མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དཀའ་འགྲེལ།
མཐར་གྱིས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་བདག་མེད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པའི་རིམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་མཐར་གྱིས་བགྱིད་པ་དག་གདའ་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གལ་ཏེ་བདག་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱང་རུང་འོན་ཏེ་བདག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་ཀྱང་རུང་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་མོད་ཀྱི་མ་ལ་བདག་གིས་གང་ཞིག་མངོན་པར་རྫོགས་པ་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ལ་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དགོད་པར་འགྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་གོར་མ་ཆག་གོ་སྙམ་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང༌། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་བདག་ཉིད་ཀྱང་སྦྱིན་པ་བྱིན་ཞིང་གཞན་དག་ཀྱང་སྦྱིན་པ་ལ་སོ་སོར་དགོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བྲ་གང་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། དེ་ལ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐར་གྱིས་པ་རྟོགས་པ་ནི་ཟས་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པ་ལ་གོམས་པས་བདག་དང་གཞན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཡི་དྭགས་འགྲོ་བ་གཅོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ཁོ་ན་ན་རང་གི་ནོར་ལ་སོགས་པ་ལ་འཛིན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡི་དྭགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབུལ་བ་གཅོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་
ཐམས་ཅད་དུ་ཚེགས་མེད་པར་ཡོ་བྱད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཅོད་ཅེས་བྱ་བར་སྐབས་དང་སྦྱར་ཏེ། འཁོར་གསུམ་མི་དམིགས་པ་ཁོང་ན་ཡོད་པའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་པས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལོངས་སྤྱོད་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་བདག་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །མཐའ་ཡས་པ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱས་པ་ནི་རྣམ་པ་མང་བའི་ཕྱིར་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསོས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནི་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པས་ཉེ་བར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནི་དབུལ་བ་ལ་སོགས་པས་གཙེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་བྲི་ཞིང་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཟང་ཟིང་ལ་སོགས་པས་ཀུན་དུ་བསྡུས་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆོས་སྦྱིན་པས་རུང་བ་ཉིད་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྦྱིན་པས་རང་གི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་འཛིན་པ་སྤངས་ནས། ཁྲིམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་དུད་འགྲོ་སྨོས་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པར་ཟད་དོ། །མི་ཁོམ་བརྒྱད་ནི་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པར་རུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཀྱང་སྤོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ངལ་བ་སྟེ་དེ་དག་རྙེད་དོ། །རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྟེ། སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ནས་བཟུང་སྟེ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་མི་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་རང་དང་གཞན་ལ་ཕན་པའི་ལུས་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་སྡིག་པའི་བསམ་པ་ལས་རྣམ་པར་ལོག་པ་ནི་བཟོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
སྨོས་སོ། །དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཉེས་པའི་རྟེན་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཆོས་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པའི་བཟོད་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་མཐུན་པའི་གཟུགས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱ་ཆེན་ནི་སྤྲུལ་པ་འོད་ཟེར་འཕྲོ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དཔེ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་དག་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་འདོགས་ནུས་པའི་སྐུ་འགྲུབ་པ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསེར་མདོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མདོག་གསེར་ལྟར་དང་པའོ། །བལྟ་བའི་འོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བལྟ་ན་སྡུག་པ་སྟེ། གཞན་གྱི་གནོད་པ་བྱས་པ་དང་དུ་ལེན་པའི་བཟོད་པ་ནི་གཞན་གྱི་སྙིང་དུ་སྡུག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དཀར་པོའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། དེ་དག་འགྲིབ་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བའི་གནས་སྐབས་ན་དྲི་མ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འོས་སུ་རུང་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་བདག་ཉིད་དེ། དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ས་འོད་འཕྲོ་བ་ཅན་དུ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་བའི་བོང་བ་ནི་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེའི་མཛོད་ནི་གནས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་རྙེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་དགེ་བ་ལ་སྤྲོ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྙེད་པ་ནི། བསམ་གཏན་གྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །སྨད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་སྨད་པར་བྱ་བ་དག་འདོར་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང་ལ་གནས་པ་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་དག་ལ་ཆགས་པ་སེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིག་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། ལྷའི་མིག་དང་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ནི་དྲག་སྟེ་གསུམ་པོ་དེ་དག་དང༌། ལྷའི་རྣ་བ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པའོ། །དེ་དག་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ནི་ས་ལྔ་པ་ལ་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་
པ་རྣམ་པར་དག་པས་རིམ་གྱིས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་གནས་སྐབས་གོང་མ་གོང་མ་དག་ཏུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བར་སྐབས་དང་སྦྱར་རོ། །མཉམ་པར་བཞག་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དབང་པོ་དང་སྟོབས་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡོད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་ཤེས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་གི་གནས་སྐབས་དག་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་དོན་ལ་སོགས་པར་རྟོགས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མ་ལུས་པ་ལས་ཡང་དག་འདའ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པས་ཁམས་གསུམ་པའི་སྲེད་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་ལོ་རིན་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་སྟེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བསྐོར་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུད་གཞན་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱར་ནས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པ་པོ་མེད་ན་བསྟན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་མེད་པས་བླང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བས་ཐབས་མཁས་པ་ཐོབ་པ་ནི་བྱེད་པ་དམ་པའི་ངང་དུ་གྱུར་པས་རྩོལ་བ་མེད་པར་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་འཕེན་པས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆོས་རྣམ་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པ་བཞིན་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པ་ནི་མ་ཤད་དེ། དེ་དག་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཁོ་ནའི་ནང་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ལ་སོགས་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཐབས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བསགས་པ་རྣམས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་
སུ་བསྔོ་བ་ནི་སྨོན་ལམ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་ནི་སྟོབས་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ནོ། །མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མདོར་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།