བཞི་པ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་སྐབས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ།

རྣམ་པ་རྣམས་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ད་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པ་རྟོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། གཞི་ཤེས་པ་ཡི་བྱེ་བྲག་རྣམས། །རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་མཚན་ཉིད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པ་ནི་གཞི་ཤེས་པའོ། །བྱེ་བྲག་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གང་གི་གཉེན་པོའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་རྟག་པར་འཛིན་པ་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་པས། ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་ཕྱིར། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གོ །དེ་ལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་རྟེན་དུ་བྱས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་སྐབས་ཀྱི་བདེན་པ་གང་ལ་རྣམ་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་སྟོན་པས་རེ་ཞིག་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། མེད་པའི་རྣམ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། །མི་གཡོ་བ་ཡི་རྣམ་པའི་བར། །བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་བཞི་དང༌། །ལམ་ལ་དེ་ནི་བཅོ་ལྔར་བཤད། །ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞིའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པ་ནི། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་འདི་ནི་མ་མཆིས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རབ་འབྱོར་ནམ་མཁའ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མི་རྟོག་དོན་ནི་དོན་མེད་དོན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའི་མི་སྐྱེ་བའི་དོན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་བདེན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པའི་དོན་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་དོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །བརྫི་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མུ་སྟེགས་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ་ལ། གཞི་མེད་པའི་རྣམ་པས་མིང་དང་ལུས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་པའི་དོན་གྱིས་གཞི་ནི་རྒྱུ་ལ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་མིང་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་བཞིའོ། །ལུས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟེ། དེ་གཉི་གའི་རྒྱུ་འདི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་མཁའི་རྣམ་པས་དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཀུན་འབྱུང་གི་རྣམ་པས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་འབྱུང་བ་ནི་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་སྐད་ཅིག་མ་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ད་ལྟར་གྱིའང་འགགས་པས་ཟིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་དག་དང་འདྲ་བར་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་མཚོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྗོད་དུ་མེད་པའི་རྣམ་པས་རྣམ་པ་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བའི་རྣམ་པས་ཏེ། རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ནི་ལས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་མེད་པའི་རྣམ་པས་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པ་སྟེ། གཙོ་ཆེར་ཚོར་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་ཡང་སྲིད་པ་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདེན་པའི་རྣམ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པ་ནི། འགྲོ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པས། ཆོས་ཐམས་ཅད་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགོག་པའི་རྣམ་པས་ཏེ། དེ་ནི་ལུས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། སོད་ནས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་འགགས་པ་དེ་ནི་གང་དུའང་སོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འཕྲོགས་པའི་རྣམ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞི་བའི་རྣམ་པ་སྟེ། ཡུལ་གྱི་ངོ་བོ་ནི་གཟུང་བར་བྱ་བར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །མི་ཟད་པའི་རྣམ་པས་ཚེས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་ཟད་ཅིང་འགགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྱ་ནོམ་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཤིན་ཏུ་ཟད་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སུ་ཞིག་སྐྱེ་བ་འམ་འགག་པར་འགྱུར་ཞེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ནི་བཅོ་ལྔ་ལས་བཞི་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། ལྷག་མ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྔ་མའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ་ལ། བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་རྣམ་པས། བྱེད་པ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་ནི་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱེད་པ་པོ་འཛིན་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་པོ་མེད་པའི་རྣམ་པས། ཤེས་པ་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། མ་ལུས་པར་རྟོགས་པ་ནི་རིགས་པ་སྟེ། ལམ་ནི་ཤེས་པ་པོའི་རྣམ་པར་རྟོགས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕྲོ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པས། འཆི་བ་དང་སྐྱེ་བ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། ལམ་ནི་དམན་པ་དང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་གནས་སྐབས་དག་སྤོང་བ་དང་ལེན་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སོ་སོར་རྟོགས་པ་ནི་སྒྲུབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །འདུལ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པས། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་གདུལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་འདུལ་བར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ལམ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་ཟག་པ་མེད་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་པ་ལྔའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པ་ནི། རྨི་ལམ་གྱི་རྣམ་པས་རྨི་ལམ་མཐོང་བ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲ་བརྙན་གྱི་རྣམ་པས་སྒྲ་བརྙན་བརྗོད་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་ཡོར་གྱི་རྣམ་པས་གཟུགས་བརྙན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨིག་རྒྱུའི་རྣམ་པས་ཆུ་འབབ་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྱུ་མའི་རྣམ་པས་མཚན་མ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགག་པ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ལྔ་པོ་འདི་དག་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་དང་ཚུལ་བསྟུན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོའི་མཐོང་བའི་ལམ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དྲུག་སྤོང་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བས་གང་གསུངས་པ་ནི། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པས། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བས་གང་གསུངས་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་རྣམ་པས་ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བས་གང་གསུངས་པ་ནི། གོས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པས་ནམ་མཁའ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སྤྲོས་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བས་གང་གསུངས་པ་ནི། སྤྲོས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་རྟོགས་པ་ལ་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་རློམ་པ་སྤོང་བས་གང་གསུངས་པ་ནི། རློམ་སེམས་མེད་པའི་རྣམ་པས་རློམ་སེམས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བས་གང་གསུངས་པ་ནི། མི་གཡོ་བའི་རྣམ་པས་རབ་འབྱོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།ལམ་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཀུན་འབྱུང་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དག་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། སྡུག་བསྔལ་དང་འགོག་པའི་བདེན་པ་དག་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། རྒྱུ་དང་ལམ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །འགོག་པ་ལ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན། །དེ་དག་བརྒྱད་དང་བདུན་དང་ནི། །ལྔ་དང་བཅུ་དྲུག་ཅེས་བསྒྲགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཀྱུས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ནི་འདུན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། དགའ་བ་དང་ལྡན་པ་སྲེད་པ་ཡང་འབྱུང་བ་ཅན་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འདུན་པའི་གཉེན་པོར་གང་གསུངས་པ་ནི། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པས་འདོད་ཆགས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བྱེད་འདོད་པའི་དངོས་པོའི་བསམ་པ་ནི་བསམ་པ་ཡིན་པས་ན། འདུན་པའི་སྐབས་སུ་འདོད་ཆགས་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་མེད་ན་ཅིག་ཤོས་ཀྱང་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གང་གསུངས་པ་ནི། གནས་མེད་པའི་རྣམ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྐབས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་དངོས་སུ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པས་འདུན་པ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་མེད་ན་ཅིག་ཤོས་ཀྱང་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །འདི་དག་ནི་དངོས་པོ་ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲེད་པའི་གཉེན་པོར་གང་གསུངས་པ་ནི། ཞི་བའི་རྣམ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དེ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སྲེད་པ་ནི་གཙོར་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ཀུན་འབྱུང་བའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །དེའི་གཉེན་པོར་གང་གསུངས་པ་ནི། འདོད་ཆགས་མེད་པའི་རྣམ་པས་འདོད་ཆགས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེ་སྡང་མེད་པའི་རྣམ་པས་ཞེ་སྡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏི་མུག་མེད་པའི་རྣམ་པས་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་གཉེན་པོར་གང་གསུངས་པ་ནི། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པས་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྐྱེན་ནི་སེམས་ཅན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། དོན་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྐྱེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉེན་པོར་གསུངས་པ་ནི་སེམས་ཅན་མེད་པའི་རྣམ་པས་སེམས་ཅན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ལྟར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སེམས་ཅན་མེད་པའི་རྣམ་པའི་བར་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་འདུན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། དགའ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གང་ཡིན་པ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་ཀུན་དུ་རྟོགས་པ་དང༌། རྐྱེན་གང་ཡིན་པ་སེམས་ཅན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟེ། གསུམ་དང༌། གསུམ་དང༌། གཅིག་དང༌། གཅིག་སྟེ། རྣམ་པ་བརྒྱད་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བདུན་གྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པ་ནི། ཚད་མེད་པའི་རྣམ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པའི་གོ་སྐབས་འབྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོ་སྐབས་འབྱེད་པ་དེ་ནི་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐའ་གཉིས་ཡོད་པ་ཡིན་པས། མཐའ་གཉིས་དང་འབྲེལ་བའི་རྣམ་པས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐའ་གཉིས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ནི་ཐ་མི་དད་པའི་རྣམ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐ་དད་པ་མེད་པ་ནི་ཡང་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། བཟློག་ན་ནི། ཕྱོགས་གཅིག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པར་འགྱུར་བས་མ་ལུས་པར་གཏོགས་པའི་རིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྒྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་རྣམ་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རྟོགས་པར་བྱ་བ་རྟོགས་པའི་ཡུལ་རྟོག་པར་བྱེད་པས་ན་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་དེ་ལ་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ཅེ་ན། གཞལ་དུ་མེད་པའི་རྣམ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚད་མ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་ཡང་བ་དང་མ་ཐོབ་པ་ལ་དམན་པ་དང་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ངེས་པར་འགྱུར་བ་ནི། ཆགས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་སྟེ། རྟོགས་པ་དེ་དང་དེ་ལ་ནམ་མཁའ་ལྟར་མ་ཆགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཚད་མེད་པའི་རྣམ་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆགས་པ་མེད་པའི་བར་འདི་རྣམས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གོ་སྐབས་འབྱེད་པར་བྱེད་པའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གོ་སྐབས་འབྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། རིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་རིགས་པ་ཡིན་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གཉིས་དང༌། གཉིས་དང། གཉིས་དང༌། གཅིག་དང༌། གཅིག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ལམ་གྱི་བདེན་པ་བསྟན་པ་རྣམ་པ་བདུན་དུ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ལྔའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པ་ཡིན། མི་རྟག་པའི་རྣམ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཇིག་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདུས་བྱས་རྣམས་ནི་འཇིག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་ལྡན་པའི་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལྷག་པར་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ལ་མི་བེ་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་པར་བྱེད་པའི་བདག་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་དྲི་ཙམ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བདག་མེད་པའི་རྣམ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་རྣམས་ནི་རང་ཉིད་བདག་མ་ཡིན་པས་སོ། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་མེད་པ་དེ་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་རྣམ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ནི་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་བདུན་དུ་བྱས་པ་ཡིན་པས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང་དེ་རྣམས་ཀྱང་གང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་པ་ལྔ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འགོག་པ་ལྔ་ལས་གང་གི་ཕྱིར་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའི་དབྱེ་བས། དངོས་པོ་འགོག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གསུངས་པ་ནི། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་ཕྱིའི་ཆོས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པས་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་གཉེན་པོར་བཏགས་པ་འགོག་པ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འགོག་པ་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏ། ལྟ་བའི་གཉེན་པོར་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དབྱིབས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འགོག་པ་ནི། ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་དབྱིབས་སུ་བཀོད་པ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འགོག་པ་ནི། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་ནི་གཉེན་པོ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །འདུས་བྱས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འགོག་པ་ནི། འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་སྟེ། འདུས་བྱས་ནི་བཟློག་ཟླ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུས་མ་བྱས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འགོག་པ་ནི། འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདུས་མ་བྱས་ལ་བཟློག་ཟླ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འགོག་པ་ནི། མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཉིད་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མཐའ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་དང་འདྲ་བར་འཁོར་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་འགོག་པ་ནི། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་དང་འདྲ་བར་དབུས་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རྗེས་སུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོགས་པ་ལ་མང་དུ་བྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་འདོར་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དོར་བ་མེད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་འགོག་པ་ཡང་དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་བ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས། དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ནི་གཟིངས་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྤངས་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེད་པ་པོའི་འགོག་པ་ནི། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་ནི་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་དུ་འཁྲུལ་པ་འགོག་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་བཏགས་པར་འཁྲུལ་པ་འགོག་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་ཆོས་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་ཉིད་འཁྲུལ་པ་འགོག་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་རང་གི་མཚན་ཉིད་དབེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འདུས་པའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་སུ་འཁྲུལ་པ་འགོག་པ་ཡང་མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་དུས་གསུམ་ལ་དུས་གསུམ་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། །དུས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་འགོག་པ་ནི། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་རབ་འབྱོར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་ནི་འགོག་པའི་རྣམ་པ་དང༌། ཞི་བའི་རྣམ་པ་དང༌། གྱ་ནོམ་པའི་རྣམ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། འགོག་པ་གང་ཡིན་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནང་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཞི་བ་ཡིན་པ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་བྲལ་བས་དང༌། ཇི་ལྟར་གྱ་ནོམ་པ་ཡིན་པར་བཞིན་གྱིས་དང༌། ཇི་ལྟར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་འཁྲུལ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བསལ་བས་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུམ་དང༌། བརྒྱད་དང༌། གཅིག་དང༌། གསུམ་དང་གཅིག་སྟེ། འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་བཤད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྣམ་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་རྣམས་པ་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པ་བསྡུས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན། ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་བྱེ་བྲག་གི །ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་མཐུན་པ། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ནས་གཟུང་སྟེ། །ཐ་མ་སངས་རྒྱས་རྣམ་པའི་བར། །སློབ་མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་རིམ་བཞིན་ཏེ། །སུམ་ཅུ་བདུན་དང་སུམ་ཅུ་བཞི། །སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྗེས་མཐུན་པར། །ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ། །ལམ་ནི་གསུམ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་དང༌། དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་རྣམ་པ་བདུན་ལས་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་ལམ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནི། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་རྣམ་པས། ལུས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ལུས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩོལ་བའི་ལམ་ཡང་དག་པར་སྤོང་པ་བཞི་ནི། ཡང་དག་པར་སྤོང་བའི་རྣམ་པས་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའི་ཆོས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་དེས་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ལམ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ནི། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་བའི་རྣམ་པས་འདུན་པ་ཡང་བརྩོན་འགྲུས་དང་སེམས་དང་དཔྱོད་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་ནི་འདུན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་དེས་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པར་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་ལམ་དབང་པོ་རྣམས་ནི། དབང་པོའི་རྣམ་པས་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ན་དེས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ལ་བདག་པོར་གྱུར་པ་དྲོ་བར་གྱུར་བ་དང་རྩེ་མོ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། འབྲེལ་བའི་ལམ་སྟོབས་རྣམས་ནི། སྟོབས་ཀྱི་རྣམ་པས་སྟོབས་ལྔ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་དབང་ཐོབ་པ་ནི་དེས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བདེན་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་བཟོད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་རྣམ་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་དང་པོར་དེ་ཁོ་ན་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་དག་པར་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི། ལམ་གྱི་རྣམ་པས་རབ་འབྱོར་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་གོང་དུ་དེས་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་འདི་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་ནི་འདི་ཡིན་ནོ། །དེ་དེ་ལྟར་བྱས་ན་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་ལམ་དང༌། རྩོལ་བའི་ལམ་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ལམ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པར་སྦྱོར་བའི་ལམ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་བྲེལ་བའི་ལམ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པར་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། བཞི་དང་བཞི་དང་ལྔ་དང་ལྔ་དང་བདུན་དང་བརྒྱད་དེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དུ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་རྣམ་པ་དྲུག་ལས་གཉེན་པོའི་ལམ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལྟ་བས་བྱས་པའི་གཉེན་པོའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་ལྟ་བས་བྱས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྟ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་མཚན་མ་མེད་པ་ནི། མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པས་རྟོག་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁམས་གསུམ་པ་ལ་སྨོན་པའི་གཉེན་པོ་སྨོན་པ་མེད་པ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པས་བསྒོམ་ལ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བའི་རྣམ་པ་གཉིས་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྨོན་པ་མེད་པའོ། །འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། མཚན་མ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་འགོག་པ་དང༌། མཚན་མའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་གིས་བསལ་བ་ནི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མེད་ཞི་བའི་རྣམ་པ་ཡིས། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ནི། དངོས་པོའི་མཚན་མ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་འདི་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །སྤྲུལ་བའི་ལམ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་མ་བཤིག་པ་ནི་བདག་ཉིད་སོ་སོར་བསམ་གཏན་ནམ་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་བརྟེན་ནས། གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། གང་གིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཟུགས་ཅན་གཟུགས་ཁ་དོག་བཟང་པོ་དང་ཁ་དོག་ངན་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བཤད་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་བཤིག་པ་ནི་བདག་ཉིད་སོ་སོར་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། གང་གི་སྣང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་ཤིང་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་བལྟའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་ནི་སྤྲུལ་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་གཉིས་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྤྲུལ་པ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྡུག་པའི་གཟུགས་སྤྲུལ་པ་ལ་འབད་པ་དང། མི་སྡུག་པའི་གཟུགས་སྤྲུལ་པ་མི་མཐུན་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོར་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལུས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཉིས་སོ་སོར་སྡུག་པའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་ཕན་ཚུན་རོ་གཅིག་པའི་འདུ་ཤེས་ཐོབ་པས་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་གཟུགས་ལ་ལྷག་པར་མོས་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་ལམ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་ཐར་པ་དང་མཐུན་པར་གནས་པའི་ལམ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཞི་བར་གནས་པའི་ལམ་ནི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་འགོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུམ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཅན་རང་གི་དོན་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ལྔ་སྟེ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་འདི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ཀྱི་རྣམ་པས་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ནི་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུའི་རྣམ་པས། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདས་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤོང་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་བདེན་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་པ་ནི་བདེན་པ་བཞིའི་རྣམ་པས། ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་འབྱུང་ནི་འདིར་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་འབྱུང་བའོ། །འགོག་པ་ནི་དེ་དང་བྲལ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་དུ་གྱུར་པའི་ལམ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང༌། རབ་འབྱོར་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པ་བཅུ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་དུས་ཕྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་རྣམས་གཉེན་པོའི་ལམ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་ལམ་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་ལམ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དང༌། སྤོང་བའི་ལམ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གསུམ་དང་གསུམ་དང་ལྔ་དང་དགུ་དང་བཞི་དང་བཅུ་སྟེ། ལམ་ཤེས་པའི་ལམ་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་གསུངས་པ་ནི་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་བུ་ཁོ་ན་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་ལམ་འདིའི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པས་དབྱེ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། སྟོབས་བཅུའི་རྣམ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེའི་གནས་སྐབས་སུ་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འཇིགས་པའི་རྣམ་པས་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཞུམ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞིའི་རྣམ་པས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐམས་ཅད་ལ་ཡེ་ཤེས་ཆགས་པ་མེད་པ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡུལ་གྱི་སྐད་རྣམས་དང༌། ཆོས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཡུལ་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟོགས་པའི་རོ་མྱོང་བར་མི་བྱེད་པས་ན་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲབ་པ་སྤངས་པས་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་རྣམ་པས། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་དེ་དང་དེ་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་གང་དང་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བའི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། དགེ་སློང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་གྲོང་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་རྒྱུ་བ་ན། རེས་འགའ་གླང་པོ་ཆེ་གཏུམ་པོའམ་རྟ་མི་སྲུན་པའམ། བ་ལང་མི་སྲུན་པ་དང༌། ཁྱི་མི་སྲུན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འགྲོ་བ་དང༌། ཚང་ཚིང་དང་ཚེར་མའི་འོབས་སུ་འགྲོ་བའམ། སྦྲུལ་ནག་པོ་རྐང་པ་གཉིས་ཀྱིས་བརྫིས་པའམ། དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱིས་གང་ན་བུད་མེད་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པས་མགྲོན་དུ་བོས་པས་ཁྱིམ་དུ་འཇུག་པ་དང༌། དགོན་པའམ་ཡང་ན་ལམ་དྲང་པོ་ནས་ལམ་གོལ་བར་འགྲོ་བའམ། རྐུན་པོའམ་ཆོམ་པོ་པ་དང༌། སེང་གེ་དང༌། སྟག་དང༌། གཞན་གྱི་ཆུང་མ་དང་ལྷན་ཅིག་འགྲོ་བ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པའི་འཁྲུལ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་མངའོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་རེས་འགའ་དགོན་པར་ནགས་ཁྲོད་སྟུག་པོར་རྒྱུ་བ་ན་ལམ་ལས་ཉམས་ནས་ཁང་པ་སྟོང་པར་སྒྲ་འབྱིན་ཅིང་དབྱངས་རྗེས་སུ་སྒྲོགས་ལ་སྒྲ་ཆེན་པོས་འབོད་པའམ། བག་ཆགས་ཀྱི་ཉེས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྟ་གད་ཆེན་པོ་དགོད་པ་དང༌། སོ་འཚིགས་བྱེད་པའམ། སྟེག་པའི་ཚུལ་ཡང་ཉེ་བར་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཅ་ཅོ་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་མངའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་དྲན་པ་ཉམས་པ་མི་མངའ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཐུགས་ཀྱི་མཛད་པ་དང༌། གསུངས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་འགྱུར་ཞིང་ཕུང་པོ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ནི་ཞི་བའི་འདུ་ཤེས་སུ་འགྱུར་གྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་མངའ་སྟེ། མཆོག་ཏུ་བཏང་སྙོམས་པས་བཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ན་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཡིན་གྱི་ལྡང་བ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་ཐུགས་མཉམ་པར་མ་གཞག་པ་མི་མངའོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འདི་ལྟ་བུའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མི་མངའོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་མ་ཐོབ་པའི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་འདུན་པ་ལས་ཀྱང་ཉམས་ཤིང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལས་ཉམས་པ་ཡིན་གྱི། ཉམས་པའི་རྣམ་པ་འདི་དྲུག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་མངའོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ལན་འགའ་ལུས་ཀྱི་ལས་དགེ་བ་ལ་འཇུག་ལ། ལན་འགའ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལའོ། །ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་ལས་གསུམ་ཆར་ལ་ཡང་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་དང་ཡེ་ཤེས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ལས་མི་མངའོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའོ། །ཡེ་ཤེས་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་གང་གིས་འདིའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐོང་བ་ཆགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ། དུས་གསུམ་པའི་དངོས་པོ་བཙལ་བ་ཙམ་ལས་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་ལ། གང་གིས་འདིའི་ཡེ་ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་མཐོང་བ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བཙལ་བ་ཙམ་གྱིས་དུས་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་བཅོ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བྱུང་གི་རྣམ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་གཞན་གྱི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རབ་འབྱོར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དེ་ལྟར་བྱས་པས་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། འདི་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་དེ་རྣམས་ལ་མངའ་བསྒྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་རང་བྱུང་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གང་གི་དོན་དུ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བཅུ་དང་བཞི་དང་བཞི་དང་བཅོ་བརྒྱད་དང་གཅིག་དང་གཅིག་དང་གཅིག་སྟེ། རྣམས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ལམ་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུར་བཤད་པ་ནི་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ན་རྣམ་པ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །བཅུ་དྲུག་ལས་གཞན་དྲི་མེད་པའི། །རྣམ་པ་གཞན་མེད་ཅེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཙམ་གྱི་གཉེན་པོའི་རྣམ་པ་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་པས་ན་དེ་དང་འདི་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཆོས་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། གཞི་ཤེས་པ་ཡི་བྱེ་བྲག་རྣམས། །རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་མཚན་ཉིད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་དང་པོ་རྩོམ་པ་ཉིད་ན་མཚན་ཉིད་བརྗོད་ཟིན་མ་ཡིན་ནམ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དངོས་པོར། རྣམ་པར་གནས་པའི་དམིགས་པ་ཡར། །དམིགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ། །དེ་ཡང་དགེ་ལ་སོགས་པ་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་རྟོག་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བརྗོད་ཟིན་པ་དེས་ན་འདིར་རྣམ་པ་གཞི་མེད་པར་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་ཡང་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབྱེ་བས་ཟག་པ་མེད་པ་དང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའོ། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཟག་པ་དང་བཅས་པས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཤིན་ཏུ་ཡངས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྣམ་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།

སྦྱོར་བ་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ད་ནི་སྦྱོར་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་སྦྱོར་བའི་རྟེན་སྦྱོར་བ་པོ་བརྗོད་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་འདི་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་པོ་ན་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བཀུར་སྟི་བྱས། །དེ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན། དགེ་བའི་བཤེས་ཀྱི་མགོན་བཅས་པ། །འདི་མཉན་པ་ཡི་སྡོད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཇི་སྐད་དུ། སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་དང་དགེ་བའི་ཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་རྣམས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉན་པའི་སྣོད་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །ལེན་པ་དང༌། འཛིན་པ་དང༌། ཀློག་པ་དང༌། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ལ་མི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བའི་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་བརྟེན་དང་ཀུན་འདྲི་དང༌། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་སྤྱོད་པ། ལེན་དང་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ཡི། །སྣོད་དུ་དམ་པ་རྣམས་བཞེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཞུ་བ་བྱས་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དྲུག་གི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ལེན་པ་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པའི་རྒྱུ་ལས་བཟློག་པ་མི་མོས་པ་དང་ཡོང་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི། བཙུན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཟབ་པ་ནི་མོས་པ་ཙམ་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ཡོང་བ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ལོག་པར་བྱེད་པའི་ཉེས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་གིས་ཕན་ཚུན་ངེས་པར་སྐྱེས་པ་དང་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དག་གིས་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ལས་འདའ་བར་འདོད་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་གནས་པར་འདོད་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བསྐྱེད་པར་འདོད་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་ལ་སྦྱོར་བ་སྒྲུབ་པར་ཉེ་བར་བསྟན་པས་སྦྱོར་བ་བསྟན་པ་ཉེ་བར་དགོད་པའི་དོན་ཏུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ངེས་པར་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་དེའི་རྒྱུའི་དངོས་པོ་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ངེས་པར་སྐྱེས་པ་དང་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བར་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཉན་པ་པོའི་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་ཉེས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཉེས་པ་དང༌། འདུན་པ་ཞན་པའི་ཉེས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་ཅེས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ཡང་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་གནས་ཕྱིར། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་ཕྱིར། །དེ་རྣམས་གཏིང་དཔག་དགའ་བའི་ཕྱིར། །དེ་དག་ཚད་ནི་མེད་ཕྱིར་དང༌། །ཚེགས་ཆེན་ཡུན་རིང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །ལུང་བསྟན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཉིད་དང༌། །ངེས་འབྱུང་བར་ཆད་མེད་བཅས་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཉི་དང་མྱུར་བ་དང༌། །གཞན་དོན་འཕེལ་མེད་འགྲིབ་མེད་ཕྱིར། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོགས་མི་མཐོང༌། །གཟུགས་སོགས་བསམ་མི་ཁྱབ་མི་མཐོང༌། །གཟུགས་སོགས་དེ་ཡི་མཚན་མ་དང༌། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་རྣམ་མི་རྟོག །འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱིན་བྱེད་དང༌། །དེ་ནི་དག་པ་མཚམས་དང་བཅས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གནས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་གཟུགས་ལ་མི་གནས་པ་དེའི་ཚེ་གཟུགས་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ལ་གནས་པ་བཀག་པས་དེ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་བ་རྗེས་སུ་གནས་པ་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ལ་གནས་པར་བྱ་བ་དང་གང་ལ་སྦྱར་བར་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མི་སྦྱོར་བ་ཉིད་སྦྱོར་བ་ཡིན་པ་ནི། ཡང་གཟུགས་ལ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་དེ། གང་གི་ཚེ་གཟུགས་ལ་མི་སྦྱོར་བ་དེའི་ཚེ་གཟུགས་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཉིད་ལ་མི་སྦྱོར་བ་དེའི་ཚེ་དེ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྔོན་གྱི་མཐའ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཟབ་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་པ་ཉིད་ཀྱི་གནས་པ་མི་དམིགས་པའི་དོན་གྱིས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་རྙོག་པ་མེད་པའི་དོན་གྱིས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱིས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཐའ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་དོན་གྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་དེ་ཚད་མེད་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འང་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི། གལ་ཏེ་གཟུགས་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་གཏིང་དཔག་དཀའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྤྱོད་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་གྱི་སྤྱོད་པ་གསུམ་པོ་བཀག་པས་དེའི་སྤྱོད་པ་རྗེས་སུ་གནང་བ་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཟབ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང། གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དེའི་རྣམ་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པས་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཟབ་མོར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཟབ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་གསུམ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཚོགས་ཆེན་པོ་སྐྱོ་བས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་པ་ནི་ལས་དང་པོ་པ་དག་ནི་ཟབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དང་ང་བར་འགྱུར་ཏེ། དང་པོར་སྐྲག་པ་སྐྱེ་བས་སོ། །གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཀུན་ཏུ་སྐྲག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྷག་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཀུན་ཏུ་སྐྲག་པས་ཟིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དར་ངེས་པར་མ་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་མ་ཡིན་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མདུན་དུ་དེ་བརྗོད་པར་རྗེས་སུ་གནང་བ་ཞེས་བྱ་བས་ཡིན་ནོ། །ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་དེ་ལ་མི་དང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་ན་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡིད་ལ་བྱེད་བ་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གམ་གཉིས་ལས་མི་འདའ་བར་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་རང་ཉིད་བྱུང་བ་དེ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་འབྲོག་དགོན་པ་དཔག་ཚད་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་ཞིག་ན་གནས་པའི་དཔེས་པར་ཆད་བྱེད་པའི་ཆོས་ལས་འདས་པར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །པར་ཆད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་འགྲོ་བའི་དཔེས་ཉེ་བར་གྱུར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན་རྟག་ཏུ་མཚན་མའི་དངོས་པོ་ཡང་དག་པར་མཐོང་བའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ནི་རྩི་ཤིང་གི་ལོ་མ་དང་འདབ་མ་ལྷགས་པའི་དཔེས་རྟེན་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གསེར་གྱི་གཞིའི་དངོས་པོར་བསྟན་པས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་བུད་མེད་སྦྲུམ་མ་བཙར་ཉེ་བའི་དཔེས་རྟེན་པ་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མྱུར་དུ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་སྟོན་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི། འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ནི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལ་བསྐོར་ལ་གཞན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ནི་གཉི་གའི་དོན་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྒྲུབ་པ་ལ་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་གཏད་པ་ཡིན་ནོ། །འཕེལ་པ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་འཕེལ་བ་དང༌། འགྲིབ་པར་མཐོང་བ་བཀག་པས་དེས་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་རྗེས་སུ་གནང་བས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། ཡང་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དག་དང༌། འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་རྣམས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་རྗེས་སུ་མཐོང་བ་བཀག་པས་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ངེས་པར་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་འདུ་ཤེས་འགོག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་པར་འདུ་ཤེས་པ་བཀག་པས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་མི་རྟོག་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་དེའི་མཚན་མ་དང་དེའི་རང་བཞིན་དུ་མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དོན་ཅན་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཡིན་པར་མི་རྟོག་པར་རྗེས་སུ་འཐད་པར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྦྱིན་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྟེར་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོའོ། །ཆོས་རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོ་རྣམས་སྒྲུབ་པར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་སླད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དག་པའི་ཕུང་པོའི་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ས་མཚམས་ཀྱི་སྦྱོར་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བར། བར་ཆད་མང་བ་ཉིད་ཡིན་པས་ལོའི་པར་གྱིས་བྲི་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་མི་གཏང་བར་བྱ་བར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལོ་སྨོས་པ་ནི་དེ་ཙམ་གྱིས་དུས་ཚིགས་ལ་སོགས་པས་རྐྱེན་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་མཆོད་སྦྱིན་ཤིང་ཤུན་དང༌། ཤེད་ཅན་དང༌། བརྗོད་འགྱུར་ཏེ་མང་དུ་ཐོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལོར་དཔྱོད་པར་བྱ་སྟེ། ལོ་ལས་ལྷག་པའི་དུས་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། གང་གིས་ལོ་ནི་མཐོང་གྱུར་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུ་པོ་འདི་དག་གི་གོ་རིམས་འདི་ནི་རིགས་པའི་ཚུལ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་གནས་པ་དང༌། དེ་ལ་མི་སྦྱོར་བ་ནི་དེ་དག་གི་ཟབ་པ་དང་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་དང་ཚད་མེད་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སྦྱོར་བ་མ་ཡིན་པ་བྱེད་པ་ཉིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱིས་ནི་ལས་དང་པོ་པ་ཚོགས་ཆེན་པོ་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་བདེ་བླག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་དང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཐོབ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་ཉེ་བར་འགྱུར་ལ་དང༌། མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་ཅིང་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་སམ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། འབྲས་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྦྱིན་པས་མཆོག་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པ་ནི་སྔོན་ཉིད་དུ་ལོའི་བར་དུ་མངོན་པར་བརྩོན་པས་སེམས་ཀྱི་རླུང་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།

སྦྱོར་བའི་ཕན་ཡོན་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེའི་ཕན་ཡོན་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་ལ་སོགས་པས། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཅུ་བཞིའོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་བདུད་པར་ཆད་བྱེད་པ་ལ་ཞུགས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་ཤིང་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ནི་བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དེ་ལ་དགོངས་པའི་འཐད་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་ཤིང་མཁྱེན་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ལ་དགོངས་ཤིང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མཛད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གཟུང་བར་རིག་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཆོས་སྨྲ་བ་དེས་དགོངས་ཤིང་མཁྱེན་པས་ལྷག་པར་མོས་པ་བསྟན་པ་སྐྱེས་པ་ལས་དོགས་པ་མེད་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བདུད་འཇུག་པའི་སྐབས་མི་རྙེད་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མངོན་དུ་མཛད་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། དེ་དག་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཞིང་དེ་དག་ནི་ཤའི་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་བར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། ཐེག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ཆེན་པོ་པ་དེ་དག་ནི་འདི་ལྟར་བདག་ཅག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཉེ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། གླེགས་བམ་དུ་བྲིས་པ་འཆང་བ་ཙམ་ཡང་དོན་ཆེ་བ་དང༌། ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་ཆེ་བ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཆེ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་མི་འབྲལ་བ་ཉིད་དང༌། བདེ་འགྲོར་གཞོལ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྗེས་སུ་ལ་ཡང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཚིག་བཞི་ཡིན་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་ཐག་རིང་བར་སྨིན་པ་ཡིན་པས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཡུལ་དཔྱད་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུད་ནས་བར་ཏ་ནི་དང་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུད་དུ་སྤྱད་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་དཔྱད་པས་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་ལ་དོགས་པ་བསལ་བའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་མི་དང་ང་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པའི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྨྲ་བའི་སྐྱེས་བུ་ཡོན་ཏན་ནི། ཡང་ང་དང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་དག་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་བརྗོད་དེ་ཞེས་བྱ་བས་སྔོན་དུ་གཏམ་སྨྲ་བའི་སྐྱེས་བུ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མི་ཕྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཡང་བསྟན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་བདུད་དང་བདུད་ཀྱི་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ལས་བཟློག་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་བའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཡང་དགའ་བ་དང༌། དང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་མགུ་བརྒྱ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་པོ་མང་པོ་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དགའ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་ཆོལ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་བརྟེན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །མགུ་བ་ནི་དགེ་བ་ལ་སེམས་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཙུག་ལག་ཡིན་ནོ། །དམ་བཅས་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་བདག་སྲོག་ཆགས་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་བྱང་ཆུབ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་པར་བགྱིའོ་ཞེས་སངས་རྒྱས་ནས་རྗེས་སུ་དགྱེས་པའི་ཚིག་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་དེ་དག་མོས་པ་རླབས་པོ་ཆེ་ཉིད་ཀྱིས་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་བར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཕྱི་ནང་གི་དེའི་འབྲས་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྟེར་བའི་ཕྱིར་དང་སངས་རྒྱས་སྔོན་དུ་གྱུར་པའི་ཞིང་གཞན་དག་ཏུ་ལྷག་པར་བསྟེན་པའི་ཕྱིར་གོང་ནས་གོང་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་རྙེད་པ་དང་མ་ཚང་བ་རྙེད་པ་ལས་བཟློག་པས་ཚང་རྙེད་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་རྣམས་ལས་ཀྱང་འགའ་ཞིག་གིས་འཐོབ་པ་དང་མི་འཐོབ་པ་དང་མཚང་བར་ཐོབ་པས་དང༌། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ནི་འདི་ལྟར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པས་བར་ཆད་མེད་པར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྐྱེ་བ་རྗེས་སུ་ཟིན་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་དེ་རྙེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བའི་ཕན་ཡོན་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།

སྦྱོར་བའི་བར་ཆད་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེའི་བར་ཆད་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དེས་ན། སྐྱོན་ནི་བཅུ་ཚན་བཞིར་བཅས་པ། །དྲུག་ཏུ་ངེས་པར་རྟོགས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་ལས་ཀྱང་ཚེགས་ཆེན་པོས་འཐོབ་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཚེགས་ཆེན་པོ་དང༌། ཡུན་རིང་པོས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་པས་གང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྤོབས་པ་ཤིན་ཏུ་མྱུར་ཆས་པ་ཉིད་ནི་སྔོན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཧ་ཅང་མྱུར་བར་སྤོབས་པ་སྐྱེས་པས་བརྗོད་པའི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཡང་གླལ་བ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། ཕན་ཚུན་སྟེག་ཅིང་འདྲི་ན་ལུས་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་བར་ཆད་ཉིད་ཡིན་པར་གང་གསུངས་པ་སྟེ། སྟེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ལུས་སམ་ལུས་དང་འབྲེལ་པས་གཞན་གྱི་ལུས་ལ་ཀུ་རེ་བྱེད་པའོ། །སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ནི་གསུམ་སྟེ། སེམས་གཡེང་བ་དང་ཕན་ཚུན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པས་འདྲི་ཞིང་ཉན་པ་དང༌། བདག་གིས་འདིའི་རོ་མྱང་བ་མ་རྙེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ལངས་ཏེ་འགྲོ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གང་གསུངས་པའོ། །ཕན་ཆུན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཕན་ཚུན་ལ་བརྟེན་ནས་དགའ་བར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པའི་ཁ་ཏོན་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་ཡང་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་འཆད་པ་དང་ཡང་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གང་གསུངས་པའོ། །ཕྱིར་ཕྱོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་འཛིན་པ་ཉིད་ནི་ངེས་པར་མ་ཞུགས་པ་ནི་ལུང་མི་སྟོན་པར་འཐད་པས་ན། བདག་འདིར་ལུང་མ་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ལུང་མ་བསྟན་པའི་མི་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པས་ངེས་པར་བརྟག་པ་མེད་པའི་འཐད་པས་རང་གི་མིང་ཡོངས་སུ་མ་བརྗོད་པ་ལས་དང་བ་མ་ཐོབ་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་ཉམས་པ་ནི་རྩ་བ་བོར་ནས་ལོ་འདབ་དང་ཡལ་ག་འཛིན་པའི་དཔེས་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་དོན་དང། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་པ་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྟོགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ངེས་པར་སྐྱེས་པར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གྱ་ནོམ་པའི་རོ་མྱང་བ་ལས་ཉམས་པ་ནི་ཁྱིའི་དཔེས་གྱ་ནོམ་པའི་རོ་མྱང་བ་ལས་ཉམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །ཐེག་པ་མཆོག་ལས་ཉམས་པ་ནི་ཡང་གླང་པོ་ཆེ་དོན་དུ་གཉེར་བས་དེ་རྙེད་བཞིན་དུ་དེའི་རྗེས་སུ་ཆོལ་བའི་དཔེས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནེ། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཉམས་པ་ནི། ཡང་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་དང་བ་ལང་གི་རྗེས་སྙོམས་པའི་དཔེས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་པ་ཉམས་པ་ནི་ཡང་ཕྱ་མཁན་ཉི་མའི་གཞལ་མེད་ཁང་གི་ཚད་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཁང་བཟང་བྱད་འདོད་པའི་དཔེས་རྒྱུ་འབྲས་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེའི་གོ་རིམས་ཉམས་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གོང་ན་མེད་པའི་གནས་ལས་ཉམས་པ་ནི་ཡང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་ཕྲན་སྙོམས་པའི་དཔེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་གནས་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་དོན་གྱིས་བར་དུ་གཅོད་པའི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཉིད་ཡིན་པར་གང་གསུངས་པའོ། །ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤོབས་པ་འབྱུང་བ་ནི་ཆོས་དེ་དང་དེ་དག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་དང༌། ཆོས་དེ་དང་དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་སྤོབས་པ་མང་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡི་གེ་འདྲི་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། བྲིས་པའི་ཡི་གེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། འདི་ལ་ཡི་གེ་མེད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་རོ་མྱང་བ་དང༌། ལམ་མ་ཡིན་པས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་བར་ཆད་རྣམ་པ་བདུན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དངོས་པོ་མེད་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་བྲི་བར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། བྲིས་པའི་ཡི་གེ་ལ་དེ་ཡིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། དེ་ལ་ཡི་གེ་མེད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བོར་ཏེ་བདུད་ཀྱིས་ཉེ་བར་གཏད་པའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་ཐབས་མཁས་པ་ཚོལ་བ་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདུན་པ་དང༌། སྙོམ་ལས་ཀྱིས་བྲལ་བ་ནི་ཡང་ཉན་པ་པོ་དང། སྟོན་པ་པོ་དང༌། མངོན་པར་འབྲེལ་བས་ཕན་ཚུན་འདུན་པ་ཅན་དང༌། སྙོམ་ལས་ཅན་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདུན་པའི་ཡུལ་ཐ་དད་པས་བྲལ་བ་ནི་ཡང་དེ་དག་ཉིད་ཕན་ཚུན་གྱི་འདུན་པ་ཅན་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་འདོད་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པའོ། །རྙེད་པ་གཙོར་བྱེད་པ་དང༌། འདོད་ཆེན་ཆུང་བ་གཉིས་ཀྱིས་བྲལ་བ་ནི་ཡང་དེ་དག་ཉིད་ཕན་ཚུན་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་གཙོར་བྱེད་པ་དང་འདོད་པ་ཆུང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དང༌། མི་ལྡན་པ་དག་དང༌། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། གཏོང་བ་དང༌། སེར་སྣ་བྱེད་པ་དང༌། སྟེར་བ་དང༌། མི་ལེན་པ་དང༌། མགོ་སྨོས་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྤྲོས་པས་གོ་བ་ཉིད་དང༌། མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། མི་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་དང༌། མི་ལྡན་པ་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། མི་མཁས་པ་དང༌། གཟུངས་ཐོབ་པ་དང༌། མ་ཐོབ་བ་དང༌། ཡི་གེར་འདྲི་བར་འདོད་པ་དང༌། མི་འདོད་པ་དང༌། འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུན་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། མ་བྲལ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཉན་པ་པོ་དང༌། སྟོན་པ་པོ་དང༌། མངོན་པར་འབྲེལ་པས་ན་བྲལ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་པོ་བར་ཆད་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། གཞན་ཡང་དེ་དག་ཉིད་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དང༌། མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཡང་དེ་དག་ཉིད་ཕན་ཚུན་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུན་པ་དང༌། བྲལ་བ་དང་མ་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ལས་བདུད་ཀྱི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ངན་འགྲོའི་འགྲོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་ནི། གཞན་འགའ་ཞིག་འོངས་ཏེ་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་མི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ལ་ལེགས་པར་ཕྱོགས་པ་ནི། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་སྔ་མ་ཉན་པ་པོ་དང༌། ཕྱི་མ་འཆད་པ་པོ་ལ་ངེས་པར་བྱས་ཏེ་བྲལ་བ་བཤད་པ་ཡིན་ན། ད་ནི་སྔ་མ་འཆད་པ་པོ་དང༌། ཕྱི་མ་ཉན་པ་པོ་ལས་ངེས་པར་བྲལ་བ་རྣམ་པ་བདུན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཉན་པ་པོ་དང་སྟོན་པ་པོ་དག་གི་ཕན་ཚུན་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུན་པ་དང་བྲལ་བ་དང་མ་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོགས་པ་དང་བྲལ་བས་བདུད་ཀྱི་ལས་ཉིད་ཡིན་པས་ན། སྟོན་པ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་དག་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མར་རྣམ་པར་བཞག་པས་ཀྱང་བར་ཆད་རྣམས་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཉན་པ་པོ་དང་འཆད་པ་པོ་གཉི་ག་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་གཉི་གར་གནས་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྟོན་པ་པོ་དང༌། ཉན་པ་པོ་དང༌། མངོན་པར་འབྲེལ་བ་རྣམ་པ་བདུན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཅིག་པུ་ཉིད་དང༌། འཁོར་ལ་དགའ་བ་ཉིད་དང༌། རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར་འདོད་པ་དང༌། གོ་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་ཉིད་དང༌། ཟང་ཟིང་ཅུང་ཟད་ཙམ་འདོད་པ་དང༌། སྦྱིན་པར་མི་འདོད་པ་ཉིད་དང༌། སྲོག་གི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། མི་འགྱུར་བའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། མི་འགྲོ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ལོ་ལེགས་པ་དང༌། མུ་གེ་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། མི་འགྲོ་བ་དང༌། ཆོམ་རྐུན་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས་དཀྲུགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། མི་འགྲོ་བ་དང༌། ཁྱིམ་ལ་བལྟ་བས་ཉན་པ་པོ་འདོར་བར་བྱེད་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་སྟོན་པ་པོ་དང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས། ཟས་སྟེར་བའི་ཁྱིམ་ལ་བལྟ་བས་དེ་ཡོང་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་འབྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། གཞན་ཡང་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདི་སྐད་དུ་ངེད་ཀྱི་མདོ་སྡེར་ཇི་ལྟར་བྱུང་བ་དེ་ཡིན་གྱི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡང་འབྱེད་པའི་སྦྱོར་བས་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་སྦྱོར་བ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོས་མ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཟུགས་བརྙན་ནི་བདུད་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་བདུད་ཀྱིས་གཏད་པ་ལ་དེའི་ལས་སུ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པར་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་ཡང་བདུད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆ་བྱད་འཛིན་པ་མཐོང་ནས་འདོད་པ་སྐྱེ་བ་དང༌། བདུད་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོང་བ་ལ་འདོད་པ་བསྐྱེད་པས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་གི་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་དཔེས་ནི་དེ་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་བར་ཆད་མང་པོ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་བར་ཆད་ནི་ཆོས་བསལ་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ན་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུའི་རྒྱུ་ཉིད་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བུ་མང་པོ་ཡོད་པའི་མའི་དཔེས་དེ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་དགོངས་པས་དེ་ལ་བརྩོན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྲུང་པ་ལ་སོགས་པ་མཛད་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བའི་བར་ཆད་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།

སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་པའི་ཕྱིར། གང་གིས་མཚོན་ཏེ་མཚན་ཉིད་དུ། །ཤེས་བྱ་དེ་ཡི་རྣམ་པ་གསུམ། །ཤེས་པ་ཁྱད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། །ངོ་བོ་ཉིད་གང་མཚོན་བྱ་ཡང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཞིར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རེ་ཞིག་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་འཇིག་མེད་བདག་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། །དེ་བསྡུས་པ་དང་ཕྱིར་བལྟས་དང༌། །མི་ཟད་པ་ཡི་རྣམ་པ་དང༌། །ཆགས་བཅས་སོགས་དང་རྒྱ་ཆེ་དང༌། །ཆེན་པོར་གྱུར་དང་ཚད་མེད་དང༌། །རྣམ་ཤེས་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། །སེམས་ལྟར་མེད་དང་ཤེས་པ་སྟེ། །གཡོ་བ་ལ་སོགས་ཤེས་བྱ་དང༌། །དེ་ལས་གཞན་ཡང་དེ་དག་ནི། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས། །ཐུབ་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་ཏེ། །གཞན་ལ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་འདི། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་སྐབས་ཀྱི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་ཞེས་པ་ནི་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བར་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འཇིག་པ་མེད་པ་ཞེས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་འཇིག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་གྱིས་ན་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་པ་མ་ཡིན་རབ་ཏུ་འཇིག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ངེས་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཤེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མཁྱེན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལ་སེམས་ཅན་དང་དེར་གདགས་པའི་རྒྱུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་པ་ནི་ཡིན་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་འཐད་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་བསྡུས་པ་ཤེས་པ་དང་དེ་དག་ཉིད་གཡེངས་པ་ཤེས་པ་ནི་གང་ལ་རེ་ཞིག་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མ་དམིགས་པ་དེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་བསྡུས་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་མི་ཟད་པའི་རྣམ་པ་ནི་ཡང་དེ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། སྤོང་བ་རྣམས་ཀྱི་མི་ཟད་པའི་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་དང་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་དང༌། སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་ནི། སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ནི་དམིགས་སུ་མེད་ཅིང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཤེས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པས་རྒྱ་ཆེར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཤེས་པ་ནི། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཆེན་པོར་གྱུར་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །སེམས་ཚད་མེད་པ་ཤེས་པ་ནི། སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ནི་རྟེན་མེད་ཅིང་ཚད་མེད་པས་ཏེ། གང་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བ་དེ་རྣམས་ལ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་བསྟན་དུ་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི། རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་བལྟར་མེད་པ་ཤེས་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་ལྔ་ལ་སེམས་དེ་དག་སྣང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤེས་པ་ནི་སེམས་འཕྲོ་བ་དང་འདུ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བརྟེན་པས་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། བདག་གང་དང་འཇིག་རྟེན་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་བདེན་གྱི་གཞན་ནི་གཏི་མུག་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་སྲོག་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ལུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་ཡུལ་ལ་སེམས་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བཙུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཀག་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཡུལ་གཞན་དུ་མི་འཇུག་པ་ནི། བདག་དང་འཇིག་རྟེན་མི་རྟེན་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྲོག་ཀྱང་གཞན་ལ་ལུས་ཀྱང་གཞན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་མཁྱེན་པས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པའོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་དེ་གཞན་ལ་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཞིང་འདོགས་པ་ཤེས་པ་ནི། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ན་སེམས་འཕྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཇི་ལྟར་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། སྟོང་ཉིད་མཚན་མ་མེད་བཅས་དང༌། །སྨོན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། །སྐྱེ་མེད་འགག་པ་མེད་སོགས་དང༌། །ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུག་མེད་དང༌། །འདུ་མི་བྱེད་དང་རྣམ་མི་རྟོག །རབ་དབྱེ་མཚན་ཉིད་མེད་ཉིད་ལ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱིས་ནི། །ཞེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ཤེས་པ་ནི། དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་ནི་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སོགས་པ་སྨོས་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་ཤེས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཤེས་པ་དང༌། རྟེན་མེད་པ་ཤེས་པ་དང༌། ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་བསྡུ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པ་མེད་པ་ཤེས་པ་ནི། ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེས་མཚན་ཉིད་དེ་དོར་བ་མི་ནུས་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པ་ཤེས་པ་ནི། གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་མཚན་ཉིད་དེ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཤེས་པ་ནི་དེ་དག་གིས་མཚན་ཉིད་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་བཟློག་ཟླ་དང་བཅས་པ་བཀག་པས་ནམ་མཁའི་དཔེས་ལམ་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱུང་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་གང་ལ་དཔྱད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མཛད་པ་ངོ་མཚར་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པས་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་མེད་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་སྟོན་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཤེས་པ་ཡང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་གཏོང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཆད་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་མི་འཁྲུགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་འཕགས་པའི་ལམ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་རྣམས་ནི་འཁྲུགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་ཕན་ཆད་ནི་ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐྱེད་པ་དེ་ལས་བརྩམས་ནི། དེ་ནི་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བརྟེན་ནས། །གནས་དང་གུས་པར་བྱ་བ་དང༌། །བླ་མ་ཉིད་དང་མཉེས་པ་དང༌། །དེ་ལ་མཆོད་དང་བྱེད་མེད་དང༌། །ཀུན་འཇུག་མཁྱེན་པ་གང་ཡིན་དང༌། །མ་མཐོང་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་སྟོང་ཉིད་རྣམ་པ་དང༌། །བརྗོད་དང་ཤེས་མཛད་མངོན་སུམ་མཛད། །བསམ་མི་ཁྱབ་དང་ཞི་ཉིད་སྟོན། །འཇིག་རྟེན་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ལ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་པ་ཤེས་པ་ནི། རབ་འབྱོར་གང་གིས་དེ་ལྟར་བསྐྱེད་པ་དང༌། སྟོན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་རྒྱུ་དེས་ན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་ཆོས་འདི་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་སོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་དང༌། བླ་མར་བྱ་བ་དང༌། མཉེས་པར་བྱ་བ་དང༌། མཆོད་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་དེ་ལ་རིམ་གྲོར་མཛད་པ་དང༌། བཀུར་སྟོར་མཛད་པ་དང༌། བསྟི་སྟང་མཛད་པ་དང༌། མཆོད་པ་མཛད་པ་ནི་བྱས་པ་མཁྱེན་ཞིང་བྱས་པ་ཚོར་བ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཤེས་པ་ནི། བྱེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ངོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་བྱས་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཤེས་པ་ནི། ཡང་ཡེ་ཤེས་བྱས་པ་མེད་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པ་མེད་པའི་བརྡས་འཇུག་སྟེ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མ་མཐོང་བའི་དོན་སྟོན་པ་ནི། གཟུགས་ལ་དམིགས་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་བར་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་སྐྱེས་པའི་དོན་གྱིས་མ་མཐོང་བའི་གཟུགས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་བརྗོད་པ་དང༌། ཤེས་པར་མཛད་པ་དང༌། མཐོང་བར་མཛད་པ་ཤེས་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པ་དང༌། ཤེས་པར་མཛད་པ་དང༌། སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ལ་དགོངས་ནས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་དེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཇུག་པ་དང༌། ཆེད་དུ་བྱ་བའི་འཇུག་པ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་འཇུག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཤེས་པ་གསུམ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ཞི་བ་ཤེས་པ་ནི། གཞན་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འགོག་པ་ཤེས་པ་ནི་ཡང་ཆོས་རྣམས་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཅི་ནས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་འདི་དང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་མི་འབྱུང་པ་དེ་ལྟར་སྟོན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། བསམ་མི་ཁྱབ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱིས། །ཁྱད་ཞུགས་བདེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་བཅུ་དྲུག་གིས། །ཁྱད་པར་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བདེན་པའི་སྤྱོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་ཡུལ་གྱིས་སོ། །ཁྱད་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་བཅུ་དྲུག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པ་རེ་རེ་ཞིང་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པས་བསྡུས་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཁྱད་པར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོས་བསྡུས་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ། ཞེས་བྱ་བ་བསམ་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བའི་དོན་གྱིས་དང། རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་བརྗོད་པས་ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་པས་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་གྱི་ཤེས་པ་དང་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པ་ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །མི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པས་བསྡུས་པ་ནི། མི་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་མཉམ་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་དོན་གྱིས་དང༌། རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཀྱང་མི་མཉམ་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞལ་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྐད་ཅིག་མ་གསུམ་པས་བསྡུས་པ་ནི། གཞལ་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚད་མ་ལ་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་དོན་གྱིས་དང༌། རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཀྱང་གཞལ་དུ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གྲངས་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་པས་བསྡུས་པ་ནི། གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གྲངས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་དོན་གྱིས་དང༌། རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཀྱང་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཆེད་དུ་བྱེད་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ན་ཐམས་ཅད་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་གྱི་སྒོ་ནས་ཉེ་བར་དགོངས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་པར་བྱ་བའམ། ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཁྱད་པར་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་ལ་བརྟེན་པ་འདི་དག་ཉིད་ཀྱིས་མི་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་མཉམ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ནི་མཉམ་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བའི་དོན་གྱིས་ན། རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཀྱང་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་བྱ་བས་ཉེ་བར་གནས་པའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་སྡུད་པར་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ཀུན་འབྱུང་གི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོས་བསྡུས་པ་ནི། བློན་པོའི་དཔེས་འཕགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་ནི་བྱང་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པས་ཉེ་བར་གནས་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། གཟུགས་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་ཉེ་བར་གནས་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ལས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་མི་བྱ། མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུའི་ཁྱད་པར་གྱིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པས་བསྡུས་པ་ནི། དེ་ནི་ཕྲ་བ་མཛངས་པ་མཁས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རིག་པར་བྱ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཕྲ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཛངས་པ་ནི་མ་ནུས་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་ཉེ་བར་གཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གང་དག་སྔར་བློ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་སྐྱེ་བས་འཐོབ་པའི་ཤེས་རབ་དོན་དེ་དག་གཉི་ག་ལ་འཇུག་པར་ནུས་པ་དང་ལྡན་པ་མཁས་པ་དང་བདེན་པ་མཐོང་བས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་དོན་དེ་གཉི་ག་ལ་ཞུགས་པའི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྐད་ཅིག་མ་གསུམ་པས་བསྡུས་པ་ནི་སྟོང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་གྲངས་སྙེད་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནས། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་གྱུར་པའི་ཤེས་པ་དང་སྤངས་པས་འདི་ཉིད་ལ་མོས་པ་ལ་སོགས་པ་མཆོག་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བའི་ཁྱད་པར་ཀུན་འབྱུང་གི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་པས་བསྡུས་པ་ནི་འདི་ནི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་རྒྱ་ཆེར་འཆད་པ་ཡིན་པས་ཐེག་པ་གཞན་པས་འདི་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་རྣམས་མྱུར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འགྲིབ་པ་དང་འཕེལ་བ་མེད་པའི་ཁྱད་པར་འགོག་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོས་བསྡུས་པ་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང་འདི་ལ་འགྲིབ་པའམ་འཕེལ་པ་མེད་པའི་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དྲག་ཏུ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པས་བསྡུས་པ་ནི། བ་དྲུས་མ་བེའུ་གཞོན་ནུ་མི་འདོར་བའི་དཔེས་མོས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ལྡན་པའི་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་སྔོན་གྱི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་སྐད་ཅིག་མ་གསུམ་པས་བསྡུས་པ་ནི་ཡང་དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལ་བརྟེན་པས་དགའ་ལྡན་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འདིར་སྐྱེས་པ་ཉིད་དང་བཟློག་པས་འཕགས་པའི་ས་གཞན་གཉིས་པོར་ལྷུང་བ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་འགོག་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་པས་བསྡུས་པ་ནི་ཡང་རྒྱ་མཚོར་གྲུ་ཞིག་པའི་དཔེས་བར་ཆད་དང་བཅས་པ་དང་བར་ཆད་མེད་པར་བྱེད་པ་དག་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་མཚན་མ་ལ་གནས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ལས་བརྒལ་བའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོས་བསྡུས་པ་ནི་ཡང་བུམ་པ་སོ་མ་བཏང་བ་དང་བཏང་བའི་དཔེས་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྟེན་མ་ཡིན་པ་དང་རྟེན་ཡིན་པའི་ངོ་བོར་བསྟན་པའི་དོན་གྱིས་གང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མ་ཚང་བ་མད་པའི་ཁྱད་པར་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པས་བསྡུས་པ་ནི། ཡང་རྒྱ་མཚོའི་གྲུ་ཟག་ལྷན་མ་བྱས་པ་དང་བྱས་པའི་དཔེས་སྒྲུབ་པ་མ་ཚང་བ་དང་ཚང་བ་དང་སྟོན་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་སྐད་ཅིག་མ་གསུམ་པས་བསྡུས་པ་ནི། ཡང་སྐྱེས་བུ་རྒས་ཤིང་ཉམ་ཆུང་བའི་དཔེས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བར་བསྟན་པས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ལྟུང་བ་དང་མི་ལྟུང་བར་སྟོན་པའི་དོན་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རོ་མྱང་བ་མེད་པའི་ཁྱད་པར་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་པས་བསྡུས་པ་ནི་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། འདོད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་བའི་རྩ་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་བརྟེན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བཤད་མ་ཐག་པའི་ཚིག་ལྷུག་པས་གསུངས་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྡུས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བསམ་མི་ཁྱབ་དང་མི་མཉམ་དང༌། །གཞལ་དང་བགྲང་ལས་ཡང་དག་འདས། །འཕགས་པ་ཀུན་སྡུད་མཁས་པ་ཡིས། །རིག་བྱ་ཐུན་མོང་མིན་ཤེས་ཉིད། །ཤེས་མྱུར་བྲི་དང་གང་མེད་དང༌། །སྒྲུབ་དང་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང༌། །དམིགས་པ་རྟེན་དང་བཅས་པ་དང༌། །མཐའ་དག་པ་དང་ཡོངས་འཛིན་དང༌། །རོ་མྱང་མེད་དང་ཁྱད་པར་ནི། །བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། །གང་གིས་ལམ་འདི་གཞན་དག་ལས། །ཁྱད་དུ་འཕགས་པས་ཁྱད་པར་ལམ། །ཞེས་བྱའོ། །ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། ཕན་དང་བདེ་དང་སྐྱོབ་པ་དང༌། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྐྱབས་དག་དང༌། །གནས་དང་དཔུང་གཉེན་གླིང་དང་ནི། །ཡོངས་འདྲེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་ཐེག་གསུམ་གྱི། །འབྲས་བུ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་བདག །ཐ་མ་རྟེན་གྱི་མཛད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་སྟེ། །འདི་ནི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཕན་པའི་བྱེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་འགྲོ་བ་རྒྱུད་ལྔ་ལས་ཡོངས་སུ་བཏོན་ཅིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་པར་ཞུགས་པས་མ་འོངས་པའི་ཕན་པས་བསྡུས་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བདེ་བའི་བྱེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་འཁྲུག་པ་རྣམས་ལས་ཡོངས་སུ་བཀྲོལ་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལ་བདེ་བར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པས་ཚེ་འདིའི་བདེ་བས་བསྡུས་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱོབ་པའི་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་བ་ན་ཡོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་ལས་སྐྱོབ་ཅིང་ཡང་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྐྱོབ་པ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་འཇོག་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱབས་ཀྱི་བྱེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ཕུང་པོ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་རབ་ཏུ་འགོད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྐྱབས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཏན་དུ་ཕན་པ་ལ་ཞུགས་པའི་དོན་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གནས་ཀྱི་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདྲེ་བ་མེད་པ་དང༌། འབྲེལ་པ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལས་བཟློག་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དབུང་གཉེན་གྱི་བྱེད་པ་ནི་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར། དཔུང་གཉེན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གླིང་གི་བྱེད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་ཆད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པས་ཆུས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བའི་སྐམས་དང་ཆོས་མཐུན་པར་སྲེད་པ་ཟད་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་གླིང་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་རྟོགས་པའི་རྟེན་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་འདྲེན་པའི་བྱེད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ལས་ཡོངས་སུ་འདྲེན་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་བྱེད་པ་ནི། རབ་འབྱོར་གཟུགས་ནི་ནམ་མཁའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འགྲོ་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་མི་འགྲོ་མི་འོད་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ངང་ཚུལ་དེ་ལས་མི་འདའ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་དབང་དུ་མཛད་པའི་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སྟོན་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་ཞིང་དེའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་ནི། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་སྐྱེ་མི་འགག་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་གཡོ་བའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ལམ་ཤེས་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་དེ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་གྱི་བྱེད་པ་ནི། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཏེ་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དང་ཚུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།ངོ་བོ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་ཡིན་པས། ཉོན་མོངས་རྟགས་དང་མཚན་མ་དང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག །དབེན་དང་དཀའ་དང་ངེས་པ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མི་དམིགས་དང༌། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་དང༌། །དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་གང་ཡིན་དང༌། །མི་མཐུན་ཐོག་པ་མེད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་དམིགས་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད། །མཚོན་བྱ་ལྟ་བུར་མཚོན་པས་ན། །མཚན་ཉིད་བཞི་པར་བཞེད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བཅུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཞེས་ཇི་ལྟར་བརྗོད་ཅེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་ལས་དབེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་རྣམ་པར་བསལ་བས་དབེན་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་བ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྟགས་ཀྱིས་དབེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་དབེན་པར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མཚན་མས་དབེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་མས་དབེན་པའི་རང་བཞིན་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྟགས་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །མཚན་མ་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་གིས་དབེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི། །དེ་བཞིན་དུ་འདོད་ཆགས་དང༌། འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པས་དབེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དང་ཚུལ་ཅན་ཉིད་དང༌། ལྷག་པར་མོས་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཉེ་བར་བཀོད་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱ་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར་དེ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཉ་ངན་ལས་འདས་པའི་གོ་ཆོག་བྱ་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྒོམ་པ་བྱ་དཀའ་བའི་དོན་དུ་སྟོན་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་དེ་ལྟར་གོ་ཆ་བགོས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པར་ལྷུང་བའི་གནས་ཀྱི་གོ་སྐབས་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྒོམ་པ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་སྟོན་པའི་དོན་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བའི་དོན་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡ་ཤེས་ཀྱི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གོ་ཆ་བགོས་པས་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལ་མི་འཁྲུལ་བར་བསྟན་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཏུ་ཟབ་སྟེ། དེ་ནི་སུས་ཀྱང་བསྒོམ་པར་བགྱི་བ་མ་ལགས་སེ་ཞེས་བྱ་བས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དང༌། སྒོམ་པ་པོ་དང༌། བསྒོམ་པ་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱི་པ་སྒོམ་པ་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཞེ་ན་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི། །རབ་འབོར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མངོན་པར་མ་ཞེན་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འདི་བཤད་པ་ལ་མི་དང༌། ང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལམ་ཤེས་པའི་རྣམ་གྱིས་ལམ་ཤེས་པའི་རྣམས་པ་བསྒོམ་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་།བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་གཞོལ་བའི་བསམ་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྟོག་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རབ་འབྱོར་རྨི་ལམ་དང་སྤྲུལ་པ་ལ་གཞོལ་བའི་བསམ་པས་བྱང་ཆུབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་རྣམས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ཉེ་བར་དགོད་པ་དང༌། གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་ཡོང་རྟོག་པར་བྱེད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་གསུངས་པའི་དམིགས་པ་སྒོམ་པ་འི་ཁྱད་པར་གྱི་ཞར་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་བསྒོམ་པའི་དོན་དྲིས་པ་དང༌། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཱ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་རྟོག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་བྱེ་དཔའི་དོན་གྱིས་ལ་བསྟན་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྟོག་པ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་ཡེ་ཤེས་སོ། །འོ་ན། དམིགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ། །དེ་ཡང་དགེ་ལ་སོགས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུགས་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །རྣམས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་དེ་དག་ཕན་ཚུན་གྱི་ངོ་བོའི་ཟབ་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་དག་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུང་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན། འོ་ན་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཇི་ལྟར་འཐད་ཅེ་ན། སངས་རྒྱས་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དག་གཉིས་སུ་མེ་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་དོན་དུ་ཐུགས་ལས་ཆུང་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པར་གསུངས་ཏེ་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་པའི་དབྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་མི་མཐུན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི། །ལྷའི་བུ་དག་ནམ་མཁའ་ཟབ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་འདི་ཟབ་པོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་བཟུང་བའི་སླད་དུ་བསྟན་པ་མ་ལགས། མི་བཟུང་བའི་སླད་དུ་བསྟན་པ་མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་ནི་འཛིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་འཛིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྣོད་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ལེགས་པར་རྫོགས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞི་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་མི་དམིགས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གསུམ་པོ་མཐའ་དག་ཀྱང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ལས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་དཔེར་བྱས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་འོངས་མ་སོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་མ་འོངས་མ་སོང་བས་ན། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫས་སུ་འདོད་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱིའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །གནས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་གྱི་ཆོས་ཉིད་དོ། །མི་འགྱུར་ཞིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་དང་དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །དབྱེར་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་ལས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཚོལ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ལ་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མི་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་དང་མི་དེའི་མཚན་མ་དབང་པོར་གྱུར་པས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་མཐོ་བ་དང་དམ་བར་གྱུར་བ་དང་དམའ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་པས། མོད་ལས་དེའི་ཚེ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་དྲུག་དང་མཚན་མ་ཆེན་པོ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་གཡོས་སོ། །རབ་ཏུ་གཡོས་སོ། །ཀུན་རུ་རབ་ཏུ་གཡོས་སོ། །འགུལ་ལོ། །རབ་ཏུ་འགུལ་ལོ། ཀུན་ཏུ་རབ་ཏུ་འགུལ་ལོ། །ལྡེག་གོ །རབ་ཏུ་ལྡེག་གོ །ཀུན་ཏུ་རབ་ཏུ་ལྡེག་གོ །ཆེམ་ཆེམ། རབ་ཏུ་ཆེམ་ཆེམ། ཀུན་ཏུ་རབ་ཏུ་ཆེམ་ཆེམ་མོ། །འཁྲུགས་རབ་ཏུ་འཁྲུགས། །ཀུན་རུ་རབ་ཏུ་འཁྲུག་གོ །འུར་འུར་རབ་ཏུ་འུར་འུར། ཀུན་ཏུ་རབ་ཏུ་འུར་འུར་རོ་ཞེས་གང་གསུང་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་གཡོ་བ་དང༌། མཐོ་བ་དང༌། མཐོ་བ་དང༌། དམའ་བ་དང༌། སྟེང་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། འོག་ཏུ་འགྲོ་བ་དང༌། སྒྲ་རྗེས་སུ་སྒྲོགས་པའོ། །ལྟས་ཆེན་པོ་བཅོ་བརྒྱད་ནི་གཡོ་བ་ལ་སོས་པའི་འགྱུར་བ་རྣམས་པ་དྲུག་པོ་དེ་རྣམས་ཉིད་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྙོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་དང་འདུས་མ་ཉས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ན་སེམས་ཅན་གྱི་རིས་བཞི་པོ་མི་དགེ་བ་ལ་སྤྱོད་པ་དང་ལྷག་སྣ་ཚོགས་ལ་མོས་བ་དང༌། ང་རྒྱ་ཅན་དང༌། རིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། བྱ་ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་གཡོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ནས་ཀུན་ཏུ་རབ་རུ་འུར་འུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཚིགས་བཅོམ་བརྒྱད་ཀྱི་དོན་བསྟན་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི། དེ་ལྟར་ན་ལྷའི་བུ་དག་གནས་བྲན་རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མ་སྐྱེས། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་མ་སྐྱེས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་གནས་བརྩམས་ཏེ། གང་ཞིག་གང་རྗེས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས། དེ་ལྟར་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་རྗེས་སུ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་ཉིད་འདི་ནི་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་གྱིས་མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཉིད་ལས་ཆོས་ཉིད་བཙལ་བའི་དོན་གྱིས་གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། དབྱེ་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱིས་ཆོས་ཉིད་ཅེས་ཡ་བ་དང༌། འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཛད་པའི་དོན་གྱིས་ཆོས་གནས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། རྒྱུད་དང་རྐྱེན་མི་འཁྲུལ་བའི་ཆོས་ངེ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་དོན་གྱིས་ནས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རེ་ཞིག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་ན། དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དམིགས་པར་ལྟག་ལ་འགྱུར། འདབ་ཆགས་བྱ་ལུས་ཆེན་པོ་གྱུར་པའི་དཔེས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་ཞིང་ཐབས་མཁའ་པས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་ན་ཉན་ཚོ་ལ་སོགས་པའི་སར་ལྟུང་བའི་དོན་གྱིས་དེའི་ཚེ་མང་པོ་ཞིག་བསྟན་པ་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།

ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། མཚན་མེད་རབ་ཏུ་སྦྱིན་ལ་སོགས། །ཡང་དག་སྒྲུབ་ལ་མཁས་པ་ནི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོག་འདི་ལ། །ཐར་པའི་ཆད་དང་མཐུན་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐོག་མར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཟུང་སྟེ། ཐབས་མཁས་པ་དང་མ་བྲལ་བར་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་མཚན་མ་མི་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བསྒོམ་ཞིང་མཚན་མར་མི་འཛིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་འང་དད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱིས་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དེ་ལ། སངས་རྒྱས་སོགས་དམིགས་དད་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། དུས་གསུམ་གྱི་སང་རྒྱས་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིད་ལ་སེམས་ཀྱང་མཚན་མར་མི་བྱེད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ནི་མ་སྣད་ཅིང་མ་སྨས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྣད་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པར་ལྟུང་བའོ། །སྨས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ལ་ཉམས་པའོ། །སྦྱིན་སོགས་སྤྱོད་ཡུལ་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ལྟར་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་དེ་ཐོག་མར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན། ཤེས་རབ་སྒོམ་པའི་བར་དུ་མཚན་མར་མི་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་དྲན་པ་དང༌། །ཞེས་བྱས་བ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཐབས་མཁས་པ་དང་མ་བྲལ་བའི་བསམ་པ་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེའི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་ཐེ་ཚོམ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཏིང་འཛིན་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེས། གང་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱབ་དང༌། གང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བགྱི་བའི་གཟུགས་སམ་ཚོར་བའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་རྣམས་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཤེས་པའི་ཤེས་རབ། ཅེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྟོགས་པར་ཡང་བྱ་བ་དང༌། ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་མཆིས་ཤིང་མི་དམིགས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་འབྱུང་བར་དཀའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམ་ལྔ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐར་བའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདི་དེ་ལྟར་འགྱུར་བའོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ལ་དབང་པོར་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། དབང་པོའི་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྣོན་པོ་ཡིས། རྟོགས་སླ། ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཆེན་པོས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་འང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་བ་ལ་ནི་གང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་མ་མཆིས་ཏེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ་སྟེ། ཆོས་གང་འཕེལ་པར་བགྱི་བའམ་ཡོངས་སུ་འགྲིབ་པར་བགྱི་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟུལ་པོས་རྟོགས་དཀར་བཞེད། ཅེས་བྱ་བ་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་བསྟན་པས་དེ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་དཀའ་བ་ཡིན་པ་དང༌། གཟུགས་པ་སོགས་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་དང༌། དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་བཞིར་ལྡོག་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པས་མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་འོན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་གསུམ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་འདོ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བས། ཁྱེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་འདོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བདེན་པ་དང་གནས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་འགག་ཅིག་དང་དུ་མར་ཁ་མི་ལེན་པའི་ཆད་དང་འཐད་པས་འབྲིང་ཡིན་པར་བཤད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་བདེན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པས་སོ་།གངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཏགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་རྣམས་སུ་རྣམ་པར་གནས་པའོ།།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གང་གིས་དེ་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་འདིའི་རྟགས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་མི་ཞུམ་པ་མི་དང་ང་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། མི་གོང་བ་མི་སྐྲག་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡིད་ལ་འགྱོད་པ་མེད་པ་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་རྣམས་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པར་པ་གསུམ་མི་དམིགས་པས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་སེམས་མི་ཞུམ་མི་འགོང་ཡིད་ཕྱིར་ཕྱོགས་པར་མི་འགྱུར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མཚན་པར་མི་བྱེ་པར་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པས་ནི་ཆུང་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའི་རྣམ་པར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འབྲིང་གསུང་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་པ་རྣམས་དང༌། དེ་རྣམས་ལ་གཞན་དུ་དང༌། དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། དེ་ལས་གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆེན་པོ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཐར་པ་ནི་བྲལ་བའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ལ། དེའི་ཆ་ལ་ཕན་པས་ན་ཐར་བའི་ཆད་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།

ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། དྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་འདིར། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་བརྗོད། །དེ་དག་ཉིད་ལ་སེམས་མཉམ་སོགས། །རྣམ་པ་དག་ནི་བཅུར་བཤད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཅི་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་བརྗོད་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མངོན་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ་འདི་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་བསྐྱེད་པ་དང༌། དེ་ལ་དམིགས་པས་གནས་པ་ཉིད་དུ་གནག་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱམས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་དེ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་དང༌། ང་རྒྱལ་བཅོམ་པ་བསྐྱེད་ཅིང་གཡོ་བ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཕན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་དང༌། གནོད་པ་མེད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་དང༌། མི་འཚོ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་དང༌། ཕ་དང༌། སྤུན་དང༌། སྲིད་མོ་དང། བུ་དང༌། བུ་མོ་དང༌། གྲོགས་པོ་དང༌། ཡིད་བརྟན་པ་དང༌། གཉེན་དང༌། སྔ་གི་གཉེན་མཚམས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་མ་དང་པ་ལ་སོགས་པ་གཉིས་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས་རྣམ་པ་བཅུར་འགྱུར་རོ། །བདག་ཉིད་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་ཅིང༌། །སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་གནས་པ་གཞན། །དེ་དག་ལ་ནི་འགོད་པ་དང༌། །བསྔགས་པ་བརྗོད་དང་མཐུན་པ་ཉིད། །རྩེར་གྱུར། ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་དག་ལ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པ་དག་དང༌། བདག་ཀྱང་སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བདག་ཀྱང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལུགས་དང་ལུགས་མ་ཡིན་པ་ལ་མཉམ་པར་གཞུག་པར་བྱ་དང༌། དེ་ལ་གཞན་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བ་དང་དེའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། དེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཞན་དག་ལ་མཐུན་པར་དགའ་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་བཟོད་པ་ནི། རང་བཞིན་རྟེན་ཅན་བདེན་ཤེས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་རྩེ་མོ་རྣམས་སུ་རང་བཞིན་ལ་བརྟེན་པའི་དབྱེ་བས་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་བརྗོད་པ་བཞིན་དུ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། །བདག་གིས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་བས་བརྩམས་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱང་སྐྱོད་མེད་པ་ལ་འཇུག་ཅིང་དེ་ལ་གཞན་འགོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་མཆོག་དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་རྣམས། །སྨི་ཉེད་སོག་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ། །ཤེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རང་དང་གཞན་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །འདེ་དག་གི་དམིག་པ་དང་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་བདག་གིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ནས་བཙམས་ཏེ། དེ་ལྟར་སློབ་པ་དེ་ནི་གཟུགས་ན་དམ་པའི་ཆོས་གནས་པའི་བར་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་ན། དེས་སྔོན་ཁོ་ནར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ས་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཡོངས་སུ་གཟུང་དུ་མེད་པ་ནི་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དག་ག་བར་འཐད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟེ། འདི་ལྟར་གཟུགས་ཡོངས་སུ་གཟུང་དུ་མེད་པ་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་གཟུང་དུ་མེད་ཕ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གང་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆད་དང་མཐུན་པ་འདི་དག་ཀྱང་ཆུང་དུ་དང་དུང་འབྲེང་དང་ཆེན་པོའི་རིངས་ཀྱི་དབྱེ་བས་རེ་རེ་ཞིང་གསུང་གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དྲོ་བར་གཏོགས་པ་ཆུང་དུ་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་བསྐྱེད་པ་དང་དེ་ལ་དམིགས་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་སྟེ། དེའི་ཚོ་ན་གཞན་ལ་མི་འཚེ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲིང་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་དེ་ལ་སོགས་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་མ་ལ་གཞན་ལ་ཕན་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེན་པོ་ནི། མ་དང༌། སྲིང་མོ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་དེ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་དང་ཕྱི་མ་ལ་གཞན་ལ་འདོད་པ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩེ་མོར་གཏོགས་པ་ཆུང་དུ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱང་སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྒོ་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལས་བཟློག་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲིང་ནི་བདག་གིས་ཀྱང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིན་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་བདེ་བའི་རྒྱལ་ཡང་དག་བར་སྦྱོར་བར་ཕྱིར་རོ། །ཆེན་པོ་ནི་དག་གིས་ཀྱང་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དག་སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བར་ཕྱིར་ཅི་ལོག་པ་སྤོང་བར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་བ་ཆུང་དུ་ནི་བདག་གིས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དག་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་ངེས་པར་སྦྱོར་བར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲིང་ནི་བདག་གིས་ཀྱང་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཤེས་པ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་བསྐྱེད་དེ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡང་མངོན་དུ་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དག་འབྲས་བུ་ལེ་ངེས་པར་སྦྱོར་བར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེན་པོ་ནི་བདག་གིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དག་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལས་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་བཟོད་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆུང་དུ་ནི། བདག་གིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་མེད་པར་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་དེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲིང་ནི། བདག་གིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཁྱད་པར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལ་ངེས་པར་སྦྱོར་བར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེན་པོ་ནི། བདག་གིས་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ལ་འཇིག་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་བཟོད་པ་ཆེན་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ནི་རང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གི་དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ལ། འདི་ནི་གཞན་ལ་བརྟེན་པའི་ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་འདི་དབྱེ་བ་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་དོན་ལ་ནི་རིམ་གྱིས་གནས་སྐབས་ཡོད་པ་ཡིན་བས་དེ་དང་འདི་ལ་འགལ་བ་ཉིད་དོ། །སྦྱོར་པའི་ལམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་བཤད་ཟིན་བཤད་ཏོ།། །།

ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་པའི་དགེ་འདུན་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅི་སྟེ་འདི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དག་འདུན་ནམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དག་འདུན་གང་ཡིན་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དག་འདུན་ནི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་དང་འབྲས་བུའི་ལམ་གྱི་དབྱེ་བས་སྐྱེས་བུ་ཟུང་བཞི་ཡིན་པར་ཤེས་པར་ཟད་དོ་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི་གནས་སྐབས་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པས་བསྡུས་པ་སྦྱོར་པའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་དང༌། བཟོད་པ་དང་ཤེས་པས་བསྡུས་པ་མཐོང་པའི་ལམ་གྱིས་གནས་སྐབས་དང༌། རྒྱུན་དང་ལྡན་པ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གནས་སྐབས་དེ་གང་གི་ཕྱིར། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ནས་བཟུང་སྟེ། མཐོང་དང་གོམས་པའི་ལམ་དག་ལགས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གང་དག་གནས། དེ་འདིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དག་འདུན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་དེའི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་སོགས་རྟགས། །རྣམ་པ་ཉིད་ཤུར་བརྗོད་པ་ཡིས། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ལ་གནས་པའི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཡིད་འདི། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ནི། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཆད་ནི་རྣམ་པ་མེད་པ། རྟགས་མེད་པ། མཚན་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རིག་པར་བྱ་བ་དང༌། རིག་པ་པོའི་འབྲེལ་པ་བཀག་པས་གཟུངས་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་ན། གཟུགས་ལ་གོས་པ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངག་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྣམས་པ་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །རྟགས་ནི་རང་ལ་བརྟེན་པའི་མཚན་མས་བསྡུས་པའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཚན་མ་ནི་དེ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་རྐྱེན་དུ་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྷ་གཞན་ལ་ཕྱག་མི་འཚལ་ཞིང་མེ་ཏོག་ལ་སོག་པ་སྦྱིན་པར་མི་བྱད་པ་དང༌། ཡང་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་དང་བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ་དང་སྟེ། དེ་ལ་མི་ཁོ་མ་པ་བརྒྱད་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། དམྱལ་བ་དང༌། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་དང༌། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མི་ཐོས་པ་དང༌། ཡུལ་མཐའ་འཁོབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་བླུན་ཞིང་ལུགས་པ་ཉིད་དང༌། ལྷ་ཚེ་རིང་པོར་སྐྱེ་བའོ། །ཡང་དག་ཉིད་དག་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་གནས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལ་གཞན་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བ་དང༌། དེའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། དེ་ལ་མཐུན་པས་དགའ་བ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མི་དམིགས་ཏེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྒོམ་ཞིང་མདོ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་མེད་པས་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་དོགས་པ་དང༌། ཡིད་གཉིས་དང༌། ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་དང་སྟེ། དེ་ལ་ལམ་གཞན་འདོད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་དོགས་པའོ། །ལམ་དྲང་པོ་དང་མི་མཐུན་པ་ནི་ཡིད་གཉིས་སོ། །རིགས་ཀྱི་ཆོས་ལ་དག་བ་རྣམས་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་འཕེལ་བར་གྲོ་བ་མེད་པས་ན་གསོར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཐེ་ཚོམ་མོ། །བྱམས་པའི་ལུས་ཀྱི་ལས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་ལྔ་དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པ་དང་སྟེ། དེ་ལ་སྒྲིབ་པ་ལྔ་ནི་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་མོ། །བག་ལ་ཉལ་བ་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་ནི་མ་རིག་པ་དང་ལྟ་བའི་ཟག་པ་བསྡུས་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པ་ལེན་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་དང་སྲིད་པའི་ཟག་པས་བསྡུས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བའམ་འོངས་བ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཇོག་པ་ཉིད་དང༌། གཙང་སྦྲའི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ནས་ཉུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་གསོ་དང་ལོངས་སྤྱོད་སྨད་དུ་བྱེ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བས་ནི་དྲོད་དུ་གྱུར་པའི་ངས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་མངོན་པར་འཕགས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ལུས་ལ་སྲིན་བུའི་རིགས་སྟོང་རག་བརྒྱད་ཅུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དག་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་དག་པས་སེམས་གྱུ་དང་བྲལ་བས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་ལས་འདས་ནས་གོང་ནས་གོང་དུ་ལུས་དང་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དང༌། རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པ་ལྷུར་ལེན་པ་མ་ཡིན་པས་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་གཉིས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་སྤྱོད་པ་དང༌། སྟེ། དེ་ལ་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་གཉིས་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕྱག་དར་ཁྲོད་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དང༌། ཕྱིང་པ་པ་ཉིད་དང༌། བསོད་སྙོམས་པ་ཉིད་དང༌། སྟན་གཅིག་པ་ཉིད་དང༌། ཟས་ཕྱིར་མི་ལེན་པ་ཉིད་དང༌། དགོན་པ་པ་ཉིད་དང༌། ཤིང་དྲུང་པ་ཉིད་དང༌། བླ་གབ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དུར་ཁྲོད་པ་ཉིད་དང༌། ཅོག་པུ་པ་ཉིད་དང༌། གཞི་ཇི་བཞིན་པ་ཉིད་དོ། །ཧ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པ་དང༌། བློ་བརྟན་པ་ཡིན་ཞིང་ཟབ་པས་གཞན་ལ་ཆོས་མཉན་པ་ཉིད་དང་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཡང་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱི་སྤྲུལ་པ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་དུ་ལྟུང་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་དྲག་པ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པ་མྱོང་བས་དབང་དུ་བྱས་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སར་ལུང་བསྟན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཚད་མེ་པ་བསྟན་པས་ཆེར་ཟིན་ཀྱང་འཁྲུག་པ་མེད་པར་འགྲོ་བ་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་ཅིང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་སེམས་མི་ལྡག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྩེ་མོར་གཏོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་དྲུང་དུ་བདུད་སྡིག་ཅན་དག་སྦྱོང་གི་ཆ་བྱད་དུ་འོངས་ཏེ་འདི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ལམ་ཞན་སྟོན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དགེ་སློང་དགྲ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཅོམ་པའི་དཔེས་གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་མི་འགྲོ་བ་ཉིད་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེས་གང་ལ་དག་པས་འགྲོ་བའི་ཆོས་གང་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བའི་འཐད་པས། གཞན་ཡང་བདུད་འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པ་རུས་པར་འདུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལམ་གྱི་གཟུངས་བརྙན་སྟོན་པ་ལ་འདི་ནི་བདུད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བས་ནི་བཟོད་པར་གཏོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་གསུངས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་གནས་ཤིང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་བསམ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་སོ། །མདོའི་དོན་ཚིག་ལྷུག་པས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ནི་དྲུག་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་པ་དང༌། །ཐེ་ཚོམ་མི་ངལ་ཟད་པ་དང༌། བདག་ཉིད་དག་བ་ལ་གནས་ཤིང༌། གཞན་དག་དེ་ལ་འགོད་པ་དང༌། གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ཟབ་མོའི་དོན་ལའང་སོམ་ཉི་མེད། །བྱམས་ལུས་སོགས་དང་སྒྲིབ་པ་ནི། །རྣམ་པ་ལྔ་དང་མི་འགྲོགས་དང༌། །བག་ལ་ཉལ་ཀུན་འཇོམས་པ་དང༌། །དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དང༌། །གོས་ལ་སོགས་པ་གཙང་བ་དང༌། །ལུས་ལ་སྲིན་བུ་རྣམས་མི་འབྱུང༌། །གྱི་གྱུ་མེད་སེམས་སྦྱངས་པ་ནི། །ལེན་དང་སེ་སྣ་མེད་སོས་དང༌། །ཆོས་ཉེད་ལྡན་པ་འགྲོ་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་དུ་དམྱལ་ཚོལ་དང༌། །གཞན་གྱིས་བཀྲི་བར་མི་བཏུབ་དང༌། །ལམ་གཞན་ཉེ་བར་སྟོན་བདུད་ལ། བདུད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་དགྱེས་པའི་སྤྱོད་པ་སྟེ། །རྟགས་ནི་ཉི་ཤུ་དེ་དག་གིས། །དྲོད་དང་རྩེ་མོ་བཟོད་བཅས་དང༌། །ཆོས་མཆོག་རྣམས་ལ་གནས་པ་ནི། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ལྡོག །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆོས་དང་མཐུན་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཚན་ཉིད་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ད་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའང་གང་གི་ཕྱིར། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ལྡོག་པའི། །མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བཅུ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་གོ །དེས་ཆོས་དེའང་མི་དམིགས་ཏེ་དེས་ན་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་ཅིང་དེས་ནས་སྐྱེ་བར་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མི་སྐྱེ་བ་ལ་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདུ་ཤེས་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་འཐད་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ཡང༌། བདུད་ཉེ་བར་འོངས་ཏེ། མོས་པ་བཟློག་ཅིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འདི་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྟོགས་པ་པོ་དང་རྟོགས་པ་དང་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མི་དམིགས་པས་རྗེས་ཀྱི་ཆོས་ལ་འདུན་པ་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ཁོང་དུ་ཆུ་པའི་ཕྱིར་སེམས་བརྟན་པ་དང་མི་གཡོ་བ་དང་མི་འཕྲོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་སྦྱོར་བས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལས་མི་ཉམས་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་བརྟན་པན་བི་རྒྱ་མི་འཆད་པས་སོ། །མི་གཡོ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས་སོ། །མི་འཕྲོགས་པས་ནི་གཞན་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དག་དང་རྣམ་པར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལས་བཟློག་པ་དང་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་བཟློག་པ་གཉི་ག་ལ་བརྟེན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྟན་པས་གང་གསུང་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བདེན་པ་ལ་ཞུགས་པ་ན་ལྡོག་པ་གང་ཡིན་པ་དང་བདེན་པ་ལ་མ་ཞུགས་པ་ན། འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་འདིར་ལྡོག་པའམ་མི་ལྡོག་པར་སྦྱར་གྱི་བཟློག་པ་ཙམ་མ་འཇིག་པ་ཙམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་གསུམ་པ་ལ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང་འབྲལ་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སར་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་དག་སྲིད་དེ་དེ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་གཉེན་པོ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེ་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཡང་ཡན་ལྷག་ཟད་པ་དང་ལྡན་པ་སྤོང་བ་ལ་ཀུ་ཏུ་དགའ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་དེའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་པས་ཡན་ལག་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་ཟད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་ནམ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང་ལ་ཡན་ལག་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་སྤོང་བ་ལྷུར་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དཔེར་ན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ཡན་ལག་ལྔ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡན་ལག་ཟད་པ་དང༌། ལྡན་པ་བརྗོད་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་འཛིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཐོབ་པ་ཉིད་འདོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ལྡན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་མི་འབྲལ་བ་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བརྟགས་པས་བསལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལུས་དང་སེམས་ཡང་བ་ཉིད་བསྐྱེད་པས་གཟུགས་ལྷུར་ལེན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ལྟ་བ་དང་དགེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ལྷུར་ལེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱ་ཆེར་བཀག་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ཅི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་དེའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་ཞིང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་འཐད་པ་དང༌། དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་འང་སྤྱོད་ལམ་ཐམས་ཅད་དུ་འཁྲུལ་པ་མེ་དཔའི་སེམས་ཀྱིས་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ཁྱིམ་གྱི་ནང་ན་གནས་ཀྱང་ཐབས་མཁས་པས་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ཉེ་བར་སྟོན་པ་དང༌། ཟས་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་མང་ཞིང་སྣ་ཚོགས་སྟེར་བས་བདག་ཉིད་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བ་དང༌། དེའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང་མཐུན་པས་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། གཞན་མི་དགའ་བར་འགྱུར་བའི་གནོད་པ་མི་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱི་འདིའི་འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་སྤོང་བ་དང༌། གཞན་ལ་གནོད་པ་མི་བསྐྱེད་པས་དེ་བདུད་ལས་འདིའི་རྒྱུད་ཞི་གནས་ཀྱིས་བརླན་བར་སྟོན་པ་དང༌། འཛམ་བུའི་གླིང་ནས་བརྩམ་ཏེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་བ་སྦྱིན་པར་གཏོང་བ་དང༌། ལག་ན་རྡོ་རྗེའི་རིགས་པ་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་དེ་བདུད་ལ་སོགས་པས་མི་བརྫི་བ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་སེམས་མི་གཡེང་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་མ་ཚང་བ་མེ་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་རྗེད་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པའི་དོན་གྱིས་སྐྱེས་བུ་དམ་པར་གྱུར་པ་ཉིད་དང༌། བུད་མེད་དབང་དུ་འགྱུར་བའི་སྔགས་དང༌། རིགས་པ་དང༌། སྨན་དང༌། རྩི་ལ་སོགས་པ་དང༌། བུད་མེད་དང༌། སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཟེ་སློང་བ་ལ་སོགས་སྦྱོར་བ་མི་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་མར་མི་མཐོང་བ་དང་འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པས་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡན་ལག་ཚོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྨན་ནོ། །ཡན་ལག་གཅིག་པ་ནི་རྩིའོ། །ཡང་ནད་སྐྱེས་པ་རྣམས་གསོ་བར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་སྨན། མ་འོངས་པ་མ་བསྐྱེད་པའི་གཉེན་པ་རྩིའོ། །ཡང་འཚམ་པའི་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་སྨན་ནོ། །མི་འཚམ་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་རྩིའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ནོ། །འོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མི་འབྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམ་ཏེ། ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བར་ངེས་པ་བཀག་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་བཟློག་པར་ཤེས་པར་བྱས་བའི་དོན་ཏེ། སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་སྨོས་པས་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པ་དག་ལ་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་སྔོན་དང་ཕྱི་མར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་ན། འདི་ལྟར་སོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པས་དེས་ཆོས་གང་ལ་ཡང་དམ་པ་དང་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་འཐད་པས་ངག་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་དང་དག་བའི་ཕྱོགས་དང་གི་བར་ཆད་ཀྱི་གཏམ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བས་གནས་པ་བཀག་པས་འགོག་པའི་ཤེས་པ་ལ་དེ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་སོ་སོར་ནུབ་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའི་དོན་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་གང་ཡང་ཁྱེར་བའམ་དབྲོག་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་འཐད་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཏམ་སྨོས་པའི་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་ཤེས་པའི་དུས་ཉིད་ན་བཅོམ་པའི་ཕྱིར། འགོག་པའི་ཤེས་པ་ནི་གཏམ་ཙམ་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་བུའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མིང་ཙམ་སྟེ། འདུ་ཤེས་ཙམ་ལ་རབ་ཏུ་གནས། །རྗོད་པར་བྱེད་ལས་མ་གཏོགས་པ། །བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སུ་གྱུར་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་གཏམ་རབ་ཏུ་མང་པོ་སྣ་ཚོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་དམག་གི་གཏམ་ལ་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། འགོག་པའི་ཤེས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་མང་པོ་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་དོན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པས་ཆོས་གང་ཡང་ཉུང་དུ་འམ་མང་པོར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་འཐད་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གཉེན་པོ་དང་མི་མཐོང་བའི་ཕྱོགས་དག་ནི་གནོད་པར་བྱ་བ་དང༌། གནོད་པར་བྱེད་པ་གཡུལ་གྱི་གཏམ་ལ་སྔ་མ་བཞིན་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལམ་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་པས་ཆོས་གང་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་ཆགས་པའམ་ཁོང་ཁྲོ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ནི་རང་གི་དང་ཁོ་ནས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འགོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དབང་པོའི་གྲོང་འགོག་པ་ནི་དེ་ཕན་ཆད་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཙམ་གྱི་ལྷག་མར་གྱུར་པ་དབང་པོའི་གྲོང་གི་གཏམ་ལ་སྔ་མ་བཞིན་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པས་ཆོས་གང་ཡང་ཆོགས་སམ་ཚོགས་མ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོའི་རྟེན་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་འགོག་པ་ནི་དེ་ནས་དབང་པོའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་སྔ་མ་བཞིན་པ་དང། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པས་ཆོས་གང་ལ་ཡང་བསྡུ་བའམ་མི་བསྡུ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོའི་ཡུལ་གྲོང་རྡལ་འགོག་པ་ནི་དེ་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གྱི་གྲོང་རྡལ་གྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་སྔ་མ་བཞིན་པ་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་གནས་པས་ཆོས་གང་ལ་གནས་པས་ཆོས་གང་ལ་ཡང་འཕེལ་བའམ་འབྲི་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འགོག་པ་ནི་དེ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་བསྒོམས་པས་དེའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་གི་གཏམ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྔ་མ་བཞིན་པ་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཏམ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བར་གནས་པའི་འཐད་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་འང་ཁམས་གསུམ་ལ་སོ་སོར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་དབང་པོ་འགོག་པ་ནི་བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་གང་ལ་དབང་པོ་གང་ཞིག་ཡོད་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་དག་ན་ནི། །ཡིད་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་དང༌། །བཏང་སྙོམས་ཡིད་བདེ་བདེ་བ་དང༌། །བཏང་སྙོམས་བཏང་སྙོམས་ཚོར་བ་ཡོད། །གཟུགས་མེད་རྣམ་ལ་བཏང་སྙོམས་དང༌། །སྲོག་དང་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེའི་དབང་པོའི་རྟེན་འགོག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེར་ནི་རིས་དང་སྲོག་ལ་ཡང༌། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ནི་རྟེན་པ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོའི་ཡུལ་གྲོང་རྡལ་འགོག་པ་ཡང༌། དེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཡིན་ནོ། །བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་འགོག་པ་ཡང་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅིང་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བས་གནས་པ་བཀག་པའི་དོན་དང༌། བཟོད་པ་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་ཤིང་ཆོས་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྤྱོད་ཅིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དད་པར་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་དང་འབྲས་བུའི་ཆོས་དག་ལ་འདུས་བྱས་པ་དང་འདུས་མ་བྱས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དོར་བ་དང་བླང་བར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དང༌། སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐད་དུ་བཤེས་གཉེན་དུ་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་དང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་པ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བ་དང༌། འཛུད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་འཇོག་པ་དང༌། རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཚོགས་འདོད་ན་སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་སྐྱེ་ཞིང་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དཔེས་ཆོས་ཕྲ་རབ་ཙམ་ཡང་རྗེས་སུ་མ་དམིགས་པས་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྨོན་པ་མེད་པའི་བར་ལ་གནས་པ་ནི་རང་གི་ས་ལ་དོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་བྲལ་བ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་དང། སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། བདུད་ཀྱི་ལས་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཇོམས་པ་དང༌། སྲབ་མོར་བྱེད་པས་བྲལ་བ་ཐོབ་པའི་བྱེད་པའི་དོན་དང༌། མཚམས་མེད་པའི་ལས་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུའི་དཔེས་ཡང་དག་པ་ལ་གནས་ཤིང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་ནི་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་ཏེ་སྐྱོན་མེད་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པར་བྱེད་པའི་དོན་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཐོབ་ནས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་དང༌། བདུད་ཀྱི་ལས་རྣམས་ཐབས་ལ་མཁས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་རང་གི་ས་ལ་ནེམ་ནུར་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྦྱོར་བ་འདྲེན་མ་མ་ཡིན་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་ནེམ་ནུར་མེད་པར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་གཅིག་གམ་གཉིས་སུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བས་སྐྱེ་བ་རྗེས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བའི་སྦྱོར་བ་ཐེག་པ་གཞན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ཉིད་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བའམ་འགག་པ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་ལས་བཟློག་པར་ཤེས་པའི་འཐད་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། བདག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པའི་ངེས་པའི་རྙེད་པས་མངོན་པར་བྱང་མི་ཆུབ་པ་དང་མ་བྲལ་བར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གནས་པ་ནི་ས་དེ་ལ་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པར་གནས་ཡིན་ནོ། །རང་གི་ས་ལ་བརྫི་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྟེ། རང་གི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གསུམ་ནི་རང་གི་ས་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་གནས་པ་ནི་མི་འཕྲོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཡང་བྲལ་བ་དང་བྲལ་བ་ཐོབ་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ས་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ཉིད་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པར་གྱིས་ཤིག །ཁྱོད་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་མ་བསྟན་ཏོ། །གང་གིས་ཁྱོད་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་བ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་མ་ཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བདུད་ཀྱི་འདུན་པ་བ་ཟློག་པའི་ཚིག་ཐོས་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་སེམས་མི་ཞུམ་མི་འགོང་བ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོགས་པ་ནི་ལུང་བསྟན་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྟེ། འདི་ལ་གནས་པ་ནི་རྟོག་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྟུང་བའམ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་ཆོས་དེ་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱོན་མེད་པར་ཞུགས་པ་ནི་ལུང་བསྟན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཡང་བདུད་ཀྱིས་ཁྱོད་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། གང་ལ་ཁྱོད་སྤྱོད་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་དག་ནི་བདུད་ཀྱིས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི། ཀྱེ་མ་འདི་ནི་བདུད་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རྟོགས་པས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང་ལྡན་པའི་རྙེད་པ་ཐོབ་པ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་བདག་དང་སྲོག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྟེ། གཉི་ག་སྨོས་པ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་དང་མ་ལུས་པའི་བདག་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་བདག་གིས་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་དོན་གྱིས་དབང་འདི་མཐོང་ནས་བྲལ་བ་ཐོབ་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་སྐལ་བ་མཉམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་དང༌། ཡང་གཞུང་འཛིན་པའི་གཟུང་ཐོབ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་འཛིན་པ་དང༌། ཆུད་མི་གཟོན་པས་དེའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་དང༌། ཡང་གཟུངས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་དང་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་དང་བརྡ་ལ་སོགས་པ་ལ་ངེས་པ་རྙེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྨིན་པའི་ཐབས་ཀྱིས་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའོ། །ཡོན་ཏན་གཞལ་དུ་མ་མཆིས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་པ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གསུམ་པོ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་རྣམས་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཤེས་པར་བྱ་བ་རྣམས་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་དེས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པས་རབ་ཏུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མཐའ་ཡས་པ་ནི་རྣམ་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །མུ་མེད་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །མདོའི་དོན་རྒྱས་པ་འདིའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ནི་ལྔ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་སོགས་འདུ་ཤེས་ལྡོག་པ་དང༌། །སེམས་བརྟེན་ཐེག་པ་དམན་དག་ལས། །རྣམ་ལོག་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི། །ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང༌། །ལུས་སེམས་ཡང་བ་ཉིད་དང་ནི། །འདོད་ལ་སྤྱོད་པ་ཐབས་མཁས་དང༌། །རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་ཉིད་དང༌། །ཚོར་བ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། །ཕུང་སོགས་བར་ཆད་བྱེད་རྣམས་དང༌། །ཚོགས་དང་དབང་སོགས་བཅས་པ་ཡིན། གཡུལ་འགྱེད་སེར་སྣ་ལ་སོགས་ལ། །སྦྱོར་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ཡི། །གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང༌། །ཆོས་ནི་རྡུལ་ཙམ་མི་དམིགས་ཉིད། །རང་གི་ས་ལ་ངེས་པ་ནི། །ས་གསུམ་ལ་ནི་གནས་པ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྲོག་གཏོང་བ། །དེ་འདྲའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བློ་ལྡན་མཐོང་བའི་ལམ་གནས་ཀྱི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དག་ཡིན། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱི་རྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།ད་ནི་སྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་རྟགས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར། སྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཟབ་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་ཟབ་མོ་ཟབ་མོ་རྣམས་ལེགས་པར་བསྟན་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བཟླས་ཏེ་བརྗོད་པ་ནི་སྒོམ་པ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་གོམས་པར་བྱེད་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །གནས་ཞེས་བྱ་བ་གནས་པར་བརྗོད་པས་ནི་དེ་རྒྱུན་དང་ལྡན་པར་བསྟན་པའི་དོན་ཏོ། །གང་ལ་གནས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་རྟོགས་པ་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་འདིའི་ཟབ་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས། །ཞེས་གསུངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏེ། དི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་རྣམས་ནི་ཟབ་མོའི་གནས་ཉིད་ཡིན་པར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་བ་ཟབ་མོ་ཡིན་ཞེ་ན། ཟབ་མོ་དེ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་དང༌། །སྐུར་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལས་ཀྱང་བཟློག་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ནི་གཟུགས་མེད་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྐུར་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་ལས་གུད་ན་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་བཟློག་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཟབ་མོ་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྒོམ་པའི་ལམ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་དང་མཐོང་བའི། །ལམ་དང་སྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་ལ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང༌། །འཇལ་དང་ངེས་རྟོགས་སྒོམ་པའི་ལམ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་གནས་ཟབ་མོ་འདི་དག་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བ་བཟློག་པའི་དོན་དུ་བསྟན་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་པར་བྱེད་ཅིང་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ། །འཇལ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ། །ངེས་པར་རྟོག་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྒོམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ། །ཡང་སྒོམ་པའི་ལམ་ཡུལ་གང་ལ་ཡིན་ཞེ་ན། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་དང་མཐོང་བའི། །ལམ་དང་སྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བདག་གིས་འདི་ལྟར་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་དུའོ། །བདག་གིས་འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཇི་སྐད་བརྗོད་པ་བཞིན་དུའོ། །བདག་གིས་འདི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་བཞི་དང་མཐོང་བའི་ལམ་དང་སྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་དེ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་རྟོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་རྟོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྩོལ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འབད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དྲུག་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཡུལ་ཡིན་ཞེ་ན། རྒྱུན་ཆགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་ཡུལ་སྔ་མའི་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །སྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཚད་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་ནི་གཞན་གྱི་བུད་མེད་དང་བཏུས་པའི་བརྡར་བྱས་པའི་སྐྱེས་བུའི་རྟོག་པ་མང་པོའི་དཔེས་བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པ་སྐྱེ་བས་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འཁོར་བ་སྤོང་བ་དང༌། རྒྱབ་ཀྱིས་བལྟས་པ་དང༌། མཐར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བས་ཟད་པ་དང་རྣམ་པར་གནོན་པ་དང་སྔར་མ་སྐྱེས་པ་མི་བསྐྱེད་པར་བརྗོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་བྱེད་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡི། །རྣམ་པས་རྣམ་པ་དགུར་འདོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ལ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་གསུམ་ནི་རྩ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ལ། ཡང་དེ་རྣམས་རེ་རེ་ཞིང་ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་དབྱེ་བར་བྱས་ན་རྣམ་པ་དགུར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆུང་ངུའི་ཆུང་དུ་དང༌། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་དང༌། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་དང༌། འབྲིང་གི་ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་གི་འབྲིང་དང༌། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆུང་དུ་དང༌། ཆེན་པོའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོའོ། །གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་དུས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་སྤོང་བ་ནས། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོས་ཆུང་ངུའི་ཆུང་དུ་སྤོང་བའི་བར་དུ་ཡིན་ཏེ། ཐོག་མ་ཁོ་ནར་ལམ་ཆེན་པོ་མི་སྲིད་པའམ། ལམ་ཆེན་པོ་མ་ཁོ་ནར་ལམ་ཆེན་པོ་མི་སྲིད་པའམ། ལམ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་པ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གོས་ཀྱི་དྲི་མ་ཆེན་པོ་དང་པོར་བསལ་ནས་ཕྱིས་ནི་ཕྲ་མོ་དག་པར་བྱེད་པ་དང༌། མུན་པ་ཆེན་པོ་ནི་སྣང་བ་ཆུང་དུས་སེལ་ལ་ཆུང་དུ་ནི་ཆེན་པོས་སེལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེས་འདི་འདིར་འབྱོར་པ་ཡིན་ནོ། །དཀར་པོའི་ཆོས་ནི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ་ནག་པོ་ནི་ཉམ་ཆུང་བ་ཡིན་པས་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཆུང་དུས་ཀྱང་འཁོར་བ་མེད་པ་ནས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་བརྟན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་བོ་རྩ་བ་ནས་འབྱིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ཀྱང་དུས་མང་པོར་བསགས་པའི་ནད་རྣམས་དུར་བྱིད་ཀྱིས་ཁྲུས་བྱས་པ་དང་འདྲ་བར་སེལ་བ་དང་སྐད་ཅིག་མའི་སྒྲོན་མ་ཆུང་དུས་མུན་པ་ཆེན་པོ་འཇོམས་པ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བས་བསྐལ་པ་གངཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྤོང་བས་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཆུང་དུ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་དེ་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཉིད་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་ནི་འདི་ཡིན་བས་ཞེས་བྱ་བའི་འཐད་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆེན་པོའི་འབྲིང་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྐལ་པ་དེ་ཉིད་དུ་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་རྣམས་ལ་ཟང་ཟིང་གི་ཡོན་ཕུལ་བ་བས་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་འོག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདི་སྤོང་བས་ལམ་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་ན་དེ་ཆོས་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཉིད་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་ན། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་ལས་འདས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་འཐད་བས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆེན་པོའི་ཆུང་དུ་ནི་ཡང་དེ་ཉིད་བསྐལ་པ་དེ་སྙེད་དུ་གནས་ཤིང་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་བས་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྤོང་བས་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ནི་ཅིག་ཤོས་ཉིན་གཅིག་ཅིག་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཉིད་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལ་གནས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་འཐད་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིག་ཤོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་འོག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ནི། ཡང་དེ་ཉིད་བསྐལ་པ་དེ་ཉིད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལས་ཆོས་སྦྱིན་པ་བས་ཞེས་བྱ་བ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྤོང་བས་ལམ་འབྲིང་གི་ཆུང་དུ་ནི་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་ཉིན་གཅིག་གིས་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དེ་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཉིད་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་བྲལ་བ་དང་བྲལ་བ་དག་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་མ་བྲལ་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་འཐད་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྲིང་ནི་ཡང་དེ་ཉིད་བསྐལ་པ་དེ་སྙེད་དུ་བསམ་གཏན་བཞི་དང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ལ་བརྩོན་པར་བྱས་པ་བས་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། པར་བྱེད་ན་དེ་ཆེས་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ཤོས་དེ་རྣམས་ལ་ཉིན་ཞག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཅིག་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བྱས་ན་དེ་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཉིད་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་བྲལ་བ་དང་བྲལ་བ་དག་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང༌། ལྡོག་པའི་གནས་མེད་པ་དང་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་འཐད་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྲིང་གི་ཆུང་དུ་ནི་ཡང་དེ་ཉིད་བསྐལ་པ་དེ་སྙེད་དུ་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དང་ནང་ཡང་དག་འཇོག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྡོས་པ་བས་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྤོང་བས་ལམ་འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ནི་ཅིག་ཤེས་ཉི་མ་གཅིག་ཟང་ཟིང་སྦྱིན་བ་དེ་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཉིད་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱི་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་དམ་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ནི་ཡང་དེ་ཉིད་བཀལ་པ་དེ་སྙེད་དུ་འདས་པ་དང༌། མ་བྱོན་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་ཅི་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་བས་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྤོང་བས་ལམ་ཆེན་པོའི་ཆུང་དུ་ནི་ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ཉི་མ་གཅིག་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་རྗེ་དུས་ཡི་རང་བ་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ན་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཉིད་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བསྔོ་བ་ནི་དམ་ཉིད་ཡིན་པའི་འཐད་སད་པས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། རྣལ་པར་རྟོག་པ་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་ནི་བརྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསོད་ནམས་མང་དུ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་དང་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་བསྐྱེད་པའི་སྐྱོན་མེད་པར་འདུག་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མཚར་རྒྱ་བར་མི་ནུས་པས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་འདོད་པར་ཐལ་བ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྤོང་བས་ལམ་ཆེན་པོ་འབྲིང་ནི། །རབ་འབྱོར་མངོན་པར་བྱས་པ་དེའང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྣང་ངོ༌། །གསོག་ཉིད་དང༌། གསོན་ཉིད་དང༌། སྙིང་པོ་མེད་པ་ཉིད་སུ་སང་ངོ་ཞེས་བྱ་བས་སྔ་མ་མི་སྒོམ་པའི་ལམ་རྣམ་པར་བརྒྱད་པའི་སྐབས་ཀྱི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསམས་པའི་དོན་གྱིས་ལན་བརྗོད་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བར་བཤད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང། ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་གསོག་ཉིད་དུ་སྣང་བར་བཤད་དོ། །འདུས་བྱས་དོ། འདུས་མ་བྱས་དང༌། མཐའ་ལས་འདས་པ་དང༌། ཐ་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་དང༌། དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དེ་གསོབ་ཉིད་དུ་སྣང་བར་བཤད་དོ། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། །རང་གི་མཚན་ཉི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། །མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དེ་སྙིང་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་ཤིན་ཏུ་བསླབས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་འཐད་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གོ་ཆ་དང་འཇུག་པ་དང་ཚོགས་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བཞིར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དེ་རྣམས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པའི་དོན་བདག་གིས་འཚལ་བ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་དག་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་ལགས་པར་རིག་པར་གྱི་སྟེ། གང་འདི་ལྟར་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྒྱུ་མའི་ཆོས་ཉིད་ལགས་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་དུ་ནི་གྲངས་ཡོད་དང་དང༌། གཞལ་དུ་ཡོད་པ་དང༌། །ཚད་ཡོད་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟོགས་པས་བསྡུས་པས་སྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ས་དགུ་པ་ལ་དེའི་གཉེན་པོ་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་དེན་པོའི་ཆེན་པོར་ཇེ་ལྟར་འགྱུར་བ་གང་གསུངས་པ་ནི་ཇི་སྐད་དི། སྟོང་བ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྒོམ། པའི་ལམ་རྣམ་པ་དགུས་བསྡུས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བ་ལ། བསོད་ནམས་གྲང་མེད་པ་དང་གཞལ་དུ་མེད་པ་དང་ཚད་མེད་པས་བསྡུས་པས། དཔེ་རྣམ་པ་གསུམ་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ཡིན་ནོ། །གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཁྱད་པར་ནི་ཅི་ཞིག་མཆིས། ཐ་དད་དུ་བགྱི་བ་ནི་ཅི་ཞིག་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་དོན་དུ་ཡོངས་སུ་དྲིས་པ་ཡིན་ནོ། །གྲངས་ཡོད་པ་དང༌། །གྲངས་མེད་པའི་ཁམས་འཁོར་བ་དང༌། ཉ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་དག་ལ་གྲངས་ཡོང་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང་གྲངས་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ན་རྣམས་གྲངས་མེད་པར་ཡིན་ནོ། །དུས་རྣམས་ལ་ནི་ཚད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་རྟོགས་ན་འདུས་མ་བྱས་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ཚད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞལ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ལ་དབང་ཐོབ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ཚད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འདིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གྲངས་མེད་པ་དང། གཞལ་དུ་མེད་པ་དང༌། །ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན། གྲངས་མེད་ལ་སོགས་བསྟན་པ་རྣམས། །དམ་པའི་དོན་དུ་བརྗོད་མ་ཡིན། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོན་དམ་པ་ནི་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཐ་དད་པས་ཀྱང་ཐ་མི་དད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིའི་བསམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཐུགས་བརྩེ་བའི། །རྒྱུ་མཐུན་དེ་དག་ཐུབ་པ་བཞེད། །ཇི་སྐད་དུ། །ཡི་གེ་དང་དོན་དག་ལ་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ན་མངོན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞིང་བགྲང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཉ་ངན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་རྗེའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་རྗེའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ན་ནི། འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་དུ་འགྱུར་དགོས་སོ་ཞེ་ན། གསོལ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་འདི་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་རྗེའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་དོན་འཚལ་བ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དངོས་པོ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ། །ཉམས་པ་དང་ནི་འཕེལ་མི་རུང༌། །སྒོམ་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །ཅི་ཞིག་ཉམས་ཤིང་ཅི་ཞིག་འཐོབ། །ཇི་སྐད་བརྗོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆེན་པའི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དགུ་ནི་ཅི་ཞིག་ཉམས་ཤིང་ཇི་སྐད་བརྗོད་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་དུ་ལ་སོགས་པ་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་དགུ་ནི། ཅི་ཞིག་འཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་བརྩོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་སོན་ལ་ཉམ་པ་དང་འཕེལ་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་ལ་ཉམས་པ་དང་འཕེལ་བ་བཀག་པས་རྣམ་པར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་སྐལ་བ་དང་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་བར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། འདིའི་ལན་བརྗོད་པ་ནི། །བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་དེ་བཞིན་དུ། །འདི་ནི་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། སྒོམ་པའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་སྐད་དུ་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དར་འཛིན་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཀག་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང་ལྡན་པ་དེ་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེས་ན། བྱང་ཆུབ་དེ་བཞིན་ཉིད་མཚན་ཉིད། །དེ་ཡང་དེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡི་མཚན་ཉིད་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། །།གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནས་ཉ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་སྟེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཉམས་པ་དང་འཕེལ་བ་བཀག་པས་རྗེས་སུ་གནང་བ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་གམ་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུ་དག་ཕན་ཚུན་རང་བཞིན་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཡང། སེམས་ནི་སྔ་མས་བྱང་ཆུབ་པར། །རིགས་མིན་ཕྱི་མས་ཀྱང་མ་ཡིན། །ཇི་སྐད་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་དང་ཕྱི་མ་དག་ཕན་ཚུན་ཕྲད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསགས་པ་མེད་པས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གང་ཞིག་ལགས་ཞེས་ཞུས་པས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ། མར་མེའི་དཔེ་ཡི་ཚུལ་གྱིས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་མར་མེའི་སྙིང་པོ་ཚིག་པའི་དཔེས་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཉིས་ཀ་འབྲས་བུ་བཅས་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པས་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པས་ས་བཅུ་སློབ་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་དང་ཕྱི་མ་དག་གིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། །དེ་དག་ལ་མ་བརྟེན་པར་ཡང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱན་ཆུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་རྒྱུད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྐབས་འདིའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་བརྒྱད་ཡིན་ཞེ་ན། ཟབ་མོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །གང་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་དང་ནི་འགག་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཤེས་བྱ་དང༌། །ཤེས་དང་སྤྱོད་དང་གཉིས་མེད་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཟབ་པ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཟབ་པ་ནི་དེ་དག་གིས་ཀྱང་མ་ཡིན་དེ་དག་ལ་མ་བརྟེན་པར་ཡང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཟབ་པ་ཉིད་དང༌། འགག་པའི་སེམས་སྐྱེ་བ་བཀག་པ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སེམས་གང་འགག་པ་དེ་ཕྱིར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་ལགས་སོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འགག་པ་ཟབ་པ་ནི་སེམས་སྐྱེས་པ་ནི་འགག་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེའི་ཆོས་ཅན་ལ་འགག་པ་བཀག་པ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། །སེམས་གང་སྐྱེས་པ་དེ་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་སྙམ་མམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་ལགས་སོ། །འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། འགག་པའི་ཆོས་ཅན་དེ་འགག་པར་འགྱུར་སྙམ་མམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱེས་པ་རྩམ་ཉི་ན་དེ་འགག་པ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་འགག་པས་ཟིན་པ་ནི་དེའི་རང་བཞི་ཡིན་པས་ཡང་ཅི་ཞིག་འགོག་ཏུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་གནས་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡུལ་ཡིན་པར་དགོངས་ནས་ཡང་དག་པའི་མཐའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་བྱ་ཟབ་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་སེམས་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པ་ཟབ་པ་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་མི་མཐོང་བ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྤྱོད་པ་ཟབ་པ་ནི་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་གང་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་ལ་སྤྱོད་པ་རྗེས་སུ་གནང་བ་ཉིད་དང༌། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་པ་ལ་ནི་ལུང་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་ཟབ་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་ནི་གཉིས་སུ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་མེད་པ་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་མཚན་མ་དང་མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཟབ་པ་ནི་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ནས། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་རབ་བྱས་པར་མ་བྱས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བ་བཀག་པའི་ཐབས་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་གང་ཡང་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་བྱ་བ་བཀག་པ་ཉིད་དང༌། །དེ་ཅིའི་སླད་དི་ཞེ་ན། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་ལ་གནས་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་དང་དེ་ལ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་དང་དེའི་གཉེན་པོ་ལ་འགོད་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བ་དང་སྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།

འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིན་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ད་ནི་མི་སློབ་པའི་དགེ་འདུན་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པར་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བསླབས་པར་བྱ་བ་ནི་འདི་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། །འདི་ལྟ་སྟེ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉི་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་ནི་མི་སློབ་པར་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཕན་ཆད་བསླབ་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར། །ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་འདྲ་བའི་ཕྱིར། །སྲིད་དང་ཞི་བར་མི་རྟོག་པ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདི་ཕན་ཆད་མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གནས་སྐབས་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གཉི་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བར་དགོངས་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིན་མོ་སྒོམ་པར་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཀག་པས་ནི་རྨི་ལམ་དུ་རྟོག་པ་སྒོམ་པར་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཀག་པ་དང༌། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་རྨི་ལམ་དང་ཉིན་པར་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་འཐད་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལས་མེད་ལ་སོགས་གླན་ཀ་ཡི། །ལན་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པར་ཟད། །དེ་ལ་ལས་མེད་པར་བརྩད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ན་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བར་དངོས་གཞི་དང་མཇུག་གིས་བདུགས་པའི་ཉམས་པ་དང་འཕེལ་བ་མེད་པར་ཐལ་བ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་ལན་ནི། །འོན་ཏེ་སད་ནས་ཡོང་སུ་ཤེས་པ་ཕྱི་མས་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་ཀྱི། རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བས་ལས་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་པ་བརྡ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་བཀོད་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཉིན་པར་སྲོག་གཅོད་པ་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དང་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དི་སྲོག་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་མཚན་མོ་དང་ཉིན་མོ་ཉིད་མངོན་པར་བརྗོད་པར་རོ། །ནང་ན་སྨོས་པས་ནི་འཁོར་བའི་རྨི་ལམ་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་བ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལས་དེ་ལ་ཁྱོད་ཇི་སྐད་སྨྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་དྲིས་པས་གཉེན་པོ་འགལ་བ་ཡིན་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་ཐལ་བས་དེ་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་དོན་གྱིས་དེ་ལྟར་བརྩད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་ལན་ནི། །འདིའི་ལན་ནི། །དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ལས་ལས་སྐྱེ་བར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པ་མེད་པའི་ལས་སྐྱེད་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་ན་སླར་དེ་བརྡ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་དབེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་དེའི་དམིགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་ལན་ནི། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་མཚན་མར་བྱས་ནས་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་དམིགས་པའི་དངོས་པོར་ཁས་བླངས་པ་ན་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་གི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བལ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བརྡོས་ན་ཡང་དག་པའི་མྱང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་བསྔོས་པ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་ནི་བརྩད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་ལན་ནི། འཕགས་པ་བྱམས་པ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་དྲི་བ་འདིའི་ལན་ལྡོན་པ་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་སྒང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། དོན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། དྲི་འདིའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་བརྒྱུད་མར་འབྱུང་བ་དེས་ན་དི་དྲི་བ་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ན་མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་དོན་མེད་པར་ཐལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། །མིང་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལན་སྔོན་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོར་དམིགས་སུ་མེད་པས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདི་དག་རང་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་དུ་མ་བྱས་པར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པར་དམ་བཅས་པ་ནི་མངོན་དུ་བྱས་པའི་དོན་པ་དྲི་བ་དེའི་ལན་བཏབ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཉེས་པ་ཡང་སྤང་བའི་དོན་དུ་ཡིན་ཏེ། མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་ཡང་དག་པར་ཆད་པ་ཆད་པ་མེད་པ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པའི་འཕགས་པ་བྱམས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཟབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་མ་འོངས་པ་ན་འཁོར་བ་དང་མྱ་དན་ལས་འདས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟོན་པའི་མཚན་མ་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་བ་དང་ཉ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་དེའི་ཚེ་དགོངས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། མི་དམིགས་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་མི་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གིས་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་བ་དང་ཉ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།

སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ད་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དབྱེ་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཀྱི་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པར་གཉིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་དེས་ན། སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་དེ་བཞིན་དུ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མ་དང་པ། །དེ་ལ་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡིས་། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་དག་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། །སེམས་ཅན་གྱི་འཇུག་རྟེན་གྱི་མ་དག་པ་བཀྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་གཉེན་པོར་དེ་ལ་ལྷ་རྫས་ཀྱི་ཉེ་བར་སྤྱད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པ་དང༌། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མ་དག་པ། སྡོང་དུམ་དང༌། །ཚེར་མ་ལ་སོགས་པ་གནག་ཡིན་པ་དེའི་གཉེན་པོར་དེ་ལག་མཐིལ་ལྟར་མཉམ་པར་ལ་སོགས་པ་བསྒྲུབས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དང་པ་ཡིན་ཏེ། །འདི་ནི་མདོར་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱས་པར་ནི་དོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏེ། སེམས་ཅན་བཀྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ནས་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་ལྷ་རིག་དྲུག་གི་ཉེ་བར་སྤྱད་པ་དང་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་བསྒྲུབས་པས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་དུལ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་དེའི་འབྲས་བུ་ལས་བཟློག་པ་སྒྲུབ་པ་དང༌། །གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པ་ལས་བཟློག་པ་དང༌། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པ་ལས་བཟློག་པ་དང༌། །སྒྲིབ་པ་སྔ་དང༌། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་མ་ཐོབ་པ་ལས་བཟློག་པ་དང༌། །ཤེས་རབ་འཆལ་པ་ལས་བཟློག་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱད་པས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ཉེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། །ཡང་རྣག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སེམས་ཅན་དེས་པ་དང༌། །མ་ངེས་པ་དང༌། །ལོག་པར་དེས་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་གསུམ་པར་གནས་པ་དང༌། །དན་སོང་རྣམས་དང༌། །སྡོང་དུམ་དང༌། །ཚེར་མ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་དང༌། །ས་འཇི་ལས་གྲུབ་པའི་ས་ཆེན་པོ་དང༌། དའི་བར་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། རིགས་བཞི་པོ་རྣམས་ལས་བཟློག་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་པས་སོ། །དེ་ལ་དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། །ཅི་ནས་ཀྱང་བདག་སངས་རྒྱས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་ཆུང་དུ་ན་རིགས་བཞིའི་སྒྲ་ཡང་མ་མི་སྲིད་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། །འདིས་ནི་རིགས་ཀྱི་དོན་བཀག་པའི་ཕྱིར་ན་བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་སྒྲ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་རབ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཐ་མ་དང༌། །ཁ་དོག་བཟང་པོ་དང༌། ཁ་དོག་དན་པ་དང་།ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་བདག་པོ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་བདག་པོ་དང༌། དྲན་པོ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་གཅིག་པ་ཉིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱིས་འགྲོ་བ་ཐ་དད་པ་དང༌། རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་མ་གཏོགས་པའི་སྐྱེ་གནས་གསུམ་པོ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། བཤད་གཅི་ལ་སོགས་པ་འཛག་པ་དང༌། འོད་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། ཉིན་མོ་དང༌། མཚན་མོ་དང༌། ཟླ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཚོ་ཐུང་བ་དང༌། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པར་ནུས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། ཁམས་མི་མཉམ་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ནད་རྣམས་ལས་བཟློག་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་པས་སོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རླུང་དང༌། མཁྲིས་པ་དང༌། བད་ཀན་དང་འདུས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ནད་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དག་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསལ་བ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་པ་ལ་མོས་པ་དང༌། མངོན་པའི་རྒྱལ་ཅན་ལས་བཟློག་ནས་ཇི་ལྟར་སྲིད་པར་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྣམ་པ་དེ་དག་བསྒྲུབས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ཉེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཚེ་དང༌། འོད་དང༌། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཚད་ཡོད་པ་ལས་བཟློག་པས། དེ་དག་ཚད་མེད་པར་གྱུར་པས་ན་བདག་ཉིད་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཇི་སྙེད་བཟུང་བ་དེ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཞིང་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། ནམ་མཁའ་ལྟར་མུ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ལ་འཁོར་རྣམས་ལ་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཡང་མེད་པར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ཡང་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་དང༌། སྲིད་མོ་གངྒཱའི་ལྷ་མོས་དེ་ལྟ་བུར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པར་ཁས་བླངས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་རྒྱུས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། འཁོར་རྣམས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་ཐོབ་པར་ཡིད་ཆེས་པས་དབང་དུ་གྱུར་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།

ཐབས་མཁས་པ་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐབས་ལ་མཁས་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག །ཡུལ་དང་སྦྱོར་བ་ཅན་དེ་ནི། །ཅི་ཞིག་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞེས་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་ལ་ཐབས་མཁས་པའི་ཡུལ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཇི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པ་དང༌། དེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒོམ་པ་ཞུགས་པས་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཡུལ་ཉེ་བར་བཀོད་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། རབ་འབྱོར་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་བསྒོམ་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་དུས་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཐབས་ནི་རྣམ་པ་བཅུར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར། དགྲ་རྣམས་ལས་ནི་འདས་པ་དང༌། །མི་གནས་ཇི་བཞིན་ཤུགས་དང་ནི། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་མཚན་ཉིད་དང༌། །མ་ཆགས་པ་དང་མི་དམིགས་དང༌། །མཚན་མ་སྨོན་ལམ་ཟད་པ་དང༌། །དེ་ཡི་རྟགས་དང་ཚད་མེད་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམ་པ་བཅུ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་འདི་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་སྒྱུ་རྩལ་མ་ལུས་པ་ལ་བྱང་བ་ཞིག་འབྲོག་དགོན་པར་ཆ་ས་པའི་དཔེས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་ཆོས་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བའི་ཐབས་མཁས་པ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མི་གནས་པ་གནས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་འདབ་ཆགས་བྱ་བར་སྣང་ལ་རྒྱུ་ཞིང་ས་ལ་མི་ལྟུང་བའི་དཔེས་མི་གནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་གནས་པའི་ཐབས་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྨོན་ལམ་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་འཕངས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་ཡང་སྐྱེས་བུ་འཕོང་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་ཤིང་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་མདའ་བརྒྱུད་མར་འཕངས་པའི་དཔེས་སྨོན་ལམ་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་ཐབས་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བའི་བསམ་པས་འདི་ལྟར་དཀའ་བའི་གནས་ལ་སྦྱོར་བ་ན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཐབས་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མ་ཆགས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་ཡང་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པར་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཡོངས་སུ་མ་ཉམས་ཤིང་མངོན་པར་འཕེལ་བར་བརྗོད་པས་རོ་མྱང་བ་མེད་པའི་ཐབས་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མི་དམིགས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་པས་མི་དམིགས་པའི་ཐབས་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་ཡང་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་པས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཐབས་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྨོན་པ་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་ཡང་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བས་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ལ་ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་དོན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་ལྟུང་བ་དང་ཁམས་གསུམ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་གཞན་གྱིས་དྲིས་པ་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟོགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ལུང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྟོན་པ་དང་ལུང་མི་སྟོན་པས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་བཟུང་བས་ཐབས་ནི་དེའི་རྟགས་སུ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་ཚད་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་གང་རྣམ་པ་དེ་ལྟར་ལན་ལྡོན་བདེ་དག་ནི་མི་འཕྲོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐབས་ཀྱི་ཚད་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དེ་ལྟར་བྱས་ན་རྣམ་པ་དང༌། བཅས་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཕན་ཡོན་དང་བཅས་པ་དང༌། བར་ཆད་དང་བཅས་པ་དང༌། ཡུལ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དང་བཅས་པ་དང༌། བྱེད་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང་བཅས་པ་དང༌། འཇུག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྟེན་དང་བཅས་པ་དང༌། ཡན་ལག་དང་བཅས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཡན་ལག་དང་བཅས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་བཅས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡུལ་ནི་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འཇུག་པ་ནི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་ངེས་བར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ནོ། །ཡན་ལག་ནི་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །ཉེ་བའི་ཡན་ལག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་བར་སླ་བས་རྣམ་པར་མི་ཕྱེའོ། །ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ནི་རྣམ་པ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་སོ་སོར་ངེས་པར་ཇི་སྐད་བཤད་པས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་མ་ལུས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཁྱད་པར་རོ། །ཡང་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་ལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ནི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ནི་མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོས་རྣམ་པར་གནས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བའི་རྣམ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཁྱད་པར་གཞན་ཡིན་ནོ། །དེ་དེ་ལྟར་བྱས་ན། རྣམ་པར་སྦྱོར་བ་དང་བཅས་པ། །ཡོན་ཏན་སྐྱོན་ནི་མཚན་ཉིད་བཅས། །ཐར་དང་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དང༌། །སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །སྲིད་དང་ཞི་བ་མཉམ་ཉིད་དང། །ཞིང་དག་བླ་ན་མེད་པ་ནི། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་སྟེ། །འདི་ནི་ཐབས་མཁས་བཅས་པ་ཡིན། །ཞེས་གང་བརྗོད་པ་དེ་ནི་འདིར་བཤད་ཟིན་པའི་འབྲེལ་བས་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་སྐབས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།