རྩེ་མོར་ཕྱིན་པ།
རྟགས།
སྤྱི་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ལྔ་པ་རྩེ་མོར་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། རྟགས་དང༌། རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དང༌། བརྟན་པ་དང། སེམས་གནས་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིའི་གཉེན་པོ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིའི་གཉེན་པོ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ལོག་པར་བསྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་རྟགས་ལ་ཡང་བཅུ་གཉིས་ཏེ། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་ལ་དགའ་བའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པ་ནི་ལེའུ་ལྔ་བཅུ་རྩ་ལྔ་པའི་ཀླད་ནས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་འམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ལྟ་བ་ནི་མདོ་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་ལྟ་ཞིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྨི་ལམ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁོར་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་དམིགས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྨི་ལམ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆོས་སྟོན་པའི་སེམས་སྐྱེ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྨི་ལམ་ན་གྲོང་འཇོམས་པ་འབྱུང་བ་འམ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ངན་སོང་སྤངས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་ངན་སོང་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཅེས་པ་མན་ཆད་
ཀྱིས་བསྟན། བདེན་པའི་བྱིན་རླབས་གྲུབ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྨི་ལམ་མམ་སད་པ་ན་གྲོང་ཁྱེར་ཚིག་པ་མཐོང་བ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མི་མ་ཡིན་པ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཚིག་གྲུབ་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་སྐྱེས་པ་འམ་བུད་མེད་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མི་མ་ཡིན་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པར་གྱུར་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་གི་མངོན་པར་ཤེས་པས་ཕ་རོལ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལྷག་པའི་བསམ་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་པར་བྱ། བསྙེན་བཀུར་བྱའོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་སྟོན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་ལམ་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་གཟུགས་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །
རྣམ་པར་འཕེལ་བ།
སྤྱི་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ལྔ་པ་རྩེ་མོར་ཕྱིན་པ་ལ་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་གཉིས་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ཡང་དོན་བཅུ་དྲུག་ཏུ་ཕྱེ་བའི་དང་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་གྱུར་བ་ལ་མཆོད་བ་བས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་
སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མིའི་ལུས་ཐོབ་པར་གྱུར་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཉིས་པ་ཁྱད་པར་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྔོན་ཆད་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་རྙེད་མ་མྱོང་བ་ཞིག་ཡོད་ལ་དེས་དུས་གཞན་ཞིག་ན་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་རྙེད་པར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་ཕ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གསུམ་པ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིད་ལ་བགྱིད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ལ་གསལ་ཡིད་ཆེས་བགྱིད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལགས་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཞི་པ་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བ་དང་བྱང་ཆུབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་མི་དམིགས་པས་འཕེལ་བ་ཡང༌། མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་གང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པའི་ཆོས་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་སྙམ་མམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་པ་དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པ་བས་འཕེལ་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་ལྔ་བཅུ་རྩ་དྲུག་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཟབ་པ་མཐོང་བར་དཀའ་བ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དྲུག་པ་ལྷའི་རིས་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འོང་བ་དང༌། བདུན་པ་བདུད་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང༌། ལྟག་འོག་གི་མི་མཐུན་པ་མདོ་བཙན་པར་བྱས་ནས། བདུན་པ་བདུད་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་དགེ་སློང་ཞིག་གིས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་འདི་
སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དག་གཡེང་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་འཛིན་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལྷའི་རིགས་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འོང་བ་ཡང་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་སྟེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བརྒྱད་པ་སྟོན་པ་དང་འདྲ་བར་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསོད་ནམས་བརྒྱད་ཀྱིས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་དགོངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དགུ་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པར་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་ཅི་སྟེ་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་འདི་བདག་རང་གི་སྤོབས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོན་ཏམ། འོན་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་སྟོན་སྙམ་མོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དུ་གྱུར་པས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་ལྔ་བཅུ་རྩ་བདུན་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ལ་བསླབ་པར་བགྱི་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་དེ་གང་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་གཅིག་པ་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཆེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་
ཡོངས་སུ་དག་པ་ལགས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་གང་ཞིག་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་པ་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་གཉིས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེ་བས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་སེར་སྣ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་གསུམ་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པར་རྟོགས་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། གཟུགས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མི་སྐྱེད་དོ། །ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མི་སྐྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་བཞི་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཀུན་བསྡུས་པས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅོ་ལྔ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་འཐོབ་པས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་བ་གང་འཐོབ་པར་བྱ་བ་དེ་དག་ལས་མི་འཐོབ་པ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་དྲུག་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན།
བསྟན་པ།
རྩེ་མོར་ཕྱིན་པ་ལ་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་གསུམ་པ་བསྟན་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་ལྔ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན།
སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པ།
རྩེ་མོ་ལ་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་བཞི་པ་སེམས་ཀུན་དུ་གནས་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བགྱིད་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་བསྟན། དོན་དེ་བཞི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཞི་དང་གོ་རིམས་བཞིན་སྦྱར་རོ། །
མཐོང་བའི་ལམ།
རྩེ་མོ་ལ་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ལྔ་པ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གཟུང་བར་རྟོག་པ་གཉིས་ཏེ། འཇུག་པ་ལ་རྟོག་པ་དང༌། ལྡོག་པ་ལ་རྟོག་པའོ། །འཛིན་པར་རྟོག་པ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་རྫས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། བཏགས་པར་ཡོད་པར་འཛིན་པ་དང༌། དེ་ལྟར་བཞི་པོ་རེ་རེ་ལ་དགུ་དགུར་དབྱེ་བ་ལས་རྟོག་པ་དགུའི་དང་པོ་དབེན་པས་མ་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཉིས་པ་ས་མི་གཡོ་བ་ལ་འཇུག་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་ངེས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་དོན་ཟབ་མོ་ལ་སྤྱོད་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གསུམ་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པས་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་བགྱི་ན་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་སྒྱུ་མ་ནི་བདག་དང་རིང་ལ་སྒྱུ་མ་མཁན་དང་ནི་ཉེའོ་ཞེའམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་པ་སྣང་བརྙན་ཙམ་དུ་ཟད་པས་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་མ་འཁྲུལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་བགྱི་ན། གཟུགས་བརྙན་ནི་འདི་སྙམ་དུ་དམིགས་བ་གང་གིས་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བ་དེ་ནི་བདག་དང་ཉེ་ལ་མེ་ལོང་དང་
ཆབ་དེར་མ་བྱུང་བ་དེར་ནི་བདག་དང་རིང་ངོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་པ་ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་མཐོང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་བླང་བ་དང་དོར་བ་ཉིད་ཀྱིས་མི་མཐུན་པ་དང༌། གཉེན་པོ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ནི་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་མ་མཆིས་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲུག་པ་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་རྟོགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་མངོན་དུ་བྱེད་དེ། གཞི་དེ་ལས་འདུན་པའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཅིང་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བདུན་བ་དམན་ཞིང་གྱ་ནོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་ཐག་སྲིང་བར་བྱེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་བུ་རབ་ཏུ་མང་པོ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་པ་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་དང་མཐུན་པར་སྤྲུལ་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ལས་ཀྱང་མདོ་ལས། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ལྷའི་བུ་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ལྷའི་བུ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་གང་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་འམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དགུ་པ་ཡང་དག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། གང་སེམས་ཅན་རྣམས་གདུལ་བར་བྱ་འམ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་གདུལ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཟུང་བར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་ལྡོག་པའི་རྟེན་ལ་ཡང་དགུར་ཕྱེ་བའི་དང་པོ་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཡང་རུང་བར་ལྟུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པ་དམན་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དབེན་པའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་དབེན་པར་ལྟ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་སྐད་བསྟན་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་སེམས་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཉིས་པ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་དྲུང་དུ་ལྷའི་བུ་རྣམས་ཀྱང་བསྙེན་བསྐུར་བྱ་བ་དང་ཡོངས་སུ་ཞུ་བ་དང་ཡོངས་སུ་འདྲི་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་འགྲོ་བར་སེམས་ཤིང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གསུམ་པ་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་གི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པའི་ལམ་མ་ཚང་བ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་དཀའ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གདམས་ངག་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྲོ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གང་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལྔ་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་གི་སེམས་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལས་ལ་སོགས་པའི་མདོ་ལས་འགྲེལ་པ་དང་ལྟག་འོག་མི་མཐུན་ཏེ་འོག་ནས་འབྱུང༌། དྲུག་པ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་ཉི་ཚེ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་གི་མིང་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བདུན་པ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྟོག་པ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གནས་ཤིང་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་ན་ཆོས་གང་ཡང་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་བ་ལགས་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བླ་ན་མེད་པ་དང་གོང་ན་མེད་པ་ཞེས་
བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན། བར་འདིར་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལས་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏེ་མདོ་ལས། ཀཽ་ཤི་ཀ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བར་འདོད་པས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་པ་མ་རིག་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཐམས་ཅད་མ་སྤངས་པས་གནས་པ་དང་འགྲོ་བ་མི་ཤེས་པ་དང༌། དགུ་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་ལ་ཉེས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ལྡོག་པར་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡང་མདོ་དང་ལྟག་འོག་མི་མཐུན་ཏེ་དགུ་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀཽ་ཤི་ཀ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལས་འདས་ཤིང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་པ་ནི་མདོ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པས་བསྟན། དེ་ལྟར་གཟུང་བར་རྟོག་པ་བསྟན་པའི་བར་འདིར་འགྲེལ་པ་ལས་ནི་འཛིན་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་འབྱུང་ན་མདོ་དང་ལྟག་འོག་མི་མཐུན་ཏེ། མདོ་ལས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་རང་བཞིན་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་རྒྱུ་ལ་ཡང་གསུམ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ལ་གཞན་སྟོན་པ་དང༌། །དེའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་གཏོད་པ་དང༌། །དེ་ཐོབ་པར་ཆད་མེད་པའི་རྒྱུ། །བསོད་ནམས་མང་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ལ་གཞན་སྟོན་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་འཁོར་དེ་ཉིད་ལས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་མེ་ཏོག་མན་ད་ར་བ་དག་བླངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གཏོར་ཏོ། །མངོན་པར་གཏོར་ཏོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དེའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་གཏོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཁྱོད་ལ་ཡོངས་སུ་གཏད་དོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་
བསྟན་ཏོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་རྒྱུ་བསོད་ནམས་མང་པོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མདོ་ལས། ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཆོས་བསྟན་པ་སྔ་མ་དེས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་གང་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་མིའི་ལུས་ཐོབ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པར་གྱུར་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། འབྲས་བུ་བྱང་ཆུབ་བསྟན་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཅིག་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་བ་རབ་འབྱོར་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཀྱེ་མ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདི་ཟབ་སྟེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་པས་གནས་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་པས་གནས་པའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་རང་བཞིན་དུ་བསྡུ་ཞིང་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ཇི་ལྟར་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། རྟེན་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡང་མདོ་ལས། དེས་དེ་ལྟར་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བྱས་ནས་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྤོང་བའི་འཛིན་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་སྐྱེས་བུ་རྫས་སུ་ཡོད་པར་རྟོག་པ་ཡང་མདོ་ལེའུ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ཀླད་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ཉི་མའི་དཀྱིལ་
འཁོར་དང་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་གླིང་བཞི་སྣང་བར་བྱེད་ལ་གླིང་བཞི་དང་མཐུན་པར་འགྲོ་ཞིང་མཐུན་པར་འཁོར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་མགོ་དྲངས་ནས་དེ་ཡང་དགུར་ཕྱེ་བའི་དང་པོ་ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་འཛིན་པ་དང་ཐར་པ་ཡང་མདོ་ལས། འོག་ནས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་གང་དག་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་མ་བཏང་བ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གཟུགས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་མི་གཏོང་ངོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཉིས་པ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་གཟུགས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་མ་བཏང་བ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་གང་གཟུགས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་གཟུགས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གསུམ་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཁམས་གསུམ་ཆར་ཉེ་བར་འབྲེལ་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་འདི་ལྟར་གཟུགས་ཡིད་ལམ་བགྱིས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཡིད་ལ་མ་བགྱིས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མི་གནས་པས་གནས་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་གང་ལ་གནས་པར་མི་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་པ་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་མ་ཞེན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་གཟུགས་ལ་མི་གནས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་ལ་མི་གནས་པ་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲུག་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མེད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེས་གང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱ་བའམ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་པས་བསྟན། བདུན་པ་
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པའི་མ་ཆགས་བས་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཆགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པས་བསྟན། བརྒྱད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་བསྒོམ་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་སྙམ་དུ་གང་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དགུ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་མ་ཤེས་པས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་ལ་ཐོགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བའི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། འཛིན་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་འཛིན་པ་རྣམ་པ་དགུའི་དང་པོ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བ་ཡང་མདོ་ལས། གཟུགས་རྟག་པ་འམ། མི་རྟག་པའམ། བདེ་བའམ། སྡུག་བསྔལ་བ་འམ། བདག་གམ། བདག་མེད་པ་འམ། ཞི་བ་འམ། མ་ཞི་བ་འམ། སྟོང་པ་འམ་མི་སྟོང་པ་འམ། དབེན་པ་འམ་མི་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཉིས་པ་རང་གི་མངོན་པར་འདོད་པའི་ལམ་མེད་པས་ལམ་གཞན་ལ་ལམ་མ་ཡིན་པར་འཛིན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ནི་རྟ་ཟུང་བཞི་པའི་ཤིང་རྟ་ལ་ཞོན་ནས་ལམ་མཉམ་པ་ནས་འགྲོའོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གསུམ་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཆོས་གནས་པ་ཉིད་ཚད་མར་བྱས་ན་ཆོས་གང་ཡང་སྐྱེད་པ་འམ་འགོག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་པ་བར་ཆད་མེད་
པ་དང་ཅིག་ཤོས་སུ་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་མཐའ་དག་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་བརྩོན་པར་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་འདི་ལྟར་གཟུགས་ནི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་པ་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པའི་བྱ་དང་འདྲ་བར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གཟུགས་ལ་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བརྩོན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲུག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་འཇིགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པར་འགྲོ་བར་འདོད་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བདུན་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཆོས་མེད་པས་འདོད་པ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལགས་སམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་པ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱུ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟ་བས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པའི་གང་ཟག་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དགུ་པ་སེར་སྣ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པས་བདུད་ལ་སོགས་པས་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་དངོས་པོ་དམིགས་པ་ལ་བཏགས་པའི་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་འཕོང་གི་སློབ་དཔོན་ལག་ཚོད་ལ་བབ་པའི་གཞུ་ཐོགས་པ་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་དགྲ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཐུབ་པར་དཀའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན།
བསྒོམ་པའི་ལམ།
རྩེ་མོར་ཕྱིན་པ་ལ་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་དྲུག་པ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནི་གོང་དུ་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྟན་ནས། གཟུང་བར་རྟོག་པའི་དང་པོ་ལ་དགུར་ཕྱེ་བའི་དང་པོ་མདོར་བསྡུས་པ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པར་མོས་པས་མདོར་བསྡུས་པ་དང༌། གཉིས་པ་རྒྱས་པ་ལ་དགའ་བ་ལ་རྒྱས་པ་ཡང་མདོ་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ལ་ནི་འདས་པ་དང་མ་བྱོན་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་དགོངས་པ་མཛད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གསུམ་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དོན་ལ་ནན་ཏན་མི་བྱེད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་འཇུག་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟན། བཞི་པ་བྱུང་བ་དང་འགག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་འདི་ལྟར་བདག་གིས་ཀྱང་འདས་པ་དང་མ་བྱོན་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་གང་དག་བརྙེས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་རེ་བར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་པ་ཡང་དག་པར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་མི་ལྡན་པས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ལྟར་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲུག་པ་མ་འོངས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཐ་ན་སེ་གོལ་གཏོགས་པ་ཙམ་ཞིག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པར་འགྱུར་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བདུན་པ་
ཞི་བ་ལ་སོགས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སྦྱོར་བའི་ལམ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པར་བགྱི། ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བགྱི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་ཡང་མདོ་ལས། གང་ཡང་འདི་སྐད་དུ་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བགྱི་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དགུ་པ་རང་བཞིན་མེད་པས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡང་མདོ་ལས། གང་ཡང་འདི་སྐད་དུ་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པར་བགྱི་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་གཟུང་བར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་ལ་དགུར་ཕྱེ་བའི་དང་པོ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བྲལ་བས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡུན་རིང་པོ་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་སྤྱད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པ་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཉིས་པ་སངས་རྒྱས་ལ་དམིགས་པའི་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་མ་ཆད་ཅིང་མ་བྲལ་བར་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར་སྤྱད་པར་བགྱི་བ་ལགས་སམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གསུམ་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དང༌། བཞི་པ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེའི་སྦྱིན་པ་སྔོན་དབྱེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། འདུས་བྱས་སམ། འདུས་མ་བྱས་སམ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་སམ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སམ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དག་ཀྱང་གདགས་སུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལྔ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒྲིབ་པ་མེད་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་ལ་མི་
བྱེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་མེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲུག་པ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམ་པ་དང༌། བདུན་པ་དམིགས་པ་མེད་པས་བསྒོམ་པ་མེད་པ་དང༌། བརྒྱད་པ་དམིགས་པ་དང་མི་དམིགས་པ་གཉི་ག་མེད་པས་སྒོམ་པ་ཡང་མེད་སྒོམ་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་མི་དམིགས་པར་འགྱུར། ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་དམིགས་པར་འགྱུར་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དགུ་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལ་གཟུང་བའི་རྟོག་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་བགྱིས་པ་དང༌། འགྱུར་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་ཇི་ལྟར་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་འདི་དག་རྣམ་པར་དགོད་པར་འགྱུར་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དང་པོ་ལ་དགུར་ཕྱེ་བའི་དང་པོ་རྫས་སུ་ཡོད་པར་མ་སྐྱེས་པས་སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ལྔས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གང་དག་འཁོར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བགྱི་བ་དག་མ་དམིགས་ལགས་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཉིས་པ་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སུ་བཏགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་མཁྱེན་ནས་སེམས་ཅན་གང་དག་བཏུལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་
ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པས་ཆོས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་ལགས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་སྤྲུལ་པ་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་མཆིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་ཞེན་པ་མ་སྤངས་པས་ཆོས་ལ་ཆགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བློ་གྲོས་ཞི་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་ནས་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་པ་མན་ཆད་འགྲེལ་པ་དང༌། མདོ་གོ་རིམས་ལྟག་འོག་མི་མཐུན་པ་མདོ་བཙན་པར་བྱས་ཏེ་ཡང་དག་པར་མ་ཞུགས་པས་ཡོན་མ་དག་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་སྤྲུལ་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བྱེ་བྲག་མ་མཆིས་ན་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་པས་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་རྣམ་གྲངས་དེས་ན་འདི་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཚད་མར་བྱས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ལ་བྱེ་བྲག་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པར་དམིགས་ཏེ། སྒྲུབ་པས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཞུགས་ནས་ཆོས་ཉིད་དེ་ཡང་རྣམ་པར་དཀྲུགས་པར་མི་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་དཀྲུགས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ངེས་བར་འབྱུང་བ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་དཀྲུགས་པར་མི་བགྱི་བ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདི་ནི་གཟུགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་
པས་བསྟན། ཆེད་དུ་བྱ་བ་མི་བྱེད་པས་དངོས་པོའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་གཞན་དག་གིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མིང་དང་མཚན་མས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་བསྟན་ཏེ་ཆོས་རྣམས་བརྗོད་པ་མཛད་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་འཛིན་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་ལ་དགུར་ཕྱེ་བའི་དང་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང། གཉིས་པ་ལམ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། གསུམ་པ་གཞི་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་ང་སྨྲའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་ཐམས་ཅད་ཞི་བའི་ལམ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ལམ་ཡང་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་འདི་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའོ། །འདི་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའོ། །འདི་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའོ། །འདི་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །འདི་ནི་རང་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བཤད་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལྔ་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་བྱ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཆོས་གང་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་
མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་བསྟན་དུ་ཡོད་པའམ། བསྟན་དུ་མེད་པའམ། ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའམ། ཐོགས་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲུག་པ་བདུད་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་མི་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱོད་པར་བྱེད་ཅིང་སྤོབས་པ་ཐམས་ཅད་དང་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བདུན་པ་དོན་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་འཛིན་པས་སྡུག་སྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ལ་འདི་ལྟར་སྤྱད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་མི་རྟག་པའི་དོན་ལ་སྤྱད་བར་བྱའོ་ཞེས་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་པ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་རང་བཞིན་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་དོན་དང་དོན་མ་ལགས་པ་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་པ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ལ་སྤྱད་པར་བགྱི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དགུ་པ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདུས་མ་བགྱིས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ལགས་སམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་
གནས་པ་ལ་བརྟེན་པར་བསྟན་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཟབ་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། གྲངས་དགུ་ལས་མ་གཏོགས།
བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན།
རྩེ་མོ་ལ་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་བདུན་པ་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྟན་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་དག་ནི་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕྱག་བགྱི་བའི་གནས་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན།
ལོག་པར་སྒྲུབ་པ།
རྩེ་མོ་ལ་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཐ་མ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་ཕྱེ་བའི་དང་པོ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དག་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པ་འཐད་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཁོ་ན་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སམ། འོན་ཏེ་གཟུགས་ཀྱང་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ཤིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཉིས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་པར་བཟུང་བ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ། །རབ་འབྱོར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གསུམ་པ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་མི་དམིགས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང༌། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱང་མདོ་ལས།
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འམ། དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་སྟོན་གྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་པ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པར་སྦྱོར་བ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་དྲུག་ཅུ་ལྔ་པའི་ཀླད་ནས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བགྱི་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲུག་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མེད་པས་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ཀྱང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བགྱི་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བདུན་པ་མིང་ཙམ་དུ་བཏགས་པར་ཟད་པས་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ཀྱང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བགྱིས་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱིད་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པས་ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་པ་ནས། གཏན་ལ་ཕབ་པར་བསྟན་པའི་སྡེ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཅེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན། བརྒྱད་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པ་བཀག་པས་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ཀྱང་མདོ་ལས་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏེ། བཟུང་ནས་ཀྱང་ཚིག་གིས་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་བྱས་ནས་ཡིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་རྟོག་པར་བྱེད་ལ་ལྟ་བས་ཤིན་ཏུ་རྟོག་པར་བྱེད་ཅིང་གཟུངས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དགུ་པ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་
དམིགས་པས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་དྲུག་ཅུ་རྩ་དྲུག་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་མི་བགྱིད་ཅིང་དགེ་བའི་རྩ་བདག་ཀྱང་མི་སྐྱེད་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་པ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོག་པ་བཀག་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་དྲུག་ཅུ་རྩ་དགུ་པའི་སྟོད་ནས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་ཆོས་འདི་དག་གི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་འབྱོར་དངོས་པོ་མེད་པས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་གཅིག་པ་སྤྲོས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པས་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་སྤྲོས་པ་གང་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་གཉིས་པ་ལམ་རྣམ་པར་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པས་ལམ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་གང་ལ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་ན་ཅི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་མམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་གསུམ་པ་དོར་བ་དང་བླང་བ་མེད་པས་མི་མཐུན་པ་དང༌། བཅུ་བཞི་པ་གཉེན་པོ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་གང་ལགས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་གང་ལགས་པའི་
ཆོས་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ལགས་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ལགས། བསྟན་དུ་ཡང་མ་མཆིས་ཐོགས་པ་ཡང་མ་མཆིས་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅོ་ལྔ་པ་ཆོས་ཅན་མེད་པས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གང་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བསླབ་པར་བྱ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་གཟུགས་མེད་ཅིང་བསྟན་དུ་མེད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་དྲུག་པ་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མི་འཐད་པས་བསྒོམ་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་བ་རབ་འབྱོར་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རབ་འབྱོར་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་དེ་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ལ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། བར་འདིར་རྒོལ་བ་བརྒྱུད་མ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་བདུན་ཅུ་པའི་ཀླད་ནས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་ཡང་མ་མཆིས་ན་ཐོབ་པ་ལྟ་ག་ལ་མཆིས། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡང་ལྟ་ག་ལ་མ་ཆིས་ཏེ། མ་མཆིས་ན་ཅི་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་མ་མཆིས་ལགས་སམ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ།