Nitartha Digital Library
Tibetan
སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་གྱ་བདུན་པ།


  collapse section
   
  collapse section
   
སྐབས་དང་པོའི་འགྲེལ་བཤད།
   
   
   
   
   
   
   
   
   
  collapse section
   
  collapse section
   
   
   
   
   
   
   
   
  collapse section
   
  collapse section
  collapse section
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   


 
previousསྐབས་དང་པོའི་འགྲེལ་བཤད།next

སྐབས་དང་པོའི་འགྲེལ་བཤད།


DTG087_Page_0074
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལྟར་བསྡུས་པའི་དོན་ཀུན་བསྟན་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་དགོས་པས། དང་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྡུད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པས་རྣམ་པར་བཤད་པའི་སྒོ་ནས་བཤད་པར་བཞེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་ནི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་ན་མེད་པས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནས་ཡང་གཞི་ཐམས་ཅད་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པར་ལམ་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་ཏེ། དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་དབང་དེ་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལམ་དང་གཞི་ཤེས་པ་བསྡུ་བའི་སྒོ་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་སྒོམ་པར་བྱེད་པས་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པར་གསུངས་ཏེ། དེའི་རྗེས་ལ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལས་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པའི་རྟོགས་པ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གོ་སླ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྟགས་ལ་སོགས་པ་བསྙད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་


DTG087_Page_0075
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ནས་ཡང་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་སོ་སོ་བ་དང་བསྡུས་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་དོན་རྣམས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བླགས་ནས། བརྟན་པོར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྒོམ་པར་བྱེད་པས་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེའི་འོག་ཏུ་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་བསྒོམས་པས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་བསྟན་ནས། དེ་ནས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་རྣམས་པར་བསྒོམ་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གསུངས་ཏེ་ཞེས་གོ་རིམས་ངེས་པར་མཛད་པའི་རྒྱུ་མཚན་རིམ་གྱིས་སྨོས་པ་རྣམས་ཅིག་ཆར་བདག་གིས་བཀོད་པ་ནི་ཚེགས་ཆུང་ཞིང་དྲན་པ་ལ་འཛིན་དཀའ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མདོ་དེ་དང་དེ་དག་ལས་ནི་ལེའུ་གྲངས་རབ་ཏུ་མང་པོས་བསྟན་པ་མཛད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ན་རྗེ་བཙུན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་སྐབས་ཀྱི་དོན་དེ་སྙེད་དུ་མཛད། སྐབས་ཀྱི་དོན་དེ་ཡང་གཅིག་གི་བར་དུ་ནི་བསྡུ་བ་བསྟན་ན། གལ་ཏེ་དགུ་ལ་སོགས་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་མཛད་ཅེ་ན། མདོ་དེ་དང་དེར་ལེའུ་གྲངས་དེ་སྙེད་དུ་མཛད་པ་ནི་གདུལ་བྱ་རབ་ཏུ་དམན་པ་རྣམས་ལེའུ་རེ་རེ་ཞིག་ཀྱང་བྲི་བ་དང༌། ཀློག་པ་ལ་སོགས་པས་རིམ་གྱིས་འཇུག་པར་རུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོན་པ་སྟེ། གཞན་ལས་ཐ་ན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་ཡང་འཛིན་པར་བྱེད་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བཟུང་བར་གསུངས་པ་ལ། རྒྱལ་བ་སྐྱེད་མ་ཚང་བར་རྙེད་པ་དང་ཞེས་ཡོན་ཏན་གྱི་གྲངས་སུ་ཡང་བགྲང་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པར་ནི་རྗེ་བཙུན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དོན་རྣམས་ལ་གདུལ་བྱ་རྣམས་མི་རྨོངས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐབས་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་རབ་བསྟན་ཏེ།


DTG087_Page_0076
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དགུ་ལ་སོགས་པར་བསྡུ་བ་ལ་ནི་དོན་མེད་དེ། རྒྱས་པའི་དུས་ན་ནི་ཉུང་བར་བྱེད་པ་ཉིད་བསྔགས་ཤིང༌། བསྡུས་པ་དབྱེ་བའི་ཚེ་ཡང་རྣམ་པར་རབ་ཏུ་མང་པོ་བསྔགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐབས་དགུ་ལ་སོགས་པར་ཕྱེ་ན་ཇི་ལྟར་བརྒྱད་དུ་བསྟན་པ་ལས་ཅི་ཞིག་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་འགྱུར། དེ་བས་ན་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐབས་ཀྱི་དོན་དགུ་ལ་སོགས་པར་མ་མཛད་པར་ངེས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ཁ་ཅིག་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དངོས་གཙོར་སྟོན་པ་སྟེ་འདུན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་གྲོགས་ལ་དེར་གདགས་ཏེ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ལ་དེར་གདགས་ཏེ་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་ལ་སོགས་པའོ། །དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་འདོད་པར་བྱ་བ་སྟེ་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཉིད་དོ། །དམིགས་པར་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །རང་གི་ངོ་བོ་ཞེས་པ་ནི་འདོད་པ་ཞེས་པས་བསྟན་ཏེ་འོག་ནས་འཆད་པར་བྱེད་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདོད་པར་བྱེད་ཅེ་ན། གཞན་དོན་བྱེད་ཕྱིར་ཞེས་པས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པར་འདོད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཡང་འཐོབ་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །སྨོན་པ་ཞེས་པ་ནི་སྨོན་པ་ཙམ་ཏེ་ཚོགས་བསགས་པས་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཚོགས་བླང་བ་ཡང་མ་བྱས་པའོ། །འཇུག་པ་ཞེས་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཉེས་པར་བྱས་ཏེ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་བར་དུ་གཏོགས་པའི་སྒྲུབ་པའི་སྤྱོད་པའོ། །དོན་འདི་ནི་སློབ་དཔོན་ཞི་བ་ལྷའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དེ་མདོར་བསྡུ་ན། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་བྱ་སྟེ། །བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་དང་ནི། །འཇུག་པ་བྱང་ཆུབ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བར་འདོད་དང་འགྲོ་བ་ཡིན། །བྱེད་


DTG087_Page_0077
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྲག་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་མཁས་པས་འདི་གཉིས་ཀྱི། །བྱེ་བྲག་རིམ་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བཤད་དོ། །སློབ་དཔོན་དཔལ་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཞབས་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ནི། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་སྨོན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཉིད་དུ་བརྗོད་ལ། ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ལ་འཇུག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ། གྲོགས་སྟོབས་རྒྱུ་སྟོབས་རྩ་བའི་སྟོབས། །ཐོས་སྟོབས་དགེ་བ་གོམས་པ་ལས། །མི་བརྟན་པ་དང་བརྟན་འབྱུང་བ། །གཞན་གྱིས་བསྟན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་བཤད། །ཅེས་པ་དང༌། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རབ་བསྟེན་བྱས། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་རབ་བསགས། །ཆོས་ལ་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ནི། །སྐྱེས་ཕྱིར་དེ་ནི་དམ་པར་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པའི་དབང་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སར་གནས་པ་དང༌། དེ་མ་ཐོབ་པ་ལས་སྨོན་པ་དང་འཇུག་པར་བཞག་སྟེ། ཆོས་ལ་མི་རྟོག་པ་དང་པོ་ཐོབ་པ་ནི་དྲོ་བར་གྱུར་བ་སྟེ། ཟབ་མོའི་དོན་ལ་སོ་མ་ཉི་མེད། །ཅེས་པ་དང༌། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ལྟ་ལ་སོགས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ད་ནི་འདི་སྙམ་དུ་འདུན་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གཉིས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་སེམས་ཅན་དང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡུལ་ལ་དམིགས་ཏེ་སྐྱེས་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འདུན་པ་འབའ་ཞིག་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྒྲར་བསྟན་ཞེས་བསམས་ནས་དྲི་བ་དང་ལན་རྣམས་འབྱུང་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །ཡང་འདོད་པའི་བདག་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། དེའི་ལན་བསྟན་པ་ནི་འདོད་པ་དེ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཞེན་པས་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ།


DTG087_Page_0078
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་མཁན་པོ་ཞིག །སྤྲུལ་པ་ཐར་པ་བྱ་ཕྱིར་བརྩོན། །དེ་ནི་སྔ་ནས་དེ་ཤེས་པས། །དེ་ལ་དྲེགས་པ་ཅུང་ཟད་མེད། །དེ་བཞིན་སྲིད་གསུམ་སྒྱུ་འདྲ་བར། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མཁས་པས་ཤེས། །འགྲོ་བའི་ཆེད་དུ་གོ་བགོས་ཏེ། །འགྲོ་བ་དེ་ལྟར་སྣག་ནས་ཤེས། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ནི། །འགྲོ་བའི་ཕན་པ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ཡང་སྒྱུ་མའི་དཔེ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལྟར་འདོད་པར་སྟོན་པ་ནི། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་པོ་དང། ལེན་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་གང་གི་དོན་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ནི་གང་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགོད་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ནི་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ལས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོར་བསྟན་པར་འགྱུར་བས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ནི་གང་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་ནི། སེམས་ཅན་དུ་བསྟན་ཏོ། །གཞན་གྱི་དོན་ནི་གང་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པ་སླར་བརྗོད་པ་ནི། སེར་སྣ་ཅན་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགོད་པར་འདོད་པས་ཞེས་པའི་ཚིག་སྔ་མ་དེའི་འབྲས་བུར་ཡང་སྦྱར་བས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་བསྟན་ཏེ་འདི་ནི་དོན་བསྡུས་པའོ། །ད་ནི་གཞུང་བརྗོད་དེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་གཞན་གྱི་དོན་དག་གང་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ། རྗེ་བཙུན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཉིད་ཀྱི་བསྟན་པ་སྤང་ཞིང་མདོ་ལས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་དྲིས་པ་དེ་དང་དེ་ནི་བླ་མའི་ལུང་གིས་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བཞིད་མདོ་ལས་ཀྱང༌། དེ་དག་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །ད་ནི་སློབ་དཔོན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་དགྲོལ་པར་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་


DTG087_Page_0079
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུམ་ཆར་ལས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དྲིས་པ་དེ་དག་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་གི་ལག་མའོ། །གཞན་དག་ནི་མདོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་དེ་དག་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ནི་མདོ་རབ་ཏུ་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པ་ལས་དེ་ལྟར་ག་ལ་ཞིག་བསྟན། མི་འགལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་རྗེ་བཙུན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་རང་བཟོར་ནི་མ་བསྟན་གྱི། མདོ་ལས་ཀྱང་དེ་དང་དེ་དག་དེ་ཁོ་ན་སྐད་གསུངས་སོ་ཞེས་ཚིག་ཟུར་གྱིས་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་རིལ་ལ་སྦྱར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་དང་དེ་དག་མདོ་ལས་གསུངས་ན། ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ་འདི་སྨོས་དགོས་སོ་ཞེས་འདྲི་བ་སྲིད་པ་ལ་ནི་དེའི་ལན་དུ། གཙུག་ལག་གི་གཞུང་སྐབས་ཀྱི་དོན་སྟོན་པ་ལྷུར་ལེན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱང་གསུངས་མོད་ཀྱི་ཚིག་མངའ་སུ་དོགས་ནས་ཁུངས་ཉིད་དུ་མ་བྲིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོས་དེ་དག་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པ་ནི་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་གཞུང་མངས་ན་གདུལ་བྱ་ཕལ་ཆེར་དོན་བསྡུས་པའི་བློ་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པར་འགྱུར་བས་ན་མི་བརྗོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འོག་ནས་འཆད་པ་ལས་ཀྱང༌། གོ་བར་སླ་ཕྱིར་དག་དང་ནི། །ཚིག་སོགས་སྦྱོར་བ་མ་བྱས་པར། །ཞེས་སྟོན་ཏེ། ཇི་ཙམ་དུ་གཟུགས་རྒྱས་པར་བསྟན་ཅིང་ཚིག་བསྡུས་པ་ནི་མྱུར་དུ་གོ་བ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་བར་མའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྟེ་མདོར་བསྟན་པའོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གནས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་ཏེ་སྦྱིན་པ་དང༌། སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། ལེན་པ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་


DTG087_Page_0080
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་གང་གསུངས་པས་དེ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གཞན་གྱི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་མདོར་བསྟན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕྱོགས་བཅུ་རེ་རེ་ཞིང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རེ་རེ་ན་སེམས་ཅན་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བའི་མཐར་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སོ། །ཡང་སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་གནས་པ་རྣམས་དེ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ནི། གཞན་གྱི་དོན་དེ་རྒྱས་པར་བསྟན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་ལ་སོགས་པ་མདོ་གཙོར་བྱས་པ་གནས་སྐབས་ཁ་ཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་ཡང་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་རྩེ་མོའི་སྐབས་སུ་བདག་ཉིད་ཀྱང་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང༌། གཞན་ཡང་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྐུལ། སེམས་ཅན་གཞན་གང་དག་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དེ་དག་གི་ཡང་ལེགས་པ་བརྗོད་ཅིང་མཐུན་པས་དགའ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཚིག་ཟུར་གཉིས་སུ་སྦྱར་བས་འདིར་ཡང་དྲངས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་མདོའི་ཁུངས་རྣམས་ནི་ཇི་ལྟར་བདེ་བ་སྦྱར་བ་རིན་པ་དུ་མ་ཚིག་རེ་རེ་ལ་བརྗོད་ཀྱང་ཉེས་པ་མེད་དེ། དེའི་མཐུ་ནི་གཅིག་པུ་ཞིག་ཏུ་སྟོན་པར་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མ་ཡིན་པས་སོ། །ཁ་ཅིག་མདོའི་དོན་ཁུངས་སུ་དྲངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་འབའ་ཞིག་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། །མདོའི་དོན་ཚིག་ཁུངས་སུ་སྦྱར་བའི་སྐབས་འདིར་སློབ་མ་ལ་བཤད་པ་དང༌། མངོན་པར་བརྩོན་པའི་ཚོགས་ལ་བཤད་པའི་བྱེ་བྲག་དག་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་དག་ནི་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་འདིར་བསྟན་པ་ལ་རག་ལས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞག་གོ །དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་དམིགས་པ་


DTG087_Page_0081
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་རང་གི་ངོ་བོ་དང་བཅས་པ་བརྗོད་ནས། ད་ནི་དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་བཤད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླ་བས་རྣམ་པར་མིད་བྱེའོ། །དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ན་བཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པར་རུང་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ཐ་མ་གསུམ་ནི་སངས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་འོད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ་ཞེས་འཆད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ན་བཞུགས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མཐའ་ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཡིན་ན། འདི་ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་ཡོན་ཏན་དུ་སྦྱར་བར་བྱ། འཆད་པར་འགྱུར་བ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་བསྟན་པ་ལས་ཀྱང་ས་བཅུ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཡང་དེ་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་ངོ་བོ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སོ་སོར་ངེས་པ་དང་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །སྐྱེད་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགའ་ལྡན་ན་བཞུགས་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེ་ན། འདི་ནི་བདེན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དགའ་ལྡན་ན་བཞུགས་པའི་ཚུལ་སྟོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཟུགས་ནི་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཁ་ཅིག་ན་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཉིད་གདུལ་བྱའི་དབང་གིས་དགའ་ལྡན་ན་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་སྣང་བས་རིམ་གྱིས་ཡང་བྱང་ཆུབ་པར་སྟོན་ཏེ། དོན་འདི་ཉིད་ཉེ་བར་གཟིགས་ནས་འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། ཡང་དག་སངས་རྒྱས་དེར་སངས་རྒྱས། །སྤྲུལ་པ་རྣམས་ནི་འདིར་སངས་རྒྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མདོ་དེར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་འོག་མིན་ལ་ནི་དེར་ཞེས་གསུངས་ལ། འདོད་པའི་ཁམས་ལ་ནི་འདིར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱིས་པ་རྣམས་ནི་རང་གི་རྟོག་པ་ཙམ་གྱིས་ཉེ་བ་དང་རིང་པར་འདོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཐ་སྙད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་དག་དགའ་ལྡན་ན་བཞུགས་ཤིང་རིམ་གྱིས་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཡང་དག་པའམ་སྤྲུལ་པ་སྟོན་ཏེ། དོན་དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ནི་འཕགས་


DTG087_Page_0082
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལེའུ་ལས། ཀྱེ་རྒྱལ་པའི་སྲས་བཅུ་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ན་གནས་པའི་ལས་ཏེ། བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷའི་བུ་རྣམས་འདོད་པའི་བདེ་བ་བསྟན་པ་དང༌། དབང་ཕྱུག་མི་རྟག་པར་བསྟན་པ་དང༌། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་རྒུད་པར་འགྱུར་བར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་ཡང་དག་པར་དགོད་པ་འདི་ནི། དགའ་ལྡན་ན་གནས་པའི་ལས་དང་པོའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ལྷའི་བུ་རྣམས་ལ་བསམ་གཏན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། རྣམ་པར་ལྡང་བ་སྟོན་ཅིང་བསམ་གཏན་དང་བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་དེ་དག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། སྲིད་པས་བྱུང་བའི་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། གཏི་མུག་གིས་ཤས་ཆེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྡུག་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པར་ཡོང་སུ་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་དགོད་པ་འདི་ནི་དགའ་ལྡན་ན་གནས་པའི་ལས་གཉིས་པའོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ན་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་རྒྱན་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ཏེ་ལུས་ལས་འོད་བཀྱེ་ཞིང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣང་བ་ཆེན་པོས་རྒྱས་པར་བཀང་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་དད་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲ་སྐད་རབ་ཏུ་བརྗོད་དེ། ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་སྐད་དེ་དག་ཐོས་ནས་སེམས་དང་བར་འགྱུར་ཏེ། དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷར་བརྟུལ་ཞུགས་མཐུན་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་དེ་ལྟར་སྐྱེས་ནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་དགོད་པ་འདི་ནི་དགའ་ལྡན་ན་གནས་པའི་ལས་གསུམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། ཡང་དགའ་ལྡན་ནས་འཆི་འཕོ་བ་སྟོན་པའི་ལས་བཅུ་གསུངས་ཏེ། རྒྱ་ཆེར་མདོ་དེ་ཉིད་ལས་ཤེས་པར་བྱ་བ་སྟེ། གཞུང་མངས་བར་འགྱུར་བས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་འདིར་མ་བརྗོད་དོ། །དབྱེ་བ་ཞར་ལ་བརྗོད་


DTG087_Page_0083
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དང་པོ་ཉིད་དུ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བའི་དབང་འདིས་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཙོར་སྟོན་ཅིང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཙམ་ལ་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བཞག་པའི་ཕྱིར་འདིར་ཞར་ལ་བསྟན་པ་ཁོ་ནའོ། །དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའི་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམས་རང་རང་གི་ས་མཚམས་གང་ཡིན་པར་མི་ཉམས་ཤིང་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པ་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དེའི་རྒྱུར་གདམས་ངག་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་དོན་དུ་གཉེར་བའི་སྒྲ་ནི་ཚིག་ཟུར་གཉིས་སུ་སྦྱར་རོ། །དེས་འཕགས་པའི་ཆོས་འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་པོ་དང་རྟགས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་འཕངས་པའི་ཆོས་ནི་འབྲས་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་རྣམས་སོ། །འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གདམས་ངག་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་ཅེས་སྦྱར་རོ། །གཞན་དག་ནི་དེས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡང་རྟགས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་དང་སྤྱིར་སྦྱར་ལ་འཕངས་པའི་ཆོས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་བསླབ་པ་ཇི་སྙེད་པ་རྣམས་ཡིན་པས། དེ་དག་འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གདམས་ངག་དོན་དུ་གཉེར་བས་ན་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པ་ནི་མི་སྡུག་པ་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བའི་དོན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དང་བཅས་ཏེ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་དོན་དུ་གཉེར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་ནི་ལེགས་པར་མ་སྨྲས་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་འཆད་པར་བྱེད་པ་ལས་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་དང་ཐ་མའི་ལས་བསྟན་པའི་རིམ་པས་ལྷག་མ་བར་གྱི་ཚིག་གི་དོན་རྣམས་ཀྱང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་དྲངས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཁྱེད་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཙམ་ལས་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེ་དང་དེས་འཕངས་པར་ཁྱེད་སྨྲ་བ་ན་སངས་


DTG087_Page_0084
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཅི་བྱར་ཡང་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ངེས་པར་ཚུལ་སྔ་མ་ཁས་བླངས་ཏེ་ཡོད་ཏན་ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བའི་དོན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་སྔ་མ་མི་ཉམས་པར་བྱ་བའི་དབང་གིས་གོང་མ་གོང་མ་ཡང་མངོན་པར་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་ཅེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིར་ཡང་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ལ་ནི་དེ་དོན་དུ་གཉེར་བ་མེད་དེ། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་མདོ་དག་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འགའ་ཞིག་ཆོས་གསུངས་པའི་གནས་སུ་ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་ཕལ་མོ་ཆེ་ཚོགས་ཏེ། མཇུག་ཏུ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གནང་བ་བསྟན་པ་དེ་དག་གདམས་ངག་ནོད་པ་མ་ཡིན་ན་ཅི་ཞིག་ལ་འདུ་བ་མཛད། ཚུལ་འདི་ལས་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ལ་དེ་ལས་ཇི་ལྟར་ལོག་ཅེ་ན། དེར་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ལ་གཅེས་སྤྲས་མཛད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་བྱས་པ་གཟོ་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡུན་རིང་དུ་གཞག་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུ་དག་བསྟན་གྱི། དེ་དག་ནི་ཡང་གདམས་ངག་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ག་ལ་ཞིག་ཡིན། འདོམས་པ་ནི་གདམས་ངག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་པོ་ནི་ཞེས་བརྗོད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ན་འདོམས་པ་ནི་བསྟན་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདི་ནི་བྱེད་པའི་ལམ་བསྟན་པ་སྟེ། འབྲས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་དང་འབྲེལ་བའི་གཏམ་ལ་མེར་བརྗོད་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་མེ་ཉིད་བརྗོད་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལས་དངོས་པོར་བྱ་བའི་འདྲི་བར་འགྱུར་བས་ཅི་ཞིག་ཕན་པར་བྱེད། ཡང་གཞན་དག་ནི་ཇི་ལྟར་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པའི་གྲགས་པ་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཐུགས་དགྱེས་པའི་ངོ་བོ་གནས་སྐབས་ལ་བཞག་པ་ལྟར། འདིར་ཡང་གཞན་འགའ་ཞིག་གིས་འདོམས་པ་ཞེས་ནི་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་འབའ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། རང་གི་ཡོངས་སུ་འདོམས་པ་ནི་གདམས་ངག་སྟེ་ཞེས་བྱ་ན་ཉེས་པ་འདིར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བདག་ཅག་གི་རྗེ་བཙུན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ནི་རྒྱལ་བ་སྐྱེད་མ་ལས་བསྟན་པའི་ལམ་མ་ལུས་པ་ནི་ཐུན་མོང་ཉིད་དུ་


DTG087_Page_0085
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྗེ་བཙུན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་ངེས་པར་ཁས་བླངས་པར་བྱ་བ་ནི། འགྲོ་རྣམ་ཞི་བའི་ལས་དང་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་ལ། དེས་ན་འདིར་རང་གི་ཉམས་སུ་བླངས་པའི་བྱ་བ་ལ་གཞན་གྱི་བྱེད་པ་སྦྱར་བ་ལ་ཉེས་པ་མེད་ཅིང། ཡང་ན་འདོམས་པ་ཡང་དེ་ཡིན་ལ་ཇི་ལྟར་གདམས་པ་ལྟར་སྒྲུབ་པ་ཡང་འདིར་གཙོར་གྱུར་པའི་གདམས་ངག་གོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་གཞན་གྱིས་བསྟན་པའི་གདམས་ངག་མི་འགོག་པ་ལྟ་ཞིག་ན་དེ་སྟོན་པ་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དེའི་ཕྱིར་འདིར་མི་བསྟན་པར་མདོ་ལས་སྦྱོར་བའི་ལམ་དང་འབྲེལ་བར་སྟོན་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་མི་བྱ་བ་ནི་རང་གི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དན་ཞེས་པས་དྲོད་བསྐྱེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་པ་ཡང་རབ་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བས་དེ་དང་ཕྲད་པ་ལ་རབ་ཏུ་འབད་པར་རིགས་སོ། །དད་པའི་ས་ལ་སོག་པ་ནི་དམན་པ་ལ་བརྟེན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྒྲུབ་པ་ལ་འདོམས་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ལས་དང་པོ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་དང་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་གདམས་པའོ། །ལྷག་མ་བདེན་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་ཐུག་པའི་བར་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །ལྷག་མ་གཉིས་ནི་གོ་སླའོ། །དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་གང་མིའི་ནང་ནས་མིའི་ནང་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བའོ། །ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་གཞན་ནམ། དགའ་ལྡན་ནས་འདིར་སྐྱེས་པའོ། །མིའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་བསམ་གཏན་དང་ཚད་མེད་པ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པ་དག་ཐབས་མཁས་པའི་དབང་གིས་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་ཀྱི་རྒྱལ་རིགས་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་མིའི་ནང་དུ་སླར་ཞིང་སྐྱེའོ། །ལྷའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་ཡན་གཞུང་སྔ་མ་ལྟ་བུས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་དག་གི་ནང་ཁོ་ནར་སླར་སྐྱེ་ཞིང་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་


DTG087_Page_0086
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་བསྡུས་པ་རྣམས་པ་བཞིའོ། །དད་པས་མོས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་མི་མཁས་པ་དག་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ། དེར་སྐྱེ་བ་ལྡོག་པར་མི་བྱེ་པར་དེར་མཚམས་སྦྱར་ཏེ་རིང་མོ་ཞིག་གནས་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་སླར་འདིར་མཚམས་སྦྱར་ན། དེ་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་པའི་ཕྱིར་ན་དད་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་དེ་ལ་ཤེས་རབ་མེད་ཅེས་དགག་པའོ། །དེ་ནི་དེ་ལྟ་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པར་སྐྱེ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་གང་ཞིག་ཡིན། བདེན་པ་མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བསམ་གཏན་ལ་སོག་པའི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང༌། ཞེས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྣང་བ་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མི་ཁོམ་པ་ཟད་པ་དང་ཞེས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དད་པའི་ས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདིར་སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་འཆད་པས་དེ་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མི་ནུས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་ཨོ་དེ་ཤ་བའི་མཁས་པ་ཆེན་པོ་དག་གི་ཞལ་སྔ་ནས། མགྲིན་གཅིག་ཏུ་འདིར་སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནི་ཕལ་ཆེར་བརྗོད་ཀྱི། གཞན་མེད་པ་མ་ཡིན་པས་ན། མདོ་ལས་ཀྱང་གང་མིའི་ནང་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་མིར་སྐྱེས་པ་དེ་དག་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་མ་གཏོགས་པ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཀོང་ཀ་ཎ་པ་དག་གི་ཞལ་སྔ་ནས་ནི་སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དག་ནི་གཉིས་ཡིན་ཏེ། མི་ཁོམ་པར་བགྲང་བ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའོ། །དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་པའི་ལམ་ལ་སོགས་པས་ཁམས་དང་ས་འོག་མ་འོག་མ་དག་རྣམ་པར་སུན་ཕྱུང་ནས་དེར་སྐྱེས་པ་དེ་དག་ནི་འཆི་འཕོ་བའི་ཚེ་ན་ལོག་པར་ལྟ་བའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོར་ལྟུང་བས་མི་ཁོམ་པར་བགྲང་ཞིང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདེན་པ་མ་མཐོང་བདག་བརྒྱ་ལམ་ན་ཅི་ཞིག་ལྟར་བཤེས་གཉེན་ངན་པ་ལ་སོགས་པས་དེར་སྐྱེས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུའི་དབང་དང་རང་གི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་སོགས་པའི་མཐུས་དེ་དག་ལྟར་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བས་ན། འདི་ལྷ་ཚེ་རིང་པོར་སྐྱེས་སུ་ཟིན་ཀྱང་མི་ཁོམ་པར་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་


DTG087_Page_0087
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་བཤད་པ་ལས་ནི་མདོ་གང་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྣོད་དུ་འགྱུར་བ་གཅིག་པུ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་ལྷ་ཚེ་རིང་པོར་སྐྱེ་བར་གཟིགས་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ལེགས་པར་བཤད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུང་ངོ༌། །བི་གྷ་ལ་པ་དག་གིས་བཤད་པ་ནི་དྲོད་ལ་སོགས་པའི་ཚེ་ཕལ་ཆེར་ངན་འགྲོ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པས་དེ་སྐད་བཤད་ཀྱིས་ངེས་པར་ནི་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེས་ན་ངན་འགྲོ་མེད་པས་ཆོས་ཆེན་པོ་ལ་བཟོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འཆད་པས་ན་འདི་ནི་དྲོད་དང་རྩེ་མོ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གནས་སྨད་པ་དེར་ཡང་ཡུན་ཐུང་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་བ་ལ་སོགས་པར་སྦྱར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྗེ་བཙུན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ནི་དགོས་པའི་དབང་གིས་བསྟན་པར་ཟད་པས་ན་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་བར་དུ་སྦྱར་རོ་ཞེས་གསུང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་མདོའི་གནས་དེ་དང་དེར་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་རྣམས་ཐ་དད་པར་འཆད་པ་རབ་ཏུ་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་གཞུང་མངས་པས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་བདག་གིས་འདིར་མ་བྲིས་ཏེ། མདོ་མཉན་པ་ལས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །མཐོང་བས་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གཞུང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བ་ལ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ལྷ་ཚེ་རིང་པོར་མི་སྐྱེའི། གཞན་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེ་བའོ། །འདི་ནི་ཐབས་མཁས་པའི་དབང་གིས་མི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ། སྔ་མ་གཉིས་པོ་ནི་འཇིགས་པ་དང་བཅས་པས་སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པས་དེ་སྤོང་ངོ༌། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ནི་བསམ་གཏན་དང་ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོས་པས་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པར་དགའ་ལྡན་དུ་སྐྱེས་ཏེ། དེའི་གནས་པ་མཐར་ཕྱིན་ནས་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་བབས་ནས་བྱང་ཆུབ་པར་སྟོན་པའོ། །གཞན་བར་ཆད་གཅིག་པ་ནི་བསམ་གཏན་རྣམས་ནས་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་གྱིས་ཡོན་ཏན་ཐོབ་ཀྱང་ད་དུང་སངས་རྒྱས་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་གནས་པ་ཚེ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་སྟེ། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ད་དུང་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པའི་ལས་ཀྱིས་མ་ཚིམ་མམ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དད་པ་དང་མཐོང་བས་ཐོབ་


DTG087_Page_0088
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་འདི་དག་ནི་སྔོན་བཞིན་ནོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་ཞིང་མཐའ་ཡས་པར་འདོད་པ་ལས་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང༌། ཡང་ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཅན་དང༌། ཚེ་ཚད་མེད་པ་ཅན་དག་ཏུ་འདོད་པ་ལས་ཕྱིར་མི་འོང་བ་སྟེ། དེ་དག་གིས་སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་དུས་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡལ་བར་མི་འདོར་བ་ནི་གང་བོར་བའི་ཁམས་གསུམ་དེ་དག་ཏུ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་ཡོད་པར་བསྟན་པས་ཐེག་པ་དམན་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་པའོ། །བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེས་ནས་ལུས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཚོགས་བསགས་ཏེ་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་རོ། །སྐྱེས་ནས་པ་ནི་སྲིད་པ་དང༌། གང་ཚེ་ཚད་མེད་པར་བྱིན་གྱི་རླབས་པའི་ཚེ་གཅིག་པུ་དེ་ལ་འཚང་རྒྱ་བའོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ཏུ་མངོན་སུམ་པའི་འབད་པས་འགྲོ་བ་རབ་ཏུ་མང་པོ་འདུལ་ཞིང་དེར་ཡང་བདག་ཉིད་རབ་ཏུ་མ་སྨྲས་པར་དོན་བྱེད་པའི་དབང་གིས་མལ་སྦྱོང་བའོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་རང་བཞིན་དང་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཐོབ་པས་བྱང་ཆུབ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་དགེ་སློང་མི་འཁྲུགས་པ་དང༌། བྲམ་ཟེ་རྒྱ་མཚོའི་རྡུལ་དང༌། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྦྱིན་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་བཀོད་ནས་དེ་ཉིད་ཚངས་རིས་ནས་འོག་མིན་གྱི་བར་དུ་འགྲོ་བ་དེ་ནི་དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ཉིད་འོག་མིན་གྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཡང་གསུམ་ཡིན་པ་ལས་འཕར་བ་གང་ཡིན་པ་ནི། དང་པོར་བསམ་གཏན་བཞི་རྫོགས་པ་ལས་སླར་རྐྱེན་འགའ་ཞིག་གིས་ཉམས་པ་ན་སླར་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཐོབ་པར་བྱས་ནས། དེ་ཚངས་རིས་སུ་སྐྱེས་ཏེ་དེར་བསམ་གཏན་གོང་མ་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱས་ནས་དེ་ཤི་བ་ན་འོག་མིན་དུ་སྐྱེ་བ་བླངས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་རྣམས་སུ་བྱང་ཆུབ་སྟོན་པའོ། །ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་ནི་གཞུང་སྔ་མ་ལྟ་བུ་ལས་ཚངས་རིས་


DTG087_Page_0089
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་ཤི་འཕོས་ནས་གནས་གཙང་མ་འོག་མ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེས་ཏེ། དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འོག་མིན་དུ་སྐྱེ་བའོ། །གནས་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ་བ་ནི་དགའ་ལྡན་ཁོ་ནར་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ་ཤི་འཕོས་ནས་དེར་སྐྱེ་ཞིང་རིམ་པ་དེ་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་གནས་རིས་བཅུ་བདུན་ཀུན་ཏུ་ཚེ་འཛིན་པ་དང༌། འདོར་བས་འོག་མིན་དུ་སོང་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་འགྲོ་བ་དུ་མ་ཞིག་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །ཡང་ཕྱིར་མི་འོང་བ་འགའ་ཞིག་གནས་གཙང་མ་མ་ཡིན་པ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ཀུན་གྱི་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་སྒྱུ་མ་ལྟར་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱས་ཏེ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་སྐྱེས་ནས་དེ་ནས་ཡང་འགོ་བ་མང་པོའི་དོན་བྱེད་པ་དེ་ནི་འདིར་དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ཉིད་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས་གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་འདིར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྤངས་ཏེ་གཟུགས་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཐོབ་པར་བྱས་ཏེ། འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ཁམས་བར་མ་བོར་ཏེ་ཅིག་ཅར་དུ་དེར་སྐྱེས་ནས་དེ་ནས་ཡང་གདུལ་བྱ་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཞི་བ་ལུས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི། ཚེ་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་ལ་རྒྱལ་པོ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་ལྡན་པར་གནས་ཏེ་དེའི་ཚེ་ཚོགས་ཡོངས་སུ་བསགས་ནས་ཚེ་གཞན་དང་ལུས་གཞན་མི་ལེན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་སྟེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཆོག་ཉིད་དོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་དེ་ལྟར་རྣམ་པ་བཅུའོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་རབ་ཏུ་གདུལ་དཀའ་བ་ལོག་པར་ལྟ་བ་རྣམས་འདུལ་ལ། རང་གི་སེམས་ལ་ཡང་དེ་དང་རྨ་མི་འབྱིན་པར་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དག་སྟེ། འདི་དཀའ་བ་མི་བཟད་པ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ནི་ཤིན་ཏུ་ཐབས་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འགའ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་སྒྲ་མི་གྲག་པའི་


DTG087_Page_0090
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་སོང་ནས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སྟོན་པས་གདུལ་བྱ་མང་དུ་འདུལ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཐ་མར་བསྟན་པ་འདི་གསུམ་ནི་རང་དང་གཞན་དང་གཉི་གའི་དོན་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཆོག་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །འདིར་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་པ་ལ་སོགས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྟན་པ་ཡང་སྤྲུལ་པ་པ་དང༌། སྒྲའི་གཞི་ཡོད་པས་གཉིས་ཏེ་དེ་ལ་སྤྲུལ་པ་བ་ནི། ཐེག་པ་རླབས་པོ་ཆེས་ནི་སྐྲག་འགྱུར་ཞིང༌། །འདི་ནི་སེམས་ཅན་དམན་ལ་མོས་རིག་ནས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་དག་ཉན་ཐོས་འགྱུར། །རང་རྒྱལ་བྱང་ཆུབ་པར་ཡང་རབ་ཏུ་སྟོན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྒྲའི་གཞི་ཡོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ནི། སྤྲོས་མེད་རྙོག་པ་མེད་པ་སྟེ། །ཆོགས་མེད་དབྱིངས་ནི་སྟོན་པར་བྱེད། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་མ་ལུས་པར། །རྣམ་པར་མཐོང་ནས་སྟོན་པར་བྱེད། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ། །ཆོས་དང་རིང་བར་མི་རྟོག་ཅིང༌། །ཆོས་དང་ཉེ་བར་མི་རྟོག་སྟེ། །དེས་ན་དེ་དག་འདྲེ་བ་མེད། །སྒྲོགས་ཀྱང་འདྲེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་ལ་བརྗོད། །སེམས་ཅན་དེ་དག་མཐོང་བ་མེད། །དེས་ན་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་བརྗོད། །ཀུན་དགའ་འདི་ལ་དགོངས་ནས་ནི། །ང་ཡིས་ཉན་ཐོས་ཡོངས་སུ་བསྟན། །གནས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། །དེ་ལྟར་ཉན་ཐོས་སུ་ཤེས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རྐྱེན་རྣམས་འདི་དག་ཤེས་ནས་ནི། །དེ་ནི་གང་ལ་འང་མི་གནས་ཏེ། །རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རབ་ཏུ་སྟོན། །ཞེས་གསུངས་ལ། ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་དག་ལ་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གསུམ་གྱི་སྒྲའི་གཞི་ཡོད་པར་ཡང་བསྟན་ཏེ། རྒྱ་ཆེར་ནི་འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འཁོར་ལོའི་མདོ་ལས་དྲང་བར་བྱའོ། །ཡང་འདིར་གང་གིས་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་ལས་དྲུག་གམ་བདུན་ནམ་བརྒྱད་ཀྱི་རྣམ་པ་སྤོང་བ་ལས་ནི། དེ་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གང་གིས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱད་པ་སྤངས་པ་དེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་བྱ་


DTG087_Page_0091
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་བར་གྱིས་སྤངས་པས་དགག་པ་ནི་ཆོས་མངོན་པ་ལས་རབ་ཏུ་གསལ་བ་དང༌། འདིར་དེ་ལྟར་སྤངས་པ་གཙོར་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རྗོད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནི་ངེས་པར་རོ། །འབྱེད་པ་ནི་འཇོམས་པའོ། །ཆ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་གོ །ཨི་ཡ་ནི་ཕན་པ་སྟེ་རྒྱུ་རུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུའི་སྒོ་ནི་ཐེག་པ་མ་ལུས་པའིའོ། །འབྲས་བུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་ངེས་པར་གནས་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་མ་གཏོགས་པ། །འདི་ལྟར་ཆོས་ཡོད་མ་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་པའི་ཚུལ་ལས་སོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་སྒོ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་པའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་དུ་མར་རྟེན་ཅིང་འབྲལ་བར་འབྱུང་བའི་མཐུའི་ཆེ་བས་གནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིར་ནི་རང་བཞིན་གཅིག་ཉིད་ལས་སྣ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་མཐུའི་ཆེ་བ་ཡིན་ལ། སྣ་ཚོགས་ཀྱང་གཅིག་ཁོ་ན་འདི་ལྟར་སྤྲོས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆེ་བའོ། །དེ་ལྟར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བསྟན་པ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས། ད་ནི་སྒྲུབ་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་རིགས་བསྟན་པ་དགྲོལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་དང་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡང་འབྱུང་བས་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་གསུངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསྒྲུབ་པ་འཆད་པར་འགྱུར་བ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཉམས་སུ་ལེན་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲུབ་པ་པོ་རྣམས་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་འདས་མ་ཐག་ཏུ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་ནི་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡང་འབྱུང་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་བསྡུས་ཏེ། དེ་དག་ནི་འཇིག་པ་དང་ཚོགས་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་རྣམས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མ་


DTG087_Page_0092
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལུས་པའི་གཞི་རིགས་ཡིན་ན། དེ་ལྟར་ན་དང་པོ་ཁོ་ནར་ཅིས་ན་དེ་མ་བསྟན་ཞེ་ན། སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་སྦྱངས་ཏེ་སྦྱོར་བའི་ལམ་ཐོབ་པ་ནི་རིགས་ལ་གནས་པར་བགྲང་ངོ་ཞེས་རྒྱུ་འབྲས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ན་དེ་དེ་ལྟར་སྦྱར་བ་ནི་མངོན་ཕར་འདུས་བྱས་པའི་རིགས་ལ་གསུངས་པ་ཡིན་པས། རང་བཞིན་གྱི་རིགས་ལ་ནི་དང་པོ་ཉིད་དུ་རིགས་བརྗོད་པར་རིགས་མོད་ཀྱི་རིགས་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདིར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་རིགས་ཡིན་པས་དེ་སྒྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་དང་པོར་ནི་བསྟན་ན། སྒྲུབ་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱེ་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཡོད་པར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། དེའི་རང་བཞིན་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང༌། རྟགས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ཉེས་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་དག་གིས་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་དེ་ནི། ཁམས་རྣམས་དང་ནི་མོས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་ཐ་དད་དམིགས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ཐ་དད་དམིགས་པའི་ཕྱིར། །རིགས་ཡོད་ཉིད་དུ་ངེས་པར་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཁ་ཅིག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལྷུར་ལེན་པ། ནམ་མཁའ་ལྟར་ཡངས་པ། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་སྟེ། དེ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པ་ཡིན། མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པ་ཡིན། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ལ། འདི་ཉིད་ལས་ཀྱང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །རིགས་ནི་ཐ་དད་དྲུང་མ་ཡིན། །ཞེས་རྒོལ་བ་སྨྲ་བས་སོ། །ཡང་འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཡང་དག་པའི་མཐའ་གཅིག་ཡིན་ན་སྣོད་དང་སྣོད་མེད་པར་ཇི་ལྟར་བརྟག་ཅེས་ཀྱང་གསུངས་པས་སོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་རིགས་


DTG087_Page_0093
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་འདི་ངེས་པར་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཉིད་ལ་འདོད་པར་མཐོང་སྟེ་ཆོས་མངོན་པ་ལས་ཀྱང༌། ཁ་ཅིག་དང་པོ་ནས་དེའི་རིགས། །ཁ་ཅིག་སྦྱངས་པ་ལས་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་བཤད་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཡང་འཕགས་པ་ཆོས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས། དུ་བ་ལས་ནི་མེར་ཤེས་ཤིང༌། ཆུ་སྐྱར་ལས་ནི་ཆུར་ཤེས་ལྟར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་ལྡན་པའི། །རིགས་ནི་རྟགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཤེས། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་རྟགས་ནི་གང་ལ་སྐྱེ་མཆེད་ཁྱད་པར་ཆན་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ལ་བྱ་བར་དགོངས་ཏེ། གང་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡོད་པའི་རྟགས་ཞེས་ནི་མི་རིགས་ཏེ་དེ་ནི་སྤྱི་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་འདིར་ནི་རྗེ་བཙུན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་པར་བཞེད་ལ། འོན་ཀྱང་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་རིགས་གཅིག་པུ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་འགའ་ཞིག་རང་བཞིན་ནམ་སྦྱངས་པ་ལས་སྐྱེ་མཆེད་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའི་དབང་ལས་ཐ་དད་པར་བཞག་པ་ཙམ་དུ་ཡང་དགོངས་པར་ནི་དཔེས་སྟོན་ཏོ། །གསུམ་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་སྤྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དང༌། མ་ངེས་པ་དང༌། རིགས་མེད་པ་ཞེས་ལྔར་འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལ་ལས་གསུངས་པ་ཉིད་དེ། འོན་ཀྱང་རིགས་འཆད་པ་ཞེས་པ་འདི་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དཀའ་བའི་དབང་ཙམ་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་ནི་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཆོག་དང་པོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། ཡང་འཕགས་པ་ཟླ་བ་སྒྲོན་མའི་མདོ་ལས། འདི་ན་སྣོད་མིན་སེམས་ཅན་གང་ཡང་མེད། །འགྲོ་བ་འདི་ཀུན་མ་ལུས་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་དག་ཇི་ལྟར་དྲངས། །བཞི་པ་རྟགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་དེ་ནི། སྦྱོར་བའི་སྔོན་དུ་སྙིང་རྗེ་དང༌། །མོས་པ་དང་ནི་བཟོད་པ་དང༌། དགེ་བ་ཡང་དག་སྤྱོད་པ་ནི། །རིགས་ཀྱི་རྟགས་སུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལྔ་པ་དང་དྲུག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་དེ་


DTG087_Page_0094
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི། རིང་མོ་ཞིག་ན་ངན་སོང་དུ། །འགྲོ་ཞིང་མྱུར་དུ་ཐར་བ་དང༌། །དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་དུ་མྱོང༌། །སྐྱོ་བཅས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སྨིན་བྱེད། །ཅེས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་གོམས་དང་གྲོགས་ངན་དང༌། །ཕོངས་དང་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་དེ། །མདོར་ན་རིགས་ཀྱི་ཉེས་པ་ནི། རྣམ་པ་བཞིར་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བདུན་པ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་དེ་ནི། ཕྱོགས་སམ་ས་ལ་སྐྱོབ་པ་ནི་གོའི་སྒྲ་སྟེ། རི་འོད་ས་དང་རྡོ་རྗེ་དང༌། །མཐོ་རིས་བ་ལང་མཆོག་རྣམས་ལ། །མཁས་པས་གོ་སྒྲ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བརྗོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཡང་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བ་ངན་པར་ཐིམ་པས་ན་ཀུ་ལའོ། །གཞན་དག་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྟེན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ན་ཀུ་ལ་ཞེས་སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་ངོ༌། །མིང་གི་དོན་ནི་ཡོན་ཏན་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རིགས་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ས་བོན་དང་ནུས་པའི་མིང་གོ་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོ་བསྡུས་པའི་དོན་གྱི་སྐབས་སུ། སྒྲུབ་པ་ཡི་ནི་རྟེན་གྱུར་པ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་ཐུགས་ལ་བཞག་ནས་འདིར་འདི་སྐད་སྨོས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཆོས་ནི་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་སོགས་པའོ། །གཞིར་གྱུར་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ་རྟོགས་པས་དེ་དང་འབྲེལ་པའི་བདག་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་བཅུ་གསུམ་ལ་རིགས་ཞེས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། བདུད་རྩི་ཐོབ་བྱེད་ལམ་ནི་འདི་མིན་གྱིས། །ལམ་ངན་སྤོངས་ལ་ལམ་ལ་མནོས་ཤིག་ཅེས། །ལྟ་ངན་སེམས་ཅན་མཐོང་ནས་གོ་བྱེད་དེ། །རྒྱུ་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ན། བྱང་ཆུབ་ལ་དགོད་པའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་བཅུ་སུམ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བགྲང་པའི་བཅུ་གསུམ་སྟེ། དེ་ཡང་དང་པོ་ནི་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་བཞིའོ། །ལྔ་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །དྲུག་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །བདུན་པ་དང་དགུ་པ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་བྲལ་བ་


DTG087_Page_0095
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་གཉིས་སོ། །བརྒྱད་པ་ནི་ས་འོད་བྱེད་པ་ནས་ས་དྲུག་པའི་བར་རོ། །བཅུ་པ་ནི་ས་བདུན་པའོ། །བཅུ་གཅིག་པ་ནི་ས་མི་གཡོ་བ་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་བར་རོ། །བཅུ་གཉིས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་དང་སྲིད་པ་ཐ་མ་པའོ། །བཅུ་གསུམ་པ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་ས་པ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་བས་ཉེ་བར་གནས་པས་གདུལ་བྱ་ཕལ་མོ་ཆེ་བསྟན་པ་ལ་དགོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་དེའི་འོག་ཏུ་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྡེམ་པེར་དགོངས་པའི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་འགྲོ་བ་འགའ་ཞིག་བསྟན་པ་འདི་ལ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་དང་པོར་དེའི་སྐྲག་པ་སྤང་བའི་ཐབས་ཀྱིས་བདག་དང་གང་ཟག་དང་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་བསྟན་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པ་དང། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་ཅིང་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་ལོ་ཞེས་ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྟེན་ཏེ་གསུངས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གཅིག་གསུངས་པར་མི་མཛད་ཀྱི། གདུལ་བྱ་ལ་བརྟེན་ཅིང་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་མོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་སྙེད་བསྟན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རབ་ཏུ་དཀའ་བ་བསྟེན་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ལ་གནས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་དེ་ཐོབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པ་དག་གཞུག་པ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་པ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་དང༌། གཉེན་པོ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་དང༌། སྒྱུར་བ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་དག་དང༌། ཡང༌། ཚོགས་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དག་དང༌། །འགྲོ་བའི་དོན་ནི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་སྟེ། །ཞེས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཁ་ཅིག་ཀྱང་ང་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་འགའ་ཞིག་གི་མཚན་ཐོས་པས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཞེས་དུས་རིང་མོ་ཞིག་ན་འགྱུར་བ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ལ་རིམ་གྲོ་བྱ་བ་བྱས་ན་དེ་ནས་གདོད་


DTG087_Page_0096
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐེག་པ་མཆོག་གི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོན་པ་དོན་གཞན་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། གང་ཟག་འགའ་ཞིག་ལ་དང་པོར་སྦྱིན་པའི་ལེགས་པ་བརྗོད་དེ་དེ་ཡང་ཕྱི་ནས་སྦྱིན་པ་སྨད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་གང་ཟག་གི་བསམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་པ་དང༌། དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པ་དང༌། དོན་གཞན་ལ་དགོངས་པ་དང༌། གང་ཟག་གི་བསམ་པ་ལ་དགོངས་པ་སྟེ་དགོངས་པ་བཞིའོ། །འདི་དག་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྣང་བ་ལྟ་བུར་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། ཞུ་བའི་འོག་ཏུ་ཟ་བ་ལ། །མར་གྱི་ཉིང་ཁུ་སྦྲང་རྩི་དང༌། །ཁ་ར་དག་ནི་བདུད་རྩི་བཞིན། །མ་ཞུ་ཟོས་ལ་དུག་དུ་འགྱུར། །དེ་བཞིན་རབ་རྒྱས་བདུད་རྩི་ཡིས། །དགོངས་པའི་ཚིག་ལ་མི་མཁས་ཤིང༌། །བྱིས་པའི་བློ་དང་ལྡན་པ་ལ། །མི་བཟད་པ་ཡི་དུག་ཏུ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་དགོངས་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་འགྲོ་བའི་དོན་ལ་འབད་པ་ནི་རྟ་འདུལ་སྦྱོང་བྱེད་པ་ལྟར་ངེས་པར་དུལ་བར་འགྱུར་བས་ན་དེ་དག་ཉིད་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་ལ་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པར་འགོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་འདི་ལ་དགོངས་ཏེ་ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་བསྟན་པར་མཛད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྐབས་བདུན་པར་ཞིབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པས་ཤེས་པར་འགྱུར་བས་འདིར་མི་བརྗོད་དོ། །གང་དག་ཐ་མར་བསྟན་པ་འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སྔར་སྨོས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཅུ་གསུམ་ཞེས་པ་ཇི་ལྟར་དྲངས། ལྷག་མའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་གོ་སླ་བས་རྣམ་པར་མ་ཕྱེ་སྟེ། རྣམ་པར་བཤད་པའི་རིམ་པ་བཟློག་པ་འདི་ནི་དང་པོར་བཤད་པའི་གཞི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབྱེ་བར་རིགས་པར་བསམས་ཏེ་དེ་ལྟར་བཤད་པར་ཟད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པའི་རིམ་གྱིས་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིས་ནི་འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ་ཉན་ཐོས་དག་ནི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་ལྟར་རིགས་ཐ་དད་པ་དང་དེ་ཆད་པ་ཡོད་པར་འདོད་པས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མ་ངེས་


DTG087_Page_0097
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རིགས་ཅན་དུ་འདོད་པས་ན་དེ་ལྟར་འདོད་པ་ཁྱེད་ཉིད་ཀྱི་ལུགས་ཀྱིས་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་གཅིག་ཡིན་ཡང་རྐྱེན་གྱིས་བྱས་པའི་རྟོགས་པ་ཐ་དད་པ་ཙམ་གྱིས་རིགས་ཐ་དད་པར་འཐད་པ་ལྟར་ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་འདོད་ཀྱང་དེ་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་ལས་རིགས་ཁྱད་པར་ཅན་བཅུ་གསུམ་དུ་འདོད་ཅེས་པ་འདི་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས་གྲགས་པའི་དཔེའོ། །སླར་ཆོས་ཉིད་དུ་ཞེས་པ་ནི་བསྟན་པར་སླ་བ་དང་གོ་བར་སླ་བ་འཇི་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་དེའོ། །སྒྲུབ་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཞེས་པ་ནི་འདས་མ་ཐག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དམིགས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན་སྙམ་དུ་ཕྱོགས་སྔ་མ་རྟོག་པ་ལ་དམིགས་པ་གསུངས་ཏེ་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གང་ཞིག་ཡིན། འདི་ལྟར་ཆོས་མངོན་པ་ལས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། མིང་ལ་མ་བྱང་བའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། བརྡ་ལ་བློ་མ་བྱང་བ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། དེ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་པོར་བ་དེ་ལས་གཞན་དག་དང། གང་དག་བོར་བ་དེ་དག་དང༌། ཟད་པ་མེད་པ་དང༌། སྐལ་བ་མི་འདྲ་བའི་ཁམས་དང༌། ས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་རྣམས་དང༌། མ་འོངས་པའི་དམིགས་པ་བཞི་གཏན་ལ་མ་ཕེབས་པ་རྣམས་དང༌། གང་བོར་བ་རྣམས་དང༌། རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེས་པའི་འཛིན་པ་རྣམས་དང༌། དེ་དག་ལས་བཟློག་པའི་རྣམ་པར་འབྱུང་བ་རྣམས་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མ་བོར་བ་རྣམས་དང༌། དེ་སྤང་བ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཡུལ་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་དང༌། དེ་ལ་བཟློག་པ་དང༌། ཡུལ་ལ་བཀྲ་བར་མི་འཛིན་པ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པ་དང༌། དངོས་པོ་དང་བཅས་པ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པ་དང༌། དངོས་པོ་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པ་དང༌། ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པའི་དམིགས་པ་སྟེ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་དམིགས་པ་བསྟན་ན་འདིར་དེ་དག་


DTG087_Page_0098
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་གང་དག་གཟུང་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་ཡུལ་ལ་བཀྲ་བར་མི་འཛིན་པའི་དམིགས་པ་རབ་ཏུ་སྨད་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པའི་དམིགས་པ་མཆོག་དག་ནི་འདིར་མི་གཟུང་ངོ༌། །ལྷག་མ་བཅུ་ལས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་པོ་བཞི་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རིགས་བཞི་མ་སྤངས་པས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ཀུན་བརྟགས་པའི་དམིགས་པ་དང་ཡང་འབྲེལ་ཞིང་དམིགས་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་མ་དགུ་ནི་ལྷག་མའི་དམིགས་པ་བརྒྱད་དང་འབྲེལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་གཞན་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཅུ་གསུམ་པོ་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པའི་དམིགས་པར་འདོད་དོ། །དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་གཙོར་གྱུར་པ་སྟེ་ཇི་སྐད་དུ་ཆོས་མངོན་པ་ལས། དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་ནི་དྲི་མེད་ལམ། །ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ལུས་ཀྱི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་པའམ་གནོད་པའི་སེམས་དང་བྲལ་བའི་བཟོ་བྱེད་པའམ་ཁ་ཟས་ཟ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པ་གཉིས་པའི་དབྱེ་བ་བཞི་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞུང་རྩ་བ་ལས་ཟུང་དུ་སྦྱར་བ་ཕྲག་བཞི་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །ཆོས་ཅན་སྟོབས་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྟོབས་བཅུ་ཉིད་ཆོས་ཅན་ཏེ་སྟོབས་རེ་རེ་ལ་ཡང་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སྟོབས་མངའ་མོད་ཀྱི་མདོར་བསྡུ་ན། སྟོབས་བཅུར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་མདོ་ལས་གསུངས་པས་ན་རང་གི་ཡན་ལག་ནི་འདིར་ཆོས་སུ་བརྗོད་དོ། །གཞན་དག་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ནི་སྟོབས་བཅུ་ཡིན་པས་འདིར་ཆོས་ཅན་གྱི་སྒྲས་ནི་གཙོ་བོ་བསྟན་ལ་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འདོད་དོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་དམིགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་རྣམས་སོ། །སོགས་པ་སྨོས་པ་ནི་གྲངས་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་གཞག་པའི་དམིགས་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། རྒྱས་པར་ནི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མ་ལུས་པ་ལ་དམིགས་པར་རིགས་པས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བསྟན་ཏེ། རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་མི་བསླབ་པ། །དེ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །རྟོག་པ་ཇི་ལྟ་བུས་རིམ་


DTG087_Page_0099
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱིས་དམིགས་པས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་མི་འདྲ་བའི་ཤུགས་ཀྱིས་ནི་སྔར་དམིགས་པ་བཅུ་གཉིས་ལས་ཅི་རིགས་སུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། ལས་དང་པོ་པ་རྣམས་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པས་དམིགས་ལ། ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་རྣམས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དེ་ནི་རྟོགས་པ་ཇི་ལྟ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཅུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་དགེ་བ་ལ་དང་པོར་དམིགས་ཤི། རིམ་གྱིས་ཐ་མར་སྟོབས་བཅུ་ལ་དམིགས་པའི་བར་དུ་དམིགས་པ་ནི་རྟོགས་པའི་རིམ་པའོ་ཞེས་འདོད་དོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་དོན་ཅི་ཞིག་གི་ཆེད་དུ་དམིགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་དམིགས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅེ་ན་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེའི་ལན་དུ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རིམ་གྱི་རིམ་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་མཆོག་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བྱའོ་ཞེས་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་ཆེ་བ་ཉིད་དེ། དེ་དག་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་རིམ་པས་དམིགས་ཞེས་བྱའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་མིའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་གི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་རང་རང་གི་སངས་མ་རྒྱས་པའི་གནས་སྐབས་ལ་དགོངས་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དམིགས་པ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དེ་དག་མཐོང་ནས་དམིགས་པས་ན་དང་པོ་ནི་དམིགས་པ་འབྱུང་ལ་དེ་ནས་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དེའི་མཐུས་འབྱུང་བས་ན། འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེའི་ཞལ་སྔ་ནས་མདའ་ལྟོང་དུ་གཞུག་པ་དང་འབེན་ལ་ཕོག་པའི་དཔེ་དང་དུས་ཉེ་བ་དང་རིང་བའི་དབང་གིས་འདི་གཉིས་བསྟན་པ་མཛད་དོ། །དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ལ་དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་སྔར་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཙམ་ཞིག་ལན་མང་དུ་བྱུང་བས་ན། ད་ནི་དེའི་ངོ་བོ་མིང་ཅན་སྟོན་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ཡུལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་དོན་ནི་འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་དྲིས་པའི་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་དེ་ནི་མདོར་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་


DTG087_Page_0100
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གོམས་པའི་མཐུ་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སྒོ་དུ་མ་ནས་སྤྱོད་པའི་སྒྲུབ་པ་བཞི་ནི་སྐབས་དང་པོ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དེའི་ངོ་བོར་བཞག་ལ་ཡུན་རིང་གུ་འདྲིས་པའི་མཐུས་དགེ་བ་སྒྲུབ་པ་ཇི་སྙེད་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་རྟེན་དང་ལྡན་པར་བསྡུས་ཏེ། བསྒྲུབ་པར་ནུས་པའི་སྒྲུབ་པ་དྲུག་ནི་སྐབས་ལྷག་མ་བཞི་མ་བཞི་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་རྗེ་བཙུན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ནི་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པས་སྒྲུབ་པ་གཉིས་བསྟན་ལ། ལྷག་མ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྒྲུབ་པ་དང་པོའོ་ཞེས་དགོངས་པས་དུས་གཅིག་གི་ཚུལ་གྱིས་སྟོན་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་གཞན་དག་ནི་སྐབས་བདུན་པར་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཅིག་གིས་ཀྱང་མ་ལུས་པར་སྒྲུབ་པར་ནུས་པས་ན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་དོ། །དེ་ལ་གོ་ཆ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲུབ་པ་དང་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། ཞུགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་རྣམས་ཡིན་ལ། སྒྲུབ་པ་ཐ་མ་ནི་མ་ལུས་པ་གཅིག་ཏུ་དབྱེར་མེད་པས་སྒྲུབ་ཅིང་སྔ་ཕྱིའི་ཆར་ཡང་མི་ལྟ་བར་སྒོམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་ལ་མཁྱེན་པའི་དང་པོར་སྦྱོར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་གོ་ཆ་དང་སྦྱོར་བ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་དག་ལས་འདིར་ནི་གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གོ་ཆ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་དག་ཏུ་སྒྲུབ་པར་སེམས་ཀྱིས་སྲན་བཙུགས་པས་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་པས་ན་གོ་ཆ་དང་ཆོས་མཐུན་ཏེ། དེ་བས་ན་གོ་ཆ་བརྟན་པར་གྱོན་པ་ལ་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་པོར་བསྟན་ཏེ། དགོས་པ་བསྒྲུབ་ལ་མཁས་རྣམས་སྲན་ཐུབ་པས། །དཀའ་བ་རྣམས་ཀྱང་དཀའ་བ་མེད་པར་རྒལ། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་དེ་ནི་དུ་ཞེ་ན། དྲུག་ཚན་དྲུག་གིས་ཇི་བཞིན་བཤད། །ཅེས་བྱ་བའི་བཀའ་ལུང་འདིས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་མདོ་དང་མཐུན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་སློབ་དཔོན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ནི་བསྟན་


DTG087_Page_0101
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་གང་དག་བསྡུས་པ་ནི་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ན་གོ་བའི་ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་གཟུགས་ཞེས་བསྟན་པའི་ཚེ་རྒྱུ་དང་རྒྱུར་བྱས་པ་དག་གིས་དབྱེ་བས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །བསྟན་པ་གང་རབ་ཏུ་རྒྱས་པ་དེ་དག་ནི་བསྡུས་པ་གོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་གཟུགས་གང་ཇི་སྙེད་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པའོ་ཕུང་པོའོ་ཞེས་པའམ། ཇི་ལྟར་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་གྱི་མདོའི་ལེའུ་རབ་ཏུ་མང་པོ་དག་འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེའི་ཞལ་སྔ་ནས་ལེའུ་བརྒྱད་དུ་གདགས་པ་མཛད་པ་ལྟ་བུའོ། །འདིར་ཡང་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་དྲུག་ཏུ་བསྡུས་ན་གོ་སླ་བར་དགོངས་པས་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་དྲུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལ་རྒྱུ་མཚན་འགའ་ཞིག་མེད་པར་ནི་བསྡུ་བར་མི་རིགས་པས་ན། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཅར་དེའི་ཚེ་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ཞིང་དེའི་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ལས་ཕྱེ་བར་ཟད་པས་ན་རྒྱུ་གཅིག་ལས་འབྱུང་བར་འདྲ་བས་ན་ཆེས་མཐུན་པའོ། །གཞན་དག་ནི་གདུལ་བྱ་ཆོས་ཀྱི་རྣམས་པར་དབྱེ་བ་ལ་མི་རྨོངས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་གདགས་པ་མཛད་པས་མིང་གི་ཆོས་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཁོ་ནར་ཟད་དེ། གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ན་དེས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་འདོད་དོ། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་འཇུག་པ་ཐོབ་ནས་སྒྲུབ་ཅིས་པའི་དོན་ཏེ་དེའི་འོག་ཏུ་ནི་འདུན་པ་ཙམ་གྱི་སྤོང་པའོ། །དོན་འདི་ཉིད་ལས་དགོངས་ཏེ་སློབ་དཔོན་དཔལ་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་སྨོན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིན་ལ། འཇུག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལས་བརྩམས་ཏེའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །མི་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་མི་དམིགས་ཤིང་རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། བདག་དང༌། ཞིབ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་དང༌། སྨོན་པ་དང༌། དུས་དང༌། ཁམས་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། འདུས་བྱས་ཀྱི་


DTG087_Page_0102
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁམས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་རྣམས་གང་དུ་ཡང་མི་དམིགས་ཤིང་དེ་དག་མེད་དོ་ཞེས་ཀྱང་མི་དམིགས་པའོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མི་སློབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་སྔར་ཡུན་རིང་དུ་འདྲིས་པར་བྱ་བ་རྣམས་བསྒོམ་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་དམིགས་ཏེ་འཇུག་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་འཇུག་པ་བྱས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་བསྐྱེད་པ་ལའོ། །ཚོགས་ཀྱི་ལམ་སྐྱེ་བས་ཞེས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་འབྱུང་བ་སྟེ། འདིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུའི་ཚོགས་རྫོགས་པར་བྱད་པས་ན་ཚོགས་ཏེ། དངོས་སུ་ན་ཆོས་དུ་མའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་ལས་དང་པོ་པའི་ས་ནས་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་བར་དུ་ཚོགས་ཡིན་མོད་ཀྱི། བསྒོམ་པའི་ལམ་འདིར་ནུས་པ་མཐུ་ཅན་གྱིས་ཆོས་རྒྱས་པ་ལ་དམིགས་པས་ན་འདི་ལ་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་བོར་གྱུར་བས་ཚོགས་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཉི་ཤུར་གསུངས་པ་ལ། ཁ་ཅིག་ནི་འདིར་ནི་ལམ་གྱི་སྐབས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གཙོར་སྟོན་པ་ནི་འབྲས་བུའི་ཡེ་ཤེས་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གཙོར་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེའི་ཞལ་སྔ་ནས་ནི་དེ་དག་ཀྱང་འདིར་དྲངས་ཏེ་བརྗོད་པར་རིགས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཉི་ཤུ་པོ་འདི་དག་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་དང་བཅས་པའི་བྱེ་བྲག་གོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སའི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདིར་སའི་ཚོགས་དེ་ནི་རྒྱས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་ན་སའི་ངེས་པའི་ཚིག་དང༌། སའི་དབྱེ་བ་དང༌། རང་བཞིན་དང༌། ཤས་ཆེ་ཆུང་གི་ཆོས་དང༌། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དང༌། ས་དེ་དག་ཐོབ་པའི་ལུས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང། ས་དེ་དག་གི་རྟགས་དང༌། འབྲས་བུ་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱ་བར་རིགས་སོ། །དེ་ལ་ངེས་པའི་ཚིག་ནི་སྤྱི་དང་སོ་སོ་བས་གཉིས་ཏེ། རེ་ཞིག་སྤྱིའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ནི། །དགེ་བ་བསྒྲུབ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ། །དགའ་བས་རྟག་པར་ཐམས་ཅད་དུ། །གནས་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་


DTG087_Page_0103
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔའ་ཡི། །ས་རྣམས་གནས་པ་ཡིན་པར་འདོད། །འབྱུང་པོ་དཔག་མེད་འཇིགས་མེད་ཕྱིར། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་དེ་དག་ལ། །ཕྱི་ཕྱིར་གོང་དུ་འགྲོ་ལྡན་ཕྱིར། །དེ་དག་ཉིད་ནི་སར་འདོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སོ་སོ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་རིམ་པ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་ལ་ནི་ཉེ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་དོན་སྒྲུབ་མཐོང་བ་ལ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེ་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་དགའ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འཆལ་ཚུལ་རྩོལ་བའི་དྲི་བྲལ་ཕྱིར། །དྲི་མ་མེད་པའི་ས་ཞེས་བྱ། །ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་ནི། །བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་འོད་བྱེད་པའོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཆོས། །རབ་ཏུ་ཤེས་སྲེག་མེ་ལྟ་བུ། །དེ་དང་ལྡན་ཕྱིར་ས་དེ་ནི། །གཉིས་པོ་སྲེག་པས་འོད་འཕྲོ་ཅན། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་བྱེད་ཅིང༌། །རང་གི་སེམས་ཀྱང་བསྲུང་བའི་ཕྱིར། །བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་བསྲུང་དཀའ་བ། །དེ་ཕྱིར་སྦྱང་བར་དཀའ་ཞེས་བྱ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བསྟན་ནས། །འཁོར་བ་དང་ནི་མྱ་ངན་འདས། །གཉིས་འདིར་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། །མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །བགྲོད་གཅིག་ལམ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར། །རིང་དུ་སོང་བའི་སར་འདོད་དོ། །འདུ་ཤེས་གཉིས་ཀྱིས་མི་གཡོའི་ཕྱིར། །མི་གཡོ་བ་ཞེས་ངེས་པར་བརྗོད། །སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་བློ་བཟང༌། །ས་དེ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཡིན། །སྤྲིན་བཞིན་གཉིས་ཀྱིས་ནམ་མཁའི་ཆོས། །ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞུང་གང་དག་ཏུ་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་སའི་དབྱེ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ས་སློབ་པས་བསྡུས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིར་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་བསྟན་པའི་བཅུ་པོ་རྣམས་སོ། །གཞན་དུ་དད་པའི་ས་ལ་སོགས་པ་མང་ཞིག་འབྱུང་བ་ནི་འདིར་སྐབས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་དབྱེའོ། །ས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཡེ་ཤེས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ས་གནག་ཞིག་ལ་ཆོས་གང་ཞིག་ཤས་ཆེ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་དངོས་པོར་མི་དམིགས་པས་ནི་ས་སོ་སོར་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། བསམ་དང་ཕན་པའི་དངོས་ཉིད་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་


DTG087_Page_0104
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་འཆད་པར་འགྱུར་བ་རྣམས་ནི་ས་དེ་དང་དེ་ལ་ཤས་ཆེར་རྒྱས་པར་སྤྱོད་པའི་ཆོས་ཏེ། དེ་ལྟར་བྱས་ན་མདོ་དང་མཐུན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་ལ། གཞན་དག་ན་རེ་དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཇི་སྐད་དུ་འཆད་པར་བྱེད་པའི་སའི་ཚོགས་འདི་དག་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཐོབ་པ་ལ་ཤས་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ས་དགུ་པའི་ཚོགས་བསྟན་པར། ངེས་འབྱུང་བྱང་ཆུབ་ཤིང་རྣམས་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་འདི་མི་འཐད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང་དེ་དག་ནི་ས་དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུར་གསལ་པོར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་འདོད་དོ། །དེ་ལས་ས་གང་ལ་ཆོས་གང་ཞིག་གིས་ཤས་ཆེ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་རིམ་པ་བཞིན་དང༌། ཆོས་གང་གིས་ས་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་ཉིད་ལ་ཡང་ཤས་ཆེར་སློབ་ཅིང༌། གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པའི་ལེའུ་ལས། དེ་ལ་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་སྦྱིན་པ་དང་ངག་སྙན་པ་གཉིས་ཀྱི་ཤས་ཆེ་བས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ནི་ཞར་ལ་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །ལུས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་རྒྱལ་པོ་དང༌། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཉིད་དང༌། ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ཉིད་དང༌། འཐབ་བྲལ་དང༌། དགའ་ལྡན་དང༌། འཕྲུལ་དགའ་དང༌། གཞན་འཕྲུལ་དང་བྱེད་ཀྱི་བདག་པོ་རྣམས་དང༌། སྟོང་གི་བདག་པོ་ཚངས་པ་དང༌། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་བདག་པོ་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྷའི་བུ་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་རྣམས་སུ་ཕལ་ཆེར་འགྱུར་བས་སེར་སྣ་དང༌། འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་གནས་དང༌། ང་རྒྱལ་རྣམ་པར་འཇོམས་པར་འཇོམས་ཤིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ས་དང་པོ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་བརྒྱའི་ཞལ་མཐོང་བ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་ལ་སྙོམས་པར་


DTG087_Page_0105
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཇུག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བརྒྱ་བསྐྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ་གྲངས་བསྒྱུར་བ་སྟོང་དང༌། བརྒྱ་སྟོང་དང༌། ཁྲག་ཁྲིག་དང༌། ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱ་དང༌། ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱ་སྟོང་དང༌། བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱ་སྟོང་དང༌། སྟོང་གསུམ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བཅུའི་རྡུལ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་སྙེད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་ཚང་བའི་རྡུལ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་སྙེད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བཅུའི་རྡུལ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་སྙེད་ཅེས་བསྒྱུར་ཏེ། ས་འདི་དག་གི་ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཕལ་ཆེར་ནི་འཕགས་པ་ས་བཅུའི་ལེའུར་བལྟ་བར་རིགས་སོ། །དེ་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་ཐུན་མོང་ཉིད་དུ་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རིགས་བཞི་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་སོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་དེ་ལས་དང་པོ་ལ་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། ངན་སོང་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་ལྟུང་བ་ཕྲ་མོའི་འཁྲུལ་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་ལ་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། ཐོས་པའི་གཟུངས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །བཞི་པ་ལ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྲེད་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། ཆོས་ལ་སྲེད་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །ལྔ་པ་ལ་ནི་འཁོར་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་དང་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་དང་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཤིན་རྨོངས་པ་དང༌། །དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དྲུག་པ་ལ་ནི་འདུ་བྱེད་འབྱུང་བ་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། མཚན་མ་མང་དུ་འབྱུང་བའི་ཤིན་


DTG087_Page_0106
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །བདུན་པ་ལ་ནི་མཚན་མ་ཕྲ་མོ་འབྱུང་བའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང་རབ་ཏུ་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །བརྒྱད་པ་ལ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་སྒྲིབ་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། མཚན་མ་དག་ལ་དབང་བའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དགུ་པ་ལ་ནི་ཆོས་སྟོན་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཚད་མེད་པ་དང༌། གོང་ནས་གོང་དུ་ཤེས་རབ་དང། སྤོབས་པ་དང༌། གཟུངས་ཀྱི་དབང་གིས་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། སྤོབས་པ་ལ་དབང་བའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །ས་བཅུ་པ་ལ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། གསང་བ་ཕྲ་མོ་ལ་འཇུག་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་རྣམས་དང༌། ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ནི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་རབ་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཆགས་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། ཐོགས་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་དུ་གྱུར་པ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་རྣམས་ཏེ། ཐ་མ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་སྒྲིབ་པ་འདི་ཡང་ས་བཅུ་པ་ཉིད་ལ་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སྤོང་བ་མ་ཡིན་ཡང་དེར་བསྡུ་བར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་སྒྲིབ་པ་ས་བཅུ་པ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་གཞག་པར་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་རབ་ཏུ་ཕྲ་བའི་གནས་སྐབས་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་སྒྲིབ་པའོ་ཞེས་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་ཁ་ཅིག་གིས་བསྟན་པ་ལས་ཀྱང་དོན་གྱིས་ན་འདིར་འགྱུར་རོ། །ས་རྣམས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བྱེ་བྲག་ཅན་འདི་ནི་བདག་གི་ས་ལ་འཇུག་པ་ལས། ཡན་ལག་བཅུ་གཅིག་རྫོགས་གྱུར་པས། །རབ་ཏུ་དགའ་སོགས་ས་བཅུ་གཅིག་རྨོངས་གཉིས་གནས་ངན་ལེན་གཅིག་སྟེ། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དེ་ཐ་དད་དོ། །ཞེས་བཤད་པའི་ལུགས་ཀྱིས་འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལུང་


DTG087_Page_0107
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གིས་བཤད་པའོ། །ས་དེ་དག་ཐོབ་པའི་རྟགས་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་རྨི་ལམ་དྲོ་བར་གྱུར་པའི་ཚེ་ན་མེད་དེ་དེར་གཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིབ་པ་ལྔ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཇི་ལྟར་དེ་དག་གི་རྟགས་རྨི་ལམ་དུ་ངེས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ནི་བདེན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་གཉིད་དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རང་དབང་མེད་པ་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པ་ཉིད་དོ། །སྦྱོར་བའི་ལམ་ཉིད་དུ་དང་པོ་བཅོམ་ཡང་ཆེད་དུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས་ལུས་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་དགེ་བར་བགྲང་བའི་གཉིད་ནི་ས་དེ་དང་དེ་དག་ལ་ཡང་ངེས་པར་ཡོད་པས་ན་འདི་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་དག་ནི་གློ་བུར་བའི་ཤེས་པའི་སྣང་བ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་བྱུང་བ་ནི་ས་དེ་དང་དེ་དག་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་གྱི་མིང་གིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། འདིར་ལུང་དང་འགལ་བར་བསྒྲུབས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། ལུང་གི་ཚིག་འདི་དགོས་པ་མེད་པར་སྒྲ་གཞན་གྱིས་སྟོན་པར་མི་མཛད་དོ། །དེ་ལ་མཚན་མ་རྣམས་ནི་ས་དང་པོ་ལ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཏེར་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གིས་ཡོངས་སུ་གང་བར་མཐོང་བའོ། །ས་གཉིས་པ་ལ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་ཡིན་པ་ལག་མཐིལ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ལ་རིན་པོ་ཆེ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པར་མཐོང་བའོ། །ས་གསུམ་པ་ལ་ནི་བདག་ཉིད་དཔའ་ཞིང་ལག་ཆ་དང་གོ་ཆ་སྲ་བ་ཐོགས་ནས་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་འདུལ་བར་མཐོང་བའོ། །ས་བཞི་པ་ལ་ནི་ཕྱོགས་བཞི་ནས་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་བཞི་ས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་ལ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་མངོན་པར་འཐོར་བར་མཐོང་བའོ། །ས་ལྔ་པ་ལ་ནི་རྒྱན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་བུད་མེད་ཀྱི་མགོ་ལ་མེ་ཏོག་ཙམ་པ་ཀའི་ཕྲེང་བ་འདོགས་པར་མཐོང་བའོ། །ས་དྲུག་པ་ལ་ནི་ཐེམ་སྐས་བཞི་དང་ལྡན་པའི་རྫིང་གསེར་གྱི་བྱེ་མ་བདལ་བ་དངས་ཤིང་རྙོག་པ་མེད་པ་ལ་ཆུ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པས་ཡོངས་སུ་གང་བ་མེ་ཏོག་ཨུཏྤལ་དང༌། ཀུ་མུ་ད་དང༌། པད་མ་དཀར་པོས་བརྒྱན་པའི་ཆུ་མཐོང་ནས་དེ་ལ་


DTG087_Page_0108
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདག་ཉིད་རྩེ་དགའ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་མཐོང་ངོ༌། །ས་བདུན་པ་ལ་ནི་ངོས་གཡས་གཡོན་གཉིས་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་གཡང་ས་མཐོང་སྟེ། བདག་ཉིད་མ་སྨས་མ་ཉམས་པར་དེ་ནས་སླར་ལྡོག་པར་མཐོང་བའོ། །ས་བརྒྱད་པ་ལ་ནི་ཕྲག་པ་གཉིས་ན་རི་དྭགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་རལ་བ་ཅན་ཅོད་པན་ཐོགས་པ་གཅན་གཟན་ཕྲ་མོ་ཐམས་ཅད་སྐྲག་པར་བྱེད་ཅིང་གནས་པར་མཐོང་བའོ། །ས་དགུ་པ་ལ་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་མཐོང་སྟེ་སྐྱེ་བོ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་གྱིས་བལྟས་ཏེ་མགོ་བོའི་སྟེང་ན་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པས་སྤྲས་པའི་གདུགས་དཀར་པོ་འཛིན་པ་མཐོང་བའོ། །ས་བཅུ་པ་ལ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་མཐོང་སྟེ། སྐུ་མདོག་གསེར་ལྟ་བུ་འོད་འདོམ་གང་བ་ཚངས་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་གྱིས་བལྟས་ནས་ཆོས་སྟོན་པར་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ནི་བདག་གིས་འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་ཞུས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་རྣམས་བསྡུས་ཏེ་བཀོད་པའོ། །གང་གིས་གནས་སྐབས་མ་ཡིན་པར་མཚན་མ་འདི་དག་མཐོང་བར་གྱུར་པ་ནི་སྔགས་ཀྱི་མཐུའམ། བདུད་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ས་འདི་དག་གི་འབྲས་བུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འོད་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ལ་གཞན་དུ་ཡང་ས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་རྣམས་ནི་དེ་ལས་སྔ་མ་སྔ་མར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུར་རིག་པར་བྱའོ། །ཉི་མ་ལ་སོགས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང་ཞེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འབྱུང་བའི་མདོ་ལས་ཉི་མ་ལས་སྐྱེས་པ་དང་བུ་རམ་ཤིང་པའི་སྔོན་བྱུང་བ་འཕགས་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུས་ཤཱཀྱ་རྣམས་ལ་བཤད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། མའི་མངལ་དུ་མ་བཙས་པས་ན་དང་པོའི་རིགས་བཙུན་པར་གྲགས་པའོ། །གཞན་དག་ནི་ཉི་མ་དང་གསེར་དང་ནོར་བུ་ལ་སོགས་པའི་འོད་ལྟ་བུའི་སྐུ་མདོག་ཅན་དུ་སྐྱེས་པ་ཞེས་འདོད་ཅིང་དེ་ལྟར་བྱས་ནས། ཁྱོད་སྐུ་གསེར་མདོག་འོད་གསལ་བའི། །ཚད་ནི་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་ཏེ། །སྐད་ཅིག་མདོག་གསེར་བཙོད་ཀ་དང༌། །མྱུར་བར་ཤེལ་འོད་འདྲ་བར་གདའ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱང་ལེགས་པར་དྲངས་པར་


DTG087_Page_0109
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྨོན་ལམ་ཤེས་པས་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ད་དུང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་མ་ཐོབ་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་ནི་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ནས་བབས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་སྦྱོར་བ་ཤེས་པས་གནས་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པའི་ལེའུ་ལས། སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་ནི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་ཡང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་གསུངས་པས་དེ་དག་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་མི་བགྲང་ཞེ་ན། དེ་ནི་བདེན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ས་དེ་དང་དེའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་ཉུང་བ་སྔར་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་བརྒྱ་ལ་སོགས་པས་དམན་པའི་ཕྱིར་འདི་དང་ག་ལ་ཞིག་མཉམ། གཉེན་པོའི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགའ་ཞིག་ལོགས་ན་ཡོད་པར་རྟོག་པ་སྲིད་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ནི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གཉིས་ཁོ་ན་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལས་གཞན་ནི་འདིར་མི་བཙལ་ལོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་དེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་སྔར་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ན། མཐོང་བའི་ལམ་འདིར་ཅི་ཞིག་འབྲེལ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པ་བཞི་ལམ་བཞིར་བསྟན་པ་ནི་རེ་ཞིག་ཤས་ཆེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི། དེ་དག་རེ་རེ་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འགྲོ་བ་ནི་མ་ཡིན་པས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་དག་ནི་འདིར་གཉེན་པོར་བགྲང་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡིན་མོད་ཀྱི། མཐོང་བའི་ལམ་ཡང་སྤྱིར་གཉེན་པོ་ཡིན་པར་ཞར་ལ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་དེ་དག་ལ་ཡང་མཉམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་ན་གཉེན་པོའི་མིང་ཐོབ་ཀྱི། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བརྒྱད་པ་ལྟ་བུ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པ་བརྒྱད་པས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེའི་ཞལ་སྔ་ནས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བརྒྱད་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགོངས་པ་མཐའ་ཡས་མཛད་པ་


DTG087_Page_0110
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་སྐད་ཅིག་མ་དགུ་པ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་འགོག་པར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡང་ཟག་པ་མེད་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཁོ་ན་གཉེན་པོར་གཞག་གོ ། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་སྐད་བཤད་པ་ནི་གཉེན་པོའི་ཚོགས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་སྐབས་དང་པོ་འདིར་ཇི་སྐད་བཤད་པ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་བདུན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདིའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་ཞིང༌། ཁ་ཅིག་ནི་འདི་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་སྟེ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅུ་དགུ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་མ་ལུས་པ་སྔར་སྦྱངས་པ་དང་ཕྱིས་འཐོབ་པ་ལ་དམིགས་ནས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་འབྱུང་བས་ན་ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ་ཚུལ་འདི་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅར་ལ་སྦྱར་རོ། །གཞན་དག་ནི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་ཡོད། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མདོའི་ཚིག་གིས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ཁུངས་སུ་བྱས་ཏེ། རྣམ་པ་དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ནི་བདེན་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གིས་བསྡུས་པར་འདོད་དོ། །གཞན་དག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགགས་པ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་བསྡུས་པར་འདོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་འདིར་ནི་གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་ཆར་དབྱེ་བ་མེད་པས་ན་མཁྱེན་པ་དང་མི་མཁྱེན་པ་དང༌། དག་པ་དང༌། བཟང་བ་དང། ངན་ཅིང་མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཁྱེན་པ་ཀུན་རྫོབ་པ་མི་མངར་ཟིན་ཀྱང༌། ཡིན་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་མི་རྟོག་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདོད་པ་འགྲུབ་པས་ན་གཞན་གྱི་ཤེས་པའི་སྣང་བའི་དབང་ཙམ་ལས་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་བརྗོད་


DTG087_Page_0111
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། མཁའ་ལྡིང་གྲུབ་པ་ཇི་ལྟ་བུར། མཆོད་སྡོང་བསྒྲུབས་ནས་འདས་གྱུར་ནས། །དེ་འདས་གྱུར་ནས། །དེ་འདས་ཡུན་རིང་ལོང་ན་ཡང༌། །དུག་ལ་སོགས་པ་སེལ་བ་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་བར་བྱེད་དོ། །ཡང་གཞན་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱ་དང་བག་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པས་ན། མི་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་ལག་མཐིལ་གྱི་ཤིང་ཏོག་ལྟར་མ་ལུས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟར་བཀྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་ངེས་པར་ཁས་བླང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་གཞན་དག་ནི་ཤེས་བྱའི་མཆོག་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོན་ཏེ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཞེས་བྱའི་གནས་དང་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བཅུ་མཁྱེན་པས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའོ་ཞེས་གསུངས་པར་འདོད་དོ། །འདིར་ཡང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སྣང་བ་དང་བཅས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་མངའམ་ཅི་སྟེ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལས་གྱུར་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཁ་ཅིག་ནི་སྣང་བ་དང་བཅས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་མངའ་བར་གྱུར་པའི་ཚེ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་བས་ན། ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་མེད་པ་ཀུན་རྫོབ་པ་ཙམ་ཞིག་ནི་རང་རིག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ་འདི་ཙམ་ཞིག་གོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་པའི་ཕྱོགས་གསུམ་པ་འདོད་དོ། །གཞན་དག་ནི་བསྐལ་པ་དུ་མར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་བརྫུན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གོམས་པར་གྱུར་པ་དེ་ལ་སྣང་བ་རྣམས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ་ཇི་སྐད་དུ། །འདི་ལྟར་མཐོང་དང་ཐོས་པ་ཀུ། །འདི་ལ་དགག་པར་བྱ་མེད་ཀྱི། །གང་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུར་འགྱུར་བ། །བདེན་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་པ་བཟློག །ཅེས་བཤད་པས་ན། ངེས་བར་སྣང་བ་དང་བཅས་པའི་ཡེ་ཤེས་མེད་ན་ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་བརྗོད་ཅེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཙམ་ལ་དམིགས་ནས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཡོད་ཅེས་འདོད་པས་ཕྱོགས་གཞན་དག་ཏུ་གྱུར་བའོ། །ཧ་ཅང་སྤྲོས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་འདི་ནི་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་ལྷུར་བླང་བར་བྱ་སྟེ་དང་བོ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་བསྟན་ཏ། དེ་ནས་ནི་


DTG087_Page_0112
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདིར་བསྒྲུབ་པ་རྣམས་པ་བརྒྱད་དོ། །དེ་ནས་ནི་སྐབས་བཞི་པར་རྣམ་པ་དག་གི་ནང་དུ་སྤོང་བའི་ལམ་སྟེ་མ་ལུས་པར་སྤོང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་བསྡུའོ། །དེ་ནས་ནི་སྐབས་ལྔ་བར་དམིགས་པ་དང་དབང་དང་རྣམ་པ་དང་ལོག་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལྷུར་བླངས་ཏེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ནི་སྐབས་བདུན་པར་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཞིར་ཕྱེ་སྟེ་བརྗོད་དོ། །དེ་ནས་ནི་ཡང་སྐབས་བརྒྱད་པར་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ལས། བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ལས་རྣམས་ནི། །ཆུད་མི་ཟ་དང་བདེན་མཐོང་དང༌། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་སྤོང་བ་དང༌། །དེ་གཞི་མེད་པའི་ཚིལ་དང་ནི། །རྣམ་པར་བྱད་དང་ཚོགས་དང་ནི། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ། །ཐ་དད་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་དང༌། །ཞེས་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། འདི་དག་སོ་སོ་དང་བསྡུས་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ནི་འདིར་མན་ངག་གོ །ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཆོས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པའི་རང་བཞིན་ཁོ་ནས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་ཅེས་སམ། དེ་ལྟར་བྱོས་ཤིག་ཅེས་ཚིག་ཟུར་གྱིས་ན་གདམས་པ་སྟེ། ཚིག་འདི་ནི་བྱུང་བ་དང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་རིལ་ལ་སྦྱར་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྔར་བསྟན་ཏོ། །མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཡུལ་མྱུར་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པའི་གཞུང་ལུགས་སོ། །ཨ་བྷི་ནི་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པས་སོ། །སཾ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་ངེས་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པའོ། །ཨི་ཡ་ནི་འགྲོ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བར་ངེས་པར་འགྲོ་བས་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པའི་ལམ་འདི་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །གཞན་དག་ནི་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་གྱུར་ན་དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་ལས་མི་འདའ་བར་འབྲས་བུ་འབྱིན་པས་ན་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་དུས་ཅན་ཞེས་འཆད་པར་བྱེད་དོ། །རྒྱན་གྱི་དོན་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྐབས་ནི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དང་པོ་ནི་གཉིས་པ་ལ་ལྟོས་པའམ། ཡང་ན་མཆོག་གི་དོན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་སྐབས་མ་ལུས་པའི་ལུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཙམ་


DTG087_Page_0113
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱིའོ། །སྐབས་དང་པོའི་འགྲེལ་བཤད་རྫོགས་སོ།། །།


previousསྐབས་དང་པོའི་འགྲེལ་བཤད།next