Nitartha Digital Library
Tibetan
སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་བརྒྱ་སོ་དྲུག་པ།


   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
སུམ་ཅུ་པའི་བཤད་པ།  བློ་གྲོས་བརྟན་པ།
   
   


 
previousསུམ་ཅུ་པའི་བཤད་པ། བློ་གྲོས་བརྟན་པ།next

སུམ་ཅུ་པའི་བཤད་པ།
བློ་གྲོས་བརྟན་པ།


DTG136_Page_0292
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཏྲིཾ་ཤི་ཀ་བྷཱ་ཥྱཾ། བོད་སྐད་དུ། སུམ་ཅུ་པའི་བཤད་པ། བམ་པོ་དང་པོ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མ་རྟོགས་པ་དང་ལོག་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་ལ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མ་ལོག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་རིག་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་སུམ་ཅུ་པ་བརྩམས་སོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་བསྟན་པའང་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་ན་དེ་སྤངས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤང་བ་ཡང་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་ཐར་པ་འཐོབ་པ་ལ་བསྒྲིབས་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་སྤངས་ན་ཐར་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡེ་ཤེས་འཇུག་པའི་བར་དུ་གཅོད་པར་གྱུར་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་སྤངས་ན་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འཇུག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དག་སེམས་ཙམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་བསྟན་པས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ལ་མཐར་གྱིས་འཇུག་


DTG136_Page_0293
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདི་བརྩམས་སོ། །ཡང་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་བྱ་ཡང་རྫས་ཉིད་དུ་ཁ་ཅིག་སེམས་པ་དང༌། གཞན་དག་ཤེས་བྱ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་ཡོད་ཀྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྨྲ་བ་འདི་རྣམ་པ་གཉིས་དགག་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདི་བརྩམས་སོ། །བདག་དང་ཆོས་སུ་ཉེར་འདོགས་པ། །སྣ་ཚོགས་དག་ནི་གང་བྱུང་བ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང་བསྟན་བཅོས་ལའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་གྱུར། །བདག་དང་ཆོས་སུ་ཉེར་འདོགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །བདག་དང་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པས། བདག་དང་ཆོས་སུ་ཉེར་འདོགས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བདག་ཏུ་བཏགས་པ་དང༌། ཆོས་སུ་བཏགས་པའོ། །སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་དུ་མ་སྟེ། བདག་དང་སྲོག་དང༌། སྐྱེ་བ་པོ་དང༌། ཤེད་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། ཤེད་བུ་དང༌། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་བདག་ཏུ་ཉེ་བར་འདོགས་པའོ། །ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང༌། གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པའོ། །ཉེ་བར་འདོགས་པ་འདི་རྣམས་གཉིས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་ཉིད་དེ། བདག་གམ་ཆོས་རྣམས་དངོས་པོ་ལ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེན་ཆོས་རྣམས་དང༌། བདག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གང་ཞེ་ན། གཞན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། རྒྱུའི་སྐད་ཅིག་འགག་པ་དང༌། དུས་མཉམ་དུ་རྒྱུའི་སྐད་ཅིག་དང་མི་འབྲལ་བ་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཐོབ་པ་ནི་གྱུར་པའོ། །དེ་ལ་བདག་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་བརྟས་ཤིང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་བརྟས་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་བདག་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་བདག་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་བདག་དང༌།


DTG136_Page_0294
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་རྣམས་མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་ལྟ་བུ་རྒྱུར་བྱས་ནས། བདག་ལ་སོགས་པར་ཉེ་བར་འདོགས་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་འཇུག་སྟེ། དཔེར་ན་རབ་རིབ་ཅན་གྱིས་སྐྲ་ཤད་འཛིངས་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །ཉེ་བར་འདོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་གང་མེད་པ་དེ་ལ་དེ་ཉེ་བར་འདོགས་ཏེ། དཔེར་ན་མི་བླུན་པོ་ལ་བ་ལང་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་བདག་དང་ཆོས་རྣམས་མེད་པས་བདག་དང་ཆོས་རྣམས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཉིད་དེ། དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཤེས་བྱ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་རྫས་ཉིད་དོ་ཞེས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྨྲ་བ་འདི་ཁས་མི་བླང་ངོ༌། །ཉེ་བར་འདོགས་པ་ནི་གཞི་མེད་པར་མི་སྲིད་པས་གང་ལ་བདག་དང་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་དངོས་པོ་ཡོད་པར་ངེས་ང་ར་ཁས་བླང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཤེས་བྱ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དེ། དོན་དམ་པར་མེད་དོ་ཞེས་ཁས་ལེན་པ་དེས་རིགས་པ་མི་བཟོད་དེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་མེད་ན་ཀུན་རྫོབ་དུ་མི་རུང་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ཡང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་བཏང་ངོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་གྱི་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ན་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་དངོས་པོ་མེད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་བ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བས་རྫས་སུ་ཡོད་པར་ཁས་བླང་ངོ༌། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི་གྱུར་བའི་སྒྲས་བསྟན་པའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དོན་གྱི་རྣམ་པར་འབྱུང་བ་འདི་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་རུང་ཞེ་ན། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ནི་བདག་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་དུ་འདོད་ཀྱི་བྱེད་རྒྱུ་ཙམ་དུ་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ལ་སོགས་པ་དང་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་དག་ནི་བ་བསྩགས་པ་ལ་དམིགས་པ་སྟེ། དེའི་རྣམ་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསྩགས་པ་ནི་ཆ་


DTG136_Page_0295
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤས་འདུས་པ་ཙམ་ལས་གུད་ན་མེད་དེ། ཆ་ཤས་དེ་དག་བརྩལ་ན་བསྩགས་པའི་རྣམ་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྩགས་པའི་རྣམ་པར་འབྱུང་ངོ༌། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་བསགས་པ་དག་ཉིད་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་ནི་དེའི་རྣམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་མ་བསྩགས་པའི་དུས་ན་ཡང་རང་བཞིན་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་བ་ཅི་ཡང་མེད་དེ། དེ་བས་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་མ་བསྩགས་པ་བཞིན་དུ་བསྩགས་པ་ཡང་དམིགས་པར་མི་རུང་ངོ༌། །གཞན་དག་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རེ་རེ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པ་ནི་དབང་པོས་མི་རྟོགས་ཀྱི། དབང་པོ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་ནི་དབང་པོས་བཟུང་བའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་དག་གི་ཡང་ལྟོས་པ་དང་མི་ལྟོས་པའི་དུས་ན་རང་བཞིན་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་པ་མེད་པས་དབང་པོས་གཟུང་བའམ། དབང་པོས་མི་རྟོགས་པ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་དུ་ཟིན་ན་ནི། དེ་ལྟ་ན་བུམ་པ་དང་རྩིག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་དེའི་རྣམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བ་ཡང་གཞན་ལ་ཡུལ་ཡང་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ནི་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་མི་རིགས་སོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་ཀྱང་ཚུ་རོལ་དང་ཕ་རོལ་དང་དབུས་ཀྱི་ཆ་ཡོད་པས་ཀ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཁས་མི་ལེན་ན་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་ཤར་དང༌། ལྷོ་དང༌། ནུབ་དང། བྱང་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱང་ལུས་པ་མེད་པ་དང༌། ཡུལ་ན་མི་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་འོ་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དོན་གྱིས་རྣམ་པར་འབྱུང་སྟེ། རྨི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ཁས་བླང་ངོ༌། །ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ནི་དེའི་རྣམ་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འགག་པ་དང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ལྟར་གྱི་དག་ཀྱང་ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བའི་


DTG136_Page_0296
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚེ་ན་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་པའི་ཚེ་ན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྐྱེའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་བདག་དང་ཆོས་དམིགས་སུ་མེད་ན་ཉ་བར་འདོགས་པར་མི་རུང་སྟེ། ཉེ་བར་འདོགས་པ་ནི་གསུམ་ཡོད་ན་འགྱུར་གྱི། གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མེད་ན་མི་འགྱུར་ཏེ། དོན་གྱི་དངོས་དང༌། དེ་དང་འདྲ་བའི་ཡུལ་གཞན་དང༌། དེ་གཉི་ག་དང་འདྲ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་དོན་གྱི་དངོས་མེ་དང་དེ་དང་འདྲ་བ་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་དང༌། དེ་གཉི་གའི་ཐུན་མོང་གི་ཆོས་སེར་བ་ཉིད་དམ་རྣོ་བ་ཉིད་ཡོད་ན་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་མེ་ཉེ་བར་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་ལ་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་མེ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ནི། རིགས་མ་རྫས་ཤིག་ཉེ་བར་འདོགས་གྲང་ན་ཉེ་བར་འདོགས་པ་གཉི་ག་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཐུན་མོང་གི་ཆོས་སེར་བ་ཉིད་དམ་རྣོ་བ་ཉིད་ནི་མེའི་རིགས་ཀྱིས་མ་ཡིན་ནོ། །ཐུན་མོང་གི་ཆོས་མེད་པར་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་རིགས་ཉེ་བར་གདགས་སུ་མི་རུང་སྟེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཆོས་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཡང་རྣོ་བ་ཉིད་དང་སེར་བ་ཉིད་རིགས་མེད་པར་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་རིགས་ཉེ་བར་འདོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རིགས་མེད་པར་ཡང་རྣོ་བ་ཉིད་དང༌། སེར་བ་ཉིད་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མེད་པར་མི་འབྱུང་བ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མེད་པར་མི་འབྱུང་བ་ནི་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ལ་མེད་དེ། མེ་བཞིན་དུ་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་ཡང་རིགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་རིགས་ཉེ་བར་གདགས་སུ་མི་རུང་ངོ༌། །རྫས་སུ་ཉེ་བར་གདགས་སུ་མི་རུང་སྟེ། སྤྱིའི་ཆོས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེའི་ཡོན་ཏན་རྣོ་བའམ་སེར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ནི་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དེ་ལས་གཞན་ཏེ། བྱེ་བྲག་ནི་རང་གི་གནས་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མེའི་ཡོན་ཏན་མེད་པར་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་མེ་ཉེ་བར་གདགས་པ་ནི་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་མེའི་ཡོན་ཏན་དང་འདྲ་བས་རིགས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་ཡང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་མེའི་ཡོན་ཏན་རྣོ་བ་ཉིད་དང་སེར་བ་ཉིད་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུའི་ཡོན་ཏན་རྣོ་བ་ཉིད་དང་སེར་བ་


DTG136_Page_0297
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་ལ་ཉེ་བར་གདགས་སུ་ནི་རུང་གི །ཡོན་ཏན་འདྲ་བས་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་མེ་ཉེ་བར་གདགས་སུ་ནི་མི་རུང་སྟེ། མེ་ན་ཡོན་ཏན་གྱི་འདྲ་བ་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྫས་ཉེ་བར་གདགས་སུ་ཡང་མི་རུང་ངོ༌། །དོན་གྱི་དངོས་ཀྱང་མེད་དེ། དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཙོ་བོ་ལ་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་པར་ཟད་དེ། དེའི་རང་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ནི་མི་རེག་གོ །གཞན་དུ་ན་ཡོན་ཏན་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་མ་གཏོགས་པར་དོན་གྱི་དངོས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཐབས་གཞན་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་གཙོ་བོའི་རང་གི་ངོ་བོའི་ཡུལ་ལ་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་མེད་པས་དོན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲའི་བར་དུ་འབྲེལ་བ་མེད་པར་ཤེས་པ་དང༌། བརྗོད་པ་མེད་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་བརྗོད་བ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མེད་པས་དོན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་དོ། །ཡང་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བཏགས་པ་ཉིད་དེ་དངོས་ནི་མེད་དོ། །བཏགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་པ་སྟེ། སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཙོ་བོ་ལ་མེད་པར་བཏགས་པའི་ངོ་བོས་འཇུག་གོ །དེ་བས་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་བདག་དང་ཆོས་སུ་མེད་ན་ཉེ་བར་འདོགས་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མི་རིགས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེའི་དབྱེ་བ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གྱུར་པ་དེ་ཡང་རྣམ་གསུམ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གང་ལ་བདག་ཉེ་བར་འདོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཉེ་བར་འདོགས་པ་དེ་ཡང་རྒྱུའི་དངོས་པོ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོས་ཐ་དད་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་རྒྱས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ལ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བག་ཆགས་འབྱུང་བ་རྙེད་ནས་རིས་མཐུན་པ་གཞན་དག་ཏུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་འབྱུང་བ་རྙེད་ནས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་


DTG136_Page_0298
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བག་ཆགས་དང་རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་སྐྱེད་དོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་ཉིད་སྐྱེད་དོ། །གྱུར་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་མི་ཤེས་ནས། དེ་བས་ན་དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་སྨིན་དང་ངར་སེམས་དང༌། །ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་རིག་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གྱུར་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ངར་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དབང་གིས་ཇི་ལྟར་འཕངས་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ནི་རྟག་ཏུ་ངར་སེམས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་ངར་སེམས་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་སོ་སོར་སྣང་བས་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་བཤད་པ་མེད་པར་དེ་མི་རྟོགས་པས་དེ་བས་ན་རང་གི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ནི། །རྣམ་སྨིན་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གྱུར་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བཤད་མ་ཐག་པ་ལ་བྱའོ། །ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་གནས་ཡིན་པས་ཀུན་གཞི་སྟེ། ཀུན་གཞི་དང་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའོ། །ཡང་ན་དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་འཇུག་ཅིང་འབྲེལ་བའམ་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱུའི་དངོས་པོར་འཇུག་ཅིང་འབྲེལ་བས་ཀུན་གཞིའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཁམས་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། སྐྱེ་གནས་དང༌། རིགས་ཐམས་ཅད་དུ་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རྣམ་བར་སྨིན་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་


DTG136_Page_0299
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱི་གནས་ཡིན་པས་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པའོ། །གལ་ཏེ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གུད་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་ན་གོ་བ་དེའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡང་བརྗོད་དགོས་ཏེ། དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་དམིགས་པ་མེད་པ་དང་རྣམ་པ་མེད་པར་ནི་མི་འདོད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ནང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པ་སྣོད་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་དང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལ་ནང་གི་ཉེ་བར་ལེན་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་དང༌། གནས་དང་བཅས་པའི་དབང་པོའི་གཟུགས་དང་མིང་སྟེ། དེའི་དམིགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ལེན་པ་དག་དང་གནས། །རྣམ་པར་རིག་པ་མི་རིག་སྟེ། །གང་ལ་ལེན་པ་མི་རིག་པ་དང༌། གནས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་མི་རིག་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལེན་པ་དང་གནས་ཀྱི་རྣམ་པར་མི་རིག་པའོ། །དེ་ལ་ལེན་པ་ནི་ལེན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་བདག་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་བའི་བག་ཆགས་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་སོ། །དེ་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་བདག་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པར་རྟོག་པ་འབྲས་བུར་ལེན་པས་བདག་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་དེ་ནི་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་འདི་ལ་འདིའོ་ཞེས་ཚོར་བའི་རྣམ་པར་མི་རིག་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ལེན་པ་མི་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་གནས་ཉེ་བར་ལེན་པས་ལེན་པའོ། །གནས་ནི་ལུས་སོ། །དེ་ཡང་གནས་དང་བཅས་པའི་དབང་པོའི་གཟུགས་དང་མིང་ངོ༌། །དེའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་སྟེ། དེ་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་གཅིག་པས་ལེན་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ནི་གཉི་ག་ལེན་ཏོ། །གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ནི། གཟུགས་སུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་འགྲུབ་བས་མིང་བཞི་ལེན་པ་ཉིད་དེ། འོན་


DTG136_Page_0300
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱང་དེ་ན་གཟུགས་བག་ཆགས་ཀྱི་དུས་ཉིད་དེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་དུས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལེན་པ་དེ་ལ་འདིའོ་ཞེས་རིག་པར་མི་ནུས་པས་དེའི་ཕྱིར་མི་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གནས་པར་རྣམ་པར་རིག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པར་འབྱུང་བས་མི་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པར་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་སྨྲ་བ་ངག་གི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་དང་མཚུངས་སོ། །འགོག་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པར་རྟོག་པར་ཡང་མི་ནུས་ཏེ། རིགས་པ་དང་འགལ་བ་དང་མདོ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ནི་ཞེས་སྨོས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ངེས་པར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེའི་ཕྱིར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གང་དག་ཡིན་པ་དང༌། དུ་ཞིག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡང་བཤད་དགོས་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཅི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དེ་དག་དང་རྟག་ཏུ་མཚུངས་བར་ལྡན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་རེག་དང་ཡིད་བྱེད་དང༌། །རེག་དང་འདུ་ཤེས་སེམས་པར་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཇི་སྲིད་པ་དེ་སྲིད་དུ་རེག་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་ཆོས་ལྔ་པོ་འདི་དག་དང་ལྡན་ནོ། །རེག་པ་ནི་ཚོར་བའོ། །དེ་ལ་རེག་པ་ནི་གསུམ་འདུས་ནས་དབང་པོའི་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་སྟེ། ཚོར་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །དབང་པོ་དང༌། ཡུལ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་ཉིད་གསུམ་མོ། །དེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་དུས་མཉམ་དུ་གནས་པ་ནི་གསུམ་འདུས་པའོ། །དེ་ཡོད་ན་དེ་དང་དུས་མཉམ་པ་ཉིད་ན་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚོར་བ་དང་མཐུན་པ་དབང་པོའི་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་འདྲ་བ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རེག་པའོ། །དབང་པོ་དང་བྱེ་བྲག་གང་གིས་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དེའི་འགྱུར་བའོ། །རེག་པ་ཡང་དབང་པོའི་འགྱུར་པ་དང་འདྲ་བས་དབང་པོའི་རེག་


DTG136_Page_0301
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའམ། དབང་བོས་རེག་པས་རེག་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡུལ་གྱི་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དབང་པོའི་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་དོ། །འདིའི་ལས་ནི་ཚོར་བའི་རྟེན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་མདོ་ལས་ཀྱང༌། བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་རེག་པ་ལ་བརྟེན་ནས། བདེ་བའི་ཚོར་བ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་འཇུག་པའོ། །འཇུག་པར་བྱེད་པས་འཇུག་པ་སྟེ། དམིགས་པ་ལ་གང་གིས་སེམས་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ནི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་འཛིན་པའི་ལས་ཅན་ཏེ། སེམས་འཛིན་བ་ནི་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་སེམས་ཡང་དང་ཡང་དུ་གཏོད་པའོ། །ལས་དེ་ཡང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་དམིགས་པ་ངེས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་བྱེ་བྲག་ཅན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཤད་ཀྱི། དེ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ཉིད་ལ་ལས་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། སྐད་ཅིག་གཞན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བ་ནི་མྱོང་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཡུལ་སིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། གདུང་བར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་གཉི་གའི་རྣམ་པ་ལས་དབེན་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་མངོན་དུ་བྱེད་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ལས་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འདིར་མྱོང་བར་བྱེད་པས་མྱོང་བ་སྟེ། དེ་ལ་བདེ་བ་མྱོང་བ་ནི་ལས་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ནི་ལས་མི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མྱོང་བ་ནི་ལས་དགེ་མི་དགེ་གཉི་གའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །འདིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་བར་ཤེས་པ་ཉིད་ལས་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། དོན་དམ་བར་ན་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་བཏང་སྙོམས་ཉིད་ལས་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ནི་ལས་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་ཉེ་བར་འདོགས་སོ། །དེ་ལ་བདེ་བ་མྱོང་བ་ནི་


DTG136_Page_0302
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་བྱུང་ན་འབྲལ་བར་མི་འདོད་པ་དང༌། འགགས་ན་སླར་ཕྲད་པར་འདོད་པ་སྐྱེའོ། །སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ནི་གང་བྱུང་ན་བྲལ་བར་འདོད་པ་དང༌། འགགས་ན་སླར་ཕྲད་པར་མི་འདོད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བ་མྱོང་བ་ནི་གང་བྱུང་ངམ་འགགས་ཀྱང་རུང་གཉི་ག་མི་སྐྱེ་བའོ། །འདུ་ཤེས་ནི་ཡུལ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པའོ། །ཡུལ་ནི་དམིགས་པའོ། །མཚན་མ་ནི་དེའི་བྱེ་བྲག་སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་འཛིན་པ་ནི་འདི་སྔོན་པོ་ཉིད་ཡིན་གྱི་སེར་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོག་པའོ། །སེམས་པ་ནི་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཡིད་གཡོ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། གང་ཡོད་ན་ཁབ་ལོང་གི་དབང་གིས་ལྕགས་གཡོ་བ་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་ལ་སེམས་གཡོ་བར་བྱེད་པའོ། །ཚོར་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །ཆོས་ཀྱང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། བསྒྲིབས་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། མ་བསྒྲིབས་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཚོར་བ་སྤྱིར་བཤད་པས་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་ཚོར་བ་གང་ཡིན་པ་མི་ཤེས་ལ། དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཡང་ཅི་དགེ་བའམ། མི་དགེ་བའམ། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའམ། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་གཏོལ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ཏེ། དེ་ནི་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཡིན་པས་དེར་བསྙེགས་སོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ཉིད་ཡིན་གྱི། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་དམིགས་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བསྙེགས་སོ། །དེ་ལ་མ་བསྒྲིབས་པ་སྨོས་པ་ནི་བསྒྲིབས་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམ་པར་གཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་སྨོས་པ་ནི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་རྣམ་པར་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ཀྱིས་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གློ་


DTG136_Page_0303
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བུར་བ་རྣམས་ཀྱིས་མ་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་མ་བསྒྲིབས་པའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པར་གྱུར་པ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བར་ལུང་བསྟན་དུ་མེད་པས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །རེག་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དེ་ལ་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ཉིད་དང༌། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉིད་དང༌། དམིགས་བ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པ་དང༌། བདག་མ་གཏོགས་པར་གཞན་བཞི་དང༌། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་རྟག་ཏུ་ལྡན་ནོ། །དེ་དག་ལས་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ཉིད་དང༌། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པ་ཡང་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་ཆད་མི་སྲིད་དེ། གཞན་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཅི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཇི་སྲིད་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་ཐ་དད་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་ཞིག་གམ། འོན་ཏེ་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་ཅེ་ན། དེ་གཅིག་པུ་ཐ་དད་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ་སྐད་ཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་དེ་ནི་རྒྱུན་འབབ་ཆུ་བོ་བཞིན། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་རྒྱུན་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་བར་ཆད་མེད་པར་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བའོ། །ཆུའི་ཚོགས་ཀྱི་སྔ་ཕྱིའི་ཆུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབབ་བ་ནི་ཆུ་བོ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཆུ་བོ་རྩྭ་དང་ཤིང་དང་ལྕི་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དེད་ཅིང་འབབ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང་ལྡན་པ་ཡང་རེག་བ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུས་ནས་ཇི་སྲིད་འཁོར་གྱི་བར་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བ་དེ་གང་གི་ཚེ་ན་ལྡོག་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། དགྲ་བཅོམ་ཉིད་ན་དེ་ལྡོག་གོ །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཅི་ཞེ་ན་གང་


DTG136_Page_0304
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་ལྡན་ན་འདི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅི་དང་ལྡན་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཟད་པ་ཤེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་ངན་ལེན་མ་ལུས་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་དུས་ན་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པར་གྱུར་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་ངར་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གྱུར་པ་གཉིས་པ་སྟེ། དེ་ལ་གནས་ཏེ་རབ་འབྱུང་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་སྨོས་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་མིག་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་དམིགས་པར་གྲགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱི་གནས་དང་དམིགས་པར་མ་གྲགས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་དང་དམིགས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པ་ནི་མི་རུང་བས་དེའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱི་གནས་དང་དམིགས་པ་བསྟན་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་གནས་ཏེ་རབ་འབྱུང་ཞིང༌། །དེ་ལ་དམིགས་པ་ཡིད་ཅེས་བྱ། །རྣམ་ཤེས་ངར་སེམས་བདག་ཉིད་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་གནས་ཏེ་རབ་ཏུ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་སྦྱར་རོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དེའི་བག་ཆགས་ཀྱི་གནས་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ལ་གནས་བཅས་ནས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུན་གྱིས་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན་ཁམས་སེམས་གང་དུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཐོབ་པར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དེ་ཡང་ཁམས་དེ་དང་ས་དེའི་ཡིན་ཏེ། དེ་ཀུན་གཞི་དེ་ལ་རག་ལུས་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་གནས་ཏེ་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་བས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལང་དང་ང་ཡིར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་སེམས་གང་ལས་བྱུང་བ་དེ་ཉིད་དེའི་དམིགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ཁ་ཅིག་དེ་མི་འདོད་ཀྱང་དུས་ལ་ལར་སེམས་གང་ལས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་དམིགས་པ་ཡིན་ཞིང་དེ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡིད་ཅེས་


DTG136_Page_0305
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཡིད་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ཏེ་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་ཡིད་ཅེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །ཡང་དེའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ངར་སེམས་བདག་ཉིད་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ངར་སེམས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་དེ་ངེས་པར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པར་གྱུར་ན་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་གང་དག་དང་ཇི་སྙེད་དུས་ནི། ཇི་སྲིད་དུ་མཚུངས་པར་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དེ་མི་ཤེས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི། །ཉོན་མོངས་བཞི་དང་རྟག་ཏུ་འགྲོགས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་དེ་ལས་གཞན་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་དག་ལས་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཉོན་མོངས་པའང་དྲུག་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འགྲོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པའོ། །ཉོན་མོངས་བ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་མི་དགེ་བ་དང༌། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །མི་དགེ་བ་དག་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །བསྒྲིབས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མི་དགེ་བ་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མི་སྲིད་དེ། བསྒྲིབས་བ་ནི་ཉོན་མོངས་བ་ཅན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཉིད་དུ་ལུང་བསྟན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྟེ། ཇི་སྲིད་དུ་དེ་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་དེ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །སྤྱིར་བསྟན་པས་ཁྱད་པར་མི་ཤེས་ནས་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་དང་བདག་ཏུ་རྨོངས། །བདག་རྒྱལ་བདག་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་བདག་ཏུ་མཐོང་བ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྨོངས་པ་ནི་མི་ཤེས་པ་སྟེ། བདག་


DTG136_Page_0306
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་ཤེས་པ་ནི་བདག་ཏུ་རྨོངས་པའོ། །བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་ནི་བདག་གི་ཡུལ་ལ་ངར་སེམས་པ་སྟེ། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བདག་ཆགས་ནི་བདག་ལ་ཆགས་པ་སྟེ། བདག་ལ་དགའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་རྨོངས་པར་གྱུར་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་འབྱུང་ངོ༌། །བདག་ཏུ་མཐོང་བས་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །དེ་གསུམ་ཡོད་ན་བདག་ཏུ་བསམས་པའི་དངོས་བོ་ལ་མངོན་བར་ཆགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་ལ་ཆགས་པའོ། །ཡང་སྨྲས་པ། མ་རིག་པ་དང་བདག་ལྟ་དང༌། །ངའོ་ང་རྒྱལ་སྲིད་འདི་བཞིས། །ཀུན་གཞི་ཉོན་མོངས་ཅན་འགྱུར་ཡིད། །ངར་སེམས་པ་ཡི་མཚན་ཉིད་དེ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྒྱུ་བྱེད་པའང༌། །ཡིད་དེ་དེ་དག་ཉོན་མོངས་ཅན། །སེམས་དགེ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་ཚེ། །རྟག་ཏུ་ངར་འཛིན་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཡིད་བཞིན་དུས་དགུ་པ་སྟེ། འདིར་སྤྱིར་བརྗོད་པ་ཅི་རང་གིས་པ་ཉིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནམ། འོན་ཏེ་གཞན་གྱིས་པ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མི་ཤེས་ནས། དེའི་ཕྱིར་གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེའིའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གང་དུ་སྐྱེས་པ་ནི་གང་དུ་བྱུང་བའོ། །དེའིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་དང་ས་གང་དུ་སྐྱེས་པ་ཁམས་དེ་དང་ས་དེ་ཉིད་ཀྱི་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཏེ། ཁམས་གཞན་དག་ཀྱང་ས་གཞན་དག་གི་དང་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་དེ་ཉོན་མོངས་པ་བཞི་ཉིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནམ། སྨྲས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་གཞན་རེག་སོགས་ཀྱང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་བསྡུ་བའི་དོན་ཏོ། །རེག་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེག་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། སེམས་བ་སྟེ། ཆོས་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་ཀུན་དུ་འགྲོ་བས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་ཉིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་གྱི། ཁམས་དང་ས་གཞན་གྱི་དང་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དག་ལས་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྩ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་


DTG136_Page_0307
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ནི་ཡིད་བཞིན་དུ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དེ་དགེ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་དུས་ན་ཡང་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འབྱུང་ན་ནི་དེའི་ལྡོག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །མི་ལྡོག་ན་ནི་དེ་ལ་ཐར་པ་ག་ལ་ཡོད་དེ་ཐར་པ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། །འདི་ལྟར་དེ་ལ་དགྲ་བཅོམ་མེད། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ་མེད། །འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་ལམ་ནའང་མེད། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་མེད་དེ། དེ་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ཉོན་མོངས་པ་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་བཞིན་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་ན་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ཉིད་ཀྱིས་སྤོངས་ཏེ། དེ་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་ན་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་བཞིན་དུ་མེད་དོ། །ཕྱིར་མི་འང་བ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པ་ཡང་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་ན་ཡང་ལམ་བཞིན་དུ་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །འགོག་པ་ལས་ལངས་ནས་ཡང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་ལམ་ནའང་མེད། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྨོས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམ་པར་གཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་འབྱུང་བ་ཉིད་དོ། །བདག་མེད་པར་མཐོང་བ་ནི་བདག་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ན་དེ་འབྱུང་བར་མི་ནུས་ཏེ། གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཅིག་ཅར་དུ་མེད་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ན་དེ་འགག་གོ །དེ་ལས་ལངས་ནས་ཡང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །འདི་ནི་གྱུར་བ་ཉིད་པའོ། །ཞེས་བསྟན་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཞེས་མཇུག་སྡུད་པའོ། །གྱུར་པ་གཉིས་པའི་འོག་ཏུ་གྱུར་བ་གསུམ་པ་བརྗོད་དགོས་པས། གསུམ་པ་ཡུལ་རྣམ་དྲུག་པོ་ལ། །དམིགས་པ་གང་ཡིན་དེ་དག་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གསུམ་


DTG136_Page_0308
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །རྣམ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ལོ། །ཡུལ་ལ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་འཛིན་པ་དང་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། དེ་ཡང་ཅི་དགེ་བའམ་མི་དགེ་བའམ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞིག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དགེ་དང་མི་དགེ་གཉི་ག་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང༌། གཉི་ག་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། མ་ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང་གཏི་མུག་མེད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་དགེ་བའོ། །ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་མི་དགེ་བའོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དགེ་བའང་མ་ཡིན་མི་དགེ་བའང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཡང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཅི་འདྲ་བ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཅི་སྙེད་ཅིག་ཡོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་བྱེ་བྲག་ངེས། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་དགེ་བ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་ཉེ་ཉོན་མོངས། །ཚོར་བ་གསུམ་དང་དེ་མཚུངས་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་བསྟན་པ་དེ་དག་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དང་བོའི་རེག་ལ་སོགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཐོག་མར་བཤད་པས་དང་པོ་སྟེ། །འདི་ལྟར་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། །རྟག་ཏུ་རེག་དང་ཡིད་བྱེད་དང༌། །རེག་དང་འདུ་ཤེས་སེམས་པར་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་བཤད་པའོ། །དེ་དག་གི་དང་པོ་ནི་རེག་པ་ཡིན་པས་རེག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རེག་པ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་དག་གོ །འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང༌། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འབྱུང་ངོ༌། །བྱེ་བྲག་ཏུ་ངེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། འདུན་མོས་དྲན་དང་བཅས་པ་དང༌། །ཏིང་ངེ་འཛིན་བློ་བྱེ་བྲག་ངེས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །བྱེ་བྲག་ཅན་ལ་ངེས་པས་བྱེ་བྲག་ཏུ་ངེས་པ་སྟེ།


DTG136_Page_0309
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་དག་གི་ཡུལ་ནི་བྱེ་བྲག་ཅན་ཉིད་ཡིན་གྱི་ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདུན་པ་ནི་བསམས་པའི་དངོས་པོ་ལ་འདོད་པ་སྟེ། མ་བསམས་པ་ལ་འདུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བལྟ་བ་དང་མཉན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་བསམས་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསམས་པའོ། །དེ་ལ་མཐོང་བ་དང་ཐོས་བ་ལ་སོགས་པར་སྨོན་པ་ནི་འདུན་པ་སྟེ། ད་ནི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །མོས་པ་ནི་ངེས་པའི་དངོས་པོ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་འཛིན་པའོ། །ངེས་པར་སྨོས་པ་ནི་ངེས་པ་མ་ཡིན་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རིགས་པའམ་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་གི་དངོས་པོ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ངེས་པ་སྟེ། མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་གང་གིས་རྣམ་པར་ངེས་པའི་རྣམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་དེ་ལ་སེམས་འཇོག་པ་སྟེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་འཛིན་པ་ནི་མོས་པའོ། །དེ་ནི་མི་འཕྲོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལས་ཅན་ཏེ། མོས་པ་གཅེས་སུ་བྱེད་པ་ནི་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་འཕྲོག་པར་མི་ནུས་སོ། །དྲན་པ་ནི་འདྲིས་པའི་དངོས་པོ་མ་བརྗེད་པ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཉིད་དོ། །འདྲིས་པའི་དངོས་པོ་ནི་སྔོན་གྱི་མྱོང་བའོ། །མ་བརྗེད་པ་ནི་དམིགས་པ་ལ་འཛིན་པ་ཆུད་མི་ཟ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུའོ། །སྔོན་བཟུང་བའི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་ཡང་དང་ཡང་དྲན་བ་ནི་མངོན་པར་བརྗོད་པ་སྟེ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཁོ་ན་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་ལས་ཅན་ཏེ། དམིགས་པ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཡོད་ན་དམིགས་པ་གཞན་ནམ། རྣམ་པ་གཞན་ལ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བརྟག་པའི་དངོས་པོ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །བརྟག་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཡོན་ཏན་དུའམ། ངེས་པར་བརྟག་པར་བྱའོ། །རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ནི་དམིགས་པ་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །སེམས་མཉམ་པར་གཞག་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །བློ་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་ཡང་བརྟག་པའི་


DTG136_Page_0310
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དངོས་པོ་ཉིད་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། རིགས་པ་དང༌། རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པ་དང༌། གཞན་པའོ། །རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་པས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་འདྲེས་པ་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པའམ་ལོག་པར་སོ་སོར་རྟོགས་པའོ། །རིགས་པ་ནི་གཤའ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་མངོན་སུམ་མོ། །རིགས་པ་རྣམ་པ་དེ་གསུམ་གྱིས་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རིགས་པས་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་གསུང་རབ་ཚད་མ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །རིགས་པ་ངེས་པར་སེམས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཡིད་ཆེས་པ་མ་ཡིན་པའི་ལུང་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པར་སྣང་བ་དང༌། ལོག་པར་བསམས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། རིགས་བ་མ་ཡིན་པ་དེས་བསྐྱེད་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པའོ། །སྐྱེ་བ་ཐོབ་པ་དང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཤེས་པ་ནི་རིགས་པས་བསྐྱེད་པའང་མ་ཡིན། མི་རིགས་པས་བསྐྱེད་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་སོམ་ཉི་ཟློག་པའི་ལས་ཅན་ཏེ། སོམ་ཉི་ཟློག་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ངེས་པ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་དུ་གྱུར་ནས་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་གང་དུ་མོས་པ་དེར་གཞན་དག་གདོན་མི་ཟ་བར་མི་འབྱུང་སྟེ། ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་ངེས་པ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།ད་ནི་དེའི་འོག་ཏུ་བསྟན་པ་དགེ་བ་དག་བརྗོད་དགོས་པས་དེའི་ཕྱིར། དད་དང་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་དང༌། །མ་ཆགས་ལ་སོགས་གསུམ་བརྩོན་འགྲུས། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་དང་བག་ཡོད་བཅས། །རྣམ་མི་འཚེ་དགེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཆོས་བཅུ་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དེ་ལ་དད་པ་ནི་ལས་དང༌། འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་ཡོད་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཅན་དང་ནུས་པ་དག་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དང༌། སེམས་དང་


DTG136_Page_0311
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་དང༌། འདོད་པའོ། །དད་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཡོན་ཏན་ཅན་ནམ། ཡོན་ཏན་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། ཡོད་པ་ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་དང་བའི་རྣམ་པ་དང༌། ཡོད་པ་ཡོན་ཏན་ཐོབ་བར་བྱེད་དམ་སྐྱེས་པ་ནུས་པ་ལ་འདོད་པའི་རྣམ་པའོ། །སེམས་དང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དད་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྙོག་པ་དང་མི་མཐུན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མའི་རྙོག་པ་མེད་པས་སེམས་དང་བ་ལ་བརྟེན་ཏེ་དང་བར་འགྱུར་བས་ངང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་འདུན་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ནི་བདག་གམ་ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་འཛེམ་པའོ། །དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨད་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་འདོད་པ་ཡིན་པས། སྡིག་པ་ཉིད་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་སྟེ། བྱས་ཀྱང་རུང་མ་བྱས་ཀྱང་རུང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དེས། སེམས་བག་འཁུམས་པའི་འཛེམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པའོ། །འདི་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལེགས་པར་སྡོམ་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཁྲེལ་ཡོད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་འཛེམ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ན་འདི་ནི་སྨད་པ་སྟེ། བདག་ལ་ལས་འདི་ལྟ་བུ་རིག་ན་སྨོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་བའི་འཇིགས་པས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ལ་འཛེམ་པ་སྟེ། འདི་ཡང་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལེགས་པར་སྡོམ་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །མ་ཆགས་པ་ནི་ཆགས་པའི་གཉེན་པོའོ། །ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་དང་སྲིད་པའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་ལ་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པ་དང་སྨོན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ནི་མ་ཆགས་པ་སྟེ། སྲིད་པ་དང་སྲིད་པའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་ལ་མ་ཆགས་པ་དང་མི་ཕྱོགས་པའོ། །འདི་ནི་ཉེས་བར་སྤྱོད་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཞེ་སྡང་མེད་པ་ནི་ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་པོ་སྟེ། ཞེ་སྡང་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པའོ། །ཞེ་སྡང་མེད་པ་ནི་ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་


DTG136_Page_0312
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་མེད་པའོ། །འདི་ཡང་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །གཏི་མུག་མེད་པ་ནི་གཏི་མུག་གི་གཉེན་པོ་སྟེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའོ། །གཏི་མུག་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུ་དང༌། བདེན་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་རྣམས་མི་ཤེས་པའོ། །གཏི་མུག་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་གཏི་མུག་མེད་པ་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུ་དང༌། བདེན་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་དེ་དག་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། འདི་ཡང་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་ལེ་ལོའི་གཉེན་པོ་སྟེ། དགེ་བ་ལ་སེམས་མངོན་པར་སྤྲོ་བ་ཡིན་གྱི། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་སྤྲོ་བ་ནི་ལེ་ལོ་ཡིན་པས་ལེ་ལོ་ཉིད་དོ། །འདི་ནི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ནི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་གཉེན་པོ་སྟེ། ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དོ། །གནས་ངན་ལེན་གྱི་ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་ཉིད་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ས་བོན་རྣམས་ཏེ། དེ་མེད་ན་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡོད་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ལུས་ལས་སུ་རུང་བ་ནི་ལུས་རང་གི་དགོས་པ་རྣམས་ལ་ལྡང་བ་ཡང་བ་གང་ལས་འབྱུང་བའོ། །སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ནི་ཡང་དག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་སེམས་ཀྱི་སིམ་པ་དང༌། ཡང་བའི་རྒྱུ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་དང་ལྡན་ན་དམིགས་པ་ལ་སེམས་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པས་དེའི་ཕྱིར་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་ཀྱི་རེག་བྱའི་ཁྱད་པར་དགའ་བས་ཟིན་པ་ལ་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཡིད་དགའ་ན་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མདོ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་དེའི་དབང་གིས་གནས་གྱུར་པས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པར་སེལ་བའི་ལས་ཅན་ནོ། །བག་ཡོད་བཅས་ནི་བག་ཡོད་པ་དང་བཅས་པས་བག་ཡོད་བཅས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། བཏང་སྙོམས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཅིག་ཏུ་དགེ་བ་དང་འདིར་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་བཤད་པའི་


DTG136_Page_0313
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐབས་ཡིན་པ་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་མངོན་དུ་མ་སྨོས་པ་དང༌། དགེ་བ་ལྷག་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར། བཏང་སྙོམས་ཉིད་ལ་བྱ་བར་མངོན་ནོ། །དེ་ལ་བག་ཡོད་པ་ནི་བག་མེད་པའི་གཉེན་པོའོ། །མ་ཆགས་བ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བར་ནི་བག་ཡོད་པ་སྟེ། གང་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་ནས་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྤོད་ཞིང་དེའི་གཉེན་པོ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སྒོམ་པ་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་བག་ཡོད་པའོ། །དེ་བས་ན་བག་མེད་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་དེ། བག་མེད་པ་ནི་འདི་ལས་ཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །བཏང་སྙོམས་ནི་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་རྣལ་དུ་འཇུག་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་དེ། ཚིག་འདི་གསུམ་གྱིས་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཐོག་མ་དང༌། བར་དང༌། ཐ་མའི་དུས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལ་བྱིང་བ་དང༌། རྒོད་པ་ནི་སེམས་མི་མཉམ་བ་སྟེ། དེ་མེད་པས་ཐོག་མར་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་ཅིང་བསྒྲིམ་མི་དགོས་པར་མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་ཅི་རིགས་པར་མཉམ་བ་ཉིད་དུ་འཇུག་བ་ནི་རྣལ་དུ་འདུག་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་དུས་ན་བསྒོམས་ནས་རིང་པོར་མ་ལོན་པའི་ཕྱིར་བྱིང་བ་དང་རྒོད་པ་འབྱུང་བར་དོགས་པ་དང་ལྡན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བསྒོམ་བ་ཁྱད་ཞུགས་པར་གྱུར་པས་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐག་རིང་དུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་དགོས་པ་མེད་དེ། བྱིད་བ་དང་རྒོད་པ་ནི་གཉེན་པོའི་རྒྱུ་རྣམས་ལ་རྩོལ་བ་མི་བྱེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་དུས་ན་སེམས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་བ་ཉིད་དེ། འདི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐབས་མི་འབྱེད་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཚེ་བའི་གཉེན་པོ་སྟེ། གསོད་པ་དང་འཆིང་བ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་ཐོ་མི་འཚམས་བས་མི་འཚེ་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་བ། །བསོད་ཉམས་སེལ་བས་སྙིང་རྗེ་བའོ། །བསོད་ཉམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་སྟེ། བདེ་བ་སེལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྙིང་རྗེ་ཅན་ནི་ཕ་རོལ་སྡུག་


DTG136_Page_0314
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྔལ་ན་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་ཐོ་མི་འཚམས་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །དགེ་བ་བཅུ་གཅིག་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།དེའི་འོག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་བསྟན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཉོན་མོངས་ནི། འདོད་ཆགས་ཁོང་ཁྲོ་གཏི་མུག་དང༌། །ང་རྒྱལ་ལྟ་བ་ཐེ་ཚོམ་མོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་གཏི་མུག་ནི་འདོད་ཆགས་ཁོང་ཁྲོ་གཏི་མུག་གོ །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ནི་སྲིད་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་དང་སྨོན་པ་སྟེ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་བསྐྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་འདིར་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྲིད་པའི་དབང་གིས་མངོན་པར་འགྲུབ་པས་དེའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ལས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་སྐྱེད་པར་བཤད་དོ། །ཁོང་ཁྲོ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་རྩུབ་པའོ། །དེས་ནོན་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གསོད་པ་དང་འཆིང་བ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་བྱ་བར་སེམས་སོ། །དེ་ནི་རེག་པར་མི་གནས་པ་དང་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རེག་པ་ནི་བདེ་བ་སྟེ། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་ནི་རེག་པར་གནས་པའོ། །རེག་པ་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་ནི་རེག་པར་མི་གནས་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལྷན་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་ཡོད་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སེམས་ལ་གདུང་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྱུར་བས་ལུས་ལ་ཡང་གདུང་བར་ཡང་འགྱུར་བ་ཉིད་དེའི་སྤྱོད་ལམ་ཐམས་ཅད་དུ་སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་ཤིང་ཕོངས་བ་དང་བཅས་པར་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེ་འགྲས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ནི་ཉེས་བར་སྤྱོད་པ་གང་དང་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་ཁོང་ཁྲོ་བ་ནི་རེག་པར་མི་གནས་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་དུ་བཤད་དོ། །གཏི་མུག་ནི་ངན་སོང་རྣམས་དང་བདེ་འགྲོ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དང་དེ་དག་གི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་གང་མི་ཤེས་པའོ། །འདི་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་


DTG136_Page_0315
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ་ལས་དང༌། སྐྱེ་བའི་བདག་ཉིད་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་འབྱུང་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སྔ་མ་སྔ་མ་རྒྱུར་གྱུར་པ་ལས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་བདག་ཉིད་རྙེད་པའོ། །འབྱུང་བའི་རྟེན་བྱེད་པ་ནི་རྨོངས་པར་གྱུར་ལ་ལོག་པར་ཤེས་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་དང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཡང་སྲིད་པའི་ལས་དང་སྐྱེ་བ་རྣམས་འབྱུང་གི་རྨོངས་པར་མ་གྱུར་ན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ང་རྒྱལ་ནི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བའོ། །དེ་ནི་སེམས་ཁེངས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་བདག་གམ་བདག་གི་དངོས་པོར་སྒྲོ་བཏགས་ནས། འདི་ནི་བདག་གོ །འདི་ནི་བདག་གིའོ་ཞེས་དེ་དང་དེའི་ཁྱད་པར་གྱིས་བདག་ཁེངས་ཤིང་གཞན་དག་ལས་ལྷག་པར་རློམ་སེམས་པའོ། །དེ་ནི་མི་གུས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །མི་གུས་པ་ནི་བླ་མ་རྣམས་དང༌། གང་ཟག་ཡོན་ཏན་ཅན་རྣམས་ལ་འགྱིང་ཞིང་ལུས་དང་ངག་གི་སྲི་ཞུ་མེད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་ནི་འདིར་ཡང་སྲིད་པ་འབྱུང་བའོ། །དེ་ནི་སེམས་ངེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོར་བྱེ་བྲག་མེད་ཀྱང་སེམས་ཁེངས་པའི་རྒྱུའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བདུན་དུ་ཐ་དད་དེ། ང་རྒྱལ་དང་ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རིགས་དང་ཤེས་རྒྱ་དང་ནོར་ལ་སོགས་པས་དམའ་བབས་ཀྱང་རིགས་དང་ཤེས་རྒྱ་དང་ནོར་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ཆེའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པའམ། རིགས་ལ་སོགས་པས་མཚུངས་པ་ཉིད་ལ་བདག་དང་མཚུངས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་ནི་རིགས་དང་ཤེས་རྒྱ་དང་ནོར་ལ་སོགས་པ་མཚུངས་བ་བས་གཏོང་བ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཉམས་རྩལ་ལ་སོགས་པས་བདག་ཆེའོ་སྙམ་པའམ། རིགས་དང་ནོར་དང་རིགས་པ་ལ་སོགས་པས་ཆེ་བ་ལ་ཤེས་རྒྱ་དང་ནོར་ལ་སོགས་པས་བདག་མཚུངས་སོ་སྙམ་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །རིགས་དང་ཤེས་རྒྱ་དང་ནོར་རྣམས་ཀྱི་ཆེ་བ་བས་ཀྱང་རིགས་དང་ཤེས་རྒྱ་དང་ནོར་ལ་སོགས་པས་བདག་ཆེའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་ལོ། །ངའོ་


DTG136_Page_0316
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་བདག་དང་བདག་གི་མེད་པ་རྣམས་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་མངོན་པར་ཞེན་ནས་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ནི་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་གོང་མའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པར་བྱ་བར་ཐོབ་པར་བདག་གིས་ཐོབ་པོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ཅུང་ཟད་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་རིགས་དང་རིགས་པ་ལ་སོགས་པས་ཁྱེད་ཆེ་བར་འཕགས་པ་བས་རིགས་དང་རིགས་པ་ལ་སོགས་པས་ཅུང་ཟད་ཅིག་གིས་བདག་ཆུང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཅུང་ཟད་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་ལ་བདག་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ནི་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པ་ནི་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་སུ་ལ་ཡོད་པ་དེ་ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་བས་ན་བདག་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ནོ་སྙམ་པ་དེས་སྦྱིན་བ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་མེད་བར་ཡོན་ཏན་དེ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་བས་ན་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱའོ། །ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིར་བཤད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པར་གཏོགས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་ལྔ་ཁོ་ན་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་དང་སྦྱར་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཟག་པ་མེད་བའི་ལྟ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། རྟོག་པའི་ཚུལ་དུ་བྱེ་བྲག་མེད་ཀྱང་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་དོ། །དེ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ལ་གང་བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བའོ། །མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ལ་བདག་ཏུ་བཟུང་བ་དེ་དག་ཉིད་ལ་གང་ཆད་པའམ། རྟག་པར་ལྟ་བའོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་ལྟ་བ་གང་གི་རྒྱུའམ་འབྲས་བུའམ། བྱེད་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའམ། དངོས་པོ་ཡོད་པ་འཇིག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་སྡིག་པ་ཡིན་པས་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་


DTG136_Page_0317
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་ལ་མཆོག་དང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང་གཙོ་བོ་དང་དམ་པར་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ལ་དག་པ་དང་གྲོལ་བ་དང་ངེས་པར་འབྱིན་པར་ལྟ་བའོ། །ཐེ་ཚོམ་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུ་དང༌། བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་རྣམས་ལ་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་སྟེ། ཡོད་དམ་མེད་སྙམ་དུ་བློ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པ་ནི་ཡིད་གཉིས་སོ། །འདི་ནི་ཤེས་རབ་ལས་རང་བཞིན་གཞན་ཉིད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།ཁམ་པོ་གཉིས་པ་སྟེ་ཐ་མའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བསྟན་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་བཤད་པའི་ཕྱིར། ཁྲོ་དང་ཁོན་དུ་འཛིན་པ་དང༌། །འཆབ་དང་འཚིག་དང་ཕྲག་དོག་དང༌། །སེར་སྣ་དང་ནི་སྒྱུར་བཅས་དང༌། །གཡོ་རྒྱགས་རྣམ་འཚེ་ངོ་ཚ་མེད། །ཁྲེལ་མེད་རྨུགས་དང་རྒོད་པ་དང༌། །མ་དད་པ་དང་ལེ་ལོ་དང༌། །བག་མེད་པ་དང་བརྗེད་ངས་དང༌། །རྣམ་གཡེངས་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་དང༌། །འགྱོད་དང་གཉིད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། །རྟོག་པ་དང་ནི་དཔྱོད་པ་དང༌། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་གཉིས་རྣམ་གཉིས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་ཁྲོ་བ་ནི་འཕྲལ་དུ་གནོད་པ་བྱེད་པ་གནས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདི་ཡང་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་བས་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འདི་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བའི་དུས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཆར་གཏོགས་པ་སྟེ། འཕྲལ་དུ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ལ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་ལ་སེམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པ་སྟེ། ཆད་པས་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁྲོ་བ་ཞེས་གདགས་སོ། །ཁོན་དུ་འཛིན་པ་ནི་མདུད་པར་འཛིན་པ་སྟེ། ཁྲོས་པའི་འོག་ཏུ་འདིས་བདག་ལ་གནོད་པ་འདི་བྱས་སོ་ཞེས་མདུད་པར་འཛིན་བའི་བདག་ཉིད་ཤར་གཉེར་བ་དེ་མི་གཏོང་བར་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་ཁོན་དུ་འཛིན་པའོ། །འདི་ནི་མི་བཟོད་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །མི་བཟོད་པ་ནི་གནོད་པ་བྱེད་བ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པར་མི་བྱེད་ཀྱི་ལན་དུ་གནོད་པ་བྱེད་འདོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། འདི་ཡང་ཁྲོ་བ་བཞིན་དུ་ཞེ་


DTG136_Page_0318
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྡང་གི་དུས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་གདགས་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་བཏགས་པའི་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཆབ་པ་ནི་བདག་གི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མཁྱུད་པ་སྟེ། འདུན་པ་དང་ཞེ་སྡང་དང་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྩལ་ཏེ། དེ་ལ་ཕན་པར་འདོད་བའི་གླེང་བར་བྱེད་པས་དུས་སུ་ཁྱོད་འདི་ལྟ་བུ་བྱེད་པའོ་ཞེས་བསྟན་ན་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མཁྱུད་པ་ནི་འཆབ་པའོ། །འཆབ་པ་ནི་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པ་ཉིད་དེ། མཁྱུད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་འགྱོད་པ་དང་རེག་པར་མི་གནས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མཁྱུད་པ་ན་འགྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །འགྱོད་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པར་འགྱུར་བས་རེག་པར་མི་གནས་སོ། །འཚིག་པ་ནི་ཚིག་བརླང་པོས་ཞེར་འདེབས་པ་ཉིད་དོ། །འཚིག་བརླང་པོ་ནི་མཚང་འདྲུ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེ་གཅོད་པ་དང༌། ཚིག་རྩུབ་པའོ། །ཞེར་འདེབས་པར་བྱེད་པའི་དང་ཚུལ་ནི་ཞེར་འདེབས་པ་སྟེ། དེའི་དངོས་པོ་ནི་ཞེར་འདེབས་པ་ཉིད་དོ། །ཚིག་བརླང་པོས་ཟ་བ་དང་འདྲ་བར་ཞེར་འདེབས་པས་ཚིག་བརླང་པོས་ཞེར་འདེབས་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ཡང་ཁྲོ་བ་དང་ཁོ་ན་དུ་འཛིན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་སེམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཆར་གཏོགས་པ་ཉིད་དོ། །རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ངག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་སྐྱེད་པའི་ལས་ཅན་དང༌། རེག་པར་མི་གནས་པའི་ལས་ཅན་ཏེ། དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་དང་འགྲོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྲག་དོག་ནི་གཞན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་བལ་སེམས་ཁོང་ནས་འཁྲུག་པ་སྟེ། འཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པས་གཞན་གྱི་རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང༌། རིགས་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་བར་མཐོང་ནས་ཞེ་སྡང་གི་ཆར་གཏོགས་པ་མི་བཟོད་པར་བྱ་བའི་སེམས་ཁོང་ནས་འཁྲུག་པ་ནི་ཕྲག་དོག་གོ །རང་གི་གནས་ལ་ཁྱབ་པར་འཁྲུག་པས་ཁོང་ནས་འཁྲུག་པ་སྟེ། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རེག་པར་མི་གནས་པ་སྟེ། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་རེག་པར་མི་གནས་པའི་ལས་


DTG136_Page_0319
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅན་ཞེས་བྱའོ། །སེར་སྣ་ནི་སྦྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པ་སེམས་ཀྱི་ཀུན་དུ་འཛིན་པའོ། །ཟིན་པའི་དངོས་པོ་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་དང་མཁས་པའི་བདག་ཉིད་རྣམས་གང་གིས་མཆོད་བ་དང་ཕན་གདགས་པར་འདོད་པས་འདོད་པའམ། མི་འདོད་པ་ལའང་རུང་སྟེ། སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་སྦྱིན་པའོ། །དེ་ཡོད་ན་སྦྱིན་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་དང་མི་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པས་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་དང་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི། འདོད་པ་ནི་སེར་སྣའོ། །དེ་ནི་ཡོ་བྱད་མ་བསྙུངས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཏེ། ཡོ་བྱད་མ་བསྙུངས་པ་ནི་སེར་སྣས་ཡོ་བྱད་མི་མཁོ་བ་རྣམས་ཀྱང་སྩོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྒྱུ་ནི་གཞན་ལ་བསླུ་བའི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་སྟོན་པ་སྟེ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པས་གཞན་ལ་བསླུ་བའི་བསམ་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་དོན་གཞན་དུ་གནས་ལ་གཞན་དུ་སྟོན་པ་སྟེ། འདི་ནི་འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་འདུས་པས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་སྟོན་པས་ན་དེ་གཉིས་འདུས་པ་ལ་གདགས་ཏེ། ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་གདགས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་རྫས་སུ་ནི་མེད་དེ། ལོག་པས་འཚོ་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །གཡོ་ནི་རང་གི་ཉེས་པ་བཅབ་པའི་ཐབས་བཟུང་བ་སྟེ། སེམས་གྱ་གྱུ་བའོ། །རང་གི་ཉེས་པ་བཅབ་པའི་ཐབས་ནི་གཞན་མགོ་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་གཞན་ནས་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བ་དང༌། གཏམ་རླུང་ལ་སྐུར་བ་དང༌། གསལ་བར་མི་བྱེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་གཡོ་དང་འཆབ་པ་གཉིས་ཐ་དད་དེ། དེ་ནི་གསལ་པོར་མཁྱུད་ཀྱི་ཟུར་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་ནས་འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་དེ་གཉིས་ཀྱིས་བདག་གི་ཉེས་པ་བཅབ་པའི་ཕྱིར་གཞན་མགོ་རྨོངས་པར་བྱེད་པས་དེ་གཉིས་འདུས་པ་ལས་དེ་གདགས་སོ། །འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་རྙེད་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་ནི་གང་རྙེད་ན་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། དེའི་བར་


DTG136_Page_0320
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆད་བྱེད་པའོ། །རྒྱགས་པ་ནི་བདག་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཆགས་པའི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྟེ། སེམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །རིགས་དང་ནད་མེད་པ་དང་ལང་ཚོ་དང་སྟོབས་དང་གཟུགས་དང༌། ཕྱུག་པ་དང་བློ་དང་ཡིད་གཞུངས་པ་ལ་སོགས་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་རང་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནི་དགའ་བའི་བྱེ་བྲག་སྟེ། དགའ་བའི་བྱེ་བྲག་གང་གིས་སེམས་རང་དབང་མེད་པར་བྱེད་བ་དེས་དེ་དག་གི་དབང་དུ་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །འདི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རྣམ་པར་འཚེ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པ་སྟེ། བསད་པ་དང་བཅིང་བ་དང་བརྡེག་པ་དང༌། སྡིག་པ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་འཚེ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཚེ་བའོ། །འདིས་བསད་པ་དང་བཅིང་བ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པས་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པའོ། །དེ་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཆར་གཏོགས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་མེད་ཅིང་སེམས་རྩུབ་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པའི་ལས་ཅན་ནི་རྣམ་པར་འཚེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ངོ་ཚ་མེད་པ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་བདག་ལ་མི་འཛེམ་པའོ། །ལས་དེ་དག་གི་ཆ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་བཞིན་དུ་ཡང་གང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་མི་འཛེམ་པ་དེ་ནི་ངོ་ཚ་མེད་པ་སྟེ། ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའོ། །ཁྲེལ་མེད་པ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་གཞན་ལ་མི་འཛེམ་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་དང་བསྟན་བཅོས་དང་མི་མཐུན་པའི་འདི་བདག་བྱེད་པར་དེ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཀྱང་གང་སྡིག་པ་བྱེད་པ་དེས་མི་འཛེམ་པ་དེ་ནི་ཁྲེལ་ཡོད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་སྟེ་ཁྲེལ་མེད་པའོ། །དེ་གཉིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲོགས་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་རྣམ་པ་བྱ་བ་ངན་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ལ་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་གདགས་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ནི་ཅིག་ཅར་མི་འབྱུང་


DTG136_Page_0321
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་རྒྱུད་ནི་མེད་དོ། །རྨུགས་པ་ནི་སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་སྟེ་སློང་བ་ཉིད་དོ། །སློང་བའི་དངོས་པོ་ནི་སློང་བ་ཉིད་དེ། དེ་དང་ལྡན་ན་སེམས་བླུན་པར་གྱུར་ནས་སློང་བར་གྱུར་ཏེ། དམིགས་པ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པའོ། །འདི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲོགས་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཏེ། གཏི་མུག་གི་ཆ་ལ་བཏགས་པས་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་གུད་ན་མེད་དོ། །རྒོད་པ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་མ་ཞི་བའོ། །རྣམ་པར་ཞི་བ་ནི་ཞི་གནས་ཏེ། དེ་དང་མི་མཐུན་པ་ནི་རྣམ་པར་མ་ཞི་བའོ། །དེ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་མཐུན་པ་སྔོན་དགོད་དགོད་པ་དང་དགའ་དགའ་བ་དང༌། རྩེ་རྩེ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་ནས་སེམས་རྣམ་པར་མ་ཞི་བའི་རྒྱུ་སྟེ། ཞིག་ནས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །མ་དད་པ་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུ་དང༌། བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཡིད་མ་ཆེས་པ་སྟེ། དད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དད་པ་ནི་ཡོད་པ་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་དང་ནུས་པ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དང༌། དང་པ་དང་འདོད་པ་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །མ་དད་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། ཡོད་པ་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་དང་ནུས་པ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཡིད་མི་ཆེས་པ་དང་མ་དད་པ་དང་མི་འདོད་པ་སྟེ། ལེ་ལོའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །མ་དད་པ་ནི་སྤྱིར་བ་ལ་འདུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལེ་ལོའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཉིད་དོ། །ལོ་ལོ་ནི་དགེ་བ་ལ་སེམས་མངོན་པར་མི་སྤྲོ་བ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །ཉལ་བ་དང་སྕེས་པ་དང་འཕྲེས་པའི་བདེ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དགེ་བ་ལ་སེམས་མངོན་པར་སྤྲོ་བ་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདི་ནི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྦྱོར་བའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །བག་མེད་པ་ནི་ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང་ལེ་ལོ་གང་ཡིན་པ་དག་གིས་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་སོགས་པ་ལས་སེམས་མི་སྲུང་བ་དང༌། དེའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་དགེ་བ་ལ་མི་སྒོམ་པ་སྟེ། ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང་ལེ་ལོ་དག་ལ་བག་མེད་པ་གདགས་སོ། །འདི་ནི་མི་དགེ་བ་འཕེལ་བ་དང༌། དགེ་བ་འགྲིབ་


DTG136_Page_0322
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །བརྗེད་ངས་པ་ནི་དྲན་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་བའོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པ་སེམས་རྣམ་པར་འཕྲོ་བའོ། །འདིས་སེམས་སྣ་ཚོགས་སུ་གཡེང་བར་བྱེད་པས་རྣམ་པར་གཡེང་བའོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གང་དག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དམིགས་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གཡེང་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་གདགས་སོ། །འདི་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། དེས་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མི་ཤེས་བཞིན་དུ་འཇུག་སྟེ། བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་ཤེས་པས་ལྟུང་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །འགྱོད་པ་ནི་ཡིད་ལ་གཅགས་པའོ། །སྨད་པ་བྱས་པས་འགྱོད་དོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་འགྱོད་པའོ། །འདིར་ནི་ངན་པ་བྱས་པའི་ཡུལ་ལ་སེམས་མི་དགའ་བ་སྟེ། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་སྐབས་ཡིན་པས་འགྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ནི་སེམས་གནས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །གཉིད་ནི་འཇུག་པ་རང་དབང་མེད་པར་སེམས་སྡུད་པའོ། །འཇུག་པ་ནི་དམིགས་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཀྱི་རང་དབང་མེད་པ་གང་ལས་བྱུང་བ་དེ་གཉིད་དོ། །ཡང་ན་ལུས་འཛིན་མི་ནུས་པའི་སེམས་ཀྱི་འཇུག་པ་རང་དབང་མེད་པ་དེ་གང་ལས་བྱུང་བ་དེ་གཉིད་དོ། །སེམས་སྡུད་པ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོའི་སྒོ་ནས་མི་འཇུག་པའོ། །དེ་ནི་གཏི་མུག་གི་ཆ་ལ་གདགས་པས་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པ་སྟེ། བྱ་བ་ཤོར་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རྟོག་པ་ནི་ཀུན་དུ་ཚོལ་བའི་ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་སེམས་པའི་བྱེ་བྲག་གོ །ཀུན་དུ་ཚོལ་བ་ནི་འདི་ཅི་ཡིན་ཞེས་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པའོ། །ཡིད་ལ་བརྗོད་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པ་སྟེ། བརྗོད་པ་དང་འདྲ་བའོ། །བརྗོད་པ་ནི་དོན་བརྗོད་པའོ། །སེམས་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་པ་ནི་གང་སེམས་ཀུན་དུ་གཡོ་


DTG136_Page_0323
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། ཤེས་རབ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ཉེས་པ་འབྱེད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་དབང་གིས་སེམས་འཇུག་པས་ནི་བར་འགའ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལ་རྟོག་པ་གདགས་སོ། །བར་འགའ་ནི་ཤེས་རབ་དང་སེམས་ལ་གདགས་ཏེ། མངོན་བར་མི་རྟོགས་པ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་སེམས་བ་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ཁོ་ན་ལ་རྟོགས་པ་གདགས་ཏེ། དེའི་དབང་གིས་སེམས་དེ་ལྟར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་སེམས་རྩིང་བའོ། །རྩིང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆེ་ལོང་སྟེ། དངོས་པོ་ཙམ་ཀུན་དུ་ཚོལ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་འདི་ནི་དཔྱོད་པ་ལ་ཡང་བ་ལྟ་བར་བྱའོ། །དཔྱོད་པ་ཡང་སེམས་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་བདག་ཉིད་དོ། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པ་ཉིད་དེ་སྔར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལ་འདིའོ་ཞེས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་གཉིས་ནི་རེག་པར་གནས་པ་དང་མི་གནས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །འདི་གཉིས་ནི་རྩིང་བ་དང་ཞིབ་པར་རྣམ་པར་གནས་པས་ཐ་དད་དུ་དབྱེ་བའོ། །གཉིས་རྣམ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་གཉིས་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་དག་ནི་འགྱོད་པ་དང་གཉིད་གཉིས་དང༌། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་གཉིས་སོ། །ཆོས་དེ་བཞི་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་མི་དགེ་བ་མ་བྱས་ཏེ་དགེ་བ་བྱས་པས་སེམས་མི་དགེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འགྱོད་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ། །གང་དགེ་བ་མ་བྱས་ཏེ་མི་དགེ་བ་བྱས་པས་འགྱོད་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །གཉིད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་འཕངས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་འཕངས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །འདོད་པ་དང་གནོད་སེམས་དང་རྣམ་པར་འཚེ་བའི་རྟོག་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ། །མངོན་བར་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟོག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱ་བའི་ཐབས་དཔྱོད་པ་ནི་


DTG136_Page_0324
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ། །གཞན་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཐབས་དཔྱོད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་འགྱོད་པ་དང་གཉིད་དང་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དེ་དག་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། ཅིག་ཤོས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་དག་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་ངེས་པ་རྣམས་དང༌། དགེ་བ་རྣམས་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ནས་ཅི་རིགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཚོར་བ་གསུམ་སྟེ། བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་སྟེ། ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཏེ། ཡིད་བདེ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་གནས་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་དེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་ཡང་ལྡན་ནོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ལྔ་པོ་ཁོ་ན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཏེ། གཞན་དག་དང་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ཉིད་དེ། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ནི་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ལྔ་དང༌། བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་བཞི་དང་རྟག་ཏུ་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་ཚོར་བ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཉིད་དེ། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །དེ་ནི་འདི་བསམ་པར་བྱ་སྟེ་ཅི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་པོ་དག་ཅིག་ཅར་དམིགས་པའི་རྐྱེན་དང་ཕྲད་ཀྱང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གཅིག་འབྱུང་གི །གཉིས་དང་མང་པོ་མི་འབྱུང་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཁ་ཅིག་སེམས་པ་ཅིག་ཅར་གཉིས་དང་མང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་མེད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་ཁོ་ན་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་གིས་མང་པོའི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་བྱེད་བར་མི་ནུས་སོ་སྙམ་པ་ལྟ་བུའམ། འོན་ཏེ་ངེས་པ་མེད་དེ་གལ་ཏེ་གཅིག་གི་རྐྱེན་དང་ཕྲད་ན་གཅིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ། དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་དང་མང་པོའི་རྐྱེན་དང་ཕྲད་ན་གཉིས་དང་མང་པོ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་


DTG136_Page_0325
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྔ་རྣམས་རྩ་བའི་རྣམ་ཤེས་ལས། །ཇི་ལྟའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ནི། །རྣམ་ཤེས་ལྷན་ཅིག་གམ་མ་ཡིན། །ཆུ་ལས་རླབས་རྣམས་ཇི་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ལྔ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཏེ། དེའི་རྗེས་སུ་རྒྱུ་བ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་སོ། །ལྔ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་གནས་ཡིན་པས་དེ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྩ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟའི་རྐྱེན་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དང་གང་གི་རྐྱེན་དང་ཕྲད་པ་དེ་དང་དེ་ངེས་པར་འབྱུང་སྟེ། འབྱུང་བ་ནི་བདག་ཐོབ་པའོ། །ལྷན་ཅིག་གམ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅིག་ཅར་རམ་རིམ་གྱིས་སོ། །ཆུ་ལ་རླབས་རྣམས་ཇི་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཅིག་ཅར་རམ་ཅིག་ཅར་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བའི་དཔེ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་བློ་གྲོས་ཡངས་པ་དཔེར་ན་ཆུ་བོའི་ཆུ་རྒྱུན་དུ་འབབ་པ་ལ་གལ་ཏེ་རླབས་གཅིག་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ན་རླབས་གཅིག་འབྱུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་གཉིས་སམ་གསུམ་མམ། རླབས་མང་པོ་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ན་ཡང་རླབས་མང་པོ་འབྱུང་སྟེ། ཆུ་བོའི་ཆུ་རྒྱུན་ཡང་ཆད་པར་མི་འགྱུར་ལ། ཡོངས་སུ་ཟད་པར་ཡང་མི་མངོན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བློ་གྲོས་ཡངས་པ་ཆུ་བོ་དེའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཀུན་དུ་བརྟེན་ཅིང་རབ་ཏུ་གནས་ནས་གལ་ཏེ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གཅིག་པུ་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་པུ་འབྱུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་སམ་གསུམ་མམ་ལྔ་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ན་ཡང་གཉིས་སམ་གསུམ་མམ་ལྔའི་བར་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་བ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟབ་ཅིང་ཕྲ། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཆུ་བོ་བཞིན་དུ་འབབ། །བདག་ཏུ་རྟོག་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ཞེས། །འདི་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ངས་མ་བསྟན། །ཞེའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་སོ་སོར་ངེས་པ་བཞིན་དུ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ནི་མི་


DTG136_Page_0326
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདོད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དུ་ཁས་ལེན་པས། དམིགས་པའི་རྐྱེན་དང་ཕྲད་ན་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་གཅིག་པུ་དེ་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་སམ་མང་པོ་འབྱུང་སྟེ། འགལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་སོ་སོར་ངེས་པ་མེད་པ་ལ་ལྔ་པོ་རྣམས་ཅིག་ཅར་དམིགས་པའི་རྐྱེན་དང་ཕྲད་ཀྱང་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་འབྱུང་བར་འགྱུར་གྱི། ལྔ་ཆར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་གཏན་ཚིགས་ཅི་ཞིག་ཡོད། དེ་ལྟ་བས་ན་དམིགས་པ་ཡོད་ན་ལྔ་ཆར་འབྱུང་བའམ། ཡང་ན་མི་འབྱུང་བར་ཁས་བླངས་དགོས་སོ། །ད་ནི་འདི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་ངམ། འོན་ཏེ་དེ་དག་མེད་ཀྱང་འབྱུང་སྙམ་པ་ལ་དེའི་ཕྱིར། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་འབྱུང་བ་ནི། །རྟག་ཏུའོ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། །སྙོམས་བར་འཇུག་པ་རྣམ་གཉིས་དང༌། །སེམས་མེད་གཉིད་དང་བརྒྱལ་མ་གཏོགས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དེ། མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་དང་དེ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཕྱིར་བཏང་བ་འདིའི་དམིགས་ཀྱིས་བསལ་བ་རྩོམ་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་དང༌། སེམས་མེད་གཉིད་དང་བརྒྱལ་མ་གཏོགས། །དེ་ལ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་གང་འགོག་པའོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལ་གོང་མའི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་གང་འགོག་པ་སྟེ། དེ་ནི་འདིར་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདིས་འགོག་པར་འགྱུར་བས་འགོག་པའོ། །དེ་ཡང་ཡིད་


DTG136_Page_0327
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པའི་མི་འབྱུང་བར་འགོག་པ་སྟེ། གནས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གོ །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ཡང་སེམས་ཀྱི་འོག་ཏུ་སེམས་གཞན་འབྱུང་བ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་གནས་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞི་བར་གནས་པའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་བ་ཅན་གྱི་ཡིད་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པ་གང་འགོག་པ་སྟེ། འདི་ཡང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞིན་དུ་གནས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་གདགས་སོ། །སེམས་མེད་པའི་གཉིད་ནི་གནས་པ་ཉིད་སྟུག་པོས་ནོན་པའི་ཕྱིར་དུས་དེ་སྲིད་ཅིག་ཏུ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འབྱུང་བས་སེམས་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་མེད་པའི་བརྒྱལ་བ་ནི་གློ་བུར་དུ་སྣང་བ་དང༌། རླུང་དང་མཁྲིས་པ་དང་བད་ཀན་མ་མཉམ་པ་སྟེ། གནས་མ་མཉམ་པས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་དང་མི་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་སེམས་མེད་པའི་བརྒྱལ་བ་ཞེས་ཉེ་བར་འདོགས་སོ། །གནས་སྐབས་ལྔ་པོ་དེ་དག་ལས་མ་གཏོགས་པ་དེ་མ་ཡིན་པའི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་ཏེ་མེད་པར་གྱུར་པ་དེ་ཕྱིས་ཅི་ལས་འབྱུང་ན་གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་ཅན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་གང་ལ་བདག་དང་ཆོས་ཉེ་བར་འདོགས་པ་དེ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་བརྒྱ་ཆེར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།ད་ནི་བདག་དང་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་བ་ཉིད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་བ་ལས་གུད་ན་བདག་དང་ཆོས་མེད་དོ་ཞེས་གང་དམ་བཅས་པ་དེ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་འདི། །རྣམ་རྟོག་ཡིན་ཏེ་དེ་ཡིས་གང༌། །རྣམ་པ་རྟགས་དེ་མེད་དེས་ན་


DTG136_Page_0328
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདིས། །ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་རྣམ་གསུམ་བཤད་མ་ཐག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །སྒྲོ་བཏགས་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་ནི། །སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཁམས་གསུམ་པ། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང༌། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པ་དེས་གང་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་སྣོད་དང༌། བདག་དང༌། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དེ་དག་མེད་པས། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དམིགས་པ་དེ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། གང་གི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཚོགས་པ་དང་འགལ་བ་ཡང་མེད་ན་དེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སྒྱུ་མ་དང་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། རྨི་ལམ་དང་རབ་རིབ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་མེད་པ་ལ་ཡང་འབྱུང་ངོ༌། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་གལ་ཏེ་དམིགས་པའི་ཁར་ལས་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་གོ་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་དོན་མེད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་སྔ་མ་འགགས་པ་དེ་དང་རིགས་གཅིག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་སྟེ། དེ་མེད་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་རྟོག་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པར་ཤེས་པར་མཐོང་སྟེ། གཅིག་ནི་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པ་དུ་མའི་བདག་ཉིད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དམིགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ།། འདིས་ནི་རེ་ཞིག་སྒྲོ་བཏགས་པའི་མཐའ་སྤངས་ནས། སྐུར་བའི་མཐའ་སྤང་བར་འདོད་པས། དེས་ན་འདི་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བས་ནའོ། །འདི་ལྟར་གྱུར་པའི་བདག་ཉིད་རྣམ་པར་རྟོག་པས་གང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་མེད་དེ། དེ་བས་


DTG136_Page_0329
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་ཡུལ་མེད་པས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་མོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སོ། །ཙམ་གྱི་སྒྲ་ནི་དེ་ལས་ལྷག་པའི་ཡུལ་གཅད་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །པ་ནི་རྩ་བ་བསྐང་བའོ། །གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་བྱེད་པ་པོ་དང༌། བྱེད་པ་མེད་ན་རྩ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ལས་བྱེད་པ་མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར། རྣམ་ཤེས་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ། །ཕན་ཚུན་དག་གི་དབང་གིས་ནི། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་འགྱུར་བར་འགྲོ། །དེས་ན་རྣམ་རྟོག་དེ་དེ་སྐྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་ནུས་པ་དང་ལྡན་པས་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་མ་ཡིན་པའང་ཡོད་པས་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་ཁ་ཅིག་ས་བོན་ཐམས་ཅད་བར་རྟོག་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཡང་ན་ཚིག་གཅིག་ལ་འཁྲུལ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་དང༌། བྱེ་བྲག་གི་གཞི་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཕན་ཚུན་དག་གི་དབང་གིས་ན། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་འགྱུར་བར་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཀུན་གཞི་སྔ་མའི་གནས་སྐབས་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དང་དེའི་འོག་མ་སྐྱེད་ནུས་པའི་གནས་སྐབས་འཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཕན་ཚུན་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལྟར་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རང་གི་ནུས་པ་ཡོངས་སུ་གསོ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པའི་ཚེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནུས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་འགྱུར་བའི་རྒྱུའོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཕན་ཚུན་གྱི་དབང་གིས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་གཉི་ག་འབྱུང་བདེའི་ཕྱིར། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་བྱིན་གྱིས་མ་བརླབས་པ་ལས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་དང་དེ་སྐྱེའོ། །འདི་ནི་ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་ལ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ལ་ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་


DTG136_Page_0330
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགགས་ནས་མ་འོངས་པའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་མཚམས་སྦྱར་བ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་འཛིན་གཉིས་ཀྱི། །བག་ཆགས་བཅས་པ་སྔ་མ་ཡི། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཟད་ནས་ཀྱང༌། །རྣམ་སྨིན་སྐྱེད་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་སེམས་པ་ནི་ལས་ཏེ། ལས་དེས་མ་འོངས་པའི་ལུས་མངོན་བར་འགྲུབ་བར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ནུས་པ་སྐྱེད་པའི་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་སོ། །འཛིན་པ་གཉིས་ནི་གཟུང་བར་འཛིན་པ་དང༌། འཛིན་པར་འཛིན་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གུད་ན་རང་ཡོད་པས་གནས་པའི་གཟུང་བ་ཡོད་པར་ལྷག་པར་ཆགས་པ་ནི་གཟུང་བའི་འཛིན་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྟོགས་ཤིང་རྣམ་པར་ཤེས་ཏེ། འཛིན་པར་ངེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འཛིན་པའི་འཛིན་པའོ། །སྔོན་བྱུང་བའི་འཛིན་པ་དང༌། གཟུང་བའི་འཛིན་པས་བརྟགས་པའི་མ་འོངས་པའི་དེའི་རིགས་ཀྱི་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པའི་འཛིན་པ་འབྱུང་བའི་ས་བོན་ནི་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་སོ། །དེ་ལ་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་འགྲོ་བ་ཐ་དད་པས་ལུས་མི་འདྲ་བར་གྱུར་པ་ནི་ས་བོན་ཐ་དད་པ་མྱུ་གུ་ཐ་དད་པ་བཞིན་ནོ། །འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་ནི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་རང་གིས་འཕངས་པ་ལུས་སྐྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་ཅིག་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་ས་བོན་གྱིས་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བ་ན་ཆུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི། འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱིས་ཟིན་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །སྔ་མའི། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཟད་ནས་གཞན། །རྣམ་སྨིན་སྐྱེད་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་སྔ་མ་ལ་བསགས་པའི་ལས་ཀྱིས་འདིར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཟད་ཅེས་བྱ་བ་འཕངས་པའི་དུས་ཀྱི་མཐའ་ལ་གནས་པ་ལ་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྟོབས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྤྱད་ཟིན་པ་ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་


DTG136_Page_0331
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་སྐྱེད་དེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔ་མའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཟད་ནས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རྟག་པའི་མཐའ་སྤོང་ངོ༌། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆད་པའི་མཐའ་སྤོང་ངོ༌། །མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་དེ། དེ་ཉིད་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་སྟེ། མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ལུང་དང་རིགས་པས་ཡོད་པར་མངོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་མངོན་པ་ལས། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་དབྱིངས། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་གནས་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཡོད་པས་ན་འགྲོ་ཀུན་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་པའང་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ན་འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང༌། ལྡོག་པ་ཡང་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ལ་འཁོར་བར་འཇུག་པ་ནི་རིས་མཐུན་པ་གཞན་དག་ཏུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །ལྡོག་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སོ། །དེ་ལ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གཞན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་མི་རུང་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ན་འཇུག་པའང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁས་མི་ལེན་ན་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའམ། འདུ་བྱེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་པོ་དེ་དག་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བར་བརྟག་གྲང་ན། དེ་ལ་འདུ་བྱེད་གང་ཡིན་པ་དག་ནི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་དུ་མི་འདོད་དེ། དེ་དག་ནི་འགགས་ནས་རིང་དུ་ལོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགགས་པ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་ནི་རྐྱེན་དུ་མི་རུང་བས་འདུ་བྱེད་ནི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་ན་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱང་ཡོད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་ནི་མ་ཡིན་ན་དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་འབྱུང་གི །མིང་དང་གཟུགས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་རིགས་པ་ཅི་ཡོད། དེ་ལྟ་


DTG136_Page_0332
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བས་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཡིན་གྱི། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན། གལ་ཏེ་དུས་ཕྱི་མ་པ་གང་ཡིན་པའི་རྐྱེན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་མིང་དང་གཟུགས་ལས་རང་བཞིན་བྱེ་བྲག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཅི་ཡོད་ན། འདི་ལྟར་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ་སྔ་མ་ནི་མ་ཡིན། སྔ་མ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བ་ཡིན་ལ་ཕྱི་མ་ནི་མ་ཡིན། དེའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡན་ལག་གཞན་ཀུན་དུ་བརྟགས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་འབྱུང་བར་མི་རུང་ངོ༌། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་པོ་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པ་དག་ཀྱང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བག་ཆགས་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་བདག་ལ་སྐྱེ་མི་ནུས་ཏེ། བདག་ཉིད་ལ་བྱེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་བ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་དེ་མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་བྱུང་བ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱུང་བ་ན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དེའི་ཚེ་སྔར་འགགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་མེད་པའི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་ན་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་སེམས་འབྱུང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་མེད་པ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འཁོར་བར་འཇུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ། །དེས་བསྒོས་པའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་མིང་དང་གཟུགས་དེ་ཚུལ་འདི་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འཁོར་པ་ལྡོག་པ་ཡང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ན་མི་རུང་སྟེ། འཁོར་བའི་རྒྱུ་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་གཉིས་


DTG136_Page_0333
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ནི་གཙོ་བོ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་ན་ལས་ཀྱིས་ཡང་སྲེད་པ་འཕེན་ནུས་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་འཕངས་པའི་སྲིད་པ་ཡང་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་ཡང་སྲིད་པར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་འཁོར་བར་འཇུག་པའི་རྩ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་སྤངས་ནས་འཁོར་བ་ཡང་ལྡོག་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པར་དེ་དག་སྤང་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་མི་རུང་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པའམ། ས་བོན་གྱི་ཚེ་སྤོང་གྲང་ན། དེ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་སྤོང་པོ་ཞེ་ན་ནི་འདི་ནི་མི་འདོད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་སྤོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་ས་བོན་གྱི་ཚེ་སྤང་དུ་ཡང་མི་རུང་སྟེ། གང་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་གནས་པ་དེ་དག་གཉེན་པོས་སྤོང་ན་དེའི་ཚེ་ན་ནི་གཉེན་པོ་ལས་གཞན་ཅི་ཡང་རུང་བ་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྟེ་གཉེན་པོའི་སེམས་ཉིད་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པར་འདོད་ན་ནི་དེ་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་པས་དེའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་མ་སྤངས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་བ་ལྡོག་པ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དེ་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་ས་བོན་གསོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བག་ཆགས་བསྒོ་བར་ཁས་བླང་པོ། །བག་ཆགས་རྣམས་སྟོབས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཇུག་པ་རྙེད་ན་རྒྱུར་གྱུར་པའི་བྱེ་བྲག་ཐོབ་པའི་སེམས་ཉིད་ལས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གང་དག་འབྱུང་བ་དེ་དག་གི་ས་བོན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་པ་ནི་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་ལམ་གྱིས་སེལ་ཏོ། །དེ་བས་ན་གནས་དེ་ལ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་མི་འབྱུང་བས་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་འཐོབ་པོ། །སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པའི་ཚེ་ནི་འགགས་ལ་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཚེ་དང་ནི་ཉིང་མཚམས་མི་སྦྱོར་བས་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་


DTG136_Page_0334
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དབྱིངས་འཐོབ་སྟེ། ལས་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་ནས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་སྲིད་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་ན་འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པར་འགྱུར་གྱི། གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གུད་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་ལ་དེ་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་དང་ལྡན་པ་སྟེ། མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་པར་གདོན་མི་ཟ་བར་ཁས་བླང་པར་བྱའོ། །རྒྱ་ཆེར་དཔྱད་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོའི་བཤད་སྦྱར་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འདི་དག་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་མདོ་དང་མི་འགལ་ཏེ། མདོ་སྡེ་དག་ལས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གསུངས་སོ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པར་འགལ་བ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་གང་གིས། །དངོས་པོ་གང་གང་རྣམ་བརྟགས་པ། །དེ་ཉིད་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཡི། །ངོ་བོ་ཉིད་དེ་དེ་མེད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ནང་དང་ཕྱིའི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་བྱེ་བྲག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མཐའ་ཡས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་གང་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དངོས་པོ་གང་གང་རྣམ་བརྟགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་དང་ཕྱིའི་དངོས་པོ་སྟེ། ཐ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་དེ་ཉིད་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་འདིར་གཏན་ཚིགས་སྨོས་པ་ནི། དེ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་འདི་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་པས་མེད་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དངོས་པོ་དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ན་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དངོས་པོ་གཅིག་དང་དེ་མེད་པ་ལ་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དུ་མ་འཇུག་པ་མ་མཐོང་སྟེ། དངོས་པོ་གཅིག་པའམ། དེ་མེད་པ་ལ་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པ་དུ་མའི་རང་བཞིན་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་ཉིད་དེ། དོན་དེ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་སྡེ་ལས་ཀྱང་རབ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་


DTG136_Page_0335
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་འོག་ཏུ་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད། །རྣམ་རྟོག་ཡིན་ཏེ་རྐྱེན་ལས་བྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་ཏོ། །རྐྱེན་ལས་བྱུང་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ནི་གཞན་གྱི་དབང་ཞེས་བརྗོད་པའི་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཀུན་དུ་རྟོགས་པ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པ་ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་ནི། །སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཁམས་གསུམ་པ། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གཞན་གྱི་དབང་བྱ་བས་གཞན་གྱི་དབང་སྟེ། སྐྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། བདག་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་རྣམས་ལ་རག་ལས་ཤིང་སྐྱེ་བ་བྱ་བར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་གྱི་དང་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གྲུབ་ནི་དེ་ལ་སྔ་མ་པོ། །རྟག་ཏུ་མེད་པར་གྱུར་པ་གང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །མི་འགྱུར་བས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་ངོ༌། །སྔ་མ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོར་ཀུན་བརྟགས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པ་བཞིན་དུ་ཀུན་བརྟགས་པ་ཀུན་བརྟགས་ཞེས་བྱའོ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དེ་དང་གཞན་གྱི་དབང་དེ་རྟག་ཏུ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གཏན་དུ་བྲལ་བ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་གཞན་དབང་ལས། །གཞན་མིན་གཞན་པ་མིན་པ་མིན། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ལྟར་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཞན་གྱི་དབང་དང་རྟག་ཏུ་བྲལ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། བྲལ་བ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཉིད་ཆོས་ལས་གཞན་དང་གཞན་མ་ཡིན་པར་མི་རུང་ངོ༌། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ཆོས་ཉིད་དེ་དེའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དབང་ལས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་


DTG136_Page_0336
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གཞན་གྱི་དབང་ལས་གཞན་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་གོ་ཀུན་བརྟགས་པས་གཞན་གྱི་དབང་སྟོང་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟ་གཞན་མ་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཞན་གྱི་དབང་བཞིན་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུག་ཞན་གྱི་དབང་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང་འདྲའོ། །མི་རྟག་ལ་སོགས་བཞིན་དུ་བརྗོད། །གཞན་དང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དཔེར་ན་མི་རྟག་པ་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དང༌། བདག་མེད་པ་ཉིད་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལས་མི་རྟག་པ་ཉིད་གཞན་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་ན་གོ་འདུ་བྱེད་རྣམས་མི་རྟག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་གཞན་མ་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞིག་ནས་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ་མི་རྟག་པ་ཉིད་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལའང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་དབང་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་ན་དེ་ཇི་ལྟར་འཛིན་མི་འཛིན་ན་ནི་ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན་དེའི་ཕྱིར་དེ་མ་མཐོང་བར་དེ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་མ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་མཐོང་བར་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཐོང་བ་ནི་མ་རྟོགས་པ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་དག་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པས་ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་གཞན་གྱི་དང་མི་འཛིན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མ་མཐོང་བར་གཞན་གྱི་དབང་མི་མཐོང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་མི་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ལས་ཇི་སྐད་དུ། དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་རྒྱུ་དང་རྨི་ལམ་དང་མིག་ཡོར་དང་བྲག་ཅ་དང༌། ཆུ་ཟླ་དང་


DTG136_Page_0337
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྲུལ་པ་དང་མཚུངས་པར་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ནི་འདིར་གཞན་གྱི་དབང་དུ་བསྡུས་པ་རྣམས་སུ་བཞེད་དོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་རོ་གཅིག་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་དང་མཚུངས་པར་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་གཞན་གྱི་དབང་གིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་དབང་རྫས་ཉིད་ནི་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་མ་སྐྱེས་པ་མ་འགགས་པ་ཞེས་བསྟན་ཞེ་ན་འགལ་བ་མེད་དེ་འདི་ལྟར། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་གྱི། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་རྣམ་གསུམ་ལ། །དགོངས་ནས་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་བསྟན་པ་ཡིན། །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ཁོ་ན་སྟེ། །བཞིར་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གྲངས་བསྟན་ཏོ། །རང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར་འགྱུར་བས་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་བྲགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །ད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གྱི་གང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་གཞན་པ་ཡང༌། །དེ་ནི་རང་ཉིད་མི་འབྱུང་བས། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་གཞན་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་དོན་གྱི་དམ་པའང་དེ། །འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དང་པོ་པ་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་སུ་ཡོད་པའོ། །ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་མྱོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་རང་གི་ངོ་བོ་མེད་པས་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན་དུ་རང་གི་ངོ་བོ་མེད་པའོ། །གཞན་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་རྐྱེན་གཞན་གྱིས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རང་གི་དངོས་པོ་མེད་དོ། །འདི་ལྟར་ཡང་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་དོན་གྱི་དམ་


DTG136_Page_0338
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའང་དེ། །འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དམ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དོན་ནི་དམ་པའོ། །ཡང་ན་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཐམས་ཅད་དུ་རོ་གཅིག་པ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པ་དང་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་བདག་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དམ་པ་སྟེ། དེའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་དོན་དམ་པ་འབའ་ཞིག་གིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་བརྗོད་དམ། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་དེའོ། །ཀྱང་གི་སྒྲ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲར་བརྗོད་པ་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བའོ། །དུས་རྣམས་ཀུན་ན་དེ་བཞིན་ཡོད་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་འདི་ལྟར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པའི་དུས་དག་ན་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་ཏེ། གཞན་དུ་མ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཅི་དེ་བཞིན་ཉིད་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཡང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཉིད་དམ། འོན་ཏེ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གཞན་ཞིག་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཚེ་དེ་ཙམ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །མིང་ལ་སེམས་དེ་གནས་པ་ཡིན། །མིང་ལ་གནས་པས་རྣམ་རིག་ལ། །དམིགས་པ་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་འགྱུར། །བསྒོམ་པའི་རྒྱུ་ཡིས་དེ་ཡི་ཚེ། །དམིགས་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་རེག །སྒྲིབ་པ་ཀུན་ལས་རྣམ་གྲོལ་ཞིང༌། །དེ་ཚེ་དབང་འབྱོར་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་འདི་དག་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཡང་ཡིན་ན། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཀྱིས་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་ལ་གཟུང་ངོ་སྙམ་དུ་དེའི་སེམས་པ་ཅི་ལས་བྱུང་སྙམ་པ་ལ་དེའི་ཕྱིར། ཇི་སྲིད་རྣམ་རིག་ཙམ་ཉིད་ལ། །རྣམ་པར་


DTG136_Page_0339
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་པ་མི་གནས་པ། །དེ་སྲིད་འཛིན་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི། །བག་ལ་ཉལ་བ་མི་ལྡོག་གོ །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཡང་ན་གང༌། ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་འཛིན་གཉིས་ཀྱི། །བག་ཆགས་བཅས་པས་སྔ་མ་ཡིན། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཟད་ནས་གཞན། །རྣམ་སྨིན་སྐྱེད་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྨོས་པ་དེ་སྨོད་པ་དང༌། མི་སྤོང་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། ཇི་སྲིད་རྣམ་རེག་ཙམ་ཉིད་ལ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་གནས་པ། །ཞེས་རྒྱ་ཆེར་སྨོས་དུའོ། །འཛིན་པ་གཉིས་ནི་གཟུང་བའི་འཛིན་པ་དང༌། འཛིན་པའི་ཅེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་གནས་པ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་དམིགས་པ་ལ་དཔྱོད་པའི་བར་དུའོ། །འཛིན་པ་གཉིས་ནི་གཟུང་བའི་འཛིན་པ་དང༌། འཛིན་པའི་འཛིན་པ་སྟེ། དེའི་བག་ལ་ཉལ་ནི་མ་འོངས་པའི་འཛིན་པ་གཉིས་སྐྱེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ས་བོན་བཏབ་པའོ། །ཇི་སྲིད་དུ་གཉིས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ལ་རྣལ་འབྱོར་བའི་སེམས་གནས་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་མི་ལྡོག་སྟེ། མི་སྤོང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིར་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དམིགས་པ་མ་སྤངས་ན་ནང་གི་དམིགས་པའང་མ་སྤངས་པར་བསྟན་པ། དེའི་ཕྱིར་དེ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ནི་མིག་ལ་སོགས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འཛིན་ཏོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །ད་ནི་འདི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དོན་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཙམ་དམིགས་པས། ཅི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནམ་སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་རྣམ་རིག་ཙམ་ཉིད་ཅེས། །དེ་འདི་སྙམ་དུ་དམིགས་ནས་སུ། །ཅི་ཡང་རུང་སྟེ་མདུན་འཇོག་ན། །དེ་ནི་ཙམ་ལ་མི་གནས་སོ། །ཡང་ན་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་གང་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་བདག་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་གནས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་འཛིན་པ་དེས་བསལ་བའི་ཕྱིར། འདི་དག་རྣམ་རིག་ཙམ་ཉིད་ཅེས། །དེ་སྙམ་དུ་ནི་དམིགས་ནས་སུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །འདི་དག་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དང་བྲལ་པ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་དོ་ཞེས་དེ་ལྟར་དམིགས་པ་ནི་འཛིན་པ་དང་མཚན་མར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མདུན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་


DTG136_Page_0340
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མངོན་སུམ་དུའོ། །འཇོག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱིས་འཇོག་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་དམིགས་པ་རྣམ་པ་མང་བས་ཅི་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཀེང་རུས་སམ་རྣམ་པར་བསྡོས་པའམ་རྣམ་པར་རུལ་བའམ། རྣམ་པར་འབུ་ཞུགས་པའམ། རྣམ་པར་བམ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ནི་ཙམ་ལ་མི་གནས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འཛིན་པ་སྤངས་ཤིང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ནམ་ཞིག་ཤེས་པས་དམིགས་པ་རྣམས། །མི་དམིགས་དེ་ཡི་ཚེ་ན་ནི། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ལ་གནས། །གཟུང་བ་མེད་པས་དེ་འཛིན་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གང་གི་ཚེ་བསྟན་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། གདམས་ངག་ལ་དམིགས་པ་དང༌། གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཐ་མལ་དམིགས་པ་ཡང་རུང་སྟེ། ཤེས་པས་སེམས་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་མི་དམིགས་ཏེ། མི་མཐོང་མི་འཛིན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་ཅིང་དོན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་ལ། དམུས་ལོང་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འཛིན་པ་ཡང་སྤངས་ཤིང་རང་གི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཡང་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཉིད་དུ་གཏན་ཚིགས་སྨོས་པ། གཟུང་བ་མེད་པས་དེ་འཛིན་མེད། །ཅེས་བྱའོ། །གཟུང་བ་ཡོད་ན་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། གཟུང་བ་མེད་ན་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུང་བ་མེད་ན་འཛིན་པ་མེད་པར་ཡང་རྟོགས་པར་འགྱུར་གྱི། གཟུང་བ་མེད་པ་འབའ་ཞིག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་མཉམ་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་སྟེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ལ་ཉལ་སྤོང་ཞིང་རང་གི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཡང་སེམས་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ལ་སེམས་གནས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། ཇི་སྐད་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་ནི་སེམས་མེད་མི་དམིགས་པ། །འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ། །གནས་ཀྱང་གཞན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། །གནས་ངན་ལེན་གཉིས་སྤངས་པས་སོ། །དེ་ཉིད་ཟག་པ་མེད་དང་དབྱིངས། །བསམ་མི་ཁྱབ་དང་དགེ་དང་བསྟན། །དེ་ནི་བདེ་བ་རྣམ་གྲོལ་


DTG136_Page_0341
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐུ། །ཐུབ་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཞེས་བྱ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བརྟེན་ཏེ། གོང་ནས་གོང་དུ་བྱེ་བྲག་ཏུ་འགྲོ་བས་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་འཛིན་པའི་སེམས་མེད་པ་དང༌། གཟུང་བའི་དོན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་སེམས་མེད་མི་དམིགས་པ། །ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ན་འདྲིས་པར་མ་བྱས་པ་དང་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་རྒལ་བའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ། །ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་དེའི་འོག་ཏུ་གནས་གྱུར་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གནས་ཀྱང་གཞན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གནས་ནི་འདིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པའོ། །དེ་གྱུར་པ་ནི་གང་གནས་ངན་ལེན་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལོག་ན་ལས་སུ་རུང་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། མི་གཉིས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པའོ། །གནས་གྱུར་པ་དེ་ཡང་གང་སྤངས་པས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གནས་ངན་ལེན་གཉིས་སྤངས་པས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གནས་ངན་ལེན་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །གནས་ངན་ལེན་ནི་གནས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་ནོ། །གནས་གྱུར་པ་དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོད་པའི་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནི་གང༌། རྣམ་གྲོལ་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡོད་པའི་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནི་གང༌། ཐུབ་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སྤངས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་གནས་གྱུར་བ་བླ་ན་ཡོད་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། ལེན་པའི་རྣམ་ཤེས་སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི། །མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཉོན་མོངས་ས་བོན་ཀུན་ས་བོན། །དེར་ནི་གཉིས་ལ་གཉིས་འཆིང་ངོ༌། །གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་


DTG136_Page_0342
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །སྔ་མ་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་ནོ། །ཅིག་ཤོས་ལ་ནི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་ས་བོན་ཏེ། དེ་དག་བཅོམ་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཟག་པ་མེད་དང་དབྱིངས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་གྱུར་པའི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་ཟག་པ་མེད་པ་དང་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་སྟེ། གནས་ངན་ལེན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་ཟག་པ་མེད་པའོ། །འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དབྱིངས་སོ། །དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་འདིར་རྒྱུའི་དོན་ཏོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་དང༌། དཔེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་པའི་བདེ་བ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་པ་ནི་རྟག་པ་དང་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། གང་མི་རྟག་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །འདི་ནི་རྟག་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བདེ་བའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུའོ། །གནས་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་ཐུབ་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་བས་གནས་གྱུར་པ་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ཞིང་དེས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་འབྱོར་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུབ་པའི་མཆོག་དང་ལྡན་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཐུབ་པ་ཆེན་པོའོ། །སུམ་ཅུ་པའི་བཤད་པ་སློབ་དཔོན་བློ་བརྟན་གྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛི་ན་མི་ཏྲ་དང༌། ཤཱི་ལེནྡྲ་བོ་དྷི་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་ཡེ་ཤེས་སྡེས་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།། །།


previousསུམ་ཅུ་པའི་བཤད་པ། བློ་གྲོས་བརྟན་པ།next