སྐབས་བདུན་པ། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བརྗོད་པ།
སྐད་ཅིག་མའི་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྐད་ཅིག་གཅིག་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ། །མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པ་བཞི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཟག་པ་མེད་པ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་རྟོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་པར་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་རྟོགས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས། སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་རེ་རེས་ཀྱང༌། །ཟག་མེད་ཆོས་ཀུན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། །ཐུབ་པའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་པ་ཡི། །རྟོགས་པར་འདི་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུས་ཟོ་ཆུན་རྒྱུད། །རྡོག་ཐབས་གཅིག་གིས་བསྐྱོད་པ་ན། །ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་འགུལ་བ་ལྟར། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ཤེས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི། །སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་
འཇུག་པ་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེས་ཀྱང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀུན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདྲེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་རྟོགས་པ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་རྟོགས་པའོ། །འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་དང་པོའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུས་རྡོག་ཐབས་གཅིག་གིས་བསྐྱོད་པ་ན། ཟོ་ཆུན་གྱི་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་འགུལ་བ་དེ་བཞིན་དུ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ནི། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚོགས་ཅིག་ཅར་འདྲེན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་མེད་ལས། རྒྱ་མཚོ་མུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མུ་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེའི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེའི་མུ་མེད་པ་ནི་མུ་མེད་པ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་འདྲེན་པ་ཉིད་དེ། དེ་དག་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་པ་ནི་ཡིན་རིང་དུ་ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྒྱ་མཚོ་མུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་རྒྱ་མཚོ་ནི་མུ་མེད་དེ། མུ་མེད་པ་ནི་ཅིག་ཅར་ཆུ་བོའི་ཆུ་འདྲེན་པ་དེ་ཉིད་དེ། དེ་དག་ཕན་ཚུན་འདྲེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱ་མཚོ་མུ་མེད་པའི་དཔེ་དེས་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ་དང་པོའི། །གཉིས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས། གང་ཚེ་ཆོས་དཀར་ཐམས་ཅད་ཀྱི། རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །རྣམ་སྨིན་ཆོས་ཉིད་གནས་སྐབས་སྐྱེས། དེ་ཡི་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཡེ་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི་ཆོས་སོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་ཉིད་དོ། །དེའི་གནས་སྐབས་འདེལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་
དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཆོས་དཀར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། །གང་དག་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདིས་སྔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བསྒོམས་པས། དེ་དག་ཀྱང་ཕྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །དེས་ན་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་ཡང་དག་པར་རིག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དཀར་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟ་བུ་དེ་གང་གི་ཚེ་སྐྱེས་པ་ནི་ཕུན་གསུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། དེའི་ཚེ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་ཤེས་སོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་འབད་པ་དང་བཅས་པ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི་གཉིས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་མདོ་ལས། ནམ་མཁའ་མུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མུ་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མུ་མེད་པ་ནི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རོ་གཅིག་པའོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་མུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་མུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་དཔེས་གསུངས་སོ། །ནམ་མཁའ་ནི་ནམ་མཁའ་སྟེ། དེའི་གཟུགས་ཀྱི་རྫས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པར་གཅིག་པའོ། །མུ་མེད་པ་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་སྟེ། གཡོ་བ་མེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་གཉི་ག་མུ་མེད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་འདི་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །གསུངས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས། སྦྱིན་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀུན་རྨི་ལམ་འདྲར་གནས་ནས། །ཆས་རྣམས་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་གཅིག་གིས་རྟོགས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཡུམ་ཆེན་མོ།
ལས་གསུངས་པ། བསྟན་བཅོས་ལས། ཚིག་གཅིག་སྨོས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དོན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །འདི་དག་སོ་སོར་སྣང་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །དེས་ན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ལ་གནས་ནས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་རྟོགས་ཤིང་ཤེས་ཏེ། ཁམས་ཀྱི་དོན་ནི་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྟོགས་པའི་དོན་ནི་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་གོ །འདི་ལྟར་རི་རབ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་གང་རོ་གཅིག་པར་ཤེས་པ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་རོ་གཅིག་པ་ཡིན་ཡང་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་འདི་ནི་རི་རབ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་དཔེས་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཡང༌། རི་རབ་ཀྱི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་བསྟན་ཏེ། རི་རབ་ཀྱི་ལོགས་བཞིའི་ཁ་དོག་གི་ཕྱོགས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བའི་ཁ་དོག་ཏུ་སྣང་སྟེ། དེ་ནི་དེ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །བཞི་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསྟན་བཅོས་ལས། རྨི་ལམ་དང་ནི་དེ་མཐོང་ཉིད། །གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་མི་མཐོང་ལྟར། །ཆོས་རྣམས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡི། །དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གསུམ་པ་ལ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་སོ་སོར་སྣང་བའོ། །བཞི་པ་ལ་ནི་དེ་དག་ནུབ་པའི་ཕྱིར། སྟོན་ཀའི་ཉི་མ་ཕྱེད་ཀྱི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་བསླད་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ལ་རྨི་ལམ་དུ་མཐོང་བ་ནི་མི་དང་གླང་པོ་དང༌། རྟ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྨི་ལམ་མོ། །དེ་མཐོང་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་དག་ནུབ་པའི་ཕྱིར་གང་དེ་དག་མི་མཐོང་བ་ནི་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཐ་དད་པ་མེད་པའོ། །དེ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་
མེད་པའི་སྟོང་པ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོན་དམ་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མཐོང་བའོ། །དེ་ཉིད་གཟུགས་མུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བཞི་པའོ། །དེའི་མུ་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པ་དྲི་མ་མེད་པའི་ནམ་མཁའ་ཁོ་ན་ལྟར་དེས་ཡང་དག་པར་རིག་པས་ན། དེ་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་དེ་དག་མུ་མེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གཉིས་སུ་སྣང་བ་ནུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྲིད་དུ་འདི་མུ་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་ནི་གཞན་གྱི་མཚན་མ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་དང་དེའི་འཛིན་པ་དག་ནུབ་ཀྱང་མུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་གཟུགས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་གསུངས་པས་སོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་འཛིན་པ་ཞེས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་དེར་ཡང་ཕུང་པོ་ཉིད་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྣང་བ་མེད་པར་འཛིན་པའི་བདག་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་པར་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་བཞི་པའོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ་བདུན་པའོ། །