སྤྱོད་པ་བསྡུས་པའི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ།
ཤཱཀྱ་ཤྲཱི་བཤེས་གཉེན།

ལེའུ་དང་པོ། ཐེ་ཚོམ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཙཪྻ་མུཙྪ་ཡ་པྲ་དཱི་པཾ་ནཱ་མ་ཊཱི་ཀཱ །བོད་སྐད་དུ། སྤྱོད་པ་བསྡུས་པའི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྐྱེ་བོ་མ་རིག་མུན་པས་ཁེབས་ཤིང་རྟག་ཏུ་མིག་ལྡོངས་དགེ་ལ་འདུན་པ་མེད། །དེ་དག་རྗེས་སུ་གཟུང་ཕྱིར་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམ་པ་བསྟོད། །གསང་མཆོག་བླ་མེད་དོན་ཉིད་རྟག་ཏུ་བདེ་བ་དམ་པ་སྐྱེས། །རྒྱལ་བ་ཡིས་ནི་གསང་བ་བཤད་པ་གཞི་ལ་དགོངས། །དོན་དམ་རིགས་མིན་རིགས་གཞན་རྣམས་ལ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་གསུངས།། ཐེག་ཆེན་རིགས་ཅན་དམན་དང་མཆོག་ལ་སོགས་པར་བྱ་བའི་རྒྱུད། །སྤྱོད་པའི་རྒྱུད་དང་གཉི་གའི་རྒྱུད་དང་རྣལ་འབྱོར་བླ་མའི་རྒྱུད། །གསུངས་པར་གང་གྱུར་དེ་ལ་སྒོ་གསུམ་དང་བས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །མཐའ་དྲུག་ལ་སོགས་བཤད་པའི་ཚིག་ལ་རབ་བརྟེན་ནས། །ཀུན་དུ་བཟང་པོ་རྫས་དྲན་དེ་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །རྒྱལ་བའི་འདུས་བ་བཤད་པའི་རྒྱུད་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས། །དེ་ཉིད་སྒྲུབ་པའི་རིམ་ལ་རྟག་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེས། །མི་གཡོ་གསང་བ་མཆོག་གི་དོན་རྟོགས་ཤིང༌། །རྫོགས་པའི་དོན་ལ་མངའ་བརྙེས་སྟོན་པ་ཡིས། །རིམ་པ་ལྔ་དང་དེ་ཡི་སྤྱོད་པ་བརྩམས། །བདེན་ལ་མཁས་གྱུར་རྣལ་འབྱོར་གང་ཞིག་གིས། །མ་ཕྱེད་གྱུར་པ་གང་ཡིན་དེ་ཕྱེ་བས། །དེ་ནི་དམ་པའི་ལུང་བསྟན་མཆོག་ཏུ་གྱུར། །བཤད་དང་མཐའ་དྲུག་ལ་སོགས་རྣམ་མང་པོ། །གཞི་དང་འབྲས་བུ་རང་བཞིན་ལེགས་པར་བྱེད། །རྒྱལ་པོ་སྟོབས་ཅན་སྙིང་པོ་ཡིས། །སྔོན་འགྲོ་འབྲེལ་པ་ཀུན་རྫོབ་དེ། །དོན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདུས། །རྒྱུ་དང་ཐབས་དང་འབྲས་བུའོ། །རྒྱུ་ནི་ཐེག་ཆེན་རིགས་ཅན་ཏེ། །དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བརྒྱན། །ཐབས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །དབང་བསྐུར་དེ་ཉིད་སྤྱོད་དང་བཅས། །འབྲས་བུ་སྐུ་གསུམ་ཐུན་མོང་གྲུབ། །ཡང་ན་སྤོང་བར་བྱེད་དང་བཅས། །དེ་ཉིད་དོན་རྣམས་ལེགས་བསྡུས་པ། །མར་མེ་བཞིན་དུ་དགྲོལ་བར་བྱ། །གང་ཞིག་བླ་མ་དམ་པ་ལ། །མི་གུས་དེ་ཡི་ཕྱིར་མ་བྱས། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་འདི་ཅིའི་ཕྱིར་རྩོམ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཐེག་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་གིས་འབྲས་བུ་མཆོག་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གསང་བ་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོའི་རྒྱུད་རྣམས་སུ་གསུངས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞེ་ན། རྩོད་པའི་དུས་སུ་སེམས་ཅན་ཚེ་ཐུང་བ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཞེན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཆུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་དེའི་དུས་སུ་རྒྱུད་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་ལ་འཇུག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །གསང་བ་དེ་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་པ་ལས་ཀྱང༌། །དུས་བཞི་རྩོད་པ་རྒྱས་པའི་ཚེ། །ཚེ་ཐུང་ཤེས་རབ་ཆུང་བ་དང༌། །ལོངས་སྤྱོད་ཤིན་ཏུ་ཞན་པ་ཡིས། །གསང་ལ་འཇུག་པའི་སྐལ་མེད་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །སེམས་ཅན་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་བྱེད། །རྩོད་པའི་དུས་སུ་པན་འདོགས་འགྱུར། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་རིམ་པ་རེ་རེས་སམ། འོན་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཕན་འདོགས་པར་འགྱུར། དེ་ལ་ཕྱོགས་དང་པོ་ལྟར་ན་ནི་སྐས་ཀྱི་རིམ་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཕྱི་མ་ལྟར་ན་ཡང༌། རིམ་པ་གཅིག་གིས་མངོན་སངས་རྒྱས། །ཞེས་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་གང་ཟག་གི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་རིམ་པ་རེ་རེས་ཀྱང་ཕན་འདོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ལ་རག་ལས་པ་ནི་གང་ཟག་གི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་རིམ་ལྔ་ལ་སོགས་པའོ། །གཞན་ཡང་རིམ་པ་གཅིག་ལ་ཡང་སྐས་ཀྱི་རིམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པས་འཇུག་སྟེ་སྐས་བཞིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡང་དང་པོ་ནི་སྐད་ཅིག་མའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་འཇུག་གོ །དེ་ནས་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྐས་ཀྱི་རིམ་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་ཡན་ལག་ལ་འཇུག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ། དངོས་མེད་རྣམ་དག་ནམ་མཁའ་མཉམ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དང་པོར་སློབ་དཔོན་གྱིས་རང་དད་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བའོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། གང་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་ན་སྙིང་གར་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་གསལ་བ་དེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་ཡང་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འོད་གསལ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ལུས་ཚིག་མེད་ཡི་གེ་བྲལ། །ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་སྒྲའི་བརྗོད་བྱར་མ་གྱུར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ལས་འདས་པ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་འདས་པའོ། །འདས་དང་མ་འོངས་ཀུན་དུ་སོན་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་དོན་བྱེད་དོ། །ཡང་ན་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྦྲུལ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེར་སོན་པ་ནི་ཁྱབ་པ་སྟེ་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་ཁུ་བའོ། །ཀུན་དུ་མ་ལུས་ཐམས་ཅད་སྟོང༌། །ཞེས་པ་ནི་འོད་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ནི་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །ཡང་ན་དེ་ནི་འཁོར་ལོ་བཞི་དང་སྦྱར་ཏེ། དངོས་མེད་རྣམ་དག་ནི་བདེ་བ་ཆེན་པོའོ། །ཚིག་མེད་ཡི་གེ་བྲལ་ཞེས་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །མ་འོངས་ཀུན་དུ་སོང་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོའོ། །མ་ལུས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཞེས་པ་ནི་སྦྲུལ་པའོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་ནི་ཕྱག་འཚལ་བའོ། །ད་ནི་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་འདི་རྩོམ་པ་གང་ལ་དགོངས་ཤེ་ན། རྡོ་རྗེའི་ཐེག་པ་འདི་ལ་སྔགས་ཀྱི་སྒོར་སྤྱོད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ན། གང་ལ་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁྱད་པར་ཅན་ཡོད་པ་དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའོ། །དེའི་སྔགས་ཀྱི་སྒོར་སྤྱོད་པ་ནི་དེ་ཉམས་སུ་ལེན་པའོ། །འདི་ལ་གཉིས་ཡོད་པས་གཉིས་ཏེ། བསྐྱེད་པ་རྫོགས་པའི་དབང་དག་ཏུ། །གང་ཟག་གཉིས་ནི་ཐུབ་པས་གསུངས། །ཤེའོ། །གང་ཡིན་ཞེ་ན། གསང་སྔགས་ལ་མཆོག་ཏུ་གཞོལ་བ་དང༌། ནང་ལ་མཆོག་ཏུ་གཞོལ་བ་སྟེ། སྔགས་ཟློས་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པའོ། །ཡང་ན་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་དང༌། རྫོགས་པའི་རིམ་པའི་རིགས་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་དབང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ལྷག་མའོ། །ཡང་ན་ཐོས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཐོས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའོ། །གང་གིས་ཐོས་པ་སྔོན་དུ་སོང་ཞིང་མ་རྨོངས་ལ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་དེས་བརྩམས་ཤེའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུའོ། །སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། སློབ་མ་ཐམས་ཅད་ནི། དེ་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་དེ་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་རབ་ཏུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་དུའོ། །དེ་ནི་རྒྱུད་ཆེན་པོ་ལས་ཀྱང་དེ་ལ་དགོངས་པས་དོན་མེད་དོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་དང་རྒྱུད་ལས་གསུངས་པའི་ཚིག་ཡང་དག་པར་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་སྡེ་དང་རྒྱུད་སྡེ་ཐམས་ཅད་ན་མི་གསལ་བ་ཚིག་གསལ་བ་དང༌། ཟུར་ཕྱིན་པས་དོན་ལེགས་པར་དགོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གསལ་བ་ཡང་གང་ཟག་གཉིས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་འདིར་ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ལ་དེའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཁོངས་སུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྒྱུད་ཀྱི་དོན་དགོངས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་བློ་མ་བྱང་བའི་གང་ཟག་གིས་རྟོགས་པར་བྱ་བར་མི་ནུས་ཏེ། དེས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་འདི་བརྩམས་ཞེས་སོ། །གང་ལ་བརྟེན་ཏེ་བརྩམས་ཤེ་ན། ཚིག་སྙན་ཅིང་ཞེས་པ་ནས་བཏུད་དེ་ཞེས་པའི་བར་ཏེ་གོ་སླའོ། །སྒྲུབ་པའི་ཐབས་འདི་ཡང་དུས་གང་ལ་དགོངས་ཤེ་ན། རྩོད་པའི་དུས་སུའོ། །དུས་གཞན་ལ་མ་དགོངས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྔོན་བྱུང་བར་གྱུར་པ་ནི་མི་རིགས་སོ་ཞེའོ། །དེ་ལ་སྒྲུབ་པའི་ཡན་ལག་ནི་སྒྲུབ་པའི་རིམ་པའོ། །མར་མེ་ནི་དཔེ་སྟེ། གང་གིས་གང་ལ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །སྔོན་བྱུང་བར་གྱུར་པ་ནི་མི་རིགས་ཞེས་པ་ནི་དུས་གསུམ་དུ་འབྱུང་བ་མི་འཐད་དོ། །དེ་ཞེས་པ་ནི་གོང་མ་དང་འབྲེལ་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་འདྲི་བའོ། །ལན་དུ་རྫོགས་ལྡན་ཞེས་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རབ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཚེ་དང་བསོད་ནམས་དང་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ་རབ་དང་ལྡན་པ་ནི་རྫོགས་ལྡན་ནོ། །འབྲིང་དང༌། ཐ་མ་དང༌། ཐ་མའི་ཡང་ཐ་མ་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ། །དེ་བཤད་པ་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཚེ་དང༌། ནད་མེད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཚེ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་པ་སྟེ། སྐྱེ་དགུའི་ཚེ་ལོ་བརྒྱ་ཁྲི་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པས་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཆོས་བསྡུའོ། །དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་དེ་དག་མངའ་བའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། བསྟན་བཅོས་ལ་གནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤིང་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་སྟེ། ཕྱིའི་མདོ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཞུགས་པ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོའོ། །ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་དེའི་ཞལ་ནས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཏེ། རྟོགས་པར་དཀའ་བ་དང༌། དོན་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྟོན་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྟོན་ཞེ་ན། སྦས་པའི་སྒྲའི་སྒོ་ནས་ཏེ། མ་བྱིན་པར་ལེན་པས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བསྟན་པས་ཀྱང་གོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་གཞན་ལས་ཀྱང༌། གང་ཚེ་སྟོང་གསུམ་དུམ་བུ་ལ། །སེམས་ཅན་ཚེ་དང་བསོད་ནམས་དང༌། །ལས་དང་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ། །རབ་ཏུ་གྱུར་པ་རྫོགས་ལྡན་དུས། །འབྲིང་ནི་གསུམ་ལྡན་དུས་ཡིན་ཏེ། །ཐ་མ་གཉིས་ལྡན་དུས་སུ་འདོད། །ཐ་མའི་ཐ་མ་ཞེས་བྱ་བ། །བསྐལ་བ་རྩོད་པའི་དུས་སུ་སྦྱོར། །གསུམ་པོའི་བསྟན་པ་འདི་དག་ལ། །རྒྱལ་བའི་བཀའ་ལ་ཡིད་ཆེས་འགྱུར། །ཕྱིས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་གཞན་ལས། རྫོགས་ལྡན་དང་ནི་གཉིས་ལྡན་དང༌། །རྩོད་པའི་དུས་ཏེ་བཞི་པོ་ལ། །རྒྱལ་བའི་བཀའ་ལ་རྨོངས་གྱུར་པས། །བསྟན་པ་རྗེས་འཇུག་རྣམས་ཀྱིས་བྱེད། །ཅེས་པ་འདི་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལན་དུ་རྫོགས་ལྡན་ནི་བསྐལ་པ་དང་པོའི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། རྩོད་པའི་དུས་ལ་རྩོད་པའི་རྫོགས་ལྡན་གྱི་དུས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དང་པོ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་བརྩམས་པ་མཐོང་བས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བརྡར་བརྟགས་པས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ལེགས་པར་བཤད་པས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཡང་དང་ཡང་དུ་བཤད་པས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ནི་རྩོད་པའི་དུས་བཞི་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ནི་རྩོད་པའི་དུས་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །དོན་ལ་རྟོན་པར་བྱ་ཞིང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞེས་པ་ནི་དོན་ལ་ཚད་མར་བྱེད་པའོ། །དོན་གྱི་དབང་འདི་མཐོང་ནས་ཞེས་པ་ནི་དོན་དངོས་སུ་རྟོགས་ནས་ཞེས་པའོ། །བསྐྱེད་པའི་གོ་རིམས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །སྔགས་ཀྱི་དེ་ཁོན་ཉིད་ནི་སྔགས་མ་ནོར་བའོ། །ཡང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན་སྔགས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་རྡོ་རྗེ་བཟླས་པའོ། །ཕྱག་རྒྱའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་དང༌། གྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །བདག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་སེམས་ལ་དམིགས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་འོད་གསལ་བའོ། །ལྷའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་སྐུའོ། །དེ་བཤད་བའམ་དེ་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་གྱི་མདོ་དང་རྒྱུད་དང་རྟོགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞེའོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མི་ཤེས་པའི་ཉེས་པ་ལུང་གིས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་བྱེ་བའི་བ་དུའོ། །བསྒྲུབ་ཀྱང་ཞེས་པ་ནི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དེ་ཉིད་བྲལ་ན་འགྲུབ་མི་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མན་ངག་ལྔ་དང་དྲལ་ན་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བྱ་རོག་གི་སོ་རྟོག་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ལུང་གཞན་ཡང་བཤད་པའི་ཕྱིར་ལྷ་མོ་བཞི་ཞུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོའོ། །དེས་གསུངས་པའི་ཆོས་ནི་ཐུབ་པ་ཆེན་པོས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཏེ། དུ་ཞེ་ན། བརྒྱད་ཁྲཾ་བཞི་སྟོང་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོར་རོ། །གང་གིས་དེ་ཉིད་མི་ཤེས་པ་ཞེས་པ་ནི་གང་གིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བཟླས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་ཤེས་ནའོ། །ཐམས་ཅད་འབྲས་བུ་མེད་པ་ནི་གང་བསྒོམས་པ་འབྲས་བུ་མེད་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྒྲ་ཙམ་གྱིས་ནི་དངོས་པོའི་རྟོག་པ་གང་ཡང་སྤོང་བར་མི་བྱེད་ཀྱི། རྡོ་རྗེ་བཟླས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དངོས་པོའི་རྟོག་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀྱང་ཞེས་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་རྒྱན་ནོ། །རྡོ་རྗེ་སློབ་མ་ནི་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་སློབ་མ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་གསོལ་བ་བཏབ་པ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མི་ཤེས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་གང་གིས་དེ་ཁོན་ཉིད་མི་ཤེས་ན་བསྒོམ་པར་མི་འགྱུར་ལ། མ་བསྒོམས་ན་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟོང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའོ། །དེ་བས་ན་གསུང་རབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཉན་པར་འཚལ་ལོ་ཞེས་པ་ནི་ལུང་གི་སྒོ་ནས་ཐོས་པར་འདོད་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་གོང་དང་འབྲེལ་བ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་ནི་ཕྱི་པ་དང་ནང་བའོ། །རྟོག་གེ་པ་ནི་རིགས་པའི་སྒོར་ཞུགས་པའོ། །གཞན་གོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སླའོ། །ལན་དུ་ཡང་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་བཟླས་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་ནི་ཡང་དག་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཡང་དག་པའི་དོན་དམ་པའོ་ཞེའོ། །མི་སླུ་བ་ཡང་དངོས་པོ་དང་མཐུན་པ་སྟེ། དུང་ལ་སེར་པོར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་གྱིས། དུང་ལ་དཀར་པོར་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །མི་སླུ་བ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་ཚུལ་ཅན་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། དོན་དམ་པ་ཐོབ་པའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ཉིད་དྲིས་པ་དང་ལན་དུ། གང་བདེན་པ་གཉིས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏེ། བསྐྱེད་པ་ནས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་བར་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའོ། །འོད་གསལ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་རྟོག་པ་དང་མི་རྟོག་པ་དབྱེར་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཟུང་དུ་འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་སློབ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་འབྲེལ་ཏོ། །མི་སློབ་པ་ནི་འབྲས་བུའོ། །འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གཉིས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་བཟླས་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། དེ་དང་འབྲེལ་བའི་དངོས་གྲུབ་ནི་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་མཐར་ཐུག་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །བདེན་པ་གཉིས་ནི་དྲིས་པའི་ལན་དུ་དང་པོ་ཀུན་རྫོབ་དང་གཉིས་པ་དོན་དམ་ནི་གོང་དུ་བཤད་དོ། །བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས་ཞེས་པ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ཞེས་པ་དང༌། ལན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྡོ་རྗེ་གཙུག་ཏོར་གྱི་རྒྱུད་ལས་གསུངས་ཏེ་ཞེས་པ་ལས་རྡོ་རྗེ་གཙུག་ཏོར་ཁོ་ན་ཞེས་པ་མཛེས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་འདི་ནི་རྡོ་རྗེ་གཙུག་ཏོར་ཁོ་ནའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་གང་ཟག་གི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ལ་དྲིས་པའི་ལན་དུ་གསང་བའི་བདག་པོ་ཞེས་པ་ནི་བོས་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །གང་ཡིན་ཞེ་ན་ཕུང་པོ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་གོ་སླའོ། །ཡང་བྲིས་པ་བདག་ཅག་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བདག་ཅག་ལྟ་བུ་ནི་བདག་དང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཤེས་པ་ནི་ཚེ་རབས་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་མ་རིག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡུལ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་ནས་དེའི་བག་ཆགས་ཀུན་གཞི་ལ་ཞེ་ན་པར་ཆགས་པའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཡོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཕྱི་དང་ནང་གི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་དང༌། རྟག་པ་དང་ཐེར་ཟུག་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་ནི་ཆད་པར་ལྟའོ། །གཅིག་ནི་གཅིག་སྟེ་མུ་སྟེགས་ཀྱིས་བ་རྟག་པའི་བདག་ལྟ་བུའོ། །དུ་མ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་སིལ་བུའོ། །དེ་དག་ཏུ་གྱུར་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར། །རྫོགས་པའི་རིམ་པའི་གོ་རིམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སློབ་ཅེས་པ་ནི་ཐ་མལ་པའི་རྟོག་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་ལ་སློབ་པར་བྱེད་དོ། །རིམ་པ་གཞན་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སློབ་ཅེས་པ་ནི་རིམ་གྱིས་བསླབ་པའམ། ཅིག་ཅར་གྱིས་བསླབ་པའམ། འོན་ཏེ་རིམ་པ་ཅི་རིགས་སམ་གོ་རིམས་གང་ཞེའོ། །ལན་དུ་རིམ་གྱིས་འཇུག་པར་བྱའི། ཅིག་ཅར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་རིམ་པ་ལྔ་དང་གཅིག་གི་དབང་གིས་དེ་ནི་གཉིས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་གང་ཟག་རིགས་ནི་གཉིས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་དང༌། གཞན་ལ་རག་ལས་པའོ། །དང་པོའི་དབང་དུ་ལམ་ལྔའོ། །ཕྱི་མ་ལྟར་ན་ནི་ལམ་གཅིག་སྟེ། རིམ་པ་ལྔས་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་རྡོ་རྗེ་བཟླས་པ་ཁོ་ན་རིམ་གྱིས་འཇུག་པར་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དང་པོ་ནི་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཇུག་གོ །དེ་ནས་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པའི་རིམ་པ་བཞིན་ནོ། །འོན་བསྒོམ་པའི་རིམ་པས་ཇི་ལྟར་འཇུག་ཅེ་ན། འཇུག་པ་རྡོ་རྗེའི་བཟླས་པ་ནི་ཅིག་ཅར་འཇུག་པ་འབྲས་བུ་མེད་པའི་དོན་ནི་དང་པོ་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་འཇུག་གོ །དེ་ནས་སྐད་ཅིག་མའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་འཇུག་གོ །དེ་ནས་ཁ་དོག་ལ་དམིགས་སོ། །དེ་ནས་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་གཉིས་ཀ་ལ་དམིགས་སོ། །དེ་ནས་སྡུད་པ་དང་གནས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་རྡོ་རྗེ་བཟླས་པ་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་རྡོ་རྗེ་བཟླས་པ་བསྒོམ་པ་ཡང་རིམ་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ལ་ཡང་དེ་དག་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་གང་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། དེའི་ལུང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁོ་ནས་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས་གསུངས་ཀྱི། གཞན་གྱིས་གསུངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་གང་གིས་ཞུས་ཏེ་གསུངས་ཤེ་ན། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་ཞུས་ཏེ་གསུངས་སོ། །སྡུད་པ་པེ་ཡང་ཡོན་ཏན་ཇི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྟེ། རང་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། གཞན་བྱང་ཆུབ་ལ་དགོད་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཆེན་པོ་ནི་འདིར་ཆོས་དང་དུས་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞུས་ཤེ་ན། རང་གི་སེམས་སྣང་བའི་རྒྱུ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་གི་རྒྱུད་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་འཁོར་བའི་ས་བོན་ཡོད་པ་དེ་སྦྱང་བའི་ཐབས་ཡོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུས་ཞེས་སོ། །དེ་ཉིད་ནི་གོ་སླའོ། །ལན་དུ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནི་བོས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་དོན་དང་ལྡན་ཞིང་སྤོབས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་པའི་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞུ་བ་ཞུས་པ་ལེགས་སོ། །སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ལ་གུས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང་ངས་བཤད་དོ་ཞེས་པ་ལྷག་མའོ། །གང་ཞེ་ན་རང་གི་སེམས་སྣང་བའི་རྒྱུད་ནི་སྣང་བས་འཇུག་པས་བདག་གི་ཅིག་ཅར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དང་པོའི་དཔེ་དགོད་པ་ཤིང་ཨ་མྲའི་འབྲས་བུ་ནི་རིམ་གྱིས་སྨིན་པར་འགྱུར་གྱི་ཅིག་ཅར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་ཡུལ་གང་ཞིག་ན་ཤིང་ཨ་མྲ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དཔེ་དགོད་པ་སྟེ། ཤིང་ཨ་མྲ་ཡང་དང་པོ་ས་བོན་འབྱུང་བར་བྱེད་དོ། །གང་གི་ཚེ་ས་བོན་རྐྱེན་གཞན་དང་ལྡན་པ་དེའི་ཚེ་མྱུ་གུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་མྱུ་གུ་རྐྱེན་གཞན་དང་ལྡན་པ་དེའི་ཚེ་སྡོང་བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་སྡོང་བུ་རྐྱེན་གཞན་དང་ལྡན་པ་དེའི་ཚེ། ཡལ་ག་དང༌། ལོ་མ་དང༌། མེ་ཏོག་དང༌། འབྲས་བུ་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དོན་ནི་གོ་སླའོ། །དཔེ་གཉིས་པ་དགོད་པ། རྫ་མཁན་གྱི་སྣོད་རྣམས་ཀྱང་རིམ་གྱིས་བྱེད་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནི་རྫ་མཁན་གྲགས་པའི་ཡུལ་པ་ལ་དཔེ་དགོད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་རྫ་མཁན་མཁས་པ་རྫ་མའི་ལས་དང་བྱ་བ་ལ་གོམས་པ་ཁ་ཅིག་ནི་དང་པོར་འཇིམ་པ་བརྡུང་བ་དང༌། བསྲེ་བ་དང༌། གཡོག་པ་དང༌། སྲེག་པའི་བར་དུ་བྱེད་ཀྱི་ཅིག་ཅར་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པའི་རྫ་མ་དེ་ནི་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །དེ་མ་གྲགས་པའི་གང་ཟག་ཁ་ཅིག་ནི་ལུང་གི་རྗེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་མི་འཇུག་ལ། རྒྱས་པ་ལ་དགའ་བ་ཁ་ཅིག་ནི་ལུང་དེའི་རྗེས་སུ་ཡང་མི་འཇུག་པས་དེའི་ཕྱིར་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནི་བདུད་བཞི་བཅོམ་པ་དང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་སྟོན་པ་ལ་བོས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། དེས་བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རློམ་སེམས་མ་མཆིས་ཏེ། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐོད་རྒལ་མ་ཡིན་པར་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་བསླབ་ཅེས་པའི་ལན་དུ། བློ་གྲོས་བརྟན་པ་ཞེས་པ་ནི་བོས་པའོ། །དཔེར་ན་ཞེས་པ་ནི་དཔེ་དགོད་པ་སྟེ། བསླབ་པ་ལ་རིམ་གྱིས་འཇུག་པ་ནི་འཕོང་སློབ་པ་དང་འདྲ་ཞེས་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་འདྲ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འཕོང་གི་སློབ་དཔོན་ནམ། འཕོང་གི་སློབ་མ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐོག་མར་བ་གླང་གི་ཀོ་བ་ལ་ཕོག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་འཕོང་སློབ་པ་གང་ཞིག་གི་ཤིང་རིང་པོ་ལ་བ་གླང་གི་ཀོ་བ་འཐེན་ཏེ། དེ་ལ་དང་པོར་ནི་འདོམ་བདུན་ལ་སློབ་པོ། དེ་ནས་འདོམ་དགུ་དང་ཉི་ཤུ་དང༌། ལྔ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ལ་སློབ་པོ། དེ་ལ་ཕོག་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་སློབ་པར་བྱེད་དོ། །ཕྱིས་མིག་འཛུམས་ལ་སོགས་པར་བྱས་པར་ཡང་འཕོག་པ་ནི་དེའི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཆད་དོ། །སྐྱེས་བུ་དེ་དང་པོར་བ་གླང་གི་ཀོ་བ་ལ་སློབ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་ནུས་པ་ཞེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བ་གླང་གི་ཀོ་བ་དང་ཀོ་བ་ཙམ་ལས་ཆུང་བ་ནི་ཕོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དང་པོར་བ་གླང་གི་ཀོ་བ་ལ་ཕོག་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །དེའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བློ་གྲོས་བརྟན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ་བ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་གིས་མི་མཐུན་པའི་ཚོགས་འཇོམས་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གནས་པ་ནི་དེ་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །ཕྱིས་ཆོས་གང་ལ་ཡང་མི་སློབ་པ་ནི་འོག་མ་ལ་མི་སློབ་པ་སྟེ་གནས་སྐབས་པའོ། །གང་ན་བསླབ་བྱ་ཐམས་ཅད་བྲལ་བས་མེ་སློབ་པ་སྟེ། མཐར་ཐུག་པར་བཤད་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ནི་གང་དང་འབྲེལ་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ལགས་པར་བསླབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་བསླབ་པའོ། །སྐྱོན་དེ་ཡང་གང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེན་འདི་ལྟར་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པ། སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ། དབང་ཐོབ་པ། དམ་ཚིག་དང་ལྡན་པ། གསང་ཐུབ་པ། ཚོད་རིག་པ། གཏོར་མ་དང༌། སྦྱིན་སྲེག་དང་ལྡན་པ། བདུད་ཀྱི་སླུ་བ་དང་བྲལ་བ། ཁམས་དང༌། དུས་དང༌། ཟས་དང༌། སྐོམ་གྱི་ཚོད་ཤེས་པ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཆོས་སྤངས་པ། སའི་ཚད་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་གཟུངས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་དམ་པ་དང་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་ཐོད་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གིས་སྐྱོན་སྤངས་པ་དེས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཐོབ་སྟེ། དཔེར་ན་རྟ་དང་བ་གླང་ལྟ་བུའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པའི་བསམ་པ་ལ་སློབ་བོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟེ། འདི་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྤྱིའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བཤད་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པའི་བསམ་པ་ནི་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །ཐེག་པ་གསར་ལ་དྲན་པ་གཅིག་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །རྟོག་པའི་རྣལ་འབྱོར་ནི་བསྐྱེད་པ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་མང་པོ་བསྒོམ་པའོ། །ལས་དང་པོ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ནི་བསྐྱེད་པ་ལ་བརྟན་པར་གྱུར་པའོ། །རིགས་བརྒྱའི་དབྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འོག་ནས་འབྱུང་བའོ། །སྐུ་རྡོ་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ནི་རྟེན་གྱི་གསལ་བའོ། །ཨཱ་ལི་ནི་ཨཱ་ལི་བཅུ་དྲུག་གོ །ཀཱ་ལི་ནི་གསལ་བྱེད་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཏེ། དེས་ངག་རྣམ་པར་དབེན་པ་ནི་ཐ་མལ་པའི་བཟླས་པའོ། །རྡོ་རྗེ་བཟླས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་དང་འདྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་བཟླས་པའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། གསུང་རྡོ་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པའོ་ཞེས་པ་ནི་གསུང་གང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ཅི་བྱེད་ཅེ་ན། རང་བཞིན་སྣང་བའི་རིམ་གྱིས་ཞེས་པ་ནི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། སྣང་བ་དང༌། སྣང་བ་མཆེད་པ་དང༌། སྣང་བ་ཐོབ་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་གྱུར་ཏེ། སེམས་ལ་དམིགས་པ་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་བའོ། །དེས་ཅི་བྱེད་ཅེ་ན། སྒྱུ་མའི་དཔེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་འཇུག་སྟེ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐིག་ལེའི་ངང་ལས་བྱུང་བའི་ལྷའི་སྐུ་མང་བའམ་ཉུང་བ་གང་རུང་ཞིག་ལ་དམིགས་པའོ། །དེ་ནས་དེ་ཉིད་སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། སྤྲུལ་པ་དང༌། ཆུ་ཟླ་དང༌། བྲག་ཅ་དང༌། མིག་ཡོར་ལ་སོགས་པའི་སྐུར་བྱེད་པའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་སྟེ། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདག་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའི་དབང་བསྐུར་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ཅི་བྱ་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཆེན་པོ་བཅོ་བརྒྱད་རིམ་གྱིས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ནས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་ཅིང་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །འོན་ཡེ་ཤེས་འོད་གསལ་བ་དེ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་ཞེ་ན། རིལ་པོར་འཛིན་པ་སྟེ། སྤྱི་བོ་ནས་རྐང་པའི་བར་དུ་བསྡུས་པ་ལས་སྐྱེ་ཞེའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་ཁང་ཁྲོ་དང་ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །ད་དང་བྲལ་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་ཅི་འབྱུང་ཞེ་ན། འབྲས་བུའི་སྣང་བ་གསུམ་སྟེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རིམ་གྱིས་དང་པོ་སྣང་བའོ། །དེ་ནས་སྣང་བ་མཆེད་པ་དང་ཐོབ་པ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ཉིད་རང་བཞིན་མེད་པའམ་གཉི་གའི་རྣམ་པ་ལ་དམིགས་པ་དེའི་ཚེ་ཟུང་འཇུག་གི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རྣམ་པའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །ཁྱད་པར་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་བཟླས་པ་ཉིད་ལ་ཡང་དེ་དག་ཡོངས་སུ་ཚང་བར་གྱེད་དོ། །འོ་ན་དང་པོའི་དུས་སུ་སེམས་ལ་དམིགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྡོ་རྗེ་བཟླས་པ་ལ་ཡང་དེ་དག་རིམ་གྱིས་ཚང་སྟེ། རྡོ་རྗེ་བཟླས་པ་ལ་སོགས་རེ་རེ་ལ་ཡང་ལྔ་ལྔ་སྟེ། ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཅན་གང་ཟག་ལྔ་ཡིས་འགྲུབ་པ་ཡིན་ཞེའོ། །དེ་བཤད་པ། གང་ཞིག་ཡི་གེ་གསུམ་ལ་དམིགས། །དང་པོ་ཡིས་ནི་དུས་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཉིད་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་དང༌། །སྒྱུ་འདྲ་སྟོང་ཞིང་གཉིས་སུ་མེད། །གཉིས་པའི་དབང་དུ་བཤད་བྱ་བ། །ཐིག་ལེ་འགྲོ་ལྡོག་སྒྱུ་འདྲ་དང༌། །རང་བཞིན་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་མེད། །སེམས་ལ་དམིགས་པ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །གསུམ་པའི་དབང་དུ་བཤད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་བ། །སྒྱུ་འདྲའི་སྐུ་ཉིད་སེམས་སྣང་སྟེ། །སྤྲོ་དང་བསྡུ་དང་རང་བཞིན་མེད། །གཉིས་མེད་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་ཡང་མེད། །བཞི་པ་རིག་འཛིན་མན་ངག་ནི། །ཞུ་བ་འགྲོ་འོང་སེམས་སྣང་ཞིང༌། །སྒྱུ་མའི་ལུས་ཉིད་རྣམ་པར་དག །དེ་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པའོ། །ལྔ་པ་ཡི་ནི་སྦྱོར་བ་ཡང༌། །སྤྲོས་སྐུ་འབྱུང་འཇུག་དང་པོ་སྟེ། །ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་སྒྱུ་འདྲ་ཞིང༌། །རང་བཞིན་ཀུན་བྲལ་གཉིས་སུ་མེད། །ཅེས་འབྱུང་བས་ཁྱད་པར་གྱི་རེ་རེ་ལ་ཡང་གོ་རིམས་རྒྱས་པ་སྟེ། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་ཀྱང༌། གང་ཚེ་འབེན་ལ་སློབ་པ་བཞིན། །བསྐྱེད་པ་ལྔ་དག་རིམ་བཞིན་ཏེ། གང་ཟག་རྣམ་པ་ཁ་ཅིག་ལ། །རེ་རེ་ཡང་ནི་འབེན་སློབ་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བསླབ་པ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པའི་བསམ་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་བཟླས་པ་དང༌། དེའི་དགེ་བའི་ཆོས་དྲན་པའོ། །དེ་ལས་ཐེག་པ་གསར་ལ་དྲན་པ་གཅིག་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་བཟླས་བའི་རྗེས་སུ་བསྒྲུབ་པ་སྐད་ཅིག་མའོ། །རྟོག་པའི་རྣལ་འབྱོར་ནི་རླུང་དང་སྔགས་ལ་སེམས་ཡང་དང་ཡང་དུ་གཏོད་པའོ། །ལས་དང་པོ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་བཟླས་པའི་གསལ་བའོ། རིགས་བརྒྱའི་དབྱེ་བ་ནི་རླུང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་དང་ཁ་དོག་དང་དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གོ ། སྐུ་རྡོ་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པས་དེ་ལ་གནས་ཏེ་རྡོ་རྗེ་བཟླས་པའི་རྟེན་ནོ། །ངག་རྣམ་པར་དབེན་པ་ནི་ངག་དབེན་པའམ་ངག་ཁོ་ན་དབེན་པའོ། །གསུང་རྡོ་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ནི་རྡོ་རྗེའི་གསུང་དང་འདྲ་བའོ། །སེམས་རྣམ་པར་དབེན་པ་ལ་འཇུག་པ་ནི་རླུང་ཉིད་སེམས་ཀྱི་སྣང་བར་འདོད་པའོ། །སྒྱུ་མའི་དཔེ་ནི་རླུང་དེ་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བར་གྱུར་པའོ། །དེའི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལུང་སྟོན་པར་གྱུར་ཏོ། །སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏེ། དེ་ཉིད་རང་བཞིན་མེད་པར་འདོད་པའོ། །དེ་ལས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཟུང་འཇུག་གོ །རྡོ་རྗེ་བཟླས་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་བ་དེ་ལྟར་དམིགས་པ་ལ་ཡང་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང་འོད་གསལ་བ་དང༌། ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ཡང་ངོ༌། །སློབ་དཔོན་གྱིས་གསུངས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་སོགས་པ། རིམ་པ་དུ་མ་དགོད་པ་ཡང༌། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དངོས་སུ་ལྔ་པོ་སྟོན་པ་སྟེ། རེ་རེ་རིམ་འཇུག་སྦྱོར་བ་ལའང༌། །ངས་ནི་བསམས་ཏེ་སྨྲས་པ་ཡིན། །འདི་ལ་ཐེ་ཚོམ་བྱ་བ་མེད། །ཅེས་པ་དང༌། ཏོག་དཀར་པོ་བརྩེགས་པ་ལས་ཀྱང༌། །རིགས་ཀྱི་བུ་རིམ་གྱིས་འཇུག་པའི་གོ་རིམས་ནི་ཅིག་ཅར་འཇུག་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཅིག་ཅར་འཇུག་པས་ནི་རིམ་གྱིས་འཇུག་པ་ལ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིམ་གྱིས་འཇུག་པའི་གོ་རིམས་ནི་གང་ཟག་གཉིས་ལ་བསམས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྔོན་གྱི་འཕན་ཤུགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མངོན་དུ་གྱུར་ཅེས་པ་ནི་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་གཉིས་སུ་མེད་པ། བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། གཟུང་བ་མི་དམིགས། འཛིན་པ་མི་དམིགས། རྒྱུ་མི་དམིགས། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་འབྲས་བུ་མི་དམིགས། བདག་དང་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའོ། །འོ་ན་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པ་དང་ལས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཡང་སྣང་སྟེ། ཟླ་བ་དང་ཆུ་ཟླ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་དངོས་སུའམ། དངོས་སུ་མ་ཡིན་ཡང་སྣང་ཞེ་ན། དང་པོ་ལྟར་ན་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པ་དང་དམིགས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཕྱི་མ་ལྟར་ན་ནི་རི་བོང་ལ་སོགས་པའི་རྭ་ཡང་ངོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཐུགས་རྗེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཡང་སྣང་སྟེ། སྒྱུ་མ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །ལས་དང་པོ་པ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་དུ་མ་སོང་ན་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན་ལུས་རྣམ་པར་དབེན་པ་མེད་པར་ངག་རྣམ་པར་དབེན་པ་ལ་འཇུག་མི་ནུས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐ་མལ་པའི་ལུས་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དང་པོ་ཐ་མལ་པའི་ལུས་མ་སྔགས་པར་བྱ་བ་གཞན་ལ་འཇུག་པར་མི་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར་དང་པོ་ལུས་རྣམ་པར་དབེན་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། བ་གླང་གི་ཀོ་བ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ལས། ནད་ཀྱིས་ཟིན་པའི་ལུས་ལ་ནི། །ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་མཐུ་མེད་པ། །དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་པས་ཟིན་པའོ། །ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་མཐུ་མེད་དོ། །ཞེས་པ་དང༌། གཞན་ཡང༌། བསྐྱེད་བ་ཡི་ནི་སྦྱོར་མེད་པར། །རྫོགས་པ་པ་ལ་དངོས་གྲུབ་མེད། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིམ་པ་གཞན་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གོ་རིམས་ངེས་པ་འདི་ཅིའི་ཕྱིར་མཛད་ཅེ་ན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དོན་གྱི་དབང་འདི་ལ་གཟིགས་ནས་ཞེས་པ་ནི། མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་འདི་ལ་གཟིགས་ནས་ཞེས་སོ། །གང་མེད་ན་གང་མི་འབྱུང་ཞེ་ན། རྡོ་རྗེ་བཟླས་པ་མེད་ན་སེམས་ལ་དམིགས་པ་མི་འབྱུང་སྟེ། ས་བོན་དང་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །གང་ཡོད་ན་དེ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་གསུངས་ཤེའོ། །འོ་ན་དོན་གྱི་འབྲས་བུ་ཡང་རིམ་པ་ཞིག་གམ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ཞིག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རིམ་གྱིས་འཇུག་པས་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་ལ་བསླབས་པས་ཤེས་པ་གོང་བཞིན་དུ་བསླབ་པའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་ཅིག་ཅར་པ་ཐོབ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་བསལ་བ་དང་ཐོབ་པ་ཡང་གང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་བསལ་བར་བྱ་བ་སྟེ། སྒྲིབ་པར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་འོད་གསལ་བ་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བ་སྟེ། འབྲས་བུ་བདེ་བ་ཆེན་པོ་དང་སྐྱོབ་པ་དང་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བསལ་བྱ་ནི་རིམ་གྱིས་སེལ་ཏེ་སྐས་ལྟ་བུའོ། །ཐོབ་བྱ་ནི་གཉིས་ཏ་གོང་མ་ཐོབ་པ་དང༌། དེ་དང་འབྲེལ་པ་ཐོབ་པ་ནི་འབྲས་བུ་གནས་སྐབས་པ་སྟེ་སྐས་ལྟ་བུའོ། །འོད་གསལ་བ་ཐོབ་པ་ནི་མཐར་ཐུག་པ་སྟེ། ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །གང་ལས་ཤེས་ཤེ་ན་ལུང་ལས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནི་བོད་པའོ། །མེ་ལོང་གིས་ཞེས་པའི་དཔེ་དགོད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་མེ་ལོང་གི་གཡའ་སེལ་བའི་དུས་སུ་ནི་རིམ་གྱིས་སེལ་ཏེ། བཞིན་མཐོང་བ་ནི་ཅིག་ཅར་རོ། །དེའི་གསལ་བ་དེ་ཡང་གསལ་བ་ཕྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཡའ་བསལ་བ་རིམ་བཞིན་པས་གསལ་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་ནི་དཔེ་དང་འབྲེལ་པ་སྟེ། མེ་ལོང་གི་གཟུགས་དང་འདྲ་བར་ཞེའོ། །དོན་བཤད་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་སེམས་སྣང་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །འདིར་བཤད་པ་ཞེས་པ་ནི་གནས་སྐབས་འདིར་ལུང་གཞན་གྱིས་བཤད་པའོ། །སེམས་ཅན་དང་པོའི་ལས་ཅན་ནི་ལས་དང་པོ་པའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །དམ་པའི་དོན་ལ་འཇུག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེའོ། །ཐབས་འདི་ཞེས་པ་ནི་རིམ་པ་དྲུག་པའོ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་འཆང་ལ་སོགས་པས་སོ། །སྐས་ཀྱི་རིམ་པ་ལྟ་བུར་ཞེས་པ་ནི་སྐས་ཀྱི་རིམ་པ་དང་འདྲ་བར་ཏེ། འདིས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་དང༌། དེའི་ཁྱད་པར་དང་དགོས་པ་དང༌། ཐབས་དང༌། གསུང་བ་པོ་དང༌། དཔེས་ཉན་པ་པོ་རྟོག་པ་སྔོན་དུ་གཏོང་བ་ཚིམ་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །སྤྱོད་པ་བསྡུས་པ་ནི་སྤྱོད་པ་ཉུང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། གཞུང་རྒྱས་པས་འཇིགས་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ནི་ངོ་བོ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང༌། ཐམས་ཅད་ཀྱི་གོ་རིམས་དང༌། གཅིག་གི་གོ་རིམས་དང༌། དགོས་པ་དང་རྐྱེན་དང༌། ལུང་དང་མི་འགལ་བ་དང༌། མདོ་དང༌། རིགས་པ་དང༌། དཔེ་དང༌། དུས་དང༌། གྲངས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཐམས་ཅད་བསལ་བ་སྟེ། ལེའུ་གང་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ཡོད་པའི་ལེའུ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་གསུངས་པ། གང་ཟག་བློ་ལ་ངོ་བོ་དང༌། །མཐའ་དག་ཕྱོགས་གཅིག་གོ་རིམས་དང༌། །དགོས་པ་དང་ནི་སྐྱོན་དག་དང༌། །རྒྱུད་མདོ་རིགས་པ་དཔེ་དང་དུས། །གྲངས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ལ། །མ་གྲུབ་མ་ངེས་འགལ་བར་འཛིན། །དེ་ཡིས་སོམ་ཉི་བཟློག་པའི་ཕྱིར། །ངོ་བོ་ལ་སོགས་རྣམ་པར་བཤད། །ཅེས་པ་དང༌། སློབ་དཔོན་གྱི་ཞལ་ནས། གང་ཞིག་ཀླུ་ཡི་དགོངས་མེད་པར། །འདོད་རྒྱ་འབའ་ཞིག་བཤད་པ་ལ། །སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་དགེ་རྩེ་མེད། །ཅེས་འབྱུང་བས་བླ་མའི་དགོངས་པ་བརྩལ་བར་བྱའོ། །སྤྱོད་པ་བསྡུས་པའི་སྒྲོན་མའི་འགྲེལ་པ་ལས་ལེའུ་དང་པོའི་བཤད་པའོ།། །།

ལེའུ་གཉིས་པ། ལུས་རྣམ་པར་དབེན་པ་བསྡུས་པའི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ནས་ལེའུ་གཉིས་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དང་པོ་རང་གི་ལུས་རྣམ་པར་དབེན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི་ཞེས་པ་ནི་ཐབས་གང་གི་སྒོ་ནས་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། ལན་དུ་ཁམས་བཞི་པོས་ལུས་མངོན་པར་བསྐྱེད་པ་ལས་ཤེས་པ་འདིས་ནི་ལུས་ཀྱི་རྒྱུ་སྟོན་ཏེ། སའི་ཁམས་དང༌། ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་སྟེ། གྱེན་དུ་རྒྱུ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྐྱེད་པའོ། །སྤུངས་པ་བཞིན་དུ་གནས་ཞས་པ་དཔེ་དགོད་པ་སྟེ། འབྲས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཞིན་ནོ། །གང་སྤུངས་ཤེ་ན་ཤའི་ཁམ་ཚད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྨོས་ཏེ། ཤའི་ཁམ་ཚད་མང་པོ་སྤུངས་པས་ལུས་འདི་ཤའི་ཕུང་པོའོ། །ལུང་སྟོན་པ་ལས་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕུང་པོ་འདི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའི་ཆད་ཕྱེ་ན་ཤའི་ཁམ་ཚད་འདུས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་གཡག་རྔ་དང་ནིའུ་གསིང་གི་ཚུལ་ཞེའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །ཡང་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བས་ན་ལུས་འདི་ནི་ཕུང་པ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་འདི་འབྲུའི་ཕུང་པོ་བཞིན་ནོ། །དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་དགོད་པའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །དེ་ཉིད་གང་ལས་ཤེས་ཤེ་ན་བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལུས་འདི་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ན་ཡང་མི་གནས་ཞེས་པ་ནི་མིག་ནས་ཡིད་ལ་ཐུག་པ་ལ་ལུས་འདི་མ་གྲུབ་པོ། །འོན་ཏེ་གྲུབ་ན་ནི་སེམས་གཟུགས་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །མ་གྲུབ་ན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ན་ལུས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཉོན་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དང་འབྲེལ་བའོ། །བདེན་པ་མ་མཐོང་བས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་ཤེས་མི་མཐོང་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་མཐོང་བའི་དུས་བསྟན་ཏེ། གང་ཚེ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཐོང་ཞེའོ། །ཇི་ལྟར་མཐོང་ཞེ་ན། ལག་མཐིལ་ཞེས་པའི་དཔེས་བསྟན་ཏེ། བདེན་པ་མཐོང་བའི་དུས་སུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་སེམས་ཉིད་གང་དུ་ཡང་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་པ་དང༌། སེམས་ཉིད་གང་དུ་ཡང་མི་མཐོང་བའོ་ཞེའོ། །དོན་དམ་པར་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཇི་ལྟར་གྲུབ་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཕུང་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དེ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཐ་མལ་པའི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ངོ་བོར་གནས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཕུང་པོ་སྤངས་ནས་ཞེས་པའོ། །ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལས་བསྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྣང་སྟེ་ཞེས་པ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཞེན་པ་བཟློག་ནས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་སྐུའི་ཚོགས་སུ་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་གང་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། གསང་བ་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོའི་རྒྱུད་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏ། དེ་ཉིད་འོག་ནས་རྒྱས་པར་འཆད་དོ། །དེ་ཡང་དང་པོ་ཉིད་དུ་རིགས་བརྒྱའི་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་ནི་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ཕུང་པོ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། རིགས་གཅིག་དང་ལྔར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོར་རིགས་བརྒྱའི་དབྱེ་བ་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཚོགས་ནི་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཟུགས་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གིས་མཚན་དང་དཔེ་བྱང་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པ་དང་དེ་དག་པས་དེར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་པས་རིགས་ལ་ཡང་དབྱེ་བ་བཤད་པར་བྱའོ། །གཞན་ནི་གཞུང་རྒྱས་པས་འཇིགས་པ་དང༌། གོ་སླ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མ་བཤད་དོ། །དེ་དག་གི་དོན་ནི་འདི་སྐད་དུ་སྟོན་ཏེ། དང་པོར་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང་བཅས་པ་བསྒོམས་ནས་དེའི་གྲོགས་སུ་འགྱུར་བ་བཟླས་བརྗོད་དང༌། ཚོགས་དང་གཏོར་མ་དང་སྦྱིན་སྲེག་དང༌། །དམ་ཚིག་ཉམས་པ་བཤགས་པ་དང༌། འབྱུང་པོ་བཟློག་པའི་ཆོ་ག་དང༌། བགེགས་བརྟག་པ་ལ་སོགས་པ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་གསལ་ཞིང་ཡུན་ཐུང་བ་དང་སྐུ་གཅིག་ཏུ་བྱའོ། །དེ་ལ་ནི་གསུམ་དང༌། ལྔ་དང༌། བརྒྱར་འགྱུར་ཏེ་ལུགས་སུ་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་ལེགས་པའི་གོམས་པ་དང༌། སྐུ་ལྔ་དང༌། གསུམ་དང༌། གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ་སྐུ་ལ་བསླབ་བའོ། །དེ་ནས་བདག་ཉིད་ཐུགས་ཀའི་རྟགས་ལ་བསྡུས་ཏེ། དེ་ལས་འཁོར་ལོ་དང༌། རྡོ་རྗེ་དང་པདྨ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་ནི་ལྔ་དང་བརྒྱད་ལ་བསླབས་ཏེ། ལུགས་སུ་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལས་ལྔ་དང་གསུམ་དང་གཅིག་ཏུ་བྱ་སྟེ། ལུགས་ལས་བཟློག་པའོ། །དེ་ལྟར་ཐུགས་ཀྱི་རྟགས་ལ་བསླབས་ནས་ཡི་གེ་ལ་བསྡུས་ཏེ། དང་པོ་གཅིག་དང་དེ་ནས་བརྒྱའི་བར་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་བསླབ་པ་ལ་ཡང་གོང་བཞིན་ཏེ། འདིས་ནི་ཐ་མལ་པའི་རྟོག་པ་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་དང་པོར་ཁ་དོག་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་དབྱིབས་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་རྟགས་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེས་ཐོགས་པ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །རྫོགས་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དེ་ལ་སྐུར་བྱས་ཏེ། རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་ཚུལ་དུ་བདག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །རིགས་བརྒྱའི་དབྱེ་བ་བཤད་ཟིན་ཀྱང་རིགས་ལྔར་འགྱུར་བ་མི་ཤེས་ནས་དྲིས་པ། ཇི་ལྟར་ན་མདོར་བསྡུས་ན་རྣམ་པ་ལྔར་འགྱུར་བ་གང་ལགས་ཞེས་པ་ནི་རྒྱལ་རིགས་དག་དང་རྟེན་གྱི་ངོས་ནས་འགྱུར་ན་ཇི་ལྟར་ལྔར་འགྱུར་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེའི་ལན་དུ་ཁམས་བཞི་པོ་བདག་ལས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་ཕུང་པོ་འདི་ཤའི་གཟུགས་ཅན་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་སས་བྱས་ཏེ་རྫས་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་སྡུད་པ་ནི་ཆུས་བྱས་སོ། །སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི་མེས་བྱས་སོ། །ཡང་ཞིང་ཟོ་བདོ་ག་བདེ་བ་ནི་རླུང་གིས་བྱས་སོ། །ཇི་སྲིད་འཕེལ་བ་ནི་ནམ་མཁས་བྱས་སོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་རིགས་ལྔའི་ངོ་བོའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ལྔ་ལས་གྱུར་པ་ནི་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོའི་འདི་ནི་འབྱུང་བ་བཞི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་ནི་དངོས་སུ་རྒྱུའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་རྒྱུད་ནས་སོ། །དེ་དག་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ལྔ་སྟེ། གོ་སླའོ། །དེ་ཡང་གང་ལ་ཤེས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར་གསང་བ་འདུས་པ་ལས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ནམ་མཁའ་དབྱིངས་ཀྱི་དབུས་གནས་པར། །ཞེས་པ་ནི་གྲུ་གསུམ་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་སོ། །དཀྱིལ་འཁོར་རྡོ་རྗེ་ཀུན་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཧཱུཾ་ལ་སོགས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་སོ། །ཞི་བ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་འདོད་ན། །ཞེས་པ་ནི་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་སྒོམ་པར་འདོད་པའོ། །བསྡུ་བ་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་བྱ། །ཞེས་པ་ནི་རིགས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །ལུང་གཞན་གྱི་དབྱེ་བ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །ལུས་རྣམ་པར་དབེན་པ་བསྡུས་པའི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། གསུམ་དུ་འཛིན་པ་དང༌། ལྔར་འཛིན་པ་དང༌། བརྒྱར་འཛིན་པ་དང༌། དེ་ཉིད་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཕུང་པོ་ལྷར་མི་ཤེས་པ་དང༌། ལྷ་ཡང་རིགས་བརྒྱ་དང་གཅིག་དང་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་དང༌། ལུགས་ལས་བཟློག་པ་དང༌། དེ་དག་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། ལུང་དང་རིགས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་སེལ་བ་སྟེ། གང་གིས་གང་གི་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ལེའུ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །སྤྱོད་པ་བསྡུས་པའི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བའི་འགེལ་པ་ལས་ལེའུ་གཉིས་པའི་བཤད་པའོ།། །།

ལེའུ་གསུམ་པ། ངག་རྣམ་པར་དབེན་པ་བསྡུས་པའི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ད་ནི་ལེའུ་གསུམ་པ་རྡོ་རྗེ་བཟླས་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་མི་ཤེས་ནས། དྲིས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ངག་རྣམ་པར་དབེན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི་ཞེས་པ་ནི་ངག་རྣམ་པར་དབེན་པ་ཐབས་གང་གི་སྒོ་ནས་ཤེས་པར་བྱ་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། ལན་དུ་དང་པོའི་གོ་རིམས་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་བཤད་མ་ཐག་པ་ནི་ལུས་རྣམ་པར་དབེན་པ་སྟེ་ཞེས་པ་སྟེ། ལུས་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པ་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ལྷ་རྣམ་པར་དགོད་པ་ནི་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ལྷ་དགོད་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་དང༌། མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་པའོ། །རགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རགས་པའི་རྟག་པ་བཟློག་པ་དང༌། རགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ།། བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་མཐར་ཕྱིན་ནས་ཅི་བྱེད་ཅེ་ན། ངག་རྣམ་པར་དབེན་པ་ལ་སློབ་སྟེ། རླུང་དང་སྔགས་དང་རྡོ་རྗེ་བཟླས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་འགྱུར་བའོ། །གང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ཞེ་ན། རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཅན་གྱི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གང་གི་ཡང་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རིག་པ་པོ་དང༌། བྱ་བ་དང་སྤྱོད་པ་དང༌། གཉི་གའི་རྒྱུད་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་ནང་པ་ཡང་ཀུན་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་ལ་ཡང་རགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་རྟོག་གེ་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ཞིང༌། ལུང་དང་ཞེ་འགྲས་པའི་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ངག་རྣམ་པར་དབེན་པ་ཡང་ཐབས་གང་དང་གང་གིས་བྱེད་ཅེན་སྔགས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ། མ་ནོར་བའི་བཟླས་པའོ། །དེ་ཡང་གང་གི་གྲོགས་སུ་འགྱུར་ཞེ་ན། རླུང་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རིམ་པ་དང་བྲལ་བས་ན་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་བས་ན་རླུང་ཉེ་བའི་གྲོགས་སུ་འགྱུར་རོ། །རླུང་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྲོག་དང་རྩོལ་བ་སྟེ། གནས་པ་ནི་སྲོག་གོ །འབྱུང་བ་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཇུག་པ་ནི་རྩོལ་བའོ། །ཡང་ན་འབྱུང་བ་ནི་རྩོལ་བའོ། །འཇུག་པ་ནི་སྲོག་གོ །ཡང་ན་རྩ་བའི་རླུང་ལྔ་ནི་སྲོག་སྟེ། ཡན་ལག་གི་རླུང་ནི་རྩོལ་བའོ། །ཡང་ན་རླུང་དངོས་ནི་སྲོག་སྟེ། དེའི་ལས་ནི་རྩོལ་བའོ། །དེ་ཡང་གང་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། གསང་བ་འདུས་པ་ལས་ཏེ། རིན་ཆེན་ཁ་དོག་སྣ་ལྔ་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་རྩེ་ལྔ་པའོ། །ཚད་ཇི་ཙམ་ཞེ་ན། ཡུངས་ཀར་ཙམ་སྟེ། ཡུངས་ཀར་དང་འདྲ་བའི་ཚད་དོ། །གར་བསྒོམ་ཞེ་ན་རང་གི་སྣའི་རྩེ་མོའི་སོར་བཞི་ཙམ་དུ་བསྒོམས་ལ་དེ་ལ་རླུང་བསྡུའོ། །གང་གིས་ཤེ་ན། རྣལ་འབྱོར་རིག་པས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཡང་དང་ཡང་དུ་གཏད་དེ་བསྒོམ་པའོ། །དུས་ཇི་ཙམ་ཞེ་ན། རྟག་ཏུ་སྟེ་ཇི་སྲིད་དུ་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པ་དེ་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་བསྒོམ་ཞེའོ། །ཡང་ན་རིན་པོ་ཆེ་དང་འདྲ་བས་རིན་པོ་ཆེ་སྟེ། རང་གི་སྣའི་རྩེ་མོ་ལ་ཐིག་ལེ་ཡུངས་ཀར་ཙམ་བསམས་ལ། རང་གི་སྙིང་གར་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། འདིས་ཡེ་ཤེས་ལྔ་སྐྱེ་བར་གྱུར་པས་ཁ་དོག་ལྔའོ། །ཡུངས་ཀར་ལ་སོགས་པ་ནི་གོང་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་རིན་ཆེན་ཁ་དོག་སྣ་ལྔ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་ཡུངས་ཀར་ཙམ་པའོ། །གནས་གར་བསྒོམ་ཞེ་ན་སྣའི་རྩེ་མོ་སྟེ། མིག་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩ་ཁ་བྱེ་བ་ལ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེའོ། །ཡང་ན་རང་གི་རྡོ་རྗེ་རྩེ་མོ་ལྔ་པའི་ནོར་བུའི་ཆ་ལ་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་འཁོར་ལོའི་དབུས་ཀྱི་མདུད་པའི་ནང་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་ཡུངས་ཀར་ཙམ་པ་ཞིག་བསམས་ལ་རང་བཞིན་ལྟེ་བའི་ཕྱོགས་སུ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ་དེ་ལ་འབྱུང་བ་དང་འཇུག་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེའོ། །ཡང་ན། རིན་ཆེན་ཁ་དོག་སྣ་ལྔ་པ། །ཞེས་པ་ནི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་སྣ་རྩེ་རེ་རེ་ལ་གནས་པ་སྟེ། འདིས་འབྲས་བུ་རིན་ཐང་མེད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རིན་པོ་ཆེའོ། །ཡུངས་ཀར་གྱི་འབྲུ་ཚད་ཙམ་པ་ནི་ཚད་འཛིན་པ་སྟེ། གང་གི་གཟུགས་ཡུངས་ཀར་དང་མཉམ་པ་དེ་ལ་ཡུངས་ཀར་ཙམ་ཞེས་བྱའོ། །རྡོ་རྗེའི་ཚིག་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དགོངས་པས་བཤད་པའོ། །ཡང་ན་རྡོ་རྗེས་གཞན་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་ཚིག་འདི་བསྟན་པའི་དོན་ལ་གནས་ན་གཞན་ཉོན་མོངས་པ་འཇོམས་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་ན་རྡོ་རྗེ་ནི་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་སྟེ། དེའི་ངག་གི་ཚོགས་འདི་ཡང་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གོ །ངེས་པའི་དོན་དང་དྲང་བའི་དོན་གྱི་དབྱེ་བས་ཞེས་པ་ནི་ངེས་པའི་དོན་དུ་ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་དྲང་བའི་དོན་དུ་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དགོངས་སོ། །བསྐྱེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཡང་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གིས་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་དང་མཐུན་པར་བྱས་པས་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་སྟེ། ཁ་ཅིག་ནི་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་དང་མཐུན་པའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་སྒོ་ང་ལ་སྐྱེས་པ་དང་མཐུན་པའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེས་པ་དང་མཐུན་པའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་མངལ་ནས་སྐྱེས་པ་དང་མཐུན་པར་བྱས་པའོ། །དེའི་དབང་དུ་བྱས་པ་བཤད་པ། སྣའི་རྩེ་མོར་ཡུངས་ཀར་གྱི་འབྲུ་ཚད་ཙམ་པའི་རང་གི་ལྷའི་མཚན་མ་རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་ཚུལ་དང་ལྡན་པར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཅིག་ཤོས་བཤད་པ། ཨཱ་ལི་དང་ཀཱ་ལི་ནི་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡི་གེའོ། །དེ་ཉིད་ལས་བཏུས་ནས་གསུམ་དུ་འདོད་པའི་ཨོཾ་ཨཱཿཧཱུཾ་ངོ༌། །བུད་མེད་དང་སྐྱེས་པ་དང་མ་ནིང་ནི་གཞུང་འདི་ཉིད་ཀྱི་དཔེ་དགོད་དོ། །འཇུག་པ་དང་གནས་པ་དང་ལྡང་བ་ནི་དབུགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཨོཾ་ནི་འཇུག་པའོ། །ཧཱུཾ་ནི་ལྡང་བའོ། །ཨཱཿ་ནི་གནས་པའོ། །གང་གིས་གང་ལས་འབྱུང་བ་གནས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དཀྱིལ་འཁོར་བཞི་སྟེ་འོག་ནས་བཤད་པར་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་རང་བཞིན་དབུགས། །ཞེས་པ་ནི་ཁ་དོག་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་རླུང་ངོ༌། །འབྱུང་བ་ལྔ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད། །ཅེས་པ་ནི་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་དང་ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་ཉིད་གྱེན་དུ་རྒྱུ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གོང་བུའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཕྱུང་ནས་ནི། །ཞེས་པ་ནི་ཐིག་ལེའམ། ཡི་གེའམ། སྐུ་དང་མཚན་མ་དང་ཁ་དོག་རགས་པའི་ངོ་བོར་རོ། །གནས་གང་དུ་ཞེ་ན། སྟེང་གི་སྣའི་རྩེ་མོར་རབ་ཏུ་བརྟག་སྟེ། སྣའི་རྩེ་མོ་ལ་སེམས་གཟུང་བར་བྱ་ཞིང་ཡང་དང་ཡང་དུ་དེ་ལ་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེས་བཀའ་དགོངས་པ་ཅན་གཞན་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དགོངས་པ་ལུང་སྟོན་པ་ལས་བཤད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྡོ་རྗེ་ཅན་ཞེས་པ་ནི་རིགས་དྲུག་པ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོའོ། །རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་མཆོག་འཛིན་པ། །ཞེས་པ་ནི་དོན་དམ་པ་སྤྲོས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་ངལ་བ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའོ། །འགྲོ་བ་གཅིག་པུ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཐའ་དག་བྱེད་པའི་བདག་པོ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཉིད་དོ། །འོ་ན་ཐུབ་པ་སངས་རྒྱས་གཞན་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་ཀྱང་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོའི་སྐུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ནི་དེ་ལྟར་སྣང་བར་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་ཇི་ལྟར་ཡང་སྣང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་གང་གིས་ཕྱག་འཚལ་ཞེ་ན། སྡུད་པ་པོ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྣང་བ་ལས་བྱུང་བ་དེས་ཕྱག་འཚལ་ཞེའོ། །གསོལ་བ་བཏབ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །ལན་དུ། ཁྱོད་གསང་དགོངས་པ་མ་རྟོགས་པ། །ཞེས་པ་ནི་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་ཁྱོད་ཀྱིས་གསང་བ་ཆེན་པོའི་དགོངས་པ་ཅན་མ་རྟོགས་པ་སླར་འདྲི་བར་བྱེད་པ་ལེགས་སོ་ཞེས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་རླུང་གྱུར་ཅིང༌། །ཞེས་པ་ནི་རང་གི་ཁུ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཉད་རླུང་དུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ཡང་གཉིས་ཏེ་དེ་ཉིད་རླུང་དུ་གྱུར་པ་དང༌། དེ་ལས་རླུང་དུ་གྱུར་པ་ལས་དེ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཡོ་བ་དང་བརྟན་པ་གཅིག་གིས་གཅིག་སྤངས་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །འདིར་ནི་དེ་ལས་བྱུང་བར་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལས་སྲོག་འཛིན་པའི་རླུང་ལ་སོགས་པར་གྱུར་ཏོ། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་རྣམ་གནས་པ། །ཞེས་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་གནས་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ། ངོ་བོར་གནས་པ་དང་ཐོབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའོ། །ངོ་བོར་གནས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་རླུང་གཉིས་ཡེ་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཐོབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་རླུང་ལས་བདེ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་བདེ་བ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འགགས་པ་དེའི་ཚེ་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བར་དགོངས་སོ། །ཡང་ན་སྟེང་གི་དོན་གྱི་ནམ་མཁའ་ནི་བདེ་བ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལ་གནས་པ་ནི་མཆོག་གི་ཧཾ་ངོ༌། །ཡང་ན་གོ་འབྱེད་པའི་དོན་ནི་ཤོང་བས་ནམ་མཁའ་སྟེ། གང་དུ་སྙིང་གི་དབུས་སུ་ཤེས་པའི་རྟེན་བྱས་ནས་བག་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཤོང་བར་བྱེད་པའོ། །ཡང་ན་སྟེང་གི་དོན་གྱི་ནམ་མཁའ་སྟེ། དེའི་དབུས་ན་གནས་པ་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱང་ཆུབ་སེམས་ཏེ། རླུང་མི་ཤིགས་པའོ། །ཡང་ན་ནམ་མཁའ་ལ་སྤྲིན་འབྱུང༌། དེ་ལས་ཆར་པ་འབབ་སྟེ། དེའི་གནས་སུ་གྱུར་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མགྲིན་པར་གྱེན་དུ་གྱུར་པ་གནས་པས་ཟས་ཀྱི་རོ་མྱང་བའི་ཆར་བ་འབབ་པའོ། །ཇི་སྲིད་དུ་ནམ་མཁའ་ན་ཉི་མ་དང༌། ཟླ་བ་དང་། སྐར་མ་དང༌། སྤྲིན་དང༌། ན་བུན་དང༌། རིའི་རྒྱལ་པོ་སྟོང་ལ་སོགས་པ་མང་པོའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ལྟེ་བའི་འཁོར་ལོ་ལས། ཨཱ་ལི་དང་ཀཱ་ལི་དང༌། ཨོཾ་དང༌། མེ་འབར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྲོག་གྱུར་པ། །ཞེས་པ་འདི་ལྟར་སྲོག་ནི་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་དང་གནས་པ་དང་དར་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་རླུང་གིས་བྱེད་དོ་ཞེའོ། །རླུང་དེ་ཉིད་ཀྱང་དུ་ཞེ་ན། ལྔ་ཡི་བདག་ཉིད་བཅུ་མིང་ཅན། །ཞེས་པ་ནི་རྩ་བའི་དབང་དུ་ནི་ལྔ་དང༌། དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཡན་ལག་གི་དབང་དུ་ནི་ལྔ་སྟེ་བཅུའོ། །རླུང་བཅུ་པོ་འདི་ཡང་ཚུལ་ལམ། རྫས་ཀྱིས་ཐ་དད་གནས་ཤ་ན། རྫས་ཀྱིས་ཐ་དད་དེ། གནས་ངང་དུས་དང་ལས་དང་དཀྱིལ་འཁོར་སོ་སོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འདོད་དོ། །ཡང་ན་ཚུལ་གྱིས་ཐ་དད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། རླུང་གཅིག་ཡིན་ཡང་རྒྱུ་དང་དུས་ལ་སོགས་པས་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཚུལ་འདི་ནི་གཙོ་བོ་དང་གྲོགས་ཀྱི་རྣམ་པའོ། །ཞེས་པ་ལ་ལ་དག་འདོད་དོ། །རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་གྲགས་པ་ཞེས་པ་ནི་སྲོག་འཛིན་པ་དང༌། ཐུར་དུ་སེལ་བ་ལ་སོགས་པ་བླུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་རླུང་དང་ཤེས་པ་དང་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་སུ་གཞག་གོ ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་རླུང་དང་འདྲེས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ། །ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ཅན་དང༌། གཟུགས་མེད་དང༌། ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཡང་ན་གོ་འབྱེད་པར་བྱེད་པས་ནམ་མཁའོ། །འདིས་འཚོ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་གཅེས་པའི་ཕྱིར་སྲོག་གོ །ཡང་བ་དང་གཡོ་བའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཞིང་གཡོ་བ་སྟེ་འདིར་གསུམ་མོ། །ཡང་ན་འབྱུང་བ་དང༌། འཇུག་པ་དང༌། གནས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་གསུམ་མོ། །ཡང་ན་བུད་མེད་དང་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་ནིང་གི་རྟེན་ཅན་གྱིས་གསུམ་མོ། །རླུང་ཞེས་བྱ་བའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱང་ཆུབ་སེམས། །དབང་པོ་ཀུན་གྱི་གཙོ་བོ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་དད་པའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་འདིས་བསྐྱེད་པས་ན་དབང་པོའི་གཙོ་བོའོ། །ཡང་ན་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེད་པ་ཉིད་དང༌། དབང་སྒྱུར་བ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་དང་རྒྱུ་བ་ཟློག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་གཙོ་བོའོ། །ཡང་ན་དབང་པོ་རྣམས་འཕེལ་བ་ཉིད་དང༌། འགྲིབ་པ་ཉིད་དང༌། གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་གཙོ་བོའོ། །འདི་ལྟར་མི་མངོན་ཕྲ་བ་ལས། །རྟག་ཏུ་གསལ་བ་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ཞིང་རྣལ་འབྱོར་གྱི་མངོན་སུམ་གྱིས་གསལ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །འགྲོ་བ་ཡུལ་སོགས་ལས་བྱེད་པ། །འདི་ནི་དེ་ལ་བརྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་འགྲོ་བ་གང་དག་འགྲོ་བ་དང༌། འདུག་པ་དང༌། ཉལ་བ་དང༌། འགྲེང་བ་དང༌། འཆག་པ་དང༌། སྡུད་པ་དང༌། སྟེག་པ་དང༌། འཁྱུད་པ་དང༌། དགོད་པ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། ཉན་པ་དང༌། སྣོམ་པ་དང༌། སྨྲ་བ་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཁྲོ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་རླུང་གིས་བྱེད་པའོ། །ཞི་བ་དང་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ཞི་བ་དང་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཐམས་ཅད་རླུང་གིས་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་ཁ་ཅིག་ནི་རླུང་གཅིག་གིས་བྱེད། ཁ་ཅིག་ནི་གཉིས་འདུས་པ་ལ་སོགས་པས་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་རླུང་གི་ལས་ནི་བསམ་ལས་འདས། །བསྡུ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར། །གང་ཞིག་ཉོན་མོངས་དབང་གྱུར་དང༌། །དེ་བཞིན་ཏིང་འཛིན་ལས་བྱུང་བའོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀློག་དང་བསམ་གཏན་རྣམ་པར་སྤངས། །ཞེས་པ་ནི་ཀློག་པ་མ་ཡིན། ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་མ་ཡིན། ལྟ་བ་མ་ཡིན། སེམས་པའི་བར་དུ་མ་ཡིན། དེ་ལས་གཞན་ལ་རྩེ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལས་གཞན་པ་དང་དེ་ནི་མི་མཐུན་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་མི་མཐུན་པ་དེ་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་བསྒྲིབ་པར་འགྱུར་རོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་བསྒྲིབ་པ་དེ་ནི་གཅིག་གིས་གཅིག་སྤང་བར་འགྱུར་རོ། །གཅིག་གིས་གཅིག་སྤངས་པ་དེ་ནི་གང་སྤངས་པ་དེའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །དེ་བས་ན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཞིག་གིས་འབྱུང་བ་དང་འཇུག་པ་དང༌། གནས་པའི་བཟླས་པའི་དུས་སུ་ཀློག་པ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་ངོ༌། །རྡོ་རྗེ་བཟླས་པའི་དུས་སུ་སེམས་ལ་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་བསམ་གཏན་སྤང་བར་བྱའོ། །འབྱུང་བའི་དུས་སུ་འཇུག་པ་སྤང་ངོ༌། །འཇུག་པའི་དུས་སུ་ནི་འབྱུང་བ་སྤང་ངོ༌། །གནས་པའི་དུས་སུ་ནི་འབྱུང་བ་དང་འཇུག་པ་སྤང་ངོ༌། །འབྱུང་བ་དང་འཇུག་པའི་དུས་སུ་གནས་པ་སྤང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །བདག་པོ་རང་ཉིད་ཟློས་པ་སྟེ། །ཞེས་པ་ནི་གཙོ་བོར་བྱ་བ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་རྡོ་རྗེ་བཟླས་པ་གཙོ་བོར་བྱས་པ་དེའི་ཚེ་ནི་སེམས་ལ་དམིགས་པ་དང༌། བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་དང༌། ཚོགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྡོ་རྗེ་བཟླས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྡོ་རྗེ་བཟླས་པ་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་ལྷ་སྦྱིན་གྱི་དཔུང་ལ་ལྷ་སྦྱིན་གྱི་ཚོགས་བཞིན་ནོ། །ཉིན་དང་མཚན་མོ་བྱེ་བྲག་གིས། །ཉི་ཟླ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་འདི་ལྟར་ཉིན་མོ་ནི་ཐབས་ཀྱི་བཟླས་པའོ། །མཚན་མོ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བཟླས་པའོ། །དེས་ཅི་བྱེད་ཅེ་ན། དངོས་པོ་མེད་འགྲོ་ཁྱབ་པ་སྟེ། གནག་གི་ཆོས་ཀི་སྐུ་ཐོབ་པའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དངོས་སུ་དང་བརྒྱུད་ནས་རྒྱུར་གྱུར་པའོ། །དེ་ལ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་གྱིས་གང་ཟག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རླུང་གནས་པ་ལ་བཟླས་པ་ན་དངོས་སུ་རྒྱུར་གྱུར་པའོ། །གཞན་ལ་རག་ལས་པའི་གང་ཟག་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་རྡོ་རྗེ་བཟླས་པ་ལ་སོགས་པ་འབྲེལ་པ་དང་གོ་རིམས་ངེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་མཆོག་ཐོབ་པ་ནི་བརྒྱུད་ནས་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གང་གི་ཚེ་ཐོབ་ཅེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རླུང་གཅིག་པུ་ཞེས་པ་ནི་གནས་པ་ལ་བརྟན་པའི་རླུང་ངོ༌། །གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བསླབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བ་ནི་འཇུག་པའོ། །མི་དགེ་བ་ནི་འབྱུང་བ་སྟེ། འདི་ནི་ཡུལ་ལ་ཆགས་པ་ཉིད་དང༌། ཞེན་པ་ཉིད་དང༌། རངས་པ་ཉིད་དང༌། ཁྲོ་བ་ཉིད་དང༌། རྟོག་པ་རགས་པ་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱང་རྟོག་པའི་ས་བོན་ལེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་དགེ་བའོ། །དེ་ལས་ཟློག་པའོ། །གཉི་ག་སྤངས་པ་ནི་གནས་པའོ། །དེས་ན་ནམ་མཁའ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདྲ་སྟེ། ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་དང༌། ཁ་དོག་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དབྱིབས་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དགེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། མི་དགེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཉིད་དང༌། སྒྲ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྒྲས་བརྗོད་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། བརྗོད་པའི་ཡུལ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྣང་བ་མེད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པོ་ཞེའོ། །འདི་དག་གིས་ཅི་བསྟན་ཞེ་ན། ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་ནས། ངོ་བོ་དང་ནི་རྣམ་པ་དབྱེ་གསུམ། །གཙོ་དང་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། །གང་གི་རང་བཞིན་རྒྱུར་གྱུར་དང༌། །དག་པའི་ལས་དང་མ་དག་ལས། །སྤང་བྱ་དང་ནི་སྤོང་བྱེད་དང༌། །དུས་དང་སྤོང་བའི་ཁྱད་པར་དང༌། །བསྟན་པའི་དུས་དང་འབྲས་བུའི་དུས། །དགོངས་པ་ལུང་བསྟན་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས། །སྐྱེ་བོ་མཆོག་ལ་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་མི་ཤེས་ནས་རྒྱས་པར་འདོད་ནས་དྲིས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །ལན་དུ་དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདིས་ནི་རྒྱུད་འདི་ཉིད་ལས་རྩ་བ་དང་ཡན་ལག་གི་རླུང་གི་དབྱེ་བ་ཞིག་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏེ། ལུང་དང་མན་ངག་གིས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་ནི་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །ཀོ་ཊ་ཁྱ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རླུང་བཅུ་པོ་འདིའི་བརྡས་བཤད་དེ། འོག་ནས་སྲོག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །བརྡའི་དོན་སྔགས་དང་འདྲ་བའི་བརྡ་ཅན་ནི་རླུང་བཅུ་པོ་ཡིན་ཏེ། བརྡ་བཤད་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་འདིས་ནི་དམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྟོགས་པ་དང༌། དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་བརྡལ་མ་གོམས་ཤིང་བརྡ་ཡོད་པར་མི་ཤེས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་མ་ཡིན་པ། ལོག་པའི་བླ་མ་ལ་བརྟེན་པ། ཡང་དག་པའི་བླ་མ་ལ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་བ་ལྟ་བ་ལོག་པ་ལ་ཞེན་པ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་རྟོག་པ་སྔོན་དུ་མི་གཏོང་བ་གང་དག་དང་པོར་ནི་བླ་མ་དམ་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །བླ་མ་དམ་པ་སྤངས་པ་དེའི་ཚེ་བཀའ་དགོངས་པ་ཅན་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་བཀའ་དགོངས་པ་ཅན་ལ་ཞུགས་པ་དེའི་ཚེ་དེ་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་གཟུང་བ་དེའི་ཚེ་ལོག་པའི་ལྟ་བ་དང་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གང་གི་ཚེ་ལོག་པའི་ལྟ་བ་དང་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་དེའི་ཚེ་གང་ཟག་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་འདི་རུ་ཚེ་ཐུང་བ་དང༌། ནད་མང་བ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ཀྱང་ངན་འགྲོ་ངན་སོང་ལོག་པར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལས་ངན་པའི་འབྲས་བུ་མི་སླུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བརྡ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་ནི་སུ་ལ་ཡང་རྟོག་གི་སྔོན་དུ་གཏོང་བ་མད་དོ། །གང་གི་ཚེ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་དེའི་ཚེ་ཡང་དག་པའི་བླ་མ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པའི་བླ་མ་ཞུགས་པ་དེའི་ཚེ་ནི་ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་ཐོབ་པ་དེའི་ཚེ་ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པས་འབས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཡོན་ཏན་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བརྡ་ཅན་གྱི་དབྱེ་བ་དེ་ཉིད་མི་ཤེས་ནས་དྲིས་པ་དང༌། ལན་དུ་རླུང་ལྔ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཆ་ལ་གནས་ནས་ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་རྣམས་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ། རླུང་ལྔ་ནི་རླུང་ལྔ་སྟེ་རྩ་བའི་རླུང་ངོ༌། །ལུས་ཀྱི་ཆ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཆ་སྟེ་དེ་ལ་གནས་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཆ་ལ་གནས་པའོ། །དེས་ཅི་བྱེད་ཅེ་ན། ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་རྣམས་བྱེད་དེ། ལུས་ཁོ་ནའི་བྱ་བ་བྱེད་པས་ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་དོ། །རླུང་ལྔ་ནི་ཡན་ལག་དག་གི་རླུང་སྟེ། མིག་ལ་སོགས་པ་ནས་ལུས་ཀྱི་བར་དུའོ། །གནས་པ་ནི་དེར་བཞུགས་པར་མཛད་པའོ། །དེ་ཉིད་བཤད་པར་འདོད་ནས་གསུངས་པ། སྲོག་ཅེས་བྱ་བའི་རླུང་ནི་འདིར་འཚོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་གང་ན་གནས་ཤེ་ན། སྙིང་ག་ན་གནས་པ་སྟེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་པའོ། །གང་གི་རིགས་ཡིན་ཞེ་ན། མི་བསྐྱོད་པ་སྟེ་གཡོ་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མཐུན་པའོ། །དེས་ཅི་བྱེད་ཅེ་ན། འཕེལ་བ་ཉིད་དང་འགྲིབ་པ་ཉིད་དང༌། གནས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བྱེད་དོ། །ཐུར་དུ་སེལ་བ་ནི་ཐུར་དུ་སེལ་བ་སྟེ། འདིས་ཐུར་སེལ་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་པས་ཐུར་དུ་སེལ་བའོ། །འདི་ཡང་ཡང་བ་ཉིད་དང༌། གཡོ་བ་ཉིད་དང༌། གོ་འབྱེད་པ་ཉིད་དང༌། བཤང་བ་དང་གཅི་བ་སེལ་བ་དང༌། སྨིན་པ་ཉིད་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འབབ་པ་ཉིད་དང༌། ཟློག་པ་ཉིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་། ས་བོན་ལེན་པ་ཉིད་དང༌། དབུགས་འབྱུང་བ་ཉིད་དང༌། ལམ་བསྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གྱེན་དུ་རྒྱུ་བ་ནི་གྱེན་དུ་རྒྱུ་བ་སྟེ། འདི་ཡང་དབུགས་འབྱུང་བ་ཉིད་དང༌། འཇུག་པ་ཉིད་དང༌། སྨྲ་བ་ཉིད་དང༌། མགྲིན་པ་འདོར་བ་ཉིད་དང༌། མཆུ་སྒུལ་བ་ཉིད་དང༌། འོ་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། །ཟ་བ་ཉིད་དང༌། འཐུང་བ་ཉིད་དང༌། ཟ་བ་དང་འཐུང་བའི་རོ་མྱོང་བ་ཉིད་དང༌། དངས་སྙིགས་འབྱེད་པ་ཉིད་དང༌། སྟོད་ཀྱི་རྩ་འབྱེད་པ་ཉིད་དང༌། འགོག་པ་ཉིད་དང༌། ལུས་བརྟེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མེ་དང་མཉམ་དུ་གནས་པ་ནི་དྲོད་དང་མཉམ་དུ་གནས་པ་སྟེ། འདི་ཡང་ཕོ་བ་འགུལ་བ་ཉིད་དང༌། ཕུང་པོ་དྲོད་སྙོམས་པ་ཉིད་དང༌། ཕུང་པོ་ཆགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། ཕུང་པོའི་བྱ་བ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་དང༌། ཟས་དང་སྐོམ་ལྷག་པ་གནས་སུ་འགྲོ་བ་ཉིད་དང༌། ཟས་དང་སྐོམ་གྱི་ཚད་སྙོམས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱབ་བྱེད་ནི་ཁྱབ་བྱེད་དེ། འདིས་ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་བྱེད་དོ། །འདི་ཡང་འགྲོ་བ་ཉིད་དང་འདུག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་ཡང་ཟོ་མདོག་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་བྱེད་དོ། །དེ་དག་གིས་ནི་རྩ་བའི་རླུང་ལྔ་བཤད་དོ། །ཡན་ལག་གི་རླུང་བཤད་པར་འདོད་ནས་གསུངས་པ། རྒྱུ་བའི་རླུང་ནི་གཟུགས་སོ། །ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་འདི་ནི་གཟུགས་སོ། །བཤད་པ། རྫི་མ་འགུལ་བ་དང༌། མིག་གིས་ཐོ་ཡུལ་གྱི་ཚོར་བ་དང༌། མིག་ཟློག་པ་ཉིད་དང༌། འགུལ་བ་ཉིད་དང༌། དང་བ་ཉིད་དང༌། ལྟ་བ་ཉིད་དང༌། སྡུག་པ་ཉིད་དང༌། མི་འབྲལ་བ་ཉིད་དང༌། ཡུལ་ལ་ཆགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གོ་འབྱེད་པ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་འདོད་པ་འབྱུང་བ་ཉིད་དང༌། ཟློག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡང་ཡིན་ཕྱིར་རོ། །མིག་ལ་ཇི་ལྟ་བར་རྣ་བ་ལ་སོགས་པར་ཡང་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དཀྱིལ་འཁོར་བཞི་ནི་ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་དག་གོ །ལྷ་མོ་བཞི་ནི་གོས་དཀར་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་དག་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་སྟེང་གི་སྒོ་ལས་འབྱུང་བའི་དུས་སུ་ཁ་དོག་གང་དུ་འབྱུང་བ་དང༌། གནས་གང་དུ་འབྱུང་བ་དང༌། རིགས་གང་གི་ངོ་བོར་འབྱུང་བ་དང༌། དུས་ཇི་ཙམ་ནས་འབྱུང་བ་དང༌། གྲངས་དུར་འབྱུང་བ་མི་ཤེས་ནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དྲིས་པ་དང༌། ལེན་དུ། དཔལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ལྔ་ཡི་རིགས་གནས་པར། །ཞེས་པ་ནི་འབྱུང་ཞེས་སྦྱར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ལྔའི་རིགས་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་ཞེའོ། །གནས་གང་ནས་འབྱུང་ཞེ་ན། སྣ་རྩེའི་བུ་ག་ལས་ཏེ། རང་གི་སྣའི་བུ་ག་ནས་འབྱུང་ཞེའོ། །དུ་འབྱུང་ཞེ་ན། རླུང་ལྔ་སྟེ། སྲོག་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ། གཡས་པ་ནས་ནི་འབྱུང་བའི་ཁམས། །ཞེས་པ་ནི་སྣ་བུག་གཡས་པ་ནས་འབྱུང་བའི་རླུང་སྟེ། བྱེད་པ་མེད་ཅིང་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཁམས་སོ། །གང་ཡིན་ཞེ་ན། མེའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཏེ། སྨིན་པར་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་དོག་ཇི་ལྟ་བུ་ཡོད་ཅེ་ན། དམར་པོ་སྟེ་དམར་པོ་ཆེར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུང་བ་ནི་གཞི་དེ་ལ་གནས་པ་དཀར་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། ལྗང་གུ་དང༌། མཐིང་གའི་བྱེ་བྲག་ཉིད་དང་ཡང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་གང་ཡིན་ཞེ་ན། པདྨ་མགོན་པོ་སྟེ། མ་ཆགས་ཤིང་སྐྱོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་མ་ཆགས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ལ་སྐྱོབ་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་ན་པདྨ་མགོན་པོ་ནི་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ། དམར་བ་ཉིད་དང་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རླུང་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྟན་ནས། ད་ནི་སྔགས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྡོ་རྗེ་སློབ་མས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པ་ལ་སོགས་པ་རྩ་བའི་རྒྱུད་ནི་རྩ་བ་ཁོ་ནའི་རྒྱུད་དོ། །རྒྱུད་ཕྱི་མའི་དོན་ཕྱི་མ་རྒྱས་པར་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་ཅི་གསུངས་ཤེ་ན། སྔགས་ཙམ་གསུངས་ཞེས་པ་ནི་གཞན་མ་གསུངས་ཏེ། ལྷག་མ་འགོག་པའོ། །འོ་ན་གང་ལས་གསུངས་ཤེ་ན། བཤད་པའི་རྒྱུད་ལས་ཏེ། འདི་བཤད་པའི་རྒྱུད་ཡིན་པས་བཤད་པའི་རྒྱུད་དོ། །དེ་ལས་ཅི་གསུངས་ཤེ་ན། སྔགས་བཏུ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ནས་བཤད་པའི་རྒྱུད་མ་རྟོགས་པའི་སྐྱོན་བཤད་པ་ནི་བཤད་པའི་རྒྱུད་མ་རྟོགས་ཤིང་ཞེས་པ་ནི་བཤད་པའི་རྒྱུད་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་སྔགས་ནི་བསམ་གཏན་དང་བྲལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའི་སྔགས་ཏེ། དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་དེ་ལ་ཆགས་པ་སྟེ། དར་དཀར་གྱི་མར་མེ་བཞིན་ནོ། །དེས་ཅི་མི་རྟོགས་ཤེ་ན། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་མི་རྟོགས་པའོ། །དེ་བས་ན་གང་དུ་བཤད་པའི་རྒྱུད་མ་རྟོགས་པས་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྔགས་ཙམ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་སྔགས་ཙམ་ལ་ཞུགས་པས་ནི་ནང་གི་སྔགས་ལ་འཇུག་པར་མི་ནུས་སོ། །ནང་གི་སྔགས་ལ་ཞུགས་པར་མ་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ནང་གི་བསམ་གཏན་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །ནང་གི་བསམ་གཏན་ལ་ཞུགས་པར་མ་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་སྤངས་པ་དེའི་ཚེ་བདུད་ཀྱིས་སླུ་བ་འབྱུང་ཞིང་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དང་པོར་སྔགས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་གང་ལས་འབྱུང་ཞེ་ན། སྦྲུལ་ལ་སོགས་པའི་སྔགས་རྣམས་ནི། ཨཱ་ལི་ཀཱ་ལི་འདུས་ལས་འབྱུང༌། །ཞེས་པ་ནི་སྦྲུལ་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་ཅན་དང༌། མཐའ་མེད་པ་དང༌། བཏུས་པ་དང༌། སྦྲུལ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཨཱ་ལི་དང་ཀཱ་ལི་འདུས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འབྱུང་སྟེ། དཔེར་ན་རི་ལས་གསེར་འབྱུང་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་ཡི་གེ་གསུམ་བརྡ་དང་བཅས་པ་གང་ལས་འབྱུང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་མི་ཤིགས་པ་སྟེ། རླུང་མི་ཤིགས་པ་ལས་འབྱུང་བའོ། །དེ་ཡང༌། ལྟེ་བའི་དབུས་གནས་རྒྱལ་པོ་ཡིས། །སྙིང་གའི་རླུང་ནི་བསྐྱོད་བྱས་ཏེ། །འབར་བ་མར་མེའི་རྩེ་ལྟ་བུས། །བརྡ་ཡི་སྔགས་ཀྱི་སྐྱེད་པར་བྱེད། །ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྔགས་ཀྱི་རྒྱུད་བཤད་ནས། སྔགས་བཏུ་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། སྔགས་ཐམས་ཅད་ནི་སྤྲུལ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །དཔེ་བསྟན་པ་འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་སྐྱེས་པ་དང༌། བུད་མེད་དང་མ་ནིང་སྟེ་གསུམ་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་སྔགས་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡི་གེ་གསུམ་ནི་སྔགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་པོ་སྟེ། འདི་ལྟར་རིགས་བརྒྱ་དང་ལྔ་དང་རིགས་གསུམ་སྟེ། དེ་ཡང་བདག་པོ་ཡིན་བཞིན་དུའོ། །དེ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། རེ་རེ་ཞིང་མི་ཤིགས་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་ཅེས་པ་སྟེ། འབྱུང་བ་དང༌། འཇུག་པ་དང༌། གནས་པ་མི་ཤིགས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་ཅིང་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་སྔགས་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལས་བཤད་པའི་ཕྱིར། །ད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་བྱ་བ་ནི་ལས་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་རླུང་གི་ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་སྔགས་ཀྱིས་ཀྱང་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྔགས་ནི་ནུས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ནུས་པ་དང་ལྡན་པ་དེས་བྱ་བ་གཞན་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་བསྐྱེད་པའི་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཡི་གེ་གསུམ་ལས་ལྷའི་སྐུར་འབྱུང་སྟེ། འདི་ལས་ཨོཾ་ལ་སོགས་པ་འདུས་པ་དང་མ་འདུས་པ་ལས་ལྷའི་སྐུ་གཅིག་དང་དུ་མ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །འཛིན་པའི་ལས་ནི་ལུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་སྟེ། འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་དང་གནས་པར་བྱེད་དོ། །ས་བོན་བསྐྱེད་པ་ལས་ནི་དབང་པོ་གཉིས་ནི་རྡོ་རྗེ་དང་པདྨ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་སུའོ། །ཐུར་དུ་བལྟས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་མེས་ཞུ་བར་གྱུར་པའོ། །གསང་བའི་སྣའི་བུ་ག་ནི་རྡོ་རྗེའི་སྦུ་གུ་ནས་འབྱུང་བའོ། །ཅི་བྱེད་ཅེ་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་བསྐྱེད་དེ། མེར་མེར་པོ་ལ་སོགས་པ་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་མཆོག་འགྲུབ་པའི་ལས་ནི་སྲོག་དང་རྩོལ་བ་སྟོང་དུ་སོང་སྟེ། སྟེང་གི་སྣའི་བུ་ག་ལས་བྱུང་ནས་དབང་པོའི་སྒོ་སད་པ་ནི་དབང་པོ་ལ་གནས་པའི་རྩ་ཁ་བྱེ་བའོ། །གཡོན་དང་གཡས་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་ཤེས་པ་ནི་ཐུན་ཕྱེད་པ་དང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གི་གྲངས་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་འཐོན་པའོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་བཟླས་པ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་དང་འདྲ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ནི་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་སྒྲུབ་པའང་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། ལྕེ་རྩེ་ཤིན་ཏུ་མི་བསྐྱོད་ཅིང༌། །ཞེས་པ་ནི་གཡོ་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །ཞི་བ་ནི་ལྟེ་བའི་རླུང་ལ་བརྟེན་པའི་བཟླས་པས་ནི་ཞི་བ་དང་བསྲུང་བ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྙིང་གའི་རླུང་ལ་བརྟེན་པའི་བཟླས་པས་ནི་རྒྱས་པ་སྟེ། ལོ་ཏོག་སྒྲུབ་པ་དང༌། བུ་ཚ་བསྐྱེད་པ་དང༌། ནོར་ཕྱུགས་འཕེལ་བ་དང༌། བཅུད་དགུག་པ་དང་། ཚེ་བསྲིང་བ་ལ་སོགས་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །མགྲིན་པའི་རླུང་ལ་བརྟེན་པས་ནི་དབང་སྟེ། ལྷའི་བུ་མོ་དགུག་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ་དབང་དུ་བྱ་བ་དང༌། ཁུགས་སུ་གཞུག་པ་ཡང་ངོ༌། །གསང་བའི་རླུང་ལ་བརྟེན་པར་ནི་དྲག་པོ་སྟེ། རྨོངས་པ་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རེངས་པ་དང༌། ལྐུགས་པ་དང༌། སྨྱོ་འབྲོས་པ་དང༌། བསད་པ་དང༌། བསྐྲད་པ་དང༌། དབྱེ་བ་དང༌། འཐབ་པ་དང༌། དཔྲལ་བ་དང༌། གཡུལ་བཟློག་པ་དང༌། རི་རབ་བཤིག་པ་ལ་སོགས་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཟས་སྦྱོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡི་གེ་གསུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡི་གེ་གསུམ་པོ་འདིས་ཟས་སྦྱོང་སྟེ། ཨཱཿ་ནི་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །ཨོཾ་གྱིས་ནི་འབར་བར་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །ཧཱུཾ་གིས་ནི་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའོ། །ཡང་ན་དེ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ་ཅི་རིགས་སོ། །ཁ་ཟས་ནི་རྟོག་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཤ་ལྔ་ལ་སོགས་པའོ།། ཡང་ན་ནི་སྤྱི་པོ་དང༌། མགྲིན་པ་དང༌། སྙིང་ག་སྦྱོང་བ་སྟེ། འོས་སུ་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །དེ་ནས་ཡི་གེ་བཏུ་བ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ཡི་གེ་བཏུ་བ་འདི་ཡང་གང་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། དགོངས་པ་ལུང་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཡང་ཚོགས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་རྣལ་འབྱོར་པ་ལྷའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་བྱས་པ་དགུ་ནི་གཙོ་བོའོ། །དེའི་དབུས་ན་རིགས་དང་པོའི་ངོ་བོ་གཅིག་པོ་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོའོ། །འདི་ཡང་བཅུར་འགྱུར་བ་ནི་མེད་དོ། །ཡང་ན་ཤ་དང་བདུད་རྩི་བཅུ་ལ་སྤྱོད་ཀྱང་དེས་མ་བཅིངས་པ་ནི་དེའི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ནི་བཅིངས་མེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཞེས་པ་ནི་ཆགས་པ་མེད་པ་སྟེ། ཡི་གེ་ལས་བྱུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཡང་ན་དང་པོ་ནི་ཡི་གེ་དྲུག་སྟེ། དེའི་གཅིག་ནི་ཡི་གེ་ཨའོ། །དགུའི་དབུས་ན་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྡེ་ཚན་རིང་པོ་དང་ཐུང་དུའི་བྱེ་བྲག་གིས་དགུའི་དབུས་ནའོ། །གང་ཞིག་བཅུ་ཡིས་མ་བཅིངས་པ་ནི་འདི་ལ་སྡེ་ཚན་བཅུ་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེའོ། །དེ་ཤེས་པ་ནི་མཆོག་གི་གནས་ཞེས་པ་ནི་མཆོག་ཐོབ་པའི་རྒྱུའོ། །ཡང་ན་དང་པོ་གཅིག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ས་བོན་ཡི་གེ་ཨའི་གཟུགས་ཅན་ནོ། །འདི་ནི་བུ་ག་དགུའི་དབུས་སྙིང་གི་ནང་ན་གནས་པའོ། །འདི་ལ་བུ་ག་བཅུ་བར་གྱུར་པ་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ནི་མཆོག་གནས་ཏེ་སྟིང་གའི་འཁོར་ལོའོ། །ཨ་ས་བཅིངས་པ་ནི་ཨ་དང་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ། །དེ་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ། གང་གིས་དེ་ཤེས་འགྲོ་བའི་བླ། ཞེས་པ་ནི་ཡི་གེའི་དོན་དེ་གང་གིས་གང་གི་སྒོ་ནས་ཤེས་རབ་གསུམ་མཐར་ཕྱིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་བསླབས་པ་དེ་ནི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་ཤེས་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གིས་ཡི་གེ་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞེའོ། །འབྱུང་བའི་མཐའ་ནི་ཀྵ་སྟེ། འདིས་རྣལ་འབྱོར་བའི་གསང་བའི་གཞལ་ཡས་ཁང་དུ་བཞུགས་ནས་ལས་ཐམས་ཅད་བྱེད་དོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །ཆ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་དྲུག་གནས། །ཞེས་པ་ནི་ཧའོ། །ལྔ་པ་ལྔ་ནི་མ་སྟེ་ཧཾ་ངོ༌། །བཞི་ནི་གསུམ་དུ་ངེས་པར་སྦྱར། །ཞེས་པ་ནི་ཧཾ་དང་ཀྵ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འདིར་རྣལ་འབྱོར་པས་དབུགས་དབྱུང་བ་དང་འཇུག་པ་དང་གནས་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེའོ། །ཡི་གེ་གསུམ་པོ་གང་ཞེ་ན། ཨཱཾ་ནི་ཨཱཾ་སྟེ་གནས་པའོ། །རིང་པོ་ནི་ཧཱུཾ་ཞེས་པའོ། །ཡོན་ཏན་སྦྱོར་བ་ནི་ཚེ་བསྲིང་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ཨོཾ་མོ། །ཐུང་དུ་ནི་ཨ་ཐུང་དུ་སྟེ། ངག་མ་ལུས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་ཞེས་པའོ། །དོན་དམ་པར་ན་ཡི་གེ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། གཅིག་མིན་དུ་མ་མ་ཡིན་ཏེ། །གཅིག་དང་དུ་མའི་རྣམ་པར་བྲལ། །ཞེའོ། །ཡ་ཡི་དོན་གྱིས་ཅི་ཡང་རུང༌། །ཞེས་པ་ནི་ཡ་ནི་རླུང་སྟེ། གསང་བའི་རླུང་ལ་བརྟེན་པས་ནི་དྲག་པོའི་ལས་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའོ། །གཞན་གོང་དུ་བཤད་པར་བས་སོ། །སྔགས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་སྔགས་མ་ནོར་བ་སྟོན་པས་སྔགས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་གང་དུ་ཐུང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་མི་ཤེས་ནས་དྲིས་པ་དང༌། ལན་དུ་འདི་ན་གསུང་རབ་འཆད་པ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་འཆད་པ་དང༌། ཉན་པ་དང༌། ཀློག་པ་དང༌། ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱཱ་ཀ་ར་ཎའི་ཚིག་སྔོན་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་པ་ནི་བྱཱ་ཀ་ར་ཎའི་སྒྲ་དངོས་པོ་དང་ལས་ཀྱིས་ལ་སོགས་པ་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་སྒྲའི་དོན་འབའ་ཞིག་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་གི་ཞེས་པ་ནི་སྒྲ་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་གི་དོན་ལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །ཡི་གེའི་དོན་ལ་གང་དུ་འཇུག་ན་སྐབས་འདིར་དོན་ལ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པས་མཛུབ་མོས་ཟླ་བ་སྟོན་པ་ལྟར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡུལ་ཏེ། ཤུགས་ཀྱི་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ་ཞེའོ། །འོ་ན་སྒྲ་ཡང་གང་གི་རང་བཞིན་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སྒྲ་ནི་ཨཱ་ལི་དང་ཀཱ་ལི་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་པ་སྟེ། རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཨཱ་ལི་དང་ཀཱ་ལིའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེའོ། །ཨཱ་ལི་དང་ཀཱ་ལི་ཞེས་པ་ཡང་གང་ཡིན་དུ་ཞིག་ཅེ་ན་དེའི་ཕྱིར། ཨཱ་ལི་ནི་ཨ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་ལ་བཅུ་དྲུག་ཡོད་པས་ན་འདི་ནི་བཅུ་དྲུག་གོ །ཀཱ་ལི་ནི་ཀ་ལ་སོགས་པ་སྡེ་ཚན་བདུན་ནོ། །འདི་ལ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ཡོད་པས་འདི་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་མོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །ཀའི་དོན་དང་དེ་སྟོན་པའི་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཨ་ལས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པ་དེ་ཡང་གང་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདིར་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ཁོ་ན་ལས་གསུངས་ཞེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གསུངས་པ་ཁོ་ན་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དཔེ་དགོད་པའི་ཕྱིར། སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །ཚིག་དང་ངག་ལ་སོགས་པ་ནི་མིང་དང་ཡི་གེ་དང་བསྟན་བཅོས་ཏེ། དེའི་བྱེ་བྲག་གམ་ཁྱད་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ལན་དུ་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ཤིགས་པའི་ཐིག་ལེ་སྟེ། སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའོ། །དེ་ཉིད་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་པའི་ལུང་གཞན་ཡོད་པའི་ཕྱིར། མཚན་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་ལས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ་གོ་སླའོ། །གང་གིས་གང་གི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ངེས་པར་བརྗོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཨ་ནི་ཡིག་འབྲུ་ཀུན་གྱི་མཆོག །ཅེས་པ་ནི་ཡི་གེ་གང་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་ཡིག་འབྲུ་ཀུན་གྱི་མཆོག་སྟེ། ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པ་དང་ཁྱབ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པ། དོན་ཆེན་ཡི་གེ་དམ་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་དོན་ཁྱད་པར་སྟོན་པ་ཉིད་དང༌། འབྱུང་བ་ཉིད་དང་། འཐོབ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཁོང་ནས་འབྱུང་བ་སྐྱེ་བ་མེད། །ཅེས་པ་ནི་གང་ཁོང་ནས་འབྱུང་བ་དེ་ནི་ཁོང་ནས་འབྱུང་བ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་གི་ནང་ནས་འབྱུང་བའོ། །ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་སྤངས་པ་སྟེ། །ཞེས་པའི་ངག་གི་བརྗོད་པ་ལས་འདས་ཞེས་པའི་ཐ་ཚིག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གོ །བརྗོད་པ་ཀུན་གྱི་རྒྱུ་ཡི་མཆོག །ཅེས་པ་ནི་ཨཱ་ལི་དང་ཀཱ་ལི་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཆིག་ཀུན་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད། །ཅེས་པ་ནི་སྒྲ་ཐམས་ཅད་གསལ་ཞིང་ཟུར་ཕྱིན་པར་བྱེད་ཅེའོ། །དེ་སྐད་གསུངས་པ་ནི་ཐུབ་པ་ཆེན་པོས་བཀའ་སྩལ་པའོ། །ལུང་གཞན་ལས་ཀྱང་གསལ་བར་སྟོན་པ་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསམ་གཏན་མ་ལུས་པའི་སྒོ་ནི་ཐབས་ཏེ། གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་ཚིག་ནི་དེ་སྟོན་པའི་སྒྲའི་ཚོགས་སོ། །དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང་ཁྱད་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། །ཨའོ། །དེའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྟེ། གང་ལ་སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་བ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་འགོག་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་ཀྱིས་མེད་པའི་ཐ་སྙད་བསྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མེད་པར་འགག་པ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཡི་གེ་ཡིན་པར་ཡང་གསུངས་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་གང་སྐྱེ་བ་མེར་མེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ན་སྐྱེ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་གང་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྡོ་རྗེ་དཀྱིལ་འཁོར་བརྒྱན་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུད་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྡོ་རྗེའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་རྡོ་རྗེའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཏེ། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔས་གཙོ་བོ་བྱས་པའོ། །དེ་ལ་མཛེས་པའམ་དེས་མཛེས་པར་བསྟན་ཏེ། དེའི་གཞུང་གི་ཚོགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལས་ཅི་བསྟན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སྙིང་གི་དབུས་ནི་མི་ཤིགས་པ་ཞེས་པ་ནི་གནས་བསྟན་པ་སྟེ། གང་ན་གནས་ན་སྙིང་གི་དབུས་ཏེ། སྙིང་གི་དབུས་ན་རྩ་པདྨ་འདབ་མ་བརྒྱད་པའི་ཚུལ་ཅན་གྱི་དབུས་སུའོ། །གང་གནས་ཞེ་ན། མི་ཤིགས་པ་སྟེ་རླུང་མི་ཤིགས་པ་རྒྱལ་པོ་ཨའི་ངོ་བོར་གནས་སོ། །ཇི་ལྟར་གནས་ཤེ་ན། འབར་ཞིང་ཞེས་པའོ། །དཔེ་ཉིད་བཤད་པ། མར་མེ་དག་ཀྱང་མཚུངས་ཞེས་པ་ནི་གང་ལས་གསལ་ཞིང་མི་གཡོབ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་དོན་ཉིད་བཤད་པ། མི་འགྱུར་མཆོག་ཏུ་ཕྲ་བ་སྟེ། །ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོ་དང་མཚན་མ་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་ཞིང་རྟོག་གེ་བས་མི་ཤེས་པས་དེའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གིས་གང་དུ་བཤད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཞེའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཨའི་རིགས་སུ་གྱུར་པ་ནི་མི་གཡོ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། གང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་གཡོ་བ་མེད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཨ་རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི་ཨས་ལུས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཨ་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བ་ནི་ཡི་གེ་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །བརྗོད་བཞིན་པ་ནི་འགག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་ངག་གི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་སྟེ། གང་ཕྱིས་བརྗོད་པར་འབྱུང་བ་ན་སྔར་བརྗོད་པ་འགགས་ཏེ་དཔེར་ན་ཆུ་བོ་བཞིན་ནོ།། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཞེས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟོག་བཅས་ཀྱི་གཟུང་བའི་ཆའོ། །དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་ནས་ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོ་དང་མཐུན་པ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གཟུང་བའི་ཆ་ཡིན་པ་དང༌། ཨ་ལས་བྱུང་བར་ཤེས་པའོ། །སྒྲ་དང་སྒྲ་མ་ཡིན་པ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཡང་ཨ་ལས་བྱུང་བར་ཤེས་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པའི་དབྱེ་བས་ཤེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པའི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། མཐུན་པར་སྒྲ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གིས་ངག་གཅིག་པས་ནི་གང་ཡང་འདུལ་བར་མི་འགྱུར་བར་དགོངས་སོ། །ཡི་གེ་ཡང་དོན་དམ་པར་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །དེ་ཡང་གང་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དོན་ལ་བརྟག་པ་ནི་དོན་ལ་བརྟག་པ་སྟེ། རྒྱུ་དང་ལམ་དང་འབྲས་བུ་ལ་དཔྱད་ཅིང་དེ་སྔོན་དུ་བྱའོ།། ཡི་གེ་ལ་རྟོན་པར་མི་བྱ་བ་ནི་ཡི་གེ་ལ་དཔྱད་པ་དང༌། ཡི་གེ་མངོན་དུ་མི་བྱའོ། །འོ་ན་ཡི་གེ་ལ་མི་རྟོན་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ལན་དུ་ཡི་གེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ནི་ཡི་གེ་ལ་གཞོལ་བའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དོན་ཉམས་པར་བྱེད་ཅིང་གཞན་ཡང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་དོན་བརྗོད་པ་ལས་འདས་ཏེ། ཡི་གེ་ལ་རྟོག་ན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་མི་རྟོགས་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བརྗོད་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་གཅིག་གིས་གཅིག་སྤངས་པ་སྟེ། རྟ་དང་བ་གླང་བཞིན་ནོ། །ཡི་གེ་ལས་གཞན་པ་ནི་དོན་དམ་པ་སྟེ། ཡི་གེ་བསྟེན་པས་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་གོང་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ནི་ཡི་གེ་ནི་དོན་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཡི་གེས་དོན་མི་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཡི་གེ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཅི་ཞིག་བྱེད་ཅེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་དོན་བརྗོད་པའི་བརྡར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དེས་བརྗོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ནའང་མ་ཡིན་ཏེ། བརྗོད་པར་བྱ་བ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དེས་ཅི་ཞིག་བྱེད་ཅེ་ན། བརྡ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྡ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ཞིག་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་མི་རུང་ངོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་བསྟན་བྱའོ། །བསྟན་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཅི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། རྫས་སུ་མེད་པ་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་སྣང་བའི་བློ་སྐྱེ་སྟེ། གང་ལ་ཅི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ནི་བསྟན་པར་བྱའོ། །འོ་ན་དེ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཡི་གེར་སྣང་བ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལ་མེད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཡི་གེ་ཡང་སྣང་བ་ཙམ་ཉིད་ན་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། མེ་ལོང་གི་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་དོན་བྱེད་པའི་ངོ་བོར་རྣམ་པར་གནས་སོ། །བརྡ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། ལ་ལས་སོར་མོའི་རྩེ་མོ་གཅིག་ལ་དངོས་པོ་གཅིག་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སོར་མོའི་རྩེ་མོས་བསྟན་པ་ནི་བྱིས་པ་ལ་སོར་མོ་བསྒྲེང་སྟེ་དེས་ཟླ་བ་བསྟན་ན་དོན་ལ་རྟོག་པ་ནི་ནམ་མཁའི་ཟླ་བ་རྟོག་པ་བཞིན་ནོ། །སྒྲ་ལ་རྟོག་པ་ནི་སོར་མོ་ཟླ་བར་རྟོག་པ་བཞིན་ནོ། །སོར་མོ་འདིས་ཟླ་བ་སྟོན་པ་ནི་གཞན་ལ་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་བརྡ་ཕྲད་སླ་བར་བྱེད་དོ། །དངོས་པོ་ལ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སྒྲ་ལ་ནི་དོན་མེད་ཀྱི་སོར་མོ་བཞིན་ནོ། །དོན་ལ་ནི་དོན་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ་ནམ་མཁའི་ཟླ་བ་བཞིན་ནོ། །དོན་མེད་པའི་སྒྲས་ཀྱང་དེ་སྟོན་པར་མི་ནུས་ཏེ། མཛུབ་མོས་ཟླ་བ་སྟོན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །ཚིག་ལ་ཡང་དབྱེ་བ་དུ་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ་ཞེས་པ་ནི་འདི་ལ་བཞི་ཡོད་པས་ན་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་མི་ཤེས་ནས་དྲིས་པ། མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་ཀྱང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཟུགས་ལ་མཚན་མར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་བྱུང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངོ་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཤེས་པ་རྐྱེན་བཞི་ལས་སྐྱེས་པས་ཏེ། དེ་ལས་ཡི་གེའི་གཟུགས་སྣང་ངོ༌། །དེ་ལས་སྒྲར་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་རྨི་ལམ་གྱི་ཚིག་གང་ཞེ་ན། སྔོན་མྱོང་བའི་ཡུལ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་རྨི་ལམ་མ་ཡིན་པའི་དུས་ན་མྱོང་བའི་ཡུལ་གྱི་བག་ཆགས་ཤེས་པ་ལ་ཡོད་པའོ། །དེའི་བག་ཆགས་རྨི་ལམ་ནི་མྱོང་སྟེ། དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཚིག་དང༌། རྟོག་པའི་ཡུལ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་སྔོན་མ་མཐོང་བའི་ཡུལ་རྨི་ལམ་ན་མཐོང་སྟེ། དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཚིག་གོ །དེ་ལ་རྨི་ལམ་གྱི་ཚིག་ཅེས་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྨི་ལམ་ན་བརྡར་བཏགས་ཀྱང་རུང༌། སད་ནས་བརྡར་བཏགས་ཀྱང་རུང་སྟེ། རྨི་ལམ་གྱི་ཡུལ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་གྱི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཚིག་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་བྱས་པའི་ལས་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་བསགས་པའི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ལས་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་ཤིང་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་ཚིག་གང་ཞེ་ན། ལན་དུ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་སྤྲོས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ནམ་ཡོད་པའི་དུས་ནས་རང་གི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བཏགས་ཤིང་ཡུལ་དུ་བྱས་ཏེ་དེ་ལ་ཞེན་ཅིང་ཆགས་པའོ། །དེའི་བག་ཆགས་རང་གི་ཤེས་པ་ལ་བཞག་སྟེ། དེའི་ས་བོན་ལངས་ནས་ཕྱིས་ཡུལ་དྲན་ཞིང་རང་གི་ཚིག་འབྱུང་བའོ།། རིགས་པ་འདིས་ན་ཞེས་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་སྟེ། འདི་ནི་ལུང་གི་གཏན་ཚིགས་སོ། །སྒྲ་རྣམས་ནི་སྒྲ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །གང་ལས་བྱུང་ཞེ་ན། ཡི་གེ་ཨ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། མི་ཤིགས་པ་ལས་སྐྱེ་ཞེས་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཨ་དེ་ཡང་རྟག་པའམ་མི་རྟག་པ་ཞིག་ཅེ་ན། མི་འགྱུར་བ་ནི་མི་འཇིག་པ་སྟེ་ཞེས་པ། དེ་ཉིད་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་རྟག་པ་སྟེ། བཏགས་པའོ། །དོན་དམ་པར་ནི་རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པོ། །སྒྲ་མི་བདེན་པ་ནི་མི་རྟག་པ་སྟེ། སྒྲ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟག་པ་ཉིད་དོ། །དེས་བསྟན་པའི་དོན་ནི་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་བཅོས་པ་ཐོག་མ་ཐ་མ་མེད་པ་སྟེ། དེ་དག་གིས་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་ཞེས་པ་ནི་ལྷག་མའོ། །དེ་ཡང་གང་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། ཚུལ་གཅིག་པར་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་ཞེས་སྦྱར་ཏེ། ཆོས་འདི་སྒྲ་སྐད་དག་གིས་ལུང་བསྟན་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་ལམ་དང་སྤང་བར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་སྒྲའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཞིང་བཤད་ཅེས་པའོ། །སྒྲ་དང་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཅི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་དང་སྒྲ་དག་འདིར་ནི་སྣང་མི་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པ་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་དབྱེར་མེད་པའོ། །འོན་གཉིས་སུ་མེད་པར་ཤེས་པ་དེས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེ་ན། ཆོས་ཉིད་ཚུལ་གཅིག་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྟེ། ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ལོ། །དེ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནི་དེ་རྟོན་པར་བྱེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་པའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། བཟོད་མཆོག་བླ་ན་མེད་ལ་རེག་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི་བཟོད་པ་གསུམ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གསུམ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནས་བཅུ་པ་ནི་ལྟོས་ནས་བླ་ན་མེད་པའོ། །ཀུན་དུ་འོད་ཀྱིས་ནི་དངོས་སུ་བླ་ན་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་རེག་པ་ནི་དེ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་དགོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལུང་གཞན་བཤད་འདོད་ནས་གསུངས་པ། རྣམ་པར་སྣང་མཛད་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྤྱོད་པའི་རྒྱུད་ལས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གསང་བའི་བདག་པོ་ཞེས་པ་ནི་བོད་པ་སྟེ། གང་གིས་ཞུས་པ་དེའི་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསང་སྔགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུ་དང་བཅས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་བྱས་པ་ནི་མ་བཅིངས་པ་སྟེ། བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་ཞེའོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཡི་རང་བའི་ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །དེ་ལྟར་ངག་གི་དབྱེ་བ་དང་རྒྱུད་དང་ནུས་པ་ལ་སོགས་པ་བཤད་ནས། དེ་ནས་གསུང་རྡོ་རྗེ་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྫོགས་པ་དང་མ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདིས་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐབས་འདི་ཉིད་ཀྱི་དགོངས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་བཤད་པ་ལུང་གང་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མིའམ་ཅིའི་རྒྱལ་པོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མིའམ་ཅིའི་བདག་པོ་ཞེས་པ་ནི་བོད་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་སྐད་གང་ཙམ་ལས་བྱུང་ཞེས་པ་ནི་སྒྲ་གང་ལས་བྱུང་བ་མི་ཤེས་ནས་དྲིས་པའོ། །དེའི་ལན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་སྐད་ནི་ནམ་མཁའ་ལས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པ་སྟེ། སྒྲ་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་མེད་ཅིང་འདུས་མ་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བར་དགོངས་སོ། །དེའི་གཞི་ལས་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་ནས་དྲིས་པ། །སྒྲ་སྐད་ཁོང་པའི་ནང་ནས་མི་འབྱུང་ངམ་ཞེས་པ་ནི་ལུས་དང་སེམས་འདུས་པའི་སྒྲ་ཁོང་པ་ནས་མི་འབྱུང་ངམ་ཞེས་དྲིས་པའོ། །ལན་དུ། ཁོང་པ་ནས་འབྱུང་ངམ། སེམས་ལས་འབྱུང་ཞེས་དྲིས་པ་ནི་ལུས་སེམས་གཉིས་ཀྱི་བརྟག་པ་འདྲི་བའོ། །དེའི་ལན་དུ། ལུས་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན། སེམས་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་ལུས་དང་སེམས་གཉི་ག་ལས་མི་འབྱུང་བའོ། །དེ་གཉི་ག་ལས་མི་འབྱུང་བའི་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། ལུས་ལས་མི་འབྱུང་བའི་ལན་གདབ་པ་ལུས་ནི་བེམས་པོ་སྟེ། རིག་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པའོ། །སེམས་དཔའམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཡོ་བ་མེད་པའོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན་པས་བྱེད་པ་མེད་པའོ། །དཔེ་བསྟན་པ་རྩ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲའོ། །འོ་ན་སེམས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ལ་འཕེལ་འགྲིབ་དང༌། ཡུལ་བསྟན་པ་དང༌། རེག་པ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་པས་གཟུགས་མེད་པའོ། །འདི་ནའོ་ཞེས་མེད་པས་བསྟན་དུ་མེད་པའོ། །གོ་གཅོད་པ་དང་སྒྲིབ་པ་མེད་པས་ཐོག་མ་མེད་པའོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་མེད་པས་རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་སྒྲའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ལུས་སེམས་གཉི་ག་རྒྱུ་མ་ཡིན་ན་གང་ལས་འབྱུང་སྙམ་ནས་དྲིས་པ་དང༌། ལན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་ནམ་མཁའ་ལས་བྱུང་བར་རྟོགས་སོ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ངག་གི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་སྟོང་པ་ལས་བྱུང་ཞེའོ། །གཞན་ཡང་རྒྱུ་ཡོད་སྙམ་ནས་ནམ་མཁའ་མེད་ན་སྒྲ་གང་ལས་འབྱུང་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། རྒྱུ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་མ་གཏོགས་པར་གཞན་ལས་སྒྲ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་གོ་སླའོ། །ནམ་མཁའ་ལས་སྒྲ་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ། ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སྒྲ་སྟེ། ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ནི་སྒྲའི་རང་བཞིན་ཞེའོ། །དེ་ཉིད་ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ། རྣམ་པར་རིག་མ་ཐག་ཏུ་འགག་སྟེ་མི་རྟག་ཅིང་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགགས་ནས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པ་གནས་ཏེ་སྟོང་པར་འགྱུར་ཞེའོ། །འོ་ན་ཡི་གེ་ནི་ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཡང་གནས་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་སྟེ་ནམ་མཁའ་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་དང་བྲལ་བའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་སྒྲ་ཡང་མི་འབྱུང་བ་ཉིད་དོ་ཞེ་ན། རང་བཞིན་མེད་པ་ཡང་སྒྲའི་བརྡས་བརྗོད་པ་དེས་ནི་སྒྲ་བརྗོད་པ་ཉིད་དེ། གང་གིས་གང་བརྗོད་པ་དེས་ནི་སྒྲ་བརྗོད་པ་ཉིད་དོ། །འོ་ན་དེ་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བརྗོད་པ་དེ་ཡང་ཐ་སྙད་དེ་སྒྱུ་མ་ཙམ་ཉིད་དོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། བརྗོད་པ་འདི་འདྲ་བར་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ནི་སྒྲ་ཉིད་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་པའོ། །ཆོས་གང་ལ་ཡང༌། མངོན་པར་མི་ཆགས་པ་ནི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དུ་མ་གྲུབ་ཅིང་དེའི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ཆགས་པས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན་རྣམ་པར་མི་འཕྲོ་སྟེ། ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལ་མི་འཛིན་པའོ། །མི་འཕྲོ་བས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན་མི་འཁོར་ཏེ། སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་ཞེའོ། །མི་འཁོར་བས་ཅི་འགྱུར་ཞེ་ན། མི་ཕྱེད་པ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་དབྱེར་མེད་པའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །སྟོང་པ་དང་གང་ཟག་ཏུ་ཡང་བཟོད་ཅེས་པ་ནི་སྟོང་པ་དང་གང་ཟག་གི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བའོ། །འོ་ན་གང་ཟག་ཉིད་དམ་དེ་ལས་གཞན་གནས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་ཙམ་ན་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཚན་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། གདོད་མ་ནས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྨི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྨོན་པ་མེད་པའོ་ཞེས་པ་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་མེད་པར་ཡེ་ནས་བྲལ་བ་ཉིད་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །འོ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་འབྱུང་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་དང༌། བདག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང་དོན་བྱེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་གང་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་དུ་འཇུག་པ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ལྷའི་བུ་ཞེས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བོས་པའོ། །སྒྲ་གྲགས་པ་ལ་འཇུག་པས་ཞུགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །ངག་རྣམ་པར་དབེན་པ་བསྡུས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ་ནི་རླུང་དང་སྔགས་དང་དེའི་རང་བཞིན་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། གང་ཟག་གི་ཁྱད་པར་དང༌། ནུས་པ་དང༌། ལས་དང་ཡོན་ཏན་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ལུང་རྒྱུད་དང་མདོ་དང༌། རིགས་པ་ལ་སོགས་པ་མ་གྲུབ་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་གྱུར་པ་དེ་རྣམ་པར་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལ་དེ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །སྤྱོད་པ་བསྡུས་པའི་སྒྲོན་མའི་འགྲེལ་པ་ལས་ལེའུ་གསུམ་པ་བཤད་པའོ།། །།

ལེའུ་བཞི་པ། སེམས་རྣམ་པར་དབེན་པ་བསྡུས་པའི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ནས་སེམས་རྣམ་པར་དབེན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེ་སློབ་མས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སེམས་རྣམ་པར་དབེན་པ་ལ་སློབ་པར་འཚལ་ན་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། དངོས་པོ་སེམས་ཙམ་དུ་བྱེད་པར་འདོད་པའོ། །ཟབ་མོ་ལ་ལྷག་པར་མོས་པ་ནི་བསྒོམ་པ་ལ་མཆོག་ཏུ་གཞོལ་བའོ། །དེ་ལ་གཉིས་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་གཞོལ་བ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་གཞོལ་བ་ལས་འདིར་ནི་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ལ་ཕན་པར་བྱ་བ་ནི་དེས་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེའོ། །རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་སྟོན་པས་བཤད་དུ་གསོལ། །ཞེས་པ་ནི་བདག་ཅག་གི་སེམས་ཀྱི་སོམ་ཉི་བསལ་དུ་གསོལ་ཞེའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་དྲིས་པ་དང༌། ལན་བཏབ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མན་ངག་ནི་ནུས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ནམ་སྙམ་པ་ལ་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་པ་ནི་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། སྤྱིའི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་གི་དབང་དུ་བྱས་པའོ།།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ལ་སྤྱིའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་མུ་སྟེགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དང་ཞེ་འགྲས་པ། ལོག་པའི་བདུད་ཀྱིས་བསླུས་པ། དམ་པ་མ་ཡིན་པ་བསྟེན་པ། དམ་པ་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་སྟེ། དེའི་ཡང་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱེ་བྲག་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་འཕགས་པ་ཉིན་ཐོས་དང༌། རང་རྒྱལ་བ་དང༌། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པའི་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་གསང་བ་འདུས་པ་སྤངས་པའི་བྱ་བའི་རྒྱུད་དང༌། སྤྱོད་པའི་རྒྱུད་དང༌། གཉི་གའི་རྒྱུད་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་རྒྱུད་གཞན་ལ་གནས་པའི་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་འདིའི་རིགས་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། གང་རིགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདི་ལ་འཇུག་པར་མི་བྱེད་དོ། །གང་མ་ཞུགས་པ་དེས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ཀྱང་ཕྱིར་བལྟས་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དགེ་སློང་དག་པ་གང་ཞིག་གིས། །གསང་བ་མཆོག་ནི་སྤྱད་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། དེ་ནི་དགེ་སློང་གི་བསླབ་པ་དང་བྲལ་བསམ་ཡིན་གྱིས། དགེ་སློང་གི་བསླབ་པ་ལ་གནས་པ་དེས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་གཞི་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དགེ་སློང་གི་བསླབ་པ་ལ་མི་གནས་པའི་གང་ཟག་གིས་མཆོག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་གྱི། དགེ་སློང་གི་བསླབ་པ་ལ་གནས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། སྤངས་ནས་མི་གནས་པ་དང་སྐྱེས་ནས་མི་གནས་པའོ། །དེ་ལ་སྤངས་ནས་མི་གནས་པ་ནི་དཔེར་ན་ལྷ་སྦྱིན་གྲོང་ཁྱེར་དང་བྲལ་ན་གྲོང་ཁྱེར་ན་མི་གནས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་སྐྱེས་ནས་མི་གནས་པ་སྟེ་སྐྱེས་བུ་བོང་ཚད་ཁྲུ་གང་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་བོགས་ཕྱུང་བའོ། །མི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་སྒྲ་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་ལ། རིགས་ཀྱི་བུ་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་བྱེ་དྲག་མེད་པ་སྟེ་གནས་སྐབས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གནས་སྐབས་ཀྱང་གང་དུ་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དགེ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་མི་དགེ་བ་སྤངས་ནས་མི་གནས། དགེ་བ་སོགས་ཕྱུང་སྟེ་མི་གནས་སོ། །མི་དགེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའི་གནས་སྐབས་སུ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའོ། །གང་དེ་ལ་ཕན་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གསང་བ་འདུས་པའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་རིགས་སོ། །དེ་བས་ན་གསང་བ་འདུས་པས་ནི་ཐམས་ཅད་གྲོལ་ན་ཐབས་གཞན་ཡང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཁྱེན་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའོ། །དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན་སེམས་ཏེ། དོན་ལ་སེམས་པ་དང་སྣ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གནས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་གོ་སླའོ། །དེ་ཉིད་གང་ལས་གསུངས་ཤེ་ན། རྒྱུད་ཐམས་ཅད་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །འོ་ན་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེའང་གང་ལ་བསྟན་ནས་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་ལ་གནས་ནས། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ཞེས་པ་ལ་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་ཁྱད་པར་ཅན་ཉིད་ལམ་དུ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་གནས་པ་ནི་སྒྲུབ་པ་པོ་ཉིད་དོ། །དེས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་དེ། ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་ས་བོན་སྤངས་པ་དང་རྒྱས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ། །ཐོབ་པར་འདོད་པ་ནི་རག་ལས་པ་ནི་རག་ལས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འབྲེལ་པའོ། །དེས་གང་ལ་བརྟེན་ཞེ་ན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བླ་མ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་ཞིང་བླ་མ་མཉེས་པར་བྱའོ། །བླ་མ་ལས་ཀྱང་ཅི་བཙལ་ཞེ་ན། རང་གི་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་བླ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེའོ། །བླ་མས་ཀྱང་གང་ལ་བརྟེན་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྒྱུད་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་པ་ནི་བོད་པའོ། །མཉམ་པར་གཞག་པས་རང་གི་སེམས་སོ་སོར་རྟོགས་ཤིག་ཅེས་པ་ནི་ལེགས་པར་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། མཉམ་པར་གཞག་པ་ནི་བསྒོམ་པའོ། །དེས་རང་གི་སེམས་སོ་སོར་རྟོགས་ཤིག་ཅེས་པ་ནི་སེམས་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག་པའོ། །དེ་ཉིད་གང་ལ་བརྟེན་ནས་རྟག་སྙམ་པ་ལ། དཔལ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའོ།།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ཉིད་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། རང་གི་སེམས་ཡང་དག་པ་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཞེས་པ་སྟེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འོ་ན་སེམས་དེ་ཡང་གཅིག་གམ་དུ་མ་ཞེ་ན། གཅིག་པ་སྟེ་དེ་གང་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱི་ཚུལ་ལས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཅིག་པུ་འགྲོ་ཞིང་རིང་དུ་རྒྱུ། །ཞེས་པ་ནི་སེམས་ནི་གཅིག་པུ་ཡིན་ཏེ་བགྲང་བའི་རྫས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་ཅིག་ཀྱང་གནས་པར་མི་བྱེད་པས་འགྲོ་བའོ། །གང་དུ་ཞེ་ན་རིང་དུ་སྟེ། ཉི་མ་བདུན་གྱི་ལམ་ཡང་སྐད་ཅིག་ཙམ་གྱིས་ཕྱིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གང་ན་གང་གནས་ཤེས། ལུས་ཀྱི་ཕུག་ནི་སྙིང་གི་དབུས་སུའོ། །ལུས་མེད་དབང་པོ་ནི་རང་གི་སེམས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། བསྟན་དུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་ངོ༌། །གདུལ་བར་དཀའ་བའི་སེམས་ཀྱང་དེ་ཉིད་དེ། རི་གཟར་པོའི་ཆུ་བཞིན་ནོ། །དེ་གང་གིས་འདུལ་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་ཆོས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པས་འདུལ་བར་བྱེད་དོ། །བཏུལ་ནས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། བདུད་ཀྱི་བཅིངས་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཕུང་པོའི་བདུད་དང་འཆི་བདག་གི་བདུད་ལ་སོགས་པ་ལས་གྲོལ་ཞིང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཏེ་གོང་མ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་འདོད་པས་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཅི་བྱེད་ཅེ་ན། གཡེང་དབང་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་འདུ་འཛི་དང༌། རྟོགས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་སྟེ་ཞེའོ། །དེས་ཀྱང་ཆོག་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་མཉེས་པར་བྱས་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་དང་འདྲ་བའི་སློབ་དཔོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རམ། ཡང་ན་རྡོ་རྗེ་དང་འདྲ་བར་སློབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་མཆོད་པས་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་དྲིན་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དྲིན་ཡང་གང་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མན་ངག་ཡང་དག་པ་ཐོབ་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མན་ངག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོབ་པའི་ཐབས་ཀྱི་མན་ངག་གོ །དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་ནོ། །རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང་གང་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དཔལ་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བཤད་པའི་རྒྱུད་ནི་བཤད་པའི་རྒྱུད་དེ་རྩ་བའི་རྒྱུད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པ་ནི་དེ་ལས་རྟོགས་པར་བྱེད་པའོ། །གང་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་ཏེ། སྣང་བའི་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅེའོ། །དེ་ཡང་རྒྱས་པར་ནི་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས་བསྟན་པས་དེ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནི་བོད་པའོ། །སེམས་ལ་རྟོག་པ་པོ་གང་ཞིག་སྙམ་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་སྨོས་སོ། །དེས་ཀྱང་སུའི་སེམས་ལ་བརྟགས་པར་བྱ་སྙམ་པ་ལ། རང་གི་སེམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། རང་གི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ལ་ཡང་ད་ལྟར་རོ། །ཇི་ལྟ་བརྟགས་ནས་ཤེས་པར་འདོད་ཅེ་ན། གཟུང་བའི་ཡུལ་ལོ། །འཛིན་པའི་སེམས་སོ། །དཀར་པོ་ལ་སོགས་པ་འདི་ཡང་སེམས་ཀྱི་ལས་སོ། །དེ་ཤེས་པར་འདོད་པ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འདོད་པའོ། །ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེ་ན། སྤང་བར་བྱ་བ་སྤངས་པས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །སྤང་བར་བྱ་བའང་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། འདུ་འཛིའི་ཚོགས་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཡེང་བའོ། །གཉིད་ནི་འཇུག་པ་རང་དབང་མེད་པར་སེམས་སྡུད་པའོ། །སྒྲིབ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྟེ། ཐར་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྒྲིབ་པའོ། །དེ་མེད་པར་བྱ་བ་ནི་སྤང་བར་བྱ། སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་སྟེ། སྣང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཡང་རྒྱུའམ་འབྲས་བུའི་དེ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་མི་ཤེས་སོ་ཞེ་ན། མཐོ་རིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ས་འོག་དང་ས་སྟེང་ལ་སོགས་པ་ཡང་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡིན་པས་རྒྱུར་གྱུར་པའོ། །སེམས་དེ་ཡང་དགེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་དུས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཡང་སྣང་ངོ༌། །མི་དགེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་དུས་ན་འཁོར་བ་ཡང་སྣང་སྟེ། དཔེར་ན་མེ་ལོང་གི་གཟུགས་བཞིན་ནོ། །རྒྱུ་བ་ནི་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །མི་རྒྱུ་བ་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །གཟུང་བ་ནི་ཡུལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་འཛིན་པ་སེམས་ཏེ་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ལ་སོགས་པའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི་མ་རིག་པ་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་ཏེ། ཤིང་རྟའི་འཁོར་ལོ་བཞིན་འཁོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བདེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དགེ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །དེ་དག་ཀྱང་སེམས་ལས་བྱུང་བས་སེམས་རྒྱུར་གྱུར་པའོ། །དེ་ཡང་སེམས་ལས་ཐ་དད་པའམ་གཅིག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གཉིས་པའི་རྣམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བཟང་སྐྱོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འཁོར་ནི་མ་རིག་པ་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་སྟེ། འཁྲུལ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཁོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་དེ་ལས་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་བསྟན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ས་བོན་གང་ལས་བྱུང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུ་ནི་མེད་དོ། །དེ་ནི་སྤྱིར་བསྟན་པ་སྟེ། ཁྱད་པར་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བཤད་པ། ལུས་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་ནི་ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་བའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནི་དམིགས་པ་རྣམ་པར་རིག་པ་དང་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་སྣ་ཚོགས་ལ་འཇུག་པ་ནི་ལུས་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །འོ་ན་དེ་ཉིད་བྱེད་པ་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤས་པའི་ཁམས་འདི་ནི་ལུས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་པོ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་ལུས་བསྐྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་འདིས་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ཏེ། བདག་དང་འདྲ་བ་ནི་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། མི་རྟག་པ་ཉིད་དང་ཐེར་ཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང་གཅིག་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། དུ་མ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིའང་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་གང་ལ་བརྟེན་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བརྟེན་ཏེ། གང་རྣམ་པར་དག་ཅིང་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལས་འབྱུང་བ་དང༌། དེ་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་ཟད་པ་ནི་ཁམས་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་བློ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། བློ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། བློ་མཆོག་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་ལུས་ཀྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དཔེ་བསྟན་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་གོ་སླའོ། །དེ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ལུས་ཇི་ལྟར་ལེན་པ་མི་ཤེས་ནས་དྲིས་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལུས་ལས་འཕོ་བ་དེའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལུས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ལེན་པ་ཇི་ལྟར་ལེན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་ལེན་དུ་མ་རིག་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་དམན་པའི་ལུས་ལེན་ཏོ། །ཤེས་རབ་མཆོག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་མཆོག་གི་ལུས་ལེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །འོ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་སུས་བསྟན་པར་ནུས་ཤེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པའོ་ཞེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་ནི་གཞན་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པའོ་ཞེའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་དགོས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་གཏོགས་པར་རྣམ་པར་ཤེས་བ་སྟོན་པ་གཞན་གྱིས་ནི་མི་ནུས་སོ། །གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་བསྟན་པ་དེའི་ཚེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཤེས་པ་དེའི་ཚེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་ཤེས་པ་དེའི་ཚེ་ནི་བསྒོམ་པ་ཡང་མེད། སྤང་བ་ཡང་མེད། འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཡང་མེད་དོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །རྒྱལ་པོའི་བུ་གཞོན་ནུ་སྨན་ཆེན་ནི་སྐབས་འདིར་སྡུད་པའོ། །ཚེ་རབས་ལྔ་བརྒྱའི་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པ་པོ་དང༌། ལོག་པར་རྟོག་པའི་དུས་དང༌། གང་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་རྟོག་པ་དང༌། སྤོང་བའི་དུས་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མི་ཤེས་ནས་དྲིས་པ་དང༌། ལེན་དུ་ས་བོན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པ་ནི་གོ་སླའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། དགེ་བའི་ལས་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །དེ་ནས་རྣམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་ཤེས་པའི་དབྱེ་བ་རྒྱས་པར་མི་ཤེས་ནས་དྲིས་པ་དང་། ལེན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འོད་གསལ་བ་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་པ་ནི་དོན་དམ་པ་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ནི་སེམས་དང་ཡིད་ཅེས་བྱ་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་འདིའི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འཁོར་བའི་ཆོས་སོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་སོ། །དེའི་རྩ་བ་ཅན་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཅན་ཏེ། འདིས་ནི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་ལ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདིས་གཞན་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་དོ་ཞེའོ། །དེ་ལས་བདག་དང་གཞན་དུ་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་འབྱུང་ཞེས་པ་ནི་ས་བོན་བསླང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་བདག་དང་བདག་གི་གསང་བ་ཕྲ་མོ་ཞེས་རྟོག་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཞེས་པ་ནི་བཞོན་པ་བྱེད་དེ། གང་ལ་ཞོན་ཞེ་ན། རླུང་ལ་ཞོན་ཏེ་དབང་པོའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པར་བྱེད་དོ། །རླུང་ལས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། མེ་དེ་དྲོད་དུ་འབར་བའོ། །དེ་འདུས་པ་ལས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདུ་བའི་བདག་ཉིད་ཆུའོ། །དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན་བརྟེན་པར་བྱ་བའི་བདག་ཉིད་སླའོ། །དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་ལྔ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནས་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་ཞེས་པ་ནི་སྣང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་གསལ་བར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། རང་བཞིན་རྣམས་འབྱུང་ཞེས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། དང་པོར་རྣམ་གྲངས་མི་ཤེས་པས། དེའི་ལོག་པར་རྟོག་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དྲིས་པ་དང༌། ལན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གསུངས་པ་པོ་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ནི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དེ་ཤུགས་ཀྱིས་མ་ནིང་ཡང་ཉེ་བར་མཚོན་པའམ་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། ཉེ་བར་ཐོབ་པ་ནི་གསལ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །དེ་ལ་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་གྲངས་བསྟན་ནས། དེ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་དང་གང་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། ལན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སེམས་ནི་སྣང་བ་གསུམ་མོ། །ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་བྲལ་བ་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་མེད་པའོ། །ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་དཔེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགོད་པའོ། །ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་པ་དང༌། ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་སེམས་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྗེས་སུ་མྱོང་བ་ནི་ཕྱིས་མྱོང་བ་སྟེ། རང་བཞིན་ཞེའོ། །སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་མ་འདྲེས་པར་བརྟག་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ་ཞེའོ། །དང་པོ་ཀུན་དུ་སྣང་བ་ནི་སྣང་བ་གསུམ་མོ། །ཕྱི་ནས་རང་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་འཁྲུལ་བའི་རང་བཞིན་ཏེ་དེ་ལས་འབྱུང་བའོ། །སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ནི་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་ནས་འདྲི་བ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ནི་ཅི། དཔེ་གང་དང་འདྲ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྣམ་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བའོ། །ལུས་དང་ངག་མེད་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་མི་དམིགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་ནི་དཔེར་ན་ཞེས་སྦྱར་ཏེ། སྟོན་གྱི་དུས་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ནི་སྟོན་གྱི་དུས་ཀྱི་ནམ་མཁའ་བར་སྣང་ངོ༌། །དྲི་མ་མེད་པ་ནི་སྤྲིན་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཟླ་བ་ཤར་བ་ནི་མི་གསལ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེའི་དོན་ཡང་གང་ཡིན་ཞེ་ན་རང་བཞིན་གྱིས་གསལ་བའི་རྣམ་པ་སྟེ། འདི་ལ་བྱེད་པ་པོ་ནི་མེད་དོ། །དངོས་པོ་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་ནི་རྣམ་གཉིས་ཏེ། དངོས་པོའི་དངོས་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ལ་དམིགས་པའོ། །དངོས་པོའི་དངོས་ལ་དམིགས་པ་ནི་འདིར་དཔེ་སྣང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་དངོས་ལ་དམིགས་པའོ། །ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ལ་དམིགས་པ་ནི་འདིར་ལམ་གྱི་སྣང་བའོ། །ཆོས་ཉིད་དངོས་ལ་དམིགས་པ་ནི་འབྲས་བུའི་སྣང་བའོ། །འདི་ནི་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཞེས་པ་ནི་འབྲས་བུའི་སྣང་བའོ། །ཨོཾ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྡར་བརྟགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལམ་གྱི་སྣང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ནས་སྣང་བ་མཆེད་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་མེད་པ་ནི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའོ། །ལུས་དང་ངག་མེད་པ་ནི་གོང་དུ་བཤད་དོ། །སྟོན་གྱི་དུས་ཀྱི་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱིས་ནི་ཐམས་ཅད་འཇུ་ཞིང་གསལ་བའོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ནི་དང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གསལ་བའོ། །དྲི་མ་མེད་པ་ནི་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའོ། །ཀུན་དུ་བཟང་པོ་གཉིས་པ་ནི་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་དང་འདྲ་བྱའོ། །རིམ་པ་གཉིས་ནི་ཀུན་རྫོབ་སྟེ། གཞན་གོ་སླའོ། །སྣང་བ་ཐོབ་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ནི་སྣང་བ་ཐོབ་པའི་དངོས་པོ་མི་ཤེས་ནས་འདྲི་བའོ། །ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ནི་ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ནམ་མཁའ་ལྟར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞེའོ། །མཚམས་ཀྱིས་སྨག་ལ་བབ་པ་ནི་ནམ་ཕྱེད་ཀྱི་དུས་སུའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མན་ངག་སྟོང་པ་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཞེས་པ་ནི་སྣང་བ་དང༌། སྣང་བ་མཆེད་པ་དང༌། སྣང་བ་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་འཁྲུལ་བ་ནི་སྣང་བ་རང་བཞིན་དང་བཅས་པ་འབྱུང་བའོ། །ལམ་ནི་སྐུ་དང་ཐིག་ལེ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པའོ། །འབྲས་བུ་ནི་དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་གཉིས་ལ་དམིགས་པ་ལུགས་ལས་བཟློག་པའོ། །དཔེའི་སྣང་བ་ནི་ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་དང༌། མུན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་འཁྲུལ་བའི་སྣང་བ་གསུམ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དུས་ལ་ལྟོས་པ་དང༌། ཕོ་དང་མོའི་རྟེན་ལ་ལྟོས་པ་དང༌། དབང་པོའི་རྟེན་ལ་ལྟོས་པའོ། །དེ་ལ་དུས་ལ་ལྟོས་པ་ནི་མེར་མེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་འཁྲུལ་བ་ཡང་རིམ་གྱི་འབྱུང་ངོ༌། །ཕོ་དང་མོའི་རྟེན་ལ་ལྟོས་པ་ནི་བརྒྱ་དྲུག་ཅུའོ། །མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ལ་ལྟོས་པ་ནི་བརྒྱ་དང་བཅུ་ཕྲག་ལྔ་དང་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །དེ་ཡང་གང་ལས་ཤེས་ཞེས་སམ་ཉིས་གྱུར་ནས་དྲིས་པ་དང༌། ལན་དུ་གསང་བ་འདུས་པའི་རྒྱུད་ཕྱི་མ་ལས་གསུངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་གང་དང་གང་ཞེས་པ་ནི་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དང་དེ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དབང་པོ་ནི་དབང་པོ་ལྔའོ། །ཡུལ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །དབང་པོ་དང་ཡུལ་གཉིས་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་གོ །སྐྱོབ་བ་ནི་ངན་འགྲོ་སྲིད་པ་ལས་སྐྱོབ་པའོ། །གཞན་ཡང་རང་བཞིན་གང་ལས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉོན་མོངས་པ་གང་འབྱུང༌། །འོན་ཏེ་མི་འབྱུང་ན་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། རང་བཞིན་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅུ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་རང་བཞིན་བརྒྱད་ཅུ་ནི་རྩ་བ་སྟེ་ས་བོན་ལྟ་བུའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་ནི་དེ་ལས་བྱུང་བས་འབྲས་བུ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལས་གཞན་འབྱུང་བས་ལྟ་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་ནི་འཇིག་ཚོགས་ཀྱི་ལྟ་བའི་དབྱེ་བ་སྟེ། འདི་བསྡུས་ན་ནི་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བར་འདུས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ལོག་པར་སྤྱད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དཔེའི་སྣང་བ་དོན་དང་བཅས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་དང་སྟོང་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཟླ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། གང་གིས་སྙིང་གའི་ཐིག་ལེ་ལ་བློ་གཏོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཐབས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་སྣང་བ་མཆེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེའི་དཔེ་ནི་ཉི་མའི་སྣང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། གང་གི་འོད་ཀྱིས་གང་ལ་ཁྱབ་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །སྣང་བ་ཉེ་བར་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཡུལ་དང་སེམས་ལ་དབང་ཐོབ་པ་སྟེ། མཚམས་ཀྱི་མུན་ནག་གི་དཔེ་དགོད་པ་སྟེ། འདིར་ཐམས་ཅད་ཐིག་ལེ་གཅིག་གི་རྣམ་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ནས་འོད་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་བཤད་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བའོ། །རྣམ་པ་མེད་པ་ནི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བའོ། །འགྲོ་དང་འོང་བ་དང་བྲལ་བ་ནི་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་མེད་པ་སྟེ། གང་ལ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང་བྲལ་བ་དང་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་དེ་ནི་སེམས་ཉིད་འོད་གསལ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་སེམས་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འགག་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་འདྲི་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ན་ཉིན་དང་མཚན་དུ་ལུས་ལ་སྤྲོ་ཞིང་སྡུད་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ཉིན་དང་མཚན་དུ་ཡུལ་ལ་སྤྲོ་ཞིང་སླར་སྡུད་ཅེས་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་ཞིག་འདིར་མེ་ལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚེ་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་སེམས་གང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་མི་རིགས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སུ་ཞིག་ནི་སེམས་པ་མེད་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་དོན་ལ་སེམས་པར་བྱེད་པ་པོ་ཡང་སུ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་པ་སྟེ། དེའི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ཆགས་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིས་ནི་འདིར་སེམས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་དེ་ལས་རང་བཞིན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང༌། ལྟ་བ་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། དེ་དག་ཐམས་ཅད་སེམས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡིན་ཡང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་གྱིས་སྨྲས་པ་ཞེས་པ་ནི་ལན་འདེབས་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཀྱང་ཞེས་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་རྒྱན་ནོ། །སྣང་བ་དང་བཅས་པ་ནི་ཡུལ་དང་བཅས་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བཤད་དོ། །རླུང་གི་ཁམས་དང་ལྷན་ཅིག་མེ་ལ་ཚེ་བྱེད་ཅེས་པ་ནི། རླུང་ལ་ཤེས་པ་ཞོན་ནས་དེས་མེལ་ཚེ་བྱེད་པའོ། །རླུང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གཟུགས་མེད་པ་སྟེ། གཟུགས་རགས་པའི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བའོ། །དེའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཡོ་ཞིང་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་ནི་ཡང་བ་ཉིད་དང་གཡོ་བ་ཉིད་དང༌། རང་ལ་ཡོད་པ་ནི་མཚན་ཉིད་དོ། །ངེས་གཞན་ལ་དེ་ལྟ་བུ་བྱེད་པའི་ལས་སོ། །དེ་གང་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལས་ཏེ། གང་གི་རྟགས་ལ་བརྟེན་ནས་གང་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱང་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས་པར་བྱ་བ་དེ་ཉིད་མི་ཤེས་སོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཕོ་བའི་མདོ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རླུང་གི་ཁམས་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་ཡང་ཞེས་པ་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་མེད་ཀྱང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །བསྟན་དུ་ཡོད་ཅིང་གཟུང་དུ་ཡོད་པ་སྣང་ངོ་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྣང་བའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །རང་རིག་ཙམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཞེས་པ་ནི་རང་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་འདྲ་བར་མཚན་ཉིད་མེད། །ཅེས་པ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་དངོས་པོའི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་ཞེའོ། །འོ་ན་དབྱེ་བ་མེད་དམ་ཞེ་ན། འོན་ཀྱང་དེ་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་པ་ནི་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཡང་དབྱེ་བ་ཡོད་དོ་ཞེའོ། །དུ་ཞེ་ན། འདི་ལ་དབྱེ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉིན་མོ་དང༌། མཚན་མོ་དང༌། མཚམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བར་མཚམས་ཉིན་དང་མཚན་མོའི་བདག་ཅེས་པའོ། །དོན་གང་ཞེ་ན། སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེའི་གཞི་ཡང་གང་ཡིན་ཞེ་ན་བཤད་པའི་ཕྱིར། དེའི་གཞི་ཡང་བཤད་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གཞི་བྱེ་བྲག་དང་བཅས་ཏེ་བཤད་དོ་ཞེའོ། །གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཕྲ་བའི་གཟུགས་ཅན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །རླུང་དང་ནི་ཞེས་པ་ནི་རླུང་ཉིད་དོ། །ཡེ་ཤེས་དག་ནི་འདྲེས་གྱུར་པ། །ཞེས་པ་ནི་རླུང་དང་ཤེས་པ་འགྲོགས་པའོ། །དབང་པོའི་ལམ་ནས་བྱུང་ནས་ནི། །ཞས་པ་ནི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་རྩ་ལས་བྱུང་བའོ། །ཡུལ་རྣམས་ལ་ནི་དམིགས་པར་བྱེད། །ཅེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའོ། །གང་ཚེ་སྣང་བ་ལྡན་གྱུར་པ། །ཞེས་པ་ནི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་དང་བཅས་པས་སོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། རླུང་ནི་བཞོན་པ་སྟེ། ཤེས་པ་རླུང་ལ་ཞོན་ཏེ། །དེས་དེ་ལྟར་འགྱུར་རོ་ཞེའོ། །དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན་དེ་ཚེ་རང་བཞིན་དེ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་སྟེ། འཁྲུལ་བའི་རང་བཞིན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་ཞེའོ། །རང་བཞིན་ཡང་གང་དང་གང་དུ་འབྱུང་ཞེ་ན། རླུང་ནི་གང་དང་གང་གནས་པ། །རང་བཞིན་དེ་དང་དེ་འབྱུང་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི་རླུང་དང་ཤེས་པ་འགྲོགས་ཏེ་ཡུལ་ལ་དམིགས་པ་ལས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དོན་འདི་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་འདི་ཁོ་ན་སྟེ་སྣང་བ་གསུམ་མོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུར་འབྱུང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་སྟེ། རྒྱུན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །ཕྱོགས་བཅུར་རབ་ཏུ་ཁྱབ་པ་ནི་ཕྱོགས་བཅུར་རབ་ཏུ་ཁྱབ་པའོ། །དེ་གང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལས་གསུངས་ཤེ་ན། དགོངས་པས་བཤད་པ་ལས་གསུངས་ཤེའོ། །དེ་ཉིད་མི་ཤེས་ནས་དྲིས་པ། ཇི་ལྟར་ན་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མར་འབྱུང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། ཞེས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་སྟེ། ལན་དུ། སྐད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ་གོ་སླའོ། །ནམ་མཁའ་སྣང་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་གང་ཡིན། གང་ལས་ལོག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གོ་འབྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ནི་ནམ་མཁའ་སྟེ། གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་མཐོང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། གང་གིས་བསྒྲིབས་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་དང་འདྲ་བ་ཡང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའོ། །སྲིན་བུ་མེ་ཁྱེར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་ལྡོག་པ་སྟེ་མར་མེ་ལྟ་བུ་དང༌། དུ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་སྦྱར་རོ། །སྣང་བ་གཡོ་བ་ཡང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཁམས་ཕྲ་བ་ནི་རླུང་སྟེ། དེ་དང་ཤེས་པ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཇུག་པའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །སེམས་དཔའ་མེད་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ནི་སེམས་དཔའ་མེད་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་ནས་དྲིས་པའོ། །མ་རིག་པ་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་ལེན་ཏེ། གང་གིས་གང་གི་རྣམ་པ་མི་ཤེས་པ་དེ་ནི་མ་རིག་པའོ། དེ་ལས་ཀྱང་ཅི་འབྱུང་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་མ་ལུས་པར་འབྱུང་སྟེ། རླུང་ལས་རང་བཞིན་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །མི་འམ་ཅིའི་རྒྱལ་པོ་ལྗོན་པས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཞེས་པ་ནི་མདོ་དང་མི་འགལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་མར་མེ་མཛད་ལ་སོགས་པའོ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་མངོན་དུ་གྱུར་པ་མཆོག་གི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ལ་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་ནས་དྲིས་པའོ། །དེའི་ལེན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདས་པའི་སེམས་རྒྱུན་ཟད་པ་ནི་ལོག་པའི་སེམས་དང་བྲལ་བའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་གང་གིས་རབ་ཏུ་ཤེས་ཤེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཤེས་ཏེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་དང་དེ་ཉིད་སྒྱུ་མ་ཙམ་དང༌། རང་བཞིན་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པ་སྐད་ཅིག་དང་ཐང་ཅིག་དང་ཡུང་ཙམ་དང༌། མིག་བཙུམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཙམ་གྱིས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིག་པ་འདིས་ན་ཞེས་པ་གཏན་ཚིག་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐུགས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ནི་སེམས་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་དོ། །སྨོན་པ་པོ་ནི་བདག་གོ །སྨོན་ལམ་ནི་སྨོན་ལམ་ཉིད་དོ། །སྨོན་པར་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་མཆོག་དང་ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་པོའོ། །དེ་སྤོང་བ་ནི་དེ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ལ་དམིགས་པ་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། བདག་ལ་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པ་སྟེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཐོབ་པའམ་མ་མངོན་དུ་བྱ་བའམ། བསྒོམ་པར་འདོད་པའོ། །རྩ་བའི་རྒྱུད་ལས་ཞེས་པ་ནི་བཤད་པའི་རྒྱུད་མ་ཡིན་པའི་ངེས་པར་གཟུང་བ་དང་བཅས་པའོ། །མཉམ་པར་གཞག་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་སོ། །རང་གི་སེམས་ལ་སོ་སོར་རྟོགས་ཤིང་ཞེས་པ་ནི་རང་གི་སེམས་ལ་ནན་ཏན་དུ་གྱིས་ཤིག་པ་སྟེ། རང་གི་སེམས་དགེ་བའམ། མི་དགེ་བའམ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའམ། འཁོར་བའམ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའམ། བླང་བར་བྱ་བའམ་དོར་བར་བྱ་བའམ། བཏང་སྙོམས་སུ་བྱ་བ་འམ། རྫས་སུ་ཡོད་པའམ། རྫས་སུ་མེད་པའམ་ཞེས་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བཤད་པའི་རྒྱུད་ལ་བརྟེན་པ་ནི་བཤད་པའི་རྒྱུད་དང་མི་འགལ་བར་བྱེད་པའོ། །སྣང་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་སྣང་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། རང་གི་སེམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་རྟོགས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མི་ཤེས་པའོ། །ལས་སུ་སྨྲ་བ་ནི་ལས་དང་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་སེམས་ཅན་དག་གོ །འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པའི་རང་གི་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་བསགས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པའོ། །ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དར་གྱི་སྲིན་བུ་བཞིན་དུ་སྟེ། རང་གི་འཆིང་བས་བཅིངས་པ་ནི་དར་གྱི་སྲིན་བུ་ལྟ་བུའོ། །རང་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འདིར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞན་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ལ་དམིགས་པས་ནི་སྤོང་བར་བྱེད་པ་སྟེ་གོ་སླའོ། །འདི་དག་གིས་ནི་སེམས་ལ་དམིགས་པ་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ་བཤད་དོ། །འདི་དག་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་གང་ཟག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཟླ་བའི་མན་ངག་བཤད་དོ། །གཞན་ལ་རག་ལས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། འདིར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་སྙེགས་པར་བྱེད་དོ། །སྤྱོད་པ་བསྡུས་པའི་སྒྲོན་མའི་དོན་འདི་ཉིད་དུ་སེམས་ལ་དམིགས་པའི་ཐེ་ཚོམ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ནི་འདིར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་རྒྱུ་དང་ལས་དང་འཁྲུལ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྤྱོད་པ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་ལེའུ་བཞི་པའི་བཤད་པའོ།། །།

ལེའུ་ལྔ་པ། ལས་ཀྱི་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བསྡུས་པའི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྡོ་རྗེ་སློབ་མས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིས་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མཐའ་དག་གི་དོན་ཤེས་པར་འདོད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྣ་ཚོགས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཐའ་དག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་སྣང་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །འོ་ན་རླུང་གཟུགས་ཅན་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། རླུང་གི་ཁམས་ཀྱང་གཟུགས་མེད་པ། །ཞེས་པ་སྟེ། རླུང་ཡང་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན། ལས་གཟུགས་ཅན་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ་ལས་ཀྱང་གཟུགས་མེད་པ་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་དགེ་བ་དང་སྡིག་པའི་ལས་ལ་གཟུགས་མེད་དོ། །གང་གཟུགས་མེད་པ་དེ་ལ་རྣམ་པར་རིག་པ་མེད། །གང་ལ་རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ་དེ་ལ་བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་དོ་ཞེའོ། །ཕན་ཚུན་ཤེས་པ་མེད་པ་ནི་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་གི་ཚིག་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གསུངས། །ཞེས་པ་ནི་བཀའ་ལས་རང་བཞིན་མེད་པར་ཡང་བཤད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ཁོ་ནར་ཞེས་པ་ནི་ཐོག་མ་ཉིད་དུའོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བར་ནི་སྤོང་བ་དང་འཇུག་པ་སྟེ། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པར་ལྟ་བ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུའོ། །དེའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་དེའི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱང་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དགེ་བ་བཅུ་ནི་ཉོན་མོངས་པས་བསྐྱེད་པའི་མི་དགེ་བ་སྤོང་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཅུའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་སྤོང་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དང་དུ་ལན་པར་བྱེད་ཅེས་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་དག་ཀྱང་གང་ལས་འབྱུང་ཞེའོ། །ལུས་དང་ངག་ཡིད་ལས་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའོ་ཞེས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ལུས་ལས་མ་བྱིན་པར་ལེན་པར་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་གང་ལས་འབྱུང་ཞེ་ན། ལུས་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལས་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་གསུམ་མོ་ཞེས་པ་ནི་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའོ། །ངག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་བཞི་ནི་ཚིག་འཁྱལ་པ་དང༌། ངག་རྩུབ་མོ་དང༌། ཕྲ་མ་དང༌། བརྫུན་ནོ། །ཡིད་ཀྱི་གསུམ་ནི་ཆགས་སེམས་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །དེ་དག་ལ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་དང༌། ངམ་པས་སྨད་པ་ཉིད་དང་། གཡེང་བ་སྣ་ཚོགས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་དང༌། བདེ་བའི་སྐབས་མི་ཕྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདིས་མནར་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་པ་དེ་ཡང་མི་དགེ་བ་ལས་བྱུང་ལ་དེ་ཡང་རབ་འབྲིང་གི་བྱེ་བྲག་གིས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བྱེ་བྲག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདིས་ནི་བདེ་བའི་སྐབས་སུ་དབྱེ་བ་མེད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བའི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་དག་གི་དབྱེ་བ་ཡང་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། གང་ཞེ་ན། ཐ་མལ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་དགེ་བ་དང་བྲལ་བའོ། །ལྕི་བ་ནི་གང་གིས་ཚོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བྱེད་པའོ། །ལྕི་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ཕ་མ་ནི་རང་གི་ལུས་བསྐྱེད་པའོ། །བླ་མ་ནི་དབང་བསྐུར་ཞིང་མན་ངག་སྟོན་པ་སྟེ། བླ་མ་ཁྱད་པར་ཅན་ནོ། །དེ་གསོད་པ་ནི་མཚམས་མེད་པའོ། །རྡེག་པ་ནི་ཉེ་བའི་ལས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་སྲོག་གཅོད་པ་དང་། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐ་མལ་པའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པ་བཤད་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་ཀྱང་ཡིན་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྣམ་པར་འདོར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་དུ་མི་ལེན་ཅིང་མི་སྤྱོད་པའོ། །ཡིད་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མི་ཤེས་པའོ། །དེ་དང་གང་ལྡན་པ་དེ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བས་འདི་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་གོ །ཉོན་མོངས་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ངན་འགྲོར་མཆོག་ཏུ་གཞོལ་བ་ནི་ངན་འགྲོ་ལ་དགའ་བ་སྟེ། དེས་འབྲས་བུ་མནར་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པའོ། །དེས་ན་འདིས་ནི་འཁོར་བའི་ཆོས་དང་རྒྱུ་དང་ཐབས་དང་འབྲས་བུ་བསྟན་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ས་བོན་དང་བཅས་པའི་གང་ཟག་ནི་རྒྱུའོ། །མ་བྱིན་པར་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐབས་སོ། །དེས་ངན་སོང་གསུམ་པོར་སྐྱེ་བ་འདི་ནི་འབྲས་བུའོ། །དེས་དགེ་བའི་ཆོས་སྤོང་བ་འདི་ནི་ལས་སུ་དགོངས་ཏེ། དེ་ལྟར་སེམས་མ་རྟོགས་པས་འཁོར་བའི་ཆོས་སུ་གྱུར་པ་བསྟན་ནས། ད་ནི་སེམས་དབེན་པ་ཞེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རང་བཞིན་སྣང་བའི་རིམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རང་བཞིན་ནི་འཁྲུལ་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །འཁྲུལ་པའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ནི་སྣང་བ་སྟེ། རིམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣང་བ་ཐོབ་པ་ལ་ཐུབ་པའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། སེམས་རྣམ་པར་དབེན་པ་ནི་སེམས་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། གང་གི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །སེམས་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན། ཅི་དགེ་བའམ་མི་དགེ་བ་ལ་དམིགས་པའམ། དེའི་རྣམ་པ་ཅན་ཞིག་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལུས་དང་ངག་ཡིད་ཀྱི་ལེག་པར་སྤྱོད་པ་ནི་དགེ་བ་བཅུ་པོ་སྟེ། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་མི་དམིགས་ཤིང་དེའི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་ཞེའོ། །འོ་ན་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་རྟོག་གམ་ཞེ་ན། ཉེས་བར་སྤྱོད་པ་ནི་མི་དགེ་བ་བཅུ་སྟེ། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་སེམས་མི་རྟོག་གོ །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་དབེན་པ་དག་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལ་མི་རྟོག་པ་དེ་ཉིད་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པའོ། །དེའི་ལན་དུ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ནི་དེའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་གང་ལས་འབྱུང་ཞེ་ན། སྟོང་པ་གསུམ་ལས་བྱུང་སྟེ་སྣང་བ་དང་སྣང་བ་མཆེད་པ་དང༌། སྣང་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐོབ་པ་གསུམ་ལས་བྱུང་བའོ། །གང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བྱུང་ཞེ་ན། རླུང་གིས་བཞོན་པའི་དབང་གིས་ཏེ། ཤེས་པ་རླུང་ལ་ཞོན་ཞིང་རླུང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཡང་དུས་ཅི་ཙམ་དུ་འབྱུང་ཞེ་ན་སྐད་ཅིག་ལ་སྟེ། མིག་བཙུམས་པ་ལ་སོགས་པའི་བར་དུའོ། །བྱུང་ནས་ཀྱང་ཅི་བྱེད་ཅེ་ན། ཡུལ་རྣམས་རྗེས་སུ་མྱོང་ནས་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དམིགས་ཤིང་ཚོར་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་གར་འགྲོ་ཞེ་ན། ཡང་དང་ཡང་དུ་འོད་གསལ་བར་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འོད་གསལ་བ་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པའོ་ཞེས་པ་འདིས་ཤེས་པ་རང་བཞིན་གྱི་འོད་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་ནས་ལམ་གྱི་སྣང་བ་གསུམ་ལ་བློ་གཏད་པས་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་འོད་གསལ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དགེ་བའི་རྟེན་ཅན་གྱིས་ནི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ལམ་གྱི་སྣང་བས་ནི་ཐབས་བསྟན་ཏོ། །སྣང་བ་གོང་མ་དང་འོད་གསལ་བས་ནི་འབྲས་བུ་བསྟན་ཏོ། །རང་བཞིན་དང་འཁོར་བའི་ཆོས་ཀྱིས་ནི་འདིའི་སྤང་བར་བྱ་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱང་གང་ལས་ཤེས་སྙམ་པ་ལ། དགོངས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདིར་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་དེ་སྐད་དུ་དགོངས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ལས་བཤད་ཅེའོ། །ཇི་ལྟར་སྤྲིན་ནི་སྣ་ཚོགས་ཤིང༌། །ཞེས་པ་ནི་དུས་དང་ཁྱད་པར་གྱི་སྒོ་ནས་སྤྲིན་སྣ་ཚོགས་པ་སྟེ་མང་པོའོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞིག་གི་ངང་དུ་གཅིག་པའམ་ཐ་དད་ཅེ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐ་དད་པའོ། །གང་གིས་ཐ་དད་ཅེ་ན། མདོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་ཐ་དད་པ་སྟེ། དཀར་བོ་དང་ལྗང་གུའི་བར་དང༌། གྲུ་བཞི་དང་ཟླུམ་པོ་ལ་སོགས་པས་ཐ་དད་པའོ། །ཐ་དད་པ་དེ་ཡང་དུས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐ་དད་པའམ་འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའི་དབྱིངས་སུ་བྱུང་ནས་ནི། །ཞེས་པ་ནི་མེད་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ཉིད་དུ་ནི་ཐིམ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ཉིད་ཀྱི་ངང་དུ་གཉིས་དང་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེས་ནི་དཔེ་བསྟན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་རང་བཞིན་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་བརྒྱད་ཅུ་པོ་མ་ལུས་པའོ། །སྣང་བ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་ཅན་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྣང་བ་གསུམ་པོ་ལས་བྱུང་བས་ཏེ་འདི་ནི་སྲིད་པ་སྐྱེ་བཞིན་པའི་སྣང་བ་ཐོབ་པ་དང༌། མཆེད་པ་དང་སྣང་བ་འམ། ཡང་ན་དེ་ལས་བཟློག་པའོ། །མ་ལུས་ཡུལ་ལ་ཞུགས་ནས་ནི། །ཞེས་པ་ནི་རང་བཞིན་མ་ལུས་པ་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞུགས་པའོ། །དེས་ཅིང་འགྱུར་ཞེ་ན། ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་སྟེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ནས་གང་དུ་འགྲོ་ཞེ་ན། འོད་གསལ་བར་ཡང་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། རང་བཞིན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པར་དག་ཅིང་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དོན་མ་ཤེས་པའི་སྐྱོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་འདྲའི་རང་བཞིན་མ་ཤེས་པས་ཞེས་པ་ནི་གོང་དང་འབྲེལ་ཏེ། འདི་ནི་རྨོངས་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་གཏི་མུག་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །མི་ཤེས་མུན་པས་ཁེབས་པ་རྣམས་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། མ་རིག་པའི་དོན་མི་ཤེས་པས་ཤེའོ། །དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཅི་བྱས་ཤེ་ན། དགེ་དང་མི་དགེའི་ལས་བྱས་ནས། །ཞེས་པ་ནི་དགེ་བ་བཅུ་ལ་སྤྱད་པའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། འགྲོ་བ་ལྔར་ནི་འཁོར་བར་འགྱུར་ཏེ། དགེ་བས་ནི་ལྷ་དང་མིར་འགྱུར་རོ། །མི་དགེ་བས་ནི་ངན་སོང་གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་སེམས་ཅན་གང་གི་འགྲོ་ཞེ་ན། །མཚམས་མེད་ལ་སོགས་བྱས་ནས་ནི། །ཞེས་པ་ནི་ཕ་མ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པ་གསོད་པའོ། །གང་དུ་སྐྱེ་ཞེ་ན། དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་འཚེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དམྱལ་བ་ལའང་ཡང་སོས་དང༌། ཐིག་ནག་ནས་མནར་མེད་པའི་བར་དུ་འགྱུར་རོ།། མཐོ་རིས་ཀྱང་གང་གིས་འགྲུབ་ཅེ་ན། སྦྱིན་སོགས་དགེ་བ་བྱས་ནས་ནི། །ཞེས་བ་ནི་སྦྱིན་པ་དང༌། སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང༌། དོན་སྤྱོད་པ་དང༌། དོན་མཐུན་པའམ། ཡང་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་བྱས་པས་སོ། །ཅིར་འགྱུར་ཞེས། མཐོ་རིས་ལ་སོགས་པ་དག་ཏུ་མཆོད་དེ། མི་ཡུལ་བཞི་པོ་དང༌། རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དང༌། འཐབ་བྲལ་དང༌། དགའ་ལྡན་དང༌། འཕྲུལ་དགའ་དང༌། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་དང༌། བསམ་གཏན་དང་བོ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེ་བ་ཇི་ཙམ་གྱི་བར་དུ་འགྲུབ་ཅེ་ན། སྐྱེ་བ་དཔག་མེད་སྟོང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྲག་ནི་བསྐལ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་དང༌། གཉིས་དང་གསུམ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བ་ལེན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་སྐྱེ་བ་དེ་སྲིད་དུ་ལུས་དེ་སྲིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་མ་རྟོགས་པའི་གང་ཟག་ལ་ལོག་པའི་མྱ་ངན་ཡོད་བ་ནི། འདི་ནི་ཞེས་པ་ལུས་འདི་དང་སྡུག་བསྔལ་འདིའོ། །སྔོན་ལས་རྣམ་སྨིན་ནི་དང་པོའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མྱ་ངན་བྱེད་དོ། །སུ་མྱ་ངན་བྱེད་ཅེ་ན། རྨོངས་པ་རྣམས་ནི་མྱ་ངན་བྱེད། །ཅེས་པ་ནི་སེམས་དབེན་པ་ལ་རྨོངས་པ་ནི་འདིར་རྨོངས་པའོ། །མྱ་ངན་བྱེད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བྱེད་པའོ། །འོ་ན་དེ་གང་གི་ཤེས་པ་དེ་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཤེས་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པ། རང་བཞིན་སྣང་བའི་ཚུལ་ཅན་དག །ཅེས་པ་ནི་རང་བཞིན་དང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་སྐྱེ་སྟེ་རང་བཞིན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་གསུམ་ལས་སྐྱེ་བར་ཤེས་པའོ། །དེའི་མིང་ཅི་ཞེ་ན། གང་ཟག་དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཅན། །ཞེས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་གསུམ་དང་ལྡན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྲིད་པའི་གཟེབ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་གྲོལ་བར་ཞེས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱང་མདོར་བསྡུས་པ་ཡིན་པས། དེ་རྒྱས་པར་གང་ལས་བཤད་ཅེ་ན། མི་འམ་ཅིའི་རྒྱལ་པོ་ལྗོན་པས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁ་ཅིག་མདོ་དང་འགལ་བའི་རྟོག་གེ་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བའོ། །འདུས་མ་བྱས་པ་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་བྲལ་བའོ། །གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་གང་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་བཞོན་པ་རླུང་ཡང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། ཆགས་པ་དང་ཐོགས་པ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་གཅིག་དེ་དང་འདྲ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་འདུས་མ་བྱས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དགོངས་སོ། །རིགས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དོན་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་ཏོ། །འདི་ནི་ཉེ་བར་བྱེད་པ་སྟེ་རིགས་པའམ་གཏན་ཚིགས་འདིའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཐར་པ་ལས་མངོན་པར་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །དེ་བས་ན་དགེ་བ་བཅུ་ཡང་འདིར་ནི་སྤང་བར་བྱའོ། །དེ་ཡང་གང་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཀྱང་སྦང་བར་བྱ་ན་ཞེས་པ་ནི་དགེ་བ་བཅུ་ཡང་སྤང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཅི་སྨོས་ཞེས་པ་ནི་སྡིག་པ་བྱེད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་པའོ། །དེའི་ལུང་དེ་ཡང་གཞུང་འདི་དག་དང་མི་མཐུན་ནམ་སྙམ་པ་ལ། གསང་བ་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ནི་གཞི་མཐུན་པ་ཉིད་དེ་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་བསམ་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ། བདག་ནི་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་སྤོང་པའོ། །ཐབས་ནི་འདི་ཡིས་སྤོང་ངོ༌། །སྤངས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་མ་སྤངས་པས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཡེ་ཤེས་སྤངས་ཏེ་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྤངས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཉིས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་རྟོག་བཅས་ཀྱི་ཤེས་པ་སྟེ། རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྟོག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་གཅིག་གིས་གཅིག་སྤངས་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་དེ་ཡང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཏེ། འབྲས་བུ་མཆོག་གང་གིས་སྟེར་བ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །ལུང་གཞན་ཡང་བཤད་པ། སེམས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱང་གང་གིས་ཤེས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན་པར་ཤེས་པར་འདོད་ནས་དྲིས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དབེན་པ་དང་སྟོང་པ་ལགས་ན་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ལགས་ན་ཞེས་པའོ།། ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡིན་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་ཏེ། གཅིག་གིས་གཅིག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྤངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ། དབེན་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་རྣམ་པར་བྱང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དབེན་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་གཉིས་སུ་རྟོག་པ་འདི་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གཉིས་པོ་འདི་ནི་རེས་འཇོག་ཏུ་རྟོག་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ་ཞེའོ། །འོ་ན་དབེན་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཡིས་གང་དག་འཚང་རྒྱའམ། དེ་ལས་གཞན་ཞིག་གིས་འཚང་རྒྱ་ཞེ་ན། དབེན་པའམ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཚང་མི་རྒྱ་ཞེས་པ་སྟེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོག་མ་ལྟར་ན་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་བ་མ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དྲིས་པ་དང་ལན་དུ་རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་པ་ནི་བསམ་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་པ་སྟེ། བསམ་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རིགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་ངར་འཛིན་པ་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅེས་པ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ངར་འཛིན་པ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །ང་ཡིར་འཛིན་པ་ནི་བདག་གི་ཕའོ། །བདག་གི་མའོ་ཞེས་འཛིན་པའོ། །དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའོ། །ངར་འཛིན་པ་དང་ང་ཡིར་འཛིན་བ་དེ་ཉིད་འོ་ན་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འོན་ཀྱང་ངར་འཛིན་པ་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་སྟོང་པ་ཡིན་མོད་ཅེས་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་བདག་གིར་འཛིན་པས་སྟོབས་ཉིད་དོ་ཞེའོ། །འོ་ན་འཁོར་བའི་རྒྱུ་ཡང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ངར་འཛིན་པ་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བ་ན་འཁོར་རམ་ཞེས་པ་ནི་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་བཅིངས་ཏེ་འཁོར་བར་འཁྱམས་པ་ནི་འཁོར་རོ་ཞེས་པའོ། །འོ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་པ་འདི་གང་ཞིག་ཡིན་སྙམ་པ་དང༌། གང་ལས་ཤེས་སྙམ་པ་ལ་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པའི་མདོ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཅི་སྐྱེ་བ་མེད་པ། སྐྱེ་བའམ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་གནས་པ་དེ་ཅི་སྐྱེ་བ་གཞན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་སྐྱེ་བའམ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །མི་འགྱུར་ཀྱང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་གལ་ཏེ་ན་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་མཆིས་ན་ཞེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པར་དག་ན་ཞེའོ། །ངན་འགྲོར་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ག་ལ་མཆིས་ཞེས་པ་ནི་ངན་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་པོ་ཡང་མི་དམིགས་ཞེས་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་གོ་སླའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དགེ་བར་གྱུར་ན་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་གང་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛོད་ཀྱི་མདོ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མ་དད་པ་མེད་པས་མངོན་པར་དད་ཅིང་ལྷག་པར་མོས་ན་ཞེས་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་མ་དད་པ་མེད་ཅིང་ལེ་ལོ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། སེམས་དེ་ཡང་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་གཏན་ནས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་བོན་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགེ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། །འདི་ལྟར་དགེ་བ་གང་ན་ཡོད་པ་དེ་ན་ཉོན་མོངས་མི་འབྱུང་ལ་གང་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་ན་དེ་ལ་ངན་འགྲོ་མེད་དེ་སྣང་བ་དང་མུན་པ་བཞིན་ནོ། །དགེ་བས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ཉིད་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལ་ཕུང་པོ་མེད་དོ། །གང་ལ་ཕུང་པོ་མེད་པ་དེ་ནི་མི་འགྲོ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་ཀྱང་གང་གིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དབེན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །བྲལ་བ་དེ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །འོ་ན་འཁོར་བར་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་ཞེ་ན། རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་དང་ཕྲད་པ་ལས་སྐྱེ། །ཞེས་པ་ནི་རྒྱུ་དང་རྒྱེན་ཚོགས་པ་དང་ཕྲད་པ་ལས་ཤེས་པ་སྐྱེ་ཞེས་པ་སྟེ། མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འགག་པར་འགྱུར་ཏེ། སྐད་ཅིག་ལས་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་འདི་ནི་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་མ་གསུངས་སོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་ཀྱང་གསུངས་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཀླུ་སྒྲུབ་ཉིད་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་ལྟར་ལུང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དོན་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་ལྟར་ལས་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་འདི་བསྟན་པས་ཅི་བྱེད་ཅེ་ན། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ལ་གནས་པ་རྣམས་སྒྲོལ་བར་བྱེད་དོ། །ལུང་དང་རིགས་པ་དག་གིས་ཤེས་པ་ནི་རྒྱུད་དང་མདོ་དང་མི་འགལ་བ་དང༌། མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། གྲགས་པ་དང༌། རང་གི་དམ་ཚིག་དང་མི་འགལ་བ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་མི་འགལ་བར་བྱས་པའོ་ཞེའོ། །ལུང་གི་གསུང་བ་པོ་ཡང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་དེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་ཐུགས་རྗེའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཤེགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་གསུངས་ཤེའོ། །དེ་ཡང་གང་ལ་གཟིགས་ཤེ་ན། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དཔལ་ཀློང་དུ་ལྟུང་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆུ་བོས་དེད་ཅིང་གཡེངས་པའོ། །སྐྱོབས་དང་དཔུང་གཉེན་མེད་པ་ནི་མགོན་དང་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པ་མ་མཐོང་བ་ལ་གཟིགས་པའོ། །གཟིགས་ནས་ཅི་བྱེད་ཅེ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སྐུ་ཡིས་སོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཤེས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། འདིས་ནི་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་སྤང་བ་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་ནས་ཀྱང་ཅི་ཞིག་མཛད་ཅེ་ན་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་དག་པར་མཛད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བཀའ་སྩལ་ཞེའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དེ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དོན་དམ་པའི་བདེན་པས་རྣམ་པར་སྦྱངས་ནས་འོད་གསལ་བའི་ངང་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ལས་ཀྱི་མཐའ་ནི་ལས་ཀྱི་མཐའ་སྟེ་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུའོ། །དེ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་གསལ་བར་བྱེད་སྤའོ། །ཐེ་ཚོམ་ཡང་དུ་སྐྱེ་ཞེ་ན། ལས་དགེ་བ་མ་ཡིན་སྙམ་པ་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དགེ་བ་མེད་པ་དང༌། དགེ་བ་གང་དུ་ཡོད་སྙམ་པ་དང༌། དགེ་བ་གང་ལས་འབྱུང་སྙམ་པ་དང༌། དགེ་བའི་འབྲས་བུ་མེད་སྙམ་པ་དང༌། མ་ཡིན་སྙམ་པ་དང༌། འབྲས་བུ་དུ་ཞིག་ཡོད་པ་དང༌། ལུང་དང་འགལ་བ་དང༌། མདོ་དང་མན་ངག་དར། རིགས་པ་དང༌། འགལ་བ་དང༌། སྐྱོན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དེ་ངེས་པར་གཟུང་བ་མཐའ་ལ་གནས་པ་འདིས་གཅོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དགེ་བ་ལ་ཇི་ལྟ་བར་མི་དགེ་བ་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་ཏེ། མི་དགེ་བ་མ་ཡིན་སྙམ་པ་ནས་མང་དུ་བྱས་པའི་སྐྱོན་ལ་ཐུག་པའི་བར་དུ་དེ་ལྟར་ངེས་པར་གཟུང་བ་དང༌། སེམས་ཉིད་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་ཐེ་ཆོམ་ཟ་བ་དང༌། མེད་ན་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་གང་ལས་འབྱུང་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང༌། འབྱུང་ན་དག་པ་མ་ཡིན་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐེ་ཚོམ་ཡང་འདིས་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་དོ། །སྤྱོད་པ་བསྡུས་པའི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བའི་བཤད་པ་ལས་ལེའུ་ལྔ་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ།། །།

ལེའུ་དྲུག་པ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་བསྡུས་པའི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ནས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཟག་གང་ཡིན་པ་དང༌། དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དང༌། འབྲས་བུ་གང་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་མི་ཤེས་ནས་དྲིས་པ་དང༌། ལན་དུ་ལྷའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་ལྷའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་གཞུང་དང་དེའི་རྣམ་པའོ། །སུས་གསུངས་ཤེ་ན། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཤད་དེ། འགས་བཤད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བླ་མ་བརྒྱུད་པའི་རིམ་པ་ལས་འོངས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་དེ་ཉིད་བླ་མ་ལས་འོངས་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སུའི་ཡུལ་ཡིན་ཞེ་ན། ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་ནི་ས་བཅུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། དེའི་ཡང་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་སྤྱིའི་ས་བཅུ་སྟེ། དེས་ནི་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་སློབ་པ་ལ་གནས་ཟིན་པས་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆུང་དུ་བ་སྟེ། དེ་ལ་མ་སྦྱངས་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། བརྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལ་བརྟེན་ནས་གོང་མར་བགྲོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བགྲོད་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའི་ཕྱིར་ཡང་ས་ཞེས་བཤད་དོ། །དེངས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་ངས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རང་གི་སེམས་ནི་རང་གི་ཤེས་པ་སྟེ། དོན་དང་མཐུན་པ་ནི་ཡང་དག་པའོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་གནས་པའོ།། དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་མ་རིག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་ཡང་མེད་པ་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པས་ནི་བཤིག་ནས་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཙམ་དུ་སྣང་བ་ནི་དགག་པ་སྨོས་པ་སྟེ། མ་ཡིན་པར་དགག་པའོ། །སེམས་དེ་ཡང་ཅིར་སྣང་ཞེ་ན། མཚན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་ལྷའི་སྐུར་སྣང་སྟེ། ཐིག་ལེ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ལས་དྲན་པ་ཙམ་མམ། རིམ་གྱིས་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུས་བརྒྱན་པའི་ལྷའི་སྐུར་ལོངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་དཔེ་གང་ཞིག་ཡིན་སྙམ་པ་ལ་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། ཆུ་ཟླ་དང༌། མིག་ཡོར་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་འདྲ་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ཡང་གང་གི་སྐུ་ཡིན་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་སྟེ། འདི་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་གཞན་ནེ་མེད་དེ་ཆུ་ཟླ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དྲིས་པ་བརྟེན་པའི་ལུས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟེ། དེ་མེད་པ་ནི་དེ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་སེམས་ཀྱང་མེད་དེ་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན་ནོ། །སེམས་མེད་ན་ལུས་ཀྱང་མེད་དེ། ས་བོན་དང་མྱུ་གུ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ལུང་གི་ཚིག་ལས་གསུངས་པ་ནི་བཀའ་ལས་བཤད་པའོ། །སེམས་གཅིག་པུས་ལྷའི་སྐུ་ཇི་ལྟར་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་སེམས་རྫས་སུ་མེད་པ་ལས་ལྷའི་རྫས་རྣམ་པ་གཟུགས་ཅན་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་ལུང་དེ་ཚད་མ་མ་ཡིན་ན་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་རྣམས་ནི་ཡོད་པར་ལྟ་བའོ། །ལུང་དང་རྟོགས་པ་ནི་ལུང་དང་རིགས་པའོ། །དེ་མེད་པ་ནི་དེ་དང་བྲལ་བའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཡིད་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ངེས་པའི་ཤེས་པ་མི་སྐྱེའོ། །དེ་བས་ན་ཞེས་པ་ནི་དེའི་ཕྱིར་བཤད་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསོལ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དེའི་ལན་བཏབ་པ། མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་མདོ་སྡེ་དང་རྒྱུད་དང་རྟོག་པའི་གཞུང་ལ་གནས་པའོ། །བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་ལ་གནས་པའི་སྒོམ་པ་པོ་ནི་ལས་དང་པོ་པའི་གང་ཟག་གོ །དེས་ཀྱང་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །གང་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལྷའི་སྐུ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ཉིད་དོ། །གང་ལ་བརྟེན་ནས་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དའི་ཕྱིར་ཏེ་གོང་དང་འབྲེལ་ཏོ། །ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་གོང་དང་སྦྱར་རོ། །གང་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཤེ་ན། རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ཞེས་པ་ནི་གང་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཙོ་བོར་སྟོན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །རྗེས་སུ་འབྲངས་པ་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་པའོ། །ཅི་བྱེད་ཅེ་ན་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་དུ་ལྡན་པའི་སྐུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་དང་དེ་ལ་ཕན་པའི་རྐྱེན་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ནོ། །དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ནི་དེ་ཤེས་པར་བྱ་བས་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་སྐྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སྐུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དུ་བཅས་པ་འདི་ཡང་ཅི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ཁོ་ནའམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་ཡང་དག་པར་ན་ཞེས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་ཞེས་པའོ། །སེམས་ནི་སྣང་བའོ། །ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་བྲལ་བ་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་མེད་པའོ། །ནམ་མཁའ་མཉམ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བའོ། །འོ་ན་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཡང་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་ཀྱང་ཞེས་པའོ། །སྣང་བ་ཙམ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུའོ། །སྣང་བ་གསུམ་པོ་རླང་ལ་བརྟེན་པ་ནི་ཤེས་པ་རང་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །དེས་ན། རླུང་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཅིངས། །ཞེས་པ་ནི་དོན་ཕྱིར་ཏེ་གོང་དང་འབྲེལ་པའོ། །རླུང་གིས་བཅིངས་ཞེས་པ་ནི་རླུང་གིས་འཁྱམ་དུ་བཅུག་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྨན་ཆེན་གྱིས་དྲིས་པའི་ལན་གསུངས་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྐུའི་རང་བཞིན་ཅི་ལགས་ཞེས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ཅི་འདྲ་ཞེའོ། །དེའི་ལན་དུ་སྨན་ཆེན་ཞེས་པ་ནི་བོད་པའོ།།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྒྱུ་མ་མཁན་གྱི་མིའི་རང་བཞིན་ནི་བདག་གིས་ནི་སྒྱུ་མ་བྱས་པའོ། །འདི་ནི་སྒྱུ་མའི་གཟུགས་ཉིད་དེ། འདི་ལ་ནི་རྟ་དང་བ་ལང་མེད་དོ། །འདི་ལ་དཔུང་བུ་ཆུང་གི་ཚོགས་དང༌། སྟག་དང༌། སེང་གེ་ལ་སོགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་རྟོག་གི་འདི་ནི་བ་ལང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་མི་རྟོག་གོ ། མའི་གྲིབ་མཆུའི་ནང་དུ་བྱུང་བ་ཡང་བྱིས་པ་ཤེད་མ་བྱེ་བ་དག་ནི་འདི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྐང་ལག་དང་མགོ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཀྱི། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་དེ་ལྟར་མི་སེམས་སོ། །མིག་དང་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ཡང་མིག་འཁྲུལ་པས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་དང༌། ནམ་མཁའ་འོ་ཟི་ལས་སྤྲུལ་དུ་སྣང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཅི་འདྲ་བ་དེ་ལྟར་སྲིད་པའི་རང་བཞིན་ཡང་འཕྲུལ་ནས་སྣང་བ་ཉིད་དོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱ་བ་དང་བྲལ་བའི་རང་བཞིན་ཁོ་ནས་ཐོག་མར་འཆི་བས་བྱས་པའི་གཟུགས་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཟུགས་རང་བཞིན་མེད་ཅིང་སྒྱུ་མའི་རྣམ་པ་ལྟར་བལྟ་བར་བྱའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་གཟུགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་དཔེ་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། རྩིག་པའི་རི་མོ་མེ་ལོང་གི་ནང་དུ་སྣང་བ་དང་འདྲ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ཞིག་གིས་རྩིག་པའམ་རས་སམ། འཇག་མ་ལ་སྣང་མཛད་དམ། མི་བསྐྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་སུ་ལྡན་པ་བྱས་ཏེ། དེའི་གཟུགས་བརྙན་མེ་ལོང་གི་ནང་དུ་བསྟན་ན་མེ་ལོང་གི་ནང་དུ་བསྟན་པའི་གཟུགས་དེ་ལ་ནི་ཁ་དོག་མེད། དབྱིབས་མེད། རས་དང༌། རྩིག་བ་དང་འཇག་མ་མེད། ས་དང་ཚོན་གྱི་ཁ་དོག་མེད། ཤ་དང་ཁྲག་དང་དུས་པ་མེད་དེ། འོན་ཀྱང་གཟུགས་དང་མེ་ལོང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཡང་སྣང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་ནི་མེ་ལོང་གི་གཟུགས་དེ་དང་འདྲ་བར་ཞེའོ། །རྡོ་རྗེ་སྐུའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བདག་ཉིད་སྤྲུལ་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་རིམ་གྱིས་སམ་ཅིག་ཅར་གྱིས་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་སྐུའི་རང་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་བསྐྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ནི་རྒྱན་ཆ་དང་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའོ། །སྐུ་ལྟ་བས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་སྐུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྟ་བས་མི་ངོམས་པའོ། །མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ནི་ལྕེས་གདོང་ཁེབས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་ཀྱང་བརྒྱན་པ་སྟེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། རྣམ་པར་སྣང་མཛད་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་རྒྱུད་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འཇའ་ཚོན་ལྟ་བུའི་ལུས་དག་ནི། །ཞེས་པ་ནི་འཇའ་ཚོན་ལ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་ཡང་དེ་ཉིད་སྣང་བ་ཙམ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་བཞིན་དུ་ལྷའི་སྐུ་དེ་ཡང་སྣང་བ་ཙམ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞེའོ། །དེ་ཡང་གང་གི་སྒོ་ནས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་བསྒོམས་པས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། །སྒྱུ་མའི་སྐུ་ཉིད་བསྒོམས་པས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེའི་རིགས་པ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །ཡང་དྲིས་པ། སོམ་ཉི་གྱུར་པ་གཞན་འགའ་ཞིག་ཀྱང་བདག་ལ་མཆིས་ཞེས་པ་ནི་ཡིད་མཆེས་པར་གྱུར་པ་གཞན་དག་ཀྱང་ཡོད་ཅེས་པའོ། །གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཡུན་རིང་པོར་གཉིད་ལོག་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་བགྲང་བ་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་ལུས་སེམས་ཀྱིས་བོར་བའོ། །རྨི་ལམ་དུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་གནས་སུ་ཕྱིན་པ་རྨིས་པ་ནི་རྨིས་པ་ཡིན་གྱི་སྣང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་གནས་ནི་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་གི་ལྷའི་ཁང་པ་དང་རྫིང་བུ་དལ་གྱིས་འབབ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱིན་པར་རྨིས་པའོ། །ཡུལ་ཕྱོགས་གཞན་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་གནས་མ་ཡིན་པ་སྟེ། གླིང་གཞན་དང་ཡུལ་ཁམས་གཞན་དུ་ཕྱིན་པར་རྨིས་པའོ། །འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་སྟེ་ཞེས་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ཡུལ་འདིར་འོངས་ནས་ཞེས་པ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་གནས་འདི་ཉིད་དུ་འོངས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་རྨི་ལམ་བཟང་པོ་རྨིས་པས་ནི་དགེ་ལ། ངན་པར་རྨིས་པས་མི་དགེ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་དྲིས་པའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །དེའི་ལན་སྨྲས་པ། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཡུལ་ལ་དངོས་པོར་བལྟས་པས་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནི་སེམས་དྲན་པ་དང་པོ་པའི་དུས་ནས་ཡུལ་ལ་བདག་དང་དངོས་པོ་དང་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་གདགས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ནི་གཞུང་འདི་ཉིད་ཀྱི་དགོངས་པ་བཤད་པའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །རྨི་ལམ་ཞེས་པ་ནི་ཉོན་ཅིག་ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལུང་བསྟན་པར་དམ་འཆའ་བའོ། །ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང༌། དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་འདུ་ཤེས་སྦྱར་རོ། །གར་འདུ་ཤེས་ན་ཤེས་པ་གཉིས་པོ་ནི་གཉིད་ལོག་པ་དང༌། མ་ལོག་པའི་ཤེས་པ་འདི་གཉིས་སུ་འདུ་ཤེས་པའོ། །སྟོང་ཆེན་གྱུར་པས་གང་ཞིག་གཉིད་ལོག་པ། །ཞེས་པ་ནི་སྣང་བ་ཐོབ་པའི་ངང་དུའོ། །རླུང་གི་ཤུགས་ཀྱིས་རྨི་ལམ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་པ་རླུང་ལ་ཞོན་ནས་གནས་སུ་ཕྱིན་ཏེ་རྨི་ལམ་མཐོང་ཞེའོ། །རྨི་ལམ་སད་ནས་བྱེ་བྲག་གཞན་མེད་པ། །ཞེས་པ་ནི་རྨི་ལམ་སད་ནས་གཉིད་ལོག་པ་དང་བྱེ་བྲག་མེད་དོ་ཞེའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱང་ལུང་གཞན་ལས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གང་ཡོང་ཅེ་ན། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པའི་མདོ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དགེ་སློང་ཞེས་པ་ནི་བོད་པའོ། །ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་པ་ནི་དྲི་བའོ། །གཉིད་ལོག་པ་རྨི་ལམ་ན་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ཚེ་ཞེས་པ་ནི་སད་པའི་དུས་བཞིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་སྤྱོད་པ་མྱོང་ངམ་ཞེས་པ་ནི་ཡུལ་དང་རྫས་དང་ཆུང་མ་ལ་འདོད་ཆགས་སྤྱོད་པ་མྱོང་ངམ་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། མྱོང་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ནི་ལན་བཏབ་པའོ། །ཡང་དྲིས་པ། སེམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་སྤྱད་པ་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་མ་ཤེས་སམ་ཞེས་པ་ལ། འདི་ལུས་ཀྱིས་སྤྱོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་གཞན་དང་ཕྲད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་ནི་སེམས་ཀྱིས་མྱོང་བ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དེ་ནི་སེམས་ཙམ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །མྱོང་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་རིག་པའི་སྒོ་ནས་ལན་བཏབ་པའོ། །རྨི་ལམ་གྱི་སེམས་དང་གཉིད་མ་ལག་པའི་སེམས་ལ་ཐ་དད་པ་མཐོང་ངམ་ཞེས་པ་ནི་རྨི་ལམ་དང་གཉིད་མ་ལོག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་སེམས་ལ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་ཐུགས་ལ་བཞག་ནས་དྲིས་པའོ། །ལན་དུ་ཐུགས་ཀྱིས་དགོངས་པ་མཁྱེན་ནས་ཐ་དད་དུ་བགྱི་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་མཐོང་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་དྲིས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཞེས་ངས་མ་བསྟན་ནམ་ཞས་པ་ནི་ངས་སྔོན་དུ་དེ་ལྟར་བཤད་དོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ལེགས་སོ་ཞེས་པ་ནི་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་སྒོ་ནས་ཁས་བླངས་པའོ། །རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན་དེ་ཉིད་མི་ཤེས་སོ་ཞེ་ན། རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་ནི་རྨི་ལམ་དང་དབྱེར་མེད་པའོ། །དབྱེར་མེད་པ་དང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། གཉིས་སུ་མེད་པའོ། །གཉིས་སུ་མེད་ལ་གཉིས་སུ་དབྱེར་མེད་སོ་སོ་མ་ཡིན་ཐ་མི་དད་དོ། །དབྱེར་མེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྟོག་པ་ལ་གཅིག་གམ། །འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་ལ་གཅིག་ཅེ་ན། འཁྲུལ་པ་ལ་ནི་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་སུ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་དང་མ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་པ་ལ་ཇི་ལྟར་གཅིག་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་གཉི་ག་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཁྲུལ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱང་གཞུང་འདི་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གསང་བ་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཀྱེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནི་བོད་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་སྨྲ་བའོ། །དཔེར་ན་ཞེས་པ་ནི་དཔེ་དགོད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་གསང་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སོ། །དེ་ཅི་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་ཞེས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་ཞེའོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་སྟེ། སྨོན་པ་དང་འཇུག་པའོ། །ལུས་ལ་མི་གནས་ངག་ལ་མི་གནས་སེམས་ལ་མི་གནས་སོ་ཞེས་པ་ནི་གནས་པར་བྱ་བ་དང་གནས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཁམས་གཞན་ན་གནས་སམ་ཞེ་ན། ཁམས་གསུམ་ན་མེ་གནས་ཏེ་འདོད་པའི་ཁམས་དང་གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་མི་གནས་སོ། །མི་གནས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་མེད་དེ་གང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཕེལ་བ་མེད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། ལུང་དེ་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོའི་རྒྱུད་ལས་ཀྱང་གསལ་བར་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །སེམས་ནི་སྣང་བའོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་སྣང་བ་མཆེད་པའོ། །དེའི་རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོ་ནི་སྣང་བ་ཐོབ་པའོ། །བདེ་བ་ཆེན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སྐུའོ། །དེ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྒྱུ་མའི་དཔེས་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སྐུའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སྐུ་འདི་ཉིད་ཀྱི་གྲངས་བསྟན་ཏོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གིས་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་འདི་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་དོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །ཀུན་རྫོབ་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་ལྡན་པའོ། །དེའི་དབང་དུ་བདེན་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ་ནི་ངོ་བོ་དང་ངེས་ཚིག་དང༌། དབྱེ་བ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། རྣམ་གྲངས་དང༌། བསྒོམ་པའི་དུས་དང༌། དཔེ་དང༌། ལས་དང༌། མཚན་ཉིད་དང༌། ཁྱད་པར་དང༌། དབང་དང༌། མཐར་ཕྱིན་པའི་ཚད་དང༌། གང་ལ་ཕྱོགས་པ་དང༌། མདོ་དང༌། རྒྱུད་འདི་པ་དང༌། འདི་ཉིད་རྒྱས་པ་དང༌། རྒྱུད་དང༌། རྟོག་པ་གཞན་དང༌། རིགས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་འདིས་གཅོད་པར་བྱེད་པས་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །སྤྱོད་པ་བསྡུས་པའི་སྒྲོན་མའི་འགྲེལ་པ་ལས་ལེའུ་དྲུག་པའི་བཤད་པའོ།། །།

ལེའུ་བདུན་པ། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་བསྡུས་པའི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ནས་འོད་གསལ་བ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་གང་ཞིག་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་ནས་འདྲི་བ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་ནི་སོམ་ཉི་མ་མཆིས་ན་ཞེས་པ་ནི་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་ཞེས་པ་ནི་སྐབས་སུ་བབ་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྣམ་པར་དག་པ་ནི་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའོ། །དོན་དམ་པར་བདེན་པས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་སྟེ་མ་ནོར་བའི་བདེན་པའོ། །བླ་མའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱི་དྲིན་གྱིས་ཤེས་པར་འཚལ་ལོ་ཞེས་པ་ནི་བླ་མ་ལ་མ་བརྟེན་པར་ནི་གང་ཡང་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་ལན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ནི་གོང་དུ་བཤད་དོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཡང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ལུས་མེད་པ་ནི་ལུས་དང་བྲལ་བ་སྟེ། ལུས་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པར་དག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའོ། །དཔེ་མེད་པ་ནི་དཔེ་དང་བྲལ་བའོ། །གང་ལ་ཚད་ཡོད་པ་དེ་ལ་ནི་དཔེ་ཡང་ཡོད་ན་འདི་ལ་ནི་ཚད་མེད་པས་དཔེ་ཡང་མེད་དོ། །རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ནི་རྩོམ་པའི་བྱ་བ་ལས་འདས་པའོ། །རང་གིས་རིག་པ་ནི་གཞན་གྱིས་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་གང་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། བླ་མའི་ཁ་ལས་ཤེས་པའོ། །གཞན་ལས་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རམ་སྙམ་པ་ལ་བླ་མའི་ཁ་ལས་བསྟན་པ་མེད་པར་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གོ་སླའོ། །དེ་ཡང་དཔེ་ལས་ཤེས་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་མར་མེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གོ་སླའོ། །རིགས་པ་འདིས་ཞེས་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་འདིས་ཞེས་པ་སྟེ། གང་གཏན་ཚིགས་དང་བྲལ་བ་དེས་ནི་ནམ་ཡང་དངོས་པོ་གཏན་ལ་ཕེབས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་གང་ཞིག་གང་གིས་གཏན་ལ་ཕེབས་པ་དེ་ནི་དེའི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །སྒྲའི་རྣམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས་ཞེས་པ་ནི་གང་གིས་དོན་དམ་པ་རྟོགས་པར་འདོད་པ་ངེས་ནི་སྒྲ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྒྲ་ནི་དོན་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་སྒྲའི་བརྗོད་བྱར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། བརྡ་ཙམ་གྱིས་དོན་ཤེས་པར་བྱེད་ཀྱི་འདི་ལ་དོན་བརྗོད་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་སྒྲ་དང་དོན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་འབྲེལ་པ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་འདིས་དོན་སྟོན་པའི་བརྔ་བྱེད་པ་ལས་དང་པོ་པས་ཉམས་སུ་བླང་བར་བྱའོ་ཞེ་ན། དེ་བས་ན་སྒྲ་ཡང་བླ་མའི་ཁ་ལ་རག་ལས་པས་དང་པོར་བླ་མ་མཉེས་པར་བྱའོ། །སྒྲས་ཀྱང་གང་སྟོན་ཞེ་ན། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་ཅིང་ཞེས་པ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། ཐོག་མ་མ་གྲུབ་ཐ་མ་མ་གྲུབ་ཅེའོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་དང་བྲལ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །དེ་བས་ནི་གང་ལ་དངོས་པོ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་གང་གི་སྒོ་ནས་གང་གིས་སྟོན་ཞེ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཀྱིས་བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སྒྲ་གང་ཡིན་པའི་སྒོ་ནས་སྟོན་ཏེ། གར་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་སྒྲ་དེ་ལ་བརྟེན་ཞིང་དེའི་སྒོ་ནས་སྟོན་ལ་དེ་ཉིད་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེའོ། །དོན་དམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་བདེན་པ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བའོ། །མ་བཅོས་པ་ན་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་བྲལ་ཞིང་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའོ། །དྲི་མ་མེད་པ་ནི་རྟོག་པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུ་འདི་ཡང་གང་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། ཚུལ་གཅིག་པར་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དོན་ནི་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ཡང་དབང་གང་དང་འབྲེལ་པ་དེ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་སློབ་མས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེ་ན། བླ་མས་བསྟན་པའི་ལུང་ཐོབ་ནས། །ཞེས་པ་ནི་འདི་ཉིད་ཀྱི་དུས་བསྟན་ཏོ། །རྒྱུད་ལས་བཤད་པའི་ཆོ་ག་ནི་ཕྱག་རྒྱ་མ་བརྟག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འབྱོར་པ་ཅི་ཡོད་པས་ཞེས་པ་ནི་ཡོ་བྱད་དང་རྫས་དང་འཁོར་ལ་སོགས་པས་སོ། །དེས་ཅི་བྱེད་ཅེ་ན། ཚོགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བྱས་ལ་ཞེས་པ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་དཀྱིལ་འཁོར་བྱ་ཞེའོ། །དེ་ནས་ནམ་ཕྱེད་ནི་དུས་ཁྱད་པར་ཅན་ནོ། །ལེགས་པར་བསླབས་པའི་ཕྱག་རྒྱ་མ་ནི་སྔགས་སྐྱེས་ལ་སོགས་པའོ། །ལུས་དྲི་ཞིམ་པོས་བྱུགས་པ་སྟེ། སྤོས་ལ་སོགས་པས་བྱུགས་པའོ། །རྒྱན་གང་གིས་བརྒྱན་ཞེ་ན། རྒྱན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཏེ། རྐང་གདུབ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་གང་ལ་དབུལ་ཞེ་ན། བླ་མ་ལ་ཕུལ་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་རང་གི་སློབ་དཔོན་ལ་དབུལ་བའོ། །གསང་བ་ནི་གསང་བའི་མཆོད་པའོ། །དེ་བས་གཞན་པའི་མཆོད་པ་ནི་སྤོས་དང་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་པས་མཆོད་པའོ། །སློབ་མས་ཀྱང་ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེ་ན། བུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ངས་ལ་བཙུགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །བསམ་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེ་ན། འཁོར་བ་ལས་སྐྱོབས་པའི་ཡིད་ཀྱིས། །ཞེས་པ་ནི་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་དང་གཞན་ཐམས་ཅད་ང་འགྲོ་དང་སྲིད་པ་ལས་གྲོལ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསམ་པའོ། །མོས་པའམ་བསམ་གཏན་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེ་ན། སློབ་དཔོན་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་སུམ་བཞིན་དུ་བསམ་པ་ནི། འདི་ཡི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་སྣང་བཞུགས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་དུས་སུ་ངག་གིས་ཀྱང་ཇི་སྐད་དུ་བརྗོད་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་ཞེ་ན། མཆོག་སྦྱིན་རྡོ་རྗེ་མཆོག་ཁྱོད་འདུད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་མཆོག་སྦྱིན་རྡོ་རྗེ་ནི་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བདུད་རྩི་བླ་ན་མེད་པ་སྟེར་བ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་མཐའ་ནི་འོད་གསལ་བ་སྟེ། དེའི་ངང་དུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །སྟོང་ཉིད་ལས་བྱུང་ཞེས་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་རང་བཞིན་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའོ། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། འདིར་ཚོགས་དང་སློབ་མའོ། །དེ་འདུད་པ་ནི་ཕྱག་འཚལ་བ་སྟེ། དེས་ནི་ཀུན་གྱིས་བསྐུར་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བཏུད་ནས་ཀྱང་ཅི་བྱེད་ཅེ་ན། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་མཐོང་བ་ནི་འོད་གསལ་བ་སྟེ། དེ་ཐོབ་པར་འདོད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཆེ། །ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པའོ། །དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་སྟེ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ་བའོ་ཞེའོ། །རང་བཞིན་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའོ། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་ལ་བོད་པའོ། །སྩལ་དུ་གསོལ་ཞེས་པ་ནི་དེ་བདག་གིས་ཐོབ་པར་མཛད་དུ་གསོལ་ཞེས་པའོ། །འོ་ན་དེས་ཅི་བྱེད། ཡོན་ཏན་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། །ལས་དང་སྐྱེ་ལས་རྣམ་གྲོལ་བའི། །ཞེས་པ་ནི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང་སྐྱེ་བའི་སྒྲིབ་པ་ལས་གྲོལ་བའོ། །དེ་ཡང་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ན་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཚེ་འདིར་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ཞེས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་འདི་ལ་ཐོབ་པའོ། །དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་གནས་སུ་ཡང་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། ཁྱོད་ཞབས་པདྨ་སྤངས་ནས་ནི། །གཙོ་བོ་གཞན་ན་སྐྱབས་མ་མཆིས། །ཞེས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་གནས་ན་སུ་ཡང་བདག་གི་སྐྱབས་མི་བྱེད་ཅེའོ། །དེ་བས་ན། འགྲོ་བའི་དཔའ་བོ་ཐུབ་ཆེན་པོ། །ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལེགས་པར་སྤྱོད་པའོ། །དེ་བས་སློབ་དཔོན་གནང་བར་མཛོད། །ཅེས་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། བདག་སྨིན་པར་འདོད་པ་དང༌། གཞན་སྨིན་པར་འདོད་པའོ། །བདག་སྨིན་པར་འདོད་པའི་སྐབས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་གི་སློབ་དཔོན་གྱིས་ལ་བདག་སྨིན་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེའོ། །གཞན་སྨིན་པར་འདོད་པའི་སྐབས་སུ་བདག་གཞན་གྱི་སློབ་དཔོན་དུ་རུང་བར་མཛད་དུ་གསོལ། །དུས་དེང་ནས་བཟུང་ནས་བདག་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གསང་སྔགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་འདིས་ནི་བདག་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱ་བ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཀྱི་བདག་གཅིག་པུའི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་གཞན་ཁོ་ནས་འགྱུར་མོད་ཅེ་ན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དང་པོར་བདག་གི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མ་བྱས་པར་གཞན་གྱི་དོན་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གསོལ་བ་ནི་གསོལ་བ་བཏབ་པའོ། །དམ་པ་དེས་ནི་ཞེས་པ་ནི་གསོལ་བ་བཏབ་པ་དེ་གསན་པའོ། །བླ་མ་དཔལ་ལྡན་ཡོན་ཏན་མཚོ། །ཞེས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་ཡོན་ཏན་མང་པོ་དང་ལྡན་པའོ། །སྙིང་རྗེ་སློབ་མ་ལ་བསྐྱེད་དེ། །ཞེས་པ་ནི་སློབ་མ་སྙིང་རྗེས་ཉེ་བར་གཟུང་བའོ། །དེ་བཞིན་རབ་ཏུ་དང་བ་ནི་བཞིན་མཛེས་པའོ། །རང་གི་བརྩེ་བས་རང་དགའ་བ་ནི་རང་བུ་མོ་ལ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་རྩོམ་པའོ། །དམ་ཚིག་བཟང་པོ་བསྟན་པ་ནི་སྡོམ་པ་དབོག་པའོ། །ཡང་ན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །མཉམ་པར་གཞག་པ་ཡང་དེའི་དུས་སུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒྲས་བསྐུལ་ནས། དེའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་འབེབས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གནས་གང་དུ་དབབ་ཅེ་ན། བུམ་པའམ་ཡང་ན་དུང་ཆོས་སུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །འདི་དག་རྒྱས་པ་འདིར་མི་བྲི་སྟེ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་གཞན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེའི་མན་ངག་བསྟན་པ། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་གོང་དུ་བཤད་དོ། །འདི་ལ་གཉིས་ཡོད་པས་ན་འདི་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །གང་ཞེ་ན་ཕྱི་དང་ནང་གི་སྟེ། གང་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཕྱིའོ། །གང་བསྟན་དུ་མེད་པ་དེ་ནི་ནང་ངོ༌། །དེ་ལ་དང་པོར་ཕྱི་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། རྟོགས་པར་སླ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཐོ་རངས་ཀྱི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །ནང་གི་མངོན་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱང་ཆུབ་པ་ནི་གང་དང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སོ་སོ་རང་གི་རིག་པ་ནི་སེམས་ཉིད་འོད་གསལ་བའོ། །དེའི་རྟགས་བསྟན་པ། དང་པོ་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་ནི་སྨིག་རྒྱུ་བ་བཞིན་ཏེ་དེ་དང་འདྲ་བའོ། །དེ་དང་འདྲ་བ་མཐོང་བ་ཡང་དེའི་རྟགས་ཏེ་དེའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པའོ། །འདི་དག་གིས་ནི་སློབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་འོད་གསལ་བ་བསྟན་ཏོ། །སྐད་ཅིག་ལ་འོད་གསལ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་གམ་ཐང་ཅིག་ལ་སོགས་པས་འོད་གསལ་བ་མངོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། །དུས་ཅི་སྲིད་མཉམ་པར་གཞག་གི་བར་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེའོ། །དེ་ཡང་གང་གིས་མཐོང་ཞེ་ན། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་ངོ་ཞའོ། །དེ་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཐབས་རྒྱས་པར་བཤད་པ། བསམ་གཏན་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །དེའི་དཔེ་བསྟན་པ། ཆུ་བོའམ་ལྡེང་ཀའི་ཆུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་དག་གི་དོན་ཡང་འདུས་ཏེ། རང་བཞིན་མེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་མིང་ཅི་ཞེ་ན། རིལ་པོར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ནི་གཞུང་རྒྱས་པས་འཇིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མ་བཤད་དོ། །དེ་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པ་གང་ལས་ཤེས་སྙམ་པ་ལ། གསང་བ་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ཡང་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །སྙམ་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོའི་རྒྱུད་གཞན་དག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡན་ལག་ཀུན་ལས་རྣམས་འདས་ཤིང༌། །ཞེས་པ་ནི་གང་གིས་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་ཆོ་གའི་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ། །རྟོག་པའི་ཚོགས་རྣམས་སྤངས་ནས་ཀྱང༌། །ཞེས་པ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་སྤངས་པའོ། །གུག་སྐྱེད་ཐིག་ལེ་ལས་འདས་པ། །ཞེས་པ་ནི་དེ་དག་གི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བའོ། །འདི་ནི་དཀྱིལ་འཁོར་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ནི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་དྲི་མེད་ལ། །ཞེས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །ཨེ་མ་ཧོ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་གི་དོན་དུ་གསོལ་བ་འདེབས་ཤིང་བསྟོད་པའོ། །དེས་གསོལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་བཏབ་པས་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་བསྐུར་རོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །འོད་གསལ་བ་འདི་ཡང་གང་གི་ངོ་བོ་ནི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྟོག་པའི་དྲི་མ་སེལ་བ་འདི་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་དང༌། སེམས་ཉིད་དང་དངོས་པོའི་འོད་གསལ་བ་ནི་དབྱེ་བའོ། །རྣམ་གྲངས་ནི་འདིར་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པ་འདིར་སྨོས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་ཟབ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའོ། །སྤྱོད་པ་བསྡུས་པའི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེལ་བ་ལས་ལེའུ་བདུན་པའི་བཤད་པའོ།། །།

ལེའུ་བརྒྱད་པ། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཁམས་བསྡུས་པའི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ལྟར་ལེའུ་བདུན་པར་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་རྒྱས་པར་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་རིམ་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཤེས་པར་འདོད་ནས་དྲིས་པ། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་རྟོགས་པ་ལ་ནི་སོམ་ཉི་མ་མཆིས་ན་ཞེས་པ་ནི་དེའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་ཞུགས་ནས་ཞེས་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའམ། དེ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའོ། །དེ་ལས་ལྡང་བར་བགྱིད་ཅེས་པ་ནི་གང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ལྷའི་སྐུར་ལྡང་ཞེས་པའོ། །འདིར་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ནི་གང་ཞིག་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རང་གི་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་དྲིས་པ་དང༌། དེའི་ལན་དུ་འོད་གསལ་བ་ལས་ལྡང་བའི་རིམ་པ་ནི་ལྷའི་སྐུ་འབྱུང་བ་རྟོགས་པར་བྱའི་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་ལ་བརྟེན་ཞེ་ན། གསང་བ་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་ནི་དང་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྫོགས་པའི་རིམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདེ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། རྡོ་རྗེ་བཟླས་པ་སྟེ། རྟེན་དང་བསྐྱེད་པ་དང་བཅས་པའོ། །དེས་ས་གང་ཡང་ཐོབ་ཅེ་ན། ས་བརྒྱད་པ་སྟེ་བཟོད་པ་འབྲིང་པོའི་སའོ། །རྡོ་རྗེ་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལས་ཀྱང༌། རྡོ་རྗེ་བཟླས་པའི་སར་གནས་ནས། །བཟོད་པ་འབྲེང་པོ་ཐོབ་པར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྐུ་གསུང་ཐུགས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་སེམས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་ཤེས་པའོ། །དེས་ས་གང་ཐོབ་ཅེ་ན། ས་བཅུ་པ་སྟེ། སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་དམིགས་པ་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆུང་དུའམ་ཡང་ན་འབྲིང་པོ་ལ་རེག་པའོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་ལས་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་ནས་ཆོས་མཆོག་པར་གང་དེ་སེམས་ལ་དམིགས་པ་དང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །འོག་གི་ས་ལ་རྨོངས་པ་ཡིས། །རབ་ཏུ་དགའ་སོགས་ས་ལ་འཛེག །འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་དུད་འགྲོ་བཞིན། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་འོད་གསལ་བས་ས་གང་ཐོབ་ཆེ་ན། རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྟེ་ས་བཅུ་དང་པོའོ། །འོ་ན། འོད་གསལ་བ་ཡི་སྦྱོར་བ་ཡིས། །བཅུ་གསུམ་ས་ལ་ཡང་དག་གནས། །ཞེས་འབྱུང་བ་དང་མི་འགལ་ལམ་ཞེ་ན་འགལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དྲོད་ལ་སོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། གང་ཚེ་ཐ་མའི་དྲོད་གྱུར་ནས། །བཟོད་པ་ཆོས་མཆོག་དབང་དུ་ནི། །རབ་འབྲིང་སྦྱོར་བ་བཅུ་གཉིས་ཏེ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་བཅུ་གསུམ་མོ། །ཞེའོ། །ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སའི་ཁྱད་པར་དུ་ཐོབ་ཅེ་ན། །རབ་ཏུ་དགའ་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན། །གང་གི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་རྣམས། །ཟུང་འཇུག་གི་ནི་སྦྱོར་བར་བྱེད། །གཞན་པའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་མ་ཡིན། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང་གང་ལས་གསུངས་ཤེ་ན། ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྙིང་རྗེ་ནི་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པའོ། །ཐབས་མཁས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སོ། །སེམས་ཀྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མར་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ནི་གོ་སླ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མ་བཤད་དོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ནི་དེ་ལ་གནས་པ་མཛད་པའོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་འོད་གསལ་བའོ། །དེ་མ་ཐོབ་པ་ནི་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ཏེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ལ་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་ནས་འདྲི་བའོ། །དེའི་ལེན་དུ་སྣང་བ་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པར་མ་གྱུར་པ་ནི་དེའི་རྟོག་པ་མ་སྤངས་པའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་འཁོར་བ་ལ་སོགས་པར་རྟོག་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནི་གོ་སླའོ། །དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་དུ་དངོས་པོ་རྟོག་པ་དང་མ་བྲལ་བ་དེ་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་ཞུགས་ཤིང་དེའི་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ཡང་གང་ལས་གསུངས་ཤེ་ན། དཔལ་མཆོག་དང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདོད་ཆགས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ས་བོན་དང་བཅས་པ་སྤངས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སོ་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་གཞུག་པར་བྱ་བ་སྟེ། གཙོ་བོ་གང་ན་འདུག་འགྱུར་བ། དེ་ཡི་ཁྱིམ་ནི་ནམ་མཁའ་ཉིད། །ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། །སློབ་དཔོན་གཞན་དག་འདི་མི་འདོད་དོ་སྙམ་པ་ལ། སློབ་དཔོན་ཀམྤ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ནང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྒྲུབ་ཐབས་ནི་ཞེས་པ་འདི་ནི་ནང་ལ་མཆོག་ཏུ་གཞོལ་བའི་གང་ཟག་གི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །སྒྲ་ཇི་བཞིན་ནི་སྦོམ་པོར་བཤད། །ཅེས་པ་ནི་རགས་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཕྲ་བ་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་གི་གནས་སོ་ཞེས་པ་ནི་མཆོག་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །འདི་དག་ཀྱང་རྒྱས་པར་ནི་བསྡུས་པ་ལ་དགའ་བའི་ཕྱིར་མ་སྤྲོས་སོ། །འོ་ན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་དེ་ཉིད་ཀྱང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་འོད་གསལ་བའོ། །དེ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དེ་ཉིད་དེ། འདིས་འཁོར་བའི་ཆུ་བོ་ལས་སྒྲོལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སེམས་དཔའ་མེད་པ་ནི་བསམ་པར་བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སྨྲ་བ་ནི་བརྗོད་པ་ལས་འདས་པའོ། །དེའི་མིང་ཅི་ཞེ་ན། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཁམས་ཤེས་ཏེ། གང་ཤེས་པས་སྲིད་པ་ལ་མི་གནས་པ་དང་སྙིང་རྗེས་ཞི་བ་ལ་མི་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གཟུགས་མེད་པ་ནི་གཟུགས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རིག་པར་དཀའ་བ་ནི་མཐོང་བར་དཀའ་བའོ། །ལས་དང་སྐྱེ་བ་ལས་གྲོལ་བ་ནི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤངས་པའོ། །དེ་དག་གིས་ནི་རྟོག་པ་ལ་མི་གནས་པའི་སྟོང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཉིད་འོད་གསལ་བའི་རིམ་པ་བསྟན་ནས། ད་ནི་ལྡང་བའི་རིམ་པ་དཔེ་དང་བཅས་པ་བསྟན་པར་བྱས་ཏེ། ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་ཚུལ་ནི་སྣང་བ་མཆེད་པ་དང་སྣང་བའི་དཔེའོ། །དེ་ཤིན་ཏུ་སྣང་བ་ནི་རྟོག་པ་མེད་ལ་སྣང་བས་སྣང་བ་ཐོབ་པར་འབྱུང་སྟེ། གང་གིས་བདག་གིས་འོད་གསལ་བ་མངོན་དུ་བྱས་སོ་སྙམ་པའི་ཤེས་པ་རགས་པའི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལས་ཉི་མའི་འོད་ཀྱིས་གསལ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་ཤེས་པ་དང་བྲལ་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དམིགས་པའི་སྣང་བ་མཆེད་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་གསལ་བ་ནི་གོང་མ་བསགས་ལ་བ་སྟེ་ཟླ་བའི་འོད་ཟེར་ལྟ་བུ་བསིལ་བ་ནི་ཟླ་བའི་འོད་དང་འདྲ་བར་གང་ཞིག་རགས་པའོ། །ཡང་ན་འདི་དག་ནི་དོན་དམ་པའི་ཤེས་པ་གསུམ་པོ་དག་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་སྟེ། རོ་མྱོང་བའི་རྣམ་པ་དང༌། གཞན་སྤོང་པ་དང༌། དེ་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ངོ་ཞེས་ལ་ལ་དག་འདོད་དོ། །དེ་ཡང་གང་ལས་འབྱུང་ཞེ་ན། དཔལ་མཆོག་དང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ནམ་མཁའ་ལས་ནི་ནམ་མཁའ་འབྱུང༌། །ཞེས་པ་ནི་དོན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་ལས་ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་འབྱུང་ཞེའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་ཤེ་ན། ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་པའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །འདི་དག་གི་དོན་ནི་འོད་གསལ་བའི་རྗེས་ལས་སྐྱེས་པའི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སློབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཟུང་དུ་འཇུག་པས་བསླབས་ཏེ། དེ་ཉིད་གཉིས་སུ་མོད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་དུ་འོད་ཀྱིས་ལ་སངས་རྒྱས་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་སྨོན་ལམ་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་སྐུ་སྣ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འབྱུང་ཡང་སྐུ་དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྙམ་དུ་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དོན་འདི་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཁོང་དུ་ལེགས་པར་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །དཔལ་གསང་བ་གྲུབ་པ་ནི་མཚན་བསྟན་པའོ། །རང་གིས་རིག་པ་རང་གི་ཡེ་ཤེས་སོ། །གཞན་གྱི་བརྗོད་ལས་མི་འབྱུང་སྟེ། །ཞེས་པ་ནི་གཞན་གྱི་ཚོགས་ལས་མི་འབྱུང་བའོ། །འོ་ན་གང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལས་འབྱུང་ཞེ་ན། མོས་དང་བསྒོམས་པས་རྟོགས་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་པ་ལ་མོས་པ་ནི་མཉན་པ་དང་བསམ་པའོ། །གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྩེ་གཅིག་པ་འདི་ནི་བསྒོམ་པའོ། །དེས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དེས་ཤེས་པར་འགྱུར་བར་དགོངས་པའོ། །འདིས་མི་འདའ་བ་ཐོབ་པས་དམ་ཚིག་གོ །དེ་ཡང་འདི་ལས་མ་རྟོགས་པ་ཐབས་གཞན་ནི་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་དེ་ཉིད་མིན་སྤངས་ཏེ། །ཞེས་པ་ནི་ཐ་མལ་པའི་སྤྱོད་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྤངས་པའོ། །མོས་པའི་བསམ་པས་ཉིན་མཚན་དུ། །ཞེས་པ་ནི་གང་གིས་གཅེས་སྤྲས་སུ་བྱེད་པའི་བསམ་པས་ཉིན་དང་མཚན་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྒོམ་ཞེས་སོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཞི་བའི་གོ་འཕང་བླ་ན་མེད། །ཅེས་པ་ནི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པའོ། །མཆོག་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ། །ཞེས་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་འབྱུང་བ་ཡང་རྐྱེན་གང་གིས་བྱས་ཤེ་ན། དེ་དང་དེ་ལས་སྨོན་ལམ་མཐུས། །ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་ལས་སྨོན་ལམ་དང་སྙིང་རྗེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཞེའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །དུས་ཇི་ཙམ་གྱིས་འབྱུང་ཞེ་ན། སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཙམ་གྱིས་བྱུང་བ་སྟེ། །ཞེས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་གིས་འབྱུང་ངོ༌། །བྱུང་བ་ནི་བྱེད་ཅེས། སྤྲོ་དང་སྡུད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། །ཞེས་པ་ནི་སྐུའི་འོད་ཟེར་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །གང་ལ་སྣང་ཞེ་ན། ཁམས་གསུམ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྣང་ཞེའོ། །འདི་དག་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དེ་ཡང་གཞུང་འདི་པ་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་པ་ལ། གསང་བ་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཨེ་མའི་རྡོ་རྗེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། ཨེ་མའོ་རྡོ་རྗེ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །ཨེ་མའོ་རྡོ་རྗེ་བསྟན་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ། །གང་དུ་ལུས་ངག་སེམས་མེད་པ། །ཞེས་པ་ནི་གང་ལ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ལ་ལུས་མི་དམིགས་ངག་མི་དམིགས་སེམས་མི་དམིགས་སོ་ཞེའོ། །སྤྲུལ་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་སྟོན་པའི་བཀའ་དེ་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་རྗེ་བཙུན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁོང་སྟོང་ཁྱོད་ཀྱི་ལུས་ལ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་ཆུའི་ཟླ་བ་དང་འདྲ་བར་དགོངས་པའོ། །དགའ་བའི་སེམས་ནི་གཟུང་གྱུར་ནས། །ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་དགའ་བའོ། །རྡོ་རྗེའི་ལུས་ནི་རྡོ་རྗེའི་སྐུའོ། །དེ་བསྒོམས་པ་ནི་རྩེ་གཅིག་པར་བྱེད་ཅེའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། བརྟན་ལུས་ཁོང་སྟོང་མ་ཡིན་པ། །ཞེས་པ་ནི་གཞན་གྱིས་མི་ཤིགས་པའི་སྐུ་ཐོབ་པའོ། །གཞན་ཡང་ནམ་མཁའ་འདྲ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་གོང་དང་འདྲའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་མདོ་ནི་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་དོན་སྟོན་པའི་མདོ་སྟེ། དེ་ལས་ཀྱང་རྒྱལ་པར་གསུངས་སོ། །གང་གིས་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་གང་ཞིག་གིས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་དང་ལྡན་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་མཆིས་པ་ལ་སོགས་སོ་ཞེས་པ་ནི་མར་མེ་མཛད་ལ་སོགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དེ། དེའི་ཡུལ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཤེགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རང་དབང་གི་ཡེ་ཤེས་ནི་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལ་དབང་བགྱིད་པ་ནི་དེ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ་ནི་ངོ་བོ་དང་དུས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །སྤྱོད་པ་བསྡུས་པའི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེལ་པ་ལས་ལེའུ་བརྒྱད་པའི་བཤད་པའོ།། །།དེ་ལྟར་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རིམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་བསྟན་ནས། དེ་ནས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླ་བ་ཉིད་དང༌། གཞུང་རྒྱས་པས་འཇིག་པ་དང༌། སློབ་དཔོན་གཞན་གྱིས་ཀྱང་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདག་གིས་ནེ་མ་བཤད་དོ། །གང་དུ་ཉིད་མའི་འོད་ཟེར་མུན་པའི་གཉེན་པོ་བཞིན། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་གཏི་མུག་རབ་བསལ་ནས། །དགའ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་དཀའ་འགྲེལ་རིམ་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བརྩམས། འདི་ལ་ཉེས་གྱུར་ཅི་མཆིས་བཟོད་པར་གསོལ། །འདོད་རྒྱལ་ཞགས་པ་ཀུན་བཀྲོལ་གཞུང་འདི་ལས། །གང་གིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཅི་ཐོབ་པ། །དེས་ནི་ཁམས་གསུམ་སེམས་ཅན་བདག་དང་བཅས། །རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་ཞིང་དུ་སྐྱེ་བར་ཤོག །སྤྱོད་པ་བསྡུས་པའི་སྒྲོན་མའི་བཤད་པ་ཤེས་རབ་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སློབ་དཔོན་ཤཱཀྱ་ཤེས་གཉེན་གྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།།