སྐབས་ལྔ་པ། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསྟན་ནས། ཐབས་ལ་མཁས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས། འདི་ཡི་ཡུལ་དང་སྦྱོར་བ་སྟེ། །དགྲ་རྣམས་ལས་ནི་འདས་པ་དང༌། །མི་གནས་ཇི་བཞིན་ཤུགས་དང་ནི། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་མཚན་ཉིད་དང༌། །མ་ཆགས་པ་དང་མི་དམིགས་དང༌། མཚན་མ་སྨོན་ལམ་ཟད་པ་དང༌། དེ་ཡི་རྟགས་དང་མཚན་མེད་པ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམ་པ་བཅུ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་འདིའི་ཡུལ་ནི་ཐོག་མར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནས་ཐོག་མར་གོམས་པར་བྱ་བའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ནས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། དགྲ་རྣམས་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་ལ་མཚན་མ་དང་སྨོན་ལམ་ཟད་པ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཡུལ་གསུངས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ཕྱིར། སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རྒྱུན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བརྟག་པར་བྱ་ཞེ་ན། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོར་གྱུར་པས་སོ། །ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་འབའ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའོ། །འདི་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཡུལ་ལོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། མ་ཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ཞེས་པ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་མི་འཇུག་པ་ཉིད་དོ། །སྐབས་དེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པའི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུངས་པའི་རིམ་པས་སོ། །བསྐྱེད་པ་ནི་ཉེ་བར་བསགས་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །འདི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྦྱོར་བའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། དཔའ་བ་ནི་འཇིགས་པ་མེད་པའོ། །རྩལ་ཆེ་བ་ནི་སྤྲོ་བའོ། །བརྟན་པ་ནི་རབ་ཏུ་གནས་པའོ། །སྤོབས་པ་ནི་སྨྲ་བར་ནུས་པའོ། །ནན་ཏན་ནི་བསྒྲུབ་པའོ། །གང་དུ་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དེ་ཤེས་པ་ནི་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པའོ། །མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་ལུས་དང༌། ངག་དང༌། ཡིད་ལས་སུ་རུང་བའོ། །དེར་གྱུར་པ་ནི་ཐོབ་པའོ། །མཚོན་ཆ་དང་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྲབ་ལ་སོགས་པའོ། །དྲན་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་ནི་བརྗེད་པ་མེད་པའོ། །བློ་གྲོས་ནི་རྟོགས་པའོ། །རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་ནི་ཤེས་པའོ། །འཇིགས་པ་མེད་པ་ནི་མཁས་པའོ། །འདི་ནི་དགྲ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་དགྲ་སྟེ་བར་དུ་གཅོད་པའོ། །དེ་དག་ལས་འདས་པ་ནི་ཚད་མེད་པ་རྣམ་པ་བཞིས་སོ། །འདི་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བོའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མི་ལྟུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། རྒྱུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བའོ། །ས་ལ་མི་ལྟུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྟེན་པ་དང་གནས་པའོ། །ཅི་ལ་མི་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པ་དང་བརྟེན་པ་ལ་འགོག་པའོ། །གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུག་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་མི་བརྟེན་མི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པ་འགོག་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པ་ལ་མི་རྟེན་པའོ། །མི་ལྟུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མི་ལྟུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ནི་བརྟེན་པ་དང༌། གནས་པ་བཀག་པས་མི་གནས་པའི་ཐབས་སོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། བཟློག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ཉིད་ལ་འཇོག་པའོ། །ལྟུང་དུ་མི་སྟེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྡོག་ཏུ་མི་སྟེར་བའོ། །མདའ་འཕངས་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་ཡུན་རིང་པོར་ལྷུང་དུ་མི་སྟེར་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པར་བར་མ་དོར་རྟོགས་པ་དེ་སེམས་དང་སེམས་གཞན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལས་འདའ་བའི་ཚུལ་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ནས། ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། སྤྱོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱིས་སོ། །གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མཐོང་གིས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་གཞོག་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉི་ག་དག་གིས་སོ། །བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གིས་སོ། །མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་ཡིན་ལ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ཡང་ཡིན་པས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། གྲོལ་བའི་སྒོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་སེམས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའོ། །འདིས་ན་འདི་དཀའ་བ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཐབས་མཁས་པས་སོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ་སེམས་ཅན་ནི་བདག་དང་སྐྱེས་བུའོ། །དབང་པོ་རྣམས་ནི་ཐ་དད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྟོབས་རྣམས་ཀྱང་ལྔ་ཉིད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ནི་བདུན་ཉིད་དོ། །ལམ་ནི་ཡན་ལག་བརྒྱད་དོ། །སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་ནི་ཆགས་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་ཆགས་པ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་མ་ཆགས་པའོ། །དེ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་ཆགས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སོ། །དེ་ནི་དམིགས་པའོ། །དེ་དག་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་མི་དམིགས་པའོ། །དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་མི་དམིགས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་པའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། བུད་མེད་དང༌། སྐྱེས་པ་དང༌། གཟུགས་དང་སྒྲ་རྣམས་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་མའོ། །དེ་དག་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའོ། །དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། ལྷ་དང་བརྒྱ་བྱིན་དང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྲིད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་འདོད་པ་ནི་སྨོན་པའོ། །དེའི་རྩ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ་ལྡང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་སྨོན་པ་སྟེ་དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གོ་སྐབས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། །མི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཡུལ་བསྟན་ནས། འདིའི་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཡུལ་རྫོགས་ཏེ། ད་ནི་དེ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པར་ལྟུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུའོ། །ཁམས་གསུམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་ཉིད་དོ། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མི་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་དྲི་བར་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདི་ལྟར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་འདྲིས་པར་བྱ་བ་ཞེས་གལ་ཏེ་དེ་སྐད་ཅེས་འདྲི་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ལ་བསྒོམ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་གྱིས་ལ་མངོན་སུམ་དུ་ནི་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་ཡང་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལྟར་སྟོན་པ་དེ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་དེའི་རྟགས་སྟོན་པ་ནི་དེའི་རྟགས་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མི་འཕྲོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་མང་ཡང་དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་ལན་ལྡོན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཉུང་ངོ༌། །དེ་དག་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ལུང་བསྟན་པས། །ལྷ་དང་མི་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་མི་འཕྲོགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཉུང་བ་དེའི་ཕྱིར་ཚད་ཡོད་པའོ། །འདི་ནི་ཚད་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལྟར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དགུ་པའི་ཕྱེད་ནས་བཟུང་ནས། །ཉི་ཤུ་པའི་ཕྱེད་སྔ་མའི་བར་གྱི་བཅུ་གཅིག་གིས་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། དེ་ཡི་རྟགས་དང་རྣམ་འཕེལ་དང༌། །བརྟན་དང་སེམས་ཀུན་གནས་པ་དང༌། །མཐོང་ཞེས་བྱ་དང་བསྒོམ་པ་ཞེས། །བྱ་བའི་ལམ་ནི་སོ་སོ་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་བཞི་ཡི། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཞི་དང་ནི། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །ལོག་པར་བསྒྲུབ་དང་བཅས་པ་ནི། །རྩེ་མོའི་མངོན་རྟོགས་ཞེས་བྱ་བ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་དང༌། །ཡི་གེ་དྲུག་གིས་འདི་སྔར་མདོར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ནི་བརྒྱད་དོ། །རྟགས་དང༌། རྣམ་པར་འཕེལ་པ་དང༌། བརྟན་པ་དང༌། སེམས་ཀུན་དུ་གནས་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །དེ་ལ་རྟགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ལྟ་ལ་སོགས། །རྩེ་མོར་ཕྱིན་པའི་སྦྱོར་བ་རྣམས། །རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྩེ་མོར་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བའོ། །ཡང་རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ། རྨི་ལམ་གྱི་ནང་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བར་མཐོང་བའོ། །མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟགས་དང་པོའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མཚན་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། རྨི་ལམ་གྱི་ནང་ན་ཡང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་འམ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་འམ། ཁམས་གསུམ་ལ་འདོད་པར་མི་བྱེད་པ་འདི་གཉིས་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མཚན་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། རྨི་ལམ་གྱི་ནང་ན་ཡང་གཉི་གའི་དགེ་འདུན་གྱི་འཁོར་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང༌། བདག་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་མཐོང་བ་འདི་ནི་གསུམ་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མཚན་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྨི་ལམ་ན་ཡང་ནམ་མཁའ་ལ་མངོན་པར་འཕགས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་བྱེད་ཅིང༌། དགེ་སློང་དག་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏེ། བདག་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་ཤེས་པ་འདི་ནི་བཞི་པའོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། རྨི་ལམ་ན་ཡང་བདག་ཉིད་དམ། གཞན་དག་ལ་གསོད་པ་དང༌། བཅིང་བ་དང༌། མགོ་བཅད་པ་ལ་སོགས་པར་མཐོང་ན་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སད་ནས་ཀྱང་འདི་ལྟར་ཁམས་གསུམ་པ་འདི་དག་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྟེ། བདག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ལྔ་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། རྨི་ལམ་ན་ཡང་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་མཐོང་ནས། །འདི་སྙམ་དུ་འདི་ནས་བདག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར། ངན་སོང་ཐམས་ཅད་མི་འབྱུང་བ་དེ་ལྟར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། རྨི་ལམ་ན་གལ་ཏེ་གྲོང་ཚིག་པར་མཐོང་ན། སད་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ངས་རྨི་ལམ་དུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མཐོང་ནས། བདེན་པ་འདིས་གྲོང་ཚིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཞི་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་གལ་ཏེ་ཞི་བར་གྱུར་ན་དེ་ནི་རྟགས་བདུན་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ལེའུ་རྫོགས་ཀྱི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ལ་ལ་མི་མ་ཡིན་པས་ཟིན་ཅིང་ནོན་བ་ནི་ནང་དུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་བྱེད་པ་ནི་གལ་ཏེ་བདག་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཅིང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ལ། བདག་གི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་མི་མཁྱེན་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པས། བདེན་པ་འདིས་མི་མ་ཡིན་པ་འདི་གུད་དུ་སོང་ཤིག་ཅེས་བྱས་ནས། གལ་ཏེ་བདེན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་དེས་གཞན་དུ་སོང་བ་དེ་ནི་རྟགས་བརྒྱད་པའོ། །ཐབས་ལ་མཁས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ལ་དཔྱད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེའི་དོན་གྱི་ལེའུ་ནི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ། སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་ཉི་ཤུ་པའོ།། །།ཡང་རབ་འབྱོར་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པ། དེ་དག་གི་སྐབས་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདེན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ན་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་བསྐྱེད་པའི་བདུད་མང་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་འདིའི་སྐབས་སོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་མ་ཐག་ཏུ་བསྟན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་སོ། །བརྩོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་སྐབས་བྱ་བ་དེའི་ཆེད་དུ་སྤྲོ་བའོ། །སྟོབས་ནི་སྤྲོ་བ་དང་ནུས་པའོ། །གཟི་བརྗིད་ནི་སྟོབས་ཀྱི་ནུས་པའོ། །བརྩོན་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ང་རྒྱལ་མང་པའོ། །བརྙས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྙས་པ་ནི་མ་གུས་པའོ། །འཕྱ་བ་ནི་ཁོང་ནས་བཞད་གད་བྱེད་པའོ། །འཐིང་སླད་བྱེད་པ་ནི་ཡིད་ཀྱིས་བརྙས་པར་བྱེད་པའོ། །སྨོད་པ་ནི་ཉས་པར་མཐོང་བའོ། །བཤུང་བར་བྱེད་པ་ནི་སྐྱོན་བརྗོད་པའོ། །ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །ང་རྒྱལ་བསྐྱེད་པ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདིར་ཡང་དག་པའི་སྒྲ་ནི་ཐམས་ཅད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པའོ། །སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །རྒྱས་པར་བྱེད་པ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བར་བྱེད་པའོ། །འབྱུང་བར་བྱེད་པ་ནི་མཐོང་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཞན་དག་ལས་སེམས་ལྷག་པར་མཐོ་བ་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་ནི་ང་རྒྱལ་གྱི་སྤྱི་སྟེ། དེ་ནི་སྔར་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ནི་དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གད་དེ་དམན་པ་ལས་མཐོ་བར་སེམས་པ་དེ་ནི་ང་རྒྱལ་ལོ། །གད་མཉམ་པ་ལས་ལྷག་པར་སེམས་པ་དེ་ནི་ལྷག་པར་ང་རྒྱལ་ལོ། །གང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ལས་ང་རྒྱལ་བ་ནི་ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་ལོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་མ་ཐོབ་པར་བདག་གིས་ཐོབ་པོ་ཞེས་སེམས་མཐོ་བ་དེ་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །གང་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཡོན་ཏ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་ཡིན་པ་ལ། བདག་ལ་ཡོན་ཏན་ཡོད་དོ་ཞེས་པ་དེ་ནི་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཅན་ཆེན་པོ་མཐོང་ན་ཞེས་འོག་མ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །བདུད་ཀྱིས་བཅིངས་པ་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ང་རྒྱལ་ལོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། མིང་སྟོན་པ་ནི་མིང་བརྗོད་པའོ། །ཞན་པ་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་པོའོ། །དགོན་པ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དག་གོ །གྲོང་ལས་ཕྱི་རོལ་རྒྱང་གྲགས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ནི་དགོན་པའོ། །དེར་གནས་པ་ན་དགོན་པ་པའོ། །དེ་བསོད་སྙོམས་ཁོ་ན་ཟ་བས་ན་བསོད་སྙོམས་པའོ། །དེའི་ཕྱག་དར་ཁོ་ན་གྱོན་པས་ན་ཕྱག་དར་ཁྲོད་པའོ། །ཉི་མ་ཕྱེད་དང་ཉེ་བ་ཁོ་ན་ཟ་བས་ན། ཕྱིས་མི་ལེན་པའོ། །སྟན་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་ཟ་བས་ན། སྟན་གཅིག་པའོ། །ལན་ཅིག་བཏིང་བའི་སྟན་ལ་རྟག་ཏུ་ཉལ་བས་ན། གཞི་ཇི་བཞིན་པའོ། །ཆོས་གོས་གསུམ་ལས་ལྷག་པ་མེད་པས་ན། ཆོས་གོས་གསུམ་པའོ། །དུར་ཁྲོད་དང་ཉེ་བ་ཁོན་ན་གནས་པས་ན་དུར་ཁྲོད་པའོ། །ཤིང་དྲུང་ཁོན་ན་གནས་པས་ན་ཤིང་དྲུང་པའོ། །མཚན་མོ་ཅོག་པུར་གནས་པས་ན་ཅོག་པུ་པའོ། །མ་བཀག་ཅིང་གོ་སྐབས་ཡོད་པས་བླ་གབ་མེད་པའོ། །བལ་གོས་ཉིད་གྱོན་པའི་ཕྱིར་ཕྱིང་ཕ་པའོ། །ཟས་ཉུང་དུ་ཟ་བས་ན་འདོད་པ་ཆུང་བའོ། །ངན་ངོན་ཙམ་གྱིས་དགའ་བ་ནི་ཆོག་ཤེས་པའོ། །གཅིག་པུ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་རབ་ཏུ་དབེན་པའོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་འདི་ལ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་སོ། །དེ་སྟོན་པ་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཁྱོད་ནི་སྔོན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡང་གི་སྒྲ་ནི་དེའི་ཕྱིར་གྱི་དོན་ཏོ། །བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའོ། །སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པ་འདྲེན་པར་བྱེད་དོ། གཞུ་འདྲེན་པ་བཞིན་ནོ། །རློམ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལྷག་མ་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །དེ་ནས་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། མིང་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདིར་མིང་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སྒྲ་དང༌། དེའི་ཡོན་ཏན་གྱི་སྒྲའོ། །ཁེངས་པའི་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁེངས་པ་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བླ་མ་ལ་མ་གུས་པའོ། །གང་དེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སོ། །རྗེས་སུ་བརྟགས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་རྣམ་པར་སེམས་པའོ། །འདི་ཉིད་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ནི་འོག་མ་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་དང༌། རྗེས་སུ་བརྟགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་ཏེ། བདག་གི་མིང་ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྗེས་སུ་དཔྱད་པ་ནི་བདག་གི་མིང་ནི་འདིར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལུང་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ་བདུད་དོ། །རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་འདོད་པར་བྱེད་པའོ། །མཚུངས་པར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སླུ་བས་སོ། །ཅི་ཞིག་གང་གིས་སླུ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མིང་དང་མིང་དུ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལས་ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཞེ་ན། རྒྱུ་ཞིང་འཁོར་ནས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཡང་གི་སྒྲ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། ཕྲ་མོ་ནི་ཕྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིག་པར་དཀའ་བའོ། །དགོན་པ་ནི་སྔར་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ནགས་འདབ་དང༌། རིའི་ཕུག་དང༌། དུར་ཁྲོད་དང༌། སོག་མའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་ཚུན་ལྡན་པའི་ཟླས་དབྱེ་བའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ཤིང་དྲུང་ལ་སོགས་པའོ། །དགོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོན་པ་ན་ཡོད་པས་དགོན་པའོ། །འདི་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བས་མཐའ་དང༌། ཡུལ་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་མི་བྱེད་པའི་གནས་སོ། །དབེན་པ་ནི་སྟོང་པའོ། །དབེན་པར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྲལ་བའོ། །གྲོང་གི་ནང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བ་འམ་ཕྱོགས་གཅིག་ནའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉིད་དབེན་པའོ། །རྟེན་པ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཆུང་བའོ། །ཞེན་པ་ནི་འབྲིང་ངོ༌། །ཆགས་པ་ནི་ཆེན་པོའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ནི་བརྟན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལྷག་པར་ཆགས་པར་ཞུགས་པའོ། །འདྲེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའོ། །ཀུན་ཏུ་འདྲེས་པ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཉིད་དང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གདོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དང་འགྲོགས་པར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སུན་འབྱིན་པ་ནི་རང་གི་སྐྱོན་གྱིས་དེ་དག་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་བརྙན་ནི་གཟུགས་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདྲ་བར་འཆོས་པ་ནི་དད་པ་མང་པོའི་ནང་ན་ནག་པོ་ཉིད་ལྟ་བུའོ། །རྐུན་མ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆ་བྱེད་ཀྱིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་རྐུ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ནང་ན་རྐུན་པོ་ནི་འདོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ན་རྐུན་པོ་ནི་ལོག་པའི་སྦྱིན་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྙེན་པར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་ཏེ། མཐུ་ནི་སྟོབས་སོ། །འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་སྡིག་པའོ། །སྐྱོ་བ་ནི་འཇིགས་པའོ། །རེ་ཞིག་དེ་དག་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་འདྲ་བ་ལ་ཡང་བསྐྱབ་པར་བྱ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གིས་ནི་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིའི་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ཐ་དད་པར་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྨོན་ལམ་མོ། །འདི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ནས་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །མངོན་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་བརྟགས་པའོ། །བརྟུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའོ། །འདི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཕྱི་མ་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །བདུད་ཀྱི་ལས་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་ལེའུ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ། སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པའོ།། །།དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཕན་འདོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཙོ་བོར་ངེས་པར་གཟུང་བའོ། །ཇི་ལྟར་གཅིག་དེའི་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ལྷན་ཅིག་དྲུག་ཀྱང་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། འདི་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ག་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་སྟོན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་དུ་འཇུག་པ་དང༌། ཤེས་པ་དང་སྟོན་པ་སྟེ་གང་འབྲས་བུ་དམ་པའོ། །དེའི་ཕྱི་མ་ཉིད་ནི་ལམ་མོ། །སྣང་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པ་སྟེ། རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །དེ་ཉིད་ནི་སྒྲོན་མ་སྟེ། དེ་ཡང་འབད་པས་བགྲོད་པའི་ལམ། དྲི་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ས་དྲུག་གོ །དེ་ཉིད་ནི་འོད་དེ་ཉིན་པར་མི་སྣང་བའོ། །དེ་ཡང་འབད་པ་མེད་པས་བགྲོད་པའི་ལམ། མི་གྱོ་བ་ལ་སོགས་པའི་སའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ནི་དཀོན་མཆོག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་སྟེ། དེས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱབས་སོ། །གླིང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་ཚིག་གི་དོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ལམ་འཛིན་པ་དང་གསོ་བའི་ཕྱིར་མའོ། །དེ་ཉིད་སྲོག་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཕའོ། །ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཕྱིར་རོ། །རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡོན་ཏན་ཇི་སྐད་གསུངས་པ། གཞན་ལ་མེད་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་ལན་ནོ། །དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་འདི་ལས་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྐྱེས་པ་ནི་གྲུབ་པའོ། །འདུས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་རིགས་པར་ནང་དུ་འདུས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔར་བཤད་པ་ཉིད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་པར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། རྟགས་དགུ་པའོ། །རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདི་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། གང་གི་ཕྱིར་འདི་ཉིད་རབ་ཏུ་འདྲེན་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་བས་ན། གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ནི་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པ་ཉིད་དེ་རྟགས་བཅུ་པའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྣམ་པར་བྱང་བར་ཡང་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། ཆགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དམིགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པར་དབེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དྲི་བའོ། །ཡང་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འཛིན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུམ་གྱི་ཆོས་ནི་མ་ཆགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་ཡོད་དོ། །འདི་ནི་རྟགས་བཅུ་གཅིག་པའོ། །རབ་འབྱོར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། མི་བརྫི་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འཕྲོགས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མི་བརྫི་བ་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རྟགས་བཅུ་གཉིས་པ་སྟེ། འདི་ནི་རྟགས་བསྟན་པའོ། །རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྐྱེ་བོ་སྙེད། །སངས་རྒྱས་མཆོད་པའི་དགེ་ལ་སོགས། །དཔེར་མཛད་ནས་ནི་རྣམ་མང་དུ། །རྣམ་འཕེལ་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་འཕེལ་པ་བཅུ་དྲུག་ནི་མདོ་ལས་གསུངས་ཏེ། ཅི་ཞིག་བྱས་ནས་ཤེ་ན། དཔེར་མཛད་ནས་སོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འཛམ་བུ་གླིང་གི་སྐྱེ་བོ་སེམས་ཅན་གང་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོས་མིར་གྱུར་ཅིང༌། སེམས་བསྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས། གང་སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པའི་དགེ་བའི་བསོད་ནམས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་སོགས་པ་ནི་དཔེའོ། །དེ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་རྙེད་ནས། སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་ངོ༌། །རྣམ་པ་མང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པ་མང་པོ་གསུངས་པ་ནི་དཔེ་མེད་པར་ཡང་ངོ༌། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་རབ་འབྱོར་ཡང་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ལྟར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། ནམ་འཚོའི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་ཇི་སྲིད་པར་རོ། །སྦྱིན་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་སངས་རྒྱས་དང༌། གང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་གནས་ན་ཞེས་བྱང་ནི་འཕེལ་བ་ཡང་དག་པར་གཟུང་ངོ༌། །མ་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེའོ། །དེ་དག་ཏུ་དེ་མ་གཏོགས་པ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེའོ། །གསད་པར་གཏོགས་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་གསད་པའི་གནས་ལ་གཏོགས་པ་བཞིན་དུའོ། །ཆུད་གཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ཐོབ་པའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཉིན་མཚན་འདའ་བར་བྱེད་པས། དེ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དང་པོའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་མི་འཕེལ་མི་འགྲིབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་སྲིད་དུ་བཙལ་བར་བྱའོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟ་བུས་ཤེ་ན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་མ་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་མ་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྒྲའི་སྔོན་རོལ་དུ་འདོན་པ་དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། དེ་འམ་གཞན་ཡང་རུང་སྟེ། གླེགས་བམ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་ཀྱང་མི་འབྲལ་བའི་ཕྱིར། འདི་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་གཉིས་པའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདི་ནི་གནས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པས། ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་འདི་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་གསུམ་པའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལེའུ་མ་རྫོགས་ཀྱི་བར་གྱིས་ནི། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་ལུང་བསྟན་པ་ལ་རློམ་སེམས་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འདི་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་པ་བཞི་པའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པའི་ལེའུ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ། སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པའོ།། །།ཡང་དེའི་ཚེ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འབྱིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། ལྷ་དང༌། མི་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཅན་དང༌། ཐབས་ལ་མི་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གིས་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ལྔ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལེའུ་རྫོགས་ཀྱི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་བཞི་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་ལྷ་དེ་དག་དེར་ཉེ་བར་འོང་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འབྲེལ་བ་ནི་དྲུག་པའོ། །བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་བསྟན་པའི་ལེའུ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ། སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པའོ།། །།དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། སྦྱོར་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བར་འགྱུར་བའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །མི་རྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་གསུངས་པའི་རིགས་པ་འདིས་ནི་དེ་ལྟར་དེ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཏིང་ནི་རབ་ཏུ་གནས་པའོ། །རོ་ནི་མྱང་བའོ། །མིང་དང་རུས་སྨོས་པ་དང༌། སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཟད་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་འཕེལ་བའོ། །ཚོགས་ནི་ཕུང་པོའོ། །འདི་ནི་འཕེལ་བ་བདུན་པའོ། །ཀུན་དགའ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ལེའུ་རྫོགས་ཀྱི་བར་ཐམས་ཅད་ནི་རྟོགས་པར་སླ་སྟེ། རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བརྒྱད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཕུང་ཁྲོལ་མང་པོའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་དེ་ལ་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་ལེའུ་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ། སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པའོ།། །།དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། གང་ལ་བསླབས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སློབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲིས་པའོ། །ཟད་པ་དང༌། མི་འབྱུང་བ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སློབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ནོ། །འདིར་འཐད་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མི་ཟད་པ་སྟེ། མི་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཟད་པའོ། །དེའི་འབྱུང་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། དངོས་པོ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྟར་སློབ་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདིས་ནི་ལམ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་སློབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འབྲས་བུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བདུད་རྩི་དབྱིངས་ཀྱི་སྒོ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་མགོན་པོར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མགོན་པོ་ཉིད་དུ་འདོད་པའོ། །མངོན་པར་འཕགས་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །བྱ་གསོད་པས་ན་བྱ་པའོ། །རྔོན་པ་ནི་གསོད་པའོ། །ཉ་གསོད་པ་ནི་ཉ་པའོ། །ལུག་ནི་ལུག་སྟེ། དེ་གསོད་པ་ནི་ཤན་པའོ། །མིག་མེད་པ་ནི་ལོང་བའོ། །མི་ཐོས་པ་ནི་འོན་པའོ། །ཞར་བ་ནི་མིག་གཅིག་པའོ། །རྔུམ་པོ་ནི་ལག་པ་མཚང་བའོ། །སྒུར་པོ་ནི་རྒྱབ་ཉམས་པའོ། །ཞ་བོ་ནི་ལག་ངར་ཉམས་པའོ། །འཐེང་པོ་ནི་པུས་མོ་གཤིབས་ནས་འགྲོ་བའོ། །གྲུམ་པོ་ནི་འགྲོ་བ་མེད་པའོ། །ལྐུགས་པ་ནི་སྨྲ་མི་ནུས་པའོ། །དིག་པ་ནི་ཚིག་མི་བརྟན་པའོ། །ལྡིབ་པ་ནི་ལྕེ་མི་བདེ་བའོ། །རྣ་བ་མི་གསལ་བ་ནི་སྒྲ་ཆེན་པོ་ཐོས་པའོ། །ཡན་ལག་ཉམས་པ་ནི་སྨད་པའི་ཡན་ལག་གོ །ཡན་ལག་མ་ཚང་བ་ནི་ཡན་ལག་ཆུང་བའོ། །ཡན་ལག་མི་སྡུག་པ་ནི་མིའི་ཡན་ལག་དང་མི་འདྲ་བའོ། །འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བསྐྱེད་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །གང་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བ་འདི་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དགུ་པའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤིན་ཏུ་མང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། གསེར་དང་ས་ལེ་སྦྲམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བ་དང་གླང་གི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །བ་ཚ་ཅན་ནི་བ་ཚ་དང་བཅས་པའི་སའོ། །གྲམ་ས་ནི་དགོན་དུང་ངོ༌། །རྩྭ་ནི་བི་ར་ཎ་ལ་སོགས་པའོ། །སྡོང་དུམ་ནི་ཤིང་སྐམ་གྱི་ཚལ་པའོ། །ཚེར་མ་ཅན་ནི་པོ་སོན་ཆ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཅུ་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤིན་ཏུ་མང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། འདི་ལས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ཐོབ་པས་ན་དེ་ཐོབ་པའོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཅུ་གཅིག་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤིན་ཏུ་མང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདི་ལས་བརྒྱ་བྱིན་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐོབ་པའོ། །འདི་ནི་བཅུ་གཉིས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུང་པ་ལ། འདི་ལས་ཚངས་པ་ཐོབ་པ་ཡོད་པས་ན་ཐོབ་པ་སྟེ། འདི་ནི་བཅུ་གསུམ་པའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདུས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་སྐྱེ་བ་དང་འགལ་བ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ནི་ཐ་བའོ། །ཐེ་ཚོམ་ནི་བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་ལ་ཡིད་གཉིས་ཟ་བའོ། །ཕྲག་དོག་ནི་གཞན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཁོང་ནས་འཁྲུག་པའོ། །ལྷག་མ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །འདི་ནི་བཅུ་བཞི་པའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། མི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པས་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་མཆོག་གོ །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །དབང་བསྒྱུར་བ་ནི་ཁྱུ་མཆོག་སྟེ། དེའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་རོལ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་སོ། །སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་ནི་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་གཉི་གའི་འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་གྱི་དབང་ཕྱུག་གོ །རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགལ་བར་ནི་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ལ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་པར་སླ་སྟེ། །འདི་ནི་བཅོ་ལྔ་པའོ། །ཡང་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ལེའུ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། དེ་སྟེ་དེ་ཡང་དག་པར་མི་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། སྡུད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་འདི་གསུམ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་མི་ཤེས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ནའོ།།འདི་ནི་འཕེལ་བ་བཅུ་དྲུག་པའོ། །བསླབ་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ལེའུ་ཡིན་པས་ན་བསླབ་པའི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ། སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པའོ།། །།རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཤད་ནས། བརྟན་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས། སེམས་ཅན་དོན་ཡོངས་མི་གཏོང་བ། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བླ་མེད་པ། །ངེས་པ་ཞེས་ནི་མངོན་པར་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱིས། ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའི་ཆོས་ནི་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་གྱི་ཆོས་སོ། །བསྒྲལ་བ་དང༌། དགྲོལ་བ་དང༌། དབུགས་དབྱུང་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་ལས། དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བགྱིད་པ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་གང་དུ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ལའོ། །ཅི་ཞིག་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྦྱིན་པ་ཚོགས་པ་ལའོ། །སེམས་འཇུག་པ་ཞེས་ཡ་བ་ནི་འགྲོ་བ་སྟེ་དང་བཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀྱེ་མའོ་བདག་གིས་འདི་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཁྱེར་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆི་བར་འགྱུར་བའོ། །མཉམ་པ་ནི་རིགས་པའོ། །ཕ་རོལ་ནི་སྐྱོན་མེད་པའོ། །འགྲམ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་དག་འབྱོར་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་སྦྱར་རོ། །འཚལ་བ་ནི་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་བསམས་པ་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའོ། །དེའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །འདིའི་བཤད་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་འགྱུར་བའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། རང་བྱུང་ཉིད་དང༌། མི་འཕྲོགས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །འདིའི་ཆོས་རང་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཁོ་ན་ལས་འབྱུང་བས་ན་རང་འབྱུང་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཆོས་ནི་རང་འབྱུང་ཉིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱིས་གང་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའོ། །འདི་ལ་མི་འཕྲོགས་པ་ཡོད་པས་ན་མི་འཕྲོགས་པ་སྟེ། བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཆོས་ནི་གང་མི་འཕྲོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །འདི་ཙམ་གྱིས་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་དག་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཞེ་ན། ཅི་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཅི་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ནི་ངེས་པའོ། །སེམས་ཀུན་དུ་གནས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས། གླིང་བཞི་པ་དང་སྟོང་དག་དང༌། སྟོང་གཉིས་གསུམ་དག་དཔེར་མཛད་ནས། བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །ཏིང་འཛིན་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མདོ་ལས་ནི་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྟན་གྱི། མངོན་སུམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་གླིང་བཞི་པ་དང༌། སྟོང་དང༌། སྟོང་གཉིས་དང༌། སྟོང་གསུམ་གྱི་དཔེས་སོ། །གཞུང་གང་གིས་ཤེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། དེ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ལའོ། །དེ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲ་བ་ལའོ། །ཆོས་ཉིད་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཚོགས་སམ་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །སྲང་གྲངས་ནི་སྲང་གི་ཚད་དོ། །ཚད་གཟུང་བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲང་འདི་ཙམ་ཞེས་བྱ་བར་རོ། །ཅི་སྟེ་འདི་དཔེ་གང་གིས་ཡིན་ཞེ་ན། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚད་ནི་འཛམ་བུ་གླིང་ལ་སོགས་པའི་ཚད་དེ། བསྟན་བཅོས་ལ་ཡང་ཉེ་བར་གདགས་པར་བྱའོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཙམ་ལ་འདི་ཙམ་གྱིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚད་ཡིན་གྱི། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བསོད་ནམས་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་ན་བསོད་ནམས་མང་བ་ཉིད་ན་ཞེས་བསམས་པས་ཉེས་པ་མེད་དེ། རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མི་བྱེད་པ་ལ་སྨད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་ཀྱིས་ཐབས་མང་པོས་སྤྲོ་བ་མེད་པར་བྱས་པའོ། །མི་མཉམ་པ་ནི་སྒྲ་ལས་སོ། །མི་འཚལ་བ་ནི་དོན་ལས་སོ། །མ་མཐོང་བ་ནི་གུས་པས་སོ། །མི་སེམས་པ་ནི་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པའོ། །བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་བའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཆེན་པོ་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདུད་ཀྱི་གནས་ནས་ཤི་འཕོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་ཁོ་ན་དང་དེ་ཤིན་ཏུ་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐྱེད་པའོ། །གང་དིས་ཤེ་ན་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །གང་ཡིན་ཞེ་ན་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གང་ལ་གང་གིས་ཤེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སྟོན་པའོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པའི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དང་པོ་སེམས་པ་ཡང་ངོ༌། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི། རང་གི་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་པ་དང༌། སྒྲུབ་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡང་ངེས་པར་བསྔོ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱས་པ་དེ་ལྟར་བསྔོ་བ་ཡོངས་སུ་འཇུག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཡུམ་ཆེན་མོ་དག་ལས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བསྔོ་བར་བྱ་བ་ཡང་སེམས་ཀྱིས་སེམས་སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། སེམས་ལས་གཞན་དུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཉིད་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་དམིགས་པའོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་རྣམ་པའོ། །སེམས་ཀུན་དུ་གནས་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀུན་དུ་གནས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སེམས་ནི་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མ་ཡིན་པའོ། །འོན་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སེམས་ཀུན་དུ་གནས་པའོ། །མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉེན་པོ་དང་བཅས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས། འཇུག་པ་དང་ནི་ལྡོག་པ་དང༌། །གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་སོ་སོར་དེ། །དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་ཡུལ། །མིན་པའི་བདག་ཉིད་དག་ཅེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གཉིས་སུ་གཟུང་སྟེ། གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གཉིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་ལ་རྟོག་པས་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་དག་གི་ཡུལ་ཡང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། འཇུག་པའི་ཕྱོགས་དང་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ལའོ། །སོ་སོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་ཀའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་ངོ༌། །དགུའི་བདག་ཉིད་ནི་དབྱེ་བ་དགུའོ། །སེམས་ཅན་བཏགས་དང་རྫས་ཡོད་པར། །རྣམ་རྟོག་འཛིན་པ་དག་དུ་འདོད། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འཕགས་བྱེད་པས། །སོ་སོར་དེ་དག་དགུའི་བདག་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཞན་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་གཉིས་ཡིན་ཞེ་ན། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང༌། བཏགས་པར་ཡོད་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་དང་པོ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིའོ། །གཉིས་པ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དེ་དག་ཀྱང་སོ་སོར་དགུའི་བདག་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་དེ་དག་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ན་ལ་འཛིན་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར། ཇི་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། འདི་ཉིད། གལ་ཏེ་གཟུང་དོན་དེ་བཞིན་མེད། །དེ་དག་གི་ནི་འཛིན་པར་འདོད། །དེ་ལྟར་དེ་དག་འཛིན་པ་ཡི། །ངོ་བོས་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འཛིན་པའི་ངོ་བོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཛིན་པ་ཡོད་པའི་ངོ་བོས་སོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་དག་གོ །རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ཀྱང་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་སོ་སོར་རྣམ་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དགུ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་དང་རིགས་དང་ནི། །ལམ་ནི་ཡན་ལག་འགྲུབ་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་དམིགས་པ་མ་འཁྲུལ་བ། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དང༌། །རང་གིས་རྟོགས་དང་བྱེད་པ་དང༌། །དེ་ཡི་ལས་བྱ་འབྲས་བུ་ལ། །འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གྱི། །རྣམ་རྟོག་དེ་ནི་རྣམ་དགུར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བྱེད་པ་དང༌། དེའི་ལས་དང་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་བྱེད་པ་དང༌། དེའི་ལས་དང༌། བྱ་བའི་འབྲས་བུའོ། །དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དགུ་ནི་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བླང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བརྟེན་པ་འདི་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། དེས་ནི་དང་པོའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། མདོ་ལས་ཚིག་རྣམ་པ་དགུའོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་མདོའི་ཚིག་ནི། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་གླང་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྱུ་མའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ཡང་གང་སྣང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཟུང་བ་མེད་པར་འཛིན་པ་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་གཟུང་བའི་དངོས་པོ་ལྟར་མེད་ཅེ་ན། གལ་ཏེ་ཤེས་པ་ལ་དོན་སྣང་བར་འགྱུར་ན་ནི་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ན་སྣང་བ་ཡང་མེད་དེ། སྣང་བ་དང་སྣང་བར་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྟེ་དོན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྣང་བ་ཡིན་ན་ནི། ཤེས་པ་དེས་ཅི་ཞིག་བྱ། དེའི་ཕྱིར་སེམས་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །དེ་མེད་ནི་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཏེ། མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །གུད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ནོ། །ཆོས་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་དོ། །མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ནི་གཏན་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྒོངས་སོ། །འདི་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པར་མི་ནུས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དགག་པ་དག་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །འོན་ཀྱང་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །འོན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་བཟོད་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་སྨོས་པས་ནི་འདི་ལྟར་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་འཛིན་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་བཞིན་དུ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་དག་ཀྱང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པར་གྱུར་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དམིགས་པ་ནི་གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཅི་རིགས་པར་གཟུང་བར་བྱ་བ་དང༌། འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་བྱ་བ་དང༌། འཛིན་པ་མེད་ཅེ་ན། ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་བྱ་བ་དང༌། འཛིན་པ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། སོར་མོ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེས་པ་ཐ་དད་པ་ནི་ཕ་རོལ་ལ་སྣང་བ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྣང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དང་ཡང་དུ་བློ་མི་འཇུག་པ་ཉིད་ན་བོང་བུའི་རྭ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆོས་གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་སོགས་པའོ། །ཐོབ་པར་བགྱི་བ་ནི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །སྤོང་བར་བགྱིད་པ་ནི་འདོར་བར་བྱེད་པའོ། །མེད་པ་ལ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་འདི་ཉིད་ལ་བརྟེན་པ་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མེད་པ་ལ་ནི་ཐོབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་བསམས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་དབེན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་མེད་པ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བསམས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་གི་ཕྱིར་དང་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཏན་ཚིགས་ཡོངས་སུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྫོགས་པར་བྱེད་དེ། གལ་ཏེ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་འགྱུར་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་རྫོག་པར་འཚང་མི་རྒྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ་ཞེས་བསམས་སོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་ཡང་རྒྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོར་ནི་གསུམ་པོ་འདི་དག་མེད་དེ། དེས་སྟོང་པའི་རྣམ་པར་རིག་པའི་ངོ་བོར་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པའོ། །དོན་ཟབ་མོ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དོན་ལ་གཞན་གྱིས་སྤྱོད་པར་མི་ནུས་པས་དཀའ་བའི་བྱེད་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པར་སྤྱོད་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་དབང་གིས་སོ། །བཀའ་སྩལ་བའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་དགོངས་པའི་དོན་ཏོ། །དཀའ་བ་ནི་གཞན་དག་ལའོ། །སླ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ་ཞེས་བསམས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སླ་ཞེ་ན། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། ཐབས་དེ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟབ་མོའི་དོན་ཏོ། །གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །ཅི་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ན་དེ་ཙམ་གྱིས་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ཞ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མི་ཞུམ་པ་ནི་མི་བརྫི་བ་སྟེ། འདི་ནི་བསྟན་པའོ། །མི་འགོང་བ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་པོ་འདི་ནི་བཤད་པའོ། །མི་འགོང་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་མི་འགོང་པ་ནི་འདི་ལ་དགའ་བ་མེད་པའོ། །རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བ་མེད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །མི་སྐྲག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་གཏོང་བར་འདོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །མི་དངང་བ་ནི་མི་གཏོང་བའོ། །དངང་བར་མི་འགྱུར་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་མི་གཏོང་བའོ། །དེ་ཉིད་ནི་ཉམས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་འགོག་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་དེ། གང་འདི་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་དགའ་བ་དེ་ནི་འདི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་སྤྱོད་དོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་བདག་ཅེས་བྱ་བར་ཉེ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་བདག་གི་ཉན་ཐོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འདིར་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དོན་དགུ་ནི་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བླང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པའི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལྷག་པར་འགྲོའོ་སྙམ་པའོ། །དེའི་ལམ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གང་མི་ཤེས་པ་དང༌། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ཤེས་པ་དང༌། མཉམ་པར་བཞག་པའི་ཤེས་པ་གསུམ་ལ་རློམ་སེམས་པའོ། །བདག་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདག་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་དང་ཉེའོ་སྙམ་པ་དང༌། བདག་བྱང་ཆུབ་དམན་པ་ལས་རིང་ངོ་སྙམ་པའོ། །འདིའི་གཉེན་པོ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས། འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཏེ། འདི་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ནི་ཉེ་ལ། བྱང་ཆུབ་དམན་པ་དང་ནི་རིང་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་བདག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པའོ། །འདིའི་གཉེན་པོ་ནི་རིགས་ཏེ་དེ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་རིགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །བདག་པ་ལམ་དག་པར་འགྲུབ་པ་ནི་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་བདག་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་དང་ནི་ཉེའོ། །དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ནི་རིང་ངོ་སྙམ་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པའོ། །ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་འདིའི་གཉེན་པོ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་གཉེན་པོ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ལ། གཟུགས་བརྙན་ནི་སྣང་བའོ། །ཤེས་པའི་སྣང་བ་ནི་སྣང་བ་ཉིད་དུ་ཡིན་གྱི། ཤེས་པ་དམིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པའི་དམིགས་པ་དེ་ནི་མ་འཁྲུལ་པ་སྟེ། དེ་བདག་ལས་སྐྱེས་སོ། །དེས་ན་བདག་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་དང་ཉེ་ལ། དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ནི་རིང་ངོ་སྙམ་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པའོ། །འདིའི་གཉེན་པོ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་དམིགས་པ་མ་འཁྲུལ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སོ། །སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་སྙམ་པ་ནི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པའོ། །འདིའི་གཉེན་པོ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡང་སྟེ། དེ་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྡུད་པ་དང་མི་སྡུད་པ་མི་མངའ་བ་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་རྟོག་པས་ན་རྟོག་པའོ། །དེ་དང་བྲལ་བའི་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་དག་སྤངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། རང་གི་རྟོག་པ་ལ་རྨོངས་པའོ། །འདིའི་གཉེན་པོ་ནི་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །འདི་ནི་རང་གི་རྟོག་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྒོམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེས་ན་བདག་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་དང་ནི་ཉེ་ལ། །དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ནི་རིང་ངོ་སྙམ་པ་ནི་བྱེད་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཛད་པའི་སྤྲུལ་པ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ།།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདི་ནི་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་དེ་ཡང་གང་གི་དོན་དུ་སྤྲུལ་པ་དེའི་བྱ་བ་བྱེད་ཅིང་བྱ་བ་དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་ཀྱང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་གཉེན་པོའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་འདིའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ལེའུ་རྫོགས་ཀྱི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། གང་གི་དོན་དུ་ཤིང་ལས་བྱས་པའི་འཁྲུལ་འཁོར་ལ་སྐྱེས་པའི་གཟུགས་བྱས་ན་དེ་བྱ་བ་དེ་བྱེད་ཀྱང་རྣམ་པ་རྟོག་པ་ནི་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་དུ་སྒོམ་པར་བྱེད་ཅུང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཀྱང་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་དེ་དེ་ནི་གཉེན་པོའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྟོག་པ་ནི་བྱ་བའི་འབྲས་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ལེའུ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ། སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་པའོ། ། །།སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ལེའུ་རྫོགས་པ་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་གསུངས་ནས། རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཞན་གསུམ་ནི་སྙིང་པོའི་ལེའུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསྟན་བཅོས་ལས། སྲིད་དང་ཞི་བར་ལྟུང་བའི་ཕྱིར། །རྟོག་པ་དམན་པ་ཉིད་དང་ནི། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མ་ཚང་དང༌། །གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྲོ་བ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལོག་པ་དང༌། །ཉི་ཚེ་བ་དང་སྣ་ཚོགས་ཉིད། །གནས་དང་འཇུག་དང་རྨོངས་པ་དང༌། །རྗེས་ལ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །རྣམ་རྟོག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་འདི། །ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་དེ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་ཡིད་ལས་བྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྟོག་པ་དམན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་དགུ་ནི་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་ལས་བྱུང་བ་དེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན་སྤང་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཉིད་ནི་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། དེ་ལ་གཅིག་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་སོ། །གཅིག་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་གསུམ་ནི་ལྷའི་བུས་སོ། །ཡང་བཞི་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་སོ། །འདིའི་ཡང་གཉེན་པོ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལས་བཟློག་པས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་འགྱུར་རོ། །ཀྱེ་མ་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀྱེ་མའི་སྒྲ་ནི་དགའ་བ་སྟེ། འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ནི་འདིར་སྙིང་པོ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆེད་དུ་སྤྱོད་པའོ། །དེ་གང་ཞེ་ན། གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ང་འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་གཉིས་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་འཁོར་བས་ཤིན་ཏུ་སྐྱོ་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་ཤིན་ཏུ་དགའ་བ་མེད་དོ། །དེ་གཉི་ག་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པས་གཉེན་པོའོ། །གཞན་དུ་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་ལྔས་འཁོར་བར་ལྟུང་བ་འམ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་ཤེས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་འཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་བུ་ལེགས་པར་དབང་བསྐུར་ཡང༌། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་བྲལ་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་བྱ་བའི་མིང་མེད་དེ། འདི་ནི་རྟོག་པ་དང་དམན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །འགྲོ་བས་ན་སྙིང་པོ་སྟེ་ལས་ཀྱིས་ཆོས་སུ་རྟོགས་པར་བྱེད་དེ། ཐུབ་པར་སླ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་སྙིང་པོ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཐུབ་པར་དཀའ་བ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐུབ་པར་དཀའ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ནི་དེ་དག་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་ཏེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་མཚོན་ཆ་ཐོགས་པས་གཞན་མེད་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ལམ་དུ་བུད་མེད་བཟུང་བ་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་གཉེན་པོའོ། །གཞན་དུ་ན་ཐུབ་པར་སླ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ནས་འདོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལ། ཕྱག་བྱ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྒྲུབ་པ་མ་ལུས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་མི་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ཆེད་དུ་བྱ་བ་མ་ལོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཉིད་ནི་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔས་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པའོ། །འདི་ལ་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདག་མེད་པ་གཉི་ག་ཤེས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཟབ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའོ། །དེ་ལ་མི་སྤྱོད་པ་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མ་ཚང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་དེ་བདུད་ལ་སོགས་པས་ཚུགས་པར་སླ་བ་སྟེ། གོ་ཆ་མ་བགོས་པ་བཞིན་དུ་འཐབ་པའི་ཟླ་བོས་ཚུགས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མ་ཚང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལྟར་སྤྱོད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་ཡང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གཙོར་བྱས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཏོ། །དེ་ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ནི་གཙོ་བོ་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཁར་གྱི་རྒྱལ་པོ་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཙོ་བོ་དེས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དེ་དག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་འཁོར་བར་མི་ལྟུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་གཙོ་བོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་པ་དེའི་ཚེ་ནི་དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ། །རྣམ་གྲངས་འདིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བས་སོ། །དེ་ཉིད་ནི་གང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆེད་དུ་བྱ་བ་མི་ལྡོག་པ་སྟེ། ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འདོད་པའོ། །དེ་ལས་མི་ལྡོག་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཇི་སྲིད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་མ་ལོག་པ་དེའི་བར་དུ་དེ་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞན་དག་ཀྱང་མི་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཁོངས་སུ་འདུས་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཆུ་བྲན་ཐམས་ཅད་ཆུ་བོ་ཆེན་པོའི་ནང་དུ་འདྲེས་ནས། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་འགྲོ་སྟེ་མི་ལྡོག་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལོག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དགུ་པོ་འདི་དག་ཀྱང་ཡུམ་ཆེན་མོ་ལས་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྦྱར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཉི་ཚེ་བ་དང༌། སྣ་ཚོགས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རེ་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ནི་ལག་པ་གཡོན་པ་དང་འདྲ་ལ་དྲུག་པ་ནི་ལག་པ་གཡས་པ་དང་འདྲའོ། །གཉི་ག་ནི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་དགོངས་པ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ལག་པ་གཡས་པ་དང་འདྲ་བའི་དྲུག་པ་དེ་མེད་པའི་ཚེ་ནི་ཉི་ཚེ་བའི་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ཉི་ཚེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལྟར་རོ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཆུ་བྲན་ནི་ཆུ་བོ་དང༌། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་ཞུགས་ན་རོ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་རིགས་ཐ་དད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ཡང༌། དྲུག་པར་ཞུགས་ན་མཚན་ཉིད་གཅིག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་དག་མཚན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ངོ༌། །འདི་ནི་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །འདིར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དོན་དམ་པའི་གོ་ཆའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་གཉིས་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དཀའ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པའི་དོན་བྱེད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་དེ་བཞིན་དུ་གོ་ཆ་ནི་བགོ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་བུའི་བསམ་པ་ཆེན་པོ་མེད་པར་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གང་ཡང་མི་བྱེད་པས་བདག་ཉིད་དུལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་གོ་ཆ་མེད་པ་འདི་ནི་ཉི་ཚེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་མི་མཐུན་པའོ། །མཆོག་ཏུ་དཀའ་བ་བྱེད་པ་ཉིད་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གདུལ་བར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདུལ་བར་འོས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་གང་ལ་དཀའ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དཔེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལྷའི་བུ་དག་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་མཐུན་པ་ག་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ལྷའི་བུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ནོ། །ལྷའི་བུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །ཡང་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལྷའི་བུ་དག་གང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ལ། སེམས་ཅན་ནམ་མཁའ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྩོད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །རྩོད་པ་ནི་འཐབ་མོ་སྟེ་འདི་སེམས་ཅན་འདུལ་བར་མི་འདོད་པ་འམ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ནི་འཐབ་མོའོ། །དེ་ལྟར་གདུལ་བར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་གདུལ་བར་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་གདུལ་བར་བྱ་བ་ཡང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་དེ་མེད་པས་ཤིན་ཏུ་ཡང་མཆོག་ཏུ་དཀའ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ཡང་འདིར་ཇི་ལྟར་ན་སྤྱོད་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཞུམ་པར་མ་གྱུར་པ་ནི་མི་སྐྱོ་བ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་ཡང་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ལ་སྤྱོད་པ་ན། གཏན་ཚིགས་གང་ཡིན། གང་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་བདག་མེད་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསམས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དབེན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ནོ། །ལྷའི་བུ་དག་དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དབེན་ཞིང་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བས་ནི་གཉེན་པོ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་སྣ་ཚོགས་པ་དང༌། ཆོས་སྣ་ཚོགས་པ་དབེན་པ་དེ་བས་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་རོ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་སྣ་ཚོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ལྷའི་བུ་དག་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་ལྟར་བཤད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་ན་དེའི་བཤད་པ་ནི་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དབེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་པའི་དུས་སུ་མཐོང་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞུམ་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཞུམ་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པ་དང༌། འཇུག་པ་ལ་མ་རྨོངས་པ་སྟེ། གང་ནས་འགྲོ་བར་བྱ་བ་དང༌། གང་དུ་གནས་པར་བྱ་བ་ལའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་རིག་ཅིང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་ལ་མ་རྨོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་དེར་འགྲོ་བར་བྱ་བ་དང༌། གནས་པ་དེ་ཉིད་རང་ཉིད་ལ་རག་ལས་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་སོ། །དེས་གང་གིས་དེར་འགྲོ་བ་དང༌། གང་དུ་གནས་པ་ནི་དེར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ཡང་དེ་ཉིད་དུ་འགྲོ་ཞིང་དེ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་གང་ནས་འགྲོ་བ་དང༌། གང་དུ་གནས་པ་དེར་དཔུང་གི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་དེ་ནས་འགྲོ་ཞིང་དེ་ཉིད་དུ་གནས་པ་དེ་ལྟ་བུ་སྟེ་གཉེན་པོའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔའི་མ་རིག་པ་ནི་དྲུག་པའི་སྣང་བ་མེད་པ་དེས་ན། གནས་པ་དང་འཇུག་པ་ལ་ངེས་པ་མེད་པས་གནས་པ་དང་འཇུག་པ་ལ་རྨོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཞུམ་པར་མི་བྱེད་པ་དེས་རྟོགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་འདིར་ཚིག་ལྷག་མ་སྟེ། གཞན་དུ་ནི་ཕྱིར་ཞུམ་པར་མི་བྱེད། དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱི་ནས་དཔུང་གི་ཚོགས་འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ནི་གཉེན་པོའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ནི་ཡུལ་རགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའོ། །དྲུག་པ་ནི་ཡུལ་ཕྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །འདི་ནི་རྗེས་ལ་འགྲོ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་རྣམ་པ་དགུ་བསྟན་ནས། འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསྟན་བཅོས་ལས། འཛིན་དང་སོ་སོར་ཐར་པ་དང༌། །ཡིད་ལ་བྱེད་དང་ཁམས་རྣམས་ནི། །གསུམ་ཆར་ཉེ་བར་འབྲེལ་བ་དང༌། །གནས་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་བཏགས་པ་དང༌། །ཆགས་པ་དང་ནི་གཉེན་པོ་དང༌། །ཇི་ལྟར་འདོད་བཞིན་འགྲོ་ཉམས་ལ། །འཛིན་པ་དང་པོར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བདག་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ནི་འཛིན་པ་དང་པོ་སྟེ། དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞིན་དུ་ཡོད་དེ། དེ་ནི་ཅུང་ཟད་ནི་འཛིན་ཏོ། །ཅུང་ཟད་ནི་འདོར་ཏེ། འདི་ནི་འཛིན་པ་དང་ཐ་དད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ཡང་མི་འཛིན་པ་དང་མི་གཏོང་བ་འདི་ནི་གཉེན་པོའོ། །འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་དེ་གང་དག་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཆོས་དེ་དག་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་གཉེན་པོའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉིད་ཁམས་གསུམ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་དང་འབྲེལ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཁམས་གསུམ་དང་མ་འབྲེལ་བ་ནི་གཉེན་པོའོ། །ཁམས་གསུམ་ན་གནས་པ་ན་ཇི་ལྟར་དེ་ལ་འབྲེལ་པ་མེད་དོ་སྙམ་པ་ནི་གནས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་ནི་གཉེན་པོའོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོད་ན་ཇི་ལྟར་མི་གནས་སྙམ་པ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་ནི་གཉེན་པོའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་བཏགས་པར་ཡོད་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་བཏགས་པ་ཡོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ཡང་འདི་ལ་མེད་པ་འདི་ནི་གཉེན་པོའོ། །ཆགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་པ་ནི་ཆགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་ན། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་ཅིང་མ་ཆགས་ན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་པ་མ་ཡིན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉེན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པའོ། །ཆོས་ཐམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་ཉམས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་གཉེན་པོའོ། །རྣམ་པ་དགུ་པོ་འདི་དག་ནི་ཡུམ་ཆེན་མོ་དག་ལས་གསུངས་སོ། །འདིར་ནི་སྤྱིར་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉེན་པོ་དང་བཅས་པ་ནི། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཞུམ་པར་མི་བགྱིད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ་མཁྱེན་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་གི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མི་མཁྱེན་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་གང་ཟག་གི་ངོ་བོ། །དེ་རྒྱུ་གང་གིས་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ནི་མི་དམིགས་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་ཏེ། མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། དེ་ཉིད་རང་ཉིད་མེད་པར་ཞུམ་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསྟན་བཅོས་ལས། ཆེད་བཞིན་ངེས་པར་མི་འབྱུང་དང༌། །ལམ་དང་ལམ་མིན་ངེས་འཛིན་དང༌། །འགོག་དང་བཅས་པའི་སྐྱེ་བ་དང༌། །དངོས་པོ་ལྡན་དང་མི་ལྡན་དང༌། །གནས་དང་རིགས་དང་འཇིག་པ་དང༌། །དོན་དུ་གཉེར་དང་རྒྱུ་མེད་དང༌། །ཕྱིར་རྒོལ་བ་ནི་དམིགས་པ་ལ། །འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་གཞན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དང་པོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དགུ་པོ་འདི་ནི་དེ་དག་གི་ཆོས་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་ནི་མདོ་ལས་ཇི་ལྟར་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བས་རྟ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པའི་ལམ་སྟོན་པ་ལྟར། དྲུག་ལས་ཀྱང་ལྔ་པོ་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའོ། །དྲུག་པ་མེད་པར་ནི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་མེད་དོ། །འདི་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལམ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་ལ། དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ནི་དེ་དག་གི་ལམ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཉིད་ངེས་པར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པ་ཁོ་ན་སྟེ་གཉེན་པོའོ། །དེ་མེད་པའི་ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་ངེས་པར་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །འདི་ནི་ཆོས་གང་ལ་ཡང་བསྐྱེད་པ་འམ་འགོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་འདི་ཚད་མར་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་གཉེན་པོའོ། །བསྐྱེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སོ། །འགོག་པ་ནི་དེའི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ཏེ། འདི་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། འགོག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པས་ཡང་མ་ཡིན། མི་ལྡན་པས་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའོ། །ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་སྙམ་པ་འདི་ནི་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་ཅིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་གང་ལ་ཡང་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པའོ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་གནས་པར་བྱའོ་སྙམ་པ་ནི་གནས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་འདོད་པས་ས་བོན་བཏབ་ནས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་དཔྱོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་འདོད་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་ལ་བསླབས་ནས། དེ་དག་གིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་བཟུང་ཞིང་འཁོར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་བསྒྲལ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། སེམས་ཅན་བཏང་སྙོམས་བྱེད་པ་འདི་ནི་རིགས་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་དགོས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འདོད་པར་དྲུག་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའོ། །དེ་ལ་བསླབ་པར་མི་བྱའོ་སྙམ་པ་ནི་དོན་དུ་མི་གཉེར་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དྲུག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་སྟེ། རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་ན་དཀར་པོའི་ཆོས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའོ། །དྲུག་པ་མེད་པ་ན་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་པ་ནི་རྒྱུ་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ན། དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དགོངས་པར་མཛད་དེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང༌། འོན་ཀྱང་འདིར་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་དགོངས་པ་མཛད་དོ། །འདི་ནི་གཉེན་པོའོ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་དགོངས་པ་མཛད་དེ་སྙམ་པ་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དབྱེ་བ་རྣམ་པ་དགུ་པོ་འདི་དག་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུམ་ཆེན་མོ་དག་ལས་གསུངས་སོ། །འདིར་ནི་སྤྱིར་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉེན་པོ་དང་བཅས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་དེ་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་བདག་ཏུ་བཏགས་པའོ། །ཞུམ་པར་འགྱུར་བ་མ་མཆིས་པ་ནི་རང་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའམ་སེམས་སོ། །ཆོས་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱིས་སོ། །ཆོས་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པའོ། །འདི་ཙམ་གྱིས་ནི་སེམས་ཅན་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང༌། ངར་འཛིན་པའི་ཡུལ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སེམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མེད་པ་ནི་གཉེན་པོར་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ་བཞི་པའོ། །དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོའི་གཉེན་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུམ་ལས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱོད་པ་ནི། ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དེ་ནི། ཡང་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བརྗོད་པ་ནི་ཚིག་གོ །བཤད་པ་ནི་དོན་ཏོ། །བསྟན་པ་ནི་ཁྱད་པར་མེད་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པའོ། །གསང་བར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམན་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །ཡི་མི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསོད་ཅེས་བྱ་བས་ནི་སྐྱོ་བས་སོ། །ཡི་མི་གསོད་པས་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་སྐྱོ་བས་སོ། །ཀུན་ཏུ་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་རློམ་པས་སོ། །ཡང་དག་པར་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་རློམ་པར་མི་འགྱུར་བས་སོ། །ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་ནི་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའོ། །ཡིད་ཕྱིར་ཕྱོགས་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་ཡང་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་མི་བྱེད་པའོ། །མི་སྐྲག་པ་ནི་སྐྲག་པ་ལ་མངོན་དུ་བལྟས་པས་སོ། །མི་དངང་བ་ནི་ཡང་དག་པར་མི་དངང་བས་སོ། །དངང་བར་མི་འགྱུར་བ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་སྤྱོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མི་སྤྱོད་ན་ནི་ཞུམ་པ་ལ་སོགས་པར་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཁས་བླངས་པའོ། །དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཕན་ཡོན་གསུངས་སོ། །ཕན་འདོགས་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་བདག་གིར་མཛད་པའོ། །དགོངས་པར་མཛད་པ་ནི་དྲན་པར་མཛད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མིང་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་དུ་བཏགས་པའོ། །རུས་ནི་ཤཱཀྱ་ལ་སོགས་པའོ། །སྟོབས་ནི་ལུས་ཀྱི་སྟོབས་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་སོ། །ཁ་དོག་ནི་ཕགས་པའི་ཡོན་ཏན། གཟུགས་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཏེ། འདི་དག་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པའོ། །ཁྱད་པར་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ནི་གཟུགས་སོ། །ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ལ་དགའ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །ཆེད་དུ་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། གང་གི་ཡོན་ཏན་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དོན་བསྟན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཞུས་པའོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཡང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དག་པ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་འབྱོར་གྱོས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡང་དྲིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ནོ། །འདི་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །རབ་འབྱོར་འདི་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་དབང་པོ་དེ་ཐོབ་པ་ནི་ཐོབ་པའོ། །དེ་ནོན་པ་ནི་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་མིང་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་ཡང་དག་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་མོས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་ལས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་བསྐྱོད་པ་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་པའོ། །གང་དག་ཅེ་ན་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་བསྐྱོད་པ་དང་དེའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཐོས་པའི་ཕན་ཡོན་མཇུག་བསྡུ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕན་ཡོན་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཕན་ཡོན་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་གསུངས་ནས། སྐབས་སུ་བབ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཁྱད་པར་ལེའུ་རྫོགས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏེ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྐབས་དེ་སྟོན་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་མ་གཏོགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་ཁོ་ན་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྣང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་གང་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །དེའི་ཚེ་ཆོས་གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་རེ་ཞིག་དམིགས་སུ་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ནི་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །ཐོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྩམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་དུ་བྱས་པའོ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་སྨྲ་བའོ། །ཆོས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལམ་མོ། །ལུང་བསྟན་པ་ནི་བརྡ་སྤྲོད་པའོ། །ལུང་སྟོན་པ་ནི་ལུང་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དབེན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་གནས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་དེ་ལ་གནས་པའོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གནས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་པ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཐད་པ་གསུངས་ཏེ། སྤྱོད་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྲུབ་པའི་དོན་དུའོ། །གནས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྲུབ་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ནི་གོང་ཉིད་དུ་བཤད་དོ། །སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ལེའུ་ནི་སྙིང་པོའི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ། སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པའོ།། །།སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང་སྙིང་པོའི་ལེའུ་དག་ཏུ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསྟན་ནས་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ན་ངེས་པར་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་སྟོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་གསུམ་ནི་ལེའུ་འདིས་དང་པོ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ། ཕྱི་ནས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསྟན་བཅོས་ལས། བྱང་ཆུབ་གཞན་ལས་སྟོན་པ་དང༌། །དེ་ཡི་རྒྱུ་ནི་ཡོངས་གཏོང་དང༌། །དེ་ཐོབ་བར་ཆད་མེད་པའི་རྒྱུ། །བསོད་ནམས་མང་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ན་བྱང་ཆུབ་དེ་ཐོབ་པ་ནི་ཐོབ་པའོ། །དེའི་བར་ཆད་མེད་པ་ནི་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའོ། །རྒྱུ་ནི་ཤེས་པར་བྱེད་པ་སྟེ་རྣམ་པ་གསུམ་གསུངས་སོ། །མདོ་ལས་བྱང་ཆུབ་སྟོན་པ་ནི་གང་གཞན་དག་ལ་ལུང་སྟོན་པ་སྟེ་དེ་ནི་རྒྱུ་དང་པོའོ། །མ་འོངས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ཡོངས་སུ་གཏད་པ་ནི་རྒྱུ་གཉིས་པའོ། །བསོད་ནམས་མང་པོའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྒྱུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་ལས། དེ་ནས་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། མེ་ཏོག་བཀྲམ་པ་ཞེས་བྱ་བར་ལུང་སྟོན་པ་ལ། དེ་ནས་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་མེ་ཏོག་དག་བླངས་ནས། ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱིས་གཏོར་བ་དང༌། དེ་ནས་འོད་ཟེར་བྱུང་སྟེ་སླར་ཞུགས་པ་ན་ཀུན་དགའ་བོས་ཞུས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་དག་ལུང་བསྟན་ཏེ། དེས་དེ་དག་ལུང་བསྟན་པས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དུ་ཡང་མཚོན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚེ་དང་དམ་པའི་ཆོས་གནས་པའི་དུས་ཀྱང་རིང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །འདི་ནི་སྐབས་ཀྱི་གནས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་དང་པོའོ། །ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་སུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་གང་འདི་དག་མཉན་ནས་མི་སྤོང་བ་དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་གསུངས་ཏེ། སྨོད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡིད་ཀྱིས་སྨོད་པའོ། །འགལ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཡིད་ཀྱིས་བཏང་བའོ། །འཁྲུག་པར་བྱེད་པ་ནི་དེ་ལས་འཁྲུག་པའོ། །འཇིག་པར་བྱེད་པ་ནི་སྦས་ནས་འཇིག་པར་བྱེད་པའོ། །སྤོང་བར་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་གནོད་པར་བྱེད་པ་བརྗོད་པའོ། །འགོག་པར་བྱེད་པ་ནི་སྙིང་པོ་མེད་པར་བརྗོད་པའོ། །འདུད་པ་ནི་དེ་དག་ལ་ཞེན་པའོ། །ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ལྟར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྤྱད་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་རྒྱུ་གཉིས་གཉིས་གསུངས་ཏེ། །སླུ་བ་མེད་པའི་སྨོན་ལམ་དང་བྱས་པ་གཟོ་བའོ། །དེ་ཉིད་གང་སུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྒྱ་ཆེར་དྲི་བར་བྱས་ནས། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཏད་པ་གསུངས་ཏེ། གཏད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་གཏད་པའོ། །དེ་ཉིད་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ནི་རྗེས་སུ་གཏད་པའོ། །ཡི་གེ་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །ཡི་གེ་འདུས་པ་ནི་ཡི་གེའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚོགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཛིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་གཏད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ཅི་ནས་ཀྱང་ནུབ་པར་མི་འགྱུར་བཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ནུབ་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤིག་པའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་གཉིས་པའི་གླེང་གཞི་བརྗོད་ནས། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ནི་གཏད་པ་གཉིས་པ་སྟེ། འདིར་ཕྱིས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཕྱི་ནས་སོ། །ཆུད་གསན་པ་ནི་ཉམས་པར་བྱས་པའོ། །གཏད་པ་ནི་མྱུར་བར་རྗེས་སུ་མི་གཏང་བའོ། །དྲན་པར་མི་ནུས་པ་ནི་བརྗོད་པའོ། །མགུ་པར་བྱས་པ་དང༌། མཉེས་པར་བྱས་པ་ནི་དགྱེས་པར་རོ། །ཡུམ་ནི་ས་བོན་བསྐྱེད་པའོ། །སྐྱེད་པ་ནི་ས་བོན་རྒྱས་པར་བྱེད་པའོ། །འབྱིན་པ་ནི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་གླེང་གཞི་བརྗོད་ནས། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྗེས་སུ་བསྟན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་གཏད་པ་གསུམ་པ་སྟེ། འདིར་ངེས་པའི་ཚིག་བཟང་པོ་ནི་ལེགས་པར་བརྗོད་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་དེ་ཉིད་དེ་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་བྱ་བ་རྣམས་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱ་བ་ནི་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པའོ། །དབུལ་བ་ནི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པའོ། །བསམ་པར་བྱ་བ་ནི་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་འདོད་པས་སོ། །རེག་པར་གནས་པ་ནི་དེ་ཉིད་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །འདིར་ཐུབ་པར་བཤད་པ་ནི་གསུངས་པའོ། །བསྐལ་པའི་མཐའ་འམ། དེ་བས་ལྷག་པར་ཡང་བཤད་དུ་ཡོད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མདོར་བསྡུས་ནས་བཤད་དོ། །དེ་ནས་ཡང་ཀུན་དགའ་བོ་གང་ལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གླེང་གཞི་བརྗོད་ནས། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྗེས་སུ་གཏད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་གཏད་པ་བཞི་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུངས་ཏེ། བཞི་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ་གཉིས་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་བརྗོད་པ་དང༌། རྗོད་པའི་སྤྱིས་གསུམ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏད་པ་དང་རྗེས་སུ་གཏད་པ་ནི་གཏད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དོན་གཅིག་གོ །དེ་ལྟར་གཏད་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་རྒྱུ་གཉིས་པའོ། །དེ་ནས་ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གླེང་གཞི་བརྗོད་ནས། ཀུན་དགའ་བོ་གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདི་ནི་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། འདིར་དུས་ཀྱི་མཐའ་ནི་སྐད་ཅིག་པའོ། །སྐད་ཅིག་མ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ལ་ནི་དེའི་སྐད་ཅིག་གོ ། དེའི་སྐད་ཅིག་དྲུག་ཅུ་ལ་ཐང་ཅིག་གོ །ཐང་ཅིག་སུམ་ཅུ་ལ་ནི་ཡུད་ཙམ་མོ། །དེ་སུམ་ཅུ་ལ་ནི་ཆུ་ཚོད་དོ། །འདི་ནི་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་དོ། །རྒྱུ་གསུམ་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་བསྐྱོད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འཁོར་དང་བཅས་པ་བསྟན་པ་དང༌། མི་སྣང་བར་བྱས་པ་ནི་དཔེའོ། །འདིར་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཟད་པ་ཉིད་ནི་བསམ་གཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །མི་བསྐྱོད་པ་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དོན་ལ་སྦྱར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རིགས་པ་གསུངས་སོ། །དགོས་པ་བྱེད་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་བཅའ་བ་གཞན་ནོ། །བྱེད་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་པ་ནི་སྨྲས་ཟིན་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་པོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏོ། །ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་དམིགས་པ་ཉིད་དམ། ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་དོ། །ཚད་ནི་རྒྱ་ངེས་པའོ། །ཟད་པ་ནི་དུས་ངེས་པའོ། །མཐའ་མ་ནི་གྲངས་ངེས་པའོ། །ཚད་ཆད་པ་ནི་ཚད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཅད་པའོ། །ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟད་པ་ནི་འབྲིང་ངོ༌། །ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ནི་མེད་པའོ། །ནམ་མཁའ་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེས་ན་དེ་དག་དམིགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་མི་ཟད་པའོ། །མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཟད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་སྐྱེ་བ་མེད་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ངོ༌། །དེ་ལ་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་དང༌། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མི་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །མཐའ་གཉིས་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའོ། །དབུས་ནི་སྐྱེ་བ་གནས་པའོ། །མ་འདྲེས་པ་ནི་དེ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །ཆོས་གང་ཡང་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མཐོང་བས་སོ། །རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པའོ། །བརྟན་པ་ནི་གནས་པའོ། །ཐེར་ཟུག་པ་ནི་མཐའ་མ་མེད་པའོ། །བྱེད་པ་པོའམ། ཚོར་བ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་པ་པོ་དང༌། ལེན་པ་པོ་མེད་པའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཏིང་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །འདི་མན་ཆད་ཀྱིས་ནི་ཟད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུངས་ཏེ། བསྟན་བཅོས་ལས། དྲི་མ་ཟད་དང་མི་སྐྱེ་བའི། །ཡེ་ཤེས་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བརྗོད་དེ། །ཟད་མེད་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར་དེ་དག །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དྲི་མ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་དག་ཟད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དེ་ཡང་ཟད་པ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་དག་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཟད་པ་གཏན་དུ་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང༌། གཏན་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །ཇི་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཞན་ཡོད་ཀྱང་དེའི་ཕྱིར་འདི་བཤད་ཅེ་ན། མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཟད་པ་ན། ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བར་རྣམ་པར་ལྟ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད། འགོག་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་པའི་རང་བཞིན་ལ། །མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །རྣམ་པར་རྟོག་རིགས་ཅི་ཞིག་ཟད། །སྐྱེ་མེད་རྣམ་པ་ཅི་ཞིག་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། ནམ་ཡང་དེ་ལ་ཟད་པ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །རིགས་ཉིད་ནི་རིགས་ཏེ་རྣམ་པའོ། །དེ་བས་ན་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པ་གང་ཡང་ཟད་པའམ། སྐྱེ་བར་འདོར་བ་མེད་དོ། །གཞན་དག་ནི། ཟད་པ་ཤེས་པ་བདེན་རྣམས་ལ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཡིན། །ཡང་ཤེས་པ་ནི་བྱར་མེད་སོགས། །མི་སྐྱེ་བ་ཡི་ཆོས་འདོད་དོ། །ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་དག་ནི་ཕུང་པོ་བདེན་པ་བཞི་རྣམས་ཡོད་པར་སེམས་ཏེ། དེ་ལ་མདོར་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་དང༌། ཡང་མི་སྐྱེ་བ་ཐོབ་སྟེ། དེ་དག་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཟད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའོ། །གཙོ་བོར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ཀྱང་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་ཡང་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསྟན་བཅོས་ལས། ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་ཅེས་བྱ་དང༌། ཤེས་བྱ་ལ་ཡང་སྒྲིབ་ཟད་པར། །སྟོན་པ་གཞན་གྱིས་བརྗོད་པ་གང༌། །འདི་ལ་ཁོ་བོས་མཚར་དུ་རྩིས། །འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །བསྣན་པར་བྱ་བའང་ཅུང་ཟད་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་ལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་ན་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་མི་བཟོད་པའོ། །དེ་ལ་ཁོ་བོས་མཚར་དུ་རྩིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོ་དག་ཏུ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར། འདི་ལ་བསལ་བྱ་གང་ཡང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་རང་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྣན་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་དག་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་དེ་གཉི་ག་ལ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པ་ཉིད་བལྟ་བར་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་ཡང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དག་པ་མཐོང་ན་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལ། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་ཡང་དག་པ་མཐོང་ན་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང༌། སྙིང་པོའི་ལེའུ་ལས་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་སྤོང་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་ན་གང་གི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བ་ནི་རབ་འབྱོར་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་དུས་ནའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་དེ་དེ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་དྲིས་པའོ། །འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་ཡང་གི་དོན་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། དེས་ན་མ་སྨོས་པ་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ག་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་ཚོགས་པ་ཡོད་པ་སྟེ། རེ་རེར་དྲུག་འདུས་སོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་བས་ན་དྲུག་ཚན་དྲུག་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུམ་འདིར་ནི་མདོར་བསྡུས་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་ཙམ་འདིར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། རེ་རེར་ཡང་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུས་སོ། །དེ་རྒྱས་པར་ནི་ཡུམ་ཆེན་མོ་དག་ལས་གསུངས་སོ། །འདིར་བསྟན་བཅོས་ལས། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེ་ལ། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་གང༌། །སྐད་ཅིག་གཅིག་པའི་བཟོད་པ་ཡིས། །བསྡུས་པ་དེ་འདིར་བསྡུ་བའི་ལམ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རེ་རེ་ཉིད་ཡིན་པས་རེ་རེ་སྟེ། དེའི་དངོས་པོ་ནི་རེ་རེ་ཉིད་དོ། །དེས་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་ཕན་ཚུན་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་སྟེ། གང་འདི་ལ་བསྡུས་པ་ཡོད་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྩེ་མོའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མངོན་པར་རྟོགས་པའོ་དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཡིན་གྱི། བཅུ་དྲུག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བཟོད་པས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། བཟོད་པ་བརྒྱད་དང་ཤེས་པ་བརྒྱད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །དེ་ནས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་སྟེ། ཐབས་དག་དང་མཁས་པ་ཡིན་པས་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པ་དང༌། ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཐབས་ཏེ། དེ་ནི་རྟེན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཁས་པ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང༌། ལུགས་ལས་བཟློག་པ་ལས་རྣམ་པར་ལྟ་བ་སྟེ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤིའི་བར་དང་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་འཁྲུག་པ་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུགས་དང་མཐུན་པའོ། །མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག །འདུ་བྱེད་འགགས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་སྐྱེ་བ་འགགས་པས་རྒ་ཤི་དང་མྱ་ངན་དང༌། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། འཁྲུག་པའི་བར་དུ་འགག་པ་འདི་ནི་ལུགས་ལས་བཟློག་པའོ། །དེ་ལ་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་དང་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེད་མཆེད་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམ་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །དེ་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང༌། གསུམ་པ་དང༌། གཉིས་པ་དང༌། དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་གཉིས་པ་དང༌། གསུམ་པ་དང༌། བཞི་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ། དེ་ལས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལའོ། །དེ་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལའོ། །དེ་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལའོ། །དེ་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལའོ། །དེ་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་།ཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་སོ། །དེ་ནས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ན་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་སོ། །དེ་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་གནས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་འགྲོ་བ་ལ་ནི་གནས་པ་དགུའོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་བཅུ་བདུན་ནོ། །འོང་བ་ལ་ནི་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །འདིར་བསྟན་བཅོས་ལས། དེ་ནས་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་པའི། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་ཞུགས་ནས། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་ལུགས་མཐུན་དང༌། །ལུགས་མི་མཐུན་ལ་རྟོགས་པར་བྱེད། །འགོག་དང་བཅས་པའི་སྙོམས་འཇུག་དགུར། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སོང་འོངས་ནས། །འདོད་པར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས། །མཉམ་བཞག་མིན་པའི་མཚམས་བཟུང་སྟེ། །ཐོད་རྒལ་གྱི་ནི་སྙོམས་འཇུག་པ། །གཅིག་དང་གཉིས་གསུམ་བཞི་དང་ལྔ། །དྲུག་དང་བདུན་དང་བརྒྱད་རྒལ་ནས། །འགོག་པའི་བར་དུ་མི་འདྲར་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །ཐོད་རྒལ་ནི་ཟབ་པ་ཡིན་པས་དེས་ན་དེའི་མཚན་ཉིད་བཤད་དེ་ཐོད་རྒལ་ལ་སྙོམ། པར་འཇུག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་ན། སྨས་པ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འགྲོ་བ་དང༌། ཕྱི་ནས་འོང་བའོ། །དང་པོ་ཇི་ལྟར་འགྲོ་ཞེ་ན། འགོག་པའི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མཐར་བྱས་པའོ། །གཞན་ནི་བརྒྱད་དེ། སྔར་རིམ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་འགྲོ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གཅིག་དང་གཉིས་གསུམ་བཞི་དང་ལྔ། །དྲུག་དང་བདུན་དང་བརྒྱད་རྒལ་བས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འགོག་པ་དང་བཅས་པར་བྱས་ནས་གཞན་བརྒྱད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་མཚམས་སུ་བྱས་ནས་མཐར་འགྲོ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕྱི་ནས་ཇི་ལྟར་འོང་བ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མི་འདྲར་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མི་འདྲར་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལས་མཉམ་པར་བཞག་པ་དང༌། མཉམ་པར་བཞག་པ་ལས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིར་ཡང༌། འདོད་པར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས། །མཉམ་བཞག་མིན་པའི་མཚམས་བཟུང་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །དེས་ན་འདི་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོགས་པས་འོང་ཞིང༌། མཐར་ཡང་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ཉིད་དུ་འགྲོ་ཞིང་འདུག་གོ །འདི་ནི་འགོག་པའི་ལམ་གྱི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་བཤད་ནས། ཡང་ཇི་སྐད་སྒོམ་པ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དགུ་ཚན་བཞི་ཟད་ནའོ། །དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་ཉིད། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུམ་ཆེན་མོ་དག་ལས་གསུངས་པ། དེ་དག་ཤུགས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཁོ་བོས་དེའི་ཡན་ལག་མདོར་བསྡུས་ནས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་དགུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསྟན་བཅོས་ལས། མདོར་བསྡུས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །བསྟང་བས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་དང༌། །དུས་གསུམ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང༌། །ལེགས་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་གསུམ་ལ། །གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་འདི་གཅིག་སྟེ། །སྦྱོར་བའི་རྣམ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོའོ། །སྦྱོར་བའི་རྣམ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཡུལ་ལོ། །རྒྱས་དང་མདོར་བསྡུས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེ་ན། སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་དངོས་བྱས་ནས་གཞན་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱས་པ་ལ་རྨོངས་པ་ལ་ནི་རྒྱས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ནི་སྦྱིན་པ་ནས་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་བར་གྱི་གནས་མང་པོ་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསླབ་པར་བྱའོ། །མདོར་བསྡུས་པ་སྨོས་པ་ནི་མདོར་བསྡུས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོ་ནི་གང་ལ་ཡང་བསླབ་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མང་པོ་ལ་ཡང་དེ་དག་གིས་བསླབ་པར་མི་བྱ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟངས་ཤིང་གང་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དེ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ནི་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱས་ནས། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་བྱེད་དེ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེས་ན་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟངས་ཤིང་བདག་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས། རང་ཉིད་ཀྱི་ཡུམ་ལ་དེ་དག་བྱས་པ་གཟོ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་མེད་པ་ནི་ཕན་ཡོན་མེད་པའོ། །སྦྱོར་བ་དང་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པའི་དུས་གསུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་མོ། །དེ་དུས་གསུམ་ལ་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་ནི་རྟོག་པ་གསུམ་མོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ནི་ཕན་ཡོན་ནོ། །རྒྱས་པས་ཁྱད་པར་དུ་གསུངས་པ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྒོམ་པའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །འདི་དག་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་དུས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གསུམ་མོ། །ལེགས་པའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་རྨོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གསུམ་མོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཞི་བ་དང༌། རག་ལས་པ་དང༌། གསོག་དང༌། སྙིང་པོ་མེད་པས་དེ་ལ་སྤྱོད་པར་བྱ་བ་དང༌། ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྒོམ་པས་འདི་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ནི་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གསུམ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །འདིས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དགུ་ཚན་དང་པོ་བསྟན་ཏོ། །དགུ་ཚན་གཉིས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསྟན་བཅོས་ལས། གཉིས་པ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས། །འཇུག་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་བཞེད་དེ། །སེམས་མི་སྐྱེ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི། སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། །ཐེག་པ་དམན་པ་ཡིད་བྱེད་དང༌། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་མི་བྱེད། །བསྒོམ་དང་སྒོམ་པ་མེད་པ་དང༌། །དེ་དག་ལས་ནི་བཟློག་ཉིད་དང༌། །ཇི་བཞིན་དོན་མིན་རྣམ་རྟོག་པ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་འདི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནི་སེམས་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བ་འཇུག་པ་དེའི་ཡུལ་ཅན་ནོ། །འདི་ཡུན་རིང་པོ་ཇི་སྲིད་སྤྱད་ན་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲིས་པའོ། །དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཏེ། འདི་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོའི་བར་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་འདི་ཇི་ལྟར་སྤྱད་པར་བྱ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་སྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཐེག་པ་དམན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་འདི་ནི་ཐེག་པ་དམན་པ་དག་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མི་འདོར་བས་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་ལ་སྤྱད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མི་འཇུག་པ་དེ་ལྟར་སྤྱད་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཅི་བསྒོམས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཅི་མ་བསྒོམས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་ཡང་མེད། བསྒོམ་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །མ་བསྒོམས་པས་དེ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ནི་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །འདི་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའོ། །དགུ་ཚན་གསུམ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསྟན་བཅོས་ལས། སེམས་ཅན་བཏགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། །ཆོས་བཏགས་པ་དང་སྟོང་མིན་དང༌། །ཆགས་དང་རབ་འབྱེད་བདག་ཉིད་དང༌། །དངོས་པོར་བྱེད་དང་ཐེག་གསུམ་དང༌། །ཡོན་ནི་དག་པ་མ་ཡིན་དང༌། །སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འཁྲུག་པ་ལ། །འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང་པོ་དེ། །ཤེས་པར་བྱ་བ་བསྒྲགས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་དུ་གདགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་ནི་སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དུ་བཏགས་པ་མ་ཡིན་པ་འདི་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་སུ་བཏགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པར་མཐོང་བ་འདི་ནི་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཆོས་དང་ཆོས་མི་དམིགས་པ་ལ་སྤྱད་པ་དེ་ཡང་མི་དམིགས་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཆགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བྱས་པ་དེ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དངོས་པོའི་དོན་དུ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་མ་བྱས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མ་བྱས་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ། འདི་ནི་དངོས་པོའི་ཆེད་དུ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་བྱས་པ་རྣམ་པར་མ་བྱས་པ། མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས། གང་ལ་ལ་ཞིག་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཤིང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང༌། ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་མཛད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་སྟེ། འདི་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། སྤྲུལ་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་ཡོན་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕུལ་བའི་ཡོན་ནི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་ཡང་ཟད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་བ་ལ་ཡང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནམ་མཁའ་ལ་མེ་ཏོག་གཏོར་བའམ། དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་སྨྲ་བའམ། ཡིད་ལ་བྱེད་པའམ། མཚན་མར་བྱེད་པ་སྟེ། གང་སྤྲུལ་པ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་འདྲའོ། །འདི་ནི་ཡོན་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །སྤྱོད་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པར་འཁྲུག་པ་ནི་ཕྱེ་བའོ། །ག་ལས་ཤེ་ན། ཆོས་ཉིད་ལས་ཏེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་འཁྲུག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་གཞན་དག་འཇུག་པར་འགྱུར་སྙམ་ནས། མིང་དང་མཚན་མས་ཆོས་རྣམས་མཚོན་ཏེ། ཆོས་རྣམས་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་འཁྲུག་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དགུ་ཚན་བཞི་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསྟན་བཅོས་ལས། སེམས་ཅན་བཏགས་དང་དེ་རྒྱུ་ཡི། །ཡུལ་ཅན་བསྒོམ་པའི་ལམ་འབྲེལ་པ། །དེ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ཡིས། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་གཞན་རྣམ་པ་དགུ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་དག་གི །བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་སྒྲིབ་རྣམ་གསུམ། །ཞི་ལམ་དེ་བཞིན་ཉིད་སོགས་དང༌། །མཚུངས་པར་ལྡན་དང་མི་ལྡན་དང༌། །མི་མཉམ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་དང༌། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། །གཉིས་སུ་མེད་ལ་ཀུན་རྨོངས་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐ་མར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པ་དང་རྟགས་དང༌། མཚན་མ་གང་གིས་མཚོན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྗེས་སུ་མཁྱེན་ཏེ། དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །འདི་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་རྨོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཡང་གང་དག་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་དང༌། ཡང་གང་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་དེ་དག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ཤིང་ལམ་གྱི་བྱ་བ་དེ་དག་བྱས་ཏེ། སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་མ་སྦྱངས་པར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དེ། དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། འདི་ནི་ལམ་ཤེས་པ་ལ་རྨོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཕྱི་དང་ནང་གི་ཆོས་འདི་ཐམས་ཅད་དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དག་གིས་ཤེས་ཏེ། ལམ་ཐམས་ཅད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། འདི་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ལ་རྨོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སོང་བ་འམ། འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་འདིས་གཤེགས་པས་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཡང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཕ་རོལ་དོན་དམ་པ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་འདི་གཟིགས་པའོ། །གཞན་ཡང་འདིའི་ཁོངས་སུ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་གཏོགས་པ་དེས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། འདི་ནི་ཞི་བའི་ལམ་ལ་རྨོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །འདི་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ནི་གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། མི་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གང་གིས་ཀྱང་འདི་དཔྱད་པར་མི་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྟེ་འདི་ནི་མི་མཉམ་པ་ལ་རྨོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །འདི་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་གྱི་དོན་ལ་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྨོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དོན་ཀྱང་མ་ཡིན་དོན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་འདི་ནི་རང་བཞིན་ལ་རྨོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །འདི་ལྟར་གཉིས་སུ་མེད་པ་དང༌། གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ། གཉིས་ཀྱི་ཆོས་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་རྨོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལྟར་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་སྐྱོན་རྣམས་ཟད་ན་ཡང་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས། ཡམས་ནད་འདི་དག་ཟད་ནས་ནི། །ཡུན་རིང་ལོན་ནས་དབུགས་ཕྱིན་ལྟར། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ཡི། །བདེ་སྒྲུབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་ཀུན། །རྒྱ་མཚོ་ཆེ་ལ་ཆུ་བོ་བཞིན། །འབྲས་བུ་མཆོག་གིས་སྦ་བ་ཡི། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ནི། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཡོན་ཏན་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱོན་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །ཡུན་རིང་པོ་ནས་སྐྱོན་ཟད་ན། །བོས་པ་བཞིན་དུ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེན་པར་བྱེད་དོ། །སྐྱོན་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ནི་སྦ་བའོ། །རྣམ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྤོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཕན་ཡོན་ནོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསྟན་བཅོས་ལས། སྟོང་གསུམ་སྐྱེ་བོ་ཉན་ཐོས་དང༌། །བསེ་རུའི་རྟོགས་པ་ཕུན་ཚོགས་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱོན་མེད་ལ། །བཀོད་པའི་དགེ་རྣམས་དཔེར་མཛད་ནས། །བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་བར་མེད་དེ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །དེ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བར་དུ་གཅོད་པར་ནུས་པ་ནི་བར་ཆད་དོ། །དེ་མེད་པ་ནི་བར་ཆད་མེད་པའོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མདོ་ལས་གསུངས་ཏེ། བར་ཆད་མེད་པ་དང་བར་ཆད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་ཇི་ལྟར་གསུངས་ཤེ་ན། བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་གསུངས་ཤེ་ན། དགེ་བ་ནི་བསོད་ནམས་ཏེ། དེ་ཉིད་དཔེར་མཛད་ནས་དགེ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཅི་སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་གང་ལ་བཀོད་པའོ། །ཉན་ཐོས་ནི་སློབ་མ་རྣམས་སོ། །བསེ་རུ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་གི་རྟོགས་པའོ། །སྔར་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྟོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པའོ། །བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱང་གང་དུ་གསུངས་ཤེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཆེན་མོ་དག་ལས་སོ། །འདི་ཇི་ལྟར་གསུངས་ཤེ་ན། དམིགས་པ་ཅན་གྱི་བྱང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་བསྐལ་པར་བྱས་པའི་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་དེ་དག་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་སེ་གོལ་གཏོགས་པ་སྲིད་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་འདི་ཆེས་བསོད་ནམས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ། །འདི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདི་ལས་ཇི་ལྟར་གསུངས་ཤེ་ན། ཡང་མེད་ཀྱང་ཡང་གི་དོན་དུ་འགྲོ་སྟེ། ཡང་ནི་མ་གསུངས་པའི་དོན་བསྡུ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཉིད་དེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །འདི་ཡི་དམིགས་པ་དངོས་མེད་དེ། །བདག་པོ་དྲན་པ་ཡིན་པར་བཞེད། །རྣམ་པ་བཞི་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །བདག་པོའི་རྐྱེན་ནི་དྲན་པའོ། །རྣམ་པ་ནི་ཞི་བ་ཉིད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནུབ་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འདི་ལ། རབ་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་བརྒྱུད་མར་རྒོལ་ཏེ། རྒོལ་བ་ནི་སྨྲ་བ་དང་སྨྲ་བའི་མཚོན་ཆས་འདེབས་པའི་ཚུལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་བརྒྱུད་མར་རྒོལ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དབྱིག་པ་དང་དབྱིག་པས་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འཚལ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས་ཐབས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་མཁས་པ་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པ་རྣམས་སེལ་བ་སྟེ། དེ་དག་འཐོབ་པར་འདོད་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །སྤྱད་པར་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་དང༌། སྒྲུབ་བ་དང༌། སྒོམ་པའོ། །བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པས་ན། ལོག་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །མངོན་པར་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། བདག་པོ་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ངང་གིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚམས་བཅད་པའོ། །རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགོངས་པའི་ཕན་ཡོན་གཞན་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་དེ་ནི། ཡང་ངན་འགྲོ་འམ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་མེད་དོ། །ལྷག་མ་ལེའུ་རྫོགས་པའི་བར་དུ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །ལོག་པར་རྟོག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསྟན་བཅོས་ལས། དམིགས་པ་འཐད་དང་དེ་ཡི་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་གཟུང་བ་དང༌། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དང༌། །དམ་པའི་དོན་དང་ཀུན་རྫོབ་དང༌། །སྦྱོར་དང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་པ་དང༌། །ཐབས་བཅས་ཐུབ་པའི་རྟོག་པ་དང༌། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་ལམ་བཅས་དང༌། །གཉེན་པོ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དག་དང༌། །མཚན་ཉིད་དང་ནི་སྒོམ་པ་ལ། །སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལོག་རྟོག་པ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་རྟེན་ཅན། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དྲུག་དང་བཅུ་ནི་བཅུ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བཅུ་དྲུག་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་དམིགས་པ་འཐད་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་བཅུ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཡིན་ཞེ་ན། དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་དག་གི་ཡུལ་ལའོ། །ཡུལ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ཡུལ་དུ་ཉེ་བར་གདགས་ཏེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོའི་བུས་ཉེས་པ་བྱས་ན། རྒྱལ་པོས་ཉེས་པ་བྱས་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་བུའོ། །ལོག་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ནི་ཕལ་ཆེར་གཉེན་པོས་གནོད་པར་རྟོག་པར་བྱས་པའི། །དེ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་ནི་གང་དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་གང་ཡིན། གལ་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་དེ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་གཞན་གྱི་དབང་དེ་ཇི་ལྟར་མེད་ཅེ་ན། འདིར་ལན་ནི་གང་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དེ་ནི་མེད་པ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་དེ་འདི་ནི་དམིགས་པ་འཐད་པ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ན། ལས་དང་པོ་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་གིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་ཅེ་ན། སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། ལེན་པ་དང༌། སྦྱིན་བདག་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་ངེས་པར་གཟུང་བ་ཉིད་ནི་དེའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་ངེས་པར་གཟུང་བ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་བདེན་པ་མཐོང་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེས་ནི་ཆོས་རྣམས་འཕགས་པའི་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ། སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམ། ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་དེ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་གཞན་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། ལེན་པ་དང༌། སྦྱིན་བདག་སོ་སོར་མེད་དོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་མི་དམིགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་མེད་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །དེ་ལ་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །གང་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དོན་དམ་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །འོན་ཀྱང་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་འདུ་ཤེས་པ་དེ་དག་ལ་ལན་གདབ་པའི་དོན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས། དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དངོས་པོར་འདུ་ཤེས་ལ་དངོས་པོའོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དོན་དམ་པར་ནི་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །འདི་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་སྤྱོད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་སྤྱོད་ཅེ་ན། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ལ། ཐམས་ཅད་འཁོར་གསུམ་མི་དམིགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའོ། །འདི་ནི་སྦྱོར་བ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལས་ཀྱི་རྐྱེན་དང་སྦྱར་ན་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་བྱེད་པའི་རྐྱེན་དང་སྦྱར་ནས་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་སངས་རྒྱས་ཡིན་ན་ནི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདིར་ལན་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པའམ། ཡང་དག་པའི་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནམ། ཡང་དག་པའི་དོན་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པའམ། འདི་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པ་སྟེ། ཕྱོགས་བཞི་ཆར་ལ་ཡང་འབྲུ་མང་པོ་པར་བྱས་ནས། ངེས་པར་ཚིག་གི་བྱང་ཆུབ་པར་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དོན་ནི་ཤེས་བྱའོ། །དེ་དང་འབྲེལ་པའི་རྟོག་པ་ནི་བསྡུ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ལ་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་སོ། །གཞན་དག་པ་ནི་ངེས་པར་ཁ་ཅིག་ཏུ་འཁྲུལ་པ་ཡོད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པའི་དོན་སངས་རྒྱས་ཡིན་ཞེ་ན། བུདྡྷའི་གནས་སུ་ནི་བུད་བཞག་ལ། ཨརྠའི་གནས་སུ་ནི་དྷ་བཞག་ལ། སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསམས་ལ། ཡང་དག་པའི་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དོན་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ནི་སྐྱེས་བུ་དང་འབྲེལ་བ་པའོ། །འདིར་ནི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་སྨོས་ཏེ། འདིའི་བསྡུ་བའི་དོན་ནི་ཚིག་གཉིས་ཁོ་ན་ལ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བུདྡྷའི་སྒྲ་ལ་ནི་བུད་བྱ་ལ། དྷརྨཱའི་སྒྲ་ལ་ནི་ཡི་གེ་གཉིས་པའི་ཕྱིའོ། །ཡང་དག་པའི་དོན་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་དོན་ཏེ། ཚིག་གསུམ་ནི་འབྲུ་མང་པོ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དྷའི་སྒྲ་ལ་ནི་སྔ་མ་ཀུན་ལ་ནི་བུ་བཞག་གོ །འདི་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ནི་བློ་དང༌། རྟོགས་པ་དང༌། མཆོད་པའི་དོན་ལ་དེ་ལྟར་བྱུང་བའི་རྐྱེན་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བྱུང་བའི་རྐྱེན་བྱེད་པ་པ་ཡིན་པས་དྲུག་པར་བྱ་སྟེ། དང་པོའི་ཚིག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་ནི་བུ་བྱ། གཉིས་པ་ལ་ད་བྱ། གསུམ་པ་ལ་ནི་དྷའི་སྒྲའོ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ནས་ཆོས་དཀོན་མཆོག་གང་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཆོས་ལས་ཆོས་ཉིད་ཐ་དད་པར་བཞག་སྟེ། ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་འདི་གཉིས་ནི་ཡང་དག་པར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བཞག་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ནི་ངོ་བོའི་རྐྱེན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཆོས་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེ་ནི་དེ་ཉིད་ཆོས་དཀོན་མཆོག་སྟེ། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྐྱེན་དང་ལྡན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་གཉི་ཀ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་སྟེ། ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བྱང་ཆུབ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པའི་མཐའོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་དོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་མིང་ཙམ་མོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མིང་གི་དོན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཡང་དབྱེར་མེད་པའི་དོན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་དུའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མ་ནོར་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་བྱང་ཆུབ་བོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཡིན་གྱི། བརྫུན་པའི་ངོ་བོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མ་ནོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འཁྲུལ་བའོ། །གཞན་མ་ཡིན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ལས་གཞན་པ་ནི་བརྫུན་པ་སྟེ། དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །མེད་པ་དེ་ནི་ངོ་བོ་བྱང་ཆུབ་ཉིད་ལ་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དང་བྲལ་བ་ནི་གཞན་མ་ཡིན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གསལ་བ་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་དངོས་པོ་ནི་བརྫུན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་སྣང་བའོ། །དེ་དང་བྲལ་བ་ནི་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ཡང་འཁྲུལ་པས་དབེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་མིང་དང་མཚན་མ་ཙམ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་རིམ་པ་གཞན་དུ་སྦྱར་ཏེ། མིང་དང་མཚན་མ་ཙམ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་གང་རྟོགས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྦྱོར་བ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མཚོན་པ་ཡིན་གྱི། འདི་བྱང་ཆུབ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མིང་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོའོ། །དེ་དག་ནི་བརྫུན་པ་སྟེ། དོན་འདྲ་བའི་རྣམ་པ་ནི་མཚན་མའོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན། བྱང་ཆུབ་ཅེས་གསུངས་ཏེ། ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་ཅེས་གསུངས་པ་ལ། ཚིག་འདི་དོན་གཙོ་བོ་ཡིན་གྱི། སྒྲ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དྲུག་པའི་བསྡུ་པ་བྱས་ནས། ཚིག་སྔ་མ་ལ་ནི་བོ་བྱ་ལ། ཚིག་འོག་མ་ལ་ནི་དྷི་གཞག་གོ །འདི་ནི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །ཚོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་འདུན་ཏེ། མི་ཕྱེད་པ་དང་མི་འཕྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། གང་ལས་མི་ཕྱེད་པ་དང༌། གང་གིས་མི་ཕྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ཕྱེད་པ་དང༌། ལྷ་དང་བཅས་པ་བདུད་དང་བཅས་པ་དང༌། དམན་པ་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་དང༌། མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་པའོ།།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདི་ནི་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །ཐབས་བཅས་ཐུབ་པའི་རྟོགས་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་ཚིག་སྟེ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་ཐབས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཡུལ་གྱིས་ཡུལ་ཅན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བསྟན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་དོན་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པས་ན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། ལོག་པའི་ཤེས་པ་དང༌། མི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་སོ། །ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་གཙོ་བོའི་རྒྱེན་བྱས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐབས་མཁས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུ་བའི་དོན་ཏོ། །འཁོར་གསུམ་མི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་མ་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རེ་བ་མི་བྱེད་དེ། འོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ལ་སོགས་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །འདི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་མངོན་བར་རྟོགས་པ་ནི་ཡོད་དེ། གང་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །འདི་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །མདོ་ལས་ནི་སྤྲོས་པའི་སྒྲ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ལས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྒྲ་བརྗོད་ན་གཉི་ག་ཡང་དོན་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་རབ་ཏུ་མང་སྟེ། མདོར་བསྡུས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་སྤྲོས་པའོ། །མི་སྤྲོ་འཕྲོ་བར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའོ། །མི་འཕྲོ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འཕྲོ་བར་མི་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་པའོ། །འདི་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ངན་སོང་གི་ལམ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་བཅས་པར་ཤེས་པར་བྱ། དེ་དག་ལས་སེམས་ཅན་རྣམས་བཟློག་པར་བྱ་བ་ནས། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་དང་མིའམ་ཅི་དང༌། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང༌། དྲི་ཟ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་ནས། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ལམ་ནས། དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱི་བར་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་འབྲས་བུ་དེ་ལ་གཞག་པར་འོས་པ་ནི་དེ་དག་དེ་ལ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པས་ན། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུའོ། །བདག་ཉིད་ཐེག་པ་དམན་པའི་ལ་ལས་འདས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མཐོང་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པའོ། །འདི་ནི་ལམ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །འདིར་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་དང༌། འཕགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན། གཟུགས་མེད་པ་བསྟན་དུ་མེད་པར་འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་སྟེ། གང་དེ་ལྟར་མི་ཤེས་པ་དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལས་སེམས་ཅན་རྣམས་གཟུང་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏེ། དོན་དམ་པར་ནི་མཚན་ཉིད་དང་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ལ་བསླབ་པར་མི་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་དབྱིངས་འདི་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་པའོ། །འདི་ནི་མཚན་ཉིད་ལ་ལོག་པར་གོལ་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ན། དེ་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པ་དེ་དག་སྒོམ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ་དངོས་པོ་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ནི་མེད་དེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཅན་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་མེད་དེ། འདི་ལ་འདི་བདག་གིས་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བདེན་པ་མཐོང་བ་རྣམས་ནི་ཆོས་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་འབའ་ཞིག་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་སུ་ཡང་མ་ཡིན། དངོས་པོ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདུ་ཤེས་ནི་སྤྲོས་པ་ཡིན་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཡིན་པས་སོ། །འདི་ནི་སྒོམ་པ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་འདི་ལ་མེ་ཏོག་བཀྲམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་ལུང་བསྟན་ཏེ། དེས་ན་དེས་མཚོན་པའི་ལེའུ་ནི་དེའི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ་སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་པའོ།། །།