སྐབས་གསུམ་པའི་འགྲེལ་བཤད།
དེ་ལྟར་སྐབས་གཉིས་པ་རྣམ་པར་བཤད་པར་བྱས་ན། ད་ནི་ཡང་སྐབས་གསུམ་པ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། གཞི་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པར་ལམ་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པས་རྣམས་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་གསུངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདིར་གཞི་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ཏེ། དེ་མེད་པར་ལམ་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོ་མི་མཐུན་
པའི་ཕྱོགས་ལ་ལྟོས་ཏེ། འཇོག་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་ན། གང་གི་ཚེ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་མེད་ན་འདི་གང་གི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ག་ལ་ཞིག་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེས་དགོངས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་སློབ་དཔོན་དཔལ་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། འདི་མན་ཆད་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། བྱང་ཆུབ་གཞན་ཤེས་པར་བྱས་ནས་སྤང་བར་བྱ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ལྔ་པ་འདི་ཡང་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །ལུགས་ལས་ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་བཞེད་པ་ལས་ཏེ། དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདོད་པར་བྱ་བ་བའི་ཕྱིར་ལུགས་སོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་གང༌། །ཞེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ཉིད་ཤེས་པ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ནོ། །ཁྱོད་ནི་ཞེས་པ་ནི་རྗེ་བཙུན་སངས་རྒྱས་སོ། །སྟོང་པར་བཞེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། འདི་གང་གིས་སྟོང་ཞེ་ན། ཀུན་རྫོབ་འདི་དག་ཀུན་རྫོབ་ཀྱིས་སྟོང་པ་སྟེ་དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་པའི་རང་བཞིན་ནི་རྟག་ཏུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་པས་ཅིར་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་འདི་ལས་ནི་འཕགས་པ་ནམ་མཁའ་མཛོད་ཀྱི་མདོ་ལས། སྤངས་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡང་ལེགས་པར་དྲངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིར་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གསུམ་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་ན། བདག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ངན་པ་སྙིང་པོར་གྱུར་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་དེ་དག་ནི་ནམ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ངན་པར་རྟོག་པ་དེས་སྟོང་པ་ཉིད་འདི་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་འཕགས་པར་བྱེད་པ་རྣམས་སོ། །འདི་ནི་མ་དག་པར་གྱུར་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཇི་སྙེད་པ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་ཞེས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ལ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། དེས་གང་ཞིག་སྟོང་པ་ནི་དངོས་པོ་ཀུན་རྫོབ་པ་རྣམས་ཏེ། མ་བརྟགས་གཅིག་པུ་ཉམས་དགའ་ཞིང༌། །སྐྱེ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡང༌། །དོན་བྱེད་པ་དག་ནུས་རྣམས་ཀྱི། །རང་བཞིན་ཀུན་རྫོབ་པ་ཡིན་རྟོགས། །ཞེས་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་
སྲས་དག་ཁམས་གསུམ་པ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་གསུངས་པ་འདི་ཇི་ལྟར་དྲང་ཞེ་ན། འདི་ནི་རིགས་པར་འགྱུར་ཏེ་ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཀུན་རྫོབ་པ་ག་ལ་ཞིག་ཤེས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་གྱིས་ང་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་ཉི་ཚེས་སྤྱོད་ལ། དེ་ཡང་སེམས་ཙམ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེར་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་དེ་སྐད་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཆགས་པའི་རྒྱུ་བཅུ་བརྗོད་པའི་ཚེ་ཁ་ཅིག་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉི་སྟེར་མ་ཟད་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་གཞན་གྱི་དབང་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་འདི་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་པོ་རྟོགས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་སྣང་བ་དང་བཅས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དེ་ལ་སྣང་བ་དང་བཅས་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ལ་རྟོག་པ་ངན་པའི་གནས་མེད་དོ། ཞེས་བསྟན་པ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་འདི་ཉིད་དུ་ཟད་དེ། གཞན་དུ་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་སྟོན་པ་ལྟར་སྣང་ན་ཇི་ལྟར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ཉེས་པར་མི་འགྱུར། ནང་གི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ནི་ཕྱིར་རོལ་ལྟར་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་བདག་ཉིད་ལ་བདག་ཉིད་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ལ་ཡང་སྣང་བའི་ཚོགས་རྣམས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དོན་མེད་པར་རྟོགས་པར་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར། དེ་བས་ན་སློབ་དཔོན་སྐལ་ལྡན་ལ་སོགས་པས་ཀུན་རྫོབ་པ་གཙོར་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། གཞན་དག་གིས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བརྗོད་པས་ཕྱོགས་རེ་རེར་འཛིན་པ་བཀག་པ་ཁོ་ནར་ཟད་པས་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་པོ་དབུ་མ་ཆེན་པོ་ལས་བསྟན་པ་ནི་རེ་རེར་ཡུང་འགོག་པར་ག་ལ་མཛད་ཅེས་བྱ་བར་གནས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་གསུམ་པ་ནི་གནས་སྐབས་གཞན་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདིས་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ། འཇུག་པ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་པོར་ནས་དྲིས་པར་ཟད་ཅེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་གོ་བར་སླ་བས་བདག་གིས་རྣམ་པར་མ་ཕྱེའོ། །སྐབས་གསུམ་པའི་འགྲེལ་བཤད་རྫོགས་སོ།། །།