ཆེད་དུ་བྱ་བའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ།
བསྒྲུབ་པའི་དམིགས་པ་བསྟན་ནས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། སེམས་ཅན་ཀུན་མཆོག་ཉིད་སེམས་དང༌། །སྤོང་དང་རྟོགས་དང་གསུམ་པོ་ལ། །ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་རང་འབྱུང་གི །ཆེད་དུ་བྱ་བ་འདི་ཤེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བར་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། སྤོང་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནས་བརྩམས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནས་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་བར་དུ་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་རྣམས་སོ། །ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་མ་ཡིན་ལ། གཅིག་ཅིག་ཀྱང་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པར་འཇུག་པས་ན་ཆེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཕུང་པོ་ཞེས་སྨོས་པས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའི་སྡེ་ཅན་གྱི་དབྱེ་བས་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་དུ་ཞིག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཉིད་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་བར་བསྟན་པ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཞེས་སྨོས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འཁོར་བར་བདག་གིས་གོ་ཆ་
བགོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བདག་གིས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་གཏང་བར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱས་ཀྱང་སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱ་ཞིང་མ་འདྲེས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སེམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་པར་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་གཅིག་ཏུ་བསྒྲུབ་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱ་ཞིང༌། སེམས་ཅན་ངན་འགྲོར་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་ཅན་རེ་རེའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཡང་དེ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་ཀྱི་བར་དུ་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱའོ་ཞེས་ཁས་བླངས་པའི་རྗེས་ལ་རང་གི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་གཞན་མི་བསྐྱེད་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐྱོབ་ཅིང་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་དག་དང༌། དེས་རློམ་སེམས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་པ་དང༌། ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བྱའོ། །གང་སེམས་དབྱེར་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་འདོད་ཅིང་མངོན་པར་དགའ་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཆོས་ལ་དགའ་བའོ། །དེའི་བསྒོམ་པའི་མིང་དུ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཆོས་ལ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ཆོས་ལ་དགའ་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ལ་དགའ་བའི་རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པས་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བར་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་གནས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནས་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཆགས་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞིང་གོས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་ལ་གནས་ནས་ཐམས་
ཅད་དུ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་མཆོག་གིས་འབྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ནས་སྤོང་བ་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཡང་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བདག་དང༌། སེམས་ཅན་དང། སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཆད་པར་ལྟ་བ་དང༌། རྟག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཡོད་པ་དང༌། མེད་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་ལྟ་བ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་ཉིད་དེ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་མི་དམིགས་པས་དམིགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། ལྟ་བའི་ཚོགས་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཤད་མ་ཐག་པའི་མི་དམིགས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །སྤངས་པ་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ནས་རྟོགས་པ་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཡང་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་དེ་ནི་སེམས་མེད་པས་ཟག་པ་མེད་པ་ཁོངས་སུ་མ་གཏོགས་པ། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། ཆོས་གང་ལ་ཡང་སྐྱེ་བའམ་འགག་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ན་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་སེམས། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། བརྡར་བཏགས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་སྐྱེ་བའམ་འགག་པར་
ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲོད་ཀྱི་དུས་སུ་སྟེ། སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་དག་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དག་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །འཕེལ་བ་མེད་པ་དང༌། འགྲིབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩེ་མོའི་དུས་ཏེ། སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་དག་ཟད་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །འོང་བ་མེད་ཅིང་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟོད་པའི་དུས་ཏེ། རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཉེ་བ་དང་རིང་བ་དང་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན། རྣམ་པར་བྱང་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་དུས་ཏེ། མི་མཐུན་པ་དང༌། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་མ་ལུས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །གང་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ལུགས་ལས་བཟློག་པའི་གོ་རིམས་ཀྱིས་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གསལ་བར་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཅི་མཐོང་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སེམས་མེད་དོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་གསལ་བར་སྟོན་ཏོ། །སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གཟུགས་ལ་ཡང་དག་པར་ཆགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པས་ནི་རྟོགས་པའི་ཡུལ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་ཡིན་ནོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གཟུགས་མེད་པ་ཡང་གཟུགས་ལ་ཆགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་མེད་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཁས་བླངས་པ་དང༌། སེམས་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རློམ་སེམས་སུ་འགྱུར་བ་བཀག་པས་ནི་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་རྟོགས་པ་ལ་ཆགས་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་བས་སྤངས་པ་དང༌། རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཉིད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་སྡེ་ཆེན་པོའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་མ་རྒྱལ་བ་ལས་རྒྱལ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དང༌། མཐུན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་
བ་བསྟན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དམིགས་པ་དང༌། ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དམིགས་པ་ནི་དེའི་ཚེ་འཕྲལ་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཕྱིས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཆོས་ནི་དམིགས་པའོ། །ཕྱིས་ཡུན་རིང་བ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་སྟེ། དམིགས་པ་དང༌། ཆེད་དུ་བྱ་བ་དག་ནི་མདའ་ལྟོང་སྦྱར་བ་དང༌། འབེན་ལ་སོགས་པ་དང་ཆོས་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།། །།