ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ།
དེ་ལ་གང་འདིར་དེ་དང་དེར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དུ་མ་བསྟན་པ་ལས་དེ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོའི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུའི་ཁྱད་པར་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་རྣམ་པ་རྣམས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཅིག་ཤོས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས་ཇི་སྐད་དུ་དམིགས་པ་དང་
ནི་རྣམ་པ་དང༌། །རྒྱུ་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་དུ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་བསྟན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་དག་སྔ་མ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི་གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཇི་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལམ་ལ་ནི། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་དབྱེར་མེད་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བསྟན་པ་དེ་དག་གི་ཡང་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་དག་སྔ་མ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི་བཏགས་པ་དང་མི་འགལ་བར་ཆོས་ཉིད་བསྟན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས་ཇི་སྐད་དུ་བཏགས་པའི་ཆོས་ཉིད་མི་འགལ་བར། སྟོན་པའི་རྣམ་པར་དྲོ་གྱུར་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བསྟན་པ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བརྟེན་པའི་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། དེ་དག་ཉིད་སེམས་ཅན་མཉམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཅི་རིགས་པར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས་ཇི་སྐད་དུ། དྲོ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དམིགས་པ་འདིར། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་བསྔགས། །དེ་དག་ཉིད་ལ་སེམས་མཉམ་སོགས། །རྣམ་པ་དག་ནི་བཅུར་བཤད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རེ་ཞིག་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་རྣམས་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གང་
འདིར་དེ་དང་དེར་མཐོང་བའི་ལམ་རྣམ་པ་མང་པོ་ཞིག་བསྟན་པ་ལ་ཐ་དད་པའི་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། གང་རེ་ཞིག་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག །གང་ཡང་རུང་བར་མི་ལྟུང་བའི་ཕྱིར་མི་གནས་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ཇི་སྐད་དུ། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལམ་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། དེས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་དུ་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐེག་པ་དམན་པ་ལས་འདའ་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལས་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བས་བལྟས་ནས་འདའ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། ཡང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་གྱི་ཤེས་པ་དང་སྤངས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོ། །རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། མཐོང་བའི་ལམ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས་ཇི་སྐད་དུ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཁྱད་སོགས་ཀྱིས། །ཁྱད་ཞུགས་བདེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་བཅུ་དྲུག་གི །ཁྱད་པར་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། སློབ་མ་དང་བཅས་པའི་ལམ་སློབ་མའི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས་ཇི་སྐད་དུ། མཐོང་བའི་ལམ་དང་བཟོད་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ལྡོག་པའི། །མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་སྨོས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱ་བ་རྫོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྲིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་སྲིད་དོ། །ཡང་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་བཤད་པ་དེ་ནི། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས་ཇི་སྐད་དུ།
མཐོང་ཞེས་བྱ་དང་བསྒོམ་པ་ཞེས། །བྱ་བའི་ལམ་ནི་སོ་སོ་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་བ་བཞི་ཡི། །གཉེན་པོའི་རྣམ་པ་བཞི་དང་ནི། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་གིས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་ཕྱོགས་ཙམ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་དེ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་བར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སྦྱོར་བ་བསྟན་པ་དེ་དང་དེའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བརྟགས་ཤིང་བཤད་པར་བྱའོ། །མངོན་བར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས། ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་བའོ།། །།ཇི་ལྟར་གྲགས་པའི་ལམ་བཟུང་ནས་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན། །སངས་རྒྱས་ལམ་ནི་གང་ཕྱིར་བློ་སྦྱོངས་ལྡན་པའི་མཁས་ལའང་འདི་ནི་མངོན་སུམ་ལས་ལྡོག་གྱུར། །དེ་ཕྱིར་བདག་གིས་འདི་ནི་སྔོན་གྱི་མཁས་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་པ་འགྲོ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ནི་གང་ཡིན་ཕྱོགས་ཙམ་མཁས་ལ་གསལ་བར་བྱས་པ་ཡིན། མཆེ་ལྡན་གླང་པོའི་རྒྱལ་པོ་ཁྲོ་བ་དང་བཅས་གནོད་པ་གང་གིས་བཟློག་པར་ནུས། །སྟོབས་ཆེན་གང་གིས་གནོད་པ་བྲག་རི་འཕེན་མེད་སྟོབས་ཀྱིས་བཟོད་པར་བྱེད་ནུས་པ། །དེ་ལྟར་བདག་དང་འགལ་བའི་སྐྱེ་བོས་རབ་ཏུ་གནོད་པ་ཕྲ་མོ་ཡང་ནི་མེད། །ས་ལས་མཁའ་ལྟར་སྐྱེ་བོ་དམ་པ་དག་ནི་ཐག་རིང་ཁྱད་པར་འཕགས། །ཀྱེ་མ་གཞུང་ལུགས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། །དུབ་པ་དག་གི་ངལ་སོའི་གནས། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་ལུགས། །རིང་མོ་ཞིག་ནས་མཐོང་བ་ཡིན། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ། མཁས་པ་ཆེན་པོ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་བརྙེས་པ། སློབ་དཔོན་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྗེ་བཙུན་བྱང་ཆུབ་འོད་ཀྱི་བཀའ་ལུང་གིས། །བལ་ཡུལ་གྱི་པཎྜི་ཏ་མཁས་པ་ཆེན་པོ་ཤཱནྟི་བྷ་དྲའི་ཞལ་སྔ་ནས་དང༌། འབྲོ་སེང་དཀར་དགེ་སློང་ཤཱཀྱ་འོད་ཀྱིས་བསྒྱུར། འདི་ལ་ཤ་ལོ་ཀ་ལྔ་སྟོང་བཞི་བརྒྱ་ཡོད།། །།
འབུམ་དང་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་དང་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་གསུམ་དོན་མཐུན་པར་མངོན་རྟོགས་བརྒྱད་དུ་བསྟན་པ།