བརྟག་པ་བཅུ་པ། བདག་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་མཉམ་པར་སྦྱོར་ནས་མངོན་སུམ་གྱི་ལམ་བསྒོམ་པ་བཤད་པའི་འགྲེལ་པ།
༄། །དེ་ལྟར་བརྟག་པ་དགུ་བཤད་ནས། ད་ནི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་མོས་པ་བདག་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་མཉམ་པར་སྦྱོར་ནས། མངོན་སུམ་གྱི་ལམ་བསྒོམ་པ་བཤད་པ་ནི། དེ་ནས་སྣ་ཚོགས་ཀུན་དུ་ནི་ལྷ་དྲུག་ཏུ་བསྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དྲུག་གོ །ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་པའི་སྒྲུབ་པ་འདི། །ཞེས་པ་རིགས་དྲུག་ཕྱག་རྒྱ་བཞིའི་བྱེ་བྲག་གོ །ཀུན་དུ་སྣ་ཚོགས་སྦྱོར་བ་ཡིས། །ཞེས་པ་ཕྱག་རྒྱ་བཞི་ལ་དགའ་བ་བཞིའི་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པའོ། །ཀུན་དུ་སྣ་ཚོགས་བཤད་པར་བྱ། །ཞེས་པ་རྣལ་འབྱོར་མ་བཞིའི་ཕྱག་རྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ལ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལྟར་མདོར་བསྟན་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། སྨིན་མ་མིག་དང་སྣ་དང་མཆུ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རང་དང་འདྲ་བའི་ཕྱག་རྒྱ་དྲུག་ཡུམ་གྱི་སྨིན་མ་དང་མིག་དང་སོ་ལ་སོགས་པ་ཆ་ལུགས་སུ་བྱས་ལ་ཕྱག་རྒྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཁྱུད་པ་དང༌། འོ་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བཀྲོལ་ནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་བཀྲོལ་ནས་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྐྱེད་པའི་ལྷ་མོ་དྲུག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་དཔལ་སྦྱོར་བའི། །ཞེས་པའི་ཤློཀ་གཅིག་གིས་དགའ་བའི་མཚན་ཉིད་བཤད་དོ། །ཕྱག་རྒྱ་འདི་ཡིས་བཏབ་ན་ནི། །ཞེས་པས་མཆོག་དགའི་མཚན་ཉིད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀུན་དང་མཉམ་སྦྱོར་བས། །ཞེས་པའི་ཤློཀ་གཅིག་གིས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་དགའི་ལྷ་མོའི་མཚན་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཞི་གནས་ཀྱི་བདེ་བ་བསྟན་ནས། ལྷག་མཐོང་གི་བདེ་བ་བསྟན་པ་ནི། རྡོ་རྗེ་
༄། །སེམས་དཔའ་དཔལ་སྦྱོར་བའི། །ཞེས་པ་ཤློཀ་གཅིག་གིས་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་འོད་གསལ་བ་བསྒོམ་པའོ། །ལྟ་བས་མི་ངོམས་པ་ཡི་སྐུ། །ཞེས་པའི་ཤློཀ་གཅིག་གིས་རྣམ་སྣང་གི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏོ། །བསམ་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པ་ཡི། །ཞེས་པའི་ཤློཀ་གཅིག་གིས་ཧེ་རུ་ཀའི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏོ། །དབང་པོ་ཀུན་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །ཞེས་པའི་ཤློཀ་གཅིག་གིས་རྡོ་རྗེ་ཉི་མའི་བདེ་བ་བསྟན་ཏོ། །དཔལ་ལྡན་ཡོན་ཏན་འགྱིང་དང་བཅས། །ཞེས་པའི་ཚིག་རྐང་དྲུག་གིས་པདྨ་གར་དབང་གི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏོ། །གྱེན་དུ་འཕར་བའི་དངོས་གྲུབ་དང༌། །ཞེས་པའི་ཚིག་རྐང་དྲུག་གིས་རྟ་མཆོག་གི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་འོད་གསལ་བསྟན་ཏོ། ལྷ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཕྱག་རྒྱ་བྱ་ཞེ་ན། །ཀུན་དུ་སྣ་ཚོགས་སྐལ་བཟང་པོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏྒེ། འབྱུང་བ་བཞིའི་རྩ་གསལ་ནས། ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱི་ཁ་སྦྱར་ན་དཔལ་རྡོ་རྗེ་པདྨོ་གྱེན་དུ་འཕར་བའི་སྤྱན་ཞེས་བྱ་བ། རིགས་བཞིའི་སྲོག་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིར་འཇུག་བའི་ཐབས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་དྲུག་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་དྲུག་གི་ལན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྟོག་པ་བཅུ་པའི་དོན་བཤད་ནས། དེའི་འབྲས་བུ་གསུངས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་འདུས་པ་ཡི། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་འདུས་པའི་སྐུ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་པའི་དུས་སུ་བདེན་པའི་ཚིག་ཏུ་གསུངས་ཀྱང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མཐའ་ཡས་པ་མུ་མེད་པ་ན་རྒྱུད་སྡེ་བཞིའི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། རྟོགས་པའི་རྒྱལ་པོའི་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཐུ་དང༌། སྒྲའི་རྣམ་རྟོག་གི་ཡོན་ཏན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གང་དུ་ཡང་གསུང་བར་མི་ནུས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱིན་རླབས་ཀྱི་ལམ་གྱི་མཐུ་དང༌། མངོན་སུམ་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་དག་འགྲུབ་པ་དང༌། སེམས་འོད་གསལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་འགྲུབ་པ་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ས་སོར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཡང༌། ཅིའི་ཕྱིར་གསུང་བར་མི་ནུས་ཤེ་ན། འདི་ནི་གསང་བ་མཆོག་གི་མཆོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དོན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་སྒྲའི་བརྗོད་བྱ་མ་ཡིན་པས་མངོན་སུམ་གྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་དོན་དགའ་བ་ནི་གསང་བ་དང༌། མཆོག་དགའ་ནི་མཆོག་དང༌། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་དགའ་ཡིན་པས་མཆོག་གི་དང༌།
༄། །བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཡིན་པས་བདེ་མཆོག་གོ །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལོངས་སྐུ་དང་སྤྲུལ་སྐུས་ཇི་ལྟར་ཆོས་བསྟན་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དོན་ཕྱིར་ལམ་རྣམས་སྦྱོང་བ་དང༌། །རྣམ་པར་དག་པ་རྒྱལ་བས་ཡོད་མི་མཛད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྷག་མེད་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་མཛད་པས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་རྣམ་པ་དང༌། ལས་དང་པོ་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་གསུང་གི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པར་མཉམ་པར་སྤྱོད་པའི་དོན་ལ་གསུམ་མི་མངའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མཉམ་པར་སྦྱོར་བའི་དོན་ལ་བར་ཆད་མེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལ་བགེགས་བྱེད་བདུད་ཀྱང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དྲི་མ་དག་པ་དང་མ་དག་པ་ཅིའི་ཕྱིར་མེད་སྙམ་ན། རྟོག་པས་མི་འགྲུབ་བརྡར་བས་ཡོད་མི་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གློ་བུར་དང་འདྲེས་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། མི་བརྟན་པ་དང་བདུད་དུ་ང་མི་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་དོ། །རྩ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སེམས་རང་རིག་འོད་གསལ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་སྟོན་ཞེ་ན། བརྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་ང་མི་འདོམས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་དམ་པར་མཁྱེན་པ་མེད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཇི་ལྟར་ལམ་རྟོགས་ཤེ་ན། གང་ཞིག་རང་གི་བདེ་བས་བདེ་གྲུབ་པ། །དངོས་གྲུབ་མཆོག་ནི་རྟེན་པར་མཛད། །དེ་ལྟར་འབྲས་བུའི་རྒྱུད་གསུངས་ནས། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བཞིང་བསྟོད་པ་ནི། སྣ་ཚོགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྣ་ཚོགས་པས་དེ་སྐད་གསུངས་པ་ནི། རིགས་དྲུག་གི་སྟོན་པ་དྲུག་གོ །བྷ་ག་ཝཱན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་ཏུ་དགྱེས། །ཞེས་པ་ཉན་པ་པོའི་སངས་རྒྱས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་རྟག་ཏུ་དགྱེས་པའོ། །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་དཔལ་གྱི་རིལ་གསུངས་པ་ཞེས་པ་རིགས་དྲུག་གི་གཟུགས་ཀྱི་རྟོག་པ་བཤད་ནས། སྒྲའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དྲུག་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔས་གསུངས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་རྟོག་ཅིང་རབ་ཏུ་དགྱེས་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་བསྡུས་པ་ལ་བསྟོད་པ་དང༌། སྒྲའི་རྣམ་རྟོག་བཤད་ཟིན་པ་ལ་སོགས་བསྟོད་པའོ། །འདིས་མ་འོངས་པའི་སྔགས་པ་གསངས་སྔགས་ཀྱི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་རྣམས་དཀྱིལ་འཁོར་བསྡུས་པ་ལ་བསྟོད་པ་དང་ཆེས་བཤད་པའི་རྗེས་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཞིང་བསྟོད་པའོ། །དེ་ལྟར་
༄། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བསྟོད་པའི་རྗེས་ལ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོག་པ་བཅུའི་དོན་ཅིག་ཅར་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི། རྣམ་མང་རྗེས་ཆགས་དགའ་བས་མཆོད་པ་དང༌། ཞེས་པ་དགའ་བ་གསུམ་གྱི་ཞི་གནས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །རྟ་མཆོག་གི་རྣལ་འབྱོར་བདེ་བས་གསལ་བར་རྗེས་སུ་གསལ་བར་མཆོད་ན་ནི། བདེ་བ་ཆེན་པོ་གྲུབ་པར་མངོན་སུམ་དུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །རབ་ཏུ་བདེ་བ་རྣལ་འབྱོར་དམ་པ་སྐལ་བཟངས་དགའ་བའི་མཆོག །ཅེས་བྱ་བ་རང་ལྷག་པར་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་བས་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཅིག་ཅར་སྒོམས་ཤིག་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །རབ་མཆོག་བདེ་བའི་རང་བཞིན་དམ་ཚིག་རྗེས་སུ་གྲུབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་བདེ་བ་ཆེན་པོ་སྐུ་གསུམ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ཅིག་ཅར་བསྒོམ་པའི་དོན་བསྟན་པ་འདིས་མ་འོངས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉེ་བར་བསྡུ་བ་བྱས་པའི་རྗེས་ལ། དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྔོ་བར་གྱིས་ཞེས་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་དེ་སྐད་གསུངས་སོ་ཞེས་པ་ལག་ན་རོད་རྗེའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དང༌། མཉམ་པར་སྦྱོར་བའི་མཁའ་འགྲོ་ཕྱག་རྒྱ་བཞིའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་ཚོགས་པ། མངོན་སུམ་ལམ་གྱིས་སྒྱུ་མ་ཡིས། །ཟག་པ་མེད་པ་བདེ་བའི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་རྟོག་པ་བཅུའི་མཚན་ཡིན་ནོ། །རྟོག་པ་བཅུ་པ་འདིས་ནི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་དབང་བཞི་པ་ཆེན་པོ་བསྒོམ་པ་རྫོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྟག་པ་བཅུ་པའི་འགྲེལ་པའོ། །འགྲེལ་པ་དག་གིས་མཉམ་སྦྱོར་ནི། མ་ལུས་གསལ་བར་མ་འགྲོལ་ཞེས། །མཉམ་སྦྱོར་རྒྱུད་ལས་བདག་གིས་ནི། །གཏམ་དུ་དྲིས་པ་བཞིན་དུ་ཐོས། །བདག་གིས་རྟོགས་དཀའ་ཡིན་ན་ཡང༌། །བླ་མའི་ཞབས་ཀྱིས་བྱིན་བརླབས་པས། །དེ་དོན་རྩོམ་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད། །དེ་ཕྱིར་རྒྱུད་རྒྱལ་རྟོག་པའི་དོན། །གསལ་བྱེད་ངག་གི་འོད་ཟེར་འདི། །འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། །དགེ་བ་ཅུང་ཟད་གང་བསགས་པ། །དེ་ཡིས་ཀུན་མཁྱེན་ཐོབ་པར་ཤོག །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་མཉམ་པར་སྦྱོར་བ་མཁའ་འགྲོ་མ་སྒྱུ་མ་བདེ་མཆོག་གི་འགྲེལ་པ་མཉམ་སྦྱོར་གྱི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་རབ་དགའ་རྡོ་རྗེས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།