་ཧ་ཀཾ་ཚེག་དྲག་མགྲིན་པ་ཅན། །ཞེས་པ་ནི་ནམ་མཁའི་བདག་ཉིད་དོ། །ཨི་ཙུ་ཡ་ཤ་རྐན་ཅན་ཞེས་པ་ནི་རླུང་གི་བདག་ཉིད་དོ། །རི་ཊུ་ར་ཥ་མེ་སྟེ་སྤྱི་བོ་ཅན་ཞེས་པ་ནི་མེའི་བདག་ཉིད་དོ། །ཨུ་པུ་ཝ་པ་མཆུ་ཅན་ཞེས་པ་ནི་ཆུའི་བདག་ཉིད་དོ། །ལི་ཏུ་ལ་ས་སོ་ཅན་སའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་པའི་རིགས་པས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ས་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་རྣམས་བརྗོད་དེ། ལྀ་ལཱྀ་ཨི་ཨཱི་ཨཾ་ཨཿ་རྀ་རཱྀ་ཝ་ཝ་ཨཱུ་དྷྲི་དྷྲྰཱི་ཧུཾ་ཧཱུཾ་དུཾ་ཨཾ་ཨཿའོ། །ཡང་ན་འཇིགས་མ་དང་གཏུམ་མོ་དང་དྲག་མོ་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་རྣམས་གཞན་དུ་གོ་སླ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མ་བྲིས་སོ། །དེ་ལྟར་འདི་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་རྣམས་བསམ་པར་བྱ་སྟེ། རིམ་པ་བཞིན་ངེས་པར་བཟུང་སྟེ། བསམ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ས་བོན་དེ་རྣམས་ལ་སྲོག་དང་ཐུར་སེལ་འགོག་པས་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་དང་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཐིམ་པར་བྱའོ། །བདུད་རྩི་ཞེས་པ་ནི་གསང་བའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་དྲི་ཆེན་དང་དྲི་ཆུའི་བུ་ག་དག་གཟུང་ངོ༌། །དབང་ཕྱུག་གཙོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་པ་ནི་བསྲུབ་ཅིང་བསྲུབ་པའི་སྦྱོར་བས་ལྕེ་གཉིས་དང་རྐན་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་བདེ་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མགྲིན་པར་ཞེས་པ་ནི་ལྕེ་ཆུང་གཉིས་སོ། །དཔུང་པར་ཞེས་པ་ནི་དཔུང་པའི་བུ་གའི་རྩ་བ་ནས་མཆན་ཁུང་གི་ལམ་དུ་སོང་ཞིང་གློ་བའི་མཐར་ཐུག་པར་སོང་བའོ། །སྙིང་གའི་ཕྱོགས་སུ་སྐྱོང་བ་ཞེས་པ་ནི་པདྨའི་རྩ་བའི་སྣལ་མ་ལྟ་བུའི་རྩ་དེས་མདུད་པས་མདུད་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པ་སྟེ། མགོ་བོ་དང་ལག་པ་དང་རྐང་པ་ལ་སོགས་པའི་སོར་མོ་རྣམས་སུ་ཡང་ཁྱབ་པའི་དོན་ཏོ། །ཕྱུགས་ཞེས་པ་ནི་འདིར་གསུངས་པ། གང་དུ་སྐྱེས་པའི་ཕྱུགས་ཐམས་ཅད། །ཁུ་བ་ལྟུང་བའི་རྒྱུ་ཡིས་ནི། །གསང་བའི་གནས་སུ་འདི་གསལ་ཏེ། །རང་ཉིད་སེམས་ནི་མེད་པར་འགྱུར། །གང་གི་ཕྱིར་ཕ་དང་མ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་བརྒྱལ་བརྒྱལ་བ་དེའི་ཕྱིར་དོན་མེད་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཕྱུགས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁུ་བ་དང་བུ་གའི་གནས་དེ་དག་གསད་པ་འདིར་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་སྐྱེས་པའི་དོན་ཏོ། །ལྟེ་བའི་རྩ་བར་ཞེས་པ་ནི། གསང་བ་དང་ལྟེ་བ་དག་ཏུ་གཟུར་བའི་ཕྱིར་གཉིས་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་སྦྱོར་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱི་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱི་ས་བོན་རྣམས་སོ། །ཡན་ལག་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སོ། །དེའི་ས་བོན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་དབང་པོའོ། །དེའི་འགོག་པ་ནི་ཆོ་གས་ཡན་ལག་བརྒྱད་དུ་དགོད་པའོ། །དེ་ལྟར་ས་བོན་དང་ཡན་ལག་ཏུ་གཟུང་བས་སོ། །ཆོ་གས་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་རིགས་པས་སོ། །སླར་ཡང་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རབ་ཀྱི་མཐར་སོན་ཅིང་ནང་ལ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིའི་རྟེན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་པོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཁྱབ་པ་པོ་ཞེས་པ་ནི་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེམས་སོ། །འགྲོ་བ་ཞེས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་སོ། །ཀུན་ཞེས་པ་ནི་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། མངལ་ནས་སྐྱེས་པ་དང༌། དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེས་པ་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པའོ། །བརྟན་པ་ཞེས་པ་ནི། ཤིང་ལ་སོགས་པ་དང༌། རི་དང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ཡང་གཟུང་ངོ༌། །གཡོ་བར་བཅས་པ་ཞེས་པ་ནི་རྐང་གཉིས་པ་དང་རྐང་བཞི་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ལ་ཡང་ཁྱབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་ཁྱབ་བྱ་དང་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་བྱ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བའི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་བཞི་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སྤོང་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྫོགས་པ། ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་གསུམ་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་བདག་དང་བདག་གི་དང༌། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བར་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་རབ་ཏུ་སྐྱོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དེའི་རྟེན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཚངས་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་གྱི་ཡང་ངོ༌། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ཁྱབ་འཇུག་དང་དྲག་པོ་དང་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ། །དེ་ལྟར་ཁྱབ་བྱ་དང་ཁྱབ་བྱེད་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉེ་བར་མཚོན་པར་བྱའོ། །གཙོ་བོ་གང་དུ་སྤྱོད་པ་ཡི། །གནས་ནི་བྷ་ག་ཞེས་སུ་གསུངས། །ཞེས་པ་ནི་གནས་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་ལ་ཡང་ཕྱི་དང་ནང་གི་གཟུགས་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་ནང་གི་ལུས་ནི་ལུས་ལ་གནས་པའི་རྩ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་སོ། །རྩ་དེ་ལ་བྷ་ག་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩ་དེ་རྣམས་ལ་གཙོ་བོ་གང་དུ་སྤྱོད་པ་ཞེས་པ་སྲོག་གི་རླུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་རྒྱུ་བ་སྟེ། དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་འཕོ་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཞེས་པ་ནི་མདོར་བསྡུས་པའོ། །འོན་ཀྱང་རྩའི་དབྱེ་བས་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་བརྗོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་འཕོ་བའི་ཕྱིར་ན་འཕོ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འདིས་ནི་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱའི་སྲོག་རྒྱུ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་རྩ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་མ་རྣམས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནས་དང་ཉེ་བའི་གནས་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞིང་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཕྱི་རུ་ཡང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ཤར་དང་ནུབ་དང་ལྷོ་དང་བྱང་དང་འོག་དང་སྟེང་དུ་འཕྱར་བར་གནས་ཏེ། སླར་ཡང་དེ་རེ་རེ་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་འགྱུར་རོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཁམས་གསུམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནང་དུ་རྩའི་དབྱེ་བས་གནས་དང་ཉེ་བའི་གནས་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་མཚན་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་པའི་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་ཉེ་བར་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྲིད་ལུས་ལ་གནས་ཀྱི་བར། །དེ་ཡི་ལས་དང་ལས་མིན་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི། འདིར་སྤྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལ་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་འཁོར་བར་འཆིང་སྟེ། དེ་ཡང་ལས་ནི་གཉིས་ཏེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན། གསུངས་པ། དགེ་བའི་ལས་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་དང་འདྲེས་པའི་ལས་སོ། །དེ་ལྟར་གང་དག་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་དེ་དག་ནི་དགེ་བའི་ལས་ཅན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་དག་རིམ་པ་ལས་བཟློག་པ་ལ་ཆགས་པ་དེ་དག་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཅན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་གང་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདྲེན་མ་ཅན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས། །རང་བྱས་དགེ་དང་མི་དགེ་གང༌། །འཇིག་རྟེན་དེ་ཡི་འབྲས་ལ་སྤྱོད། །བྱེད་པོ་གཞན་ནི་སུ་ཡང་མེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་གློ་བུར་བ་རྣམས་ཀྱི་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་འཁོར་བར་འཁོར་བར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་སྲིད་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་ཏེ། ལུས་ཞེས་པ་ནི་ལུས་དེ་ལ་གནས་པའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཚོགས་བརྒྱད་དོ། །འོན་ཀྱང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་ལས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱང་སྐྱེ་སྟེ། སྔོན་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་སོ། །ཡང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་ཡང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་སེམས་བསྐྱེད་དེ། དེའི་ལས་དང་ལས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་བཞིན་ནོ། །བློ་དང་ལྡན་པའམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་དབང་གིས་ལས་ཞེས་པ་ནི། སེམས་ཅན་སྣ་ཚོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གང་ཅི་ཡང་རུང་བའི་ངག་གི་ལས་དེ་ནི་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་གནས་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་མིན་ཞེས་པ་ནི་སྟོན་པ་དེ་སྒྲ་བརྙན་བཞིན་ཏེ། རྐན་དང་ལྕེ་དང་མགྲིན་པ་དང་མཆུ་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའིའོ། །འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་ངེས་པར་རོ། །འོན་ཀྱང༌། ཇི་སྲིད་ལུས་ལ་རྣམ་གནས་པར། །ཞེས་པ་ནི། གང་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་དུས་སུ་འཁོར་འདུས་པ་དེ་ནི་འདིར་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་མོས་པ་རྣམས་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དབང་གིས་སོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་སེམས་ཀྱི་ནང་དུ་འདུས་ཤིང་སེམས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་དུ་འདུས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་ལུས་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་དེ་རྣམས་ཉིད་འཁོར་འདུས་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་གསད་པའི་རྒྱུད་ལས་གསུངས་པ། རྣལ་འབྱོར་པ་དང་སེམས་ཅན་ཀུན། །འདོད་དང་མི་འདོད་དངོས་པོ་ཡིས། །ཉོན་མོངས་བག་ཆགས་ངེས་པས་བསྒོས། །ལུས་ཅན་ངེས་པར་འཁོར་བར་འགྱུར། །སེམས་གང་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཉིད་དེ། །ལུས་ཅན་གྱིས་ནི་ལུས་འབྱུང་ཕྱིར། །སེམས་དེ་སོ་སོར་རྟོགས་པ་ཡིས། །སྐྱེ་བོ་ཡིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གནོན། །རྣམ་པར་སྣང་མཛད་རྒྱལ་བ་མགོན། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་གཅིག་འདུས་པ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཉིད། །སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བྱེད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལས་གསུངས་པ། རང་སེམས་ཉིད་ནི་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །རྟོགས་པར་བྱ་བའི་སེམས་ཉིད་དེ། །རང་སེམས་ཉིད་ནི་གསད་བྱ་སྟེ། །སེམས་ནི་གསད་པར་བྱ་བ་ཡིན། །རྣལ་འབྱོར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ནི་འབྱོར་འབྲེལ་ཕྱིར། །རེས་འགའ་འང་དངོས་པོ་འབྱུང་བ་མིན། །སངས་རྒྱས་གང་དེ་རྣལ་འབྱོར་པས། །སངས་རྒྱས་ང་རང་ཞེས་ནི་བསྒོམ། །མདོར་ན་ཏིང་འཛིན་ཡེ་ཤེས་ནི། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན། །སངས་རྒྱས་རྣལ་འབྱོར་མ་རྟོགས་པར། །སངས་རྒྱས་རྣལ་འབྱོར་པས་མི་འཐོབ། །ཇི་ལྟར་ཕྲ་མོའི་དངོས་པོ་མཐོང༌། །དེ་ལྟར་དངོས་དང་དངོས་མེད་བསྒོམ། །དངོས་དང་དངོས་མེད་དངོས་པོ་མིན། །བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ཉིད། །དངོས་པོ་བསྒོམ་པ་དངོས་པོ་མེད། །བསྒོམ་པ་ཉིད་ནི་བསྒོམ་པ་མིན། །དངོས་དང་དངོས་མེད་དག་གི་དངོས། །རང་གི་སེམས་ཀྱི་ལས་ནི་ཉིད། །སངས་རྒྱས་ཡུལ་ནི་སངས་རྒྱས་མིན། །སེམས་ཅན་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། །སངས་རྒྱས་རྟོགས་ལ་སངས་རྒྱས་མིན། །རང་སེམས་ཐུལ་བ་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་མེ་ལོང་གི་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་འགྱུར་གྱི། རིགས་གཞན་ནི་མེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །དགེ་དང་མི་དགེ་གང་ཅུང་ཟད། །བྱས་པའི་ལས་རྣམས་ཐམས་ཅད་བྱེད། །ཅེས་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་སོགས་པས་གཡོགས་པ་གདུལ་དཀའ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དེའི་ལས་རྣམས་བྱེད་དེ་ལས་ཚོགས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་སྟོན་ཧེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ནི་གསད་པ་དང་བསྐྲད་པ་དང་དབྱེ་བ་དང་རྨོངས་པ་དང་དབང་ལ་སོགས་པའོ། །བྱས་པ་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་རང་གི་ཆ་ལས་བསྐྱེད་པའི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལས་དེ་ནི་བྱས་པའི་ལས་ཏེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་རང་གི་སེམས་ཀྱི་མི་དགེ་བའི་དབང་གིས་གསད་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་གཞོམ་མོ་།བདེ་བའི་དབང་གིས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགེ་བ་ཉམས་སུ་མྱང་ངོ༌། །གང་གི་ཕྱིར། རང་ཉིད་བྱེད་པོ་རང་འཕྲོག་གོ །རང་ཉིད་རྒྱལ་པོ་རང་གཙོ་བོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་ཐུན་མོང་བའི་སེམས་ཅན་མི་དགེ་བའི་གྲོགས་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་མི་དགེ་བའི་དབང་གིས་མནར་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་དབང་གིས་མཐོ་རིས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་རྙེད་ཅེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་གྲགས་པའོ། །ད་ནི་ལས་དང་པོ་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་པ། སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདིར་འཆད་བཞིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་དབང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཐོབ་པའི་སློབ་མ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་གནང་བ་དེའི་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པའི་ཚུལ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ལྷ་དམིགས་པས་ཐ་མལ་པའི་ང་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་དོན་དུ་ལྷའི་ང་རྒྱལ་འཆང་ངོ༌། །དེའི་སྦྱོར་བ་ཞེས་པ་ནི་གནས་བསྲུང་བ་དང་བདག་བསྲུང་བ་དང་རྣལ་འབྱོར་བསྲུང་བ་དང༌། དང་པོའི་སྦྱོར་བ་དང༌། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་པོ་མཆོག་དང༌། ལས་རྒྱལ་པོ་མཆོག་དང༌། ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་དང༌། ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །དུའི་སྒྲ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་སྦྱོར་བ་དེས་སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཞི་བ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་ཏེ། སྦྱར་བར་བྱ་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པ་རུ་ནི་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གཟུགས་དཔལ་ཧེ་རུ་ཀའི་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའོ། །དེ་ཉིད་བསྒོམ་པར་བྱ་བར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི་ངེས་པའོ། །དེའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་རབ་ཀྱི་མཐར་སོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒོམ་པའི་དངོས་པོ་དང་སྒོམ་པ་པོ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་བདག་ཉིད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་ཚེ་ལས་ཀྱི་ལུས་ཞིག་ན། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་ལུས་སུ་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི་འདིར་གང་ཚེ་འཆི་བའི་དུས་སུ་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱི་ལས་རྣམས་ཀྱང་འཇིག་གོ །འོན་ཀྱང་སྔ་མ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་བག་ཆགས་ཀྱང་འཇིག་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་དགེ་བའམ་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདིར་ཡང་དཔལ་ཧེ་རུ་ཀ་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པས་དེ་འདྲ་བའི་ལྷ་རུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་པས་འཆི་བའི་ཚེ་གང་དང་གང་གི་གཟུགས་བཟང་བ་དེ་དང་དེ་རུ་སྣང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་སྐྱེས་པའམ་བུད་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགའ་ཞིག་གཉིད་མ་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཆགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གཉིད་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་རྨི་ལམ་དུ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར། འགའ་ཞིག་གཉིད་ལོག་སད་པ་ན། །རེག་དང་ཉམས་སུ་མྱོང་མི་རྙེད། །དེས་ན་དེ་ནི་བརྫུན་པར་འགྱུར། །དེ་འདི་སེམས་ཀྱི་ཐོ་འཚམས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པའི་སེམས་ཉིད་ལྷའི་གཟུགས་སུ་འགྱུར་རོ། །ད་ཡི་ནུས་པ་དེ་ཚེ་དེས། །གང་གིས་བརྟན་དང་གཡོ་བ་ཁྱབ། །ཅེས་པ་ནི་ལྷ་དེའི་གཟུགས་ཀྱི་ནུས་པ་ནི་སྟོབས་སོ། །དེ་ཚེ་ཞེས་པ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའོ། །དེའི་ཞེས་པ་ནི་སྒྲུབ་པ་པོའི་འོ། །གང་གིས་ཁྱབ་ཅེས་པ་ནི་སྟོང་ཀའི་ནམ་མཁའ་ཉི་མ་ཕྱེད་དུ་སྣང་བ་ལྟ་བུ་ཀུན་གཞི་རྣམས་པར་ཤེས་པ་དེས་ཁྱབ་པའོ། །བརྟན་གཡོ་ཞེས་པ་ནི་ཁྱབ་བྱའོ། །བརྟན་པ་ནི་སྣོད་ལ་སོགས་པའོ། །གཡོ་བ་ནི་རྐང་གཉིས་པ་དང་རྐང་བཞི་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །རྣལ་འབྱོར་དེ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་རྡོ་རྗེ་འཆང་ལྷའི་གཟུགས་དེས་ཕྱི་དང་ནང་གི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ཁྱབ་པའོ། དེ་ཡི་ཁ་དོག་ཤེས་པར་བྱ། །ལུང་དང་མཉམ་པ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་པ་ནི། དེའི་ལྷའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཀྱིའོ། །ཁ་དོག་ནི་དཀར་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང༌། ནག་པོ་དང་ལྗང་གུའོ། །གང་ལུང་དང་མཉམ་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་ནི་བྱ་བ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང་རྣལ་འབྱོར་དང་རྣལ་འབྱོར་བླ་མ་དང་རྣལ་འབྱོར་བླ་མའི་རྒྱུད་རྣམས་སུ་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཞི་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་པར་བྱ་ཞེས་པ་དེ་ཉིད་སྒྲུབ་པ་པོས་མོས་པའི་དབང་གིས་ལྟེ་བར་མཚོན་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་ཁ་དོག་ཐམས་ཅད་དོ། །མྱ་ངན་འདས་ནས་དཔའ་བོ་ནི། །གོས་པ་མེད་ཅིང་དྲི་མས་སྦགས། །ཞེས་པའམ། མྱ་ངན་འདས་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་སྐུའོ། །དཔའ་བོ་ཞེས་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སྐུའོ། །མི་འཛག་པའི་ཕྱིར་དཔའ་བོ་སྟེ། ཡན་ལག་མ་རྣམས་ཀྱིས་བདེ་བ་ལ་རེག་པས་རེས་འགའ་ཡང་འཛག་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་འགྱུར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་དཔའ་བོ་དང་བཅས་པའི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་བཞུགས་པ་ནི་དཔའ་བོ་སྟེ། མི་འཛག་པའི་རྒྱུད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་བདུད་བཞི་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མངོན་དུ་བྱེད་ཅིང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་དཔའ་བོའོ། །ཡང་ན་དཔའ་བོ་རྣམས་ཐུལ་བའི་ཕྱིར་དཔའ་བོའོ། །གོས་པ་མེད་ཅེས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང་ཕྲག་དོག་ལ་སོགས་པས་ནི་གོས་པ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ལ་སྤྲིན་བཞིན་འགེབས་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ལ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གློ་བུར་བའི་དྲི་མ་རྣམས་ཀྱིས་འགེབས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་ནི་གོས་པ་མེད་པ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །དྲི་མས་སྦགས་ཞེས་པ་ནི་སྦྲུལ་པའི་སྐུའོ། །དེ་ཡང་མ་དང་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་དབང་གིས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་རྟེན་པར་བྱེད་དོ། །དྲི་མ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་སྟོང་པ་དང༌། སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེམས་སྦགས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལྔ་མ་གཏོགས་པར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་དེས་ན་སྐྱེས་རབས་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་སུ་འཁྲུངས་པའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པར་ཡང་སྦྲུལ་པའི་སྐུས་ཅུང་ཟད་འདོད་ཆགས་ལ་བརྟེན་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་རྟེན་པར་བྱེད་དོ། །འདོད་ཆགས་ནི་སེམས་ཀྱི་དྲི་མ་སྟེ། དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཆགས་པའི་དྲི་མས་དེས་སྦགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འཇུག་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་སྐུ་བཞི་གོ་རིམས་བཞིན་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་དང་འབྲེལ་པར་བྱའོ། །ད་ནི་ཕྱི་དང་ནང་དུ་རྩའི་དབྱེ་བས་འཕོ་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དབང་གིས་ས་བཅུ་གཉིས་བསྟན་པ་དང༌། རིགས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་མ་རྒྱུ་བའི་དམ་ཚིག་བསྟེན་པའི་ཕྱིར་མ་དང་སྲིང་མོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་ལྟེ་བར་འཁོར་ལོ་རྩིབས་བཅུ་གཉིས་པའི་རང་བཞིན་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པའོ། །འོན་ཀྱང་ཚད་མ་ནི་རྩིབས་བཅུའོ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན། འདིར་ཕྱོགས་བརྒྱད་ཀྱི་དབྱེ་བས་རྩིབས་བརྒྱད་ཐུན་བརྒྱད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐུན་ཚོད་གཉིས་དབྱེ་བས་གཉིས་ལྷག་པའོ། །དེ་ལྟར་རྩིབས་བཅུ་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་འབབ་པའི་ཕྱིར་ཡང་བཅུའོ། །དེའི་འོག་དང་སྟེང་གི་དབྱེ་བས་འདབ་མ་གཉིས་ཏེ། རྩ་གཉིས་ཁུ་བ་དང་ཁྲག་འབབ་བའོ། །དེ་ལྟར་རྩིབས་བཅུ་གཉིས་འདིར་རིམ་པ་བཞིན་རྩ་རྣམས་འདུས་ཏེ། མ་ནི་སེར་སྐྱ་མའོ། །སྲིང་མོ་ནི་ཡིད་བཟངས་མའོ། །བུ་མོ་ནི་ཨི་ཊའོ། །གཉེན་མོ་ནི་སྣར་མའོ། །བྲམ་ཟེ་མོ་ནི་གླང་པོ་ཆེའི་ལྕེའོ། །རྒྱལ་རིགས་མོ་ནི་རྒྱལ་ཞེས་པའོ། །རྗེའུ་རིགས་མོ་ནི་རྒྱལ་མའོ། །དམངས་རིགས་ནི་ཨི་དའོ། །གར་མཁན་མ་ནི་སྲེག་མའོ། །ཚོས་མཁན་མ་ནི་དུང་ཅན་མའོ། །འོག་ཏུ་ཡེ་ཤེས་ཅན་ཏེ་དེ་ནི་གཡུང་མོའོ། །སྟེང་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ནི་གཏུམ་མོར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཐབས་ཀྱི་ཆོ་ག་ཡིས། །ཞེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ནི་རྣལ་འབྱོར་མ་བཅུ་གཉིས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཐབས་ནི་སྲོག་ལ་སོགས་པའི་རླུང་རྣམས་སོ། །ཆོ་ག་ཡིས་ཞེས་པ་ནི་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་སོ། །མཆོད་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བའི་དུས་ཀྱིས་ཉེ་བར་མཚོན་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་རིག་པས་ཞེས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཚོལ་ཞིང་རིག་པ་དེ་ནི་དེ་ཉིད་རིག་པའོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་སོན་པས་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ཆེན་པོའི་ས་ཐོབ་བོ། །དུས་འདིའི་ཆོ་ག་མ་གསུངས་ཀྱང་བླ་མ་བརྒྱུད་པ་ལས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེའི་རིམ་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རྩིབས་བཅུའི་དབྱེ་བ་རྣམས་ལ་རྩིབས་རེ་རེ་རྩ་རེ་རེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འཕོ་བ་བཅུར་འགྱུར་ཏེ། འོག་དང་སྟེང་གི་རྩ་ཉིད་ཀྱིས་དབྱེ་བས་ཐུན་ཚོད་བཞི་དང་ལྷན་ཅིག་འཕོ་བ་གཉིས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕྱི་རོལ་དུ་ཡང་ལུག་དང་སྲང་གི་འཕོ་བའི་དུས་གཉིས་མཉམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ནང་དུ་མཉམ་པར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུར་སྲོག་དང་ཐུར་སེལ་འགོག་པས་རྩ་གཉིས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འཕོ་བ་བཅུ་གཉིས་ཉེ་བར་མཚོན་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་དེ་བཞིན་ནང་གི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་འཕོ་བ་རེ་རེ་ལ་གཡོན་དང་གཡས་ཀྱི་སྣའི་བུ་གའི་དབྱེ་བས་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔ་ལྔ་རྒྱུ་པར་འགྱུར་ཏེ། དཀྱིལ་འཁོར་རེ་རེ་ལ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུའི་སྲོག་རྣམས་སུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་དབྱུག་ཚོད་དྲུག་ཅུ་དང་རྩ་དྲུག་ཅུ་རྣམས་སུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཆ་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་གཉིས་སུ་བརྗོད་དེ། དེ་རྣམས་ལྷན་ཅིག་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་ལས་རྣལ་འབྱོར་མ་དང༌། །རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་རྣམས་སྐྱ་བ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྲོ་བ་དང་སྡུད་པ་དང་གཡོན་གྱི་རྩ་རྣམས་ལ་རྣལ་འབྱོར་མའི་རྒྱུད་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཡས་ཀྱི་རྩ་ལ་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་གཡོན་རྣམས་ལ་འཁོར་ལོ་སྡོམ་པ་དང༌། གདན་བཞི་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་རྗེས་སུ་རིག་པ་དང༌། ཀུན་དུ་སྤྱོད་མ་དང༌། བརྗོད་པ་བླ་མ་དང༌། ཧེ་རུ་ཀ་མངོན་པར་འབྱུང་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཡས་རྣམས་ལ་འདུས་པ་དང༌། སྒྱུ་འཕྲུལ་དྲ་བ་དང༌། རྡོ་རྗེ་བདུད་རྩི་དང༌། རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་དང༌། གཤིན་རྗེའི་དགྲ་དང་དཔལ་མཆོག་དང་པོའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་ཁ་སྦྱོར་ཞེས་བརྗོད་དེ། དུས་ཀྱི་ཕོ་ཉ་དྲུག་དྲུག་གི་དབྱེ་བས་སོ། །དེ་ལས་རྣལ་འབྱོར་མ་དང་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་དག་འབྱུང་སྟེ། སུམ་ཅུ་གཉིས་དྲུག་ཅུར་འགྱུར་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དེ་ལས་དཔལ་དགྱེས་པའི་རྡོ་རྗེ་འབུམ་ཕྲག་ལྔ་པ་ཞེས་རྟོག་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེས་ན་རྒྱུད་ཉུང་ངུར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འབབ་པའི་རྩ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་སྡུད་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་དེ་ལྟར་མི་ཤེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཁ་སྦྱོར་ཐིག་ལེ་ལས་བྱུང་བའི་རྣལ་འབྱོར་གཙོར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །སླར་ཡང་རྩ་འདི་དག་རྣམས་ཀྱི་རྩིབས་བཅུ་གཉིས་རྣམས་ལ་རླུང་རྣམ་པར་གཞག་པ་བརྗོད་དེ་སྲོག་དང༌། ཐུར་སེལ་དང༌། མཉམ་པ་དང༌། གྱེན་རྒྱུ་དང༌། ཁྱབ་བྱེད་ལྔའོ། །ཀླུ་དང༌། རུས་སྦལ་དང༌། རྩངས་པ་དང༌། ལྷ་ས་བྱིན་དང༌། ནོར་རྒྱལ་ཞེས་པ་བཅུ་ནི་རྩིབས་བཅུ་ལའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འོག་དང་སྟེང་དུ་ཡེ་ཤེས་འཆར་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཆར་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་འཕོ་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བས་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱུ་བའི་དབང་གིས་དང་བླ་མའི་མན་ངག་གི་དབང་གིས་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིར་སྲོག་རྒྱུ་བས་འཕོ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་འགོག་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུན་དུ་གོམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་སྦྱོར་བའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་རྣམས་འགོག་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ས་བཅུ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་མ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་མཁན་མའི་མཐར་ཐུག་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པས་ས་བཅུ་རྣམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའོ། །འདིའི་རྒྱུ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྩ་རྣམ་པ་བཅུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་སྟེ། དེས་རབ་ཏུ་ཐོབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་འོད་རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ནི་གཡུང་མོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དང་ནི་སྡུད་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་ནི་མ་གསུངས་ཀྱང་དོན་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ནི་བཅུ་གཉིས་སོ། །དེ་ཡང་དང་པོར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པའི་བསམ་གཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དང་པོར་སྙིང་རྗེ་ལ་དམིགས་པའི་བསམ་གཏན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་གཏུམ་མོ་ཞེས་བརྗོད་དེ་ཤིན་ཏུ་གདུག་ཅིང་གཏུམ་པའི་ལོག་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ཉེ་བར་བསྣུན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བློ་ངན་པ་རྣམ་པར་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་དྲག་པོ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་དང་སྙིང་རྗེས་བརླན་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་ལས་ཚོགས་སྣ་ཚོགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་གཏུམ་མོས་གཏུམ་པོའི་ལས་རྣམས་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་སྟེང་གི་རྩ་དགག་གོ །དེ་ལྟར་སྲོག་དང་ཐུར་སེལ་གྱི་སྦྱོར་བའི་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་ཆོ་གའི་སྦྱོར་བ་དེས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སེམས་མཆོད་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་དབང་གི་དུས་སུ་རྣལ་འབྱོར་མ་བཅུ་སློབ་མས་སློབ་དཔོན་ལ་དབུལ་བར་བྱའོ། །གཡུང་མོ་དང་གཏུམ་མོའི་བུ་མོ་སྐྱེ་གནས་མ་ཉམས་པ་གཉིས་ཁྲུས་ཀྱི་དོན་དུ་ཡང་དབུལ་ལོ། །དེ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་སློབ་དཔོན་གྱིས་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བྱ་སྟེ། སློབ་མ་ལ་གསང་བའི་དབང་བསྐུར་བའི་རྒྱུར་རོ། །དེ་ཡང་བུང་བ་དང་འདྲ་བ་ཁ་ཕྱེ་བ་དང་དཔྱང་ཐག་དང༌། བསྐུམས་པ་དང༌། བརྐྱང་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱེད་པའི་ཚོགས་འདོད་པའི་བསྟན་བཅོས་སུ་གསུངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཅུའི་ནང་ནས་གཅིག་དབང་ཕྱི་མའི་དོན་དུ་སློབ་མ་ལ་གཏད་པར་བྱའོ། །གཅིག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱང་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུའི་དབང་གིས་བཅུར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཅི་ཞེ་ན། གསུངས་པ། དང་པོ་ནུ་མ་ལ་རེག་པའི་ཕྱིར་མ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ཡང་གདུང་བ་དང་བཅས་པས་ལྟ་བ་ནི་སྲིང་མོའོ། །བརྩེ་བ་བརྟན་པས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་ཏོ། །ད་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའོ། །དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་མ་ལྟ་བུ་དང་སྲིང་མོ་ལྟ་བུའོ། །བུ་མོ་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་འོ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཉེན་མོ་ནི་འཁྱུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྲམ་ཟེ་མོ་ནི་དམ་པའི་དོན་རིག་པའོ། །རྒྱལ་རིགས་མ་ཞེས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཆགས་པའི་སྦྱོར་བས་རེས་འགའ་ཡང་ཡོངས་སུ་མི་ཚིམ་པའོ། །ཡང་ན་ཤིན་ཏུ་གདུངས་པས་ཀྱང་མི་ཚིམ་པའོ། །ཡང་ན་བྲམ་ཟེ་མོ་ཞེས་པ་ནི་ཚངས་པའི་གནས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་སྟེ། རང་གི་ལག་པས་མཚན་མ་བཟུང་ནས་རང་གི་མཚན་མར་རེག་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྗེའུ་རིགས་མོ་ཞེས་པ་ནི་ཆ་ལུགས་སྣ་ཚོགས་པའམ་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་པས་འདོད་པའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་སྲིད་ཅེས་པའམ། ཧ་ཞེས་པ་འདོན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དམངས་རིགས་མོ་ནི་འཛག་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རིའི་རྩེ་མོ་ནས་ཆུ་རྒྱུན་འཛག་པ་དེ་བཞིན་དུ་པདྨའི་ལྟེ་བ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་འཇག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གར་མཁན་མ་ཞེས་པ་ནི་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྐྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་མཁན་མ་ཞེས་པ་ནི་ཆགས་པ་ཆེན་པོའི་བདེ་བས་མཆོད་པའི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་པའི་བདེ་བས་བདེ་བ་མི་འཚོར་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་འདོད་པའི་གནས་སྐབས་བཅུ་རྒྱས་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་གཡུང་མོ་ཞེས་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དགའ་བའི་དུས་སུ་ཡེ་ཤེས་སྨྲ་མེད་པ་དང་རེག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངག་གི་ལམ་དང་བྲལ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་གཏུམ་མོར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཤིང་བསྲེག་པས་གཏུམ་མོའོ། །དགའ་བ་དང་བྲལ་བ་རྣམས་བྲལ་བར་བྱེད་ཅིང་དེ་བཞིན་བདེ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཕྱི་དང་ནང་གི་སྦྱོར་བ་ནི་དམ་ཚིག་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་འདུས་པས་དམ་ཚིག་ཏུ་བལྟའོ། །དེ་ཉིད་རིག་པས་མཆོད་ཅེས་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང་རྣམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་རིག་པའོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ནི་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་འཁོར་ལོ་རྩིབས་བཅུ་གཉིས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ས་ལ་བརྟེན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རེག་པ་ནི་ད་ལྟའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་སེམས་ཀྱི་བསམ་པས་ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་དང་སྦྱར་བས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པས་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ད་ནི་དམ་ཚིག་བསྲུངས་པ་དང་ཉམས་པའི་སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་དབྱེ་བ་སྐྱེ་མེད་པར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྟེན་པའི་དུས་སུ་དེ་ཡང་རབ་ཏུ་འབད་པས་བརྟེན་པར་བྱའོ། །རབ་ཏུ་འབད་པས་ཞེས་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱི་ཉེས་པས་རྩ་རྒྱུ་བའི་དུས་སུ་ཇི་ལྟར་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་དུས་འཇིག་པར་བྱེད་དེ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མཚོན་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གཡེང་བར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་ཉེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པའི་སེམས་ཉམས་སོ། །སེམས་ཉམས་པ་དེས་ཇི་ལྟར་དབྱེ་བ་ཞེས་པ་དུས་ཀྱི་དབྱེ་བ་སྐྱེའོ། །དེས་ན་སྐལ་བ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་གཡེང་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་མཐོང་བའི་ཉེས་པའི་ཕྱིར་དམ་ཚིག་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ནི་དབང་ལ་སོགས་པའི་དུས་སུ་དམ་ཚིག་ལ་སྤྱོད་པའི་དབང་གིས་གསད་པར་མི་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་གདུལ་དཀའ་བའི་སེམས་ཅན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་མཐོང་བས་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་པ་ནི་མནར་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་གྱི་སྤྱོད་པ་ལ་ཐོ་འཚམས་པ་སྦྲུལ་ལ་སོགས་པས་བསད་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར། དམ་ཚིག་བསྲུངས་པས་དངོས་གྲུབ་འཐོབ། །ཅེས་པ་ནི་ངེས་པའོ། །ད་ནི་རྣལ་འབྱོར་མ་ཞིང་སྐྱེས་བརྒྱད་ཀྱི་རིགས་རྣམས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཞིང་དང་ཉེ་བའི་ཞིང་ལ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བ་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྔའི་རང་བཞིན་གྱི་བདག་ཉིད་མཚོན་པར་བྱ་བའོ། །དེས་ན་ཉེ་བར་མཚོན་པས་སྒྲུབ་པ་པོ་རྣམས་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཆོག་སྟེར་བར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་དབང་གིས་གཅིག་དང་དུ་མའི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དངོས་པོའི་ཕྱིར་དེས་ན་དག་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་འཁོར་ལོ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་རྣལ་འབྱོར་མ་རྣམས་སྐྱེའོ། །དེས་ན་ཡང་སྒོམ་བ་ཙམ་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་གིས་སྒྲུབ་པ་པོ་རྣམས་ཀྱང་དུས་མཉམ་པ་ལ་སྐྱེའོ། །དེའི་ཕྱིར་གཅིག་ལས་གཅིག་མཐོང་བས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཞིང་བརྒྱད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་མ་རྣམས་རང་གི་རིགས་དང་འཁྱུད་པས་ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་པ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་རུ་གསུངས་ཏེ། བྲམ་ཟེ་མོ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འདོད་ཅེས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་འདོད་ཅེས་པའོ། །དཔག་མེད་རྡོ་རྗེ་ཞེས་པ་ནི་འོད་དཔག་མེད་པའི་རིགས་ལས་སྐྱེས་པའོ། །ལས་ཀྱི་རིགས་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་དོན་ཡོད་པར་གྲུབ་པའི་རིགས་ལས་སྐྱེས་པའོ། །དམངས་མ་མོ་ནི་ཞི་བ་མོ་ལ་སོགས་པའི་རིག་མའོ། །རྣམ་སྣང་མཛད་ནི་ཆེན་པོར་འདོད། །ཅེས་པ་ནི་ནང་དུ་རང་རིགས་པའི་གཟུགས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་རྣལ་འབྱོར་མ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །རྡོ་རྗེ་ཞེས་པ་ནི་མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེའོ། །རིན་ཆེན་ཞེས་པ་ནི་རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན་གྱི་རིགས་སོ། །ཕྱག་རྒྱ་རྣམ་པ་ལྔར་ངེས་པའོ་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་ཞིང་སྐྱེས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་མ་རིགས་ལྔ་ལས་སྐྱེས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལྔར་ངེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས། །འདི་ནི་མདོ་རུ་བསྡུས་པར་བརྗོད། །ཅེས་པ་ནི་རིགས་ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་འདོད་ཆགས་ཆེན་པོ་དང༌། ཞེ་སྡང་ཆེན་པོ་དང༌། གཏི་མུག་ཆེན་པོ་དང༌། ཕྲག་དོག་ཆེན་པོ་དང༌། སེར་སྣ་ཆེན་པོའི་རིགས་ལྔའོ། །རིགས་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་དངོས་གྲུབ་ཏུ་སོང་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མདོར་བསྡུས་ཏེ་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་རིགས་མཐའ་ཡས་པས་ཕྱག་རྒྱ་ཡང་མཐའ་ཡས་ཏེ། གཅིག་ལ་གཅིག་འཁྱུད་པའི་དབང་གིས་རང་གི་རིགས་ལ་མངོན་པར་འགྲོད་པས་དེ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་འགྲུབ་པ་ལ་འདིར་སོམ་ཉི་མེད་དོ། །སུའོ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་སོང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཉིས་མེད་པའི་འོད་གསལ་བ་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དངོས་པོ་རྣམས་དང་རོ་གཅིག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ནི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེར་སོང་བ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དངོས་པོ་གཉིས་སོ། །དཔལ་ལྡན་ཞེས་པ་ལ། དཔལ་ཞེས་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ལྡན་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལ་རིག་པའི་སེམས་དེའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སླར་འོངས་པ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལས་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་པ་བཞིན་དུ་དེ་ཉིད་ལས་འོངས་པས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་བཟུང་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ཅིང་སླར་ཡང་དེ་ཉིད་དུ་སོང་ནས་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྐུ་བཞི་ཐོབ་པའོ། །དེ་ལྟར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སླར་ཡང་བྱོན། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཤེས་རབ་འདིའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདིར་སྔར་གསུངས་པའི་རིགས་ལྔ་པོ་དེའི་ཁྱད་པར་ཉིད་བརྗོད་པའོ། །མཐའ་ཡས་ཞེས་པ་ནི་རང་བཞིན་རྣམས་མཐའ་ཡས་པ་དེས་ན་མཐའ་ཡས་པའི་རིགས་སོ། །བརྒྱ་ཞེས་པ་ནི་རང་བཞིན་དེ་རེ་རེ་ལས་རིགས་བརྒྱར་འགྱུར་ཏེ། དབྱུག་པ་དང་ཡུད་ཙམ་གྱི་དབྱེ་བས་སོ། །དེ་ཡང་སྟོང་ཕྲག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རིགས་མཐའ་ཡས་པ་ནི་སེམས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རིགས་བརྒྱ་ནི་ལུས་སོ། །རིགས་སྟོང་ནི་ངག་གོ །ཕྱིས་ཞེས་པ་ནི་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཞེས་པ་སྟེ། ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་དོན་ཏེ། །སླར་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་ཕྱེད་དཀྲུགས་ཏེ་གསུངས་པ། རྡོ་རྗེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན། གསུངས་པ། རྡོ་རྗེ་ཞེས་པ་ནི་མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེ་སྟེ། མི་ཕྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་སོ། །རིན་ཆེན་ཞེས་པ་ནི་རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་བསྐྱེད་དེ། རིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཟེར་བའི་ཕྱིར་རོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པདྨ་ཞེས་པ་ནི་འོད་དཔག་མེད་དེ་པདྨའི་རྩ་བའི་སྣལ་མ་ལྟ་བུའི་རྩ་རྐང་པ་ནས་སྤྱི་བོར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དེས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བསྐྱེད་དེ། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ནོར་བུ་ཞེས་པ་ནི་དོན་ཡོད་གྲུབ་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ནོར་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། ཨིནྡྲ་ནཱི་ལ་ལྟ་བུའི་རལ་གྲི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྣ་ཚོགས་པའམ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་འཇོམས་པའི་ཕྱིར་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །འཁོར་ལོ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་དེ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཅེས་པའི་རླུང་ཆེན་པོ་དེ་འགོག་པའི་ཕྱིར་དེས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་གི་ཁམས་རྣམས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དཀྲུགས་པས་སྔར་གྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་ཀྱི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་གང་གི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ལྔ་རྣམ་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་དེའི་དུས་སུ་རིགས་གཅིག་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཇི་སྲིད་གྲངས་མེད་པའི་རིགས་རྣམས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གསུངས་པ། ཕུང་པོ་ལྔའི་ཞེས་པ་ནི་སྲོག་ལྔ་ལ་སོགས་པའི་རླུང་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་དེ་ནི་བརྟེན་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །དེའི་རང་བཞིན་ཁམས་རྣམས་སོ། །ཁམས་རྣམས་ལས་རིགས་རྣམས་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་རིགས་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་སུ་འགྱུར་ཏེ། བྱ་བ་བྱེད་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས་གསུངས་ཏེ། དུ་བ་ལས་ནི་མེར་ཤེས་ཤིང༌། །ཆུ་སྐྱར་ལས་ནི་ཆུ་ཡིན་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་ལྡན་གྱིས། །རིགས་ནི་མཚན་མ་རྣམས་ལས་ཤེས། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྐྱེས་ཞེས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་ཁམས་ལྔ་པོ་དེའི་རང་བཞིན་དུ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རིགས་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་སྣ་ཚོགས་པའི་ཁམས་རྣམས་སུ་བསྐྱེད་པའོ། །སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅན་ཐམས་ཅད་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ཕྲག་དོག་དང༌། དྲེགས་པ་དང༌། སེར་སྣ་དང་ང་རྒྱལ་གྱི་དྲི་མས་བསྒྲིབས་པ་འགྲོ་བ་དྲུག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོངས་བ་མ་ཡིན་ནམ། ཅིའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་རྣམས་སུ་སྐྱེས། གང་གི་ཕྱིར་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ངན་འགྲོར་མི་འགྲོ་ན་གཞན་ལྟ་ཅི་སྨོས། གང་དག་སངས་རྒྱས་སྐྱབས་འགྲོ་བ། །དེ་དག་ངན་འགྲོར་མི་འགྲོའོ། །མི་ཡི་ལུས་ནི་སྤངས་ནས་སུ། །དེ་ཡིས་ལྷ་ཡི་ལུས་ནི་རྙེད། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བས་ཀྱང་ངོ༌། །ཁྱད་པར་དུས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་རྣམས་སུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁམས་རྣམས་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་སྙམ་པའི་དོགས་པ་འགའ་ཞིག་ལ་ཡོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འདིར་ལན་གསུམ་གསུངས་པ། བདེན་མོད་འོན་ཀྱང་མི་ཤེས་པའི་དྲི་མས་བསྒྲིབས་པས་མུ་སྟེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱིས་པ་རྣམས་ལོག་པའི་ཆོས་ལ་ཆགས་པ་མི་དགེ་བའི་གྲོགས་ཀྱི་དབང་གིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་གོ །དེའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བ་ངན་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤགས་པས་ཆོས་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་བར་བར་དུ་ཆད་པས་ཇི་སྲིད་དུ། སེམས་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་མ་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་ཚུལ་གྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྒོམ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། གང་དམིགས་པས་སེམས་རྩེ་གཅིག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན། སྒོམ་པ་པོ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ། སྒོམ་པ་པོ་མེད་བསྒོམ་བྱ་མེད། །ཅེས་པ་ནི་འདིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོས་དབང་པོའི་སྒོ་ནས་ཕྱིའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལྔའི་ང་རྒྱལ་ལས་སླར་ཡང་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་མ་དང༌། ཕ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་པ་འཛིན་ཏོ། །གང་ལས་ཤེ་ན། སེམས་ཀྱི་རྟོག་པའི་དངོས་པོ་ལས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོ། །སེམས་ཀྱང་མི་བདེན་པ་ཏེ། མི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་པར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དེས་འཁོར་བར་འཆིང་བར་འགྱུར་ཏེ། མི་ཤེས་པས་སོ། །འདི་ནི་འགལ་ལོ། །ཅི་ཞེ་ན། དེར་བསྟན་པ་ཅི་གང་དང་གང་བསྟན་པས་སེམས་ཅ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཟད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། སྡུད་པར་བྱེད་པས་གསུངས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་སྣ་ཚོགས་པའི་གླེགས་བམ་གྱི་ཚུལ་གྱིས་དེ་རྣམས་སུ་ངག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་དངོས་པོའི་དཔེ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འདིར་བརྗོད་དེ། འདིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལམ་བསྐྱེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེམས་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །འོན་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྒྱུས་སེམས་མིང་ཙམ་དུ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ལས་གསུངས་ཏེ། རབ་འབྱོར་སེམས་གང་སེམས་དེ་ནི་སེམས་མེད་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་སེམས་དེ་ནི་སེམས་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང༌། ཡོད་པ་མ་ཡིན་མེད་པ་མིན། །ཡོད་དང་མེད་པ་གཉིས་ཀ་མིན། །གཉི་གའི་བདག་ཉིད་མེད་པའང་མིན། །མཐའ་བཞི་ལས་ནི་རྣམ་གྲོལ་བ། །དེ་ཉིད་དབུ་མ་པ་ཡིས་ཤེས། །དེ་ཕྱིར་སྒོམ་པ་པོ་མེད་དེ། །སེམས་མེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལྔའི་ང་རྒྱལ་ཡང་མེད་དེ། ཕུང་པོ་ལྔ་མེད་པའི་ཕྱིར་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱང་མེད་དོ། །སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་མེད་པས་འཛིན་པ་ཡང་མེད་དོ། །འཛིན་པ་མེད་པས་གཟུང་བའི་དངོས་པོ་ཡང་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མེད་ཅེ་ན། གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁམས་རྣམས་ཀྱི་གོང་བུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་སོན་ཅིང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱང་ཆ་དྲུག་ཏུ་ཕྱེ་ཞིང་ཕྱོགས་ཆ་དྲུག་གི་དབྱེ་བས་ཆ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་སྐྱེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཆེད་རྣམས་བདེན་པར་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས། །བདེན་པ་མ་ཡིན་བརྫུན་པ་མིན། །སྒྱུ་མའི་དཔེ་ནི་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས། །རྟོགས་པར་བྱའོ་འདི་ལྟ་སྟེ། །སྒྱུ་མ་དང་ནི་སྨིག་རྒྱུ་དང༌། །དྲི་ཟ་ཡི་ནི་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། །མདུན་གྱི་ཆུ་ཡི་ཟླ་བ་དང༌། །མེ་ལོང་གི་ནི་གཟུགས་བརྙན་དང༌། །དེ་བཞིན་རྨི་ལམ་དཔའ་བོའི་གཞུ། །སྤྲིན་གྱི་གྲིབ་མ་གསལ་སྣང་དང༌། ཆུ་ཡི་ཆུ་བུར་མིག་འཕྲུལ་དང༌། །མུན་པ་ཡི་ནི་རབ་རིབ་པོ། །དམ་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་གསུངས་པ་ནི་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དོན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ནི་ངེས་པའོ། །རིགས་པ་འདིས་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་སྲེད་པ་བསལ་བའོ། །ཡང་ན་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དང་བསྒོམ་པ་དང་སྒོམ་པ་པོ་བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་གོམས་བས་ཅུང་ཟད་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱི་ལམ་མཐོང་ངོ༌། །འདི་གཉིས་འདི་ལྟར་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་མི་ཕྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་བལྟའོ། །རྩ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་འཁོར་ལོས་སྲོག་དང་ཐུར་སེལ་འགོག་པ་ཡང་ཕན་ཚུན་ཕྱི་དང་ནང་འཁྱུད་པའོ། །དེ་ལྟར་བསྒོམ་པ་ཡང་དེ་དག་གི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་གསལ་བ་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། གཞན་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་འདི་མོས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །ད་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་ལྟ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྔགས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་སྔགས་ཞེས་པ་ལ། སྔགས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེའི་རིམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དབྱིབས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་རླུང་ངོ༌། །དེ་ལ་དབྱིབས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྔགས་དང་དབྱིབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་ཡིད་སྐྱོབ་པའི་དོན་གྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་གཉིས་ཏེ། གཅིག་ནི་ལུས་ལ་དབྱིབས་ཀྱི་རྩའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་རྒྱུ་བའི་དུས་སུ་གང་རྣལ་མར་བརྗོད་པ་དེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རླུང་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཅིག་ནི་དོན་དམ་པའི་སྲོག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་པ་ནི་དེ་རྒྱུ་བའི་ཕྱིར་སྣལ་མ་དང་སྣལ་མ་མེད་པ་སྟེ། སྦས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡན་ལག་དྲུག་གི་སྦྱོར་བས་ཤེས་པའོ། །དེ་ཡང་མེད་དེ། བསྒོམ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་གིས་སོ་ཞེས་པ་ནི་ངེས་པའོ། །ལྷ་ཡང་མེད་ཅེས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་རང་རིག་པའི་ཡེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤེས་ཀྱི་ལྷ་དེ་ཡང་མེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན། གསུངས་པ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་དེར་ཅི་ཞིག་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ལས་བཟློག་པ་བསྒོམ་པར་ཀུན་དུ་འཛིན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཁྲུལ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་དེ་བཞིན་དུ་ཡང་བཞི་པ་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །དེ་དག་གཉིས་མེད་པ་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པ་དམིགས་པ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེ་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་ཆུབ་བས་ན་སྤྲོས་པ་མེད་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ཆེན་པོའི་ས་བཅུ་གསུམ་པ་ཟག་པ་མེད་པས་སྤྲོས་པ་མེད་པ་འོད་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་སྔགས་དང་ལྷ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་བཞུགས་ཞེས་སྦྱར་རོ། །སྔགས་རྣམས་ལས་བྱུང་བའི་ལྷ་ཉིད་སྔགས་ཀྱི་ལྷ་སྟེ། ཡན་ལག་དྲུག་གི་སྦྱོར་བས་འོད་གསལ་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་པ་དེའི་རང་བཞིན་དེའི་བདག་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་ངེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། འོད་གསལ་རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་པ། འོད་གསལ་ལས་ནི་སྣ་ཚོགས་འབྱུང༌། །དེ་ཉིད་འོད་གསལ་བདག་ཉིད་དོ། །འདི་ཉིད་དུ་ནི་ཐིམ་པར་འགྱུར། །འོན་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལྟར་སངས་རྒྱས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་སུ་འབྱུང༌། །སྣང་བ་ཡི་ནི་རང་བཞིན་ཆོས། །བསྟན་ནས་དེ་ཉིད་དུ་ཐིམ་འགྱུར། །དེ་ལྟར་ཡིད་ཅེས་ཚོགས་པ་རྣམས། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ནི། །ཡིད་ཆེས་པ་ནི་འབའ་ཞིག་ཙམ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་བསྒྲལ་བའི་རྒྱུར། །གང་དང་གང་གི་ལས་ཀྱིས་ནི། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར། །དེ་དང་དེ་ཡི་ལམ་ཉིད་ནི། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན། །ལྟ་བ་དྲུག་ལ་གནས་པ་ནི། །སེམས་ཅན་དེ་ཉིད་འདོད་གང་དག །དེ་རྣམས་རང་གི་སེམས་དབང་གིས། །བསྟན་པ་དེ་ཉིད་ཅེས་སུ་བརྗོད། །ད་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱབ་བྱ་དང་ཁྱབ་བྱེད་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྟན་པ་བརྗོད་དེ་འདིར་དང་པོ་ཉིད་དུ་སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲུག་གི་གཟུགས་ཀྱིས་དེའི་རང་བཞིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱི་བདག་ཉིད་རྣམས་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་སྣང་མཛད་དང་མི་བསྐྱོད་པ། །རིན་ཆེན་དཔག་མེད་སེམས་དཔའ་རྣམས། །ཞེས་པ་ལ་དང་གིས་ནི་དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་བཟུང་ངོ༌། །སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའོ། །དེ་དང་པོ་བརྗོད་པར་འདོད་པས་གསུངས་པ། འདིར་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་གཅིག་པུར་འགྲུབ་པ་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོ་ག་དང་གཞན་རྣམས་སུ་བར་བར་དུ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་ངེས་པར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་མཉམ་སྦྱོར་ལས་གསུངས་པ། སྣ་ཚོགས་ཆོ་ག་འདོད་རྣམས་ཀྱིས། །སྣ་ཚོགས་ཆོ་གའི་སྦྱོར་བ་ཡིས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་འདུལ་དོན་དུ། །བདེ་བ་ཐམས་ཅད་རབ་གྲུབ་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཤིན་ཏུ་སྟོང་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེར་འགོག་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་འགོག་ཅིང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་རྣམས་ཇི་སྲིད་རྣམ་མཁའི་མཐར་ཐུག་པར་གཞུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྐུལ་ལོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུངས་པ། དེ་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྦྱོར་བ། །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས། །རྣམ་ཐར་ཐམས་ཅད་རྣམ་དག་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་འདས་པ་འཛིན། །སྟོང་པ་མ་ཡིན་མི་སྟོང་མིན། །དབུ་མ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་སྦྱོར་བ། །སྙིང་རྗེ་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་བཅས་པའི་ཐབས། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་གསལ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ལྷག་མོས་པས། །རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་བརྟག་པར་བྱ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཆོས་རྣམས་ལ། སེམས་ཅན་དོན་ནི་ཡོངས་སུ་བརྟགས། །བྲག་ཅ་སྒྲ་ནི་ལྟ་བུ་རུ། །ཆོས་ཀྱི་གསུངས་ནི་བལྟ་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་འགྲོ་བའི་དོན་བསྒྲུབ་པ་མཆོག་མཉམ་པ་མེད་པ་རྟག་ཏུ་སྣང་བར་བྱེད་པ་བརྩེ་བ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་སྙིང་རྗེ་མི་འདོར་བ་འདིས་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་དོ། །དེ་ཉིད་མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེར་ཀུན་དུ་འབྱུང་སྟེ། ཤིན་ཏུ་གདུག་ཅིང་གཏུམ་ལ་དྲག་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་དེས་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབོད་བ་ལ་སོག་པར་ལྟུང་ངོ༌། །དེར་ཤི་ནས་སླར་སེམས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྦྱོར་བས་སེམས་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཤིན་ཏུ་གདུག་པ་ཆེ་རྒྱལ་པོ། །བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་རྣམས། །རིམས་དང་དུག་དང་སྦྱར་དུག་ནད། །མཁའ་འགྲོའི་ཉེ་བར་འཚེ་དང་གདོན། །བདུད་དང་ལོག་འདྲེན་ཉིད་དང་ནི། །ཤིན་ཏུ་གདུག་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར། །སྲིད་པ་གསུམ་ནི་རློག་པར་བྱེད། །ལེགས་པ་རྣམས་ནི་ཟད་བྱེད་ཅིང༌། ལྷ་ལ་སོགས་པས་སྐྱོ་བར་བྱེད། །བསྟན་པ་རྣམས་ནི་འཇོམས་པར་བྱེད། །དེའི་ཕྱིར་དབང་བོ་དང་བཅས་པ། །ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱབས་ལ་ཉེ་བར་བརྟེན་ཏོ། །ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱང་རྡོ་རྗེ་འཛིན་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། དེའི་ཕྱིར་དབང་པོར་བཅས་པའི་ལྷ། །ཚངས་པ་ལ་ནི་ཉེ་བར་བརྟེན། །ཚངས་པ་དབང་པོར་བཅས་པའི་ལྷ། །ཁྱབ་འཇུག་ལ་ནི་སྐྱབས་སུ་སོང༌། །ཚངས་པ་དང་ནི་ཁྱབ་འཇུག་ལྷ། །ལྷ་ཆེན་པོ་ལ་ཉེ་བར་བརྟེན། །ཚངས་པ་ཁྱབ་འཇུག་དབང་ཕྱུག་ཆེ། །རྡོ་རྗེ་ཅན་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང༌། །ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས། དཔལ་ཧེ་རུ་ཀ་ལ་སོགས་པ་དྲག་པོའི་གཟུགས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཅན་མངོན་དུ་མཛད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བ་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་ཁྲོ་བོ་ལ་སོགས་པ་འདུས་པར་བྱའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་བཀའ་ཙམ་གྱིས་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་འདུས་པས་ཁམས་གསུམ་ཡང་ངེས་པར་བསྲེག་གོ །གང་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀུན་བྱོན་ན། །གཞན་དག་སྨོས་ལྟ་ཅི་ཞིག་དགོས། །ཤིན་ཏུ་གདུག་ཅིང་དྲག་རྣམས་ལ། །ཞི་བ་ཉིད་ནི་ཉེར་མི་སྦྱར། །སངས་རྒྱས་ཀུན་ནམ་ཅི་ཡང་རུང༌། །ཁམས་གསུམ་པ་ནི་ཁྱད་པར་ཉིད། །དེ་ནས་སྣ་ཡི་རྩེ་མོ་རུ། །ཡིད་ཀྱིས་བརྟན་པོར་གཟུང་བར་བྱ། །སྣ་ཡི་དབུགས་ནི་སྤྲོ་བསྡུས་པས། །ཕྱག་རྒྱའི་སྦྱོར་བས་རྒྱལ་བ་ནི། །ཧེ་རུ་ཀ་སོགས་སྤྲོ་བར་འགྱུར། །དེ་ལྟར་ཡང་གླེགས་བམ་ལ་ལར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྦྱོར་བས། །རྡོ་རྗེ་ཁྲོ་བོ་རྣམ་པར་སྤྲོ། །ཧེ་རུ་ཀ་དཔལ་དྲག་ཆེན་པོ། །འཇིགས་པའི་ཐལ་བ་ཉེ་བར་འབར། །སེམས་དཔའ་སྔོན་པོ་འབར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རང་བཞིན། །འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དམར་འབར་བ། །འཇིགས་པ་ཆེན་པོའི་ལུས་ལྟར་འབར། །དུར་ཁྲོད་ཀྱི་ནི་མེ་ལྟ་བུ། །སྐྲ་ལས་འོད་ནི་ཆེན་པོ་འབར། །ཐོད་པ་དག་ནི་ཅོད་ཕན་བཅིངས། །འཇིག་པ་ཆེན་པོའི་དུས་ལྟར་དྲག །དུར་ཁྲོད་ལྟ་བུར་འཇིགས་ཤིང་གཏུམ། །དྲག་པོ་ལ་སོགས་ཉམས་སྦྱོར་བས། །སྣ་ཚོགས་ཞལ་ནི་རྣམ་པར་འཁོར། །དེ་ནི་རྣམ་འཁོར་སྨིན་མ་གཉེར། །མར་མེ་འོད་ལྟར་གར་བྱེད་པས། །དྲག་པོའི་དབང་པོ་ཉེ་དབང་པོ། །ཟླ་བ་ཉི་མ་གཤིན་རྗེར་བཅས། །སྲིད་པ་གསུམ་ནི་ཉེ་བར་འབར། །ཐལ་བར་འཇིགས་པར་བྱེད་པ་འདི། །རྡོ་རྗེ་ར་བཅས་ཤིང་ཁ་ཊྭཱཾ་བཅས། །དྲིལ་བུ་ར་སིལ་སིལ་སྒྲ་སྒྲོགས་པས། །ཡང་དག་ཕབ་ནས་སླར་ཐམས་ཅད། །ཐལ་བར་སོང་བ་དེ་ཡང་འཚེ། །དེ་ལས་ཉི་མའི་འོད་མི་འབྱུང༌། །གྲིབ་མ་མཆོག་ཏུ་རྣོ་བའོ། །བདུད་ལ་སོགས་པ་མ་ལུས་སྤྲོ། །བདུད་ཀྱི་ཁྲག་ནི་གསོལ་བར་སྤྱོད། །དེ་རྣམས་ལྷན་ཅིག་རྒྱལ་པོ་ནི། །དུར་ཁྲོད་དུ་ནི་ཐལ་བར་བྱེད། །ཐམས་ཅད་རྡོ་རྗེ་མཉམ་པར་སྦྱོར། །མཁའ་འགྲོ་མ་དཀྱིལ་ཉེ་བར་འབར། །ཤིན་ཏུ་གདུག་ཅིང་དྲག་པོ་གཏུམ། །སེམས་ཅན་ཁམས་ནི་རྣམ་དག་ཉིད། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་དག་རྣམས་སུ། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ལ་ནི་བཞུགས། །རྡོ་རྗེ་ཅན་འདོད་ཁྲོ་སོགས་ཀྱིས། །རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་བླ་མེད་པས། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར། །སེམས་ཅན་ཁམས་ནི་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས། །ཞེས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ངེས་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་རིན་ཆེན་པོ་ནི་རྡོ་རྗེ་ཉི་མའོ། །འདིར་ཤིན་ཏུ་གདུག་ཅིང་བརྐམ་པ་ངེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འདོད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཤིན་ཏུ་སེར་སྣ་ཆེ་བ་དེས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་དམྱལ་བར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེར་ཡང་ཤིན་ས་ཡང་དབུལ་ཆེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ལྟོགས་པ་དང་སྐོམས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་གྱི་རྫས་འཕྲོག་པ་དེ་རྣམས་འདུལ་བའི་དོན་དུ་དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། དེ་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྦྱོར་བས། །དོན་དམ་པ་ནི་ནོར་ཆེན་པོ། །ཤིན་ཏུ་གདུག་པ་དག་དོན། །རྡོ་རྗེ་ཉི་མ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ནམ་མཁའི་སྙིང་པོ་ཀུན་གྱི་བདག །བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་རྫོགས་བྱེད། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཁའ་ལས་བཙུན་མོ་སོགས་རིན་ཆེན། །རིན་ཆེན་ཐམས་ཅད་སྒྱུར་བྱེད་པ། །ཤིན་ཏུ་གདུག་ཅིང་གཏུམ་རྣམས་ལ། །ཞི་བ་ཉིད་ནི་ཉེར་སྦྱིན་མིན། །ཤེས་རབ་ཐབས་དངོས་ཉི་མས་ནི། །སྒྲུབ་པོ་ཐམས་ཅད་གདུང་བར་བྱེད། །བྱེད་པ་དང་ནི་གཟུང་བ་དང༌། །འཕྲོག་པོ་ཡི་ནི་ཁྱད་པར་ཉིད། །འདི་དོན་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བསམ། །སྲིད་པ་གསུམ་ནི་འདུད་པར་འགྱུར། །ཁམས་གསུམ་རྣམ་པར་རྒྱལ་སོགས་ཀྱི། །རྟོག་པ་ཀུན་གྱི་བླ་མེད་པས། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར། །སེམས་ཅན་ཁམས་ནི་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས། །ཞེས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ངེས་པའོ། །དེ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་སྟེ། །དེ་བཞིན་དུ་པདྨ་གར་གྱི་དབང་ཕྱུག་གོ །ལོག་པའི་ལྟ་བ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མུ་སྟེགས་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡང་ངོ༌། །དེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་དེ། དེ་ཡིས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་གདུག་ཅིང་མི་བཟད་པས་དུ་འབོད་ཆེན་པོ་རྣམས་སུ་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་རྣམ་པར་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། དེ་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྦྱོར་བ། །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་རྣམ་དག་ཕྱིར། །པདྨ་རཱ་གའི་རང་བཞིན་སྦྱོར། །རྡོ་རྗེ་ཆོས་ནི་རབ་ཏུ་གནས། །ཇི་ལྟར་པདྨ་དམར་པོ་འདི། །འདོད་ཆགས་དྲི་མས་མི་གོས་ཏེ། །དེ་བཞིན་བག་ཆགས་སྐྱོན་རྣམས་ནི། །སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་དག་ཁམས་གསུམ་པ། །དེ་ལ་ཀུན་དུ་བ་ལྟས་པའི་ཕྱིར། །དབང་ཕྱུག་དག་གི་རྒྱལ་བར་འགྱུར། །དཔལ་ལྡན་ཀུན་དུ་གཟིགས་དབང་ཕྱུག །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས། །འདོད་ཆགས་ཐམས་ཅད་རྣམ་དག་ཕྱིར། །བཅོམ་ལྡན་མཆོག་ནི་སྟེར་བའི་མཆོག །སྣ་ཚོགས་འདུལ་བའི་ཐབས་དང་ནི། །སྣ་ཚོགས་འདུལ་བའི་སྤྲོ་བ་ཡི། །སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོ། །པདྨ་གར་གྱི་དབང་ཕྱུག་འགྱུར། །པདྨ་འབར་བ་མཉམ་སྦྱར་བ། །མཁའ་འགྲོ་མ་ཡི་དྲ་བ་སྡོམ། །དཔལ་ལྡན་གར་གྱི་དབང་སོགས་ཀྱིས། རྟོག་པ་ཀུན་ནི་བླ་མེད་པས། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་མཐར་ཐུག་པར། །སེམས་ཅན་ཁམས་ནི་རྣམ་པར་སྦྱངས། །ཞེས་པ་ནི་ངེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཉིད་དང་གི་རྟ་མཆོག་ཏུ་བཟུང་སྟེ། ཤིན་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་དམན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། །སླར་ཡང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བརྩོན་འགྲུས་དམན་པ་དེ་ས་མནར་མེད་པའི་དམྱལ་བར་ལྟུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྟ་མགྲིན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཚིག་བརྗོད་དེ། དེ་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་སྦྱོར་བ་སྟེ། །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས། །དཔལ་ལྡན་རྟ་ཡི་སྦྱོར་ཆོ་གས། །རྟ་ཡི་མཆོག་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར། ཐམས་ཅད་དག་པར་མོས་པ་ཡིས། །རབ་བསྒྲུབས་སྟོབས་ཀྱིས་མི་འགྲོའོ། །ཐམས་ཅད་གནོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་རབ་གཟིར་བྱ། །སེམས་ཅན་ཁམས་ནི་སྣ་ཚོགས་པར། །ཤིན་ཏུ་གདུག་ཅིང་མི་བཟད་གཏུམ། །བྱི་བྱེད་ཆོམ་པོ་གསོད་བྱེད་པ། །ཐམས་ཅད་དེ་ལྟར་རྣམ་སྦྱང་བྱ། །དོར་ཐབས་དང་ནི་རྒྱུད་ཉིད་ཀྱིས། །རབ་བསྒྲུབས་སྟོབས་དང་ལྡན་དེ་བཞིན། །མཚོན་ཆ་ལྔ་དང་ཉེ་མཚོན་ལྡས། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལས་རྒྱལ་དེ་ཚེ། །འགྲོ་བ་བརྟན་དང་གཡོ་བ་ནི། །མ་ལུས་སྣ་ཚོགས་པ་ནི་འགྲུབ། །སྣ་ཚོགས་འདུལ་བའི་ཐབས་རྣམས་ཀྱིས། །རྒྱལ་སྲིད་ཆགས་པ་རྗེས་སུ་བསྐྱང༌། །འདོད་ཅན་རྣམས་ལ་འདོད་པར་འགྱུར། །དྲག་པོ་རྣམས་ལ་དྲག་པོར་འགྱུར། །ཞི་བ་རྣམས་ལ་ཞི་བར་འགྱུར། །གཞི་རྣམས་ཀྱང་ནི་རྣམ་པར་གནོན། །དབང་ཕྱུག་དམ་པ་གནས་པར་བྱ། །རབ་བསྒྲུབས་སྟོབས་ཀྱིས་མི་འགྲོའོ། །འཇིགས་པའི་ལྷ་མོ་བཀུག་ནས་ནི། །རང་ཉིད་ཉེ་བའི་ལོངས་སྦྱོར་སྤྱོད། །ཁྱབ་འཇུག་ཡང་དག་པར་མནན་པར། །རབ་བསྒྲུབས་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་མི་འགྲོ། །དཔའ་མོ་ཡང་དག་བཀུག་ནས་ནི། །རང་གི་ཉེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད། །སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་ཡང་དག་གནས། །རབ་བསྒྲུབས་སྟོབས་ཀྱིས་མི་འགྲོའོ། །རབ་ཞི་ལྷ་མོ་ཡང་དག་མནན། །རང་ནི་ཉེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་སྤྱོད། །འདོད་པའི་ལྷ་ནི་ཡང་དག་མནན། །རབ་བསྒྲུབས་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་མི་འགྲོ། །དགའ་མ་བརྩེ་བརྟན་དབང་ཕྱུག་མ། །ཡང་དག་བཀུག་ནས་ཉེར་ལོངས་སྤྱོད། །དེ་སོགས་མཐའ་མེད་དང་པོ་ནི། །ཆོས་དབྱིངས་མཉམ་དང་མི་མཉམ་པ། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར། །རྡོ་རྗེ་བུ་མོ་མཆོག་ནི་གནོད། །ནམ་མཁའ་ཀུན་གྱི་སྐབས་ན་དཔལ། །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་རབ་ཏུ་བཞུགས། །བསྒྲུབས་པའི་རྟ་ཡི་སྦྱོར་བ་ཡི། །སྐྱེས་བུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞོན་ནུའི་སྒྲུབ་ཐབས་ཀྱིས། །མ་ལུས་འཇིག་རྟེན་གསུམ་རྒྱལ་པོ། །རྡོ་རྗེ་འཛིན་བཅས་ཡང་དག་ཐོབ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་མཐའ་མེད་བརྩེ། །བཙན་ཐབས་སྦྱོར་བས་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །ཐམས་ཅད་བདག་ལ་མོས་པ་ཡིས། །བསྒྲུབས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་མི་འགྲོ། །ཕ་རོལ་སྟོབས་ནི་མནན་པ་ཡིས། །སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཆུབ་རབ་བརྙེས་བྱས། །བདུད་མེད་དཀའ་སྤྱོད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་ཅིང༌། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་བདེ་ཆེན་པོ། །དེ་ཡི་སྦྱོར་བའི་བདག་ཉིད་ཐོབ། །གོ་འཕང་མཆོག་ཏུ་རྟག་པའོ། །སེམས་ཅན་ཁམས་ནི་སྣ་ཚོགས་པ། །མ་ལུས་པ་ནི་མངོན་དུ་བྱ། །བདུད་མེད་དཀའ་སྤྱོད་བྱང་ཆུབ་པ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གནས་བརྟན་སྟེར། །མ་ལུས་ལུས་པ་མེད་པ་ཡི། །རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དབང་དུ་འགྱུར། །རྟ་ཡི་མཆོག་གི་རྣམ་འཕྲུལ་གྱིས། །སེམས་ཅན་དོན་ནི་ཐམས་ཅད་བྱེད། །དེ་ཕྱིར་དཔལ་ལྡན་རྟ་སོགས་ཀྱིས། །རྟོག་པ་ཀུན་ནི་བླ་མེད་པས། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་མཐར་ཐུག་པར། །སེམས་ཅན་ཁམས་ནི་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས། །ཞེས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ངེས་པའོ། །དེ་སོགས་མཐའ་མེད་དང་པོ་ནི། །ཆོས་དབྱིངས་མཉམ་དང་མི་མཉམ་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རང་བྱུང་བ། །ནམ་མཁའ་ཀུན་གྱི་སྐབས་ན་དཔལ། །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་རབ་ཏུ་བཞུགས། །ཐམས་ཅད་བག་ཉིད་རབ་ཏུ་འཇུག །དངོས་གྲུབ་དབང་ཕྱུག་རབ་ཏུ་སྟེར། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དྲུག་གི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངེས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར། བདག་རིག་གཞན་རིག་ཐམས་ཅད་ལ། །ཀུན་ལ་ཕན་པའི་གང་ཟག་མཆོག །དཔེར་བྱ་ཀུན་ལས་འདས་པའོ། །ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་བདག་པོ་མཆོག །ཅེས་སྒྱུ་འཕྲུལ་དྲ་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཚིག་གིས་སོ། །ཡང་ན་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་འོད་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་དེ། སྣང་བ་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་སྣང་བ་གསུམ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སྣང་བ་ཙམ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྣང་བ་མེད་པའི་གཟུགས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་མི་བསྐྱོད་པ་སྟེ། མི་གཡོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །དེ་ཉིད་དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་སྟེ། དོན་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་རིན་པོ་ཆེ་སྟེ། སངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ནི་འོད་དཔག་མེད་དེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་སེམས་ཅན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བ་བསྟན་བའི་ཕྱིར། ཚངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ནི་བརྟེན་པའོ། །དེ་ཡང་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་འབྱུང་བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚངས་སོགས་ལྷ་དང་ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན། །དེ་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྷ་བ་ལྔ་རིམ་པ་བཞིན་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ། །དེའི་རིམ་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཚངས་བ་ཞེས་པ་ནི་ཚངས་པའི་ལྟ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁྱབ་འཇུག་གི་ལྟ་བ་དང་ཞི་བྱེད་ཀྱི་ལྟ་བའོ། །ཀུན་ཞེས་པ་ནི་གཅེར་བུའི་ལྟ་བའོ། །རྣམ་རྟོག་ཅེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་འཕེན་པའི་ལྟ་བའོ། །གང་དག་ལྟ་བ་དེ་རྣམས་ལ་གནས་པ་དེ་དག་ནི་དེའི་ལྟ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་འདོད་པའོ། །འོན་ཀྱང་མི་དགེ་བའི་གྲོགས་ཀྱི་དབང་གིས་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ༌། །འདིར་དེ་བཞིན་དུ་དེ་རྣམས་ཀྱང་སྔོན་ལོག་པའི་ཆོས་ལ་སེམས་ཀྱིས་རྟོག་གོ །དེ་ལས་སེམས་ཅན་རྣམས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་རྣམས་སུ་འཁྲུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སེམས་ཅན་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་གཅིག་ལ་གཅིག་གིས་རྗེས་སུ་འབྲང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བརྗོད་ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྲིད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་བརྟེན་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་སྲིད་དུ་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་པོ་འདིར་ཡང་འཁོར་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་འདིར་གསུངས་པ། །ཚངས་པ་མྱ་ངན་འདས་སངས་རྒྱས། །ཞེས་པ་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་ཅན་གང་དག་ཚངས་པའི་ཡེ་ཤེས་འདོད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་བསྟན་པའོ། །དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཕྱིར་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཏེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་བཞིན་དུ་བྲམ་ཟེ་མཆོག་གི་ལམ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་རིགས་བྱེད་ལ་སོགས་པ་ལ། མངོན་སུམ་དུ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། གསུངས་པ་དེ་ནི་བདེན་མོད། འོན་ཀྱང་གདུལ་དཀའ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་གདུལ་བའི་དོན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་ཏེ་བྱ་བ་བྱེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་གང་དང་གང་གི་ནི། །སེམས་ནི་དངོས་པོ་ལ་རེག་པས། །སེམས་ཅན་དེ་དང་དེ་ཡི་ནི། །གཟུགས་དང་མཐུན་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན། །ལས་དང་རིགས་དང་བྱ་དེ་བཞིན། །ཞེས་སོ། །འདིར་ལས་ནི་བཟོ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དང༌། བཟོ་མ་ཡིན་པའི་ལས་སོ། །རིགས་ནི་རིགས་དྲུག་ཅུ་རྩ་དྲུག་གི་ཁྱད་པར་ཏེ་ཚོང་པ་དང་ཕྲེང་རྒྱུད་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་བཞིན་བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པ་རིགས་བཞིའམ་རུས་སོ། །བྱ་བ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་ཀྱི་རང་རང་གི་ལས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པས་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལ་འཇུག་པའོ། །དེ་ལྟར་ལས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟེན་པར་མཛད་པའི་གཟུགས་ཀྱི་ཐབས་གདུལ་བྱའི་དོན་དུ་མཛད་དེ། རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རིག་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་མུ་སྟེགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྐབས་སུ་བསྟན་སུ་བསྟན་པ་ལ་ཉེས་པ་ཅི་ཡོད། གང་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་འདུལ་བའི་ཐབས། །གཟུགས་བྱས་ནས་ནི་དེ་ཉིད་དུ། །སྙིང་རྗེའི་རོ་ལ་དམིགས་ནས་སུ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་ཉིད་གསུངས། །དེ་བཞིན་དུ། འཇུག་པས་ཁྱབ་འཇུག་ཅེས་སུ་བརྗོད། །ཅེས་པ་ནི་མངོན་དུ་གསུངས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རང་རང་གི་ཆོས་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྱིས་ཟབ་པའི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བི་ཥའི་སྐད་དབྱིངས་ལ་བི་ཥ་པྲ་བེ་ཥ་སྟེ། རིམ་གྱིས་འཇུག་པའི་དོན་ཏོ། །ཞི་བྱེད་རྟག་ཏུ་དགེ་བ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཞི་བྱེད་ཉིད་ཀྱིས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དགེ་བ་སྟེར་བར་བྱེད་པ་ནི་ཐར་བ་སྟེར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞིན་ནོ། །ཀུན་ནི་ཐམས་ཅད་བདག་ཉིད་བཞུགས། །ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་གཅེར་བུ་བའི་རིགས་དྲུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་གནས་ཤིང་དེ་རྣམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ལ་གནས་ཏེ། དེའི་ལམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་འཇུག་ཅིང་རིག་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདེ་བ་དམ་པས་དེ་ཁོ་ན་ཆུབ་པས་རྣམས་པར་རྟོག་པར་བཞེད་ཅེས་པས་ནི་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་གྱི་གཞུང་ལུགས་རྣམས་ལ་དེའི་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ཏེ་དེས་བསྟན་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟོགས་པར་འདོད་པས་སོ། །བདེ་བ་དམ་པ་ཞེས་པ་ནི་སྟོང་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ། དེ་རྟོགས་པར་འདོད་པ་ནི་གཞན་རྣམས་ལ་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ལམ་ལ་འཛུད་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་ད་ལྟར་གྱི་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མུ་སྟེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གསལ་བའི་དོན་དུ་རྟོག་པ་བརྒྱད་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་གཉིས་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། བདག་གིས་ཀྱང་དེ་ཉིད་དུ་ཅུང་ཟད་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ལྟ་བ་དྲུག་བསྟན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ངེས་པའོ། །ཡང་ན་ཕྱི་དང་ནང་དུ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ལ་སོགས་པ་འཁོར་ལོ་དྲུག་གི་དབྱེ་བས་རྣམ་པར་གནས་པར་གསུངས་ཏེ། འདིར་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ནི་ལྟེ་བའི་འཁོར་ལོའི་གཙོ་བོ་སྟེ། དེ་ཡངས་སའི་ཁམས་སོ། །མི་བསྐྱོད་པ་ནི་སྙིང་གའི་འཁོར་ལོའི་གཙོ་བོ་སྟེ། ཆུའི་ཁམས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འོད་དཔག་མེད་ནི་མགྲིན་པའི་འཁོར་ལོའི་གཙོ་བོ་སྟེ། མེའི་ཁམས་སོ། །དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་ནི་དཔྲལ་བའི་འཁོར་ལོའི་གཙོ་བོ་སྟེ། རླུང་གི་ཁམས་སོ། །རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན་ནི་གཙུག་ཏོར་གྱི་འཁོར་ལོའི་གཙོ་བོ་སྟེ། ནམ་མཁའི་ཁམས་སོ། །སེམས་དཔའ་ཅན་ནི་གསང་བའི་འཁོར་ལོའི་གཙོ་བོ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་གྲངས་བཞིན་དུ་ཚངས་པ་ནི་ལྟེ་བར་རོ། །ཁྱབ་འཇུག་ནི་སྙིང་གར་རོ། །ཞི་བྱེད་ནི་མགྲིན་པར་རོ། །ཐམས་ཅད་ནི་དཔྲལ་བར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་ནི་གཙུག་ཏོར་དུའོ། །དེ་ཉིད་ནི་གསང་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དྲི་ཆེན་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་འོག་ཏུ་འབབ་པས་ཁམས་དྲུག་ཟད་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དོན་དམ་པར་ནི་ཡང་ཐམས་ཅད་སྟེང་དུ་འབབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། ཚངས་པ་མྱ་ངན་འདས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སངས་རྒྱས། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དྲི་ཆེན་གྱི་ཁམས་མི་འཛག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇུག་པས་ཁྱབ་འཇུག་ཅེས་པ་ནི་དྲི་ཆུའི་ཁམས་འཛག་པ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྗོད་ཅེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞི་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་ཁུ་བ་འཛག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རྟག་ཏུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་དགེ་བ་བྱེད་པས་སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་སྟེ། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་བདག་ཉིད་བཞུགས་ཞེས་པ་ནི་དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་སྟེ་སྲོག་གི་རླུང་ངོ༌། །དེ་ཡང་རྩ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཁམས་སུམ་ཅུ་དྲུག་པོ་དེ་རྣམས་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་རླུང་སྟེ་དེ་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་མེད་པའོ། །དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རོ་གཅིག་པར་གྱུར་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཆུབ་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བཞེད། །ཅེས་པ་ནི་རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན་ཏེ། ཁྲག་གི་ཁམས་དེ་འཛག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་མེད་པའོ། །དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་མཐར་བྱེད་པ་དེ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ལྷའི་མིག་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ། བདེ་བ་དམ་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་དམིགས་པ་མེད་པ་ཟད་པ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་མཚན་མ་མེད་པ་སྨོན་པ་མེད་པ་མངོན་པར་འདུ་མ་བྱས་པ། རྣམ་པར་ཐར་པ་བཞི་གཅིག་པའི་བཞིན་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པ་བཞིའི་རང་བཞིན་ཅན་དམིགས་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་མི་དམིགས་པ་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད་དེ། །དེ་ལྟར་གང་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དམིགས་པས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །དེ་གང་ལ་ཡོད་པའི་ལྷ་དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ཉིད་གསུངས་པ། ལུས་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །ལྷ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་འདིར་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་ལྷའི་འཁོར་ལོ་དྲུག་གི་ཚུལ་གྱིས་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལས་མི་འཛག་པའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེ་ལུས་སོ། །དེ་ལས་བྱུང་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་སྐུ་དེ་ཉིད་བལྟའོ། །དེའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པས་བརྗོད་ཅེས་པ་ནི་དམིགས་པ་དེའི་རང་བཞིན་དུ་བྱ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་འཆང་བཞིན་པའི་ཕོ་ཉ་མོ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་སངས་རྒྱས་འཁྲུངས་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བས་མའི་ལྟོ་བར་སྔོན་གྱི་ལུས་འོངས་པ་དེའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པར་དགོངས་སོ། །འདི་ལ་སྐལ་པ་ཡོད་པ་ཞེས་པ་ནི་དམིགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐལ་པ་རིག་པ་ཉིད་དེ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་དེའི་སྐལ་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གསུངས་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་དགོངས་པའི་དོན་ཏོ། །དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་ཡོན་ཏན་ནི། །སྐལ་བ་རྣམ་པ་དྲུག་དུ་བཤད། །ཅེས་པ་ནི་འདིར་སྐལ་པའི་སྒྲ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། དབང་ཕྱུག་དང་ནི་གཟུགས་བཟང་དང༌། །དཔལ་དང་གྲགས་དང་ཡེ་ཤེས་དང༌། །བརྩོན་འགྲུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། །དྲུག་པོ་དེ་ལ་ལྡན་ཞེས་བརྗོད། །དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཇི་ལྟ་བའི་དུས་ཀྱིས་འཁོར་ལོ་དྲུག་རྣམས་སུ་ཇི་ལྟ་བའི་རིམ་པས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་ཉོན་མོངས་ལ་སོགས་བཅོམ། །ཞེས་པ་ནི་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་ལ་གནས་པ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེས་དང་དང་གཏི་མུག་ལ་སོགས་པས་སྤགས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཀྱི་བག་ཆགས་འཇོམས་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཡང་ན་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྦངས་པའི་ཕྱིར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །ད་ནི་འཁོར་ལོ་དྲུག་རྣམས་སུ་སྤྲོ་བ་དང་བསྡུ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་མ་བཅུ་གཉིས་རྣམས་ཀྱི་བསྐྱེད་བྱ་དང་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་དབང་གིས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་ལས་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པས་བསྐྱེད་པ་བརྗོད་དེ། འགྲོ་བའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདིར་བསྐྱེད་མ་ཞེས་པ་ནི་མའོ། །ཤེས་རབ་ཅེས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་ལྟེ་བའི་བུ་ག་ནས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ཕྱིར་བློའོ། །ཕྲ་བཞེས་པ་ནི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་སོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །དེའི་ཛྙཱ་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཛྙཱ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་ནས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་ཅུང་ཟད་ཆགས་པ་དེའི་སེམས་དེའི་རང་བཞིན་སྐྱེས་པ་ནི་ཡན་ལག་མ་སྟེ། དེ་ཡང་ཞེས་བརྗོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དོ། །གང་གི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་བསྐྱེད་པས་མ། །ཞེས་པ་ལ་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་འདིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཕ་ལས་འོངས་པའི་ཁུ་བར་བརྗོད་དོ། །དེའི་ཡང་བསྐྱེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གྱི་ཁམས་སོ། །སུ་ཞིག་བསྐྱེད་ཅེ་ན། འདིར་གསུངས་པ། ལས་ཀྱི་ས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་དྲི་ཟའི་སེམས་ཅན་ནོ། །འོན་ཀྱང་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ལས་བཟང་པོས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ལས་ངན་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའོ། །དེ་ཡང་འཆི་བའི་མཐར་རྫུས་ཏེ། སྐྱེས་པའི་ཡན་ལག་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ཡང་འདིར་འགྲོ་བ་ཞེས་པའི་སྒྲས་བརྗོད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་ཁམས་གསུམ་པ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲོ་བའི་སྒྲ་ཉིད་ནི་འགྲོ་བ་བསྐྱེད་པས་ཤེས་པའི་རིགས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ནི་རྡུལ་དང་ཁུ་བའི་ཁམས་སོ། །ཤེས་རབ་དེ་ཉིད་ལ་སྲིང་མོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཆ་ཤས་དུ་མ་སྟོན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ནི་ཁྲག་གི་བ་སྤུ་དང་པགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་རྣམས་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁུ་བའི་རྩ་དང་རྐང་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་རྣམས་ཀྱི་ཆ་ཤས་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་གསུངས་པ། མ་ལས་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་གསུམ། །དེ་བཞིན་ཕ་ལས་གྱུར་པ་གསུམ། །དྲུག་གི་སྦུབས་ཅན་གོང་བུ་འདི། །ལུས་ཀྱི་ཁམས་སུ་བརྟགས་པ་ཡིན། །ཤེས་རབ་དེ་ཉིད་ཡོན་ཏན་འཇོ་བའི་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ལ་ཡོན་ཏན་ནི་ལྔ་སྟེ། གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་དེ་རྣམས་ལ་དེ་རྣམས་འཇོ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་གཟུང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་ཁུ་བ་དང་ཁྲག་ལས་བྱུང་བའི་ཁམས་རྣམས་ཐམས་ཅད་པདྨའི་རྩ་བའི་སྣལ་མ་བཞིན་རོ་མཉམ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་རབ་དེ་ལ་བུ་མོ་ཞེས་བརྗོད་དེ་ཉོན་མོངས་པའི་ཕུང་པོ་འཇོམས་པར་བྱེད་ཅིང་ལྷའི་ཕུང་པོ་སྐྱེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཁམས་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་པོའི་སྒོ་ནས་སྐྱེད་པ་ནི་བུ་མོའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་དབང་པོ་དྲུག་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གོ །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་ལྔ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཤའི་སྤྱན་དང༌། ལྷའི་སྤྱན་དང༌། ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རབ་ཀྱི་སྤྱན་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་ནི་ལྔ་སྟེ། ཐུན་མོང་གི་སྒྲ་དང༌། ལྷའི་སྒྲ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྒྲ་དང༌། མི་ཤིགས་པའི་སྒྲ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དྲི་ལྔ་ནི་ཤ་ལ་སོགས་པའི་དྲི་དང༌། ལྷའི་དྲི་དང༌། མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བ་རང་རིག་པ་བདེ་བའི་དྲི་དང༌། བཟླས་པའི་དྲི་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་དྲིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྡོ་ལྔ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆེད་དུ་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པའི་རོ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རོ་མྱང་བའི་རོ་དང༌། བླ་མའི་མན་ངག་གི་དབང་གིས་བརྟགས་པའི་བདེ་བའི་རོ་དང༌། མཆོག་གི་བདུན་རྩིས་ཚིམ་པའི་རོ་དང་། རེག་པའི་རོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རེག་བྱ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། དང་པོ་ཉིད་དུ་མ་དང་ཕའི་དབང་གིས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བའི་རེག་བྱའོ། །ད་ཡང་མངལ་དུ་ཞུགས་པ་ནས་སྐྱེས་པ་ལ་ཐུག་པར་མྱང་བའི་རེག་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྙིང་རྗེས་ཕན་པའི་སེམས་ཅན་ལ་དབང་པོའི་ཤེས་པ་ལ་ཀུན་ལྟ་བའི་རེག་བྱའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཁམས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་འཇུག་པའི་མཐར་ཐུག་པས་དེ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོ་ཐ་དད་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྐྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་དང་ཉེ་བའི་གནས་སུ་རྒྱུ་བ་དེས་ན་འཆད་བཞིན་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་གཉིས་པར་ལྟ་བའི་བདེ་བསྐྱེད་པའི་རེག་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རེག་བྱ་ནི་ལྔ་པའོ། །དེ་དག་ནི་ཐབས་སོ། །འདིའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་གཟུགས་དྲུག་པ་དང༌། སྒྲ་དྲུག་པ་དང༌། དྲི་དྲུག་པ་དང༌། རོ་དྲུག་པ་དང༌། རེག་བྱ་དྲུག་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་དྲུག་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཤེས་རབ་ཚོས་མཁན་མ་ཞེས་བརྗོད། །ཅེས་པ་ནི་མངལ་གྱི་གནས་ནས་འབྱུང་བས་ཚོས་མཁན་མ་སྟེ། དེའི་ལུས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདུད་རྩིས་བསོགས་པ་དེ་ཉིད་མཐོང་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཚེད་པས་ཞེས་པ་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྙིང་རྗེས་ཆགས་པས་འཚེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོས་མཁན་མ་ནི་དེ་བཞིན་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའིའོ། །བརྗོད་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྩེ་བ་ཆེན་པོ་གཡོ་བས་ན། །ཤེས་རབ་གར་མཁན་མ་ཞེས་བརྗོད། །ཅེས་པ་ནི་འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁྲུངས་པའི་ཕྱིར། གར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཁན་མ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་སྟོན་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་དུ་གཤེགས་རྣས་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབས་ཏེ་བདུད་བཅོམ་པར་མཛད་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རོལ་མོ་ནི་གར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་དེ་ནི་གར་མཁན་མ་སྟེ། སྔོན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རོའི་གར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རབ་ཀྱི་མཐར་སོང་བས་གཡོ་བ་ནི་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་དོན་དུ་གནས་མེད་པ་ནི་སྦྱོར་བས་སེམས་དེ་ཉིད་གནས་མེད་པ་ཉིད་དེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཕུལ་དུ་སོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཉིད་སེམས་མེད་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའོ། །བརྩེ་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་ལ་འབོད་པའོ། །འོན་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་སྟེ་དབྱེར་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁྲུངས་པའོ། །དབྱེར་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་དེ་ནི་རྡོ་རྗེའོ། །དེ་ལས་མར་མེའི་རྩེ་མོ་ལྟ་བུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་བྱོན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་བརྩེ་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་བདག་ཉིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་དེ་ནི་གཡུང་མོ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གྱི་སྦྱོར་བས་བདེ་བ་སྣ་ཚོགས་པའི་འགྱུར་བ་འབྱུང་སྟེ། བདེ་བའི་མཐར་ཐུག་པའོ། །དེ་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རེག་ཏུ་མེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཆོ་འཕྲུལ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་གཡུང་མོའོ། །ཌིཾ་ནི་ནམ་མཁའ་འགྲོ་བ་ཞེས་པ་འདིར་སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་བརྗོད་དོ། །ཨམྦའི་ཞེས་པ་ལ། ཨམྦ་ནི་མ་སྟེ། ཤེས་རབ་མ་དེ་ནམ་མཁར་འགྲོ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ནམ་མཁར་བསྟན་པ་གང་གི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བློ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྟེ་བར་མའོ། །སྙིང་གར་སྲིང་མོའོ། །མགྲིན་པར་ཆོས་མཁན་མའོ། །དཔྲལ་བར་བུ་མོའོ། །གཙུག་ཏོར་དུ་གར་མཁན་ཅན་མའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གསང་བར་གཡུང་མོའོ། །འདིར་སྡུད་པ་ལས་ཕྱི་རུ་སྤྲོ་བའི་རིམ་པས་བསྐྱེད་པ་ནི་ངེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་གསུངས་ཀྱང་དགོངས་བཤད་གཞན་གྱི་མན་ངག་གིས་གཉེན་མོ་ལ་སོགས་པ་རྣལ་འབྱོར་མ་དྲུག་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཟླས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་བཟླས་པའི་ཡུལ་གཉེན་མོ་ཤེས་རབ་མའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཡུལ་ལ་བྲམ་ཟེ་མོ་ཤེས་རབ་མའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལག་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་བ་རྣམས་ལ་རྒྱལ་རིགས་མའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བླང་བ་དང་དོར་བའི་བྱ་བ་ལ་རྗེའུ་རིགས་མའི་ཤེས་རབ་མའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདེ་བའི་ལས་ནི་དམངས་རིགས་མའི་ཤེས་རབ་མའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཆི་བའི་གནས་སྐབས་འཇོམས་པ་ནི་གཏུམ་མོའི་ཤེས་རབ་མ་ཞེས་བ་དེ་ངེས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཟླས་པ་ཟློས་པར་བཤད་པ་ཞེས་པ་ནི་གང་དག་གིས་བརྗོད་ཅིང་ཟློས་པ་དེ་ནི་བཟླས་པ་བརྗོད་དེ། དབྱངས་དང་གསལ་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །ཡང་ན་སྲོག་དང་རྩོལ་བའི་སྦྱོར་བས་བསྟན་པའོ། །དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་པ་ནི་དབུས་མ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིའོ། །རྐང་པས་འདྲི་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་ལ་ལ་ནཱ་དང་རས་ནཱི་རྩ་གཉིས་ཀྱི་སྲོག་མནན་པ་ནི་རྐང་པའོ། །ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིར་འཇུག་པ་ནི་འདྲི་བ་སྟེ། སྔོན་གོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་ངེས་པར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཉེད་ཕྱིར་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་བྱར་བརྗོད། །ཅེས་པ་ལ་ཉེད་པ་ནི་རྡུལ་ཆགས་ཆེན་པོ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ཏུ་བདེ་བ་སྟེ། དེས་སྣ་ཚོགས་རྒྱས་བཏབ་པ་འདིས་ན་དཀྱིལ་འཁོར་ཏེ། རང་དང་གཞན་ཀུན་རྫོབ་པ་དག་ཅིག་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་ལག་པ་བརྐྱང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལག་པ་ནི་སྣ་ཚོགས་འདུལ་བའི་འོད་ཟེར་རྣམས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་བརྐྱང་བ་པ་ནི་གསལ་བར་འགྱུར་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་ས་རྣམས་བདུད་རྩིའི་རོ་རྣམས་ཀྱིས་ཚིམ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱག་རྒྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་དགོངས་སོ། །སོར་མོ་བསྐུམ་པའང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩིའི་འོད་ཟེར་རྣམས་ཀྱི་བསྐུམ་པ་ནི་བསྐུམ་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དེ་རྣམས་དང་རོ་མཉམ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་བསམ་པ་དེ་བསམ་གཏན་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རིམ་གྱིས་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་སྟེ། གང་ཞིག་བསམ་པ་དེ་བསམ་གཏན་དུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་རྣལ་འབྱོར་བའི་སེམས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པར་བྱེད་པའོ། །གང་ཕྱིར་རྣམ་བསམ་བསམ་གཏན་ནོ། །ཞེས་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་བསམ་དུ་མེད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ལམ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་གང་བསམ་པ་ཕ་ལས་ཐོབ་པའི་བདེ་བ་གང་ཞས་པ་ནི་ལྔ་པའི་དོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་བདུན་པའོ། །ཕ་ལས་ཐོབ་པའི་འཆི་བའི་མཐར་བསྐྱེད་པའི་བདག་ཉིད་བདེ་བ་འཛག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་མྱོང་བའི་བདེ་བ་དེ་ཉིད་ལོ་བཅུ་དྲུག་གི་མཐར་སྐྱས་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱོད་དོ། །བུད་མེད་ཀྱིས་ཀྱང་ལོ་བཅུ་གཉིས་མཐར་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱོད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་བདེ་བ་གང་གི་འདིར་མི་འཆི་ཞེས་པ་ནི་འདིར་འཁོར་བ་པ་རྣམས་ནི་སྐད་ཅིག་ཙམ་གྱི་བདེ་བས་འཁོར་བ་ནས་འཁོར་བར་འཁོར་རོ། །བློ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གང་གི་ཚེ་བདེ་བ་ཉིད་བསྟན་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་དུ་བརྗོད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་བདེ་བའི་རྣམ་པ་སྟེ། །བདེ་བས་འགྲོ་བ་ཁྱབ་པ་ཉིད། །འདིར་ནི་བདེ་ལས་བདེ་གཞན་གྱི། །འཆིང་དང་སྐྱེ་བ་འབྱུང་མི་འགྱུར། །ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ་ཞེས་པ་ནི་རྒྱུད་འདིའི་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་གོ་སླའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་བསྟན་པ་དང༌། །སྟོན་པ་ལ་འབྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་སྔོན་དུ་གསུངས་སོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་བྱེད་བ་ཞེས་པ་ནི་རྟོག་པ་བཅུ་གཅིག་གི་མདོར་བསྡུས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་དམ་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་དངོས་གྲུབ་སྟེར་བར་བྱེད་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའོ། །དེ་ཉིད་དང་པོ་སྟེ། དང་པོའི་མིང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངེས་པའོ། །ཁ་སྦྱོར་ཐིག་ལེའི་རྒྱུད་ཀྱི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་པོའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་ཡང་དག་པར་ལྟ་བའི་དྲན་པའི་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་གཞུང་མདོར་བསྟན་པ་སྟེ་དང་བོའོ།། །།

རབ་ཏུ་བྱེད་པ་གཉིས་པའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ནས་ཞེས་པ་ནི་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་རྗེས་ཐོགས་སུ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་གཉིས་པ་བཤད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་དེ་ནས་ཞེས་པ་ནི་གཅིག་གི་ཚིག་གི་རིགས་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་པོ་དེའི་དོན་སྣ་ཚོགས་འབྱེད་ཅིང་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་ཞེས་བྱ་བ་ཞེས་པའི་ཚད་མའི་དག་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །འདིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཞེས་པ་ནི་འདིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། ཁམས་ལྔ་དང༌། ཡུལ་ལྔ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ལས་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དབང་པོ་ལྔ་དང༌། དེའི་བྱ་བ་ལྔའོ། །དེ་ལ་དྲུག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། དེའི་བྱ་བའོ། །དེ་རྣམས་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཆོས་ཅན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཏེ། ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་སོ། །ཕྱོགས་ཞེས་པ་ནི་ཡན་ལག་ཅེས་བརྗོད་དོ། །དེའི་ཡན་ལག་ལ་ག་ནི་རྣམ་གསུམ་མམ་རྣམ་པ་མང་པོར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཐམས་ཅད་བཤད་པར་བྱེ་ཞེས་པ་ནི་འཆད་བཞིན་པ་དེས་རྒྱས་པར་གསུངས་ཏེ། ནང་གི་ལུས་ཞེས་པ་ལ་ལུས་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ནི་ལུས་ཀྱིས་ཉེ་བར་མཚོན་པར་བྱའོ། །འདིར་ནང་གི་ལུས་གསུངས་པ། གང་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་གཏུམ་མོའི་ཚོགས་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྲོག་གི་རླུང་གཟུང་བའི་གནས་དེར་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་པ་ནི་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་རང་གི་སེམས་དང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དངོས་པོའོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་སྟེ། རང་དབང་ཐོབ་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་ལོ་ཅན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་པར་སྤྱོད་ཅེས་པ་ནི་སྤྲོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཤེས་བཞིན་ཞེས་པ་དང་གི་སྒྲ་ནི་སྡུད་པའི་དོན་ཏོ། །དེས་ཤེས་བཞིན་ནི་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་སྟེ། ལྷའི་དབང་པོས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་ལས་ཤེས་པའོ། །དེས་ན་དྲན་པ་དང་ལྡན་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྣམ་པར་གསལ་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་དུ་མངོན་ཤེས་ཐོབ་པས་རང་ལས་བྱུང་བའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གདུལ་བྱ་དེ་རྣམས་དེས་དྲན་པ་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དྲན་ཞིང་རྟོགས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་རང་གི་བདག་ཉིད་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཅན་སྔོན་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཅི་ཞིག་རྣམ་པར་གསལ་ཞེས་བརྗོད་དེ་ས་བོན་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་འབྲས་ཀྱི་མྱུ་གུ་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འབྱུང་གི་ཁྲེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་སེམས་ཀྱི་ས་བོན་དང༌། ལས་ཁྱད་པར་ཅན་ལས་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འགའ་ཞིག་སོམ་ཉི་ཟ་བར་འགྱུར་ན། དེ་ལ་བརྗོད་པ་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་རིག་པ་དང་ཡིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་བདེ་བ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་སྔོན་ནས་འཁོར་བར་སྐྱེ་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་རིག་པའོ། །དེས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ཉེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཆིང་བར་འགྱུར་རོ། །རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དེ་རྣམ་པར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་བཅིངས་པ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཀྱང་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་ཇི་སྲིད་དུ་སངས་རྒྱས་སུ་མི་འགྱུར་བ་དེ་སྲིད་དུ་འཁོར་བའི་བཅིངས་པ་ལས་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། རང་གི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ཟད་པའི་ཕྱིར་གྲོལ་བར་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཕན་ཚུན་ཟོ་ཆུའི་འཁྲུལ་འཁོར་བཞིན་སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་གྲངས་མེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་ཉེ་བར་མཚོན་པར་བྱའོ། །འོ་ན་འདི་ལྟར་ཕ་ལས་བུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་མོད་པ་ནི་མཁས་པ་ཆེན་པ་བྱ་བ་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ལ། དེའི་བུ་ནི་ལས་ངན་པ་ལ་དགའ་བ་རྨོངས་པ་ཆོས་མི་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པས་གོས་པ་དང་ལྡན་ནོ། །དེས་ན་འདིར་མ་རིག་པ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བས་སེམས་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ཕྱིའི་ལུས་ལ་བརྟེན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཉེས་པས་གོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་མེ་ལོང་གསལ་བ་ཉིད་ལ་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བས་གསལ་བ་ཡང་སྔར་གྱི་གཟུགས་སྤངས་ནས་བེམས་པོར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཀྱང་འདིར་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་གསལ་བ་རྣམས་མི་གསལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་པ་མཐོང་བས་གསལ་བའི་སྔོན་གྱི་གཟུགས་སྤངས་ནས་རྨོངས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་བཏུལ་བའི་རྒྱུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཤེས་བཞིན་ནོ། །དེ་རྣམས་འདུལ་བའི་དུས་སུ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སེམས་དྲན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དུས་གསུམ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རིམ་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ནང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་ཡང་སྔོན་དུ་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ཕྱིའི་ལུས་རྒྱན་གྱི་བདག་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནང་དང་ཕྱིའི་ལུས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བསམ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་སོ། །དེ་ཡང་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཅན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་བྱེད་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམས་པར་སྣང་མཛད་ཀྱི་རིགས་སྐུ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའམ་ཡང་ན་ཆོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ་ཞེས་པ་སྟེ་ངེས་པའོ། །ད་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ནང་གི་ཚོར་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ནི་རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན་ཏེ། དེའི་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚོར་བ་ནི་རྣམ་བ་གསུམ་མོ། །འདིར་རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན་ནི་རྡུལ་གྱི་ཁམས་སོ། །དེ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཚོར་བ་སྟེ། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དག་གོ །དེ་ལ་གང་ཚོར་བ་བདེ་བ་ནི་ནང་གི་བདག་ཉིད་དོ། དེས་བདེ་བའི་རྣམ་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་རང་རིག་པའི་ལུས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེས་གང་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་བ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེ་སྟེ། ངག་གི་བརྗོད་པས་ཆོས་མང་པོ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཚོར་བ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་ཅན་གྱི་སྟེ། དངོས་པོའི་ཚོགས་པས་གཞན་གྱིས་སེམས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དེའོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་ཡང་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་རྗེས་སུ་སྟོན་པའི་ཚོར་བ་དོན་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཤེས་བཞིན་དང་རྣམ་པར་སྤྱོད་ཅེས་པ་ལ་དང་གི་སྤྱོད་ནི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ལམ་ཤེས་ནས་སྤྱོད་པ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་དང་དམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་ཇི་སྲིད་ནམ་མཁའི་མཐར་ཐུག་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའོ། །མ་རིག་པ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་སོ། །ཚོར་བ་ཞེས་པ་གང་ཞེ་ན། མ་རིག་པའི་དབང་གིས་ཚོར་བའོ། །དེ་སད་པ་ནི་ཚོར་བ་བདེ་བའོ། །དྲན་པ་དང་ལྡན་བ་ནི་རིག་པ་བཟང་པོ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ལུས་བཞིའི་བདག་ཉིད་ཚོར་བ་ནི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོའོ། །དེའི་ཡང་དག་པར་དྲན་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་གཉིས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་གི་ལམ་གྱིས་ངེས་པར་གསུངས་ཤིང་བཅོམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དེ། དེ་དག་ནི་ལུང་གཞན་རྣམས་ལས་རྒྱས་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །བདག་གིས་ནི་གཞུང་རྒྱས་པས་འཇིགས་བས་མ་བརྗོད་དོ། །འོན་ཀྱང་མན་ངག་གིས་བརྗོད་དེ། ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་པ་ནི་རྩ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་པདྨའི་སྐུད་རྩ་ལྟ་བུ་རྣམས་ལ་གང་བརྟེན་པའི་སེམས་ཏེ། དེ་ཡང་ཆོས་ཅན་ཞེས་བརྗོད་དེ་རང་རིག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་རྣམས་ལ་ལྟ་བའི་ཆོས་ནི་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བལྟས་པས་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་པའི་མིང་རྣམས་ལ་འཇུག་སྟེ། དེའི་རང་གི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་དགེ་བ་འམ་མི་དགེ་བ་འབྱུང་ངོ༌། །དེས་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་པ་བསྐྱེད་དེ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། དེ་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཚོར་བས་སྔ་མའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་དམ་པའི་ཆོས་སྣ་ཚོགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ལས་དེས་ཕྱི་རུ་བུག་ཅ་བཞིན་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཉན་པ་དང༌། སྟོན་པ་དང་ཀློག་པ་དང༌། རྒྱས་པར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་དམ་པའི་ཆོས་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པའི་གླེགས་བམ་རྣམས་སྡུད་པར་བྱེད་པ་དང༌། འཛིན་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་བཀའ་ཐམས་ཅད་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནང་དང་ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཞེས་པ་ནི་འདིར་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེ་གང་དག་སྣ་ཚོགས་པར་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཀྱི་བློ་ངན་པའི་ཉེས་པ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་གྱིས་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའོ། །དེས་ན་རྒྱས་པར་ཡང་ཆོས་སྟོན་པའོ། །རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང་ཤེས་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཙམ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བཏུལ་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའོ། །མ་རིག་པ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཞེས་པ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མ་རིག་པའོ། །དེས་ན་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཅུང་ཟད་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་གཡོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་པ་ནི་དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བས་སྔོན་གྱི་གཟུགས་སྤངས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱི་གཟུངས་ཀྱི་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཉི་མ་འཆར་བས་པདྨ་ཁ་བྱེ་བ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་རིག་པས་གཡོགས་པས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉི་མ་འཆར་བ་མཐོང་བས་ཁ་བྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ལམ་རབ་ཏུ་ཤེ་པས་ན་ཤེས་བཞིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་བཏུལ་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་དེས་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་དེ་ལས་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེས་བག་ཆགས་སྤངས་པའི་བདག་ཉིད་བཅོམ་ནས་རང་དང་མཉམ་པར་བྱེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་ཐོག་མ་དང་བར་མ་དང་ཐ་མར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐོག་མར་དགེ་བ་བར་དུ་དགེ་བ་ཞེ་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་དུས་གསུམ་དུ་དགེ་བ་ལ་རྣམ་པར་སྤྱོད་དོ། །དེ་ཡང་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདོད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཆོས་དེའི་ཡན་ལག་ནི་ཕྱོགས་དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་དེ་ནི་སྒྲུབ་ཐབས་ཀི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉིད་བར་གཞག་པ་གསུམ་པའོ། །བཞི་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་གསུངས་པ། ནང་གི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདིར་སེམས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ནང་གི་སེམས་སོ། །ཕྱིའི་སེམས་ཞེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དོ། །ནང་དང་ཕྱིའི་སེམས་ཞེས་པ་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་རྣམས་བཀག་པའི་ཕྱིར། གང་ནང་གི་སེམས་དེ་ནི་སྣང་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་དུ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཕྱིའི་སེམས་དེ་ནི་བརྫུན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དངོས་པོ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐུལ་རྣམ་པར་རིག་པ་འགོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་ནང་གི་སེམས་པའི་ཕྱིའི་སེམས་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་དེ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་སྟེ། སྔོན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་རིག་པ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཞེས་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་སྔོན་དུ་འགོག་པས་དམིགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅུང་ཟད་འཛག་པ་དེ་ནི་མ་རིག་པའི་ཆགས་པ་རྣམ་པར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའོ། །སེམས་ཅན་ནད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམས་ཀྱི་སེམས་གང་སེམས་མེད་པར་བསྟན་པ་སྙིང་རྗེ་གསུམ་ལས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྒྲུབས་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གཉིས་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡང་དག་པའི་མཐའ་དོན་དམ་པ་འོད་གསལ་བ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་པ་རྣམ་གྲངས་ཏེ། དེའི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་སྤྱོད་ཅེས་སྦྱར་རོ། །ཅི་ལ་རྣམ་པར་སྤྱོད་ཅེ་ན་གསུངས་པ། ཤེས་བཞིན་དང་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་རིས་ལ་ཡང་དག་པར་ཤེས་བཞིན་པ་ལ་མ་སྟོན་པ་དེས་ཉེ་བར་མཚོན་པ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་པ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་སྐུའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་བཏུལ་དེ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཏེ། རང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་ཟད་པའི་སྐུ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་དག་དབྱེར་མེད་པ་ལ་རྣམ་པར་སྤྱོད་ཅེས་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་དོན་ཡོད་པར་གྲུབ་པའི་ཆོས་སོ། །དེའི་ཡན་ལག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་པ་སེམས་སུ་བཤད་པ་དེས་ནི་རྣམ་པར་སྤྱོད་ཅེས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ངེས་པའོ། །བཞི་པོ་ཞེས་པ་ནི་གྲངས་ཙམ་མོ། །དེ་རྣམས་ཞེས་པའི་དེ་ལྟར་སྔོན་དུ་གསུངས་པའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཞེས་པ་ནི་འཁོར་རྣམས་ལ་བསྟན་པའོ། །ད་ནི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་རྣམས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་སུ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་དུས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་འགྱུར་ཏེ་དེ་ལ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ནི་རླུང་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དེ། དེས་ན་གཟུགས་མེད་པར་གནས་སོ། །དེ་ལ་གཙུག་ཏོར་ནས་དཔྲལ་པའི་འཁོར་ལོའི་མཐར་ཐུག་པར་སོར་བཞི་རྣམས་སུ་གཞན་བཞི་དང་ལྡན་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་ཉེས་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་སྒྲོལ་མ་རླུང་གི་ཁམས་བསམ་སྟེ། དེ་ཡང་དག་པར་སྤོང་པའོ། །སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་འགོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཇི་སྲིད་དུ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཆི་བར་མི་འགྱུར་རོ། །སྔོན་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་ཤི་ནས་སྡིག་པ་མིད་གེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བློ་འཇུག་སྟེ། དེས་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོངས་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཀྱི་མི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་སྡིག་པའི་བློ་དང༌། མིད་གེ་བའི་བློ་དང༌། ཆོས་མ་ཡིན་པའི་བློ་དང་ཇི་སྲིད་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་སྲིད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་དོ་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱེད་པའོ། །འདུན་པ་དང་རིམ་པ་དང་འདྲ་བའི་ཚིག་གམ་སྔོན་གྱི་ཆོས་དང་ལས་དེ་དང་འདྲ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུངས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་ལུས་རྣམ་པར་དཔེན་པ་ཤེས་སོ། །ལུས་རྣམ་པར་དབེན་པས་ལུས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྟེན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་ལ་དམིགས་པའོ། །དེས་ན་དབེན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་དེ་རྣམས་ལ་སླར་དེ་ལ་སོགས་སྟོན་ཅིང་འཛིན་པར་བྱེད་ཅིང་སླར་ཡང་མི་སྐྱེ་བ་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ་ཞེས་པ་ནི་བླ་མ་དང་དགེ་བའི་གཤེགས་གཉེན་རྣམས་མཉེས་པར་བྱེད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྤྲོ་བས་སྦྱིན་པ་དང་ཤིན་ཏུ་སྦྱིན་པ་དང་སྦྱིན་པ་ཆེན་པོ་སྟེར་རོ། དེས་ན་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཉན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་བླ་མའི་མན་ངག་ལ་དམིགས་སོ། །དེས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱུང་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱེད་ཅིང་དངོས་གྲུབ་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ད་ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། བརྩོན་འགྲུས་སྤྲོ་བའི་རང་བཞིན་ཆོས། །སྒྲུབ་པ་པོ་ནི་ཕ་རོལ་འགྲོ། །བརྩོན་འགྲུས་དང་ནི་བྲལ་ན་ནི། །སྒྲུབ་པོས་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་མི་འགྱུར། །དེ་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་བརྟེན་པ་ཡིས། །མཁས་པ་རྣམས་ནི་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །ཇི་སྲིད་མི་རུ་མ་སྐྱེས་པར། །བརྩོན་འགྲུས་ཉིད་ནི་བྱ་བ་ཡིན། །ཆོས་ནི་མང་པོ་མཉན་པ་དང་བསྒོམ་པ་རྣམས་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །སེམས་ཅན་རྒྱུ་རུ་བདག་བསྒྲུབ་པར། །སྨོན་ལམ་ཡང་ནི་འདེབས་པར་བྱེད། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་ཏོ་ཞེས་པ་ནི་སྟོང་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྟོན་ཅིང་དེས་ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྫོགས་པར་བྱས་པའོ། །སྨོན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པའི་ལམ་སྟེར་ཞེས་པ་སྟེ་ངེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་པའི་ལྷ་ནི་གཙོར་མེའི་ཁམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བས་བདག་ཉིད་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཀྱང་དགེ་བའི་གྲོགས་མཆོག་དང་བྲལ་བའོ། །དེས་ན་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གང་དང་གང་ཡང་དག་པར་སྤོང་བསྐྱེད་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་དེས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྙེད་པར་འགྱུར་བའོ། །གང་འདུན་པ་སྐྱེད་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔོན་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་དཔྲལ་བ་ནས་མགྲིན་པའི་འཁོར་ལོའི་མཐར་ཐུག་པར་སོར་བཅུ་དྲུག་ནས་དེར་སྐྱེ་སྟེ། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་བཅུ་དྲུག་གི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་གནས་བཅུ་དྲུག་པོ་དེ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གདུལ་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མེའི་ཁམས་གོས་དཀར་མོའོ། །དེས་ན་ཡང་དག་པར་སྤང་བར་བྱའོ། །གང་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡང་དེར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡིག་པ་མིད་གེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བློ་དང་ལྡན་ཏེ། དེས་ན་འཁོར་བར་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་འདུན་པ་སྐྱེད་དོ་ཞེས་པ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྟོན་པ་ཉན་ཏོ། །དེས་ན་འདུན་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་བས་སོར་ཕྲེང་བཞིན་རྒྱལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཕྱིས་དྲན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་འབད་དོ་ཞེས་པ་ཉི་དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་དྲན་པའམ་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་འདོར་ཞེས་དགོངས་སོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔོན་བཞིན་ཏེ། །ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་གཉིས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་གསུམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་གསུངས་པ། དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདིར་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ནི་གཅོར་ཆུའི་ཁམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །ལྷག་མ་ནི་དེའི་ནང་དུ་འདུས་སོ། །དེ་ལ་མགྲིན་པ་ནས་སྙིང་གའི་འཁོར་ལོའི་བར་སོར་མོ་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་རྣམས་ལས་དེ་སོར་གཉིས་གཉིས་པོ་དེ་ལས་གནས་དྲུག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམས་སུ་འདོད་པའི་ཁམས་དྲུག་པོ་རྣམས་འབྱུང་བར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་ཡོན་ཏན་གཉིས་དང༌། ཕྱི་མ་དང་ཡོན་ཏན་གསུམ་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །ལྷ་མ་ཡིན་ཡང་དེའི་ནང་དུ་འདུས་ཏེ། དེ་ཡང་སྙིང་གའི་འོག་ཏུ་སོར་གཉིས་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དེ་མཱ་མ་ཀཱི་ནི་ཆུའི་ཁམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་བསོད་རྣམས་ཀྱི་བདག་པོ་ཆེན་པོར་བསྟན་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་སྤངས་བ་དགེ་བའི་གྲོངས་དང་བྲལ་བ་ཤིན་ཏུ་འདོད་པ་ལ་ཆགས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྤོངས་བ་ནི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བའོ། །འོན་ཀྱང་འདོད་པ་ལ་སྲེད་པ་དེ་གང་གི་ཕྱིར་མི་བསྐྱོད་པ་སེམས་ཏེ། དེ་ཡང་ཞུ་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་མཱ་མ་ཀཱི་ཆུའི་ཁམས་སོ། །དེས་ན་འདོད་པ་ལ་སྲེད་པའི་སེམས་ཀྱི་འདོད་པས་སྐྱེས་མ་རྣམས་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །དེའི་ཕྱིར་ལྷ་རྣམས་འདོད་པ་ལ་སྲེད་པའོ། །དེས་ན་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འདུན་བསྐྱེད་ཅེས་པ་ལ། འདུན་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྙེད་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལྟ་བུར་ཤེས་པར་བྱེད་པའོ། །འབད་དོ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཡང་དག་པར་འབད་པའོ། །དེས་ན་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་བཞིན་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་སྤངས་བ་བཞི་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་གསུམ་པོ་རྣམས་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་གྲངས་བཞིན་དུ། །བཞི་དང་དེ་བཞིན་བཅུ་དྲུག་དང༌། །གནས་བདུན་དུ་ནི་གང་བཤད་པ། །གསུམ་པོ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་མངལ་ནས་སྐྱེས་པ་ནི་རྐང་གཉིས་པ་མི་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་གནས་པར་བྱ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པ་སྲིད་པ་གསུམ་གྱིས་ལྷ་རྣམས་མངལ་ནས་འབྱུང་བར་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་མིའི་དངོས་འཛིན་ཏོ། །དེས་ན་མི་དེ་རྣམས་ཀྱང་དགེ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་གནས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལམ་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུར་འགྱུར་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བཞིན། །ཁ་ཏོན་མར་མེ་མེ་ལོང་སོགས། །ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོ། །ཇི་ལྟར་ཁ་ཏོན་ལས་ཁ་ཏོན་དང་མར་མེ་ལས་མར་མེ་དང༌། མེ་ལོང་ལས་གཟུགས་བརྙན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་དུ་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་སྤྲུལ་པའི་སྐུར་འགྱུར་རོ། །ལུས་དེ་སེམས་ཅན་རྣམ་ཀྱིས་བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ཚད་མེད་པ་ཞེས་པ་ནི་འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྣལ་འབྱོར་དང་རྣལ་འབྱོར་མ་སྣ་ཚོགས་པའི་རྒྱུད་རྣམས་སུ་ཐབས་སྣ་ཚོགས་པའི་སྒོམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཞི་བ་དང་དྲག་པོ་དང་ཤིན་ཏུ་དྲག་པོའི་ཐབས་ཀྱིས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུས་མན་ངག་སྣ་ཚོགས་པས་བསྟན་པའོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ལ། །ཞེས་པ་ནི་ལྔ་པའི་དོན་ལ་བདུན་པའོ། །སེམས་ཅན་གང་དང་གང་གི་རང་གི་སེམས་ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སླར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ཞེས་པ་ནི་སླར་གྱིས་སྒྲས་མིར་འཇིག་རྟེན་དུ་འཇུག་པས་ལྷ་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་དང་མིའམ་ཅི་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བདུད་རྩིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །བྱོལ་སོང་དང་དམྱལ་བ་དེ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྐྱེས་ནས་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །སྒོམ་པ་འཕེལ་བ་དང་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཡང་སྒོང་ལས་སྐྱེས་པ་དང་དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་བྱོལ་སོང་རྣམས་དང༌། སྒོང་ལས་སྐྱེས་པ་རྐང་བཞི་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མིའི་སྐྱེ་བ་ཐོབ་པས་སྒོམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །སྒོམ་པ་དེས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་ཏེ་ཡེ་ཤེས་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདུན་པ་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །འོན་ཀྱང་མི་དེ་རྣམས་ནི་གཙོར་སའི་ཁམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། ལྷག་མ་ནི་དེའི་ནང་དུ་འདུས་པའོ། །ཡང་ན་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་གའི་འོག་ཏུ་སོར་གཉིས་ནས་ལྟེ་བའི་མཐར་ཐུག་པ་སོར་བཅུ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སྤྱན་མ་སའི་ཁམས་ཏེ་དེའི་རྟེན་ལྟེ་བའི་འཁོར་ལོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཁམས་བཞིའི་རང་བཞིན་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་རྣམས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ངེས་པའོ། །ད་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་སྒོམ་པ་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བཤད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་འདུན་པ་ཞེས་པ་ནས་རྐང་པ་ཞེས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐར་ཐུག་པ་ནི་མདོང་བསྟན་པའོ། །འདིའི་བཤད་པ་ནི་དབེན་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དབེན་པ་ཞེས་པ་ནི་ལུས་རྣམས་པར་དབེན་པ་སྟེ། དེའི་དབང་པོའི་སྒོ་ནས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་རྣམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་མཚོན་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ཡང་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་དུ་མ་རྣམས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱས་པར་གསུངས་ཤིང་ཆོས་མངོན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་ཡང་གསུངས་སོ། །དེས་ན་བདག་གིས་མ་བསྟན་ཏེ། གཞུང་རྒྱས་པས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཐ་མལ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་རྣམས་པར་གནས་པ་རྣམས་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཕྱིར་འདུན་པའོ། །དེའི་སྤོང་བ་ནི་སྒོམ་པ་དབེན་པ་སྟེ། དེས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ད་ཡང་ལྷག་པར་མོས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བའོ། །བརྟེན་པ་ཞེས་པ་ནི་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་སོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་པ་ནི་དེའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་མན་ངག་རྣམ་པར་དཔེན་པ་སྟེ། དེས་རབ་ཏུ་ཞི་བའོ། །དེ་ཡང་རྡོ་རྗེ་བཟླས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རླུང་གི་སྦྱོར་བ་ཉིད་སྣའི་རྩེ་མོར་སྒོམ་པའི་རིམ་པས་ཉེ་བར་མཚོན་པར་བྱའོ། །དེས་ནི་སེམས་བརྟེན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསང་བ་འདུས་པ་ལས་གསུངས་ཏེ། རིན་ཆེན་ཁ་དོག་སྣ་ལྔ་པ། །ཉུངས་ཀར་སྦོམ་པོའི་ཚད་ཙམ་དུ། །སྣ་ཡི་རྩེ་མོར་ནན་ཏན་དུ། །རྣལ་འབྱོར་རིག་པས་རྟག་ཏུ་བསྒོམ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུད་སྣ་ཚོགས་ལས་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་རྫོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་མེད་པར་སླར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སེམས་སུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་གསུངས་པ། རྟེན་ཞེས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། །སེམས་ཡོད་ཅེས་སྦྱར་རོ། །དེའི་འགོག་པ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་དབེན་པའོ། །དེ་ཡང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལུང་རྣམ་པ་མང་པོའི་ཚུལ་གྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །འོན་ཀྱང་དེའི་ཇི་སྲིད་དུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྔོན་དུ་མ་བྱས་པ་དེ་སྲིད་དུ་དེའི་འགོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐབས་སྣ་ཚོགས་པ་བསྟན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མོད། །རྨོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཤེས་སོ། །བརྟེན་པ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལ་ཡང་བརྟེན་ཏོ། །འོ་ན་གང་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། འགའ་ཞིག་སྒྱུ་མ་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་གོམས་པ་མེད་པར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པའི་རྒྱུན་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་སྤོང་བས་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་ཞེས་པ་ནི་ཉེས་པ་དང་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་དང་བཅས་པའི་བདེན་པ་འམ་རྣམ་པ་མེ་དཔའི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དེའི་ཉེས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཐིམ་པའི་སེམས་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་འོད་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའི་འདོད་པའི་ལྷའི་ང་རྒྱལ་ཙམ་གྱིས་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་དྲི་མ་མེད་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གྲོལ་བར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྣ་ཚོགས་པ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པས་སེམས་གོང་ནས་གོང་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར། དེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་ན་ཐོག་མ་མེད་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །བདག་གི་མདུན་དུ་ཞུམ་པར་མ་གྱུར་ཞེས་པ་ནི་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་བཞེས་དེ་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་སོ། །རིགས་པ་དེས་ན་སྔོན་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ངན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་སྨོན་ལམ་སྔོན་དུ་སོངས་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཟང་པོས་རང་གི་དོན་དང༌། གཞང་ཀྱི་དོན་དག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཀྱི་རང་གི་དོན་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་འཛིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདིར་སྨོན་ལམ་འདེ་བས་སོ། །འདུན་པ་ཞེས་པ་ནི་ཅུང་ཟད་རྡོ་རྗེ་འཆང་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་སུ་སྦྲུལ་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་དེའི་ཡང་དམིགས་པ་རང་བདག་ཉིད་དེ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཤིན་ཏུ་ཞུམ་པར་མ་གྱུར་ཅིང་སྒྱུ་མའི་སེམས་དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཞུམ་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པ་ནི་སྨོན་ལམ་མོ། །ཤིན་ཏུ་འཛིན་པར་མ་གྱུར་ཞེས་པ་ནི་རེས་འགའ་ཅུང་ཟད་གནས་པ་དེར་ཡང་གནས་པར་མི་བྱེད་པའི་སྨོན་ལམ་མོ། །འོ་ཞེས་པ་ནི་དེ་དེ་བཞིན། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱ་རྐང་པ་ཡང་ཅི་ཞེ་ན། སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་ཕུང་པོ་བཞི་པོ་དེར་ལྔ་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ནི་འདུན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའོ། །དེ་ཡང་མི་བསྐྱོད་པའི་ཆོས་ཏེ། དེའི་འགོག་པ་ངེས་པར་གསུངས་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ལྟར་ལྡན་པ་ཞེས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉིས་མེད་པའི་རྒྱུན་དུ་རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དེ་ཡང་བསམ་དུ་མེད་པའི་འདུ་བྱེད་ཉིད་ཀྱིས་འདུན་པ་དེ་འགོག་པ་ལ་གནས་པའམ་མི་གནས་ཞེས་པ་ནི་ངེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་གཉིས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་པ་ནས། རྐང་པ་ཞེས་པའི་བར་གྱི་མདོར་བསྟན་པའི་ཚིག་གོ །དེའི་བཤད་པ་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔོན་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །འོན་ཀྱང་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་རགས་པའོ། །འདིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་གཉིས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྲ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕྲ་བ་ནི་ལུས་རྣམ་པར་དབེན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ངག་དང་སེམས་ཀྱང་ངོ༌། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ཡང་ཅི་ཞེ་ན། སྔོན་དུ་ཁམས་བཞི་གསུངས་པ་དེའི་ལྔ་པ་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཏེ། དེ་ཡང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་པདྨ་འབར་བའི་ཆོས་དེའི་འགོག་པ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །འོན་ཀྱང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་དབེན་པ་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་བཞིན་རྟོགས་པར་བྱའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ཡང་ཅི་ཞེ་ན། དབང་པོ་རྣམས་ལ་དབང་པོ་དྲུག་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ་དེ་ཡང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་སྟེ། ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་ཆོས་དེའི་འགོག་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་གསུངས་པ། སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔོན་བཞིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཆེས་ཕྲ་བའོ། །དེའི་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གོ་སླའོ། །འོན་ཀྱང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ཅི་ཞེ་ན། དེའི་ཡུལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །དེ་ཡང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱམས་པའི་ཆོས་དེ་འགོག་པའོ། །ཡང་ན་གཟུགས་རྡོ་རྗེ་དང༌། སྒྲ་རྡོ་རྗེ་དང་དྲི་རྡོ་རྗེ་དང༌། རོ་རྡོ་རྗེའི་རང་བཞིན་ཅན་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་པོ་དེའི་ཆོས་རྣམས་དེའི་འགོག་པའོ། །དེ་རྣམས་འགོག་པའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་རྣམས་འགོག་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱི་ལུགས་སོ། །དེ་ལྟར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ཤིན་ཏུ་དབེན་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔྱད་པ་དང་ཤིན་ཏུ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚུལ་གྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ད་ནི་དབང་པོ་ལྔ་རྣམས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། དེ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་མི་ལ་སོགས་པའི་རང་དབང་དུ་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཞེས་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཀྱང་ལས་ཀྱི་སར་སྐྱེས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་བོན་རབ་ཏུ་འདེབས་ཏེ། ལས་དེས་འཇིག་རྟེན་པ་ཞེས་པ་ནི་རང་གི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་མིའི་གཟུགས་རྣམས་སུ་འཇུག་པ་དེའི་ཆོ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་དད་པར་བྱེད་ཅེས་དགོངས་སོ། །རང་གི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོར་འགྱུར་ཏེ། ཁ་ཅིག་ནི་རང་གི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་དབང་གིས་མཐོ་རིས་ལ་སོགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སྤྱོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ལས་མི་དགེ་བས་བྱོལ་སོང་དང་ཡི་དགས་དང་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཤིན་ཏུ་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་བགྲོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་དེའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བདག་གིས་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་རྣམས་ལ་བསྟན་བ་ཙམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་བྱས་ནས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རང་གི་ལས་ཞེས་པ་ནས། སོ་སོར་མྱོང་བར་འགྱུར་ཞེས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ནི་སྨོན་ལམ་ཉིད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངེས་པའོ། །དེ་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདིར་སེམས་ཅན་གང་དག་གི་བདག་འཚོ་བའི་དོན་དུ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཚོང་སྣ་ཚོགས་པ་འཚོང་བར་བྱེད་དོ། །ཡང་གི་སྒྲས་འཆད་པ་དང་རྩོད་པ་དང་ཆོམ་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །དེས་ན་སྡིག་པའི་ལས་རྣམས་བདག་ཉིད་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པའོ། །གལ་ཏེ་བྱེད་པ་ན་དེས་ནི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི། འདི་ནི་དད་པའི་དབང་པོར་བརྗོད། །ཅེས་པ་ནི་འདིར་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དང་པོ་ནི་དད་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དང་པོར་བསྐྱེད་པ་ནི་དད་པའོ། །དེའི་ཚེ་ཆོས་གང་དག་ཅེས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱས་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་བཞིན་བྱེད་པ་སྟེ། གཞན་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟར་དེ་རྣམས་ནི་མིག་གི་དབང་པོའི་ཡུལ་ལོ། །དེ་ཡང་གཟུགས་རྡོ་རྗེ་མའི་ཆོས་ཏེ། དེའི་བྱ་བ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བའི་ཡུལ་སྒྲ་རྡོ་རྗེ་མའི་ཆོས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྣའི་ཡུལ་དྲི་རྡོ་རྗེ་མའི་ཆོས་དྲན་པའི་དབང་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྕེའི་ཡུལ་རོ་རྡོ་རྗེ་མའི་ཆོས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་ཡུལ་རེག་བྱ་རྡོ་རྗེ་མའི་ཆོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་དེ་རྣམས་བརྩོན་འགྲུས་གང་གིས་ཤེས་པ་ནས་དེ་དག་ནི་སྟོབས་ལྔ་ཞེས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ནི་གོ་སླའོ། །འོན་ཀྱང་ཡུལ་ཅན་ལྔས་ས་སྙིང་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་པོ་དེ་རྣམས་སྟོབས་ལྔའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་རྣམས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་རྣམས་ལའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ནི་ཚད་ཅི་ཞེས་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོས་གསོལ་བ་བཏབ་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལན་གྱི་ཚིག་གོ །འོན་ཀྱང་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཏེ། དེ་ཡང་འཇམ་དཔལ་གྱི་ཆོས་སོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་ལུས་རྣམ་པར་དབེན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ངེས་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པོ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའི་གནས་རྣམས་ལ་བསྒོམ་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དམ་བཅའ་བའོ། །འདི་ནི་ངེས་པའོ། །ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་གཞག་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་རིམ་པ་བཞིན་དུ་གཤིན་རྗེ་མཐར་བྱེད་དང༌། ཤེས་རབ་མཐར་བྱེད་དང་པདྨ་མཐར་བྱེད་དང༌། བགེགས་མཐར་བྱེད་དང༌། གནོད་མཛེས་རྒྱལ་པོའོ། །ལས་ཀྱི་དབང་པོ་ལྔའི་དངོས་པོའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལས་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ལས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་གཙུག་ཏོར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་ཆོས་སོ། །དེ་ཡང་མཚན་མའི་སྒོའོ། །དེ་ལྟར་དྲུག་པར་བརྗོད་དོ། །ལྷག་མ་ལས་ཀྱི་དབང་པོའི་བྱ་བ་རྣམས་འཆད་བཞིན་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ད་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་གནས་རྣམས་སུ་ཇི་ལྟ་བའི་རང་བཞིན་རྣམས་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་དགོངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལྟ་བ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །འོན་ཀྱང་ཅུང་ཟད་བརྗོད་དོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་དབང་པོའི་བྱ་བས་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་རྐང་པའི་ཆོས་རྐང་པའི་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ནི་ཉེ་བར་གནས་པ་མཇུག་མའི་བྱ་བ་དབྱུག་སྔོན་ཅན་གྱི་ཆོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་ངག་ནི་ཚིག་གི་བྱ་བ་འདོད་པའི་རྒྱལ་པོའི་ཆོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ནི་ལག་པའི་བྱ་བ་སྟེ། སྟོབས་པོ་ཆེའི་ཆོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ནི་ཁུ་བ་འཛག་པ་དྲུག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་ཆོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་མཐར་ཐུག་པ་ཨ་ཝ་དྡྷཱུ་ཏཱིར་རང་རིག་པ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དྲུག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྡོ་རྗེ་མའི་ཆོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ནི་རྡོ་རྗེའི་ལམ་ནས་ཆགས་པ་ཆེན་པོ་ཆགས་པའི་ཁམས་སྟེང་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དྲུག་པ་ཡེ་ཤེས་ལས་ཀྱི་དབང་པོ་སྟེ། དེ་ཡང་བདག་མེད་པའི་ཆོས་སོ། །དེ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དྲུག་པ་ཡེ་ཤེས་ལས་ཀྱི་དབང་པོའི་བྱ་བའི་སྙིང་རྗེའི་ཆོས་སོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་ཆོད་པ་ནན་བཞུགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་ཏེ་དེ་ལྟར་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་བདག་ཉིད་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོས་ཅན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔལ་ཧེ་རུ་ཀ་དཔའ་བོའི་ཆོས་སོ། །ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པོ་དེ་རྣམས་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་རྣམས་ལ་བརྟེན་ཏེ་མདོར་བསྡུས་ནས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱོགས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། དེ་ཡང་མདོར་བསྡུས་ཏེ་གསུངས་སོ། །རྒྱས་པར་ཡང་གཞུང་སྣ་ཚོགས་པའི་ལུང་རྣམས་ལས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །ད་ལྟར་དེ་དག་ཡང་དག་བཤད། །རབ་ཏུ་དགའ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་སོགས་པའི་ས། །ཞེས་པ་ནི་དེ་དག་ཅེས་པ་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་པ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དོ། །ཡང་དག་བཤད་ཅེས་པ་ནི་འགྲོ་བའི་དོན་གྱི་རྒྱུར་བདག་གིས་ཡང་དག་བཤད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་རིམ་པ་བཞིན་ས་བཅུ་གཉིས་རྣམས་གཟུང་ངོ༌། །ཉིད་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཞེས་པ་ནི་ས་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་ཅན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ནི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ལས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་དེའི་བྱ་བའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཡང་དག་པའི་ལམ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་བསྒྲུབ་པའི་ཚུལ་ཡོད་པའི་སེམས་ཅན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ནི་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་རང་གི་ལུས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་རྣམས་ཀྱི་གནས་པ་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་ས་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་གནས་ཏེ། དེ་རྣམས་བསྡུས་པའི་ལུས་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྒྲར་བསྟན་ཏོ། །སོ་སོར་ཕྱེ་ན་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་རྣམས་སུ་བརྗོད་དེ་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་དེའི་བརྟེན་པ་རྣལ་འབྱོར་མའི་རྒྱུད་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཏུ་བརྗོད་དེ། དེ་རྣམས་ཀྱང་ལུས་ཀྱི་རྩ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཏེ། འཆད་བཞིན་པའི་རིམ་པས་སྟོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་རྩ་གསུམ་མོ། །ཐ་མལ་པའི་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱི་དེ་རྣམས་འདུས་བའི་རྩ་གཅིག་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིའོ། །དེ་ལྟར་རྩ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་པོ་དེ་ཡང་གནས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་རྣམས་དང༌། རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་ཁྱད་པར་ཉིད། །ཅེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་རྣམས་འབའ་ཞིག་གི་གནས་མ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་གནས་སོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ངོ༌། །འོན་ཀྱང་དེ་རྣམས་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་དེ། གཞན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། གཞན་ཁམས་རྣམས་དང༌། གཞན་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་། གཞན་ཡུལ་རྣམས་དང༌། གཞན་ལས་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་དང༌། གཞན་དེའི་བྱ་བ་རྣམས་སོ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན། སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་ཚུལ་གྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་མཐོང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཀྱང༌། སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་རྣམས་ཀྱིས། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་འབྱུང་བའི་མཆོག །ཅེས་པ་ནི་འདིར་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་གི་ལུས་ལས་བྱུང་བ་དེའི་བདག་ཉིད་རྣམས་ཇི་སྲིད་དངོས་སུ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གིས་ལ་བརྟེན་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་སྲིད་དུ་དེ་རྣམས་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་བརྒྱ་ལ་ཅུང་ཟད་ལམ་མ་རྫོགས་པའི་དབང་གིས་འཁོར་བར་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཉིད་འབྱུང་བའི་རྩའི་མཆོག །ཅེས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་སྔོན་གྱི་རིམ་པས་རབ་ཏུ་དག་པའོ། །འོན་ཀྱང་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཞེས་པ་ནི་ཐ་མལ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་སློབ་བཞིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་རྫོགས་པའི་རིམ་བར་འོས་པ་ཤིན་ཏུ་བསྡུས་པ་འདོད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་བསྒྲུབ་པ་ལ་བརྩོན་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་རྩོད་པའི་དུས་སུ་ང་རྒྱལ་ཅན་ཚེ་ཐུང་བ་སྒྱུ་ཅན་ལས་ངན་པ་ལ་དགའ་བ་འབྱུང་ངོ༌། །དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣལ་འབྱོར་མའི་རྒྱུད་ཀྱི་རིམ་པ་རྣམས་སུ་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་རྣམས་སུ་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་བསྟན་པ་དེས་ན་རྩ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་མིང་འཆང་བཞིན་པས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་བ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་རྣམས་སུམ་ཅུ་གཉིས། །གང་ཚེ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཡང་རྩ་དེ་རྣམས་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་རྒྱུ་བས་ཐ་མལ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་བླ་མའི་མན་ངག་གིས་བསྒོམ་པའི་དུས་སུ་གང་བ་ཞེས་པ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་གང་བར་གྱུར་ཏེ། མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་བཞིན་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་འཆད་བཞིན་པའི་དུས་སུ་འཁོར་ལོ་བཞིའི་དབྱེ་བ་རྣམས་ལས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྩ་རྣམས་འབའ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱིས་གང་བར་མ་ཟད་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་དང་འབྱུང་བ་རྣམས་དང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་གང་བ་སྟེ། འཆད་བཞིན་པའི་དུས་སུ་རང་རིག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཡེ་ཤེས་ཉམས་སུ་མྱོང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ནས་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དབྱེར་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་བདག་ཉིད་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་རོ་མཉམ་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་རྗེས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་མཆོག་ཏུ་མི་འཛག་པའི་རྣལ་འབྱོར་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་བགྲོད་དུ་མེད་པ་རྒྱུད་མེད་པ་དང་པོའི་དང་པོ་ཐོག་མ་མེད་པའི་སེམས་དཔའ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་གྱི་སའོ། །མི་ཕྱེད་པའི་ཕྱིར་དོ་རྗེ་སྟེ། དུས་གསུམ་དུ་རྒྱུད་ཉམས་པ་མེད་པ་རྟོག་གེ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །གང་ཕྱིར་རྟོགས་པས་སངས་རྒྱས་ཉིད། །སེམས་ཉིད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཏེ། །སངས་རྒྱས་གཞན་དུ་བསྟན་པ་མིན། །རང་རིག་པ་ཡི་མཆོག་ནི་རྙེད། །ཅེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངེས་པའོ། །དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྐུ་གསུམ་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྐུ་གཟུགས་དང༌། མཆོད་རྟེན་དང་དམ་པའི་ཆོས་རྣམས་འདུས་བྱ་བ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བྱ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་པའི་ལྕི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཎྜལ་གྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཐོབ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞི་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་དོན་དུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབའ་ཞིག་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཚོགས་འདི་གཉིས་ཀ་ལ་འཇུག་པའོ། །དེ་ལྟར་ཚོགས་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སངས་རྒྱས་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཇི་ལྟར་སེམས་རང་རིག་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཉིད་འཐོབ་སྟེ། གཞན་དུ་བསྟན་པ་མིན་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སེམས་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ་ཞེས་གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་སེམས་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། །རང་གི་ལུས་ལ་སངས་རྒྱས་བཞུགས། །གཞན་དུ་གང་ནའང་སངས་རྒྱས་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །འདིར་གང་དག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ལ་བརྟེན་པས་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་རྟོགས་པ་རང་གི་ངོན་པར་འདོད་པ་དེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་དང་པོ་རེ་ཞིག་སེམས་ཅན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོས་སངས་རྒྱས་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཅན་གྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་ཐག་པ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལ་གང་དག་དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །གང་དག་དབང་པོ་ཅུང་ཟད་རྣོ་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པའི་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་སློབ་བཞིན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་དག་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་དག་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་བསྟན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་རྫོགས་པའི་རིམ་པའི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་སྟེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཚུལ་གྱིས་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་དུས་སུ་རྣམ་པར་གཟིགས་ནས་འོད་སྲུངས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་བསྟན་ཏོ། །རྫོགས་ལྡན་གྱི་དུས་སུ་ཡང་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ནང་དུ་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་འདུས་པར་ཤེས་ཏེ། དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་གཟིགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གླེགས་བམ་ལ་སོགས་པ་མ་བསྟན་ཞིང་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཛོད་ཀྱང་མ་མཛད་དོ། །འཁོར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རིག་ཅིང་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདིར་རྩོད་པའི་དུས་སུ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཏོ། །སྡུད་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དངོས་སུ་ཐོས་ཤིང་སྡུད་པ་པོས་གླེགས་བམ་རྣམས་བྲིས་པའམ་གཟུང་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་གཞན་དང་གཞན་ལས་བརྒྱུད་དེ་འོངས་པ་གང་དག་ཡང་སྔོན་ནས་དབང་པོ་རྣོན་པོ་སློབ་བཞིན་པ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་རྣམས་ཀྱིས་གྲུབ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་ནང་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་ཡང་ལུས་ཀྱི་རིམ་པ་ལུས་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་དེས་ལུས་སུ་སོང་ཞིང་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་རང་རིག་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེས་ན་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱིས་ཐར་པ་ཐོབ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་དེའི་རྗེས་སུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་དམ་རྡོ་རྗེ་འཆང་བ་ཉིད་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་རང་གི་ལུས་ལ་ཞེས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་ལའོ། །རྡོ་རྗེའི་སྐུ་ནི་དབྱེར་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་བཞུགས་ཞེས་པ་ནི་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཞན་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བདེ་བ་ལ་གནས་པ་སྟེ། བདེ་བའི་མཐར་ཐུག་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །གཞན་དུ་ཞེས་པ་ནི་རང་གི་ལུས་མ་གཏོགས་པར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་ནའང་མེད་ཅེས་པ་ནི་རང་རིག་པའི་མཐའ་དེ་དང་ཡང་བྲལ་བ་གང་ན་ཡང་མེད་པ་སྟེ་བསྟན་བཅོས་བརྗོད་པ་ལ་ཡང་གནས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལུས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རང་གི་ལུས་སྤངས་ནས་གཞན་དུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཅེས་པ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར། མི་ཤེས་པ་ཡིས་བསྒྲིབས་པར་འདོད། །ཅེས་པ་ལ་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་དང་བྲལ་བ་དེ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་ནི་རང་གི་སེམས་ཀྱི་བསམ་པའོ། །བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་ཕྱིར་དེས་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །རང་ལུས་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་གནས། །ཞེས་པ་ནི་མཆོག་གི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཆགས་པ་ཆེན་པོ་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན། ཀུན་རྟོག་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། བདག་དང་བདག་གི་དང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་མ་བཅོས་པ་སྐད་ཅིག་མའི་བདེ་བ་སྤངས་པའོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་བགྲོད་བྱ་མ་ཡིན་པའོ། །དངོས་པོ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་བྱེད་པ། །ཞེས་པ་ནི་བརྟན་པ་དང་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་ལུས་ལ་གནས་ཀྱང་ཞེས་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་ལུས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུས་བརྒྱན་པའི་ལུས་དེ་ཡང་སྔོན་གྱི་གཟུགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བརྙན་གྱི་ཕྱིར་བདེ་བའི་རང་བཞིན་དེ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ལྟ་བ་ལས་བྱུང་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བདག་གི་ལྟ་བ་ཀུན་ལས་མི་ལྡང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །ལུས་མ་སྐྱེས་པས་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དག་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབྱེར་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེས་ན་ཡེ་ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ལུས་དང་སེམས་དག་ཀྱང་མི་ཕྱེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ལས་མ་སྐྱེས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་སེམས་མ་རྟོགས་པར་ཤེས་པར་མི་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་འདི་མ་ཡིན་ན། དེ་ཅི་ཞེ་ན། འོད་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཅན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང་པོས་དམིགས་པ་དང་བྲལ་བ་དེས་ན་ལུས་ཀྱིས་ངེས་པར་གཟུང་བའི་དངོས་པོ་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་རང་རིག་པ་ལས་དམ་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་དང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཏེ་རང་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་གོ་འཕང་དམ་པ་མི་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ། །ཞེས་པ་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་དང་དབང་པོ་ལྔ་རྣམས་དང་ཁམས་ལྔ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རང་རིག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དེའི་མཐར་ཐུག་ཐུག་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དབང་པོ་དང་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ཐ་མལ་པ་རྣམས་སྦངས་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་རྩོད་པའི་དུས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་མེད་པར་དངོས་སུ་དངོས་གྲུབ་མེད་ངེས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཚེ་འདི་ཉིད་ལས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དམ་རྡོ་རྗེ་འཆང་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཉིད་ནི་ཤེས་ར་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣག་བཞིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་བདེན་མོད། །འོན་ཀྱང་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྣམས་ལ་དངོས་གྲུབ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྔོན་བློ་རྣོན་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་སྟེ་ངེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡི་གེ་དོན་མཐའ་དག་གསུངས་པར་འགྱུར་རོ། །སླར་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་མན་ངག་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པ། འདིར་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་དང་ནག་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབྱེ་བས་རྩ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་རྣམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ལ་སྤྲོ་བའི་རིམ་པས་ཟླ་བའི་ཆ་བཅོ་ལྔའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནག་པོའི་ཕྱོགས་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྡུད་པའི་རིམ་པས་ཉི་མའི་ཆ་བཅོ་ལྔའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉའི་མཐར་ཆ་གཅིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་གནམ་སྟོང་གི་མཐར་ཡང་ཆ་གཅིག་གོ །དེས་ན་སྤྲོ་བའི་རིམ་པས་དབང་པོ་ཞེས་པ་ནི་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚེས་ལྔའོ། །དཀར་པོའི་ཚེས་གཅིག་ནས་ཚེས་ལྔའི་མཐར་ཐུག་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དགའ་བ་དང་བཟང་པོ་དང༌། རྒྱལ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་རྫོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ཞེས་པ་ནི་ལྔ་སྟེ་དྲུག་པ་ནས་བཅུ་པའི་མཐར་ཐུག་པ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚེས་ལྔའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་ཞེས་པ་ནི་ལྔ་སྟེ། བཅུ་གཅིག་ལ་སོགས་པའི་ཉའི་མཐར་ཐུག་པ་སྔོན་བཞིན་དུ་ཚེས་ལྔའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་ཆ་ཨ་ལ་སོགས་པ་ཐུང་དུ་ཡོན་ཏན་དང་ཡ་ཎའི་རྐྱེན་བསྒྱུར་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནག་པོའི་ཚེས་གཅིག་ལ་སོགས་པ་སྡུད་པ་ཉིད་འབྱུང་བ་དང་ཕུང་པོ་དང་དེ་བཞིན་དུ་དབང་པོ་རྣམས་ཏེ། ལྔ་དང་ལྔ་དང་དེ་བཞིན་ལྔ་ནས་སྟོང་གི་མཐར་ཐུག་པའི་ཆ་བཅོ་ལྔ་ཡ་ཎའི་རྐྱེན་བསྒྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་རིང་པོ་རྣམས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྗེས་དབྱངས་དང་ཚེག་དྲག་གི་ཆ་དག་བཅུ་དྲུག་པ་མཐའ་མ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་རྩའི་རྒྱུ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྲོག་དང་ཐུར་སེལ་ཕྲད་པས་ཨ་ཝ་དཱུ་ཏཱིར་འཇུག་པ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་རྩ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། དང་པོ་ཁོང་སྟོང་རྒྱུས་པའི་དབྱིབས་ཀྱི་རྩའོ། །གཉིས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རྩའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་རླུང་གི་རྩའོ། །གང་གི་ཚེ་རྩ་དེ་རྣམས་གནམ་སྟོང་དང་ཉ་དག་གི་མཐར་གང་བར་འགྱུར་ཞིང་མཐའ་མ་དག་གི་ཆ་གཉིས་འདུས་པ་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་རྒྱུ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་མི་རྒྱུ་བའི་ཕྱིར་རྩ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་མི་རྒྱུ་བའི་ཕྱིར་རྩ་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་རོ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེར་རོ་མཉམ་པའི་ཕྱིར་ཤའི་ཁམས་འཇུག་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཞུ་བའི་ཕྱིར་རུས་པའི་ཁམས་འཇུག་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་ཞུ་བའི་ཕྱིར་པགས་པའི་ཁམས་ཞུ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་གསུམ་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དབང་པོ་དང་ཕུང་པོ་དང་འབྱུང་བའི་ཁམས་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་རྣམས་མི་དམིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཆ་གཉིས་གཉིས་མེད་པའི་དངོས་པོ་སྲོག་དང་བདེ་བ་དག་རོ་གཅིག་པའི་དངོས་པོའི་སྲོག་གི་བརྡ་ནི་ཚེག་དྲག་སྟེ། དེ་ཡང་དངོས་པོའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དབྱེ་བས་ཐབས་སོ། །དངོས་པོ་རྣམས་མཐར་བྱེད་པས་ན་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདེ་བ་ནི་རྗེས་དབྱངས་ཏེ། དེ་ཡང་དངོས་པོའི་དབྱེ་བས་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཉིད་དུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ལྟར་ཁམས་གསུམ་པའི་འགྲོ་བ་བརྟན་པ་དང་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་རྗེས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དག་གི་རྗེས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་གང་མཐོང་བའི་དངོས་པོ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་གཞོན་ནུ་མའི་ཆགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་བདག་གིས་བླ་མ་བརྒྱུད་པའི་མན་ངག་ལས་ཤེས་མདོ་ཀྱི་འོན་ཀྱང་གཞུང་འདིར་མ་བརྗོད་དེ། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་བླ་མ་དང་ལུང་དང་བདག་ཉིད་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་བརྒྱུད་པ་ལས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་བླ་མ་དང་དཔའ་བོ་དང་རྣལ་འབྱོར་མའི་བཀའ་དྲིན་གྱི་རྟོགས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་རང་གི་ལུས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱི་དོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགོངས་བཤད་གཞན་གྱིས་གདན་བཞིར་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཚིགས་བཅད་དང་པོ་ཕྱེད་ཀྱིས་བདག་གི་གདན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་ཚིགས་བཅད་ཕྱེ་ཀྱིས་གཞན་གྱི་གདན་ནོ། །གསུམ་པའི་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་གདན་ནོ། །བཞི་པའི་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་ཀྱིས་གསང་བའི་གདན་བསྟན་ཏེ་མདོར་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལ་རང་གི་ལུས་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དེ་འདིར་བདག་གི་གདན་གྱི་རྐང་པ་ནས་གཙུག་ཏོར་གྱི་བར་གྱི་རྩ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དེ་རྣམས་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་སྲོག་གི་རླུང་ངོ༌། །ད་ཡང་བདག་གི་གདན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བདག་སྲོག་ལ་བརྟེན་པའོ། །དེ་ཡང་རང་གི་ལུས་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཟད་པའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་སྟེ། དེ་ཡང་བདེ་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་དུ་སངས་རྒྱས་བཞུགས་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདེ་བ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། གཞན་གང་ན་ཡང་མེད་ཅེས་པ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་དོན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་བདག་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཏེ་བདག་ཉིད་རྟོགས་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་དུ་གཞན་གསུངས་པ། ལུས་ལས་གཞན་དུ་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ཅེས་པ་ནི་ལུས་ནི་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་སྲོག་གམ་ཆག་ཉིས་པོ་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་དག་གོ །ལུས་ལས་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་གཞན་གྱི་གདན་ཞེས་པའི་མིང་ཅན་འོད་སལ་བའི་ཡེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤེས་ཏེ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཉིད་དེ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་དགའ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །མི་ཤེས་པ་ཡིས་བསྒྲིབས་པར་འདོད། །ཅེས་པ་ནི་དེ་ལ། སངས་རྒྱས་མེད་གཉིས་མེད་པ་མེད། །ཁོན་ཉིད་མེད་ཡེ་ཤེས་མེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་དུ་མས་བསྟན་ཏེ། དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི། མི་ཤེས་པ་ཡིས་བསྒྲིབས་པར་འདོད། །ཅེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཀུན་རྫོབ་མེད་པར་དངོས་གྲུབ་མེད་དོ། །དེ་ཡང་མཆོག་ཏུ་ཟབ་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་དག་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བའི་གདན་གསུངས་ཏེ། རང་ལུས་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་གནས། །ཞེས་པ་ནི་འདིར་འཆད་བཞིན་པའི་འཁོར་ལོ་བཞིའི་ཚུལ་གྱིས་འཁོར་ལོ་བཞི་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བས་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཞུ་བའམ། རྒྱུ་བ་ལ་སོགས་པས་གང་ལུས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལྷ་དང་ལྷ་མོ་བསྒོམས་པ་ལས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་རང་གི་ལུས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་རྩའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ཡང༌། རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་གསུངས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་རྩ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་རེ་རེའི་བདེ་བ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ལས། བདག་དང་བདག་གི་རྟོག་པ་སྤངས་པ་ཡེ་ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་དག་དབྱེར་མེད་པ་ནི་སྦྱོར་བའི་གདན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གསང་བའི་གདན་གསུངས་པ། དངོས་པོ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་བྱེད་པ། །ཞེས་པ་ནི་འདིར་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་དེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་སྒོམ་པའི་དུས་སུ་ཡང་སེམས་རང་རིག་པའི་རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་པའི་བདེ་བ་ཉེ་བར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཉེ་བར་དམིགས་པས་བསམ་དུ་མེད་པ་ཡང་བསམ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་གསང་བའི་གདན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་གསང་བར་བྱ་བས་ན་གསང་བའམ་དཔག་པར་དཀའ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་སྣང་བ་མེད་པ་གང་གིས་ཀྱང་མི་དམིགས་པ་སུས་ཀྱང་མི་མཐོང་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་རིག་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་དེ་ཡང་སྣོད་ལ་སོགས་པ་བཅུད་དང་བཅས་པ་བརྟན་པ་དང་གཡོ་བའི་དངོས་པོའོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོའི་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་དངོས་པོ་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེ་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་སོ། །དེ་ཡང་ལུས་ལ་གནས་ཀྱང་ལུས་མ་སྐྱེས་ཞེས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཏེ་སྐུའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལ་གནས་པ་ནི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ཡང་ལུས་ལས་ཕྱིར་བྱུང་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་ལུས་ལ་གནས་ཀྱང་དེ་ལུས་ལས་མ་སྐྱེས་ཏེ་གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ལུས་དང་ཁམས་རྣམས་ལ་བརྟགས་བཞིན་པ་ན་གང་ལས་ཀྱང་མ་སྐྱེས་ཏེ། གནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་གསང་བའི་གདན་ནོ། །དེ་ལྟར་གདན་བཞིའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ནི་ལྔ་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་གདན་ཏེ། དེ་ཡང་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་པ་སྟེ་ངེས་པའོ། །ད་ནི་འཁོར་ལོ་བཞིའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གསོལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུད་པ་པོའི་ཚིག་གོ །ལུས་ལ་རྩ་ནི་དུ་ཞིག་མཆིས། །ཞེས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོས་གསོལ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། །ཞེས་པ་ནི་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའོ། །བཅུ་ཕྲག་གཉིས་ལྷག་བརྒྱ་ཕྲག་གཅིག །འཁོར་ལོ་བཞིའི་རབ་དབྱེ་ཉིད། །ཅེས་པ་ནི་མདོར་བསྡུས་པའི་ཚིག་གོ །དེ་ལ་ལྟེ་བར་པདྨ་འདབ་མ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྙིང་གར་འདབ་མ་བརྒྱད་པའོ། །མགྲིན་པར་འདབ་མ་བཅུ་དྲུག་པའོ། །སྤྱི་བོར་འདབ་མ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པའོ། །དེ་ལྟར་སྐུ་དང་ཐུགས་དང༌། གསུང་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྣམས་རིམ་པ་བཞིན་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་དང་བརྒྱད་དང༌། བཅུ་དྲུག་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་རང་ཏུ་དབྱེ་བ་ཉིད་དེ་མདོར་བསྡུས་ན། བརྒྱ་ཕྲག་གཅིག་དང་ཉི་ཤུའོ། །འོན་ཀྱང་རྒྱས་པར་ནི་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དབང་གིས་སོ། །གཞན་འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པ་ནི་བྱེ་བ་བྲག་ཕྱེད་དང་བཞི་སྟེ་བ་སྤུ་དང་སྐྲའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་འཁོར་ལོ་བཞིའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་རྩ་ལྷའི་རང་བཞིན་རྣམས་ནི་གདན་བཞི་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེས་ན་འདིར་ནི་རྒྱས་པར་མ་གསུངས་སོ། །འོན་ཀྱང་འདིར་ནི་བདག་གིས་བླ་མ་བརྒྱུད་པའི་མན་ངག་གིས་འདི་རྣམས་ཀྱི་བཤད་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག །རང་བཞིན་འཁོར་ལོར་མི་རྟོག་པ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བདེ་ཆེན་པོ། །རྣལ་འབྱོར་མ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་དྲུག་ཅུ་བཞིའོ། །ལྟེ་བའི་རྩ་ཡི་པདྨར་འཇུག །དབུས་རྩར་བཙན་ཐབས་སྦྱོར་བ་ཡིས། །ལག་པས་རྐང་པ་གཉིས་བཟུང་ནས། །ལྟག་པ་ནས་ནི་སྐེར་གཟུང་ཞིང༌། །གྲུ་མོ་གཉིས་ཀྱིས་སྣ་ནི་གཟིར། །དེ་ཚེ་རླུང་ནི་བཟུང་བར་བྱེད། །དབུགས་སྟང་འགྲོ་བའི་སྦྱོར་བ་ཡིས། །སེམས་ནི་པདྨར་གཞུག་པར་བྱ། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྟོང་རང་བཞིན། །ཕུང་པོ་ཁམས་ནི་བརྒྱད་པོ་གཞོམ། །རྩ་བཅིངས་པ་ཡིས་རླུང་ལ་ཞུགས། །རླུང་གཉིས་དབྱེར་ནི་མེད་ཞུགས་པས། །པདྨའི་མདུད་པ་དབྱེ་བར་བྱ། །མགྲིན་པར་བརྒྱད་གཉིས་ཀྱི་ནི་རྩ། །དབུ་མ་ཡི་ནི་མདུད་པར་འབར། །སྔོན་གྱི་བྱེད་པའི་བཅིངས་པས་འདོར། །བདེ་བ་ཆེན་པོའི་པདྨར་འཇུག །སུམ་ཅུ་གཉིས་སུ་ཞུགས་པ་ཡིས། །རྩ་ལས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབབ། །མཐེ་བོང་ནས་ནི་རླུང་བཀུག་ཅིང༌། །གཙུག་ཏོར་བར་དུ་འཛག་པར་བྱ། །དེ་ནས་བླ་མའི་བཀའ་དྲིན་ནི། །རྣལ་འབྱོར་མ་ཡིས་སྡེ་ཡི་ཆོས། །འདི་ནི་སུ་ལའང་བསྟན་མི་བྱ། །མི་ཐོགས་འགྲོ་བའི་གཙོ་བོར་འགྱུར། །རྩའི་འཁོར་ལོ་གཟུང་བའི་མན་ངག་འདིས་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་ཅིང་དུས་སུ་འཆི་བ་ཡང་སླུ་ན་དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། འདིས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བསླབས་པའི་སྦྱོར་བས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དམ་རྡོ་རྗེ་འཆང་བ་ཉིད་ཀྱང་འཐོབ་བོ། །སླར་ཡང་གང་གི་ཆེ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་མན་ངག་བསྒོམ་པའི་དུས་སུ་རྩ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཁོང་སྟོང་དེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་རྣམས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུན་དེ་རྣམས་འབྱུང་བ་དེ་རྣམས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་ལ་གཅིག་ནི་རྒྱུན་འཛག་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་ཡི་གེའི་དོན་ཉིད་དོ། །དེ་དག་ལ་རྒྱུན་འཛག་པ་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པས་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ལ་བདེ་བ་སྟེར་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་ཡི་གེའི་དོན་དེ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེ་བ་སྟེར་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་རྩ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་རྣམས་ཀྱི་མིང་གི་དབྱེ་བས་ཇི་སྲིད་མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བ་དེ་སྲིད་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཚན་རྣམས་ཐོབ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཆོག་ཏུ་འདོད་ཅེས་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་འདོད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱ་བ་ཚིག་འབྲས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བུ་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་དཔའི་ཕྱིར་ཞེས་སྦྱར་ཏེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ལས་ནི་མི་ཕྱེད་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་དགོངས་སོ། །དེ་ཉིད་ལ་གསུངས་པ། ཨ། ཐོག་མ་པར་དང་མཐའ་མ་རུ། །བྷེ། རྐང་པ་ནས་ནི་མགོ་རུང་བྱ། །དྱཱ་བདུད་རྩི་ཡིས་ནི་དགའ་བཞིན་པ། །སཱུ། ཁོང་སྟོང་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་འགྲོ། །ཀྵྨ། དེ་ཉིད་དུ་ནི་འཛིན་པར་བྱེད། །རཱུ། བདེ་བ་ཞེས་པ་བརྟེན་པ་ཡིན། །པཱ། དོན་དམ་པ་ཡི་སེམས་ནི་ཉིད། །ཙ། དཔྱད་པ་ཡིས་ནི་བྱང་ཆུབ་མཆོག །དི། ཉིན་མོའི་དུས་སུ་རྩ་ནི་གྲང༌། །བྱཱ། མགོ་ཡི་སྤྱི་གཙུག་བར་དུ་ཁྱབ། །བཱ། ཚིག་ནི་ལྕེ་དབང་པདྨ་རུ། །མཱ། མ་དུ་ལུང་གའི་མགོ་བོ་རུ། །ཏུ། བཞི་པ་རྡོ་རྗེའི་རྩེ་མོའི་རྩར། །བཱ། །གཡོན་ཏུ་ཁུ་པའི་བུ་ག་རུ། །མ། ནོར་བུ་གནས་སུ་སོང་བ་ཙམ། །ཎཱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་སུ་ཐིམ་པའོ། །ཀཱུ། དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་ཁྲོས། །རྨ། དབུ་མའི་རྩ་རུ་རྟོགས་པ་ཡི། །ཛཱ། གཏུམ་མོ་ཡི་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་འཛག །བྷ། དངོས་དང་དངོས་མེད་ཟད་བྱེད་མ། །བ། སྒྲུབ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོག་གི་གཟུགས། །ཀཱི། གྲགས་དང་བདེ་བས་སྒེག་པ་མོ། །སི། མཆོག་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་བརྟེན། །ཀཱ། འདོད་པའི་བསྟན་བཅོས་རྗེས་འབྲངས་མ། །དྷཱུ། །དུ་བའི་ལམ་ནི་སྙིང་ཉིད་དོ། །ཡང་ན་འོག་ལྟའི་བཟང་མོའི་གཟུགས་ཅན་མ། །ཥཱ། ཚར་གཅད་རྗེས་སུ་བཟུང་བྱེད་མ། །བི། དབེན་པའི་བདག་ཉིད་སྐྱེད་བྱེད་མ། །ཥྚཱ། ཁམས་ནི་བཅོ་བརྒྱད་འབབ་པ་མོ། །རྩ། ལུས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་རྒྱུ། །མཱ། མགྲིན་པ་དང་ནི་རྐང་དུ་མདར། །ཏུ། །མྱུར་འགྲོའི་མཆོག་ནི་ལྟེ་བ་རུ། །རཱ། འདོད་ཆགས་མེ་ནི་རབ་འབར་མ། །ས། རྒྱུ་དང་མི་རྒྱུ་སྙིང་འཁོར་ལོར། །རྦ། རྐང་རྣམས་བཅིང་བར་བྱོར་བྱེད་མ། །རཱི། ཁུ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་འཕངས། །ཤཱི། བར་གྱི་མཚམས་ནི་ཚོལ་འགྲོ་མ། །ཏཱ། ཤིང་གི་གཟུགས་སུ་འང་དེ་ཤེས་བྱ། །དཱ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ནི་སེམས་ཉིད་གཟུང༌། །ཨུ། ཨུ་ཡི་ཡི་གེ་ཡི་ནི་གཟུགས། །ཥྨཱ། སྣ་ཡི་གནས་སུ་འགྲོ་འོང་བྱེད། །ཙཱ། ཐམས་ཅད་སྤྱོད་པར་སོང་བ་ནི། །ལ་ལ་ནཱ་བཅིངས་སྦྱོར་བ་ཡིས། །ར་ས་ནཱ་ནི་རྐན་གྱི་ལམ། །དྭེ། རྩ་གཉིས་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིར་མ། །པྲ། ལྟེ་བ་ཡི་ནི་བུ་གར་ཞུགས། །མཱ། ང་རྒྱལ་ཅན་རྣམས་རྟོགས་བྱེད་མ། །ནཱ། སྣ་བུག་གཉིས་ཀ་ལས་ནི་སྟེང༌། །ཀྲྀ། དབང་པོ་ཐམས་ཅད་དགུག་པར་བྱ། །ཥྞ། དྲོ་བའི་སྒོར་ནི་སོང་བའི་རྩ། །ཝ། ཡུར་བ་ཡི་ནི་ངོ་མཚར་བྱེད། །ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་སྤངས་པ་ཉིད། །ཙ། གཏུམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱེད་གཏུམ་པའི་མ་མོའོ། །སཱ། བུ་ག་སྙིང་པོ་ལས་འབར་མ། །མཱ། དེར་ནི་བདག་ཉིད་མཆོད་པར་བྱེད། །ནྱ། གང་ཞིག་སྣང་བ་གསུམ་སྤངས་པ། །ཧེ། དེ་ཡི་རྒྱུ་ནི་འོད་གསལ་བའོ། །ཏུ། བཞི་པའི་དབང་གིས་རྩ་ནི་གང༌། །དཱ། བློ་ལྡན་མཁའ་བཞིན་རྟག་ཏུ་བསམ། །ཡེ། གང་དག་གི་ནི་ཁམས་ཐམས་ཅད། །ཀཱ། ལུས་ཅན་གྱི་ནི་རྩ་མང་པོ། །བི། དེ་ཉིད་དུ་ནི་ངལ་ནི་བསོས། །ཡོ། རྣལ་འབྱོར་བདེ་བ་མི་འགྱུར་བའོ། །གཱ། དེར་ནི་ཤིན་ཏུ་བརྗེ་དབང་གིས། །རྩ། རྒྱུ་བ་དག་གི་རྩ་འདྲ་བ། །པྲེ། དེ་ཉིད་དུ་ནི་གཞུག་པར་བྱ། །མ། གནད་གཅོད་སྲེད་པ་མཐར་བྱེད་མ། །ཎཱི། ཁུག་རྣ་དུ་བ་ལ་སོགས་ཀྱིས། །སི། ཕྱག་རྒྱའི་དངོས་གྲུབ་འདོད་ཅན་མ། །དྷཱ། རྩིབས་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་འཁོར་ལོར་བཤད། །ཙ། རྒྱུ་བའི་སྲོག་ནི་མཛེས་པའོ། །བཱ་མེ་ཡིས་རབ་ཏུ་གང་བར་བྱ། །བ། ཉོན་མོངས་པ་ནི་སླུ་ཞིང་གསད། །ཀཱི། སྒྲ་ཡི་རྣམ་པ་ལྟ་བུའི་རྩ། །སུ། ཡིད་བཟངས་སྟེང་དུ་རབ་རྒྱུ་མ། །མ། ཡིད་སྲུབ་སྟེང་དུ་སོང་བ་ཉིད། །ན། མི་ཡི་སྣ་ནི་འཕྱང་བས་ན། །ཏ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསང༌། །ཐཱ། དེ་ཡི་གནས་ནི་སྟེང་བུ་ག །ཏྲི། རྩ་གསུམ་ཟླ་ཉི་སྒྲ་གཅན་ཏེ། །བྲི། དུས་མེ་ཞེས་པའི་བྱ་བའང་བཅིངས། །ཏཱ། སྐར་མ་རྣམས་དང་མིག་སྨན་མཁའ། །ཀཱ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནི་ཁ་ནི་འབྱེད། །མི་དབང་པོས་མཆོག་ནི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །ནཱི། །རྩ་གང་དག་ནི་མདུད་པ་མེད། །གེ། གླུ་ཡི་སྒྲ་ནི་རྗེས་འགྲོ་མ། །ཧཱ། ཧཱ་ཞེས་པ་ལས་འཆར་བ་ཉིད། །ཙཾ། གཏུམ་མོ་ཡི་ནི་གནས་སུ་འོངས། །རཱ། སྒོ་ང་རྣམས་ནི་འདིར་འགས་ཉིད། །ཀཱ། གཏི་མུག་ལ་སོགས་སྨོས་ཅིང་གོས། །མཱ། འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་རྣམས་ཀྱི་གཞི། །རཱ། དེ་ཉིད་དུ་ནི་དགའ་བར་བྱ། །དཱ། བྱང་ཆུབ་ལམ་ལ་སེམས་དཔས་གཟུང༌། །རཱི། དགྲ་བོ་རྣམས་ནི་ཟད་བྱེད་མ། །ཀཱ། འདོད་པའི་མཆོག་ནི་ཀུན་དུ་སྦ། །རྩ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་བརྒྱུད་པའི་རིམ་པ་བླ་མ་དང་དགེ་པའི་གྲོགས་མཆོག་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁ་ནས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །རྩ་འདི་རྣམས་ཞེས་པ་ནི་སླར་ཡང་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོས་ཞུས་པའོ། །དེ་རྣམས་ནི་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་རྩ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དྲིས་བའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་ནི། རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་སྟེ། འདིར་གང་གི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པས་རྣལ་འབྱོར་མའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱུད་རྣམས་ལ་དམིགས་པ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི་རྩ་རྣམས་ཏེ། དེ་ཡང་ཅི་བསྒོམ་པའི་གནས་མ་ཡིན་ནམ་ལུས་རང་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ལུས་ཀྱི་ནང་རྣམས་སུ་པདྨའི་རྩ་བ་ལྟ་བུ་ཐ་དད་པའི་འཁོར་ལོ་ཡོད་དམ་དེ་ཇི་ལྟ་བུར་འགྱུར་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྲིད་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་གསུང་ཏེ། འདིར་དགོངས་བཤད་གཞན་གྱིས་ལུས་ལ་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ནི་སྲིད་པ་གསུམ་དུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་ནི་ལུས་ཏེ། དེའི་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་པ་ནི་ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བ་སྤུའི་བུ་ག་ལ་སོགས་པ་དང་ཚིགས་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ་རྩ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ནང་དུ་འདུས་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཁུ་བའི་རྣམ་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་སྤངས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་གཞན་རྒྱུས་པ་དང་རྩ་ཁོང་སྟོང་རྣམས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་བུ་རམ་ཤིང་གི་སྡོང་བུའི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་པ་ནི་བེམས་པོའི་བདག་ཉིད་དོ། །རོ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་རྒྱུས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དང་རྩ་རྣམས་ཀྱང་བེམས་པོར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་རོ་གཅིག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའོ། །འོན་ཀྱང་དེ་ནི་གནས་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སུ་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་མི་ཕྱེད་པ་ནི་སྤྱི་བོར་རོ། །ཕྲ་གཟུགས་མ་ནི་སྤྱི་གཙུག་ཏུ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དགྱེས་པའི་རྡོ་རྗེར་གསུངས་པའི་ཚིག་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་འདིར་བུ་རམ་ཤིང་སྡོང་བུ་གཅིག་ཉིད་ལ་མདུད་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ལུས་ལ་ཡང་མདུད་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཡོད་པའོ། །དེས་ན་གཟང་བ་དང་འཛིན་པ་སྤངས་པའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་བུ་རམ་ཤིང་གི་སྡོང་དུ་འཁྲུལ་འཁོར་གྱིས་རོ་དྲངས་ཏེ་དངོས་པོ་ལོགས་སུ་བྱས་པ་དེ་ཡང་གང་དུ་འདོད་པ་དེར་ཁྱེར་ཏེ་ཆང་ལ་སོགས་པ་བསིང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལུས་ལ་ལྟེ་བའི་འཁྲུལ་འཁོར་གྱིས་ཏེ་དབུས་སྟེང་དང་འོག་ཏུ་འགྲོ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བཅུད་དྲངས་པ་ལོགས་སུ་བྱས་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཁམས་རྣམས་ལས་ཐ་དད་པ་ཉིད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བཅུད་དེ་ཡང་གང་དུ་འདོད་པ་དེར་ཁྱེར་ཏེ་རྩ་སྣ་ཚོགས་པར་རྒྱུ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་མེད་བ་མེད་དེ་དྲི་མ་མེད་བའི་ཕྱིར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་སྤངས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་དབང་པོ་གཉིས་ཡང་དག་པར་སྤྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལག་པའམ་ཉ་ཕྱིས་ལ་སོགས་པས་བླངས་པ་དེའི་ཚེ་དེ་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་སྲོག་གི་གཟུགས་མེད་དེ་བེམས་བོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་གལ་ཏེ་སྲོག་མེད་ན་དེ་ལས་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་གསུངས་པ་མ་དང་ཕ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ལས་འགྱུར་ཏེ། ཕ་མེད་པར་མ་འབའ་ཞིག་ལས་མི་སྐྱེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་མེད་པར་ཕ་འབའ་ཞིག་ལས་ཀྱང་མི་སྐྱེའོ། །དེའི་ཕྱིར་བདེ་བཙམ་འབའ་ཞིག་གི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་བུ་རམ་ཤིང་གི་རོ་མང་ར་བའི་རང་བཞིན་དེ་ལ་སྲོག་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་བེམས་པོའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དངོས་པོའི་སྦྱོར་བས་བེམས་པོ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ས་ལ་ས་བོན་སྣ་ཚོགས་པ་བཏབ་པས་འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདེན་པའམ་མི་བདེན་པར་འཁྲུལ་པར་མི་བྱའོ། །འོ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་དང༌། དེ་བཞིན་རྩ་བའི་བདག་གཉིད་རྣལ་འབྱོར་མའི་རྒྱུད་དོ། །དེས་ན་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་ཁ་སྦྱོར་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་འདིས་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་ཞི་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་བ་བཞིན་ནི་དབང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་བཞིས་བཤད་དེ། དེས་ན་བསྟན་པ་དང་བཤད་པ་ངེས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཞེས་པ་ནི་འདིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དོན་དམ་པ་དེ་ལ་འཇུག་པའི་མིང་གང་ལ་ཡོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་ལས་གང་གིས་བསྐྱེད་པ་དེ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བྱེད་པའོ། །དང་པོ་ལ་ལྟོས་པས་ན་གཉིས་པའོ། །ཁ་སྦྱོར་ཐིག་ལེའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་རྟོག་པ་དང་པོའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་གཉིས་པའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་ཡང་དག་པར་ལྟ་བའི་དྲན་པའི་སྣང་བ་ཞེས་པའི་གཞུང་བསྟན་པ་སྟེ་གཉིས་པའོ།། །།

རབ་ཏུ་བྱེད་པ་གསུམ་པའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ད་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དམིགས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་བ་གསུམ་པ་བསྟན་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ནས་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་འཇུག་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་རྗེས་ཐོགས་སུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་དག་རོ་གཅིག་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་དེ་ཞེས་པ་ནི་སྒྱུ་མའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པར་བྱ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་བདག་ཉིད་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་སོ། །ཕྱག་བཙལ་ནི་ཞེས་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཕྱག་འཆལ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་པར་བྱེད་དོ། །གསང་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྙིང་པོ་ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡང་གོང་མའོ། །གསང་ཆེན་ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །བླ་ན་མེད་ཅེས་པ་ནི་ཁྱབ་འཇུག་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་བླ་ན་མེད་པ་སྟེ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གོང་མ་ཕུལ་དུ་ཕྱུང་བ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བགྲོད་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལན་གྱི་ཚིག་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ཞེས་པ་ནི་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་རྗེས་ཐོགས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྙིང་རྗེ་ལ་དམིགས་ཏེ། རྨི་ལམ་བཞིན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ནི་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་དང་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་དང་རྣལ་འབྱོར་མའི་རྒྱུད་རྣམས་སོ། །སྙིང་པོ་ཞེས་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན་གསུངས་པ། ཡེ་ཤེས་སྒྲོན་མ་རྡོ་རྗེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡེ་ཤེས་ཞེས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་ལག་མཐིལ་གྱི་སྐྱུ་རུ་ར་བཞིན་དུ་དེས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་མར་མེ་བཞིན་དུ་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྡོ་རྗེ་ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་དེའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཅེས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་དང་རྣལ་འབྱོར་མའི་རྒྱུད་དོ། །དེ་གསང་ཆེན་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་གསང་ཆེན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་གསུངས་པ་ཞེས་པ་ནི་བྲག་ཅའི་སྒྲ་ལྟར་ཉན་པ་པོ་རྣམས་གཞུག་པའི་ཕྱིར་དེར་དེ་གསུང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོ། །གསང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདིར་ལུས་ལ་བུ་ག་བཅུ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱང་ཡི་གེ་བཅུ་དྲུག་གི་མིང་རྣམས་ཀྱིས་མཚོན་ཏོ། །གང་དག་བུ་ག་ཞེས་པ་དེ་དག་ནི་མཚམས་རྣམས་ཏེ། འདི་ལྟར་ར་གསུམ་ནི་ལྟེ་བ་དང་སྙིང་ག་དང་མགྲིན་པའི་མཚམས་རྣམས་སུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཧ་ནི་སྤྱི་བོའི་མཚམས་སུའོ། །ལྷག་མ་ཡི་གེ་བཅུ་གཉིས་ནི་རིམ་པ་བཞིན་ལག་པ་དང་རྐང་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚམས་རྣམས་སུའོ། །དེ་ལྟར་ར་གསུམ་དང་ཧ་ནི་ཨཝ་དྷཱུ་ཏཱི་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱར་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡི་གེ་བཅུ་གཉིས་ནི་ལ་ལ་ནཱ་དང་ར་ས་ནཱ་ལ་དྲུག་དྲུག་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའོ། །གཞན་སྒོ་དགུ་རྣམས་ཀྱི་བུ་ག་དགུ་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་པོར་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་བུ་ག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་སོ། །གང་སྙིང་གའི་བུ་ག་དེ་ནི་གཙུག་ཏོར་གྱི་བུ་གའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་ལྟེ་བ་དང་སྙིང་ག་དང་མགྲིན་པ་དང་མགོ་བོར་ཡི་གེ་རྣམས་ཏེ། དེ་ཉིད་དེར་རིམ་གྱིས་འོག་དང་སྟེང་དུ་འབབ་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དཔལ་གསང་བ་འདུས་པའི་ལྷ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀུན་དངོས་པོ། །ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་སྟེ་ལྷ་དང་ལྷ་མོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བརྗོད་དེ། སེམས་དཔའ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རྟག་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་དྲི་མ་མེད་པ་ངེས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྒྱུན་གྱི་སྦྱོར་བས་ཕུལ་དུ་ཕྱུང་བ་ཉིད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་མ་སྐྱེས་ཤིང་མི་འགག་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་རྡོ་རྗེའི་སྒྲས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གཟུང་ངོ༌། །མི་ཕྱེད་པས་ན་རྡོ་རྗེའམ། །དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འཇིགས་པའི་ཆོས་ནི་རྡོ་རྗེའོ། །ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་སེམས་དཔའོ། །འདི་དག་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའོ། །ཡང་ན་རྣལ་འབྱོར་དང་རྣལ་འབྱོར་མའི་རྒྱུད་རྣམས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའོ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན། རྒྱུད་མེད་པའོ། །བདེ་བ་ཞེས་པ་ནི་བདེ་བ་ཡང་བྱ་བ་ཙམ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདེ་བའི་མཆོག་ཅེས་པ་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་བདེ་བ་དཔེས་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་བཟང་མོ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་ལྷན་ཅིག་ཉིད་མེད་པར་གྱུར་པ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གྲུབ་པ་དེ་ཉིད་མ་གྲུབ་པ་བསྒྲུབ་བྱ་མེད་ཅིང་སྒྲུབ་པ་པོ་ཡང་མེད་པ་སྒྲུབ་པ་ཡང་ཅུང་ཟད་མེད་པ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྒྱུད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་འདི་ལ་དཔྱད་པའི་ཡོན་ཏན་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་ཞེས་པ་འདི་ནི་རྣལ་འབྱོར་འདིའོ། །ནི་ཞེས་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའི་བླ་མ་སྟེ། རང་འབྱུང་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་བཅོམ་ལྡན་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ཁྱད་པར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་ནི་རྣལ་འབྱོར་བླ་ན་མེད་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་གོང་ན་མེད་པའོ། །དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་ཞེས་པའི་སྒྲའོ། །བརྟན་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་གོང་ན་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོ་རྟག་པ་དང་ཆད་པ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ཡང་སྐུ་བཞི་མེད་པར་མི་སྐྱེ་ཞིང་མི་འགག་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐུ་བཞི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གོང་ནས་གོང་དུ་འཇུག་པ་སྟེ། ཚོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་འདིར་དེ་ཡང་འདྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་བརྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་རྟགས་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་ཡིད་སྲུབས་ཞེས་པ་ནི་འདོད་པའོ། །དེ་ཡང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཞེས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུའོ། །དེས་མིང་སྣ་ཚོགས་པའི་བློས་སངས་རྒྱས་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་འདོད་པའོ། །རྟག་ཏུ་ཞེས་པ་ནི་དུས་བཞི་གང་གི་དང་པོ་དང་བར་མ་དང་ཐ་མ་རྣམས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འདོར་བས་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ། རང་བཞིན་གྱིས་ནི་འདའ་དཀའ་བ། །ཞེས་པ་ནི་དཀའ་སྤྱོད་འདོར་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་གསུངས་པ། འདིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་མཛེས་པར་འདོད་པ་དེ་རྣམས་སྣ་ཚོགས་པའི་ལས་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའམ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ། སངས་རྒྱས་རྡོ་རྗེ་འཛིན་སོགས་པས། །ཞེས་པ་ནི་འདིར་གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དམ་པའི་དབང་གིས་ཏེ། ལས་དེས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དམ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་མཛད་ཅེས་པས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ཡང་མཛད་པར་འགྱུར་རོ། །མཛད་པ་ལ་ཡང་སྐྱོན་ཡོད་དེ། དེ་ཡང་གསུངས་པ། འོ་ན་སངས་རྒྱས་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱང་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར། དང་པོ་སངས་རྒྱས་རྒྱུ་མེད་པ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདུལ་བ་མེད་པ་མ་བྱས་པ་ལས་མེད་པ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ལས་སྣ་ཚོགས་པར་འགྲུབ་ཅེ་ན། དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་བརྟན་པ་དང་གཡོ་བ་ཞེས་པའི་སྣོད་དང་བཅུད་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཁམས་གསུམ་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀུན་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཡང་མཆོག་ཏུ་བདེ་བ་དམིགས་པ་མེད་པ་སྟོང་པ་དང་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་དོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་འོད་གསལ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་གཟུང་ངོ༌། །དེ་ཡང༌། དངོས་པོ་ཀུན་དུ་འདིར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པ་ནི་བརྟན་པ་དང་གཡོ་བའི་དངོས་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་ཅན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སངས་རྒྱས་ཀུན་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ། །སོགས་པའི་སྒྲ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ལ་སོགས་པ་བཟུང་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཡང༌། སངས་རྒྱས་ཀུན་དང་མཉམ་སྦྱོར་བ། །ཞེས་པ་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་དངོས་སུ་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའོ། །མཁའ་འགྲོ་མ་ཡི་དྲ་བ་སྡོམ། །ཞེས་པ་ལ་མཁའ་འགྲོ་མ་ནི་སྤྲུལ་པས་ནམ་མཁར་འགྲོ་ཞིང་རྒྱུ་བས་ཁྱབ་པའོ། །ཀི་ནི་ཨ་ཀའི་སྐད་དབྱིངས་ལས། །གྱ་གྱུར་འགྲོ་བའོ། །ནཱི་ནི་འོད་ཟེར་ཕྲ་བའི་གཟུགས་ཅན་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྩའི་ཚོགས་སོ། །སྡོམ་པ་ཞེས་པ་ནི་འདི་དག་གི་སྡོམ་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལས་བྱུང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ཞེས་པ་ནི་གསུངས་པའི་རིགས་པ་འདིས་སྒྱུ་མའི་རྣལ་འབྱོར་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་མོ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་སྣ་ཚོགས་མཆོག་ཅེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པའི་བདག་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་བསམ་དུ་མེད་པའི་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་འདུལ་བས་འགྲུབ། །ཅེས་པ་ནི་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་སྣ་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པས་སངས་རྒྱས་དང་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པར་འགྲུབ་པོ། །དེ་འབའ་ཞིག་གྲུབ་པར་མ་ཟད་དེ། སེམས་ཅན་ཀུན་དོན་བླ་ན་མེད། །ཅེས་པ་དེས་ཀྱང་བྱ་བའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་ཅེས་པ་ནི་ཡང་དང་ཡང་བྱེད་པའོ། །བུད་མེད་ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བུད་མེད་ཀུན་ཞེས་པ་ནི་ལྷ་མོ་ཐམས་ཅད་དེ། དེ་རྣམས་ཉིད་སྒྱུ་མའི་ལྷ་མོ་ཞིང་སྐྱེས་དང༌། སྔགས་སྐྱེས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་གནས་དང་ཉེ་བའི་གནས་ན་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་མ་རྣམས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་དེ་རྣམས་དང་སྒྱུ་མས་གྲུབ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་དེ་ཐམས་ཅད་དང་རྣལ་འབྱོར་མ་རྣམས་གང་དུ་གྲུབ་པ་འདིར་གསུངས་པ། འདིར་དམ་པའི་ལས་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་གཟུགས་སྤངས་ཏེ་ཕུང་པོ་རྣམས་འདོར་བར་འགྱུར་བའི་ཚེ་ཁམས་གསུམ་པ་རྣལ་འབྱོར་མའི་གཟུགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ད་བཞིན་དུ་རང་གི་གཟུགས་ཡོངས་སུ་བརྗེས་པ་ཞེས་པ་སླར་བདག་གི་གཟུགས་སྤངས་ནས་སངས་རྒྱས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་ནི་ཉེ་བར་བཏགས་པའི་ཚིག་གོ །འོན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་རྣལ་འབྱོར་མ་རྣམས་སུ་ཤེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་གྲུབ་ཅེས་པ་ནི་བསམ་དུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་དུ་མེད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་བསམ་དུ་མེད་པ་དང༌། ཚེས་བསམ་དུ་མེད་པ་དང༌། ཚེས་པས་ཀྱང་ཆེས་བསམ་དུ་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་བསམ་དུ་མེད་པའོ། །སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ལྟར་ལྔ་པོ་ཆེ་བའི་ཆེ་བའི་ཡེ་ཤེས་བསམ་དུ་མེད་པ་དེ་ཉི་ཀྱང་བསམ་དུ་མེད་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དེ་ཉིད་བསམ་པ་དེས་ན་སྒྱུ་མ་དང་ཤིན་ཏུ་སྒྱུ་མ་དང་སྒྱུ་མ་ཆེན་པོ་སྒྱུ་མའི་ཕྱག་རྒྱ་དེ་ཡང་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ཡང་འདིར་མཁའ་འགྲོ་མ་ཞེས་པ་དགོངས་བཤད་གཞན་གྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཌཻ་ནི་ནམ་མཁར་འགྲོ་མ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐད་དབྱིངས་ལས་བརྗོད་དེ། ཌཻ་ནམ་མཁའ་འགྲོ་བ་ནི་སྟོང་པའི་བདག་ཉིད་དུ་བྱེད་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱིས་དོན་ཆེན་པོའི་དངོས་འགྲུབ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ངེས་པའི་ཚིག་གསུངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏེ། ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདིར་སངས་རྒྱས་དང་རྡོ་རྗེ་འཆང་ལ་སོགས་པ་དང་བརྟན་པ་དང་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གོ་སྐབས་སྟེར་བ་ཞེས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡུལ་སྣང་བ་མེད་པ་དང༌། སྣང་བ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྟོང་པ་མད་པ་དང༌། སྟོང་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བརྫུན་པ་མེད་པ་དང་བརྫུན་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ས་བོན་མེད་པ་དང༌། ས་བོན་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་འགྱུར་བ་མེད་པ་དང༌། མི་འགྱུར་བ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྐབས་མེད་པ་དང༌། སྐབས་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བརྗོད་དུ་མེད་པ་དང༌། བརྗོད་དུ་མེད་པ་མ་ཡི་པ་དང༌། བརྗོད་ཀྱིས་མི་ལང་བ་དང་བརྗོད་ཀྱིས་མི་ལང་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། གཉིས་མེད་པ་དང༌། གཉིས་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འོད་མེད་པ་དང༌། འོད་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བེམས་པོ་མེད་པ་དང༌། བེམས་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། བསྟན་དུ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བསམ་དུ་མེད་པ་དང༌། བསམ་དུ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེན་པོས་ནམ་མཁའ་གང་བ་འདི་སྤྱོད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་སྤྱོད་པ་འགྲུབ་ཅིང༌། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་ཞེས་པ་ཕུང་པོ་དྲུག་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །མཁའ་འགྲོ་མ་ཞེས་པ་ནི་གཅིག་གི་ཚིག་ཅན་གྱི་རིགས་ཏེ། དངོས་པོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་བདག་ཉིད་བདག་མེད་པ་དེ་བསྒྲུབས་པས་ན་དེ་མི་བཟད་པའི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་ཅེས་དགོངས་སོ། །ཡང་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གོ་སྐབས་འབྱེད་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ནམ་མཁའ་སྟེ། རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དྲུག་གོ །དེ་དག་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་ཞེས་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཅིག་གིས་ཚིག་ཅན་ཏེ། རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ལ་སོགས་པའི་སྒྲུབ་ཐབས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་གིས་ནི་དངོས་གྲུབ་དེ་ཉིད་རྫོགས་པས་ཁྱབ་པ་རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྡན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་གང་ཡན་པ་དེ་ནི་མཁའ་འགྲོ་མ་སྟེ། བསམ་དུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་གྲུབ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་དེས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཞིང་སྐྱེས་ལ་སོགས་པའི་མཁའ་འགྲོ་མ་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་འགྲུབ་ཅེས་པ་ནི་ཚུལ་ལོ། །ཀུན་དུ་ཞེས་པ་ནི་ཕྱོགས་བཅུར་རོ། །སྣ་ཚོགས་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །རྒྱས་འདེབས་པ་ནི་ཀུན་དུ་སྣ་ཚོགས་ཕྱག་རྒྱ་སྟེ་ལྷ་མོའོ། །དེ་ཡང་མཁའ་འགྲོ་མ་ལ་སོགས་པར་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བ་དང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དྲུག་ཏུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དང་གི་སྒྲ་ནི་ཁྱད་པར་ཏེ་ཐ་མལ་པའི་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ཉིད་ལྷ་མོའི་གཟུགས་ཅན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་ཀུན་དུ་སྣ་ཚོགས་ཕྱག་རྒྱ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྒྱས་བཏབ་པའོ། །ཀུན་དུ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་དེས་རྒྱས་གདབ་པའི་ཕྱིར། སྡོམ་པ་དེ་ཉིད་གསུངས་པ་ཞེས་ཤེས་པ་ནི་དོན་འདིའོ། །རྡོ་རྗེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་རིགས་ལྔའི་དབྱེ་བས་ལྔའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ཡང་རྡོ་རྗེ་དང་པདྨ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ནོར་བུའོ། །མ་གསུངས་ཀྱང་འཁོར་ལོ་དང་རལ་གྲི་ཡང་གཟུང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་བསྒོམ་པ་ལ་མོས་པས་དེ་རྣམས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རིགས་ལྔ་རྣམས་སུ་འགྱུར་ཏོ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་འཛིན་གྱི་རིགས་དང་དེ་བཞིན་དུ་པདྨ་འཛིན་པ་དང༌། ནོར་བུ་འཛིན་པ་དང༌། འཁོར་ལོ་དང་རལ་གྲི་འཛིན་པའི་རིགས་རྣམས་སོ། །དང་ཞེས་པ་ནི་མ་གསུངས་པའི་རིགས་ཀྱང་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སངས་རྒྱས་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ངེས་པའོ། །ད་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལྟ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ནས་ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ལ་བསྒོམ་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ད་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེས་ན་རྡུལ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་པ་ནི་སྙིང་རྗེའི་རྡོ་རྗེ་བཏུལ་ཏེ། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དངོས་པོའི་ལྟ་བ་དེ་དང་བྲལ་བའོ། །གནས་ཞེས་པ་ནི་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ཞེས་པ་དེས་སྙིང་རྗེ་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འདི་གསུངས་ཏེ། སྟོང་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ནས་ཆོས་ཀྱི་གསུང་འདི་བྱུང༌། །ཞེས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བསྟོད་པ་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེ་ལས་ཞེས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ཟབ་མོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལས་སོ། །དབྱུང་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་འབྱུང་བའོ། །ཡོན་ཏན་རབ་རྒྱས་ཞེས་པ་ནི་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་དབུ་མ་ཆེན་པོ་ལས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའོ། །དུས་གསུམ་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟོད་པའི་རྒྱལ་པོ་འདིས་འཆད་བཞིན་པ་དེས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བྱེད་དོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །ད་ནི་ལས་དང་པོ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་མཉམ་པར་ཞག་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བརྗོད་དེ། ཡང་མཆོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྙིང་པོ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། ཆོས་ཀུན་གཅིག་པའི་སྐུ་ཞེས་པ་ལ། ཆོས་ཀུན་ནི་བརྟན་པ་དང་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །དེ་ཡང་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་འཇིག་རྟེན་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་སེམས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་དེའི་ལན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན། དབང་པོ་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཡུལ་རྣམས་ལ་དམིགས་ཏེ། དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་གོ །དེ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་དང་དེའི་རང་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེས་ན་མཉམ་པར་མ་གཞག་པ་འཁོར་བའི་སྦྱོར་བས་སོ། །འོན་ཀྱང་དེ་ལ་མོས་པས་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དངོས་ཀུན་བདག་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་གཉིས་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོ། །དེ་ནི་རྨོངས་པ་འགས་ཀྱང་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མི་ཤེས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཐ་ཤལ་ཞེས་པ་ནི་བྱིས་པའི་རིགས་རྣམས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ནི་རྟེན་ཞེས་པ་ནི་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འཁོར་བར་འཆིང་བར་འགྱུར་ཏེ། སྦུབས་བྱེད་པའི་སྲིན་བུ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་དེ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་སེམས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་སེམས་མེད་པར་རྟོག་པ་ལ། གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་མེད་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཡང་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ཕ་ལས་བུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕ་མེད་ན་བུ་སུ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར། ས་བོན་མེད་པར་མྱུ་གུ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མྱུ་གུ་མེད་པར་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་དང་སེམས་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་སྟེ་ངེས་པའོ། །སེམས་དངོས་མེད་ཅེས་པ་ནི་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་སྣང་བ་དེ་རྣམས་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་བས་དམིགས་པ་ནི་བརྫུན་པའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བདེན་པར་ནི་མེད་དོ། །འཁྲུལ་པ་དེས་ནི་འཁོར་བར་འཁོར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །འདིར་གསུངས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ལ་སྣང་བ་དེས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་དོ། །དེ་ལས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་འབྱུང་ངོ༌། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་སུ་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཏེ། སེམས་ཅན་གཅིག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་པ་མེད་ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་ཁམས་གསུམ་པ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ཞིང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ཏེ། དེ་ལྟར་བདེན་པ་གཉིས་རྣམ་པར་འཆད་པའི་རྒྱུན་གྱིས་སྐུ་བཞིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པས་སངས་རྒྱས་སྐྱེས་རབས་སྣ་ཚོགས་པ་ལེན་པར་མཛད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་སེམས་དང་སེམས་མེད་པ་སེམས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་བརྗོད། དེ་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སུན་དབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མནར་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལོག་པའི་ལྟ་བའི་དབང་གིས་མུ་སྟེགས་པའི་ལུགས་བརྗོད་དེ་བསོད་ནམས་དང་སྡིག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དེས་ཀྱང་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞེས་འགའ་ཞིག་དོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་བསྟན་པ། རྣམ་ཤེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། འདིར་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་བདེན་མོད། །འོན་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་ཡང་དགོངས་པ་ཡོད་དོ། །འབྲས་བུ་ཞེས་པ་ལ། འདིར་འབྲས་བུ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་ངོ༌། །འདི་རྣམས་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་རྒྱུད་མཉམ་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་གྲོག་མ་མེད་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་དབང་གིས་བསྐྱེད་བྱ་དང་སྐྱེད་བྱེད་དུ་འབྲེལ་པའི་དངོས་པོར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་བསྟན་ཏེ། དེས་ན་བླ་ན་མེད་པའི་མན་ངག་གིས་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་སོ། །དེས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རྣམས་པར་ཤེས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་པའི་འབྲས་བུ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འགྱུར་བའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ཆོས་ཅན་ཞེས་པ་ནི་གཉིས་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་སྒོམ་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་མ་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྣམ་པ་མང་པོ་དེས་ན་སེམས་ཀྱི་ཆོས་སྣ་ཚོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་ལས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་བཞིན་རྒྱུན་བཞིན་འབྱུང་ངོ༌། །དེས་ན་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་པ་ནི་འདུས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོར་ཆུ་འདུས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཐོག་མ་མེད་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་སུ་འགྱུར་ཏེ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ཐར་བར་ཞེས་པ་ནི་ཐར་བ་གཅིག་ཁོ་ན་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་འགྱུར་ཞེས་པ་སྟེ་དེས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དུ་མ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་མེད་ཅིང་ཞེས་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ལ་བརྟེན་པའི་རང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པའི་ཡུལ་གྱི་ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱང་རང་གི་སེམས་ཉིད་ལས་བྱུང་བ་སྒྱུ་མའི་རྣམ་པ་དེ་ནི་ཁྱད་པར་གྱིས་རྟོག་པར་བསྟན་ཏོ། །དེས་ན་སྒྱུ་མའི་རྣམ་པ་འབྱུང་བ་དེ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟེ་སྒྱུ་མ་མི་བདེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་དང་དམིགས་པ་མེད་པའི་སེམས་གསལ་བ་གཉིས་མེད་པའི་གཉིས་མེད་པར་དགོངས་སོ། །བླ་མའི་ཞལ་ནས་རྙེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི་དེ་ཡང་དབང་ཕྱི་མའི་དུས་སུ་བླ་མས་བསྟན་པའི་དཔེའི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་བཞི་པ་ཐོབ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ནང་དུ་རྣམ་གནས་པ། །ཞེས་པ་ནི་རྡོ་རྗེའི་ནོར་བུ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་བདེ་བའི་གཟུགས་སུ་གནས་པ་དེ་ཉིད་བླ་མའོ། །དེས་ན་ཀུན་རྫོབ་དེས་གང་གི་ཚེ་རང་རིག་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་བླ་མར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བླ་མ་ཞེ་ན། ཇི་སྲིད་སྐྱེས་པ་ནས་འཆི་བའི་མཐར་ཐུག་པར་དེ་ཡང་ནང་གི་བདེ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་གནས་པ་དེའི་ཞལ་ནས་རྙེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་མཐར་ཐུག་པར་དཔེས་རྟོགས་པ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ཡང་འཆད་བཞིན་པས་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བླ་མ་ནི་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་དུ་དགོངས་བཤད་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ངེས་པའོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྟན་པ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་འཆད་བཞིན་པས་བཤད་པ་དེས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་འདི་བསྟན་པ་དེའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དེས་ཡང་དག་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཁ་སྦྱོར་ཐིག་ལེའི་རྒྱུད་ཀྱི་གྱལ་པོའི་རྟོག་པ་དང་པོའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་གསུམ་པའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་ཡང་དག་པར་ལྟ་བའི་དྲན་པའི་སྣང་བཞེས་པའི་གཞུང་བསྟན་པ་སྟེ་བཞི་པའོ།། །།

རྟོག་པ་དང་པོའི་བསྡུས་དོན།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ད་ནི་སེམས་ཅན་སྣ་ཚོགས་པའི་བསམ་པ་སྣ་ཚོགས་པས་རང་གི་ལས་དགེ་བས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་མན་ངག་སྣ་ཚོགས་པའི་དོན་དུ་བསམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྟོན་པའི་བསྡུས་དོན་དེ་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ནས་ཞེས་པ་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་གསུམ་གྱི་མཐར་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་གསུམ་བསྟན་པ་དེའི་རྗེས་ཐོགས་སུའོ། །དེའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དེ་གསུམ་བཤད་པའོ། །དེ་ཡང་ཡང་དག་བཤད་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བཤད་པར་བྱ་བ་སྟེ། རྒྱས་པར་བཤད་པར་བྱ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དེས་ཀྱང་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། རྒྱུད་རྣམས་ཀུན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་རྒྱུད་ཀུན་གྱི་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའོ། །སྦྱོར་བ་ཡང་བསམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་དབྱེ་བས་ཐུན་མོང་དུ་ངེས་པའི་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ངེས་པ་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་སྦྱོར་བ་དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན། ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་རྒྱ་ཆེ་བའི་གཟུགས་ཞེས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་ཡུལ་དང་དེ་བཞིན་དུ་ཡུལ་ཅན་དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེའི་བདག་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །གང་དག་ཡུལ་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་རྣམས་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཅན་ནོ། །ཡུལ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་རྣམས་ལས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སེམས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ནི་སེམས་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་གཟུགས་སོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲུ་གསུམ་རྒྱ་ཆེ་བ་དོར་ཏེ། དངོས་པོར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ན་སྒྱུ་མའི་གཟུགས་ཅན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གཅིག་དང་དུ་མ་ཉིད་དེ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་དོན་དུའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དམིགས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གནས་སུ་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅན་རྣམས་ལ་གཙོར་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་བརྟེན་པ་དེ་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་རྣམ་ལ་བརྟེན་ཏོ། །ཚངས་སོགས་ལྷ་དར་ལྷ་མིན་ཞེས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་མི་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་ཁྱབ་བྱའོ། །དེ་རྣམས་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་མོ། །དངོས་པོ་དེ་རྣམས་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔའི་རྒྱུས་ཆངས་པ་ལ་སོགས་པ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་ལྷ་དང༌། གཞན་ཡང་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་མི་ལ་སོགས་པ་འཐོབ་བོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་བསོད་ནམས་ཀྱིས་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་པོ་དེ་རྣམས་ཉིད་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་རྣམ་པའི་གཟུགས་ཅན་ཞེས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ལ་ཁྱབ་པ་ཅན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཚུལ་ཅན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཅན་རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཅན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཡུལ་ལས་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །ད་ནི་སེམས་ཅན་འཁོར་བར་འཆིང་བར་གསུངས་ཏེ། གཏི་མུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་རྣམས་གྲོལ་བའི་རྒྱུར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐབས་གསུངས་པ། དེས་ན་སངས་རྒྱས་དབང་པོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་སུ་ལྟུང་བའི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་འབྱུང་བའོ། །དེས་ན་ཞེས་པ་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དཔའ་བོ་སངས་རྒྱས་ཞེས་པའི་དང་པོའི་སངས་རྒྱས་ས་མ་ཐོག་མ་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་གསལ་བ་ལས་བཞེངས་པའི་རྡོ་རྗེ་འཆང་གིས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཅན་ལ་གཟིགས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྐྱེན་དུ་སྤྲུལ་ཏེ་རིགས་པས་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་སོགས་པ་རྒྱུར་བསྟན་པའོ། །དེ་ཡང་དང་པོ་ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་སྒོ་ནས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་བདག་གཉིད་ཅན་རྣམས་ལ་བསྟན་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་རྐྱེན་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ནས་སྤྲུལ་བའི་རྒྱུད་ཤེས་པ་ནི་དེའི་ཕྱིར་རིགས་པས་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཆད་བཞིན་པའི་འཁོར་ལོ་བཞིའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལས་སོ། །འབྲས་བུ་ཞེས་པ་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་དག་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །མཚོན་ཞེས་པ་ནི་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་དེས་འབྲས་བུ་མཚོན་དུ་མེད་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང༌། ཁམས་གསུམ་རྣམས་སུ་དྲི་མེད་སྣང༌། །ཞེས་པ་ནི་སྣང་བ་གསུམ་སྤངས་པའི་འོད་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེས་ན་གང་དང་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་སུ་སྤྲུལ་ཏེ། དེས་ན་སྐྱེས་རབས་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་སུ་སྤྲུལ་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཤིང་དང་མེ་ཡི་ཚུལ་བཞིན་དུ། །ཞེས་པ་ནི་འདིར་ཇི་ལྟར་ཤིང་གཉིས་བསྲུབས་པ་ལས་མེ་འབྱུང་སྟེ། མེ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཤིང་དེ་གཉིས་བསྲེགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་རང་བཞིན་རྣམས་སུ་རབ་ཏུ་འཕྲོ་སྟེ། དེ་སྒྱུ་མ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཅུང་ཟད་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་དབང་གིས་གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ཤིང་བཞིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་མེ་བཞིན་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་བསྲེགས་ཏེ། རང་གི་རིག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རོལ་མོ་དམ་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །བཟང་པོ་ཞེས་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་བྱུང་བའི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་རྟོགས་པ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་མཚར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་བདེ་བ་སྟེར་བར་བྱེད་པའོ། །ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་དེ་དེ་བཞིན་དུ་བྱ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གཏི་མུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདིར་ཐ་མ་ལ་པའི་གཏི་མུག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གཏི་མུག་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པས་སྦྱང་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དག་པ་ལྔ་ནི་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྔའོ། །དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྦྱོང་ཞེས་པ་ནི་དེ་རྣམས་ནི་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་དེའི་རང་བཞིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ལྔ་རྡོ་རྗེ་འཆང་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་དག་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །ད་ནི་སེམས་ཅན་གང་དག་གིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བླ་ན་མེད་པར་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མི་རྙེད་པ་དེས་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་འབྱུང་བར་བརྗོད་དོ། །གང་དག་བླ་མ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྔགས་དང་ཕྱག་རྒྱ་རྙེད་མི་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི་སྔགས་དང་ཕྱག་རྒྱ་མི་ཤེས་པའི་དོན་ཏོ། །འང་གི་དོན་ནི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡང་མི་ཤེས་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདིར་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་འཁྲུང་བར་འགྱུར་བའོ། །འདིར་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་བདག །ཅེས་པ་ནི་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་སངས་རྒྱས་བདག་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་རང་བཞིན་རྡོ་རྗེའི་རྒྱན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་རྣམས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་འབྱུང་བ་ནི་ཐུན་མོང་གི་ཚིག་གོ །ངེས་པར་གསུངས་པའི་ཚིག་ནི་བཙུན་མོ་ཞེས་པ་ནི་རྡོ་རྗེའི་བཙུན་མོ་སྤྱན་མ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མཁའ་འགྲོ་མ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་ན་ཐ་མལ་པའི་བུད་མེད་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་བྷ་ག་གྲུ་གསུམ་ནི་ས་བཅུ་གཅིག་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་གོང་ནས་གོང་དུ་སྤངས་པའོ། །ས་བཅུའི་དབུས་ཁོང་སྟོང་གིས་བཅུ་གཅིག་པའོ། །འདི་ནི་མིང་ཙམ་མོ། །རང་གི་ངོ་བོ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་བྷ་ག་སྟེ། སྣ་ཚོགས་སྡུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་དགའ་བའི་བདག་ཉིད་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་གསུམ་གྲུ་གསུམ་མོ། །དག་པ་ཞེས་པ་ནི་རང་རིག་པའི་བདག་ཉིད་དེ་ཉིད་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དག་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ་གཙོ་བོའོ། །དེ་ཇི་ལྟར་དགའ་བ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཨེའི་ཆ་བྱད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཨེའི་རྣམ་པ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱི་ལའོ། །དབུས་སུ་ཝཾ་ནི་བལྟ་བར་བྱ། །ཞེས་པའི་སྒྲ་ནི་བདག་ཉིད་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའོ། །དེ་ལྟར་ཨེ་ཝཾ་ཞེས་པ་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་མདོར་སྦྱོར་བ་སྡུས་པ་བསྟན་པའོ། །ཇི་ལྟ་བ་ཞེས་པ་ནི་རགས་པའོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གྲུ་གསུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་བསྒོམས་པ་ལས་བསྟན་པ་དེས་ན་དག་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་སྦྱོར་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྫོགས་པའི་རིམ་པར་བརྗོད་དོ། །གྲུ་གསུམ་ཞེས་པ་ནི་ལ་ལ་ནཱ་དང་ར་ས་ནཱ་དག་གི་དབུས་ཀྱི་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིའོ། །དེ་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་ཉམས་དགའ་བར། །ཞེས་པ་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡོན་ཏན་རྒྱས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་དེ་ཉིད་བླ་མའི་མན་ངག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཡོང་སུ་ཟད་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉམས་འདག་བ་ལ་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་གཏམས་པའོ། །མེ་ཏོག་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྣ་ཚོགས་པའི་བདེ་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་གཞལ་དུ་མེད་པའོ། །འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་དང་དྲི་མ་མེད་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པའི་གནས་སུ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒོམ་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། རྡོ་རྗེ་རོལ་བ་ཡང་དག་འབྱུང༌། །ཞེས་པ་ནི་འདིར་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པའི་སྲོག་དང་ཐུར་སེལ་འཇུག་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དགུག་པའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་དགུག་ཅེ་ན་དབུ་རྒྱན་གྱི་བུ་གནས་ལྟེ་བར་འོང་བ་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་བདེ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་གོམས་པ་ལས་བསམ་དུ་མེད་པ་ཡང་སྟེང་དུ་འགྲོ་སྟེ། མི་འཛག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སྐྱེའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཤེས་པའི་སྒྲར་འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་སོ། །དེ་ཡང་བཙུན་མོའི་བྷ་ག་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱན་མ་ལ་སོགས་པའོ། །དང་གི་སྲས་ནི་ཐ་མལ་པའི་བུད་མེད་གཟུང་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེའི་ཞེས་པ་ནི་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིའི་བྷ་གའོ། །པདྨ་ཞེས་པ་ནི་རྩ་བརྒྱད་རེག་བྱའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །གེ་སར་བཅས་ཞེས་པ་ནི་དེའི་མདུད་པའི་བུ་གའམ། ཁོང་སྟོང་ལ་སྦྱར་བའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཨཱ་ལི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་རྩ་བརྒྱད་རྣམས་ལ། ཨཱ་ལི་ཀཱ་ལི་མཉམ་འདྲེས་པའི་སྡེ་ཚན་བརྒྱད་ཅེས་པ་ནི་འདིར་ཨ་ལི་ནི་ཨ་ལ་སོགས་པའི་དབྱངས་ཡིག་བཅུ་དྲུག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཀཱ་ལི་ནི་ཀ་ལ་སོགས་པའི་གསལ་བྱེད་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་མོ། །འདི་ནི་ཡི་གེའི་དོན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་རྩ་རྣམས་ལ་སྲོག་མཉམ་པར་འདྲེས་པ་དེ་ནི་ཀཱ་ལིའི་གཟུགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཨཱ་ལིའི་གཟུགས་ནི་ཐུར་སེལ་གྱི་རླུང་ངོ༌། །དེ་དག་མཉམ་དུ་འདྲེས་པ་ནི་དེར་ཐིམ་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་སྡེ་ཚན་བརྒྱད་རྣམ་པར་གནས་ཏེ་བརྡས་བསྟན་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་འགོག་ཅིང་མིང་ཙམ་ཡང་མེད་འགོག་ཅེས་པ་སྟེ་ངེས་པའོ། །ཡང་ན་ཨཱ་ལི་ཀཱ་ལི་ཞེས་པ་ནི་ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་སྟེ་ཁུ་བ་དང་རྡུལ་ལོ། །དེ་དག་འདྲེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནི་སྒྲ་གཅན་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མིང་ཅན་ནོ། །དེ་ཡང་དབུས་སུ་གནས་པའི་གེ་སར་གང་གི་མཇུག་མ་དེ་ནི་དུ་བ་མཇུག་རིངས་ཏེ། དེའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ནི་རྩ་བརྒྱད་དེ་རྣམས་ཀྱི་དབུས་སུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་འདབ་མ་བརྒྱད་བཞིན་དུ་རྩ་བརྒྱད་ལ་གནས་ཏེ་དེ་ལ་ཤར་གྱི་འདབ་མ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཉི་མའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནུབ་ཀྱི་འདབ་མ་ལ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྒྲ་གཅན་གྱི་མིང་ཅན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷོའི་འདབ་མ་གསུམ་ལ་ཤར་ལ་སོགས་པ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་རྣམས་དང་སྤེན་པ་དང་ཕུར་བུ་དང་མིག་དམར་གྱི་མིང་ཅན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་གི་འདབ་མ་གསུམ་ལ། ཤར་ལ་སོགས་པ་རིམ་བཞིན་དུ་དམིགས་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་གཟའ་ལག་པ་དང་ཟླ་བ་དང་པ་བ་སངས་ཀྱི་མིང་ཅན་ནོ། །དེ་ལྟར་གཟའ་བརྒྱད་ཀྱི་རེས་བརྒྱད་དམ་ཐུན་བརྒྱད་དེ་སྒྲ་གཅན་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དབང་གིས་སོ། །རྩ་བརྒྱད་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱང་སྒོ་བརྒྱད་རྣམས་སུ་སོང་བའི་དོན་ཏོ། །ལུས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་རང་གི་མིང་གི་དང་པོའི་ཡི་གེས་ཞི་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམས་བྱེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་རང་གི་ལུས་སུ་བསྒྲུབས་པའི་སྔགས་སྡེ་ཚན་བརྒྱད་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་སྤྲོས་ན་ཡི་གེ་ལྔ་བཅུའི་བརྡས་དབྱེ་བ་རྣམས་ཞེས་པ་ནི་འདིར་ལུས་ལ་གདན་ལྔ་བཅུའི་གནས་རྣམས་སུ་མདུད་པ་ལྔ་བཅུར་འགྱུར་ཏེ། དེ་རྣམས་ལ་ཁུང་བུ་ལྔ་བཅུའམ་ཀོ་ར་ལྔ་བཅུར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་ལ་སྨེག་རྒྱུ་འཁྱུགས་པ་ལྟ་བུ་ག་ལ་ཡོད་དེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་གནས་རྣམས་སུ་ཡི་གེ་རྣམས་གྲངས་བཞིན་དུ་ཨ་ཨཱ་ཨི་ཨཱི་ཨུ་ཨཱུ་རྀ་རཱྀ་ལྀ་ལཱྀ་ཨེ་ཨཻ་ཨོ་ཨཽ་ཨཾ་ཨཿ། ཀ་ཁ་ག་གྷ་ང༌། ཙ་ཚ་ཛ་ཛྷ་ཉ། ཊ་ཋ་ཌ་ཌྷ་ཎ། ཏ་ཐ་ད་དྷ་ན། པ་ཕ་བ་བྷ་མ། ཡ་ར་ལ་ཝ། ཤ་ཥ་ས་ཧ་ཀྵཿ་ཞེས་པ་ཡང་དག་པར་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡི་གེ་ལྔ་བཅུ་པོ་རྣམས་ཀྱི་དབྱིབས་ནི་ཤར་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའི་ཡི་གེ་བཞིན་དུ་གནས་སོ། །དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་གནས་གསུངས་པ་དེ་ལྟར་རིམ་པ་བཞིན་སྤྱི་བོ་དང་སྤྱི་གཙུག་དང༌། རྣ་བ་གཡས་པ་དང་རྒྱབ་ཀྱི་ཆ་དང༌། རྣ་བ་གཡོན་པ་དང༌། སྨིན་མའི་དབུས་དང༌། མཁལ་མ་དང༌། སྙིང་དང༌། མཆན་ཁུང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་དང༌། ནུ་མ་གཉིས་དང༌། །གློ་བ་གཉིས་དང༌། སྣའི་རྩེ་མོ་དང༌། གློ་བའི་རྩ་གཉིས་དང༌། ལྟོ་བ་དང༌། ལ་ལ་ནཱ་དང༌། ར་ས་ནཱ་དག་དང༌། བཤད་བའི་རྩ་དང་སྐྲ་མཚམས་ཀྱི་བུ་ག་དང༌། རྒྱུ་ཞབས་དང༌། རྣག་གི་རྩ་དང༌། བྲལ་གཉིས་དང༌། རྗེ་ངར་གཉིས་དང༌། ཚིལ་གྱི་བུ་ག་དང་། རྐང་པའི་བོལ་གཉིས་དང༌། པུས་མོ་གཉིས་དང༌། ལྷག་མ་ནི་ལག་པ་དང་རྐང་པའི་སོར་མོ་ཉི་ཤུའི་བུ་ག་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་རང་བཞིན་བརྗོད་དོ། །གནས་དེ་རྣམས་སུ་སྔགས་གཞན་རྣམས་མགྲིན་པ་དང༌། རྐན་དང་མཆུ་ལ་སོགས་པས་ཡི་གེ་ཉིས་བརྩེགས་དང་སུམ་བརྩེགས་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་པར་སྦྱོར་བའི་རང་བཞིན་ཅན་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུད་རྣམས་དང་གཞན་ཡང་ཕྱིའི་བསྟན་བཅོས་རྣམས་ཏེ། སྒྲའི་བསྟན་བཅོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་འབྱུང་སྟེ། དེའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་རང་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་ནི་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེའི་སྙིང་པོ་ནི་མིང་གི་ཡི་གེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་ཉིད་དོ། །གཞན་ནི་མིན་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡི་གེ་རྣམས་ནི་གཞན་ཐ་མལ་པ་འགའ་ཞིག་གི་ལུས་ལས་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་པ་རྒྱུན་དུ་ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བས་བསླབ་ཅེས་པ་སྟེ་ངེས་པའོ། །དེ་ལྟར་སྡེ་ཚན་དེ་རྣམས་ལ། །ཨ་ནི་མགྲིན་པ་དང་ཁར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀ་ནི་རྣ་བ་གཡས་པར་རོ། །ཙ་ནི་མིག་གཡོན་པར་རོ། །ཊ་ནི་མིག་གཡས་པར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཏ་ནི་རྣ་བ་གཡོན་པ་ལའོ། །པ་ནི་སྣའི་བུ་ག་གཡོན་པར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡ་ནི་བུ་ག་གཡས་པར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤ་ནི་བཤང་བའི་བུ་གར་རོ། །སྡེ་ཚན་ལྔ་བཅུ་པོ་རྣམས་ནི་སྲོག་གི་བུ་གར་རོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་དབུགས་ནང་དུ་ཆུད་པ་སྟེ། སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་བཙན་ཐབས་ཀྱི་སྦྱོར་བས་སོ། །སླར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་རྡོ་རྗེ་རོལ་པ་ནི་ཨ་ཝདྷཱུ་ཏཱིའི་བདེ་བར་རོ། །མཉམ་པར་གྱུར་པ་འོང་ཏེ་པདྨ་བཞུགས་པའོ། །པདྨ་དེ་ཡང་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱི་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པ་བེམས་པོ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ཡང་སོ་སོ་ཞེས་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ལྟ་བུའི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་རིག་པ་སྟེ་ལྷའི་དབང་པོ་དང་ལྷའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་དབུས་ཀྱི་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལྷའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་པོ་དེ་རྣམས་དབུས་སུའོ། །ལྟེ་བ་ཞེས་པ་ནི་དེར་བསྐྱེད་པ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་གཙོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལྟེ་བའོ། །ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དབུས་སུ་གནས་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་མཆོག་གི་དབང་ཕྱུག་མ་སྟེ། མཆོག་ནི་ཡེ་ཤེས་དམ་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་དེའི་རང་བཞིན་ཙམ་ཉིད་དོ། །དེས་ན་དབང་ཕྱུག་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་རྫོགས་པའོ། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དོན་འདོད་པ་རྣམས་ལ་དངོས་གྲུབ་སྟེར་བར་བྱེད་པའོ། །དེས་ན་སྡེ་ཚན་བརྒྱད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བསྐོར་བའོ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན། མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་སྟེ། མི་འཛག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཨ་སྟེ་ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བའོ། །དོན་ཆེན་ཞེས་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་གྲུབ་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡེ་ཚན་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ལས་ཞེས་པ་ནི་གནས་འདི་རྣམས་ལས་བྱུང་བ་ལུས་ཅན་རྣམས་སྔགས་ཐམས་ཅད་རྣམས་ནི་འཆད་བཞིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོན་ཏོ། །གང་རལ་གྲི་མིག་སྨན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དངོས་གྲུབ་ཀྱི་ལས་ཐམས་ཅད་ནི་གོ་སླའོ། །འོན་ཀྱང་དེ་ཐམས་ཅད་འཆད་བཞིན་པ་ལ་སོགས་ཀྱི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་བཤད་པར་བྱའོ། །ད་ནི་སྔགས་འདི་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཀྱི་དབང་གི་ཡོན་ཏན་གྱི་རང་བཞིན་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། སྒྲ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་རྩ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱི་ནང་དུ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་སྒྲའོ། །དེ་ཡང་ཨའི་ཡི་གེའི་མིང་ཅན་བདེ་བས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་སྔགས་ཤེས་སུ་གསུངས་པར་འགྱུར་ཏེ། སྔགས་རྣམས་བརྗོད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་བདེ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་དཔེའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་གསུངས་པ། སྣ་ཚོགས་མདུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདིར་ལུས་ལ་སྣ་ཚོགས་མདུད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཕྱི་དང་ནང་ངོ༌། །ཕྱི་དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་ནོར་བུའི་ལྟེ་བའོ། །ནང་ནི་ལྟེ་བའི་ལྟེ་བའོ། །དེའི་གནས་ཆེན་ལས་ཞེས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་འདིར་ཕྱག་རྒྱ་བཞིའི་དབྱེ་བས་དང་པོ་གོམས་པའི་སྦྱོར་བས་ལྟེ་བ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་ལོ་བཞི་ལ་རིམ་པ་བཞིན་ལས་དང་ཆོས་དང་དམ་ཚིག་དང་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའོ། །ད་རྣམས་ཀྱང་འཆད་བཞིན་པས་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དཔལ་བ་ནས་ལྟེ་བའི་མཐར་ཐུག་པར་བཟློག་པ་དེ་ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ལ་སོགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ལྟེ་བའི་གནས་ནས། ཆོས་ཀྱི་རོལ་བ་ཡང་དག་འབྱུང༌། །ཞེས་པ་ནི་འདིར་སྔོན་གྱི་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་འཁོར་ལོ་ལས་རྡོ་རྗེ་རོལ་པ་ནི་ཨོ་ཌྱན་གྱི་སྒོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་རོ་མཉམ་པའི་གཟུགས་ལྟེ་བར་འོངས་པའོ། །དེས་ན་སྣ་ཚོགས་མདུད་པའི་གནས་ཆེན་ལས་ཆོས་ཞེས་པ་སླར་ཡང་ཛཱ་ལནྡྷ་རའི་སྒོ་ནས་སྟེང་དུ་སོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོར་འཇུག་པ་ནི་ཆུའི་འཁྲུལ་འཁོར་བཞིན་ནོ། འོན་ཀྱང་དགོངས་བཤད་གཞན་གྱིས་ཆོས་ཀྱིས་སྒྲ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱད་པར་བྱེད་བའོ། །རོལ་པ་ཞེས་པ་ནི་དཔེའི་བདེ་བ་སྦངས་པའོ། །ཡང་དག་འབྱུང་ཞེས་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ལྟེ་བའི་སྟེང་དུ་བདེ་བ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་བདེ་བ་དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཉིད་སྟེར་བར་བྱེད་པའོ། །དེའི་ཚེ་ཅི་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཅི་ཡང་མེད་པ་ནི་ཁ་ཅིག་ཏུ་འགའ་ཞིག་གིས་ངེས་པ་འདི་ལས་ཅི་ཡང་མེད་དེ། རྟག་ཏུ་ལྟེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གནས་པ་ནི་སྔགས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གནས་ཕྱོགས་གཅིག་པ་གནས་པ་མེད་པར་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་ཤིང་མི་འགག་པའི་དངོས་པོ་རྣམ་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་དགོངས་སོ། །དངོས་གྲུབ་ཅེས་པ་ནི་དེའི་ཕྱིར་སྔོན་ནས་གྲུབ་པའོ། །དེས་ན་དངོས་གྲུབ་ནི་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་བཤད་པའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ཞེས་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་གནས་ཞེས་པ་ནི་རྟག་པ་རྒྱུན་དུ་གནས་པ་རྟག་ཏུ་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་དེ་དག་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་མིང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་གོ་སླའོ། །དེ་ལྟར་སྔགས་དང་དབྱངས་དང་གསལ་བྱེད་ཀྱི་སྡེ་ཚན་ཐམས་ཅད་སྒྲའི་རང་བཞིན་སངས་རྒྱས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སངས་རྒྱས་དང་སྒྲ་ལ་རྟེན་ཅིང་དེ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་དེའི་ཕྱིར་སྔགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གུང་གི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའི་བདག་ཉིད་ཅེས་པ་སྟེ་ངེས་པའོ། །ད་ནི་སྔོན་དུ་དངོས་པོར་ཞེན་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་འཁོར་ལོ་བཞིའི་དབྱེ་བས་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཀྱི་ནང་གི་གཞལ་ཡས་ཁང་དུ་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་བཞུགས་པ་མཆོག་ཏུ་ཟབ་པའི་གནས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་དབྱེ་བས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་རྣམ་པར་དག་པའི་རྗེས་ཐོགས་སུ་རྣལ་འབྱོར་པ་དག་པ་བརྗོད་དེ། དེས་ན་གཞན་ཞེས་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་ཟབ་པ་ལས་ཟབ་པའི་གནས་སོ། །དེ་ཡང༌། ཁ་སྦྱོར་ལས་བྱུང་མཚན་ཉིད་དེ། །ཞེས་པ་ནི་འདིར་ཐུན་མོང་དུ་སྟོང་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་ཅིང་གཉིས་མེད་པའོ། །ཁྱད་པར་དུ་མངོན་པར་འདོད་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སྙིང་རྗེ་དང་སྟོང་པ་སྟེ། དེས་ནི་ཁ་སྦྱོར་རོ། །དེས་ན་དབྱེར་མེད་ཅིང་བསམ་དུ་མེད་པ་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཟབ་པ་ལས་ཀྱང་ཟབ་པ་གཉིས་མེད་པ་དེ་གང་ལས་བྱུང་བ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཁ་སྦྱོར་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། དེའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་བཤད་པར་བྱ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དེ་ཡང་ཨེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཨེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀྱི་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིའོ། །ས་ཞེས་པ་ནི་ས་ཆེན་པོར་ཤེས་པར་བྱས་ཏེ། བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེས་ན། ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཉིད་དང་སྤྱན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་སྒ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའོ། ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་ལྟར་འཁོར་ལོ་བཞིའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་གཞལ་ཡས་ཁང་བསྟན་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཅན་ཏེ། དེ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་རང་བཞིན་སྔོན་ནས་དག་པའི་ཁམས་རྣམས་སོ། །དེས་ན་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་རིན་པོ་ཆེའོ། །དེ་ཡང་པགས་པ་དང༌། རྒྱུས་པ་དང༌། ཤ་དང༌། རུས་པ་དང༌། ཞག་དང༌། ཁྲག་དང༌། ཁུ་བའི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྲས་པའམ་སྤྲུལ་པའོ། །དེ་ལྟར་གནས་དེའི་ནང་དུ་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཨེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཨེ་ཞེས་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱི་དངོས་པོར་རོ་མཉམ་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱུར་པའོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་བསམ་དུ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་དམིགས་པ་མེད་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཨེའི་ཆ་བྱད་བཟང་པོ་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཀྱི་གནས་སོ། །དེའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱིས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྤྲུལ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཐབས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཝཾ་ནི་བསམ་དུ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་རང་རིག་པ་བསམ་དུ་མེད་པའི་ཐམས་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་དཔྱད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཨེ་ལ་ཝཾ་གྱིས་བརྒྱན་ཏེ། ཨེའི་ཆ་བྱད་ཀྱི་ཤེས་རབ་པོ། །ཨེ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཝཾ་བརྒྱན་པའོ། །ངེས་པར་ཞེས་པ་ནི། གདོན་མི་ཟ་བར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འོག་དང་སྟེང་འདི་དག་ཕན་ཚུན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་ཤེས་རབ་བདག་ཐམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་རྣལ་འབྱོར་བསམ་དུ་མེད་པ། ཨེ་དང་ཝཾ་ཉིད་ཅེས་ཀྱང་གསུངས་པའི་ཚིག་གིས་གཉིས་མེད་ཅིང་གཉིས་མེད་པར་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཨེ་ཝཾ་ཞེས་བྱ་བ། །ཞེས་པ་ནི་འདུས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུད་རྣམས་སུ་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་བསྟན་པའོ། །ཚིག་ཕྲད་ཅེས་པ་ནི་འདི་སྐད་བདག་གི་ལ་སོགས་པ་དགོངས་བཤད་གཞན་གྱི་ཚིག་གིས་ངེས་པར་གཞག་པའོ། །ཇི་ལྟར་འོག་དང་སྟེང་དུ་ཞེས་པ་ནི། འོག་ལྟེ་བའི་རྩ་བར་ཨེའོ། །སྟེང་སྙིང་གའི་གནས་སུ་ཝཾ་མོ། །འདི་གཉིས་ཀ་སྦྱོར་བ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །དེས་ན་གཉིས་མེད་བ་ལས་བྱུང་བའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞལ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་དུ་མས་ཀྱང་བསྟན་པར་མི་ནུས་ན། བདག་ཅག་མི་རྣམས་ཀྱི་ལྕེས་བརྗོད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེའི་ཕྱིར་འདི་ཡང་རྒྱུད་འདིར་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་འདིས་འདི་སྐད་ཅེས་པ་ནས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་རྒྱུད་བསྡུས་ཏེ་སྟོང་པར་བྱེད་པ་ནི་ཨེ་དང་ཝཾ་གཉིས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་བསམ་དུ་མེད་པ་གཉིས་མེད་པ་རྟོག་པ་བཅུ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་རྒྱུད་འདི་རྒྱུད་འདི་བསྡུས་པས་བསམ་དུ་མེད་པ་གཉིས་མེད་པ་སྟོན་ཏོ། དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་བདེ་བའི་རང་བཞིན་དུ་དགོངས་སོ། །བདེ་བ་དེ་ཡང་ཨེ་དང་ཝཾ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་སྟེ་དེ་ལྟར་ཡང་གསུངས་པ། ཨེ་ཡི་ཆ་བྱད་བཟང་པོ་གང༌། །དབུས་སུ་ཝཾ་གྱིས་རྣམ་པར་བརྒྱན། །བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནི་གཞི། །སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཟ་མ་ཏོག །ཅེས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངེས་པའོ། །ད་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྙིད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་བྱ་བ་དང་སྟོང་པའོ་དག་གི་འབྲེལ་པ་བརྗོད་དོ། །བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདིར་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བླ་མའི་རྒྱུད་ཁ་སྦྱོར་ཞེས་པ་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་སྔོན་དུ་རྟོགས་ཏེ་འཁོར་ལོ་བཞིའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་སོ། །དེས་ན་རྫོགས་ཕའི་རམ་པ་བསྒོམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་དབང་གིས་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པའི་ཚུལ་འགོ་ནས་འཆད་བཞིན་པ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བསྐྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་བྲག་ཅའི་སྒྲ་བཞིན་དུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་བདག་གིས་ཐོས་ཞེས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་ཁྱོད་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བཞུགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྔོན་དུ་ལེགས་པར་བསླབས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཨེ་དང་ཝཾ་གྱི་ཡེ་གེ་གཉིས་བདེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཐོས་ཏེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བདག་ཉིད་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་གཟུགས་སུ་སྣང་བའོ། །ནི་ཞེས་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་གྱི་དོན་ཏོ། །ཆགས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསམ་དུ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དག་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་ཤིང་ཨེ་ཝཾ་གཉིས་རོ་མཉམ་པར་གྱུར་པས་སོ། །དེ་རྟག་ཏུ་གནས་ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་རྟག་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐོས་པ་མཉན་པ་ཞེས་པ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁ་ནས་བརྗོད་ཅིང་ཐོས་པར་འདོད་པ་ཉིད་དོ། །བསྟན་པ་ཞེས་པ་ནི་འདིར་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་རང་ཉིད་སོམ་ཉི་ཟ་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཚིག་འདི་བསྟན་པ་འདིའི་ཚེ་གང་ཡང་བདེ་ཆེན་ཞེས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོའི་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་ནོ། །མགོན་པོ་ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་འདོན་པར་བཞེད་པ་དེས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མགོན་པོར་འགྱུར་ཏེ། བསམ་དུ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོའོ། །དེ་ཉིད་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དམ་བཅས་པ་ཉིད་དེ། དེའི་ཚེ་ཐོས་ཞེས་པ་ནི་བླ་མ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ཐོས་པ་སྟེ་རྣ་བས་ཐོས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནམ་འཆི་བ་ལ་ཐུག་པར་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྟོགས་པའོ། །ཤེས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོས་ཤིང་ངེས་པར་གཟུང་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་བསྒོམས་པས་རྟོགས་པར་མ་བྱས་པ་སྟེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཐོས་པ་བརྒྱུད་པས་སྐྱེ་བ་དུ་མར་དགོངས་ཤིང་རྟོགས་པའོ། །དེས་ན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་སམ་མངོན་ཤེས་ཀྱི་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐོས་པའོ། །དེས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོན་ཏོ། །སྙམ་མོ། །རྟོགས་པ་ལ་ཞེས་པ་ནི་འདིར་བསྒོམ་པ་འབའ་ཞིག་གིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་ཏེ། དེས་ན་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་རྡོ་རྗེ་འཛིན་ཐོབ་ནས་སྟོན་པ་འདི་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉེས་པ་ཅི་མཆིས་ཞེས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོས་ཞུས་པའོ། །དེར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་པ་ནི་ཅི་གསུངས་སྙམ་པ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་དོན་ཏོ། །སྡུད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་པ་ནི་ཉན་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་བོད་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་པར་ཐང་པ་ཞེས་པ་ནི་གཉིས་མེད་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཐར་པ་སྟེ། གཞན་སྤྱིར་སྟོང་པ་དང་སྙིང་རྗེ་གཉིས་མེད་མཆོག་གི་ཐར་པ་བསམ་དུ་མེད་པ་གཉས་མེད་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཏིང་འཛིན་གྱིས་རྙེད་པའོ། །བསྟན་ཏོ་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་བསྟན་པའོ། །དུས་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྙེད་པའི་དུས་སོ། །དེ་ཡང་དུས་གཅིག་ན་ཞེས་གསུང་བར་འགྱུར་ཏེ། རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་དགོངས་སོ། །སླར་ཡང་མི་རྟག་པའི་དུས་ཀྱི་བསྒོམ་པ་རྟོགས་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དུས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དུས་ནི་ཞེས་པ་ནས་ཉིད་ཅེས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ནི་བསྟན་པའི་ཚིག་གོ །འདི་ཉིད་ཀྱི་བཤད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྣ་རྩེར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་འདིར་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཁོར་ལོ་བཞིའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་གཏུམ་མོ་སྦར་ཏེ། །ལྟེ་བའི་འཁོར་ལོ་ནས་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་འཁོར་ལོར་སོང་བའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིའི་སྣ་རྩེའི་བུ་གནས་འོངས་པ་ནི་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་སྲོག་གཉིས་མེད་པ་དེ་ལ་དུས་བཟང་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་མེའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ཡང་སླར་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མེའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཞེས་པ་གཏུམ་མོའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཞེས་པ་གཏུམ་མོའི་གཟུགས་ཀྱིས་འཛཱ་ལནྡྷ་རའི་བུ་གནས་སོང་བ་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་འཛག་པར་འགྱུར་བའོ། །དུས་ནི་ངན་པ་ཞེས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་དཀའ་སྤྱོད་དུ་འགྱུར་བའོ། །གྲགས་ཞེས་པ་ནི་བསྟན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་ཅེས་པ་ནི་བདེ་བའི་དུས་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དུས་དག་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་དུས་གཅིག་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དུས་དེ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །འདུས་པ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་བདེ་བ་དེ་རྣམས་སྤངས་བ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་སོན་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་ནི་ཉེ་བར་བཏགས་པའི་ཚིག་གོ །འོན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། དེས་ན་སྟོང་པ་དང་སྙིང་རྗེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་གཉིས་མེད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཐོབ་པ་ནི་གྱུར་པའི་སྒྲར་བསྟན་ཏོ། འདི་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་གོ་སླའོ། །སླར་ཡང་བཞུགས་པའི་གནས་ཀྱི་ངེས་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་སྐལ་བ་དྲུག་དང༌། ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། དེ་ཡང་གང་དུ་བཞུགས་ཤེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ལས་བྱུང་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་དེ་རྣལ་འབྱོར་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ནང་དུ་འདུས་པའོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་དང་གསུངས་དང་ཐུགས་ལ་ཉེ་བར་བསྡུས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །དེ་རྣམས་ཉིད་སྙིང་པོ་སྟེ་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ཞེས་པ་ནི་མི་ཕྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་རེས་འགའ་ཡང་མི་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྡོ་རྗེ་ལྷ་མོ་སྤྱན་མ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་ཁམས་རྣམས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་བདག་ཉིད་དེ་རྣམས་རོ་མཉམ་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དེའི་བཙུན་མོའི་བྷ་གའོ། །དེར་བཞུགས་ཞེས་པ་ནི་བསམ་གྱེས་མི་ཁྱབ་པ་གཉིས་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཀུན་རྫོབ་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱི་ནང་གི་སྲོག་ནི་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་བདག་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔ་ཉེ་བར་བསྡུས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་འགུགས་པའོ། །དེ་ནས་སྐད་ཅིག་ཐམས་ཅད་ལ་ཀུན་དུ་ཞེན་པའི་སེམས་རྣམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བྷ་ག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཁ་ཕྱིར་ཕྱོགས་པའོ། །དེས་ན་ཐ་མལ་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་གནས་ཐབས་ལ་བདེ་བ་ཡང་བུད་མེད་ཀྱི་བྷ་ག་ལ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་དེར་ཡང་བཞུགས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་བདག་གོ་ཞེས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་བྷ་ག་ལ་བཞུགས་ཏེ། ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་འཆད་བཞིན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་གསུངས་པ། ཀྱེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་ཞུ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པའོ། །ཀྱེ་ཞེས་པ་ནི་བོད་པའོ། །ཅི་ཞེ་ན། བཞུགས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྔོན་དུ་གསུངས་འདི་ལྟ་བུའི་ཀུན་རྫོབ་རྣམ་པ་གསུམ་དོན་དམ་པར་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཅི་གསུངས་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་དགོས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་རྣམ་པ་གསུམ་ཇི་ལྟ་བུའི་དགོས་པ་ཡིན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའོ། །ཅི་གསུངས་ཞེས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་སོམ་ཉི་བསལ་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོའི་རང་བཞིན་ཤེས་པར་བྱའོ། །རོ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདིས་དང་པོ་ཉིད་དུ་དོན་དམ་པ་བསྟན་པ་བརྗོད་དེ། རོ་གཅིག་ཅེས་པ་ནི་རང་གི་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་དེའི་རང་བཞིན་རྣམས་འབྱུང་བའོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་བྱུང་བ་གཞན་གྱི་དབང་གིས་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་གཟུགས་ཅན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སེམས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཐིམ་པར་གྱུར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ནོར་བུའི་གཟུགས་བཞིན་དེའི་ཚེ་གཞན་དབང་དུ་གཞག་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངེས་པའོ། །སླར་ཡང་བརྟགས་པའི་བསྒོམ་པའི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་རྣམས་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་དེ་ཡེ་ཤེས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །དེས་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་རྣམས་ཉེ་བར་བསྡུས་པ་དེས་ན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཅད་པ་ནི་རྒྱུའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པར་དག་པ་གསུངས་ཏེ། སྣ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྣ་ཚོགས་ཞེས་པ་ནི་ཐབས་ཀྱི་ཁྱབ་པར་རོ། །ཇི་ལྟར་འགའ་ཞིག་ལེགས་པ་བཟོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནོར་བུ་རྣམས་འཆོས་ཤིང་བྱེད་པ་དེའི་ནོར་བུ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་སྐྱོན་ཡང་ཡོན་ཏན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཐབས་ཀྱིས་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་འདུས་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ལ་འདོད་པ་འཕྲོག་པ་དང་ལྡན་ཞེས་པ་ནི་འདིར་བསྒོམ་པའི་དུས་སུ་ཡང་ལས་དང་པོ་པ་དེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྒྲལ་བའི་ཡིད་དེས་རང་གིས་སེམས་ཀྱི་འདོད་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་བློ་དེ་ཉིད་དང༌། བླ་མའི་མན་ངག་གིས་ཐབས་སྣ་ཚོགས་པའི་ནང་དུ་ཆུད་ཀྱང་བདེ་བས་སེམས་ཀྱི་གློ་བུར་ཟད་དེ། དེས་ན་བདེ་བ་དང་སེམས་ཅན་འདི་དག་ལ་བརྟེན་པའི་བློ་སྐྱེའོ། །དོན་ཏོ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་ལ་བོད་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་གསུམ་ལ་བདེན་པར་བརྟེན་པ་འདིས་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ནང་དུ་ཆུད་ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སེམས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སྙིང་རྗེས་བསྒྲུབས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་སྐྱེའོ། །དེས་ནི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེ་བསྒྲུབ་པར་བཤད་དོ། །སླར་ཡང་ཉེ་བ་བསྡུ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཞེས་པ་ནས་བདག་གིས་ཐོས་ཞེས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་གསུངས་སོ། །ཅི་ཐོས་ཤེ་ན། གསུངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདིར་གང་གིས་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཤེས་རབ་ཅེས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དན་ལྡན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ལས་གཙོར་གྱུར་པ་དེ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པ་དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ལ་བྷག་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སོགས་པའི་སྒྲ་ནི་རྩ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་བས་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔའི་སྲོག་རྣམས་རྒྱ་བ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཆ་དེ་འཇུག་པའི་དུས་སུ་དེའི་བྷ་ག་ལ་བཞུགས་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་སེམས་དང་སྲོག་དག་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་ན་ཐ་མལ་པའི་བུད་མེད་རྣམས་ཀྱི་བྷ་ག་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་དེ་ལ་དེའི་རང་བཞིན་གནས་པའོ། །དེ་ལྟར་དེ་རྣམས་ཀྱི་བཙུན་མོ་ལ་བཞུགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་རང་རིག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །བཙུན་མོ་ཞེས་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་བཅུ་དྲུག་པོ་དེ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་བཞུགས་པ་སྟེ། སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དེ་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པར་གྱུར་པའོ། །དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱེ་བོའི་ལུས་ལ་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་འཛིན་པ་བཞུགས་པའོ། །དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་ཉེར་བསྣུན་ཞེས་པ་ནི་རང་གི་ཆ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་ཤེས་པས་བསྒྲིབས་ཤིང་དེ་དང་ཉེ་བར་གནས་པའི་སེམས་ཅན་འདུལ་དཀའ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་དེས་ནི་མི་ཤེས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཐོང་བས་འདུལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེ་གྲུབ་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཨེ་མའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ངོ་མཚར་བར་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དེ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་ཞེས་པ་ནི་རབ་ཏུ་སོན་པའི་མཐར་ཐུག་པས་འབྲས་བུ་གང་ཐོབ་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་པ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་དགོངས་སོ། །ག་ཞེས་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་དོན་དུའོ། །དེའི་ཕྱིར། བཙུན་མོ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་སྤྲུལ། །ཞེས་པ་ནི་རྒྱལ་བའི་རྣམ་པར་སྒེག་མོ་སྙིང་རྗེ་མགྲིན་པ་ནས་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མི་འདོར་ཏེ། དེ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པས་མི་འདོར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་དེས་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་དོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་ཉེ་བར་བསྡུ་བ་གསུངས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཁོར་རྣམས་རང་གི་རིགས་ལས་བྱུང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་སོ། །དེས་ན་འདི་སྐད་ཅེས་པ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་འདི་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་གིས་ཐོས་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ཡང་དག་གི་སྒོ་ནས་ངེས་པར་གཟུང་བ་མིང་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ན་ཡིག་གེ་དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་ཐོས་སོགས་རྟག་ཏུ་བཞུགས་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གླེགས་བམ་ལའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་སྙན་དང་གས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་དང༌། སྒྲའི་བསྟན་བཅོས་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཚིག་བརྗོད་པ་ལ་ཡང་ངོ༌། །རྟག་ཏུ་བཞུགས་ཞེས་པ་ནི་བརྗོད་པའི་ངང་ཚུལ་ཞེས་དགོངས་སོ། །འོན་ཀྱང་དག་པ་ཞེས་པ་ནི་འདིར་ཡི་གེ་དག་པ་དེ་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ནང་དུ་ཐིམ་མོ། །དེས་ན་བརྗོད་དུ་མེད་པས་དག་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུས་མ་བྱ་བ་ཤིང་གདོད་ནས་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་མི་བདེན་པ་བརྫུན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་དུ་མེད་ཅེས་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་དུ་དངོས་གྲུབ་དེ་རྣམས་ཀྱང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །བརྗོད་དུ་མེད་ཅེས་པ་ནི་འདིར་གལ་ཏེ་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དེའི་བདག་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཏེ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ནི་རྟེན་མེད་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །དེས་ན་ཡི་གེ་དང་ཡི་གེ་མ་ཡིན་པའི་ཆ་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །དེས་ན་ཡི་གེ་བརྗོད་པའི་མིང་གི་མཐའ་ནུབ་པའོ། །དེ་ཡང་སྙིང་རྗེས་བསྒྲུབ་པ་དག་གིས་ཞེས་པ་ནི་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་བཟུང་ནས་འགྲོ་བའི་དོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྩོད་པའི་དུས་སུ་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་ལ་ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱིས་སོ། །བསྟན་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་ཚིག་གི་སྒོ་ནས་བསྟན་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་ཡི་གེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་གསུངས་ཏེ། ཡི་གེ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཉན་པར་བྱ་བ་དང༌། བཀླག་པར་བྱ་བ་དང༌། བསམ་པར་བྱ་བ་དང༌། བཅང་བར་བྱ་བ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་སྣ་ཚོགས་པའི་དགོངས་པ་བླ་མའི་མན་ངག་གིས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །མཚོན་བྱ་བ་ཞེས་ནི་མངོན་དུ་བསྒོམ་པ་ལ་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡི་གེའི་མིང་ཅན་གྱིས་རང་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚོན་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་སྔོན་དུ་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་དེར་ཐིམ་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཇི་སྲིང་མཚོན་པ་མེད་པའི་བར་དུ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཆོ་འདི་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་ལྟར་བསྡུས་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དངོས་གྲུབ་ཀྱི་མཆོག་ཅེས་གསུངས་ཏེ། གཉིས་མེད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་གཉིས་མེད་པའི་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་བ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དངོས་གྲུབ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་དང་རྣལ་འབྱོར་མའི་རྒྱུད་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་རྣམས་ཀྱིའོ། །དེ་དག་གི་གླེང་གཞི་ཞེས་པ་ནི་དེའི་ངེས་པའི་ཚིག་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའོ། །གསང་ཆེན་ཞེས་པ་ནི་སྟོང་པ་དང་སྙིང་རྗེ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་སྦས་པ་ཉིད་དོ། །དཔལ་ཁ་སྦྱོར་གྱི་ཐིག་ལེ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་དཔལ་ནི་གཉིས་མེད་པའི་ཡེ་ཤེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །རྟོག་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་པས་ན་དེ་ལྟར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གླེང་གཞི་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་བརྗོད་པ་ལེའུའམ་དུམ་བུའམ་རིམ་པར་ཕྱེ་བའོ། །དེ་ཉིད་དོན་དམ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལས་མཆོག་གོ །དེ་ཉིད་དོན་གྱི་སྒྲས་བསྟན་ཏེ། གང་གིས་རྟོག་པའི་རྒྱལ་པོ་ཐམས་ཅད་མཛེས་ཤིང་འབར་བས་ན་རྒྱལ་པའོ། །དེ་དེ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ་སྒྲ་བརྙན་ལྟ་བུ་དང་དེ་ཡང་དང་པོའོ། །ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་དོན་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྩོགས་པ་ཞེས་པས་ནི་ཐོབ་པའོ། །དེ་ལྟར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་ཡི་གེའི་རྣམ་པས་གླེགས་བམ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་བྲིས་པ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞེས་འབྲེལ་ཏོ། །ཁ་སྦྱོར་གྱི་ཐིག་ལེའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་གསང་ཆེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་འཇུག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་རྟོག་པའི་རྒྱལ་པོའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་ཡང་དག་པར་ལྟ་པའི་དྲན་པའི་སང་བ་ཞེས་པ་གཞུང་ལས་རྟོག་པ་དང་པོ་བསྟན་པ་སྟེ་ལྔ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །རྟོག་པ་དང་པོའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།