རྩ་བའི་དོན་བཤད་པ།
དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྟན་པ།
ད་ནི་རྩ་འགྲེལ་དེའི་འབྲུ་གནོན་ཏེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་མུ་སྟེགས་པ་སུན་དབྱུང་བའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱི་དང་ནང་ངོ༌། །དེ་ལ་ནང་གི་དངོས་པོ་བཅུ་དྲུག་བཤད་པ། བདག་དང་སེམས་ཅན་སྲོག་དང་ནི། །སྐྱེ་བ་གསོ་བ་སྐྱེས་བུ་དང༌། །གང་ཟག་ཤེད་སྐྱེས་ཤེད་བུ་དང༌། །བྱེད་པོ་བྱེད་དུ་འཇུག་ཚོར་བ། །ཤེས་མཐོང་སློང་བ་ཀུན་སློང་རྣམས། ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་བུམ་རྣམས་དང༌། །རེ་ལྡེ་ལ་སོགས་རྫས་མཐའ་ཡས།།
དེ་ཡོད་པས་དོན་བྱེད་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་གྲངས་མེད་ལ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གྲངས་དང་བཅས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་ཡང་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ཉིད་པས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཀྱེ་བྲམ་ཟེ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཁོ་ནའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་དཔྱང་པ་ལ་མེད་པས་ན་བྲལ་བ་སྟེ་དངོས་པོ་རྣམས་མ་བརྟགས་ན་གཅིག་ཏུ་ཉམས་དགའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང་མདོ་སྡེ་པ་སུན་འབྱིན་པ་ནི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཕུང་པོ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ་སྤུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དུས་གསུམ་གྱི་གཟུགས་བཟང་ངན་དང༌། ཆེ་ཕྲ་ཡོད་དོ་ཅོག་གཅིག་ཏུ་སྤུངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བ་རྣམས་དང༌། འདི་ནི་དཀར་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཁ་དོག་དང༌། རིང་པོ་ལ་སོགས་པ་དབྱིབས་དང༌། བཟང་པོ་ལ་སོགས་པ་བྱེ་བྲག་མཚན་མར་འཛིན་པ་རྣམས་དང༌། དུས་གསུམ་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང༌། མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། དུས་གསུམ་གྱི་ཡུལ་ཐ་དད་པ་ལ་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ། ཤེས་པའི་ཚོགས་བདུན་པོ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་སྤུངས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །ཁམས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དེ། སྤྱི་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རིགས་ཀྱི་དོན་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྲིད་བའི་ས་བོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁམས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྐྱེད་ཅིང་འཕེལ་བར་བྱེད་པས་ན་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །གཟུང་འཛིན་ནི་ཕྱིའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། ནང་གི་མིག་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་སེམས་ཙམ་པས་ཀུན་དུ་བརྟག་པའི་མིང་སྟེ། དབང་པོས་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། དབང་པོ་འཛིན་མཁན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་དོན་དམ་པར་རྫས་སུ་མེད་པར་སྤངས་ཏེ། འོག་ནས་ཀྱང་འབྱུང་བའི། གཟུགས་ནི་དབུ་བ་འདྲ་ཞེས་
བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འགྲེལ་ཏོ། །སེམས་ཙམ་པའི་ལྟ་བ་སུན་དབྱུང་བ་ནི་ཆོས་བདག་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཆོས་ནི་མདོར་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་སྟེ། སྤྱི་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པས་ན་ལུང་ལས་ཀྱང༌། མཚན་ཉིད་འཛིན་པས་ན་ཆོས་ཞེས་བྱ་ཞེའོ། །བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲུལ་གྱི་པགས་པ་བརྗེ་བ་ལྟར་ལུས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ནང་ན། ཕུང་པོ་སྔ་མ་འདོར་ཞིང༌། ཕྱི་མ་ལེན་པ་བརྟག་པའི་ངོ་བོ་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པའི་གཞི། བདག་ཅེས་བྱ་བར་མུ་སྟེགས་པས་བརྟགས་པའོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་དང༌། མུ་སྟེགས་པའི་ཆོས་བདག་བསལ་ནས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གཞག་པའོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཕུང་པོ་དང་བདག་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཡང་མེད་པར་འདྲ་བས་ན་ཆོས་བདག་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འོག་ནས། སེམས་ཙམ་འདི་ཡིས་སྣ་ཚོགས་སུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འགྲེལ་ཏོ། །དེ་ལྟར་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་བསལ་ནས། དབུ་མའི་དོན་ཆེར་གཞག་པ་ནི། །རང་སེམས་གདོད་ནས་མ་སྐྱེས་པ། །ཞེས་པ་སྟེ་དོན་དམ་པར་རང་གི་སེམས་ཙམ་ཡང་མི་སྐྱེ་སྟེ་ཡོད་མེད་དབུས་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་མུ་སྟེགས་པའི་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པས་བྱས་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པ། གདོད་ནས་མ་སྐྱེས་པ་སེམས་དང་པོ་ནས་ཡོད་ཟིན་པ་ཅིག་ཡིན་ན་ནི་སྐྱེ་མི་དགོས་ལ་དངོས་པོ་མེད་ན་མེད་པ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་མི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་མཐའ་མེད་མ་ཐག་ཏུ་དབུ་མར་སྐྱེ་བ་མི་དམིགས་སོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ནམ་མཁའ་ཞེས་ཐ་སྙད་ལ་ཡོད་ཀྱང༌། དཔྱད་ན་སྟོང་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས། རྣལ་འབྱོར་ནམ་མཁའ་བསྒོམ་པ་ནི། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པོ་བསྒོམ་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །
དེ་བསྒོམ་པ་དམ་བཅའ་བ།
དོན་དམ་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམ་པར་དམ་བཅའ་བ་བསྟན་པར་བྱ་བ་ནི།
ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་འདྲེན་པའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཡིན་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ནི་སྐྱེས་བུ་སད་པ་ལྟར་མ་རིག་པའི་གཉིད་སད་ནས་པདྨ་ཁ་བྱེ་བ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཐུགས་རྒྱས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་བདུད་བཞི་བཅོམ་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་མ་རིག་པའི་ཟག་པ་ཟད་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་བཅོམ་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ནི་མ་རིག་པ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྲིད་པའི་ཟག་པ་ཟད་པས་འཆི་བདག་གི་བདུད་བཅོམ་པ་སྟེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་སྤངས་པས་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟ་བའི་ཟག་པ་ཟད་པས་ཕུང་པོའི་བདུད་བཅོམ་པ་སྟེ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ནི་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པའི་ཟག་པ་ཟད་པས་ལྷའི་བུའི་བདུད་བཅོམ་སྟེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་འདོད་ཆགས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བདུད་བཞི་བཅོམ་ནས་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པའོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་དབུལ་པོ་དང༌། ངན་སོང་དང༌། གཟུགས་མི་སྡུག་པ་དང༌། གྲགས་པ་མེད་པ་དང༌། དཔལ་མེད་པ་དང༌། མ་རིག་པ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བཅོམ་སྟེ། འབྲས་བུ་དབང་ཕྱུག་དང༌། རབ་མཆོག་དང༌། གཟུགས་བཟང་དང༌། གྲགས་པ་དང་། དཔལ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པའོ། །ཡང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐེག་པའི་སེམས་ཙམ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སྟོབས་བཅུ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་ཀུན་གཞི་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བཅོམ་སྟེ་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་མི་འཇིགས་པ་བཞི་མངོན་དུ་གྱུར་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་བཅོམ་སྟེ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པར་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ལས་
ཀྱི་སྒྲིབ་པ་བཅོམ་སྟེ་སོ་སོར་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་སྒྲིབ་པ་བཅོམ་སྟེ་བྱ་བ་ནན་ཏན་གྱི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་བཞི་ནི་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་དེ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་སྐྱེས་པ་ནི་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐེག་པ་དབུ་མ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །དེ་ཡང་མུ་བཞི་སྟེ། མུ་དང་པོ་སངས་རྒྱས་ཡིན་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཡིན་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་མི་སྤྱོད་པས་ལེགས་པ་དྲུག་དང་མི་ལྡན་པའོ། །མུ་གཉིས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་ལ་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་པ་ནི་ས་བཅུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཏེ། ཐུགས་རྗེའི་དབང་གིས་འཁོར་བམ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མུ་གསུམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐར་ཕྱིན་ནས་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མུ་བཞི་པ་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཉིས་ཀྱི་ཚིག་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་སྒྲ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཤེས་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་ཡིན་ལ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་ཡིན་པས་སེམས་དཔའི་སྒྲ་གཅིག་མི་མངོན་པར་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་དོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་བསྒོམ་པའི་སེམས་བརྟན་པས་སེམས་དཔའ་སྟེ། མུ་སྟེགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེན་པོ་ནི་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པའི་ཕྱིར་རོ།།
ཡང་ན་ཡུམ་ལས་ཆེ་བ་བདུན་དང་ལྡན་པས་ཀྱང་སྟེ། སེམས་ཅན་ཆེན་པོའི་ནང་ནས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཆེན་པོའི་ལོག་པའི་ལྟ་བ་གཅོད་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང༌། བློ་དང༌། མཐུ་ཆེ་བ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པ་དང༌། གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་ནས་ཀྱང་བདུད་འཇོམས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་མུ་བཞི་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིན་ལ། སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེན་པོ་ཡིན་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་པའི་སྟོན་པ་ལྷ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་དང་མ་ཡིན་པ་ནི་སྔ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ས་བཅུ་པ་རྣམས་ལ་བྱའོ། །དེ་དག་གིས་ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་མཚོན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་དམ་ཚིག་ཆེན་པོ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྟེ་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་རང་བཞིན་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ལྟ་སྟེ། ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་བཞིས་ནི་བྱང་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཆུབ་པ་རྫོགས་པར་བྱས་པའོ། །ཡང་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསླབ་པར་རྟོག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཆེན་པོ་སྟེ་འོག་མ་གཉིས་དང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་གཉིས་སུ་མེད་པར་མངོན་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གྱི་མགོ་འདྲེན་པའོ། །བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔགས་ཀྱི་སྒོར་ཞུགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པའོ། །ཀྱང་གི་སྒྲས་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་པུར་མ་ཟད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དུས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་ངོ་བོ་སྟེ་སྐད་ཅིག་ལ་འཇིག་ཅིང་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་དུ་མཚོན་པའོ།།
བཟུང་ནས་ཞེས་པ་ནི་དང་དུ་ལན་པའོ། །མདོར་བསྡུ་ན་དུས་འདི་ནས་བཟུང་ནས་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་སློབ་དཔོན་གྱི་སྤྱན་སྔར་དམ་བཅས་པའི་དུས་ལ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇི་སྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་ཡས་པའི་དུས་ལ་སྙེགས་པའི་སྒྲའོ།། བྱང་ཆུབ་ནི་བཤད་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་སྙིང་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོ་སྟེ་རང་བཞིན་གྱི་དོན་འདོད་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལ་ཞེས་པ་ནི་རྟེན་གནས་བརྟན་པའོ། །གནས་པ་ནི་མངོན་དུ་གྱུར་པའོ། །རབ་ཏུ་ཞེས་པ་ནི་དུས་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཚད་བསྟན་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྟན་པ།
ད་ནི་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་མ་བསྒྲལ་བ་རྣམས་བདག་གིས་བསྒྲལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱུད་ལས་སིལ་བུ་བསྟན་པ་ལས། འདིར་མུ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་ལས་རེ་ཞིག་ངན་སོང་གསུམ་བསྒྲལ་བའི་དོན་ནི་མ་བསྒྲལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཞེས་ཏེ། མ་བསྒྲལ་བ་ཡང་ཡིན་ལ་སེམས་ཅན་ཡང་ཡིན་པས་ན་མ་བསྒྲལ་བའི་སེམས་ཅན་ཏེ་ངན་སོང་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་མ་བསྒྲལ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཟིར་བས་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱི་དྲན་པ་ཉམས་ཏེ་ངན་སོང་གསུམ་ལས་མི་ཐར་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚ་གྲང་དང་བཀྲེས་སྐོམ་ལ་སོགས་པའོ། །ཀུན་གཞི་དང་ལྡན་པ་སྟེ་དགེ་མི་དགེའི་ལས་སེམས་ཀྱིས་སྡུད་པས་ན་སེམས་ཅན་ཏེ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། །ལས་ནི་སེམས་ཀྱིས་སྡུད་པར་བྱེད། །ཡིད་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་རྣམ་པར་རྟོག །ལས་ནི་མཐོང་བར་རྟོགས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་རྣམས་ལྷ་དང་མི་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་ན་བསྒྲལ་བ་སྟེ། ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོའི་མཐུས་སྡུག་བསྔལ་བཅོམ་ནས་དགེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཚ་བའི་དམྱལ་བར་གཤེགས་ནས་དམྱལ་བའི་ས་གཞི་མཚོར་བསྒྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་འདིར་སྨྲས་པ། ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ལྡན་དམྱལ་བར་ཆེད་དུ་གཤེགས། །ས་གཞི་མཚོར་བསྒྱུར་པདྨ་རྣམས་ཀྱང་སྐྱེས། །ཚ་བ་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་བྲལ་ཏེ། །
དགེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བྲན་པ་སྐྱེད་པར་མཛད། །དེ་བཞིན་ཁབ་ཀྱི་མཆུ་ཅན་ལ་སོགས་པའི། །ཁ་ལ་ཕྱག་གིས་བདུད་རྩིའི་རྒྱུན་ཕབ་ནས། །བཀྲེས་སྐོམ་བཅོམ་ནས་དགེ་བའི་སེམས་ལ་བཀོད། །བུང་བ་ལ་སོགས་གཟུགས་ཀྱིས་སྐལ་མཉམ་དུ། །དཀོན་མཆོག་མཚན་བརྗོད་དགེ་བ་ཐོབ་པར་མཛད། །ཅེས་ཟ་མ་ཏོག་གི་མདོ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དགོས་པའོ། །ལྷ་དང་མིའི་དོན་ནི་མ་གྲོལ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པས་བཅིངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལ་མ་ཆགས་པ་དང་བྱམས་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་བསྐྱེད་ནས་འཁོར་བ་ལས་ཐར་བར་བྱས་པ་ནི་སྒྲོལ་བ་སྟེ་ཐར་པའི་ཆ་ལ་བསྐྱེད་པའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དབུགས་དབྱུང་བའི་དོན་ནི་དབུགས་མ་ཕྱུང་བའོ་ཞེས་པ་སྟེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་བཀག་ནས་ཤིང་ཏུ་སྟོང་པ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་བསྟན་ནས་ཏེ། འཁོར་བའི་འཇིགས་པ་བསལ་བ་ནི་དབུགས་དབྱུང་བ་སྟེ་གཞན་དོན་ལ་བཙུད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ཐུགས་རྗེའི་དབང་གིས་འཁོར་བ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལ་མི་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྟན་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ། ཡོངས་སུ་མ་ལུས་པའི་གོ་འཕང་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །
དེ་གཉིས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཐབས།
ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཐབས་བསྟན་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་གནས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་འདས་མ་ཐག་པ་མཚོན་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ལས། འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཀུན་ལ་ཚིག་དང་ཡི་གེ་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པ་དེའི་ཆ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་འབྱེད་དོ། །དེ་སྨོན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་བསྐྱེད་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །དེ་ལ་སྨོན་པ་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ངོ་བོ་སྟེ་གཞན་གྱི་དོན་དུ་བདག་སངས་རྒྱས་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨོན་པ་དེས་བསྐྱེད་
པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཤེས་ཏེ་མི་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའོ། །དེའི་རང་བཞིན་ནི་ངོ་བོ་སྟེ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་སྨོན་པའི་སྒོ་ནས་རྐྱེན་བཞིས་འདུས་བྱས་པ་ནི་བསྐྱེད་པ་སྟེ་ཡིད་ལ་མངོན་དུ་བྱས་པའོ། །དོན་དམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམ་པའི་སྒོ་ནས་བསྐྱེད་པའི་ཐབས་བསྟན་པ་ནི་དོན་དམ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཏེ། དེ་ལ་དོན་དམ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་དམ་པས་དམིགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཏེ། དེ་ལ་བསྒོམ་པ་ཆོས་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཡོན་ཏན་སེམས་ལ་ཆགས་པར་བྱེད་པའོ། །དེའི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར། ནི་སྟོབས་ཏེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་གཉིས་གང་གིས་བསྐྱེད་ཅེ་ན། དེ་བསྟན་པ་ནི་སྔགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྔགས་ནི་ཤེས་སྐྱོབ་སྟེ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་སྙིང་རྗེའི་རང་བཞིན་གསུངས་ནས་བཟླས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་པོ་ནས་དང་དུ་ལེན་པའི་སེམས་ནི་སྔགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་སྟེ་དེ་ལ་དང་པོ་འཇུག་པའི་ཐེག་པ་ནི་སྒོའོ། །དམ་ཚིག་གི་སྔོམ་པ་སྲུང་ཞིང་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་ཡིག་འབྲུ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་ནི་སྤྱད་པའོ། །དེ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བསྒོམ་པ་ནི་སྤྱོད་པའོ། །སྔགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ཡང་ཡིན་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་ཡིན་པས་ན། སྔགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ་རྣལ་འབྱོར་ཕོ་མོ་ལ་བྱའོ། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བརྟན་པར་བྱེད་པས་ན་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུའི་མིང་བཏགས་པའོ། །ཡང་ན་བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཤེས་པར་བྱའོ། །