Nitartha Digital Library
Tibetan
སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་གོ་གཅིག་པ།


  collapse section
   
   
གཉིས་པ། ཤཱ་རིའི་བུའི་ལེའུ།
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   


 
previousགཉིས་པ། ཤཱ་རིའི་བུའི་ལེའུ།next

གཉིས་པ། ཤཱ་རིའི་བུའི་ལེའུ།


DTG091_Page_0046
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལྟར་གླེང་གཞིའི་ལེའུ་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་གཞུང་གི་དོན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ལྷ་དང་བཅས་པ། ཚངས་པ་དང་བཅས་པ། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེའི་སྐྱེ་དགུ་དང་བཅས་པ། ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་བཅས་པ་མང་པོ་ཚོགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕལ་ཆེར་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་མང་པོ་དེ་དག་འདུས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མཆོག་བསྟན་པ་འདི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་ཏེ། སྐབས་དབྱེ་བའི་རིགས་པ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་ཏེ། སྐབས་ཕྱེ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཐེག་པ་གསུམ་ཆར་གྱི་སྤྱིར་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཅིས་མངོན་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་གསུམ་ཆར་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འགའ་ཞིག་ལ་བཀའ་སྩལ་ཏེ། སྐབས་ཕྱེ་ནས། ཐེག་པ་ཆུང་དུ་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་གཞན་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་བདག་ཅག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་འབད་ཅིང་རྩོལ་བར་མི་བྱེད་ཀྱང་སྲིད་ཀྱི། ཤཱ་རིའི་བུལ་བཀའ་


DTG091_Page_0047
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྩལ་ཏེ་སྐབས་ཕྱེ་ན། ཐེག་པ་ཆུང་དུ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཤཱ་རིའི་བུའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དང་སྦྱར་ན་བདག་ཅག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་ཐེག་པ་ཆུང་དུ་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འབད་ཅིང་རྩོལ་བར་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་ཏེ། སྐབས་ཕྱེའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་བསྟན་པ་འདི་གསུང་གཅིག་གིས་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིད་དང་མཐུན་པར་ཆོས་བསྟན་པ་སྣ་ཚོགས་སོ་སོར་བསྟན་པ་ཁྱབ་པར་འབྱུང་སྟེ། སྐྱེ་བོ་དེ་དག་ཀྱང་སོ་སོ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བདག་ཅག་གི་མདུན་ན་བཞུགས་ཤིང་ཆོས་སྟོན་ཏོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དང་སྦྱར་ན། ཐམས་ཅད་ལ་བཀའ་སྩལ་ཏེ་སྐབས་ཕྱེ་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཆོས་སྡུད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྙེད་ཅིག་ཆར་ལ་བསྡུར་མི་རུང་བས་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་ཏེ། སྐབས་ཕྱེ་བ་གཅིག་པུ་སྨོས་ནས་ཆོས་བསྡུ་བ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་བཤད་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྒོ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏེ། མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་དང༌། རྣམ་པར་སྤྲོས་ནས་གོ་བ་དང༌། དྲང་དགོས་པའི་འདུལ་བ་དང༌། འདུལ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་བརྩམས་ཏེ། མདོར་བསྟན་པའི་སྒོ་དང༌། འབྲིང་དུ་བསྟན་པའི་སྒོ་དང༌། རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་སྟེ། སྒོ་གསུམ་དང་རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཅིག་གིས་བཤད་དེ། དེ་ལ་རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཅིག་ནི་དང་པོ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་ཏེ་བཤད་པ་གཅིག་དང༌། རབ་འབྱོར་ལ་བཀའ་སྩལ་ཏེ་བཤད་པ་ལྔ་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་ལ་བཀའ་སྩལ་ཏེ་བཤད་པ་གཉིས་དང༌། བྱམས་པ་ལ་བཀའ་སྩལ་ཏེ་བཤད་པ་གཉིས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་འཕགས་དང་རྟག་ཏུ་དུའི་གཏམ་གླེངས་ནས་གནས་བརྟན་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་ཏེ་ཡོངས་སུ་གཏད་པ་གཅིག་དང་འདི་དག་ནི་རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཅིག་གོ །དེ་ལ་མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་མདོར་བཤད་པ་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་


DTG091_Page_0048
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བས་དེ་ལ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུའི་མའི་མིང་ལས་དྲས་ཏེ་བོས་པའོ། །འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་འདི་ལའམ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་འདི་ལ་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའམ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་དམིགས་ནས་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། ཨེ་མའོ་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་མཐར་ཐུག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགོད་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ནས་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་གཉིས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཉིས་ལ་གནས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རིན་པོ་ཆེ་བསྐྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ས་བཅུའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །སློབ་དཔོན་གཞན་དག་འཆད་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཞུང་ལས་འབྱུང་བས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ལ་ཡང་གནས་སྐབས་གསུམ་ཡོད་དེ། མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། དག་པ་དང་མ་དག་པའི་གནས་


DTG091_Page_0049
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐབས་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །དེ་ལ་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ནི། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གནས་སྐབས་ནི་མེད་ཀྱི་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ལ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་བརྗོད་དོ། །དག་པ་དང་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་གཉི་ག་ཡོད་པས། དག་པ་དང་མ་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་བརྗོད་དོ། །ཡོངས་སུ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གནས་སྐབས་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་བརྗོད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་གསུངས་བ་ལྟ་བུའོ། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཅུ་གཅིག་གང་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་དང་མཐུན་པའི་རིགས་དང༌། རིགས་དང་མཐུན་པའི་མོས་པ་དང། མོས་པ་དང་མཐུན་པའི་བསམ་པ་དང༌། བསམ་པ་དང་མཐུན་པའི་སྨོན་ལམ་དང༌། སྨོན་ལམ་དང་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང་མཐུན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང་མཐུན་པའི་དུས་དང༌། དུས་དང་མཐུན་པའི་ཚོགས་དང༌། ཚོགས་དང་མཐུན་པའི་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། འབྲས་བུ་དང་མཐུན་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང༌། ཆེན་པོ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་པོ་འདི་དག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་བསྟན་ཏོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བར་སེམས་པ་བསྟན་ཏོ། །


DTG091_Page_0050
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི། ཁམས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་དང༌། དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་རྣམ་པའོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་རྣམས་དོན་དམ་པའི་རྣམ་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་བར་རྫོགས་བར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་སུ་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་གཏོགས་པ་དེ་སྨོན་ལམ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། འཁོར་བ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པ་འདི་དགུའི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་དེའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་དང༌། མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། སོ་སོར་རྟོག་པ་དང༌། བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམས་


DTG091_Page_0051
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱང་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུ་བཏགས་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་རུང་ངོ༌། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པའི་སར་གཏོགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་བཟུང་སྟེ། ས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་བར་དུ་མཉན་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་མངོན་པར་འཕེལ་བ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དྲི་མ་མེད་བར་བྱེད་པ་ཐབས་ཀྱིས་ཟིན་པ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་དང༌། མཆོག་གི་དོན་ལ་སོགས་པར་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས། ས་དང་ས་དག་ལ་གནས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཤས་ཇེ་ཆེ་ཇེ་ཆེར་གྱུར་པས་ལྷག་པར་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དག་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་འགྱུར་རོ། །མིང་གི་ཚོགས་དང༌། ཚིག་གི་ཚོགས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཤེས་རབ་དེ་དག་སྒྲུབ་པ་དང༌། རྟོགས་པ་དང༌། མཐར་ཕྱིན་པའི་སའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པའི་དངོས་པོ་མ་ལུས་པའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཅི་ཙམ་དུ་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་དག་མངོན་པར་སྟོན་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་གང་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པ་འདི་རྣམས་ལས་འདིར་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་གཏོགས་པའི་ཤེས་རབ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདི་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་


DTG091_Page_0052
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བྱ་བས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་སྤངས་པ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་བྱ་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་བམ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ལ་གནས་ཏེ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བསླབ་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་བརྩོན་བའོ། །དེ་ལ་མཉན་བའོ། །བསམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ན་ནི་བསླབ་པ་ལ་བརྩོན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འོག་ནས་འཆད་པའོ། །སྒྲུབ་པའི་དུས་ན་ནི་སྤྱད་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འོག་ནས་འཆད་པའོ། །རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་དུས་ན་ནི་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ལ་བརྩོན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བརྩོན་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་འོག་ནས་འཆད་པའོ། །བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བར་འོས་པ་སྟེ་བྱ་བའི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་གིས་ནི་གང་གིས་བྱ་བ་དང༌། གང་ལ་བྱ་བ་དང༌། གང་བྱ་བ་རྣམ་པ་དེ་གསུམ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་རྣམས་ལ་ནི་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་བྱའོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ལ་བྱའོ། །རྒྱུན་ཆད་པ་དང༌། གུས་པ་དང༌། འགྲུབ་པ་ལ་སོགས་པས་བརྩོན་པར་བྱའོ། །འདིར་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གསུམ་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་


DTG091_Page_0053
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའོ། །བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བའོ། །རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ་ལས་གནས་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ། འདིར་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བསྟན་པས་གནས་པ་སན་པ་ཡིན་ནོ། །བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅང་མི་གསུང་བར་གྱུར་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་རྣམ་པར་སྤྲོས་ན་གོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་འབྲིང་དུ་བཤད་པའི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འཚལ་བས། ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བའི་ཞུ་བ་བརྩམས་སོ། །དེས་ནི་མདོར་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་ཞུས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འཚལ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ཏེ། དེ་བཞི་ཡང་འོག་ནས་སྐབས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཤར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གནས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་སྦྱིན་པ་དང༌། གཏོང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ལེན་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་


DTG091_Page_0054
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཏང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མདོར་བཤད་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་ནས། སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་ཏེ། སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། བར་དུ་གཅོད་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་སྤྱོད་པ་དང༌། གོས་པ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཐབས་མཁས་པས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་འགྲུབ་བོ། །ཡོངས་སུ་འདྲིས་པའི་ཤེས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་འགྲུབ་བོ། །སྙིང་རྗེས་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་འགྲུབ་བོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་འགྲུབ་བོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ནི། གནས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་དེ་ཡང་གནས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏེ། རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ་ལས་གནས་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་གནས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ལས་གཞན་པའི་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་སྟེ། སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་བསམ་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་གིས་ཁམས་གསུམ་པའམ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རུང་སྟེ། གང་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་ནི་འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །འདིར་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དམ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་


DTG091_Page_0055
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་རབ་བམ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་དང་མཐུན་པར་སྤྱོད་པ་ནི་སྒྲུབ་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་དམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་མི་རྟོག་པ་ནི་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། གཏོང་བ་པོ་དང༌། ལེན་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྙིང་རྗེས་བསྐྱོད་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཅི་འདོད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པར་བྱེད་ཀྱང༌། དེའི་ཚེ་ནི་དེ་སྦྱིན་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་ཟད་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་སྦྱིན་པ་བྱེད་པའམ། སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་འོག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་བཞིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ཤིང༌། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་བཞིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱས་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ན་དེ་ལེགས་པར་སྦྱངས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དང་པོར་སྙིང་རྗེས་ལས་ཐམས་ཅད་བྱས་ནས་ཕྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་ངོ། །དེ་བས་ན་སྙིང་རྗེས་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་དག་པར་བྱེད་དོ། །སྙིང་རྗེས་ནི་བསམ་པ་དག་པར་བྱེད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་སྦྱོར་བ་དག་པར་བྱེད་དོ། །སྙིང་རྗེས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ལ་གནས་ཏེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་དོན་དམ་པ་ལ་གནས་ཏེ་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །སྙིང་རྗེས་ནི་ལས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་བགྲང་ངོ༌། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་བྱས་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་བགྲང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ས་དང་པོ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་བརྟགས་ནས། དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བས། དེ་བཞིན་དུ་


DTG091_Page_0056
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནས་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཡང་སྦྱིན་པ་བྱེད་པའི་ཚེ་ནི་སུས་ཀྱང་སྦྱིན་པའམ། བླང་བར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་བས་ན་དོན་དམ་པར་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །བཟའ་བ་དང༌། བཏུང་བ་དང༌། མལ་ཆ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་གྱི་ཚེ་དང་སྒྱུ་མ་བཞིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དོན་དམ་པར་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་མེད་པའི་རིགས་པ་དེས་དངོས་པོ་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། བདག་ལ་གཏོང་བ་པོ་དང༌། སློང་བ་ལ་ལེན་པར་བྱེད་པ་དང་གསུམ་མི་དམིགས་ཏེ། མི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ། །དང་པོར་རྒྱུ་ནི་སྙིང་རྗེའི་སྟོབས་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚུལ་ལ་གནས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་སྤྱོད་པའི་དབང་གིས་སྦྱིན་པ་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་གིས་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་ལ་གནས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྤྱོད་པའི་དབང་གིས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ན་དམིགས་སུ་མེད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དམིགས་པར་གྱུར་བ་སེམས་ཅན་དང༌། བྱང་ཆུབ་གཉིས་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བར་གྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དེ་ཡང་དོན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། གཏོང་བ་པོ་དང༌། ལེན་པ་པོ་རྣམས་མི་དམིགས་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་དག་ཤིན་ཏུ་འགལ་བ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་མི་འགལ་བ་བཞིན་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཐབས་མཁས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཐུས་རུང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཐབས་མཁས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་འཛིན་པའི་སྙིང་རྗེ་དང༌། དོན་དམ་པ་མི་འཛིན་པའི་ཤེས་རབ་གཉིས་ཀྱིས་སྐམ་ལ་རྒྱུ་བ་དང༌། ཆུ་ལ་རྒྱུ་བའི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་འགལ་བ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཡང༌། སྦྱོར་བའི་རྣམ་པས་འགལ་བ་མེད་པར་གྲོགས་བྱས་


DTG091_Page_0057
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་ཅིག་ཅར་སྒྲུབ་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་སྤྱོད་དེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། འོག་ནས་ཀྱང་སྐབས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་དེའི་བཤད་པ་འབྱུང་ངོ༌། །ལྟུང་བ་མི་འབྱུང་བ་དང་ལྷག་པར་ལྟུང་བ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཁྱིམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྡོམ་པའི་བསླབ་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་སྡོམ་པའི་བསླབ་པ་གཉིས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་གནས་པ་ན་ལྟུང་བ་བྱུང་ན་ཡང་དུས་ལས་ཡོལ་བར་ལྷག་པར་ལྟུང་བ་མི་འབྱུང་གི་མྱུར་ཞིང་མྱུར་དུ་མཐོལ་བར་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་ལྟུང་བ་མི་འབྱུང་བ་དང༌། ལྷག་པར་ལྟུང་བ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདིར་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བར་སྙེགས་ཏེ། བདག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའོ། །བདག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །འདི་ནི་འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གསུམ་མི་དམིགས་པས། འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་འོག་ནས་ཀྱང་བདག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ནོ། །འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །འདི་ནི་འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །འཁྲུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་འཁྲུག་པ་མེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་གིས་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཡང་བཟོད་པ་དང༌། བཟོད་པར་བྱ་བ་དང༌། གནོད་སེམས་རྣམས་མི་དམིགས་པས་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་འོག་ནས་སྐབས་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་དུ་འཆད་དོ། །ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་འཇུག་པ་བསྟན་ཏེ། རྒྱུན་དུ་ཆུད་པ་དང༌།


DTG091_Page_0058
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གུས་པ་དང༌། ནན་ཏན་དུ་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཉམས་པར་མི་བྱེད་པར་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཉམས་པ་མེད་པ་དེ་ཡང་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་གཉིས་ཀྱིས་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ། །འདིར་ཡང་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལེ་ལོ་རྣམས་མི་དམིགས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །རོ་མྱང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གལ་ཏེ་བདག་གི་དོན་དུ་བསམ་གཏན་ལ་འཇུག་ན་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་ན་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བདག་གི་དོན་འབའ་ཞིག་ལ་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སྡིག་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་སྨོད་པར་བྱེད་ན། དེ་ལ་བསམ་གཏན་གྱི་རོ་མྱང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། དེ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། དག་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་གསུམ་ལས་དག་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གི །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་ནི་མི་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིར་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཡེང་བ་རྣམས་མི་དམིགས་པས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་མཐོང་བས་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་ལ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྟེ། དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། གང་གི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བྱ་བ་དེའི་ཚེ་ན་ནི་ཀླན་ཀར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ལ་བྱ་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཡང༌། དོན་དམ་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་


DTG091_Page_0059
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ནི་ཁམས་གསུམ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་སྦྱོར་བའི་ལམ་དུ་གཏོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པར་དགོངས་པས་ཀླན་ཀར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །འདིར་ཡང་ཤེས་རབ་ཅན་དང་ཤེས་རབ་དང༌། འཆལ་པའི་ཤེས་རབ་རྣམས་མི་དམིགས་པས་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་བཤད་ཟིན་ནས། ད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྒོམ་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་གྱི་ཐེག་པ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཞོལ་བར་བྱེད་པ་རྣམས་ཉིད་ལ་རིགས་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། ཡང་འདི་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྟོགས་པར་བཞེད་ཅིང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་ལྷུར་ལེན་པས། ཅི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དོན་དམ་པར་ཡོད་དམ་འོན་ཏེ་མེད་ཅེས་དེ་དག་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་རིགས་སོ། །འོན་ཏེ་དེ་ལྟར་གྱུར་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམ་པའི་རྒྱུས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། འོན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་ཡང༌། སྔོན་གྱི་རྩོལ་བའི་ཤུགས་ཀྱི་མཐུ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་འགྲུབ་པའི་


DTG091_Page_0060
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་འདི་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གང་དག་འཁོར་བ་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་མཐོང་ནས་ཡིད་བྱུང་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་མཐོང་ནས་དེ་ཉིད་དོན་དུ་གཉེར་ཞིང་བསྒྲུབ་པ་དེ་དག་ནི་སྔོན་གྱི་རྩོལ་བའི་ཤུགས་ཀྱིས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་བསྒོམ་པའི་རྒྱུས་འབད་མི་དགོས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་འཁོར་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སེམས་མཉམ་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བ་བསྐྱེད་པ་ལྷུར་ལེན་པ་དག་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ལ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་བ་བཞིན་དུ་ཡོན་ཏན་དུ་གཟིགས་ལ། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་འཁོར་བ་བཞིན་དུ་མི་མཐུན་བར་གཟིགས་པ་དང་ཆོས་ཉིད་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉི་ག་ཡང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གཟིགས་པས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པའམ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟར་འོག་ནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་གནས་ནས་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་བྱ་བའི་དུས་ཡིན་གྱི། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་དུས་ནི་མ་ཡིན་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པའི་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ལས་འཆད་དོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་བ་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་ལུས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་རྣམས་དང། རྣམ་པ་བཞི་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་རྣམ་པ་བཞི་ལ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྔར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ན། ལུས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་རྣམས་དང༌།


DTG091_Page_0061
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་དག་ལ་དམིགས་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་གཉིས་དང༌། དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་ཡང་དག་པའི་དོན་མ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནི་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་མཚན་ཉིད་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འབུམ་པ་འདི་ཉིད་ལས་ཀྱང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་དགེ་བ་བསྐྱེད་ཅིང་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྤོང་བས་ན། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད། འབད། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ། སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་གནས་པ་དང༌། ཕྱིར་ཞིང་འཕེལ་བ་དང༌། ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད། འབད། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ། སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་ཏོ་ཞེས་བྱའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང༌། སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང༌། དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་སྒོམ་པ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བཞིས་རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། འཕགས་པའི་ཡོན་ཏན་


DTG091_Page_0062
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང། འབྱོར་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་དང༌། རྟེན་དང་གཞི་ཡིན་པས་རྐང་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ཞེས་བྱའོ། །དབང་པོ་ལྔ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དད་པའི་དབང་པོ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ཏེ། དད་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གི་དབང་གིས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སྟོབས་ལྔ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཉིད་གོམས་པའི་མཐུས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ཏེ། མཐུ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་ལ་སྟོབས་ལྔ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། དགའ་བ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟེ། ས་དང་པོ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་དུས་ན། དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་རྣམས་རྒྱུ་དང་གྲོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཅེས་བྱའོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཏེ། ས་དང་པོ་ཐོབ་ནས་ས་བཅུའི་བར་དུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་པའི་ཚེ། འདི་རྣམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཅེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ་པ་འདི་ཡང་འོག་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་ལས་རྒྱས་པར་འཆད་དོ།།


DTG091_Page_0063
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱེད་ཅིང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྒོམ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ཞིང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཉིད་ཀྱི་ནང་དུ་བགྲང་ངོ༌། །འདིར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐབས་སུ་གཏོགས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་དུ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་རྣམ་པ་དེས་སྟོང་ངོ་ཞེས་སྟོང་པའི་རྣམ་པར་བསྒོམས་ན། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དོན་དམ་པ་དེ་ཉིད་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། མཚན་མའི་རྣམ་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཡིན་པས་ཞི་བའི་རྣམ་པར་བསྒོམས་ན། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ལ་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་གསུམ་པ་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་མཐོང་བས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་ཉེ་བར་བཞག་ནས། ཕྱིས་དེ་ལ་སྨོན་པའི་གནས་སུ་མི་བྱེད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་པ་ན་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ལ་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བསྟན་ནས། དེ་ནི་བར་དུ་གཅོད་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསམ་གཏན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསམ་


DTG091_Page_0064
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕྱོགས་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བྱ་དགོས་པས། ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་གསུམ་ཆར་ཡང་དེར་འདུས་ཏེ། དེ་ལ་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་པོར་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བཟུང་སྟེ། ཕྱིས་དོན་དམ་པར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ན་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད་པར་སྙིང་རྗེ་དང༌། ཐབས་མཁས་པ་གཉིས་ཀྱིས་སླར་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ལ་བསམ་གཏན་བཞི་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང༌། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང༌། གསུམ་པ་དང༌། བཞི་པ་རྣམས་ཏེ། བསམ་གཏན་དེ་དག་ཀྱང༌། བསམ་གཏན་དང་པོའི་ནི་རྟོག་པ་དང་བཅས་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནི་རྟོག་པ་མེད་པ་ལ་དཔྱོད་པ་ཙམ་དང་བཅས་པའོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང༌། བཞི་པ་གཉིས་ནི་རྟོག་པ་ཡང་མེད་དཔྱོད་པ་ཡང་མེད་པ་སྟེ། བསམ་གཏན་དེ་དག་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་བཅས་པར་བསྒོམ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་ནས་བསྒོམ་མོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཆོས་དང་གང་ཟག་གཉིས་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་ནས་བསྒོམས་ཏེ། དོན་དམ་པར་བསམ་གཏན་དམིགས་སུ་མེད་ཀྱང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྙིང་རྗེ་དང་ཐབས་མཁས་པ་གཉིས་ཀྱི་དབང་གིས་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་མོ། །ཚད་མེད་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱམས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་རྣམས་ཏེ། དེ་བཞི་ཆར་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྒོམ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ཆོས་ལ་དམིགས་པ་དང༌། མི་དམིགས་པས་བསྒོམ་པའོ། །གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་


DTG091_Page_0065
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཆེད་དང༌། ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། སྡུག་པའི་རྣམ་པ་ལ་མོས་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་བཞི་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་འགོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་དང་བརྒྱད་དོ། །མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་འགོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་དགུའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལྷའི་མིག་དང༌། ལྷའི་རྣ་བ་དང། །གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་བྱ་བ་ཤེས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །འདུ་ཤེས་བཅུ་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་རྣམ་པར་བམ་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བཅུ་བསྒོམ་པ་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དྲུག་བསྒོམ་པ་བསྟན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་སྐྱེས་བུ་འདུལ་བ་བླ་ན་མེད་པ་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་གི་ཆོས་དང༌། ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་སོ། །དེ་ལ་ལུང་གི་ཆོས་ནི་མདོའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་གསུང་རབ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཆོས་དང༌། སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའོ། །དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་


DTG091_Page_0066
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཕགས་པའི་གང་ཟག་བརྒྱད་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ། ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་སྦྱིན་གནས་ཆེན་པོ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱ་བ་བསྒོམ་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་གསུམ་དང༌། ངག་གི་སྡོམ་པ་བཞི་བསྡམས་ཤིང་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བདུན་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །གཏོང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དང༌། ཟང་ཟིང་དང༌། མི་འཇིགས་པ་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་སྒོ་ནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལྷ་རྣམས་ལས་བཟང་པོ་དང༌། བསོད་ནམས་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས་བརྙས་ཤིང་སྨད་པར་བྱ་བར་མི་རིགས་ཀྱི། མཆོད་པ་དང་བཀུར་སྟི་བྱ་བའི་གནས་ཡིན་པའི་སྒོ་ནས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱའོ། །དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ལ་སེམས་སྦྱང་ཞིང་ལས་སུ་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱ་བ་བསྒོམ་པའོ། །སྐྱོ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། མྱ་ངན་དང༌། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། འཁྲུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་གནས་རྣམས་ལ་དམིགས་ནས་ཉེས་དམིགས་སུ་ལྟ་ཞིང་སྐྱོ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་ལ། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་བློ་བསྐྱེད་དེ་འཇུག་པར་མཐོང་ནས་དེ་དག་ཤེས་པར་བྱ་བར་མྱུར་དུ་སྔོན་དུ་གཏོང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སྐྱོ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཆི་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་སྐྱོ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་


DTG091_Page_0067
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནང་དུ་གཏོགས་མོད་ཀྱི་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བཀར་ཏེ། སྨོས་པ་ནི་ལྷག་པར་སྐྱོ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ལ་མ་ཆགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གླད་པའི་རྒྱས་ནས་རྐང་པའི་བར་དུ་མི་གཙང་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གང་བར་བསྒོམ་པའོ། །མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །མི་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་བམ་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བཅུ་གོང་དུ་སྨོས་པ་ཉིད་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྒོམ་པ་བསྟན་པའོ། །འཆི་བའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་དུ་ཡང་འཆི་བའི་འདུ་ཤེས་སྨོས་པས་ལན་གཉིས་སུ་ཟློས་པ་འདྲ་བ། གོང་དུ་སྨོས་པ་ནི་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་སྐབས་ཡིན། འདི་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྐབས་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དགའ་བར་བྱ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་དགའ་བར་མི་བྱ་བའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་རིགས་པ་དང༌། བཟོའི་གནས་ཐམས་ཅད་དང༌། སྒྱུ་རྩལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བར་མི་བྱའོ། །ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་པ་ལ་ཆགས་སུ་རུང་བའི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས་དེ་ལ་འདོད་པ་མེད་པར་གྱུར་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྒོ་ནས། སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱས་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་དེ་དག་ཉིད་དོན་དམ་པར་ཤིན་ཏུ་དངོས་པོ་མེད་པར་ཤེས་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་དང༌། གཞན་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་ཤེས་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་


DTG091_Page_0068
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བར་ཤེས་པ་དང༌། དེ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་ཡང་ཀུན་འབྱུང་བ་ཤེས་པའོ། །འགོག་པ་ཤེས་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་འགོག་པ་མི་དམིགས་ཀྱང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འགོག་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ལམ་ཤེས་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། ལམ་དང༌། རིགས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་ཤིང་ཤེས་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཟད་པ་ཤེས་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། བདག་དང་གཞན་རྣམས་ཀྱི་སྲིད་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཟད་པའི་རྒྱུ་ཤེས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཟད་པ་ཤེས་པའོ། །མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་སྲིད་པའི་འགྲོ་བར་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའོ། །ཆོས་ཤེས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་ཤེས་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའོ། །རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཤེས་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བར་ཤེས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དང༌། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་མཁྱེན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡོངས་སུ་འདྲིས་པ་ཤེས་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་


DTG091_Page_0069
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམ་ཡང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་ནི་མི་བྱེད་ཀྱི། དེ་དག་ཉིད་གོམས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་དེ་ལ་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ན་ནི། དེ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེས་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་རེག་པར་མི་བྱེད་ཀྱི་ཤེས་པ་དེས་ཆོས་ཙམ་དུ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །འོ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམས་པས་ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། སྐྱོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྔར་ཡང་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པར་སྦྱོར་བ་མི་མཛད་ཀྱི། ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་བསྒོམ་པ་རྒྱས་པར་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་གི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་དམིགས་པས་ན། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ཤེས་པ་ཐ་མལ་པས་སོ་སོར་རྟོག་གོ །དེ་བས་ན་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་འོག་ནས་ཀྱང་རབ་འབྱོར་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོ་སོར་རྟོག་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་བྱའོ་སྙམ་པས་སོ་སོར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་ཀྱང༌། འདི་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་བྱ་བའི་དུས་ཡིན་གྱི། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་དུས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ་སོར་རྟོག་ཅིང་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་ལ་སེམས་ཉེ་བར་འཇོག་ཀྱང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བར་སྐབས་དེར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལས་ཉམས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། ཟག་པ་ཟད་པ་མངོན་སུམ་དུ་ཡང་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་


DTG091_Page_0070
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་འཆད་དོ། །སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་ཤེས་པས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་གང་དང་གང་ཡིན་པ་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཤེས་པ་ནི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཤེས་པའོ། །ཤེས་པ་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང༌། དུད་འགྲོ་དང༌། ཡི་དགས་དང། ལྷ་དང༌། མི་དང༌། ཚངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་དང་སྐད་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་རྟོག་ཅིང་མཁྱེན་པ་ནི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཤེས་པའོ། །ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་བས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྒོམ་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་བཞི་བསྒོམ་པ་བསྟན་པ་སྟེ། བསམ་གཏན་བཞི་པོ་དེ་དག་ཀྱང་དོན་དམ་པར་དམིགས་སུ་མེད་པར་རྟོགས་ནས། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐབས་མཁས་པའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བསྒོམ་སྟེ། དེ་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ཅིང༌། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་གཉི་ག་མེད་པ་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་འོག་ནས་འཆད་དོ། །ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། ཟག་པ་མེད་པའི་དབང་པོ་གསུམ་བཤད་པ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་འབྱུང་ངོ༌། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ནི་ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་འབྱུང་ངོ༌། །མི་སློབ་པའི་ལམ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ས་ལ་ཀུན་ཤེས་པ་རིག་པའི་དབང་པོ་འབྱུང་སྟེ། འདི་དག་གི་དབང་གིས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་སྦྱང་ཞིང་ལས་སུ་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གཟུགས་རྣམས་ལ་བཟང་


DTG091_Page_0071
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངན་དང་ཆེ་ཆུང་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་མི་བརྩན་བར་བདག་གི་སེམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འདོད་པར་ཤེས་པར་བྱ་ཞིང་བལྟ་བར་བྱ་བ་སྟེ། བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཆུང་ངུ་ཁ་དོག་བཟང་པོ་དང༌། ཁ་དོག་ངན་པ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང༌། གཟུགས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས། ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་འདུ་ཤེས་པར་གྱུར་པ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་པོའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ། ཁ་དོག་བཟང་པོ་དང༌། ཁ་དོག་ངན་པ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང༌། གཟུགས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས། ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་འདུ་ཤེས་པར་གྱུར་པ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་པའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སྔོན་པོ། ཁ་དོག་སྔོན་པོ། སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་སྔོན་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཟར་མའི་མེ་ཏོག་གམ། ཡུལ་བཱ་རཱ་ཎ་སཱིའི་རས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྔོན་པོ། ཁ་དོག་སྔོན་པོ། སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་སྔོན་པོ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སྔོན་པོ། ཁ་དོག་སྔོན་པོ། སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་སྔོན་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་པའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སེར་པོ། ཁ་དོག་སེར་པོ། སེར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་སེར་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་དོང་གའི་མེ་ཏོག་གམ་ཡུལ་བཱ་རཱ་ཎ་སཱིའི་རས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སེར་པོ། ཁ་དོག་སེར་པོ། སེར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་སེར་པོ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སེར་པོ། ཁ་དོག་སེར་པོ། སེར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་སེར་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བཞི་པའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་


DTG091_Page_0072
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱི་གཟུགས་དམར་པོ། ཁ་དོག་དམར་པོ། དམར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་དམར་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་བན་དུ་ཛི་བའི་མེ་ཏོག་གམ་ཡུལ་བཱ་རཱ་ཎ་སཱིའི་རས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དམར་པོ། ཁ་དོག་དམར་པོ། དམར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་དམར་པོ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་དམར་པོ། ཁ་དོག་དམར་པོ། དམར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་དམར་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལྔ་པའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་དཀར་པོ། ཁ་དོག་དཀར་པོ། དཀར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་དཀར་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐར་མ་པ་བ་སངས་ཀྱི་མདོག་ལྟར་དཀར་པོ། ཁ་དོག་དཀར་པོ། དཀར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་དཀར་པོ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་དཀར་པོ། ཁ་དོག་དཀར་པོ། དཀར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་དཀར་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པའོ། །དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ། ཐོགས་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ནུབ་པར་འགྱུར་གྱི། སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་ནས། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ། གནས་པ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བདུན་པའོ། །དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ། གནས་པ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་པའོ། །ཆུབ་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་སྦྱངས་ཤིང་ལས་སུ་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཕྱོགས་བཅུ་ཐམས་ཅད་དུ་ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་དང༌། སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང༌། དཀར་པོ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡང་


DTG091_Page_0073
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རུང་བས། ཆུབ་པར་གང་བར་སེམས་ཤིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བསམ་གཏན་བསྒོམ་པ་ལ་བྱའོ། །བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚིག་སྙན་པ་དང༌། དོན་མཐུན་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་སྤྱོད་པ་དང་རྣམ་པ་བཞིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྡུས་ནས་ཡང་དག་པ་ལ་དགོད་པའོ། །རྣམ་པར་འགོད་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གདགས་པ་རྣམ་པར་འགོད་པ་དང༌། བདེན་པ་གདགས་པ་རྣམ་པར་འགོད་པ་དང༌། རིགས་པ་གདགས་པ་རྣམ་པར་འགོད་པ་དང༌། ཐེག་པ་གདགས་པ་རྣམ་པར་དགོད་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཆོས་གདགས་པ་རྣམ་པར་དགོད་པ་ནི་མདོའི་སྡེ་དང༌། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་མིང་དུ་བཏགས་ཤིང་རྣམ་པར་དགོད་པའོ། །བདེན་པ་གདགས་པ་རྣམ་པར་དགོད་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་བཞི་རྣམས་མིང་དུ་བཏགས་ཤིང་རྣམ་པར་དགོད་པའོ། །རིགས་པ་གདགས་པ་རྣམ་པར་དགོད་པ་ནི་ལྟོས་པའི་རིགས་པ་དང༌། བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་དང༌། གཏན་ཚིགས་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་རྣམ་པར་དགོད་པའོ། །ཐེག་པ་གདགས་པ་རྣམ་པར་དགོད་པ་ནི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ཁྱད་པར་དུ་ཕྱེ་ཞིང་མིང་དུ་བཏགས་ཏེ་རྣམ་པར་དགོད་པའོ། །ས་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནས། ས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ། །སྤྱོད་པ་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་སྟེ། །ཆོས་སྤྱོད་པ་བཅུ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང༌། ཀློག་པ་དང༌། ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དང༌། བྲིས་ཏེ་གཞན་ལ་སྦྱིན་པ་དང༌། འཆང་བ་དང༌། མཆོད་པ་བྱེད་པ་དང༌། ཉན་པ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། སྒོམ་པ་དང༌། གཞན་དག་ལ་སྟོན་པ་རྣམས་སོ། །བཟོད་པ་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་


DTG091_Page_0074
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་བཟོད་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་གནོད་པ་བྱས་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་ངེས་པར་མོས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། བྱ་དཀའ་བ་ལ་བཟོད་པ་དང༌། ཐབས་ཀྱི་སྒོའི་བཟོད་པ་དང༌། སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་བཟོད་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བཟོད་པ་དང༌། ཕོངས་པ་འདོད་པ་ལ་བཟོད་པ་དང༌། འདི་དང་གཞན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་བཟོད་པའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་བཟོད་པ་གང་ཞེ་ན། གང་རང་བཞིན་གྱིས་མི་འཁྲུགས་པ། ཤ་མི་ལྡོན་པ་དང༌། ཞེ་ལ་མི་འཛིན་པའོ། །གཞན་གྱིས་གནོད་པ་བྱས་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལྟར་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་དེ། འདི་དག་ནི་རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་པ་འདུ་བྱེད་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། འདི་ལ་བདག་གམ། སེམས་ཅན་ནམ། སྲོག་གམ། སྐྱེ་བ་གང་གཤེ་པའམ། ཁྲོ་བའམ། རྡེག་པའམ། མཚང་འབྲུ་བ་གང་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་མེད་དེ་ཆོས་ཙམ་དུ་གནས་སོ། །དེ་ཆོས་ཙམ་གྱི་འདུ་ཤེས་དེ་ལ་གནས་ནས། གཞན་གྱིས་གནོད་པ་བྱས་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་ཞིང་བཟོད་པའོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་བཟོད་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལྟར་སློབ་སྟེ། བདག་སྔོན་འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཚོལ་བ་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་མང་པོ་མྱོང་ཞིང་ཉམས་སུ་བླངས་ཏེ། ཞིང་རྨོ་བ་དང༌། ཚོང་བྱ་བ་དང༌། རྒྱལ་སྲིད་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་མི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་དོན་མེད་པར་མྱོང་གི །དེ་ནི་བདེ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་དགེ་བ་སྤྱོད་པ་ལ་སྔོན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་བས་ལྷག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་བླངས་པ་ཡང་རིགས་ན། དེ་ལས་ཆུང་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང༌། བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་བཟོད་པའོ། །ཆོས་ལ་ངེས་པར་


DTG091_Page_0075
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མོས་པའི་བཟོད་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཡང་དག་པར་ཤེས་ཤིང་ལེན་པར་སྤྱད་པའི་བླས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་དང༌། ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མཐུ་ཆེན་པོ་དང། རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དང༌། བདག་གིས་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་དང༌། ཤེས་པར་བྱ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་ཡུན་རིང་པོར་གོམས་པར་བྱས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པར་བྱས་པས་མོས་པ་རབ་ཏུ་ཞེན་པའོ། །བྱ་དཀའ་བ་ལ་བཟོད་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་དམན་ཞིང་ཁ་ཉེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་པ་བྱས་པ་ལ་བཟོད་པ་དང༌། རྗེ་དཔོན་དུ་གྱུར་པ་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བཟོད་པ་དང༌། རིགས་དང་རུས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དམན་པར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་པ་ཆེན་པོ་བྱས་པ་ལ་བཟོད་པ་དང་གསུམ་མོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོའི་བཟོད་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཛའ་བཤེས་དང༌། མི་མཛའ་བ་དང༌། ཐ་མལ་པས་གནོད་པར་བྱས་པ་ལ་བཟོད་པ་དང༌། དེ་གསུམ་བདག་པས་དམའ་བ་དང༌། བདག་དང་མཚུངས་པ་དང༌། བདག་པས་ལྷག་པས་གནོད་པར་བྱས་པ་ལ་བཟོད་པའོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་བཟོད་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་པོ་ནས་བཟོད་པ་ལ་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བ་དང༌། བཟོད་པ་དང་ལྡན་པའི་མི་ལ་ཕྱིས་དགྲ་མང་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང༌། དབྱེན་བྱེད་པ་མང་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང༌། བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་མང་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། འགྱོད་པ་མེད་པར་ཚེ་འཕོ་བའི་དུས་བྱེད་ཅིང་ལུས་ཞིག་སྟེ། ཚེ་འཕོས་ནས་ཀྱང་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་དེ་ལྟར་བཟོད་པ་ལ་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བས་བདག་ཀྱང་བཟོད་ལ། གཞན་ཡང་བཟོད་པ་ལ་བསྐུལ་བ་དང༌། བཟོད་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། བཟོད་པ་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་མཐོང་ན་ཡིད་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །


DTG091_Page_0076
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བཟོད་པ་གང་ཞེ་ན། རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་བཟོད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་མི་འདོད་པ་མྱོང་བས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་བ་དང༌། བྱམས་པའི་བཟོད་པ་དང། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རབ་ཏུ་འདོད་པས་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བས་བཟོད་པ་བྱ་བར་རིགས་པས་བཟོད་པ་བྱ་བའི་ཡི་དམ་བཅས་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་དང༌། སྔོན་བཟོད་པ་བསྒོམས་བསྒོམས་པས། རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་རིག་ནས་བརྗོད་དུ་མེད་ཅིང་ཆོས་ཉིད་ཙམ་དུ་རྟོགས་པས་ཆོས་ལ་ངེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། གནོད་པ་ཐམས་ཅད་བཟོད་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་ལ་བཟོད་པ་དང། དབེན་པའམ་མི་མང་པོའི་ནང་དུ་ཡང་རུང་སྟེ། ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལ་བཟོད་པ་དང༌། སྔ་དྲོ་དང༌། ཉི་མ་གུང་དང༌། ཕྱི་དྲོ་དང༌། ཉིན་པར་དང༌། མཚན་མོ་དང༌། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། ན་བའི་ཚེ་དང༌། མིན་པའི་ཚེ་དང༌། དར་བ་དང༌། རྒུད་པའི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་བཟོད་པ་དང༌། ལུས་ཀྱིས་མི་རྟོག་པར་བཟོད་པ་དང༌། ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་ཚིག་མི་བཟོད་པར་དག་གི་བཟོད་པ་དང༌། མི་འཁྲུག་ཅིང་བསམ་པ་ངན་པ་མེད་པར་ཡིད་ཀྱིས་བཟོད་པ་དང་བཅུ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་ཕོངས་པ་འདོད་པ་ལ་བཟོད་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་སློང་མི་མཁས་པར་སློང་བའི་ཉེས་པ་ལ་བཟོད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་བྱ་བར་རྩོལ་བ་ལ་བཟོད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཆོས་ཚོལ་ཞིང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་བརྩོན་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་བྲེལ་བའི་གྲོགས་བྱེད་པ་ལ་འབད་པའི་བཟོད་པ་དང་བཞིའོ། །འདི་དང་གཞན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བའི་བཟོད་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བག་ཡོད་པར་གནས་ཤིང་


DTG091_Page_0077
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དགེ་བ་སྤྱོད་པ་ན། གྲང་བ་དང༌། ཚ་བ་དང༌། བཀྲེས་པ་དང༌། སྐོམ་པ་དང༌། སྦྲང་མ་དང༌། སྡིག་སྦྲུལ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་བཟོད་པ་དང༌། ལུས་དང་སེམས་ངལ་བ་བཟོད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ན་འཁོར་བའི་ཚེ། སྐྱེ་བ་དང། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བཟོད་པའོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཉི་ཤུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་དད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་རྒྱུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་མོས་པ་དང༌། རྟོགས་པ་དང༌། ངེས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་བསམ་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་ཉི་ཤུའོ། །ཉི་ཤུ་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་ལྷག་པར་དད་ཅིང་སེམས་པ་མཆོག་གི་བསམ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་ལ་ལྷག་པར་སེམས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསམ་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལྷག་པར་སེམས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བསམ་པ་དང༌། ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་མོ་ལ་ལྷག་པར་སེམས་པ་ཡང་དག་པའི་དོན་གྱི་བསམ་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་གྱུར་ཅིང་མི་འགྱུར་བ་བརྟན་པའི་བསམ་པ་དང༌། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་མ་དག་པའི་བསམ་པ་དང༌། ས་དང་པོ་ནས་ས་བརྒྱད་པའི་བར་གྱི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པ་དང༌། མཐར་ཕྱིན་པའི་ས་སྟེ་ས་དགུ་པ་དང༌། བཅུ་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཤིན་ཏུ་དག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མཐུ་ལ་ལྷག་པར་སེམས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་དགེ་བ་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་ཕན་པའི་བསམ་པ་དང༌། བླ་མ་དང་སྦྱིན་གནས་ལ་མི་སླུ་བའི་བསམ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་


DTG091_Page_0078
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐུན་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། འགྲོགས་ན་བདེ་བར་བྱ་བའི་བསམ་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བདུད་ཀྱི་ལས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་དག་གི་སེམས་ཀྱི་དབང་དུ་གྱུར་པར་བྱ་བའི་བསམ་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་སྐྱོན་དུ་ལྟ་བའི་བསམ་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བའི་བསམ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་རྟག་ཏུ་བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་བསམ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་བསྒོམ་པ་དང་མཐུན་པའི་བར་དུ་དབེན་པ་ལ་གནས་པའི་བསམ་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཟང་ཟིང་དང༌། རྙེད་པ་དང་བ་ཀུར་སྟི་ལ་མི་ལྟ་བའི་བསམ་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་སྤངས་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་བསམ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ཐམས་ཅད་བྱ་བའི་བསམ་པ་དང་ཉི་ཤུའོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཞི་གནས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པའོ། །ལྷག་མཐོང་ནི་དེ་ལྟར་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་ལས་བྱིང་ཞིང་རྨུགས་པར་མི་འགྱུར་བར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གསལ་བར་བྱས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་དོན་ལྷག་པར་མཐོང་བར་བྱེད་པའོ། །རིག་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རིག་པ་དང༌། ཚེ་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བཤེས་པའི་རིག་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པའི་རེག་པ་དང་གསུམ་མོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་


DTG091_Page_0079
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་སྟེ། དེ་ལ་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་མདོའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ཞལ་ནས་གསུངས་པའི་ལུང་གི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་ལུང་གི་ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཡང་དག་པ་གང་ཡིན་པ་རིག་པའོ། །དེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷ་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་ཡིན་ནོ་ཅོག་གིས་སྨྲས་པའི་སྐད་བརྡ་ཕྲད་ཅིང༌། སེམས་ཅན་ཡིན་ནོ་ཅོག་གི་སྐད་དུ་གསུང་ཞིང་ཆོས་སྟོན་པའོ། །སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤོབས་པ་སུས་ཀྱང་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་སྟེ། གཞན་ལ་ཆོས་འདྲི་བའི་སྤོབས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་དྲིས་པའི་ལན་འདེབས་པ་ལ་སྤོབས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །མི་འཇིགས་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་ངེས་པར་བསྟན་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་བསྟན་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་རྫོབ་དང༌། དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་དེ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ལ། ལྷ་འམ། བདུད་དམ། ཚངས་པའམ། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པ་མཐུ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཤེས་རབ་བསྙེམས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་འགའ་ཞིག་གིས། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒལ་བའི་གཞི་དང༌། གཏན་ཚིགས་མེད་དེ་བརྒལ་དུ་དོགས་པ་མེད་པས་ན། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཟག་པ་ཟད་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཟག་པ་རྣམས་བག་ཆགས་ཡན་ཆད་སྤངས་ཏེ། ཟད་པར་མཁྱེན་པ་ལ་ཟག་པ་མ་ཟད་དོ་ཞེས་སུས་ཀྱང་སུན་དབྱུང་ཞིང་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་བརྒལ་དུ་མེད་དེ། མི་དོགས་ཤིང་མི་འཇིགས་པ་ནི་བག་མེད་པ་དང༌། ངོ་ཚ་མི་ཤེས་པ་དང༌།


DTG091_Page_0080
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁྲེལ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་འཕགས་པའི་ལམ་དང༌། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ལ་ཐོག་ཏུ་མ་བབ་པ་མེད་པས་ན་སུས་ཀྱང་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་བརྒལ་དུ་མེད་དེ། མི་འཇིགས་ཤིང་མི་དོགས་པའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་བསྟན་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བཤད་པ་ལ། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་སུས་ཀྱང་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒལ་ཞིང་གཞན་དུ་བསྒྱུར་དུ་མེད་དེ། མི་དོགས་ཤིང་མི་འཇིགས་པའོ། །མ་ཉམས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བའི་འཆི་འཕོ་དང༌། སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་ཤེས་པ་མ་ཉམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྔར་ཡང་བཤད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འདིར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ་གཏོགས་པ་ཡང་བཤད་དོ། །ནོར་བདུན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དད་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། གཏོང་བ་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་རྣམས་སོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་སྟེ། ནམ་ཞིག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སེལ་ནུས་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ནམ་ཞིག་དབུལ་བས་སྡུག་བསྔལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འབྱོར་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇོག་ནུས་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ནམ་ཞིག་ཤ་ཁྲག་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་ནུས་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ན་ཡུན་རིང་པོར་གནས་པས་ཀྱང༌། ནམ་ཞིག་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་བྱེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ནམ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་པ་


DTG091_Page_0081
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འབྱོར་པས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རེ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ནམ་ཞིག་བདག་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འབྱིན་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་པ་མེད་པའི་སྐྱེ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་སེམས་དང༌། དོན་དམ་པའི་རོ་གཅིག་པུ་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་སིམ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཚིག་དང། གཞན་ལ་མི་ཕན་པའི་འཚོ་བ་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་པ་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ལུས་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ལ་མི་གསལ་བའི་བློ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་མི་སྤྱོད་པའི་ནོར་དང༌། འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་སྤྱོད་པ་མེད་པའི་དབང་ཕྱུག་དང༌། གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པའི་དགའ་བར་ཚེ་རབས་ཚེ་རབས་སུ་མ་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། སྲོག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡིག་པའི་ལས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་བདག་ལ་སྨིན་ལ། བདག་གིས་ལེགས་པར་སྤྱད་པའི་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྨིན་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། འདི་དག་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་དོ། །སེམས་ཅན་གྱི་གནས་དགུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་བྱ་བ་དང༌། སྙིང་རྗེས་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ལ་བལྟས་ནས། གཞན་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་མི་དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཡོངས་སུ་བརྟག་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་གྱི་གནས་དགུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་གནས་དགུ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། ལུས་ཐ་དད་ཅིང་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པ་དག་དཔེར་ན་མི་རྣམས་དང་ལྷ་ཁ་ཅིག་གོ །ལུས་ཐ་དད་པ་ལ་འདུ་ཤེས་གཅིག་པ་དག་དཔེར་ན་ཚངས་རིས་ཀྱི་ལྷ་དག་དང་པོ་འབྱུང་བའོ། །ལུས་གཅིག་ལ་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པ་དག་དཔེར་ན་འོད་གསལ་བ་རྣམས་སོ། །ལུས་


DTG091_Page_0082
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཅིག་ལ་འདུ་ཤེས་གཅིག་པ་དག་དཔེར་ན་དགེ་རྒྱས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་སོ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་བར་དུ་གཅོད་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་གང་ཞེ་ན། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཆེ་འཕོ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་དང༌། ཅ་ཅོ་མེད་པ་དང། བསྙེལ་བ་མེད་པ་དང༌། སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མེད་པ་དང༌། ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མེད་པ་དང༌། འདུན་པ་ཉམས་པ་མེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཉམས་པ་མེད་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉམས་པ་མེད་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉམས་པ་མེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཉམས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉམས་པ་མེད་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། དག་གི་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་


DTG091_Page_0083
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྲང་བ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། འདས་པའི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ལ་འཇུག་པའོ། །བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཚད་མེད་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། ཚད་མེད་པ་བཞི་སྔར་བསྟན་པ་ནི། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་སྤྱོད་པའི་སྐབས་སུ་བསྟན། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་སྐབས་སུ་བསྟན་པས་ལན་གཉིས་སུ་ཟློས་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་འོག་ནས་རྒྱས་པར་འཆད་དོ། །གོས་པ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་སྤྱོད་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མགོ་སྨོས་པས་གོ་བའི་གདུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་མདོར་བཤད་པ་མཛད་ནས། མདོར་བཤད་པ་དེ་ཉིད་ལས་གླེངས་ཏེ་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྟན་པས་གཞི་བཟུང་ནས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་པས་རྣམ་པར་སྤྲོས་ན་གོ་བའི་གདུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་འབྲིང་དུ་བཤད་པའི་སྒོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པའི་མཆོག་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འབྲིང་དུ་བསྟན་པ་དེ་ཡང་དོན་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་དང༌། བརྩོན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། བརྩོན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། བརྩོན་པ་ལ་གདམས་པ་དང༌། བརྩོན་པའི་ཕན་ཡོན་དང༌། བརྩོན་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། བཤད་པ་འདི་གཏན་ལ་དབབ་པ་དང་རྣམ་པ་འདི་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལ་གང་གི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་


DTG091_Page_0084
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཐེག་པ་གསུམ་བསྒོམ་པར་འདོད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་འདོད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་འདོད་པ་སྟེ། འདོད་པ་དེ་དག་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་བ་ནི། གང་གི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པའི་མཆོག་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང། སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པའི་མཆོག་ནི་རྣམ་པའི་གཙོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དེ་རྣམ་པ་གཞན་དག་གི་རྩ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་གི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་མ་ཉམས་པས། མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པ་ནི། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་བསྟན་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་དང་སྤྱོད་པ་དང་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་


DTG091_Page_0085
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དང་སྤྱོད་པ་རྣམས་རྟོགས་ནས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་བར་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པའི་མཆོག་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་བག་ཆགས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་དང༌། ཚེའི་བག་ཆགས་དང་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང༌། ཚེའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི་མཚམས་སྦྱོར་བཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང༌། མཚམས་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་བར་འདོད་པས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་བསྟན་ཏེ། མ་དག་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། དག་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་སའི་ཡོན་ཏན་དང༌། མཐར་ཐུག་པ་ལ་གནས་པའི་སའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ས་དང་པོ་ནས་ས་བདུན་གྱི་བར་དུ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་མ་དག་པའོ། །ས་བརྒྱད་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དང། དེ་བཞིན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སའི་ཡོན་ཏན་དག་པ་རྣམས་སོ། །ས་དགུ་པ་ལ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་སའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སོ། །ས་བཅུ་པ་ལ་འདས་པ་དང༌། མ་བྱོན་པ་དང༌། དེ་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཐར་ཐུག་པར་གནས་པའི་སའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལས་ལྡོག་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་


DTG091_Page_0086
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཤེས་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་ལྷག་པའི་ཕྱིར། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་རྣམས་ཤེས་ནས། ས་དེ་དག་ལས་འདས་པར་འདོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། སའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞིས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། དབང་པོའི་ཁྱད་པར་དང༌། སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང༌། འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཡིན། རང་སངས་རྒྱས་ནི་དབང་པོ་བར་མ་ཡིན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དབང་པོའི་ཁྱད་པར་རོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ནི་བདག་གི་དོན་ལྷུར་ལེན་པ། བདག་གི་དོན་ཉིད་སྒྲུབ་ཅིང་བདག་ལ་ཕན་པ་འབའ་ཞིག་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་བདག་དང་གཞན་གཉི་གའི་དོན་ལྷུར་ལེན་པ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཉིད་བསྒྲུབས་ནས། བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་ཉིད་མཐར་ཕྱིན་པར་མཛད་དེ། དེ་ནི་སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་རྣམས་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པའི་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པར་མཛད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རིག་པའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྣམ་པ་དུ་མ་བསྒྲུབས་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་མཛད་དེ། དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཐོབ་ནས་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང་གཉི་ག་སྤངས་ནས། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྒྲུབས་ཏེ། འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་དོན་འབའ་ཞིག་མཛད་དེ། དེ་ནི་འབྲས་


DTG091_Page_0087
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བུའི་ཁྱད་པར་རོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་གནས་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དག །ཕྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ལྡོག་པ་ནི། རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞིས་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དང་མི་ལྡན་པའམ། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའམ། སྙིང་རྗེ་ཆུང་བའམ། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་ཞིང་མི་བཟོད་པས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ལྡོག་པར་སྲིད་དེ། རྒྱུ་དེ་བཞི་ཆར་ཡང་སར་ཆུད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་གནས་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་སྔར་སྨོས་པའི་སྟེང་དུ། ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་དྲུག་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཅེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་དང་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་གཡོ་བ་ཤེས་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལྷུར་ལེན་པས། སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ལ་ཅི་སེམས་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་གང་ལ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་ནས། དེ་དག་གི་དོན་བྱ་དགོས་པས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཙམ་ཤེས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཟག་དང་ཆོས་གཉིས་ཀ་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་མང་པོ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་དང་དོན་གྱི་གཟུངས་ལ་སོགས་པ་དང༌། དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་རྒྱུ་དང་སྒོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུངས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་དང་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་གིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་


DTG091_Page_0088
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་གི་སྦྱིན་པ་བྱེད་པའི་སེམས་དེ་ནི་སྲེད་པ་དང་བཅས་ཤིང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པའི་འབྲས་བུ་དང་བདག་གི་དོན་དུ་བྱེད་པས་དག་པ་མ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་སེམས་ནི། སྲེད་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། མཚན་མའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་དེ་དག་གིས་འཕགས་པའི་ཕྱིར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་ཆུང་ངུ་བྱིན་ཡང༌། ཐབས་མཁས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཇི་ལྟ་བུར་ན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་སྙམ་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཐབས་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པས་ཡོ་བྱད་དང་མི་ལྡན་ཏེ། སྦྱིན་པ་ཆུང་ངུ་བྱིན་ཀྱང༌། སྦྱིན་པའི་གནས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་དང༌། བསྔོ་བའི་དམིགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར། འབྲས་བུ་ཚད་མེད་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པར་འདོད་པ་དང༌། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་སྦྱིན་པ་སྤྱོད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་གནས་པའོ། །འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚེ་ནི། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷག་མ་ལྔ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སེམས་འདི་ལྟར་བསྐྱེད་དེ། ཇི་ལྟར་ན་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་


DTG091_Page_0089
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་འདོད་པ་དང༌། མཐོང་ནས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགེ་བ་ལ་བསྐུལ་བར་འདོད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་པར་འདོད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་འགྱུར་བར་འདོད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། ས་བརྒྱད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་བསམ་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུའི་འོག་ནས་འཆད་པས་འདིར་མ་བཤད་དོ། །ཚེ་རབས་དྲན་པར་འདོད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་སྟོར་བ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་གོ་སླ་བ་རྣམས་ཀྱང་མ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་བཤད་དགོས་པ་རྣམས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དགེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་འགའ་ཡང་སྙིང་པོ་བྱང་ཆུབ་ལ་ནམ་འདུག་གི་བར་དུ་མི་ཟད་པར་བྱ་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུའི་ཐིགས་པ་གཅིག་རྒྱ་མཚོའི་ནང་དུ་བླུགས་པ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་པ་བཞིན་དུ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་ཡང་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་རྒྱུན་མི་གཅད་པའི་དོན་དུ་གནས་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ས་བརྒྱད་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་པས། སངས་རྒྱས་སྐྱེ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཡོངས་སུ་བསྲུང་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ལས་མི་ཉམས་པར་སྲུང་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་རྒྱུན་མི་གཅད་པའི་དོན་དུ་གནས་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ས་བརྒྱད་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་སུ་ངེས་པར་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་པས་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འདོད་པས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་


DTG091_Page_0090
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་གི་ཆོས་མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། ཡིད་རྣམས་ཏེ། དེ་ལ་མིག་མིག་གིས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཕྱིའི་ཆོས་གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་བྱ་ཆོས་རྣམས་ཏེ། གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་རྣམས་ནི་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང༌། ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་སྟོང་པའི་ཕྱིར། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤར་གྱི་ཕྱོགས་ཤར་གྱི་ཕྱོགས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྟེང་གི་ཕྱོགས་སྟེང་གི་ཕྱོགས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། དོན་དམ་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། འདུས་བྱས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་འདོད་པའི་ཁམས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད། འགག་པ་ཡང་མེད། གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་འདུས་མ་བྱས་པ་ཡང་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་དངོས་པ་གང་གིས་མཐའ་དམིགས་སུ་མེད་པ་དེ་ལ་མཐའ་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ།


DTG091_Page_0091
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐའ་ལས་འདས་པ་ཉིད་མཐའ་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་གང་གིས་ཐོག་མ་འོང་བ་དང༌། ཐ་མ་འགྲོ་བ་དམིགས་སུ་མེད་པ་སྟེ། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་ཉིད་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚེ་ན་ཡང་དགེ་བ་མི་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དོར་བ་གང་ཡང་མེད་པ་སྟེ། དོར་བ་མེད་པ་ཉིད་དོར་བ་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའོ། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་གང་གིས་ཀྱང་མ་བྱས་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། གཟུགས་ཅན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་སུ་ཡོད་པ། ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མྱོང་བ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མཚན་མར་འཛིན་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་ཤེས་པ། ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ། ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མྱུར་བའི་དུག་དང་འདྲ་བ། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྣམས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་གང་ཡིན་པའོ། །མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། གང་འདས་པ་ཡང་མི་དམིགས། མ་འོངས་པ་ཡང་མི་དམིགས། ད་ལྟར་


DTG091_Page_0092
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱུང་བ་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ། མི་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་རང་བཞིན་ཡོད་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་བདག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་དག་དང་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ཡང༌། བདག་དང་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་བཤད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེ་བ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ་ལ་གནས་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་འདི་རྣམས་ཀྱང་རང་བཞིན་ནི་གཅིག་ཏུ་ཟད་པ་ལས། བྱེ་བྲག་ཏུ་ཕྱེ་བ་སྟེ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་བཤད་པ་ནི། ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པ་ལས་བཟློག་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་པའི་སེམས་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ལས་སྒྲོ་བཏགས་ཏེ་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་བཤད་དོ། །དམིགས་པ་དང༌། དབང་དང༌། དེ་མ་ཐག་པ་དང༌། རྒྱུའི་རྐྱེན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྐྱེན་བཞི་རྟོགས་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་བཞི་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་དྲུག་ནི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཏོ། །མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་དྲུག་ནི་དབང་གི་རྐྱེན་ཏོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་འདས་པའི་དེ་མ་ཐག་པ་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཏོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཏེ། རྐྱེན་དེ་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་དང༌། དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །


DTG091_Page_0093
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་དང་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ནི་ཐ་དད་པ་མེད་མོད་ཀྱི་དེའི་གཞི་དང་འཇུག་པ་ཐ་དད་པ་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། དེ་ལ་འཇུག་པ་ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། འགྱུར་བ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་བཞི་པོ་འདི་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འདོད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རང་བཞིན་ནི་སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འཇུག་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་


DTG091_Page_0094
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི། ཡང་དག་པའི་མཐའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་མཐའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་འཇུག་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་གིས་ས་བརྒྱད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་འདོད་པ་བསྟན་ཏོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཅིག་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྟན་པའི་བར་དུ་ནི་ས་དགུ་པའི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་དང༌། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆུ་རྣམས་སྒྲའི་རྩེ་མོ་བརྒྱར་གཤགས་པས་གྱེན་དུ་བླང་བར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི། ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་མཐུས་དེ་ལྟར་ནུས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། སྐབས་འདིར་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྣང་ཞིང་གྲག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་ཇི་ལྟར་སྣང་ཞིང་གྲག་པ་བཞིན་དུ་མ་གྲུབ་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་ཀྱི་དབང་དུ་གྱུར་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུ་ཆེན་པོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དབང་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཅིག་འཁོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་འགོད་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་མཐུ་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་དང་སྐད་མཁྱེན་པས།


DTG091_Page_0095
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་དག་གི་སྒྲ་དང་སྐད་དུ་ཆོས་བསྟན་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་འགོད་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་བཅུར་བསྒྲེ་བར་བྱའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་སྦྱིན་པ་གཏོང་བའི་ཚེ་འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་འདི་ལྟར་བྱིན་ན་ནི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་མཐུ་བསྟན་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་བཤད་ཅིང༌། སྤྱད་པའི་དོན་རྣམས་རྟོགས་ནས་དོན་དམ་པར་རྟོགས་པའི་དབང་གིས་ནི་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པའི་དབང་གིས་ནི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཐབས་མཁས་པས་སྦྱིན་པ་འདི་ལྟར་བྱིན་ན་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཅིག་པུའི་ནང་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྷག་མ་ལྔ་རྣམས་འདུས་པར་བསྟན་བ་སྟེ། དེ་ལ་ཟང་ཟིང་དང་ཆོས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་གསུམ་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཚེ། འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱིན་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་པ་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ། སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བ་ཉིད་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །སྦྱིན་པ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ། ལེན་པ་པོ་ལ་སེམས་འཁྲུག་པ་མེད་པར་བྱམས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །སྦྱིན་པ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ། བདག་གི་ལག་དར་ཅིང་སྦྱིན་པ་བྱ་བར་སྤྲོ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །སྦྱིན་པ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ། སེམས་གཞན་དུ་མ་ཡེངས་ཤིང་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཉིད་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་


DTG091_Page_0096
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །སྦྱིན་པ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ། འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ས་དགུ་པའི་ཡོན་ཏན་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་བ་བསྟན་ནས། ད་ནི་ས་བཅུ་ལ་མཐར་ཐུག་པར་གནས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་བ་བསྟན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདས་པ་དང༌། མ་བྱོན་པ་དང༌། དེ་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་འདོད་པ་དང༌། ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དོན་དམ་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་ལ་དོན་དམ་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི་སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་འདུས་ཤིང་ཚོགས་པས་བྱས་པ་ལ་འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི། ཁམས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཏེ། ཆོས་དེ་དག་ཀུན་རྫོབ་དང༌། དོན་དམ་པའི་ཚུལ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་ནི། མཐར་ཕྱིན་ཅིང་ཆུབ་པ་ཡིན་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་ལ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བ་རྣམས་སོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ནི་ས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་ལ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་མི་འབྱུང་བའོ། །དེ་དག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་དགེ་བ་དང་མི་


DTG091_Page_0097
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དགེ་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དགེ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མི་དགེ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་མན་ཆད་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་སོ། །ས་དང་པོ་ཡན་ཆད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ཆོས་གཟུགས་ཡོད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཡོད་པ་ལ་ནི་བལྟར་སྣང་ཞིང་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་སོ། །གཟུགས་མེད་པ་ནི་བལྟར་མི་སྣང་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་རྣམས་སོ། །ཆོས་ལུང་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དང༌། ལུང་བསྟན་དུ་མེད་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལུང་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་ནི་འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་སྤྱད་པའི་རྒྱུས་མཐོ་རིས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལུང་བསྟན་དུ་རུང་བ་རྣམས་སོ། །ལུང་བསྟན་དུ་མེད་པ་ནི་བཟོའི་གནས་དང་རོལ་མོ་ལ་སོགས་པ་སྤྱད་པའི་འབྲས་བུ་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གང་དུ་ཡང་འགྱུར་བར་ངེས་པ་མེད་པའོ། །ཆོས་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ངེས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིས་སུ་ངེས་པ་རྣམས་སོ། །མ་ངེས་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང༌། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའི་ཁར་ལས་པ་རྣམས་སོ། །ཆོས་འབྱུང་བ་དང་མི་འབྱུང་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འབྱུང་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་ནས་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་ཅན་རྣམས་ཏེ། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམས་དང༌། ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་རྣམས་སོ། །མི་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་འཁོར་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ཆོས་འགྲིབ་པའི་ཚུལ་ཅན་དང་ཁྱད་པར་གྱི་ཚུལ་ཅན་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འགྲིབ་


DTG091_Page_0098
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཚུལ་ཅན་གྱི་ཆོས་ནི་ཤེས་བྱ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་སོ། །ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་ནི་སྒྲིབ་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་རྣམས་སོ། །སོ་སོའི་སྐྱ་བོའི་ཆོས་དང༌། འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་བདེ་བ་དང༌། མི་གཙང་བ་ལ་གཙང་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྤྱོད་པ་རྣམས་སོ། །འཕགས་པའི་ཆོས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བའོ། །སློབ་པའི་ཆོས་དང་མི་སློབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སློབ་པའི་ཆོས་ནི་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་སོ། །མི་སློབ་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་ཆོས་སོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་ས་བཅུའི་བར་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་རྣམས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་དེའི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་གཏོགས་པ། ཡེ་ཤེས་ལྔ་དང་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་སྨོས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མདོར་བསྡུས་ནས་བསྟན་པ་སྟེ། མདོར་ན་ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཏེ། མཐར་ཕྱིན་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཆོས་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། དེ་ལྟར་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ས་བཅུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་གོང་དུ་སྨོས་བའི་ཆོས་རྣམས་


DTG091_Page_0099
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་དག་གི་མཐར་ཕྱིན་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བཅུ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་དང༌། མཐུ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་པས་ཁྱད་ཞུགས་བར་འཕགས་ཏེ། གཙོ་བོར་གྱུར། དམ་པར་གྱུར། ཕུལ་དུ་གྱུར་པ་ལ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ལ་རིམ་གྲོར་བྱ་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ས་བཅུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་ཐོབ་པའི་མཐུ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་སྐད་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ཐང་ཅིག་ལ་ཡང་བླ་ན་མེད་པའི་རིམ་གྲོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་མཛད་པའི་མཐུ་མངའ་བ། དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་གི་འཁོར་དུ་གྱུར་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་ཤིང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དར་ལས་ཆོད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འཁོར་དུ་ཉེ་བའི་ཕྱིར་ནང་གི་འཁོར་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །འཁོར་མང་པོ་དང་ལྡན་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སངས་རྒྱས་དང་འདྲ་བར་གྱུར་པས། བརྒྱ་བྱིན་དང་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྷའི་ནང་ན་མཐུ་ཆེ་ཞིང་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་ཅིང་བཀུར་སྟི་བྱ་བའི་གནས་ཡིན་ཏེ། འཁོར་དེ་ལྟ་བུ་མང་པོ་དང་ལྡན་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་


DTG091_Page_0100
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ས་འོག་མའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་འཁོར་དུ་བསྐོར་ཅིང་བཀུར་སྟི་བྱ་བའི་གནས་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྦྱིན་བདག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱིན་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་མི་མཐུན་བའི་ཕྱོགས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་དགོད་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་བཤད་ཅིང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྦྱར་བ་རྣམས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་སྦྱར་བ་དེ་བཞིན་དུ་འགྲུབ་པས་དོན་མེད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་རྣམས་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལྔ་ལ་འགོད་པ་དོན་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མིག་ལྔ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་སྤྱན་ནི་ཤའི་མིག་གོ །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ལྷའི་མིག་གོ །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གོ །ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པ་དང༌། དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པ་དང༌། ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་ཀྱི་མིག་གོ །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་མཁྱེན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མིག་གོ །ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་སྙེད་ཅིག་བཞུགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལྷའི་མིག་གིས་བལྟ་བར་འདོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ས་


DTG091_Page_0101
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཐོབ་པར་བསྟན་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་བདག་དང་མཚུངས་པ་དང༌། བདག་པས་དམའ་བ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སོགས་པས་གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་ཐུགས་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་དེ། དེ་ལྟ་བུའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤར་ཕྱོགས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་ལྷག་མ་བཅུ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་དུ་ཆོས་གང་སྟོན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དྲན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཤུགས་གཅད་དུ་མི་ཆོད་པས་ཡང་དག་པར་གཟུང་བར་འདོད་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་དེ་ཐམས་ཅད་ཆུད་མི་ཟ་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དྲན་པའི་གཟུངས་ཁྱད་པར་ཅན་བསྟན་ཏེ། ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདས་པ་དང༌། མ་བྱོན་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་མང་པོ་མཐོང་བར་འདོད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པ་དང༌། མ་དག་པ་མཐོང་བར་བྱ་བ་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྒྲུབ་ནུས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མདོ་དང༌། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་དང༌། ལུང་དུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་


DTG091_Page_0102
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སོགས་པ་ནི་ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཐུ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་སྐད་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ཐང་ཅིག་གིས་ཐོས་པ་དང༌། གཟུང་བ་ནས་གཞན་ལ་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་ནུས་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཤར་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་པ་དང༌། གསུང་བར་འགྱུར་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གི་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་དག་པ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་བཅུ་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན། མུན་པ་མུན་གནག་སྨག་ཏུ་གྱུར་པ། སྨག་གིས་ཁྱབ་པ། ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་འདེ་ལྟར་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་ཞིང་འདི་ལྟར་གཟི་བརྗིད་ཆེ་ལ། འདི་ལྟར་མཐུ་ཆེ་བ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་ལྷམ་མེར་མི་རུང༌། ལྷན་ངེར་མི་རུང༌། ལྷང་ངེར་མི་རུང་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱ་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མཐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་མཐུ་དང་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། མུན་པ་མུན་གནག་སྨག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དག་གི་བར་གྱི་མུན་གནག་ལ་བྱའོ། །ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་དང༌། དགེ་འདུན་གྱི་སྒྲ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མ་ཐོས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དག་ཏུ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་གྱི་སྒྲ་ཐོས་པར་བྱ་བར་འདོད་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་དགོད་པར་འདོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ས་བཅུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གི་མཐུས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ནུས་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་


DTG091_Page_0103
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན། སེམས་ཅན་ལོང་བ་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདག་གི་མཐུས་མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་བ་དང༌། འོན་པ་རྣམས་རྣ་བས་སྒྲ་ཐོས་པ་དང༌། སྨྱོན་པ་རྣམས་དྲན་པ་ཐོབ་པ་དང༌། གོས་མེད་པ་རྣམས་གོས་ཐོབ་པ་དང༌། བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་རྣམས་ཟས་དང་སྐོམ་ཐོབ་པ་དང༌། ནད་པ་རྣམས་ནད་འཚོ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། བཙོན་ར་དང་ཁྲི་མོན་ན་འཁོད་པ་རྣམས་བདག་གི་རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། བདག་གི་མཐུས་དགའ་མགུར་འདོད་དུ་ཡོད་པར་བྱའོ་སྙམ་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་ལས་ཐར་བར་བྱ་བའི་མཐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། མཐུ་དང་ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་གྱི་ཕྱོགས་རེ་རེའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན། སེམས་ཅན་མི་ཁོམ་པ་དང༌། ངན་སོང་དུ་ལྷུང་བ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའམ། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་སམ། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་པ་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདག་གི་མཐུས། དེ་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་མིའི་ལུས་ཐོབ་པར་བྱ་སྙམ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གི་མཐུས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་བྱ་ནུས་པ་དང༌། དེ་དག་མེད་པར་བྱས་ནས་ཀྱང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་འགོད་པར་ནུས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། མཐུ་དང་ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་དང༌། ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་བ་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་


DTG091_Page_0104
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་ལ་བསླབ་པར་འདོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་ནི་བཞེངས་པ་དང༌། བཞུད་པ་དང༌། བཞུགས་པ་དང༌། མནལ་བ་རྣམས་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་གཞན་གང་དང་ཡང་མི་འདྲ་བར་འཕགས་པར་བཟང་ཞིང་འདི་ཁོ་ན་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སུས་ཀྱང་མི་རྟོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། ཚུལ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་སྤྱོད་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་ཉིད་བསྟན་ཏེ། སྤྱོད་པ་དང་ཚུལ་ལ་སྐྱོན་མེད་ཅིང། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་མཛད་པ་ལ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་བཤད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བདག་གིས་གླང་པོ་ཆེན་པོའི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་བལྟས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཆོས་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གླང་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱ་གར་སྐད་དུ་ནཱ་ག་ཞེས་བྱ་སྟེ། ནཱ་ག་ཞེས་བྱ་བ་དམ་པའམ། མཆོག་གམ། གཙོ་བོ་ལ་ཡང་བྱ། གླང་པོ་ཆེ་དང༌། ཀླུ་དང༌། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡང་བྱ་སྟེ། སྐབས་འདིར་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཟིགས་པའི་སྟངས་སམ་ཐབས་ལ་གླང་པོ་ཆེའི་ལྟ་སྟངས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྟ་སྟངས་དེ་ཡང་སྟེང་ན་འདུག་པ་ལ་བསྐྱེད་དེ་མི་ལྟ། འོག་ན་འདུག་པ་ལ་བཏུད་དེ་མི་ལྟ། གཡས་གཡོན་ན་འདུག་པ་ལ་མིག་བཟུར་ཏེ་མི་ལྟ། རྒྱབ་ན་འདུག་པ་ལ་མཇིང་པ་བསྒྱུར་ཏེ་མི་ལྟ། ཐག་རིང་པོ་ན་འདུག་པ་ལ་བསྒྲིམས་ཏེ་མི་ལྟ། ཐག་ཉེ་བ་ན་འདུག་པ་ལ་སྒྲིམ་པ་མེད་པར་ཡང་མི་ལྟའི། ཇི་ལྟར་འདུག་པའི་སྤྱོད་ལམ་དང་ཇི་ལྟར་ལྟ་བའི་མིག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟ་བ་ནི་གླང་པོ་ཆེའི་ལྟ་སྟངས་ཞེས་བྱ་སྟེ་ལྟ་སྟངས་དེ་ལྟ་བུས་བལྟས་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་ཆོས་སྟོན་པའི་ཡོན་ཏན་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མངའ་


DTG091_Page_0105
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་བདག་སེང་གེ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པས་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུ་དང༌། གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་བདུད་དང་ཕས་རྒོལ་བ་ལ་སོགས་པ་སྦ་གོང་ཞིང་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་མཐུ་བསྟན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བདག་གིས་དོན་ཡོད་པའི་རྣམ་པར་མནན་པས་རྣམ་པར་མནན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་སྟེ། གཟི་བྱིན་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་དེའི་མཐུས་དམ་པའི་ཆོས་ལ་བཀོད་དེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བདག་ས་ཆེན་པོ་ལ་སོར་བཞི་ཙམ་གྱི་རྐང་པ་ས་ལ་མི་རེག་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའི་སྤྱོད་ལམ་སྐྱོན་མེད་པ་བསྟན་ཏེ། ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་བདག་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་གཤེགས་པ་ན་འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏེ། ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་བདག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་ན་འདུག་པའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་བཞུགས་པའི་ཚེ་གདན་བཏིང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་གདན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་བདག་སྙིང་པོ་བྱང་ཆུབ་ལ་འདུག་སྟེ། མཚན་གྱིས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པའི་ལག་གིས་ས་ཆེན་པོ་ལ་བརྡབས་ནས་ནག་པོའི་ཕྱོགས་བདུད་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཤིན་ཏུ་ཕམ་པར་བྱ་སྙམ་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བདུད་ལས་རྒྱལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་


DTG091_Page_0106
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱས་ནས། འགྲོ་བ་དང༌། འགྲེང་བ་དང༌། འདུག་པ་དང༌། ཉལ་བའི་ས་ཕྱོགས་དེ་དག་རྡོ་རྗེའི་རང་བཞིན་དུ་འདུག་པར་འགྱུར་སྙམ་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་བྱིན་ཆེ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། ས་གཞི་རྡོ་རྗེའི་རང་བཞིན་དུ་མ་གྱུར་ན་སས་མི་ཐེག་ཅིང་འགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་བདག་ཉི་མ་གང་ལ་མངོན་པར་བྱུང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཉི་མ་ལ་ནག་པོའི་ཕྱོགས་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཕམ་པར་བྱས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཚེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འཁོར་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྐུ་ཚེའི་ཚད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། འོད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ན་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཚེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་སྒྲ་ཡང་མི་གྲག་པར་བྱ་སྙམ་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་བཅོམ་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འདི་ལྟར་སྦྱིན་པ་ན་དགེ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། སྔོན་ཤེས་རབ་སྦྱངས་པའི་འབྲས་བུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་


DTG091_Page_0107
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

༄༅། རོ། །ཇི་ལྟར་ན་བདག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཡང་མི་གྲག་པར་འགྱུར་སྙམ་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་པར་མི་འགྱུར་བའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོ་པར་བྱ་བ་བསྟན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བདག་གི་མིང་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཛད་པའི་ཚེ། ངའི་མིང་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དེ་བཞིན་དུ། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་བའི་ཚེ་གྲུབ་པར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་གི་ཚེ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཡོན་ཏན་འདི་དག་སྒྲུབ་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་བར་བྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའོ། །དེ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ལ་དགོད་པའི་ཕྱིར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། འདུ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་འདུ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསྟན་པའོ། །ཅི་ལགས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་ཕ་མ་དང༌། མ་ཆས་འབྲང་དང༌། བུ་དང་བུ་མོ་གདོན་མི་འཚལ་བར་འཚལ་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་གླེངས་ནས། རིགས་ཀྱི་བུ་དང་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཕ་མ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བར་ཡིད་དམ་བཅས་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་ལ་སོགས་པ་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ། བཙུན་མོའི་འཁོར་དབུལ་བར་ཡིད་དམ་བཅས་པ་ལས་གྲེངས་ནས། ཤཱ་རིའི་བུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བུ་སྨད་ལ་སོགས་པ་གདོན་མི་ཟ་བར་འཚལ་ལམ་ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ།


DTG091_Page_0108
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་ཆགས་ཏེ་སྤྱོད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་གནས་ཏེ་མ་ཆགས་བཞིན་དུ་ཐབས་མཁས་པས་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞིས་སེམས་ཅན་རྣམས་བསྡུས་ཏེ་དམ་པའི་ཆོས་ལ་དགོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་སྤྱོད་པ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ཡན་ཆད་དུ་གང་གི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་གང་གི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་སྤྱད་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་དམིགས་པ་དང་བཅས་ཤིང་མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། དེ་ལ་སྤྱད་པ་གསུམ་ཞུས་སོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་བའི་ཚེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་སྒོ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མིང་དང༌། སྤྱོད་པ་དང་མི་སྤྱོད་པ་རྣམས་དོན་དམ་པར་དམིག་བ་སུ་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་སྒོ་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་སྤྱད་པར་བགྱི་ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ་དེ་ལྟར་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནི་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་རང་བཞིན་ནི་དེ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཇི་ལྟར་སྟོང་པའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་


DTG091_Page_0109
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱིས་གཟུགས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པའོ། །གཟུགས་ལས་གུད་ན་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་ཞིག་གུད་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དོན་དམ་པར་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་ཀ་ཡང་དོན་དམ་པར་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་དུ་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་འོག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་མིང་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་མིང་གི་ས་གོང་དུ་སྨོས་པ་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་དུ་མིང་ཙམ་དུ་བརྗོད་དུ་ཟད་ཀྱི། དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་ཡོད་པར་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་འགའ་ཞིག་འདི་སྙམ་དུ་རྟོགས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་དེ་ལྟར་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་སྟེ་མེད་ན་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་དུ་བལྟར་མི་སྣང་བའི་རིགས་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། དེ་ཡང་འདི་ལྟར་གཟུགས་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྒྱུ་མའི་དཔེ་བསྟན་ཏེ། སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་རྟ་དང་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་སྒྱུ་མར་བྱས་པ་རྣམས་རྟ་དང་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཡང་རྟ་དང་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་གང་ལ་ཡང་སྐྱེ་བ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ལྟར་གོང་དུ་སྨོས་པའི་རིམ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་ན། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ། སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སོ་སོའི་མིང་ནི་སྒྱུ་


DTG091_Page_0110
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་སྟེ། རྣམ་པར་བརྟགས་པ་དེ་དག་འཕྲལ་དུ་བྱུང་བའི་མིང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པས་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་སོ་སོའི་མིང་དང་མཚན་མར་བརྟགས་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལས། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་གློ་བུར་དུ་མིང་དང་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་བཏགས་པར་ཟད་ཀྱིས། དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མིང་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དོན་གོང་མ་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་བདག་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་མོད་ཀྱི་དེ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ན་དམིགས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་བདག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་བརྟགས་པ་རྣམས། ཉན་ཐོས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་དཔེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། བྱང་ཆུབ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དོན་དམ་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་བསྟན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཤེས་རབ་མ་གཏོགས་པར། དེ་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་རབ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་བས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་ཏེ། དམིགས་སུ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ནི་དངོས་


DTG091_Page_0111
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོར་ལྟ་བ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དངོས་པོ་དང་མཚན་མ་མེད་པར་རྟོགས་པས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གལ་ཏེ་ཛམྦུའི་གླིང་འདི་དགེ་སློང་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དང༌། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ལྟ་བུ་ཤ་སྟག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཤེས་རབ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གསལ་བར་བསྟན་པ་སྟེ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ནང་ན་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་མཽད་གལ་ལས་ཤེས་རབ་རྣོ་བ་མེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཤ་སྟག་གིས་ཛམྦུའི་གླིང་འདི་འདམ་བུའི་ཚལ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་གང་བར་གྱུར་བ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཐམས་ཅད་བསྡོམ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཤེས་རབ་ཆ་ཤས་དང༌། དཔེ་དང་ཟླ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་བསྒྲུན་དུ་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནི་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དོན་དུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ནི་བདག་གི་དོན་ལྷུར་ལེན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལྷུར་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་ཞུགས་སོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ག་ཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་ཉིན་གཅིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་ཤེས་རབ་ཇི་ཙམ་པ་དེས། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཅིང་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། དེ་བས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཁྱད་ཞུགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤར་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ཕྱོགས་ཀུན་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་ལ་གནས་ཏེ། ཐེ་ཚོམ་དྲིས་པའི་ལན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཚུལ་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་བསྟན་ནས། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ཇི་


DTG091_Page_0112
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་བྱེ་བྲག་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པས་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་བསྟན་ཏེ། བསམ་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། བདག་གིས་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་སྤྱད་དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱས་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་བྱས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རིགས་སྲིན་བུ་མེ་ཁྱེར་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དཔེ་སྲིན་བུ་མེ་ཁྱེར་ལས་བླངས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དཔེ་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལས་བླངས་ནས་བསམ་པ་དང་སྤྱོད་པ་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཉན་པའི་འཁོར་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་ཕྱིར། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལས་འདས་པར་གནས་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཐོབ་པར་གནས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ལ་གནས་པ་གསུམ་ཞུས་པས་སོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལས་འདས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལས་འདས་པར་གནས་པར་བྱ་བ་ཞུས་སོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ཐོབ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་གནས་པར་བྱ་བ་ཞུས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བས་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ལ་གནས་པར་བྱ་བ་ཞུས་སོ། །དེ་ལ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཉན་ཐོས་དང། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལས་འདས་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་གནས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ལ་གནས་པ་གསུམ་ཆར་བསྟན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ས་གང་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་


DTG091_Page_0113
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་གནས་སུ་འགྱུར་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལས་འདས་མ་ཐག་ཏུ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མཆོད་གནས་སུ་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་དུས་གཞན་ཞིག་ན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཆོད་གནས་སུ་འགྱུར་སྙམ་ནས་ཞུ་བ་ཞུས་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཐོག་མ་སེམས་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ས་དང་པོ་རབ་དུ་དགའ་བ་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱིན་གནས་སུ་འགྱུར་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡོད་པས་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྦྱིན་གནས་སུ་འགྱུར་བའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི། འདི་ལྟར་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དགེ་བའི་ཆོས་དེ་དག་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་འདི་དག་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བས། རྒྱལ་རིགས་ཆེ་ཞིང་མཐོ་བ་དག་ཡོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། རྒྱལ་རིགས་ཆེ་ཞིང་མཐོ་བ་དག་ཡོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཡོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་


DTG091_Page_0114
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་དུའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གོང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་གནས་སུ་གྱུར་པ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ལྟར་སྦྱིན་གནས་སུ་གྱུར་པ་དེ་དག་ལ་མཆོད་ཅིང་ཡོན་ཕུལ་ན་འབྲས་བུ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རམ་མི་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་སྦྱིན་པའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ཚེ་རབས་ཕྱི་མ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་ནི་ཀུན་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་དག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྦྱིན་བ་བྱིན་པ་ཚེ་རབས་ཕྱི་མ་ལ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པ་སྟེ། སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་འབྲས་བུ་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་དུ་མ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་བ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྦྱིན་བ་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་དུ་མ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། དེ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བརྩོན་བར་བྱ་བ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཇི་ལྟར་བརྩོན་བར་བྱ་བ་བསྟན་ནས། ད་ནི་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་


DTG091_Page_0115
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕྱིར། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བགྱིས་ན་བརྩོན་ཞེས་བགྱི་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བགྱིས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་ཆུད་ཅེས་ཞུས་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བརྩོན་ན་བརྩོན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏེ། ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་དང༌། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་རྣམས་སྙོང་པ་ཉིད་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་ན་བརྩོན་པར་ཆུད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང་བདེན་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྣམས་སྨོས་པ་ནི། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཕྱེ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་གང་ཇི་སྙེད་མིང་དུ་གདགས་སུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྱིར་བསྡུས་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་བདུན་པོ་འདི་དག་ལ་བརྩོན་ན་བརྩོན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་ཕྱེ་བ་བདུན་པོ་ལ་བྱའོ། །དེ་སྟོང་པ་ཉིད་བདུན་པོ་འདི་དག་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་ཀྱང་བརྩོན་ཞེའམ། མི་བརྩོན་ཞེས་མི་བརྗོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ལྟར་བརྩོན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ན་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་རྟོགས་པ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་བསྟན་དུ་ཟད་ཀྱི། དོན་དམ་པར་མཚན་ཉིད་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བའམ་མི་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་དུ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེས་གཟུགས་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བའམ་མི་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་


DTG091_Page_0116
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དོན་དམ་པར་མཚན་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོའི་བྱེ་བྲག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་དང༌། འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་དང་རྣམ་པ་བཞིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་ན་བརྩོན་པར་ཆུད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོའི་བྱེ་བྲག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པས་སྟོང་བ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་པ་ནི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེས་གཟུགས་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བའམ་མི་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཅན་ནམ། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ནི། གཟུགས་ནི་ཚོར་བ་དང་ལྷན་ཅིག་ཀུན་དུ་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་དང་ལྷན་ཅིག་ཀུན་དུ་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་གང་ཡང་ཆོས་གང་དང་ཡང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཐོགས་པར་བྱེད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཟུགས་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གང་མི་སྐྱེ་མི་འགག་ཅིང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་མེད། རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་མེད་ལ་མི་འགྲིབ་མི་འཕེལ་ཏེ་ཞེས་


DTG091_Page_0117
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏོ། །འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་གཟུགས་མེད་དོ། །ཚོར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ལྟར་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཆུད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཀྱང༌། གཟུགས་ལ་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བའམ། མི་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རྣམ་གྲངས་དེ་ལྟ་བུས་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུ་བ་དང་འབྲལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་བདག་ཉིད་ལ་བྱེད་པ་པོར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། བདག་ཉིད་ལ་བརྩོན་པའམ་མི་བརྩོན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཆུད་པ་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མི་སྡུད་མི་འབྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པར་མི་སྡུད་མི་འབྱེད་དེ། སྨོན་པ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་དང་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་རྣམས་ལ། སྡུད་པ་དང་འབྱེད་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བས་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཞིག་དངོས་པོར་ཡོད་ན་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་དང་སྡུད་ཅིང་འབྱེད་པ་ཡང་སྲིད་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་གང་ཡང་མེད་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མི་སྡུད་མི་འབྱེད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དང་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བྱ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་


DTG091_Page_0118
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་དང་མི་སྡུད་མི་འབྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འདུ་བའམ་འབྲལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་དངོས་པོ་མེད་པའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་སྟེ། དེ་དེ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་གཟུགས་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པར་མ་གྲུབ་པས་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་དང་སྔོན་གྱི་མཐར་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བར་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་དེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། དུས་གསུམ་དུ་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་པར་བསྟན་པ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་ལ། དུས་གསུམ་ཡང་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། དེ་དག་གཅིག་ལ་གཅིག་སྦྱོར་ཞིང་འབྱེད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་མཇུག་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་དང་དུས་གསུམ་དམིགས་སུ་མེད་པར་རྟོགས་ནས་ཆོས་རྣམས་དང་དུས་གསུམ་གང་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་ཆུད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྔོན་གྱི་མཐའམ། ཕྱི་མའི་མཐའ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་མཐར་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་དུས་


DTG091_Page_0119
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུམ་གྱི་མཐའ་རྣམས་ཕན་ཚུན་སྦྱོར་བ་དམིགས་སུ་མེད་པ་བསྟན་ཏེ། དམིགས་པ་ཅན་རྣམས་ནི་སྔོན་ལས་ཅི་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ད་ལྟར་བྱུང་བར་རྣམ་པར་སྨིན། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཚེ་ལས་ཅི་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཕྱི་མའི་མཐར་རྣམ་པར་སྨིན་པས་ལས་དང་དུས་གསུམ་དངོས་པོ་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་བཟློག་པའི་ཕྱིར། དོན་དམ་པར་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་དེ། དབྱེར་མེད་ཅིང་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། རྣམ་པ་འདི་དག་བརྩོན་པར་བྱེད་དེ། བརྩོན་པ་དེས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འདས་པ་དང་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང་སྦྱོར་བའམ་འབྱེད་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་དུས་གསུམ་དུ་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་པ་བསྟན་ཏེ། དུས་གསུམ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གཉི་ག་ཡང་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་དུས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པའི་ཡུལ་དུ་མ་གྲུབ་པས་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བའམ་འབྱེད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྦྱོར་བའམ་འབྱེད་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་པ་བསྟན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་ཡོད་པར་མ་གྲུབ་པས། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཁྱེན་པར་བྱ་བ་སྟེ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཡིན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་པའི་


DTG091_Page_0120
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དངོས་པོར་རྟོག་པ་སྤོང་བ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྒོ་ནས། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལྟ་བུར་ཡོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པས། སྦྱོར་བ་དང་འབྱེད་པ་མེད་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པར་ཆུད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་དངོས་པོ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །གཟུགས་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དངོས་པོ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་མི་སྦྱོར་བ་བསྟན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པའི་ཟླས་དངོས་པོ་མེད་པ་འགྲུབ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཟླས་དངོས་པོ་ཡོད་པར་འགྲུབ་ཀྱི། དོན་དམ་པར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡང་མ་གྲུབ་པས། དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་དེའི་ཟླས་མི་འགྲུབ་སྟེ། དེ་བས་ན་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་གཉིས་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་རྟག་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །གཟུགས་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྟག་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ། མུ་སྟེགས་ཅན་ཁ་ཅིག་ནི་རྟག་པར་རྟོག །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་མི་རྟག་པར་རྟོག་སྟེ། དེ་དག་གི་མཐའ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དངོས་པོ་ཡོད་པར་མ་གྲུབ་པས། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་ཅེས་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ལ་མི་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱའོ།།


DTG091_Page_0121
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་བདེའོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །གཟུགས་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བདེའོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ། མུ་སྟེགས་ཅན་ཁ་ཅིག་ནི་བདེ་བར་རྟོག །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་ཡོད་པར་མ་གྲུབ་པས། དེ་ལ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དུ་རྟོག་པ་ཡང་མི་འབྱུང་བ་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་བདག་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །གཟུགས་བདག་མེད་ཅེས་བྱ་པར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བདག་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡང་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བདག་ཡོད་པར་རྟོག ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་བདག་མེད་པར་རྟོག་སྟེ། མཐའ་དེ་གཉིས་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ། བདག་དང་བདག་མེད་པ་གཉི་གར་མི་རྟོག་གོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །གཟུགས་ཞི་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །གཟུགས་མ་ཞི་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཞི་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་ཞི་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཞི་བ་དང་མ་ཞི་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པས་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་དེ། དོན་དམ་པར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པས། དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བའམ། མ་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བར་བརྟག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བའམ། མི་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་


DTG091_Page_0122
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཁྱེན་པ་ཉིད་སྨོན་པ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའམ་སྨོན་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་དངོས་པོར་རྟོག་པ་ལས་བཟློག་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང་སྨོན་པ་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་པར་རྟོག་པས་ཀྱང་མི་བརྩོན་ལ། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོག་པས་ཀྱང་མི་བརྩོན་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་ཆུད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་གཟུགས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བའམ། མི་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྟོང་ཞེས་བྱ་བའམ་མི་སྟོང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ། སྟོང་པ་དང་མི་སྟོང་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བའི་སྒོ་ནས་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །གཟུགས་མཚན་མ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའམ། མཚན་མ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མཚན་མ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའམ། མཚན་མ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་མཚན་མ་མེད་པ་ལ། མཚན་མ་ཡོད་པ་དང་མཚན་མ་མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བའི་སྒོ་ནས་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །གཟུགས་སྨོན་པ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའམ། སྨོན་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྨོན་པ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའམ། སྨོན་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྨོན་པ་མེད་པ་ལ། སྨོན་པ་ཡོད་པ་དང་སྨོན་པ་མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བའི་སྒོ་ནས་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །གཟུགས་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བའམ་འགག་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བའམ། འགག་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཆོས་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་སྒོ་ནས་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དངོས་པོ་ཡོད་པར་མ་གྲུབ་པས། དེ་དག་གི་ཆོས་ཉིད་སྐྱེ་བའམ། འགག་པ་ཡང་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་འདས་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །མ་འོངས་ཞེས་བྱ་བར་


DTG091_Page_0123
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་བ་ཉིད་འདས་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །མ་འོངས་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། དུས་གསུམ་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བའི་སྒོ་ནས་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ། འདས་པའི་གཟུགས་ནི་བྱ་བ་བྱས་ཟིན་པའི་དངོས་པོར་ཡོད། མ་འོངས་པའི་གཟུགས་ནི་བྱ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོར་ཡོད། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་གཟུགས་ནི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ཞིང་རྟོག་པ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་ཡོད་པར་མགྲུབ་པས། གཟུགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང༌། བྱེ་བྲག་བྱ་བ་བྱས་ཟིན་པ་དང༌། བྱ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། བྱ་བ་བྱེད་པའི་དངོས་པོར་མི་འགྲུབ་སྟེ། དེ་ལྟར་མཚན་མར་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་ལ་མི་སྦྱོར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཟུགས་བརྟན་ཞེས་བྱ་བའམ། མི་བརྟན་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བརྟན་ཞེས་བྱ་བའམ། མི་བརྟན་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ། སོ་སོའི་སྐྱེ་པོ་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་བརྟན་པ་དང་སྙིང་པོ་ཡོད་པར་ལྟ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་མི་བརྟན་ཞིང་སྙིང་པོ་མེད་པ་དང༌། གསོབ་གསོག་ལྟ་བུར་ལྟ་བ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་ཡོད་པར་མི་གྲུབ་པས། དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་དང༌། སྐྱོན་བརྟན་པ་དང༌། མི་བརྟན་པ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བའི་སྒོ་ནས་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཟུགས་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའམ། མེད་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའམ། མེད་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་


DTG091_Page_0124
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་དུ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ། ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་མཐར་རྟོག་པ་སྤང་བའི་སྒོ་ནས་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། མི་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡོད་མེད་ཀྱི་མཐར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པས་བརྩོན་པར་མི་བྱེད་པའོ། །མི་འབྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། མི་སྦྱོར་བར་ཡང་མི་འབྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཆོས་རྣམས་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པར་བྱས་ནས། ཐབས་མཁས་པས་དེ་ལ་མ་ཆགས་པར་བརྩོན་པར་བྱ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བར་མི་དམིགས་སོ། །མི་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བར་མི་དམིགས་སོ། །སྤྱོད་ཀྱང་སྤྱོད་ལ་མི་སྤྱོད་ཀྱང་མི་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བར་མི་དམིགས་སོ། །སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྤྱོད་པ་དང་མི་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཞིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བའི་སྒོ་ནས་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པའི་ཚུལ་ལྟར་སྤྱོད་ཅིང་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་སྤྱོད་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པར་ཆུད་དོ་ཞེས་མཚན་མར་ཡང་མི་འཛིན་པའོ། །མི་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་མ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་དང་མི་ལྡན་པ་ལ་ཡང་འདིས་སྤྱོད་པའམ། བརྩོན་པར་མི་ཆུད་དོ་ཞེས་ཀྱང་མཚན་མར་མི་འཛིན་པའོ། །སྤྱོད་ཀྱང་སྤྱོད་ལ་མི་སྤྱོད་ཀྱང་མི་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མི་སྤྱོད་པར་ཡང་ཆུད་ལ། དོན་དམ་པར་སྤྱོད་པར་མི་ཆུད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་མར་ཡང་མི་འཛིན་པའོ། །སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་ལས་ལྟ་འོག་སྤོས་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མི་སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་མཚན་མར་མི་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིར་མི་འཇུག་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཆུད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་


DTG091_Page_0125
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡང་དག་པའི་མཐའི་དོན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐ་དད་པར་རྟོག་པ་སྤང་བའི་སྒོ་ནས་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དུ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ལ། ཐ་དད་དུ་འཛིན་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི། ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཐ་དད་པའམ། བྱེ་བྲག་གམ། ཁྱད་པར་དུ་ལྟ་བ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་ཐ་དད་པ་དག་ཅིག་ཡོད་ན་ནི། གཅིག་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ལ་སྤྱད་ཅེས་བྱར་རུང་ན། ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར། གཅིག་གི་དོན་དུ་གཅིག་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྷའི་མིག་གི་དོན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཟག་པ་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དོན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྩོན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བའི་སྒོ་ནས་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པ་སྟེ། ཐ་དད་དུ་དབྱེར་མེད་པ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་དང་འདྲའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ལ་གནས་ཏེ། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཇི་སྙེད་ཅིག་བཞུགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་རིམ་གྲོར་བྱའོ། །བཀུར་སྟིར་བྱའོ། །ཕུ་དུད་དུ་བྱའོ། །མཆོད་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སེམས་ཅན་གྲངས་


DTG091_Page_0126
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་ཚད་མེད་པ་དག་བདག་གིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཐོབ་པའི་མཐུས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ། མཆོད་ཅིང་བཀུར་སྟི་བྱ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བའི་སྒོ་ནས་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། གཞན་ནི་རང་ལོག་ཏུ་ཟད་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་ཟག་པ་ཟད་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །བདུད་གླགས་ཚོལ་ཞིང་ཉམས་བསྐྱོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་གླགས་མི་རྙེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་དང་ནམ་ཡང་འབྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་གོང་དུ་སྨོས་པ་རྣམས་དང་ལྡན་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་སྟེ། ཕན་ཡོན་དེ་ཡང་བདུད་ཀྱིས་གླགས་མི་རྙེད་པའི་ཕན་ཡོན་དང༌། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དོན་གྲུབ་པ་རྣམས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ལྷུང་བ་ལས་ཡོངས་སུ་སྲུང་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷ་ཐམས་ཅད་བར་དུ་གཅོད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་སྲུང་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང། གཟུངས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་བྱེད་ཅིང་སངས་རྒྱས་དང་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་བ་དང་བརྒྱད་དེ། དེ་ལ་བདུད་གླགས་ཚོལ་ཞིང་ཉམས་བསྐྱོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་གླགས་མི་རྙེད་དེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བདུད་ཀྱིས་གླགས་མི་རྙེད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བྱ་བ་གང་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་མེད་པར་མཐུན་པར་འགྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དོན་རྣམས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏེ། ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོགས་པའམ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་འགྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རབ་ཏུ་བསལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི། འཇིག་རྟེན་པའི་


DTG091_Page_0127
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏོ། །ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཇི་སྙེད་ཅིག་བཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ལྟུང་བ་ལས་ཡོངས་སུ་སྲུང་བའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷ་རྣམས་བར་དུ་གཅོད་པ་ལས་སྲུང་བའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་སྐྱོན་དུ་བྱ་བ་གང་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི། ལུས་ལ་སྐྱོན་མེད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏོ། །གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་དང༌། སྤོབས་པ་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་སྒོ་དག་ཀྱང་ཚེགས་མི་ཆེ་བར་མངོན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཟུངས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་འགྲུབ་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏོ། །ཚེགས་མི་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་ཤིང་འབད་མི་དགོས་པར་འགྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་བྱེད་ཅིང་སངས་རྒྱས་དང་འབྲལ་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་ཆོས་གང་ལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་རྣམས་འདུ་བ་དང་འབྲལ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བའི་སྒོ་ནས་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་མ་གྲུབ་པས། འདུ་བ་དང་འབྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཕྲད་པའམ་མི་ཕྲད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་འདུ་བ་དང་འབྲལ་བའི་རྣམ་གྲངས་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །འདི་སྙམ་དུ་བདག་གི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རམ། འོན་ཏམ་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་མི་སེམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བའི་སྒོ་ནས་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ།


DTG091_Page_0128
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོན་དམ་པར་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་བ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་གང་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཐ་དད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དོན་གོང་མ་ཉིད་གསལ་བར་སྟོན་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། དེ་དང་ཐ་མི་དད་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཆོས་རྣམས་སུ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱ་བ་མི་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་རོ་གཅིག་པས་མཚན་ཉིད་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེར་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རམ། འོན་ཏམ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་མི་སེམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་བདག་གཉིས་དབྱེར་མེད་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ནི་འདི་ལྟར་དེས་ཆོས་གང་གིས་ཆོས་གང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་གང་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར། མི་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དོན་དམ་པར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོག་པར་བྱར་ཡང་མེད་པས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བའམ། མི་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཟུགས་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མི་སྦྱོར། སྟོང་པ་ཉིད་དང་གཟུགས་སུ་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མི་སྦྱོར། སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སུ་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བའི་སྒོ་ནས་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་འདི་ནི་རྣལ་འབྱོར་དམ་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་དངོས་པོ་ཡོད་པར་ལྟ་ཞིང༌།


DTG091_Page_0129
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་མར་འཛིན་པ་རྣམས་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བ་སྲིད་ཀྱི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་རྣལ་འབྱོར་འདི་ལ་གནས་པ་ནི། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་དམ་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུར་སྦྱོར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་པ་ནི། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སའམ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་མི་ལྟུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་ལྟར་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕན་ཡོན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་མི་ལྟུང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མྱུར་དུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱ་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་དག་གི་ནང་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ནི་རབ་ཅེས་བྱ། མཆོག་ཅེས་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ལྟར་བརྩོན་པའི་ཕན་ཡོན་གོང་དུ་སྨོས་པ་རྣམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ཉན་ཐོས་དང་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གང་བས་ཀྱང་ལྷག་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་ཞིང་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་འདི་རབ་དང་མཆོག་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། རབ་ཅེས་བྱ་བ་དང་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཟང་བའི་རྣམ་གྲངས་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། རྣལ་འབྱོར་དེ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་དང་ལྡན་ཞིང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རབ་དང་མཆོག་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟར་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ལུང་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཉེ་བར་གྱུར་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་བརྩོན་ཞིང་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བརྒྱད་པ་ཐོབ་ཅིང་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། རིང་པོར་མི་ཐོགས་


DTG091_Page_0130
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟར་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་དོན་བྱེད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་དེ་ལྟར་བརྩོན་པའི་ཡོན་ཏན་ལུང་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་ཡང༌། བདག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་མམ། ལུང་བསྟན་པ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་མམ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱའོ་སྙམ་མམ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱའོ་སྙམ་མམ། བདག་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་མཚན་མར་འཛིན་ཅིང་རློམ་སེམས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་དེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་འབྱེད་པ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་གཞན་གང་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས། དེ་ལྟར་རློམ་སེམས་མི་སྐྱེ་བའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མཐོང་བ་པོའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་རློམ་སེམས་མི་འབྱུང་བའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏེ། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་བརྟགས་པའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་རྣམ་པ་མང་པོ་མིང་གིས་སྨོས་པ་རྣམས་ལས་འགའ་ཞིག་གིས་འདུ་ཤེས་སྐྱེ་ན་ནི། རློམ་སེམས་ཀྱང་སྐྱེ་ན་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དེ་རྣམས་གང་དུ་ཡང་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེ་བས། དེ་ལྟ་བུའི་རློམ་སེམས་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཤིན་ཏུ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེ་བའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི། སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་མེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། དེ་ལྟར་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་འདུ་ཤེས་མེད་པས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་


DTG091_Page_0131
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་རྣམ་གྲངས་བསྟན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དམ་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ལས་འཕགས་པའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་དམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེས་དེ་མ་ཡིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་མ་ཡིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ། དེ་དག་ལས་འཕགས་པའི་ཕྱིར་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བཤད་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རྣལ་འབྱོར་འདི་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྣལ་འབྱོར་དམ་པ་དེ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སྒྲུབ་ནུས་པ་དང༌། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཡན་ཆད་དུ་བརྩོན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་བརྩོན་པ་རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་འདིས་སྤྱོད་པ་དེ། གང་ནས་ཚེ་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་པ་ལགས། འདི་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་གང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་གནས་གང་ནས་ལྷགས་པ་དང༌། གནས་གར་སྐྱེ་བའི་ས་ཕྱོགས་ཞུས་པ་དང༌། དེའི་ལན་དུ་གནས་གང་ནས་ལྷགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་འདིས་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་ནས་ཚེ་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་པའམ། དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའི་རིས་དང༌། མིའི་ནང་ནས་ཚེ་


DTG091_Page_0132
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། དེ་ལྟར་གནས་གང་ནས་ལྷགས་པའི་ས་ཕྱོགས་སྤྱིར་བསྟན་ནས། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་ནས་ཚེ་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པ་རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མདོར་བསྡུས་ནས་རབ་འབྲིང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་ནས་ཚེ་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ལ་ཡང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་རྣོན་པོ་མཆོག་རྣམས་བསྟན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་སྤྱོད་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་འདིར་སྐྱེས་ན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་འདི་མྱུར་དུ་འགྲུབ་པ་དང༌། འདི་ནས་ཚེ་འཕོས་ན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆོས་ཟབ་མོ་འདི་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྐྱེ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་དེ་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ནུས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ། རྣལ་འབྱོར་མྱུར་དུ་འགྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ཟབ་མོ་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ལ། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་ཤིང་བསམ་གཏན་ལས་སུ་རུང་སྟེ། བསམ་གཏན་གྱི་ཉམས་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའི་རིས་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་འདིར་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་ཚེ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལས་ཉམས་པ་མེད་པའོ། །གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་


DTG091_Page_0133
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེར་མ་འདུས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས། ཤེས་རབ་འབྲིང་དང་ལྡན་པ་རྣམས་བསྟན་ཏེ། དེ་དག་ནི་དགའ་ལྡན་ལྷའི་རིས་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་སྐྱེས་ཏེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་མི་ཉམས་པ་དང༌། གཟུངས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་མིའི་ནང་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་མི་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ལ་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་རྣམས་ཀྱང་མྱུར་དུ་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ནང་ནས། ཤེས་རབ་རྟུལ་པོ་ཐ་མ་རྣམས་བསྟན་པ་སྟེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མ་གཏོགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ས་བརྒྱད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཁ་ཅིག་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་དབང་གིས་མིའི་ནང་དུ་སྐྱེ་ཞིང་ཚེ་འཕོས་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། དེ་དག་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་མ་ཡིན་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་ཡང་མཉམ་པར་འཇོག་ནུས་ཤིང༌། གཟུངས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་རྣམས་ཀྱང་ཐོབ་པར་ནུས་ཀྱི། དེ་ལ་མ་གཏོགས་པ་དགེ་བའི་ལས་དང་བསོད་ནམས་ཀྱི་དབང་གིས་མིའི་ནང་ནས་ཚེ་འཕོས་ཏེ། མིའི་ནང་དུ་སྐྱེས་པ་ཁ་ཅིག་ནི་དེའི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་ཡང་སྔོན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གོམས་པར་མ་བྱས་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་དབང་པོ་རྟུལ་བས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་མྱུར་དུ་མཉམ་པར་འཇོག་མི་ནུས་ལ། གཟུངས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་རྣམས་ཀྱང་མྱུར་དུ་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། མྱུར་དུ་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང་སྦྱར་ན། ཚེ་འདི་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གོམས་པར་བྱས་པ་ལ་སོགས་ཀྱིས་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་


DTG091_Page_0134
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི། གོང་དུ་ཞུས་པའི་ལན་རབ་འབྲིང་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་ནས། དེ་ནས་མདོར་བསྡུས་ཏེ་ལན་བཏབ་པ་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བརྩོན་པ་རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་ཐབས་ལ་མཁས་མི་མཁས་དང༌། དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་དང༌། སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་ལས་རྣམ་པ་བཞི་བཅུ་རྩ་ལྔ་ཡོད་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་དག་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ཡང་མཉམ་པར་གཞོག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། དེ་དག་དབང་པོ་རྟུལ་ཞིང་མི་རྣོ་བ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའི་རྒྱུས་ལྷ་ཚེ་རིང་པོར་སྐྱེ་བདག་ཀྱང་ཡོད་དེ། དེར་སྐྱེས་པའི་རྒྱུས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ན་ཡང་དབང་པོ་རྟུལ་པོར་འགྱུར་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ་དེ་ནི་དང་པོ་སྟེ་རྣམ་པ་གཅིག་གོ །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསམ་གཏན་ལ་ཡང་མཉམ་པར་གཞོག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་དག་ཀྱང་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་རྣོ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཐབས་དང་མི་ལྡན་པ་བསམ་གཏན་ཐོབ་པའི་རྒྱུས། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ལྷར་མི་སྐྱེ་བར་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་མིའི་ནང་དུ་སྐྱེ་བདག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་གཉིས་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ཉིད་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་གཏན་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་ཡང་སྤྱད་ནས། བསམ་གཏན་གྱི་དབང་གིས་ལྷར་སྐྱེ་བ་སྤངས་ཏེ། སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང༌། སངས་རྒྱས་


DTG091_Page_0135
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཉེས་པར་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དག་ཏུ་སྐྱེས་ནས། བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ཉིད་ལ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་གསུམ་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་སྲིད་པ་ལ་བརྐམ་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་གྱི། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཀྱང༌། དེ་དག་གི་དབང་གིས་ལྷར་མི་སྐྱེ་བར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་རྒྱལ་རིགས་ཆེ་ཞིང་མཐོ་བའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་བཞི་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱང་མཉེས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཀྱང༌། ཐབས་མཁས་པས་བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་གིས་ལྷ་ཚེ་རིང་པོར་མི་སྐྱེ་བར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷའི་རིས་དྲུག་ཏུ་སྐྱེ་སྟེ། མཐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ལྔ་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དག་ཐབས་མཁས་པས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ལ་ཡང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་དོན་དུ་གསོལ་བ་གདབ་པ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། ཐབས་མཁས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེས་ནས། རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་རྒྱུ་ཞིང་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་བྱེད་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་


DTG091_Page_0136
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་རིང་པོར་མ་ལོན་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་གསོལ་བ་འདེབས་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་དྲུག་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཚེ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་སུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཀྱང༌། དེ་དག་གི་དབང་གིས་ལྷ་ཚེ་རིང་པོར་མི་སྐྱེ་བར་དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའི་ནང་དུ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ནས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཛམྦུའི་གླིང་འདིར་མིའི་ནང་དུ་སྐྱེ་བ་བསྟན་ཏེ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་དག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་འཕགས་པ་བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་བདུན་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཐོབ་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འདོང་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། མངོན་པར་ཤེས་པའི་དབང་གིས་ཁམས་གསུམ་གྱི་ལྷ་དང་མིའི་ནང་དུ་མི་སྐྱེ་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྐྱེ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉེས་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཐོབ་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པའི་སྒྲ་ཡང་མི་གྲག་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འདོང་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡང༌། མངོན་པར་ཤེས་པའི་དབང་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྐྱེ་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་དགུ་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འདོང་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་སྐྱེས་ནས། སེམས་ཅན་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་བཅུ་


DTG091_Page_0137
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གང་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་བཞུགས་པ་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། མངོན་པར་ཤེས་པའི་དབང་གིས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་སྒྲ་མི་གྲག་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་སོང་ནས། དེར་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་སྒྲ་དང་བཅས་པར་ཆོས་བཤད་ནས། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ལེགས་པ་བརྗོད་པས་སེམས་ཅན་དེ་དག་དགའ་བ་སྐྱེས་ནས། སེམས་ཅན་དེ་དག་སངས་རྒྱས་བཞུགས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་བཅུ་གཅིག་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད་ཅེས་བྱ་བ་ནས། དེ་དག་ཏུ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྐྱེས་ནས་ས་དང་པོ་ཐོབ་པར་བྱས་ཏེ། བསམ་གཏན་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ཐོབ་ནས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམས་ཏེ་ཁམས་གསུམ་དུ་ཡང་མི་སྐྱེ་བར་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་བཅུ་གཉིས་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ་དག །དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པར་ཞུགས་ནས། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཐོབ་པ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང་ས་དང་པོ་ཐོབ་ནས། རིང་པོ་མ་ལོན་པར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་བརྒྱད་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་བཅུ་གསུམ་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བསྐལ་པའི་ལྷག་མར་གནས་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། ས་དང་པོ་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་


DTG091_Page_0138
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཀྱང་དམ་པའི་ཆོས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་བཅུ་བཞི་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་འདོང་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་ས་དང་པོ་ཐོབ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་མང་པོ་དང་བཅས་པར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་བལྟ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འདོང་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་བཅོ་ལྔ་པའོ། །ཤར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཐབས་མཁས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་བསམ་གཏན་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་འདི་དག་ཡང་དང་ཡང་དུ་རྣམ་པར་མནན་ཅིང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཐབས་མཁས་པས་ཐོད་རྒལ་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་བཅུ་དྲུག་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་དག་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང་ལྡན་ཞིང་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པའི་ཤེས་པས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱས་ཀྱང་དེ་དག་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པར་སེམས་ཅན་གཞན་རྣམས་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་དེ་དག་ལ་སོ་སོར་འགོད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་


DTG091_Page_0139
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་བཟོད་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཐོབ་ཀྱང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པས། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལྟར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་མི་གནས་བར་དེ་དག་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་ནུས་པ་ཉིད་ལ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བཅུ་བདུན་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་ཤིང༌། དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ནི་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་ནས། བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ཉིད་ལ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ཉིད་ལ་དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའི་ཕོ་བྲང་དུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས། དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའི་རིས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དང༌། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཡོངས་སུ་དག་པར་མཛད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བཅོ་བརྒྱད་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་དག་ནི་ཚེ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་དག །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་ཞིང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡོངས་སུ་འདྲིས་པའི་ཤེས་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་ཀྱི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་


DTG091_Page_0140
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟེ། དེ་ནི་བཅུ་དགུ་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། དེ་དག་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལ་མྱུར་དུ་མངོན་པར་འཚང་མི་རྒྱ་བར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅིང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འཁོར་བ་ན་ཡུན་རིང་དུ་གནས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བསྐུལ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱས་ཏེ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་པ་འདས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཉི་ཤུ་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གནོད་པ་དང་ལྡན་པའི་ལུས་ཀྱི་ལས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལས་མི་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་ཤིང༌། བདག་ཉིད་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་གསུམ་སྡོམ་པ་ལ་གནས་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་སྡོམ་པ་དེ་ལ་འགོད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཉི་ཤུ་གཅིག་གོ །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ངན་སོང་གི་ལམ་གསུམ་པོ་རྒྱུན་གཅོད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁ་ཅིག་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འདོང་ཞིང་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་རྒྱུན་གཅོད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཉི་ཤུ་གཉིས་པའོ། །ཤར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་སྐྱོན་མེད་པ་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁ་ཅིག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་ཤིང༌། སྦྱིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་


DTG091_Page_0141
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅན་རྣམས་ཅི་འདོད་པའི་དངོས་པོས་ཚིམ་པར་བྱས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་སྦྱིན་པ་ཉིད་ལ་འགོད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཉི་ཤུ་གསུམ་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་ཀྱང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷུར་བླངས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཉི་ཤུ་བཞི་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གནོད་སེམས་མེད་པ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཀྱང༌། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷུར་བླངས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཉི་ཤུ་ལྔ་པའོ། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མངོན་པར་བརྩོན་པ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁ་ཅིག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་ལེ་ལོ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷུར་བླངས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་འགོད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཉི་ཤུ་དྲུག་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདོད་པ་ལ་དབེན་པ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་སེམས་གཡེངས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷུར་བླངས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། འདོད་པ་ལས་དབེན་པ་ལ་འགོད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཉི་ཤུ་བདུན་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་


DTG091_Page_0142
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས། ངན་སོང་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་བཟླ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁ་ཅིག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་ཤེས་རབ་འཆལ་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷུར་བླངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་མཐུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུར་སྤྲུལ་ཏེ་ཆོས་སྣ་ཚོགས་པ་བསྟན་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ངན་སོང་ལས་བཏོན་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་འགོད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཉི་ཤུ་བརྒྱད་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཚེ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཤ་སྟག་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུར་སྤྲུལ་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅིང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་མཉེས་པར་བྱེད་དེ་དེར་ཆོས་མཉན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་མཐོང་ནས། བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་བས་ཀྱང་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བྱའོ། །དེར་ཚེ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤ་སྟག་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཉི་ཤུ་དགུ་པའོ། །ཕྱོགས་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་དོན་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྲེས་ནི་སུམ་ཅུའོ། །ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྲེས་ནི་སུམ་ཅུ་གཅིག་པའོ། །བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྲེས་ནི་སུམ་ཅུ་གཉིས་པའོ། །བྱང་ཤར་གྱི་ཕྱོགས་མཚམས་ཀྱི་འགྲེས་ནི་སུམ་ཅུ་གསུམ་པའོ། །ཤར་ལྷོའི་ཕྱོགས་མཚམས་ཀྱི་འགྲེས་ནི་སུམ་ཅུ་བཞི་པའོ། །ལྷོ་ནུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་མཚམས་ཀྱི་འགྲེས་ནི་སུམ་ཅུ་ལྔ་པའོ། །ནུབ་བྱང་གི་ཕྱོགས་མཚམས་ཀྱི་འགྲེས་ནི་སུམ་ཅུ་དྲུག་པའོ། །འོག་གི་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྲེས་ནི་སུམ་ཅུ་བདུན་པའོ། །སྟེང་གི་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྲེས་ནི་སུམ་ཅུ་བརྒྱད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁ་ཅིག་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་


DTG091_Page_0143
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡིད་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པར་བྱས་ཏེ། ལུས་བལྟ་ན་སྡུག་ལ་དབང་པོ་གསལ་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་ལ། སྤྱོད་ལམ་མཛེས་པས་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིད་དུ་འོང་བར་བྱས་ཏེ། སྐྱེ་བོ་ཀུན་དེ་ལ་མོས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་སུམ་ཅུ་དགུ་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཞན་མི་སྨོད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅིང༌། དབང་པོ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱས་ནས་སེམས་ཅན་བདག་བསྟོད་ཅིང་གཞན་ལ་སྨོད་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་བདག་དེ་ལྟར་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་སྐྱོན་མེད་ཀྱང༌། བདག་ལ་མི་བསྟོད་གཞན་ལ་མི་སྨོད་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་བཞི་བཅུ་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད་ཅེས་བྱ་བ་ནས། ལོག་པར་འགྲོ་བ་དང་ངན་སོང་དུ་མི་ལྟུང་བ་དག་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། ས་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁ་ཅིག་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་འབྲས་བུས་དབུལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ངན་འགྲོའི་སྡུག་བསྔལ་མི་མྱོང་བར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བརྩོན་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་བཞི་བཅུ་གཅིག་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་ནམ་ཡང་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་མི་གཏོང་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁ་ཅིག་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལྷུར་བླངས་ནས་ས་དང་པོ་


DTG091_Page_0144
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐོབ་པར་བྱས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་དགེ་བ་བཅུ་ལ་འགོད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་བཞི་བཅུ་གཉིས་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྦྱིན་པ་དང་ངག་སྙན་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁ་ཅིག་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷུར་བླངས་ཏེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་དགེ་བ་བཅུ་ལ་བཀོད་དེ། བསྡུ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྡུད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་བཞི་བཅུ་གསུམ་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ལ་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་དང༌། མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་རིམ་གྲོ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང༌། ཕུ་དུད་དང༌། མཆོད་པ་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁ་ཅིག་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷུར་ལེན་ཅིང༌། ཚེ་རབས་དུ་མར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ལ་གནས་ཏེ། མཐུ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་མང་པོ་མཉེས་པར་བྱེད་ཅིང༌། མཆོད་པ་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་བཞི་བཅུ་བཞི་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་སྣང་བ་དེ་དང་ནམ་ཡང་བྲལ་བར་མི་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁ་ཅིག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་ཤིང་ཆོས་བསྟན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མ་རིག་པའི་མུན་པ་བསལ་ཏེ། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་ནས་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་བཞི་བཅུ་ལྔ་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལས་ཡང་དག་པར་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་སྨོས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟ་བུ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་དར་ཞིང་འཕེལ་བའི་རིམ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་


DTG091_Page_0145
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཉིད་ལས་གླེང་བསླངས་ནས། ཆོས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་ཏེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པའི་ལུས་དང༌། ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐབས་འདིར་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་ལ་མི་བྱའི། དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་དང་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་ལས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུའི་གོ་སྐབས་མི་དབྱེའོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། དོན་དང་ཚིག་དེ་ཉིད་ལས་གླེངས་ཏེ། ཆོས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་ལུས་དང་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་ལས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་གང་ལགས་ཞེས་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། ལུས་དང་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་ལས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་གང་ཡིན་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ལུས་དང་ངག་ཡིད་གསུམ་དངོས་པོ་ཡོད་པར་དམིགས་པ་དང༌། དེ་དག་གིས་བྱ་ཞིང་བརྩམས་པའི་ལས་དངོས་པོ་ཡོད་པར་ལྟ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་ཡིན་པས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་འདྲ་བར་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་ནི། ལུས་གང་དང༌། ངག་གང་དང༌། ཡིད་གང་གིས་འཇུངས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འཇུངས་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་ལུས་དང་ངག་ཡིད་གསུམ་མི་དམིགས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་སྐྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡིད་ཀྱི་ལས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་


DTG091_Page_0146
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལུས་དང་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མི་འབྱུང་བ་དང༌། ཅིའི་ཕྱིར་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མི་འབྱུང་བའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་སྐྱེད་པ་ཙམ་དུ་ནི་ཤེས་པར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་གནས་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལུས་དང་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་སྐྱོན་དེ་ལྟ་བུ་འབྱུང་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། གནས་ངན་ལེན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕྱས་སུ་འགྱུར་བའམ། སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བའི་རྣམ་གྲངས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྐྱོན་དག་པར་བྱེད་ཅིང་མེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། སྐྱོན་དེ་ལྟ་བུ་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་སྦྱོང་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། ཆོས་ཉན་པའི་འཁོར་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་ཕྱིར། ལུས་དང་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་གནས་ངན་ལེན་ཇི་ལྟར་སྦྱོང་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། ལུས་དང་ངག་ཡིད་གསུམ་དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པ་ཉིད་གནས་ངན་ལེན་སྦྱོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་གནས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ལུས་དང་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་སྐྱོན་མེད་པ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་བསྟན་པ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དང་པོ་ཐོབ་ནས་དགེ་བ་བཅུ་ལ་གནས་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེ་བར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པ་ཡང༌། ལུས་དང་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་སྐྱོན་སྦྱོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་ཞིང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་


DTG091_Page_0147
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བརྩོན་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་ཏོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་ཞིང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱོད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་མ་གཏོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གཞན་གང་ཞིག་ཡོད་སྙམ་ནས་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་མེད་ཅིང༌། བླང་བ་མེད་པ་དང༌། དོར་བ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གང་ཡིན་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ལུས་དང་ངག་ཡིད་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་མིང་གིས་སྨོས་པ་རྣམས་དངོས་པོ་ཡོད་པར་མི་བལྟ་སྟེ། དེ་དག་ལ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལམ་དེ་ལྟ་བུས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅིང་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་སུས་ཀྱང་ཐུབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་བདུད་དང་བར་དུ་གཅོད་པ་སུས་ཀྱང་མི་ཚུགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཚུལ་ཇི་ལྟ་བུར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཐུབ་པ་མ་མཆིས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གོང་དུ་ཅིས་ཀྱང་མི་ཚུགས་པའི་ཡོན་ཏན་མདོར་བཤད་པ་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ནམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་གཟུགས་ལ་རློམ་སེམས་མེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རློམ་སེམས་མེད་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ཡིན་ཏེ་སུས་ཀྱང་ཐུབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་གང་ལ་ཡང་དངོས་པོ་ཡོད་པར་མི་


DTG091_Page_0148
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། བདུད་དང་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ལ་སོགས་པ་སུས་ཀྱང་མི་ཚུགས་ཤིང་བར་ཆད་བྱེད་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། རློམ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པར་སེམས་ཤིང་དེ་དག་ལ་བརྟེན་པའམ་བསྙེམས་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐུ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གནས་བརྟན་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཐེ་ཚོམ་འདྲིར་གཞུག་པའི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁ་ཅིག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ངན་སོང་རྣམས་སུ་མི་སྐྱེ་ཞིང་མི་དབུལ་པོ་དང་དམན་པའི་ལུས་སུ་མི་སྐྱེ་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མངའི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མི་མངའ་བའི་རིགས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མངའ་བའི་ཡེ་ཤེས་དེ་གང་ལགས་ཞེས་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་དག་ཀྱང་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མང་པོ་མཐོང་བ་དང༌། དེ་དག་ལས་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་དང་འགྲོགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་མཐོང་བར་ནུས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་དེ། ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུའི་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་


DTG091_Page_0149
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆེན་པོ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ། ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱོད་ཅིང་བསྒོམ་ཡང་དོན་དམ་པར་ཆོས་དེ་གང་ལ་ཡང་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། དངོས་པོར་མི་དམིགས་པ་དང༌། དངོས་པོ་ཡོད་པར་མི་ལྟ་བའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། མིག་ལྔ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལ་སྤྱན་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྩོན་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། སྔར་སྤྱན་ལྔ་བསྟན་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་ལྔའི་སྐབས་སུ་བསྟན་པ་འདིར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱན་ལྔར་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་བསྟན་པས་ལན་གཉིས་སུ་ཟློས་པའི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤའི་མིག་གིས་དཔག་ཚད་བརྒྱ་མཐོང་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤའི་མིག་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤའི་མིག་བསྟན་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་མཐོན་དམན་དང༌། ཡོན་ཏན་ཆེ་ཆུང་གི་རིམ་པ་ལས། ལ་ལའི་ཤའི་མིག་གིས་ནི་དཔག་ཚད་བརྒྱ་ཚུན་ཆད་མཐོང༌། ལ་ལས་ནི་དཔག་ཚད་སྟོང་མཐོང༌། ལ་ལས་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་མཐོང་བ་ཡང་ཡོད་དེ། མདོར་ན་དངོས་པོ་གཟུགས་ཅན་དུ་གཏོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་འཇུག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤའི་མིག་ཅེས་བྱའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷའི་མིག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ལྷའི་མིག་


DTG091_Page_0150
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷའི་མིག་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཤད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷའི་མིག་ཡོངས་སུ་དག་པས་ནི། འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ལྷའི་རིས་ཀྱི་ལྷའི་མིག་ཅི་འདྲ་བ་དང་དེ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། ལྷ་དེ་དག་གི་བསམ་གཏན་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང༌། ཚེ་འཕོས་པ་རྣམས་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་ཤིང༌། འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷའི་སྤྱན་ཅི་འདྲ་བ་དང༌། དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་དང་ལྡན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདི་ནི་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསྟན་པ་སྟེ། མདོར་ན་འདུས་བྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་མིང་གིས་སྨོས་པ་ཐམས་ཅད་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་ཅིང་མཁྱེན་པ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཀྱི་མིག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ལྟར་ན་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་མིག་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་བཤད་པ་སྟེ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བ་དང༌། སའི་རིམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། མཐུ་དང་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མཁྱེན་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་འདི་ནི་དད་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་གང་ཟག་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལ་བྱའོ། །གང་ཟག་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལ་བྱའོ། །གང་ཟག་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་སྟེ། གང་ཟག་


DTG091_Page_0151
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདིའི་དབང་པོ་ལྔ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉན་ཐོས་ཀྱི་གང་ཟག་ཁ་ཅིག་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ནས། དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ་དེ་ལྟ་བུ་ཤེས་པའོ། །དབང་པོ་ལྔས་དེ་མ་ཐག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་ཐོབ་པའི་མཐུས་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་མོད་ལ་གཞན་གྱིས་བར་མ་ཆོད་པར་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་མ་ཐག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ན། འཕགས་པའི་ས་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་སྟོན་མ་ཐོབ་ཅིང་མ་མཐོང་བ། ཐོབ་ཅིང་མཐོང་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་དེ་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་ཏེ། དེ་དག་ལས་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་ལ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བས། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ལྟར་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ན། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བའི་ཆོས་གསུམ་སྤོང་སྟེ། དེ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཕུང་པོ་ལྔ་འཇིག་པའི་རང་བཞིན་ཅན་རྣམས་ཚོགས་པ་ལ་བདག་གཅིག་པུ་རྟག་པར་བལྟའོ། །ཐེ་ཚོམ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་ཡིད་གཉིས་ཟ་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པ་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་དཀའ་བ་ཉམས་སུ་བླངས་པ་ཙམ་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཐོབ་པར་འཛིན་པ་སྟེ།


DTG091_Page_0152
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་དེ་གསུམ་གྱིས་གྲོལ་ཞིང་ཐར་པར་མ་འགྱུར་གྱི་འཁོར་བར་ཀུན་དུ་སྦྱོར་ཞིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཟག་འདི་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་གོང་དུ་སྨོས་པ་རྣམས་དང་ལྡན་པ་དེ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་འདི་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་བསྒོམ་པའི་ལམ་རབ་ཏུ་ཐོབ་ནས། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང༌། ངན་སེམས་རབ་ཏུ་སྲབ་པར་བྱེད་དེ། གང་ཟག་འདི་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པ་ཡན་ཆད་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་ཞིང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤང་བའི་ཕྱིར། ཡང་དང་ཡང་དུ་གོམས་པར་བྱེད་པ་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ནི། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཡུལ་རྣམས་ལ་ཞེན་པ་ལ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཞེས་བྱའོ། །ངན་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེ་སྡང་གིས་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་གནོད་པར་སེམས་པའོ། །དེ་ལྟར་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་ཤིང༌། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གཉིས་སྤོང་བར་སྦྱོར་བའི་གང་ཟག་དེ་མི་དང་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ལན་ཅིག་སྐྱེས་ཏེ། དེ་ཕན་ཆད་མི་དང་ལྷའི་ནང་དུ་མི་སྐྱེ་བ་ལ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལམ་དེ་ཉིད་དེ་བས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་ནས། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང༌། གནོད་སེམས་རབ་ཏུ་སྤོང་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་དེ། གང་ཟག་འདི་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བསྒོམ་པའི་ལམ་དེ་ཉིད་ལ་གནས་ཏེ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་ཚེ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་སྲབ་མོར་བྱས་པ་དེ་དག་མ་ལུས་པར་སྤོང་བ་ནི། སླར་ལྷ་དང་མིའི་ནང་དུ་མི་སྐྱེ་བས་ན་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལམ་དེ་ཉིད་དེ་བས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པས། གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། གང་ཟག་དགྲ་བཅོམ་པའི་རྒྱུས་བསྟན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང༌།


DTG091_Page_0153
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་རིག་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང་རྒོལ་བ་སྤངས་པས། དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པར་བསྟན་པ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ནི། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞིའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རོ་ལ་ཆགས་པའོ། །མ་རིག་པ་ནི་བསམ་གཏན་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མི་ཤེས་པའི་སྒྲིབ་པའོ། །ང་རྒྱལ་ནི་བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་ཉིད་བསྙེམས་པའོ། །རྒོད་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཚེ། ཞི་གནས་ཀྱི་ཤས་ཆུང་ཞིང་ལྷག་མཐོང་གི་ཤས་ཆེ་བས་སེམས་གཡེང་བ་སྟེ། སྐྱོན་དེ་རྣམས་སྤངས་པས་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ལ། གང་ཟག་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་ཟག་གི་རིམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཤེས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཟག་འདི་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གང་ཟག་འདི་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། ཁྱད་པར་དུ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ཏེ་བསྒོམ་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །གང་ཟག་འདི་ནི་སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གང་ཟག་འདི་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་མིག་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡང་བཤད་པའི་དོན་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། ཁྱད་པར་དུ་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ཏེ་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ནས། དགྲ་བཅོམ་པའི་བར་དུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། དེ་ལྟ་བུ་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གང་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ། ཀུན་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདི་ནི་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་མིག་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་


DTG091_Page_0154
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བའི་བར་དུ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་ཤེས་པས་དབང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཤེས་པ་ཡང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཀྱི་མིག་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། ཀུན་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཀྱི་མིག་གིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་མིག་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ས་དང་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཤེས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ཤེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཀྱི་མིག་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ལྟར་ན་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་མིག་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། ས་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་རྣམས་ཤེས་པ་བསྟན་ཏེ། ཤེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཀྱི་མིག་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་ལ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མིག་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསྟན་པ་


DTG091_Page_0155
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟེ་སངས་རྒྱས་སུ་མ་གྱུར་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱི་ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་ལ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་རྒྱུས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ཞེས་བྱའོ། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མིག་ལྔ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བར་འདོད་པ་དང་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མིག་ལྔ་པོ་དེ་དག་ལ་བསླབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱན་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཐོབ་པ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱད་པས་ཐོབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ནང་དུ་སྤྱན་ལྔ་ལ་སོགས་པ་དགེ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུས་པའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་ལ་ཞིག་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ནང་ན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་སྟེ། སུ་ཞིག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ནང་དུ་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བའམ་བདེན་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རབ་ཏུ་འཐོབ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནི། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་འཕེལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་བཤད་པ་སྟེ། སྔར་མངོན་པར་ཤེས་པ་བཤད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་སྟེ་མདོར་བསྟན་པའོ། །སྐབས་འདིར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་བསྟན་པ་སྟེ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་


DTG091_Page_0156
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འོང་བ་མེད་པ་དང༌། འགྲོ་བ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁ་ཅིག་སའི་རིམ་པ་ལ་མཐོན་དམན་དང༌། སྤྱོད་པ་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་གི་བྱེ་བྲག་ལས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཅར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཅིག་གམ། གཉིས་སམ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་ཡོད་པར་ཡང་སྒྲོ་མི་འདོགས་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མེད་པར་ཡང་སྐུར་པ་མི་འདེབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆགས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཉེ་བར་བཟུང་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཏོང་བ་པོ་དང་ལེན་པ་དང༌། སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་རྫས་གསུམ་ཆར་ལ་དངོས་པོར་ལྟ་ཞིང་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་སྒྲོ་འདོགས་ཤིང་སྐུར་པ་འདེབས་པ་མེད་པ་དང༌། འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པས་སྦྱིན་པ་བྱས་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འོང་བ་དང་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པས། ལམ་ཡོད་པ་དང༌། འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་ཡང་ཡོད་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་འོང་བ་མེད་པ་དང༌། འགྲོ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་བ་ན་ཡང་གང་ནས་ཀྱང་འོང་བ་མེད་པ། འགག་པ་ན་ཡང་གང་དུ་ཡང་འགྲོ་བ་མེད་དེ། དེ་ལྟར་འོང་བ་དང་འགྲོ་བ་མེད་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བ་ལས་གདགས་སོ་


DTG091_Page_0157
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤེས་རབ་ནི་ཤེས་རབ་འཆལ་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བ་ལས་གདགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྣམས་སྨོས་པ་ཡང་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་ཟླས་བསྒྲུབས་ཏེ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་ནི་བརྒལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་རློམ་སེམས་མེད་དོ། །མ་བརྒལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་རློམ་སེམས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་ཏེ། དེ་དག་ལས་ཐར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱིན་པ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་རློམ་སེམས་མེད་དོ། །སྦྱིན་པ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་རློམ་སེམས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤེས་རབ་འཆལ་བ་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་རློམ་སེམས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང༌། དེ་དག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་ཅར་ཡང་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཏུ་མི་སེམས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །སྤྱོས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་རློམ་སེམས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱིས་མ་གོས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུམ་སྐྱེས་པ་ནི་སྤྱོས་ཞེས་བྱ་བར་རློམ་སེམས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏེ། སྤྱོ་བར་བྱ་བ་དང༌། སྤྱོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། སྤྱོ་བའི་དངོས་པོ་གསུམ་ཆར་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི། རློམ་སེམས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་གཅོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རློམ་སེམས་ཐམས་ཅད་གཅོད་པའི་དོན་སྟོན་པས། དེ་ལ་སྤྱོས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་རློམ་སེམས་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཡོན་


DTG091_Page_0158
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏན་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དག །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་འོག་ནས་འབྱུང་བ་རྣམས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་འདི་བསྟན་པའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་བཤད་པས། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་པ་བསྟན་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཞལ་འཛུམ་པ་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཕྱི་མའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྒྱན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཤ་སྟག་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། འཁོར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་བཤད་པའོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་མཽད་གལ་ཆེན་པོའི་བུ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐུབ་པ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་ཤིང་བསྟོད་པ་སྟེ། རབ་དང་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། བཟང་བར་བསྟོད་པའི་རྣམ་གྲངས་སུ་ཟད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་


DTG091_Page_0159
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕན་པ་དང༌། བདེ་བའི་དོན་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་སྦྱིན་པ་སྔར་ཡོངས་སུ་བཏང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་གཏོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ད་ལྟའི་དུས་ན་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པར་གཏོང་བའོ། །ཡོངས་སུ་གཏང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཕྱིས་ཡོངས་སུ་གཏང་བར་འགྱུར་བའོ། །དེའི་སླད་དུ་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་སོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་དང༌། གཏོང་བ་དང་གཏང་བར་འགྱུར་བའི་འབྲས་བུ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དུས་གསུམ་དུ་སྦྱར་ཏེ་བསྟན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་གཟུགས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་མི་མཉམ་པ་སྟེ། མི་མཉམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་མཉམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་ནི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་བལྟ་བས་མི་ངོམས་པའོ། །ཚོར་བ་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དུ་བྲལ་བའི་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་པའོ། །འདུ་བྱེད་ནི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཡུལ་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་སུ་ལ་ཡང་མེད་པས་མི་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས། ཕུང་པོ་ལྔ་མི་མཉམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་


DTG091_Page_0160
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་མཉམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། དོན་དམ་པར་ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཕུང་པོ་ལྔས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུས་ཕུང་པོ་ལྔར་བསྟན་ཏོ། ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་མཚན་ཉིད་འདི་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་སུས་ཀྱང་ཐོག་ཏུ་མི་ཕེབས་ཤིང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་མི་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མི་མཉམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ལ། མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས། མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས། བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཏོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡོད་ན། མིའི་འཇིག་རྟེན་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་དང་གཞན་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པ་དང༌། སྤྱོད་དུ་བཅུག་པས་དེའི་འབྲས་བུ་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་མཐོ་རིས་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་བྲལ་བའི་བདེ་བ་ཡང་རུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀ་དང་ལེགས་པར་བྲལ་བའི་ཕྱིར། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་བྲལ་བ་བདེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཞལ་གྱི་སྒོ་ནས་ལྗགས་ཀྱི་དབང་པོ་བཀྲམ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུའི་ལེའུ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་འོད་འཕྲོ་བ་དགྱེ་བ་མཛད་དེ། སྔར་འོད་འཕྲོ་བ་བཀྱེ་བས་འཁོར་བསྡུས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་མ་རྣམས་འོད་འཕྲོ་འདིས་བསྡུས་ནས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་ཏེ་ལུང་བསྟན་པ་བཤད་པའོ། །དེ་ཡན་ཆད་དུ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་


DTG091_Page_0161
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྩོན་པར་བྱ་བ་དང༌། བརྩོན་པར་བྱད་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། བརྩོན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་པ་དང༌། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་གླེང་བསླང་སྟེ་ཞུས་པ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་པ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུའི་ལེའུ་སྟེ་གཉིས་པའོ།། །།


previousགཉིས་པ། ཤཱ་རིའི་བུའི་ལེའུ།next