བདུན་པ། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སྐབས་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ལེའུ།
རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བཤད་པ།
ད་ནི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་ཇི་ལྟར་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བགྱིད་ཅེས་བྱ་བའི་དྲི་བར་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉེ་བར་དགོས་པའི་དོན་དུ་
གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་འདིའང་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་བ་ལ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་རུང་བས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་བསྡུས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་གང་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་ས་རེ་རེས་ཀྱང༌། །ཟག་མེད་ཆོས་ཀུན་བསྡུས་བའི་ཕྱིར་།ཐུབ་པའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་བའི་ཕྱིར། །རྟགས་པ་འདི་ནི་ཤེས་པར་བྱ། ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་ཟིན་བའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་བུའི་བར་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དང༌། གཉིས་སུ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁོངས་སུ་འདུས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་ལ་གནས་པ་ནི། །གང་ལ་གང་ཞིག་གང་གིས་སྦྱིན། །ཞེས་བྱ་བར་དེའི་མཚན་མ་མི་མཐོང་བར་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་མཚན་མ་མེད་ཅིང་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མེད་པར་ཐལ་བ་དང༌། ཉེ་བར་མཁོ་བ་མེད་པའི་སྦྱིན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྟན་བས་ཁྱོད་ལ་ཅིག་ཞིག་བྱ་ཞེས་འདུན་པ་བཟློག་པ་ན་མི་དམིགས་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་མི་ལྡོག་པ་དང་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷའི་དཔེས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བརྗོད་དེ་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འདིའི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། གཞན་འཕྲུལ་དབང་དང་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཡོ་བྱད་ཕུན་སུམ་ཆོག་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བསམས་པ་ཙན་གྱིས་འབྱུང་ངོ༌། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་བསམས་བ་ཙམ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་
ཆོས་གཅིག་ལ་དམིགས་པའི་སྒོམ་པ་ཞིགས་པ་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྡུད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རི་ཞིག་དོན་འདི་ལ་འདི་རྟེན་པའི་དཔེ་ཅུང་ཟག་ཀྱང་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དེས་ན། ཇི་ལྟ་སྐྱེས་བུས་ཟོས་བཅུད་བརྒྱད། རྡོག་ཐབས་གཅིག་གིས་བསྐྱོད་པ་ན། ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་འགྱུར་བ་ལྟར་།སྐད་ཅིག་གཅིག་ཤེས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཤེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལ་སྔོན་གྱི་འཕྲན་པའི་ཤུགས་ལས་ཤེས་པར་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །
རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བཤད་པ།
རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངས་སྐབས་ཡི་ཟག་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐང་གི་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་གང་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས། གང་ཚེ་ཆོས་དཀར་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །རྣམ་སྨིན་ཆོས་ཉིད་ངས་སྐབས་སྐྱེས། །དེ་ཚེ་སྐད་ཅིག་གི་ཡེ་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། འདི་ལ་ཡང་དག་པའམ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་གང་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམ་ཏེ། རྒྱ་ཆེར་རྣ་པར་བྱང་བའི་དོན་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་མེད་པའི་སྦྱོར་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཅིག་ཅར་དུ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །
མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བཤད་པ།
མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅིག་མ་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྨིན་གཅིག་ལ་མངོན་པར་ཚོགས་པ་ནི་ང་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས། སྦྱིན་པ་ལ་སོག་སྤྱོད་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀུན་རྨི་ལམ་འདྲར་ངས་ནས། །ཆོས་རྣམས་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་གཅིག་གིས་རྟོགས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་ཕན་ཚུན་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཆོས་གཅིག་གི་ཁོངས་སུ་འདུས་པར་མི་འཐར་པ། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མེད་པར་ཐལ་བ་དང༌། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་པའི་སེམས་དཔའ་སེམས་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་རྣལ་མམ་ལ་བྱུའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུན་
བོ་ལྔ་གནས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྒྱ་ཆེར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དུས་སུ་བར་ཆད་དང་བཅས་པ་དང་བར་ཆད་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ལྷག་པར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚོགས་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཉིད་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་ནས་དེ་རྟོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཆོས་རྣམས་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་བོ། །ཇི་སྐད་དུ། སྲིང་མོ་ཕུང་མོ་ཕུང་པོ་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱང་རྨི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ཕུང་པོ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ནི་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་དཔེས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་པོ་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །
གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བཤད་པ།
གཉིས་སུ་མེད་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི། གང་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རྨི་ལམ་དང་ནི་དེ་མཐོང་ཉིད། །གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་མི་མཐོང་ལྟར། །ཆོས་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཡི། །དེ་ཉིས་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་རྨི་ལམ་མི་མཐོང༌། རྨི་ལམ་མཐོང་བ་པོ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས། དེ་དག་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་དབྱེར་མེད་ན་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་མེད་པར་ཐལ་བ་དང༌། དེར་བརྗོད་པ་ཡོད་པར་ཐལ་བས་དེར་མངོན་པར་བརྗོད་པ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་བཙལ་
བའི་དོན་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་མཁས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་བཏགས་པ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ། མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པ་བཞི། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེའི་སྐབས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །གང་དག་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་ནི། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་ཀུན་འབྱུང་བར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ལམ་ལ་ལམ་གྱི་བར་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མདོ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དེས་མི་གནོད་དེ། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་ཉེ་བར་འབྲེལ་པ་གང་ཡིན་པ་འཁོར་བ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པར་གོམས་པ་རབ་ཏུ་བརྟན་པས་ངེས་པར་སྦྱར་བ། དམིགས་པའི་དུག་གི་སྒྲེགས་པ་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་རྣམས་བཟློག་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་འདི་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་རྣམ་པ་མང་དུ་ཡོད་དོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། མངོན་བ་ནི་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའོ། །སམ་གྱི་སྒྲ་ནི་ངེས་པར་མངོན་པར་བརྗོད་པའོ། །ཨ་ཡ་ནི་རྟོགས་པ་ལའོ། །དེས་ན་འདི་སྐད་དུ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་ཡང་དག་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། ཤེས་པའམ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ལས། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སྐབས་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ལེའུ་སྟེ་བདུན་པའོ།། །།