གསུམ་པ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་སྐབས།
ལམ་ཤེས་པའི་རྗེས་ལ་དེ་རྣམས་བདེ་བར་རྟོགས་པའམ་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་དོན་དུ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་ལ། དེ་ནི་དངོས་པོ་བརྒྱད་དེ་དེ་ལྟར་ཡང་བསྟན་བཅོས་ལས། ཤེས་པས་སྲིད་ལ་མི་གནས་ཤིང༌། །སྙིང་རྗེས་ཞི་ལ་མི་གནས་དང༌། །ཐམས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་དང༌། །ཐབས་ཀྱིས་རིང་བ་མ་ཡིན་ཉིད། །མི་མཐུན་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་དང༌། །སྦྱོར་དང་དེ་ཡི་མཉམ་ཉིད་དང༌། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་མཐོང་བའི་ལམ། །དེ་འདྲ་ཀུན་ཤེས་ཉིད་དུ་འདོད། །ཅེས་ལ། འདིའི་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། ཚུ་རོལ་ཕ་རོལ་མཐའ་ལ་མིན། །དེ་དག་བར་ན་མི་གནས་ཤིང༌། །དུས་རྣམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེས་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་འདོད། །ཅེས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །ཚུ་རོལ་ནི་འཁོར་བ་ལ་ཕ་རོལ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །བར་ནི་དབུས་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་སྟེ། གསུམ་ཆར་མི་དམིགས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་དག་ཡང་དག་པར་རིག་པས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་གཉི་གའི་ཉེ་བར་དམིགས་པ་དང་བྲལ་བས་གང་དུ་ཡང་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ལ་ནི་དུས་གསུམ་མཉམ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་རྣམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་གསུངས་པ་ནི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཐུན་མོང་དུ་སྔོན་བཤད་ནས་འདིར་ནི་ཁྱད་
པར་གྱི་རང་བཞིན་ལའམ། ཡང་ན་གང་དུ་ཡང་མི་གནས་པ་སྟེ། གང་གི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པ་གསུམ་གྱིས་མི་གནོད་པ་རྣམས་སོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཆོས་རྣམས་རྟག་ཏུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་མ་རིག་པ་ཙམ་པོ་སྤང་བའི་རང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་ཙམ་པོ་ཚོལ་ཏེ། འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ཤིང་ཤིན་ཏུ་ཡིད་བྱུང་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བརྟགས་ཤིང་དེ་ཤིན་ཏུ་འདོད་ནས་འབད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མྱུར་བ་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་ཅེས་པས་འཁོར་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས། དེ་ཡི་མཚན་བཅས་དམིགས་སྒོ་ནས། །ཐབས་མ་ཡིན་པར་རིང་བ་སྟེ། །ཞེས་ཏེ། མཚན་མ་དང་བཅས་པར་དམིགས་པས་ཐབས་མ་ཡིན་པའོ། །འདི་ལྟར་ཡང་ཞེས་པ་ནི་མིང་དང་མཚན་མ་དག་གིས་ལ། གསོག་ཏུ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། གསོབ་ཏུ་བྱེད་པ་ནི་མིང་གིས་སོ། །རྒྱང་རིང་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་མཚན་མས་རྒྱང་རིང་དུ་འགྱུར་བའོ། །བསྟན་བཅོས་ལས། དེ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིས། །ཡང་དག་ཉེ་བ་ཉིད་དུ་བཤད། །ཅེས་པ་སྟེ། ཆགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལ་ཆགས་པ་དང་ཞེན་པ་དང་བདེན་པ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་གསུངས་པ་ནི། དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ལེགས་པར་བཤད་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་དུ་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ལེགས་པར་བསྟན་པ་ནི་སྦྱོར་བ་བཅུ་གཉིས་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ཤིན་ཏུ་མཐར་གཏུགས་པ་ནི་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རབ་ཏུ་མི་གནས་པས་སོ། །ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ཆགས་པའི་མཐའ་རྣམས་རྣམ་པར་སྤངས་པས་སོ། །གང་དུ་ཡང་ཇི་ཙམ་དག་ནི་ཚིག་གི་རྒྱན་ནོ། །ངོ་མཚར་ནི་མིང་ལའོ། །ཆགས་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་པ་ནི་ཉེ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ཡང་ཆགས་པ་རྣམས་སྤྱིར་བསྟན་ནས་ཁྱད་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ།
འདིར་བསྟན་བཅོས་ལས། གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་སྟོང་ཉིད་དང༌། །དུས་གསུམ་རྟོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། །སྦྱིན་སོགས་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་རྣམས་ལ། །སྤྱོད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །ཞེས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཕུང་པོ་ནི་སྤུངས་པའོ། །སྤྱོད་པའི་འདུ་ཤེས་ཏེ། མིང་ངམ་མཚན་མར་བྱེད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་པས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཏེ། ཆགས་པ་དང་བཅས་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། དེ་གསུངས་པ་ནི། དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། །ཡུམ་བར་མར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སྤྱད་པར་བྱ་ཞེས་པར་ཀུན་ཏུ་ཤེས་པ་ནི་ཆགས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་རྣམས་ནི་འདིར་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ཕྱིར་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཆགས་པ་ལྷག་མ་གསུངས་པ་ནི་འདི་ཙམ་དུ་བསྐྱེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་གང་གིས་ཞེས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་གི་ལམ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་པོ་ཞེས་པ་ནི་རྟོགས་པས་དང་པོར་ཆགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་ནས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་གཉིས་པའོ། །འདིའི་ཆགས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་མི་རྟོག་པ་ལ་དེའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ནི་མི་ནུས་ཞེས་པ་ནི་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ལ། ཆགས་པར་བརྗོད་པ་དེ་རྣམས་སྤོང་བའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་ནི། འདིར་བསྟན་བཅོས་ལས། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་ངར་འཛིན་མེད། །གཞན་དག་དེ་ལ་འཛུད་པ་དང༌། །དེ་ནི་ཆགས་པའི་མཐའ་འགོག་པར། །ཞེས་ཏེ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ངར་འཛིན་པ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་རློམ་པ་མེད་པའི་མཐུས་ཏེ། སྔོན་དུ་བཤད་ནས། གཞན་དག་རློམ་པ་མེད་པ་དེ་ལ་འཛུད་པར་གསུངས་པ་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེའི་མིང་ཞེས་པ་ནི་རང་གི་ཆགས་པ་སྤངས་པ་དེའི་རྒྱུས་སོ། །ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་སུའོ། །ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱ་བ་ནི་སྔོན་དུ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ལ་ཉན་དུ་གཞུག་པའོ། །ཡང་དག་པར་དགོད་པ་ནི་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་གཞུག་པའོ། །ཡང་དག་པར་གཟེངས་
བསྟོད་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བྲོད་པ་བསྐྱེད་པའོ། །ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ལེགས་སོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་རྟོགས་པས་ནི་ཆགས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནོད་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་གནོད་པར་མི་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ངར་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཆགས་པའི་མཐའ་རགས་པ་རྣམས་བཀག་ནས། བསྟན་བཅོས་ལས། རྒྱལ་ལ་སོགས་ལ་ཆགས་པ་ཕྲ། །ཞེས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་གང་ལ་ཡང་ཆགས་པ་དེ་ཡང་ཕྲ་མོ་སྟེ། སྩོགས་པའི་སྒྲས་ནི་དེ་དག་དང་གཞན་དག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་མཚན་མ་དང་བཅས་པས་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་གསུངས་པ་ནི། དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་མི་ནུས་ཞེས་པ་ནི་དུས་གསུམ་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་ན་མཚན་མར་བྱེད་པར་མི་ནུས་ཞིང་དམིགས་པར་བྱེད་མི་ནུས་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དུས་གསུམ་ལས་གྲོལ་ཞེས་པ་ནི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མིག་གིས་དང༌། རྣ་བས་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། ཡིད་རྣམས་ཀྱིས་མི་རིག་པ་ཉིད་དོ། །མངོན་པར་བྱང་མ་ཆུབ་ཅེས་པ་ནི་གང་དུ་དེ་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་ཅུང་ཟད་མེད་པའོ། །གང་ཡང་འདི་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །གང་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་ནི་འདི་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་བསམ་པ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ལ། དེ་ནི་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། འདིར་བསྟན་བཅོས་ལས། ཆོས་ཀྱི་ལམ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས། །དབེན་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་ཟབ་ཉིད། །ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གཅིག་པར་ནི། །ཤེས་པས་ཆགས་པ་སྤོང་བ་ཡིན། །མཐོང་བ་ལ་སོགས་བཀག་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བར་བཤད།།གཟུགས་ལ་སོགས་པར་མི་ཤེས་ཕྱིར། །དེ་ནི་བསམ་མི་ཁྱབ་པར་འདོད། །ཅེས་ཏེ་དེ་ནི་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཟབ་མོའོ། །དབེན་པ་ནི་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ལ། ཆོས་ཀྱི་ལམ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་ཏེ། །ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གཅིག་པར་ཤེས། །ཞེས་པ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །གཅིག་
ཅེས་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་གང་དེ་ལ་སྟེ་དེ་ལྟར་བཤད་དོ། །འདིར་བསྟན་བཅོས་ལས། དེ་ལྟར་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཚུལ་ལ། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མ་ལུས་པ། །ཇི་སྐད་བཤད་པ་འདི་ཤེས་བྱ། །ཞེས་ཏེ། འདི་ཞེས་པ་ནི་ཆགས་པ་དང་ཆགས་པ་མེད་པར་བརྗོད་པར་བྱས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆགས་པས་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་དམིགས་པ་མེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སོ། །སྦྱོར་བ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ནི་འདིར་བསྟན་བཅོས་ལས། གཟུགས་སོགས་དེ་མི་རྟག་སོགས་དང༌། །དེ་མ་རྫོགས་དང་རབ་རྫོགས་དང༌། །སྦྱོར་བ་བཀག་པས་སྤྱོད་པ་ནི། །དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་ཉིད་དང༌། །མི་འགྱུར་བྱེད་པོ་མེད་ཉིད་དང༌། །སྦྱོར་བ་དཀའ་བ་རྣམ་གསུམ་དང༌། །སྐལ་བ་ཇི་བཞིན་འབྲས་ཐོབ་པས། །དེ་ནི་འབྲས་བུ་ཡོད་འདོད་དང༌། །གཞན་ལ་རག་ལས་མིན་གང་དང༌། །ཤེས་བྱེད་རྣམ་བདུན་སྣང་བ་ལ། །ཞེས་ཏེ། དེ་མི་རྟག་སོགས་དང་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྫོགས་པ་ནི་ཆགས་པ་མེད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་དེའི་སྒྲས་ནི་ཆགས་པ་བཟུང་སྟེ། གཉི་གའི་མཉམ་པོར་ཟས་བཞིན་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པ་དང་མ་ཆགས་པ་དག་གིས་སོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྤྱོད་པ་ནི་སྤྱོད་པ་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་དགག་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་སྟེ། འདིར་སྦྱོར་བ་བཅུ་གཉིས་གསུངས་ཏེ། འདིར་དེ་འདྲ་བ་ནི། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་དེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན་སྤྱོད་པར་བགྱི་ཞེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་སྦྱོར་བར་བགྱི་ཞེས་པའོ། །མི་སྤྱོད་ན་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་མི་ཤེས་ནའོ། །དེ་ལ་སྤྱོད་ཅེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བའོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། མི་སྟོང་པ་དང༌། བདག་དང༌། བདག་མེད་པ་ཞེས་མི་སྤྱོད་ན་སྟེ། དེ་ལ་མི་སྤྱོད་ཅེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་
སོགས་པའི་སྦྱོར་བའོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྤྱོད་པ་ནི་འདི་ལ་ཞེས་པ་སྟེ། མ་རྫོགས་པ་དང་རྫོགས་པའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་སྤྱོད་པར་བྱ་བ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་སོ། །འདིར་ཞེན་པ་མེད་པ་སྟེ། ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་མ་བཅིངས་པ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལས་མ་གྲོལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལས་སོ། །ཡང་དག་པར་མ་འདས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་ལས་སོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཉེ་བར་བསྡུ་བའོ་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པ་དང་མ་ཆགས་པའི་སྦྱོར་བའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་མེད་པ་སྟེ་ནམ་མཁའ་བཞིན་ལ། བསྔགས་པས་ནི་ཡོན་ཏན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་མི་འགྱུར་བའི་སྦྱོར་བའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དང་པོའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་སྒྲའི་དོན་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །གཉིས་པའི་རྗེས་སུ་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི། བསྟན་པ་རྣམས་ལ་ཉམས་པ་དང་འཕེལ་བར་མི་བྱེད་པས་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་སྦྱོར་བའོ། །གནས་བརྟན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་བསྒོམ་བར་བྱ་བ་དགའ་བས་དེ་ལྟར་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་གསུངས་པ་ནི་སྤྱོད་པ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱིས་སོ། །ཞུས་པ་ནི་དམན་པའོ། །ཡ་ཡ་པོ་ནི་རྒོད་པས་སོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནི་མི་ལྡོག་པའོ། །ནམ་མཁའ་བསྒོམ་པ་ནི་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོ་ཆ་མེད་པ་ནི་གང་ཞིག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱིའོ། །ནམ་མཁའ་དང་ཞེས་པ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་སོ། །དེ་མི་གཏོང་བས་དེའི་བགྱི་བ་དཀའ་བ་ཉིད་དོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲོ་བའི་དོན་དང་བྱང་ཆུབ་ཆེད་དུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གོ་ཆའོ་ཞེས་པ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བར་དཀའ་བའི་སྦྱོར་བའོ། །ནམ་མཁའ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི། མཐོ་བ་དང་འགྲོ་བའི་བགེགས་བཅོམ་ཞིང་ཡོངས་སུ་ཐར་པར་བྱེད་པ་དང༌། མཐོན་
པོར་མིག་འདེགས་པ་སྟེ་འདི་རྣམས་དང་ལྡན་པ་ནི་སེམས་ཅན་དོན་གྱི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ཡང་བྱ་བ་དཀའ་སྟེ་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་དང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་སྦྱོར་བ་དཀའ་བའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྦྱོར་བའི་འབྲས་བུ་ནི་མི་བྱེད་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་སྤོང་བ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཅན་གྱི་ཆོས་སྐྱེད་པ་དང༌། དེ་གཉི་ག་བྱ་བར་དཀའ་བ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་དེ་དག་གིས་མཛད་པས་ཞེས་པ་ནི་བྱེད་པར་དཀའ་བའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་དེ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་སུ་ལ་ཅི་ལ་ཞེས་པ་ནི་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་སུའོ། །ནམ་མཁའ་ནི་སྐར་མའི་ལམ་སྟེ། འདིར་དེ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །བླ་གབ་མེད་པ་ནི་ས་སྟེང་དུ་མ་བཀག་པས་གནས་ཀྱི་ཚུལ་མེད་པ་ཅན་ལ། འདིར་ནི་དེ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་ནི་དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །དེ་ནི་གཉི་གའི་འབྲས་བུ་ལ་དེའི་སྐལ་བ་ཇི་བཞིན། འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་མི་སླུ་བའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བསྲུང་བ་དང་བསྐྱབ་པ་དག་དང་བཅས་པ་ནི་སྦེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་མེད་པ་སྟེ། དེའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་དག་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་དེའི་བསྲུང་བ་སྟེ། དེ་གཞན་ལ་མི་བརྟེན་ཞེས་པ་ནི་གཞན་ལ་རག་ལས་པ་མིན་པའི་སྦྱོར་བའོ། །འོན་ཀྱང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཡུམ་ཆེན་མོར་རྣམ་པ་བདུན་དུ་བསྒྲགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་རྒྱུ་དང་རྨི་ལམ་དང༌། བྲག་ཅ་དང་མིག་ཡོར་དང་གཟུགས་བརྙན་དང་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་བཞིན་ནོ་ཞེས་སོ། །གང་ཡང་རྣམ་པ་བདུན་དུ་སྣང་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་བཤད་དེ། གང་ཞིག་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གནས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་ལས་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་དོན་དམ་པར་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་ནི་དཔེ་གཅིག་གིས་ཀྱང་བསྟན་པར་ནུས་པ་ལས། གདུལ་བྱ་ཁ་ཅིག་ལ་དཔེ་ཁ་
ཅིག་གང་གང་གྲགས་པ་དེའི་ངོ་བོ་དཔེ་མང་པོ་གསུངས་ཏེ། དེས་ཉེ་བར་མཚོན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འདི་ལ་བྲག་ཅ་ཉིད་གསུངས་པའོ། །མཉམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་གསུངས་པ་ནི། ནམ་མཁའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ་ནི། དེ་ཇི་སྙམ་ཞེས་པ་ལ་སྒོས་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་གྱུར་ནས་ཞེས་པའོ། །དེས་དེའི་ཅི་ཞིག་སྲུང་བར་བྱེད་དེ་སྣང་བ་རྣམས་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་བྱེད་རྣམ་བདུན་གྱི་སྦྱོར་བའོ། །སྦྱོར་བ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རློམ་མེད་པ། །རྣམ་བཞི་དེ་ཡི་མཉམ་པ་ཉིད། །ཅེས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པ་རྣམ་པ་བཞི་རློམ་པའི་སྦྱོར་བའི་མཉམ་པ་ཉིད་དེ། ཇི་ལྟར་ཡུམ་ཆེན་མོ་ལས། གཟུགས་ལ་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། གཟུགས་ཀྱིས་དང་བདག་གི་གཟུགས་དང༌། གཟུགས་ལ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་ནས་ཏེ། འདིས་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་དང༌། འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་ཏེ། དེ་ལྟར་རྟོག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་དེ། དེ་གསུངས་པ་ནི། དེ་བས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་ཞེས་པ་ཡང་གཞུང་ཁ་ཅིག་ལའོ། །གང་དུ་བྲག་ཅ་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལ་འདིར་དེས་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེས་རློམ་སེམས་པ་མེད་པའོ། །ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ནི་བལྟ་བར་བྱ་བ་རྣམས་སུའོ། །མི་ཤེས་པ་ནི་འཛིན་པས་སོ། །ཡང་དག་པར་མི་ཤེས་པ་ནི་བརྟགས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་གསུངས་པ་ནི། དེ་དག་ཀྱང་ཞེས་པ་སྟེ། མེད་ཅིང་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རློམ་པ་དེ་བརྟགས་ནའོ། །ཡང་དག་པར་མི་སྣང་ཞེས་པ་ནི་བལྟ་བར་བྱ་བར་གཟུང་དུ་མེད་ལ། ཡང་དག་པར་མེད་ཅིང་ཞེས་པ་ནི་མཉམ་པར་བཞག་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་གྱུར་པའོ། །མི་དམིགས་ཞེས་པ་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་བརྟག་བྱར་མི་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟར་ནི་རྣམ་པར་
རྟོག་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་པོ་དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་སྤྱོད་པ་སྟེ། དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་སྦྱོར་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །སྦྱོར་བའི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཞར་ལ་བསྟན་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱང་འདིར་བསྟན་ན་ཡང་དག་པར་ཡིད་ཆེས་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ནི་དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་འདི་ཉིད་དེ་མི་མཇེད་ཀྱིའོ། །སངས་རྒྱས་སྟོང་ནི་གང་འདིར་མི་མཇེད་འདི་ཉིད་ཀྱི་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་ལ་ཐོག་མ་བཞི་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། འཁོར་བ་འཇིག་དང༌། གསེར་ཐུབ་དང༌། འོད་སྲུངས་དང༌། ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མཉམ་པར་བསྟན་པར་འདོད་ནས་གསུངས་པ་ནི། འདི་དག་གིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བྱམས་བས་ཀྱང་དེའི་རྗེས་ལ་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་ཡང་འདི་ཉིད་ཞེས་པ་ནི་བསྟན་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །གཙོ་བོར་གསུངས་ཤིང་རྣམ་པར་དག་པའི་མངོན་པར་བརྗོད་པ་པོའི་ལེའུ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་འགྲེལ་བ་གནད་ཀྱི་ཟླ་བའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་འཇིགས་མེད་འབྱུང་གནས་སྦས་པས་མཛད་པ་ལས་ལེའུ་བརྒྱད་པའོ།། །།བཤད་མ་ཐག་པའི་བསྟན་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་སློབ་པར་འདོད་ནས་གསུངས་པ་ནི། དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མིང་ཙམ་ཞེས་པ་ནི་མིང་གི་དོན་ཏེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །འདིའོ་ཞེས་པ་ནི་འདི་ལྟར་གོང་དུ་གོང་གིས་གང་དུ་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མཉམ་ཞིང་མིང་གིས་བརྗོད་པ་རྣམས་ནི་འཁྲུལ་པ་སྟེ། དེ་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པར་མ་ཡིན་ལ། ཀུན་རྫོབ་པའི་བརྗོད་པ་པོ་རྣམས་ནི་བྲག་ཅ་ལྟ་བུ་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། དེ་གསུངས་པ་ནི་ཡིན་ཞེ་ན། འདིར་མི་དམིགས་ཏེ། གང་དུ་ཆོས་གཉིས་དོན་དམ་པར་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་དམིགས་པ་མེད་པ་སྟེ། བརྗོད་བྱ་དང་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ནི་ཀུན་རྫོབ་པའོ་ཞེས་པ་ལ་དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་དེས་ན་བསྟན་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་སློབ་པར་བྱེད་དོ། །ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ནི་རྒྱུ་གང་གིས་གང་དུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་མི་ནུས་ཞེས་པ་ལ་
དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཞེས་པ་ནི་འདིར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འདིར་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་བདེན་པ་ལ། །ཆོས་ཤེས་རྗེས་སུ་ཤེས་བཟོད་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་བདག་ཉིད་འདི། །ཀུན་ཤེས་ཚུལ་ལས་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་པ་སྟེ། ཆོས་ནི་འདིར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཡུལ་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའོ། །ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དག་དང་བཟོད་པ་དང་ཆོས་ཤེས་པ་དག་དང་དེ་ལས་གཞན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ཀྱང་དེའི་བདག་ཉིད་ཅན་དེ། དེ་ནི་རིམ་གྱིས་བསྟན་བཅོས་ལས། གཟུགས་རྟག་མ་ཡིན་མི་རྟག་མིན། །མཐའ་ལས་འདས་དང་རྣམ་དག་དང༌། །མ་སྐྱེས་མ་འགགས་ལ་སོགས་དང༌། །མཁའ་འདྲ་ཆགས་པ་སྤངས་པ་དང༌། །ཡོངས་སུ་འཛིན་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་མེད་དང༌། །གང་ཕྱིར་འདི་དོན་བརྗོད་པ་ཡིས། །གཞན་པ་སྦྱིན་དུ་མེད་པ་དང༌། །དམིགས་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་ནད་མི་འབྱུང༌། །ངན་སོང་ཆད་དང་འབྲས་བུ་ནི། །མངོན་དུ་བྱ་ལ་མི་རྟོག་ཉིད། །མཚན་མ་དག་དང་མ་འབྲེལ་དང། །དངོས་དང་མིང་དང་གཉིས་པོ་ལ། །ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི། །ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་ཏེ། མཐའ་ལས་འདས་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་རྣམ་པར་དག་པས་ཡོངས་སུ་དག་ཅེས་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །བརྗོད་པ་ཡིས་ཞེས་པ་དང་གྲོལ་བ་དང་ཞེས་པ་རྗེས་སུ་སྦྱར་བའི་གང་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རུང་བའོ། །དེ་ལྟར་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། དེ་ལ་དེ་ལྟར་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་གསུངས་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྟག་པ་མ་ཡིན་བཅིངས་པ་མ་ཡིན་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་ལ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་སྦྱོར་བས་ཞེས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྟག་ཅིང་དག་པའོ་ཞེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཡོངས་
སུ་དག་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པས་སྟོང་པ་དང༌། མི་སྟོང་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པས་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས། ནམ་མཁའ་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གོས་པ་མེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཤེས་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །ནམ་མཁའ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྨྲར་མེད་ཅིང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་རི་བོ་དང་ཆུ་དང་རླུང་གི་བྲག་ཅས་ཅུང་ཟད་བརྗོད་དུ་མེད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་སྟེ་ནམ་མཁའ་ལ་བརྗོད་དུ་མེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །གང་གིས་བརྗོད་པའི་འདོད་པའི་དོན་གཞན་གྱིས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དང་ཐོབ་པ་པོའི་བརྗོད་པས་བརྗོད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་བྲག་ཅས་ཅུང་ཟད་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལྟར་བརྗོད་དུ་མེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་པ་ནི་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་མེད་ལ། གང་དམིགས་པ་མེད་པ་ནི་བྲག་ཅས་སྨྲར་མེད་ཅིང་དེ་བརྗོད་དུ་མེད་ཅེས་པ་ནི་བསྡུས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དེའི་མི་དམིགས་པ་ནི་དེའི་ངོ་བོ་དེ་ལ་དེ་ཡིས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་ཅུང་ཟད་དམིགས་སུ་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ཏེ། འདིར་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་དམིགས་སུ་མེད་པས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་པ་ནི་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དེས་གོས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། གོས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཅན་གྱི་ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱིས་མ་གོས་པ་ནི་གོས་པ་མེད་
པ་ཉིད་དོ། །གཉི་ག་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་པ་ནི་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་འཆི་བའི་དུས་ཞེས་པའི་བར་ནི་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །མང་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་རིན་པོ་ཆེ་བསྲུངས་པས་ཀྱང་སྟེ་འོ་ན་འདི་ཉིད་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་ལ་བསྲུང་བ་སྟེ་འདི་ལས་བསྲུང་བ་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཅི་བྱ་ཞེ་ན། གསུངས་པ་ནི། འོན་ཀྱང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དགྲ་ནི་བར་ཆད་མེད་པའོ། །ཅི་ཙམ་དུ་གཅེས་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཅི་ཙམ་དུ་རབ་ཏུ་གྱུར་པའོ། །འདིར་བསོད་ནམས་ལ་བསྟོད་པ་གསུངས་པས་ངན་སོང་ལ་སོགས་པ་ཆད་པ་དོན་གྱིས་གསུངས་པའོ་ཞེས་པ་ནི་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཞུགས་པ་ནི་འཇུག་པ་ལ་འདིའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མི་འཇིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་པ་ནི་རྟག་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅན་ནོ་ཞེ་ན། གསུངས་པ་ནི། སྐྱེ་བ་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མི་ཞུམ་པ་ནི་མངོན་པར་མི་ཞེན་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་མི་གནས་པའོ། །ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ་ནི་ཡང་དག་པར་མི་ཤེས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཡང་རྟོག་པར་མི་བྱེད་པས་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའོ་ཞེས་པ་ནི་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །མ་སྐྱེས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་མ་དམིགས་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པའོ། །དེའི་རྒྱུས་གོས་པ་མེད་པ་སྟེ། འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་མཚན་མ་རྣམས་ནི་དྲི་མ་རྣམས་སུ་གྱུར་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མ་གོས་ཤེ་ན། དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་གོས་པ་མེད་པ་ཉིད་ན་གསུངས་པ་དེ་ནི་དེ་ལྟར་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་རྣམས་ལ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་མའི་དྲི་མ་རྣམས་ནུབ་པར་གྱུར་པས་གོས་པ་མེད་པ་ནི་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་ཞེས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་མོའི་དངོས་པ་ཡང་ཡི་གེ་དང་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། འདིར་དངོས་པོ་
དང༌། ཡི་གེ་དང་གཉིས་སུ་སྣང་བ་རྣམས་གསུམ་ཆར་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅིང་མེད་པའི་ཕྱིར་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྤྲོས་པ་དེ་རྣམས་ནི་མེད་པ་ཉིད་པས་འདིར་དེ་ལྟར་སྤྲོས་པར་མི་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་འདི་རྣམས་ལ་ཡང་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་སྦྱོར་བར་འགྱུར་བས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིར་འགྱུར་ལ་དེ་ལྟར་མ་གྱུར་པས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་སྲིད་པ་དང་ཞི་བ་ལ་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོའི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ཇི་སྲིད་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལྔ་པོའི་བར་དུ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འབྲིང་པོ་ལས་དེ་གསུངས་པ་ནི། ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཐོང་ནས་ཀྱང་མཐོང་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདའ་བར་འདོད་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་ཏེ། དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐོང་བའི་ལམ་ཉིད་ལ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རྟོགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་རྣམ་པར་བཅད་པས་མཐོང་བའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ཚིག་ནི་འཁྲུལ་པ་གཅོད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྣམས་བསྒོམ་ལམ་དུ་མེད་པར་ཤེས་པའི་དོན་དུའོ། །ཤིན་ཏུ་འདས་ནས་ཡང་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་སྡེས་བཤད་ལ། དེའི་ཕྱིར་ན་བསྟན་བཅོས་ལས། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་ཏེ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ས་བདུན་པར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་སེང་གེ་བཟང་པོའི་བཤད་པ་ནི་མི་འཐད་དོ། །གཞན་ཡང་དེའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། བདག་ཅག་གི་དག་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་པས་སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། ཅུང་ཞིག་བདག་ཅག་གིས་ནི་མི་བདེན་པར་
མཐོང་ནས་སྤང་བྱར་བྲི་བར་བྱའོ། །གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཡང་ནས་ཡང་དུ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ་ཞས་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ནི་གོ་སླའོ། །འཕགས་པ་ས་བཅུ་པའི་མདོ་སྡེ་ཡང༌། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དགའ་བར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱི་མཐོང་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པས་བསྒོམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་དང་ཡང་བཤད་དེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ལྔ་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པར་གྱུར་ཏེ། ཀུན་ཏུ་འདས་པར་གྱུར་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པར་ཞུགས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུ་ངེས་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་དང༌། རིང་དུ་སོང་བ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་གི་ཡུམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདའ་བར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཡང་ཡོད་ཅེས་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་ཕྱི་རོལ་པ་བཞིན་དུ་ཁམས་གསུམ་པའི་མངོན་དུ་རྒྱུ་བ་དང་བག་ལ་ཉལ་འདི་རྣམས་སྤོང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་དམིགས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་བསྒོམ་པ་ནི་མེད་ལ་ཁམས་གསུམ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་མངོན་དུ་རྒྱུ་སྤོང་བའི་ཐབས་ཙམ་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་མ་ལུས་པར་བསྒོམ་པ་ལ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་ཟླ་བའི་གྲགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཞེད་པ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ཡོད་པ་ལ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་མེད་དེ་སྐད་ཅིག་མས་བདག་མེད་པར་ཤེས་པས་ཀྱང་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་གཞན་དག་གིའོ། །དེ་ལྟར་འདི་དང་ཡང་འདི་དང༌།།ཡང་འདི་ཡིན་ཏེ་རྣམ་གསུམ་པོ། །འདིར་ནི་གནས་སྐབས་གསུམ་པོ་དག །རྫོགས་པར་ཡོངས་
སུ་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་བསྟན་བཅོས་ལས་ཏེ། འདིར་མཁྱེན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཉ་བར་བསྡུས་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ནི་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ལ། དེ་ལྟར་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་དུ་མདོར་བསྟན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །འདི་དང་ཞེས་པ་ནི་གོང་གི་དེའི་རྒྱས་པར་བཤད་པས་ཏེ། ལེའུ་གཅིག་དང༌། ལེའུ་ཕྱེད་དང་བདུན་དང༌། ལེའུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་པ་དག་གིས་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུའོ། །ཆོས་གང་ལ་ཡང་མེད་ཅེས་པ་ནི་དེའི་སེམས་ཀྱི་སྦྱོར་བས་སོ། །འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནི་དམིགས་པ་ལ་ཉེ་བར་གཞག་པར་བྱེད་པས་སོ། །ངེས་པར་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནི་དེའི་དེ་ཉིད་ལ་བཞག་པས་ཞི་གནས་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས་སོ། །ངེས་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་རྣམས་སོ། །ཡོངས་སུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་ཆོས་ཀྱིས་འཕེན་པར་བྱེད་པའོ། །ངེས་པར་འཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་དེ་ཉིད་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ཅན་ནོ། །མེད་ཅེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་ཐམས་ཅད་གང་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་མེད་པས་སོ། །འདིར་བསྟན་པ་ཐོས་ནས་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བྱས་པ་དེ་གསུངས་པ་ནི། དེ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོའི་དགའ་བ་སྐྱེས་ནས་ཀུ་ཆོ་དང་ག་ཞ་དག་བྱེད་དེ། ཉིད་ཀྱིས་འཐོར་ཞིང་གཏོར་ནས་བསྟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་གཉི་ག་དག་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལ་ཡང་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལས་གཞན་དུ་ཡང་མི་ཆགས་ཤིང་མ་ཆགས་པས་དམིགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ལ། གང་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་གང་དུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། གང་ཞིག་མ་སྨོས་པ་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་གང་ལ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་འགྱུར་བའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཅན་གྱི་ཆོས་ཅུང་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པས་སོ། །ཆོས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ནི་རྣམ་
པར་བྱང་བ་རྣམས་སུ་བརྗོད་དོ། །བསྟན་པ་ཞེས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་བསྟན་པས་སོ། །སྦྱིན་པའི་གནས་སུ་བྱས་པ་མེད་པ་ནི་གང་ཟག་མེད་པས་ཞེས་པ་ལ་དགོངས་པས་སོ་ཞེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་རྫོགས་པའོ།། །།