དང་པོ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས།

སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་བཤད་ཟིན་ནས་ད་ནི་གང་ཞིག་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དོན་གང་ལ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་གང་དང༌། དངོས་པོ་གང་ཇི་སྙེད་བསྟན་པ་དེ་དག་གི་གོ་རིམས་བསྡུ་བ་འབའ་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག །སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། །དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་དོན་གཉེར་འདོད། །ཇི་ལྟར་གཞན་གྱི་མིང་གཞན་གྱི་ཡིན་པར་འགྱུར། སེམས་ནི་ཡུལ་སོ་སོར་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་ལ། དོན་དུ་གཉེར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲེད་པ་ཡིན་པས་སོ་ཞེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་འདིར་རྒྱུས་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་དུ་གཉེར་བ་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པའི་མཚན་ཉིད་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡོད་ན་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་འདུན་པའི་རྩ་བ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་སྨོན་ལམ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཉིད་ལ་སེམས་བསྐྱེད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཡང་སྨོན་ལམ་དང་ལྷན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅིག་སྤྱོད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བར་འཐད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་འདིར་བསྟན་ཏེ། དོན་དུ་གཉེར་བ་ཅན་གང་ཡིན་པ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་བྱས་སོ། །དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་དང་གཞན་གྱི་དོན་དེ་ཡང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་དེ་དང་དེ་ནི་མདོ་བཞིན་དུ། །བསྡུས་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད། །དེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དོན་ནོ། །དེ་ལ་འདིར་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་དག་གིས་མདོར་བསྡུས་ནས་བསྟན་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བས་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནང་དུ་འདུས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདིར་མདོ་དེ་དག་གིས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ། མི་གནས་པའི་སྦྱོར་བ་སྦྱིན་པ་པོ་དང༌། སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། ལེན་པ་པོ་མི་དམིགས་པས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བདུན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ་བསྡུས་པའི་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྙེད་རྫོགས་པར་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དུ་གསུངས་སོ། །ལྷག་མ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྐབས་སུ་འདི་འདོད་པ་དང༌། དེ་དག་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོའི་གཞུང་འགྲེལ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་རྒྱས་པར་བསྟན་པས་ཡང་འདིར་རྣམ་པར་མ་ཕྱེའོ། །ད་ནི་གང་ཞིག་བསྡུས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མི་གཙང་བའི་འདུ་ཤེས་དགུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ། རྣམ་པར་བམ་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། འབུ་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྣམ་པར་རངས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྣམ་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དམར་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྣམ་པར་བསྡོས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྣམ་པར་ཟོས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྣམ་པར་འཐོར་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རུས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྣམ་པར་ཚིག་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་རྐྱལ་པ་རླུང་གིས་བུས་པ་བཞིན་དུ་སྲོག་མཐར་ཐུག་པའི་རྗེས་ལ་རིམ་གྱིས་ལུས་རྒྱས་པར་གྱུར་ཏེ། མ་ལུས་པར་རྣམ་པར་བམ་པས་ན་རྣམ་པར་བམ་པ་སྟེ། དེ་ནི་དབྱིབས་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་ལུས་ཀྱི་དབྱིབས་དེའི་རྒུད་པ་སྟོན་པས་འདི་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །གང་ཕྱི་དང་ནང་དང་བར་རྣམ་པ་དུ་མར་འབུས་གཞིགས་པས་ན་འབུ་ཅན་ཏེ། དེ་ནི་ནང་ཁོང་སྟོང་དུ་གྱུར་པར་སྣང་བས་ལུས་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །གནས་ཐ་དད་ནས་འཛག་པས་རྣམ་པར་འཛག་པ་སྟེ། དེ་ནི་ལུས་ཀྱི་ནང་དང་འབྲེལ་པ་ལས་དྲི་ང་བར་སྣང་བས་ཕྲེང་བ་དང་དྲི་ལ་སོགས་པའི་དབང་ལས་བྱུང་བའི་དྲི་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །ཕན་ཚུན་དུ་རྣམ་པར་དམར་བར་འཐོར་ཞིང་དགྱེས་ལ་འཛག་པས་ན་རྣམ་པར་དམར་བ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་དམར་བས་གོས་ཤིང་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོར་སྣང་བས་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པས་མཛེས་པ་ཤ་ལ་ཆགས་པ་ཅན་གྱི་གཉེན་པོའོ། །རྣམ་པར་གསལ་བར་སྔོ་བས་ན་རྣམ་པར་བསྔོས་པ་སྟེ། ཁ་དོག་ཐ་དད་པར་མཚུངས་པའི་གནས་སུ་ཟངས་ཀྱི་མདོག་དང༌། རྣག་འཛག་པའི་གནས་སུ་སྐྱ་བ་དང༌། སྔོན་པོའི་གནས་དེར་ཕྱིན་ཞིང་སྔོ་བ་རས་སྔོན་པོས་གཡོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ནི་རོའི་ལུས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །དེ་ནི་པགས་པ་ལ་ཆགས་པའི་རྒུད་པ་སྟོན་པས་ཡུལ་གྱི་ཁ་དོག་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །ཁྱི་དང་ཅེ་སྦྱང་ལ་སྒོས་པས་ཕན་ཚུན་དུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པར་ཟོས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཟོས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཤ་རྒྱས་པ་འཇིག་པར་སྟོན་པས་དེ་ནི་ནུ་མ་ལ་སོགས་པའི་ཤ་རྒྱས་པ་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །ལག་པ་ཡང་གཞན་དུ། མགོ་བོ་ཡང་གཞན་དུ། རྐང་པ་ཡང་གཞན་དུ་སྣ་ཚོགས་པར་རྣམ་པར་འཐོར་བས་ཏེ། དེ་ནི་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་རྣམ་པར་འཐོར་བར་སྣང་བས་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་གི་སྒེག་པ་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །རུས་པ་ཉིད་ནི་རུས་གོང་སྟེ། རུས་པའི་གོང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རེ་སྦྲེལ་བས་ཚོགས་གཅིག་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ལུས་ཀྱི་རུས་པའི་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོར་སྣང་བས་སོ་ལ་སོགས་པ་རུས་པའི་འབྱོར་པ་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །མ་ལུས་པ་རྣམ་པར་ཚིག་པས་རྣམ་པར་ཚིག་པ་སྟེ། དེ་ནི་པགས་པའི་དབྱིབས་དང་མི་མཐུན་པར་འཁུམས་པར་སྣང་བས་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་འདོད་ཆགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་བསྒོམ་པ་སྟེ། ལུས་འདི་ཡང་ཤི་བའི་རོ་དང་འདྲའོ་ཞེས་དང་པོའི་ཚིག་བཞིན་ནོ། །མི་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་བཅུར་གཞན་དག་འདོད་དེ། རྣམ་པར་ཚིག་པའི་འདུ་ཤེས་མ་གཏོགས་པ་རུས་པ་རྣམས་གཏུབས་པས་རྣམ་པར་འཐོར་བའི་འདུ་ཤེས་ཏེ། ཚོགས་པའི་ལུས་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་མཚོན་ལ་སོགས་པས་ལུས་གཏུབས་པས་ཐ་དད་པར་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབུས་གཞིགས་པའི་སྲིན་བུའི་འདུ་ཤེས་ནི་ཡང་ལུས་ལ་བདག་ཏུ་ཆགས་པར་མཚུངས་པར་ལྟ་བའི་གཉེན་པོར་སྲིན་བུའི་རིགས་དུ་མས་ལུས་ཁྱབ་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དང་པོ་རྣམ་པར་འཐོར་བའི་འདུ་ཤེས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཡང་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་ལ་ཆགས་པ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་དེའི་ལུས་སུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོར་མཚུངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཚིག་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་གྲངས་སུ་ཉེ་བར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་དགུ་ཉིད་ལེགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །མདོ་ལས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞེ་ན། འདི་ནི་འདོད་པ་ཆུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་གྱི་འདོད་པ་ཆེ་བ་རྣམས་ཀྱི་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདི་ནི་ཆོག་ཤེས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབེན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་འཇོག་པ་དང༌། མཉམ་པར་འཇོག་པ་དང༌། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་གྱི་ཤེས་རབ་འཆལ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བདུན་པོ་འདིས་གནས་བརྟན་མཽད་གལ་གྱི་བུ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱིས་ཀྱང་མཽད་གལ་གྱི་བུ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་པོ་འདི་ལ་རྣམ་པར་རྟོགས་ཤིག །འདི་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཆོས་དང༌། སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཀུན་དགའི་ར་བའི་ཚུལ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་ཆུང་བས་ནི་ཆོས་བཞི་སྤོང་སྟེ། འདི་ལྟར་ཚུལ་འཆོས་པ་དང༌། ཁ་གསག་དང༌། གཞོགས་སློང་དང༌། ཐོབ་ཀྱིས་འཇལ་བའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་འཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟེ། འདི་ན་འགའ་ཞིག་རྙེད་པར་འདོད་ཅིང་རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདོད་ལ་སེམས་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པས་བཅིངས་པས་དགོན་པ་པར་གྱུར་པའམ། ཕྱག་དར་ཁྲོད་པའམ། སྟན་གཅིག་པ་ནས་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་ཉེ་བར་བརྟེན་ཏེ་གནས་པ་ན་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་ལ་གཞན་དག་གིས་བསྙེན་བཀུར་བྱེད། བླ་མར་བྱེད། མཆོད་པར་བྱེད། རྗེད་པར་བྱེད་ན་ཅི་མ་རུང༌། བདག་ཀྱང་རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བསྒྲུབ་པར་ཡང་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང༌། དེ་རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དོན་དུ་གཉེར་བས་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང༌། ཚུལ་དེ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་ལམ་ལ་རྟོག་པ་འདི་ནི་ཚུལ་འཆོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁ་གསག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ན་གང་ཞིག་རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟིའི་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པས་གཞན་དག་ལ་འདི་ལྟར་ཁྱེད་ནི་བདག་གི་མ་དང་འདྲ་བ་དང༌། ཕ་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། སྦུན་ཟླ་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། ཉེ་དུ་གང་ཡང་རུང་བ་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་འདྲ་བ་ཡིན་ཏེ། ཁྱེད་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེས་ན། ཁོ་བོས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཁྱེད་ཅག་གི་དོན་དུ་ཡིན་ནོ། །ཁོ་བོ་ནི་ཁྱེད་ཅག་གི་དོན་དུ་ཐག་རིང་པོ་ནས་ཀྱང་ཁྱེད་ཀྱི་ཐད་དུ་འོང་ཞིང་འདིར་གནས་པ་ཡང་ཁྱེད་ཅག་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་ན་ཡང་དེ་རྣམས་མང་དུ་དེ་ལ་བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་པ་ན་རྙེད་པ་དོན་དུ་གཉེར་ཞིང་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པའི་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པས་སེམས་བཅིངས་པས་གཞན་དག་ལ་ཚུལ་དེ་ལྟར་ཁ་གསག་སྨྲ་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྨྲ་བས་དགོས་པའི་དོན་གྱི་འབྲས་བུ་དང་འབྲེལ་པའི་གཅམ་གསག་གི་ལས་བྱེད་པ་འདི་ནི་ཁ་གསག་ཅེས་བྱའོ། །གཞོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སློང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ན་རྙེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དེ་དང་དེ་ལ་མི་གསལ་བར་གཞོགས་ཀྱིས་རྙེད་པའི་ལས་བྱེད་པ་སྟེ། ལྷུང་བཟེད་འདི་ནི་མཛེས་ཞེའམ། ཆོས་གོས་སམ། སྣམ་སྦྱར་རམ། མལ་སྟན་ནམ། ལྡེ་མིག་ཀྱོག་པོ་འདི་ནི་བཟང་ངོ་ཞེའམ། ཡོ་བྱད་འདི་བཟང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་ཁོ་བོས་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་རྙེད་ན་བཅང་བར་བྱ་བ་ན་སྦྱིན་པ་པོ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའོ། །གང་ཡང་རུང་བའི་ཁྱིམ་དུ་སོང་ནས་དེར་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ཏེ། ཁྱེད་ཀྱི་འབྲས་ཆན་འདི་ནི་བཟང་ངོ༌། །བཅའ་བ་འདི་ནི་བཟང་ངོ༌། །གོས་འདི་ནི་བཟང་ངོ༌། །ཁྱེད་ཀྱི་བཟའ་བར་བྱ་བའམ། བཅའ་བར་བྱ་བ་འདི་ནི་བཟང་ངོ༌། །སྔོན་ཆད་ཀྱང་བདག་ཅག་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་བྱིན་པར་གྱུར་ལ་ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་ཁྱེད་ཀྱིས་བྱིན་པར་བྱས་ན་ཡང་དག་པར་དགའ་ན་ད་ལྟར་ནི་ཁྱེད་ཅག་བདག་ཅག་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བའམ། བྱ་བ་བྱེད་པར་མི་སེམས་སོ་ཞེས་དེ་གང་ཡང་རུང་བའི་མི་གསལ་བ་བརྗོད་པས་བརྐམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་གཞོགས་སློང་གི་ལས་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་དང་དེ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་གཞོགས་སློང་ཞེས་བྱའོ། །ཐོབ་ཀྱིས་འཇལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ན་འགའ་ཞིག་རྙེད་པ་དོན་དུ་གཉེར་ཞིང༌། རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པའི་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པས་སེམས་བཅིངས་པས་གཞན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ཏེ། ཁྱེད་ཀྱིས་མ་ལ་ཡང་སྦྱིན་པར་མི་བྱ། ཕ་ལ་ཡང་མ་ཡིན། སྲིང་མོ་ལ་ཡང་མ་ཡིན། ཉེ་དུ་དང༌། སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་གང་ཡང་རུང་བ་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་གང་ཞིག་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན། གང་ཞིག་གི་ཁྱིམ་དུ་སོང་ནས་ཡང་དེ་ཉིད་ལ་ཁྱོད་ཀྱི་ཁྱིམ་དུ་སོང་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱིམ་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ་བཞུགས་ཤིང་ཁྱེད་དང་འདྲ་བར་མི་བྱ། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་ཏུ་འདུག་པ་དང་འབྲེལ་པའི་གཏམ་སྨྲས་པར་གྱུར་པ་ནི་ཁྱེད་རྙེད་པ་ཆེན་པོ་རྙེད་པ་ཡིན། འབྱོར་པ་ལེགས་པར་ཐོབ་པ་ཡིན། ཁྱེད་ཀྱིས་མིར་རྙེད་པ་དོན་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདི་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སུ་གཞུག་པར་ཡང་བྱ་སྟེ། བདག་གི་ཁྱིམ་དུ་འཕགས་པ་མ་གཏོགས་པ་དགེ་སློང་ངམ། བྲམ་ཟེ་སུ་ཡང་འཇུག་པར་མི་བྱེད་ལ། འཕགས་པ་འདི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་གལ་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་བྱེད་དོ། །གང་དུ་རྙེད་པ་དོན་དུ་གཉེར་ཞིང་རྙེད་པ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པས་སེམས་བཅིངས་པ་དེ་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་གཞན་རྣམས་ལ་ངེས་པར་སྒྲོགས་པ་ནི་ཐོབ་ཀྱིས་འཇལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོག་ཤེས་པས་ནི་རྙེད་པས་རྙེད་པ་འདོད་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྙེད་པས་རྙེད་པ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ན་འགའ་ཞིག་རྒྱལ་པོའམ། རྒྱལ་པོའི་བློན་པོ་ཆེན་པོའམ། བྲམ་ཟེའམ། ཁྱིམ་བདག་གམ། གཞན་གང་ཡང་རུང་བས་ལྷུང་བཟེད་དམ། ཆོས་གོས་སམ། སྣམ་སྦྱར་རམ། ལྡེ་མིག་ཀྱོག་པོའམ། གདིང་བའམ། ཡོ་བྱད་གང་ཡང་རུང་བ་གཏེར་བ་ཡོད་ན་དེ་ཡོངས་སུ་བླངས་ནས་གཞན་དག་ལ་བསྟོད་ཅིང་འདེམས་ཏེ། འདི་ནི་བདག་ལ་རྒྱལ་པོ་ཆེ་གེ་མོ་ཞེས་བྱ་བའམ། དམ་པར་གྱུར་པ་གཞན་ཞིག་བདག་ལ་མཆོག་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ན། འདི་སྙམ་དུ་ཅི་ནས་རེ་ཞིག་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་འཕགས་པ་འདི་ལ་སྦྱིན་ཞིང་བྱ་བ་བྱེད་ན། ཁོ་བོས་ཀྱང་འཕགས་པ་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་ཞིང་བྱ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བྱ་སྙམ་དུ་སེམས་སུ་གཞུག་པ་འདི་ནི་གཞན་གྱི་རྙེད་པས་རྙེད་པ་གཞན་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་ཞེས་པ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་ཏོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་གནས་པར་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་རིན་ཆེན་ཟླ་བས་ཞུས་པའི་མདོ་དང༌། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བའི་མདོའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་དཔལ་བཟངས་དཔལ་བཟངས་ཞེས་བྱ་དང་ནི་ཙན་དཔལ་ཙན་དཔལ་ཞེས་བྱ་དང༌། །གཞན་ཡང་མཐའ་ཡས་སྣང་བ་བཀོད་དཔལ་ཞེས་བྱ་རྫོགས་སངས་རྒྱས་སུ་གྲགས་པ་དང། །ཏོག་དཔལ་ཏོག་དཔལ་ཞེས་བྱ་དང་ནི་མྱ་ངན་མེད་དཔལ་དང་ནི་རྣམ་ཀུན་མྱ་ངན་མེད་དཔལ་དང༌། །རིན་ཆེན་མཆོད་དཔལ་རིན་ཆེན་མཆོད་དཔལ་ཞེས་བྱ་དང་ནི་བདེ་གཤེགས་མེ་ཏོག་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། །རྒྱལ་བ་བརྩོན་འགྲུས་གསུམ་གྱི་རོལ་པ་བརྩོན་འགྲུས་གསུམ་གྱི་རོལ་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་བྱ་དང༌། །འོད་དཔལ་འོད་དཔལ་ཞེས་བྱ་བཅོམ་ལྡན་ཡོན་དཔལ་ཡོན་དཔལ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །བཅོམ་ལྡན་བཅོམ་ལྡན་ལྡན་ཕྱོགས་བཅུ་དག་ན་གང་དག་བཞུགས་པའི་བཅོམ་ལྡན་གྱི། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མཚན་རྣམས་བཟུང་བར་བྱས་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཉིད་འགྱུར་བ་ལགས། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་མཚན་ཐོས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བརྩོན་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་གནས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང་ཐ་དད་པར་སྣང་བ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། བསྟན་པ་འདི་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཐོས་པ་ལས་རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་བོན་སྐྱེད་པ་གཟིགས་ནས་སེམས་ཅན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། དེ་རྣམས་ཀྱིས་མཚན་ཐོས་པའི་མོད་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཤིང་འགའ་ཞིག་ཉིད་ཀྱི་ས་བོན་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ས་བོན་རྣམ་པར་གྱུར་པ་དེ་ཡང་ས་བོན་གྱི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིང་འདིའི་རྐྱེན་རྣམས་ཚོགས་པར་གྱུར་པ་ལས་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ས་བོན་ཞེས་ཇི་ལྟར་བརྗོད་པར་བྱ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ས་བོན་གྱི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བགྱིའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་མཚན་ཐོས་པར་གྱུར་པ་ཙམ་གྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པས་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པ་ཙམ་ཉིད་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྒྱུར་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་གང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བརྒྱད་པ་འདི་ལྟར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡེ་ཤེས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལྡོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བར་འདོད་པས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདིར་ཁ་ཅིག་ན་རེ་བདེན་པ་དང༌། གཏོང་བ་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། ཉེ་བར་ཞི་བ་ལ་བརྟེན་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་འདི་ལས་སངས་རྒྱས་འདི་ལྟར་འཁྲུངས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡུམ་ཡིན་ལ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་ཡབ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ལས་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བས་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །གཞན་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་བསླབ་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསླབ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་གཉིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཞན་དག་ཟེར་རོ། །གཞོན་ནུའི་ས་ལས་འདའ་བར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་ནས་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་ཀྱང་མི་ཟད་པར་བྱ་བར་འདོད་པས་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་དུ་ཡང་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་ཆུའི་ཐིགས་པ་གཅིག་བོར་བའི་དཔེས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཟད་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། གང་མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་གང་གིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་རིགས་ཞེས་བྱ་བར་འཆད་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་འདོད་པས་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའི་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའོ། །རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་རྗེས་སུ་སྨོས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྟོགས་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ལ་སོགས་པའི་རི་རྣམས་སྐྲ་ཉག་མ་གཅིག་གིས་བཅིངས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞལ་དུ་མེད་པར་འཕང་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་རྩི་བསྒྲུབས་པ་བྱས་པ་ལྟར་འདི་ལ་མ་དད་པར་མི་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་གཏན་ཕུལ་དུ་བྱུང་བས་འདོད་པ་བཞིན་དུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པ་ལ་གང་ཡང་མི་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གདོན་མི་ཟ་བར་འདི་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་དེ་བཞིན་དུ་མེ་འབར་བ་དང༌། ཆུ་འབབ་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཡ་མ་ཟུང་ལ་ཡང་མི་དད་པར་མི་བྱ་བར་མི་རིགས་སོ། །ཡང་སྐྲ་ཉག་མ་གཅིག་གིས་རི་རབ་བཅིངས་པ་དང་འཕངས་པ་མེད་མོད་ཀྱི་དེས་དེ་འདྲ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁྱད་པར་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པས་གང་གདུལ་བྱ་ཕ་རོལ་པོས་དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནང་གི་འཁོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། གསང་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནང་གི་འཁོར་ཞེས་བྱའོ། །ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཡང་ས་བཅུ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། སྤྱོད་པ་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། འཆི་འཕོ་བ་དང། སྐྱེ་བ་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། མངོན་པར་འབྱུང་བ་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཡང་གསང་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཇི་ལྟར་དེ་ཉིད་ལས་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐུའི་གསང་བ་དང༌། གསུང་གི་གསང་བ་དང༌། ཐུགས་ཀྱི་གསང་བ་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ལ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པའི་གསང་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལུང་བསྟན་པའི་གསང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་བསྡུ་བ་དང༌། ཚར་བཅད་པ་ནི་གསང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཞན་ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་ཕྱིའི་འཁོར་ཞེས་བྱའོ། །ལྷའི་སྡེ་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཆེན་པོའི་འཁོར་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཞིང་མདུན་དུ་བདར་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་ནས་བསྐོར་བ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བའོ། །ཆེར་མཆོད་ཅིང་རྗེད་པ་སྔོན་དུ་བྱས་པ་ནི་མདུན་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་ནི་མདུན་དུ་བྱས་པ་ལྟར་ན་ནི་སྔ་ཕྱི་འགལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་ཚོགས་ནས་འོག་མིན་གྱི་ལྷ་རྣམས་སུ་གྱུར་པའི་བར་དུ་དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བས་ནི་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང༌། ངེས་པར་ལེགས་པ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་གི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་བསྐང་བར་འདོད་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་ཞེན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷུང་བཟེད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ཁམ་གྱི་ཟས་མཆོག་ཏུ་རོ་ཞིམ་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ཞིང་མང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གསལ་རྒྱལ་གྱིས་ཞུས་པ་དཔེར་བྱེད། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རིམ་གྲོ་བྱེད་པའི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ནི་སྒྱུ་རྩ་ལ་མ་ལུས་པ་ལ་མཁས་པས་འདོད་པ་ཙམ་ལ་རག་ལས་པ་འཇུག་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚངས་རིས་ལ་སོགས་པ་ནི་གསོལ་བ་འདེབས་པའི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སྐལ་བ་མཉམ་པས་གཞན་དག་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་གནས་གཙང་མ་པ་རྣམས་ཏེ། འདི་ནི་ཤས་ཆེར་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི་ཚངས་པ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོགས་པ་ན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་རྟོགས་པ་སྔོན་དུ་གཏོང་བ་སུ་ཞིག་གང་འདི་ལྟ་བུའི་དབང་དུ་བྱས་པ་གསུམ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། གང་གིས་ཀྱང་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་འདི་དག་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་ཞིང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཚད་མར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པོ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་བདག་པོ་ཡིན་པས་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རིགས་སོ། །ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་ལྷན་ཅིག་སྤྱད་པ་ལས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པོ་དེར་མཚུངས་པར་སྐྱེས་པས་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་མོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་ཉེ་བར་སོང་བས་ན་འཐབ་བྲལ་ལོ། །དགའ་བར་སོང་ཞིང་ཉེ་བར་ཕྱིན་པས་ན་དགའ་ལྡན་ཏེ། མགུ་བ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རང་གིས་སྤྲུལ་ཞིང་བྱས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་ཞིང་རོལ་པས་ན་དེ་ནི་འཕྲུལ་དགའོ། །གཞན་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ལ་དབང་བྱེད་ཅིང་གནས་པས་ན་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་དོ། །ཚངས་པའི་འཁོར་ཡིན་པས་ན་ཚངས་རིས་སོ། །ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་འཁོར་ཡིན་པས་ན་ཚངས་འཁོར་རོ། །ཅིག་ཤོས་དེའི་མདུན་ན་འདོན་ལྟ་བུར་གནས་པས་ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་ནོ། །ཚངས་པ་གཞན་རྣམས་ལས་ཚེ་དང་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་ཡིན་པས་ན་ཚངས་ཆེན་ནོ། །ཚངས་པ་གཞན་དག་པས་འོད་ཆུང་བས་ན་འོད་ཆུང་ངོ༌། །དེ་དག་ལས་ཚད་མེད་པར་ཆེ་བའི་འོད་འབྱུང་བ་ཡོད་པས་ན་ཚད་མེད་འོད་དོ། །དེ་དག་ནི་དགའ་བ་དང་བཅས་པའི་བསམ་གཏན་ལས་གྲུབ་ཅིང་སྤྲིན་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་གློག་ལྟར་ཕན་ཚུན་འོད་གསལ་བ་འབྱིན་པའི་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ཡོད་པས་ན་འོད་གསལ་ལོ། །ཡང་ན་དེ་ལྟ་བུའི་གཟུགས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་བྱེད་པས་ན་འོད་གསལ་ལོ། །དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་འོད་གཅིག་ཏུ་འདུག་ཅིང་མི་འགྱུར་བ་ལ་བྱ་བར་བཤད་ལ། དེ་ནི་དེའི་གོང་གི་འཕགས་བ་རྣམས་ལས་དེའི་འོད་ཆུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་ཆུང་ངོ༌། །དེ་དག་ཚད་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཚད་གཟུང་བར་མི་ནུས་པས་ཚད་མེད་དགེའོ། །དེ་དག་ནི་དགེ་བ་སྟེ་འོད་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་མ་ལུས་པར་རྒྱས་པས་ན་དགེ་རྒྱས་ཏེ། རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དེ་དགའ་བ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་ལས་གྲུབ་ཅིང་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ། །དེ་རྣམས་ནི་དཔེར་ན་རིན་པོ་ཆེའི་ཟ་མ་ཏོག་གི་ནང་གི་མར་མེ་གནས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་འོད་དང་འདྲེས་པའི་རང་གི་འོད་ཀྱིས་འོད་གཅིག་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ནས་གནས་པ་དང་འདྲ་བར་ལུས་གཅིག་ཏུ་འབར་བར་སྣང་བར་གནས་སོ། །འདུ་ཤེས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་བསྒོམས་པས་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཙམ་ཡོད་ཀྱི་དེ་ལ་འདུ་ཤེས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པའོ། །སྤྲིན་མེད་པ་དང༌། བསོད་ནམས་འཕེལ་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་རྣམས་ན་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་མཐུ་ལས་གྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ཡིན་པས་འབྲས་བུ་ཆེ་བའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་དང་ལྡན་པས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སའི་མཐའ་ཉིད་དུ་གནས་ཤིང་གནོད་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱི་གནས་དུས་ཉུང་ཟད་ཅིག་གིས་མི་འདོར་བས་མི་ཆེ་བའོ། །ལ་ལ་ནི་འདོད་པ་མེད་པར་འདོད་དེ། དེ་དག་གི་གཞུང་ལྟར་ན་དེ་རྣམས་ནི་འོག་མ་ལ་མེད་པས་ན་འདོད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སུ་ལ་ཡང་གདུང་བར་མི་བྱེད་པས་ན་མི་གདུང་ངོ༌། །ཕོངས་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་སྣང་ཞིང་ཤིན་ཏུ་ཡིད་འཕྲོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གྱ་ནོམ་སྣང་ངོ༌། །གཞན་དག་ནི་བལྟ་ན་སྡུག་ཅེས་ཟེར་རོ། །ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་དང༌། རབ་ཏུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་མཐོང་ངོ༌། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་གོང་ན་གཞན་མེད་པས་ན་འོག་མིན་ཏེ། དེ་ནི་མཐར་ཐུག་པའི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བཙུན་པ་ཟངས་ཀྱི་ལོ་མ་པས་བཤད་དོ། །གཞན་དག་ནི་སྡིག་མཐའ་ཡས་ཞེས་ཟེར་ཏེ། སྡིག་པ་ནི་སེམས་ལ་གནས་པར་གྲགས་པའི་ཚུལ་ཏེ། དེ་དག་ཤིན་ཏུ་འཇོམས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སེམས་བསྐྱེད་པ་འདིའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་གཞན་འཕགས་པ་པོར་གོས་མི་ཟད་པ་དང༌། སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་བལྟ་ཞིང་སྦྱར་རོ། །བདག་གིས་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞུང་མངས་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་མ་བཀོད་དོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་རྣམ་པར་རིག་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེས་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྐྱེད་པ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་མ་བསྐྱེད་པ་བསྐྱེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དང་པོའི་མཚམས་སུ་གྱུར་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་མི་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་དགུ་པོའི་དེ་དག་དང་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་སྔར་བསྟན་པ་དེ་དག་དང་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཅི་ཞིག་འབྲེལ་ཞེ་ན། སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཡིན་ནོ། །སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་བརྒྱད་དེ། འདོད་ཆགས་དེའི་གཉེན་པོ་མི་སྡུག་པའོ། །ལོག་པས་འཚོ་བ་དེའི་འདོད་པ་ཆུང་བ་དང་ཆོག་ཤེས་པའོ། །ཡང་དག་པར་དགའ་བ་དང་རྒུད་པར་ལྟ་བ་དེའི་རབ་ཏུ་དབེན་པའོ། །ལེ་ལོ་དེའི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའོ། །དྲན་པ་ཉམས་པ་དེའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པའོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་དེའི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཤེས་རབ་འཆལ་པ་དེའི་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་སྣ་ཚོགས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དེའི་གཉེན་པོ་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཀུན་དགའ་ར་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།

གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ད་ནི་གདམས་ངག་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱ་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་མན་ངག་ནི་གདམས་ངག་གོ །ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ནི་གདམས་ངག་ཡིན་ལ། དེའི་རྗེས་ལ་མ་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ནི་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། མཇུག་བསྡུ་བར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གདམས་ངག་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གདམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པ་དང༌། །བདེན་པ་རྣམས་དང་བདེ་གཤེགས་སོགས། །མ་ཞེན་ཡོངས་སུ་མི་ངལ་དང༌། །ལམ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། །སྤྱན་ནི་ལྔ་རུ་ཤེས་པར་བྱ། །མངོན་ཤེས་ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་ནི། །མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་མཆོག །བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ་གདམས་ངག་བཅུ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བསྒྲུབ་པ་ལ་གདམས་པ་ནི་གང་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་དུ་བསྒྲུབ་པ་ནི་སྒྲུབ་པ་དེ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་བ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་དགེ་སློང་ཤཱ་རིའི་བུ་དང༌། མདོ་གལ་གྱི་བུ་ལྟ་བུ་ཤ་སྟག་གིས་འདམ་བུའི་ཚལ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་གང་བ་དཔེར་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུ་རེ་རེ་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དེས་ཡོངས་སུ་གང་བའི་ཤེས་རབ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཉིན་གཅིག་ཏུ་བསྒོམས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་གལ་ཏེ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་དགེ་སློང་ཤཱ་རིའི་བུ་དང། མཽད་གལ་གྱི་བུ་འདྲ་བ་ཤ་སྟག་གིས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་འདམ་བུའི་ཚལ་ལམ། འོད་མའི་ཚལ་ལམ། བུ་རམ་ཤིང་གི་ཚལ་ལམ། སྨྱིག་མའི་ཚལ་ལམ། འབྲས་ཀྱི་ཞིང་ངམ། ཏིལ་གྱི་ཞིང་ལྟར་ཡོངས་སུ་གང་བར་གྱུར་ཀྱང་ཞེས་གང་གསུངས་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། ངེས་པར་བྱེད་པའི་ཆ་བཞི་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། འདམ་བུ་ལྟར་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་གནོད་པ་ཆུང་དུ་བཟོད་པས་མི་ནུས་པ་དང༌། འོད་མ་དང་འདྲ་བར་མེ་དང༌། མཚོན་དག་དང་འདྲ་བའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དྲག་པོས་ཉེན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དགེ་བའི་རྩ་བའི་རྒྱུན་ཀུན་ཏུ་མི་འཆད་པ་དང༌། བུ་རམ་ཤིང་དང་འདྲ་བར་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བའི་གནས་སྐབས་གཞན་ཐོབ་པ་ན་བདེ་འགྲོ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། རྒྱུན་མའི་འཆད་པའི་སྦྱོར་བ་ཆོས་སྒོམ་པའི་མངར་བ་ལས་མི་འདའ་བ་ཉིད་དང༌། མདའ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱུ་དང་འདྲ་བར་མངོན་པར་འབིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། འབྲས་ཀྱི་ཞིང་དང་འདྲ་བར་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱི་རྟོགས་པའི་འབྲས་བུ་མཆོག་ཉིད་དང༌། ཏིལ་གྱི་ཞིང་འདྲ་བར་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དང་ཐ་མི་དད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། དུས་གཞན་དུ་བསྒོམས་པས་སྤངས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དཔེ་དྲུག་དང་འདྲ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཚལ་སྨོས་ཤེ་ན། དྲོ་བར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གང་ཟག་གཞན་དག་གི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བའི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ཏེ། དོན་མང་པོ་བརྟགས་ན་ཡང་དཔེ་གཅིག་གིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །རེ་ཞིག་སྔ་མ་སྔ་མ་ལའམ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྨོས་པ་ནི་དཔེ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་དྲང་བར་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཐ་མར་རམ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་སྨོས་ཤེ་ན། འཕགས་པའི་གང་ཟག་དེ་རྣམས་ལས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དྲང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་དཔེ་གཞན་དག་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་མ་བཤད་ཅེ་ན། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་རིགས་བསྡུས་པའི་ངོ་བོ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་རེ་རེ་ཞིང་བརྗོད་པ་བརྟགས་ན་ནི་དཔེ་ཇི་སྙེད་ཅིག་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཉེ་བར་བཤད་པ་ལ་མི་མཁས་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འདིར་ཚིག་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དགེ་སློང་ཤཱ་རིའི་བུ་དང༌། མདོ་གལ་གྱི་བུ་འདྲ་བ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་འདིས་ནི་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་རྟོགས་པ་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པའི་དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ནི་གྲངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང༌། མཐུའི་ཁྱད་པར་དང༌། རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང༌། རྒྱུའི་ཁྱད་པར་དང༌། དཔེ་ལས་འདས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཉིན་གཅིག་ཏུ་བསྒོམས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གྲངས་དང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་གྲངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་གྲངས་བཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལས་གཞན་པའི་གྲངས་གསལ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བརྒྱ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ནི་ཁྱད་པར་སྨོས་པས་ཁྱད་པར་མེད་པའི་གྲངས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་རྒྱུར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་མེད་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བརྒྱ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པས་གོ་རིམས་མང་པོ་ཡིན་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །བགྲང་བར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རིགས་དེ་ལ་བགྲང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། རྒྱུར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་ཏེ། ཤེས་རབ་དེ་ནི་འདིའི་རྒྱུ་ཙམ་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་ལས་འདས་པའོ། །འདིར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཅི་ཙམ་ཞིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་རབ་ཉིན་གཅིག་ཏུ་བསྒོ་པ་ཡིན། ཅི་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནམ། སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནམ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་ནམ། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཡིན་ནམ། ས་བཅུ་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པས་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། བརྒྱད་པ་ལ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བཀག་པས་ཉན་ཐོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཤེས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་ཁྱེད་ལ་ཤེས་པར་བྱ། ཁྱེད་ལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་སྒོ་ལ་མཚུངས་པར་གྱུར་ན་དེ་ཉིད་དུ་དེའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་དེའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཞིག་ཡིན། འོན་ཏེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ན་དེ་ནི་རེ་ཞིག་མི་རིགས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདོད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་རིང་དུ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན་ནི་བསྒོམས་པས་སྤང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བར་བྱ་བ་མ་སྤངས་པ་དང་དེ་ཡང་མི་རིགས་སོ། །བསྟན་པ་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་གཞག་པའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི་མང་པོ་ཡོད་དེ། འདིར་རྩེ་མོ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱུན་ཆད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །བཟོད་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ངན་འགྲོ་ལས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དེའི་ཡན་ལག་ལས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྲིད་པ་བརྒྱད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་རྣམས་ཀྱི་ནི་འདིར་སྲིད་པ་གཉིས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ལས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་ཚད་མར་བྱས་ནས། ཇི་ལྟར་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་གསུངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དུས་དེ་སྲིད་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་ལ་འཇུག་པ་བཤོལ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་བྱ་བ་རྒྱུན་ཆད་པ་འདི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཉིས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དེ་རྣམས་ལས་རྟོགས་པ་གོ་བཟློག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཤེས་པ་དང༌། སྤོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་བརྡར་བཏགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པར་མངོན་ནོ། །གང་དེ་ལྟ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་པོར་སེམས་བསྐྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཤེས་རབ་ཉིན་གཅིག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྒོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་བསྡུས་པར་བསྟན་པའི་སྦྱོར་བ་རྟོགས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའང་མི་རིགས་ཏེ། དེ་དག་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་མང་པོའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཉིན་གཅིག་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདིར་ཡང་མར་མེའི་སྙིང་པོ་ཚིག་པའི་དཔེས་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་དང༌། ཕྱི་མ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་ལན་བཏབ། ལྷག་མ་ནི་གོ་སླབས་རྣམས་པར་མ་ཕྱེའོ། །སྒྲུབ་བ་ལ་གདམས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།བདེན་པ་ལ་གདམས་པ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་གདམས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བས་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། འདིའི་མདོ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བརྩོན་ན་བརྩོན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུང་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། ཆོས་ཕན་ཚུན་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི་གལ་ཏེ་གཟུགས་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ནམ། འགག་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །གཟུགས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཅན་ནམ། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །གཟུགས་ནི་ཚོར་བ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དེའི་རང་བཞིན་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི་དོན་འདི་ལྟར་ཤཱ་རིའི་བུ་གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལྟར་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུང་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་འདིས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པའི་བདེན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱ་བ་དང༌། འགྲིབ་པ་དང༌། འཕེལ་བ་དང༌། དུས་གསུམ་བཀག་པའི་སྒོ་ནས་དེ་དག་ལ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ལ་སྤྱོད་པའི་སྦྱོར་བ་རབ་ཏུ་བཀག་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་མདོ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་སྐྱེ། མི་འགག །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་མེད། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད། འགྲིབ་པ་མེད། འཕེལ་བ་མེད། དེ་ནི་འདས་པ་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་མ་ཡིན། ད་ལྟར་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་འདྲ་བ་དེ་ལ་ནི་གཟུགས་མེད་དོ། །ཚོར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་རིག་པ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །མ་རིག་པ་འགག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་མེད་དོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང༌། སངས་རྒྱས་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང༌། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་དང༌། བདེན་པ་རྣམས་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་དང༌། སྟོབས་རྣམས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སྦྱོར་བའམ། མི་སྦྱོར་བ་དེ་ལ་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཀྱང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བའམ། མི་ལྡན་ཞེས་བྱ་བར་བདག་ཉིད་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དེ་དང་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་མདོ་ནི་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་འབྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པར་མི་སྡུད་མི་འབྱེད་དོ། །སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པར་མི་སྡུད་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་སྔོན་གྱི་མཐར་སྦྱོར་བ་དང་འབྱེད་པ་རབ་ཏུ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཟུགས་སྔོན་གྱི་མཐར་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་དོ། །འདི་ལྟར་དེ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དུས་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་སྦྱོར་བ་དང་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ནི་དེ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་ཕྱི་མའི་མཐའ་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་དེ། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཉེར་བར་བཟུང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དུས་རེ་རེར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། འདས་པ་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་དེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་འདས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ལམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བདེན་པ་ལ་གདམས་པའོ། །དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་གདམས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་གང་ཡིན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་འདྲེས་པ་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་གཟུགས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་དེ། གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་སུ་སྦྱོར་བ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་སུ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་དེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དག་དང༌། བྱང་ཆུབ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དག་ངོ་བོ་གཅིག་བར་བཞེད་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ནི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་པོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་དཀོན་མཆོག་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་མེད་པར་སྦྱོར་བ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་དངོས་པོ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་མི་སྦྱོར་རོ། །གཟུགས་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བསྟན་པའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བསལ་བ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ནི་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་འདིས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཇི་སྙེད་པ་བསལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ཉོན་མོངས་པ་ནི་མ་རིག་པ་དང་ལྟ་བ་ཟག་པ་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཅས་པས་བསྡུས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་དེ་དག་རྩ་བ་ནས་ཤིན་ཏུ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་དོ། །འདོད་པའི་ཟག་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་བཞིན་དུ་ཡང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསམས་བཞིན་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །སྲིད་པའི་ཟག་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་བཞིན་དུ་ཡང་བསམ་བཞིན་དུ་སྲིད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་བྱ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་འདོད་པ་དང༌། བསམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དག་གམ། དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའམ། མི་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་ནས་དེ་མྱུར་དུ་འདི་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པ་བསྟན་ནས། མ་ཞེན་པ་ལ་གདམས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། ལུས་དེ་ཅི་ཞིག་ལུས་དེ་གང་གི་ལུས་ལས་རྩོམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལུས་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་མི་ངལ་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་དང༌། འབྲས་བུ་བཞི་དང༌། རང་བྱང་ཆུབ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་རློམ་སེམས་མེད་དོ་ཞེས་རློམ་སེམས་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་གཟུགས་ལ་རློམ་སེམས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་རློམ་སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རློམ་སེམས་མེད་པར་གྱུར་ན་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་གདམས་པ་གང་ཞེ་ན། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐ་དད་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་མཐོང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པའང་ཉན་ཏོ། །དེ་དག་གི་དགེ་འདུན་ཡང་མཐོང་ངོ༌། །དེ་དག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམས་མཐོང་ཞིང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པས་ནི། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་མཐོང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་ལས་ཆོས་བསྟན་པའང་ཉན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྤྱན་ལྔ་ལ་གདམས་པ་ལས། ཤའི་སྤྱན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། དཔག་ཚད་བརྒྱའི་བར་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐོང་བ་ནི་ཤའི་སྤྱན་གྱི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། ཤའི་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤའི་མིག་གིས་དཔག་ཚད་བརྒྱ་མཐོང་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐོང་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །ལྷའི་སྤྱན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ནས་བརྩམས་ཏེ། འོག་མིན་གྱི་བར་གྱི་ལྷའི་མིག་གི་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིའང་དེ་དག་གི་དེའི་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་མི་ཤེས་སོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐ་དད་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཅན་ནི་ལྷའི་མིག་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་ལྷ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འོག་མིན་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལྷའི་མིག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་དཔས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ལྷའི་མིག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ནས་འོག་མིན་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཤེས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ལྷའི་མིག་དེས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དང༌། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིའི་མདོ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་གང་གིས་ཆོས་གང་ཇི་སྙེད་པ་འདུས་བྱས་སམ། འདུས་མ་བྱས་སམ། དགེ་བའམ། མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི་གང་ཟག་འདི་ནི་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་འདུག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འདི་ལ་ནི་བདུད་འབྱུང་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལ་ནི་བདུད་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། འདི་ལ་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་གང་ཟག་འདི་ནི་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །གང་ཟག་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པའོ། །འདི་ནི་མཚན་མ་མེད་པས་གནས་པའོ། །འདི་ནི་སྨོན་པ་མེད་པས་གནས་པའོ། །གང་ཟག་འདི་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་གནོད་སེམས་བསྲབས་པའི་ཕྱིར་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་གནོད་སེམས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་འོང་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་འདོད་ཆགས་དང་ང་རྒྱལ་རྣམས་སྤངས་པས་གང་ཟག་འདི་ནི་དགྲ་བཅོམ་པར་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ལམ་ཡུལ་སྤྱན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྤྱན་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་མཐོང་བའམ། མ་ཐོས་པའམ། མ་དྲན་པའམ། མངོན་པར་མ་ཤེས་པའམ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མི་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྟོགས་པས་ན་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཤཱ་རིའི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྤྱན་ལྔ་ལ་གདམས་པ་བསྟན་ནས། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་གདམས་པ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། ས་ཡང་གཡོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་དེ་དང་དེ་དག་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདིའི་མདོ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། གལ་ཏེ་རྫུ་འཕྲུལ་དུ་མ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སོ་སོར་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་དེ། ས་ཡང་གཡོ་པར་བྱེད་དོ། །གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཅིང་མང་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་དམིགས་པའི་སེམས་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། གང་འདི་ལྟར་དེ་རྫུ་འཕྲུལ་མི་དམིགས་ཏེ། གང་གི་རློམ་སེམས་སུ་བྱ་བ་དང༌། གང་ལའང་རློམ་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷའི་རྣ་བ་དང༌། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མངོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་ཤེས་པ་ཡང་དག་པར་བཟུང་སྟེ། ཡང་ལྷའི་མིག་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ། ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གནས་པ་ན་དེར་དམིགས་པའི་སེམས་བཀག་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡང་རྒྱུ་ཅིའི་ཕྱིར་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་གདམས་པར་མཛད་ཅེ་ན། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གཏོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཇི་སྐད་དུ། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གཏོད་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་མངོན་པར་ཤེས་པས་གདུལ་བྱ་བཏུལ་ནས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་ཏེ། དེ་དང་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྦོང་དུ་བཅུག་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་སྐབས་རེ་རེ་ཞིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་པས་དང༌། གང་ཇི་སྐད་དུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་སྦྱོང་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཤིན་ཏུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པ་མེད་པར་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་ཉེ་བར་བཟུང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འཁྲུག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉེ་བར་བཏགས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཡང་ཇི་སྐད་དུ། སྦྱིན་པ་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་ཉེ་བར་གདགས་ཤིང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ཉེ་བར་འཛིན་པ་ལ་གདགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྷག་མའི་དོན་ནི་རྟོགས་པར་སླ་བས་རྣམ་པར་མ་ཕྱེའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་གདམས་པ་བསྟན་ནས། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གདམས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས་བསྟན་ཞེས་གསུངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏེ། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་ཁ་ནས་ཐབས་ལ་མཁས་པས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་ཇི་སྐད་དུ། །ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐབས་ཀྱིས་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་ཁ་ན་སྟོན་པར་མཛད་ཅེ་ན། གཞན་དག་ཀྱང་དོན་དེ་ཐོབ་པར་མཛད་ཅིང་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བདག་ཉིད་ལ་གཟུང་བར་འོས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེས་པ་སྤང་བར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཁ་ནས་སྟོན་པར་མཛད་ཅེ་ན། བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ལ་མངའ་བརྙེས་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་ཁ་ཉིད་ནས་སྟོན་པར་མཛད་ཅེ་ན། དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་སྐལ་བ་མཉམ་པས་ལྷག་པའི་ཕྱིར་མཐོང་ལམ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྟོན་པ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཏེ་བསྟན་པ་འདི་ཡང་དེའི་ཚུལ་དང་འདྲའོ་ཞེས་འོག་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ལས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་དང༌། ཕུང་པོ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་རྣམས་དེ་དག་རེ་རེ་ཡང་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མདོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་སེམས་ཅན་ཞེས་བརྗོད་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ། །གང་ཡང་མིང་དུ་བཏགས་པའི་ཆོས་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། དེ་དག་ཀྱང་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཇི་སྐད་དུ། བཏགས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་མིང་དང་བརྡ་ཙམ་དུ་ཐ་སྙད་གདགས་པ་མ་གཏོགས་པར་སྐྱེ་བའམ། འགག་པ་མེད་དོ། །གཞན་དུ་ན་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བསྟན་པ་ནི། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང། ཚོར་བ་དྲུག་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་རེ་རེ་ནས་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། མ་ཞི་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། མི་སྟོང་པ་དང༌། མཚན་མ་ཡོད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང། སྨོན་པ་ཡོད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། མི་དབེན་པ་དང༌། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམས་མཐོང་བ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་གཟུགས་རྟག་ཅེས་བྱ་བའམ། མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །གཟུགས་བདེ་ཞེས་བྱ་བའམ། སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ནི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་རྒྱུས་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བསྟན་པ་ནི། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་མེད་པར་བཀག་པ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། རྣམ་པར་བྱང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ནི། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། ཤེས་པ་དྲུག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མདོ་ནི་གང་ཇི་སྐད་དུ། དེས་མིང་དང་བརྡར་བྱས་པའི་ཆོས་སུ་བཏགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །ཚོར་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །འདུ་ཤེས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བསྟན་པ་ནི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མདོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། དེ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལའང་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་གང་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱེད་པ་པོའམ། གང་གིས་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱེད་པའམ། གང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ནི། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མདོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་དེ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཕེལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པའི་བར་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བསྟན་པ་ནི། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་གནོན་པ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདིའི་མདོ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་གནོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་མཚན་མ་མེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ལ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བརྒྱད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་འགོག་པའི་བཟོད་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་དེ་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། རིགས་ཀྱི་བུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །འདི་ནི་དོན་དམ་པ་དེ་ལ་བཟོད་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ནི། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཆོད་ཅིང་དེར་སྐྱེས་ནས་དེས་བསྟན་པའི་ཆོས་ཉན་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། དེ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོ་ཞིང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བསྟན་པ་ནི། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང། ཁམས་དྲུག་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་སོ་སོའི་ཡན་ལག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་པ་འདུས་པའང་མ་ཡིན། དེ་དག་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཞིག་ལའང་མ་ཡིན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དེ་དག་ཡོང་བ་མ་ཡིན། དེ་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་བདག་ཉིད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ངོ་བོ་ཡིན་པ་བཀག་ནས་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་དགག་པར་བཞེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་གང་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། གཟུགས་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གཟུགས་ཡོད་སྙམ་མམ། གཟུགས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་སྙམ་མམ། གཟུགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ནི། འདི་ལྟར་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ་སོ་ཡང་མ་ཡིན། འདུས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན། དེ་དག་མ་གཏོགས་པའང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་བདག་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ངོ་བོ་ཡིན་པ་བཀག་ནས་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་དགག་པ་ཡིན་པར་དགོངས་སོ། །འདིའི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་པ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མ། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་སྙམ་མམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོད་སྙམ་མམ། གཟུགས་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བསྟན་པ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་སོ་སོར་རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚིག་བླ་དགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཇི་སྲིད་སྨོན་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ངོ་བོ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཟུགས་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་སྙམ་མམ། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་བདེ་བ་ཉིད་དང། གཟུགས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་བདག་དང་བཅས་པ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་བདག་མེད་པ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ཞེ་བ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་མ་ཞི་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ནི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གཅིག་ལ་གཅིག་མཐོང་བ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བསྟན་པ་ནི། འདི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཚོར་བའི་དབྱིངས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དབྱིངས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཡིད་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཀྱང་གཟུགས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ནི། འདུས་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་ཕན་ཚུན་མཐོང་བ་གཅིག་ལ་གཅིག་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་འདུས་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཀྱང་འདུས་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་པ་མཉམ་པས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཉིད་གཅིག་ལ་གཅིག་ཐ་དད་པར་གདགས་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པས་སྐྲག་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་འདུས་བྱས་ལས་ཐ་དད་པར་འདུས་མ་བྱས་གདགས་པར་མི་ནུས་སོ། །འདུས་མ་བྱས་ལས་ཀྱང་ཐ་དད་པར་འདུས་བྱས་གདགས་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་སྤར་མི་དམིགས་པས་མི་སྐྲག །ཀུན་ཏུ་མི་སྐྲག་ཅེས་བྱ་བ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདུས་བྱས་ནི་ལམ་མོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་སྤངས་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་གཅིག་ལ་གཅིག་ཐ་དད་པར་བྱས་ཤིང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གདགས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དེས་ན་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་བཏགས་པ་ཡིན་གྱི་ཇི་ལྟར་མཐོང་བའི་མངོན་སུམ་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ལས་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། དེའི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དང༌། རྟེན་གང་ཡིན་པ་སྐྱབས་གསུམ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་མ་ཆགས་པ་དང༌། མི་ལྡོག་པར་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་མི་ངལ་བ་དང༌། ཐེག་པ་གཞན་གྱིས་མི་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པར་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་སྤྱན་ལྔ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང༌། སྒྲུབ་པ་མཐར་ཐུག་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་གདམས་ངག་གི་གནས་སྐབས་སུ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེས་ན་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གདམས་པ་སྟེ། འདི་ནི་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།། །།

ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡང་འདི་དག་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་བཞི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། རྒྱུའི་ཁྱད་པར་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པའི་སྦྱོར་བ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འོག་ནས་བཤད་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་འདི་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དུ་ཞིག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ལ་ནི་རེ་རེ་ཞིང་ཆུང་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་དབྱེ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། དམིགས་པ་དང་ནི་རྣམ་པ་དང༌། །རྒྱུ་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་ལྡན་གྱི། །དྲོད་སོགས་བདག་ཉིད་ཅི་བཞིན་དུ། །རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་ལྡན་བརྟེན་པ། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་དང༌། །ཉན་ཐོས་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང༌། །བཅས་པ་དག་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་གཉིས་པོ་འདི་དག་ཉེ་བར་དགོད་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། གདམས་ངག་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དེ་དག་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ཐོབ་པ་ལས་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་དྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྐྱེའོ། །དྲོ་བ་དང་འདྲ་བས་དྲོ་བ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེ་འབྱུང་བའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་བཞིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་སྟེ། དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ལ་མངོན་པར་མ་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ཐ་དད་པ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གི་རྣམ་པ་བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་མ་ཞེན་པ་སྟེ། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་སྲེད་པ་ནི་སྐྱོན་ནོ། །དེ་དག་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པར་མངོན་པར་མ་ཞེན་པ་ནི་སྐྱོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་མདོ་ནི། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཟུགས་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ལྷག་པར་གནས་པ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པ་དང༌། གཟུགས་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བར་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་ལྷག་པར་གནས་པ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་ཅེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ལྷག་པར་གནས་པ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་སྲེད་པ་ནི་སྐྱོན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་རེ་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པར་རྟོགས་པའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པར་རྟོགས་པའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་འདི་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་དམིགས་ཤིང༌། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བྱེད་དོ། །ཅི་ཞིག་བརྗོད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱེད་དེ། དེ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་འགྱུར་ཏེ། བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཡང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་ཤིང་དེའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་སུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཡང་མཚན་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་མ་སྨོས་པ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་སྟོན་པར་བཞེད་པས་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འགོག་པ་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་གང་ལ་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། གང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་སེལ་བ་ནི། ཞི་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་དང༌། མཚན་མ་དང་འབྲེལ་བའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཡིན་པས་དེ་དང་འདི་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་འདིར་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་ནི་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཉེན་པོར་མི་རིགས་སོ། །འོན་ཏེ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ན་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཇི་ལྟར་མི་མཐུན་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟར་གཉེན་པོ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ནི་མངོན་པར་མ་ཞེན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་མི་མཐུན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མི་བདེན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་འཛིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་གཉེན་པོ་ཡིན་ཞེ་ན། ཅི་ནས་ཀྱང་དེ་དག་མེད་པའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་དེ་དག་མེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཡོད་པའམ། མེད་པ་དམིགས་པར་འགྱུར་ཞེས་དྲིས་པ་ལ་སེམས་གང་ལ་སེམས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དམ་ཞེས་ཕྱིར་དྲིས་པ་འདི་ནི་གནས་མེད་པ་དང༌། ཤེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་དག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་པ་ནི་འགོག་པ་དང༌། ལམ་དག་མངོན་དུ་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པར་བྱ་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །འདིའི་མདོ་ནི། །འགོག་པ་འདི་ནི་མངོན་དུ་བྱའོ། །འདིས་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱའོ། །ལམ་འདི་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདིས་ནི་ལམ་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞིང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། དེ་ལ་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་རེ་རེ་ཞིང་རྣམ་པ་བཞི་བཞིར་གསུངས་པ་ཡིན་ལ། འདིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་འགོག་པ་དང་ལམ་དག་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོར་བཤད་པ་ལ་མཚན་མ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་བསྟེན་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྟེན་པར་མི་བྱ་བའི་མངོན་པར་ཞེན་པའི་མཚན་མ་དང༌། སྤྱད་པར་བྱ་བ་དང༌། སྤྱད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལ་བསླབ་པར་གནས་པའི་མཚན་མ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང༌། དེའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་མའོ། །དེ་དག་ལས་གོ་བཟློག་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཚན་མ་མེད་པ་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བསྟེན་པར་བྱ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང། བསྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྤྱད་པར་བྱ་བ་དང༌། སྤྱད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བསླབ་པར་བྱ་བ་དང༌། བསླབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལ་མཁས་པ་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ལྷག་པར་གནས་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་པ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་སྲེད་པ་སྟེ་སྐྱོན་ཞེས་བྱའོ། །འདིའི་མདོ་ནི། །འདི་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའོ། །ཆོས་འདི་དག་ནི་བསྟེན་པར་བྱའོ། །ཆོས་འདི་དག་ནི་བསྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །འདི་ནི་སྤྱད་པར་བྱ་བའོ། །འདི་ནི་སྤྱད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྟོག་པའི་ཆོས་འདི་ལ་སྲེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུགས་སུ་འཇུག་པའི་ཆོས་ལ་སྲེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདིའི་སྐྱོན་ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་སྙམ་ནའང་སྐྱོན་མེད་པ་དེ་ལས་བཟློག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སོ་སོར་གཅིག་ལ་གཅིག་མཐོང་བ་དགག་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །འདིའི་མདོ་ནི། དེ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རློམ་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཏུ་བཅད་པའི་མཚན་ཉིད་ལམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་དེའི་མིང་དུ་ཡང་ཤེས་པའི་རློམ་སེམས་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་མདོ་ནི། འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་དེས་ཀྱང་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་དམིགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་མིང་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་དག་ནི་མིང་ཙམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་རྫས་དང༌། དེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ནི་སེམས་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་སེམས་དེ་ནི་སེམས་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་མི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་སེམས་གང་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན། བྲལ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཉོན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན། བྲལ་བ་མ་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་ཙམ་དུ་རློམ་སེམས་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ལ་བརྩམས་ནས་སྨྲས་པ་ནི་ཡང་ཅི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་སེམས་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སེམས་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ནི་དེ་སེམས་དང་སེམས་མ་ཡིན་པ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉིད་དུ་དྲིས་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། ཡང་ཅི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་སེམས་གང་མེད་པ་དེ་ལ་ཡོད་པའམ། མེད་པའམ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའམ། དམིགས་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་འདི་ལྟར་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལ་སེམས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ། འགྱུར་བ་མེད་པ། སེམས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་འགྱུར་བ་མེད་པ་ནི་སེམས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅིང་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེས་ཀྱང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཇི་ལྟར་སེམས་ལ་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་དང་སེམས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཇི་སྲིད་འདིའི་བར་གྱིས་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱུའི་ཁྱད་པར་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་འདི་ལྟར་ཐུན་མོང་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། འདི་ལྟར་འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལས་གང་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་ཐེག་པ་གསུམ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ་ཕྱིས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་རེ་ཞིག་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ཆུང་དུ་ཡིན་ནོ། །ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཇི་སྲིད་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ནས་རྣམ་པར་དབེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སོ། །དངོས་པོ་འགགས་པས་ན་ཞི་བའོ། །རང་ཉིད་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །ཕ་རོལ་གྱི་མུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་མེད་པའོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་ཐོབ་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་དམིགས་སུ་མེད་པས་ན་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའོ། །འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཡང་དག་པའི་མཐའོ། །འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་མཛད་པས་ན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་གནས་པ་ཉིད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འདུ་བ་དང་འགོད་པ་དང་མི་དམིགས་ཤིང་མ་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། མིང་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གནས་པ་དང༌། གནས་པ་དང་བྲལ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲིང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདུ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་སྟེ། དེ་མི་དམིགས་པའོ། །འགོད་པ་ནི་འགག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཞན་ཡིན་ཏེ། མི་དམིགས་ཤིང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་ནི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་སྒོམ་པ་ལྷག་པར་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་དམིགས། ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་བརྗོད་པས་དེ་ལ་གནས་པ་ནི་རྒྱུན་འདྲ་བའོ། །གནས་པ་དང་བྲལ་པ་ནི་རྒྱུན་མི་འདྲ་བའོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་བརྡར་བཏགས་པ་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌། སྒྲ་བརྙན་དང༌། གཟུགས་བརྙན་དང༌། སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སེམས་པར་མི་འགྱུར། སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལས་འདི་ཁྱད་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དྲོ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་རིགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནམ། ཡང་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་གང་ཟག་གི་དབྱེ་བ་ལའང་འདིའི་དམིགས་པའི་གནས་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ནོ། །རྩེ་མོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཉེས་པ་མེད་དེ་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དྲོ་བར་གཏོགས་པ་བདེན་པ་བཞིའི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་གང་བཤད་པ་དྲོ་པར་གྱུར་པ་ནི་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། དྲོད་ལས་ནི་རྩེ་མོ་ཡིན་ཞིང་དེ་དག་ཀྱང་དེ་འདྲ་བར་གྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཅི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། ཅི་བྲེ་དང་ཁང་བཟངས་མཚན་ཉིད་འདྲ་བའམ། ཅི་འདི་ནི་འཇུག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དྲོ་བར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱུར་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་མངོན་པར་འཕེལ་བའི་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ལས་རྩེ་མོ་རྣམས་སྐྱེ་སྟེ། གཡོ་བའི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྩེ་མོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྩེ་མོ་ཉིད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། རྒྱུ་ཉིད་ཁྱད་པར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྩེ་མོ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཟོད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་ལའང་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པས་ཁྱད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རྩེ་མོའི་ཁྱད་པར་ནི་རེ་ཞིག་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་རྣམས་དང༌། སའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཆགས་པའི་གནས་བཀག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གནས་པ་ནི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པའི་རབ་ཏུ་གནས་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བའོ། །འདི་ལས་བཟློག་པ་ནི་མི་གནས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་གནས་པ་མེད་པ་གནས་པར་མི་བྱ་བ་ཡིན་ན་ནི་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཉེན་པོར་མི་རིགས་སོ། །འོན་ཏེ་གནས་པ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ན་ཐལ་ཆེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལ་ཚུལ་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་དེ་ལྟར་འདི་ལ་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་དེའི་ངོ་བོས་སྟོང་ཞེས་སོ། །མདོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདིས་ནི་རྟག་པར་དམིགས་པའི་གནས་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་རྣམས་དང་དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། གང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་དང་དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཕན་ཚུན་དེའི་རང་བཞིན་གཅིག་པར་འདོད་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟུགས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འདིས་ནི་ཆད་པར་འཛིན་པའི་དམིགས་པའི་གནས་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་དག་ལ་གནས་པ་མེད་པར་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་སོ་སོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཞི་བའོ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་པ་བཀག་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། གང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་དེའི་རྣམ་པ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་དང༌། དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཕན་ཚུན་དེའི་བདག་ཉིད་གཅིག་པ་ནི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། གང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་དག་ཕན་ཚུན་རང་བཞིན་གཅིག་པར་འདོད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པས་ཕན་ཚུན་དེའི་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་རེ་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འགོག་པའི་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གནས་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་གང་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ཐམས་ཅད་དང་སྦྱར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ནི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཕན་ཚུན་དེའི་བདག་ཉིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཅིག་པ་ནི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དེ་བཞིན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་མ་ལགས། དེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གཞན་མ་ལགས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡང་གཉིས་ཀས་གཉིས་ཀ་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་དོན་ལ་ཁྱད་པར་མེད་དོ་ཞེ་ན། དོན་གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ལ། ལྟ་བར་གྱུར་པའི་གཉེན་པོ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཀུན་ལ་དོན་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ལ། འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྐྱོན་མེད་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པས་ན་ཡང་དག་པའོ། །རབ་ཀྱི་མཐར་འགྲོ་བས་ན་མཐའ་ཞེས་བྱའོ། །ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་གནས་མེད་པ་དང་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ་དམིགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གཞན་ཡང་ཐབས་མི་མཁས་པས་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། འགལ་བར་གནས་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པར་དམིགས་པ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་མདོ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པས་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་གནས་ཤིང༌། ད་ཡང་གཟུགས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ལ་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་ལ་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མ་ཡིན། དེ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་ཏེ། གང་དེ་རྣམས་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འདིའི་མདོ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཟུགས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ལགས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྤངས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདུན་དུ་མ་བྱས་པ་ནི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་དག་གིས་སྔར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མེད་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །ངེས་པ་ནི་རབ་ཏུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བ་ཇི་ལྟ་བ་རྗེས་ཐོགས་སུ་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ཏེ། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་མཚན་མ་མེད་པར་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་དང་གཞན་བསྡུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ནི་རེ་ཞིག་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་ཆུང་དུ་བསྟན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་མཚན་མ་མེད་པར་བརྗོད་དེ། འདི་ལྟར་མཚན་མ་ནི་ཉོན་མོངས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མཚན་མ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་ཀྱི་བར་གྱི་མཚན་མ་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདིའི་མདོ་ནི། གཟུགས་ནི་མཚན་མ་མེད་པའོ། །ཚོར་བ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་ནི་མཚན་མར་བརྗོད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་སྒྲོ་བཏགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་མཚན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་འདི་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པར་ངེས་ཤེ་ན། ཀུན་དུ་རྒྱུ་སྡེ་ཅན་གྱི་མཚན་མ་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་རྟོགས་པས་ཞེས་གསུངས་པ་དང་དཔང་པོ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས་གལ་ཏེ་དེས་མཚན་མར་བཟུང་བར་འགྱུར་ན་ནི་ཀུན་དུ་རྒྱུ་སྡེ་ཅན་བསྟན་པ་འདི་ལ་དད་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྡེ་ཅན་དཔེར་བྱས་པ་ནི་དེ་མུ་སྟེགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཡིན་ཡང་དེ་ལངས་ནས་རྟོགས་པ་འབའ་ཞིག་གིས་སྟོབས་ཉིད་ཀྱིས་དོན་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་ནི་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་མར་རེ་ཞིག་གདོན་མི་ཟ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ནང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐོང་བ་བཀག་ནས་བཟློག་པ་གསུམ་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། ཡེ་ཤེས་དེ་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། ཕྱི་རོལ་དང༌། ཕྱི་དང་ནང་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་དུ་ཡེ་ཤེས་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ཏེ། མཚན་མ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཇི་སྐད་དུ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ནི་འབྲིང་བསྟན་ཏོ། །གང་གིས། གང་ལས། གང་གིས་ནི། འདྲི་བའི་ཚིག་གོ །ཆོས་གང་ཅི་ཡང་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉེ་བར་རྟོག་སྟེ། གོ་རིམས་བཟློག་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། བླང་བར་བྱ་བ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་བརྟགས་ནས་སེམས་མི་ཞུམ། མི་སྐྲག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མི་སྤོང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གིས་ནི་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདིའི་མདོ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་ཉེ་བར་བརྟགས་པར་མི་བགྱི་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ནི་གང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ནི་གང་ཡིན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་སུའི་ཡིན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་གང་ལས་ཡིན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་གང་གི་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྩེ་མོར་རྟོགས་པ་བསྟན་ནས་བཟོད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རྟག་ཏུ་སྦྱོར་བའི་རྒྱུ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་རེ་རེ་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ནས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་རེ་ཞིག་བཟོད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འཕགས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རེ་རེ་ནས་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་རྣམ་གྲངས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་རྣམས་རེ་རེ་ནས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའོ། །རང་བཞིན་ཡང་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའོ། །འདིས་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་དག་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་དང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སློབ་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་ཆུང་དུ་དང་མཐུན་བ་ཐོབ་པ་ནི་བཟོད་པ་ཆུང་ངུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །འབྲིང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་ཞེས་ཡོངས་སུ་དྲིས་པ་ནི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་སྐྱེས་མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མི་དམིགས་ཏེ། དེ་དག་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་མེད་པས་རྣམ་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངན་སོང་དང་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ནི་གང་ལུས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ལུས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། མཚན་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ངན་འགྲོའི་རྒྱུ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མི་སྐྱེད་དོ། །ཞེ་སྡང་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཐོབ་པ་ནི་གང་བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅིང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མ་ཡིན་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མི་སྐྱེད། ནམ་ཡང་མའི་མངལ་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོ་ཞིང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་འབྲིང་བསྟན་ནས་ཆེན་པོ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་མི་མཁས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་ལ་སྤྱོད་ན་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་ན་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་བཀག་ནས། དེ་དག་རེ་རེ་ནས་རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། བདག་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། མ་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། མི་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བཀག་ནས། བདག་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་ན་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གིས་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་ནི་དམིགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་གང་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པའི་བཟོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ས་བརྒྱད་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །དོན་དམ་པ་ལ་བཟོད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ། །བཟོད་པ་ནི་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། ཆེན་པོ་དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང༌། གནས་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་བཀག་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གནས་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པས་ནི་རྣམ་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བཟོད་པ་དེ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཐབས་ལ་མཁས་པས་དེ་ལ་མི་གནས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དབང་དུ་བྱས་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་བཟློག་པ་ལ་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏེ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་མ་ཡིན། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་ཕན་ཆུན་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་པར་བསྟན་ཏེ། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ལྷུང་བ་ལས་ངེས་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་པར་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་ལྟུང་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཆོས་འགའ་ཞིག་ལ་སྤྱོད་ན་སྤྱོད་པ་ཉེ་བར་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། བཟོད་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཆེན་པོ་ལ་བཟོད་པས་ནི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཟོད་པ་བསྟན་ནས་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པའི་རྒྱུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་ལས་ལྷག་པ་ལ་སོགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། རིན་ཆེན་ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་དམིགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་རིན་ཆེན་ཕྱག་རྒྱའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱས་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལ་གནས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་རོལ་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གོ །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེས་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆུང་དུ་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ལུང་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་རྣམས་ལ་གནས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་ལུང་བསྟན་ཅིང༌། ད་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་ལུང་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། བདག་སྙོམས་པར་ཞུགས་པར་རློམ་སེམས་མེད་དོ། །བདག་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་སྙོམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་འབྲིང་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའང་གཞན་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་གཞན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འང་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉིད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ངེས་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་མེད་དོ། །སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་འདུ་ཤེས་པར་མི་འགྱུར། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡིན། སྨྲས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏེ། དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། རྒྱུས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ངེས་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བསྟན་ནས། ད་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྦྱོར་བ་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་བཞི་པོ་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་འདིར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་གང་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ལས་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ཏེ། དངོས་པོའི་རྟེན་ཅན་དང༌། གཉེན་པོའི་རྟེན་ཅན་ནོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་དང༌། བཏགས་པའི་རྟེན་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ན་རིམ་པ་བཞིན་དུ་གཟུང་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་གྱུར་པ་གཉིས་དང་ངོ༌། །གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཡང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་དང་ཡིན་ནོ། །གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་ཏེ། དེས་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འགེགས་པ་ལ་མཁས་པ་སྟོན་པའི་དབང་དུ་མཛད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབྱེ་བ་ནི་རྣམ་པ་དགུར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པ་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སློབ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་པ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟར་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་བདག་དང༌། སེམས་ཅན་དང༌། སྲོག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྣམས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། སྟོབས་རྣམས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། བྱང་ཆུབ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་དམིགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་མདོ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་བདག་མི་དམིགས། སེམས་ཅན་དང༌། སྲོག་དང༌། སྐྱེས་བུ་དང༌། གང་ཟག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གང་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་བྱུང་བ་དང༌། མི་དམིགས་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་མ་སྐྱེས་པ་མི་དམིགས་ཤིང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མ་རིག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཆོས་འགའ་ཞིག་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་མ་རིག་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་སློབ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་འདི་དག་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་མེད་པས་ན་མ་རིག་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་དེ་གྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དག །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་རྣམས་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཡང་དག་པར་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་ཤཱ་རིའི་བུ་གཟུགས་ནི་ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མིང་དང་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་གཉིས་པོ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མ་རིག་པ་དང༌། སྲེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་མ་རིག་པ་དང༌། སྲེད་པས་མིང་དང་གཟུགས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་པས་མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་པས་ནི་ཡང་དག་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སུ་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མི་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་དེ་དག་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་གཟུགས་རྣམས་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མི་ཤེས་པས་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ལས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བར་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་མདོ་ནི། དེས་གཟུགས་མི་ཤེས་མི་མཐོང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བྱིས་པའི་གྲངས་སུ་འགྲོ་བ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ལ་མི་གནས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་མི་དད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ལ་མི་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། གཟུགས་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་པར་མི་དད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བྱང་ཆུབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་དད་དེ། དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའོ། །དེ་ཐབས་མི་མཁས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་རྣམས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའོ། །དེའི་མདོ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་མི་མཁས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་རྟོག་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཅན་ནི་དང་པོ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་བྱང་བའི་དངོས་པོའི་གཞི་ཅན་ཉིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱིས་གཉིས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཉིས་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་སྔ་མས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་རེ་ཞིག་དང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཉིས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཞིའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་ནི་གཉིས་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་དང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཙམ་ལ་བརྟེན་པའི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་ནི་དང་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་དེ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཕུང་པོ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་ཅི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་ངམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་བར་དང༌། མི་འཇིགས་པ་རྣམས་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། སྒྱུ་མ་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག་པར་བསྟན་པས་སྒྱུ་མ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་བཀག་པར་གྱུར་པས་དེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་ཞིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བཀག་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའོ། །གཉིས་པ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཏགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་མདོ་ནི་རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གང་འདི་ལ་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པ་དང༌། བཏགས་པ་དང༌། ཐ་སྙད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་གང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉེ་པར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ཡིན་ནམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་གཞན་དུ་ཡང་མདོ་ཟུར་གཉིས་དང་ཡང་བསྟན་བཅོས་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདག་གིས་ནི་གཞུང་མངས་པའི་ཉེས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་གང་དུ་ཡང་མཚོན་པར་མ་བྱས་སོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བཏགས་པའི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པའི་སྒོ་ནས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་དམིགས་པར་སྦྱོར་བས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པས་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ཉིད་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་ངེས་པར་གཟུང་བ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་ཉིད་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུར་རིག་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་རྨི་ལམ་དང༌། སྒྲ་བརྙན་དང༌། མིག་ཡོར་དང༌། ཆུ་ཟླ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པས་དཔེ་དོན་དང་འགལ་བ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟུགས་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པས་དཔེ་དོན་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྐྲག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མི་ཞུམ། མི་འགོང༌། འགྱོད་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གསུམ་དང༌། མི་འཇིགས། མི་དངང༌། སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གསུམ་གོ་རིམས་བཞིན་བསྟན་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་འཇིགས་པ་ནི་འཇིགས་པ་སྟེ། ལམ་ལོག་པ་དང་འདྲའོ། །དེ་མེད་པས་མི་ཞུམ་པའོ། །རྟག་ཏུ་སྐྲག་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་དངང་པ་སྟེ། འཇིགས་པ་སྐྱེས་པ་ལས་མ་བཟློག་པའོ། །དེ་མེད་པས་ན་མི་འགོང་བའོ། །ཀུན་ཏུ་དངང་བའི་ངེས་པར་གྱུར་པ་ནི་སྐྲག་པ་སྟེ། དེ་མེད་པས་ན་འགྱོད་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའོ། །དེ་དང་དེ་ནས་བརྩམས་ཏེ་འདི་དང་འདིར་སྦྱར་རོ། །འདི་ལྟར་མེད་པས་ན་མ་རིག་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་མ་རིག་པ་སྟེ་དང་པོའོ། །ཐབས་ལ་མི་མཁས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་རྟོག་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པའོ། །ལམ་ཤེས་པས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་ཞིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་མི་འཐོབ་ཅེས་བྱ་བས་ནི་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུའི་ཕུང་པོ་རང་བཞིན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བར་གྱིས་ནི་བཞི་པའོ། །དེ་རྣམས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པས་ཕྱེ་བས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་བཤད་པ་བྱེད་པས་གཞུང་གི་དོན་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱེད་པས་འབྲེལ་པར་སྦྱར་རོ། །ཡང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའང་ཡོད་དོ། །རྗེས་ཐོགས་ལ་བསྒྲུབ་པ་དང་དགག་པར་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་དུ་ཉེ་བར་བཀོད་པ་ལས་གཞན་པ་འདི་ལྟར་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཡིན་པར་ངེས་པར་གཟུང་སྟེ། གཞན་དུ་ས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཚུངས་པར་ལྡན་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བསྟན་ན། ཇི་སྐད་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་དེ་ལས་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ་ནི་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། མི་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམས་རེ་རེ་ནས་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་སོ་སོར་ཕྱེ་ནས་མི་དམིགས་པས། དེ་རྣམས་ཉིད་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཆོས་སྟོན་པ་ན་དམིགས་སུ་མེད་པར་སྦྱོང་བའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དང༌། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ས་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་དྲུག་པོ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་བཟོད་པ་དང༌། སྨོན་པ་དང༌། སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་པའི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དང༌། འདིར་ཡང་བུ་ག་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་དེས་མི་རྟག་པར་བྱའོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་སོ་སོར་རྟོག་ཅིང་མི་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མི་གཏོང་ཞིང་མི་འདོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཐེག་པ་དམན་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྐབས་མི་འབྱེད་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དང༌། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཤིང་དེ་རྣམས་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཅིག་ལ་གཅིག་དེའི་ངོ་བོར་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཉིད་དང་མ་བྲལ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་འདི་ལྟར་སོ་སོར་རྟོག་སྟེ། གཟུགས་མི་སྟོང་པ་གཟུགས་ཉིད་མ་ཡིན། གཟུགས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་སོ། །ཚོར་བ་མི་སྟོང་པ་ཚོར་བ་ཉིད་མ་ཡིན། ཚོར་བ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་བསྟན་པ་ནི། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡང་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་གང་ཞེ་ན། གང་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་སྟེ། གང་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྒོམ་ཞིང་དེ་དམིགས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་གང་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་མོས་པ་བཟློག་པ་ནི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རང་བཟོར་བྱས་པ་ལ་སོགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང༌། སངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱས་ཀྱི་ཆ་ལུགས་ཀྱིས་འོངས་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་པས་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རང་གི་ལས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་ཅིང༌། ཁྱེད་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སླུ་བའི་ཚིག་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དག་བདག་གམ་བདག་གིས་སྟོང་ན། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ་ཁྱེད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་འདིར་སླུ་བའི་ཆོས་སྟོན་པའི་སྨྲ་བ་པོ་ནི་བདུད་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་སངས་རྒྱས་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། མཁན་པོ་དང༌། སློབ་དཔོན་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་ཆ་ལུགས་ཀྱིས་སྨྲ་བར་བྱེད་པའི་བར་དུ་སྟེ། འདི་དག་ཀྱང་བདུད་ཀྱི་ལས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་མི་སྟོན་པ་ནི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མི་མཐུན་པ་དང༌། གཉེན་པོ་རྣམ་པར་གཞག་ནས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པས་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཇི་ལྟར། དམིགས་པ་དང་ནི་རྣམ་པ་དང༌། །རྒྱུ་དང་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་རྐང་པ་དོན་དང་ལྡན་པར་བསྡུས་ནས་བསྟན་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་བཞི་པོ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཉེན་པོ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ངེས་བར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།། །།

བསྒྲུབ་པའི་རྟེན་གྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་བཤད་ནས་བསྒྲུབ་པའི་རྟེན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །རིགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྒྲུབ་ཆོས་དེ་ནི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅུ་བཞིར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྟོག་པའི་ཆོས་དྲུག་སྟེ། དེ་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། ཞབས་སུ་འཇུག་པའི་རྟེན་པ་ལ་རིགས་ཞེས་མཐར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་བཞི་དང༌། མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་གོ །གང་གི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་དུ་གསུངས་པའོ། །དེ་དང་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་གང་ལགས། རྟོགས་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་དང༌། དེའི་རྟེན་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། ཡོད་པ་བཀག་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་མེད་པ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་ནི་སྐྱེ་བའམ། ཡོད་པའམ། མེད་པ་ཉེ་བར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ནམ་མཁའ་ལ་བྱའི་རྗེས་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་དཔེ་དང༌། འདི་ལྟར་རྨི་ལམ་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། སྒྲ་བརྙན་དང༌། མིག་ཡོར་དང༌། གཟུགས་བརྙན་དང༌། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། སྤྲུལ་པ་ལ་གནས་མེད་ཅིང་དམིགས་སུ་མེད་པའི་དཔེས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དང་པོའི་རྟེན་ཡིན་ནོ། །དཔེ་ཡང་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་ཡིན་ཏེ། གང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་པོ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་དགུའི་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་དབྱེ་བ་དང༌། སོ་སོར་སྦྱར་བ་ཡིན་པ་ལས། གཞུང་མངས་ཀྱིས་དོགས་ནས་ཁོ་བོས་རྣམ་པར་མ་ཕྱེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལས་གཞན་དག་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་ཀྱང་རང་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། དཔེ་རྣམས་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་རེ་རེ་ནས་སྦྱར་ཏེ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གཞན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཆོས་གནས་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང༌། བདེན་པ་ཉིད་ལ་གནས་མེད་ཅིང་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་དཔེས་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གཉིས་པའི་རྟེན་ཡིན་ནོ། །སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུའི་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་དཔེས་དེ་ཉིད་ཀྱི་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་དང། དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དཔེས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གསུམ་པའི་རྟེན་བསྟན་ཏོ། །སྒྱུ་མའི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པ་ན་ཚིག་གི་དོན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་དཔེས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཞི་པའི་རྟེན་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་དཔེ་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་མིག་ལ་སོགས་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་བར་གྱི་ཚིག་གི་དོན་དང། དེ་ཉིད་ཀྱི་ནང་སྟོང་པའི་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་དང༌། མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་དཔེ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་དང༌། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ལ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་དཔེས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྟེན་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ཡང་དཔེ་དུ་མ་རྣམས་ཟློས་པའི་སྐྱོན་ནི་མེད་དེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་དེ་རྣམས་གཟུགས་བརྙན་དང་མཚུངས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། འབྱུང་བ་མེད་པ་དང༌། མི་དམིགས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་དཔེས་བསྟན་ནས། རབ་འབྱོར་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་གནས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་རྣམས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་གནས་མེད་དོ། །འགག་པ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། འབྱུང་བ་མེད་པ་དང༌། མི་དམིགས་པ་ལ་གནས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་དང༌། ཡང་དེ་རྣམས་ཉིད་རྣམ་པར་དབེན་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་གནས་དང༌། ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བདག་དང༌། སེམས་ཅན་དང༌། སྲོག་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་མཚན་མའི་གནས་མེད་ཅིང་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པའི་དཔེས་བསྟན་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མཚན་མའི་གནས་མེད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྟེན་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉེན་པོ་དང་ནི་སྤོང་བ་དག །དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྟེན་ནི་རིགས་ཡིན་པར་གནས་སྐབས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འོད་ཟེར་ལ་མུན་པའི་གནས་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་དཔེས་གཉེན་པོ་བསྐྱེད་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བསྐལ་པའི་མེ་འབར་བ་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་གནས་མེད་ཅིང་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའི་དཔེས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་ནས་གཉེན་པོ་བསྐྱེད་དེ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པ་དང༌། གཉེན་པོ་དེ་དག་ཉིད་དེ་དག་ཡོངས་སུ་བཏགས་པ་སྟེ་རྟེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བའི་རྟེན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ། དེ་དང་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མེད་ཅིང་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པའི་དཔེས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་དོན་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་རབ་སྙིང་བརྩེར་བཅས་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། རྟེན་ནི་རིགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཤེས་རབ་དང༌། སྙིང་རྗེས་གསལ་ཞིང་མཛེས་པ་རྣམས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་མིན་ཉིད་དང་སྟེ། རྟེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ །དེ་ལྟར་ཡང་གཟའ་དང༌། སྐར་མ་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའོ། །ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྟེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ལྷའི་རིགས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་འདྲ་བར་འཇིག་རྟེན་པའི་གོང་ནས་གོང་དུ་ལེགས་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་རྩོལ་བར་མི་མངའ་བར། །ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུར་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེ་ན། འཇུག་པའི་རྟེན་ལ་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་མདོ་ནི་རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་གནས་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་རབ་ཏུ་གནས་པ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་མི་དམིགས་པ་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །དཔེ་དེ་དང་དེ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། རབ་འབྱོར་དེ་ཅིའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་གང་བྱང་ཆུབ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་གང་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པ། འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་ཅིང་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་བཞི་ནས་བརྩམས་ཏེ་བསྒོམ་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང༌། རྐང་པའི་བཀོད་པའི་ཁྱད་པར་མ་མཐོང་བ་མཐོང་བ་དང༌། མཐོང་བ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་སུ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། དངོས་པོའི་གནས་སྐབས་ལ་ལྡན་པ་དང༌། མི་ལྡན་པ་དག་ལྟ་བས་མཐོང་བ་དང༌། ཅིག་ཤོས་དག་ཏུ་འབྲེལ་པའི་སྔོན་མེད་པ་སྐྱེས་པ་དག་དང༌། དེའི་ངོ་བོ་གོང་དུ་འཇུག་པ་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་དངོས་པོ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིགས་ནི་རྟེན་ཡིན་པར་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པ་འདི་ཡང་རིགས་ཡིན་གྱི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འགའ་ཞིག་རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པ་ལ་རིགས་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་ན་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པའི་རིགས་དང་ལྡན་པའི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ད་རུང་ཡང་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཉེས་དམིགས་བཞི་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཇི་སྐད་དུ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཤེས་གཉེན་ངན། །བར་ཆད་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་འདིར་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཁོ་ནར་རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པའི་རིགས་སུ་འདོད་དོ། །གཞན་དག་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཁྱད་པར་ནི་རིགས་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད་དོ། །རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པའི་རིགས་ལ་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་ན་རྒྱུའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །དེ་དེ་ལྟར་ན་ཚོགས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་དང་དོན་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གངས་ལ་ཡང་ཉེས་པ་དེས་གོས་པ་མེད་དོ། །ཡང་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ནི་བཏགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་འདི་འབྲེལ་པ་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རིགས་ཡིན་ན་དེ་ནི་སྤྱིར་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་རིགས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་དམིགས་པ་ན་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དེ་ལྟར་རིགས་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནམ། འདིར་ཤིན་ཏུ་ཐལ་ཆེས་པར་ཅིའི་ཕྱིར་རྟོག་པར་བྱེད། དེ་ལྟར་ཡིན་ཡང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །རིགས་ནི་ཐ་དད་རུང་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བས་འདི་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་སོ། །འདི་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སོ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཇི་སྐད་དུ། འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གཅིག་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་གཅིག་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་གཅིག་ཡིན་ན།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྣོད་དམ། སྣོད་མ་ཡིན་པ་ཇི་ལྟར་བརྟག་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བདེན་མོད་ཀྱི། བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས། །ངོ་བོའི་དབྱེ་བ་ཡོངས་སུ་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་པ་དང༌། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་དེ་ལས། བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ། རྫ་མཁན་གཅིག་གིས་འཇིམ་པ་ལས་སྣོད་ཐ་དད་པ་བྱས་ཏེ། དེ་དག་ལས་ཁ་ཅིག་སྦྲང་རྩི་དང༌། ཤ་ཀ་རའི་སྣོད་དུ་གྱུར། ཁ་ཅིག་ནི་མར་ཁུའི་སྣོད་དུ་གྱུར། ཁ་ཅིག་ནི་དམན་པ་མི་གཙང་བའི་སྣོད་དུ་གྱུར་ཀྱང་སྣོད་ས་ཉིད་དུ་ཁྱད་པར་དང་ཐ་དད་པར་བྱས་པ་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་མདོ་གཞན་དག་ལས། གང་དུ་སུས་ཀྱང་འདུས་མ་བྱས་པ་དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ལ། གང་འདུས་མ་བྱས་པ་དེ་ནི་འཕགས་པའི་རིགས་ཡིན་ཞིང༌། རིགས་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པར་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་ཅིང་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པས་རིགས་པ་དེ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་ནི་ཡོན་ཏན་བསྐྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ནི་རིགས་ཏེ། དེ་ལས་ཡོན་ཏན་དང་དེ་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་བྱས་ན་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཡང་གཞན་དག་ན་རེ་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ས་ཡིན་ལ་ས་ནི་གནས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གནས་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པའི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་གོའི་སྒྲ་ཉེ་བར་འདོགས་སོ། །དེ་བས་ན་གོ་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་ཅན་དུ་བསྡུས་པ་ཡིན་ལ། ཏྲ་ནི་དེ་རྣམས་སྐྱོབ་པ་ཡིན་པས་རིགས་ལ་གོ་ཏྲ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཕྱོགས་ལ་གོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕྱོགས་རྣམས་ན་གནས་པའི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་གོ་ཞེས་བྱ་བར་ཉེ་བར་འདོགས་སོ། །དེ་བས་ན་གོ་སྐྱོབ་པས་ན་གོ་ཏྲ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཐར་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་དུ་དེ་འགྲོ་བ་ཡིན་པས་དང་པོ་ཁོ་ན་རིགས་བཤད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་ཡིན་ལ། འདི་ནི་འབྲས་བུས་རྒྱུ་བཤད་པ་ཡིན་པས་བཤད་པའི་གོ་རིམས་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རིགས་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དག་སྣང་སྟེ། དཔེར་ན་མཚན་ཉིད་ལས། སློབ་མ་རིགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལས་བཟློག་གཉིས་ནི། །སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་གཞན་གསུམ་ཡང༌། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་བསྒྲུབ་པའི་རྟེན་གྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།། །།

བསྒྲུབ་པའི་དམིགས་པ་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་དམིགས་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །ཡང་དམིགས་པ་རྣམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་དགེ་དང་མི་དགེ་བ། །འཇིག་རྟེན་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་དང༌། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་འདས་འདོད་དང༌། །ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཆོས་དང༌། །གང་དག་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་ཆོས་རྣམས་དང༌། །གང་དག་སྟོན་པའི་སྟོབས་ལ་སོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མར་འཛིན་པ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་དེ་ལ་ལུས་དང༌། ངག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལས་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དང༌། དབང་པོ་ལྔ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་དང༌། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་གང་ཞིག་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་གསུམ་པའི་དབྱེ་བ་སྲིད་པ་གདོན་མི་ཟ་བར་བསྡུས་པས་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདིར་མ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་རྟོགས་པའི་ཆོས་ནི་ཕུང་པོ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་སོགས་པའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནས་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བར་དུའོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ནས་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུའོ། །འདུས་བྱས་ནི་འདོད་ཁམས་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཟད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའོ། །ཐུན་མོང་གི་ཆོས་ནི་བསམ་གཏན་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞིའོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང༌། སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་ཞེས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྟན་ཏོ། །ཡང་འགའ་ཞིག་གིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དམིགས་སུ་མེད་པ་དེས་གོང་ནས་གོང་དུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ཅི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཆུ་ཁམས་གསེར་དང་ནམ་མཁའ་རྣམས། །དག་པ་བཞིན་དུ་དག་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་མི་མཐུན་པ་དང༌། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བ་མེད་པས་དག་པ་ཕྱོགས་གཅིག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལྟར་ན་ཡང་རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དམིགས་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཐར་ཐུག་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་འཁྲུལ་པ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོག་ནས་ཀྱང་རབ་འབྱོར་གཉིས་ནི་དངོས་པོའོ། །གཉིས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་བཤད་པས་དངོས་པོ་ཡང་གཞན་ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། གཉིས་མེད་པ་ལས་གཞན་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེ་ན། མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི་འཁྲུལ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ཚུལ་དུ་བརྗོད་དུ་རུང་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ན་འདི་ལ་ཁྱེད་འཁྲུལ་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་རང་བཞིན་གཙོ་བོ་ནི་རིག་ཡིན་ལ། འགྱུར་བ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་དམིགས་པ་ཡིན་ཞིང་དེ་དག་གཉིས་ཀ་ཡང་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་དང་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡིན་པས་དམིགས་པ་དག་ལ་རྟོགས་པ་ཡང་འཐད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མ་ཆགས་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་གང་ཡིན་ཞེ་ན།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རང་བཞིན་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་འགྱུར་བ་ནི་དམིགས་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཙམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྦྱོར་བས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་དེ། རྟོག་པ་མེད་པ་དང༌། བརྟག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །བརྗོད་པར་བྱ་བ་མང་དུ་ཡོད་མོད་ཀྱི་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་བསྒྲུབ་པའི་དམིགས་པ་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།། །།

ཆེད་དུ་བྱ་བའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྒྲུབ་པའི་དམིགས་པ་བསྟན་ནས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། སེམས་ཅན་ཀུན་མཆོག་ཉིད་སེམས་དང༌། །སྤོང་དང་རྟོགས་དང་གསུམ་པོ་ལ། །ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་རང་འབྱུང་གི །ཆེད་དུ་བྱ་བ་འདི་ཤེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བར་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། སྤོང་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནས་བརྩམས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནས་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་བར་དུ་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་རྣམས་སོ། །ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་མ་ཡིན་ལ། གཅིག་ཅིག་ཀྱང་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པར་འཇུག་པས་ན་ཆེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཕུང་པོ་ཞེས་སྨོས་པས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའི་སྡེ་ཅན་གྱི་དབྱེ་བས་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་དུ་ཞིག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཉིད་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་བར་བསྟན་པ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཞེས་སྨོས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འཁོར་བར་བདག་གིས་གོ་ཆ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བགོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བདག་གིས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་གཏང་བར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱས་ཀྱང་སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱ་ཞིང་མ་འདྲེས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སེམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་པར་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་གཅིག་ཏུ་བསྒྲུབ་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱ་ཞིང༌། སེམས་ཅན་ངན་འགྲོར་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་ཅན་རེ་རེའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཡང་དེ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་ཀྱི་བར་དུ་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱའོ་ཞེས་ཁས་བླངས་པའི་རྗེས་ལ་རང་གི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་གཞན་མི་བསྐྱེད་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐྱོབ་ཅིང་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་དག་དང༌། དེས་རློམ་སེམས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་པ་དང༌། ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བྱའོ། །གང་སེམས་དབྱེར་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་འདོད་ཅིང་མངོན་པར་དགའ་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཆོས་ལ་དགའ་བའོ། །དེའི་བསྒོམ་པའི་མིང་དུ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཆོས་ལ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ཆོས་ལ་དགའ་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ལ་དགའ་བའི་རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པས་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བར་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་གནས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནས་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཆགས་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞིང་གོས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་ལ་གནས་ནས་ཐམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅད་དུ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་མཆོག་གིས་འབྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ནས་སྤོང་བ་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཡང་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བདག་དང༌། སེམས་ཅན་དང། སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཆད་པར་ལྟ་བ་དང༌། རྟག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཡོད་པ་དང༌། མེད་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་ལྟ་བ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་ཉིད་དེ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་མི་དམིགས་པས་དམིགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། ལྟ་བའི་ཚོགས་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཤད་མ་ཐག་པའི་མི་དམིགས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །སྤངས་པ་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ནས་རྟོགས་པ་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཡང་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་དེ་ནི་སེམས་མེད་པས་ཟག་པ་མེད་པ་ཁོངས་སུ་མ་གཏོགས་པ། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། ཆོས་གང་ལ་ཡང་སྐྱེ་བའམ་འགག་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ན་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་སེམས། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། བརྡར་བཏགས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་སྐྱེ་བའམ་འགག་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲོད་ཀྱི་དུས་སུ་སྟེ། སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་དག་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དག་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །འཕེལ་བ་མེད་པ་དང༌། འགྲིབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩེ་མོའི་དུས་ཏེ། སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་དག་ཟད་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །འོང་བ་མེད་ཅིང་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟོད་པའི་དུས་ཏེ། རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཉེ་བ་དང་རིང་བ་དང་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན། རྣམ་པར་བྱང་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་དུས་ཏེ། མི་མཐུན་པ་དང༌། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་མ་ལུས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །གང་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ལུགས་ལས་བཟློག་པའི་གོ་རིམས་ཀྱིས་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གསལ་བར་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཅི་མཐོང་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སེམས་མེད་དོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་གསལ་བར་སྟོན་ཏོ། །སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གཟུགས་ལ་ཡང་དག་པར་ཆགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པས་ནི་རྟོགས་པའི་ཡུལ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་ཡིན་ནོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གཟུགས་མེད་པ་ཡང་གཟུགས་ལ་ཆགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་མེད་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཁས་བླངས་པ་དང༌། སེམས་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རློམ་སེམས་སུ་འགྱུར་བ་བཀག་པས་ནི་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་རྟོགས་པ་ལ་ཆགས་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་བས་སྤངས་པ་དང༌། རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཉིད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་སྡེ་ཆེན་པོའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་མ་རྒྱལ་བ་ལས་རྒྱལ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དང༌། མཐུན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་བསྟན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དམིགས་པ་དང༌། ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དམིགས་པ་ནི་དེའི་ཚེ་འཕྲལ་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཕྱིས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཆོས་ནི་དམིགས་པའོ། །ཕྱིས་ཡུན་རིང་བ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་སྟེ། དམིགས་པ་དང༌། ཆེད་དུ་བྱ་བ་དག་ནི་མདའ་ལྟོང་སྦྱར་བ་དང༌། འབེན་ལ་སོགས་པ་དང་ཆོས་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།། །།

གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྒྲུབ་པའི་རྟེན་ས་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། ཆེད་དུ་བྱ་བ་བསྟན་ནས། ད་ནི་བསྒྲུབ་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དཀར་པོའི་རྟེན་ཅན་གྱི་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བདུན་གྱི་དབྱེ་བ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རེ་རེ་ཞིང་འདོར་བ་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། རྟོགས་པ་ནི་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་དང༌། འཇུག་པའི་བསྒྲུབ་པ་དང༌། ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསྒྲུབ་པའོ། །རྣམ་པ་དྲུག་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་རྣམ་དྲུག་ལ། དེ་དག་སོ་སོར་བསྡུས་པ་ཡིས། །གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་ཏེ། །དྲུག་ཚན་དྲུག་གིས་ཇི་བཞིན་བཤད། །ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་དྲུག་ལ་དྲུག་ཡོད་ཅེ་ན། ཡང་གནས་བརྟན་གང་པོ་སྤོབས་པ་སྐྱེས་པས་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འདི་སྙེད་དོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལེགས་པར་སྤྱོད་པའི་གོ་ཆ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་ཉིད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། དེ་དག་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་ཅིང་བདག་དང་གཞན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བསྒྲུབ་པའི་རྟེན་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འཇུག་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱུ་མཚན་གསལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྦྱིན་པ་གཏོང་ཞིང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ཉིད་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་དེ་དག་ལ་བཟོད་པ་དང༌། མོས་པ་དང་ཉེ་བར་རྟོགས་པས། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་སྒྱུ་མང་བྱས་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་ཉེ་བར་གནས་ཏེ་སྦྱིན་པ་དང༌། གཏོང་པ་པོ་དང་ལེན་པ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་དང་པོ་ཡིན་པ་ལས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོ་ཆ་ལ་དྲུག །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་བཞི་པའོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ལྔ་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་དྲུག་པའོ། །དེ་ལྟར་དྲུག་པོ་དེ་དག་དྲུག་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་མོད་ཀྱི་གོ་ཆ་རྣམས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་དྲུག་དང་ཆོས་མཐུན་པས་གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་དྲུག་ཏུ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། དམིགས་སུ་མེད་པའི་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ཆེན་པོ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་དེ་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བྱེད་ཅིང་དེ་རྣམས་ཀྱི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ཆགས་པར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན། དེ་རྣམས་ཀྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་ལེན་པར་བྱེད་པའང་མ་ཡིན།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་ལྟ་བས་གནས་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་མཐའ་སྔོན་དུ་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཆེ་བ་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་བསྔགས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ནི་གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཆེ་བ་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།། །།

འཇུག་པའི་བསྒྲུབ་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་ནས་འཇུག་པའི་བསྒྲུབ་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། དེ་ལ་ཞོན་པའོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་མདོ་ནི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་གང་པོ་བཟང་པོ་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞོན་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པས་ཐོག་པ་ལ་ཞོན་པ་ཡིན་ལ། ཞོན་པ་ལ་ཡང་ཐེག་པ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མིང་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་ཀྱང་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་དགུར་འགྱུར་ཏེ། བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ལམ་དང་བྱམས་པ་ལ་སོགས་དང༌། །དམིགས་པ་མེད་དང་ལྡན་རྣམས་དང༌། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་རྣམས་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མངོན་ཤེས་རྣམས། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཇུག་པའི་བསྒྲུབ་པ་ཐེག་ཆེན་ལ། །ཞོན་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དེའི་དབྱེ་བ་དགུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལྡན་པའི་འཇུག་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་འཇུག་པ་དང༌། ཚད་མེད་པའི་འཇུག་པ་དང༌། མི་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་འཇུག་པ་དང༌། འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པའི་འཇུག་པ་དང༌། ཆེད་དུ་བྱ་བའི་འཇུག་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པའི་འཇུག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལྡང་བའི་བསྒྲུབ་པ་ནི་གང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་ནམ་མཁའི་རྣམ་པ་དང༌། རྟགས་དང༌། མཚན་མས་བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་འཇུག་ཅིང་ལྡང་བར་གྱུར་པ་ན་དགེ་བའི་རྩ་བདེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ནམ་མཁའི་རྣམ་པ་དང༌། རྟགས་དང༌། མཚན་མ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང༌། དེ་ལ་རྣམ་པས་དབེན་པ་ནི་འདོད་པས་དབེན། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྟགས་ནི་རྟོག་པ་དང་བཅས། དཔྱོད་པ་དང་བཅས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མཚན་མ་ནི་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡངས་ས་འོག་མ་དང༌། གོང་མའི་དབྱེ་བས་རགས་པ་དང༌། ཞི་བའི་རྣམ་པའོ། །ས་གང་ལ་ཚོར་བ་གང་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་རྟགས་སོ། །མཚན་མ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རོ་མྱང་བའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་འཇུག་པ་ནི་གང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཐེག་པ་དམན་པའི་སེམས་ཀྱི་གོ་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་བཟོད་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། རྟོགས་པ་དང༌། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་པ་དེ་ནི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །དང་བ་ཙམ་ཉིད་ལ་མི་མཐུན་པ་མེད་པ་ནི་མོས་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྒྱུན་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་བཟོད་པའོ། །གཞུང་སྣ་ཚོགས་པ་གཞན་ལ་རིགས་པ་རྟོག་པ་ནི་ཉེ་བར་རྟོག་པའོ། །ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་དོན་བསྐྱང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་རྐྱེན་ཤེས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཁོ་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པའོ། །དོན་དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བློ་མ་ལུས་པས་གནོད་པར་བྱེད་པ་ནི་སེམས་པའོ། །དེ་ཉིད་བརྩོན་འགྲུས་ཉམས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཡན་ལག་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་འཇུག་པ་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མདོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚད་མེད་པའི་འཇུག་པ་ནི་གང་ཚད་མེད་པ་བཞི་ལ་སྤྱོད་ཅིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བཟོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེག་པ་དམན་པའི་སེམས་དང༌། མ་འདྲེས་པ་ཉིད་དང། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་གཏན་གྱི་རོ་མྱང་བ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཚད་མེད་པ་བཞི་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཟག་པ་ཟད་པར་ངེས་པར་འདྲེན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་གཏན་དང༌། ཚད་མེད་པ་རྣམས་དང༌། རྟགས་དང༌། མཚན་མ་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོ་རིམས་འདི་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚད་མེད་པ་བཞི་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་གི་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལ་དེ་ལྟ་བུ་སྲིད་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་ཚད་མེད་པ་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱམས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ལ་ཡང་དེ་དག་རེ་རེ་ཞིང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ཆོས་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞིས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། ཉེ་བར་བསྡུས་པ་ཉིད་དང༌། མི་མཐུན་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང༌། འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཉེ་བར་བསྡུ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། བདེ་བ་གསུམ་གྱིས་ཉེ་བར་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་པ་དང་བདེ་བས་ཉེ་བར་བསྡུས་པའི་དོན་དུ་ཉེ་བར་གནས་སོ། །རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་བདེ་བས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བ་དང་བཅས་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པའི་ས་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་གཉིས་ན་དགའ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གཉིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་ས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པའོ། །ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ཚད་མེད་པས་ན་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་ཆུ་འདུས་པ་དང་འདྲ་བར་དེ་ཉིད་ཚད་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་ཉེ་བར་བསྡུས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་མི་མཐུན་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། གཅུགས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མི་སྡུག་པས་ཉེ་བར་བསྡུས་པ་དང༌། སྡུག་པས་ཉེ་བར་བསྡུས་པའི་འགལ་བར་གྱུར་པ་གནོད་སེམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གནོད་པ་མེད་པ། སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཉིད་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། འགྱོད་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྤངས་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་འཚེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱུ་མཐུན་པ་གནོད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཅི་རིགས་པར་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞིས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ནི་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། སློབ་པ་ཇི་སྙེད་པའོ། །ཆོས་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གང་དག་ལ་སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པར་བྱས་པའོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ནི་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལེགས་པར་གོམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་མེད་པ་ཡང་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཆོག་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ལས་བདག་མེད་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་མེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དམིགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དེས་ཅི་ཞིག་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱོགས་བཅུ་རྒྱས་པར་བཀང་ནས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ལྷག་པའི་བསམ་པས་ལྷག་པར་མོས་པས་སྤྲོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྡན་པ་ནི་དུ་མར་ཤེས་པར་བྱས་ཏེ། མ་ཏྲ་ལ་སོགས་པ་མཐའ་ཡས་པས་པདྨ་ཅན་བཞིན་དུ་རིང་པོ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཉེ་བར་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློས་དེ་དང་དེར་ཉེ་བར་ཡང་དག་པར་སོང་སྟེ་དེའི་ཉེ་བར་འཚེ་བ་བསལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚིག་གི་ཕྲད་དང༌། སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་དོན་ནི་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མི་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་འཇུག་པ་ནི་གང་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཡེང་བ་མེད་པས་མཉམ་པར་གཞག་པར་ཤེས་པ་དང༌། རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། བདག་དང༌། མ་ཞི་བ་དང༌། སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་རྣམས་ལ་དེ་དང་མཐུན་པའི་ཤེས་པ་འཇུག་པ་དང༌། དུས་གསུམ་མི་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཁམས་གསུམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། དེ་དང་མི་མཐུན་པ་རྣམས་ཡང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ཞོན་པ་ཡིན་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དེའི་མདོ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་གང་སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་ཀྱང་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པའི་འཇུག་པ་ནི། གང་ཡང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པས་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་ཞོན་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མདོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་ཞོན་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མི་དམིགས་པ་རབ་ཏུ་འཛིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་དང༌། ཁམས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་དང༌། སངས་རྒྱས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་མིང་ཙམ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་དེ་ཞོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་མདོ་ནི་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་མ་འདྲེས་པའི་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་སྒོམ་པར་བྱེད་ཅིང་བསྒོམ་པ་དང་རྣམ་པར་བསྒོམ་པའི་ཆེད་དུ་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པའི་འཇུག་པ་ནི་གང་གཞན་ཡང་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཐོབ་ནས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང༌། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་དང༌། ཆོས་ཉན་ཞིང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ས་ལ་གནས་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ནམ་དུ་ཡང་མི་འབྲལ་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་མདོ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་བྱང་ཆུབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་གི་བར་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྫོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་འཇུག་པ་ནི་གང་དེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ནས་ཀྱང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་བ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་གང་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་མིང་སྨོས་པར་མཛད་ཅིང་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་ནས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་སྐོར་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་གྲགས་པ་སྒྲོགས་ཤིང་དབྱངས་བརྗོད་པར་མཛད་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་འཇུག་པའི་བསྒྲུབ་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།། །།

ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཇུག་པའི་བསྒྲུབ་པ་བཤད་ནས་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི། བརྩེ་དང་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་དྲུག །ཞི་གནས་ལྷག་མཐོང་བཅས་པ་དང༌། །ཟུང་དུ་འབྲེལ་པའི་ལམ་གང་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་དང༌། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་བསོད་ནམས་དང༌། །ལམ་དང་ས་བཅུ་གང་ཡིན་དང༌། །གཉེན་པོ་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་ཡི། །རིམ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཚོགས་དང༌། སྦྱིན་པའི་ཚོགས་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོས་དང༌། བཟོད་པའི་ཚོགས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་ཚོགས་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། ཞི་གནས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་ཚོགས་དང༌། ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་གྱི་ཚོགས་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཚོགས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། ལམ་གྱི་ཚོགས་དང༌། སའི་ཚོགས་དང༌། གཉེན་པོའི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཚོགས་ནི་གང་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཕྱོགས་བཅུ་རེ་རེ་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང༌། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང༌། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་རང་གི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་བྱས་ནས་སྡུག་བསྔལ་དེ་དང་དེ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ཐོས་ནས། དགེ་བ་དེས་དེ་རྣམས་ངན་སོང་དེ་རྣམས་ལས་ཐར་ནས་བྱང་ཆུབ་པའི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་མཉེས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རིགས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པས་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བའི་ཐུགས་རྗེས་བྱས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །སྦྱིན་པའི་ཚོགས་ནི་གང་སྦྱིན་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་ཅིག་ཟས་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་དེ་དང་དེ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཟས་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་དེ་དང་དེ་སྦྱིན་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་བསྟན་པ་དེས་བྱང་ཆུབ་པའི་བར་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཆོས་སྟོན་པ་དང་ནམ་ཡང་འབྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་གང་སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དང༌། བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཆོས་བསྟན་པ་དེས་བཀོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །བཟོད་པའི་ཚོགས་ནི་གང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་སྙེད་ཅིག་བདག་ལ་དབྱུག་པ་དང༌། བོང་བ་དང༌། ཁུ་ཚུར་གྱིས་བརྡེག་ཀྱང་དེ་ལ་བདག་གིས་འཁྲུགས་པའི་སེམས་འགའ་ཙམ་ཡང་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ། །རང་གི་བཟོད་པ་དེ་དང་འདྲ་བ་ལ་གཞན་ད་རབ་ཏུ་དགོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་གང་སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་ཅིག་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པས་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་གོ །འགོད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། རབ་ཏུ་འཇོག་པ་དང་མི་འབྲལ་བར་བྱེད་པའི་ཚིག་གི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཚོགས་ནི་གང་སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་ཅིག་རང་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་གནས་ཤིང་ཆོས་གང་ལ་ཡང་འཁྲུལ་པའམ། འཁྲུལ་པ་མེད་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་དེ་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་ཞིང་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚོགས་ནི་གང་འདི་ལྟར་ཆོས་གང་ལ་ཡང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚུ་རོལ་ལམ། ཕ་རོལ་མི་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་ཞིང་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཚུ་རོལ་ནི་འཁོར་བ་སྟེ། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རེ་ཞིག་མྱངས་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། རང་གི་དོན་ལ་མཆོག་ཏུ་གཞོལ་བ་རྣམས་བརྩོན་འགྲུས་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བས་ཕ་རོལ་ཏུ་སེམས་དགའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་གང་ཡང་བདག་ཉིད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཇི་སྙེད་ཅིག་འཁོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ནས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་ལ་འདི་སྙེད་ཅེས་བྱ་བར་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ཡིག་ཁམས་ལ་དམིགས་པས་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་ཞིང་བཞག་སྟེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་འདེབས་བསྡུས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཚེ་ཕྱི་མའི་བདེ་བས་བསྡུས་པ་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་གཅིག་ཏུ་བདེ་བས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། བཟོད་པ་དང༌། སྤྲོ་བ་དང༌། རྩེ་གཅིག་པས་གཅིག་ཏུ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་བདེ་བས་ཉེ་བར་བསྡུས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མཐོང་གི་ཚོགས་ནི་གང་སྒྱུ་མའི་མཁན་པོའམ། སྒྱུ་མའི་མཁན་པོའི་མཆན་བུ་མཁས་པ་ཞིག་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་པས་ནི་འགའ་ཡང་མེད་ཀྱི་རང་ཉིད་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་མི་འགྲོ་བ་ཅི་ཡང་རུང་བའི་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ནི་བརྗོད་པ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེའི་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་སྒྱུ་མའི་ཆོས་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོག་གེས་ཡོངས་སུ་མ་བསྐྱོད་ཅིང་སུན་མ་ཕྱུང་བའི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་སྣང་བ་ཙམ་དུ་གྱུར་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་འཚལ་བ་ལྟར་ན་སྒྱུ་མའི་ཆོས་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་དེའི་དོན་འཚལ་བ་ལགས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གོ་ཆ་འཛམ་འཚལ་བ་ལགས་པར་རིག་པར་བགྱི་སྟེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་སྒྱུ་མ་ཆོས་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་བ་ལགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་ཤེས་པ་གསལ་བར་བྱས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འགོ་ཆ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གོ་ཆའི་བར་དུ་རྣམ་གྲངས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་གོ་ཆ་མེད་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཡིན་པར་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱེད་པ་པོ་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནས་སེམས་ཅན་དུ་བསྟན་ཅིང་བརྗོད་པའི་བར་དུ་མ་བྱས། རྣམ་པར་མ་བྱས། མངོན་པར་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། བདག་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌། སྒྲ་བརྙན་དང༌། མི་གཡོར་དང༌། གཟུགས་བརྙན་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། སྦྲུལ་བ་རྣམས་ཡིན་ཏེ། མ་འདྲེས་བའི་བར་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་གནས་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ངེས་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་རྣམས་སུ་བྱང་ཆུབ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་བྱས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱས་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་བཀག་པས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གོ་ཆེ་དང༌། འཇུག་པ་དང༌། ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་ནི་རྣམས་མ་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད་པ་དང༌། དེ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཚིག་གཅིག་དང༌། གཅིག་དང༌། གཅིག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཟུང་དུ་འབྲེལ་པའི་ལམ་གྱི་ཚོགས་ནི་གང་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་མི་བྱེད། རྣམ་པར་མི་བྱེད། མངོན་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་བདག་གིས་འཚལ་བ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མེད་པ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་མ་བྱས་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་དང༌། མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དང༌། བྱང་ཆུབ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྤྱོད་ཞིང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ཅིང༌། སངས་རྒྱས་དེ་དག་ལས་ཆོས་ཉན་ཞིང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། སྤྱན་ལྔ་དང༌། གཟུངས་དང། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ལ་སྤྱོད་ཅིང་གནས་ནས་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་བསྟན་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ནི་མ་བཅིངས་པ་ཡིན་ལ། སྙིང་རྗེས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ནི་མ་གྲོལ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རིགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྙིང་རྗེ་ནི་སྲིད་པར་གནས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། ཤེས་པས་དེ་རུ་གནས་བྱས་ཀྱང༌། །འཁོར་བར་ཆགས་པར་མི་བྱེད་དོ། །དྲན་པ་ཡིས་ནི་བསྡམས་པའི་སེམས། །ཕྱི་རོལ་དུ་ནི་འཇུག་མི་འགྱུར། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་ལྕག་བརྡབས་པས། །ཕུན་ཚོགས་གནས་སུ་འདྲེན་པར་བྱེད། །སྐྱེ་བའི་སེམས་ལ་བརྟེན་པ་དག །འགའ་ཞིག་མྱ་ངན་འདའ་བར་འདོད། །འཇིག་རྟེན་ལེགས་པ་ལ་བརྟེན་ལ། །འགའ་ཞིག་འཁོར་བར་འཁོར་བར་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེའི་སྦྱོར་བ་དང༌། དེ་དག་ཕན་ཚུན་ཐ་མི་དད་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་འདས་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། རྟོགས་པ་པོའི་དབང་དུ་མཛད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་སྦྱོར་བ་ནི་གང་གིས། གང་ལས། གང་དུ། གང་ཞིག་ངེས་པར་འབྱུང་ཞེས་གང་གིས་སྟོན་པའི་ཞུས་པ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་གང་ལགས། གང་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཞུགས་པར་རིག་པར་བགྱི། གང་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལགས། གང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བ་ལགས། གང་ཞིག་འདིས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ཞུས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཚོགས་ནི་གང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱ་བས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་རེ་རེ་ཞིང་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་བདག་ཉིད་གནས་ཤིང་གཞན་དག་ཀྱང་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཉི་ཤུར་གཅིག་གིས་མ་ཚང་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདིར་ཉི་ཤུར་གཅིག་གིས་མ་ཚང་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ནང་གི་མིག་ལ་སོགས་པ་ལྔ་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། དེའི་རང་བཞིན་དེ་ཡིན་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྟག་པ་མ་ཡིན། འཇིག་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེའི་རང་བཞིན་དེ་ཡིན་པར་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་དང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དེའི་རང་བཞིན་དེ་ཡིན་པར་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཡིན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཕྱོགས་བཅུ་པོ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དོན་དམ་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དོན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་སྟོང་པས་ན་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཁམས་གསུམ་པོ། ཁམས་གསུམ་པོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པས་ན་འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །མཐའ་ནི་མཐའ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཐོག་མ་དང༌། དབུས་དང༌། ཐ་མར་གྱུར་པ་རྣམས་དེས་སྟོང་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དོར་བ་ནི་སྤངས་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་དོར་བ་ལས་གོ་བཟློག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དོར་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་དེས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་བྱས་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་དེས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་རྣམས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གང་ལ་དུས་གསུམ་མི་དམིགས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདུས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ནི་འདུས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ནི་དེས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་མེད་ཅིང་འདུས་མ་བྱས་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པ་དང༌། མཐོང་བས་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང༌། མ་བྱུང་ཡང་རུང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་འདི་ནི་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་བྱེད་པ་སྟོང་པས་ན་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་འདིས་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་གོ་རིམས་མ་ཚང་བའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་དོན་སྟོན་པ་ཡིན་པར་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ནི་གཞན་དགག་པའི་སྒོ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་འབའ་ཞིག་སྟོན་པ་ཡིན་པས་དེ་དག་ལ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གོ་རིམས་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་རྣམས་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་དོན་ཁོ་ན་རྗོད་པར་བྱེད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་དོན་གཙོ་བོར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་སོང་བ་དང༌། འོང་བའི་བྱ་བའི་རིམ་པ་མེད་པས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལས་ཉམས་པ་སྲིད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡང་ཅི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཅི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་གང་མི་དམིགས་པ་དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་འདི་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སེམས་ཀྱིས་མ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་མེད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདིར་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་དང་བྲལ་བས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཙམ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ཆ་གཉིས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཆ་གཅིག་ལ་གནས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་དོ། །ལ་ལན་རེ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་རྟ་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལ་དམིགས་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །སྔ་མའི་ཕྱོགས་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡུལ་དུ་འགྱུར་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་འདུས་བྱས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཕྱོགས་གསུམ་པ་ལ་ཉེས་པ་ཡོད་པར་མི་བརྗོད་དམ་ཞེ་ན། ཉེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ལྷ་སྦྱིན་བསད་ནས་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མང་དུ་ཡོད་མོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བཞག་པ་འདི་ནི་ཕྱོགས་ཙམ་མོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་གང་དེ་ལ་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཞེ་ན། ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས་གང་གསུངས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ནམ་མཁའ་ལྟར་ཆགས་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞིང་གོས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་བསྟན་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཉེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གོ་ཆ་དང༌། འཇུག་པ་དང༌། ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཡིན་ཞེས་སོང་ཟིན་བ་དང་སྦྱོར་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ལམ་གྱི་ཚོགས་ནི་གང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་བསླབ་པ་ལས་འདས་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བའི་གཉེན་པོར་གནས་པ་དང༌། འདུག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་རྣམས་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། འོང་བ་དང༌། ལྟ་བ་དང་རྣམ་པར་ལྟ་བའི་བྱ་བ་རྣམས་དང༌། དབུགས་འབྱུང་བ་དང༌། རྔུབ་པ་རྣམས་ལ་རྫ་མཁན་གྱི་དཔེས་རིང་བ་དང༌། ཐུང་བར་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་འདུ་ཤེས་བ་ལང་གི་ཤན་པའི་དཔེས་བསྟན་པ་དང༌། ཁམས་རྣམས་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་གཙང་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་གཉེན་པོར་ཆུད་པའི་སྣོད་ཀྱི་དཔེས་མི་གཙང་བར་སོ་སོར་བརྟགས་པ་དང༌། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ནང་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་དང༌། ཕྱི་དང་ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བས། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ན་ལུས་དེ་ཡང་འདི་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །སྐྱེ་བ་འདིའིའོ། །འདི་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གསུངས་ཏེ། ཁུ་བ་དང༌། ཁྲག་གི་གནས་སྐབས་དང༌། གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་འཕེལ་བར་གྱུར་པ་ལས་འཆི་བ་ལ་ཐུག་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་བསྒྲུབ་པ་དེ་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་གཉིས་པོ་འདིས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་མེ་ལ་སོགས་པས་མཐར་ཐུག་པར་བྱས་པ་དེ་ལ་ཡང་ཆོས་ཉིད་འདི་ལས་མ་འདས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གསུམ་ཡིན་ནོ། །གདུང་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྟོབས་ཟད་པ་དང༌། ཟས་གཅོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ལྡན་པའི་དོན་ཏེ། གང་དེ་ཡོད་པ་དེ་ནི་མྱུར་བའི་འབད་པ་ཅན་ནོ། །ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་ཤིན་ཏུ་རིག་པའོ། །དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་མ་བརྗེད་པའོ། །རྣམ་པར་བསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་བཟློག་པའོ། །ཅི་ཞིག་ལས་ཤེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆགས་སེམས་དང། ཡིད་མི་བདེ་བ་དག་ལས་སོ། །དེ་ལང་དང་ངའི་ཞེས་བྱ་བ་མངོན་དུ་བྱས་ནས་ལུས་ལ་སེམས་པ་ནི་ཆགས་པས་སོ། །ཚོར་བ་མི་སྡུག་པ་དང༌། རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་སེམས་ཞུམ་པ་ཉིད་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདེ་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་གཉེན་པོ་ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དང༌། རྟག་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་གཉེན་པོ་སེམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་གཉན་པོ་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་སྐྱེད་པ་དང༌། སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐྱེས་པ་རྣམས་གནས་པ་དང་ཕྱིར་ཞིང་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་བསྐྱེད་ཀྱང་གནས་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་འཇོག་ཅིང་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། དེ་མི་སྤོང་བ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཚིག་གཅིག་དང༌། གཉིས་དང༌། གཉིས་ཀྱིས་གསུངས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མོས་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སེམས་དང༌། དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའོ། །དེ་ལ་མོས་པ་ནི་བྱེད་འདོད་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་སྟེ། དེས་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་ན་དེ་ནི་འདུ་བྱེད་དོ། །དེ་ཡོད་པས་ན་དེ་དང་ལྡན་པའོ། །གང་དེས་ཡོན་ཏན་སྣ་ཚོགས་བསྒྲུབས་པས་ན་རྐང་པའོ། །དེའི་ཡན་ལག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྒོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒོམ་པ་ནི་གོམས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སྦྱོར་བ་རྒྱས་པའོ། །དེ་ཡང་སྦྱོར་བ་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དམ། སྦྱོར་བ་བརྟན་པར་གྱུར་པའམ། མི་དགེ་བའི་ཚོགས་དང་མ་འདྲེས་པའོ། །སྒོམ་པ་ཡང་ཆོས་མངོན་པ་བདག་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད་དོ། །ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། བཅོས་མ་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་དེ་ཉིད་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་འབྲས་བུའོ། །གཞན་དག་ནི་བཞིར་འདོད་དེ་སྒོམ་པ་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ནི་ལུས་ཀྱིའོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་བསྒོམ་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིའོ། །གནོད་པ་མེད་པ་ནི་སེམས་ཀྱིའོ། །མ་ལུས་པར་བརྟེན་པ་བསྒོམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དབེན་པ་ལ་གནས་པ་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པས་དེས་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་རྣམ་པར་དབེན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པས་དེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་བ་སྟེ། དགའ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་དེ་འགག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་སྤོང་བ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང་ཅི་རིགས་པར་ལྡན་པར་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་དོར་བྱ་བསལ་བས་ན་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་བག་ལ་ཉལ་བ་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ནི་དབེན་པའོ། །ཀུན་ནས་ལྡང་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཡང་དག་པར་གཅོད་པ་ནི་འགོག་པའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྤངས་པའོ། །ཡང་ཆོས་མངོན་པ་བ་རྣམས་ནི་དབེན་པས་ན་ཁམས་ལས་དབེན་པའོ། །འདོད་ཆགས་ལས་བྲལ་བས་ན་ཉོན་མོངས་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །འགོག་པས་ན་ལས་འདོད་པའོ། །རྣམ་པར་སྤོང་བས་ན་དངོས་པོ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་སྟེ། ཚིག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཆོས་མངོན་པ་པ་རྣམས་འཆད་དོ། །དམིགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྔ་མའི་རྟེན་གཏོང་བ་ནི་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གནས་བརྟན་སངས་རྒྱས་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་རབ་ཏུ་བྱེད་པར་བཤད་དོ། །འདིར་ཡང་བདག་གིས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིའི་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྟོག་པ་དེ་རྣམས་དང༌། དབེན་པ་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་གཉེན་པོ་ནི་དབེན་པ་སྟེ། དེས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་སྤང་བྱ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་གཉེན་པོ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེས་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཛིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་གཉེན་པོ་ནི་འགོག་པ་སྟེ། དེས་བདག་རང་དབང་ཅན་ལ་སོགས་པའི་འཛིན་པ་མ་ལུས་པར་འགོག་ཅིང་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་གཉེན་པོ་ནི་རྣམ་པར་སྤོང་བ་སྟེ། དེས་བདག་ཏུ་བཏགས་པའི་མཚན་མ་སྣ་ཚོགས་དང༌། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་པོ་དབང་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ན་དབང་པོ་ཡིན་ནོ། །ལྔ་པོ་དེ་དག་ཉིད་མི་ཐུབ་པའི་དོན་གྱིས་ན་སྟོབས་སོ། །དྲན་པ་དང༌། ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། རྟོག་པ་དང༌། ངག་དང༌། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། འཚོ་བ་དང༌། རྩོལ་བ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཕྱིན་པའི་དོན་གྱིས་ན་ལམ་མོ། །སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་པ་བཅུ་གཅིག་དང༌། མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་དང༌། རྟོག་པ་དང་བཅས། དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། ལུས་སུ་གྱུར་པའི་བཟའ་བ་དང༌། བཏུང་བ་དྲན་པ་རྣམས་དང་བཅས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་དྲན་པ་བཅུ་པོ་རྣམས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅུ་བརྒྱད་དང༌། གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་དང༌། ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། གཞུང་གི་ཚོགས་བརྩམས་པ་དང། བསྟན་པ་དེ་དག་ནི་ལམ་གྱི་ཚོགས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་དེ་དང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སའི་ཚོགས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅུར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་རབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབྱོར་ཁྱོད་ཇི་སྐད་དུ། ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་ས་ནས་སར་འཕར་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འགྲོ་བ་དང། འོང་བ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡངས་གང་ལ་ཆོས་དུ་ཞིག་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། རྣམ་པ་བཅུས་ས་དང་པོ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམ་བཅུ་ཡིས། །ས་ནི་དང་པོ་ཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །བསམ་དང་ཕན་པའི་དངོས་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་མཉམ་ཉིད། །གཏོང་དང་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང༌། །དམ་ཆོས་དམིགས་པ་ཚོལ་བ་དང༌། །རྟག་ཏུ་ངེས་འབྱུང་སེམས་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་བཀུར་འདོད་དགའ་བ་དང༌། །ཆོས་སྟོན་པ་དང་བདེན་པ་ཡི། །ཚིག་ནི་བཅུ་པོ་ཡིན་པར་འདོད། །འདི་དག་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པས། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་དང༌། ཕན་པའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་མཚན་མ་མི་དམིགས་པ་ཉེ་བར་གཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་ས་གཉིས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་བྱས་པ་གཟོ་དང་བཟོད། །རབ་ཏུ་དགའ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེ། །བཀུར་སྟི་གུས་པར་ཉན་པ་དང༌། །བརྒྱད་པ་སྦྱིན་ལ་སོགས་པར་བརྩོན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བྱས་པ་གཟོ་བ་ནི་ཆུང་དུ་བྱས་པ་ལས་ལྷག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཆུད་མི་གསོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ལྔས་ནི་ས་གསུམ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ཏེ། ཐོས་པས་མི་ངོམས་ཉིད་དང་ནི། །ཟང་ཟིང་མེད་པར་ཆོས་སྦྱིན་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ཀུན་སྦྱོང་བ་དང༌། །འཁོར་བས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་དང༌། །ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ། །རློམ་མེད་བདག་ཉིད་དེ་རྣམ་ལྔ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་བཅུས་ས་བཞི་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ཏེ། ནགས་གནས་འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་དང༌། །སྦྱངས་པ་ཡང་དག་སྡོམ་བསྟེན་དང༌། བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང། །འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྨོད་པ་དང༌། །མྱ་ངན་ལས་འདས་དང་བདོག་ཀུན་གཏོང༌། །མི་ཞུམ་པ་དང་ལྟ་བ་མེད། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། །དགོན་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། འདོད་པ་ཆུང་བ་ལ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་ཆུང་བ་ནི་གང་མ་རྙེད་པའི་རྙེད་པར་མི་འདོད་པའོ། །ཆོག་ཤེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རྙེད་པ་ལས་ལྷག་པར་མི་འདོད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པ་བཅུས་ནི་ས་ལྔ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ཏེ། འདྲིས་དང་ཁྱིམ་ལ་འཁྲེན་པ་དང༌། །འདུ་འཛིར་གྱུར་པའི་གནས་དང་ནི། །བདག་བསྟོད་གཞན་ལ་བརྙས་པ་དང༌། །མི་དགེ་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་དང༌། །རློམ་པས་ཁེངས་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག །ཡིད་གཉིས་དང་ནི་ཉོན་མོངས་བཟོད། །བཅུ་པོ་འདི་ནི་རྣམ་སྤངས་ནས། །ས་ནི་ལྔ་པ་ཡང་དག་འཐོབ། །ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རློམ་པ་ཉིད་ནི་ཁེངས་པ་སྟེ། མཐོ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའོ། །རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ནི་ས་དྲུག་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ཏེ། སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་བརྩོན་འགྲུས། །བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་རབ་རྫོགས་པ། །ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སློབ་མ་དང་ནི་བསེ་རུ་ལ། །དགའ་དང་སྐྲག་པའི་སེམས་སྤངས་པ། །སློང་ན་མི་ཞུམ་བདོག་པ་ཀུན། །བཏང་ཡང་མི་དགའ་མེད་པ་དང༌། །དབུལ་ཡང་སློབ་པ་མི་སྤོང་བས། །ས་ནི་དྲུག་པ་ཡང་དག་ཐོབ། །ཅས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། །ཉན་ཐོས་འདོད་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ། །རང་སངས་རྒྱས་འདོད་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ། །འཁོར་བ་ལ་སྐྲག་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དབྱེ་བ་ཉི་ཤུས་ས་བདུན་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ནོ། །བདག་དང་སེམས་ཅན་འཛིན་པ་དང༌། །སྲོག་དང་གང་ཟག་ཆད་རྟགས་དང༌། །མཚན་མ་རྒྱུ་དང་ཕུང་པོ་དང༌། །ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དག་དང་ནི། །ཁམས་གསུམ་པ་ལ་ཆགས་གནས་དང༌། །སེམས་ནི་ཀུན་ཏུ་ཞུམ་པ་དང༌། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། །དེར་ལྟ་བ་ལ་མངོན་ཞེན་དང༌། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྩོད་པ་དང༌། །དེ་དང་འགལ་བའི་ཉེས་པ་ནི། །ཉི་ཤུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གང་ལ་རྣམ་ཆད་པ། །དེ་ཡིས་ས་ནི་བདུན་པ་ཐོབ། །ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་དྲི་མ་ཉི་ཤུ་རྣམ་པར་སྤངས་པས་ས་བདུན་པ་གནོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུས་ཡིན་ཏེ། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ཤེས་པ་དང༌། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། །སྙིང་རྗེས་རློམ་པ་མེད་པ་དང༌། །ཆོས་མཉམ་ཉིད་དང་ཚུལ་གཅིག་ཤེས། །མི་སྐྱེ་བ་ལ་བཟོད་བ་དང༌། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་གཅིག་སྟོན་པ། །རྟོག་པ་ཀུན་ཏུ་འཇོམས་པ་དང༌། །འདུ་ཤེས་ལྟ་དང་ཉོན་མོངས་སྤོང༌། །ཞི་གནས་ངེས་བར་སེམས་པ་དང༌། །ལྷག་མཐོང་ལ་ནི་མཁས་པ་དང༌། །སེམས་དུལ་བ་དང་ཐམས་ཅད་ལ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། །ཆགས་པའི་ས་མིན་གར་འདོད་པར། །ཞིང་གཞན་དུ་ནི་མཉམ་འགྲོ་དང༌། །ཀུན་ཏུ་བདག་གི་ངོ་བོ་ནི། །སྟོན་པ་ཉིད་དང་ཉི་ཤུའོ། །ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། བརྩེ་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་བའོ། །དེ་དག་དང་རློམ་པ་མེད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྙིང་རྗེ་ནི་སྐལ་བ་དམན་པ་རྣམས་ལའོ། །ཕན་གདགས་པའི་དུས་ལ་རྟོག་པའི་བསམ་པས་སྙིང་རྗེ་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པས་བསྡུ་བར་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞིས་ས་བརྒྱད་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་དོ། །ཡང་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཀུན་ཡིད་ཤེས་པ་དང༌། །མངོན་པར་ཤེས་པས་རྩེ་བ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཞིང་བཟངས་བསྒྲུབ་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་བསྟེན་དང་དབང་པོ་ཤེས། །ཞིང་གི་སྦྱོང་བ་སྒྱུ་མ་ཡི། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཐོབ་པ་དང༌། །བསམས་བཞིན་སྲིད་པ་ལེན་པ་དང༌། །ལས་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་འདོད། །ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞིང་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་བསྒྲུབས་པས་ས་དགུ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ཏེ། སྨོན་ལམ་དག་ནི་མཐའ་ཡས་དང༌། །ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཤེས་དང༌། །སྤོབས་པ་ཆུ་བོ་ལྟ་བུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང། །མངལ་དུ་འཇུག་པའི་མཆོག་དང་ནི། །རིགས་དང་རུས་དང་ཆོ་འབྲང་དང༌། །འཁོར་དང་སྐྱེ་གནས་དག་དང་ནི། །ངེས་འབྱུང་བྱང་ཆུབ་ཤིང་རྣམས་ཀྱིས། །ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་རྫོགས་བ་ཡིན། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ས་བཅུ་བ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པ་ཉེ་བར་གནས་པས་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བརྗོད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ལས་དགོངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་ཡང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཆོས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་བཤད་པ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་རེ་རེ་ནས་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ས་དགུ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། ས་དགུ་འདས་ནས་ཡེ་ཤེས་ནི། །གང་གིས་སངས་རྒྱས་སར་གནས་པ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས། །བཅུ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་དགུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་ནི་དད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རིགས་ཀྱི་ས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་བརྒྱད་པའི་ས་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་མཐོང་བའི་ས་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་བསྲབས་པའི་ས་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་ས་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་ནི་དེ་ཡང་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ས་ཡིན་ནོ། །བྱས་པ་རྟོགས་པའི་ས་ནི་དེ་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པའི་ས་ཡིན་ནོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དང་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་ནོ། །སའི་ཚོགས་བསྟན་ནས་གཉེན་པོའི་ཚོགས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། མཐོང་དང་གོམས་པའི་ས་དག་ལ། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་དབྱེ་བ་རྣམས། །ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་དོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདི་དག་ནི་རེ་ཞིག་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དངོས་པོའི་རྟེན་ཅན་དང༌། གཉེན་པོའི་རྟེན་ཅན་ནོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་དང༌། སྐྱེས་བུ་བཏགས་བར་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་བཞི་པོ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོའི་རྣམ་པ་ཙམ་གྱི་རྟེན་ཅན་དང༌། གཉེན་པོའི་རྣམ་པའི་རྟེན་ཅན་ཏེ། རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་བཏགས་པའི་རྟེན་ཅན་དང༌། བཏགས་པ་དེའི་མཚན་མའི་རྟེན་ཅན་ཏེ། རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་བ་དེ་དག་ནི་ཁམས་གསུམ་ཀའི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་ཁྱོད་ཀྱིས་གང་འདི་སྐད་དུ་དེ་གང་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་ལས་ངེས་བར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །ཇི་ལྟར་གནས་པར་འགྱུར་བ་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་གཉིས་མཐོང་བ་དང༌། སྒོམ་པ་གཉིས་ཀྱི་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་གཉི་ག་ཡང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་གཉེན་པོའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། སྤངས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དབྱིངས་རྣམས་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ཕུང་པོ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མི་འཐད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་འཐད་པས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བར་འདོད་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཁམས་གསུམ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་བཀག་པས་རྨི་ལམ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། སྒྱུ་མ་དང༌། སྒྲ་བརྙན་དང༌། མིག་ཡོར་དང༌། གཟུགས་བརྙན་དང༌། སྤྲུལ་པ་རྣམས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མི་འཐད་པས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བར་འདོད་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁམས་གསུམ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བཀག་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཡིན་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་དག་སྟོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་གཉེན་པོའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མི་འཐད་པས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་གནས་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང༌། ཁམས་གསུམ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བཀག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་དག་སྟོང་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་འཛིན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ངེས་བར་འབྱུང་བར་མི་འཐད་པས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་གནས་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་དེ་དག་གིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཁམས་གསུམ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་དག་གིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབྲས་བུ་དང༌། རང་བྱང་ཆུབ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་དག་སྟོང་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་གཉེན་པོའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་མིང་དང༌། མཚན་མ་དང༌། བརྡ་དང། ཐ་སྙད་དང༌། གདགས་པ་རྣམས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མི་འཐད་པས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་གནས་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཁམས་གསུམ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་གནས་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མིང་དུ་བཏགས་པ་ནི་འདུ་ཤེས་དང༌། གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མཚན་མར་བཏགས་པ་ནི་དངོས་པོ་འདི་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚོར་བ་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །བརྡར་བཏགས་པ་ནི་ཁམས་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། སྐྱེ་གནས་ལས་སྐྱེས་པའི་དབྱེ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་རང་གི་སྐད་དང་བརྡར་ཇི་ལྟར་གྲགས་པའོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཐ་སྙད་དང༌། བཏགས་པ་དང༌། ཐ་སྙད་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རབ་འབྱོར་ཁྱོད་ཀྱིས་གང་འདི་སྐད་དུ་དེ་གང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲས་པ་ནི་ཐེག་པ་དེ་གང་དུ་ཡང་གནས་པར་འགྱུར་བ་མེད་དེ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་གནས་པ་སྟེ། ཡང་རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་གནས་པར་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་གནས་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། སྐྱེ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་བ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པ་དང༌། མི་གནས་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་དེ་དག་གིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་དང༌། མི་གནས་པ་ལ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་གཉེན་པོའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རབ་འབྱོར་གང་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་ཐེག་པ་དེས་གང་ཞིག་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲས་པ་ནི་ཐེག་པ་དེས་གང་ཡང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཐེག་པ་དེ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་ན་ཆོས་རྣམས་ལས་ཆོས་གང་གིས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་དང༌། སེམས་ཅན་དང༌། སྲོག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་བར་དག་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། ཕུང་པོ་རྣམས་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་རྣམས་ཀྱང༌། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་ཏེ། སོ་སོར་རང་གི་ངོ་བོར་དམིགས་པ་ཉེ་བར་མི་དམིགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དམིགས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་དམིགས་པ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྨོས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །གང་དག་དམིགས་སུ་མེད་ཅེ་ན། རང་གི་ངོ་བོ་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་དམིགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། སྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་གཉེན་པོའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་རྣམས་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་བཅུ་རྣམས་དང༌། དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་དང༌། རིགས་ཀྱི་ས་དང༌། བརྒྱད་པའི་ས་དང༌། མཐོང་བའི་ས་དང༌། བསྲབས་པའི་ས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་དང༌། བྱས་པ་རྟོགས་པའི་ས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་རྣམས་ལམ་གྱི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་གདགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་སྔར་བསྟན་པ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་འདིར་ནི་ཡང་གཉེན་པོའི་དབང་དུ་མཛད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་བའོ།། །།

ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསྒྲུབ་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་བཤད་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསྒྲུབ་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཆེད་དུ་བྱ་དང་མཉམ་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་ལ་འབད་མེད་དང༌། །ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། །ཐོབ་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་ཉིད་དང༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དུ། །ངེས་བར་འབྱུང་བའི་ལམ་ཉིད་དང༌། །རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ནི། །ངེས་འབྱུང་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསྒྱུར་པ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ཐོབ་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ལམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མཆོག་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། སྤངས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། རྟོགས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །གང་དུ་མཆོག་ཉིད་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཇི་ལྟར་འདི་ལྟར་དེ་དང་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་ཞོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཇུག་པའི་ཆེ་བ་ཉིད་དང༌། ཅིའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པའི་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འདིའི་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསྒྲུབ་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་འདི་ནི་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་ཞེས་གནས་བརྟེན་རབ་འབྱོར་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་ནས། དེ་ཉིད་བསྟན་པ་ནི་རབ་འབྱོར་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང༌། གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ཐམས་ཅད་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་ཐམས་ཅད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རབ་འབྱོར་གང་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་འདོད་པའི་ཁམས་དེ་བཞིན། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་བདེན་པ་ཡང་དག་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟག་ཅིང་བརྟན་ལ་ཐེར་ཟུག་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ཞིག་ཡིན་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིས་ཀྱང་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཅིང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་འདོད་པའི་ཁམས་དེ་རྣམ་པར་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པའི་མ་རིག་པས་རྣམ་པར་གཞག་ཅིང་དེ་ནི་རྐྱེན་གྱི་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་རྣམ་པར་བསྒྲུབས་པ་སྲེད་པ་དང༌། ལེན་པ་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྲིད་པ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིས་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་ཙམ་གྱི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བཅིངས་པན་ཡིད་ཡིན་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཉེན་པོ་ཉིད་ནི་དོན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དམིགས་པ་པོ་དང༌། གཉི་གའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཚིག་དང་པོ་དང༌། བཞི་པ་དང༌། བདུན་པའོ། །གཉིས་པ་གཉིས་ནི་སྔ་མ་དག་གིས་བཤད་པ་དག་གི་ཚིག་ཡིན་ལ། དེ་ནས་དེ་ལ་གཞན་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ནི་ཚིག་གསུམ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་མཉམ་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ནི་ཚིག་བཅུ་གཅིག་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དང༌། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་བཀག་པར་གསུངས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་འདོད་པའི་འོག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་ཁས་བླང་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྤངས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རིགས་ཀྱི་སའི་ཆོས་དང༌། བརྒྱད་པའི་སའི་ཆོས་དང༌། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། རིགས་ཀྱི་སའི་གང་ཟག་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དང༌། ལྷ་དང་མི་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་ན་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིས་ཀྱང་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་བཀག་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་གི་བར་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམས་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་བཀག་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་བཀག་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་བཀག་པས་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གཟི་བརྗིད་དང་དཔལ་གྱིས་མནན་ཅིང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་བཀག་པ་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་རང་གི་སྐུའི་འོད་ཀྱིས་རྒྱས་པར་འགེངས་པར་མཛད་པ་དང༌། གསུང་དབྱངས་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་བཀག་པ་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རེ་རེ་ཞིང་ཚད་མེད་ཅིང་གྲངས་མེད་བའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཁམས་གསུང་གིས་གོ་བར་མཛད་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་གསུང་དབྱངས་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་ལས་དེ་ལས་ཀྱང་མཉེན་པ་གང་ཞེན། འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཉེ་བར་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་མཉེན་པའོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་བདེ་བར་ངེས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་འཇོམས་པའོ། །དོན་བཟང་བའི་ཕྱིར་ཡིད་དུ་འོང་བའོ། །ཡི་གེ་བཟང་བའི་ཕྱིར་ཡིད་དུ་འཐད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དག་བའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དྲི་མ་མེད་པའོ། །ཚིག་དང་ཡི་གེ་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་གསལ་བའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་བློ་གྲོས་ངན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལྟ་བ་རྣམ་པར་འཇོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སྙན་ཅིང་འཇེབས་པའོ། །བསྒྲུབས་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མཉན་པར་འོས་པའོ། །ཕ་རོལ་གྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་རྩོལ་བའི་ཕྱིར་མི་ཚུགས་པའོ། །ཐམས་ཅད་དགའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྙན་པའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དུལ་བའོ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསླབ་པ་བཅས་བའི་ཐབས་བདེ་བ་མངའ་བའི་ཕྱིར་མི་རྩུབ་པའོ། །དེ་ལས་འདས་ན་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཐབས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་མི་བརླང་བའོ། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་འདུལ་བ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དུལ་བའོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣར་སྙན་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་སིམ་པར་བྱེད་པའོ། །ལྷག་མཐོང་གིས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཚིམ་པར་བྱེད་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་སྙིང་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །ལོག་པར་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་སེལ་བས་ན་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་སྐྱེད་བའོ། །བསྒྲུབ་པ་ལ་འགྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པའོ། །ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཤེས་པར་བྱ་བའོ། །བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བའོ། །སློབ་དཔོན་གྱི་དཔེ་མཁྱུད་མི་མངའ་བར་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གསལ་བའོ། །རང་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་རྣམས་དགའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །རང་གི་དོན་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཡང་དག་བར་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའོ། །བསམ་དུ་རུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པའོ། །ཚད་མ་དང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རིགས་པའོ། །གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་འབྲེལ་པའོ། །དོན་མེད་བ་མི་གསུང་བའི་ཕྱིར་ཟློས་པའི་སྐྱོན་མེད་པའོ། །མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་སྐྲག་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་སེང་གེའི་ཤུགས་སོ། །གསུང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་གླང་པོ་ཆེའི་སྒྲ་སྐད་དོ། །ཟབ་པའི་ཕྱིར་འབྲུག་གི་སྒྲ་དབྱངས་སོ། །གཟུང་བར་འོས་པའི་ཕྱིར་ཀླུའི་དབང་པོའི་སྒྲའོ། །སྙན་པའི་ཕྱིར་དྲི་ཟའི་གླུ་དབྱངས་སོ། །རྣོ་བ་དང་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་ཀ་ལ་པིཾ་ཀའི་སྒྲ་དབྱངས་སོ། །ཐག་རིང་པོར་གྲག་པའི་ཕྱིར་ཚངས་པའི་སྒྲ་དབྱངས་སུ་བསྒྲགས་པའོ། །གྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤང་ཤང་ཏེའུའི་སྒྲ་དབྱངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་གྲགས་པའོ། །དེ་ལ་སྒྲ་སྨོས་པས་ནི་དོན་སྟོན་པའི་མཚན་ཉིད་སྒྲ་ཡིན་པར་གོ་བར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དབྱངས་སྨོས་པ་ནི་དེའི་བརྡ་གོ་བར་བྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །གྲག་པ་སྨོས་པས་ནི་བརྡ་དེ་དང་རྗེས་སུ་སྒྲོགས་པ་གོ་བར་བྱེད་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འདའ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྷའི་དབང་པོའི་དབྱངས་ལྟར་སྙན་པའོ། །བདུད་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རྔའི་སྒྲའོ། །བསྟོད་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་མ་ཁེངས་པའོ། །སྨད་པས་ཞུམ་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་མི་དམའ་བའོ། །སྒྲའི་བསྟན་བཅོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའོ། །བསྙེལ་ཏེ་གསུངས་བ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་ཚིག་ཟུར་ཆག་པ་མེད་པའོ། །གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཉེ་བར་གནས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་མ་ཚང་བ་མེད་པའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་མི་རྟོན་པའི་ཕྱིར་མ་ཞུམ་པའོ། །བསྙེངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མི་ཞན་པའོ། །སྐྱོ་བ་མེད་པ་ལ་མངའ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །རིག་པའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཁྱབ་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཆུབ་པའོ། །རྒྱུན་ཆད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་ཆགས་པའོ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་རྣམ་པར་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་འབྲེལ་པའོ། །གསུང་གཅིག་ལས་སྒྲའི་རྣམ་པ་དུ་མར་གནས་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །གཅིག་ལས་དོན་དུ་མའི་རྣམ་པར་རིག་བར་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་བཅས་པ་བཞིན་མཛད་པའི་ཕྱིར་མ་སྨད་པའོ། །ཕྱིས་དུས་ལ་བབ་པར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་བའོ། །རྟབ་རྟབ་པོར་མི་གསུང་བའི་ཕྱིར་མ་རྟབས་པའོ། །འཁོར་ཐག་རིང་བ་དང་ཉེ་བར་མཚུངས་པར་ཐོས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་གྲག་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་དཔེ་ཆོས་སུ་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྔར་མ་བསྐོར་བའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་འདི་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ལ་རེ་རེ་ཞིང་མིག་དང༌། ཤེས་པ་དང༌། རིག་པ་དང༌། བློ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་གསུམ་དང༌། བཅུ་གཉིས་སུ་ཆོས་མཐུན་པས་ལན་གསུམ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་བསྐོར་བ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་ལ་བསྐོར་བ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་བཀག་པར་བསྟན་པས་དུས་གསུམ་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཕུང་པོ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་བའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དངོས་པོ་ནི་གང་ཞིག་ལགས། དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་གང་ཞིག་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་གཉིས་ནི་དངོས་པོའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་གསུམ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །