Nitartha Digital Library
Tibetan
སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་གྱ་བདུན་པ།


  collapse section
   
  collapse section
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
  collapse section
   
  collapse section
   
   
   
   
   
   
   
   
  collapse section
   
  collapse section
  collapse section
   
   
   
   
སྐབས་བཞི་བའི་འགྲེལ་པ།
   
   
   
   
   
   


 
previousསྐབས་བཞི་བའི་འགྲེལ་པ།next

སྐབས་བཞི་བའི་འགྲེལ་པ།


DTG087_Page_0444
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀུན་མཁྱེན་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་དབང་དུ་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཡང་དངོས་པོ་དང་ལམ་དང་རྣམ་པ་རྣམས་བསྡུས་ནས། ཀུན་མཁྱེན་རྣམ་པ་གསུམ་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་པས་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གསུངས་པ། གཞི་དང་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཡི། །རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་མཚན་ཉིད་དོ། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་ཕྱིར། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཅེས་པ་སྟེ། གཞི་དང་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཅན་ཉིད་དུ་ཀུན་བརྟགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པའོ། །དེ་ལ་གང་ཞིག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱ་བར་


DTG087_Page_0445
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་བ་དང༌། རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་མཚན་མའོ། །ཀུན་མཁྱེན་རྣམས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེའི་རྣམ་པ་ཡང་གསུམ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་དག་གསུངས་པ། མེད་པའི་རྣམ་པ་ནས་གཟུང་སྟེ། །མི་གཡོ་བ་ཡི་རྣམ་པའི་བར། །བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་བཞི་དང༌། །ལམ་ལ་དེ་ནི་བཅོ་ལྔར་བཤད། །ཅེས་པ་སྟེ། མེད་པའི་རྣམ་པ་ནས་གཟུང་སྟེ་ཇི་སྲིད་མི་གཡོ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་པའི་བར་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་པའི་བདེན་པ་རྣམས་ལ་བཞི་བཞིའོ། །ལྷག་མ་བཅོ་ལྔ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། དབེན་པ་ཉིད་དང༌། ཀུན་གཉེར་མེད་པ་ཉིད་དེ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་གནས་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ནམ་མཁའ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རློམ་པ་མེད་པ་ཞེས་པ་སྟེ་བཞིའོ། །འགོག་པ་ལ་འོང་བ་མེད་པ་ཉིད་བསྡུར་མེད་པ་དང༌། ཟད་པ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དེ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ལམ་ལ་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་དང༌། ཤེས་པ་པོ་མེད་པ་དང༌། འཕོ་བ་མེད་པ་དང༌། ཉམས་པ་མེད་པ་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌། གཟུགས་བརྙན་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། སྒྱུ་མ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་གོས་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་མེད་པ་དང༌། གཡོ་བ་མེད་པ་དང༌། རྨི་ལམ་སྟེ་བཅོ་ལྔའོ། །སྤྱིར་བསྡོམས་ན་ཉིད་ཤུ་རྩ་བདུན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་རྣམ་པའོ། །ལམ་ཤེས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ། རྒྱུ་དང་ལམ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །འགོག་པ་ལ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན། །དེ་དག་བརྒྱད་དང་བདུན་དང་ནི། །ལྔ་དང་བཅུ་དྲུག་ཅེས་གྲགས་སོ། །ཞེས་པ་སྟེ། རྒྱུ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །འདིར་ཀུན་འགྱུར་ཐོག་མར་གསུངས་པ་ནི། འབྲས་བུའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་འགོག་པ་ཕྱིས་གསུངས་པ་ནི་འབྲས་བུར་གྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བརྒྱད་དང༌། བདུན་དང༌།


DTG087_Page_0446
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྔ་དང༌། བཅུ་དྲུག་ཏུ་མདོ་ལས་གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། གནས་པ་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། བདེན་པ་མེད་པ་སྟེ་བརྒྱད་དོ། །ལམ་ལ་ཚད་མེད་པ་དང༌། མཐའ་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མི་འགྲོ་བ་དང༌། སོ་སོ་བ་མེད་པ་དང༌། གཞན་ལ་རག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་དང༌། གཞལ་བྱ་མེད་པ་དང༌། གོ་སྐབས་མེད་པའི་རྣམ་པ་དང་བདུན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང། བདག་མེད་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་རྣམ་པ་དང་ལྔའོ། །འགོག་པ་ལ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་གི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། སྤྱིར་བསྡོམས་ན་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གོ །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་གསུངས་པ། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་བྱེ་བྲག་གིས། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་མཐུན་པར་པར། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ནས་གཟུང་སྟེ། །ཐ་མ་སངས་རྒྱས་ཉིད་རྣམ་པར། །སློབ་མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་རིམ་བཞིན་ཏེ། །སུམ་ཅུ་བདུན་དང་སུམ་ཅུ་བཞི། །སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་པ་སྟེ། འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྟེ། ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའི་ལམ་གྱི་གྲངས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུར་བཞེད་དོ། །


DTG087_Page_0447
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལ་ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། སེམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའོ། །སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤོང་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་བསྐྱེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་རྣམས་སོ། །འདུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྟེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་རྣམས་སོ། །དད་པའི་དབང་པོ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང༌། ཤེས་རར་གྱི་དབང་པོ་ལང་རྣམས་སོ། །འདི་རྣམས་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་མི་བརྫི་བས་ན་དད་པའི་སྟོབས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང༌། དྲན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་དང་ལྔ་པོ་རྣམས་སོ། །དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། དགའ་བ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དོ། །འདི་རྣམས་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཏེ་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱིའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་སྟེ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སོ་གསུམ་དང༌།


DTG087_Page_0448
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་ཅན་རྣམས་ལ་གཟུགས་སུ་ལྟ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་པོའོ། །ནང་གཟུགས་ཅན་གྱི་མཚན་མ་ལ་ཕྱིའི་གཟུགས་སུ་ལྟ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་གཉིས་པའོ། །སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་གནས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་པའོ། །འདིར་ལུས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཞེས་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་དག་འགོག་པ་སྟེ་ལྔ་དང༌། སྔར་གྱི་གསུམ་དང་བསྡོམས་པས་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་དང༌། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་སྟེ་བདེན་པ་བཞི་པོ་རྣམས་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་པོ་རྣམས་ཏེ། རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་པོ་ལམ་ཤེས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིའོ། །གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དུ་མ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་སྟོབས་དང༌། འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཏེ་བཅུ་པོ་རྣམས་སོ། །མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་བ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། ཟག་པ་རྣམས་ཟད་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། བར་དུ་


DTG087_Page_0449
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཅོད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་མི་འཇིགས་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་མི་འཇིགས་པ་བཞི་རྣམས་སོ། །ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་སྟེ། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞིའོ། །འཁྲུལ་བ་མི་མངའ་བ་དང༌། ཅ་ཅོ་མི་མངའ་བ་དང༌། དྲན་པ་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ་དང༌། སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མི་མངའ་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་མི་མངའ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་གཞག་པ་མི་མངའ་བ་དང༌། འདུན་པ་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ་དང༌། དྲན་པ་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ་དང༌། ལུས་ཀྱི་ལས་རྣམས་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། ངག་གི་ལས་རྣམས་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལས་རྣམས་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། འདས་པ་ལ་མ་ཆགས་ཤིང་མ་མཉམས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། མ་འོངས་པ་རྣམས་ལ་མ་ཆགས་ཤིང་མ་ཉམས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ད་ལྟར་བ་རྣམས་ལ་མ་ཆགས་ཤིང་མ་ཉམས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོར་རང་བྱུང་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་རྣམ་པ་དག་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུའོ། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་རྣམ་པ་ཉིད་ཤུ་རྩ་བདུན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གོ །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་ལ་གང་ཟག་གི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་ཞེས་པ་སྟེ་བཅུ་ལྷག་པའི་བརྒྱའོ། །ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ན་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་ལྷག་པའི་བརྒྱ་ཐམ་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པ་དག་


DTG087_Page_0450
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུངས་ནས། ད་ནི་ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་མདོར་བསྟན་པ་དེ་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཡང་ཤེས་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཤུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དེ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡང་སྦྱོར་བ་པོ་ཉིད་ལས་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཐོས་པར་འགྱུར་བ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བཀུར་སྟི་བྱས། །དེ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བས་བསྐྲུན། །དགེ་བའི་བཤེས་ཀྱི་མགོན་བཅས་པ། །འདི་ཉན་པ་ཡི་སྣོད་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བསྟེན་དང་ཀུན་འདྲི་དང༌། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་སྤྱོད་པས། །ལེན་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི། །སྣོད་དུ་དམ་པ་རྣམས་བཞེད་དོ། །ཞེས་པ་སྟེ། དེས་ངེས་པར་བདག་ཉིད་ཆོས་ཉན་པ་པོ་གང་གིས་སྔོན་དུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པས་སྐལ་བས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ནི་ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏེ། དེ་རྣམས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་པས་ན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞི་པོ་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་འདི་ཉན་པའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་ཞིང་སྣོད་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གང་གིས་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ལན་མང་དུ་བཀུར་སྟི་བྱས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་དྲིས་པ་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་བཅས་པ་ལ་ལེགས་པར་གོམས་པར་བྱས་ན་དེ་དག་ཉིད་ལེན་པ་དང་འཛིན་པ་དང་དོན་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་དུ་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་ཚིགས་བཅད་དག་གི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་མི་གནས་ཕྱིར། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་ཕྱིར། །དེ་རྣམས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར། །དེ་དག་ཚད་ནི་མེད་ཕྱིར་དང༌། །ཚེགས་ཆེན་ཡུན་རིང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །ལུང་བསྟན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང༌། །ངེས་འབྱུང་བར་ཆད་མེད་བཅས་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཉེ་དང་མྱུར་བ་དང༌། །གཞན་དོན་འཕེལ་མེད་འགྲིབ་མེད་ཕྱིར། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་སོགས་མི་མཐོང༌། །


DTG087_Page_0451
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་སོགས་བསམ་མི་ཁྱབ་མི་མཐོང༌། །གཟུགས་སོགས་དེ་ཡི་མཚན་མ་དང༌། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་རྣམ་མི་རྟོག །འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱིན་བྱེད་དང༌། །དེ་ནི་དག་པ་མཚམས་དང་བཅས། །ཞེས་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་མི་གནས་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཁས་མི་ལེན་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གནས་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་བཀག་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་བཀག་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ཡི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་ཕྱིར། །ཞེས་པས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ནི་ཟབ་པ་སྟེ། ཟབ་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་རྣམས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ནི་གཏིང་དཔག་དཀའ་སྟེ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་དག་ཚད་ནི་མེད་ཕྱིར་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ནི་ཚད་མེད་པ་སྟེ་ཚད་མེད་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །ཚེགས་ཆེན་ཡུན་རིང་རྟོགས་པའི་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་དེས་སྤྱོ་བ་བྱས་པའི་སྡིག་པ་རྣམས་དག་པ་ནི་ཚེགས་ཆེན་པོ་ཡུན་རིང་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་ཞེས་པ་སྟེ། ཚེགས་ཆེན་ཡུན་རིང་གིས་རྟོགས་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །ལུང་བསྟན་ཞེས་པ་ནི་གང་གིས་འདི་ལྟ་བུའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཐོས་ནས་མི་སྐྲག་ཅིང་ཇི་ལྟར་ནུས་པ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་གསུམ་གྱི་རྗེས་ལ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་པ་ནི་ལུང་བསྟན་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པའི་སྦྱོར་བའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཅེས་པ་ནི་གང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འདི་དག་ལ་རྟོག་པ་མེད་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དང། ཇི་སྲིད་དུ་དོན་འདི་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །ངེས་འབྱུང་ཞེས་པ་ནི་གང་ཞིག་འདི་ལྟ་བུའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཇི་སྲིད་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ནི་བྱ་དཀའ་བའི་མཐའ་ལས་


DTG087_Page_0452
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །བར་ཆད་མེད་བཅས་ཞེས་པ་ནི་བར་ཆད་མེད་པ་དང་བཅས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་བཅས་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་བར་ཆད་མེད་པའི་དོན་ཏོ། །གང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་དེས་བར་ཆད་མེད་པ་ཉིད་དུ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་ཅེས་པ་སྟེ། བར་ཆད་མེད་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །བྱང་ཆུབ་ཉིད་དང་ཞེས་པ་ནི་གང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཐོབ་པ་དེས་ཉེ་བ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཐོབ་ཅེས་པ་སྟེ། ཉེ་བར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །མྱུར་བ་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཞེས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ་གང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་ངེས་ཡུན་རིང་པོ་མ་ཡིན་པས་ཡང་དག་པར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་པ་སྟེ། མྱུར་བར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །གཞན་དོན་ཞེས་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་རྣམ་པ་དུ་མའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་འཇུག་ཅེས་པ་སྟེ་གཞན་དོན་གྱི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །འཕེལ་མེད་འགྲིབ་མེད་ཅེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱོད་པ་འདི་ལ་གང་གིས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པར་མ་མཐོང་བ་དེ་ནི་འཕེལ་མེད་འགྲིབ་མེད་ཀྱི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་སོགས་མི་མཐོང༌། །ཞེས་པ་ནི་གང་ཞིག་གཟུགས་ནས་ཇི་སྲིད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བར་དུ་ཆོས་ཞེས་པ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཆོས་མིན་ཞེས་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་དེ་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་མིན་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །གཟུགས་སོགས་བསམ་མི་ཁྱབ་མི་མཐོང༌། །ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནས་ཇི་སྲིད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བར་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། དེའི་དོན་མི་མཐོང་བ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །གཟུགས་སོགས་དེ་ཡི་མཚན་མ་དང༌། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་རྣམས་མི་རྟོག །ཅེས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱིན་བྱེད་དང༌། །ཞེས་པ་ལ། འབྲས་


DTG087_Page_0453
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བུ་རིན་ཆེན་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་བར་དུའོ། །དེ་སྟེར་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་སྟེ་འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱིན་བྱེད་ཀྱི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །དག་པ་ཞེས་པ་ལ། དག་པའི་ཕྱུང་པོ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དག་པ་ནས་ཇི་སྲིད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བར་དུ་བྱེད་དེ། རྣམ་པར་དག་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །མཚམས་དང་བཅས་ཞེས་པ་ནི་སྐྱེས་བུའི་དོན་མཆོག་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ནི་བར་དུ་གཅོད་པ་མང་བ་སྟེ། དེས་ན་ལོ་གཅིག་གི་བར་གྱིས་རྫོགས་པ་ནི་བཟང་པོའོ། །རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུ་པོ་རྣམས་བརྗོད་ནས་ད་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་དེ་དག་གསུངས་པ། བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་ལ་སོགས་པ། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཅུ་བཞིའོ། །ཞེས་པས་ཏེ། བདུད་རྣམས་ཀྱི་ནུས་པ་བཅོམ་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གཟིགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། དོན་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། ཕྱོགས་རྣམས་སུ་གཟིགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། མི་ཕྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བསྐྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། དམ་བཅས་པའི་དོན་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། མདོའི་དོན་རྣམས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ངེས་པར་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཏེ་ཡོན་ཏན་བཅུ་བཞི་པོ་རྣམས་བརྗོད་པའོ། །རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བཤད་ནས། སྐྱོན་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པ་ནི་སྐྱོན་ཏེ་དེ་དག་གསུངས་པ། སྐྱོན་ནི་བཅུ་ཚན་བ་ཞིར་བཅས་པ། །དྲུག་ཏུ་ངེས་པར་རྟོགས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་སྟེ། སྐྱོན་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་ཅེས་པའི་དོན་ཏེ་དུས་ཡུན་རིང་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་མྱུར་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་སེམས་ཀྱི་རྣམ་


DTG087_Page_0454
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་གཡེང་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཤེས་པ་སྟེ། འདི་ཡང་སྐྱོན་ཡིན་ཏེ་ཡུན་རིང་དུ་གོམས་པར་མ་བྱས་པས་རྩ་བ་མ་བཅོམ་པའི་ཞིང་ངམ་གློག་ལྟར་གཡོ་ཞིང་མི་བརྟན་པས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་མཉན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལུས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། ཀློག་པ་ལ་སོགས་པ་མ་དད་པ་ལ་སོགས་པས་བྱས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་མི་མོས་པའི་རྒྱུས་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་འཛིན་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཐོབ་པའི་རྒྱུར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉམས་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩི་ཉིད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་སྟེ། དེ་ལ་མཆོག་ཏུ་མྱང་བ་ཉམས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པར་འཛིན་པ་ཉམས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་ཞུགས་པའི་བྱ་བ་ཉམས་པ་སྟེ། བཅུ་ཚན་དང་པོའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཐོབ་པའི་ཐབས་ལ་རྨོངས་པ་དང༌། ཚིག་རྐང་དམན་པ་དང༌། མཆོག་དག་ལ་ཡང་དག་པར་རྨོངས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་དོན་ཐ་དད་པ་དུ་མར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འདྲི་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་ཡི་གེར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་ཡི་གེ་མེད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། སྐྱེ་བོའི་གནས་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་དང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་མདོ་ལས་མ་ཡིན་པ་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ལམ་མོ་ཞེས་པ་ནི་བཅུ་ཚན་གཉིས་པའོ། །ཆོས་སྟོན་པ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་དག་ཆོས་བསྟན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །འདུན་པའི་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་འདོད་པའོ། །བླ་མ་རྙེད་པ་མི་འདོད་ལ་སློབ་མ་ཅུང་ཟད་ཙམ་འདོད་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འདོད་པའོ། །སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་སྦྱོར་བ་དང་མི་སྦྱོར་བ་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་འདོད་པ་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་འདོད་པ་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །


DTG087_Page_0455
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཏོང་བ་དང་སེར་སྣ་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །སྦྱིན་པ་དང་མི་ལེན་པ་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །མདོར་བསྟན་རྒྱས་པས་གོ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཤེས་པ་དང་མངོན་པར་མི་ཤེས་པ་དག་ཀྱང་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་མཉམ་པར་རྟོགས་པ་དང་མཉམ་པར་མ་རྟོགས་པ་དག་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པ་སྟེ་བཅུ་ཚན་གསུམ་པའོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་མི་མཁས་པ་དག་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །གཟུངས་སོ་སོར་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་དག་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །ཡི་གེ་འབྲི་བར་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་དག་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །འདོད་པའི་འདུན་པ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་དག་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །ངན་འགྲོ་ལས་དབེན་པ་དང་མི་དབེན་པ་དག་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ལ་ཡིད་དགའ་བ་དང་ཡིད་མི་དགའ་བ་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །གཅིག་ཕུར་གནས་བར་འདོད་ཅིང་འཁོར་རྣམས་སུ་འགྲོ་བར་དགའ་བ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །སྐབས་འབྱེད་པར་འདོད་པ་དང་སྐབས་འབྱེད་པར་མི་འདོད་པ་དག་ཀྱང་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །ནོར་རྫས་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་ནོར་རྫས་དོན་དུ་མི་གཉེར་བ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །འཆི་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆེད་ཀྱིས་ཡུལ་རྣམས་སུ་འགྲོ་བར་འདོད་པ་དང་འགྲོ་བར་མི་འདོད་པ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པ་ཞེས་པ་སྟེ་བཅུ་ཚན་བཞི་བའོ། །མུ་གེའི་ཡུལ་དུ་འགྲོ་བར་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །ཆོམ་རྐུན་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པའི་ཡུལ་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བར་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །ཁྱིམ་བདག་དང་པ་ཅན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བར་ཡིད་དགའ་བ་དང་ཡིད་མི་དགའ་བ་ཡང་ཡི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །བདུད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་བར་ཆད་བྱས་པ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྟར་བཅོས་པ་འཛིན་པ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། །བདུད་ཀྱིས་སྤྲུལ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་ཡང་བདུད་ཀྱི་ལས་ཏེ་སྐྱོན་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་པ་རྣམས་བརྗོད་པའོ། །རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཀྱི་


DTG087_Page_0456
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། གང་གིས་མཚོན་དེ་མཚན་ཉིད་དུ། །ཤེས་བྱ་དེ་ཡང་ཤེས་པ་དང་།ཁྱད་པར་བྱེད་དང་རྣམ་གསུམ་སྟེ། །མཚོན་བྱ་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡང༌། །ཞེས་པ་སྟེ། མཚོན་པར་བྱེད་པར་འདོད་པ་མཚན་ཉིད་དེ་གང་ཞིག་བྱེད་པར་སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཤེས་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་དང༌། བྱེད་པའོ། །གང་ཞིག་མཚོན་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་དེ་ལས་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ཡང་རང་བཞིན་ཉིད་ཅེས་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་མཚན་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་འཇིག་མེད་བདག་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། །དེ་བསྡུས་པ་དང་ཕྱིར་བལྟས་དང༌། །མི་ཟད་པ་ཡི་རྣམ་པ་དང༌། །ཆགས་བཅས་སོགས་དང་རྒྱ་ཆེན་དང༌། །ཆེན་པོར་གྱུར་དང་ཚད་མེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། །སེམས་བལྟར་མེད་དང་ཤེས་པ་སྟེ། །གཡོ་བ་ལ་སོགས་ཤེས་བྱ་དང༌། །དེ་ལས་གཞན་ཡང་དེ་དག་ནི། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས། །ཐུབ་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་ཏེ། །གཞན་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་སྐབས་ཀྱི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་སྟེ། ཤེས་པ་ཞེས་པ་ནི་ཚིག་འདི་རྣམས་ལ་བདུན་པའི་མཐའ་ཅན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བར་ཤེས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་འཇིག་མེད་བདག་ཉིད་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་གནས་པ་མི་ཉམས་པར་ཤེས་པའོ། །སེམས་ཅན་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཤེས་པའོ། །དེ་བསྡུས་པ་དང་ཕྱིར་བལྟས་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང་མི་གཡེང་བ་ཤེས་པའོ། །མི་ཟད་པ་ཡི་རྣམ་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་སེམས་མི་ཟད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཆགས་བཅས་སོགས་ཞེས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་དང༌། འདོད་


DTG087_Page_0457
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཤེས་པའོ། །རྒྱ་ཆེན་ཞེས་པ་ནི་སེམས་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞེས་པའོ། །ཆེན་པོར་གྱུར་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཏེ་ཆེན་པོར་གྱུར་པའི་སེམས་ཤེས་པའོ། །ཚད་མེད་ཅེས་པ་ནི་ཚད་མེད་པའི་སེམས་ཤེས་པའོ། །རྣམ་ཤེས་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་བསྟན་དུ་མེད་པའི་མིག་ཤེས་པ་སྟེ། གང་ཞིག་གཟུགས་ལ་བསྟན་དུ་མེད་པ་དེ་ནི་བསྟན་དུ་མེད་པའི་སེམས་ཤེས་པའོ། །སེམས་བལྟར་མེད་དང་ཤེས་པ་སྟེ། །ཞེས་པ་ནི་གང་གི་སེམས་བལྟར་མེད་པ་སྟེ་ཤེས་པ་ནི་བལྟར་མེད་པའི་སེམས་ཤེས་པའོ། །གཡོ་བ་ལ་སོགས་ཤེས་བྱ་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སེམས་དེའི་གཡོ་བ་དང་མི་གཡོ་བ་དང་གཉིས་ཀ་དང་རབ་ཏུ་འགེགས་པ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་གཡོ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྱུར་པའོ། །མི་གཡོ་བ་ནི་འགོག་པ་སྟེ་མ་གྱུར་པའོ། །གཉིས་ཀ་ནི་གྱུར་པ་དག་གིས་རབ་ཏུ་འགེགས་པ་ནི་གཉིས་ཀ་འགེགས་པ་སྟེ། གྱུར་པ་ཡང་མ་ཡིན་མ་གྱུར་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེ་རྣམས་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཐུབ་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་ཏེ། །གཞན་ལ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་འདི། །ཞེས་པ་ལ་ཐུབ་པས་དེ་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྟོགས་ནས་གང་ཞིག་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་དེ་ཉིད་གཞན་རྣམས་ལ་སྟོན་པ་ཏེ་ཆོས་སྟོན་པ་ཤེས་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་སྐབས་ཀྱི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་ཉེ་བར་བསྡུ་བ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། སྟོང་ཉིད་མཚན་མ་མེད་བཅས་དང༌། །སྨོན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། །སྐྱེ་མེད་འགགས་པ་མེད་སོགས་དང༌། །ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུག་མེད་དང༌། །འདུ་མི་བྱེད་དང་རྣམ་མི་རྟོག །རབ་དབྱེ་མཚན་ཉིད་མེད་ཉིད་ལ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བཞེད། །ཅེས་པ་སྟེ། ཤེས་པའི་སྒྲ་ནི་བདུན་པའི་མཐའ་ཅན་དེ་ཀུན་དུ་རྣམ་པར་འཁྲུག་མེད་དང༌། །འདུ་མི་བྱེད་།མཚན་མ་མེད་བཅས་ཞེས་པ་ནི་མཚན་


DTG087_Page_0458
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་མེད་བར་ཤེས་པའོ། །སྨོན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པར་ཤེས་པའོ། །སྐྱེ་མེད་འགག་པ་མེད་སོགས་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོས་པའི་སྒྲས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཟུགས་དེ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་པའོ། །ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུག་མེད་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆད་པ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་པ་བརྟགས་པས་སྟོང་པ་ཁས་བླངས་པས་ཆོས་ཉིད་འཁྲུག་པ་མེད་པར་ཤེས་པའོ། །འདུ་མི་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུ་བྱ་བ་མེད་པས་འདུ་མི་བྱེད་པ་ཞེས་པའོ། །རྣམ་མི་རྟོག་ཅེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟོག་ཅེས་པས་མི་རྟོག་པར་ཤེས་པའོ། །རབ་དབྱེ་མཚན་ཉིད་མེད་ཉིད་ལ། །ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཤེས་པའོ། །ལམ་ཤེས་ཞེས་པ་ནི་ཉེ་བར་བསྡུ་བའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། རང་གི་ཆོས་བརྟེན་ཉེར་གནས་པས། །གནས་དང་གུས་པར་བྱ་བ་དང༌། །བླ་མ་ཉིད་དང་མཉེས་པ་དང༌། །དེ་ལ་མཆོད་དང་བྱེད་པ་པོ། །ཀུན་འཇུག་མཁྱེན་པ་གང་ཡིན་དང༌། །མ་མཐོང་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྟོང་ཉིད་རྣམ་པ་དང༌། །བརྗོད་དང་ཤེས་མཛད་མངོན་སུམ་དང༌། །བསམ་མི་ཁྱབ་དང་ཞི་ཉིད་སྟོན། །འཇིག་རྟེན་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ལ། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་ལ་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དོ། །ཞེས་པ་སྟེ། ཤེས་པ་ཞེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རང་གི་ཆོས་བརྟེན་ཉེར་གནས་པས། །གནས་དང་ཞེས་པ་ལ་རང་གི་ཆོས་ནི་འགྲོ་བའི་དོན་ཏེ། དེ་ལ་ཉེ་བར་བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་ཞེས་ངེས་པར་བྱས་པ་ནི་རང་གི་ཆོས་ལ་ཉེ་བར་བརྟེན་ཏེ་གནས་པར་ཤེས་པའོ། །གུས་པར་བྱ་བ་དང༌། བླ་མ་ཉིད་དང༌། མཉེས་པ་དང་ཞེས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་མཆོད་དང་བྱེད་པ་པོ། །ཞེས་པ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་དེ་ལ་མཆོད་


DTG087_Page_0459
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་བྱས་པ་དང༌། མཆོད་པར་བྱེད་པ་པོ་ཤེས་པ་གཉིས་སོ། །ཀུན་འཇུག་མཁྱེན་པ་གང་ཡིན་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་པའོ། །མ་མཐོང་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་མ་མཐོང་བའི་དོན་སྟོན་པར་ཤེས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་སྟོང་ཉིད་རྣམ་པ་དང༌། །བརྗོད་དང་ཤེས་མཛད་མངོན་སུམ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ཤེས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དབང་པོས་ཤེས་པའོ། །དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པས་ན་དབང་པོ་སྟེ་མངོན་སུམ་དུ་སྟོན་པ་པོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །བསམ་མི་ཁྱབ་དང་ཞི་ཉིད་སྟོན། །ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ཞི་བ་ཉིད་ཤེས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ལ། །ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཚན་མ་འགོག་པ་ཤེས་པའོ། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་ཉེ་བར་བསྡུ་བ་སྟེ། ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པའི་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་ནས། ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ། བསམ་མི་ཁྱབ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱིས། །ཁྱད་ཞུགས་བདེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་བཅུ་དྲུག་གིས། །ཁྱད་པར་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པ་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། བདེན་པ་བཞིའི་ཡུལ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གིས་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་མདོ་ལས་གསུངས་པའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གང་ཞིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་གསུངས་པ། །བསམ་མི་ཁྱབ་དང་མི་མཉམ་དང༌། །གཞལ་དང་བགྲང་ལས་ཡང་དག་འདས། །འཕགས་པ་ཀུན་སྡུད་མཁས་པ་ཡིས། །རིག་བྱ་ཐུན་མོང་མིན་ཞེས་ཉིད། །ཤེས་མྱུར་ཉུང་དང་མང་མེད་དང༌། །སྒྲུབ་དང་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང༌། །དམིགས་པ་རྟེན་དང་བཅས་པ་དང༌། །མཐའ་དག་པ་དང་ཡོངས་འཛིན་དང༌། །རོ་མྱང་མེད་དང་ཁྱད་པར་ནི། །བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་ཤེས་བྱ་སྟེ། །


DTG087_Page_0460
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་གིས་ལམ་ནི་གཞན་དག་ལས། །ཁྱད་དུ་འཕགས་པས་ཁྱད་པར་ལམ། །ཞེས་པ་སྟེ། བསམ་མི་ཁྱབ་དང་མི་མཉམ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བསམ་པ་ལས་འདས་པས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མཉམ་པ་ལས་འདས་པས་ན་མི་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །གཞལ་དང་བགྲང་ལས་ཡང་དག་འདས། །ཞེས་པ་ནི། ཚད་ལ་སོགས་པ་ལས་འདས་པས་ན་གཞལ་དུ་མེད་པའོ། །བགྲང་བ་ལས་འདས་པས་ན་གྲངས་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཁྱད་པར་བཞི་པོ་འདིས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པར་འགྱུར་བའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །འཕགས་པ་ཀུན་སྡུད་ཅེས་པ་ནི་འཕགས་པ་ཀུན་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མའི་ནང་དུ་འདུས་ཞེས་པ་ནི་ཁྱད་པར་གཅིག་གོ །མཁས་པ་ཡིས། རིག་བྱ་ཐུན་མོང་མིན་ཞེས་ཉིད། །ཞེས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ནི་མཁས་པའི་རིག་བྱ་སྟེ་གཉིས་པའོ། །དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཤེས་པ་སྟེ་གསུམ་པའོ། །ཤེས་མྱུར་ཉུང་དང་མང་མེད་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་མྱུར་བར་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་པ་བཞི་པ་སྟེ། ཁྱད་པར་རྣམ་པ་བཞིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པར་རྟོགས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །ཉུང་བ་དང་མང་བ་མེད་པ་ནི་ཉུང་དང་མང་མེད་ཅེས་པ་ཁྱད་པར་གཅིག་གོ །སྒྲུབ་དང་ཡང་དག་འགྱུར་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་སྒྲུབ་པ་ནི་ཐོས་པ་ལས་གོང་ནས་གོང་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་གཉིས་པའོ། །ཡང་དག་འགྲུབ་པ་ནི་གོང་ནས་གོང་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐོབ་པ་སྟེ་གསུམ་པའོ། །དམིགས་པ་ཞེས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོས་དམིགས་པའོ། །ཁྱད་པར་བཞི་པོ་འདིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པར་གཏོགས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་པོ་རྣམས་སོ། །རྟེན་དང་བཅས་ཞེས་པ་ནི་རྟེན་དང་བཅས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གནས་པས་རྟེན་བཅས་སོ། །རྟེན་གྱི་སྒྲས་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལམ་དང་བཅས་པར་གཟུང་བར་བྱ་ཞེས་པ་སྟེ་ཁྱད་པར་གཅིག་གོ །མཐའ་དག་ཅེས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །མཐའ་


DTG087_Page_0461
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་གི་ཁྱད་པར་ཏེ་གཉིས་པའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །རོ་མྱང་མེད་ཅེས་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་དེས་རོ་མྱོང་བར་མི་བྱེད་ཅེས་པ་སྟེ། ཁྱད་པར་རྣམ་པ་བཞིས་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་པའོ། །ཁྱད་པར་ལམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་སྒྲའི་དོན་དུ་བསྟན་པ་སྟེ་ཉེ་བར་བསྡུ་བའོ། །ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པའི་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ནི་བདག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གང་ཞིག་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ཕན་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་གསུངས་པ། ཕན་དང་བདེ་དང་སྐྱོབ་པ་དང༌། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྐྱབས་དག་དང༌། །གནས་དང་མགོན་དང་གླིང་དང་ནི། །ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་ཐེག་གསུམ་གྱི། །འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་མི་བྱེད་བདག །ཐ་མར་གྱུར་པའི་མཛད་པ་སྟེ། །འདི་ནི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་པ་སྟེ། མི་རྣམས་ཞེས་པ་ནི་ཚིག་རྐང་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཕན་པ་དང་ཞེས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཕན་པ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་སྟོན་པ་ནི་ཕན་པའི་བྱེད་པའོ། །བདེ་བ་ཞེས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ལ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་སྟེ་བདེ་བའི་བྱེད་པའོ། །སྐྱོབ་པ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྣམས་པར་ལྷུང་བ་ལས་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདིས་ནི་སྐྱོབ་པ་ནི་ཆོས་སྟོན་པ་སྟེ་སྐྱོབ་པའི་བྱེད་པའོ། །སྐྱོབས་པ་ཞེས་པ་ནི་འཇིགས་པར་ཉེ་བར་གནས་པ་རྣམས་འཇིགས་པ་ལས་སྒྲོལ་སྟེ་སྐྱབས་ཀྱི་བྱེད་པའོ། །གནས་དང་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་གནས་པ་སྟེ་གནས་ཀྱི་བྱེད་པའོ། །མགོན་དང་ཞེས་པ་ནི་འཁོར་བར་སོང་བ་རྣམས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པར་བྱེད་པ་སྟེ་མགོན་གྱི་བྱེད་པའོ། །གླིང་དང་ཞེས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་


DTG087_Page_0462
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱ་མཚོར་བྱིང་བ་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་སྐམས་སར་འཇོག་པ་སྟེ་གླིང་གི་བྱེད་པའོ། །ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ལྷུང་བའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཆོས་བསྟན་པས་སྡུད་པ་སྟེ་ཡོངས་སུ་འདྲེན་པའི་བྱེད་པའོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་ཞེས་པ་ནི་འབད་པ་མི་དགོས་པར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་སྟེ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་བྱེད་པའོ། །ཐེག་གསུམ་གྱི་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི། འདྲས་བུ་མངོན་སུམ་མི་བྱེད་བདག །ཅེས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་དག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་སུམ་མི་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་བྱེད་ཀྱི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་སྟེ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དེའི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བྱེད་པའོ། །ཐ་མར་གྱུར་པའི་མཛད་པ་སྟེ། །ཞེས་པ་ལ། གྱུར་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་སྟེ་གྱུར་པའི་མཛད་པ་ནི་ཐ་མའོ། །འདི་ནི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་ཉེ་བར་བསྡུ་བའོ། །ཀུན་མཁྱེན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པར་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་བརྗོད་ནས། ད་ནི་ལས་སུ་སྒྲུབ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ། ཉོན་མོངས་རྟགས་དང་མཚན་མ་དང༌། མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག །དབེན་དང་དཀའ་དང་ངེས་པ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མི་དམིགས་དང༌། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་དང༌། །དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་གང་ཡིན་དང༌། །མི་མཐུན་ཐོགས་པ་མེད་པ་སྟེ། །གཞི་མེད་འགྲོ་མེད་སྐྱེ་མེད་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་མི་དམིགས་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད། །མཚན་གཞི་ལྟ་བུར་མཚོན་པས་ན། །མཚན་ཉིད་བཞི་བར་བཞེད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་ཞེས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དབེན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །རྟགས་དང་ཞེས་པ་ནི་གང་ཞིག་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྟགས་དེ་དག་དང་བྲལ་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །མཚན་མ་ཞེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་མ་གང་རྣམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་དབེན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང༌།


DTG087_Page_0463
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉེན་པོ་དག །ཅེས་པ་ལ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་ལས་དབེན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དཀའ་དང་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར་དཀའ་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །ངེས་པ་དང་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་གཞན་རྣམས་ལས་དབེན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་དགའ་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ལ་སོགས་པའི་ཆེད་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། ཆེད་དུ་བྱ་བ་དེའི་རང་བཞིན་ནོ། །མི་དམིགས་དང་ཞེས་པ་ནི་བསྒོམ་བྱ་དང་སྒོམ་པའི་ཆོས་དག་མི་དམིགས་པའི་དང་བཞིན་ནོ། །མངོན་པར་ཞེ་ན་པ་བཀག་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་གང་ཡིན་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་དམིགས་པར་བྱ་བར་དམིགས་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་འདི་ཡིན་པས་དམིགས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །མི་མཐུན་ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་དང་མི་མཐུན་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་ན་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ནི་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ལ་འཇུག་སྟེ་དེ་བས་མངོན་པ་བརྗོད་པ་དེ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བདག་ཉིད་བསྟན་པས་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ལས་མི་མཐུན་པར་གྱུར་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་ཇི་སྲིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བར་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པ་སྟེ། ཐོགས་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །གཞི་མེད་འགྲོ་མེད་སྐྱེ་མེད་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་དེ་ཆོས་སྟོན་པར་གྱུར་པ་ན་གནས་མེད་པ་དང་འགྲོ་བ་མེད་པ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྟེ། གནས་འདི་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་ཅེས་པ་ནི་གནས་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །འདིར་འགྲོ་མེད་ཅེས་པ་ནི་འགྲོ་བ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །སྐྱེ་མེད་ཅེས་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་དམིགས་དང༌། །ཞེས་པ་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ལས་ལྷག་པར་གྱུར་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་པ་དེ་ནི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཐ་སྙད་དུ་བཏགས་པ་ཉིད་ཅེས་པ་


DTG087_Page_0464
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད། །ཅེས་པ་ནི་གང་ཞིག་འདིའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་གསུངས་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གི་རང་བཞིན་ནོ། །བཞི་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་འདིར་ཇི་ལྟར་མཚན་ཉིད་ཡིན། འདིས་མཚོན་པས་ཞེས་སེམས་པ་ལ་གསུངས་པ་མཚོན་གཞི་ལྟ་བུར་མཚོན་པས་ན། ཞེས་པ་ལ་མཚན་གཞིའམ་མཚན་ཉིད་དག་ཀྱང་སྟེ། དེས་ན་ཆོས་གཉིས་ནི་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་བརྗོད་དོ། །ད་ནི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། མཚན་མེད་རབ་ཏུ་སྦྱིན་ལ་སོགས། །ཡང་དག་བསྒྲུབ་ལ་མཁས་པ་ནི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་འདི་ལ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་འདོད། །ཅེས་པ་སྟེ། མཚན་མར་དབྱེ་བའི་གནས་སྐབས་རྒྱུའི་ཡུལ་དུ་མེད་པའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཤེས་པའོ། །དེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་མཐར་ཐུག་པ་དེ་རྣམས་རང་གི་སེམས་ལ་ཡང་གྲུབ་པ་དེའི་དོན་འདི་སྟེ། མཚན་མ་མེད་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རང་གི་སེམས་ལ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་མཁས་པ་སྟེ། དེ་མ་ཐག་ཏུ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་འདིར་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཐར་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ལ་འདོད་དོ། །གཞན་དུ་ཐར་པར་བསྔོ་བའི་དགེ་བ་རྣམས་ལ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཞེས་དགོངས་སོ། །གང་ཞིག་འདིར་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་མཁས་པ་དུ་ཞིག་ཅེས་པ་ལ་གསུངས་པ། སངས་རྒྱས་སོགས་དམིགས་དད་པ་དང༌། །སྦྱིན་སོགས་སྤྱོད་ཡུལ་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། །བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་དྲན་པ་དང༌། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཏིང་འཛིན་དང༌། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་རྣམ་ལྔ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྣོན་པོ་ཡིས། །རྟོགས་སླ་རྟུལ་པོས་རྟོགས་དཀར་བཞེད། །ཅེས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དམིགས་སོགས་དད་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་དང་པོའོ། །སྦྱིན་སོགས་སྤྱོད་ཡུལ་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་དྲན་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡི་རང་བས་དགེ་བར་འདོད་པ་སྟེ་གསུམ་པའོ། །


DTG087_Page_0465
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཏིང་འཛིན་ནི་བཞི་པའོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ་ལྔ་པའོ། །དགེ་བའི་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་བཞེད་དོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་རྣམས་རྣོ་བའི་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འབྲིང་གིས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཆུང་ངུས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་གསུངས་སོ། །ད་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གསུངས་པ། དྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་འདིར། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་བསྔགས། །དེ་དག་ཉིད་ལ་སེམས་མཉམ་སོགས། །རྣམ་པ་དག་ནི་བཅུར་བཤད་དོ། །བདག་ཉིད་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་ཅིང༌། །སྦྱིན་ལ་སོགས་པས་གནས་པ་གཞན། །དེ་དག་ལ་ནི་འགོད་པ་དང༌། །བསྔགས་པ་བརྗོད་དང་མཐུན་པ་ཉིད། །རྩེར་གྱུར་དེ་བཞིན་བཟོད་པ་ནི། རང་བཞིན་རྟེན་ཅན་བདེན་ཤེས་པ། །ཆོས་མཆོག་དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་རྣམས། །སྨིན་བྱེད་སོགས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་སྟེ། འདི་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པ་བྱང་ཆུབ་པར་རོ། །དྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དོ། །རྣམ་པ་དག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམས་པ་བཅུར་བལྟ་སྟེ། མཉམ་པ་དང༌། བྱམས་པ་དང༌། ཕན་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་བ་མེད་པ་དང༌། བརྙས་པ་མེད་པ་དང༌། མ་དང༌། ཕ་དང༌། སྲིང་མོ་དང༌། སྤུན་ཟླ་དང༌། བུ་དང༌། བུ་མོ་དང༌། མཛའ་བོ་དང༌། བཤེས་དང༌། གཉེན་དང༌། སྔག་གི་གཉེན་མཚམས་ཀྱི་རྣམ་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །སྔག་གི་གཉེན་མཚམས་ནི་ཤ་ཁྲག་གིས་འབྲེལ་བ་སྟེ་དྲོད་དུ་གྱུར་པའོ། །བདག་ཉིད་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་ཅིང༌། །སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པས་གཞན། །དེ་དག་ལ་ནི་འགོད་པ་དང༌། །བསྔགས་པ་བརྗོད་དང་མཐུན་པ་ཉིད། །རྩེར་གྱུར་ཞེས་པ་ནི་རང་ཉིད་མི་དགེ་བ་བཅུ་ལས་ལྡོག་ཅིང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པས་གཞན་དག་ཀྱང་མི་དགེ་བ་བཅུ་ལས་ཟློག་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འགོད་པ་དང༌། དེ་ལྟར་གནས་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པའོ། །མཐུན་པ་ནི་དེ་དག་ལ་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཕན་པར་བྱེད་པ་སྟེ་རྩེ་མོར་གྱུར་པའོ། །དེ་བཞིན་བཟོད་པ་ནི། རང་གཞན་རྟེན་ཅན་བདེན་ཤེས་པ། །


DTG087_Page_0466
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་པ་ལ། རང་དང་གཞན་རྣམས་ལ་བདེན་པའི་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པ་ནི་བཟོད་པའོ། །ཆོས་མཆོག་དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་རྣམས། །སྨིན་བྱེད་སོགས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་རྟེན་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅེས་པ་སྟེ། འདིར་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་རོ། །གཞན་ནི་གོ་སླའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ། གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་སོགས་རྟགས། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུས་བསྐྱེད་པ་ཡིས། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ལ་གནས་པའི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་འདི། །ཞེས་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྟགས་ཉི་ཤུས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ངེས་པར་འབྱེད་དོ། །མཚན་ཉིད་ཉི་ཤུ་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱང་གང་ཡིན་ཞེས་སེམས་པ་ལས་གསུངས་པ། གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་པ་དང། །ཐེ་ཚོམ་མི་དལ་ཟད་པ་དང༌། །བདག་ཉིད་དགེ་བ་ལ་གནས་ཤིང༌། །གཞན་དག་དེ་ལ་འགོད་པ་དང༌། །གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ཟབ་མོའི་དོན་ལའང་སོམ་ཉི་མེད། །བྱམས་ལུས་སོགས་དང་སྒྲིབ་པ་ནི། །རྣམ་པ་ལྔ་དང་མི་འགྲོགས་དང༌། བག་ལ་ཉལ་ཀུན་འཇོམས་པ་དང༌། །དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དང༌། །གོས་ལ་སོགས་པ་གཙང་བ་དང༌། །ལུས་ལ་སྲིན་བུ་རྣམས་མི་འབྱུང༌། །གྱ་གྱུ་མེད་སེམས་སྦྱང་པ་ནི། །ལེན་དང་སེར་སྣ་མེད་སོགས་དང༌། །ཆོས་ཉིད་ལྡན་པར་འགྲོ་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་དུ་དམྱལ་ཚོལ་དང༌། །གཞན་གྱིས་བཀྲི་བར་མི་བཏུབ་དང༌། །ལམ་གཞན་ཉེ་བར་སྟོན་བདུད་ལ། །བདུད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་དབྱེས་པའི་སྤྱོད་པ་སྟེ། །རྟགས་ནི་ཉི་ཤུ་དེ་དག་གིས། །དྲོད་དང་རྩེ་མོ་བཟོད་བཅས་དང༌། །ཆོས་མཆོག་རྣམས་ལ་གནས་པ་ནི། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ལྡོག །ཅེས་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འོད་གསལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོགས་པ་སྟེ་མཚན་ཉིད་གཅིག་གོ །ཐེ་ཚོམ་མི་དལ་ཟད་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟད་པ་དང་མི་དལ་པ་ཟད་པའོ། །དེ་ལ་བདེན་པ་དང་དཀོན་


DTG087_Page_0467
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཆོག་དང་ལས་དང་འབྲས་བུ་རྣམས་ལ་ཡིད་གཉིས་ཡོད་པ་སྟེ་ཐེ་ཚོམ་མོ། །དེ་ཟད་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། དམྱལ་བ་དང༌། ཡི་དྭགས་དང༌། བྱོལ་སོངས་དང༌། ལྷ་ཚེ་རིང་པོ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་མི་གྲག་པ་དང༌། མཐའ་འཁོབ་ཏུ་སྐྱེས་པ་དང༌། དབང་པོ་མ་ཚང་བ་སྟེ་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་དོ། །དེ་རྣམས་ཟད་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །བདག་ཉིད་དགེ་བ་ལ་གནས་ཤིང༌། །ཞེས་པ་ནི་རང་ཉིད་དགེ་བ་རྣམས་ལ་གནས་ནས་གཞན་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་འགོད་པ་ནི་བཞི་པའོ། །གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྡོད་པར་བྱེད་པ་ནི་ལྔ་པའོ། །ཟབ་མོའི་དོན་ལའང་སོམ་ཉི་མེད། །ཅེས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་མི་ལྟོས་པ་སྟེ་དྲུག་པའོ། །བྱམས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཏེ་བདུན་པའོ། །སྒྲིབ་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་དང་མི་འགྲོགས་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། གཉིད་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་མི་འགྲོགས་པ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །བག་ལ་ཉལ་ཀུན་འཇོམས་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་བག་ལ་ཉལ་དང་ཉོན་མོངས་པ་དེ་རྣམས་སྤོང་བ་ནི་དགུ་པའོ། །དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་དྲན་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་བཞིན་ནོ། །དྲན་པ་ནི་སྔོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་རྣམས་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །ཤེས་བཞིན་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་ལུས་དང་ངག་རྣམས་ལ་སོ་སོར་རྟོགས་པ་སྟེ། དྲན་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་བཞིན་ནི་བཅུ་པའོ། །གོས་ལ་སོགས་པ་གཙང་བ་ནི་བཅུ་གཅིག་པའོ། །ལུས་ལ་སྲིན་བུ་རྣམས་མི་འབྱུང་བ་ནི་བཅུ་གཉིས་པའོ། །གྱ་གྱུ་མེད་སེམས་ཅེས་པ་ནི་སེམས་དང་ལུས་དང་ངག་རྣམས་ཡོན་པོ་མ་ཡིན་པ་སྟེ་བཅུ་གསུམ་པའོ། །སྦྱང་པ་ནི་ལེན་ཞེས་པ་ནི་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་དེ་ཡང་བཅུ་གཉིས་ཏེ། ཕྱག་དར་ཁྲོད་པ་དང༌། ཆོས་གོས་གསུམ་པ་དང༌། ཕྱིང་པ་པ་དང༌། བསོད་སྙོམས་པ་དང༌། སྟན་གཅིག་པ་དང༌། ཕྱིས་མི་ལེན་པ་དང༌། དགོན་བ་པ་དང༌། ཤིང་དྲུང་པ་དང༌། བླ་གབ་མེད་པ་དང༌། དུར་ཁྲོད་པ་དང༌། གཞི་ཇི་བཞིན་པ་དང༌།


DTG087_Page_0468
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྨན་བཀུས་ཏེ་བོར་བ་སྟེ་བཅུ་བཞི་པའོ། །སེར་སྣ་མེད་སོགས་ཞེས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་མེད་པ་བཅོ་ལྔ་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ལྡན་པར་འགྲོ་ཉིད་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་མི་འགོག་པས་གོང་ནས་གོང་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ་བཅུ་དྲུག་པའོ། །སེམས་ཅན་དོན་དུ་དམྱལ་ཚོལ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་དམྱལ་བར་འགྲོ་བ་ནི་བཅུ་བདུན་པའོ། །གཞན་གྱིས་བཀྲི་བར་མི་བཏུབ་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །ལམ་གཞན་ཉེ་བར་སྟོན་བདུད་ལ། །བདུད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོག་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ལམ་ལས་ལམ་གཞན་ཉིད་བདུད་ཀྱི་ལམ་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གིས་བདུད་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་བཅུ་དགུ་པའོ། །སངས་རྒྱས་དགྱེས་པའི་སྤྱོད་པ་སྟེ། །ཞེས་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་དག་ལས། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དགྱེས་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་སྟེ་ཉི་ཤུ་པའོ། །དྲོད་དང་རྩེ་མོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྟེ། ངེས་པ་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་རྟགས་ཉི་ཤུ་པོ་འདིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་མཚོན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང༌། །ཞེས་པའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ལྡོག་པའི། །མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་སུ་རིག་པར་བྱ་བ་རྣམས་ནི་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱང་གང་ཞེས་པ་ལ་གསུངས་པ། གཟུགས་སོགས་འདུ་ཤེས་ལྡོག་པ་དང༌། །སེམས་བརྟན་ཐེག་པ་དམན་དག་ལས། །རྣམ་ལྡོག་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི། །ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང༌། །ལུས་སེམས་ཡང་བ་ཉིད་དང་ནི། །འདོད་ལ་སྤྱོད་ལ་ཐབས་མཁས་དང༌། །རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་


DTG087_Page_0469
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང། །འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། །ཕུང་སོགས་བར་ཆད་བྱེད་རྣམས་དང༌། །ཚོགས་དང་དབང་སོགས་བཅས་པ་ཡི། །གཡུལ་འགྱེད་སེར་སྣ་ལ་སོགས་ལ། །སྦྱོར་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ཡི། །གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང༌། ཆོས་ནི་རྡུལ་ཙམ་མི་དམིགས་ཉིད། །རང་གི་ས་ལ་ངེས་པ་ཉིད། །ས་གསུམ་ལ་ནི་གནས་པ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྲོག་གཏོང་བ། །དེ་འདྲའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བློ་ལྡན་མཐོང་བའི་ལམ་གནས་ཀྱི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དག་ཡིན། །ཞེས་པ་སྟེ། གཟུགས་སོགས་འདུ་ཤེས་ལྡོག་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་འདུ་ཤེས་མཚན་མ་སྟེ། རྟོགས་བྱ་དང་རྟོགས་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་དག་ལྡོག་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །སེམས་བརྟན་ཞེས་པ་ནི་བདུད་ལ་སོགས་པས་མི་ཕྱེད་པའམ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྟན་པ་དེར་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །ཐེག་པ་དམན་དག་ལས། རྣམ་ལྡོག་ཅེས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་དག་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི། ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དན། །ཞེས་པ་སྟེ་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་གང་རྣམས་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྟགས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཟད་ཅིང་ཉམས་དམའ་བར་བྱས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །ལུས་སེམས་ཡན་བ་ཉིད་དང་ཉི། །ཞེས་པ་ལ་ལུས་ཡང་བ་ན་ལུས་ཀྱི་ལས་ལ་ཟོ་མདོག་ཡང་བར་འཇུག་པའོ། །སེམས་ཡང་བ་ནི་ཡུལ་ལ་འཛིན་པ་ལ་མཁས་ཤིང་རྒྱལ་བ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །འདོད་ལ་སྤྱོད་ལ་ཐབས་མཁས་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་ཁྱིམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མ་ཆགས་པར་འདོད་པ་སྟེན་པར་བྱེད་ཅེས་པ་སྟེ། ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དན། །ཞེས་པ་ནི་དག་ཅིང་ཕན་པར་བྱེད་པས་འཚོ་བ་སྟེ་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་


DTG087_Page_0470
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་ཤེས་པའོ། །ཕུང་སོགས་ཞེས་པ་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ། སྦྱོར་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ཡི། །གནས་པས་སོར་བཀག་པ་དང༌། །ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་བ་དེ་འདིར་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་མངོན་པར་ཆགས་པའོ། །རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ནི་མངོན་པར་མ་ཆགས་པའོ། །དེ་དག་གི་གནས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པའོ། །དེ་དག་སོ་སོར་བཀག་པ་ནི་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །བར་ཆད་བྱེད་རྣམས་ཞེས་པ་ནི་རྟོགས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་གསུངས་པའི་སྦྱོར་བས་གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་ནི་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །ཚོགས་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་ལ་ཇི་ལྟར་བརྗོད་པའི་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བས་གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་ནི་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །དབང་སོ་བཅས་པ་ཡི། །གཡུལ་འགྱེད་ཅེས་པ་ལ་དབང་པོར་བཅས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་པས་དབང་བཅས་ནི་ཡུལ་དང་སྟེ། གང་དང་གང་དུ་དབང་སོགས་བཅས་པར་གཡུལ་འགྱེད་པ་ནི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དག་གཡུལ་འགྱེད་པ་དེ་དང་དེར་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་ནི་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །སེར་སྣ་ལ་སོག་པ་ཞེས་པ་ནི་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོག་ས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་ནི་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །ཆོས་ནི་རྡུལ་ཙམ་མི་དམིགས་ཉིད། །ཅེས་པ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་དམིགས་པ་སྟེ། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །རང་གི་ས་ལ་ངེས་པ་ཉིད། །ས་གསུམ་ལ་ནི་གནས་པ་དང༌། ཞེས་པ་ལ། ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ས་གསུམ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་བྱེས་ཏེ་གནས་པ་ནི་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྲོག་གཏོང་བ། །ཞེས་པ་ལ་ཆོས་ནི་མདོ་སྡེ་དང་མངོན་པ་དང་འདུལ་བའི་གཞུང་གིས་བདག་ཉིད་དང་དེའི་དོན་ཏེ། དེའི་ཆེད་དུ་སྲོག་ཀྱང་གཏོང་བ་སྟེ་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེ་འདྲའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བློ་ལྡན་མཐོང་བའི་ལམ་གནས་ཀྱི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དག་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་ཉེ་བར་བསྡུ་བའོ། །


DTG087_Page_0471
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེའི་བྱེ་བྲག་བསྒོམ་པའི་ལམ་བརྗོད་པར་འདོད་ནས་དེའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་རེ་ཞིག་གསུངས་པ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཟབ་པ་སྟེ། །ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས། །ཟབ་པ་དེ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་དང༌། །སྐུར་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད། །ཅེས་པ་སྟེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟབ་པ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་སྟེ། ཟབ་པ་དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་རྣམས་གཟུང་ངོ༌། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཟབ་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་ལ་གསུངས་པ། སྒྲོ་འདོགས་དང༌། སྐུར་བའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད། །ཅེས་པ་སྟེ། སྒྲོ་འདོགས་ཀྱིས་མཐའ་ལས་གྲོལ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཟབ་མོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་བརྟགས་པ་རྣམས་སུའོ། །སྐུར་པ་ནི་གསལ་བ་རྣམས་ལའོ། །གཉིས་ཀ་ལས་གྲོལ་བ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བརྗོད་དོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་གསུངས་པ། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་དང་མཐོང་བའི། །ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་ལ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང༌། །འཇལ་དང་ངེས་རྟོགས་བསྒོམ་པའི་ལམ། །ཞེས་པ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་དང༌། །མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། བསྒོམ་བའི་ལམ་ལ་གནས་ནས་དེའི་གནས་སྐབས་སུ་མཐོང་བའི་དོན་དག་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་པས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང་འཇལ་བ་དང་ངེས་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་བྱུང་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །འདི་རྣམས་དུ་ཞེས་སེམས་པ་ལ་གསུངས་པ། དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །རྣམ་པས་རྣམ་པ་དགུར་བཞེད་དོ། །ཞེས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་པ་དགུར་བཞེད་དོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡང་དགུར་བརྗོད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་གསུངས་པ། ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས། །ཆུང་ངུའི་ཆུན་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །ཞེས་པ་


DTG087_Page_0472
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟེ། །དེ་ལ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་དུ་དང༌། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་དང༌། འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་གི་འབྲིང་དང༌། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་དང་ཆེན་པོའི་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོའོ། །རིམ་པ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པ་དགུར་རིག་པར་བྱའོ། །གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ནི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བས་འཇོམས་པར་བྱེད་དོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་གོ་རིམས་ལས་ལྡོག་པ་གཞོམ་བྱ་སྟེ། མར་མེའི་སྣང་བ་ཕྲ་མོས་མུན་ནག་ཆེན་པོ་རྣམས་སོ་སོར་འཇོམས་ཞེས་པའི་དཔེ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་པ་དགུའོ། །འོ་ན་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་དེ་དང་དེར་བསྒོམ་པའི་ལམ་རེ་རེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལས་ཀྱང་བསོད་ནམས་གྲངས་མེད་ཅིང་གཞལ་དུ་མེད་པ་ཚད་མེད་པ་སྐྱེའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡང་གྲངས་མེད་ཅིང་གཞལ་དུ་མེད་པ་དང་ཚད་མེད་པའི་དབྱེ་བར་གསུངས་ན། དེ་ལ་འདིར་རྣམ་པ་དགུར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་པ་ལ་གསུངས་པ། གྲང་མེད་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་རྣམས། །དམ་པའི་དོན་དུ་བཟོད་མ་ཡིན། །ཀུན་རྫོབ་དེ་དག་ཐུགས་བརྩེ་བས། །རྒྱུ་མཐུན་གྱུར་པར་ཐུབ་པ་བཞེད། །ཆེས་པ་སྟེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལས་བསོད་ནམས་གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་གང་ཞིག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་གསུངས་པ། དེ་རྣམས་ནི་དོན་དམ་པར་བསྟན་པར་མི་ནུས་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡང་གཞལ་དུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བར་མི་ནུས་པའོ། །འོ་ན་དོན་ཅིའི་ཕྱིར་དེར་གསུངས་སྙམ་པ་ལ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་གཞུག་པའི་ཕྱིར་ཐུབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་པ་དགུ་ཉིད་དོ། །དེ་ན་རྣམས་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། དངོས་པོ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ། །ཉམས་པ་དང་ནི་འཕེལ་མི་རུང༌། །བསྒོམ་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །ཅི་ཞིག་ཉམས་ཤིང་ཅི་ཞིག་ཐོབ། །ཅེས་པ་སྟེ། དངོས་པོ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་པ་དང་འཇལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་གསུངས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་དངོས་པོའོ། །བརྗོད་དུ་མེད་ཅེས་པ་ནི་གང་ཟག་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་


DTG087_Page_0473
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དངོས་པོར་གྱུར་པའོ། །ཉམས་པ་དང་ནི་འཕེལ་མི་རུང༌། །ཞེས་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ་དག་ཉམས་པ་དང་འཕེལ་བ་དག་མེད་པའོ། །དེ་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་འདིས་ཅི་ཞིག་འཇོམས་ཤིང་ཅི་ཞིག་ནི་འཕེལ་ཏེ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པས་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་བརྒལ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིར་ལན་ནི། བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་དེ་བཞིན་དུ། །འདི་ནི་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་བྱེད། །ཅེས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་དེ་བཞིན་དུ། །ཞེས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མཐའ་དག་འཛིན་པ་དང་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་འདི་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རང་གི་ཡུལ་ལ་ཡང་དག་པར་ངེས་པར་བྱེས་ཏེ་མངོན་པ་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པའི་བྱ་བ་དང་བྱང་ཆུབ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅེས་པས་བསྒོམ་པའི་ལམ་འདི་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཉིད་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་འདི་ཇི་ལྟ་བུར་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེས་པ་ལ་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་དེ་བཞིན་ཉིད་མཚན་ཉིད། །དེ་ཡང་དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་བཞེད། །ཅེས་པ་སྟེ་དེ་བཞིན་ཉིད་འདི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་ནོ། །གང་ཞིག་བསྒོམ་པའི་ལམ་དེ་ཡང་དེའི་མཚན་ཉིད་དེ། གང་གི་རང་བཞིན་དེ་བཞིན་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་དེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་རྣམས་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་འདི་ཡང་གནས་པ་ཉིད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །འོ་ན་བྱང་ཆུབ་གྲུབ་པར་གྱུར་ནས་དཔེར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་མ་གྲུབ་པ་ནི་དཔེར་སྦྱར་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། སེམས་ནི་སྔ་མས་བྱང་ཆུབ་པར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཅན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་ཡང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་འདུས་པ་ཉིད་དུ་གོ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ནི་དུས་གཅིག་པ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ་དུས་གཅིག་ལ་འདུས་པ་མེད་པས་སོ། །རིམ་གྱིས་སོ་སོར་བྱེད་པ་ཡང་མེད་དེ། །དེ་


DTG087_Page_0474
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རེ་རེ་ཉིད་རྒྱུ་ཡིན་པས་གཞན་རྣམས་དོན་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཞེས་པའི་སུན་འབྱིན་ནི་གྲགས་པས་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་པའོ། །སེམས་ནི་སྔ་མས་བྱང་ཆུབ་པར། །རིགས་མིན་ཕྱི་མས་ཀྱང་མ་ཡིན། །ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སེམས་སྔ་མས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་མི་སྐྱེད་དེ། ཕྱི་མ་རྣམས་དོན་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་མས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་སྔ་མ་རྣམས་དོན་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་བསྐྱེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་དཀའོ་ཞེས་པ་ནི་བརྒལ་བའོ། །མར་མེའི་དཔེ་ཡི་ཚུལ་གྱིས་ནི། །བྱང་ཆུབ་བར་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཞེས་པ་འདི་ནི་ལན་ནོ། །འདིའི་དོན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མར་མེའི་སྐད་ཅིག་དང་པོས་སྡོང་བུ་ཚིག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་མ་རྣམས་དོན་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་མས་ཚིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་རྣམས་དོན་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་མར་མེའི་རྒྱུན་གྱིས་ཚིག་ཅེས་མར་མེའི་དཔེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡང་རྒྱུན་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་བསྐྱེད་ཅེས་པའོ། །བསྐྱེད་པའི་ལམ་བརྒལ་བ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་ལན་གདབ་པས་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱས་ནས། ད་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ། ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད། །སྐྱེ་བ་དང་ནི་འགག་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཤེས་བྱ་དང༌། །ཤེས་དང་སྤྱོད་པ་གཉིས་མེད་དང༌། །ཐབས་མཁས་པ་ལ་ཟབ་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །གང་ཞིག་རྣམ་པ་བརྒྱད་པོ་ཕན་ཚུན་འགལ་བས་ཉམས་སུ་ལེན་པས་ན་ཟབ་པའོ། །དེ་སྒོམ་པ་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱི་ཡུལ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཟབ་པ་སྟེ། གང་དང་དང་ཞེས་པ་ལ་གསུངས་པ། སྐྱེ་བ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྐྱེ་བ་ནི་ཟབ་པ་སྟེ་གཉིས་སུ་མེད་ཀྱང་འཁོར་བའི་ཐོག་མ་ནས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡོད་པས་སོ། །འགོག་པ་ཡང་ཟབ་པ་སྟེ། མ་སྐྱེས་ཀྱང་འགོག་པ་ཡོད་པས་ནའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་འདི་ཡང་ཟབ་པ་སྟེ། དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཡང་དེ་སྒོམ་པས་ནའོ། །ཤེས་


DTG087_Page_0475
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་ཡང་ཟབ་པ་སྟེ། ཤེས་པ་མེད་ཀྱང་དེ་རྣམ་པར་གནས་པས་སོ། །ཤེས་པ་ཡང་ཟབ་སྟེ། ཤེས་བྱ་མེད་ཀྱང་ཤེས་པ་ཡོད་ནའོ། །སྤྱོད་པ་ཡང་ཟབ་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བྱ་བ་མེད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྤྱོད་པས་ནའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡང་ཟབ་པ་སྟེ། གཉིས་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡིན་ཡང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་སེམས་སུ་གསལ་བར་ངེས་པས་སོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡང་ཟབ་སྟེ། འགྲོ་བ་རྣམས་མ་གྲུབ་ཀྱང་རྒྱུན་མེ་འཆད་པར་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་གི་དོན་བྱེད་པས་སྟེ། འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་འགལ་བ་སྟེ། དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དག་ལ་མཉམ་པར་བསྟེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཞེས་བརྗོད་དོ། །བསླབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས་རྣམས་སོ། །ད་ནི་སྲིད་དང་ཞི་བ་མཉམ་ཉིད་དང༌། །ཞེས་མདོར་བསྟན་པ་བཤད་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་འདྲ་བའི་ཕྱིར། །སྲིད་དང་ཞི་བར་མི་རྟོག་པ། ལས་མེད་ལ་སོགས་ཀླན་ཀ་ཡི། །ལན་ནི་ཇི་སྐད་བཞད་པར་ཟད། །ཅེས་པ་སྟེ། སྲེད་པ་ཞེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་ཁམས་གསུམ་པའི་རྣམ་པའི་སེམས་སུ་སྣང་བའོ། །ཞི་བ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་སེམས་སུ་སྣང་བ་སྟེ། ཁྱད་པར་དུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་དག་ཏུ་ཏོག་པ་མེད་པ་ནི་དབྱེ་བར་མི་ཤེས་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་རང་རང་གི་སེམས་སུ་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པ་དེས་ན་སྤྱིའི་ཤེས་པའི་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་རྣམས་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྨི་ལམ་ནི་གཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་ཉེ་བར་དམིགས་པར་གྱུར་པ་ན་ལག་པ་དང་གླང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་སེམས་སུ་སྣང་བའོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་དེ་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་མལ་གྱི་རང་བཞིན་ལས་རིང་དུ་འདས་པས་དེ་རྟོགས་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ལས་མེད་ལ་སོགས་ཀླན་ཀ་ཡི། །ལན་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པར་ཟད། །ཅེས་པ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་ལས་གསུངས་པ།


DTG087_Page_0476
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་བཞིན་དུ་རྨི་ལམ་དུ་སྦྱིན་པ་དང་རྣམ་པར་འཚེ་བར་འཚེ་བ་ལ་སོགས་པས་བསོད་ནམས་དང་སྡིག་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཉིད་མ་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ནི་བརྒལ་བའོ། །ལན་ནི་ཇི་ལྟར་མདོ་ལས་གསུངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ལས་ལས་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དམིགས་པ་མེད་པ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། རྨི་ལམ་གྱི་སྐབས་འདིར་དམིགས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཏེ། དེ་བས་ན་གཞན་གྱི་རྒྱུད་དུ་གྲུབ་པ་མེད་པས་དེ་དག་ཚར་བཅད་པ་དང་ཕན་གདགས་པར་བྱས་པ་ལས་སྡིག་པ་དང་བསོད་ནམས་དག་མེད་པ་ནི་རིགས་པའོ། །ཐ་མ་ལ་གཉིད་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་ནི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་མི་སླུ་བའི་ཡུལ་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་སུ་སྣང་བ་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལས་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་ཞབས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ། ཕུན་ཚུན་བདག་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ན། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ངེས་པ་ཡིན། །ཞེས་པའོ། །དེ་དག་འདིར་ཐ་མལ་གཉིད་མ་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་གཞན་གྱི་རྒྱུད་དུ་གྲུབ་པ་དེ་རྣམས་ཕན་གདགས་པ་དང་ཚར་བཅད་པ་བྱས་ན་བསོད་ནམས་དང་སྡུག་པ་དག་གིས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ལེགས་པར་གནས་པ་ཉིད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་གསུངས་པ། སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་དེ་བཞིན་དུ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མ་དག་པ། །དེ་ལ་དག་པ་བསྒྲུབ་པ་ཡིས། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་དག་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་ནི། སེམས་ཅན་དང་བཅས་པའི་མཚན་པ་སྟེ། གང་ཞིག་མ་དག་པ་ནི་སྐོམ་པ་དང་ལྟོགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེས་གཞན་དག་མཐོང་ནས་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་སེམས་ཅན་རྣམས་དག་པ་ཉེ་བར་སྡུད་པར་བྱེད་པ། སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པས། ལྷའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཉེ་བར་བསྡུས་པས། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་སེམས་མེད་པའི་སྡེ་ཚན་སྟེ། གང་ཞིག་མ་དག་པ་ཞེས་པ་འདིར་ཡང་སྦྱར་བར་བྱ་བ་སྟེ། ཚེར་མ་དང་རྡོ་བ་དང་ངམ་གྲོག་ལ་སོགས་པ་དེས་གཞན་དག་མཐོང་བས། རང་གི་


DTG087_Page_0477
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དག་ཉེ་བར་སྡུད་པ་གསེར་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ལ་གཞི་མཉམ་པར་བསྐྱེད་པ་ནི། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དག་པར་བྱེད་པའོ། །སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དག་པ་ཉིད་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ནི་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་མཁས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། འདི་ཡུལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་སྟེ། །དགྲ་རྣམས་ལས་ནི་འདས་པ་དང༌། །མི་གནས་ཇི་བཞིན་ཤུགས་དང་ནི། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་མཚན་ཉིད་དང༌། མ་ཆགས་པ་དང་མི་དམིགས་དང༌། །མཚན་མ་སྨོན་ལམ་ཟད་པ་དང༌། །དེ་ཡི་རྟགས་དང་ཚད་མེད་པ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམས་པ་བཅུ། །ཞེས་པ་སྟེ། ཐབས་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་སྒྲུབ་ཐབས་སོ། །དེ་ལ་མཁས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཤེས་པ་སྟེ། ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །འདི་ཡི་ཞེས་པ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ། དེའི་ཡུལ་དང་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་ཞེས་པ་སྟེ། ཡུལ་ནི་མདོ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཞེས་པ་ནི། །དགྲ་རྣམས་ལས་ནི་འདས་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐང་པ་བཅུ་པོ་རྣམས་ལ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བས་རྣམ་པ་བཅུར་རིག་པར་བྱའོ། དགྲ་རྣམས་ནི་དགྲ་ཉིད་དེ་བདུན་བཞི་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་གང་ཞིག་དེ་རྣམས་ལས་འདས་པ་དེ་ནི་དགྲ་རྣམས་ལས་འདས་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་ཀྱང་ལ་ལར་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ་དེ་ནི་མི་གནས་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །གང་གིས་ཇི་ལྟར་སྨོན་ལམ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་གོམས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཇི་བཞིན་ཤུགས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །གང་གིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སྤྱོད་པ་ཉིད་ལ་གོམས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །གང་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཇིགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་མ་ཆགས་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །གང་གིས་བཏགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་བསྟན་པའི་དོན་དུ་


DTG087_Page_0478
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་གོམས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་མི་དམིགས་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །གང་གིས་སེམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཚན་མར་གཟུང་བ་གསལ་བའི་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་རབ་ཏུ་གོམས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི། མཚན་མ་མེད་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །གང་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྲིད་པ་གསུམ་དུ་སྨོན་ལམ་གདབ་ཅིང་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ཡི་ཞེས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའིའོ། །གང་ཞིག་ལ་སོགས་པས་དེ་མཚོན་པར་བྱེད་ཅིང་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་རྟགས་ཀྱི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །གང་གིས་ཚད་མེད་པའི་ཡུལ་དང་དུས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་གོམས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི། ཚད་མེད་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་བཅུར་ཕྱེ་བས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་གསུངས་སོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱུན་གྱི་འགྲེལ་པ་གྲགས་པའི་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་སྐབས་བཞི་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།


previousསྐབས་བཞི་བའི་འགྲེལ་པ།next