ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པའི་དཀའ་འགྲེལ།
དེ་ལྟར་རྣམས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྟོགས་པའི་རྒྱུན་བཅོམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཁོ་ནས་སྒྲིབ་པའི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་བསལ་ནས་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། དེ་ནི། ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་དང༌། །དེ་བཞིན་གཞན་ནི་སྤྲུལ་སྐུ་དང༌། །ཆོས་སྐུ་མཛད་པར་བཅས་པ་སྟེ། །རྣམ་པ་བཞིར་ནི་ཡང་དག་བརྗོད། །དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཡོངས་དག་ཞིང་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཞིང་དང་སེམས་ཅན་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་དོན་དང་སེམས་ཅན་དུ་སྣང་བའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགྱུར་བའི་ངོ་བོས་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་རྒྱུད་ནི་ཐུགས་བརྩེ་བ་ཆེན་པོས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་གྱུར་པའི་བདག་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། ཐབས་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་རྒྱུད་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པར་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་གཟུང་ལ་སོགས་པ་དཔེ་མེད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ལུང་དང་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་འདི་གཉིས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཡིན་ཏེ། མཉམ་པ་ཉིད་དང་སོ་སོར་རྟོག་པ་དག་ནི་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཆོས་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་འདུན་རྒྱུད་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་བྱ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ནི་མཛད་པ་མཐའ་དག་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུའི་དངོས་པོས་དགེ་འདུན་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་སྤྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་
པའི་ཕྱིར་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀུན་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ངོ་བོར་རྟོགས་སོ། །ཆོས་ཀྱིས་སྐུ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།དེ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་མཐའ་དག་བརྙེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཆོས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་གཙོར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། སྨན་པའི་མཆོག་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་འཇོམས་པར་མཛད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་ལམ་སྟེ་རྒྱུད་དེ་ཁོ་ན་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། བསྟན་པའི་ཆོས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་བསྟན་པ་འདིའོ། །འདི་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་ཆེད་དུ་མིང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མིང་ནི་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་སྡུད་པ་ནི་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། རྒྱུ་བྱང་ཆུབ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆོས་རྟོགས་པར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གསུངས་ཤེ་ན། ལམ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐུགས་བརྩེ་བ་ཆེན་པོའི་དང་དུ་གྱུར་པ་ནི་འགྲོ་བ་ལ་གཏན་དུ་ཕན་པ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་འདི་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཤད་དོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་གི་བསྟན་པའི་གོ་རིམས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་ཏེ། སྤང་པར་བྱ་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་དག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ནི་སྦྱོར་བའི་སྒོ་ནས་ཏེ། དེ་ཐོབ་པར་སྦྱོར་བ་
འབྲས་བུ་རང་གི་ངོ་བོས་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་དེ་ཐོབ་པར་སྦྱོར་བ་རྩོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་སྒོ་ནས་ཏེ། རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་པའི་སྒོ་ནས་ཏེ། སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་ན་རིམ་གྱིས་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་ཏེ། རིམ་གྱིས་ཆོས་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་མཚན་མ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་འབྱུང་བ་ན། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཁོ་ནས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒོ་ནས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་མ་བཞི་ནི་རྒྱུའི་སྒོ་ནས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འབྲས་བུ་ལ་ལྟ་གཞན་གྱིས་ཀྱང། །བཅོལ་ན་ཅི་ཕྱིར་འབད་མི་བྱ། །གུ་ཎས་མི་ཏྲ་ཁོ་ནའི་ངོར། །དཀའ་འགྲེལ་ནི་འདི་བྱས་སོ། །དེ་ལྟས་འདི་ནི་བདག་གིས་ཟུར་འདིས་བདག་ཉིད་བླུན་པར་བསྟན་ངེས་ཀྱིས། །མཁས་པ་ཐུགས་རྗེས་རྫོགས་པ་དག་གིས་ད་འདིར་གོ་རིམས་ཅུང་ཟད་མཛོད། །འགྲོ་བ་དེ་ཉིད་རྟག་དཀའི་གཞུང་ལས་བསྟན་པ་རྟོགས་དཀའི་ཁྱིམ་གཅིག་པོ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཚུལ་འདི་ལ་བདག་འདྲ་བླུན་པོས་ཅི་བྱར་ཡོད། །དྲི་མེད་དགེ་བའི་ཟེར་གྱིས་མུན་པ་ཀུན་བསལ་བའི། །ཡེ་ཤེས་རིན་པོ་ཆེ་ཡི་ཚིག་ཤས་འགྲེལ་བྱས་ནས། །དགེ་བ་འདིར་ཐོབ་གང་དེས་རེ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་གྱི། །ཡིད་ལ་ཅི་ནས་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཚུལ་འཇུག་ཤོག །སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དཀའ་འགྲེལ་སློབ་དཔོན་བུད་དྷ་ཤྲཱི་ཛྙཱ་ནས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བིདྱ་ཀ་ར་སིངྷ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་དཔལ་བརྩེགས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ནས་ཞུས་ཏེ་
གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །