སྐབས་བདུན་པའི་འགྲེལ་པ།
རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་འབྲེལ་པ་བརྗོད་པ་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ནི་བསླབ་པ་སྟེ་གང་གིས་དེ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དྲན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་
བཤད་མ་ཐག་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་བསྒོམ་པ་ནི། སྐད་ཅིག་མ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་རྣམ་པར་བསྒོམས་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་མང་དུ་གོམས་པའི་ཕྱིར། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་ངེས་པར་དམིགས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པར་གྱུར་པའི་སྦྱོར་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་པ་ལས་དང་པོ་སྟེ། ཐོག་མ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །ཆོས་མངོན་པ་ལས། ཟག་མེད་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། །ཞེས་སྨོས་པས་འདིར་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །ལམ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །དངོས་པོ་སོ་སོར་ངེས་པར་འཛིན་པ་ནི་ཤེས་པ་གང་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་དམིགས་པའོ། །དེ་དང་བྲལ་བ་ནི་དེ་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གོ་བཟློག་པའི་ངོ་བོ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གཅིག་ཤེས་པ་ལས་གོ་བཟློག་པས་སོ། །གོ་བཟློག་པའི་རྒྱུ་ནི་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུའི་བར་གྱི་གྱིས་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉོན་བྱ་བ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་འདུས་པའི་རྒྱུས་ན་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྟོགས་པ་ཡིན་པ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཡུལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཤེས་པ་གཅིག་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་
མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པར་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཡུལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་གཅིག་གི་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གཏན་ཚིགས་ཉིད་ཀྱིས་དཔེ་བསྟན་པ། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གཉིས་པ་ནི་དེ་ལྟར་དང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་སྟེར་བ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པ་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཟག་པ་མེད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་རབ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་འབྱིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པའི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི། གང་གི་ཆོས་དཀར་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཞིང་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཡང་དག་པར་བྱུང་བ་ནི། སྔར་བཤད་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །དེའི་ཚེ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཡེ་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ཚེ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པར་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི། གང་གི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཉེན་པོ་བསྒོམས་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྔར་བཤད་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་རབ་ཏུ་སྟེར་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ནི་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་ཞེས་བྱ་བ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་
སྤངས་པས་སྟོན་ཀའི་ཟླ་བའི་འོད་བཞིན་དུ་དཀར་པོའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དྲི་མ་མེད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པ་ནི་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ན་ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་ཤིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། །དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གསུམ་པ་ནི་དེ་ལྟར་གཉིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིའི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་ན་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྔར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གསུམ་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་སྔོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་གོམས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དང་མཉམ་མོ། །ཞེས་སྔར་བསྒོམས་པས་ཚོགས་གཉིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཉེ་བར་བསགས་ནས་རྟོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ཏུ་རུང་བའི་གནས་སྐབས་སུ་རྨི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་རྣམས་ལའོ། །དེ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གི་ཕུང་པོ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་དམིགས་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་
ཉམས་སུ་ལེན་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་བདག་མེད་པར་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ནི་ངེས་པར་བརྟགས་པ་སྟེ། དེའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅན་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །ཞེས་དེ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ངོ་བོ་སྔར་བཤད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཏེ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་ན་དེའི་མཚན་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བཞི་པ་ནི་དེ་ལྟར་གསུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྨི་ལམ་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེ་འུར་བྱས་པ་དང་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོའི་དྲུང་ན་གནས་པ་ལས་ལྟོས་ནས་ལྡོག་པའི་དབྱེ་བས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཁ་ཅིག་ན་པྲེ་རྣལ་འབྱོར་པས་གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་འདོད། གཞན་དག་ནི་བཞི་ཅར་ཡང་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་འདོད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས་སེང་གེ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱི་གཞུང་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་སྣང་བ་མདོར་བཤད་པ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་མཛད་པ་ལས་སྐབས་བདུན་པའི་འགྲེལ་པའི་བཤད་པའོ།། །།