རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བཤད་པ།
རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག །རང་བྱུང་བདག་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །གཞན་གྱིས་བསྟན་ཡང་མི་དགོས་ལ། །བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཟབ་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་གཞན་གྱིས་བསྟན་མ་དགོས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྐད་ལ་སོགས་པ་ནི་ཤེས་པར་རུང་གི་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་བཤད་པའི་དོན་ནི་ཤེས་པར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གནོད་སྦྱིན་རྣམས་ཀྱི་གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྐད་དང༌། གནོད་སྦྱིན་གྱི་ཚིག་དང༌། གནོད་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ་དང༌། གནོད་སྦྱིན་གྱིས་རབ་ཏུ་བསྙད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ཡ་སོགས་པ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་དག་གི་རང་གི་བརྡས་རྟོགས་པར་བྱེད་པའོ། །ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྲིད་ཀྱིས་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་
འགྱུར་བའི་དག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རབ་ཏུ་བསྙད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏམ་གྱི་ལན་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་དྲིས་པ་དང་ལན་བཏབ་པའོ། །གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་ཉེ་བར་ཐོབ་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ནི་ཤེས་པར་རུང་གི །གནས་བརྟན་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཆད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་དང༌། སྟོན་པ་དང༌། ཉེ་བར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་ནས་སྟོན་པ་ནི་འཆད་པའོ། །དྲིས་ནས་ལན་དུ་སྨྲ་བ་ནི་རབ་ཏུ་བརྗོད་པའོ། །གཉིས་པོ་དེ་ཉིད་གདུལ་བྱ་རྨོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འཆད་པ་ནི་སྟོན་པའོ། །བག་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ནི་ཉེ་བར་འོངས་ནས་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེ་བར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷའི་བུ་དག་འདི་ལྟར་འདིར་ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་མ་བརྗོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་པས་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་དང་ཉན་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དག་ནི་སྤྲུལ་པ་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌། སྒྲ་བརྙན་དང༌། སྒྱུ་མའི་དཔེ་རྣམས་ཀྱིས་ཡི་གེ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་དང་ཉན་པ་མེད་པས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཡིན་ལ་རབ་ཏུ་མི་བརྗོད་པའང་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་སྟོན་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་གྲུབ་པའི་ཡང་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་སྟོན་པ་ནི་བརྗོད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་གཡེང་བའང་རྒྱུད་མི་ཟད་པར་འཁྲུག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་དགོངས་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པས་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་ནས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟ་བུ་བརྗོད་པ་མེད་པར་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ནུས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་དེ་ལྟར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བ་མེད་པར་དོན་སྟོན་པའང་རུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་གང་དོན་ནི་གང་གང་ལ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཉན་འདོད་པ། །དེ་དེ་ལ་དོན་དེ་དང་དེ། །སྒྲ་མེད་ཀྱང་དེ་དེ་ལྟར་སྣང༌། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཟབ་མོ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཀྱེ་མ་གནས་
བརྟན་རབ་འབྱོར་འདི་ནི་གསལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ཟབ་པ་བས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་སྟོན་པ་ཕྲ་བབས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་དོན་མི་རིག་པ་ནི་ཤེས་བ་ཟབ་པ་ཡིན་ལ། ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་མ་བརྗོད་པ་ནི་བརྗོད་པ་ཟབ་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་ཀྱང་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་འདི་དག་ཉིད་རང་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་དང༌། རྐྱེན་ཉིད་འདི་ལ་ཟབ་མོ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བདག་ཉིད་གཅིག་པུའི་དོན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་དུ་གྱུར་པར་བྱས་ནས་རང་ཉིད་སངས་རྒྱས་པས་རང་སངས་རྒྱས་སོ། །ཉན་ཐོས་ལའང་ཐལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གཞན་གྱིས་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ཐལ་བའང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ཆེད་དུ་མཛད་པས་དེ་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་རྟོགས་པ་ཙམ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཇི་ཙམ་ཕ་ཡིན་པ་དག་གིས་རང་གིས་ཀྱང་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཙམ་ཡང་གང་ཞིག་དང་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུང་དོན་རྟོག་པ་སྤང་ཕྱིར་དང༌། །འཛིན་པ་མ་སྤངས་ཕྱིར་དང་ནི། །རྟེན་གྱི་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ལམ། །ཡང་དག་བསྡུས་པ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཀྱི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ནས་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་རང་བཞིན་ཟབ་པ་དང་ཕྲ་བ་ཉིད་འགོག་པ། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་སྤངས་པར་སྟོན་པ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ལས་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་བསྟན་པ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ལའོ། །གཟུགས་སུ་བཏགས་པའང་མེད་དམ་ཞེས་
བྱ་བ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བཏགས་པའམ་མེད་དམ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་དེ་དག་གི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡི་གེ་རྣམས་སུ་བཏགས་པའང་མེད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དག་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པར་འདོད་པ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པས་བཟོད་པ་འདི་ལ་མི་བརྟེན་དུ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་འཛིན་པ་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པ་མེད་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པ་ནི། སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ་ཆོས་ཉན་པ་དེ་དག་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་འཛིན་པ་པོ་དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྔར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གནས་སྐབས་སུ་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་དང་འདིའམ་འདི་དང་ཡང་དེ་མི་འགལ་བར་སྟོན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུའང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དང་སྒུ་མ་ལྟ་བུར་བརྗོད་པ་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྒྱུ་མ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པའི་རྟེན་རིགས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལེན་པར་བྱེད་པར་བསྟན་པ་རང་སངས་རྒྱས་བསྟན་པའི་དོན་ཅན་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་ཕན་ཚུན་དུ་རྟོགས་པ་བཀག་པ་ནས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་གང་ཡང་མ་བརྗོད་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཆོས་འགའ་མ་བརྗོད་མ་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་འདིར་ཏེ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ལེན་པར་བྱེད་པ་སུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་རྟེན་གྱི་སྦྱོར་བའི་གནས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་ཇི་སྐད་དུ་བརྗོད་པ་དེ་གསལ་བར་བྱེད་དོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་
ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལས་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མི་འདོད་པར་ཐལ་བར་རྣམ་པ་མང་པོ་བྱས་པ་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་མངོན་པར་འཕགས་ཤིང་ཁྱད་ཞུགས་པའི་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པའི་བར་དག་ཀྱང་བསྟན་ཏེ་དེའང་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པས་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་རྟེན་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཐོབ་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་མེ་ཏོག་གི་རྣམ་པ་ཉེ་བར་འགོད་པ་དང༌། མེ་ཏོག་དེ་དག་ཀྱང་ངེས་པར་མ་སྐྱེས་པ་མེ་ཏོག་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ནས་བརྩམས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནས། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་ངེས་པར་མ་སྐྱེས་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་པའི་བར་དང་དེ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་སྐབས་ཀྱི་འབྲེལ་པར་བྱས་པས་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྟོགས་པའི་རྟེན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པས་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་དོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པ་མེད་པས་ནི་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱིས་ནི་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པ་ནི། བཏགས་པའི་ཆོས་ཉིད་མི་འགལ་བར། །སྟོན་པའི་རྣམ་བ་དྲོ་གྱུར་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཀྱེ་མ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་འདི་དེ་ལྟར་བཏགས་པ་དང་ཡང་མི་འགལ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་སྟོན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཀཽ་ཤི་གཟུགས་ནི་བཏགས་པ་ཙམ་མོ། །བཏགས་པ་ཙམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ནི་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་མི་འགལ་བར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྩེ་མོར་གྱུར་པ་གཟུགས་ལ་སོགས། །འགྲིབ་པ་མེད་ལ་སོགས་པས་ཕྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་འཕེལ་བར་བྱ་བ་དང་འགྲིབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་སློབ་བོ། །ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་དང༌། མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་སློབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བཟོད་པ་ནི། ནང་སྟོང་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡིས། །གཟུགས་སོགས་མི་འཛིན་ཕྱིར་བཟོད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནས། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་བ་མེད་སོགས་ཀྱི། །རྣམ་པ་ཅན་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མི་མཐོང༌། འགག་པ་དང༌། བླང་བ་དང༌། དོར་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། སྩོགས་པ་དང༌། འབྲི་བ་དང༌། འགྲིབ་པ་དང༌། འཕེལ་པ་མི་མཐོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །