Nitartha Digital Library
Tibetan
 
previousསྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ། ཁ་ཆེའི་པཎྜི་ཏ་དྷརྨ་ཤྲཱི།no next

སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ།
ཁ་ཆེའི་པཎྜི་ཏ་དྷརྨ་ཤྲཱི།


DTG088_Page_0407
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་བཞུགས། སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཆོལ་རྣམས་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་ཉེར་ཞིར་ཁྲིད་མཛད་གང་ཡིན་དང༌། །འགྲོ་ལ་ཕན་པར་བཞེད་རྣམས་ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དོན་སྒྲུབ་མཛད་པ་དང༌། །གང་དག་ཡང་དག་ལྡན་རྣམས་ཐུབ་རྣམས་སྣ་ཚོགས་འདི་དག་རྣམ་པ་ཀུན་གསུངས་པ། །སངས་རྒྱས་ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་དང་ལྡན་ཡུམ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྟོན་ལུགས་ནི་གཉིས་ཏེ། སྔོན་བྱུང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པ་པོས་ཇི་ལྟར་མཛད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་འཇུག་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་པའོ། །སྔོན་བྱུང་ལ་གཉིས། མདོ་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་གླེང་ཞིག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། མདོ་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་གླེང་བསླང་བའོ། །གླེང་གཞི་ལ་གཉིས་ལས། ཐུན་མོང་གི་གླེང་གཞི་ནི་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ལ་དགེ་སློང་ལྔ་སྟོང་ཙམ་གྱི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང༌། དེ་ལ་སོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྔས་བསྟན་ཏོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གླེང་གཞི་ནི་འཁོར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྟོན་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པས་བསྟན་ཏོ། །འཁོར་ལ་གཉིས་ལས། ཉན་ཐོས་


DTG088_Page_0408
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞི་བ་ཚོལ་བ་ནི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ནོ། །ཉེ་བར་ཞི་བར་ཁྲིད་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་བཞིའོ། །ཀུན་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ལམ་མོ། །འགྲོ་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟང་སྐྱོང་ལ་སོགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་དོན་སྒྲུབ་མཛད་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཟུངས་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ལམ་མོ། །སྟོན་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་གདན་སེང་གེའི་ཁྲི་བཤམས། རྡོ་རྗེའི་སྐྱིལ་ཀྲུང་བཅས། སྐུ་དྲང་པོར་བསྲང༌། དགོངས་པ་མངོན་དུ་བཞག་པ་ནི་ཐུབ་རྣམས་ཞེས་པའོ། །རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་སྣ་ཚོགས་འདི་གསུངས་ཞེས་པས་ནི་ཆོས་འཕྲུལ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པ་ལས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་བྱི་དོར་དང༌། བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པ་གཉིས་ལས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དང༌། སེང་གེ་རྣམ་པར་རོལ་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལ་བཞི། སྐུ་ཐམས་ཅད་ནས་འོད་ཟེར་རབ་ཏུ་བཀྱེ་བ་དང༌། བ་སྤུའི་བུ་ག་དང༌། རང་བཞིན་གྱི་འོད་ཟེར་དང༌། ལྗགས་ཀྱི་དབང་པོ་ལས་འོད་ཟེར་བཀྱེ་བའོ། །སེང་གེ་རྣམ་པར་རོལ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ལ་ལྔ། ངན་འགྲོའི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་དང༌། མིའི་སྐྱོན་སྦྱང་བ་དང༌། ཕན་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། དགེ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། དེ་ལ་ཆེད་དུ་བརྗོད་པའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ལ་བཞི། རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་དང༌། གདུལ་བྱ་མོས་པར་བྱ་བ་དང༌། མཆོད་པ་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་དང༌། གདུལ་བྱ་སྐལ་པ་དང་ལྡན་པར་བསྟན་པའོ། །འཁོར་སྡུད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ལ། ཞིང་ཁམས་བཅུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཅུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཅུ། དྲིས་པ་བཅུ། ལན་བཅུ། ཞུས་པ་བཅུ། གནང་བ་བཅུ། འདི་ཉིད་དུ་བྱོན་ནས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་བཅུ་ནི་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་ཆེན་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཀོན་མཆོག་འབྱུང་གནས་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཤིང་འཚོ་གཞེས་ཏེ། དེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ནས་འོད་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ་འདུག་འདུག་པས། འོད་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་དང༌། དོགས་ཆེར་གཡོས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་


DTG088_Page_0409
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཤེགས་པའི་སྐུ་བྱད་ལྟ་བས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་མཐོང་ནས། འདི་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་དྲིས་པས། འདི་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་ལོགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་འདས་པ་ཀུན་གྱི་ཕ་རོལ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཤིང་འཚོ་སྐྱོང་ངོ༌། །དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོན་ཏེ། འདི་ནི་དེའི་མཐུའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ནས་འོད་ཟེར་གྱིས་བདག་ཅག་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟ་བའི་ཕྱིར་མཆིའོ་ཞེས་ཞུས་པས། གནང་བ་ནི་ཁྱོད་དེའི་དུས་ལ་བབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ཤིག་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་བག་ཡོད་པར་སྤྱོད་ཅིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ནས་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་མཐུ་ཆེན་པོས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ག་ལ་བ་དེར་བྱོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྙུན་མི་མངའ་འམ་ཞེས་གསོལ་ནས་མེ་ཏོག་གཏོར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མེ་ཏོག་བཞེས་ནས་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ལོགས་སུ་གཏོར་རོ། །ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་རྣམས་མེ་ཏོག་པདྨས་ཁེབས་པར་གྱུར་ནས། མེ་ཏོག་དེ་དག་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་མང་པོ་བཞུགས་ཤིང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་དེ་སེམས་ཅན་གང་དག་གིས་ཐོས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའམ། ཁྱེའུ་དང་བུ་མོའི་གཟུགས་ཀྱིས་རང་རང་གི་དགེ་བའི་རྩ་བས་མཆོད་པ་བྱས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་གཞན་ལ་བསྒྲེའོ། །དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་གཞི་རིན་པོ་ཆེའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར། མེ་ཏོག་སེལ་མ་སྣ་ཚོགས་དང༌། དར་གྱི་ལྔ་ལྡི་དང༌། སྤོས་ཀྱི་ཤིང་དང་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་རྩེ་མོ་གཡུར་ཟ་བ་སྣ་ཚོགས་དཔེར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མེ་ཏོག་ཀུན་ནས་རྒྱས་པའི་ཞིང་གང་ན། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་བཞུགས་པའམ། ལྷའི་བུ་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པ་བཞུགས་པའི་


DTG088_Page_0410
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པདྨ་ཅན་བཞིན་དུ་གྱུར་ཏོ། །གང་དག་ཡང་དག་ལྡན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ། ཡུམ་དེ་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བའོ། །དེ་ཡང་གླིང་གཞི་རྒྱས་པར་བཀའ་སྩལ་སྡུད་པར་བྱེད་པ་མཆོད་བརྗོད་ཚིག་ལེའུར་བཅས་པ་མཛད་ཅེས་པའོ། །གླེང་གཞིའི་ལེའུ་སྟེ་དང་པོའོ།། །།མདོ་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་གླེང་བསླང་བ་ནི་གཉིས། སྟོན་པས་གླེང་བསླང་བ་དང༌། འཁོར་གྱིས་གླང་བསླང་བའོ། །སྟོན་པས་གླེང་བསླང་བ་ནི་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྷ་དང་བཅས་པ། བདུད་དང་བཅས་པ། དགེ་སྦྱོར་དང་བྲམ་ཟེ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་མང་པོ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་འདིར་འདུས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་པའོ། །འཁོར་གྱིས་གླེང་བསླང་བ་ནི་མདོ་དོན་གཞུང་གནས་སྐབས་སུ་སྟོན་ཏོ། །དགོས་འབྲེལ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ལམ། །སྟོན་པས་འདིས་ལས་བཤད་པ་གང༌། །གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །བློ་དང་ལྡན་པས་མཐོང་འགྱུར་ཕྱིར། །ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །མདོ་དོན་དྲན་པ་ལ་བཞག་ནས། །བདེ་བླག་ཏུ་ནི་རྟོགས་འགྱུར་བ། །བྱ་བ་རྩོམ་པའི་དགོས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དགོས་པའི་དགོས་པའོ། །བརྗོད་བྱ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མའོ། །དགོས་པ་ནི་བརྗོད་བྱ་རྟོགས་པའོ། །འབྲེལ་པ་ནི་ཐབས་དང་ཐབས་ལས་བྱུང་བའོ། །མངོན་རྟོགས་མཛད་པའི་དགོས་པ་ནི་དོན་དེ་ཉིད་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ལ་སོགས་པས་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཐབས་སུ་མཛད་པའོ། །རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ལ་གཉིས། ལུས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །ལུས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཡུམ་ཆེན་མོ་འདི་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་ཐམ་པ། བམ་པོ་སུམ་བརྒྱ། ཞུས་ལན་བརྒྱ་ཉི་ཤུ། རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཅིག །འགྲེས་རྐང་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད། འགྲེས་རྩ་སུམ་བརྒྱ་


DTG088_Page_0411
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དྲུག་ཅུ། བཤད་ཐབས་རྣམ་པ་ལྔ། བཤད་པ་དཀྱུས་ཐོག །གང་ཟག་ཉམས་ཐོག །ཆོས་ཉིད་དོན་ཐོག་དང་གསུམ། སྐབས་བརྒྱད་ཀྱིས་མདོར་བསྟན། སྐབས་བུ་ཆུང་བདུན་ཅུས་རྒྱས་པར་བཤད། གཞུང་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཕྱེ་བས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་བཤད་དོ། །ཉེ་བར་བསྡུ་བ་ལ་གཉིས། དྲུག་གིས་གནས་སྐབས་ཀྱི་བསྡུ་བ། གསུམ་གྱིས་རྩ་བའི་བསྡུ་བའོ། །སྐབས་བརྒྱད་ནི། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཡང་དག་བཤད། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ལམ་ཤེས་ཉིད། །དེ་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་དང༌། །རྩེ་མོར་ཕྱིན་དང་མཐར་གྱིས་པ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་དེ་རྣམ་བརྒྱད། །ཅེས་པའོ། །དེ་ལ་ལྟ་སྒོམ་རྣམ་པ་བཞི། ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པའི་ཆོས་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་སྐྱེ་མེད་དོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལམ་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པ་ནི་ལམ་སྐྱེ་མེད་དོ། །གཞི་ཕུང་པོ་ཁམས་ལ་སོགས་པ་གདོད་མ་ནས་རྣག་བཞིན་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་གཞི་སྐྱེ་མེད་དོ། །དེ་གསུམ་གྱི་གཞི་དངོས་པོར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། ལམ་སེམས་ཉིད་དུ་ཞེན་པ་དང༌། འབྲས་བུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་རེ་བའི་སྒྲོ་འདོགས་གསུམ་ཆོད་པས་གཏན་ལ་ཕེབས་པའོ། །སྒོམ་པ་ལ་གཉིས། ཐུན་སྒོམ་དུ་དེ་གསུམ་རྫོགས་པར་སྒོམ་པ་ནི་རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་སོ། །དེ་ཉིད་རྟོགས་པ་ལ་སྐྱེད་བྱུང་ནས་འབད་རྩོལ་མི་དགོས་པར་སྒོམ་པ་ནི་རྩེ་མོ་མངོན་རྟོགས་སོ། །སྤྱོད་པ་ལ་གཉིས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རིམ་གྱིས་འཆར་བ་ནི་མཐར་གྱིས་པ། འབྲལ་མེད་དུ་བསྒོམས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཅིག་ཅར་དུ་རྫོགས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའོ། །ཆོས་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་བདག་དོན་གཞན་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། འབྲས་བུའོ། །སྐབས་བུ་ཆུང་བདུན་ཅུ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་བ་དང་གདམས་ངག་དང༌། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་དང༌། །སྒྲུབ་པ་ཡི་ནི་རྟེན་གྱུར་པ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། །དམིགས་པ་དག་དང་ཆེད་དང་ནི། །གོ་ཆ་འཇུག་པའི་བྱ་བ་དང༌། །


DTG088_Page_0412
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚོགས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བཅས་རྣམས། །ཐུབ་པའི་རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད། །མོག་མོག་པོར་བྱེད་ལ་སོགས་དང༌། །སློབ་མ་བསེ་རུའི་ལམ་གང་དང༌། འདི་དང་གཞན་པའི་ཕན་ཡོན་གྱིས། །ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་མཐོང་བའི་ལམ། །བྱེད་པ་དང་ནི་མོས་པ་དང༌། །བསྟོད་དང་བཀུར་དང་བསྔགས་པ་དང༌། བསྔོ་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང༌། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བླ་མེད་དག །སྒྲུབ་དང་ཤིན་ཏུ་དག་པ་ཞེས། །བྱ་བ་འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་རྣམས་ཀྱི། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ནི་དེ་འདྲར་བཤད། །ཤེས་པས་སྲིད་ལ་མི་གནས་ཤིང༌། །སྙིང་རྗེས་ཞི་ལ་མི་གནས་དང༌། །ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་དང༌། །ཐབས་ཀྱིས་རིང་བ་མ་ཡིན་ཉིད། །མི་མཐུན་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་དང༌། །སྦྱོར་དང་དེ་ཡི་མཉམ་ཉིད་དང༌། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་མཐོང་བའི་ལམ། །དེ་འདྲར་ཀུན་ཤེས་ཉིད་དུ་འདོད། །རྣམ་པ་སྦྱོར་བར་བཅས་རྣམས་དང༌། །ཡོན་ཏན་སྐྱོན་ནི་མཚན་ཉིད་བཅས། །མཐར་དང་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དང༌། །སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །སྲིད་དང་ཞི་བ་མཉམ་ཉིད་དང༌། །ཞིང་དག་བླ་ན་མེད་པ་དང༌། །འདི་ནི་ཐབས་མཁས་བཅས་པ་ཡིན། །དེ་ཡིས་རྟགས་དང་རྣམ་འཕེལ་དང༌། །བརྟན་དང་སེམས་ཀུན་གནས་པ་དང༌། །མཐོང་ཞེས་བྱ་དང་བསྒོམ་པ་ཞེས། །བྱ་བའི་ལམ་ནི་སོ་སོ་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་བཞི་ཡི། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཞི་དང་ནི། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །ལོག་པར་སྒྲུབ་དང་བཅས་པ་ནི། །རྩེ་མོའི་མངོན་རྟོགས་མཐར་གྱིས་པ། །རྣམ་གསུམ་རྣམ་བཅུ་སྐད་ཅིག་མ། །གཅིག་གིས་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ་བ། །མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པ་བཞི། །ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་པ། །དེ་བཞིན་གཞན་ནི་སྤྲུལ་སྐུ་དང༌། །ཆོས་སྐུ་མཛད་པར་བཅས་པ་སྟེ། །རྣམ་པ་བཞིར་ནི་ཡང་དག་བརྗོད། །ཅེས་པ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ནོ། །དགོས་པའི་དོན་ནི་བཤད་པ་བོས་བཤད་སླ་བ། ཉན་པ་པོས་རྟོགས་སླ་བའོ། །ཚིག་གི་དོན་ནི་གཞུང་དང་སྦྱར་རོ། །ལེའུ་འདི་ནས་ཤཱ་རིའི་བུའི་ཞུས་ལན་གསུམ། འཁོར་སྤྱིའི་ཞུས་ལན་དང་བཞི། ཞལ་གྱི་སྒོ་ནས་ལྗགས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྐྱང་ནས་རབ་འབྱོར་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་བསྐུལ་


DTG088_Page_0413
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །ཞུས་ལན་དང་པོ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་སངས་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཞུས་ལན་ལ་སེམས་བསྐྱེད། །ཞུས་ལན་གཉིས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བརྩོན་གྱི་ཞུས་ལན་ལ་གདམས་ངག་རང་གི་ངོ་བོ། །དམིགས་པ་བདེན་པ་བཞི། རྟེན་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་ལ་གདམས་པའོ། །ཞུས་ལན་གསུམ་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་དག་གང་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་འདིར་འོངས། འདི་ནས་གར་སྐྱེ་ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ་དགེ་འདུན་ཉི་ཤུ། མ་ཞེན། མི་ངལ། ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ། སྤྱན་ལྔ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་གདམས་པའོ། །ཞུས་ལན་བཞི་པ། འཁོར་སྤྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་ནས། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞུས་པས། དེའི་ལན་འཐད་པ་དང་བཅས་པ་གསུངས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད། །ཅེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་སྟེ། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ངོ་བོའོ། །དེ་དང་དེ་ནི་མདོ་བཞིན་དུ། །བསྡུས་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད། །ཅེས་པ་ལ། དེ་དང་གཞན་དོན་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་མདོ་བཞིན་ནི་བསྡུས་པ་ནས་སྨོན་འཇུག་གཉིས་སུ་གསུངས། མདོ་རྒྱས་པ་ནས་དགོས་པའི་སྒོ་ནས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་གསུངས་པ་ནི། དེ་ཡང་ས་གསེར་ཟླ་བ་མེ། །གཏེར་དང་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་མཚོ། །རྡོ་རྗེ་རི་སྨན་བཤེས་གཉེན་དང༌། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཉི་མ་གླུ། །རྒྱལ་པོ་མཛོད་དང་ལམ་པོ་ཆེ། །བཞོན་པ་བཀོད་མའི་ཆུ་དང་ནི། །སྒྲ་སྙན་ཆུ་བོ་སྤྲིན་རྣམས་ཀྱིས། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་སོ། །ཞེས་པ་ལས། འདུན་པས་ལྟ་བུའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་ཐམས་ཅད་སྨིན་པས་ས་དང་འདྲའོ། །བསམ་པ་བཟང་པོ་གསེར་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སྦྱིན་པ་དང་གཏོང་བ་དང་ལེན་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་


DTG088_Page_0414
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ནམ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་བསམ་པ་མི་འགྱུར་བས་གསེར་དང་འདྲའོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཟླ་བ་ཚེས་པ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་རྫོགས་པར་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བས་ཟླ་བ་ཚེས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྦྱོར་བ་མེ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དང༌། ལམ་རྫོགས་པར་འདོད་པ་དང༌། གཞི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་འདོད་པ་དང༌། བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བུད་ཤིང་བསྲེགས་པས་མེ་ལྟ་བུའོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཏེར་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སེར་སྣ་ཅན་རྣམས་སྦྱིན་པ་ལ་འགོད་པར་འདོད་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཟིལ་གྱིས་མནན་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་མི་ཟད་པ་གཏེར་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་ཁུངས་བཟང་པོ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་རྣམས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་འགོད་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་འབྱུང་བས་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་ཁུངས་བཟང་པོ་ལྟ་བུའོ། །བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སེམས་འཁྲུགས་པ་རྣམས་བཟོད་པ་ལ་འགོད་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །བཟོད་པ་དེ་ཟབ་པས་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ལེ་ལོ་ཅན་རྣམས་བརྩོན་འགྲུས་ལ་དགོད་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ལ་མི་དགེ་བས་དབྱེ་བར་མི་ནུས་པས་རྡོ་རྗེ་ཕ་ལམ་ལྟ་བུའོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རིའི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སེམས་གཡེང་བ་རྣམས་བསམ་གཏན་ལ་འགོད་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་


DTG088_Page_0415
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་མ་དང་མཚན་མ་མེད་པས་མི་སྒུལ་བས་རི་རབ་ལྟ་བུའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྨན་བཟང་པོ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཤེས་རབ་འཆལ་བ་རྣམས་ཤེས་རབ་ལ་འགོད་པར་འདོད་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་གྱི་ཤེས་རབ་ཟིལ་གྱིས་མནན་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པས་སྨན་ལྟ་བུའོ། །ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཐབས་མཁས་པས་ཆུང་དུ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་མི་ཟད་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡང་དགེ་བའི་གྲོགས་སུ་འཆར་བས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལྟ་བུའོ། །སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་ཤིང་མྱུར་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་རྟོགས་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དགོས་འདོད་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བས་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའོ། །སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉི་མའི་སྙིང་པོ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་འདོད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགེ་བ་ལ་གཟུད་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གདུལ་བྱ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པས་ཉི་མ་ལྟ་བུའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གླུ་དབྱངས་སྙན་པ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་སེམས་སྐྱེད་པ་གཅིག་གིས་འདོད་ཞིང་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་དང༌། སྒྲ་དབྱངས་གཅིག་གིས་གོ་བར་འདོད་པ་དང༌། སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཤེས་པར་འདོད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་དང་བ་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་དྲི་ཟའི་གླུ་དབྱངས་སྙན་པ་ལྟ་བུའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའི་བྱང་


DTG088_Page_0416
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཤེས་པར་འདོད། ཆུ་ཐམས་ཅད་སྒྲའི་ཉག་མ་གཅིག་གིས་བླང་བར་འདོད། མེའི་ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་འདོད། །རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་འདོད། སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་གཅིག་གིས་ཁེངས་པར་འདོད། སྐྲ་ཉག་མ་གཅིག་གིས་སྦམས་ནས་གཞན་དུ་འཕང་བར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དབང་འབྱོར་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་འདི་ལ་མི་མོས་པར་མི་བྱ་སྟེ་རྒྱལ་པོ་དང་འདྲའོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བོད་མཛོད་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་དང་བཅས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ་ཇི་སྙེད་བཞུགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསོད་སྙོམས་གཅིག་དང༌། མེ་ཏོག་དང་སྤོས་ལ་སོགས་པ་གཅིག་གིས་ཁྱེད་པར་འདོད་པ་དང༌། མི་མཉམ་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་དགོད་པར་འདོད་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགོད་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཟད་མི་ཤེས་པས་བང་མཛོད་ལྟ་བུའོ། །ལམ་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཤེས་པར་འདོད་པ་དང༌། ཐོབ་པར་འདོད་པ་དང་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དུས་གསུམ་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་གཤེགས་པས་ལམ་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའོ། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་ལྡན་པ་བཞོན་པ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་འདོད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ནང་གི་འཁོར་དུ་འགྱུར་བར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་ལྡན་པ་ནི་གང་དུའང་མི་ལྟུང་བར་འགྲོ་བས་བཞོན་པ་གླང་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའོ། །གཟུངས་དང་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་ལྡན་པ་བཀོད་མའི་ཆུ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་


DTG088_Page_0417
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུངས་པ་དང༌། གསུང་བ་དང་གསུང་བར་འགྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་དང་མི་བརྗེད་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །གཟུངས་དང་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་རུང་ཞིང་མི་ཟད་པས་ན་བཀོད་མའི་ཆུ་ལྟ་བུའོ། །སྒྲ་སྙན་བ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ན། མུན་པ་མུན་ནག་སྨག་གིས་ཁྱབ་པ་ཐམས་ཅད་བསལ་བར་འདོད་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་སྒྲ་བསྒྲག་པར་འདོད་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་འགོད་པར་འདོད་པ་དང༌། བརྩོན་ར་དང་ཁྲི་མོན་ན་འཁོད་པ་ཐམས་ཅད་བདག་གི་མཐུས་རང་དགར་སྤྱད་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྙན་པ་སྒྲོགས་པ་དགའ་སྟོན་ལྟ་བུའོ། །ཆུ་བོ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་དམུས་ལོང་གང་དག་འཁོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་བ་དང༌། འོ་ན་པ་ལ་སོགས་པས་སྒྲ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད་པས་ཆུ་བོ་ལྟ་བུའོ། །སྤྲིན་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ནམ་ཞིག་གླང་པོ་ཆེའི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་བལྟ་བར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཆར་ལྟ་བུར་འབབ་པས་སྤྲིན་ལྟ་བུའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་ཡང་ལྷུང་བཟེད་འབུལ། ལྷ་རྣམས་ཀྱང་དགའ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་འབུལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱང་འདོད་པ་ལ་སྤྱོད་པས་ནི་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བའི་བར་དུ་གཅོད་ན། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས་སྙམ་ནས་ཚངས་པར་སྤྱད་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །ཞུས་ལན་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་པ་ལ་བརྟེན་པ་མཆིས་སམ་ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་དེས་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །ལ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་ལ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པས་འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ཡང་སྟོན་ཏོ། །ཉམས་ཀྱི་


DTG088_Page_0418
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྱོད་པ་ནི་མེད་དོ། །དཔེ་སྒྱུ་མ་མཁན་ལྟ་བུའོ། །འདོད་པ་རང་རྒྱུད་དུ་སྤྱོད་ན་འདོད་པ་རྣམས་ནི་ཀུན་ནས་འབར་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་དོ། །གདམས་ངག་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱ་བའི་དོན་ལ་ཚེགས་ཆུང་དུས་དོན་འགྲུབ་པའི་ཐབས་ཀྱི་ངག་གོ །ད་རེས་ནི་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་སླ་བ་ཅིག་སྟོན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ་འཁོར་བར་མི་འཁྱམ་པ་ཅིག་དགོས། འཁོར་བར་མི་འཁྱམ་པ་ལ་ཆགས་སྡང་མེད་པ་ཅིག་དགོས། དེ་ལ་གཟུང་འཛིན་མེད་པ་ཅིག་དགོས། དེ་ལ་དངོས་པོ་འཁྲུལ་སྣང་དུ་ཤེས་པ་ཅིག་དགོས་པས་མཁས་པ་པཎྜི་ཏའི་ལུགས་ཀྱིས་སྒྲོ་འདོགས་ཕྱི་རུ་གཅོད། ལྟ་རྟོག་ཕྱི་རུ་བྱེད་དེ། རྟོག་བཅས་འཕྲུལ་པ་ཡིན་པར་འདོད་པས་ཡུལ། བཅད་པས་དེར་འཛིན་གྱི་ཤེས་པ་ལྡོག་པའོ། །ཀུ་སུ་ལུའི་གདམས་ངག་གི་ལུགས་ཀྱིས་སྒྲོ་འདོགས་ནང་དུ་གཅོད། ལྟ་རྟོག་ནང་དུ་བྱེད་དེ་རྟོག་མེད་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པས་རང་ངོ་རང་གིས་ཤེས་དགོས། རྟོག་པ་ཅིག་རང་ལ་སྐྱེ་དགོས། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་བཀག་པས་མི་ཁེགས། བསྒྲུབས་པས་མི་འགྲུབ་དཔེར་ན་མིག་ནད་ཅན་གྱི་སྐྲ་བཤད་དང་འདྲ། རང་སེམས་དག་ན་མཚན་མ་རང་སར་གྲོལ་ལོ། །དེ་ཡང༌། སྒྲུབ་དང་བདེན་པ་རྣམས་དང་ནི། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དཀོན་མཆོག་གསུམ། །མ་ཞེན་ཡོངས་སུ་མི་ངལ་དང༌། །ལམ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། །སྤྱན་ལྔ་དང་ནི་མངོན་ཤེས་དང༌། ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་མཐོང་ལམ་དང༌། །བསྒོམ་ཞེས་བྱ་བ་གདམས་ངག་ནི། །བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལས་རང་གི་ངོ་བོ་སྒྲུབ་པ་ལ་གདམས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། སྣང་སྲིད་འཁྲུལ་སྣང་དུ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ལྟར་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དེ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པའི་གནས་སུ་འགྱུར་བའོ། །སྣང་སྲིད་འཁྲུལ་སྣང་དུ་བསྟན་པ་ལ་ལྔ་ལས། དང་པོ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་བར་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། མིང་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་


DTG088_Page_0419
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན། །སྟོང་པ་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་པས་སྟོང་པ་བཞི་སྦྱོར་དུ་བསྟན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །སྒྱུ་མ་ནི་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས། གང་དུ་ཡང་མི་འགྲོ། སྒྱུ་མ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད། འགག་པ་མེད། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད། ཆོས་སོ་སོའི་མིང་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་སྒྱུ་མའི་མིང་གིས་སྒྲོ་བཏགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་མངོན་པར་ཞེན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེ་མེད་འགག་མེད་དུ་རྟོགས་ཏེ། བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་དུ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དེས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དང༌། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ལྟ་བུ་ཤ་སྟག་གིས་འདམ་བུའི་ཚལ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་གང་བར་གྱུར་པ་ཡིན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཤེས་རབ་དེའི་བརྒྱལ་སོགས་པའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་ཕོད་དོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དབེན་པ། མ་སྐྱེས་པ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་མཆིས་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱ་སྙམ་མམ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་སྙམ་མམ། གསོལ་པ་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། དཔེར་ན་སྲིན་བུ་མཁྱེན་གྱི་འོད་དང་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པའི་གནས་སུ་བསྟན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་སྦྱིན་པའི་གནས་ལགས་སམ། བཀའ་སྩལ་པ། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ནས་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་གནས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དམིགས་བ་བདེན་པ་


DTG088_Page_0420
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞི་ལ་གདམས་པ་ལས། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི། གསོལ་པ་ཇི་ལྟར་བརྩོན་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་ཞེས་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་བདེན་པ། འདུས་བྱས། འདུས་མ་བྱས། རྟེན་འབྲེལ། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་བདུན་པོ་འདི་དག་ལ་བརྩོན་ན་བརྩོན་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི། དེ་དག་ལ་བརྩོན་པའི་ཚེ་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བའམ། མི་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྤྱོད་དེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་སྐྱེ་བའམ་འགག་པའམ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའམ། རྣམ་པར་བྱང་བའམ། གཟུགས་ནི་ཚོར་བ་དང་ལྷན་ཅིག་རྗེས་སུ་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད། སྐྱེ་འགག་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། དུས་གསུམ་མེད་དོ། །འགོག་པ་ལ་གདམས་པ་ནི་དེ་འདྲ་བ་དེ་ལ་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་མེད་དོ། །ལམ་ལ་གདམས་པ་ནི། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བའམ་མི་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་དང་སྦྱོར་བར་ཡང་མི་བྱེད་འབྱེད་པར་མི་བྱེད་དོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ལ་དབྱེ་བར་བྱ་བའམ་སྦྱར་བར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པ་ནི་དུས་གསུམ་དང་སངས་རྒྱས་སུ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་འབྱེད་པར་མི་བྱེད། གཟུ་སྣས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དང་སངས་རྒྱས་སུ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་འབྱེད་བར་མི་བྱེད་དོ། །ཆོས་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པ་ནི། འདྲེས་རྐང་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་དངོས་པོ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའམ། དངོས་པོ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །རྟག་ཅེས་བྱ་བ་དང་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། བདེ་སྡུག་དང༌། བདག་ཡོད་མེད་དང༌། སྡུག་མི་སྡུག་དང༌། སྟོང་མི་སྟོང་དང༌། མཚན་མ་ཡོད་མེད་དང༌། སྨོན་པ་ཡོད་མེད་དང༌། སྐྱེ་འགག་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་


DTG088_Page_0421
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱང་བ་དང༌། དུས་གསུམ་དང༌། ཡོད་མེད་དང༌། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་བརྟན་ཞེས་བྱ་བའམ་མི་བརྟན་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་དང་མི་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། གཉི་ག་དང་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ། །བློ་རེ་བ་མེད་པ་ནི་ཕར་ཕྱིན་ནས་ཡང་དག་པའི་མཐའི་བར་གྱི་དོན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་དོན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ། །ཕན་ཡོན་གྱི་ཆོས་བཅུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་དགོངས་པ་མཛད་དོ། །ལྷ་རྣམས་བསྲུང་བ་མཛད་དོ། །གཟུངས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཚེགས་ཆུང་ངུས་མངོན་དུ་འགྱུར་རོ། །གང་ལ་ཡང་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟ་ཞིང་སྣང་སྟོང་དུ་མི་འབྱེད་དོ། །དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པ་ནི། དབང་པོ་རྟུལ་དང་རྣོན་པོ་དང༌། །དད་དང་མཐོང་ཐོབ་རིགས་ནས་རིགས། །བར་ཆད་གཅིག་པར་སྐྱེས་ནས་དང༌། །བྱེད་དང་བྱེད་མིན་འོག་མིན་འགྲོ། །འཕར་གསུམ་སྲིད་རྩེའི་མཐར་ཐུག་འགྲོ། །གཟུགས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་བཅོམ་པ་དང༌། །མཐོང་ཆོས་ཞི་ལུས་མངོན་སུམ་བྱེད། །བསེ་རུ་དང་ནི་ཉི་ཤུའོ། །ཞེས་པ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་བ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་དེ་གང་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་འདིར་འོངས་པ་ལགས། འདི་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་གང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་འདིར་སྐྱེས་པ་དབང་པོ་རྣོན་པོ། དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ནས་འདིར་སྐྱེས་པ་དབང་པོ་འབྲིང༌། མིའི་ནང་ནས་འདིར་སྐྱེས་པ་དབང་པོ་ཐ་མའོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོ་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་མདོ་སྦྱོར་བསྟན་ནོ། །དད་པས་མོས་པའི་དགེ་འདུན་ནི་བསམ་གཏན་ལ་མཉམ་པར་གཞོག་ཅིང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱད་དེ། བསམ་གཏན་ཐོབ་པས་ལྷ་ཚེ་རིང་པོར་སྐྱེ་ཞིང༌། བསམ་གཏན་སྤངས་ནས་མིའི་ནང་དུ་སྐྱེས་ཏེ་དབང་པོ་མི་རྣོ་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །མཐོང་ཐོབ་ནི་སྙོམས་འཇུག་གསུམ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་སྟེ། དེ་དག་གིས་མི་སྐྱེ་ཞིང༌། སངས་རྒྱས་


DTG088_Page_0422
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །མིའི་རིགས་ནས་མིའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཀྱང་དེ་དག་གི་དབང་གིས་མི་སྐྱེ་ཞིང་རྒྱལ་རིགས་སམ། བྲམ་ཟེའམ་ཁྱིམ་བདག་གི་རིགས་སུ་སྐྱེས་ཏེ། ཡང་སྲིད་པ་ལ་བརྐམ་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་གྱི། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པ་ཁམས་ཀྱི་ལྷའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་སྙོམས་འཇུག་གསུམ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། དེ་དག་གི་དབང་གིས་མི་སྐྱེ་བར་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལྷའི་རིགས་སུ་གནས་ཤིང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་སྙོམས་འཇུག་གསུམ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ཤི་འཕོས་ནས་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་ཚངས་པ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་ལ་དབང་བསྒྱུར། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་གསོལ་བ་འདེབས་པར་བྱེད་པའོ། །སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚེ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་དག་སྙོམས་འཇུག་གསུམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། དེ་དག་གི་དབང་གིས་མི་སྐྱེ་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་སུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །བར་མདོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་ཤེས་དྲུག་ཐོབ་པ་དག །ཁམས་གསུམ་དུ་མི་སྐྱེ་བར་སངས་རྒྱས་ལ་རིམ་གྲོ་བྱེད། ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་གྱི་སྒྲ་མི་གྲག་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འདོང་ཞིང་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་སྒྲ་མི་གྲག་པའི་སར་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་སྒྲ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད་བསམ་གཏན་བཞི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དག་ཐོབ་ནས་ཁམས་གསུམ་དུ་མི་སྐྱེ་བར་དེ་དག་ཏུ་དོན་བྱེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་ནས་ཆོས་ཀྱིས་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཏེ། སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་སྙོམས་འཇུག་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པར་རྩེ་ཞིང་བསམ་


DTG088_Page_0423
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཏན་དང་པོ་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་གོ་ལ་སོགས་པའོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང༌། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ཐོབ་ཀྱང༌། རང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་པར་གཞན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འགོད་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །འཕར་བ་དང་པོ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འཕར་བ་གཉིས་པ་ནི་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འཕར་བ་གསུམ་པ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཐོབ་པ་དག་གཞན་བདེན་པ་བཞི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྤྱོད་ཀྱང་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་ཚེ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་དགེ་འདུན་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷུར་བྱས་ནས། ཟས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཟས་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་བཅོམ་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་ཤིང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་དོང་ཞིང་སེམས་ཅན་ལ་ཆོས་སྟོན། །སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་དག་མཐོང་ཞིང་དེ་དག་གི་མཚན་མ་བཟུང་སྟེ། དེ་བས་ཀྱང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བསྒྲུབས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཤ་སྟག་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཞི་བ་ལུས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་མི་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པར་བྱ་སྟེ་ལ་སོགས་པའོ། །བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་དགེ་འདུན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་གོ་མི་འབྱེད་དོ། །མ་ཞེན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི་གསོལ་པ། ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དེ་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་བ། འདི་ནི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ཡིན་ཏེ་ལས་ཅི་རྩོམ་སྙམ་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྐྱེ་བས་ཁ་ནས་མ་ཐོ་བ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །


DTG088_Page_0424
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་ངལ་བ་ལ་གདམས་པ་ནི་གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རློམ་སེམས་མེད་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་ནམ་ཡང་ངན་སོང་རྣམས་སུ་མི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ནི་གསོལ་པ། །དེ་ལྟ་བུར་མི་ལྟུང་བའི་ཡེ་ཤེས་དེ་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། ཡེ་ཤེས་དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་མཐོང་ངོ༌། །ཆོས་ཉན་ཐོས་ཏོ་ནས་བདག་གཞན་གྱི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེད་པ་དང་རྣམ་མཁྱེན་པར་དུ་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེད་པའོ། །སྤྱན་ལྔ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་གདམས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། མིག་ལྔ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡོད་དོ། །ཤའི་མིག་གི་ཡུལ་ནི་དངོས་པོ་སོ་སོར་ངེས་པའོ། །ལྷའི་མིག་གི་ཡུལ་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། འཆི་འཕོ་ཤེས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གི་ཡུལ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱི་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་མིག་གིས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཤེས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའོ། །མངོན་ཤེས་དྲུག་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ། ལྷའི་མིག་གི་དང༌། རྣ་བའི་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་ཤེས་པ་དང༌། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་རྟོགས་པར་བདག་གིས་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་རློམ་སེམས་མེད་དེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་དྲུག་ལས་དང་པོ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་ཤིང་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆགས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱོང་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དྲུག་བྱིས་པ་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྦྱིན་པ་དང་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་རློམ་སེམས་མེད་དེ། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རློམ་སེམས་ཐམས་ཅད་གཅོད་པའོ། །ཡོན་ཏན་གཉིས་པ་ནི་ཉན་རང་བས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། མཉམ་པ་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིད་དུ་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡོན་ཏན་གསུམ་པ་ནི་མིག་གིས་གཟུགས་ཡིད་དུ་


DTG088_Page_0425
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་འོང་བ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བཞི་པ་ནི་ལུང་སྟོན་པ་གསུམ་སྟེ། དགེ་སློང་སུམ་བརྒྱ་དང༌། ལྷའི་བུ་རྣམས་དང༌། འཁོར་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་ལུང་བསྟན་པའོ། །ལྔ་པ་ནི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཆེན་པོའོ། །ཚད་མེད་པ། དཔག་ཏུ་མེད་པ། དམ་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་དོ་སྤྱོད། སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་སླད་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་སོ། །རྫོགས། རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་ལུས་ཐོབ་བོ། །འཐོབ། ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་ཆོས་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཐོབ་བོ། །ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱས་སོ། །སངས་རྒྱའོ། །རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་སླད་དུ་སངས་རྒྱ་བར་འཚལ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བགྱིའོ། །བཀའ་སྩལ་པ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་ན། མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ཀྱི་བདེ་ལེགས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་དྲུག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་གྱི་སྒོ་ནས་ལྗགས་ཀྱི་དབང་པོ་བཀྲམ་སྟེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་དང༌། གང་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་སྣང་བས་ཁྱབ་པར་མཛད་དོ། །ཕྱོགས་བཅུ་ན་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣང་བ་ཆེན་པོས་བལྟམས་པ་འདི་སུའི་མཐུ་ལགས་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། མི་མཛད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་བཞུགས་ཏེ། དེའི་ཞལ་ནས་ལྗགས་བཀྲམ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པའི་མཐུའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་ལགས་ན་བདག་ཅག་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བལྟ་བའི་སླད་དུ་མཆིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཕྱོགས་བཅུ་ནས་མཆོད་རྫས་མང་པོ་


DTG088_Page_0426
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁྱེར་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་མཆིས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུའི་ལེའུ་སྟེ་གཉིས་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་མཐོང་ལམ་དང་བསྒོམ་ལམ་ལ་གདམས་པ་གཉིས་སྟོན། མཐོང་ལམ་ལ་གདམས་པ་ལ་ཞུས་ལན་གཉིས་ཏེ། ངེས་ཤེས་བསྐྱེད་པ་དང་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པའོ། །སྒྲོ་འདོགས་གཅད་པ་ལ་གསུམ། དངོས་ཀྱི་སྒྲོ་འདོགས་གཅད་པ་དང༌། བཏགས་པའི་དང༌། མཐོང་བའི་སྒྲོ་འདོགས་གཅད་པ་སྟེ་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལས་དང་པོ་འཕྲོས་པའི་ཞུས་ལན་དང༌། དགོས་པའི་མངོན་རྟོགས་གཉིས་ལས་ཞུས་ལན་ནི། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རབ་འབྱོར་ལ་བཀའ་སྩལ་བ། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་བྱ་བར་སྤོབས་པ་སྐྱེད་ཅིག །དེ་ལ་འཁོར་གྱི་རྟོག་པ་སྐྱེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། ལྷའི་བུ་རྣམས་རབ་འབྱོར་གྱི་སྤོབས་པའི་མཐུས་སྟོན་ནམ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་སྟོན་སྙམ་པ་དང༌། རབ་འབྱོར་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་དེ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྟོག་པ་ཤེས་ནས། ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སྨྲས་པ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཅི་སྨྲ་བ་དང༌། སྟོན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུས་ཡིན་གྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྟོན་པའོ། །དགོས་པའི་མངོན་རྟོགས་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ། བདག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་དམིགས་མ་འཚལ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ལགས། ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ན། གང་ལ་གདམས་ཤིང་རྗེས་སུ་བསྟན་པར་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མིང་ཙམ་སྟེ། མིང་དེ་ནི་ནང་ནའང་མེད། ཕྱི་རོལ་དང་གཉིས་ཀ་ན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །དཔེར་ན་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་དང༌། ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ནང་གི་མགོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྩྭ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་དང༌། འཁྲུལ་པའི་དཔེ་བརྒྱད་ལྟ་བུའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པས་ནི་ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད། རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་


DTG088_Page_0427
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདག་དང༌། ཞི་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། མཚན་མ་དང༌། སྨོན་པ་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། དགེ་བ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་ཟློག་ཟླར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བར་མི་འགྱུར་བར་ཐུགས་སུ་ཆུད་དེ་མིང་དང་བརྡ་ཙམ་དུ་ཤེས་པས་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱོན་མེད་ཅིང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཡོངས་སུ་ནོན་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པས་མིང་དང་བརྡར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དངོས་པོའི་སྒྲོ་འདོགས་གཅད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་འཚལ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི། གཟུགས་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ལྔ་ལྔར་བསྒྲེ་བ་ནི་གཟུགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མ། གཟུགས་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། གཟུགས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་སྙམ་མམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གཟུགས་ཡོད་སྙམ་མམ། གཟུགས་མེད་པ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་ན། གཟུགས་དང་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་བ་ལྟ་ག་ལ་མཆིས། བཏགས་པའི་སྒྲོ་འདོགས་གཅད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ལགས་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་གཟུགས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌།


DTG088_Page_0428
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་ཞི་བའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་སྙམ་མམ། གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་མ་མཆིས་ཤིང་མི་དམིགས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་བ་ལྟ་ག་ལ་མཆིས། མཐོང་བའི་སྒྲོ་འདོགས་གཅད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ན། གཟུགས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དོ། །བསྒོམ་ལམ་ལ་གདམས་པ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། དེ་སྐད་ཅེས་བཤད་པ་ལ་མི་འཇིགས་མི་དང་ན་དེ་ཉིད་གདམས་ངག་ཡིན་ཏེ་རྗེས་སུ་བསྟན་པའོ། །རབ་འབྱོར་གྱི་ལེའུ་སྟེ་གསུམ་པའོ། །། །ངེས་འབྱེད་ནི་མགོན་པོས་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་སྒོ་ནས་མདོར་བསྟན་པ། དམིགས་པ་དང་ནི་རྣམ་པ་དང༌། །རྒྱུ་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱོ་བ་ཡི། །ཉན་ཐོས་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང༌། །བཅས་པ་དག་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས། །རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་ལྡན་རྟེན་པ། །ཞེས་པ་ནི་གང་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ན། ཉན་ཐོས་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང་བཅས་པ་ལས་འཕགས། གང་གི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱོབ་པའི་འཕགས། གང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ན་རྒྱུ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། རྣམ་རྟོག་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས། ཚུལ་ཇི་ལྟར་འཕགས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་རང་འབའ་ཞིག་གི་ཐེག་པ་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་བྱེད། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་བྱེད་པས་འཕགས་སོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་དམིགས་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་ནས་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ལམ་ཞེན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དམིགས་རྣམས་ནི་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ནས། མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་ཞེན་པའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་རྟོག་ནི་ངེས་འབྱེད་


DTG088_Page_0429
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྤོང་བའོ། །དེ་ནི་མི་འཐད་དེ། ཡོད་པ་སྤང་བར་མི་ནུས། མེད་པ་སྤང་མི་དགོས་པས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་རྟོག་ནི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་རང་ལ་རྣམ་རྟོག་ཡེ་ཤེས་སུ་འཆར་བས་ལྡན་པའོ། །གཞན་དོན་དུ་རྣམ་རྟོག་བརྟེན་པའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་ཉན་ཐོས་རངས་རྒྱལ་གྱི་ཐབས་ཤེས་རབ་ཡ་གལ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་དམ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཟིན་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ། །ལེའུ་འདི་ནས་ངེས་འབྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དང༌། དྲོད་ཆུང་དུ་སྟོན། རྒྱུ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཤེས་པའི་རྒྱུ། སྤོང་བའི་རྒྱུ། རྟོགས་པའི་རྒྱུའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་བཅུ་གཉིས་ཏེ། རབ་འབྱོར་གྱི་གཏམ་བཅུ་གསུམ་བསྡུས་པའི་དོན་ནོ། །ཤེས་པའི་རྒྱུ་ནི་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་རྟེན་འབྲེལ་ཤེས་པར་འཚལ་བས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བགྱིའོ། །སྤོང་བའི་རྒྱུ་ནི་དུག་གསུམ། སྦྱོར་བ་བཞི། ཆུ་བོ་བཞི། ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི། མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤང་བར་འཆལ་བས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བགྱིའོ། །རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ནི་དགེ་བ་བཅུ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དང༌། སྙོམས་འཇུག་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་ཆེན་པོར་མི་ལྟུང་བར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ངེས་འབྱེད་བརྒྱད་ནི། དམིགས་པ་མི་རྟག་ལ་སོགས་པ། །བདེན་པའི་རྟེན་ཅན་དེ་ཡི་ནི། །རྣམ་པ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་འགོག །ཐེག་པ་གསུམ་ཆར་ཐོབ་པའི་རྒྱུ། །ཞེས་པ་ལ། དྲོད་ཆུང་དུའི་དམིགས་རྣམས་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་ནི་གང་ལགས། ཆོས་ལ་སྲེད་པའོ། །ཆོས་ལ་སྲེད་པ་གང་ཡིན། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། གཟུགས་སྟོང༌། མི་རྟག་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་པར་ཆགས་ཤིང་གནས་ཏེ་འདུ་ཤེས་པ་ནི་སྐྱོན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ནི་གལ་ཏེ་གཟུགས་འདི་སྤང་བར་བྱའོ། །འདིས་སྤང་བར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་མངོན་དུ་བྱའོ། །འདི་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། འདི་ནི་མ་ཕྱིན་པའོ་ལ་སོགས་པ་གཉིས་འཛིན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་གནས་པ་ནི་སྐྱོན་ནོ། །འགོག་པ་ནི་སྐྱོན་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་ཡང་


DTG088_Page_0430
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བའོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ནི་དེ་ལྟར་བསླབ་པའི་ཚེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་དེས་ཀྱང་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་དེ་ནི་སེམས་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་འོད་གསལ་བའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། འོད་གསལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉན་རང་གི་སེམས་དང་མི་ལྡན་མ་བྲལ་བའོ། །སེམས་མ་ཡིན་པ་ནི་ཡོད་པའམ་མེད་པ་ནི་མི་དམིགས་ཤིང་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། སེམས་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བར་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡིན་ནམ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་དུ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་གསུམ་ཆར་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། རབ་འབྱོར་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཁྱོད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུགས་ལས་སྐྱེས་པའི་སྲས་ཆོས་ཀྱི་བགོས་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ། ཟང་ཟིང་གི་བགོས་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཉན་རང་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཟུང་བར་བྱའོ་ལ་སོགས་པའོ། །སྐྱོན་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་དྲོད་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའོ། །རྩེ་མོ་ཆེ་འབྲིང་གསུམ། བཟོད་པ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་སྟེ་བདུན་སྟོན་ནོ། །གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་འཇིག་གནས་བྲལ་དང༌། །གནས་དང་བཏགས་དང་བརྗོད་དུ་མེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་དྲོད་འབྲིང་གི་དམིགས་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་འཇིག་མེད་པས་གང་ལའང་མི་གནས་པ་ནི་བདག་གིས་དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མ་དམིགས་མ་འཚལ་ཏེ། མིང་ཙམ་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེའམ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པར་བགྱིད་ན་དེ་ཉིད་བདག་གིས་བགྱིས་འགྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཟུགས་ནས་ཡང་དག་པའི་མཐའི་བར་གྱིས་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་སྟེ། དེ་རྣམས་མ་མཐོང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་གང་ལ་མིང་དུ་གདགས་པར་བགྱི། ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱི་མིང་དེ་གནས་པ་མ་མཆིས། ཐུག་པ་མ་མཆིས། བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་མ་


DTG088_Page_0431
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཆིས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིང་དེ་མ་མཆིས་པས་དེ་ལྟར་ན་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་མ་མཆིས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་གནས་པར་མི་བགྱིའོ། །དྲོད་ཆེན་པོའི་དམིགས་རྣམས་ནི་བརྡར་བཏགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་ཆོས་གང་ལ་མིང་དང་བརྡར་བགྱི་བ་དང་བཏགས་པ་དེ་ཡང༌། བཏགས་པ་ཙམ་དུ་བས་ཤིང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་རྨི་ལམ་ཞེས་བགྱི་བའི་མིང་ནི་གང་གིས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ནས་ཡང་དག་པའི་མཐའི་བར་དུ་གང་གིས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་སོ། །རྩེ་མོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། གཟུགས་སོགས་མི་གནས་དེ་དག་ནི། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་མེད། །དེ་དག་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གཅིག །དེ་ལ་རྟག་སོགས་པར་མི་གནས། །དེ་རྣམས་དེ་ཡི་ངོ་བོས་སྟོང༌། །ཆོས་རྣམས་མི་འཛིན་གང་ཡིན་པ། །དེ་དག་མཚན་མར་མི་མཐོང་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་རྟོགས་པའོ། །ཞེས་པ་ལ། རྩེ་མོ་ཆུང་ངུའི་དམིགས་རྣམས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྟག་མི་རྟག་དང༌། བདེ་སྡུག་དང༌། བདག་ཡོད་མེད་དང༌། ཞི་མ་ཞི་དང༌། སྟོང་མི་སྟོང༌། མཚན་མ་ཡོད་མེད། སྨོན་པ་ཡོད་མེད། དབེན་མི་དབེན་ལ་གནས་པར་མི་བགྱིའོ། །རྩེ་མོ་ཆུང་དུན་གྱི་རྣམ་པ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟག་མི་རྟག་ལ་སོགས་པ་རང་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་ངོ༌། །སྟོང་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་གཞན་མ་ཡིན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའང་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་པའི་མཐའི་བར་ལ་སྦྱོར་རོ། །རྩེ་མོ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསྟན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཐབས་མི་མཁས་པས་བདག་ཏུ་བགྱི་བ་དང༌། བདག་གིར་བགྱི་བ་ལ་གནས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་གནས་ན་གཟུགས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་སྤྱོད་ཀྱི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པར་མི་འགྱུར། རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་


DTG088_Page_0432
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ལ་བསྒྲེའོ། །རྩེ་མོ་འབྲིང་གི་དམིགས་པ། ཆོས་རྣམས་མི་འཛིན་པ་ནི་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། གཟུགས་ནི་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མ་མཆིས་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མ་མཆིས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་སླད་དུ་གཟུགས་མ་ལགས། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་མཐའི་བར་རོ། །ཅི་ནས་ཀྱང་ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཡིད་རྣམ་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བརྟག་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་བཟུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ་ཡང་སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུང་དུ་མ་མཆིས་སོ། །རྩེ་མོ་འབྲིང་གི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཚན་མར་མི་མཐོང་བ་ནི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ནི་མཚན་མའོ། །མཚན་མར་བཟུང་བ་ཅིག་ལགས་ན་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ཕྲེང་བ་ཅན་དད་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བ་ལས། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་དེས་ཀྱང་ཉི་ཚེ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཞུགས་ཏེ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ཡེ་ཤེས་དེ་རྟོགས་པ་དང་ཐོབ་པར་བགྱི་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཕྱི་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་ཡང་དག་པའི་མཐའི་བར་དུ་ཕྱི་ནང་རྣམ་པ་བཞིའི་ཚུལ་དུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཀུན་དུ་རྒྱུ་མོས་པར་གྱུར་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུང་དུ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ། གཟུགས་ནས་ཡང་དག་པའི་མཐའི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ་འདི་ན་ཕ་རོལ་མ་མཆིས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རྩེ་མོ་ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གང༌། གང་གི །ཅི་ཞིག །ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བརྟག་སྟེ། མི་དམིགས་ན་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །རྩེ་མོ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ནི་སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་རྣམས་མི་དམིགས་སོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །དེ་སྐད་བཤད་པ་ལ་མི་འཇིགས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་དང་མ་བྲལ་བའོ། །བཟོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། གཟུགས་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཉིད། །དེ་མེད་པ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད། །དེ་དག་སྐྱེ་མེད་ངེས་འབྱུང་མེད། །དག་དང་དེ་ཡི་མཚན་མ་མེད། །དེ་ཡི་མཚན་མར་མི་རྟེན་པས། །མོས་མིན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལས། བཟོད་པ་ཆུང་ངུའི་


DTG088_Page_0433
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་རང་ཞིན་ནི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །བཟོད་པ་ཆུང་ངུའི་རྣམ་པ་དེ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་རང་བཞིན་ནི་ཇི་ལྟ་བུ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་རང་བཞིན་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །བཟོད་པ་འབྲིང་གི་དམིགས་པ་དེ་དག་སྐྱེ་མེད་ངེས་འབྱུང་མེད་ནི་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ་སྐྱེ་བ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲེའོ། །བཟོད་པ་འབྲིང་གིས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ལུས་ངག་ཡོངས་སུ་དག །ཉོན་མོངས་ཡོངས་སུ་དག །སྐྱེ་གནས་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་ནམ་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་རྒྱུ་བཟོ་སྦྱངས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་དང་ཆོས་མཆོག་ཆེ་འབྲིང་གསུམ་དང༌། གཟུང་རྟོག་གཉིས་སྟོན་པ་ལས། བཟོད་པ་ཆེན་པོའི་དམིགས་རྣམས་མཚན་མ་མེད་ཅིང་མོས་པ་མེད་པ་སྟོན་པ་ལས། དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསྟན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང༌། བདེ་སྡུག་དང༌། བདག་ཡོད་མེད་དང༌། ཞི་མ་ཞི་དང༌། དབེན་མི་དབེན་ལ་སྤྱོད་ན་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་དེ་ཐབས་མི་མཁས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ལ་བསྒྲེའོ། །བདག་ནི་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་དང་མི་སྤྱོད་པ་དང༌། གཉི་ག་དང་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ལ་སྤྱོད་ན་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་དེ་ཐབས་མི་མཁས་པའོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཐབས་མི་མཁས་པར་རིག་པར་བྱ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་ལ་མོས་ཤིང་འདུ་ཤེས་ཏེ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པས་གཟུགས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ལ་སྤྱོད་དེ། དེ་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། མྱ་ངན་དང༌། སྨྲ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། འཁྲུག་པ་ལས་ཡོངས་སུ་མི་གྲོལ། སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་ལས་ཡོངས་སུ་མི་གྲོལ་བར་བརྗོད་དོ། །དེས་ཀུན་ལ་བསྒྲེའོ། །དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སའམ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡང་མངོན་དུ་བྱ་བའི་སྐལ་བ་མེད་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཐབས་མི་མཁས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བཟོད་པ་ཆེན་པོ་དངོས་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་


DTG088_Page_0434
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐབས་མཁས་པར་ཤེས་པར་བྱ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དང༌། བདེ་སྡུག་དང༌། བདག་ཡོད་མེད་དང༌། ཞི་མ་ཞི་དང༌། སྟོང་མི་སྟོང་དང༌། མཚན་མ་ཡོད་མེད་དང༌། སྨོན་པ་ཡོད་མེད་དང༌། དབེན་པ་དང་མི་དབེན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཐབས་མཁས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིས་ན། གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལས་སྣང་སྟོང་བཞི་སྦྱོར་དང༌། སྤྱོད་མི་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་མུ་བཞི་རུ་མི་དམིགས་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་མཆོག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་བྱེད་པ་ཉིད། །ལུང་སྟོན་པ་དང་རློམ་པ་ཟད། །གསུམ་པོ་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག །ཏིང་ཛིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ། །དེ་ལྟར་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནི། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡིན། །ཞེས་པས་ཆོས་མཆོག་ཆུང་ངུའི་དམིགས་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་དེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་ནི་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པར་སངས་རྒྱའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཉིད་ལ་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ཀུན་ལ་སྦྱར་རོ། །ཆོས་མཆོག་འབྲིང་གི་དམིགས་རྣམས་ལུང་སྟོན་པ་དང་རློམ་པ་ཟད་པ་ནི་དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་གི་སྤྱོད་པ་ནི་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བདག་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་རློམ་སེམས་མེད་དོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ནི་ཆོས་མཆོག་ཆེན་པོའི་དམིགས་པའོ། །དེ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེགས་ཞེས་གནང་བ་ནི། བཀའ་སྩལ་པ། ངས་ཉོན་མོངས་མེད་པར་བཤད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ལ་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་བ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སློབ་པ་ལགས་སམ། བཀའ་སྩལ་པ། དེ་ལྟར་སློབ་པ་ནི་མི་དམིགས་


DTG088_Page_0435
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཚུལ་གྱིས་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན་མི་དམིགས་པ་ལགས་ཞེས་པའི་ལན་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་ནས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པ་གང་ལགས་ཞེས་པའི་ལན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་འགག་མེད། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གང་ལ་ཡང་མི་སློབ་བོ། །གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས། །གཞི་དང་དེ་ཡི་གཉེན་པོ་ཡིས། །གཟུང་བར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས། །རྨོངས་དང་ཕུང་སོགས་བྱེ་བྲག་གིས། །དེ་ནི་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུ། །ཞེས་པ་ལས། རྣམ་རྟོག་གི་གོ་བ་ནི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་འཁོར་འདས་ལ་ཞེན་པའི་ཆ་ནས་ནི་རྟོག་པ་ལ། དེ་གསལ་སྣང་གི་ཆ་ནས་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ། །གཞིའི་རྟོག་པ་དགུ་ལས། དང་པོ་མ་རིག་པའི་རྟོག་པ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་ཆོས་འདི་དག་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་ཆགས་པ་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྟོག་པ་ནི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ལ། སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྟོག་པ་ནི་མེད་པ་ལ་བཏགས་ནས་མིང་དང་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ནོ། །བཞི་པ་མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་པའི་རྟོག་པ་ནི་མེད་པ་ལ་ཞེན་ཅིང་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་མི་ཤེས་སོ། །ལྔ་པ་མི་ཤེས་པའི་རྟོག་པ་ནི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་མི་ཤེས་མི་མཐོང༌། དྲུག་པ་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའི་རྟོག་པ་ནི་དེ་ཁམས་གསུམ་དང་ཉན་རང་ལས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའོ། །བདུན་པ་ཡིད་མི་ཆེས་པའི་རྟོག་པ་ནི་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་ཡིད་མི་ཆེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བརྒྱད་པ་མི་གནས་པའི་རྟོག་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དགུ་པ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྟོག་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་ཅིང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའོ། །གཉེན་པོའི་རྟོག་པ་དགུ་ལས་དང་པོ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟར་བསླབས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབས་ཤིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལགས། ལམ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་


DTG088_Page_0436
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་རྣམས་ནི་མི་དམིགས་དང་པོའོ། །གཉིས་པ་སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་མི་དམིགས། གསུམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་མི་དམིགས། བཞི་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས། ལྔ་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྒོ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་མི་དམིགས། དྲུག་པ་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མི་དམིགས། བདུན་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་མི་དམིགས། བརྒྱད་པ་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་མི་དམིགས། །དགུ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མི་དམིགས་ཤིང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་ཅིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན། ཐབས་མི་མཁས་པ་དང་ལྡན་པའི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའོ། །དེ་ཡང༌། བདག་སོགས་རང་དབང་ངོ་བོ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཕུང་སོགས་རྟེན་སྒོ་ནས། །རྫས་དང་བཏགས་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི། །འཛིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད། །ཅེས་པ་ལ། གང་ཟག་གི་རྫས་ཀྱི་རྟོག་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་རྒྱུ་མེད་པའོ། །སྐྱེས་བུ་བཏགས་པའི་རྟོག་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་རྒྱུ་མེད་པར་སྟོན་ནོ། །རྟོག་པ་དང་པོ་ནི་རབ་འབྱར་གྱིས་གསོལ་པ་ལ་ལ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་འདྲི་ཞིང༌། སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་འདི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ལ་བསླབས་ཤིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། དེ་སྐད་དུ་འདྲི་བ་དེ་ལ་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ལ་དྲི་ཡིས་ཁྱེད་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ལན་ཐོབ་ཅིག །རྟོག་པ་དང་ཕུང་པོའང་གཞན་ལས་སྒྱུ་མའང་གཞན་ཞིག་ཡིན་སྙམ་མམ། གཉིས་པ་ཁམས། གསུམ་པ་སྐྱེ་མཆེད། བཞི་པ་རྟེན་འབྲེལ། ལྔ་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས། དྲུག་པ་སྟོང་པ་རྣམས། བདུན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས། བརྒྱད་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ། དགུ་པ་སྟོབས་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། གཟུགས་ཀྱང་གཞན་མ་ལགས། སྒྱུ་མའང་གཞན་མ་ལགས། གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་སྒྱུ་མ་སྒྱུ་མ་ཉིད་ཀྱང་སྒྱུ་མ་སྒྱུ་མ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ལ་


DTG088_Page_0437
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྦྱར་རོ། །སྐྱེས་བུ་བཏགས་པའི་རྟོག་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་རྒྱུ་མེད་པར་སྟོན་པ་ལས་དང་པོའི་སྒྱུ་མ་ལ་སྐྱེ་འགག་ཡོད་དམ། གཉིས་པ་སྒྱུ་མ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་ཡོད་དམ། གསུམ་པ་སྐྱེ་འགག་མེད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་མེད་པ་དེ་ངེས་པར་འབྱུང་པར་འགྱུར་རམ། བཞི་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་དུ་བརྟགས་པ་ཡིན་ནམ། ལྔ་པ་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་ཙམ་གྱིས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་འདི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པར་འགྱུར་རམ། དྲུག་པ་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་མེད་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་མེད་སྐྱེ་འགག་མེད་པ་དེ་གསུམ་ལ་བསླབས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། བདུན་པ་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཡུམ་ལ་བསླབས་ཤིང་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། བརྒྱད་པ་འཁྲུལ་པའི་དཔེ་བརྒྱད་ལྟ་བུའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཡུམ་ལ་བསླབས་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། དགུ་པ་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ནི་འཁྲུལ་པའི་དཔེ་བརྒྱད་ལྟ་བུ་སྟེ་ཡུམ་ལ་སློབ་པ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བའང་མེད་དོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། དེ་སྐད་བསྟན་ཅིང་བཤད་ན་འཇིགས་ཤིང་དངང་བར་མི་འགྱུར་ལགས་སམ། བཀའ་སྩལ་པ། ཐབས་མཁས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་ན་མི་འཇིགས། ཐབས་མི་མཁས་པའི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་དང་ཕྲད་ཟིན་ན་འཇིགས་སོ། །སེམས་མི་འགོང་བ་ཉིད་སོགས་ཀྱིས། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སོགས་སྟོན་བྱེད། །དེ་ཡི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བོར་བ། རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཡོངས་འཛིན་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ། ཐབས་མཁས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཕུང་པོ་ལྔ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། དབེན་ཞེས་བྱ་བར་སོ་སོར་རྟོག་སྟེ་དེ་མི་དམིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཆོས་དགུའི་རྣམ་པར་སོ་སོར་རྟོག་སྟེ་དེ་མི་དམིགས་སོ། །དེ་ཉིད་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཐབས་སུ་སྟོན་པ་ལས། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཆོས་དགུ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཆོས་དགུ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་ཉན་རང་གི་ཡིད་ལ་བྱེད་


DTG088_Page_0438
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཆོས་དགུ་པོ་དེ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་མོས་ཤིང་བཟོད་པ་ནི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཆོས་དགུ་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་མི་གཏོང་བར་སྤྲོ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཆོས་དགུ་པོ་དེ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། དེ་མ་ཡིན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གེགས་སུ་གྱུར་པ་མི་དགེ་བ་གཞན་གྱི་གོ་མི་འབྱེད་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་གྱི་གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་རོ། །ཐབས་མཁས་པ་དེ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ན་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཆོས་དགུ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཅིང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་གཏོགས་པར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ཡོངས་སུ་བསྔོར་མི་འཇུག་པའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཐབས་མི་མཁས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྒོམ་ཞིང་དམིགས་ཏེ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མི་ལྡན་པས་གཟུགས་སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དམིགས་ཤིང་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལའོ། །དེས་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས་འཇིགས་ཤིང་དངང་སྐྲག་གོ །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆ་བྱད་དུ་བྱས་པ་དྲུག །ཉན་ཐོས་ཕ་མ་མཁན་སློབ་དགེ་སློང་གི་ཆ་བྱད་དང་བཅུས་སྟོན་པ་ལས། དང་པོ་དབྱེས་འཛུད་པའི་བདུན་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མོས་པ་མེད་པར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་མ་ཡིན། ཆོས་དང་འདུལ་བ་མ་ཡིན། རང་བཟོར་བྱས་པ་སྟེ་འདི་དག་ལ་ཉན་པ་ལ་སོགས་པར་མི་བྱའོ། །གཉིས་པ་


DTG088_Page_0439
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་དགོས་པ་མེད་པར་བདུད་སྡིག་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དྲུང་དུ་འོངས་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ་ཟེར་བའོ། །གསུམ་པ་ཁ་འདྲེན་པའི་བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་ཉན་རང་གི་གསུང་རབ་ལ་སྙན་པར་བརྗོད་པའོ། །བཞི་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སུན་འབྱིན་པའི་བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་ཁྱོད་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡང་མིན་པས་སངས་ཀྱང་མི་རྒྱའོ་ཞེས་ཟེར་བའོ། །ལྔ་པ་སྟོང་པ་ཧ་ང་པོའི་བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་མིག་ནི་བདག་གམ་བདག་གིས་སྟོང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ནི་བདག་གམ་བདག་གིས་སྟོང་ན་སངས་རྒྱས་པས་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་ཟེར་བའོ། །དྲུག་པ་ཆད་ལྷའི་བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་དང་སངས་རྒྱས་ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་མེད་ཅེས་ཟེར་བའོ། །བདུན་པ་ནི་བདུད་སྡིག་ཅན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆ་བྱད་དུ་བྱས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱ་བ་ཟློག་ཅིང༌། ཉན་རང་གི་ཡིད་ལ་བྱ་བ་འདེབས་ཤིང་སྟོན་པའོ། །བརྒྱད་པ་མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན་གྱི་ཆ་བྱད་དུ་བྱས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བཟློག་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་མངོན་དུ་གྱིས་ཤིག །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་ཟེར་པའོ། །དགུ་པ་ཕ་མའི་ཆ་བྱད་དུ་བྱས་ནས་འཁོར་བ་ན་རྐང་ལག་དང་མགོ་བོ་བཅད་པ་མེད་པས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་གྱི་ཞེས་པའོ། །བཅུ་པ་དགེ་སློང་གི་ཆ་བྱད་དུ་བྱས་ནས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཆོས་དགུ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཤེས་ནས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ལེའུ་སྟེ་བདུན་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་རིགས་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཅུ་གསུམ། དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག །ཆེད་དུ་བྱ་བ་གསུམ། གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་དགུ། ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་བཅུ་ཐམ་པ་སྟོན་ནོ། །དེ་ལ་རིགས་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པར་སྟོན་པ་ནི། རྟོག་པ་ཡི་ནི་ཆོས་དྲུག་དང༌། །གཉེན་པོ་དང་ནི་སྤོང་བ་དང༌། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་དང༌། །ཤེས་རབ་སྙིང་བརྩེར་བཅས་པ་དང༌། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་མིན་ཉིད་དང༌། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་དང༌། །ཡེ་ཤེས་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བར། །འཇུག་པའི་རྟེན་ལ་རིགས་ཤེས་བྱ། །མདོ་སྤྱིར་བསྟན་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་གང་ལགས། བཀའ་


DTG088_Page_0440
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྩལ་པ། ཚིག་གི་དོན་མེད་དེ། བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ལ་བྱའི་རྗེས་མེད་པ་དེ་བཞིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་ཚིག་གི་དོན་མེད་དོ། །དྲོད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནི་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་འཁྲུལ་པའི་དཔེ་བརྒྱད་ལ་ཚིག་གི་གཞིའི་དོན་མེད་དོས་བསྟན། རྩེ་མོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནི་ཆོས་ཉིད་བརྒྱད་ལ་ཚིག་གི་དོན་མེད་དོས་བསྟན། བཟོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནི་སྒྱུ་མའི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ལ་ཚིག་གི་གཞིའི་དོན་མེད་དོས་བསྟན། ཆོས་མཆོག་གི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ལ་ཚིག་གི་གཞིའི་དོན་མེད་དེ། དེ་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོས་བསྟན། མཐོང་ལམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ལ་གཞི་མེད་དོས་བསྟན། །བསྒོམ་ལམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནི་གཟུགས་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་དང་འབྱུང་བ་མེད་པ་ལ་གནས་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་གནས་མེད་གཞི་མེད་དོས་བསྟན། གཉེན་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནི་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་འཆར་བ་ལ་མུན་པའི་གནས་མེད་དོ། །སྤོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནི་བསྐལ་པའི་མེ་འབར་བའི་ཚེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་གནས་མེད་དོ། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་འཆལ་པ་ལྔའི་གནས་མེད་དོ། །ཤེས་རབ་སྙིང་བརྩེར་བཅས་པ་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནི་དཔེར་ན་ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་འོད་ལ་གནས་མེད་དོ། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དཔེ་ནི་གཟའ་དང་སྐར་མའི་འོད་ལ་གཞི་མེད་དོ། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པའི་།དཔེ་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འོད་ལ་གནས་མེད་དོ། །ཡེ་ཤེས་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བར་འཇུག་པའི་རྟེན་ནི་དཔེར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སངས་རྒྱས་འོད་ལ་གནས་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཚིག་གི་གཞིའི་དོན་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་


DTG088_Page_0441
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་མགོན་པོས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །རིགས་ནི་ཐ་དད་རུང་མ་ཡིན། །བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས། །དེ་ཡི་དབྱེ་བ་ཡོངས་སུ་བརྗོད། །ཅེས་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ལ་དབྱེ་བ་མེད། ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པའི་གང་ཟག་ལ་ཕྱེ་བ་ཡིན། དཔེར་ན་བུམ་པ་ལ་དབྱེ་བ་མེད་ཀྱང་བུམ་པར་བླུགས་པའི་ཆུ་དང་འོ་མ་དང་སྦྲང་རྩི་ལ་སོགས་པས། ཆུའི་བུམ་པ་དང་སྦྲང་རྩིའི་བུམ་པ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དམིགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ། །དེ་ཡང་དགེ་ལ་སོགས་པ་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་རྟོག་པ་དང༌། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་འདས་འདོད་དང༌། །ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཆོས་དང༌། །གང་དག་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་ཆོས་རྣམས་དང༌། །གང་དག་ཐུབ་པའི་ཐུན་མོང་མིན། །ཞེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྟན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པས་མི་དམིགས་པ་ལ་བསླབ་བོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི། སེམས་ཅན་ཀུན་མཆོག་ཉིད་སེམས་དང༌། །སྤོང་དང་རྟོགས་དང་གསུམ་པོ་ལ། །ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་རང་བྱུང་གི །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཉིད་ཅེས་བརྗོད། །ཆེན་པོ་ལྔ་ལྡན་གྱི་བཤད་པ་ལ་སེམས་དཔའ་ཆེ་བ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཅིའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ངེས་པའི་ཕུལ་བྱེད་པས་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཕུང་པོ་ངེས་པ་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་སོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སེམས་དང༌། རླབས་པོ་ཆེའི་སེམས་དང༌། མི་འགུལ་པའི་སེམས་དང༌། ཕན་བདེ་བསྐྱེད་པའི་སེམས་དང༌། ཆོས་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱིའོ། །སྤོང་བ་ཆེ་བ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། བདག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་ལ་སྤོབས་པ་སྐྱེའོ། །བཀའ་སྩལ་པ། སྤོབས་པ་སྐྱེད་ཅིག །སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་དང༌། ཡོད་མེད་དང༌། རྟག་ཆད་དང་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ལྟ་བ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ན་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱིའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་ན་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ལྟ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། གཟུགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་དམིགས་ཤིང་


DTG088_Page_0442
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ལྟ་བ་བསྐྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་གཟུགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་ལྟ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་དེ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་ནོ། །རྟོགས་པ་ཆེ་བ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་དོན་དེ་ལ་བདག་ཀྱང་སྤྲོ་བ་སྐྱེའོ། །བཀའ་སྩལ་པ། སྤོབས་པར་གྱིས་ཤིག ། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་དེ་ལའང་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱིའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད་ཆོས་གང་སྐྱེ་བའམ། འགག་པའམ་འཕེལ་འགྲིབ་བམ་འགྲོ་འོང་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་བྱང་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལས་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་ནི། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རྣམ་དྲུག་གིས། །དེ་དག་སོ་སོར་བསྡུས་པ་དང༌། གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ། །དྲུག་ཚན་དྲུག་གིས་ཡང་དག་བཤད། །ཅེས་པ་ལ། བྱམས་མའི་བུ་གང་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཀྱང་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་དོན་དེ་ལ་སྤོབས་པར་བགྱིད་ལགས་སོ་གྱིས་ཤིག །གསོལ་བ། གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་ཤིང་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ན་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱིའོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། གང་པོ་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་ཞེས་བྱ། གང་པོས་སྨྲས་པ། སེམས་ཅན་ཉུང་ཟད་ཉི་ཚེའི་དོན་དུ་གོ་ཆ་གྱོན་པ་མ་ཡིན། །སེམས་ཅན་འདི་སྙེད་ཅིག་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་འགོད་པར་བྱའོ། འདི་སྙེད་ནི་དགོད་པར་མི་བྱའོ་སྙམ་དུ་གོ་ཆ་གྱོན་པ་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་དོན་དུ་གོ་ཆ་གྱོན་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་གཏོང་ཞེ་ན། །མ་ཆགས་པར་གཏོང་བའི་ཆ་ནས་སྦྱིན་པ། དེ་ཉིད་མི་དགེ་བ་དང་མ་འདྲེས་པར་གཏོང་བས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས། དེ་ཉིད་མི་མཐུན་པ་མེད་པར་གཏོང་བའི་ཆ་ནས་བཟོད་པ་དགེ་བ་ལ་སྤྲོ་བའི་ཆ་ནས་གཏོང་བས་བརྩོན་འགྲུས། མ་ཡེངས་པའི་ཆ་ནས་བསམ་གཏན། སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་དང་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤེས་པས་ཤེས་རབ་པོ། །དེ་ལྟར་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཀ་ལ་དྲུག་དྲུག་ཏུ་བསྒྲེའོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་


DTG088_Page_0443
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་མཛད་དོ། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་དགུ་ནི། བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ལམ་དང་བྱམས་ལ་སོགས་པ་དང༌། །དམིགས་པ་མེད་པར་ལྡན་པ་དང༌། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མངོན་ཤེས་དྲུག །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཐེག་ཆེན་ལ། །འཛེག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ། ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། གང་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་དྲིས་པའི་ལན་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་ཀྱི་འཇུག་པ་ནི། བསམ་གཏན་བཞི་ཚད་མེད་པ་བཞི་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞིའི་རོ་མྱོང་བར་མི་བྱེད་དབང་གིས་ཀྱང་མི་འཕྲོགས་པའོ། །སྦྱིན་སོགས་ཀྱི་འཇུག་པ་ནི་སྙོམས་འཇུག་གསུམ་གཏང་བའི་ཆ་ནས་སྦྱིན་པ། སྲུང་བའི་ཆ་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས། མི་བཟོད་པ་མེད་པའི་ཆ་ནས་བཟོད་པ། མི་གཏོང་བའི་ཆ་ནས་བརྩོན་འགྲུས། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཞན་གྱི་གོ་སྐབས་མི་འབྱེད་པའི་ཆ་ནས་བསམ་གཏན། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཆ་ནས་ཤེས་རབ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་མཛད་དོ། །ལམ་གྱི་འཇུག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའོ། །བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་འཇུག་པ་ནི་ཚད་མེད་པ་བཞི་འཛིན་ཆགས་མེད་པའི་ཆ་ནས་སྦྱིན་པ། མི་དགེ་བ་སྲུང་བས་ཚུལ་ཁྲིམས། ཚད་མེད་ཀྱི་བཟོད་པ། ཚད་མེད་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས། ཚད་མེད་ཀྱི་བསམ་གཏན། ཚད་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་པོ། །མི་དམིགས་པའི་འཇུག་པ་ནི་སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཤེས་ཀྱང་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མ་ཡིན། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་དང་དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག་ཤེས་ཀྱང་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པའི་འཇུག་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་ཀྱང་གསུམ་པོ་ལ་མི་དམིགས་པའོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བའི་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མ་འདྲེས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་མི་སྒོམ་པའི་ཚུལ་དུ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྒོམ་མོ། །གཟུགས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་


DTG088_Page_0444
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་མིང་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་རོ། །མངོན་པར་ཤེས་པའི་འཇུག་པ་ནི་བདག་གིས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་འཇུག་པ་ནི་བདག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ནས། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པའི་དོན་བྱེད་ཀྱང་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའོ། །ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ནི། བརྩེ་དང་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་དྲུག །ཞི་གནས་ལྷག་མཐོང་བཅས་པ་དང༌། །ཟུང་དུ་འབྲེལ་པའི་ལམ་གང་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་དང༌། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་བསོད་ནམས་དང༌། །ལམ་དང་གཟུངས་དང་ས་བཅུ་དང༌། །གཉེན་པོ་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཡི། །རིམ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །དེ་ལ་སྙིང་རྗེའི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་བཅུ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ། བྱམས་མའི་བུ་གང་པོས་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་ནི་ཇི་ལྟར་གྱོན་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུའི་གོ་ཆ་བགོས་ནས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་སྣང་བས་རྒྱས་པར་འགེངས། སྟོང་གསུམ་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོའི་སྒྲ་བརྗོད་དོ། །དེས་དེ་ཐོས་ནས་དགའ་བདེ་ཐོབ་སྟེ་དེ་ནས་རྣམ་པར་ལྡང་ངོ༌། །ལངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་དང་གང་ན་སངས་རྒྱས་བཞུགས་པ་དེར་སྐྱེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱོལ་སོང་དང་གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་སྦྱར་རོ། །སྦྱིན་པའི་ཚོགས་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཤིང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་སྤྲུལ་ནས། ཟས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཟས་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཆེད་དུ་བསམ་སྟེ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་དབང་ཕྱུག་ལ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་དགེ་བ་བཅུ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ལ་འགོད་དོ། །བཟོད་པའི་ཚོགས་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་བརྒྱ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདག་ལ་རྡོ་དང་དབྱུག་པས་རྡེག་ཅིང་ལ་སོགས་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་


DTG088_Page_0445
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པས་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་ཞིང་འཇོག་གོ །བསམ་གཏན་གྱི་ཚོགས་ནི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་ཤིང་ཆོས་གང་ཡང་འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚོགས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་འགོད་ཅིང༌། ཆོས་གང་ཡང་སྐྱེ་བའམ་འགག་པའམ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་ངམ། ཚུ་རོལ་ལམ་ཕ་རོལ་མི་དམིགས་སོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་མཁན་པོའམ་མཆན་བུ་ཅིག་གིས་ལམ་གྱི་བཞི་མདོར་སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་དུ་སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་ཚོགས་ཤིག་མངོན་པར་སྤྲུལ་ནས་དེས་ངན་སོང་གསུམ་ནས་བཏོན་ནས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་བསྐུལ་ཞིང་བཙུད་ན་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་སྒྱུ་མའི་མཁན་པོའམ་མཆན་བུ་དེས་སེམས་ཅན་གང་ཡང་ངན་སོང་ནས་བཏོན་ནས་ཕར་ཕྱིན་ལ་བཀོད་པ་ཡོད་དམ། བཀོད་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་ལ་སྦྱར་རོ། །ལྷག་མཐོང་གི་ཚོགས་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སླད་དུ་གོ་ཆ་མ་མཆིས་པ་གོ་ཆར་རིག་པར་བགྱིའོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་གོ་ཆས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གོ་ཆ་དེ་ནི་མ་བྱས་རྣམ་པར་མ་བྱས་མངོན་པར་མ་བྱས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་མི་བྱེད་རྣམ་པར་མི་བྱེད་མངོན་པར་མི་བྱེད་དེ། བྱེད་པ་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟུང་དུ་འབྲེལ་པའི་ཚོགས་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བའོ། །གང་པོས་སྨྲས་པ། མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་གང་ཡིན། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། འཁྲུལ་པའི་དཔེ་བརྒྱད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། དུས་གསུམ་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བ་སྟེ། མེད་པ་དང་དབེན་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ལ་སྦྱར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ལེའུ་སྟེ་བརྒྱད་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག །སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད། ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་སྟོན་ཏེ། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་གང་ལགས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པར་


DTG088_Page_0446
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞུགས་པར་རིག་པར་བགྱི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་གང་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལགས། ཐེག་པ་དེ་གང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བ་ལགས། ཐེག་པ་དེས་སུ་ཞིག་ངེས་པར་འབྱུང་ཞེས་ཞུ་བ་ལྔ་ཕུལ་བའི་ལན། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་ལྔས་བསྟན་པ་ལས། ཐབས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟན་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལས། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ནང་གི་ཆོས་མིག་ལ་སོགས་པ་དྲུག་ཐེར་ཟུག་ཀྱང་མ་ཡིན་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཀྱང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མིག་མིག་གིས་སྟོང་ངོ༌། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་རང་བཞིན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ལ་བསྒྲེའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་ཉི་ཤུའི་རྐང་གྲངས་དང་བཤད་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་དགུ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་ལམ་གྱི་ཚོགས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཚོགས་གཉིས་སྟོན། ལམ་གྱི་ཚོགས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ། ཤེས་པ་བཅུ་གཅིག །དབང་པོ་གསུམ། རྗེས་སུ་དྲན་པ་བཅུ། བསམ་གཏན་བཞི། ཚད་མེད་པ་བཞི། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་བཞི། རྣམ་ཐར་བརྒྱད། མཐར་གནས་དགུ། སྟོབས་བཅུ། མི་འཇིགས་པ་བཞི། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཡི་གེ་ལ་འཇུག་པ་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག་དང༌། ཕན་ཡོན་ཉི་ཤུའོ། །དེ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །ལམ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་སའི་ཚོགས་དང་གཉེན་པོའི་ཚོགས་སྟོན། སའི་ཚོགས་ནི། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམ་བཅུ་ཡིས། །ས་ནི་དང་པོ་ཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །བསམ་དང་ཕན་པའི་དངོས་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་མཉམ་ཉིད། །གཏོང་དང་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང༌། །དམ་ཆོས་དམིགས་པ་ཚོལ་བ་དང༌། །རྟག་ཏུ་ངེས་འབྱུང་སེམས་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་སྐུ་འདོད་དགའ་བ་དང༌། །ཆོས་སྟོན་པ་དང་བདེན་པ་ཡི། །ཚིག་ནི་བཅུ་པ་ཡིན་པར་འདོད། །འདི་དག་རང་གཞན་མི་དམིགས་པས། །ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་ཤེས་པར་བྱ། །གཉིས་པའི་ས་སྦྱོང་བརྒྱད་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་བྱས་པ་གཟོ་དང་བཟོད། །རབ་ཏུ་དགའ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེ། །བཀུར་སྟི་གུས་པར་ཉན་པ་དང༌། །བརྒྱད་པ་སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་


DTG088_Page_0447
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྩོན། །གསུམ་པའི་ས་སྦྱོང་ལྔ་ནི། ཐོས་པས་མི་ངོམས་ཉིད་དང་ནི། །ཟང་ཟིང་མེད་པར་ཆོས་སྦྱིན་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ཀུན་སྦྱོང་བ་དང༌། །འཁོར་བས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་དང༌། །ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་བཅས་པ་དང༌། །རློམ་མེད་བདག་ཉིད་དེ་རྣམ་ལྔ། །བཞི་པའི་ས་སྦྱོང་བཅུ་ནི། །ནགས་གནས་འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་དང༌། །སྦྱངས་པ་ཡང་དག་སྡོམ་རྟེན་དང༌། །བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་དང༌། །འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྨོད་པ་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་དང་བདོག་ཀུན་གཏོང༌། །མི་ཞུམ་པ་དང་ལྟ་བ་མེད། །ལྔ་པའི་ས་སྦྱོང་བཅུ་ནི། འདྲིས་དང་ཁྱིམ་ལ་འཁྲེན་པ་དང༌། །འདུ་འཛིར་གྱུར་པའི་གནས་དང་ནི། །བདག་སྟོད་གཞན་ལ་བརྙས་པ་དང༌། །མི་དགེ་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་དང༌། །རློམ་པས་ཁེངས་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག །ཡིད་གཉིས་དང་ནི་ཉོན་མོངས་བཟོད། །བཅུ་པོ་འདི་ནི་རྣམ་སྤངས་ན། །ས་ལྔ་པ་ནི་ཡང་དག་ཐོབ། །དྲུག་པའི་སྦྱང་ལུགས་བཅུ་གཉིས་ནི། སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་བརྩོན་འགྲུས། །བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་རབ་རྫོགས་པས། །སློབ་མ་དང་ནི་བསེ་རུ་ལ། །དགའ་དང་སྐྲག་པའི་སེམས་སྤངས་ནས། །བསླངས་ན་མི་ཞུམ་བདོག་པ་ཀུན། །བཏང་ཡང་མི་དགའ་མེད་པ་དང༌། །དབུལ་ཡང་སློང་བ་མི་སྤོང་བས། །ས་ནི་དྲུག་པ་ཡང་དག་ཐོབ། །བདུན་པའི་སྦྱོང་ལུགས་ནི་བཞི་བཅུ་ལས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉི་ཤུ་ནི། བདག་དང་སེམས་ཅན་འཛིན་པ་དང༌། །སྲོག་དང་གང་ཟག་ཆད་རྟག་དང༌། །མཚན་མ་རྒྱུ་དང་ཕུང་པོ་དང༌། །ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དག་དང་ནི། །ཁམས་གསུམ་པ་ལ་ཆགས་གནས་དང༌། །སེམས་ནི་ཀུན་དུ་ཞུམ་པ་དང༌། །དེ་ལྟར་ལྟ་ལ་མངོན་ཞེན་དང༌། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྩོད་པ་དང༌། །དེ་དང་འགལ་བའི་ཉེས་པ་ནི། །ཉི་ཤུ་གང་ལ་རྣམ་ཆད་པ། །དེ་ཡིས་ས་ནི་བདུན་པ་ཐོབ། །དེ་ཤེས་པའི་ཆོས་ཉི་ཤུ་ནི། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ཤེས་པ་དང༌། །ཁམས་གསུམ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། །སྙིང་རྗེ་དང་ནི་རློམ་མེད་དང༌། །ཆོས་མཉམ་ཉིད་དང་ཚུལ་གཅིག་ཤེས། །མི་སྐྱེ་བ་དང་བཟོད་ཤེས་དང༌། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་སྟོན། །རྟོག་པ་ཀུན་དུ་འཇོམས་པ་དང༌། །འདུ་ཤེས་ལྟ་དང་ཉོན་མོངས་སྤོང༌། །ཞི་གནས་ངེས་པར་སེམས་པ་དང༌། །ལྷག་མཐོང་ལ་ནི་མཁས་པ་དང༌། །སེམས་དུལ་བ་དང་


DTG088_Page_0448
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་དུ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། །ཆགས་པའི་ས་མིན་གར་འདོད་པས། །ཞིང་གཞན་དུ་ནི་མཉམ་འགྲོ་དང༌། །ཀུན་དུ་བདག་གི་ངོ་བོ་ནི། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཉི་ཤུའོ། །བརྒྱད་པའི་ས་སྦྱོང་བརྒྱད་ནི། །སེམས་ཅན་ཀུན་ཡིད་ཤེས་པ་དང༌། །མངོན་པར་ཤེས་པས་བརྩེ་བ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཞིང་བཟང་སྒྲུབ་པ་དང༌། །ཡོངས་སུ་བརྟག་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བསྟེན། །དབང་པོ་ཤེས་དང་རྒྱལ་བ་ཡི། །ཞིང་སྦྱོང་སྒྱུ་མ་ལྟར་གནས་དང༌། །བསམས་བཞིན་སྲིད་པ་ལེན་པ་དང༌། །ལས་ནི་རྣམ་པ་འདི་བརྒྱད་བཤད། །དགུ་པའི་ས་སྦྱོང་བཅུ་གཉིས་ནི། །སྨོན་ལམ་དག་ནི་མཐའ་ཡས་དང༌། །ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཤེས་དང༌། །སྤོབས་པ་ཆུ་བོ་ལྟ་བུ་དང༌། །མངལ་དུ་འཇུག་པ་མཆོག་དང་ནི། །རིགས་དང་རུས་དང་ཆོ་འབྲང་དང༌། །འཁོར་དང་སྐྱེ་བ་དག་དང་ནི། །ངེས་འབྱུང་བྱང་ཆུབ་ཤིང་རྣམས་དང༌། །ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན། །ས་དགུ་འདས་ནས་ཡེ་ཤེས་ནི། །གང་གིས་སངས་རྒྱས་སར་གནས་པ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས། །བཅུ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་ཅེས་པའི་ཞུས་ལན་ནོ། །གཉེན་པོའི་ཚོགས་ལ་གསུམ་ནི། མཐོང་དང་གོམས་པའི་ལམ་དག་ལ། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་རྣམས། །ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཤེས་བྱ། །ཞེས་པ་གང་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་ཐེག་པ་དེ་གང་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་ཞིང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའམ། འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་མེད་དེ་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འདོད་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་བརྒྱད་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་འདོད་པར་ཟད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་རང་བཞིན་ནི་ཁམས་གསུམ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གནས་པ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ༌། །རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ༌། །བཀའ་སྩལ་པ། ཐེག་པ་དེ་གང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་གནས་དམིགས་སུ་


DTG088_Page_0449
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་བརྒྱད་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཀའ་སྩལ་བ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེས་སུ་ཞིག་ངེས་པར་འབྱུང་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཐེག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་འབྱུང་བ་དང༌། གང་གིས་འབྱུང་བ་དེ་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །ཆོས་ཉིད་བརྒྱད་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དང་ས་བཅུ་དམིགས་སུ་མེད་དེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ནི་དམིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་དམིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་འབྱུང་གི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་པའོ། །། །ལེའུ་འདི་ནས་ངེས་འབྱུང་གི་སྒྲུབ་པ་ལྔ། ཐོབ་པའི་ངེས་འབྱུང་གི་ས་བོན་དང་དྲུག་སྟོན་པ་ནི། ཆེད་དུ་བྱ་དང་མཉམ་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་དང་འབད་མེད་དང༌། །ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། །ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་འབྱུང་དང༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དུ། །ངེས་འབྱུང་ལམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དང༌། །ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་པ་ལ། རབ་འབྱོར་གྱིས་ལ་ཟློ་བ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ནི་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་དངོས་པོ་མེད་པར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི། ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་ངོ༌། །མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་དང་ངོ༌། །དམིགས་པ་མེད་པར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་གོ་འབྱེད་པའོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་འགྲོ་འོང་མེད་པའོ། །ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་མི་དམིགས་པའོ། །ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་འབྱུང་ནི་ཐོབ་པ་པོ་དང་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཐོབ་རྒྱུ་མེད་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ངེས་འབྱུང་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས་པའོ། །ལམ་གྱི་ངེས་འབྱུང་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའོ། །རེ་ཞིག་ངེས་འབྱུང་གི་


DTG088_Page_0450
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྡུས་པའི་དོན་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ངེས་འབྱུང་གི་ཐེག་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དག་སྟེ། ལྷ་དང་མི་ཡི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་གནོན། །ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་དེ་བཞིན། མ་ནོར་པ་དེ་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་རྟག་ཅིང་བརྟན་ལ་ཐེར་ཟུག་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ཐེག་པ་འདིས་ཀྱང་ལྷ་དང༌། མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཅིང་ངེས་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བ་ལས། དེ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བརྟགས་པ། རྣམ་པར་བསྐྱེད་པ། མི་རྟག་ཅིང་མི་བརྟན་ལ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཞིང་དངོས་པོ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིས་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཅིང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །རང་བཞིན་མེད་པའི་ཐེག་པ་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་ཕྱོགས་ཁ་དོག་དབྱིབས་དུས་འཕེལ་འགྲིབ་སྐྱེ་འགག་བདེན་པར་མེད་པས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཉོན་མོངས་པ་སྣང་མུན་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཉམ་པའོ། །དམིགས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དོན་གྱི་ངེས་འབྱུང་ནི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་མི་དམིགས་པས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སོགས་པ་བརྒྱད་མི་དམིགས། དེ་མི་དམིགས་པས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མི་དམིགས། དེ་མི་དམིགས་པས་ནམ་མཁའ་མི་དམིགས། དེ་མི་དམིགས་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མི་དམིགས་པ་དང༌། མི་འཇལ་བ་དང༌། མི་འགྲངས་པ་དང༌། མི་དཔོགས་པ་མི་དམིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་གང་ཡིན་པ་དང༌། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གང་ཡིན་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། མི་འཇལ་བ་དང༌། མི་འགྲངས་པ་དང༌། མི་དཔོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲོ་འོང་མེད་པའི་ཐེག་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གང་ནས་ཀྱང་འོང་བ་མེད། གང་དུ་ཡང་འགྲོ་བ་མེད། གང་དུ་ཡང་གནས་པ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང་མཚན་ཉིད་ནི་གང་ནས་ཀྱང་འོང་བ་མེད་གང་དུ་ཡང་འགྲོ་བ་མེད་གར་ཡང་གནས་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཐེག་པ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་མི་དམིགས། ཕྱི་མའི་མཐའ་མི་


DTG088_Page_0451
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་ད་ལྟར་བྱུང་བ་མི་དམིགས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདས་མ་འོངས་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་རང་རང་གིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང༌། ཕྱི་མ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ན་ལྷག་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཐོབ་པའི་ངེས་འབྱུང་གི་ས་བོན་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཐོབ་པོ། །འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཉིས་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་འཕྲོས་པའི་ཞུས་ལན་ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་བཅུ་གཅིག །ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་གྲུབ་པ་བཞི་སྟེ། ཞུས་ལན་བྱམས་གང་གི་བུས་སྙན་གསན་དབབ་པ་ནི་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྐོ་བ་མཛད་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་ཙམ་དུ་སེམས་པར་གདའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་མི་འགལ་ལམ་ཞུས་པ་ནི། བདག་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་འགལ་བར་མ་གྱུར་པ་ལགས་སམ། བཀའ་སྩལ་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུས་ཏེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དག་གཉིས་སུ་མེད་པས་མཐུན་པར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོའང་གཞན་ལ་ཕར་ཕྱིན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་རྣམས་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་ཆོས་བཅུ་གཅིག་གིས་ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པར་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། ཤཱ་རིའི་བུས་དེའི་འཐད་པ་བཅུ་གཅིག་དྲིས་པ་དང༌། དེའི་ལན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལས། ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པོ། །དང་པོ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྔོན་གྱི་མཐར་མི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཟེར་བ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མེད་པ་དང༌། སྟོང་


DTG088_Page_0452
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང་དབེན་པ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པར་མི་དམིགས་ཏེ། དེ་ཅིས་ན། མེད་པ་དང་སྟོང་པ་དབེན་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་དེ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །དེ་ཅིས་ན་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་གཉིས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ཀུན་དུ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་མཐའ་ཡས་པར་རིག་པར་བྱ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་ཏེ་མཐའ་ཡས་ཀུན་དུ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ཞེས་མིང་དུ་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མཐའ་ལས་སོ། །ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་གསུམ་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གཟུགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མེད་དོ། །རྣམ་གྲངས་དེས་ན་གཟུགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །དེས་བསྒྲེའོ། །ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་བཞི་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་དམིགས་ན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ལ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །བསྒྲེའོ། །ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་ལྔ་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིང་ཙམ་ཟེར་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གློ་བུར་དུ་མིང་དུ་བཏགས་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་རྟེན་འབྲེལ་ཞེས་པ་ནི་གློ་བུར་དུ་མིང་དུ་བཏགས་པ་སྟེ། མིང་ནི་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས། གང་དུ་ཡང་མི་འགྲོ། གར་ཡང་མི་གནས། མིང་ནི་མིང་གི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ༌། །ཕར་ཕྱིན་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་མིང་ཙམ་སྟེ། མིང་ལའང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལའང་མིང་མེད་གཉི་ག་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་དྲུག་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ན་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཤིན་ཏུ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་ན་དེ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་


DTG088_Page_0453
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་བལྟའོ། །ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་བདུན་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་འདྲེས་རྐང་བཅུ་དྲུག་ལས། གཟུགས་འདུ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ། །གཟུགས་ནི་མི་རྟག་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་བ་སྟེ། བདག་མེད་པ་སྟེ། ཞི་བ་སྟེ། སྟོང་པ་སྟེ། མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། གཟུགས་ནི་སྨོན་པ་མེད་པ་སྟེ། དགེ་བ་སྟེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་བྱང་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྟེ། འདུས་མ་བྱས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་གང་ཡང་བྲལ་བས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིས་ན་དེ་རྣམས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་ཟད་པ་སྟེ། གཟུགས་ནི་རྟག་པ་མ་ཡིན་འཇིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་རང་བཞིན་ནི་དེའོ། །རྣམ་གྲངས་དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་བརྒྱད་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་མ་གྲུབ་ཅེས་ཟེར་བ་ནི་འདི་ལྟར་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་སྟེ། བྱེད་པ་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་གྲངས་དེས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པའོ། །ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་དགུ་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ན་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་དེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་གཟུགས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འཇིག་པ་མེད་དོ། །གང་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འཇིག་པ་མེད་པ་དེ་ལ་གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ལ་བསྒྲེའོ། །རྣམ་གྲངས་དེས་ན་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་དེ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་བཅུ་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ན་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་ན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་མ་གཏོགས་པར་གཟུགས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་དང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་གཉིས་ནི་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་བསྒྲེའོ། །ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་བཅུ་གཅིག་པ་ནི་དེ་སྐད་བསྟན་པའི་ཚེ་མི་འཇིགས་མི་དངང་མི་སྐྲག་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ནས་སྤྲུལ་པ་དང་


DTG088_Page_0454
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདྲ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས་མི་འཇིགས་མི་སྐྲག་གོ །ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཆོས་བཞི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་ཚེ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མི་དམིགས་ཤིང་མི་ལེན་མི་གནས་ཏེ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བགྱིད་ལ་འདོགས་པར་མི་བགྱིད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཆོས་གཉིས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་མ་སྐྱེས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་གཟུགས་མ་ལགས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་དང་མ་སྐྱེས་པ་དེ་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཤིང༌། གཉིས་སུ་བགྱིར་མ་མཆིས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་སྐྱེས་པ་ནི་གཅིག་མ་ལགས་གཉིས་མ་ལགས་མང་བ་མ་ལགས་ཐ་དད་པ་མ་ལགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ། །ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཆོས་གསུམ་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་འགྲིབ་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ལགས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་དང་འགྲིབ་པ་དེ་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཏེ་གཉིས་སུ་བགྱིར་མ་མཆིས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། འགྲིབ་པ་ནི་གཅིག་མ་ལགས་གཉིས་མ་ལགས་མང་བ་མ་ལགས་ཐ་དད་པ་མ་ལགས་སོ། །ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཆོས་བཞི་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་ཉམས་པ་མ་མཆིས་པའི་གྲངས་སུ་བགྱིད་པའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གསུམ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་པ་དྲུག །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ངེས་འབྱུང༌། ལམ་གྱི་ངེས་འབྱུང༌། དེ་ལ་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ། ཤཱ་རིའི་བུའི་དྲི་བ་དྲུག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཅི། ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་གང༌། མ་སྐྱེས་པ་ནི་གང༌། འགྲིབ་པ་མེད་པ་ནི་གང༌། གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་ཅི་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་མེད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རིང་དུ་སོང་བ་སྟེ། ཕུང་པོ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལས་རིང་དུ་སོང་བའོ། །ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ། བདེ་སྡུག །བདག་ཡོད་མེད། སྡུག་མི་སྡུག །སྟོང་མི་སྟོང༌། མཚན་མ་ཡོད་མེད། སྨོན་པ་ཡོད་མེད། ཞི་མ་ཞི། དབེན་མི་དབེན་དུ་ཉེ་


DTG088_Page_0455
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་མི་རྟོག་གོ །མ་སྐྱེས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ལགས་ཟེར་བའི་ལན་ནི་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ་གང་སྟོང་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ཏེ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །དེས་ན་གཟུགས་ཀྱི་མ་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་འགྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞེས་པའི་ལན་ནི་འགྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གང་ཡིན་པ་དང༌། གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་དེ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །དེས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་འགྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་གྲངས་སུ་བྱས་པའོ་ཞེས་པའི་ལན་ནི་གཟུགས་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་མ་སྐྱེས་པ་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པའོ། །དེས་ན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་གྲངས་སུ་བྱས་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ངེས་འབྱུང་ལ་དྲིས་ལན་དྲུག་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་རྟོག་པ་བརྗོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་མ་སྐྱེས་པ་མ་མཐོང་ལགས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་རབ་འབྱོར་གྱི་འདོད་པ་བླངས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མ་སྐྱེས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་འཕགས་པ་དང་དེའི་ཆོས་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པ་ལགས་ན། དེ་ཚེ་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱིས་འཕགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཟིན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱང་ཐ་མི་དད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡང་ཐོབ་ཟིན་པར་འགྱུར་རོ། །འདོད་ཐོག་ན་བསལ་བ་བཏང་བ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཅིའི་ཕྱིར་ལམ་ལ་འབད། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཅིའི་ཕྱིར་ན་དཀའ་བ་སྤྱོད། སངས་རྒྱས་ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར། དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། རབ་འབྱོར་གྱི་ལན། ཤཱ་རིའི་བུ་བདག་ནི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་ལ་ཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡོད་པར་མི་འདོད་དོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཡོད་པར་མི་འདོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དཀའ་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་མི་འདོད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོད་པར་མི་འདོད་དོ། །དྲིས་ལན་གཉིས་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ།


DTG088_Page_0456
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་སྐྱེས་པས་ཐོབ་པར་འདོད་དམ་མ་སྐྱེས་པས་ཐོབ་པར་འདོད། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། གཉི་གས་ཐོབ་པར་མི་འདོད་ཀྱི། འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་བཏགས་པའོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། ཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་ལྔ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཐ་དད་ཀྱི་དོན་དམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་དེ་ཅིས་ན། དོན་དམ་པར་ནི་ལས་དང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའང་མེད། སྐྱེ་འགག་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་མེད་དོ། །དྲིས་ལན་གསུམ་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། སྐྱེས་པའི་ཆོས་སྐྱེའམ་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་སྐྱེ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། བདག་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་མ་སྐྱེས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་དོ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྐྱེས་པས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་དོ། །དྲི་བ་བཞི་པ། སྐྱེ་བ་སྐྱེའམ་འོན་ཏེ་མི་སྐྱེ་བ་སྐྱེ། ལན་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་གཉི་ག་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དྲིས་ལན་ལྔ་པ་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་སྤོབས་པ་ཡོད་དམ་ཞེས་པའི་ལན། སྤོབས་པ་མེད་དེ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །དྲིས་ལན་དྲུག་པ་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་ནི་ཆོས་སྨྲ་བའི་ནང་ན་མཆོག་ཏུ་བྱ་བར་འོས་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་སྟེ། དེ་ནི་ནང་ནའང་མི་གནས་ཕྱི་རོལ་ནའང་མི་གནས་གཉིས་ཀ་མེད་པར་ཡང་མི་གནས་སོ། །ལམ་གྱི་ངེས་འབྱུང་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པས། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མ་བྲལ་བར་སྤྱད་པར་བགྱིའོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མ་བྲལ་བར་ངེས་པར་འབྱུང་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། དྲིའོ་དྲིའོ་སྙམ་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་དྲིས་པས་གཏན་ལ་ཕེབས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། རང་བཞིན་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། རང་བཞིན་མེད་པ་དང༌། སྟོང་


DTG088_Page_0457
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་རྣམ་གྲངས་དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གནང་སྟེ། ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་མཛད་དོ། །རབ་འབྱོར་གྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་བཞི་པའོ།། །།ལམ་ཤེས་པ་ལ་ཆོས་བཅུ་གཅིག་ལས། ལམ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་ནི། ལྷ་རྣམས་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །འོད་ཀྱིས་མོག་མོག་པོར་མཛད་པ། །ཡུལ་ངེས་པ་དང་ཁྱབ་པ་དང༌། །རང་བཞིན་དང་ནི་དེ་ཡི་ལས། །ཞེས་པ་ལས། ང་རྒྱལ་བཅག་པ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ན་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་བུ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་འོད་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་འོད་ཀྱི་གམ་ན་ལྷམ་མེ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡུལ་ངེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ། ཁྱབ་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལའོ། །རང་བཞིན་ནི་འཁོར་བ་མི་སྤོང་བའོ། །ལམ་ནི་མ་ཞི་བ་ཞི་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་སོ། །ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་རབ་འབྱོར་ལ་དྲིས་པ་ལྔ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པ་ལྔ་བཅུས་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ལེའུ་སྟོན་པ་ལས། དང་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གང་ཡིན། ཡུམ་ལ་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བྱ། ཡུམ་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ། ཡུམ་གར་ནས་བཙལ་བར་བྱ། ཡུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པ་ལྔ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པའི་ཕན་ཡོན་དང༌། མཆོད་རྟེན་དང་ཡུམ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་བསོད་ནམས་གང་ཆེ་ཞུས་པ་དང༌། ཡུམ་ལ་ཡོན་ཏན་མང་པོ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཞུས་པ་དང༌། འཛམ་བུ་གླིང་ལ་སོགས་པ་སྐུ་གདུང་གིས་བཀང་བ་བས་ཡུམ་འདམ་པའི་འཐད་པ་དང༌། རང་གཅིག་པུས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་བས་ཡུམ་གཞན་ལ་བྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཆེ་བ་སྟེ་བརྒྱ་བྱིན་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ནི། ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དག་གི །རྣམ་པ་མི་དམིགས་སྒོ་ནས་ནི། །ཉན་ཐོས་ལམ་འདི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་


DTG088_Page_0458
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ནི་སྦྱོར་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ཟིན་པ། དངོས་གཞི་མི་དམིགས་པ། མཇུག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་ལུགས་སོ། །ཉན་ཐོས་རང་རྒྱུད་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་དང་མི་ལྡན་པར་རང་གི་དོན་སྒྲུབ་པའོ། །བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་ཟེར་བའི་ལེན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས། ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མི་རྟག་པ། སྡུག་བསྔལ་བ། བདག་མེད་པ། ཞི་བ། དབེན་པ། ནད། ཤུ་བ་ཟུག་རྔུ། སྡིག་པ། ན་བ་དགྲ་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན། མི་བརྟེན་པ། འཇིག་པ་འཇིགས་པ། འགོ་བའི་ནད། སྟོང་པ་ཉིད། བདག་གི་བ་མེད་པ་དང༌། ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བ། གནོད་པ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མའོ། །འཕྲོས་པ་ནི་ལེགས་སོ་གནང་པས་བཀའ་དྲིན་དུ་གཟོ་བ་བགྱིས་པའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ངེས་འབྱེད་ནི། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལམ་ལ་ནི། །གཟུགས་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་དབྱེར་མེད་པས། །དྲོ་བ་དེ་དག་མི་དམིགས་པས། །རྩེ་མོར་གྱུར་པ་དག་ཏུ་འདོད། །དེ་ལ་རྟགས་ལ་སོགས་ཚུལ་གྱིས། །གནས་པ་བཀག་པས་བཟོད་པ་ནི། །ས་བཅུ་དག་ལས་བརྩམས་ནས་ནི། །མི་གནས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བཤད་དོ། །ཅི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །མཁྱེན་ནས་ཆོས་རྣམས་མ་གཟིགས་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བྱ་བའི་ལན་ནི་ཀཽ་ཤི་ཀ་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྟོན་ངོ༌། །གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་བྱར་མེད་པ་ནི་དྲོད་དོ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་དམིགས་པའི་ཚུལ་དུ་མི་གནས་པ་ནི་རྩེ་མོའོ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རྟག་མི་རྟག་དང༌། བདེ་སྡུག་དང༌། བདག་ཡོད་མེད་དང༌། སྡུག་མི་སྡུག་དང༌། ཞི་མ་ཞི་དང༌། དབེན་མི་


DTG088_Page_0459
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དབེན་དང༌། སྟོང་མི་སྟོང་དང༌། མཚན་མ་ཡོད་མེད་དང༌། སྨོན་པ་ཡོད་མེད་ཅེས་བྱ་བར་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མི་གནས་པ་ནི་བཟོད་པའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ཞེས་བྱ་བའམ། སྦྱིན་པའི་གནས་ཞེས་བྱ་བའམ། ས་དང་པོ་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་མི་བྱ་བ་ནི་ཆོས་མཆོག་གོ །མི་གནས་པའི་གཏན་ཚིགས་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ཅི་ལ་གནས་སྙམ་པ་དང༌། རབ་འབྱོར་གྱིས་མགོ་བསྒྲེས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཅིལ་གནས། ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་ལ་མི་གནས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡང་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་པས་རང་རྒྱལ་གྱི་ལམ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི་མགོན་པོས། རང་འབྱུང་བདག་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །གཞན་གྱིས་བསྟན་ཡང་མི་དགོས་ལ། །བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཟབ་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན། །གང་དང་གང་དོན་གང་གང་ལ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཉན་དེ་ལྟར། །དེ་ལ་སྒྲ་མེད་ཀྱང་དོན་ཏེ། །དེ་ནི་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྣང༌། །རང་རྒྱལ་གྱི་ལམ་དངོས་ནི། གཟུང་བར་རྟོག་པ་ཉམས་ཕྱིར་དང༌། །འཛིན་པ་མ་སྤངས་ཕྱིར་དང་ནི། །རྟེན་གྱི་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ལམ། །ཡང་དག་བསྡུས་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་རྣམ་པ་དྲུག་བཅད་ནས། །མེ་ཏོག་གི་དཔེས་མཚོན་ནས་མ་སྐྱེས་པ་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི་དེས་ན་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་བུ་རྣམས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་འགྱུར་ཏེ། གནོད་སྦྱིན་རྣམས་ཀྱི་རང་རང་གི་སྐད་དང་རང་རང་གི་ཚིག་གིས་བསྟན་ན་ཤེས་པར་རུང་གི །རབ་འབྱོར་གྱི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་མོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། སུས་ཀྱང་སྨྲས་པ་མེད་ཐོས་པ་མེད་པ་ནི་སུས་ཀྱང་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིས་ན་དུས་གསུམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཐམས་ཅད་ནི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའོ། །སྒྲོ་འདོགས་


DTG088_Page_0460
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཅོད་པ་ནི་རྨི་ལམ་ན་རྨི་ལམ་གྱིས་སྟོན་པས་རྨི་ལམ་གྱི་འཁོར་བཞི་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆོས་བསྟན་ན། སུས་ཀྱང་སྨྲས་པ་དང་ཐོས་པ་དང་ཤེས་པ་ཡོད་སྙམ་མམ། ལྷའི་བུས་སྨྲས་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྱུ་མ། བྲག་ཅ། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། སུས་ཀྱང་སྨྲས་པ་དང་ཐོས་པ་མེད་དོ། །ཟབ་པའི་སྒྲོ་འདོགས་བཅད་པ་ནི་ལྷའི་བུས་སྨྲས་པ། རབ་འབྱོར་ནི་ཟབ་པ་བས་ཀྱང་ཟབ་པ་སྟོན། ཕྲ་བ་བས་ཀྱང་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་གོ་ཞེས་པ་ལ་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་ཟབ་པ་མ་ཡིན་ཕྲ་བ་མ་ཡིན། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་ཟབ་པ་མ་ཡིན་ཕྲ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཏགས་པའི་སྒྲོ་འདོགས་བཅད་པ་ནི་ལྷའི་བུ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་པ་དང༌། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་དུ་ཅིས་ན། དུས་གསུམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་ནི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་ལས་གདགས་སུ་མེད་པ་སྟེ། དུས་གསུམ་གྱི་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཟོད་པ་འདི་ལ་མི་བརྟན་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །བརྒྱ་བྱིན་ལེའུ་སྟེ་བཅོ་ལྔ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་གྲོ་འདོགས་རྣམ་པ་གསུམ་གཅོད་པ་ལ། ཉན་པའི་སྒྲོ་འདོགས་བཅད་པ་ནི་ལྷའི་བུ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏེ། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ལ་ཆོས་ཉན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཅིག་གིས་མཉན་སྙམ་པ་དང༌། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། གཟུགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ཆེས་ལྷག་པའི་ཆོས་ཅིག་ཡོད་ན་མྱང་དེ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའོ། །རྟོག་པའི་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་སྤྱིས་སྨྲས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལྟར་ཟབ་པ་འདི་ལྟར་ཕྲ་བ་འདི་ལྟར་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་འདི་སུས་རྟོགས། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང༌། བདེན་པ་མཐོང་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཤེས་གཉེན་གྱིས་ཟིན་པ་བཞིས་འདི་ལྟར་དུ་རྟོགས་ཏེ། གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ནས། རྣམ་བྱང་གི་བར་སྟོང་པ་དང་མི་སྟོང་པ། མཚན་མ་ཡོད་མེད་སྨོན་པ་ཡོད་མེད་སྐྱེ་འགག །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་བྱང༌། །ཞེ་བ་དང་མ་ཞེ་བ། གཟུགས་དབེན་ཞེས་བྱ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་འགྱུར། དབེན་པ་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་འགྱུར། བསྟན་པའི་སྒྲོ་འདོགས་བཅད་པ་ནི།


DTG088_Page_0461
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། ཡུམ་འདི་ལ་ཐེག་པ་གསུམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕར་ཕྱིན་ནས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བར་མ་བསྟན་ནམ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། དེ་རྣམས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟན་གྱི། དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མ་བསྟན། སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་ནས་རྣམ་བྱང་གི་བར་དུ་མི་དམིགས་སོ། །རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་དྲུག་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་མེ་ཏོག་གི་དཔེའི་སྒོ་ནས་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། རང་རྒྱལ་གྱི་ངེས་འབྱེད་བཞི་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐོང་ལམ་གྱི་ཕན་ཡོན་དགུའོ། །དེ་ནས་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་སེམས་ལ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་ཆར་ཕབ་ན། ཡུམ་དང་སངས་རྒྱས་དང་རབ་འབྱོར་ལ་མེ་ཏོག་གི་ཆར་ཆེན་པོ་ཕབ་ནས་མཆོད་པ་ཕུལ་བ་དང༌། དེས་ན་རབ་འབྱོར་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། མེ་ཏོག་འདི་དག་ནི་སྔོན་ཆད་ལྷ་དང་མིའི་ཡུལ་དུ་མ་མཐོང༌། །ཆུ་དང་ཐང་ལས་སྐྱེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་སྙམ་པ་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། མེ་ཏོག་འདི་དག་འབའ་ཞིག་ངེས་པར་མ་བྱུང་བར་ཟད་དམ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའང་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། མེ་ཏོག་འདི་དག་མ་བྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་བྱུང་མ་སྐྱེས་པའོ། །ངེས་འབྱེད་ཀྱི་དྲོད་ནི། བཏགས་པ་ཆོས་ཉིད་མི་འགལ་བར། །སྟོན་པའི་རྣམ་པ་དྲོད་གྱུར་པ། །ཞེས་པ་ལ་བཀའ་སྩལ་བ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་བཏགས་པ་ཙམ་མོ། །དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ་རབ་འབྱོར་གྱིས་མི་འགལ་བར་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་སློབ་པ་དེ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མི་སློབ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། །རྩེ་མོ་ནི། རྩེ་མོར་གྱུར་པ་གཟུགས་ལ་སོགས། །འགྲིབ་པ་མེད་ལ་སོགས་པས་ཕྱེ། །ཞེས་པ་ནི་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་འཕེལ་བར་བྱ་བ་དང་འགྲིབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་སློབ་བོ། །བཟོད་པ་ནི་ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གཟུགས་སོགས་མི་འཛིན་ཕྱིར་བཟོད་པ། །ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ནོ། །ཆོས་མཆོག་ནི། གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་བ་མེད་སོགས་ཀྱི། །རྣམ་པ་ཅན་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག །ཅེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་


DTG088_Page_0462
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང༌། བླང་བ་དང་དོར་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་སྣོན་པ་དང་འབྲིང་བ། འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མི་མཐོང་སྟེ། གཟུགས་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་ཅིང་མི་དམིགས། དེ་ལྟར་ན་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཡུམ་ལ་བསླབས་ཤིང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐོང་ལམ་ནི། ཆོས་ཤེས་རྗེས་སུ་ཤེས་བཟོད་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་རྣམ་བཞི་ནི། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ལ་མཐོང་བའི་ལམ། །ཕན་ཡོན་བཅས་པ་འདི་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་དག །ཕན་ཚུན་རྟེན་པ་རྟེན་མེད་ཕྱིར། །རྣམ་གྲངས་ཁས་མི་ལེན་པ་དང། །ཞེས་པ་ནི་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ནས་བཙལ་བར་བྱ། དྲིས་པའི་ལན་རབ་འབྱོར་གྱི་ལེའུ་ལས་བཙལ་བར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ཁྱོད་ཀྱི་མཐུ་དང་བྱིན་གྱི་རླབས་ཡིན་ནམ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། ཁོ་བོའི་མཐུ་མ་ཡིན། དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་སོ། །བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་བྱིན་གྱི་རླབས་མེད་པ་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཆོས་ཉིད་ལས་གུང་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་དམིགས་སོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། བྱིན་གྱི་རླབས་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གུང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་དམིགས་སོ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལའང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་དམིགས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལའང་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་མི་དམིགས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ལྡན་པའང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་ལམ་གྱི་ཆོས་ཤེས་ནི་ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤེས་པའོ། །རྗེས་ཤེས་ནི་དོན་དམ་པ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བར་ཤེས་པའོ། །བཟོད་པ་གཉིས་ནི་ཇི་སྙེད་པ་ཤེས་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་ཤེས་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ནས་བཙལ་ཟེར་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལས་བཙལ་བར་མི་བྱ། དེ་ལས་གཞན་དུའང་བཙལ་བར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ཅིས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བཙལ་བ་གང་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ནི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །


DTG088_Page_0463
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ཅིས་ན་གཟུགས་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལའང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད། དེ་ལས་གཞན་ན་ཡང་མེད། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ། །མཐོང་ལམ་གྱི་ཕན་ཡོན་ནི། །ཆེན་པོ་ཚད་མེད་ཉིད་བཅས་དང༌། །དཔག་མེད་མཐའ་ནི་མེད་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་པ། ཡུམ་འདི་ནི་ཆེན་པོ་ལགས་སོ། །ཚད་མེད་པ་ལགས་སོ། །མཐའ་ཡས་པ་ལགས་སོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས། སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཐོབ་པོ་འཐོབ་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་དབུས་མི་དམིགས་པས། གཟུགས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེ་བའོ། །བསྒྲེའོ། །ནམ་མཁའ་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཚད་མེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཚད་མེད་པའོ། །འདྲེའོ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དང༌། ཆོས་ཉིད་བརྒྱད་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དམིགས་པ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐའ་ཡས་སོ། །དེར་གནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ངེས་འཛིན་དང༌། །བླང་མེད་དོར་བ་མེད་སོགས་དང༌། །བྱམས་ལ་སོགས་དང་སྟོང་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་ཐོབ་པ་དང༌། །རྣམ་པར་བྱང་ཀུན་ཡོངས་བསྡུས་དང༌། ཉམ་ང་བ་དང་ནད་ཀུན་སེལ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་འཛིན་ཞི་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྲུང་ལ་སོགས། །སྲོག་མི་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ནི། །བདག་ཉིད་གནས་ཏེ་སེམས་ཅན་དག །འགོད་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ། ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་པ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུ་བ་ལྔ་ནི། ལྷའི་བུ་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་བ། འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཡུམ་གྱི་དོན་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེའོ། །བདག་ཅག་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་བྲལ་བ་དེ་དག་སངས་རྒྱས་སུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཟུང་ཅིག་ཕར་ཕྱིན་ལ་སོགས་པ་ལས་གུང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་དམིགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཕར་ཕྱིན་ལ་སོགས་པ་ལ་སློབ་པ་དེ་སངས་རྒྱས་ཡིན་ཏེ་ངས་སྔོན་རྒྱལ་པོའི་འཁོར་པདྨ་ཅན་གྱི་ཚོང་དུས་ན་ཕར་ཕྱིན་དང་མ་བྲལ་བ་དེའི་ཚེ་ང་ལུང་བསྟན་ནོ། །བླང་དོར་


DTG088_Page_0464
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་ནི་ལྷའི་བུ་རྣམས་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མི་ལེན་མི་འདོར་བ་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཚོགས་པ་མཁྱེན་ནས་དབང་པོར་བཙུགས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་བདུད་དང་བདུད་ལ་སོགས་པས་གླགས་མི་རྙེད། དེས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གླགས་མི་རྙེད་དོ། །བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ལ། བདུད་ལ་སོགས་པས་གླགས་མི་རྙེད། དེས་ཚད་མེད་པ་རྣམས་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར། སྟོང་ཉིད་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་གང་ན་གནས་ཀྱང་གླགས་མི་ཐོད་དེ། དེས་སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ལྷའི་བུས། རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ལ་བསྲུང་བ་དང་བསྐྱབ་པ་ལ་སོགས་པ་བགྱིའོ། །དེ་ཅིས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་ན། དགེ་ལ་བཅུ་བ་སོགས་པ་མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐའ་ཡས་ལུང་སྟོན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་བདུན་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་མཐོང་ལམ་གྱི་ཕན་ཡོན་བདུན། བསྒོམ་ལམ་གྱི་བྱེད་པ་གཉིས་ཏེ་དགུའོ། །རྣམ་པར་བྱང་ཀུན་ཡོངས་བསྡུས་ནི། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིར། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་འདུས་སོ། །ཉམ་ང་སེལ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པའི་ཚེ་བ་ཐམས་ཅད་ཞི་བའོ། །ནད་ཀུན་སེལ་བ་ན་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྩི་མ་གིའི་དཔེས་ནད་ཞི་བའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འཛིན་པ་ཞི་པ་ནི་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པས་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་གཟུགས་སུ་འཛིན་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་འཛིན་པ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་དེ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྲུང་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་བསྲུང་བ་དང་བསྐྱབ་པ་ལ་སོགས་པ་མཛད་དོ། །སྲོག་མི་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདག་ཀྱང་མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤངས། གཞན་ཡང་མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤོང་དུ་འཇུག །དེ་བཞིན་དགེ་བ་ལ་སོགས་སོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བའོ། །བསྒོམ་


DTG088_Page_0465
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལམ་གྱི་བྱེད་པ་དྲུག་ནི། ཀུན་ནས་ཞི་དང་ཐམས་ཅད་ནས། །བདུད་དང་ཉོན་མོངས་ལས་རྒྱལ་དང༌། །གནོད་པས་བརྫིབ་མེད་ཉིད་དང༌། བྱང་ཆུབ་དང་ནི་རྟེན་མཆོད་ཉིད། །ཅེས་པ་ལ། ཀུན་ནས་ཞི་དང་ཐམས་ཅད་ནས་འདུད་པའི་བྱེད་པ་གཉིས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱད་པས། བདག་ཉིད་ཀྱི་ཁེངས་པ་ཞི་ནས་བདག་ལ་གཞན་འདུད་པའོ། །ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ལེའུ་སྟེ་བཅོ་བརྒྱད་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་བསྒོམ་ལམ་གྱི་བྱེད་པ་བཞི། རང་དོན་དུ་མོས་པ་དགུའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྒྱལ་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་མདའ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བཅོམ། དེ་ཅིས་ན་ཡུན་རིང་པོར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུད་མེད་པའོ། །གནོད་པས་མི་བརྫི་བ་ནི་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདག་ལ་སོགས་པ་ལ་གནོད་པར་བྱ་བར་ཡང་མི་སེམས། མཚོན་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་འཕོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་པའི་བྱེད་པ་ནི་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའོ། །མཆོད་རྟེན་ནི་ཡུམ་བཅངས་ནས་མཆོད་པ་བྱེད་པའི་ས་དེ་མཆོད་རྟེན་དུ་འགྱུར་བའོ། །མོས་པ་ནི། མོས་པས་རང་གི་དོན་དང་ནི། །གཉི་གའི་དོན་དང་གཞན་དོན་དང༌། །དེ་ཡང་རྣམ་གསུམ་དེ་ལྟར་ན། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་སྟེ། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །རེ་རེ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་འདོད། །ཅེས་པ་ལས། རང་གི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ནི། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལས་ཡུམ་ལ་སྤྱད་པ་དང༌། མཆོད་རྟེན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་བསོད་ནམས་གང་ཆེ་ལགས་ཞུས་པའི་ལན་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཉིད་ལ་དྲི་ཡིས་ལན་ཐོབ་ཅིག །དུས་གསུམ་དུ་སངས་རྒྱས་པ་དེ་མཆོད་རྟེན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པས་ཡིན་ནམ། ཡུམ་ལ་སྤྱད་པས་ཡིན། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་འཚལ་བ་ལྟར་ན། ཡུམ་ལ་སྤྱད་པས་སངས་རྒྱས་ལགས་སོ། །བགའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་དེ་ཡུམ་ཡོད་ན་དགེ་བ་བཅུ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང༌། མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་བ། ཡུམ་ལ་ཕན་ཡོན་དེ་ཙམ་བདོག་པ་མི་རྣམས་ཀྱིས་མ་འཚལ་ལགས་སམ། །བཀའ་སྩལ་པ། འཛམ་


DTG088_Page_0466
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བུའི་གླིང་ནས་སངས་རྒྱས་ལ་ཤིན་ཏུ་བརྟེན་པ་ཉུང་ཞེས་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཉུང་སྟེ། འཁོར་བ་ནས་འཁོར་བས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ནི་མཆོད་རྟེན་གཅིག །འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་འཛམ་བུའི་གླིང་འབྲིང་གི་འབྲིང་གླིང་བཞི། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་སྟོང་སྤྱི་ཕུད་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་སྟོང་གཉིས་བར་མ། ཆེན་པོའི་འབྲིང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་བྱས་པ། འཕང་དུ་དཔག་ཚད་ཙམ་ལ་རྒྱར་དཔག་ཚད་ཕྱེད་པ། བྱེད་པ་པོ་མང་བ་དེ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རེ་རེས་ཀྱང་དུས་བསྐལ་པའམ་དེ་ལས་ལྷག་པར་ལན་གསུམ་གསུམ་དུ་མཆོད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པ་བྱས་བ་བས་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །མཆོད་རྟེན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་དགུ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་གཉིས་ཀའི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་བཅུ་ཡོད་པ་ལས་དྲུག་གོ །ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་གདུང་མི་ནུབ་བ་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཁ་ཏོན་བྱས་པས་ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ཟློག་པའི་དགྲ་བཟློག་དང༌། ལྷའི་བུ་ཤི་ནས་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བ་ལ་རྣམ་ལམ་དུ་བསྒྲགས་པས་ངན་སོང་ལས་ཐར་ནས་ལྷའི་ནང་དུ་སྐྱེས་པ། རིམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པས་ངན་སོང་སྦྱོང་བ་དང༌། ཡུམ་འདི་རིག་སྔགས་ཆེན་མོ་དང་འདྲ་བར་མྱ་ངན་དང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཞི་བ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་ཡོད་ན་ཡུམ་ཁ་ཏོན་དུ་བྱས་པས་འཚེ་བ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། ཚེར་བས་གཞན་གྱི་ཕན་ཡོན་ནམ་ཡང་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕར་ཕྱིན་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་བའོ། །ལེའུ་འདི་ནས་བཞི་ལས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བཟློག་པ་ནི། ཀུན་དུ་རྒྱུ་མང་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གླགས་ལྟ་བའི་བསམ་པས་འོངས་པ། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཁ་ཏོན་བྱས་པས་བསྐོར་བ་ལན་གསུམ་བྱས་ནས་ལམ་དེ་ཉིད་ནས་དོང་ངོ༌། །བདུད་བཟློག་ནི་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་དཔུང་གི་ཚོགས་ཆེན་པོ་སྤྲུལ་པ་ལ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་དཔུང་གི་ཚོགས་འདི་ནི་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པར་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱི་དཔུང་གི་ཚོགས་སོ་སྙམ་ནས་ཡུམ་ཁ་ཏོན་བྱས་པས་བདུད་ཕམ་པར་བྱས་པའོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་


DTG088_Page_0467
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྱུང་བ་ནི་ཡུམ་བཞུགས་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་འབྱུང་ཞིང་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །སྟོན་པ་དང་མཚུངས་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྟོན་པའམ། སྟོན་པའི་གནས་དང་མཚུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དུ་རྒྱུ་བཟློག་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པའོ། །། །ལེའུ་འདི་ནས་གཉི་གའི་དོན་དུ་མོས་པ་བརྒྱད། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི་ཀུན་དགའ་བོས་གསོལ་བ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་ལྟ་བུ་གཞན་ལ་མ་བརྗོད་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཡུམ་ནི་ས་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བར་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པའོ། །ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ཉན་རང་གི་མི་མཉམ་པ་དང༌། མཉམ་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ནི་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤོབས་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་བོ། །འབྲིང་གི་འབྲིང་ནི་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྙིང་དུ་སྡུག་པའོ། །འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ནི་སྤོབས་པ་མི་འཕྲོགས་པ་གྱུར་པའོ། །ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ནི་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྷའི་བུ་རྣམས་ཉན་དུ་འོངས་པའོ། །ཆེན་པོའི་འབྲིང་ནི་ལྷའི་བུ་རྣམས་འོངས་པའི་རྟགས་སྔོན་ཆད་མེད་པའི་དྲི་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའོ། །ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁོར་དང་བཅས་པར་ཞུགས་པ་ལ་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པས་མཆད་པ་བྱས་ཏེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཀྱང་སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན་གྱི་ནང་དུ་སྩལ་ཏེ་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་པ་བྱས་པ་བས། ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་བྱས་ནས་བཀུར་སྟི་བྱས་ན་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །མཆོད་རྟེན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་དགུ། ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བརྒྱ་བྱིན་ལ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་སྐུ་གདུང་གིས་གང་བ་ཞིག་ཀྱང་གཏད། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཡང་གཏད་ན། བདག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གདམས་ལགས་སོ། །ཅིས་ན་ཕར་ཕྱིན་ལས་སྐུ་གདུང་འབྱུང་བས་སོ། །ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི་དཔེར་ན་བདག་ཆོས་བཟང་ན་སྟན་ལ་བསྡད་ནས་ཆོས་བཤད་པའི་གདན་ལ་མཆོད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཡུམ་ནི་སྟོན་པ་དང་འདྲ། སྐུ་གདུང་ནི་གདན་ཁྲི་རྙིང་པ་དང་འདྲའོ། །ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ནི་སྟོང་སྐུ་གདུང་གིས་བཀང་བ་བས་ཀྱང་འདམ་མོ། །འབྲིང་གི་


DTG088_Page_0468
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུང་ངུ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་གསུང་བ་དང༌། ཡུམ་ནི་འདི་དང་མཚུངས་ལགས་ཏེ་འདི་ལས་བྱུང་བའོ། །འབྲིང་གི་འབྲིང་ནི་ཡུམ་འདི་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་ངན་སོང་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་མ་མཆིས་ཏེ། ཡུམ་ནི་རྒྱལ་པོ་དང་འདྲ་ལ་སྐུ་གདུང་ནི་རྒྱལ་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་མི་ལ་འཇིགས་པ་མེད་པ་དང་འདྲའོ། །འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ནི་ཡུམ་ནི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང་འདྲ་ལ། སྐུ་གདུང་དེའི་སྣོད་གའུ་ཏོག་རྙིང་པ་དང་འདྲའོ། །ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྐུ་གདུང་གིས་བཀང་བ་བས་ཀྱང་འདམ་མོ། །ཆེན་པོའི་འབྲིང་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བར་འདོད་པས་ཡུམ་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡོངས་སུ་བཟུང་ཞིང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ན། རོ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཤིང་གི་གྲིབ་མའི་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །སྐུ་གདུང་གི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་བསྟོད་བཀུར་བསྔགས་པ་གསུམ་སྟོན། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ། །མོས་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་ལ་ནི། །དགུ་ཚན་གསུམ་གྱིས་བསྟོད་པ་དང༌། །བཀུར་བ་དང་ནི་བསྔགས་པར་བརྗོད། །ཅེས་པ་ལས། བསྟོད་པ་དང་པོ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་པ། བདག་ཉིད་གཅིག་པུས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པ་དང༌། གཞན་ལའང་བྱིན་ན་བསོད་ནམས་གང་ཆེ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཉིད་ལ་དྲི་ཡིས་ལན་ཐོབ་ཅིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་བདག་ཉིད་འབའ་ཞིག་གིས་བཅངས་ནས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་གཉིས་བསོད་ནམས་གང་ཆེ། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་པ། བདག་ཉིད་འབའ་ཞིག་གིས་བཅངས་པ་བས་གཞན་ལའང་བྱིན་ན་བསོད་ནམས་ཆེ་བས་སྐུ་གདུང་གིས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་བཤིག་ནས་གནང་བ་མཛད་དོ། །བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་འབའ་ཞིག་གིས་བཅངས་པ་བས་གཞན་ལ་བྱིན་ན་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །བསྟོད་པ་གཉིས་པ་ནི་དེ་ཡང་གཞན་གྱི་དྲུག་དུ་ཕྱིན་ནས་བསྟན་ཅིང་བཤད་ན་བསོད་ནམས་ཆེ་སྟེ། དེ་ནི་སྟོན་པའམ་སྟོན་པའི་གནས་དང་མཚུངས་སོ། །བསྟོད་པ་གསུམ་པ་ནི་


DTG088_Page_0469
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་དགེ་བ་བཅུ་ལ་བཀོད་པའོ། །བཞི་བ་རྒྱུན་ཞུགས་ལའོ། །ལྔ་པ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་ངོ༌། །དྲུག་པ་ཕྱིར་མི་འོང་ངོ༌། །བདུན་པ་དགྲ་བཅོམ་མོ། །བརྒྱད་པ་རང་བྱང་ཆུབ་བོ། །དགུ་པ་འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་སོགས་པ་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་བཀོད་པ་བས་སེམས་ཅན་གཅིག་ཅིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བཀོད་ན་བསོད་ནམས་ཆེ་སྟེ། ཅེས་ན་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པས་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་པས་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །བཀུར་བ་དང་པོ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དགེ་བ་བཅུ་ལ་བཀོད་པ་བས་ལ་སོགས་སོ། གཉིས་པ་བསམ་གཏན་བཞི་ལ་བཀོད་པ། གསུམ་པ་ཚད་མེད་པ་བཞི་ལ་བཀོད་པ། བཞི་པ་གཟུགས་མེད་པ་བཞི་ལ་བཀོད་པ། ལྔ་པ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་གི་སེམས་ཅན་རྣམས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ལ་བཀོད་པ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བྱིན་ན་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །དྲུག་པ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱས་ན་ཡང་དག་པའི་དོན་བསྟན་ན་ཆེའོ། །བདུན་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ནི་གཉིས་སུ་མ་གཉིས་སུ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་སོགས་པ་གཉིས་མེད་པ་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །བརྒྱད་པ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་བས་ཀྱང་ཡུམ་གྱི་དོན་བསྟན་ན་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །དགུ་པ་ཡུམ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་སྟོན་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་ལ་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཡང་མ་ལྟ་ཅིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བསྔགས་པ་དང་པོ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་གི་སེམས་ཅན་རྒྱུན་ཞུགས་པ་ལ་བཀོད་པ། གཉིས་པ་ཕྱིར་འོང་བ། གསུམ་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལ། བཞི་པ་དགྲ་བཅོམ་ལ། ལྔ་པ་རང་རྒྱལ་ལ། དྲུག་པ་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་པ། བདུན་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་བཀོད་པ། བརྒྱད་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་པ་བས། དགུ་པ་སེམས་ཅན་གཅིག་ཅིག་མྱུར་དུ་སངས་རྒྱས་བར་འདོད་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དོན་དང་བཅས་པ་ཡི་གེ་དང་བཅས་པར་བྱིན་ན་བསོད་ནམས་ཆེ་སྟེ། དེ་ཅིས་ན་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་གདུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པའོ།། །།


DTG088_Page_0470
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལེའུ་འདི་ནས་བསྔོ་བ་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་གཉིས་ལས། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན། །དེ་ཡི་བྱེད་པ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དམིགས་མེད་རྣམ་པ་ཅན། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་མཚན་ཉིད་དང༌། །དབེན་དང་སངས་རྒྱས་བསོད་ནམས་ཚོགས། །རང་བཞིན་དྲན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཐབས་བཅས་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང༌། །ཁམས་གསུམ་གཏགས་པ་མ་ཡིན་དང༌། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡི། །བསོད་ནམས་ཆེ་འབྱུང་བདག་ཉིད་དེ། །བསྔོ་བའི་མཆོག་ནི་རྣམ་པ་གསུམ། །ཞེས་པ་ལས། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བསྔོ་བ་ནི། །བྱམས་པས་སྨྲས་པ། ཉན་རང་ནི་རང་གི་དོན་དུ་བསྔོ་བ་ཡིན་ལ། བྱང་སེམས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་དུ་བསྔོ་བ་ཡིན་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། ལས་དང་པོ་པའི་གང་ཟག་ལ་དམིགས་པ་ཅན་དུ་མ་བསྟན་ན་མོས་པ་ལྡོག་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྦྱངས་པ་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྔོ་བའོ། །མི་དམིགས་པའི་བསྔོ་བ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་སྦྱིན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྔོ་བའོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བསྔོ་བ་ནི་དེ་ལྟར་དམིགས་པར་མི་བྱེད། མཚན་མར་ཡང་མི་བྱེད། །འདུ་ཤེས་པར་ཡང་མི་བྱེད་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །དབེན་པའི་བསྔོ་བ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པར་བསྔོ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དྲན་པར་བསྔོ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དགེ་བའི་རྟ་བ་ཅི་ཡོད་པ་མི་དམིགས་པ་བསྔོ་བའོ། །ཐབས་མཁས་པའི་བསྔོ་བ་ནི་ཚོགས་སོགས་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་སོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་བསྔོ་བ་ནི་མཚན་བཅས་ཀྱིས་བསྔོས་ན་ཁ་ཟས་བཟང་པོ་དུག་དང་འདྲེས་པ་དང་འདྲ་བས་མཚན་མ་མེད་པར་བསྔོ་བའོ། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་གི་བསྔོ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་བསྔོས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་འཇུག་གི་བསྔོ་བའོ། །ཁམས་གསུམ་དུ་མ་གཏོགས་པའི་བསྔོ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཁོངས་སུ་ཆུད་པ་མ་ཡིན་པ་དུས་གསུམ་ལས་འདས་པ་དེ་མཚན་མའམ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྔོ་བར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ཅིས་ན། དེ་ལ་རང་


DTG088_Page_0471
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་མེད་དོ། །གང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་དེ་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་བསྔོ་བར་མི་ནུས་སོ། །བསོད་ནམས་ཆེ་འབྱུང་གི་ཆུང་ངུ་ནི་དགེ་བ་བཅུ་དང་བསམ་གཏན་བཞི་ཚད་མེད་པ་བཞི་གཟུགས་མེད་པ་བཞི་ལ་བཀོད་པ་བས་འབྲིང་གི་རྒྱུན་ཞུགས་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་རོ། །ཆེན་པོ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་ཅན་དུ་བསྔོ་བ་བས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམིགས་པ་མེད་པ་མཚན་མ་མེད་པ་གོས་པ་མེད་པར་བསྔོས་ན་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ནི་ཐབས་དང་མི་དམིགས་པ་དག་གིས། དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་ཡི་རང་བ། རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཡིད་བྱེད་པ། །བསྒོམ་པ་ཡིན་པར་འདིར་བརྗོད་དོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་བས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་མཆོག་རབ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་སྟོང་གསུམ་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་པས། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་བསྔོ་བའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པའོ།། །།སྒྲུབ་པ་ལ་ལྔ་ལས། དེ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད་མཆོག་ཉིད། །ཀུན་ལ་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད། །ཆོས་རྣམས་དམིགས་པ་མེད་པར་ནི། །གཏོད་པར་བྱེད་པ་དོན་ཆེན་ཉིད། །ཅེས་པ་ལ། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མའོ། །མཆོག་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔའི་མཆོག་སྤྱན་འདྲ་བ་སྟེ། ཕར་ཕྱིན་གཞན་ནི་དམུས་ལོང་དམིགས་བུ་མེད་པ་དང་འདྲའོ། །ཀུན་ལ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་འདུ་མི་བྱེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་གང་ཡང་མི་སྒྲུབ་པོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། མི་སྒྲུབ་པ་དེ་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། གང་ཡང་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག །མཚན་མའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གྲངས་སུ་འགྲོའོ། །ཆོས་རྣམས་དམིགས་པ་མེད་པར་གཏོད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་པ་


DTG088_Page_0472
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཐོབ་པར་མི་བྱེད་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གསོག་གོ །གསོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བར་འདུ་ཤེས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རིང་དུ་སྤོང་བ་ཡིན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཡིད་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་ཡུམ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཆེ་བར་མི་བགྱིད་ཆུང་བར་མི་བགྱིད། འདུ་བར་མི་བགྱིད། ཡངས་པར་མི་བགྱིད། ཚད་མཆིས་པར་མི་བགྱིད། ཚད་མ་མཆིས་པར་མི་བགྱིད། རྒྱ་ཆེ་བར་མི་བགྱིད་ཆུང་བར་མི་བགྱིད། མཐུ་དང་ལྡན་པར་མི་བགྱིད་མཐུ་མ་མཆིས་པར་མི་བགྱིད་དོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་བརྟེན་ནས་ལྔར་བགྱིད་ན་ཡུམ་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལྔར་བགྱིད་པ་ནི་དེའི་དམིགས་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ། །དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ་བྱང་ཆུབ་མེད་དོ། །ཆེན་པོ་བཅུ་ནི་སེམས་ཅན་དང་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། རང་རྒྱལ་གྱི་རྣམ་དག་དང༌། རང་བཞིན་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། མ་མཆིས་པ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཇིག་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱ་བ་མ་མཆིས་པ་དང༌། སྟོབས་གྲུབ་པ་མ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་ཡུམ་ཆེ་བའོ། །སྒྲུབ་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་རྣམ་དག་སྐྱེ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་དག་དངོས་བསྟན་པའོ། །དངོས་ལ་ལྔ་སྟེ། རྣམ་དག་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྣམ་དག་དང༌། རང་རྒྱལ་གྱི་རྣམ་དག་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་དག་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་དག་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའོ། །རྣམ་དག་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི། སངས་རྒྱས་བསྟན་དང་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་དང༌། །འདི་ལ་མོས་པའི་རྒྱུ་དག་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ། སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ནས་ཞུགས་པ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ད་ལྟར་ཡང་ཡུམ་མཐོང་ངམ་ཐོས་ན་སྟོན་པ་མཐོང་ངོ་སྙམ་མོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཡུམ་མཐོང་བ་དང་བལྟ་བར་ནུས་སམ།


DTG088_Page_0473
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཀའ་སྩལ་པ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཆོས་ལ་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་མི་ཐོས་ཏེ། ཡང་དག་པར་མི་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རྣམ་དག་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི། བདུད་ཀྱི་ཐིབས་ཀྱིས་ནོན་པ་དང༌། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་མ་མོས་དང༌། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་མངོན་ཞེན་དང༌། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཟིན་པའོ། །ཞེས་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་མང་པོ་མཐོང་སྟེ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་པ་ནི་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྟོན་པ་ཐོས་ན་ད་ལྟ་བྱོལ་ནས་གུད་དུ་དོང་སྟེ། སྔོན་ཡང་གུད་དུ་བྱོལ་བྱོལ་བ་ཤེས་རབ་འཆལ་བར་འགྱུར་བའི་ལས་བསགས་པས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དམྱལ་བར་སྐྱེའོ། །དེར་མེ་ལ་སོགས་པས་འཇིག་པའི་ཚེའང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་གྱི་དམྱལ་བར་སྐྱེ། དེ་བཞིན་དུ་དུད་འགྲོ་དང་ཡི་དགས་སུ་འགྱུར་རོ། །བརྒྱ་ལ་མིར་སྐྱེས་ནའང་དམུས་ལོང་དང་མཛེ་ཅན་ལ་སོགས་པ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་སྒྲ་མི་གྲག་པར་འགྱུར་རོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། མཚམས་མ་མཆིས་པ་ལྔས་ཀྱང་ཆོས་སྤོང་བར་འགྱུར་བའི་སུག་ལས་བགྱིས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཙམ་དུ་ཡང་མི་ཕོད་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཆོས་སྤོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་བསགས་པ་ནག་པོའི་རང་བཞིན་ཅན་དེ་ནི་བདག་གི་རྒྱུད་ཀྱང་དུག་ཅན་དུ་བྱས་ནས་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱང་དུག་ཅན་དུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཐོས་པར་ཡང་མ་གནང་ན། བལྟར་མི་རུང་འགྲོགས་སུ་ལྟ་ག་ལ་མཆིས། ཆོས་སྤོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་བསགས་པའི་ལུས་ཀྱི་ཚད་ནི་བཀའ་མ་སྩལ་ཏོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ནི། འབྲས་བུ་དག་པ་གཟུགས་ལ་སོགས། །དག་པ་ཉིད་དེ་གང་གི་ཕྱིར། །དེ་གཉིས་ཐ་དད་མ་ཡིན་ཞིང༌། །བཅད་དུ་མེད་པས་དག་པར་བརྗོད། །རྣམ་དག་སྤྱིར་བསྟན་པ་ནི་དེ་ཙམ་དུ་ཟབ་པའི་ཡུམ་དེ་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་དུས་གསུམ་རྣམས་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིས་ན། གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པས་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་སོ་སོ་མ་ཡིན་


DTG088_Page_0474
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐ་མི་དད་དོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་དག་པར་བྱ་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དག་པར་བྱེད་པའོ། །དག་པའི་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་ལའོ། །གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་ནི་བློས་སོ། །སོ་སོ་མ་ཡིན་པ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དོ། །མདོར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྱི་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལས་གྲོལ་བ་ནི་རྣམ་དག་གོ །རྣམ་དག་ནི་རྣམ་བཅད་དེ་དགག་ཏུ་མེད་པའོ། །ཡོངས་དག་ནི་ཡོངས་གཅོད་སྒྲུབ་ཏུ་མེད་པ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་དགག་སྒྲུབ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་ནི་གཟུགས་ཡོངས་སུ་དག་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱེ་བྲག་གི་རྣམ་དག་ནི། །ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱ་ལམ་གསུམ་གྱི། །ཉམས་ཕྱིར་སློབ་མ་བསེ་རུ་དང༌། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་དག་པ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་རྣམ་ཀུན་ཤིན་ཏུ་བ། །ཞེས་པ་ནི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་རྣམ་དག་ཡོངས་དག་དུས་གསུམ་གྱི་རྣམ་དག་ཡོངས་དག་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱིའོ། །རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་དག་ནི་རང་རྒྱལ་གྱིའོ། །ཕར་ཕྱིན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་གྱི་རྣམ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་བ་ལ་གཉིས་ལས། ཇི་ལྟ་བའི་རྣམ་དག་ནི་ཕར་ཕྱིན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་བྱང་བ་རྣམ་པར་དག་པ། ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པར་དག །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་དག་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ་ཞེས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་དག་པ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པས་དུས་གསུམ་དག་པའོ། །དམྱལ་བའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་ས་དགུའི་རྣམ་དག །གཞི་ཤེས་ཀྱི་ཟུང་གསུམ་ཡ་དྲུག་སྟོན། མགོན་པོས། ས་དགུ་ལ་ནི་ཆེན་པོ་ཡི། །ཆེན་པོ་ལ་སོགས་དྲི་མ་ཡི་།གཉེན་པོའི་སྒོ་ནས་ཆུང་ངུ་ཡི། །ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཀླན་ཀ་དེ་ནི་སྤང་བའི་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་ས་དགུ་རྫས་སུ་ཡོད་པར་འདོད་ཅིང་སྤང་བྱ་དང་གཉེན་པོ་རང་རྒྱུད་པ་ཀླན་ཀ་ཡིན་པས་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར། ལམ་ནི་འཇལ་དང་གཞལ་བྱ་དག །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་གྱི། །གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་རྣམ་


DTG088_Page_0475
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་དགུ་།ཇི་སྙེད་པའི་རྣམ་དག་བསྟན་པ་ནི་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཟབ་པོ། །གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སྣང་བའོ། །གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་འཕོ་བ་མེད་ཅིང་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པའོ། །གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ། །གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཐོབ་པ་མེད་པའོ། །གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་མངོན་པར་གྲུབ་པ་མ་མཆིས་པའོ། །གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པའོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་སྨན་པར་མི་བགྱིད་གནོད་པར་མི་བགྱིད་དོ། །གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཆོས་ལ་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་འཚལ་བ་ལགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ལ་དེ་རྣམས་ཀུན་བསྒྲེའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བདག་རྣམ་པར་དག་པའི་སླད་དུ་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་དག་པ་ལགས་སོ། །ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མཐའ་ཡས་པ་ལགས་སོ། །གཞི་ཤེས་པའི་ཞུས་ལན་དྲུག་ནི། རང་བཞིན་གཞིའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་འཁོར་འདས་ལ་མ་ཞེན་པ་དང༌། མིང་དང་ཚིག་ཏུ་བཟུང་ན་རིང་ལ། མ་བཟུང་ན་ཡུམ་ལ་ཉེ་བར་དང་སྤང་བྱ་དང་གཉེན་པོ་ལ་མ་ཞེན་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གང་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རློམ་སེམས་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྐྱེ་འགག་མེད་པར་རྟོགས་པ་སྟེ་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལས་གཞི་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི། ཚུལ་རོལ་ཕ་རོལ་མཐའ་ལ་མིན། །དེ་དག་བར་ལ་མི་གནས་པ། །དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེས་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་འདོད། །ཅེས་པ་ནི་ཚུ་རོལ་ནི་འཁོར་བ། ཕ་རོལ་ནི་མྱང་འདས། དེ་ལ་མི་གནས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུས་གསུམ་དག་པའོ། །དེ་ནི་མཚན་མར་དམིགས་སྒོ་ནས། །ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་སྟེ། །དེ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིས། །ཡང་དག་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་བཤད། །ཅེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ནི་ཉན་རང་གི་མིང་དང་མཚན་མར་གཟུང་བས་རིང་ངོ༌། །ཡུམ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་


DTG088_Page_0476
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔས་སྨྲ་བསམ་བརྗོད་མེད་དུ་རྟོགས་པས་ཉེའོ། །གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་སྟོང་ཉིད་དང༌། །དུས་གསུམ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། །སྦྱིན་སོགས་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་རྣམས་ལ། །སྤྱོད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་ངར་འཛིན་མེད། །གཞན་དག་དེ་ལ་སྦྱོར་བྱེད་པ། །དེ་ནི་ཆགས་པའི་མཐའ་འགོག་པས། །རྒྱལ་ལ་སོགས་པ་ཆགས་པ་ཕྲ། །ཞེས་པ་ནི་ལྟ་བའི་ཡུལ་ལ་འདུ་ཤེས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྟོང་པ་དང་དུས་གསུམ་དུ་འདུ་ཤེས་ན་ཆགས་པའོ། །སྤྱོད་པའི་ཡུམ་ལ་འདུ་ཤེས་ནི་ཕར་ཕྱིན་ལ་སོགས་ལ་སྤྱོད་སྙམ་ནའོ། །མ་ཆགས་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། གཞན་དག་དེ་ལ་བཀོད་ནས་ཆགས་པའི་མཐའ་འགོག་པའོ། །རྒྱལ་བའམ་འབྲས་བུ་ལ་ཆགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི། བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བས་ཀྱང་ཆགས་པ་ཕྲ་བ་བསྟན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཆགས་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས། །དབེན་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་ཟབ་ཉིད། །ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པར་ནི། །ཤེས་པས་ཆགས་པ་སྤོང་བ་ཡིན། །མཐོང་བ་ལ་སོགས་བཀག་པ་ཡིས། །དེ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བར་བཤད། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་ཤེས་ཕྱིར། །དེ་ནི་བསམ་མི་ཁྱབ་པར་བཤད། །ཅེས་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་ཤེས་པ་དང༌། གཟུང་འཛིན་མེད་པ་བསམ་ལས་འདས་པའོ། །དེའི་བསྡུ་བ་ནི། དེ་ལྟར་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ལུགས་ལ། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག །ཇི་ལྟར་བཤད་པ་འདི་ཞེས་བྱ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་པའོ།། །།སྦྱོར་བ་ནི། གཟུགས་སོགས་དེ་མི་རྟག་སོགས་དང༌། །དེ་མ་རྫོགས་དང་རབ་རྫོགས་དང༌། །སྤྱོད་པ་བཀག་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། །དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་ཉིད་དང༌། །མི་འགྱུར་བྱེད་པོ་མེད་ཉིད་དང༌། །བྱ་དཀའ་རྣམ་གསུམ་སྦྱོར་བ་དང༌། །སྐལ་པ་ཇི་བཞིན་འབྲས་ཐོབ་པས། །འབྲས་ཡོད་འདོད་པ་དེ་དང་ནི། །གཞན་ལ་རག་ལས་མིན་གང་དང༌། །སྣང་བ་རྣམ་བདུན་ཤེས་བྱེད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་ཇི་ལྟར་སྤྱད་པར་བགྱི། དེའི་ལན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མི་སྤྱོད་ན་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་མི་


DTG088_Page_0477
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟག་སོགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་པར་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བདག་ཡོད་མེད། སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པར་མི་སྤྱོད་ན་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་དོ། །རྫོགས་པ་དང་མ་རྫོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་མ་རྫོགས་པ་ལ་མི་སྤྱོད་ནའོ། །ཆགས་པ་དང་མ་ཆགས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཆགས་པ་དང་མ་ཆགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་ནའོ། །མི་འགྱུར་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་བསྔགས་པ་དང་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་ཀྱང་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པའི་དཔེས་ཡུམ་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པ་དང༌། བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལ་བསྔགས་པ་དང་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་ཀྱང་ཆགས་སྡང་མེད་པའི་དཔེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་ཆགས་སྡང་མེད་པ་དང༌། བྱ་དཀའ་རྣམ་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། །ཡུམ་བསྒོམ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་བསྒོམ་པ་ལགས་ཏེ། ནམ་མཁའ་ལ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མེད་དོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པར་བཞུགས་ནས། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ལ་བཀོད་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་བྲིའང་མེད་གང་བའང་མེད་དེ། སེམས་ཅན་གདོད་མ་ནས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། །བཤད་ཀྱང་དེ་བཞིན་མ་བཤད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །སྐལ་བ་ཇི་བཞིན་འབྲས་ཐོབ་པས། །འབྲས་བུ་ཡོད་པར་འདོད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་དེ་ནས་དགེ་སློང་ཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བའམ་འགག་པའམ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལྔ། རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐོབ་པའི་ཡུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཞན་ལ་རག་ལས་པ་མ་ཡིན་པའི་སྦྱོར་པ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། བདག་གིས་ཡུམ་དེ་ལ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་བརྩོན་པར་བགྱི། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཁྱོད་བརྩོན་པར་འདོད་དམ། སྣང་བ་རྣམ་བདུན་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བདག་གིས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་བསྲུང་བར་བགྱི།


DTG088_Page_0478
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། རྨི་ལམ་ནས་སྤྲུལ་པའི་བར་གྱི་བརྫུན་ལ་ཁྱོད་བསྲུང་བར་འདོད་དམ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་དེ་ཉིད་ལ་གནས་ན་བསྲུང་བའི་མཆོག་གོ །མཉམ་པ་ཉིད་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་རློམ་མེད་པ། །རྣམ་བཞི་དེ་ཡི་མཉམ་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་དེ་རྨི་ལམ་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། རྨི་ལམ་གྱིས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། རྨི་ལམ་ལ་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་དོ། །སྤྲུལ་པའི་བར་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ན་ཡུམ་ལ་བརྩོན་པའོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་འདི་ན་འཁོད་པའི་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཡུམ་མིང་འདི་ཉིད་དང་ཚིག་འདི་ཉིད་དང་ཡི་གེ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་སྟོན་ཅིང་རབ་འབྱོར་དང་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་འབའ་ཞིག་ཞུ་བ་མཐོང་བར་གྱུར། དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་དང་བྱམས་པའང་འདི་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱའོ། །བྱམས་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་འདི་ལྟར་ཆོས་མི་སྟོན་པ་དང་སྟོན་པ་ནི། གཟུགས་རྟག་མ་ཡིན་མི་རྟག་མིན། །མཐའ་ལས་འདས་དང་རྣམ་དག་དང༌། །མ་སྐྱེས་མ་འགགས་ལ་སོགས་དང༌། །མཁའ་འདྲ་ཆགས་པ་སྤངས་པ་དང༌། །ཡོངས་སུ་འཛིན་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་མེད་དང༌། །གང་ཕྱིར་འདི་དོན་བརྗོད་པ་ཡིས། །གཞན་ལ་སྦྱིན་དུ་མེད་པ་དང༌། །དམིགས་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་ནད་མི་འབྱུང༌། །ངན་སོང་ཆད་དང་འབྲས་བུ་ནི། །མངོན་དུ་བྱ་ལ་མི་རྟོག་ཉིད། །མཚན་མ་དག་དང་མ་འབྲེལ་དང༌། །དངོས་དང་མིང་དང་གཉིས་པོ་ལ། །ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི། །ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་བདེན་པ་ལ། །ཆོས་ཤེས་རྗེས་སུ་ཤེས་བཟོད་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་རྣམ་བཞི་ནི། །ཀུན་ཤེས་ཉིད་ལ་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་བཅུ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ། དེའི་ཤུལ་དུ་གཉེན་པོ་སྐྱེས་པས་ན་ཆོས་ཤེས་པ། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་ཁོང་ཁྲོ་མ་གཏོགས་པ་དགུ་དགུ་དང་བྲལ་བ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ། དེའི་ཤུལ་དུ་གཉེན་པོ་སྐྱེས་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟར་བཞི་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མཐོང་ལམ་མོ། །བྱམས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་


DTG088_Page_0479
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱི་བར་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའམ། བདེ་སྡུག་གམ། བདག་ཡོད་མེད་དམ། སྡུག་མི་སྡུག་དང༌། ཞི་མ་ཞི་དང༌། བཅིངས་གྲོལ་དང༌། དུས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བར་ཆོས་སྟོན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་སྟོན་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རྣམ་པར་དག་གོ །ཡོངས་སུ་དག་གོ །ནམ་མཁའ་ལ་སྐྱེ་འགག་མེད། གོས་པ་མེད་གཟུང་དུ་མེད་པ་བསྙད་དུ་མེད་བརྗོད་དུ་མེད་དམིགས་སུ་མེད། དེ་བཞིན་དུ་ཡུམ་ལ་མི་དམིགས་སོ། །ནད་མི་འབྱུང་བའི་ཕན་ཡོན་ནི། །མིག་གི་ནད་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ལ་སོགས་པའོ། །ངན་སོང་ཆད་པ་ནི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་མི་ལྟུང་བའོ། །འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱ་བ་ལ་མི་རྟོག་པ་ནི་མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ལམ་ཞེན་པའོ། །མཚན་མ་དག་དང་མ་འབྲེལ་བ་ནི་དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་མ་གོས་པའོ། །དངོས་དང་མིང་གཉིས་པོ་ལ་ཤེས་པ་མི་སྐྱེ་བ་ནི་དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་པར་ཡང་མི་བྱེད། དེ་ལྟར་མི་རྟོག་དེ་ལྟར་མི་དམིགས་སོ། །གཞི་ཤེས་ཀྱི་བསྡུ་བ་ནི། དེ་ལྟར་འདི་དང་ཡང་འདི་དང༌། །ཡང་འདི་ཡིན་ཏེ་རྣམ་གསུམ་པོ། །དེ་ནི་གནས་སྐབས་གསུམ་པོ་དག །རྫོགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་འདི་དང་ནི་རྣམ་མཁྱེན་ནོ། །ཡང་འདི་ནི་ལམ་ཤེས་སོ། །ཡང་འདི་ཡིན་ཏེ་གཞི་ཤེས་སོ། །གནས་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་པའོ།། །།རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་ཞུས་ལན་བཅོ་བརྒྱད་སྟོན་པ་ལས་རྣམ་པ་ནི། གཞི་ཤེས་པ་ཡི་ཁྱད་པར་གྱིས། །རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་མཚན་ཉིད་དེ། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་ཕྱིར། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཅེས་པ་ལ་གཞི་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ནི། མེད་པའི་རྣམ་པ་ནས་བཟུང་ནས། །མི་གཡོ་བ་ཡི་རྣམ་པའི་བར། །བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་བཞི་ལ། །ལམ་ལ་དེ་ནི་བཅོ་ལྔར་འདོད། །ཅེས་པ་ལས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཞི་ནི་མེད་པ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། དབེན་པ་དང་ཐུབ་པ་མེད་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་གཞི་ནི་གནས་མེད་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། བརྗོད་དུ་མེད་པ་དང༌། མིང་མེད་པའོ། །འགོག་པའི་གཞི་ནི་འགྲོ་བ་མེད་པ་དང༌། མི་འཕྲོགས་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་མ་དང༌། སྐྱེ་མེད་དོ། །ལམ་གྱི་བཅོ་ལྔ་ནི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་དང༌། ཤེས་པ་པོ་མེད་པ་དང༌། འཕོ་བ་མེད་པ་དང༌། འཇིགས་པ་མེད་པ་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌།


DTG088_Page_0480
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྒྲ་བརྙན་དང༌། མི་གཡོར་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། སྒྱུ་མ་དང༌། རྨོངས་པ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་མེད་པ་དང༌། རློམ་པ་མེད་པ་དང༌། ཡུམ་ནི་གཡོ་བ་མེད་པའོ། །ལམ་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག་ནི། རྒྱུ་དང་ལམ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །འགོག་པ་ལ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན། །དེ་དག་བརྒྱད་དང་བདུན་དང་ནི། །ལྔ་དང་བཅུ་དྲུག་ཅེས་གྲགས་སོ། །ཞེས་པ་ལས། ཀུན་འབྱུང་གི་བརྒྱད་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་མེད་པའོ། །ལམ་གྱི་བདུན་ནི་རབ་ཏུ་སྤངས་པ་དང༌། མཐའ་གཉིས་སུ་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཐ་མི་དད་པ་དང༌། ཉམས་པ་མེད་པ་དང༌། རྟོགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། ནམ་མཁའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལྔ་ནི་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །འགོག་པའི་བཅུ་དྲུག་ནི་སྟོང་པ་བཅུ་དྲུག་གོ །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་བཅུ་ཐམ་པ་ནི། ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་བྱེ་བྲག་གིས། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ནས་བཟུང་ནས། །ཐ་མ་སངས་རྒྱས་ཉིད་རྣམ་པ། །སློབ་མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་རིམ་བཞིན་དུ། །སུམ་ཅུ་བདུན་དང་སུམ་ཅུ་བཞི། །སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་པ་ལ། ཉན་ཐོས་དང་མཐུན་པའི་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་མཐུན་པའི་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ། རྣམ་ཐར་བརྒྱད། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ། ཚད་མེད་བཞིའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་སོ་དགུ་ནི་སྟོབས་བཅུ་མི་འཇིགས་པ་བཞི། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད། བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངའ་བསྒྱུར་བའི་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སངས་རྒྱས་ཡུམ་ནི་དེ་དག་ལགས་སོ། །དམིགས་པ་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུ། ཡོན་


DTG088_Page_0481
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏན་བཅུ་བཞིའོ། །སྦྱོར་བ་པོ་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་གི་ཆོས་ལྔ་ནི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བཀུར་སྟི་བྱས། །དེ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན། །དགེ་བའི་བཤེས་ཀྱིས་མགོན་བཅས་པ། །འདི་ཉན་པ་ཡི་སྣོད་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བསྟེན་དང་ཀུན་འདྲི་དང༌། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་སྤྱོད་པ། །ལེན་དང་འཛིན་ལ་སོགས་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ལ། ཡུམ་གང་གི་རྣ་ལམ་དུ་གྲག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད། དེ་ལྟ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའོ། །བསྟེན་ནས་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དོན་ཞུས་པ་ནི་མི་འཇིགས་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་པ་ནི་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་གནས་ཕྱིར། །དེ་ལ་གནས་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་ཕྱིར། །དེ་རྣམས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར། །དེ་དག་ཚད་ནི་མེད་ཕྱིར་དང༌། །ཚེགས་ཆེན་ཡུན་རིངས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །ལུང་བསྟན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང༌། །ངེས་འབྱུང་བར་ཆད་མེད་བཅས་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཉེ་དང་མྱུར་བ་དང༌། །གཞན་དོན་འཕེལ་མེད་འགྲིབ་མེད་ཕྱིར། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་སོགས་མི་མཐོང༌། །གཟུགས་སོགས་བསམ་མི་ཁྱབ་མི་མཐོང༌། །གཟུགས་སོགས་དེ་ཡི་མཚན་མ་དང༌། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་རྣམ་མི་རྟོག །འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱིན་བྱེད་དང༌། །དེ་ནི་དག་པ་མཚམས་དང་བཅས། །ཞེས་པ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གནས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་པ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་དང་ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མི་གནས་ན། ཡུམ་ལ་བརྩོན་ཏེ། དེ་ཅིས་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པར་མི་དམིགས་སོ། །གནས་པ་བཀག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བར་ཡང་མི་བྱེད་མི་སྦྱོར་བར་ཡང་མི་བྱེད་དེ་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟབ་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཟབ་པའི་ཕྱིར་ཡུམ་ཟབ་པོ། །གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཡུམ་གཏིང་དཔག་དཀའོ། །ཚད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ལ་


DTG088_Page_0482
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུམ་ཚད་མེད་དོ། །ཟབ་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། གཏིང་དཔག་དཀའ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཚད་མེད་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་མི་སྤྱོད་ན་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་དོ། །གནས་སྐབས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་བདུན་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། དེ་སྐད་བཤད་པ་ལ་མི་འཇིགས་མི་དངང་བ་དེ། ཚེགས་ཆེན་པོ་ཡུན་རིང་པོའི་སྦྱོར་བའོ། །ལུང་བསྟན་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི། ལས་དང་པོ་པ་ལ་བཤད་ནས་མི་འཇིགས་མི་དངང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གམ་གཉིས་ལས་མི་འདའ་བར་ལུང་སྟོན་ཏོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་རྨི་ལམ་ན་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་བཟང་ན་ད་ལྟ་མངོན་སུམ་གཅེར་མཐོང་དུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་རྟགས་སོ། །ངེས་འབྱུང་གི་སྦྱོར་བ་ནི་དགོན་པ་ཐག་རིང་པོ་ནས་འོང་ཙམ་ན་ཡུམ་གྱི་ས་མཚམས་མཐོང་བས་འཇིགས་པ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་དཔེས་འཁོར་པ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལྟར་འགྲོ་བ་ལ་མཚན་མ་མ་མཐོང་ན་ཉེ་བའི་དཔེས་རྟགས་མེད་རྟགས་སུ་བསྟན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་དཔྱིད་དུས་སུ་རྩི་ཤིང་ཁ་འབུས་པའི་དཔེས། བྱང་ཆུབ་མྱུར་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་སྦྲུམ་མ་ཟླ་བ་ཚང་པའི་དཔེས་བྱང་ཆུབ་མྱུར་བར་ཐོབ་པའོ། །གཞན་དོན་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཡུམ་ཇི་ལྟར་ན་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལགས་ཀྱི་ལན་ནི། འཕེལ་མེད་འགྲིབ་མེད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནི་ནམ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པར་མི་མཐོང་བའི་ཚེ་སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་ལ་སོགས་པ་མི་མཐོང་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་དུས་གསུམ་དང་ཁམས་གསུམ་དང་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ན་བསྒོམ་པ་རྫོགས་པ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་ཤེས་ན་བསྒོམ་པ་རྫོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་མི་རྟོག་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་ཤིང་བསྒོམ་པ་རྫོགས་པའོ། །འབྲས་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྟེར་བ་ནི་ཡུམ་ལས་ཕར་ཕྱིན་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་འབྱུང་བའོ། །དག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་


DTG088_Page_0483
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ས་མཚམས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནི་ཡུམ་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བར་ཆད་འབྱུང་བས་བྲིན་ཡང་མྱུར་དུ་བྲི་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བདུད་ཀྱི་མཐུས་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པ། ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་ནི་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བདུད་ལ་སོགས་པས་མི་ཚུགས་པ་ནི་བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་ནི་བྱིན་གྱིས་རློབ་པས་མི་ཚུགས་པའོ། །མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་ནི་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བ་ནི་ཡུམ་འདྲི་ན་སངས་རྒྱས་ལ་ཉེ་བའོ། །དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་ནམ་ཡང་ངན་སོང་དུ་མི་སྐྱེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ནམ་ཡང་འབྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡུམ་སྤྱད་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས། ལྷོ་ཕྱོགས་དང་ཡུམ་ཝརྟ་ནི་དང༌། བྱང་ཕྱོགས་སུ་འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་ཡུམ་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པ་དང་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་མཆོད་པ་བྱས་ཏེ། ནམ་ཡང་ངན་སོང་དུ་མི་ལྟུང་བ་དང་ལྷ་དང་མིའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིས་ན་ཡུམ་ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་བྱེད་དེ། དམ་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་གང་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ཅིས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པ་ནི། སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རྫོགས་པའོ། །སྨྲ་བའི་སྐྱེས་བུར་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གཏམ་སྨྲ་བའོ། །མི་ཕྱེད་པ་ནི་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་བར་ཆད་བྱ་བར་མི་ནུས་པའོ། །དགའ་བ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་ཡུམ་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་དགའ་བ་དང་བདེ་བའི་ཉམས་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བའོ། །དམ་བཅས་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སྒྲུབ་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་དུས་སུ་ཇི་ལྟར་ཁས་བླངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའོ། །རྒྱ་ཆེན་པོ་འཛིན་པ་ནི་ཡུམ་གྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བཏང་བས་འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པའོ། །ངེས་པར་རྙེད་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། བཙལ་ན་ངེས་པར་རྙེད་པའོ། །བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་སོ་གཅིག་པའོ།། །།སྐྱོན་ནི་བཅུ་ཚན་


DTG088_Page_0484
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིར་བཅས་པ། །དྲུག་ཏུ་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ། བཅུ་ཚན་དང་པོ་ནི་སྤོབས་པ་ཧ་ཅང་མཆི་བའི་བདུད་ནི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དཀའ་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་སྤྱོད་པའོ། །སྤོབས་པ་མྱུར་བའི་བདུད་ནི་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚན་ཁུགས་སུ་སྤྱད་ནས་དེས་ཀྱང་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་པའོ། །ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ནི་ཕན་ཚུན་གླལ་ཞིང་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ནི་སེམས་གཡེངས་ཤིང་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པའི་ཁ་ཏོན་ནི་དགེ་སེམས་ཀྱིས་མ་ཟིན་པའི་ཆོས་སྤྱོད་དོ། །ཕྱིར་ཕྱོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་བདག་གི་མིང་དང་ལུང་ཡང་མ་བསྟན་འདིའི་དོན་ཡང་མི་རྟོགས་སོ་སྙམ་སྟེ་སྟན་ལས་ལངས་པའོ། །རྩ་བ་བོར་ནས་ཡལ་འདབ་ཚོལ་བའི་དཔེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡུམ་བོར་བ་ནི་རྒྱུ་ལས་ཉམས་པའོ། །ཁྱིས་ཇོ་བོ་བོར་ནས་ལས་མི་ལས་ཁ་ཟས་ཚོལ་བའི་དཔེས་ཁ་ཟས་མཆོག་ལས་ཉམས་པའོ། །གླང་པོ་རྙེད་ནས་རྗེས་ཚོལ་གྱི་དཔེས་ཐེག་པ་མཆོག་ལས་ཉམས་པའོ། །རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཚོལ་བ་བ་ལང་གི་རྨིག་རྗེས་ཀྱི་དཔེས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལས་ཉམས་པའོ། །བཅུ་ཚན་གཉིས་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་པ་ཉམས་པའི་དཔེས། ལྷའི་དབང་པོའི་ཁང་བཟངས་བྱེད་པ་ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་ཚད་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །གོང་ན་མེད་པ་ཉམས་པའི་དཔེས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བ་ལ་མཁར་གྱི་རྒྱལ་པོ་དང་ཕྲད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡུམ་མང་པོ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཡི་གེར་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཞན་གྱིས་གཡེངས་པའོ། །རོ་མཆོག་ལས་ཉམས་པ་ནི། རོ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཁ་ཟས་བོར་ནས་དྲུག་ཅུ་པའི་ཁ་ཟས་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡོན་ཏན་མཆོག་ལས་ཉམས་པ་ནི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ནོར་བུ་མཆིང་བུ་དང་སྙོམས་པའོ། །ཡི་གེར་འདྲི་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་མ་རྟོགས་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཐབས་ཁྱད་དུ་གསོད་པའོ། །ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །རྙེད་ཕ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་རོ་མྱང་བ་ལས་ཉམས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཆོས་བརྒྱད་ལ་ཤོར་བའོ། །བདུད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་གཉིས་པའོ།། །།བཅུ་ཚན་གསུམ་པ་འཆད་པ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་འདུན་པ་དང་སྙོམ་ལས་ཀྱིས་ཟིན་པས་ཉམས་པ་དང༌། འདུན་པའི་ཡུལ་ཐ་


DTG088_Page_0485
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དད་པས་ཉམས་པ་དང༌། འདོད་ཆེན་ཆུང་བ་དང་འདོད་ཆེན་ཆུང་བ་མ་ཡིན་པས་ཉམས་པ་དང༌། སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་མི་ལྡན་དང༌། དགེ་མི་དགེ་དང༌། སྟོང་པ་དང་ལེན་པར་མི་འདོད་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང་སེར་སྣ་དང་མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པས་དང༌། གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཤེས་པ་དང་མི་ཤེས་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །བཅུ་ཚན་བཞི་པ། ཐབས་མཁས་པ་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། གཟུངས་ཐོབ་མ་ཐོབ་དང༌། ཡི་གེ་འདྲིར་འདོད་མི་འདོད་དང༌། འདོད་པའི་འདུན་པ་དང་བྲལ་མ་བྲལ་དང༌། ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་ལ་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་དང༌། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ལ་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེས་པ་དང༌། གཅིག་པུར་འདུག་པ་དང་འཁོར་ལ་དགའ་བ་དང༌། འདོད་པ་ཉེ་བར་འབྲེལ་པ་དང༌། དེ་སྦྱིན་པར་མི་འདོད་པ་དང༌། འདོད་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་དེ་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་དང༌། ཆོམ་རྐུན་ལ་སོགས་པས་དཀྲུགས་པའི་ས་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བ་དང༌། ཁྱིམ་ལ་འདྲིས་པར་བྱེད་པའི་བདུད་ཀྱི་ལས་དང༌། ཁ་ཟས་དཀོན་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། བདུད་ཀྱི་འབྱེད་པ་དང༌། བཅོས་མ་ཉེ་བར་བསྒྱུར་བ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པས་སླུ་བའོ། །དེ་ཅིས་ན་ཡུམ་ལ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མེད། དེ་ལ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུམ་ལ་བར་ཆད་འོང་བའི་དཔེ་ནི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་དགྲ་མང་བའི་དཔེས་བསྟན། ལས་དང་པོ་པ་ལ་བདུད་འབྱུང་གི །སྦྱངས་པ་ཅན་ལ་མི་འབྱུང་སྟེ། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་སྲུང་བ་མཛད་དོ། །མཚན་ཉིད་མདོར་བསྟན་པ་ནི། གང་གིས་མཚོན་ཏེ་མཚན་ཉིད་དུ། །ཤེས་བྱ་དེ་ཡང་ཤེས་པ་དང༌། །ཁྱད་པར་བྱེད་དང་རྣམ་གསུམ་པོ། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མ་ནི་ཡུམ། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ནི་སྲས་ཡིན་པར་སྟོན་པ་ནི། དཔེར་ན་བུད་མེད་ཅིག་ལ་བུ་མང་དུ་ཡོད་ལ། དེ་རྣམས་ཇི་ལྟར་བྱས་ན་བདག་ཅག་གི་མ་མ་འདི་ཡུན་རིང་དུ་འཚོ་བ་བར་ཆད་མེད་པར་འགྱུར་སྙམ་ཞིང་བཀུར་སྟི་བྱེད་དེ། ཅི་ནས་བདག་ཅག་བསྐྱེད་པ་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པའོ་སྙམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་ཡུམ་གྱིས་བསྐྱེད་འཇིག་རྟེན་བསྟན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་བསམ་གཏན་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་


DTG088_Page_0486
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྟན་པས་སངས་རྒྱས་སུ་བརྗོད་དོ། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡུམ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་གཞི་དང་ལམ་དང་རྣམ་པ་སྐྱེ་མེད་དུ་ཤེས་པས་སོ། །ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཉན་རང་གི་ལམ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་བསྟན་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་རང་བཞིན་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེ་བའི་རང་བཞིན་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་སྤྱོད་པ་དང་མི་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་མདོར་བསྟན་ནོ། །གཞི་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་འཇིག་མེད་བདག་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། །མི་ཟད་པ་ཡི་རྣམ་པ་དང༌། །དེས་བསྡུས་པ་དང་ཕྱིར་ལྟ་དང༌། །ཆགས་བཅས་སོགས་དང་རྒྱ་ཆེན་དང༌། །ཆེན་པོར་གྱུར་དང་ཚད་མེད་དང༌། །རྣམ་ཤེས་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། །སེམས་བལྟར་མེད་དང་ཤེས་པ་དང༌། །གཡོ་བ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་དང༌། །དེ་ལས་གཞན་ཡང་དེ་དག་ནི། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞེས། །ཐུབ་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་དང༌། །གཞན་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྐབས་ཀྱི། །གཞི་ཤེས་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་ནི་ཡུམ་འདིས་སྟོབས་བཅུ་མི་འཇིགས་པ་བཞི་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་བསྟན་པ་ནི་ཡུམ་གྱིས་ཕུང་པོ་ལྔ་འཇིག་རྟེན་དུ་བསྟན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འཇིག་མེད་ནི་ཡུམ་ཕུང་པོ་ལྔ་སྟེ་འཇིག་དང་བླང་དོར་ལ་སོགས་པར་མི་སྟོན། ཅིས་ན་གང་ལ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡུམ་ལ་བརྟེན་ནས། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མི་དམིགས་ཏེ། ཡུམ་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ལྟ་ཅི་སྨོས། བསྡུས་པ་དང་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡུམ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ན། བསྡུས་པ་དང་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། མི་ཟད་པའི་རྣམ་པ་ནི་ཟད་པ་དང་འགོག་པ་ལ་སོགས་པ་མཁྱེན་ཏོ། །ཆགས་བཅས་སོགས་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དུག་གསུམ་དང་བཅས་པ་མི་དམིགས་སོ།།


DTG088_Page_0487
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་ཁོངས་ཀྱི་འབྲལ་བ་མེད་པ་ནི་ཕྲད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དུག་གསུམ་དང་འབྲལ་བ་མེད་པའོ། །རྒྱ་ཆེ་ནི་སེམས་དེ་དངོས་པོ་མེད་པས་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་ལ་སོགས་པ་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་དོ། །ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་གཟིགས་སོ། །ཚད་མེད་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་རྟེན་མེད་པས་ཚད་མེད་པའོ། །རྣམ་ཤེས་བསྟན་དུ་མེད་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་སེམས་མེད་པར་ཤེས་པའོ། །སེམས་བལྟར་མེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ལྔས་ཀྱང་སེམས་དེ་སྣང་བར་མ་གྱུར་པའོ། །གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་ནི་འཕྲོ་འདུ་ལ་སོགས་པ་ལུང་མ་བསྟན་བཅུ་བཞི་ལ་བརྟེན་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་ལ་སོགས་པའོ། །ཐུབ་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་ནི་ཕུང་པོ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་སྟོན་པའི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་གསུམ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་ལམ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད། ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བཞིའོ། །ལམ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ནི། སྟོང་ཉིད་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། །སྨོན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང། །སྐྱེ་མེད་འགག་པ་མེད་སོགས་དང༌། །ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུག་མེད་དང༌། །འདུ་མི་བྱེད་དང་རྣམ་མི་རྟོག །རབ་དབྱེ་མཚན་ཉིད་མེད་ཉིད་ལ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། ལྷའི་བུས་གསོལ་པ། ཡུམ་ཟབ་མོའི་མཚན་ཉིད་གང་ལགས་ཞུས་པའི་ལན་ཡུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང་སྨོན་པ་མེད་པ་དང་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང་སྐྱེ་འགག་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་བཅུ་གཉིས། དཔེ་ནམ་མཁའ་འཁྲུག་པ་མེད་པ་ནི་ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་གྱིས་མི་འཁྲུགས་པའོ། །འདུ་བྱེད་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱིས་འདུས་མ་བྱས་པའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་མཚན་ཉིད་སྨྲ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་ནི་གཟུགས་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཞེས་


DTG088_Page_0488
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་མཚན་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ནི། དེ་ནི་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བརྟེན་ནས། །གནས་དང་གུས་པར་བྱ་བ་དང༌། །བླ་མ་ཉིད་དང་མཉེས་པ་དང༌། །དེ་ལ་མཆོད་དང་བྱེད་མེད་དང༌། །ཀུན་འཇུག་མཁྱེན་པ་གང་ཡིན་དང༌། །མ་མཐོང་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་སྟོང་ཉིད་རྣམ་པ་དང༌། །བརྗོད་དང་ཤེས་མཛད་མངོན་སུམ་དང༌། །བསམ་མི་ཁྱབ་དང་ཞི་ཉིད་སྟོན། །འཇིག་རྟེན་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ལ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཉིད་བརྟེན་ནས། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། ཡུམ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱས་པ་དྲིན་དུ་གཟོ་བས། གང་ནས་གཤེགས་པའི་ལམ་དེ་ཉིད་ནས་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པའོ། །བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་བྱས་པས་སངས་རྒྱས་སོ། །ཀུན་འཇུག་མཁྱེན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བྱས་པ་མེད་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པ་མེད་པའི་བརྡས་འཇུག་པའོ། །མཐོང་བ་པོ་མེད་པར་སྟོན་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གསོག་གསོབ་སྙིང་པོ་མེད་པའོ། །མ་མཐོང་བ་སྟོན་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་ལགས། ལན་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཚེ་ཡུམ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐྱེད་ཅིང་སྟོན་པའོ། །འཇིག་རྟེན་དུ་སྟོན་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་འཇིག་རྟེན་དུ་སྟོན་པའོ། །འཇིག་རྟེན་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་སྟོང་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ན་སྟོན་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་སྟོན་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་བར་བསྟན་པའོ། །དབེན་པར་སྟོན་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དབེན་པར་སྟོན་པའོ། །མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པར་སྟོན་པ་ནི། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པར་སྟོན་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་པའོ། །དངོས་པོ་


DTG088_Page_0489
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པར་སྟོན་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་པའོ། འཇིག་རྟེན་ཞི་བར་སྟོན་པ་ནི། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཞི་བར་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ། མཁྱེན་གྱི་བར་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་འདི་དང་ཕ་རོལ་གྱི་འདུ་ཤེས་མེད། ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་མདོར་བསྟན་ནི། བསམ་མི་ཁྱབ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱི། །ཁྱད་ཞུགས་བདེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་བཅུ་དྲུག་གིས། །ཁྱད་པར་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། དོན་དམ་གྱི་ཆོས་ཉིད། མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བསམ་མི་ཁྱབ་དང་མི་མཉམ་དང༌། །གཞལ་དང་བགྲང་ལས་ཡང་དག་འདས། །འཕགས་པ་ཀུན་སྡུད་མཁས་པ་ཡིས། །རིག་བྱ་ཐུན་མོང་མེད་ཤེས་རིག །ཤེས་མྱུར་ཉུང་དང་མང་མེད་དང༌། །སྒྲུབ་དང་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང༌། །དམིགས་པ་རྟེན་དང་བཅས་པ་དང༌། །མཐའ་དག་པ་དང་ཡོངས་འཛིན་དང༌། །རོ་མྱོང་མེད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས། །བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་བསམ་པ་ལས་འདས་པའོ། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནི་དཔག་པར་མི་ནུས་པའོ། །གཞལ་དུ་མེད་པ་ནི་གཞལ་བར་མི་ནུས་པའོ། །མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་ནི་མཉམ་པ་མེད་པའོ། །མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་ལེའུ་སྟེ་སོ་བཞི་པའོ།། །།འཕགས་པ་ཀུན་སྡུད་པ་ནི་ཡུམ་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་འདུས་ཏེ། དེ་ཅིས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་ཆགས་པ་མེད་པར་ཉེ་བར་གནས་སོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཡུམ་འདི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་འཛིན་ཆགས་མེད་པ་གནས་པ་ལགས་ཞེས་པའི་ལན་རབ་འབྱོར་གྱིས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་འཛིན་ཆགས་མཐོང་ངམ་ཞེས་པའི་ལན་གསོལ་པ། །མ་མཐོང་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ངས་ཀྱང་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང༌། མ་མཐོང་བས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན། ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པས་ཉེ་བར་མི་ལེན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་


DTG088_Page_0490
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་ཆགས་པར་མི་བྱའོ། །མཁས་པས་རིག་པ་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་བུས་གསོལ་པ། ཡུམ་འདི་ལྟར་ཟབ་པ་འདི་ལྟར་ཕྲ་བ་འདི་ལྟར་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་འདི་ལ་མོས་པ་ནི། སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བྱ་བ་བྱས་པའོ་ལ་སོགས་པའོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དང་སྤོབས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གདུགས་གཅིག་གི་བཟོད་པའོ། །མྱུར་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱའོ། །བྲི་བ་དང་གང་བ་མེད་པ་ནི་ཡུམ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་བྱུང་བ་ཡང་བྲི་བ་དང་གང་བ་མི་གདའོ་ཞེས་ནས་གཞན་དུ་འཁོད་དོ། །སྒྲུབ་པ་ནི་ཡུམ་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པའི་མོས་པ་བྱེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དང་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་དང་མིའི་ནང་དུ་སྔོན་ཡུམ་སྤྱད་པའོ། །ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐར་ཕར་ཕྱིན་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡོངས་སུ་མ་དྲིས་བརྟག་པ་མ་བྱས་པས་འདི་བསྟན་པའི་ཚེ་ནེམ་ནུར་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ད་ལྟ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་བསླབས་མཐུན་པར་མ་བྱས་པས་ཐེག་པ་དམན་པར་འགྱུར་རོ། །འདུས་པའི་ལེའུ་སྟེ་སོ་ལྔ་པའོ།། །།གྲུ་ཞིག་པའི་ཚེ་མི་རོ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་མ་འཇུས་པའི་དཔེས་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། རྫ་སོ་བཏང་བ་དང་མ་བཏང་བར་ཆུ་བླུགས་པའི་དཔེས་རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་དང༌། གྲུ་ཟག་ལྷན་མ་བྱས་པ་དང་བྱས་པའི་དཔེས་མཐའ་དག་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། རྒན་པོ་ལ་མིས་བརྟེན་པ་དང་མ་བརྟེན་པའི་དཔེས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། སྤྱིར་གྱི་ཞུས་ལན་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཟིན་ན་ཐེག་པ་འོག་མའོ། །གྲུའི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་པའོ།། །།རོ་མྱང་བ་མེད་པའི་ཁྱད་པར་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ལས་དང་པོ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། ལས་དང་པོ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བརྟེན་ན་དེས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྔོས་ཤིག །གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་རྟོག་པར་མ་བྱེད་ཅིང་།དེ་ཅིས་ན་ཡོངས་སུ་མ་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ།།


DTG088_Page_0491
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རིགས་ཀྱི་བུ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་འདོད་པ་མ་བསྐྱེད་ཅིག །འདོད་པ་མེད་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་པོ། །བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། ཕན་དང་བདེ་དང་སྐྱོབ་པ་དང༌། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྐྱབས་དག་དང༌། །གནས་དང་དགོན་དང་གླིང་དང་ནི། །ཡོངས་འདྲེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་ཐེག་གསུམ་ནི། །ཐ་མའི་རྣམ་པའི་མཛད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་གྱི་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར་སྟོན་པའོ། །ཕན་པ་ནི་སེམས་ཅན་འགྲོ་བའི་རྒྱུད་ལྔ་ནས་བཏོན་ཅིང་མི་འཇིགས་པའི་ཐང་བདེ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འགོད་པའོ། །བདེ་བ་ནི་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ལས་བཀྲོལ་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འགོད་པའོ། །སྐྱོབ་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པའོ། །སྐྱབས་ནི་སེམས་ཅན་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་ལས་དགྲོལ་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འགོད་པའོ། །རྟེན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདྲེ་བ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་འདྲེ་བ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲེལ་པ་མེད་པ། འབྲེལ་མེད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་འགག་མེད་པར་ཆོས་སྟོན། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ། །དཔུང་གཉེན་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཕ་རོལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཕ་རོལ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡང་མ་མཆིས་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཞི་བ་བཟང་པོའོ། །གླིང་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་ཆད་པའོ། །སྣང་བ་ནི་མ་རིག་པའི་སྒོ་ངའི་སྦུབས་ཀྱི་མུན་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྣང་བར་བྱེད་པའོ། །སྒྲོན་མ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བྱིན་གྱི་རླབས་བཞི་སེམས་ཅན་ལ་སྟོན་པའོ། །དེད་དཔོན་ནི་སེམས་ཅན་ཚུལ་མ་ཡིན་པ་བཞི་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བཟློག་ནས་བྱང་ཆུབ་ལ་འགོད་པའོ། །ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ལམ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནམ་མཁའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་


DTG088_Page_0492
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ན་འགྲོ་བ་མེད་པ་སྟེ་མི་འགྲོ་མི་འོང་ཞེས་བྱ་བར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་བྱེད་པ་ནི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འགྲོ་འོང་མེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ངང་ཚུལ་དེ་ལས་མི་འདའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་བདུན་པའོ།། །།ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི། །ཉོན་མོངས་རྟགས་དང་མཚན་མ་དང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་ཡིས། །དབེན་དང་དཀའ་དང་ངེས་པ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མི་དམིགས་དང༌། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་དང༌། །དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་དང༌། །མི་མཐུན་ཐོགས་པ་མེད་དང་ནི། །གཞི་མེད་འགྲོ་མེད་སྐྱེ་མེད་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་དམིགས་པ། །ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད། །མཚན་ཉིད་ལྟ་བུར་མཚོན་པས་ན། །མཚན་ཉིད་བཞི་པར་བཞེད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ། ལེའུ་འདི་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཅུ་སྟོན་པ་ལས་དབེན་པ་བཞི་ནི་ཉོན་མོངས་པས་དབེན་པ་དང༌། དེའི་རྟགས་ཀྱིས་དབེན་པ་དང༌། ཚུལ་དང་རྣམ་པས་དབེན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མོས་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །དཀའ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་གོ་ཆ་གེན་པ་ལ་གོ་ཆ་དེ་ནི་གཟུགས་དང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱང་མེད་གོ་ཆ་ཡང་མེད་པས་གཟུགས་དང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ། །ངེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཐེག་པ་འོག་མར་མི་ལྟུང་བའོ། །ཆེད་ནི་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ན། སེམས་ཅན་དང་ཡེ་ཤེས་ཉུང་ཟད་ཉི་ཚེའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུའོ། །མི་དམིགས་པ་ནི་ཡུམ་སྒོམ་པའི་ཚེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྒོམ་པ་རྣམ་པར་སྒོམ་པའོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་ནི་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་མེད་དམ་ཞེས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་བྱའོ། །དམིགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་གཞོལ་བའི་བསམ་པས་འཁྲུལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཤེས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་ཅིས་ན་གཟུགས་ཉིད་སྟོང་བ་སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་དེ་གཉིས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གཅིག་པའོ། །ཆགས་པ་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་བརྒྱད་པའོ།། །།མི་མཐུན་པ་ནི་འདོད་པ་དང་


DTG088_Page_0493
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་བུ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ཡུམ་འདི་ནས་གཟུགས་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གཟུགས། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་མི་མཐུན་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པའི་ལན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་དབྱེར་མེད་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུགས་ཁྲལ་ཆུང་བར་མཛད་ནས་མ་གསུངས་སོ། །ཡང་ལྷའི་བུས་གསོལ་པ། ཆོས་འདི་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རམ་མི་གཟུང་བའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་ང་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་ལགས་སོའི་ལན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའམ་མི་གཟུང་བའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པས་ནི་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཐོགས་པ་མེད་པ་ནི། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཆོས་འདི་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཐོགས་པ་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྐྱེ་བ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མེད་དོ། །གཞི་མེད་པ་ནི་ཆོས་འདི་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རྟེན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞི་མེད་དོ། །འགྲོ་བ་མེད་པ་ནི་ལྷའི་བུས་སྨྲས་པ། རབ་འབྱོར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་སྨྲས་པའི་ལན་ནི། རབ་འབྱོར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་སྐྱེས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མ་འོངས་མ་སོང་མི་གནས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྦྱར་རོ། །མ་སྐྱེས་པ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ལས་གཞན་དང་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་མ་སྐྱེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་མི་དམིགས་པ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཆོས་ཉིད་བརྒྱད་ནི་ཟབ་སྟེ། གཟུགས་མི་དམིགས་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་མི་དམིགས་གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ན། དེ་


DTG088_Page_0494
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་ཉིད་དམིགས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་པའི་ལན་མཐུན་པར་བསྟན་པའོ། །ཐར་པའི་ཆ་མཐུན་ནི། མཚན་མེད་རབ་ཏུ་སྦྱིན་ལ་སོགས། །ཡང་དག་སྒྲུབ་ལ་མཁས་པ་ནི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་འདི་ལ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་འདོད། །ཅེས་པ་ལ། བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་ཀྱང་མཚན་མ་མེད་པ་མ་རྟོགས་པས་ཉན་རང་གི་སར་ལྟུང་བ་ནི། བྱ་ཆེན་པོ་འདབ་གཤོག་ཟད་པའི་དཔེས་བསྟན། མཚན་མ་མེད་པར་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྤྱད་ན་ཐེག་པ་འོག་མ་ལས་ཐར་པ་ལ་ལྷའི་བུ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སངས་རྒྱ་བ་བཀའ་བར་བསྟན། རབ་འབྱོར་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མ་ཤེས་མ་རྟོགས་པ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རང་བཞིན་མེད་པས་སངས་རྒྱ་བར་ནི་སླ་ལགས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། སངས་རྒྱ་བར་ནི་དཀའ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་སངས་རྒྱ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་པ་བཞིན་ནོ། །སླ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། གཞན་གཟུགས་དང་གཟུགས་ལས་གཞན་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ལྡོག་སྙམ་མམ། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྦྱར་བས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དབྱེར་མེད་པ་བསྟན་པ་ལ། མགོན་པོས། སངས་རྒྱས་སོགས་དམིགས་དད་པ་དང༌། །སྦྱིན་སོགས་སྤྱོད་ཡུལ་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། །བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་དྲན་པ་དང༌། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཏིང་འཛིན་དང༌། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་རྣམ་ལྔ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྣོན་པོ་ཡིས། །རྟོགས་སླ་རྟུལ་པོས་རྟོགས་དཀར་བཞེད། །ཅེས་པ་ནི་གནས་བརྟན་གཉིས་ཀྱིས་སངས་རྒྱ་བར་དཀའ་བླའི་ཞལ་ཆེ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་ལྔ་རྣོན་པོས་རྟོགས་པར་སླ་ལ། རྟུལ་པོས་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པར་དཀའ་བས་གཉིས་ཀ་བདེན་པར་བཅད་དོ། །ངེས་འབྱེད་ཀྱི་རྗེས་ཤེས་ནི། དྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་འདིར། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་བསྔགས། །དེ་དག་ཉིད་ལ་སེམས་མཉམ་སོགས། །རྣམ་པ་དག་ནི་བཅུར་བཤད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མཉམ་པ་དང་ཕན་པ་དང༌། བྱམས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་དང༌། ཁྲོ་བ་མེད་པ་དང༌། ཕ་དང་མ་དང༌།


DTG088_Page_0495
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕུ་ནུ་དང་གྲོགས་དང་གཉེན་དང་རུས་གཅིག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་དྲོད་དོ། །བདག་ཉིད་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་ཅིང༌། །གཞན་དག་དེ་ལ་འགོད་པ་དང༌། །བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང་མཐུན་བྱེད་པ། །རྩེར་གྱུར་ཞེས་པ་ནི་བདག་ཀྱང་མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤངས་ཤིང་དགེ་བ་ལ་སྤྱོད། གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་འགོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྩེ་མོའོ། །དེ་བཞིན་བཟོད་པ་ནི། རང་གཞན་རྟེན་ཅན་བདེན་ཤེས་པ། །ཞེས་པ་ནི་བདེན་པ་བཞི་ལ་བདག་གཞན་སྤྱོད་པའོ། །ཆོས་མཆོག་དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་རྣམས། །སྨིན་བྱེད་སོགས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ནི་བདག་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད། བདག་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྐོར་བར་བྱེད་ཅེས་པའི་བར་ནི་ཆོས་མཆོག་གོ །དེའི་ཕན་ཡོན་ནི་དེའི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིས་ན་སྔོན་གྱི་མཐའ་ནས་ཀྱང་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ལེའུ་སྟེ་སོ་དགུ་པའོ།། །།ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་མདོར་བསྟན་པ་ནི། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ནས་བཟུང་ནས། །མཐོང་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གང་གནས། །དེ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས། །རྣམ་པ་དག་ནི་བཤད་པ་ཡིན། །སྦྱོར་ལམ་གྱི་རྟགས་མདོར་བསྟན་པ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་སོགས་རྟགས། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུས་བཤད་པ་ནི། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ལ་གནས་ཤིང༌། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྒྱས་པ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། །ཐེ་ཚོམ་མི་ངལ་ཟད་པ་དང༌། །བདག་ཉིད་དགེ་བ་ལ་གནས་ཤིང༌། །གཞན་དག་དེ་ལ་འགོད་པ་དང༌། །གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་སྦྱིན་ཤེས་དང༌། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད། །བྱམས་ལུས་སོགས་དང་སྒྲིབ་པ་ནི། །རྣམ་པ་ལྔ་དང་མི་འགྲོགས་དང༌། །བག་ལ་ཉལ་ཀུན་འཇོམས་པ་དང༌། །དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དང༌། །གོས་ལ་སོགས་པ་གཙང་བ་དང༌། །ལུས་ལ་སྲིན་བུ་རྣམས་མི་འབྱུང༌། །གྱ་གྱུ་མེད་སེམས་སྦྱངས་པ་ནི། །ལེན་དང་སེར་སྣ་མེད་སོགས་དང༌། །ཆོས་ཉིད་ལྡན་པར་འགྲོ་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་དུ་དམྱལ་ཚོལ་དང༌། །གཞན་གྱིས་བཀྲི་བར་མི་བཏུབ་དང༌། །ལམ་གཞན་ཉེ་བར་སྟོན་བདུད་ལ། །བདུད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་དགྱེས་པའི་


DTG088_Page_0496
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྱོད་པ་སྟེ། རྟགས་ནི་ཉི་ཤུ་དེ་དག་གིས། །དྲོད་དང་རྩེ་མོ་བཟོད་པ་དང༌། །ཆོས་མཆོག་དག་ལ་གནས་པ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ལྡོག་པའི། །མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མེད་པའོ། །དེ་ཅིས་ན་གང་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེ་ཚོམ་ཟད་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་པའི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེའི་ངོར་མི་ལྟ། བཀྲ་ཤིས་དང་དགེ་མཚན་གྱིས་དག་པར་མི་བྱེད། ལྷ་གཞན་ལ་ཕྱག་ལ་སོགས་པ་མི་བྱེད་པའོ། །མི་དལ་བ་ཟད་པ་ནི་མི་ཁོམ་པའི་གནས་བརྒྱད་བུད་མེད་དང་དགུར་མི་སྐྱེའོ། །བདག་ཉིད་དགེ་བ་ལ་གནས་ཤིང་གཞན་དག་འགོད་པ་ལ་མི་དགེ་བ་བཅུ་བདག་གིས་ཀྱང་སྤངས་གཞན་ཡང་སྤོང་དུ་འཛུད། རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་མི་དགེ་བ་ལ་མི་འཇུག་ན་སད་པ་ན་ལྟ་ཅི་སྨོས། གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་སྦྱིན་ཤེས་ནི། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་དུ་བསྔོ་བའོ། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་སོམ་ཉི་མེད་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའོ། །བྱམས་ལུས་སོགས་ནི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་ལས་འཇམ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་དང་མི་འགྲོགས་པ་ནི་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་གནོད་སེམས་དང་རྨུགས་པ་དང་གཉིས་རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་ཐེ་ཚོམ་དང་ལྔ་མེད་པའོ། །བག་ལ་ཉལ་འཇོམས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བག་ལ་ཉལ་མེད་པའོ། །དྲན་ཤེས་བཞིན་གྱིས་ཟིན་པ་ནི་འགྲོ་ཞིང་འོང་ཡང་ནོར་པའི་སེམས་ཀྱིས་མི་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གོས་ལ་སོགས་པ་གཙང་མ་ནི་གོས་ཀྱི་ཆགས་ལ་སྨད་དུ་མེད་པ་ཡིན། གཙང་ཞིང་དྲི་ང་བ་མེད། ནད་ཉུང་བ་ཡིན་ནོ། །ལུས་ལ་སྲིན་བུ་མི་འབྱུང་བ་ནི་མིའི་ལུས་ལ་སྲིན་བུའི་རིགས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་ཟ་བ་ཡོད་པ་དེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འཕགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བས་དེ་ལ་མི་འབྱུང་བའོ། །གྱ་གྱུ་མེད་པའི་སེམས་ནི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་དྲང་བས་གྱ་གྱུ་མེད་པ་ཡིན། སྦྱངས་པའི་སྡོམ་པ་འཛིན་པ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་ཕྱིར་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་གཉིས་ལྷུར་ལེན་པ་མ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་བྱེད་དོ། །སེར་སྣ་མེད་སོགས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མེད་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ལྡན་པར་འགྲོ་བ་ནི་བློ་བརྟན་པ་ཡིན་ཟབ་པ་ཡིན་གུས་པར་ཉན་པ་ཡིན། དེ་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་


DTG088_Page_0497
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་བསྒྲུབས་ཤིང་ཆོས་ཉིད་དང་སྦྱོར་བའོ། །སེམས་ཅན་དོན་དུ་དམྱལ་ཚོལ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དྲུང་དུ་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འང་སྐྱེས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ཚ་བ་རྩུབ་པ་མང་པོ་བསྟན་ནས། བྱང་སེམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཀུན་ཀྱང་འདི་ལྟར་གྱུར་གྱི་ཟེར་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་གཏོང་བའོ། །གཞན་གྱིས་བཀྲི་བར་མི་བཏུབ་པ་ནི་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དྲུང་དུ་སྔོན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་འདི་ཐམས་ཅད་ནོར་བ་ཡིན་གྱི་བཤགས་པར་གྱིས་ཤིག །ཁྱོད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་ཡང་ཐེ་ཚོམ་ལ་སོགས་པ་མི་ཟ་བའོ། །ལམ་གཞན་ཉེ་བར་སྟོན་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ལ་མི་འཇུག་པའོ། །བདུད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་བདུད་ངོ་ཤེས་པའོ། །མཐོང་ལམ་གྱི་རྟགས་མདོར་བསྟན་པ་ནི། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་རྣམ་བཞི་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ལྡོག་པའི། །མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །རྒྱས་པ་ནི། གཟུགས་སོགས་འདུ་ཤེས་ལྡོག་པ་དང༌། །སེམས་བརྟན་ཐེག་པ་དམན་པ་ལ། །རྣམ་ལོག་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི། །ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང༌། །ལུས་སེམས་ཡང་བ་ཉིད་དང་ནི། །འདོད་པ་སྤྱོད་པ་ཐབས་མཁས་དང༌། །རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་ཉིད་དང༌། །འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། ཕུང་སོགས་པར་ཆད་བྱེད་རྣམས་ལ། །ཚོགས་དང་དབང་སོགས་བཅས་པ་དང༌། །གཡུལ་འགྱེད་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ། །སྦྱོར་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ལ། །གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང༌། །ཆོས་ནི་རྡུལ་ཙམ་མི་དམིགས་ཉིད། །ས་གསུམ་ལ་ནི་གང་གནས་པ། །རང་གི་ལ་ངེས་པ་ཉིད། །ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྲོག་གཏོང་བ། །དེ་འདྲ་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ལྡོག་པའི། །མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ། གཟུགས་སོགས་འདུ་ཤེས་ལྡོག་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་འདུ་ཤེས་ལོག་པའོ། །སྦྱོར་ལམ་གྱི་རྟགས་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་བཅུ་པའོ།། །།སེམས་བརྟན་པ་ནི་བདུད་སྡིག་ཅན་བྱང་ཆུབ་


DTG088_Page_0498
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔའ་ལ་མོས་པ་ཟློག་ཅིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་དེའི་དོན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་ཟེར་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་ཀྱང་དེ་མ་རྟོགས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་བརྟན་པོས་སྤྱོད་པའོ། །ཐེག་པ་དམན་པ་ལས་ལོག་པ་ནི། ཕྱིར་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བགྱི། མི་ལྡོག་པ་ལ་ལྡོག་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་ཉན་རང་ལས་ཕྱིར་ལོག་པས་ན་ཕྱིར་ལྡོག་པའོ། །བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་ཚད་མེད་པ་བཞི་གཟུགས་མེད་པ་བཞི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་ཞུགས་པས་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པའོ། །ལུས་སེམས་ཡང་ཉིད་ནི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་ལྷུར་ལེན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་སོ། །འདོད་ལ་སྤྱོད་པ་ཐབས་མཁས་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་ན་གནས་ཀྱང་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་ཉེ་བར་སྟོན་ཏོ་ལ་སོགས་པའོ། །རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཚངས་པར་སྤྱོད་ཅིང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་ཡང་ཆགས་སེམས་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་སྐྱོང་ནི་གནོད་སྦྱིན་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་ནི། །བུད་མེད་ཟེ་སློང་བ་དང་བུ་ཚ་ཕོ་མོ་ལ་སོགས་པ་དང་ཚེ་རིང་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོ་འཕྲུལ་མི་བྱེད་དོ། །ཕུང་སོགས་པར་ཆད་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཕུང་པོ་ཁམས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་མི་བྱེད་དེ། །དེས་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་རྗེས་སུ་བརྩོན་པར་མི་བྱེད་དེ། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པས་བཟང་བ་དང་ངན་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོན་ངོ༌། །རྐུན་པོའི་སྦྱོར་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པས་བླང་བའམ་དབྲོག་པ་མེད་དོ། །དམག་གི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ལ་བྱམས་སྡང་མེད་དོ། །གྲོང་གི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་མི་གནས་ཏེ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡིན་པས་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་དོ། །སེར་


DTG088_Page_0499
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྣ་མེད་སོགས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལ་རྗེས་སུ་བརྩོན་པར་མི་གནས་སོ། །ས་གསུམ་ལ་གང་གནས་ནི་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་རང་གི་ས་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་ནི་དཔེའོ། །རང་གི་ལ་ངེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་གི་ས་ལ་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ནི་རྡུལ་ཙམ་མི་དམིགས་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྲོག་གཏོང་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ལྟ་བའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་བཅུ་གཅིག་པའོ།། །།བསྒོམ་ལམ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དགུ་ནི། ཟབ་པར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་སྒྲོ་འདོགས་དང་སྐུར་འདེབས་དང་བྲལ་བ་དང༌། དེ་གོམས་པར་བྱེད་པའི་དཔེ་དང་བསོད་ནམས་ཆེ་འབྱུང་དགུ་དང༌། དེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྟན་གྱི་དོན་དམ་དུ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དངོས་པོ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ་འཕེལ་འགྲིབ་མི་འཐད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དོན་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ལ་བརྒལ་བ་དང༌། ཟབ་མོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ལན་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ཟབ་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཟབ་པོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཟབ་ཞུས་པའི་ལན་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གཟུགས་མེད། གཟུགས་ལས་གུད་ནའང་དེ་བཞིན་ཉིད་མེད་དེ། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཟབ་པ་སྟེ། །ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས། །ཞེས་པའོ། །དེ་སྒྲོ་འདོགས་སྐུར་འདེབས་ཀྱི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་ནི། ཟབ་མོ་དེ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་དང༌། །སྐུར་བའི་མཐའ་དང་བྲལ་བའོ། །ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ལས་ཀྱང་བཟློག །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་བསྟན། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ། །བསྒོམ་ལམ་གོམས་པ་ནི། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ནས་བཟུང་ནས། །མཐོང་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་ལ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང༌། །འཇལ་དང་ཉེར་རྟོག་བསྒོམ་པའི་ལམ། ཞེས་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་སེམས་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པའི་བུད་མེད་དུས་བཏབ་ཀྱི་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །བསོད་ནམས་ཆེ་འབྱུང་དགུ་ལས། ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ནི་ཤེས་རབ་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་པས་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཉིན་གཅིག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆེའོ། །ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི་ཡུམ་དང་བྲལ་བའི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བསྐལ་པར་སྦྱིན་པ་


DTG088_Page_0500
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱིན་པ་དང༌། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ནི་ཡུམ་དང་བྲལ་བར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོན་ཕུལ་བ་དང༌། འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ནི་ཡུམ་དང་བྲལ་བར་བསྐལ་པར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་པ་དང༌། འབྲིང་གི་འབྲིང་ནི་ཡུམ་དང་བྲལ་བར་བསྐལ་པར་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དང༌། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ནི་ཡུམ་དང་བྲལ་བར་བསྐལ་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སྤྱད་པ་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ནི་ཡུམ་དང་བྲལ་བས་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དང་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་པ་དང༌། ཆེན་པོའི་འབྲིང་ནི་ཡུམ་དང་བྲལ་བའི་བསྔོ་བ་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ནི་བསོད་ནམས་དེ་ཡང་གསོག་དང་གསོབ་དང་སྙིང་པོ་མེད་པར་བསྔོས་ན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡི། །རྣམ་པས་རྣམ་པ་དགུར་བཞེད་དོ། །ཞེས་པའོ། །གྲངས་མེད་ལ་སོགས་བསྟན་པ་རྣམས། །དམ་པའི་དོན་དུ་བཟོད་མ་ཡིན། །ཀུན་རྫོབ་དེ་དག་ཐུགས་བརྩེ་བའི། །རྒྱུ་མཐུན་འགྱུར་བར་ཐུབ་པ་བཞེད། །ཅེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་གྲངས་མེད་ལ་སོགས་པ་བསྟན་གྱི། དེ་དག་ལ་དོན་ནམ་ཡི་གེས་ཐ་དད་དུ་བགྱི་བ་མ་མཆིས་སོ། །དངོས་པོ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ། །ཉམས་པ་དང་ནི་འཕེལ་མི་རུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་དོ། །བསྒོམ་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །ཅི་ཞིག་ཉམས་ཤིང་ཅི་ཞིག་ཐོབ། །ཅེས་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་ན་ཕར་ཕྱིན་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་དེ་བཞིན་དུ། །དེ་ཡང་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་བྱེད། །ཅེས་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ལ་གྲུབ་པ་མེད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པོ། །དེ་ལ་བརྒལ་བ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོས་བྱང་ཆུབ་བམ། དང་པོ་ལ་མ་བརྟན་པར་བྱང་ཆུབ། སེམས་བསྐྱེད་པ་སླད་མས་བྱང་ཆུབ་བམ། སེམས་སླད་མ་ལ་མ་བརྟེན་པར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་པའི་ལེན་ནི། །སེམས་ནི་སྔ་མས་བྱང་ཆུབ་པར། །རིགས་མིན་ཕྱི་མས་ཀྱང་མ་ཡིན། །མར་མེའི་དཔེ་ཡིས་ཚུལ་གྱིས་སུ། །ཟབ་མོ་དེ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད། །སྐྱེ་བ་དང་ནི་འགག་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཤེས་བྱ་དང༌། །


DTG088_Page_0501
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་དང་སྤྱོད་དང་གཉིས་མེད་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཟབ་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཤས་པ་དང༌། ཤེས་བྱ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། གཉིས་མེད་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཟབ་པའོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་བཅུ་གཉིས་པའོ།། །།ཆོས་སྐུའི་ཆེད་དུ་སྲིད་པ་དང་ཞི་བ་མཉམ་པ་ཉིད་ནི། ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་འདྲར་གནས་ན། །སྲིད་དང་ཞི་བར་མི་རྟོག་པ། །ལས་མེད་ལ་སོགས་ཀླན་ཀ་ཡི། །ལན་ནི་ཇི་སྐད་བརྗོད་པར་ཟད། །ཅེས་པ་ལ་ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། རྨི་ལམ་ན་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ལ་སྤྱད་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་འཕེལ་ལམ་གྱི་ལན་སད་པ་ན་འཕེལ་ན། རྨི་ལམ་ནའང་འཕེལ་ལོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། རྨི་ལམ་ན་སྲོག་བཅད་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འོང་ངམ་ཞེས་པའི་ལན་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། དམིགས་པ་མེད་པར་ལས་མི་འབྱུང༌། སེམས་མི་སྐྱེ་བས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། རྨི་ལམ་ན་ཕར་ཕྱིན་ལ་སྤྱད་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཕེལ་ལམ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། བྱམས་པ་ལན་ལྡོན་གྱིས་དྲིས་ཤིག །བྱམས་པས་སྨྲས་པ། བྱམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དང༌། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལན་ལྡོན་ནམ། ངས་ནི་གང་གིས་ལན་ལྡོན་པ་དང་ཀླན་པ་མ་མཐོང་ངོ༌། །གཟུགས་སྐུའི་ཆེད་དུ་ཞིང་སྦྱོང་བ་ནི། སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་དེ་བཞིན་དུ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མ་དག་པ། །དེ་ལ་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་དག་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། རྗེས་འཇུག་གི་ཞིང་སྦྱོང་དང༌། སྔོན་བྱུང་གང་གཱའི་ལྷ་མོའོ། །རྗེས་འཇུག་ནི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནས་བཟུང་ནས། ཞིང་སྦྱོང་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ། འཁོར་བ་ནི་རིང་ངོ༌། །སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ནི་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་པ་མཐོང་ན་བདག་སངས་རྒྱས་པའི་ཞིང་དུ་དེ་ལྟ་བུའི་མིང་ཡང་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པའོ། །ཞིང་སྦྱོང་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་བཅུ་གསུམ་པའོ།། །།གང་གཱའི་ལྷ་མོས་བདག་གིས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་སྙམ་སྟེ། མཆོད་པ་ཕུལ་བས་བཀའ་སྩལ་པ། སྔོན་མར་མེ་མཛད་ཀྱི་དྲུང་དུ་ང་ལུང་བསྟན་པའི་ཚེ་འདིས་ཀྱང་སྨོན་ལམ་བཏབ་བོ། །འདི་ཚེ་འདས་ནས་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་སྤངས་ཏེ་དཔེ་སྐར་མ་ལྟ་བུའི་བསྐལ་


DTG088_Page_0502
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གསེར་གྱི་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་གཱའི་ལྷ་མོའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་བཅུ་བཞི་པའོ།། །།སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི། འདི་ཡི་ཡུལ་དང་སྦྱོར་བ་དང༌། །དགྲ་རྣམས་ལས་ནི་འདས་པ་དང༌། །མི་གནས་ཇི་བཞིན་ཤུགས་དང་ནི། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་མཚན་ཉིད་དང༌། །མ་ཆགས་པ་དང་མི་དམིགས་དང༌། །མཚན་མ་སྨོན་ལམ་ཟད་པ་དང༌། །དེ་ཡི་རྟགས་དང་ཚད་མེད་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམ་པ་བཅུ། །ཞེས་པ་ལ། ཡུལ་དང་སྦྱོར་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འདྲིས་པར་བྱའི་མངོན་དུ་ནི་མི་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དུས་ཡིན་གྱི་མངོན་དུ་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དགྲ་རྣམས་ལས་འདས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་དཔའ་བ་ཞིག་གིས་འབྲོག་དགོན་པར་གཉེན་འདུན་མང་པོ་ཁིད་དེ་དགྲའི་ཚོགས་པས་ཀྱང་དཔའ་བ་མང་པོ་སྤྲུལ་ནས་བདེ་བར་ཁྱིམ་དུ་འོང་བའི་དཔེས་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བ་ལས་སྒྲོལ་ལོ། །གནས་པ་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་དཔེས་ནི་བྱ་ནམ་མཁའ་ལ་འཕུར་ནས་དེར་ཡང་མི་གནས་ས་ལ་ཡང་མི་ལྟུང་བའི་དཔེས། མཚན་མ་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་མཚན་མ་མེད་པ་མངོན་དུ་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཤུགས་འཕེལ་བའི་དཔེ་མདའ་བརྒྱུད་མར་ལོང་བཏགས་པས་ས་ལ་ལྟུང་བའི་སྐབས་མི་འབྱེད་པའི་དཔེས་ཚོགས་མ་རྫོགས་པར་སྟོང་ཉིད་དམ་པ་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ལ་སྐྱོ་དུ་བ་མེད་པར་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་ལ་འདུ་ཤེས་ཅན་ཏེ། དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་སྟོན་པའོ། །མ་ཆགས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ལ་སྤྱོད་པས་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་མོ། །མི་དམིགས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དམིགས་པའི་ཉེས་པ་དེ་དག་མེད་པར་བྱའོ་སྙམ་སྟེ་ཆོས་སྟོན་པའོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་སེམས་ཅན་འདི་དག་ཡུན་རིང་པོ་ནས་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པ་སྟེ། བུད་མེད་དང་སྐྱེས་པ་དང་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པ་སྤོང་བའོ། །སྨོན་པ་མེད་པའི་


DTG088_Page_0503
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་སེམས་ཅན་འདི་དག་ཡུན་རིང་པོ་ནས་སྨོན་ལམ་ལ་སྤྱོད་པ་སྟེ། བརྒྱ་བྱིན་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཉེས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པའོ། །ཚད་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་ཇི་སྐད་དུ་དྲིས་པའི་ལན་སྟོན་པའོ། །རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་བཅུ་ལྔ་པའོ།། །།སྦྱོར་ལམ་གྱི་རྩེ་མོ་ལ་བཞི་ལས་རྟགས་དང་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིས་སྟོན། རྟགས་ནི། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཚེས་རྣམས་ཀུན། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ལྟ་ལ་སོགས། །རྩེ་མོར་ཕྱིན་པའི་སྦྱོར་བའི་རྟགས། །རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་པ་ལ། རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་མཐོང་བའི་རྟགས་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ནས། སྤྲུལ་པའི་བར་ལྟ་བུར་མཐོང་བའོ། །འདོད་བཟད་པའི་རྟགས་ནི་ཁམས་གསུམ་དང་ཉན་རང་གི་བྱང་ཆུབ་རྨི་ལམ་ན་ཡང་མི་འདོད་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་འཁོར་མང་པོས་བསྐོར་བ་མཐོང་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་མཐོང་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་འཕགས་ཤིང་སྤྲུལ་པ་འགྱེད་པ་མཐོང་བའོ། །ཆོས་སྟོན་པ་མཐོང་བ་ནི་གྲོང་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་པ་མཐོང་ནས་རྨི་ལམ་མམ་སད་པ་ནའང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་བསྟན་སྙམ་པའོ། །སྙིང་རྗེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་རྨི་ལམ་མམ་སད་པ་ན་ངན་སོང་གསུམ་མཐོང་ན་དེ་ལྟ་བུའི་མིང་ཡང་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པའོ། །བདེན་པའི་ཚིག་གྲུབ་པ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་ཚིག་པ་མཐོང་ན་དེ་ལ་བདེན་པ་བརྗོད་པའོ། །མཐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྟགས་ནི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་མི་མ་ཡིན་པས་ཟིན་པ་མཐོང་ན་བདེན་པ་བརྗོད་པའོ། །མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པའི་རྟགས་ལ་གསུམ་ལས། ཡོན་ཏན་གྱི་གཞི་ལས་བྱུང་བ་དང༌། མིང་གི་གཞི་ལས་བྱུང་བ་དང༌། དབེན་པའི་གཞི་ལས་བྱུང་བའི་བདུད་ཀྱི་ཕྱེ་འཐོར་ལས་ང་རྒྱལ་མི་སྐྱེ་བའོ། །ཕ་རོལ་གནོན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ནི་སྟོན་པའོ། །སྒྲོན་མ་བློ་ཤེས་པ་ཤེས་རབ་བོ། །དེས་བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་རྟགས་ནི་ཤེས་


DTG088_Page_0504
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ་མཚན་ཉིད་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱི་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའི་རྟགས་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པས་འཁོར་ཞིང་འཁྱམས་པས་བདག་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་དེ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའོ། །རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ནི། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྐྱེ་བོ་སྙེད། །སངས་རྒྱས་མཆོད་པའི་དགེ་བ་སོགས། །དཔེར་མཛད་ནས་ནི་རྣམ་མང་དུ། །རྣམ་འཕེལ་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་པས་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་མཆོད་པས་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཕེལ་བ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་མིའི་ལུས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་པ་དེ་དག་ལ་རིམ་གྲོ་བྱས་པ་དང༌། དེ་དག་དགེ་བ་བཅུ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་བར་ལ་བཀོད་པ་བས། རིགས་ཀྱི་བུས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་གཞན་ལ་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་ན་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ། །དེ་ཅིས་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་གནས་སུ་འགྱུར། ཡུལ་འཁོར་གྱི་བསོད་སྙོམས་དོན་ཡོད་པར་ཟ་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་རྙེད་ནས་བོར་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་པའི་དཔེས་ཡུམ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མི་དོར་བའོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དམ། དེ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དམ། དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཞིག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དམ། བཀའ་སྩལ་བ་དེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། གང་སྤྱོད་པ་དང་གང་གིས་སྤྱོད་པ་དེ་མཐོང་སྙམ་ན། གསོལ་བ། མ་མཐོང་ལགས་སོ། །མ་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བ་མི་དམིགས་པ་མི་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བའི་ལེའུ་སྟེ་ཞེ་དྲུག་པའོ།། །།དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་དགེ་བ་བཅུ་ཚད་མེད་པ་བཞི། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་ལ་བཀོད་པ་བས། རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །


DTG088_Page_0505
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྷའི་རིགས་ཐམས་ཅད་འོང་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དྲུང་དུ་ལྷའི་བུ་རྣམས་ཉེ་བར་འོང་བའོ། །བདུད་ཀྱི་བར་ཆད་ཡོང་བའི་གང་ཟག་བཅུ་གཉིས་ནི། མ་མོས་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང༌། དགེ་བཤེས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཡུམ་མ་ཡིན་པ་ལ་སློབ་པ་དང༌། ཡུམ་མ་ཡིན་པ་ལ་བསྔགས་པ་དང༌། ཟབ་མོའི་གཏིང་མི་རྟོགས་ཟེར་བ་དང༌། རང་ལ་བསྟོད་པ་དང༌། གཞན་ལ་བརྙས་པ་དང༌། མིང་རུས་ཀྱིས་དྲེགས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་བརྙེས་པ་དང༌། མགོ་འགྲེ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནང་རྩོད་པ་དང༌། ཞིང་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་རྩོད་པའོ། །མཐུ་བཅོམ་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བདུད་ཟུག་རྔུ་ལངས་ནས་བར་ཆོད་བྱས་ཀྱང་མི་ཚུགས་པའོ། །སྟོན་པ་དང་མཚུངས་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་སྟོན་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྟ་སྟེ་གྲུ་གཅིག་ཏུ་ཞུགས་པ། བསླབ་པ་མཉམ་པའོ། །སྤྱོད་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་བཅུ་བདུན་པའོ། །། །བསླབ་པ་མཉམ་པ་ནི་སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྟོང་པའོ། །དེ་ལ་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་རང་བཞིན་མེད་པར་སློབ་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སློབ་པ་ལགས་སམ་ཞེས་པའི་ལན་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་དང་དབེན་པ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་སློབ་ན་ཡུམ་ལ་སློབ་པ་ལགས་སམ་ཟེར་བ་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་དབེན་པའི་རང་བཞིན་མཐོང་ངམ་དྲིས་པས་མ་མཐོང་ལགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་དེ་ལྟར་སློབ་པ་དེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་མཁར་གྱི་རྒྱལ་པོ་བས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་ལས་བསགས་པ་ཉུང་བའི་དཔེས་ཡུམ་ལ་སློབ་པ་དཀའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་ནི་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ལ་ནི་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་འཛིན་པ་ནི་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ཏོ། །དགེ་བ་ཐམས་ཅད་སྡུད་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ཀྱི་ལྟ་བར་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་འདུས་པས་རྗེས་འགྲོ་དང༌། སྲོག་གི་དབང་པོ་


DTG088_Page_0506
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགགས་ན་དབང་པོ་གཞན་འགགས་པས་ལྡོག་པའི་དཔེས་ཡུམ་དུ་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་འདུས་པའོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཡུམ་ཡོད་ན་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་རང་ལ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའོ། །བསླབ་པ་མཉམ་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་བཅུ་བརྒྱད་པའོ།། །།ངེས་པ་ནི། སེམས་ཅན་དོན་ཡོངས་མི་གཏོང་བ། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བླ་མེད་པ། །ངེས་པ་ཞེས་ནི་རབ་ཏུ་བརྗོད། །ཅེས་པ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ཐོབ་པས་ཀྱང་དག་པ་གཞན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ན། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལྟ་ཅི་སྨོས། སེམས་ཅན་གང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་མོས་ཤིང་དམིགས་པ་ལས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཆོས་རང་འབྱུང་གི་ཆོས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཀུན་དུ་གནས་པ་ནི། གླིང་བཞི་པ་དང་སྟོང་དག་དང༌། །སྟོང་གཉིས་གསུམ་དག་དཔེར་བྱས་ནས། །བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །ཏིང་འཛིན་ཡོངས་སུ་བསྒྲག་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ཡུན་རིང་པོ་སྦྱངས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ནི་ཚད་གཟུང་བར་མི་ནུས་ཀྱི། སྟོང་གསུམ་གྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་རྣམས་སྐྲའི་ཉག་མ་རེ་རེས་བླངས་ནས་ཚད་གཟུང་བར་ཡང་མི་ནུས་སོ། །གཟུང་རྟོག་གི་མདོར་བསྟན་ནི། འཇུག་པ་དང་ནི་ལྡོག་པ་དང༌། །གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་སོ་སོར་དེ། །དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་ཡུལ། །མིན་པའི་བདག་ཉིད་དག་ཅེས་བྱ། །ཞེས་པ་ལ། འཇུག་ལྡོག་གི་རྣམ་རྟོག་གི་དབྱེ་བའོ། །ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྟེ། རྣམ་རྟོག་གི་ངོ་བོའོ། །འཛན་རྟོག་མདོར་བསྟན་པ་ནི། སེམས་ཅན་རྫས་དང་བཏགས་ཡོད་པ། །རྣམ་རྟོག་འཛིན་པ་དག་ཏུ་འདོད། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འཕགས་དབྱེ་བས། །སོ་སོར་དེ་དག་དགུ་བདག་ཉིད། །གལ་ཏེ་གཟུང་དོན་དེ་བཞིན་མེད། །དེ་དག་གང་གིས་འཛིན་པར་འདོད། །ཅེས་པ་ལ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྣམ་རྟོག་རྫས་སུ་འདོད་པ་དང༌། འཕགས་པའི་རྣམ་རྟོག་བཏགས་པ་གཉིས་ནི་དབྱེ་བའོ། །གཟུང་བ་མེད་པར་འཛིན་པ་ནི། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྟེ་རྣམ་རྟོག་གོ །


DTG088_Page_0507
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་རེ་རེ་ལའང་དགུ་དགུའོ། །འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་རྒྱས་བཤད་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་རིགས་དང་ནི། །ལམ་ནི་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་དམིགས་པ་མ་འཁྲུལ་དང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དང༌། །རང་གིས་རྟོགས་དང་བྱེད་པ་དང༌། །དེ་ཡི་ལས་བྱས་འབྲས་བུ་ལ། །འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གྱི། །རྣམ་རྟོག་དེར་ནི་རྣམ་དགུར་འདོད། །ཅེས་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཇི་ལྟར་འཚང་རྒྱ་ལགས་ཀྱི་ལན་ཁྱོད་ཀྱིས་སྒྱུ་མ་དང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངམ། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་མ་མཐོང་ལགས། དེ་ཅིས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པས་སངས་རྒྱ་བ་མ་མཆིས་སོ། །དེ་ཅིས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་ཤིན་ཏུ་དབེན་པའོ། །རིགས་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་སྤྲུལ་པ་དང་གཟུགས་བརྙན་དང་འཁྲུལ་འཁོར་ལ་ཉེ་རིང་མེད་པའི་དཔེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཉན་རང་དང་རིང་ལ། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །དེ་ཅིས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་སོ། །ལམ་འགྲུབ་པ་ལ་མི་རྟོག་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ན་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པའི་འཕགས་པ་ཇི་ལྟར་བྱུང་བ་ལག་པ་ཞེས་པའི་ལན་རིགས་དྲུག་ནི་འཁྲུལ་བ་ལས་བྱུང་ལ། རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལས་ཡིན་ནོ། །ལེའུ་བཞི་བཅུ་དགུ་པའོ།། །།ཤེས་པའི་དམིགས་པ་མ་འཁྲུལ་བའི་རྟོག་པ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་སྙིང་པོ་ལ་སྤྱོད་པ་ལགས་སོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་སྙིང་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྙིང་པོ་ལ་སྤྱོད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། མི་མཐུན་པའི་གཉེན་པོའི་རྣམ་རྟོག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་ཀྱང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་ནི་དཀའ་བ་བྱེད་པའོ། །རང་གི་རྟོག་པའི་རྣམ་རྟོག་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། ཡུམ་ལ་སྤྱོད་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་


DTG088_Page_0508
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནི་དཀའ་སྟེ། དེ་བས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་དགོང་པར་འདོད་པ་ནི་དཀའོ། །དེ་ཅིས་ན་ནམ་མཁའ་མེད་པ་དང་སྟོང་པ་དང་དབེན་པ་དང་གསོག་དང་གསོབ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་མེད་པའི་དོན་བྱེད་པ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་རྩོད་པར་འདོད་པ་ནམ་མཁའ་འདུལ་བར་འདོད་པའོ། །དེ་ཅིས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཕན་ཡོན་དྲུག་ནི་ལྷ་རྣམས་ཕྱག་འཚལ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་དགོངས་པ་དང༌། བདུད་ཀྱི་བར་ཆད་ཀྱིས་མི་ཚུགས་པ་དང༌། ལྷའི་བུ་སྤྲོ་བ་སྐྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་མཛད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་པའོ། །བྱེད་པའི་རྣམ་རྟོག་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་མེད་དེ་དེ་ལས་གཞན་པ་མེད་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་ནས་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་བསྟན་ནས་ལུང་སྟོན་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཆགས་པ་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་བཅུ་པའོ།། །།ལས་སུ་བྱ་བའི་རྣམ་རྟོག་ནི་རབ་འབྱོར་ནི་ཅི་དང་ཅི་སྟོན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཤིང་ཆོས་སྟོན་པས་ན། སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཡང་མེད་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། འབྲས་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་གནས་པ་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་དོ། །དེ་ལ་དགེ་སློང་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ཙམ་མཆོད་པ་ཕུལ་ནས་ལུང་བསྟན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐོང་ལམ་དངོས་ལ་དྲུག་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་དང༌། གཞན་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཡིན་པ་དང༌། རྟེན་འབྲེལ་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་ཟད་པ་དང༌། ཡོད་པར་འདོད་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་མེད་པ་དང༌། འཁྲུལ་བ་ལ་འཁྲུལ་པར་ངོ་ཤེས་པ་ཡུམ་དུ་ཡུམ་ཡོད་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་གསུམ་ནི། བྱང་ཆུབ་ལ་གཞན་སྟོན་པ་དང༌། །དེ་ཡི་རྒྱུ་ནི་ཡོངས་གཏོད་དང༌། །དེ་འཐོབ་བར་ཆད་མེད་པའི་རྒྱུ། །བསོད་ནམས་མང་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དང་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་དང༌། མིའི་ནང་ནས་ཚེ་འཕོས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་གྱུར་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱད་པས་ཐེག་པ་འོག་མར་མི་ལྟུང་པའོ། །


DTG088_Page_0509
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོངས་སུ་གཏད་པ་ནི་ཀུན་དགའ་བོ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཁྱོད་ལ་གཏད་ཀྱི་ཆུད་མ་གསན་པར་ཟུང་ཤིག །འདི་བཟུང་ན་དུས་གསུམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་གཟུང་བར་འགྱུར་རོ། །ང་སྟོན་པ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་ན་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་དང་ང་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་འདི་ལས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྤྱད་ཀྱང་ཟད་པར་མ་གྱུར་པ་མཛོད་ཡིན་ནོ། །བསོད་ནམས་མང་བ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་བཀོད་པ་བས་ཡུམ་ཚིག་འགའ་ཞིག་སྐད་ཅིག་གམ་ཡུད་ཙམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བྱིན་ན་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །གང་ཡང་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་ནི་མཐོང་ལམ་བརྡས་བསྟན་པའོ། །ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི། དྲི་མ་ཟད་དང་མི་སྐྱེ་བའོ། །ཡེ་ཤེས་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བརྗོད་དེ། །ཟད་མེད་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར་དེ་དག །གོམ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ནི། དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཡུམ་ལས་བྱུང་ཡང་ཟད་པར་མ་གྱུར་ཏེ། བསམ་གཏན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་མ་ཟད་མི་ཟད་ཟད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིས་ན་སྐྱེ་བའང་མེད་ན་ཟད་པར་མི་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཡོངས་སུ་གཏད་པའི་ལེའུ་སྟེ་ང་གཅིག་པའོ།། །།རྟེན་འབྲེལ་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་ཟད་པ་དང་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པ་ནི། འགོག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ལ། །མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །རྣམ་པར་རྟོག་རིགས་ཅི་ཞིག་ཟད། །སྐྱེ་མེད་རྣམ་པ་ཅི་ཞིག་ཐོབ། །ཅེས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་བར་དུ་མི་ཟད་པ་དང་ཟད་མི་ཤེས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ཡོད་པར་འདོད་པ་ལ་གྲོལ་བ་མི་འཐད་པ་ནི། གཞན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་ལ། །ཤེས་བྱ་ལ་ཡང་སྟོན་པ་ཡི། །སྒྲིབ་པ་ཟད་པར་བརྗོད་པ་གང༌། །འདི་ལ་ཁོ་བོས་མཚར་དུ་བརྩིས། །ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་ཟད་པ་མེད་པ་མ་རྟོགས་པས་ཕྱིར་ལྡོག་པའོ། །འཁྲུལ་པ་མེད་པ་ལ་འཁྲུལ་བར་ངོ་ཤེས་པའི་ཡུམ་ནི། འདི་ལ་བསལ་བ་ཅི་ཡང་མེད། །བསྣན་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་ལྟ། །ཡང་དག་


DTG088_Page_0510
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐོང་ན་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པས། བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ། བདག་དང་བདག་མེད། ཞི་བ་དང་མ་ཞི་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་ཅིས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། །ཆོས་གང་གིས་མཐོང་བར་གྱུར་པ་དེ་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །མི་ཟད་པའི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་བཅུ་གཉིས་སོ།། །།ཡུམ་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པ་ནི། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེ་ལ། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་གང༌། །སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་བཟོད་པ་ཡིས། །བསྡུས་པ་དེ་འདིར་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རེ་རེ་ལ་དྲུག་དྲུག་གོ །སྐབས་འདིར་བསྒོམ་ལམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། དེ་ནས་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་པའི། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་སོ། །ཐོད་རྒལ་གྱི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་བཅུ་གསུམ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་མཐོང་ལམ་གྱི་རྟོག་པ་དགུ་གསུམ་བསྒོམ་ལམ་གྱི་རྟོག་པ་དགུ་བཞི་སྟོན། དེ་ལ་མཐོང་ལམ་གྱི་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟོག་པ་ནི། སྲིད་དང་ཞི་བར་ལྟུང་ཕྱིར་དང༌། །རྟོགས་པ་དམན་པ་ཉིད་དང་ནི། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མ་ཚང་དག །གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྲོ་བ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལོག་པ་དང༌། །ཉི་ཚེ་བ་སྣ་ཚོགས་ཉིད། །གནས་དང་འཇུག་ལ་རྨོངས་པ་དང༌། །རྗེས་ལ་འགྲོ་ཞེ་བྱ་བ་ལ། །རྣམ་རྟོག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་འདི། །ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་དེ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་ཡིད་ལས་འབྱུང༌། །ཞེས་པ་ལ། །སྲིད་དང་ཞི་བར་མི་ལྟུང་བ་ནི་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་གླིང་བཞི་ལ་མཐུན་པར་འཇུག་གོའི་དཔེ་དང༌། རྟོགས་པ་དམན་པ་ཉིད་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་བྲལ་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་མིང་མི་ཐོབ་པའི་དཔེ་དང༌། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ནི་ཁྱིམ་ཐབ་མེད་པའི་བུད་མེད་འཕྱོན་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཚོགས་པའི་དཔེ་དང༌། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མ་ཚང་བ་ནི་གོ་མཚོན་ཚང་པའི་དཔའ་བོ་གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་པའི་དཔེ་དང༌། གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྲོ་བ་ནི་མཁར་གྱི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་དྲུང་དུ་ནང་ནུབ་འགྲོ་བའི་དཔེ་དང༌། ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལོག་པ་ནི་ཆུ་རྣམས་གང་གཱ་དང༌། འགྲོགས་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་རྡོལ་བའི་དཔེ་དང༌། ཉི་ཚེ་བ་ནི་ཐབས་རྐྱང་པ་


DTG088_Page_0511
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལག་པ་གཡོན་པ་དང་འདྲ་བའི་དཔེ་དང༌། སྣ་ཚོགས་ཉིད་ནི་ཆུ་ཀླུང་རྣམས་རྒྱ་མཚོར་ཕྱིན་ན་རོ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བའི་དཔེ་དང༌། གནས་དང་འཇུག་ལ་རྨོངས་པ་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་པའི་རྒྱལ་པོའི་རྗེས་སུ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་འབྲང་བའི་དཔེ་ཡུམ་གྱི་རྗེས་སུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་འབྲང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ། འཛིན་པ་དང་ནི་གཏོང་བ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་དང་ཁམས་རྣམས་ནི། །གསུམ་ཆར་ཉེ་བར་འབྲེལ་པ་དང༌། །གནས་དང་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་བཏགས་པ་དང༌། །ཆགས་པ་དང་ནི་གཉེན་པོ་དང༌། །ཇི་ལྟར་འདོད་བཞིན་འགྲོ་ཉམས་ལ། །འཛིན་པ་དང་པོར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ། འཛིན་པ་དང་གཏོང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་མི་འཛིན་མི་གཏོང་ངོ༌། །ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྟོག་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་དོ། །ཁམས་གསུམ་དང་ཉེ་བར་འབྲེལ་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡིད་ལ་བྱས་ན་ཁམས་གསུམ་དང་འབྲེལ་ལོ། །གནས་ཀྱི་རྟོག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མི་གནས་སོ། །མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྟོག་པ་ཆོས་དེ་རྣམས་ལ་མ་ཆགས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་བཏགས་པའི་རྟོག་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པ་དང༌། དེས་ཆོས་འཛིན་པར་མ་བཏགས་པའོ། །ཆགས་པའི་རྟོག་པ་ནི་དེ་ཚོའི་སྐྱོན་མེད་པའོ། །གཉེན་པོའི་རྟོག་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་གཟུགས་ཤེའམ། འདི་ནི་གཟུགས་སོ་ཞེའམ། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་ཡོད་མེད་དང༌། ཞི་བ་དང་མ་ཞི་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང་མི་སྟོང་པ་དང༌། མཚན་མ་ཡོད་པ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་ཡོད་མེད་དང༌། དབེན་པ་དང་མི་དབེན་ཞེས་བྱ་བར་མི་རྟོག་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་པ་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་དཔུང་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་ནི་གང་དང་གང་འགྲོ་བ་དེ་དང་དེར་དཔུང་ཚོགས་འགྲོ་བ་བཞིན་དུ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ངོ༌། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ། ཆེད་བཞིན་ངེས་པར་མི་འབྱུང་དང༌། །ལམ་ལ་ལམ་མིན་ངེས་འཛིན་དང༌། །འགག་དང་བཅས་པའི་


DTG088_Page_0512
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐྱེ་བ་དང༌། །དངོས་པོ་ལྡན་དང་མི་ལྡན་དང༌། །གནས་དང་རིགས་ནི་འཇིག་པ་དང༌། །དོན་དུ་གཉེར་དང་རྒྱུ་མེད་དང༌། །ཕྱིར་རྒོལ་བ་ནི་དམིགས་པ་ལ། །འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་གཞན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ། ཆེད་བཞིན་དུ་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའི་རྟོག་པ་ནི། ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ནི་རྟ་ཟུང་བཞི་པའི་ཤིང་རྟ་ལ་ཞོན་ནས་ལམ་མཉམ་པ་ནས་འགྲོ་བའི་དཔེས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ནས་འགྲོའོ། །ལམ་ལ་ལམ་མ་ཡིན་པར་ངེས་པ་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ནི་ལམ་ལ། ཉན་རང་ནི་ལམ་མ་ཡིན་པའོ། །འགག་དང་བཅས་པའི་སྐྱེ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་འགག་མེད་པ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྤྱོད་པའོ། །དངོས་པོ་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །གནས་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མི་གནས་པའོ། །རིགས་འཇིག་པ་ནི་ཤིང་ཐོག་ཨ་མྲའམ་བ་ན་ཟ་བར་འདོད་པས་དེའི་སོ་ནམ་བྱེད་པའི་དཔེས་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པའོ། །རྒྱུ་མེད་པ་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ནི་ཆུ་ཀླུང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོའི་དཔེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མའོ། །ཕྱིར་རྒོལ་བ་དམིགས་པའི་རྟོག་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་གོ་མཚོན་ཚང་བ་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བས་མི་ཚུགས་པའི་དཔེས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་ན་གཞན་གྱིས་མི་འཕྲོགས་པའོ།། །།བསྒོམ་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་ལས་དང་པོ་ནི། མདོར་བསྡུས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །བསྟང་བས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་དང༌། །དུས་གསུམ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང༌། །ལེགས་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་གསུམ་ལ། །གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་འདི་གཅིག་སྟེ། །སྦྱོར་བ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཞེས་པ་ལ། མདོར་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མདོ་དང་རྒྱས་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འགག་པ་མེད། གནས་པ་མེད་འདུ་འབྲལ་


DTG088_Page_0513
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པ་ཤེས་པའོ། །འགྲེའོ། །བསྟང་བས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཛད་དོ། །དུས་གསུམ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལེགས་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་གསུམ་ནི་དེ་ལྟར་ཡུམ་ལ་སློབ། གནས། དེ་ལྟར་སྒོམ་པའོ། །གཟུང་རྟོག་གཉིས་པ་ནི། གཉིས་པ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས། །འཇུག་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིད་བྱེད་དེ། །སེམས་མི་སྐྱེ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི། །སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་དང༌། །ཐེག་པ་དམན་པ་ཡིད་བྱེད་དང༌། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་མི་བྱེད། །བསྒོམ་དང་སྒོམ་པ་མེད་པ་དང༌། །དེ་དག་ལས་ནི་བཟློག་ཉིད་དང༌། །ཇི་བཞིན་དོན་མིན་རྣམ་རྟོག་པ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ། སེམས་མི་བསྐྱེད་པ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ། ཐེག་པ་དམན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཉན་རང་གི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་བྲལ། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་དང་བྲལ་བ། བསྒོམ་དང་སྒོམ་པ་མེད་པ་དང༌། གཉིས་ཀ་དང་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ། ཇི་བཞིན་དོན་མ་ཡིན་པའི་རྟོག་པ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་ནི། །སེམས་ཅན་བཏགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། །ཆོས་བཏགས་པ་དང་སྟོང་མིན་ཉིད། །ཆགས་དང་རབ་འབྱེད་བདག་ཉིད་དང༌། །དངོས་པོར་བྱེད་དང་ཐེག་གསུམ་དང༌། །ཡོན་ནི་དག་པ་མ་ཡིན་དང༌། །སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འཁྲུག་པ་ལ། །འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང་པོ་སྟེ། །ཤེས་པར་བྱ་བ་བསྒྲགས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ། སེམས་ཅན་བཏགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པར་མ་བཏགས་པ་དང༌། ཆོས་བཏགས་པ་དང་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་འཕེལ་འགྲིབ་པ་མེད་པར་ཆོས་སུམ་བཏགས་པ་དང༌། སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཆགས་དང་ནི་ས་བཅུ་ལ་མ་ཆགས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོར་བྱེད་དང་ནི་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌།


DTG088_Page_0514
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐེག་པ་གསུམ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ལྔས་ཀྱང་མ་གཟིགས་པ་དང༌། ཡོན་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་དེའི་སྤྲུལ་པ་ལ་ཡོན་གནས་ཁྱད་མེད་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པའི་རྟོག་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་མི་འཁྲུགས་པའོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐ་མ་ནི། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་དག་གི །བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་སྒྲིབ་ལམ་གསུམ། །ཞི་ལམ་དེ་བཞིན་ཉིད་སོགས་དང༌། །མཚུངས་པར་ལྡན་དང་མི་ལྡན་དང༌། །མི་མཉམ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་དང༌། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། །གཉིས་སུ་མེད་ལ་ཀུན་རྨོངས་པ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐ་མར་བཞེད། །ཅེས་པ་ལ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མེད་དུ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་ནི་ལམ་གསུམ་རྫོགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་ཤེས་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་རྣམ་གསུམ་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་ལ་ཁྱད་མེད་བག་ལ་ཉལ་ལ་ཕྱེ་བའོ། །ཞི་ལམ་ནི་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཐ་དད་ཀྱི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ལ་དབྱེ་བ་མེད། དེ་བཞིན་ཉིད་སོགས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཆོས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་མཉམ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའོ། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གསུམ་ནི་ཕན་པར་ཡང་མི་བྱེད་གནོད་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །གཉིས་སུ་མེད་ལ་ཀུན་རྨོངས་ནི། གཉིས་དང་གཉིས་མ་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ། དེའི་མཇུག་བསྡུ་བ་མགོན་པོས་གསུངས་པ་ནི། ཡམས་ནད་འདི་དག་ཟད་ནས་ནི། །ཡུན་རིང་ལོན་ནས་དབུགས་ཕྱིན་ལྟར། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡི། །བདེ་སྒྲུབ་པ་ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་ཀུན། །རྒྱ་མཚོ་ཆེ་ལ་ཆུ་བོ་བཞིན། །འབྲས་བུ་མཆོག་གིས་སྤ་བ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རིམས་ནད་དང་འདྲ་བ་ཟད་ནས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལ་ཆུ་བོ་བཞིས་བརྒྱན་པ་བཞིན་དུ་བདེ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །ཆོས་གཉིས་ཀྱི་ཞུ་བ་མང་པོའི་ལེའུ་སྟེང་བཞི་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཞུས་ལན་གསུམ། ལོག་སྒྲུབ་ཀྱི་གཞི་ལས། སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ནི། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་རྟེན་པར་བྱེད། །ཅེས་པ་ལ། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཡུམ་


DTG088_Page_0515
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་ཟབ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའང་དཀའ་བ་བགྱིད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་ནམ་མཁའ་གཞི་མ་མཆིས་པ་ལ་ལྗང་བུ་སྐྱེད་པར་འཚལ་བ་བཞིན་ནོ། །བཀའ་སྩལ་པ། སེམས་ཅན་མེད་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་དཀའ་བ་བགྱིད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་ལྗང་བུ་བསྐྱེད་པར་འདོད་ན། སྐྱེས་བུ་དེས་ལྗང་བུ་དེའི་རྩ་བ་ལ་སོགས་པ་མ་དམིགས་པར་འདབ་མ་དང་འབྲས་བུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ངན་སོང་གསུམ་ལས་བཏོན་ནས་མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ལ་སོགས་པ་ལ་འགོད་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བརྗོད་དོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི། སྟོང་གསུམ་སྐྱེ་བོ་ཉན་ཐོས་དང༌། །བསེ་རུའི་རྟོགས་པ་ཕུན་ཚོགས་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་ལ། །བཀོད་པའི་དགེ་བ་སྤེལ་མཛད་ནས། །བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་བར་མེད་དེ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །འདི་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །ཅེས་པ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཕགས་པ་ཉན་རང་ལ་བཀོད་པ་བས། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་ལ་བར་གཞན་གྱིས་མཆོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི། འདི་ཡི་དམིགས་པ་དངོས་མེད་དེ། །བདག་པོ་དྲན་པ་ཡིན་པར་བཞེད། །རྣམ་པ་བཞི་ཉིད་འདི་ལ་ནི། །རབ་ཏུ་སྨྲ་རྣམས་བརྒྱུད་མར་རྒོལ། །ཞེས་པ་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ། བདག་པོ་ནི་དྲན་པ། རྣམ་པ་ནི་ཞི་བ། རབ་ཏུ་སྨྲ་བ་རྒོལ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་དངོས་པོ་མེད་ན་འདི་ལྟར་མི་འཐད་དོ་ཞེས་ནས་རྒོལ་བ་ནི། དམིགས་པ་འཐད་དང་དེ་ཡི་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་གཟུང་བ་དང༌། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དང༌། །དམ་པའི་དོན་དང་ཀུན་རྫོབ་དང༌། །སྐྱོར་དང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་དང༌། །ཐབས་བཅས་ཟུབ་ཐུབ་པའི་རྟོགས་པ་དང༌། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་ལམ་བཅས་དང༌། །གཉེན་པོ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དག་དང༌། །མཚན་ཉིད་དང་ནི་བསྒོམ་པ་ལ། །སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལོག་རྟོགས་པ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་བརྟེན་ནས། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་པ་ལ།


DTG088_Page_0516
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་མེད་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་དམིགས་པ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སམ་གྱི་ལན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་དམིགས་པ་མེད་པ་དེ་ཉིད་དམིགས་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ན་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ཐབས་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མི་འཐད་ཞུས་པའི་ལན། ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྤྱོད་ཀྱང་མི་རྟོག་མཚན་མར་མི་བྱེད་པ་དེ་དངོས་པོ་ཡོད་པའམ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་ན་བདེན་པ་གཉིས་མི་འཐད་དོ་ཞུས་པའི་ལན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཀུན་རྫོབ་དེ་ཀ་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་དོན་དམ་མོ། །ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་བཅུ་ལྔ་པའོ།། །།གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་སྤྱོད་དེ། ཅི་ནས་བློ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་མི་འགྱུར་བ་ནི་སྦྱོར་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སངས་རྒྱས་མི་འཐད་དོ་ཞུས་པའི་ལན། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་སོ། །ཆོས་དཀོན་མཆོག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྐྱེ་འགག་དང་འཁོར་འདས་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་རོ་ཞུས་པའི་ལན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྐྱེ་འགག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་ཆོས་ཡིན། དེ་ཅིས་ན། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་གཉིས་ལ་སྤྱོད་པས་ན་དགེ་ལྔ་བཅུ་བདུན་པའོ།། །།ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་མི་དགེ །དགེ་འདུན་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་གསུངས་པའི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དོན་རྟོགས་ནས་བསྙེན་བཀུར་བའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བའི་


DTG088_Page_0517
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལེའུ་སྟེ་ལྔ་བཅུ་དྲུག་པའོ།། །།ཐབས་བཅས་ནི་སྦྱིན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་སེར་སྣ་ལས་ཟློག་པའོ། །སྦྱིན་པའི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་བཅུ་བདུན་པའོ།། །།ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་མི་དགེ་བ་ལས་ཟློག་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞི་ལ་སྤྱོད་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཐབས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་བཅུ་བརྒྱད་པའོ།། །།ཐུབ་པའི་རྟོགས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་མི་གཡོ་བས་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་གཉིས་ཀ་དང་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་བཞིས་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་པར་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ནི་ཐུབ་པའི་རྟོགས་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་དང་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྤྲོས་པ་ཡིན་པས་དེ་ཚོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་སྤྲོའོ། །དེ་ཅིས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་སྤྲོར་མེད་པ་སྟེ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་བཅས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་ན་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཇི་ལྟར་མཆིས་པ་ལགས་ཀྱི་ལན། ཆོས་ཉིད་བརྩན་པར་བྱས་ནས་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །གཉེན་པོ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱིའི་ལན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལ་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པར་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱ་ཕྱོགས་སོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ཞེས་བགྱི་བ་གང་ལགས་ཀྱི་ལན། འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་འདུལ་བའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་རོའི་ལན། མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། སྔར་མཚན་ཉིད་གཅིག་མེད་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །སྒོམ་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་


DTG088_Page_0518
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་ཉིད་མ་མཆིས་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ན་སྒོམ་པ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་རོའི་ལན། སྒོམ་པ་མ་མཆིས་པ་དེ་ཉིད་སྒོམ་པ་ཡིན་ཏེ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་མི་སྒོམ་པ་རྣམ་པར་སྒོམ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དངོས་པོ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྒོམ་མོ། །དངོས་པོ་གང་ཞེ་ན། མིག་དང་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་གཉིས་ནི་དངོས་པོའོ། །དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་དོ། །ཐ་ན་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་ཡང་མེད་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། །རྣམ་འཕེལ་གྱི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་བཅུ་དགུ་པའོ།། །།མཐར་གྱིས་པ་ནི། སྦྱིན་པ་ཤེས་རབ་བར་དག་དང༌། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དྲན་དང་ཆོས། །དངོས་མེད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དེ། །མཐར་གྱིས་པ་ཡི་བྱ་བར་བཞེད། །ཅེས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རིམ་གྱིས་སློབ་པའོ། །རྗེས་སུ་དྲན་པ་དྲུག་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་དགེ་མི་དགེ་ལ་སོགས་པར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། དགེ་འདུན་སྐྱེས་བུ་ཟུང་བཞི་དང་གང་ཟག་བརྒྱད་དུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་དུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། གཏོང་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའོ། །ལྷ་འདོད་པའི་ཁམས་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ལྷར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའོ། །དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་ནི་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དྲུག་གོ །ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང་བཅུ་གསུམ་མོ། །མཐར་གྱིས་པའི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་བཅུ་པའོ།། །།སྐད་ཅིག་མའི་བཞི་ལས། དངོས་པོ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ནི། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེ་ཡིས། །ཟག་མེད་ཆོས་ཀུན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། །ཐུབ་པའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་པ་ཡི། །རྟོགས་པ་དེ་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་པའོ། །དཔེ་ནི་མགོན་པོས། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུས་ཟོ་ཆུན་རྒྱུན། །རྡོགས་ཐབས་གཅིག་གིས་བསྐྱོད་པ་ན། །ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་འགུལ་བ་ལྟར། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ཤོས་དེ་བཞིན་ནོ། །དམིགས་


DTG088_Page_0519
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་ནི། གང་ཚེ་ཆོས་དཀར་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །རྣམ་སྨིན་ཆོས་ཉིད་གནས་སྐབས་སྐྱེས། །དེ་ཚེ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཤེས་བྱ། །ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པ་བྱེད་པ་མེད་པ་དམིགས་པ་མེད་པར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་ཅུ་གཅིག་པའོ།། །།མཚན་ཉིད་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ནི། །སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀུན་རྨི་ལམ་འདྲར་གནས་ནས། །ཆོས་ཀུན་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ནི། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་གཅིག་གིས་རྟོགས། །ཞེས་པ་ནི་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའི་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་གནས་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་པ་ནི་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ནི། རྨི་ལམ་དང་ནི་དེ་མཐོང་ཉིད། །གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་མི་མཐོང་ལྟར། །ཆོས་རྣམས་གཉིས་སུ་མེད་པར་ནི། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་གཅིག་གིས་མཐོང༌། །ཞེས་པ་ནི་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའི་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་གནས་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་པ་ནི་མི་མཐོང་རྨི་ལམ་རྨི་བ་པོ་མི་མཐོང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི། ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ནི། །ཟག་མེད་ཆོས་ཀུན་རྣམ་ཀུན་དུ། །རྣམ་པར་དག་འགྱུར་གང་དག་ཡིན། །དེ་དག་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཞེས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་མ་བཅོས་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་བཅུ་གཉིས་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་འགྲོ་རྣམས་ཞི་བ་དང༌། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་སྟོན་པ་ནི་ཞུས་ལན་དྲུག །ཕྱོགས་བསྐོར་བདུན། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་སྟེ་བཞི་བཅུ་སྟོན་པ་ལས། འགྲོ་རྣམས་ཞི་བའི་ལས་དང་ནི། །བསྡུ་རྣམས་བཞི་ལ་འགོད་པ་དང༌། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བཅས་པ་ཡིས། །རྣམ་པར་བྱང་བ་རྟོགས་པ་དང༌། །བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་སེམས་ཅན་གྱི། །དོན་དང་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་དང༌། །སངས་རྒྱས་ལམ་དང་རང་བཞིན་གྱིས། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་གཉིས་ཟད་དང༌། །བརྡ་དང་དམིགས་པ་མེད་


DTG088_Page_0520
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང༌། །ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་ཡོངས་སྨིན་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་དང་ནི། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་དང་སངས་རྒྱས་ཞིང༌། །རྣམ་པར་དག་དང་ངེས་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་ནི་ཚད་མེད་དང༌། །སངས་རྒྱས་བསྟེན་སོགས་ཡོན་ཏན་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ལས་རྣམས་ནི། །ཆུད་མི་ཟ་དང་བདེན་མཐོང་དང༌། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་སྤོངས་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་མེད་པའི་ཚུལ་དང་ནི། །རྣམ་པར་བྱང་དང་ཚོགས་དང་ནི། །འདུས་བྱས་དང་ནི་འདུས་མ་བྱས། །ཐ་དད་ཉིད་དུ་མི་མཐོང་དང༌། །མྱ་ངན་ལས་འདས་ལ་འགོད་པ་ནི། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་ཕྲིན་ལས་ཏེ། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་འདོད། །ཅེས་པ་ལས། དང་པོ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མི་འཐད་དོ་ཞུས་པའི་ལན། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང༌། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་འཁྲུལ་ནས། རྨི་ལམ་མཐོང་ངོ་རྨི་ལམ་རྨི་བ་པོ་ཡང་མཐོང་ངོ་ལ་སོགས་ཏེ། དགེ་མི་དགེའི་ལས་ཀྱིས་འགྲོ་དྲུག་གི་སྣང་བ་ཤར་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་མཛད་དོ། །གཉིས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་བ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་ནི་ངོ་མཚར་རྨད་ཀྱི་ཆོས་སོ། །གསུམ་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཉན་རང་ལ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་དེ་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ། །ཕྱོགས་བསྐོར་བདུན་ནི། ངས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་གཟིགས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཆེད་དུ་བསམས་ནས་ཕྱོགས་བཅུའི་དམྱལ་བ། ཕྱོགས་བཅུའི་དུད་འགྲོ། ཕྱོགས་བཅུའི་ཡི་དགས། ཕྱོགས་བཅུའི་འདོད་ལྷ། ཕྱོགས་བཅུའི་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་ལྷ། ཕྱོགས་བཅུའི་མི་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་མཐོང་ངོ༌། །བསྡུ་བ་བཞི་ནི་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཆོས་


DTG088_Page_0521
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་སྦྱིན་པ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་གྱི་ཆོས་སྐུ་དང༌། མཚན་བཟང་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུའི་ལོངས་སྐུ་དང༌། ཡི་གེས་ཡི་གེ་མེད་པའི་དོན་རྟོགས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་པ་ཡན་ཆོད་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བརྗོད་པ་ནི་སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང༌། དེ་དྲུག་གི་དོན་ལ་དོན་སྤྱོད་པ་ནི་དོན་སྤྱོད་པ་དང༌། དེ་དྲུག་དང་མི་འགལ་བ་ནི་དོན་མཐུན་པའོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་ཞུས་ལན་གསུམ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ལགས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྤྱད་དེ། སེམས་ཅན་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་ལགས། སྟོང་པ་ལ་ནི་སེམས་ཅན་མ་མཆིས། སེམས་ཅན་མ་མཆིས་པས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མ་མཆིས་ལགས་སོ་ཞུས་པའི་ལན། སེམས་ཅན་མེད་པས་སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་རིག་ནས་གཞན་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། དཔེར་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པས་སྤྲུལ་པ་མང་པོ་སྤྲུལ་ཏེ། ལ་ལ་སྦྱིན་པ་ནས་ལ་ལ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་བཀོད་ན་གང་ཡང་བཀོད་པ་ཡོད་སྙམ་མམ། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ། མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །གནོད་པ་མེད་དོ། །ཞུས་ལན་གཉིས་པ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་གཞན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་གཞན། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་ན། ལས་རྒྱུ་འབྲས་མི་འཐད་དེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་པ་ལ། བཀའ་སྩལ་པ། ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གསུངས་ཀྱི། དོན་དམ་པར་མ་ཡིན་ནོ། །ཞུས་ལན་གསུམ་པ་བསྒོམས་པ་དང་མ་བསྒོམས་པས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཆར་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ན། ཀུན་སྦྱོར་གསུམ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་ཞུགས་


DTG088_Page_0522
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་བགྱི་ཞུས་པའི་ལན། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཚེ། བདག་ཉིད་དགེ་བའི་ལམ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་གཞན་མ་ལ་འགོད་པའི་དཔེ་ནི་སྤྲུལ་པ་དེ་དགེ་བ་སྤྱོད་ཀྱང་དེའི་རོ་མྱང་བ་ནི་མེད་དོ། །མཚན་དཔེའི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་ཅུ་གསུམ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་རྣམ་པར་བྱང་བ་རྟོགས་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་དང་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་གསུམ་ནི། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟར་ཆོས་རྣམས་མཚན་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་ལགས། ལན་སྤྲུལ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྤྱོད་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་གང་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་ན་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་གསོལ་པ། ཕུང་པོ་ལྔ་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་ལགས་ན། སྤྲུལ་པ་ལ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་བྱང་བ་འགྲོ་བ་ལྔ་མ་མཆིས་ན་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུར་འགྱུར་ལགས། ལན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་ཚེ། འགྲོ་བ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ཏེ། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་ཤེས་སོ། །མཐོང་ངོ༌། །རྟོགས་སོ། །གསོལ་པ་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་རྟོགས་ལགས་ན་གང་གི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྤྱོད་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱིད་པ་ལགས། ལན་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་རྣམས་རང་རང་གིས་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་མ་ཤེས་པའི་དོན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་མཛད་དོ། །གསུམ་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ལགས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཅི་ལ་གནས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་སེམས་ཅན་རྣམས་གྱེན་དུ་བསྐྱོད་པ་ལགས། ལན་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་མིང་དང་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་ཞེན་པ་ལགས། དེའི་ལོག་རྟོགས་འགེགས་པའོ། །བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་གསོལ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་དང་མཆན་མར་བས་ལ། ཆོས་སུ་རྟོགས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལགས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་


DTG088_Page_0523
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། བདག་གཞན་དགེ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་གཞོལ་བ་ལགས། ལན་ཐལ་བ་ནི་གལ་ཏེ་དངོས་པོའམ་དངོས་པོའི་མཚན་མ་གཅིག་ཡོད་ན་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། བདག་གཞན་དགེ་བ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་གཞོལ་བ་ལ་སྦྱོར་བར་མི་འགྱུར་བར་ཐལ་བ་ལས། ལྡོག་པ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོའི་མཚན་མ་མེད་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། མཚན་མ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་རང་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་གཞན་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆུང་ངུ་ན་སྐྲའི་རྩེ་མོ་ཆ་ཤས་བཞག་པ་ཙམ་ཅིག་ཡོད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། མཚན་མ་མེད་པ་དྲན་པ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པར་སངས་རྒྱ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་འཇོག་པར་མི་འགྱུར་བར་ཐལ་བ་ལས། དེ་ལས་ཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསོལ་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མ་མཆིས་པ་ལ་སོགས་པ་ལགས་ན། འདི་དག་ནི་དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་འབྲང་བར་བགྱིའི་ལན། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་ཡང་གཞན་ལ་ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱང་གཞན་ཞིག་ཡིན་སྙམ་མམ། གསོལ་པ་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནམ། གསོལ་པ་དེ་མ་ལགས་སོ། །རྣམ་གྲངས་དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཕེལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ལ་སྤྱོད་པས། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞུས་ལན་གཉིས་པ། ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པའི་ཆོས་དེ་དག་ལ་བསླབས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དཀྲུག་པར་མི་འགྱུར་རམ། ལན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་པས། དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབྱེར་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །གསོལ་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལགས་


DTG088_Page_0524
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པས། ཇི་ལྟར་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མེད་པ་ལ་བསླབ་པར་བགྱི། ཐ་དད་མེད་པ་ལ་ཐ་དད་དུ་བསླབས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མི་འགྱུར་རམ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་གཞན་མ་ཡིན། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་གཞན་མ་ལགས་སོ། །དེའི་ལན་གཟུགས་དང་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མ་མཐོང་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཤེས་ནས་མིང་མེད་པ་ལ་མིང་གི་བརྡས་སྟོན་ཏེ་འདི་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་རྫས་ཀྱི་རྣམ་པ་གྱི་ན་ཞིག་ལ་བརྟེན་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སྣ་ཚོགས་གླང་པོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུའི་ཡན་ལག་རྫོགས་པའི་བར་དུ་བསྟན་ན། དེ་ལ་སེམས་ཅན་བྱིས་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དག་དེ་ལ་ངོ་མཚར་དུ་འཛིན། སྐྱེས་བུ་མཁས་ཤིང་གསལ་བ་མགོ་སྐོར་དུ་གོ །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མ་མཐོང་ཡང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པར་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་བདག་ཀྱང་སྤྱོད་གཞན་ཡང་སྤྱོད་དུ་འཇུག་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དུས་གསུམ་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྟོན་ཏོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་རེ་བཞི་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་ཕྲིན་ལས་ལྔ་ལས། དང་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་ཞུས་པ། སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་དུ་གདགས་པ་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་ན་སུའི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་སྒོམ་པ་ལགས། ལན་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་འགོད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་འགོད་ཅིང་དྲུག་པོ་དེ་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ཞིང་མི་དམིགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱི་མཛད་པ་ནི་དག་བ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་བདག་ཉིད་གནས་ཤིང་སེམས་ཅན་གཞན་འགོད་


DTG088_Page_0525
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོ། །རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཛད་པ་ལ་ཞུས་ལན་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལགས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ནི་སེམས་ཅན་དང་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་དམིགས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་འཇུག་ལ། ལན་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལགས་ན་ཆོས་དེ་རྣམས་མ་དམིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཞིག་མ་ཡིན་ན་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ནས་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མི་སྟོན་ཏེ། རབ་འབྱོར་གྱིས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གོ་བ་ནི་འཇིག་པར་མི་འགྱུར། ཕྱིས་མེད་པར་འགྲོ་བ་མ་ཡིན། འཕེལ་འགྲིབ་མེད། སྐྱེ་འགག་མེད། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་དེ་ཡུལ་ན་མི་གནས་ཕྱོགས་ན་མི་གནས་པ་འགྲོ་འོང་མེད་པ་དེ་ལ་གནས་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འཇུག་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་བར་མཐོང་ནས། སྒྲིབ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་ནས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུའི་བར་དུ་མི་དམིགས་ན། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་དངོས་པོར་ཐེ་ཚོམ་ལྟ་ག་ལ་འོང༌། དཔེར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པས་འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་ལ་ཆོས་བསྟན་ཡང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་མེད་པ་བཞིན་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྐྱེས་བུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་འགོད་དོ། །གང་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པ་དེ་ལ་བདག་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མེད་དོ། །གང་ལ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མེད་པ་དེ་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་གནས་ཤིང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འདུ་ཤེས་ལས་འགྲེལ་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ནས་


DTG088_Page_0526
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་དོན་དམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་མ་བྱས་མ་སྐྱེས་པ་འབྱུང་བ་མེད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། བདག་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལས་ལམ་གྱི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་ལ་འཇུག་པ་མེད། དེ་ནི་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་མི་སྟོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལམ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་བ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱས་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚུལ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞུས་ལན་གཉིས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་ཅིང༌། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་གཞན་ལ་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་ཡང་ཞེས་འགྲེལ་བར་མི་བགྱིད། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་ཀྱང་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཏོ། །དེའི་ལན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རང་བཞིན་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ན་ནི། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་སངས་རྒྱས་མི་རྒྱ་བར་ཐལ་བ་ལས། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ནི་འཇིག་པའམ་རྟག་ཏུ་གནས་པའམ་འགྲོ་ས་མེད་དེ། གཞན་དུ་ན་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ནི་རྨོངས་ཤིང་ཕུང་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་མི་གྲོལ་ལོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང༌། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྟོང་ངམ་མི་སྟོང་ཞེས་རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འདི་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ། འདི་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་དོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་ནམ་མཁའ་འཁྲུག་


DTG088_Page_0527
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་དེ་རྣམས་འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་དེ། གཉིས་ཀ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་ཟད་ཀྱི་མཛད་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་མཆིས་ལགས་ན་བདག་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར། གཉིས་སུ་འབྱེད་པ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་མ་མཆིས་སོ། །ལན་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱན་གྱི་བར་ལ་མི་སྤྱོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ནི་བདག་གམ་བདག་གིར་བྱ་བ་མེད་པ་སྟེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་བྱ་བ་མེད་དོ། བྱང་ཆུབ་འཛིན་པ་དང་མི་འཛིན་པ་གོང་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་དོ། །གསོལ་པ་འོ་ན་བྱང་ཆུབ་ཅི་ལ་སྤྱོད་ལགས། ལན་མགོ་བསྒྲེ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་རྨི་ལམ་གྱི་བློ་འཛིན་པའམ་མི་འཛིན་པ་གང་ལ་སྤྱོད། ལན་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཉལ་བ་མ་མཆིས་ན་རྨི་ལམ་གྱི་བློ་འཛིན་པའམ་མི་འཛིན་པ་གང་ཡང་མི་སྤྱོད་དོ། །བརྡའི་མཛད་པ་ནི་གསོལ་པ་བྱང་ཆུབ་འཛིན་པ་དང་མི་འཛིན་པ་གང་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་ན། སྤྱིར་ལུགས་ཀྱིས་ནི་ཕར་ཕྱིན་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས། ཕར་ཕྱིན་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་མ་རྫོགས་ན་སངས་རྒྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །ལན་ཕར་ཕྱིན་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་མ་རྫོགས་ན་སངས་མི་རྒྱ་རྫོགས་ན་སངས་རྒྱ་ཞེས་པ་དེ་བས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དེ་ཡང་རང་བཞིན་ལ་གནས་ཏེ་སངས་རྒྱའོ། །རང་བཞིན་དེ་ཡང་ཉེ་བར་ཞི་བ་སྟེ། འཕེལ་འགྲིབ་མེད། སྐྱེ་འགག་མེད། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད། ཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མེད་དེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་སངས་རྒྱའི་དོན་དམ་པར་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ལ་སྤྱོད་ཀྱང་སེམས་དང་སེམས་ཅན་


DTG088_Page_0528
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་སོ། །མགོ་བསྒྲེ་བ་ནི་རབ་འབྱོར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་ཅེས་པ་དེ་དག་དམིགས་པར་འགྱུར་རམ། །གསོལ་པ་མ་ལགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལགས་སོ། །དོན་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་དུ་བཏགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་འཕེལ་འགྲིབ་བམ་ཕན་གནོད་གང་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉེ་བར་གཟུང་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་མ་དམིགས་ན། །སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཉིད་འཁྲུག་པ་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་རེ་ལྔ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་མི་དམིགས་པ་དང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྲིན་ལས་གཉིས་སྟོན་པ་ལས། དང་པོ་ལ་ཞུས་ལན་བདུན་ནི་གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རྫོགས་པར་བགྱིས་ཀྱང་སངས་མི་རྒྱ་ལགས་སམ། ལན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཐབས་མཁས་པས་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྤྱོད་ཀྱང༌། དེ་དག་ཀྱང་མི་དམིགས་དེ་ལས་གཞན་དུའང་མི་སྤྱོད་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡུམ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་ན་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སངས་རྒྱའོ། །ཞུས་ལན་གཉིས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་བརྩོན་པར་བགྱིད་པ་ལགས། དེའི་ལན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་དེ། གང་སྦྱར་བར་བྱ་བའམ་དབྱེ་བར་བྱ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞུས་ལན་གསུམ་པ་ནི་གང་སྦྱར་བའམ་དབྱེ་བར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་ན། ཡུམ་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི། ཡུམ་ལ་མ་བསླབས་ན་སངས་རྒྱ་བར་མི་ནུས་ལགས་སོ། །དེའི་ལན་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་གྱི་འོན་ཏེ་མ་དམིགས་ན། འདི་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ་ཞེས་ཅི་ཞིག་གཟུང༌། སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་གཟུང་དུ་མེད་པ་སྟེ། སློབ་པ་དང་བྱང་ཆུབ་དང་སངས་རྒྱས་ནས་སོ་སོའི་སྐྱེ་


DTG088_Page_0529
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་བར་རོ་ཞེས་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། ཞུས་པ་བཞི་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་ལགས། ལན་ཇི་ལྟར་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏམ། ཡོད་དམ་ཡོད་པར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ་དེ་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལགས་ཀྱི་དེ་ནི་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །ལན་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དབང་གིས་དངོས་པོར་བཟུང་བ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་དེ་ལས་བཟློག་ནས་བྱང་ཆུབ་ལ་འཇོག་གོ །ཞུ་བ་ལྔ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ལ་འཇུག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེ་གང་ལགས། ལན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཆོས་གང་ལ་ཐོགས་པའི་དངོས་པོའམ་ཞུམ་པའམ། སྒྱིད་ལུག་པའམ། ཚི་ཆད་ནས་ལེ་ལོར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་མ་མཐོང་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་རྨོངས་པས་ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་རྟེན་འབྲེལ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ནས། སྒྱུ་མའི་མཁན་པོ་ལྟ་བུའི་ལུས་ཀྱིས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་བཟློག་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བཀོད་དོ། །ཞུས་པ་དྲུག་པ་ནི་སེམས་ཅན་གཏན་མ་མཆིས་ན་ཇི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྦྱོར་ཞིང༌། རྒྱུན་ཞུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལགས། ལན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བརྡས་དེ་ཚེ་སྟོན་པ་མ་གཏོགས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་གདགས་ཀྱང་མི་དམིགས་ན་རྒྱུན་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཞུས་པ་བདུན་པ་ནི་ཆོས་གཅིག་གམ་ཐ་དད་ཀྱང་མི་དམིགས། ཁམས་གསུམ་དང་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དང༌། སེམས་ཅན་དུ་གདགས་པ་མི་དམིགས་ན་སེམས་ཅན་བཅིངས་གྲོལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་ལས་ཀྱི་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་སྨིན་པས་བདག་གམ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་པར་མི་འགྱུར་ལགས་སམ། དེའི་ལན་སྔོན་སེམས་ཅན་འགྲོ་བ་ལྔ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་པ་ཕྱིས་མེད་པར་འགྱུར་བ་


DTG088_Page_0530
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བྱུང་རུང་མ་བྱུང་རུང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པར་གནས་ཏེ། དེ་ལ་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་ཕུང་པོ་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། འགྲོ་བ་ལྔའི་འཁོར་བ་ནས་དགྲོལ་བ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་དེ་ཐོས་ནས། སེམས་ཅན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དྲང་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ལ་འཇུག་གོ །དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་མཁན་པོ་རྣམས་སྤྲུལ་པ་ཞིག་གིས་སྲོག་ཆགས་མང་པོ་སྤྲུལ་ཏེ། བཟའ་བ་དང་བཅའ་བས་ཚིམ་པར་བྱས་ནས། བདག་གིས་བསོད་ནམས་མང་དུ་སྤེལ་ལོ་ཞེས་ཡང་ཡང་དུ་བརྗོད་ན། དེས་ཚིམ་པར་བྱས་པའམ་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཡོད་དམ། མ་མཆིས་ལགས་སོ། །ལན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། སྦྱིན་པ་ནས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་སྤྱད་ཀྱང་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་དེ་ལྟ་བུ་བཏུལ་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཞུས་ལེན་གཉིས་པ་ལུས་ཅན་རྣམས་ཡོང་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྲིན་ལས་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བགྱིད་པའི་བྱང་ཆུབ་བགྱི་ལམ་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། སྦྱིན་པ་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྦྱིན་པ་པོ་ལ་སོགས་པའི་གང་ཟག་དྲུག་གིས་སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་བྲལ་བ་དག་མཐོང་ན། ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་སྤྱོད། དེ་དག་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། བདག་ཅག་རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཟག་དྲུག་པོས་སྨྲས་པ། ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གི་རྐྱེན། ཟས་འདོད་པ་ལ་ཟས་ཞེས་པ་ནས་མིའི་ཡོད་བྱད་གང་ཡང་རུང་བའི་བར་དུ་སྦྱིན་གྱི། ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིག་ཅེས་པ་ནས་ཡོན་དག་སྤེལ་གཏོངས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་སྟེ། ལེའུ་རེ་དྲུག་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་མཛད་པ་བཞི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་དང་མངོན་པར་མ་ཞེན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་


DTG088_Page_0531
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ནི་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ། །གསོལ་པ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ལགས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཅེས་བསླབས་ན། སྤྲོས་པར་མི་འགྱུར་ལགས་སམ། ལེན་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་ཆོས་འདི་དག་སྟོང་པར་མི་ཤེས་པས་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའི་མཛད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མ་གཏོགས་པར་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་མི་དམིགས་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་ལ་སྤྱོད་ཅིང་དེས་རློམ་སེམས་སུམ་བྱེད་ཅིག །དེ་ལ་སྙིང་པོ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ནས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་མི་གནས། བསམ་གཏན་བཞི་ནས་མངོན་ཤེས་དྲུག་གི་བར་དང༌། དེ་མཉམ་པར་གཞག་པ་དང༌། རྣམ་པ་གང་གིས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་མི་གནས། ཉན་རང་གི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཀྱང་མི་གནས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་ནས་ས་བཅུའི་བར་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་སེམས་གཞན་གང་ཡང་མ་བསྐྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་མཛད་པ་ནི། གསོལ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་ལགས་ན། བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བགྱི། དེའི་ལན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་མི་ཤེས་པའི་དོན་དུ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བ་ལས་ཐར་པར་བྱེད་དོ། །སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། གཉིས་ཀ་དང་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་ལ་གནས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བསྟན་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པའི་མཛད་པ་ནི་གསོལ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པ་ལགས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བགྱི། དེའི་ལན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ལུས་ངག་གི་གནས་ངན་ལེན་སྦྱངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་གནས་ངན་ལེན་ནི་མི་དགེ་བ་བཅུ་དང་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཉན་རང་གི་བྱང་ཆུབ་ལ་འདོད་པ་བསྐྱེད་ཅིང་མངོན་དུ་


DTG088_Page_0532
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱེད་པ་དང༌། གཟུགས་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་གྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཁམས་གསུམ་དང༌། དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག་གི་འདུ་ཤེས་ནི་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །གནས་ངན་ལེན་སྦྱོང་བ་གསུམ་ནི་བདག་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅིང་གཞན་ཡང་སྐུལ་བ་དང༌། ཞིང་སྤྱོད་གཉིས་པ་ནི་མཆོད་པ་རྣམ་པ་ལྔས་སྦྱོང་བ་དང༌། གསུམ་པ་ནི་སྙོམས་འཇུག་གསུམ། བྱང་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགོད་པ། ནམ་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པར་མ་གྱུར་གྱི་བར་དུ་སངས་མི་རྒྱ་བར་བདག་དང་གཞན་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་སོགས་ཤིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པར་བྱེད་དེ་དེ་ཅི་ནས་ཀྱང་ངན་སོང་གསུམ་དུག་གསུམ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་བཞི། བག་ལ་ཉལ་དང་ཀུན་ནས་ལྡང་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གདགས་པའི་མིང་ཡང་མི་སྲིད་ཅིང༌། ཤིང་རླུང་གིས་བཏབ་པའམ་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་དག་ལ་རྣམ་ཐར་གསུམ་དང༌། སྐྱེ་འགག་མེད་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་སྒྲ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །གང་སྟོང་པ་དེ་ལ་མཚན་མ་མེད་དོ། །གང་མཚན་མ་མེད་པ་དེ་ལ་སྨོན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཉིན་མཚན་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་ངོ༌། །དེ་སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལེགས་པ་བརྗོད་ཅིང་མཚན་ཐོས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་ཏེ། ཆོས་ཡིན་མིན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟའོ། །སེམས་མི་དགེ་བའི་རྩ་བས་ནོན་པ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་མ་ཟིན་པ་རྟག་ཆད་ཀྱི་ལྟ་བར་ལྟུང་ནས་ལོག་པར་འཛིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་ཡིན་པ་ལ་མིན། མིན་པ་ལ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་ཞིང་དཀོན་མཆོག་སྤངས་པས། ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བ་དེ་དག་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་བཀྲོལ་ནས་བྱང་ཆུབ་ལ་ངེས་པར་སྦྱོར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པའི་ལེའུ་སྟེ་རེ་བདུན་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་མཛད་པ་བཞི་སྟེ། ངེས་པ་དང་སེམས་ཅན་དོན་དང༌། སངས་རྒྱས་བསྟེན་ལ་སོགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ །དེ་ལ་དང་པོ་ངེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པའོ། །གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པ་ངན་སོང་གསུམ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རམ། དེའི་ལན་མགོ་བསྒྲེ་ནི་ཉན་རང་གི་བྱང་ཆུབ་ངན་སོང་


DTG088_Page_0533
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་མི་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་མི་ཁོམ་པའི་གནས་བརྒྱད་ལ་སོགས་པར་ལྟུང་བའི་གནས་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་དོན་ཚད་མེད་ཀྱི་མཛད་པ་ལ་ནི་དྲུག་ལས། དང་པོ་གསོལ་པ། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་མི་ཁོམ་པའི་གནས་བརྒྱད་དུ་མི་སྐྱེ་ན། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱང་བྱོལ་སོང་དུ་སྐྱེ་བའི་རབས་བསྟན་ན་དེའི་ཚེ་དགེ་བ་གང་དུ་ཐལ། དེའི་ལན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་ངན་སོང་དུ་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཆེད་དུ་བསམས་ཤིང་སེམས་ཅན་དོན་དུ་ལུས་བླངས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་མི་གོས་སོ། །ཞུས་ལན་གཉིས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་གང་ལ་གནས་ཤིང་དེ་ལྟ་བུའི་ངན་འགྲོའི་ལུས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལགས། དེའི་ལན་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་འཛིན་ཏོ། །ཞུས་ལན་གསུམ་པ་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཇི་ལྟར་ངན་སོང་དུ་འགྱུར་ལགས། དེའི་ལན་མགོ་བསྒྲེ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ངན་སོང་དུ་སྐྱེས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ཀྱང་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གོས་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ལ། སྒྱུ་མའི་རྟ་གླང་བཞིན་དུ་གསོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱུང་ཡང་སྡུག་བསྔལ་མེད་དོ། །ཞུས་ལན་བཞི་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་ལེན་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མི་གོས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེ་གང་ལགས། དེའི་ལན་ཡུམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་གོས་པ་མེད་དེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པས་གང་གིས་རེག་པ་དང༌། གང་ལ་རེག་པ་དེ་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །ཞུས་ལན་ལྔ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབའ་ཞིག་ལ་སྤྱོད་ཀྱི་ཆོས་གཞན་ལ་མི་སྤྱོད་དམ། དེའི་ལན་ཕར་ཕྱིན་གྱི་ཁོངས་སུ་མ་ཆུད་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཞུས་ལན་དྲུག་པ་ཤེས་ཕྱིན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ན། ཇི་ལྟར་ཁོངས་སུ་འདུ་ལགས། དེ་ལ་ནི་ཁོངས་སུ་ཆུད་པ་དང་མ་ཆུད་པ་མ་མཆིས་སོ། །དེའི་ལན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ལ་ཡིན་པར་རྟོགས་པས་ཁོངས་སུ་ཆུད་པའོ། །སངས་རྒྱས་བསྟེན་སོགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ནི་ཆོས་


DTG088_Page_0534
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ལ་མངོན་ཤེས་དྲུག་གིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་ཞིང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱིད་པ་ལགས། དེའི་ལན་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པས་ཉི་ཚེ་བའི་སྟོང་པར་མི་འགྱུར་པར་མངོན་ཤེས་དྲུག་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ནི། ལྷའི་སྤྱན་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་མཐོང་ཞིང་གནས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པོ། །དེ་ལྷའི་མིག་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐོང་སྟེ་དེ་དག་ཏུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སོང་ཞིང༌། སྦྱིན་པ་ནས་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བར་དང༌། ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཅན་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་ལྡན་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྷའི་མིག་གིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་སེམས་ཅན་གང་དག་སྐྱེས་པ་མཐོང་ནས། རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་དེ་དག་ཏུ་སོང་ཞིང་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སེམས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་ནས་མཐུན་པར་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་དང༌། འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བར་གྱི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེས་ལྷའི་རྣ་བའི་ཁམས་ཀྱིས་ལྷའི་སྒྲ་ཐོས་ཏེ། དེས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་བཞུགས་པ་དེ་དག་གི་ཆོས་མཉན་ཏེ་ཐོས་ནས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་འཛིན་ཏོ། །བཟུང་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནས་ངེས་འབྱུང་གི་བར་གྱི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཤེས་པ་དེས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཤེས་ནས་སྦྱིན་པ་ནས་ངེས་འབྱུང་གི་བར་གྱི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དེས་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དེ་དག་ལ་སྦྱིན་པ་ནས་ངེས་འབྱུང་གི་བར་གྱི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་ནས་ངེས་འབྱུང་གི་བར་དུ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་ཤེས་དེས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་ནས་ངེས་འབྱུང་གི་བར་གྱི་ཆོས་སྟོན་ཀྱང༌། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མི་གོས་པའི་དཔེ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པས་དགོས་པ་ཐམས་ཅད་བྱེད་ཀྱང་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་


DTG088_Page_0535
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་གོས་པ་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་གི་མཛད་པ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་དགེ་བའི་ཆོས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཀྱང་དེ་ལ་མི་རྟོག་ཅིང་དེ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་ཚེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། སྦྱིན་བདག་དང༌། བཏང་བ་དང༌། ལེན་པར་མི་རྟོག་ཅིང༌། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་བདག་ཀྱང་འཁོར་བ་ལས་སྒྲོལ་ཞིང་གཞན་ཡང་སྒྲོལ་བ་འདི་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་མོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་རེ་བརྒྱད་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་མཛད་པ་གཉིས་ལས། ལས་རྣམས་ཆུད་མི་ཟ་བ་ནི། །གསོལ་བ་ཆོས་དེ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ལགས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གང་ལགས། དེའི་ལེན་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཡིན་ལ། ཐོབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །གསོལ་བ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལ་དམྱལ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། ལས་དང་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ལན་དངོས་པོ་ལ་ལས་དང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བྱ་བ་མེད་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་མ་ཤེས་པས་ངན་པར་སྤྱད་པས་ངན་སོང༌། ལེགས་པར་སྤྱད་པས་མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྤྱད་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་དོ། །གསོལ་པ་སངས་རྒྱས་ནས་འགྲོ་བ་རྒྱུད་ལྔ་ནས་དགེ་སྡིག་ཡོད་པར་གཟིགས་སམ་མ་གཟིགས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་ན་དངོས་པོར་འགྲོ། །མ་གཟིགས་ན་ལས་དང་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ཇི་ལྟ་བུ་ལུང་བསྟན་ལགས་ཀྱི་ལན། སེམས་ཅན་རྣམས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་མ་ཤེས་པས་བདེན་པར་བཟུང་བ་ལ་དེ་མི་བདེན་པར་བསྟན་ནས། གཟུགས་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་དང༌། དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག་མི་བདེན་པར་བསྟན་ཏོ། །བདེན་པའི་མཛད་པ་ཞུས་ལན་གསུམ་ལས། དང་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལགས་ན། སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཇི་ལྟར་གྲོལ་བར་མཛད། དེའི་ལན་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་བཞིར་བསྟན་ནས་འགྲོལ་ལོ། །ཞུས་ལེན་གཉིས་པ་བདེན་པ་བཞིས་གྲོལ་ལམ། བདེན་པ་བཞི་ཤེས་པས་གྲོལ་ལ། དེའི་ལན་བདེན་པ་དང་བདེན་པ་ཤེས་པ་ལས་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་


DTG088_Page_0536
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱི། བདེན་པ་བཞི་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཞུས་ལན་གསུམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དེ་གང་ལགས་ཀྱི་ལན། ཆོས་ཉིད་བདུན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་རེ་དགུ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤངས་པ་དང༌། དེའི་གཞི་མེད་པའི་ཕྲིན་ལས་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས། སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་གང་གིས་ཀྱང་མ་བགྱིས་ན་ལས་འདིས་ནི་དམྱལ་བ་དང་ལྷའི་བར་དུ་སྐྱེས་སོ། །ལས་འདིས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་སུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་རྣམས་ལ་ནི་ལས་དང་བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་དང་འབྲས་བུ་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །དེའི་ལན་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་དེ་རྣམས་མེད་ཀྱང་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་མ་ཤེས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བའི་ལས་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པས་དམྱལ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་གྱི་བར་དུ་ལུས་སྣ་ཚོགས་འགྲུབ་བོ། །ཁྱོད་དངོས་པོ་མེད་ན་ལས་དང་འབྲས་བུ་དང༌། དམྱལ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་མི་འཐད་དོ་ཟེར་བ་ནི། ཁྱེད་དེ་ཚོ་དངོས་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་སྙམ་མམ། གསོལ་པ་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དབང་གིས་བསྟན་གྱི་དེ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཞི་མེད་པའི་ཕྲིན་ལས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་མི་འཐད་དོ། །དེའི་ལན་སྐྱེས་བུ་མཁས་པ་ལ་ངས་དཔེར་བཤད་ཀྱི། འཁྲུལ་པའི་དཔེ་དྲུག་ནི་རྨི་ལམ་དང་བྲག་ཅ་དང༌། མི་གཡོར་དང་སྨིག་རྒྱུ་དང་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ལས་གང་བྱས་པས་མཐོ་རིས་དང་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་ཞིང་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་འདས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གཞི་མ་གྲུབ་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་བདུན་ཅུ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་ཚོགས་དང་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དབྱེར་མེད་པ་བསྟན་པའི་མཛད་པ་གསུམ་ལས་དང་པོ་ཡང་དག་མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་བྱང་མ་མཆིས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་བྱང་གསུངས་པ་གང་ལགས། དེའི་ལན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཆོས་ཉིད་བརྒྱད་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའོ། །ཚོགས་ཀྱི་མཛད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་པའི་དཔེ་དང་འདྲ་


DTG088_Page_0537
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་དངོས་པོ་དང་རྫས་སུ་མ་མཆིས་ལགས་ན། སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་གནས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད། དེའི་ལན་ཁྱོད་ཀྱིས་བརྗོད་པའི་ཆོས་དེ་རྣམས་འཁྲུལ་པའི་དཔེ་དྲུག་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་སྙམ་མམ། ཡང་གསོལ་བ་ཆོས་དེ་རྣམས་འཁྲུལ་པའི་དཔེ་དྲུག་ལྟ་བུ་ལགས་ན། དེ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ལགས། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྤྱད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་བར་མི་ནུས་ལགས་སམ། དེའི་ལན་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱིས་སངས་མི་རྒྱའོ། །ཁྱོད་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་སྙམ་མམ། སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་འདུས་བྱས་པས་ནི་སངས་རྒྱས་བར་མི་ནུས་ཏེ། འོན་ཀྱང་ལམ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འབྱུང་བ་མེད་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །འོན་ཀྱང་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་དགེ་བའི་ཆོས་སྦྱིན་པ་ནས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཤེས་ནས་ལམ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཕར་ཕྱིན་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དང༌། དེ་ལྟར་སྤྱད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཁྲུལ་པའི་དཔེ་དྲུག་དང་འདྲ་བས། སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གཟུང་དུ་མེད་པས་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཆོས་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅིང་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་འདུ་ཤེས་པའི་སེམས་ཅན་འགྲོལ་བ་ནི་ཐབས་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །གསོལ་བ་ཀུན་རྫོབ་བམ་དོན་དམ་པར་སངས་རྒྱས་ལགས། ལན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བསྟན་གྱི། ཡང་དག་པར་ན་འདིས་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་ནི་དམིགས་པ་སྟེ་ཐོབ་པ་མེད་ཅིང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མེད་པ། སྤྲོས་པ་མེད་ཅིང་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་སོ། །འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་མཛད་པ་ལྔ་ལས། དང་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་མ་ལགས་སམ། ལན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཞན་


DTG088_Page_0538
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཁྱད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞུས་ལན་གཉིས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་ཁྱད་མ་མཆིས་ན། ཇི་ལྟར་དཀོན་མཆོག་གསུམ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལགས། ལན་དཀོན་མཆོག་ཀྱང་གཞན་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་མི་གཡོ་ལ་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་དགོད་པར་མཛད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུའོ། །ཞུས་ལན་གསུམ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ལས་མི་གཡོ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ལས་མི་གཡོ་བ་ལགས་སམ། ལན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཉིད་བརྒྱད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཞུས་ལན་བཞི་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བར་གྱི་ཆོས་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་ལགས་ན། འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གཅིག་ལ་གཅིག་འདུས་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཉིད་གཞན་དང་གཞན་ལ་བསླབས་ནས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་རྫོགས་ནས་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བགྱིད་པ་ལགས་ཟེར་བའི་ལན་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་སྙམ་མམ། གསོལ་བ་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ཡོད་སྙམ་མམ། མ་ལགས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་མེད། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ལས་གུད་ནའང་དེ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞུས་ལན་ལྔ་པ་ཆོས་ཉིད་དེ་འདུས་བྱས་ལགས་སམ། འདུས་མ་བྱས་ལགས། ལན་ནི་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་བྱས་ལས་གུད་ན་ཡང་འདུས་མ་བྱས་མེད། དོན་དམ་པ་ལ་ལུས་ངག་དང་ཡིད་མེད། དེ་གསུམ་ལས་གུད་ནའང་དོན་དམ་པ་མེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་ནི་དོན་དམ་པ་སྟེ། བྱང་


DTG088_Page_0539
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། དོན་དམ་པ་ལས་ཀྱང་མི་གཡོ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དོ། །དོན་དམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ལེའུ་སྟེ་དོན་གཅིག་པའོ།། །།མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཛད་པ་ལས་ཞུས་ལན་དྲུག་ལས། དང་པོ་གསོལ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་སྟོང་པ་སྟེ། བྱེད་པ་དང་བྱ་བ་མ་མཆིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་དོན་དམ་པ་ལས་མི་གཡོ་ལགས། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བགྱིད་ལགས། །ལན་ནི་དོན་དམ་ལ་ཅི་ཡང་མེད་ཀྱང་སེམས་ཅན་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཤེས་པ་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་རྟེན་འབྲེལ་དང་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་ཕྲལ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འགོད་དོ། །ཞུས་ལན་གཉིས་པ། གསོལ་བ་ཅིས་སྟོང་པ་ལགས། ལན་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། སྤྲུལ་པ་ཅིག་སྤྲུལ་ན་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡང་མེད་པས་འདི་ནི་སྤྲུལ་པའོ། །འདི་ནི་སྟོང་པའོ་ཞེས་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །ཞུས་ལན་གསུམ་པ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་སྤྲུལ་པའོ། །ཞུས་ལན་བཞི་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་ཡང་སྤྲུལ་པ་ལགས་སམ། ལན་ནི་ཉན་ཐོས་རང་རྒྱལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའང་སྤྲུལ་པའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་སྤང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤྲུལ་པའོ། །ཞུས་ལན་ལྔ་པ་སྤྲུལ་པ་དང་མ་སྤྲུལ་པ་དེ་གང་ལགས། དེའི་ལན་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་པ། མ་སྐྱེས་མ་འགགས་པ་མི་མཉམ་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མ་སྤྲུལ་པའོ། །ཞུས་ལན་དྲུག་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་ཀྱང་མཛད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་གང་ལགས། དེའི་ལན་སྔོན་དངོས་པོ་ཡོད་པར་གྱུར་ལ། ཕྱིས་དངོས་པོ་མེད་པར་འགྱུར་བའམ། རང་གི་དངོས་པོའམ། གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཡང་མེད་ན། ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཉིད་གཅིག་ཡོད་པར་འགྱུར་རེ་སྐན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་མི་འགྱུར་བ་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བདུན་ཅུ་དོན་གཉིས་པའོ།། །།སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྫོགས་སོ།། །།འདི་ནི་ཁ་ཆེའི་པཎྜི་ཏ་དྷ་རྨ་ཤྲཱིས་མཛད་དོ་ཞེས་གྲག་གོ། །།


previousསྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ། ཁ་ཆེའི་པཎྜི་ཏ་དྷརྨ་ཤྲཱི།no next