Nitartha Digital Library
Tibetan
སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་དགུ་བཅུ་པ།


  collapse section
   
དང་པོ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྐབས།
   
   
   
   
   
   
   


 
no previousདང་པོ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྐབས།next

དང་པོ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྐབས།


DTG090_Page_0002
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱཪྻ་ཨཥྚ་ས་ཧ་སྲི་ཀ་པྲཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏཱ་མ་རྨ་ཀཽ་མི་ཏ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་འགྲེལ་པ་གནད་ཀྱི་ཟླ་བའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་ཕམ་མགོན་པོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་འོད་ཟེར་སྙིང་གི་མུན་ལས་རྒྱལ་ནས་སྤྲོས་མེད་ལྔ་པོ་ཕུང་པོར་གྱུར་པ་སྟེ། །གང་ལ་ཤར་ན་སེམས་ཀྱི་རྟོག་པའི་རྙོག་པ་བསལ་བར་གྱུར་ནས་ས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ། །དེ་ཡིས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བདེ་བ་འགྲོ་ལ་བསྐྱེད་ཕྱིར་བསམ་མི་ཁྱབ་པའི་སྐུ་སྤྲུལ་པའི། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་སྲིད་པར་འཁྱམས་པ་འཇིག་བྱེད་དེ་ལ་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ནས། །ཡིད་ཀྱི་དྲི་མ་བཤིག་ཅིང་ལྟ་བ་ངན་པ་འཇོམས་བྱེད་ལ། །སྐྱེ་བའི་རྙོག་པའི་ཡལ་ག་མ་ལུས་ངེས་པར་དྲུང་འབྱིན་ལ། །ཆེ་མཆོག་རྟོག་མེད་རྫོགས་སངས་ས་ན་གཉིས་མེད་ལམ་གཉེན་གྱི། །འོད་ཟེར་བརྩེ་བས་བརླན་ཆར་ཇི་ལྟ་བུར་ན་སྟོན་པ་ཡི། །གང་ཡང་འཕགས་པ་མི་ཕམ་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་བྲལ་བའི་གཞུང་གིས་ཀུན་ཏུ་ཚིམ་མིན་པས། །


DTG090_Page_0003
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡུམ་གྱི་གནད་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་ལོག་པའི་ལམ་གྱིས་སྐྱེ་བོ་ཕལ་ཆེ་ཡུན་རིངས་འཁྱམས་གྱུར་པས། །དེ་ཕྱིར་ནང་གི་མུན་པས་ཁྱབ་པའི་རྒྱུན་གྱིས་འཕྲོག་བྱེད་བསྟན་བཅོས་སྙིང་པོ་ལ་རེག་པའི། །ལེགས་གསུངས་སྦྱངས་པའི་བདུད་རྩིའི་གཏེར་ལྡན་བདག་གིས་དེ་གནད་ཡང་དག་གསལ་བྱེད་ཟླ་འོད་སྤྲོ། །འདིར་ངེས་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་རབ་འབྱམ་མང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་ཅིང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཕན་ཚུན་དུ་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་པ་དག་གིས་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་དྲ་བ་མཐའ་དག་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་དྲུངས་ཕྱུང་ནས་མུ་མེད་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁམས་གསུམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྲོག་ཆགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོའི་སེམས་སྐད་ཅིག་ལ་གཟིགས་ནས་མཆོག་ཏུ་བརྩེ་བ་ཆེན་པོའི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པ་དེ་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱིས་རྟོགས་པར་བཞེད་ནས་བསྟན་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟ་བུར་སྡུད་པ་པོས་བསྡུས་པ་ནི། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མངོན་པར་བསྟོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཏེ་འདི་ཉིད་དུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྡུད་པ་པོའི་རང་བཟོ་མ་ཡིན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་


DTG090_Page_0004
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཀའ་ཉིད་དུ་བཤེད་དེ། ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་ཞེས་བྱས་ནས་ཆོས་བསྡུ་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འབྲལ་བ་དང་གོ་རིམས་ཀྱིས་བཤད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། །འདི་སྡུད་པ་པོ་ནི་ལྕང་ལོ་ཅན་ན་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་སྟེ། དེ་ཡང་བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྲུང་བར་དབང་བསྐུར་ནས་རྟིང་ལ་རྗེས་སུ་གཤེགས་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་བཤད་པ་དང༌། ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་དབང་བསྐུར་བའི་མདོ་ལས་བསྟན་པ་སོ་སོར་གཏད་པས་སོ། །གང་ཡང་འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ཡོངས་སུ་གཏད་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའི་དོན་དུ་ཡིན་གྱི། །ཆོས་སྡུད་པའི་དོན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་པ་དང༌། འཕགས་པ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྡུ་བར་འདོད་ནས། འཕགས་པ་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཚོགས་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོན་པ་པོ་ལས་ཐོས་པ་ཅིག་ཀྱང་རྗེས་སུ་བརྗོད་ཅིང་དེ་བཞིན་དུ་ཡང་ལས་གཞན་ཡང་ཉན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་སྡུད་པ་པོར་བརྗོད་དོ། །བསྡུས་པའི་རྗེས་ལ་དུས་དེར་གནས་པ་ཉིད་ན། མཆོག་ཏུ་ཟབ་ཅིང་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་དཀའ་ལ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་ཞེས་པས་ཐུགས་རྗེས་དེ་རྟོགས་པའི་དོན་དུ་འཕགས་པ་བྱམས་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཚིག་ལེ་འུར་བྱས་པའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱིས་གསལ་བར་མཛད་ཀྱི། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་བྱས་ནས་དུས་ཕྱིས་བྱས་ཞེས་པ་ནི་སེང་གེ་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཁྲུལ་པ་སྟེ། སྔོན་དུ་བྱས་པ་ལ་མ་བཤད་ཅེས་པ་ནི་གཞན་དག་གིའོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་འདོད་ནས། མཆོག་ཏུ་བླ་མ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ནི་བླ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རབ་ཏུ་དང་བས་ཕྱག་འཚལ་བ་ཤིན་ཏུ་དོན་ཆེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པར་བཤད་པར་བྱ་བའི་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་བརྗོད་


DTG090_Page_0005
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ན་དེ་ཉིད་ལ་དང་པོ་ཕྱག་འཚལ་བ་ནི། ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཚོལ་རྣམས་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་ཉེར་ཞིར་ཁྲིད་མཛད་གང་ཡིན་དང༌། །འགྲོ་ལ་ཕན་པར་བྱེད་རྣམས་ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དོན་སྒྲུབ་མཛད་པ་གང༌། །གང་དང་ཡང་དག་ལྡན་པས་ཐུབ་རྣམས་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པ་འདི་དག་ཀུན་གསུང་བའི། །ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་བཅས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུམ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཅི་སྟེ་ཉེ་བར་ཞི་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཐར་བར་འཚལ་བའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་བསྡུ་སྟེ། དེ་དག་གི་ཐེག་པ་ལས་ཁྱད་པར་ཆུང་བའི་ཕྱིར་ན་རིམ་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲོ་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིའོ། །རྣམ་པ་འདི་དག་སྣ་ཚོགས་ཞེས་པ་ནི་ཐུབ་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་སོ། །གང་དང་ལྡན་པས་རྣམ་པ་འདི་དག་ཀུན་གསུང་ཞེས་པ་འདིས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གསལ་བར་བྱས་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གང་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་མི་རྟག་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སློབ་མ་དང་བསེ་རུ་དག་དང༌། གང་ཡང་སློབ་མ་དང་བསེ་རུ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ཤེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང༌། གང་ཡང་དེ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་དེ་རྣམས་མཁྱེན་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཏེ། དེའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞེས་པ་ནི་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ལ་གཅིག་པའི་ཚིག་གོ །ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་དང་བཅས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡུམ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་དོན་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་སོ། །དེ་ཐོབ་ནས་ཀྱང་ཟག་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་བདག་གིས་དངོས་པོ་བསྐྱེད་པ་དང་རྒྱས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་ཡུལ་འཛིན་པ་པོར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཞན་ལྔ་པོ་རྣམས་བསྡུས་པའི་བརྒྱད་ཅར་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ཡང་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་


DTG090_Page_0006
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོའི་རྟོགས་པ་པའི་དབྱེ་བ་ལ་དགོངས་ནས། ཀུན་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཕྱག་འཚལ་ནས། གཞན་གདུལ་བྱ་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པར་འདོད་པས་གསུངས་པ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ལམ། །སྟོན་པས་འདིར་ནི་བཤད་པ་གང༌། །བློ་དང་ལྡན་པས་མཐོང་འགྱུར་གྱི། །གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ཞེས། །ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཅན། །མདོ་དོན་དྲན་པ་ལ་བཞག་ནས། །བདེ་བླག་ཏུ་ནི་རྟོགས་འགྱུར་བ། །ཞེས་བྱ་རྩོམ་པའི་དགོས་པའོ། །ཞེས་ཏེ། བགྲོད་པར་བྱ་བས་ལམ་ཞེས་པ་སྟེ། གཙོ་བོ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཡི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཐོབ་པའི། །རིན་ཆེན་སྒྲོམ་ཕྱེ་ལྟ་བུ་ལ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ཡང་དག་བརྗོད། །ཅེས་སོ། །འདིས་བགྲོད་པར་བྱེད་ཅེས་པས་ན་ལམ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཕལ་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ་ཁོངས་སུ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དྲུག་འདུས་པའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཀྱི་ངོ་བོའི་ལམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་པས་ན་བློ་དང་ལྡན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པའོ། །དེ་ཡང་མདོའི་དོན་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཐོས་པ་ཉིད་བསམ་པས་དྲན་པ་ལ་བཞག་ཅིང༌། ཆོས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་གདམས་ངག་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཅུའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དེའི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདེ་བླག་ཏུ་རྗེས་སུ་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཐོབ་པ་བྱེད་པའི་ཐབས་ལ་རྗེས་སུ་གནས་པ་ནི་མདོ་བརྩམ་པའི་དགོས་པའོ། །འབྲེལ་པ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དང༌། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དེ་གོ་སླ་བ་ཁོ་ནའོ། །འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྡུ་བར་བྱ་ཞེས་པ་སྟེ། གླེང་


DTG090_Page_0007
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞིའི་གོ་སྐབས་ཡིན་གྱི་ཉེ་བར་བསྡུ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་སྡེའི་ལུས་ཉིད་འདི་སྐད་དུའོ། །བདག་གིས་ནི་མངོན་སུམ་དུ་ཐོས་པ་སྟེ། བླ་མ་ལས་ཕན་ཚུན་བརྒྱུད་པས་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྟར་འདིར་གླེང་བསླང་བ་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་གླེང་གཞི་དང་དུས་གང་དང་ཡུལ་དང་སྟོན་པ་པོ་དང་འཁོར་གྱིས་འདུས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དུས་གཅིག་ན་ཞེས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཇི་སྲིད་དུ་ཀུན་དགའ་བོ་ཞེས་པའི་བར་ནི་གོ་སྐབས་ལ། དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཉེ་བར་བསྡུ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྷག་མ་མ་ལུས་པ་ནི་མདོ་སྡེའི་ལུས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ཉིད་གསུངས་ཞེས་མ་བསྟན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པས་དོན་དམ་པར་ནི་བསྟན་པ་མི་སྲིད་ཅེས་པ་ལ་དགོངས་ལ། བསྟན་པའི་སྣང་བ་ནི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་བདག་པོ་ཡིས་སོ། །གང་དུ་བྱས་པ་དང་ཐོས་པའི་ཁྱད་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དུས་གཅིག་ནི་དུས་གཅིག་ལ་སྟེ་འདིས་ནི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཆོས་འདི་ལ་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལན་ཅིག་གསུངས་པ་ལ་བདག་ཉིད་ཐོས་པ་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་གསལ་བར་བྱས་པའོ། །བདུད་བཞི་བཅོམ་པ་དང་ལྡན་པས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། ངེས་པར་བརྗོད་པ་ལན་ཕྱི་མའོ། །ཡང་ན་བདུད་བཞི་པོ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བཅོམ་པས་ན་བཅོམ་པ་སྟེ། བྱེད་པའི་ངེས་པའི་ཚིག་ལན་ཕྱི་མའོ། །འབྱེད་པར་བྱེད་ཅེས་པས་བཅོམ་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དང་ལྡན་པས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་སམ། མངོན་པར་བསྟན་ཞེས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སམ། བསྟན་པར་བྱེད་པ་ལ་ནི་རྒྱུ་རྣམས་ཁོ་ན་བྱེད་པ་ཉིད་རྣམ་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཚོགས་པ་དབང་ཕྱུག་དང་གཟུགས་བཟང་དང་གྲགས་པ་དང་དཔལ་དང་ཡེ་ཤེས་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་དྲུག་གོ །དེ་ལ་དབང་ཕྱུག་ནི་གཞན་དབང་མ་ཡིན་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཚོགས་པས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཚོགས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་ལྷམ་མེ་བའི་


DTG090_Page_0008
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐའི་ཕྱིར་རོ། །གྲགས་པའི་ཚོགས་པ་ནི་ཕྱོགས་སུ་སྒྲ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མང་པོ་གང་གི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་དཔལ་གྱི་ཚོགས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་དཔལ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དག་ཅིང་མ་ཆགས་ཤིང་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཚོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཞན་གྱི་དོན་ལ་རྟག་པར་མི་དགའ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཞུགས་སོ་ཞེས་པ་ནི་འདིར་སོ་སོར་སྡུད་པར་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཅན་འདིས་འདྲེན་པར་བྱེད་ཅེས་པས་ཆོ་འཕྲུལ་ལ། ཆོ་འཕྲུལ་དེ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་ཤིང་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་བརྗོད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་ནི་སེམས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་ནས་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཁྱད་པར་དུ་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་ནས་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་བྱེད་པའི་སྤྱོད་ལམ་རྣམ་པ་བཞིས་གནས་ཤིང་བཞུགས་པའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ནི་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བཞུགས་པའོ། །ཐམས་ཅད་ནི་གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་ནི་ཆོས་སྟོན་པས་བཞུགས་པའོ། །གང་རང་བཞིན་གྱིས་མཉམ་པར་བཞག་པ་དང༌། གང་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་དེ་གཉིས་ཆར་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཏེ། དེ་གཉིས་ཆར་སྙོམས་པར་ཞུགས་པས་བཞུགས་པའོ། །གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཀུན་ཏུ་གཟུགས་པ་ཉིད་དང་དེར་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་དེ་གཉིས་ཆར་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་ལ་གནས་པར་རྣམས་པར་གཞག་པར་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མང་པོས་བཀུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་གི་འཁོར་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་སྟེ། དེའི་


DTG090_Page_0009
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ས་ཕྱོགས་སུ་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོ་སྟེ། རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་རང་བཞིན་ལ། རི་ནི་ལྷ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དུས་ཚིགས་ལྟད་མོ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མཆོད་རྟེན་དུ་གྱུར་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཉེ་བར་སོགས་པའི་དོན་དུ་གནས་བསྟན་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་བསྟན་ཅེ་ན། མང་པོས་བཀུར་བ་ཆེན་པོའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་གནས་ཉིད་བཞིན་དུ། མདོ་སྡེ་འདི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོར་སེམས་ཅན་ལ་གསལ་བའི་དོན་དུ། འདིར་ཡང་མདོ་སྡེ་བསྟན་པ་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་རབ་ཏུ་བཞུགས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོ་ཞེ་ན། ཉན་པ་པོ་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་རིང་ནས་མངོན་པར་འཕགས་པ་ཉིད་ཀྱི་གསལ་བའི་དོན་དུའོ། །ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་གྲངས་ཀྱིས་ཆེ་བའི་དག་གིས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་སློང་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་སྟེ། དེ་འདིར་མ་བཟུང་བས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོ་མ་གཟུང་བས་ན་ཐལ་བར་འགྱུར་བས། ཅུང་ཞིག་གང་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དེ་འདིར་གཟུང་བར་བྱའོ། །དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱི་དགེ་འདུན་གྱི་ཚོགས་ཏེ། དེ་ཅི་ལྟར་དགེ་འདུན་ཞེ་ན། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བདུད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་སྟེ། ཀུན་ཏུ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གྲངས་ཀྱི་ཆེ་བ་ཉིད་ནི་ཕྱེད་ཅེས་ཏེ། བརྒྱ་ཕྲག་ཕྱེད་མ་ཚང་བའི་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་གསུམ་མོ། །འདིར་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བཅོ་ལྔས་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆེ་བ་ཉིད་བརྗོད་དོ། །དགྲ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ་དེ་བཅོམ་པས་དགྲ་བཅོམ་པའམ། བསྒྲུབ་པའི་མཆོད་པ་ཡང་དག་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ཅིང་མཆོད་པར་བྱེད་པས་མཆོད་བྱེད་དམ། ཡང་ན་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པ་དང་ཡོན་ཏན་གྱི་འོས་སུ་གྱུར་པས་ན་མཆོད་འོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐབས་ཅིག་པ་ཉིད་བརྗོད་པ་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་དང་མནར་མེད་པའི་བར་དུ་ཀུན་ཏུ་ཟག་པ་བྱེད་ཅིང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཇི་སྲིད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་དགེ་བ་གཡོ་བའི་ཟག་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་མ་རིག་པ་མ་རྟོགས་པ་འདོད་པ་ན་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་འདོད་པའི་


DTG090_Page_0010
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཟག་པའོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ན་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ནི་སྲིད་པའི་ཟག་པའོ། །ཁམས་གསུམ་པ་ཅན་གྱི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་མ་རིག་པ་དང་ལྟ་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་རིག་པའི་ཟག་པའོ། །འདི་རྣམས་ཟད་པས་ན་ཟག་པ་ཟད་པའོ། །ཟག་པ་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡོན་གསུངས་པ་ནི། ཉོན་མོངས་པ་མེད་ཅེས་པ་སྟེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་དང་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གང་གིས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་པ་དང༌། གང་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་དང༌། གང་དུ་ཉོན་མོངས་པ་དེ་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཉིད་ལ་སྡུག་བསྔལ་མེད་པས་དེའི་ཡོན་ཏན་གསུངས་པ་ནི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བས་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་དག་ལ་དབང་སྒྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་ལ་དབང་བས་སྤྱོད་ལམ་ཉེ་བར་ཞི་ནས་དེ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ལ་དབང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བས་ནི་སེམས་དེ་རྣམས་དབང་དུ་བྱེད་པ་ལ་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ལ་དབང་བས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཏུ་བཅད་ནས་འཆིང་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམས་པར་གྲོལ་བ་རྣམས་བཞིན་དུ་རང་ཉིད་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་ན་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟེ། སྲིད་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་ཞིང་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་མ་རིག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྙོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་གྱུར་ཞིང་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་ནི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །ཅང་ཤེས་པ་ནི་འཇིགས་པ་རྣམས་མེད་པ་སྟེ། འཇིགས་པའི་དོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་མེད་པས་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བདེ་བ་རྙེད་པ་འཇིགས་པ་མེད་པ་རྙེད་པ་བག་ཚ་བ་མེད་པ་རྙེད་པ་དབུགས་འབྱིན་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་ལ་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་རྣམས་མེད་


DTG090_Page_0011
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དོགས་པ་མེད་པའོ། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་གནོད་པ་དང་གཞན་གྱིས་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དང་ངན་འགྲོ་དང་འཚོ་བ་ཆད་པ་དང་མྱ་ངན་དང་འཆི་བའི་འཇིགས་པ་རྣམས་མེད་པས་འཇིགས་པའི་དོགས་པ་མེད་པའོ། །རྙེད་པ་དང་མ་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པ་དང་མ་གྲགས་པ་དང་བསྟོད་པ་དང་སྨད་པ་དང་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་མ་གོས་པས་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱིས་དོགས་པ་མེད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་རྣམས་ལ་མི་ཤེས་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་དང་ལོག་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་མེད་པས་ན་མི་ཤེས་པའི་དོགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་དོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ན་ཅང་ཤེས་པའོ། །གླང་པོ་ཆེན་པོ་ནི་གཙོ་བོ་ཆེན་པོ་སྟེ། རིག་པ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའི་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཐོས་པས་སོ། །རྫུ་འཕྲུལ་དང་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང་ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་རིག་པ་ལ་ནི་གཞན་དག་ཏུ་དེ་ལ་རིག་པ་གསུམ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །བྱ་བ་བྱས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་བྱ་བ་ངེས་པར་བྱས་པས་སོ། །བྱ་བ་བྱེད་པ་ནི་འདོད་པ་ཆུང་བ་དང་ཞུགས་པ་དང་ཆོག་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་སྦྱངས་པར་གྲགས་པ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་མཉེས་པར་བྱེད་པ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ལ་རང་གི་མོས་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁུར་བོར་བ་ནི་ཁུར་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་དེ་རྣམས་བོར་བ་སྟེ། དེ་ལ་ཕུང་པོའི་ཁུར་བཏང་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་བདེ་བ་ཐོབ་པ་ལ་སྦྱོར་ནུས་པ་ཉིད་དོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཁུར་སྤངས་པས་ནི་ཀུན་འབྱུང་སྤངས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་བདེ་བ་ཐོབ་པའོ། །དམ་བཅས་པའི་ཁུར་བོར་བས་ནི་འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བདེ་བ་ཐོབ་པའོ། །སྦྱོར་བ་རྩོམ་པའི་ཁུར་གྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་ལམ་བསྒོམས་པས་ཉེ་བར་ཞི་བའི་བདེ་བ་ཐོབ་པའོ། །ཁུར་བོར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཁུར་བོར་ནས་བདེ་བ་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་གསུངས་པ་ནི། རང་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ཞེས་པ་ལ། རང་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་ལ་དོན་མིན་པ་སྤོང་བ་ནི་རང་གི་ཉོན་མོངས་པའི་


DTG090_Page_0012
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་རིག་པ་སྤངས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དང་དོན་རྟོགས་པས་གང་ཞིག་གི་རིག་པ་བསྐྱེད་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྟོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ཤེས་པའི་སྲིད་པར་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ནི་དགུ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་སྲིད་པར་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་དང་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་དེ་རྣམས་གཞན་དུ་སྤངས་པས་སོ། །དེ་ལ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་རྣམས་སྤོང་ངོ༌། །འདིར་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་སྟེ་ལྟ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཞེས་པའི་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པས་ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་རྣམས་དང་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་རྣམས་སྤངས་ཤིང༌། ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་པ་དང་སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་རྣམས་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཟད་པས་སོ། །ཡང་དག་པར་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ཀུན་ཏུ་ཤེས་ཤིང་ཡང་དག་པར་ཀུན་ཏུ་རྟོགས་པས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ཡོན་ཏན་རྣམས་དང་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་སྟོན་ཅིང༌། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་མོས་པ་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་བྲལ་བས་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །སེམས་ཀྱི་དབང་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ནི་སེམས་གང་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དབང་དུ་བྱས་ནས་དབང་སྒྱུར་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་སེམས་ལ་དབང་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་ལ་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ནི་ཕ་རོལ་སྟེ། མཐར་ཐུག་པ་འདིར་འགྲོ་བ་དང་འདིར་ཕྱིན་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །ཕ་རོལ་ནི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་ལ་དམ་པར་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པ་ནི་དེས་ཐོབ་པའོ། །དབང་ནི་གང་དུ་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་ལུགས་ལས་འབྱུང་བ་དང་ལུགས་ལས་བཟློག་པ་ཉིད་ལ་དང་པོའི་རིམ་པ་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམ་པ་དགུ་པོ་རྣམས་ཀུན་ཏུ་བསྒྲུབ་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དང༌། གནས་པ་དང་ལྟ་བ་རྣམས་ལ་སོ་སོར་རྟོགས་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་སྨོས་པ་ན་དེ་ཅི་འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་


DTG090_Page_0013
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བོ་ཡང་ཡོན་ཏན་དེ་རྣམས་དང་ལྡན་ནོ་ཞེ་ན་མིན་པར་གསུངས་པ་ནི་གཅིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་ཟག་གི་ཚིག་ནི་དོན་མཐུན་པའི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་བརྒྱད་པོ་རྣམས་ལས་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་རྟོགས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་གཞན་ལ་ཉེ་བར་སྟོན་པའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་མཉེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་དུ་ཆོ་འདོད་པས་དེས་དེ་བཞིན་དུ་དེ་མཉེས་པའོ། །འདིར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་བཤད་པ་ནི། རྗེས་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པ་ལ་དགོངས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་འཁོར་གྱི་ཕྱིར་དང༌། ངེས་པའི་འཁོར་གྱི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཡང་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་འཁོར་ཉིད་ལ་ངེས་པ་ནི་རང་གི་རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲུང་དུ་རྟག་པར་ཀུན་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕལ་ཆེར་ཁྱིམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་འདི་ནས་ཀྱང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་རྣམས་ནས་ཀྱང་འདི་རུ་འོང་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ནི་འདིར་མ་བཤད་དེ། དེའི་ཐེག་པ་གསུངས་པ་དེ་ཉིད་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་པར་གསལ་བའི་ཕྱིར་དང་ཡུམ་འདིར་བསྡུས་པའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྒྲུབ་པ་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་གཅིག་ནི་གསུངས་ནས་གོ་བས་ཚིག་ལྷུར་ལེན་པ་སྟེ་དེ་ནི་རྒྱས་པ་ལ་དགའ་བའོ། །གཉིས་པ་ནི་མང་དུ་བཤད་པས་ལྷག་མ་ཡང་གོ་བས་རྣམ་པར་སྤྲོས་ནས་གོ་བ་སྟེ། འདི་ནི་འབྲིང་ལ་དགའ་བའོ། །གསུམ་པ་ནི་ཉུང་དུ་བཤད་པས་མང་དུ་རྟོགས་པའི་མགོ་སྨོས་པས་གོ་ལ། དེ་ནི་བསྡུས་པ་ལ་དགའ་བ་སྟེ། དེ་རྣམས་ལ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་པ་དང༌། སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པ་དང༌། བརྒྱད་སྟོང་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་གཞུང་ནི་བསྡུས་པར་འདོད་པས་ན་གཞུང་འདིའི་གླེང་གཞི་ཡང་བསྡུས་པ་སྟེ། དགེ་སློང་དང་དགེ་སློང་མ་དང༌། ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་དྲི་ཟ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་ཡང་འདིར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་རྣམས་བཤད་པས་ནི་གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོ་ལ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་འཁོར་དང་བཞུགས་པར་འགྱུར་བ་དེར་བདག་གིས་


DTG090_Page_0014
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་ཐོས་སོ་ཞེས་བྱ་སྟེ་གླིང་གཞིའོ། །བསྟན་པ་གོ་བའི་སྐབས་གསུངས་པ་ནི་དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་གི་རྒྱན་ལ་དེར་བཞུགས་པར་གྱུར་པས་སམ་དེར་གནས་པའི་དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ན་འབྱོར་པས་རབ་འབྱོར་ལ། གནས་བརྟན་ཞེས་སྨོས་པས་ནི་མཆོད་པའི་དོན་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པར་འགྱུར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱང་མཆོག་གི་ཕྱིར་རོ། །བཀའ་སྩལ་པ་ནི་རབ་ཏུ་འབྱོར་བ་ཞེས་པ་སྟེ། གསུང་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པའི་དོན་དུ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བྱིན་གྱིས་རློབ་སྟེ། ཁ་ཅིག་ཏུ་ཕྱག་གིས། ཁ་ཅིག་ཏུ་གསུང་གིས། ཁ་ཅིག་ཏུ་ཐུགས་ཀྱིས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་དེའི་རིགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུའོ། །སྤོབས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་པ་ནི། ཁྱོད་ཀྱིས་རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་གྱིས་ཞེས་པའོ། །གང་དུ་རབ་འབྱོར་ལ་བོས་ནས་བསྟན་པའི་སྐད་ཅིག་ལ་གཞན་གདུལ་བར་བྱ་བ་མང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཞལ་འཛུམ་པས་བདག་ལ་གཟིགས་ནས་ཆོས་སྟོན་ཏོ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཡང་རབ་འབྱོར་ནས་བཀའ་སྩལ་པས་ན་དེ་གཉིས་བསྡུས་པའོ། །འོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་པ་རྣམས་སྟོན་པ་ལ་དེ་རྣམས་ཀྱང་ལན་ཅིག་ཅིའི་ཕྱིར་མ་བོས་ཤེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བོས་ནས་བསྟན་པ་ནས་མདོ་འདི་ནི་ཟབ་པས་བདག་ཅག་རྣམས་སྦྱོར་བར་མི་ནུས་ཞེས་ཁ་ཅིག་ལུང་ལ་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་ལ། རབ་འབྱོར་ལ་བརྩམས་ནས་བསྟན་ན་ནི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་བ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ནས་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་འགྱུར་ལ། ཐུན་མོང་པར་ཡང་སྟེ་ཀུན་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་སྐབས་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་དེས་བཤད་པས་ཀྱང་དགེ་སློང་རྣམས་དང་འཁོར་གཞན་གྱི་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པས་སོ། །གང་ཡང་བླ་མས་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་སློབ་མ་མེད་ཀྱང་དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདི་གསོལ་བ་བཏབ་པ་ནི་ཆོས་ལ་གུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་བཤད་པ། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཆུང་ངུ་ན་ལྷག་པར་མོས་ཞེས་པས་སོ། །གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ཤེན་གསུངས་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་


DTG090_Page_0015
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཙོ་བོ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྟོགས་པ་སྟེ། དགོས་པའི་དགོས་པའོ། །དོན་དེ་ལ་སྦྱོར་བས་གཞུང་དང་ལམ་དག་ལ་ཡང་དེའི་སྒྲས་སོ། །དེ་ལས་བརྩམས་ནས་ཞེས་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པས་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཐབས་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཆད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅི་ནས་ཞེས་པ་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་མཁྱེན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་སྟེ། དེ་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་བགྲོད་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ་མ་ལུས་པར་འགྲོ་བའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་ཡིས་བགྲོད་ཅེ་ན། སྦྱོར་དང་སྦྱོར་བའི་རབ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། སྦྱོར་པའི་གོ་རིམས་དང༌། སྦྱོར་བའི་མཐར་ཐུག་པ་སྟེ། དགོས་པའི་ཚུལ་དེས་མ་ལུས་པར་གྱིས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ངག་གཉིས་པོ་འདིས་ནི་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་སོ་སོར་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་བསྟན་བཅོས་ལས། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ནི། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཡང་དག་བཤད། །ཅེས་པ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོའི་ཕྱིར་ན་རབ་ཀྱི་ཤེས་རབ་ལ་ཤེས་རབ་འདིའི་ཕ་རོལ་པས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། འདིས་ཀྱི་ཨ་ཕྱིས་པའོ། །གང་གི་ཕ་རོལ་ཞེ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྟེ། ཅི་རིགས་པར་འཕགས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་དག་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཞིང་སོ་སོར་རྟོགས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་ཇི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དོན་གྱི་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་བཤད་ཅེས་པ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྡུས་ནས་བསྟན་པའོ། །བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ལམ་ཤེས་ཉིད། །དེ་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་དང༌། །རྩེ་མོར་ཕྱིན་དང་མཐར་གྱིས་པ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ། །ཆོས་ཉིད་སྐུ་དང་དེ་རྣམས་བརྒྱད། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་ཤིང་ཡང་དག་པར་


DTG090_Page_0016
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། དོན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩེ་མོ་ནི་རབ་ཐོབ་པའོ། །མཐར་གྱིས་པ་ནི་རིམ་གྱིས་ན་མཐར་གྱིས་པ་སྟེ་མཐར་གྱིས་པ་དེར་སྦྱོར་བར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དག་གིས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འདིར་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་རྣམ་པ་བརྒྱད་ལ་མངོན་པར་ཉེ་བར་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། བདུན་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅིང་ཐོབ་པར་བྱེད་ཅེས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། འདི་རྣམས་ནི་དངོས་པོ་བརྒྱད་རྣམས་སོ། །གང་དུ་འདིར་རྣམ་པར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཉིད་ལས་བསྟན་ཏེ་ཇི་ལྟར་ན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་ཏེ། གང་ཟག་གི་དབྱེ་བས་ཇི་ལྟ་བུའི་རིགས་ཐ་དད་ནས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་ནི་དེ་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་རིགས་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གང་ཟག་གཅིག་བུ་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་བསྟན་ན། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཁོ་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་སུ་བསྒྲུབ་པས་ཇི་ལྟ་ན་གཞན་རྣམས་དགོས། གང་ཡང་ཉན་པ་པོའི་འདོད་པའི་ངོར་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏེ། གཅིག་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་རྟོགས་པའི་གོ་རིམས་ཀྱིས་ཏེ། དཔེར་ན་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་རྣམས་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུས་བསྒྲུབས་པའི་གོ་རིམས་ཏེ་དཔེར་ན་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་དག་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པ་དག་བཞིན་ནོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་འདི་རྣམས་ཀྱི་དང་པོ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ནས་ལམ་ཤེས་པ་དང༌། དེ་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་དང༌། དེ་ནས་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པར་འདོད་ཅེས་པ་ནི་རིགས་པས་མི་འཐད་དེ། དང་པོ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཐ་མའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཅན་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་ཡང་གཉིས་པ་མེད་ལ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ལམ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྲིད་པ་མེད་པས་གང་


DTG090_Page_0017
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྒྱད་པོ་འདི་རྣམས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རིམ་པ་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ནི་མིན་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བརྗོད་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཙོ་བོ་ནི་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཁོ་ནའོ། །གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པ་ནི་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་སུ་དེ་ཉིད་ལམ་ཤེས་པས་གང་ཟག་དང་ཆོས་བདག་མེད་པར་སོ་སོར་རྟོགས་པ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་གང་ཟག་གི་སྟོང་པ་ཉིད་ཙམ་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་དང་ལམ་ཤེས་པ་གཉིས་པ་མེད་ལ། དེ་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། དེ་ལྟར་གསུམ་པོ་རྣམས་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུའི་གོ་རིམས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཞེས་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དང་པོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གསུམ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རང་བཞིན་ལ་མཚོན་པར་ཤེས་ཞེས་པས་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡུལ་ཞེས་པས་ཡུལ་ཅན་གྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཐ་མའི་སྦྱོར་བ་དང་བཅས་པ་བཞི་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོའི་ཀུན་མཁྱེན་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་ལ་ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་པ་དག་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་ལོག་པ་དེས་ཅིག་ཅར་དུ་མངོན་པར་མི་མཚོན་ལ། སོ་སོར་རང་གི་རྣམ་པ་རྣམས་སྤྲོས་པའི་བསམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་འདུན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྦྱོར་བ་བརྩམས་ཏེ།གང་དུ་འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེས་ཀུན་མཁྱེན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་སོ་སོར་ངེས་པ་རྣམས་སམ། མ་ལུས་པའི་རྣམ་པའི་ཡུལ་ཅན་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཀུན་མཁྱེན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །སྦྱོར་བ་ལ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པ་རྟོགས་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྡུད་འགྲེལ་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་ཐོབ་པ་ལ་དབང་དུ་བྱེད་པའི་དོན་ཀུན་མཁྱེན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ལ་བསྒོམ་པས་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞེས་པའི་སེང་གེ་བཟང་པོས་བཤད་པ་ནི་རིག་པ་མ་ཡིན་པར་འཐད་པས་བཤད་ཅིང་འཆད་པར་ཡང་འགྱུར། དེའི་རབ་ཏུ་སོན་


DTG090_Page_0018
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་མཐར་གྱིས་པ་རྣམས་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཐ་མ་ལ་འབྲས་བུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པ་འདི་ཉིད་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་མཐར་གྱིས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མཐར། མཚན་ཉིད་དེ་ཡི་སྦྱོར་བ་དང༌། །དེ་རབ་དེ་ཡི་གོ་རིམས་དང༌། །དེ་མཐའ་དེ་ཡི་རྣམ་སྨིན་ནི། །གཞན་དུ་དོན་བསྡུས་རྣམ་པ་དྲུག །ཡུལ་གྱི་རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ། །སྦྱོར་བ་བཞི་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །ཆོས་སྐུ་ཕྲིན་ལས་འབྲས་བུ་ནི། །གཞན་དུ་དོན་བསྡུས་རྣམ་པ་གསུམ། །ཞེས་སོ། །དེའི་མཚན་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བས་དེའི་སྦྱོར་བ་སྟེ། འདིར་ཕལ་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་ཕལ་པའི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བའོ། །གཙོ་བོ་ནི་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཅན་པས་གཙོ་བོ་སྟེ། དེ་ལ་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཞེས་ཇི་ལྟར་བརྗོད་ཅེ་ན། སྦྱོར་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ཉེ་བར་བཏགས་པ་སྟེ། འབྲས་བུ་ནི་སྔོན་དུ་སྦྱོར་བ་མེད་ན་མི་སྐྱེ་བ་ཞེས་པ་སོ་སོར་བསྒྲུབ་པར་འདོད་ནས་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་རྣམས་སུ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཐ་མའི་དངོས་གཞིའི་རྗེས་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་ཐབས་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་ཉི་ཤུ་པོའི་ཤེས་པ་ནི་ཕལ་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། ཕལ་པའི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོ་ལྔ་པོ་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །བཅོ་ལྔ་པ་དང་བཅུ་དྲུག་པ་དང་བཅུ་བདུན་པའི་དབྱེ་བའི་དང་པོ་གཉིས་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །དེའི་དབྱེ་བ་གཉིས་སྤངས་པའི་བཅུ་བདུན་པ་དང་བཅོ་བརྒྱད་པ་དང་བཅུ་དགུ་པ་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་གནས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །ཉི་ཤུ་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ་ཞེས་རྣམ་པར་བཞག་ནས་འདི་རྣམས་ཀྱི་རིགས་པ་བཤད་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་དགོས་པ་མེད་དོ། །གང་ངེས་པར་འབྱུང་ཞེས་པ་གསུངས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡང་བསྟན་བཅོས་སུ། སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་གདམས་ངག་དང༌། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་དང༌། །སྒྲུབ་པ་ཡི་ནི་རྟེན་གྱུར་པ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། །དམིགས་


DTG090_Page_0019
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དག་དང་ཆེད་དང་ནི། །གོ་ཆ་འཇུག་པའི་བྱ་བ་དང༌། །ཐུབ་པའི་རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་ནི་ཐུབ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་རྣམས་མཐའ་དག་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ལ། དེ་ཉིད་ལེའུ་འདིས་རྗོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་སྟེ་སྒྲུབ་པའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་པའི་རྣམ་གྲངས་སོ། །འདིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ནས་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་ཅན་བསྐྱེད་ནས། དགུ་པོ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་དང་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང་གོ་ཆ་བགོ་བའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་ཅན་བསྐྱེད་ནས་རབ་ཏུ་གནས་པས་དེ་ཡང་དག་པར་འབྱེད་ཅིང་ངེས་པར་འབྱུང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདིར་ཡང་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་རྟོགས་པའི་གོ་རིམས་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དམིགས་པ་དང་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཡུལ་ཞེས་པ་ནི་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུའི་སྒྲུབ་པའི་གོ་རིམས་སུ་བསྒྲུབས་པའོ། །གཉིས་དོན་གྱི་གོ་རིམས་སོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མའི་བརྗོད་པའི་རིམ་པས་སོ། །ཡང་ཉན་པ་པོའི་འདོད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་རྟིང་ལ་བརྗོད་པའི་མོག་མོག་པོར་བྱེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་བཅུ་གཅིག་ནི་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པར་བཤད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མའི་དང་པོའི་ཚིག་གཉིས་པའི་ཚིག་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བཤད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རབ་ཀྱི་མཐར་སོན་པ་ལ་དེ་ལ་སེམས་པ་ནི་མངོན་པར་སེམས་ཤིང་འདོད་པ་རྣམས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་འདོད་པ་ལ་གང་མངོན་པར་སེམས་པ་དེ་ནི་ཆེན་པོས་ན་དེས་ན་འདི་རྣམས་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་བཤད་པ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད། །དེ་དང་དེ་ནི་མདོ་བཞིན་དུ། །བསྡུས་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད། །ཅེས་པ་སྟེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་མཚོན་ཆ་ལ་ལྷག་མ་ནི་མཚན་ཉིད་དེ། སེམས་ནི་


DTG090_Page_0020
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདིར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེས་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་འབྱུང་བ་སྟེ། འདིར་སེམས་དང་ཡིད་ལ་འདོད་པ་དང་འདུན་པ་དང་མོས་པ་དང་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཞེས་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འགྲོ་བར་འདོད་ནས་བརྗོད་པ་བདག་གི་སེམས་འགྲོ་བར་འདོད། བདག་གི་ཡིད་འགྲོ་བར་འདོད་ཅེས་པ་སྟེ། དེ་བསྐྱེད་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། གཞན་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དང་ཕན་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཤིན་ཏུ་མཐར་ཐུག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་པའི་བར་དུ་སྟེ། དེས་དེའི་དོན་དུ་ཆེད་དུ་གཉེར་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་ཅིང་མོས་པ་གང་གིས་དེ་ལྟར་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་རྣམས་འདོད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་མ་འཁྲུལ་པ་སྟེ། བསྐྱེད་ཅེས་སྨོས་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སེམས་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སོ་སོར་དང་པོའི་མཚམས་སུ་གྱུར་པ་ཤེས་པའི་དོན་དང་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དོན་ཏེ། གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྟོང་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཏེ་འདིར་འདི་ནི་མཚན་ཉིད་དོ། །འོ་ན་དོན་དུ་གཉེར་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་རྒྱུ་བའི་སེམས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། བདེན་ཏེ་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱ་བ་དང༌། དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་པ་ཅན་ཉིད་ནི་བྱེད་པ་པོའི་ཆོས་གང་སྔོན་དུ་སོ་སོར་སེམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་རིག་པར་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཉིད་དང་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ལས་དང་ཆོས་ནི་མཆོག་གི་སྲས་ལ་འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཏེ། སྔ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པས་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་ཅེས་པ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོབ་མེད་པའོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་གཞན་གྱི་དོན་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་འདི་ལ་ཡང་སེམས་བསྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་འབའ་ཞིག་ལས་མ་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དག་གིས་ཐབས་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་ལ་རང་གི་དོན་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་གཞན་


DTG090_Page_0021
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱི་དོན་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཏེ། དེ་དག་གི་ཐབས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ། དེ་མེད་ན་དེ་དག་མི་འགྲུབ་ལ་དེའི་དེ་ཉིད་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ལྟར་བཤད་ལ། གཞན་གྱི་དོན་ནི་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པས་སོ། །དེ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་འདིའི་ངོ་བོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལས་གསུངས་པ་དེ་སྲིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པས་ན་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་མ་གསུངས་ཏེ། གནས་སྐབས་ཐ་དད་པ་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པ་དང་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཡུམ་ཆེན་མོ་ལས་ནི་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་བསྟན་བཅོས་ལས། དེ་ཡང་ས་གསེར་ཟླ་བ་མེ། །གཏེར་དང་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་མཚོ། །རྡོ་རྗེ་རི་སྨན་བཤེས་གཉེན་དང༌། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཉི་མ་གླུ། །རྒྱལ་པོ་མཛོད་དང་ལམ་པོ་ཆེ། །བཞོན་པ་བཀོད་མའི་ཆུ་དང་ནི། །སྒྲ་བརྙན་ཆུ་བོ་སྤྲིན་རྣམས་ཀྱིས། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་སོ། །ཞེས་ཏེ་ཆུ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུ་ཀླུང་གི་རྒྱུན་ཏེ། དེ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་གསུམ་པའི་མཐའ་ལ་མཉམ་ཞེས་པས་ནང་དུ་བསྡུ་བར་བྱའོ། །དང་པོའི་འདུན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་ས་དང་འདྲ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚོགས་སྐྱེད་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པར་གྱུར་པ་ནི་གསེར་བཟང་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ཕྱིས་གང་དུ་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་པ་ལས་ཁྱད་པར་རྟོགས་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་པར་གྱུར་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སོན་པ་ནི་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཟླ་བ་ཚེས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེས་དགེ་བ་རྣམས་བསྐྱེད་ཅིང་འཕེལ་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་དང་ལྷན་ཅིག་པར་གྱུར་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་པར་གྱུར་པ་ནི་མེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེས་དེའི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ། བུད་ཤིང་གི་ཁྱད་པར་ལས་མེ་བཞིན་ནོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པར་གྱུར་པ་ནི་གཏེར་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ཀྱིས་ཚད་མེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཚིམ་པས་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་ལྟ་བུ་སྟེ། ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེས་འཕེལ་


DTG090_Page_0022
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་བྱེད་ཅིང་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་སུ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པར་གྱུར་པ་ནི་རྒྱ་མཚོ་དང་འདྲ་སྟེ། མི་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཐོག་ཏུ་བབ་ཀྱང་མི་འཁྲུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པར་གྱུར་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་སྟེ། བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པར་གྱུར་པ་ནི་རི་ལྟ་བུ་སྟེ། མི་བསྐྱོད་པ་དང་མི་གཡེང་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པར་གྱུར་པ་ནི་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། སྒྲིབ་པའི་ནད་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་དང་ཚད་མེད་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་ནི་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་སྟེ། མོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེའི་འབྲས་བུ་སྤེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པར་གྱུར་པ་དང་སྦྱིན་པ་དང༌། ངག་སྙན་པ་དང༌། དོན་སྤྱོད་པ་དང༌། དོན་མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་པར་གྱུར་པ་ནི་ཉི་མ་དང་འདྲ་སྟེ། གདུལ་བར་བྱ་བའི་ལོ་ཏོག་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ནི་ནང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡོ་བྱད་སྦྱིན་པའོ། །སྙན་པར་སྨྲ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའོ། །དོན་སྤྱོད་པ་ནི་ཆོས་ལས་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའོ། །དོན་མཐུན་པ་ནི་གང་གཞན་ལ་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་བཅུག་པ་དེ་ལ་བདག་ཉིད་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོའི་ཐབས་རྣམས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་ནི་དྲི་ཟའི་དབྱངས་འཇམ་ཞིང་སྙན་པ་དང་འདྲ་སྟེ། གདུལ་བྱ་འདུན་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པར་གྱུར་པ་ནི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། བར་མ་ཆད་པར་མཐུས་གཞན་གྱི་དོན་ལ་རྗེས་སུ་གནས་པ་ལ་རྣམ་པར་འཇུག་པའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་པོའི་ལྕགས་ཀྱུས་ནི་སྐྱེ་དགུ་ལམ་ལོག་པ་ནས་མི་ལྟུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སོ་སོར་རྟོན་པའི་ལྕགས་ཀྱུའི་


DTG090_Page_0023
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟེ། དེ་ལ་དོན་ལ་རྟོན་གྱི་ཡི་གེ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། ལེགས་པར་སྦྱར་བ་ལ་སོགས་པ་ཅན་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་རིགས་པ་ལས་སོར་རྟོན་གྱི་གང་གིས་གང་དེ་ལྟར་བརྗོད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལམ་ཡིན། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་རྟོན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཐོས་པ་དང་བསམས་པའི་ཤེས་རབ་ལམ་ཡིན་པ་དང༌། ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ལ་རྟོན་གྱི། དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ལམ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་རྟོན་པ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ངེས་པའི་དོན་ནི་གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོན་གང་དེ་ཉིད་དེ་ལྟར་རོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ལྷན་ཅིག་པ་ནི་བང་མཛོད་ལྟ་བུ་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མང་པོའི་གནས་ཀྱི་མཛོད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང༌། ལྷན་ཅིག་པ་ནི་རྒྱལ་པོའི་ལམ་པོ་ཆེ་ལྟ་བུ་སྟེ། འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་གཤེགས་ཤིང་རྗེས་སུ་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་གནས་སུ་གྱུར་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་ལྷག་མཐོང་དང་ལྷན་ཅིག་པ་ནི་བཞོན་པ་དང་འདྲ་སྟེ། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཞན་དུ་མི་ལྟུང་བས་བདེ་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུངས་དང་སྤོབས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པར་གྱུར་པ་ནི་བཀོད་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཆུ་འཛིན་པ་དང་མི་ཟད་པ་དང་འབྱུང་བ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་སྟེ། ཐོས་པ་དང་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་འཛིན་པ་དང་མི་ཟད་པ་བསྟན་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་བ་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཆེད་དུ་བྱེད་པ་དེ་དང༌། ལྷན་ཅིག་པ་ནི་སྒྲ་སྙན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྙན་པ་ཐོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཅན་གྱི་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ཅན་གྱི་བདེ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་བྱ་བ་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་གྱུར་པ་ནི། ཆུ་ཀླུང་གི་རྒྱུན་ལྟ་བུ་སྟེ། ངང་གིས་འབབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ལ་སོགས་པ་ནི་གནས་པ་ཀུན་ཏུ་བསྟན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ལྷན་ཅིག་


DTG090_Page_0024
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏུ་གྱུར་པ་ནི་སྤྲིན་ལྟ་བུ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་བྱ་བ་རྣམས་ལ་དེས་འཇུག་སྟེ་སྤྲིན་བཞིན་དུ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པོ་འདི་ནི་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པའི་མདོར་ཏེ། ཚད་མེད་པ་དང་དངོས་པོ་དང་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་མི་རྟོན་པ་དང་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ལྔ་ལ་བཞི་བཞི་སྟེ་གཉིས་པ་ཚོགས་དང་ཞི་གནས་དང་གཟུངས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་གསུམ་ལ་གཉིས་གཉིས་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང༌། དང་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅུ་དང་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་པའི་བརྒྱད་ཅུ་མི་ཟད་པར་བཤད་དོ། །འདིར་སྦྱོར་བ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་བསམ་པ་དག་བཟློག་ནས་བསྟན་པ་ནི་གཉི་ག་ལ་གཉིས་ཆར་དུ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་སྨོན་པ་ཕན་ཚུན་གྱི་བརྒྱུད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་བཤད་པས་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅོ་ལྔ་པ་ལ་འབྲིང་གི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་མངོན་པར་ཤེས་པར་བསྒྲུབ་པ་ནི་གང་དུ་ཡང་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གསུམ་ནི་ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་དག་མཐར་ཕྱིན་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྟེ། ལས་དང་པོ་པའི་སའི་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་གྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་སངས་རྒྱས་ལས་གདམས་ངག་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་པས་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་དང༌། ཆེན་པོ་ལ་ཆེན་པོ་དང་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུའི་གང་ཟག་གི་ཡུལ་རྣམས་ཏེ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་ཡང་དག་པར་སྤང་བ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་ནི་སྨོན་པའི་སེམས་ལ་དེའི་གོང་གི་བཅུ་དགུ་ནི་འཇུག་པའི་སེམས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་བཞི་པ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་སྟེ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ལ་སྦྱོར་བའི་ལམ་འཇིག་རྟེན་པའི་བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་དབང་པོ་དང་སྟོབས་དང་ལྷན་ཅིག་པ་ནི། འཇུག་པའི་བསྒྲུབ་པའོ། །མདོ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་དུ་ས་འདི་རྣམས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡིན་ཡང་བྱིས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་ཤིང༌། གྲངས་


DTG090_Page_0025
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུངས་དང་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་ཞེས་གསུངས་སོ། །ལྔ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་སྟེ། དེ་ལ་ལྔ་པ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་དང་ལྷན་ཅིག་པའོ། །དྲུག་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅོ་ལྔ་པའི་དང་པོ་སྟེ་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་དང་ལྷན་ཅིག་པའོ། །འདིའི་དང་པོའི་དགུ་ནི་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ས་དགུ་པའོ། །གཞན་དྲུག་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་སའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ལའོ། །འདིའི་ཐ་མ་བར་ཆད་མེད་ལམ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་གཅིག་གོ །རྒྱུ་འདིས་ན་སྔས་རྒྱས་ཀྱི་སས་བསྡུས་ཞེས་པའི་སེང་གེ་བཟང་པོའི་འདོད་པས་ཉེ་བར་བརྟགས་པ་དགོས་པ་མེད་པས་མི་རིགས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པ་དང་རྩ་གཉིས་པ་ནི་དངོས་གཞི་དང་རྗེས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཞེས་པ་སྟེ་དེ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ནི་མའི་མིང་ལ་ཤཱ་རི་ནི་རིགས་ཡིན་པས་ཤ་ར་དྭ་ཏི་སྟེ། དེའི་བུ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་སྟེ། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་པ་ནི་མིང་ངོ༌། །འདིས་འཆད་པར་འགྱུར་བ་འདི་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །བདག་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་རང་གི་རྒྱུད་དུ་གྱུར་པའོ། །རང་གི་ཞེས་པ་ནི་རང་དབང་གིས་སོ། །ཤེས་རབ་དང་སྤོབས་པ་དེ་དག་གི་སྟོབས་སྐྱེད་པ་པོ་ནི་ནུས་པའི་བག་ཆགས་སོ། །དེའི་བསྐྱེད་པ་ནི་མངོན་དུ་སྐྱེས་པས་སོ། །དེའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ནི་ཕྱིས་སད་པས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ན་མཐུ་དང་ནུས་པས་སོ། །འོན་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུ་ཞེས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་ན་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ལ་མི་འཇུག་པས་སོ། །སེམས་པ་དང་སེམས་ནི་རྣམ་གྲངས་ཏེ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཚིག་གོ །སེམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་དེ་ཉིད་ན་གནས་པས་ན་མི་གསལ་བ་སྟེ། ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་པོའི་ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ནི་འཁོར་ལ་མདོ་སྟེ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །སྟོན་པ་ནི་དེ་ཉིད་གཞན་ལའོ། །འཆད་པ་ནི་དྲི་བ་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །ཉེ་བར་བསྟན་པ་ནི་ཕྱོགས་ནས་ཉེ་བར་སོང་ཞིང་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་གསུངས་པའོ། །དེ་བཞིན་


DTG090_Page_0026
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་སྟོན་པ་དང་བཤད་པ་དང་འཁོར་ལ་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཁོར་ཡུག་ཏུ་སོན་ནས་རང་གིས་རབ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་སྟེ། དེའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་དབང་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་རྒྱུ་དེས་ན་ཞེས་པ་ཀུན་ཏུ་བཤད་པར་འདོད་ནས་རང་གིས་དྲིས་པ་ནི་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུ་གསུངས་པ་ནི་ཆོས་གང་ཞེས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སློབ་པར་བྱེད་པས་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཅན་རྣམས་སོ། །འཛིན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་སྟེ། ཆོས་དེས་ཇི་ལྟར་ཐོས་པའི་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དག་གིས་བརྟན་པར་གྱུར་པས་དྲན་པའི་ས་བོན་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་མཐུན་པ་ནི་འདྲ་བ་སྟེ་མཐུན་པའོ། །འདིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་གསུངས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཐོས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་དེས་རང་གི་སྟོན་པ་དེས་ནའོ། །འགལ་བར་མི་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་བདག་ཉིད་ཆེན་པོར་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟར་ཤཱ་རིའི་བུས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདིར་བསྟན་པས་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་ཁ་ཅིག་དག་གི་དོགས་པ་དེ་བཟློག་པ་སྟེ། འདིར་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་མཐོང་བའི་མཆོག་ཏུ་ཚད་མར་གྱུར་པས་རང་གིས་སམ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཞལ་ནས་སྟོན་པ་ཐམས་ཅད་དེ་ཉིད་ལས་གཞན་དུ་མེད་ཅེས་གསུངས་སོ། །གདམས་ངག་བསྟན་པ་འདོད་ནས་ཉེ་བར་འཇུག་པ་ནི་དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། །དེ་ལ་དེ་ནི་ཕྱོགས་བསྟན་པའོ། །ཚིག་བླ་དགས་ནི་མིང་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་གང་དུ་ཇི་ལྟར་མེད་ལ། བདག་གི་དངོས་པོ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཆོས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ཅན་ལ། ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བ་ནི་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་དམིགས་པ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་ཤེས་པ་ལ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་


DTG090_Page_0027
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་བདག་མེད་པའི་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་གཉི་ག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ཞེས་པ་ནི་མི་དམིགས་པའོ། །འདི་ལྟ་བུའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁ་ཅིག་ཏུ་གཅིག་པུ་ཞིག་ཏུ་དབེན་པར་སོང་ནས་ལུང་གི་དོན་ལ་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཐེ་ཚོམ་གང་དུ་ཡང་མེད་པས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་རིགས་པ་དེ་ནི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་དག་གིས་ཐེ་ཚོམ་དྲུངས་ཕྱུང་ནས་དང་དུ་ལེན་པར་བྱེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ནས་སྒོམ་པ་ནི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་གཉིས་བསྟན་པར་འདོད་ནས་གསུངས་པ་ནི་བདག་གི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ནི་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པའོ། །མ་འཚལ་བ་ནི་ཐོབ་པ་མེད་པ་སྟེ་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ལ་གནོད་པ་བསྟན་པར་འདོད་ནས་གསུངས་པ་ནི་མ་དམིགས་ཞེས་པ་སྟེ། ལུང་ལས་སྐྱེས་པའི་མི་དམིགས་པས་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བའོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་སོགས་པས་གནོད་པར་བྱེད་པ་འདིས་རྗེས་སུ་མ་དམིགས་ཞེས་པ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་གསུངས་པའོ། །ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ཞེས་པའི་རིགས་པ་ནི་བསམ་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །རིགས་པ་བརྗོད་དེ་གང་ཞིག་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའོ། །གང་འདིར་ཞེས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་གང་དུ་ཡང་མེད་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ལ་འདོམས་པས་གདམས་ངག་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བསྟན་པ་ནི་རྗེས་སུ་བསྟན་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །རྫོགས་པའི་ཞི་གནས་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་གང་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་དཔྱོད་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་དེ་ནི་ལྟ་བ་དང་རིག་པ་དང་བློ་དང་སྣང་བ་དང་ལྷག་མཐོང་ལ། དེ་གཉི་ག་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བ་ཅན་ནི་བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་སྟེ། དེ་བསྟན་པར་འདོད་ནས་གསུངས་པ་ནི་འོན་ཀྱང་ཞེས་པ་དང་གལ་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་འཇུག་པ་ན་གལ་ཏེའོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་པ་དང༌། དེ་བདག་གིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཏེ་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ད་ལྟ་བ་ལ་ཉེ་བའི་ཕྱིར་ནི་གསུང་བར་བྱེད་པ་དོན་གསུངས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་


DTG090_Page_0028
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིའི་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི་བསྟན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཐོས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཉེ་བར་བསྟན་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་བསམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་དཔྱོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལྷག་མའོ། །འདིར་ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་དད་པ་དེ་ལས་འདོད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། དེའི་སྟོབས་ལས་བརྩོན་འགྲུས་དེའི་སྟོབས་ལས་ལུས་དང་སེམས་སྦྱངས་པ་ཉིད་དོ། །དེས་ལེ་ལོ་རྣམ་པར་མི་འཇུག་ནས་དྲན་པས་ཡང་དག་པར་དམིགས་པ་ལ་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ཤེས་བཞིན་ལ་དེས་དགའ་བའི་དངོས་པོ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡིད་ལ་བྱས་ནས་དེས་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་དོན་དེ་ཉིད་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ལ་བརྙས་པ་མེད་ནས་ཞུགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པར་བཅིངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ཏུ་མི་ཞུམ་པ་མི་འགྱུར་བ་ནི་རྒྱུན་ཏུ་འཇུག་པས་ཀྱང་ཞུམ་པར་འོང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཞན་དུ་འགྲོ་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་གྱིས་གཡོ་བའི་ཕྱིར་རྒོད་ནས་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་ཡང་མྱུར་དུ་ཤེས་པར་བྱས་ལ་ཡང་བསྡུས་ན་ཡང་མི་རྒོད་པའོ། །ཀུན་ཏུ་མི་ཞུམ་པ་ནི་བསྟན་པར་འགྱུར་བའི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་རིགས་པའི་ཕྱིར་ན། གཞན་དུ་རྣམ་པར་འཕྲོ་བའི་གོང་ནས་གོང་དུ་ཞིབ་མོར་བྱེད་པ་ལ་དུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིར་ཕྱོགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱད་པ་ལ་ཡང་བཏང་སྙོམས་སུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་ཉིད་ལ་སེམས་དགའ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ཞིང་ཕྱིར་ཕྱོགས་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་དེ་ལ་དགའ་བ་དང་བདེ་བས་རྣམ་པར་གཡེང་བར་བྱེད་པ་ཅན་དུ་མི་བྱེད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་གཡེང་བའི་སྐྱོན་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སྐྱོན་ནི་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་སོ། །མི་དངང་བ་ནི་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྡང་བས་མི་སྐྲག་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་བཅོམ་སྟེ། རྣམ་པར་གཡེང་བའི་སྐྱོན་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ཏུ་མི་སྐྲག་སྟེ། སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱོན་མེད་པར་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པའི་དོན་དུ་འདུ་བྱེད་ལ་འབད་པ་དེས་སྐྲག་


DTG090_Page_0029
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་མི་བྱེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་ཏུ་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་ངང་གིས་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ལ་སྐྲག་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དེ་ཉིད་ངང་གིས་འཇུག་པ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་ལྷུན་གྱིས་མ་གྲུབ་པ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། དམིགས་པས་སེམས་ནི་ངེས་བཅིངས་ལ། །དེ་རྒྱུན་རྣམ་པར་གཡེང་མི་བྱ། །རྣམ་གཡེངས་མྱུར་དུ་རྟོགས་བྱས་ལ། །དེ་ཡིས་སོ་སོར་ཡང་བསྡུ་བྱ། །སོ་སོར་དག་ལ་ཀུན་བསྡུས་སེམས། །གོང་ནས་གོང་དུ་བློ་ལྡན་གྱིས། །ཏིང་འཛིན་ཡོན་ཏན་མཐོང་གྱུར་པ། །དེ་ཡིས་སེམས་ནི་དགའ་བྱས་ལ། །རྣམ་གཡེངས་སྐྱོན་ནི་མཐོང་འགྱུར་བ། །དེ་ཡིས་དགའ་ཡིན་ཞི་བར་བྱ། བརྣབ་སེམས་ཡིད་མི་བདེ་ལ་སོགས། །ལངས་པ་དེ་བཞིན་ཞི་བར་བྱ། །དེ་ཡིས་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པའི། །སེམས་ཀྱི་ངང་དུ་གྱུར་པ་ཉིད། །དེ་ལ་གོམས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས། །དེས་ནི་མངོན་འདུས་མ་བྱས་ཐོབ། །ཅེས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཞི་གནས་རྫོགས་པར་གྱུར་པའོ། །འདི་ཉིད་ཞེས་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཐར་ཐུག་པའི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཤེས་པའོ། །འདི་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་དེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །འདི་ཉིད་གདམས་པ་སྟེ། གང་དག་ཞི་གནས་དང་ཤེས་རབ་དག་ཕན་ཚུན་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་སོ། །སེམས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་དེ་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་གཡེངས་པའི་ཞེས་བརྗོད་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཅིག་ཏུ་མཐར་ཐུག་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པ་ཅན་ཡིན་ཡང་མཉམ་པར་གཞག་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དག་ནི་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ལ་དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱིས་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་དང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དག་ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་སྦྱར་ནས་བསྐྱེད་པས་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ན་རོ་གཅིག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འདིར་ཞི་གནས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་རོ་གཅིག་


DTG090_Page_0030
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ནི་འདིར་མཉམ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ཉིད་འདིའི་གདམས་པ་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པའོ། །གདམས་པའི་རྒྱུན་ནི་རྗེས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་དང་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་དེས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལས་མི་འདའ་ཞིང་དམིགས་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པས་སོ་སོར་སྒྲུབ་པའི་གདམས་ངག་ནི་སྒྲུབ་པ་ལ་གདམས་པ་སྟེ། འདིར་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ནོ། །སྒྲུབ་པ་ལ་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་ལ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྙེད་པར་མི་དཀའ་ལ། སྒྲུབ་པ་དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམ་པ་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་ལ་རྗེས་སུ་གནས་པའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ལ་ཇི་སྲིད་དུ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྤྲོས་པ་ལ། སྤྲོས་པ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ལྡོག་པ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པས་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་པས་ན་འདིར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ་ཉེ་བར་བཏགས་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་བརྗོད་དེ། སྒྲོ་བཏགས་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་བདུན་བརྒྱ་པ་ལས་གསུངས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དུ་ཡང་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་སྟེ། ཆོས་གང་ལ་ཡང་གནས་པ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་དང་མི་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་གང་ལ་ཡང་མི་སེམས་ཞིང་མི་ཤེས་གང་ཁོ་ནར་སེམས་པ་མེད་པ་དེ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་སྐྱེས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཞེས་པ་དང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་གང་ཁོ་ནའི་ཡེ་ཤེས་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དམིགས་པ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་སོ་ཞེས་པ་དང་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་པ་ནི། ཆོས་གང་ཡང་ཉེ་བར་དམིགས་པས་སོ་སོར་གནས་པ་མེད་དོ། །ཆོས་གང་འཇིག་པའམ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་


DTG090_Page_0031
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་སྐྱེས་པ་ལ་ཉམས་པའི་འཕེལ་བ་མེད་ཅེས་གསུངས་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། གང་ལས་སོ་སོར་རྟོགས་ནས་ཆོས་གང་ཡང་གཅིག་པ་ཉིད་དང་དུ་མ་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་མེད་དེ་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཡང་དག་པ་སོ་སོར་རིག་ཅེས་པ་དང༌། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཀྱང༌། ཆོས་ཀུན་གནས་མེད་ཞི་བ་ཡི། །དོན་འདི་རྟག་ཏུ་བསྒོམ་པར་བྱ། །གནས་མེད་པ་དང་སྒྱུ་འདྲ་སྟེ། །སྟོང་ཉིད་སྲིད་པ་འཇིག་བྱེད་པ། །སྐྱེ་མེད་ཅེས་དང་སྟོང་པ་ཞེས། །དམིགས་མེད་ཅེས་དང་སྟོང་ཉིད་ལ། །བདག་ཉིད་དམན་པས་གང་བསྒོམས་པ། །དེས་ནི་འདི་ལ་བསྒོམ་པ་མིན། །དགེ་དང་མི་དགེ་རྣམ་རྟོག་རྣམས། །རྒྱུན་ཆད་པ་ཡི་མཚན་ཉིད་ཅན། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་ཉིད་གསུངས། །གཞན་དུ་སྟོང་ཉིད་འདོད་པ་མིན། །དམིགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་པའི་སེམས། །ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་གནས། །གང་དག་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ། །དེ་ནི་ནམ་མཁའ་བསྒོམ་པར་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་དམིགས་པ་མེད་པས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཞེས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་སྙིང་རྗེ་དག་དེའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ནས་བསྒོམ་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་ལྡོག་པས་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ལ་རིམ་པ་ནི་འདིའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ལ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མཐའ་དག་བཟློག་ནས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡིད་བསྡུས་ནས་ཅུང་ཟད་ཀྱང༌། སེམས་པར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་གང་ཞིག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ནས། དེའི་མཐོང་བ་མེད་པའི་སྦྱོར་བས་མངོན་སུམ་དུ་སོ་སོར་རྟོགས་ནས་དེའི་སེམས་ཅན་གྱིས་ཀྱང་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེས་རྣམ་པར་སེམས་ཤིང་དེའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་དེ་ལྟར་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་དམིགས་པར་བྱས་ནས་དམིགས་པ་མེད་པའི་ངོ་བོའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ནས་དེས་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་དག་དབྱེར་མེད་པའི་ངོ་བོ་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པར་གྱུར་པར་མཐོང་ངོ༌། །དེའི་གནས་དང་ཤེས་རབ་དག་གིས་བདག་ཉིད་


DTG090_Page_0032
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་གཉིས་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པའི་ལམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ངོ་བོ་མཆོག་ཏུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་རྣལ་འབྱོར་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལྡོག་པ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་པའི་རྣམ་པ་ཀུན་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་མཉམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་སྐབས་སུ་མགོན་པོས་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱས་སོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་བསྟེན་པའི་དུས་སུ་ཡང་མོས་པ་དེ་ཉིད་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་པ་ཉིད་ནི་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པས་བགྲོད་པའི་ལམ་ལ་འདི་ཉིད་སྒྲུབ་པ་ལ་གདམས་པས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འདིར་ཚོགས་ཤིང་བསྡུས་ནས་གསུངས་ལ་འདི་ལས་གཞན་པའི་གདམས་ངག་རྣམས་ནི་ཞད་ཙམ་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ལ། ཡུམ་ཆེན་མོ་ལ་ནི་བཅུ་ཆར་ཡང་རྒྱས་པར་གསུངས་ཏེ། འདིར་བསྟན་བཅོས་ལས། སྒྲུབ་དང་བདེན་པ་རྣམས་དང་ནི། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དཀོན་མཆོག་གསུམ། །མ་ཞེན་ཡོངས་སུ་མི་ངལ་དང༌། །ལམ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། །སྤྱན་ལྔ་དང་ནི་མངོན་ཤེས་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་མཐོང་ལམ་དང༌། །སྒོམ་ཞེས་བྱ་ལ་གདམས་ངག་ནི། །བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གང་དུ་ཅུང་ཟད་ལྡན་པའམ་མི་ལྡན་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱང་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་མི་དད་པ་དག་ཏུ་མི་སྦྱོར་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བར་རིག་པར་བྱ་ཞེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་གདམས་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཅན་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ལ་གཟུགས་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་ཉིད་སྟོང་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་དབྱེར་མེད་པའི་སྒྲོ་འདོགས་དང་སྐུར་བའི་མཐའ་


DTG090_Page_0033
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་འགག་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་ལ་དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་ཅིང་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་མེད་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་སངས་རྒྱས་མེད་བྱང་ཆུབ་མེད་ཅེས་པ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པ་ལའོ། །དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་དང་བདག་ཉིད་ལྡན་པའམ་མི་ལྡན་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་དེ། དུས་གསུམ་སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའིའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་ལམ་དུ་བཤད་པ་རྣམས་ལ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་གང་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་སངས་རྒྱས་དང་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་གང་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་ལ་དེས་གང་དུ་དེ་མཐོང་བ་མེད་ལ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་མེད་ཅིང་དེས་དེའི་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་འདིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ། དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་ཉིད་དེ། དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཉིད་ཅེས་པས་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པ་པོ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་ནི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་དང་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ཅེས་བཤད་ལ། འདིར་ཆོས་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཆོས་དཀོན་མཆོག་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ཡང་སྤྱོད་པ་མེད་པ་ལ་གང་དུ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡང་མེད་ཅེས་པས་རྒྱས་པར་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དམ་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་གཞན་མིན་པར་ཐམས་ཅད་སྦྱོར་ཞིང་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཀུན་ཏུ་གནས་སོ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པའོ། །དེ་ལ་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་


DTG090_Page_0034
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་སོ་ཞེས་འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་སྡེས་བཤད་ལ་དེ་ནི་གང་ཟག་ཉི་ཤུ་སྟེ། དེ་དག་རྣམས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་གང་ཟག་རྣམས་དང་མི་འདྲ་བ་ནི་དགེ་འདུན་ཉིད་དུ་ཡིད་ཆས་པའི་དོན་དུའོ། །འགྲོ་བ་དང་འོང་བའི་དབྱེ་བ་ནི་དེ་རྣམས་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པའི་དོན་ཏེ། དེ་ནི་བར་མ་ཇི་ལྟ་བཞིན་ནོ། །འདིར་བསྟན་བཅོས་ཀྱིས་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་དང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་གོ་སླ་བ་ཉིད་ལས་མ་བསྡུས་སོ། །དབང་པོ་རྟུལ་དང་རྣོན་པོ་དག །དད་དང་མཐོང་ཐོབ་རིགས་ནས་རིགས། །བར་ཆད་གཅིག་པར་སྐྱེས་ནས་དང༌། །བྱེད་དང་བྱེད་མིན་འོག་མིན་འགྲོ་།འཕར་གསུམ་སྲིད་རྩེ་མཐར་ཐུག་འགྲོ་།གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་བཅོམ་པ་དང༌། །མཐོང་ཆོས་ཞི་ལུས་མངོན་སུམ་བྱེད། །བསེ་རུ་དང་ནི་ཉི་ཤུའོ། །ཞེས་ཏེ་འཆད་པར་འགྱུར་བ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཅོ་ལྔ་ལ་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་པོ་བརྒྱད་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཉིད་དེ་དད་པས་དེའི་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་ཆོས་མཐོང་བའི་ཤེས་རབ་དེས་དེ་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་དབང་པོ་རྣོན་པོ་དེ་ཉིད་དེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཡུམ་བར་མར། དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་གང་ཞིག་མི་དག་ལས་ཤི་འཕོས་ནས་མི་རྣམས་སུ་སྐྱེས་ནས་དེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གནས་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ནི་དབང་པོ་སོམ་ཉི་ཅན་དུ་འགྱུར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷ་རྣམས་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འདིར་སྐྱེས་ནས་དེའི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱང་རྣོན་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་པ་ནི་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་བཞི་པོ་སྤངས་ཤིང་རྟོགས་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་སྦྱང་དཀའ་བའི་ས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མིའི་རིགས་ནས་རིགས་དང་ལྷའི་རིགས་ནས་རིགས་སོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་ལྔ་པ་སྤངས་ནས་རྣམ་པ་ལྔས་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ས་པ་སྟེ། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་


DTG090_Page_0035
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞུགས་པ་ཅན་གྱི་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དད་པ་དང་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་ཉིད་ནི་གཅིག་གོ །འདོད་པ་ན་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་སྤངས་ཤིང་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་རིང་དུ་སོང་བ་ལ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་འདིར་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོངས་ནས་གཞན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་འདིར་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་བར་ཆོད་ཅེས་པས་ན་བར་ཆད་གཅིག་པ་ཅན་ཏེ། བར་ཆོད་པའི་མཐར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུའོ། །འདོད་པ་ན་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་བདུན་པ་ནས་བྱེ་བྲག་བདུན་གྱི་ལ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་བྱེ་བྲག་མེད་པ་སྤངས་པ་ནི་མི་གཡོ་བ་དང་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་སུ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ཅན་ཏེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་དད་པ་དང་མཐོང་བས་ཐོབ་པའོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་བྱེ་བྲག་དགུ་པ་སྤངས་པས་དེ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་བཤད་པ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་འདོད་པ་ན་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དགུ་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པས་ཕྱིར་མི་འོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་དང༌། འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་སྡེས་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་འགྲེལ་པར་ས་བཅུ་པ་ལ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའི་གཉེན་པོར་ལམ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོས་རྣམ་པར་བྲལ་བ་ཙམ་དུ་བཤད་ཅེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་གང་དང་གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་དང་དེར་སྐྱེས་པ་གཉིས་པར་མི་འཇུག་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་ཚངས་རིས་ནས་འོག་མིན་གྱི་བར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་འདིར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །སྐྱེས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ན་འོག་མིན་ནས་དགའ་ལྡན་དང་དེ་ནས་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་འོངས་ནས་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ལས་ངེས་པར་བྱུང་ནས་དེ་མ་ཐག་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ནས་གང་དང་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །མངོན་པར་འདུས་བྱས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་


DTG090_Page_0036
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་འདིར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྣམས་བཅོམ་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་འདི་ནི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་མྱུར་བར་འགྱུར་ཏེ་འབད་པ་ཆུང་ངུ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའོ། །ལྔ་པ་གང་དུ་འཕོ་བ་ནི་དེ་ནས་འོག་མིན་དང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཐུག་པ་སྟེ། དང་པོ་ནི་ཚངས་རིས་ནས་འཕར་བ་དང་ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་དང་གནས་ཐམས་ཅད་ལས་འཕོ་བས་འོག་མིན་དུ་འཇུག་པ་སྟེ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཐུག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཞི་བ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ། སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་མཐོང་བ་ལ་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་འདི་ཉིད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་བྱེད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་འདྲ་བའི་ཆོས་ལ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་ཇི་ལྟར་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ན་སེམས་དེ་མེད་དེ་ལུས་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་སྐྱེ་བ་སྟེ། གང་ཡང་ཡུམ་བར་མ་ལས། དེ་བས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཤིང་དེ་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ་ཞེས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཐབས་མཁས་པའི་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་སུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་ཞིག་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལྔ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་བྱེ་བྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་རྣམས་སྤངས་ནས་གཉེན་པོའི་བྱེ་བྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་གཅིག་པོ་རྟོགས་པ་རྣམས་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ཅན་ཏེ། དད་པ་དང་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་སྦལ་པ་མཆོང་བའི་ཚུལ་གྱིས་དད་པ་དང་མཐོང་བ་ཐོབ་པའི་སྒྲའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཞུགས་པ་པོ་གསུམ་ནི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པས་སོ་སོར་བསྒྲུབ་ལ། དེ་ཉིད་ཁོ་ན་འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་སྡེའི་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་ངག་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །གང་དེ་ནི་ད་ལྟར་འདོད་


DTG090_Page_0037
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་བྱེ་བྲག་དགུ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དེ་ནས་འདིར་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ཉོན་མོངས་པའི་བྱེ་བྲག་བརྒྱད་པ་སྤངས་པས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་པ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་མི་སློབ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་པས་ན་དགེ་འདུན་གྱི་ནང་དུ་མི་འདུའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་ཀྱང་རུང་སྟེ། སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྨོན་ལམ་བཏབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་སངས་རྒྱས་དང་ཉི་ཤུ་སྟེ། གང་དུ་གསུངས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་སངས་རྒྱས་མི་བཞུགས་པའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་སུ་སོང་ཞིང་ཉན་ཐོས་རྣམས་སམ་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ནས་དེའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས། སྲོག་ཆགས་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་དང་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་ཅེས་པའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རང་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་མཐུན་ཏེ། གཅིག་པའི་རང་ཉིད་ཀྱིས་དང་གཞན་རྣམས་ལ་ཐོས་པ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་དུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་གཞན་དུ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆ་བྱད་ཀྱིས་ཀྱང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཟག་ཉི་ཤུ་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པ་ལ་གདམས་པ་ལས་ཞད་ཙམ་དུ་བཤད་དེ། དེ་ལྟར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཉི་ཤུ་པོ་ལ་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རབ་ཏུ་འཇུག་ཅེས་པ་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་གདམས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པ་ན་དེ་ཉེ་བར་དམིགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་མེད་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པས་བདེ་བ་མྱོང་བ་ཡང་མེད་དེ། ལུས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་དོན་དམ་པར་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་ཅེས་པ་ནི་མ་ཞན་པ་ལ་གདམས་པའོ། །དུས་ཡུན་རིང་པོར་སྦྱངས་པས་ཀྱང་མཉམ་པར་བཞག་པའི་དོན་མ་གྲུབ་ན་ཡོངས་སུ་ངལ་བ་མེད་དེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་


DTG090_Page_0038
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་ཇི་སྲིད་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་ལ་རློམ་པ་མེད་ཅེས་པ་ནི་མི་ངལ་བ་ལ་གདམས་པའོ། །དེས་ཕྱོགས་རེ་རེ་ཞིང་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བ་དང་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་རྣམས་ཉན་པ་དང་དགེ་འདུན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་བལྟ་བ་དང༌། དེས་བདག་ཉིད་དང་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཤེས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པ་དང་ཞེས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ལ། དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རློམ་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་ཟིན་པས་སོ་ཞེས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་གདམས་པའོ། །དེས་སྤྱན་ལྔ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་སོ་སོར་ཐོབ་ཀྱང་དེ་དང་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཀུན་ཏུ་ཤེས་པ་མེད་ཅིང་ཉེ་བར་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཤའི་སྤྱན་གང་གིས་ནི་དཔག་ཚད་བརྒྱ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་གཟུགས་མཐོང་ངོ༌། །ལྷའི་སྤྱན་ནི་གཟུགས་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་དོན་དམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་དམིགས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གིས་གང་རྟོགས་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་པ་ནི་སྤྱན་ལྔ་ལ་གདམས་པའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྣམ་པ་དང་ལྷའི་མིག་དང་ལྷའི་རྣ་བ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཤེས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་ཟག་པ་ཟད་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་སྟེ། ལྷའི་མིག་གིས་མངོན་པར་ཤེས་པས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་སྟེ། འདི་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པའི་སྔོན་གྱི་ལྷའི་མིག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་དང་ཟག་པ་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི། ཡིད་ཀྱི་བློ་བཞིན་དུ་དབང་པོས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་


DTG090_Page_0039
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོངས་སུ་གཅོད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་ཐམས་ཅད་འདོད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ་དད་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པའི་མདོ་ལས། དེ་བཞིན་དུ་འཇམ་དཔལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཙུག་ཏོར་གྱིས་ཀྱང་གཟིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཛོད་སྤུ་དང་མཚན་རེ་རེས་ཀྱང་གཟིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དུས་གཅིག་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་འབྱམ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཐོང་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ལྟར་ན་ཡང་དབང་པོའི་བློ་ནི་སྔོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ནས་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་ཞེས་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་གདམས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ལྷག་མཐོང་དག་མངོན་དུ་བྱས་ནས། དེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་སེམས་པ་ཡང་དག་པར་འཇོག་ནས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་གང་ཡང་མ་མཐོང་བའི་དོན་དེས་མཐོང་ངོ་ཞེས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གདམས་པའོ། །གང་དུ་མཐོང་བའི་ཁོ་ནའི་རྒྱུན་གྱི་ཡེ་ཤེས་དེས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཞེས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གདམས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་སྒྲུབ་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། བདེན་པ་ཤེས་པ་དང༌། རྟེན་སྐྱབས་རིགས་པ་དང༌། ཞེན་པ་མེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མི་ངལ་བ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུར་ལྟ་དགོངས་ཀྱང་དེས་འདིར་ཐེག་པ་གཞན་དུ་མི་འགྲོ་བའི་རྒྱུར་ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྤྱན་ལྔ་དང༌། གཞན་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང༌། མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་འཕགས་པའི་ས་རྣམས་ལ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་དོ། །ཞེས་པ་ནི་འདིར་གདམས་ངག་རིམ་པའོ། །འདིར་ཚོགས་ཀྱི་ས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ནས་སྟན་གཅིག་ལ་འདུག་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཉན་ཅིང་གཞུང་དང་དོན་དག་འཛིན་པ་རྣམས་ལ་བསམ་གཏན་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་དེ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས། །མཆོད་པའི་དོན་དང་གཞན་དོན་དུ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། དེའི་


DTG090_Page_0040
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྗེས་ལ། གདམས་ངག་གིས་བསྟན་མངོན་ཤེས་ཀྱིས། །སྤྱོད་པའི་ས་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག །ཅེས་པ་སྟེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་བཞི་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་འབྱེད་ཅིང་སོ་སོར་ཕྱེ་ནས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ཤས་དེས་རྟེན་ཅིང་ཐོབ་པ་དེས་ན་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་སྟེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ནི་རྒྱུའོ། །ཡང་ན་ངེས་པར་འབྱེད་པ་ནི་ངེས་པ་ལ་དེའི་ཡན་ལག་ནི་ཆ་ཤས་ཏེ། ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་དང་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ལ་དྲོད་ནི་ཤིང་གཙུབས་པའི་མེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེའི་སྔ་རྟགས་སོ། །རྩེ་མོ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་རྩེ་མོའོ། །བཟོད་པ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་བརྟན་པོས་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དྲོད་ལ་སོགས་པ་ནི་སོ་སོར་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བཅུ་གཉིས་ཏེ། གང་དུ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཆོས་མཆོག་ཅེས་བཤད་པ་ནི་དེ་རང་དོན་གྱི་སྐབས་པས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མིན་ཏེ། དེ་དག་གི་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ནི་དེ་སྲིད་དུ་དེ་གནས་པར་བྱེད་པ་སྲིད་ཅེས་པ་ནི་དེས་ན་དེ་དང་འདི་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ཡང་དྲོད་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ཡོད་དོ། །བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པའི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོའི་ཕྱིར་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དེ་རྣམས་ལ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་སྟེ། །ཆོས་སུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་བཅོས་ལས། དམིགས་པ་དང་ནི་རྣམ་པ་དང༌། །རྒྱུ་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡི། །རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་དང་ལྡན་པས། །ཇི་ལྟར་རང་གི་རྟེན་བཞིན་དུ། །ཉན་ཐོས་བསེ་རུ་བཅས་པ་ལས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱོབ་པ་ཡི། །ཆུང་ངུ་འབྲིང་དང་མཆོག་རྣམས་ཀྱི། །དྲོད་སོགས་རྣམས་ནི་ཁྱད་པར་འཕགས། །ཞེས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའི་བསམ་པ་ཅན་གྱི་ཕྱིར་སྐྱོབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་


DTG090_Page_0041
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔའ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་དྲོད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཉིད་དེ། དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། རྒྱུའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་དང་ལྡན་པས་ཇི་ལྟར་རང་གི་ཞེས་པའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་ལྔ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་ཡོད་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་རང་གི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་དང་མི་མཐུན་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་གཞག་པ་མ་བྱས་སོ། །དེ་ལ་དྲོད་ཆུང་ངུ་ནི། དམིགས་པ་མི་རྟག་ལ་སོགས་པ། །བདེན་པའི་རྟེན་ཅན་དེ་བྱེད་པའི། །རྣམ་པ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་འགོག །ཅེས་བསྟན་བཅོས་ལས་ཏེ། བདེན་པ་བཞིའི་ཡུལ་གྱི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ལ་དམིགས་པ་དེས་དམིགས་པ་རྣམ་པ་སོ་སོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་མི་གནས་པ་དང་འདུ་ཤེས་པ་མེད་པའོ། །འདིར་ཆེན་པོ་ནི་དངོས་པོར་འཛིན་པ་ཉིད་ལ། འབྲིང་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པས་གནས་པ་ཆུང་ངུ་ནི་འདུ་ཤེས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞེན་པ་ནི་བདེན་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་གྱི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་བྱས་ལ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྤྱོད་པས་སོ། །མཉམ་པར་བཞག་པས་ནི་སྒོམ་ཞེས་ཏེ། དེས་ཉེ་བར་དམིགས་པ་མེད་པ་ལ་དེ་ལྟར་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་ནི་རློམ་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་པ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་རིམ་པས་སོ། །དེས་ཀྱང་ཞེས་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་འབའ་ཞིག་གིས་མིན་ཏེ་དེས་ཉེ་བར་དམིགས་ནས་རློམ་སེམས་མེད་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པས་རྒྱུན་ཆད་པ་མེད་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་བྱ་བ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཆོས་སུ་འཛིན་པའི་གཉེན་པོའི་ཤེས་པས་ཀྱང་རློམ་སེམས་མེད་པ་སྟེ། མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྟོག་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་འཛིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དག་དེ་ཉིད་དུ་མེད་ཅེས་པའི་ཤེས་པ་ནི་གཉེན་པོའོ། །དེ་ཞེས་པ་ནི་རློམ་པ་མེད་པའོ། །དེ་ཅི་ཞེས་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ཏེ། གཏན་ཚིགས་དེ་ཚད་མའི་ཕྱིར་


DTG090_Page_0042
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་པ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གནོད་པར་བྱེད་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་དེ་ནི་སེམས་མ་མཆིས་ཞེས་པ་ནི་སེམས་དེ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མིན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འོ་ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ན་སེམས་ཏེ། དེ་ཡང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་གསལ་བར་བྱེད་པས་དོན་དམ་པར་སོ་སོར་རང་རིག་པས་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་ཅེས་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མིན་པའི་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་གྱིས་རིག་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རིག་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་མེད་པའི་གཉིས་སུ་མེད་པར་འདོད་པ་དེ་ནི་མིན་ཏེ། གཉིས་སུ་རིག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་པར་ཆད་པའི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་དུ་དེས་ངེས་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ནི་སེམས་པ་མ་སྦྱངས་པའི་ཐ་སྙད་རྣམས་ཀྱི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གསལ་བར་གཉིས་སུ་མེད་པ་ན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་འཁྲུལ་པ་འདི་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པས་བསྐྱེད་པ་སྟེ་རིག་པར་འགྱུར་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡང་མིན་ཏེ། གཉིས་དང་གཉིས་མེད་པ་དག་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མི་འཐད་ཅིང་གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་འཁྲུལ་པ་འདི་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དེ་བསྐྱེད་པས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡང་འཁྲུལ་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་པ་ཅན་གྱིའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་སྔོན་པོའོ་ཞེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རང་རིག་པའི་བྱ་བ་ཡིད་ལ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་འཇུག་པ་དབང་པོའི་ཤེས་པའི་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་འཇུག་ཅིང་གཅིག་ཏུ་ངང་གིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན་མིན་ཏེ། འཁྲུལ་པ་ཡང་རང་རིག་པའི་མཐར་ཐུག་པ་སྟེ། གཉིས་སུ་མེད་པས་ཕྱི་རོལ་དུ་དམིགས་པར་འགྱུར་བས་དེའི་འདོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་གསལ་བའི་ཆ་ནི་རང་གི་སྣང་བའི་ཆ་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གསལ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ན་གཞན་གྱི་ཕྱི་རོལ་དེས་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་གསལ་བའི་མངོན་སུམ་མེད་དེ་དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་སྒྲ་དོན་ནི་གསལ་བར་མངོན་སུམ་དུ་


DTG090_Page_0043
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་མེད་པས་གསལ་བར་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བདག་ཉིད་གསལ་བ་ཉིད་ན་བདག་མེད་པ་གསལ་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། སྨིག་རྒྱུར་གསལ་བ་ཉིད་ལ་ཆུར་གསལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མདོ་སྡེ་པའི་འདོད་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་དེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རིག་པར་མི་འཐད་དོ། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་རྟོག་པར་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའམ་ལྡོག་པ་ཡང་མེད་ལ་མེད་པས་ན་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ། དེའི་རིགས་མཐུན་པའི་གཏན་ཚིགས་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ན། རང་གིས་རིག་པ་ནི་དོན་རིག་པའི་འབྲས་བུས་བལྟ་བར་བྱ་ཞེས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་མི་འཐད་དེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་འཁོར་ལོ་ལ་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་འགྲུབ་ལ། འབྲས་བུ་མི་དམིགས་པས་དམིགས་པ་ཉིད་སྐྱེད་པར་ཞེས་པའི་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་འདི་ནི་མདོ་སྡེ་པའི་འདོད་པའོ། །དེ་ནས་སྣ་ཚོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ལ་མ་རིག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱིས་རྣམ་པར་བརྟགས་པས་ཕྱི་རོལ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཕྱི་རོལ་དུ་སོང་ནས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། མིན་ཏེ། རང་རིག་པ་ཙམ་ལ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཞན་ལ་བརྟེན་པའི་མ་རིག་པ་ཉིད་ཀྱང་མེད་དོ། །དེ་ནས་མི་འཛིན་ཀྱང་གཞན་དུ་འཇུག་པའི་སྐྱེད་པ་པོར་དམིགས་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གང་གིས་ཉེ་བར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་འདི་ཉིད་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་ངོ་བོའི་དོན་གྱི་བྱ་བས་དྲན་པ་དང་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུན་གྱིས་བྱེད་ལ། དེ་ལས་དོན་གྱི་བྱ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ལ་ཞུགས་པས་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་གྱི་བྱ་བ་ཐོབ་པ་ནི་གཞན་དུ་ན་དཔྱད་མི་དགོས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡང་གཞན་གྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་རིག་པ་མེད་པ་ལ་དེས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་རབ་ཏུ་འཇུག་པའི་ངེས་པ་སྐྱེད་པ་པོ་ཉིད་ཀྱི་རང་རིག་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་མི་སྲིད་དོ། །དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་རང་རིག་མཐར་ཐུག་པ་འདིའོ་ཞེས་འཇུག་པའི་ངོ་བོ་མེད་ལ་དམིགས་པ་མེད་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་འཁྲུལ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྒྲོ་བཏགས་ཀྱི་མངོན་པར་རློམ་པས་འཛིན་པ་ལ་འཛིན་པ་ཉེ་བར་བཏགས་


DTG090_Page_0044
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཐེ་ཚོམ་དང་ངེས་པ་དག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་རྣམ་པར་བཏགས་ན་ཁ་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་ཉིད་དེ། གཞན་གྱི་ངོ་བོ་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་རབ་ཏུ་བསྒྲིབས་ནས་ཕྱི་རོལ་དང་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་དབྱེ་བ་ནི་དམིགས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་རང་རིག་པ་ཙམ་དུ་ཆུད་པ་ཉིད་ཅེ་ན་ནི། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་འཁྲུལ་པའི་མ་རིག་པའི་འཁོར་བའི་གང་དེ་མེད་པས་གཉིས་སུ་མེད་པས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་འབད་མི་དགོས་པར་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཞེས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྟག་ཏུ་དེ་ལྟར་གྲོལ་བའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་གཞན་ལ་ལྟོས་ཏེ་བློ་མི་གསལ་བའི་འཁྲུལ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དུ་མ་ནི་རང་གི་ངོ་བོར་ནི་ཐམས་ཅད་མི་འཁྲུལ་པར་གཞན་གྱི་ངོ་བོར་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་ཅེས་ཁྱོད་ཀྱིས་འདོད་ན། གཞན་གྱི་དང་སོ་སོར་སྣང་བ་ལ་དམིགས་པ་དག་ནི་མི་སྦྱོར་ཏེ། མི་གསལ་བར་ངེས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཐེ་ཚོམ་ངེས་པ་ཕྱི་རོལ་དུ་མངོན་པར་འདོད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཞུགས་པས་སྒྲ་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཡོད་པ་བཀག་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་འཁྲུལ་བ་དང་ནི་མ་འཁྲུལ་པ། །བརྟགས་དང་མ་བརྟགས་པ་དག་ནི། །དཀར་པོ་ནག་པོ་ལ་སོགས་པའི། །དབང་པོ་ལས་སྐྱེས་མཐའ་དག་ནི། །ཤེས་པ་ལས་གཞན་ཐ་དད་དེ། །ལྷན་ཅིག་དམིགས་ཀྱི་སྔ་མ་དང༌། །ཕྱི་མ་ཉིད་ནི་རིག་པ་མེད། །ཅེས་པ་སྣ་ཚོགས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་ལ་འདི་ཤིན་ཏུ་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་འདི་མི་འདོད་པ་མེད་ན་འདི་ཇི་ལྟར་རིགས་པས་སྐྱེད་པ་ཉིད་དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ནི་མི་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རིའི་རྩེ་མོ་ལ་ཞོན་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་མེད་དེ་དེས་འདི་ལྟར་འཁོར་བ་ཞེས་པ་དང་དེའི་རྒྱུ་ཇི་ལྟར་དུ་འདོད་ཅེས་བརྗོད་དེ། སེམས་ཀྱི་འཇུག་པས་འཕངས་པའི་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བས་དགེ་བའི་ལས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་གི་ལམ་ལ་གོམས་པར་བྱེད་པ་ཡང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བས་གང་ཡང་གོམས་པར་མི་བྱེད་ལ།


DTG090_Page_0045
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་དགེ་བའི་ལས་སྲོག་ཆགས་གསོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྡོག་པ་ཡང་མི་སྲིད་པ་ཉིད་དོ། །རང་རིག་པ་ཉིད་ནི་གཅིག་པུ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་གང་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ལ་དེའི་དེ་ཉིད་གལ་ཏེ་ཡང་འཁོར་བར་འཇུག་ན་ནི་དེ་ལྟར་ན་ནི་ཐར་པར་ནམ་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། གྲོལ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་ཀྱང་གཉིས་མེད་ལ་གཉིས་མེད་གཞན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་དེ་ཉིད་དུ་འཇུག་པ་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱི་འདོད་པས་ནི་འཁོར་བར་འདོད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་འདི་འདྲའོ་ཞེས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འཁོར་བར་ཐམས་ཅད་དུ་འགྱུར་གྱི་རྣམ་པར་བྱང་བར་གང་དུ་ཡང་མིན་ནོ། །འདིར་མ་བརྟགས་ན་ཉམས་དགའ་བའི་བྱིས་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་མ་གྲགས་པའི་ཐ་སྙད་དུ་ཉེ་བར་གཟུང་བའི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་བདག་ཉིད་མི་འཁྲུལ་པའི་ཀུན་རྫོབ་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་གཞན་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཉིད་ནི་འཁྲུལ་པ་ལ་གནས་སོ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་སམ་མ་ཡིན་པ་དགག་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་ཏེ། དེ་ལ་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་གྱིས་ངེས་པ་ནི་རྟོགས་པ་མེད་ལ་ཡུལ་ལ་ལྟོས་ན་ནི་རྟོག་པ་ནི་ཤེས་ན་གཞན་ནི་རྟོག་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རང་དགར་ཏེ་བདག་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཞན་གྱིས་རྟོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ་དེ་ཡང་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་རིགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་རིག་པར་འགྱུར་བའི་ཤེས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་འདིར་དོན་དམ་པར་རང་རིག་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་ནི་མངོན་སུམ་གྱིས་མ་གྲུབ་ལ། རྗེས་སུ་དཔགས་པས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་སྟེ། རང་བཞིན་ལས་སྐྱེས་པའི་རྟགས་མེད་དེ། རང་བཞིན་དེ་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུའི་རྟགས་ལས་སྐྱེས་པ་ཡང་མིན་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་གང་དུ་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་སྟེ། དེ་དབང་པོ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་ཕྱིར་དང་དེ་ལས་གཞན་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། གཉིས་སུ་མེད་པས་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་འཛིན་པ་ཡང་


DTG090_Page_0046
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མིན་ནོ། །མི་དམིགས་པ་ནི་མེད་པས་བསྒྲུབ་པའི་གོ་སྐབས་མེད་དོ། །དེ་ནས་གང་གསལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ཤེས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་རྨི་ལམ་དུ་མཐོང་བའི་གསལ་བ་བཞིན་ཏེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ངོ་ཞེས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པར་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཐ་སྙད་ཙམ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་དུ་རྣམ་པར་ཆད་པའི་ཡུལ་དུ་གསལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱེད་པས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་མ་གྲུབ་པ་ལ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་པའི་ཚིག་ནི་གསལ་བར་བྱེད་པའི་བྱེད་པ་པོའི་ཆོས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་མ་གྲུབ་པས་དེའི་འཐད་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ན་གསལ་བར་བྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་ལ་བདེན་པར་རང་གསལ་བར་ཡོད་པ་ཐ་སྙད་ཀྱི་བྱ་བ་མ་གྲུབ་པའི་གསལ་བས་གསལ་བ་གྲུབ་ཅེས་པ་ནི་མེད་དེ། ཕན་ཚུན་རྟེན་པའི་སྐྱོན་གྱིས་ན་གཅིག་ཀྱང་མ་གྲུབ་པ་མིན་ནོ། །ཐ་སྙད་དུ་ཡང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོས་རྣམ་པར་མ་བརྟགས་པས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་ཐ་སྙད་བྱེད་ཀྱི་གང་དུ་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་གྲུབ་པའི་ཐོས་ཟློས་ཙམ་ཡང་མེད་པ་གང་དེ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ། །རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་ལ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་སྒྲུབ་བྱེད་དག་ཏུ་ཁྱབ་པ་ངེས་པ་མེད་པས་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་གཞན་གྱི་དབྱིབས་ཀྱི་གསལ་བའི་ལས་དང་ཆོས་ཐ་དད་པའི་དབྱིབས་ནི་བྱེད་པ་པོའི་ཆོས་དང་སྟེ་གཉི་ག་ཁས་མ་བླངས་ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་གསལ་བ་ཙམ་པོའི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཅན་གྱི་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་ན་ནི་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་སྟེ། འདི་ནི་གདོད་ནས་གཉིས་མེད་རིགས་པར་བཤད་པ་ནི་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་མི་ཟློག་སྟེ། འདི་ཉིད་གང་གིས་བཟློག་ཀྱང་ནི། །མི་ཟློགས་མངོན་སུམ་ཉིད་མཐོང་ངོ༌། །ཞེས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ནི་དབང་པའི་མངོན་སུམ་གྱིས་རྟོགས་བཞིན་པའི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་གསལ་བའི་ལས་ལ་ཆོས་སུ་བཤད་པར་འགྱུར་ལ། འོན་ཏེ་གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་གསལ་བ་ཙམ་གྲུབ་ཀྱང༌། རང་རིག་པའི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དཔེ་སྔོན་དུ་བཤད་པའི་རིགས་


DTG090_Page_0047
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་ཁྱབ་པ་མ་ངེས་པས་མ་ངེས་པ་ཁོ་ན་བས་འདིར་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རིག་པ་མ་གྲུབ་པའོ། །འདི་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྒྲ་དོན་རྣམ་པར་རིག་པར་སྨྲ་བའི་སློབ་དཔོན་ཞི་བའི་འཆེ་དང་དེའི་འདོད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་སེང་གེ་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་ཕྱི་རོལ་མེད་པས་གཉིས་སུ་མེད་དེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སྒྲ་དོན་ལ་དོན་དམ་པར་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅེས་པའི་འདོད་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པས་འདིར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་འཁོར་ལོ་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་པར་འདོད་པ་ནི་མི་རིགས་པ་ཉིད་དེ། རྣམ་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རང་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་པོ་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་པ་མེད་པ་མངོན་སུམ་གྱིས་གསལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྨི་ལམ་དུ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་ཇི་སྲིད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྟག་པར་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་གསལ་བ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པས་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་རྟགས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མིན་ཞེས་པས་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དེ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། གང་ཡང་རང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ངེས་ཞེས་པ་འདི་ནི་གསལ་བར་བྲམ་ཟེའི་ལྟ་བ་སྟེ། དེ་ལ་འདིར་གང་སྣང་དུ་རུང་བའི་བདག་ཉིད་མི་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ནི་མེད་པའི་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་སྟེ། འདིར་སྔོན་པོ་རྟོགས་པར་བྱེད་པས་རྟོགས་པ་གྲུབ་ན་དེ་ཡང་རྣམ་པ་མེད་པས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བ་ལང་ཁྲ་བོ་གང་ཞིག་མཐོང་བར་བྱེད་པ་དང་ཁྲ་བོའི་ཕྲུ་གུ་དག་ལ་བ་ལང་དག་ཉིད་དུ་སོ་སོར་རྟོགས་པ་ཡོད་པ་ལ་བ་ལང་ཉིད་དུ་ཡང་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་བོ་ཞེས་པ་ན་ནི། ཇི་ལྟར་གོང་བུ་ཙམ་དུ་རྟོགས་པ་ཐ་དད་པས་ནི་ཐ་དད་པའི་ལམ་དུ་མིན་ཏེ། དེ་ལྟར་དཀར་པོ་ཙམ་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དང་ཐ་དད་དུ་གསལ་བ་མ་ཡིན་ཀྱང་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་གསལ་བ་དང༌། སྔོན་པོ་དག་ཐ་མི་དད་པར་གསལ་ཞེ་ན། སྤྱི་དང་རྫས་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་ལ་ཅི་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་སོ་སོར་མྱོང་བའི་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་ནུས་ཞེས་པ་ནི་གཉི་ག་ལ་


DTG090_Page_0048
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་ཐེ་ཚོམ་མོ། །གལ་ཏེ་སྔོན་པོར་མཐོང་བ་ཁོ་ན་གསལ་བའི་སྣང་བ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་གོང་བུ་མཐོང་བ་ཁོ་ན་སྤྱི་ལ་སོགས་པ་ཡང་མཐོང་ཞེས་པ་ནི་ནུས་པའོ། །གནོད་བྱེད་སྐྱེ་པོ་ལ་སོགས་པས་མི་གནོད་དེ། རྟོགས་པའི་ཐ་དད་པ་ཡོན་ཞེ་ན། གནོད་པ་མེད་པར་མ་གྲུབ་སྟེ། སྔོན་པོ་ཐ་དད་དུ་གསལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གསལ་བ་གང་དེས་སྔོན་པོ་ཅུང་ཟད་གསལ་བ་མེད་དོ། །མར་མེས་བུམ་པ་གསལ་བས་གསལ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཡང་གལ་ཏེ་ཐ་དད་ན་དེ་བཞིན་ཁོ་ནར་འགྱུར་ལ་དེས་གཞན་བདེན་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་བདེན་པ་ཡང་གསལ་བ་མེད་དོ། །སྔོན་པོ་ནི་གཞན་ཉིད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་དོན་ནོ་ཞེ་ན། གཞན་ཉིད་དུ་མེད་ན་གསལ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་ཉིད་དེས་ན་འདིའི་རིགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །མ་རིག་པའི་དབང་གིས་རྗེས་སུ་མེད་ཀྱང་སྔོན་པོའི་སྒྲ་དོན་དུ་གསལ་བར་བྱེད་ལ་སྔོན་པོ་དང་གསལ་བ་བདག་ཏུ་བཏགས་པ་ཡང་དེའི་བདག་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་པའི་འདོད་པ་ནི་ཅི་ཡང་མིན་ཏེ། ཤེས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རང་རིག་པ་ཙམ་པོ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པའི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་དེ་ལྟར་གྲགས་ཞེས་པའི་མ་རིག་པས་སྔོན་པོ་ལ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ན་མ་རིག་པའི་སྐྱེད་པ་པོར་གྱུར་པས་གསལ་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་པོ་སྒྲ་དོན་དུ་རྟོགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །སྒྲ་དོན་གྱི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་མེད་ཅེ་ན་མིན་ཏེ། རང་ཉིད་གྲུབ་པ་ལ་གཞན་གྱི་བྱ་བ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ལ་ནི་འབྲས་བུར་བརྗོད་ལ། སྔོན་པོ་ནི་ཡུལ་དུས་ངེས་པས་སྐྱེས་པས་འབྲས་བུ་གཞན་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་གཞན་ལས་འབྱུང་བར་མི་འདོད། སྔོན་པོ་ནི་གཞན་ལས་སྔོན་པོ་སྐྱེ་བ་མཐོང་བ་དེའི་ཕྱིར་མེད་པས་ཤེས་པ་ནི་སྣང་བ་མེད་པའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདོད་པས་རྟོགས་པར་བྱས་ཏེ། མ་མཐོང་བ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་མི་རྟོག་པས་མི་འགྲུབ་བོ། འདིར་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཅན་གྱི་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནི་རང་གི་ནང་དུ་གསལ་བར་བྱེད་ལ། བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཉིད་ལ་ཡང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་གནས་པར་རྣམ་


DTG090_Page_0049
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་མེད་པའི་ཤེས་པས་རློམ་པར་བྱེད་པའི་གནས་པ་ནི་དོན་དེ་ལ་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་རྣམ་པར་ཆད་པའི་ཡུལ་དུ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དོན་གྱིས་གསལ་བ་ཅན་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་ལ། སྒྲ་དོན་དམ་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་ལ་ལྟོས་པས་འདིར་འཛིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་པས་ན་གཉིས་སུ་མེད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། རང་རིག་པ་ཙམ་ལ་ནི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་ལ། གཞན་རིག་པ་ན་མ་རིག་པ་མི་སྲིད་པའམ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་གཞན་རིག་སྟེ། དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པས་དེ་སྲིད་དུ་དུས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རིག་པ་ཐ་དད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་དུས་ཅན་རྣམས་འདིར་རིག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཚོགས་པ་གཅིག་ལ་ཡང་རག་མི་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱོད་ཀྱི་འདོད་པས་ནི་སྒྲ་དོན་གྱི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པར་འབྲས་བུར་མི་འགྱུར་ཏེ། རག་མི་ལས་པ་ཉིད་ཅེས་པ་སྟེ། རྒྱུ་གཅིག་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཡོད་པར་དེས་རིག་པ་ཡང་མིན་ཏེ། དུས་གཅིག་པར་རང་རང་གི་ངོ་བོ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རང་དང་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པ་རྣམས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་པས་ཚུ་རོལ་མཐོང་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན་པའི་རྣམ་པ་མེད་པའི་ཤེས་པར་གཅིག་ཏུ་བདེན་པར་འདོད་དེ་ཇི་ལྟར་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པའི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་འདོད་ལ། དེ་ལ་བདེན་པའི་རང་རིག་པའི་རང་གི་རྒྱུད་ལ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་སྒྲུབ་ཅེས་པའི་རྟགས་ནི་སྒྲ་དོན་གྱིས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཅན་ནོ་ཞེས་པ་ཉེ་བར་དགོས་པ་ནི་མི་རིགས་སོ། །ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཀུན་རྫོབ་དེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གང་ཞིག་དེའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པས་རྗེས་སུ་བརྟགས་ན་མ་དམིགས་པ་ལས་ས་བོན་དང་མྱུ་གུ་ལྟ་བུ་ནི་མི་མཁས་པ་ལ་མཁས་པར་མངོན་པར་རློམ་པའི་ཤེས་པ་ལ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱིས་རང་གི་ངོ་བོས་དངོས་པོ་མེད་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ལ་ས་བོན་དུ་རིགས་པའི་དངོས་པོར་མེད་དེ། དེའི་དེ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པའི་ས་བོན་ནི་གང་དུ་ཡང་མེད་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་མ་གྲུབ་པ་སྒྲ་དོན་གྱི་སྔོན་པོར་སྣང་བ་ཉིད་ཅེས་པ་ལ་ནི་གང་དུ་འཇུག་སྟེ། ཤེས་པ་ལ་


DTG090_Page_0050
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་ལ་མཉམ་པར་བརྟེན་པས་བདག་སྨྲ་བ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དོ། །ཁྱད་པར་གྱི་གཞལ་བྱ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མི་གསལ་ཡང་དེ་གནས་པ་མི་འགལ་ཞེས་པའི་གསལ་བ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པ་ལ་ནི་སུན་འབྱིན་པ་གཞལ་བྱ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་དོ། །འདི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གང་ཞིག་རྟོགས་པ་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ངོ་བོ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དངོས་པོ་སྔོན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོས་རྗེས་སུ་འཇུག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བག་ཆགས་ལ་བརྟེན་པས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ་རང་གི་སྐད་ཅིག་ལ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཡང་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དེ་རྣམས་ནི་མེད་དེ། བག་ཆགས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་ན་ནི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པ་བསྒོམས་པར་འགྱུར་བས། དེས་སྟོང་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་སྐྱེས་ནས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅེས་བཤད་དེ་དེ་ལ་རྣམ་པ་མེད་པའི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་དེ་ཉིད་དཔྱད་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་ལ་ནི་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྣམ་པ་མེད་པ་ཞེས་པ་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་དེ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་མེད་པའི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེའི་ངོ་བོས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡང་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། གཅིག་ལ་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅེས་པ་འདི་ནི་སྐྱེས་བུ་ང་རྒྱལ་ཅན་གྱི་འཁྲུགས་པའི་བཤད་པ་སྟེ། དེ་བརྟག་པ་ལ་དགོས་པ་མེད་དོ། །གང་འདིའི་འདོད་པས་དབེན་པའི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་ཤེས་པ་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པར་བྱས་ན་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་རྫོགས་པ་ན། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་མེད་དེ་གང་ཡང་གཞན་དུ་དེ་ཉིད་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཀུན་སོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་ཞེས་འདོད་པ་ནི་དེ་གཉི་ག་ཡང་ཤིན་ཏུ་འཁྲུལ་ཏེ། སྔོན་པོའི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་མི་འགྲུབ་ལ། གྲུབ་ན་དེའི་འདོད་པས་དེ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་དེའི་རྣམ་པ་བཟློག་ནས་བསྒོམས་པས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བས་དེས་བསྐྱེད་པའི་ཤེས་པ་ཡང་ཁོ་ན་ཉིད་མིན་ཏེ། ཟད་པར་ས་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་ཀྱི་སྐྱེ་


DTG090_Page_0051
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཆེད་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གང་དུ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་རྣམས་ལ་ཚད་མས་འཐད་པའི་རྣམ་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྒྲ་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཉེ་བར་བསྡུས་ནས་བསྒོམས་པས་གསལ་བར་འགྱུར་བ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་སྟེ། ཐོག་མ་མེད་པའི་འཁྲུལ་པ་ལོག་པས་རྣམ་པའི་འཁོར་ལོ་མི་སྣང་པའི་འཁོར་ལོ་མི་སྣང་ནས་རྣམ་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་གསལ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དེའི་ནང་ན་རྗེས་ཀྱིས་སྣང་བའོ་ཞེས་འདོད་པ་དེ་ཡང་བཅོམ་ནས་སྣང་བ་མེད་པ་ལ་མྱོང་བ་ནི་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་ལ། དེའི་རྗེས་ཀྱི་སེམས་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནི་བདག་ཉིད་མེད་པས་མྱོང་བ་པོ་མེད་ཅེས་པ་སྟེ། སྔར་བརྩད་ཟིན་ཏོ། །འོན་ཏེ་ཡང་དག་པའི་བདེན་པའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ནས་འཇིག་རྟེན་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྒྲ་དོན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་དཔྱད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ནས་རྒྱུད་ལམ་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སོ་སོར་སྣང་ན། སོ་སོའི་རྣམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་དོན་གྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་གཉིས་སུ་སྒྲ་དོན་གྱི་བརྟགས་པའི་ངོ་བོའི་སྐྱེད་པ་སོ་སོར་རྩ་བའི་ཤེས་པའི་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཡང་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་ལ། དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དེ་མི་སྣང་ན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་དང་གདུལ་བྱའི་བསོད་ནམས་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་སོ་སོར་སྣང་བས་རྣམ་པ་མེད་པའི་རྟོགས་པ་ཇི་ལྟར་གྲུབ་སྟེ། གང་གི་ནི་སྨོན་པ་གང་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ནི་གདུལ་བྱ་གང་གི་གང་ནི་སྲས་རུང་བའི་བསོད་ནམས་ལ་ཇི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དག་སོ་སོར་སྣང་བས་དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་གཉིས་སུ་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཞེས་པའི་ལུང་གིས་འགལ་བ་ཡང་སྤང་པ་དཀའ་ལ་གང་ཡང་སྣང་བ་མེད་པའི་གསལ་བར་སྨྲ་བའི་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་དང་ཕྱིས་ཀྱི་རྣམས་ཀྱི་འཁྲུལ་པ་བརྗོད་པར་བྱས། དེ་ནི་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་


DTG090_Page_0052
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་འཛིན་པ་དག་ཐ་དད་ཀྱང་མིན་ལ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ཞེས་པའི་འདོད་པ་ནི་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དེ། དེ་ཉིད་མི་རྩོད་པ་དང༌། སུན་བྱུང་བ་ཡང་ནི་གྲངས་ཅན་གྱི་གྲུབ་མཐར་འགྱུར་རོ། །གཅེར་བུ་པས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་རྣམ་པར་བྱུང་བ་དང༌། རྣམ་པར་མེད་པར་འགྱུར་བའོ་ཞེས་ཕྱི་རོལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་གང་དུ་ཡང་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་མི་དད་པ་མེད་པས་དངོས་པོ་རྣམས་མཐའ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་དང་ནང་ཉིད་མེད་པར་འདོད་དོ། །ཐ་དད་པའི་གསལ་བ་དག་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་སྤྱི་ཞེས་ནི་བྱ་བ་སྟེ། ཐ་དད་པ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་དངོས་པོ་ཁོ་ནས་འགྲོ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་དཀར་པོ་དང་ནག་པོ་དག་གིས་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཉིད་ན། དེ་ལ་ཁྲ་བོ་དང་སྐྱ་བོ་དག་མཐོང་བར་བྱེད་པ་དག་ལ་ཡང་བ་ལང་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ཡོད་པ་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་དེ་ཡང་ཞོག །ཇི་ལྟར་ཡང་གོང་བུ་ཙམ་དུ་ངེས་ཀྱི་ཐ་དད་པ་མིན་ཏེ། གསལ་བ་ཉིད་དང༌། སྔོན་པོ་ཙམ་དང༌། བདེ་བ་ཙམ་དུ་གསལ་བ་ནི་ཐ་དད་པ་མིན་པས་དེ་དག་གཅིག་ཏུ་གསལ་བའོ། །གལ་ཏེ་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་གྱིས་དཀར་པོ་དང་ནག་པོ་དག་ཐ་མི་དད་པར་རྟོགས་ཀྱང་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་ཐ་དད་པར་དམིགས་པ་དེས་ན་གཉིས་སུ་མེད་པར་ཡིད་མི་ཆེས་ན། དེ་ལྟར་ན་ནི་ཁྲ་བོ་དང༌། མང་པོ་དག་གི་བ་ལང་ཉིད་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཅི་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་གཉིས་སུ་མེད་པར་དེས་མ་མྱོང་སྟེ། འདིར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནི་གཉི་ག་ལ་ཡང་ཐེ་ཚོམ་དུ་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་སྔོན་པོ་དང་བདེ་བ་མཐོང་བ་ཁོ་ན་གཉིས་སུ་མེད་པར་དེས་མཐོང་བ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་གོང་བུར་གང་ཞིག་མཐོང་བ་ཉིད་སྤྱི་ལ་སོགས་པར་མཐོང་བའོ་ཞེས་ནུས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་གསལ་བ་དེ་ཉིད་བདེ་བའི་ངོ་བོ་དང༌། སྔོན་པོའི་ངོ་བོ་ནི་དེའི་སྔོན་པོ་འདི་ཉིད་བདེ་བར་འགྱུར་བའམ་། བདེ་བ་སྔོན་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན། དེ་ལྟར་ཡང་མིན་ཏེ། བདེ་བ་དང་སྔོན་པོ་དག་ནི་རྣམ་པར་ཆད་པའི་ཡུལ་ཉིད་པས་སྦྱོར་བ་མེད་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་སྔོན་པོ་དང་བདེ་བ་དག་ཀྱང་ཐ་མི་དད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་རང་རིག་པའོ་ཞེས་ཏེ། གང་སྔོན་པོ་དེ་ཉིད་བདེ་བ་ཞེས་


DTG090_Page_0053
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང༌། བདེ་བ་ཡང་གཞན་ལ་སྔོན་པོ་ཡང་གཞན་ཞེས་པ་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་ཏེ། དེས་གང་ལས་ཐ་དད་པའི་གོ་སྐབས་ཉིད་ཀྱི་མཚམས་སུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་ཐུལ་གང་ཞིག་ནི་གསལ་བ་གཅིག་པུའི་ངོ་བོ་ཡོད་དེ། མི་གསལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་འདི་ཉིད་ཐ་མི་དད་པར་གནས་ལ། ཕྱི་རོལ་དག་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མི་གསལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ནི་མི་དམིགས་པ་ལས་གཞན་པའི་མེད་པ་ནི་མེད་པས། དེའི་ཕྱིར་གཞན་དུ་མངོན་པར་འདོད་པའི་ཞད་ཙམ་ཡང་རྟོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ལ་གང་ལས་ཐ་དད་དེ། འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་རིག་པ་མེད་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལྟར་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་ཉིད་ལ་གསལ་བ་མེད་ལ། གསལ་བར་བྱ་བ་ཡང་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་ཉིད་དུ་མི་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རེ་དེ་བརྗོད་པ་ནི་འཁྲུལ་དང་མ་འཁྲུལ་བརྟགས་དང་མ་བརྟགས་པ། །དཀར་པོ་ནག་པོ་ལ་སོགས་དཔང་སྐྱེས་མ་ལུས་རྣམས། །ཤེས་ལས་གཞན་དུ་ཐ་མི་དད་པར་ལྷན་ཅིག་དམིགས། །སྔོན་དང་ཕྱི་མ་ཉིད་ལ་རིག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ། །ཞེ་ན། ཅི་གྲུབ་པའི་མཐའ་གཡང་ས་ནི་ལྟུང་བར་བྱེད་པ་རྩོམ་པ་འདིས་ནི་གཞན་གྱི་རྒྱུད་མེད་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། རྒྱུད་གཞན་སྲིད་པ་ན་ནི་ངེས་པར་རང་གི་སེམས་དེ་ལས་ཐ་དད་པ་ཅ་ལ་ཐ་མི་དད་པ་ནི་རང་གི་རྒྱུད་ལས་གཞན་གྱི་རྒྱུད་དུ་འདིར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འདོད་པའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་ཏེ། གང་དུ་བརྗོད་པ། མངོན་སུམ་རྣག་རིག་པ་ཙམ་དང༌། །གང་དུ་ཀུན་ཏུ་གནས་གྱུར་པས། འདོད་པས་དག་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པ། །འདི་ལ་ཁོ་བོས་མཚར་དུ་བརྩིས། །ཞེས་བྱ་བ་ན། ཚུལ་ཆེན་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་སངས་རྒྱས་པས་རིག་བྱེད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་ཁས་བླངས་པ་སྟེ། སྣ་ཚོགས་ཚངས་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པའི་བདག་གི་ངོ་བོར་ཡོངས་སུ་གསལ་བའི་ཆུ་དང༌། མེད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་རྒྱུན་ཆད་པ་མེད་པའི་རྟག་པའི་རང་རིག་པ་ཙམ་གྱི་གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་ཚངས་ཤེས་པ་སྟེ། དོན་དམ་པའོ་ཞེས་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་སྟེ། གང་དུ་སེམས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་མེད་པའི་གཅིག་མེད་པའོ། །བདག་ཉིད་


DTG090_Page_0054
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདིས་ནི་ནམ་མཁའ་ཁྱབ་བདག་དེ་ལྟ་ན་འང༌། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་ལྟར་ཐུགས་ཀྱིས་གསལ་བ་ཡི། །བསྒྲུབ་པར་བྱས་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་དེ་ཉིད་མིན། ཞེ་ན། དེ་ཉིད་ནི་ཅུང་ཟད་མིན་ཅིང་དེ་ཡང་ངེས་པར་དམ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་རིག་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་པ་ལ་ནམ་མཁའ་བཞིན་གྱི་ཡུལ་དང་དུས་ལ་ཁྱབ་པ་པོ་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སོ་སོར་སྣང་བ་ཁྱོད་ཀྱི་ལྟར་ན། མ་རིག་པ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་ཀྱི་གསལ་བ་དེ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མིན་པ་མིན། སྣ་ཐོགས་གསལ་བ་ཙན་གྱིས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཞེས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ། ཅུང་ཞིག་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མིན་ཞེས་འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཅེས་སྨད་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལམ་འཛིན་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ན་འདིར་ཁྱད་པར་མེད་པའི་སྣ་ཚོགས་པ་དང་འདིར་ནི་གཉིས་མེད་དང་གསལ་བའི་སྒྲ་དོན་གྱི་རྣམ་པ་དང་བཅས་པས་གཉིས་སུ་གསལ་ཞེས་པའི་གསུམ་གོ་ཁྱད་པར་མེད་དོ། །ཐ་མའི་འདོད་པ་ཡང་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་མི་དམིགས་པས་རྒྱུད་གཞན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་རང་གསལ་བ་ཙམ་མོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་མྱོང་བ་མེད་པའི་ངོ་བོའི་རྣམ་པ་མེད་པར་སྨྲ་བའི་སངས་རྒྱས་པས་གཞན་གྱི་རྒྱུད་མེད་ཅེས་པ་ཁས་མི་ལེན་ཅིང་བདག་ཉིད་མེད་པའི་སྒྲ་དོན་གྱི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ། གཞན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱི་གསལ་བ་མེད་པས་མེད་ཅེས་ཉིད་ནི་སྣང་བ་མེད་པའི་ཚང་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་འཕྲོ་བའི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་ནི་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ལ་གསལ་བ་ཙམ་པོའི་ཚངས་པ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་དོན་དམ་པ་སྟེ། ཚུ་རོལ་བྱི་གནས་སྐབས་སུ་ནི་མ་ཏིག་པས་ཀུན་དུ་བསྒྲིབས་པ་སྟེ། དེ་ལ་རྟག་པ་དང་ཁྱབ་བདག་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་གོམས་པས་མ་ལུས་པའི་མ་རིག་པ་ཟད་ནས་དེའི་ཁྱད་པར་ལས་བྱུང་བ་འདིར་གསལ་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་རིག་བྱེད་ཀྱི་གྲུབ་པའི་མཐའ་སྟེ། གཞན་གྱི་རྒྱུད་མི་སྲིད་ན་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་གང་དུ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བས་སྐྱེས་བུའི་དོན་མཆོག་ཏུ་འགྱུར། ཇི་ལྟར་


DTG090_Page_0055
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཅན་ལ་ཡང་སྨོད་པར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པར་འཛིན་པ་བཞིན་ཐ་མི་དད་པར་འཛིན་པ་ཡང་ཐོང་ཤིག །དེ་འདི་ལྟར། གང་ལས་ཐ་དད་མཐོང་བ་དང༌། །མ་འདྲེས་ཐ་མི་དད་པར་ཤེས། །ཐ་དད་ཐ་མི་དད་དག་ལས། །གཞན་པའི་དངོས་དང་དངོས་འཛིན་མེད། །ཅེས་ཏེ། གང་དུ་ཡང་མེད་དོ། །དོན་དམ་པར་ནི་དངོས་པོ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཐ་དད་པའམ་ཐ་མི་དད་རྣམས་མེད་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉི་ག་མེད་པའོ། །དེ་ཉིད་སྤྲོས་པ་དེས་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེན་པ་ཉིད་ལ་ནི་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་གཞན་པའི་བྱེ་བྲག་གི་བདེན་པ་དང་མི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་མེད་པས་དེ་ལ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རང་དང་གཞན་གསལ་བའི་ལྡོག་པའི་མ་བརྟགས་ན་ཉམས་དགའ་བས་མྱོང་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གཞན་གསལ་བ་ནི་རིགས་པ་ཁོ་ནའོ། །བེམས་པོ་ལས་ལྡོག་པ་ཙམ་གྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རང་གི་རིག་པའི་ངོ་བོར་ཡང་ཐ་སྙད་བྱེད་དེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་རྣམ་པར་ཆད་པའི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཅན་གྱི་ཕྱི་རོལ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོར་མ་བརྟགས་ན་ཉམས་དགའ་བ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་དེས་ངེས་པར་འགྱུར་ལ། རྣམ་པར་རྟོག་པས་ནི་བདེན་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས། སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཡང་ཐ་སྙད་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་པོའི་བྱེད་པ་སྟེ། རྗོད་བྱེད་དང་ལྡན་པའི་རྗོད་བྱེད་སྦྱོར་བའི་སྦྱོར་བྱའི་དོན་གསལ་བར་མ་ངེས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་འཇོག་ལ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་དང་མངོན་པར་རློམ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཁོ་ན་ཉིད་མིན་པར་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མིན་པ་གཏན་ལ་མ་ཕེབས་ནས། ཐེ་ཚོམ་དང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐའ་གཅིག་པའི་ཡུལ་གྱི་ཕྱིར་ངེས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོས་གནས་པ་འདི་ཐམས་ཅད་དང་གཞན་གྱི་སེམས་ཡོད་པ་ཉིད་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོབ་མེད་པའོ། །ཐོག་མ་མེད་པའི་སྲིད་པ་ནས་གོམས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་ན་


DTG090_Page_0056
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱས་པ་དང་བུད་མེད་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཡང་འཇིག་རྟེན་པས་སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པ་ཅན་དུ་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་པ་དང་སེམས་པ་མེད་པ་དང་བདེན་པ་དང་མི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་གཅོད་ཅིང༌། མྱུར་དུ་འཁྱུད་པ་དང་བརྡེག་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ལ་ཉེ་བར་འཇུག་ལ། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པས་ཐེ་ཚོམ་མི་སྐྱེ་བ་ཉིད་དུ་གཞན་གྱི་སེམས་རྗེས་སུ་དཔག་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་འདོད་པའི་སེམས་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཚིག་གི་བརྗོད་པའི་བྱ་བ་སྟོན་ལ་དེ་མེད་པ་ན་མི་སྟོན་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་འདོད་པའི་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་པས་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་འདོད་པའི་སེམས་ཀྱིས་མྱོང་བའི་དུས་སུ་རྣམ་པར་ཆད་པའི་ཚིག་གིས་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ནས་དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་འདོད་པའི་རྗེས་སུ་དཔོག་པར་བྱེད་པས། རྒྱུད་གཞན་ལ་གནས་པ་སྟེ། ཚད་མ་དང་གཞལ་བྱའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་རྫོབ་པས་ན་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་བྱ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་ནི་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་དོན་ཀུན་ཏུ་ཐོབ་པ་ཙམ་གྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་པ་ཅན་གྱི་དངོས་པོའི་ཡུལ་ཉིད་ནི་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལས་གཞན་དུ་ནི་མིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་གཤད་པ། འདི་ལྟར་ཀུན་དུ་ཐ་སྙད་ནི། ཚད་མ་ཡི་ནི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་སོ། །འདིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་ཇི་སྲིད་དུ་བསྒྲུབ་བྱ་དང་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཚུལ་གསུམ་པའི་རྟགས་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡོད་པའམ། དགག་པ་འགྲུབ་སྟེ་ཕྱོགས་ཆོས་དང་འབྲེལ་པས་ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མངོན་སུམ་གྱི་རྟགས་འཛིན་པར་བྱེད་ན་ཀུན་རྫོབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གཟུང་བར་འགྱུར་ལ། ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ལ་གོམས་པའི་མངོན་སུམ་དུ་ནི་མི་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་གནོད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ན་དེ་རྣམས་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཞེ་ན། ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་རྣམས་ལ་དེས་མི་གནོད་དེ། ཅུང་ཞིག་བསྒྲུབ་བྱ་ཁོ་ན་ལ་དེ་ལྟར་སྒྲོ་བཏགས་པའམ་བདེན་


DTG090_Page_0057
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རྣམ་པ་ཁོ་ན་བཟློག་བྱའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་སྙད་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དོན་ནི་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ངེས་པར་བྱེད་པ་ལ། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པར་འགྱུར་གྱི། མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་མ་འཁྲུལ་པ་དེ་ནི་མངོན་སུམ་དེ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་མི་གནོད་ལ་གནོད་པ་ནི་བདེན་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་སྟེ། དེ་ལ་མ་འཁྲུལ་པ་དེ་མེད་ཅེས་པས་ན་མངོན་སུམ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་གང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་སྟེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལས་སྐྱེས་པའི་རྩོད་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱང་ངོ་ཞེས་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། དེ་ཡང་བ་ལང་རྫི་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་གྲགས་པས་ཆོས་ཅན་མ་གྲུབ་པ་མེད་ལ། དམིགས་པར་རུང་བ་མ་དམིགས་པ་ལས། གང་གང་དུ་དེ་བདེན་པར་དམིགས་པ་དེ་དེའི་འབྲས་བུ་ཞེས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་སམ། གཞན་རྣམས་ཡོད་པའི་མཐུ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་རྣམས་གང་མེད་ན་གང་མི་འབྱུང་བས་དེ་དེའི་འབྲས་བུའོ་ཞེས་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་ཀུན་རྫོབ་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་པའི་དེ་ཉིད་འཐད་ལ། སྔ་ནས་ཡོད་པའི་ཆོས་ལ་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དང༌། བྱ་བ་དག་གི་བྱེད་པ་པོ་གཅིག་པ་ཉིད་ནི་བརྟགས་ཏེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཚོགས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ལ་ནི་ཆོས་ཞེས་བརྗོད་དེ། སྐྱེ་བའི་ཆོས་ནི་ཆོས་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་ཉིད་ཐོབ་ལ། དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། འདི་ཡོད་པ་ལས་འདི་འབྱུང་བ་དང་འདི་སྐྱེས་པས་འདི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་པས་ནི་འགལ་བ་མེད་དེ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མི་སྦྱོར་བ་ནི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་གྲུབ་པ་ནི་དོན་དམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ལ་འཛིན་པ་ལ་སྦྱོར་བར་མི་འཐད་པའི་


DTG090_Page_0058
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་རོ། །རང་རིག་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་རང་རིག་པ་ཙམ་དུ་བྱ་བས་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་དངོས་པོ་གང་དུ་ཡང་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུད་གཅིག་ཉིད་དུ་བཏགས་པས་དངོས་པོར་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་ཐ་དད་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་མི་རིག་པའི་ཕྱིར་དང༌། དམིགས་པའི་དུས་སུ་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་མངོན་པར་འདོད་པ་དག་འགེགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིམ་གྱིས་འབྱུང་བའི་བློས་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་དངོས་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་ནས་དེའི་རྗེས་ལ་དེ་ལ་སེམས་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་བློས་རྗེས་སུ་མཚམས་སྦྱོར་བས་སྔ་མ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འདུས་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་དངོས་པོ་རྟོགས་པ་ཉིད་དང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་རྟོགས་པ་ཉིད་དེ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། །དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ་ཀུན་ཏུ་མྱོང་བའི་དུས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཙམ་རིག་པ་སྟེ། གང་དུ་འདི་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་པས་དེ་ཉིད་ལ་མངོན་སུམ་གྱིས་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་མེད་པ་སྟེ། གང་ཡང་ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་སྐད་ཅིག་ལ་རང་གི་རྒྱུའི་སྐད་ཅིག་གི་དངོས་པོ་མཐོང་ལ་དེ་མེད་ན་དེ་དེའི་རྒྱུའི་སྐད་ཅིག་དང་དུས་མཉམ་པའི་དངོས་པོ་མ་ལུས་པ་སྣ་ཚོགས་པར་གྱུར་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་དངོས་པོ་ཡང་མཐོང་ལ་དེ་མེད་ན་མི་མཐོང་ཞེས་པ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ན། རྒྱུད་གང་ཞིག་གི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདིར་ནི་དོན་དམ་པ་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོའི་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐད་ཅིག་མ་ལས་གཞན་པ་ཡང་དོན་དམ་པ་པའི་རྒྱུ་ནི་མ་གྲུབ་ལ། རྟག་པའི་དོན་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་མེད་པས་མངོན་སུམ་གྱིས་ལྷན་ཅིག་གཟུང་བར་མི་ནུས་པ་ཉིད་པས་བདག་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུའི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པར་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གྲུབ་པ་མེད་ལ། བདེན་པ་དེ་དང་མ་བྲལ་བར་གང་དུ་ཡང་བདེ་བ་མི་སྐྱེའོ། །དེ་ལ་ལྡོག་པ་ཡང་མེད་དེ། རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྡོག་པ་ཅན་མིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་དོན་དམ་པར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་གྲུབ་པའི་ཚད་མ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་དོན་དམ་པ་པའི་འབྲས་བུའི་སྐྱེད་པ་པོ་རང་ལས་སམ་གཞན་ལས་སམ་གཉི་ག་ལས་སམ་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ལས་སམ་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་གྱུར་ཏེ། དེ་ལ་ཐོག་མ་མེད་


DTG090_Page_0059
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནས་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་ལ་ནི་རྒྱུ་ཉིད་མི་འཐད་ལ། མེད་པ་ནི་མོ་གཤམ་གྱི་བུའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་བཞིན་དུ་མེད་ཅིང་རང་ཉིད་མ་སྐྱེས་པ་ལ་རང་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་མེད་ལ། རྫོགས་ཀྱང་ཆ་ནས་མེད་པར་སྐྱེས་པས་ན་སེམས་པ་བཞིན་རང་ལས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། གང་ཞིག་རྫོགས་པ་མིན་པས་གང་ཞིག་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་དེ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་ཆེས་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་གྲངས་ཅན་གྱི་འདོད་པས་རྟག་ཏུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པའི་མངོན་པར་གསལ་ཏེ། མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་གསལ་བར་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་མི་གསལ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་གཞན་མི་རིགས་པས། གསལ་བ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཅུང་ཟད་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ན། རྟག་ཏུ་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྟག་ཏུ་མངོན་པར་གསལ་བ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བ་ནི་བཟློག་པར་དཀའོ། །གཞན་ཡང་གང་དུ་གང་རང་ལས་སྐྱེ་བ་ལ་ནི་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་འདི་གཞན་ལས་སྐྱེ་བར་གྱུར་པའི་ཉེ་བར་མཁོ་བ་མེད་པ་ལ་ལྟོས་པ་ནི་རིགས་པ་མི་ཡིན་ཞིང་ལྟོས་པར་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་ཉེ་བའི་ཕྱིར་ཏུ་འདི་ཉིད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་རང་ལས་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་ལ། གཞན་ལས་ནི་དུས་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་དུས་དག་ངོ་བོ་གཅིག་པར་མངོན་པར་འདོད་པས་རྟག་པ་ལ་སྐྱེ་བའི་ཐ་སྙད་ཀྱང་མི་རིགས་ཏེ། རྟག་པ་ལ་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ན། དེ་ལ་ཚད་མས་གཞན་དུ་ཉེ་བར་བརྗོད་པས་ཅི་ཞིག་བཏགས་པ་འཐད་དེ། དེའི་རྟག་པ་ནི་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་རི་བོང་གི་རྭ་དང་ཁྱད་པར་མེད་དེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །མི་རྟག་པ་སྐད་ཅིག་མའི་དངོས་པོ་ལ་སྐྱེ་བར་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། མི་རྟག་པའི་དངོས་པོ་ནི་སྐད་ཅིག་མས་གནས་པའི་ཆོས་ཉིད་གཞན་དུ་འཐད་པར་བྱས་སོ། །དེ་འདས་པ་ལས་མི་སྐྱེ་སྟེ། འདས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་སོ། །མ་འོངས་པ་ལས་ཀྱང་མིན་ཏེ། མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་ནི་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་


DTG090_Page_0060
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་ནོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བས་ཀྱང་མིན་ཏེ། དེའི་ཡང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་དང་དུས་མཉམ་པའམ་དུས་ཐ་དད་པ་སྟེ། དང་པོ་ནི་མིན་ཏེ། འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་སྔོན་དུ་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རི་བོང་གི་བཞིན་དུ་ནུས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་ཐོབ་པའི་དངོས་པོ་དེས་འབྲས་བུ་ཡང་དེ་དང་དུས་མཉམ་དུ་དེས་རྫོགས་ཤེ་ན་ནི། གང་གང་གི་རྒྱུ་ལ་དུས་ཐ་དད་པས་ཀྱང་ལམ་མངོན་པ་མིན་དེ་འདས་པས་མ་འོངས་པ་སྐྱེད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་རྒྱུ་ཡོད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་སྐད་ཅིག་མས་བར་ཆོད་པར་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྐྱེད་ན་དེ་ལ་ཡང་རྒྱུ་མེད་དེ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན། དེ་ལྟར་ནི་རྒྱུ་ནི་རྒྱུ་སྐད་ཅིག་ཏུ་ཡོད་པས་འབྲས་བུ་དུས་གཞན་གྱིས་བར་མ་ཆོད་པར་འབྲས་བུའི་ནང་དུ་ཕྲ་མོར་གྱུར་པའི་དུས་གཞན་ནི་མེད་པས། དུས་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ཆ་ཤས་མེད་པའི་སྔ་མ་དང༌། ཕྱི་མའི་སྐད་ཅིག་མ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་རེག་པས་དེའི་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གི་ནང་དི་སྐད་ཅིག་མ་ཐམས་ཅད་འདུས་པས་བསྐལ་པ་ཡང་སྐད་ཅིག་ཙམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་ན་གོང་བུ་ཡང་རྡུལ་ཕྲན་ཙམ་དུ་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཡང་ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་རིམ་གྱིས་སྣང་བའི་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་ལ་དེ་ལྟར་དུས་ཀྱི་རིམ་པ་ལ་ཡང་འགྱུར་ཏེ། རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་བསྐལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །ཡུལ་གཅིག་པའི་སྐད་ཅིག་མས་བར་མ་ཆོད་པ་ལ་ཆ་ཤས་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་དུས་ཀྱི་མཐའི་བར་ཉིད་དུ་དེའི་མཚན་ཉིད་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོ་རབ་ཏུ་བཅོམ་པ་དངོས་མེད་དང་ལྷན་ཅིག་བར་མ་ཆད་ཀྱང་དུས་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བས། དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་རྒྱུན་མ་ཆད་ཀྱང་དུས་མཉམ་མིན་ཞེས་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་གང་དུ་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྔོན་པོ་ནི་ཡུལ་གཞན་དུ་ཡང་སྔོན་པོ་མིན་པ་ལས་ལོག་པ་རང་གི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་ལ། དེ་ལྟར་དུས་གཞན་ལ་ཡང་ངོ༌། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་འཇིག་པར་འགྱུར་བའི་འཇིག་པ་ནི་འདིར་ཡུལ་དང་དུས་དག་གི་ངོ་བོ་ལྡོག་པ་ཙམ་འབའ་ཞིག་ལ་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པ་


DTG090_Page_0061
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་ཅི་ཡང་མིན་ནོ། །འཇིག་པས་ན་འཇིག་ཅེས་པའི་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་སྤངས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དངོས་པོ་ལ་དངོས་པོ་མེད་དོ་ཞེས་པ་དངོས་པོ་དགག་པའི་ཐ་སྙད་ཙམ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འདིར་བར་མ་ཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཅན་གྱིས་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་ནི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པས་བར་ཆད་པ་ལ་སོགས་པར་སེམས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པར་གཞན་ལས་སྐྱེ་བར་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ལ། གཙོ་བོ་དང་དབང་ཕྱུག་དང་རང་དང་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སོ་སོར་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་མ་རུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་དག་ཚེར་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣོ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མ་མཐོང་བས་མེད་པ་ཉིད་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་བར་བརྗོད་དེ། དེ་ལ་མ་མཐོང་བ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་སྟེ། དོན་དམ་པར་ནི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་དུ་བསྒྲུབ་པ་མི་འགྲུབ་བོ། །གང་དུ་ཡང་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་ཚེར་མ་ལ་སོགས་པ་དག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྣོ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་དུ་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་ལས་མི་སྐྱེ་སྟེ། རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་ཉིད་ལ་རྣོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚེར་མ་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་འགྱུར་ན་ཁྱད་པར་མེད་པས་དེ་ལྟ་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འགྱུར་ན། ས་བོན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དམ་བཅའ་བ་མངོན་སུམ་དང་འགལ་བའོ། །གཏན་ཚིགས་ནི་གཞན་དག་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་ངེས་པ་བསྐྱེད་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བ་དང་གཞན་ལ་རྒྱུའི་རྐྱེན་གྱི་སྦྱོར་བ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འདིར་རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་དག་ལ་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་ལ། གང་ཡང་ཡོད་པ་ལ་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ནི་དེའི་ཆ་ཤས་མེད་པས་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་སྔར་མེད་པའི་ཁྱད་པར་མ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་ལས་ཀྱང་མི་སྐྱེ་སྟེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དག་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་མེད་ཅེས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། ཅུང་ཞིག་གང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་སྔ་ན་མེད་ཅེས་པ་དེ་རྒྱུ་འདི་ལས་མེད་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་པའི་


DTG090_Page_0062
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་གཞན་གྱི་ཐ་སྙད་ལོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་ལྟ་བ་ནི་བདག་ཅག་གིས་དགག་པར་མི་བྱེད་དོ། །སྒྲ་དོན་གྱི་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མི་འབྱུང་བ་འབྱུང་ལ། བྱུང་བ་ཡང་མ་བྱུང་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ན། གང་དུ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་ནས་གནས་པ་དེ་རྣམས་ལ་བདག་ཅག་གིས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྣམ་པ་དགག་པ་ལ་འགལ་བ་ལས་བྱུང་བ་མེད་པས་སྒྲ་དོན་ཉིད་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉིད་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་མེད་དོ། །དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགག་པ་དང་སྐྱེ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་པའི་འདོད་པ་ནི་ཅི་ཡང་མིན་ཏེ། གང་ཡང་རྒྱུ་ལས་འཕོ་བའི་ཆ་དེ་ལ་རྒྱུ་གཞན་གྱི་བྱ་བ་མེད་ལ། གང་དུ་ཡང་བྱ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང་བཅས་པ་ནི་མེད་པ་ཉིད་དེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པ་གཞན་ལ་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕན་ཚུན་སྤངས་ནས་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་འདི་དག་ལ་ནི་རྣམ་པ་གཞན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པ་ལ་ནི་དངོས་པོའམ་དངོས་པོ་མེད་པར་དེའི་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་རྣམ་པ་གཞན་ཏེ་ཡང་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བསྟན་བཅོས་སུ་དེ་ཡོངས་སུ་བཅད་ཅིང་དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམ་པར་བཅད་ནས་རྣམ་པ་དེ་ལས་གཞན་ནི་མེད་པ་གསལ་བར་བྱས་ཞེས་སོ། །དེ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ལས་ལོག་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་དངོས་པོ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དེས་ཁྱབ་པའོ་ཞེས་པས་ཁྱབ་པ་གྲུབ་ལ། མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཐ་སྙད་དུ་ནི་སྔགས་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བར་མཐོང་བ་ནི་གཉི་ག་ལ་གྲུབ་པའོ། །འོ་ན་ཁྱོད་ཀྱི་འདོད་པས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་དངོས་པོ་ཉིད་ཙམ་བཀག་ན་དོན་གྱི་བྱ་བའི་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ནའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་འོན་ཀྱང་གསལ་བ་ཡང་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཐོག་མ་དགག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དོན་དམ་པར་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པར་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་


DTG090_Page_0063
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱིས་འགྲུབ་པས། དེས་གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱིས་སེམས་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡང་གསལ་བ་ཉིད་དུ་བདེན་པར་འགྱུར་ཞེས་པའི་གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དཔེ་དང་ཕྱོགས་ལ་མངོན་སུམ་གྱིས་གནོད་པས་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་མིན་ཏེ། དོན་དམ་པའི་མངོན་སུམ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་ལ། གང་དུ་གསལ་བ་བདེན་པར་ཡོད་ཅེས་པ་ནི་གང་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་བཏགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ལ། རང་གསལ་བའི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ལ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པས་ཐེ་ཚོམ་ཞེས་པ་ནི་བྱིས་པས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ། །སྐྱེ་བ་ཉིད་དུ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་ཡང་དེ་གང་དུ་གསལ་བ་མེད་པས་གནས་ཞེས་པ་ནི། རྣམ་པར་རིག་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་སྟེ། དེ་གང་དུ་གཏན་ཚིགས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ན་ལྡོག་པའི་དོགས་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ནས་རིགས་པས་གང་གིས་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་གནོད་པར་འགྱུར་བས། དེའི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། མིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིའི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་འདིར་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ཡུལ་དང་དུས་དང་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་ལ་ལྟོས་པ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་སྟེ། ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་རང་རང་གི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་བསྐྱེད་ལ། དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ངེས་པར་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱེད་པ་ནི་དུས་མཉམ་པའི་དུས་ཐ་དད་པ་གལ་ཏེ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་ལྟར་ནི་འགལ་བ་མེད་དོ། །སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་ཡང་དེ་ལ་འཇུག་པ་མེད་དེ། སྒྲ་དོན་ལ་འགལ་བ་འཇུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་དང་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་སུ་མི་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དུ་གཞན་དུ་འདུས་བྱས་པ་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་དེ་ནི་བག་མེད་པ་རྣམས་འདུས་བྱས་དག་ལ་ཀུན་ཏུ་ཡིད་བྱུང་ནས་རིམ་གྱིས་བདག་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱང་དངོས་


DTG090_Page_0064
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོ་ཡུལ་དང་དུས་ལ་སོགས་པ་ངེས་པས་སོ་སོར་སྣང་ན་དེས་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ངེས་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། ཁྱོད་ལ་ཡང་འདི་འདྲི་བར་བྱའོ། །རབ་རིབ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡུལ་སྒྲ་དོན་ལ་སོགས་པ་དང་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་མཉམ་ཡང༌། ཇི་ལྟར་ན་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པ་ཉིད་སྒྲ་དོན་དུ་སྣང་བར་འགྱུར་ལ། རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན། འདིར་རབ་རིབ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱུའི་ནུས་པས་དེ་ལྟར་ངེས་ཤེ་ན། ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་ནུས་པ་ངེས་པས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཞན་དུ་ཡང་རྒྱུའི་ནུས་པ་ངེས་པས་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་པར་ངེས་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོད། ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རབ་རིབ་ཅན་ལ་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་བདེན་པ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་ཞེས་བརྗོད་པ་ཉིད་ན། ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་དག་ལས་གཞན་པའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྣང་བ་ཉིད་ཀྱི་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་དུ་ཚད་མར་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་ཉིད་ལ་དངོས་པོར་ནི་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གང་ཞིག་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མི་སྐྱེ་སྟེ། དཔེར་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བཞིན་ལ་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་མ་སྐྱེས་ཞེས་པས་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་གཏན་ཚིགས་ལ་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པར་འགྱུར་བ་ལ་ནི་བཟློག་པ་ལ་ཡང་ཚད་མ་མེད་པས་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ལ། དོན་དམ་པར་མེད་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་ན། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ནུབ་པར་འགྱུར་ལ། གང་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་མི་སྐྱེ་བ་ནི་དེ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པར་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་ནུས་པ་མེད་དེ། དངོས་པོ་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་མིན་པ་ལ་དགག་པའི་སྦྱོར་བས་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་དགག་པའི་སྦྱོར་བས་ཞེས་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དགག་པ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་གྲུབ་པ་ལ་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་དོན་མེད་ཅེས་པ་ནི་སྤང་དཀའོ་ཞེས་པ་ལ་མིན་ཏེ། ཚད་མས་གནོད་པ་ནི་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་


DTG090_Page_0065
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རིག་པའི་མངོན་སུམ་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམས་ལ་ཚད་མས་གནོད་ཅེས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ལ་གཞན་དུ་རིགས་པས་སྒྲོ་བཏགས་པ་དང་ལྡན་ནས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རིག་པ་མིན་པས་གྲུབ་ལ་བསྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདིར་ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་ཤེས་པ་ལ་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་དེ་ཉིད་ལ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས། དེའི་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་དབེན་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པའི་ངེས་པ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུར་དེའི་ཡུལ་དུ་རྣམ་གཞག་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་མངོན་སུམ་ལ་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཉམ་དུ་བྱུང་བའི་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་མཚན་སྐྱེ་བར་བྱེད་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་དེའི་ངོ་བོ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་ངེས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ན། དེས་དབེན་པའི་ཡུལ་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་ནང་གི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དངོས་པོ་ཐུན་མོང་གི་ཡིན་ཡང་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེའི་ཡུལ་ཡང་ཚད་མར་འདོད་དོ། །དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱང་དེ་ཉིད་པས་ན་རང་གི་བདག་ཉིད་ལ་མི་འཇུག་པའི་འགལ་བ་ཡང་མེད་དེ། སྤྱི་བོའི་ངོ་བོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཉིད་ཀྱི་བློའི་ངོ་བོ་ནི་ནང་དུ་སོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པའི་གཏན་ཚིགས་སྐད་ཅིག་མས་འཇིག་པའི་བློ་བཞིན་དུ། འོ་ན་སྒྲོ་བཏགས་པས་རྣམ་པས་སྟོང་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཁོ་ན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་སྒྲས་བརྗོད་ལ། དེའི་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་ཕྱིར་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡང་མངོན་སུམ་གྱི་བུམ་པས་དབེན་པའི་ས་ཕྱོགས་བཞིན་དུ་དམིགས་པས་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་བུམ་པས་དབེན་པས་བྱིས་པས་དེར་དམིགས་པར་མི་བྱེད་ལ། འདིར་ཡང་དེ་ལྟར་མངོན་སུམ་གྱིས་དེ་ལྟར་དམིགས་པར་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་མ་དམིགས་པ་ནི་མེད་པའི་ཐ་སྙད་དུ་རུང་བའི་ཕྱིར་ན། མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅེས་པ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་ཅེ་ན། མིན་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་


DTG090_Page_0066
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྣམ་པས་དབེན་པ་ཉིད་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བརྗོད་དེ། དེ་ལ་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་སྐད་ཅིག་མ་བཞིན་དུ་གཟུང་ནས་འཛིན་ཀྱང་འཁྲུལ་བས་སྒྲོ་བཏགས་པ་མ་ཡིན་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅན་གྱི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ལོག་པའི་ངོ་བོའི་ཕྱིར་ན། ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པར་མི་འགྱུར་ལ། དེ་འདིར་ངེས་པར་མི་འཐད་པའི་མངོན་སུམ་ཉིད་མེད་ལ་མངོན་སུམ་གྱིས་གནོད་པ་མེད་ལ། ངེས་པ་སྐྱེད་པ་བྱེད་པ་ཅན་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའི་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུའོ། །དེ་ལྟར་གཟུང་བ་ཡང་ཐ་སྙད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་མེད་པས་བརྟགས་པ་སྟེ། འདིར་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་མ་གྱུར་པ་ཉིད་ཡོད་པས་དེ་དེ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་གནོད་པ་མེད་དོ། །དོན་དམ་པར་ཞེས་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པས་མ་བརྟགས་ན་ཉམས་དགའ་བའི་དངོས་པོའི་ངེས་པ་མ་བརྟགས་པས་ཡིད་ཆེས་པའི་གནོད་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འདི་ཐམས་ཅད་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་སྟེ། གང་ཞིག་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་བསྐྱེད་དེ་ལ་སྐྱེ་མེད་དེ། །དེ་ཡི་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མིན། །གང་ཞིག་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་དེ་ནི་སྟོང་པར་བཤད། །གང་ཞིག་སྟོང་ཉིད་ཤེས་པ་དེ་ནི་བག་ཡོད་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་བསམ་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ནམ། སྒོམ་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་པས་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བུད་ཤིང་སྲེག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་འདི་ལྟར་དེས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བུད་ཤིང་བསྲེགས་པས་རབ་ཏུ་ཞི་བ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་འབར་བས་བརྟགས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡང་དབུ་མ་རྩ་བ་ལས། དངོས་དང་དངོས་མེད་མཆོག་འཛིན་པ། །ཟད་པ་མྱ་ངན་འདས་ཞེས་བརྗོད། །ཅེས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་མུར་ཐུག་པ་མེད་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་དུ་རྗེས་སུ་གནས་པ་ཁོ་ནའོ། །ཆོས་མཆོག་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བདག་ཉིད་ཀྱང་མོས་པ་ལ་སོགས་པས་རྗེས་སུ་


DTG090_Page_0067
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔག་པ་ལ་འཇུག་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ཐོབ་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་སོ་སོར་རྟོགས་པ་ཞེས་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་བཀག་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉེ་བར་ཞི་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བུད་ཤིང་མེས་ཟད་ལ་ཟད་པའི་གསེར་བཟང་པོ་བཞིན་དུ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན། དམིགས་པ་མེད་པས་རབ་ཏུ་ཞི། །ཞེས་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅན་གྱི་བློ་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །བརྟགས་པའི་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་གཞན་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཐབས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། འདིར་ཡང་བསྒྲུབ་བྱ་དང་སྒྲུབ་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ཀུན་རྫོབ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། བརྗོད་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཅན་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་རྣམ་པས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཅན་གྱི་འཁྲུལ་པའི་བློ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ནི་འདིས་འདིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་ཀུན་ཏུ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་ཅིང་གཡོགས་པས་སོ། །དེ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཀུན་རྫོབ་པ་ཞེས་བརྗོད་པའམ། བརྟག་ཏུ་མེད་པས་ཀུན་རྫོབ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ལ་འཇུག་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དེའི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་ཅན་གྱི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཅན་གྱི་མངོན་སུམ་གྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་རྗེས་སུ་མ་བརྟགས་པ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ནི་བརྟགས་པ་ཞེས་བརྗོད་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་ནས་འདི་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་སྒྲ་དོན་གྱི་རྣམ་པས་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་ནི་མ་བརྟགས་པ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་མ་ཡིན་ཞིང་རྣམ་པར་རྟགས་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ཙམ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་འདི་ཐམས་ཅད་སྒྲ་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ལས་མེད་པས་ཀུན་རྫོབ་པའོ། །ཡང་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པས་ཡིད་ཆེས་པས་ཀུན་རྫོབ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལ་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་དོན་འདི་ཐམས་ཅད་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར་ལ། ཅུང་ཞིག་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ལས་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ན་ལས་གཞན་པས་ཀྱང་འདི་མི་ཤེས་པས་གང་དུ་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་དེ་ནི་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བརྗོད་དེ། ངེས་


DTG090_Page_0068
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་གཟུང་ཡང་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་འདི་རྣམས་ནི་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཅན་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པར་བརྗོད་དོ། །ཡང་ནི་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་ངོ་བོའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཅན་ནི་ཀུན་རྫོབ་སྟེ། གང་དུ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་གསུངས་པ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་ཀུན་འབྱུང་བའི། །གཞན་གྱི་དབང་ནི་ཀུན་རྫོབ་པས། །གཞན་གྱི་དབང་ཞེས་གྲགས་པ་སྟེ། །དོན་དམ་ཉིད་ནི་བཅོས་མ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེ་རྣམས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་ལས་འབྱུང་བ་དེས་ན་གཞན་གྱི་དབང་སྟེ་གང་ཕུང་པོ་ལྔའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ལ་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་ན། དེས་དོན་ཅི་ཞིག་གྲུབ་ནས་འདི་དག་དོན་ཏུ་བསྒྲིབས་པ་མཐར་སོང་བ་དང་བཅས་པ་སྤང་བར་འདོད་ཅིང་ན་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། བརྗོད་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རིགས་དང་ལྡན་པ་དེས་མཆོག་ཏུ་བསྒྲིབས་པ་མཐར་སོང་བ་དང་བཅས་པ་སྤང་བར་འདོད་ཅིང་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་འགྱུར་ཞེས་པའི་དོན་ནི་དོན་དམ་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དམ་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་དོན་ཏེ་དོན་དམ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོ་འདི་ཡང་དོན་དམ་པའི་ཡུལ་ཞེས་པས་དོན་དམ་པའོ། །གང་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ནི་དོན་དམ་པ་རྟོགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པས་དེ་ཡང་ཉེ་བར་བཏགས་པ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་དོན་དམ་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བྱེ་བྲག་འདི་རྣམས་ཀྱིས་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ངག་རྣམས་ཀྱི་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བའོ་གནས་སྐབས་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པའི་སྐབས་ལ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་དམ་པ་སྒོམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་གང་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་གོང་


DTG090_Page_0069
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་གོང་དུ་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡང་རྟོགས་པར་འགྱུར་བས། དེའི་དོན་ཆེན་པོའི་སྒྲུབ་པ་པོའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལ་དམ་པའི་སྒྲས་རྗོད་པར་བྱེད་པར་རིགས་པའོ། །ཤེས་པ་ཡང་དོན་དམ་པ་སྟེ། མ་ལུས་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཡུ་ཚོགས་པ་ལ་གནས་པར་བྱེད་པས་དོན་ཆེན་པོའི་བསྒྲུབ་པའོ། ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་ཅུང་ཟད་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཏེ། དོན་དམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན། དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པས་གྲུབ་པ་ལས། འདི་རྣམས་སྐྱེ་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་དགོངས་ཏེ། གང་ཡང་རུང་བ་དོན་དམ་པར་ནི། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་བཏགས་པར་བྱས་ན་ཡོད་པ་མིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་དོན་དམ་པ་དང༌། འདུས་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་དག་ལྷན་ཅིག་མིན་ཞེས་ཐ་དད་པ་ཉིད་མིན་ལ་གཉི་ག་ཉིད་དུ་ཡང་མི་འདོད་ཀྱི། ཅུང་ཞིག་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་དག་ཏུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དེ། འདུས་བྱས་པ་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཉིད་ལ་ནི་དེ་ཉིད་དང་གཞན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་དུ་འདི་གཉིས་སུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཁོ་ནའོ། །ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ལ་དེ་ཉིད་དང་གཞན་པ་ཉིད་དུ་བརྟགས་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་ནི་དེ་མི་སྲིད་ཅེས་པས་ན་འགལ་བ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །དམིགས་པའི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྗོད་པར་བྱེད་པས་དོན་དམ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི། དེ་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་མ་ལུས་པའི་རྟོག་པའི་དྲ་བ་དང་བྲལ་བའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྣང་བ་མེད་པས་སོ་སོར་རང་གིས་དམིགས་པ་མེད་པར་རིག་པར་དོན་ཀྱང་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐ་སྙད་སྐད་དུ་ལྷའི་བུ་ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་


DTG090_Page_0070
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་འདས་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དང་དོན་དམ་པར་ན་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དང་ཡུལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོའོ་ཞེས་པ་ལ་ལྟོས་པའི་དབྱེ་བས་གཅིག་གཉི་གའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་འགལ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །གང་ཞིག་ས་བཅུ་པར་ཁམས་གསུམ་པོ་འདི་རྣམས་སེམས་ཙམ་ཞེས་པ་དང༌། གང་ཡང་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། དོན་ཡོད་མ་ཡིན་སེམས་ཉིད་དེ། །བག་ཆགས་ཀྱིས་ནི་དཀྲུགས་པའི་སེམས། །དོན་དུ་སྣང་བ་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་རྒྱ་ཆེན་པོར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལས་དང་མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་གསུངས་པར་རིགས་ཀྱི། དོན་དམ་པ་པ་ཉིད་ལ་མ་ཡིན་ཞིང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་པ་ཉིད་ལ་ཡང་མ་ཡིན་གྱི། ཅུང་ཞིག་རིམ་གྱིས་དོན་དམ་པ་ལ་བཞུགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཉིད་ལ། ཁ་ཅིག་གིས་ལོག་པར་བསྒྲུབས་པ་སྟེ། དང་པོ་སེམས་ཙམ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དུ་སོ་སོར་བསྒྲུབ་ཅིང༌། དེའི་རྗེས་ལ་སེམས་ཙམ་དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་དོན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་དཀྲུགས་པའི་དབང་གིས་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནས་རྣམ་པར་ཆད་པའི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཅན་གྱི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་སྣང་བར་བྱེད་ཅིང་སྒྲོ་འདོགས་པར་བྱེད་པའི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེད་ཅེས་པའི་དོན་དུ་སྣང་བ་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡང་ཡོད་དེ། གཞན་དུ་ན་ས་བཅུ་པ་ལས། ས་བརྒྱད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཚད་ཉིད་དང༌། དབེན་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཇི་སྙེད་པའི་སའི་ཁམས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་དཀར་པོར་གྱུར་པ་ཤེས་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཆུའི་ཁམས་དང་མེའི་ཁམས་དང་རླུང་གི་ཁམས་སུ་ཡང་ཤེས་ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡིད་ཆེས་པ་དང་འགལ་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཀྱང་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐ་སྙད་དུ་དངོས་པོ་གཉིས་


DTG090_Page_0071
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་བདེན་པ་ནི་བ་ལང་རྫི་ལ་ཡང་གྲགས་ལ། རིགས་བས་དཔྱད་པར་བྱ་ན་གཉི་ག་ཡང་དཔྱད་མི་བཟོད་པ་དེས་ན་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་བོ་རྣམས་ཀྱང་ཁྱད་པར་མེད་པར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱས་སྟོང་པའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཤེས་བ་ནི་ཅུང་ཟད་དངོས་པོ་མེད་དེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པར་ཡང་གསུངས་ཏེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་འདི་དག་ཀྱང་གཅིག་ལ་གཅིག་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྨད་པར་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་བ་དང༌། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཀྱང༌། འདི་དག་ཐམས་ཅད་སེམས་ཙམ་ཞེས་ཞེས། །གང་ཞིག་ཐུབ་པས་བསྟན་པ་ནི། །བྱིས་བ་རྣམས་ཀྱི་སྐྲག་པ་ནི། །སྤོང་བའི་དོན་ལ་དེ་ཉིད་མིན། །ཞེས་ཏེ། འོན་ཀྱང་མདོ་དག་ལས་སེམས་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་ནི་གཞན་བྱེད་པ་པོ་དང་སྤྱོད་པ་པོའི་འབྲས་སུར་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པས་དགག་པ་སྟེ། སེམས་ལས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་བྱེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན། ཡང་ཕྱི་རོལ་མེད་པར་སྨྲ་བའི་སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དང༌། འདི་ལྟར་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སེམས་ཁོ་ནར་བྱེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་ཏེ། ལས་ལས་སྐྱེས་པའི་འགྲོ་བར་བརྗོད་པའི་ལུས་དང་ལས་དང་སེམས་པ་ལས་གང་ཡོད་པ་ནི་མི་ན་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་སེམས་ལ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལྟོས་པས་གཙོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་སེམས་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ཁས་མི་ལེན་ལ། གང་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མིན་ཏེ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་ལོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དངོས་པོ་མ་གྲུབ་པས་ཡུལ་མེད་པ་ལ་དགག་པའི་སྦྱོར་བ་མེད་དེ། མེད་པ་ལ་དགག་བྱ་དང་དགག་བྱེད་ཀྱི་འཇུག་པ་མེད་པས་དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་དེ་ཡང་མི་གྲུབ་ལ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་གིས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ཁྱབ་བྱེད་མེད་པ་ལ་ཁྱབ་


DTG090_Page_0072
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་མི་སྲིད་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ན་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བས། མ་བརྟགས་ན་ཉམས་དགའ་བའི་དངོས་པོ་འདི་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྦྱིན་གྱིས་བརྟགས་ན་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྙིང་པོ་དང་བྲལ་བས་གང་དུ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་རྫོགས་པས་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་བཀག་ནས་བདག་མེད་པ་མཐོང་བ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ནས་དེ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདིར་འཆིང་བ་མེད་པས་སྤྲིན་དང་བྲལ་བའི་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའི་མཐའ་ཀླས་པར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་ལས་ལས་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བརྟགས་པ་དང་བྲལ་བའི་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་རྣལ་འབྱོར་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་སྙིང་རྗེས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡང་དག་པར་སྐྱེ་ལ། འདི་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་སྟེ། གང་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་པ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་མཐོང་གི །གང་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། གཉིད་ལོག་པའམ་མིག་བཙུམས་པ་བཞིན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བག་ཆགས་མ་སྤངས་ན། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པས་ལངས་པ་ཉིད་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྩ་བ་ཅན་གྱི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་རྣལ་འབྱོར་པ་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གྱི་ཐེ་ཚོམ་སྤངས་པ་མེད་ན། དེའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྤོང་བར་མི་ནུས་ཏེ། སྲེག་བྱེད་ཡོངས་སུ་མ་སྤངས་པར་སྲེག་པ་ཡོངས་སུ་མི་སྤོང་བ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་མཐོང་བ་མེད་པའི་སྦྱོར་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་པས་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ས་བོན་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་བསལ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དཔྱད་པས་ཐེ་ཚོམ་དང་ལྡན་པ་དེ་དང་བྲལ་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བྲལ་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་ལ་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་སྔ་ནས་བཤད་དོ། །འདིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་


DTG090_Page_0073
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤངས་པ་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ལམ་གྱི་མཆོག་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འདིས་མངོན་པར་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་བས་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་ལ་འཐད་པ་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་ཞེས་པ་ནི་རང་བཞིན་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ལ། འོད་གསལ་བ་ནི་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་གློ་བུར་བའི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་མུན་པ་མཐའ་དག་ནུབ་པ་སྟེ། འདིར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོ་སེམས་ལ་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་སེམས་མ་མཆིས་ཞེས་པའི་མ་ཡིན་པར་དགག་པ་དང་མེད་པར་དགག་པ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་ལ་དོན་དམ་པར་དོན་ཡོད་པ་མིན་ཞེས་པ་ཉིད་ཙམ་ལ་ཡིད་རྗེས་སུ་གནས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བར་མཐོང་ནས་སྨྲས་པ་ནི་ཡོད་དམ་ཞེས་པ་སྟེ། རིགས་པས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མ་ཡིན་པར་དགག་པའི་སྦྱོར་བ་མིན་གྱི་འོན་ཀྱང་མེད་པར་དགག་པ་ལ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཙམ་དུ་བཏགས་པ་ཡང་ཡོད་པ་མིན་ཞེས་པ་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་ནི་ཅི་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སེམས་ནི་དངོས་པོ་ཙམ་ལ་སེམས་མེད་པ་ནི་དེའི་དངོས་པོའི་སེམས་མེད་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་བརྗོད་པ་ནི་མེད་ཅེས་པ་སྟེ། འདི་བརྗོད་མ་ཐག་པའི་གཉི་གའི་ཡོད་པ་ཉིད་དང་མེད་པ་ཉིད་དུ་མི་དམིགས་པ་སྟེ་སྒྲུབ་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་ནི་གནོད་བྱེད་དམ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་གཉི་ག་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་དེ་ལ་དགོངས་ནས་སླར་དྲི་ཞིང་རྒོལ་བ་ལ་སྦྱོར་བའོ། །སེམས་མེད་ཅེས་པ་ནི་སེམས་དངོས་པོ་མེད་པ་ཙམ་ཉིད་མངོན་པར་འདོད་པ་ལ་དགོངས་པའོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ངོ་བོས་ཡོད་པའི་སྒྲོ་བཏགས་པ་ནི་མི་རིགས་པ་ཉིད་ལ། སེམས་ཆོས་ཅན་གྱི་ཡུལ་མེད་པ་ཉིད་ལ་དགག་པའི་སྦྱོར་བ་མེད་པས། སེམས་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་མེད་ཅེས་གསུངས་པ་ནི་ཅི་ལྟར་ཡང་འདི་ཞེས་པ་ལ། རྣལ་འབྱོར་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སོ་སོར་རིག་པར་འདོད་ནས་གསུངས་པ་ནི་འགྱུར་བ་མེད་ཅེས་པ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར་དང༌།


DTG090_Page_0074
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་འགྱུར་བའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་གོས་བའི་ཕྱིར་ན་འགྱུར་བ་མེད་པའོ། །སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་ཞིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་དེས་ཀྱང་སློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་དེ། དེའི་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་རོག་ཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་དེའི་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་ཞེས་དམིགས་པ་དེའི་ཡང་རློམ་སེམས་མེད་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སེམས་ནི་སེམས་མེད་པའི་དང༌། དེ་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་ཅེས་པ་དོན་གྱིས་རྟོགས་ཏེ་གང་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཉམ་པར་གསུངས་ལ་འདིར་ནི་རང་བཞིན་གྱི་ཕྱིར་དང་མཆོག་ཏུ་སྐྱེས་བུའི་དོན་གྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཙོ་བོའི་ཕྱིར་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་བར་མངོན་པར་འདོད་པ་ཉིད་དོ། །དྲོད་ལ་སོགས་པ་དབྱེ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་དང་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་ལྡོག་པའི་དབྱེ་བས་ཤེས་པར་བྱའོ། །འོན་ཀྱང་མི་ཞེས་པ་ནི་གསལ་བ་འདི་རྣམ་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་པ་གཉིས་ཏེ། གཅིག་གིས་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་རྒྱུད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མི་འགོག་སྟེ། དེ་འདིར་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ལ། གང་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཉོན་མོངས་པ་འགེགས་པ་པ་དེ་འདིར་གཟུང་བར་བྱའོ། །སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཡང་ཞེས་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི་དྲོད་ཆུང་དུ་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ་ཞེས་པ་སྟེ། གང་ཞིག་དབང་པོ་རྣོན་པོ་དང་འབྲིང་དང་ཤེས་རབ་རྟུལ་པོས་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། མི་གཡོ་བ་དག་ལའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་བྲལ་ཞེས་པ་ནི་དེས་གོང་ནས་གོང་དུ་ཡང་ངོ༌། །དྲོད་ཆུང་ངུའི་རང་བཞིན་ནི་གོང་གི་རྣམས་ལ་ཡང་རྫེས་སུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་བཅུ་གཉིས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་སུ། ཐེག་པ་གསུམ་ཆར་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཞེས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དྲོད་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་སྟེ། ཁ་ཅིག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་རིགས་ཀྱི་


DTG090_Page_0075
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟོབས་ཀྱིས་དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ལ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཅན་དག་གི་དྲོད་ལ་སོགས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་གང་དུ་ཡང་ཐོབ་བར་མི་བྱེད་དོ། །གང་དུ་གསུངས་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ཞེས་པ་ནི་འདིར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་པས་ས་སྟེ། དེ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །མཉན་པར་བྱ་བ་ནི་གཞུང་ངོ༌། །གཟུང་བར་བྱ་བ་ནི་སེམས་ལ་གཞག་པར་བྱ་བའོ། །ཀླག་བར་བྱ་བ་ནི་རྗེད་པའི་ཕྱིར་ཁ་ཏོན་དུ་བྱ་བའོ། །ཀུན་ཆུབ་བར་བྱ་བ་ནི་དོན་ཏོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའོ། །རབ་ཏུ་གདོན་པར་བྱ་བ་ནི་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་དོན་དང་གཞུང་དག་ཀུན་ཏུ་བསྒྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསླབ་པར་བྱ་བ་ནི་སེམས་པས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱ་བ་ཞེས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བྱ་བས་སོ། །བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་དུས་དང་དངོས་པོར་གྱུར་པས་སོ། །རྟོགས་པར་བྱ་ཞེས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ལས་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་བར་དུའོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པར་རོ་གཅིག་པའི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་ནི་རྫོགས་པའོ། །འབྲིང་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས། གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་འཇིག་ཅེས་ཏེ་མིང་གིས་ཞེས་པ་ནི་ལྷག་མའོ། །གནས་བྲལ་དང་གནས་དང་ཞེས་ཏེ། མིང་དེ་ཡང་མེད་ཅེས་པ་ནི་ལྷག་མའོ། །འདི་ཉིད་གསུངས་པ་ནི་དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མ་འཚལ་པ་ནི་དོན་དམ་ལ་སྟེ་མི་ཤེས་པའོ། །མ་ཚལ་ཞེས་མདོར་བསྟན་པའི་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི་མ་དམིགས་ཤེས་པ་སྟེ་མངོན་སུམ་གྱིས་སོ། །ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ཞེས་པ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་སོ། །ངན་དུ་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་སྟེ། མི་རིགས་པར་བྱས་པ་ཉིད་དོ། །མིང་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་ཞེས་པ་ནི་དོན་དམ་སྟོང་པས་མིང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་ཟེར་ཡང་ཉེ་བར་མཚོན་པ་མིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡོད་པའི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་མི་དགག་སྟེ། དོན་དམ་པར་ནི་ཡོད་པ་དང་དགག་པ་ལས་ངེས་པར་གྲོལ་


DTG090_Page_0076
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མི་གནས་པའི་ཐེར་ཟུག་པའི་རྟག་པ་དང༌། དེ་དང་འདྲ་བ་རབ་ཏུ་རྒྱུ་བའི་རྟག་པས་སོ། །དགག་བྱ་མེད་པ་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ངེས་པར་དགག་པ་ཡོད་པ་མིན་ཞིང་ཡུལ་མེད་པ་ལ་བསྒྲུབ་པའི་སྦྱོར་བ་ཡོད་པ་ཡང་མིན་ཏེ། དགག་པ་རྣམ་པར་རྟོག་བ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་པར་འགྱུར་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་རིགས་པས་མི་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་མི་གནས་པ་ནི་རྒྱུན་མི་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་དེ་ལྟ་བུ་ལ་རྣམ་པར་མི་གནས་པ་སྟེ། ཐེར་ཟུག་པ་དང་འདྲ་བ་དང་མི་འདྲ་བའི་རྒྱུན་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་སོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཞེས་པ་ནི་ལྷག་མ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་སྐྱོན་མེད་ཅེས་པ་ལ་དགོངས་པའོ། །རབ་འབྱོར་བསྟན་བཅོས་ལས། བརྟགས་དང་བརྗོད་དུ་མེད་ཅེས་ཏེ་ཡུམ་བར་མ་ལས། གང་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པའི་ཆོས་ནི་བརྡར་བཏགས་པ་ཅན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བཏགས་པ་ཙམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ནི་དམིགས་པ་ལ། དེ་ནི་གང་དུ་ཡང་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་རྣམ་པ་སྟེ། འདི་ལ་གསུངས་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཞེས་པ་ནི་མིང་ལ་དོན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །མིང་དང་བཏགས་པ་གང་དེ་ཞེས་པ་ནི་མིང་དུ་བཏགས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་བདེན་པ་ལའོ། །མི་གནས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་མི་གནས་ལ། མི་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དེ་ནི་བཏགས་པ་ཙམ་མོ་ཞེས་པ་ལ་དགོངས་པའོ། །རྣམ་པར་མི་གནས་པ་ནི་དེ་ཡང་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ལས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་མི་གནས་ལ། གང་གི་ཕྱིར་དེས་ན་བརྗོད་དུ་མེད་ཅེས་པ་ལ་དགོངས་པའོ། །རྣམ་པར་མི་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་ཐམ་སྙད་ཀྱིས་གང་དུ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཞེས་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པར་རྣམས་ཀྱིས་


DTG090_Page_0077
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོ། །རྗོད་པར་བྱེད་པ་ནི་གཞུང་ལའོ། །བསྟན་པར་བྱེད་པ་ནི་དོན་ལའོ། །ཉེ་བར་བསྟན་པར་བྱེད་པ་ནི་དོན་ལ་སེམས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་སོ། །སེམས་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཞི་གནས་བསྐྱེད་པ་གསུངས་པ་སྟེ་དོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ལྷག་པར་མོས་པ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ངེས་པར་བྱེད་པའོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པས་རྩེ་གཅིག་པས་སོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཞེས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་སྟེ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ངེས་བའོ། །དེ་ནི་དེ་རྣམས་ལའོ། །ལེགས་པར་གནས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་གནས་སོ། །གནས་པ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་འཁོར་གསུམ་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་སོ། །རྩེ་མོ་ཆུང་ངུ་ནི། གཟུགས་སོགས་མི་གནས་དེ་དག་གི །དེ་ཡི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་མེད། །དེ་དག་གཅིག་གིས་རང་བཞིན་གཅིག །ཅེས་བ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་མི་གནས་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་སེམས་པས་གནས་པ་མི་རིགས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀ་དམིགས་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དག་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག་སྟེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་དབྱེ་བ་དང་བྲལ་བའི་རམ་པའོ། །དེ་ལྟར། དེ་མི་རྟག་སོགས་པར་མི་གནས། །དེ་རྣམས་དེ་ཡི་ངོ་བོས་སྟོང༌། །ཞེས་པ་སྟེ། དེས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་མི་གནས་ཏེ། གང་ཡང་འདིར་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་ནི་དམིགས་པའོ། །དེ་དག་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གཅིག་ཅེས་ཏེ། མི་རྟག་པའོ་ཞེས་མི་རྟག་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དག་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དག་བཞིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པའོ། །དེ་བཞི་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་དེའི་མི་རྟག་པ་ལ་སྒོས་པར་མི་གནས་ཞེས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུམ་ཆེན་མོར་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ལ། དེ་ཉིད་འདི་བསྡུས་ནས་གསུངས་པ་ནི་གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ།


DTG090_Page_0078
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞེས་པ་ནི། རྩེ་མོ་ཆུག་ངུའི་མཚན་ཉིད་ལའོ། །སྤྱོད་པ་ནི་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དག་གིས་སོ། །དེ་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་པ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དག་གིས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་སྟེ། གནས་པ་དངོས་པོར་དམིགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་སེམས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་གནས་པ་ནི་གང་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྤྱོད་པ་མ་ལགས་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྟེ། དེ་ལ་སྤྱོད་པ་གང་ན་མ་ཡིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མ་ལགས་པ་ནི་དམིགས་པས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་མ་ལགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ནི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་དང་དངོས་གཞིན་དང་རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་རྣམས་ལའོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་མཁྱེན་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་ལའོ། །ཡོངས་སུ་མི་གཟུང་བ་ནི་མི་གཟུང་བར་རིགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་མི་གཟུང་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གང་དུ་མི་གནས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དམིགས་པའོ། །གང་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མ་མཆིས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་ལགས་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ནི་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མ་མཆིས་པ་དེའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དམིགས་པ་རྒྱ་ཆེ་བས་ཡངས་པའོ། །མངོན་དུ་བྱས་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་དག་གི་སེམས་པས་མདུན་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྔགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་པའི་དོན་དུ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྦྱོར་བས་ཚད་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པར་ངེས་པའོ། །ཐུན་མོང་མ་ལགས་པ་ནི་དམིགས་པ་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་པོའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །རྩེ་མོ་འབྲིང་གི་དབང་དུ་བྱས་གནས་བསྟན་བཅོས་སུ། ཆོས་རྣམས་མི་འཛིན་གང་ཉིད་དང༌། །དེ་དག་མཚན་མར་མི་མཐོང་ཕྱིར། །ཞེས་ཏེ། གང་ཞིག་ཆོས་


DTG090_Page_0079
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་ཐམས་ཅད་མི་འཛིན་པ་དེ་ནི་དེའི་དམིགས་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་མ་མཐོང་བ་ནི་རྣམ་པ་སྟེ་འདིར་དེ་གསུང་བ་ནི་དེ་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་སྟེ་མཚན་མ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་དེ། གཟུགས་ཞེས་པ་དང་ཚོར་བ་ཞེས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་པའི་བར་རོ། །བསྟན་པར་བྱེད་པ་གསུངས་པ་ནི་གལ་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདིར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་པའོ། །ན་ནི་གང་གི་ཕྱིར་རོ། །ཕྲེང་བ་ཅན་ནི་མི་ལ་ཀུན་ཏུ་རྒྱུའི་དཀའ་ཐུབ་ཅན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བསྟན་པ་ལ་ཞུགས་པའོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཞེས་པ་ནི་རྩེ་མོ་འབྲིང་ལའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་བྱེད་ཅེས་པས་སོ། །དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་གྱུར་པ་ནི་བསྟན་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་གཅིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནི་རྩེ་མོ་འབྲིང་གིས་སོ། །གཟུགས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ཞེས་པ་ནི་དེའི་མཚན་མར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ནི་ཡིད་དང་ལུས་ཀྱིས་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་དང་ལྡན་པས་སོ། །རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་གསུངས་པ་ནི། དེ་ནང་གི་གཟུགས་ཀྱི་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་དེའི་མཚན་མར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །གཞན་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་པ་ནི་མཚན་མར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་ཀྱང་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པའི་ཕུང་པོ་སྟེ་ལྔ་པོ་ལའོ། །དེ་ལ་ཚོགས་པར་བྱེད་ཅིང་འདུས་པར་བྱེད་པས་གཟུགས་ཏེ། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་ཞེས་པའི་ཡུལ་ལྔ་དང་བཅུ་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ཅན་གྱི་ངོ་བོའོ། །དེ་ལས་འབྱུང་བ་ནི་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་ལ། རེག་བྱ་དང་མིག་ལ་སོགས་པ་བཅུ་པོ་ནི་འབྱུང་པ་ལས་གྱུར་པའོ། །ཚོར་བའི་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་བྱ་བའི་ངོ་བོའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་སེམས་


DTG090_Page_0080
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་ལ་ཚིམ་པ་པོ་དང་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་པོ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཡུལ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་བྱ་བའི་ཡུལ་གྱི་རྗེས་སུ་མྱོང་བ་པོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཚོར་བ་ཞེས་པས་ན་ཚོར་བ་ཞེས་བརྗོད་ལ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོའོ། །མཚན་མ་ནི་ཡངས་ཤིང་ཞབས་ཡངས་ཤིང་ལྡིར་བ་ལ་སོགས་པ་ཅན་དུ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གང་གིས་འཛིན་ཞིང་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་བྱེད་པ་དེ་ནི་མཚན་མར་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་སྟེ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །འདི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི་རྣམས་ལས་ལོགས་སུ་སྟོན་པ་ནི་རྩོད་པའི་རྩ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང་འཁོར་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་ལོག་པ་ཤིག་ཏུ་ཕུང་པོར་བྱས་པའོ། །གཉིས་ཡང་རྩོད་པའི་རྩ་བ་སྟེ། འདོད་པ་ལ་དམིགས་པ་དང་ལྟ་བ་ལ་དམིགས་པས་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དེ་དག་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་འཁོར་བའི་རྒྱུའི་ཡང་གཙོ་བོའི་རྒྱུ་སྟེ། ཚོར་བ་ལ་ཆགས་ཤིང་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པས་དེ་འཁོར་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་མཆོག་ཏུ་བདེ་བ་མྱོང་བ་གཅིག་ཏུ་མཐར་ཐུག་པ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་ལོགས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །འགུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པའི་ངོར་ཇི་ལྟ་རིགས་པར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་ལོགས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །དོན་དམ་པར་ནི་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་མི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་འཁོར་བ་དང་ཅིག་ཤེས་ཀྱིས་གནས་སྐབས་དག་ཏུ་སྒྲུབས་ཤིང་སྒྲུབ་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དག་གིས་གཞན་དུ་སེམས་པའི་སྤང་བྱ་དང་བླང་བ་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །དེ་ཡང་གོང་དུ་གོ་སྐབས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཆད་པར་འགྱུར་བའོ། །གང་དུ་དོན་འཛིན་ཅིང་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་


DTG090_Page_0081
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟོགས་ལ་དེའི་ཤེས་པ་ནི་དྲུག་སྟེ། མིག་དང་རྣ་བ་དང་སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་སྟེ། དེ་ལྟར་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་དང་དུས་རྣམས་ཀྱི་བགྲང་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་ཁམས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ཐ་དད་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མདོར་བསྡུ་ན་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །འདི་ཉིད་འདིར་ཤེས་པར་གསལ་བར་བྱེད་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅེས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་བཅུ་གཉིས་ཏེ། དབང་པོའི་དང་ཡུལ་གྱི་བཅུ་དང་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་བཅུ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་བདུན་གྱི་དངོས་པོ་ཅན་ཏེ། ཡུལ་དྲུག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་གང་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འདས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་ཤིང་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་པ་གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་དང་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་འདུས་མ་བྱས་དང་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ས་བོན་ཞེས་བཤད་དོ། །ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པ་བདུན་དུ་ཕྱེ་བས་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །མིག་གི་ཁམས་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཞེས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཞེས་པའི་བར་ལ་ཁམས་དྲུག་གི་སྐྱེས་བུ་ཞེས་པ་ནི་འདིར་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་དང་ནམ་མཁའི་ཁམས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཏེ། དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་ནང་གི་ཁོང་སྟོང་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་སོ། །གང་ཞིག་ལང་ཀར་གཤེགས་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བརྒྱད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་དབང་པོ་ལྔའི་ཤེས་པ་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དྲུག་དང༌། དེ་ཉིད་བདག་དང་བདག་གིར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལས་འཇུག་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང་བདུན་ལ། དྲུག་པོ་ཉིད་ཀྱི་བག་ཆགས་མ་ལུས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་གནས་ངན་ལེན་ལ་སོགས་པའི་གནས་དེས་དགེ་བའི་རྩ་བའི་བར་


DTG090_Page_0082
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་གཅོད་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བས་ཁམས་ཀྱི་ས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡོངས་སུ་བཅོམ་ཞིང་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་ཞེས་པའི་ཆོས་དྲུག་པོའི་གནས་ཉིད་དེ། གནས་པར་འགྱུར་བའི་གནས་ངན་ལེན་ལ་སོགས་པ་འདིར་ཀུན་ཏུ་ཞུགས་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བརྒྱད་དོ། །དེ་ཉིད་ཡང་དེ་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གྱུར་ནས་ཆོས་གཞན་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་རྣམས་ལ་སེམས་པར་བྱས་པས་ཇི་ལྟར་རིགས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ས་བོན་རྒྱས་བར་བྱས་པ་ལས། གང་ཞིག་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྒྱུར་བའི་ཁྱད་པར་བྱེད་པའི་སྟོབས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱིས་དངོས་པོ་ལས་མི་ལྡོག་པ་ཐོབ་ནས་བདེན་པར་དུས་ཕྱིས་དེའི་འབྲས་བུ་དགའ་བའམ་མི་དགའ་བར་མངོན་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་རྒྱ་སྐྱེགས་ཀྱི་ཁུ་བས་སྦབས་པའི་རས་བལ་གྱི་ས་བོན་གྱི་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་ཡང་དམར་པོར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འབྲས་བུ་དེ་རུ་དེ་ཉིད་སྐྱེ། །དེ་ཉིད་ཀྱང༌། མདོ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་བར་གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་གྱི་ངོར་གསུངས་ཏེ། ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟབ་ཅིང་ཤིན་ཏུ་ཕྲ། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་བཞིན་འབབ། །བདག་ཏུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ན་མི་རུང་ཞེས། །འདི་ནི་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ངས་མ་བསྟན། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་ཡང་སྲིད་པར་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་རྣམས་སུ་ལུས་སུ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ལེན་པ་སྟེ། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདི་ནི་ཀུན་གྱི་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཞེས་པ་ལའོ། །འདི་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ལ་སྟེ། སེམས་དེ་བདག་ཉིད་ཅེས་མངོན་པར་རློམ་པར་བྱེད་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་མ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཐོས་ནས་དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཅེས་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དུ་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་ཀྱི། གང་ཡང་འདི་ལྟར་ངར་རྣམ་པར་རིག་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་ཞིང་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པའི་མ་ལུས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་གཞི་ལ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པའི་བཏགས་པ་ནི་དེ་ལ་མི་འཐད་དེ། དམིགས་པ་དང་


DTG090_Page_0083
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་རྟེན་འབྲེལ་མ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡུལ་མ་ངེས་པ་སྟེ། དེ་ནི་རྟའི་རྭ་བཞིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་ཡོད་པའི་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་དང་དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྔ་ནས་དཔྱད་ཟིན་པས་འདིར་རྒྱ་ཆན་པོས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་བདུན་པ་དང་བརྒྱད་པ་དག་ཏུ་ཕྱེ་བའི་འདོད་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁོ་ནར་རྣམ་པར་བཞག་གོ་ཞེས་པའོ། །དབང་པོ་དྲུག་དང་ཡུལ་དྲུག་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་ཞེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་རང་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཁམས་ཞེས་པའོ། །འདིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཚིག་ནི་རྩེ་མོ་ལས་ཏེ། དེའི་རྣམ་གྲངས་ནི་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བས་ཏེ་རྩེ་མོ་འབྲིང་ལ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མོས་པ་ནི་མཐར་ཐུག་པའི་ངེས་པ་མ་སྐྱེས་པའོ། །འདི་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་པ་ནི་མངོན་པར་བསྟན་པའོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་པ་ནི་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ནི་སྔོན་གྱི་བདེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆོས་ལའོ། །ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ནི་ནང་གི་སྒྲོ་བཏགས་པའོ། །མ་དམིགས་པ་ནི་དངོས་པོར་ཉེ་བར་མཐོང་བས་སོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་གོ །དེ་ལ་ཡང་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་པ་ནི་དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །འདི་ནི་མུ་སྟེགས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལངས་ནས། མོས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཏང་བ་དབང་པོ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ལ་ཡང་ངོ༌། །གང་གིས་ནི་གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཅན་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །དེའི་ནང་གི་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཐམས་ཅད་འགགས་པས་རིམ་གྱིས་ཉན་ཐོས་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན་གསུངས་པ། བར་མ་དོ་མིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྩེ་མོའི་རབ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས། །ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས། །ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་ཉིད། ཅེས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ནི་འདིར་དམིགས་པ་ལ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པ་ནི་རྣམ་པའོ། །དེ་ལ་གསུངས་པ་ནི་གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་གང་འདི་གང་གི་ཞེས་ཚོལ་བ་ནི་སྤྱིའི་ཚོལ་བའོ། །ཅི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཁྱད་པར་


DTG090_Page_0084
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱིས་སོ། །དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་པ་ནི་དོན་གྱི་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་པའོ། །ཉེ་བར་བརྟགས་པ་ནི་མེད་པར་བྱེད་པ་ལ་མི་དམིགས་པར་བྱེད་པས་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་ནའོ། །ཉེ་བར་དམིགས་པ་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའོ། །མི་འགོང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སེམས་མེད་ཅེས་པ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བཟོད་པ་ཆུང་ངུའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས། གཟུགས་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཉིད། །དེ་མེད་པ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད། །ཅེས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅེས་པ་ནི་དམིགས་པ་སྟེ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་སོ། །དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པ་སྟེ་དོན་དམ་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །དེ་ལ་གསུངས་པ་ནི། དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བས་ཞེས་པ་ནི་དམིགས་པ་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཞེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པ་སྟེ། གང་དུ་ཡང་མཚན་ཉིད་ཅུང་ཟད་མེད་ཅེས་པ་ལ་དགོངས་པའོ། །བཟོད་པ་འབྲིང་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས། །དེ་ལ་སྐྱེ་མེད་ངེས་འབྱུང་མེད། །དག་དང་ཞེས་ཏེ། དེ་གསུངས་པ་ནི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་ངེས་པ་འབྱུང་བ་མེད་པ་ནི་འདིའི་དམིགས་པ་ལ། དེ་ཐོས་པར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་རྣམ་པ་སྟེ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་བྲལ་བའོ། །གནས་ན་གནས་ཤིང་གསལ་ལ་རྫོགས་པ་ནི་མཚན་མ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །སེམས་ཅན་དང་སྣོད་དག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ཆེན་པོའི་བསྟན་བཅོས་ལས། དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་མེད། དེ་ཡི་མཚན་མར་མི་རྟེན་པས། །མོས་མིན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཡིན། །ཞེས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མས་དབེན་པ་ཉིད་ནི་འདིའི་དམིགས་པ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་


DTG090_Page_0085
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་མཚན་མ་རྣམས་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ། ཞེས་པ་གང་ལ་གནས་པ་དང་མོས་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་རྣམས་ལས་ལྡོག་པ་ནི་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་ལ་མོས་པ་བརྟན་པོར་གྱུར་པ་ནི་མི་གནས་པ་ལ་ངེས་པ་ནི་མོས་པ་ལའོ། །ཐ་སྙད་ནི་འདུ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལ་གསུངས་པ་ནི་གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འགག་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མས་འཇིག་པ་ལ་འཇིག་པ་ནི་རྒྱུན་གྱིས་སོ། །ཡོད་དང་སོ་སོར་འགག་པ་ཡི། །དངོས་པོ་ལྷན་ཅིག་གྱུར་པ་ཡང༌། །སོ་སོར་བཀག་པ་དེ་དག་ཉིད། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་མིན། །ཞེས་སོ། །མཚན་མའི་སྤྱོད་པ་དགག་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོད་པ་སྟེ། མཚན་མའི་སྤྱོད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། མོས་པ་དང་འདུ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏེ། དེའི་སྟོབས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་སྤྱོད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ནི་རློམ་སེམས་མེད་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་བསྟན་པ་སྟེ། མིན་ཞེས་པ་ནི་མི་འཛིན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བཟོད་པ་ཐོབ་པས་ལས་ལ་དབང་དུ་གྱུར་པས་ངན་འགྲོར་མི་འགྲོ་ཞིང་རྟག་པར་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆུང་ངུའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་བྱེད་པ་ནི། །ཞེས་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལེན་པ་མེད་པ་ནི་འདིའི་དམིགས་པ་ལ། དེའི་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་སྟེ། དེའི་བྱེད་པ་ནི་འདིར་བྱེད་པ་པོའོ། །དེ་ལས་གསུངས་པ་དེ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཕྱིར་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །ཉེ་བར་མ་གཏོགས་ཞེས་པ་ནི་བསྟན་པ་ལ་བཤད་པ་ནི། ཉེ་བར་མ་ཟིན་ཞེས་པ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། གང་དུ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མིན་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་གང་དུ་དེ་ལྟར་གསུངས་པ་ནི། འདིའི་དམིགས་པ་ལ་འདི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པའོ། །འབྲེང་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས། ལུང་བསྟན་པ་དང་རློམ་པ་ཟད། །ཅེས་པ་སྟེ་གང་ཞིག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིས་གནས་པ་ལ་


DTG090_Page_0086
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པ་དེ་ནི་དམིགས་པ་སྟེ། ལུང་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ལུང་བསྟན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དམ། ཁྱད་པར་གྱི་གཟུགས་ལ་དམིགས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་ཞིག་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་རློམ་པ་ཟད་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་ལ་གསུངས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེས་ཀྱང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་ཞེས་པ་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རློམ་པ་མེད་པའོ། །ཐམས་ཅད་ནས་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལེན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཀྱང་ངོ༌། །ཐམས་ཅད་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ལས་བརྩམས་ནས་དུས་ཐམས་ཅད་དུའོ། །ཆེན་པོ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས། གསུམ་པོ་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག ། ཏིང་འཛིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས། །ཞེས་པ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ནི་གསུམ་ལ་དེའི་ཕན་ཚུན་གྱི་ངོ་བོ་ནི་འདིའི་དམིགས་པ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པའོ། །དེ་ལ་གསུངས་པ་ནི་དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་དམ་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལ་སེམས་པ་ནི་འདིར་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སོ་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཆེ་བ་དེ་ཉིད་འདིས་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་འདི་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ནི་དམིགས་པ་ལ་ནུས་སམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པ་གསུངས་ཏེ། བསྟན་པར་ཞེས་པ་ནི་ཚིག་གིས་གསལ་བར་ཞེས་པའོ། །མི་ཤེས་པར་ནི་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་མི་སྣང་ཞིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །ཡང་དག་པར་མི་ཤེས་པ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་སྟེ། འདིར་ཉེ་བར་བསྡུ་བ་ནི། དེ་ལྟར་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནི། །ཆུང་ངུ་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡིན། །ཞེས་པས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉོན་མོངས་


DTG090_Page_0087
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ་ཞེས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་དུ་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས། གཞི་དང་དེ་ཡི་གཉེན་པོ་ཡིས། །གཟུང་བར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས། །རྨོངས་དང་ཕུང་སོགས་བྱེ་བྲག་གིས། །རྣམ་པ་དགུ་ཞེས་ཏེ། གཟུང་བྱར་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ན་གཟུང་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཅིག་ནི་གཞིའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ་མ་རིག་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། མཐའ་གཉིས་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ལ་མི་གནས་པ་དང༌། ལམ་དུ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པའི་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ན་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་གྲགས་པས་ཡིན་ལ། གཉིས་པ་དེའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ནི་ཕུང་པོ་དང༌། སྒོ་གང་དང༌། རིགས་དང༌། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་དང༌། མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་སྟེ། འདི་རྣམས་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སྐབས་ཕྱེ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡང་ཤཱ་རིའི་བུས་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་དོན་དུ་གསོལ་བ་ལ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་གསལ་བར་འདོད་ནས་གསུངས་པ་སྟེ། ཆོས་འདི་གང་གི་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་ཅི་རྫས་དང་ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་དང་གཙོ་བོ་དང་སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པའི་འམ། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའི་སྟེ། དེ་ལ་དམིགས་ནས་སློབ་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ལ་དགོངས་པའོ། །གང་དུའང་མིན་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་པ་ཉིད་ལ་སློབ་པས་སོ་ཞེས་པ་ལ་དགོངས་པའོ། །དེ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་སློབ་སྟེ་རྫས་ལ་སོགས་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ནི་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ནི་གང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་བདེན་པའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་འཕགས་པ་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ཡང་བྱིས་པར་གྱུར་པའི་གང་དུ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་མེད་པའོ། །ཡོད་པ་མིན་པ་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མིན་པ་


DTG090_Page_0088
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟེ། གནོད་པ་ཡོད་པས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཡོད་ཅེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྒྲ་དོན་གྱི་ངོ་བོས་ཡོད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མི་རིགས་ཞེས་པ་ནི་ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་རིགས་པའོ། །དེ་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དེའི་ཡུལ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་མ་རིག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་པ་ནི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །བརྟག་ཅེས་པ་ནི་དངོས་པོ་ཉིད་དོ། །གཟུང་བར་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོར་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སོ། །མཐའ་གཉིས་ཞེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དག་གོ །མི་ཤེས་ཞེས་པ་ནི་སྦྱོར་བའི་ལམ་མ་ཐོབ་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མི་ངེས་པའོ། །མ་ཐོབ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་མ་རྟོགས་པས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས། མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད་ཅེས་པའི་བར་གྱིས་ནི་ཉེ་བར་བསྡུ་བ་སྟེ། དེ་དག་གིས་ནི་མཐའ་གཉིས་ལ་ཞེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །མངོན་པར་ཞེན་ཞེས་པ་ནི་གཉིས་དང་ལྡན་པ་སྟེ་དེའི་ངེས་པ་དང་དེའི་རྩ་བའོ། །ཉེ་བར་དམིགས་པ་ནི་ལོག་པའི་ཤེས་པའོ། །མིང་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟེ། དེ་གཉིས་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ཏེ་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་སོ། །འདི་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། ལྔ་པོ་ནི་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་འདི་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཉིད་ཅེས་པ་མི་ཤེས་ཤིང་མི་མཐོང་ནས་ཁམས་གསུམ་དང་ཐེག་པ་དམན་པ་ལས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའོ་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མི་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དད་པ་མི་སྐྱེད་ཅིང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་གནས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་རབ་ཏུ་མི་གནས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པར་བྱེད་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་ལམ་ཉེ་བར་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་བདག་དང་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་


DTG090_Page_0089
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པ་ལ་ཞེས་པ་ནི་བདག་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་བྱུང་བ་དང་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ་དགུ་པའོ།། །།རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་རྣམས་དྲོད་ཀྱིས་བསྲབས་པར་བྱེད་ཅིང་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་ནི་མི་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་དང་ལྡན་པའོ། །དེའི་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མུན་པ་བསྲབས་པའི་ཕྱིར་ན་སྣང་བ་ཐོབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་དགུ་པའོ། །གཉིས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་གསུངས་པ་ནི། དེ་དག་གི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟགས་པ་ནི། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་བྱེ་བྲག་གིས་ཞེས་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པར་བརྟགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། དེ་ལ་གཟུགས་སུ་བརྟག་པ་བྱེད་པས་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། འགྱུར་ཞིང་ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་ཞེས་པ་ནི་ཕུང་པོའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །མིག་ཏུ་རྟོག་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ནས། ཇི་སྲིད་དུ་ཆོས་ཞེས་པའི་བར་ནི་སྐྱེ་བའི་སྒོའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །མིག་དང་གཟུགས་དང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཞེས་པ་ནས། ཇི་སྲིད་དུ་ཡིད་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་པའི་བར་ནི་རིགས་ཀྱི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །མ་རིག་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་རྒ་ཤི་ཞེས་པའི་བར་ནི་སྐྱེ་བའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནས། ཇི་སྲིད་དུ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་པའི་བར་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཅེས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཞེས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅེས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །


DTG090_Page_0090
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་ཞེས་པ་ནས། ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་པའི་བར་ནི་མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ལམ་ཞེས་པ་ནི་བདག་མེད་པའི་ཤེས་པ་ལ། ཡང་དག་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ། དེ་དག་གི་མཐའ་ནི་རྩེ་མོ་དང་སྤྱི་བོ་སྟེ། དེ་ཡང་ལྷག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མེད་དེ། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །གྲངས་སུ་བགྲང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དགུ་པོ་འདི་རྣམས་ནི་རྩེ་མོས་བསྲབས་པར་བྱེད་ཅིང་རབ་ཏུ་སྤང་བར་ནི་མི་བྱེད་དོ། །འདི་རྣམས་དང་ལྡན་པས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་དགུ་པོ་རབ་ཏུ་སྤོང་བ་ཉིད་དེ། སྤངས་ལ་ཡང་འདིར་ཕྱི་མའི་གཉིས་པོ་དང་ཕྲ་མོར་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་བས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤོང་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་རིག་པར་བྱའོ། །དེས་སྣང་བ་འཕེལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་རྣམ་པ་དགུ་པའི་བཤད་པའོ། །རྫས་དང་བཏགས་པའི་རྟེན་ཅན་གྱིས། །འཛིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད། །ཅེས་པ་ནི་རྟེན་ལ་དམིགས་པ་སྟེ། རྫས་ལ་བརྟེན་པ་དང་བཏགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཞེས་པའི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཛིན་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། རང་དབང་བདག་སོགས་ངོ་བོ་ཡིས། །ཕུང་སོགས་རྟེན་ལ་དེ་བཞིན་དུ། །དེ་ནི་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུ། །ཞེས་སྦྱར་ཏེ། དེ་ལ་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ་ནི་དེ་དག་བདེན་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དམ་པ་ཡང་དག་པའི་དོན་བསྟན་པ་རྣམ་པར་མཐོང་བར་མ་གྱུར་ནས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འདི་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་དགུར་རྟོགས་པར་བྱེད་ནས་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱེད་ཅིང་བདག་ཉིད་ཉེ་བར་དམིགས་པར་བྱེད་དོ། །འདིར་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དགུ་སྟེ། བདག་དང་སེམས་ཅན་དང་ཞེས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་མཐོང་བ་པོར་ཉེ་བར་མི་དམིགས་ཏེ། དེ་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་བར་ནི་རང་དབང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གཟུགས་ཞེས་པ་ནས་


DTG090_Page_0091
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་སུ་མེད་ཅེས་པའི་བར་ནི་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །མིག་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཡིད་ཀྱི་བར་དང་གཟུགས་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་གཅིག་གིས་དམིགས་སུ་མེད་ཅེས་པའི་བར་ནི་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །མིག་དང་གཟུགས་དང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཡིད་དང་ཆོས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་གཞན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་སུ་མེད་ཅེས་པའི་བར་ནི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཞེས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་དུ་དམིགས་སུ་མེད་ཅེས་པའི་བར་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྟེན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་ཉེ་བར་མི་དམིགས་ཞེས་པའི་བར་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྟེན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང་གཞན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་གྱིས་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པ་ཞེས་པ་ནི་མཐོང་བ་ལ་བརྟེན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དང་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པ་ཞེས་པ་ནི་བསྒོམ་པ་ལ་བརྟེན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །སྟོབས་བཅུ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་གྱིས་ཉེ་བར་དམིགས་སུ་མེད་ཅེས་པའི་བར་ནི་དོན་བྱས་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། དགུ་པོ་འདི་རྣམས་ནི་བཟོད་པས་བསྲབས་པར་བྱེད་ཅིང་སྤོང་བ་ནི་མི་བྱེད་དོ། །འདིར་འདི་རྣམས་དང་ལྡན་པས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་རབ་ཏུ་སྤོང་བ་ཁོ་ནའོ། །དེའི་རྗེས་ལ། གཟུང་བ་མེད་པར་ངེས་པའི་རྩེ་གཅིག་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཆེད་དུ་གཉེར་ནས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་སློབ་ན་དེ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་མི་དམིགས་པའོ། །སློབ་པར་མི་བྱེད་ཅེས་པ་


DTG090_Page_0092
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཞེས་པ་ལ་དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟར་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ས་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་འགྱུར་བའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བཤད་པ་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་དགུ་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདིར་འདྲི་བར་འདོད་པའོ། །འདིར་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ལ་སློབ་པར་འགྱུར་ན། དེ་ལྟར་ན་ནི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ཡང་སློབ་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །དེས་ན་ཞེས་པ་ནི་གང་གིས་འདིར་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ཉིད་དུ་མི་འདོད་པ་སྟེ་རྒྱུ་མཚན་དེས་ནའོ། །ཡང་ན་ཚིག་གི་རྒྱན་ཏེ། ལྟར་ཉན་པ་ནི་ཁས་བླངས་སོ། །འདི་ཞེས་པ་ནི་ངག་ཉེ་བར་དགོད་པའོ། །དེ་ཅི་ཕུང་པོ་ཡང་གཞན་ལ་སྒྱུ་མ་ཡང་གཞན་ཞེས་པ་ནི་སླར་འདྲི་བའི་དོན་ནོ། །སྒྱུ་མ་ཉིད་ཕུང་པོ་ལ་ཞེས་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱི་ལན་གྱི་དོན་ཏོ། །གང་ཞིག་གི་དོན་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྤྲུལ་པ་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་གྲགས་ཏེ། དེ་ཅིའི་འདིར་སྒྱུ་མའི་སྒྲའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་སྒྱུ་མ་ཉིད་དུ་བཤད་དོ། །སྒྱུ་མའི་དོན་བཤད་ནས་སྐྱེས་བུའི་དོན་གསུངས་པ་ནི། འདི་དག་ཅེས་པ་སྟེ། ཁྱད་པར་ཤེས་པ་ནི་མིང་སྟེ། ཤེས་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ཤེས་པ་སྟེ་བློའོ། །བྱིས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་གི་བློ་ནི་ཀུན་ཤེས་པའོ། །བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ཅན་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་ཅིང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་བཏགས་པའོ། །འཕགས་པ་དང་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པ་འདི་ནི་ཐ་སྙད་དོ། །དེ་ལ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བཏགས་པ་ལོག་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཤིང་གཞན་ཡང་རྟོགས་པར་བྱེད་ལ། འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་བདེན་པ་ཉིད་དུ་འདོད་ཅིང་བདག་ཉིད་ཀྱང་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ལ་ཞེས་པའི་བཤད་པ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ལ་ཞེས་པའོ། །མིང་ལ་སོགས་པའི་བཤད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅིང་བདག་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ནི་བཏགས་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་པ་ནི་བསྡུས་


DTG090_Page_0093
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་དོན་ཏོ། །འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེས་ནི་རིགས་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ནི། མིང་ཉིད་གཅིག་པུ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ནི། ཤེས་པར་བྱེད་ཅེས་པར་ཤེས་པ་སྟེ། གང་གི་ཀུན་ཤེས་པ་སེམས་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་ལ་སྟེ། རྒྱུ་མཚན་དེ་ཀུན་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་ཤེས་པའོ། །སྦྱོར་བའི་ས་བདུན་རྣམས་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པ་ཙམ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ནི་བཏགས་པའོ། །བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པར་མཚན་མ་མེད་ཅིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ལམ་ཐོབ་པས་ཐ་སྙད་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་པས་ཐ་སྙད་ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་པ་གཉིས་ནི་ཡོངས་སུ་མགུ་བའོ། །དེས་ན་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་རོ་གཅིག་པའི་སྐྱེས་བུ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་མཐོང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྔགས་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་པས་སྤྲུལ་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྱུ་མ་དེའི་ངོ་བོ་སྐྱེས་བུ་དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཀྱི་ཚོགས་པས་སྤྲུལ་པས་སྒྱུ་མ་ཉིད་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུར་ངེས་པར་བྱས་ལ། འདིར་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ཉིད་ཡིན་ཡང་ཇི་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་གནས་སྐབས་མཐོང་བས་སོ། །འདི་ཞེས་པ་ནི་ཅི་འདྲ་བའོ། །དེ་ལ་ཞེས་པ་ནི་དེ་འདྲ་བ་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གསུངས་སོ། །སྔགས་ལ་སོགས་པས་སྤྲུལ་པའི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ནི་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཉིད་ལ། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་གང་དུ་སྐྱེས་བུས་བཏགས་ལ། ཡོད་ཅེས་པ་ནི་ཞར་ལ་འོངས་པ་སྟེ། དབང་པོ་དྲུག་གཟུང་ངོ༌། །རང་བཞིན་དུ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་སྐྱེས་བུ་ཞེས་པར་བཏགས་པ་སྟེ། ལྷག་མ་ལ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་དགུ་པོ་ཉིད་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྐྱེས་བུར་བཏགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །སྒྱུ་མ་ཉིད་གཟུགས་ལ་ཞེས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པའི་བར་ནི་ཕུང་པོར་བཏགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །སྒྱུ་མ་ཉིད་མིག་ཅེས་པ་ནས་


DTG090_Page_0094
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཇི་སྲིད་དུ་ཆོས་ལ་ཞེས་པའི་བར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བཏགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །སྒྱུ་མ་ཉིད་མིག་དང་གཟུགས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་སྒྱུ་མ་ཉིད་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པའི་བར་ནི་ཞེས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་སྒྱུ་མ་ཉིད་ནམ་མཁའི་ཁམས་ལ་སྒྱུ་མ་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཞེས་པ་ནི་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །སྒྱུ་མ་ཉིད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་སྒྱུ་མ་ཉིད་མ་རིག་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་སྒྱུ་མ་ཉིད་རྒ་ཤི་ཞེས་པ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བཏགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །སྒྱུ་མ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བར་བཏགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །སྒྱུ་མ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ཞེས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །སྒྱུ་མ་ཉིད་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །སྒྱུ་མ་ཉིད་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཞེས་པ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་དུ་བཏགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །སྒྱུ་མ་ཉིད་སྟོབས་བཅུ་ཞེས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་བྱང་ཆུབ་ཅེས་པའི་བར་ནི་མི་སློབ་པའི་ལམ་དུ་བཏགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དགུ་པོ་འདི་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གིས་བསྲབས་པར་བྱེད་ཅིང་སྤོང་བར་ནི་མི་བྱེད་དེ། འདིར་འདི་རྣམས་དང་ལྡན་པས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དགུ་པོ་སྤོང་བ་ཉིད་དོ། །དེའི་རྗེས་ལ་བར་ཆད་མེད་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པར་བྱེད་དོ། །བར་ཆད་ཀྱིས་བར་ཆད་བྱེད་པར་མི་ནུས་པས་བར་ཆད་མེད་པའོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་རྗེས་སུ་མཐོང་བའི་ལམ་དུ་འཐད་དེ། འདི་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དགུ་པའི་གཉིས་པ་གསུངས་པའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་སྔོན་དུ་མདོར་བསྟན་ནས། རིགས་ལས་དང་པོ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམས་འདི་གང་ཞེས་སོ་སོར་སྒྲུབ་པ་ལ་དགོངས་ནས་འདིར་དེའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས། སེམས་མི་འགོང་བ་ཉིད་སོགས་ཀྱིས། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སོགས་སྟོན་བྱེད། །དེ་ཡི་


DTG090_Page_0095
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་མཐུན་ཕྱོགས་བོར་བ། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཡོངས་འཛིན་ཡིན། །ཞེས་ཏེ། གང་གིས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་བྱེད་ཅིང་ནང་དུ་འཇོག་པ་དང་འདྲེན་པས་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་རྣམ་པ་ཀུན་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང༌། དེ་དག་གིས་སོ་སོའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བོར་བའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་གསུངས་པ་ནི། སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་བསྟན་པ་ལ་དངང་བ་ནི་སྐྲག་ནས་བྲེད་པ་ལ། སྐྲག་པ་ནི་སྐྲག་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ཀུན་ཏུ་སྐྲག་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་སྐྲག་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་ཀུན་ཏུ་སྐྲག་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ནི་མི་ཞུམ་པ་ཉིད་དེ། ཀུན་ཏུ་མི་ཞུམ་པ་ཉིད་དང༌། སྒྱིད་མི་ལུག་པ་ཉིད་དེ། སེམས་མི་འགོང་བ་ཉིད་སོགས་ཞེས་པས་གང་དུ་དེ་བཤད་དེ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་གང་ཞིག་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་ངེས་པར་བསྟན་པ་དག་གིས་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་རྣམས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་དེའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལ་བཟློག་པའི་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་ལ་ནི་བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་འབྱུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བའི་བདུད་ཀྱི་སྐྱོན་རྣམས་སོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པ་ཉིད་དེ་དེ་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ། །འདི་ཞེས་པ་ནི་ངས་ཁྱོད་ལ་ཀུན་ཏུ་བཤད་པའོ། །བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་བདུད་རང་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཆ་བྱད་བྱས་ནས་གང་ཞིག་གིས་ལོག་པའི་ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་སོ། །འདི་དག་ཅེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་འབྱེད་པ་པོ་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱ་བ་སྟེ། དོན་གྱིས་གང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་རྣམས་དག་ལ་འབྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་གང་འདི་བདུད་ཀྱི་ལས་མི་སྟོན་པ་དེ་ནི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའོ་ཞེས་དོན་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ། །འདི་དག་ཅེས་པ་ནི་ཉེ་བར་བསྡུ་བའོ། །གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་ཡི། །ཞེས་པ་འདིས་ནི་འདིར་ནི་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་ཡང་བསྡུས་ལ་དེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་


DTG090_Page_0096
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས། རྟོགས་པ་ཡིས་ནི་ཆོས་དྲུག་དང༌། །གཉེན་པོ་དང་ནི་སྤོང་བ་དང༌། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་དང༌། །ཤེས་རབ་སྙིང་བརྩེར་བཅས་པ་དང༌། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་མིན་ཉིད་དང༌། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་དང༌། །ཡེ་ཤེས་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བ། །འཇུག་པའི་རྟེན་ལ་རིགས་ཞེས་བྱ། །ཞེས་ཏེ། སོ་སོར་ངེས་པ་འདིར་རྟེན་ཏེ་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བདུན་པ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པའི་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་མདོར་བསྟན་ཅིང༌། དེའི་ནང་དུ་ཡོད་པའི་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ཡང་བསྟན་ནས། རྟོགས་པའི་ཆོས་དྲུག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་རྒྱས་པར་བཤད་དེ། ཤུགས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་པའི་དྲོད་དང་རྩེ་མོ་དང་བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་དང་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དྲུག་པོ་རྣམས་ལ་དྲོད་ལ་སོགས་པ་བཞི་བའི་རྟོག་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་འདི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་མོས་པ་བརྟན་པོས་གཉེན་པོའི་ཚོགས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཟད་པ་དང་དེ་དག་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་ནི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་སྟེ། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་རབ་ཏུ་སོན་ནས་མཐར་ཐུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཟད་པའི་མཐར་ཐུག་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོས་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་ནི་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་དང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་ཡེ་ཤེས་འཇུག་པའོ། །གང་ཞིག་རང་བཞིན་རྣམ་པར་དག་པ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཆུད་པ་དེ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རིགས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པ་ཞེས་པའི་མིང་ཅན་ཉིད་ཀྱི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་མུན་པ་ནུབ་པ་ནི་རིམ་གྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བརྩམས་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཞི་པོ་རྣམས་


DTG090_Page_0097
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སེང་གེ་བཟང་པོའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རྟེན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་མི་འཐད་དོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མེད་པ་ཉིད་མཚན་ཉིད་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་དེ། འདིར་དེ་བསྟན་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ཀྱིས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །རིགས་ནི་ཐ་དད་རུང་མ་ཡིན། །ཞེས་ཏེ། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་འདི་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་འདི་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཞེས་པ་ཇི་ལྟར་དབྱེ་ཞེ་ན། འདིར་ལན་བསྟན་བཅོས་ལས། རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡིས། །དེ་ཡི་དབྱེ་བ་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས། །ཞེས་པ་སྟེ། རྟེན་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། དེའི་ཆོས་ནི་དབྱེར་མེད་ལ། འདིར་ནི་དེའི་དབྱེ་བས་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ཐ་མི་དད་པ་ལ་ལམ་བགྲོད་པ་པོ་མཐའ་དག་སྟེ། ཉི་མའི་ལམ་དང༌། བྱ་ཁྱུང་གི་ལམ་དང༌། ཕྱེ་མ་ལེབ་ཀྱི་ལམ་བཞིན་ཞེས་པ་སྟེ། འདི་རྣམས་བསྡུས་ནས་བསྟན་པར་འདོད་ནས་རབ་འབྱོར་ལ་འདྲི་བ་ནི། དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཞིའི་དོན་གང་ལགས་ཞེས་པ་ནི་རིགས་ཅི་འདྲ་བས་ཡོད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །གཞིའི་དོན་མེད་ཅེས་པ་ནི་དེའི་རིགས་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་གང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཉིད་དེ་ནི་དེའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དེ་ཉིད་དག་པར་མཐར་སོན་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བརྗོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་རིགས་སུ་གྱུར་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་ནི་རིགས་སུ་གྱུར་ལ་རྟེན་ནི་མེད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་དང་ཕན་ཚུན་དབྱེར་མེད་པས། རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་དངོས་པོའི་དབྱེ་བ་མེད་དོ། །བཏགས་པས་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རིགས་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པས་ནི་ཆོས་དྲུག་དང་ཞེས་པ་ལ་


DTG090_Page_0098
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །ཆགས་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཉེ་བར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་མ་ཆགས་ཆོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རིགས་པར་དེའི་གཉེན་པོའི་ཕྱིར་རམ་དེ་འགོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ལ་མ་ཆགས་པ་ཉིད་དུ་སློབ་པ་ནི་དགེ་བར་འགྱུར་རོ། །འདིར་དེ་རྣམས་ཀྱི་མ་ལུས་པའི་དྲི་མ་བསལ་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་འབྱུང་བའི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ལ་རིགས་ལོགས་ན་མེད་དོ། །ཆོས་རྣམས་འདིར་ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་བསྟེན་ཏེ། རིགས་དམན་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་མི་བརྟེན་ཅེ་ན། འདིར་བགྲོད་བྱར་གནས་པས་ཡོད་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་སོན་པའི་ནམ་མཁའོ་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །བགྲོད་པ་དང་གནས་ཞེས་པས་རིགས་ལས་མི་གཡོ་བའི་སྦྱོར་བས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ན་རྟེན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མེད་པ་ཉིད་ལ་ཇི་ལྟར་དེ་རྣམས་བརྟེན་ཅེ་ན། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ལ་ཟླ་བ་དང་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱིས་མུན་པ་ཟད་པར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །དམིགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས། དམིགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ། །དེ་ཡང་དགེ་ལ་སོགས་པ་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་རྟོགས་པ་དང༌། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་འདས་འདོད་དང༌། ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཆོས་དང༌། །གང་དག་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་ཆོས་རྣམས་དང༌། །གང་དག་ཐུབ་པའི་ཐུན་མོང་མིན། །ཅེས་ཏེ་སོགས་པས་ནི་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཉིད་ལ་རྟོག་པར་བྱ་བས་ན་རྟོགས་པ་སྟེ། དགེ་བ་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྟོགས་པ་ཞེས་པ་ནི་ཕུང་པོ་གཉིས་ཏེ། དེ་གསུངས་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མངོན་པར་རྟོགས་པ་བདུན་གྱི་དོན་རིམ་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་གང་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེའི་དོན་གྱི་ཐབས་སུ་འདིར་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་ཅིང་ཚོལ་བར་བྱེད་པས་སོ། །དེས་ན་དེ་རྣམས་ལ་མ་ཞེན་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དང༌། དོན་དམ་


DTG090_Page_0099
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་བདེན་པ་གཉིས་ལས་མི་འདའ་བས་དམིགས་པས་དག་པར་རྟོགས་པར་གྱུར་ནས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ན། དམིགས་པས་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ། །ཞེས་འདིས་རང་བཞིན་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ལས་དམིགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཆོས་འཕེན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་རང་བཞིན་ལ་དམིགས་དགོས་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཙམ་པོ་ལ་དམིགས་པ་དེ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའོ་ཞེས་གསུངས་ལ། བསྟན་བཅོས་སུ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་ཉིད་ཅེས་སོ། །འོ་ན་ཆོས་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། །ངོ་བོ་མེད་པས་ཅི་ཡང་མེད། །ཅེས་པས་ཇི་ལྟར་དམིགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དངོས་མེད་ཅེས་པ་ནི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པ་མིན་ཞེས་པ་ལ་དགོངས་པས་སོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་གཉིས་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། དོན་དམ་པ་ལ་ནི་གང་དུ་ཡང་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། དམིགས་པའི་སྤྲོས་པ་མེད་དེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཡོད་དང་མེད་པའི་མཐའ་དང་དབུས་སུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་དམིགས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པ་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྲག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཉིད་གཏིང་དཔོགས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ན་ཟབ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། ཡོད་དང་མེད་ལས་རྣམ་འདས་པས། །གང་རྣམས་ལ་ནི་བློ་མི་གནས། །དེ་ཡིས་ཟབ་མོ་དམིགས་མེད་པའི། །རྐྱེན་གྱི་དོན་ལ་རྣམ་པར་བསྒོམ། །ཞེས་པ་སྟེ། སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་དེ་ནི་ཟབ་པ་ཉིད་དོ། །གང་ལ་དངོས་མེད་དངོས་མེད་མིན། །བློ་ཡི་མདུན་ན་མི་གནས་པ། །དེ་ལ་རྟོགས་པ་གཞན་མེད་པས། །དམིགས་པ་མེད་ནས་རབ་ཏུ་ཞི། །རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བའི་རྣམ་པས་སོ། །དེ་ཉིད་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་བདག་ཉིད་


DTG090_Page_0100
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་ལ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྲོས་པ་མ་ལུས་པ་ལས་ལོག་པའི་ཅིར་ཡང་དམིགས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་ཞེས་པའོ། །དམིགས་པ་ལ་བསྒྲུབ་པའི་དུས་སུ་ནི། མཐའ་རྩོམ་པ་བཞིན་ལ། འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་དེའི་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ནི་རང་བཞིན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི་མཚོན་བྱ་བཞིན་ནོ། །དེའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས། སེམས་ཅན་ཀུན་མཆོག་ཉིད་སེམས་དང༌། །སྤོང་དང་རྟོགས་དང་གསུམ་པོ་ལ། །ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་རང་འབྱུང་གིས། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་འདི་ཞེས་བྱ། །ཞེས་ཏེ། རང་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་པས་རང་འབྱུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི་འདིར་གང་ཆེད་དུ་གཉེར་བར་བྱ་བའི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པར་འགྱུར་བའོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་མཆོག་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ་ཆེན་པོ་གསུམ་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། དེ་ལ་གསུམ་ནི་སེམས་དང༌། སྤོང་བ་དང༌། རྟོགས་པ་དང་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་སེམས་ཆེ་བ་ཉིད་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་སོ། །ལྟ་བ་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྤང་བའི་དོན་དུ་བསྟན་པ་ནི་སྤོང་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ལ་ཞེན་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི། རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །སེམས་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། སྤོང་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཆེད་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་ཆེད་དུ་བྱེད་པ་ཆེན་པོའོ། །འདིར་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཆེན་པོའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཆེན་པོ་ལ་དགོངས་པའོ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཆེན་པོའོ། །འདིར་དེ་ཉིད་སྐབས་སུ་བབ་ཅེས་པས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྟོགས་པའི་དོན་ནི་དོན་མེད་པར་མི་དམིགས་པས་འདོད་པ་སྟེ་རྒྱུ་མཚན་དེས་ནའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་པ་ནི་མདོར་བསྟན་པ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་རིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དེའི་མཆོག་ཉིད་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའི་ཆེད་དུའོ། །མ་ལུས་པའི་འཁོར་བར་བཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོའི་མཆོག་ཉིད་ཆེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་པ་


DTG090_Page_0101
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེའི་དུས་ལ་ཞེས་པ་ནི་གོ་སྐབས་ཏེ། འདིར་བདག་ལ་སོགས་པ་བཞི་ནི་ཡུམ་ཆེན་མོར་ནི་བཅུ་གསུམ་གསུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་གྲུབ་མཐའ་ཐ་དད་པ་ལས་དོན་གཅིག་གོ །སྒྲ་བཤད་པ་ཙམ་གྱིས་ཐ་དད་དེ། དེ་ལ་ངར་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བདག་གོ །འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་ཆུད་པས་ན་སེམས་ཅན་ནོ། །སྲོག་གི་དབང་པོའི་དབང་གིས་རིས་མཐུན་པའི་ལུས་ཟད་པ་དང་མི་གནས་པའོ་ཞེས་པ་ནི་སྲོག་གོ །ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་རྩོམ་པས་གྲོལ་བའོ། །ཁམས་ལ་སོགས་པའི་ཟས་ཀྱིས་གསོ་བར་བྱེད་ཅེས་པས་གསོ་བའོ། །སྐྱེས་བུའི་ལུས་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པས་ན་སྐྱེ་བུ་སྟེ། སྐྱེས་བུའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་པའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཉིད་ལ་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ནས་ཡང་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་འཇུག་པར་འགྱུར་བར་བས་ན་གང་ཟག་གོ །གཙོ་བོ་ཡིད་ཀྱི་ལས་རྣམས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་ཅེས་པས་ན་ཤེད་ཅན་ནོ། །ཤེད་ཀྱི་བདག་པོའོ་ཞེས་པས་ནི་ཤེད་བདག་གོ །དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱིས་རྟེན་དུ་གྱུར་པས་ན་བྱེད་པ་པོའོ། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མྱོང་བས་ན་ཚོར་བ་པོའོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་པོའོ། །མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་པ་པོའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བ་ནི་དེ་དངོས་པོ་ཡོད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །འབྱུང་བ་ནི་འཁོར་བའོ། །འཇིག་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་ལ་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་ཉིད་དུ་ངེས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་ནས་འཆད་པར་འགྱུར་ཞེས་པས་ནི་ཆད་པར་ལྟ་བའོ། །རྟག་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་རྟག་པར་ལྟ་བའོ། །འོན་ཀྱང་འདི་རྣམས་ནི་སྔོན་དུ་བྱུང་བ་ལས་ཕྱིས་མེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་ཆད་པ་ལ་གང་ཞིག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་ཅིང་མེད་པ་ལ་མེད་ཅེས་པ་ནི་རྟག་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དེ་རྣམས་ལ་ངོ་བོ་ཞེས་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་སོགས་པའི་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་


DTG090_Page_0102
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །ཆོས་ཞེས་པ་ནི་རིགས་པའི་ལམ་ཞེས་པ་སྟེ་སྤོང་པ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱང་སེམས་འདི་ཉིད་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡང་སེམས་འདི་ཉིད་དོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ནི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་འཆི་འཕོ་བའི་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པའོ། །མཉམ་པ་མེད་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང་ངོ༌། །མི་མཉམ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དེ་རྣམས་དང་ངོ༌། །མཉམ་པ་དང་མི་མཉམ་པ་སྟེ་མི་མཉམ་པ་མེད་པའོ། །མ་ཆགས་པ་ནི་བསྟན་པའོ། །ཡོངས་སུ་མ་ཟིན་ཞེས་པ་ནི་བཤད་པའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་བཤད་ཞིན་ཏོ་ཞེས་པ་ནི་རྟོགས་པ་ཆེན་པོའོ། །སྒྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དེ་ལ་གོ་ཆ་དང་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ནི་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་སྒྲའི་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གསུངས་ལ། གང་པོས་དེ་བརྗོད་པ་ནི་དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། །གང་དུ་འཇུག་པ་ཉིད་བགྲོད་པ་སྟེ། འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཐེག་ཆེན་ལ། །འཛེག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གོ་ཆ་བགོས་ཞེས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཡང་དག་པར་གནས་ཞེས་པའི་བར་གྱི་ཚིག་ཕྱིས་པས་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོའི་གོ་ཆ་རེ་རེ་ལ་མ་ལུས་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་སྟེ། དཔུང་གི་ཚོགས་ཀྱིས་གོ་གོན་པ་བཞིན་ཏེ། །རྒྱས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཡུམ་ཆེན་མོ་ལའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འདིར་ནི་གོ་ཆ་སྟེ་བསྲུང་བ་དང་བསྲུང་བའི་སྒྲུབ་པ་ནི་བར་མར་རོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཆེད་དུ་བྱེད་པ་ལ་གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་པའོ། །འདིས་ནི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མདའ་སོ་སོར་བསྣུན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདིར་བསྟན་བཅོས་ལས། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རྣམ་དྲུག་ལ། །དེ་དག་སོ་སོར་བསྡུས་པ་ཡིས། །གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་དེ། །དྲུག་ཚན་དྲུག་གིས་ཇི་བཞིན་བཤད། །ཅེས་ཏེ་གང་གིས་སྦྱིན་པ་བྱེད་པ་དེ་ནི་སྦྱིན་པ་སྟེ། རང་གི་རང་ཉིད་ཡོངས་སུ་གཏོང་ཞིང་གཞན་རང་གི་བྱེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཏེ། ཟང་ཟིང་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་


DTG090_Page_0103
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་ནི་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཇི་སྲིད་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡང་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའོ། །མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པ་དང་སྐྱེད་པས་བྱས་པ་དང་མ་བྱས་པའི་གནོད་པས་གཞན་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་མི་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་དང་བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དུབ་པ་མེད་པར་བསམ་གཏན་གྱིས་གཞན་དུ་བསྐྱེད་པར་བྱས་པས་གཞན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་ཤེས་པར་བྱས་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བའི་དོན་ཉེ་བར་སྟོན་པའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་རྣམས་ཀྱིས་མི་དགེ་བ་བཅུ་རྣམས་དང༌། བཏགས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་རྣམས་ལས་ལྡོག་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །བཟོད་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གཞན་གྱིས་གནོད་པར་བྱས་པ་ལ་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ལྷག་པར་གནས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའོ། །དགེ་བའི་ལས་ལ་སྤྲོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སེམས་རྩེ་གཅིག་པས་སེམས་པར་བྱེད་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་པའི་བར་དུ་མི་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟེན་དམ་པ་དང་དངོས་པོ་མཐའ་དག་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པས་དངོས་པོ་དམ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ལ་དབང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབང་དམ་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དམ་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དམ་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་བྱེད་པས་ཀུན་ནས་འདུ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དམ་པར་རྣམས་ནི་སོ་སོར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་བཤད་དོ། །འདིར་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་བསམ་གཏན་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱིའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ལྷག་པར་ཤེས་རབ་ལ། བརྩོན་འགྲུས་ནི་


DTG090_Page_0104
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུམ་ཆར་གྱིས་ཡང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཅན་ནོ། །སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ལ། བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་ཚོགས་གཉི་གའི་གྲོགས་ཏེ་མདོར་བསྡུ་ན་ནི་སྙིང་རྗེའི་ལས་ཀུན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་དོན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་དོན་དམ་པར་དམིགས་སུ་མེད་ཀྱང་དུ་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱས་ནས་བོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་སོ་སོར་རེ་རེས་མཐའ་དག་བསྡུས་པ་ལ་ཉེ་བར་གནས་པས་གང་ཞིག་གི་སྒྲུབ་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིའོ། །གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་གསུངས་པ་ནི། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཞེས་པ་ནི་འདི་འདྲ་བའི་སེམས་སོ། །ཕྱོགས་དང་ཡུལ་གྲངས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མི་ཆོད་པའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གཞལ་དུ་མེད་པ་དང་བགྲང་དུ་མེད་པའོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བར་བྱ་ཞེས་པ་ནི་ཇི་སྐད་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་སྟེ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་གཉེན་པོར་གསུངས་པའོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་གཉེན་པོར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་མཐའ་གཉིས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་དབུ་མ་སྒྲུབ་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་གོ་ཆ་གསུངས་ནས་བསམ་པའི་རང་བཞིན་བརྗོད་པར་འདོད་ནས་རིགས་པས་འདྲི་བ་ནི། དེ་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ལ་བྱེད་པ་པོ་གང་ཡང་མི་འཐད་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ལ། དེ་རྣམས་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་ནོ། །སྒྱུ་མ་ནི་རྒྱུ་གཞན་གྱི་དབང་གིས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྒྲའི་དོན་ཏེ། དེ་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཉིད་ཉེ་བར་གཟུང་བ་ཉིད་དུ་འདོད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་


DTG090_Page_0105
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞན་གྱི་དབང་གིས་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོའི་སྒྲ་དོན་ལ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དམ་པར་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་དང་དེ་དག་རོ་གཅིག་ཉིད་པས་མཐའ་དག་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་པས་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་གྲུབ་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་དཔེ་གསུངས་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་པ་སྟེ། མཁས་པས་ཕུལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཉེ་གནས་ནི་སློབ་མའོ། །དེ་ཇི་སྙམ་ཞེས་པ་ནི་ཐུན་མོང་དུ་དྲི་བའོ། །གང་ཡང་ཞེས་པ་ནི་ཁྱད་པར་གྱིའོ། །གསོད་པ་ནི་བཅོམ་པའོ། །འཆི་བ་ནི་རང་ཉིད་དོ། །བཤིག་པ་ནི་མི་སྣང་བར་བྱས་པའོ། །མི་སྣང་བ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །བསམས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་གསུངས་ནས། བསྒོམས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ། བསྒོམ་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་དང༌། ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའོ། །དེ་ལ་ཞི་གནས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མིང་དང་ནི་དེ་ཉིད་དམིགས་པ་ལ་སྟེ་སྔོན་དུ་བཤད་པའི་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་མདོར་བསྡུས་པའི་སེམས་ལ་ཡང་ལངས་པ་ན་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་སྐྲག་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་ཀྱིས་མི་ཉམས་ཏེ་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་སྐྱོན་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ཏུ་མི་སྐྲག་པ་ནི་ངང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ཏུ་སྐྲག་པ་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པས་མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་ལ་འབད་རྩོལ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཙམ་ཞེས་པ་ནི་ཞི་གནས་འདིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པའི་གོ་ཆ་བརྟན་པས་སོ། །དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྷག་མཐོང་གསུངས་པ་ནི། དམིགས་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་མིན་ཏེ། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་ནས་གང་དུ་གང་གང་གིས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པར་མཐོང་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ་དོན་ནི་དོན་དམ་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་སོ་སོར་གོ་ཇི་ལྟར་བགོས་ཀྱང་བགོས་པ་མེད་


DTG090_Page_0106
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅེས་གསུངས་པ་ནི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་པ་སྟེ། བྱེད་པ་པོ་དང་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་བྱས་པའོ། །འཇིག་པའི་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པར་མ་བསྒྱུར་བའོ། །གཉི་གའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྐྱེན་མི་འཐད་པས་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པའི་སྟེ། མ་བྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་དང་དེ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཚིག་གསུམ་མོ། །ཡང་ན་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་དེ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཉིད་རྟག་པའི་ཕྱིར་མ་བྱས་པའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བྱས་པས་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་སྟེ། གཉེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱང་དུ་མེད་པའོ། །སེམས་ཅན་ཞེས་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རབ་འབྱོར་ལ་ཟུང་དུ་འཇུག་པས་བགྲོད་པའི་ལམ་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ལ་དེ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་ཡང་བྲལ་བ་ཉིད་དེ། དེའི་དེ་ཉིད་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བའོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དབེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དང་ཞེས་པ་གསུམ་ནི་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ལུང་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་བཅིངས་པ་དང་གྲོལ་བ་ཉིད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་དག་དབྱེར་མེད་པ་ནི་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་མོ། །འདིར་གསུངས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ནི་འཇུག་པའི་དུས་སུ་ཡང་གོ་ཆ་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་པོའི་སྨྲ་བ་རྫོགས་ནས་མི་སྦྲ་བ་དང༌། རབ་འབྱོར་གྱི་དྲི་བ་དྲུག་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེའི་སྦྱོར་བ་དང་དེ་དག་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་དང་གནས་པར་ངེས་པ་དང༌། གཉེན་པོའི་སྦྱོར་བས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། རྟོགས་པ་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་གང་ཇི་ལྟར་གང་ནས་གང་གིས་གང་དུ་གང་ཞིག་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་སྡེས། འདིས་


DTG090_Page_0107
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྲོལ་བའི་དོན་གྱི་ཐེག་པའོ་ཞེས་པའི་ཐེག་པའི་དོན་ནི་ལྷག་མ་སྟེ་གོ་སླའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཆེན་པོ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་འདྲི་བ་དང་པོ་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེའི་སྦྱོར་བ་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་སྟེ་གང་གིས་བགྲོད་པས་དེ་ཐེག་པ་སྟེ། འགྲོ་བར་བྱ་བ་གང་ལ་འདི་བྱ་བ་དེས་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འགྲོ་བ་ནི་ངེས་པ་འབྱུང་བའི་དོན་ཏེ། འདི་ལ་འདྲི་བ་ནི་གང་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །མཚན་ཉིད་གང་གིས་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་ནི་འདིའི་འདྲི་བ་ནི། གང་གིས་དེ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་ཞེས་པའོ། །འགྲོ་བ་དང་སོང་བའི་གནས་སྐབས་གང་དུ་མེད་པར་འདོད་པ་འདྲི་བ་ནི་གང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །འདིར་ནི་རིགས་དམན་པ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པར་འདོད་པས་དྲིས་པ་ནི། གང་ཞིག་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནི་འདིར་རོ། །འདི་ནི་ཞེས་པས་ནི་ཆེན་པོ་བཟུང་ལ། ཚིག་བླ་དགས་ནི་བརྗོད་པའོ། །ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཅེས་པ་ནི་ཚད་མེད་པས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོས་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ལ། གཉིས་པས་ནི་གུས་པ་དང༌། རྒྱུན་མཆད་པ་དང༌། དུས་ཡུན་རིང་པོ་ཉེ་བར་བསགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་སྔ་ནས་བཤད་དོ། །ཀུན་ཏུ་གནས་ཞེས་པ་ནི་གོ་ཆ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་སྟེ། འདིར་གོ་ཆ་གོང་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་གང་ནི་བསྒྲུབ་པ་ལ་དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་འགྲོ་བ་རྩོམ་པ་ནི་འཇུག་པ་ལ་བྱ་བའི་བསམ་པ་ལྕི་བའི་ཕྱིར་ཚོགས་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་ཚོགས་སམ། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་འདིས་ཀུན་ཏུ་བསགས་པས་ནི་ཚོགས་སོ་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་གཉི་ག་ཡང་སྟོང་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དག་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རམ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངོ་བོའི་ཕྱིར་རམ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རམ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་རིགས་པས་སོ། ཁམས་གསུམ་ལས་ཞེས་པ་ནི་གནག་ཅུང་ཞིག་མི་ཤེས་པས་ཉོན་མོངས་


DTG090_Page_0108
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའམ། ཉོན་མོངས་པ་དེ་ནི་འདིར་ཁམས་གསུམ་པ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཁམས་གསུམ་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཐེག་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ཉིད་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །དམིགས་པ་མེད་པ་ནི་མི་དམིགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། དེས་མཚོན་ནས་ལྗོན་པ་དང་ལྷའི་རིགས་ལ་སོགས་པས་སྔར་མེད་པའི་ཚོགས་བཞིན་ནོ། །ཚིག་དྲུག་པོའི་ལན་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆེ་བ་ཉིད་གསུངས་ཏེ། གཞལ་དུ་མེད་པས་ཆེན་པོ་ཉིད་དང་འཇུག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། མཚོན་ཆ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། ཐོབ་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། གནས་ཆེན་པོ་ཉིད་དེ། གཞལ་དུ་མེད་པ་ཉིད་དང་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བདུན་ཡང་རུང་བའོ། །སྐུར་པ་འདེབས་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ན་ཀུན་རྫོབ་གསུངས་ལ། དོན་དམ་པར་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་སྤོང་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་གསུངས་པ་ནི་འོན་ཀྱང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་ཞེས་པ་ནི་འདིར་སྔོན་དུའོ། །དེ་ལ་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས། བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ལམ་དང་བྱམས་ལ་སོགས་པ་དང༌། །དམིགས་པ་མེད་པར་ལྡན་པ་དང༌། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མངོན་ཤེས་དྲུག །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཇུག་པའི་བསྒྲུབ་པ་ཐེག་ཆེན་ལ། །འཛེག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་ཏེ། བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ནི་གཞན་དུ་རྣམ་པར་འཆད་པར་འགྱུར་ལ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གོ །ལམ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱིས་བསྐོར་བའི་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་དང༌། ཁྱད་པར་གྱི་དང༌། མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ལ་མི་སློབ་པ་ནི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཏེ། བགྲོད་པར་བྱ་བས་ན་ལམ་ཞེས་པའོ། །སེང་གེ་བཟང་པོས་ནི་མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ངན་པ་ལ་གནས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་


DTG090_Page_0109
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐབས་སུ་ནི་མི་སློབ་པ་ཉིད་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱམས་པ་ལ་སོགས་པས་འདོད་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་ཚང་པའི་གནས་བཞི་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཚམ་མེད་པའོ། །བཞི་ནི་བྱམས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང༌། དགའ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ཏེ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བདེ་བ་དང་ཕྲད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བ་དང་བདེ་བ་དང་མི་འབྲལ་ཞིང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་བསམ་པ་རྣམས་ཏེ། སྐྱེ་མ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་དང་ལྡན་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམ་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམ་པ་དང༌། བདེ་བ་དང་མི་བྲལ་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམ་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ལས་གྲོལ་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཚད་མེད་པ་འཇུག་པ་སྟེ། བཞི་ཆར་ཡང་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་སྟེ། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་བདུན་པ་རྣམས་ལ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའོ། །དེའི་གོང་དུ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་རྣམས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཉི་ཤུ་པོ་རྣམས་དང་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ལ་དམིགས་པ་མེད་པའི་སྦྱོར་བས་བསྒོམ་པ་ནི་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བའི་འཇུག་པའོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་སྦྱིན་པ་དང་གཏོང་པ་པོ་དང་ལེན་པ་པོ་མི་དམིགས་ཞེས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང༌། དེ་བྱང་ཆུབ་སྨེས་དཔའོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་ཡང་མི་དམིགས་ཞེས་པ་ནི་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པའི་འཇུག་པའོ། །སྒོམ་པ་པོ་དང་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་རྣམས་གང་དུ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་བསྒོམ་པ་དམིགས་སུ་མེད་པས་བསྒོམ་པ་དང་བྲལ་བར་བསྒོམ་པའི་དོན་དམིགས་པ་མེད་པས་སྦྱོར་བས་དེ་ཆེད་དུ་བྱེད་པས་དགེ་པས་དགེ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལ་བསྒོམ་པ་དེ་ནི་ཆེད་དུ་བྱེད་པའི་འཇུག་པའོ། །སེང་གེ་བཟང་པོས་ནི། སེམས་ཅན་ཀུན་མཆོག་ཉིད་སེམས་ལ་སོགས་པ་ཅན་ཆེད་དུ་བྱེད་པའོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་འཕགས་པས་བྲིས་པའི་ཡུམ་བར་མའི་ཚིག་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་ཤེས་སོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོ་ལ། དེར་ཡང་སང་རྒྱས་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་དང༌། དེ་རྣམས་


DTG090_Page_0110
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དང་ཞེས་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གིས་འཇུག་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་ཐོབ་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་པའོ། །འཇུག་པ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་འགྲོ་བར་རྩོམ་པ་ནི་མོས་པས་སོ། །འགྲོ་བའི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པས་ས་བདུན་པོ་རྣམས་ལ་ནི་འབད་རྩོལ་གྱིས་སོ། །ཐེག་པར་ཞུགས་ནས་བགྲོད་པ་ལ་མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ནི་འབད་པ་མེད་པས་སོ། །ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས། བརྩེ་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་དྲུག །ཞི་གནས་ལྷག་མཐོང་བཅས་པ་དང༌། །ཟུང་དུ་འབྲེལ་པའི་ལམ་གནག་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་དང༌། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་བསོད་ནམས་དང༌། །ལམ་དང་གཟུངས་དང་ས་བཅུ་ནི། །གཉེན་པོ་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཡི། །རིམ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་ཏེ། ཚོགས་རྣམས་ཀྱི་མཐར་ཇི་ལྟར་སྲིད་པར་སྒྱུ་མའི་ཆོས་ཉིད་དུ་སོ་སོར་བལྟ་སྟེ། དེ་ལ་དམྱལ་བ་དང་ཡི་དགས་དང་དུད་འགྲོར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་ཅིང་སང་རྒྱས་དང་བཅས་པའི་ཞིང་རྣམས་སུ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་སུ་བསྐྱེད་པ་ནི་སྙིང་རྗེའི་ཚོགས་སོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་དྲུག་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ཚོགས་གསུམ་པོ་ནི་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ལ་གང་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་གཞུག་པ་སྟེ། དམིགས་སུ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིས། །ཞེས་པ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཚོགས་སོ། །གང་ཞིག་སྟོང་པ་ཉིད་ཉི་ཤུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཏེ། དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཡུམ་ཆེན་མོ་ལས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཏེ་མིག་ལ་སོགས་པའི་དྲུག་པོ་རྣམས་ཏེ། དེ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པའོ། །ཕྱི་སྟོང་


DTG090_Page_0111
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དྲུག་པོ་ལ། དེ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གང་ཞིག་དབང་པོ་ལ་གནས་པས་བསྡུས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱིས་མ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་དབང་པོས་ཀྱང་མ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་དེས་སྟོང་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་ཡང་འདིར་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པས་སྟོང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་ཕྱོགས་ཕྱོགས་ཀྱིས་སྟོང་ལ། སྣོད་རྣམས་ཀྱང་སྣོད་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པའོ། །དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། དེ་དེས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཞེས་པ་ནི་འདུས་བྱས་པ་རྣམས་ཏེ། འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཏེ། དེ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་གང་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད་ལ། གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་གང་གི་མཐའ་རྟག་པ་དང་ཆད་པ་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པས་མཐའ་དང་དབུས་ཏེ། དེས་སྟོང་པའོ། །ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་འཁོར་བའི་ཐོག་མ་མེད་ཅིང་ཐ་མ་མེད་པ་ལ་དེའི་དབུས་མེད་དེ། ཐོག་མ་དང་དབུས་དང་ཐ་མ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པའོ། །དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་གང་ལ་འབྱུང་བ་མེད་པ་དེ་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པ་སྟེ། དགེ་བའི་ཕྱོགས་དེ་དེས་ན་སྟོང་པའོ། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི། གང་ཞིག་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་བྱས་ལ། བྱས་པ་དང་བྲལ་བས། དེ་དེས་སྟོང་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པའོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི། གཟུགས་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་གཟུགས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པ་སྟེ། ཆོས་དེ་


DTG090_Page_0112
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ། །མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དམིགས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་དེའི་མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། གདོད་ནས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་དང་དུས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་བརྟགས་པ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་གང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་པོ་གང་ཡང་མེད་དོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ན་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་རང་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་དངོས་པོ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ཏེ་དེ་ནི་སྟོང་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དེས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་དེས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་གྱི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་གཞན་ཡང་འདི་ལ་དམ་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཡང་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། དེ་ནི་དེས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དཔའ་བར་འགྲོ་བ་དང་རིན་ཆེན་ཕྱག་རྒྱ་དང་ནམ་མཁའི་མཛོད་དང་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་ལམ་གྱི་ཚོགས་ནི་རྣམ་པ་མང་སྟེ། འདིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཟད་པ་དང༌། གཞན་ཉིད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གང་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་དེ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དམིགས་བྱའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། སེམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །དེ་ལ་ཡུམ་བར་མ་ལས། ནང་གི་ལུས་དང་ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང་ཆོས་རྣམས་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་ནས་ལུས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གྱུར་


DTG090_Page_0113
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རྟོགས་པས་བརྟགས་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ལུས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་དང་ནང་གི་ལུས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་ཅིང་དྲན་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་སེལ་བར་བྱེད་ཅེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ནང་གི་ལུས་ནི་རང་གི་མིག་ལ་སོགས་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་སོ། །ཕྱིའི་ལུས་ནི་ནང་གི་ལུས་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱི་འདུས་བྱས་པ་རྣམས་སོ། །ཕྱི་ནང་གི་ལུས་ནི་རང་གི་ལུས་སུ་སོན་པའི་ལྷག་མའི་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དབང་པོ་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་མ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྱི་རོལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལུས་ལ་དམིགས་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གསུམ་ཕྱེ་བས་ཏེ། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་མེད་པའོ། །ཆོས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཏེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །ལུས་ལ་སོགས་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞེས་པ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་བལྟ་བའོ། །ལུས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་པ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གྱུར་པས་སོ། །རྣམ་པར་མ་བརྟགས་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཏེ། ལུས་འདི་ནི་བདག་གི་ལུས་ཏེ། མི་རྟག་པ་དང་རྟག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཡང་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དམིགས་པ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་ཏེ། རྒྱུན་དུ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ལ་ཡང་དེ་དེའི་སྦྱོར་བས་སྤྲོ་བ་མེད་པའོ། །རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ནི་དེ་ཤེས་བཞིན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་རབ་ཏུ་ཤེས་པའོ། །བརྗེད་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་དང༌། བསྲུང་བ་མེད་པ་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པས་འཇུག་ཅིང་དྲན་པ་ལ་མི་སྦྱོར་བས་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། འདི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་དང་ཤེས་རབ་དང་དྲན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་གསུངས་པའོ། །སེལ་ལ་ཞེས་པ་ནི་སྤངས་པ་ལའོ། །འཇིག་རྟེན་ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། རྙེད་པ་དང་གྲགས་པ་དང་བདེ་བ་དང་བསྟོད་པ་རྣམས་ལ་བརྣབ་


DTG090_Page_0114
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ཏེ་འདོད་པའོ། །མ་རྙེད་པ་དང་མ་གྲགས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྨོད་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བའོ། །ཡང་དག་པར་འདི་སེམས་ལ་གཙོར་བྱེད་ཅེས་པས་ཡང་དག་པ་འམ་གཙོ་བོ་ལ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་སྤོང་བའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་བསྐྱེད། འབད་པས་དོན་དུ་གཉེར་ཞིང་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ། སེམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཛིན་པའི་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤངས་པ་ལ་ཡང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པ་ལ་ཡང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་གནས་པ་དང་ཕྱིར་ཞིང་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་དུ་བྱ་ཞེས་པའོ། །འབད་པས་དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ནི་ཞུམ་པ་མེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སོ། །སེམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་པ་ནི་ཐབས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་བྱིང་བ་ལས་སེམས་སྟོད་པར་བྱེད་པའོ། །ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་པ་ནི་རྒོད་པ་ལས་བཀུག་ནས་མངོན་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ནི། གནས་ཀྱི་ཕྱིར་ན་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་སྟེ། འདུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་འདུན་པ་དྲག་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལས་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བའི་བརྩོན་འགྲུས་རྣམས་ཀྱིས་མི་དགེ་བ་སྤོང་བ་དང༌། དགེ་བ་སྐྱེད་པ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་ཞི་གནས་རབ་ཏུ་འཛིན་པའི་བཏང་སྙོམས་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་དང༌། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་བདག་གིས་མི་དགེ་བ་ཕྲ་མོ་ལ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་དམ། ཅི་མིན་ནམ་ཞེས་བདག་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པར་བྱེད་ཅེས་ཡང་དག་པར་ཉེ་བར་སེམས་


DTG090_Page_0115
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་སྟེ། འདི་རྣམས་ནི་འདུན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །སྐྱེས་པ་འདི་རྣམས་ལ་རིང་དུ་གྱུར་ནས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བག་ལ་ཉལ་རྣམས་སྤོང་བའི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བའི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་བྱེད་པས་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་པོ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། འདུན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དང༌། སེམས་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་རྣམས་ཏེ། དེ་ལ་གང་དུ་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་འདུན་པའོ། །མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ངེས་པར་འཇོམས་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །གོང་མའི་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་དད་པའོ། །དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ལས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་ནི་ཤེས་བཞིན་གྱི་ཕྱོགས་ལ་ལྷག་མཐོང་གི་ཆོས་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་ལ་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ནི་སེམས་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཏེ། འདུན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དབེན་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་གནས་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཏོང་བས་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་སྟེ། དེ་ལ་དབེན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །འགོག་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །རྣམ་པར་གཏོང་བ་ནི་ལུས་ཀུན་ཏུ་གཏོང་བའོ། །དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་ལ་དབང་བྱེད་པས་དབང་པོ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ན་སྟེ། དད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང་ལྔའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པས་རྟགས་མཐོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་སྐྱེ་བ་ལ་ངེས་པ་སྐྱེད་པས་སྟོན་པའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པ་ལ་ཡང་ཀུན་ཏུ་ཡིད་ཆེས་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་དེའི་དད་པའི་དབང་པོའོ་དད་པ་བླ་ལྷག་པས་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་


DTG090_Page_0116
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བླ་ལྷག་ནས་དབང་པོ་སྒོམ་པར་བྱེད་པས་དེ་ལྟར་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་བདུད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཡེང་བས་ཐུབ་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དང་བསྐྱོད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་སྟོབས་སུ་བསྒྲགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དད་པའི་སྟོབས་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་བར་རོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་དོན་རྟོགས་པས་བྱང་ཆུབ་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །དེའི་ཡན་ལག་ནི་བདུན་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་སྟེ། དྲན་པ་དང༌། ཆོས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དགའ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བཏང་སྙོམས་སོ། །དེའི་རྗེས་ལ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང༌། རྩོལ་བ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའོ། །ཕ་རོལ་ཡང་དག་པར་ཐོབ་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ངག་ནི་ཡང་དག་པར་ཀུན་ནས་ལྟ་བའི་ངག་གང་དེ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ལས་ཀྱི་མཐའ་འཚོ་བ་རྣམས་ནི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུམ་པོ་རྣམས་ཡང་དག་པར་བསྒོམས་པ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་འབེལ་བའི་གཏམ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཚོད་རིག་པས་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ཚོལ་བ་སྦྱང་སྡོམ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པོ་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ལ་དེའི་ཕྱོགས་ཏེ། རྗེས་སུ་མཐུན་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་ངོ་བོ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་དོན་དུ་སྟོང་པ་དང་སྙིང་རྗེ་


DTG090_Page_0117
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དབྱེར་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ནང་དུ་བསྡུས་ནས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་སྤྲུལ་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་ཞེས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དེ། དེ་ལ་དངོས་པོས་ནི་གཙང་བ་དང་མི་གཙང་བ་གསུམ་པོས་གང་ཞིག་རྣལ་འབྱོར་པས་འདོད་པ་ན་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ལས་བསྔགས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོར་ནི་ནང་གི་སྐྲ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་མཉམ་པར་གཞག་ཅིང༌། དེའི་རྗེས་ལ་འདི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་བསྔོས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པར་བྱེད་པས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འགྱུར་རོ། །བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པའི་བསྔགས་པ་ལ་འདོད་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་བསམ་གཏན་གཉིས་པོ་སྟེ། དེ་བརྗོད་པ་ནི་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་ལ་ལྟ་ཞེས་པ་སྟེ། ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པའི་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ནས་གཟུགས་མཐོང་བ་སྟེ། མོས་པས་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ཀྱིས་མཐོང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་ལ་རྣམ་པར་བསྡོས་པ་ལ་སོགས་པར་དམིགས་ནས་དང་པོའམ་གཉིས་པའི་བསམ་གཏན་ལ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བརྗོད་པ་ནི་ནང་གི་བདག་ཉིད་གཟུགས་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་གྱིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་ཞེས་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །དེ་ལྟར་མི་གཙང་བ་བསྒོམས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་དགའ་བར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཅི་བདག་ལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཅན་གྱི་གཟུགས་གཙང་བར་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་བསྔགས་པ་དང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རམ། འོན་ཀྱང་མིན་ཞེས་ཉམས་ཚད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་དུ་འོང་བའི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བྱེད་པས་གཙང་བའི་གཟུགས་སྤྲུལ་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་རོ་གཅིག་པའི་འདུ་ཤེས་ཐོབ་པས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང་མི་མཐུན་པས་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ལ་སྡུག་པའོ་ཞེས་མོས་པར་འགྱུར་བ་


DTG090_Page_0118
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ལྔ་སྟེ། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་འགོག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་བར་དུའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་མེད་པ་བཞི་སྟེ། དག་པ་ཅན་དུ་དེ་ལ་རོ་མྱང་བའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཐར་པ་སྟེ། ཞི་བའི་གནས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་ནི་ཐར་བ་དང་འདྲ་བའི་གནས་ཏེ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་གནས་ཤིང་ཤིན་ཏུ་འདས་ནས་མཚན་མ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་ཅིང་འགོག་པ་ཞི་བར་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་གང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་འགོག་ལ། མཆོག་ཏུ་ཞི་བ་ལ་གནས་པའི་སྔོན་གྱི་ལས་ལྡང་བ་སྟེ། དེའི་སྒྲིབ་པ་རབ་ཏུ་སྤོང་བས་རྣམ་པར་ཐར་པའོ། །འདིར་ཇི་ལྟར་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ཆད་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། སྔོན་དུ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་བསྒོས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འོང་ཞིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཡང་སྐྱེ་བ་དེ་ཉིད་ལ་དེའི་ལས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་བསྒོས་པས་མཚམས་སྦྱོར་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་གང་གིས་མཚམས་སྦྱར་བར་འགྱུར་ན། གང་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སེམས་ཡུན་རིང་དུ་འགགས་པས་དེའི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཞེས་པ་ནི་གཅིག་གོ །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ནི་སེམས་དང་བཅས་པའི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བཤད་ལ། དེ་ལ་སེམས་ཇི་ལྟ་བུ་ན་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པ་ནི་གཅིག་གོ །ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་སྟེ། དེའི་ཡང་བསམ་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་གཞན་དག་གིའོ། །བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་བཞི་དང༌། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའོ་ཞེས་པ་ནི་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་སྡུད་པའི་དོན་དུ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། དེས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་གནས་པས་དམིགས་པ་ཟིལ་གྱིས་མནན་པས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ། ཟིལ་


DTG090_Page_0119
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་ནི་གཞན་དུ་བརྒྱད་དེ། དེ་ལ་དང་པོར་རྣམ་པར་ཐར་པས་གཉིས་མངོན་པར་བསྡུས་ལ་གཉིས་བས་ཀྱང་གཉིས་སོ། །གསུམ་པས་ནི་བཞི་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། ནང་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཅན་གྱིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཆུང་དུ་མཐོང་ཡང་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་སོ། །ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མཐོང་ལ་དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་ཅན་དུ་མ་གྱུར་ཞེས་པ་ནི་དང་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆེན་པོས་ཞེས་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་མཐོང་སྟེ། ཆུང་དུ་དེ་དག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཞི་པའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པ་ཅན་གྱིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་མཐོང་སྟེ། སྔོན་པོ་དེ་དག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལྔ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེར་པོ་ཞེས་པ་ནི་དྲུག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དམར་པོ་ཞེས་པ་ནི་བདུན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དཀར་པོ་ཞེས་པ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཆུང་ངུ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་བཤད་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཚད་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེན་པོ་ལ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་གྲངས་དང༌། ཁྱིམ་དང་ཁང་བཟངས་དང་རི་ལ་སོགས་པ་ནི་ཚད་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་ནི་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལྷག་པར་མོས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ། ཡང་ནས་ཡང་དུ་མི་སྣང་བར་བྱས་ཤིང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཞེས་པ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱིས་སོ། །མཐོང་བ་ནི་ལྷག་མཐོང་གིས་སོ། །དེ་ལྟའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་ས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཟད་པར་ནི་འཁོར་ཡུག་རྣམས་སུ་སྤྲོ་བས་གཞན་དུ་འདིར་ཟད་པར་ཞེས་བརྗོད་ལ། ཁ་ཅིག་ཏུ་དེ་ལས་གཞན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ཞེས་པ་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བརྗོད་དེ། ཁ་ཅིག་ཏུ་ས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་སྟོན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཟད་པར་ས་དང༌། ཟད་པར་ཆུ་དང༌། ཟད་པར་མེ་དང༌། ཟད་པར་རླུང་དང༌། ཟད་པར་སྔོན་པོ་དང༌། ཟད་པར་སེར་པོ་དང༌།


DTG090_Page_0120
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཟད་པར་དམར་པོ་དང༌། ཟད་པར་དཀར་པོ་དང༌། ཟད་པར་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཟད་པར་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཞེས་པ་སྟེ། འདི་རྣམས་ཀྱང་འབྲས་བུའི་དོན་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་ཞིང་དེ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ལ་འདི་ལྟར་སོ་སོར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་རྣམས་ལས་གཞན་པའི་ལམ་རྣམས་ཀྱང་མ་ལུས་པར་ལམ་གྱི་ཚོགས་ནི་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པས་སོ། །གཟུངས་ཞེས་པ་ནི་མཐའ་དག་གཟུང་བར་བྱ་བ་ན་གཟུངས་ཀྱི་ཚོགས་ཏེ། ཨ་ར་པ་ཙ་ན་ལ་སོགས་པའི་ཡི་གེ་རྣམས་ལས་དེ་བཞིན་ཉིད་བསྐྱེད་ནས་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་དོན་དུ་སྟེ། བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ན་དེ་ལ་ཡི་གེའི་དོན་གྱི་བཟོད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་བཟོད་པའི་གཟུངས་སོ། །བློ་གཟུངས་དང་ལྡན་པ་དེས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཕུང་པོ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་ཏེ། དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས་དེས་འཛིན་པ་ནི་དོན་གྱི་གཟུངས་སོ། །དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས། དེས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྗེས་སུ་གཟུང་བར་བྱེད་པའི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སྔགས་རྣམས་གསུངས་པ་ལ་དབང་བྱེད་པ་ནི་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་སོ། །མན་ནི་ཤེས་པ་ལ་ཏྲེང་ནི་སྐྱོང་བའོ། །མན་ནི་ཡིད་ལ། ཏྲ་ནི་སྐྱོབ་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་སྙིང་རྗེ་དག་དབྱེར་མེད་པ་ནི་སྔགས་སོ། །དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཡི་གེ་ལ་ཡང་སྔགས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་ཨ་ནི་གདོད་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོའོ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སོ་སོར་རིག་པའི་ཐབས་ཏེ། ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། གདོད་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི་གདོད་མ་ནས་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ཉིད་དུ་ཡང་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དེ་མ་སྐྱེས་ཤིང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་འདིའི་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ནི་ཨའི་དོན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ར་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཡང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་


DTG090_Page_0121
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུངས་མཐར་ཐུག་པ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་སྟེ། ཆོས་མཆོག་རབ་ཏུ་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཤེས་པ་ཉིད་གོང་ནས་གོང་དུ་ཡོན་ཏན་གྱི་གྲངས་མཐུ་ཆེར་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ལྷག་པར་གནས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བགྱི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བར་བྱས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་ནི་སའི་ཚོགས་ཏེ། དེ་ལ་དང་པོ་ལ་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དགའ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སའོ། །འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བས་དྲི་མེད་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ནས་ཆོས་ཆེན་པོའི་སྣང་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འོད་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བུད་ཤིང་བསྲེགས་པའི་ཕྱིར་འོད་འཕྲོ་བའོ། །གང་ཞིག་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དག་གི་རིག་པ་དང་མི་བདེན་པའི་ཤེས་པ་དག་འགལ་བས་ཡོངས་སུ་རྒལ་བར་དཀའ་བ་དེའི་ཕྱིར་སྦྱང་དཀའ་བའོ། །གང་གིས་འདིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བས་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བརྗོད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་དེའི་ཕྱིར་མངོན་དུ་གྱུར་པའོ། །གང་དུ་འདིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་དམིགས་པའི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ལ་འབད་པས་བརྩལ་བས་དེའི་ཕྱིར་རིང་དུ་སོང་བའོ། །གང་དུ་འདིར་དེ་ཉིད་རླུང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་གཡོ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སའི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དུ་འདིར་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལེགས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ན་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་སོ། །གང་དུ་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཏུ་མངོན་པར་དབང་བསྐུར་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ནོ། །བཅུ་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་ཡང་དག་པར་བསུས་པའི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་


DTG090_Page_0122
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་གྱི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། ཐབས་དང༌། སྟོབས་དང༌། སྨོན་ལམ་དང༌། ཡེ་ཤེས་རྣམས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་བརྗོད་དེ། དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཉེ་བར་བསགས་པའི་དགེ་བའི་རྩལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེའི་ཐབས་ཀྱིས་དེ་མི་ཟད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟང་པོར་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །གང་གིས་སྐྱེ་བ་སོ་སོ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅིང་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་དང་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་ནི་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །གང་གིས་ཉི་མ་རེ་རེ་དང་སོ་སོ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་དེ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་ཅིང་དགོངས་པ་ཇི་ལྟ་བའི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། །སེང་གེ་བཟང་པོས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཅེས་ཟེར་བ་དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། སྔ་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མཐའ་དག་སྤངས་པས་འདིར་རྟོགས་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྲིད་པའི་དོགས་པ་ཡང་མེད་དེ། དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་བྱམས་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུད་བླ་མར་གསུངས་ལ། སྔོན་གྱི་འཕེན་པའི་དབང་གྱུར་ལས། །རྣམ་རྟོག་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས། །ཡང་ནི་འབད་པ་མི་མཛད་དེ། །ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་ཡོངས་སྨིན་ཕྱིར། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི། །རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ནི། །འགྲོལ་ནམ་མཁའ་གནས་ཀྱི་བར། །བརྟན་པ་ལ་ནི་ཡང་དག་འཇུག །རྟོག་པ་འདི་རྣམས་རྗེས་ཐོབ་པའི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདེ་གཤེགས་རྣམས། །སེམས་ཅན་ཡང་དག་སྒྲོལ་བ་ལ། །འཇིག་རྟེན་ན་ནི་མཉམ་པ་ཉིད། །ཅེས་སོ། ས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱས་པ་ནི་ཐུབ་པའི་དགོངས་པའི་རྒྱན་ལས་སོ། །ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་འདི་རྣམས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཡུམ་ཆེན་མོ་ལས་བསྟན་པ་དང་བཅས་པས་སོ། །དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཉི་


DTG090_Page_0123
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤུ་རྩ་གསུམ་སྟེ། དེ་རྣམས་ས་ཇི་ལྟ་བས་སོ་སོར་བྱས་ནས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམ་བཅུ་ཡིས། །ས་ནི་དང་པོ་ཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །བསམ་དང་ཕན་པའི་དངོས་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་མཉམ་ཉིད། །གཏོང་དང་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང༌། །དམ་ཆོས་དམིགས་པ་ཚོལ་བ་དང༌། །རྟག་ཏུ་ངེས་འབྱུང་སེམས་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་སྐུར་བསྟོད་དགའ་བ་དང༌། །ཆོས་སྟོན་པ་དང་བདེན་པ་ཡི། །ཚིག་ནི་བཅུ་པ་ཡིན་པར་འདོད། །འདི་དག་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པས། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་ཤིས་པར་བྱ། །ཞེས་ཏེ་བསམ་པ་ནི་དད་པ་དང་འདུན་པའོ། །ཕན་པའི་དངོས་པོ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕན་པ་ཚིལ་བ་ཉིད་དོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །གཏོང་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་པོ་རྣམས་ལ་བསྟེན་བཀུར་དང་ཆོས་ཚོལ་བ་དང༌། ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བས་ན་ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་འདོད་པས་དེ་འདོད་པ་ཉིད་དེ་རྟག་ཏུ་འདོད་པའོ། །དམ་པའི་ཆོས་འཆད་པ་དང༌། བདེན་པའི་ཚིག་དང༌། བསམ་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ལའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་བྱས་པ་གཟོ་དང་བཟོད། །རབ་ཏུ་དགའ་དང་སྙིང་པོ་རྩེ་ཆེ། །བླ་མ་བཀུར་སྟི་གུས་པས་ཉོན། །བརྒྱད་པ་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་བརྩོན། །ཞེས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། བླ་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཛད་པའི་ཕན་པ་ཆུང་ངུ་ལ་ཡང་ཆེར་དྲན་པ་དང༌། བཟོད་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པ་མེད་པའོ། །མགུ་པ་ཉིད་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཆེན་པོ་དང༌། བླ་མ་དང་མཆོད་པར་འོས་པ་བཀུར་སྟི་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ལ་སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དྲི་མ་མེད་པ་ལའོ། །འོད་བྱེད་པ་ལ་ནི། ཐོས་པས་མི་ངོམས་ཉིད་འང་ནི། །ཟང་ཟིང་མེད་པར་ཆོས་སྦྱིན་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ཀུན་སྤྱོད་པ་དང༌། །འཁོར་བས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་དང༌། །


DTG090_Page_0124
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ། །རློམ་མེད་བདག་ཉིད་དེ་རྣམས་ལྔ། །ཞེས་ཏེ། ཐོས་པ་མང་བ་དང༌། ཟང་ཟིང་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དངོས་པོ་སྟེ། འདིར་ཟང་ཟིང་ནི་ཟང་ཟིང་འདོད་པའོ། །དེའི་སྦྱིན་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ། ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ནི་དག་པ་དེས་དེ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་སོ། །ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ངོ་ཚ་བ་སྟེ། རང་ལ་ལྟོས་ནས་སོ། །ཁྲེལ་ཡོད་པ་ནི་གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་ཏེ། ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་དོ། །རློམ་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཏེ། དེས་ན་རློམ་པ་མེད་པའོ། །རྣམ་ལྔ་ཞེས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའོ། །འོད་འཕྲོ་བ་ལ་ནི། ནགས་གནས་འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་དང༌། །སྦྱངས་པ་ཡོན་ཏན་སྡོམ་བསྟེན་དང༌། །བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་དང༌། །འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྨོད་པ་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་དང་བདོག་ཀུན་གཏོང༌། །མི་ཞུམ་པ་དང་ལྟོས་པ་མེད། །ཅེས་ཏེ། དགོན་པར་གནས་པར་འདོད་པ་ཉིད་དང༌། འདོད་པ་ཆུང་བ་དང༌། ཆོག་ཤེས་པ་དང༌། སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་སྡོམ་པ་མི་གཏོང་བའོ། །དེ་ཡང་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་མི་གཏོང་ཞེས་པ་གཞན་དག་གིའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། བཟུང་བ་རྣམས་མི་གཏོང་བ་དང༌། འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྨོད་པ་དང༌།མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པ་དང༌། བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་དང༌། སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ཀུན་ཏུ་མི་ཞུམ་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །སྦྱང་དཀའ་བ་ལ་ནི། འདྲིས་དང་ཁྱིམ་ལ་འཁྲེན་པ་དང༌། །འདུ་འཛིར་གྱུར་པའི་གནས་དང་ནི། །བདག་སྟོང་གཞན་ལ་སྨོད་པ་དང༌། །མི་དགེ་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་དང༌། །རློམ་པས་ཁེངས་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག །ཡིད་གཉིས་དང་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཟོང༌། །བཅུ་པོ་འདི་དག་རྣམ་སྤངས་ནས། །ས་ལྔ་པ་ནི་ཡང་དག་འཐོབ། །ཅེས་ཏེ། འདྲིས་པ་ནི་ཁྱིམ་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། ཁྱིམ་རྣམས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་


DTG090_Page_0125
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །འདུ་འཛིར་གྱུར་བ་ནི་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་པའི་གཏམ་རྣམས་ཀྱིས་དང་བསྟོད་པ་དང༌། བརྙས་པ་དང༌། སྨད་པར་བྱེད་པའོ། །ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་དང༌། རློམ་པ་སྟེ། སེམས་གཟེངས་མཐོ་བ་དང༌། ཁེངས་པ་ནི་བླ་མ་རྣམས་ལ་ལུས་ཀྱིས་མི་འདུད་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་དོན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཡིད་གཉིས་ཏེ། ཐེ་ཚོམ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལྷག་པར་གནས་པའོ། །མངོན་དུ་གྱུར་བ་ལ་ནི། སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་བརྩོན་འགྲུས། །བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་རབ་རྫོགས་པས། །སློབ་མ་དང་ནི་བསེ་རུ་ལ། །དགའ་དང་སྐྲག་པའི་སེམས་སྤངས་ལ། །བླངས་ན་མི་ཞུམ་བདོག་པ་ཀུན། །གཏོང་ཡང་མི་དགའ་མེད་པ་དང༌། །དབུལ་ཡང་སློང་བ་མི་སྤོང་བས། །ས་ནི་དྲུག་པ་ཡང་དག་འཐོབ། །ཅེས་ཏེ། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་བཅུ་གཉིས་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། སྐྲག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཞུམ་པའོ། །རིང་དུ་སོང་བ་ལ་ནི། བདག་དང་སེམས་ཅན་འཛིན་པ་དང༌། །སྲོག་དང་གང་ཟག་ཆད་རྟག་དང༌། །མཚན་མ་རྒྱུ་དང་ཕུང་པོ་དང༌། །ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དག་དང་ནི། །ཁམས་གསུམ་པ་ལ་གནས་ཆགས་དང༌། །སེམས་ནི་ཀུན་ཏུ་ཞུམ་པ་དང༌། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། །དེ་ལྟ་བ་ལ་མངོན་ཞེ་ན་དང༌། །སྟོང་བ་ཉིད་ལ་རྩོད་པ་དང༌། །དེ་དང་འགལ་བའི་ཉེས་པ་ནི། །ཉི་ཤུ་གང་ལ་རྣམ་ཆད་པ། །དེ་ཡིས་ས་ནི་བདུན་པ་འཐོབ། །རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ཤེས་པ་དང༌། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། །སྙིང་རྗེ་དང་ནི་རློམ་མེད་དང༌། །ཆོས་མཉམ་ཉིད་དང་ཚུལ་གཅིག་ཤེས། །མི་སྐྱེ་བ་དང་བཟོད་ཤེས་དང༌། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་སྟོན། །རྟོག་པ་ཀུན་ཏུ་འཇོམས་པ་དང༌། །འདུ་ཤེས་ལྷ་དང་ཉོན་མོངས་སྤོང༌། །ཞི་གནས་ངེས་པར་སེམས་པ་དང༌། །ལྷག་མཐོང་ལ་ནི་མཁས་པ་དང༌། །སེམས་དུལ་བ་དང་ཐམས་ཅད་ལ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། །ཆགས་པའི་ས་མིན་གར་འདོད་པར། །ཞིང་གཞན་དུ་ནི་མཉམ་འགྲོ་དང༌། །ཀུན་ཏུ་བདག་གི་ངོ་བོ་ནི། །སྟོན་པ་ཉིད་དང་ཉི་ཤུའོ། །ཞེས་ཏེ། ཡོན་ཏན་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཞེས་པ་ནི་ལྷག་མའོ། །


DTG090_Page_0126
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཉེས་པ་ནི་སྐྱོན་ནོ། །འཛིན་པ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟེ། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འཛིན་པའི་བར་རོ། །ཁམས་གསུམ་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་དམིགས་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་རྣམས་སོ། །དེར་ལྟ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བའོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉིད་ནི་ངེས་པའོ། །སངས་རྒྱས་སུ་ལྟ་བ་ལ་གནས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་ལྟ་བའི་བར་ལ་གནས་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཆོས་ཞེས་རྩོད་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འགལ་བའི་གནོད་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེ་བ་དང༌། དེ་རྣམས་སུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་སོ་སོར་རྟོགས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ལ་བཟོད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་གཅིག་ཏུ་སྟོན་པ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཏུ་བཅོམ་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང་ལྟ་བ་ལོག་པ་དང༌། ཞི་གནས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པ་དང༌། ལྷག་མཐོང་ལ་མཁས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྟ་བ་ལས་ལོག་པ་སྟེ། མཚན་མར་འཛིན་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་སྤོང་བའོ། །སེམས་དུལ་བ་ཉིད་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པའི་གནས་མ་ཡིན་པ་དང༌། གང་དུ་འདོད་པའི་ཞིང་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ། མཉམ་ཞེས་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་པ་སྟེ། དེས་དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་སུ་བདག་གི་ལུས་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པའོ། །བརྒྱད་པ་ལ་ནི། སེམས་ཅན་ཀུན་ཡིད་ཤེས་པ་དང༌། །མངོན་པར་ཤེས་པས་རྩེ་བ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཞིང་བཟང་བསྒྲུབ་པ་དང༌། །ཡོངས་སུ་བརྟགས་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བསྟེན། །དབང་པོ་ཤེས་དང་རྒྱལ་བ་ཡི། །ཞིང་སྦྱོང་སྒྱུ་མ་ལྟར་གནས་དང༌། །བསམས་བཞིན་སྲིད་པ་ལེན་པ་དང༌། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པ་འདི་བརྒྱད་བཤད། །ཅེས་པ་ནི་དགེ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྒྲུབ་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་དང༌། དབང་པོ་ཤེས་པ་


DTG090_Page_0127
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པའོ། །སྦྱོང་བ་ནི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་མྱུར་བར་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐོག་མ་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ། དེའི་རྗེས་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ་ཞེས་པའོ། །ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ལ་ནི། །སྨོན་ལམ་དག་ནི་མཐའ་ཡས་དང༌། །ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཤེས་དང༌། །སྤོབས་པ་ཚུ་བོ་ལྟ་བུ་དང༌། །མངལ་དུ་འཇུག་པ་མཆོག་དང་ནི། །རིགས་དང་རུས་དང་ཆོ་འབྲང་དང༌། །འཁོར་དང་སྐྱེ་བ་དག་དང་ནི། །ངེས་འབྱུང་བྱང་ཆུབ་ཤིང་རྣམས་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་སྟེ། ཆུ་བོ་ལྟར་ཡོངས་སུ་གང་བའི་སྤོབས་པ་དང༌། མངལ་འཇུག་པའི་མཆོག་ལ་སོགས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དགུ་སྟེ། དེ་ལ་རིགས་ནི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྔགས་པའི་མངལ་དུ་འཇུག་པ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །རུས་ནི་ཉི་མ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེས་པའི་རུས་ལ། ཆོ་འབྲང་ནི་མ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་བའི་གཉེན་ནོ། །རང་ལ་བརྟེན་པ་ནི་འཁོར་ལ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་དགའ་བ་ནི་སྐྱི་བའོ། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །བྱང་ཆུབ་ཤིང་ནི་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་བའི་ཨ་ཤྭ་ཏྭ་ལ་སོགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལ་ནི། ས་དགུ་འདས་ནས་ཡེ་ཤེས་ནི། །གང་གིས་སངས་རྒྱས་སར་གནས་པ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས། །བཅུ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་ཏེ། ས་ནི་རིགས་ཀྱི་ས་ལ་སོགས་པ་དགུ་སྟེ། དེ་ལ་རིགས་ཀྱི་ས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རིགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་དང་པོའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་གསུམ་ལ་དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་ལ། རིགས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ། དེ་འདིར་བསྒྲུབ་པར་མི་བྱའོ། །བརྒྱད་པའི་ས་ནི་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པས་སོ། །མཐོང་བའི་ས་ནི་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའིའོ། །བསྲབས་པའི་


DTG090_Page_0128
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ས་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའིའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའིའོ། །བྱས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བྱས་པ་རྟོགས་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་སྟེ། དེའི་ས་ནི་བྱས་པ་རྟོགས་པའི་སའོ། །ཞུགས་པ་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་དྲུག་པོ་རྣམས་བསྡུས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་དགོངས་ནས་བདུན་དུ་གསུངས་པའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་སྟེ། སྔོན་དུ་བཤད་པའི་ས་དགུ་པོ་སྟེ། ས་དགུ་བོ་འདི་རྣམས་ཞེས་པ་ནི་སའི་ཚོགས་སོ། །འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་ཐེག་པ་ལ་དང་པོ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་མོས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཅན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ཅན་དང༌། དེ་ལ་སོགས་པ་ནས་ས་བདུན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་འབད་རྩོལ་དང་བཅས་པས་མཚན་མ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་དང༌། ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་ས་གསུམ་པ་མཚན་མ་མེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་གནས་པ་ཅན་ངེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཅན་དང༌། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ཉེ་བའི་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་སྟེ། ངེས་པར་སྐྱེ་བ་གཅིག་གི་རྒྱུ་བས་བར་ཆོད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །གཉན་པོའི་ཚོགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས། མཐོང་དང་གོམས་པའི་ལམ་དག་དང༌། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་རྣམས། །ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ། །ཞེས་ཏེ། གོམས་པ་ནི་བསྒོམས་པས་སོ། །འཛིན་པ་ནི་འཛིན་པ་པོ་སྟེ། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའིའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དངོས་པོ་ཙམ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པའོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ནི་གང་ཟག་རྫས་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། གང་ཟག་བརྟགས་པ་ལ་བརྟེན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་བརྒྱད་པོ་འདི་རྣམས་སྤོང་ལ་གཉེན་པོ་བརྒྱད་ནི་གཉེན་པོའི་ཚོགས་ཏེ། དེ་ལ་


DTG090_Page_0129
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐོང་བའི་ལམ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཟུང་བའི་དངོས་པོར་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་བར་རྟོགས་པ་ནི་གཉེན་པོའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་རྣམས་ལ་གཉེན་པོའི་གཉེན་པོར་ཉེ་བར་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པས་ཉེ་བར་དམིགས་པ་མེད་པ་ནི་གཉེན་པོའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གང་ཟག་རྫས་སུ་ཉེ་བར་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལྟར་མི་དམིགས་པ་ནི་གཉེན་པོའོ། །མིང་དང་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་དེ་ལྟར་མི་དམིགས་པ་ནི་གཉེན་པོའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས་པའི་སྦྱོར་བས་མི་གནས་ཤིང་མི་གནས་པ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་སོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་གཟུང་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་དངོས་པོ་མི་དམིགས་པ་དང༌། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གང་ཟག་གི་རྫས་མི་དམིགས་པ་དང༌། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གང་ཟག་བརྟགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མི་དམིགས་པའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་འདིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པའི་གོ་སྐབས་ཏེ། དེ་དག་གི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མ་ལུས་པར་འགྲོ་བའི་སྒྲུབ་པ་སྟེ། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་གོང་གི་ཇི་སྲིད་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་པ་ལ། དེའི་གོང་དུ་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་སུ་བྱས་པའི་ངོ་བོ་སྒྲུབ་པ་མེད་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་འབྲས་བུ་ངེས་འབྱུང་ཐོབ་པ་སྟེ། དེ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས། ཆེད་དུ་བྱ་དང་མཉམ་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་བྱ་འབད་མེད་དང༌། །ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། །ངེས་འབྱུང་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང༌། །ངེས་འབྱུང་ལམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན། །ངེས་འབྱུང་


DTG090_Page_0130
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ། ཞེས་ཏེ། དེ་རྣམས་གསུངས་པ་ནི། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདིས་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་ཡིན་ན། དེ་ཐོབ་པས་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོའི་མཆོག་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ་སེམས་ཅན་ཆེན་པོ་དང༌། སྤོང་བ་ཆེན་པོ་དང༌། རྟོགས་པ་ཆེ་བས་ཆེན་པོའོ་ཞེས་པ་ནི་ཆེད་དུ་བྱེད་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། དེའི་ཐེག་པ་ནི་ཆེན་པོར་བརྗོད་ཅེས་པ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ན་མཉམ་པ་ཉིད་ན། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ཕྱོགས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་ཡང་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། ཁ་དོག་མེད་པ། དབྱིབས་མེད་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པ། མཐའ་མེད་པ། དབུས་མེད་པ། ཉམས་པ་མེད་པ། འཕེལ་བ་མེད་པ། སྐྱེ་བ་མེད་པ། འགག་པ་མེད་པ། འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དང་མི་ལྡན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ་ཞེས་པ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །ནམ་མཁའ་གོ་ཕྱེ་བའི་ནང་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྟེ། དེས་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་དང༌། ཕྱོགས་རྣམས་གྲངས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་ན་གཞལ་དུ་མེད་པ་དང༌། བགྲང་བ་མེད་པ་དང༌། ཚད་མེད་པའོ། །རྣམ་གྲངས་འདིས་ནི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་སྲིད་དུ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གོང་བྱེད་ན། གང་ཞིག་སེམས་ཅན་དང་ནམ་མཁའ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང༌། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོས་གོ་འབྱེད་ཅེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །འོང་བ་ནི་འོང་བ་ལ་འགྲོ་བ་ནི་འགྲོ་བའོ། །གནས་དང་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་གསུམ་ཆར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མི་བསྐྱེད་པ་ནི་གང་ཞིག་དེ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་བ་ཉིད་པས། གང་ནས་འོངས་པ་མེད་ཅིང་གང་དུ་འགྲོ་བ་ཡང་མེད་ལ་གང་དུ་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །


DTG090_Page_0131
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཞེས་པ་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ལའོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་ནི་འདས་པའི་དུས་སོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་ནི་མ་འོངས་པའོ། །དབུས་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའོ། །ཇི་ལྟར་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་གང་ལ་དུས་གསུམ་མེད་པས་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་དེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡང་མེད་ལ། དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་དོ། །འཁོར་བ་མེད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་དོ་ཞེས་པའི་མཐའ་མེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐོབ་པའི་ངེས་འབྱུང་གི་གོ་སྐབས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་ཞེས་པ་ནི། ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་པ་དེའི་ནང་དུ་འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བསྟན་ཞེས་པར་དགོངས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་པ་དང༌། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་པ་དང༌། གཟུགས་ཞེས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་དང༌། དེ་ཅིའི་ཞེས་པ་དང༌། མེད་ཅེས་པ་དང༌། དེ་ཡང་ཞེས་པའི་ཚིག་བཅུ་གཉིས་པོ་རྣམས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཐོབ་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ལ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་ཁྱད་པར་བཅུ་གཉིས་གསུངས་པ་ནི། དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལ་གོམས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྐྱེ་བའི་སྒྲིབ་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ལོག་ནས་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་སྐྱེ་བའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏེ། །སོ་སོའི་དོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་བརྗོད་དེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིར་སློབ་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་པའི་བར་ཏེ།


DTG090_Page_0132
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་མེད་ཅིང་འགྲོ་བ་མེད་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་དེའི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ནི་སོགས་པ་རྣམས་ནི་གང་དུ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པས་འདིར་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང༌། སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའི་དབུས་དང་བྲལ་བ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་བས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྒྲགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །ཐམས་ཅད་ནས་ཞེས་པ་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ལ་སོགས་པའི་སྡེ་ཚན་གྱི་དབྱེ་བས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་གྱུར་པའི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཆ་ཤས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཡང་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ནི་སྡེ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རེ་རེའི་ཐམས་ཅད་དོ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རང་རང་གིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་གང་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བརྗོད་དོ། །ཆོས་གང་གིས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་བསྒྲགས་པས་སོ། །ཆོས་གང་ལ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲགས་པའི་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལའོ། །གདམས་པར་བགྱི་བ་ནི་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་པའི་དོན་ཏེ། དེ་ལྟར་གདམས་པ་མེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་གནས་པ་མེད་པ་གང་གིས་ཀྱང་ཅུང་ཞིག་ཐོབ་པ་མེད་ཅིང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །མིང་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་སྟེ་དོན་གྱིས་སྟོང་བའི་མིང་ངོ༌། །མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་མེད་པ་ནི་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཉིད་པས་གྲུབ་ལ། འདིར་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་མ་གྲུབ་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་རྣམས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་སྒོ་ནས་དང༌། མིང་གི་སྒོ་ནས་ཐོབ་པ་བཀག་ནས། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་སྒོ་ནས་དགག་པ་གསུངས་པ་ནི། ཅི་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་མེད་པ་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུའོ། །མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་ལ་


DTG090_Page_0133
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་པ་འདི་རྣམས་ནི་དངོས་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་དོན་ཏོ། །གང་ཞིག་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་འཇུག་པ་མེད་པའམ། མ་སྐྱེས་པ་དེའི་གཟུགས་ཞེས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཇི་ལྟར་ཞེས་པའི་བར་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་ཞིག་ཀུན་རྫོབ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་འདི་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ནི་མངོན་པར་འཇུག་པ་མེད་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་དེ་ནི་དོན་དམ་པའོ། །དེ་མེད་ཅེས་པ་ནི་དབྱེར་མེད་པ་དགག་ལ། དེ་ཇི་སྙམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དབྱེ་བས་ཏེ། མངོན་པར་གྲུབ་པ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཙམ་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཙམ་པོས་གདམས་པར་བགྱི་བའོ། །གང་དུ་ཡང་ཡོད་པ་མིན་ཞེས་པ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་མི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲོ་བཏགས་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ཡང་མེད་ཅེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་དག་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འཕགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ལ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་གང༌། །དེ་ནི་སྟོང་པ་ཁོ་ནར་བཞེད། །དངོས་པོ་རང་དབང་མེད་ཅེས་པའི། །སེང་གེའི་སྒྲ་ཁྱོད་དང་མཉམ་མེད། །ཅེས་པ་དང༌། རང་དབང་མེད་པ་འདིར་ཡང་འཕགས་པས། གང་ཕྱིར་རྟེན་འབྱུང་མ་ཡིན་པའི། །ཆོས་འགའ་གང་དུ་ཡོད་མིན་པས། །དེ་ཕྱིར་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པའི། །ཆོས་འགའ་གང་ན་ཡོད་པ་མིན། །མཁས་སོགས་རྣམས་ལ་མཁས་མིན་གྱི། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡིས་དེ་རྣམས་ལ། །རྟག་དང་མི་རྟག་རྟག་འགྱུར་ཡང༌། །མཁས་པས་དོན་དུ་མཐོང་བ་མེད། །ཅེས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ནི་སྔོན་དུ་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སོ། །གང་ཞིག་རིག་ཅེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའིའོ། །སེམས་དང་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལྔ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལྔ་གསུངས་པའོ། །ཕྱིར་ཕྱོགས་པར་མི་བྱེད་ཅེས་པའི་ཚིག་བཞི་པོ་འདི་དང༌། ཞི་བར་བྱེད་ཉེ་བར་ཞི་བར་


DTG090_Page_0134
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱེད་ཅེས་པ་ནི་སེམས་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས་མཉམ་པར་འཛིན་པར་བྱེད་ཅེས་པ་སྟེ། འདི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་ཕྱིས་ཉམས་པར་གྱུར་ནས་དངོས་པོ་ལ་ཆགས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པའོ། །འདིར་བཞིས་རྗེས་ལ་ཉམས་པར་བཀག་ནས་ཡིད་རྗེས་ལ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟར་ཚིག་དྲུག་གིས་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་ཚིག་དགུ་གསུངས་པའོ། །སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་ལྷག་མཐོང་ལ་མི་སྡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་གསུངས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་ཆ་ལ། ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་པས་ཀུན་ཏུ་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཀུན་ཏུ་སྐྲག་པ་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་ཆའོ། །སྤྱོད་ཅེས་པ་ནི་བསྟན་པ་ལ་ལྷག་མ་ནི་བཤད་པའོ། །སྒོམ་པའོ་ཞེས་པ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱིས་སོ། །ཉེ་བར་རྟོགས་པ་ནི་ལྷག་མཐོང་གིས་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་རྣམ་པས་སོ། །ངེས་པར་སེམས་པ་ནི་ཉེ་བར་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་གྱིས་སེམས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདིའི་འཐད་པ་ནི་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་འདྲི་བ་ལ། གང་གི་ཚེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ནོ། །ཆོས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞེས་པ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ལའོ། །ཉེ་བར་མི་རྟོག་ཅེས་པ་ནི་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པའོ། །ཉེ་བར་མི་འཛིན་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་དེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞེས་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་བཀག་ནས་ཁྱད་པར་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་སྟེ། གཟུགས་སྐྱེ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་ན་སྐྱེ་བ་ལ་མི་སྦྱོར་བས་ན་གང་དུ་འགག་པ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགགས་པ་དག་གི་དབྱེ་བ་མེད་པའི་དགག་བྱར་བྱ་བ་དང༌། དབྱེ་བ་དགག་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ནི། དེ་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འོ་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རང་བཞིན་མེད་པས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དངོས་པོ་མི་འཐད་ཅེ་ན། གསུངས་པ་ནི། གང་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་


DTG090_Page_0135
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ནི་སྐྱེ་བར་བྱེད་ལ། དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་ཟད་པ་མེད་པ་དག་རོ་གཅིག་པས་གཉིས་སུ་མེད་དེ། གཉིས་སུ་ཞེས་པ་ནི་གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་ནི་གཞན་དུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བ་ལ་བྱེད་པ་པོའི་ཚད་མ་མེད་ཅེས་པའོ་ཞེས་པ་ནི་གཞན་དག་གི་སྟེ། ཐོབ་པའི་ངེས་འབྱུང་ངོ༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བསྟན་པར་འདོད་ནས་གསུངས་པ་ནི། དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་དང་འབྲེལ་ལོ། །བྱ་བའི་ཁྱད་པར་ལས་འདིའི་དོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཞེས་པ་ནི་གང་གིས་གཉིས་སུ་མེད་པར་འདི་རྣམས་བགྲང་བར་བྱས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེས་ནའོ། །དེའི་སྐྱོན་གསུངས་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དཀའ་བའི་ལས་ཀྱིས་སྤྱོད་པ་པོས་སྤྱོད་པ་གང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་ནི་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སོ། །ཆུང་ངུའི་དོན་ལའོ། །དཀའ་བ་ནི་ལག་པ་དང་རྐང་པ་དང་མགོ་དང་ལུས་གཏོང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དེ་དག་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཅིའི་ཕྱིར་སྤྲོ་བ་ནི་གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་སྤྱོད་པ་མེད་ཅིང་དམིགས་པ་མེད་ཅེས་པ་ནི་རྒོལ་བ་ལ། དེ་སྐད་ཅེས། དཀའ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱི་ལན་ནོ། །དེ་ལ་ཐོག་མ་འདིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཁས་བླངས་པས་སོ། །ཅི་ལྟར་མི་འདོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དོན་དམ་པར་ནི་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་མི་འཐད་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་དཀའ་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་དཀའ་བའི་སྤྱོད་པ་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་ནི་རྫོགས་སངས་རྒྱས་ལས་རྣམ་པར་ལྡོག་པར་འགྱུར་བས་སོ། །ཡང་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལན་གཉིས་པ་ནི་མི་འགྱུར་བ་ནི་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །འོན་ཀྱང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལན་གསུམ་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ་བར་བྱ་བའོ། །ཐམས་ཅད་ནས་ནི་ཁམས་དང་གྲོལ་བ་དང་གང་ཞིག་གཞན་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་སོ། །ཐམས་ཅད་ནི་ཇི་ལྟར་གྱུར་པའི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དམིགས་པ་རྣམས་ཐམས་ཅད་


DTG090_Page_0136
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱིས་སོ། །ཐམས་ཅད་ནི་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་སྒྲོལ་བར་བྱ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོགས་ཏེ། སེམས་ལ་སོ་སོར་རབ་ཏུ་སྐྱོན་ཏེ། ཁོང་ཁྲོ་བའོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལན་བཞི་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ནས་ནི་བདག་དང་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་དང་གསོ་བ་དང་སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་སམ། མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མས་སོ། །ཐམས་ཅད་ནི་ཇི་ལྟར་གྱུར་པའི་སྣང་བ་དང་མི་སྣང་བ་ཕྱེ་བའི་ཁྱབ་པ་དང་ཅིག་ཤོས་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལས་ཐ་དད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཐ་མི་དད་པས་སོ། །ཐམས་ཅད་ནི་ཇི་ལྟར་གྱུར་པའི་སོ་སོའི་སྡེ་ཚན་སོ་སོ་བ་དང་བསྡུས་པ་དེ་རྣམས་ལ། བྱེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པའམ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ལ་སོགས་པའི་སྡེ་ཚན་གྱི་དབྱེ་བས་སམ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པས་སོ། །ཐམས་ཅད་ནི་ཆ་ཤས་ཐམས་ཅད་ལས་ཇི་ལྟར་གྱུར་པའི་སྡེ་ཚན་རྣམས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རམ། ཕྱི་རོལ་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །ཡང་ཐམས་ཅད་ནི་ཇི་ལྟར་གྱུར་པའི་སྡེ་ཚན་ལ་སོགས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དབྱེ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་གང་མ་ལུས་པ་བསྡུས་པ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ལ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ལ་ལན་རྣམ་པ་བཞི་གསུངས་པ་སྟེ། བཞི་ཀས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གསལ་བར་བྱ་བ་ནི་དགའ་བ་སྤྱོད་པ་པོ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དེ་ལྟ་བུའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ། དེ་ལྟར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པར་བྱ་བའོ། །གང་དུ་ནི་འདི་ནུས་པར་གྱུར་ན་འབྲས་བུ་ཆེན་པོར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཀག་ཅིང་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་གནས་བརྟན་ནོ། །གང་ཡང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་བརྩམས་པའི་སྒྲ་ནི་དེ་ལྟར་སྔ་ནས་བཤད་དོ། །འདིར་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ངོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པ་པོའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་མོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་


DTG090_Page_0137
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་ནི་འདོད་ཆགས་པའོ། །དེ་ཐོབ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འགག་པའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་ནི། དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཤིན་ཏུ་སྤོང་བས་སམ་ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །རྗེས་སུ་ཐོབ་ཅེས་པ་ནི་གདོད་ནས་དེ་དེ་ལྟར་དེ་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཕྱིར་ལ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པའི་ངོ་བོའི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ཏེ། ཆོས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་བརྗོད་པའིའོ། །ཐོབ་པ་ནི་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་བོ་ཉིད་དེ། སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་སུའོ། །ཐོབ་པ་ཡང་མེད་ཅིང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མེད་པའི་རྟོག་པ་ནི་དངོས་གཞིའི་གནས་སྐབས་སུ་སྟེ། འདིར་མི་འདོད་པ་ནི་མི་རིགས་པས་ཐོབ་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་ཡང་གསུངས་པ་ནི། ཡང་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནི་ཐོབ་པ་པོས་ཏེ། ཐོབ་པ་དང་ཐོབ་བྱའི་མཚན་ཉིད་གཉི་ག་དག་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གཞན་ཡང་སྐྱེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་འཐད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ནི། ཅི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའམ་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཅེས་པའི་གཞན་དུ་ཇི་ལྟར་ཐེ་ཚོམ་གཉིས་སྐྱེ་བ་ལ་དང་པོ་ན་ནི་འགལ་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་ནི་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡོད་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ཡང་གསུངས་པ། ཚངས་པ་གང་ཞིག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བའི་ཆོས་ནི་རྡུལ་ཕྲ་མོ་ཙམ་ཡང་སྐྱེ་བ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ན་གཉི་ག་ཡང་མ་སྐྱེས་པར་གསུངས་པས་ཐོབ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དགག་པས་སོ། །དེ་གང་དུ་འབད་པ་མེད་པར་ཐོབ་པ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་སྐྱེ་སྟེ་མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་རྣམས་ལ་ཡང་འབད་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་ཡེ་ཤེས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི་དོན་དམ་པར་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པར་སྟོང་པ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡང་དག་པའི་མཐའ་འཇིག་རྟེན་ཞེས་པས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་གང་གི་གང་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་སྟེ་མེའི་ཚ་བ་བཞིན་དེའི་དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་ལ། གང་བཅོས་མ་དེ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་མིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཆུའི་ཚ་བ་


DTG090_Page_0138
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་ཏེ། དེ་ལྟར་འདིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་མིན་ལ་མེད་པ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་ཡང་འཕགས་པས། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མི་བརྗོད་ཅིང༌། །མི་སྟོང་ཞེས་ཀྱང་འགྱུར་བ་མིན། །གཉིས་དང་གཉིས་མིན་ཞེས་བྱ་བར། །བཏགས་པས་དོན་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། བདེན་པའི་ངོ་བོ་ནི་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་དུ་འཕགས་པས། བཅོས་མིན་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ནི། །གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་ལ། དེ་ཡང་མ་སྐྱེས་པ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡང་མེད་ལ་ཐོབ་པ་ཡང་མེད་པ་སྟེ། མ་འདྲེས་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། གང་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲོ་བཏགས་པ་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པ་སྟེ་དེ་ཉིད་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དེ། དེས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བདེན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཟད་པར་བྱེད་ཅིང་དེའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་ཅན་དེས་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པ་ཅན་གྱི་གནས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ཟད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྔོན་གྱི་རླུང་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་འགག་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་མེད་པས་དེ་དང་འདྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱི་མ་རྣམས་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པར་རོ་གཅིག་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཡང་གློ་བུར་བའི་སྒྲིབ་པའི་དྲི་མ་རྣམས་ཀྱིས་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པ་དེའི་དེ་རྣམས་ཟད་པ་སྟེ། དེ་ཟད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་སྔ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་ཐོབ་པའོ། །འཁྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་ལོག་པ་ལས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐྱེས་པའི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་སྔ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཐོབ་པ་སྟེ། དེའི་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡང་དག་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་གློ་བུར་གྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་གནས་བརྟན་དག་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་ལ་གནས་ནས་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་


DTG090_Page_0139
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་རྣམས་ཐོབ་པ་ལས་འདི་སླར་དྲི་ལ་དེ་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་ནི། སྐྱེས་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི། སྐྱེས་པ་ཞེས་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པའི་ཆོས་ལ་མི་སྤོབས་ཞེས་པ་ནི་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གང་དེ་ཁོ་ནས་འཁྲུལ་པ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལས་ལྡོག་ཅིང་དེ་དག་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྐྱེ་བོ་ཞེས་པ་ལ་དགོངས་པའོ། །བརྗོད་པའི་རྣམ་པ་དང་རྟོག་པ་དགག་པ་གསུངས་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པས་ཀྱང་ཞེས་པས་ཏེ། །མ་སྐྱེས་པ་ནི་ཚད་མས་གྲུབ་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པའོ། །དེ་ཡང་མེད་ཅེས་པ་ནི་འབད་པས་འདྲི་བའི་བརྗོད་པ་རྣམས་དང་ཡིད་དང་སྒྲས་སྤོབས་ཤིང་བརྗོད་པའི་བརྗོད་པར་བྱ་བའོ། །ཤིན་ཏུ་ནི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་དང་སྤོབས་པ་དང་བརྗོད་པ་དང་བཅས་པའི་བློ་གསུམ་པོ་འདིར་མ་སྐྱེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ་ལ་སྣང་བར་བྱེད་ཅེས་པ་ལ་དགོངས་པའོ། །དེ་རྣམས་བཤད་པས་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་དོན་དམ་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པ་ལ་དོན་དམ་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་སུ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ་བ་གཟུང་བར་བྱར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་གཟུང་བར་བྱ་བ་ལ་སྤོབས་པ་སྟེ། འཛིན་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་འཛིན་པའི་སྤོབས་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱང་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སྤོབས་པ་ཞེས་པས་ཉེ་བར་བསྡུ་བ་གསུངས་པ་ནི། དེ་ཁོ་ན་བཞིན་ཞེས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་སྤོང་བ་ལ་སྒྲིབ་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་གང་དང་གང་ཞེས་པ་མ་བརྟགས་ན་ཉམས་དགའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྤོབས་ཞེས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །ལམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་གོ་སྐབས་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་ནི། དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་དང་གང་ཞེས་པ་ནི་གང་དང་གང་གི་གནས་ཉིད་ལའོ། །འབྱུང་བ་ཞེས་པ་ནི་མཐོང་བའོ། །མི་གཡོ་བ་ནི་ཐེ་ཚོམ་དང་མི་


DTG090_Page_0140
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་པ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགལ་བར་མི་བྱེད་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་མི་བྱེད་དེ། ལོག་པའི་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་པ་ནི་ལམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །མི་གནས་པ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་ཆོས་ནི་གང་དེ་དེ་ལྟར་བཤད་པ་རྣམས་སོ། །མི་གཡོ་ཞེས་པ་འདིའི་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི་གང་ལ་ཡང་གནས་པ་མེད་པ་དང་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་འདའ་ཞེས་པ་ནི་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། མི་ཤེས་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཞེས་པ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པའོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཉིད་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་པ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ཐུན་མོང་བའོ། །དེ་ལྟར་ནི་ནི་གང་དང་ངོ༌། །དེ་ཉིད་དེའི་འཕྱིར་རོ། །ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་སྒྱིད་ལུག་པས་སོ། །ནེམ་ནུར་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ནི་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་སོ། །ཅི་འདིར་གཞན་ཞེས་པ་ནི་ལམ་གྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་འདོད་པས་སོ། །རྨོངས་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཤེས་པའི་ངོ་བོས་བསྒྲུབ་པ་མིན་པའོ། །གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ནི་ཁ་ཕྱིར་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་པ་འམ། ལོག་པའི་ཤེས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །གནས་པ་ནི་ལམ་གྱི་ངོ་བོས་སོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེ་པ་ནི་རྣམ་པ་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཡིད་ཀྱི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མཉམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་ལའོ། །ཅི་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྟོག་པ་པོས་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་འདོད་པའི་འདྲི་བ་ནི་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། གནས་པ་དག་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འགལ་ན་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་པ་ནི་རྒོལ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ནོ། །དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱ་བས་དོན་ཏེ། དེ་ཉིད་ནི་བདག་གིས་བསྟན་པ་ཉིད་ལ་ཀླན་ཀ་ཚོལ་བའི་བསམ་པས་བསྟན་པའོ། །ཡང་དག་པའི་གནས་མངོན་པར་བརྗོད་པས་ཞེས་པ་ནི་རྣམས་པར་རྟོག་པས་ཡིད་ལ་བྱས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་ལས་ཡང་དག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་རབ་


DTG090_Page_0141
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མཐའ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེ་ལ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་འདོད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ཡང་དག་པའི་ཚིག་མངོན་པར་བརྗོད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་པ་ལས་བཟློག་པ་ལས་བསམས་ནས་མི་འདོད་པ་མེད་པས་རྒོལ་ཞིང༌། མི་འདོད་པར་བརྗོད་པའི་ཀླན་ཀ་ལ་རིགས་པས་བསྟན་པར་འདོད་ནས་རང་ཉིད་ཀྱིས་སླར་དྲི་བ་ནི་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་གང་དུ་ཡང་དག་པའི་གནས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཅན་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་དེ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡང་ངོ༌། །སེམས་ཅན་མི་བདེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སེམས་ཅན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། དེ་ཁོ་ནར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པས་དབེན་པའོ། །སེམས་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །མངོན་པར་བྱང་མ་ཆུབ་བ་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། ལོག་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དང་སྒྲ་དོན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་མ་ཆུབ་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་འདིས་ཞེས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་མ་ཆུབ་པ་ཉིད་དེ། ཚིག་དྲུག་པོ་འདི་རྣམས་ནི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདིས་ཞེས་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོས་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་སོ་སོར་རྟོགས་པ་ཅན་གྱིས་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཕྱིར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་འདོད་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་ངོ་བོའི་ལམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། འདི་ནི་ལེའུའི་དོན་རྫོགས་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་བཅུ་ལ་དེ་གསལ་བར་བྱེད་པས་ལེའུ་སྟེ་དེའི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་འགྲེལ་པ་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་འཇིགས་མེད་


DTG090_Page_0142
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྱུང་གནས་སྦས་པས་མཛད་པའི་གནད་ཀྱི་ཟླ་བའི་འོད་ལས་ལེའུ་དང་པོའོ།། །།


no previousདང་པོ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྐབས།next