ལྷུམས་སུ་གཞུག་པ།
གཉིས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཉིད་ཅོག་བཞག་རྣམ་པ་བཞིའི་ལྷུམས་སུ་གཞུག་པ་ནི། དེ་ལྟར་ཡིན་ལུགས་བསམ་ངོ་དང་བྲལ་བར་ངོ་སྤྲད་པའི་རིག་པ་རང་གསལ་ཆེན་པོ་ལ་བློ་ཡི་འཛིན་རྩོལ་དང་ཆེད་དུ་བསྒོམ་པའི་གཉེན་པོ་ལ་མ་ཞུགས་པར་རྒྱ་ཡན་འཕོ་འགྱུར་མེད་པར་བཞག་པ་ནི་ལྟ་བ་རི་བོ་ཅོག་བཞག ། སྔར་བཤད་པའི་ཅོག་བཞག་རྣམ་གསུམ་ལྟར་ཚོགས་དྲུག་གི་སྣང་བ་ལ་འཛིན་བཅོས་མི་བྱེད་པར་རྒྱ་མཚོ་རླབས་ཀྱིས་མ་བསྐྱོད་པ་ལྟ་བུའི་ངང་ནས་ཤེས་པ་དངས་སངས་ཕྱེད་དུ་གཞུག་པ་སྒོམ་པ་རྒྱ་མཚོ་ཅོག་བཞག་དང་། སྒོ་གསུམ་ཐོག་བབས་སུ་གློད་ལ་ལྟ་སྒོམ་གྱི་ཤུབ་ནས་དོན་པའི་ཡེ་ཤེས་རང་གསལ་རྗེན་པ་ཅར་ཕོག་ཏུ་བསྐྱངས་པ་སྤྱོད་པའི་མན་ངག་སྣང་བ་ཅོག་བཞག་དང་། ཡུལ་ལྔ་དབང་ཤེས་བཅས་རང་བབས་སུ་བཞག་པས་རང་གསལ་རྗེ ན་པ་ལྷག་གེར་ཤར་ཏེ་རླུང་ལྔ་དབྱིངས་སུ་འཆིང་ནས་ཕྱི་རོལ་དུ་དུ་བ་སྨིག་སྒྱུ་འཇའ་ཚོན་ལ་སོགས་པ་རང་སྣང་དག་པའི་འོད་གསལ་ཀྱང་། ཐུན་མོང་གི་སྣང་བ་དང་མཐུན་པར་འཆར་བ་དེ་ཉིད་འབྲས་བུ་མ་བཅོས་རིག་པ་ཅོག་བཞག་ཏུ་ཀློང་ཆེན་ནམ་མཁའི་རྣལ་འབྱོར་བཞེད་དོ། །དེ་ཡང་སྒྲོན་མ་སྣང་བྱེད་ལས། རི་བོ་ཅོག་བཞག་ལྟ་བའི་ཚད། །རྒྱ་མཚོ་ཅོག་བཞག་སྒོམ་པའི་ཚད། །སྣང་བ་ཅོག་བཞག་སྤྱོད་པའི་ཚད། །རིག་པ་ཅོག་བཞག་འབྲས་བུའི་ཚད། །ཚད་བཞི་ལྡན་པའི་རྣལ་འབྱོར་དེ། །ངེས་པའི་དོན་ལ་འདྲེས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
འགག་བསྡམ་པ།
གསུམ་པ་གཤིས་ལ་བྱ་བ་དང་བྲལ་བས་སྒོ་གསུམ་རང་བབས་ལྷུན་མཉམ་ཡངས་པ་ཆེན་པོའི་ཀློང་དུ་འགག་བསྡམ་པའི་ཚུལ་ནི། རང་བཞིན་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་གནད་ཀྱི་ཆེ་བ་རྡོ་རྗེའི་གད་མོ་ཆེན་པོ་བཅུ་གཉིས་དང་། རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་དག་པར་བྱེད་པའི་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབས་པའི་དོན། ཐད་ཀའི་ཤེས་པ་རྒྱུ་འབྲས་བླང་དོར་ལས་འདས་པ་ཉིད་དུས་གསུམ་འཕོ་འགྱུར་མེད་པར་ལམ་དུ་འཁྱེར་བའོ། །འོན་ཀྱང་སློབ་དཔོན་པདྨ་དང་། བི་མ་ལ་དང་། ཏེ་ལོ་པ་སོགས་ལ་འགྲན་བཟོད་པ་ལྟ་བུའི་གཤིས་དེར་ཕེབས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་རྒྱུ་འབྲས་དགེ་སྡིག་མེད་པ་ཐད་དྲང་དུ་བཤད་པ་ལས། རང་ཅག་ལྟ་བུ་ལ་བློས་དེ་ལྟར་རྟོགས་ཀྱང་གོམས་པ་ཐོག་ཏུ་མ་ཕེབས་པས། གཤིས་ལ་མི་སྐྲག་ཅིང་ལས་འབྲས་ཆ་ཕྲ་ལ་འཛེམས་པ་དང་སྦྱར་ནས་བཤད་དགོས་སོ། །ཞེས་ཀུན་མཁྱེན་ཡབ་སྲས་ནས་གསུངས་པ་བཞིན་བློ་དམན་རྣམས་ལ་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱེ་ནས་བཤད་པས་གདོད་རྟོགས་པར་འགྱུར་བས། ཚུལ་དེ་ཡང་གོང་དུ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཉམས་མྱོང་གི་གནས་ལུགས་ངོ་འཕྲོད་འདུག་ན། དེའི་རྒྱུན་བསྐྱངས་བས་རིམ་གྱིས་བརྟན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། དེར་སྒྲོ་འདོགས་མ་ཆོད་པའི་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྣམས་ནི་ད་དུང་ཉོན་མོངས་པའི་རྟོག་པ་གང་སྐྱེས་ངོས་བཟུང་སྟེ་རང་སར་བཞག་པས་ཉོན་མོངས་པའི་ངོ་བོ་ཡུལ་མེད་རྩ་བྲལ་དུ་སོང་བའི་འགྱུར་བ་གནས་དག་གི་དགོངས་པ་བསྐྱང་ཏེ་འབད་པས་བསྒོམ་ཞིང་རྩལ་སྦྱང་ངོ། །དབང་རྣོན་བློ་ཆེ་བ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཉིད་རང་ས་ནས་གྲོལ་བའི་གནད་ཀྱིས་ཉོན་རྟོག་གང་སྐྱེས་ཀྱང་དེའི་རང་བཞིན་ཚུགས་མི་ཐུབ་པར་རྟ་རྔའི་མདུད་པ་རང་གྲོལ་བ་བཞིན། ཤར་གྲོལ་རིས་མེད་དུ་སངས་པས་སླར་གཉེན་པོས་གཅུན་མི་དགོས་ཤིང་། སེམས་སྡེ་ལྟར་རྒྱས་མི་འདེབས། ཀློང་སྡེ་ལྟར་དབྱིངས་ལ་མི་གཏོད་པར་མན་ངག་སྡེ་པའི་རང་བབས་དམིགས་བསམ་ལས་འདས་པའི་མྱོང་ཐོག་ཏུ་ལ་བཟླ་ཞིང་། དེར་གོམས་པ་ན་རིག་པ་སྦྱང་བསྒྲོད་མེད་པའི་ས་ལ་དཔལ་ཡོན་མ་ལུས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོར་གཅིག་བཟླུམས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་དང་། སྔགས་ཕྱི་ནང་གི་བསྐྱེད་རྫོགས་རྩོལ་སྒྲུབ་གྱིས་ས་ལམ་སྒོས་སུ་སྦྱང་བརྩོན་མི་དགོས་ཏེ། ཀུན་བྱེད་ལས། མ་བསྒྱུར་མ་སྦྱངས་རིག་པ་ལྷུན་རྫོགས་པ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟར་ལམ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚེ། སྤྱིར་ཐུན་མོང་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི། བསམ་གཏན་གྱི་གེགས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ངོས་བཟུང་སྟེ། དེ་སྤོང་བྱེད་གྱི་གཉེན་པོ་བརྟེན་དགོས་པས། དེ་ཡང་རྒྱལ་སྲས་མ་ཕམ་པས། ལེ་ལོ་དང་ནི་གདམས་ངག་རྣམས། །བརྗེད་དང་བྱིང་དང་རྒོད་པ་དང་། །འདུ་མི་བྱེད་དང་འདུ་བྱེད་དེ། །དེ་དག་ཉེས་པ་ལྔ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པས་གེགས་དང་། དེ་སྤོང་འདུ་བྱེད་རྣམ་པ་བརྒྱད། །གནས་དང་དེ་ལ་གནས་པ་དང་། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་དུའོ། །དམིགས་པ་བརྗེད་པར་མ་གྱུར་དང་། །བྱིང་དང་རྒོད་དང་རྟོག་པ་དང་། །དེ་སྤང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དང་། །ཞི་ཚེ་རྣལ་དུ་འདུག་པའོ། །ཞེས་པས་གཉེན་པོ་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་མཉམ་པར་བཞག་ཚེ་རྣམ་རྟོག་སྔར་ལས་མང་དུ་སོང་བ་ལྟ་བུ་དང་། ཧ་ཕྱད་དེ་བ་ལ་རེས་གནས་རེས་མི་གནས་པ་དང་། གནས་ཀྱང་གཏིིང་ན་ཡིད་བྱེད་ཕྲ་མོ་མི་ཁེག་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་གསུམ་ཀ་གནས་པར་རྩོམ་པའི་ལྟས་ཡིན། རྟོག་པ་འཕྲོ་བ་བཀག་པས་མི་ཁེག་ཏེ། མཐའ་མེད་དུ་སྤྲོས་ནས་ཨར་ལ་གཏད་པས་མཐུ་རྡུགས་པའམ། དྲན་ཤེས་ཡེངས་མེད་ཀྱིས་འཕྲོ་བ་རྒྱུན་ཆད་ནས་གནས་པའི་རང་སོ་ཟིན་པ་ཞིག་འོང་བ་ན་དེའི་ངང་ལ་འཇོག་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྫིང་ལས་འཕུར་བའི་བྱ་རོག་བཞིན། །བསྐོར་ཞིང་བསྐོར་ཞིང་སླར་ཡང་དེ་རུ་འབབ། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །ཡང་བྱིང་ན་རླུང་རོ་བསལ། ལུས་གནད་སྒྲིམ་ཞིང་ལྟ་སྟངས་གཟེངས་བསྟོད། ཤེས་པ་ངར་བཏགས་ཤིང་རིག་པ་ཧུར་བཏོན་པས་གསེང། རྒོད་ན་ལུས་གནད་ལྷོད་ཅིང་ལྟ་སྟངས་དམད། སེམས་རིག་གློད་ལ་རང་བབས་སུ་འཇོག་པས་དབབ། ལྟངས་ན་ཞི་ལྷག་སོ་སོར་རྩལ་སྦྱངས་ཤིང་། སྐབས་རེར་ནམ་མཁའ་སྤྲིན་མེད་དངས་པའི་ཚེ། ཉི་མ་ལ་རྒྱབ་ཕྱོགས་པས་ནམ་མཁའི་མཐོངས་སུ་ལྟ་སྟངས་གཅུན་ནས་བལྟས་པས། དཔེ་ཕྱིའི་ནམ་མཁའ་སྟོང་མདངས་ཀྱི་སྒོ་ཕྱེས་ནས་དཔེ་ཅན་ནང་ཤེས་པའི་ནམ་མཁའ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ། གསང་བ་འོད་གསལ་སྙིང་པོའི་ནམ་མཁའ་གསལ་སྟོང་མཐའ་དབུས་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཉིད་སྐད་ཅིག་ལ་འཆར། ཉམས་ལེན་ལ་ཅུང་ཟད་གོམས་ཤིང་བརྟན་པ་ཐོབ་པ་ན་སྤྱོད་ལམ་ཀུན་དང་བསྲེ་ཞིང་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་དང་བསྲེ། དེས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རོལ་པར་འཆར། མཉམ་རྗེས་དབྱེར་མེད་རེ་དོགས་ཀྱི་རྩིས་ལས་འདས་ཏེ་ཆོས་ཟད་ཀ་དག་གི་དགོངས་པར་གྲོལ་ལོ། །དེའི་ཚེ་རྣམ་རྟོག་མ་སྤང་གཞི་ནས་གྲོལ་བས་བསྐྱར་ནས་གྲོལ་བྱེད་ཀྱི་འབད་རྩོལ་ཞིག གང་ཤར་རང་སར་གྲོལ་བས་དྲན་འཛིན་གྱི་གཉེན་པོ་མེད། ཡུལ་དྲུག་གཅེར་མཐོང་དུ་རང་གྲོལ་བས་ཤེས་པ་སྔ་ཕྱིའི་འཛིན་པ་དང་བྲལ། བཟང་ངན་ཡོངས་གྲོལ་དུ་ཤེས་པས་ཕྱོགས་འཛིན་དང་བླང་དོར་ཟད་པའི་གདེངས་ཐོབ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། རང་རིག་རྟོག་པ་ཀུན་བྲལ་བ། །གྲོལ་ལུགས་ཆེན་པོ་བཞི་དང་བཅས། །ཡེ་ནས་གྲོལ་བས་བསྐྱར་གཞི་མེད། །ངང་གིས་གྲོལ་བས་གཉེན་པོ་མེད། །ཅེར་གྱིས་གྲོལ་བས་མཐོང་སར་ཡལ། །ཡོངས་སུ་གྲོལ་བས་འབད་རྩོལ་མེད། ཅེས་སོ། །དེ་ལྟར་གྲོལ་བ་ཞེས་སུ་བཏགས་པའི་ཤེས་པའམ་རྟོག་པ་ཡང་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་གང་དུ་ཡང་མི་འགྲོ། གང་ནས་ཀྱང་མ་འོང་། རྒྱུ་རྐྱེན་ཡུལ་འདས། སྟོང་གསལ་མེ་ལོང་གི་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་ཇི་ལྟར་ཤར་ཡང་གཞི་ལ་ཕན་གནོད་མེད་པར་ཕྱོགས་རིས་དང་འཛིན་རྩོལ་གྱི་གཟའ་གཏད་བྲལ་བའི་གང་ཤར་གཏད་མེད་རྩ་བྲལ་གྱི་རིག་པ་རང་ཐོག་ཉིད་དུ་རང་ཤར་དུ་འདུག་པས་རང་གྲོལ་དུ་གྲོལ། །ངེས་མེད་དུ་འདུག་པས་འཛིན་མེད་དུ་གྲོལ། ཡེ་གྲོལ་དུ་འདུག་པས་གཞི་བྲལ་དུ་གྲོལ། ཐོག་བབ་ཏུ་འདུག་པས་བཅར་ཕོག་ཏུ་གྲོལ། ཤར་ཐོག་ཏུ་འདུག་པས་སྣང་སྟོང་དུ་གྲོལ་ནས་ཤར་གྲོལ་རིས་མེད་མཉམ་པ་ཆེན་པོར་མ་བསྒོམ་ཀ་དག་གདོད་མའི་གནས་ལུགས་མངོན་གྱུར་དུ་གྲོལ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཡང་ཐལ་འགྱུར་ལས། རང་སེམས་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ། །གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་སོང་བ་མེད། །གང་གིས་བཀྲོལ་བ་མེད་པའི་སེམས། །གཞི་ནས་རྫོགས་པས་འགྲོ་འོང་མེད། །བརྟགས་པས་མ་རྙེད་རྒྱུན་ཆད་མེད། །གཞི་རྩ་བྲལ་བས་སྟོང་གསལ་གནས། །རང་གསལ་གནས་པའི་སེམས་ཉིད་ནི། །གནད་ཀྱིས་གྲོལ་བས་ཕྱོགས་རིས་མེད། །དུས་ཀྱིས་གྲོལ་བས་ལྟོས་གཞི་མེད། །འབད་མེད་གྲོལ་བས་བརྩོན་འགྲུས་མེད། ཅེས་གསུངས་སོ། །དེས་ཀ་དག་ཁྲེགས་ཆོད་ཀྱི་ཟབ་དོན་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཁྲིད་རྣམས་སོང་ནས།