སྐབས་བཞི་པ། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལེའུ་བརྒྱད་པར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྟོན་སྟོན་པའི་མཉམ་པ་ཉིད་བསྟན་ནས། འདི་ཉིད་དུ་བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་ཆོས་སྟོན་པ་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལེའུ་འདིར་རབ་འབྱོར་གྱིས་གང་བཤད་པ་དེ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མིང་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་ཡིན་གྱི་དོན་མ་ཡིན་ཏེ། མིང་དང་དོན་ནི་འབྲེལ་བ་མེད་པ་ཉིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱིས་དེ་དག་ལས་དོན་རྟོགས་པ་མེད་དོ། །གཞན་དུ་ན་བདག་ཉིད་ནི་ལྷ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་ན། ལྷ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་མིང་ཙམ་ན་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མིང་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གྱིས་སྟོང་པའི་སྒྲ་ལ་མི་རིགས་པའི་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དག་གིས་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པར་བྱེད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་དང་བཅས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དང་བཅས་ཀྱང་རུང་དོན་མེད་ཀྱང་རུང་སྟེ། མིང་དེ་ཉིད་མི་རིགས་ཏེ་མེད་པར་གྲུབ་བོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་མི་དམིགས་ཤེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མིང་དང་དོན་ནི་མེད་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དེའི་དོན་ཀྱང་མེད་དེ། དོན་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་སྒྲ་ལས་ནི་དོན་རྟོགས་པ་མེད་དེ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་དང་འགྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དོན་ནི་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་སྒྲ་ལས་དངོས་པོ་གོས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དོན་གྱི་དངོས་པོ་ལ་ཡང་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་མིང་དང་དོན་མེད་པ་སྟེ། དོན་མི་དམིགས་པ་ནི་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མི་དམིགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་གཉིས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མིང་ཇི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འདི་གཉིས་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་འདི་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་ཏེ། སྟོན་པ་མཉམ་པ་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གང་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། མིང་འདི་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། མེད་པ་ལ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལན་གསུངས་ཏེ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ། དེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསྟན་བཅོས་ལས། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་བདེན་པ་ལ། །ཆོས་ཤེས་རྗེས་སུ་ཤེས་བཟོད་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་བདག་ཉིད་འདི། །ཀུན་ཤེས་ཚུལ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་ཀུན་ཤེས་པའི་ཚུལ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་དོ། །གང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་ལ། སོ་སོར་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའི་བདག་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་དང༌། རྗེས་སུ་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་དེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་བཅོས་ལས། །གཟུགས་རྟག་མ་ཡིན་མི་རྟག་མིན། །མཐའ་ལས་འདས་དང་རྣམ་དག་དང༌། །མ་སྐྱེས་མ་འགགས་ལ་སོགས་དང༌། །མཁའ་འདྲ་ཆགས་པ་སྤངས་པ་དང༌། །ཡོངས་སུ་འཛིན་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་མེད་དང༌། །གང་ཕྱིར་འདིའི་དོན་བརྗོད་པ་ཡིས། །གཞན་ལ་སྦྱིན་དུ་མེད་པ་དང༌། །དམིགས་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་ནད་མི་འབྱུང༌། །ངན་སོང་ཆད་དང་འབྲས་བུ་ནི། །མངོན་དུ་བྱས་ལ་མི་རྟོག་ཉིད། །མཚན་མ་དག་དང་མ་འབྲེལ་དང༌། །དངོས་དང་མིང་དང་གཉིས་པོ་ལ། །ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི། །ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ། རྟག་པ་མ་ཡིན་མི་རྟག་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོའོ། །མཐའ་ལས་འདས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་གཉིས་པའོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་གསུམ་པའོ། །མ་སྐེས་པ་དང་མ་འགགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཞི་པའོ། །ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པའོ། །ཆགས་པ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །བརྗོད་དུ་མེད་པ་དང་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་སྟེ། ག་ལས་ཤེ་ན། གང་ཕྱིར་འདིའི་གཞན་དག་ལ་སྦྱིན་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དགུ་པའོ། །དམིགས་པ་མེད་པར་ཉེད་པ་ནི་བཅུ་པའོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བ་བ་ནི་བཅུ་གཅིག་པའོ། །ནད་མི་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་གཉིས་པའོ། །ངན་སོང་ཆད་པ་དང་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ངན་སོང་ཆད་པ་ནི་བཅུ་གསུམ་པའོ། །མི་རྟོག་པ་ནི་བཅུ་བཞི་པའོ། །འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་རྟོགས་པ་དང༌། མཚན་མ་དག་དང་མ་འབྲེལ་བ་ནི་བཅོ་ལྔ་པའོ། །དངོས་པོ་དང་མིང་གཉིས་ལ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི། དེ་དག་ནི་ཀུན་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གོ །དེ་ལ་དང་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན། བཅིངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་གྲོལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རང་ཉིད་མེད་པ་དེ་ལ་ནི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གསུམ་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །རབ་འབྱོར་གཟུགས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བཞི་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དེ་དག་རྣམ་པར་དག་པས་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །རབ་འབྱོར་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ལྔ་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་དེ། ནམ་མཁའ་ལྟར་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའོ། །རབ་འབྱོར་གཟུགས་གོས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའོ་བར་གྱིས་ནི་དྲུག་པ་དང་བདུན་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལྟར་གོས་པ་མེད་པ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ལྟར་གོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །ནམ་མཁའ་དང་བྲག་ཅ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བརྒྱད་པ་དང་དགུ་པ་དང་བཅུ་པ་བསྟན་ཏེ། ཚིག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བྲག་ཅ་ནི་རི་དང༌། རི་སུལ་དུ་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་བརྗོད་པ་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ནམ་མཁའ་ལྟར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་བརྗོད་པ་སྟེ། བརྗོད་པ་གང་གིས་ཕ་རོལ་ལ་དོན་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་བརྗོད་པའོ། །བྲག་ཅ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་བརྗོད་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ནམ་མཁའ་ལྟར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དེས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ནི་འགོགས་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །གང་མི་དམིགས་པ་དེ་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པ་སྟེ། འདིར་བྲག་ཅའི་སྒྲ་ནི་སྒྲ་དང་སྒྲ་བརྙན་གཉི་ག་ལ་འཇུག་སྟེ། འདིའི་དབྱེ་བ་སྟོན་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་གི་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ལ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ཞེས་བསྡུའོ། །བྲག་ཅ་ཡང་ཡིན་ལ་ཚིག་མེད་པ་ཡང་ཡིན་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ཞེས་གསུམ་ཡང་བསྡུ་བར་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཡིན་ལ་དམིགས་པ་ཡང་ཡིན་ཞེས་བསྡུ་བར་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ཡང་དེ་དག་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ནི་མཚོན་ཆ་སྔོ་བསངས་ཀྱི་བསྡུ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་གི་དངོས་པོ་ནི་དེ་ཉིད་དོ། །དེས་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ནི་ཅང་ཟད་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་ན། དེས་ནམ་མཁའ་ལྟར་དམིགས་སུ་མེད་པས་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དེ་ནི་འགོགས་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བཅུ་གཅིག་པ་བསྟན་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་གོས་པ་ནི་ཉེ་བར་གོས་པའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཀྱིས་མགོས་པ་ནི་གོས་པ་མེད་པའོ། །ཉེ་བར་གོས་པ་དང་གོས་པ་མེད་པ་ནི་ཉེ་བར་གོས་པ་དང་གོས་པ་མེད་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཡིན་ལ་ཆོས་ཀྱང་ཡིན་པས་ན་ཆོས་དེ་དག་གོ །ཆོས་ཀྱང་ཡིན་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་དག་གིས་གོས་པ་མེད་པ་ནི་གོས་པ་མེད་པའོ། །གཉི་ག་དམིགས་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། གཉི་ག་མི་དམིགས་པ་ནི་གཉི་ག་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དུས་མི་བགྱིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བཅུ་གཉིས་པ་བསྟན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རྙེད་པ་ལེགས་པར་རྙེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རྣ་ལམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆི་བའོ། །དེ་ནི་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེ་དག་ལ་ལྷའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དགྲ་ཇེ་ལྗི་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བཅུ་གསུམ་པ་བསྟན་ཏེ། ཡུམ་ཆེན་མོ་དག་ལ་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བདུན་པར་བརྗོད་ལ། འདིར་གཉིས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་དང་བ་དང་ལྡན་ན་གཉིས་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཁ་ཅིག་འདོད་དོ། །དུས་དང་དངོས་པོ་དང་ལས་དང་འགྲོ་བ་ན་ནི་ལས་མ་ཡིན་ཡང་ལས་ཀྱི་མིང་ཅན་ཏེ། ལས་མ་ཡིན་ཡང་ལས་ཀྱི་མིང་དུ་འགྲོའོ་ཞེས་ལ་ལ་དག་འདོད་དོ། །དེ་བས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་རིན་པོ་ཆེ་བསྲུང་བས་ཀྱང་ངོ༌། །རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་འདི་ཉིད་བསྲུང་བ་ཆེན་པོ་ཡིན་གྱི། འདི་ལས་གཞན་པའི་བསྲུང་བ་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟ་ཡིན་པ་ཡང་གི་སྒྲའི་དོན་ཏོ། །དགྲ་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བའོ། །ཅི་ཙམ་དུ་གཅེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའོ། །འདིར་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་པས་ནི་ངན་སོང་ཆད་པར་དོན་གྱིས་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བཅུ་བཞི་པ་བསྟན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མི་འཇིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་ཉེ་བར་གནས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གནས་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའོ། །མི་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་གནས་པའོ། །ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་མི་ཤེས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། །དེ་ནི་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱ་བ་ལ་མཚན་མ་དག་དང་མ་འབྲེལ་པ་དེ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་བཅོ་ལྔ་པ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རབ་འབྱོར་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་གོས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། འབྲས་བུ་སྐྱེས་པ་ལ་མི་དམིགས་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པའོ། །རྒྱུ་དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེས་པའི་མཚན་མའི་དྲི་མས་མ་གོས་པའོ། །འདི་ཅི་ཞིག་གིས་མ་གོས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་མ་གོས་པ་དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཉེ་བར་གོས་པར་གྱུར་ན་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་མ་གོས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འབྲས་བུ་རྣམས་སྐྱེ་བ་ན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་མའི་དྲི་མ་ནུབ་པའི་ཕྱིར་མ་གོས་པའོ། །དེ་ནི་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །དངོས་དང་མིང་དང་གཉིས་པོ་ལ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་པ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་དངོས་པོ་དང་མིང་གཉིས་ལ་འདུ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུས་པའི་དོན་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཆེན་མོ་དག་ལས་ནི་འདི་ཉིད་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མི་ཤེས། དེ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ལྟར་ཡང་མི་དམིགས། དེ་ལྟར་ཡང་སྤྲོས་པར་མི་བྱེད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་དེ་ལྟར་ཡང་མི་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཙམ་སྣང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྣང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་དངོས་པོ་ཤེས་པ་མི་སྐྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་སྣང་བ་མེད་པས། མིང་གི་ཤེས་པ་མི་སྐྱེད་པའོ། །མ་འདྲེས་པ་དྲི་མ་མེད་པ། ནམ་མཁའ་ལྟར་མཐའ་ཡས་པ་ཆོས་ཉིད་ཤེས་པ་ལ་ནི་རིག་པར་བྱ་བ་དང། རིག་པར་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་མི་སྣང་བ་སྟེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །དངོས་པོ་དང་མིང་དང༌། གཉིས་སུ་སྣང་བ་འདི་གསུམ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤང་བར་བྱ་བ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་སྤྲོས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་སྤྲོས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་པར་སླ་སྟེ། དེ་ནི་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་འདི་ཡང་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་ཡོད་ན་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ལ། དེ་མེད་ན་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་རྫོགས་སོ།། །།དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ནས། མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །འདི་དག་ནི་ལེའུ་རྣམ་པ་དགུས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏེ། ལེའུ་གཅིག་དང་ཕྱེད་དང་བདུན་དང༌། ཕྱེད་དང་གཉིས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མཚུངས་པར་ལྡན་པའོ། །འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནི་དམིགས་པ་ལ་ཉེ་བར་འཇོག་པར་བྱེད་པའོ། །ངེས་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ནི་དེ་ཉིད་ལ་འཇོག་ཅིང་ཞི་གནས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་ལྷག་མཐོང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །ངེས་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོ། །ཡོངས་སུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་ཆོས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །ངེས་པར་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་དེ་ཉིད་མཐར་ཕྱིན་པར་འདྲེན་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ཐམས་ཅད་ག་ལས་ཤེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྟོན་པ་ཐོས་ནས་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་གང་བྱས་པ་དེ་ནི། དེ་ནས་ལྷའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་ཚོགས་དག་དགའ་བ་སྐྱེས་ནས་ཅ་ཅོ་ནི་ཀུ་ཅོའོ། །དེ་ཉིད་ནི་ག་ཞ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཤིན་ཏུ་མཐོན་པོར་འབྱིན་པའོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལན་གཉིས་སུ་བསྐོར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉི་ག་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་གང་ལ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོས་གཞན་པ་ཡང་ངོ༌། །གང་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆགས་པའི་དམིགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དམིགས་པ་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་གང་ཞིག་གང་ལ་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་ནི་མེད་དོ། །མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པའོ། །ཆོས་གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་རྣམས་ཀྱི་དཔེར་བརྗོད་པའོ། །བསྟན་པ་ནི་དོན་དམ་པ་བསྟན་པའོ། །སུས་ཀྱང་བསྟན་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། སྦྱིན་པའི་གནས་སུ་བྱས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ག་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། གང་ཟག་གི་དངོས་པོ་འདི་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ནས། སྦྱོར་བ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་བསྟན་བཅོས་ལས། རྣམ་པ་སྦྱོར་བ་བཅས་པ་དང༌། །ཡོན་ཏན་སྐྱོན་ནི་མཚན་ཉིད་བཅས། །ཐར་དང་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དང༌། །སློབ་མ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །སྲིད་དང་ཞི་བ་མཉམ་ཉིད་དང༌། །ཞིང་དག་བླ་ན་མེད་པ་ནི། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་སྟེ། །འདི་ནི་ཐབས་མཁས་བཅས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་དག་དང༌། སྦྱོར་བ་དག་དང༌། ཡོན་ཏན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དག་དང༌། སྐྱོན་དག་དང༌། མཚན་ཉིད་དག་དང༌། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་དང༌། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ། དངོས་པོ་བཅུ་གཅིག་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཤད་པ་ལ། དང་པོའི་རྣམ་པ་བཤད་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས། གཞི་དང་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཡི། །རྣམ་པ་ཤེས་བྱ་མཚན་ཉིད་དོ། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་ཕྱིར། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཞི་ནི་མི་དམིགས་པ་སྟེ། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་རྣམ་པ་གང་གིས་དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་མིང་ངོ༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་མང་པོའི་ཚིག་ཡིན་ཡང༌། རིགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་རྣམ་པ་གསུམ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ཏེ། འདིར་བསྟན་བཅོས་ལས། མེད་པའི་རྣམ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། །མི་གཡོ་བ་ཡི་རྣམ་པའི་བར། །བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་བཞི་དང༌། །ལམ་ལ་དེ་ནི་བཅོ་ལྔར་བཤད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་མ་མཆིས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ནས་བརྩམས་ནས། མི་གཡོ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་གཡོ་བའི་རྣམ་པའི་བར་རོ། །དེ་དག་ལས་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དག་ལ་བཞི་བཞི་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་ནི་ལྷག་མ་བཅོ་ལྔའོ། །མ་མཆིས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་ཡིན་པས་ན། མ་མཆིས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འོག་མ་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཞི་ནི་མེད་པ་དང༌། མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། དབེན་པ་དང༌། མི་རྫི་བའོ། །ནམ་མཁའ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་མ་མཆིས་པ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་གཟུགས་ཅན་གྱི་རྫས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་པ་དང་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །ཤིན་ཏུ་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གནོད་པར་བྱེད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །གནོད་པར་བྱར་རུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྫི་བའི་བདག་ཉིད་དོ། །མི་བརྫི་བའི་བདག་ཉིད་ནི་བདག་མེད་པ་སྟེ། དེའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་བརྫི་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་གནོད་པར་བྱ་བ་དང༌། གནོད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་དམིགས་པ་ཉིད་དོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་གཞི་ནི། འདི་ལྟར་གནས་ནི་རྒྱུ་སྟེ། སྔོན་གྱི་ཕུང་པོ་རྣམས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་ལས་སོ། །བརྗོད་པ་ནི་ངག་གི་ལས་སོ། །མིང་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའོ། །འདི་དག་མེད་པའི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གནས་མེད་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། བརྗོད་པ་མེད་པ་དང༌། མིང་མེད་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །མིང་མ་མཆིས་ཤིང་ལུས་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མིང་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོའོ། །ལུས་ནི་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་སྟེ། དེ་གཉིས་མེད་པ་ནི་མིང་མེད་ཅིང་ལུས་མེད་པའོ། །འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་སོ། །དེ་མེད་པ་ནི་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་མེད་པའོ། །བརྗོད་པའི་རྒྱུ་ནི་རྟོགས་པའོ། །དེ་མེད་པ་ནི་རྟོགས་པ་མེད་པའོ། །འགོག་པའི་གཞི་ནི་འདི་ལྟར་འགྲོ་བའམ། ཟད་པ་འམ། སྐྱེ་བ་འདི་དག་མེད་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་དང༌། གཟུང་བ་མེད་པ་དང༌། ཟད་པ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྟེ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་འགྲོ་བ་མེད་པ་སྟེ། འགྲོ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུང་དུ་མེད་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱིས་ཆོས་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟད་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཏེ་རྒྱུ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་མི་ལྡན་པ་ནི་མི་ཟད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་གྲུབ་པ་ནི་སྐྱེས་པ་སྟེ། དེ་མེད་པ་ནི་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པའོ། །ལམ་གྱི་བཅོ་ལྔ་ནི་བྱེད་པ་པོ་དང༌། ཤེས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པོ་དང༌། མཐོང་བ་པོ་མེད་པ་དང༌། འཕོ་བ་མེད་པ་དང༌། འཇིག་པ་མེད་པ་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌། སྒྲ་བརྙན་དང༌། མིག་ཡོར་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། སྒྱུ་མ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང༌། གོས་པ་མེད་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་མེད་པ་དང། རློམ་པ་མེད་པ་དང༌། གཡོ་བ་མེད་པ་སྟེ་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ལམ་ནི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་སྟེ་དེས་བྱེད་པ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ནི་ཤེས་པ་པོ་དང་མཐོང་བ་པོ་མེད་པ་སྟེ་དེས་ཤེས་པ་པོ་དང་མཐོང་བ་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ནི་འཕོ་བ་མེད་པ་སྟེ་དེས་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ནི་འཇིག་པ་མེད་པ་སྟེ་དུས་གསུམ་གྱི་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་འཇིག་པ་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའོ། །ལམ་ནི་རྨི་ལམ་སྟེ་མཐོང་བར་བྱ་བ་མེད་ཀྱང་དོན་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ནི་བྲག་ཅ་སྟེ་སྒྲ་མེད་ཀྱང་སྒྲར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ནི་མིག་ཡོར་ཏེ་གཟུགས་བརྙན་ནོ། །དེ་ནི་དོན་མེད་ཀྱང་དོན་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ནི་སྨིག་རྒྱུ་སྟེ་ཆུའི་ཕུང་པོ་མེད་ཀྱང༌། སྐོམ་གྱིས་གདུངས་པའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ནི་སྒྱུ་མ་སྟེ་མཚན་མ་མེད་ཀྱང་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་ཤིང་རྣམ་པར་གོ་བར་མི་བགྱིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ལམ་ནི་ལྔ་པོ་དག་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་པར་སྟོན་པ་སྟེ། སྣང་བའི་རྒྱུ་མེད་པར་ཡང་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་སྟེ་དེས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་སྟེ་དེས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ནི་གོས་པ་མེད་པ་སྟེ་དེས་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ལ་གོས་པ་མེད་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པ་སྟེ་སྤྲོས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ནི་རློམ་སེམས་མེད་པ་སྟེ་རློམ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ནི་གཡོ་བ་མེད་པ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་པས་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའོ། །དེ་ནས་ལམ་ཤེས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ནི་གང་བསྟན་བཅོས་ལས། རྒྱུ་དང་ལམ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །འགོག་པ་ལ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན། །དེ་དག་བརྒྱད་དང་བདུན་དང་ནི། །ལྔ་དང་བཅུ་དྲུག་ཅེས་བསྒྲགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྒྱུ་ནི་ཀུན་འབྱུང་སྟེ། དེ་བས་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། ལམ་དག་ནི་དང་པོར་བསྟན་ཏེ། འབྲས་བུའི་ཐབས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་འགོག་པ་ནི་ཕྱིས་བསྟན་ཏེ་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བརྒྱད་དང༌། བདུན་དང༌། ལྔ་དང༌། བཅུ་དྲུག་ཏུ་བསྒྲགས་པ་ནི་གསུངས་པ་སྟེ། མདོ་ལས་སོ། །དེ་ལ་ཀུན་འབྱུང་གི་བརྒྱད་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། སྐྱོན་མེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་མེད་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པ་གསུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་འབྱུང་ནི་སྔོན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་སོ། །ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ཏེ། གང་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྟེ་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་ལོག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལོག་པ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ། །ཀུན་ནས་ལྡང་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་འདི་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མེད་པ་སྟེ་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཛིན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ག་ལས་ཤེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་མ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་སྣང་བ་སྟེ་དོན་དམ་པར་སྣང་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ཟད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་སྟེ་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ཡོད་པར་རྟོགས་སོ། །གཞན་ཡང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་ཅན་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་མེད་པས་ན་སེམས་ཅན་མེད་པའོ། །ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ལམ་གྱི་བདུན་ནི་ཚད་མེད་པ་དང༌། མཐའ་གཉིས་སུ་མི་རྟོག་པ་དང༌། ཐ་མི་དད་པ་དང༌། མཆོག་ཏུ་མི་འཛིན་པ་དང༌། མི་རྟོག་པ་དང༌། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། ཆགས་པ་མེད་པའོ། །ལམ་ནི་ཚད་མེད་པ་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཀུན་ནས་ལྡང་བའི་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མེད་པ་ནི་བརྫུན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ནི་མཐའ་གཉིས་སུ་མི་རྟོག་པ་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་མ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་སྣང་ཞིང་རྟོགས་པའོ། །ཐ་དད་པ་མེད་པ་ནི་ལམ་མོ། །དབྱེར་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབྱེ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ནི་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་སྟེ། དེས་དམན་པའི་ཐེག་པ་ལ་མི་རེག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྟོག་པ་ནི་ལམ་མོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནི་ལམ་མོ། །ཆོས་ཉིད་ཚད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་ཀྱི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཚད་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆགས་པ་མེད་པ་ནི་ལམ་མོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལྔ་ནི་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །དེ་ལ་མི་རྟག་པ་ནི་རྟག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། བདེ་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་བདག་མེད་པ་ཉིད་དེ་ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་གསུམ་ནི་སྐྱེ་བ་དང། རྒ་བ་དང༌། མི་རྟག་པའོ། །དེ་མེད་པ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་དོན་དམ་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་པའི་ནི་བཅུ་དྲུག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འགོག་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཉིད་དང་ཐ་མི་དད་ཅིང་ཐ་དད་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པའོ། །དུས་གསུམ་དང་རྒྱ་ཆེར་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ཡིན་ལ། དེས་ན་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། དེ་ནི་འདིར་རོ་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ། དེ་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ནས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་འགོག་པའི་བདེན་པ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ལམ་ཤེས་པའི་རྣམ་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྣམ་པ་ནི་བརྒྱ་རྩ་བཅུ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས། ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་བྱེ་བྲག་གིས། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་མཐུན་པར། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ནས་བཟུང་སྟེ། །ཐ་མ་སངས་རྒྱས་ཉིད་རྣམ་པར། །སློབ་མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་རིམ་བཞིན་ཏེ། །སུམ་ཅུ་བདུན་དང་སུམ་ཅུ་བཞི། །སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་ལེའུ་རྫོགས་པའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་སྡེ་ཚན་རྣམ་པ་བདུན་རེ་རེ་ནས་ཕྱེ་བས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་རེ་རེ་ལ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ལ་བརྟེན་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ནོ། །དེ་ནས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ནི་དང་པོའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། གཉིས་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིན་པ་དང༌། སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ནི་དེའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་གནས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང༌། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་གནས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་ལ་གནས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། འགོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བདེན་པ་བཞི་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་ཐབས་དང་སྨོན་ལམ་དང༌། སྟོབས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞིའོ། །སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྟོབས་བཅུ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུའོ། །མི་བརྫི་བའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཡང་སྟོབས་ཀྱི་དོན་ཏོ། །མི་འཇིགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་མི་འཇིགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ལ་མི་འཇིགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་འཇིགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་འཇིགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིན་པའི་ཤིན་ཏུ་མ་ཞུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འཇིགས་པའི་དོན་ཏོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། དོན་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་དང༌། སྤོབས་པ་རྣམས་ཤེས་ཤིང་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པར་ནུས་པའོ། །དེ་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་ཡིན་ལ་མ་འདྲེས་པ་ཡང་ཡིན་པས་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའོ། །གཞན་དག་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། འཁྲུལ་པ་མེད་པ་དང༌། ཅ་ཅོ་མེད་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉམས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསུམ་དང༌། ཐུགས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མི་མངའ་བ་དང༌། ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་མངའ་བ་དང༌། སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མི་མངའ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསུམ་དང༌། འདུན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང། ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉམས་པ་མི་མངའ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང༌། ལུས་དང་ངག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་གསུམ་དང༌། དུས་གསུམ་ཐམས་ཅད་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་འཇུག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསུམ་སྟེ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །བགྲང་བའི་ཚུལ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདྲ་བར་སེམས་པ་ནི་བགྲང་བའོ། །དེའི་ཚུལ་ནི་ལྡན་པ་སྟེ་འདྲེས་པའོ། །དེ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ནི་འདས་པ་སྟེ། དེ་ནི་མ་འདྲེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའི་ཆོས་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་གསུངས་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དེ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བཀའོ། །དེ་དག་གིས་མ་ལོག་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་བདེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རང་བྱུང་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འཇུག་པའི་དོན་ལ་འཇུག་སྟེ། དོན་གཞན་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་དོན་ཏོ། །རང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་དེ་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རང་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་དེའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡུམ་ཆེན་མོ་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིའི་དོན་བསྟན་པ་ནི་དོན་གཞན་རྣམ་པར་བཅད་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལས་གཏན་ཚིགས་འདི་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་འདི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ནི་དེའི་ཚེ་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་མི་འགྱུར་ན། གང་གི་ཕྱིར་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དབང་བསྒྱུར་རོ་ཞེས་བསམས་སོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ་དོན་གཅིག་གོ །དེའི་ཕྱིར་ཡུམ་ཆེན་མོ་དག་ལས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞེས་ཐ་མར་གསུངས་སོ། །འདིར་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་དག་མཁྱེན་པ་ནི་དེའི་ངོ་བོ་སྟེ། དེ་ཉིད་དེ་དེའི་སླད་དུའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ལ་བརྟེན་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྣམ་པའོ། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་རྣམ་པ་ལ། །གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ན་བརྒྱ་དང་བཅུ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་རྣམ་གསུམ་ལ། །བརྒྱ་དང་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་མོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་རྣམ་པ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་བསྟོད་དེ་དེས་ན་བསྟོད་པའི་དོན་གྱི་ལེའུ་ནི་བསྟོད་པའི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ་སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་དགུ་པའོ།། །།རྣམ་པ་བསྟན་ནས་དེ་དག་གི་སྦྱོར་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཐོས་པ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ་ན། རབ་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱ་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བཀུར་སྟི་བྱས། །དེ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན། །དགེ་བའི་བཤེས་ཀྱིས་མགོན་བཅས་པ། །འདི་མཉན་པ་ཡི་སྣོད་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བསྟེན་དང་ཀུན་འདྲི་དང༌། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་སྤྱོད་པས། །ལེན་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི། །སྣོད་དུ་དམ་པ་རྣམས་བཞེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་དག་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་ལ་ལྷག་པར་བྱ་བ་བྱས་ཤིང་བསོད་ནམས་བསགས་པ་དང༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དེ་ཉིད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུམ་འདི་ཉན་པ་ལ་ཐོས་པ་སྣང་བའི་སྣོད་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་བ་བདག་ཏུ་སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་དང༌། ཡོངས་སུ་འདྲིས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པས་དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུམ་འཛིན་པ་ནས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པའི་བར་གྱི་སྣོད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུམ་འདི་འཛིན་པ་ནས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་རྣ་ལམ་དུ་གྲག་ཅིང་རྟོགས་པ་ནི་ངེས་པར་དེ་དག་གིས་ལྷག་པར་བྱ་བ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་དེ་དག་ནི་ལྷག་པར་བྱ་བ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ལ་སོགས་པར་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གང་གསུངས་པ་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་སློབ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱིས་སོ། །བསྒྲུབ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མཐོང་གིས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གིས་སོ། །དད་པ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་ཡིན་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་དད་པའོ། །འཛིན་པར་འདོད་པ་ནི་བཟོད་པའོ། །སྤོང་བར་མི་འདོད་པ་ནི་བཟོད་པའོ། །ཚིག་དང་དོན་ཉན་པར་འདོད་པ་ནི་འདུན་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་སྤྲོ་བའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ལེ་ལོའི་གཉེན་པོ་ནི་བག་ཡོད་པའོ། །མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་གིས་ངེས་པའི་དངོས་པོ་ལ་འདི་ཉིད་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་འཛིན་པ་ནི་མོས་པའོ། །མི་འཕྲོགས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཏེ། དེ་གཙོ་བོར་བྱེད་པ་ནི་ཕ་རོལ་རྒོལ་བ་ལ་སོགས་པས་མི་འཕྲོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་དྲིས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་དྲི་བར་བགྱིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་གནས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དྲིས་པ་དང༌། གང་གིས་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ལན་དེ་བྱས་པས་ནི་ཡོངས་སུ་དྲིས་པར་བྱས་པའོ། །དེ་ལྟར་ངོ་མཚར་ཅི་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་ཅི་ཞིག་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པའོ། །འདི་ལ་མོས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་བསྟན་པ་ལ་ཕྱག་བྱ་བའི་དོན་ཏེ་དེ་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སྦྱོར་བའི་སྐབས་འབྱེད་དོ། །སྦྱོར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས། གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་མི་གནས་ཕྱིར། །དེ་ལ་གནས་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་ཕྱིར། །དེ་རྣམས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར། །དེ་དག་ཚད་ནི་མེད་ཕྱིར་དང༌། །ཚེགས་ཆེན་ཡུན་རིང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །ལུང་བསྟན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཉིད་དང༌། །ངེས་འབྱུང་བར་ཆད་མེད་བཅས་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཉིད་དང་མྱུར་བ་དང༌། །གཞན་དོན་འཕེལ་མེད་འགྲིབ་མེད་ཕྱིར། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་སོགས་མི་མཐོང། །གཟུགས་སོགས་བསམ་མི་ཁྱབ་མི་མཐོང༌། །གཟུགས་སོགས་དེ་ཡི་མཚན་མ་དང༌། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་རྣམ་མི་རྟོག །འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱིན་བྱེད་དང༌། །དེ་ནི་དག་པའི་མཚམས་དང་བཅས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་སྟེ། རྣམ་པ་བསྟན་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གནས་པ་ནི་སྦྱོར་བ་སྟེ། དེ་ལ་བཀག་པ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་སྦྱོར་བ་ནི་སྦྱོར་བ་དེ་ལ་སྦྱོར་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ཟབ་པའི་ཕྱིར་ཟབ་པའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཚད་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པའི་སྦྱོར་བའོ། །དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་སྦྱོར་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱོར་རོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟོགས་པར་དཀའ་པའ་ཕྱིར་དང༌། ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་སྦྱོར་བ་བཀག་པའི་སྦྱོར་བ་གསུམ་སྟེ། ཟབ་པ་ཉིད་དུ་མི་སྦྱོར་བའི་སྦྱོར་བ་དང༌། རྟོག་པར་དཀའ་བ་ཉིད་དུ་མི་སྦྱོར་བའི་སྦྱོར་བ་དང༌། ཚད་མེད་པ་ཉིད་དུ་མི་སྦྱོར་བའི་སྦྱོར་བའོ། །གང་སྦྱོར་བ་ཟབ་པ་ལ་སོགས་པས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ངན་སོང་དུ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་ནས་ཚེགས་ཆེན་པོས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་དེ་ནི་ཚེགས་ཆེན་པོས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བའོ། །ལུང་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་སྦྱོར་བས་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པའི་སྦྱོར་བའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་དེ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སྦྱོར་བའོ། །ངེས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུན་རིང་པོར་བར་དུ་གཅོད་པའི་ས་ལས་ངེས་པར་འདས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྦྱོར་བའོ། །བར་ཆད་དང་ལྡན་པ་ནི་བར་ཆད་དང་བཅས་པའི་སྦྱོར་བའོ། །བར་ཆད་མེད་པར་ལུང་བསྟན་པ་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་སྦྱོར་བའོ། །བྱང་ཆུབ་ཉེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཉེ་བར་རྟོགས་པ་དེ་ནི་ཉེ་བར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྦྱོར་བའོ། །མྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་འདིས་བྱང་ཆུབ་འདི་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་མྱུར་བར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྦྱོར་བའོ། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སྦྱོར་བའོ། །གང་དུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཕེལ་བ་དང༌། འགྲིབ་པ་མེད་པར་མཐོང་བ་དེ་ནི་འཕེལ་བ་དང༌། འགྲིབ་པ་མེད་པའི་སྦྱོར་བའོ། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་སོགས་མི་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་ཆོས་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་མི་མཐོང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་དེའི་ཚེ་ནི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བའོ། །གཟུགས་སོགས་བསམ་མི་ཁྱབ་མི་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་བར་དེ་དག་མི་མཐོང་བ་ནི་གཟུགས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐོང་བའི་སྦྱོར་བའོ། །གཟུགས་སོགས་དེ་ཡི་མཚན་མ་དང༌། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་རྣམ་མི་རྟོག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་འོངས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་དེའི་ངོ་བོའོ། །གསུམ་པོ་འདི་དག་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྦྱོར་བའོ། །འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱིན་བྱེད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་དག་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུམ་འདི་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་སྟེ། འབྲས་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྦྱིན་པའི་སྦྱོར་བའོ། །དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འདི་ཉིད་དག་པའི་ཕུང་པོའི་སྦྱོར་བ་སྟེ། རྣམ་པར་དག་པའི་སྦྱོར་བའོ། །མཚམས་དང་བཅས་ཞེས་བྱ་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་དུས་ཇི་ཙམ་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུམ་བྲིས་པ་ལ་སོགས་པ་འགྲུབ་པ་དེ་དེ་ཙམ་གྱིས་འགྲུབ་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་པ་གང་གིས་སྦྱོར་བ་བྱེད་པ་ནི་མཚམས་དང་བཅས་པའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལྟར་འདི་དག་ནི་སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་མོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་དག་རིམ་གྱིས་གསུངས་ཏེ། སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །གཟུགས་ལ་མི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྟན་པའོ། །གཟུགས་མི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་པ་སྟེ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་མི་གནས་པ་དེའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ནི་སྦྱོར་བ་ཐོབ་པའོ། །དེ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གནས་པ་ལ་སྦྱོར་བའོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་སྦྱོར་བ་མིང་དང་མཚན་མ་དག་ལའོ། །དེ་ལྟར་ན་མི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་མི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་སྦྱོར་བའི་སྦྱོར་བའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཟབ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་ནི་ཟབ་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་ཏེ། འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཟབ་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ཟབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །འདི་ནི་ཟབ་པའི་སྦྱོར་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ངེས་པར་རྟོགས་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཅིའི་ཕྱིར་རྟོགས་པར་དཀའ་ཞེ་ན། གཟུང་བར་དཀའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ངེས་པ་ལས་ནི་མཚན་མར་འཛིན་པའོ། །དེ་ལས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རྟོགས་པར་དཀའ་བའོ། །འདི་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་སྦྱོར་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཚད་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཚད་མེད་པའི་སྦྱོར་བའོ། །གཟུགས་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཟབ་པ་ལ་མི་སྦྱོར་བའི་སྦྱོར་བའོ། །འདིར་མི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་དུ་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་མི་ཤེས་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་སྟེ། དེ་ནི་ཟབ་པ་ལས་མི་སྦྱོར་བའི་སྦྱོར་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ལ་མི་སྦྱོར་བའི་སྦྱོར་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཚད་མེད་པ་ལ་མི་སྦྱོར་བའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཉེས་པ་ཅིར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཚེགས་ཆེན་པོས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །འདིར་ཉེས་པ་ཅིར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲིས་པའོ། །ལན་ནི་ཡུམ་ཆེན་མོ་དག་ལས་གསུངས་པ་དྲན་པར་བྱེད་དེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་བསྡུས་ནས་བཤད་པ་ནི་དེ་ཐོས་ནས་མ་དད་ཅིང་སྤོང་སྟེ་དེས་ན་ངན་སོང་དུ་ཡུན་རིང་བས་ཚེགས་ཆེན་པོས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པོ། །དེ་ནི་ཚེགས་ཆེན་པོས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནས་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ལུང་བསྟན་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཅིག་གམ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པའོ། །གཅིག་གམ་གཉིས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པའི་བརྗོད་པའོ། །མཉེས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །ཐུགས་དབྱུང་བར་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མགུ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྲིད་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཕྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མ་སྟེ་རྟོགས་པར་སླའོ། །དེ་ནི་ལུང་བསྟན་པ་དང་བཅས་པའི་སྦྱོར་བའོ། །གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བསགས་པ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་ཏེ། རྙེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །ཕལ་ཆེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མང་དུའོ། །མི་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའོ། །གཡོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྡོག་པར་འགྱུར་བའོ། །རབ་ཏུ་འཇུག་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །རྟོག་པ་མེད་པ་ནི་རབ་ཏུ་གནོན་པའོ། །དེ་ལྟར་སེམས་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་དང༌། རབ་ཏུ་གནོན་པ་སྟེ་འདི་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སྦྱོར་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཐོབ་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལ་དཔག་ཚད་བརྒྱའི་ཚད་ཡོད་པས་ན་དཔག་ཚད་བརྒྱ་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །འདི་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མཉན་པ་ཐོབ་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཆད་མེད་པ་དང་བཅས་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་ཏེ། ལྡུམ་བུ་ནི་ཡལ་གའོ། །ལྡུམ་བུ་དང་དྲི་དག་གིས་མཚན་པ་ནི་རྩེ་མོ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྙེན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་ཕྱིན་པ་འམ་ཐོབ་པའོ། །མི་རིང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ངོ༌། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །འདི་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་སྦྱོར་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མགུ་བ་སྐྱེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་ཏེ། ལོ་མ་དང་འདབ་མ་ལྷགས་པ་ནི་རྙིངས་པ་སྟེ། གང་དག་ལ་ལོ་མ་ལྷགས་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ལྷག་མ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའི་སྦྱོར་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཁྱོད་སྤོབས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་ཏེ། སྦྲུམ་མ་ནི་སྦྲུམ་མའི་བུད་མེད་དོ། །བསྐྱོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱོ་བའོ། །སྙོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ན་བའོ། །སྨྲ་བ་ཉིད་ནི་སྨྲ་བའོ། །ཡང་ན་སྨྲ་བར་བྱེད་པའོ། །སྟོབས་ནི་མཐུའོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་ཚོར་བའོ། །འགྲོགས་པ་ནི་སྐྱེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཉལ་བའོ། །ཇི་ལྟར་འགྲོགས་པ་ལ་དད་ཆེ་བར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་ཚུལ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་རྒྱུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཀུན་དུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པའོ། །བསྒོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་ཕྲད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མང་དུ་བྱས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་དེ་ལྟར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །དེ་ནི་མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཆོས་སྟོན་པར་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སྦྱོར་བ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གཞན་དག་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། ཅི་ཞིག་ལ་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདི་དག་ཁོ་ན་མ་ཡིན་གྱི་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་གཟེངས་བསྟོད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་བྱེད་པ་ནས་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་དག་པར་བདག་གིར་བྱ་བའོ། །ལེགས་པར་སྦྱངས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་ལས་མཉན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་གཏོད་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་གཏད་པ་ནི་དེ་ལ་དེ་དག་བསླབ་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་སྟེ། སྙིང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་འོག་ནས་འབྱུང་བ་དང་སྦྱོར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་པར་སླ་སྟེ། དེ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སྦྱོར་བའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་པའི་སྦྱོར་བའོ། །ཆོས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བསྒོམས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐོང་བའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ནི་མཚོན་པ་སྟེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་ནི་སྟོང་པ་དང༌། གསོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ་འདི་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བ་མེད་པའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་རྣམ་པར་ནི་རྟོག་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཆོས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་ལ། ཀྱང་གི་སྒྲ་ནི་ཆོས་གཞན་རྣམས་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་པའོ། །ཆོས་གཞན་རྣམས་ལ་མི་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་གཟུང་བར་བྱ་བ་རྣམས་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་མཚན་མ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་རྣམས་བརྟགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམས་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འདི་ཉིད་ཟབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ་འདི་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྦྱོར་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནས། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་བར་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ནི་འབྲས་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དག་པའི་ཕུང་པོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་རྣམ་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དག་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་ཉིད་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་དག་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་སྦྱོར་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བར་ཆད་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ས་མཚམས་དང་བཅས་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་ཏེ། བྲིས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྲི་བར་ནུས་པའོ། །བྲི་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཙམ་ཉིད་ཀྱི་དུས་ཀྱིས་བྲི་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡི་དམ་ལ་བརྟེན་པར་བྱས་ན་བགེགས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པ་འདི་ག་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ནོ། །འདི་ལྟ་བུ་ནི་ཆོས་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །འོན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཡང་ངོ༌། །མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ནུས་པ་མེད་པའོ། །ཡི་དམ་མ་ཉམས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡི་དམ་མ་ཞིག་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ལས་མ་འདས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་མཚམས་དང་བཅས་པའི་སྦྱོར་བའོ། །སྦྱོར་བ་བསྟན་ནས་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས། བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་ལ་སོགས་པ། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཅུ་བཞིའོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། །ཡོན་ཏན་ནི་སྦྱོར་བའི་ཡོན་ཏན་ཏེ་བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཕན་ཡོན་བཅུ་བཞིའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་དང་པོ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་བདུད་ཀྱི་མཐུ་རྣམ་པར་འཇོམས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཉེ་བར་མཐོང་བ་མེད་པས་འདྲི་བ་ནི་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །དགོངས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་བསྙེལ་བར་འགྱུར་བའོ། །ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པས་བཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ནི་བདུད་ཀྱི་མཐུ་འཇོམས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དགོངས་པའི་ཡོན་ཏན་གསུངས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་རྣམ་པར་གཟིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་རྣམ་པར་གཟིགས་པའི་ཡོན་ཏན་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུ་ནི་སྟོབས་སོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱིན་གྱི་རླབས་ནི་ནུས་པ་ལྷག་པར་བསྐྱེད་པའོ། །ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ནི་བདག་གིར་བྱེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དེ་དག་གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མཁྱེན་པ་ནི་ཡང་དག་པར་དགོངས་པའོ། །བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ནི་བདག་གིར་མཛད་པའོ། །གཟིགས་པ་ནི་ཤའི་སྤྱན་གྱིས་སོ། །རྣམ་པར་གཟིགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་སོ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཟིགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་ཉེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་འགྱུར་བའི་ཡོན་ཏན་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གྱི་དོན་དུའོ། །འདི་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་ཉེ་བར་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་དོན་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གསུངས་ཏེ། དོན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་མ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའོ། །ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ནི་ཕྱི་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་པོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཆེན་པོ་ནི་སྲིད་པ་ཐ་མ་ལ་རིགས་དང་དུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །འབད་པ་ནི་སྒྲུབ་པའོ། །ཡོངས་སུ་གཡོ་བ་ནི་བྱ་བའོ། །འདི་ནི་དོན་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆེས་ཉུང་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཡུལ་དཔྱད་པའི་ཡོན་ཏན་གསུངས་ཏེ། མདོ་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འདས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །བར་ཏ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤར་ཕྱོགས་སོ། །ཡུལ་དབུས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ན། དེ་ལས་གཞན་དུ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞེ་ན། དེའི་སྙིང་པོ་གསར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྙིང་པོ་གསར་པ་ནི་མངོན་པར་གསར་པའོ། །གདུལ་བྱ་འདིས་ཆོས་འདུལ་བ་དེ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །བསྟན་པའི་ཆོས་ཉིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱང་ཡིན། ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་འདུལ་བའི་ཕྱིར་འདུལ་བ་ཡང་ཡིན་པས་ཆོས་འདུལ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་དམ་པའི་ཆོས་གནས་པའི་དུས་ནི་ལོ་ལྔ་སྟོང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་ནུབ་པའི་དུས་ནི་དེའི་དུས་དང་ཉེ་བའོ། །དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན་དགོངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་གཞན་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཡང་དབུས་ཀྱི་ཆར་རོ། །རྒྱས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའོ། །བྱང་ཕྱོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ལྷོ་ཕྱོགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མང་ངམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉུང་ངུའི་ཕྱོགས་ལ་ལྟོས་པའོ། །ཤིན་ཏུ་མང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་མང་བའོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཡང་ངོ༌། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །འདིར་རྒྱུ་ཞེས་བསྟན་པ་འགྲིབ་པར་བཤད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། སྙིང་པོ་གསར་དུ་ཐོབ་པ་དང༌། ནུབ་བའི་དུས་དང་ཉེ་བ་དང་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཉུང་བའོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་འདི་ནི་བསྟན་པའི་སྟོབས་ནི་འབྲི་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་བསྟན་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཐེག་པ་ལ་ཡུན་རིང་མོ་ནས་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གསུངས་ཏེ། དྲིས་པ་ནི་ཞུས་པའོ། །ཡོངས་སུ་དྲིས་པ་ནི་དེའི་རྒྱུའོ། །ཡོངས་སུ་དྲི་བ་བྱས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱས་པའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་འདྲི་བ་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲི་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་དྲི་བ་ཉིད་དོ། །དྲིས་པའི་ལན་བཏབ་པར་བྱས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲི་བར་བྱས་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ། མང་པོའི་ཚིག་ནི་ཚོགས་པའི་དོན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ནི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དགའ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི། སྨྲ་བའི་སྐྱེས་བུའི་ཡོན་ཏན་གསུངས་ཏེ། ཚེ་རབས་འཕོས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མ་འདས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་སྤྱོད་པ་ལ་སྦྱོར་རོ། །མངོན་པར་དགའ་བ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །འདི་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྨྲ་བའི་སྐྱེས་བུའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དབྱེ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མི་ཕྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་གསུངས་ཏེ། འདུན་པ་འམ་སྔགས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་འམ་ཚིག་གིས་སོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །འདི་ནི་མི་ཕྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་དོན་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་དམ་བཅས་པ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞུག་པ་ཙམ་མོ། །ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞག་པར་གྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པར་བྱ་བའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །འདི་ནི་དམ་བཅས་པ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཡོན་ཏན་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཕ་རོལ་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་ཡོད་ནའོ། །མོས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡུམ་ཆེན་མོ་ལས་བཤད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ཉིད་མདོར་བསྡུས་ནས་བཤད་པ་ནི་དེ་མོས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱའི་ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དག་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པས། རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་བའོ། །འདི་ནི་འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་དག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་གསུངས་ཏེ། གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་མོས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་པར་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །འདི་ནི་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་བ་ནས་ལེའུ་རྫོགས་པའི་བར་གྱིས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ངེས་པར་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་གསུངས་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་དོན་དུ་སྟེ། དེ་དག་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆེད་དུའོ། །དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་པའི་ཆེད་དུའོ། །ཚོལ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ག་ལས་རྙེད་སྙམ་པའོ། །ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་ཚུན་ཀུན་ཏུ་སོང་ནས་སོ། །ཚོལ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ནས་རྙེད་པར་འགྱུར་བའོ། །མདོ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པའོ། །ཉེ་བར་འོང་བ་ནི་ཐག་ཉེ་བའོ། །ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབད་པ་ཡོད་ན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །གཞོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབད་པ་མེད་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །འདི་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ངེས་པར་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་བསྟན་ནས་དེ་སྐད་བཤད་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་སེམས་གཞག་པ་ནི་འཛིན་པའོ། །དེའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཕན་ཡོན་ཏེ་བཅུ་བཞི་པའོ། །འདི་ནི་དེ་དག་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ལེའུ་ཡང་ཡིན་པས་ན་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པའི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ། སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་བཅུ་པའོ།། །།སྦྱོར་བའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས། སྐྱོན་ནི་བཅུ་ཚན་བཞིར་བཅས་པ། །དྲུག་ཏུ་ངེས་པར་རྟོགས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྐྱོན་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཅི་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་གང་ཞེས་ཟུར་གྱིས་འདྲི་བ་སྟེ། དོན་གྱི་ཚིག་གི་སྒྲ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མང་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་ཤེས་པར་འདོད་ནས་ཞུས་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ཏེ། འཆད་པར་འགྱུར་བའི་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །འཆད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་ཉེ་བར་མཚོན་པའོ། །སྤོབས་པ་རིང་མོ་ཞིག་ན་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུན་རིང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མོ་ཞི་གནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ནི་སྤོབས་པ་ཡུན་རིང་པོའི་སྐྱོན་ནོ། །རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། །གཡེང་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོད་པར་འགྱུར་བའོ། །སྤོབས་པ་ཧ་ཅང་མྱུར་དུ་སྐྱེ་བ་ནི་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བས་ང་རྒྱལ་སྐྱེ་སྟེ། དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་ལ་བརྙས་པས་འདིའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་མི་སྐྱེ་ཞིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཡུན་རིང་པོ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་སྤོབས་པ་མྱུར་བའི་སྐྱོན་ནོ། །གླལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་གདངས་པ་ལུས་བརྐྱང་བའོ། །དགོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གད་རྒྱངས་བྱེད་པའོ། །སྟེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བས་ལངས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་སྐྱོན་ནོ། །སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕན་ཚུན་ཆགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་རྣམས་ནི་དྲན་པར་བྱེད་པ་ལ། རང་ལ་ནི་དྲན་པ་མི་འཐོབ་སྟེ། ལམ་མ་ཡིན་པ་ཐ་དད་པ་དག་ལ་ཡང་འཇུག་ཅིང་བསྟན་པ་བརྗོད་པ་དེ་འདི་ནི་སེམས་ཀྱི་སྐྱོན་ནོ། །རབ་འབྱོར་ཕན་ཚུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །ཅོ་འདྲི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་ཚུན་སློང་བར་བྱེད་པའོ། །མིག་གཡེང་བ་ནི་ཕན་ཚུན་དུའོ། །མི་མཐུན་པར་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྲིད་གླེགས་བམ་ལེན་པ་འོངས་པ་དེ་སྲིད་ན་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བའོ། །འདི་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བྱས་པའོ། །ཁ་ཏོན་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་ནོ། །རབ་འབྱོར་བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་གསུངས་ཏེ། །དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བཤད་པའོ། །ངེས་པར་མི་འབྱུང་བ་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །འདི་ནི་ཕྱིར་ཕྱོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་འཛིན་པའི་སྐྱོན་ནོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འཇུག་པར་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། ལུས་དང་ངག་གི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསླབ་པ་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྲོ་བ་སྤངས་ནས་སེམས་དབེན་པའོ། །འདི་ནི་རྒྱུ་མཚན་ཉམས་པའི་སྐྱོན་ནོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། །རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ་ཟན་ནི་ཟས་སོ། །བཏང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོར་བའོ། །ཁམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམ་གཅིག་གོ །ལོ་མ་དང་འདབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོ་མའི་ཚོགས་སོ། །འདབ་མ་ལྟ་བུའི་མདོ་སྡེ་དག་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པའོ། །དུལ་བར་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་ལྔ་དུལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་བར་བྱ་བ་ནི་སེམས་དུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བྱ་བ་ནི་ཡང་སྲིད་པ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པ་སོ། །དེའི་དོན་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་བྱ་བའོ། །དེས་ཀྱང་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་གྱ་ནོམ་པའི་རོ་མྱང་བ་ལས་ཉམས་པའི་སྐྱོན་ནོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་ལྟ་བུ་བདུད་ཀྱི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། སྣང་བ་ག་ལ་བ་ནི་སྣང་བ་དང་བཅས་པའོ། །བརྟགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའོ། །ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོག་དང་རྣམ་པའོ། །འདི་ནི་ཐེག་པ་མཆོག་ལས་ཉམས་པའི་སྐྱོན་ནོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བདུད་ཀྱི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ལ། །བདག་གཅིག་པུ་དུལ་བ་དང༌། ཞི་བ་དང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྔགས་པ་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་ངོ༌། །འདི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་དུལ་བ་དང༌། ཞི་བ་དང། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བསྔགས་པ་འབྱུང་བའོ། །དེའི་འོག་མ་རྣམས་ནི་རྟོགས་སླའོ། །ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །ཚེ་འདི་ཉིད་ནི་ཐོབ་པའི་སྐྱེ་བའོ། །ལེན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པའོ། །སྐྱེ་བོ་སོ་སོ་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུའོ། །ཉིན་རེ་ཞིང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་སྟེ་དེ་ནི་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་པར་སླ་སྟེ། དེ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཉམས་པའི་སྐྱོན་ནོ། །འདི་ནི་བཅུ་ཚན་དང་པོའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། ཤིང་མཁན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐིག་སྐུད་འཆད་པའོ། །རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་ན་གྲོང་ཁྱེར་བ་ལྟ་ན་སྡུག་ཅེས་བྱ་བ་གསེར་ལས་གྲུབ་པ་དེའི་དབུས་ན་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ཁང་བཟངས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། ངོས་རེ་རེ་ལ་ཡང་དཔག་ཚད་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ཡོད་པ་མཐའ་སྐོར་དུ་དཔག་ཚད་སྟོང་ཡོད་དོ། །ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ནི་རི་རབ་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱི་ཕྱེད་ནས་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་སྟེ། ཤེལ་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་གཞལ་མེད་ཁང་ཟླུམ་པོ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་དང༌། ལྔ་བཅུ་སྟེ། དབུས་ཐིག་གིས་བཅལ་ན་དེ་དག་གི་དབུས་པས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཁང་བཟངས་ཀྱི་སའི་ཚད་ནི་ཤིན་ཏུ་ཆེ་སྟེ། དེའི་ཚད་ཀྱང་བོར་ནས་དེ་དག་གི་གཞལ་མེད་ཁང་གི་ཚད་ནི་བརྗོད་པར་བྱའོ། །སྤྲུལ་པ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་བྱ་བའོ། །ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །འདི་ནི་ཐབས་ལ་རྨོངས་པའི་སྐྱོན་ནོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་དུ་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བས་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའོ། །འཁོར་ལོ་དེ་ཡང་ལྕགས་ཀྱི་ངོ་བོ་རྩིབས་སྟོང་དང་ལྡན་པ། ལྟེ་བ་དང༌། མུ་ཁྱུད་དང་བཅས་པ་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བ་སྟེ། ལྕགས་སམ། ཟངས་མ་འམ། དངུལ་ལམ། གསེར་ཅི་རིགས་པར་རོ། །ཁ་དོག་ནི་འཛམ་བུ་ན་དའི་འོད་ལྟ་བུའོ། །དབྱིབས་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པའོ། །གཟི་བརྗིད་ནི་མི་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་འདོ་དང་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། གླང་པོ་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། བུད་མེད་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། བློན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། ཁྱིམ་བདག་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའོ། །བུལ་བ་ནི་རྨོངས་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སློ་ཆུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་བུལ་བའི་རྒྱུ་གང་ལས་བྱང་ཆུབ་འབྱུང་བ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བའོ། །ཐོབ་པ་ནི་རྙེད་པ་ཙམ་གྱིས་སོ། །བསྒྲུབ་པ་ནི་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བོར་བ་ནི་སྤངས་པ་སྟེ་རྒྱབ་ཀྱིས་བལྟས་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལས་ཉམས་པའི་སྐྱོན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བདུད་ཀྱི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། རོ་ནི་རྫས་དྲུག་གི་དབྱེ་བ་སྟེ་ཕན་ཚུན་འདུས་པ་ལས་བརྒྱར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་ཁ་ཟས་རོ་བརྒྱ་པའོ། །དྲུག་ཅུ་པ་ཞག་དྲུག་ཅུས་སྨིན་པའོ། །དེའི་ཆ་ནི་ཞག་དྲུག་ཅུའི་འབྲས་ཆན་ནོ། །བཏང་བ་ནི་སེམས་ཀྱིས་སོ། །བོར་བ་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལུས་ཀྱིས་ཏེ་དེ་ནི་ཁ་ཟས་རོ་བརྒྱ་པ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ལོངས་སྦྱོང་རྫོགས་པའི་ལས་ཉམས་པའི་སྐྱོན་ནོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བདུད་ཀྱི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། དོན་དམ་པའི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟབ་པའོ། །མཆོག་ཏུ་དྲི་མ་མེད་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་འོད་གསལ་བའོ། །འདི་ནི་རིན་ཐང་མེད་པའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྐུ་ལས་ཉམས་པའི་སྐྱོན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལས། ཚིག་རྐང་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལྔ་བཀག་སྟེ། གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བདུད་ཀྱི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། སྤོབས་པ་མང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་སྤོབས་པ་རྣམས་སོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མང་པོའི་ཕྱིར་སེམས་འཁྲུལ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་དེ་དང་དེའི་དངོས་པོ་ལ་སྤོབས་པའི་སྐྱོན་ནོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བདུད་ཀྱི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ། གང་སུ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིག་འབྲུར་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མེད་པ་དག་ཡི་གེ་དང་ཡི་གེ་མེད་པ་དག་ལ་ཆགས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་སོ། །འདི་ལྟར་དེ་བྲི་བར་ནི་མི་བྱ་སྟེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་དོན་དམ་པར་ཡིད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡི་གེ་ནི་མེད་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡི་གེ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡི་གེ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཡི་གེ་འདི་དག་གིས་དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་དག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདི་དག་ཉིད་ཀྱིས་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང༌། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ནི་ཡི་གེར་འདྲི་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ཡི་གེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ཡི་གེ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱོན་བཞིའོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡུལ་ནི་མང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་གི་གྲངས་དང་ལྡན་པའོ། །གྲོང་ནི་ཁྱིམ་དང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་གནས་པའོ། །སྟོང་ངམ་གྲངས་བཟུང་བ་ན་དམ་པ་རྣམས་གནས་པ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་རོ། །གྲོང་ཁྱེར་ཉིད་ཀྱི་ཚོང་པའི་ལམ་ནི་གྲོང་རྡལ་ལོ། །ཡུལ་ཀ་ཤི་ཀ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལྗོངས་སོ། །དེའི་ཚོགས་ནི་ཡུལ་ས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཁོར་རོ། །རྒྱལ་པོ་བཞུགས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ནི་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ངོ༌། །ཀུན་བསྟན་པ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྦྱར་བའི་སྙན་དང་གས་སོ། །ལ་གཅན་ནི་ཤོ་གམ་གྱི་གནས་སོ། །སྲང་ནི་ལམ་པོ་ཆེའོ། །ཁྱོགས་ནི་བཞོན་པའི་གཞིའི། །འཚོ་བའི་དོན་གྱི་ཡོ་བྱད་ནི་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་དོ། །དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བ་ནི་སྔོན་བྱུང་བའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །འདི་ནི་འདི་ལྟར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་སྣ་ཚོགས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་སྐྱོན་ནོ། །འདི་ནི་བཅུ་ཚན་གཉིས་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བདུད་ཀྱི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་སྐྱོན་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། །མེ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་སྐྱོན་ནོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། བར་དུ་གཅོད་པ་ནི་བགེགས་སོ། །རྙེད་པ་ནི་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པའོ། །བཀུར་སྟི་ནི་གུས་པར་བྱེད་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི་སྙན་པའོ། །དེ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་ནི་དགའ་བའོ། །སེམས་ལ་གདུང་བ་ནི་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པའི་བར་ཆད་བྱ་བའི་འདི་ནི་གདུང་བ་དང་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་སྐྱོན་ནོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་ནས་བདུད་ཀྱི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་ནི་གང་ཡང་ངོ༌། །ཐབས་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ལྷུང་བ་མེད་པའོ། །དེ་དག་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བྲལ་ན་མདོ་སྡེ་ཟབ་མོ་དག་དང་ལྡན་ཡང་ལམ་དེ་སྤངས་པའི་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཕལ་ཆེར་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཆོས་འཆད་པ་དང་ཉན་པ་དེ་ལྷན་ཅིག་ཚོགས་པ་མེད་པའོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་བླ་མའོ། །འདི་དག་ལ་ཆོས་ཉན་པའི་དགོངས་པ་ཡིད་དེ་ནི་ཆོས་ཉན་པ་སྟེ་སློབ་མའོ། །ཚོགས་པའི་དངོས་པོ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཚིག་གཉིས་ཀའི་ཡང་སྙོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེ་ལོའོ། །བྱ་བ་མང་པོ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཁྱིམ་གྱི་སྟེ། དེ་ཡང་ལེ་ལོ་ཉིད་དོ། །འདུན་པ་དང་སྙོམ་ལས་ཀྱིས་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །དེ་ནས་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་གསུངས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་ཐ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་མེད་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་རྩེ་བར་འདོད་པའོ། །སྒྲ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དོན་ཤེས་པའི་ཕྱིར་བློ་དང་ལྡན་པའོ། །གཉིས་ཀ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །བཏང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྦྱིན་སྨོས་པ་བྱས་ན་ཁྱད་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་མགོ་སྨོས་པས་གོ་བའོ། །ཅུང་ཟད་རྣམ་པར་བཤད་པས་མ་ལུས་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྤྲོས་པས་གོ་བའོ། །མི་ཤེས་པ་ནི་ཚིག་ལྷུར་ལེན་པ་སྟེ། དེས་ཀྱང་གང་བརྗོད་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་ཀྱི་ལྷག་མ་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །ཚོགས་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་བཞི་སྟེ། ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་འདུན་པས་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་མ་ཡིན་པས་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྤྲོས་པས་གོ་བ་མ་ཡིན་པས་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། མངོན་པར་མི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པས་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །འདི་ནི་བཅུ་ཚན་གསུམ་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཟང་ཟིང་ནི་རྫས་སོ། །དེ་ལྷུར་ལེན་པ་ནི་ཟང་ཟིང་འདི་དག་ལ་འདུ་བ་ནི་ལྷུར་ལེན་པའོ། །ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ལྷུར་ལེན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཅི་ཙམ་གྱིས་རང་ཉིད་འཚོ་བ་དེ་ཙམ་འདོད་པ་ནི་འདོད་པ་ཆུང་བའོ། །ཆོག་ཤེས་པ་ནི་ནོར་མི་འདོད་པའོ། །ཁྱིམ་ན་གནས་པ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དབེན་པའོ། །དེ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་སྦྱིན་པའི་ནུས་པ་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་སྦྱིན་པར་མི་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེར་སྣས་བཟུང་བའི་ཕྱིར་ནོར་ཡོད་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་ནི་ཟང་ཟིང་དོན་དུ་གཉེར་ལ་སྦྱིན་པ་དོན་དུ་མི་གཉེར་བའི་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བདུད་ཀྱི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། །དད་པ་ནི་དད་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལས་ཉན་པར་བྱེད་པ་ནི་སྒྲའོ། །ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་ནི་དོན་ནོ། །ནོར་སྦྱིན་པར་འདོད་པ་ནི་ནོར་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་འདོད་པ་སྟེ། ལྟོས་པ་ནི་མེད་པར་སྦྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་འཆད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དད་པ་།མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རམ་ནོར་མི་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རམ། །ཆོས་དེ་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་སྟེ། དད་པ་མེད་པས་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ལ་ལེན་ང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དོན་དུ་མི་གཉེར་བའི་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། ཉན་པར་འདོད་པ་ལ་ཆོས་ཆེན་པོ་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པས་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། མདོ་སྡེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་མཉན་པར་འདོད་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་བར་ཆད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པ་སྟེ། སྐྱེ་པ་སྔ་མར་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་པ་དེ་འདོ་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་བར་ཆད་དུ་གྱུར་པ་དེའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་ཉིད་དོ། །མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་མེད་པའོ། །མི་འཇུག་པ་ནི་གཞན་འོང་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་མ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་པ་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་པའོ། །བཟློག་པ་ནི་གཏང་བའོ། །མདོ་སྡེ་མེད་ན་དེ་དོན་དུ་གཉེར་བས་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། གང་ཉན་མི་འདོད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གཞན་ལ་ཆགས་པས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་འདིར་ནི་འདུན་པ་དང་ལེ་ལོས་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་སྟེ། གཞན་ལ་འདུན་པ་དང་མི་འདུན་པའི་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །དེ་ནས་གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གཉིད་དང་ལུས་ལྕི་བའི་འདུན་པས་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཇིག་པས་སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྐྱོན་ནོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གསུངས་པ་ལ། བདེ་འགྲོའི་བདེ་བ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་མ་བལྟས་པའི་སྐྱོན་ནོ། །དེ་ནས་གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་གཅིག་པུ་དང་འཁོར་ལྷུར་ལེན་པའི་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། བསྙེན་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་སྐབས་མི་འབྱེད་པའི་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། མུ་གེ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། མི་འགྲོ་བའི་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་གཅིག་པུ་དང་འཁོར་ལྷུར་ལེན་པའི་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་བཅུ་ཚན་བཞི་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་འཇིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། མི་འགྲོ་བའི་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་དགེ་སློང་ཆོས་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཁྱིམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་ལྟ་བ་དང༌། བྱ་བ་མང་བས་ཆོས་ཉན་པ་སྤོང་བའི་སྐྱོན་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་དེ་ལ་སོགས་པའི་བདུད་ཀྱི་ལས་མང་པོ་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་རྣམ་པར་སྤང་བར་བྱས་ཏེ། བདུད་དེ་དག་ཀྱང་དེ་དག་ལ་མངོན་བར་བརྩོན་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆ་བྱད་ཀྱིས་གཞུང་ལུགས་འབྲལ་བར་བྱེད་པའི་སྐྱོན་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བདུད་རང་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆ་བྱད་དུ་སྤྲུལ་ནས་ཟབ་མོའི་ཆོས་སྤྱོད་པ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་དམན་པར་ལུང་སྟོན་པའི་སྐྱོན་གསུངས་སོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ལེའུ་རྫོགས་ཀྱི་བར་གྱིས་ནི་དོན་བཞི་གསུངས་ཏེ། བདུད་ཀྱི་ལས་མང་པོ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་རྣས་དང་བདུད་ལ་སོགས་པ་ལས་ཉན་པ་དང༌། བློ་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། བདུད་ཇི་ལྟར་དེ་དག་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་མཛད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་སྟེ། བདུད་ཀྱི་ལས་ཉིད་བར་དུ་གཅོད་པའོ། །དེ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ལེའུ་ནི་དེའི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ་སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་བྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་ལེ་འུ་བཅུ་གཅིག་པའོ།། །།སྐྱོན་བསྟན་ནས། མཚན་ཉིད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསྟན་བཅོས་ལས། གང་གིས་མཚོན་ཏེ་མཚན་ཉིད་དུ། །ཤེས་བྱ་དེ་ཡང་ཤེས་པ་དང༌། །ཁྱད་པར་བྱེད་དང་རྣམ་གསུམ་དང༌། །མཚོན་བྱ་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་གིས་མཚོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཤེས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དང༌། བྱེད་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དེ་ལས་དང་པོ་ཤེས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་འཇིག་མེད་བདག་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། །དེ་བསྡུས་པ་དང་ཕྱིར་བལྟས་དང༌། །མི་ཟད་པ་ཡི་རྣམ་པ་དང༌། །ཆགས་བཅས་སོགས་དང་རྒྱ་ཆེན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང༌། །ཆེན་པོར་གྱུར་དང་ཚད་མེད་དང༌། །རྣམ་ཤེས་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། །སེམས་ལྟར་མེད་དང་ཤེས་པ་དེ། །གྱོ་བ་ལ་སོགས་ཤེས་བྱ་དང༌། །དེ་ལས་གཞན་ཡང་དེ་དག་ནི། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས། །ཐུབ་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོག་དང༌། །གཞན་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་སྐབས་ཀྱིས། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཤེས་པ་སྨོས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་བའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་དཔེ་ནི་བདག་གིར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་སོ། །མན་པར་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མན་པར་གྱུར་པ་ཡོད་ནའོ། །རེག་པ་ལ་གནས་པ་ནི་རེག་པ་ལ་སྤྱོད་པའོ།།མི་བདེ་བ་ནི་ཡིད་དུ་མིང་འོང་བ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལེགས་པར་བཟུང་བས་འཛིན་པ་ནི་གསོ་བ་ལེགས་པར་གོམས་པ་ཅི་ནས་ཀྱང་ཉམས་བརྟ་བར་འགྱུར་བའོ། །སྦ་བ་ནི་སྲུང་བའོ། །བཅོས་པ་ནི་དག་པར་བྱེད་པ་སྟེ་ནད་སེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རེག་པ་འམ་ཞེས་པ་ལ་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འདུས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་རེག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །མིག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པའོ། །ཡེ་འདྲོག་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཕྱི་ནས་འབྱུང་བའི་གློག་ལ་སོགས་པའོ། །བདག་གིར་བྱེད་པ་ནི་བདག་གིར་བྱེད་པས་སོ། །དགོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ག་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། གང་ཡང་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཤ་ཀྱ་ཐུབ་པའོ། །གང་ཞེས་བྱ་བ་ཤ་ཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་པའོ། །བཞུགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པའོ། །འཚོ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་གནས་པའོ། །གཞེས་པ་ནི་སྐུ་ཚེ་ཇི་སྲིད་ཡོད་པའི་བར་དུའོ། །དགྱེས་པ་ཐོབ་ཅིང་དགོས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཇི་ནས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཡུམ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སྐྱེད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་འདིའི་སྟོན་པ་ནི་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེད་པ་ཉིད་དོ།།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་ཤེས་པ་སྟེ་དང་པོའོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལས་དེའི་ཕྱིར་ཞུས་པ་ནི། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ལན་ནི་དེ་སླད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ནི་རྣམ་པར་འཇིག་པའོ། །སླད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པ་ནི་རྒྱུན་འགག་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ནོ། །ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་འཇིག་པ་དེ་འཇིག་རྟེན་ཡིན་ན། དེ་འདི་ལས་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཇི་སྟེ་དེ་ཡང་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་པའི་དོན་ལས་གཞན་པ་གང་གི་ཕྱིར་ལྷག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལམ་ནི་རབ་འབྱོར་མི་འཇིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འོ་ན་འདི་ཕན་ཚུན་འགལ་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མི་འཇིག་རབ་ཏུ་མི་འཇིག་པས་ན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་དང་འགལ་བ་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་འདོ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ན་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་གོ །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་མི་འཇིག་རབ་ཏུ་མི་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཞུས་པའོ། །རབ་འབྱོར་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་འབྱོར་མཚན་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་མི་འཇིག་ཅེས་གསུངས་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཇུག་བསྡུ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ཤེས་པ་དེ་ནི་གཉིས་པའོ། །སེམས་ཅན་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཚད་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་ཤེས་པ་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཤེས་པ་མེད་པར་ནི་དེ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཤེས་པ་བསྟན་ནས། གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡེ་ཤེས་དེའི་སྤྱོད་པ་ཤེས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཤེས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་པས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མཁྱེན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་མེད་པ་དེ་དག་གི་སྤྱོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །སེམས་ཅན་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་ཤེས་པ་དེ་ནི་གསུངས་པའོ། །དེ་བསྡུས་པ་དང་ཕྱིར་བལྟས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕྱིར་བལྟས་པ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བའོ། །དེའི་སེམས་བསྡུས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་བལྟས་པ་ནི་དེ་བསྡུས་པ་དང་ཕྱིར་བལྟས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དང་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཤེས་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གཉིས་གསུངས་པ་ལ། བསྡུས་པ་ནི་ཟད་པའོ། །གཡེངས་པ་ནི་མི་ཟད་པ་སྟེ་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་པའོ། །བསྡུས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་སྟེ་དེ་ཡང་ཟད་པ་ཉིད་དོ། །སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཡང་མི་ཟད་པ་སྟེ་མི་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྡུས་པ་ནི་ཟད་པ་ཉིད་དུ། གཡེངས་བཞི་མི་ཟད་པ་ཉིད་དུ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་ཏོ། །ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆོས་ཉིད་ལ་ལྟོས་ནས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་དུ་བལྟས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་ལྟོས་པའོ། །དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མི་ཟད་པ་ནི་ཟད་པ་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་མི་ཟད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་སེམས་བསྡུས་པ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་གཡེངས་བ་སྟེ་དེ་མེད་དོ། །གཡེངས་བ་མེད་པ་ཡང་ག་ལས་ཤེས་ན། མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་བསྡུས་པ་དང་གཡེངས་པ་ཤེས་པ་དེ་ནི་བཞི་བའོ། །མི་ཟད་པའི་རྣམ་པ་དང་ཞེས་བསྟན་བཅོས་ལས་འདོན་པ་ནི། ཡུམ་ཆེན་མོ་དག་ལས་བཤད་དོ། །འདི་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བརྗོད་དེ། སེམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་བཤད་པ་ནི་གཞན་ལས་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲིས་པའོ། །རབ་འབྱོར་དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ནོ།།བྱིན་གྱི་རླབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་ཡང་མིག་ནས་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ་ཆོས་ཉིད་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དུ་དགོངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཚན་ཉིད་མེད་པས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པའོ། །གནས་མེད་པ་དང༌། རྟེན་མེད་པ་ནི་དེ་ལ་དབང་པོ་དྲུག་གི་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞལ་དུ་མེད་པའོ།།ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་ཟད་པའོ། །གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱིན་གྱི་རླབས་ལ་སོགས་པའོ། །ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་དཔག་ཏུ་མེད་ཅིང་མི་ཟད་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱང་ངོ༌། །རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །གཞལ་དུ་མེད་པ་དང་མི་ཟད་པ་ཤེས་པ་དེ་ནི་ལྔ་བའོ། །གཞལ་དུ་མེད་པ་དང་མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒས་ནི་མ་གསུངས་པ་སྡུད་པའི་དོན་ཏེ། དེས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་དང༌། ཞུམ་པ་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཤེས་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟད་པ་མེད་པ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་ངོ༌། །དེ་ལ་དང་པོ་གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཉིས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་གསུངས་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་དེས་ན་གནས་མེད་པ་སྟེ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་གནས་མེད་དེ། དེ་དག་ནི་གློ་བུར་པ་ཉིད་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་ཁོ་ནས་འོད་གསལ་བ་ནི་དྲི་མ་མེད་པའོ། །འདི་ནི་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་སྟེ་དྲུག་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གཉིས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞི་མེད་པ་ཞུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཞི་མེད་པ་ནི་གནས་མེད་པའོ། །གཞི་མེད་པ་ཉིད་ཞུམ་པའོ། །སེམས་ཞུམ་པ་ལ་ནི་རང་བཞིན་མེད་དེ་སེམས་ཀྱི་རངས་བཞིན་ལ་ནི་སྐྱེ་པ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུང་དུ་མེད་པ་ནི་སེམས་དེ་དག་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གཟུང་བ་ནི་གཟུང་དུ་མེད་པའོ། །རབ་ཀྱི་སྒྲ་ནི་དགག་པའི་དོན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇུག་པ་འམ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །འདི་ནི་སེམས་ཞུམ་པ་དང་གཟུང་བ་མེད་པར་ཤེས་པེ་སྟེ་བདུན་པའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

༄༅།།གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གསུམ་པ་གསུངས་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དེ། དེ་མེད་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །འདི་དག་གི་སེམས་འཛག་པར་བྱེད་པས་ན་ཟག་པ་སྟེ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྟོག་པའོ། །དེ་དང་ལྡན་པས་ན་ཟག་པ་དང་བཅས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ནི་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ལ་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་ངང་ཚུལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའོ། །འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྲིད་པ་རྣམས་སུ་ཟག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཟག་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་ཤེས་པ་སྟེ་བརྒྱད་པའོ། །ཆགས་བཅས་ལ་སོགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཤེས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་ཤེས་པ་དང༌། གཏི་མུག་དང་བཅས་པ་དང༌། གཏི་མུག་དང་བྲལ་བ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བའི་ཚིག་དང་པོ་གཉིས་ནི་སེམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། སེམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་འདོད་ཆགས་མེད་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་སེམས་ཀྱི་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྲལ་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ཉིད་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ་འདི་ནི་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་པ་སྟེ་དགུ་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་གཉིས་གསུངས་པ་ལ་དེ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །འདི་ནི་ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པ་དང་ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཤེས་པ་སྟེ་བཅུ་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གསུམ་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་སེམས་གཏི་མུག་དང་བཅས་པ་དང༌། གཏི་མུག་དང་བྲལ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤེས་པ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་པའོ། །རྒྱ་ཆེན་དང༌། ཆེན་པོར་གྱུར་དང༌། ཆད་མེད་པ་དང་ཞེས་བསྟན་བཅོས་ལས་གསུངས་སོ། །རྒྱ་ཆེན་པོ་ནི་ཡངས་པ་སྟེ་འདོད་པའི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་གནས་ལ་སོགས་པའོ། །ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ནི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པ་སྟེ་འདོད་པའི་ཁམས་ལས་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དམིགས་པ་དང་མི་དམིགས་པ་ནི་ཚད་མེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་གསུམ་དུ་ཤེས་པ་ནི་ཡུམ་ཆེན་མོ་ལས་སེམས་རྒྱ་ཆེན་པོར་ཤེས་པ་དང༌། སིམས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཤེས་པ་དང༌། སེམས་ཚད་མེད་པ་ཤེས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འདིར་ནི་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དབང་གིས་མ་གསུངས་པ་བསྡུས་ཏེ། འདི་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། རྒྱ་ཆེ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆེན་པོར་གྱུར་པ་དང༌། ཆེན་པོར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་དེ་ནི་འདིར་ཤེས་པ་གསུམ་སྟེ། རྒྱ་ཆེ་བ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་པ་དང༌། ཆེན་པོར་གྱུར་པ་དང༌། ཆེན་པོར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་པ། ཚད་མེད་པའི་ཤེས་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དང་པོ་གཉིས་གསུངས་པ་ལ། ཡོངས་སུ་མི་ལྡོང་བ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །དེ་དང་ལྡན་པ་དགག་པ་ནི་མི་ལྡན་པའི་ཚུལ་ལོ། །སོ་སོར་འབྲང་བ་མ་ཡིན་པ་བཀག་པས་ཡོངས་སུ་མི་ལྡང་བའི་ནང་དུ་གཏོགས་པར་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། དེ་བས་ན་རྒྱ་ཆེ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །སེམས་དེ་དག་མི་འབྲི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། མི་འབྲི་བ་ནི་འགྲིབ་པ་མེད་པ་སྟེ་དེ་བས་ན་རྒྱ་མི་ཆེ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །མི་འཕེལ་བ་ནི་འཕེལ་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྒྱ་ཆེ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མེད་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་མི་འགྲོ་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྒྱ་ཆེ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྒྱ་མི་ཆེ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ནི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །འདི་ནི་སེམས་རྒྱ་ཆེ་བ་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་སྟེ་བཅུ་གཉིས་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གཉིས་གསུངས་པ་ལ། འོང་བ་ནི་ཐག་རིང་པོ་ནས་ཉེ་བར་འོང་བའོ། །ཉེ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་ཐག་རིང་པོར་འགྲོ་བ་ནི་འགྲོ་བའོ། །འདི་དག་རྣམ་པར་དགག་པ་ནི་ཆེན་པོར་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། མཉམ་པ་ཉིད་དེ་དག་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་དེ་དེ་བས་ན་ཆེན་པོར་གྱུར་པའོ། །འདི་ནི་སེམས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་དང༌། ཆེན་པོར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་སྟེ་བཅུ་གསུམ་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་བཅུ་བཞི་བ་གསུངས་ཏེ། རྟེན་མེད་པས་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་བུམ་པ་ལ་བརྟེན་ཅིང་བུམ་པའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་བུམ་པ་དེ་དག་ནི་དཔག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན། སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་ཕྱིར་གང་དུ་ཡང་བརྟེན་པ་མེད་དེ་དེ་བས་ན་ཚད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཡེ་ཤེས་ཚད་མེད་པ་ཤེས་པ་སྟེ་བཅུ་བཞི་པའོ། །རྣམ་ཤེས་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སེམས་སོ། །ཡི་གེ་དག་གིས་ནི་ཤེས་པ་ལྔ་བཟུང་སྟེ། སེམས་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དང་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དང་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཤེས་པ་དང༌། སེམས་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཐོགས་མེད་པ་ཤེས་པ་དང༌། སེམས་བླ་ན་ཡོད་པ་དང་བླ་ན་མེད་པ་ཤེས་པ་དང༌། སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དང་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཤེས་པ་དང༌། སེམས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་པའི་ཚིག་དང་པོ་གཉིས་གསུངས་པ་ལ། མཉམ་པར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་པ་དང་ངེས་པར་སྟོན་པ་ནི་དོན་གཅིག་གོ །དེ་བས་ན་མཉམ་པར་སྟོན་པའོ། །དེ་ག་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་འདི་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། བར་གྱི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་པའོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དེ། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་ནི་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེས་རྣམ་པར་དབེན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་སྣང་བའོ། །སེམས་ལ་མི་སྣང་བའི་དོན་ཡང་འདིར་སྤྱན་གསུམ་ལ་སྣང་བར་མ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གསུམ་ནི་ཤའི་དང༌། ལྷའི་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ལ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ཡང་བསྡུའོ། །འདི་ནི་སེམས་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དང་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཤེས་པ་སྟེ་བཅོ་ལྔ་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གཉིས་གསུངས་པ་ལ། མེད་པ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ལ། མེད་པ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པ་འདི་དག་གིས་དེ་གསུངས་པ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྟོང་པའོ། །དམིགས་པ་ཉིད་དབང་དུ་གྱུར་པ་སྟེ་གསོབ་དག་གོ །ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པའོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཉིས་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་མེད་པར་གྱུར་པ་དང་མ་སྐྱེས་པའོ། །གྱུར་པ་ནི་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདིས་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་ཚད་མས་གནོད་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་འདི་ནི་སེམས་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་བཅས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པ་ཤེས་པ་སྟེ་བཅུ་དྲུག་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གསུམ་པ་གསུངས་ཏེ། རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བླ་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་དེ་ལ་རློམ་སེམས་མེད་དོ། །རྡུལ་ཕྲ་མོ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མི་དམིགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པ་སྟེ། བར་གྱི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་པས་སོ། །འདི་ནི་སེམས་བླ་ན་ཡོད་པ་དང་བླ་ན་མེད་པ་ཤེས་པ་སྟེ་བཅུ་བདུན་པའོ། །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བཞི་པ་གསུངས་ཏེ། རབ་འབྱོར་སེམས་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཉམ་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །དེ་དང་མཉམ་པ་ནི་དེ་ཉིད་དུ་འཇུག་པའོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་མཉམ་པ་དང༌། མཉམ་པའོ། །མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དེ་བས་ན་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའོ། །མཉམ་པ་དང་མཉམ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟོགས་པར་སླ་སྟེ་འདི་ནི་སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དང་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཤེས་པ་སྟེ་བཅོ་བརྒྱད་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ལྔ་པ་གསུངས་ཏེ། རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཚིག་འོག་མའི་དོན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ནི་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དོན་ཏོ། །སེམས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉིད་དོ། །འདི་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་ཤེས་པ་སྟེ་བཅུ་དགུ་པའོ། །བསྟན་བཅོས་ལས། སེམས་ལྟར་མེད་དང་ཤེས་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཡང༌། གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མེད་པ་ནས་ཞེས་བྱ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །འདི་ནི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཤེས་པ་སྟེ་ཉི་ཤུ་བའོ། །བསྟན་བཅོས་ལས། གཡོ་བ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་དང༌། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་དེ་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུམ་ཆེན་མོ་ལས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཕྱེ་བ་ནི་བྱ་བའོ། །བཙུམས་པ་ནི་དགག་པའོ། །དེ་གཉིས་ཡང་དག་པར་ཕྱེ་བ་ནི་བསྡུ་བའོ། །དེ་གཉིས་བརྐྱང་བ་ནི་དགག་པ་སྟེ། དཔེར་ན་འབྱུང་བ་དང༌། མི་འབྱུང་བ་དང༌། འབྱུང་ཡང་འབྱུང་བ་དང༌། མི་འབྱུང་ཡང་མི་འབྱུང་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལས་ནི་འདིར་དང་པོ་དང་གསུམ་པ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བ་དང། འབྱུང་ཡང་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འདི་ལས་དང་པོ་དང་གསུམ་པ་ལ་བྱ་བ་ཡོད་པས་ན་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་དང་བཞི་པ་ལ་བྱ་བ་མེད་པས་ན་བཙུམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་ཕྱེ་བ་དང༌། བཙུམས་པ་ཤེས་པ་གསུངས་པ་ལ། དེ་ཐམས་ཅད་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཞུས་པའོ། །དེ་བཞིན་སོང་བ་ཤི་ཕན་ཆད་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་པར་སླ་སྟེ། འདི་ནི་ཕྱེ་བ་དང་བཙུམས་པ་ཤེས་པ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པའོ། །བསྟན་བཅོས་ལས། ཡང་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ལ། དེ་དག་ནི་ཕྱེ་བ་དང་བཙུམས་པ་དག་སྟེ། དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པའི་གསུམ་པའི་བར་དུ་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བར་ཕྱེ་བ་དང༌། བཙུམས་པ་ཤེས་པ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་ཐུབ་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པ། གཞན་བསྟན་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་ཤེས་པ་ནི་མཆོག་གོ །ཐུབ་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །གང་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དེ་གཞན་ལ་བསྟན་པ་ཡང་ཤེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་མེ་ཟད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་བཞག་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡིན་པ་ནི་གང་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་གཅིག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གཅིག་པ་ཁོ་ནའོ། །ཅི་འདི་ལ་གཅིག་པ་ཉིད་ནི་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ལ་བྱའམ་བྱེ་བྲག་ཙམ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་རི་འབིགས་བྱེད་བཞིན་དུ་གཅིག་གི་གྲངས་ཀྱིས་ཡིན་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར་དུ་མའི་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། བྲལ་བ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དུ་མའི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་དུ་མ་ཉིད་དང༌། གཅིག་ཉིད་དང༌། དེ་དག་དང་བྲལ་བ་ནི་དེ་དག་རྫས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཙམ་དེའི་གཅིག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་གི་ལས་ཤེ་ན། དུ་མ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་རྫས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་ཀ་མེད་པའོ། །དེ་དང་ལྡན་པ་ལ་མི་དང༌། གླང་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་ལ་ནི་དེ་མེད་དོ། །གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དངོས་པོ་དབེན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ལས་དངོས་པོའི་ཆེས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབྱིངས་གཅིག་ཡིན་ཡང་གཅད་ན་དུ་མར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུངས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་གཅོད་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་གསུངས་སོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིས་ནི་དེ་གཞན་བསྟན་པའི་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །ལྷག་མ་རྟོགས་སླའོ། །འདི་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གཞན་བསྟན་པ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པའོ། །བསྟན་བཅོས་ལས། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་སྐབས་ཀྱིས། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྡུས་པ་ཡིན། ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པས་ནི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །འདི་ཙམ་ནི་རྒྱས་པར་བསྡུས་ཏེ། གང་གིས་ཤེས་ན། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་དེའི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྟོང་ཉིད་མཚན་མ་མེད་བཅས་དང༌། །སྨོན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། །སྐྱེ་མེད་འགག་པ་མེད་སོགས་དང༌། །ཆོས་ཉིད་དང་ནི་འཁྲུག་མེད་དང༌། །འདུ་མི་བྱེད་དང་རྣམ་མི་རྟོག །རབ་དབྱེ་མཚན་ཉིད་མེད་ཉིད་ལ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱིས་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། འདི་དག་ནི་ཤེས་པ་ལ་ལྟོས་པས་བདུན་པའི་མཐའ་ཅན་ནོ། །འདི་ཉིད་ནི་དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་རྣམས་སོ། །འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་སོ། །འདིར་ཤེས་པ་དག་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཡང་དེའི་དམིགས་པ་དག་བརྗོད་དེ་དེ་བརྗོད་པས་ཀྱང་དེ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ། ལ། སྟོང་ཉིད་མཚན་མ་མེད་བཅས་དང༌། །སྨོན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ཤེས་པའོ། །དེ་ནི་ལྷའི་བུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཅིག་གི་ཚིག་སྟེ་དམིགས་པ་ནི་གཅིག་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མང་པོའི་ཚིག་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ནི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་བཞག་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་སྨོན་པ་མེད་པ་ཤེས་པ་དག་གོ །སྐྱེ་མེད་འགག་པ་མེད་སོགས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ལྷའི་བུ་དག་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །འགག་པ་མེད་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དོ་ཞེས་འདི་ལ་མཚན་ཉིད་གཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བརྒྱད་གཅིག་ཏུ་བས་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་སྐྱེ་བ་འམ་འགག་པ་འམ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འམ། རྣམ་པར་བྱང་བ་འམ། དངོས་པོ་མེད་དོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་གནས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །ཇི་སྟེ་མཚན་ཉིད་དག་ལ་ཕྱོགས་བཟུང་སྟེ། མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་བློ་དམན་པས་དྲིས་པ་ནི་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདིར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཉིད་ཅིའི་ཕྱིར་འདོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལྷའི་བུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ཏེ། ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་མི་གནས་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་དང༌། སུས་ཀྱང་མ་བཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་འདི་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་སུ་བགྲང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་སུའོ། །མི་གནས་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་འདི་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་དག་ལ་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བའི་འགོག་པ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །མ་བཞག་པ་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་འདི་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་གནས་མེད་པ་སྟེ། མེ་རྟག་པ་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྡུག་བསྔལ་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་ནི་དེ་དང་འདྲ་བར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱིས་པས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་སྟེ་བཞི་པའོ། །ཆོས་ཉིད་དང་ནི་འཁྲུག་མེད་དང། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མཚན་ཉིད་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསྐྱོད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཁྲུག་པ་དང༌། རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཚན་ཉིད་འདི་དག་ཁོ་ནར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་མཁྱེན་པའོ། །གང་དང་གང་མཚན་ཉིད་དེ་དང་དེ་ལས་བཟློག་པ་དེ་ནི་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན། མཚན་ཉིད་དེ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་དང་འཁྲུག་པ་མེད་པ་ཤེས་པ་སྟེ་ལྔ་པའོ། །འདུ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་འདིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། མཚན་ཉིད་འདི་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སུས་ཀྱང་མ་བཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་བཅའ་བའོ། །འདུས་མ་བྱས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེའོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མ་བཞག་ན། དེ་ལྟར་ན་དེས་ཇི་ལྟར་རང་གི་དོན་དང་གཞན་གྱི་དོན་མཛད་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་རྟོགས་པར་སླའོ། །འདི་ནི་འདུ་མི་བྱེད་པ་ཤེས་པ་སྟེ་དྲུག་པའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅེས་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གསུངས་པ་ལ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དག་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་རྣམས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཟབ་པའོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཤེས་པ་སྟེ་བདུན་པའོ། །རབ་དབྱེ་མཚན་ཉིད་མེད་ཉིད་ལ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཤེས་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཤེས་པ་སྟེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བརྒྱད་པའོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཆགས་པ་མ་མཆིས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་གཟུགས་སམ། ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་མཚན་ཉིད་ཚོར་བའམ། མངོན་སུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །འདི་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཤེས་པ་སྟེ་དགུ་པའོ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱིས་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱིས་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །དེ་ནི་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་བརྟེན་ནས། །གནས་དང་གུས་པར་བར་བྱ་བ་དང༌། །བླ་མ་ཉིད་དང་མཉེས་པ་དང༌། །དེ་ལ་མཆོད་དང་བྱད་མེད་དང༌། །ཀུན་ཏུ་འཇུག་མཁྱེན་གང་ཡིན་དང༌། །མ་མཐོང་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་སྟོང་ཉིད་རྣམ་པ་དང༌། །བརྗོད་དང་ཤེས་མཛད་མངོན་སུམ་དང༌། །བསམ་པའི་ཁྱད་དང་ཞི་ཉིད་སྟོན། །འཇིག་རྟེན་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ལ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་རབ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ལེའུ་རྫོགས་པའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། འདི་ཡང་ཤེས་པ་ལ་ལྟོས་པས་བདུན་པར་སྦྱར་རོ། །ཆོས་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པའོ། །ཆོས་གནས་པའི་གཞི་ནི་རྫས་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་པའོ། །འདི་ཉིད་ནི་ཆོས་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་པའི་ཤེས་པའོ། །ཆོས་ལ་བཀུར་སྟི་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གུས་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པའོ། །བླ་མར་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བླ་མར་མཛད་པའི་ཤེས་པའོ། །རི་མོར་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཉེས་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་མཆོད་དང་བྱེད་མེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་མཆོད་པ་དང་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ། །དེ་ལ་མཆོད་པ་ཤེས་པ་ནི་མཆོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱས་བ་ཚོར་བར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། ཅི་སྟེ་འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་འདི་ལ་བཀུར་སྟི་མཛད་པའི་རྒྱུ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཡང་དེ་ཉིད་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་རྟག་ཏུ་འདི་ལ་བཀུར་སྟི་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནས། གསོལ་བ་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསམས་སོ། །རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ཏེ། རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ནི་ཡོང་སུ་རྫོགས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་འདི་ལས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཅི་སྟེ་འདི་ལ་བཀུར་སྟི་མཛད་ཅེ་ན་དེའི་ཕྱིར་བྱས་པ་གཟོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རབ་འབྱོར་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་དག་ཉིད་བྱས་པ་གཟོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའོ། །དེའི་བྱས་པ་གཟོ་བ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་རྟོགས་སླའོ། །འདི་ནི་དེ་ལ་མཆོད་པ་ཤེས་པའོ། །བྱེད་མེད་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་རྣམས་མ་བྱས་པ་ཤེས་པ་དེས་ན་བྱས་པ་གཟོ་བ་དང༌། བྱས་པ་ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་ན་དགག་པ་ཕྱི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །འདི་ནི་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཤེས་པའོ། །རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་། འཇིག་རྟེན་སྟོན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཤེས་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཉེ་བར་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་དེའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་པོ་དང༌། མཐོང་བ་བོ་མེད་པའོ། །གང་ཡང་ཤེས་པའི་གནས་ཡོད་པ་ཡིན་ན་ནི་ཤེས་པ་པོ་དང༌། མཐོང་བ་པོར་ཡང་འགྱུར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གནས་མེད་པ་སྟེ། ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་ལ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཤེས་པ་པོ་མེད་པ་དང༌། མཐོང་བ་པོ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་པོ་མེད་པ་དང༌། མཐོང་པ་མེད་པ་དེ་ཉིད་དེ་ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །འདི་ནི་མ་མཐོང་བ་སྟོན་པའི་ཤེས་པའོ། །ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ཡེ་ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གང་གིས་འདུལ་བར་བྱ་བའི་འཇིག་རྟེན་ཁ་ཅིག་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་བརྗོད་པ་སྟེ། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །ཁ་ཅིག་ལ་ནི་ཤེས་མཛད་དེ་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་སྐྱེའོ། །ཁ་ཅིག་ལ་ནི་མངོན་སུམ་སྟེ་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་སྐྱེའོ། །འདིའི་ཤེས་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས། འཇིག་རྟེན་སྟོང་ཉིད་རྣམ་པ་དང༌། །བརྗོད་དང་ཤེས་མཛད་མངོན་སུམ་དང༌། ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དྲིས་པའོ། །འདིར་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྟོན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་སྨོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡང་དག་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་མཚན་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་དང༌། དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་སྨོས་པ་དང༌། དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཏོ། །འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་བརྗོད་པ་དང༌། ཤེས་པར་མཛད་པ་དང་མངོན་སུམ་དུ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་མཐོང་བའི་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཞི་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞི་བར་མཐོང་བའི་ཤེས་པའོ། །བསྟན་བཅོས་ལས། འཇིག་རྟེན་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དབེན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དབེན་པ་ནི་སྟོང་པའོ། །དེ་ལྟར་རིགས་པ་འདིས་འཇིག་རྟེན་སྨོས་པ་དང༌། ཤེས་བར་མཛད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །རྒྱུ་གང་གིས་ན་འཇིག་རྟེན་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒྲས་འཇིག་རྟེན་གྱི་མིང་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེའི་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་འགོག་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ནི་སྟོང་པ་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་འདི་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་འདིའི་བྱེ་བྲག་གཟུང་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མཉམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ཤེས་པའོ། །བསྟན་བཅོས་ལས། རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་གཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ལེའུ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ། སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་བཅུ་གཉིས་པའོ།། །།ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་ནས་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས། བསམ་མི་ཁྱབ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱིས། །ཁྱད་ཞུགས་བདེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་བཅུ་དྲུག་གིས། །ཁྱད་པར་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པ་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་དེ་ལམ་གཞན་དག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་བདེན་པ་བཞིའི་ཡུལ་ཅན་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་པའི་མདོར་བསྟན་པའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གང་ཞེ་ན། །བསམ་མི་ཁྱབ་དང་མི་མཉམ་དང༌། །གཞལ་དང་བགྲང་ལས་ཡང་དག་འདས། །འཕགས་པ་ཀུན་སྡུད་མཁས་པ་ཡིས། །རིག་བྱ་ཐུན་མོང་མིན་ཤེས་ཉིད། །ཤེས་མྱུར་བྲི་དང་གང་མེད་དང༌། །སྒྲུབ་དང་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང༌། །དམིགས་པ་རྟེན་དང་བཅས་པ་དང༌། །མཐའ་དག་པ་དང་ཡོངས་འཛིན་དང༌། །རོ་མྱང་མེད་དང་ཁྱད་པར་ནི། །བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་ཤེས་བྱ་སྟེ། །གང་གི་ལམ་ནི་གཞན་དག་ལས། །ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཁྱད་པར་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་དང་པོ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་ནི་བཞི་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བཞི་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དང༌། །མི་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། གཞལ་དུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། བགྲང་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཉིད་དོ། །ཚད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ནི་གཞལ་དུ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །གྲངས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བགྲང་བ་ལས་འདས་པའོ། །འདི་དག་ནི་དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཟབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ག་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། བྱ་བ་ཆེན་པོས་ཉེ་བར་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བྱ་བ་ཆེན་པོས་ཉེ་བར་གནས་པ་དེའི་ཕྱིར་ཟབ་པའོ། །ཀྱེ་མའི་སྒྲ་ནི་དགའ་པའོ། །གང་གིས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་དང་བཅས་པ་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཞལ་གྱིས་བཞེས་སོ། །དོན་འཆད་པར་བཞེད་ནས་རང་ཉིད་ཀྱིས་རབ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དྲིས་པའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འཆད་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་འདིའི་བྱ་བ་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཇི་ལྟ་ན་བཞིན་དུ་གསུངས་པའོ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་རང་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའོ། །རང་བྱུང་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་ཉིད་དོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དག་པ་དང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུས་སོ། །ཇི་ལྟར་འདི་བྱ་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ནི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་སེམས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་གང་ལ་སེམས་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་སེམས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་སེམས་ཀྱིས་བསམ་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་སེམས་ལ་རག་ལས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སེམས་སྨོས་ཀྱི། ཡང་གཞན་རྣམ་པར་བཅད་པ་བསྒྲུབ་པ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་སེམས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སེམས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མངོན་སུམ་དང་ཅིག་ཤོས་སོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་མངོན་སུམ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ལ་མི་འཇུག་གི་ཅིག་ཤོས་ནི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་མི་འཛིན་ཏེ། གང་ཡང་སེམས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་བསམ་པ་འམ། གཞལ་བར་མི་ནུས་སོ། །ཡང་བསམ་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་སྨོས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་བསམ་པར་ཡང་མི་ནུས་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་གཞལ་བར་མི་ནུས་སོ། ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གཞལ་དུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་དྲིས་པ་ལ་ཡང་ལན་དེ་བཞིན་དུ་ཤས་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བསྟན་ནས། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་དེ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྐབས་ཏེ་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་དུན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཐ་མི་དད་པར་འགྱུར་རོ། །ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་གཏན་ཚིགས་སོ། །དེ་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡང་གཞན་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གོ །འདིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཆོས་འདི་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། དེ་ནི་ཤེས་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་གྲུབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། གཞལ་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མས་གྲུབ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། གཞལ་དུ་མེད་པ་དེ་གཞིན་དུའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། གཞལ་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་གྱི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ནི་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེ་ན། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ཉིད་སྒྲས་བསྟན་པ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་གྱི་ཚད་མ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་མི་མཉམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟར་དགོངས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་མཉམ་པ་མེད་པ་དང༌། གྲངས་མེད་པ་དང༌། དཔག་ཏུ་མེད་པས་ཆོས་འདི་དག་ནི་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་དང༌། གྲངས་མེད་པ་དང༌། དཔག་ཏུ་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའ་གཞལ་དུ་མེད་པ་དང༌། མི་འཕྲད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་གྱི་རིགས་པའོ། །འདིས་འདི་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་ཉེ་བ་ན་ཡོད་ན་ནི། ཡོད་པར་འགྱུར་ན་ཉེ་བ་ན་ཡོད་པ་དེ་ཡང་མེད་དེ་དེ་བས་ནི་མི་མཉམ་པའོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ལྟ་བས་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་ན་གང་དང་གང་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་གྱུར་བ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཟག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་གྲོལ་བའོ། །ལེན་པ་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པ་བཞི་པོ་དག་ལའོ། །ཆོས་ཀྱང་ཡིན་ལ་ལམ་ཡང་ཡིན་པ་དང༌། མིག་ཀྱང་ཡིན་ཞིང་མཐོང་བ་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་མིག་འདི་ནི་མཐོང་པའི་ལམ་མོ། །དེའི་བཟོད་པའི་སྐད་ཅིག་ལ་ནི་རྡུལ་མེད་པའོ། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་ལ་ནི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཟག་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་བཟོད་པའོ། །དེ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ནི་ས་བརྒྱད་སྟེ། འདིས་བྱ་བ་ཆེན་པོ་བྱས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ཁྱད་པར་བསྟན་པར་བྱ་བ་ལ་དེའི་ཕྱིར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སྐབས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ནི། འདི་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་པ་ལ། འདི་ནི་ཡང་དག་པར་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དང་རབ་ཏུ་འབྲེལ་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེའོ། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་མཚོན་པར་བྱེད་པའོ། །རྣམ་གྲངས་འདིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཇུག་སྡུད་པའོ། །འདི་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །གཟུགས་ཡོངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་མི་གཟུང་ཞིང་མངོན་པར་མ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཞེས་འོག་མ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཞུས་པའོ། །དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ནོ། །གང་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་འམ། མངོན་པར་ཆག་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་ཡོད་པར་ཤེས་པའོ། །མངོན་པར་ཆགས་པ་ནི་དངོས་པོར་ཤེས་པའོ། །དེ་ནི་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྟན་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཅེ་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་ཆགས་པ་མེད་པ་དག་གིས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་འཕགས་པ་ཀུན་སྡུད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཀུན་འབྱུང་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གིས་ནི་སྐལ་པ་མེད་པ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པར་བསྟན་ཏོ། །རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་དང་ལྡན་པའོ། །སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བགྱི་བ་བགྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་པའི་བསོད་ནམས་བྱས་པའོ། །ཡུན་རིང་པོ་ནི་དུས་ཡུན་རིང་པོའོ། །བསྐྲུན་པ་ནི་བསགས་པའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུམ་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་གིས་དེ་དག་བསྟན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །འདི་ཉིད་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཟབ་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བལྟ་དཀའ་བ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བལྟ་དཀའ་བས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའོ། །རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ནི་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་མི་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་གང་གི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོད་ན་མཁས་པ་འདི་ཉིད་ལ་མོས་པར་འགྱུར་ཏི། དེ་ནི་མཁས་པས་རིག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཀུན་འབྱུང་གི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དག་གོ །དེའི་ས་ནི་སའོ། །བསྐལ་པ་བས་ལྷག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་བསྐལ་པའི་ལྷག་མའོ། །བཟོད་པ་ནི་ཟག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་པོ། །སྲེད་པ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །ཚོལ་བ་ནི་དེ་ཇི་ལྟར་ཡོད་ཅེས་པའོ། །སེམས་པ་ནི་རིགས་པ་རྣམ་པ་བཞིས་སོ། །འཇལ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའོ། །ཉེ་བར་རྟོག་པ་ནི་སོ་སོར་རྟོག་པའོ། །ཉེ་བར་སེམས་པ་ནི་མང་དུ་བྱེད་པའོ། །འདི་ཉིད་དེ་དག་པས་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་པ་སྟེ། ཤེས་པ་ནི་ཤེས་པའོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡང་དེའི་ཁྱད་པར་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ཤེས་པ་ནི་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དེ། འདི་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སྐད་ཅིག་མ་གསུམ་པའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ལྷག་པར་སྤྱོད་པ་དེ་དག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ་དེས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམ་པ་དེས་སོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་མྱུར་བར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་རེ་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་མྱུར་བར་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཀུན་འབྱུང་གི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་པའོ། །དེ་ནས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །འདི་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གསོལ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མེ་རིང་བ་ཞིག་ཏུ་ཕྱིན་ནས་བྱ་བ་ནི་རྐང་པ་གཉིས་ཁོ་ནས་སོ། །མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནུབ་པར་གྱུར་པ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ཁོ་ནར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་བ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་བུ་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་དག་རང་རང་གི་གནས་སུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་འདིས་ནི་ཇི་ལྟར་དེ་དག་ནམ་མཁའ་ལ་མི་སྣང་ཞིང་རང་རང་གི་གནས་སུ་ཕྱིན་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་བྲི་པ་འམ་གང་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མི་སྣང་བ་ནི་ཐེག་པ་མཆོག་དང་དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ནི་བྲི་བ་འམ། གང་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ནི་བྲི་བ་དང་གང་བ་མེད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཏེ་འགོག་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ལེའུ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ། སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་པ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་གསུམ་པའི།། །།དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཡོན་ཏན་འདི་དག་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ལ། ཐོས་མ་ཐག་ནི་ཐོས་པར་འགྱུར་པའོ། །མོས་པ་ནི་མོས་པར་འགྱུར་པའོ། །ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་ལམ་མ་ཡིན་པ་ལ་མི་སྤྲོ་བའོ། །ཀུན་དུ་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་སྤྲོ་བ་མེད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་གནས་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །རྨོངས་པ་ནི་ངེས་པ་མེད་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་ནི་ཡིད་གཉིས་སོ། །སོམ་ཉི་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ །འདི་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་རྨོངས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང༌། སོམ་ཉི་ཟ་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །མངོན་པར་དགའ་བ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །མི་སྤོང་བ་ནི་མི་འདོར་བའོ། །ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་ནི་རྒྱབ་ཀྱིས་བལྟས་པའོ། །འདོད་པའི་ཕྱིར་མོས་པ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཇི་ལྟར་མོས་པར་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་བསྟན་པའོ། །ཕྱི་བཞིན་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་བསྟན་པའོ། །བེའུ་གཞོན་ནུ་ནི་བཙས་མ་ཐག་པའོ། །ལུས་ལ་ཐོགས་པ་ནི་སྙིང་གའི་ཕྱོགས་སུ་ཐོགས་པའོ། །བཙམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྒྲུབ་པ་འདི་ནི་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཏེ་འགོག་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པའོ། །ཡང་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གཅིག་ཏུ་རེ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་མ་འདྲེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་སྒྲ་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་ཏོ། །གཡེངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕྲོ་བའོ། །རས་བལ་གྱི་འདབ་མ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་མགོ་འདྲ་བའི་རྩྭ་ལྟ་བུའོ། །འཛིན་པ་ནི་ཤེས་པའོ། །འཇུག་པ་ནི་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའོ། །འཁོར་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔའི་འཁོར་དང་བཅས་པའོ། །དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་འདི་ཉིད་བརྗོད་པ་ནི་སྔ་མ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ས་ཁོ་ནར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ས་གསུམ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཏེ་འགོག་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གསུམ་པའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ་མི་འཇུག་པ་ཤིན་ཏུ་མི་འཇུ་པའོ། །དུས་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆི་བར་འགྱུར་བའོ། །བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཚིག་གི་ཕྲད་དེ་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བར་ཆད་མེད་པ་ནི་བགེགས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །མ་སྨས་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུམ་བུར་མ་གྱུར་པའོ། །མ་སྨད་པ་ནི་འཚེ་བའི་དངོས་པོ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མ་འཇུས་པའོ། །ཉམ་ང་བའི་ལམ་གྱི་དབུས་ནི་བར་མ་དོའོ། །རྣམ་པར་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་བ་མི་འདོར་བ་ཡོད་པ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཁུར་མི་འདོད་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡོད་ན། དེ་དག་དད་པ་ཡོད་པ་ནས་བརྩོན་པ་མི་འདོར་བའི་བར་འདིས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་ཅིང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཏེ། འགོག་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་པའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། གཞི་དང་ལྷན་ཅིག་པ་ནི་རྟེན་ནོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བུམ་པ་ལེགས་པར་སོ་བཏང་བ་ལྟ་བུ་ནི་སེམས་སོ། །ཆུ་ལྟ་བུ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁྱེར་བ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་རྟེན་དང་བཅས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཏེ་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ཤེས་རབ་འཆལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཏང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སར་མི་སྒྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། ལེགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ལུས་པར་བཤད་པ་སྟེ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བྱས་པའོ། །མཐུན་པའི་རླུང་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རླུང་ངོ༌། །གྲུ་ནི་གྲུ་ཉིད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཐབས་མཁས་པ་མ་ལུས་པ་དག་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་མཐའ་དག་གི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཏེ། ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་སོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ལེའུ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། འདི་ལ་ཉི་ཤུ་དང་བཅས་པའི་ལོ་བརྒྱའི་ཚད་ཡོད་པ་དེ་ནི་ལོ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ལོན་པའོ། །མང་པོ་ཉིད་ལ་བརྒྱ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྐྱེ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཙས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྱིས་ནས་ལོ་འདི་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །གཞན་གྱིས་ལེགས་པར་བསྟེན་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའོ། །ཁྲི་ནི་ཁྲིའོ། །འགྲོ་བ་ནི་འགྲོ་བའོ། །བཅོམ་པ་ནི་ཟད་པའོ། །གང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་གང་དུའོ། །འགྲོ་བར་བྱ་བ་ནི་ཅི་ཙམ་རིང་བར་རོ། །གནས་དེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་དེར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །འདི་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཏེ་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་གསུམ་པའོ། །དཔེ་ནི་དཔེ་ཉིད་དེ་རྒྱ་མཚོ་དང་གྲུ་ལས་སོགས་པའོ། །དེའི་དོན་གྱི་ལེའུ་ནི་དཔེའི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ། སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་བཅུ་བཞི་བའོ།། །།དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བ་ནས་འགྲོ་བ་ལྔའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གསུངས་སོ། །འདིའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའོ། །བསླབ་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བགྱི་བའོ། །བསྟན་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའོ། །བསྙེན་བཀུར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉེས་པར་བྱ་བའོ། །གནས་ཅེ་ཞིག་བྱ་ཞེ་ན། གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདིའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡང་གང་ཞིག་ཉིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་དོན་ལུང་འབོགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་འདིས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚུར་ཤོག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལ་འདོད་པར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། རྣལ་འབྱོར་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའམ། མངོན་པར་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལ་མ་བསྙེམས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་དངོས་པོ་ལ་མ་འཛིན་ཅིག་ཅེས་པའོ། །མི་བསྙེམས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་ནི་གོམས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཇུག་བསྡུ་པའོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་རོ་མྱང་བ་མེད་པ་སྟེ་འདི་ནི་རོ་མྱང་བ་མེད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཏེ་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་པའོ། །ཁྱད་པར་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་བསྟན་ནས་བྱེད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་བསྟན་བཅོས་ལས། ཕན་དང་བདེ་དང་སྐྱོབ་པ་དང༌། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྐྱབས་དག་དང༌། །གནས་དང་དཔུང་གཉེན་གླིང་དང་ནི། །ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་ཞེས་བྱ་དང༌། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་ཐེག་གསུམ་གྱི། །འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་མི་བྱེད་དག །ཐ་མ་རྟེན་གྱི་མཛད་པ་སྟེ། །འདི་ནི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྐབས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་འགྲོ་བ་ལྔའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་འཇིགས་པ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གནས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་དེའི་བྱེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལ་བདེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། འཁྲུག་པ་དག་ལས་ཡོངས་སུ་བཀྲོལ་ཏེ་དེ་དག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ལ་གནས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་བདེ་བའི་བྱེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་སྐྱོབ་པར་གྱུར་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྐྱོབ་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོའི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཚིག་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཇི་ལྟར་བཤད་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེ་དག་ལས་ཞས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དེ་རྣམས་ལས་སོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །འབད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོ་ཆ་གྱོན་པར་བྱེད་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །སྐྱོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ནི་སྐྱོབ་པའི་བྱེད་པའོ། །སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཏེ། དེ་དང་ལྡན་པས་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅན་ནོ། །སྐྱབས་སུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱབས་ཀྱི་བྱེད་པའོ། །གང་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ནི་སྦྱོར་བ་མེད་པའོ། །གང་སྦྱོར་བ་མེད་པ་དེ་ནི་འབྲེལ་པ་མེད་པ་སྟེ། གཉི་ག་ཕན་ཚུན་ཐ་མི་དད་པར་སྨྲས་ནས། འབྲེལ་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་དང་པོ་ཉིད་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འགག་པ་མེད་པའོ། །དེ་བས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པས་སྦྱོར་བ་མེད་དོ། །དེ་དག་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ་ཆོས་ཉིད་ཙམ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཤེས་པ་མཐོང་བས་སྦྱོར་བ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྦྱོར་བས་ན་སྦྱོར་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞུམ་པར་བྱེད་པས་ན་གནས་ཏེ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་གནས་སུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་གནས་ཀྱི་བྱེད་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཇི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གཟུགས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་གཟུགས་ཀྱི་དོན་དམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། གལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ན་དེ་ཉིད་ཤེས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །དཔུང་གཉེན་ནི་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དཔུང་གཉེན་དུ་འགྱུར་བ་སྟེ་འདི་ནི་དཔུང་གཉེན་གྱི་བྱེད་པའོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་ནི་སྐྱེ་བའོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་ནི་འགག་པའོ། །འདི་དག་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་ཆོས་ཉིད་ཙམ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་གིས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་འདི་ནི་ཞི་བ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཙང་བ་དང་འབྲེལ་པ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་འདི་ནི་གྱ་ནོམ་པའོ། །ཡང་སྲིད་པ་ཟད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དོན་དམ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྟེ། དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་གླིང་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་གླིང་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ན་གླིང་ངོ༌། །འདི་ནི་གླིང་གི་བྱེད་པའོ། །འདིར་སྒོ་ངའི་ཕྱི་རོལ་མ་ཡིན་པའི་ཆ་ནི་སྦུབས་ཏེ་འདིར་གཞག་པར་བྱ་བ་དང༌། སྤྱད་པར་བྱ་བའི་གནས་སུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ལིང་ཏོག་སྟེ་མཐོང་བ་དང་འགལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མ་རིག་པ་ཉིད་སྒོ་བའི་སྦུབས་དང་ལིང་ཏོག་སྟེ། དེས་ཡོངས་སུ་ཁེབས་པ་ནི་གཡོགས་པའོ། །མུན་པ་ནི་གཏི་མུག་གོ །དེས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པ་ནི་ལོག་པར་བྱས་པའོ། །སྣང་བར་བྱེད་པ་ནི་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །མེད་པར་བྱེད་པ་ནི་འཇིག་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་སྣང་བའི་བྱེད་པའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་བསྡུ་བའི་ཟླས་དབྱེ་བའོ། །རང་བཞིན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དོ། །དེས་དེ་དག་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པར་རྟོགས་པའི་དོན་དུ་ཆོས་སྟོན་བས་ན། ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དམ་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པའོ། །འདི་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲེན་པའོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་ཐེག་གསུམ་གྱིས། །འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་བྱེད་པའི་བདག །ཐ་མ་རྟེན་གྱི་མཛད་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ནི་རྟེན་གྱི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་གྲོང་དུ་འགྲོ་བ་ཕྱིན་པ་བཞིན་དུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་འགྲོ་བས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྲོ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ་ལུས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱིས་སམ། སེམས་ཀྱིས་སོང་ནས་དེ་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཁོ་ནས་སོ། །འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ནམ་མཁའི་རྟེན་ཅན་ཏེ། ནམ་མཁའ་ལ་ནི་འོང་བ་འམ། འགྲོ་བ་མེད་དེ། འདི་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ནས་གནས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་རྟེན་ཅན་ནོ། །ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ག་ལས་ཤེ་ན། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་ཕྱིར་མ་བྱས་པའོ། །གནས་སྐབས་གཞན་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མ་བྱས་པའོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་འདུས་པས་མ་བྱས་པ་སྟེ་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པའོ། །གནས་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་འཇུག་པའོ། །ཡང་དག་པར་གནས་པ་ནི་ཀུན་ནས་གནས་པས་སོ། །རྣམ་པར་གནས་པ་ནི་ཁ་ཅིག་ཉིད་དུ་གནས་པས་སོ། །འདི་དག་བཟློག་པའི་ཕྱིར་མི་གནས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་མི་གནས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་གནས་པ་དང༌། མཁའ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཙམ་ཉིད་དོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའི་རྟེན་ཅན་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཡང་རྟེན་ཅན་དང་དེ་ཉིད་འགྲོ་བའི་རྟེན་ཅན་ནོ། །དེ་ལྟར་དུ་བྱ་དང་མི་དམིགས་དང༌། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་དང༌། རྟེན་གྱི་བྱེད་པའོ། །བྱེད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་བཤད་ནས། ངོ་བོ་ཉིད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས། ཉོན་མོངས་རྟགས་དང་མཚན་མ་དང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དང༌། །དབེན་དང་དཀའ་དང་ངེས་པ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མི་དམིགས་དང༌། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་དང༌། །དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་གང་ཡིན་དང༌། །མི་མཐུན་ཐོགས་པ་མེད་དང་དེ། །གཞི་མེད་འགྲོ་མེད་སྐྱེ་མེད་དང། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་དམིགས་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད། །མཚན་གཞི་ལྟ་བུར་མཚོན་པས་ན། །མཚན་ཉིད་བཞི་པར་བཞེད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མཚན་ཉིད་བཞི་པར་འདོད་དོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། དེ་ཡང་ལས་སུ་བསྒྲུབས་ནས་མཚན་ཉིད་དེ་མཚོན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཚན་གཞི་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བཤད་པ་གཞན་ཡང་གསུངས་པ་ལ། མཚན་གཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པས་མཚན་གཞི་སྟེ། མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ལ་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་བཅུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་རྟགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འདིའི་སྐབས་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རང་བཞིན་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། སྤྱད་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྲུང་བར་བྱེད་པའོ། །སྤྱད་པ་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། གང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ། ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལེན་ནོ། །འདུལ་བ་ནི་ཚུལ་མ་ཡིན་པ་དེ་འདུལ་བར་འོས་པའོ། །དེ་དག་ལ་འདིས་རྣམ་པར་དབེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པས་ན་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །འདི་ཙམ་གྱིས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་བཞི་བརྗོད་དོ། །ཉོན་མོངས་པས་དབེན་པ་དང༌། རྟགས་ཀྱིས་དབེན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་མས་དབེན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོས་དབེན་པའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་རྟགས་ནི་ཉོན་མོངས་པས་བྱས་པའི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་མ་ནི། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་དང་གཏི་མུག་མེད་པའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྟེན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། འདི་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྟེན་ཏེ་གང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། འདིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །གང་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་དུས་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན། བྱང་ཆུབ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་བའོ། །རབ་འབྱོར་ཀྱེ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ཏེ་རེ་བར་མི་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་གསུམ་ལ་བལྟ་བར་མི་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནས་པར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །འདི་ནི་དཀའ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དཀའ་བ་དང་བཅས་པའི་ངེས་པ་ནི་དཀའ་བ་དང་ངེས་པའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་ཡིན་གྱི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། མངོན་པར་འདོད་པ་ན་དོན་གྱི་དབང་ངོ༌། །དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་གནས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཉིད་ལ་ངེས་པའོ། །འོན་ཀྱང་གང་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བརྟག་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ་ཟབ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་བཅའ་བའོ། །འོག་མ་བཞིས་ནི་གཏན་ཚིགས་ཏེ་བསྒོམ་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། དུས་གསུམ་དུ་བསྒོམ་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དངོས་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་དམིགས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པའི་ལན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དྲིས་སོ། །མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཏེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་དངོས་པོར་གྱུར་པའོ། །ནམ་མཁའ་སྒོམ་པ་འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་བསྒོམ་པ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཙམ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཆགས་པ་བསྒོམ་པ་དང༌། མཐའ་ཡས་པ་བསྒོམ་པ་འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་བསྒོམ་པ་ནི་གཟུང་བ་མི་དམིགས་པ་བསྒོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་མ་མཆིས་པ་བསྒོམ་པ་དེ་ནི་འཛིན་པ་མི་དམིགས་པར་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉེ་བར་བརྟག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་མི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། བྱེ་བྲག་ཏུ་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པའོ། །གཞོལ་བ་དང༌། འབབ་པ་དང༌། བབ་པའི་སྒྲ་ནི་གཞིའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་འབྲུ་མང་པོར་བྱའོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ནི་རྒྱུན་ནོ། །ནམ་མཁའ་ལ་གཞོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་འདི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བརྟགས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཉིད་དེ་ག་ལས་ཤེ་ནའོ། །རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལན་ནོ། །ཡུལ་དང་དུས་ལས་དཔག་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ། །དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཚད་དང་བྲལ་པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པའོ། །དེ་ནི་གཟུགས་ནས་ཕྱོགས་གང་དུ་ཡང་མི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི། འདི་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཡུལ་དང༌། དུས་ཀྱིས་ཁྱབ་པའི་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུགས་ཅན་དུ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ། །གཞན་དུ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱོར་རོ། །སུས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་གིས་ཀྱང་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲི་བའོ། །རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ནི་འདིར་ཆོས་ཉིད་ལ་བརྗོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་ནི་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བརྫུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་དད་པར་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་མི་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལེའུ་རྫོགས་པའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ་མོས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཟབ་པའོ། །གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ནི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ། །བལྟ་དཀའ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བས་སོ། །རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པས་སོ། །བརྩོན་པ་ཆུང་བ་ནི་བྱེད་པར་མི་འདོད་པའོ། །གཞོལ་བ་ནི་འཇུག་པའོ། །གང་དུ་སུས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་དགག་པའོ། །ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལས་དགག་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཐོབ་པའི་འོང་བ་མེད་པ་དང༌། དོར་བའི་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཟབ་པོ། །མི་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་མི་འཇུག་པའི་སླད་དུའོ། །འཇིག་རྟེན་དག་ནི་ཆོས་འདི་འཛིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ངེས་ཤིང་རྣམ་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་མི་མཐུན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ལེའུ་ནི་ལྷའི་ལེའུའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ། སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་བཅོ་ལྔ་པའོ།། །།དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། འདི་ནི་གང་ལ་ཡང་ཐོགས་པ་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐོགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་མེད་པའོ། །མཚུངས་པ་དེ་ག་ལས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར་གནས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚུངས་པ་མ་མཆིས་པ་ནི་དཔེ་མེད་པའོ། །གཉིས་སུ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་ནི་དོ་ཟླའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་དོ་ཟླ་མ་མཆིས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྒོལ་བ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །རྗེས་སུ་ནི་བཞི་སྟེ། བདེ་འགྲོ་དང༌། ངན་འགྲོ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་མེད་པ་ནི་རྗེས་མེད་པའོ། །མངོན་པར་གྲུབ་པ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མངོན་པར་གྲུབ་པ་མེད་པ་ནི་གང་དུ་ཡང་གནས་པ་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མངོན་པར་གྲུབ་པ་མེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་མ་མཆིས་པ་ནི་འབྱུང་བ་དང་བྲལ་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་མེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་ཟིན་པ་ཡང་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། མེད་པ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། མི་རིགས་ཏེ་བོང་བུའི་རྭ་བཞིན་ནོ། །ངན་འགྲོའི་ལམ་དང༌། བདེ་འགྲོའི་ལམ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ནི་ལམ་མོ། །དེ་མེད་པ་ནི་ལམ་མེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལམ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་གཞི་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མའི་རྗེས་སུ་སྐྱེས་པ་ནི་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ལས་སོ། །ལས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཀ་ཏ་ནི་བྱེད་པ་པོའི་རྐྱེན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་བྱ་བའོ། །ལས་ཀྱི་དྲུག་པས་འབྲེལ་བ་སྨྲ་བར་འདོད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྐྱེས་པ་ནི་རབ་འབྱོར་རོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དེའི་རྗེས་སུ་སྐྱེས་པ་ག་ལས་ཤེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལན་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་སྲས་དང་འདྲ་བར་སྟོང་བ་ཉིད་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་གསུངས་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང་ཕ་དང༌། བུ་གཉིས་སུ་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །གལ་ཏེ་མ་སྐྱེས་ན་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཕ་དང་བུ་འདྲ་ཞེ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །རྗེས་སུ་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཏན་ཚིགས་གཞན་གསུངས་སོ། །རྗེས་སུ་སོང་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བའོ། །དེ་བས་ན་ཡང་རྗེས་སུ་སྐྱེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ཞིང་སྐྱེས་པ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །གལ་ཏེ་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འོངས་པ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །སོང་བ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་པ་མེད་པའོ། །ཡང་ཅི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་ནས་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྐྱེས་སམ། ཅི་དང་པོ་ཉིད་ནས་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་འདི་ནི་དང་པོ་ཉིད་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ནི་སྒྲས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཇུག་སྡུད་པའོ། །འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བ་ནི་འགྲོ་བའོ། །དེ་བཀག་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོའོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྐྱེས་པའི་གཏན་ཚིགས་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་གནས་པ་སྟེ་འདའ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་གནས་པ་ཉིད་དོ། །གཏན་ཚིགས་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། སྔ་མའི་རང་གི་ངོ་བོའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པའོ། །རང་གི་ངོ་བོ་གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་པ་ནི་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །གཏན་ཚིགས་གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་གང་ཡང་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པ་སྟེ་ག་ལས་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་ལས་འོངས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་ན་ཡོད་དེ་དེ་ལས་གཞན་ན་ནི་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ལན་ཏེ། འདི་ནི་གཅིག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་བཅའ་བའོ། །དེ་རིགས་གཅིག་པའི་ཕྱིར་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། གཉིས་སུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཉིས་ནི་ཐ་དད་པའོ། །དེ་མེད་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྟེ། གཅིག་གི་སྒྲའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་གཅིག་པ་ཡིན་ཡང་འབྲེལ་པ་ཅན་ཐ་དད་པས་ཐ་དད་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ནམ་མཁའ་དང༌། གཞན་གྱི་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དོན་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གཉིས་སུ་བྱར་མེད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྟག་ཏུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡང་རང་བཞིན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གཞན་ལས་ཀྱང་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །གང་དུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཏན་ཚིགས་གསུངས་ཏེ། གང་དང་གང་གི་གཞི་དང་རྒྱུ་ནི་དེ་དང་དེའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ་དཔེར་ན་ཁྲོན་པའི་ཆུ་དང༌། ནས་ཀྱི་མྱུ་གུ་ལྟ་བུའོ་ཞེ་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གང་དུ་ཡང་མ་ཡིན་གང་ན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་གང་དུ་ཡང་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གང་གི་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་གང་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་ན་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་བས་ན་རབ་འབྱོར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ། །དེ་ལྟར་ན་གནས་བརྟན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཏན་ཚིགས་གཞན་གསུངས་པ་ལ། དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་གཉིས་གསུངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏེ། མ་བྱས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་བྱས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་པས་ན་མ་བྱས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་ནམ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ་རྟག་ཏུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དུས་ཐ་དད་པས་ཀྱང་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་གཉིས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཏན་ཚིགས་གཞན་གསུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་པའོ། །མི་རྟོག་པ་ནི་དེ་དག་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེས་སོ། །གཞིག་ཏུ་མེད་པ་ནི་གཅད་དུ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཇུག་བསྡུ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཏན་ཚིགས་གཞན་གསུངས་ཏེ། གུད་ན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དུ་ཐ་དད་པར་མི་དམིགས་པའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡིན་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་པས་ན་གཞན་མ་ཡིན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་དེས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་སོང་བའོ། །དོན་དམ་པ་ནི་འདི་ལ་གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་རབ་འབྱོར་རམ་གང་ཡང་མེད་དོ། །གང་དུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །འདི་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་ཉེ་བར་སོང་བའོ། དེ་ལྟར་ན་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཇུག་སྡུད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཏན་ཚིགས་གཞན་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཇུག་སྡུད་པའོ། །འདི་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། འདིར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་དད་པ་མེད་པར་ཐ་དད་དུ་མཐོང་བའི་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དམིགས་པའོ། །འདི་ནི་མི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་བཅུ་དྲུག་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་འདིའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ནི་དེ་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཤེགས་པ་ནི་ཤེས་པའི་དོན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་དགོངས་སོ། །འདི་བསྟན་པ་ན་གང་གཡོ་བར་གྱུར་པ་དེ་ནི་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་ཏེ། ལྟས་ཆེན་པོ་དྲུག་གམ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་གཡོས་པ་ནས་ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་ཤིག་ཤིག་པའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། འདིར་གསུམ་ནི་གཡོ་བའི་དོན་ཏོ། །གསུམ་ནི་སྒྲའི་དོན་ཏེ་དྲུག་གིས་ཁྱབ་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོར་བྱས་པའི་དབྱེ་བས་ལྟས་ཆེན་པོ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་གཡོས་པ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ལས་སོ། །འགུལ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ལས་སོ། །ཀུན་ནས་འགུལ་བ་ནི་ལྡེག་པའོ། །ཆེམ་ཆེམ་ནི་དབྱུག་པས་བསྣུན་པའི་ཁར་བ་བཞིན་ནོ། །འུར་འུར་ནི་སྒྲའོ། །ཤིག་ཤིག་ནི་འབྲུག་སྒྲ་ཆེན་པོ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པ་དྲུག་ནི་དཔེར་ན་སའི་ཤར་ཕྱོགས་མཐོན་ན་ནུབ་ཕྱོགས་དམའ། ནུབ་ཕྱོགས་མཐོ་ན་ཤར་ཕྱོགས་དམའ་བ་དང༌། ལྷོ་ཕྱོགས་མཐོ་ན་བྱང་ཕྱོགས་དམའ་བ་དང༌། བྱང་ཕྱོགས་མཐོ་ན་ལྷོ་ཕྱོགས་དམའ་བ་དང༌། དབུས་མཐོ་ན་མཐའ་དམའ་བ་དང༌། མཐའ་མཐོ་ན་དབུས་དམའ་བའོ། །གང་གི་ཚེ་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་བཞིན་དུ་རབ་འབྱོར་གྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་བསྟན་པ་ན་ལྟས་ཆེན་པོ་བཅོ་བརྒྱད་བྱུང་ངོ༌། །རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་མཉམ་པར་བསྟན་པ་ནི་གཞན་ཡང་གནས་བརྟན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་བཅའ་བའོ། །ཉེ་བར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ཆོས་ཀྱིས་སོ། །རྗེས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་བྱེད་པ་པོའི་དོན་ཏོ། །གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་སོ། །རྗེས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་ལས་སོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་སྡུད་པའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་སྤྱད་པར་བྱ་ཞེ་ན། གནས་སྐབས་དེ་ཙམ་གྱིས་སོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པར་སླའོ། །འོན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཡང་ངོ༌། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྲལ་བའི་དོན་གྱི་ལྔ་པའོ། །བྱ་དེ་ལུས་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནུས་པར་སེམས་པའོ། །བར་དེར་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་སའི་བར་དུ་སེམས་པའོ། །འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་ལྟ་བུ་འབྱུང་བའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། ། །འདིར་ཤེས་པ་དང་ཁྱད་པར་དང་བྱེད་པ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཐར་བའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་དང་བྲལ་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་བསྟན་ཅིང་མཚོན་པར་བྱ་བ་དེ་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མཚན་མ་མེད་པར་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་ཐབས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་རྟག་ཏུ་མི་གཏོང་བ་དང༌། བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་དག་པར་བསྔོ་བ་སྟེ། དེ་ནི་བསྔོ་བ་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་ལེའུ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས། མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་ཡིན་པས། །མཚན་མེད་རབ་ཏུ་སྦྱིན་ལ་སོགས། །ཡང་དག་བསྒྲུབ་ལ་མཁས་པ་ནི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་འདི་ལ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེའི་དབྱེ་བ་ལྔ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུམ་ཆེན་མོ་དག་ལས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་བསྟན་བཅོས་ལས། སངས་རྒྱས་སོགས་དམིགས་དད་པ་དང༌། །སྦྱིན་སོགས་སྤྱོད་ཡུལ་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། །བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་དྲན་པ་དང༌། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཏིང་འཛིན་དང༌། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཤེས་བུ་ཤེས་རབ་དང་རྣམ་ལྔ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་བསྟན་བཅོས་ལས། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྣོན་པོ་ཡིས། །རྟོགས་སླ་རྟུལ་པོས་རྟོགས་དཀའ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདིའི་སྐབས་འབྱེད་པར་བྱེད་དེ། འདི་ཚེགས་ཆེན་པོས་འབྱུང་བས་ན་འབྱུང་བར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཀའ་བའོ། །འདི་དག་ནི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གང་ཟག་གི་ཁྱད་པར་གསུངས་ཏེ། །ཤེས་རབ་འཆལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། འཆལ་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྟུལ་པོའི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣོན་པོས་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པར་སླ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་བསྟན་པར་འདོད་ནས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སླའོ་ཞེས་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ་མི་རིགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་དེ་ཙམ་གྱིས་འབྱུང་བར་སླ་བར་གྱུར་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་པོ་ཉིད་ནས་དེ་ལྟར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྒྲུབས་པས་ཐོབ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྟུལ་ཕོ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ནི་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་འཐོབ་པས་འབྱུང་བར་དཀའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་མངོན་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་གིས་ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འཐོབ་ཅེ་ན། རབ་འབྱོར་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་བྱིས་པས་གཟུང་བའི་དོན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་ན་དེ་ཡང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བརྫུན་པའི་ཕྱིར་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་པའམ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕྱོགས་གཉི་ག་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱང་ཆུབ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་མ་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གནས་བརྟན་ལ་ཤཱ་རིའི་བུའི་ལན་ནོ། །དེ་སྟོང་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འགལ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། གང་དག་གང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟར་འགལ་བར་བསྟན་ནས་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པ་སྨྲ་བར་འདོད་ནས་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། མི་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཟློག་སྟེ་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་འདི་ནི་གཞན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སུན་དབྱུང་བ་དང་རང་གི་ཕྱོགས་བསྒྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཐལ་བ་རྒྱ་ཆེར་སེལ་བར་བྱེད་དེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སོ། །ཕྱིར་ལྡོག་པའི་ཆོས་དེ་གང་ཡིན་ཞེས་སྨྲས་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས་པའི་ཚུལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས་པའི་ཚུལ་ནི་རིགས་པའོ། །དེས་ན་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཁོ་ན་བྱང་ཆུབ་དག་པའོ། །དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའོ་ཞེས་བསམས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུའི་ཚིག་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའོ། །གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཁྱད་པར་གསུངས་ཏེ། ཡང་གི་སྒྲ་ནི་སྒྲའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་གང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གང་པོས་རབ་འབྱོར་ལ་དྲན་པར་བྱེད་དོ། །ལྷག་མ་རབ་འབྱོར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་ནི། བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གླུབ་པའི་མཐའ་འཇོག་པའི་ཚིག་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱས་བར་བསྟན་པ་དད་ལྡན་པ་དེ་ཡང་ཆད་ཀྱིས་ནི་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འབྱུང་སླའོ། །ཞེས་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བསྟན་ཏོ། །ཐར་པའི་ཆ་ནི་བསྟེན་ཅིང་ཐོབ་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཕན་པ་ནི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྟེ། དེ་དག་བསྟན་ནས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱེད་པ་ནི་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །དེའི་ཆ་ནི་འཐོབ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕན་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དྲོད་དང༌། རྩེ་མོ་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གོ །དེ་ལ་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས། དྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་འདིར། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་བསྔགས། །དེ་དག་ཉིད་ལ་སེམས་མཉམ་སོགས། །རྣམ་པ་དག་ནི་བཅུར་བཤད་དོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། བདག་མགོན་དུ་གྱུར་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། གནས་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེག་པར་བྱ་བས་སོ། །བསླབ་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོམས་པར་བྱ་བས་སོ། །མཉམ་པར་གནས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སེམས་རྣམ་པ་བཅུ་གསུངས་ཏེ། མཉམ་པའི་སེམས་དང༌། བྱམས་པའི་སེམས་དང༌། ཕན་པའི་སེམས་དང༌། གཡོ་བ་མེད་པའི་སེམས་དང༌། ང་རྒྱ་བཅག་པའི་སེམས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པའི་སེམས་དང༌། སྙིང་རྗེའི་སེམས་དང༌། མཐོ་བཙམས་པ་མེད་པའི་སེམས་དང༌། མ་དང་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་དང༌། བུ་དང་བུ་མོ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །མགོན་ནི་མགོན་དང་བཅས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དྲོ་བར་གྱུར་པའོ། །བདག་ཉིད་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་ཅིང༌། །སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་གནས་པས་གཞན། །དེ་དག་ལ་ནི་དགོད་པ་དང༌། །བསྔགས་པ་བརྗོད་དང་མཐུན་པ་ཉིད། །བརྩེར་གྱུར་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ཉིད་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །སྡིག་པ་ནི་མི་དགེ་བ་བཅུའོ། །དེ་དག་སྤོང་བ་ནི་ལྡོག་པའོ། །ཡོངས་སུ་རྒྱལ་བར་བྱ་བ་ནི་གོམས་པར་བྱ་བའོ། །མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལུགས་དང་མཐུན་པའོ། །མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པའོ། །གཞན་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་དག་ལའོ། །ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པའོ། །བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ནི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །དེ་ནི་རྩེ་མོར་གྱུར་པའོ། །དེ་བཞིན་བཟོད་པ་ནི། རང་གཞན་རྟེན་ཅན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདེན་ཤེས་པ། །ཆོས་མཆོག་དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་རྣམས། །སྨིན་བྱེད་སོགས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ། །རང་ཡང་བདེན་པ་ཤེས་པ་དང༌། །གཞན་དག་ཀྱང་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བ་དང༌། །དེའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་བཟོད་པར་གྱུར་པའོ། །བདག་ཉིད་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཞན་དག་ཀྱང་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བ་དང༌། དེའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །དེ་གཉིས་ཀ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་ཏེ། བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པའི་ཡུལ་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྤང་བ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུ་ལྔ་ལ་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པའི་བར་གྱིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་ནས་གཞན་དག་ཀྱང་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བ་དང༌། དེའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། དེ་ལ་མཐུན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བཟོད་པར་གྱུར་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ལྟར་འདོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་གསུངས་ཏེ། སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་ནས་དམ་པའི་ཆོས་གནས་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ལེའུ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ། སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་བཅུ་དྲུག་པའོ།། །།ཐར་དང་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དང༌། །སློབ་བ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །ཞེས་གོང་དུ་བསྟན་པ་དེ་ལས་གཉིས་བསྟན་ནས་གསུམ་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ནས་བཟུང་ནས། །མཐོང་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་གནས། །དེ་འདིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཞེས་བྱ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་རོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས་འདིའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཆེད་དུ་འབྱུང་བ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ། །ལྡོག་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ། །དེ་ནས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་གནས་པ་འདིའི་རྟགས་དུ་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན་དེའི་ཕྱིར། གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་སོགས་རྟགས། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བསྐྱེད་པ་ཡིས། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་གནས་པ་ཡི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་འདི། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅི་སྟེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། །ཐེ་ཚོམ་མི་དལ་ཟད་པ་དང༌། །བདག་ཉིད་དགེ་བ་ལ་གནས་ཤིང༌། །གཞན་དག་དེ་ལ་དགོད་པ་དང༌། །གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ཟབ་མོའི་དོན་ལའང་སོམ་ཉིད་མེད། །བྱམས་ལུས་སོགས་དང་སྒྲིབ་པ་ནི། །རྣམ་པ་ལྔ་དང་མི་འགྲོགས་དང༌། །བག་ལ་ཉལ་ཀུན་འཇོམས་པ་དང༌། །བྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དང༌། །གོས་ལ་སོགས་པ་གཙང་བ་དང༌། །ལུས་ལ་སྲིད་བུ་རྣམས་མི་འབྱུང༌། །གྱ་གྱུ་མེད་སེམས་སྦྱངས་བ་ནི། །ལེན་དང་སེར་སྣ་མེད་ལ་སོགས། །ཆོས་ཉིད་ལྡན་པར་འགྲོ་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་དུ་དམྱལ་ཚོལ་དང༌། །གཞན་གྱིས་བཀྲི་བར་མི་བཏུབ་དང༌། །ལམ་གཞན་ཉེ་བར་སྟོན་བདུད་ལ། །བདུད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་དགྱེས་པའི་སྤྱོད་པ་སྟེ། །རྟགས་ནི་ཉི་ཤུ་འདི་དག་གིས། །དྲོད་དང་རྩེ་མོ་བཟོད་བཅས་དང༌། །ཆོས་མཆོག་རྣམས་ལ་གནས་པ་ནི། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ལྡོག །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་དག་གིས་སྣང་ཞིང་གསལ་བར་བྱེད་པས་ན་རྣམ་པའོ། །འདི་དག་གིས་མཚོན་པར་བྱེད་ཅིང་རྟོགས་པར་བྱེད་པས་ན་རྟོགས་སོ། །འདི་དག་གིས་ངེས་པར་དཔོག་ཅིང་རྟོགས་པར་བྱེད་པས་ན་མཚན་མའོ། །དོན་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང་གསུམ་དུ་གཟུང་བ་ནི་དོན་གཞན་དུ་བརྟགས་པ་དེ་རྣམ་པར་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བསྟན་པའི་དོན་འདི་ལའམ། གཞན་གང་ཡིན་པ་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འམ་གྱི་སྒྲ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡང་སྟ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམ་པ་གང་གིས་འཚལ་བར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །རྟགས་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་ཡོད་པ་ལས་དེ་ལ་རེ་ཞིག་དང་པོ་ནི་རབ་འབྱོར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་གང་ཡིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སང་རྒྱས་དང༌། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་རྒྱས་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཏེ། རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་འང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ཐམས་ཅད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་ཏེ། །ནིའི་སྒྲ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གཉིས་སུ་མེད་དོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཁོ་ནའོ། །བཞིན་ཉིད་ཀྱང་གཅིག་ཁོ་ན་སྟེ། གཉིས་སམ་མང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་འདི་ནི་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་ཐ་མི་དད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་ཅིང་མ་ཆད་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་འཇུག་པའོ། །ཇི་ལྟར་འཇུག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གནས་པ་ནི་དེ་ལ་མཐོང་བའོ། །མི་རྟོག་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་ལོག་པར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་ཡོད་པས་འཇུག་པའོ། །ཇི་ཙམ་གྱིས་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་དུ་ཞུགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བརྗོད་པའི་རིམ་པ་ཞུགས་ནས་སོ། །ཇི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ཙམ་ཐོས་པའོ། །ཐོས་ནས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པའི་འོག་ཏུ་ཡང་ངོ༌། །དེ་ལས་ཀྱང་འདས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ནས་དུས་ཕྱི་མར་ཡང་ངོ༌། །ནེམ་ནུར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གནོད་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཡིད་གཉིས་ནི་ཡིད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྟེ། དེ་མི་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་དེ་ནི་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་མོ། །དེ་མེད་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་དུ་མི་བྱེད་པའོ། །རྨོངས་པར་མི་བྱེ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དགག་པའོ། །ཅི་ཞིག་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འོན་ཀྱང་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཁོ་ན་ལ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡིན་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མོས་པ་ནི་དད་པས་སོ། །ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ། །རྟགས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའོ། །ཡན་ལག་ནི་གྱིན་ད་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །ཡན་ལག་ནི་ལྟོས་ནས་རྟགས་འདི་དག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མང་པོའི་ཚིག་ཏུ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཁོ་ནར་ཤེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དང་པོའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། གཞན་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལས་ཕྱིར་རོལ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིའོ། །དགེ་སྦྱོང་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ལའོ། །ངོར་ལྟ་བ་ནི་འདུད་པས་ལྟ་བའོ། །ཅི་ཞིག་ལ་ལྟ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ་ཤེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པས་སོ། །མཐོང་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པས་སོ། །སྦྱིན་པར་སེམས་པ་ནི་གུས་པའི་སྦྱིན་པའོ། །རྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་པ་འམ། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའོ། །བདེན་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་ལ་ཡིད་གཉིས་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དེ་ཟད་པ་ཡོད་ན། འདི་དག་ཐམས་ཅད་མི་བྱེད་དེ། འདི་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟད་པ་སྟེ། དེ་དག་ལ་རྟགས་གཉིས་པའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གསུངས་པ་ལ། ངན་སོང་ནི་དམྱལ་བ་དང༌། ཡི་དགས་དང༌། དུད་འགྲོའོ། །བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་བུད་མེད་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་མི་ཁོམ་པ་ལྷག་མ་ཉེ་བར་མཚོན་པའོ། །འདི་ནི་མི་ཁོམ་པ་ཟད་པ་སྟེ། དེ་དག་དེ་ལ་རྟགས་གསུམ་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། བདག་ཉིད་ཀྱང་དགེ་བ་བཅུ་ལ་གནས་ཤིང༌། གཞན་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་འཛུད་ཅིང་བསྟན་བར་བྱེད་པཱ་འདི་ནི་དེ་དག་ལ་རྟགས་བཞི་པའོ། །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ་ཆོས་གང་དང་གང་ཤེས་པ་ནི་མདོའི་སྡེ་ལ་སོགས་པའོ། །སྦྱིན་པ་ནི་གཞན་དག་ལའོ། །འདི་དག་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བའི་སླད་དུ་སྟེ། དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཐུན་མོང་དུ་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཇི་ལྟ་བར་གཞན་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་གྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་དག་ལ་རྟགས་ལྔ་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། རྨོངས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཟབ་མོའི་དོན་ལ་སོམ་ཉི་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟགས་དྲུག་པའོ། །བྱམས་ལུས་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཏེ། དེ་ནི་ཕན་པའི་ཚིག་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་ཏེ། ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་བྱམས་པའི་ལུས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟགས་བདུན་པའོ། །དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་སྒྲིབ་པ་ནི་འདོད་པ་ལྔ་ལ་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང་རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་མོ། །དེ་དག་དང་མི་འགྲོགས་པ་ནི་མི་ལྡན་པའོ། །དེ་ནི་རྨིགས་པ་དང༌། གཉིད་ཆུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལས་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་སྒྲིབ་པ་ལྔ་དང་མི་འགྲོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟགས་བརྒྱད་པའོ། །ཐམས་ཅད་ལ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ནི་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་བག་ལ་ཉལ་འཇོམས་པ་ནི་བག་ལ་ཉལ་ཀུན་འཇོམས་པ་སྟེ། དེ་ནི་བག་ལ་ཉལ་མེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟགས་དགུ་པའོ། །དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་ཤེས་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་དེ་འགྲོ་བ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་ཏེ་འགྲོ་བ་ནི་ཕར་འགྲོ་བའོ། །ཕྱིར་ལྡོག་པ་ནི་འོང་པའོ། །བསླད་པ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བའོ། །ཐོགས་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའམ། ཐོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གྱ་ཚོམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་བརྟགས་པར་ས་ལ་འགྲོ་བའོ། །དེ་ནི་མཚོན་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི་འཆག་པ་དང༌། ལངས་པ་དང་འདུག་པ་དང༌། ཉལ་བ་ནི་མི་གཡེང་བའོ། །འདི་ནི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟགས་བཅུ་པའོ། །ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྐྱོན་ཉུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། ཤིག་དང་ལྡན་པས་ན་ཤིག་ཅན་ནོ། །གཙང་གདང་བ་ནི་གཙང་གདང་བའོ། །གནོད་པ་ནི་ནད་དོ། །སྐྱོན་ནི་འཚེ་བའོ། །འདི་ནི་གོས་ལ་སོགས་པ་གཙང་བ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟགས་བཅུ་ཅིག་པའོ། །སེམས་ཅན་གཞན་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འཕགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ། འབྱུང་བ་ནི་སྐྱེ་བ་སྟེ་བཟའ་བའི་དོན་དུའོ། །མངོན་པར་འཕགས་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །འདི་ནི་ལུས་ལ་སྲིན་བུ་རྣམས་མི་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟགས་བཅུ་གཉིས་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བུར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། སེམས་ལ་བྱ་བ་ཉུང་བ་ནི་འདོད་པ་ཆུང་བ་དང༌། རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་གྱ་གྱུ་ནི་གྱ་གྱུ་ཉིད་དོ། །གང་སྐྱོན་སྦེད་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་གཡོའོ། །གང་གཞན་སླུ་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཡོན་པོའོ། །གཞན་སླུ་བའི་ཕྱིར་དོན་དུ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་སྟོན་པ་ནི་རྒྱུའོ། །དེ་དག་སྤངས་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སེམས་གྱ་གྱུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་གྱོ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཡོན་པོ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་གྱོ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །འདི་ནི་སེམས་གྱ་གྱུ་མེད་པའི་སེམས་ཏེ། དེ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟགས་བཅུ་གསུམ་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། འདིར་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྷུར་བྱེད་པ་ཉིད་བཀག་པས་སྦྱངས་པ་ལེན་པ་ཡང་ཉེ་བར་མཚོན་ཏེ། འདི་ནི་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟགས་བཅུ་བཞི་པའོ། །ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་མང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེར་སྣ་བཟུང་བས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་སེར་སྣ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟགས་བཅོ་ལྔ་པའོ། །ཆོས་ཟབ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གསུངས་པ་ལ། །སྦྱོར་བ་ནི་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའོ། །ཆོས་ཉིད་དང་ལྡན་པར་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་དང་ལྡན་པར་འགྲོ་བ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟགས་བཅུ་དྲུག་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དག་གསུངས་པ་ལ། ཕྱིར་བཤགས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པ་དང་སྡིག་པ་བཤགས་པར་གྱིས་ཤིག་པའོ། །སོ་སོར་སྤོངས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོར་ངེས་པས་བསྟེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྤོངས་ཤིག་པའོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བཏང་བ་ཡོད་ནའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུར་བདུད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ནའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །སེམས་ཅན་དོན་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དམྱལ་ཚོལ་བའང་རྟོགས་པར་སླའོ། །འདི་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་དམྱལ་བ་ཚོལ་བ་སྟེ་དེ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟགས་བཅུ་བདུན་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་སོ་སོར་བཤགས་པར་གྱིས་ཤིག་པ་ནི་སོ་སོ་སོ་སོར་ཅིག་པའོ། །གང་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་སེམས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤོངས་ཤིག །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྨྲས་པ་ནི་སྙན་དང་གས་མཁན་ནོ། །དེའི་ལས་ནི་སྙན་དང་གས་སོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཁམས་ནི་རང་བཞིན་ནོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནི་ཆོས་ཅན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་འོག་མ་དང་སྦྱར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །འདི་ནི་གཞན་གྱིས་བཀྲི་བར་མི་བཏུབ་པ་སྟེ་དེ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟགས་བཅོ་བརྒྱད་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། འཁོར་བ་ན་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། ཁྱོད་འདི་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་དུ་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །མི་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་ཟད་པའོ། །ནི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཏེ། འདི་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འཆད་པར་འགྱུར་བའམ། ཡང་ན་ཀྱེ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སེམས་མེ་འཁྲུགས་མི་གྱོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ལམ་གཞན་ཉེ་བར་སྟོན་པའི་བདུད་ལ་བདུད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟགས་བཅུ་དགུ་པའོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། འབྲལ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཏོང་བའོ། །དེའི་དོན་གྱི་ཚིག་དག་ནི་འབྲལ་བར་བྱེད་པའི་ཚིག་གོ །དེ་གཞན་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་ལ་སོགས་པ་ལས་སོ། །ཐོས་ནས་སེམས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་ཏེ། མི་གྱོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ལས་ཤེ་ན། ཆོས་ཉིད་ལས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ནི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལས་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱབ་ཀྱིས་བལྟས་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་སྟེ། ཐེག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དམན་པ་ལས་གུད་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འབྲལ་བར་བྱེད་པའི་ཚིག་རྣམས་སོ། །ན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བདུད་ཀྱི་ལས་རྣམས་ཤེས་ན་གནས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འོག་མ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྔགས་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་དགྱེས་པའི་སྤྱོད་པ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟགས་ཉི་ཤུ་པའོ། །རྟགས་ནི་ཉི་ཤུ་དེ་དག་གིས། །དྲོད་དང་རྩེ་མོ་བཟོད་བཅས་དང༌། །ཆོས་མཆོག་རྣམས་ལ་གནས་པ་ནི། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ལྡོག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་ཡིན་ཏེ། དྲོད་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་གནས་པ་གང་རྟགས་ཉི་ཤུ་པོ་འདི་དག་གིས་མཚོན་པ་དེ་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ནི་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ལྡོག་པའི། །མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བཟོད་པའི་སྐད་ཅིག་དང༌། ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་གོ །བཅུ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་སོགས་འདུ་ཤེས་ལྡོག་པ་དང༌། །སེམས་བརྟན་ཐེག་པ་དམན་དག་ལས། །རྣམ་ལོག་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི། །ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང༌། །ལུས་སེམས་ཡང་བ་ཉིད་དང་ནི། །འདོད་ལ་སྤྱོད་པ་ཐབས་མཁས་དང༌། །རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་ཉིད་དང༌། །འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། །ཕུང་སོགས་བར་ཆད་བྱེད་རྣམས་དང༌། །ཚོགས་དང་དབང་སོགས་བཅས་པ་ཡི། །གཡུལ་གཡེང་སེར་སྣ་ལ་སོགས་ལ། །སྦྱོར་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ཡི། །གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང༌། །ཆོས་ནི་རྡུལ་ཙམ་མི་དམིགས་ཉིད། །རང་གི་ས་ལ་ངེས་པ་ཉིད། །ས་གསུམ་ལ་ནི་གནས་པ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྲོག་གཏོང་བ། །དེ་འདྲའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བློ་ལྡན་མཐོང་བའི་ལམ་གནས་ཀྱི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དག་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདིར་ནི་དམིགས་པ་ཉིད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ཉིད་མི་སྐྱེད་པ་སྟེ། འདི་ལ་མི་སྐྱེད་པ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཡོད་པ་ཞེས་འབྲུ་མང་པོ་པར་བྱའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ལས་ལྡོག་པ་སྟེ། འདི་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་རྟགས་ཏེ་དང་པོའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། མོས་པ་ལྡོག་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པ་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཉམས་པའོ། །བྲལ་བར་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལའོ། །སེམས་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་སེམས་བརྟན་པའོ། །འདི་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་རྟགས་ཏེ་གཉིས་པའོ། །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་ཐེག་པ་དམན་པ་ལས་རྣམ་པར་ལྡོག་སྟེ། དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་རྟགས་ཏེ་གསུམ་པའོ། །དེ་དག་འདོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། འདི་ནི་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ནི་འདོད་པར་སྐྱེད་པའི་བགེགས་ཉམ་ཆུང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་རྟགས་བཞི་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དྲན་བཞིན་དུ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། འདིར་མིང་ལ་ཆེད་ཆེར་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སེམས་ཡང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་འགྲོ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལུས་ཡང་བ་ཉིད་དོ། །དེ་གཉི་ག་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་རྟགས་ཏེ་ལྔ་པའོ། །དེ་གལ་ཏེ་ཁྱིམ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། །ཡོངས་སུ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་ཐབས་ཏེ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐབས་དེ་དང་ལྡན་པས་འདོད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་རྟགས་ཏེ་དྲུག་པའོ། །འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། ཡིད་བདེ་བ་ལྷག་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་ན་དགའ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །བདེ་བ་ལྷག་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་ན་བདེ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །དོན་དུ་མི་གཉེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པ་ལ་རབ་ཏུ་ཆགས་པ་མེད་པ་ལྟར་རྟག་ཏུ་དོན་དུ་མི་གཉེར་བའོ། །མཉམ་པ་དང་མི་མཉམ་པས་འཚོ་བར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་དང༌། རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་མི་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་འཚོ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། ཆོས་འབའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། །གནོད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལྔ་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཞི་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བདུན་གྱིས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་བཅུ་དྲུག་གོ །འདི་ནི་རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་རྟགས་ཏེ་བདུན་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ་སྔགས་ཀྱི་རིགས་ནི་སྔགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཏེ་ལྷ་ཕོ་རྣམས་ཀྱིའོ། །རྩི་ནི་འབྲས་བུ་སྨིན་པའི་མཐའོ། །ལྷ་མོའི་སྔགས་ནི་རིག་སྔགས་སོ། །སྨན་ནི་སྨན་ནོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་འཁྲུལ་འཁོར་དང༌། རྒྱུད་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གཟུང་ངོ༌། །རྩོད་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་རྩོད་པའོ། །རྒོལ་བ་ནི་ངག་གི་ལས་སོ། །འདི་ནི་འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་རྟགས་ཏེ་བརྒྱད་པའོ།།དགུ་པ་ལ་སོགས་པ་སྐད་ཅིག་མ་ལྔའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བསྟན་བཅོས་ལས། །ཕུང་སོགས་བར་ཆད་བྱེད་རྣམས་དང༌། །ཚོགས་དང་དབང་སོགས་བཅས་པ་ཡི། །གཡུལ་འགྱེད་སེར་སྣ་ལ་སོགས་ལ། །སྦྱོར་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ཡི། །གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྦྱོར་བ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བཅས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའོ། །རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་གནས་པ་ནི་དེ་དག་ལ་གནས་པའོ། །དེ་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཛིན་དེ་བཀག་པའོ། །མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགག་པ་དང༌། འབྲེལ་བའི་དོན་ཏེ་དེ་ཡང་གནས་པའོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་དངོས་པོའོ། །བར་ཆད་བྱེད་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །ཚོགས་ནི་གསུམ་པའོ། །དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་གཡུལ་འགྱེད་པ་ནི་བཞི་པའོ། །སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལྔ་པའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་བཞི་ནི། གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་བྲལ་བར་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། དེ་དག་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ནི་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ནི་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་སྦྱོར་བ་སྟེ། རྗེས་སུའི་སྒྲ་ནི་ལྷན་ཅིག་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་མི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །འདིར་ཐར་པ་ནི་ཡུམ་ཆེན་མོ་དག་ལས་འདི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་ནས་ཆོས་གང་ལ་ཡང་དམན་པ་ཉིད་དམ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ལས་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་འོས་ན་འདུ་འཛིའི་གཏམ་ལ་དགའ་བ་སྟེ། གཏམ་གྱི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདུ་འཛི་ལ་དགའ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་མེད་དེ་གཏམ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཏམ་མོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འགོག་པའི་རྒྱལ་པོའོ། །དེ་ཉིད་གཏམ་ཡིན་ཏེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས་གཏམ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཏམ་མོ། །འདི་ཉིད་ཀྱི་གཏམ་གྱི་དོན་ཅི་རིགས་པར་འདིར་ཡང་སྦྱར་རོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ལ་གནས་པ་དང། བྲལ་བ་སྟེ། དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་རྟགས་ཏེ་དགུ་པའོ། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་ནི་རྐུན་པོ་སྟེ། དགེ་བའི་ནོར་འཕྲོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་རྟགས་ཏེ་བཅུ་པའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་ནི་ཚོགས་ཏེ་ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ།།འདི་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་རྟགས་ཏེ་བཅུ་གཅིག་པའོ།།དམག་དེས་མི་མཐུན་པའི་གནོད་པར་བྱེད་པའི་འཐབ་མོའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །འཐབ་པ་ཡོད་ན་འགོག་པ་འཐོབ་སྟེ། འགོག་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྲོལ་བའོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ལུས་དང་གནས་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་རྣམས་ལོག་པའོ། །དེ་བས་ན་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི། །གྲོང་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་དང༌། གྲོང་རྡལ་དང༌། ལྗོངས་དང༌། ཡུལ་འཁོར་དང༌། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་གྱི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་མི་གནས་ཞེས་བྱ་བའམ། དེ་ལ་མིག་ལ་སོགས་པ་ལྔའི་ལུས་ནི་གྲོང་སྟེ། དབང་པོའི་གྲོང་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གནས་ནི་གྲོང་ཁྱེར་རོ། །དབང་པོ་དྲུག་གིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གྲོང་རྡལ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་དེ་ཡུལ་ལྔའོ། །ལྗོངས་ལ་སོགས་པ་ནི་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །བདག་དང་བདག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཟད་པ་ཡོད་ན་ཐར་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བདག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བདག་གི་གཏམ་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བདག་གི་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བློན་པོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ།།འདི་མན་ཆད་གཏམ་གསུམ་གྱིས་ནི་ཅི་རིགས་པར་བདག་གི་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། གནས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་གནས་པར་མི་བྱ་ན། འོ་ན་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བྱ་ཞེ་ན། གཞན་དུ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཀྱི་གཏམ་ལ་སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱ་བའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཉིད་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པས་སོ། །འདི་ནི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་གྱི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པའི་གནས་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་རྟགས་ཏེ་བཅུ་གཉིས་པའོ། །བསྟན་བཅོས་ལས། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུམ་ཆེན་མོ་དག་ལས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་ལ་སྤྱོད་ན། སེར་སྣའི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་དང༌། རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་མི་གནས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ན་འཆལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་དང༌། རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་མི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་འདིར་ནི་དེ་དག་འཐབ་མོ་དང༌། མཚང་འདྲུ་བ་དང༌། རྩོད་པ་དང་རྒོལ་བའི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་དང༌། རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་མི་གནས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་འཐབ་མོའོ། །མཚང་འདྲུ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་གི་ཚེ་འདི་གཉི་ག་ལ་ཡང་སེམས་ལ་སྟོབས་མཉམ་པར་སྤྱོད་པ་དེའི་ཚེ་རྩོད་པའོ། །གང་གི་ཚེ་གཉེན་པོས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉམ་ཆུང་བར་བྱས་པ་དེའི་ཚེ་རྒོལ་བའོ། །རྩོད་པ་དང༌། རྒོལ་བ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱང་གཏམ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་མི་གནས་པའོ། །མི་འབྱེད་པ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པས་སོ། །འབྱེད་པ་ནི་སྣ་ཚོགས་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སོ། །ཆོས་སྨྲ་ཞིང་མཛའ་བར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །འདི་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་རྟགས་ཏེ་བཅུ་གསུམ་པའོ། །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ལུང་མ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། འདིས་ནི་ཆོས་ནི་རྡུལ་ཙམ་མི་དམིགས་ཉིད། རང་གིས་ལ་ངེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་གསུངས་ཏེ། དེས་ཆོས་རྡུལ་ཙམ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་དེ་ནི་རང་གི་ས་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་གམ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་མེད་དེ། ཐེ་ཚོམ་ནི་སོམ་ཉིའོ། །ཡང་དག་པར་ཞུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲོ་བ་མེད་པའོ། །མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཚམས་མེད་པ་ནི་མཚམས་མེད་པ་ལྔའོ། །གསལ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བཏང་བའོ། །གནོད་པ་ནི་ཉམ་ཆུང་བར་བྱས་པའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་ནི་བདག་ཉིད་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའོ། །མི་འཕྲོགས་པ་ནི་གཞན་གྱིས་མི་བཀྲི་པའོ། །འདི་ནི་རང་གི་ས་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཞིང་ངེས་པ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་རྟགས་ཏེ་བཅུ་བཞི་པའོ། །ས་གསུམ་ལ་ནི་གནས་པ་དང༌། བདུད་ཀྱི་ལས་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདག་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་བ་སྟེ། གནས་གསུམ་ནི་ས་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་ལྷག་པར་ཡང་དག་པར་ངེས་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། འདི་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་འདི་ལའོ། །འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་འོག་མ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དོན་གྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཁོ་ནའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའོ། །ཡོད་པ་ལས་ན་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཏོ། །འདི་ནི་ས་གསུམ་ལ་གསས་ཏེ། དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་རྟགས་བཅོ་ལྔ་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ལེའུ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། བདག་གི་ལུས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ནི་འཚོ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྲོག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ནི་འཆི་བའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་པའི་ཆོས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྐྱེས་བུ་གཏི་མུག་ཅན་ཁ་ཅིག་ནི་འདོར་བར་བྱེད་དོ། །འདི་ནི་བདག་དང་གཞན་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར། སྲོག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་གང་སངས་རྒྱས་ལ་དགའ་བ་དང་གུས་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ལ་ཡང་བྱེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་བདག་ཉིད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མཚོན་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ལྷ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ངོ༌། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྲོག་གཏོང་བ་སྟེ། དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་རྟགས་བཅུ་དྲུག་པའོ། །འདི་འདྲའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བློ་ལྡན་མཐོང་བའི་ལམ་གནས་ཀྱི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དག་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྣམ་པ་དང༌། རྟགས་དང་མཚན་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ལེའུ་ནི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ། སློབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་བཅུ་བདུན་པའོ།། །།ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་གང་གི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དང་གྲངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་ནས། བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཟབ་པ་ཡིན་པ་དེ་ལ་གཉི་ག་ཡང་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས། བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཟབ་པ་སྟེ་ཞེས་པ་འདི་ཉིད་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མི་འཕྲོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ངོ་མཚར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གཅིག་གིས་སོ། །ཇི་ཞིག་ངོ་མཚར་བ་ཡིན་ཞེ་ན་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། །ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་ནི་ཚོགས་ཏེ་མཆོག་ཏུ་ཟབ་པས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཉིས་སུ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་འབད་པས་ཐོབ་པས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཚད་མ་མཆིས་པའོ། །གྲངས་ཤེས་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའོ། །གྲངས་ལས་འདས་པས་མཐའ་ཡས་པའོ། །མཆོག་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་མུ་མེད་པའོ། །མི་འཕྲོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་བཟུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟབ་པའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། སྤྱོད་པ་ནི་ནུས་པའོ། །སྟོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་ལས་ཅི་ཞིག་སྟོན་ཞེ་ན། དེ་ཁོ་ནའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཁོ་ན་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་གནས་ཤེས་པའི་འོག་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཟབ་མོ་ཟབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཟློས་པའི་དོན་ཏེ། གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དམིགས་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཁི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེའི་རྟེན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ་བཏབ་པའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། །བརྩམས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོར་སྟོན་པའོ། །ཤེས་པར་བྱ་བར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་སྦྱོར་བར་འདོད་པའོ། །འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པའོ། །དེས་བསྟན་བཅོས་ལས། །ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས། །ཟབ་པ་དེ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་དང༌། །སྐུར་བའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཟབ་པ་ནི་ཟབ་པའི་དངོས་པོའི་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ཟབ་མོར་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལམ་གྱི་དམིགས་པ་ཟབ་པ་ནི་ཟབ་ཅེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེའི་དམིགས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟེ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཟབ་པ་ཉིད་དེ། གང་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་ཟབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མེད་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། དེ་རིག་པས་མཚན་མ་འགོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ནི་སྨོན་པ་མེད་པ་སྟེ་དེ་རིག་པས་ཁམས་གསུམ་དུ་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ནི་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་སྲིད་པའི་དོན་དུ་ལས་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་མ་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་དག་དེ་ལས་མི་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་མ་སྐྱེས་པ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། །རྫེས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེ་རིག་པས་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་མི་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ནི་འགོག་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་ཡང་སྲིད་པ་འགོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། །དེའི་བག་ཆགས་འགོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ནི་མེད་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་ཞིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟུར་གྱིས་ཞུས་པའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་ལ་སོགས་པའོ། །བྱིས་པས་གཟུང་བར་བྱ་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ཟབ་ཅེ་ན་རང་ཉིད་ཀྱིས་དྲིས་པ་ནི། རབ་འབྱོར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཇི་ལྟར་གཟུགས་ཟབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ནོ། །གང་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོད་པ་ལ་སྟེ། བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཟབ་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ཡང་དག་པར་བསྟན་པས་དགའ་སྟེ། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ངོ་མཚར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཞིབ་མོར་བྱ་བ་ནི་མཁས་ཤིང་རིག་པས་སོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཐམས་ཅད་མི་རྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་བཟློག་པ་དེ་དག་ནི་དོན་དམ་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད་དོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་བཟློག་པས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད་དོ། །འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཟབ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་དང་མཐོང་བའི། །ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་ལ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང༌། །མཇལ་དང་ངེས་རྟོག་བསྒོམ་པའི་ལམ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཡང་དང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་ནོ། །དེ་བས་ན་རྒྱུན་དང་ལྡན་པའི་སེམས་པ་དང༌། མཇལ་བ་དང༌། ངེས་པར་རྟོག་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །དམིགས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྟེན་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བསྒོམ་པའི་ལམ་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཡུལ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་ཡིན་པར་འདོད་དེ་དེ་ལ་སྔ་མ་ནི་ཡུལ་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་ནི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པས་དེ་ནི་འགལ་བ་མེད་དོ། །འདིར་མདོ་ནི་བཅོམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་ནི་འབྲེལ་པ་སྟེ། འདིའི་གཞི་ཤེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་འདི་དག་སེམས་པར་འགྱུར་ངེས་པར་རྟོག་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གནས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བྱས་པས་སོ། །བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇལ་བས་ཞི་གནས་བསྐྱེད་པས་སོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་རྟོག་པས་ལྷག་མཐོང་བསྐྱེད་པས་སོ། །བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞུང་ཐོས་པས་སོ། །བསྟན་པ་ནི་དོན་ཐོས་པ་ལས་སོ། །བསྟན་པ་ནི་གསལ་བ་བསྒྲགས་པས་སོ། །རིགས་པ་ནི་བཞི་སྟེ། ལྟོས་པའི་རིགས་པ་ནི་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟོས་ནས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའོ། །བྱ་བ་ཉེད་པའི་རིགས་པ་ནི་དེ་དག་ལས་སོ་སོར་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་བསྐྱེད་པའོ། །འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ནི་ཚད་མས་གང་དག་གི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། མེ་ཉིད་ནི་སྲེག་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཆུ་ཉིད་ནི་གཤེར་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་དག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དམིགས་པ་ལ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ། མི་གཡེང་བར་གུས་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་སྤྱོད་པ་ནི་སེམས་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་ཞི་གནས་རྣམ་པ་དགུས་སེམས་མཉམ་པར་བྱེད་པ་ནི་འཇམ་པའོ། །ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ལྷག་མཐོང་རྣམ་པ་བཞི་ནི་ངེས་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །འདི་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པར་ཤེས་པ་ནི།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །ཤེས་རབ་དང་བཅས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡིད་ཀྱིས་མཚན་མར་བྱེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའོ། །ངེས་པར་རྟོག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པ་སྟེ། འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པས་རྣམ་པ་དགུར་བཞེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་དེ་ནི་རྣམ་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་དགུར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བས་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་རྣམ་པ་དགུའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་དང༌། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་དང༌། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་དང༌། འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་གི་འབྲིང་དང༌། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་དང༌། ཆེན་པོའི་འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་སྟེ། དེས་ན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་རྣམ་པ་དགུ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ལམ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་དག་ནི་མི་མཐུན་པར་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་དང༌། ཆེན་པོའི་འབྲིང་ནས། ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའི་བར་དུའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་ཡང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཅི་རིགས་པར་དྲི་མ་རགས་པར་སྔར་བསལ་ནས། ཕྱི་ནས་ཕྲ་བ་སེལ་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱི་ཡང་ཡིན་ཏེ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ལྔ་ནི་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལྔ་ནས་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྔའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །ད་ནས་གཉིས་ནི་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་ནས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་རིམ་པས་སོ། །བསྒྲུབ་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱིས་སོ། །ཉེ་བར་སེམས་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མཐོང་གིས་སོ། །ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉི་ག་དག་གིས་སོ། །རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞི་གནས་ལ་སོགས་པས་སོ། །རྩོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མཐོང་ལ་བརྩོན་པས་སོ། །འབད་པར་བྱེད་པ་ནི་གཉི་ག་ལ་བརྩོན་པས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རང་ཉིད་ཀྱིས་དྲིས་པ་ནི་ལས་ཅི་ཙམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞིག་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཉིད་ཀྱིས་ལན་བཀའ་སྩལ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དང་པོའི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་མཛེས་བའོ། །གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་ངོ༌། །དབང་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནུས་པ་མེད་པའོ། །འཁོར་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་འབྱུང་བ་ལའོ། །འདོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤངས་པ་ལའོ། །རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་ནི་མ་འོངས་པ་མི་འབྱུང་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐར་འབྱིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐར་འབྱིན་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བཤད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པ་དང་བསྟན་པའོ། །སློབ་པ་ནི་ཞི་གནས་ལའོ། །རྟོག་པ་ནི་ལྷག་མཐོང་གིས་སོ། །ཉེ་བར་སེམས་པ་ནི་གཉི་གས་སོ། །དེ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ནི་བསྒོམ་པ་ལ་ཞུགས་པའོ། །འདི་ཙམ་གྱིས་ནི་ལས་གཅིག་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་ནི་ཉེས་པ་གང་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པར་སྤོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པ་བཞིན་ནོ། །ལས་ཇི་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྐལ་པ་ཤིན་ཏུ་མང་པོའི་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ལྡོག་པའི་ཉེས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཁྱད་དུ་འཕགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཁྱད་པར་དུ་གསུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པར་བྱེད་པས་སོ། །འདི་ཉིད་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ནི་བསོད་ནམས་མང་པོས་ཁྱད་དུ་འཕགས་སོ། །གང་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར་གང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ་སྦྱིན་པ་ནི་གཏོང་པའོ། །རབ་ཏུ་འགོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་མེད་པའོ། །འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་གནས་པའོ། །འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་འབྲིང་གི་ཆུང་ངུའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཉིས་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟོགས་སླའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དེ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་གསུངས་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ། །འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུའོ། །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་གསུངས་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་ཡོངས་སུ་བསྒོ་ཞིང༌། བསྔོས་ནས་ཡང་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པའོ། །འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཆེན་པོའི་འབྲིང་ངོ༌། །གང་ཡང་དེ་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་བྲལ་བའོ། །འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ལ། འདིར་བསོད་ནམས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་མང་དུ་གསུངས་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་གྱི་དྲི་བ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་བ་ཡང་རྟོག་པ་ཆེས་མང་ངོ་ཞེས་གསུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ལན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བ་ནི། རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། འདིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་སྟེ། བྱིས་པས་མི་ཤེས་པ་ནི་སྟོང་བའོ། །ཁོ་ན་ནི་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རབ་ཏུ་སྣང་བ་ནི་སྣང་བའོ། །མི་སྣང་བ་ལས་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ནི་སྣང་བ་སྟེ། རབ་ཏུ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་འོག་མ་དག་ལ་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །བདག་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་གསོག་གོ །གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གསོབ་བོ། །འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྙིང་པོ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །བསོད་ནམས་གྲངས་མེད་པ་བསྐྱེད་པ་དྲིས་པའི་ལན་ནོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཁྱད་པར་ནི་བྱེ་བྲག་གོ །རྣམ་པར་བཅད་པ་ནི་ཐ་དད་པ་ནི་ཐ་དད་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་རྣམ་པར་བཅད་པའི་དོན་དུ་གཉི་ག་གཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཚད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རགས་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་པའོ། །གྲངས་ནི་བགྲང་བའོ། །ཟད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་མི་ནུས་པ་ནི་མི་ཟད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཟུགས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །ལྷག་མའི་ཚིག་ནི་ཚིག་བླ་དགས་ཏེ་ཚིག་གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བའོ། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དོ། །ཆོས་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ཟད་པ་དང༌། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བརྗོད་པ་ནི་སྒྲ་དང་འདྲ་བ་ཡང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་དོན་གཅིག་ཡིན་ཡང་ཆ་ཡིས་རྣམ་པར་བཅད་པ་ཐ་དད་དོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདིར་ནི་བསྟན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བསྟན་པ་ནི་འདིས་བསྟན་པས་ན་བསྟན་པ་སྟེ། སྙིང་རྗེའོ། །དེ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའོ། །དེ་ཡང་ཡིན་བསྟན་པ་ཡང་ཡིན་པས་ན་བསྟན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའོ། །འདིར་བསྟན་བཅོས་ལས། གྲངས་མེད་ལ་སོགས་བསྟན་པ་རྣམས། །དམ་པའི་དོན་དུ་བཟོད་མ་ཡིན། །ཀུན་རྫོབ་དེ་དག་ཐུགས་བརྩེ་བའི། །རྒྱུ་མཐུན་གྱུར་པར་ཐུབ་པ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ་བཟོད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རིགས་པའོ། །དེ་ནི་གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པས་རྒོལ་བའི་ལན་ནོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། །བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །འདིར་བསྟན་བཅོས་ལས། དངོས་པོ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལས། ཉམས་པ་དང་ནི་འཕེལ་མི་རུང༌། །བསྒོམ་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །ཅི་ཞིག་ཉམས་ཤིང་ཅི་ཞིག་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ་ཉམས་པ་དང༌། འཕེལ་བ་མེད་པའི་དངོས་པོའོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འོན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ལེའུ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ་དེ་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དག་དང་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་དང་ལྡན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་ནི་འདོད་པའི་དོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་སྔོ་བར་བྱེད་དོ། །གཞན་དུ་ན་དེའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་བྱང་ཆུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འོག་མ་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དྲིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ནི་རབ་འབྱོར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྒྱུན་མི་ཆད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་ནས་ཡང་དུའོ། །མང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་དུའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །འདིར་བསྟན་བཅོས་ལས། བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ། །འདི་ཉིད་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་དེ་བཞིན་ཉིད་མཚན་ཉིད། །དེ་ཡང་དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་དང་དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །སྟོང་པ་ཉིད་གཙོ་བོར་སྟོན་པའི་ལེའུ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ། སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་བཅྭ་བརྒྱད་པའོ།། །།དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། སེམས་སྔ་མ་དང༌། ཕྱི་མ་དེ་དག་དང༌། བྱང་ཆུབ་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འཚང་ཡང་རྒྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་ནི་མར་མེའི་དཔེས་ལན་བཏབ་པའོ། །འདིར་བསྟན་བཅོས་ལས། སེམས་ནི་སྔ་མས་བྱང་ཆུབ་པར། །རིགས་མིན་ཕྱི་མས་ཀྱང་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའི་རྒོལ་བའོ། །མར་མེའི་དཔེའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །འདི་ནི་ལན་བཏབ་པའོ། །དེ་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས། ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད། །བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་འབའ་ཞིག་ལེའུ་བཅོ་བརྒྱད་པར་བསྟན་ནས། གང་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འཁོར་དང་བཅས་པ་ནི་ཟབ་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །དེ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་དང་ནི་འགག་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཤེས་བྱ་དང༌། ཤེས་དང་སྤྱོད་ཡུལ་གཉིས་མེད་དང༌། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐབས་མཁས་པ་ལ་ཟབ་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་བསྡུ་བའི་ཟླས་དབྱེ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་འདི་ཟབ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཟབ་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཐབས་ལ་མཁས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཟབ་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་གསུངས་ཏེ། སེམས་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོགས་པ་འཁྲུལ་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །འགག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་ཟད་པའི་ཕྱིར་འགག་པའོ། །མ་ལགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཏེ། འཁྲུལ་བའི་རྒུ་གཉིས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །འདི་ནི་སྐྱེ་བ་ཟད་པའོ། །སེམས་གང་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་སྟེ། འཁྲུལ་པ་ཆད་པས་སེམས་ལ་རག་ལས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་སྐྱེ་བའོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །འགག་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེ་ལ་ཞེས་དགོངས་སོ། །འགག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་འགག་པ་ཞེས་དགོངས་སོ། །མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ངང་གིས་སྐྱེ་བ་སྟེ། སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་དང་བཅས་པས་འགག་པ་མེད་པར་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །སེམས་གང་མ་བྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཟབ་པ་གང་གསུངས་པའོ། །གང་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་མ་ཐག་པར་གང་བསྟན་པའོ། །གང་འགག་པའི་ཆོས་ཞེས་འདིར་ཡང་བརྗོད་པ་ནི་དེ་བཟླས་པར་འགྱུར་བའོ། །གང་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ནོ། །མ་བྱུང་མ་འགགས་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་ནས་སོ། །ཆོས་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བརྗོད་པའི་འགོག་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འགག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འགག་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ནི་འགག་པ་ཟབ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་ཇི་སྲིད་ནམ་མཁའ་གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཐེར་ཟུག་པར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུན་གྱིས་བརྟགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཕྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སེམས་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེའི་རྟེན་ཡིན་ནོ། །མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་ལས་ཤེས་བྱ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་དེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གུད་ན་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་ཀྱང་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཤེས་བྱ་ཟབ་པའོ། །ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོའོ། །མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཛིན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཛིན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཡང་སེམས་ནི་རིག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཤེས་པ་ཟབ་པའོ། །ཟབ་མོ་ལ་སྤྱོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ལའོ། །ཡོངས་སུ་རྒྱུ་བ་ནི་དམིགས་པའི་མཚན་མ་ལའོ། །མི་འཇུག་པ་ནི་མི་འབྱུང་བའོ། །རྒྱུ་བར་འགྱུར་བ་མ་མཆིས་པ་ནི་མི་སྣང་བའོ། །འདི་ནི་སྤྱོད་པ་ཟབ་པའོ། །མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་ཀྱི་མཚན་མ་འམ། གཉིས་མ་ཡིན་པའི་མཚན་མ་ལའོ། །མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་ཀྱི་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། གཉིས་མ་ཡིན་པའི་མཚན་མ་མེད་པའོ། །མཚན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་དང་གཉིས་མ་ཡིན་པའི་མཚན་མའོ། །མ་བསྒོམས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་སྤངས་པའོ། །མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤངས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །འདི་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཟབ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡང་ངོ༌། །མཚན་མ་རྣམ་པར་བཤིག་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པར་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་ལན་གསོལ་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཉིད་དུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཡང་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མི་འགྱུར་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །མཚན་ཉིད་གང་ལགས་པའི་མཚན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་དང༌། གང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་དེ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའོ། །ཡོངས་སུ་འདྲིས་པ་ནི་གོམས་པ་ཙམ་བྱེད་པའོ། །འདི་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཟབ་པའོ། །དེ་ལ་ཟབ་པ་བརྒྱད་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་རྒྱང་རིང་བ་ཡིན་ལ། ལྷག་མ་ནི་ཉེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟབ་པ་བརྒྱད་བསྟན་ཏོ། །སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས་བསྟན་ནས། སྲིད་པ་དང་ཞི་བ་མཉམ་པ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས། ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་འདྲ་བའི་ཕྱིར། །སྲིད་པ་ཞི་བ་མི་རྟོག་པ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལ་འདི་ནི་འཁོར་བ་དང༌། འདི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་ཐ་དད་པར་བརྟགས་པ་འཁོར་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ། དེ་དག་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་མཐོང་ངོ༌། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ནི་འཁོར་བ་ཡིན་པར་དེར་ཡང་འཁྲུལ་པ་ཙམ་སྟེ། འཁྲུལ་པ་ཟད་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ནམ་གང་གི་ཚེ་དེ་དག་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས། གལ་ཏེ་བསྒོམ་པའི་ལམ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཡང་མེད་ན་དེ་ལས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད། དེ་བས་ན་དེ་ལ་ཁྱབ་པས་དེ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་གཟུང་ངོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ་ལྡང་བའི་ཤེས་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་སྟེ། རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་མོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཉིན་པར་དང་འདྲ་བ་ནི་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཉིན་པར་རོ། །དེ་གང་གི་ཚེ་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཉིན་པར་ཁྱད་པར་དུ་གོམས་པར་གྱུར་ན། རྨི་ལམ་དུ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་ཏེ། དེ་ནི་མདོ་ལས་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པར་འཕེལ་ལམ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་དྲིས་སོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཁྱད་པར་ཏེ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམས་པའི་ལམ་ལ་གོམས་པའོ། །འདིར་ནི་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདིར་རྨི་ལམ་གྱི་སྒྲས་ནི་རྨི་ལམ་ཉིད་བརྗོད་དོ། །ཟད་པའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཟད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། དེའི་འདུ་ཤེས་སུ་བརྗོད་དོ། །ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་རྟོག་པ་ནི་རྟོག་པའོ། །ལོག་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་འདྲ་བའོ། །སེམས་དང་སེམས་པ་དང༌། བློ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཅིག་གོ །དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །བློ་འཁྲུལ་པས་མེད་པ་ཉིད་ལ་མཚན་མར་བྱས་ནས་དམིགས་པར་བྱེད་དོ། །སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །ལུས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་རྟེན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ལོག་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བའོ། །ལུས་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པས་དོན་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བའོ། །ལན་ལྡོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་འདེབས་པར་འགྱུར་བའོ། །མ་ཕམ་པ་ནི་བྱམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ཆོས་གང་ལན་ལྡོན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱམས་པའོ། །ལན་གླན་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲིས་པའོ། །ཆོས་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གོ ། ཆོས་གང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུའིའོ། །སྐྲག་པ་སྐྱེས་པ་ནི་སྐྲག་པ་སྐྱེས་པའོ། །ཡང་དག་པར་སྐྲག་པ་སྐྱེས་པ་ནི་དངང་བའོ། །སྐྲག་པ་དེ་རྒྱུན་སྐྱེས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་དངང་བའོ། །སྟོབས་བསྐྱེད་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བག་ཆགས་སོ། །འདིར་བསྟན་བཅོས་ལས། ལས་མེད་ལ་སོགས་ཀླན་ཀ་ཡི། །ལན་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པར་ཟད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་རྒོལ་བའི་ལན་ནོ། །ཞིང་དག་པ་བླ་ན་མེད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས། སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་དེ་བཞིན་དུ། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མ་དག་པ། །དེ་ལ་དག་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིས། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་དག་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་གང་དུ་སངས་རྒྱས་གཅིག་འབྱུང་བ་དེ་ནི་སྣག་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྟེ། དེ་དག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་གང་དུ་འབྱུང་ཞེ་ན། དག་པའི་འཇིག་རྟེན་སྣང་བར་རོ། །གང་མ་དག་པ་དེ་ནི་གཅན་གཟན་དང༌། ཆོམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྐུན་ལ་སོགས་པའོ། །གང་དེ་བཞིན་དུ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མ་དག་པ་ནི་གཅན་གཟན་གྱི་དགོན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་སངས་རྒྱས་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཡུམ་ཆེན་མོ་དག་ལས་བདག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འདི་ལྟ་བུར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་འདི་དག་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །འདིར་མདོར་བསྡུས་པ་ནི་གཞན་ཡང་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་དགག་པ་བསྟན་ནས་དེ་ཉིད་ལ་ལྟོས་ཏེ་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བགྲོད་དཀའ་བའི་ས་ནི་དགོན་པའོ། །གཅན་གཟན་གྱིས་མཚོན་པའི་དགོན་པ་ནི་གཅན་གཟན་གྱི་དགོན་པའོ། །ཆུས་སྦངས་པའི་དགོན་པ་ནི་ཆུའི་དགོན་པའོ། །གལ་ཏེ་འམ་འོན་དེའི་སྒྲ་ནི་གལ་ཏེའི་དོན་ཏོ། །ལྷའི་ལོངས་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་ཏེ། ཁྲག་ལ་སོགས་པའི་བཟའ་བ་བཙལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཉིད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བའོ། །གང་འདི་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་ཡོད་པའོ། །བདེ་བ་དང་ཕྲད་པ་འདི་དག་ལ་ནི་བདེ་བ་གཏོང་བ་ཡོད་པ་ནི་བདེ་བ་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་བའོ། །ཐམས་ཅད་ནི་ཐམས་ཅད་དུའོ། །ནད་ཀྱི་དགོན་པ་ནི་འགོ་བའི་ནད་དོ། །དེ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་པའི་ཚད་དོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་མེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་མཐའ་མེད་པའོ། །ཆ་ཤས་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་ནི་མཐའ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་འདི་ཞེས་པ་ནི་གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མ་བྱུང་བ་ནི་སྔོན་མེད་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་བ་ལས་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ནས་འཁོར་དེར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ལེའུ་རྫོགས་ཀྱི་བར་གྱིས་ནི་དེ་ལ་བསྟན་པ་ལས་བྱུང་བ་དེ་གསུངས་པ་ལ། ཆགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་རེག་པར་བར་སྣང་ལའོ། །ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ཁོ་ན་ལའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དབང་དུ་གྱུར་བའོ། །ཚད་ཡོད་པ་ནི་ཚད་ངེས་པའོ། །མ་ལེགས་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱིས་གནོད་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །སྲིང་མོ་གང་གཱའི་ལྷ་མོས་མཚོན་པ་ནི་དེའི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ། སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་གཅུ་དགུ་པའོ།། །།